ก

รายงานวจย

เรอง

การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง

Management of Local Administrative Organizations in Central

Province

โดย

เสาวนารถ เลกเลอสนธ

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากมหาวทยาลยราชพฤกษ

ปการศกษา 2560

ข

ชองานวจย: การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง ชอผวจย: เสาวนารถ เลกเลอสนธ ปทท าการวจยแลวเสรจ: 2561

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค คอ (1) เพอศกษาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S (2) เพอเสนอแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ขององคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวล การวจยในครงนเปนการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณ โดยไดน าแนวคดของการบรหารจดการตามแนวคด McKinsey (7S Framework) เปนกรอบในการวจย ท าการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลกและการจดสนทนากลมจากผบรหารเทศบาล จ านวน 7 คน และการวจยเชงปรมาณโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงกลมตวอยาง คอ ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลางทไดรบรางวลการบรหารจดการทด จ านวน 3 แหง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา จ านวน 237 คน

ผลการศกษาพบวา แนวทางในการพฒนาการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ส าหรบองคการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง ม 7 ดาน ไดแก ดานกลยทธ ดานระบบการปฏบตงาน ดานโครงสราง ดานคานยมรวม ดานบคลากร ดานรปแบบการบรหารจดการ และดานทกษะ ซงผลทไดจากการวจยในครงนสามารถน าไปใชในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ ใหมการบรหารจดการทมประสทธภาพ

ค าส าคญ: การบรหารจดการ องคกรปกครองสวนทองถน จงหวดภาคกลาง

ค

Research Title: Management of local administrative organizations in central province Researcher: Saovanard Leklersindhu Year: 2018

Abstract

The purposes of this research were: 1) to study the management of the excellence of the local administrative organizations awarded in the central provinces by 7S technique. 2) to propose a guideline for the development of management to excellence by using 7S techniques of local administration with good management.. This research is qualitative and quantitative research. The concept of McKinsey (7S Framework) is a framework for research. Qualitative research was conducted through in-depth interviews and group discussions by seven municipal administrators and quantitative research was used as a tool to collect data. The sample was the administrators / officers of the provincial municipality in the central region who received the good management award. The sample consisted of three administrators / staffs in the municipality in the central region, who received three good management awards namely Suphan Buri municipality Khao Phra Ngam municipality and Sapphaya municipality total 237 personal.

The research result revealed that: Guidelines for the development of management for excellence through 7S techniques for local administration organizations in the central provinces are 7 aspects: Strategy, Operating system, Structural, Shared values, Management style and Skills. The results of this research can be used in the administration of other local government organizations for effective management.

Keywords: Management, Local administration, Central region

ง

กตตกรรมประกาศ

รายงานการวจยฉบบน ไดรบทนอดหนนการวจยจากมหาวทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2560 โดยไดรบความกรณาอยางยงจาก อาจารย ดร.อณาวฒ ชทรพย อธการบดมหาวทยาลยราชพฤกษ ดร.สนธยา ดารารตน รองอธการบดฝายบรหาร ผชวยศาสตราจารย ดร .อรณ ส าเภาทอง รองอธการบดฝายวชาการ และคณะกรรมการทกทาน ทไดใหทนอดหนนการวจย ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน และไดรบความเมตตา ความกรณาอยางยงจาก รองศาสตราจารย ดร .วชย แหวนเพชร ซงเปนอาจารยทปรกษา ไดใหความชวยเหลอชแนะแนวทางและขอบกพรองตาง ๆ ในการศกษาวจยครงน แกผวจยเปนอยางด

ขอขอบคณ รองศาสตราจารย ดร.เพญศร ฉรนง ผชวยศาสตราจารย ดร.พชต รชตพบลภพ และรองศาสตราจารย ดร.กมลพร กลยาณมตร ทไดกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอและแกไขเครองมอทใชในการวจย รวมทงคอยแนะน าเปนก าลงใจดวยดเสมอมา

ขอขอบคณนายกเทศมนตรของจงหวดในเขตภาคกลางทกทาน ทใหความอนเคราะหในสวนของขอมลและสถานทในการศกษาวจย ขอบคณผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามเปนอยางด

ทายทสดน ผวจยขอนอมร าลกถงพระคณของบพการ ตลอดจนครอาจารยและผมพระคณทกทาน คณคาและประโยชนอนพงมจากงานวจยฉบบน ผวจยขอมอบแดมหาวทยาลยราชพฤกษ มหาวทยาลยอนทรงคณคาสบไป

เสาวนารถ เลกเลอสนธ กนยายน 2561

จ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................... .............................ก บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................ .............................ข กตตกรรมประกาศ....................................................................................................... ............................ค สารบญ................................................................................. ....................................................................ง สารบญตาราง.............................................................................................................. ............................ฉ สารบญภาพ................................................................................................................ .............................ช บทท 1 บทน า.................................................................................................... ...................................1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา..............................................................................1 1.2 ค าถามการวจย....................................................................................... .............................4 1.3 วตถประสงคของการวจย....................................................................... .............................4 1.4 ขอบเขตการวจย.............................................................................. ....................................4 1.5 นยามศพทเฉพาะ.................................................................................... .............................5 1.6 ประโยชนของงานวจย....................................................................................................... ..6

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ................................................................... ...............7 2.1 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการ.......................................................................................7 2.2 แนวคดปจจย 7 ประการของแมคคนซย.............................................................................13 2.3 การบรหารเพอความเปนเลศขององคกร.............................................................................36 2.4 รางวลพระปกเกลารางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน.............................................43 2.5 แนวคดเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถน..................................................................... ...47 2.6 งานวจยทเกยวของ..................................................................................................... .........63 2.7 กรอบแนวคดในการวจย..................................................................................................... .68

ฉ

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย................................................................................................................... ...69 3.1 รปแบบการวจย................................................................................................................. ..69 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง................................................................................. ................ 69 3.3 เครองมอทใชในการวจย....................................................................... ...............................72 3.4 การเกบรวบรวมขอมล.......................................................................... ...............................73 3.5 การวเคราะหขอมล..................................................................... .........................................73 3.6 การจดสนทนากลม............................................................................. .................................74

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล.............................................................................. ................................76 4.1 สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม………………..76 4.2 สวนท 2 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ……………………79 4.3 สวนท 3 ผลการสนทนากลม (Focus Group) และการสมภาษณบคคลเชงลกเกยวกบ

การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค7S ................................................87 บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ………………………………………………………………..91

สรปผลการวจย……………………………………………………………………………………………………………...91 อภปรายผลการวจย.................................................................................... ...............................94 ขอเสนอแนะ............................................................................................. .................................99

บรรณานกรม……………………………………………………………………………………………………………………………101 ภาคผนวก............................................................................................................................. ................108

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย…………………………………….108 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย.....................................................................................110 ภาคผนวก ค หลกเกณฑ วธการ และอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบ

องคกรปกครองสวนทองถน...............................................................................119 ประวตผวจย…………………………………………………………………………………………………………………………....125

จ

ช

สารบญตาราง ตารางท หนา 3.1 จ านวนเจาหนาททปฏบตงานในเทศบาลจงหวดภาคกลางแตละแหง ....................................... …71 3.2 จ านวนกลมตวอยางทใชในการศกษาของเทศบาลในจงหวดภาคกลาง ........................................ 72 4.1 แสดงคาจ านวนและคารอยละ ของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคล ......... 77 4.2 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานกลยทธ ....................................................................................................... 80 4.3 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานโครงสราง ................................................................................................... 81 4.4 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานระบบการปฏบตงาน .................................................................................. 82 4.5 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานบคลากร ..................................................................................................... 83 4.6 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานทกษะ......................................................................................................... 84 4.7 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานรปแบบการบรหารจดการ .......................................................................... 85 4.8 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S ดานคานยมรวม ................................................................................................ 86 4.9 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S โดยภาพรวมทง 7 ดาน ..................................................................................... 87

ฉ

ซ

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 แสดงกรอบ 7S ของแมคคนซย .................................................................................................. 14 2.2 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................................................. 69

ช

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา การบรหารราชการของประเทศไทยตามโครงสรางการบรหารราชการแผนดนไดแบงการบรหาร

ออกเปนการบรหารราชการสวนกลาง มรฐบาลหรอคณะรฐมนตรท าหนาทก าหนดนโยบายในการบรหารประเทศ โดยมหนวยงานทเปนกลไกของรฐน านโยบายไปปฏบต คอ กระทรวง ทบวง และกรม ซงเรยกวา การรวมอ านาจ การบรหารราชการสวนภมภาคเปนการแบงอ านาจการบรหารราชการจากสวนกลางลงไปสพนทในระดบจงหวดและอ าเภอ โดยในพนทระดบจงหวดมผวาราชการจงหวด ซงไดรบการแตงตงตามมตคณะรฐมนตรและไดรบพระบรมราชโองการการโปรดเกลาฯ แตงตงเปนผบงคบบญชาสงสด และมนายอ าเภอซงสงกดกรมการปกครองเปนผบญชาการสงสดในระดบพนทอ าเภอ สวนการปกครองในระดบต าบลมก านนซงอยภายใตการก ากบดแลของนายอ าเภอท าหนาทเปนตวแทนของประชาชนในพนท ทงน ในการบรหารสวนทองถนนน แมวาองคการปกครองสวนทองถนจะมการเลอกตงสมาชกสภาและผบรหารอยางเปนอสระ ในทางปฏบตผบรหารจากสวนภมภาค ไดแก ผวาราชการจงหวด และนายอ าเภอ ยงมอ านาจในการควบคมและก ากบองคกรปกครองสวนทองถน ซงอยภายในเขตอ านาจพนทปกครองของตน นอกจากน กฎ ระเบยบ และขอบงคบทเกยวของกบการบรหารจดการดานการเงนการคลง มาตรฐานการใหบรการของทองถน และระบบการตดตามและประเมนประสทธภาพการท างานขององคกรปกครองสวนทองถนถกก าหนดโดยกระทรวงมหาดไทย และการบรหารราชการสวนทองถนตามหลกการกระจายอ านาจ เพอใหประชาชนมอ านาจในการตดสนใจทเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ทเปนสาธารณะของทองถน ตามภารกจหนาททระบใหด าเนนการมพนทรบผดชอบชดเจน โดยมผบรหารทไดรบเลอกตงโดยตรงจากประชาชน หรอไดรบความเหนชอบจากสภาทองถนในฐานะผรบมอบอ านาจ มความรบผดชอบต อการด าเนนการและตดสนใจของตนเอง ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนจงมฐานะเปนนตบคคลอยภายใตการก ากบดแลของกรมสงเสรมการปกครองทองถนกระทรวงมหาดไทยในดานการคลง การใหบรการสาธารณะ และการบรหารบคลากรทองถน

การปกครองทองถนเปนรปแบบหนงของการปกครองในระบอบประชาธปไตยทมความส าคญตอการพฒนาการเมองการปกครองในระดบพนฐานของประเทศ การปกครองทองถนเกดขนเพอลดปญหาและขอจ ากดในการบรหารงานของรฐบาลสวนกลางทไมสามารถดแลประชาชนทงประเทศไดทวถง มความส าคญในฐานะเปนกลไกในการกระจายทรพยากรการพฒนาของรฐไปสชนบทไดอยางม

2

ประสทธภาพ ทงนเพราะองคกรปกครองสวนทองถนจะมการกระจายอยทวทกพนทและมอ านาจในการบรหารจดการตนเอง ดงนนรปแบบการปกครองทองถนเปนลกษณะการกระจายอ านาจการปกครองจากสวนกลางมาสทองถน เปนรปแบบการปกครองทมความทนสมยทประเทศพฒนาแลวใชเปนรปแบบหลกในการบรหารและการพฒนาประเทศ การปกครองทองถนเกดขนบนพนฐานของแนวความคดในการพฒนาการปกครองแบบประชาธปไตยทตองการใหประชาชนไดเขามามสวนรวม เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทองถนของตนเองถอไดวาการปกครองสวนทองถนเปนรากฐานของระบอบประชาธปไตยในการมสวนรวมของประชาชนในทองถน และเปนกลไกการปกครองทจะบ าบดทกขบ ารงสขใหแกประชาชนในทองถนของตนไดอยางแทจรง ทงนเพราะการปกครองสวนทองถนมทมาจากประชาชนการด าเนนกจการจงเปนไปเพอประชาชนโดยการก ากบดแลของประชาชน ดงนนการปกครองสวนทองถนจงมความจ าเปนและมความส าคญในทางการเมอง โดยการปกครองสวนทองถนมบทบาทและมความส าคญในดานการเมองการปกครองถอเปนการปพนฐานการปกครองระบอบประชาธปไตย และเรยนรการปกครองในทองถนของตนเอง สวนดานการบรหารจดการนนเปนการแบงเบาภาระรฐบาลและประชาชนในทองถนไดหาทางแกปญหาดวยตนเองดวยกลไกการบรหารทงในแงของการบรหารงานบคคล การงบประมาณ วสด อปกรณ และการบรหารจดการ (กรมการปกครองสวนทองถน, 2558)

