วชาการจดการโลจสตกสและซพพลายเชน
Logistics Management and Supply Chain
อาจารยทรงพล สงขรง ผจดท าเอกสาร อาจารยผสอน อ.ธรวรา บวชชยภม อาจารยผสอน [email protected] นกวชาการช านาญการ 089-490-5234
บทบาทของโลจสตกสตอเศรษฐกจและธรกจ
วตถประสงค
บทน า
โลจสตกสเปนหนาทงานทมขอบขายทกวางขวางและบรรลวตถประสงคไดยาก และยงมผลกระทบอยางมากตอมาตราฐานความเปนอยของผคนในสงคม เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบ โลจสตกสมากขนขอใหพจารณาตวอยางตอไปน
• ความสะดวกเมอเราไปซออาหาร เสอผา และสนคาอน ๆ• ความทาทายในการก าหนดขนาดหรอรปลกษณทเหมาะสม• เทคโนโลยการสอสารและคมนาคมสมยใหม• การกระจายสนคาทวโลกเพมขน
บทน า
นวดขาว และขนขนเกวยนใชคนท างาน 4-6 คน
เกวยนขนไดรวม 1-5 ตนความเรว 5 กม./ชม.
ฉางสง 3-4 เมตร ใชคนขน 4-6 คน
บทน า
เครองเกยวขาวและนวดขาวใชคนงาน 1 คน
6 เพลา 8 ลอค น าหนกรวม 30 ตนความเรว 90 กม./ชวโมง
คลงสนคาสง 30 เมตรใชคนงาน 1 คน
พฒนาการและความเปนมาของโลจสตกส
พฒนาการของโลจสตกสในชวงตงแตป ค.ศ. 1900 เปนตนมาอาจสรปไดดงตอไปน• โลจสตกสดานการทหาร• การลดกฎระเบยบ 1970-1980• การแขงขนทรนแรง• เทคโนโลยสารสนเทศ (IT)• อ านาจของชองทางการจดจ าหนาย• การเฉลยผลก าไร
โลจสตกสดานการทหาร
• โลจสตกสเรมเปนทรจกและไดรบความส าคญในระหวางสงครามโลกครงท 2 ซงเปนความสามารถในกระจายและจดเกบยทธภณฑและก าลงพล รวมถงการสงก าลงเสบยงใหกบก าลงพลอยางมประสทธภาพและเปนประสทธผลซงเปนปจจยทส าคญของการชนะสงคราม
• หลงจากสงครามโลกครงท 2 เปนชวงทการเจรญเตบโตทางธรกจท าใหเกดความตองการสนคามากยงขน รวมทงการด าเนนธรกจถกก าหนดโดยความแนนอนและความหลากหลายทวไปของตลาด และภาคการผลตมการขยายตวเพมขน
การลดกฎระเบยบ 1970-1980
• การลดกฏระเบยบในอตสาหกรรมการขนสงในปลายป 1970 จนถงตนทศวรรษ 1980 ท าใหมทางเลอกทหลากหลายขน และยงเปนการเพมการแขงขนระหวางการขนสงในรปแบบตางๆ ดงนนผขนสงจะตองเพมความสรางสรรคใหมการปรบเปลยนทรวดเรว ใหความส าคญกบลกคา และมงเนนการแขงขนเพอใหกจการประสบความส าเรจมากยงขน ในปจจบนผสงสนคามทางเลอกมากกวาแตกอน ซงท าใหสามารถเจรจาตอรองในดานอตราคาขนสง เงอนไขและการบรการเพอทจะไดรบจากการขนสงทดทสดและคมคาเงนทเสยไป
การแขงขนทรนแรง
• จากอตราดอกเบยและตนทนดานพลงงานเพมสงขนในชวงทศวรรษ 1970 ซงจากการทโลจสตกสเปนตนทนทส าคญอยางหนงตอการด าเนนงาน เนองจากตนทนโลจสตกสเปนสงทก าหนดความอยรอดส าหรบหลายๆ องคกร
• อตสาหกรรมยคโลกาภวฒนยงไดสงผลกระทบตอโลจสตกสในหลายแนวทาง ประการแรก การแขงขนระดบโลกจากตางประเทศทมากยงขนเปนเหตทองคกรตองปรบตวเพอสรางความแตกตาง ทงในตวองคกรเองและตวสนคา โลจสตกสจะเปนตวตดสนเนองมาจากองคกรภายในประเทศจะตองเพมความนาเชอถอและมการตอบสนองทรวดเรวตอตลาด
ประการทสอง องคกรทมการซอขายระหวางประเทศจะพบวาโซอปทาน (Supply Chain) ระหวางองคกรกบคคาจะมความยาวเพมขน มตนทนสงขน และมความซบซอนมากขน การบรหารโลจสตกสทยอดเยยมจงมความจ าเปนเพอสรางโอกาสในการแขงขนอยางเตมททวโลก
เทคโนโลยสารสนเทศ (IT)
