རད་པ་དང་ར་མཚ།

The Old Man and the Sea

Ernest Hemingway

ཨར་ནས་ ཧ་མང་ཝས་བརམས།

དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

དབ་ཀ་བདག་དབང་། ཧ་མང་ཝའ་ཕ་རལ་ཆག་མཆན་ཐབ་ཐང་ག་ཐབས་ར། ༢༠༡༡

པར་སན། བད་ཀ་དས་བབ།

Published by Bod-Kyi-Dus-Bab ( Tibet Times)

Session Road, Dharamsala-176215

Distt. Kangra ( H.P.) INDIA

website: www.tibettimes.net

© Hemingway Foreign Rights Trust 2011

ISBN: 81-902382-8-0

Page Layout: Tenzin Choedak

སན་གང་།

ང་ལ་ནམ་རན་ནབ་ཕགས་ཀ་གགས་པ་རའ་མཉམ་ད་རམ་རག་ག་

ཕགས་ནས་ཁ་བར་ར་བ་རའ་ག་སབས་བང་དས་ནབ་ཕགས་ན་བརམས་

ཆས་གགས་ཅན་ཅ་དང་གང་ཡད་ཅས་འད་ལབས་ས་གར། དའ་ར་

མཚན་ན་ས་ས་ལ་དགའ་ཕགས་ཤག་ཡད་རང་ནབ་ཕགས་ཀ་རམ་རག་

ས་རལ་ག་གཏར་མཛད་ཆན་པ་དའ་ཕགས་ལ་ཆ་རས་ཅ་ཡང་མད་པའ་

དབང་གས་ཡན། ཁང་ཚས་རན་ད་དས་ལས་ཡལ་བ་མད་པའ་དཔ་དབ་

ཀ་ཐ་གཞང་ར་བགང་ག་འདག་ལ། དའ་ནང་ནས་ནམ་ཡང་ཆད་མ་མང་

བ་གཅག་ན་ཨན་ན་ས་ཊ་ ཧ་མང་ཝ་ཡ་ ༼རད་པ་དང་ར་མཚ་༽ ཞས་

པའ་བརམས་སང་མ་ཏག་ལ་བ་འད་རད།

ཉ་ལམ་ས་ཞབས་དག་འདན་རབ་གསལ་ལགས་ཀས་ཁང་གས་

༼རད་པ་དང་ར་མཚ་༽ཞས་པ་ད་བསར་གབ་ཡད་པས་ད་ལ་ཞ་དག་

ཅག་བ་རགས་ཞས་ར་སལ་བས་སབས། ས་ས་ལ་དའ་འས་འགབ་ཡད་

མད་ལ་མ་ལས་པར་དང་ལན་བས་པ་ཡན། དང་པར་བཤད་ན། སབས་

དར་ང་ན་ཁང་ག་ར་བཅལ་ལས་ཀང་རང་ག་འདད་རམ་ག་དབང་ད་

གར། ཞ་དག་ལ་གཞལ་བ་ལས་སང་རམ་བཀག་རར་བལ། ད་ན་བག་

ཆགས་མཐག་པ་ཞག་དང་མཉམ་ད་ཡན་རང་སག་པའ་བརམས་ཆས་

གགས་ཅན་ད་མཐའ་མ་ར་མར་བད་རང་ག་མ་སད་ཀ་ནང་ནས་བཀག་

ར་བང་བའ་དབང་གས་ཡན། ༼ད་བས་ན། གལ་སད་ཁང་ག་འགར་

འདའ་ནང་ད་ཡག་སན་དང་ཚག་སན་ར་ཤར་ཡད་ཚ་དའ་ཉས་པ་ཆ་

ཤས་ཤག་ང་ལ་ཡད།༽

དས་རབས་ཉ་ཤ འ་ནང་ག་ནབ་ཕགས་ཀ་སང་རམ་གགས་ཅན་

༼རད་པ་དང་ར་མཚ་༽ན་ད་ཕན་འཛམ་བའ་གང་ག་སད་ཡག་རགས་

ཆ་བ་མང་པའ་ནང་ད་བསར་ཏ། ས་རལ་རམ་རག་ག་ལམ་ད་ཕགས་ཤང་

ལས་ས་གཞལ་བའ་ས་བ་ཕལ་ཆ་བས་རང་རང་ག་མ་སད་ནང་ནས་

བཀགས་ཚར་ཡད་ལ། རམ་པ་པ་ཁང་དང་ས་ཐག་ཡལ་དག་ན་ཡད་པའ་

ཁང་ག་ཀག་མཁན་རང་བ་དང་ཕར་སར་ཅག་སར་ནས་ཆས་ཟན། ཡན་

ཡང་། ད་དག་ག་གསར་སས་ཕ་རབས་པ་དག་གས་སང་རམ་འད་ས་སའ་

མ་སད་ཀ་ནང་ནས་མ་མཐད་ནས་ཀག་བཞན་པ་མ་ཟད། ཡལ་ལང་མང་

པ་ཞག་གས་སང་རམ་འད་སབ་ག་ཁག་ག་བསབ་གཞའ་ནང་ད་ཡང་

བཞག་འདག འན་ཀང་། བད་མ་རགས་དང་ལག་པར་ད་ས་རལ་རམ་

རག་ལ་དང་བ་དང་ད་སང་ཆ་བའ་བད་རགས་ཀག་པ་པ་ཚར་བརམས་

ཆས་འད་རང་ག་མ་སད་ནང་ད་ཀག་སལ་མ་བང་བར་ད་བར་ད་ལས་པ་

རད།

འན་ཀང་། ང་ཚ་ཧ་ཅང་འཕ་དག་མ་འདག་ས། དས་རབས་ཉར་

གཅག་པ་འད་ཤར་བ་ནས་ང་ཚ་སར་ཡང་མ་རགས་དང་རག་གནས་ཀ་

འད་ཤས་ཕགས་ནས་གཉད་ལས་སད་བཞན་པ་དང་། ད་དང་ཆབས་ཅག་

ས་རལ་རམ་རག་ག་ཕགས་ལ་ཡང་དང་ག་ཕ་བཞན་པའ་དས་སབས་

ཤག་རད། ཀག་མཁན་དང་བརད་ལམ་ག་ཕགས་ནས་ཀང་སར་ལས་ར་

ཇ་ཆ་དང་ཁབས་ཇ་ཡང་ལ་ཕན་ཡད་པ་རད། ཀག་ལ་རམ་ཞང་འབ་ལ་

བལ་བའ་མ་རབས་ཤག་དཔང་ཁ་ཤག་ཤག་གས་ཐན་ཡང་ག་འདག དར་

བརན་ད་རབ་ས་ཞབས་དག་འདན་རབ་གསལ་ལགས་ཀས་སང་རམ་

གགས་ཅན་འད་ལ་བ་ཞག་རང་རའ་བད་རགས་ཀག་མཁན་ཚའ་མག་

མདན་ད་བསར་བ་ན་དས་ཐག་ཆར་བ་ཡ་ཚལ་ད་བསབས་པ་རད།

སང་རམ་གས་མཚན་པའ་ས་རལ་བརམས་ཆས་གང་ཡན་ཡང་

ས་ཚགས་ཀ་འཚ་བ་ཞག་ག་ཚར་སང་ཡན་ཟར། འན་ཀང་། སང་རམ་

རད་པ་དང་ར་མཚ།iv

འད་ན་ང་ཚ་བད་ཁ་བ་གངས་ཅན་པ་དག་ག་ས་ཚགས་ཀ་འཚ་བའ་

ཚར་སང་ཞག་མན་པ་འད། མ་མཐར་ཡང་སང་འདའ་ནང་ག་ཁར་ཡག་

དང་དན་རན་ག་བང་བའ་ཆ་ནས་ང་ཚར་ཆ་རས་མད་པ་མང་ཙམ་འདག

ངས་བསམ་ན་ས་ཚགས་ཀ་འཚ་བ་ཞག་ག་ཚར་སང་ཡན་དགས་ན་ངས་

པར་ད་ས་སའ་ས་ཚགས་ལ་ཁ་ཐག་ཉ་དགས་པའ་ར་མཚན་མ་འདག་ལ།

ལག་པར་ད་མའ་རགས་ཀ་འཚལ་སག་དང་ཤས་འདད་ཀ་རམ་ཤད་དའ་

དབང་ད་བཏང་ན། ཅ་ཙམ་གས་རང་ག་བ་རག་དང་འཚ་བའ་ཉམས་

མང་ལ་ཁ་ཐག་རང་ན་ད་ཙམ་གས་ས་མ་དང་ར་ཆ་བར་འདད། དས་ན་

སང་རམ་བད་འགར་མ་འདའ་རན་ཐང་གལ་ཆ་ཤས་ཤག་ཀང་འད་རད་

འདད།

གང་ད་གང་བ་ལར། སང་རམ་འད་ང་ཚར་གསར་པ་ཆགས་ཡད་

ལ། ད་ན་སར་བཏང་བ་ཞག་རད། སང་རམ་འད་ལ་དམགས་བསལ་ཞག་

ཡད་ལ། ད་ན་བད་མ་རགས་དང་སང་རམ་འདའ་ཁ་ཐག་ག་ཕགས་རད།

ངས་ཤར་ནབ་ཀ་བར་ཐག་གང་ག་མད། ས་བབ་ཀ་མཐ་ཚད་ཕགས་ནས་

མ་ཊར་ ༤༩༠༠ ག་བར་ཐག་ཡད་པ་རད། སང་རམ་འད་ཀག་སབས་དཀའ་

ངལ་ཞག་ཡད་ཚ་འད་ཡན་སད། དཔར་ན། བད་མ་རགས་ན་སའ་ག་

ལའ་ཡང་ར་ན་ཆགས་ཡད་པ་རད། ང་ཚའ་ཁར་ཡག་ད་གངས་ར་དང་

ར་ར། སང་ར། ར་ཐང་། གཙང་བ་སགས་ཀས་གཙ་བར་གབ་ཡད་པ་རད།

ར་ནར་ལག་གསམ་གས་གཙས་པའ་ས་ཕགས་མང་ས་ཞག་རད། སང་

རམ་འད་ན་ཞ་བདའ་ར་མཚའ་ཁ་ནས་བས་པ་རད། ག་གཟངས་དང་

གང་ཁར། ཉ་ཆན་དང་ར་རབས་སགས་ང་ཚའ་འཚ་བ་དང་ཁ་ཐག་ཧ་

ཅང་རང་ས་ཞག་རད། དར་བརན། སང་རམ་འདའ་ནང་ག་བང་བ་དང་

ད་དག་མཚན་བད་ཀ་སད་བར་སགས་ན་སང་རམ་ཁ་རང་ལས་ཀང་ང་

སན་གང། v

རད་པ་དང་ར་མཚ།

ཚར་གསར་པ་ཆགས་ཡད་པ་རད་འདད། ཀག་མཁན་ཚའ་མག་ལ་མ་

ཤར་བ་དང་བ་ལ་མ་འཆར་བ་ཞག་ཡད་ཚ་འདའ་ཕགས་ནས་ཡན་སད།

ངའ་བསམ་ཚལ་ལ་ས་རལ་ཞས་པ་དར་ས་ཁ་མང་པ་ཡད་ཅང་། དའ་

ནང་ག་གལ་ཆ་ཤས་དང་ར་ཆ་ཤས་ན་ཡག་སར་ག་ས་རལ་འད་རད་

འདད། མའ་རགས་ལ་ཡག་སར་ག་ས་རལ་འད་མད་ཚ་མ་རགས་ས་ས་

ཅ་འདའ་ཁ་ཐག་རང་ཞང་། འཇག་རན་འད་ཡང་ཅ་འདའ་ལག་གར་

དང་མན་ནག་ཅག་ཏ་ལག་ངས་པ་ན་ཚད་དཔག་ཐབ་པ་ཞག་རད། མ་

རགས་གང་ཞག་ཡག་སར་ག་བ་བཞག་ལ་ཕགས་ཡད་ན་མ་རགས་ད་

སན་ཐན་དང་ཤས་རག་གས་ཕག་པ་དང་། དས་རབས་ག་དས་ཤག་ལ་མ་

རགས་ཤག་གས་ཡག་སར་ག་བ་བཞག་ལ་འབད་ཡད་ན་དས་རབས་ད་

ན་མ་རགས་དའ་ཤས་རག་ཡར་དར་ག་དས་མཚམས་ངས་ཅན་རར་གར་

ཡད་པ་ན་ང་ཚར་ཉམས་མང་གས་གབ་ཡད་པ་རད།

རང་རའ་བད་ལ་མཚན་ན་ཡང་། ང་ཚ་བད་མ་རགས་ཀས་ད་

སབས་རང་ག་རས་རང་ལ་ཟག་ཅང་། བ་སག་ལ་བར་བཞན་པའ་ཆས་

དང་རག་གནས་ཀ་ཕགས་མང་པ་ཞག་དང་ག་ཆར་འཛམ་གང་རག་

གནས་ཀ་བང་མཛད་ནང་ད་ངམ་ཆག་ཆག་བས་ནས་ཡད་པ་འད་ཡང་

སན་བན་ལ་ཙ་བ་དག་ག་ཡག་སར་ག་ས་རལ་ལམ་བ་བཞག་ལ་བརན་

ནས་བང་བ་རད། ད་སབས་འཛམ་གང་ག་མ་རགས་མ་འད་བ་མང་པས་

ས་སའ་མ་སད་མ་བརག་པར་གཅག་རས་གཅག་གས་ཟན་ཞང་། མ་

མཐད་ནས་བང་འགན་བཞན་སན་ཐན་ག་ཕགས་ས་སད་བཞན་པ་འད་

ཡང་ཡག་སར་ག་ས་རལ་ལ་ཤ གས་ཆན་པར་བརན་ཡད་པ་རད། འད་

ལར་བསམ་ཡང་དས། ང་ཚར་ཡང་ཡག་སར་བའ་དཔང་ཁག་ན་ཅ་འད་

ཞག་མཁ་ཨང་སམ་ཞང་། ས་ཞབས་དག་འདན་རབ་གསལ་ལགས་ཀས་

vi

སན་གང།

གཙས་པའ་དང་ག་ཡག་སར་བ་དག་ན་ང་ཚར་ཅ་འདའ་དན་ད་ཆ་ཞང་

མད་ཐབས་མད་པ་ཞག་རད། དས་ན་ང་ཚས་སབས་འདར་ཁང་ལ་གས་

བར་ཡ་རང་དང་བཅས་ཁང་གས་བསར་བའ་༼རད་པ་དང་ར་མཚ་༽

ཞས་པའ་སང་རམ་འདའ་ནང་ད་འཇག་འས་པར་འདད་ད།།

མ་ནག་ཚང་ལང་རགས་རལ།

vii

ང་དང་རད་པའ་ལ་ཟ་རང་མ་ས། འགར་ག་ག་རམ་ང་སད།

ངས་བཅས་སང་འདའ་བད་འགར་ལ་ཞ་དག་གཏང་བའ་སབས་ན། བད་ནང་

ད་བད་མ་ ༡༦ གས་ས་ལས་ཞགས་མར་ཕལ་ནས་བད་ཀ་གནད་དན་འད་ཛ་

དག་ག་ཚར་བ་ལ་མ་ཞག་ཏ་དད་པའ་སབས་ཡན། དར་བརན། དས་ཚད་

འད་ལ་ན། བད་མ་ཞག་གས་ཨ་རའ་རམ་པ་པ་ཞག་ག་བཅས་སང་ལ་འགར་

བཅས་དང་ཞ་དག་ག་ལས་ཀ་བད་པ་ལ་ན་ཚར་བ་མད་ཅང་འདད་རམས་མ་

ས་བའ་ལས་ཀ་ཞག་ཡན་པ་སས་མ་དགས། འན་ཀང་གཅག་བས་ན། ལས་ཀ་

འད་འད་ཞག་ལ་མག་འཁར་ས་ཡད་པ་ན། རང་ག་སམས་ཇ་སད་ལ་གཏང་

བའ་ཐབས་ཤས་ཤག་ཡན་པ་རད།

ངས་སང་ལམ་ནས་དབན་ཇའ་ཚག་འབ་ར་ཟང་ར་བཏས་ཤང་། རམ་

གས་ཚག་གབ་ར་ཟང་ར་བཀགས། ཕ་ལ་ ༢༥ ཡན་པའ་སབས་ད་ལ་སབ་

གའ་ག་སབས་ཤག་བང་ཡད་ཚ། སད་ཡག་ག་དཀའ་ངལ་འད་སལ་ཡད་པ་

རད་དན། འན་ཀང་སབས་ད་ལ་ལ་གས་དང་ད་ལས་ཀང་ལ་འཚལ་བའ་ལས་

ཀ་ལ་ཞགས་དགས་བང་བརན། ད་དང་ཡང་རང་ག་ཨན་ཇའ་སད་ཡག་ན་

སང་ལམ་ནས་སངས་པའ་སད་ཡག་ག་ང་བར་ལག་འདག

ཨན་ཡག་ག་སང་རམ་བད་སད་ལ་བསར་བའ་འདད་པ་ན་ད་ཇ་

ལར་མག་བཙགས་པ་ཡང་མ་ཤས། བས་པ་གཉས་འད་ག་ས་གནས་ཀ་ས་

དམངས་དཔ་མཛད་ཁང་ད་འཁད་པའ་སབས་ས་མཐང་བའ་དཔ་དབ་དག་

གས་ང་ལ་སལ་མ་ཞག་ཐབས་ཡད་པ་ན་སས་མ་དགས། ཨན་སད་ཐག་ཀག་

ཏ་ཡད་པའ་དཔ་དབ་ད་ཚ་བད་སད་ལ་སབས་ཐབ་པ་བ་འས་པའ་ཆད་

སམས་ཤག་རད་པ་དང་། ད་ཡང་། མ་ར་ར་ནས་འགན་འཁར་ནས་གང་ཐབ་

ཅག་བད་དགས་སམ་ཏ་ལས་ཀ་འད་ཕག་ཏ་བངས་པ་རད། བསམ་ཚལ་འད་

འད་དང་སམས་ཤ གས་འད་འད་འཆང་མཁན་ང་ཚའ་གས་འགའ་ཞག་ཡད་

ལ། ད་དག་གས་བསར་བའ་སང་རམ་ཁག་རམ་གས་པར་སན་ཡང་བས་དང་

རད་པ་དང་ར་མཚ།

བད་བཞན་ཡད་པ་རད།

ང་ལ་སང་རམ་འད་ང་སད་བད་མཁན་ན་ཨ་མ་མ་ར་ཞ་མཁན་

ག་ཨ་མ་ལགས་ཤག་ཡན། ཁང་གས་མ་ཚའ་རང་སབ་གའ་དག་རན་བས་

པའ་སབས་ས་རམ་རག་ག་སབ་ཁད་ཆད་ད་སང་རམ་འད་བསབས་ཡད་

འདག ང་དང་ཨ་མ་མ་ར་གཉས་ཀས་ཕན་ཚན་ལ་སད་སབ་རས་བད་པའ་

ཚལ་ད་སང་འད་ཐག་མར་བསར་ཅང་། རམ་གས་ཨ་མ་མ་ར་ན་སང་འད་ང་

ལ་འཆད་པའ་སབ་དཔན་ལ་བ་ཞག་ཏ་གར། སབས་རར་ཨ་མ་མ་ར་ལགས་

ན་སང་འདའ་ཚག་ཤ གས་ཀས་དངས་ཏ། བཀག་པའ་ཉམས་མ་འད་བ་ཞག་

འདན་ཅང་། ད་ན་ག་སར་སང་པ་ཞག་གས་སང་འཆད་པའ་རམ་པ་མཚངས།

ཁང་གས་ད་དང་སང་འད་ས་ཐག་ཏ་ཕབ་པའ་ས་འཛན་འཁར་ཐག་དང་།

སང་འད་གཞ་ལ་བས་པའ་གག་བརན་བཅས་ཀང་ཉས་ནས་ང་ལ་སད་བང་།

ད་དང་སང་འདའ་ནང་ག་མ་ས་གཙ་བ་དང་ཡ་ཤ འ་ཆས་ཀ་བར་ག་འབལ་བ་

ཡད་ཚལ་སགས་ཀ་གསང་བ་ཟབ་མའ་འགལ་བཤད་དག་ཀང་གནང་བང་།

ང་ཚས་སབ་ཚན་ལ་བའ་ངང་ནས་སང་འད་བཀག་ཞར་དང་བསར་ཞར་བས་

ཏ་ ༢༠༠༥ ལར་ཡངས་ས་གབ་པ་རད།

སང་འད་བསར་ཟན་པའ་རས་ནས་ད་བར་དཔར་སན་བདག་

དབང་ཅན་ནས་ཆག་མཆན་མ་ཐབ་པར་ལས་ཤང་། ད་ཆ་གཞ་ནས་པར་སན་

ག་ཆག་མཆན་ཐབ་སབས། ཞ་དག་ག་ལས་ཀ་བས་པ་ཡན། ཞ་དག་ག་ལས་

ཀ་ལ་ཞགས་པའ་སབས་ས། དཀའ་ངལ་ཆན་པ་འགའ་ར་འཕད་བང་ལ། ད་

ཡང་ཐག་མ་ན། སར་རང་གས་གང་བསར་བ་ད་དག་ལ་ད་ཆ་འདད་པ་མ་

ཁངས་པའ་སར་ཇ་མང་ད་སང་འདག་པ་ད་དག་བཅས་ཐབས་ད་རད། སན་

ག་འགར་ན་ཨ་མ་མ་ར་སགས་ཀ་འཆད་པ་ལ་གཞ་བཅལ་ཆ་བ་དང་། ད་ཆའ་

ཞ་དག་ན་ཚག་འབའ་ག་བའ་སང་ནས་རད། ད་གཉས་གཞ་གཅག་ཏ་བས་

སབས་སར་ག་འགར་ལ་ད་ལ་ཡད་ཆས་མད་པའམ་ཡང་ན་ད་ལའ་ག་བ་ལ་

x

འགར་ག་ག་རམ་ང་སད།

སར་ག་འཆད་པས་གནད་པ་འབབ་པ་སགས་རག་ད་་མང་ཙམ་འཕད་བང་།

བརད་ངས་ཟར་བ་ད་ན་འད་འདའ་བས་བད་མཁན་ཞག་ཡན་པ་གཞ་ནས་

ང་འཕད་བང་།

ད་ནས་བཅས་སང་འདའ་ཚག་འགས་ད་བད་སད་ལ་ཨ་འག་

བསམས་པ་ཞག་བང་བ་ད་ཡན། མཐའ་ན། “བཤད།”ཅས་པའ་ཚག་འད་

ཡང་ལང་འདན་ག་མཇག་སད་ད་སར་སབས། ཧ་ཅང་ཀག་མ་བད་བ་ཞག་

བང་། ཀག་མ་བད་བ་ད་ན་ང་གཅག་པ་ལ་མ་ཡན་པར། འད་ལ་ཐག་མའ་

བསར་ཞབ་གནང་མཁན་ཚས་གཅག་གར་གས་གསངས་པ་ཞག་རད། ད་

ད་ཉད་བཅ་དགས་ཤར་ཚ། དའ་ཆད་ད་འད་ལ་དས་ཚད་མང་ཙམ་གཏང་

དགས་པ་ཙམ་ད་མ་ཟད། མ་རམ་ག་འགས་ཀང་བརག་ཉན་ཆ་བ་འདག་

བརན། སག་པར་མག་བཙམས་ཀས་བཞག་པ་ཡན། ད་དང་ལང་འདན་བད་

ཕགས་ལའང་འགར་བ་མད་པར་མ་རམ་ག་འགས་རང་འཇགས་བཞག་ཡད།

དཔར་ན། “ད་རང་” བསན་འཛན་གས་བཤད། “ང་ཚ་བད་ལ་ལག་འག་” ལ་

བར་བཞག་ཡད། འད་འད་ན། བསན་འཛན་གས། “ད་རང་ང་ཚ་བད་ལ་ལག་

འག་”ཞས་བཤད། ཅས་པ་ལ་བར་ངས་འཛན་གནང་རགས།

བཅས་སང་འདའ་ཚག་རལ་ད་བད་སད་ནང་ད་ཡང་མ་ཤར་ཆད།

བསར་གཞའ་ཚག་འབ་ར་ར་ནས་བད་སད་ལ་སབས་པའ་འབད་བརན་བས་

ཤང་། ད་ལ་བརན་ནས་མཐའ་ན་ “མང་ཚབ་”ཀ་ཚག་ཁད་དང་ཁང་ཟར་བ་

ལ་བ་སགས་ཀང་མ་དགས་ས་ལ་འདར་སབས་འདག་ཀང་། ད་དག་ཀང་གང་

ལ་གང་འས་ཀ་ཚལ་ད་འདར་རང་འཇགས་བཞག་ཡད། ད་དང་མ་རམ་ག་

ཚག་གབ་རམས་གཟབ་གཟབ་ནན་ནན་མ་བས་ཚ། ག་བ་ལག་པར་འདན་

པའམ་དང་། ཡང་ན་མ་རམ་ག་ཚག་གཅག་ག་ངས་ནས་དན་མ་འད་བ་སན་

པ་ད་ཚ་ཉམས་འག་བ་དཔར་ན། “ཁང་ལ་འག་ག་ཡད་པའ་ཚར་བ་ཞག་

སབས།” ཅས་པ་ལ་མཚན་ན། ཁང་ལ་འཆ་ཉན་ཡད་པའམ་ཡང་ན་ཁང་ག་

xi

རད་པ་དང་ར་མཚ།

ལས་ཀ་ད་ཏག་ཏག་འགབ་ག་ཡད་པའ་ག་བ་གཉས་འབན་ཆག་པ་འདག

དར་བརན་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་ཚག་སར་ལ་གཟབ་གཟབ་བས་ཡད།

བད་ལ་མ་དགས་པའམ་ཡང་ན་བད་ལ་མད་པ་ན་ཉ་པ་མ་རད་

དམ། ཉ་པའ་མ་ཚ་ཞག་བརད་སབས་ང་ཚ་ལ་མ་འདང་བ་ན་མང་ཚག་རད།

མཐའ་ན། “ཉ་འཛན་”ཟར་རམ་ “ཉ་རན་”ཟར། འད་ཚན་ནས་དཀའ་ངལ་

ཞག་ཆགས། ཉ་པ་དང་ག་གཟངས། ར་མཚ་སགས་ཀ་ཐ་སད་ད་དག་གས་

ང་ན་དབལ་ཞང་ཕངས་པའ་སང་པ་ཞག་ཏ་བསར། འན་ཀང་། གང་ཐབ་ཅ་

ཐབ་ཀས་ཚག་མཛད་ཁག་ལ་བསན་ཞང་། ཚག་མཛད་ཁག་ལ་མད་རགས་

ལ་ད་དང་ད་ལ་དཔག་པའ་ཚག་གཡར་མ་ར་སད་ཡད། ཚག་གཅག་ལ་ག་

དན་ཞག་ཡད་བཞན་ད་ག་དན་གཞན་ཞག་ལ་སར་མ་རང་ཞས་ང་ཚས་ད་

ལ་ “ཀ་ཤ ་རགས་ཅན་” དང་ “ད་འབ་”སགས་ “ཀ་ཤ ་”དང་ “འབ་”ཞས་པ་

ལ་བསན་ནས་སར་བཞན་ཡད་མད། ཕན་ལ་མཚན་ན་ད་ལ་ “ཀ་ཤ ་”ཞས་

པའ་ཚག་འད་ལ་སར་ས་བད་པའ་སབས་ཤག་ཀང་མན་པར་འདད་མཁན་

ཞག་ཡན། གང་ལར་ཡང་ཚག་གསར་ད་དག་ག་ཐ་ཞག་སག་ཐབ་མད་པ་

ན་ངའ་ནར་འཁལ་ཞག་ཡན་པ་གར་མ་ཆག

ཞ་དག་ག་ལས་ཀ་ན་འཛད་ད་མད་པའ་ལས་ཀ་ཞག་རད། ཅ་ཙམ་གས་

དག་པར་བཅས་ན་ད་ཙམ་གས་བཅ་ར་ལས་ཡད་པའ་སང་བ་སར། འན་ཀང་

འཛད་ད་མད་པའ་ལས་ཀ་ཞག་བད་པའ་དས་ཚད་འཛད་ད་མད་པ་ཞག་

ཕན་ལ་མད་ཅང་། ནར་འགངས་ས་བཞག་ཚ་ད་དང་ལ་ཡ་འཁར་མ་ཞག་

ཀང་བལ་སབས་ཀས་འང་བཞན་འདག ད་བས་མག་མ་ཁངས་པའ་ནངས་

སམས་སར་གཅག་དང་བཅས་ཐངས་འདའ་འགར་ག་ལས་ཀ་རམས་མཇག་

བསས་པ་ཡན།

ད་ན་བཟང་ཕགས་ནས་ཅང་ཙམ་ལ་བར་བ་ས། “པ་པ་ཧ་མང་ཝ་

”ཞས་གགས་པའ་ཨ་རའ་རབས་ཆན་ག་རམ་པ་པ་འདའ་སང་རམ་རམས་ར་

xii

འགར་ག་ག་རམ་ང་སད།

སད་ལ་སགས་པའ་སད་ཡག་མང་པར་བསར་ནས་ཡན་རང་འགར་བའ་ད་

རང་གཞ་ནས་སང་འད་བད་སད་ལ་ཡང་སབས་པ་རད། ད་ཡང་གང་ཐབ་

ཐབ་ཀས་ཨན་ཇ་ཕ་སད་ཡན་པའ་གགས་པ་དང་བཤས་གཉན་དག་ལ་དས་

ཤང་གཏགས་ནས། མ་ཡག་ལས་ཐད་ཀར་བད་ཡག་ལ་བསར་ཐབ་པ་འད་ན་

སལ་བ་བཟང་པ་ཞག་ལས་ཡན་དན། ད་མཚངས་ས་བད་ཡག་ག་དཔ་མཛད་

ཁང་ད་ཡང་ཨ་རའ་གགས་ཅན་རམ་རག་ཅག་དང་། ད་ཡང་ན་བལ་རམ་

རག་ག་གཟངས་རགས་ཐབ་པ་ཞག་འཇག་ར་བང་བ་ད་ཡང་བསད་ནམས་

ཡན་དན། འན་ཀང་མཐར་གཏགས་པའ་དགས་དན་ང་མ་ན། བད་སད་དང་

བད་ཡག་འད་མ་མཐད་གནས་པའམ། ཡང་ན་བད་སད་དང་བད་ཡག་ཁ་

ན་ལ་བརན་ནས་ཀང་འཛམ་གང་ན་གགས་ཆ་བའ་རམ་རག་ཅག་ཀག་ཐབ་

པར་བས་པ་ད་ཡན་ཞས་དགའ་བ་འཕལ་ལ༎

སབས་འདར་ཕན་ག་རང་ནས་འདས་པའ་མཛའ་བཤས་མཁས་

དབང་ས་ཞབས་པད་མ་འབམ་ལགས་ཀས་སང་རམ་ག་མ་ཟན་ལ་གཟགས་

ནས་ཡ་ག་ཞག་གནང་བང་བ་འདར་དངས་ན་འད་ལར། “གགས་པ་རབ་

གསལ་ལགས། ཉད་ཀ་ “རད་པ་དང་ར་མཚ་”བདག་ལ་འབར་ནས་བཀགས་

པ་ཡན། འད་ན་ངས་ཐངས་དང་པ་བཀགས་པ་མན། ལ་ཉ་ཤ ་ཙམ་ག་སན་ལ་

ངས་ར་ཡག་ག་ཐག་ནས་ཐངས་གཅག་བཀགས་རས་ད་དང་ཀག་འདད་ནས་

ཡང་ཐངས་གཅག་བཀགས་པ་ཡན། ད་རས་ཁད་ཀ་བད་འགར་མ་བཀགས་

པ་ཐངས་གསམ་པ་ཡན། སང་རམ་འད་བད་ཡག་ག་ཐག་ན་བཀག་ར་ཡད་ན་

ཅ་མ་རང་བའ་སན་སམས་ཡང་ཡང་ཤར་མང་། ངས་ར་བ་ད་འད་བད་སབས་

ར་ཡག་ག་ཐག་ནས་བསར་ར་མ་གཏགས་དབན་ཡག་ནས་བསར་རའ་ར་བ་

ན་ཧམ་སམས་ལ་བ་ཞག་རད། ད་རས་ཁད་ཀ་ “རད་པ་དང་ར་མཚ”ཡ་བད་

འགར་མ་ཀག་སབས་སན་མ་ཧམ་སམས་ས་འག་བ་ཞག་ད་ལ་དན་དངས་

ས་གར་བ་རད། ངས་ས་ཉད་ཀ་བད་འགར་མ་འད་དབན་ཡག་ག་མ་རམ་

xiii

རད་པ་དང་ར་མཚ།

དང་གཤབ་བསར་གས་ཀག་ར་མ་བང་ཡང་འགར་སས་དག་པ་ཡང་ཡད་པ་ལ་

ཡད་ཆས་ཡད། ཉད་ཀས་དང་པ་བསར་དས་དབན་སད་ཀ་དག་རན་ཨ་མ་མ་

ར་ལགས་ལ་ཚག་དན་མ་ག་བའམ་ག་བ་མ་གསལ་བ་རམས་འད་རད་གནང་

གན་གནང་གན་བསར་བ་དང་། བསར་ཚར་ནས་ཀང་ས་ཉད་ནས་ཞས་དག་

ཡང་ཡང་གནང་བ་མ་ཟད། ད་དང་གགས་པ་དག་ག་དགངས་འཆར་ཡང་སད་

ལན་ག་ཞས་དག་གནང་བ་འད་དག་གས་ཞས་དག་འདད་པ་ཚམ་པ་བས་ཡད་

ཅས་ན་འགག་ཀང་ཁད་ཀ་འདད་པ་ཚམ་མད། ཁད་ནས་བད་རག་པའ་དག་

རན་ཆན་མ། རང་ག་ཕ་སད་དབན་སད་ལ་མཁས་པ་སས་མད་སང་ར་སད་

བད་སད་གཉས་ལ་ནང་བན་ཆད་པ་ཨ་ལའ་ཊ་སར་ལང་དང་ལན་ད་མཐའ་

མའ་དཀའ་གནད་དག་ལ་ཞས་དག་གཏང་ར་བང་བ་འད་ན་ཁད་ཀས་རང་ག་

བད་འགར་མ་འད་ལ་གཅས་སང་ག་ར་མར་སབས་པ་སས་མད་ཀ་སང་འགར་

སས་སར་ལས་ཀང་ཇ་མཐར་སང་ཡད་པར་ཐ་ཚམ་མད་པ་རད། སང་རམ་འད་

ལ་དགའ་མཁན་ཞག་ཡན་པའ་ངས་ནས་ “རད་པ་ར་མཚ”ཡ་བད་འགར་མ་

སས་དག་ཅག་ཐན་པའ་ལགས་བས་འད་ལ་རས་ས་ཡ་རངས་ཐགས་ར་ཆ་ཞ་

བཞན་ཡད། གགས་པ་ཨ་ཁ་འབམ་གས།” ཞས་བས་གནང་འདག་པའང་འདར་

ཆད་ད་བཅག་པ་ཡན།

ད་ན་ལ་དག་ག་ཡར་སན་ཕན་ལ་བཅས་སང་འད་ཐག་མར་བསར་

སབས་ཀ་འཆད་འཁད་པ་ལམ་ས་མ་ར་ པ་ཊར་སན་དང་། ད་ནས་པར་སན་

བདག་དབང་ག་ཆག་མཆན་ལ་རགས་རམ་ས་ཕར་གནང་མཁན་ལ་རན་

ཧར་ཊ་ལ་དང་བསན་འཛན་བད་སད། དས་བབ་འགན་འཛན་ཟར་པ་བསན་

འཛན་ཆས་འཕལ། རམ་སག་པ་ཟར་པ་ལང་རགས་རལ། འགར་ག་ག་བ་ལ་

དགས་གཅད་རགས་གནང་མཁན་ས་ཞབས་ཨ་ལའ་ཊ་སར་ལང་གས་མཚན་

པའ་ཕན་ག་གགས་པ་དང་སབ་མ་ཡངས་རགས་ལ་ཐགས་ར་ཆ་ཞ་བ་ཡན།

ཕན་ག་བ་མ་རན་པ་ཚ་རང་དཔལ་འཛམས་ཀས་ཀང་ཨན་ཡག་ག་ག་བ་ལ་

xiv

འགར་ག་ག་རམ་ང་སད།

རགས་རམ་བས་བང་།

འགར་གབ་པའ་རས་ས་དས་བབ་རམ་སག་པ་ཟར་པ་ལང་རགས་

རལ་དང་། དག་བཤས་བ་བསན། བ་བཟང་ཆས་གགས་བཅས་ཀས་བཀག་

རགས་གནང་ས་དགངས་ཚལ་གསངས་པ་ལ་ཐགས་ར་ཆ་ཞ།

མཐར་བད་ཀ་དས་བབ་ཀ་རམ་སག་པ་ཟར་པ་ལང་རགས་རལ་

ལགས་ཀས་འདར་གང་བརད་སལ་གནང་བ་དང་། བད་ཀ་དས་བབ་གསར་

ཤག་ག་རམ་སག་པ་དན་གབ་བཀ་ཤས་ལགས་དང་། འགན་འཛན་རབ་

ཡངས་ལགས། ཇས་འགད་པ་བསན་འཛན་ཆས་གགས་ལགས་དང་བཅས་

པའ་ལས་བད་ཡངས་ལ་ཡང་དཔ་སན་ཐད་ལ་གང་ལ་ཅ་འས་ཀ་རགས་རམ་

ནར་མར་གནང་ལ་བ་ཐགས་ར་ཆ་ཞ་བ་ཡན།

གས་བཅས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་ ༢༠༡༢ ལའ་ཟ་ ༡ ཚས་ ༡༥ ལ།

xv

རད་པ་དང་ར་མཚ།

ཁང་ན་ག་ཆང་ཞག་ཏ་བསད་ནས་ཨ་ཊ་ལན་ཊག་ག་དད་འཇམ་ར་

མཚའ་ནང་ཁར་རང་ད་ཉ་རན་པའ་རད་པ་ཞག་ཡན་ལ། ཉ་གཅག་

ཀང་མ་ཟན་པར་ད་ན་ཉན་བརད་ཅ་ག་བཞ་སང་ཡད། ཐག་མའ་ཉ་མ་

བཞ་བཅའ་རང་ལ་བ་ཆང་ཞག་ཁང་དང་མཉམ་ད་ཡད། ཡན་ནའང་ཉ་

གཅག་ཀང་མ་རད་པར་ཉ་མ་བཞ་བཅ་སང་བའ་རས་ས། བ་ཆང་ག་ཕ་མ་

གཉས་ཀས་རད་པ་འད་ད་དངས་གནས་ཏན་ཏན་ ས་ལའ་ རད་ཅས་ཁ་

ལ་བཤད་ཅང་། ད་ན་རང་ར་ཆག་པའ་རམ་པ་སག་ཤས་ད་རད། བ་ཆང་

ཡང་ཁང་གཉས་ཀ་བཀའ་བཞན་ག་གཟངས་གཞན་ཞག་ག་ནང་ད་སང་

བ་དས་བདན་ཕག་དང་པའ་ནང་ཉ་བཟང་པ་གསམ་འཛན་ཐབ་པར་

གར། དས་ཉན་ལར་རད་པ་ད་ག་ཆང་སང་པར་ལག་ཡང་བ་ལ་བལ་རར་

བ་ཆང་སམས་པ་ས་དགས་པ་ཞག་བཟས་ཤང་། རག་ཏ་བ་ཆང་མར་སང་

ནས་རད་པ་ལ་ཐག་འཁལ་དང་ཉ་མདང་། ལགས་ཀ། གའ་དར་ཤང་ལ་

བཏགས་པའ་ག་དར་གང་རང་ཞག་འཁར་རགས་བས་ཤང་། ག་དར་ད་ན་

ག་ཕའ་ས་སད་ཀས་ལན་པ་བཏབ་ཅང་ལབ་ཡད་ལ། ད་ན་དས་གཏན་ད་

ཕམ་ཟན་པའ་དར་ཆ་ཞག་དང་མཚངས།

2

རད་པ་ད་ན་སམ་རད་ཅག་ཡན་ཁར། ཁའ་ས་རབ་ནས་གཉར་མ་མཐག་

པར་ཡད་པ་ཞག་རད། ཁང་ག་འགམ་པའ་ངས་གཉས་ལ་འཛམ་གང་ག་ཚ་

ཡལ་ག་ར་མཚ་ལ་ཉ་འད་ཕག་པ་ནས་བསད་པའ་པགས་པའ་གཉན་ནད་

དན་ཆན་དའ་སག་མདག་ཅན་ག་ར་ཤ ལ་ཡད་ལ། ར་ཤ ལ་ད་དག་ཁང་ག་

ང་གདང་ག་ངས་གཉས་ནས་མར་ཁབ་ཅང་། ཁང་ག་ལག་གཉས་ཀ་སང་ད་

ཉ་གཟང་གས་ལད་ཆ་བའ་ཉ་འཛན་སབས་བཟས་པའ་ར་ཤ ལ་ཆན་པ་ཡད།

ཡན་ནའང་ར་ཤ ལ་ད་དག་ན་སས་པ་མན། ད་དག་ན་ཉ་མད་བ་ཐང་ཞག་

ག་ས་ཤ ར་འགའ་བཞན་རང་པ་ཡན།

ཁང་ག་མག་འབས་མ་གཏགས་ཚང་མ་རང་པ་ཡན། མག་འབས་

གཉས་ལ་ར་མཚ་དང་གཅག་མཚངས་ཀ་མདངས་ཡད་པ་མ་ཟད། འཛམ་

མདངས་ཅན་དང་མ་ཕམ་པའ་ངང་མདངས་གསལ།

“སན་ཊ་ཡ་ག” ག་ཆང་འདགས་སའ་མཚ་ངགས་ནས་ཡར་འག་

བཞན་བ་ཆང་གས་ད་ལར་བས་ཤང་། “ང་ཁད་དང་མཉམ་ད་ཡང་བསར་

འག་ཐབ་ཀ་འདག ང་ཚས་དངལ་ཅང་ཟད་བཟས་ཡད།” ཅས་བཤད།

རད་པ་དས་བ་ཆང་ལ་ཉ་འཛན་ཚལ་བསབས་ཤང་བ་ཆང་ཁང་ལ་དགའ།

“མན” རད་པས་བཤད། “ཁད་རང་ག་གཟངས་བསད་ནམས་ཆ་

བ་ཞག་དང་ལན་ད་ཡད་ན། ད་དའ་མཉམ་ད་སད།”

“ཡན་ནའང་། ཁད་རང་ལ་ཉ་གཅག་ཀང་མ་ཐབ་པར་ཉན་གངས་

བརད་ཅ་ག་བདན་ཕན་པ་དང་། ད་ནས་ང་ཚས་བདན་ཕག་གསམ་ག་རང་

ཉན་ལར་ཉ་ཆན་པ་བཟང་བ་ད་དན་པར་བས།”

“ངས་དན་ག་ཡད།” རད་པས་བཤད་། “ཁད་རང་ང་ལ་དགས་པ་

ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 3

ཡད་པའ་དབང་གས་ང་བསར་བ་མན་པ་ངས་ཤས་ཀ་ཡད།”

“ངའ་ཨ་ཕས་ང་ཁད་བསར་ནས་འག་དགས་པ་བཟས་བང་། ང་བ་

ཆང་ཞག་ཡན་པ་དང་། ངས་ཨ་ཕའ་ཁ་ལ་ངས་པར་ཉན་དགས།”

“ངས་ཤས།” རད་པས་བཤད། “ད་ན་ཧ་ལམ་རན་ལན་ཞག་རད།”

“ཁང་ལ་ཡད་ཆས་ད་ཙམ་མ་འདག”

“མ་རད།” རད་པས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ང་ཚ་ལ་ཡད། ཡད་པ་

མ་རད་དམ།”

“རད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ངས་སངས་ཆའ་ཐག་ནས་ཁད་ལ་ལ་

ཆང་ཞག་ཕལ་ཆག་པ་ཞ། ད་ནས་ང་ཚས་ཅ་ལག་རམས་ཁམ་ལ་འཁར་འག”

“ཅའ་ཕར་མན།” རད་པས་བཤད། “ང་ཚ་ཉ་པ་ནང་ཁལ་ད།”

ཁང་ཚ་སངས་ཆའ་ཐག་བསད་པ་དང་ཉ་པ་མང་པས་རད་པ་ལ་

ཁལ་དགད་བས། རད་པ་ཁང་ཁ་མ་ལངས། གཞན་ཚའ་ཁད་ནས་ཉ་པ་རན་པ་

ཚས་ཁང་ལ་བལས་ནས་སམས་ས། ཡན་ནའང་སམས་ས་བ་ད་ཕར་མ་མངན་

པར་བས་ནས། གས་ཞབས་ཀ་ཐག་ནས་ར་མཚའ་གཡ་ཕགས་དང་གཏང་

ཚད་ལ་ཁང་ཚའ་ཉ་ཐག་གཡགས་རབས། གནམ་གཤས་བཟང་པའ་སབས་

དང་། དའ་སབས་ས་ག་ར་མཐང་བ་སགས་བཤད། ཉན་དའ་ལམ་ལང་ཅན་ག་

ཉ་པ་ཚ་ཚར་ལག་ཟན་པ་དང་། ཁང་ཚས་རང་ག་ཉ་མར་ལན་རམས་བཤས་

ནས་ཤང་ལབ་རང་མ་གཉས་ཀ་སང་ཁབས་པར་བསལ། ད་མ་གཉས་ཀས་

གམ་པ་འཁར་བཞན་ཤང་ལབ་ཀ་ས་གཉས་ནས་འཇས་ཏ་ཉ་ཁང་ད་འཁར་

ཞང་། དར་འཁག་དར་ཅན་ག་རངས་འཁར་ལ་སག་ས། ཧ་ཝ་ན་གང་ཁར་ག་

4 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁམ་ལ་དབར་ག་ཡད། ཉ་ཤག་བཟང་བ་ཚས་མཚ་འགམ་ཕགས་གཞན་ག་

ཉ་ཤག་ག་བཟ་ག་ལ་དབར་ཅང་། དར་ཁང་ཚས་གནམ་བཏགས་ར་མ་ལ་

ལད་ཚད་འཇལ་ཅང་། དའ་མཆན་པ་རམས་བཏན། གཤག་པ་རམས་བཅད།

པགས་པ་བཤས་ཏ། ཚ་ཁ་ཅན་ད་བཟ་ཆད་ཉ་ཤ་ལབ་མར་གཏབས་ཀ་ཡད།

རང་ཤར་ཕགས་ནས་ལངས་སབས་ཉ་ཤག་ག་བཟ་ག་ནས་ད་མ་

ཞག་ཐད་ཀར་མཚ་གའ་ས་ཚགས་ལ་ཡང་མད། ད་རང་ད་ངན་ག་ཟར་ཕ་

མ་ཞག་ལས་མ་འདག གང་ཡན་ཟར་ན། རང་ད་བང་ཕགས་ནས་འགག་པ་

དང་། ད་ནས་ཡལ་བ་རད་ལ། སངས་ཆའ་ཐག་ཉ་འད་འཚར་བ་དང་དགའ་

སང་འཕལ་བ་ཞག་རད།

“སན་ཊ་ཡ་ག” བ་ཆང་གས་བས།

“ཨ།” རད་པས་ལན་བཏབ། ཁས་ཆང་ཕར་འཛན་པ་དང་ལ་

མང་གང་ག་གནས་ཚལ་ཞག་ལ་བསམས་བཞན་འདག

“སང་ཉན་ག་ཆད་ད་ཁད་རང་ལ་ཉ་ཆང་སར་ཌན་ལན་ཆད་ང་

འག་ཆག་གམ།”

“མ་རད། ཁད་རང་སངས་ལ་དབག་པའ་ས་ལ་རས་དང་། ངས་

ད་དང་ག་མཚ་ནང་ད་འདད་ཐབ་ཅང་། ར་ཧ་ལ་ཡས་ད་བ་ད་ཚ་ང་ལ་

གཡགས་ཀ་རད།”

“ང་སང་ན་འདད། ངས་ཁད་དང་མཉམ་ད་ཉ་འཛན་མ་ཐབ་ན་

ཡང་། ངས་ཁད་ལ་ཞབས་ཞ་ཞག་ཞས་ན་འདད།”

“ཁད་ཀས་ང་ལ་ལ་ཆང་ཉས་པ་རད།” རད་པས་བཤད། “ཁད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 5

རང་ཕ་ཁ་ག་ཆགས་ཚར་འདག”

“ཁད་རང་གས་ཐག་མར་ང་མཚ་ག་ལ་འཁད་སབས་ང་ལ་ག་

ཚད་རད།”

“ལ་ལ་རད་ལ། ངས་ཉ་ད་བཟང་མ་ཐག་ནང་ད་དངས་ཡང་

སབས་ཁད་རང་གསད་གབས་བས་པ་རད། ཉ་དས་ག་ཡང་དམ་བར་

གཅག་གབས་བས་པ་རད། ཁད་ཀས་དན་སས་སམ།”

“ངས་མཇག་མ་ལབ་མ་ད་ཚ་འཁགས་ཤང་བརབས་པ་དང་།

རབ་སགས་ཆག་བཞན་པ། དབག་པས་རག་པའ་ས་བཅས་དན་སས་ཀ་

འདག ཁད་ཀས་ང་ཉ་ཐག་རན་པ་འཇག་སའ་གའ་མདན་ལ་གཡགས་པ་

དང་། ག་ཡངས་རགས་འདར་སག་སག་བས་ལ། ཁད་ཀས་ ཤང་སང་ཞག་

གཅད་པ་ལར་ དབག་པས་ཉ་ལ་རག་པའ་ས་དང་། ད་ནས་ཁག་མངར་མ་

ཞག་གས་ངའ་གཟགས་གཞ་ལ་ཁབ་པ་ད་ཡང་དན་ག་འདག”

“ཁད་རང་གས་དངས་གནས་ད་ཚ་དན་ག་འདག་གམ། ཡང་ན་

ངས་ཁད་ལ་ད་ཚ་བཤད་མ་ཐག་པ་རད།”

“ངས་འ་གཉས་དང་པར་མཉམ་ད་ཕན་པ་ཚན་ག་དན་ཚང་མ་

དན་ག་འདག”

རད་པས་རང་ག་ཉ་མས་གཙས་ཤང་གདང་ཚད་ཅན་ག་ཡད་

འང་མག་གས་བ་ཆང་ལ་བལས།

“ཁད་རང་ངའ་བ་ཡན་ན་ངས་ཁད་རང་ཕར་འཁད་ནས་བལས་

ཆག་མད།” རད་པས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ཁད་རང་ཁད་ཀ་ཨ་ཕ་དང་ཨ་

6 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མའ་རད་ལ། ཁད་རང་ག་བསད་ནམས་ཅན་ཞག་ག་ནང་ད་ཡད།”

“ངས་ཁད་རང་ལ་ཉ་སར་ཌན་བངས་ཆག་གམ། ངས་ད་དང་ཁ་

འབད་བཞ་གང་ནས་ལན་ཐབ་པ་ཡང་ཤས་ཀ་ཡད།”

“ང་ལ་ད་རང་ག་ལག་མ་རམས་ཡད། ངས་ད་ཚ་སམ་ག་ནང་ཚ་

དང་ལན་བཞག་ཡད།”

“ངས་ཁད་རང་ལ་སས་པ་བཞ་ལན་ཆག”

“གཅག” རད་པས་བཤད། ཁའ་ར་བ་དང་གདང་ཚད་ད་ར་ནས་

མ་ཡལ་ལ། ད་ན་མཚ་རང་བསལ་མ་དང་མཉམ་ད་ཇ་གསར་ད་འག་བཞན་

འདག

“གཉས།” བ་ཆང་གས་བཤད།

“གཉས།” རད་པས་མས་མཐན་བས། “ཁད་རང་གས་ད་ཚ་མ་

བརས་སམ།”

“ངས་ར་སད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “འན་ཀང་། ངས་འད་ཚ་

ཉས་པ་ཡན།”

“ཐགས་ར་ཆ།” རད་པས་བཤད། ཁང་ལ་སམ་ཆང་ག་གཤས་ཀ་

ད་ག་དས་ཐབ་ཡད་མད་ལ་ད་སང་ཙམ་ཡང་བད་ཀ་མད། ཡན་ནའང་ཁས་

རང་ཉད་ལ་སམ་ཆང་ད་ཐབ་པ་ཡན་པ་ཤས་ལ། ད་ན་མ་དགའ་བའ་གནས་

ཚལ་ཞག་མན་པ་དང་། དས་སབས་པ་ང་མ་བར་མད་པ་ཡང་ཤས་ཀ་ཡད།

“མཚ་ཡ་གཡ་ཕགས་འད་ལ་བལས་ན། སང་ཉན་ན་ ཉ་མ་ཡག་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 7

པ་ཡང་ག་རད།” ཁང་གས་བཤད།

“ཁད་རང་གང་ད་འག་ག་ཡན།” བ་ཆང་གས་དས།

“ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་སང་ནས་རང་ག་གཡ་ཕགས་བསན་ནས་

ཚར་ཡང་ག་ཡན། ནམ་མ་ལངས་པའ་སན་ལ་ཐན་འག་ག་ཡན།”

“ངས་ཁང་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་ལས་ཀ་བད་ད་འཇག་པའ་

ཐབས་ཤས་བད་ཀ་ཡན།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ད་ནས་ཁད་རང་གས་

དངས་གནས་ཆན་པ་ཞག་བཟང་བ་ཡན་ན། ང་ཚ་ཡང་ཁད་རང་ལ་

རགས་བད་ད་ཡང་ཐབ།”

“ཁང་ཧ་ཅང་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་ལས་ཀ་བད་ད་འག་རར་

དགའ་བ་ཡད་པ་མ་རད།”

