1

ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ ԵՎ ԱՈՒԴԻՏ

ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ԲՅՈՒԼԵՏԵՆ

ՀՀԱԱ կայքում ամենամսյա պարբերականությամբ կտեղադրվեն տեղեկատվական

բյուլետեններ, որոնք թեմատիկ լայն ընդգրկմամբ կլուսաբանեն հաշվապահական

հաշվառման և աուդիտի ոլորտին առնչվող միջազգային և տեղական նորությունները,

կանդրադառնան ՀՀԱԱ զարգացումներին, անդամներին հուզող խնդիրներին:

Տեղեկատուի այս համարում “Համընդհանուր անդրադարձ”, “Կայունություն,

մարտահրավերներ, հնարավորություններ”, ”Միջազգային փորձի լուսաբանում”,

“Պրոֆեսիոնալիզմ”, “Հետաքրքիր է” խորագրերի ներքո Ձեզ ենք ներկայացնում ամփոփ

տեղեկատվություն`ակնկալելով նաև Ձեր արձագանքները`կարծիքների,

առաջարկությունների, հոդվածների տեսքով:

ՀԱՄԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁ

December 2013

News from Member Bodies

1. ICAA, NZICA Members Vote to Merge

2. CIPFA: Why Public Financial Management Matters

3. Former IFAC CEO Granted Honorary ACCA Membership

4. CAPA to Launch CPD Project

5. AICPA Provides Additional Details, Outline for Upcoming Revised Code of Conduct

6. ICAG Receives Funding for Public Financial Management Initiative

7. CA Sri Lanka Hosts Asian-Oceanian Standard-Setters Group

8. Recent Member Body Appointments and Elections

9. Joint Initiatives Launched Among Professional Accountancy Organizations

News f

2

News from Government, Regulatory, and Other International Organizations

m Government, Regulatory, and Other International Organizations from Government, Regulatory, and Other International Organizations

1. IIRC Releases Integrated Reporting Framework

2. UNCTAD Conference Looks at Accounting Standards Role in Corporate Reporting

3. EC: 2013 a “Turning Point” for European SME Job, Value Creation

4. African Union Adopts IPSASs

5. FRC Reports Assess Corporate and Audit Committee Reporting

6. Deterring and Detecting Fraud: Who Owns the Problem?

7. EC Creates Expert Group for Taxation of Digital Economy

8. Islamic Scholars Launch Global Professional Association

9. US PCAOB: Audits of Internal Control Lacking

10. Increased Regulation Drives Demand for Forensic Accounting Services

11. Final Declaration from Africa Peace and Security Summit Recognizes Importance of Transparency

1. ICAA, NZICA Members Vote to Merge

Members of the Institute of Chartered Accountants in Australia (ICAA) and the New Zealand Institute of Chartered Accountants (NZICA) have “overwhelmingly voted in favor of the proposal to amalgamate and create one new institute.” Legislative changes in Australia and New Zealand, required prior to final transition to a new institute, are expected by Apri l 2014. Source: New Zealand Institute of Chartered Accountants

2. CIPFA: Why Public Financial Management Matters

The Chartered Institute of Public Finance and Accountancy (CIPFA) has issued a new report in support of global public sector financial management improvements and its Fixing the Foundations initiative. Taking Responsibility describes progress made in recent years and looks at why sound public financial management matters. Source: Chartered Institute of Public Finance and Accountancy

3. Former IFAC CEO Granted Honorary ACCA Membership

Ian Ball, IFAC’s former chief executive officer, has been granted honorary membership by the Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) in recognition of his “contributions to the development of the global profession and for championing the cause of improving financial management in the public sector.” Source: Accounting Today

4. CAPA to Launch CPD Project

The Confederation of Asian and Pacific Accountants (CAPA) is launching a new capacity-building project focused on improving continuing professional development (CPD) systems. Funded by the World Bank, the project will initially focus on three regional professional accountancy organizations but will benefit additional organizations by creating a “better practice” guide for the design and implementation of effective CPD systems. Source: Confederation of Asian and Pacific Accountants

5. AICPA Provides Additional Details, Outline for Upcoming Revised Code of Conduct

3

The American Institute of CPAs (AICPA) has released a video explaining its Ethics Codification Project that will restructure the AICPA Code of Professional Conduct. This new version will create a more user-friendly version and allow users to better apply the rules to reach “correct conclusions more easily and intuitively.” A project web page contains materials explaining the initiative. Source: Ethically Speaking

6. ICAG Receives Funding for Public Financial Management Initiative

The Institute of Chartered Accountants, Ghana (ICAG) recently received funding for a public sector financial management transparency and accountability improvement project from STAR-Ghana, a funding pool organization. The grant will have ICAG working closely with multiple governmental bodies to “ensure that public expenditure management in Ghana meets international standards.” Source: Business Ghana

7. CA Sri Lanka Hosts Asian-Oceanian Standard-Setters Group

The Institute of Chartered Accountants of Sri Lanka (CA Sri Lanka) recently hosted the fifth Annual Meeting of the Asian-Oceanian Standard-Setters Group. Prior to the meeting, CA Sri Lanka Chief Executive Officer Aruna Alwis said it is “an important platform to showcase the various development initiatives undertaken in a Sri Lankan context to uplift the accounting profession.” Source: Daily News

8. Recent Member Body Appointments and Elections

Sujeewa Mudalige, President, Confederation of Asian and Pacific Accountants Jackie Poirier, Deputy President, Confederation of Asian and Pacific Accountants

9. Joint Initiatives Launched Among Professional Accountancy Organizations

A new monitoring system for members in public practice has been introduced by the Swaziland Institute of Accountants (SIA) to help the organization comply with the IFAC Statements of Membership Obligations (SMOs). The initiative will primarily involve a quality review of audit work to ensure compliance with the International Standards on Auditing and will be executed by the Association of Chartered Certified Accountants (ACCA). Source: Swazi Observer

The ACCA and the Institute of Management Accountants have published a new report, Digital Darwinism: Thriving in the Face of Technology Change. The report identifies the top ten technology trends for the global accountancy profession, including the demands these trends will make on the profession for specific skills and competencies. Source: Institute of Management Accountants

1. IIRC Releases Integrated Reporting Framework

The International Integrated Reporting Council (IIRC) has released the Integrated Reporting Framework, designed to help organizations bring greater cohesion and efficiency to the reporting process, and adopt “integrated thinking” as a way of breaking down internal silos and reducing duplication. Additional information on integrated reporting is available on the IIRC website and in the November issue of In the Black, published by CPA Australia. Source: International Integrated Reporting Council

2. UNCTAD Conference Looks at Accounting Standards Role in Corporate Reporting

In November, the United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) held the 30th Intergovernmental Working Group of Experts on International Standards of Accounting and Reporting (ISAR) in Geneva, Switzerland. The three-day event included discussions on best practices and critical issues in developing capacity for high-quality corporate reporting and new guidance for stock exchanges and policymakers on sustainability reporting initiatives. IFAC Chief Executive Officer Fayez Choudhury addressed the conference on the financial reporting supply chain. Source: United Nations Conference on Trade and Development

3. EC: 2013 a “Turning Point” for European SME Job, Value Creation

4

The European Commission (EC) has released the 2012/2013 Annual Report on European Small- and Medium-Sized Entities (SMEs), which provides an overview of the size, structure, and importance of SMEs in the economy and their contribution to jobs and economic growth. The EC says, “After five years of an uncertain economic environment, 2013 is expected to be the first year since 2008 with a combined increase in aggregated employment and value-added of [European Union’s] SMEs.” Source: European Commission

4. African Union Adopts IPSASs

The African Union has adopted the International Public Sector Accounting Standards (IPSASs), and begun training senior managers and finance officers. In a statement, the African Union says IPSAS compliance “will ensure complete, transparent, and accurate accounting and reporting on an annual basis.” Source: Public Finance International

5. FRC Reports Assess Corporate and Audit Committee Reporting

In a recent report, the UK Financial Reporting Council (FRC) calls for greater audit committee accountability. Reporting of Audit Committees makes recommendations on how reporting can be more effective and includes a look at ten years of the “comply or explain” approach.

The FRC also published the Corporate Reporting Review Annual Report for 2013, which finds that, although reporting from large companies is at a good level, some smaller listed companies “suffer from a lack of sufficient or appropriate resources.” Source: Accountancy Live, Financial Reporting Council

6. Deterring and Detecting Fraud: Who Owns the Problem?

According to a new report from Anti-Fraud Collaboration, internal auditors, external auditors, board members, and financial executives all disagree on who holds the responsibility for detecting fraud, which leaves gaps in expectations and actuality. Closing the Expectation Gap in Deterring and Detecting Financial Statement Fraud: A Roundtable Summary concludes that each group is critical in the financial reporting supply chain but enhanced communication is needed to improve clarity and understanding. Source: Accounting Today

7. EC Creates Expert Group for Taxation of Digital Economy

The Expert Group on Taxation of the Digital Economy has been created by the European Commission (EC) to investigate the best ways of taxing. The Expert Group will focus on identifying the key problems from a European perspective and presenting possible solutions, and is expected to report back in the first half of 2014. Source: European Union

8. Islamic Scholars Launch Global Professional Association

A group of well-known Islamic scholars have combined forces to create the Association of Sharia Scholars in Islamic Finance to develop training and professional standards for the “gatekeepers” of Islamic finance. The group will work with already established organizations around the world to address what it sees as a lack of a clear, commonly recognized set of qualifications for scholars. According to the Islamic Finance Secretariat, a UK organization, Islamic finance is expanding at a faster rate than conventional finance. Source: Reuters, The National

9. US PCAOB: Audits of Internal Control Lacking

The US Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB) is warning of deficiencies in the audits of internal control. Staff Audit Practice Alert No. 11, Considerations for Audit of Internal Control Over Financial Reporting highlights “aspects of audits of internal control in which significant auditing deficiencies have been cited frequently in PCAOB inspection reports.” Source: Accounting Today

10. Increased Regulation Drives Demand for Forensic Accounting Services

In a recent article, two US CPAs discuss the growth in forensic accounting services, its effect on accounting firms, and the opportunities available for small- and medium-sized practices to provide a less costly alternative. The Metropolitan Corporate Counsel also recently published an article addressing the importance of forensic accounting as part of corporate compliance and litigation support, and how both technology and human intelligence are key. Source: The Metropolitan Corporate Counsel

5

11. Final Declaration from Africa Peace and Security Summit Recognizes Importance of Transparency

The 53 delegations from African countries and France in attendance at the Elysée Summit for

Peace and Security in Africa in Paris, France, recognized the continuing importance of economic

and financial transparency. The final declaration from the Summit includes a reiteration of support

for international initiatives to improve transparency, along with declarations on peace, security,

climate change, and economic imperatives.