• ในปจจบนเปนยคของเทคโนโลยสารสนเทศซงชวยใหองคกรตางๆ สามารถตดตามธรกรรมทเกดขนจากกจกรรมตางๆ เชน การสงซอ การจดเกบสนคาและวตถดบ ท าใหสารสนเทศมความสามารถในการจดการกระบวนการไหลของขอมลและสนคาและการหาระดบปรมาณการจดเกบสนคาทประหยดสงสด รวมทงวธการเคลอนยายทดทสดได
• ระบบตาง ๆ เชน การวางแผนความตองการวสด (Materials Requirement Planning: MRP, MRP II), การวางแผนทรพยากรเพอการกระจายสนคา (Distribution Resource Planning: DRP, DRP II) และการผลตแบบทนเวลาหรอ Just-In-Time (JIT) ซงชวยใหองคกรตางๆ สามารถเชอมโยงกระบวนการจดการวตถดบในหลาย ๆ กจกรรมเขาดวยกน
อ านาจของชองทางการจดจ าหนาย
• การเปลยนขวอ านาจจากผผลตไปยงผคาปลก ผคาสง และผแทนจ าหนายไดสรางผลกระทบอยางมากตอโลจสตกส เมอการแขงขนเพมมากขนท าใหเกดผลกระทบตอผจดสงสนคา/วตถดบและผผลตสนคา ซงในทสดจะสงผลใหเหลอแตผน าตลาดเทานน ท าใหการแขงขนมความรนแรงเพมมากขนและสงผลใหมการเสนอสนคาทมคณภาพสงขน
• นอกจากนความจงรกภกดตอตราสนคาทลดลงนนท าใหอ านาจของผผลตลดต าลง และท าใหอ านาจของผคาปลกสงขนเนองจากการขายจะขายถกก าหนดโดยสนคาทมวางขาย และไมไดมาจากตราสนคาทผผลตเสนอ
การเฉลยผลก าไร
การประหยดตนทนทเกดจากโลจสตกสได 1 บาท จะสงผลตอความสามารถในการท าก าไรมากกวายอดขายทเพมขน 1 บาท ” ซงโดยทวไปแลวการประสบความส าเรจในการเพมยอดขายนนท าไดยากกวาการลดตนทน
โลจสตกส
นยามการจดการโลจสตกส
“ การบรหารจดการโลจสตกส เปนกระบวนการการท างานตางๆ ทเกยวของกบการวางแผน การด าเนนการ และการควบคมการท างานขององคกร รวมทงการบรหารจดการขอมลและธรกรรมทางการเงนทเกยวของ ใหเกดการเคลอนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ชนสวนประกอบ และการบรการ ใหมประสทธภาพ และประสทธผลสงสด โดยค านงถงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนส าคญ ”
ทมา: แผนพฒนายทธศาสตรระบบโลจสตกสของประเทศไทย 2550-2554โดย Council of Logistics Management
นยามการจดการโลจสตกส
“ การจดการโลจสตกส การจดการกระบวนการเคลอนยายและจดเกบสนคา วตถดบจากจดก าเนดจนถงผบรโภคสนคาสดทายจาก Logistics Training International Limited ”
องคประกอบของการจดการโลจสตกส
นยามการจดการโลจสตกส
“ การจดการโลจสตกส เปนสวนหนงของกระบวนการซพพลายเชน เพอชวยในการวางแผน การสนบสนน การควบคมการไหลของวตถดบและสนคาใหมประสทธภาพ และประสทธผล และเกบรกษาสนคาหรอบรการ และสงทเกยวของกบขอมลจากจดเรมตนไปสจดสดทาย เพอตอบสนอง
ความตองการของลกคา จาก (The Council of Supply Chain Management Professionals: CSCMP)”
ทมา: แผนพฒนายทธศาสตรระบบโลจสตกสของประเทศไทย 2550-2554โดย Council of Logistics Management
ความส าคญของโลจสตกส
• โลจสตกสเปนรายจายทส าคญส าหรบธรกจตางๆ และจะสงผลกระทบและไดรบผลกระทบจากกจกรรมอน ในระบบเศรษฐกจ การปรบปรงประสทธผลขอลกระบวนการดานโลจสตกส จะสงผลโดยตรงตอการปรบปรงสภาพเศรษฐกจโดยรวมใหดขน
• การจดการโลจสตกสทดจะสงเสรอมการพฒนาประสทธภาพและผลตภาพการผลตของภาคอตสาหกรรมและอตสาหกรรมตอเนอง ตลอดหวงโซมลคาเพอเพมมลคาเพมใหสนคาอตสาหกรรม