“མ་རད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་། ངས་ཁང་གས་

མ་མཐང་བའ་དན་ད་འད་མཐང་ག་རད། དཔར་ན་བ་ཡ་འཕར་ལང་ག་

བ་བ་ལ་བ་རད། ངས་ཁང་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་ཉ་ཌལ་ཕན་འཛན་ཆད་

ཡང་ད་འཇག”

“ཁང་ག་མག་ད་འདའ་སག་པ་རད་དམ།”

“ཁང་ཕལ་ཆར་ཞ་ར་རད།”

“ད་ཡ་མཚན་རད།” རད་པས་བཤད། “ཁང་གས་རས་སལ་རན་

པའ་ལས་ཀ་གཏན་ནས་བས་མ་མང་། ད་མག་དབང་གསད་བད་ད་རད།”

“ཡན་ན་ཡང་ཁད་ཀས་ མ་ས་ཁ་ཏ་ མཚ་འགམ་ད་རས་སལ་རན་

8 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

པའ་ལས་ཀ་ལ་མང་རང་བས་པ་རད་མད་མག་ཤས་གསལ་པ་འདག”

“ང་རད་པ་ཁད་མཚར་ཞག་ཡན།”

“ཡན་ནའང་ད་ལ་དངས་གནས་ཉ་ཆན་པ་ཞག་འཛན་རར་

ཁད་རང་ལ་སབས་ཤ གས་འདང་ངས་ཡད་དམ།”

“ངས་ཡད་བསམས་ཀ་འདག ཐབས་བས་མང་པ་ཡད་པ་རད།”

“ད་ཅ་ལག་རམས་ཁམ་ལ་འཁར།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ད་ལར་

བས་ན་ངས་ཕ་རའ་ད་བ་བངས་ནས་ཉ་ཆང་སར་ཌན་ལན་ཆད་འག་ཆག”

ཁང་ཚས་ག་གཟངས་ནས་ཅ་དངས་རམས་བངས། རད་པས་དར་

ཤང་ཕག་པར་འཁར་ཞང་། བ་ཆང་གས་ཐག་པ་སག་པ་སམ་ས་མཁགས་པ་

བཞག་པའ་སམ་དང་། མདང་ལགས་ཀ་ཅན་དང་ཉ་མདང་ཡ་བ་དང་བཅས་

པ་འཁར། ཁ་འབད་ཅན་ག་སམ་ད་ན་ག་མཇག་ག་ནང་ངས་ས་བཅག་ཡད་ལ།

ད་དང་མཉམ་ད་ཤང་ག་དབག་པ་ཞག་བཞག་ཡད་པ་ད་ན་ཉ་ཆན་པ་འཇས་

སབས་འཕར་ཤ གས་གཅག་སད་བད་སད་བད་པ་རད། མ་ས་ཞག་གས་ཀང་

རད་པའ་ཅ་ལག་མ་ར་མད། ཆའ་བ་མས་གནད་ཆ་བས་ཐག་པ་ལད་པ་དང་

ག་དར་རམས་ཁམ་ལ་འཁར་ན་ལགས་ཤང་། ཁང་གས་ཀང་ཡལ་མ་ཚས་ཁང་

ག་ཅ་ལག་ད་ཚ་མ་ར་བར་ཤས་ཡད། རད་པས་མདང་ལགས་ཀ་ཅན་དང་

མདང་རང་རམས་གའ་ནང་ད་འཇག་པ་ན་དགས་མད་ཀ་ལས་ཀ་ཞག་རད་

བསམས།

ཁང་ཚ་མཉམ་ད་རད་པའ་སལ་ཆང་ལ་ཡར་སང་ཞང་ས་ཕས་ཕས་

ས་ཡད་པ་ནས་འཛལ། རད་པས་ག་དར་གས་གཡགས་པའ་དར་ཤང་ད་རག་

པ་ལ་སས་ཏ་བཞག བ་ཆང་གས་སམ་དང་ད་མན་ག་ཅ་ལག་རམས་དའ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 9

འཁས་ལ་བཞག དར་ཤང་ད་ཧ་ལམ་སལ་ཆང་ག་ཁང་མག་གཅག་ག་རང་

ཚད་དང་མཉམ། སལ་ཆང་ད་ན་ཤང་པམ་ག་ཤང་ཤ ན་མཐག་པ་ གའ་ན་ ཟར་

བ་དས་བཟས་ཤང་། སལ་ཆང་ནང་ལ་ཉལ་ཁ་དང་དང་ཅག་ཙ། རབ་སགས་

གཅག ཐང་ངས་ས་སལ་བ་བད་སད་ཀས་ཟས་གཡ་ས་ཞག་བཅས་ཡད། གའ་

ན་ ཡ་ས་མཁགས་པར་སས་པའ་ལ་མ་ལབ་མ་དང་འབར་མ་ཅན་ག་རག་

པ་སག་པའ་ངས་ས། སང་ཁག་འཛགས་པའ་ཚན་ཁ་ཅན་ག་ཡ་ཤ ་དང་ཁང་

ག་ཡམ་ཝར་ཇན་ག་པར་ཡད་ལ། ད་ན་ཁང་ག་ཆང་མ་འདས་མའ་དད་རན་

རད། སབས་གཅག་ལ་ད་ར་ཁང་ག་ཆང་མའ་པར་ཚན་ཅང་འགར་བ་ཞག་

ཡད་མད། ཁང་གས་པར་ད་མར་ཕབ་དགས་བང་། གང་ཡན་ཟར་ན། དས་

ཁང་ལ་ཆས་ཁར་རང་ཡན་པའ་ཚར་བ་བན་ཅང་། ད་ན་པར་ད་ཟར་ག་ཆ་

སགས་ཤག་ག་སང་ཁང་ག་སད་ཐང་ཁ་གཙང་ཞག་ག་འག་ལ་བཞག་ཡད།

“ཁད་ལ་ཟ་ར་ཅ་ཞག་ཡད།” བ་ཆང་གས་དས།

“འབས་སར་ཁག་མ་གཅག་དང་མཉམ་ད་ཉ་ཤ་ཡད། ཁད་རང་

ལ་དགས་སམ།”

“མ་དགས། ངས་ཁམ་ནས་ཟ་ར་ཡན། ངས་ཁད་རང་ལ་མ་གཏང་

དགས་སམ།”

“མ་དགས། ངས་ག་ལར་གཏང་ཆག ཡང་ན། ངས་འབས་གང་

མར་ཟ་ར་ཡན།”

“ངས་ཕ་རའ་ད་ར་འཁར་ཆག་གམ།”

“ལས་ཆག”

10 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཕ་རའ་ད་ར་མ་འདག ད་བཙངས་ཟན་པ་ད་བ་ཆང་གས་དན། ཡན་ནའང་

ཁང་ཚ་ཉན་ལར་འཁལ་སང་འད་བརད་ཀ་ཡད། ད་དང་འབས་སར་ག་ཁག་

མ་དང་ཉ་ཤ་མད་ལ། བ་ཆང་གས་ད་ཡང་ཤས་ཀ་ཡད།

“བརད་ཅ་ག་ལ་ད་ཨང་གངས་བཀ་ཤས་པ་ཞག་རད།” རད་པས་

བཤད།

“ངས་ཉ་ཤ་ར་མ་སང་ཕག་གན་པའ་ཉ་ཆན་པ་གཅག་བཟང་

ནས་འཁར་ཡང་ར་ལ་ལ་འདད་ཅ་ཙམ་ཡད།”

“ངས་ད་ར་བངས་ནས་ཉ་སར་ཌན་ལན་ད་འག་ག་ཡན། ཁད་རང་

ས་འགམ་ག་ཉ་འག་ལ་སད་ཀ་ཡན་ནམ།”

“ཡན། ང་ལ་ཁ་སང་ག་གསར་ཤག་ཡད་ལ། ངས་དབག་པའ་ས་

ལའ་སར་ཀག་ག་ཡན།”

བ་ཆང་གས་ཀང་ཁ་སང་ག་གསར་ཤག་ད་ཡང་འཁལ་སང་ཞག་

ཡན་མན་མ་ཤས། ཡན་ནའང་རད་པས་གསར་ཤག་ད་ཉལ་ཁའ་འག་ནས་

བཏན།

“པ་ར་ཁ་ ཡས་ བ་ད་ག་ ནས་ང་ལ་འད་སད་བང་།” རད་པས་

འགལ་བཤད་བས།

“ང་ལ་ཉ་སར་ཌན་ཐབ་རས་ལག་ཡང་ག་ཡན། ངས་ཁད་རང་ག་

ཉ་དང་ངའ་ཉ་འཁག་དར་ག་ནང་མཉམ་ད་འཇག ཞགས་པར་ང་གཉས་

ཀས་བག་བཤའ་བས་ཆག ང་ཚར་ལག་ཡང་དས་ཁད་ཀས་ང་ལ་དབག་

པའ་ས་ལའ་སར་བཤད་ན་ཆག”

རད་པ་དང་ར་མཚ། 11

“ཡན་ཀས་ར་ཁག་ཤར་མ་སད།”

“ཡན་ནའང་ང་ཁ་ལ་ཝ་ལན་ཌ་ཡ་ ཨན་ཌན་ཡན་ ར་ཁག་ལ་སག”

“ཡན་ཀས་ར་ཁག་ལ་ཡད་ཆས་བས་དང་། ངའ་བ། མཁས་ཤས་

ཌ་མ་ཇའ་ལ་བསམ་བ་ཐངས་དང་།”

“ང་ ཌ་ཊ་ར་ཊ་ ཡ་ ཊ་གར་ར་ཁག་དང་། ཁ་ལ་ཝ་ལན་ཌ་ ཡ་

ཨན་ཌན་ཡན་ ར་ཁག་གཉས་ཆ་ལ་སག”

“གཟབ་གཟབ་བས་ཨ། ཁད་རང་ཐ་ན་ སན་ས་ན་ཊ་ ཡ་ ར་ཌ་

ར་ཁག་དང་། ཆ་ཁ་ཀ་ ཡ་ ཝའ་ཊ་སག་ས་ ར་ཁག་གཉས་ལ་ཡང་སག་

ག་རད།”

“ཁད་རང་གས་ད་ལ་སབ་སང་བས་ནས་ང་ཚར་ལག་སབས་ང་

ལ་ཤད།”

“ཁད་ཀ་བསམ་ཚལ་ལ་ང་ཚས་ཨང་གངས་བརད་ཅ་ག་ལ་ཅན་

ག་རན་ཤག་ཅག་ཉ་དགས་སམ། སང་ཉན་ཉ་མ་བརད་ཅ་ག་ལ་བ་རད།”

“ང་ཚས་ད་བད་ཐབ།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ཡན་ནའང་ཁད་རང་

ག་སད་གགས་ཅན་ག་ཨང་གངས་བརད་ཅ་ག་བདན་ལ་ཅ་ཞག་བད།”

“ད་བསར་ད་ཡང་མ་སད། ཁད་ཀ་བསམ་ཚལ་ལ། ཁད་ཀས་

བརད་ཅ་ག་ལ་ཞག་རག་ག་རད་དམ།”

“ངས་གཅག་མངགས་ཆག”

12 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཤག་ག་གཅག ད་ལ་ཌ་ལར་གཉས་དང་ཕད་ཀ་རད། ང་ཚས་དངལ་ད་

ས་ལས་གཡར་ཐབ།”

“ད་ལས་ས་པ་རད། ངས་རག་པར་ཌ་ལར་གཉས་དང་ཕད་ཀ་

གཡར་ཐབ།”

“གཅག་བས་ན་ངས་ཀང་ཐབ་ཀ་རད་བསམས་ཀ་འདག ཡན་

ནའང་ངས་གཡར་མ་དགས་པའ་ཐབས་ཤས་བད་ཀ་ཡད། ཐག་མར་ཁད་

རང་གས་གཡར། ད་ནས་སང་ག་རད།”

“དན་པར་བཞགས་ཨང་། རད་པ།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ང་ཚ་

ཟ་དག་པའ་ནང་ཡད་པ་སམས་ལ་ཟངས།”

“ཉ་ཡག་ཤས་ཡང་བའ་ཟ་བ།” རད་པས་བཤད། “མ་ས་ཡན་

ཡང་ཟ་ལ་པའ་ནང་ཉ་པ་ཆགས་ཐབ།”

བ་ཆང་ཚར་ལག་ཡང་དས་རད་པ་རབ་སགས་ཀ་སང་གཉད་ལ་

ཤར་ཡད་ཅང་། ཉ་མ་ནབ་ཚར། བ་ཆང་གས་རད་པའ་ཉལ་ཁ་ལས་དམག་

མའ་ཉལ་ཆས་རང་པ་ཞག་ཡད་པ་ད་བཏན་ནས་རབ་སགས་ཀ་རབ་དང་

རད་པའ་ཕག་པ་ལ་ཁབས་པར་གཡགས། ཕག་པ་ད་ཚ་ཁད་མཚར་ཞག་

རད། ཤན་ཏ་རས་ནས་ཡད་ནའང་ངར་ཤ གས་ཡད་ལ། ས་ཡང་ད་དང་

མཁགས་པ་རད། རད་པ་གཉད་པའ་སབས་འདར་གཉར་མ་ད་ཚ་ཡང་ད་

ཙམ་མ་གསལ་ལ། ཁང་ག་མག་ད་མདན་ངས་ས་སར་འདག ཁང་ག་སད་

ཐང་ལ་ལན་པ་མང་པ་བཏབ་ཡད་ཅང་། ད་ན་ཉ་འད་ཕག་ནས་མདངས་

ས་ཚགས་ས་བསར་བའ་ག་དར་དང་དའ་ལན་པ་རམས་དང་ཤན་ཏ་མཚངས།

རད་པའ་མག་ད་ཤན་ཏ་རས་ཡད་ཅང་མག་འབས་གཉས་ཀང་བཙམས་ཡད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 13

བརན། ཁང་ག་གདང་ལ་གསན་པའ་ཉམས་ཤག་མ་འདག གསར་ཤག་ད་ཁང་

ག་པས་མ་གཉས་ཀ་སང་བཞག་ལ། ཁང་ག་ལག་ངར་ག་ལད་ཀས་གསར་ཤག་

ད་དགང་མའ་བསལ་རང་ག་ནང་ཉར་འདག ཁང་རང་རན་རད།

བ་ཆང་གས་རད་པ་ད་ར་བཞག ཁང་ཚར་ལག་ཡང་དས་རད་པ་

ད་དང་གཉད་ནས་འདག

“ཡར་ལངས་དང་རད་པ།” བ་ཆང་གས་རང་ག་ལག་པ་གཅག་རད་

པའ་པས་མ་ལ་བཙགས་ནས་བཤད།

རད་པས་མག་ཕ། ཡན་གཅག་ལ་ཁང་ཐག་རང་ས་ཞག་ནས་ཚར་

ལག་ཡང་ག་འདག ད་ནས་ཁང་འཛམ།

“ཁད་རང་ལ་ག་ར་རག་སང་།” ཁས་དས།

“ཁད་ད་འཕགས་པ།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ང་ཚ་ལ་ཁད་ད་

འཕགས་པ་ཞག་ཐབ་ཀ་རད།”

“ང་ད་ཙམ་ལགས་ཀ་མ་འདག”

“ཤག ད་ཟ་དང་། ཁད་ཀས་མ་ཟས་ནས་ཉ་འཛན་ཐབ་ཀ་མ་རད།”

“ངས་ཟ།” རད་པས་ཡར་ལངས་ཞར་དང་གསར་ཤག་ལབ་ཞར་ད་

བཤད། ད་ནས་ཁང་གས་ཉལ་ཆས་ལབ་མག་བརམས།

“ཉལ་ཆས་ད་ཁད་ཀ་འཁས་ལ་ཞག” བ་ཆང་གས་བཤད། “ང་གསན་

པའ་རང་ལ་ཁད་ཀས་ལ་ཆས་མ་ཟས་ནས་ཉ་རན་ག་མ་རད།”

14 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“དས་ན་ཁད་ཚ་རང་། རང་གས་རང་ལ་བདག་བས།” རད་པས་བཤད།

“ང་ཚས་ག་ར་ཟ་ག་ཡད།”

“སན་མ་ནག་པ་དང་འབས། ཀ་ལ་བརས་མ། ད་དང་ཁ་བ་ཏག་

ཙམ་ཡད།”

བ་ཆང་གས་སངས་ཆ་ནས་ཟས་ད་དག་ལགས་སད་ཉས་རག་ཅག་

ཏ་འཁར་ཡང་བ་རད། ཁང་ག་སད་ཐང་ཁག་མའ་ནང་ག་དང་ཁམ་བ། ཀང་ད་

བཅས་ཆ་ར་ཡད་ལ། ད་དག་ཀང་ཤག་གའ་ལག་ཕས་ཀས་ཆ་ར་དཀས་ནས་

ཡད།

“ཁད་ལ་འད་སས་སད་སང་།”

“སན་བདག་མར་ཏན་གས།”

“ངས་ཁང་ལ་ཐགས་ར་ཆ་ཞ་དགས།”

“ངས་ཁང་ལ་ཐགས་ར་ཆ་ཞས་ཚར།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ཁད་

རང་གས་ཐགས་ར་ཆ་ཞ་དགས་པ་མ་རད།”

“ངས་ཁང་ལ་ཉ་ཆན་པ་གཅག་ག་གད་ཤ་སར།” རད་པས་བཤད།

“ཁང་གས་འད་འད་ཐངས་གཅག་ལས་མང་ང་བས་ཡད་པ་མ་རད་དམ།”

“ངས་ད་ལར་བསམས་ཀ་འདག”

“དས་ན་ངས་ཁང་ལ་གད་ཤ་ལས་ལགས་པ་ཞག་སད་དགས་པ་

རད། ཁང་གས་ང་ཚ་ལ་བསམ་ཤས་འད་ཙམ་བཏང་གནང་ག་འདག”

རད་པ་དང་ར་མཚ། 15

“ཁང་གས་ལ་ཆང་གཉས་ཀང་བསར་སང་།”

“ང་ལ་ཆང་ལགས་ཊན་ནང་ཡད་པ་ལ་མང་ང་དགའ་ག་འདག”

“ངས་ཤས་ཀ་ཡད། ཡན་ནའང་འད་ཚ་ཤལ་དམ་ནང་ཡད། ཧ་ཏ་

ཝ་ལ་ཆང་། ངས་ཤལ་དམ་ཕར་སག་ག་ཡན།”

“དན་ཆན་ཁད།” རད་པས་བཤད། “ང་ཚས་ཟས་ན་མ་རད་དམ།”

“ངས་ཁད་ལ་ཞ་བཞན་ཡད་པ་ད་ཡན།” བ་ཆང་གས་སམ་པའ་

ཐག་ནས་ཞས། “ཁད་རང་ག་སག་ཡན་ཡན་བར་ད་ངས་སད་ཀ་ཁ་འབད་

རས་མད།”

“ད་ང་ག་སག་ཡན།” རད་པས་བཤད། “ང་ལ་ལག་པ་བཀ་བའ་

དས་ཚད་ཙམ་དགས།”

ཁད་རང་གས་གང་ད་བཀའམ། བ་ཆང་གས་བསམས། གང་

གསབ་ཀ་ཆ་མག་ད་སང་ལམ་གཉས་ཀ་འག་ལ་ཡད། ངས་ཁང་ག་ཆད་

ཆ་འད་ལ་ལན་དགས་པ་འདག ད་དང་ཡས་ཙ་དང་ལག་ཕས་ཡག་པ་

ཞག་ཀང་དགས་ཀ་འདག་བསམས་པ་རད། ང་འད་འད་བསམ་མད་

ཅག་ག་ར་བས་ནས་ཡན་ནམ། ངས་ཁང་ལ་སད་ཐང་གཞན་པ་ཞག་དང་

དགན་ལ་ཞག ལམ་ག་རགས་ཤག་དང་ཉལ་ཆས་གཞན་པ་ཞག་ག་སག་

ངས་པར་བད་དགས།

“ཁད་རང་ག་ཁ་བ་འད་ཚ་ཧ་ཅང་ཡག་པ་འདག” རད་པས་བཤད།

“ང་ལ་དབག་པའ་ས་ལའ་སར་ཤད་དང་།” བ་ཆང་གས་དས།

16 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ངས་བཤད་པ་བཞན། ཨ་རའ་རད་རགས་མཐན་ཚགས་ཁད་ནས་ན་ད་

ཡན་ཀས་ར་ཁག་རད།” རད་པས་དགའ་སང་གས་བཤད།

“ཁང་ཚ་ད་རང་ཤར་པ་རད།” བ་ཆང་གས་ཁང་ལ་བཤད།

“ད་གང་ཡང་མ་རད། སད་གགས་ཅན་ ཌ་མ་ཇའ་ ཡང་བསར་

ཁ་རང་རང་ཆགས་སང་།”

“ར་ཁག་དའ་ནང་མ་གཞན་པ་ཡང་འདག”

“ད་རང་བཞན་རད། ཡན་ནའང་ཁང་གས་མ་འད་བ་ཞག་བཟ་

ག་རད། ར་ཁག་གཞན་ག་ནང་ནས། བ་ར་ཀ་ལན་དང་ཕ་ལ་ཌ་ཕ་ཡ་

གཉས་ཀ་བར་ནས། ངས་ཡན་གཅག་མན་གཅག་ བ་ར་ཀ་ལན་འདམས་

ཀ་ཡན། ཡན་ནའང་ད་ནས། ངས་གང་ག་རང་བའ་ནང་ ས་ཞབས་ཌག་

ས་ས་ལར་ དང་ རད་མ་གགས་ཅན་ད་ཚ་དན་ག་འདག”

“ཁང་ཚ་དང་འད་བ་ས་གང་མད། ཁང་གས་ས་ལ་ཐག་རང་པ་

ལ་གཡགས་པ་ད་འད་ངས་མཐང་མ་མང་།”

“ཁད་རང་གས་ཁང་སངས་ཆ་ལ་ཡང་མང་བ་ད་ཚ་དན་ནམ།

ངས་ཁང་ཉ་རན་པར་འཁད་འདད་བང་། ཡན་ནའང་ངས་ཁང་ལ་ད་ཞ་

རར་ཧ་ཅང་འཚར་བང་། ད་ནས་ངས་ཁད་རང་ལ་ཁང་ལ་ཞ་རགས་ཞས་

ནའང་ཁད་རང་ཡང་འཚར་འདག”

“ངས་ཤས་ཀ་ཡད། ད་ན་ནར་འཁལ་ཆ་ཤས་ཤག་རད། གཅག་

བས་ན་ཁང་ང་ཚའ་མཉམ་ད་སང་ཡད་ཀ་རད། ད་ནས་ད་ང་ཚའ་མ་ཚ་

གང་ལ་ཡད་ཡད་པ་ཞག་རད།”

རད་པ་དང་ར་མཚ། 17

“ངས་མཁས་ཤས་ཌ་མ་ཇའ་ཉ་རན་པར་འཁད་ན་འདད”རད་པས་བཤད། “ཁང་

ཚས་བཤད་པ་ལར་ན་ཁའ་ཕ་ཉ་པ་ཞག་རད་ཟར། གཅག་བས་ན་ཁང་ང་ཚ་ནང་

བཞན་ས་པ་ཞག་ཡན་ར་རད་ལ། ང་ཚའ་གནས་སངས་ཤས་ཀ་རད།”

“གགས་ཅན་ས་ས་ལར་ག་ཕ་ད་ས་པ་ཞག་གཏན་ནས་མ་རད།

ཁང་ངའ་ལ་ཚད་ཡན་དས་ཁང་ར་ཁག་ཆ་ཤས་ད་འདའ་ནང་ར་ག་

འདག”

“ང་ཁད་རང་ག་ལ་ཚད་ཡན་དས། ང་གཡར་ག་ཞག་ག་དར་

ཤང་མདན་ལ་བསད་ནས་ཨ་ཕ་ར་ཀ་ལ་སང་། དགང་མའ་སབས་ས་ངས་

མཚ་འགམ་ད་སང་ག་མཐང་མང་།”

“ངས་ཤས་ཀ་ཡད། ཁད་རང་གས་ང་ལ་བཤད་སང་།”

“ང་ཚས་ཨ་ཕ་ར་ཀའ་སར་ལ་ཤད་དམ་དབག་པའ་ས་ལའ་སར་

ལ་བཤད།”

“ངའ་བསམ་ཚལ་ལ་དབག་པའ་ས་ལའ་སར་ལ།” བ་ཆང་གས་

བཤད། “ང་ལ་སད་གགས་ཅན་ཇན་ ཇ་ མག་ར་ཡ་སར་ལ་ཤད་དང་།”

ཁང་གས་ཧ་ཊ་ཞས་ ཇ་ ཡ་ཚབ་ཏ་བཤད།

“ཁང་ཡང་སན་མ་སབས་སབས་ལ་སངས་ཆ་ལ་ཡང་ག་རད།

ཡན་ནའང་ཁང་རབ་པ་དང་ཚག་བཙན་པ། ཆང་འཐང་སབས་དཀའ་

ངལ་ཡད་མཁན་ཞག་རད། ཁང་ག་སམས་དབག་པའ་ས་ལའ་ཐག་ཡད་

པ་ཇ་བཞན་ རའ་ཐག་ལ་ཡང་ཡད་རད། མ་མཐའ་ལ་ཡང་ཁང་ག་ཁག་

མའ་ནང་རའ་མང་ཐ་ཞག་ནམ་ཡན་ཡང་འཁར་ཡད་ཅང་། རའ་མང་ཐ་

ད་ཚ་ཡང་ཡང་ཁ་པར་ཐག་ནས་ཀང་བཤད་ཀ་རད།”

18 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཁང་ད་དམ་པ་ཡག་ཤས་ཤག་རད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ངའ་ཕ་ཡ་

སམས་ལ་ཁང་ན་སད་གགས་ཅན་ར་ཕད་ད་རད།”

“ཁང་དས་ཚད་ཕལ་ཆ་བར་འད་ལ་ཡང་བའ་སབས་ཀས།”

རད་པས་བཤད། “གལ་སད་ཌ་ར་ཆར་ལ་ལར་མ་མཐད་ནས་འདར་ཡང་

ཡད་ན། ཁད་ཀ་ཕས་ཁང་ད་དམ་པ་ཡག་ཤས་ད་རད་བསམས་ཀ་རད།”

“དངས་གནས་ད་དམ་པ་ཡག་ཤས་ས་རད། ལ་ཁ་ རད། ཡང་ན་ མའ་ཀ་

དགན་ཛ་ལ་ས་ རད།”

“ངའ་བསམ་ཚལ་ལ་ཁང་གཉས་འད་འད་རད།”

“ད་ནས་ཉ་བ་ཡག་ཤས་ཁད་རང་རད།”

“མ་རད། མ་གཞན་པ་ཡག་ག་ཡད་པ་ངས་ཤས་ཀ་ཡད།”

“ཁ་ཝ། ༼ས་པ་ན་ཤའ་སད་ལ། ཁན་ནས་མད་ཅས་པའ་དན། ༽”

བ་ཆང་གས་བཤད། “ཉ་བ་ཡག་པ་མང་པ་ཡད་རད། ཡག་ཤས་ཁ་ཤས་ཡད་

རད། ཡན་ནའང་ཁད་རང་གཅག་རང་གཅག་ཡད་རད།”

“ཐགས་ར་ཆ། ཁད་ཀས་ང་སད་པ་བཟ་ག་འདག ང་ཚ་ལ་མ་

རད་ཅས་ཁངས་སལ་འཕར་མཁན་ག་ཉ་སབས་ཆན་ཞག་ང་ཚའ་ཉ་སར་

མ་ཡང་བའ་ར་བ་ཡད།”

“ཁད་ཀས་བཤད་པ་ཇ་བཞན་ཁད་ལ་སབས་ཡད་ན་ཉ་ད་འད་

ཡང་ཡད་མ་རད།”

“ང་ན་ངས་བསམས་པ་བཞན་ག་སབས་ལན་ཞག་མན་སད་པ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 19

རད།” རད་པས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ངས་ཐབས་བས་ས་ཚགས་ཤས་ལ།

ང་ལ་དམ་བཅའ་ཡད།”

“ད་ཁད་རང་ཉལ་ན་ལགས་ཤང་། ད་ལར་བས་ན་ཞགས་ཀར་

ཁམས་དངས་ག་རད། ངས་ཅ་ལག་འད་ཚ་ཕར་སངས་ཆ་ལ་འཁར་ག་ཡན།”

“ཨ་ན། གཟམ་འཇགས་གནང་ག ངས་ཞགས་ཀར་ཁད་རང་

གཉད་སད་ཆག”

“ཁད་རང་ངའ་ཅང་བརའ་ཆ་ཚད་རད།” བ་ཆང་གས་བཤད།

“ལ་ན་ན་ངའ་ཅང་བརའ་ཆ་ཚད་རད།” རད་པས་བཤད། “ཅའ་

ཕར་རད་པ་ཚ་ཆས་ས་པ་ནས་གཉད་སད་ཀ་ཡད། ད་ན་ཉ་མ་རང་ང་

ཞག་ཡང་ཆད་རད་དམ།”

“ངས་ཤས་ཀ་མད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ངས་ཤས་པ་ན་ལ་ཆང་

བ་ཚ་གཉད་ཕ་པ་དང་མཐག་པ་ཁག་ག་ཡད་པ་ད་རད།”

“ངས་ད་དན་ག་འདག” རད་པས་བཤད། “ངས་ཁད་རང་དས་

ཚད་ཏག་ཏག་ལ་གཉད་སད་ཆག”

“ང་ཁང་གས་གཉད་སད་ད་འཇག་ར་ལ་དགའ་ག་མ་འདག ད་

ན་ང་ཉམ་ཐག་ཅག་ཡན་པ་འད་བ་འདག”

“ངས་ཤས་ཀ་ཡད།”

“རད་པ། གཉད་ཡག་པ་ཁག་ཨང་།”

20 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁང་ཚས་ཅག་ཙའ་ཐག་གག་བཞ་ཡང་མད་པར་ཟ་མ་ཟས། བ་ཆང་ཕ་རལ་

ཏ་ཐན། རད་པས་ནག་ཁང་ནང་ནས་རང་སམ་ཕད་ད་གཉད་ཉལ་ད་སང་།

ཁང་གས་རང་སམ་བསལ་ནས་དའ་ནང་གསར་ཤག་བཅག་ས་སས་མག་

བཟས། ད་ནས་ཁ་རང་ཡང་ཉལ་ཆས་ནང་བསལ། ད་ནས་ཉལ་ཁའ་སང་

ག་མཉན་ཆས་ལ་བཀབ་པའ་གསར་ཤག་རང་པ་ཚའ་སང་ཉལ།

ཁང་ཅང་ཟད་ཅག་གཉད་པ་དང་། ཁང་བ་ག་ཡན་དས་ཨ་ཕ་ར་

ཀ་ལ་ཡད་པ་ར་ལམ་རས། གསར་མདངས་ཅན་ག་མཚ་འགམ་དང་། མག་

མདངས་འཕག་པའ་མཚ་འགམ་དཀར་པ། མཚ་ཁའ་བག་གཟར་མཐན་

པ་དང་ཆ་བའ་སག་མདག་ག་ར་རམས་རས། ད་ན་མཚན་མ་ར་ར་བཞན་

ཁང་མཚ་འགམ་དའ་ཁ་ཕགས་ས་བསད་ཡད་ལ། ཁང་ག་ར་ལམ་ད་མཚ་

ཡ་རབས་ས་ཐས། ཡལ་མའ་ག་གཟངས་རམས་རབས་གཤགས་ནས་ཡང་

བ་མཐང་། ཁང་གཉད་བཞན་ད་གའ་སང་གཅལ་ད་ཡད་པའ་ར་ཐག་དང་

ཐང་ཆའ་ད་མ་ཚར་ལ། ཁང་གས་ཞགས་པའ་ས་རང་གས་འཁར་བའ་ཨ་

ཕ་ར་ཀའ་ད་མ་སམ།

ནམ་རན་ཁང་གས་ས་རང་ག་ད་མ་ཚར་སབས་ཁང་གཉད་

སད་ཅང་། གན་པ་གན་ནས་བ་ཆང་གཉད་སད་ད་འག འན་ཀང་ད་

དགང་ས་རང་ག་ད་མ་འད་ཆས་ས་པར་སབས་ཤང་། ཁང་གས་ཀང་ད་

ན་ཁང་ག་ར་ལམ་ནང་ག་ས་མ་ཞག་ཡན་པ་ཤས་ཡད། མ་མཐད་ནས་ར་

ལམ་ར་བར་ཞགས་ཏ། ར་མཚ་ནས་མཐན་པར་སག་པའ་མཚ་གང་ག་ར་

ར་དཀར་པ་དག་ལ་བལ་བ་དང་། ད་ནས་ཁང་གས་ ཁ་ན་ར་ མཚ་གང་

ག་ལམ་ཕན་དང་མཚ་འགག་མ་འད་བ་རམས་རས།

ཁང་གས་དག་ཆར་ར་ལམ་ད་མ་རས་ལ། ད་བཞན་བད་མད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 21

དང་། བང་བ་གལ་ཆན། ཉ་ཆན་པ། འཐབ་འཛང་། སབས་ཀ་འགན་

བསར། ཁང་ག་ཆང་མ་བཅས་ཀང་མ་རས། ད་ན་ཁང་གས་ས་ཆ་ཁ་ན་

རས་པ་དང་མཚ་ཁའ་སང་ག་ད་ཚ་རས། སང་ག་ད་ཚ་ཞ་མའ་ཕ་ག་

དང་མཚངས་པར་ས་རལ་ནང་རས། ཁང་འད་ལ་ཤན་ཏ་དགའ། བ་ཆང་

ལ་དགའ་བ་དང་མཚངས། ཁང་གས་བ་ཆང་ག་སར་གཏན་ནས་མ་རས།

ཁང་ལས་ས་པར་གཉད་སད། ས་ཕས་ཕས་ས་ཡད་པ་ནས་ཟ་བ་ལ་བལས།

རང་སམ་ད་བསལ་བ་གལ་ནས་གན། སལ་ཆང་ག་ཕ་རལ་ད་གཅན་པ་

བཏང་། ད་ནས་བ་ཆང་གཉད་སད་ཆད་ཡར་ཕན། ཞགས་པའ་གང་ངར་

གས་ཁང་འདར་སག་སག་བས། ཡན་ནའང་ཁང་གས་འདར་སག་བརབ་

ནས་རང་ཉད་དད་འཇམ་ད་གཏང་ར་ཡན་པ་ཤས་ཀ་ཡད་ལ། མ་རང་

བར་ཁང་གས་ག་ཁམ་གཡགས་དགས་ཡད།

བ་ཆང་སད་སའ་ཁང་པའ་ས་ལ་ས་ལགས་བརབ་མ་འདག ཁང་

གས་ས་ཕས། རང་རན་ད་འཇབ་ནས་ནང་ད་གམ་པ་བརབ། བ་ཆང་ད་ཁང་

མག་དང་པའ་ནང་བས་པའ་ཉལ་ཁ་ཞག་ག་སང་ཉལ་འདག ཡལ་བཞན་

པའ་ཟ་བའ་འད་ལ་བརན་ནས་རད་པས་ཁ་གསལ་པར་མཐང་ཐབ། ཁང་

གས་བ་ཆང་ག་རང་པ་ཡ་གཅག་ལ་འཇམ་པའ་ངང་འཇས་ནས་གཉད་

མ་སད་ཀ་བར་ད་བཟང་། བ་ཆང་ཨ་ལག་ཅག་བརབ་ནས་ཁང་ལ་བལས།

རད་པས་མག་སར་སར་ཅག་བས། བ་ཆང་གས་ཉལ་ཁའ་འཁས་ལ་ཡད་

པའ་རབ་སགས་ནས་རང་སམ་བངས། ཉལ་ཁའ་ཐག་སད་བཞན་ད་རང་

སམ་ཡར་གན།

རད་པ་སའ་ཕ་ལགས་ས་ཐན་པ་དང་བ་ཆང་ཡང་ཁའ་རས་ས་

ཡང་། ཁང་ད་དང་གཉད་དངས་མ་འདག རད་པས་རང་ག་ལག་པ་ཁའ་

དཔང་པའ་སང་བཞག་ནས། “དགངས་དག” ཅས་བཤད།

22 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཁའ་ཝ།” བ་ཆང་གས་བཤད། “འད་ན་ཕ་ཁ་ག་ཞག་གས་ངས་པར་བད་

དགས་པ་ཞག་རད།”

ཁང་ཚ་ཐར་ད་རད་པའ་སལ་བ་ལ་གམ་པ་བརབ། ལམ་ཁའ་

སང་ནག་ཁང་ནང་རང་རན་ག་སས་པ་ཚས་ཁང་ཚའ་གའ་དར་ཤང་

འཁར་ནས་འག་ག་འདག

ཁང་ཚ་རད་པའ་སལ་ཆང་ལ་སབས། བ་ཆང་གས་ཐག་པ་

འཇག་སའ་སམ་དང་མདང་ལགས་ཀ་ཅན་དང་ཉ་མདང་འཁར། རད་

པས་ག་དར་གས་གཡགས་པའ་དར་ཤང་ཕག་པར་འཁར།

“ཁད་ཀས་ཁ་ཕ་འཐང་ག་ཡན་ནམ།” བ་ཆང་གས་དས།

“ང་ཚས་ཅ་ལག་རམས་ག་གཟངས་ལ་འཇག ད་ནས་ཅང་ཙམ་འཐང་།”

ཁང་ཚས་ཉ་པ་ཚར་ཞགས་ཀ་ས་བར་ཞབས་ཞ་ཞ་ས་ཞག་ནས་

འ་མ་བཏན་པའ་ལགས་ཊན་ཞག་ཏ་ཁ་ཕ་འཐང་།

“རད་པ། ཁད་རང་ག་གཉད་གང་འད་བང་།” བ་ཆང་གས་དས།

རང་ཉད་གཉད་ལས་སད་ར་ད་ཧ་ཅང་དཀའ་ན་ཡང་ད་ན་ཁང་གཉད་

སད་བཞན་འདག

“གཉད་སད་པ་བང་། མ་ན་ལན།” རད་པས་བཤད། “ད་རང་ང་

ལ་གདང་ཚད་འདག”

“ང་ལ་ཡང་།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ད་ངས་ཁད་དང་ངའ་ཉ་

སར་ཌན་དང་ཁད་རང་ག་ཁ་འབད་སས་པ་ད་ཚ་ལན་དགས། ཁང་གས་

ང་ཚའ་ཅ་ལག་ཁ་རང་གས་འཁར་ཡང་ག་རད། ཁང་གས་མ་གཞན་པ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 23

ལ་ཅ་ལག་གཅག་ཀང་འཁར་འཇག་འདད་མ་འདག”

“ང་ཚ་གཅག་པ་མ་རད།” རད་པས་བཤད། “ཁད་རང་ལ་ལ་ཡན་དས།

ངས་ཁད་ལ་ཅ་ལག་འཁར་ད་བཅག་པ་རད།”

“ངས་ཤས་ཀ་ཡད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ང་ལམ་སང་ཚར་སབས་

ཡང་། ཁ་ཕ་ཡང་བསར་གཅག་འཐང་། ང་ཚ་ལ་འདར་ཐ་ཡད་རད།”

ཁང་ར་རག་སང་རང་རན་ད་གམ་པ་བརབ་ནས་མར་ཁ་འབད་

བཞག་ཡད་སའ་འཁག་པའ་ཁང་པར་སང་།

རད་པས་དལ་བའ་ངང་ཁ་ཕ་འཐང་། ད་ན་ཁང་གས་ཉན་གང་

ལ་འཐང་ར་ཞག་ཡད་པ་ད་རད། ཁང་གས་ད་འཐང་དགས་པ་ད་ཤས་ཀ་

ཡད། དས་ཡན་རང་པ་ཞག་ལ་ཁང་ཟ་མ་ལ་ཡ་ག་མད་ཅང་། ཁང་གས་

དས་ཇ་ནམ་ཡང་འཁར་ག་མད། གའ་ནང་སགས་འག་ཏ་ཁང་ལ་ཆའ་

ཤལ་དམ་གཅག་ཡད། ད་ན་ཉན་གང་བར་ཁང་ལ་དགས་ཚད་ད་རད།

ད་བ་ཆང་ཡང་ཁ་འབད་གསར་པ་གཉས་དང་ཉ་སར་ཌན་

ཚགས་པར་ནང་དཀས་ནས་སབས་སང་། ཁང་ཚ་མར་ག་ཆང་ཡད་ས་ལ་

ཕན། རང་འག་ནས་བ་མ་དང་ར་རག་ཚར། ག་ཐག་གད་ནས་ག་ཆའ་ནང་

ད་དད།

“རད་པ། བཀ་ཤས། དན་འགབ།”

“བཀ་ཤས། དན་འགབ།” རད་པས་བཤད། ཁང་གས་ག་ཁམ་

འདགས་པའ་ཐག་པ་ཚད་རན་པར་གའ་ལང་ལ་བཏགས་པ་དང་། ནག་

ཁང་དར་ཆའ་ནང་ད་མདན་ཕགས་ལ་སས་ནས་ག་ཁམ་མདན་ད་འཕལ་

24 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མག་བཙགས་ཏ་མཚ་འགམ་ནས་ཐན། དར་ག་ཁ་གཞན་ནས་ཡང་བའ་ག་

གཟངས་ཀང་ཡད་པ་ད་ཚ་ར་མཚའ་ནང་འག་ག་འདག ད་ན་ ཟ་བ་ར་བའ་

ཕག་ཏ་ཡལ་བརན། རད་པས་ད་ཚ་མ་མཐང་མད། ག་ཁམ་ཆ་ལ་བརབ་པ་

དང་འཕལ་བའ་ས་ག་བར་གར།

མཚམས་མཚམས་ལ་མ་རས་གའ་ནང་ནས་སད་ཆ་བཤད། ཡན་

ནའང་ག་ཕལ་མ་ཆ་ན་ག་ཁམ་ཆ་ལ་བརབ་པའ་ས་ཙམ་ལས་གཞན་ཁ་

སམ་མར་ཡད། མཚ་གའ་འགག་ནས་ཐན་རས་ག་པ་ཚའ་རང་ཐག་བསད་

ལ། ཁང་ཚ་ས་ས་རང་ཉད་ཀས་ཉ་རད་པར་ར་བའ་ར་མཚའ་ཕགས་ད་ར་

སག རད་པས་ཁ་རང་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་འག་ག་ཡད་པ་ཤས་ཤང་། ཁང་

གས་ས་ཡ་ད་མ་རབ་ཏ་བསར། ར་མཚའ་ནང་ག་ཞགས་པའ་ད་མ་ཁམས་

གཙང་ཞག་ག་ནང་ད་སག ཉ་པ་ཚས་ཉ་ཡ་ཁན་པ་ཆན་པ་ཞས་བཏགས་

པའ་ར་མཚའ་ཕགས་དར་སབས་རམ་བཞན་ཁང་གས་ཆའ་ནང་ར་

མཚའ་ར་ལམ་ག་འད་ཆམ་ཆམ་ད་མཐང་ཞང་། ཕགས་དར་འདམ་བདན་

བརའ་གཏང་ཚད་ཡད་པ་དར་ཉ་རགས་ས་ཚགས་འཛམས་ཡད་ལ། གང་

ཡན་ཟར་ན། དར་ར་མཚའ་ཞབས་ཀ་ར་བག་ག་ངས་གཟར་པ་ལ་འཐབ་

ནས་འཁར་བའ་མཚའ་འགལ་སད་ཡད། འད་ར་མཚམས་མཚམས་ལ་ཨ་

ཁང་གཏང་རང་ནང་ཡད་པའ་མཚ་འབ་རང་བརད་པ་ ས་ཁའ་ཌ་ ཡ་ཁ་

ས་ཚགས་དང་། ཁ་འབད་ཉ། མཚ་འབ་ཤ་རམ་སགས་གཅག་ཏ་སངས་

ཡད། ད་ཚ་མཚན་མའ་སབས་ས་མཚ་ཁ་ལ་ཐག་ཉ་བར་ཡང་ཞང་། ད་ར་

ཉ་འཁམས་པ་ཚས་ཁང་ཚར་ཟས་སན།

ནག་ཁང་ནང་རད་པས་ཞགས་ཀ་སབས་བཞན་པ་ཚར་ཐབ་

ཅང་། ཁང་གས་ག་ཁམ་འཕལ་བ་བཞན་ཁང་གས་འཕར་ཉ་ཆ་ལས་ཐན་

པའ་འདར་ས་ག་ཞང་། ནག་ཁང་ནང་ཕར་འཕར་རམ་བཞན་ཁང་ཚའ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 25

གཤག་པ་གང་པ་གཉས་ཀས་སར་ས་ད་འབན། ར་མཚའ་ནང་འཕར་ཉ་

ད་དག་ན་ཁང་ག་གགས་པ་གཙ་བ་ད་ཡན་ཕར་ཁང་ན་འཕར་ཉ་ལ་ཧ་

ཅང་དགའ་བ་རད། ཁང་བ་རགས་ལ་སང་ར་ཞང་། ལག་པར་ད་ར་མཚའ་

མཆལ་བ་ནག་པ་ཉམ་ཆང་ད་ཚ་ལ་སང་ར། མཚ་བའ་ད་ཚ་ནམ་རན་

འཕར་ནས་ཅག་འཚལ་མད། ཕལ་ཆར་རད་ར་གཅག་ཀང་མད་པ་རད།

ཁང་གས་འད་ལར་བསམས། བ་རགས་སབས་ཅན་དང་ཇག་པའ་རགས་

མ་གཏགས་བ་རགས་ལ་ང་ཚ་ལས་དཀའ་ལས་ཁག་པའ་མ་ཚ་ཞག་ཡད།

ཁང་ཚས་ཅའ་ཕར་ར་མཚ་འཁགས་པའ་སབས་ས་ཁར་མད་ད་གཏང་བའ་

བའ་རགས་འད་ཚ་ཆས་ཉམ་ཆང་དང་མཉན་པ་ཞག་བཟས་པ་ཡན་ནམ།

ཁ་མ་ན་ཆས་མཛས་མ་དང་བཟང་མ་ཞག་ཡན། ཡན་ནའང་ཁ་མ་ཆས་

གདག་པ་མ་ཆགས་སད་ལ། ད་ཡང་ཆས་ག་བར་ད་ཆགས། རང་ག་ས་སད་

ཆང་ཆང་དང་མཉམ་ད་མཆངས་ལང་གས་འཕར་ཅང་རན་པའ་བའ་ད་ཚ་

ན་ར་མཚ་དང་བསར་ན་ཆས་ཉམ་ཆང་ཞག་བཟས་ཡད་པ་རད།

ཁང་གས་རག་ཏ་ར་མཚ་ད་ ལ་མར་ རད་བསམས་ཤང་། ད་

ན་ས་པན་ག་སད་ད་མ་རམས་ཁ་མ་ལ་དགའ་བའ་སབས་ས་མང་ད་

བཏགས་པ་ཞག་རད། མཚམས་མཚམས་ལ་ཁ་མ་ལ་དགའ་བའ་མ་སར་

ཞག་གས་མའ་བ་ངན་སད་ངན་ཤད་མད། ཡན་ནའང་ད་ཚས་ཁ་མ་ན་

བད་མད་ཅག་ཡན་ཤག་གས་བཤད། འགག་འཁར་ད་ཉ་ཐག་འཛན་

པའ་ལང་བར་བད་སད་བད་ཅང་། འཕལ་འཁར་ག་ག་ཡད་པའ་ཉ་པ་ལ་

གཞན་ཚས་ཉ་ཤག་ག་མཆན་པ་འཁར་ཡང་ནས་སར་མ་མང་པ་བཟས་

སབས་ཁ་མ་ལ་ ཨལ་མར་ ཟར་ལ། ད་ན་ཕ་ཡ་ས་ཡད་པ་ཞག་རད། ཁང་

ཚས་ཁ་མ་ན་འགན་ཡལ་ཞག་དང་ཡང་ན་ས་ཆ་ཞག མཐའ་ན་དག་

ཞག་ཡན་རབས་བཤད། ཡན་ནའང་རད་པས་ག་དས་ཡན་ཡང་ཁ་མ་ན་

བད་མད་ཅག་ཡན་པར་བསམས་ཤང་། དགས་འདད་སན་ཅང་བཟང་ལ།

26 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མཚམས་མཚམས་ལ་ཁ་མ་རངས་པ་དང་མ་རབས་ཆགས་པ་ན་ཁ་མ་ལ་

བཅས་ཐབས་མད་ནས་བང་བ་ཞག་ཡན་པར་འདད། ཟ་བས་བད་མད་ལ་

ཕན་པ་བཞན་ཁ་མ་ལ་ཡང་ཕན། རད་པས་བསམས།

ཁང་གས་ག་ཁམ་བརན་པར་འཕལ་བཞན་ཡད་ལ། མགགས་

ཚད་ཏག་ཏག་ཅག་བཞག་སབས་ད་ལ་འབད་བརན་ཡང་བད་དགས་

པ་མ་འདག མཚམས་མཚམས་ལ་ཡང་བའ་མཚའ་གཡ་ཕགས་ཀ་ར་

རབས་ར་མ་གཏགས་ར་མཚའ་ངས་ཀང་ལབ་མ་རད། ཁང་གས་ཁ་རང་

ཆ་ཚད་འདའ་ནང་བསད་པར་ར་བའ་ས་ལས་བརལ་བའ་མཚམས་ཤག་

ལ་སབས་ཟན་པ་མཐང་བ་དང་། ག་ཁམ་འཕལ་བ་ཇ་ཡང་ད་འག་མག་

བརམས་པ་ལར། ཁང་གས་ར་མཚའ་གཡ་ཕགས་ལ་རང་ག་ལས་ཀའ་

གསམ་ཆ་གཅག་ད་བད་ད་འཇག་ག་ཡད།

ངས་ཁན་པ་གཏང་རང་ད་བདན་གཅག་རང་ལས་ཀ་བས་མད་

གཅག་ཀང་མ་འགབ། ཁང་གས་བསམས། ད་རང་ངས་ཉ་ཨལ་བ་ཁ་ར་

དང་བ་ན་ཊ་ཡ་རགས་ཡད་ས་ཞག་ལ་ལས་ཀ་བད་ཀ་ཡན། གཅག་བས་

ན་ཆན་པ་གཅག་ཀང་ད་ཚའ་མཉམ་ད་ཡད་སད།

ནམ་མ་ལངས་གང་ནས་ཁང་གས་ཁ་འབད་རམས་ཕ་རལ་ད་

བཏན་ཟན་ཅང་། མཚའ་ར་བ་ལ་བརན་ནས་ཐར་ད་དཔངས་བཞན་ཡད།

ཁ་འབད་གཅག་ན་མཚ་ཁ་ནས་འདམ་བཞ་བཅ་ལ་ཡད། གཉས་པ་ད་

བདན་ཅ་དན་ལ་ལ་ཡད། གསམ་པ་དང་བཞ་བ་ད་མར་ཆ་ས་ཐང་ཐང་ག་

ནང་འདམ་བར་དང་། འདམ་བར་དང་ཉ་ཤ ་ར་ལའ་ནང་ཡད། ཁ་འབད་

ར་ར་བཞན་མག་ཐར་ད་དཔངས་ཤང་། ལགས་ཀའ་གཟང་ད་ཁ་འབད་ཉ་

ཡ་ཁག་པའ་ནང་བཅག་ཐག་སས་དག་ཏ་བཙམས་ཤང་བསམས་ཡད། ཕ་

རལ་ད་མངན་པའ་ལགས་ཀའ་ཆ་ཡངས་རགས་ཏ། དའ་གག་མ་དང་ར་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 27

རམས་ཉ་སར་ཌན་སས་པས་གཡགས་ཡད། ཉ་སར་ཌན་ར་ར་བཞན་མག་

གཉས་ནས་བརས་ཏ་བསན་ཡད་སབས། ད་ཚས་ལགས་གག་ག་སང་ཕང་

བ་ཕད་ཅག་བཟས་ཡད། ལགས་ཀའ་སང་ཉ་ཆན་གང་འད་ཞག་ཡན་

ཡང་ད་ལ་ད་མ་ཞམ་པ་མད་པ་དང་བ་བ་ཆན་པ་མ་འདག་སམ་པའ་ཆ་

གཅག་ཀང་མད།

བ་ཆང་གས་ཁང་ལ་ཉ་ཊ་ན་འམ་ཨལ་བ་ཁ་ར་སས་པ་ཆང་གས་

གཉས་སད་ཡད་པ་ད་ལད་ར་བཞན་ཐག་པ་གཏང་རང་ཤས་གཉས་ལ་

བཏགས་ཡད་ལ། གཞན་ཚ་ལ་ཉ་སན་རགས་ཤས་གཅག་དང་ཉ་སར་

ལང་མ་གཅག་ཡད་པ་ད་སན་བཀལ་མང་ཡད་མད་ད་དང་སས་ཀ་ཤན་

ཏ་བཟང་ཞང་། ད་ཞམ་དང་ཟ་འདད་ལངས་པ་ཡང་ཕར་ཉ་སར་ཌན་

ཡག་ཤས་རམས་ད་ལ་བརས་ཡད། ཐག་པ་ར་ར་ཡ་སམ་ཚད་ན་ཞ་སག་

ཆན་པ་ཞག་དང་མཚངས་ལ། ད་དག་ཤང་ཐར་ལང་ཁ་ཞག་ལ་མདད་

ནས་དཔངས་ཡད་སབས། ཁ་འབད་ནས་འཐན་པ་དང་རག་པ་གང་ཞག་

ཡན་ཀང་ཤང་ཐར་ད་ཆ་ལ་ཐམ། ཐག་པ་ར་ར་ལ་ཐག་འཁལ་འདམ་བཞ་

བཅ་ར་ཡད་པ་ད་དག་ཐག་འཁལ་འཕར་མ་གཞན་ལ་མཐད་ཆག་ཆག་

ཏ་ཡད་སབས། གལ་སད་དགས་མཁ་བང་ན་ཉ་ཡས་ཐག་པ་འདམ་སམ་

བར་འཐན་ཆག་པ་ཡད།

ད་ན་རད་པས་ག་ཡ་ཕགས་གཅག་ནས་ཤང་ཐར་ད་ཚ་ཆ་ལ་

ཐམ་ག་ཡད་མད་ལ་བལས་ཤང་ཐག་པ་རམས་ཡར་མར་དང་བར་འདག་

ཕར་དང་གཏང་ཚད་རན་པར་འདག་ཕར་ལད་ལད་ཀས་ག་ཁམ་འཕལ།

ད་ན་ནམ་ལངས་ཤང་གང་མར་ཉ་མ་ཡང་འཆར་ར་རད།

ར་མཚ་ལས་ཉ་མ་ཕ་བར་ཤར། རད་པས་ག་གཟངས་གཞན་

རམས་ཀང་མཐང་། ད་ཚ་མཚའ་མཐའ་དང་མཚ་འགམ་ག་ཐག་ཉ་ས་

28 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ན་འདག མཚ་རབས་ཀ་གཡས་གཡན་ད་བཀམས་ནས་འདག ད་ནས་

