8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
1/38
Z H V I L L I M I I A F T S I V E T O J F - V E
Menaxhimi i projektit
QENDRA RAJONALE E MJEDISITpr Evropn Qendrore dhe Lindore
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
2/38
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
3/38
Shkruar nga
ERMIRA LUBANI
Redaktuar nga
ILDIKO SIMON dhe CERASELA STANCU
Z H V I L L I M I I A F T S I V E T O J F - V E
Menaxhimi i projektit
QENDRA RAJONALE E MJEDISIT
pr Evropn Qendrore dhe Lindore
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
4/38
sht REC
Qendra Rajonale e Mjedisit pr Europn Qendrore dhe Lindore (REC), sht nj organizat e pavarur,jofitimprurse, ndrkombtare, q punon pr prmirsimin e mjedisit n Europn Qendrore dhe Lindore.Misioni i REC sht mbshtetja pr zgjidhjen e problemeve mjedisore n Europn Qendrore dhe Lindoreduke nxitur bashkpunimin midis organizatave jofitimprurse, qeverive, biznesit dhe grupimeve tndryshme t interesuara pr mjedisin, duke mbshtetur shkmbimin e lir t informacionit dhe duke nxi-tur pjesmarrjen publike n procesin e vendim-marrjes pr shtjet e mjedisit.
REC si organizat u krijua n 1990, nga Hungaria, Shtetet e Bashkuara t Ameriks dhe Komisioni Europi-an. Sot jan 27 vende, qeverit e t cilave kan nnshkruar statutin e REC. REC ka zyrn e tij qendrore nHungari dhe sht i shtrir n t gjith Europn Qendrore dhe Lindore n 15 zyra shtetesh dhe zyrat n Kosove Banja Luka (Bosnje-Hercegovin).
Donator t REC jan Komisioni Europian dhe qeverit e shteteve t Shqipris, Belgjiks, Bosnje dheHercegovins, Bullgaris, Kanadas, Republiks eke, Danimarks, Estonis, Finlands, Francs, Gjer-manis, Italis, Japonis, Lituanis, Letonis, Hollands, Polonis, Sllovenis, Suedis, Zvicrs, Britanis sMadhe, Shteteve t Bashkuara t Ameriks dhe Srbia dhe Mali i Zi, si dhe struktura t tjera ndrqeveritaredhe institucione private.
E tr prmbajtja e ktij publikimi sht e mbrojtur me t drejtn e autorit 2002 Qendra Rajonale e Mjedisit pr Evropn Qendrore dhe Lindore
asnj pjes e ktij publikimi nuk lejohet t shitet n asnj form ose t riprodhohet pa lejen parapraket mbajtsit t s drejts s autorit.
ISBN: 963 9424 64 1
Botuar nga:Qendra Rajonale e Mjedisit pr Evropn Qendrore dhe Lindore
Ady Endre ut 9-11 , 2000 Szentendre, HungaryTel: (36-26) 504-000, Faks: (36-26) 311-294E-mail: [email protected] eb site: www.rec.org
Redaktimi: Steven Graning Faqosja Sylvia Magyar dhe Laszlo Falvay,Ilustrimi: Laszlo Falvay
Prkthimi: Mimoza Gjika Redaktimi: Mihallaq Qirjo dhe Alken Myftiu
T gjitha botimet e REC jan shtypur n letr t ricikluar ose n letr t prodhuar pa prdorimin eklorit ose t substancave me baz klori.
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
5/38
P R M B A J T J A
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 3
Material teorik rreth shtjes 5
Prshkrim i prgjithshm 7
Trajnimi i menaxherve t projekteve 10
Mjete Trajnimi 23
Mjeti 1: Mbledhsi i antikuarve 25
Mjeti 2: Udhzime t paqarta 27
Mjeti 3: Robott 28
Shembull i Programit t Takimit 29
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
6/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T4
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
7/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 5
Material teorik rreth shtjes
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
8/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T6
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
9/38
Prshkrim i prgjithshmHyrje
Menaxhimi i nj projekti mund t duket si nj detyr e paprballueshme, e cilakrkon shum prvoj, njohuri dhe praktik pune. Shpesh kjo detyr mund t duket e
vshtir pr tu kuptuar ndjekur dhe plotsuar me sukses.N jetn e prditshme, n nj mnyr apo n nj tjetr, do njeri sht, gjat gjith
kohs, menaxher projektesh. Disa shembuj t ktyre projekteve t ndrlikuara t jetss prditshme jan:
Blerja e gjrave t ndryshme
Pastrimi i shtpis
Organizimi i nj ndeshjeje futbolli
Prgatitja pr nj provim Planifikimi i pushimeve, si dhe
Mbajtja e vetes dhe familjes me rrogn mujore
Kur i sheh me kujdes aktivitetet e msiprme, kupton se ata jan t gjith projekteku secili ka nga nj menaxher t tij, i quajtur menaxher projekti. Tek t gjith ktoaktivitete vrehen elemente t njjt me detyrat e zakonshme q duhen kryer pr t reali-zuar aktivitetin e planifikuar.
far sht nj projekt?Nj projekt sht:
prpjekje e orientuar drejt rezultateve praktike dhe konkrete
veprim i prqndruar n zgjidhjen e problemeve apo shtjeve relativisht t ndr-likuara.
veprim me objektiva t qarta dhe rezultate t pritshme
veprim i kryer gjat nj kohe t caktuar, me burime t kufizuara financiare, teknikedhe njerzore
veprim i planifikuar paraprakisht dhe i vlersuar n fund t tij.
A i prmbajn aktivitetet e msiprme kto elemente?Elementve t msiprm mund tiu shtohet fakti se projekti sht nj mundsi q
ndodh vetm nj her, pra nuk sht nj prpjekje q prsritet her pas here.Gjithashtu, nj projekt sht shkronja P m e vogl q qndron n fund t vargut:
PPP. Shkronja P q ndodhet n mes nnkupton Program, pra nj plan m i madh,m i shtrir n koh dhe m pak i drejtuar nga objektivat afatshkurtra. Shkronja P me madhe q qndron e para n kt varg, nnkupton Politikat e caktuara sektoriale oset organizats, q prgjithsisht jan drejtimet kryesore t prgjithshme ku do t ecetdhe q prvijojn kuadrin e veprimeve tona n t ardhmen.
far sht menaxhimi?Disa nga prgjigjet m n mod pr kt pyetje jan:
Man-age-ment(nga anglishtja menaxhim) 1) Veprimi, mnyra apo prvoja prmenaxhimin, vzhgimin ose kontrollin. -2) Personi apo njerzit q administrojn dhedrejtojn nj biznes t ngritur, nj organizat apo institucion (Burimi: American Her-itage Dictionary)
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 7
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
10/38
Prpjekja pr t planifikuar, organizuar dhe mobilizuar njerzit dhe burimet pr nj
qllim t caktuar. Procesi i ndrmarr prej dikujt apo disa individve pr koordinimin e veprimeve t t
tjerve, me qllim arritjen e rezultateve t prcaktuara, t cilat nuk mund t arrihenprej nj personi t vetm.
Menaxhimi nuk sht vese nj mjet relativisht i thjesht q na ndihmon pr t kri-juar faktort ndihms pr t patur sukses n veprimet tona.
far sht menaxhimi i projektit?Prgjigjja e sakt do t ishte kombinimi i t dy koncepteve: projekti prcakton
kuadrin pr objektivat e vendosura, rezultatet e pritshme dhe burimet e nevojshme njerzore, financiare, etj. Menaxhimi prmbledh arritjen e objektivave, ndjekjen e ecuriss puns gjat fazave t ndryshme t saj, dhe organizimin s bashku me ndarjen edetyrave.