• โลจสตกสเปนการเพมอรรถประโยชนทางดานเวลาและสถานท โดยใหมการน าสนคาทลกคาตองการเพอบรโภคหรอเพมการผลตไปยงสถานททตองการ ในเวลาทตองการ ในสภาพทตองการ และตนทนทตองการ
ประโยชนของการจดการโลจสตกส
• สามารถลดตนทน และสรางก าไรทางธรกจ• เปนเครองมอส าคญในการแขงขนทางธรกจ• เปลยนการท างานจากแบบหนาทเปนกระบวนการแทน• ประสานงานใหบรรลเปาหมายและนโยบายขององคกร• ท าใหงานทเกยวของกบฝายอนทตนทนสง สามารถลดตนทนได• กอใกเกดการใชทรพยสนทคมคามากกวาเดม• เพมประสทธภาพในการบรหารลกคา• สรางสมพนธลกคาภายในและภายนอกองคกร• ท าใหเกดความรวดเรวในการสอสารอนเนองมาจากเทคโนโลยสารสนเทศ• เปนพนฐานของการเจรญเตบโตของธรกจ
ภาพรวมของแนวคดเชงระบบโลจสตกส
ผจดสงสนคา
/ วตถดบ
ผจดสงสนคา
/ วตถดบ
ผจดสงสนคา
/ วตถดบ
ผขนสง
ผขนสง
ผขนสง
โรงงานผลต
ผขนสง
ศนยกระจาย
สนคา
ผขนสง
ลกคา
ลกคา
ลกคา
ลกคา
โลจสตกสยงเปนการเพมอรรถประโยชน (utility)
“อรรถประโยชน (Utility) เปนความสามารถของสนคาหรอบรการตางๆ ทบ าบดความตองการของบคคล เวลาใดเวลาหนง ซงจะมคามากนอยเพยงใด
ขนอยกบความตองการของบคคลนน ในเวลานนดวย”
โลจสตกสยงเปนการเพมอรรถประโยชน (Utility)
ซงอาจกลาวไดวามอยดวยกนทงหมด 4 ประเภทคอ • อรรถประโยชนดานรปลกษณ (Form Utility) กระบวนการในการเพมลกษณะของสนคา
หรอบรการ หรอการจดรปรางลกษณะของสนคาหรอบรการใหตรงกบความตองการของผใช
• อรรถประโยชนดานเวลา (Time Utility) คณคาทเพมใหกบสนคาเมอสนคานนไดรบความตองการจากลกคาในเวลาทลกคาตองการ
• อรรถประโยชนดานสถานท (Place Utility) การมสนคาหรอบรการในสถานททลกคาตองการ
• อรรถประโยชนดานความเปนเจาของ (Possession Utility) ไมเกยวของโดยตรงกบโลจสตกสเลย ถาหากไมมความตองการในการน าสนคาทลกคาตองการในการน าสนคาทตองการ (right item) เพอบรโภคหรอเพอการผลตไปยงสถานททตองการ (right place) ในเวลาทตองการ (right time) ในสภาพทตองการ (right condition) ตนทน (right cost)
แนวคดโลจสตกสธรกจ
จดมงหมาย น าสนคาทถกตอง
ไปยงสถานททถกตอง ในเวลาทถกตอง
ดวยเงอนไขทถกตอง ในจ านวนทถกตอง ณ ราคาทถกตอง
แนวคดโลจสตกสธรกจ
ตวอยางของการเคลอนยายสนคาจากจดก าเนดสนคาถงจดบรโภคสนคา
บทบาทของโลจสตกสตอระบบเศรษฐกจ
โลจสตกสเปนกญแจส าคญในระบบเศรษฐกจในสองแนวทางคอ
ประการแรก โลจสตกสเปนรายจายทส าคญส าหรบธรกจ ตาง ๆ และจะสงผลกระทบและไดรบผลกระทบจากกจกรรมอนในระบบเศรษฐกจ
ประการสอง โลจสตกสไดรองรบการเปลยนแปลงและกระบวนการของธรกรรมทางเศรษฐกจ และไดกลายเปนกจกรรมส าคญในดานการสนบสนนการขายและการผลตเสมอนหนงเปนสนคาและบรการดวย
บทบาทของโลจสตกสในองคกรตางๆ
โลจสตกส
สนบสนนการตลาด
ผลตภณฑ
ราคา
การสงเสรมการขาย
สถานท
สนบสนนการตลาด
ความพอใจของลกคา
ความรวมมอก าไรของกจการ
ก าไรของกจการ
สนคาราคา
การสงเสรม และสถานท
ผจดสงสนคา/วตถดบลกคาคนกลางลกคาคนสดทาย
ความพอใจของลกคา
ความรวมมอก าไรสงสดในระยะยาว
ตนทนรวมต าสด
สนบสนนการตลาด