ปจจบนองคกรปกครองสวนทองถนประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล เทศบาล และองคการบรหารราชการรปแบบพเศษ ไดแก กรงเทพมหานครและเมองพทยา มบทบาทสงตอการพฒนาประชาธปไตย กระทรวงมหาดไทยโดยกรมสงเสรมการปกครองทองถน ไดจดท าแนวทางเพอสงเสรมสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนมการบรหารจดการเปนไปตามหลกการกระจายอ านาจและการบรหารกจการบานเมองทด โดยไดรวมกบคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการโครงการประกวดองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด โดยไดเรมด าเนนการตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2546 ตอเนองจนถงปจจบนซงในแตละปจะมการพจารณาปรบปรงหลกเกณฑและวธการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนตามความเหมาะสม ผลการคดเลอกปรากฏวา องคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลและผานเกณฑการคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2554 มจ านวนทงหมด 325 แหง ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) จ านวน 8 แหง เทศบาล จ านวน 45 แหง องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) จ านวน 272 แหง ซงเมอเทยบสดสวนกบจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนทงหมดในประเทศไทย ซงมจ านวน 7,853 แหง (ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด 76 แหง เทศบาล 2,082 แหง องคการบรหารสวนต าบล 5,693 แหง กรงเทพมหานคร และเมองพทยา) ถอวา

3

องคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลและผานเกณฑการคดเลอกมจ านวนนอยมาก หรอคดเปน รอยละ 4.14 ของจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนทงหมด (ยกเวนกรงเทพมหานครและเมองพทยา) โดยทวไปนนรางวลการบรหารจดการทดมวตถประสงคเพอสรางแรงจงใจให อปท. พฒนาการบรหารจดการตามอ านาจหนาทของตนเองใหเปนไปตามหลกการบรหารจดการบานเมองทด และสามารถตอบสนองความตองการของประชาชน โดยมงเนนการประเมนผลการบรหารจดการของ อปท. (ส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน , 2555: 11) ในดานความโปรงใสในการปฏบตงานและการใหบรการสาธารณะทดและมคณภาพแกประชาชน สวนหลกเกณฑในการประเมนรางวลดงกลาวประกอบไปดวยเกณฑชวดการประเมนผลการปฏบตราชการดานการบรหารจดการทก าหนดขนโดยกรมสงเสรมการปกครองทองถน และเกณฑการประเมนทก าหนดขนโดยคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใชเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน ซงทผานมามกใหความส าคญกบความโปรงใสตรวจสอบไดของ อปท. การบรการประชาชน การมสวนรวมของประชาชน และการด าเนนการนวตกรรมทองถน อยางไรกตามแมวาหนวยงานทเกยวของจะประกาศผลรางวลการบรหารจดการทดใหแก อปท. เปนประจ าทกป และมการเผยแพรขอมลผลการด าเนนงานและรวมถงนวตกรรมทดของ อปท. ทรบรางวลเหลานนอยางตอเนอง แตความรความเขาใจของผบรหารและเจาหนาทบคลากรเกยวกบคณลกษณะหรอปจจยส าคญทท าให อปท. เหลานมความโดดเดนจนไดรบการประกาศเกยรตคณดงกลาวยงเกดขนอยางจ ากด อปท. สวนใหญจงยงไมสามารถด าเนนรอยตามเสนทางสความส าเรจไดเหมอนกบ อปท. ทรบรางวลไดในระยะเวลาอนเหมาะสม หากตองลองผดลองถกกนเองจนบางครง อปท. หลายแหงสญเสยทงเวลา ทรพยากร และขวญก าลงใจ แตกยงไมประสบผลส าเรจในการด าเนนการมากเทาทควร (วระศกด เครอเทพ, 2558: 6)

ดวยเหตน ผวจยจงมความสนใจศกษาการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลางวาควรมการบรหารจดการสความเปนเลศอยางไรจงประสบความส าเรจ จนไดรบรางวลอนเปนเกยรตยศและไดรบการยอมรบนบถอจากสงคมระดบประเทศ โดยไดท าการศกษาหนวยงานทไดรบรางวลในเขตจงหวดภาคกลาง ประกอบดวยจงหวดลพบร จงหวดชยนาท และจงหวดสพรรณบร ทด าเนนการพฒนาองคการอยางตอเนอง และมผลการด าเนนการปรบปรงองคการตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐอยางโดดเดน มการบรหารงานทมประสทธภาพ โปรงใส มความรบผดชอบ และใหประชาชนเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบายและจดสรรงบประมาณ ตลอดจนพฒนาทองถน

4

1.2 ค าถามการวจย 1.2.1 การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ขององคกรปกครองสวนทองถนทมการ

บรหารจดการทดทไดรบรางวล เปนอยางไร

1.3 วตถประสงคของการวจย 1.3.1 เพอศกษาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวล

ในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S 1.3.2 เพอเสนอแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ของ

องคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวล 1.4 ขอบเขตของการวจย

1.4.1 ขอบเขตดานเนอหา การศกษาในครงนท าการศกษาตวแปร ซงแบงออกเปน 2 กลม คอ ตวแปรอสระ ไดแก สถานภาพสวนบคคลและหนวยงานทองถน ตวแปรตามไดแก รปแบบการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ซงประกอบดวย โครงสราง กลยทธ ระบบ สไตล บคลากร ทกษะ และคานยมรวม กบขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ขององคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวล

1.4.2 ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง ซงประชากรไดแก ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลางทไดรบรางวลการบรหารจดการทด จ านวน 3 แหง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร จ านวน 410 คน เทศบาลเขาพระงาม จงหวดลพบร จ านวน 110 คน และเทศบาลต าบลสรรพยา จงหวดชยนาท จ านวน 61คน รวม 581 คน ไดกลมตวอยางทงหมดจ านวน 237 คน

1.4.3 ขอบเขตดานระยะเวลา ระยะเวลาในการวจยจ านวน 12 เดอน โดยผวจยจะท าการรวบรวมขอมลขององคการบรการปกครองสวนทองถน ในจงหวดลพบร จงหวดชยนาท และจงหวดสพรรณบร ในชวงเดอนพฤษภาคม 2561

1.4.4 ขอบเขตดานสถานท สถานททใชในการวจยครงน คอ เทศบาลในพนทจงหวดลพบร จงหวดชยนาท และจงหวดสพรรณบร

5

1.5 นยามศพทเฉพาะ การบรหารจดการ หมายถง กระบวนการด าเนนงานหรอการจดกจกรรมขององคกรใหส าเรจ

ลลวงไปตามนโยบาย และวตถประสงคขององคกรอยางมประสทธภาพ โดยใชบคคลและทรพยากรอน ๆ ในทนหมายถงการบรหารจดการองคการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลทใชทฤษฎการบรหารจดการของแมคคนซย (McKinsey) ประกอบดวย

1. กลยทธ (Strategy) หมายถง แผนการด าเนนงานขององคกรเพอตอบสนองตอสภาพแวดลอมทเปลยนไปขององคกร โดยมจดมงหมายใหบรรลวตถประสงคขององคกร

2. โครงสราง (Structure) หมายถง การจดระเบยบของระดบการบรหารและหนาทตาง ๆ โดยแสดงใหเหนความสมพนธดานอ านาจหนาท ความรบผดชอบ เพอทจะเอออ านวยใหการท างานบรรลวตถประสงค

3. ระบบการปฏบตงาน (Systems) หมายถง ระเบยบวธปฏบตทกอยางขององคกร เพอใหองคกรบรรลวตถประสงคทก าหนด หรอการจดระเบยบการปฏบตงานของบคลากรในองคกร โดยน างานตาง ๆ ทเกยวของมารวมกนท าใหเกดอ านาจในการบรหารงาน และเปนศนยกลางใหงานทงหมดด าเนนไปตามเปาหมายทองคกรไดวางไว

4. บคลากร (Staff) หมายถง คณลกษณะทางประชากรของบคลากรประกอบดวยผบรหารและพนกงานทปฏบตงานภายในองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดลพบร จงหวดชยนาท และจงหวดสพรรณบร

5. ทกษะ (Skills) หมายถง ความร ความสามารถ และความช านาญพเศษของบคลากรในองคกรปกครองสวนทองถน

6. แบบการบรหาร (Style) หมายถง แบบแผน ลลาการบรหาร สไตลการบรหารงาน หรอรปแบบการบรหารจดการของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ

7. คานยมรวม (Shared values) หมายถง การปลกฝงคานยมขององคการใหบคลากรในองคการ เพอผลกดนการด าเนนงานขององคการใหเปนไปในทศทางเดยวกนทงองคการ หรอเปาหมายสงสดขององคการทบคลากรในองคกรมความมงมนทจะไปสจดหมายนน

การบรหาร หมายถง กระบวนการวางแผน การจดองคการ การสงการ และการควบคม หรอการท างานรวมกน หรอกจกรรมตาง ๆ ทบคคลหลายคนรวมด าเนนการเพอเกดผลสมฤทธตามเปาหมายขององคการ

6

การบรหารจดการทด หมายถง กระบวนการท างานของผบรหารเพอบรหารงานใหส าเรจลลวง โดยการวางแผน การจดองคการ การน า และการควบคม เพอใหการด าเนนงานบรรลปาหมายขององคการเปนไปเพอการสรางคณคาใหองคการอยางยงยนรวมถงการพฒนาใหองคการมผลประกอบการทด สามารถสรางคณคาใหกบองคการไดอยางเหมาะสม มจรยธรรมและรบผดชอบตอผมสวนไดเสย เปนประโยชนหรอลดการสรางผลกระทบดานลบตอสงคม และสงแวดลอม และสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสมภายใตปจจยความเสยงและการเปลยนแปลงตาง ๆ

การบรหารจดการสความเปนเลศ หมายถง การบรหารจดการทม งเนนทผลลพธทมประสทธภาพสง โดยการจดโครงสรางการจดการทรวมกนและวางแนวทางโดยการพฒนาความสามารถหลกอยางตอเนอง และตระหนกถงการเปลยนแปลงและพรอมทจะเปลยนแนวความคดไปสการปฏบต เนนในสงทมความสามารถหรอโดดเดนกระตนใหคนในองคการรกษาความเปนองคการแหงความเปนเลศไดอยางยงยน

รางวล หมายถง รางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนไดก าหนดหลกเกณฑ วธการ และอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด

จงหวดภาคกลาง หมายถง จงหวดลพบร จงหวดชยนาท และจงหวดสพรรณบร ผบรหาร หมายถง ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดลพบร จงหวดชยนาท และ

จงหวดสพรรณบร เจาหนาท หมายถง เจาหนาท/พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดลพบร จงหวด

ชยนาท และจงหวดสพรรณบร 1.6 ประโยชนของงานวจย

1.6.1 ท าใหทราบถงการบรหารจดการสความเปนเลศโดยตวแบบ 7S ของแมคคนซยในการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวล

1.6.2 ผลการศกษาจะเปนประโยชนในทางวชาการและการบรหารจดการองคการขององคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ อยางมประสทธภาพและกาวหนาขนตอไป

1.6.3 ไดทราบแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง

7

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง ”การศกษาการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง” ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ วรรณกรรมตลอดจนเอกสาร และงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการศกษาวจยโดยจะน าเสนอเปนล าดบรายละเอยดดงตอไปน

2.1 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการ 2.2 แนวคดปจจย 7 ประการของแมคคนซย (McKinsey) 2.3 การบรหารเพอความเปนเลศขององคกร 2.4 รางวลพระปกเกลารางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน 2.5 แนวคดเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถน 2.6 งานวจยทเกยวของ 2.7 กรอบแนวคดในการวจย

2.1 แนวคดเกยวกบการบรหารจดการ

ความหมายของการบรหาร สาคร สขศรวงศ (2550 : 25-26) กลาววา นกวชาการชาวไทยและชาวตางประเทศไดรวบรวม

ความหมายเกยวกบการบรหารวา ค าวา การบรหารงาน ในภาษาองกฤษ มค าใชอยสองค า คอ ค าวา Administration และ Management ความแตกตางอยท Administration เนนเรองนโยบาย สวนค าวา Management เปนการน าเอานโยบายไปปฏบตจดท าหรอระดบปฏบตการ แตหากพจารณาในดานความนยมในการน าค ามาใชแลวพบวาค าวา Administration นยมใชในทางการบรหารราชการ และค าวา Management นยมใชในทางการบรหารธรกจ แตอยางไรกตามค าสองค านอาจใชแทนกนไดและหมายถงการบรหารเชนเดยวกน

นพพงษ บญจตราดลย (2551: 13) ไดใหความหมายวา การบรหาร หมายถง การกระท าตาง ๆ ทมผกระท าตงแตสองคนขนไปรวมมอกนท าเพอใหเกดผลส าเรจตามเปาหมายทวางไว โดยใชกระบวนการท าอยางมระเบยบ ทรพยากร และเทคนคตาง ๆ ทเหมาะสม

สนทร โคตรบรรเทา (2551: 2) กลาววา การบรหาร คอ การท าใหคนตงแต 2 คนขนไปรวมกนท างานใหบรรลเปาหมาย หรอการท างานกบคนและโดยคนเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ

8

สนต บญภรมย (2552: 50) ไดใหความหมายวา การบรหาร หมายถง กระบวนการของการน าเอาการตดสนใจและนโยบายไปปฏบตโดยไมหวงผลก าไร

วโรจน สารรตนะ (2555: 1) ไดใหความหมายวา การบรหาร หมายถง กระบวนการด าเนนงานเพอใหบรรลจดมงหมายขององคกรอยางมประสทธภาพ โดยอาศยหนาทในการบรหาร ไดแก การวางแผน การจดองคกร การชน า และการควบคมองคกร

ศร ถอาสนา (2557: 8) ไดใหความหมายวา การบรหาร หมายถง กจกรรมของกลมตงแตสองคนขนไปรวมมอกนจดการทรพยากรทเหมาะสม เพอไดบรรลวตถประสงครวมกน ใชทงศาสตรและศลปจดการกระบวนการบรหาร หรอหนาทการบรหารประกอบดวย การวางแผน การจดองคการ การจดคณะท างาน การอ านวยการ การประสานงาน การรายงาน และการงบประมาณ