January 2014

News from Member Bodies

1. ZICA Calls for Stronger Tax Laws

2. AICPA: Six Developments to Watch

3. Accountants Need to Look Beyond Spreadsheets

4. SMPs Need to Adapt to International Landscape to Serve Clients

5. Accountancy Careers in Asia Vary Nation to Nation, per ICAEW

6. SAICA: CAs No Longer Just “Bean-Counters”

7. Public Sector Wing of CA Sri Lanka Launches Awareness Program

8. New HKICPA Head Looks to Retain Oversight of Accountants

9. Recent Member Body Appointments and Elections

10. Joint Initiatives Launched Among Professional Accountancy Organizations

News from Government, Regulatory, and Other International Organizations

News from Government, Regulatory, and Other International Organizations

1. New Year Brings New Accounting Standards in Turkmenistan

2. Accountants and Auditors among Top “In Demand” Jobs in the US

6

3. European Banking Union Moves a Step Closer to Reality

4. US SEC Investigates Internal Control Failures

5. How to Make an Ethical Difference in Your Business

6. New Survey Shows Lack of Effective Risk Management Systems throughout UK Public Sector

7. AAOIFI: Islamic Accounting Needs Broader Adoption

8. Brazilian Finance Minister: No More “Confusing” Accounting by Government

9. Vatican Hires KPMG to Advise on International Accounting Standards

10. Swedish Think Tank Explores How Private Sector Practices Can Shape Public Sector Policy

11. UK G8 Report Looks at Progress during UK Presidency

12. The Economist to Host CFO Summit in London

1. ZICA Calls for Stronger Tax Laws

The Zambia Institute of Chartered Accountants (ZICA) has called on the government to strengthen tax laws in order to prevent tax avoidance. ZICA Chief Executive Officer Hapenda Kabeta says Zambia has the potential to fund its own development programs but is stymied by companies who use tax loopholes to avoid obligations. Source: Zambia Daily Mail

2. AICPA: Six Developments to Watch

The top developments professional accountants need to keep an eye on in 2014, chronicled by the Journal of Accountancy from the American Institute of CPAs (AICPA), includes audit firm rotation issues and regulatory pressures. Source: Journal of Accountancy

3. Accountants Need to Look Beyond Spreadsheets

In the Black magazine, published by CPA Australia, reports professional accountants need to look beyond their well-known expertise in spreadsheets and numbers in order to better serve their employers and clients. The professional accountant and business consultant interviewed says professional accountants also need to be experts in behavior “around numbers” to efficiently influence decision making. Source: In the Black

4. SMPs Need to Adapt to International Landscape to Serve Clients

According to CPA Canada, small- and medium-sized practices (SMPs) need to adjust to the needs of their clients by moving out of their comfort zones and into the international environment. Source: CPA Canada

7

5. Accountancy Careers in Asia Vary Nation to Nation, per ICAEW

Accountancy careers—the work being done and how the career is viewed—in Asia are very different country to country, according to an article in Economia, published by the Institute of Chartered Accountants in England and Wales (ICAEW). Source: Economia

6. SAICA: CAs No Longer Just “Bean-Counters”

During a recent interview, the South African Institute of Chartered Accountants (SAICA)’s Chantyl Mulder, senior executive for professional development, stressed the ever-evolving and growing role of professional accountants, saying understanding business and strategically aligning for the future are also necessary skills. Source: MoneyWeb

7. Public Sector Wing of CA Sri Lanka Launches Awareness Program

The Institute of Chartered Accountants of Sri Lanka (CA Sri Lanka)’s public sector division has launched a new initiative designed to grow awareness of public sector accounting methodologies and standards. Source: Business Times

8. New HKICPA Head Looks to Retain Oversight of Accountants

The newly elected president of the Hong Kong Institute of CPAs (HKICPA), Clement Chan, is fighting to maintain its oversight authority over accountants in the face of a government proposal for a new regulatory body. Mr. Chan agrees some changes are necessary to bring Hong Kong in line with international standards but argues extreme change is not necessary. Source: South China Morning Post

9. Recent Member Body Appointments and Elections

Clement Chan, President, Hong Kong Institute of CPAs Dennis Ho, Vice President, Hong Kong Institute of CPAs Ronald Kung, Vice President, Hong Kong Institute of CPAs Subodh Kumar Agrawal, President, South Asian Federation of Accountants

10. Joint Initiatives Launched Among Professional Accountancy Organizations

Big Data: Its Power and Perils, a new report from the Association of Chartered Certified Accountants and the Institute of Management Accountants, addresses the opportunities big data provides as well as the challenges it brings, including legal and ethical pitfalls. Source: Institute of Management Accountants

1. New Year Brings New Accounting Standards in Turkmenistan

New accounting standards have gone into effect in Turkmenistan. The new accounting standards are based on international standards. Source: Central Asia Online

2. Accountants and Auditors among Top “In Demand” Jobs in the US

Accountants and auditors are the second most in-demand jobs in the US. Additionally, demand for forensic accounting is on the rise as more lawyers and legal systems realize these skills are necessary for their proceedings. Source: Time, AccountingWEB

3. European Banking Union Moves a Step Closer to Reality

8

Eighteen months after the initial pledge from European Union (EU) leaders in June 2012, EU finance ministers appear close to reaching an agreement to create a single bank resolution authority and accompanying fund, which will start to break the link between sovereign and banking debt and could lead toward a Europe-wide banking union. Source: Irish Times

4. US SEC Investigates Internal Control Failures

Following concerns expressed about internal control over financial reporting, the US Securities and Exchange Commission (SEC) is looking at internal control and management oversight issues. The SEC’s deputy chief accountant says he is convinced findings will show management isn’t always properly evaluating internal control. Source: Compliance Week

5. How to Make an Ethical Difference in Your Business

Everyone can, and should, take an active interest in the ethics environment in their workplace, according to Forbes magazine, which provides five steps on how to find practical solutions for ethics problems. Source: Forbes

6. New Survey Shows Lack of Effective Risk Management Systems throughout UK Public Sector

A new survey from the Chartered Institute of Internal Auditors says that more than one-third of UK public sector entities lack effective risk management systems. Additionally, a large percentage of entities, both central and local, say their organizations are only in the early stages of risk management understanding and development. Source: Public Finance

7. AAOIFI: Islamic Accounting Needs Broader Adoption

The head of the Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI) recently said there is a lack of appropriate adoption of Islamic Finance accounting methods, which have been well-developed in recent years. Source: The Wall Street Journal

8. Brazilian Finance Minister: No More “Confusing” Accounting by Government

The Brazilian Minister of Finance recently announced changes in the government’s accounting practices, admitting previous practices were confusing. The Minister said Brazil will avoid unclear accounting practices previously used to help meet the forecasted budget surplus. Source: euronews

9. Vatican Hires KPMG to Advise on International Accounting Standards

The Vatican has announced the hiring of KPMG to “align the accounting procedures of all agencies of the Holy See with international standards.” Source: AccountancyAge, Wall Street Journal

10. Swedish Think Tank Explores How Private Sector Practices Can Shape Public Sector Policy

A Swedish think tank study on private sector practices applied to the public sector explores several key issues, including whether profits should be permitted in tax-funded healthcare and education. Source: Policy Network

11. UK G8 Report Looks at Progress during UK Presidency

The UK government has released Trade, Tax, and Transparency: The 2013 UK G8 Presidency Report, which looks at progress made over the last year, as well as what comes next for some key issues. Source: UK Government

12. The Economist to Host CFO Summit in London

The Economist will be hosting the 2014 CFO Summit on March 6, 2014, in London, which brings together more than 120 senior finance executives to discuss the evolution of the CFO function. Additionally, IFAC CEO Fayez Choudhury will be speaking during the event this year. Conference organizers are offering IFAC members, colleagues, and friends a 20%

9

discount on admission (use the code IFAC20 when registering). For more information please visit: www.cfosummit.co.uk or email emeaevents@economist.com.