• ระบบปรชญาการบรหารการตลาด “ความส าเรจในจดมงหมายขององคกรขนอยกบการประเมนถงความจ าเปน (need) และความตองการ (want) ของตลาดเปาหมาย และสงมอบความพงพอใจเหลานน ดวยประสทธภาพและประสทธผลทมากกวาคแขงขน”
• แนวคดดานการตลาดคอ การใชลกคาเปนหลกในการขบเคลอน (Customer driven) ซงยดถอวา “ธรกจด ารงอยเพอตอบสนองความตองการของลกคา”
• ดงนนโลจสตกสมบทบาทส าคญในการสงเสรมใหสนคาวางจ าหนายในสถานทๆ เหมาะสม
• องคกรจงตองการแนวคดเชงระบบในการเชอมตอความตองการของการตลาดกบการผลตดวยโลจสตกส
ผลตภณฑ
• ผลตภณฑหมายถงชดของอรรถประโยชนและคณลกษณะซงลกคาไดรบจากการซอหา• ในขณะทผผลตพยายามทจะลดราคาสนคาลงผบรหารมกตดสนใจทจะลดคณภาพสนคา
ลงดวยและเปนการท าลายคณลกษณะเดนของสนคารวมทงการลดระยะเวลาการน าเสนอสนคา การลดการบรการหรอการชวยเหลอลกคา ซงการกระท าเหลานเปนการลดก าไรในระยะยาวของกจการ
• ดงนนเพอลดความผดผลาดในการตดสนใจดานการตลาดผบรหารจะตองเขาใจในเรองการเคลอนยายวตถดบ/สนคาและความสมพนธระหวางดลจสตกสกบกจกรรมอนๆ ดานการตลาดทงหมด
ราคา
สนคา
ราคา การสงเสรม
สถานท/ ระดบ
การใหบรการ
ตนทนเกบรกษา
สนคาคงคลง
ตนทนคาขนสง
ตนทนคาโกดงตนทนปรมาณ
สนคา
ตนทนการสงซอ
และขอมล
การตลาด
โลจสตกส
ราคา
• ราคาคอจ านวนเงนทลกคาจายเพอใหไดมาซงสนคาหรอบรการ ปจจยบางประการทสงผลตอราคาคอสวนลด
• ส าหรบการซอในปรมาณมากหรอสวนลดตามแตระดบของลกคา สวนลดส าหรบการช าระเงนอยางรวดเรว สวนลดคนภายหลง การน าเสนอการจดสงสนคาให และการก าหนดผจายคาขนสง ผจดสงสนคา/วตถดบอาจมความพยายามทจะเพมยอดขายดวยการลดราคาสนคา
การสงเสรมการขาย
• การสงเสรมการขายของสนคาหรอบรการประกอบดวยการขายและการโฆษณา เมอมการเพมรายจายเพอการโฆษณาหรอการเพมขนาดของผแทนขายตรงอาจสงผลในทางบวกตอยอดขาย
• องคกรจะตองระมดระวงตอสองเหลานอาจชวยใหมการใชเงนทนอยางมประสทธภาพเพมขน เชน การฝกอบรมพนกงานขายเพอใหสามารถใหบรการทมมลคาเพมกบลกคา หรอเพอท าใหลกคาตระหนกถงมลคาเพมทกจการไดใหกบลกคาดวยการใหบรการโลจสตกสทเหนอกวา เปนตน
สถานท สถานท/ระดบการใหบรการ
การบรการลกคา
อะไหลและบรการ
การรบคนสนคา
ตนทนคาขนสง
การจราจรและการขนสง
ตนทนเกบรกษาสนคาคงคลง
การจดการสนคาคงคลง
การหบหอ
โลจสตกสยอนกลบ
ตนทนปรมาณสนคา
การยกขนวสด
การจดหา
ตนทนคาโกดง
คลงสนคา
การเลอกสถานทตงและ
โกดง
ตนทนการสงซอและขอมล
การบรการลกคา
อะไหลและบรการ
การรบคนสนคา
สถานท
• สถานทเปนปจจยส าคญของสวนผสมทางการตลาด ซงโลจสตกสเกยวของโดยตรง คาใชจายดานสถานทสามารถชวยสนบสนนการบรการลกคา ซงไดแก การจดสงทตรงตอเวลา การสงซอในปรมาณสง เวลาการจดสงทแนนอน การบรการลกคาเปนผลได ของระบบโลจสตกส
ความสมพนธระหวางกจกรรมและตนทนดานโลจสตกส
ตนทนดานโลจสตกสเกดขนจากกจกรรมทรองรบกระบวนการโลจสตกส ประเภทของตนทนหลก ๆ ไดแก การใหบรการลกคา การขนสง การจดเกบสนคา กระบวนการสงซอและขอมลการสงซอ ปรมาณการสงซอ และการจดเกบสนคาคงคลง
1. ระดบการใหบรการ ปจจยส าคญในการพจารณาก าหนดระดบการใหบรการลกคาในระดบตางๆ คอตนทน
คาเสยโอกาสในการขาย เงนทจายไปเพอสนบสนนการบรการลกคาไดแก คาใชจายทเกยวของกบการท าใหค าสงซอสมบรณ และคาอะไหลและการใหบรการสนบสนนอนๆ ซงสงผลอยางมากตอการรบรของลกคาในดานการกบรการขององคกรและความพงพอใจของลกคา
