บทที่ 3€¦ · บทที่ 3 การก า ... 3....

บทท 3 การก าหนดตวแปรและสมมตฐานการวจย

Identifying Variables and Hypothesis

วตถประสงคทวไป

เมอเรยนจบบทเรยนนแลว นกศกษามความรความเขาใจเกยวกบความหมายและความส าคญ

รวมถงประโยชนของ การก าหนดตวแปรและสมมตฐานการวจย สามารถแยกประเภทของตวแปรชนด

ตาง ๆ สามารถเขยนสมมตฐานการวจย และก าหนดนยามศพทของตวแปรแตละตวไดอยางถกตอง และ

สามารถก าหนดขอบเขตของการวจยไดอยางถกตองและครอบคลมเรองทท าวจยได

จดประสงคเฉพาะ เมอเรยนจบบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ

1. ก าหนดตวแปรตนและตวแปรตามของงานวจยในงานวจยทสนใจไดอยางถกตอง

2. เขยนนยามศพทเฉพาะไดอยางถกตองและครอบคลม

3. ตงสมมตฐานการวจยไดอยางถกตอง ตามชนด/ ประเภทของงานวจยได

4. ก าหนดขอบเขตของงานวจยไดอยางชดเจนและครอบคลม

5. บอกถงประโยชนของการก าหนดตวแปรและการตงสมมตฐานการวจยได

บทน า

ภายหลงจากทไดมการศกษาคนควาเอกสารทเกยวของกบการวจยแลว จะท าใหผวจยมความ

เขาใจในประเดนตาง ๆ ทตองการศกษาวจยชดเจนมากยงขน ตลอดจนยงสามารถเชอมโยงแนวคดทฤษฎ

เขากบแนวความคดของผวจยเองไดอกดวย จากนน ผวจยจงก าหนดตวแปรทตองการศกษา และตง

สมมตฐานการวจย โดยคาดคะเนถงขอสรปวา มตวแปรใดบางทเกยวของกบเรองทศกษาอยางไร ดงนน

ผวจยจะตองเขาใจความหมายของตวแปร ระดบการวดของตวแปรและประเภทของตวแปร เพอจะไดท าการ

ตงสมมตฐานตอไป การก าหนดตวแปรเปนเรองทส าคญอกประการหนงส าหรบการท าวจย เพราะการท า

วจยเปนการแสวงหาความรหรอขอเทจจรง การจะหาความรหรอขอเทจจรงจ าเปนจะตองก าหนดขอบเขตให

ชดเจนถงประเดน ทจะท าการศกษา ซงผวจยจะตองก าหนดออกมาในรปของตวแปรทสามารถวดไดสงเกต

ไดเสยกอน ดงนน ตวแปรจงเปนสงทผวจยก าหนดเพอท าการศกษานนเอง

~ 72 ~

อ.จราภา ปญญาก าพล HSC3323 ระเบยบวธวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ

ความหมายของตวแปร (Meaning of Variables)

ตวแปร (Variable) คออะไร

ตวแปร หมายถง คณลกษณะ/ คณสมบต ของหนวยตวอยางทสามารถแปรคาหรอแปรเปลยนได

ตามคณสมบตของตวมน หรอตามคาทผวจยก าหนดขน

ตวอยางเชน

เพศ แปรคาได เปน 2 คา คอ เพศชาย และเพศหญง

อาย แปรคาได ตงแต อายแรกเกด 1, 2, 3 .... ไปจนถง อายสงสดของกลมตวอยาง ทท าการศกษาวจยซงอาจจะเปน 100 ป หรอ มากกวานน ระดบการศกษา แปรคาได หลายคา ตามแตระดบของการศกษาทผ วจยก าหนดไว เชน ระดบประถม ระดบมธยม จนถงปรญญาเอก ถาตองการศกษาความคดเหนทมตอการเปลยนโครงสรางของพยาบาลวชาชพ “ความคดเหน” กคอ ตวแปรตวหนงทตองการศกษา ซงผวจยตองก าหนดคาความคดเหน ใหสามารถแปรเปลยนคาไดเปน ดงน เหนดวยอยางยง, เหนดวย, ไมเหนดวย หรอ ไมเหนดวยอยางยง เปนตน ขนอยกบผแสดงความคดเหนแตละคน เปนตน รายไดของบคคล กเปนคาทผนแปรไดเชนกน โดยแปรเปลยน ตงแตมรายได 0 บาท ไปจนรายไดสงสด ของกลมตวอยางทศกษา ซงอาจเปน 1,000,000 บาท หรอ มากกวานนกได เปนตน จะเหนไดวา ตวแปรจะสามารถแปรเปลยนหรอเปลยนคาไดตามคณสมบตของตวแปร

ระดบของการวดตวแปร (Level of Measurement)

ตวแปรทท าการศกษาวจย จะเปนคาทสามารถวดออกมาได ซงคาตาง ๆ ทวดไดจากการวด จะอยในระดบทแตกตางกนออกไป ขนอยกบลกษณะของตวแปร ดงนน ผวจยจงจ าเปนตองเขาใจถงระดบของการวดตวแปร (Level of Measurement) ซงเปนพนฐานในการใชคาสถต ในการวเคราะหขอมลตอไป ระดบของการวดตวแปร แบงออกเปน 4 ระดบ ดงน

1. ระดบการวดใน มาตรานามบญญต หรอ ระดบกลม (Norminal Scale) การวดในระดบนเปนการวดเพอจดกลม หรอการแยกประเภทตามลกษณะทแตกตางกน ซงอาจจะเปนตวเลขหรอสญลกษณ ทบงบอกถงลกษณะทแตกตางกนเทานน ไมสามารถบอกถงปรมาณความมากนอยทแตกตางได (เชน เพศ, เชอชาต, รหสประจ าตว รายไดจากการเกษตรและนอกการเกษตร) ตวอยางเชน เพศ แยกไดเปน เพศชาย เพศหญง กอาจจะก าหนดใหเลข 1 แทน เพศชาย เลข 2 แทนเพศหญง

~ 73 ~


หมายเลขประจ าตวของผสมครสอบใบประกอบวชาชพพยาบาลผดงครรภ ชน 1 ซงเปนตวเลขนน ไมไดบอกถงปรมาณเทาไร บอกแตเพยงวาหมายเลขนน หมายถง บคคลใด การแบงโครงสรางการบรหารงานของ กระทรวงสาธารณสข อาจจะแบงเปน 6 ภมภาค ดงนน ผวจย อาจก าหนดให 1 แทน ภาคเหนอ , 2 แทน ภาคกลาง , 3 แทน ภาคตะวนออก, 4 แทน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ , 5 แทน ภาคตะวนตก และ 6 แทน ภาคใต เปนตน ดงนนจะเหนไดวา ตวเลขดงกลาว จงไมมความหมายในเชงมากกวาหรอนอยกวา ไมสามารถน ามาบวกลบ คณ หารกนได แตสามารถน ามาจ าแนกความถวาแตละกลมมจ านวนเทาใดได