ཉ་འད་ཤན་ཏ་འཚར། འད་འཚར་བ་ད་ར་མཚ་ལ་ཕག ད་ནས་ཉ་མ་ཇ་

གསལ་ད་སང་བ་དང་ར་མཚ་ལབ་མ་ཡས་འད་ད་ཁང་ག་མག་ལ་ཕར་

སག དས་མག་དབང་ལ་ཤན་ཏ་གཙས། ཁང་གས་ད་ལ་མ་བལས་པའ་

ངང་ནས་ག་ཁམ་འཕལ། ཁང་གས་ཆའ་ནང་ད་བལས་ནས་ཐག་པ་རམས་

ཐད་ཀར་ཐར་ད་ཆ་ནག་སང་བའ་ནང་སང་བ་ལ་བལས། ཁང་གས་ད་

རམས་གཞན་ས་ཡས་ཀང་མ་ནས་པའ་དང་བར་བསངས། ཁང་གས་ཏན་

ཏན་ཉ་ཞག་བརལ་ནས་ཡང་བའ་ར་བ་བས་པའ་ཆ་ནག་སང་བའ་གཏང་

ཚད་ར་ར་ན་ཁ་འབད་ཅག་སག་ནས་ཡད། མ་གཞན་ཚས་ཐག་པ་ད་ར་

མཚའ་གཡ་ཕགས་དང་བསན་ནས་འག་བཅག་ཅང་། མཚམས་མཚམས་

ལ་ཉ་བ་ཚས་ཐག་པ་ད་འདམ་བར་ཡ་མཚམས་ས་ཡད་པར་རམ་སབས་

ས་ད་ཚ་འདམ་དག་ཅའ་མཚམས་ན་ཡད།

ཡན་ན་ཡང་། ཁང་གས་བསམས། ངས་ད་ཚ་ཚད་ཏག་ཏག་ལ་

བཞག ང་ལ་གཅག་རང་གཅག་ཡད་པ་ན་ད་བསད་ནམས་མད་པ་འད་

རད། ཡན་ན་ཡང་སས་ཤས། གཅག་བས་ན་ད་རང་། ཉ་མ་ར་ར་བཞན་ཉ་

མ་གསར་པ་རད། བསད་ནམས་ཅན་ཡན་ན་ཡག་ག་འདག ཡན་ན་ཡང་།

ད་ལས་ང་ཚད་ཏག་ཏག་ཅག་བས་ན་འདད། ད་ནས་བསད་ནམས་འཁར་

ན་ས་ས་ཡང་ག་སག་ཨང་གསར་རད།

ད་ན་ཉ་མ་ཡང་ཆ་ཚད་གཉས་ཀས་མཐ་ར་སང་ཡད། ཁང་གས་

ཤར་ཕགས་ས་བལ་རར་མག་ལ་ཡང་ད་ཙམ་མ་གནད། ད་ན་མཐང་ས་

ན་ག་གསམ་མ་གཏགས་མ་འདག ད་ཚ་ན་ཆས་ཆང་ཆང་མཐང་བ་དང་

མཚ་འགམ་དང་ཐག་ཉ་ས་ན་འདག

ངའ་མ་ཚ་གང་ག་རང་ཞགས་ཀའ་ཉ་མ་ཡས་ངའ་མག་ལ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 29

གནད། ཁང་གས་བསམས། ཡན་ན་ཡང་ད་ཚ་ད་དང་བཟང་། ཕ་དའ་

སབས་ས་མག་རབ་རབ་ཏ་མ་སང་བར་ངས་ཉ་མ་ལ་ཐད་ཀར་བལ་ཐབ།

ཕ་དའ་སབས་ས་ད་ལ་སབས་ཀང་མང་ང་ཡད། ཡན་ན་ཡང་ཞགས་ཀའ་

སབས་ས་ད་ན་ན་ཟག་ཅན་ཞག་རད།

ད་མཚམས། ཁང་གས་དམག་མའ་མཚ་བ་ཞག་གས་ནག་ལ་

རང་བའ་གཤག་པ་བརངས་ནས་ཁང་ག་མག་ཐག་ནས་སར་ལང་བད་པ་

མཐང་། བ་དས་མར་མའ་འབབས་ཤག་བས། ད་ནས་གཤག་པ་མཇག་ཏ་

བསམས་ནས་གསག་འཕར་གས་མར་ཡང་། ད་ནས་ཡང་སར་ར་བས།

“ཁང་ལ་ཅག་ཐབ་པ་རད།” རད་པས་སད་གཟངས་མཐན་པས་

བཤད། “ཁས་བལ་གན་ཡད་པ་ཙམ་ཞག་མ་རད།”

བ་ཡས་ལང་སར་རག་སའ་ཕགས་ས་ཁང་གས་བརན་པ་དང་

ལད་ལད་ངང་ག་ཁམ་འཕལ། ཁང་གས་བལ་བ་མ་བས། ཁང་ག་ཉ་ཐག་

རམས་ཡར་མར་ལ་དང་བར་བཞག ཡན་ན་ཡང་ཁང་གས་མཚའ་ར་བ་

ལ་འཚང་ཁ་ཏག་ཙམ་བས། བ་འད་སད་ནས་ཉ་རན་རས་མ་བས་གང་ག་

ཉ་རན་པ་དང་བསར་ན། ཁང་ཅང་ཙམ་མགགས་ན་ཡང་། ད་དང་ཁང་

གས་ཚལ་དང་མཐན་པར་ཉ་རན་གན་ཡད།

བ་ད་དགང་མཐ་སར་སང་ནས་ཡང་བསར་བསར་བ་བས། བ་

དའ་གཤག་པ་ལ་འགལ་བསད་མ་འདག ད་ནས་ཁང་གས་འབབས་

གཅག་མར་མར་བས་པ་དང་། རད་པས་འཕར་ཉ་ཞག་ཆ་ལས་ཐན་པ་

མཐང་ཞང་། ར་མཚའ་ངས་ལས་ཐན་ཏ་རབ་རབ་པར་རགས།

“ཌལ་ཕན།” རད་པས་སད་མཐན་པས་བཤད། “ཌལ་ཕན་ཆན་པ།”

30 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁང་གས་ག་ཁམ་རམས་རང་གནས་ས་བཞག གའ་མདན་འག་ནས་ཐག་

པ་ཆང་ཆང་གཅག་བངས། ད་ལ་ལགས་ལང་ཞག་དང་ལགས་ཀ་ཆ་ཆང་

འབང་ང་ཞག་ཡད། ཁང་གས་ད་ལ་ཉ་སར་ཌན་གཅག་གས་ཁ་འབད་

བཟས། ཁང་གས་ད་ཕར་ཕགས་ས་གད། ད་ནས་གའ་མཇག་ག་ལགས་

ལང་ལ་བསམས། ད་ནས་ཁང་གས་ཐག་པ་གཞན་ཞག་ལ་ཁ་འབད་

བསན་ནས་གའ་གབ་ནག་ཡད་སར་ཐག་འཁལ་བས་ཏ་བཞག ཁང་རང་

འཇགས་ག་ཁམ་འཕལ་བར་ཕན། གཤག་པ་ནག་ལ་རང་བའ་བ་དས་ད་

ན་མཚ་ཁ་དམའ་སར་འཁར་ཏ་ལས་ཀ་བད་བཞན་པ་ལ་བལས།

ཁང་གས་བལས་བསད་དས། བ་དས་འབབས་བད་ཆད་གཤག་

པ་གསག་ནས་ཡང་བསར་འབབས་གཅག་བས། ད་ནས་བ་དས་འཕར་ཉའ་

རས་དད་རམ་བཞན་འགལ་མད་དང་ད་ནས་དག་པའ་ངང་ནས་གཤག་པ་

བརབས། ཌལ་ཕན་ཆན་པ་གཅག་ཡར་ཡང་ནས་ཁང་ཚས་བས་འག་བའ་

འཕར་ཉ་དད་པ་དང་། རད་པས་ཆའ་ནང་ནས་འབར་འབར་ཅང་ཟད་ཅག་

མཐང་། ཌལ་ཕན་གས་ཉ་འཕར་བའ་མཚམས་དའ་ཆ་འག་བཅད་ནས་

འག་ག་འདག་ལ། ཌལ་ཕན་ཆའ་ནང་ལ་ཡད་ཅང་ཉ་ད་མར་ཟགས་སབས་

མགགས་པར་འག་ག་འདག འད་ཌལ་ཕན་ག་ཁ་ཚགས་ཆ་བ་གཅག་རད།

ཁང་གས་བསམས། ད་ཚ་ཤན་ཏ་ཁབ་ཆ་ལ་འཕར་ཉ་ལ་ག་སབས་ཆང་ཆང་

ཞག་ལས་མད། བ་ལ་ག་སབས་ཁན་ནས་མད། བ་ད་ལ་ན། འཕར་ཉ་ད་ཚ་

ཆས་ཆ་ལ་ཆས་མགགས་པར་འག་ཐབ།

ཁང་གས་འཕར་ཉ་ད་ཡང་ནས་ཡང་ད་ཆའ་ནང་ནས་ག་བར་ད་

ཐན་པ་དང་ཕན་འབས་མད་པའ་བའ་ལས་ཀ་ལ་བལས། ཉ་རགས་འད་ཚ་

ངའ་ལག་ནས་ཐར་སང་། ཁང་གས་བསམས། ཁང་ཚ་ཕར་ཆས་ཐག་རང་

ས་ལ་ཆས་མགགས་པར་འག་ག་འདག ཡན་ནའང་གཅག་བས་ན་ངས་ཁང་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 31

ཚའ་འཁམས་པ་ཞག་ལན་ག་ཡན་ལ། གཅག་བས་ན་བདག་ག་ཉ་ཆན་པ་ད་

ཡང་ད་ཚའ་འཁས་ལ་ཡད་སད། བདག་ག་ཉ་ཆན་ད་གང་ཞག་ན་ཏན་ཏན་

ཡད་པ་རད།

ས་གཞའ་སང་ག་སན་ཕང་རམས་ད་ན་ར་བ་བཞན་ཡར་ལངས་

ཤང་། ས་སའ་མདངས་ཅན་ག་ར་ཕན་རབ་ཏ་བཞག་པའ་མཚ་འགམ་ད་

ཐག་ལང་ཁ་རང་མ་ཞག་རད། ད་ན་མཚའ་ཁ་དག་ས་ནག་ཏ་གར་ཅང་།

ཆས་ས་ནག་ཡན་སབས་ཧ་ལམ་སག་མདག་ཅན་ཞག་རད། ཁང་གས་དའ་

ནང་ད་མར་བལས་སབས་ཆ་ནག་པའ་ནང་མཚ་རའ་ཚགས་དམར་པ་ཞག་

མཐང་ཞང་ད་ལ་ད་ལ་ཉ་མ་ཡས་འད་ཁད་མཚར་ཞག་བཟས་འདག ཁས་

ཁང་ག་ཉ་ཐག་རམས་ཆ་ཡ་ནང་ག་མཐང་ས་ལས་བརལ་ནས་མར་ཐད་

ཀར་སང་ཡད་མད་ལ་བལས་ཤང་། མཚ་ར་མང་པ་མཐང་ནས་ཉ་ཡད་པའ་

རགས་མཚན་རད་ཅས་ཁང་ཤན་ཏ་དགའ། མཚ་ཡ་ནང་ད་འད་ཡ་མཚན་

ཞག་བཟས་པའ་ཉ་མ་ད་ད་ན་ཇ་མཐ་ལ་སང་ཞང་། ད་གནམ་གཤས་བཟང་

བའ་རགས་མཚན་ཞག་རད་ལ། ས་གཞའ་ངས་ཀ་སན་པའ་དབབས་ཀས་

ཀང་ད་མཚན་པ་རད། ཡན་ནའང་བ་ད་ད་ན་ཧ་ལམ་མཐང་ས་ལས་ཡལ་

འདག་ལ། ར་མཚ་ངས་ནས་ཀང་གང་ཡང་བསན་མ་སང་། ཡན་ནའང་

མཚ་ར་སར་ག་སའ་དམ་བ་ཉ་འད་ཀས་སར་པར་ཁ་བསར་བ་འགའ་དང་

། མཚ་ཉ་ལང་བ་སན་ཁ་ཅན། འཇའ་མདངས་ཅན། དམར་སག བཟ་ལ་མ་

ཤར་པ་ཞག་ག་ཆང་ག་འཁས་ལ་གཡངས་ནས་འདག དས་ཨ་ལག་ཅག་

བརབ་ནས་སར་རང་འཇགས་འཁར། ཆའ་ནང་ཤ་རས་ཅན་ག་དམར་སག་

མདག་ག་རང་ལག་ར་རས་རམས་མཇག་ཏ་འདམ་གང་ཙམ་དད་ནས་ལ་

བ་བཞན་འཛམ་དམལ་གས་ཆ་ཁར་གཡངས།

“ཨ་ག་མ་ལ།” མ་འདས་བཤད། “གཞང་འཚང་མ་ཁད།”

32 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ད་ནས་ཁང་ག་ཁམ་ལ་སས་ནས་ཅང་ཙམ་གཟར་ནས་བསད་ད་ཆའ་

ནང་ལ་མར་བལས། མཚ་ནང་སད་ཉག་ཕ་མ་ཞག་དང་མཚངས་པའ་

ཚན་མདངས་ཅན་ག་ཉ་ཆང་ཆང་ཅག་མཐང་ལ། ཉ་ད་ན་མཚ་ཉ་ལང་བ་

དའ་ལག་པ་ཕ་མའ་བར་རལ་ཞང་ལང་བ་ཆང་ཆང་ག་གབ་མས་སལ་བ་

བཞན་འགགས་ནས་བསད། ཉ་ད་ཚ་ལ་འདའ་དག་གས་མ་འཚ། ཡན་

ནའང་མ་ལ་འཚ་ཞང་། རད་པས་ཉ་རན་པའ་སབས་ས་འདའ་རང་ལག་

ཕ་མ་འགའ་རས་ཉ་ཐག་ལ་འཇ་ཞང་ད་ལ་འབར་ནས་མདག་དམར་སག་

ཏ་སད་ལ། རད་པའ་ལག་པ་དང་དཔང་བའ་ངས་ལ་སངས་འབར་ཐན་

ནས་ན་ཟག་གཏང་བ་ད་ན། དག་ཤང་ཨ་ཝ་དང་དག་ཤང་ཨག་གས་བཟ་

བ་དང་རགས་མཚངས། ཡན་ནའང་། ཨ་ག་མ་ལ་ནས་ཡང་བའ་དག་འད་

ཚ་ན་ཡང་མར་ལ་ལགས་ཀས་བབ་པ་བཞན་རག་པར་བད།

འད་བཀ་བའ་ལ་བ་ད་ཚ་ན་ཡད་ད་འང་། ཡན་ནའང་ར་

མཚའ་ནང་ག་བས་བད་ཆ་ཤས་ན་ད་ཚ་ཡན། རད་པ་ན་ར་མཚའ་རས་

སལ་ཆན་པ་ཚས་ད་ཚ་ཟ་གན་ཡད་པ་ལ་བལ་རར་དགའ། རས་སལ་

གས་ད་ཚ་མཐང་ཚ། ད་ཚའ་མདན་ནས་གཏགས་ཤང་། རང་ག་མག་

གཉས་བཙམས་ཙང་སང་སབ་ཆ་ཚང་བ་རད། ད་ཚའ་རང་ལག་ར་རས་

དང་ཚང་མ་ཟ། རད་པ་ན་རས་སལ་གས་ད་ཚ་ཟ་ག་ཡད་པ་ལ་བལ་རར་

དགའ། དག་ཆར་སབས་པའ་རས་ས་མཚ་འགམ་ནས་ད་ཚའ་སང་གམ་

པ་ས་བར་དགའ། ཁང་ག་རང་མཐལ་ག་པགས་པ་མཐག་པ་དང་མཉམ་

དའ་སང་གམ་པ་སས་དས་པབ་ཅས་པའ་ས་ཐན་པ་ལ་ཉན་རར་དགའ།

རས་སལ་ལང་ཁ་དང་རས་སལ་བ་མཆ་ཅན་དག་ག་གཟ་

བརད་དང་མགགས་ཚད། རན་ཆ་བ་བཅས་ལ་ཁང་དགའ། གཟགས་གཞ་

ཆ་ཞང་པགས་པའ་སར་མའ་ནང་སར་པ་ཡན་ལ། འཁག་སད་བད་སངས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 33

ཁད་མཚར། མག་བཙམས་ཏ་ས་བའ་ངང་ནས་ཉ་ཇ་ལ་ཟ་མཁན་ག་རས་སལ་

མག་ཆན་ལགས་པ་ད་ཚ་ལ་ཁང་གས་ནང་ཚགས་ཀ་བརས་བཅས་བད།

ལ་མང་པའ་རང་ལ། ཁང་རས་སལ་རན་པའ་ག་ལ་བསད་ནས་

སང་ཡད་མད། ཁང་ལ་རས་སལ་ག་སར་ལ་གསང་བའ་མན་ངག་མད། ཁང་

ལད་ཚད་ལ་མཐའ་ན་ཊན་གཅག་ཡད་ཅང་རང་ཚད་ལ་ག་ཡ་རང་ཐང་

ཡད་པའ་རབ་ཤ ན་ཆན་པའ་རགས་དང་བཅས་པའ་རས་སལ་ཚང་མ་ལ་

སང་ར་ས། མ་ཕལ་ཆ་བ་ལ་རས་སལ་ག་ཐད་ལ་སམས་ཟར་བ་ཞག་མད།

གང་ཡན་ཟར་ན། རས་སལ་བཤས་ཤང་གཏབས་པའ་རས་ཁའ་སང་ཆ་ཚད་

མང་པའ་རང་ལ་འཕར་ལང་བད། ཡན་ནའང་། རད་པས་བསམས། ང་ལ་

ཡང་སང་ད་འད་ཞག་ཡད་ལ། ངའ་རང་ལག་ཀང་ད་ཚའ་རང་ལག་དང་

མཚངས། ཁང་གས་རང་ལ་སབས་ཡང་ཆད་ས་ང་དཀར་པ་རམས་ཟས།

ཁང་གས་ཟ་བ་ལ་པ་ནས་བཟང་ས་ད་ཚ་ཟས་ཤང་། ཟ་བ་དག་པ་དང་བཅ་

པའ་ནང་དངས་གནས་ཆ་བའ་ཉ་ཞག་ག་ཆད་ད་སབས་ལངས་ཆད་ཟས།

ཡང་ཁང་གས་ཉན་ལར་ཉ་པ་གཞན་པ་ཚས་ཅ་ལག་བཞག་སའ་

ཤང་ཁང་ག་ནང་ནས་ཟ་བ་ཞག་ལས་ཉ་ཤག་ག་མཆན་པའ་སམ་དཀར་

ཡལ་གང་ར་འཐང་། ད་ན་ཉ་པ་འཐང་འདད་ཡད་པ་ཚང་མའ་ཆད་ད་ད་

ར་བཞག་ཡད། ཉ་པ་མང་ཆ་བ་དའ་བ་བ་ལ་གཏན་ནས་མ་དགའ། ཡན་

ནའང་། ད་ན་ཁང་ཚ་ལངས་སབས་ཀ་དས་ཚད་དར་ཡར་ལངས་པ་ལས་

སག་ག་ཞག་མན་ཞང་། ད་ཆམ་པ་དང་ཚ་བའ་རགས་ཚང་མ་ལ་ཕན་ལ།

དས་མག་ལ་ཡང་ཕན།

ད་ན་རད་པས་ཡར་བལས་པ་དང་། བ་དས་ཡང་བསར་འཕར་ལང་

བད་པ་མཐང་།

34 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཁ་ལ་ཉ་ཐབ་འདག” རད་པས་སད་ཆན་པས་བཤད། ར་མཚའ་ངས་

ནས་འཕར་ཉ་བཏན་མ་སང་ལ། ཁ་འབད་ཀ་ཉ་བཀམས་ནས་འག་བ་ཡང་

མད། ཡན་ནའང་རད་པས་བལས་ནས་བསད་དས་ཉ་ཊ་ན་ཞག་ཡར་ཐན།

ཨ་ལག་ཅག་བརབ་ནས་མག་ཐག་མ་བས་ཏ་ཆའ་ནང་སང་། ཊ་ན་ད་ཉ་

འད་འག་དངལ་མདག་འཚར། ཁང་ཆའ་ནང་ལ་སར་ལག་པའ་རས་ས་

གཞན་དང་གཞན་ཆ་ཁར་སབས། ཁང་ཚ་ཕགས་ཚང་མར་མཆངས་ལ།

ཆ་འཁར་མར་དཀགས་ཤང་ཁ་འབད་ཀ་རས་དད་ནས་མཐ་ལ་རང་བའ་

སར་མཆངས་རག་བད། ཁང་ཚ་ད་ལ་བསར་ཞང་ད་འདད།

གལ་སད་ཁང་ཚ་མགགས་པར་མ་སང་ན་ངས་ཁང་ཚའ་རས་

ཆད། རད་པས་བསམས། ཁང་གས་མཚ་ཉའ་ཁ་འདས་ཆ་དཀར་པར་བཟ་

བ་དང་། རབ་རབ་པར་མཚ་ཁར་དད་པའ་ཁ་འབད་ཉ་ད་ཚ་ཡད་སར་བ་

ད་འབབ་པ་དང་ཆར་མཆངས་པ་ལ་བལས།

“བ་འད་རགས་རམ་ཆན་པ་ཞག་རད།” རད་པས་བཤད། ད་

མཚམས་མཇག་ག་ཉ་ཐག་ག་ཞགས་པ་ད་ཁང་ག་རང་པའ་འག་བཟང་

ཡད་པ་ནས་དམ་ད་སང་། ཁང་གས་ག་ཁམ་གཡགས་ནས་ཉ་ཐག་ད་དམ་

པར་བཟང་ཞང་ཡར་ནང་ད་རང་འཐན་བད་མག་བཙགས་པ་བཞན།

ཁང་གས་ཉ་ཊ་ན་ཆང་བ་ཞག་གས་འདར་སག་སག་ག་ངང་ནས་འཐན་

པའ་འཐན་ཤ གས་ཚར་ཐབ་པ་འདག ཁང་གས་ཡར་འཐན་པ་ཇ་བཞན་

འདར་སག་ཇ་ཆར་སང་། ཁང་གས་ཉ་ད་འཐན་ནས་གའ་ནང་ད་མ་

གཡགས་པའ་གང་ལ།ཆའ་ནང་ནས་ཉ་ཡ་རབ་ལང་ཁ་དང་ཟར་གཉས་

སར་པ་ཡན་པ་མཐང་ཐབ། ཁང་གས་ཉ་ད་ག་མཇག་ཏ་ཉ་འད་འག་

བསལ། ཤ་ཁ་ཁངས་ཤང་མདལ་ག་དབབས་ཡད་ལ།དའ་གང་ཤ་མད་ཅང་

ཆ་བའ་མག་གཅར་ནས་གའ་ཤང་གཅལ་ངས་སག་དང་བསས་ནས་རག་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 35

པ་དང་ཆབས་གཅག མཇག་མ་མགགས་པར་གཡགས་ཤང་། ཆ་དང་

བལ་བའ་འདར་སག་དང་བརབ་གསག་མར་མར་བད། རད་པས་སག་

པར་མག་བཙམས་ཀས་ཁའ་མག་ལ་གཞས་ཤང་རག་རས་བས། ཁའ་ལས་

ད་ག་མཇག་ག་གབ་མའ་ནང་ད་དང་འདར་སག་སག་བད།

“ཨལ་བ་ཁ་ར།” ཁས་སད་གཟངས་མཐན་པས་བཤད། “ཁས་ཁ་

འབད་ཡག་པ་ཞག་བཟ་ག་རད། ཁ་ལ་ར་མ་བཅ་ཡད་ཀ་རད།”

ཁ་རང་གཅག་པར་སད་དས་སད་གཟངས་མཐན་པས་སད་ཆ་

བཤད་པ་འད་ནམ་ཞག་མག་བཙགས་མན་མ་དན། གནའ་ས་མའ་དས་

ཁ་རང་གཅག་པ་ཡན་དས་ཁས་ག་ལན། མཚམས་མཚམས་ལ་མཚན་མའ་

དས་ས་ཁས་རས་སལ་རན་པའ་གའམ་ཡང་ན་གཡར་གའ་ཁ་ལ་བསར་

དགས་འཁལ་བའ་སབས་ག་ལན། གཅག་བས་ན། བ་ཆང་ཐན་པའ་རས་

ས་ཁ་རང་གཅག་པ་ཡན་དས་སད་མཐན་པས་ཁར་བཤད་བད་པ་མག་

བཙགས་པ་རད། ཡན་ན་ཡང་། ཁང་གས་མ་དན། བ་ཆང་དང་ཁང་

གཉས་མཉམ་ད་ཉ་རན་སབས་ནམ་རན་དགས་གལ་བང་དས་ཁ་ན་ལ་

ཁ་བར་བད། ཁང་ཚས་མཚན་མ་དང་། ཡང་ན། དག་ཆར་ག་དབང་གས་

གནམ་གཤས་ངན་པ་ཆགས་པའ་སབས་ས་ཁ་བར་བད། ར་མཚའ་ནང་

དན་མད་ཀ་ཁ་བར་མ་བད་པ་ད་དག་བ་ཞག་ཏ་བར་ཞང་། རད་པས་

ནམ་ཡན་ཡང་ད་ལར་བརས་ཤང་ད་ལ་གས་བར་བས། ཡན་ན་ཡང་ད་ན་

བསན་འཇག་ས་གཞན་ས་གང་ཡང་མད་སབས། ཁང་གས་རང་ག་བསམ་

བ་རམས་ཐངས་མང་སད་ཆན་པར་བཤད་པ་རད།

“གལ་སད་མ་གཞན་པ་ཚས་ངས་སད་གཟངས་མཐན་པས་ཁ་

བར་བད་པ་ག་ན་ཁང་ཚས་ང་སན་པ་རད་བསམས་ཀ་རད།” ཁས་སད་

གཟངས་མཐན་པས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ང་སན་པ་མན་སབས། ངས་

36 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ད་ལ་ཡ་བད་དགས་དན་མད། ཕག་པ་ཚ་ལ་གའ་ནང་ད་ཁ་ཚ་ལ་སད་ཆ་

ཤད་མཁན་དང་དབག་པའ་ས་ལའ་སར་འཁར་ཡང་བ་ལ་རང་འཕན་ཡ་

ཆས་ཡད་པ་རད།”

ད་ན་དབག་པའ་ས་ལའ་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་དས་མ་རད།

ཁང་གས་བསམས། ད་ན་དན་གཅག་ཁ་ནའ་ཆད་བསམ་བ་གཏང་བའ་

དས་ཚད་རད། ད་ན་ང་གང་ག་ཆད་ད་ས་བའ་དན་ད་རད། གཅག་བས་

ན་ཉ་ཁ་ད་ཚའ་ཉ་སར་ལ་ཆན་པ་གཅག་ཡད་སད། ངས་ ལ་ཆས་སན་པའ་

ཉ་ཨལ་བ་ཁ་ར་ཡ་ནང་ནས་ཉམ་ཐག་ཅག་བངས་པ་རད། ཡན་ནའང་ཁང་

ཚས་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་ཆས་མགགས་པར་ལས་ཀ་བད་ཀ་འདག ད་རང་

ར་མཚའ་ངས་ས་བསན་ཚད་ཚང་མ་མགགས་པར་འག་ག་འདག་ལ། བང་

ཤར་ལ་འག་ག་འདག ད་ཉ་མ་འདའ་དས་ཚད་ཅག་ཡན་ནམ། ཡང་ན།

ངས་མ་ཤས་པའ་གནམ་གཤས་ཀ་རགས་མཚན་ཞག་ཡན་ནམ།

ད་ན་ཁང་གས་མཚ་འགམ་ག་ལང་མདག་ད་མ་མཐང་མད། ཁ་

བའ་ཞ་མ་གན་པ་ཇ་བཞན་ར་སན་པ་དག་ག་ར་ར་དཀར་པར་མཐང་། སན་

པ་རམས་ན་དའ་སང་ག་གངས་ར་མཐན་པ་དང་མཚངས་པར་གནས། ར་

མཚ་ན་ཤན་ཏ་གནག་ལ། འད་ཀས་མཚ་ཡ་ནང་ད་འད་ཆམས་ཆམས་

བཟས། ཉ་མ་ཇ་མཐར་སང་བརན་མཚ་རའ་ནག་ཐག་བགང་ཡས་པ་ད་

ད་ན་མ་སང་ལ། མཚ་སན་མའ་ནང་ཤན་ཏ་གཏང་ཟབ་པའ་འད་ཆམས་

ཆམས་ཁ་ན་རད་པས་མཐང་། ཁང་ག་ཉ་ཐག་རམས་ཐད་ཀར་མཚའ་ནང་

ཐར་ད་ཟག་པ་ད་ལ་མལ་ལ་གཅག་ག་རང་ཚད་ཡད་པ་རད།

ཊ་ན་ད་ཚ་ཡང་བསར་མར་ཐམ་འདག ཉ་བ་ཚང་མས་ཉ་ཡ་

རགས་འད་ཡངས་ལ་ཊ་ན་ཟར། ད་ཚ་ཁ་འབད་བཟས་ནས་ཡང་བསར་

མཚ་ལ་བསར་ཆད་བར་རས་བད་པ་དང་ཡང་ན་བཙངས་པར་འག་སབས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 37

ཁ་ན་ལ་ད་ཚའ་མང་བ་བག་པ་སད་ནས་དབ་བ་འབད། ད་ན་ཉ་མ་ཚ་ཞང་

རད་པས་ཉ་མ་ཚ་བ་ད་རང་ག་ས་རབ་ནས་ཚར། ཁང་གས་ག་ཁམ་འཕལ་

རམ་བཞན་རལ་ཆའ་ཐགས་པ་རབ་ནས་ཐར་ད་ཟགས་པ་ཚར།

ང་ར་མཚའ་ར་བ་ལ་འཁར་འཇག་ཐབ། ཁང་གས་བསམས། ངས་

ཉ་ཐག་ག་ཨ་ལང་ད་རང་མཛབ་ལ་གཉད་དཀགས་ཆད་གཡགས་ནས་

གཉད་ཐབ་ག་རད། ཡན་ན་ཡང་ད་རང་ན་ཉ་མ་བརད་ཅ་ག་ལ་པ་རད།

ངས་ཉ་ཡག་པ་བས་ནས་རན་དགས།

ད་མཚམས་ཁང་གས་ཉ་ཐག་ལ་བལས་སབས། ཉ་ཐག་ཆ་ཁར་

འཛན་པའ་ཤང་ལག་ལང་ཁ་གཅག་ཆའ་ནང་ཤ གས་ཀས་ཐམ་པ་མཐང་།

“རད།” ཁང་གས་བཤད། “རད།” ཁང་གས་ག་ལ་མ་བརབས་པ་

བས་ཏ་ག་ཁམ་རང་སར་བཞག ཁ་ཉ་ཐག་ལ་བསབས་ནས་འཇམ་པའ་

ངང་ལག་པ་གཡས་པའ་མཐ་བང་དང་གང་མཛབ་གཉས་ཀ་བར་ནས་

བཟང་། ཁང་གས་འཐན་པ་དང་ལ་བ་གང་ཡང་མ་ཚར། ཁང་གས་ཉ་ཐག་

ཡང་མར་འཇས། ད་ནས་ད་ཡང་བསར་ཡང་། ཐངས་འདར་ད་འགལ་

ཙམ་ག་འཐན་པ་ཞག་འདག མཁགས་པ་དང་ལད་པ་གང་ཡང་མ་རད།

ཁང་གས་ཏག་ཏག་ད་ཅ་ཞག་ཡན་མན་ཤས། འདམ་བར་ཡ་འག་ན་ཉ་

ཆན་མར་ལན་ཞག་གས་ལགས་ཀའ་ཡ་བ་དང་གག་ལ་གཡགས་པའ་ཉ་

སར་ཌན་རམས་ཟ་བཞན་ཡད་ལ། ད་ན་ལག་བཟས་ལགས་ཀ་ད་ཉ་ཊ་ན་

ཞག་ག་མག་ནང་ནས་ཕར་མངན་ཡད།

རད་པས་ཉ་ཐག་ད་མཉན་པ་དང་ལད་ལད་ངང་ལག་གཡན་གས་

འཇས་ཤང་། ད་ཤང་ལག་ག་མདད་པ་ལས་གལ། ད་ན་ཉ་ལ་སམས་འཚབ་མ་

38 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

བསངས་པའ་ཐག་ནས་ཁང་ག་མཛབ་མའ་བར་ནས་ཉ་ཐག་གད་ཐབ།

ཐག་རང་འད་འད་ནས་ཟ་བ་འདའ་ནང་། ཁ་ཆ་ཐག་ཆད་ཅག་ཡན་ཤག་

རད། ཁང་གས་བསམས། ད་ཚ་ཟ་དང་ཉ། ད་ཚ་ཟ། ཐགས་རས་གཟགས་

ད་ཚ་ཟ། ད་ཚ་ཇ་འདའ་སས་པ་ཞག་རད ། ཁད་རང་ཁ་དག་བརའ་

གཏང་ན་ཆ་གང་མའ་ནང་ནག་ཁང་ནང་ལ་ཡད། ནག་ཁང་ནང་བསར་

བ་ཞག་རབས་ལ་ཚར་ཤག ད་ཚ་ཟ་དང་།

ཁས་ཡང་མར་འཐན་པ་ཞག་ཚར། ད་ནས་ད་ལས་ལད་ཅག་

འཐན་པ་ཚར། ད་ན་ཉ་སར་ཌན་ག་མག་ད་ལགས་ཀ་ལས་བཀག་ར་

དཀའ་ས་བ་བང་བ་ཡན་ར་རད། ད་ནས་ཅ་གང་ཡང་མ་འདག

“ཡ་ཨ་ར།” རད་པས་སད་ཆན་པས་བཤད། “བསར་བ་གཞན་

ཞག་རབས་དང་། ད་ཚའ་ད་མ་ལ་སམ་དང་། ད་ཚ་སང་ར་པ་མ་འདག་

གམ། ད་ད་ཚ་ཡག་པ་བས་ནས་ཟ་དང་། ད་ནས་ད་ན་ཉ་ཊ་ན་ཞག་ཡད།

མཁགས་པ་དང་གང་མ། སང་ར་པ་ཡད། ཉ། ང་ཚ་མ་བད། ད་ཚ་ཟ་དང་།”

ཁང་གས་ཉ་ཐག་ད་མཛབ་མ་དང་མཐ་བང་བར་ནས་བཟང་ས་

སག ཉ་ཡར་མར་ལ་རལ་ཡད་མད་རག་ཆད་ཁང་གས་ཉ་ཐག་ད་དང་ཉ་

ཐག་གཞན་པ་རམས་ལ་དས་མཉམ་ད་བལས། ད་ནས་འགལ་ཙམ་འཐན་

པའ་རག་པ་ད་ཡང་བསར་སབས།

“ཁས་ད་ཟ་ག་རད།” རད་པས་སད་ཆན་པས་བཤད། “དཀན་མཆག་

གས་ཁ་ལ་ད་ཟ་བའ་རགས་བས་དང་།”

ཡན་ན་ཡང་ཁས་ད་མ་ཟས། ཁ་ཕན་ཚར་ཞང་རད་པས་ཅ་

ཡང་མ་ཚར།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 39

“ཁ་ཐན་མ་ཆག” ཁས་བཤད། “ཁ་ཐན་ན་མ་ཆག་པ་ད་དཀན་མཆག་གས་

མཁན་ག་རད། ཁས་བསར་བ་ཞག་རག་ག་འདག གཅག་བས་ན། ཁ་སན་ཡང་

ལགས་ཀས་བཟང་མང་བ་རད། ཁས་དའ་སར་ཞག་དན་པ་རད།”

ད་ནས་ཁས་ཉ་ཐག་ལ་བརན་པར་རག་པ་ཞག་ཚར། ཁང་དགའ།

“ད་ན་ཁ་རང་ག་འཁར་སལ་རད།” ཁས་བཤད། “ཁས་ཟ་ག་རད།”

ཁང་བརན་པའ་རག་པ་ད་ལ་དགའ་ཞང་། ད་ནས་མཁགས་པ་

ཞག་དང་ཡད་ཆས་དཀའ་བའ་ལད་པ་ཞག་ཚར། ད་ན་ཉ་ཡ་ལད་ཚད་

རད་ལ། ཁང་གས་ཉ་ཐག་འཁར་མ་ལག་མ་གཉས་ཀ་གཅག་གལ་ནས། ཉ་

ཐག་ད་ཐར་ནས་ཐར་དང་ཐར་ད་ཤ ད་ད་བཅག རད་པའ་མཛབ་མའ་བར་

ནས་ཉ་ཐག་ད་ཡང་མར་ཤ ད་ད་ཐར་ད་སང་བ་དང་མཉམ་ད། ཁང་གས་

ད་དང་ལད་ཚད་ཆན་པ་ཞག་ཚར་ཐབ་ལ། ཡན་ནའང་། ཁང་ག་མཐ་

བང་དང་མཛབ་མའ་ཤ གས་ད་ར་ནས་ཚར་དཀའ་བ་ཞག་ཡན།

“ཇ་འདའ་ཉ་ཞག” རད་པས་བཤད། “ཁའ་འགམ་པའ་ཟར་ལ་

ད་ཡད་ཅང་། ཁ་ད་དང་མཉམ་ད་ཐར་ལ་འག་ག་འདག”

ད་ནས་ཁས་བསར་བ་ཞག་བརབ་ནས་མད་ཀ་རད། རད་པས་

བསམས། ཁང་གས་ད་ལར་བཤད་མད། གང་ཡན་ཟར་ན། གནས་ཚལ་ཡག་

པ་ད་ཚ་བཤད་ན་ད་ཚ་མ་ཡང་བའང་སད་པ་ཁང་གས་ཤས་ཡད། ཁང་

གས་ཉ་འད་ཇ་ཙམ་ཞག་ཆ་བ་ཤས་ལ། ཁང་གས་ཉ་དས་ཉ་ཊ་ན་ད་ཁའ་ཁ་

ལ་འཕད་ད་བཅག་ནས་ནག་ཁང་ནང་འག་ག་ཡད་པ་རད་སམ། མཚམས་

ད་ལ་ཁང་གས་ཁ་འག་མཚམས་བཞག་པ་ཞག་ཚར། ཡན་ནའང་ལད་ཚད་

ད་རང་འཇགས་འདག ད་ནས་ལད་ཚད་ཆ་ར་ཕན་ཞང་ཁང་གས་ཉ་ཐག་

40 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རང་ད་བཏང་། ཁང་གས་མཛབ་མ་དང་མཐ་བང་གས་ཡད་ཙམ་ལ་ཤ གས་

ཀས་བསམས། ལད་ཚད་ཆ་ར་ཕན་ཞང་ཐར་ད་འག་ག་འདག

“ཁས་ད་ཟ་ག་འདག” ཁང་གས་བཤད། “ད་ངས་ཁ་ལ་ད་ཡག་

པ་བས་ནས་ཟ་ར་འཇག”

ཁང་གས་ཉ་ཐག་ད་མཛབ་མའ་བར་ནས་ཤ ད་ད་འཇག་ཞར།

ཁང་ག་ལག་པ་གཡན་མ་མར་བསངས་ནས་ཉ་ཐག་འཁར་མ་འཕར་མ་

གཉས་ཀ་ས་ད་ཉ་ཐག་འཁར་མ་འཕར་མ་རས་མ་གཉས་ཀ་ཞགས་ལང་ལ་

བསམས། ད་ཁང་ག་སག་རད། ད་ཁང་ལ་ཉ་ཐག་འཁར་མ་འདམ་བཞ་བཅ་

ཅན་གསམ་འཕར་མ་ཡད་ལ། ད་ལ་བཀལ་བཞན་པའ་ཉ་ཐག་དའང་ཡད།

“ད་ཅང་ཟད་མང་ང་ཟ་དང་།” ཁང་གས་བཤད། “ཡག་པ་བས་

ནས་ཟ།”

ཟ་དང་། ད་ནས་ལགས་ཀའ་ར་རན་པ་ད་ཁད་ཀ་སང་ལ་སང་

ནས་ཁད་གསད་ཀ་རད། ཁང་གས་བསམས། ལས་ས་པར་ཡར་ཤག་དང་།

ད་ངས་ཁད་ལ་མདང་འཛགས་ཆག་པ་ཞ། འགག་སང་། ཁད་ག་སག་ཡན་

ནམ། ཁད་ཅག་ཙའ་ཐག་ཡན་རང་དགས་མ་སང་ངམ།

“ད་རད།” ཁང་གས་སད་ཤ གས་ཆན་པས་བཤད། ལག་པ་གཉས་

ཀས་སབས་ཆན་པས་ཐག་པ་གམ་པ་གཅག་ཙམ་ག་ཚད་ཡར་འཐན། ད་

ནས་ཡང་ཡང་ཡར་འཐན། ཁང་ག་གཟགས་པ་ལད་ཚད་ཕགས་གཉས་

ལ་ཡ་བ་དང་དཔང་བའང་ཡ་རས་བས་ཏ་དཔང་ཤ གས་ཡད་ཚད་ཀས་ཉ་

ཐག་ལ་འཇས་ནས་འཐན།

གང་ཡང་བས་མ་སང་། ཉ་ད་དལ་བའ་ངང་ནས་ཕར་སང་། རད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 41

པས་ཉ་ད་སར་གཅག་ཀང་ཡར་འཐན་མ་ཐབ། ཁང་ག་ཉ་ཐག་ད་སམ་ལ་

ཉ་ཆན་པའ་ཆད་བཟས་པ་རད། ཁང་གས་ཉ་ཐག་ད་རང་ག་རབ་ནས་

དངས་ཏ་ཐག་པ་ནས་ཆའ་ཐགས་པ་མ་འཛགས་བར་ད་དམ་པར་བཟང་།

ད་ནས་ཆའ་ནང་ནས་སར་ས་ཞག་ག་ལར་སག་པའ་མག་བཙགས། ཁང་

གས་ད་དང་འཇས། རབ་སགས་ལ་རབ་སས་ཤང་གཟགས་གཞ་གསག་

ནས་འཐན། ག་ཆང་ནབ་བང་ཕགས་ལ་ག་ལར་འགལ་མག་བཙགས།

ཉ་ད་བརན་པའ་ངང་སང་བ་དང་ཁང་ཚ་ར་མཚ་ཞ་འཇགས་ཀ་

སང་འགལ་བསད་བས། ཁ་འབད་གཞན་རམས་ད་དང་མཚ་ནང་ད་ཡད་

མད། ད་དག་ལ་བད་ར་གང་ཡང་མད།

“ང་ལ་བ་ཆང་ད་ཡད་ན།” རད་པས་སད་གཟངས་མཐན་པས་

བཤད། “ང་ཉ་གཅག་གས་དད་པ་རད། ང་ན་དད་པའ་དར་ཤང་རད། ངས་ཉ་

ཐག་བསམས་ཐབ། ཡན་ནའང་ཁས་ད་གཅག་སད། ངས་ཁ་ལ་འཇས་ནས་

སད་དགས་པ་ན་ངས་བད་ཐབ་པ་ད་རད། ཁ་ལ་ཉ་ཐག་ངས་པར་དགས་དས་

སར། དཀན་མཆག་བཀའ་དན་ཆ། ཁ་ཐར་ད་མ་སང་བར་འག་ག་འདག”

གལ་སད་ཁ་ཐར་ད་འག་རའ་ཐག་གཅད་བས་ན་ངས་ཅ་བད། ངས་

མ་ཤས། ཁས་ཆའ་ནང་ད་ཐར་ད་རལ་ནས་ཤ་ན་ངས་ཅ་བད། ངས་མ་ཤས།

ཡན་ནའང་། ངས་ཅག་བད་ཀ་ཡན། ངས་བད་ཐབ་པའ་ཐབས་མང་པ་ཡད།

ཁང་གས་ཉ་ཐག་རབ་ནས་བཟང་ཞང་ཉ་ཐག་ཆའ་ནང་གསག་ནས་

ཡད་པ་ལ་བལས། ག་ཆང་ད་མ་མཐད་ནས་ནབ་བང་ཕགས་ལ་འག་ག་འདག

འདས་ཁ་གསད་ཀ་རད། རད་པས་བསམས། ཁས་འད་འད་ནམ་

ནམ་ཚ་ཚའ་བར་ད་བད་མ་ཐབ། ཡན་ནའང་ཆ་ཚད་བཞའ་རས་ས་ད་

42 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

དང་ཉ་ཡས་མ་མཐད་ནས་ར་མཚའ་ནང་ག་ཆང་དད་ད་ཤར་བསད་བད།

རད་པས་ད་དང་ཉ་ཐག་རབ་ནས་བརན་པར་བཟང་ས་སས་འདག

“ངས་ཁ་བཟང་དས་ཉན་མའ་གང་རད།” ཁང་གས་བཤད། “ངས་

ཁ་ར་ནས་མ་མཐང་།”

ཁང་གས་ཉ་ད་ལ་ལགས་ཀས་མ་བརན་པའ་གང་ད་རང་ག་ར་

ཞ་ད་མག་ལ་ཤ གས་ཀས་གཡགས་ཤང་། དས་ཁའ་ཐད་པ་ལ་ར་བཟས།

ཡང་ཁ་སམ་ག་ཡད་སབས། པས་མ་ས་ལ་བཙགས། ཉ་ཐག་མ་སལ་བར་

གཟབ་གཟབ་བས། གའ་མདན་ལ་སབ་ཚད་ཅག་བར་ཡང་། ལག་པ་ཡ་

གཅག་གས་ཆའ་ཤལ་དམ་ལ་འཇས། ཁས་དའ་ཁ་ཕ་ནས་ཅང་ཙམ་འཐང་།

གའ་མདན་ལ་སས་ནས་ངལ་གས་བས། བསངས་མད་པའ་དར་ཤང་དང་

ག་དར་ག་ཐག་བསད་ནས་ངལ་གས་བས། འབད་བརན་བསན་པ་འད་

ལས་གཞན་ལ་བསམ་བ་མ་གཏང་བའ་ཐབས་ཤས་བས།

ད་ནས་ཁང་གས་རང་ག་རབ་ལ་བལས། ས་ཆ་ཞག་མཐང་ས་ན་

མ་འདག ད་ལ་ཁད་པར་གང་ཡང་མ་འདག ཁང་གས་བསམས། ང་གང་

ཁར་ཧ་ཝ་ན་ཡ་གག་འད་ལ་བརན་ནས་ནམ་ཡན་ཡང་ང་ཁམ་ལ་ལག་ཐབ།

ཉ་མ་མ་ནབ་བར་ད་ད་དང་ཆ་ཚད་གཉས་འདག གཅག་བས་ན་ཁ་དའ་

སན་ལ་ཡར་ཡང་སད། གལ་སད་མ་ཡང་ན་ཁང་ཟ་བ་དང་མཉམ་ད་ཡར་

ཡང་སད། ཁང་གས་ད་ཡང་མ་བས་ན་ཁ་ཉ་མ་ཤར་བ་དང་མཉམ་ཡར་ཡང་

སད། ང་ལ་ར་མདད་ཐབས་པ་མད་ཅང་སབས་ཆན་པ་ཚར། ཁའ་ནང་ལ་

ལགས་ཀ་བཏབ་ནས་ཡད་པ་ད་ཁ་རད། ཡན་ནའང་འཐན་སངས་འད་འད་

ཡད་པའ་ཉ་ཅ་འད་ཞག ཁས་ཏན་ཏན་ཉ་ཐག་སང་ཁ་དམ་པར་བཙམས་

ཡད་པ་རད། ངས་ང་ལ་ཁ་གཏད་བད་མཁན་ད་ཅ་འད་ཞག་ཡན་པ་ཤས་

ཆད་ཐངས་གཅག་ཁ་མཐང་བར་ཤག

རད་པ་དང་ར་མཚ། 43

རད་པས་སར་མ་ལ་བལས་ནས་བཤད་ཐབ་པ་ན་ཉ་འདས་མཚན་མ་དའ་

རང་ལ་ཁའ་ཁ་ཕགས་དང་རགས་ཚད་གཏན་ནས་བར་མ་སང་། ཉ་མ་

ནབ་རས་ས་གང་ཞང་། རད་པའ་རལ་ཆ་ཡང་ཁའ་རབ་དང་དཔང་བ།

ཁའ་རས་འཁགས་ཀ་རང་པའ་སང་གང་མར་སམ་འདག ཉན་མའ་སབས་

ས་ཁས་ཁ་འབད་སམ་ལ་གཡགས་པའ་ས་སད་ད་བངས་ནས་ཉ་མར་

བསམས་ཡད། ཉ་མ་ནབ་པ་དང་ད་རང་ག་ས་ལ་བསམས། ད་ལར་བས་

པས་ས་སད་དས་རང་ག་རབ་ཁབས་ཡད་ཅང་། ད་རང་ག་ཕག་པར་ཡད་

པའ་ཉ་ཐག་ག་འག་ལ་གཟབ་གཟབ་ངང་བཅག ས་སད་ད་ཉ་ཐག་ག་

གདན་ད་བཟས་ཤང་། ཁང་གས་གའ་མདན་ལ་ཁ་བསན་ནས་སས་པའ་

ཐབས་ཤག་རད་ནས་ད་ཧ་ལམ་སད་སངས་བད་བ་ཞག་འདག དངས་

གནས་སད་སངས་ད་ན་བཟད་སམ་ཐབ་པ་ཙམ་ཞག་རད། ཡན་ནའང་

ཁང་གས་ད་ཧ་ལམ་སད་སངས་བད་བ་ཞག་རད་སམ།

ངས་ཁ་ལ་གང་ཡང་བད་མ་ཐབ་ལ་ཁས་ང་ལ་གང་ཡང་བད་

མ་ཐབ། ཁང་གས་བསམས། ཁང་གས་ཇ་སད་འད་ལར་བད་མཚམས་མ་

བཞག་བར་ད་གང་ཡང་བད་མ་ཐབ།

ཐངས་གཅག་ཁ་ཡར་ལངས་ནས་གའ་ཕགས་གཅག་ཏ་གཅན་

པ་བཏང་། སར་མ་ལ་བལས་ཤང་རང་བསད་པའ་ཁ་ཕགས་ལ་བརགས།

ཉ་ཐག་ད་ཆའ་ནང་ད་ར་ལམ་འད་ཆམ་ཆམ་ག་ཐག་རང་མ་ཞག་དང་

འད་བར་ཁའ་ཕག་པ་ནས་ཐད་ཀར་ཕར་བསངས་འདག ཁ་ཚ་ད་ན་ཆས་

དལ་བར་འག་གན་འདག ཧ་ཝ་ན་གང་ཁར་ག་གག་འད་རམས་ད་ཙམ་

མ་གསལ་སབས། ཆའ་ར་བས་ཁང་ཚ་ཤར་ཕགས་ལ་འཁར་ག་ཡད་པ་ད་

ཁང་གས་ཤས། གལ་སད་ངས་ཧ་ཝ་ན་གང་ཁར་ག་གག་འད་བར་ཚ་ང་

ཚ་ཤར་ཕགས་ལ་ཆས་མང་བ་འག་ག་ཡད། རད་པས་བསམས། ཉ་འདའ་

44 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རགས་ཕགས་བདན་པ་ཡན་མན་ད་ངས་དས་ཚད་མང་པའ་རང་བལ་

དགས་པ་རད། ར་ཁག་ཨ་མའ་ནང་ད་རང་དབག་པའ་ས་ལ་གང་འད་

བང་ཡད་དམ། ཁང་གས་བསམས། རང་འཕན་ཞག་དང་མཉམ་ད་འད་

བད་ཐབ་ན་ཕན་སམ་ཚགས་པ་རད། ད་ནས་ཁང་གས་བསམས། འདའ་

སར་ལ་ནམ་ཡན་ཡང་བསམ་བ་ཐངས། ཁད་རང་གས་ཅ་ཞག་བད་ཀ་

ཡད་པ་ད་ལ་བསམ་བ་ཐངས། ཁད་ཀས་ལགས་རགས་གང་ཡང་མ་སན།

ད་ནས་ཁས་སད་ཤ གས་ཆན་པས་བཤད། “ང་ལ་རགས་བད་པ་

དང་འད་ལ་ལ་རའ་ཆད་ང་ལ་བ་ཆང་ཡད་ན།”