ดงนน วธทดทสดคอ การประเมนระดบการใหบรการตามความตองการของลกคา และพจารณาวาความตองการสงผลตารายจายของสวนผสมทางการตลาดอนๆ อยางไร เพอลดตนทนและรกษาวตถประสงคการบรการเอาไว
ความสมพนธระหวางกจกรรมและตนทนดานโลจสตกส
2. ตนทนคาขนสง กจกรรมดานการขนสงท าใหเกดตนทนคาขนสง ตนทนสามารถแบงประเภทไดตามลกคา ผลตภณฑ ชองทางการจดจ าหนาย เชน ตนทนขาเขากบตนทนขาออก ตนทนเหลานแปรผนไดตามปรมาณการขนสง น าหนก ระยะทาง และจดตนทางและปลายทาง
3. ตนทนคลงสนคา ตนทนคลงสนคาเกดขนจากกจกรรมภายในคลงสนคาและการจดเกบสนคา การเลอกสถานทตงโรงงานและคลงสนคา นอกจากนตนทนยงผนแปรตามจ านวนและสถานทตงของคลงสนคา
4. ตนทนกระบวนการสงซอและระบบสารสนเทศ ตนทนกระบวนการสงซอและระบบสารสนเทศไดแก ตนทนทเกยวของกบกระบวนการสงซอ การกระจายการตดตอสอสาร และการพยากรณอปสงค ตนทนกระบวนการสงซอและระบบสารสนเทศเปนการลงทนทส าคญอยางยง เพอรองรบระดบการใหบรการลกคาและควบคมตนทน ตนทนการสงซอสนคาไดแก การสงค าสงซอ การบนทกค าสงซอ และการประมวลค าสงซอ
ความสมพนธระหวางกจกรรมและตนทนดานโลจสตกส
5. ตนทนปรมาณ ตนทนปรมาณ (Lot quantity cost) โดยหลกการแลวจะขนอยกบปรมาณสนคาทจดหาและผลต ตนทนปรมาณไดแก การจดซอและการผลตซงผนแปรไปตามการเปลยนแปลงในปรมาณสนคาหรอความถในการสงซอและรวมถงรายการตอไปน
5.1 การก าหนดตนทน- ระยะเวลาทใชเพอเตรยมการ- ชนสวนทเกดขนจากการปรบแตงสายการผลต- การผลตทยงไมมประสทธภาพ
5.2 การสญเสยประสทธภาพเนองจากการหยดงานเพอเปลยนสายการผลตหรอตองเปลยนผจดสงสนคา/วตถดบ
5.3 การจดการวตถดบ การวางแผน และการส ารวจ5.4 สวนตางราคาจากการสงซอในปรมาณทตางกน5.5 ตนทนการสงซอทเกยวของกบการจดการค าสงซอ
ความสมพนธระหวางกจกรรมและตนทนดานโลจสตกส
6. ตนทนในการเกบรกษาสนคาคงคลง กจกรรมดานโลจสตกสท าใหตนทนในการเกบรกษาสนคาคงคลงเพมสงขน ไดแก การควบคมสนคาคงคลง การบรรจภณฑ การซอมแซมและการท าลายสนคาช ารด ตนทนทเกยวของกบการเกบรกษาสนคาคงคลงจะผนแปรกบปรมาณสนคาคงคลง ตนทนในการเกบรกษาสนคาหลกๆ ไดแก
6.1 ตนทนเงนทน(capital cost) และตนทนคาเสยโอกาส (opportunity cost)6.2 ตนทนในการดแลสนคา เชน คาประกนภยและภาษ6.3 ตนทนพนทจดเกบสนคา ไดแกตนทนทสมพนธกบสถานทจดเกบสนคาซงเปลบย
แปลงตามปรมาณสนคาคงคลง6.4 ตนทนความเสยงจากการจดเกบสนคา เชน คาลาสมย การลกขโมย เปนตน
กจกรรมโลจสตกส
1. การจดการวสด (Material Management) จะสนบสนนในการผลตเปนหลก มหนาททเกยวของคอ การจดซอ จดหา และการผลต โดยมกจกรรมทตองพจารณาคอ สารสนเทศ ความตองการของลกคา ตนทนและบรการ ระยะเวลาในการท างานแตละกจกรรม (Lead Time) มลคาเพมในกจกรรมทางเลอกทดทสด วธการผลต การวางแผน ขนตอนการปฏบตงาน ผลผลต
2. การจดการกระจายสนคา (Distribution Management) จะสนองความตองการในการขายและการตลาดเปนหลก มหนาทหลกคอ การจดการคลงสนคา และการขนสง โดยคลงสนคาจะตองมสาธารณปโภคพนฐาน อปกรณตางๆ ระบบจดการคลงสนคาและโครงสรางการบรหารจดการ สวนงานขนสงจะเกยวของกบการ รปแบบการขนสง วธการขนสง