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T8
FIGURA 1
ELEMENTT E PRKUFIZIMIT PROVA:
prpjekje e orientuar drejt rezultateve praktike Po, shum praktik dhe pr shumicn ton sht njdhe konkrete prpjekje e madhe.
veprim i prqndruar n zgjidhjen e problemeve N rastin e dhoms s fmijve prbn nj shtjeapo shtjeve relativisht t ndrlikuara. shum t komplikuar.
veprim me objektiva t qarta dhe rezultate t Po, shtpia duhet pastruar.pritshme
veprim i kryer gjat nj kohe t caktuar, me burime Po, asnjri nuk dshiron t humbas or t tra kufizuara financiare, teknike dhe njerzore duke pastruar shtpin, nj fshes me korent sht
nj ndihm teknike, ndrsa nj person shtes do tndihmonte pr ta mbaruar m shpejt.
veprim i planifikuar paraprakisht dhe i vlersuar Po, pastrimi rrall ndodh t jet i rastsishm dhen fund t tij t kryhet pa rn n sy.
nj mundsi q ndodh vetm nj her, pra h, do t dshironim t ishte kshtu, por edhe
sht nj prpjekje q nuk prsritet her pas here pastrimi i do dhome mund t shihet i ndryshmnga ai i herve t shkuara, p.sh. pastrimi i tremuajve m par.
3 PPP projekti sht pjes e nj programi, Si bhet pastrimi? Sa shpesh? far nnkuptonprogramet jan pjes e nj politike pastrimi i shtpis n vetvete? Kto pyetje i
takojn nivelit t programit. Mnyra e jetesskushtzon nivelin e politikave kuadrin eprogrameve dhe t projekteve.
nj mjet apo nj qllim? Pastrimi i shtpis sht nj shembull shum i mirpr t treguar se si arrihet qllimi i caktuar.
Projekti pr pastrimin e shtpis
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
11/38
Prse menaxhimi sht i rndsishm? Duhet t prmendim se asgj nuk bhet pr
hir t faktit se duhet br. Ne kemi nj synim t prgjithshm, nj politik t caktuar(mnyrn e jetess, mnyrn e trajtimit t shtjeve t caktuara, qllime afatgjata, etj),disa programe dhe shum projekte. Menaxhimi i projektit sht vetm nj mjet, nj listmetodash dhe teknikash, t cilat na ndihmojn t arrijm qllimin dhe objektivat tona.
Figura 1 paraqet shembullin e pastrimit t shtpis pr t par sa prputhet ky veprimme prkufizimin e projektit.
Pasi treguam se menaxhimi i projektit nuk sht ndonj gj aq e madhe, dhe se dokush mund ta bj at, shtrojm pyetjen: Prse duhet t msojm pr t?
Prgjigjet e ksaj pyetjeje vijojn m posht duke prdorur shembujt e dhn mpar:
dokush mund t luaj futboll, por t luash n skuadr dhe t shnosh gola krkonpraktik, taktik dhe drejtim t mir.
Pastrimi i shtpis nuk sht nj gj aq e leht ky veprimin sht dika m shum
sesa fshi ktu e atje.
Blerja e sendeve t nevojshme mund t jet edhe humbje kohe kur harxhojm shumpara pr gjra t panevojshme
dhe t jetuarit me rrogn mujore prbn nj art m vete.
Sigurisht q ky manual nuk i drejtohet shitsve dhe pastrueseve t shtpive, pormenaxherve t projekteve t organizatave jofitimprurse mjedisore (OJF). Meq kon-cepti i menaxhimit t projektit nuk sht nj koncept i ri, dshirojm t theksojm disaprej aspekteve praktike dhe t japim disa metoda dhe mjete q lehtsojn punn emenaxherve t projekteve.
Objektivi i ktij udhzuesiKy udhzues jep t dhna dhe veprimtari t mundshme pr t ndihmuar nj trajnerq t:
njoh konceptin e menaxhimit t projekteve
prmirsoj aftsit e pjesmarrsve pr t planifikuar, zbatuar dhe vlersuarprojektet
ndihmoj, duke dhn prvojn e tij, n zhvillimin e strategjive,
przgjedh mekanizma dhe fitoj aftsit e krkuara pr zbatimin me efektivitet tprojekteve
jap aftsit teknike t nevojshme pr t planifikuar drejt.
Aftsi pr tu zhvilluarPas prfundimit t suksesshm t aktivitetit t trajnimit t bazuar n kt udhzues,
pjesmarrsit do t jen n gjendje t ndrmarrim dhe kryejn analiza t kujdesshme tnevojave t mjedisit, ndikimit t projekteve t mundshme dhe njohjen e kapaciteteve torganizats s tyre. Ata do t msojn disa mnyra se si mund t rrisin efektivitetin dherendimentin menaxherial t tyre.
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 9
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
12/38
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T10
Prmbajtja
Ky udhzues sht ndrtuar pr t paraqitur disa nivele t analizs, planifikimit, zba-timit, vlersimit dhe raportimit. Ai prmban prkufizime, shpjegime t detajuara dhe
veprimtari t menduara pr t paraqitur dhe prforcuar konceptet dhe aspektet praktikete menaxhimit t projekteve mjedisore.
Dhnia e trajnimitKy udhzues duhet prdorur i kombinuar me veprimtarit e prshkruara n Mjetet
e trajnimit. Pjesa m e madhe e prmbajtjes s udhzuesit sht prgatitur n mnyr ttill q t prdoret si material pune ose material pr studim t pavarur gjat seksionevet trajnimit. Trajneri mund t bj ndryshime dhe prshtatje t mundshme sipas kushtevespecifike dhe kohs n dispozicion pr aktivitetin e trajnimit.
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
13/38
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 11
Trajnimi i menaxherve t projekteveMenaxhimi i projektitCikli i projektit
N kt pjes do t theksojm fazat m t rndsishme t ciklit tprojektit nga ajo e planifikimit deri tek vlersimi prfundimtar.
Krijimi i ciklit t projektit sht nj aftsi shum e rndsishme.Shumica e organizatave t shoqris civile punojn n mnyr t
vazhdueshme dhe jetojn n saj t projekteve t zhvilluara para-lelisht, ndjekin njri-tjetrin apo mbivendosen. Idet pr nj projekt tri mund t lindin n momentin kur nj projekt sht duke u mbyllurduke br q nj projekt t ndiqet prej nj tjetri. Cikli i projektit ven-dos linjat kryesore t do projekti duke shmangur lnien jasht telementve t ndryshm t tij. Pjest prbrse t ciklit t projektitgjenden n kutin anash faqes.
Analiza e nevojavedo projekt fillon me nj ide. Prpara hedhjes s hapit tjetr drejt
zhvillimit t projektit, menaxheri i tij dhe grupi i puns duhet t men-dojn dhe kryejn nj vlersim t gjendjes. Pr kt sht i rnd-sishm vlersimi i dy elementve kryesor: nevojat dhe mjedisi.
