tTIMARTT HINS isrE,xSKA xArrOnuFR,i[.DrrnrAGS
rnilfirttrufrredingurinn
Serprentun ur Ndttr,rrufrzedinsnum, 47 .
R,lrrintecl f rom ll rittilr'ttf raeclingurinn,
irrg., 3.-4. tbl., 1977
Vol. 47, 3.-4. Issue, 1977
^F.var Petersen:
vi6 Grrenland og erlend teista
vi6 island
islenskar teistur endurheim tar
PRENTSNIIDJAN ODDI HF.
.';xIt
frvar Petersen:
Hvad islensku deilitegundina snertirhins vegar, hafa ranns6knir Salomon-sens (1944), Storers (1952) og AgnarsIng6lfssonar (I96I) sannreynt gildihennar, enda eru einkennin oftast6tvirre6 og dberandi, hvort heldur er
ad vetri eda sumri. A petta einkumvi6 um fullordnar teistur. Fad s6r-
einkenni, sem Horring kvad islenskar
teistur hafa, Yat svartur taumur a
ytri fjadrajodrum svokalladra st6r-paka f hvita vrengreitnum. Fetta ein-
kenni sdst vel a l. mynd med greinFinns Gu6mundssortar fu{, 1953 umI ifnad arhxtti teistunnar.
Utan varptima sjdst teistur me6
strcindum fram umhverfis landi6, svo
sem komi6 hefur i lj6s i hinum ir-Iegu fuglatalningum, sem Niittriru-frreUistofnun fslands skipuleggur millijola og nj'6rs (6birtar upplfsingar A
NdttrirufrcSistofnun). 1, reynd gretu
pessar vetrarteistur veri6 brdi af. is-
lenskum og erlendum upPruna. Is-
lenskar teistur haf.a p6 longum veri6taldar algerir stadfuglar (sbr. Timm-ermann 1949, Finnur Gudmundsson
t49
islenskar teistur endurheimtar
vi6 Grrenland og erlend teista
vi6 island
Teista er svartfuglstegurrd, sem al-
geng er vi6 Island. Hrin verPur alltumhverfis land (Finnur Gudmunds-son 1953), Fu, sem skilyrdi til varPs
eru fyrir hendi. Teistur srekjast eink-
um eftir ad verpa i urdum eda klett-um med sj6 fram, eda pd i eYium.
Horring (1937) safnadi teistum vidIsland og komst ad peirri nidurstodu,fyrstur manna, addslenskar teistur vreru
nrgilega frdbrugdnar teistum annars
stadar i heiminum til ad rettlrcta, aU
um sdrstaka deili- eda undirtegundvrri ad rtr6a. Gaf Horring islensku
deilitegundinni visindaheiti6 CrF-
phus grylle islandicus. Nokkud er ireiki, hversu margar deilitegundir eru
taldar innan tegundarinnar CrFFhus
grylle. Salomonsen (1944) taldi teg-
undinahafa 7 deilitegundir, en Storer
(1952) 6leit adeins 6 peira rdttlrtan-legar. Ad auki taldi Agnar Ing6lfsson(1961) frreyskar teistur ekki nrgi-lega friibrugdnar teistum 6 Bretlands-eyjum og i Skandinaviu, til pess ad
prr gretu talist sdrstok deilitegund,eins og Salomonsen (1944) hdlt fram.
N6ttrirufradingurinn, 47 (3-4)' 1977
1953)' en nesta lit, g<ign hafa reg- de,itegundinni mand,ti,i,sem geti6 eri6 fyrir um petta atri6i. Fa6 er pi hdr a6 ofan. upprfsingar me6 si6ar-vitad' a6 teistur af isrenskum upp- tdrdu teisturrrri "r..