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՓՈՐՁԻ ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒՄ

Այս խորագրի ներքո պարբերաբար կներկայացվեն նորություններ միջազգային

կոնֆերանսների, մրցանակաբաշխությունների և այլ միջոցառումների վերաբերյալ:

Կտեղադրվեն նաև մասնագիտությանը վերաբերող հետաքրքիր, բազմաբովանդակ

նյութեր, որոնցում կներկայանա ոլորտի միջազգային փորձը` համակողմանի

լուսաբանմամբ:

Սեմինար Վիեննայում «Հաշվապահական և աուդիտորական կրթության պրակտիկների համայնք»

2014թվականի հունվարին Վիեննայում տեղի ունեցավ սեմինար, որին

մասնակցում էր նաև Հայաստանի պատվիրակությունը: Սեմինարի աշխատանքից իր

դիտարկումներն է ներկայացնում ՀՀԱԱ կրթության և որակավորման հանձնաժողովի

նախագահ Արթուր Հարությունյանը:

Միջոցառումն անց էր կացվում ՀԲ ՖՀԲԿ (CFRR1) կողմից իրականացվող

STAREP2 և REPARIS3 ծրագրերի շրջանակում: Մասնակցում էին STAREP և

REPARIS ծրագրերի գործընկեր 13 երկրների ներկայացուցիչներ` հիմնականում

ԲՈՒՀ-երի դեկաններ, փոխդեկաններ, ամբիոնի վարիչներ, նաև պրոֆեսիոնալ

կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ: Մասնակից երկրներն էին`

Ալբանիան (1 հոգի, Որակավորված աուդիտորների ինստիտուտ)

Հայաստանը

Ադրբեջանը (3 հոգի, Պետական տնտեսագիտական համալսարան,

Պրոֆեսիոնալ հաշվապահական և աուդիտորական վերապատրաստումների,

կրթության և հետազոտության կենտրոն, Ֆիննախին առընթեր կորպորատիվ և

հանրային հաշվետվականության ծրագիր)

1 CFRR - Centre for Financial Reporting Reform` Համաշխարհային բանկի Ֆինանսական

հաշվետվականության բարեփոխումների կենտրոն, նստավայրը` Վիեննա

2 STAREP - Strengthening Auditing and Reporting in Countries of the Eastern Partnership`

Հաշվապահական հաշվառման և հաշվետվականության ուժեղացումը Արևելյան գործընկերության երկրներում

3 REPARIS - The Road to Europe: Program of Accounting Reform and Institutional Strengthening`

Ճանապարհ դեպի Եվրոպա. Հաշվապահական բարեփոխումների և ինստիտուցիոնալ ուժեղացման ծրագիր

10

Բելառուսը (2 հոգի, Պետական տնտեսագիտական համալսարան)

Բոսնիա և Հերցոգովինան (3 հոգի, Սարաևոյի համալսարանի

տնտեսագիտության և բիզնեսի դպրոց, Բանյա Լուկայի համալսարան)

Խորվաթիան(1 հոգի, Հանրային վերահսկողության խորհուրդ)

Վրաստանը (1 հոգի, Թբիլիսիի համալսարանի բիզնեսի, տնտեսագիտության

և մենեջմենթի դպրոց)

Կոսովոն (3 հոգի, Որակավորված հաշվապահների և աուդիտորների

ասոցիացիա, Պրիշտինայի համալսարան)

Մակեդոնիան (1 հոգի, Սրբ. Կիրիլի և Մեֆոդիի համալսարան)

Մոլդովան (2 հոգի, Պրոֆեսիոնալ հաշվապահների և աուդիտորների

ասոցիացիա, Տնտեսագիտական ակադեմիա)

Չեռնոգորիան (3 հոգի, Չեռնոգորիայի համալսարան, Որակավորված

հաշվապահների ինստիտուտ)

Սերբիան (3 հոգի, Ֆիննախ, Բելգրադի համալսարան)

Ուկրաինան (2 հոգի, Կիևի տնտեսագիտության ազգային համալսարան):

Հայաստանից մասնակցում էին ԵՊՀ տնտեսագիտական ֆակուլտետի դեկանի

տեղակալ Կարեն Եղոյանը և ՀՀԱԱ կրթության և որակավորման հանձնաժողովի

նախագահ Արթուր Հարությունյանը:

ՀԲ-ի նոր «Պրակտիկների համայնքը» մեկտեղել էր հավաքել REPARIS-ի և

STAREP-ի մասնակից երկրների հաշվապահական և աուդիտորական կրթության

մատուցման գործընթացում ներգրավվածներին` միմյանց ներկայացնելու իրենց

լավագույն փորձը և ձեռք բերելու նոր գիտելիքներ` ուղղված հաշվապահների և

աուդիտորների համար միջազգային կրթական ստանդարտների ներդրման ու

կիրառման մարտահրավերներին:

Սեմինարի ընթացքում դիտարկվեց նաև այն հարցը, թե գործընկերությունն

ինչպես կարող է սատարել հաշվապահի, աուդիտորի և ֆինանսական կառավարչի

մասնագիտությունների գծով բուհական շրջանավարտների հաջորդ սերնդին

աշխատանքով ապահովման ազգային ջանքերին: Հատուկ ուշադրություն դարձվեց

ակադեմիական գործընկերության և ժամանակակից հաշվապահական

կրթության համար անհրաժեշտ տեխնոլոգիաների կարևորությանը և դրանց

վերաբերյալ իրազեկության բարձրացմանը:

Բուխարեստի համալսարանի ներկայացուցիչը ներկայացրեց, թե վերջին

տասնամյակում ինչ հաջողություններ են արձանագրել հաշվապահական

հաշվառման, աուդիտի, ֆինանսական վերլուծության և կառավարչական

տեղեկատվական համակարգերի ծրագրերի բարեփոխումների արդյունքում:

11

Սեերտորեն համագործակցելով ACCA-ի հետ` ընդօրինակել են նրա կրթական

ծրագրերը, յուրացրել ժամանակակից դասավանդման մեթոդներն ու լավագույն

փորձը: ACCA-ից ստանում են 7-9 ազատում:

Մոլդովայի տնտեսագիտական ակադեմիան էլ իր հերթին համագործակցել է

Բուխարեստի համալսարանի հետ` ՀԲ ծրագրի ներքո, որի արդյունքում նրանք

ակնկալում են ունենալ նոր ուսումնական ծրագիր և ACCA-ի հավատարմագրում:

Տիրանայի համալսարանի ու Սրբ. Կիրիլի ու Մեֆոդիի համալսարանի

ներկայացուցիչներն իրենց ելույթներում շեշտեցին ակադեմիական (բուհական)

կրթության և պրոֆեսիոնալ որակավորումների միջև, ինչպես նաև տեղական ու

միջազգային պահանջների միջև առկա անջրպետը վերացնելու` կամուրջ կապելու

անհրաժեշտությունը, արժեվորեցին տեսական գիտելիքների հետ միասին

ուսանողներին գործնական փորձ ձեռք բերելու հնարավորություն տալը:

ՀԲ ավագ խորհրդատուն ներկայացրեց ազգային որակավորման ծրագիր ստեղծելու Ադրբեջանի փորձը` ՀԲ աջակցությամբ:

Այլ ելույթ ունեցողներ անդրադարձան ուսումնական ծագրերի փոփոխության ֆինանսավորման հնարավոր աղբյուրներին, ինչպիսիք են ԵՄ-ի Erasmus+ և Horizon 2020 ծրագրերը:

ESCP EUROPE-ի բիզնես դպրոցի (որը ներկայացվեց որպես Եվրոպայի ամենահին բիզնես դպրոց) տնօրենը ներկայացրեց առցանց հաշվապահական և այլ դասընթացների հնարավորությունը:

Լոդզի համալսարանի (Լեհաստան) Կառավարման ֆակուլտետի հաշվապահական ամբիոնի միջազգային հաշվապահական բաժնի պրոֆեսորը «Էմպիրիկ հետազոտություն և ստանդարտների սահմանմանը մասնակցություն» վերնագրով ելույթում հետաքրքիր վիճակագրություն ներկայացրեց Լեհաստանի բուհական (ակադեմիական) հաշվապահական հանրության վերաբերյալ: Մեջբերեմ մի քանի թվեր:

Այսպես` Լեհաստանում կա`

19 պետական համալսարան

5 տնտեսագիտության պետական դպրոց

8 (25-ից) պետական տեխնիկական համալսարան

1 (7-ից) գյուղատնտեսական ակադեմիա

72 մասնավոր ակադեմիաներ կամ տնտեսագիտական բարձրագույն դպրոցներ (յուրաքանչյուրում առնվազն մեկ հաշվապահական բաժին կամ ամբիոն):

Ընդամենը 700 հաշվապահական մասնագիտության դասախոսներ, որոնց

մի մասը կենտրոնանում են կառավարչական հաշվառման վրա միայն

12

100-150-ը շատ ակտիվ են` հրապարակումներ, ներկայացումներ և այլն

մոտ 30-ը ներգրավված են մշակումների, զարգացումների և կարգավորումների համակարգում:

Բոլոր ազգային հաշվապահական ստանդարտները մշակվել են դասախոսների կողմից:

ИНФОРМАЦИОННОЕ СООБЩЕНИЕ

о X заседании Координационного совета

по бухгалтерскому учету

при Исполнительном комитете СНГ

12-13 сентября 2013 г. в г. Кишинев состоялось X заседание Координационного совета по

бухгалтерскому учету при Исполнительном комитете СНГ.

В заседании приняли участие члены Координационного совета по бухгалтерскому учету -

представители уполномоченных государствами-участниками СНГ органов,

регулирующих вопросы бухгалтерского учета:

от Азербайджанской Республики,

от Республики Беларусь,

от Республики Казахстан,

от Республики Молдова,

от Российской Федерации,

от Республики Таджикистан,

от Республики Узбекистан.

В заседании также приняли участие представитель Исполнительного комитета СНГ,

представители некоммерческого партнерства «Институт профессиональных бухгалтеров и

аудиторов России» и «Ассоциации профессиональных бухгалтеров и аудиторов

Республики Молдова».

С приветственным словом к членам Координационного совета по бухгалтерскому учету

при Исполнительном комитете СНГ обратился заместитель Министра финансов

Республики Молдова В. Барбэнягрэ.

