t

,.11u.\11,- /r-

(urtartBrxv,i: Tfryurn)

0{a { r uil : u nou n'r :fr- o r : otril :vrfi uU nnai , Lqy o o

r?rarret't et{ l?r or:{9t1umrisil:vrn m?urnr:

9t 1 [ t?l U { ?,t U 1 Ut A ? T 1 T }l r 1 U'l Cl.! Rl : }l tfl U ( 6 r U n r : vl g r u r a f,auhJ )

r?o'rfirauo1#rJ:vrfiuio, o A it

1. ru a { I u Yt rlj u 9{ a fl I : 9l'l I u u {'l u Yl r.l I u l.l 1

r.r nr : 6 o r#o rJ : v ri r m da s s r u<A(ICWN) l:{}rulu1anlndu

9,, A A4l A v 4 tv I 61 9,raf t a a i2.'l, o l dl.r o uu ? fi o ? fi fl 1 : [ ?\t o v{ 9}l u 1 { 1 il ?16 o rJ Yu rJ : q q r u1 * ru rJ : v GrYt fi R l v[ rJ t n r u

a

i cry 6r v ytl ^ X {

rSoq nr:lfiltn:nt: Isolation Precaution'lunr:fi'onr:fr{laufiotfrofrosr Carbapenem

Resistance Enterobactereceae (CRE)

rduolou

aAdul{dilil€t { Tl?IUtJ{fla

r;irttrnusfl u1ulaaslcBfl oirurrynr: (olunl:?,lu1lJ1a)

(rirunrjsrard :usr. srz)

dl r u n r : u cr r u r a I: q il u r il r a fl r nau eir #n nr : I ln m d

I

,.11u.\4 '*' /L-

(urrarrorxrry: Ifi'yurn)

ila{1uil:vnounr:fi or:euril:vtfi uuanaq

j , Lorg, o o r I Ar?[0 t [9r { 9r.t I n o r : { gl r t t?l u {l lJ : u I fl Yl ? T 1 n 1 :

o t A al o A ,Yri r ufi ri { T,t u'r il aJ y r r ?'t r I u 1 q fl I : ?I tfl u (d r u n r : vl u r u r a flauhJ )

rtosfirauol#rJ:vrfiuEtdt o A all

1. ru A { 1 U Tl llj U 9{ A n 1 : O'l I U U.1'l U Yl i'l 1 U tJ'l

runr:fi ordorJ:v,irmri?u{t1r

<A(ICWN) l:{ilU1urAfl1ndu

9, ^ ad A v 4 ,v | 61 9al I A A &

2. IJOtGrUO uU?nO ?finl:rytOytellut{tuiltorJYurhsqrulfrruu:vGrYrfiRlv'DJtflfluq

joe6rvytl^&X[:o{ nt:tTtItgt:fl1: Isolation Precaution'lunr:flonr:fr{Jaufiorfrooogt Carbapenemg

Resistance Enterobactereceae (CRE)

IflUOIflU

ur{dilfifis fiild}r{fla

o t A 4

uo

.,d r ufi u.n t t l u

-l o i T ri v't ti r u r q n r : (9t 1 u nl r il u tu 1 a )

(rilrmdstatd:Y{n. rz)

rlh s nr :vr s r u 1 a I: { il u I il r a fl I nau iil #n n r : uvt yt ti

ผลงานท�เปนผลการดาเนนงานท�ผานมา

1. ช�อผลงาน การประเมนโครงการการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน (ICWN)

โรงพยาบาลตากสน

2. ระยะเวลาท�ดาเนนการ 6 เดอน (วนท� 1 เดอนกมภาพนธ 2558 ถง วนท� 31 กรกฎาคม 2558)

3. ความรทางวชาการหรอแนวคดท�ใชในการดาเนนการ

การศกษาเร� อง การประเมนโครงการการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจา

หนวยงาน โรงพยาบาลตากสนน�ไดศกษาขอมลจากตารา เอกสารทางวชาการ และงานวจยท�เก�ยวของ ดงน�

ความรเก�ยวกบการควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

หนวยงานปองกนโรคตดตอในสหรฐอเมรกา (Centers for Disease Control and Prevention:

CDC) ไดใหความหมายของโรคตดเช�อในโรงพยาบาล (Healthcare Association Infection: HAI) วาคอ การ

ตดเช�อท�เปนผลมาจากการท�ผปวยไดรบเช�อ หรอพษของเช�อขณะรบการรกษาในโรงพยาบาล โดยท�ผปวยไม

มการตดเช�อน�นมากอน หรอการตดเช�อน�นไมอยในระยะฟกตวของโรค และผปวยสวนใหญรบการรกษา

ในโรงพยาบาลต�งแต 2 วนข�นไปนอกจากน�นถาผปวยมการตดเช�อชนดเดมท�ตาแหนงใหมขณะรกษาใน

โรงพยาบาล หรอมการตดเช�อท�ตาแหนงเดม และมสาเหตจากเช�อตวใหม โดยอาการและอาการแสดง และ

ผลการตรวจทางหองปฏบตการช� วาการตดเช�อกอนหนาน�นหายแลวถอวาเปนการตดเช�อในโรงพยาบาล

คร� งใหม (Centers for Disease Control and Prevention, 2015)

การปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาลมวตถประสงคเพ�อใหผปวยและญาต

ไดรบความปลอดภย ลดการปนเป� อนในส�งแวดลอม บคลากรในทมสขภาพปลอดภยไมมการตดเช�อ โดยม

องคประกอบท�สาคญ 8 ประการ (ศรลกษณ อภวาณชย, ถนอมวงศ มณฑจตร, และกาธร มาลาธรรม, 2552)

1. การเฝาระวงการตดเช�อในโรงพยาบาล (Surveillance of Nosocomial Infections) หมายถง

การตดตามสงเกตการณการตดเช�อในโรงพยาบาลอยางเปนระบบ และตอเน�อง โดยมระบบบรหารจดการ

ขอมลอยางถกตอง เหมาะสมและเช�อถอได

2. การกาหนดนโยบาย และแนวทางปฏบต (Setting and Recommending Policies and

Procedures) คณะกรรมการปองกนและควบคมการตดเช�อ จะตองกาหนดนโยบาย และแนวทางปฏบตตางๆ

ในการปองกนและควบคมการตดเช�อพรอมท�งปรบพฒนาใหเปนปจจบน และผปฏบตสามารถปฏบตได

3. การกากบดแลใหบคลากรปฏบตตามมาตรฐาน หรอแนวทางท�เปนสากล (Compliance

with Regulation and Guidelines) บคลากรท�ทางานเก�ยวกบการปองกน และควบคมการตดเช�อสามารถเขาถง

ขอมลตางๆ ท�งทางดานบคลากร และนโยบาย รวมท�งการประสานงาน หรอใหความรวมมอกบกระทรวง

สาธารณสขเก�ยวกบการรายงานขอมลโรคตดเช�อในชมชน และการควบคมการแพรกระจายโรคตดเช�อตางๆ

4. การดแลสขภาพบคลากร (Employee Health) คณะกรรมการปองกน และควบคมการ

ตดเช�อ มสวนรวมในการดแลสขภาพบคลากรในโรงพยาบาล บางสวนจะตองประสานงานกบหนวยงานอ�น

2

ท�ปฏบตงานดานน�นโดยตรง (The Facility’s Employee Health) เชน การใหวคซนตบอกเสบ บ การตรวจหา