2. ระดบการวดในมาตราอนดบ (Ordinal Sale) การวดในระดบน เปนการวดทสงกวาระดบนามบญญต สามารถบอกถง ล าดบของขอมลหรอตวแปรไดวา มากหรอนอยกวา สงหรอต ากวา กอนหรอหลง เชน ตวเลขแสดงอนดบ (ต าแหนงทางวชาการ, อนดบการสอบได, ยศทหาร, ผลการประกวดนางสาวไทย อนดบ 1 2 3 4 5..... เปนตน) ซงทงหมดทไดกลาวมานน จดไดวาเปนมาตราเรยงล าดบ เพราะสามารถบอกไดวาใครสวยกวากน ตวอยางเชน ระดบการศกษา แบงเปน ประถมศกษา มธยมศกษา อนปรญญา และปรญญาตร เปนตน แตเราไมสามารถระบไดวา ความหางของแตละระดบการศกษามปรมาณเทากนหรอไม เชนไมสามารถระบไดวา ประถมศกษา มความตางจากมธยมศกษา เทากบ อนปรญญา ตางกบปรญญาตร ซงมบางคนมองวาใหนบจากจ านวนปทเรยน หากนบจากจ านวนปทเรยนแลวจะไมใชระดบการศกษาแตจะเปนจ านวนปทศกษา การวดระดบการศกษาแบบน สามารถบอกถงความแตกตางวา มากกวานอยกวาได แตไมสามารถบอกถงปรมาณความแตกตางวามากนอยกวากนเทาไร ดงนน ตวเลขในระดบน จงไมสามารถน ามาบวก ลบ คณ หารไดเชนกน

3. ระดบการวดในมาตราอนตรภาค (Interval Scale) การวดในระดบนเปนการวดทสงกวามาตราอนดบ คอ นอกจากจะสามารถบอกถง ความแตกตาง แลวยงสามารถบอกถงปรมาณความแตกตางได วาทแตกตางกนนนแตกตางกนอยเทาไร ดงนน ตวเลขในระดบนจงสามารถบวกลบกนได แตไมสามารถคณ หาร กนได เนองจากในระดบนไมมจดศนยแท (Absolute Zero) แตเปนเพยงคาศนยสมมตหรอศนยทก าหนดขนมาเอง (Arbitrary Zero)

ตวอยางเชน การวดอณหภมได 0 องศาเซลเซยส (Co) ไมไดหมายความวา ไมมความรอน หรอ คะแนนการสอบ นกเรยนคนหนง สอบไดคะแนน = 0 คะแนน ไมไดหมายความวา ไมมคะแนนเลย เพยงแตท าคะแนนไมไดเทานน ซงตางจากการไมไดเขาสอบ ซงถอวา ไมมคะแนน นอกจากน การทไมมศนยแท ยงท าใหการวดในระดบนไมสามารถบอกถงอตราสวนหรอสดสวนของการมากนอยกวากนได

~ 74 ~


ตวอยางเชน เมอเปรยบเทยบ อณหภม 30 Co กบ อณหภม 15 Co สามารถบอกไดวา รอนมากกวากน 15 Co แตไมสามารถบอกไดวา รอนกวาเปน 2 เทา กรณการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการพยาบาล ในหวขอ เรองการมวนย ซงมคะแนนเตม 100 คะแนน ถาหาก พยาบาลวชาชพ ก. ไดคะแนน 90 คะแนน สวน พยาบาลวชาชพ ข. ได 60 คะแนน การอานผลในกรณน หมายความวา พยาบาลวชาชพ ก. มคะแนนความมวนย มากกวา พยาบาลวชาชพ ข. อย 30 คะแนน ซงถอวา มวนยดกวามาก แตไมสามารถสรปไดวา พยาบาลวชาชพ ก. มวนยดกวา พยาบาลวชาชพ ข. 1.5 เทา เพราะ คะแนนการมวนยของบคคลหนง สามารถเปรยบเทยบกบอกบคคลหนงได เพยงแคมากกวากน กคะแนนเทานน แตไมสามารถเปรยบเทยบความมวนยเปนตวเลขสมบรณได เพราะความมวนยนนเปนเรองของนามธรรม ซงไมสามารถจบตองไดเหมอนวตถ ไมสามารถแจงนบเปนตวเลขทมศนยแทได

4. ระดบการวดในมาตราอตราสวน (Ratio Scale) การวดในระดบน เปนการวดทสมบรณทสด กลาวคอ สามารถน ามาเรยงความส าคญ สามารถบอกความสงต า มากนอยได บอกปรมาณความแตกตางได และ สามารถบอกถงอตราสวนของความแตกตางไดดวย มคาเปนตวเลขทมชวงหางเทา ๆ กน ทงนถอไดวา เปนระดบการวดทมศนยแท (Absolute Zoro) ดงนน ตวเลขในระดบน สามารถน ามาบวก ลบ คณ หารกนได (เชน ความสง, นน., ระยะทาง, ความเรว, อาย เปนตน)

ตวอยางเชน จ านวนขาราชการพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในโรงพยาบาล ซงสามารถแจงนบเปนตวเลขได ตามจ านวนคน อยางแทจรง และสามารถเปรยบเทยบระหวางหนวยได เชน โรงพยาบาลชมชน ก. มบคลากร 100 คน สวนโรงพยาบาลชมชน ข. มบคลากร 50 คน สามารถสรปเปรยบเทยบไดวา โรงพยาบาลชมชน ก. มบคลากร มากกวาโรงพยาบาลชมชน ข. 1 เทา หรอ กรณจ านวนปทท างานทโรงพยาบาลชมชน สามารถเปรยบเทยบไดวาคนทมอายงาน 10 ป มอายงานเปน 2 เทา ของคนทมอายงาน 5 ป เปนตน

สรปไดวา ระดบของการวด ทง 4 ระดบ ทกลาวมาทงหมดน อาจแบงออกเปน 2 กลมใหญ ๆ ไดแก การวดเชงคณภาพและการวดเชงปรมาณ โดยการวดเชงคณภาพ คอ การวดในมาตรานามบญญต และ การวดในมาตราอนดบ ซงการวดทง 2 แบบ สามารถบอกถงความแตกตางได แตไมไดบอกถงปรมาณของสงทวดได สวน การวดเชงปรมาณ กคอ การวดในมาตราอนตรภาคและการวดในมาตราสวน ซงเปนการวดทบอกถงปรมาณความแตกตางได หากพจารณาเปรยบเทยบของการวด ทง 4 ระดบ จะเหนไดวา การวดแตละระดบ จะใหคาของลกษณะทจะศกษา ละเอยดชดเจนแตกตางกนไป การวดในมาตราอตราสวนยอม ใหรายละเอยดไดดกวา การวดในมาตราอนตรภาค ขณะเดยวกน การวดในมาตราอนตรภาค ยอมใหรายละเอยดไดดกวาการวด ในมาตราอนดบหรอนามบญญต ซงระดบของการวดจะเกยวของกบเงอนไขของการใชสถต ทงนการวดในระดบทสงกวาสามารถทจะแปลงไปสการวดทต ากวาได ระดบของการวดของตวแปรจะมความส าคญใน

~ 75 ~


การทจะน าตวแปรดงกลาว ไปสรางแบบสอบถาม เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย วาตองการวจยเชงบรรยาย เชงทดลอง เชงเปรยบเทยบ หรอ ศกษาความสมพนธเปนตน ดงนน นกวจยจะใหความส าคญของระดบของการวดของตวแปร เพอใหสามารถสรางแบบสอบถามไดตรงกบสงทตองการจะศกษา ประเภทของตวแปร

การพจารณาความตอเนองตามธรรมชาตของตวแปร แบงเปน 2 ชนด คอ 1. ตวแปรคาตอเนอง (Continuous Variables) เปน ตวแปรทมคาตอเนองกนตลอด


สวนสง น าหนก คะแนนสอบ เปนตน คาของตวแปรเหลานไมจ าเปนตองเปนเลขเตมหนวยพอด

อาจเปนทศนยมหรอ เปนเศษสวนได

2. ตวแปรคาไมตอเนอง (Discrete Variables)