ས་གཅག་ཀང་ལ་ན་རས་པའ་སབས་ས་ཁར་རང་ཡན་མ་རང་།

ཁས་བསམས། ཡན་ན་ཡང་། ད་ན་འགག་ཐབས་མད་པ་ཞག་རད། ང་སབས་

ཤགས་ཡང་སད་ངས་ཉ་ཊ་ན་འད་མ་རལ་གང་ནས་ཟ་ར་བརད་མ་རང་། ག་

ཚད་ཆང་ཆང་ཟས་ནའང་ཞགས་པ་བར་ཁད་ཀས་ཁ་ཟ་དགས་པ་ད་དན་

དགས། དན་དགས། ཁས་ཁར་བཤད་བས།

མཚན་མའ་སབས་ས་ ཉ་པར་པའ་ས་ གཉས་༼ཌལ་ཕན་དང་

འད་བ་ཞག་༽གའ་ཉ་འགམ་ད་སབས། ཁས་ཁང་ཚས་ས་ལག་བརབ་པ་

དང་དབགས་དབང་བ་ག་ཐབ་ཀ་འདག ཁས་ཕ་ཡས་དབགས་དབང་བའ་

ས་དང་མ་ཡས་དབགས་བཙར་བའ་ས་ཡ་ཁད་པར་བཤད་ཐབ་པ་འདག

“ཁ་ཚ་ཡག་པ་རད།” ཁང་གས་བཤད། “ཁང་ཚ་ར་ཞང་ཀ་ར་བད་

ལ་ཕན་ཚན་ལ་གཅས། ཁང་ཚ་འཕར་ཉ་བཞན་ང་ཚའ་སན་གགས་རད།”

ད་ནས་ཁས་ལགས་ཀ་བསན་པའ་ཉ་ཆན་ད་ལ་སང་ར་ས་མག་

བཙགས། ཁ་ཡ་མཚན་པ་ཞག་དང་ཧ་ལས་པ་ཞག་རད་ལ། ཁ་ལ་ག་ཚད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 45

ཡན་མན་སས་ཤས། ཁས་བསམས། ང་ཉ་སབས་ཆན་འད་འད་ལ་ཐག་མ་

མང་ལ། ཉས་འད་འད་ཁད་མཚར་བད་པ་ལ་ཡང་ཐག་མ་མང་། གཅག་

བས་ན་ཁ་མཆངས་མཁས་པ་ཞག་རད། ཁ་མཆངས་པའམ་ཡང་ན་རབ་

པར་རགས་ནས་ང་གཏར་བརག་བད་ཐབ། ཡན་ན་ཡང་། གཅག་བས་

ན་ཁ་ལ་སན་མ་ཡང་ལགས་ཀ་མང་པ་ཐབས་ཡད་ཅང་། ཇ་ལར་འཐབ་

འཛང་བད་དགས་པ་ད་འད་ལར་ཡན་པ་ཁས་ཤས་ཀ་ཡད། ཁང་གས་མ་

གཅག་རང་གཅག་ཁ་དང་འགལ་ཟར་ཡད་པ་ཤས་མ་ཐབ་ལ། ད་ཡང་

མ་རན་འཁགས་ཤག་ཡན་པ་ཤས་མ་ཐབ། ཡན་ན་ཡང་། ཁ་ཇ་འདའ་ཉ་

ལགས་པ་ཞག་རད་ཨང་། ཁའ་ཤ་ཡག་པ་ཡད་ན་ཁས་ཁམ་ས་ལ་ཇ་འད་

ཞག་འཁར་ཡང་ངམ། ཁས་ཕ་ནང་བཞན་ཁ་འབད་བངས་སང་ལ། ཁས་

ཕ་ནང་བཞན་འཐན་ག་འདག ཁའ་རལ་འཛང་ག་ནང་ན་སག་སང་ས་

གཅག་ཀང་མ་འདག ངས་ཤས་ན་འདད། ཁ་ལ་འཆར་གཞ་ཞག་ཡད་

དམ་ཡང་ལ་ཁ་ཡང་ང་བཞན་ཤ་འཛང་བད་ཀ་ཡད།

ཁས་ཐངས་གཅག་ཉ་མར་ལན་ཟང་ག་གཅག་ལ་ལགས་ཀ་

བཏབ་པ་ད་དན། ཕ་ཉ་ཡས་ནམ་ཡན་ཡང་མ་ཉ་ལ་ཟས་སན་ལ་ཟ་ར་

འཇག ལགས་ཀས་བཏབ་པའ་ཉ་ས། མ་ཉ་ཡས་ས་འཚབ་དང་དངངས་

འཚབ་ཀ་ཐག་ནས་ཤ་འཛང་ཞག་བས་པ་དས་གང་མར་ཁ་མ་ཡང་ཐང་

ཆད་བཅག ད་ནས་དས་ཡན་དའ་རང་ལ་ཕ་ཉ་ད་ཉ་མའ་མཉམ་ད་བསད།

ཉ་ཐག་ནས་ཕར་བགད་ཚར་འང་བད་ལ་ཁ་མའ་མཉམ་ད་ར་མཚའ་ངས་

ས་བསར་འཁག་བད། ཁ་ཆས་ཉ་སར་བསད་སབས། ཁའ་མཇག་མ་ཟར་

བ་ལར་ར་ལ་ཧ་ལམ་དབབས་དང་ཆ་ཆང་གཉས་ཀ་ཡང་འད་པ་ཡད་

པ་དས་ཉ་ཐག་གཅད་ཀ་རད་བསམས་ནས་རད་པ་སག རད་པས་ཉ་

མདང་བཙགས་ཤང་དབག་པས་བསན། ཉ་མཆ་རང་ལ་རབ་པ་དའ་ས་

ནས་བཟང་ས་ཉ་མའ་ཚན་མདངས་ཧ་ལམ་མ་ལང་ག་རབ་གཡགས་ཀ་

46 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མདངས་བཞན་མ་འགར་བར་ད་ཉ་མའ་མག་གང་སར་དབག་པས་བསན།

ད་ནས་བ་ཆང་ག་རགས་བས་ཏ་ཉ་མ་ག་ལ་བཀགས་པའ་སབས་ད་དག་

ལ་ཉ་ཕ་ད་གའ་འཁས་ལ་བསད་པ་རད། ད་ནས་རད་པས་ཉ་ཐག་གཙང་

མ་བཟས་ཤང་ཉ་མདང་ག་སག་བད་པའ་སབས་དར། ཉ་ཕ་ད་གའ་འཁས་

ཀ་བར་སང་ལ་མཆངས་ནས་ཉ་མ་གང་ད་ཡད་མད་ལ་བལས་ཤང་། ད་

ནས་གཤག་པ་མ་མན་མདག་ཅན་ཁའ་བང་ཟར་ནས་འབར་ད་ཐན་པ་

ད་ར་ཆར་ཁ་ཕ་ཞང་། ར་ཆ་བའ་མ་མན་མདག་ག་ཐག་ལ་ཚང་མ་སན་

བཞན་ཆའ་གཏང་ད་མར་སང་། ཁ་ཆས་ཡད་ད་འང་བ་ཞག་རད། རད་

པས་རས་ས་དན། ཁ་སད་དགས་བང་བ་རད།

འད་ན་ངས་འད་ཚའ་མཉམ་མཐང་བའ་གནས་ཚལ་ས་ཤས་ད་

རད། རད་པས་བསམས། བ་ཆང་ད་ཡང་སམས་ས་བ་རད་ལ། ང་ཚས་ཁ་

མར་དགངས་དག་ཞས་ཤང་ཚལ་མཐན་གས་བཤས་པ་ཡན།

“ངས་བ་ཆང་འད་ར་ཡད་ན་བསམས་ཀ་འདག” གའ་མདན་ག་

ཤང་ལབ་གར་མར་ཡད་པ་ལ་རང་ཉད་སས་ནས་རད་པས་སད་ཤ གས་

ཆན་པས་བཤད། རང་གས་ཕགས་གང་ཞག་འདམས་པ་དར་བབ་བརན་

ངང་བསད་ཀ་ཡད་པའ་ཉ་ཆན་འདའ་སབས་ཤ གས་ད་ཁའ་ཕག་པར་

བསལ་ནས་བཟང་བའ་ཉ་ཐག་ལས་ཚར།

ངད་ཀ་ས་ཐབས་ལ་བརན་ནས་སབས་གཅག་ག་རང་ལ་ཁ་རང་

ལ་འདམ་ཁ་གཅག་འདམས་དགས་བང་ཡད་པ་རད། རད་པས་བསམས།

ཁའ་འདམ་ཁ་ན་ར་ར་དང་ད་བ། ས་ཐབས་ཀ་ཆས་ཕ་རལ་ད་ཆའ་

གཏང་ནག་ཏ་སད་ར་ད་རད་ལ། ངའ་འདམ་ཁ་ན་ད་ར་སང་ནས་མ་ཚང་

མ་ལས་བརལ་ཏ་ཁ་རད་པར་བ་ར་ད་རད། འཛམ་གང་ག་མ་ཡད་ཚད་ལས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 47

བརལ་ནས་རད། ད་ལ་ང་གཉས་མཉམ་ད་འཛམས་པ་རད། ད་ཡང་ཉན་གང་

ནས་རད། ངད་གཉས་ཀ་སའང་རགས་པ་བད་མཁན་གཅག་ཀང་མད།

གཅག་བས་ན། ང་ཉ་བ་ཞག་ག་ས་བ་བངས་མད་པ་ཡན་ན།

རད་པས་བསམས། ཡན་ནའང་། ད་ན་ང་གང་ག་ཆད་ད་ས་བའ་དན་ད་

རད། ངས་ཏན་ཏན་ནམ་གསལ་རས་ཉ་ཊ་ན་ཟ་ར་ད་བརད་མ་རང་།

ཉ་མ་མ་ཤར་ཙམ་ག་སན་ལ་ཁའ་རབ་ན་ལས་པའ་ཁ་འབད་གཅག་

ཅག་གས་ཟས་པ་རད། ཁས་ཤང་ལག་ཆག་པའ་ས་ག་ཞང་ཉ་ཐག་ད་གའ་མ་

ཁད་ཀ་སང་ནས་ཤར། ནག་ཁང་ནང་ཁས་རང་ག་ག་ག་ད་བཏན། ཉ་ཐག་ག་

ཤགས་ཡངས་རགས་རང་ག་ཕག་པ་གཡན་མར་བཀལ་ནས་རབ་ལ་སས།

གའ་མ་ཁད་ཀ་ཤང་ངས་ལ་བརན་ནས་ཉ་ཐག་བཅད། ད་ནས་ཐག་ཉ་སར་

ཡད་པའ་ཉ་ཐག་གཞན་པ་ད་ཡང་བཅད། ནག་ཁང་ནང་ནས་ཉ་ཐག་འཁར་

འཁལ་མ་ལག་མ་གཉས་ཀ་ས་མཐད། ཁས་ལག་པ་ཡ་གཅག་གས་མཁས་པའ་

ཐག་ནས་ལས་ཀ་ད་བས། མདད་པ་རམས་དམ་པར་རག་སབས་ཁའ་རང་པ་

ཉ་ཐག་ཐག་བཞག་ནས་བཟང་། ད་ཁ་ལ་ཉ་ཐག་འཁར་འཁལ་མ་ལག་མ་དག་

ཡད། གཉས་ན་ཁས་བད་སད་བས་པའ་ཁ་འབད་ལས་ཡན་ཞང་། གཉས་ན་

ཉས་ཟས་པའ་ཁ་འབད་ལས་ཡན་ལ། ད་ཚང་མ་མཐད་ནས་ཡད།

ཉ་མ་ཤར་བ་དང་། ཁས་བསམས། ངས་འདམ་བཞ་བཅ་ཅན་ག་

ཉ་ཐག་ལ་ལས་ཀ་བད་ཀ་ཡན། ད་ཡང་གཏབས་ཀ་ཡན་ལ། ཉ་ཐག་འཕར་

མ་ཚ་ལ་མཐད་ཀ་ཡན། ངའ་ཉ་ཐག་ལགས་པ་ཁ་ཊ་ལ་ན་ཡ་ལང་པའ་

ཉ་ཐག་ཁར་ཌལ་ཟར་བ་དའ་འདམ་གཉས་བར་དང་ལགས་ཀ། གཟང་

བཅས་ཤར་སང་བ་རད། ད་ཚའ་ཚབ་གསབ་ཆག་ག་རད། ཡན་ནའང་

ངས་ཉ་འདའ་ཉ་ཐག་བཅད་ནས་ཉ་ཁ་ཤས་བཟང་ན་ཡང་ཉ་འད་ལ་སས་

48 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཚབ་བད་ཐབ། ངས་ད་ལ་ཁ་འབད་ཟས་པའ་ཉ་ད་གང་འད་ཞག་ཡན་མ་

ཤས། གཅག་བས་ན་ད་ན་ཉ་མར་ལན་ཞག་རད་ལ། ཡང་ན། ཉ་མཆ་རང་

དང་། ཡང་ན་ཉ་ཤག་ཞག་རད། ངས་ཁ་ར་ནས་ཚར་མ་སང་། ངས་ཆས་

མགགས་པའ་ངང་ནས་ཁ་གད་དགས་བང་བ་རད།

སད་ཆན་པས་ཁས་བཤད། “ང་ལ་བ་ཆང་ད་ཡད་ན།”

ཡན་ནའང་ཁད་རང་ལ་བ་ཆང་ད་མད། ཁས་བསམས། ཁད་རང་ལ་

ཁད་རང་གཅག་པ་ཡད་རད་ལ། ད་ཁད་རང་གས་ཉ་ཐག་མཐའ་མ་ད་ལ་ལས་

ཀ་བས་ན་ཡག་ག་རད། ནག་ཁང་ནང་ཡན་ན་རང་མན་ན་རང་། ཉ་ཐག་ཕར་

གཏབས་ལ་ཐག་འཁར་འཕར་མ་གཉས་ལ་མཐད་དང་།

བས་ཙང་ཁས་ད་ལར་བས། ནག་ཁང་ནང་ད་དག་ཆས་དཀའ་

ལ་ཐངས་གཅག་ཉ་ཡས་འཁགས་འཐན་ཞག་བས་པ་དས་ཁའ་གདང་ས་

ལ་བརབས། མག་ག་འག་དར་ར་ཞག་བཟས། ཁག་ཐག་རམས་ཁའ་འགམ་

ངས་ནས་ཅང་ཙམ་བཞར། ཡན་ནའང་ཁག་ད་ཚ་ཁའ་མ་ན་ལ་མ་སབས་

སན་ལ་དཀག་ནས་སམ། ཁ་ལངས་ནས་སར་གའ་མདན་ལ་སང་། ཤང་ལ་

སས་ནས་ངལ་གས་བས། ཁས་ས་སད་ད་བསར་སག་བས་ལ། གཟབ་ནན་

ངང་ཉ་ཐག་ད་ཁའ་ཕག་པའ་ཕགས་གསར་པ་ཞག་ནས་བསལ་ནས་ཡང་

བ་བས། ཕག་པས་ཉ་ཐག་ད་བརན་པར་བཟང་ནས། གཟབ་གཟབ་ངང་

ཉས་འཐན་པ་ད་ཚར་བར་བས། ད་ནས་ཆའ་ནང་ད་ག་ཆང་ག་ར་བ་ད་

ལག་པས་ཚར་བར་བས།

ག་ར་བས་ནས་ཁས་འཁག་ད་བརབ་པ་ཡན་ནམ། ཁས་བསམས།

ཉ་ཐག་ད་ཁའ་ལས་རབ་ཀ་ར་ངགས་ནས་འདད་བརར་ཤར་པ་ཡན་ར་

རད། ངས་མངས་པ་བཞན་ཁའ་རབ་ཀས་སག་པ་ཚར་མད་པ་ཐག་ཆད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 49

རད། ཁ་ཇ་འདའ་སབས་ཆན་ཞག་ཡན་རང་། ཁས་ག་ཆང་འད་ནམ་

ནམ་ཚ་ཚའ་བར་འཐན་མ་ཐབ། ད་ན་རག་ད་བཟ་སད་པ་ཚང་མ་གཙང་

མ་བཟས་ཡད་ལ། ཉ་ཐག་འཕར་མ་ཆན་པ་གཅག་ཡད། ད་ན་ སག་ཤར་

ཞག་འདད་པ་ཁངས་པ་ད་རད།

“ཉ།” ཁས་སད་གཟངས་མཐ་ཞང་འཇམ་པའ་ངང་ནས་བས། “ང་

ཤ་ཤ་བར་ད་ཁད་རང་ག་མཉམ་ད་སད་ཀ་ཡན།”

ངའ་བསམ་ཚལ་ལ། ཁ་ཡང་ངའ་མཉམ་ད་སད་ཀ་རད། རད་པས་

བསམས། ཁ་ནམ་གསལ་རའ་ཆད་སག་པ་རད། ཉ་མ་མ་ཤར་བའ་གང་ཙམ་

ལ་ཤན་ཏ་གང་། ཁ་ད་བ་ཡང་ཆད་ཤང་ལ་རབ་གཏད། ཁས་ཇ་སད་ཐབ་པ་

ད་སད་ད་ངས་ཀང་བད་ཐབ། ཁས་བསམས། ནམ་ཐག་མར་ལངས་པའ་

སབས་དར། ཉ་ཐག་ད་ཕར་ཆའ་ནང་ད་བསངས་འདག ག་ཆང་མ་མཐད་

བསད་བཞན་འདག ཉ་མ་ཤར་བའ་འད་ཟར་ག་ཐག་མ་ས་གཅག་རད་

པའ་ཕག་པ་གཡས་པ་ལ་ཕག་པར་གར།

“ཁ་བང་ལ་གཏད་ནས་འག་ག་འདག” ཁས་བཤད། ར་མཚའ་

ར་བ་ཡས་ང་ཚ་ཐག་རང་བའ་ཤར་ངས་ལ་འདད་དགས་པ་རད། ཁས་

བསམས། ཁ་ར་མཚའ་ར་བ་དང་འགགས་ནས་ཕར་འཁར་ན་ཅ་མ་རང་།

དས་ཁ་ཐང་ཆད་ཀ་ཡད་པ་མཚན་ག་རད།

ཉ་མ་ཤར་ནས་ཅང་ཙམ་འགར་བ་དང་། རད་པས་ཉ་ད་ཐང་

ཆད་ཀ་མད་པ་ཤས། འད་ན་ཡག་རགས་གཅག་རང་གཅག་འདག ད་

ན་ཉ་ཐག་ག་གསག་ཕགས་ལས་ཁ་ད་ཙམ་གཏང་རང་ཞག་ལ་བརལ་ག་

མད་པ་སན། ད་ན་ཁ་ཆ་ཁར་མཆངས་ངས་པའ་ར་མཚན་གང་ཡང་མན།

ཡན་ནའང་མཆངས་སད།

50 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“དཀན་མཆག ཁ་མཆངས་བཅག་དང་།” རད་པས་བཤད། “ཁ་སང་རར་

ང་ལ་ཉ་ཐག་འདང་ངས་ཤག་ཡད།”

གཅག་བས་ན་ངས་ཁ་ལ་འཚབ་ཤ་ཅང་ཟད་ཅག་སང་། དས་ཁ་

ལ་ན་ཚ་གཏང་ག་རད་ལ་ཁ་མཆངས་ག་རད། རད་པས་བསམས། ད་ན་

ཉན་མའ་དས་ཚད་རད། ཁང་མཆངས་འཇག་དང་། ད་ནས་ཁས་རང་ག་

རབ་རས་ཀ་སང་ག་ས་སད་རམས་ལ་རང་བ་འགང་ག་རད་ལ། ད་ནས་

ཁ་ཤ་རར་ཆའ་གཏང་ལ་འག་མ་ཐབ།

ཁས་འཚབ་ཤ་སང་བའ་འབད་བརན་བས། ཡན་ནའང་། ཁས་

ཉ་ལ་ལགས་ཀ་བསན་པ་ནས་བཟང་ཉ་ཐག་ད་ཆད་ལ་ཁད་ད་དམ་པར་

འཐན་ཡད་པ་དང་། ཁས་འཐན་རའ་ཆད་ད་རབ་ལ་སས་དས་ད་ཉན་ཁ་

ཡད་པ་ཚར་ཞང་། ཁས་ད་ལ་ཤ གས་འཕར་མ་ཞག་བད་མ་ཐབ་པ་ཡང་

ཤས། ངས་གཡ་འགལ་ཆན་པ་ཞག་ར་ནས་མ་ཐབས་པ་བད་དགས། ཁས་

བསམས། གཡ་འགལ་ཆན་པ་ར་རས་ལགས་ཀས་བཟས་པའ་ར་ཁ་ཆ་ར་

གཏང་ལ། ད་ནས་ཁ་མཆངས་པ་ཡན་ན་ཁས་ད་ཕར་གཡགས་སད། གང་

ལར་ཡང་ང་ཉ་མ་ལ་དགའ། སབས་གཅག་རང་ལ་ངས་ཉ་མ་ལ་གཅར་མ་

དགས།

ཉ་ཐག་ག་སང་ད་མཚ་ར་སར་པ་འདག དས་ཉ་ཐག་ལ་ལད་

སན་བས་པ་རད་པས་ཤས་ནས་དགའ། ད་ན་མཚན་མའ་སབས་ས་ཧ་ཅང་

འད་ཆམ་ཆམ་བཟ་བའ་ར་མཚའ་ར་སར་པ་ཞག་རད།

“ཉ།” ཁས་བཤད། “ང་ཁད་ལ་དགའ་ཞང་ངས་ཁད་ལ་གས་

ཞབས་ཆན་པ་བད་ཀ་ཡད། ཡན་ན་ཡང་། ཉ་མ་འད་མ་རགས་གང་ལ་

ངས་ཁད་གསད་ཀ་ཡན།”

རད་པ་དང་ར་མཚ། 51

ང་ཚས་ར་བ་ད་ལར་བད། ཁས་བསམས།

བང་ཕགས་ནས་བའ་ཞག་ག་ཆང་ག་ཕགས་ལ་ཡང་། ད་བའ་

ཝར་བ་ལར་ཟར་བའ་རགས་ཤག་རད། ཆའ་ཁ་ལ་དམའ་མར་འཕར་ག་

འདག བའ་ད་ཧ་ཅང་ཐང་ཆད་ཡད་པ་ད་རད་པས་མཐང་ཐབ་ཀ་འདག

བའ་ད་གའ་མཇག་ས་ལ་བབ་ནས་ད་ར་ངལ་གས་བརབ། ད་

ནས་ཁ་རད་པའ་མག་ཐག་ཏ་འཕར་ཞང་ཉ་ཐག་ཐག་ངལ་གས་བརབ་

ཅང་། ད་ར་ཁ་ཧ་ཅང་བད་བར་འདག

“ཁད་རང་ལ་ག་ཚད་ཡན།” རད་པས་བའ་ལ་དས། “འད་ཁད་

རང་ག་འགལ་བསད་ཐངས་དང་པ་ད་ཡན་ནམ།”

ཁས་སད་ཆ་བཤད་པའ་སབས་ལ་བའ་ཡས་ཁ་ལ་བལས། ཁ་

ཐང་ཆད་དགས་ནས་ ཉ་ཐག་ལ་བརག་རར་ཡང་དཀའ་བའ་ཚད་ད་

འདག ཁའ་སར་མ་མཉན་མ་ཡས་ཉ་ཐག་ལ་བསམས་དས་ཁ་དའ་ཐག་

ནས་འཁམ་འཁམ་ཞག་བས།

“ཉ་ཐག་ད་བརན་པ་ཡད།” རད་པས་ཁ་ལ་བཤད། “ད་ཤན་ཏ་

བརན་པར་ཡད། རང་མད་པའ་མཚན་མ་ཞག་ག་རས་ལ་ཁད་ད་ཙམ་

ཞག་ཐང་ཆད་དགས་པ་མ་རད། བའ་འད་ཚ་ལ་ག་ར་ཡང་ག་ཡད་ན།”

ཁ་རམས། ཁས་བསམས། ད་ཚ་ཁང་ཚར་ཐག་སད་མཚ་ལ་ཡང་

ག་ཡད། ཡན་ན་ཡང་ཁས་འད་ཚ་བཤད་ཀང་ཤས་མ་ཐབ་པའ་བའ་ཞག་

ལ་གང་ལར་མ་བཤད། ཁས་གང་མར་གས་ཁའ་སར་ཤས་ར་རད།

“བའ་ཆང་ཆང་། ངལ་གས་ཡག་པ་ཞག་རབས་ཨ།” ཁས་བཤད།

52 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ད་ནས་རགས། ཉའམ་བ། ཡང་ན་མ་ས་རང་གས་བད་པ་ལར་རང་ག་ག་

སབས་ལངས།”

དས་ཁ་ལ་སད་ཆ་ཤད་རའ་སབས་པ་འཕར་བཅག གང་ཡན་

ཟར་ན། མཚན་མའ་སབས་ས་ཁའ་རབ་ཧང་ནས་ད་ཆ་དངས་གནས་ན་

ཟག་གཏང་ག་འདག

“ཁད་རང་ལ་འདད་པ་ཡད་ན་ངའ་ཁང་བར་སད་དང་། བའ།”

ཁས་བཤད། “དགངས་པ་མ་ཚམས། ངས་ག་དར་བསངས་ནས་ལང་

བཞན་པའ་རང་བསལ་མ་དང་མཉམ་ད་ཁད་རང་ནང་ལ་འཁར་ཐབ་པ་

མ་འདག ཡན་ན་ཡང་། ང་གགས་པ་ཞག་དང་མཉམ་ད་ཡད།”

མཚམས་དར་ཉ་ཡས་ག་བར་ག་ཡམ་ཞག་བརབ། དས་རད་པ་

གའ་མདན་ངས་ས་དངས། ཁས་ཁ་རང་ལ་འཐམས་མད་པ་དང་ཉ་ཐག་

ཅང་ཟད་གད་མད་པ་ཡན་ན་ཁ་ཡང་གའ་སང་ནས་ཕར་དངས་ཟན་ཡད།

ཉ་ཐག་འགལ་བའ་སབས་དར་བའ་ཡང་གནམ་ལ་འཕར་སང་། རད་

པས་ཐ་ན་བའ་འཕར་བ་ཡང་མ་མཐང་། ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པས་གཟབ་

གཟབ་ངང་ཉ་ཐག་ཚར་བར་བས་ཤང་། ལག་པ་ན་ཁག་འཛགས་བཞན་པ་ལ་ད་

སང་བང་།

“དས་ན་ཁ་ལ་ན་ཟག་ཅག་ལངས་པ་རད།” ཁས་སད་མཐན་

པས་བཤད། ཁས་ཉ་ལ་བསར་བ་ཞག་ཐབས་མན་བལ་ཆད་ཉ་ཐག་ད་

ཕར་འཐན། ཡན་ན་ཡང་། ཐག་པ་ཆད་ལ་ཁད་བད་སབས་ཁང་གས་ཐག་

པ་བརན་པར་བཟང་། ཐག་པའ་འཐན་ཤ གས་ལ་ཁ་གཏད་ཀས་བསད།

“ཉ། ད་ཁད་ཀས་འད་ཚར་ག་འདག་གམ།” ཁས་བཤད། “དས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 53

ན། དཀན་མཆག་གས་མཁན་ག་རད། ངས་ཚར་ག་ཡད་པ།”

ད་ཁས་བའ་དའ་ཆད་གཡས་གཡན་ལ་བལས། གང་ཡན་ཟར་ན།

རགས་པ་ཞག་ཡང་ཆད་ཁ་ད་ལ་དགའ་ག་རད། བའ་ད་འཕར་ཚར་འདག

ཁད་རང་ཡན་རང་ལ་བསད་མ་སང་། མ་འདས་བསམས། ཡན་

ན་ཡང་ཁད་རང་མཚ་འགམ་ལ་མ་སབས་བར་ད་ཁད་རང་འག་བའ་ཁ་

ཕགས་ད་རབ་པ་ཡད། ཉས་མགགས་འཐན་གཅག་བརབ་པ་དས་ང་ལ་

ར་ཅའ་ཕར་བཟ་བཅག་པ་ཡན་ནམ། ངས་ངས་པར་ད་ལགས་རགས་ཤག་

སན་གན་ཡད་པ་རད། ཡང་ན། གཅག་བས་ན་ངས་བའ་ཆང་ཆང་ལ་ལ་

གན་ཡད་པ་རད་ལ། ད་ལ་བསམ་བ་གཏང་གན་ཡད་པ་རད། ད་ངས་ང་

རང་ག་ལས་ཀ་ལ་ད་སང་སད་ཀ་ཡན་ལ། ད་ནས་ངས་ཉ་ཊ་ན་ཟ་ག་ཡན།

ད་ནས་ངའ་སབས་ཤ གས་ཤར་བ་ཡང་ག་མ་རད།

“བ་ཆང་ད་འད་ར་ཡད་ན། ང་ལ་ཚ་ཅང་ཟད་ཅག་ཡད་ན།”

རད་པས་སད་མཐན་པས་བཤད།

ཉ་ཐག་ག་ལད་ཚད་ད་ཕག་པ་གཡན་པར་བཀལ་ཞང་། གཟབ་

གཟབ་ངང་པས་མ་བཙགས་ཏ་ར་མཚའ་ནང་རང་ག་ལག་པ་བཀས། ལག་

པ་མཚ་ལ་བཅག ད་ར་དཔངས། སར་མ་གཅག་ལག་ལ་ཁག་ཤ ལ་འཐན་

ནས་འག་བ་དང་། ག་ཆང་བསད་པ་དང་བསན་ཁའ་ལག་ངས་ས་ཕག་

བཞན་པའ་ཆའ་ར་བ་བརན་པ་ད་ལ་བལས།

“ཁ་ཆས་དལ་ད་སང་འདག” ཁས་བཤད།

རད་པས་རང་ག་ལག་པ་ཚ་ཆའ་ནང་ཡན་རང་ཙམ་ལ་འཇག་

རར་དགའ་བ་ཡང་མད། ཁ་ཉ་ཡ་ག་བར་ག་ཡ་འཁམ་གཞན་ཞག་ལ་སག་

54 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཅང་། ཁ་ཡར་ལངས་ནས་བརན་པར་བསད། ལག་པ་ཉ་འད་ལ་བསམས།

ད་ན་ཉ་ཐག་བརར་ཤ གས་ཀས་ཁའ་ཤ་གཏབས་པ་རད་ལ། ཡན་ནའང་ར་

ད་ཁའ་ལས་ཀ་ཅན་ག་ལག་ངས་ལ་འདག ཁས་ལས་ཀ་འད་བས་ཟན་ཟན་

བར་ད་རང་ག་ལག་པ་ད་དགས་པ་ཤས་ལ། ལས་ཀའ་མག་མ་བཙགས་གང་

ལ་ལག་པར་ར་བཟས་པ་ལ་མ་དགའ།

“ད།” ཁས་ལག་པ་སམ་པའ་རས་ས་བཤད། “ད་ངས་ཉ་ཊ་ན་

ཆང་ཆང་འད་ཏན་ཏན་ཟ་དགས་ཡད། ངས་ཉ་མདང་སད་ནས་སབ་ཐབ་

ལ། འདར་བད་བའ་ངང་ཟ།”

ཁས་པས་མ་ས་ལ་བཙགས། ག་མཇག་ག་སགས་འག་ནས་ཉ་

མཐང་ཞང་། ཉ་ཐག་འཁར་འཁལ་མ་ད་ལ་མ་རག་པར་བས་ཏ་ཉ་མདང་

སད་ནས་ད་ཁའ་མདན་ལ་འཐན། ལག་པ་དང་དཔང་པ་གཡན་པ་བརན་

པར་བས་ཏ་ཉ་ཐག་ད་ཡང་བསར་ཕག་པ་གཡན་པས་བཟང་ཞང་། ཉ་ཊ་

ན་ད་ཉ་མདང་ག་ཟར་ལས་བཏན། ཉ་མདང་རང་འཇགས་བཞག ཁས་

པས་མ་ཡ་གཅག་ཉའ་སང་ལ་བཞག ཤ་དམར་ནག་དའ་མག་རབ་ནས་

མཇག་མ་བར་ད་ཕ་བར་གཏབས། ད་ཚ་ན་ཟར་གསམ་ནར་མའ་དབབས་

ས་འདག་ལ། ཁས་ད་རམས་རབ་ཀ་རས་པའ་བར་ནས་གད་པའ་ཟར་བར་

ད་གཏབས། ཁས་ཟར་གསམ་དག་ཏ་གཏབས་ཚར་བའ་སབས་དར་གའ་

ཤང་ལབ་སང་བཀམས། ཁའ་ག་ད་རང་ག་རང་སམ་ལ་ཕས། ཉ་ཊ་ན་དའ་

ལག་རའ་མཇག་མ་ནས་བཟང་ས་ཡར་བཀགས་ཏ་གའ་ཕ་ལ་གཡགས།

“ངས་འད་ཚང་མ་ཟ་ཐབ་ཀ་རད་བསམས་ཀ་མ་འདག” ཁས་

བཤད། ཟར་གསམ་ནར་མ་ཞག་ག་ཕར་ཚར་ད་ག་དངས། ཁས་ཉ་ཐག་

གས་བརན་པར་འཐན་པ་ད་ཚར་ཞང་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མ་ད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 55

རངས་པ་ཚར། ཁས་ལད་ཆ་བའ་ཉ་ཐག་ལ་དམ་ད་འཇས་ནས་འཐན་

ཞང་། ཁ་ཞན་པ་ལག་པའ་ངང་ནས་ལག་པ་ལ་བལས།

“འད་ལག་པ་ཅ་འདའ་རགས་ཤག་ཡན་ནམ།” ཁས་བཤད། “ཁད་

ལ་འདད་པ་ཡད་ན་རངས་ཤག ཁད་རང་སར་མར་བཟས། དས་ཁད་རང་

ལ་ཕན་ཐགས་བད་མ་ཡང་།”

ད་འད་མ་བད། ཁས་བསམས། ཆ་ས་ནག་ག་ནང་ད་གསག་ནས་

ཡད་པའ་ཉ་ཐག་ལ་བལས། ད་ད་ཟ་དང་དས་ལག་པ་ལ་ཟངས་ཤ གས་སར།

ད་ལག་པའ་སན་མ་རད། ཁད་རང་ཉའ་མཉམ་ད་ཆ་ཚད་མང་པ་བསད་པ་

རད། ཁད་ནམ་ནམ་ཚ་ཚའ་བར་ད་ཁའ་མཉམ་ད་སད་ཐབ། ད་ཉ་ཟ་དང་།

ཁས་ཟར་གཅག་བངས་ནས་ཁ་ནང་ད་བཅག ག་ལར་བལད། ད་ན་

མ་ཞམ་པ་ཞག་མ་རད།

ཡག་པ་བས་ནས་བལད་ནས་ཁ་བ་ཆ་ཚང་ལན་དགས། ཁས་

བསམས། ཚ་དང་ཡང་ན་སར་ཏག སར་ཁ་ཞག་ག་མཉམ་འད་ཟས་ན་

སག་ག་རང་མ་རད།

“ལག་པ། ཁད་ཀས་ཅ་འད་ཞག་ཚར་ག་འདག” ཁས་ཧ་ལམ་མ་

ར་རངས་པ་བཞན་ད་རངས་པར་གར་པའ་ལག་པ་ལ་དས། “ངས་ཁད་ཀ་

ཆད་ད་ད་དང་མང་བ་ཟ།”

ཁས་ཆ་གཉས་ལ་གཏབས་པའ་ཆ་གཞན་པ་ད་ཟས། ཁས་གཟབ་

གཟབ་ངང་བལད་ནས་པགས་པ་ད་མཆལ་ཞགས་ས་འཕངས།

“དས་གང་འད་བས་སང་། ལག་པ། ཡང་ན། འད་ཤས་ར་ལ་ཆས་

56 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ས་དགས་པ་རད་དམ།”

ཁས་ཟར་གཞན་ཆ་ཚང་ཞག་བངས་ནས་བལད།

“འད་ཁག་གས་ཁངས་པའ་ཉ་སབས་ཆན་ཞག་རད།” ཁས་བསམས།

“ཌལ་ཕན་ག་ཚབ་ལ་ཁ་ཐབ་པ་ན་རང་ར་ལགས་པ་རད། ཌལ་ཕན་ད་

ཆས་མངར་མ་ཡད། འད་ན་ཧ་ལམ་མངར་མ་ཞག་གཏན་ནས་མན་མད།

ད་དང་བཅད་ཚང་མ་འདའ་ནང་འདག”

ཁ་ཡད་ལག་ཡད་བད་པ་ལས་གཞན་གང་ཡན་ཡང་དན་སང་མ་

འདག ཁས་བསམས། ང་ལ་ཚ་ཅང་ཟད་ཅག་ཡད་ན། ཡང་ཅང་ཟད་ལག་

པ་འད་ཉ་མ་ཡས་རལ་ར་ཡན་ནམ་སམ་ར་ཡན་ངས་མ་ཤས། ད་བས་ང་

ལགས་ཀ་མད་ནའང་ངས་ད་ཟས་ན་ལགས། ཉ་འད་བརན་པ་དང་ལད་ལད་

རད། ངས་ད་ཚང་མ་ཟ་ག་ཡན་ལ། ད་ནས་ང་ག་སག་ཨང་གསར་ཡན།

“བཟད་སམ་བས་དང་། ལག་པ།” ཁས་བཤད། “ངས་འད་ཁད་

ཀ་ཆད་ད་བད་ཀ་ཡད།”

ངས་ཉ་ལ་ཟས་ཞག་སར་ཐབ་པ་བང་ན། ཁས་བསམས། ཁ་ངའ་

སན་རད། ཡན་ནའང་ངས་ཁ་ཏན་ཏན་གསད་དགས། ད་བད་སད་སབས་

ཤགས་འཛན་དགས། དལ་མ་དང་བསམ་ཤས་ཀ་ངང་ནས་ཁས་ཟར་

གསམ་ནར་མའ་དབབས་ཅན་ག་ཉ་ཤ་ཚང་མ་ཟས།

ཁས་ལག་པ་རང་སམ་ལ་འཕས་ནས་ཡར་དང་མར་ལངས།

“ད།” ཁས་བཤད། “ལག་པ། ཁད་ཀས་ཉ་ཐག་འད་གད་ན་འགག

ཁད་ཀས་སང་པ་མད་པ་འད་མཚམས་མ་བཞག་བར་ད། ངས་ལག་པ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 57

གཡས་པ་གཅག་པས་ཁ་ལག་བསར་བད་ག་ཡན།” ཁས་རང་ག་ལག་པ་

གཡན་མས་འཇས་པའ་ཉ་ཐག་ལད་མའ་སང་རང་ག་རང་པ་གཡན་པ་

བཞག འཐན་ཤ གས་ལས་ལག་ས་རབ་ཕགས་ས་སས་ཏ་འཐན།

“དཀན་མཆག་གས་རངས་པ་འད་གལ་བའ་རགས་རམ་

གནངས།” ཁས་བཤད། “གང་ཡན་ཟར་ན། ཉ་འདས་ཅ་ཞག་བད་ར་ཡན་

མན་ངས་མ་ཤས།”

ཡན་ནའང། བལས་ཚད་ཀས་ཁ་ལད་ལད་རད་འདག ཁས་

བསམས། ཁས་རང་ག་འཆར་གཞ་ལར་བད་ཀ་འདག ཡན་ནའང་ཁའ་

འཆར་གཞ་ཅ་ཞག་ཡན་ནམ། ཁས་བསམས། ཡང་། ངའ་འཆར་གཞ་ཅ་

ཞག་ཡན་ནམ། ཁ་ཤན་ཏ་ཆ་སབས། ངའ་ད་ན་ཏན་ཏན་ཁའ་ད་ལ་ཅ་

འས་ཤག་བད་ར་ད་རད། གལ་སད་ཁ་མཆངས་པ་ཡན་ན་ངས་ཁ་གསད་

ཐབ། ཡན་ནའང་ཁ་ནམ་ཡན་ཡང་འག་ལ་སད་ཀ་འདག དས་ན་ང་ཡང་

ཁ་དང་མཉམ་ད་ནམ་ཡན་ཡང་མར་སད་ཀ་ཡན།

ཁས་ལག་པ་རངས་པ་ད་རང་ག་རང་སམ་ག་ངས་ལ་དད།

མཛབ་མ་རམས་གལ་བའ་ཐབས་ཤས་བས། ཡན་ནའང་ད་ཚ་ཁ་མ་འབད།

གཅག་ཐང་ན་ད་ཚ་ཉ་འད་དང་མཉམ་ཁ་འབད་སད། གཅག་ཐང་ན་ད་

ཚ་ཉ་ཊ་ན་སབས་ཅན་ད་འཇ་བའ་རས་ནས་ཁ་འབད་སད། གལ་སད་

ངས་དགས་མཁ་བང་ན། གང་ཚད་ག་ཚད་སད་དགས་བང་ནའང་ངས་

ཁ་འབད་ཀ་ཡན། ཡན་ན་ཡང་ད་ཆ་ངས་བཙན་ཤད་ཀས་ཁ་ཕ་འདད་མ་

ས། ཁ་རང་རང་ལ་ཁ་འབད་འཇག་ལ་ཁ་རང་ག་ཚལ་དང་བསན་ནས་

ཡང་ད་འཇག མཐའ་དན་མཚན་མའ་སབས་ས་ཁ་ལ་རང་དབང་དགས་

སབས་དང་ཉ་ཐག་རམས་ལ་འཆང་མ་དགས་པའ་སབས་ས་ཡང་ངས་ཁ་

58 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ལ་ཐབ་ཚད་བཏང་བ་རད།

ཁས་ར་མཚའ་གཡས་གཡན་ལ་བལས་ཤང་། ཁ་རང་ཇ་འདའ་

ཁར་རང་ཞག་ཡན་པ་ཤས། ཡན་ནའང་ཁས་ར་མཚའ་གཏང་ནག་ག་

ནང་ནས་འད་ཆམ་ཆམ་མཐང་ཐབ་ལ། ཉ་ཐག་མདན་ད་བསངས་པ་དང་

ར་མཚའ་ཡ་འཁམ་ཁད་མཚར་བ་ད་མཐང་ཐབ། ཚང་ག་རང་སབས་ནས་

སན་རམས་ཡར་བརགས་བཞན་འདག་ལ། ཁས་ཡར་བལས་སབས། ར་

མཚའ་སང་ག་ནམ་མཁའ་ལ་ངང་པའ་ཁ་ཚགས་གཅག་གས་ར་མ་བས་

ཤང་། ད་ཚ་གསལ་བ་དང་ཡང་མ་གསལ་བར་གར། མ་ཞག་ར་མཚའ་

ནང་ཁར་རང་གཏན་ནས་མན་པ་ཁས་ཤས།

མ་ཁ་ཤས་ས་གཞ་མཐང་ས་ན་མད་པར་ག་ཆང་ཞག་ལ་འག་

བར་ཇ་ལར་སག་པའ་སར་ལ་ཁས་བསམ་བ་བཏང་། ག་བར་ག་གནམ་

གཤས་ངན་པ་ཡང་བའ་ཟ་བ་ཁ་ཤས་རང་ཁང་ཚ་སག་པ་ད་བདན་པ་

ཡན་པ་ཁས་ཤས། ཡན་ན་ཡང་ད་ན་ཧ་ར་ཁན་ཞས་པའ་ར་མཚའ་རང་

འཚབ་ཀ་ནམ་ཟ་རད། ཡན་ན་ཡང་ར་མཚའ་རང་འཚབ་མད་པའ་སབས་

ལ། ར་མཚའ་རང་འཚབ་ཀ་ནམ་ཟ་ད་ན་ལ་གཅག་ག་ནང་ག་ནམ་ཟ་

ཡག་ཤས་ད་རད།

གལ་སད་ར་མཚའ་རང་འཚབ་ཡད་ན། ཁད་རང་ར་མཚའ་ནང་

ཡད་ན། དས་རན་ཉན་འགའ་ཞག་ག་སན་ནས་ནམ་མཁའ་ནས་དའ་རགས་

དང་མཚན་མ་མཐང་ག་རད། ཁང་ཚས་མཚ་འགམ་ནས་ད་ཚ་མ་མཐང་།

གང་ཡན་ཟར་ན། ཁང་ཚས་གང་ལ་བལ་དགས་པ་ད་མ་ཤས། ཁས་ད་ལར་

བསམས། ས་གཞས་ཀང་སན་པའ་དབབས་ལ་མ་འད་བ་ཞག་ཏན་ཏན་བཟ་

ག་རད། ཡན་ན་ཡང་ད་རང་ར་མཚའ་རང་འཚབ་ཡང་ག་མ་འདག

རད་པ་དང་ར་མཚ། 59

ཁས་གནམ་ལ་བལས། འཁག་དར་མངར་མའ་ཁ་ཟས་སངས་པ་ལ་བའ་

ཡད་འང་སན་དཀར་ག་ཚགས་བརགས་འདག་ལ། ཟ་དག་བའ་དགང་

སན་མའ་མཐ་ས་ན་སན་སབ་མའ་གཤག་པ་བརངས་འདག

“རང་འཇམ་པ།༼སཔན་ག་སད་ལ་བར་ས་༽” ཁས་བཤད། “ཉ་

ཁད་ལས་མ་ང་ལ་གནམ་གཤས་བཟང་བ་འདག”

ཁའ་ལག་པ་གཡན་མ་ད་དང་རངས་ནས་འདག་མད། དལ་པའ་

ངང་ནས་མདད་པ་གལ་བཞན་འདག

ང་རངས་པ་ལ་ཁང་ཁ་ལངས་ག་འདག ཁས་བསམས། འད་ན་

ས་ས་རང་ཉད་ཀ་གཟགས་པའ་གཡ་བས་ཤག་རད། ཟས་དག་ལ་བརན་

ནས་གད་ཁག་བཤལ་བ་དང་སག་པ་ཤར་བ་ད་ཚ་མ་གཞན་ག་མདན་

ནས་ང་ཚ་ཡང་བ་ཞག་རད། ཡན་ནའང་། རངས་པ་ད་ན། ཁས་བསམས།

ཁ་ལམ་བ་ར་༼རངས་པ་ལ་ཟར༽འད་ས་ས་རང་ལ་ང་ཚ་བཟ་བ་ཞག་

རད། དམགས་བསལ་གས་མ་གཅག་ཁར་རང་ཡན་པའ་སབས་ལ་ད་

ལར་རད།

གལ་སད་བ་ཆང་འད་ལ་ཡད་ན་ཁས་དཔང་པ་ནས་མར་མཉལ་

མཉལ་བཏང་ནས་གད་ཐབ་ག་རད། ཁས་བསམས། ཡན་ནའང་འད་ལད་

ཡང་ག་འདག

ད་ནས། ཁས་ཆའ་ནང་ག་གསག་ཚད་ཡར་སབས་པ་མ་མཐང་གང་

ནས། ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པས་ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་ལ་འགར་བ་

སང་བ་ཤས། ད་ནས། ཁ་ཉ་ཐག་ག་ལག་ཕགས་ས་སས་ནས་འཐན་དང་མཉམ་

ད་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མས་ཤ གས་ཀས་བར་ངས་ས་མར་མར་བརབས།

60 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁས་ཉ་ཐག་ག་གསག་ཚད་ད་ག་ལར་ཡར་ཡང་ག་ཡད་པ་མཐང་།

“ཁ་ཡར་ཡང་ག་འདག” ཁས་བཤད། “ལག་པ། ད་འད་མ་བད་

དང་། ཐགས་རས་གཟགས། ཤག་དང་།”

ཉ་ཐག་ད་དལ་བ་དང་བརན་པའ་ངང་ནས་ཡར་ཡང་། ད་ནས་

ག་ཆང་ག་མདན་ཕགས་ས་ར་མཚའ་ངས་འབར་གས་ཐན། ད་ནས་ཉ་ད་

ཕར་ཐན། ཁ་རགས་ར་མད་པར་ཕ་རལ་ཏ་ཐན། ཆ་རམས་ཁའ་ཕགས་

གཡས་གཡན་ནས་བཞར། ཉ་འད་འག་ཁ་འད་མདངས་ཆ། ཁའ་མག་དང་

རབ་ད་སག་ཅང་ནག་ལ། ཉ་འད་འག་ཁའ་གཞགས་གཉས་ས་ཡད་པའ་

ཁ་ཐག་རང་མ་རམས་ལ་མ་མན་ག་མདག་ལན་ཅང་། ཁའ་ས་ད་དབག་

པའ་ས་ལའ་དབག་པ་བཞན་རང་ལ་རལ་ག་བཞན་ར། ཆའ་ནང་ནས་

ཁའ་གཟགས་ཚད་ཡངས་ས་རགས་པར་ལངས་ཏ། ཆ་འཛལ་རལ་རག་

མཁན་ཞག་དང་མཚངས་པར་འཇམ་ཞག་གར་ཆའ་ནང་ཡང་བསར་

འཛལ། རད་པས་ཉ་ཡ་ཟར་དབབས་ཅན་ག་མཇག་མ་ཆན་པ་ཆའ་འག་

ལ་ཕན་པ་ད་མཐང་། ཉ་ཐག་ད་ཡང་བསར་ཤར་མག་བཙགས།

“ཁ་ག་ཆང་འད་ལས་ཁ་གཉས་ཀས་རང་བ་འདག” རད་པ་

འདས་བཤད། ཉ་ཐག་ད་མགགས་པར་འག་ག་ཡད་མད། ཡན་ནའང་

བརན་པར་འག་ག་འདག ཉ་ལ་སག་སང་མ་འདག རད་པས་ལག་པ་

གཉས་ཀས་ཉ་ཐག་མ་ཆད་ཙམ་ད་འཛན་རའ་ཐབས་ཤས་བད་ཀ་འདག

ཤགས་ཚད་རན་པ་ཞག་གས་ཉ་དལ་ད་གཏང་མ་ཐབ་ན་ཉ་ཡས་ཐག་པ་

ཡད་ཚད་འཁར་ཏ་གཅད་སད་པ་འད་རད་པས་ཤས་ཀ་ཡད།

ཁ་ཉ་རབས་ཆན་ཞག་རད། ངས་ཁ་ངས་པར་ད་འགག་དགས།

ཁས་བསམས། ངས་ཁ་ལ་ཁའ་སབས་ཤ གས་ཤས་ས་འཇག་ག་མན་ལ། ཁ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 61

རགས་པ་ཡན་ན་ཁས་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་པ་ད་ཡང་ཤས་ས་འཇག་ག་མན།

གལ་སད་ང་ཉ་ཡན་པ་ཡན་ན། ངས་ཡད་ཚད་སད་ནས་ཅ་ལག་ཅག་མ་

ཆག་ག་བར་ད་འག་ག་ཡན། ཡན་ན་ཡང་། དཀན་མཆག་མཁན། ཁང་ཚ་

ན་ང་ཚ་ལས་ཡ་རབས་པ་དང་སབས་འཛམས་པ་ཞག་ཡན་ན་ཡང་། ཁ་

ཚ་ན་ཁང་ཚ་གསད་མཁན་ག་ང་ཚ་བཞན་སང་གང་ལན་པ་ཞག་མ་རད།

རད་པ་འདས་ཉ་སབས་ཆན་མང་པ་མཐང་མང་། ཁས་ལད་ཚད་

ར་མ་སང་ཕག་བརལ་བའ་ཉ་ད་འད་མང་པ་མཐང་མང་། ཁའ་མ་ཚའ་

ནང་ཆ་ཆང་འད་འད་ཅན་ག་ཉ་གཉས་བཟང་མང་། ཡན་ན་ཡང་ཁར་

རང་གཏན་ནས་མན། ད་ན་ཁར་རང་ཡན་ལ། ས་གཞ་མཐང་ས་ལ་མད་

ཅང་། ད་བར་མཐང་མང་མད་པའ་ཉ་ཆ་ཤས་ཤག་ལ་ཁ་རང་བཀགས་ནས་

ཡད། ཁ་རང་གས་ཐས་མང་ཡད་པ་དག་ལས་ཀང་ཆ་བ་རད། ཁའ་ལག་པ་

གཡན་མ་ད་ད་དང་གག་ག་སར་མ་བགད་པ་བཞན་དམ་པར་འདག

ག་ལར་ད་མ་རངས་པར་ཆགས་ཀ་རད། ཁས་བསམས། ཏན་ཏན་

ངའ་ལག་པ་གཡས་པ་ལ་རགས་རམ་བད་ཆད་ད་མ་རངས་པ་ཆགས་ཀ་

རད། ཅ་ལག་གསམ་གས་ང་ལ་གསན་གཙར་བད་ཀ་འདག་ལ། ད་ན་ཉ་

དང་ངའ་ལག་པ་གཉས་བཅས་རད། ད་ཏན་ཏན་མ་རངས་པ་ཆགས་ཀ་

རད། རངས་ནས་སད་པ་ལ་རན་ཐང་ཡད་པ་མ་རད། ཉ་ཡང་བསར་དལ་

བ་བས་སང་ལ། ཁའ་རན་ལན་ག་འགས་ལ་འག་བཞན་འདག

ཁ་ཅ་ཞག་ལ་མཆངས་པ་ཡན་ནམ། རད་པས་བསམས། ཕལ་

ཆར་ཁ་ཅ་ཙམ་གས་ཆ་བ་ད་ང་ལ་སན་ཆད་མཆངས་པ་འད། གང་ཡན་

ཡང་ད་ན་ངས་ཤས། ཁས་བསམས། ངས་ཁ་ལ་ང་མ་ཅ་འད་ཞག་ཡན་པ་

ད་སན་ཐབ་པ་ཡན་ན། ཡན་ནའང་། ད་ནས་ཁས་ངའ་ལག་པ་རངས་པ་

ད་མཐང་ག་རད། ང་ན་ང་རང་རང་ལས་ལག་པའ་ཕ་ཁ་ག་ཞག་ཡན་པ་

62 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁ་ལ་བསམ་ད་འཇག ང་ད་ལར་ཆགས་ཀ་རད། ང་ཉ་ད་ཡན་ན་བསམས་