В ходе заседания рассмотрены следующие основные вопросы:

1) развитие национальных систем бухгалтерского учета и аудиторской деятельности, в

том числе опыт применения международных стандартов финансовой отчетности и

международных стандартов аудита;

2) меры поддержки национальных аудиторских организаций;

3) деятельность международных организаций в области бухгалтерского учета;

4) создание региональной рабочей группы регуляторов бухгалтерского учета СНГ;

5) деятельность рабочей группы по вопросам взаимного признания национальных

сертификаций специалистов по бухгалтерскому учету;

6) организационные вопросы деятельности Координационного совета по бухгалтерскому

учету при Исполнительном комитете СНГ.

Координационный совет по бухгалтерскому учету при Исполнительном комитете

СНГ решил:

1. Продолжить обмен опытом развития национальных систем регулирования

бухгалтерского учета и аудиторской деятельности, в том числе опытом применения

международных стандартов финансовой отчетности и международных стандартов аудита

национальными хозяйствующими субъектами.

Осуществлять обмен отдельными статистическим данными о состоянии рынка

аудиторских услуг в государствах – участниках СНГ и информацией о мерах,

осуществляемых в государствах – участниках СНГ по поддержке национальных

13

аудиторских организаций, в рамках регулярного обмена информацией о развитии

национальных систем регулирования аудиторской деятельности.

Считать целесообразным рассмотрение на очередном заседании Координационного совета

по бухгалтерскому учету при Исполнительном комитете СНГ опыта установления и

применения в государствах – участниках СНГ мер ответственности хозяйствующих

субъектов за нарушение требований законодательства о бухгалтерском учете и

аудиторской деятельности, а также опыта деятельности профессиональных объединений

(ассоциаций) аудиторов.

2. Отметить, что участие соответствующих структур государств – участников СНГ в

деятельности международных организаций в области бухгалтерского учета и аудита, в

частности, в деятельности Фонда Международных стандартов финансовой отчетности и

Международной федерации бухгалтеров, является не достаточно активным,

целенаправленным и результативным. В этой связи, а также принимая во внимание

порядок деятельности таких международных организаций, считать целесообразным

рекомендовать:

а) профессиональным объединениям (ассоциациям) бухгалтеров и аудиторов государств –

участников СНГ активизировать участие в международных организациях в области

бухгалтерского учета и аудита, в первую очередь, действенно участвовать в подготовке и

обсуждении проектов международных стандартов финансовой отчетности и

международных стандартов аудита, постановке вопросов применения этих стандартов в

национальной практике;

б) профессиональным объединениям (ассоциациям) бухгалтеров и аудиторов государств –

участников СНГ, являющимся членами Международной федерации бухгалтеров,

координировать свою деятельность в этой международной организации, образовав

региональную группу, представляющую интересы бухгалтерской и аудиторской

профессии государств – участников СНГ в этой международной организации.

3. Продолжить обсуждение вопроса создания региональной рабочей группы регуляторов

бухгалтерского учета СНГ.

4. Назначить руководителем рабочей группы по вопросам взаимного признания

национальных сертификаций специалистов по бухгалтерскому учету директора

некоммерческого партнерства «Институт профессиональных бухгалтеров и аудиторов

России» Копосову Е.И.

Поручить рабочей группе по вопросам взаимного признания национальных сертификаций

специалистов по бухгалтерскому учету определить подходы к формированию

квалификационных требований общего содержания.

5. Во исполнение пункта 1.3.9 Плана мероприятий по реализации второго этапа (2012-

2015 годы) Стратегии экономического развития Содружества Независимых Государств на

период до 2020 года, утвержденного Советом глав правительств СНГ 18 октября 2011 г.,

одобрить Информацию о состоянии рынка аудиторских услуг и применении

международных стандартов аудита в государствах – участниках СНГ, а также

Информацию о мерах поддержки аудиторских организаций государств – участников СНГ

и представить соответствующие документы для рассмотрения уставными органами СНГ.

6. Избрать Председателем Координационного совета по бухгалтерскому учету при

Исполнительном комитете СНГ представителя Министерства финансов Российской

Федерации.

7. Провести очередное заседание Координационного совета по бухгалтерскому учету при

Исполнительном комитете СНГ в 2014 г.

* * *

Участники заседания Координационного совета по бухгалтерскому учету при

Исполнительном комитете Содружества Независимых Государств выразили

благодарность Министерству финансов Республики Молдова за организацию X заседания

Координационного совета.

14

ՊՐՈՖԵՍԻՈՆԱԼԻԶՄ

Այս խորագրի ներքո կտեղադրվեն հաշվապահության և աուդիտի ոլորտին առնչվող

գիտական-վերլուծական հոդվածներ, օրենսդրական դաշտում իրականացված

փոփոխությունների մեկնաբանություններ, մասնագիտական դիտարկումներ,

առաջարկություններ: Էջի պատրաստմանն իրենց մասնակցությունը կարող են բերել

հաշվապահության և աուդիտի ոլորտի բոլոր պրոֆեսիոնալները:

§êúê-²àô¸Æî¦ êäÀ üÐØê-ների զարգացումներ Դեկտեմբեր 4, 2013 ¶Ý»É ʳã³ïñÛ³Ý ACCA, MBA Audit Partner, SOS-Audit LTD

üÐØê-ների ÁݹáõÝáõÙ

üÐØê óñÙ³óí³Í թարգմանությունն ÁݹáõÝí»É

¿ 18.07.2013թ.-ին՝ ՀՀ Կառավարության N770-ն

որոշումով:

Այս ՖՀՄՍ-ները կազմում են 902 էջ:

Նախորդ ՖՀՄՍ-ներն ընդունվել/ հրապարակվել

էին 2010թ. Ù³ñïÇÝ -613 էջ

³ñ·Ù³ÝáõÃÛáõÝÁ ÑÇÙÝí³ծ է 2012 IFRS-Ç íñ³:

Թարգամանված տարբերակը հասանելի է

www.arlis.am -ում:

Թարգմանությունն իրականացվել է ՀՀԱԱ-ի և

ՖՆ համատեղ ուժերով՝ USAID ֆինանսավորմամբ:

ՖՀ-ների ներկայացման այլ հիմունքներ

öáùñ ¨ մÇçÇÝ Î³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ֆÇݳÝë³Ï³Ý հ³ßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ

ØÇç³½·³ÛÇÝ սï³Ý¹³ñïÇ (öØԿ-ների üÐØê/ IFRS for SMEs) Ññ³å³ñ³Ï»Éáõ Ù³ëÇÝ áñáßáõÙն ÁݹáõÝí»É ¿ 2010թ. ë»åï»Ùµ»ñÇÝ, -195 էջ ³) ãáõÝ»Ý Ñ³Ýñ³ÛÇÝ Ñ³ßí»ïíáճϳÝáõÃÛáõÝ, ¨ µ) Ññ³å³ñ³ÏáõÙ »Ý ÁݹѳÝáõñ Ý߳ݳÏáõÃÛ³Ý ýÇݳÝë³Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñ ³ñï³ùÇÝ û·ï³·áñÍáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:

гٳӳÛÝ “гßí³å³Ñ³Ï³Ý ѳßí³éÙ³Ý Ù³ëÇÝ” ÐÐ ûñ»ÝùÇ`

γé³í³ñáõÃÛáõÝÁ u³ÑÙ³ÝáõÙ ¿ ݳËáñ¹ oñ³óáõó³ÛÇÝ ï³ñáõÙ uï³óÙ³Ý »Ýóϳ ѳuáõÛÃÇ 100 ÙÇÉÇáÝ ¹ñ³Ù Ù»ÍáõÃÛáõÝÁ ã·»ñ³½³ÝóáÕ Ñ³ñÏ í׳ñáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ѳñϳÛÇÝ Ñ³ßí³éÙ³Ý Ñ³ïáõÏ Ï³Ýáݳϳñ·:

Նոր օրենքի նախագիծը գտնվում է Խորհրդարանում՝ 2012թ.-ի

15

սեպտեմբերից՝ http://parliament.am

Հանրային ոլորտի հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներ (IPSAS)

Հաշվեգրման մեթոդ (Accrual basis),

Դրամարկղային մեթոդ (Cash bais).