Vlersimi i nevojave mbshtetet n parimin se projekti nuk shtt bjm dika se duhet br, por veprimtari pr t arritur njqllim t caktuar. Figura 2 paraqet elementet e vlersimit t nevojavesipas nj kuadri t prgjithshm social.
sht e rndsishme t kujtojm se ka dy lloje projektesh:
Reaktive: q krkojn t zgjidhin nj problem ekzistues dhe
Proaktive: q krkojn t ndryshojn gjendjen pr t shmangur probleme n tardhmen
GJENDJA E PRGJITHSHME SOCIALE
Analiznsociale
Kushtetekonomike
Gjendjen egrupeve t
synuara
Analiznpolitike
Analizn eproblemit
Analiza e nevojave prfshin
FIGURA 2
Analiza e nevojave prfshin
Fazat e ciklit t projektit
Analiza enevojave
Qllimi dhe objektivat
Strategjia dhe metodika
Plani i aktiviteteve
Zbatimi
Vlersimi Vazhdimsia
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
14/38
N kt faz u duhet dhn prgjigje pyetjeve t mposhtme:
Cilt jan antart e grupit t synuar apo prfituesit?
A ka nevoj pr kt projekt? A prmban projekti nevojat e vrteta t komunitetit?
A e pranon komuniteti problemin n fjal? A e mirpret komuniteti kt projekt? Cilasht zgjidhja e problemit sipas tyre?
Cilat jan mundsit pr kt projekt? far t rejash sjell ky projekt?
far do t ndryshoj zbatimi i ktij projekti?
Kjo analiz e nevojave do t jet nj prballje e mir me idet tona: ose do ti forco-j ato, ose do t na detyroj t rishikojm edhe nj her logjikn e ngjarjeve. Vlersimii kushteve dhe mjedisit rrethues ndihmon t shohim nivelet e ndryshme t problemitn mjedisin rrethues, t cilat kan ndikim n menaxhimin dhe suksesin e projektit.
Ka tre nivele t vlersimit t kushteve dhe mjedisit rrethues: n nivelin e organizats,mikromjedisit dhe makromjedisit.
Organizata jon:A i kemi kapacitetet e duhura dhe dshirn?
Burimet njerzore, financiare dhe teknike
Vendimmarrja (kush? dhe si?)
Kultura e puns n organizat
Projekte t tjera
Strategjia, prputhshmria me misionin e organizats
Mikromjedisi:A sht i gatshm komuniteti rreth nesh t prfshihet drejt-
prsdrejti n projekt?
Burimet (dhurues t mundshm ose klient)
Kontaktet
Mjedisi social dhe kulturor
Informacioni
Makromjedisi:Cilat jan shtjet e nj niveli m t lart qduhen marr n konsiderat?
Sociale
Politike
Ekonomike Ligjore
Planifikimi i projektitPrcaktimi i qllimit
Nga analiza e nevojave kuptojm prse projekti sht i rndsishm. Tani shtmomenti t prcaktojm: Kujt i shrben projekti?; far do t arrij projekti?; dhe Prseduhet ai?. Shkurtimisht mund t themi se: Cili sht qllimi i projektit?
Objektivat duhet t jenSMART
Specifike
(T) Matshme
(T) Arritshme
(T) Realiste
t - T prcaktuara n koh
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T12
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
15/38
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 13
Qllimi sht nj fraz e prbr prej nj fjalie, i cili prshkruan imazhin e nj t
ardhme t mundshme, e cila mund t arrihet nse punohet pr kt gj. Qllimi nuk pr-mend afatet kohore dhe aktivitetet e projektit. Ai nuk duhet t ndryshoj gjat periudhss zbatimit t projektit, meqnse ndryshimi i tij mund t sjell ndryshime t kon-siderueshme pr t gjith projektin.
Prcaktimi i objektivaveShpesh projekt-idet ndrtohen n baz t nevojave, mungess s burimeve apo
rreth problemeve ekzistuese pa u prqndruar n hollsit e tyre. N fillim t puns sonna duhet t fokusohemi n detyrat konkrete prmes copzimit t qllimit n objektiva.
Objektivat rrjedhin prej qllimit t projektit, ku do objektiv formulohet n nj frazme nj fjali. Ata paraqesin qartsisht hapat npr t cilat duhet t kaloj projekti deri nfund t zbatimit t tij. N mnyr q t arrihet do objektiv, duhen renditur aktivitetet eprojektit n trajtn e nj serie. Sa m i vogl t jet numri i objektivave t projektit aq mpak e komplikuar sht pema e aktiviteteve t projektit.
Nj objektiv SMART (shihni kutin n faqen e mparshme) mund t shndrrohet naktivitete dhe arritje specifike. Sa m abstrakt t jet nj objektiv, aq m e vshtir do tjet matja e suksesit t puns son. Menaxhert duhet ti diskutojn objektivat e projek-tit me t gjith grupin e puns, grupet e synuara, partnert dhebashkpuntort. Objektivat duhet t jen t kuptueshme dhe tpranueshm pr ata q do t punojn pr arritjen e tyre.
sht e rndsishme t sqarojm dika rreth treguesve t suk-sesit. Treguesit e suksesit jan mjete t vzhgueshme, empirike dheobjektivisht t matshme q prbjn bazn pr matjen e efektivitetitt puns s kryer dhe vlersuar projektet. Ata jan parametrat endryshimit ose t matjes s rezultateve t arritura, q tregojn se derin far niveli jan prmbushur objektivat e projektit. Treguesit esuksesit ndihmojn n paraqitjen e nj procesi transparent vlersimi pr arritjet e projektit
q n fillim t planifikimit t tij.Treguesit e suksesit prcaktohen m leht pr detyrat e matshme nga ana sasiore. Pr
shembull, sht e leht t tregohet nse jan drguar apo jo 25 letra n adresa tndryshme. Detyrat cilsore jan m t vshtira pr tu matur. Kshtu pr shembull shtm e vshtir t vlersohet nse letra sht shkruar n cilsin e duhur.
Pr disa nga treguesit e suksesit mund t diskutohet dhe bihet dakort paraprakisht medonatorin dhe grupet e synuara n mnyr q t unifikohet ajo far pritet nga aktivitetetdhe rezultatet e projektit.
Analiza e gjendjesN kt faz t prgatitjes s projektit, pyetjet m t rndsishme jan rreth strukturs
organizative q duhet t ngrihet pr kt projekt dhe madhsis e shtrirjes s saj.Paralelisht me diskutimin rreth pikave t msiprme, kshillohet t bhet gjithashtu
edhe nj analiz e e burimeve. Forma m e thjesht sht analiza SWOT, e cila tregonndikimet pozitive dhe negative t projektit: prshkrim i anve t forta t organizats,anve t dobta, mundsive dhe rreziqeve.
Strategjia dhe metodikaStrategjia prmban hapat kryesor t planit t menaxhimit t vendosura sipas nj
rrjedhe logjike me qllim arritjen e objektivit ose objektivave t vendosura. Przgjedhjae ksaj apo asaj strategjie bhet pasi t jet vendosur se cili sht qllimi i projektit.
Prcaktimi i strategjis bhet prmes:
renditjes s nj numri strategjish t mundshme
vlersimit dhe testimit nse grupi i synuar e kupton procesin e sugjeruar.
Nj strategji tregon sesimenaxhimi synon t arrijobjektivat e vendosura
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
16/38
Metodika sht procesi sipas t cilit grupi i puns trajton objektivat e vendosura. Ajo
mund t ket shum forma, por kurdoher duhet t siguroj arritjen e rezultateve t prit-shme brenda kohs s planifikuar.Metodika e przgjedhur duhet t reflektoj konceptin e prgjithshmt projektit,
si dhe misionin e organizats. Pr shembull, shumica e organizatave mjedisore nuk dot przgjidhnin nj metodik q vret grabitqart natyror pr t ruajtur nj lloj trrezikuar pr tu zhdukur.
Metodikat e puns jan mnyra sesi do t zbatojm aktivitetet e ndryshme pr tarritur objektivat e vendosura ose pr t prmbushur nj hap t projektit. sht shum erndsishme q njerzit e tjer ose partnert ta kuptojn metodikn dhe strategjin e pro-jektit t dhn.