สรป การบรหาร หมายถง การใชศาสตร ศลป ในการรวมมอกนด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคขององคการ โดยอาศยกระบวนการและทรพยากร คน เงน วสดอปกรณ และวธการ ใหเกดประโยชนสงสด และการบรหารเปนกระบวนการทมล าดบขนตอนทจะชวยในการตดสนใจในการปฏบตงาน ใหบรรลวตถประสงคทตงไวอยางมประสทธภาพและประสทธผล

แนวคดเกยวกบการบรหาร การปฏบตงานของบคลากรในองคกรจ าเปนอยางยงทตองมการบรหารจดการองคกรเพอใหการ

ปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ ฟาโย (Fayo, 1916 อางถงใน ด ารงค วฒนา, 2545: 9) ไดเขยนบทความเกยวกบเรองการบรหารจดการและจดพมพเปนหนงสอชอ “Administration Industrielle et generale” ฟาโย เหนวาหลกในการบรหารจดการนนควรยดหยนและสามารถปรบไปตามตวแปรตาง ๆ โดยก าหนดหลกการส าหรบผบรหารไว 14 ประการ คอ

1. การแบงงานกนท า (Division of Work) เปนการแบงงานกนท าตามความช านาญเฉพาะดานเพอใหเกดประสทธภาพ

2. อ านาจสงการ (Authority) ซงเปนอ านาจอนชอบธรรมของบรรดาผทมต าแหนง เพอสามารถทจะออกค าสงในการท างานได โดยผออกค าสงตองมความรบผดชอบตอค าสงในการท างานได

3. ระเบยบวนย (Discipline) เปนระเบยบวนยทคนในองคการตองเคารพและยอมรบ เพอสรางสถานภาพงานทเปนระเบยบเรยบรอย

4. หลกการสงการโดยคนเดยว (Unity of Command) เปนหลกการซงคนเคยในชอของหลก “เอกภาพในการบงคบบญชา” ลกนองจะตองฟงค าสงจากผบงคบบญชาโดยตรง รวมถงการรายงานผลการปฏบตงานกจะตองรายงานกบผบงคบบญชาโดยตรง

9

5. การมทศทาง (Unity of Direction) คอ การมทศทางหรอเปาหมายเดยวกน โดยแตละกลมงานยอย (กอง, แผนก, ฝาย) ในองคการทมกจกรรมแตกยอยออกมา

6. ประโยชนสวนรวม (Subordination of Interests to the General Interests) เปนประโยชนสวนรวมเหนอกวาประโยชนสวนตน

7. หลกการตอบแทน (Remuneration) เปนหลกการตอบแทนการท างาน ซงถอเปนแนวทางทคนงานจะตองไดรบคาตอบแทนทยตธรรม

8. หลกการรวมอ านาจ (Centralizing) เปนหลกการรวมอ านาจหมายถงระดบมากนอยทผใตบงคบบญชาสามารถตดสนใจในแตละสถานการณ ฟาโย (Fayol) เหนวาการใชอ านาจหนาทในการตดสนใจควรกระท าทสายการบงคบบญชาระดบสงทสดทเปนไปไดในสถานการณนน ๆ

9. การมสายการบงคบบญชา (Scalar Chain) เปนการมสายการบงคบบญชาซงเปนเสมอนหวงโซ หรอเสนทางของค าสงและตดตอสอสารใด ๆ ระหวางหวหนากบลกนองในแตละสายงาน ภายใตโครงสรางของแตละองคการ

10. การจดระเบยบ (Order) เปนการจดระเบยบหรอการจดใหคนตลอดจนวตถสงของไดอยในททควรอยนนคอใชคนใหเหมาะกบงาน จดสถานทท างานใหเปนระเบยบและมระเบยบเกยวกบงานพสด

11. ความเทยงธรรม (Equity) เปนความเทยงธรรมทฟาโย (Fayol) กลาวถงหลกขอนวานกบรหารควรมทงความยตธรรมและความโอบออมอาร

12. หลกความมนคงในต าแหนงงานของบคคลกร (Stability of Tenure of Personal Faye) เปนหลกความมนคงในต าแหนงงานของบคคลกรในองคการ ซงจะเปนประเดนทเกยวของกบการวางแผนบคลากร การพฒนานกบรหาร

13. ความคดรเรม (Initiative) เปนความคดรเรม หมายถง พลงทจะคดใหเกดแผนงานแลวท าตอไปจนส าเรจ จะเกดไดตอเมอผปฏบตงานไดรบการจงใจและมความพงพอใจในงาน

14. สามคคคอพลง (Esprit De corps) เปนภาษตทวา สามคคคอพลง หมายถง การเสรมสรางการท างานเปนทมอนจะท าใหเกดความกลมเกลยวและเปนอนหนงอนเดยวกนในองคการ

สรป จากแนวคดทเกยวกบการบรหารทฟาโย (Fayol) ไดเขยนบทความเกยวกบเรองการบรหารจดการและจดพมพไวเปนหนงสอ ซงไดก าหนดหลกการส าหรบผบรหารไว 14 ประการ ในการบรหารจดการควรยดหยนและสามารถปรบไปตามตวปจจยตาง ๆ

10

กระบวนการบรหาร สนต บญภรมย (2552) กลาววา กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) ไดเสนอแนวความคดท

เกยวกบการบรหารอนเปนผลสบเนองมาจากการจดการแบบวทยาศาสตร ซงคนหาวธการบรหารทดทสด โดยมล าดบขน ดงน

1. การวางแผน (Planning) หมายถง การวางแนวทางในการปฏบตงานรวมทงวธการปฏบตตามแนวทางนน ๆ พรอมทงระบวตถประสงคและเปาหมายไวอยางชดเจนกอนทจะลงมอปฏบต

2. การจดองคการ (Organization) หมายถง การจดท าโครงสรางของการบรหาร โดยการก าหนดอ านาจหนาทของหนวยงานตาง ๆ ในองคการ พรอมต าแหนงตาง ๆ ตามการก าหนดหนาท การจดกรอบอตราก าลงขององคการ การก าหนดวธการตดตอประสานงานต าแหนงตาง ๆ ในทกระดบ

3. การบรหารบคคล (Staffing) หมายถง การจดการดานบคลากรตงแตการสรรหา การบรรจแตงตง การพฒนา การบ ารงขวญ การจดสวสดการ การเลอน/ลดขน การเลอนต าแหนง การใหออกจากงาน

4. การอ านวยการ (Directing) หมายถง การด าเนนการตดสนใจ วนจฉย การสงการในงานทปฏบตเพอใหเกดความรอบคอบ รวมถงการตดตามดแลใหการปฏบตงานใหเปนไปตามแผนงานทไดก าหนดไว

5. การประสานงาน (Coordination) หมายถง การประสานความรวมมอในการปฏบตงานของบคลากรในฝายตาง ๆ ขององคการไมใหเกดความซ าซอนในการท างานและท าใหการปฏบตงานเปนไปตามแผนทวางไวอยางมประสทธภาพ

6. การรายงาน (Reporting) หมายถง การแจงผลการปฏบตงานไปยงหนวยงานหรอบคคลทเกยวของ เชน หนวยงานในระดบบงคบบญชา หนวยงานระดบลาง หนวยงานระดบเดยวกน การรายงานตอผบงคบบญชา การรายงานตอสาธารณชน ซงกอใหเกดประโยชนในการขอความรวมมอในดานตาง ๆ และชวยสนบสนนใหการปฏบตงานบรรลผลส าเรจ

7. การงบประมาณ (Budgeting) หมายถง การจดท างบประมาณการเงนในสวนของการเสนอขอตงงบประมาณขององคการ และรวมถงการใชจายเงนงบประมาณพรอมทงการตรวจสอบควบคมการใชจายเงนใหเกดประโยชน

สรป กระบวนการในการบรหารงานของผบรหารทจะตองท ามหนาทส าคญอย 7 ประการ คอ การวางแผน การจดองคการ การจดคนเขาท างาน การสงการ การประสานงาน การรายงาน และการงบประมาณ

11

แนวคดเกยวกบการจดการ ความหมายของการจดการ รงสรรค ประเสรฐศร (2549: 13) ไดใหความหมายวา การจดการ (Management) คอ กจกรรม

ทเกยวกบการน าทรพยากรการบรหารมาใชใหบรรลวตถประสงคขององคการประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organization) การน า (Leading) และการควบคม (Controlling)

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2550:7) ไดใหความหมายวา การจดการ คอ กระบวนการน าทรพยากรการบรหารมาใชใหบรรลวตถประสงคตามขนตอนการบรหาร คอ การวางแผน การจดองคการ การชน า และการควบคม

สมภพ ระงบทกข (2554: 2) ไดใหความหมายวา การจดการ คอ การตดตามการด าเนนการตามเปาหมายอยางมประสทธภาพและมประสทธผล โดยองคการหรอบคคลทรวมงานกนเพอบรรลเปาหมาย ซงการเปนผบรหารทไดรบการยอมรบนนไมไดมาจากพรสวรรคเพยงอยางเดยว แตสามารถฝกฝนกนได เพราะการบรหารจดการคอการใหคนท างานใหส าเรจตามทก าหนด

พชสร ชมพค า (2552: 5) ไดใหความหมายวา การจดการ คอ การด าเนนการในการวางแผน การตดสนใจ การจดองคการ การน าและการควบคมทรพยากรพนฐานขององคการอนไดแก ทรพยากร การเงน สนทรพยถาวร ขอมลและทรพยากรมนษย เพอชวยใหองคการบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ ดงนนการจดการจงประกอบดวยหนาททางการจดการ 4 อยาง ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การน า (Leading) และการควบคม (Control)

เฮลลรกล สโลคม และแจสสน (Hellrigal, Slocum, & Jackson, 2005: 7) ไดใหความหมายวา การจดการ คอ งานและกจกรรมซงรวมถงการก ากบองคกรหรอหนวยงานขององคกร โดยใชกระบวนการทางจดการ คอ การวางแผน (Planning) การจดองคกร (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคม (Controlling)

เวยรกช และคนซ (Weihrich and Koonz, 2005: 4) ไดใหความหมายวา การจดการ คอ กระบวนการของการออกแบบและการรกษาสภาพแวดลอม ทงในระดบปจเจกบคคลและการท างานรวมกนเปนกลม เพอใหบรรลจดมงหมายไดอยางมประสทธภาพ โดยสรป คอ (1) ผบรการจะตองด าเนนการตามหนาททางการจดการ 5 ประการ คอ การวางแผน (Planning) การจดองคกร (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคม (Controlling) (2) การจดการสามารถประยกตใชไดกบองคกรทกประเภท (3) การจดการสามารถประยกตใชไดกบผบรหารทกคน (4) การจดการเกยวของกบการผลตผลโดยนยของประสทธผลและประสทธภาพ

12

ความส าคญของการจดการ การจดการเปนงานทอาศยปจจยตาง ๆ ในการด าเนนการ โดยเฉพาะวธการปฏบตดานการ

จดการนนเปนเรองทมความยงยากและซบซอน จงจ าเปนทจะตองอาศยผบรหารทมวสยทศนคอยดแลเอาใจใสและใชความพยายามสนบสนนกลมบคคลในองคการเพอใหเกดการปฏบตงานตามระเบยบแบบแผนทวางไว เพอใหเกดผลดทางการจดการ (วลาวรรณ รพพศาล, 2550: 32-33) ดงน

1. ท าใหเกดประสทธภาพทางการบรหาร จะเหนวาการด าเนนงานขององคการจะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด องคการจ าเปนตองมประบวนการปฏบตงานทดทงเรองการวางแผนจดองคการ จดคนเขาท างาน การชน า และการควบคม คอตองท าใหงานตาง ๆ ด าเนนไปตามเปาหมายทวางไวและไดรบผลประโยชนตอบแทนอยางคมคา โดยใชทรพยากรนอยทสด

2. ท าใหเกดประโยชนในดานเวลา หมายถง การด าเนนงานขององคการทมการวางแผนไวชดเจน จะท าใหงานตาง ๆ ขององคการด าเนนไปอยางราบรนรวดเรวส าเรจตามระยะเวลา และวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธภาพสงสด

3. เปนวธทางการปฏบตงานอยางหนง หมายถง การจดการเปรยบเสมอนเครองมอทจะชวยเสรมบคลากรในองคการเหนความส าคญตองาน มขวญก าลงใจในการปฏบตงาน โดยจะตองใหทกคนไดรบ ทราบถงบทบาทหนาทของตนเองอยางชดเจน สามารถปฏบตงานไดดวยความมนใจเกดขอผดพลาดนอยทสด

4. ชวยลดตนทนในการด าเนนงาน หมายถง ในกรณทองคการมผบรหารและกระบวนการจดการทดแลว ยอมจะชวยลดคาใชจายในการด าเนนงานได โดยเฉพาะในเรองปจจยทเกยวกบการบรหารงาน เชน คน เงน วสดและอปกรณ เวลา เปนตน

5. ท าใหเกดคณคาทางสงคม องคการธรกจทไดพยายามบรหารงานใหมประสทธภาพจนเปนทรจกและยอมรบโดยทวไป ยอมสนองความตองการของสงคมในดานผลตภณฑและการบรการทดได เชน ปรมาณและคณภาพของผลผลต การบรการเพออ านวยความสะดวกตาง ๆ

หนาทในการจดการ (Functions of management) หนาททางการจดการถอเปนหนาทส าคญของงานแตละงานในองคการ ผบรหารทประสบ