กจกรรมโลจสตกส
ตวอยางกจกรรมโลจสตกส
• บรษทผผลตเครองดม ผลตเครองดมหลากหลายประเภท และนามาบรรจใสกลองหรอลง เพอประโยชนทางการขายและการเคลอนยายสนคา (การจดการบรรจภณฑ)
• บรษทผผลตเครองดมสงเครองดม เชน โคก นาสม นาเขยว ทง ในรปแบบของขวดและกระปอง เขาสคลงสนคา เพอเตรยมกระจาย สนคาใหลกคา นบวาเปนการขนสงขาเขา (กจกรรมขนสง)
กจกรรมโลจสตกส
• คลงสนคา นาสนคาทงหมดทสงมาจากโรงงาน เขาจดเกบในคลงสนคา (กจกรรมคลงสนคา) โดยมการแยกสนคาแตละประเภท ออกจากกน
• บรษทไดรบคาสงซอจาก รานคาปลกขนาดใหญ เชน Big C , Lotus และรานคาสง ในจงหวดตางๆ บรษทจงทาการ นาเครองดมประเภทตางๆ ขนรถบรรทกไปสงให (กจกรรมการขนสง และ การรบคาสงซอ)
กจกรรมโลจสตกส
• เมอรถขนสงถงรานคาเหลาน พนกงานจะทาการขนสนคาลง และจดเขารานตางๆ(กจกรรมการกระจายสนคา ชองทางการกระจาย)
• เมอเครองดมเหลานถกจาหนายออกไป กมการคดเงนโดยใช Barcode ขอมลของเครองดมทขายไปจะวงกลบมายงบรษทผลตเครองดม ทาใหบรษททราบวาเครองดมแตละประเภทไดจาหนายออกไปแลวเทาไร ตองนาไปสงเพมหรอไม (กจกกรมดานการจดการขอมลสารสนเทศ)
กจกรรมโลจสตกส
การบรการลกคา
กระบวนการค าสงซอ
การคดเลอกท าเลทตงโรงงานหรอคลงสนคา
การบรหารงานจดซอจดหา
การจดการสนคารบคน
อะไหลและการใหบรการ
การบรหารการขนสง
การบรหารคลงสนคาบรรจภณฑ
การบรหารสนคาคงคลง
การพยากรณและวางแผนอปสงค
การก าจดของเสย
โลจสตกส
การใหบรการลกคา (Customer Services)
• การใหบรการลกคา หมายถง กระบวนการระหวางผซอ ผขาย และบคคลทสาม กระบวนการนนไดใหผลดวยการเพมคณคาใหกบการแลกเปลยนสนคาและบรการ มลคาทเพมขนในการแลกเปลยนนอาจจะอยในระยะสน เชนการท าธรกรรมเพยงครงเดยว หรออยในระยะยาว เชน ความสมพนธดวยสญญา มลคาเพมนจะเกดขนธรกรรมตางๆ หรอสญญาและจะเกดขนเมอธรกรรมเหลานนไดเสรจสนลง ซงวดไดเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลากอนการเรมตน ดงนน การบรการลกคากคอกระบวนการสรางมลคาเพมทสรางประโยชนใหกบโซอปทานดวยวธทคมคาตนทนมากทสด
• ตองเกดความพงพอใจ ประทบใจ การใหบรการลกคาไมใชเปนเพยงกจกรรม แตเปนผลกระทบกบกจกรรมอนของโลจสตกส
กระบวนการค าสงซอ (Order Processing)
• กระบวนการตอบสนองค าสงซอ ของธรกจคอกจกรรมตงแตการรบค าสงซอไปจนถงการจดสงสนคาจนถงมอลกคา ณ จดสงมอบทก าหนด และการใหความมนใจในการจดสงใหลกคา เพราะวามสวนส าคญตอรอบเวลาในการสงซอ (Lead time) ดงนนการจดการค าสงซอจงถอไดวาเปนแกนหลกในการด าเนนธรกจทกประเภท เนองจากค าสงซอของลกคาแตละรายการจะสงผลกระทบกบระบบโลจสตกสสวนอนๆ ขององคกร
• หลกกระบวนการจดการค าสงซอทดตองสามารถลดรอบเวลาได เพอใหตนทนต า ดวยการลดความตองการในการจดสงของลกคาลง
การคดเลอกท าเลทตงโรงงานและคลงสนคา (Location Planning)
• การก าหนดทตง เปนกระบวนการพจารณาความเหมาะสมของสถานทผลตสนคา คลงสนคา และศนยกระจายสนคา ใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาและกระบวนการผลตโดยกอใหเกดตนทนรวมต าทสดหรอมระดบการใหบรการสงสดโดยการก าหนดทตงของคลงสนคาและสถานทผลตจะสงผลโดยตรงตอความสามารถในการขนสงทงการขนสงวตถดบขาเขา และการกระจายสนคาไปยงตลาด ซงการก าหนดทตงจะตองพจารณาจากลกษณะของสนคาและวตถดบเปนหลก