Vendosja e parametrave dhe afateve kohore (koha, mjetet financiare, burimet)Si u theksua m sipr, projektet jan t kufizuara n kohzgjatjen e tyre. Sipas
mnyrs tradicionale, n llogaritjen e kohzgjatjes s do veprimtarie prfshihen edhevshtirsit e paparashikuara. Afatet kohore duhen diskutuar dhe rn dakort parapra-kisht me grupin e puns s projektit. Menaxhert e zgjuar mbajn gjithmon afatekohore sekrete, duke shpresuar m t mirn, por duke parashikuar m t keqen.
Buxheti i projektit paraqet asetet e ngurtsuaradhe shpenzimet e personelit, sbashku shpenzimet e drejtprdrejtapr zbatimin e projektit. Sikundrse n rastin eafateve kohore, duhet t prgatisim rastin pr skenarin m t mir q mund t ndodhme kushtet financiare m ideale, por duhet t prgatitemi edhe pr skenarin m t keqme nj buxhet minimal, por ende t mjaftueshm pr zbatimin e projektit. Prgatitja ebuxhetit ndihmon n shkrimin e projektit dhe ndihmon pr afrimin e mbshtetsve ttjer n t ardhmen.
Mnyra e vendimmarrjes, detyrat, rolet, prgjegjsitNdonse financimi sht nj pjes e domosdoshme e do projekti, grupi i puns dhe
rrjeti i bashkpuntorve jan shum m t rndsishm pr suksesin e prgjithshm tprojektit. Prkushtimi, prvoja dhe prpjekjet e tyre jan vendimtare pr fatin e projek-tit. sht e rndsishme q t diskutohen paraprakisht far pritet dhe cilat janprgjegjsit e gjithsecilit, sepse pritjet e paprcaktuara mund t shkaktojn keqkup-time serioze, konflikte dhe probleme personale q mund t ngadalsojn ecurin e pro-jektit ose ta ojn deri n dshtim t plot. Kuadri i detyrave, marrveshjet e punsimitdhe metodika pr kontrollin e cilsis nuk jan t rndsishme vetm pr organizatatfitimprurse!
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T14
FIGURA 3
Planifikimi e lejon nj organizat ti jap form tardhmes dhe jo ta pranoj at pa kushte
Planifikimi sht nj mundsi pr t koordinuarveprimet dhe shkmbyer mendime n nivele tndryshme t organizats
Prmes planifikimit organizata i prkushtohetveprimeve
Planifikimi i lejon menaxhert t prqndrohen ndetyrat m t rndsishme dhe urgjente.
Planifikimi i jep menaxherve pamjen e plot dhet sakt t projektit
Grupi i puns i prfshir n procesin e planifikimitdo t punoj duke pasur nj kuptim m t plotdhe m t sakt rreth asaj far po kryen
Planifikimi parashikon burimet e nevojshme prveprimtarit e projektit
Prse nevojitet nj plan?
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
17/38
Menaxheri i projektit sht i pari mes t barabartve, veanrisht n procesin e
dhnies s prgjegjsive dhe ndarjes s detyrave. Gjithmon mbetet e rndsishme tdiskutohet sesi duhet ndar informacioni: madje edhe zhvillimet teknologjike si postaelektronike mund t shkaktoj probleme nse nuk jan prcaktuar qart kush?, kur?,far? dhe si?
PlanifikimiDo t ishte joefektive pr nj menaxher t punonte pa nj plan. Figura 3 rendit shum
mnyra se si planifikimi efektiv mund t prmirsoj cilsin e projektit. Figura 4 tregonsesi planifikimi mund ti jap prgjigje disa pyetjeve specifike.
Menaxhert e kan planifikimin detyr parsore t tyre. N fakt disa menaxher eshohin planifikimin si funksionin e par menaxhues dhe mendojn se organizimi dhemonitorimi jan funksione dytsore.
Ndrmjet shum pyetjeve t rndsishme menaxhert duhet tiu prgjigjen dy prejtyre: far duhet kryer? dhe Si?
Funksioni planifikues u krkon menaxherve t marrin vendime rreth elementve trndsishm t projektit t tilla si objektivat, veprimet, burimet dhe procesin e zbatimit.
Si e fillon nj menaxher procesin e planifikimit? Shum specialist jan dakort memendimin se brja e shum pyetjeve grupit t puns mund tu jap zgjidhje menjhershum prej detyrave t menaxherit. Figura 4 prmban nj list t gjat pyetjesh q duhettu jap prgjigje nj menaxher rreth objektivave t projektit, veprimeve, burimeve dheprocesit t zbatimit.
Zbatimi i projektitZbatimi i projektit sht procesi prmes s cilit vihen n jet planet e prgatitura.
Duke u kthyer srish n shembullin e pastrimit t shtpis, ku sht procesi i larjes srrobave, fshirjes s dyshemes dhe marrjes s pluhurave.
Sfidat me t cilat prballet menaxhimi i projektit jan:
mbajtja parasysh e objektivave t projektit
dokumentimi i projektit
grumbullimi dhe shprndarja e informacionit
koordinimi dhe organizimi
respektimi i afateve kohore
marrja e vendimeve
monitorimi dhe vlersimi
mbajtja e kontakteve me partnert
dhnia e prgjegjsive
krijimi i atmosfers s puns dhe personeli, manaxhimi i burimeve njerzore
do gj tjetr q mund t shfaqet ose lind gjat procesit t zbatimit
Monitorimi i t gjith ktyre detyrave krkon aftsi dhe prkushtim. Ndonse sipasnj thnieje vetm budallai kontrollon gjrat kur jan n rregull, ndrsa gjeniuparashikon edhe kaosin, e vrteta sht se mbajtja e gjrave nn kontroll krkon shumtalent sidomos kur jan t prfshir shum njerz dhe duhet grumbulluar dhe shprndarinformacion.
N vijim do tju paraqesim disa mjete t dobishme pr t mbajtur gjendjen nn kon-troll.
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 15
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
18/38
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T16
FIGURA 4
Objektivat Cilt do t jen objektivat e przgjedhur?
Cila sht rndsia e do objektivi n raport met tjert?
Si jan t lidhur objektivat me njri-tjetrin?
Kur do t prmbushet secili objektiv?
Si do t matet do objektiv?
Cili person apo njsi organizative sht prgjegjspr objektivat?
Veprimet Cilat jan veprimet m t rndsishme t cilat ndikjnn arritjen e suksesshme t objektivave?
Cilat jan informacionet q ka organizata pr secilinveprim?
Cila sht teknika e duhar pr t parashikuar cilat dot jen veprimit e rndsishme n t ardmem?
Cili person apo njsi orgasnizative sht prgjegjs
pr veprimet?Burimet far burimesh duhen parashikuar n kt plan?
Cila sht varsia e burimeve t ndryshme nganjri-tjetri?
far teknikash duhen prdorur pr prgatitjene buxhetit?
Cili person apo njsi organizative shtprgjegjs pr prgatitjen e buxhetit?
Processi A e ka organizata pushtetin e mjaftueshm przbatimit zbatimin e ktij plani?
A ka nevoj pr vendime t politiks s organizatspr zbatimin e ktij plani?
Sa t drejta, tolerante, realiste, etike, dhe t shkruaraqart jan vendimet e organizats?