ความส าเรจสวนใหญจะเปนผสรางโอกาสในการปฏบตงานใหแกคณะบคคลหรอกลมบคคลอยางมประสทธภาพ รวมถงไดรบความรวมมอจากผใตบงคบบญชา ทส าคญผบรหารจะตองมความรความช านาญมประสบการณในแงมมตาง ๆ ของกระบวนการบรหารจดการ บทบาทหนาทของกระบวนการบรหารจดการของผบรหาร (วลาวรรณ รพพศาล, 2550: 42-43) ดงน

13

1. การวางแผน (Planning) เปนขนแรกทองคการจะตองลงมอกระท ากอนทจะไปจดการในหนาทอน ๆ ซงงานทเกยวกบแผนนนจะเปนเรองของการก าหนดเปาหมายหรอวตถประสงคในการด าเนน งานในขนตน โดยจะตองก าหนดเปนโครงรปของงานออกมาอยางชดเจน เพอเปนการตดสนใจวาองคการจะท าอยางไรบาง ท าอยางไร ท าเมอไหร และจะใหใครเปนผปฎบตในงานแตละสวนทก าหนดขน

2. การจดองคการ (Organizing) เปนงานทถกท าตอจากแผนงานทไดด าเนนการเสรจเรยบรอย แลว ในการจดองคการนนผบรหารจะตองจดรปแบบโครงสรางของงานออกมาใหชดเจนในเรองของปรมาณงานทจะตองจดท าไมวาจะเปนการจดระบบการท างาน การประสานสมพนธของงานแตละงาน เพอใหเปนระเบยบแบบแผนของการปฏบตทดและกอใหเกดประโยชนตอองคการมากทสด

3. การจดคนเขาท างาน (Staffing) หลงจากทองคการมแผนงานและจดโครงสรางของงานไวเรยบรอยแลว งานในขนนจะดแลเกยวกบการวางแผนเพอสรรหาบคลากรเขามาปฏบตงานองคการ ซงกระบวนการนนจะถกเรมตนตงแตการวางแผนเพอพจารณาความตองการก าลงคนดวยการสรรหาคดเลอก บรรจ ฝกอบรมและพฒนา ประเมนผลการปฏบตงาน รวมไปถงก าหนดคาตอบแทน จดสวสดการ และการออกจากงาน

4. การชน า (Leading) เมอองคการไดท าการคดเลอกบคลากรตามกระบวนการทถกตองและเปนธรรมแลว กจะไดบคลากรทมความเหมาะสมตามความตองการเขามาปฏบตงาน และในขนนผบรหารจะตองท าหนาทชกจงใหบคคลฝายตาง ๆ รวมมอปฏบตงานอยางเตมท การชน าหรอสงการถอวาเปนงานทตองใชศลปะคอนขางสงทจะท าใหผบงคบบญชารวมมอดวยความเตมใจ ในการชน าอาจจะใชวธการออกค าสงแบบขอรองใหค าแนะน า โดยจะไมใชวธการบงคบอยางเดดขาด

5. การควบคม (Controlling) ถอเปนงานขนสดทายของกระบวนการจดการทคอยดแลตรวจ สอบการด าเนนงานของบคลากรแตละคนวาเปนอยางไร งานคบหนาไปถงไหน มปญหาอปสรรคอะไรเกดขน ซงวธการควบคมนนผบรหารอาจจะใชวธการสงเกตการณปฏบตงานดวยตนเอง หรอการตรวจสอบผลงานตามขนตอนซงแลวแตความเหมาะสม ทส าคญคออยาใหผปฏบตงานมความรสกวาก าลงถกจบผด หลงจากนนจะน าผลทไดจากการดแลควบคมมาด าเนนการแกไขตอไป 2.2 แนวคดปจจย 7 ประการของแมคคนซย (McKinsey)

เครองมออยางหนงทถกน ามาใชในการวเคราะหการบรหารองคกร คอ แบบจ าลอง 7S McKinsey ซงเปนแบบจ าลองทสามารถน าไปใชในการบรหารงานขององคกรทจะชวยใหการบรหารองคกรมความเปนเลศมากยงขน เปนการคนควาวจยและพฒนาของบรษท McKinsey ซงเปนทปรกษา

14

ธรกจของประเทศสหรฐอเมรกา ผลของการคนควาวจยไดบงชใหเหนวาความส าเรจในการด าเนนงานขององคกรตาง ๆ หรอการบรหารงานทสมฤทธผลนนขนอยกบตวแปร ซงมความสมพนธเกยวเนองกนอยางนอยทสด 7 ตว ไดแก กลยทธ (Strategy) โครงสราง (Structure) ระบบ (System) รปแบบ (Style) บคคล (Staff) ทกษะ (Skill) และคานยมรวม (Shared Value) (วฑรย สมะโชคด, 2553: Online)

โดยทตวแปร 2 ตวแรก คอ กลยทธกบโครงสรางเปรยบเสมอนเปนสวนทเรยกวาฮารดแวรของระบบคอมพวเตอร คอเปนสงทสามารถจบตองไดหรอมองเหนไดชดเจน จงท าใหตลอดระยะเวลาทผานมาผบรหารใหความสนใจเปนพเศษ ส าหรบตวแปรใหมทคนพบทผานมาผบรหารไมไดใหความสนใจเพราะเปนสงทจบตองไมไดหรอมองเหนภาพไมชดเจน ซงเปรยบเสมอนเปนสวนทเรยกวาซอฟแวรของระบบคอมพวเตอร ไดแก คนหรอพนกงาน สไตลการบรหาร ระบบและวธการ คณคารวม และฝมอหรอทกษะ ตอมาบรษท McKinsey ไดปรบปรงค าจ ากดความของตวแปรทง 7 ตว ใหมความถกตองชดเจนยงขน และเรยกตวแปรเหลานวาเปน โครงรางพนฐาน 7-S (7-S Framework of McKinsey) ดงรป 2.1

ภาพท 2.1 แสดงกรอบ 7S ของแมคคนซย (McKinsey 7S Framework) (ทมา: พส เดชะรนทร, 2551: 27)

จากรปท 2.1 จะเหนไดวาตวแปรทง 7 ตวของ McKinsey (7-S Framework of McKinsey) มความสมพนธซงกนและกนและมความเชอมโยงกนทงหมด ดงนนความเปนเลศขององคกรจะเกดขนจากความเกยวพนระหวางกนของตวแปรทงหมด โดยทผบรหารจะตองใหความส าคญกบตวแปรทงหมด ซงแนวความคดของโครงรางพนฐาน 7S น ยงถกน ามาใชเปนพนฐานใหเกดแนวความคดการบรหารงานเพอความเปนเลศ จากการวจยของ J. Peters และ Robert H. Waterman, Jr. ใน In Search of

15

Excellence ซงไดท าการศกษาวจยองคกรธรกจอเมรกาทประสบความส าเรจจ านวน 62 บรษท ไดแสดงใหเหนถง “คณลกษณะของความเปนเลศในการบรหาร 8 ประการ” ทท าใหกลายเปน “องคกรทเปนเลศ” หรอ “องคกรระดบโลก” (World Class Organization) ทเปนแบบอยางขององคกรอน ๆ ทตองการประสบความส าเรจ

คณลกษณะประการท 1 การมงเนนทการปฏบต (Bias for Action) องคกรทเปนเลศ จะใหความส าคญกบ “การปฏบตจนเกดผลสมฤทธ” คอ หลงจากตกลงใจในนโยบายตาง ๆ ชดเจนแลวกจะท าอยางมงมนจรงจงและตอเนองจนกวาจะบรรลเปาหมาย หรอสรปผลไดองคกรทเปนเลศจะมงเนนการปฏบตอยางจรงจงใน 3 เรองดวยกนคอ การท าองคกรใหมความคลองตว การทดลองปฏบต และการท าระบบใหงาย

คณลกษณะประการท 2 การมความใกลชดกบลกคา (Close to the Customer) องคกรทเปนเลศจะพยายามหาโอกาสใกลชดกบลกคาใหมากทสดดวยการใชกลยทธดานการใหบรการและคณภาพ รวมทงการฟงความคดเหนของลกคา ซงปจจบนนยมใชหลกการของ CRM (Customer Relation Management)

คณลกษณะประการท 3 การใหความอสระในการท างานและสรางความรสกทเปนเจาของกจการ (Autonomy and Entrepreneurship) องคกรทเปนดเลศจะใหความมอสระในการท างานแกพนกงานดวยการกระจายอ านาจ การด าเนนงานในขอบเขตทกวางขวางมากขน เพอกระตนใหพนกงานเกดความรสกของการมสวนรวมและความเปนเจาของกจการ โดยพยายามสงเสรมสนบสนนพนกงานใหชวยกนคดคนสนคาหรอบรการแปลก ๆ ใหม ๆ อยเสมอ รวมทงมความอดทนตอความลมเหลวทเกดขนจากการทดลองคดคนสงแปลก ๆ ใหม ๆ นนดวย

คณลกษณะประการท 4 การเพมผลผลตโดยพนกงาน (Productivity Through People) องคกรทเปนเลศจะถอวาพนกงานเปนทรพยากรทมคาทสดขององคกร ดวยการปฏบตใหพนกงานเหนอยางจรงจง เชน การใหเกยรตและความไววางใจแกพนกงานทกระดบ รวมทงไดใชมาตรการตาง ๆ ในดานบวก ในการสงเสรมใหพนกงานมความกระตอรอรนในการท างานอยตลอดเวลาอนเปนผลท าใหสามารถเพมผลผลตอยางเหนไดชด

คณลกษณะประการท 5 การตดตามงานอยางใกลชดและการใชคานยมเปนแรงผลกดน (Hands-on and Value Driven) ผบรหารขององคกรทเปนเลศจะลงมาสมผสกบการปฏบตงานจรง ๆ มใชนงบรหารงานอยแตในหองหรอในส านกงานและตดตามงานตาง ๆ อยางจรงจง ตลอดจนปลกฝงพนกงานใหมความเชอมนในคานยมทดตาง ๆ เพอใหเกดแรงผลกดนรวมในการปฏบตงานจนส าเรจลลวง

16

คณลกษณะประการท 6 การท าแตธรกจทมความเชยวชาญ (Stick to the Knitting) องคกรทเปนเลศจะเลอกท าแตเฉพาะธรกจทตนเองมความถนด (มความเชยวชาญ) หรอเกยวเนองกบธรกจทไดท าอยแลวเทานน เพราะมความเชอวาการท าธรกจทไมเชยวชาญมโอกาสทจะประสบกบความลมเหลวไดมาก และอาจกระทบกระเทอนกบธรกจเดมทไดด าเนนการไดดอยแลว

คณลกษณะประการท 7 การมรปแบบทเรยบงายและใชพนกงานอยางมประสทธภาพ (Simple Form and Lean Staff) องคกรทเปนเลศจะจดองคกรอยางเรยบงาย และพยายามปรบปรงขนตอนหรอกระบวนการท างานใหเรยบงายทสด พรอมกบการสงเสรมใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพตามโครงสรางทกะทดรด

คณลกษณะประการท 8 การเขมงวดและผอนปรนในเวลาเดยวกน (Simultaneous Loose-tight Properties) องคกรทเปนเลศจะเขมงวดในการท าใหพนกงานเกดความศรทธาและเชอมนรวมกนในคณคาของลกคา คณภาพ บรการ การสอสารอยางไมเปนทางการ และมการคดคนสงแปลกใหม เปนตน ขณะเดยวกนไดผอนปรนใหพนกงานมความอสระในการท างานอยางเตมท และไดใชสงทผอนปรนไปใหนกลบมาควบคมการท างานของพนกงานอยางรดกม

คณลกษณะของความเปนเลศในเชงบรหารทง 8 ประการน องคกรธรกจของอเมรกาทประสบความส าเรจไดใหความสนใจสงเหลานพรอมกบไดยดถอปฏบตอยางจรงจงอยตลอดเวลาจงท าใหการบรหารงานเกดสมฤทธผลอยางสง และไดสงผลใหเปนธรกจทเจรญกาวหนาอยางตอเนอง ดงนนการวจยรปแบบการพฒนาองคการบรหารสวนต าบลทไดรบรางวลเพอความเปนเลศขององคกรตามแนวคดของแมคคนซย (McKinsey) ในครงนผวจยจงไดน าหนาททางการบรหารและคณลกษณะของความเปนเลศในเชงบรหารทง 8 ประการ มาประยกตใชและจดกลมตามโครงรางพนฐาน 7-S ของแมคคนซย (McKinsey) ซงมรายละเอยด ดงน

1. กลยทธ (Strategy) การบรหารเชงกลยทธเปนกระบวนการตดสนใจและการกระท าเชงบรหารทเกยวพนกบการด าเนนงานในระยะยาวขององคกร โดยจะเกยวพนกบการก าหนด การด าเนนการ การประเมนแผนกลยทธขององคกร ซงจะชวยใหผบรหารตอบค าถามทส าคญ เชน องคกรตองการจะท าอะไร ท าเพอใคร ตองการบรรลเปาหมายอะไร จะบรรลเปาหมายไดอยางไร การบรหารเชงกลยทธจงมความส าคญเปนอยางยง ซงมผใหความหมายไวหลายประการ ดงน

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) กลาววา กลยทธ (Strategy) หมายถง การวางแผนเพอตอบสนองการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การพจารณาจดแขงจดออนของกจการ