ཀ་འདག ཁ་ལ་རལ་མཁན་ག་ཆ་ཧལ་པ་ན་ངའ་ཆད་སམས་ད་དང་ངའ་

སང་གང་ཙམ་ཞག་རད།

ཁ་ཤང་ལ་སས་ནས་བད་བར་བསད་ཅང་། ན་ཟག་ཡང་རམ་

བཞན་སམ། ཉ་ད་མ་མཐད་ནས་རལ་ལ་ག་ཆང་ཡང་ཆ་གཏང་ནག་ནང་

ག་ལར་འག་བཞན་འདག ཤར་ཕགས་ནས་རང་ལང་བ་དང་མཉམ་ད་ར་

རབས་ཁ་ཤས་གཡ་ལ། ཉན་གང་ག་སབས་རད་པའ་ལག་པ་གཡན་མ་

རངས་པ་ལས་གལ།

“ཉ། ཁད་རང་ལ་གསར་འགར་ངན་པ་ཞག་འདག” ཁས་བཤད་

ཅང་། ཕག་པར་བཀབ་པའ་ས་སད་ཀ་སང་ནས་ཉ་ཐག་བརས།

ཁ་བད་བར་ཡད་ནའང་ན་ཟག་ཆ། ཡན་ནའང་ཁས་ན་ཟག་ལ་

སང་མད་བས།

“ང་ཆས་པ་མན།” ཁས་བཤད། “ཡན་ནའང་། ཉ་འད་འཛན་

དགས་པའ་ར་མཚན་གས་ངས་ཡབ་ཆན་བཅ་དང་ཡམ་ཆན་བཅ་ཡ་

སན་ལམ་འདན། ངས་ཁ་བཟང་བ་ཡན་ན། ཁབ་ར་ཡལ་ག་ཝར་ཇན་ལ་

གནས་སར་བད་པའ་ཁས་ལན་བད། ད་ན་ཁས་ལན་ཡན།”

ཁས་རང་ཤ གས་ཀས་སན་ལམ་རམས་འདན་མག་བཙགས།

མཚམས་མཚམས་ལ་ཁ་ཐང་ཆད་ཐག་ཆད་ནས་སན་ལམ་ཡང་དན་ཐབ་

ཀ་མ་འདག ད་ནས་ཁས་སན་ལམ་རམས་མགགས་པར་འདན་ལ། དས་

ད་ཚ་ཡང་རང་ཤ གས་ཀས་ཁ་ལ་ཡང་། ཡམ་ཆན་ག་སན་ལམ་ད་ཡབ་

ཆན་ག་སན་ལམ་ལས་ལས་ས་བ་འདག ཁས་བསམས།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 63

“དཀན་མཆག་ག་དག་བས་ཁངས་པའ་ཡམ་ཆན་ཁད།

བད་མད་གས་ནས་བན་རབས་ར་མར་ཕབ།

ཡ་ཤ ་མངལ་ད་འཁར་བའ་བན་རབས་འཛན།

དཀན་མཆག་ག་ཡམ་ཆན་མ་ར་ལགས།

ད་ལ་དང་ང་ཚའ་འཆ་དས་ལ།

སག་ཅན་ང་ཚའ་ཆད་སན་ལམ་ཐབས།”

ད་ནས་ཁས་བསན་ཏ།

“བན་གས་བརབས་པའ་པད་མ་ཅན།

ཁ་ན་ཡ་མཚན་ཅན་ཞག་ཡན་ནའང་།

ཉ་ཡ་འཆ་བའ་སད་ད་སན་ལམ་ཐབས།”

ཁས་སན་ལམ་བཏན་ཟན་པ་དང་སམས་ཇ་སད་ལ་སང་མད།

ན་ཟག་ཆ་ཆང་རང་འཇགས་ཡན་ཁར། གཅག་བས་ན་ཅང་ཟད་ཆ་ར་

སང་འདག ཁ་གའ་མདན་ག་ཤང་ལ་སས་ཞང་ངམ་ངམ་ཤ གས་ཀས་ཁའ་

ལག་པ་གཡན་མའ་མཛབ་མ་ཡས་ལས་ཀ་བད་མག་བཙགས།

ད་ན་ཉ་མ་ཤན་ཏ་ཚ་ན་ཡང་རང་ག་ལར་ལང་གན་འདག

“ངས་ག་རབ་ནས་ཉ་ཐག་ཐང་བ་ཞག་ལ་ཡང་བསར་ཁ་འབད་

སར་ན་ཡག་ག་རད།” ཁས་བཤད། “གལ་སད་ཉ་ཡས་ཡང་བསར་མཚན་

64 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མ་གཅག་ལ་སད་རའ་ཐག་གཅད་བས་ན། ང་ལ་ཟ་ར་དགས་ལ། ཤལ་

དམ་ནང་ཆ་ཉང་ཉང་གཅག་ལས་མ་འདག འད་ནས་ང་ལ་ཌལ་ཕན་མ་

གཏགས་གཞན་ཅ་ཡང་རག་ག་རད་མ་བསམས་མད། གལ་སད་ངས་ཌལ་

ཕན་སས་པ་ལ་ཟས་པ་ཡན་ན་ད་ཡང་སག་ག་མ་རད། ད་ནབ་འཕར་ཉ་

ཞག་ག་ལ་ཡང་ན་བསམས་ཀ་འདག ཡན་ན་ཡང་ད་ཚ་འགག་རའ་ཆད་ང་

ལ་གག་མད། འཕར་ཉ་རམས་རན་པར་ཟས་ན་ཤན་ཏ་ཡག་པ་ཡད། ངས་ད་

གཏབས་ཀང་མ་དགས། ད་ངས་རང་ག་སབས་ཤ གས་ད་ངས་པར་ཉར་བད་

དགས། དཀན་མཆག་མཁན། ངས་ཁ་ད་ཙམ་ཆ་བ་ད་ཤས་མ་སང་།”

“ཡན་ནའང་ངས་ཁ་གསད་ཀ་ཡན།” ཁས་བཤད། “ཁའ་ཁད་

པར་ད་འཕགས་པ་ཡད་ཚད་དང་གཟ་བརད་ཀ་ཁད་ནས།”

ཡན་ནའང་ད་ན་དང་བདན་ཞག་མ་རད། ཁས་བསམས། ཡན་

ན་ཡང་ངས་ཁ་ལ་ཕ་ཁ་ག་ཞག་གས་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་པ་དང་ཕ་ཁ་ག་

ཞག་གས་ཅ་ཙམ་དཀའ་ཐབ་སད་པ་ད་སན་ག་ཡན།

“ངས་བ་ཆང་ལ་ང་ན་རད་པ་ཁད་མཚར་ཞག་ཡན་ཞས་ལབ་པ་

ཡན།” ཁས་བཤད། “ད་ན་ངས་ད་ཁངས་སལ་བད་པའ་དས་ཚད་རད།”

ཐངས་མ་སང་ཕག་མང་པར་ཁས་ད་ལར་ཁངས་བསལ་བས་

པ་ད་ཅ་ལའང་མ་བར། ད་ཡང་བསར་ཁས་ཁངས་བསལ་བད་ཀ་འདག

ཐངས་ར་ར་ལ་དས་ཚད་གསར་པ་རད། ཁས་ད་ལའ་ལས་ཀ་བད་བཞན་

པའ་སབས་ས་ སན་མའ་སར་ལ་བསམ་བ་བཏང་མ་མང་།

ངའ་འདད་པ་ལ་ཁ་ཉལ་བ་ཡན་ན། ང་ཡང་ཉལ་ཐབ་ཀ་རད་

ལ་སང་གའ་སར་ལ་ར་ལམ་གཏང་ཐབ་ཀ་རད། ཁས་བསམས། ར་མཚན་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 65

ཅའ་ཕར་སང་ག་རམས་དན་ལག་མ་རམས་ཀ་ཁད་ནས་གཙ་བ་ད་རད།

རད་པ། བསམ་བ་མ་གཏང་། ཁས་རང་ལ་ཁར་བཤད་བས། གཟབ་ནན་ངང་

ཤང་ལ་སས་ནས་ངལ་གས་རབས། གང་ལ་ཡང་བསམ་བ་མ་གཏང་། ཉ་ཁས་

ལས་ཀ་བད་ཀ་འདག ཁད་ཀས་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་ལས་ཀ་གང་ཆང་ཆང་

ར་བས།

ད་ན་ཕ་ད་སབས་བཞན་འདག ད་དང་ག་ཆང་ཡང་དལ་བ་

དང་བརན་པའ་ངང་འག་ག་འདག ཡན་ནའང་ད་ཆ་ཤར་རང་ལ་བརན་

ནས་འཐན་ཤ གས་འཕར་མ་ཞག་སབས་ཤང་། རད་པ་གཟབ་གཟབ་ངང་

མཚ་རབས་ལ་ཞན་ཅང་། ཉ་ཐག་ག་ན་ཟག་ད་ཁའ་རབ་ཡས་མས་ས་ལས་

ས་བ་དང་འཇམ་འཇམ་གས་སབས།

ཕ་དའ་སབས་ས་ཐངས་གཅག་ལ་ཉ་ཐག་ད་ཡང་བསར་ཡར་

འགགས་མག་བརམས། ཡན་ནའང་ཉ་ད་མ་མཐད་ནས་ཅང་ཟད་མཐ་

བར་བས་ཏ་རལ། ཉ་འད་ད་རད་པའ་ལག་པ་གཡན་མ་དང་ཕག་པ། རབ་

བཅས་ཀ་སང་ལ་འདག དའ་སབས་ཀས་ཉ་ད་བང་ཤར་ལ་ཁ་བསར་བ་

ཁས་ཤས།

ད་ན་ཁས་ཐངས་གཅག་ལ་ཁ་མཐང་མང་ཞང་། ཆའ་ནང་ད་མ་

མན་མདག་ག་ཉ་གཤག་ད་དག་གཤག་པ་བཞན་བཀལ་ནས་རལ་བཞན་

པ་དང་། ཤན་ཏ་འགངས་པའ་མཇག་མས་ནག་ཁང་གཤགས་ནས་འག་

བཞན་པའ་ར་མ་ཡད་ལ་ཤར་ཐབ། ཁས་གཏང་རང་པ་ད་ན་ཅ་ཙམ་ཞག་

མཐང་གན་ཡད་དམ། རད་པས་བསམས། ཁའ་མག་ཤན་ཏ་ཆ། ར་ལ་མག་

ད་ལས་ཆས་ཆང་བ་ཞག་ཡད་མད་ནག་ཁང་ནང་མཐང་ཐབ། ཐངས་

གཅག་ངས་ཀང་ནག་ཁང་ནང་ཅང་ལགས་པ་ཞག་མཐང་ཐབ། ནག་ཁང་

ནག་རང་མ་རད། ཡན་ནའང་ཧ་ལམ་ཞ་མ་གཅག་གས་མཐང་བ་ཙམ་

66 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཞག་ངས་ཀང་མཐང་ཐབ།

ཉ་མ་དང་ཁའ་མཛབ་མ་མ་མཐད་ནས་འགལ་བསད་བས་པ་

དས་ཁའ་ལག་པ་གཡན་མ་ད་སངས་དགས་ས་གར། ཁས་ད་ལ་ལས་

ཤགས་ཆ་བ་སད་པའ་མག་བཙགས། ཉ་ཐག་ག་ན་ཟག་ད་ཏག་ཙམ་

གཡལ་ཆད་ཁས་རང་ག་རབ་ཀ་ར་རས་རམས་སགས་སགས་བས།

“ཨ་ཉ། ཁད་ཐང་ཆད་མད་པ་ཡན་ན།” རད་པས་སད་གཟངས་

མཐན་པས་བཤད། “ཁད་ཏན་ཏན་ཆས་ཁད་མཚར་ཞག་རད།”

ད་ན་ཁ་ཤན་ཏ་ཐང་ཆད་ཡད་ཅང་། ཁས་མཚན་མ་ཡང་གང་མར་

ཡང་ག་ཡད་པ་ཤས། ཁས་གནད་དན་གཞན་ག་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་བའ་

ཐབས་ཤས་བས། ཁས་རད་མའ་མཐན་ཚགས་ཀ་སར་བསམས་ཤང་། ཁ་ལ་ད་

ཚ་ན་ག་རན་ལ་ག་ས་རད། ནའ་ཡག་ག་ཡན་ཀ་ར་ཁག་ད་ཌ་ཊ་རའ་ཊ་ཡ་ཊ་

གར་ར་ཁག་དང་མཉམ་ར་གན་ཡད་པ་ཁས་ཤས།

འད་ན་ངས་ཝ་ག་ས་༼དབག་པའ་ས་ལ་ ས་པན་ག་སད༽ ཡ་

མཇག་འབས་མ་ཤས་པའ་ཉ་མ་གཉས་པ་ད་རད། ཁས་བསམས། ང་ལ་

ཏན་ཏན་གདང་ཚད་ཡད་ན་ཡག་ག་རད། ང་མཁས་ཤས་ཌ་མ་ཇའ་ཡ་

རན་ཐང་ཡད་པ་ཞག་ཏན་ཏན་བད་ལ། ཐ་ན་ཁའ་རང་པའ་རས་པ་ལ་

ན་ཟག་ཡད་ནའང་ཁས་ཡད་ཚད་ག་ལགས་པ་ཞག་ག་ཐག་ནས་བད།

རང་རས་ན་ཟར་བ་འད་ག་ར་ཡན་ནམ། ཁས་ཁ་ལ་དས། ཨན་ ཨ་ས་པ་

ལ་ ད་ ཧས། ང་ཚ་ལ་ད་མད། བ་ཕ་ཡ་སར་འཛང་བད་པའ་སབས་ས་ན་

ཟག་ཡད་པ་བཞན་ཕ་རང་ན་བ་ཞག་ཡན་ནམ། ངས་ད་ལ་བཟད་སམ་

བད་ཐབ་ཀ་མ་རད་བསམས་ཀ་འདག བ་ཕ་ཚ་ནང་བཞན་མག་འབས་

ཤར་པ་དང་མག་འབས་གཉས་ཀ་ཤར་ནའང་མ་མཐད་ནས་འཛང་པ་ད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 67

ཚ་བཟད་སམ་བད་ཐབ་ཀ་མ་རད། ཕ་ཁ་ག་རམས་རབས་ཆན་ག་བ་དང་

གཅན་གཟན་རམས་ཀ་ཕགས་ལ་ད་ཙམ་ཡད་པ་མ་རད། ཡན་ན་ཡང་ང་ད་

དང་མ་གའ་མཚ་ནག་པའ་ནང་ཡད་པའ་གཅན་གཟན་ད་ཡན་ན་འདད།

“ཉ་ཤག་ཡང་ན་མ་གཏགས།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “གལ་

སད་ཉ་ཤག་ཡང་ན། དཀན་མཆག་གས་ང་དང་ཁ་ལ་ཐགས་རས་གཟགས།”

ཁད་རང་ལ་ང་ཉ་འདའ་མཉམ་ད་སད་པའ་ཡན་ཚད་ཇ་བཞན་

མཁས་ཤས་ཌ་མ་ཇའ་ཡང་ཉ་གཅག་ག་མཉམ་སད་པའ་ཡད་ཆས་ཡད་

དམ། ཁས་བསམས། ཁ་ལ་ན་ཆང་ཞང་སབས་ཆན་ཡན་སབས་ཏན་ཏན་

ཁ་སད་ཀ་རད་ལ་ཡན་རང་ང་ཞག་ལ་སད་ཀ་རད་བསམས། ད་དང་ཁའ་

ཕ་ཡང་ཉ་པ་ཞག་རད། ཡན་ན་ཡང་རང་རས་དས་ཁ་ལ་ན་ཟག་ཆན་པ་

གཏང་ག་ཡད་དམ།

“ངས་ཤས་ཀ་མད།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “ང་ལ་རང་རས་

ན་ཚ་གཏན་ནས་བང་མ་མང་།”

ཉ་མ་ནབ་རམ་བཞན་ཁས་ཁ་ལ་གདང་ཚད་མང་བ་ཡང་ཆད་

ཁས་འད་དག་དན། དས་ཚད་ཅག་ལ་ཁ་ས་བ་ལན་ཁ་ཞས་པའ་ཆང་ཁང་

ཞག་ཏ། མཚ་ཁ་ད་ར་སབས་ཆ་ཤས་ཡན་ཞང་། སན་ཕའ་ག་ས་ཞས་པ་

ནས་ཡན་པའ་མ་ནག་སབས་ཆན་ཞག་ཡད་པ་དང་མཉམ་ད་ལག་ཤ གས་

འགན་པའ་རད་མ་ར་དགས་བང་ལ། ས་སག་གས་ཐག་འཐན་པའ་ཅག་

ཙ་གཅག་ག་སང་ད་ཁང་གཉས་ཀ་དཔང་བ་བཙགས་ནས་ལག་ངར་

གཉས་ཐད་ཀར་ཡར་བསངས། ལག་པ་གཉས་ཀས་དམ་པར་བསམས་

ཏ་ཉན་གཅག་དང་མཚན་གཅག་སང་། གཅག་གས་གཅག་ག་ལག་པ་

ད་ཅག་ཙའ་ཐག་གནན་པའ་རལ་བ་བད། ས་སམ་ག་ཞན་མའ་འད་ཀ་

68 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

འག་ཏ་མ་མང་པ་ནང་ལ་ཡང་ཞང་ཕར་ཐན་ལ། རན་འཇག་བད་མཁན་ཤན་

ཏ་མང་། ཁས་མ་ནག་དའ་གདང་དང་། ད་བཞན་ལག་པ་དང་དཔང་བ་ལ་

བལས། ཐག་མའ་ཆ་ཚད་བརད་ཀ་རས་ས་ཁང་ཚས་ཆ་ཚད་བཞ་བཞའ་

མཚམས་ནས་དཔང་པ་བརས་ཤང་། ད་ན་དཔང་པ་རམས་གཉད་ཁག་ཐབ་

པའ་ཆད་རད། མ་ནག་དང་ཁ་གཉས་ཀའ་མཛབ་མའ་སན་མའ་འག་ནས་

ཁག་འཛགས་ལ། ཁང་གཉས་ཀས་ཕན་ཚན་ག་མག་དང་ལག་པ། དཔང་པ་

ལ་བལས་ཤང་། རན་འཇག་མཁན་རམས་ཁང་པའ་ཕར་ཐན་ཞང་ཡང་ནང་

ལ་ཡང་། རག་པའ་འཁས་ཀ་རབ་སགས་མཐན་པར་བསད་ནས་བལས། རག་

པ་རམས་ཤང་གས་བཟས་ཤང་ཚན་ས་ས་ཞག་བཏང་འདག ཞན་མའ་འད་

ཀས་ཁང་གཉས་ཀ་གབ་ནག་ད་རག་པའ་ངས་ལ་འཕངས། མ་ནག་དའ་གབ་

ནག་ད་ཤན་ཏ་ཆ་ལ། རང་གས་ཞན་མ་སལ་རམ་བཞན་གབ་ནག་ད་རག་

ངས་ལས་འགལ།

ཐབ་ཤར་ག་རང་ར་ད་མཚན་གང་བར་ཕར་ཚར་ག་ཕགས་གཉས་

ཀར་བརས་ལ། ཁང་ཚས་མ་ནག་ལ་ཨ་རག་རམ་དང་ཐ་མག་ལ་མ་སར་ནས་

སར་ཞང་། ཨ་རག་འཐང་རས་མ་ནག་དས་ཤ གས་ཡད་ཚད་ཀས་ཐབས་ཤས་

ཤག་བད། ཐངས་གཅག་ཁས་རད་པ་ད་སར་གསམ་ཙམ་ཞག་གསག་ཐབ་

པར་གར། ད་དས་ཁང་རད་པ་མན་ལ། ཁང་ སན་ཊ་ཡ་ག་ ཨལ་ ཁམ་པ་

འན་རད། ཡང་བསར་རད་པས་ཀང་ཁའ་ལག་པ་ད་ཡར་བཀགས་ནས་ཆ་

སམ་པར་བཟས། ད་ནས་ཁས་མ་ནག་འད་ཐབ་ཐབ་པ་ཤས། མ་ནག་ད་ཡང་

ཕ་ཁ་ག་བད་མ་ཞག་རད་ལ། རལ་དང་ལན་པ་ཞག་རད། ཉ་མ་ཤར་བ་དང་

རན་འཇག་མཁན་ཚས་རད་མ་མཚམས་འཇག་པའ་སད་ཅར་བད་ལ། དཔང་

པས་ཁའ་མག་བ་གཡགས་ཀ་འདག ཁས་རང་ག་སབས་ཤ གས་ཡད་ཚད་

བཏན། མ་ནག་ག་ལག་པ་ཤང་ལབ་སང་ད་མ་མནན་བར་ད་ཐར་ནས་ཐར་

ད་བཙན་གས་མནན། རད་མའ་འགན་བསར་འད་གཟའ་ཉ་མའ་ཞགས་ཀར་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 69

མག་ཚགས་ཤང་། གཟའ་ཟ་བའ་ཞགས་ཀར་མཇག་སལ། རན་འཇག་པ་མང་

པས་ར་མཚམས་འཇག་དགས་པའ་སད་ཅར་བད་དན་ན། ཁང་ཚས་ག་ཁ་ལ་

བ་མ་ཀ་རའ་ས་བསལ་དགས་པའམ། ཡང་ན་ཧ་ཝ་ན་ར་སལ་བཟ་ག་ལ་ལས་

ཀ་བད་ད་འག་དགས་པ་རད། ད་མན་ཕན་མ་ཚང་མས་རད་མ་འདའ་མཇག་

མཐའ་བར་ད་སང་ན་འདད། ཡན་ན་ཡང་ཁས་གང་ལར་ཡང་ཚར་བ་བས་པ་

རད་ལ། ད་ཡང་མ་ཚང་མའ་ལས་ཀའ་དས་ཚད་ཀ་སན་ལ་རད།

འདའ་རས་ནས་དས་ཚད་རང་པ་ཞག་ལ་མ་ཚང་མས་ཁ་ལ་སབས་

ཆན་ཨང་དང་པ་ཞས་བས། དཔད་ཀའ་སབས་ས་ཡང་རད་འགན་བསར་མ་

ཞག་ཡད་མད་སར་མའ་རན་འཇག་ད་ཙམ་མད་ཅང་། རད་འགན་དང་པའ་

སབས་ས་ཁས་སན་ཕའ་གས་ཞས་པ་ནས་ཡན་པའ་མ་ནག་དའ་སབས་པ་

བཅམ་པའ་རན་གས། ཁ་ཅང་ལས་ས་བའ་ངང་ཐབ་པ་རད། དའ་རས་ལ་

ཁས་རད་མ་ཐངས་ཁ་ཤས་རས་ཤང་། ད་ནས་མ་རས་པ་རད། ཁས་རང་ཉད་

ཀས་ཤན་ཏ་འདད་ན་མ་ས་ཡན་ཡང་ཕམ་ད་འཇག་ཐབ་པར་ཐག་གཅད་

བས་ཤང་། དས་ཉ་ལས་བད་པ་ལ་རང་ག་ལག་པ་གཡས་མ་ལ་གནད་པ་ཐག་

གཅད་བས་པ་རད། ཁས་ཚད་ལའ་རད་འགན་ཁ་ཤས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་

མས་རས་མད། ཁའ་ལག་པ་གཡན་མ་ད་ནམ་ཡན་ཡང་བས་བད་མཁན་

ཞག་རད་ལ། ཁས་ལག་པ་ལ་བད་ད་ར་བ་རམས་དས་མ་བད་ཅང་། ཁས་ཀང་

ད་ལ་ཡད་ཆས་མ་བས་པ་རད།

ད་ཉ་མ་ཡས་ད་ཡག་པ་བས་ནས་སག་ཡད་རད། ཁས་བསམས།

མཚན་མའ་སབས་ས་ཤན་ཏ་གང་མ་ཆགས་ན་མ་གཏགས། རངས་པ་འད་ངའ་

ཐག་ཡང་དགས་དན་མད། མཚན་མ་འདས་ག་ར་འཁར་ཡང་ག་ཡད་དམ།

སང་ནས་གནམ་ག་ཞག་མ་ཡ་མ་གང་ཁར་ག་ཕགས་ལ་འཕར་

70 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

སང་། དའ་གབ་ནག་གས་འཕར་ཉའ་ཁ་གཅག་སག་སང་གས་འད་བར་

བད་པ་ལ་བལས།

“འཕར་ཉ་མང་པ་ཡད་ན་དའ་མཉམ་ད་ཌལ་ཕན་ཡད་དགས།”

ཁས་བཤད། ཁས་རང་ག་ཉ་ཡ་ཐག་ནས་ཅང་ཟད་ཅག་འཐན་ཐབ་མན་

ལ་བལ་ཆད་ཁ་ཉ་ཐག་ལ་རབ་ཕགས་ནས་སས། ཡན་ནའང་ཁས་བད་མ་

ཐབ་ལ། ཉ་ཐག་མཁགས་པར་འདག་ལ། ཆ་ཐགས་རམས་འདར་སག་སག་

ངང་འག་བ་ད་ཐག་པ་མ་ཆད་པའ་སན་ལ་ཡང་བ་རད། ག་ཆང་ད་ག་ལར་

མདན་ད་ཕན། ཁས་གནམ་ག་ད་མ་མཐང་བར་གར་པའ་བར་ད་བལས།

གནམ་གའ་ནང་ཏན་ཏན་ཡ་མཚན་ཞག་ཡན་ར་རད། ཁས་

བསམས། མཐ་ཚད་ད་ཙམ་ཞག་ནས་བལས་ན་ར་མཚ་འད་ག་འད་ཞག་

ཡན་ནམ། གལ་སད་ཁ་ཚ་ད་ཙམ་ག་མཐ་ས་ཞག་ནས་མ་འཕར་བ་ཡན་

ན་ཁང་ཚས་ཉ་འད་ཡང་མཐང་ཐབ་ག་རད། ང་འདམ་ཉས་བར་ཙམ་ག་

བར་སང་ལ་ག་ལར་འཕར་ན་འདད་ཅང་། སང་ཕགས་ནས་ཉ་འད་ལ་

བལས་ན་འདད། ང་ཡང་རས་སལ་ག་གཟངས་ཀ་སང་དར་ཤང་རའ་ཤང་

བསལ་མ་ལ་བསད་པ་ཡན་ལ། མཐ་ས་ད་ཙམ་ཞག་ནས་ཀང་ངས་ཆས་

མང་བ་ཞག་མཐང་། ད་ནས་བལས་ན་ཌལ་ཕན་རམས་ལང་ཁ་འད་པ་

ཞག་མཐང་ལ། ཁད་ཀས་ཁང་ཚའ་ཐག་ཤར་དང་ཁང་ཚའ་མ་མན་ག་

ཐག་ལ་མཐང་། ཁང་ཚ་ཆ་ལ་རལ་སབས་ཁད་ཀས་ཁང་ཚའ་ཁ་ཚང་མ་

མཐང་ཐབ། ར་མཚའ་གཏང་ནག་ནང་ག་ཉ་མགགས་ཤས་ཚང་མ་ལ་ག་

ར་བས་ནས་རབ་ཀ་མདག་དམར་སག་དང་། ཡང་ན་རན་ད་ཁང་ཚར་

དམར་སག་ག་ཐག་ཤར་དང་དམར་སག་ག་ཐག་ལ་ཡད་པ་རད། ཌལ་

ཕན་རམས་དངས་གནས་གསར་མདག་ལན་པའ་སབས་ཀས་ལང་ཁར་

མཐང་ག་རད། ཡན་ནའང་ཁ་ཟས་ལ་ཡང་སབས་དངས་གནས་ལགས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 71

ཡད་ན། ཉ་ཆན་མར་ལན་བཞན་ཁའ་གཞགས་གཉས་ས་མ་མན་མདག་

ག་ཐག་ཤར་སན། ད་རང་ལངས་པ་ཡན་ནམ། ཡང་ན། ཁས་རགས་ཚད་

ཆས་མགགས་པར་བཏང་བས་ད་ཕ་ལ་བཏན་པ་ཡན།

ས་མ་རབ་གང་ཙམ་ལ། ཁང་ཚས་མཚ་ར་སར་ག་ས་ཅན་ག་

མཚ་གང་ཞག་བརད་ཅང་། མཚ་དངས་མའ་ནང་མཚ་ར་རམས་གཡངས་

ཤང་ཡམ་ཡམ་བད་ཞར། ཉལ་གས་སར་པ་ཞག་ག་འག་ཏ་ར་མཚ་ཡས་

དངས་པ་ཞག་དང་མཉམ་ད་འཁག་པ་སད་བཞན་པ་དང་མཚངས་ལ།

ཁའ་ཉ་ཐག་ཆང་བ་ཞག་ཌལ་ཕན་གས་བཟང་། ད་བར་སང་ལ་མཆངས་

པའ་སབས་ས་ཁས་ཐག་མར་མཐང་ཞང་། ཉ་འད་མཐའ་མའ་ནང་ད་

དངས་གནས་གསར་མདག་ལན་ལ། བར་སང་ལ་ར་ཆ་བའ་ངང་ནས་ལམ་

ལམ་དང་སར་སར་བད་བཞན་འདག སག་སང་དང་བསན་ནས་ཤ གས་

ཀས་ཡང་ཡང་མཆངས་པར་བད། ཁ་ག་མཇག་ཏ་སང་ནས་སར་སར་བད་

ཅང་ཉ་ཐག་ཆ་བ་ད་རང་ག་དཔང་བ་དང་ལག་པ་གཡས་པས་བཟང་

ཞང་། ཁའ་ལག་པ་གཡན་པས་ཌལ་ཕན་ད་འཐན། ཁའ་རང་པ་རན་མ་

དས་ཐག་པ་འཐན་རམ་བཞན་མནན། ཉ་ད་ག་མཇག་ཏ་སབས་མཚམས་

དངངས་འཚབ་ཀ་ངང་ནས་གཞགས་གཅག་ནས་གཅག་ཏ་གཅད་ཅང་

དཔངས། རད་པ་གའ་ས་མར་སས་ནས་འཇམ་ཤ་ཆ་ལ་མ་མན་ག་ཁ་ཐག་

ཅན་ག་གསར་མདག་ག་ཉ་ད་གའ་སང་ལ་དངས། དའ་འགམ་ས་རམས་

ཀས་ལགས་ཀ་ལ་ས་མར་མར་འདབས་པའ་ལས་འད་དག་པར་བསན་ལ།

དའ་ལབ་ལ་རང་བའ་གཟགས་པ་དང་། དའ་མག དའ་མཇག་མ་བཅས་

ཀས་ག་ཆང་ག་མཐལ་ལ་རག་པ་འད། ཁས་གསར་མདག་ཆམས་ཆམས་

ཀ་མགའ་གང་སར་དབག་པས་བསན་ནས། འདར་སག་ཅག་བརབ་ནས་

ལད་ཞག་གར་བསད་བསད་བར་ད་མཚམས་མ་བཞག

72 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རད་པས་ཉ་ད་ལས་ལགས་ཀ་བཏན་ནས་ཉ་ཐག་ལ་ཁ་འབད་ཀ་ཉ་སར་

ཌན་གཞན་ཞག་བརན་ཏ་གའ་སང་ནས་འཕངས། ད་ནས་ཁ་སར་ཡང་

ག་ལར་གའ་མདན་ཕགས་ལ་སག ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མ་བཀས་

ཤང་ད་རང་ག་རང་སམ་ཐག་ཕས། ད་ནས་ཁས་ཉ་ཐག་ལད་ཆ་བ་ད་རང་

ག་ལག་པ་གཡས་པ་ནས་ལག་པ་གཡན་མ་ལ་སར་ཞང་། རང་ག་ལག་པ་

གཡས་པ་ར་མཚའ་ནང་བཀ་ཞར་ད་ཉ་མ་ར་མཚའ་ནང་ཐམ་པ་དང་ཉ་

ཐག་ཆ་བ་གསག་ནས་ཡད་པ་ལ་བལས།

“ཁ་ལ་འགར་བ་གཏན་ནས་སང་མ་འདག” ཁས་བཤད། ཡན་

ནའང་ཁའ་ལག་པ་ལ་ཕག་པའ་ཆའ་འགལ་ཤ གས་ལ་བལས་ན། ཚར་ཐབ་

པ་ཞག་ག་ཚད་ཀས་དལ་བར་འག་བ་ལ་བར་སང་།

“ངས་ག་ཁམ་གཉས་མཉམ་ད་ག་མཇག་ལ་བཀགས་ག་ཡན་ལ།

དས་ཁ་མཚན་མར་དལ་ད་གཏང་ག་རད།” ཁས་བཤད། “ཁང་མཚན་མ་

ལ་བཟང་ལ། དས་ན་ང་ཡང་།”

ཤ་གསང་ལ་ཡད་པའ་ཁག་ལ་གཅས་ཕར་ངས་ཅང་ཟད་འགར་

རས་ཌལ་ཕན་ག་ནང་ཁལ་བཏན་ན་ཡག་ག་རད། ཁས་བསམས། ངས་ད་

ཅང་ཟད་ཅག་ནས་བད་ཆག ད་དང་མཉམ་ད་ག་ཁམ་གཉས་བཀགས་

ནས་འདད་ད་འཇག ངས་ད་ལ་ཉ་འད་མ་འདགས་པར་འཇག་དགས་ལ།

ཉ་ནབ་ཀ་མཚམས་འདར་ཁང་ལ་བར་ཆད་མང་བ་མ་བད། ཉ་མ་ནབ་

པའ་དས་ཚད་ན་ཉ་ཚང་མ་ལ་དཀའ་སག་ཆ་བའ་དས་ཤག་རད།

ཁས་རང་ག་ལག་པ་ད་རང་ལ་བསམས་ནས་ཉ་ཐག་ལ་སར་

བསམས་བས། ཁས་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་རང་ཉད་གང་ལད་ལད་ཅག་ཡང་

བ་བས། ཤང་ལ་སས་ནས་ཁ་རང་མདན་ད་འཐན་དགས་པ་ཞག་བས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 73

ནས། ག་ཆང་གས་འཐན་ཤ གས་ཆ་བ་ལན་བཅག ཁ་རང་ལས་མང་བ་

ཞག་ལན་བཅག

ངས་ཇ་ལར་བད་དགས་མན་ད་སབ་ཀ་འདག ཁས་བསམས།

གང་ལར་ཡང་། ཆ་ཤས་འད་སབ་ཀ་འདག ད་ནས་ད། ད་དང་འད་དན་

དགས། ཁ་ན་ཆན་པ་ཞག་རད་ལ་ཟས་མང་པ་དགས། ཁས་ཁ་འབད་

བངས་ནས་བཟང་ཟས་ཟས་མད། ངས་ཉ་ཆ་ཚང་ཞག་ཟས་པ་རད། སང་

ཉན་ངས་ཉ་ཌལ་ཕན་ཟ་ག་ཡན། ཁས་ད་ལ་ ཌ་ར་ཌ་ ཞས་བས། གཅག་

བས་ན་ངས་ད་གཙང་མ་བཟས་མཚམས་ཏག་ཙམ་ཟ་ག་ཡན། འད་ཉ་ཊ་

ན་ལས་ཟ་ཁག་ག་ཡང་ག་རད། ཡན་ན་ཡང་། ད་ནས། གང་ཡན་ཡང་

ལས་ས་བ་ཞག་ཡད་པ་མ་རད།

“ཨ་ཉ། ཁད་ཀས་ཇ་འད་ཚར་རམ།” ཁས་སད་བརབ་ནས་དས།

“ངས་སད་པ་ཚར་ལ། ངའ་ལག་པ་ཡང་ཡག་ག་འདག ང་ལ་ཉན་གཅག་

དང་མཚན་གཅག་ག་ཟས་ཡད། ཨ་ར་ཉ། ག་འད་འཐན་དང་།”

ཁས་དངས་གནས་སད་པ་ཞག་མ་ཚར། གང་ཡན་ཟར་ན། ཉ་

ཐག་ལས་བང་བའ་ཁའ་རབ་ཀ་ན་ཟག་ད་ཕལ་ཆར་ན་ཟག་ལས་བརལ་

ནས་སད་པ་ཞག་ག་ནང་སང་ཟན་འདག ད་ལ་ཁ་ཡད་ཆས་མད། ཡན་

ན་ཡང་། ང་ལ་འད་ལས་སག་ག་ཡང་ཡད་ཀ་རད། ཁས་བསམས། ངའ་

ལག་པ་ལ་ར་ཆང་ཆང་ཞག་ལས་མད་ལ། གཞན་པ་ད་ནས་རངས་པ་ཡང་

ཡལ་ཚར་སང་། ངའ་རང་པ་རམས་བད་མ་ཡན། ད་ན་ཁ་ཟས་ཀ་ཐག་

ནས་ཀང་ང་ཁ་ལས་རལ་ཡད།

ཟ་དག་བའ་ནང་ཉ་མ་ནབ་པ་དང་ནག་ཁང་མགགས་པར་ཡང་

བ་ལར་ད་ན་ནག་ཁང་རད། ཁ་ག་མདན་ག་ཤང་ཟད་པ་ལ་སས་ཞང་།

74 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རང་ག་ཐབ་ཚད་ཀས་ངལ་གས་བརབ། སར་མ་ཐག་མར་འཆར་བའ་གས་

ད་རམས་ཕར་མངན། ཁས་སར་མ་ར་གལ་ག་མང་མ་ཤས་མད་ཁས་ད་

མཐང་ཞང་། གང་མར་གས་ཚང་མ་ཕར་མངན་ར་ཤས་ལ། ཁའ་ཐག་རང་

ག་གགས་པ་ཚང་མ་ཡང་ག་རད།

“ཉ་འད་ཡང་ངའ་གགས་པ་རད།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད།

“ཉ་འད་འད་ཞག་ངས་གཏན་ནས་མཐང་མ་མང་ལ་ག་ཡང་མ་མང་། ཡན་

ན་ཡང་། ངས་ཁ་ཏན་ཏན་གསད་ཀ་ཡན། ང་ཚས་སར་མ་རམས་གསད་

པའ་ཐབས་ཤས་བད་མ་དགས་པ་ད་ལ་ང་དགའ་བ་ཡན།”

ཡད་ལ་སམས་དང་། གལ་སད་ཁ་ག་ཞག་གས་ཉ་མ་ར་ར་ལ་ཟ་

བ་གསད་པའ་ཐབས་ཤས་བད་དགས་ན། ཁས་བསམས། ཟ་བ་ཕར་བས་

འག་ག་རད། ཡན་ན་ཡང་། ཡད་ལ་སམས་དང་། གལ་སད་ཁ་ག་གཅག་

གས་ཉ་མ་ར་ར་ལ་ཉ་མ་གསད་པའ་ཐབས་ཤས་བད་དགས་ན། ང་ཚ་སལ་

བ་བཟང་བ་ཞག་ལ་སས་པ་རད། ཁས་བསམས།

ད་ནས་ཟས་ཁམ་གང་ཡང་མད་པའ་ཉ་སབས་ཆན་འད་ལ་ཁང་

སང་ར་སས། ཉ་འད་ལ་བཟང་བའ་འགད་གདང་དའ་ཁད་ནས་ཉ་འད་

གསད་འདད་ཀ་འདན་པ་ད་ནམ་ཡང་ལད་མ་མང་། ཉ་འདས་མ་ག་ཚད་

ལ་ཟས་སན་ནམ། ཁས་བསམས། ཡན་ནའང་མ་ད་ཚ་ལ་ཁ་ཟ་རའ་བསད་

ནམས་ཡད་དམ། ཡད་མ་རད། ཏན་ཏན་ཡད་མ་རད། ཁའ་ཡ་རབས་ཀ་

སད་པ་དང་རབས་ཆ་བའ་མཚན་མཐང་ལ་བལས་ན། ཁ་ཟ་བའ་བསད་

ནམས་ཅན་ས་ཡང་ཡད་པ་མ་རད།

ངས་དན་དག་འད་ཚ་ཤས་ཀ་མ་འདག ཁས་བསམས། ཡན་

ནའང་། ང་ཚས་ཉ་མ་དང་ཟ་བ་དང་སར་མ་རམས་གསད་མ་དགས་པ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 75

འད་དན་བཟང་བ་ཞག་རད། ར་མཚའ་ངས་ས་བསད་ནས་ང་ཚའ་སན་

ང་མ་རམས་གསད་པ་འད་ཙམ་གས་འདང་ངས་པ་ཞག་རད།

ད་ན། ཁས་བསམས། ངས་ཡན་གཅག་མན་གཅག་འཐན་ལགས་

འད་ལ་བསམས་དགས། ད་ལ་སག་ཕགས་དང་བཟང་ཕགས་གཉས་ཀ་

འདག གལ་སད་ཁས་འབད་བརན་བས་ཚ། གཅག་བས་ན། ངའ་ཉ་ཐག་

མང་པ་ཤར་ནས་ཁ་ཤར་ག་རད། ག་ཁམ་གས་འཐན་པ་ད་རང་གནས་ས་

ཡད་སབས། ག་ཆང་གས་ཁའ་ཡང་མའ་ང་བ་ད་ཤར་ག་རད། ཡང་མའ་

ང་བ་དས་ང་ཚ་གཉས་ཀའ་སག་བསལ་རང་ད་གཏང་མད། ཁས་ད་དང་

རང་ག་མགགས་ཚད་ཆན་པ་ད་ར་ནས་བཀལ་མད་སབས། ད་ན་ངའ་

སང་སབ་ཀ་ཆ་ཞག་རད། དན་དག་གང་འད་ཞག་བང་རང་། ངས་ཏན་

ཏན་ཌལ་ཕན་ག་ནང་ཁལ་འདན་ག་ཡན། དས་ཁ་མ་རལ་བ་བད་ལ། ང་

ལ་སབས་སབས་ཆད་ཁའ་ཅང་ཟད་ཅག་ཟ་ག་ཡན།

ད་ང་ག་མཇག་ལ་སང་ནས་ལས་ཀ་ད་མ་བས་པ་དང་ཐག་གཅད་

ད་མ་བས་པའ་སན་ལ། ངས་ཡང་བསར་ཆ་ཚད་གཅག་ངལ་གས་བས་ནས་

ཁ་ད་དང་བརན་པ་དང་བབ་བརང་ཡན་པ་ད་ཚར་བ་བད་ཀ་ཡན། དའ་ཞར་

ལ། ངས་ཁས་ཇ་ལར་རམ་འགར་སན་པ་དང་། ཁ་ལ་འགར་བ་ཕན་ཡད་མད་

ད་བལ་ག་ཡན། ག་ཁམ་ད་ས་ཐབས་ཡག་པ་ཞག་རད། ཡན་ནའང་། ད་བརན་

པ་བད་པའ་དས་ཚད་ཅག་ལ་སབས་པ་རད། ཁ་ད་དང་ཉ་ཉ་རང་ཞག་རད།

ལགས་ཀ་ད་ཁའ་ཁའ་ཟར་ལ་ཡད་པ་ད་ངས་མཐང་བང་། ཁས་རང་ག་ཁ་ད་

དམ་པར་བསམས་འདག ལགས་ཀའ་ཉས་ཆད་ད་ཚ་གང་ཡང་མ་རད། ཁས་

གཏན་ནས་མ་ཤས་པའ་ཁ་ལ་འཕད་ཡད་པའ་བཀས་ལགས་ཀ་ཉས་ཆད་འད་

ན་ཡངས་ས་རགས་པ་ད་རད། རད་པ། ད་ངལ་གས་བས་དང་། ཁད་ཀ་ལས་

འགན་རས་མ་ད་མ་སབས་བར་ད་ཁ་ལ་ལས་ཀ་བད་ད་ཆགས།

76 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁ་རང་ཆ་ཚད་གཉས་ཡན་བསམས་བསམས་ཞག་ལ་ངལ་གས་བརབ། ད་

ལ་ཟ་བ་ད་ཕ་པ་ལ་མ་གཏགས་ཤར་ག་མད་ལ། ཁ་ལ་ཆ་ཚད་ཏག་ཏག་ཤས་

པའ་ཐབས་ཡད་མ་རད། སས་དབང་ར་ཟང་ཙམ་མ་གཏགས་ཁ་དངས་

གནས་ངལ་གས་ཡང་བད་ཀ་མད། ཁས་ད་ཆ་ཡང་ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་

ད་ཁའ་ཕག་པ་ལ་ཡད་པ་ད་བཟད་བཞན་ཡད། ཡན་ནའང་ཁའ་ལག་པ་

གཡས་པ་ད་ག་མདན་ག་ཟར་ས་ལ་བཞག་ཡད་ལ། དས་ཉ་ལ་སན་པའ་

རལ་ཤ གས་ཆ་ར་ཆ་ར་གཏང་བ་ད་ག་ཆང་རང་ལ་བཅལ་བ་རད།

གལ་སད་ངས་ཉ་ཐག་འད་བསམས་པ་ཡན་ན་ད་ཅ་ཙམ་ག་

ལས་ས་བ་ཞག་ཡན་ནམ། ཁས་བསམས། ཡན་ནའང་ཁའ་གཡ་འཁམ་

ཆང་བ་ཞག་གས་ཀང་ད་གཅད་སད། ངས་ཡན་གཅག་མན་གཅག་ངའ་

གཟགས་པ་ད་ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་འག་ག་འབལ་གདན་བད། ནམ་

ཡན་ཡང་ལག་པ་གཉས་ཀས་ཉ་ཐག་གད་ཆག་ཆག་ག་ག་སག་བད།

“ཡན་ནའང་། ད་དང་ཁད་གཉད་ཡད་པ་མ་རད། རད་པ།”

ཁས་སད་གཟངས་མཐན་པས་བཤད། “ཉ་མ་ཕད་དང་མཚན་གཅག་རད་

ལ། ད་ཡང་བསར་ཉ་མ་གཅག་བཅས་ལ་ཁད་རང་གཉད་ཡད་པ་མ་རད།

ཁད་ཀས་ངས་པར་ད་ཐབས་ཤག་འཚལ་དགས། ད་ནས་ཁ་ཞ་འཇམ་

དང་གཏན་འཇགས་ཡན་ན་ཁད་ཅང་ཟད་གཉད། གལ་སད་ཁད་རང་མ་

གཉད་ན་ཁད་ཀ་མགའ་ནང་གསལ་པ་མད་པ་ཆགས་ཀ་རད།”

ངའ་མགའ་ནང་གསལ་ཆ་འདང་ངས་པ་ཞག་ཡད། ཁས་བསམས།

ཤན་ཏ་གསལ་པ་ཡད། ངའ་སན་ཟ་ཡན་པའ་སར་མ་ད་ཚ་ནང་བཞན་ང་

གསལ་པ་ཡན། ད་དང་ང་ཏན་ཏན་ཉལ་དགས། ཁ་ཚ་ཉལ་ག་རད་ལ། ཟ་བ་

དང་ཉ་མ་ཡང་ཉལ་ག་རད། ཐ་ན་མཚམས་མཚམས་ལ་ཉ་མ་ཁ་ཤས་ཀ་རང་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 77

ལ་རབས་མད་ཅང་ལང་འཇགས་ལབ་མ་ཡན་དས་ར་མཚ་ཡང་ཉལ་ག་རད།

ཡན་ན་ཡང་། གཉད་ར་མ་བརད་ཨང་། ཁས་བསམས། ཁད་རང་རང་ལ་

ད་ལར་བད་ད་ཆགས། ཉ་ཐག་ག་སར་ལ་སབས་བད་དང་ཏན་ཏན་ཡན་

པའ་ཐབས་ཤས་ཤག་འཚལ། ད་ཕར་སངས། ཌལ་ཕན་ཟ་ཆག་ཆག་བས།

གལ་སད་ཁད་རང་གཉད་དགས་ན། ག་ཁམ་ལ་འདད་འཇག་པ་ད་ལ་

ཡད་ཆས་བས་ན་ ཧ་ཅང་ཉན་ཁ་ཆན་པ་རད།

ང་མ་གཉད་པར་བད་ཐབ་མད། ཁས་ཁར་བཤད་བས། ད་ན་

ཆས་ཉན་ཁ་ཆ་བ་ཞག་ཆགས་ཀ་རད།

ཁས་ལག་པ་དང་པས་མ་བཙགས་ནས་ཕར་ག་མཇག་ག་ཕགས་

ས་འག་མག་བཙགས། ཉ་ཐག་ལ་འགལ་ཙམ་ཡང་མ་ཐབས་ཆད་གཟབ་

གཟབ་བས། ཁ་ཡང་གཉད་མ་སད་ཀ་སབས་ཤག་ལ་ཡད་ས་རད། ཁས་

བསམས། ཡན་ནའང་ངས་ཁ་ལ་ངལ་གས་བད་འཇག་འདད་མད། ཁ་ཤ་

ཤ་བར་ད་ཡན་གཅག་མན་གཅག་འཐན་དགས་རད།

ག་མཇག་ལ་སབས་ནས་ཁ་ཁ་བསར། ད་ནས། ཁས་རང་ག་ལག་

པ་གཡན་མས་ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་ད་རང་ག་ཕག་པ་ནས་བཟང་། རང་

ག་ལག་པ་གཡས་པས་ག་ད་ག་ཤ བས་ནས་བཏན། ད་ཆ་སར་མ་རམས་

འད་ཆམས་ཆམས་བད་ལ། ཁས་ཌལ་ཕན་ད་གསལ་པར་མཐང་། ཁས་

རང་ག་ག་དའ་ར་མ་ཁའ་མག་ལ་བཙགས་ནས་ག་མཇག་ག་སགས་

འག་ནས་ཕར་དད། ཁས་རང་ག་རང་པ་ཡ་གཅག་ད་ཉའ་སང་ལ་བཞག

བཤང་ལམ་ནས་འགམ་སའ་འག་བར་ད་མགགས་པར་གཤགས། ཁས་ག་

ས་ལ་བཞག་ནས། ལག་པ་གཡས་པས་ནང་ཁལ་རམས་བཏན། ལག་པས་

བད་ནས་གཙང་མ་བཟས་ཤང་། དབགས་ལང་རམས་བཀག རང་ག་

78 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ལག་པའ་ནང་དའ་གད་པ་ད་ལད་པ་དང་འཇམ་ཤ་ཅན་ད་ཚར། ཁས་ད་

གཤགས་ནས་ཁ་ཕས། དའ་ནང་ལ་འཕར་ཉ་གཉས་འདག ད་ཚ་ན་སས་

པ་དང་མཁགས་པ་རད། ཁས་ད་ཚ་གཅག་ག་འགམ་ལ་གཅག་བཞག་

ས་ཐང་ལ་བཀམས། དབགས་ལང་དང་ནང་ཁལ་རམས་ག་མཇག་ག་སང་

ནས་མཚ་ལ་འཕངས། ད་ཚས་འད་ཆམ་ཆམས་ཤག་ཤ ལ་ད་བཞག་ནས་

ཆའ་ནང་ཐམ་པར་གར། ཉ་ཌལ་ཕན་ད་གང་མ་རད་ལ། ད་ན་སར་མའ་

འད་ཀ་འག་ཤ་མདག་ག་དཀར་ས་ཞག་རད། རད་པས་རང་ག་རང་པ་

གཡན་མ་ད་ཉའ་མག་ལ་བཞག་ནས་ཁའ་པགས་པ་གཞགས་གཅག་ད་

བཤས། ད་ནས་ཁ་བསར་ཏ་གཞགས་གཞན་དའ་པགས་པ་བཤས། ཕགས་

ར་ར་ནས་མག་དང་མཇག་མ་བར་སབས་དས་བཅད།

ཁས་རས་པ་རམས་གའ་ངས་ནས་ཕར་ཤ ད་ད་བཅག་ཅང་། ཆའ་

ནང་ནས་བསར་འཁལ་བད་ཀ་ཡད་མད་ལ་བལས། ཡན་ནའང་ད་ག་

ལར་མར་ཐམ་པའ་འད་ཆང་ཆང་གཅག་ལས་གང་ཡང་མ་འདག ད་ནས་

ཁ་ཁ་ཕར་འཁར་ནས་འཕར་ཉ་གཉས་པ་ད་ཉའ་ཤ་ཁག་ལབ་མ་གཉས་

ཀ་བར་བཅག རང་ག་ག་ད་ག་ཤ བས་ལ་བཅག་ནས་དལ་བའ་ངང་གའ་

མདན་ས་ལ་ཕན། ཉ་ཐག་ག་ལད་ད་ཁའ་རབ་ལ་བཀལ་བས་ཁའ་རབ་

སར་ནས་འདག ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པས་ཉ་ད་འཁར།

ག་མདན་ལ་སབས་མཚམས་ཁས་ཉའ་ཤ་ཁག་ཕད་གཉས་ད་

ཤང་ལབ་སང་བཀམས། འཕར་ཉ་གཉས་དའ་འཁས་ལ་བཞག དའ་རས་ལ་

ཁས་ཉ་ཐག་ད་རང་ག་ཕག་པའ་སང་ག་གནས་གསར་པ་ཞག་ལ་སར་ནས་ཉ་

ཐག་བཟང་། ལག་པ་གཡན་པ་གའ་མདན་ས་ལ་བཞག་ནས་ངལ་གས་བས།

ད་ནས་ཁ་རང་ཕགས་གཅག་ལ་སས་ནས་འཕར་ཉ་ད་ཆའ་ནང་ལ་བཀས་

པ་དང་། རང་ག་ལག་པར་ཕག་པའ་ཆའ་རགས་ཚད་ད་ཚར་བར་བས།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 79

ཉའ་པགས་པ་བཤས་པའ་རན་གས་ཁའ་ལག་པ་འད་ཆམས་ཆམས་བད་

ལ། ཁའ་རང་ག་ལག་པའ་ངས་ས་ཆ་འཕ་བ་ལ་བལས། ཆའ་འཕ་ཤ གས་ད་

ཤགས་ཆང་ང་རད་ལ། ཁས་རང་ག་ལག་པའ་ཟར་ག་ཆང་ག་ཤང་ལབ་ལ་

འཕས་པས། འད་ཅན་ག་ཙག་ཙག་ཅག་མར་ཟགས་ཤང་དལ་བ་བས་ནས་

ག་མཇག་ཏ་དངས།

“ཁ་ཐང་ཆད་བཞན་འདག ཡང་ན། ཁས་ངལ་གས་བད་ཀ་

འདག” རད་པས་བཤད། “ད་ཆ་ང་ལ་ཌལ་ཕན་འད་ཟ་རའ་ག་རམ་ནང་

སད་ཆགས། ངལ་གས་ཅང་ཙམ་ཞག་བས། གཉད་ཅང་ཟད་ཁགས།”