การตดเช�อวณโรคแฝงในบคลากร ดวยการทดสอบทางผวหนง การดแลสขภาพบคลากรเม�อไดรบอบตเหต

สมผสเลอด และส�งคดหล�งของผปวย และโรคตดเช�อตางๆ ท�เกดข�นในบคลากร เปนตน

5. การปองกนการตดเช�อ และการแพรกระจายเช�อ (Direct Intervention to Prevention

Transmission of Infectious Diseases) คณะกรรมการปองกนและควบคมการตดเช�อของทกโรงพยาบาลควร

มความสามารถจาแนก หรอสบคนการระบาดของโรคตดเช�อในโรงพยาบาล และสอบสวนการระบาดของ

โรค ตดตาม และวางมาตรการในการควบคมการตดเช�อไดอยางเหมาะสม ท�งในสถานการณท�มการระบาด

และสถานการณปกต

6. การใหความรแกบคลากร (Education and Training of Healthcare Workers) ควรมการ

พฒนาความร และทกษะเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อใหแกบคลากรในโรงพยาบาลอยาง

ตอเน�อง สวนพยาบาลควบคมการตดเช�อ ควรมความรพ�นฐานทางดานระบาดวทยา และโรคตดเช�อตางๆ

และมการแสวงหาความรอยางสม�าเสมอ

7. การพฒนาคณภาพการปองกน และควบคมการตดเช�อ (Performance Improvement) เพ�อ

เพ�มความปลอดภย และพฒนาการปฏบตงานของบคลากร

8. การจดการทรพยากรบคคลเก�ยวกบการควบคมการตดเช�อ (Infection Control Resources)

เพ�อใหการดาเนนงานการควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาลเปนไปอยางมประสทธภาพ ทกโรงพยาบาลตอง

มพยาบาลควบคมการตดเช�อ (Infection Control Nurse: ICN) ท�ผานการอบรมหลกสตรการพยาบาลควบคม

การตดเช�อเปนผรบผดชอบ และมเพยงพอกบขนาดของโรงพยาบาล การดาเนนงานปองกนและควบคมการ

ตดเช�อในโรงพยาบาลเก�ยวของกบบคลากรในทมสขภาพทกภาคสวน ตองอาศยการประสานงานซ� งโดยสวน

ใหญจะอยในรปของคณะกรรมการปองกนและควบคมการตดเช�อ โดยมพยาบาลควบคมการตดเช�อเปน

ผรบผดชอบโดยตรงในการสารวจขอมลการตดเช�อของผปวยและบคลากร ตลอดจนกาหนดนโยบายการ

ปองกนการตดเช�อ

การประเมนผลโครงการ

การดาเนนงานตามโครงการ จะตองมการวางแผนโครงการโดยกาหนดวตถประสงค และ

เปาหมายไวเพ�อคาดหวงผลลพธท�จะเกดข� นภายหลง ซ� งหมายถง กระบวนการท�มงแสวงหาคาตอบวา

นโยบาย/ แผนงาน/ โครงการน�นบรรลวตถประสงค และเปาหมายท�กาหนดหรอไม เพยงใด โดยมมาตรฐาน

และเคร�องมอในการวดท�แมนตรง เช�อถอได โดยมจดมงหมายของการประเมนผลโครงการ (เยาวด รางชยกล

วบลยศร, 2551) ดงน�

1. เพ�อสนบสนนหรอยกเลก การประเมนผลจะเปนเคร�องมอชวยตดสนใจวาควรจะยกเลก

โครงการ หรอสนบสนนใหมการขยายผลตอไป ดงน� นถาประเมนผลแลวโครงการน� นสาเรจตาม

วตถประสงคและเปาหมายท�กาหนด กควรดาเนนการตอไป แตถาโครงการน�นมปญหา หรอมผลกระทบ

เชงลบมากกวา กควรยกเลกโครงการน�นไป

3

2. เพ�อทราบความกาวหนาของการปฏบตงานตามโครงการ วาโครงการน�นสาเรจตาม

วตถประสงค และเปาหมาย หรอกฏเกณฑ หรอมาตรฐานท�กาหนดไวเพยงใด

3. เพ�อปรบปรงงาน ถานาโครงการไปปฏบตแลว พบวาบางโครงการไมไดเสยท�งหมด แต

กไมบรรลวตถประสงคท�กาหนดไวทกขอ เราควรนาโครงการน�นมาปรบปรงใหดข� น โดยพจารณาวา

โครงการน�นมขอบกพรองในเร�องใด จะไดปรบปรงแกไขใหตรงประเดน

4. เพ�อศกษาทางเลอก โดยปกตการนาโครงการไปปฏบตน�น ผบรหารโครงการจะพยายาม

แสวงหาทางเลอกท�ดท�สด อยางนอย 2 ทางเลอก ดงน�นการประเมนผลจะเปนการเปรยบเทยบทางเลอก

กอนท�จะตดสนใจเลอกทางเลอกใดไปปฏบต ท�งน� เพ�อลดความเส�ยงใหนอยลง

5. เพ�อขยายผล ในการนาโครงการไปปฏบต

ประเภทของการประเมนโครงการ

การประเมนโครงการแบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ (สมบต สวรรณพทกษ, 2531) ดงน�

1. การประเมนกอนการดาเนนงาน เปนการประเมนท�จดมงหมายเพ�อการตดสนใจ เก�ยวกบ

การกาหนด และเลอกทาโครงการ โดยพจารณาความเหมาะสมของการทาโครงการ และ การวเคราะห

ผลตอบแทนของโครงการ

2. การประเมนในระหวางการดาเนนงาน เปนการประเมนท�เกดข�นในชวงระยะเวลาของ

การปฏบตงานโครงการ โดยมจดมงหมายเพ�อการตรวจสอบวาการดาเนนงานเปนไปตามแผนท�กาหนด

หรอไม มปญหาอปสรรคอะไรบาง เปนหนาท�ของผรบผดชอบโครงการท�ตองหาขอมลตางๆ เพ�อนามา

ปรบปรงการดาเนนโครงการ จงเรยกการประเมนแบบน� วาเปนการประเมนเพ�อการปรบปรง หรอการ

ประเมนผลยอย

3. การประเมนภายหลงการดาเนนงาน เปนการประเมนท�จดทาเม�อการปฏบตงานโครงการ

ไดเสรจส�นแลว การประเมนน�จะพจารณาตอบคาถามในเร�องตอไปน�

3.1 การดาเนนของโครงการ สามารถบรรลจดมงหมายท�กาหนดไวเพยงใด สาเรจตามท�

คาดหวงไวเพยงใด เปนการพจารณาผลผลตของโครงการ

3.2 เปนการตรวจสอบผลกระทบของโครงการท� งทางดานบวก และดานลบ เชน

ผลกระทบท�มตอสงคม เศรษฐกจ การเมอง ความเช�อ คานยม และการปรบปรง

คณภาพชวต

3.3 เปนการสรปผลรวมของการดาเนนงานของโครงการวา วตถประสงคของโครงการ

เปนอยางไร ทรพยากรในโครงการเปนอยางไร การดาเนนโครงการไดผลอยางไร ม

ความสาเรจและความลมเหลวเพยงใด มอปสรรคอยางไร จะตองปรบปรงในสวน

ใดสาหรบการดาเนนโครงการคร� งตอไป โดยการรวบรวมขอมลตางๆท�ไดประเมน

ไวต�งแตเร�มดาเนนงาน จงเรยกการประเมนในลกษณะน�วาเปนการประเมนผลสรป

4

ทฤษฎและโมเดลการประเมน

ทฤษฎการประเมนมหลายทฤษฎ แตละทฤษฎมวตถประสงคเฉพาะของการใชในการ

ประเมนท�แตกตางกน มจดเดน และขอจากดตางกน ในการศกษาคร� งน� ผศกษาไดนารปแบบการประเมน

แบบ CIPP Model มาเปนกรอบในการประเมน

รปแบบของการประเมนผลแบบ CIPP Model

การประเมนแบบ CIPP Model เปนการประเมนท�เปนกระบวนการตอเน�อง โดยมจดมงเนน

ท�สาคญ คอใชควบคกบการบรหารโครงการ เพ�อหาขอมลประกอบการตดสนใจอยางตอเน�องตลอดเวลา

วตถประสงคของการประเมน คอการใหสารสนเทศเพ�อการตดสนใจ กาหนดประเดนการประเมนออกเปน

4 ประเภท ตามอกษรภาษาองกฤษตวแรกของ CIPP Model (เยาวด รางชยกล วบลยศร, 2549) ดงน�

1. การประเมนบรบท (Context Evaluation: C) คอการประเมนปจจยแวดลอมของโครงการ

เพ�อพจารณาหลกการ และเหตผล ความจาเปนท�ตองดาเนนโครงการ ประเดนปญหา และความเหมาะสมของ

เปาหมายโครงการ ชวยในการกาหนดวตถประสงคของโครงการ โดยเนนถงความสมพนธท�เก�ยวของกบ

ส� งแวดลอม ความตองการ เง�อนไขท� เก�ยวของกบระบบการเมอง ระบบเศรษฐกจ และระบบสงคม

สภาพการณการแกไขปญหาทรพยากร ซ� งชวยวางแผนยทธศาสตรใหเปนตามตองการ

2. การประเมนปจจยนาเขา (Input Evaluation: I) เปนการประเมนทรพยากรตางๆ ท�นามา

ใชในเปนแนวทางอยางเหมาะสม หรอมประสทธภาพ และจะอานวยใหยทธศาสตรดาเนนไปตาม

วตถประสงคท�ตองการ การประเมนปจจยนาเขาของโครงการจะชวยใหขอมลท�จะตดสนใจวาโครงการน�นๆ

เหมาะสมและเปนไปไดในทางปฏบตมากนอยเพยงใด และจะทาใหโครงการบรรลวตถประสงคหรอไม

3. การประเมนกระบวนการ (Process Evaluation: P) เปนการประเมนเก�ยวกบวธการจดการ

กจกรรมของโครงการหรอยทธศาสตร การนาปจจยนาเขามาใชอยางเหมาะสม กจกรรมท�จดตรงกบ

วตถประสงคท�ต� งไว หรอมปญหาอปสรรค เพ�อนาผลท�ไดมาปรบปรงกระบวนการดาเนนงานใหม

ประสทธภาพมากข�น

4.การประเมนผลผลต (Product Evaluation: P) เปนการประเมนเพ�อวดผลสาเรจของ

โครงการ หรอแผนยทธศาสตรท�เกดข�น การประเมนผลผลตจะมการนาไปเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานท�

กาหนดไว เพ�อเปนขอบงช�ความสาเรจของโครงการจะเกดข�นในระหวาง และหลงโครงการ

Stufflebeam (2007) ไดเสนอรปแบบ CIPP Model วาเปนการประเมนกระบวนการอยาง

ตอเน�อง ซ� งไมเพยงแตประเมนวาบรรลวตถประสงคหรอไม แตยงเปนการประเมนเพ�อใหรายละเอยดตางๆ

เพ�อชวยในการตดสนใจเก�ยวกบการเลอกเปาหมาย / จดมงหมาย การดาเนนงาน การกาหนดยทธวธ แผนงาน

รวมท�งการปรบเปล�ยนใหมความเหมาะสม และการตดสนใจเก�ยวกบการปรบเปล�ยน คง-ขยาย/ ยบ-เลก

นอกจากน�ยงไดเสนอประเภทของการตดสนใจท�สอดคลองกบประเดนท�ประเมน ดงน�

1. การตดสนใจเพ�อการวางแผน (Planning Decisions) เปนการตดสนใจท�ใชขอมลจากการ

ประเมนสภาพแวดลอมท�ไดนาไปใชในการกาหนดจดประสงคของโครงการ ใหสอดคลองกบแผนงาน

5

2. การตดสนใจเพ�อกาหนดโครงสรางของโครงการ (Structure Decisions) เปนการตดสนใจ

ท�ใชขอมลจากปจจยนาเขาท�ไดนาไปใชในการกาหนดโครงสรางของแผนงาน และข�นตอนของการ

ดาเนนการของโครงการ

3. การตดสนใจเพ�อนาโครงการไปปฏบต (Implementation Decisions) เปนการตดสนใจท�

ใชขอมลจากการประเมนกระบวนการ เพ�อพจารณาควบคมการดาเนนการใหเปนไปตามแผน และปรบปรง

แกไขการดาเนนการใหมประสทธภาพมากท�สด

4. การตดสนใจเพ�อทบทวนโครงการ (Recycling Decisions) เชน การตดสนใจเพ�อใชขอมล

จากการประเมนผลผลต (Output) ท�เกดข�น เพ�อพจารณายต / ลมเลก หรอขยายโครงการท�จะนาไปใชใน

โอกาสตอไป

4. สรปสาระสาคญของเร�องและข�นตอนการดาเนนการ

4.1 สรปสาระสาคญของเร�อง

การตดเช�อในโรงพยาบาลเปนปญหาสาคญทางสาธารณสข มผลกระทบโดยตรงกบการเกด

ทพลภาพ ระยะเวลาในการนอนในโรงพยาบาล รวมท�งอตราการตาย ในแตละปประเทศไทยตองสญเสย

คาใชจายในการรกษาพยาบาลผปวยท�เกดจากการตดเช�อในโรงพยาบาลเปนจานวนมาก จากการสารวจใน

ป พ.ศ. 2554 พบวาประเทศไทยมความชกของการตดเช�อเฉล�ยรอยละ 6.9 ระยะวนนอนเฉล�ยเพ�มข�น 11 วน