17

ประชา ตนเสนย (2553: Online) กลาววา กลยทธ (Strategy) การบรหารเชงกลยทธเปนกระบวนการอยางหนงทจะชวยใหผบรหารตอบค าถามทส าคญ อาท องคกรอยทไหนในขณะน องคกรมเปาหมายอยทไหน พนธกจของเราคออะไร พนธกจของเราควรจะเปนอะไร และใครเปนผรบบรการของเรา การบรหารเชงกลยทธจะมความส าคญเปนอยางยง การบรหารเชงกลยทธจะชวยใหองคกรก าหนดและพฒนาขอไดเปรยบทางการแขงขนขนมาได เปนแนวทางทบคคลภายในองคกรรวาจะใชความพยายามไปในทศทางใดจงจะประสบความส าเรจ

กรมนกเรยนนายเรออากาศรกษาพระองค (2553: Online) กลยทธ (Strategy) หมายถง การวางแผนกจกรรมภายในองคกรเพอทจะตอบสนองการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การพจารณาจดแขงจดออนของกจการโดยใหแผนทวางขนมานนไดสอดคลองและเหมาะสมตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกและภายในองคกร ซงมวตถประสงคเพอชวยสนบสนนใหองคกรมขดความสามารถเหนอคแขงขน การบรหารเชงกลยทธเปนกระบวนการอยางหนงทจะชวยใหผบรหารตอบค าถามทส าคญ อาท องคกรอยทไหน ในขณะน องคกรมเปาหมายอยทไหน พนธกจของเราคออะไร พนธกจของเราควรจะเปนอะไร และใครเปนผรบบรการของเรา การบรหารเชงกลยทธจะชวยใหองคกรก าหนดและพฒนาขอไดเปรยบทาง การแขงขนขนมาได และเปนแนวทางทบคคลภายในองคกรรวาจะใชความพยายามไปในทศทางใดจงจะประสบความส าเรจ กลยทธขององคกรจะเปนสงส าคญ ทจะก าหนดความส าเรจหรอความลมเหลวขององคกรได การท าความเขาใจและการพยายามศกษาองคกรทประสบผลส าเรจในการใชกลยทธเพอการจดการจะท าใหนกบรหารไดทราบถงคณประโยชนของกลยทธ ทจะชวยสนบสนนองคกรใหประสบความส าเรจ และจะตองมการพจารณาเลอกกลยทธ และประยกตใชใหเหมาะสมกบองคกร การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารอยางมระบบทตองอาศยวสยทศนของผน าองคกรเปนสวนประกอบและอาศยการวางแผนอยางมขนตอน เนองจากการบรหารกลยทธเปนการบรหารองครวม ผน าทมความสามารถจะตองอาศยกลยทธในการจดการองคกรทมประสทธภาพเหมาะสมกบองคกร และสามารถน าไปปฏบตไดจรงไมลมเหลว เนองจากกลยทธทดแตลมเหลวจะไมสามารถน าความส าเรจมาสองคกรได ดงนนทงกลยทธและนกบรหารทเปนผตดสนใจเลอกใชกลยทธ และน ากลยทธไปปฏบตจงมความส าคญเทาเทยมกน

องคประกอบของการจดการเชงกลยทธ การจดการเชงกลยทธ ประกอบดวยองคประกอบยอยพนฐาน 5 ประการ (กรมนกเรยนนายเรอ

อากาศรกษาพระองค, 2553: Online)

18

1. การก าหนดทศทาง (Direction Setting) ในการก าหนดทศทางขององคกรจะประกอบดวย การก าหนดวสยทศน (Vision) และการก าหนดภารกจ (Mission) หรอกรอบในการด าเนนงานทชดเจนจะชวยใหองคกรสามารถก าหนดทศทางในระยะยาว อกทงยงแสดงถงความตงใจในการด าเนนธรกจอกดวย

ภารกจ (Mission) ในกระบวนการบรหารจดการเชงกลยทธนน ขนแรกองคกรจะตองระบภารกจและเปาหมายหลกทส าคญของบรษท ซงภารกจหมายถงประกาศหรอขอความของบรษททพยายามก าหนดวาจะท าอะไรในปจจบน และก าลงจะท าอะไรในอนาคตและองคกรเปนองคกรแบบใดและจะกาวไปสการเปนองคกรแบบใดทงนเพอบรรลสความเปนเลศเหนอคแขง ซงโดยสวนใหญแลวขอความเรองภารกจขององคกรจะประกอบไปดวยขอความทบงบอกถงคณคาทางปรชญาส าคญทผบรหารตดสนใจกระท า ซงแสดงถงพนธะของบรษททมตอเปาหมายและสอดคลองกบคณคาของผบรหาร

เปาหมาย (Gold) คอ การบอกถงสงทองคกรปรารถนาใหเกดขนในอนาคต และพยามบรรลผลใหได โดยมการก าหนดใหชดเจน กระชบ ตรงจด และสามารรถวดได ทงนการก าหนดเปาหมายจะมการก าหนดใหชดเจนขนกวาการก าหนดภารกจวาจะตองท าสงใด

2. การประเมนองคกรและสภาพแวดลอม (Environment Scanning) ในการประเมนสภาพแวดลอมขององคกรจะประกอบดวยการประเมนสภาพแวดลอมภายนอกและการประเมนสภาพแวดลอมภายใน โดยมจดมงหมายเพอใหทราบถง จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค โดยทวไปจะเรยกวาการวเคราะหตามตวแบบสวอท (SWOT Analysis) ไดแก

2.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคกร (Internal Analysis) ซงการวเคราะหภายในขององคกรนน จะท าใหทราบถงจดออนและจดแขงขององคกร ชวยใหประเมนอดตและแนวโนมในปจจบน ซงการวเคราะหภายในจะสามารถท าไดโดยการวเคราะหปจจยทจะน าไปสความส าเรจ การวเคราะหและวเคราะหกระบวนการหลก ซงจะท าใหองคกรมความสามารถหลกทโดดเดน

2.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Analysis) จะประกอบดวย สภาพแวดลอมทวไปและสภาพแวดลอมในการด าเนนงาน ซงโดยปกตสภาพแวดลอมทวไป (General Environment) เปนสภาพแวดลอมทมความส าคญ แตอาจจะไมใชสงแวดลอมทเขามาเกยวของกบองคกรโดยตรง แตเปนสภาพแวดลอมโดยทวไปทมตวแบบในการพจารณา คอ PEST Environment ซงไดแก สภาพแวดลอมดานการเมอง (Political Environment-P) สภาพแวดลอมดานเศรษฐกจ (Economic Environment-E) สภาพแวดลอมดานสงคม (Sociological Environment-S) สภาพแวดลอมดานเทคโนโลย (Technology Environment-T) ซงสภาพแวดลอมทวไปสามารถสงผลกระทบตอองคกรได ตวอยางเชน หากรฐออกกฎหมายทเออตอการด าเนนธรกจ กจะสงผลดตอโอกาสในการด าเนนงานของ

19

องคกร หรอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยทรวดเรวอาจสงผลใหสนคามความลาสมยอยางรวดเรว เปนตน

2.3 การก าหนดกลยทธ (Strategy Formulation) การก าหนดกลยทธเปนการพฒนาแผนระยะยาวบนรากฐานของโอกาสและอปสรรคทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการวเคราะหจดแขง จดออนทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยองคกรจะตองก าหนดและเลอกกลยทธทดทสดทเหมาะสมกบองคกรทสด ผบรหารตองพยายามตอบค าถามวาท าอยางไรองคกรจงจะไปถงเปาหมายทไดก าหนดไวได โดยใชความไดเปรยบในการแขงขนขององคกรก าหนดเปนกลยทธ ทงนจะตองค านงถงระดบทแตกตางกนของกลยทธดวย ซงม 3 ระดบ คอ

2.3.1 กลยทธระดบองคกร (Corporate Strategy) เปนกลยทธทครอบคลมบงบอกถงกลยทธโดยรวมและทศทางในการแขงขนขององคกรวา องคกรจะมการพฒนาไปสทศทางใดจะด าเนนงาน อยางไร และจะจดสรรทรพยากรไปยงแตละหนวยขององคกรอยางไร เชน การด าเนนธรกจแบบครบวงจร การขยายตวไปในธรกจทไมเกยวของกนเลย เปนตน ตวอยางของเครองมอ (Tools) ทชวยในการก าหนดกลยทธในระดบองคกร เชน Boston Consulting Group Matrix, McKinsey 7S Framework เปนตน

2.3.2 กลยทธระดบธรกจ (Business Strategy) เปนการก าหนดกลยทธในระดบทยอยลงไปซงจะมงปรบปรงฐานะการแขงขนขององคกรกบคแขง และระบถงวธการทองคกรจะใชในการแขงขน มงปรบปรงฐานะการแขงขนของผลตภณฑใหสงขน โดยอาจรวมกลมผลตภณฑทคลายกนไวดวยกนภายในหนวยธรกจเชงกลยทธ (Strategic Business Unit-SBU) เดยวกน กลยทธระดบธรกจของ SBU นจะมงการเพมก าไร (Improving Profitability) และขยายการเตบโต (Growth) ใหมากขน บางครงจงเรยกกลยทธในระดบนวากลยทธการแขงขน (Competitive Strategy) โดยทวไปจะมอย 3 กลยทธ คอ การเปนผน าดานตนทนต า (Cost Leadership) การจ ากดขอบเขตหรอการมงเนนหรอการรวมศนย (Focus Strategy) และการสรางความแตกตาง (Differentiation)

2.3.3 กลยทธระดบปฏบตการ (Operational Strategy) เปนการก าหนดกลยทธทครอบคลมวธการในการแขงขนแกผเกยวของในหนวยงาน (Function) ตาง ๆ มงเนนใหแผนกงานตามหนาทพฒนากลยทธขนมา โดยอยภายใตกรอบของกลยทธระดบองคกรและกลยทธระดบธรกจ เชน แผนการผลต แผนการตลาด แผนการด าเนนงานทวไป แผนดานทรพยากรบคคล แผนการเงน เปนตน

อยางไรกตาม แมวาจะมทฤษฎทวาดวยกลยทธทสามารถน ามาพจารณาใชไดมากมาย แตยอมไมมทฤษฎหรอแนวทางจดการใดทใชไดกบทกสถานการณ ดงนนจงไมมสตรส าเรจในการก าหนดกลยทธและสรางกลยทธทสามารถใชไดกบทกสถานการณ แตอยางนอยในการก าหนดกลยทธนน ควรจะไดพจารณา

20

เกณฑตอไปนประกอบดวย เชน เปนกลยทธทตอบสนองตอสภาพแวดลอมภายนอก เปนกลยทธทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน เปนกลยทธทสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ และวตถประสงคในระยะยาว เปนกลยทธทมความยดหยน เหมาะสม และเปนกลยทธทเปนไปได เปนตน

4. การน ากลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation) การน ากลยทธไปปฏบตคอกระบวนการทผบรหารแปลงกลยทธและนโยบายไปสแผนการด าเนนงาน ก าหนดรายละเอยดดานตาง ๆ เชน ดานงบประมาณ หรอวธการด าเนนงาน ซงกระบวนการนอาจจะเกยวของกบการเปลยนแปลงภายในดานวฒนธรรม โครงสราง หรอระบบการบรหาร เพอใหสามารถด าเนนการตามกลยทธไดอยางเปนรปธรรม โดยทวไปจะประกอบดวย 4 องคประกอบ

4.1 ขนตอนของการก าหนดแผนและการจดสรรทรพยากร (Resources Allocation) 4.2 ขนตอนของการปรบโครงสรางองคกร เพอรองรบการเปลยนแปลงของการใชกลยทธและ

การใชทรพยากร เปนตน 4.3 ขนตอนของการปรบปรงเปลยนแปลงในสวนของระบบและการพฒนาทรพยากรบคคล

เชน เรองระบบขอมลขาวสาร ระบบบรหารบคคล (การใหการศกษา การใหการอบรม การกระตน สงเสรมใหบคลากรในองคกรท างานไดอยางเตมทและมประสทธภาพ) เปนตน

4.4 การกระจายกลยทธ (Strategic Deployment) หากองคกรมการสรางวสยทศนและสรางพนธกจขนมาแลว แตไมไดมการด าเนนการกจะท าใหเกดการสญเปลา (Waste) ได เพราะแมวาแผนเหลานนจะเปนแผนงานทถกจดท ามาอยางด ผานการระดมความคดมาอยางเขมขนเพยงใดกตาม หากไมลงมอปฏบตกยอมไมเกดผลเปนรปธรรมขน

ดงนนเพอท าใหเกดผลจงจ าเปนตองมการกระจายแผนไปยงทกสวนทวทงองคกร โดยตองสอดประสานกบบทบาทหนาทของหนวยงานตาง ๆ อยางชดเจนและเขาใจได ซงจากเปาหมายเชงกลยทธ (Strategic Goals) อาจถกแปลงเปนเปาหมายยอย (Sub-Goals) การก าหนดเปนเปาหมายประจ าป (Annual Goals) จากนนจะแตกไปเปนเปาหมายของแตละกลมแตละโครงการ เพอใหทราบวาเปาหมายของตนเองทชดเจนนนคออะไร และควรจะด าเนนการทเรองใดกอน ซงนอกจากจะท าใหผปฏบตงานในระดบลางสดเขาใจเปาหมายทไมคลาดเคลอนแลว ยงมประโยชนตอกระบวนการในการวดผลทเหมาะสมดวย ทงยงชวยใหมการจดสรรทรพยากรอยางเหมาะสมพอด เพยงเพอใหบรรลผลในแตละกลมหรอแตละโครงการ