sem h6r segir:runa eru vi6a med strdndum fsla;as6 verurna' Er sri vitneskja fyrst og skotin 6 sj6 a Nor6fir6i, s.-Mr,a-fremsr bygs6 6 fugrum, ,"*'.ufru[ sj'sru, i tok Lttober 196r. safnandi:hefur verid d. j'msum stridum um- A.*u* il";;; . A l. vetri oghverfis Iand, en eins og fyrr segir mii reyndist vid krufningu vera karrfugr.greina fullordnar islenskar ieisturme, athugun 6 vangreitnum. I safni Fessi teista mun vera sri fy'sta ogNdttrirufradistofnunar og hcifundar eina af erlendum .rpp.oru, sem vitaderu 28 fullordnar teistur, sem safnad er ad hafi fundisi vi6 strendur Is_hefur verid utan varptima. Reyndust lands.allat vera af. lslenskum uppruna. Um flakk lslenskra reista utan varp-Teistur 6 fyrsta vetri (fuglar med tima er harla liti6 vita6, enda hefurdopp6tta vrengreiti) reyndist yfirleitt nrer ekkert veri6 merkt af pessari teg_erfitt ad greina til deilitegunda med und d. frrurrai ry.,
""rrl ,iarrt., ar,r-.vissu, en sumar virtust vera isrand,i,cus. sidan rgTg hafa teistur veri6 merktarAuk pessara 6merktu teista, pd hafa r nokkrum mreri l og vi6 Fratey dnokkrir fuglar, merktir ri Israndi sem Breidafirdi, einkum sumrin rgTb_ungar eda fullordnir fuglar, endur- 1g77, samtlma alhlida ranns6knum 6heimst vi6 Island utan varptfma. lifshrittum tegundarinn ar. Ffi lgZBf safni Nrittrirufra,istofnunar er hafa als 1696 teistur veri6 merktareinnig ein teista d. fyrsta vetri, sem i g^S ya Flatey, par af 1444 tngar ogrirugglega er af erlendum uppruna. 25i fullor6n#'n.g". hafa tvm af.Fessi fugl fellur ver a6 lJ,singu saro- pessum teistum komi6 fram vi6 sud_monsens (1944) d deilitegundinni vestur-Grenrand. Nfiasta yfirritsritcepphus grylle mandtii. st deiliteg- um grrnlenska fugla (saromonsenund hefur mikru norSragari d- rg67) getur a a.,i,"[,rrda teisra, sembreidslu en islandicu.s og verpur d n:i.6st hafa vid Grrenland, en sri ls-nor.austurstrdnd Grenrands, .|an lenska er ekki par d me6al. Mun pettaMayen, spitsbergen, heimskautaeyj- vera r fy.st, sinn sem de,itegundinum Sovdtrikjanna og me6 ,yrr,r, islandicus finnst vi6 Granland, e6a:T*dy Slberiu og Alaska (Storer uran lrfurariiu y*rrfr,, (.je t. d.1952)' Deilitegundin mandtii er a6 Bannermann rg68). Hefur hingad tilpvl leyti frdbrugdin isrenskum teist- verid tarid m;ag oirkregt, a6 isrenskarum' ad hrln er 6'Ir mikru Ij6sari, eink- reistur fyndust utan Iianas. Upprfsum a60fanver6u' aukless sem veng- ingar um merkingu og endurheimtufysr:141i1 og vangp<ikur
-eru mikru p.iruru rveggja fugra eru eftirfarandi:Ij6sari. Nefid er einnig pynnra og
rrtj6slegnara en d. d6rum teistum. A Reykjavik bt4zrg. Merkt ung1. 12. r.I' mynd md bera saman "eintak af is- iois. nurry; rtut"yprrrr., A.-Bar6.Iensku deilitegundinni og eintakid af 6boZZ, N; 22.5b, V.
r50
1. mvnd." Sani a ) islenskui nni af" teistr
:i'tlle islandi,ir anorrrenuinni C. g. nnrr-ncl og texruppll,singar u
-J com,parisiltens of C.pislandicus (u)rriandti i (b ),iected in Icela,,F or inf ormatt ollection) see
lnens (RM 3i:)758) in the ct
ilte MuseumH istory, Reykl
Photo: Eriin
Skotin I0.toppen, Sul
GrrenIand.Reykjavik 5l'
1975. Langhr., A.-BartSkotin (30.
Julianeheb60010, N; t
kvreman fu:
Annar fuglinrhinn 6. 2.vetr
Lni mandtii, sem getid erUpplj'singar me6 sidar_
mi eru sem hdr segir:
i6 6, Nordfirdi, S.-MriIa_okt6ber 196I. Safnandi::bertsson. A I. vetri ogkrufningu vera karlfugl.
mun vera sf fyrsta og[um uppruna, sem vita6undist vid srrendur Is-
Ienskra teista utan varp-IftiS vitad, enda hefur
:i6 merkt af pessari teg-fyrr en d, sfdustu drum.ta teistur verid merktarrli i og vid Flarey einkum sumrin lgTb_alhlida ranns6knum n
undarinnar. Fra lg7 Z
teistur verid merktar, hur af. 1444 ung.ar og. Fegar hafa tvrr af.r komi6 fram vid Sud_d. Nyj asra yfirlitsritv fugla (Salomonseneilitegunda teista, semGrrenland, en sfi is_
ar 6 medal. Mun pettann sem deilitegundint vid Grrnland, e6ar yfirleitt Gjd t. d.63). Hefur hingad til6liklegt, ad fslenskarttan Islands. IJppIfs-ngu og endurheimtuugla eru eftirfarandi:
3. Merkt ungi. lZ. Z.Flateyj arhr., A.-Bard.;5, v.
l. mynd. Samanburdur it(r) islensku deilitegund_inni af. teisru (Cepphusgrylle islandicus) og (b)hiinorrrnu deilitegund-inni C. g. mand,tii. Sjemynd og texta vardandiupplfsingar um eintokin.