ตวแปรประเภทน มคาเฉพาะตวของมน แยกออกจากกนเดดขาดวดคาเปนจ านวนเตม


เพศ ก าหนดเปน ชาย แทนดวย 1, หญง แทนดวย 2 เปนตน

นอกจากน ยงมการจดแบงประเภทของตวแปรโดยใชเกณฑตาง ๆ

แบงตามเกณฑคณสมบตทแปรคา ม 2 ประเภท ไดแก 1. ตวแปรเชงปรมาณ (Quantitative Variable) เปนตวแปรทมความแตกตางระหวางพวกเดยวกนในแงของความถ องศา หรอจ านวนโดยจะเรยงล าดบจากนอยไปหามากแบงยอยไดเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 ตวแปรอนดบ (Rank Variable) เชน ลกคนท 1,2,3,......เปนตน 1.2 ตวแปรทเปนจ านวน (Scale Variable) เชน รายไดของคนไทยตอคนตอป ความยาว น าหนก สวนสง ซงมความตอเนองกน

2. ตวแปรเชงคณภาพ (Qualitative Variable) เปนตวแปรทมความแตกตางกนโดยไมมการจดล าดบทหรอแสดงความมากกวานอยกวา เชน คณะของนกศกษา แบงเปน คณะพยาบาลศาสตร คณะมนษยศาสตร คณะวทยาศาสตร และ คณะวทยาการจดการ เปนตน

การแบงประเภทของตวแปร เปนหลายๆ แบบ และมการเรยกชอแตกตางกนไป แตในทนจะแบงประเภทของตวแปรออกเปน 4 ประเภท ดงน คอ

~ 76 ~


1. ตวแปรอสระ (Independent Variable) หรอ ตวแปรตน เปนตวแปรทอสระไมขนอยกบตวแปรอน ๆ เปนตวแปรทเกดขนกอน เปนตวเหตท าใหเกดผลตามมา และมกเปนตวทสามารถเปลยนแปลงคายากหรอไมสามารถเปลยนแปลงได

2. ตวแปรตาม (Dependent Variable) เปนตวแปรทเกดขนหรอแปรผนไปตามตวแปรอสระ หรอกลาวไดวา เปนตวแปรทเปนผลเมอตวแปรอสระเปนเหต ตวแปรตาม อาจเรยกวา ตวแปรผล/ ตวแปรทถกก าหนด (Output Variable หรอ Assigned Variable) คอ เปนผลทถกก าหนด เนองจากตวแปรทจดกระท า/ ทดลอง นนเอง ส าหรบในการวจยเชงทดลอง ตวแปรอสระ อาจเรยกวา ตวแปรทดลอง/ ตวแปรจดกระท า (Treatment Variable or Manipulated Variable) ทงน เนองจากในการวจยเชงทดลอง ตวแปรอสระจะเปนตวแปรทผวจย จดสภาพใหเกดระดบหรอประเภทแตกตางกน

ตวอยางเชน การวจยเชงทดลอง การจด สายตรวจ (อสม.) ในหมบาน แตละประเภท วามผลตอการปองกนอาชญากรรม ตางกนหรอไม

ตวแปรอสระ ไดแก สายตรวจเดนเทา, สายตรวจจกรยาน, สายตรวจจกรยานยนต และ สายตรวจรถยนต ผวจยจะตองก าหนดพนททจะท าการทดลองเปนพนทเดยวกน อนเปนการจ ากดตวแปรอน ๆ ไมให มผลตอตวแปรตามได จงจะสามารถสรปไดวา ความผนแปรของตวแปรตาม เกดจากตวแปรอสระเทานน การออกแบบการวจยวธน ท าไดโดยการก าหนดใหมพนทเดยว แตจดสายตรวจแตละประเภทเปนเวลา 3 เดอนตอเนองกนไป แลววดผลวา ในชวงการจดสายตรวจแตละประเภท มผลท าใหสถตคดอาชญากรรม เพมขนหรอลดลงอยางไร หากสถตคดทเกดขนในชวงของสายตรวจประเภทใดมต าสด อาจน าไปสขอสรปทวาสายตรวจประเภทดงกลาว มผลตอการควบคมอาชญากรรมใน พนทนน มากทสด

3. ตวแปรแทรกซอนหรอตวแปรเกน (Extraneous Variable) มลกษณะเหมอนตวแปรอสระแตเปนตวแปรทผวจยไมไดมงศกษา ซงอาจจะมผลหรอมอทธพลตอตวแปรตาม ท าใหขอสรปของการวจยขาดความถกตอง เทยงตรง หรอ สงผลใหเกดความคลาดเคลอนได เพราะผลการวจยไมไดขนอยกบตวแปรอสระทผวจยตองการศกษาเพยงอยางเดยว สวนหนงอาจจะเปนผล มาจากตวแปรแทรกซอนดวยกได ดงนน ในการวจยผวจยจ าเปนจะตองควบคมตวแปรแทรกซอนใหเกดขน นอยทสด ซงถาหากไมสามารถควบคมได อาจจะก าหนดเปนตวแปรอสระอกตวหนงทจะ ตองศกษาดวยกได ตวอยางเชน การวจยเชงทดลองการจดสายตรวจแตละประเภท วามผลตอการปองกนอาชญากรรม ตางกนหรอไม ตวแปรอสระ คอ ประเภทสายตรวจ ไดแก สายตรวจเดนเทา, สายตรวจจกรยาน, สายตรวจจกรยานยนต และสายตรวจรถยนต หากผวจยไมไดก าหนดพนทการศกษาเปนพนทเดยวกน ตวแปรแทรก

~ 77 ~


ซอน จะไดแก จ านวนประชากร อาชพของประชากร ความกวางของพนท สภาพความเปนเมอง จ านวนแหลงชมชนแออด เปนตน ซงสงเหลาน จะเปนตวแปรแทรกซอนใหสถตคดอาญาในพนทแตกตางกนได แมวาจะจดสายตรวจประเภทเดยวกนกตาม ดงนนในการออกแบบเพอท าการวจยประเภทน หากผวจยตองการท าการทดลองใน 4 พนท ผวจยตองหาพนท ซงมสภาพของตวแปรแทรกซอนตาง ๆ ดงกลาวขางตน ใหเหมอนกนมากทสด จงจะสามารถควบคมผลของตวแปรแทรกซอนตอตวแปรตามใหเหมอนกนได แลวจดใหแตละพนทมสายตรวจในประเภททตองการทดลองศกษาชวงระยะเวลาหนง เพอเกบสถตคดอาชญากรรมในพนทนนไว กจะทราบไดวาสายตรวจแตละประเภทมผลตอการควบคมอาชญากรรมในพนทหรอ ไม แตหากวาไมสามารถจะควบคมตวแปรแทรกซอนเหลานได นกวจยตองน าตวแปรแทรกซอนมาท าการศกษาดวย โดยก าหนดใหเปนตวแปรอสระในการวจย

4. ตวแปรสอดแทรก (Intervening Variable) เปนตวแปรอกชนดหนง ทจะมอทธพลตอตวแปรตามคลาย ๆ กบตวแปรแทรกซอน แตมลกษณะตางกนตรงทวาตวแปรชนดน ผวจยไมสามารถคาดการณไดวา มอะไรบางทจะมผลตอตวแปรตามและจะเกดขนเมอใด หรอแมจะรกไมสามารถควบคมได เชน นโยบายของรฐบาล ภาวะเศรษฐกจ การเปลยนแปลงทางการเมอง การเปลยนโครงสรางการบรหารงาน การปกครอง สงเหลานไมสามารถควบคมไดหรอในดานพฤตกรรมของบคคล เชน ความวตกกงวล ภาวะสขภาพ ความคบของใจกเปนตวแปรทไมสามารถควบคมไดเชนกน จากการแบงประเภทของตวแปร ทง 4 ประเภท สามารถเขยนถง ความสมพนธระหวางตวแปรอสระ ตวแปรตาม ตวแปรแทรกซอน ตวแปรสอดแทรก ไดดงแผนผงดานลาง

เปนการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม เปนตวแปรแทรกซอน ซงไมไดมงศกษา แตอาจมอทธพลตอตวแปรตามได เปนตวแปรสอดแทรก ทควบคมไมไดและอาจมอทธพลตอตวแปรตาม

ตวแปรอสระ

ตวแปรแทรกซอน

ตวแปรสอดแทรก

ตวแปรตาม

~ 78 ~


ทงน หากการวจยเปนการวจยเชงคณภาพ หรอ การวจยเชงพรรณนา จะไมมการก าหนดประเภทของตวแปรตาม ดงทกลาวมาขางตน ตวอยางการก าหนดตวแปร

สถานการณ : ผวจยมความสนใจ จะศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาการพยาบาลพนฐาน ของ

นกศกษาพยาบาล ชนปท 2 ทเรยนโดยใชคมอฝกปฏบตฯ กบไมใชคมอในการฝกปฏบตฯ มผลแตกตางกน

หรอไม ดงนน การก าหนดตวแปร มดงน

ตวแปรตน คอ วธการใชคมอกบไมใชคมอ

ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยนการพยาบาลพนฐาน

ตวแปรแทรกซอน ทนาจะตองควบคม คอ การฝกปฏบตนอกเวลาเพมเตมดวยตนเองของ

นกศกษา

การนยามตวแปร (Define of Variable)

การนยมตวแปร หรอ การนยามศพท หมายถงการใหความหมายค าเฉพาะทใชในการวจย เพอให

ผวจยและผอานงานวจย มความเขาใจความหมายค าตรงกน ค านยามตองค านงถงการนยามตวแปร เพราะจะ

ชวยใหการเกบขอมลไดถกตองและนาเชอถอ

นยามศพท สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

นยามเชงความหมาย และ นยามเชงปฏบตการ

ซงในการเขยนนยามศพทนน ควรเขยนเปนนยามศพทนน ๆ โดยอธบายความหมายและนยาม

เชงปฏบตการ เปนการใหความหมายของค า โดยก าหนดพฤตกรรมบงชหรอเครองมอชวดบางอยาง เชน

สตปญญา หมายถง ความจ าทางสมองทจะคดใหเหตผลและแกปญหาตาง ๆ (นยามเชงความหมาย) และ

สตปญญา ซงคะแนนทไดจากการวดดวยแบบทดสอบมาตรฐานส าหรบวดสตปญญา (นยามเชงปฏบต) ใน

การใหค านยามนน ควรใหทงนยามความหมายและนยามปฏบตการ ผสมผสานกนไปในทางเดยวกน

หลกการเขยนนยามค าศพท คอ ตองเปนค าศพทเฉพาะ ไมตองใหค านยามศพททกค าศพททผวจย

ตองการใหผอานเขาใจตรงกน และถามการอางองแหลงทมาดวย กจะท าใหมความนาเชอถอมากยงขน

~ 79 ~


หลกการเขยนนยามศพทเฉพาะ การใหนยามศพทเฉพาะ เปนการใหความหมาย ของค าทมความส าคญในการวจยเรองนน

โดยเฉพาะอยางยงค าทเปนตวแปรตามทเปนนามธรรม

ตวอยางเชน ตวแปร แรงจงใจใฝสมฤทธ เชาวปญญาทางอารมณ ความพงพอใจในการบรการ

ของผปวย เจตคตตอการเลอกเรยนตอพยาบาล เปนตน

ซงจะตองนยาม โดยอาศยทฤษฎ หลกการ แนวคดจากผร ตลอดจนงานวจยทเกยวของ และควร

จะนยามใหอยในรปของ “นยามปฏบตการ” จงจะสามารถสรางเครองมอวจยทมคณภาพ ดานความเทยงตรง

นยามปฏบตการ (Operational Definition) เรยกสน ๆ วา O.D. คอ การใหความหมายตวแปรทส าคญ โดย

เฉพาะตวแปรตาม (Dependent Variable) ทตองการศกษา หรอตวแปรอสระทมลกษณะเปนนามธรรม

ซงจะตองนยามใหเปนคณลกษณะพฤตกรรม และหรอกจกรรมทจะศกษา ใหอยในรปทวดได สงเกตได

ซงจะเปนประโยชนตอการสรางเครองมอวจยใหมความเทยงตรง (Validity)

ประเภทของการเขยนนยามศพทเฉพาะ นอกจากน การนยามศพทเฉพาะ กเพอใหผอานงานวจยมความเขาใจในตวแปรทผวจยศกษาและ

มความเขาใจตรงกนกบผวจย และเปนการชวยใหการเขยนเคาโครงการวจยรดกมขน

1. ค านยามศพทเฉพาะ ในการวจยทว ๆ ไป มกจะตองใหความหมายของค าบางค าทใชในรายงาน

การวจยใหเฉพาะเจาะจงใน ประเดนทเกยวของกบการวจย เพอใหผวจยและผอานมความเขาใจตรงกน

ดงนนนกวจยจะท าการวจยเรองใดจะตองนยามศพทเฉพาะแตละตวให ชดเจนกอน ซงจะชวยใหงานวจยอย

ในกรอบมากยงขนอกดวยส าหรบค าทควรใหนยามนน อาจจะเปนค ายอ ๆ หรอค าสน ๆ ทใชแทนขอความ

ยาว ๆ เพราะถาเขยนขอความยาว ๆ ซ ากนบอย ๆ จะท าใหเสยเวลาในการเขยน ผเขยนจงก าหนดเปนค ายอ

หรอค าสน ๆ แทน ซงค าเหลานจะตองใหนยามศพทเฉพาะดวย เพอใหผอานเขาใจตรงกบผวจยวาค านน ๆ

หมายถงอะไร


การกาวราว หมายถง การกระท าทรนแรงผดไปจากปกต เปนการกระท าทท าใหผอนเจบปวด

เสยหาย หรอมงท ารายผอน ทงมเจตคตและไมมเจตคตโดยตรง

เกษตรกร หมายถง ผทประกอบอาชพในการท านา ท าไร ท าสวน หรอเลยงสตว ในป พ.ศ. 2554

ส าหรบค าทมความหมายเฉพาะเจาะจงในการวจย ซงอาจมความหมายไมใชความหมายทว ๆ ไป

ผวจยจะตองใหค านยามค าเหลานดวย เพอไมใหผอานงานวจยมความเขาใจไปเปนอยางอน

~ 80 ~



โฮสต (Host) หมายถง คนหรอสตวทมปรสตอาศยอย

ครบรหาร หมายถง ครใหญ ผชวยครใหญ และครหวหนาหมวดวชา ค าอกประเภทหนงทควรให

ค านยามกคอ ค าทมลกษณะเปนนามธรรม มความหมายไมชดเจน เขาใจยาก เชนค าวา ความมงหวง

(Aspiration) เพทบาย (Machiavellianism) ความเชอ แบบฝงใจ (Dogmatism) เปนตน

โดยทวไปแลว การใหนยามศพทเฉพาะ อาจแบงไดเปน 2 แบบ คอ การนยมแบบทวไป กบ

การนยามปฏบตการ

1) การนยามแบบทวไป เปนการก าหนดความหมายโดยทวไป อยางกวาง ๆ อาจใหความหมาย

ตามทฤษฎ พจนานกรม หรอ ตามผเชยวชาญกได เปนการนยามในรปมโนภาพซงยากแกการปฏบต ไมรวา

จะวดไดโดยวธใด และใชอะไรวด


วรรณกรรม หมายถง งานเขยนในรปบทกวนพนธ รอยกรองและขอเขยนทงหมด ทใชภาษารอย

แกว

2) การนยามปฏบตการ (Operational Definition)