5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control) การควบคมกลยทธ เปนหนาทส าคญทเกยวของกบการตดตาม การตรวจสอบ การประเมนผล และกลยทธทน าไปปฏบต ทงนในการน า

21

กลยทธไปปฏบตนนมกจะเกดขอผดพลาดทตองการใหมการปรบปรงเพอใหแนใจวากลยทธนนจะกอใหเกดผลการปฏบตงานทตรงตามแผนทไดตงไว การตรวจสอบกลยทธ (Strategic Control) จะมการวดผลทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ มการก าหนดเกณฑและมาตรฐาน โดยมาตรวดการด าเนนงานทเหมาะสมกบแตละองคกร ซงในแตละองคกรจะมมาตรฐานและเกณฑการด าเนนงานของตนเอง ทงนการก าหนดมาตรฐานควรมความระมดระวงเพอใหสามารถสะทอนผลการท างานไดอยางเปนรปธรรม ซงจ าเปนทจะตองมการจดตงหนวยงานขนมาดแลแผนกลยทธโดยเฉพาะจะตองมบคลากรทมคว ามรบผดชอบเตมเวลาทจะสามารถทมเทใหกบการตดตามและประเมนผลไดอยางเตมท อยางไรกตามในการด าเนนกลยทธนนจ าเปนตองไดรบความรวมมอทดจากทกฝายตลอดเวลา จงมความจ าเปนในการตงคณะกรรมการตดตามและประเมนผล แผนกลยทธ ทประกอบดวยผแทนระดบบรหารจากฝายตาง ๆ ขนรวมดวย

สรป กลยทธ (Strategy) หมายถง แนวทางหรอวธการท างานทแยบยลในเชงบวกเพอใหบรรลเปาประสงคส าหรบการท างานภายใตขอจ ากดตาง ๆ ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร(จดแขง จดออน) และวเคราะหสภาพแวดลอมภายในภายนอกองคกร (โอกาส อปสรรค) แลวน ามาวเคราะหหาต าแหนงขององคกรและก าหนดกลยทธตาง ๆ

2. โครงสราง (Structure) โครงสรางองคกร คอ การท าใหองคกรสามารถบรรลเปาหมายในการแสวงหาผลส าเรจไดโดยการแบงภาระหนาทออกเปนสวน ๆ โดยทมบคลากรเปนคนท าหนาทนนๆ ใหคนทเหมาะสมทสดเปนผดแลท างานแตละอยาง หรอทมกกลาววา "put the right man in the right job" ซงจะชวยใหสามารถท างานทไมสามารถท าส าเรจไดดวยคน ๆ เดยว หรอท าใหไดงานทดมคณภาพมากขน และถาแตละคนในองคกรไมสามารถท าหนาทไดอยางเตมทกจะท าใหเกดอปสรรคตอการบรรลสเปาหมายขององคกรโดยรวม จงจะตองมทงการจดการความรบผดชอบงานตาง ๆ ทจ าเปนใหมการแบงสรรหนาทและรวมมอท างานไปพรอม ๆ กน

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) ใหความหมาย โครงสราง (Structure) เปนโครงสรางขององคกรทแสดงความสมพนธระหวาง อ านาจหนาทและความรบผดชอบ รวมถงขนาดการควบคม การรวมอ านาจ และการกระจายอ านาจของผบรหาร การแบงโครงสรางงานตามหนาท ตามผลตภณฑ ตามลกคา ตามภมภาค ไดอยางเหมาะสม

ประชา ตนเสนย (2553: Online) ใหความหมาย โครงสราง (Structure) คอ โครงสรางทไดตงขนตามกระบวนการหรอหนาทของงาน โดยมการรบบคลากรใหเขามาท างานรวมกนในฝายตาง ๆ เพอใหบรรลเปาประสงคทตงไว หรอหมายถงการจดระบบระเบยบใหกบบคคลตงแต 2 คนขนไป เพอ

22

น าไปสเปาหมายทวางไว เนองจากองคกรในปจจบนมขนาดใหญ การจดองคกรทดจะมสวนชวยใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน ลดความซ าซอนหรอขดแยงในหนาท ชวยใหบคลากรไดทราบขอบเขตงาน ความรบผดชอบ มความสะดวกในการตดตอประสานงาน ผบรหารสามารถตดสนใจในการบรหารจดการไดอยางถกตองและรวดเรว

ชชวลต สรวาร (2553: Online) ไดใหความหมาย "โครงสรางองคกร" คอ ตวก าหนดพฤตกรรมของ "คนองคกร" หมายถง แผนภาพแสดงต าแหนงงาน หนาทงานตาง ๆ และเสนเชอมโยงความสมพนธของงานตาง ๆ โครงสรางจะครอบคลมแนวทาง กลไกการประสานงาน การตดตอสอสารและระบบตาง ๆ ทเกยวเนองกน เชน การมอบหมายงาน การก าหนดความชดเจนในหนาทการงานดานตาง ๆ นอกจากนน โครงสรางยงหมายถง การจดวางต าแหนง และกลมของต าแหนงงานตาง ๆ ภายในองคกร ซงโครงสรางจะแสดงใหเหนถงความสมพนธของงานทจะตองมตอกน รปแบบปฏสมพนธการจดสรรหนาทและความรบผดชอบภายในองคกรนน โครงสรางจงเปนผลจากหนาทการจดองคกร โครงสรางองคกรเปนสงส าคญในการสรางอทธพลตอพฤตกรรมของคนและกลมคนภายในองคกร ซงอทธพลทสรางขนนนสวนใหญเกดจากวตถประสงคในการควบคม โดยการถกควบคมนนจะมาจากลกษณะของงานทไดมการออกแบบไวภายในโครงสรางองคกร ทงนเปนเพราะพนกงานทกคนในองคกรไมสามารถไปท างานประจ าวนเพอท าในสงทอยากท าตามอ าเภอใจได แตจะตองถกควบคมใหปฏบตตามความตองการขององคกร หรอตามเหตผลทองคกรจายคาตอบแทนให ดงนนงานและค าบรรยายลกษณะงานจงเปนองคประกอบทส าคญทสดในการควบคมพฤตกรรมคนภายในองคกร

การจดโครงสรางองคกร การจดโครงสรางองคการเปนองคประกอบส าคญอยางหนงของการจดการกระบวนการ

ด าเนนการภายในองคการ แสดงถงการแบงงาน การจดกลมงาน และการประสานเชอมโยงระหวางงานและกลมงาน โครงสรางองคการนอกจากจะแสดงถงความสมพนธของงานแลวยงระบบทบาทหนาทความรบผดชอบของบคคลในองคการ ท าใหสามารถมอบหมายภารกจ ตดตามการท างาน และประเมนผลงานไดทงในระดบบคคลและระดบกลม หนวยงาน ทมงาน การจดโครงสรางองคกร การจดสรรทรพยากร การแบงหนาทในแตละฝายโดยจดเปนรปตาง ๆ เพอใหการบรหารงานบรรลจดมงหมายเปนการจดระเบยบกจกรรมตาง ๆ ของหนวยงาน เพอใหสอดคลองและเปนระบบเพอความส าเรจตามเปาหมายทวางไว คนทเชยวชาญแตละฝายมการประสานใหความรวมมอรวมถงกระบวนการในการพฒนาและการปฏบตตามโครงสรางองคกรทเหมาะสม เปนกระบวนการทเกยวของกบชดของการตดสนใจซงด าเนนไปอยางตอเนอง

23

ความส าคญของการจดโครงสรางองคกร การมองคกรทผานการจดระบบ ระเบยบ และโครงสรางองคกรไวเปนอยางด มความส าคญตอ

การบรหารงานเปนอยางมากท าใหรวาใครจะท าอะไรทไหน รายงานหรอขนตรงตอผใด และมประเดนความส าคญ คอ

1. เพอใหเกดประสทธภาพโดยรวมในการด าเนนกจกรรม 2. เพอความชดเจนในการจดก าหนดขอบเขตของอ านาจหนาท กฎ ระเบยบ 3. เพอความเปนเอกภาพในการบงคบบญชาและสงการในการท างาน 4. เพอเปนการปรบเปลยนขนาดหรอรปแบบขององคกรใหเหมาะสม หลกการพนฐานของโครงสรางองคกร โครงสรางองคกร (Organization Structure) ประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ 1. ความสมพนธของการรายงานอยางเปนทางการ จ านวนของระดบสายการบงคบบญชา ขนาด

ของการควบคมของผจดการและหวหนางาน 2. การรวมคนเขาดวยกนเปนแผนกงาน รวมแผนกงานใหเปนองคกร 3. การออกแบบระบบตาง ๆ เพอใหมการตดตอสอสารอยางมประสทธผล มการประสานงาน

ระหวางแผนกตาง ๆ ในประเทศไทยแนวคดทสอดคลองกบทฤษฎการจดการองคกรขนาดใหญ (Bureaucracy) ของ

แมกซ เวเบอร (Max Weber) มาตงแตสมยราชกาลท 5 ทมการจดตงกระทรวงขน 12 กระทรวง มการยกเลกระบบ "กนเมอง" ใหคนของรฐรบเงนเดอนจากสวนกลางเพยงแตยงขาดองคประกอบบางสวนตามลกษณะของ Bureaucracy แตไดถกน ามาปรบใชในการบรหารงานบคคลภาครฐอยางเปนระบบตงแตมพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พทธศกราช 2471 และมการปรบปรงระเบยบเรอยมาจนถงปจจบน ไมวาจะเปนแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) และ พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ทใชอยในปจจบน แตหลกการของ “Bureaucracy” ทน ามาใชเกดปญหากบระบบราชการหลายอยาง ซงหลกการดงกลาวถกทาทายดวยสภาพแวดลอมใหมโดยเฉพาะอยางยงกระแสของการปฏรประบบราชการและกระแสธารขององคความรการจดการภาครฐแนวใหม สามารถสรปปญหาตาง ๆ ของ “Bureaucracy” ไดดงน

1. หลกของการแบงงานกนท า (Division of Labor) เปนระบบทมการแบงภาระหนาททชดเจน และมการพฒนาระบบความช านาญเฉพาะทางเพอความเปนเลศในการท างาน แตการแบงงานกนท า

24

สงผลตอการมองปญหาแบบแยกสวน เมอมคนขาดงานหรอลางาน คนท างานไมสามารถท างานแทนกนได การบรณาการปญหาในองครวมจงเกดขนยากในหลกของการแบงงานกนท า

2. หลกของการก าหนดอ านาจหนาทตามสายการบงคบบญชา (Hierarchy of Authority) เปนระบบทมสายการบงคบบญชาทชดเจน เปนการสงงานตามแนวดง แตเมองานเรมซบซอน ภารกจเพมขน องคกรมการเตบโตและใหญขนเรอย ๆ สายการบงคบบญชากยาวขน ซงสงผลตอการท างานทลาชาและขาดความคลองตวในการตดสนใจ

3. หลกของความสามารถ (Technical Competency) ถกทาทายจากระบบพรรคพวกหรอระบบอปถมภของผบรหารไทย ซงในความเปนจรงหลกของความสามารถไมใชปญหาของทฤษฎ เพราะเปนหลกการทดและควรยดถอปฏบตแตทผานมาเปนปญหาของระบบราชการไทย ซงไมสามารถปฏบตไดตามหลกคณธรรมทด และยงเปนปญหาทแกไมตกของระบบราชการไทยตอไป

4. หลกของกฎ ระเบยบ ความมวนย และการควบคม (Rules, Disciplines and Control) เปนการท างานอยางเปนระบบ มกฎระเบยบขอบงคบทก าหนดไวอยางเครงครด สงผลใหเกดการปฏบตทไดมาตรฐานแตขาดความยดหยนในการท างาน เพราะเนนรปแบบทเปนทางการ เอกสารทเปนลายลกษณอกษร คนกลายเปนเครองจกร ตองรบฟงค าสงผบงคบบญชาอยางเดยว ท าใหผปฏบตงานขาดการมสวนรวมในการตดสนใจ ซงกฎระเบยบในระบบราชการมากมายกลบกลายเปนสงเหนยวรงความสามารถในการปฏบตงาน

5. หลกของความเปนกลางทางการบรหาร (Administrative Officials) เปนหลกการทดซงถกทาทายจากระบบพรรคพวกหรอระบบอปถมภของผบรหารไทย และหลกความเปนกลางทางการบรหารไมใชปญหาของทฤษฎ เพราะเปนหลกการทดและควรยดถอปฏบตแตเปนปญหาของมนษย เพราะมนษยมคานยมการท างานในองคกรยากยงทจะปลอดคานยมและอคต

6. หลกของการเปนบคลากรของฝายบรหารและไดรบเงนเดอนประจ า (Career Official and Fixed Salary) ผด ารงต าแหนงบรหารจะตองเปนบคลากรประจ า มการจางงานตลอดชพ และจดใหมเงนเดอนประจ าในอตราคงทในแตละป หลกการนขดแยงกนเองกบหลกของความสามารถ (Technical Competency) เพราะถามความสามารถมากขนจากกระบวนการฝกอบรมและการศกษาของบคลากรแลวกควรจะมคาตอบแทนทไมคงทในแตละปตามความสามารถของบคคล หลกการนท าใหผปฏบตงานขาดแรงจงใจในการพฒนางานของตนเอง

จากปญหาดงกลาวขางตน ภาคราชการของไทยไดปรบปรงแกไขเรอยมาอยางลมลกคลกคลานและใชเวลายาวนานในการปรบปรงระบบงาน ซงระบบราชการมกถกมองวาเปนระบบทใหญโต อยอาย ม