སར་མའ་འག་དང་མཚན་མ་ཤན་ཏ་གང་བའ་སབས་འདར་

ཁས་ཌལ་ཕན་ཉ་ཡ་ཕད་གཅག་ཟས། འཕར་ཉ་གཅག་ག་ནང་ཁལ་བཏན་

ཅང་མག་བཅད་ནས་ཟས།

“བཙས་ནས་ཟས་ན་ཌལ་ཕན་ག་ཉ་ཤ་འད་ཇ་འདའ་ཞམ་པ་ཡད།”

ཁས་བཤད། “ཇ་འདའ་སགས་བ་བའ་ཉ་ཤ་རན་པ་ཞག་རད་ཨང་། ང་ལ་ཚ་

དང་སར་ཏག་མད་པར་ག་གཟངས་ལ་ཡང་བསར་གཏན་ནས་འག་ག་མན།”

གལ་སད་ང་ལ་ཀད་པ་ཞག་ཡད་ན། ངས་ཉན་གང་བར་མཚ་

ཆ་ད་གའ་གདང་ས་ལ་སར་ཞང་སམ་ད་བཅག་ཡད་ཀ་རད་ལ། དས་ཚ་

བཟས་ཡད་ཀ་རད། ཁས་བསམས། ཡན་ནའང་། ད་ནས་ ཕལ་ཆར་ཉ་མ་

མ་ནབ་ཙམ་ག་བར་ད་ངས་ཌལ་ཕན་བཟང་ཡད་མ་རད། ད་དང་འད་ག་

སག་གས་མ་འདང་བ་ཞག་རད། ཡན་ནའང་ངས་ད་ཚང་མ་ཡག་པ་བས་

ནས་བལད་པ་ཡན་ལ་སགས་མར་ཡང་ལངས་ག་མ་འདག

ནམ་མཁའ་ལ་ཤར་ཕགས་ནས་སན་པ་ལངས་ཤང་། ཁས་ང་ཤས་

80 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

པའ་སར་མ་རམས་གཅག་རས་གཅག་མཐད་ཀས་ཡལ་ཚར་འདག ད་ན་

ཁ་རང་སན་པའ་ལང་བ་རང་མ་ཞག་ཏ་ར་བ་དང་ཤན་ཏ་མཚངས། རང་

ལང་བ་ཡང་ཡལ་ཚར་འདག

“ཉ་མ་གསམ་དང་བཞའ་ནང་གནམ་གཤས་སག་ག་ཞག་ཡང་

ག་རད།” ཁས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ད་ནབ་ཡང་ག་མ་རད་ལ་སང་ཉན་

ཡང་ཡང་ག་མ་རད། རད་པ། ཉ་འདས་སགས་བསངས་ནས་ཞ་འཇམ་

ངང་འག་བའ་སབས་གཉད་ཏག་ཙམ་ཡང་བའ་རས་བས་དང་།”

ཁས་ལག་པ་གཡས་པས་ཉ་ཐག་དམ་པར་བཟང་། ད་ནས་ཁའ་

ལད་ཡད་ཚད་ད་ག་མདན་ག་ཤང་ངས་ལ་བཀལ་བ་དང་མཉམ་ད་བར་

ཤ་ཡས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པ་ད་ཡར་བཙར། ད་ནས་ཁས་ཉ་ཐག་ད་

རང་ག་ཕག་པ་ནས་ཅང་དམའ་སར་ཕབ་ཅང་། དའ་སང་རང་ག་ལག་པ་

གཡན་མ་བཞག་ཏ་བརན་པར་བས།

ངའ་ལག་པ་གཡས་པས་ཇ་ཙམ་ལ་རབ་རན་ཡད་པ་ད་ཙམ་

ད་འད་འཛན་ཐབ་ར་རད། ཁས་བསམས། ང་གཉད་པའ་སབས་ལ་དས་

གད་པ་ཡན་ན་ཉ་ཐག་ཤར་པ་དང་མཉམ་ད་ངའ་ལག་པ་གཡན་མས་ང་

གཉད་སད་ར་རད། ད་ལག་པ་གཡས་པ་ལ་སག་བསལ་ཆ་བ་ཡང་ག་

རད། ཡན་ནའང་། ཁ་ཉས་སག་ལ་གམས་ཡད་པ་རད། མ་མཐའ་ཡང་ང་

སར་མ་ཉ་ཤ ་དང་ཡང་ན་ཆ་ཚད་ཕད་ཀ་ཙམ་ལ་གཉད་ན་ཡང་ད་ཡག་པ་

རད། ཁ་མདན་ལ་སས་ནས་ཉ་ཐག་ག་སང་ཁའ་གཟགས་པ་ཡངས་རགས་

བཀམས་ནས་བསད་ཅང་། གཟགས་པའ་ལད་ཡད་ཚད་ལག་པ་གཡས་

པའ་སང་བཀལ་ནས་གཉད་ད་ཡར།

ཁས་སང་ག་རམས་ར་ལམ་མ་རས། དའ་ཚབ་ལ་ཉ་ཌལ་ཕན་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 81

ག་ཁ་ཆན་པ་གཅག་མལ་ལ་བརད་དང་བཅ་ལ་བཀམས་ནས་ཡད་ལ།

སབས་འད་ན་ཁང་ཚའ་གཉན་བསབས་ཀ་དས་ཚད་ཡན་ཅང་། ཁང་ཚ་

བར་སང་ད་མཆངས་ཤང་། བར་སང་ལ་མཆངས་པའ་སབས་ས་ཆའ་ནང་

བཟས་པའ་ཨ་ཁང་ད་རང་ད་ཕར་འཛལ་བ་རས།

ད་ནས་ཁས་རང་ག་གང་གསབ་ཏ་ཉལ་ཁའ་སང་ཉལ་ཡད་པ་

རས་ཤང་། ད་ལ་བང་རང་གང་མ་ཡད་ལ། ཁ་ཤན་ཏ་གང་། ཁའ་ལག་པ་

གཡས་པ་སད་འདག གང་ཡན་ཟར་ན། ཁའ་མག་དས་རང་ག་ལག་པ་

གཡས་པ་སས་མགའ་ཚབ་བས་ཏ་ངལ་གས་བརབ་འདག

དའ་རས་ལ་ཁས་མཚ་འགམ་རང་མ་གསར་མདག་ཅན་ཞག་ར་

ལམ་ར་མག་ཚགས། ཁས་ས་རབ་ཙམ་ལ་མཚ་འགམ་ད་ལ་སང་ག་ཐག་

མ་རམས་མར་བབས་པ་མཐང་། ད་ནས་སང་ག་གཞན་པ་རམས་ཡང་།

མཚ་འགམ་ག་དགང་མའ་གང་རང་དང་ལན་ད་བཏགས་པའ་ག་གཟངས་

ཀ་གདང་སའ་པང་ལབ་ལ་མ་ན་བཞག་ས་ངལ་གས་བས། སང་ག་ད་དང་

མང་བ་ཡང་ག་ཡད་མད་ལ་བལ་ཕར་ཁ་སག་ས་བསད། ཁ་ཤན་ཏ་སད།

ཟ་བ་ཡར་སབས་ནས་ཡན་རང་པ་འགར། ཡན་ནའང་ཁ་གཉད་

ད་ཡར། ཉ་ཡས་སགས་བསངས་ནས་དད་ཅང་། ག་ཆང་ད་སན་པའ་བ་

གའ་ཁད་སག

ཁའ་ལག་པ་གཡས་པའ་ཁ་ཚར་ད་ཁའ་ང་གདང་ལ་ཕག་པའ་

འགལ་འཐན་གཅག་དང་མཉམ་ཁ་གཉད་སད། ཉ་ཐག་ད་ཁའ་ལག་པ་གཡས་

པའ་ནང་བརར་ནས་ཤར་བཞན་འདག ཁ་ལ་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མའ་ཚར་

བ་མད་མད། ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པས་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་བཀག ཉ་

ཐག་ད་ཕར་འཆར་བཞན་འདག མཐའ་མ་ལ་ཁའ་ལག་པ་གཡན་མས་ཉ་ཐག་

82 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རད། ཉ་ཐག་ད་ཕར་འཐན་ནས་སས། ད་ན་ཉ་ཐག་གས་ཁའ་རབ་དང་ལག་པ་

གཡན་མ་ལ་ཚ་བརར་བས་སང་། ཁའ་ལག་པ་གཡན་མས་འཐན་ཤ གས་ཡད་

ཚད་ལན་ག་འདག་ལ་ར་ངན་པ་བཟ་བཞན་འདག ཁ་ཁ་ཕར་འཁར་ནས་

ཉ་ཐག་ག་ཐག་འཁལ་ལ་བལས། ད་ཚ་འཇམ་པའ་ངང་ཤར་བཞན་འདག ད་

ཙམ་ཞག་ལ་ཉ་དས་ར་མཚ་ཆན་པར་བརལ་ནས་ཡར་མཆངས་ཤང་། ལད་

ཆན་པས་མར་ཟགས། ད་ནས་ཁ་ཡང་དང་ཡང་ད་མཆངས། ག་ཆང་ཆས་

མར་མར་འག་ན་ཡང་ཉ་ཐག་ད་ཡང་ད་དང་ཤར་འག་བཞན་འདག རད་པས་

ཤགས་བསད་ནས་ཉ་ཐག་ཆད་ལ་ཁད་ད་འཐན་ཅང་། ཡང་ནས་ཡང་ད་ད་

ཆད་ལ་ཁད་ད་འཐན། ཁས་ཉ་ཐག་ད་ག་མདན་ནང་ངས་ས་མར་འཐན་ཡད་

ལ། ཁའ་གདང་པ་ད་ཌལ་ཕན་ག་ཤ་ལབ་མར་གཏབས་པ་དའ་ནང་ཡད། ཁ་

འགལ་མ་ནས་པར་གར།

འད་ང་ཚས་གང་ལ་སག་པའ་དན་ད་རད། ཁས་བསམས། དས་

ན་ང་ཚས་དན་ད་བད་ད།།

ཁ་ལ་ཉ་ཐག་ལ་རན་པ་སད་ད་འཇག ཁས་བསམས། ཁ་ལ་དའ་

རན་པ་སད་ད་འཇག

ཁས་ཉ་ཡ་མཆངས་ལགས་ད་མ་མཐང་མད། མཚ་བརལ་ནས་

ཡང་བ་དང་མར་ཟགས་སབས་ཀ་ཆའ་བརབས་ས་ཁ་ན་ཐས། ཉ་ཐག་ག་

མགགས་ཚད་དས་ཁའ་ལག་པ་ལ་ར་ཆན་པ་བཟ་བཞན་འདག་མད། འད་

ཡང་ར་ཡན་པ་ན་ཁས་ས་མ་ནས་ཤས་ཡད། ཁས་རང་ག་ས་པགས་མཐག་

ས་དར་ར་བཟ་བ་དང་། ཉ་ཐག་ད་ལག་མཐལ་ལ་མ་འཁལ་བ། མཛབ་མ་

མ་གཅད་པ་བཅས་ཀ་ཐབས་བསན།

གལ་སད་བ་ཆང་འད་ལ་ཡད་ན་ཁས་ཉ་ཐག་འཁལ་མ་འད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 83

རན་པ་བཟ་ག་རད། ཁས་བསམས། རད། བ་ཆང་འད་ལ་ཡད་ན། བ་ཆང་

འད་ལ་ཡད་ན།

ཉ་ཐག་ད་ཕ་རལ་ནས་ཕ་རལ་དང་། ཕ་རལ་ལ་ཤར་མད། ད་ཆ་ད་དལ་བ་

རད་ལ། ཁས་ཉ་ལ་དའ་སར་གཅག་ཚན་ནས་གསག་དགས་པ་ཞག་བཟ་

བཞན་ཡད། ད་ཆ་ཁས་ཤང་ལབ་ནས་མག་ཡར་བཀགས་ཤང་། ཉ་ཤ་ལབ་མ་

ནས་ཀང་ཕར་བཏན། ད་ནས་ཁ་རང་ག་པས་མའ་སང་ལངས། ད་ནས་ཁ་ག་

ལར་རང་ག་རང་པའ་སང་ལངས། ཁས་ཉ་ཐག་གད་ཀ་ཡད་ན་ཡང་། ནམ་

ཡན་ཡང་ག་ལར་གད་ཀ་ཡད། ཁ་རབ་བཤག་བས་ནས་རང་མངས་ཀས་

རང་གས་མཐང་མ་ཐབ་པའ་ཉ་ཐག་འཁལ་མ་རམས་ཚར་བར་བས། ད་དང་

ཉ་ཐག་གང་མཚམས་ཤག་ལས་ཡད་ཅང་། ད་ན་བརར་ཤ ད་བས་པའ་ཉ་

ཐག་གསར་པ་ཡངས་རགས་ཉ་ཡས་ཆའ་ནང་ནས་འཐན་དགས་པ་རད།

རད། ཁས་བསམས། ད་ཆ་ཁ་ཆའ་ནང་ནས་ཐངས་བཅ་གཉས་

ལག་མཆངས་ཟན་ཅང་། རང་ག་རབ་ཀ་ས་མ་རམས་དབགས་ཀས་བཀང་

ཡད། ངས་ཡར་འཐན་མ་ཐབ་པའ་གཏང་རང་ས་ཞག་ལ་ཤ་བའ་ཆད་

མར་འག་ཐབ་ཀ་མ་རད། ཁས་གང་མར་སར་ར་བད་པའ་མག་འཛགས་ཀ་

རད་ལ། ད་ནས་ངས་ཁ་ལ་ལས་ཀ་བད་དགས། ཅ་ཞག་གས་ཁ་ལ་ག་བར་

ད་འད་བད་བཅག་པ་ཡན་ནམ། ད་ན་ཁ་ལགས་དགས་ནས་འ་ཐག་པ་

ཡན་ནམ། ཡང་ན་མཚན་མར་དངས་པ་ཞག་གས་ཁ་ལ་འཇགས་དངངས་

བསངས་པ་ཡན། གཅག་བས་ན་ཁས་ག་བར་ད་སག་སང་ཞག་ཚར་པ་

རད། ཡན་ནའང་། ཁ་ཉ་ལད་པ་དང་སབས་ཆན་ཞག་རད། བལས་ཚད་

ཀས་ཁ་ན་འཇགས་པ་མད་པ་དང་གདང་ཚད་ཅན་ཞག་རད། ཡ་མཚན།

“རད་པ། ཁད་རང་རང་ཉད་འཇགས་པ་མད་པ་དང་གདང་

ཚད་ཆ་ན་ཡག་ག་རད།” ཁས་བཤད། “ཁད་ཀས་ཁ་ཡང་བསར་བཟང་ཡད་

84 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མད་ཁད་ཀས་ཉ་ཐག་ཚར་ལན་མ་ཐབ། འན་ཀང་ཁས་གང་མར་སར་ར་

རག་དགས་པ་རད།”

ད་ཆ་རད་པས་རང་ག་ཕག་པ་དང་ལག་པ་གཡན་མས་ཁ་

འཛན་བཞན་ཡད། ཁས་རང་ག་གདང་བ་ལ་འགས་པའ་ཌལ་ཕན་ག་ཤ་

ད་མར་འདད་ཆད་སར་ནས་ལག་ཁར་གཡས་པས་ཆ་ཡར་བཅས། དས་

ཁ་ལ་སགས་མར་ལངས་བཅག་ནས་སགས་པ་ཤར་ན་སབས་ཉམས་སད་

ཅས་ཁ་སག ཁས་རང་ག་གདང་གཙང་མ་བཟས་རས། གའ་གཞགས་

གཅག་ནས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པ་ད་ཆའ་ནང་ལ་བཀས། ཁས་ལག་པ་

ཚ་ཆའ་ནང་བཞག་ནས་ཉ་མ་མ་ཤར་གང་ག་ཉ་འད་ཐག་མ་ད་ཡང་བ་ལ་

བལས། ཁ་ཧ་ལམ་ཤར་ག་ཕགས་ལ་ཁ་གཏད་འདག ཁས་བསམས། དའ་

དན་ན་ཁ་ཐང་ཆད་པ་རད་ལ་ཁ་ར་མཚའ་ར་ཕགས་དང་བསན་ནས་

འག་ག་ཡད་པ་རད། གང་མར་ཁས་སར་ར་བད་དགས་པ་རད། ད་ནས་ང་

ཚའ་ལས་ཀ་ང་མ་ད་མག་ཚགས་པ་རད།

ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པ་ཆའ་ནང་ད་བཞག་ནས་དས་

ཚད་འདང་ངས་པ་ཞག་སང་བ་རགས་རས། ལག་པ་ཕར་བཏན་ཅང་ད་

ལ་བལས་ནས།

“ད་ན་སག་ག་རང་མ་རད།” ཁས་བཤད། “ཕ་ཁ་ག་གཅག་ལ་ན་

ཟག་ན་གང་ཡང་མ་རད།”

ཁས་ཉ་ཐག་ད་ར་ཁ་སས་པ་རམས་ཀ་ཤ ལ་ལ་མ་ཕག་ཆད་

གཟབ་གཟབ་ཀས་བཟང་ནས། ཁས་རང་ག་ལད་ད་སར་ཤང་། དས་ག་

ཆང་ག་གཞགས་གཞན་ད་ནས་ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མ་མཚའ་

ནང་ལ་འཇག་ཐབ་ག་རད།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 85

“ཁད་ཀས་སང་པ་མད་པའ་དན་ཞག་ག་ཆད་ད་ལས་ཀ་སག་ག་རང་

བས་མ་སང་།” ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མ་ལ་ད་ལར་བཤད། “ཡན་ན་

ཡང་སབས་གཅག་ག་རང་ངས་ཁད་རད་མ་སང་།”

ང་ཅའ་ཕར་ལག་པ་བཟང་པ་གཉས་ཀ་མཉམ་ད་མ་སས་པ་

རད། ཁས་བསམས། གཅག་བས་ན་ངས་གཅག་ད་ལ་སང་བརར་ཡག་པ་

ཞག་མ་སད་པས་ལན་པ་རད། ཡན་ནའང་། ཁ་ལ་སབ་སང་བད་རའ་ག་

སབས་འདང་ངས་པ་ཞག་བང་བ་ད་དཀན་མཆག་གས་མཁན་ག་རད།

མཚན་མའ་སབས་ས་ཁས་སག་ག་རང་བས་མ་སང་། ཁ་ཐངས་གཅག་ཁ་

ན་ལ་རངས་པ་རད། ཁ་ཡང་བསར་རངས་ན་ཉ་ཐག་གས་ཁ་གཅད་ད་

འཇག

ཁས་ཁ་རང་ག་ཀད་པ་དངས་མ་མན་པ་ཤས་ཡད་བསམས་པའ་

སབས་དར་ཌལ་ཕན་ག་ཤ་མང་བ་བལད་དགས་བསམས། ཡན་ནའང་

ངས་བལད་ཐབ་པ་མ་འདག ཁས་ཁར་བཤད་བས། སགས་མར་ལངས་ནས་

སབས་ཤར་བ་བད་པ་ལས་མག་ཡང་མ་ཞག་བས་ན་བཟང་། ངས་གདང་པ་

དའ་ནང་ལ་སང་སབས་ངས་ད་ཟས་པ་ཡན་ན་མ་འཇ་བ་ཤས་ཀ་ཡད། ད་

མ་རལ་བར་ད་ཛ་དག་ག་ཆད་ཉར་ག་ཡན། ཡན་ན་ཡང་། ད་ན་ཟས་བཅད་

ལ་བརན་ནས་སབས་འཚལ་བ་ད་ཧ་ཅང་འཕས་དགས་པ་རད། ཁད་རང་

གན་པ་རད། ཁས་ཁར་བཤད་བས། འཕར་ཉ་གཞན་ད་ཟ་དང་།

འཕར་ཉ་ད་ད་ར་གཙང་མ་དང་ཟ་ཆག་ཆག་བས་ནས་འདག

ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མས་ད་བངས་ཤང་། རས་པ་རམས་གཟབ་

གཟབ་བས་ནས་བལད་ཞར་ཟས། ཉ་ཡ་མཇག་མའ་བར་ད་ཚང་མ་ཟས།

འད་ལ་ཧ་ལམ་ཉ་ཚང་མ་དང་བསར་ན་བཅད་མང་བ་ཡད་རད།

86 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁས་བསམས། མ་མཐའ་ལ་ཡང་ང་ལ་དགས་པའ་སབས་ཀ་རགས་ད་ཡད་

རད། ད་ན་ངས་བད་ཐབ་པ་ད་ཚ་བས་པ་ཡན། ཁས་བསམས། ད་ཁ་ལ་

སར་ར་བད་ད་འཇག་ལ། འཐབ་འཛང་འད་ཡང་ད་འཇག

ཁ་མཚ་ལ་ཞགས་པ་ནས་བརས་ན་ཉ་མ་ཐངས་གསམ་པ་ད་

ཤར་དས། ཉ་ཡས་སར་ར་བད་མག་བཙགས།

ཉ་ཐག་གསག་ཕགས་ལ་བལས་ན། ཉ་ཡས་བསར་བཞན་པ་ད་

ཁས་མཐང་མ་ཐབ་ཅང་། ད་ན་ད་ལར་མཐང་བ་ལ་ཆས་ས་དགས་པ་རད།

ཁས་ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་ཏག་ཙམ་ཉམས་པ་ཞག་ཚར་ཞང་། ཁས་རང་

ག་ལག་པ་གཡས་པས་ད་ལ་ལད་འཇམ་ག་ངང་འཐན་པའ་ཤ གས་ཤག་

སད། ད་ནམ་རན་བཞན་དམ་པར་འདག ཡན་ནའང་། ཁས་ཆད་ལ་ཁད་

ཀ་མཚམས་བར་ད་འཐན་དས་ཉ་ཐག་ཡར་ཡང་མག་བཙགས། ཁས་རང་

ག་ཕག་པ་དང་མག་བ་ད་ཉ་ཐག་འག་ནས་བཏན་ནས་ཉ་ཐག་ད་ལད་

འཇམ་དང་བསད་མར་ནང་ད་འཐན་མག་བཙགས། ཁས་རང་ག་ལག་པ་

གཉས་ཆ་ཡས་འཁར་མས་འཁར་ག་རམ་པར་སད་ནས། གཟགས་པ་དང་

རང་ཤ གས་སལ་ནས་རང་ག་ཐབ་ཚད་ཀས་འཐན་པའ་འབད་བརན་བས།

ཁའ་རང་པ་དང་ཕག་པ་བགས་པ་ད་དག་ཡམ་འཁར་ག་འཐན་པ་དའ་

གཞ་རན་བས་འདག

“འད་སར་ར་ཆན་པ་གཅག་རད།” ཁས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་

ཁས་སར་ར་བད་ཀ་འདག”

ད་ནས་ཉ་ཐག་ད་ཡར་མ་ཡང་བ་འདག་ལ། ཉ་འད་འག་ཁས་

ཉ་ཐག་ལས་ཆ་ཡ་ཐགས་རམས་མཆངས་པར་གར་པ་ད་མ་མཐང་བར་

བཟང་ནས་བསད། ད་ནས་ཉ་ཐག་ཕ་ལ་ཤར་མག་བཙགས། རད་པས་པས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 87

མ་ས་ལ་བཙགས། ཁས་མ་འདད་བཞན་ད་ཉ་ཐག་ད་ཆ་གཏང་ནག་ག་

ནང་ཕར་ཤར་ད་བཅག

“ཁས་ཁའ་སར་ར་ཡ་ཐག་རང་བའ་ཆ་ད་བད་ཀ་འདག” ཁས་

བཤད། ངས་ཐབ་ཚད་ཀས་ཁ་འཛན་དགས། ཁས་བསམས། འཐན་ཤ གས་

ཀས་ཐངས་མ་ར་ར་བཞན་ཁའ་སར་ར་ཇ་ཆང་ལ་གཏང་ག་རད། གཅག་

བས་ན་ཆ་ཚད་གཅག་ག་ནང་ཚན་ལ་ངས་ཁ་མཐང་ག་རད། ད་ངས་ཏན་

ཏན་ཁ་ཡད་ཁག་པ་ཞག་བད་ལ། ད་ནས་ངས་ཁ་ངས་པར་ད་གསད།

ཡན་ན་ཡང་། ཉ་ཡས་མ་མཐད་ནས་སར་བ་དལ་བར་བས། ཆ་

ཚད་གཉས་ཀ་རས་ལ་རད་པ་རལ་ནག་གས་རན་པ་ཆགས་ཤང་། ཁའ་

རས་པའ་རང་ནས་ཐང་ཆད་འདག ཡན་ན་ཡང་། ད་ཆ་སར་ར་ད་ཆས་

ཇ་ཆང་ལ་སང་ཞང་། ཉ་ཐག་ག་གསག་ཕགས་ལ་བལས་ན་ཉ་ད་རལ་བའ་

ཞར་ལ་མ་མཐད་ནས་ཡར་ཡང་ག་ཡད་པ་ཤད་ཐབ་པ་འདག

ཆ་ཚད་གཅག་ག་རང་ལ་རད་པའ་མག་གས་རབ་རབ་ཅག་མཐང་

ཞང་། རལ་ནག་གས་ཁའ་མག་ཚ་ཁ་ཅན་ད་བཟས་པ་དང་། ཁའ་ཐད་པ་དང་

མག་ག་སང་ག་ར་ཁ་རམས་ཚ་ཁ་ཅན་ད་བཟས། ཁ་རབ་རབ་མཐང་བ་ལ་

མ་སག ཉ་ཐག་འཐན་པའ་འཚབ་ཤ་འདའ་ནང་རབ་རབ་མཐང་བ་ད་སར་

བཏང་ཞག་རད། ད་ལས། ཐངས་གཉས་ལ་ཁ་མག་ཡམ་འཁར་ཞང་དན་པ་མ་

གསལ་བ་ཞག་ཡང་། དས་ཁ་ལ་སམས་ཁལ་བསངས།

“ངས་རང་ཉད་བསས་ནས་ཉ་འད་འད་ཞག་ག་ཐག་ཤ་མ་རང་།”

ཁས་བཤད། “ད་ཆ་ང་ལ་ཁ་འད་ལར་སང་ར་པ་ཞག་ག་ངང་ཡང་གན་ཡད་

ལ། དཀན་མཆག་གས་འད་མཐའ་འཁལ་བའ་རགས་གས་ཤག ངས་ཡབ་

ཆན་བཅ་དང་ཡམ་ཆན་བཅ་ཡ་སན་ལམ་བར་ཚར་འདན་ངས་ཡན།

88 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཡན་ན་ཡང་ངས་ད་ལ་ད་ཚ་འདན་མ་ཐབ།”

ངས་ད་བཏན་ཚར་པའ་དགངས་བཞས་གནང་རགས། ཁས་

བསམས། ངས་རས་ལ་ད་ཚ་འདན་ག་ཡན།

མཚམས་ད་ལ་ཁའ་ལག་པ་གཉས་ཀས་བཟང་བའ་ཉ་ཐག་གས་

ག་བར་ག་བརབ་གསག་ཅག་བས། ད་ན་ལད་ཅང་མཁགས་ལ་རབ་པ་

ཞག་ཏ་ཚར།

ཁས་ལགས་ཀའ་ལགས་སད་ལ་ས་ར་རང་མས་གཞ་གན་འདག

ཁས་བསམས། ད་ན་ཡང་ངས་པ་ཞག་རད། ཁས་ད་བད་དགས་བང་བ་

རད། ཡན་ན་ཡང་དས་གཅག་བས་ན་ཁ་མཆངས་འཇག་ག་རད། ད་

ལ་ངས་ཁ་མ་མཐད་ནས་སར་བ་བརབ་བཅག་ན་འདད། རང་ལན་ཕར་

མཆངས་ར་ད་ཁ་ལ་དགས་ངས་ཤག་རད། ཡན་ན་ཡང་། ཐངས་ར་རའ་

རས་ལ་ལགས་ཀ་བསན་པའ་ར་ཁ་ཇ་ཆར་འག་ཞང་། ད་ནས་ཁས་ལགས་

ཀ་གཡགས་ཐབ།

“ཨ་ཉ། མ་མཆངས་དང་། ཁས་བཤད། “མ་མཆངས།”

ཉ་ཡས་ལགས་སད་ལ་ཐངས་ཁ་ཤས་ཀས་མང་བ་གཞས་ཤང་།

ཐངས་ར་ར་ལ་རད་པས་མག་གཡགས་ཤང་ཉ་ཐག་ཅང་ཙམ་ར་གད།

ངས་ཁའ་ན་ཟག་ད་གང་ན་ཡད་པ་དར་འཇག་དགས། ཁས་

བསམས། ངའ་ད་གང་ཡང་བད་ཀ་མ་རད། ངའ་ད་ངས་སམ་ཐབ། ཡན་

ན་ཡང་ཁའ་ན་ཟག་གས་ཁ་སན་པ་བཟ་ག་རད།

ཅང་ཙམ་འགར་ནས་ཉ་ཡས་ལགས་སད་ལ་རག་པ་མཚམས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 89

བཞག ཡང་བསར་ག་ལར་སར་བ་བད་པའ་མག་བཙགས། རད་པས་ད་

ན་ཉ་ཐག་ད་མ་མཐད་ནས་ཚར་འཐན་ག་ཡད། ཡན་ན་ཡང་། ཡང་བསར་

ཁ་མག་ཡམ་འཁར་བ་ཞག་ཚར། ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡན་མས་ར་མཚ་

ནས་ཆ་བངས་ནས་རང་ག་མག་ལ་བགས། ད་ནས་ཆ་རང་ག་ས་དང་ས་

རབ་ལ་བགས་ཤང་བགས།

“ང་ལ་ད་ལ་རངས་པ་གང་ཡང་མད།” ཁས་བཤད། “ཁ་མགགས་

པར་ཡར་ཡང་ག་རད་ལ། ང་འད་མཐར་འཁལ་བ་བད། ཁད་ཀས་མཐར་

འཁལ་དགས། དའ་སར་ལ་སད་ཆ་ཡང་མ་བཤད།”

ཁ་ག་གདང་ལ་པས་མ་སས་ནས་བསད། སད་ཅག་ག་རང་ལ་ཁའ་

རབ་ནས་ཉ་ཐག་ད་ཡང་བསར་ཤར། ཁ་ཕར་སང་ནས་སར་ར་བད་པའ་

སབས་འད་ལ་ངས་ངལ་གས་བད་ཀ་ཡན་ལ། ད་ནས་ཁ་ཚར་ཡང་དས་ང་

ཡར་ལངས་ཏ་ཁའ་ཐག་ལས་ཀ་བད་ཀ་ཡན། ཁས་ཐག་གཅད་བས།

ག་མདན་ནས་ངལ་གས་བད་པ་འད་ན་ཧ་ཅང་ག་འདད་རམ་

ཆན་པ་ཞག་རད། ཉ་ཐག་གང་ཡང་ཚར་མ་བངས་པར་ཉ་རང་གས་སར་

བ་གཅག་བད་ད་འཇག ཡན་ན་ཡང་། འཐན་ཤ གས་ཀས་ཉ་ད་ག་ཆང་

ག་ཕགས་ལ་ཚར་ཡང་བ་བསན་དས་རད་པ་རང་ག་རང་པའ་ཐག་ཡར་

ལངས། འཁར་ཞང་འགལ་ནས་འཐན་མག་བཙགས་ལ། ཉས་དངས་པའ་

ཉ་ཐག་ཚང་མ་ནང་ད་བངས།

ང་ད་བར་ད་ཐང་ཆད་མ་མང་བ་ཞག་ཐང་ཆད་འདག ཁས་

བསམས། ད་ན་ར་མཚའ་ཚང་རང་ལངས་བཞན་འདག འན་ཀང་། ད་

ན་ཁ་ངའ་མཉམ་ད་འཁར་ར་ལ་ཕན་པ་ཞག་རད། ད་ང་ལ་ཤན་ཏ་མཁ།

90 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཁ་སར་ཐངས་རས་མའ་སབས་ཕར་འག་དས་ངས་ངལ་གས་བད་ཀ་

ཡན།” ཁས་བཤད། “ངས་ཧ་ཅང་བཟང་བ་ཚར། ད་ནས་ཐངས་གཉས་

དང་གསམ་ག་ནང་ཚན་ལ་ང་ལ་ཁ་ཐབ་ཀ་རད།”

ཉ་ཡས་ཁ་བསར་བ་ཚར་སབས། ཉ་ཐག་ག་འཐན་ཤ གས་ཀས་

ཁ་ག་ཆང་ག་གདང་སར་བརབས་ཤང་། ཁའ་ར་ཞ་ད་མག་ལག་ལ་སབས་

འདག

ཁད་ཀས་ལས་ཀ་བས་དང་། ཉ། ཁས་བསམས། ཁད་ཀས་ཁ་ལ་

བསར་དས་ངས་ཁད་ལན་ག་ཡན།

ར་མཚ་ད་དཔག་ཚད་ཀས་རས་འདག ཡན་ན་ཡང་གནམ་

གཤས་དང་མཐན་པའ་རང་ལང་ལ། ཁམ་ལ་ལག་ཆད་ཁ་ལ་རང་ད་

དགས་ངས་པ་ཞག་རད།

“ངས་ལ་དང་ནབ་ལ་ཁ་བསར་ཙམ་བད་ཀ་ཡན།” ཁས་བཤད།

“ར་མཚའ་ནང་ཕ་ཁ་ག་ཞག་བར་མང་མད་ལ། ར་མཚ་ན་མཚ་གང་རང་

མ་ཞག་རད།”

ཁས་ཉ་ཐག་མར་མཐང་དས་ན་སར་ར་ཐངས་གསམ་པ་ད་རད།

ཁས་ཐག་མར་གབ་མ་ནག་པ་ཞག་ལར་མཐང་ཞང་། ད་ག་ཆང་

ག་འག་ནས་ཐན་ཚར་ར་ལ་དས་ཚད་རང་པ་འགར། ཁ་འདའ་རང་ཚད་

ལ་ཡད་ཆས་མ་ཐབ་པར་གར།

“མ་རད།” ཁས་བཤད། “ཁ་ད་ཙམ་གས་ཆན་པ་ཞག་ཡན་མ་སད།”

རད་པ་དང་ར་མཚ། 91

ཡན་ནའང་། ཁ་ད་ཙམ་ཞག་ཆ་ཞང་། སར་ར་འདའ་མཐའ་མ་ལ་ཁ་གམ་

པ་སམ་ཅའ་ཕ་རལ་ནས་ར་མཚའ་ཁ་ལ་ཐན། མ་འདས་ཁའ་མཇག་མ་ད་

ཆའ་ཕ་རལ་ད་ཡད་པ་མཐང་། ད་ན་ཟར་བ་རང་མ་ཞག་ལས་མཐ་ལ། མ་

མན་མདག་ས་བ་ཞག་ཆ་ས་ནག་ག་སང་ལ་འདག ཉ་ད་ར་མཚའ་ངས་

ཀ་གཤམ་དར་རལ་རམ་བཞན། མཇག་མ་ད་ཕར་གཡགས་ཤང་། རད་

པས་ཁ་ལ་བརན་པའ་མ་མན་མདག་ག་ཁ་ཐག་ཆན་པ་དག་མཐང་ཐབ་

ཀ་འདག ཁའ་ཟ་བའ་གཤག་པ་མར་ཉལ་ཞང་། ཁའ་ཟར་ག་གཤག་པ་

གཉས་ར་ཆར་བཀལ་ནས་འདག

སར་ར་འདའ་སབས་ལ་རད་པས་ཉ་འདའ་མག་དང་འཇབ་ཉ་

གཉས་ཀས་ཁའ་མཐའ་ལ་སར་ཏ་རལ་རག་པ་མཐང་ཐབ། མཚམས་རར་

ད་ཚ་ཁ་ལ་འབར་ཏ་སད་ཅང་། མཚམས་མཚམས་ལ་ཁ་བལ་ནས་འག

མཚམས་མཚམས་ལ་ཁའ་གབ་མའ་ནང་ལས་ས་པར་རལ་རག ཁ་ཚ་ར་ར་

བཞན་ཁ་གསམ་ལས་རང་བ་འདག ཁང་ཚ་རལ་མགགས་པར་རག་སབས་

ཁང་ཚའ་གཟགས་པ་ཡད་ཚད་སལ་ནས་མཚ་སལ་ཨལ་ལར་འདག

ད་ན་རད་པ་ལ་རལ་ནག་ཐན་ག་འདག ད་ཡང་ཉ་མའ་འད་དང་

ད་མན་ག་གཞན་ཞག་ནས་རད། ཉ་ཡས་ཞ་འཇམ་ག་སར་ར་བད་ཐངས་ར་

ལ་ཁས་ཉ་ཐག་ཚར་ལན་གན་ཡད། སར་ར་བད་ཐངས་བསར་མ་གཉས་ཀ་

ནང་ད་མདང་བསན་པའ་ག་སབས་ཡང་ག་ཡད་པ་ཁ་ལ་ཏན་ཏན་འདག

ཡན་ནའང་། ངས་ཁ་ཐག་ཉ་བ་ནས་ཉ་བ། ཉ་བ་ལ་ལན་དགས།

ཁས་བསམས། ངས་ཏན་ཏན་མག་ལ་རག་རས་བད་མ་རང་། ངས་སང་ལ་

ཕག་པ་བད་དགས།

“རད་པ། ལད་ལད་དང་མཁགས་པ་བས་ཨ།” ཁས་བཤད།

92 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

སར་ར་རས་མ་ད་ལ་ཉ་ཡ་རབ་ད་ཕར་ཐན་མད། ཁ་ག་ཆང་དང་ཅང་ཐག་

རང་ས་ན་འདག སར་ར་དའ་རས་མ་ལ་ཁ་ད་དང་ཡང་ཐག་ཅང་རང་ས་

ལ་འདག་མད། ཁ་ཆ་ལས་ཕར་ཐན་ཚད་མཐ་ར་སང་འདག རད་པ་ལ་

ཡང་ཁས་ཉ་ཐག་ཅང་མང་བ་ཞག་ཚར་ལན་ཐབ་པ་ཡན་ན། ཁ་འཁས་

ལ་ལན་ཐབ་པའ་གདང་ཚད་སབས།

ཆས་ས་མ་ཞག་ནས་ཁས་རང་ག་མདང་ད་ག་སག་བས་ཟན་

ཡད་ལ། དའ་ཉ་ཐག་ཡང་མ་ད་ས་བ་གར་མ་ཞག་ག་ནང་ད་ཡད་ཅང་།

དའ་ས་ད་ག་ཆང་ག་ཕར་བ་ལ་བཏགས་ཡད།

ཉ་ད་ཁའ་སར་ར་འད་ལ་ནང་ཕགས་ས་ཞ་འཇམ་དང་མཛས་

པའ་ངང་ཡང་གན་འདག་ལ། ཁའ་ག་ལགས་པའ་མཇག་མ་ཁ་ན་འགལ་ག་

འདག རད་པས་ཁ་རང་ག་ཐག་ཉ་སར་ལན་ཆད་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་འཐན།

སད་ཅག་ག་ཡན་ལ་ཉ་ད་ཁའ་གཞགས་གཅག་ལ་ཅང་ཙམ་ཁ་བསར་ཞང་།

ད་ནས་ཁ་རང་དང་མར་བསངས་ཏ་སར་ར་གཞན་ཞག་ག་མག་བཙགས།

“ངས་ཁ་འགལ་བཅག་པ་རད།” རད་པས་བཤད། “དས་ན། ངས་

ཁ་འགལ་བཅག་པ་རད།”

ད་ཆ་ཁ་བསར་ད་མག་ཡམ་འཁར། ཡན་ནའང་། ཁས་ཤ གས་

ཡད་ཚད་ཀས་ཉ་ཆན་འད་བཟང་ནས་བསད། ངས་ཁ་འགལ་བཅག་པ་

རད། ཁས་བསམས། གཅག་བས་ན། ཐངས་འདར་ངས་ཁ་ལན་ཐབ་ཀ་

རད། འཐན་ཞག ལག་པ་གཉས། ཁས་བསམས། བཟང་ལ་སད། རང་པ་

གཉས། ངའ་ཆད་ད་མཐར་འཁལ་བ་བས་དང་། མག ངའ་ཆད་ད་མཐར་

འཁལ་བ་བས་དང་། ཁད་གཏན་ནས་སང་མད། ཐངས་འདར་ངས་ཁ་ཚར་

འཐན་ག་ཡན།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 93

ཡན་ན་ཡང་། ཁས་རང་ག་ཤ གས་ཡད་ཚད་བཀལ་ནས་ཉ་འད་འཁས་

ལ་མ་བངས་བར་ད་ཆས་ལགས་པར་ཡང་མད། ཉ་ཡས་རང་ག་ཤ གས་

ཡད་ཚད་ཀས་འཐན་ཞང་། ར་བསད་ད་འཐན། ད་ནས་རང་ཉད་དང་མ་

བཟས་ཏ་ཕར་རལ་བརབ་ནས་སང་།

“ཨ་ ཉ།” རད་པས་བཤད། “ཨ་ ཉ། གང་ལར་ཡང་ཁད་རང་ཤ་

དགས་པ་རད། ཁད་ཀས་ང་ཡང་གསད་དགས་སམ།”

ད་ལར་བས་ནས་གབ་འབས་གང་ཡང་མ་ཐན་པ་རད། ཁས་

བསམས། ཁའ་ཁ་ན་སད་ཆ་བཤད་ར་ལ་ཤན་ཏ་སམ་ནས་ཡད་མད་ད་ལ་ཁ་

ཆ་ལ་སབ་ཐབ་པ་མ་འདག ཐངས་འདར་ངས་ཁ་ཏན་ཏན་འཁས་ལ་ལན་

དགས། ཁས་བསམས། ང་ན་སར་བ་ཆས་མང་བ་ཞག་ལ་མ་བཟང་། བཟང་།

ཁད་བཟང་། ཁས་ཁར་བཤད་བས། ཁད་ནམ་ནམ་ཚ་ཚ་ལ་བཟང་།

ཐངས་རས་མ་ད་ལ། ཁ་ཐབ་གབས་བས་མད། ཡང་བསར་ཉ་

ཡས་རང་ཉད་དང་མ་བཟས་ཏ་ག་ལར་ཕར་རལ་བརབ་ནས་སང་།

ཨ་ ཉ། ཁད་ཀས་ང་གསད་ཀ་འདག རད་པས་བསམས། ཡན་ནའང་

ཁད་ལ་ད་ལར་བད་པའ་ཐབ་ཐང་ཡད་པ་རད། ཨ་ སན་མཆད་ལགས། ངས་

ཁད་ལས་ལག་པའ་དངས་པ་རབས་ཆན་ཞག་དང་། མཛས་པ་ཞག ཞ་བ་ཞག

བདན་པ་ཞག་གཏན་ནས་མཐང་མ་མང་། རད་པས་བསམས། ཡར་ཤག་ལ་ང་

སད་དང་། ང་ལ་ སས་ས་བསད་པ་ལ་ཁད་པར་མ་འདག

ད་ཁད་ཀ་མགའ་ནང་མག་རག་ཐབས་ཡང་གན་འདག ཁས་

བསམས། ཁད་ཀས་ཏན་ཏན་ཁད་ཀ་མག་གསལ་པ་བད་དགས། མག་

གསལ་པར་སད་ལ། ཕ་ཁ་ག་བཞན་སག་འཁར་སངས་ཤས་པར་གས།

94 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཡང་ན། ཉ་བཞན། ཁས་བསམས།

“གསལ་པ་བས་དང་། མག།” ཁས་རང་གས་ཀང་ག་དཀའ་བའ་

གདངས་ཤག་གས་བཤད། “གསལ་པ་བས།”

ཐངས་གཉས་ལས་མང་བ་ཞག་ལ་སར་ར་ད་གཅག་པ་རད།

ངས་མ་ཤས། རད་པས་བསམས། ཐངས་ར་ར་ལ་ཁས་ཁང་རང་

ཉད་འག་ག་འདག་བསམས་བསམས་ཀ་ཚར་བ་ཞག་ག་མཚམས་ལ་སབས་

འདག ངས་མ་ཤས། ཡན་ན་ཡང་། ངས་ཡང་བསར་ཚད་ལ་བད་ཀ་ཡན།

ཁས་ཡང་བསར་ཚད་ལ་ཞག་བས། ཁས་ཉ་ཁ་བསར་བའ་སབས་

དར་ཁས་རང་ཉད་འག་ག་ཡད་པའ་ཚར་བ་ཞག་སབས། ཉ་ཡས་ཁ་རང་

རང་འཇགས་ཁ་བསར་ཏ་མཇག་མ་ལགས་པ་ད་བར་སང་ནས་གཡགས་

བཞན་ཡང་བསར་ག་ལར་རལ་ནས་སང་།

ངས་ཡང་བསར་ཚད་ལ་བད་ཀ་ཡན། རད་པས་ཁས་ལན་བས།

ཡན་ན་ཡང་ཁའ་ལག་པ་རམས་རལ་ནག་གས་བརས་ནས་འདག ཁས་

རབ་རབ་ཙམ་ཞག་ལས་མཐང་མ་ཐབ།

ཁས་ཡང་བསར་ཚད་ལ་བས། ད་ན་རང་འཇགས་རད། ད་ནས།

ཁས་མག་མ་བཙགས་གང་ནས་ཁང་འག་ག་ཡད་པ་ཞག་བསམས་ཤང་

ཚར། ངས་ཡང་བསར་ཚད་ལ་ཞག་བད་ཀ་ཡན།

ཁས་ན་ཟག་ཡད་ཚད་སམ་ནས་ཤ གས་ལག་མ་རམས་བཀལ།

སན་ནས་ཡལ་ཟན་པའ་ང་རལ་སམ། ཁས་ད་རམས་ཉ་ཡ་ན་ཟག་ཐག་

དངས། ཉ་ད་ཁའ་ཕགས་ལ་ཚར་སབས། ཁའ་འཁས་དར་གཟ་བརད་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 95

ཀ་ངང་ནས་རལ་བརབ། ཁའ་མཆ་ཏ་དས་ག་ཆང་ག་ཤང་ལབ་ལ་ཐག་

གབས་བད། ག་ཆང་ལས་བརལ་མག་བཙགས། རང་པ། ཟབ་པ། ར་ཆན་པ།

དངལ་མདག མ་མན་མདག་ག་ཁ་ཐག་བརན་པ། ར་མཚའ་ནང་རགས་

ར་མད་པ་ཞག་རད།

རད་པས་ཉ་ཐག་གད། དའ་ཐག་རང་པས་མནན། རང་ག་ཐབ་

ཚད་ཀ་ཉ་མདང་མཐན་པར་བཀགས། ཤགས་ཡད་ཚད་ཀས་ཉ་མདང་

མར་འཕངས། རང་གས་ད་ལ་རང་བཀག་པའ་ཤ གས་ལས་མང་བ་ཞག་

བཀལ། མའ་བང་ཁ་ཡ་ཐད་ཀར་ཡར་ལངས་པའ་ཉ་ཡ་རབས་ཆན་ག་

བང་ཁའ་གཤག་པའ་རབ་ད་མ་ཐག་ལ་འཕངས། ཁས་ལགས་ད་ནང་ད་

འཛལ་བ་ཚར། ཁ་དའ་ཐག་སས། ནང་ད་མང་བ་འཛལ་ཕར་ད་དད། ད་

ནས་ཁའ་ལད་ཡད་ཚད་དའ་སང་བཀལ་ནས་དད།

ད་ནས་ཉ་ད་གསན་པར་སབས། ཁའ་འཆ་བ་ད་ཁའ་ནང་ལ་

འདག ཆའ་ནང་ནས་ཡར་མཐན་པར་བསངས། ཁའ་རབས་ཆན་ག་རང་

ཚད་དང་ཞང་ཁ། ཁའ་སབས་ཤ གས། ཁའ་མཛས་སག་རམས་སན་བཞན་

འདག ཁ་ན་ག་ཆང་ནང་ག་རད་པའ་སང་ག་ནམ་མཁའ་ལ་བཏགས་པ་དང་

མཚངས། ད་ནས་ཆའ་ནང་ལ་མར་ཟགས། ཆ་ལ་བརབས་པ་དང་མཉམ་ད་

ཆའ་ཟགས་མ་རམས་ག་ཆང་ག་ཁན་ཡངས་དང་རད་པའ་སང་སར།

རད་པ་མག་ཡམ་འཁར་ཞང་ན་ཟག་ལངས། ཁས་ལགས་པར་

མཐང་མ་ཐབ། ཡན་ནའང་ཁས་ཉ་མདང་ག་ཐག་པ་བསངས་ཤང་ལག་པ་

བསར་ནས་ག་ལར་གད། ཁས་མཐང་ཐབ་པའ་སབས་དར་ཉ་དས་ལག་རབ་

ལག་ནས་རང་ག་དངལ་མདག་ག་གད་པ་ཡར་བསན་ཡད་པ་མཐང་། མདང་

ག་ཡ་བ་ད་ཉ་ཡ་ཕག་པའ་ཟར་ནས་ཕར་ཐན་ཡད་ལ། ཁའ་སང་ནས་ཐན་པའ་

96 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁག་ག་དམར་མདག་གས་ར་མཚའ་མདག་བསར་བཞན་འདག ཐག་མར་ད་

ན་ཆ་སན་མའ་ནང་ད་མཚ་ཞབས་ཀ་བ་མའ་མཐལ་ཞག་དང་མཚངས་པར་

མདག་ནག་ལ། མལ་ལ་གཅག་ག་གཏང་ད་སང་འདག ད་ནས་སན་བཞན་

བཀལ་ནས་སང་། ཉ་ད་དངལ་མདག་ལན་ཅང་གཡ་འགལ་བལ། ར་མཚའ་ར་

རབས་དང་འགགས་ནས་ཆ་ཁར་གཡངས་འདག

རད་པས་རང་ལ་ཡད་པའ་མག་ཤས་གསལ་ལ་མ་གསལ་བ་དས་

ཞབ་ལ་ཐང་ཐང་ཞག་བས། ད་ནས་ཁས་གའ་ཕར་བའ་མཐའ་སར་ལ་ཉ་མདང་

ག་ཉ་ཐག་ལ་སར་བ་གཉས་བས་ཏ་དཀས། ཁའ་མག་ལག་པའ་ཐག་སས།

“ངའ་མག་དངས་མར་ཉར་དང་།” ཁ་ག་མདན་ག་ཤང་ལབ་ལ་

སས་ནས་བཤད། “ང་ཐང་ཆད་པའ་རད་པ་ཞག་ཡན། ཡན་ན་ཡང་། ངས་

ངའ་སན་ད་གར་པའ་ཉ་འད་བསད་པ་རད། ད་ངས་གཡག་ལས་རམས་

བད་དགས།”

ད་ངས་ཁ་གཞགས་གཅག་ལ་འདགས་རའ་ཨ་ལང་དང་། ཐག་

པ་ག་སག་བད་དགས། ཁས་བསམས། མཐའ་ན་ང་ཚ་མ་གཉས་ཡད་ན།

ད་ནས་ཁ་ནང་ད་འདན་ཕར་ཆ་མ་ནང་ད་བཅས་རས། ཆ་མ་ཕར་འདན་

ཆག་ནའང་། ག་ཆང་འདས་ཁ་གཏན་ནས་འགགས་ཐབ་ཀ་མ་རད། ངས་

ཚང་མ་ག་སག་བད་དགས། ད་ནས་ཁ་ཚར་དངས་ཏ། ཡག་པ་བས་ནས་

འདགས་དགས། ད་ནས་གའ་དར་ཤང་བསངས་ནས་ཁམ་ལ་ལག་འག

ཉ་ད་ཁའ་ཉ་འཁས་ལ་ལན་ཕར་ཁས་ཚར་འཐན་པའ་མག་བཙགས། ད་

ལར་བས་ན་ཁས་ཉ་འདའ་དབགས་ལང་ལས་ཐག་པ་བརས་ནས་ཁའ་

ནང་ནས་བཏན་ཏ། ཉའ་མག་ད་གའ་གདང་ས་ལ་བསམས་ཆག་ག་རད།

ངས་ཁ་ལ་བལས་ན་འདད། ཁས་བསམས། ཁ་ལ་རག་ཅང་ཚར་བར་བས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 97

ན་འདད། ཁ་ན་ངའ་བསད་ནམས་ཀ་ར་རས་རད། ཁས་བསམས། འན་

ཀང་། ད་ན་ངས་ཁ་ཚར་ན་འདད་པའ་ར་མཚན་ད་མ་རད། ངས་ཉ་མདང་

ག་ཡ་བ་ལ་ཐངས་གཉས་པ་མནན་པའ་སབས་ད་ལ། ངས་བལས་ན། ངས་

ཁའ་སང་ཚར་བང་། ཁས་བསམས། ད་ཁ་ཚར་ལངས་ལ་ཁགས། ཁ་ག་ཆང་

ལ་འདགས་སད། ཨ་ལང་ཞག་ཁའ་མཇག་མ་ལ་བསན། གཞན་གཅག་

གས་སད་ནས་ཁགས་ལ། ཁ་ག་ཆང་ལ་ཚར་ཡན་ཆགས།

“རད་པ། ལས་ཀ་ལ་ཞགས།” ཁས་བཤད། ཁས་ཆ་ཅང་ཙམ་ཞག་འཐང་།

“འཐབ་འཁག་ཚར་བའ་རས་ལ་གཡག་ལས་མང་བ་བད་ར་བསད་འདག”