Cili person apo njsi organizative do t ndikohetnga vendimet e organizats?
shtje t planifikimit menaxhues
sht erndsishme tbni pyetjet e
duhura pr doelement tplanit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
19/38
S U B T I T L E : M A I N T I T L E
P R O J E C T M A N A G E M E N T 17
Semestri 1 Semestri 2 Semestri 3 Semestri 4
Veprimet Shta Tet Nen Dhje Jan Shku Mar Pri Maj
FAZA E VLERESIMIT T NEVO JAVE
Plani logjik sipas grafikut Gantt
Hartimi i pyetsorve per
prindrit dhe msuesit
Shprndarja e pyetsorveGrumbullini dhe analizimi ipyetsorve
FAZA STUDIMORE
Vzhgim nsh skolla t tjera
Vlersimi i programeve tngjashme
FAZA PZANIFIQUESE
Takim me prindrit
Diskutim me fakultetin
Shkrimi i propozimit
Miratimi i planit nga komiteti
FAZA E ZBATIMIT
Takim me dhuruesit
Aplikimi pr fonde
Punsim personeli
Prfehirja e studentve
FAZA ANALIZUESE
Vzhgimi i t dhnave
Testimi i studenteve, prindrve,msuesve
Hartimi i raportit
Paraqitja e rezultateveprfundimtare drejtuesve tshkolls
Analizimi i t dh nave ekzistuese
FIGURA 5
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
20/38
Grafiku Gantt
Grafiku Gantt sht krijuar si nj mjet ndihms n menaxhim pr t mbajtur nn kon-troll lidhjet e ndrsjellta t aktiviteteve t projektit. Figura 5 dhe 6 paraqesin dy forma tgrafikut Gantt. N t dy rastet tregohet:
koncepti i grafikut Gantt
si mund t paraqiten skematikisht detyrat e ndrlikuara t menaxhimit t projektit
se nj menaxher i mir projektesh prgatit grafik Gantt t thjesht pr mos humburn detajet e teprta.
N shum raste, mund t jet e dobishme edhe nj tabel e thjesht si ajo e treguarn figurn 7. Veprimet shpesh jan t varura nga njri-tjetri. Figura 8 paraqet se si mundt prfshihen n tabel edhe afatet kohore t veprimeve t ndryshme. Ky mjet praktiklejon menaxhert t mbajn nn kontroll shum veprimtari q jan t lidhura mes tyre
dhe krkojn koh pr tu zbatuar nga grupi i puns s projektit. Kur i njjti person apogrup pune duhet t punoj n dy projekte t ndryshme njkohsisht, menaxheri duhett vendos se cili prej tyre sht m i rndsishm.
N kt grafik mund t vzhgojm:
nj plan pune t shtrir n koh
afatet kohore kur pritet nj rezultat i caktuar
afatet kohore kur duhet dhn apo marr dika (varsit brenda strukturs s pro-jektit)
nj renditje t qart t detyrave
Ndr t tjera, e rndsishme sht vendosja e nj date t sakt pr fillimin dhe pr-fundimin e projektit. Prgatisni nj tabel t plot t aktiviteteve dhe afateve kohore pr
veten tuaj, edhe sikur publiku t krkoj t shoh vetm pjes t veanta t tij. Prpiqunit mos planifikoni shum aktivitete gjat t njjts periudh kohore, sepse mund tshfaqen probleme pr monitorimin dhe ndarjen e burimeve t projektit.
Nj plan pune i mir pune duhet paraqitur dhe specifikuar edhe n termat financia-r. Menaxheri duhet t przgjedh at lloj buxheti, i cili i prshtatet m mir nevojave tplanifikimit t organizats.
Qllimi, objektivat dhe planet e projektit nuk jan pjes t ndara nga procesi i mena-xhimit t projektit. Ata jan tepr t ndrvarur dhe t pandar nga njri-tjetri. sht ekuptueshme se objektivat e qart dhe t kuptueshm jan shum t rndsishm prmbarvajtjen e projektit.
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T18
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
21/38
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 19
Semestri 1 Semestri 2 Semestri 3 Semestri 4
Hapat e projektit Jan Shk Mar Pri Maj Qer Kor Gus Sht Tet Nen Dhj
Planifkimi i zhvillimit t projektit
Vlersimi i nevojave t tregut
Prpunimi i ides rrethproduktit
Fillimi i ciklit te zbatimit
Prodhimi
Vlersimi i testimeve meprdoruesit
Nxjerrja e versionit alfa
Faza 1: vlersimi i standartitt cilesis
Korrigjimi i problemeve t alfa
Nxjerrja e versionit beta
Faza 2: vlersimi i standartitt cilesis
Korrigjimi i problemeve t beta
Prgatitja e etikatave t kutivedhe CD ve
Fillimi i fushats s avancuar t
marketingut
Prgatitja e produktit
Testimi prfundimtar i standarditt cksis
Nxjerrja e versionit prfundimtar
Prodhimi dhe paketimi
Pik kritike 1 Pik kritike 2 Pik kritike 3
FIGURA 6
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
22/38
Kuadri logjikS fundi, matrica e kuadrit logjik n formn e tabels s puns, ose logframe sht
nj mjet i prgatitjes s projektit dhe i menaxhimit. Duke renditur objektivat sipas rnd-sis s tyre dhe duke i krkuar planifikuesve t prcaktojn se cilat mund t jen rreziqetdhe supozimet q mund t ndikojn ekzistencn e vet projektit, kuadri logjik prbnnj mjet pr kontrollin e logjiks s brendshme t planit t projektit. Gjat gjetjes streguesve objektivisht t verifikueshm t suksesit dhe mjeteve t verifikimit, planifiku-esit duhet t mendojn si do t monitorojn dhe vlersojn projektin q n fillim t tij.
Kuadri logjik ndihmon t ndrtohet logjika e brendshme e projektit. Ai ndihmonprocesin e prcaktimit t qllimeve, objektivave dhe veprimtarive t projektit si dhe i jepdor menaxherit pr tu prballur m supozimet. Duke i vendosur elementt e ndryshmsipas rrjedhs logjike ky mjet ndihmon t kuptohen m mir ndrlidhjet midis tyre.Prmes gjetjes s treguesve t suksesit t verifikueshm objektivisht, ai lidh elementt eplanifikimit me ata t zbatimit duke siguruar monitorimin q n fazat e para si dhe gjatecuris s mtejshme t projektit. Teknikisht, kuadri logjik paraqitet me nj tabelmatrice, n t ciln vendosen t gjith elementt e projektit dhe ku lidhjet logjike zbulo-hen duke kaluar nga qeliza n qeliz, nga posht-lart dhe nga e majta n t djatht.
Kuadri logjik i paraqitur n Figurn 9 sht nj mjet i mir pr projektet e vogla tOJFve, por meqnse Bashkimi Evropian e ka futur at n prdorim gjithnj e m shum,sht br i domosdoshm studimi i tij n thellsi. Grafiku i mposhtm sht vetm njpjes e vogl treguese pr kt mjet, sepse prshkrimi i detajuar i tij shkon deri n 60faqe. M shum informacion mund t gjeni n kt faqe n internet:
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T20
FIGURA 8
Dita 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Veprimtaria A
Veprimtaria B
Veprimtaria C
Veprimtaria D
Veprimtaria EVeprimtaria F
Renditja sipas rndsis dhe kohs
FIGURA 7
far duhet Si dhe kush Kur? Ku? Rezultatet Treguesit Buxhetibr? do ta bj? e suksesit
Tabela e monitorimit t projektit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
23/38
Menaxhimi i burimeve
Nj ndr detyrat m parsore t nj menaxheri sht gjetja e burimeve t nevojshmepr t kryer punn. Burimet mund t jen financiare, materiale, teknike ose njerzore.
