บทท 2 ประวตศาสตรและววฒนาการกฎหมาย

1.ประวตศาสตรและววฒนาการของกฎหมายไทย

แบง 4 สมย 1. สมยสโขทย - หลกปตราชา มาตาธปไตย ปตาธปไตย - ศลาจารกสมยพอขนรามค าแหง - คมภรพระธรรมศาสตร - มงรายศาสตรหรอวนจฉยมงราย (อาณาจกรลานนา)

ศลาจารกสมยพอขนรามค าแหง

กฎหมายสบท ไดแก ๑.) บทเรองมรดก ๒.) บทเรองทดน ๓.) บทวธพจารณาความ ๔.) บทลกษณะฎกา

2. สมยกรงศรอยธยา - คมภรพระธรรมศาสตร - พระราชก าหนดบทพระอยการ - พระราชวนจฉย - กฎหมายศกดนา เจา ขนนาง ไพร ทาส

3. สมยรตนโกสนทรตอนตน

- ร.1 กฎหมายตราสามดวง - คดอ าแดงปอมฟองหยานายบญศร ชางเหลกหลวง “ชายหาผดมได หญงขอหยา ทานวาเปนหญงหยาชาย หยา

ได” ศาลตดสนใหการสมรสขาดจากกน นายบญศรฎกาตอพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก การใชพระราชอ านาจตองเปนไปตามพระธรรมศาสตรและ

บทพระอยการ พระราชประสงคสะสางตวบทกฎหมายใหเปนตาม

ขนบธรรมเนยมประเพณนยม

-

-ตราพระราชสห ซงเปนตราของกระทรวงมหาดไทย -ตราคชสห ของพระทรวงกลาโหม -ตราบวแกว ซงเปนตราของคลง

- ร.2 กฎหมายการหามสบฝนและการซอฝน - ร.3 กฎหมายลกษณะโจรหาเสน - ร.4 แกไขกฎหมายตราสามดวงและพ.ร.บ.ผวขายเมย ไทยเสยสทธสภาพนอกอาณาเขต

ไทยรบกฎหมายสมยใหม เหตผล 2 ประการ 1. ปญหาสทธสภาพนอกอาณาเขต 2. ความไมเหมาะสมของกฎหมายไทยเดม 2.1 ดานศกดศรและความเทาเทยมกนของมนษย 2.2 การรบรองกรรมสทธในทรพยสนของเอกชน 2.3 ก.ม.อาญาและวธพจารณาความอาญา ก) ประเภทของโทษ ข) ระยะเวลาในการลงโทษ

ค) การพสจนความผดใชวธจารตนครบาล ง) การก าหนดความผด

จารตนครบาล คอ วธการไตสวนจ าเลยหรอผถกกลาวหาวากระท าผดอาญาแผนดนใหรบสารภาพ ดวยวธการทรมานรางกายใหเกดความทกข ทรมานเจบปวด เชน ตอกเลบ บบเลบ บบขมบ เปนตน

2.4 ความคดดานกฎหมายมหาชน

หลกสากล ทฤษฎการแบงแยกอ านาจ บรหาร นตบญญต ตลาการ

ไทย ระบอบสมบรณาญาสทธราชย

“ เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนแหง

มหาชนชาวสยาม”

ทศพศราชธรรม หรอ ธรรม

ทศพศราชธรรม หรอ ธรรม 10 ประการของพระราชา ๑. ทาน ๒. ศล ๓. บรจาค ๔. ความซอตรง ๕. ความออนโยน ๖. ความเพยร ๗. ความไมโกรธ ๘. ความไมเบยดเบยน ๙. ความอดทน ๑๐. ความเทยงธรรม

- ร.5 การใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil law)การปฏรปกฎหมายและศาล การออกกฎหมายยกเลกทาส กฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ 127 (พ.ศ 2451) รางประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กฎหมายอาญา กฎหมายวธพจารณาความ

- ร.6 รางประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

4. สมยรตนโกสนทรหลงเปลยนแปลงการปกครอง 2475 - ร.7 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย 2478 แบงเปน 6 บรรพ ไดแก บรรพ 1 หลกทวไป บรรพ 2 หน บรรพ 3 เอกเทศสญญา บรรพ 4 ทรพยสน บรรพ 5 ครอบครว บรรพ 6 มรดก - ร.8 ประมวลกฎหมายตางๆแลวเสรจ - ร.9 กฎหมายแรงงาน กฎหมายประกนสงคม กฎหมายคมครองเดก กฎหมายผสงอาย เปนตน