การคดเลอกท าเลทตงโรงงานและคลงสนคา (Location Planning)
การจดซอจดหา (Purchasing and Procurement)
• การบรหารงานจดซอ ครอบคลมกจกรรม การคดเลอก ผจดสงสนคา/วตถดบ การสงมอบ/เปลยนแปลง/ตดตามค าสงซอ การตรวจสอบคณภาพสนคา/วตถดบทสงมอบ การประเมนผล Supplier และการจดการดานเอกสาร ค าสงซอ และช าระเงน
• การจดซอจะตองสนองความตองการของวตถดบและบรการเพอใหมการจดสงอยางมประสทธภาพ และมการไหลตอเนองทงในสายการผลตและการกระจายสนคา เพราะเกยวของกบตนทนทงหมดของโลจสตกส และระดบการใหบรการ จ านวนของสนคาและความถในการสงซอกระทบตอระดบสนคาคงคลง แหลงทตงของผขายวตถดบ หรอสนคา กระทบกบตนทนการขนสง กจกรรมนรบผดชอบโดยฝายจดซอของบรษท
การจดการสนคารบคน (Reverse Logistics)
• ระบบโลจสตกสยอนกลบ หมายถง กระบวนการในการวางแผนการด าเนนการ การควบคม การไหลของวตถดบ ชนสวนทอยระหวางการผลต (in-process inventory) และสนคาส าเรจรป รวมถงขอมลทเกยวของจากผบรโภคมายงจดของผผลตเพอท าการใชประโยชน หรอการน าไปก าจดอยางเหมาะสม หรออกนยหนงระบบโลจสตกสแบบยอนกลบเปนกระบวนการในการขนยายสนคากลบจากจดปลายทางของหวงโซอปทานเพอน าไปใชประโยชน ซงมความหมายมากกวาการน าภาชนะเปลาหรอวสดของบรรจภณฑกลบมาใชใหม แตอาจจะรวมถงการน าสนคากลบมาถอดชนสวน และแปรรปหรอผลตใหมเพอสรางมลคาใหมากขน
อะไหลชนสวน และการสนบสนนการบรการ(Parts and Services Support)
• การจดการชนสวน อะไหล และกจกรรมสนบสนน ทมประสทธภาพ ท าใหกระบวนการผลต และกจกรรมทเกยวของเปนไปอยางตอเนอง
• การสนบสนนชนสวนอะไหล และการบรการซอมทมความจ าเปนส าหรบหลายผลตภณฑ เปนความตองการทจะสนบสนนกลยทธทางการตลาด การสนบสนนก าลงการผลต สอนคาจะไมดถาปราศจากอะไหลเพอท าการซอม
การบรหารการขนสง (Transportation management)
• การขนสง เปนกจกรรมทมความจ าเปน และเปนตนทนสวนทส าคญทสด ซงกจกรรมดานการขนสงทผบรหารตองค านงถง ไดแก การเลอกวธการขนสง การรวบรวมสนคากอนท าการขนสง การก าหนดเสนทางการขนสง การวางแผนดานเวลาทใชการขนสง การเลอกเครองมอหรออปกรณทใชส าหรบการขนสง รวมถงการวางแผนการจดจ าหนาย (Distribution Planning) ซงเปนการเตรยมงานและเตรยมการปฏบตงานเกยวกบการจ าแนกแจกจายและการจดสง (Handing) เปนงานทเกยวของกบการน าสงวตถดบหรอผลตภณฑในลกษณะทเหมาะสม ไมวาจะจดสงอยางไร ในปรมาณเทาไหร
• การบรหารการขนสงภายในกจกรรมโลจสตกส แบงเปน การขนสงขาออก (Outbound Transportation) การขนสงเปนการเคลอนยายของวตถดบ สนคาไปยงเครอขายขนสงตางๆ กจกรรมดานการขนสงเปนการเลอกวธการขนสง เชน ทางรถยนต รถไฟ ทางอากาศ ทางน า และทางทอ
การบรหารการขนสง (Transportation management)
การขนสงขาเขา (Inbound Transport) เปนการเคลอนยายวตถดบ หรอสนคาจากผขายปจจยการผลตไปยงโรงงาน เกยวกบกจกรรมดานขนสงเปนการเลอกวธการขนสง การเลอกเสนทางการขนสง ขบวนการเรยกรองความเสยหาย การตรวจสอบอตราคาระวาง และการเลอกอปกรณในการขนสง