25

ความลาชาและขาดความคดสรางสรรค และบคลากรของรฐมกจะถกมองวาท างานแบบเชาชามเยนชาม แต “Bureaucracy” ซงเปนระบบการบรหารองคกรขนาดใหญทไมจ าเปนจะตองเปนองคกรราชการเทานน แตเปนองคกรประเภทไหนกไดทมวธการท างานแบบ “Bureaucracy” ซงเคยรงเรองมากในยคหนง เคยถกใชในระบบบรหารองคกรของตางประเทศและองคกรราชการของไทย และไดมการปรบปรงระบบบรหารองคกรเรอยมาจนเปนการปรบปรงทฤษฎองคกรในปจจบน

องคกรแบบระบบราชการตามแนวคดของ แมกซ เวเบอร (Max Weber) องคกรแบบระบบราชการตามแนวคดของ แมกซ เวเบอร (Max Weber, 1947: 8) ประกอบดวย

โครงสรางพนฐานทส าคญ 7 ประการ ดงน 1. หลกล าดบขน (Hierarchy) หลกการนมเปาหมายทจะท าใหองคกรตองอยภายใตการควบคม

โดยเชอวาการบรหารทมล าดบขนจะท าใหระบบการสงการและการควบคมมความรดกมท าใหการด าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

2. ความส านกแหงความรบผดชอบ (Responsibility) เจาหนาททกคนตองมความส านกแหงความรบผดชอบตอการกระท าของตน

3. หลกแหงความสมเหตสมผล (Rationality) ความถกตองเหมาะสมของแนวปฏบตทจะน ามาใชเปนแนวทางในการด าเนนงานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ

4. หลกการมงสผลส าเรจ (Achievement Orientation) การปฏบตงานใด ๆ จะตองมงสเปาหมายหรอวตถประสงคขององคกรเสมอ (ประสทธผล) ซงประสทธผลหรอผลส าเรจจะเกดขน

5. หลกการท าใหเกดความแตกตางหรอการท าใหมความช านาญเฉพาะดาน (Specialization) ลกษณะทางโครงสรางขององคกรแบบระบบราชการตองมการแบงงานและจดแผนกงานหรอจดสวนงานขนมา เพราะภารกจการงานขององคกรขนาดใหญมจ านวนมากจงมการแบงงานทตองท าออกเปนสวน ๆ แลวหนวยงานมารองรบการจดโครงสราง

6. หลกระเบยบวนย (Discipline) ตองมการก าหนดระเบยบ วนย และบทลงโทษขนมา เพอเปนกลไกการควบคมความประพฤตของสมาชกทกคนในองคกร

7. ความเปนวชาชพ (Professionalism) ผปฏบตงานในองคกรราชการถอเปนอาชพอยางหนง และตองปฏบตงานเตมเวลา ความเปนวชาชพ “รบราชการ” นน ผปฏบตงานจะตองมความรเกยวกบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนตวบทกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของกบการปฏบตงานในภาระหนาทของตนดวย

26

จากความหมายและค ากลาวขางตน สรปไดวา โครงสรางองคกร คอ แผนภมลกษณะขององคกร กรอบโครงงานทก าหนดงาน กลมงานและความสมพนธของงาน ต าแหนงงาน หนาทงานตาง ๆ ซงจะครอบคลมถงแนวทาง กลไกการประสานงาน การตดตอสอสาร และระบบตาง ๆ ทเกยวเนองกน

3. ระบบ (System) ระบบเปนการวเคราะหถงระบบงานขององคกรในทก ๆ เรอง ทงเรองระบบการบรหารจดการ ระบบการปฏบตงาน เชน ระบบสารสนเทศ ระบบการวางแผน ระบบงบประมาณ ระบบการควบคม ระบบการจดซอ ระบบในการสรรหาและคดเลอกพนกงาน ระบบในการฝกอบรม ตลอดจนระบบในการจายผลตอบแทน หากองคกรมระบบงานทดกจะท าใหผปฏบตงานสามารถท างานไดอยางชดเจนและถกตอง ระบบงานขององคกรกจะไดมความสอดคลองกบกลยทธและโครงสรางขององคกรดวย

นกวชาการหลายทานไดใหความหมาย ระบบ ไวหลายมต สรปไดดงน ระบบตรงกบภาษาองกฤษวา “System” มาจากภาษากรกวา “Systema” มความหมายวากลม

กอนอนประกอบดวยสวนประกอบยอยหลาย ๆ สวน (Shrode and Voich, 1974: 115) นกวชาการไดใหความหมายของค าวาระบบในลกษณะทมความสอดคลองกน ดงน

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) ไดใหความหมายวา ระบบ (System) หมายถง การปฏบตงานตามกลยทธเพอใหบรรลเปาประสงคตามทก าหนดไว นอกจากการจดโครงสรางทเหมาะสมและมกลยทธทดแลว การจดระบบการท างานกมความส าคญยง เชน ระบบบญช/การเงน ระบบพสด ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ระบบการตดตาม/ประเมนผล เปนตน

อญชล ธรรมะวธกล (2553: Online) ไดกลาวถงค าวา “ระบบ” หรอค าในภาษาองกฤษวา “System” หมายถง สงตาง ๆ ทรวมกน ซงแสดงถงองคประกอบและความสมพนธระหวางองคประกอบนน ๆ อยางชดเจน

เซมพรวโอ (Semprevio, 1976: 1) ไดใหความหมายวา ระบบ หมายถง องคประกอบตาง ๆ ซงท าหนาทเกยวของสมพนธกนเพอใหบรรลผลอยางใดอยางหนง

สมธ (Smith, 1980: 130) ไดใหความหมายวา ระบบวา หมายถง ชดของสวนประกอบยอยทมความสมพนธตอกนและท าหนาทรวมกนภายใตขอจ ากดของตนเอง โดยมงไปสจดมงหมายอยางใดอยางหนงรวมกน

คนทซ (Koontz, 1988: 105) ไดใหความหมายวา ระบบหมายถง ชดหรอการรวมตวของสรรพสง (entities) หรอสวนประกอบยอย ๆ (components) ในลกษณะทเชอมโยงตอกน (interconnected)

27

หรอพงพาอาศยกน (interdependent ) โดยจดใหอยในรปทความซบซอนหนวยหนงเพอการบรรลวตถประสงคอยางใดอยางหนง

ฟต จรลด (Fitz Gerald, 1987: 10) ไดใหความหมายวา ระบบ หมายถง กลมขอสวนประกอบยอยตาง ๆ ทมความสมพนธตอกนเมอน ามารวมกนกจะปฏบตหนาทใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว

แนวคดทฤษฎระบบ ทฤษฎระบบ (System Theory) เปนแนวคดการจดการซงมององคกรเปนระบบตามหนาทท

สมพนธกบสภาพแวดลอม ระบบประกอบดวยสวนทเกยวของกนคอปจจยน าเขา (Input) กระบวนการแปรสภาพในการจดการ (Transformation Process) ผลผลต (Product) และการปอนกลบในการก าหนดนโยบาย/วางแผน เพอใชในการบรหารองคกร ปจจบนจะตองคดใหเปนระบบตงแตปจจยทเกยวของทงหมด กระบวนการหรอขนตอนปฏบต/วเคราะห ผลลพธ/ผลผลต/นโยบายทไดรบ และมการพฒนาโดยตอเนอง เพราะสถานการณและสงแวดลอมจะมการเปลยนแปลงตลอดเวลา รวมทงบทเรยนทไดรบจะตองถกน ามาปรบปรงแกไข เปนปจจยน าเขาในระบบตอไป

1. ปจจยน าเขา (Input) โดยทวไปจะประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ 1.1 คน (Man) เปนสนทรพย (Assets) ทส าคญทสดของการพฒนาหนวยงาน คนจะตองม

จ านวนทเหมาะสมกบงานและตองพฒนาคนใหมคณภาพสงสดใหอยในองคกรทงดานความร ความเขาใจ ทกษะ คานยม/ทศนคตทด และมพฤตกรรมทด

1.2 เครองมอ (Material) ไดแก วสด อปกรณ เครองมอ สงกอสราง ทดน เปนตน 1.3 เงน (Money) 1.4 ขอมลขาวสาร (Information) ในยคปจจบนถอวาขอมลขาวสารมความส าคญเปนอยาง

มาก โดยจะตองมองคประกอบคอตองตรงกบความตองการของผใชงาน (Relevance) ความนาเชอถอ (Reliable) ความทนสมย (Update) ความครบถวนสมบรณ (Completeness) ความถกตองแมนย า (Accurate) และความทนตอเวลาการใชงาน (Timely)

1.5 เทคโนโลย (Technology) เพออ านวยความสะดวกในการท างาน 2. กระบวนการ (Process) กระบวนการบรหารจดการเปนกลไกและตวประสานทส าคญทสดใน

การประมวล ผลกดน และก ากบใหปจจยตาง ๆ ทเปนทรพยากรการจดการประเภทตาง ๆ สามารถด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพบรรลเปาหมายตามทตองการ การเขาใจถงกระบวนการบรหารจดการและการฝกฝนใหมทกษะสงขนจะชวยใหการบรหารงานมประสทธภาพมากขนได กจกรรมพนฐาน 4 ประการทท าใหเกดกระบวนการบรหารจดการ มดงน

28

2.1 การวางแผน (Planning) หมายถง กระบวนการในการก าหนดเปาหมาย แผนงาน และตดสนใจหาวธการทดทสดทท าใหเปาหมายนนบรรลผลส าเรจ

2.2 การจดองคกร (Organizing) หมายถง กระบวนการในการจดตง/จดวางทรพยากรบคคล และทรพยากรทไมใชบคคล โดยวางแผนใหสามารถบรรลผลส าเรจขององคกร

2.3 การน าและสงการ (Leading and Directing) หมายถง กระบวนการของการมอทธพล เหนอบคคลอนในการทจะใหบคคลอนมพฤตกรรมในการท างานทตองการ และท าใหบรรลเปาหมายขององคกร

2.4 การควบคม (Controlling) หมายถง กระบวนการในการก าหนดกจกรรมตาง ๆ ขององคกรใหเปนไปตามมาตรฐานและเปาหมายทองคกรคาดหวงและก าหนดไว

3. ผลลพธและผลกระทบ (Outcome & Impact) ปจจบนการบรหารระบบโครงการตองมงเนนผลสมฤทธเกยวกบผลผลตมคณภาพ มประสทธภาพ ประหยด คมคากบงบประมาณทใชเพยงพอ ทวถง เปนธรรม เสมอภาค ซอสตยสจรต ตอบสนองความตองการผใชงาน ประชาชนมความพงพอใจไมมผลกระทบกบสงแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม ซงแนวทางการก าหนดนโยบายตองค านงถงบรบททางสงคม (Social Context) ขององคกร ไดแก ความตองการทแทจรงวตถประสงคทตงไว คานยมรวมของคนสวนใหญ วฒนธรรม ประเพณ คณลกษณะเฉพาะในการท างานขององคกรนน ๆ

ความส าคญของการน าแนวคดเชงระบบไปใชในการปฏบตงาน (อญชล ธรรมะวธกล, 2553: Online)

1. แนวคดเชงระบบ เปนเครองมอทชวยใหสามารถก าหนดกรอบการท างานไดอยางมประสทธภาพ และสามารถมองเหนกระบวนการท างานทงหมดตงแตตนจนจบ

2. สงเสรมการท างานเปนทม เนองจากสามารถสอสารกระบวนการท างานทกขนตอนกบทมงานไดกระจางชด ซงท าใหสามารถอธบายหรอแสดงความคดเหนในเรองตาง ๆ ในมมมองทกวาง

3. ท าใหมองเหนสงทเกดขนหรอสงทก าลงปฏบตอย ความผดพลาดตาง ๆ ทเกดจากระบบจะท าใหสามารถมองเหนไดชดเจนและหาวธแกไขไดถกตองทนทวงท ซงเปนผลดทงในระยะสนและระยาว

4. ท าใหการท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ คอ มความถกตอง ประหยดคาใชจาย ทนตามเวลาทก าหนด และสอดคลองกบเปาหมายทก าหนดไว

สรป ระบบ หมายถง กระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบในการปฏบตงานตามกลยทธ เพอใหบรรลเปาประสงคตามทก าหนดไว นอกจากการจดโครงสรางทเหมาะสมและมกลยทธทดแลว การจดระบบการท างานกมความส าคญยง

29

อาท ระบบบญช/การเงน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ระบบการตดตาม/ประเมนผล ระบบพสด ระบบการวางแผน ระบบงบประมาณ ระบบการควบคม ระบบการจดซอ ระบบในการสรรหาและคดเลอกพนกงาน ระบบในการฝกอบรม ตลอดจนระบบในการจายผลตอบแทน ฯลฯ โดยทระบบเปนการวเคราะหถงระบบงานขององคกรในทก ๆ เรอง ทงเรองระบบการบรหารจดการ ระบบการปฏบตงาน ถาองคกรมระบบงานทดกจะท าใหผปฏบตงานสามารถท างานไดอยางชดเจนถกตอง

4. รปแบบ (Style) รปแบบหรอสไตลในการท างานของผบรหารนน มความส าคญเปนอยางยงโดยเฉพาะผบรหาร

ระดบสงแลว จะมอทธพลตอความรสกนกคดของพนกงานภายในองคกรมากกวาค าพดของผบรหาร ซงถาหากผบรหารมความมงมนในการท างาน มความสามารถในการจงใจ เปนแบบอยางในการท างานทด ซงสไตลเหลานจะเปนผลในการสรางขวญก าลงใจในการท างานของผใตบงคบบญชาเปนอยางยง