สกลกฎหมายทส าคญของโลก

Romano-Germanic Family

Common Law Family

Socialist Law Family

Religious or Traditional Law Family

Romano-Germanic Family

กมของโรมน Jus Civile / Jus Gentium

กมส าคญของกลมกมโรมน ไดแก ประมวลกฎหมายฮมมราบ

กมสบสองโตะ

ประมวลกฎหมายของพระเจาจสตเนยน

Common Law Family

หมายถง หลกกฎหมายทมผลใชรวมกนทวทงประเทศองกฤษ

ระบบลกขน Jury ลกขนใหญ Grand Jury ลกขนเลก Petit Jury

Socialist Law Family

สงคมนยมม 2 นย คอ สงคมนยมคอมมวนสต คอ การรวมสทธในทรพยสนใหเปนของรฐและจดสรรใหแกประชาชนอยางเทาเทยมกน สงคมไมมชนชนทแตกตาง

สงคมนยมในรปแบบประชาธปไตย คอ การจดรปแบบเศรษฐกจ สวสดการ โดยรฐเขาไปมสวนชวยเหลอประชาชน แตไมยงเกยวทรพยสนของเอกชน

Religious or Traditional Law Family

ไดแก หลกค าสอนในศาสนาอสลาม Sharia หรอ Shari'ah คอประมวลขอปฏบตตางๆ ของศาสนาอสลาม ครอบคลมดานตางๆ ของชวตประจ าวน

หลกค าสอนในศาสนาฮนด กฎหมายประเพณนยม เชน ไทยมคดอทลม

กฎหมายศาสนจกรวาตกน

2. ววฒนาการของระบบกฎหมายสากล

1. ระบบกฎหมายซวลลอว (Civil Law)

คอ กฎหมายทไดรบอทธพลจากกฎหมายโรมนเปนรากฐานและกฎหมายประเพณของชนเผาเยอรมน

1.1 รากฐานของระบบกฎหมายซวลลอว

- กฎหมายสบสองโตะ (The Twelve Tables) - ความเหนของนกนตศาสตร ทเรยกวา responsa - ประมวลกฎหมายของพระเจาจสตเนยน Corpus Juris Civilis

1.2 การฟนฟกฎหมายโรมนในยคกลาง

การศกษากฎหมายโรมนทมหาวทยาลยBologna เกดส านกความคด 2 ส านก คอ 1. Glassators ลกษณะการวเคราะหถอยค าในตวบทของ

Corpus Juris Civilis โดยเขยนค าอธบายทเรยกวา Glossa 2. Commentators การเรยบเรยง Glossa ใหเปนระบบมากยงขน มการแบงหมวดหม การใหการจ ากดความ การแยกแยะใหเหนขอแตกตางกอใหเกดกฎเกณฑทางกฎหมายขนมา

1.3 การรบกฎหมายโรมน

การรบกฎหมายโรมนในภาคพนยโรป กฎหมายครอบครวและมรดก ยงมอทธพลของกฎหมายประเพณอย 1.4 การจดท าประมวลกฎหมาย (Codification)

- การจดท าประมวลกฎหมายแพงไดรบอทธพลจากส านกกฎหมายธรรมชาต

- ประมวลกฎหมายแพงฝรงเศส Napoleon Code ค.ศ. 1804 - ประมวลกฎหมายเยอรมน B.G.B ค.ศ. 1900

Napoleon Code ค.ศ. 1804

2. ระบบกฎหมายคอมมอนลอว (Common Law)

กฎหมายทอาศยค าพพากษาของศาลเปนทมาหลกของกฎหมาย ผพพากษามบทบาทในการสรางกฎหมาย (Judge made laws)

กฎหมายทเกดจากการใหเหตผลทางนตศาสตรจากการวนจฉยของผพพากษาโดยอาศยแนวค าพพากษาของคดกอนๆ แยกเปน 2 สวน