Burimet financiarefar sht buxhetimi? Fjalori Webster jep nj numr t madh prkufizimesh, ndr
t cilat m i prshtatshmi pr rastin ton sht: nj shum t hollash gjendje, t krkuaradiku ose dikujt, apo t lna mnjan pr nj qllim t caktuar. Buxhetimi nuk sht njshtje e re. Ai sht vlersimi juaj rreth far keni gjendje, ose far do t merrni ngadiku/dikush, dhe sa mendoni t shpenzoni pr dika.
Prse nevojitet buxhetimi?Si u theksua m par, buxheti sht nj paraqitje e qart e burimeve financiare t
nevojshme pr t zbatuar planin e aktiviteteve. Para s gjithash, ky informacion krko-
het nga dhuruesi pr ta miratuar dokumentin e projektit. Zakonisht midis dhuruesit dheorganizats zbatuese nnshkruhet nj marrveshje q paraqet se aktivitetet e paraqituran projektin e propozuar do t kyhen prej grupit t puns brenda nj kohe tprcaktuar dhe me nj shum t prcaktuar t hollash.
sht n interesin e t dy palve, t dhuruesit por edhe t organizats q projekti tzbatohet n prputhje sa m t plot me kt marrveshje. Sa m i sakt dhe i menduardrejt t jet buxheti sipas aktiviteteve dhe shpenzimeve realiste t pritshme, aq m tleht do ta keni pr tiu prmbajtur marrveshjes me dhuruesin.
Buxheti luan nj rol shum t rndsishm n t gjith procesin e menaxhimit. Njbuxhet i prgatitur keq on n shum probleme gjat fazs s zbatimit t projektit. Pr tprgatitur nj buxhet t mir duhet t shohim me kujdes se far burimesh do t nevo-jiten pr ta zbatuar projektin, sasin e nevojshme pr do z, kohn kur do t na nevo-
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 21
Treguesit e suksesitobjektivisht tverifikueshm
Burimet everifikimit
Supozime
Qllimi iprojektit
Objektivat eprojektit
Rezultatet epritshme
Veprimtarit Mjetet Kostos
Parakushtet
FIGURA 9
Tabela matric e kuadrit logjik
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
24/38
jiten dhe sa do t kushtoj secili prej tyre, duke prfshir edhe efektet e mundshme q kaprojekti si rezultat i rritjes s inflacionit. Pr t mbajtur llogari t sakta dhe raportuar leht saher q krkohet, sht e rndsishme t prgatitet nj buxhet i veant pr do veprimtarit parashikuar n projekt.
Menaxhimi i burimeve njerzoreMenaxhimi i njerzve sht nj sfid e madhe dhe nj detyr e vshtir n punn e
menaxherve. do person sht i ndryshm nga t tjert dhe ndonse shum teori rrethmotivimit mund t parashikojn sjelljen e njerzve n pjesn m t madhe t kohs, ato nukjan shum t dobishme kur duam t parashikojm se far do t bj dikush n nj situatt caktuar. Arti i menaxhimit sht t kuptuarit e kufizimeve q ka teoria dhe aftsia pr tmodifikuar parashikimet kur kjo gj sht e nevojshme.
Menaxhimi i burimeve njerzore mund t prshkruhet si procesi i gjetjes s numrit t
prshtatshm t njerzve t kualifikuar pr nj pun t dhn n nj koh t caktuar. Mtej, ai quhet pjes e procesit t prmbushjes s objektivave t vendosura prmes krkimit,mbajtjes, zhvillimit dhe prdorimit t sakt t burimeve njerzore brenda organizats. Krki-mi i njerzve t aft, t talentuar dhe t motivuar sht pjes e rndsishme e menaxhimitt burimeve njerzore.
Menaxhert duhet t zbulojn far aftsish ka brenda organizats prmes vzhgimevedhe studimeve t ndryshme. Kur kto aftsi mungojn menaxhert duhet t vendosin prt kryer kurse kualifikimi pr personelin ekzistues ose punsimin e punonjsve t rinj nmnyr q kjo mangsi t mos bhet penges pr ecurin e puns. Figura 10 paraqetndryshimin midis menaxherve t suksesshm dhe atyre efektiv. sht e kuptueshme sejo t gjitha pengesat mund t kaprcehen n kt mnyr, megjithat menaxhert duhet tmbajn parasysh se kshillat e msiprme mund t jen t dobishme n shum raste.
Mbshtetur tek informacioni i grumbulluar, menaxhert mund t ndrtojn nj programaktiv zhvillimi, i cili prfshin kualifikimin, arsimimin dhe prgatitjen e prgjithshme t grupit
t puns pr punn e tanishme dhe at t ardhshme.
Planifikimi dhe improvizimiN nj rast fatlum, kur puna ka mbrritur n mes t zbatimit t planit, menaxhert kan
prgatitur plane t mira pune, grafik dhe argumentime t ndryshme; grupi i puns punonsi duhet dhe dokush sht i knaqur. Pavarsisht nga ky rast, menaxhert duhet t jent prgatitur edhe pr rastin kur mund t jen t pafat. Aftsia e veant e menaxherveduket kur nevojitet ti prshtaten kushteve t pafavorshme me zgjidhje krijuese se sa me rec-eta t ngurta dhe t pandryshueshme. Ndonse disa njerz din ti menaxhojn situatat stre-suese m mir se disa t tjer, dokush mund t prmirsoj aftsit e veta pr t menax-huar situata krize dhe stresi duke ndjekur disa rregulla t thjeshta.
Dhnia e mendimeve dhe komunikimi jan gjra t thjeshta dhe t parat q duhen zbat-
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T22
FIGURA 10
A jan menaxhert e suksesshm t ndryshm ngamenaxhert efektiv? Shumica e specialistvemendojn se ka ndryshime t mdha midis ktyre dykategorive.Menaxher t suksesshm konsiderohen ata t ciltjan ngjitur shpejt n hierarkin e organizats.Menaxher efektiv quhen ata q kan patur rezultate
t larta n punn e njsis s tyre si n aspektin sasiorashtu edhe n at cilsor duke krijuar nj atmosfer tmir pune dhe knaqsie tek punonjsit e tjer. Kuqndron ndryshimi? Menaxhert efektive (ata qkrkojn q puna t bhet!) shpenzojn m shumkoh pr komunikimin mes punonjsve dhe mena-xhimin e burimeve njerzore.
Fokusi i menaxhimit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
25/38
uar. Kujtoni se kur gjrat marrin pr keq, sht krejt e natyrshme q njerzit t
kalojn n pozit mbrojtse pr punn e br prej tyre. Kjo mund t oj q n disa rasteata t mbulojn edhe gabimet e kolegve t tjer. Krijimi i nj atmosfere ku punonjsitndjehen mir dhe kan besim tek drejtuesit e tyre krkon koh. Tregohuni tkujdesshm q organizata juaj t krijoj n mnyr t vazhduar nj atmosfer t till kupunonjsit flasin lirshm dhe hapur. Kur ndesheni me nj situat krize, dokush ngrupin e puns duhet t prqndrohet n kaprcimin e ksaj situate t vshtir.
Komunikoni me mbshtetsit tuaj. Nse problemet ndikojn n zbatimin dhe suk-sesin e projektit, sht mir ti paralajmroni mbshtetsit tuaj q n fillim. Organizatatmbshtetse dhe personat e veant jan partner dhe jo armiqt tuaj.
Mbyllja dhe vlersimiShum organizata mendojn n mnyr t gabuar se nj projekt
prfundon me zbatimin e veprimtaris s fundit t planit t puns;megjithse projekti nuk quhet i prfunduar derisa t kryhet vlersimii tij, mbshtetsit t ken miratuar raportin e tij dhe dosjet e doku-mentacionit t jen mbyllur.