ใชยาปฏชวนะคดเปนจานวนเงนเฉล�ยปละประมาณ 4,000 ลานบาท (กระทรวงสาธารณสข, 2556)

การดาเนนงานปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาลเปนส�งท�สาคญมากในการชวยลดปญหาเร�อง

การตดเช�อในโรงพยาบาลคอ การลดคาใชจาย ลดความเส�ยงตอการตดเช�อขณะรบการรกษาในโรงพยาบาล

ซ� งมองคประกอบหลายอยางท�ชวยทาใหการดาเนนงานปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

ประสบความสาเรจ บรรลวตถประสงคท�ต� งไว คอ มการกาหนดตวช� วด เพ�อลดอตราการตดเช� อใน

โรงพยาบาล ผบรหารสนบสนนการใชงบประมาณสาหรบจดสรรทรพยากรในการปองกนและควบคมการ

แพรกระจายเช�อ มการประเมนงาน และการปรบปรงคณภาพงาน มองคกรควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

มกลมบคลากรสหสาขาวชาชพเปนสมาชกขององคกร ดาเนนงานในรปของคณะกรรมการ โรงพยาบาลตาก

สน เปนโรงพยาบาลท�มขนาด 461 เตยง สถตการมารบบรการของผปวยในปงบประมาณ 2558 มผปวยนอก

มารบบรการ 713,909 ราย เฉล�ยวนละ 395 ราย และผปวยในจานวน 19,811 ราย (งานสถตโรงพยาบาล

ตากสน, 2559) มพยาบาลวชาชพควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล (ICN) 3 คน มบทบาทตามภารกจหลก

คอ การเฝาระวงการตดเช�อผปวยทกรายในโรงพยาบาล บรหารจดการดแลระบบการเฝาระวง และควบคม

กากบระบบการปองกน และควบคมการแพรกระจายเช�อในโรงพยาบาล สอบสวนและควบคมโรค การ

ระบาดของโรคอบตใหมอบตซ� า นอกจากน�นยงมบทบาทในการเปนผวจย ผสอนและใหคาปรกษา เปนตน

ซ� งภารกจดงกลาว ทาใหพยาบาลควบคมโรคตดเช�อในโรงพยาบาล (ICN) ไมสามารถดาเนนการเฝาระวงการ

ตดเช�อในผปวยทกรายได จงไดจดใหมพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน (ICWN) เพ�อชวยทา

หนาท�เฝาระวงการตดเช�อในหนวยงานตนเอง มหนาท�ในการเกบรวบรวมขอมลการตดเช�อในหอผปวย

6

วเคราะหขอมล และแปลผลการตดเช�อเบ�องตน บนทกในแบบเฝาระวงและวนจฉยการตดเช�อ รวมสอบสวน

การระบาดกบพยาบาลควบคมการตดเช�อ และสหสาขาวชาชพ นานโยบาย และมาตรการการปองกนและ

ควบคมการตดเช�อไปปฏบตในหอผปวย ตลอดจนชวยดแลส�งแวดลอมภายในหอผปวย ดงน�นพยาบาล

ควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน (ICWN) จาเปนจะตองมความร ความสามารถในการดาเนนงานเฝาระวง

ปองกนและควบคมการตดเช�อเปนอยางด เพ�อจะไดเปนผนาในการปองกนและควบคมการตดเช�อของ

หนวยงานตนเองได และบรรลวตถประสงคของการปองกนการตดเช�อในโรงพยาบาล ผปวยปลอดภย

ลดคาใชจาย ลดจานวนวนนอน พยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานจาเปนตองไดรบการพฒนา

ศกยภาพในการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล และมองคความรในการทางานดานการ

ปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล จากความสาคญดงกลาว ผศกษาจงจดโครงการการพฒนา

ศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน และประเมนผลโครงการตามรปแบบการประเมน

CIPP Model

4.2 ข�นตอนการดาเนนการ

1. ศกษาคนควาความรเร� องการประเมนโครงการ การปองกนและควบคมการตดเช�อใน

โรงพยาบาล มาตรฐานการพยาบาลควบคมการตดเช�อจากตารา ผลงานทางวชาการ และงานวจยท�เก�ยวของ

2. ประชากรและกลมตวอยางท�ศกษาเปนกลมเดยวกน คอพยาบาลควบคมการตดเช�อ

ประจาหนวยงาน จานวน 71 คน

3. เคร�องมอท�ใชในการศกษา ในการศกษาคร� งน� เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบประเมนท�

ผศกษาไดสรางข�น โดยครอบคลมวตถประสงคของการศกษา แบบประเมนประกอบดวย 4 สวน ดงน�

สวนท� 1 ขอมลท�วไปของประชากร ไดแก เพศ อาย หนวยงาน ตาแหนง วฒการศกษา

ประวตการเขารบการอบรมเร�องการปองกนและการควบคมการแพรกระจายเช�อ

สวนท� 2 แบบประเมนตามกรอบแนวคด CIPP Model คอ ดานบรบท ดานปจจยนาเขา

ดานกระบวนการ และดานผลผลต

สวนท� 3 แบบประเมนความรเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อ

สวนท� 4 แบบประเมนเจตคตท�มตอการดาเนนงานปองกนและควบคมการตดเช�อใน

โรงพยาบาล

4. การเกบขอมลในการศกษาคร� งน� ผศกษาไดดาเนนการประเมนโครงการดวยตนเอง โดย

ใชแบบประเมนในการเกบขอมล ทาการเกบขอมลการประเมนความร และเจตคตของพยาบาลควบคมการ

ตดเช�อประจาหนวยงาน กอนการอบรมใหความรเร� องการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

วนท� 18 กมภาพนธ 2558 และเกบอกคร� งภายหลงการอบรมในวนท� 27 กมภาพนธ 2558 รวมท�งทาแบบ

ประเมนโครงการตาม CIPP Model

5. การวเคราะหและการแปลความหมายของขอมล ผ ศกษาไดว เคราะหขอมลสวนท� 1

ขอมลท�วไปของประชากรโดยใชจานวน และรอยละ สวนท� 2 แบบประเมนตามกรอบแนวคด CIPP Model

7

ใชสถตคาเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน มเกณฑการแปลผลขอมลคอ คาเฉล�ย 3.68-5.00 หมายถง ผลการ

ประเมนโครงการอยในระดบสง คาเฉล�ย 2.33-3.67 หมายถงคาเฉล�ยอยในระดบปานกลาง และคาเฉล�ย 1.00-

2.32 อยในระดบต�า สวนท� 3 แบบประเมนความร และแบบประเมนเจตคตใชสถต Dependent t-test โดยม

เกณฑการแปลความหมาย คอคาเฉล�ย 3.68-5.00 หมายถงผลการประเมนอยในระดบสง คาเฉล�ย 2.33-3.67