ཁས་ནམ་མཁའ་ལ་ཡར་བལས་ཤང་ད་ནས་ཁའ་ཉ་ལ་བལས།

ཁས་ཉ་མ་ལ་གཟབ་ནན་གས་བལས། ད་ཉ་མའ་གང་ལས་ལག་ཅག་མ་

རད། ཁས་བསམས། ཚང་རང་ལངས་བཞན་འདག ཉ་ཐག་རམས་ལ་ད་

རན་ཐང་གང་ཡང་མད། ང་ཚ་ཁམ་ལ་སབས་སབས་བ་ཆང་དང་ངད་

གཉས་ཀས་ད་ཚ་མཐད་ཆག

“ཚར་ཤག་དང་ཉ།” ཁས་བཤད། ཡན་ནའང་ཉ་ཚར་མ་ཡང་། དའ་

ཚབ་ལ་ཁ་ད་ན་ར་མཚའ་ཁར་གཡངས་ནས་འདག རད་པས་ག་ཆང་ད་

ཁ་ཡད་སར་ཕར་དད།

ཁ་དང་ཉ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཉ་ཡ་མག་ད་ག་ཆང་ག་གདང་

ག་ཁ་སད་ལ་བཞག་སབས། ཁང་ན་དའ་ཆ་ཆང་ལ་ཡད་ཆས་དཀའ་བར་

གར། གང་ལར། ཁས་ཉ་མདང་ག་ཉ་ཐག་ད་ཕར་བ་ལས་གལ། ད་ཉ་ཡ་

དབགས་ལང་དང་འགམ་སའ་བར་ནས་བརས། ད་ནས་ཐག་པ་ད་ཁའ་ས་

ར་རང་མ་ལ་སར་བ་ཞག་བས་ནས་དབགས་ལང་གཞན་པ་ནས་བརས།

ཡང་ས་ར་ལ་སར་བ་ཞག་བས་ནས་ཉ་ཐག་བརགས་མ་གཉས་ལ་མདད་

98 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

པ་བརབ་ཏ་ག་ཆང་མདན་ག་ཕར་བ་ལ་བཏགས། ད་ནས་ཁས་ཐག་པ་

གཏབས། ཁའ་མཇག་མ་བསམས་ཕར་ག་མཇག་ལ་སང་། ཉ་ཡ་རང་

གཤས་ཀ་ཚན་མདག་མ་མན་དང་དངལ་མདག་ད་བརས་ནས་དངལ་

མདག་ཆགས་འདག ཁའ་མཇག་མ་ཇ་བཞན་ཁ་ཐག་རམས་ན་མ་མན་

ས་སའ་མདག་རང་འཇགས་ས་འདག ཁ་ཐག་ད་རམས་མ་གཅག་ག་

ལག་པ་མཛབ་མ་དང་བཅས་པ་བཀད་པ་ལས་ཀང་ར་ཆ་བ་འདག ཉ་ཡ་

མག་ད་ན་ཁ་མཐང་རང་ཤལ་ནང་ག་ཤལ་ས་དང་ཡང་ན་སར་ཕང་ཁད་

བཞགས་པའ་གབ་ཐབ་ཅག་དང་མཚངས།

“ད་ན་ཁ་གསད་སངས་གཅག་པ་ད་རད།” རད་པས་བཤད།

ཆ་འཐང་བ་ནས་བཟང་རད་པ་ཇ་བད་ཡན་པ་ཚར་ཞང་། ཁས་

ཁ་ཕར་མ་འག་བ་ཤས་ཡད་ལ། ཁའ་མག་ཡང་དངས་མ་རད། ཁའ་གནས་

བབ་ལ་བལས་ན་ར་མ་ཆག་སང་ལ་བར་ལས་མང་བ་འདག ཁས་བསམས།

གཅག་བས་ན་ད་ལས་ཆས་མང་བ་ཡད། གལ་སད་ཁའ་ལས་པའ་སམ་ཆ་

གཉས་ཀ་ཤ་ར་མ་ར་ལ་པ་ཤ་སམ་ཅ་ར་ཡན་ན།

“ད་བར་རར་ང་ལ་ཞ་སག་གཅག་དགས།” ཁས་བཤད། “ངའ་

ཀད་པ་ད་ཙམ་མ་གསལ། ཡན་ན་ཡང་། ངའ་བསམ་ཚལ་ལ་ར་མ་བ་

གགས་ཅན་ཌ་མ་ཇའ་ད་རང་ང་ལ་དགའ་སབས་བད་ཀ་ཡད་རད། ང་ལ་

རང་རས་ཀ་ན་ཚ་མད། ཡན་ནའང་ངའ་རབ་དང་ལག་པ་དངས་གནས་

ན་ག་འདག” རང་རས་ཀ་ན་ཚ་ད་ཅ་ཞག་ཡན་ནམ། ཁས་བསམས།

གཅག་བས་ན་ང་ཚས་མ་ཤས་པའ་ངང་ནས་ད་ང་ཚ་ལ་ཡད་ཀ་རད།

ཁས་ཉ་ད་ག་མདན་དང་ག་མཇག་ལ་བཀགས་ཤང་། ག་སད་ལ་

ཡང་བཀགས། ཁ་ཤན་ཏ་ཆ་ཞང་། ག་འད་ལས་ཧ་ཅང་ཆ་བའ་ག་གཞན་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 99

ཞག་གཞགས་གཅག་ལ་བཏགས་པ་དང་མཚངས། ཁས་ཉ་ཐག་ལས་དམ་

བ་ཞག་གཏབས་ཤང་ཉ་ཡ་མ་མགལ་ད་ས་ར་དང་ལན་ད་བསམས། དས་

ཉ་ཡ་ཁ་མ་གདང་ལ། ཁང་ཚ་གང་ཐབ་ཐབ་ཀས་ག་དག་པར་བསད་ཀ་

རད། ད་ནས་ཁས་ཉ་མདང་ག་དབག་པ་ལ་བརན་ནས་ག་དར་ག་འཕད་

ཤང་འཕར་བ་དང་བཅས། གའ་དར་ཤང་བསངས་ཤང་། ལན་པ་ཅན་ག་ག་

དར་དས་ག་འཐན་ནས་ ལ་ནབ་ཕགས་ལ་ ག་བསད་པའ་མག་བརམས་

སབས་དར་ ག་ཡ་ཕད་ཀ་ཞག་ཟར་ལ་སས་ནས་འདག

ལ་ནབ་ཀ་ཕགས་ད་གང་ཡན་མན་སན་པ་ལ། ཁ་ལ་ཕགས་སན་

འཁར་ལ་མ་དགས། ཁས་ཚང་རང་ག་ར་བ་དང་ག་ཡར་ག་འཐན་ཤ གས་

ཙམ་ཞག་ཚར་དགས། ངས་ཉ་ཐག་ཅག་ལ་ལགས་ཀ་ཁ་འབད་ཅག་

བཏགས་ནས་ཆ་ལ་འཕངས་ན་བཟང་། ཐབས་ཤས་ད་བས་ཏ། ཁ་སང་

རའ་ཆད་ད་ཟ་ར་ཞག་དང་འཐང་ར་ཞག་བཙལ་ན་བཟང་། ཡན་ན་ཡང་

ཁས་ལགས་ཀ་ཁ་འབད་མ་རད། ཉ་སར་ཌན་རམས་རལ་འདག ད་བས།

ཁས་མཚ་ར་སར་པ་དམ་བ་ཞག་ལ་ཁའ་ཉ་མདང་བཙགས་ཤང་། ཁང་ཚ་

སང་རམ་བཞན་ད་སགས། ད་ལར་བས་པས། མཚ་འབ་ཤ་རམ་དའ་ནང་

ཡད་པ་རམས་ག་ཡ་ཤང་ལབ་སང་ཟགས། ད་ལ་མཚ་འབ་བཅ་གཉས་

ལས་ལག་པ་འདག ད་ཚ་བ་མའ་ནང་ག་འབ་ཁག་འཇབ་བཞན་མཆངས་

ཤང་རག རད་པས་རང་ག་མཐ་བང་དང་གང་མཛབ་ཀས་ད་ཚའ་མག་

བཙར། ད་ཚའ་ཤ ན་པགས་དང་ར་མ་ལ་ཐག་ག་བར་ད་བལད་ནས་ཟས།

ད་ཚ་ཤན་ཏ་ཆང་མད་བཅད་ཆ་བ་ད་ཁས་ཤས། བ་བ་ཡང་བཟང་།

རད་པ་ལ་ད་དང་ཤལ་དམ་ནང་ཆ་ཁམ་གཉས་འདག ཁས་མཚ་

འབ་ཤ་རམ་ཟས་རས་ཆ་ཁམ་གང་ག་ཕད་ཀ་ཞག་བད་སད་བས། གའ་

གནས་བབ་ལ་དཔག་ཚད་ཀས་ག་ཆང་ཡང་ཡག་པར་འག་གན་འདག

100 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཁས་གའ་ག་དཀའ་དབག་པ་ད་མཆན་འག་ལ་བཟང་། ཁས་ཉ་མཐང་

ཐབ་ཅང་། དན་དག་འད་ཚ་དངས་གནས་བང་ཡད་པ་དང་ར་ལམ་མན་

པ་ཤས་ར་ལ། ཁས་རང་ག་ལག་པ་ལ་བལ་ཙམ་བད་པ་དང་ག་མཇག་ལ་

སས་ནས་སད་པ་ཚར་བ་ཙམ་བད་དགས་འདག ལས་ཀ་འདའ་མཇག་

ག་སབས་ཀ་ཐངས་མ་གཅག་ལ་ཁ་ཧ་ཅང་ན་བའ་དས་དར་ཁས་གཅག་

བས་ན་འད་ན་ར་ལམ་ཞག་རད་བསམས་པ་རད། ད་ནས་ཉ་ཆ་ལས་

ཐན་ནས་ཆའ་ནང་མ་ཟགས་པའ་སན་ལ། བར་སང་ད་འགལ་བསད་མད་

པར་སད་པ་མཐང་དས། ཤན་ཏ་ནས་ཡ་མཚན་ཅན་ག་དན་ཁ་ཤས་བང་

ཡད་པ་ཏན་ཏན་རད་ལ། ཁ་ད་ལ་ཡད་ཆས་མ་ཐབ་པར་གར། ད་ནས་

ཁའ་མག་གས་ཡག་པ་ཞག་མཐང་མ་ཐབ་པརགར། འན་ཀང་། ད་ལ་ཁས་

སར་བང་མ་མང་བའ་ཚད་ཅག་གས་མཐང་ཐབ་ཀ་འདག

ད་ཁས་ཉ་འད་ལ་ཡད་པ་ཤས་ཤང་། ཁའ་ལག་པ་དང་རབ་རམས་

ར་ལམ་མན་པ་ཤས། ལག་པ་མགགས་པར་དགས་ག་རད། ཁས་བསམས།

ངས་ཁག་གཙང་མར་ཤར་བཅག་ཡད། ཚ་ཆ་འདས་ད་གས་ག་རད། ར་

མཚ་ང་མའ་ཆ་ནག་ཐང་ང་བ་འད་ན་འད་ན་ཡད་པའ་གས་སན་ཡག་

ཤས་ད་རད། ད་ངས་བད་དགས་པ་ན་རང་ག་མག་དངས་མར་འཇག་

ར་ད་རད། ལག་པ་གཉས་ཀས་རང་ག་ལས་ཀ་བས་ཟན་པ་རད། ད་ང་

ཚས་ག་ཡག་པར་གཏང་། ཁའ་ཁ་བཙམས་ཤང་མཇག་མ་གན་དང་ཐར་

ད་གཡགས་པ་འདས་ང་ཚ་སན་གཉས་ཀ་ཚལ་ད་ག་གཏང་བཞན་འདག

མཚམས་ད་ལ་ཁ་མག་ཅང་ཟད་ཅག་འཐམས། ཁས་བསམས། ཁས་ང་ནང་ལ་

འཁར་ག་ཡད་དམ། ངས་ཁ་ནང་ལ་འཁར་ག་ཡད། གལ་སད་ངས་ཁ་གཞག་

ལ་དད་ནས་ཡང་ག་ཡད་ན་འད་ལ་ད་བ་ཡང་དན་མད། ཡང་ཉ་འད་ག་ཆང་

ག་ནང་ལ་བཞག་ཅང་། ཁའ་གཟ་མདངས་ཤར་ནས་ཡང་ག་ཡད་ན། ད་ལས་

ཀང་ད་བ་ཡང་དན་མད། ཡན་ན་ཡང་འད་གཉས་གཞགས་ཕན་ཚན་ལ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 101

བཏགས་ནས་མཉམ་པར་ག་གཏང་ག་ཡད། རད་པས་འད་ལར་བསམས། གལ་

སད་དས་ཁ་དགའ་ག་ཡད་ན། ཁ་ལ་ང་ནང་ད་འཁར་བཅག་ན་ཆག ང་ཁ་

ལས་བཟང་ཙམ་ཡད་པ་ན་གཡ་ས་ལས་ཡན་ཅང་། ཁས་ང་ལ་གནད་སམས་

བཅངས་མད།

ཁང་ཚས་ག་ཡག་པར་གཏང་ག་འདག་ལ། རད་པས་རང་ག་ལག་

པ་གཉས་ད་ཚ་ཆའ་ནང་སང་ཞང་རང་ག་མག་དངས་མར་འདག་པའ་ཐབས་

ཤས་བས། གནམ་ག་མཐ་ས་ན་སན་པ་ལབ་མ་ཆན་པ་འདག་ལ། དའ་སང་

ལ་སན་པ་སབ་མ་གང་འཚམས་ཤག་འདག ད་བས་རད་པས་ཀང་རང་འད་

མཚན་གང་ལ་འདག་ར་ཡན་པ་ཤས། ཉ་འད་དངས་གནས་ཡན་པ་ཏན་ཏན་

བཟ་ཕར་རད་པས་ཉ་ལ་མ་མཐད་ནས་བལས། ད་ན་ཉ་ཤག་ཐག་མ་ད་སབས་

པའ་ཆ་ཚད་གཅག་ག་སན་ལ་རད།

ཉ་ཤག་ད་ག་བར་ད་ཡང་བ་ཞག་མ་རད། ར་མཚའ་ནང་ཉ་ཁག་

དམར་ནག་སན་ལར་ཐམ་ཞང་བཀམས་ནས་མལ་ལ་གཅག་ག་གཏང་ལ་

སང་ཡད་པ་བཞན། ཁ་ཡང་ར་མཚའ་གཏང་ནས་ཡར་ཡང་དགས་བང་བ་

རད། ཁ་ཆས་མགགས་པར་ཡར་ཡང་ཞང་། ཐ་ཚམ་ས་ཙམ་མད་པར་ར་མཚ་

སན་མའ་ངས་བརལ་ནས་ཡང་། ཉ་འད་འག་འདག ད་ནས་ཁ་ར་མཚའ་ནང་

ཡང་བསར་ཟགས། ད་མ་སམ། ད་ནས་ཉ་དང་ག་ཆང་གཉས་འག་སའ་ཕགས་

ད་ར་རལ་མག་བཙགས།

མཚམས་མཚམས་ལ་ཁས་ད་མ་བར། ཡན་ན་ཡང་ཁས་ད་མ་ཡང་

བསར་སམ་ཐབ་ཀ་འདག ཡང་ན་ཁ་ལ་དའ་ཤ ལ་རད་ཀ་འདག ཁ་ཁ་ཕགས་

འད་ལ་མགགས་པ་དང་སབས་ཆན་པས་རལ་བརབ། ཁ་ན་ཤན་ཏ་ཆ་བའ་ཉ་

ཤག་མ་ཀ་ཟར་བ་ད་རད་ལ། ར་མཚའ་ནང་ག་རལ་མགགས་ཤས་ཀ་ཉ་ལར་

རལ་ཐབ་པ་ཞག་བཟས་ཡད། ཁའ་འགམ་ས་མ་གཏགས་ཡད་ཚད་སང་ར་པ་

102 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཡན། ཁའ་རབ་ད་རལ་གའ་ཉ་བཞན་སན་པ་ཡན་ལ། ཁའ་གད་པ་ད་དངལ་

མདག་དང་ཁའ་པགས་པ་ད་འཇམ་པ་དང་གཟ་བརད་ཆ་བ་ཡན། ཁའ་འགམ་

ས་ཆན་པ་མ་གཏགས་ཁ་ཡང་རལ་གའ་ཉ་བཞན་བཟས་ཡད་ལ། ཁ་རལ་

མགགས་པར་བརབ་པ་ལར་ད་ཆ་ཁའ་འགམ་ས་དམ་པར་བསམས་འདག

ར་མཚའ་ངས་ཀ་གཤམ་འག་ཙམ་ལ་ཁ་རལ་མགགས་པར་བརབ་ནས་ཡང་

གན་འདག་ལ། ཁའ་ཟ་བའ་གཤག་པ་དས་འགལ་བསད་མད་པར་ག་ལར་ར་

མཚ་གཤགས་ནས་ཡང་གན་འདག ཡ་མགལ་མ་མགལ་བཙམས་པའ་ནང་

ངས་ལ་ས་ཕང་བརད་ཡད་པ་ད་ནང་ངས་ས་གསག་ནས་ཡད། ད་ཚ་ན་ཉ་

ཤག་ཕལ་མ་ཆ་ལ་ཡད་པའ་ཟར་གསམ་དབབས་ཀ་ས་ཕང་དཀས་མ་རམས་

མ་རད། ད་ཚ་ན་མའ་མཛབ་མ་རམས་སར་མ་བཞན་བགད་པའ་སབས་དང་

མཚངས་པའ་བཟ་དབབས་ཅན་ཡན། ད་ཚ་ལ་ན་ཧ་ལམ་རད་པའ་མཛབ་

མའ་རང་ཐང་ཡད་ལ། ཕགས་གཉས་ཆ་ལ་ས་ག་ལར་ག་ར་རན་པ་ཡད། འད་

ན་ར་མཚའ་ནང་ག་ཉ་ཡད་ཚད་ཟ་ཐབ་པའ་ཆད་བཟས་ཡད་ལ། ད་ཚ་ན་

མགགས་པ་དང་སབས་ཆན། མཚན་ཆ་ལགས་པ་བཅས་ཡན་བརན་ཁ་ལ་

དག་གཞན་པ་ས་ཡང་མད། ད་ཁས་ད་མ་སས་པ་སམ་པ་བཞན་ཇ་མགགས་

ལ་བཏང་ཞང་ཁའ་ཟ་བའ་གཤག་པ་དས་ཆ་གཤགས་ནས་ཡང་།

རད་པས་ཁ་ཡང་ག་ཡད་པ་མཐང་སབས། ཁས་འད་ན་སག་

སང་གཏན་ནས་མད་པའ་ཉ་ཤག་གན་པ་དང་རང་ག་འདད་པ་ཇ་བཞན་

བད་མཁན་ད་ཡན་པ་ཤས། ཁས་ཉ་ཡང་གན་ཡད་པ་ལ་བལ་ཞར་ཉ་

མདང་ག་སག་བས་ཤང་ད་ལ་ཐག་པ་གཅག་བསམས། ཐག་པ་ད་ལ་ན་

ཁས་ཉ་བསམས་ཕར་བཅད་པའ་ཆ་ད་མད་སབས་ཐང་ཐང་ཡན།

རད་པའ་མག་ན་ད་ཆ་བཟང་ཞང་དངས་མར་འདག ཁ་བ་སབས་

ཀས་ཁངས་ནས་འདག་མད་ར་བ་ཆང་ང་ཞག་ལས་མད། མཐར་འཁལ་བ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 103

ཞག་བང་ན་ཤན་ཏ་ནས་ལགས། ཁས་བསམས། ཁས་ཉ་ཤག་ཐག་ཉར་ཡང་

བ་ལ་བལ་ཞར། ཉ་ཆན་འད་ལ་ཞབ་ལ་ཐངས་གཅག་བས། འད་ར་ལམ་ཞག་

རས་པ་དང་མཚངས། ཁས་བསམས། ཁ་ངའ་ཐག་ཤར་པ་འད་ངས་འགག་མ་

ཐབ་མད། གཅག་བས་ན་ངས་ཁ་འཛན་ཐབ། ཌན་ཏ་ས། ཁས་བསམས། ཁད་

ཀ་ཨ་མ་ལ་རང་ར་ཆག་པར་ཤག

ཉ་ཤག་ད་ག་མཇག་ལ་མགགས་པར་སབས། ཁས་ཉ་ལ་ས་

བཏབ་དས། ཁ་གདང་བ་དང་། ཁའ་ཁད་མཚར་ག་མག ད་བཞན་མཇག་མའ་

གང་ཙམ་ག་ཤ་གསང་ལ་ཡང་ནས་ས་བཏབ་པ་བཅས་རད་པས་མཐང་། ཉ་ཤག་

ག་མག་ཆའ་ཕ་རལ་ལ་ཐན་འདག་ལ། ཁའ་རབ་ཆའ་ཕ་རལ་ལ་ཐན་ཡང་

ག་འདག རད་པས་ཉ་ཆན་ག་ཤ་དང་པགས་པ་བཅད་པའ་ས་ག་ཐབ་ལ། ད་

དས་ཉ་ཤག་ག་མག་གཉས་བར་ག་ཐག་ད་ཁའ་ས་ར་བརད་ཐད་ཀར་རབ་

ལ་སང་ཡད་པའ་ཐག་ལ་བསལ་ཡད་པའ་མཚམས་ད་ལ་ཉ་མདང་འཕངས།

ད་ན་ཐག་ད་འད་ཞག་ཡད་མ་རད། ད་ན་ལད་ཆ་བའ་ས་མདག་ག་མག་

དང་། མག་ཆ་བ་གཉས། དག་པར་ཁར་མད་གཏང་བཞན་པའ་འགམ་ས་

བཅས་ཁ་ན་ཡད། ཡན་ན་ཡང་ད་ན་ཀད་པ་ཡད་ས་ད་ཡན་ལ། རད་པས་

ད་ལ་བསན། ཁས་རང་ག་ཁག་གས་བརས་པའ་ལག་པས་ཉ་མདང་ད་ཡག་

པ་བསར་ནས་རང་ག་ཤ གས་ཡད་ཚད་ཀས་བསན། ར་བ་མད་ན་ཡང་བ་

སབས་ཡད་ཅང་། ཞ་སང་གས་ཁངས་པའ་ཐག་ནས་བསན།

ཉ་ཤག་ད་ས་ལག་ཅག་བརབ། རད་པས་ཁའ་མག་གཉས་གསན་

པ་མན་པ་མཐང་། ད་ནས་ཁ་རང་རང་ལ་ཐག་པ་ཐང་ང་དས་ཐངས་གཉས་

བཀགས་ནས་ཡང་བསར་ས་ལག་ཅག་བརབ། རད་པས་ཁ་ཤ་ཚར་པ་ཤས་

མད་ཉ་ཤག་གས་ད་ངས་ལན་མ་བད། ད་ནས་ཁ་ལག་ལག་ནས་མཇག་མ་

གཡགས། འགམ་ས་བརབས་བཞན་རགས་ག་ཞག་དང་མཚངས་པར་ཆ་

104 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

གཤགས་ནས་སང་། ཁས་མཇག་མ་བརབས་ས་ད་ན་ཆ་མདག་དཀར་པ་

རད་ལ། ཉ་ཐག་ད་དམ་པར་གར་ཅང་འདར་ས་དང་བཅས་ཆད་པར་གར་

པའ་སབས་དར། ཁའ་གཟགས་པའ་བཞ་ཆ་གསམ་ད་ཆའ་ཁ་ལ་གཡངས་

ནས་འདག ཉ་ཤག་ད་གང་མཚམས་ཤག་ག་རང་ཁ་སམ་མར་བསད་ཅང་།

རད་པས་ཁ་ལ་བལས། ད་ནས་ཁ་ག་ལར་མར་ཐམ་སང་།

“ཁས་ར་མ་བཞ་བཅ་ཙམ་འཁར་སང་།” རད་པས་སད་ཆན་

པས་བཤད། ཁས་ངའ་ཉ་མདང་དང་ཐག་པ་ཚང་མ་ཡང་འཁར་སང་། རད་

པས་བསམས། ད་ངའ་ཉ་ཡ་ཁག་ཡང་བསར་འཛགས་བཞན་ཡད། ད་

གཞན་པ་ཚ་ཡང་ག་རད།

ཉ་ཡ་ཤ་ཁག་ཆད་ཡད་སབས། ཉ་ལ་ཡང་བསར་བལ་འདད་མ་ལངས།

ཉ་ལ་ས་བཏབ་པའ་སབས་དར་ཁས་ཁ་རང་རང་ལ་ས་བཏབ་པ་ལར་ཚར།

ཡན་ན་ཡང་ངའ་ཉ་ལ་ས་འདབས་མཁན་ག་ཉ་ཤག་ད་ངས་

བསད་པ་ཡན། ཁས་བསམས། ད་ན་ངས་ད་བར་མཐང་མ་མང་བའ་ ཌན་

ཏ་ས་ ཆ་ཤས་ཤག་རད། ངས་ཆན་པ་མང་པ་མཐང་མང་ཡད་པ་དཀན་

མཆག་གས་མཁན་ག་རད།

མཐར་འཁལ་བ་ཞག་བང་ན་ཡག་པ་རད། ཁས་བསམས། ད་

འད་དག་ར་ལམ་ཡན་ན་དགའ་བ་ལ། ངས་ཉ་འད་ལ་ལགས་ཀ་བསན་

མད་ན། ང་ཉལ་སའ་ནང་གསར་ཤག་ག་སང་ གཅག་པར་ཡད་ན།

“ཡན་ནའང་། ཕ་ཁ་ག་ན་ཕམ་ཁའ་ཆད་བཟས་པ་མ་རད།” ཁས་

བཤད། “ཕ་ཁ་ག་ན་བཅམ་པ་སད་མད་ཕམ་པ་མ་སད།” ཡན་ན་ཡང་ངས་

ཉ་འད་བསད་པ་ལ་འགད་པ་ས་ག་འདག ཁས་བསམས། ད་དས་ཚད་ངན་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 105

པ་ཡང་ག་ཡད་ལ། ཐ་ན་ང་ལ་ཉ་མདང་གཅག་ཀང་མད། ཌན་ཏ་ས་ ད་

གདག་རབ་ཅན་དང་འཇན་ཐང་ཅན། སབས་ཅན། ཤས་རབ་ཅན་རད།

ཡན་ནའང་ང་ལ་ཁ་ལས་ཤས་རབ་ལགས་པ་ཡད། གཅག་བས་ན་མད། ཁས་

བསམས། གཅག་བས་ན་ང་ན་མཚན་ཆ་བཟང་བ་ཙམ་ཡན།

“བསམ་བ་མ་གཏང་། རད་པ།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད།

“ཕགས་འད་ལ་ག་ཐངས་དང་། ད་ཚ་ཡང་དས་ད་ཚ་ལངས།”

ཡན་ན་ཡང་ངས་བསམ་བ་ངས་པར་ད་གཏང་དགས། གང་ཡན་

ཟར་ན། ད་ན་ང་ལ་ལག་ཡད་པ་གཅག་པ་ད་རད། ད་དང་དབག་པའ་ས་

ལ། ངས་ཁའ་ཀད་པའ་ནང་བསན་སངས་ད་ལ་རད་མཁན་གགས་ཅན་

ཌ་མ་ཇའ་ན་ཇ་འད་ཞག་དགའ་ཡད་དམ། ད་ན་བ་བ་རབས་ཆན་ཞག་

མ་རད། ཁས་བསམས། མ་ས་ཡན་ཡང་ད་བད་ཐབ། ཡན་ན་ཡང་ཁད་

ཀ་སམས་ལ། རང་རས་ཀ་ན་ཚ་ཇ་བཞན་ངའ་ལག་པ་གཉས་ཀང་སན་

ཅན་རད་བསམས་སམ། ངས་ཤས་མ་ཐབ། ང་རལ་རག་སབས་ཉ་ལབ་

ཟར་མདའ་མའ་ཐག་གམ་པ་སས་ནས་དའ་དག་ཟར་ཕག་ས་ངའ་རང་

པ་ཞ་བ་བཟས་ཤང་། བཟད་སམ་བད་དཀའ་བའ་ན་ཟག་མངས་དས་མ་

གཏགས། ངའ་རང་པ་ལ་སན་ཅག་ཀང་བང་མ་མང་།

“དགའ་སང་ཡང་བའ་དན་ཞག་ལ་བསམ་བ་ཐངས་དང་། རད་པ།”

ཁས་བཤད། “སར་མ་ར་ར་བཞན་ཁད་རང་ཁམ་དང་ཐག་ཇ་ཉར་འག་ག་ཡད།

ར་མ་བཞ་བཅ་ཤར་བ་དས་ཁད་རང་གས་ག་ཡང་མར་གཏང་ག་ཡད།”

ར་མཚའ་གཡ་ཕགས་ཀ་ཆ་ནང་མའ་ནང་སབས་སབས་ཁས་ཅ་

ཞག་ཡང་ག་ཡད་མད་ཀ་རམ་པ་ཧ་ལམ་ཤས་ཀ་ཡད། ཡན་ན་ཡང་ད་ད་

ལ་བད་ཐབ་པ་གང་ཡང་མད།

106 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“རད། འད་ན་འདག” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “ངས་ངའ་ག་ག་ད་ག་

དབག་ཡ་གཅག་ག་ཡ་བ་འདགས་ཐབ།”

ད་ནས་ཁས་ག་དར་ག་ག་དཀའ་དབག་པ་ད་མཆན་འག་ལ་

བཅག་ཅང་། ག་དར་ག་རས་ཡག་རང་པས་ནན་ཞར་ད་ལར་བས།

“ད།” ཁས་བཤད། “ང་ད་དང་རད་པ་ཡན་ཡང་ང་ལ་མཚན་ཆ་

མད་པ་མན།”

བསལ་རང་རམས་སས་པ་རད་ལ། ཁས་ག་ཆང་བད་བར་བཏང་། ཁས་

ཉ་ཡ་མདན་ཕགས་གཅག་པ་ལ་བལས། ཁའ་ར་བ་ཅང་ཟད་ཅག་སར་འཁར།

ར་བ་མ་བད་པ་ན་ཅལ་ཆང་རད། ཁས་བསམས། ད་ཙམ་ད་མ་

ཟད་ད་ན་ངས་སག་པ་རད་བསམས་ཀ་འདག སག་པའ་སར་ལ་བསམ་བ་མ་

གཏང་དང་། ཁས་བསམས། སག་པ་མ་ཡན་པའ་དཀའ་རག་འདང་ངས་པ་

ཞག་ད་ལ་ཡད། ད་དང་ང་ལ་དའ་སར་ག་ཤས་ར་ཡང་མད།

ང་ལ་དའ་སར་ལ་ཤས་ར་མད་ལ། ང་ད་ལ་ཡད་ཆས་ཡད་མད་

ཀང་མ་ཤས། གཅག་བས་ན་ཉ་གསད་པ་ཡང་སག་པ་ཞག་ཡན་ར་རད།

ད་ལར་ཡན་པའ་དབང་ད་བཏང་ན་ཡང་། ངས་ད་བས་པ་ན་ང་གསན་

པའ་ཆད་དང་མ་མང་པ་ལ་ཟས་སན་པའ་ཆད་རད། ཡན་ན་ཡང་ད་ནས་

ཚང་མ་སག་པ་རད། སག་པའ་སར་ལ་བསམ་བ་མ་གཏང་། ད་ན་ད་ལ་

ཧ་ཅང་འཕས་དགས་པ་རད། ད་དང་ད་བད་པའ་ཆད་ད་ག་དངལ་སད་

ཡད་པའ་མ་ཡད་རད། ཁ་ཚ་ལ་དའ་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་ཆགས། ཉ་

ན་ཉ་ར་ས་བ་བངས་པ་ཇ་བཞན་ཁད་རང་ན་ཉ་བ་ཞག་ཡང་ཆད་ས་བ་

བངས་པ་རད། རད་མ་བ་གགས་ཅན་ཌ་མ་ཇའ་ཡ་ཨ་ཕ་ད་ཉ་པ་ཞག་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 107

ཡན་པ་ཇ་བཞན་འཕགས་པ་སན་ཕ་ཌ་ར་ཡང་ཉ་བ་ཞག་རད།

ཡན་ན་ཡང་། ཁ་ཁ་རང་ལ་འབལ་བ་ཡད་པའ་དན་དག་ཚང་

མའ་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་རར་དགའ། ཀག་ར་གང་ཡང་མད་པ་དང་

རང་འཕན་ཡ་ཆས་ཀང་མད་པའ་སབས་ཀས་ཁས་བསམ་བ་མང་པ་བཏང་

ཞང་། ཁས་སག་པའ་སར་ལ་བསམ་བ་བཏང་ནས་བསད། ཁད་རང་གས་

གསན་པ་ཁ་ནའ་ཆད་ད་ཉ་ད་བསད་པ་མ་རད་ལ། ཁ་ཟས་ཀ་ཆད་བཙང་ར་

ཁ་ནའ་ཕར་ཡང་མ་རད། ཁས་བསམས། ཁད་ཀས་ལ་རའ་ཆད་ད་ཁ་བསད་

པ་རད། གང་ཡན་ཟར་ན། ཁད་ཉ་པ་ཞག་རད། ཁ་གསན་པའ་སབས་ས་ཁད་

ཁ་ལ་དགའ་ཞང་། དའ་རས་ས་ཡང་ཁད་ཁ་ལ་དགའ། གལ་སད་ཁད་ཁ་ལ་

དགའ་ན་ཁ་བསད་པ་ཡང་སག་པ་མ་རད། ཡང་ན། ད་ལས་མང་བ་ཞག་རད་

དམ།

“རད་པ། ཁད་ཀས་བསམ་བ་ཚད་མད་གཏང་ག་འདག” ཁས་

སད་ཆན་པས་བཤད།

ཡན་ན་ཡང་ཁད་ ཌན་ཏ་ས་ བསད་པ་ལ་དགའ་བ་རད། ཁས་

བསམས། ཁ་ཡང་ཁད་རང་ཇ་བཞན་ཉ་གསན་པའ་ཐག་ནས་འཚ་ག་ཡད།

ཁ་ར་གཟན་ག་སམས་ཅན་ཞག་མ་རད་ལ། ཉ་ཤག་གཞན་པ་འགའ་བཞན་

ལ་འཁམས་པ་ཞག་ཀང་མ་རད། ཁ་ན་མཛས་སག་ལན་ལ་དང་མ་དང་། ཅ་

གང་ལ་ཡང་མ་སག་མཁན་ཞག་རད།

“ངས་རང་སག་སབ་ཕར་ཁ་བསད་པ་ཡན།” རད་པ་འདས་སད་

ཆན་པས་བཤད། “ངས་བསད་ཐག་ཆད་བསད་པ་ཡན།”

ད་དང་། ཁས་བསམས། ཕགས་གང་རང་ཞག་ནས་དངས་པ་ཚང་

108 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

མས་དངས་པ་གཞན་ཚང་མ་ད་གསད་ཀ་ཡད། ཉ་ལས་བད་པ་འདས་ང་

གསན་ད་འཇག་པ་ཇ་མ་ཇ་བཞན་ང་གསད་ཀ་འདག བ་ཆང་གས་ང་གསན་

པར་ཉར་པ་རད། ཁས་བསམས། ངས་ང་ལ་མག་སར་མང་པ་གཏང་མ་རང་།

ཁ་གཞགས་གཅག་ལ་སས། ཉ་ཤག་གས་བཅད་པའ་མཚམས་ནས་

ཉ་ཤ་དམ་བ་གཅག་འཐན། ཁས་ད་བལད་ཅང་དའ་སས་ཀ་བཟང་པ་དང་

བ་བ་ཞམ་པ་ད་མངས། ད་ན་དམར་ཤ་ཇ་བཞན་མཁགས་པ་དང་ཁ་བ་ཅན་

རད། ཡན་ན་ཡང་ད་དམར་པ་མ་རད། ད་ལ་རས་པ་གཏན་ནས་མད་ཅང་

འདས་ཁམ་ད་རན་གང་ཆ་ཤས་ད་ཐབ་ར་ཡན་པ་ཁས་ཤས། ཡན་ན་ཡང་། ད་

མ་ཞམ་པ་ད་ཆ་ལ་མ་ཤར་བར་བད་པའ་ཐབས་ལམ་གཅག་ཀང་མད། དས་

ཚད་ཆས་ངན་པ་ཞག་ཡང་ག་ཡད་པ་རད་པས་ཤས།

རང་བསལ་མ་ད་མ་མཐད་ནས་འདག ད་བང་ཤར་ག་ཕགས་ལ་

ཅང་ཟད་འཁར་ཡང་ག་འདག དའ་ལས་ན་ད་ཡལ་ནས་མ་འག་བ་ཡན་པ་

ཁས་ཤས། རད་པས་ཁའ་མདན་ཕགས་ལ་ཕར་བལས་མད། ཁས་ག་གཏང་བ་

ད་འད་མ་མཐང་ལ་ག་གཟངས་རགས་ཀང་མ་མཐང་། ག་གཟངས་ཀ་ད་བ་

ཡང་མ་མཐང་། འཕར་ཉ་འགའ་ཞག་ཁ་ན་ཁའ་ག་མདན་ནས་ཡར་འཕར་

ཏ་གཞགས་ཡས་མས་ས་རལ་ནས་འག་ག་འདག་ལ། མཚ་ར་སར་པའ་དམ་

བ་འགའ་ཡང་འདག མཐའ་ན་ཁས་བའ་ཞག་ཀང་མ་མཐང་།

ཁས་ཉ་ཤག་གཉས་ཡང་ག་ཡད་པ་མཐང་དས་ཁ་ག་མཇག་

ལ་བསད་ནས་ངལ་གས་རག་ཞར་ཆ་ཚད་གཉས་ལ་ག་བཏང་ཡད་ཅང་།

མཚམས་མཚམས་ལ་ཉ་མར་ལན་ག་ཤ་དམ་ར་བངས་ནས་བལད། ངལ་

གས་བད་པ་དང་སབས་ཡང་ཐབས་བས།

“ཨ་ཡའ།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། ཚག་འད་ལ་བསར་རང་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 109

བའ་ཚག་དད་མད། གཅག་བས་ན། ད་ན་ཕ་ཁ་ག་ཞག་གས་ དང་བངས་

མ་ཡན་པའ་ཐག་ནས། འཛར་མ་ཞག་ཁའ་ལག་པའ་ཐག་བཏབ་ནས་ཤང་

ལབ་ཐག་ཟག་པ་ཚར་བའ་ས་ཞག་རད།

“ག་ལ་ན་ས།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། ད་དང་པ་དའ་རས་ལ་

ཟ་གཤག་གཉས་པ་ད་ཡང་ག་ཡད་པ་ཁས་མཐང་། ར་མ་གཡགས་ལགས་

དང་ཟར་གསམ་ཅན་ག་ཟ་བའ་གཤག་པ་སག་མདག་ཡན་བརན་ད་ཚ་ན་

འཇར་ག་ས་ར་ཅན་ག་ཉ་ཤག་གན་པ་ང་ཤས། ཁ་ཚས་ད་མ་ཞམ་པ་ཚར་

ནས་དགའ་འདག་ལ། བཀས་ལགས་ཆན་པས་མས་པའ་ངང་ཁང་ཚས་ད་མ་

ཞམ་པ་ད་རད་ཞར་དང་ཤར་ཞར་བས་ཏ་འཚབ་འཚབ་ངང་ཡང་ག་འདག

ཡན་ན་ཡང་། ཁང་ཚས་དས་ཐམས་ཅད་ད་ཐག་ཇ་ཉ་ལ་གཏང་ག་འདག

རད་པས་ག་དར་བསམས་ཤང་ག་དཀའ་དབག་པ་དར་བཅག

ད་ནས་ཁས་ག་བཏགས་པའ་ག་ཁམ་ད་ཡར་བཀགས། ཁས་ཐབ་ཚད་

ཀས་གང་ཡང་ཡང་ག་ཐག་ནས་ག་ཁམ་འཕར། གང་ཡན་ཟར་ན། ཁའ་

ལག་པ་གཉས་ཀས་ན་ཟག་ལ་གདང་ལན་བད་ཀ་འདག ད་ནས་ཁའ་ལག་

པས་ཡང་མའ་ངང་ད་འཕན་ཆད་ད་ལ་བསམས་ཤང་གད། ཁས་མཁགས་

པར་བསམས་སབས་ལག་པས་ན་ཟག་སམ་ག་རད་ལ་འདར་སག་སག་མ་

བད། ཉ་ཤག་ཡང་བ་ལ་བལས། ཁས་ད་ཚའ་འཇར་དབབས་ཅན་ག་མག་

ལབ་མ་ར་ཆ་བ་ད་དག་དང་། ད་ཚའ་བང་གཤག་ར་དཀར་ཅན་རམས་

མཐང་། ད་ཚ་ན་ཞ་སང་གས་ཁངས་པའ་ཉ་ཤག་གན་ལ། ད་མ་ངན་ཞང་

བཤན་པ་ཇ་བཞན་ར་ཟ་མཁན་ཡང་རད། ད་ཚ་ལགས་པའ་སབས་ས་ད་

ཚས་ག་ཁམ་དང་གའ་འག་ག་ག་ས་ལ་ཡང་ས་འདབས། ཉ་ཤག་འད་ཚ་

ན་རས་སལ་ར་མཚའ་ཁར་གཡངས་ནས་གཉད་པའ་སབས་ས་རང་པ་

དང་ཤ ན་ལགས་གཅད་མཁན་ད་ཚ་རད། མ་ལ་ཉ་ཁག་ག་ད་མ་མད་ཅང་

110 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཉ་ཁ་འཐར་མད་ནའང་འད་ཚ་ལགས་པའ་སབས་ས་མ་ལ་ཡང་ས་རག་

ག་རད།

“ཨ་ཡའ།” རད་པས་བཤད། “ག་ལ་ན་ས། ཤག་དང་། ག་ལ་ན་ས།”

ད་ཚ་སབས། ཡན་ན་ཡང་། ད་ཚ་ཉ་མ་ཀ་ཡང་བ་ནང་བཞན་

མ་ཡང་། སར་ར་གཅག་བས་ནས་མག་གས་མ་མཐང་སའ་ག་ཆང་འག་ལ་

འཛལ། ཁས་ཉ་ནས་འཐན་ཅང་ག་ལ་གཞས་པའ་སབས་ས་རད་པས་ག་

ཆང་འགལ་བ་ཚར། གཞན་པ་དས་ཁའ་མག་སར་པ་ཤ ར་མ་ཅན་དས་རད་

པ་ལ་བལས་ནས་བསད། ད་ནས་ཁའ་ཁ་ཕད་གར་མ་ད་གདང་ནས་ཉ་ཡ་

ཤ་གཏབས་ཡད་ས་ད་ལ་མགགས་པར་ཡང་། ཁའ་སལ་ཚགས་དང་ཀད་

པ་མཐད་པའ་མཚམས་ཀ་རབ་ད་དང་ཁའ་མག་སག་པའ་ས་གཙག་དར་

ཐག་ཡད་པ་ད་གསལ་པར་བསན་ལ། རད་པས་ག་ཁམ་ག་ག་ད་མཚམས་

དར་འཕངས་ཤང་ཕར་འཐན། ཡང་བསར་ཉ་ཤག་ག་ཞ་མ་དང་མཚངས་

པའ་མག་ག་ནང་ད་འཕངས། ཉ་ཤག་དས་ཉ་གད་ཅང་མར་ཟགས། ཁ་

འཆ་བཞན་དའང་ཁ་ལ་ཐབ་པའ་ཤ་ད་མད་བཞན་འདག

ཉ་ཤག་གཞན་པ་དས་ཉ་ལ་གཏར་བཅམ་བད་བཞན་པའ་རན་

གས་ག་ཆང་ད་ད་དང་ཡང་ཡམ་ཡམ་བད་ཀ་འདག ག་ཆང་ད་ར་ཆན་

པར་ཡམ་ཆད་རད་པས་ག་དར་ག་དར་ཡག་གད་ཅང་། ཉ་ཤག་ད་ག་ཆང་

ག་འག་ནས་ཕར་ཐན། ཁས་ཉ་ཤག་ད་མཐང་དས་ཁ་གཞགས་ད་ལ་སས་

ནས་ཁ་ལ་ཁ་ཚར་གཞས། ཁའ་ཤ་ཐག་ཁ་ན་ལ་གཞས་ཤང་། པགས་པ་ད་

མཁགས་པར་འདག་བརན་ག་འཛགས་རར་ཡང་ཁག་ཙམ་འདག གཞས་

པ་དས་ཁའ་ལག་པ་ཙམ་མ་ཟད་ཕག་པ་ལ་ཡང་ན་ཟག་བཟས། ཡན་ན་

ཡང་ཉ་ཤག་ད་མག་ཡར་བཀགས་ནས་མགགས་པར་ཡར་ཡང་། ཁ་ཉ་ལ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 111

སས་ཤང་ཁའ་ས་ད་ཆ་ཡ་ཕ་རལ་ཏ་ཐན་རམ་བཞན་རད་པས་ཁའ་མག་

ལབ་མའ་དཀལ་ལ་ཐད་ཀར་གཞས། རད་པས་ག་ཕར་བཏན་ནས་ཤ ལ་ད་

ག་རང་ལ་ཁ་ཚར་གཞས། ཁས་ད་དང་ཉ་ལ་མཆ་བ་བཙགས་ནས་བསད་

འདག རད་པས་ཁའ་མག་གཡན་མའ་ནང་ག་བཙགས། ཉ་ཤག་ད་ད་དང་

ཡང་དར་བསད་འདག

“མ་རད་དམ།” རད་པས་བཤད། ཁས་ཀད་པ་དང་རབས་མའ་

བར་དར་ག་བཙགས། ད་ན་ད་ཆ་ལས་ས་བའ་ག་འཛགས་ཤག་རད། ཁས་

ཕམ་རས་བཅད་པ་ཚར། རད་པས་ག་ཁམ་མག་སང་བརས། ག་ཁམ་ག་

ཁ་ད་ཉ་ཤག་ག་ས་བར་ལ་བཅག་ནས་ད་ཁ་འབད་ཐབས་བས། ཁས་ག་

ཁམ་ད་བསར། ཉ་ཤག་ད་ཤ ད་ནས་མར་འག་སབས་ཁས་འད་ལར་བཤད།

“སངས། མལ་ལ་གཅག་ག་འག་ལ་ཤ ད་ཅག ཁད་ཀ་གགས་པ་ཚ་ལ་བར་

སངས། ཡང་ན། ད་ཁད་ཀ་ཨ་མ་ཡན་ར་རད།”

རད་པས་ཁའ་ག་ར་ཕས་ཤང་ག་ཁམ་མར་བཞག ད་ནས་ཁ་ལ་

ག་དར་ག་རས་ཡག་དང་ག་དར་རང་གས་ཁངས་པ་ཐབ། ཁས་ག་ཆང་ད་

རང་ག་ཁ་ཕགས་ལ་དངས།

“ད་ཚས་ཁའ་བཞ་ཆ་གཅག་ཏན་ཏན་འཁར་ཡད་རད། ཤ་ཡག་

ཤས་ཀ་ཆ་རད།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “ངས་འད་དག་ར་ལམ་ཞག་

ཡན་ན་བསམས། ངས་ཁ་ལ་ལགས་ཀ་གཏན་ནས་བཏབ་མད་པ་ཡན་ན་

བསམས། ཉ། ངས་ད་ལ་དགངས་དག་ཞ་ག་ཡད། དས་ཚང་མ་འཁགས་

བཅག་ག་འདག” ཁས་མཚམས་བཞག་ཅང་། ད་ཆ་ཁས་ཉ་ལ་ལ་འདད་

མ་ལང་། ཁག་ཤར་ཞང་ཆ་ལ་གཡངས་པའ་ཁ་ན་མ་ལང་ཅག་ག་རབ་ཤ་

ལར་དངལ་མདག་ལན། ད་དང་ཁའ་ཁ་ཐག་རམས་ལང་ངར་འདག

112 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ཉ། ང་ཆས་ཐག་རང་ས་འད་འད་ལ་སང་མད་པ་ཡན་ན་བསམས། ”ཁས་

བཤད། “ཁད་དང་ང་གཉས་ཀའ་ཆད་ད་སང་མད་ན་བསམས། ཉ། ངས་

དགངས་དག་ཞ།”

ད་ན། ཁས་ཁར་བཤད་ཅག་བས། ག་ལ་བསམས་པའ་ཐག་པ་

ལ་ལས་དང་། ད་བཅད་ཡད་མད་ལ་ལས་དང་། ད་ནས་ཁད་ཀ་ལག་པ་

རམས་ག་སག་བས། གང་ཡན་ཟར་ན། ད་དང་ཆས་མང་བ་ཞག་ཡང་ར་

བསད་ཡད།

“ངས་ང་ལ་ག་འདའ་ཆད་ད་ར་ཞག་ཡད་ན་བསམས་ཀ་འདག”

ག་ཁམ་ལ་བཀགས་པའ་ཐག་པ་ལ་བརག་དཔད་བས་རས་རད་པས་

བཤད། “ངས་ར་ཞག་འཁར་ཡང་དགས་པ་རད།” ཁད་ཀས་ཅ་ལག་མང་

པ་ཞག་འཁར་ཡང་དགས་པ་རད། ཁས་བསམས། ཡན་ན་ཡང་། རད་པ།

ཁད་ཀས་ད་རམས་འཁར་ཡང་མད། ད་ན་ཁད་རང་ལ་ཁད་རང་ལ་མད་

པའ་ཅ་ལག་ག་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་ཁམ་མད། ཁད་རང་ལ་ཡད་པ་

རམས་ཀས་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་མན་བསམ་བ་ཐངས།

“ཁད་ཀས་ང་ལ་བསབ་བ་ཡག་པ་བརབ་བང་།” ཁས་སད་ཆན་

པས་བཤད། “ང་ད་ལ་བསན་བང་།”

ག་ཆང་མདན་ད་བསད་པ་དང་མཉམ་ད་ཁས་ག་དཀའ་དབག་

པ་མཆན་འག་ཏ་བཅག་ནས་ལག་པ་གཉས་ཆ་ཆ་ལ་སང་།

“ཐངས་རས་མ་དས་ག་ཚད་འཁར་ཡད་མད་དཀན་མཆག་

གས་མཁན་ག་རད།” ཁས་བཤད། “ཡན་ན་ཡང་ད་ཆ་ག་ཆང་མ་ཆས་

ཡང་བ་རད།” ཁས་ཉ་ཡ་འག་དང་ཟར་ནས་ཤ་ཁག་ཆད་པ་ད་ལ་བསམ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 113

བ་གཏང་འདད་མད། ཉ་ཤག་གས་རང་གཏགས་ར་ར་ཡས་ཤ་དམ་ར་

བཅད་ནས་སང་ཡད་པ་ད་ཁས་ཤས་ཀ་ཡད། ད་ན་ཉ་ཡས་ཉ་ཤག་ཚང་མ་

ལ་ར་མཚའ་ནང་ར་ལམ་ཇ་བཞན་ག་ལམ་ཆན་ཞག་བཟས་ཡད།

ཁ་ན་ཕ་ཁ་ག་གཅག་ལ་དགན་གཅག་ག་རང་ལ་འདང་བའ་

ཉ་གཅག་རད། ཁས་བསམས། ད་ལ་བསམ་བ་མ་གཏང་། ངལ་གས་བས་

ལ་ཁད་རང་ག་ལག་པ་ལ་ཚགས་ཀ་བཏད་ནས་ཅ་ཙམ་ལག་ཡད་པའ་ཤ་

འད་ལ་སང་སབ་བས། ཆའ་ནང་ཡད་པའ་ད་མ་ཚང་མ་དང་བསར་ན་

ངའ་ལག་པ་ལས་སབས་པའ་ཁག་ད་འད་ན་གང་ཡང་མན། ད་དང་འད་

ལས་ཁག་ད་ཙམ་མ་འཛགས་ལ། དན་ལ་ཁད་པར་བཟ་བའ་ར་ཁ་གང་

ཡང་མ་འདག ཁག་འཛགས་པ་དས་གཅག་བས་ན། ངའ་གཡན་ལག་

རངས་པ་ལས་བསབས་པ་རད།

ད་ངས་ཅ་ཞག་ལ་བསམ་བ་གཏང་ཐབ། ཁས་བསམས། ཅ་ཡང་

མད། ངས་ཅ་ལ་ཡང་བསམ་བ་གཏང་མ་དགས། ཐངས་རས་མ་རམས་ལ་

སག ངས་འད་དངས་གནས་ར་ལམ་ཞག་ཡན་ན་བསམས། ཁས་བསམས།

ཡན་ན་ཡང་། སས་ཤས། དའ་གབ་འབས་ཡག་པ་ཞག་འཁར་སད།

དའ་རས་ལ་ཡང་བའ་ཉ་ཤག་ད་འཇར་ས་ཅན་ཁར་རང་ཞག་

རད། གལ་སད་ཕག་པ་ཞག་གས་ཁ་ཆན་པར་གདང་བའ་སབས་ས་ཁད་

ཀ་མག་ཡང་དའ་ཁའ་ནང་ད་འཇག་ཆག་པ་ཞག་ཡད་ན། ཁ་ཡང་ཕག་

པ་ད་ཕག་ལ་ལ་རགས་པ་ཇ་བཞན་ཡང་། རད་པས་ཁ་ལ་ཉ་ཤ་ལ་ས་

འདབས་ས་བཅག ད་ནས་ཁའ་ཀད་པའ་ནང་ལ་ག་ཁམ་ག་ག་ད་འཕངས།

ཡན་ན་ཡང་ཤག་གས་རབ་ལ་བརབ་འཐན་ཞག་བས་ཏ་འག་ལག་རབ།

གའ་ཁ་བཅག

114 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

རད་པ་ན་གའ་ཁ་ལ་བསར་ཕར་མར་བསད། ཁས་མཐའ་ན་ཉ་ཤག་ཆན་

པ་ད་ཐག་མར་གཟགས་ཚད་དང་ད་ནས་ཇ་ཆང་དང་ཇ་ཆང་ལ་སང་

ནས་ཆ་ལ་ག་ལར་ཐམ་པ་ཡང་མ་བལས། ད་ན་རད་པ་ལ་ག་དས་ཡན་

ཡང་ལད་མ་ཆན་པ་ཡད་ན་ཡང་། ད་ན་ཁས་ད་ལ་ཡང་མ་བལས།

“ད་ང་ལ་ཉ་མདང་ལགས་ཀ་ཅན་ཡད།” ཁས་བཤད། “ཡན་ན་

ཡང་དས་ཡག་པ་ཞག་བས་མ་ཡང་། ང་ལ་ག་ཁམ་གཉས་དང་ག་དཀའ་

དབག་པ། ལག་དབག་ཆང་བ་གཅག་ཡད།”