Օրենքի նախագիծը գտնվում է Խորհրդարանում՝ 2012թ.-ի սեպտեմբերից՝

http://parliament.am

²ÛÅÙ ³éϳ üÐØê-ներ „ üÇݳÝë³Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³ïñ³ëïÙ³Ý ¨ Ý»ñϳ۳óÙ³Ý ÑÇÙáõÝùÝ»ñ (§ÐÇÙáõÝùÝ»ñ¦). ê»åï 2010Ã.ÁݹáõÝí»É ¿ “2010 üÇݳÝë³Ï³Ý

հ³ßí»ïíáõÃÛ³Ý սϽբունքների հÇÙáõÝùÝ»ñ (üÐØê ÐÇÙáõÝùÝ»ñ)”,

„ üÇݳÝë³Ï³Ý հ³ßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ մÇç³½·³ÛÇÝ սï³Ý¹³ñïÝ»ñÇ Ü³Ë³µ³Ý, „ üÇݳÝë³Ï³Ý հ³ßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ մÇç³½·³ÛÇÝ սï³Ý¹³ñïÝ»ñÁ (üÐØê-ներ) -13 ëï³Ý¹³ñï, „ гßí³å³Ñ³Ï³Ý հ³ßí³éÙ³Ý մÇç³½·³ÛÇÝ սï³Ý¹³ñïÝ»ñ (ÐÐØê) ‟ 28 ëï³Ý¹³ñï, „ üÇݳÝë³Ï³Ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÙÇï»Ç (üÐØØÎ) Ùß³Ï³Í Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñ: 31.03.2010Ã.-Çó ³ÛÝ í»ñ³Ýí³Ýí»É ¿ üÐØê Մ»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ կáÙÇï»: - 17 Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝ, „ Ø»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ùßï³Ï³Ý ÏáÙÇï»Ç (ØØÎ) Ùß³Ï³Í Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ (³ÛÅÙ üÐØê Ø»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÙÇï») ‟ 8 Ù»Ïݳµ³ÝáõÃÛáõÝ:

Բովանդակություն

ՖՀ-ների պատրաստման և ներկայացման

հիմունքներ

Փոփոխություններ առկա ստանդարտներում

– ՀՀՄՍ 1, 7, 17, 19, 24, 27, 28, 31, 32, 34, 39 – ՖՀՄՍ 1, 5, 7

Նոր Ստանդարտներ

– ՖՀՄՍ 9, 10, 11, 12, 13

Նոր մեկնաբանություններ

– 18, 19, 20

ՓՄԿ-ների ՖՀՄՍ-ի առանձնահատկություններ

Ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստման և ներկայացման հայեցակարգային հիմունքներ • ՀՀՄՍԽ-ի կողմից հրապարակվել է 2010թ.-ին • Հաշվետվությունների նպատակը, • Տեղեկատվության որակական բնութագրերը, • Տարրերի սահմանումը, ճանաչումը և չափումը, • Կապիտալի և կապիտալի պահպանման սկզբունքներ, • Հաշվետու կազմակերպություն – ավելացվելու է:

16

Հիմունքներ – այլ

Prudence –Զգուշավորություն

• Այս հիմնարար բնութագիրն առկա էր նախորդ Հիմունքներում. այժմ հանվել է (US GAAP-ի հետ համաձայնեցման շրջանակներում): ԵՄ-ն կտրուկ դեմ է դրան, ընդհուպ մինչև ՀՍՄԽ-ին ֆինանսավորման դադարեցումով (ֆինանսավորման 1/3-ը):

Բովանդակության գերակայությունը Ձևի

նկատմամբ

Ներառված է տարբեր ստանդարտներում

հոդվածի ճանաչման վերլուծությունը կատարելիս

ՀՀՄՍ 1- Ֆինանսական հաշվետվությունների Ներկայացում Շահույթի կամ վնասի և այլ համապարփակ ֆինանսական արդյունքի մասին հաշվետվություն

միասին կամ առանձին,

շահույթ կամ վնասի վերագրումը խմբին և չվերահսկվող բաժնեմասին,

այլ համապարփակ եկամտի վերագրումը խմբին և չվերահսկվող

Բաժնեմասին:

Այլ համապարփակ եկամուտը բաժանվում է երկու մասի. որոնք վերադասակարգվում են շահույթ կամ վնասում, Չիրացված օգուտ/վնասներ (օրինակ` վաճառքի համար մատչելի ֆին ակտիվներ), Օտարկերյա միավորման օտարում, Դրամական հոսքերի հեջեր, նվազեցվում են այլ համապարփակ եկամտից այն ժամանակաշրջանում, երբ դասակարգվում են շահույթ կամ վնասում,

որոնք չեն վերադասակարգվում շահույթ կամ վնասում:

Սկզբնապես ճանաչվում են այլ համապարփակ եկամտում, սակայն

հետագայում չեն վերադասակարգվում շահույթում կամ վնասում. Վերագնահատման ռեզերվի փոփոխությունից, Աշխատակիցների հատուցումների պլանի չափման փոփոխությունից:

Պարտավորությունների ընթացիկ/ ոչ ընթացիկ դասակարգման

վրա չի ազդում մյուս կողմի իրավունքի մարումը բաժնետոմսով փոխարկելու գծով:

ՀՀՄՍ 7-Հաշվետվություն դրամական միջոցների հոսքերի մասին •Որպես ներդրումային գործունեություն դասակարգվել կարող են միայն այն ծախսումները, որոնք առաջացնում են ճանաչված ակտիվ: – Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռքբերում, կառուցում, կապիտալացվող ծախսումներ • ՀՀՄՍ 31-ի հանվելու հետ կապված -> համամասնական մոտեցումը բացառվել է:

17

ՀՀՄՍ 17, Վարձակալություն • Երբ վարձակալությունը ներառում է հողամասի և շենքերի տարրեր, կազմակերպությունն առանձին է գնահատում յուրաքանչյուր տարրի դասակարգումը որպես ֆինանսական կամ գործառնական վարձակալություն: • Հողամասի տարրի գործառնական կամ ֆինանսական վարձակալություն լինելը որոշելիս կարևոր դիտարկում է այն, որ հողամասի տնտեսական ծառայության ժամկետը սովորաբար որոշակի չէ:

2013թ.-ի մայիսին հրապարակվել է ՀՀՄՍ 17-ի փոխարինման նախագիծը:

Վարձակալ (lessee) 12 ամիսը գերազանցող վարձակալությունների համար ճանաչվում է ակտիվ և պարտավորությունը (ավելի կարճ ժամկետով վարձակալությունը նույնպես կարող էճանաչվել, բայց չի պահանջվում):

Ակտիվը և պարտավորությունը ճանաչվում են վարձակալական վճարների ներկա արժեքով: Գործարքի հետ կապված ծախսումները ներառվում են ակտիվի արժեքում: Ա տիպի -> Սարքավորումներ, մեքենանաներ (սպառվող հիմնական միջոցներ)

Մաշվածության ծախսը -> գործառնական, նմանատիպ այլ ծախսերի հաշվում

Ֆինանսական ծախսը -> ֆինանսական, նմանատիպ այլ ֆինանսական ծախսերի հաշվում Դրամական հոսքերում -> մայր գումարի վճարումը՝ ֆինանսական, իսկ տոկոսը՝ գործառնական կամ ֆինանսական Բ տիպի -> Անշարժ գույք, հողամաս (չսպառվող, օգտագործման իրավունք) Մեկ հոդված՝ ուղիղ-գծային մեթոդով Դրամական հոսքերում -> որպես գործառնական Վարձատու (lessor) Ա տիպի -> ապաճանաչել ակտիվը; ճանաչել ստացվելիք վարձավճարները, մնացորդային ակտիվը; ճանաչել ֆինանսական եկամուտը Բ տիպի -> շարունակում է ճանաչել ակտիվը (Ներդրումային գույք) վարձակալությունից եկամուտ:

ՀՀՄՍ 19 – Աշխատակիցների հատուցումներ • 01.01.2013թ.-ից գործելու է էապես փոփոխված նոր ստանդարտը • Պահանջվում է սահմանված հատուցումների գծով զուտ ակտիվ/պարտավորության փոփոխությունները ճանաչել այլ համապարփակ եկամտում/շահույթ կամ վնասում («միջանցք»-ը հանվել է) • Ավելի բացահայտման պահանջներ, • Տարբեր իրավիճակների հստակեցում, • Պայմանագրի խզման հատուցումների հաշվառման նոր մոտեցումներ:

ՀՀՄՍ 24, Կապակցված կողմեր • Հստակեցվել է Կապակցված կողմերի սահմանումը • Սահմանվել է պետության հետ կապակցված

18

կազմակերպությունը – Վերահսկվում է, համատեղ վերահսկվում է, կամ նշանակալի ազդեցություն է կրում • ՊԿԿ-երի համար սահմանվել է բացահայտման պահանջներից ազատում, սակայն պետք է բացահայտի. – Պետությունը և փոխհարաբերության բնույթը, – Առանձին նշանակալի գործարքի բնույթը և գումարը, –Միասին վերցրած նշանակալի գործարքների համար՝ քանակական և որակական տեղեկատվություն:

ՖՀՄՍ 32, Ֆինանսական գործիքներ. ներկայացում Նպատակն է սահմանել սկզբունքներ.

ֆինանսական գործիքները որպես պարտավորություններ կամ

սեփական կապիտալ ներկայացնելու,

ֆինանսական ակտիվները և ֆինանսական

պարտավորությունները հաշվանցելու համար:

ֆիքսված քանակով սեփական բաժնային գործիքները ֆիքսված

գումարի որևէ արժույթով ձեռք բերելու իրավունքները, օպցիոնները կամ վարանտները բաժնային գործիքներ են, եթե կազմակերպությունը նույն դասի իր բոլոր առկա սեփականատերերին առաջարկում է իր սեփական ոչ ածանցյալ բաժնային գործիքների նկատմամբ համամասնորեն ունենալ իրավունքներ, օպցիոններ կամ վարանտներ:

Կարևոր կրկնություն

Բաժնային գործիք –մնացորդային իրավունք, բոլոր

պարտավորությունները մարելուց հետո;

Վերադարձնելի գործիք (puttable instrument) – իրավունք գործիքը

հետ վերադարձնելու թողարկողին՝ դրամական միջոցի կամ այլ ֆինանսական ակտիվի դիմաց: Ֆինանսական ակտիվի և ֆինանսական պարտավորության հաշվանցումը • Չափանիշ, որ կազմակերպությունը «տվյալ պահին ունի ճանաչված գումարները հաշվանցելու իրավաբանորեն ամրագրված իրավունք» – Չպետք է պայմանավորված լինի ապագա դեպքով: • Չափանիշ, որ կազմակերպությունը «մտադիր է կամ մարումն իրականացնել զուտ հիմունքով, կամ իրացնել ակտիվը և մարել պարտավորությունը միաժամանակ» – Ներկայացվում են պրոցեսինգին միաժամանակ, – Մարումը տեղի է ունենում միևնույն կառույցում, – Գործում է մեկօրյա վարկային գիծ:

ՀՀՄՍ 39, Ֆինանսական գործիքներ. Ճանաչումը և չափումը

19

• ՖՀՄՍ 9-ը, Ֆինանսական գործիքներ. Ուժի մեջ է մտնում 01.01.2015թ.-ից, որից հետո ՀՀՄՍ 39-ի փոփոխությունները մտնում են ուժի մեջ: • Հայերեն հրապարակված ստանդարտում հանվել են մինչ ուժի մտնելը գործող պարագրաֆները (օրինակ՝ 10-57): • Մնացել են. – Ամորտիզացված արժեքով պահվող ֆինանսական ակտիվի արժեզրկում, – Հեջավորում:

ՖՀՄՍ 7, Ֆինանսական գործիքներ. բացահայտումներ Փոփոխությունները պայմանվորված են այլ ստանդարտներում փոփոխություններով • Իրական արժեքով` այլ համապարփակ ֆինանսական արդյունքի միջոցով չափվող ֆինանսական ակտիվներ, • Ֆինանսական ակտիվների և ֆինանսական պարտավորությունների հաշվանցում • Ածանցյալ ֆինանսական պարտավորությունների մարման ժամկետների վերլուծություն։ • Ֆինանսական ակտիվների փոխանցումներ – Որոնք չեն ապաճանաչվել, – Առկա է որևէ շարունակվող ներգրավվածություն:

ՖՀՄՍ 9, Ֆինանսական գործիքներ Ուժի մեջ է մտնում 01.01.2015թ.-ից ֆինանսական ակտիվների և ֆինանսական պարտավորությունների հաշվառումը. • Ճանաչում • Ապաճանաչում – փոխանցում է ֆինանսական ակտիվից դրամական միջոցների հոսքերի ստացման պայմանագրային իրավունքները, կամ – պահպանում է ֆինանսական ակտիվից դրամական միջոցների հոսքերի ստացման պայմանագրային իրավունքները, սակայն ստանձնում է այդ դրամական միջոցների հոսքերը մեկ կամ մեկից ավելի ստացողների վճարելու պայմանագրային պարտականություն` ըստ պայմանավորվածության: • Դասակարգում • ֆինանսական ակտիվները դասակարգի որպես հետագայում կամ ամորտիզացված արժեքով, կամ իրական արժեքով չափվող՝ հիմնվելով երկու ստորև բերվածների վրա – ֆինանսական ակտիվների կառավարման կազմակերպության բիզնես մոդելի. և – ֆինանսական ակտիվի դրամական միջոցների հոսքերի պայմանագրային բնութագրի։

Ֆինանսական ակտիվը պետք է չափվի ամորտիզացված

արժեքով, եթե բավարարվում են հետևյալ երկու պայմանները. – ակտիվը պահվում է բիզնես մոդելի շրջանակներում, որի

20

նպատակն է պայմանագրային դրամական միջոցների հոսքերի հավաքման համար ակտիվներ պահելը, – ֆինանսական ակտիվի պայմանագրային պայմանները որոշակի ամսաթվերին առաջացնում են դրամական միջոցների հոսքեր, որոնք միայն մայր գումարի և չմարված մայր գումարի վրա հաշվարկված տոկոսների վճարումներն են։

ՀՀՄՍ 27, Առանձին ֆինանսական հաշվետվություններ • ՀՀՄՍ 27, Համախմբված և առանձին ֆինանսական հաշվետվություններ, 01.01.2013-ից անվանվում է ՀՀՄՍ 27, Առանձին ֆինանսական հաշվետվություններ: • Համախմբման պահանջները ներառվել են ՖՀՄՍ 10, Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ, և ՖՀՄՍ12, Այլ կազմակերպություններում մասնակցության բացահայտում, Ստանդարտներում: • Առանձին ֆինասնական հաշվետվություններ, որոնք պատրաստվում են մայրի, կամ ասոցիացված կամ համատեղ ձեռնարկումում ներդրում ունեցողի ներդրողի կողմից, որոնցում այդ ներդրումները հաշվառվում են. – Սկզբնական արժեքով, կամ – ՀՀՄՍ 39-ով (ՖՀՄՍ 9-ով): • Ներկայացվում են ի լրումն համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների (սակայն նրանց չի կցվում): • Եթե կազմակերպությունն ազատված է համախմբված/բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվետվություն պատրաստելուց, ապա առանձին ՖՀ-ները կարող են լինել իր միակ ՖՀ-ները: • Ներդրումներից շահաբաժինները ճանաչվում են, երբ ստացման իրավունքն առկա է: • Մայրը առանձին ՖՀ-ում պետք է բացահայտի. – Համախմբված ՖՀ-ներ պատրաստող կազմակերպությունը և այդ ՖՀ-ների ձեռքբերման հասցեն, – Ներդրումների անվանումը, վայրը, բաժնեմասը:

ՀՀՄՍ 28 և ՀՀՄՍ 31 • ՀՀՄՍ 28, Ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում, 01.01.2013թ.-ից փոխարինվել է ՀՀՄՍ 28, Ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում և համատեղձեռնարկումներում: • Միևնույն ժամանակ ՀՀՄՍ 31, Ներդրումներ համատեղ ձեռնարկումներում, հանվել է: • ՖՀՄՍ 12, “Այլ կազմակերպություններում մասնակցության բացահայտում” ստանդարտը սահմանում է տվյալ ներդրումների բացահայտման պահանջները: • Համատեղ ձեռնարկումներում համամասնական համախմբման հաշվառման մոտեցումը հանվել է. երկու դեպքում էլ հաշվառվում է բաժնեմասնակցության մեթոդով: • Համատեղ պայմանավորվածություն – Համատեղ վերահսկողություն • Համատեղ վերահսկողություն – Պայմանագրով համաձայնեցված բաժանումն է:

21

– Կողմերի միաձայն համաձայնություն • Համատեղ ձեռնարկում – Իրավունքներ պայմանավորվածություն զուտ ակտիվների նկատմամբ • Համատեղ ձեռնարկող • Նշանակալի ազդեցություն – Որոշումների ընդունմանը մասնակցելու կարողություն, – Բայց ոչ վերահսկողություն կամ համատեղ Վերահսկողություն, – Հիմնականում 20%+ ձայնի իրավունք:

ՖՀՄՍ 10, Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ Նպատակը - սահմանել համախմբված ՖՀ-ների ներկայացման ու պատրաստման սկզբունքները, երբ կազմակերպությունը վերահսկողություն ունի մեկ կամ ավելի այլ կազմակերպությունների նկատմամբ։ • պահանջում է, որ մեկ կամ ավելի այլ կազմակերպությունների նկատմամբ վերահսկողություն ունեցող կազմակերպությունը ներկայացնի համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ. • սահմանում է վերահսկողության սկզբունքը, և վերահսկողությունը հաստատում է որպես համախմբման հիմք, • նկարագրում է, թե ինչպես կիրառել վերահսկողության սկզբունքը՝ պարզելու համար, թե արդյոք ներդրողը վերահսկողություն ունի ներդրման օբյեկտի նկատմամբ և, հետևաբար, պետք է համախմբի նրան, • սահմանում է համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստմանը ներկայացվողհաշվապահական հաշվառման պահանջները։ Ներդրողը վերահսկողություն ունի ներդրման օբյեկտի նկատմամբ, երբ ունի. Իշխանություն (power) ներդրման օբյեկտի նկատմամբ , ներդրման օբյեկտում իր ներգրավվածության արդյունքում փոփոխական հատույցների իրավունք կամ ռիսկին ենթարկվածություն, ներդրման օբյեկտի նկատմամբ իր իշխանությունն օգտագործելու կարողություն՝ ներդրողի հատույցների գումարն իր ազդեցությանը ենթարկելու նպատակով: • Ներառում է մանրամասն ուղեցույց նշված պահանջների կիրառման համար:

ՖՀՄՍ 11, Համատեղ պայմանավորվածություններ • Համատեղ պայմանավորվածությունը պայմանավորվածություն է, որի նկատմամբ երկու կամ ավելի կողմեր ունեն համատեղ վերահսկողություն. – Կողմերը կապված են պայմանագրային պայմանավորվածությամբ, – Պայմանագրային պայմանավորվածությունը այդ երկու կամ ավելի կողմերին տալիս է համատեղ վերահսկողություն այդ

22

պայմանավորվածության նկատմամբ: Համատեղ պայմանավորվածությունը կա՜մ համատեղ գործունեություն է, կա՜մ համատեղ ձեռնարկում: • Համատեղ վերահսկողությունը պայմանավորվածության նկատմամբ վերահսկողության պայմանագրորեն համաձայնեցված բաժանումն է, որը գոյություն ունի միայն այն դեպքում, երբ համապատասխան գործունեությունների վերաբերյալ որոշումների ընդունման համար անհրաժեշտ է վերահսկողությունը բաժանող կողմերի միաձայն համաձայնություն: • Համատեղ գործունեությունը համատեղ պայմանավորվածություն է, համաձայն որի` պայմանավորվածության նկատմամբ համատեղ վերահսկողություն ունեցող կողմերը պայմանավորվածությանը վերաբերող ակտիվների նկատմամբ ունեն իրավունքներ, իսկ պարտավորությունների գծով` պարտականություններ: Այդպիսի կողմերը կոչվում են համատեղ գործողներ: • Համատեղ ձեռնարկումը համատեղ պայմանավորվածություն է, համաձայն որի` պայմանավորվածության նկատմամբ համատեղ վերահսկողություն ունեցող կողմերն իրավունքներ ունեն պայմանավորվածության զուտ ակտիվների նկատմամբ: Այդպիսի կողմերը կոչվում են համատեղ ձեռնարկողներ: Համատեղ գործողը պետք է, համատեղ գործունեությունում իր մասնակցության հետ կապված, ճանաչի. • իր ակտիվները` ներառյալ համատեղ պահվող ակտիվների իր բաժինը, • իր պարտավորությունները` ներառյալ համատեղ ստանձնած պարտավորությունների իր բաժինը, • համատեղ գործունեությունից ստացվողարտադրանքի իր բաժնի վաճառքից հասույթը, • համատեղ գործունեության արտադրանքիվաճառքից հասույթի իր բաժինը, • իր ծախսերը` ներառյալ համատեղ կրած ծախսերի իր բաժինը: Համատեղ ձեռնարկողը պետք է համատեղձեռնարկումում իր մասնակցությունը ճանաչի որպես ներդրում և պետք է այդ ներդրումը հաշվառի բաժնեմասնակցության մեթոդով` «Ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում և համատեղ ձեռնարկումներում» ՀՀՄՍ 28-ին համապատասխան, եթե կազմակերպությունն ազատված չէ բաժնեմասնակցության մեթոդիկիրառման պահաջից` այդ ստանդարտի համաձայն:

ՖՀՄՍ 12, Այլ կազմակերպություններում մասնակցության բացահայտում • այլ կազմակերպություններում իր մասնակցության բնույթը և դրա հետ կապված ռիսկերը, • այդ մասնակցության ազդեցությունն իր ֆինանսական վիճակի, գործունեության ֆինանսական արդյունքի և դրամական միջոցների հոսքերի վրա: դուստր կազմակերպություններում, համատեղ պայմանավորվածություններում և ասոցիացված

23

կազմակերպություններում, կառուցավորված կազմակերպություններում (structured entities), որոնք չեն վերահսկվում կազմակերպության կողմից (չհամախմբվող կառուցավորված կազմակերպություններ):

ՖՀՄՍ 13, Իրական արժեքի չափում • սահմանում է իրական արժեքը, • մեկ ՖՀՄՍ-ում սահմանում է իրական արժեքի չափման հիմունքները, և • պահանջում է բացահայտումներ իրական արժեքի չափման վերաբերյալ:

Իրական արժեքն այն գինն է, որը չափման ամսաթվի դրությամբ,

ընթացիկ շուկայական պայմաններում, հիմնական (կամ ամենաբարենպաստ) շուկայում կստացվեր սովորական գործարքում ակտիվը վաճառելու կամ կվճարվի պարտավորությունը փոխանցելու դիմաց (այսինքն` ելքի գինը), անկախ նրանից` այդ գինն ուղղակիորեն դիտելի է, թե գնահատվում է` օգտագործելով գնահատման մեկ այլ մեթոդ: • Հաշվի են առնվում. Ակտիվի կամ պարտավորության բնութագրերը, Ակտիվի վիճակը և գտնվելու վայրը, Վաճառքի կամ օգտագործման նկատմամբ սահմանափակումները, Գործարքը տեղի է ունենում կամ Հիմնական շուկայում, կամ, դրա բացակայության դեպքում, առավել բարենպաստ շուկայում: Իրական արժեքը չափելու նպատակով օգտագործվող գնահատման մեթոդները պետք է առավելագույն չափով օգտագործեն համապատասխան (տեղին) դիտելի ելակետային տվյալներ և նվազագույն չափով օգտագործեն ոչ դիտելի ելակետային տվյալներ: • Իրական արժեքի հիերարխիա – 1-ին մակարդակի ելակետային տվյալներ • ակտիվ շուկաների գնանշվող գներ (չճշգրտվող) են: – 2-րդ մակարդակի ելակետային տվյալներ • ուղղակի կամ անուղղակիորեն դիտելի են ակտիվի կամ պարտավորության համար: – 3-րդ մակարդակի ելակետային տվյալներ • ակտիվի կամ պարտավորության համար ոչ դիտելի տվյալներ են – Եկամտային մոտեցումը (e.g. NPV), – Շուկայական մոտեցում –համեմատական տեղեկատվություն

ՖՀՄՄԿ 18, Հաճախորդներից փոխանցված ակտիվներ • Ուժի մեջ է 01.07.2009թ.-ից հետո փոխանցումների նկատմամբ: • Հանրային կոմունալ ծառայությունների ոլորտում կազմակերպությունը կարող է իր հաճախորդներից ստանալ հիմնական միջոցներ (կամ դրամական միջոցներ անհրաժեշտ ՀՄ-ները ձեռք բերելու համար), որոնք անհրաժեշտ են հաճախորդներին այդ ցանցին միացնելու և նրանց այնպիսի ապրանքների շարունակական մատակարարման հասանելիություն ապահովելու համար, ինչպիսիք են. – Օրինակ՝ էլեկտրաէներգիան, գազը կամ ջուրը, կամ ՏՏ, – Չի վերաբերվում՝ պետական շնորհներին կամ կոնցեսիային:

24

• Եթե հաճախորդը շարունակում է վերահսկել փոխանցված միավորը, ապա չնայած սեփականության փոխանցմանը, ակտիվի սահմանումը բավարարված չէ: – Վերահսկողության հայտանիշներ են՝ ակտիվը փոխարինել այլ ակտիվներով, օգտագործել այլ հաճախորդներին սպասարկելու համար, ակտիվով մարել պարտքերը, որոշել ինչպես է ակտիվը շահագործվում, պահպանվում կամ փոխարինվում: • Ճանաչելու դեպքում. ՀՄ-ը սկզբնապես ճանաչվում է իրական արժեքով (ՀՀՄՍ 16.24- փոխանակման գործարքով ձեռք բերված ՀՄ-ի չափում): ՀՄ միավորի փոխանցումը ոչ նմանատիպ ապրանքներով և ծառայություններով փոխանակումն է: Հետևաբար, պետք է ՀՀՄՍ 18-ով ճանաչի հասույթ, Հասույթի ճանաչումը համաձայն ՀՀՄՍ 18-ի -> ծառայությունների առանձնացում, Ցանցին միացում (առանձին արժեք է ներկայացնում, և իրական արժեքը կարելի է արժանահավատորեն չափել), Շարունակական մատակարարում (գինն առավել ցածր է, քան եթե փոխանցումը չարվեր), Եթե միայն մեկ ծառայություն է առանձնացվում, ապա հասույթը ճանաչվում է, երբ այդ ծառայությունը մատուցվում է, Եթե մեկից ավելի է, ապա իրական արժեքը բաշխվում է այդ ծառայությունների միջև և հասույթը ճանաչվում է առաջին կոմպոնենտի իրականացմամբ պայմանվորված, Շարունակական հասանելիության ժամկետը որոշվում է պայմանագրի ժամկետի և տվյալ ՀՄ-ի օգտակար ծառայության ժամկետի նվազագույնով:

ՖՀՄՄԿ 19, Բաժնային գործիքներով ֆինանսական պարտավորությունների մարում • Կիրառվում 01.07.2010թ.-ից: • Կիրառվում է, երբ ֆինանսական պարտավորության պայմանները փոփոխվում են, որի արդյունքում կազմակերպությունը պարտատիրոջը թողարկում է բաժնային գործիքներ՝ պարտքի մարման դիմաց: • Չի կիրառվում, երբ. – Պարտատերն ուղղակի կամ անուղղակի բաժնետեր է և գործում է այդ կարգավիճակով, – Պարտատերը և կազմակերպությունը գտնվում են ընդհանուր վերահսկողության ներքո, – Նման փոխանակումը համապատասխանում է ֆինանսական պարտավորության սկզբնական պայմաններին: • Ֆինանսական պարտավորությունը ապաճանաչվում է, երբ մարվում է: • Թողարկված բաժնային գործիքները սկզբնապես ճանաչվում են իրական արժեքով, եթե այն արժանահավատորեն չափելի է, այլապես` մարված ֆինանսական պարտավորության իրական արժեքով: • Եթե պարտավորության միայն մի մասն է մարվում, ապա պետք է դիտարկել` արդյոք այդ մարման մի մասը վերաբերում է մնացյալ պարտավորության պայմանների փոփոխմանը՝ հատուցումն առանձնացելու նպատակով: • Եթե պայմաններն էապես են փոխվել, ապա առկա պարտավորությունը մարվում է և ճանաչվում է նոր պարտավորություն: • Թողարկված բաժենտոմսի իրական արժեքի և մարված պարտավորության արժեքի տարբերությունը ճանաչվում է շահույթում կամ վնասում:

ՖՀՄՄԿ 20, Մակաբացման ծախսումները բաց հանքի արտադրական փուլում

25

• Ուժի մեջ է 01.01.2013թ.-ից: • Բաց հանքի աշխատանքների իրականացման ժամանակ կարող է անհրաժեշտ համարվել հանքի թափոնների (վերնաշերտի) հեռացումը՝ հանքաքարի պաշարների հասանելիության համար։ Թափոնների հեռացման այս գործողությունը կոչվում է “մակաբացում”(stripping)։ • Այն դեպքում, երբ մակաբացման գործողությունից առաջացող օգուտն արտահայտվում է արտադրված պաշարներով, մակաբացման ծախսումները պետք է հաշվառվեն ՀՀՄՍ 2 «Պաշարներ» ստանդարտի սկզբունքների համաձայն: • Երբ ստացվող օգուտն արտահայտվում է հանքաշերտի հասանելության բարելավումով, ապա պետք է ճանաչվեն այդ ծախսումները որպես ոչ ընթացիկ ակտիվ, եթե բավարարվում են որոշ չափանիշներ: • Այս Մեկնաբանությունում ոչ ընթացիկ ակտիվն անվանվում է«մակաբացման գործողության ակտիվ»:

Թրասթ Աուդիտ. «Որակի մոնիթորինգը շատ սպասված քայլ էր»

«Թրասթ Աուդիտ» ՓԲԸ տնօրեն բաժնետեր Հայկ Մարգարյանի հարցազրույցը

Banks.am պորտալին

Վերջերս Հայաստանի հաշվապահների եւ աուդիտորների ասոցիացիան

(ՀՀԱԱ)ամփոփեց սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին իրականացված՝ գործող

աուդիտորական ընկերությունների աուդիտի որակի մոնիթորինգի (ԱՈՄ)

արդյունքները: Դրանց հիման վրա դրական գնահատականի արժանացած 7

ընկերություններին հանձնվեցին համապատասխան վկայագրեր: Նշված

ընկերությունների թվում էր նաեւ «Թրասթ Աուդիտ» ՓԲԸ-ն, որի տնօրեն բաժնետեր

Հայկ Մարգարյանը Banks.am-ի հետ զրույցում մանրամասնել է մոնիթորինգի

նշանակությունը, ինչպես նաեւ անդրադարձել ոլորտում ընթացող որոշ

զարգացումներին:

- Պ-ն Մարգարյան, ինչո՞վ էր պայմանավորված Ձեր որոշումը մասնակցել աուդիտի

որակի մոնիթորինգին: Անկեղծ ասած, անսպասելի է, երբ ընկերությունը կամավոր

կերպով «բացում է իր դռները»՝ մասնագիտական ստուգման ենթարկվելու համար:

- Մեր մասնակցությունը աուդիտի որակի մոնիթորինգին նախ եւ առաջ

պայմանավորված էր ընկերության որակի վերահսկողության քաղաքականությամբ,

որի համաձայն ընկերությունը կարող է սահմանել կամ ներքին վերահսկողության

համակարգ, կամ պայմանագիր կնքել համապատասխան անկախ կողմի հետ: Ըստ

էության, որոշումը կախված է ընկերության միջոցների առկայությունից եւ ծրագիրը

արդյունավետորեն իրականացնելու կարողությունից:

Ներկա փուլում սեփական ուժերով այդ խնդիրը արդյունավետորեն լուծելը գրեթե

26

անհնար է, ուստի Հայաստանի հաշվապահների եւ աուդիտորների ասոցիացիայի

(ՀՀԱԱ) կողմից այս գործընթացի կազմակերպումը մեր կողմից շատ սպասված էր:

Օգտվելով առիթից, ցանկանում եմ երախտագիտությունս հայտնել ՀՀԱԱ-ին`

հանձինս խորհրդի նախագահ Ահարոն Չիլինգարյանի՝ աուդիտորական

ընկերություններին նման հնարավորություն ընձեռելու համար:

Անկախ եւ բարձրակարգ փորձագետի կողմից մոնիթորինգի իրականացումը

հանդիսանում է աուդիտորական ընկերությունների կողմից որակյալ

ծառայությունների մատուցման գրավականներից մեկը: Կարծում եմ, աուդիտի

որակի մոնիթորինգը կնպաստի աուդիտի նկատմամբ հասարակության

վստահության բարձրացմանը:

- Խոսեցիք աուդիտի նկատմամբ հասարակության վստահության բարձրացման

մասին: Չե՞ք կարծում, որ լիակատար վստահության մասին խոսք կարող է գնալ

միայն այն դեպքում, երբ մոնիթորինգը այս կամ որեւէ այլ ձեւաչափով պարտադիր

դառնա Հայաստանում գործող բոլոր աուդիտորական ընկերությունների համար:

- Մոնիթորինգն այս տարի կազմակերպվեց առաջին անգամ եւ ենթադրում է հետագա

շարունակություն եւ զարգացում: Զարգացման փուլերից մեկում ցանկալի է, որ

Հայաստանում գործող բոլոր աուդիտորական ընկերությունների համար այն դառնա

պարտադիր, ինչը կնպաստի թե ոլորտում որակի բարձրացմանը, թե աուդիտի

նկատմամբ վստահության բարձրացմանը:

- ՀՀ Ֆինանսների նախարարության կողմից ընդունված որոշման համաձայն՝

դրական աուդիտորական եզրակացություն չստացած խոշոր ընկերություններն

այլեւս հնարավորություն չեն ունենա մասնակցելու պետգնումներին: Ենթադրո՞ւմ է

արդյոք այս որոշումը որեւէ փոփոխություններ աուդիտորական ընկերությունների

գործելաոճում:

- Աուդիտորական ընկերություններն աուդիտ իրականացնելիս պետք է

առաջնորդվեն բացառապես Աուդիտի միջազգային ստանդարտներով եւ

նմանատիպ որոշումները չպետք է ինչ-որ կերպ ազդեցություն ունենան

աուդիտորական ընկերությունների գործելաոճի կամ նրանց կողմից հրապարակվող

աուդիտորական եզրակացությունների վրա:

Իմ կարծիքով, ՀՀ Ֆինանսների նախարարի որոշումը կտա իր դրական արդյունքները,

այն իմաստով, որ վերջապես խոշոր ընկերությունների ղեկավարները կսկսեն

կարդալ աուդիտորական եզրակացությունները՝ հասկանալու համար, թե որտե՞ղ

թերացումներ ունեն եւ ի՞նչ պետք է անեն՝ դրանք վերացնելու համար:

- Պարտադիր աուդիտը, կարծես թե, ինչ-որ տեղ մոռացության մատնեց կամավոր

աուդիտը, մինչդեռ վերջինս համարվում է բիզնեսի թափանցիկության հիմնական

գրավականներից մեկը: Ի՞նչ կասեք կամավոր աուդիտի նկատմամբ պահանաջարկի

մասին՝ ելնելով Ձեր ընկերության օրինակից:

- Ցավոք, Հայաստանում կամավոր աուդիտի նկատմամբ պահանջարկը անհամեմատ

ավելի ցածր է: Կարծում եմ, դա բխում է աուդիտի մասին տեղեկացվածության ցածր

27

մակարդակից: Այդ եզրակացությանն եմ եկել, ելնելով այն հանգամանքից, որ

պարտադիր աուդիտի շրջանակներում մեր պատվիրատուները դարձած

կազմակերպությունները հետագայում, նման պահանջի բացակայության դեպքում

եւս՝ ցանկություն են հայտնում շարունակել համագործակցությունը:

- Ֆինանսների նախարարությունն այլեւս չի իրականացնելու աուդիտորների

որակավորման քննություններ՝ դրանով զբաղվելու է ՀՀԱԱ-ն: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք

այս փոփոխությունը եւ, առհասարակ, որքանո՞վ եք կարեւորում ՀՀԱԱ-ի դերը

ոլորտի զարգացման գործում:

- Աուդիտի ոլորտի զարգացման համար խիստ անհրաժեշտություն է ուժեղ եւ

կենսունակ մասնագիտական կառույցի առկայությունը, որը կնպաստի եւ կուղղորդի

նման զարգացումը: Կարծում եմ, ՀՀԱԱ-ն վերջին տարիների իր գործողություններով,

թեկուզ եւ նման բարձր մակարդակի աուդիտի որակի մոնիթորինգի

կազմակերպմամբ ապացուցեց, որ հենց այն կառույցն է, որը պետք է ստանձնի այդ

դերը:

Հուսով եմ, աուդիտորական պալատ ունենալու հեռանկարը սարերի ետեւում չէ, եւ

մենք շուտով կունենանք աուդիտորական պալատ՝ համապատասխան

լիազորություններով եւ պարտականություններով:

Հայկ Մարգարյանի հետ զրուցել է Խորեն Օրմանյանը:

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ Է

Анекдоты про аудиторов

Летят двое на воздушном шаре, пытаются понять, где они (ориентировка

полностью потеряна).

Вдруг видят внизу какого-то господина и отчаянно кричат:

" Эй, мужик, мы где???"

Тот(после паузы):

"Вы на воздушном шаре на высоте 50 м."

- "А вы, наверное, аудитор?"

- "А как вы узнали"

- " Да вы даете ответ абсолютно точный, но совершенно бесполезный."

- " А вы, наверное, бизнесмены"

- "А ВЫ как узнали????!!!!"

- " Да вы пытаетесь куда-то прилететь, даже не зная, где находитесь!"

Пастух пасет стадо овец на обочине дороги. Рядом притормаживает новенький

джип-Чероки. Из джипа выходит молодой человек в костюме от Бриони,

туфлях от Черрути, очках Ray-Ban, галстуке от YSL и спрашивает пастуха:

"Давай, если я угадаю сколько у тебя овец в стаде, ты мне одну отдашь?"

Пастух подумал и согласился.

Молодой человек припарковывает машину, подсоединяет нотбук и мобильник,

заходит на сайт NASA, сканирует картинку с пастбищем через GPS, открывает

базу в Excel, выпечатывает отчет на 150 страницах на крутом мини-принтере,

затем поворачивается к пастуху и говорит:

28

"У тебя здесь ровно 1568 овец".

Пастух подтверждает:

"Точно".

Молодой человек берет то, что ему причитается и загружает в багажник. Тут

пастух говорит:

"Давай, я угадаю, где ты работаешь, а ты за это вернешь мою овцу?"

"Ну, давай," - соглашается молодой человек.

"Ты из крутой аудиторской компании" - говорит пастух

"Точно, а как ты догадался?"

"Ну, это элементарно - во-первый, ты явился без предупреждения, во-вторых,

мне пришлось тебе заплатить овцой за то, что я и без тебя знал, и в третьих, ты

ничего не понимаешь в том, что я делаю - ты положил в багажник мою

собаку."