หมายถงผลการประเมนอยระดบปานกลาง และคาเฉล�ย 1.00-2.32 หมายถงผลการประเมนอยในระดบต�า

6. สรปผลการศกษา จดทารปเลมเอกสารทางวชาการ นาเสนอกรรมการตามข�นตอน

5. ผรวมดาเนนการ ไมม

6. สวนของงานท�ผเสนอเปนผปฏบต เปนผดาเนนการท�งหมดดวยตวเองรอยละ 100 โดยมรายละเอยดการ

ดาเนนการดงน�

ผศกษาไดศกษาความรจากตารา เอกสารทางวชาการ และงานวจยท�เก�ยวของ จดโครงการการ

พฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน โดยมวตถประสงคเพ�อประเมนโครงการพฒนา

ศกยภาพของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานตามกรอบแนวคด CIPP Model และศกษาความร

เร�องการปองกนและควบคมการตดเช�อ และเจตคตของพยาบาลควบคมการตดเช�อ ตอการดาเนนการปองกน

การตดเช�อในโรงพยาบาล การดาเนนการประกอบดวย

กลมตวอยาง

ประชากร และกลมตวอยางเปนกลมเดยวกนคอพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน

โรงพยาบาลตากสนท� เขาโครงการการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช� อประจาหนวยงาน

โรงพยาบาลตากสนท�งหมดจานวน 71 คน

เคร�องมอท�ใชในการดาเนนการ

การประเมนโครงการคร� งน� เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบประเมนท�ผศกษาไดสรางข�น

โดยครอบคลมวตถประสงคของการศกษา แบบประเมนประกอบดวย 3 สวน ดงน�

สวนท� 1 ขอมลท�วไปของประชากร ไดแก เพศ อาย หนวยงาน ตาแหนง วฒการศกษา

ประวตการเขารบการอบรมเร� องการปองกนและการควบคมการแพรกระจายเช�อ ขอคาถามเปนแบบ

เลอกตอบ จานวน 5 ขอ

สวนท� 2 แบบประเมนตามกรอบแนวคด CIPP Model คอ ดานบรบท ดานปจจยนาเขา

การประเมนกระบวนการ การประเมนผลผลต ขอคาถามเปนแบบ 5 ตวเลอก ดงน� 5 คอเหนดวยมากท�สด

4 คอเหนดวยมาก 3 คอเหนดวยปานกลาง 2 คอเหนดวยนอย และ 1 คอเหนดวยนอยท�สด ท�งหมดจานวน

24 ขอ มเกณฑการใหคะแนนแปลผลขอมลคอ คาเฉล�ย 3.68-5.00 หมายถง ผลการประเมนโครงการอยใน

ระดบสง คาเฉล�ย 2.33-3.67 อยในระดบปานกลาง และคาเฉล�ย 1.00-2.32 อยในระดบต�า

สวนท� 3 แบบประเมนความรเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อ ขอคาถามเปนแบบ

เลอกตอบ คอตอบผดให 0 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ท�งหมดจานวน 24 ขอ มเกณฑการแปลผลขอมล

8

คอ คาคะแนนระหวาง 25-36 หมายถงมความรในระดบมาก คาคะแนนระหวาง 12-24 หมายถงมความรใน

ระดบปานกลาง คาคะแนนระหวาง 0-11 หมายถงมความรในระดบนอย

สวนท� 4 เจตคตตอการดาเนนงานดานการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

ขอคาถามเปนแบบ 5 ตวเลอกดงน� 5 คอเหนดวยมากท�สด 4 เหนดวยมาก 3 เหนดวยปานกลาง 2 เหนดวย

นอย และ1 เหนดวยนอยท�สด ท�งหมดจานวน 24 ขอ มเกณฑการแปลผลขอมลคอ คาเฉล�ย 3.68-5.00

หมายถง ผลการประเมนโครงการอยในระดบสง คาเฉล�ย 2.33-3.67 หมายถงคาเฉล�ยอยในระดบปานกลาง

และคาเฉล�ย 1.00-2.32 อยในระดบต�า

การดาเนนการ แบงออกเปน 2 ชวง คอ

ชวงท� 1 ในวนท� 18 กมภาพนธ 2558 เปนการอบรมใหความรเร�องการปองกนและควบคม

การตดเช�อในโรงพยาบาล โดยกอนการอบรมใหพยาบาลควบคมการตดเช�อท�เขาโครงการทาแบบประเมน

ความร และเจตคตตอการดาเนนงานการปองกนและควบคมการตดเช�อ

ชวงท� 2 วนท� 26-27 กมภาพนธ 2558 เปนการประชมเชงปฏบตการ โดยแบงเปนฐานความร

ตางๆเก�ยวกบการปองกน และควบคมการแพรกระจายเช�อ การทาใหปราศจากเช�อ การปองกนโรคอบตใหม

อบตซ� า เช�อด�อยา โดยการยกตวอยางสถานการณจาลอง และใหโจทยในการแกไขปญหาเก�ยวกบการปองกน

และควบคมการแพรกระจายเช�อ เม�อเสรจส�นการประชมเชงปฏบตการแลวใหพยาบาลคบคมการตดเช�อ

ประจาหนวยงานทาแบบประเมนความร และเจตคตตอการดาเนนงานการปองกนและควบคมการตดเช�อซ� ง

เปนแบบประเมนชดเดยวกบท�ประเมนกอนการอบรมใหความรในวนท� 18 กมภาพนธ 2558 รวมท�งทาแบบ

ประเมนโครงการตามกรอบแนวคด CIPP Model ดวย

การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล

ผศกษาไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยใชแบบประเมนความร และเจตคต

ตอการดาเนนงานการปองกนและควบคมการตดเช�อ และแบบประเมนโครงการตามกรอบแนวคด CIPP

Model โดยประเมนความร และเจตคต กอนการอบรมใหความรในวนท� 18 กมภาพนธ 2558 และประเมนผล

อกคร� งภายหลงการอบรมในวนท� 27 กมภาพนธ 2558 รวมท�งประเมนโครงการตาม CIPP Model หลงจาก

น� นนาแบบประเมนมาตรวจสอบความครบถวน บนทก และวเคราะหขอมลทางสถตดวยโปรแกรม

คอมพวเตอรสาเรจรป ดงน�

สวนท� 1 ขอมลท�วไปของประชากร นามาวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก จานวน

และรอยละ

สวนท� 2 การประเมนโครงการตามรปแบบ CIPP Model นามาวเคราะหโดยใชสถต

เชงพรรณนา จานวน คาเฉล�ย และรอยละ

สวนท� 3 ประเมนความรกอนและหลงการเขาโครงการ นามาวเคราะหโดยใชสถต

เชงพรรณนาโดยใช คาเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความรกอน และหลงการเขา

โครงการดวยสถต Dependent t-test (Paired t-test)

9

สวนท� 4 เจตคตตอการดาเนนงานดานการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล

นามาวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนาโดยใชคาเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความร

กอน และหลงการเขาโครงการดวยสถต Dependent t-test (Paired t-test)

7. ผลสาเรจของงาน

การศกษาคร� งน� เปนการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจา

หนวยงาน โรงพยาบาลตากสน สรปผลการศกษาไดดงน�

1. ผลการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน

ดานบรบทโดยรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.29 S.D. = .603) เม�อพจารณารายขอ พบวาขอท� 2โครงการ

พฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานน� มวตถประสงคชดเจนอยในระดบสง เพยงขอ

เดยว ( x =3.73 S.D. = .446) สวนในขออ�นๆอยในระดบปานกลาง

2. ผลการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน

ดานดานปจจยนาเขาโดยรวม อยในระดบปานกลาง ( x =3.36 S.D. = .697) เม�อพจารณาเปนรายขอพบวาการ

ประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานดานปจจยนาเขาอยในระดบ

ปานกลางทกขอ

3. ผลการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน

ดานกระบวนการโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( x =3.33 S.D. = .704) เม�อพจารณาเปนรายขอพบวาการ

ประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานดานกระบวนการอยในระดบ

ปานกลางทกขอ

4. ผลการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน

ดานผลผลตโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( x =3.31 S.D. = .699) เม�อพจารณาเปนรายขอพบวาการประเมน

โครงการพฒนาศกยภาพพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานดานผลผลตอยในระดบปานกลางทกขอ

5. ผลการประเมนความรของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน กอนเขา

โครงการ พบวาสวนใหญมระดบความรเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาลอยใน

ระดบมาก จานวน 52 คน คดเปนรอยละ 73.24 รองลงมามระดบความรเก�ยวกบการปองกนและควบคมการ

ตดเช�อในโรงพยาบาลในระดบปานกลางจานวน 19 คน คดเปนรอยละ 26.76

6. ผลการประเมนความรของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงานหลงเขา

โครงการพบวาสวนใหญมระดบความรเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาลอยใน

ระดบสง จานวน 71 คน คดเปนรอยละ 100

7. ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรเฉล�ยเก�ยวกบการปองกนและควบคมการตดเช�อ

พบวากอนและหลงเขาโครงการ มความรเฉล�ยแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบความเช�อม�น .05

8. ผลการประเมนเจตคตของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน พบวาคะแนน

เฉล�ยดานเจตคตกอน และหลงการเขาโครงการแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบความเช�อม�น .05

10

8. การนาไปใชประโยชน

1. เพ�อนาผลการประเมนโครงการพฒนาศกยภาพของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจา

หนวยงาน ท�งดานบรบท ปจจยนาเขา กระบวนการ และผลผลตไปพฒนาปรบปรงในการจดโครงการอ�นๆ

2. เพ�อนาผลการประเมนท�ไดไปเปนแนวทางในการจดการอบรมใหความร เพ�อพฒนา

ศกยภาพของพยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน ใหมประสทธภาพตอไป

9. ความยงยาก ปญหา อปสรรคในการดาเนนการ

1. พยาบาลควบคมการตดเช�อประจาหนวยงาน มภาระงานมาก ทาใหมเวลาในการหา

ความรดานการปองกนและควบคมการตดเช�อเพ�มเตมนอย

2. ชองทางการสบคนขอมลงานวชาการในหนวยงาน มไมเพยงพอและเขาถงยาก

3. ไมมหนวยงานท�ใหคาปรกษาดานการเขยนผลงานทางวชาการ หรองานวจยท�ชดเจน

10. ขอเสนอแนะ

1. เพ�มชองทางการสบคนขอมลงานวชาการในหนวยงาน เชน การจดใหมชองทางการ

สบคนงานวจยฉบบสมบรณ

2. ควรสงเสรมใหมการทา R2R ในหนวยงาน

3. ควรสนบสนนใหมผเช�ยวชาญ ปรกษาการเขยนผลงานงานวชาการดานการพยาบาลของ

โรงพยาบาลท�ชดเจน

ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการ

เอกสารอางอง

เยาวด รางชยกล วบลยศร. (2549). การประเมนโครงการแนวคดและแนวปฏบต (พมพคร� งท� 5). กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรลกษณ อภวาณชย, ถนอมวงศ มณฑจตร และกาธร มาลาธรรม. (2552). การปองกนและควบคมการ

ตดเช�อในโรงพยาบาล. รามาธบดพยาบาลสาร,15(1), 98-110.

สมบต สวรรณพทกษ. (2531). การประเมนโครงการ: ทฤษฎและการปฏบต (พมพคร� งท� 2). กรงเทพฯ:

ครสภาลาดพราว.

Centers for Disease Control and Prevention. (2014). CDC/NHSN Surveillance Definitions for

Specific Types of Infections Retrieved Jun 15, 2014, from http://www.cdc.gov/nhsn/PDFs/

psc/manual/17psc/nosInfDef_current.pdf.

Stufflebeam, D. L., &Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation theory, models, & applications.

San Francisco, CA: John Wiley & Sons.

ขอเสนอ แนวคด วธการเพ�อพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากข�น

ของนางสมหญง ทพยมงคล

เพ�อประกอบการแตงต�งใหดารงตาแหนง พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ (ดานการพยาบาลท�วไป)

(ตาแหนงเลขท� รพต. 332) สงกดฝายการพยาบาล โรงพยาบาลตากสน สานกการแพทย

เร�อง การใชมาตรการ Isolation Precaution ในการจดการผปวยตดเช�อด�อยา Carbapenem Resistance

Enterobactereceae (CRE)

หลกการและเหตผล

เช� อด� อยาตานจลชพกาลงเปนปญหาในระดบนานาชาตท� มแนวโนมเพ�มสงข� นเร� อย ๆ

ประเทศไทยใชยาปฏชวนะมมลคามากกวาปละ10,000 ลานบาทในชวง 10 ปท�ผานมา (พ.ศ. 2543-2554)

พบเช�อด�อยาปฏชวนะมากข�น และด�อยาหลายขนานคนไทยตดเช�อด�อยามากกวาปละ 100,000 คนตองนอน

รกษาตวในโรงพยาบาลนานข�นมากกวา 1 ลานวน และเสยชวตมากกวาปละ 30,000 รายกอใหเกดความ

สญเสยทางเศรษฐกจเปนมลคามหาศาล (สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2555)

การตดเช�อ Carbapenem Resistance Enterobacteriaceae (CRE) เปนภาวะวกฤตของการรกษา

ภาวะตดเช�อแบคทเรยซ� งด�อตอยาปฏชวนะ Carbapenem ตวใดตวหน�ง ปจจบนยากลม Carbapenemไดถกใช

เปนหลกในการรกษาผปวยหนกท�มภาวะตดเช�อ เพราะมประสทธภาพสง ตอเช�อกอโรคในโรงพยาบาล ซ� ง

จะผลตเอนไซม Extended Spectrum Beta-lactamase (ESBL) ทาใหด�อตอยากลม Cephalosporin ท�งหมด

เม�อเช�อ Enterobacteriaceae เร�มมการด�อ Carbapenem ข�น จงเปนท�กงวลใจวาในอนาคตอนใกลเราอาจถงจด

ท�ไมมยาจะรกษาโรคตดเช�อรนแรงในโรงพยาบาลไดเลย มการศกษาพบวาการตดเช�อ CRE มความสมพนธ

กบอตราการตายท�เพ�มข�น ท�งน� เพราะยาปฏชวนะท�ใชในการรกษากอนทราบผลเพาะเช�อมกไมไดผล ผใหญ