เปนนยาม ทสามารถเอาผลมาใชปฏบตไดจรง หรออธบายไดวาพฤตกรรมหรอตวแปรนน วดได

หรอสงเกตไดดวยอะไร ซงแสดงถง คณสมบตนน ๆ

ตวอยางท 1

เจตคตตอวชาชพพยาบาล หมายถง ความรสกหรออารมณของนกศกษาวาชอบหรอไมชอบ พอใจ

หรอไมพอใจ ตอวชาพยาบาล อนเกดจากการเรยนรและประสบการณ ซงจะแสดงออกมาในทศทางใด

ทศทางหนง วดไดโดยแบบสอบถามทผวจยสรางขน นกศกษาคนใดทไดคะแนนมากกมเจตคตตอวชา

พยาบาลดกวาคนทไดคะแนนนอย


หวขอการวจย : การสรางแบบฝกทกษะการอานค าทใชอกษร ร ล ว ควบกล า ส าหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6

นยามศพท

1. ความสามารถในการอาน หมายถง การออกเสยงใหถกตอง ชดเจน เฉพาะค าทใชอกษร ร ล

ว ควบกล า

~ 81 ~


2. แบบฝกทกษะ หมายถง แบบฝกทกษะในการอานค าทใชอกษร ร ล ว ควบกล า ทผวจยสรางขน

3. แบบสอบ หมายถง แบบสอบทผวจยสรางขน เพอทดสอบนกเรยนกอนและหลงการฝก

4. ตวอยางประชากร หมายถง นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ของโรงเรยนบานหนองฮ สปจ.

ขอนแกน

การตงสมมตฐานการวจย (Hypothesis Setting) ในการด าเนนการวจย “สมมตฐาน” (Hypothesis) เปนสงทมความส าคญมาก เนองจากการวจย

เปนกระบวนการแกปญหาหรอคนหาค าตอบดวยวธการทางวทยาศาสตร ซงจะเรมตนโดยการก าหนดปญหา

จากนน จะพยายามคาดคะเนค าตอบของปญหานน การคาดคะเนค าตอบ กคอ “สมมตฐาน” ดงนน

สมมตฐานการวจย คอ ค าตอบหรอขอสรปของผลการวจยทผวจยคาดการณหรอคาดคะเนไวลวงหนา อยาง

มเหตและผล โดยอาศยรากฐานของแนวคดทฤษฎ ผลการศกษาคนควา ผลการวจย รวมถงประสบการณของ

ผวจยเอง ซงสมมตฐานน สามารถใชเปนแนวทางในการคนควา ตลอดจนเปนแนวทางในการเกบรวบรวม

ขอมล และวเคราะหขอมลวา สงทผวจยศกษาอยนน เปนไปตามทคาดการณไวหรอไม ทงน สมมตฐานทตง

ไวอาจเปนจรงหรอไมเปนจรง ตามทผวจยคาดคะเนกได ขนอยกบการทดสอบสมมตฐาน โดยอาศยขอมลท

เกบรวบรวมไดและวธการทางสถต

ความหมายของสมมตฐาน ความหมาย จากพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน 2525 ไดกลาวไววา

สมมตฐาน หมายถง ขอสมมตทใชเปนมลฐานแหงการหาเหตผลในการทดลอง หรอการวจย

การ ตงสมมตฐานในการวจย จงเปนการวางกรอบของปญหาในแนวลกมากขน การเจาะลกของปญหาท าให

ผวจยพอทราบแนวทางลวงหนาวา ผลการวจยในประเดนปญหาทสงสย นาจะออกมาในลกษณะใด ดงนน

สมมตฐานจงเปนขอความทแสดงถงการคาดการณถงผลการวจยทจะไดรบ และ ขอความนมกจะเขยนใน

ลกษณะของความสมพนธระหวางตวแปรทส าคญของการวจยนน ความหมายของสมมตฐานในอกลกษณะ

หนง จงเนนไปทการคาดการณหรอการอธบายปรากฏการณระหวางตวแปร 2 ตว หรอ มากกวา 2 ตวขนไป

วามความสมพนธเชอมโยงกนอยางไร

การตงสมมตฐานเปนการเปลยนปญหาวจยทอยในลกษณะ ของแนวความคด หรอ ความคดรวบ

ยอด และเปนนามธรรมใหเชอมโยงสมพนธกนในรปของตวแปรทเปนรปธรรมมากขน คอ สามารถวดได

ทดสอบได การตงสมมตฐาน จงควรเปนขนตอนทผวจยไดอานเอกสาร ต าราตาง ๆ และงานวจยทเกยวของ

~ 82 ~


เพอทจะไดขอมลทด ถกตองและมากพอ มาผสมกบประสบการณและความรของผวจยเอง เพอทจะได

แนวคดส าหรบสรางสมมตฐานทด และเหมาะสมกบปญหาทศกษานน

หลกเกณฑทจะใชพจารณาวาสมมตฐานใดเปนสมมตฐานทดหรอไม ประกอบดวย ปจจย 3

ประการ คอ

1) สมมตฐานเปนค ากลาวเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรตงแตสองตวขนไป

2) สมมตฐานสรางขนจาก ความร ทฤษฎ และผลการวจยทเกยวของ

3) สมมตฐานสามารถทดสอบได

อยางไรกตามมการวจยในเรองตาง ๆ อกมากมาย ทไมสามารถท าการก าหนดสมมตฐานไวกอน

ลวงหนาได ท าไดแคเพยง รวบรวมขอมลกวาง ๆ เพอเปนแนวคดส าหรบในเรองนนตอไป ทงนเพราะยงขาด

ประสบการณ ความร ทฤษฎ และผลการวจยทเกยวของ การวจยทมวตถประสงคกวาง ๆ ไมไดก าหนด

ปญหาไวแนนอนลวงหนา เชน การวจยเชงส ารวจ (Exploratory Research) การวจยเชงคณภาพ (Qualitative

Research)

สมมตฐานมความส าคญอยางมากตอการวจย ดงน

1. ชวยชแนะแนวทางในการศกษาคนควาโดยจะชใหทราบวาจะคนควาขอมลอะไร

2. ชวยในการวางแผนรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ท าใหการวจยมจดมงหมายแนนอนโดย

เนนในจดใดจดหนงแทนทจะรวบรวมขอมลโดยปราศจากจดมงหมาย

3. เปนเครองเชอมโยงกบทฤษฎ สมมตฐานบางประเภทไดมาจากทฤษฎโดยการอนมาน

สมมตฐานททดสอบวาถกตองแลวจะกลายเปนทฤษฎตอไป

4. เปนเครองมอกอใหเกดความเจรญกาวหนาทางวชาการ หนาทของสมมตฐานคอขยายขอบเขต

ของความรทพสจนแลวใหกวางขวางออกไป

~ 83 ~


เกณฑการตงสมมตฐานในการวจย ในการตงสมมตฐานการวจยอาจจะเปนเรองยงยาก ส าหรบผทเรมท าวจย เพราะไมรวาสมมตฐาน