Rrall ndodh q antart e grupit t puns t prgatisin me qejfdokumentacionin prmbylls t projektit, shkruajn dhe redaktojnraportet e aktiviteteve dhe ata financiar. Kjo faz nuk sht krijuesedhe aktive, ajo sht m tepr nj faz e mrzitshme, s cils i duhetkushtuar e njjta rndsi. Mund t jet m e leht pr ju, nse kjo fazkonsiderohet si nj hap i rndsishm pr nj projekt t ardhshm.
Vlersimet nuk kryhen vetm n fazn prmbyllse t projektit.sht mir t kryhen:
vlersime sipas fazave apo t ecuris s projektit gjat do faze trndsishme t tij, t cilat ndihmojn n ndreqjen dhe prshtatjene nevojshme t projektit.
vlersimin prfundimtar n fund t projektit
vlersime t vazhdimsis pas disa muajsh deri n nj vit nga pr-fundimi i projektit
pas nj periudhe kohe, sukseset dhe msimet e nxjerra mund tshrbejn pr t shtuar aspekte t reja n projektet e ardhshmedhe zhvillimin e organizats.
RaportimiRezultatet e vlersimit mund t futen si pjes e raportit prfundimtar, t cilit mena-
xheri i projektit ja paraqet mbshtetsit t projektit. Raporti sht i prbr nga dy pjes:pjesa prshkruese e veprimtarive dhe raporti i shpenzimeve financiare.Raporti prshkrues i veprimtaris s projektit duhet t jet nj prfaqsim besnik i
ecuris dhe zhvillimit t projektit. Megjithat prmbajtja duhet t jet e prmbledhur dhebrenda tems, duke u prqndruar n pikat pr t cilat nj person i jashtm mund t ketinteres, si pr shembull mbshtetsi apo dhuruesi i projektit. Struktura e raportit pr-shkrues t veprimtarive paraqitet n kutin anash faqes.
Raporti i shpenzimeve financiare duhet t tregoj qart dhe me prpikmri pr-dorimin e t gjith fondeve t projektit. Mnyra m e thjesht sht krahasimi i buxhetitt planifikuar me shpenzimet e kryera. Pr zrat e buxhetit ku ndryshimi sht m i madhse 10% duhet br justifikimi prkats. sht e rndsishme q raporti financiar t jet ilidhur dhe ti prmbahet raportit prshkrues t veprimtarive t zbatuara.
M A T E R I A L T E O R I K R R E T H S H T J E S
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 23
Pjest e raportit prshkrues
t aktiviteteve Hyrje
Objektivat dhe veprimtarite planifikuara
Rezultatet, arritja e objektivave,sukseset
Vshtirsit, problemet, ndryshimet(prse ishin kto ndryshime tdomosdoshme? Msimet enxjerra prej tyre)
Mendime nga grupi i synuar rrethzbatimit t projektit
Veprimtari pr vazhdimsin eprojektit
Shtojca: Kopje ose mostra tmaterialeve t prodhuara gjat kohss zbatimit t projektit (postera, flet-palosje, raporte studimore, gazeta,botime t ndryshme, etj.)
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
26/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T24
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
27/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 25
Mjete trajnimi
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
28/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T26
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
29/38
Mjeti 1: Mbledhsit e antikuarve
Prshkrimi: Njohja e pjesmarrsve me njri tjetrin
Pjesmarrsit: I gjith grupi
Kohzgjatja: 30 minuta
Procedura
1 Shpjegojini grupit se do t luajn lojn e mbledhsit t antikuarve. Normalisht njmbledhs i till shkon der m der npr shtpi dhe krkon sende t rralla, t cilati ka t renditura n nj list. N kt loj pjesmarrsit do t krkojn n grup pr
persona t tjer t cilt prputhen m disa kritere t veanta.
2 Shprndani formularin e Mbledhsit t antikuarve (Figura 11). Shpjegoni se ataduhet t mbushin sa m shum zra me emrat dhe informacione t veanta rrethtyre. Krkojini pjesmarrsve t mos bazohen n informacione q ata i din para-prakisht rreth antarve t tjer t grupit.
3 Grumbulloni flett dhe ngjitini ato n mur ose lexojini prpara grupit.
M J E T E T R A J N I M I M B L E D H S I T E A N T I K U A R V E
1M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 27
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
30/38
M J E T E T R A J N I M I M B L E D H S I T E A N T I K U A R V E
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T28
1
FIGURA 11
Gjeni dik q i plqen t rris perime n kopshtin e tij. far lloje perimesh?
Gjeni dy njerz q dshirojn t thyejn monotonin e prditshme.Si mendojn ta bjn kt gj?
Gjeni dy njerz t cilt punojn t paktn 10 or n dit. far ju plqenatyre m shum n punn q bjn?
Gjeni dy njerz q duan shum vllezrit dhe motrat e tyre. Si e tregojnkt dashuri?
Gjeni dik i cili mendon se ka vendosur nj balanc t mir midis puns(ose shkolls) dhe jets n familje. Si ja ka arritur ksaj?
Gjeni dy njerz q kan fituar gjat nj diskutimi me prindrit apo fmijt etyr gjat ktij muaji. Si ja kan arritur?
Gjeni dy njerz q e quajn veten e tyre si krkues. Pr far jan krkues?
Gjeni dy njerz q mendojn se jan krijues. Prse mendojn kshtu?
Gjeni dik q ka stres n pun. Si ja del ai/ajo?
Gjeni tre njerz q kan qeshur me gjith shpirt javn e shkuar. Cili ka qenshkaku q kan qeshur?
Thesaret e grumbulluesit t antikuarve
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
31/38
Mjeti 2: Udhzime t paqarta
Objektivi: Demonstrim sesi edhe udhzimet m t thjeshta mund tkeqinterpretohen
Materialet: Disa flet letre (flett katrore jan m t mira)
Kohzgjatja: 5-10 minuta
Procedura:
1 Zgjidhni 4 pjesmarrs (ose pyetini kush dshiron t dal vullnetar) dhe krkojunit qndrojn n kmb prpara klass me fytyr nga grupi.2 Jepini secilit nga nj flet letre.
3 Thuajini pjesmarrsve t mbyllin syt gjat ushtrimit dhe t ndjekin udhzimet nmnyr sa m besnike pa br pyetje.4 Udhzojini t palosin letrn m dysh dhe m pas t grisin ann e djatht-posht tsaj. Vazhdoni tiu krkoni ta palosin srish m dysh dhe t grisin pjesn e djatht
sipr t saj. Krkojini ta palosin srish m dysh dhe t grisin ann e majt m tposhtme t saj.
5Krkojini t hapin syt dhe t tregojn letrn e mbetur shokve t tjer dhe grupit.
DiskutimCilat fjal t udhzimeve mund t interpretoheshin n mnyra t ndryshme. Si duhet
t ishin udhzimet pr t zvogluar n maksimum paqartsit. Si mundet t nxitennjerzit t bjn pyetje kur dika sht e paqart pr ta?
M J E T E T R A J N I M I : U D H Z I M E T P A Q A R T A
2M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 29
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
32/38
Mjeti 3: Robott
Prshkrimi: Demonstrimi i vshtirsive pr t menaxhuar dy gjranjhersh
Pjesmarrsit: Grupe prej tre vetsh
Kohzgjatja: 15 minuta
Procedura:
1 Ndaji pjesmarrsit n grupe prej tre vetsh: dy robot dhe nj robot kontrollues.Kontrolluesi lviz njrin robot djathtas duke prekur me dor supin e djatht trobotit dhe n t majt duke prekur supin e majt t tij.