ท�ตดเช�อ K.pneumoniae ท�ด�อตอยาปฏชวนะ Carbapenem มอตราการเสยชวตสงข�น 4 เทา เม�อเทยบกบการ

ตดเช�อน� ท�ไมด�อยา (สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2555)

จากการศกษาในโรงพยาบาลตากสน พบการตดเช�อ CRE มแนวโนมสงข�นในป พ.ศ. 2556 จาก

รอยละ 0.81 เปนรอยละ 1.27 ในป พ.ศ. 2557 ดงน� นจงสนใจท�จะพฒนาการใชมาตรการ Isolation

Precaution ในการจดการผปวยตดเช�อด�อยา Carbapenem Resistance Enterobactereceae (CRE)

วตถประสงคและหรอเปาหมาย

วตถประสงค

1. เพ�อเพ�มประสทธภาพในการดแลผปวยเช�อด�อยา CRE

2. ผปวยตดเช�อด�อยา มความรความสามารถในการดแลตนเอง และครอบครวมากกวารอยละ 80

3. เพ�อนาผลการศกษาท�ได กาหนดแนวทางการใชมาตรการ Isolation Precaution ในการจดการ

ผปวยตดเช�อด�อยา CRE

2

เปาหมาย

บคลากรในโรงพยาบาล สามารถปฏบตตามแนวทางการใชมาตรการ Isolation Precaution ใน

การจดการผปวยตดเช�อด�อยา CRE ไดอยางถกตอง

กรอบการวเคราะห แนวคด ขอเสนอ

การปองการแพรกระจายเช� อในโรงพยาบาลในการดแลผ ปวยโรคตดเช� อหรอโรคตดตอ

มวตถประสงค คอจะตองปองกนไมใหโรคตดเช�อน�นตดตอไปยงบคลากรเอง และปองกนมใหโรคตดเช�อ

ตดตอไปยงผปวยรายอ�น

การแยกผปวยในโรงพยาบาล (Isolation Precautions) เปนการปฏบตเพ�อปองกนการแพรกระจาย

เช�อจลชพจากผปวยท�มการตดเช�อหรอผท�มเช�ออยแตไมปรากฏอาการ (Carrier หรอ Colonized) ไปสผปวย

อ�นบคลากร หรอญาตผปวยโดยมวธการปฏบตอย 2 ประการ (นตยาจาร กตตเดชา และคณะ, 2546)

1. หลกการปองกนการแพรกระจายเช�อแบบมาตรฐาน (Standard Precautions) เปนหลกท�ใช

ปฏบตกบผปวยทกคนเหมอนกนไมวาผปวยคนน�นจะมการตดเช�อหรอไมโดยปฏบตกบเลอดสารคดหล�งใน

รางกายทกชนด (Body Fluid) น�าท�หล�งออกจากอวยวะ (Secretions) ส�งขบถาย (Excretion) ยกเวนเหง�อโดยท�

ยงไมทราบวถทางแพรกระจายของเช�อ(Centers for Disease Control and Prevention, 1996 และสถาบน

บาราศนราดร, 2556) มรายละเอยด ดงน�

1.1 การลางมอ

1.2 การสวมถงมอ

1.2.1 ใหสวมถงมอท�สะอาดเม�อคาดวาหรอมความเส�ยงท�จะสมผสกบเลอด

สารคดหล�งหรอน�าท�ออกมาจากอวยวะส�งขบถายและของใชท�มการปนเป� อน

1.2.2 สวมถงมอท�ปราศจากเช�อกอนท�จะสมผสกบเย�อบและผวหนงท�มรอยแยก

1.2.3 ใสถงมอทกคร� งท�มอมบาดแผลกอนการใหการดแลผปวย

1.2.4 ถอดถงมอทนทหลงการสมผสสารคดหล�งอยางระมดระวงท�งถงมอในถงขยะ

ตดเช�อทนทท�ถอดออก

1.2.5 เปล�ยนถงมอและลางมอทกคร� งเม�อจะปฏบตกจกรรมใหมเม�อเปล�ยนการ

สมผสตางตาแหนงในผปวยคนเดยวกนหรอดแลผปวยรายใหมเลอกถงมอให

สอดคลองกบกจกรรม

1.3 ถงมอปราศจากเช�อ (Sterile Glove) ใชเพ�อปองกนการนาเช�อโรคไปสผปวยในการทา

กจกรรมตางๆ เชน การเยบแผลการใสสายสวนปสสาวะ การตรวจท�ตองการความปราศจากเช�อ เปนตน

1.4 ถงมอสะอาด (Cleaned Glove) ใชเพ�อปองกนบคลากรทางการแพทยไมใหรบเช�อโรค

หรอสารพษในการทากจกรรมใหกบผปวย ไดแก การสมผสเลอดสารคดหล�งของผปวย

1.5 ถงมอยางหนาหรอถงมอแมบาน (Heavy Duty Glove) ใชลางอปกรณเคร�องมอทาง

การแพทยทาความสะอาดพ�นหองน�า

3

1.6 เส�อคลม (Gown)

1.6.1 การสวมเส� อคลมควรพจารณาตามกจกรรมท�ปฏบตเพ�อปกปองผวหนงและ

ปองกนส� งสกปรกเปรอะเป� อนเส� อผาระหวางการทาหตถการและการใหการ

พยาบาลท�อาจมการกระเดนของสารคดหล�ง

1.6.2 การถอดเส�อคลมตองถอดอยางระมดระวงโดยจบมวนใหดานในอยดานนอกนา

เส�อคลมไปใสในถงท�กาหนดอยางถกตองแลวลางมอใหสะอาด

1.6.3 ไมควรใสเส� อคลมตลอดเวลาท�ปฏบตงานในหอผปวยเพราะจะเพ�มโอกาส

แพรกระจายเช�อไปสผปวยและส�งแวดลอมไดงายและมากข�น

1.7 การควบคมดแลส�งแวดลอมโดยทาความสะอาด และทาลายเช�อในส�งแวดลอม ท�นอน

เตยง ท�ก�นเตยง โตะขางเตยง ของผปวยอยางถกตอง และการกาจดมลฝอยอยางถกวธ

1.8 การปองกนการเกดอบตเหตจากของมคมเชนเขมแทงมดบาดโดยปฏบตดงน�

1.8.1 การใชเขมฉดยา และเจาะเลอดชนดใชคร� งเดยวท�งหามสวมปลอกเขมกลบ

1.8.2 ใชอปกรณ / เคร�องมอในการปลด และท�งหวเขม

1.9 การจดการผาเป� อนสารคดหล�งเพ�อปองกนการสมผสกบผวหนงเย�อเมอกซ� งอาจทาให

เกดการแพรกระจายเช�อไปสผปวย และส�งแวดลอม

1.10 การจดสถานท�ใหผปวยท�มการตดเช�อ ถาไมมหองแยกใหจดสถานท�ใหผปวยอยในท�ๆ

เหมาะสม อาจจดบรเวณใหผปวยอยมมใดมมหน� งของหอง และควรมฉาก หรอมานก�นเปนสดสวน ควรม

อากาศถายเทไดสะดวก

2. หลกการปองกนการแพรกระจายเช�อตามวถทางการแพรกระจายเช�อ (Transmission-based

Precautions) เปนหลกการท�ใชกบผปวยท�ทราบ หรอสงสยมการตดเช�อซ� งเช� อน� สามารถแพรกระจาย