- A comparison of speci_mens of Cepphus grylleislandicus (o) and. C. g.mandtii (b ), both col_lected in lceland,ic waters.For inf ormation aboutcollection, see text. Speci-n1,ens (RM i7i4 and, RIUI3755) in the collection ofthe Museum of NaturalHistory, Reykjaaik.
Photo: Eriing Olaf sson.
Skotin 10. I0. 1976. Nzilrgr Sukker-toppen, Sukkerroppen distrikt, S\,r.-Grcnland. Ca. 65o\b, N; bgo00, V.
Reykjavik 5t7b\0. Merkt ungi. 80. 7.1975. Langey vid Flatey, Flaterjar_hr., A.-Bard. 65o22, N; ZZ"bb,V.Skotin (30. tZ. tg7 b). Nanortalik,Julianehflb distrikt, SV.-Grcnland.60o10' N; 45olb, \/. (Vafi um na_kvreman fundardug).
Annar fuglinn var Fui e I. vetri, enhinn a 2. vetri.
Fegar petta er ritad (i byrjun sepr_ember 1977), hofdu adeins gz endur-heimtur borist um teistur merktar iFlatey og ndgrenni, auk fugla semteknir haf-a verid i hreidurholum emerkingarsta6. Langflestar endur_heimturnar voru rir Flateyjarhreppi;adeins 7 fuglar hafa endurheimst uranBreidatj ardar. Flestar end.urheimturn-ar fengusr i grdsleppuner e timabil_inu maf-jtli, p. e. e varptfma. Ein-ungis 5 endurheimtur haf.a fengistutan varprfma @ tfmabilinu septem-
r5t
ber-desember), m. a. pessar tvrer frd-
Grrenlandi. P6 ad ir endurheimturveiti nrjog takmarkadar upplysingar
um flakk islenskra teista utan varP-
tima, gefa F-, ef til vill til kYnna, ad
verulegur hluti islenska teistustofns-
ins hverfi fra landinu og leiti ut fyririslandsdla yfir tretrartirnann ' a. m' k'
d vissu alclursskeiSi. Varast ber p6 ad
clraga fastm6tadar ilr'ktanir i pessurn
efnum, fyrr en alhniklu fleiri endru-
heimtur liggja f,vrir".
Ad lokum vil eg Pakka I inni Gud-
munclss)'ni adgang ad hamasafni N6tt-
urufrreSistofnunar, og Erling 6lafs-
syni 1'firlestur pessa greinarkorns og
fyrir ad taka ljosrnl'udina.
HEI\f ILDIR
Bannet'ttlQtttt, D. ,1., 1963: The Birds of
the British Isles. \ro1' 12' xiii 1-443
bls. Oliver & Bovd, Eclinllr'rtgl''
Gtrdnttrnd.ssott, Firtnt*, 1953: islenzkirftrglar \/I. Teistzr ( C e p phus 1ry'll e
(L)) Ndttirrufrcdingr-rriun 23 (3) '
t29-132.H iir.t.irzg, R., lg37: Rircls collected oll the
Fif th T'hr-rle EtPeclition' Report of
the Fif th Thule EtPedition 1921-
1921. \'o1. II. Nr' 6'
Irtgolf ssort, ,1gnar, 1961: The Taxonolr);of Rlack Guillemots (Cepphus grylle
(L )) from Icelernd and the Faeroes'
B.Sc. ritgerd, Aberdeen Uuiversit,v'
Scotlancl. 28 bls.
S ol ont on s'e tt , F . , 1914: The Atlantic Alci-
clae. (The seasonal and geographicalYariation of the :rttks inhabiting the
Atlantic C)cean and the adjacent
u-aters). ]Iec1d. Goteborgs ]Ius' Zool'
-\r'clehr. 108. 138 bls.
1967: Fuglene pfi Gronland' 341 b1s'
Rhodos. Iiollerlha\'I1.S t o re r; R . II; , ; 1952: -\ Corlp arisotl of
Yariation. Behar-ior and EYolution
in the Sea Bird Genera U ria ancl
Cep phus. lJniversity of C]alifornia
Ptrbl. in 7,oo7ogY. Vol . 52 (2)' I2l-999-\ \.