การเคลอนยายสนคา (Material Handling) การออกแบบผงโรงงานหรอคลงสนคาทดทสด คอการมระยะทางการเคลอนทของการขนถายวสดระหวางกจกรรมหรอระหวางหนวยงานนอยทสด โดยการเคลอนยายนใชในการเคลอนยายวตถ สนคาในระหวางการผลต และสนคาส าเรจรปภายในโรงงานและคลงสนคา
การบรหารคลงสนคา(Warehouse management)
• การบรหารคลงสนคา บรณาการทรพยากรตางๆ เพอใหด าเนนกจการคลงสนคาเปนไปอยางมประสทธภาพและบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของคลงสนคาแตละประเภททก าหนดไว สนคาคงคลงตองเกบไวในพนททไดวางแผนไว ซงครอบคลมกจกรรมการเคลอนยายสนคา ประกอบดวย การรบสนคา การถายโอนสนคา โอนถายขอมล การจดเกบสนคา การหยบสนคา การสงสนคาผานคลง และการจดสง
การบรหารคลงสนคา(Warehouse management)
การบรหารคลงสนคา(Warehouse management)
ไซโล Flat Silo
การบรรจภณฑ (Packaging)
• บรรจภณฑ ในทางโลจสตกสหมายถง การบรรจหบหอ โดยมวตถประสงคเพอรกษาและคมครองสภาพของสนคาและบรการใหอยในสภาพทด และเกดความเสยหายนอยทสดเทาทจะเปนไปได ซงเมอลกคาไดรยสนคาแลวไมเกดทศนคตทไมดตอการบรการ ยอมกอใหเกดความไววางใจในการใชบรการครงตอไปในอนาคตดวย
• ดานการตลาด คอ การบงบอกถงรายละเอยดของสนคา การสรางการรบร การตลาดใหความส าคญกบบรรจภณฑเพราะใชเปนชองทางในการโฆษณาประชาสมพนธ เพอใหลกคามองเหนและถกใจ
การบรหารสนคาคงคลง (Inventory control)
• การบรหารสนคาคงคลง เปนการบรหารจดการระดบสนคาคงคลงเพอใหกจการประสบความส าเรจในการใหบรการแกลกคาในระดบสง ไดแกการประหยดตอขนาดในการผลต ความสมดลระหวางอปสงคและอปทาน ปองกนความไมแนนอนในอนาคต เปนตน โดยมระดบตนทนทเหมาะสม
• สนคาคงคลงเปนตวทรองรบการใหบรการลกคา โดยจากการขนสงขาเขา (Inbound) ในบรษท ไปยงโรงงานหรอออกจากโรงงาน (Outbound) ไปยงลกคา สนคาคงคลงมความจ าเปนในกรณทมความไมแนนอนยงมอย ฉะนนระดบสนคาคงคลงทดทสดจ าเปนตองมการควบคม เพราะท าใหตนทนในการเกบรกษาดทสด ในสภาวะทสามารถรองรบความตองการลกคาและการเปลยนแปลง ในการผลต
การก าจดของเสยSalvage and Scrap Disposal)
• การก าจดของเสย วธการผลตทไมมประสทธภาพ ท าใหวตถดบทใชในการผลตเกดความเสยหาย ในกจกรรมดานโลจสตกสจะเกยวของกบงานเคลอนยายทมประสทธภาพเพอน าวตถดบทเสยหายหรอเหลอใชกลบมาใช และ/หรอก าจดพสด
การพยากรณและการวางแผนอปสงค(Demand Forecasting)
• การพยากรณ หมายถง การคาดคะเนความตองการสนคา ปรมาณวตถดบและสนคาในตลาด ตลอดจนราคาของสนคาในระยะสนและระยะยาว โดยการค านวณทางสถตจากฐานขอมลและประสบการณในอดต
• เปนกจกรรมทเกยวของกบหลายฝายในองคกรการตลาดเปนฝายแรกทเกยวของในการพยากรณยอดขาย โดยเกยวของกบผลกระทบในกจกรรมโฆษณาทงป กลยทธราคา
• การด าเนนงานโลจสตกสตองมการสอสารโลจสตกสทดระหวางภายในบรษท ผจ าหนายวตถดบและลกคา หรอระบบโซอปทาน เพอการตอบสนองลกคาอยางรวดเรว และถกตอง
การพยากรณเปนขนตอนแรกของกระบวนการผลต
Manual System Warehouse
Storage Rack
Automated Picking System
Automated Storage System
Barcode
RFID :Radio Frequency Identification
RFID : Data Interchange
RFID : Reader