ทตงเหมาะสมกบปญหาการวจย และมความชดเจนหรอไม จงมขอเสนอทเปนเกณฑในการพจารณาการ

ตงสมมตฐานการวจย ดงน

1. การทดสอบสมมตฐานทตงขน ตองสามารถทดสอบไดภายในเวลาทเหมาะสม

2. ความเกยวของกบปญหา สมมตฐานทตงขนจะตองมความเกยวของและมความเปนไปไดกบ

ปญหาและวตถประสงคทท าวจย

3. ความสมพนธระหวางตวแปรหรอการเปรยบเทยบระหวางกลม ในการศกษาตวแปรหลาย ๆ

ตว สมมตฐานทตงขนควรแสดงความสมพนธ หรอ ความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปร หรอ มการ

เปรยบเทยบระหวางกลม จะท าใหไดผลการวจยทใหสารสนเทศทเปนประโยชนมากขน

4. ทฤษฎและงานวจยสนบสนน สมมตฐานทตงขนควรมเหตผลเพยงพอและเปนไปตามหลก

เหตผล ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ประเภทของสมมตฐาน

1. สมมตฐานทางการวจย (Research Hypothesis) หมายถง สมมตฐานทเขยนในรปขอความท

คาดคะเนทแสดงความสมพนธระหวางตวแปรทผวจยตงขน เพอตอบค าถามในวตถประสงคการวจย อธบาย

ความสมพนธของตวแปรทศกษา หรอเขยนในรปขอความทคาดคะเนค าตอบของผลการวจย

1.1 แสดงความสมพนธระหวางตวแปร 1 ค หรอ สมมตฐานเดยว

1.2 แสดงความสมพนธระหวางตวแปร มากกวา 1 ค หรอสมมตฐานรวม

1.3 ระบทศทางความสมพนธของตวแปร มากกวา นอยกวา เพมขน หรอลดลง เปนสมมตฐาน

แบบมทศทาง (Directional Hypothesis)

ตวอยาง สมมตฐานแบบมทศทาง อายมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของงาน ความเครยดมความสมพนธทางลบกบสมาธการท างาน ผลสมฤทธการเรยนของนสตทเรยนโดยใชรปแบบการเรยนแบบรวมมอสงกวา

ผลสมฤทธการเรยนของนสตทเรยนโดยใชรปแบบการเรยนแบบแขงขน

~ 84 ~


1.4 ไมระบทศทาง ใชเพยงค าวา แตกตางกน สมพนธกน ท านายได เปนสมมตฐานแบบไม

มทศทาง(Non-directional Hypothesis)

ตวอยาง สมมตฐานแบบไมมทศทาง ต าแหนงงานมความสมพนธกบคณภาพชวตการท างาน รปแบบการเรยนมความสมพนธกบผลสมฤทธการเรยน ความรการปองกนโรคกระดกพรนของผปวยทไดรบการสอนโดยใชสอสงพมพ

กบสอภาพการตนแตกตางกน

สมมตฐานการวจย ไมสามารถทดสอบโดยวธการทางสถต ดงนนการทดสอบสมมตฐาน จงตอง

เปลยนสมมตฐานการวจย ใหเปนสมมตฐานทางสถต

2. สมมตฐานทางสถต (Statistics Hypothesis) หมายถง สมมตฐานทเขยนในรปคณตศาสตร

โดยใชคาพารามเตอร (Parameter) เปนสญลกษณแทนคณลกษณะประชากร ใชสญลกษณพารามเตอร

คาเฉลยของประชากร สวนเบยงเบนมาตรฐานของประชากร 2 ความแปรปรวนของประชากร สมประสทธสหสมพนธของประชากร สดสวนของประชากร

3. สมมตฐานศนย (Null Hypothesis)

เปนสมมตฐานทเขยนอธบายความสมพนธของตวแปรในลกษณะไมมความสมพนธกน หรอไมมความแตกตางกน

สญญาลกษณทใชแทนสมมตฐานศนย คอ H0

4. สมมตฐานเลอก (Alternative Hypothesis)

เปน สมมตฐานทเขยนอธบายความสมพนธของตวแปรในลกษณะมความสมพนธกน หรอมความแตกตางกน สมมตฐานเลอก เปนสมมตฐานทผวจยตองการทดสอบนยส าคญทางสถต

การระบสมมตฐานเลอก ผวจยตองมเหตผลเชงวชาการสนบสนนทเพยงพอ ดงนน กอนการการระบสมมตฐานเลอก จงตองทบทวนวรรณกรรม และงานวจยทเกยวของใหครอบคลม

-สญลกษณทใชแทนสมมตฐานเลอกคอ H1 หรอ HA

~ 85 ~


ตวอยาง สมมตฐานทางการวจย และสมมตฐานทางสถต (แบบมทศทาง)

สมมตฐานทางการวจย สมมตฐานทางสถต

อายมความสมพนธทางลบกบภาวะสขภาพ H0: ≤ 0 HA: > 0

ความวตกกงวลภายหลงการใชโปรแกรม

ประคบประคองในกลมทดลองต ากวากลมควบคม H0: µ1 ≥ µ2 HA: µ1 < µ2

ตวอยาง สมมตฐานทางการวจยและสมมตฐานทางสถต (แบบไมมทศทาง)

สมมตฐานทางการวจย สมมตฐานทางสถต

- ต าแหนงงานมความสมพนธกบคณภาพชวตการ

ท างาน H0: = 0

HA: ≠ 0 - นสตกลมทไดรบการสอนโดยการใชการวจยเปน

ฐานกบกลมทไดรบการสอนแบบปกต

มผลสมฤทธการเรยนแตกตางกน

H0: µ1 = µ2 HA: µ1 ≠ µ2

ประโยชนของสมมตฐาน (Benefit of Hypothesis) การตงสมมตฐานมประโยชนตอการวจย ดงตอไปน

1. ชวยใหผวจยมองเหนปญหาการวจยชดเจนยงขน เชน ท าใหมองเหนวาปญหานมความสมพนธ

เกยวของกบตวแปรใดบาง และเปนปญหาลกษณะใด เปนตน

2. ชวยจ ากดขอบเขตของการวจย ท าใหผวจยทราบแนวทางทก าลงวจย ท าใหการวจยมจดมงหมาย

ทแนนอน คอ ผวจยจะท าการวจยเฉพาะสมมตฐานทก าหนดไวเทานน

3. ชวยใหมองเหนภาพของขอมลตาง ๆ และความสมพนธของขอมลทจะน ามาทดสอบ

สมมตฐานนน

4. ชวยชแนวทางในการเกบรวบรวมขอมลวา ควรจะเกบรวบรวมขอมลในเรองอะไร แคไหน

และจะเกบในลกษณะใด พรอมทงชวยวเคราะหขอมลไดอยางถกตองและมคณภาพ

5. อาจสามารถบอกใหทราบถงการวางแผนรปแบบของการวจย (Research Design)/ วธแกปญหา

~ 86 ~


6. ชวยใหผวจยเขาใจตวแปรทศกษาไดอยางแจมแจง เพราะการก าหนดสมมตฐาน เปนการ

ก าหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ซงผวจยจ าเปนตองศกษาลกษณะและธรรมชาตของตวแปรให

เขาใจอยางลกซง

7. ชวยชแนวทางในการแปลผล และสรปผลทไดจากการวเคราะหขอมล หรอ เปนเครองมอใน

การก าหนดโครงรางหรอแผนงาน (Frame Work) ในการสรปผลใหแกผวจยนนเอง ทงนเพราะในการแปลผล