'T intrrtel'nl ottt't, ()., 1949: Die Vdgel Is-
lancls. Visindaf elag f slendinga
XXVIII. Erster f'eil , 2. Helfte (Fo1ge
2) & zweiter 'reil: 241-524.
SLIT{,\IARY
Icelandic Black Guillemots(Crp\hus grYlle islandicus)
recovered in Greenland
and N'Iandt's Guillernot (C ' g'
m,a?l,ittii) recorded in Iceland
b1',iL,iJar Petersert',
EclzuLrcl, Gre1, Institute of Field ornitho'log)', De'!tt. of Zoology, Lrniu' of oxford'
Scttttlt, Parks Rcl,, Oxf ord, England''
-fhe Present kno,'vledgt of the origin
ol Black Guillernots found in Icelandic
\\'zrter s in r,vinter, is reviewecl' Only one
Black Guillemor of foreign origin has ever
been record ed in Iceland with certainty.
Tlris \ras a C e'pphtts grylte ruoncltii ,
)Ianclt',s Guillemot, a subspecies which has
:r rr1o1e northerly distribution than islurtd-
ic.u,;. This specimen is lto\v in the collec-
tion of the lluseum of Natural Historv,
R.evkjavik (see Fig. 1). -fhis specitncn, a
1st rvinter ma1e, \vas shot at Sea at Norcl-
fjorcltrr, S'-)Iilrlas1'sla (E'-Iceland)' end of
October 1961.
Ven' scant,v material exists on the
lrrovements of lcelandic Black Guillemots
outsicle th e breeding season. only rela-
tivel), few birds of this species had been
rinsed prior to 197 3. Since then, 1696
Black ciuillemots have been ringed at 01'
aronncl I'latey in Breidifjordur (NW'-Ice-
lancl), 1444 as chicks and 252 as breeding
:iclulrs, especially since I97 5 when a studlr
\vas initiated on the ecology of this sPe-
cies. So far (.tP to beginning of Septem-
]rer 197 7) 2 birds, ringed- in the Flatev
a.rezr. have been reported fronr otrtsicle
Iceland, in SV
ference to Gr1967) does notspecies havingland. Thus ifirst time the
corded in Grr
for that matltwo recoveriet
Reykjavik 5l'Flatey, Flat22'55',W.Shot. 10. 1(
SukkertoPPCa. 65"25'
Reykjavik 51
Langey by65'22', N; :
Shot. (30.
t52
1
iL'ria andCalifornia(.2): 1,21-
\/ogel Is-
islendingadtrfte (Folge-1.
e lnotsdicus)Land
L (C. g.
celand
:d Ornitho'of Oxford,
ln gland.
the originn Icelandic. Only one'_<in has everh certaintl'.i,: n"tancltii,es n hich has
than island-r the collec-rral Historl',specimcn, a
)e a at Norcl-ncl), end of
. sts on ther Guillemots. OnIv rela-es had beenthen, 1696
r inged at orLlr (NW.-Ice-
as breedingr-hen a studY
of this spe-
I of Septem-I the Flateyrolrl outside
Iceland, in Sw.-Greenland. The latest re-
ference to Greenland birds (Salomonsen
1967) does nor mention the Icelandic sub-
species having been recovered in Green-
land. Thus it aPPears that this is the
first time the Icelandic subspecies is re-
corded in Greenland, or outside Iceland
for that matter. Data concerning these
two recoveries are as follows:
Reykjavik 517213. o pullus. 12' 7' 1975'
Flatey, Flateyjarhr., A.-Bard' 65 o22' N;
22"55',W.Shot. 10. 10. 1976. Near Sukkertoppen,
Sukkertoppen district, Sw.-Greenland'ca' 65"25' N; 53"00' W'
Reykjavik 517560. o pullus. 30' 7' 1975'
Langey by Flatey, Flateyjarhr, A'-Bard'
65"22' N; 22"55' w '
Shot. (30. 12. 1975). Nanortalik, Juli-
anehflb district, SW.-Greenland' 60'10'
N; +5"L5' W. (Doubt about the exact
recovery date).
Only 32 recoveries have been made
since extensive ringing was started at
Flatey in lg7 3, and only 5 of these were
from outside the breeding season, in-
cluding the rwo from Greenland. on the
basis of these recoveries, it is hypothesized
that Icelandic Black Guillemots may
d esert the vicinity of Iceland during
winter in aPPreciable numbers, at least
at certain ug.t. If that is true and a
lot more material is needed to draw arry
firm conclusions it would be in direct
contrast with f ormer ideas about the
movemenrs of the Icelandic Black Guille-
mot population (..g. Timmermann 1949'
Gudmundsson 1953).
f
153