2 Filloni duke iu thn robotve t ecin n nj drejtim t caktuar.
3 Kontrolluesi duhet t prpiqet ti ndaloj robott nga prplasja me sende tndryshme si tavolina, karrike dhe muret e dhoms.4 Pas tre minutash krkoni q kontrolluesi t ndryshoj rolet me njrin prej robotve.Prsritni hapat 2 dhe 3. Ndryshoni rolet edhe pr tre minuta t tjera.Diskutim
Si u ndje kontrolluesi gjat prpjekjes pr drejtuar dy robott njhersh? Si u ndje ain rolin e robotit?
M J E T E T R A J N I M I R O B O T T
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T30
3
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
33/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 31
Shembull i programit t trajnimit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
34/38
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T32
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
35/38
S H E M B U L L I P R O G R A M I T T T R A J N I M I T
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 33
Si t japim trajniminKy model programi ka si qllim tju ndihmoj t krijoni nj aktivitet trajnues mbi
menaxhimin e projektit duke prdorur elementt q ofron ky manual. Prdorimi i pr-pikt i tij i kombinuar edhe me aktivitete t tjera, duhet bazuar n njohjet tuaja rreth prit-shmris dhe prvojave t pjesmarrsve n trajnim dhe n kohn q dispononi pr rea-lizimin e aktiviteteve q parashikon trajnimi. Prve temave t trajnimit, shembulli i pro-gramit propozon aktivitete me element t tjer ndrveprues.
FIGURA 12
Pjesa 1 Parathnie
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Njohja e pjesmarrsve me Mjeti 1: Mbledhsi itematikn e trajnimit njohja antikuarveme njri-tjetrin
Pritjet e pjesmarrsve Paraqitja dhe qartsimi i Diskutimpritjeve
Prkufizime Pyesni: far sht projekti? Diskutimfar sht menaxhimi? Dhnie mendimeshfar sht menaxhimi i
projektit?far sht cikli i projektit?
Paraqitja e programit Qartsoni planin e trajnimit Paraqitje teorikedhe metodikn q do tprdoret, tregoni lidhjen etyre me pritjet epjesmarrsve
Pjesa 2 Analiza e nevojave
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Pyesni pjesmarrsit si i Diskutimprcaktojn ata nevojatmjedisore t komunitetitt tyre
Analiza e nevojave Paraqesni tre nivelet e Paraqitje teorikeanalizs s mjedisit rrethues
Prcaktimi i qllimit dhe Prcaktoni qllimin, Paraqitje teorikeobjektivave objektivat dhe treguesit
e suksesit
Shembull i programi t takimit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
36/38
S H E M B U L L I P R O G R A M I T T T R A J N I M I T
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T34
FIGURA 12
Pjesa 3 Analiza e gjendjes
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Paraqitje e analizs SWOT Paraqitje teorike
Analiza SWOT Praktik rreth nalizs SWOT Pun n grupen grupe t vogla dukeprdorur si shembull OJFne tyre
Aktivitet prmbylls Diskutoni prparsit dhe Diskutimvshtirsit e analizs SWOT
Pjesa 4 Strategjia dhe Metodika
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Prcaktoni dhe tregoni Diskutimndryshimet ndrmjetstrategjis dhe metodiks
Parametrat dhe afatet Paraqisni parametrat dhe Paraqitje teorikekohore afatet kohore pr planifikimin
(koha, parat dhe burimet)
Pune n grupe Msim rreth paqartsive q Mjeti 2:ndeshen n dhnien e Udhzime t paqartaudhzimeve
Pjesa 5 Planifikimi
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Rrahje mendimesh rreth Rrahje mendimeshplanifikimit: Prse? Kush?
Planifikimi menaxhues Paraqisni shtjet kryesore Paraqitje teorike
t planifikimit menaxhues
Aktivitet prmbylls Bni pyetje rreth temave Diskutimdhe shtjeve t trajtuaraderi n kt koh
Shembull i programi t takimit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
37/38
S H E M B U L L I P R O G R A M I T T T R A J N I M I T
M E N A X H I M I I P R O J E K T I T 35
FIGURA 12
Pjesa 6 Zbatimi
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Paraqit metodat e ndryshme Material teorik / pr mekanizmat q Paraqitjekontrollojn zbatimin dhekryerjen e detyrave
Burimet Paraqit shtjet e ndryshme Paraqitje teoriket menaxhimit t burimeve(financiare, materiale,teknike, njerzore, etj)
Pun n grupe Demonstro vshtirsit gjat Mjeti 3: Robottmenaxhimit
Improvizimi Diskutoni problemet me t Diskutimcilat mund t ndesheni gjatzbatimit t projektit dhe simund t zgjidhen ato
Pjesa 7 Mbyllja dhe vlersimi
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Hyrje Diskutoni nevojn pr t Diskutimkryer vlersime dhe farprvoje kan pjesmarrsitrreth tyre
Vlersimet Paraqisni elementt dhe Paraqitje teorikelojet e vlersimit
Raportimi Paraqisni elementt dhe Paraqitje teorikellojet e raportimit
Aktivitet prmbylls Pyetini pjesmarrsit si Diskutim
mund t prmirsojnvlersimin dhe raportimine tyre
Pjesa 8 Prmbledhje
KATEGORIA QLLIMI AKTIVITETET Q SUGJEROHEN
Prmbledhje Prmblidhni pikat kryesore Diskutimt trajnimit
Vlersimi Shprndani formulart e Vlersimvlersimit
Shembull i programi t takimit
8/6/2019 Project Manage Mental Bani An
38/38
QENDRA RAJONALE E MJEDISIT PR EVROPN QENDRORE DHE LINDORE
(REC) sht nj organizat jo-partizane, jo-advokuese, jo-fitimprurse q ka mision
t ndihmoj n zgjidhjen e problemeve n Evropn Qendrore dhe Lindore (EQL).Qendra prmbush misionin e saj prmes nxitjes s bashkpunimit mes organizatave
joqeveritare, qeverive, bizneseve dhe subjekteve t tjera t fushs s mjedisit,
prmes mbshtetjes t shkmbimit t lir t informacionit dhe pjesmarrjes s
publikut n vendimmarrjen pr mjedisin.
REC sht themeluar m 1990 nga Shtetet e Bashkuara t Ameriks, Komisioni
Evropian dhe Hungaria. Sot, REC mbshtetet n Dokumentin themeltar t
nnshkruar nga qeverit e 27 vendeve dhe Komisioni Evropian, si dhe n nj
Marrveshje Ndrkombtare me Qeverin e Hungaris. REC ka zyrn qendrore n
Szentendre, Hungari dhe zyra lokale n secilin nga 15 vendet prfituese t EQL:
Shqipri, Bosnj-Hercegovin, Bullgari, Kroaci, Republikn eke, Estoni, Hungari,
Letoni, Lituani, Maqedoni, Poloni, Rumani, Sllovaki, Slloveni, dhe Jugosllavi.Donatort e sotm jan Komisioni Evropian dhe qeverit e Shqipris,
Belgjiks, Bosnj Hercegovins, Bullgaris, Kanadas, Republiks eke,
Danimarks, Estonis, Finlands, Francs, Gjermanis, Italis, Japonis, Letonis,
Lituanis, Hollands, Polonis, Sllovenis, Suedis, Zvicrs, Mbretris s
Bashkuar, SHBAs, Srbia dhe Mali i Zi, si dhe organizata t tjera ndr-qeveritare
dhe institucione private.