การวจยน น จะยดสมมตฐานเปนหลก โดยพจารณาวา ผลทไดน นมความสอดคลองหรอขดแยงกบ

สมมตฐานทก าหนดไวเพยงใด ซงจะท าใหการแปลผลและสรปผลงายขน

สงทควรค านง เมอจะตงสมมตฐาน

1) ทานมสมมตฐานวาอยางไร

2) สมมตฐานนนมทางเปนไปไดไหม

3) สมมตฐานนนกลาวไวรดกม หรอ ชดเจนเพยงใด

4) สมมตฐานนนมทางทดสอบได หรอไม

5) สมควรตงสมมตฐานเปนประโยคบอกเลา หรอเปนค าถาม

6) มสมมตฐานทจะตองทดสอบจรง ๆ เทาไร

7) สมมตฐานแตละขอมความสมพนธ ซงกนและกนหรอไม

8) ทานควรจะตงสมมตฐานเชงเหตและผล หรอ เชงความสมพนธ

สมมตฐานเปนขอเสนอ เพอน าไปทดสอบความถกตอง โดยทดสอบจากประสบการณแหงความ

จรง สมมตฐานอาจทดสอบวาผดหรอถกกได สมมตฐานททดสอบวาผดมไดหมายความวาเปนสมมตฐานท

ไมมประโยชน สมมตฐานทปฏเสธ (Reject) อาจจะชวยแนะน านกวจยใหสนใจขอเทจจรง หรอ

ความสมพนธระหวางขอเทจจรงบางอยางทไมไดคาดหมายไวกได ดงนน สมมตฐานจะบอกใหเราทราบวา

จะคนหาอะไร เมอไดรวบรวมขอเทจจรง โดยมการจดระเบยบและวเคราะหความสมพนธระหวางกนแลว

ขอเทจจรงกประกอบกนเปนทฤษฎ เพราะฉะนนทฤษฎจงมความสมพนธใกลชดกนมาก ในทางปฏบต

ทฤษฎกคอสมมตฐานทไดปรบปรงแลวนนเอง

~ 87 ~


แนวทางการเขยนสมมตฐานการวจย (Guideline Hypothesis) 1. ควรเขยนสมมตฐานหลงจากทไดอานต ารา เอกสารทเกยวของสมบรณแลว เพอน ามาเปน

ขอมลสนบสนนการตงสมมตฐาน และเปนแนวทางส าหรบการตงสมมตฐานการวจย

2. ควรเขยนในรปของประโยคบอกเลาดกวาประโยคค าถาม

3. ควรมค าทแสดงความคาดหวงในประโยคบอกเลา เชน นาจะ เพราะสมมตฐานยงไมเปนความ

จรง ยงตองรอการพสจนจากงานวจยเสยกอน

4. สมมตฐานทเขยนขนอาจมทศทางหรอไมมทศทางกไดขนอยกบการทบทวนเอกสาร เชน

ตวอยาง สมมตฐานแบบมทศทาง

- ความนยมในการเรยนกวดวชาของนกเรยนชายมมากกวานกเรยนหญง

- นกเรยนทมบดามารดามความคาดหวงในตวบตรสงนาจะมผลสมฤทธทางการเรยน สงกวา

นกเรยนทมบดามารดามความคาดหวงในตวบตรสง

ตวอยาง สมมตฐานแบบไมมทศทาง

- ความนยมในการเรยนกวดวชาของนกเรยนชายและนกเรยนหญงนาจะมความแตกตางกน

- ความคาดหวงของบดามารดามความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของบตร

5. ควรเขยนสมมตฐานไวหลาย ๆ สมมตฐาน โดยพจารณากลมยอย ตามรายละเอยดของตวแปร

เพราะจะท าใหไดค าตอบทชดเจนขน

ลกษณะของสมมตฐานทด

1. เปนค าตอบทตรงกบปญหาการวจยประเดน

2. มความชดเจนมากพอทจะพสจนหรอทดสอบ

3. สามารถพสจนหรอทดสอบไดภายในเวลาทก าหนดไว

4. มขอบเขตใหพอเหมาะในการศกษา

5. สอดคลองกบความเปนจรงและสภาวการณทเปนอย

6. ควรใชภาษาในการเขยนเปนภาษาทเขาใจกนทวไป

~ 88 ~


ตารางท 3.1 ความแตกตางระหวางปญหาวจย และ สมมตฐานการวจย

ปญหาวจย สมมตฐานการวจย

- ระบกอนการระบสมมตฐาน - ระบภายหลงจากก าหนดปญหาการวจย

- เขยนในลกษณะประโยคค าถาม - เขยนในลกษณะประโยคบอกเลา

- ไมสามารถทดสอบโดยวธการทางสถต - สามารถทดสอบโดยวธการทางสถต

- ตองมในงานวจยทกประเภท - งานวจยบางประเภทอาจไมระบสมมตฐานการวจย

ใหเหนชดเจน เชนงานวจยเชงคณภาพ

- เปนสงทผวจยตองการรค าตอบ - เปนสงทผวจยตองการทดสอบ

ขอบกพรองของการเขยนสมมตฐานทพบบอย

1. ไมครอบคลมตวแปรทงหมด

2. ไมสอดคลองกบขอเทจจรง ทฤษฎ หลกการ

3. ทดสอบไมได เนองจากการตงสมมตฐานแบบไมแตกตางกน หรอไมมความสมพนธกน อาจ

ท าใหเกดความสบสนระหวางสมมตฐานการวจยกบสมมตฐานทางสถตได

4. การต งสมมตฐานต งสมมตฐานค าถาม ไมเหนแนวทางทดสอบ หรอไมเขาใจหลกการ

ตงสมมตฐาน ซงพบในนกวจยมอใหม

5. การตงสมมตฐานโดยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของไมรอบคอบ หรอตงสมมตฐานโดย

สามญส านก ท าใหขอคนพบอาจไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย และไมสามารถอภปรายผลไดอยาง

นาเชอถอ

~ 89 ~


ขอบเขตการวจย (Scope of the Study)

เนองจากการท าวจยในแตละเรอง เราไมสามารถทจะศกษาไดครอบคลมในทกประเดน

การก าหนดขอบเขตของการวจย จะท าใหงานวจยมความชดเจน และเปนไปตามวตถประสงคการวจยทได

ก าหนดเอาไว ในงานวจยบางเรองอาจจะระบขอบเขตดานเนอหาเขาไปดวย เพอใหมองเหนของเขตในการ

วจยไดมากขน ซงในสวนของขอบเขตการวจยนน จะประกอบดวย

1. ประชากรและกลมตวอยาง ซงผวจยตองระบวาประชากรเปนใคร ตองอธบายวา กลมเปาหมาย

ทเกยวของจรงแลวครอบคลมคนกลมใด ท าไมเราจงสนใจทจะศกษาเฉพาะกลมเทานน ใชเปนกลมตวอยาง

จ านวนเทาไร และกลมตวอยางไดมาโดยวธใด

2. ตวแปรทใชในการศกษา ผวจยตองระบตวแปรอสระและตวแปรตามทใชในการศกษาทงหมด

ซงควรสอดคลองกบกรอบความคดของการวจย (Research Framework) ควรมการระบเหตผลทเราน าเอาตว

แปรเหลานนเขามาศกษา ในกรอบความคด ไมควรระบแตชอตวแปรทศกษาวาคออะไรเทานน แตตองขยาย

ความใหเหนแนวคดเบองหลง เพอใหผอานรายงานการวจยเขาใจวธคดหรอทฤษฎทผวจยใชเปนฐานในการ

ก าหนดกรอบแนวคด

การก าหนดขอบเขตของการวจยนน ตามปกตจะก าหนดในเรองของประชากร กลมตวอยาง และ

ตวแปรทเกยวของกบการวจย เชน สถานทวจย หรอ ระยะเวลา

การเขยนขอบเขตของการวจย ผวจยอาจจะเขยนเปนขอความรวม ๆ หรอเขยนเปนประโยคยอย ๆ

แยกหวขอกลมตวอยางและตวแปรกได ซงวธนเปนทนยมกนมาก (วดผลจดคอม. 2553, คณะกรรมการ

ฝกอบรมและสอบความรความช านาญในการประกอบวชาชพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรครอบครว

ราชวทยาลยแพทยเวชศาสตรครอบครวแหงประเทศไทย)

ตวอยาง การเขยนขอบเขตของการวจย แบบเขยนเปนขอความรวม ๆ หรอ เขยนเปนประโยคยอย ๆ

เชน


งานวจยเรอง “ทศนคตและพฤตกรรมการใชบรการรานคาปลกแบบซปเปอรมารเกตของผบรโภค

ในเขตกรงเทพมหานคร” ก าหนดขอบเขตการวจย ดงน

การวจยในครงนกลมของประชากร คอ ผบรโภคในเขตกรงเทพมหานครจ านวน 5,645,834 คน

โดยจะท าการเลอกกลมตวอยาง จ านวนทงสน 625 ตวอยาง ซงลกษณะของกลมตวอยาง คอ ผบรโภคเพศ

ชายหรอหญง อายตงแต 17 ปขนไป และมรายไดเฉลยตอเดอน ตงแต 3,000 บาท ขนไป โดยตองเปนผท

~ 90 ~


ก าลงซอสนคาหรออยในบรเวณของรานคาปลก แบบซปเปอรมารเกต ระยะเวลาท าการวจย ตงแต วนท 1

กมภาพนธ 2555 ถง 30 มถนายน 2556

ตวอยาง การเขยนขอบเขตการวจยแบบแยกหวขอกลม ตวอยางและตวแปร


การวจยเรอง “การศกษาความมน าใจของคร ความอยากรอยากเหน ความเออเฟอ และเพทบาย

ของนกศกษาปท 1 – 4 วทยาลยครนครปฐม” ไดจ ากดขอบเขตของกลมตวอยางและตวแปรไว ดงน

1. กลมตวอยาง ในการศกษาครงน กระท ากบกลมตวอยาง ซงเปนนกศกษา ชนปท 1 – 4 ป

การศกษา 2555 วทยาลยครนครปฐม จ านวน 400 คน เปนชาย 206 คน หญง 194 คน และเนองจากการรบ

นกศกษาเขาเรยนในระดบ ชนปท 1 มจ านวนใกลเคยงกนทกป ฉะนน นกศกษาในปท 1 – 4 จงมจ านวน

ใกลเคยงกน การสมตวอยาง จงสมมา ระดบละ 100 คน เทานน

2. ตวแปรทศกษา

2.1 หาความสมพนธ มตวแปร 4 ตว คอ\

1) ความมน าใจของคร

2) ความอยากรอยากเหน

3) ความเออเฟอ

4) ความมเพทบาย

2.2 ศกษาเปรยบเทยบ

ตวแปรอสระ

- เพศ (ชาย – หญง)

- ระดบชนเรยน

ตวแปรตาม

- ความมน าใจของคร

- ความอยากรอยากเหน

- ความเออเฟอ

- เพทบาย

~ 91 ~



วทยานพนธ เรองหนง “ศกษาการน าเสนอภาพยนตรโฆษณาโทรทศน” มขอบเขตการศกษา ดงน

1. การศกษาครงนจะเปนการศกษา กรณดานแนวคดในการน าเสนอในภาพยนตร โฆษณาท ท

ออกอากาศทางโทรทศน ในประเทศไทย เทานน ระหวางป พ.ศ. 2550 – พ.ศ. 2555 รวม ระยะเวลา 5 ป

2. ภาพยนตรโฆษณาทคดเลอกในการศกษาน จะคดเลอกจากภาพยนตรโฆษณาทไดรบรางวลใน

งานการประกวดโฆษณายอดเยยม แหงประเทศไทย (Top Advertising Contest of Thailand Awards) งาน

ประกวดโฆษณาภาคพนเอเชย (Asia Pacific Advertising Festival) และงานเทศการประกวดโฆษณา

นานาชาต เมองคานส ประเทศฝรงเศส (Cannes Lions International Advertising) เทานน

การก าหนดขอบเขตของปญหาทชดเจนและแนนอน จะชวยผวจยได ดงน

1) วางแผนรวบรวมขอมลดวยวธการตาง ๆ ทเหมาะสม

2) รถงเทคนคตาง ๆ ทเหมาะสมในการเลอกกลมตวอยาง สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ตลอดจนการแปลผลการวจย

3) มองเหนภาพอยางชดเจนวาจะตองท าอะไรบาง

การก าหนดรายละเอยดขอบเขตการวจย

1. ดานเนอหาโครงสราง

2. ดานประชากร

3. ดานรปแบบทฤษฎทใชเปนหลกในการวจยดานรปแบบทฤษฎทใชเปนหลกในการวจย

4. ดานระยะเวลาในการศกษาวจย

~ 92 ~


กจกรรมทายบท

ใหนกศกษาแตละกลม ประชมกลม เพอเพอก าหนดตวแปรทใชในการศกษา วตถประสงคการ

วจย สมมตฐานการวจย ขอบเขตการวจย และ บอกถงตวแปรตน ตวแปรตาม (ใหเวลาในการเขากลม 10

นาท และน าเสนอ กลมละ 5 นาท)

~ 93 ~


บรรณานกรม

ชศร วงศรตนะ. (2553). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท 12. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นงลกษณ วรชชย. (2552). วจยและสถต : ค าถามชวนตอบ. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญชม ศรสะอาด. (2554). การวจยเบองตน. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: บรษทสวรยาสาสน.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2553). สถตวเคราะหเพอการวจย = Statistical Analysis for Research ;

a Step by Step Approach. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาควชาศกษาศาสตร คณะสงคมศาสตรและ

มนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล.

บญใจ ศรสถตนรากร. (2553). ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร. กรงเทพฯ: ยแอนดไอ อนเตอร มเดย.

ประกาย จโรจนกล. (2552). การวจยทางการพยาบาล: แนวคด หลกการ และวธปฏบต. พมพครงท 2.

นนทบร: โครงการสวสดการวชาการ สถาบนพระบรมราชชนก.

เพญแข ลาภยง. (2555). จรยธรรมการวจย. นนทบร: ส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย.

รตนศร ทาโต. (2552). การวจยทางพยาบาลศาสตร : แนวคดสการประยกตใช. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เรณา พงษเรองพนธ และ ประสทธ พงษเรองพนธ. (2549). การวจยทางการพยาบาล. พมพครงท 3. ชลบร:

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

วจตร ศรสพรรณ. (2552). การวจยทางการพยาบาล : หลกการและแนวปฏบต. พมพครงท 43. เชยงใหม:

โครงการต ารา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

Abdellah, Fay G. and Levine, Eugene. (1971). Better Patient care Through Nursing Research. 2d ed.

New York: Macmillan Co.

Polit, Denise F., & Hungler, Bernadette P. (1983). Nursing Research : Principles & Methods. 2d ed.

Philadelphia: J.B. Lippincott Co.

http://library.bu.ac.th/search/opac/ResultTitle.cfm?aTextSearch=2009001250&aSearchBy=B&aIsAdvance=Yes

Date post:	26-Aug-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	3 times
Download:	0 times

บทที่ 3€¦ · บทที่ 3 การก า ... 3....

Documents