ทางอากาศฝอยละอองน� ามกน� าลาย หรอโดยการสมผสเม�อทราบวถทางการแพรกระจายเช�อโรค (สมหวง

ดานชยวจตร, 2548) ดงน�

2.1 Airborne Precautions เปนการปฏบตเพ�อลดความเส�ยงตอการแพรกระจายเช�อทาง

ฝอยละอองขนาดเลก (<5 micron หรอเลกกวา) ซ� งลองลอยอยในอากาศเปนเวลานาน หรอฝ นละอองท�ม

เช�อโรคอยใชหลกการน�ไดกบผปวยท�เปนโรคหด อสกอใส วณโรค ไขหวดนก ไขหวดมรณะโดยปฏบตดงน�

2.1.1 จดใหผปวยอยในหองแยกโรคผปวยตดเช�อ (Negative Pressure Room)

2.1.2 ในกรณหองแยกโรคผปวยตดเช�อไมวาง ใหจดเตยงผปวยไวบรเวณท�มอากาศ

ถายเทไดด เชน รมหนาตาง และควรอยใตลม

2.1.3 ใหสวมอปกรณปองกนการหายใจท�มประสทธภาพกรองสง (N95) ทกคร� งท�ให

การดแลผปวย

2.2 Droplet Precautions เปนหลกการปฏบตเพ�อลดความเส�ยงตอการแพรกระจายเช�อทาง

ฝอยละอองขนาดใหญ (>5 micron) ซ� งเกดจากผท�เปนแหลงโรคไอจาม หรอพด และเพ�มความเส�ยงมากข�น

4

เม�อทากจกรรมท�กอใหเกดการฟงกระจายฝอยละออง เชน ดดเสมหะโดยวถทางน�ผรบเช�อจะตองอยใกลกบ

ผท�เปนแหลงโรค เน�องจากฝอยละอองน�แขวนตวในอากาศไดไมนาน และจะกระจายไปทางอากาศหางจาก

ผท�เปนแหลงโรคในระยะส�นไมเกน 3 ฟตหลกการน�สามารถใชไดกบผท�เปนโรค Pneumonia Diphtheria

Pertussis Bronchitis Influenza Streptococcus Pharyngitis Meningitis Mump Rubella

2.3 Contact Precautions เปนการปฏบตเพ�อลดความเส�ยงตอการแพรกระจายเช�อทางการ

สมผสท�งทางตรง และทางออม การแพรกระจายเช�อทางตรง ไดแก การสมผสผวหนงท�มบาดแผล เชน

Scabies Herpes simplexs Viral /Hemorrhagic Conjunctivitis การสมผสทางออมเกดจากการสมผสส�งของท�

ปนเป� อนเช�อโรคท�มชวตอยในส�งแวดลอมไดนาน เชน E. coli Shigella Hepatitis A

ข�นตอนในการดาเนนการมดงน�

1. เสนอการจดทาแนวทางการใชมาตรการ Isolation Precaution ในการจดการผปวย

ตดเช�อด�อยา CRE ตอผบงคบบญชา

2. วางแผนการจดทาแนวทางการใชมาตรการ Isolation Precaution ในการจดการผปวย

ตดเช�อด�อยา CRE โดยการทบทวนวรรณกรรม และแนวคดท�เก�ยวของ ประกอบดวย โรคตดเช�อใน

โรงพยาบาล การปฏบตเพ�อปองกนการแพรกระจายเช�อ การทาความสะอาดมอ แนวทางการปองกนการ

แพรกระจายเช�อด�อยา

3. จดทาแนวทางการจดการผปวยตดเช�อด�อยา CRE ตามแผนท�กาหนดไว และนาไปให

ผเช�ยวชาญตรวจสอบความถกตอง และความตรงทางเน�อหา พรอมท�งแกไขตามท�ผเช�ยวชาญใหคาแนะนา

4. ประชมช� แจงใหหวหนาหอผปวย และพยาบาลวชาชพท�เปนพยาบาลควบคมการ

ตดเช�อประจาหนวยงานเพ�อนาไปใช

5. ประเมนผลการใชแนวทางการจดการผปวยตดเช�อด�อยา CRE ทก 3 เดอน เพ�อนามา

ปรบปรงแกไข

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ

1. ผปวยท�มารบในโรงพยาบาลตากสนไดรบการดแลตามแนวทางการจดการผปวยตดเช�อ

ด�อยา CRE ท�กาหนด

2. เปนแนวทางในการนเทศงานการจดการเช�อด�อยา โดยเฉพาะเช�อ CRE แกพยาบาล

วชาชพท�ปฏบตงานในหอผปวย/หนวยงาน และหองตรวจผปวยนอก

3. เพ�อเปนแนวทางแกพยาบาลวชาชพท�ปฏบตงานในหอผปวย/หนวยงาน และหองตรวจ

ผปวยนอกในการใหความรผปวย และญาตเก�ยวกบการปองกนการแพรกระจายเช�อด�อยา ท�งจากผปวยไป

ญาต และชมชน

5

ตวช�วดความสาเรจ

1. พยาบาลวชาชพท�ปฏบตงานในหอผปวย/หนวยงาน และหองตรวจผปวยนอกปฏบตการ

พยาบาลในการจดการผปวยตดเช�อด�อยา CRE ไดถกตองรอยละ 100

2. ผปวยตดเช�อด�อยา ปฏบตตนในการปองกนการแพรกระจายเช�อไดอยางถกตองรอยละ 100

3. มแนวทางในการดแล และจดการเช�อด�อยา CRE ภายในป 2560

เอกสารอางอง

สถาบนบาราศนราดร. (2556) คมอปฏบตการปองกนและควบคมการตดเช�อในโรงพยาบาล.กรงเทพฯ:

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจากด.

นตยาจารกตตเดชาและคณะ. (2546). การปองกนการตดเช�อและควบคมการแพรกระจายเช�อในสถาน

บรการสาธารณสขสาหรบพยาบาล. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

สมหวงดานชยวจตร. (2548). วธปฏบตเพ�อการปองกนและควบคมโรคตดเช�อในโรงพยาบาล. กรงเทพฯ :

อกษรสมย.

Centers for Disease Control and Prevention. (1996). Standard precautions. Retrieved Jun 15, 2015 from

http://www.cdc.gov/ncidod/hip/ISOLAT/Std._prce_excerpt.htm.

สถาบนวจยระบบสาธารณสข. (2555). เช�อด�อยาปฏชวนะวกฤตและทางออกของสงคมไทย [จลสาร HSRI

Forum]. นนทบร: สถาบนวจยระบบสาธารณสข.