1. ratio decendendi ประเดนแหงคดทเปนเหตผลวนจฉย 2. obiter dictum ขอเทจจรงในคด

กฎหมายละเมด ศกษาจากคด

คดGrimstad V. N.Y Railroad co.1920

ความประมาทของเจาของเรอทไมตดตงอปกรณชวยชวตไมถอเปนการละเมด บรษทไมมหนาทในการปองกนไมใหเกดความเสยหาย เจาของเรอจงไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากความตาย

คด Hymowitz V. Ez.Lilly Co.1989 บรษทตองรบผดตามกฎหมายละเมดเนองจากไมไดใชความระมดระวงในการผลตยา DES เกด

หลกDeterrence คอ ใชกฎหมายละเมดในการควบคมภยอนตรายทเกดกบบคคลทวไปหรอผบรโภค ท าใหผผลตเกดความรบผดชอบตอสงคม เพมระดบการใชความระมดระวง

กฎหมายรฐธรรมนญ เรองการไมเลอกปฏบต ศกษาจากคด Plessy V. Ferguson 1896

ศาลสรางหลกแบงแยกแตเทาเทยมกน Separate but

equal

รฐตองจดสวสดการและสงอ านวยความสะดวกใหแกคนผวด า การแบงแยกสงอ านวยความสะดวกระหวางคนผวขาวและคนผวด าไมขดรฐธรรมนญ

Brown V. Board of Education of Topeka

,Kansas 1954

หลกความเสมอภาคของมนษย การปฏบตทแบงแยกกระท ามได

http://3quarksdaily.blogs.com/.shared/image.html?/photos/uncategorized/2008/02/19/thur.jpg

2.1 รากฐานของระบบคอมมอนลอว

ศาลทองถน County Court ขนนางตดสนคด ศาลหลวง มระบบหมาย writ โดยกษตรยออกหนงสอเพอใหผ พพากษาตดสนคดใหแกประชาชน เมอศาลเหนวามกฎหมายสามารถเยยวยา กจะออกหมายบงคบใหจ าเลยปฏบตตาม เชน writ of detinue ใหจ าเลยสงมอบทรพยสนคนแกเจาของ การพจารณาในศาลหลวงเกด Case Law หมายถง ระบบกฎหมายทเกดจากค าพพากษาของศาล

- ศาลชานเซอร Court of Chancery หรอ ศาลEquity

กษตรยมอบอ านาจใหผออกหมาย (Chancellor) ฟองคดตดสนแทนโดยใชหลกความยตธรรม อดชองวางจากการตดสนทบกพรองในศาลหลวง

ปจจบนปฏรปยบรวมศาล Common Law และศาล Equity เขาดวยกนตาม The Judicature Acts 1973

2.2 ทมาของกฎหมายคอมมอนลอว ม 2 ประเภท

1. หลกกฎหมายทเกดจากแนวค าพพากษา เรยกวา precedent หมายถง เหตผลทศาลวนจฉยคดหนงๆ ยอมมผลผกพนหรอไดรบการยอมรบนบถอวาเปนกฎหมาย และเปนเหตผลทตดสนโดยศาลสงหรอศาลอทธรณ

2. กฎหมายทตราโดยฝายนตบญญต An Act of Parilament

ขอแตกตางระหวางซวลลอวกบคอมมอนลอว

ระบบซวลลอว 1.บอเกดของกฎหมาย - ประมวลกฎหมายและกฎหมาย

ลายลกษณอกษรอนๆ 2. บทบาทความส าคญของนก

กฎหมาย - นกนตศาสตรมความส าคญกวาผ

พพากษาซงเปนผปรบใชและตความกฎหมายเทานน

ระบบคอมมอนลอว 1.หลกกฎหมายทเกดจากการค าพพากษา

2. ผพพากษาเปนผใหก าเนดระบบบรรทดฐานของค าพพากษา

ระบบซวลลอว 3. การแบงแยกกฎหมาย

เอกชนออกจากฎหมายมหาชน

- ระบบศาลค คอศาลยตธรรมและศาลปกครอง

4. การศกษากฎหมาย - ศกษากฎหมายลายลกษณ

อกษรและทฤษฎ

ระบบคอมมอนลอว 3. เปนระบบศาลเดยว

คอศาลยตธรรม 4. ศกษาค าพพากษาของ

ศาลและแยกแยะประเดนแหงคดทส าคญได