ད་ན་ཁང་ཚས་ང་ཕམ་བཅག་པ་རད། ཁས་བསམས། ལག་

དབག་གས་རག་ནས་ཉ་ཤག་གསད་ར་ལ་ང་ན་རས་དགས་པ་རད། ཁས་

བསམས། ཡན་ན་ཡང་ཇ་སད་ང་ལ་ག་ཁམ་གཉས་དང་ལག་དབག་ཐང་

ཐང་། ག་དཀའ་དབག་པ་བཅས་ཡད་པ་ད་སད་ད་ངས་འབད་བརན་བད་

ཀ་ཡན།

ཁས་རང་ག་ལག་པ་སང་ཕར་ཆའ་ནང་ལ་བཅག ད་ན་ཕ་དའ་

ཕ་པ་ཆགས་ཀན་འདག་ལ། ཁས་ར་མཚ་དང་ནམ་མཁའ་ལས་ཅ་ཡང་མ་

མཐང་། བར་སང་ན་རང་སན་ལས་མང་བ་འདག་ལ། ཁས་གང་མགགས་

ས་གཞ་མཐང་ར་ཡན་པའ་ར་བ་བས།

“རད་པ། ཁད་ཐང་ཆད་འདག” ཁས་བཤད། “ཁད་ཁག་པའ་

ནང་ནས་ཐང་ཆད་འདག”

ཉ་མ་མ་ནབ་ཙམ་བར་ད་ཁ་ལ་ཉ་ཤག་གས་མ་གཙས།

ཉ་ཡས་ཏན་ཏན་བཟས་ཡད་པའ་ལམ་ཆན་ད་དད་ནས་ཟ་བའ་

གཤག་པ་སག་པ་རམས་ཡང་ག་ཡད་པ་རད་པས་མཐང་། ད་ཚས་ད་མ་ལ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 115

གཡས་དཀགས་གཡན་དཀགས་ཙམ་ཡང་མ་བད། ཉ་ད་ཚས་གཅག་ག་

འཁས་ལ་གཅག་རལ་བཞན་ཐད་ཀར་ག་ཆང་ག་ཕགས་ལ་ཡང་ག་འདག

ཁས་དཀ་དབག་བཅག ག་དར་བསམས། ལག་དབག་ལན་ཆད་

ག་མཇག་ལ་བསབས། ད་ན་རང་ཚད་ལས་ཁ་གཉས་དང་ཕད་ཀ་ཙམ་

ཡད་པའ་ག་ཁམ་ག་ཡ་བ་ཆག་ཏ་ཞག་རད། ཡ་བ་ལ་འཇ་སངས་ཀ་དབང་

གས་ཁས་ལག་པ་ཡ་གཅག་ཁ་ནས་ད་ལ་འཇས་ན་ནས་པ་ཐན་ཆ་བ་འདག

ཁས་རང་ག་ལག་པ་གཡས་པས་ད་ལ་ཡག་པར་འཇས་ཤང་། ཁས་ཉ་ཤག་

ཡང་བ་ལ་བལས་པའ་ཞར་ལ་ལག་པ་དའ་སང་བསར་ནས་གང་བད་

བས། ད་གཉས་ཀ་ ག་ལ་ན་ས་ རད།

ངས་ཏན་ཏན་ཉ་དང་པ་ལ་འཇ་ས་ཡག་པ་ཞག་ལ་འཛན་ད་

འཇག་དགས་ལ། ད་ནས་ཁའ་ས་གཙག་ལབ་མ་དང་ཡང་ན་ས་ཡད་སའ་

མཚམས་ད་ལ་གཞ་དགས། ཁས་བསམས།

ཉ་ཤག་གཉས་མཉམ་ད་ཐག་ཉར་གཏགས། ཁས་ཉ་ཐག་ཉ་བ་ད་ཁ་

གདང་ནས་པགས་པ་དངལ་མདག་ཅན་ག་ཉ་དའ་ནང་ཐམ་པ་མཐང་བ་དང་

མཉམ་ད། ཁས་ལག་དབག་མཐན་པར་བཀགས། ཤགས་ཀས་མར་གཞས། ཉ་

ཤག་ག་ར་ཆ་བའ་ས་གཙག་ལབ་མའ་སང་ཕག ལག་དབག་མར་སང་རམ་

བཞན་ཁས་འགག་མཁགས་པ་ལར་ཚར། ཡན་ན་ཡང་ཁས་རས་པའ་དམ་

མཁགས་ད་ཡང་ཚར། ཤག་ད་ཉ་ཤ་ལས་མར་ཤ ད་ནས་འག་སབས་དར་ཁས་

ཡང་བསར་ས་ར་ཡད་ས་ད་ལ་ཤ གས་ཀས་ཐངས་གཅག་གཞས།

ཤག་གཞན་པ་ད་ཕར་འག་ཚར་འང་བད་ཀན་འདག་ལ། ད་ཡང་

ཁས་ཁ་ཆན་པར་གདང་ནས་ཚར་ཡང་། ཤག་གས་ཉ་ལ་བརབ་གཏགས་

བས་ནས་ཁ་ཟམ་པ་དང་མཉམ་ད་ཁའ་ཁའ་ཟར་ནས་ཉ་ཤ་དཀར་པ་ཐར་

116 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ཐར་ཟགས་པ་ད་རད་པས་མཐང་ཐབ། ཁ་ཁའ་ཐག་ལ་བསར། མག་ཁ་

ནའ་ཐག་གཞས། ཉ་ཤཀ་ཡས་ཁ་ལ་བལས་ནས་ཉ་ཤ་བཅད་པ་ད་ཤ གས་

ཀས་འཐན། ཁས་ཉ་ཤ་གད་ནས་ཁར་མད་བད་ད་འག་སབས་དར་རད་

པས་ཡང་བསར་ལག་དབག་ད་ཁའ་ཐག་ལ་གཞས། འགག་ལར་མཁགས་

པའ་པགས་པ་ལད་ཆ་བ་ཙམ་ལ་ཕག

“ཡར་ཤག་དང་། ག་ལ་ན།” རད་པས་བཤད། “ཡང་བསར་ཚར་

ཤག་དང་།”

ཉ་ཤག་ད་ཡང་བསར་མགགས་པར་ཡང་། ཁས་ཁ་ཟམ་པ་དང་

མཉམ་ད་རད་པས་ཁ་ལ་གཞས། ཁས་ལག་དབག་གནམ་ལ་འགགས་ཐབ་

ཚད་ཅག་བཀགས་ནས་གནད་ད་འཁལ་བའ་ངང་གཞས། ཐངས་འདར་

ཁའ་ཀད་པ་ཡད་སའ་རས་པ་ཡང་ཚར། ཉ་ཤག་གས་ཤ གས་ཉམས་པའ་

ངང་ཤ་དམ་ཞག་བཅད་སབས། ཁས་ཡང་བསར་སན་ག་མཚམས་ད་ག་

རང་ལ་གཞས། ཤག་ད་ཉ་ལས་ཤ ད་ད་མར་སང་།

རད་པས་ཁ་ཡང་བསར་ཡང་ག་ཡད་མད་ལ་བལས། ཡན་ན་

ཡང་། ཤག་ད་གཉས་ལས་གང་ཡང་མ་ཡང་། ད་ནས་ཁས་གཞན་པ་ཅག་

ར་མཚའ་ངས་ལ་བསར་རལ་བད་བཞན་ཡད་པ་མཐང་། ཁས་གཞན་པ་

དའ་ཟ་བའ་གཤག་པ་མ་མཐང་།

ངས་ད་ཚ་གསད་ར་ལ་ར་བ་བད་མ་ཐབ། ཁས་བསམས། ན་

ཆང་ག་སབས་ལ་ངས་བས་ཡད་ཀ་རད། ཡན་ནའང་ངས་ཁ་གཉས་ཆ་ལ་

ར་དག་མ་བཟས་ཡད། ཁ་གཉས་ཀ་སས་ཀང་སད་པ་ཞག་ཚར་ག་མད།

གལ་སད་ངས་དབག་པ་ད་ལ་ལག་པ་གཉས་ཀ་སད་ཐབ་ཡད་ན་ངས་

ཏན་ཏན་དང་པ་ད་གསད་ཐབ་ཡད་ཀ་རད། མཐའ་ན་ད་ལ་ལ་ཡན་ན་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 117

ཡང་། ཁས་བསམས།

ཁས་ཉ་ལ་ལ་འདད་མ་ལངས། ཁའ་གཟགས་པའ་ཕད་ཀ་གཏར་

བཅམ་བས་ཚར་བ་ད་ཁས་ཤས། ཁ་ཉ་ཤག་དང་འཐབ་འཛང་ཁད་གནས་

དགས་བང་བའ་སབས་དར་ཉ་མ་ནབ་ཟན།

“ད་ནག་ཁང་མགགས་པར་ཆགས་ཀ་རད།” ཁས་བཤད། “ད་

ནས་ངས་གང་ཁར་ཧ་བ་ན་ཡ་གག་འད་མཐང་ར་རད། གལ་སད་ང་ཤར་

ག་ཕགས་ལ་འག་ར་མང་དགས་ཡད་ན། ངས་མཚ་འགམ་གསར་པ་ད་

ཚའ་ཁད་ཀ་གཅག་ག་གག་འད་མཐང་ག་རད།”

ད་ང་ཕར་ཆས་ཐག་རང་ས་ལ་འག་མ་རང་བ་འདགཁས་

བསམས། མ་གཅག་གས་ཀང་སམས་ཁལ་མང་པ་བས་མད་པའ་ར་བ་

ཡད། ཏན་ཏན་བ་ཆང་གཅག་པ་ཡས་སམས་ཁལ་བད་ཀ་ཡད་རད། ཡན་

ན་ཡང་། ཁ་ལ་གདང་ཚད་ཡད་པ་ཐག་ཆད་ཡན། ཉ་བ་རན་པ་མང་པས་

སམས་ཁལ་བད་ཀ་རད། གཞན་པ་མང་པས་ཀང་། ཁས་བསམས། ང་གང་

གསབ་ཡག་པ་ཞག་ཏ་སད་ཀ་ཡད།

ཉ་ད་ཆས་ཐབས་རགས་ངང་འཕ་བརག་ལ་བཏང་འདག་སབས།

ཁས་ཉ་ལ་གང་ཡང་བཤད་ཐབ་ཀ་མ་འདག ད་ནས་ཁའ་སམས་ནང་དན་

དག་ཅག་ཤར།

“ཉ་ཕད་ཀ” ཁས་བཤད། “ཉ་ཁད་རད། ང་ཆས་ཐག་རང་ས་ལ་

ཕན་པ་དར་དགངས་འགལ་མད་པ་ཞ། ངས་ང་ཚ་གཉས་ཆ་གཏར་བརག་

བཏང་བ་རད། ཡན་ན་ཡང་། ང་ཚས་ཤག་མང་པ་བསད་པ་ཡན། ཁད་དང་

ང་ཡས། གཞན་མང་པ་གཏར་བརག་བཏང་བ་ཡན། ད་བར་ད་ཁད་ཀས་

118 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ག་ཚད་ཅག་བསད་ཡད་དམ། ཉ་རད་པ། ཁད་ཀ་མག་ན་ཡད་པའ་ས་ག་

ད་ཅ་ཡང་མན་པའ་ཆད་ད་མ་རད།”

ཁ་ཉ་འདའ་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་འདད་ལངས། ཁ་རང་

དབང་ག་ངང་ནས་རལ་རག་ག་ཡད་ན་ཁས་ཉ་ཤག་ལ་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་

བམ། ང་ཡན་ན་ས་ར་ད་བཅད་ནས་དས་ཁ་ཚ་དང་འཛང་ཡད་ཀ་རད།

ཁས་བསམས། ཡན་ན་ཡང་ཁང་ཚ་ལ་ས་ར་ཡད་མ་རད་ལ། ད་ནས་ཁང་

ཚ་ལ་ག་ཡང་ཡད་མ་རད།

ཡན་ན་ཡང་། གལ་སད་ང་ལ་ད་དག་ཡད་ན། ག་ཁམ་ག་ཡ་བ་ལ་

བཀགས་ཐབ་ལ། ད་ན་ཅ་འདའ་མཚན་ཆ་ཞག་མ་རད་དམ། ད་ནས་ང་ཚ་

མཉམ་ད་ད་དག་ལ་འཛང་ཡད་ཀ་རད། གལ་སད་ད་ཚ་མཚན་ལ་ཡང་ན། ད་

ཁད་རང་གས་ཅ་ཞག་བད་ཀ་ཡན། ཁད་རང་གས་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་ཀ་རད།

“ད་ཚ་ལ་འཛང་ཞག” ཁས་བཤད། “ང་ཤ་ཤ་བར་ད་ཁང་ཚ་ལ་

འཛང་ག་ཡན།”

ཡན་ན་ཡང་། ད་ན་ནག་ཁང་ནང་ད་འད་མ་མཆད་ལ་གག་འད་

མད། རང་དང་རང་གས་ག་ཆང་མ་མཐད་ནས་འཐན་པ་ཁ་ན་ཡད་ཅང་། དས་

ཧ་ལམ་ཁ་ཤ་ཟན་པ་ལ་བ་ཞག་ཚར་བར་བས། ཁས་ལག་པ་གཉས་མཉམ་

ད་སར་ནས་ལག་མཐལ་ཕན་ཚན་ཚར་བར་བས། ད་ཚ་ཤ་མ་འདག ཁས་

ད་ཚ་ཟམ་པ་དང་འབད་པ་ཙམ་གས་མ་ཚའ་སག་བསལ་ད་ལས་ས་བར་

འདན་ཐབ་ཀ་འདག ཁ་ག་མཇག་ལ་རབ་བསན་ནས་སས་པ་དང་ཁ་ཤ་

མད་པ་ཤས། ཁའ་ཕག་པས་ཁ་ལ་བཤད།

གལ་སད་ངས་ཉ་བཟང་བ་ཡན་ན་ངས་སན་ལམ་མང་པ་ཞག་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 119

འདན་རའ་ཁས་ལན་བས་ཚར། ཡན་ན་ཡང་། ད་ཆ་ངས་ད་ཚ་འདན་ར་

ལ་ང་ཤན་ཏ་ཐང་ཆད་ནས་འདག ངས་ས་སད་བངས་ནས་ངའ་ཕག་པ་ལ་

གཡགས་ན་བཟང་།

ཁ་ག་མཇག་ནང་ཉལ་ཞང་ཁ་ལ་བསར། ནམ་མཁའ་ནས་འད་

ཡང་ར་ལ་བལས་ནས་བསད། ང་ལ་ཁའ་ཕད་ཀ་ཞག་ཡད། ཁས་བསམས།

གཅག་བས་ན། ང་ལ་ཕད་ཀ་འད་ནང་ལ་འཁར་རའ་བསད་ནམས་ཡད་

ཀ་རད། ང་ལ་བསད་ནམས་ཏག་ཙམ་ཡད་དགས་པ་རད། མ་རད། ཁས་

བཤད། ཁད་རང་ཕ་རལ་ཏ་ཆས་ཐག་རང་ས་ཞག་ལ་སང་བ་དས་ཁད་

རང་ག་བསད་ནམས་ལ་རས་མད་བས་ཡད་པ་རད།

“ཅལ་ཆང་མ་བད་དང་།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “གཉད་སད་ལ་

ཁ་ལ་བསར་དང་། ཁད་རང་ལ་ད་དང་བསད་ནམས་མང་པ་ཡད་སད་པ་རད།”

“གལ་སད་བསད་ནམས་བཙང་སའ་ས་ཆ་ཞག་ཡད་པ་ཡན་ན།

ངས་ཅང་ཙམ་ཞག་ཉས་ན་འདད།”ཁས་བཤད།

ངས་ད་ཅ་ཞག་གས་ཉ་ཐབ་བམ། ཁས་ཁ་ལ་དས། ངས་བར་ཟན་པའ་

ཉ་མདང་དང་ཡང་ན་ག་ཆག་ཏ། ལག་པ་སན་ཅན་གཉས་ཀས་ཉ་ཐབ་བམ།

“ཐབ་ཀ་ཡད་འག” ཁས་བཤད། “ཁད་རང་གས་ར་མཚའ་ནང་

ཉན་གངས་བརད་ཅ་ག་བཞ་ལ་བསད་ནས་ཉ་རས་བས་པ་རད། ད་ཚས་

ཀང་ཁད་ལ་བཙང་གབས་བས་པ་རད།”

ངས་ཆད་མད་ཀ་སར་ལ་བསམ་བ་གཏང་མ་རང་། ཁས་བསམས།

བསད་ནམས་ད་རམ་པ་ས་ཚགས་ཤག་ག་ནང་ཡང་བའ་དངས་པ་ཞག་རད།

120 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ད་སས་ངས་འཛན་བད་ཐབ། ངས་བསད་ནམས་ཅང་ཟད་ཅག་རམ་པ་གང་

འད་ཞག་ནང་ཡན་ཡང་ལན་ག་ཡན་ལ། རན་གང་ཅ་ཙམ་དགས་ཟར་ནའང་

སད་ཀ་ཡན། ངས་གག་ལས་མཆད་པའ་འད་དག་མཐང་ན་འདད། ཁས་

བསམས། ཁད་ལ་འདད་པ་ཆས་མང་བ་ཡད། ཡན་ཡང་འད་ན་ད་ཆ་ངས་

འདད་པའ་དན་ད་རད། ཁས་ཤན་ཏ་བད་མའ་ངང་ཁ་ལ་བསར་ཐབས་ཀ་ལས་

ལ་འཇགས་ཐབས་བས། ཁའ་ན་ཟག་ལས་ཁ་ཤ་མད་པ་ད་ཁས་ཤས།

ཁས་གང་ཁར་ག་གག་འད་ཚར་ཤར་བ་ད་མཐང་ཞང་། ད་ཏན་

ཏན་དགང་མའ་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ཙམ་ལ་ཡན་ར་རད། ཟ་བ་མ་ཤར་གང་

ལ་ད་ཚ་ན་ཐག་མར་ནམ་མཁར་ཡད་པའ་འད་ལར་མཐང་། ད་ནས་ད་

ཚ་ན་ར་མཚའ་ཕར་ཕགས་ལ་ཡད་པ་འཆར་ཅན་ད་མཐང་ལ། ད་ཆ་རང་

འཚབ་པའ་རན་གས་ར་མཚ་ཡང་རབ་པ་ཞག་རད། ཁས་གག་འད་ཀ་

ཁད་ལ་གཏད་ནས་སང་ཞང་། ཁས་འད་ལར་བསམས། ད་ནས་མར་ད་

ཁས་ར་མཚ་མཐའ་ལ་སབ་ཀ་རད།

ད་ན་འད་གབ་པ་རད། ཁས་བསམས། གཅག་བས་ན། ཁང་ཚས་

ངའ་ཐག་ལ་ཡང་བསར་གཞ་ག་རད། ཡན་ན་ཡང་། ནག་ཁང་ནང་མཚན་

ཆ་གང་ཡང་མད་པའ་མ་ཞག་གས་ཁང་ཚ་ལ་ཅ་ཞག་བད་ཐབ་བམ།

ཁ་རངས་ཤང་ཟག་གཟར་ལངས། མཚན་མའ་གང་ངར་གས་

ཁའ་ཤ གས་བཀལ་བའ་གཟགས་པའ་ཆ་ཤས་ཡད་ཚད་དང་ར་ཁ་རམས་

ལ་ཟག་གཟར་ལངས། ངས་ཁང་ཚ་མཉམ་ད་འཛང་མ་དགས་པ་ཞག་ལ་

ར་བ་བད། ཁས་བསམས། ང་ཁང་ཚ་དང་མཉམ་ད་ཡང་བསར་འཛང་མ་

དགས་པ་ཤག་ཅས་ར་བ་ཆན་པ་བད།

ཡན་ན་ཡང་ནམ་གང་ཙམ་ལ་ཁ་འཛང་། ཐངས་འདར་ཁས་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 121

འཛང་བ་ལ་ན་བད་སད་མད་པ་ཡན་པ་ཤས། ཁང་ཚ་ཁ་དང་ཁ་བས་ཏ་

ཡང་། ཁང་ཚའ་ཟ་བའ་གཤག་པས་ཆའ་ནང་ད་བཟས་པའ་ཐག་ཤར་

དང་ཁང་ཚ་རང་རང་ཉ་ཡ་སང་མཆངས་པ་ལས་བང་བའ་འད་འཚར་

བ་ཙམ་ཞག་རད་པས་མཐང་ཐབ། ཁས་ལག་དབག་གས་མག་ལ་གཞས་

ཤང་འགམ་སས་ཤ་བཅད་པ་ཐས། ཁང་ཚས་འག་ནས་འཇས་པ་བཞན་ག་

ཆང་ཡང་འདར་སག་སག་བད། ཁས་རང་ཉད་ཀས་ཐས་ས་དང་ཚར་སའ་

གནས་ཉག་གཅག་ལ་འཚབ་འཚབ་ཀས་ལག་དབག་གས་གཞས། ཁས་

ལག་དབག་ད་ཅག་གས་བཟང་བ་ཚར་ཞང་ད་ནས་ད་བར།

ཁས་ཧབ་འཐན་ཞག་བས་ཏ་ག་ཁ་བསར་བད་ཀ་དབག་པ་ད་

གཟང་ལས་གལ། ད་ལ་ལག་པ་གཉས་ཆས་བཟང་ཞང་ཡར་བཀགས་ནས་

མར་ཡང་ཡང་རང་ཞང་རག ཡན་ན་ཡང་ཁང་ཚ་ན་ད་ཆ་ག་མདན་ལ་

སབས་འདག གཅག་ག་རས་ལ་གཅག་ཡང་བ་དང་། ཡང་མཉམ་ད་ཡང་

ནས་ཤ་དམ་བ་དམ་བ་བཅད་ཅང་། ཁང་ཚ་བསར་བ་ཞག་བས་ནས་ཡང་

ཐངས་ཤག་ཡང་སབས་ཤ་དམ་ག་འད་དག་ར་མཚའ་འག་ནས་མངན།

མཐའ་མ་དར་ཡང་བསར་གཅག་མག་ཤ་ལ་དམགས་ནས་ཡང་།

ཁས་ལས་ཀ་འད་གབ་ཟན་པ་ཤས། ཁས་ཉ་ཤག་ག་མག་ཡད་ས་ལ་དབག་

པ་འཕད་ད་གཡགས་ཏ་གཞས། ད་ན་ཁའ་མཆ་བ་ཡས་མ་ཆད་པའ་ཉ་

ཡ་མག་ལད་ཆ་བའ་ཆ་དར་འཇས་འདག ཁས་དར་ཐངས་གཅག་དང་

གཉས་དང་ཡང་བསར་གཞས། ཁས་དབག་པ་ཆག་པ་ཐས། ཁས་དབག་པ་

ཆག་ཏ་དས་ཉ་ཤག་ལ་བསན། ཁས་ད་ནང་ལ་འཛལ་བ་ཞག་ཚར། ཁས་

དའ་ར་རན་པ་ཡན་པ་ཤས་རས་ཡང་བསར་ནང་ལ་དད། ཉ་ཤག་དས་ཤ་

གད་ནས་ཕར་རལ་ནས་སང་། ད་ན་ཉ་ཤག་ཁ་གཅག་སབས་པའ་མཐའ་

མ་ད་རད། འད་ན་ཁང་ཚ་ལ་ཟ་ར་གང་ཡང་ལག་མ་འདག

122 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ད་ན་རད་པས་དབགས་ཀང་ལན་དཀའ་བའ་ཚད་ད་འདག ཁས་རང་ག་ཁའ་

ནང་ད་བ་བ་ཁད་མཚར་ཞག་ཚར། ད་ལ་ན་ཟངས་ཀ་ད་མ་ཅན་ག་མངར་མ་

ཞག་རད། ཁ་སད་ཅག་ག་རང་ད་ལ་སག ཡན་ཡང་ད་མང་པ་མ་འདག

ཁས་མཆལ་ཞགས་ཀས་ད་ར་མཚ་ལ་འཕངས། “ག་ལ་ན། ཁད་

ཀས་འད་ཟ་ལ། མ་གཅག་བསད་པའ་ར་ལམ་ཐངས།”

ད་ཆ་མཐའ་མ་འད་ལ་ཁ་ཕམ་ཡད་པ་ཤས་ཤང་། བཅས་ཐབས་

ཀང་མད། ཁ་ག་མཇག་ལ་སང་། ག་དཀ་ཡ་དབག་པའ་ཆག་ར་རན་པ་

ད་རད་ཅང་ད་གཟང་ག་ཨ་ཁང་ནང་ཏག་ཏག་འག་ག་འདག་ལ། གའ་

ཁ་བསར་ཆད་ལ་འགག་ངས་ས་འདག ཁས་ས་སད་ཀས་རང་ག་ཕག་པ་

བཀབ་ཅང་ག་ཆང་ད་རང་ག་ཁ་ཕགས་ལ་བསར། ཁས་ད་ཆ་ག་འད་ཡང་

མར་གཏང་ག་ཡད་ལ། ཁ་ལ་བསམ་ར་དང་ཚར་རའ་རགས་གང་ཡང་མ་

འདག ད་ཆ་ཁ་དན་ཚང་མ་ལས་ཐར་ཟན་པ་རད། ཁས་རང་ག་ཐབ་ཚད་

ཀས་སང་གང་དད་པའ་ངང་ག་ཆང་ད་རང་ག་ཁམ་ཡད་སའ་མཚ་འགག་

ལ་བཏང་། མ་གཅག་གས་ཅག་ཙ་ལས་ཟས་ལག་སག་པ་བཞན་མཚན་

མའ་སབས་ས་ཉ་ཤག་གས་རས་པ་ལ་ས་བརབ། རད་པས་ད་ཚ་ལ་ད་སང་

མ་བས། གའ་ཁ་ལ་བསར་བ་མ་གཏགས་ད་ཚ་ལ་ད་སང་གང་ཡང་མ་སད།

ད་ཆ་ག་ཆང་མའ་འཁས་ལ་ལད་ཆ་བ་གང་ཡང་མད་གཤས་ག་ཆང་མ་ཇ་

འདའ་ཡང་མ་དང་བད་མར་བསད་ཀ་ཡད་པ་ཁ་ན་ད་སང་བང་།

ག་ཆང་མ་ན་བཟང་པར་ཡད། ཁས་བསམས། ག་དཀའ་དབག་པ་

མ་གཏགས་ག་ཆང་མ་བད་ཞང་སན་གང་ཡང་བང་མད་ལ། ད་ན་ལས་ས་

བར་བར་པ་བརབ་ཆག

ཁ་ར་མཚའ་རབས་ཀ་ནང་ལ་སབས་ཟན་པ་ད་ཁས་ཚར་ཐབ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 123

ལ། ཁས་མཚ་འགམ་ད་ཡད་པའ་གཞས་ཆགས་རམས་ཀ་གག་འད་ད་

མཐང་ཐབ། ད་ཆ་ཁས་ཁ་གང་ད་ཡད་མད་ཤས་ཤང་། ཁམ་ལ་ལག་ར་ལ་

དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མད།

གང་ལར་ཡང་རང་བ་ན་ང་ཚའ་གགས་པ་རད། ཁས་བསམས།

ད་ནས་ཁས་སན་པ་བཏབ། མཚམས་མཚམས་ལ། ར་མཚ་ཆན་པ་ན་ང་

ཚའ་གགས་པ་དང་ང་ཚའ་དག་བ་གཉ་གའ་མཉམ་ད་ཡད། ཉལ་ཁ་ན།

ཁས་བསམས། ཉལ་ཁ་ན་ངའ་གགས་པ་རད། ཉལ་ཁ་ཁ་ན། ཁས་བསམས།

ཉལ་ཁ་ད་ཆས་ཡག་ཤས་ཤག་ཡན་ར་རད། ཁད་རང་ཕམ་ཟན་པའ་

སབས་ས་ཉལ་ཁ་ལས་ས་བ་རད། ཁས་བསམས། ངས་ད་ཅ་འདའ་ལས་

ས་བ་ཞག་ཡན་པ་གཏན་ནས་མ་ཤས། ཁད་ཕམ་པར་བས་པ་ཡང་ཅ་ཞག་

ཡན་པ་མ་ཤས། ཁས་བསམས།

“གང་ཡང་མ་རད།” ཁས་སད་ཆན་པས་བཤད། “ང་ཆས་ཐག་

རང་ས་ལ་ཕན་པ་རད།”

ཁས་ག་འགག་ཆང་ཆང་དའ་ནང་ག་བཏང་སབས་སངས་ཆའ་ཐག་

གག་ཟམ་ཡད་ལ། ཁས་མ་ཚང་མ་ཉལ་ཚར་བ་ཤས། བསལ་རང་ད་མ་མཐད་

ནས་ལང་ཞང་ད་ན་ཤ གས་ཀས་གཡགས་བཞན་འདག ཡན་ན་ཡང་། ག་ཁ་

ད་ཧ་ཅང་ཁ་སམ་མར་འདག ཁས་ར་ཕ་བང་འག་ག་ར་རགས་ཆང་ཆང་ཞག་

ཡད་ས་དར་ག་བཏང་། ད་ལ་ཁར་རགས་པ་བད་མཁན་གཅག་ཀང་མད་ལ།

དར་བརན་ཁས་རང་ག་ཐབ་ཚད་ཀས་ག་ད་ཡར་འཐན། ད་ནས་ཁ་གའ་ཕ་

ལགས་ལ་གམ་པ་སས་ནས་ག་ད་ར་ཕ་བང་ཞག་ལ་བཏགས།

ཁས་ག་དར་མར་ཕབ་ནས་ག་དར་ད་ལབ་རག་བས་ཏ་བསམས།

ད་ནས་ཁས་དར་ཤང་ད་ཕག་པར་འཁར་ནས་ཡར་འགས་མག་བརམས།

124 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

ད་ནས་ཁས་ཁ་ཅ་ཙམ་ཐང་ཆད་པའ་ཚད་ད་ཤས། ཁ་སད་ཅག་རང་འག་

མཚམས་བཞག་ནས་རབ་ལ་བལས། སང་ལམ་ག་གག་འད་འག་ནས་

ཁས་ག་མཇག་ག་ཐད་ན་ཉ་ཡ་མཇག་མ་རབས་ཆན་ད་ཡར་བསངས་པ་

མཐང་ལ། དཀར་པ་དཀར་རང་ཡན་པའ་རབ་རས་ཀ་ཕང་བ་དང་། ས་

ར་རང་མ་ཕར་བཏན་པའ་མག་ནག་ལ་རག་རག་ཅན། ད་དག་ག་བར་ན་

རན་མར་བཏན་པའ་རས་པ་རམས་མཐང་།

ཁ་ཡང་བསར་འཛགས་མག་བརམས། རར་སབས་པ་དང་ཁ་

འགལ། དར་ཤང་ཕག་པར་ཁར་ཁར་ལ་སད་ཅག་ག་རང་དར་ཉལ། ཁ་

ཡར་ལངས་རས་བས་མད་ད་ན་ཤན་ཏ་ནས་དཀའ་བ་ཞག་རད། དར་ཤང་

ཕག་པར་ཁར་ཁར་ནས་དར་ཡད་ཙམ་རང་བསད་ད་ལམ་ཁ་ལ་བལས།

ཞ་མ་གཅག་ཕར་ཕགས་ཐག་རང་ས་ཞག་ནས་རང་ག་ལས་ཀ་བད་པར་

སང་། རད་པས་ད་ལ་བལས། ད་ནས་ཁས་ལམ་ཁ་ཁ་ན་ལ་བལས།

མཐའ་མ་དར་ཁས་དར་ཤང་ཐང་ལ་བཞག་ནས་ཡར་ལངས། དར་

ཤང་ཡར་བཀགས་ཏ་རང་ག་ཕག་པའ་སང་བཞག ལམ་ཁ་དད་ནས་ཡར་སང་།

ཁའ་སལ་ཆང་ལ་མ་སབས་བར་ད་ཁ་ཐངས་ལ་ལ་མར་སད་དགས་བང་།

སལ་ཆང་ལ་སབས་པ་དང་། ཁས་དར་ཤང་རག་པ་ལ་སས། ནག་

ཁང་ནང་ཁས་ཆ་ཡད་པའ་ཤལ་དམ་རད། ཆ་ཧབ་གཅག་འཐང་། ད་ནས་

ཉལ་ཁའ་སང་ཉལ། ཉལ་ཆས་རང་ག་ཕག་པ་བར་ད་འཐན། ད་ནས་རང་

ག་རབ་དང་རང་པའ་ཐག་བཀབ། ཁ་ཚགས་པར་ཐག་གདང་བསན་ནས་

ཉལ། ལག་པ་གཉས་ཐད་ཀར་བརངས་འདག་ཅང་ལག་མཐལ་གཉས་ཀ་

ཁ་ཡར་བསན་འདག

ཞགས་ཀར་བ་ཆང་གས་ས་ནང་ནས་ཡར་བལས་སབས་ཁ་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 125

གཉད་ཁག་འདག ད་དས་རང་ཆན་པ་ལང་བཞན་ཡད་སབས་ཉ་འཛན་

ག་ག་རམས་འག་ག་མ་རད། བ་ཆང་ཕ་པར་ཉལ། ད་ནས་ཁ་ཞགས་པ་ར་

ར་བཞན་ཡང་བ་ལར་རད་པའ་སལ་ཆང་ལ་ཡང་། བ་ཆང་གས་རད་པས་

དབགས་ལན་ག་ཡད་པ་མཐང་། ད་ནས་རད་པའ་ལག་པ་གཉས་མཐང་

ནས་ཁ་ངས། ཁ་འཚག་ཇ་ལན་ཕར་ཧ་ཅང་ཁ་སམ་སམ་ངང་ཕ་ལ་ཐན།

མར་ལམ་ཚང་མ་ལ་ཁ་ངས་ནས་སང་།

ཉ་པ་མང་པས་ག་ཆང་ག་མཐའ་བསར་ནས་ད་ལ་བཏགས་ཡད་

པ་གང་ལ་ལ་གན་འདག མ་གཅག་ཆའ་ནང་ལ་འདག་ཅང་། ཁས་རང་

སམ་བརས་ནས་ཐག་པ་རང་པ་ཞག་གས་ཉ་ཡ་རས་པའ་རང་ཚད་འཇལ་

བཞན་འདག

“ཁ་གང་འད་འདག” ཉ་པ་ཞག་གས་སད་བརབ་ནས་བཤད།

“གཉད་ཁག་འདག” བ་ཆང་གས་ལན་བཏབ། ཁས་ཁ་རང་ང་

ག་ཡད་པ་མས་མཐང་བ་ལ་ཡང་ད་སང་མ་བས། “ས་གཅག་གས་ཀང་ཁ་

ལ་བར་ཆད་མ་བད།”

“ཁའ་ས་ར་ནས་མཇག་མ་བར་ད་ཁ་བཅ་བརད་འདག” ཚད་

མཇལ་མཁན་ག་ཉ་པ་དས་སད་བརབ།

“ང་ད་ལ་ཡད་ཆས་ཡད།” བ་ཆང་གས་བཤད།

ཁ་སངས་ཆའ་ཐག་ཕན་ནས་འཚག་ཇ་ལགས་ཕར་གཅག་མངགས།

“ཀ་ར་དང་འ་མ་མང་པ་བགས་པའ་ཚ་པ་ཞག”

126 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ད་ལས་གཞན་དགས་སམ།”

“མ་དགས། རས་ལ་ངས་ཁས་ག་ར་ཟ་ཐབ་ཀ་ཡད་མད་ལ་ལ་ག་ཡན།”

“ད་ཅ་འདའ་ཉ་ཞག་རད་ཨང་།” ཇ་ཁང་སན་བདག་གས་བཤད།

-“ད་བར་ད་ཉ་ད་འད་ཞག་ཡད་མ་མང་། ཁད་རང་གས་ཁ་སང་འཁར་བའ་

ཉ་ད་གཉས་ཀང་ཉ་བད་མ་གཉས་རད།”

“ར་ཟ། ངའ་ཉ།” བ་ཆང་གས་བཤད། ཁ་ཡང་བསར་ང་མག་བརམས།

“ཁད་རང་ལ་འཐང་ར་འད་དགས་སམ།” སན་བདག་གས་དས།

“མ་དགས།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ཁང་ཚ་ལ་སན་ཊ་ཡ་ག་ལ་

བརས་བཅས་མ་བད་ཅས་ཤད། ང་ཕར་ཡང་ག་ཡན།”

“ངས་ཅ་ཙམ་ཞག་གས་གདང་སམས་མཉམ་བསད་བད་ཀ་

ཡད་པ་ཁ་ལ་ཤད་དང་།”

“ཐགས་ར་ཆ།” བ་ཆང་གས་བཤད།

བ་ཆང་གས་འཚག་ཇ་ཚ་པ་ལགས་ཕར་གཅག་ད་ཡར་རད་པའ་

སལ་ཆང་ལ་འཁར། ཁ་གཉད་ལས་མ་སད་ཀ་བར་ད་འཁས་དར་བསད།

ཐངས་གཅག་ཁ་གཉད་ལས་སད་ཀ་ཡད་པ་འད་ཞག་མཐང་། ཡན་ན་ཡང་

ཁ་ཡང་བསར་གཉད་མཐག་པའ་ནང་སང་། བ་ཆང་ཁ་གཏད་ཀ་སང་

ལམ་ད་སང་ནས་འཚག་ཇ་ཚ་བ་བཟ་ཆད་མ་ཤང་གཡར།

མཐའ་མ་ལ་རད་པ་གཉད་ལས་སད།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 127

“ཡར་མ་ལངས།” བ་ཆང་གས་བཤད། “འད་འཐང་དང་། ཁས་འཚག་ཇ་

ཅང་ཟད་ཅག་ཤལ་ཕར་ནང་བགས།”

རད་པས་ད་བངས་ནས་འཐང་།

“མ་ན་ལན། ད་ཚས་ང་ཕམ་བཅག་སང་།” ཁས་བཤད། “ད་ཚས་

དངས་གནས་ང་ཕམ་བཅག་སང་།”

“ཁས་ ཁད་ཕམ་བཅག་པ་མ་རད། ཉ་དས་མ་རད།”

“མ་རད། དངས་གནས། ད་ན་དའ་རས་ལ་བང་བ་རད།”

“པ་ཌ་ར་ཁ་ཡས་ག་ཆང་དང་ཅ་ལག་ལ་ལ་རག་བད་གན་

འདག ཁད་ཀས་མག་དས་ཅ་ཞག་བད་བསམས་ཡད།”

“པ་ཌ་ར་ཁ་ལ་ད་གཏབས་བཅག་ནས་ཁ་ལ་ཉ་ར་བད་ད་ཆགས།”

“ས་ར་རང་མ།”

“ཁད་ལ་དགས་ན་ཁད་ཀས་བཟང་།”

“ང་ལ་དགས།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ད་ང་ཚས་དན་དག་གཞན་

རམས་ཀ་ཆད་ད་ང་ཚའ་འཆར་གཞ་བཟ་དགས།”

“ཁང་ཚས་ང་བཙལ་སང་ངམ།”

“ལས་བཙལ། མཚ་དམག་དང་གནམ་ག་ཡས།”

“ར་མཚ་ན་ཤན་ཏ་ཆ་ལ་ག་ཆང་ཤན་ཏ་ཆང་སབས་མཐང་

128 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

དཀའ་བ་རད།” རད་པས་བཤད། ཁས་ར་མཚ་དང་རང་ཉད་ལ་སད་ཆ་

ཤད་རའ་ཚབ་ཏ་མ་ཞག་ལ་སད་ཆ་བཤད་ས་ཡད་པ་ད་ཅ་འདའ་དགའ་

སང་དང་ལན་པ་ཞག་ཡན་པ་ལ་ད་སང་བང་། “ངས་ཁད་རང་དན་བང་།”

ཁས་བཤད། “ཁད་རང་གས་ག་ར་བཟང་བ་ཡན།”

“ཉ་མ་དང་བ་ལ་གཅག ཉ་མ་གཉས་པ་ལ་གཅག གསམ་པ་ལ་

གཉས།”

“དཔ་ཡག་པ་འདག”

“ད་ང་ཚ་མཉམ་ད་ཉ་འཛན་ད་འག”

“མན། ང་བསད་ནམས་ཅན་མ་རད། ད་ཕན་ཆད་ང་ལ་བསད་

ནམས་ཅ་ཡང་མ་འདག”

“བསད་ནམས་དམལ་བ་ད།” བ་ཆང་གས་བཤད། “ངས་བསད་

ནམས་ངའ་མཉམ་ད་འཁར་ཡང་།”

“ཁད་ཀ་ཁམ་ཚང་གས་ཅ་ཟར།”

“ངས་ད་ལ་ཁ་ཡ་མ་བད། ངས་ཁ་སང་གཉས་བཟང་བ་ཡན།

ཡན་ན་ཡང་ད་ན་ང་གཉས་མཉམ་པར་ཉ་འཛན་ལ། ད་ཡང་ངས་ད་དང་

ཁད་ལས་སང་ར་མང་བ་འདག”

“ང་ཚ་ལ་ཉ་མདང་རང་པ་ཡག་པ་ཞག་དགས་ཀ་འདག་ལ། ད་

ནམ་རན་གའ་ནང་ལ་འཁར་དགས། ཁད་ཀས་རངས་འཁར་ཕར་ཌ་རང་

པ་ཡ་ལམ་ལགས་ལབ་མ་ལས་ག་བཟ་ཆག ང་ཚས་ ག་ན་བ་ཁ་རའ་གང་

རད་པ་དང་ར་མཚ། 129

ས་ར་ད་རང་ཆག ད་རན་པ་བཟ་དགས་ཤང་ར་ངར་མ་སད་ན་ཆག་ག་

རད། ངའ་ག་ཆག་སང་།”

“ངས་ག་གཞན་པ་ཞག་ཐབ་པ་བད་ལ་ལམ་ལགས་ད་ཡང་རང་

ཆག ཉ་མ་ག་ཚད་ལ་ང་ཚར་རང་ཆན་པ་ཡད་རད།”

“གཅག་བས་ན་གསམ། གཅག་བས་ན་ད་ལས་མང་བ།”

“ངས་ཚང་མ་ག་སག་བས་ནས་འཇག་ག་ཡན།” བ་ཆང་གས་

བཤད། “རད་པ། ཁད་ཀས་ལག་པ་རམས་དགས་བཅག་དང་།”

“ངས་ད་ཚ་ལ་བདག་ཇ་ལར་བད་དགས་པ་ཤས། མཚན་མའ་

སབས་ས་ངས་ཁད་མཚར་ཞག་མཆལ་མས་འཕངས་ལ། ངའ་བང་ཁག་

ནས་ཅག་ཆག་པ་ཚར།”

“ད་ཚ་ཡང་དགས་ཆགས།” བ་ཆང་གས་བཤད། “རད་པ། མར་

ཉལ། ངས་ཁད་ལ་ཁད་ཀ་སད་ཐང་གཙང་མ་ད་འཁར་ཡང་ལ། ཟ་ར་ཞག་

ཀང་འཁར་ཡང་།”

“ང་སང་ཤ ལ་ག་དས་ཚད་རང་ག་ཚགས་པར་ཡང་འཁར་ཤག”

རད་པས་བཤད།

“ང་ལ་སང་ར་མང་པ་འདག བས་ཙང་ཁད་རང་ངས་པར་གང་

མར་གས་དགས་པ་བད་རགས། ཁད་ཀས་ང་ལ་ཚང་མ་སབ་ཐབ། ཁད་ལ་

ན་ཟག་ཅ་ཙམ་བཏང་བང་།”

“མང་པ།” རད་པས་བཤད།

130 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།

“ངས་ཟ་ར་ཞག་དང་ཚགས་པར་འཁར་ཡང་།” བ་ཆང་གས་བཤད།

“རད་པ། ངལ་གས་ཡག་པ་བས་དང་། ངས་སན་བཙང་ས་ནས་

ཁད་ཀ་ལག་པ་ལ་སན་ཆས་འཁར་ཡང་།”

“པ་ཌ་ར་ཁ་ལ། མག་ད་ཁའ་ཡན་ཞས་བཤད་ར་མ་བརད་ཨ།”

“མ་བརད། ངས་དན་ག་འདག”

བ་ཆང་ས་ནས་ཐན་ཏ་ར་རག་ག་ལམ་ཕན་རང་པ་དད་ནས་

མར་འག་སབས་ཡང་བསར་ང་ག་འདག

དའ་ཕ་ད་ད་ལ་སངས་ཆའ་སང་ལ་སར་བ་ཚའ་ཐགས་ས་ཞག་

འདག བད་མད་གཅག་གས་ མ་གའ་ལ་ཆང་ག་ཤལ་དམ་སང་པ་དང་

ཉ་བ་ར་ཀ་དའ་རས་ཁངས་པའ་དཀལ་ལ་བལས་སབས། ག་འགག་ག་

འག་ལམ་བརལ་ཙམ་ག་ར་མཚའ་ནང་ཤར་རང་ཤ གས་ཀས་ལང་བའ་

ཁད་ན་རབས་ཆན་ག་སལ་ཚགས་དཀར་ལ་རང་བ་མཇག་མ་ཆན་པ་

དང་བཅས་པ་ཞག་ར་མཚའ་རབས་དང་བསངས་ནས་གཡ་ཞང་འགགས་

བཞན་པ་མཐང་།

“ད་ག་ར་རད།” མས་ཟ་ཁང་ཞབས་ཞ་བ་ལ་དས་ཤང་། ད་ན་

ར་མཚའ་རབས་དང་བསངས་ནས་གད་སགས་ཁད་འག་རར་སག་བཞན་

པའ་རབས་ཆ་བའ་ཉ་ཡ་རབ་རས་རང་མ་ལ་མཛབ་མ་བཙགས།

“ཏ་བ་རན།” ཞབས་ཞ་བས་བཤད། “ཨ་ཤག” ཁས་དན་དག་ཅ་

ཞག་བང་བ་ད་ལ་འགལ་བཤད་བད་སད་ད་ལར་བཤད།

རད་པ་དང་ར་མཚ། 131

“ངས་ཉ་ཤག་ལ་འད་འདའ་སང་ར་ཞང་བཀད་པ་ལགས་པའ་མཇག་མ་

ཡད་པ་མ་ཤས།”

“ངས་ཀང་མ་ཤས།” མའ་ཟ་བ་བ་དས་བཤད།

ལམ་ག་ཡར་སད་ན། ཁའ་སལ་ཆང་ད། རད་པ་ཡང་བསར་

གཉད་ལ་རལ། ཁ་ད་དང་ཡང་ཁ་མར་བསན་ནས་ཉལ་འདག་ལ། བ་ཆང་

ཁའ་འཁས་ལ་བསད་ནས་ཁ་ལ་བལ་བཞན་འདག རད་པས་སང་གའ་

སར་ལ་ར་ལམ་གཏང་བཞན་འདག

དག་འདན་རབ་གསལ་གས་ཕ་ལ་ ༢༠༠༥ ཟ་ ༡༡ ཚས་ ༡༡ རས་གཟའ་པ་

སངས་ཉན་བསར་གབ་པའ།།

རམ་པ་པའ་སར།

ཨར་ནས། ཧ་མང་ཝ་ན་ཕ་ལ་ ༡༨༩༩ ལར་ཨ་རའ་མངའ་ས་ཨ་ལས་ན་

ཞས་པའ་ཨག་པར་ཀ་ཞས་པའམ་བ་ཤང་གང་ག་ཞས་པར་སས། ༡༩༡༧

ལར་ “ཀན་ས་ས་གང་ཁར་སར་མ” ཞས་པའ་ཚགས་པར་ཐག་རང་ག་

ཆད་ལས་ཀ་རམ་ཡག་འབ་མག་བཙགས། འཛམ་གང་དམག་ཆན་དང་

པའ་སབས་ས། ཨ་ཊ་ལའ་གཡལ་ས་ར་ཁང་གས་སན་བཅས་རངས་འཁར་

ག་ཁ་ལ་པ་བད་པའ་དང་བངས་ལས་ཀ་བས་མད། རང་དམག་དང་ལན་

ད་ཞབས་ཞ་ཞ་སབས་རས་སན་ཚབས་ཆན་ཕག་ནས་ཁམ་ད་སད་དགས་

ཤར་པ་རད། ༡༩༢༡ ལར་ཧ་མང་ཝ། ཕ་རན་སའ་གང་ཁར། པ་ར་ས་

ར་གཞས་སད་བས་ཤང་། དར་ཁང་ན་ གར་ཊ་ར་ཌ། ས་ཏའན་དང་། ཨ་

ཧ། ས་ཀ་ཊ། ཧ་ཊ་ཟ་ག་རལ་ཌ། ཨ་ཛ་ར། པན་ཌ། ཕར་ཌ་ མ་ཌ་ས། ཕར་

ཌ་བཅས་ཀ་ཡལ་གར་བའ་ཁ་ཚགས་ཀ་གས་རད། ༡༩༢༦ ལར་ ཉ་མ་ཡང་

ཤར་འདག་ ཅས་པ་ད་ཐན་པ་མཉམ་ད། ཧ་མང་ཝ་ན་ “བརག་ཟན་པའ་

”མ་རབས་ཀ་མགན་དབངས་ཤག་ཏ་གར་པ་ཙམ་མ་ཡན་པར། ཁང་ག་དས་

ཚད་ཀ་རམ་པ་པ་ཕལ་བང་ཞག་ཆགས་པ་རད། འདའ་མཇག་ཏ་ཨ་ཊ་ལའ་

གཡལ་སའ་སར་ག་ཁང་ག་བཅས་སང་ “དཔང་ངར་དང་ཁ་གས་པ” ཞས་

པ་ད་ ༡༩༢༩ ལར་ཐན་པ་རད། ༡༩༣༠ ར་གངས་ཀ་ནང་ ཧ་མང་ཝ་ ན་ ཀ་

ཝ་ས་ཊ་ ཞས་པར་གཞས་ཆགས་ཤང་། ཕས་ས་ཁའ་བ་རལ་ཁབ་ཏ་གཞས་

སད་བས་པ་རད། ཡན་ན་ཡང་ཁང་ས་པན་དང་ཨ་ཊ་ལ། ཨ་ཧ་ར་ཀ་བཅས་

ས་ར་ཆར་འགལ་བཞད་བས་པ་རད། ཕས་ས་ཁང་ས་པན་ག་མ་སར་དམག་

འཁག་ལ་ཞགས་ཤང་། ད་ན་ཁང་ག་ ༡༩༣༩ ལའ་དམག་འཁག་ག་བཅས་

སང་ཕལ་བང་ “གང་ག་ཆད་ད་དལ་བ་དཀལ་བ ”ཞས་པ་དའ་རབ་ལངས་

ས་གར་ཡད་པ་རད།

133རད་པ་དང་ར་མཚ།

ཧ་མང་ཝ་ཡ་ཧ་ཅང་གགས་ཆ་བའ་རམ་ཡག་ “རད་པ་དང་

ར་མཚ” ཞ་བ་ད་ལ་ ༡༩༥༣ ལར་པ་ལ་ཊ་ཛར་ཞ་བའ་གཟངས་རགས་

ཐབ་ཅང་། ༡༩༥༤ ལར་ཁང་ག་ “གང་མལ་ག་ས་རལ་ལ་དབང་བསར་

བའ་རམ་པ་འཛགས་མཁན་དང་ཚག་ཤ གས་ཆ་བ་” ད་ལ་ན་བལ་རམ་

རག་ག་གཟངས་རགས་ཐབ་པ་རད། ཨ་མ་ར་ཀའ་བཅས་སང་ག་ཁད་ད་

བཅས་སང་དང་སང་ཐང་ག་འཕལ་རས་ལ་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆ་བའ་

ཤགས་རན་ག་ཐག་ནས། དས་རབས་ཉ་ཤ ་བའ་རམ་པ་པ་གཞན་ས་ཞག་

གས་ཀང་མ་ཐབ་པའ་ཨ་རའ་མ་མང་ག་འཆར་སང་ཞག་ཧ་མང་ཝ་ཡས་

འཛན་ཐབ་པར་གར་པ་རད། ཁང་ ༡༩༦༡ ལར་ ཨ་ཌ་ཧ་མངའ་སར་རང་ཤ་

བརབ་ནས་གངས་པ་རད། ཁང་ག་རམ་ཡག་གགས་ཆའ་གས་ས་ ༡༩༣༧

ལའ་ “ཡད་པ་དང་མད་པ” ཞས་པ་དང་། ༡༩༥༠ ལའ་ “གཙང་པའ་ཕ་

རལ་དང་ནགས་ཚལ་དཀལ་ད།” ཞས་པ། ཁང་འདས་རས་ཀ་ ༡༩༧༤ ལའ་

འགལ་བཞན་པའ་ཆས་སན་ཞག ༡༩༧༠ ལའ་ སག་པའ་ཁད་ཀ་མཚ་

གང་། ༡༩༨༦ ལའ་ “ཉན་ཁ་ཅན་ག་དབར་ཁ” ༡༩༨༦ ལའ་ “ཨ་ལན་ཡལ་

ག་མ་ཏག་ལམ་ར” ཞས་པ་རམས་རད།

134 ཧ་མང་ཝས་བརམས། དག་འདན་རབ་གསལ་གས་བསར།