ก าจด คงหน (2553: Online) กลาววารปแบบการบรหารจดการ (Style) เปนแบบแผนพฤตกรรมในการปฏบตงานของผบรหาร เปนองคประกอบทส าคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคกร พบวาความเปนผน าขององคกรจะมบทบาททส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคกร ผน าทประสบความส าเรจจะตองวางโครงสรางวฒนธรรมองคกรดวยการเชอมโยงระหวางความเปนเลศ และพฤตกรรมทางจรรยาบรรณใหเกดขน

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) ไดกลาวถง รปแบบ (Style) หมายถง การจดการทมรปแบบวธทเหมาะสมกบลกษณะองคกร เชน การสงการ การควบคม การจงใจ สะทอนถงวฒนธรรมองคกร

ประชา ตนเสนย (2553: Online) ไดกลาวถง ลลาการบรหาร (Style) หมายถง แบบแผนพฤตกรรมในการปฏบตงานของผบรหาร เปนองคประกอบทส าคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคกร พบวาความเปนผน าขององคกรจะมบทบาททส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคกร ผน าทประสบความส าเรจจะตองวางโครงสรางวฒนธรรมองคกรดวยการเชอมโยงระหวางความเปนเลศและพฤตกรรมทางจรรยาบรรณใหเกดขน

รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธของผบรหารระดบสง การบรหารไมมสตรส าเรจทตายตวรปแบบการบรหารจงตองขนอยกบบรบทรอบขาง ผบรหารท

ประสบความส าเรจนอกเหนอจากความตงใจจรงมงมนตอคณภาพของงานแลว จะตองเรยนรรปแบบการบรหารทหลากหลาย ซงนกบรหารจงไมตางกบชางรอยมาลยทตองน าดอกไมหลากสมาจดเรยงรอยใหเกดความกลมกลนงดงามทามกลางความแตกตาง แมคโคบ (Maccoby) ไดวเคราะหผบรหารภายใตความสมพนธของ 2 แกนผสมผสานกนคอแรงจงใจเพออ านาจ (พรชย ภาพนธ, 2548: ออนไลน) ดงน

30

1. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธแบบพอคนด ผบรหารเปนคนดของกจการเปนการบรหารเชงกลยทธซงถอแนวทางไมอยากเสยงเปนหลก ไมสนใจตอผลส าเรจในหนาทการท างานสงนกและไมใยดทจะใฝหาอ านาจใสตวดวย จดทส าคญคอขอใหอยรอดปลอดภยเทานน

2. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธแบบผมวชา เปนผบรหารทสนใจความส าเรจจากการท างานสงแตไมคอยสนใจใฝหาอ านาจมากนก มงหาเหตผล วเคราะหทางวชาการ ผลทออกมาจงเปนรายงานหรอแผนงาน

3. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธแบบนกตอส เปนผบรหารทเอาจรงเอาจงตองการเปนผพชตตงเปาหมายไวสง ตดตามควบคมและกดดนใหผท างานทงหลายตองตดสนใจการมงผลส าเรจและใชวธการตอสแบบเผชญหนา

4. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธแบบผจดการทมหรอนกประสานความรวมมอ เปนผประสานประโยชน ค านงถงความส าเรจของงานเปนส าคญ สามารถสรางทมงานทดขนมาส าเรจและไดรบอ านาจพอสมควร

5. รปแบบหรอสไตลการบรหารเชงกลยทธแบบมากเลหเพทบาย เปนผบรหารทมองงานเปนสงทาทายปกตตองการทงความส าเรจและอ านาจสงทงสองอยาง ถอวาคนเปนเบยตวหนงบนกระดานหมากรก เขาใจเกมการเมองในองคการ มองการณไกล และมงมนทจะกาวขนไปในต าแหนงสงขน ซงแมคโคบ (Maccoby) เชอวาเปนแบบทมประสทธภาพมากทสด

รปแบบการปรบตวขององคกรในทางกลยทธ ผบรหารจะตองใหความส าคญในการเตรยมความพรอมตอการปรบเปลยนขององคกร โดยเชอวา

การเตรยมความสามารถและความพรอมตอการเปลยนแปลงเปนปจจยส าคญทน าไปสการเปนองคกรทมประสทธผล ซงจะชวยใหองคกรสามารถด ารงอยไดในสภาวะแวดลอมในยคปจจบน โดยทองคกรตาง ๆ มรปแบบการปรบตวในทางกลยทธ (พรชย ภาพนธ, 2548: ออนไลน) ดงน

1. การบรหารแบบอนรกษนยม (Conservative Management) ซงจะมเงอนไขจากสภาพ แวดลอมทมนคงไมเปลยนแปลงและการปรบตวมนอย แบบการบรหารจะองอยบนพนฐานของการเสยงนอย พรอมกบการยดมนอยกบระเบยบพธการตาง ๆ และมโครงสรางงานและอ านาจการควบคมทชดเจน

2. การบรหารการปรบตวแบบเตนตามจงหวะเพลง (Reactive Management) ซงจะมเงอนไข จากสภาพแวดลอมจะเคลอนไหวเปลยนแปลงตลอดเวลา แตการปรบตวเปนไปไดนอย องคกรทซงสามารถปรบตวในระดบต าและเปนไปอยางชามากทง ๆ ทสภาพแวดลอมมอตราการเปลยนแปลงทรวดเรว สวนมากวธการบรหารมกจะเลอกใชวธการคดแกปญหาเฉพาะหนาภายในระยะเวลาสน ๆ เทานน

31

3. การบรหารการปรบตวแบบเรอย ๆ มาเรยง ๆ (Satisficing Management) ซงจะมเงอนไขจากสภาพแวดลอมมความมนคงและการปรบตวเปนไปไดสง แบบการบรหารทมการเนนหลกการตดสนใจทสวนกลางเปนส าคญ ปญหาตาง ๆ ทจะตองแกไขตางกจะถกสงขนไปยงผบรหารทอยในระดบสง และโดยสภาพแวดลอมมกจะคงทไมคอยเปลยนแปลง สภาพการบรหารจงมกจะมระดบการบรหารงานหลายระดบ

4. การบรหารการปรบตวแบบตนตวระวงระไว (Anticitive Management) ซงจะมเงอนไขจากสภาพแวดลอมจะเปลยนแปลงอยางรวดเรวนน สไตลการบรหารทใชมกจะเปนแบบ “ตนตว” และ “ระวงระไว” อยตลอดเวลา

จากค ากลาวและความหมายขางตน สรปไดวา รปแบบ (Style) หมายถง การจดการทมรปแบบวธทเหมาะสมกบลกษณะขององคกร เชน การสงการ การควบคม การจงใจ สะทอนถงวฒนธรรมองคกร สไตลในการท างานของผบรหารนนมความส าคญเปนอยางยงโดยเฉพาะผบรหารระดบสง และมอทธพลตอความรสกนกคดของพนกงานภายในองคกรมากกวาค าพดของผบรหาร ซงถาหากผบรหารมความมงมนในการท างาน มความสามารถในการจงใจ เปนแบบอยางในการท างานทดสไตลเหลานจะเปนผลในการสรางขวญและก าลงใจในการท างานของผใตบงคบบญชาเปนอยางยง ความเปนผน าของผบรหารองคกรจะมบทบาททส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคกร ผน าทประสบความส าเรจจะตองวางโครงสรางวฒนธรรมองคกรดวยการเชอมโยงระหวางความเปนเลศและพฤตกรรมทางจรรยาบรรณใหเกดขน

5. บคลากร (Staff) งานหรอกจกรรมขององคกรทเกดจากแผนกลยทธขององคกรมความส าคญเปนอยางยงทจะตองมผปฏบตงานใหตรงตามแผนและเปาหมายทวางไว ดงนนองคกรจ าเปนทจะตองมพนกงานทเขามาท าหนาทปฏบตงาน ซงผทเขามาท าหนาทการปฏบตงานนนจ าเปนตองมความร ความสามารถ มทศนคตทถกตองเหมาะและมแรงจงใจในการท างานจะท าใหงานนนเกดผลส าเรจลงได หลกทส าคญคอการจดคนภายในองคกรใหเหมาะสมกบงาน เชน คนทมความรทางดานคอมพวเตอรควรทจะใหท างานเกยวกบคอมพวเตอร คนทมความรทางดานการตลาดควรใหท างานดานการตลาด ซงจะท าใหเกดเปนจดแขงขององคกรและท าใหการท างานนนออกมาอยางมประสทธภาพ

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) ไดใหความหมายวา การจดการบคคลเขาท างาน หมายถง การคดเลอกบคลากรทมความสามารถ การพฒนาบคคลกรอยางตอเนอง

ประชา ตนเสนย (2553: Online) ไดกลาววา ทรพยากรมนษยนบเปนปจจยทมความส าคญตอการด าเนนงานขององคกร องคกรจะประสบความส าเรจหรอไมจะขนอยกบการจดการทรพยากรมนษย

32

(Human Resource Management) และการวางแผนทรพยากรมนษยเปนกระบวนการวเคราะหความตองการทรพยากรมนษยในอนาคต โดยการตดสนใจเกยวกบบคลากรนน ควรมการวเคราะหทอยบนพนฐานของกลยทธองคกรทเปนสงก าหนดทศทางทองคกรจะด าเนนไปใหถง ซงจะเปนผลใหกระบวนการก าหนดคณลกษณะ การคดเลอก และจดวางบคลากรไดอยางเหมาะสมยงขน

กฤตน กลเพง (2553: Online) ไดกลาววา ทรพยากรมนษยทมคณภาพเรมจากการมความรสกเปนเจาของ (Sense of Belonging) การเปนหนสวน (Partnership) การมอสระในการท างานรวมทงการเพมผลผลตโดยใชพนกงานทมอยใหเกดประโยชนสงสด กลาวคอเคยใชพนกงานท างาน 4 คนใน 4 ขนตอนตามกระบวนการท างาน ในอนาคตจ าเปนตองลดขนตอนการท างานใหมเหลอ 2 ขนตอนพนกงานกลดเหลอ 2 คนสงผลใหคาใชจายลดลงดวย การพฒนาพนกงาน 2 คนเพอใหท างานไดเทากบ 4 คนจงเปนสงทจ าเปนและส าคญตองกระท าใหไดบางองคกรลดพนกงานจาก 4 คนเหลอ 1 คนโดยใชระบบบรการทเดยวเบดเสรจ (One Stop Service)

การวางแผนทรพยากรมนษยเปนกระบวนการวเคราะหความตองการทรพยากรมนษยในอนาคต โดยการตดสนใจเกยวกบบคลากรนนควรมการวเคราะหทอยบนพนฐานของกลยทธองคกรทเปนสงก าหนดทศทางทองคกรจะด าเนนไปใหถง ซงจะเปนผลใหกระบวนการก าหนดคณลกษณะและการคดเลอกจดวางบคลากรไดอยางเหมาะสม ทรพยากรมนษยภายในขององคกรทเกดจากแผนกลยทธขององคกร มความส าคญเปนอยางยงทจะตองมปฏบตงานใหตรงตามแผนและเปาหมายทวางไว ดงนน องคกรเองกจ าเปนทจะตองมพนกงานทเขามาท าหนาทปฏบตงาน ซงผทเขามาท าหนาทปฏบตงานนนจ าเปนตองมความร ความสามารถ มทศนคตทถกตองเหมาะสมและมแรงจงใจในการท างานจะท าใหเกดผลส าเรจได ทส าคญคอการจดคนภายในองคกรใหเหมาะสมกบงาน เชน คนทมความรทางดานคอมพวเตอรกควรทจะใหท างานเกยวกบคอมพวเตอร หรอคนทมความรทางดานการตลาดกควรใหท างานดานการตลาด ซงจะท าใหเกดเปนจดแขงขององคกรและท าใหงานนนออกมามประสทธภาพ โดยผบรหารจะตองมหนาทด าเนนการ ดงน (สนน เถาชาร, 2551: 145-151)

5.1 หนาทในการวางแผนก าลงคน (Man Power Planning) ผบรหารจะตองคาดคะเนความตองการก าลงคนในอนาคตวาตองการตวบคคลทจะเขามารบหนาทในต าแหนงตาง ๆ มากนอยเทาใดและมคณสมบตอยางไร เพอไมใหขาดแคลนก าลงคน เพอการจดการงานทมประสทธภาพถาไดบคคลทมความสามารถเขาท างาน

33

5.2 หนาทในการเสาะหาตวบคคลและการคดเลอกตวบคคล (Recruitment and Selection) ผบรหารจะตองทราบวาจะเสาะหาตวบคคลเพอใหเขามาท างานกบองคกรจากแหลงใด โดยวธใด และจะคดเลอกตวบคคลทเขามาสมครงานนอยางไร เพอใหไดคนทมความสามารถเหมาะสมกบงานมากทสด

5.3 การโยกยายและการเลอนขนไปสต าแหนงทสงขน (Transfer and Promotion) ผบรหารจะตองเขาใจถงวธการประเมนผลงานของพนกงาน (Performance Appraisal) เพอใชเปนเครองมอในการพจารณาโยกยายงานหรอการเลอนขนใหเหมาะสม

5.4 การอบรมและการพฒนา (Training and Development) เมอคนงานไดท างานไปแลวระยะหนงสภาพแวดลอมหรอความกาวหนาทางวทยาการเปลยนแปลงไป จงจ าเปนอยางยงทจะตองเพมพนความรความสามารถของพนกงานใหสงขน จงเปนหนาทของผบรหารรวมกบเจาหนาทฝายบคคลทจะคนหาวาคนงานตองการเพมพนความสามารถดานใด ซงจะเปนผลใหการท างานมประสทธภาพมากยงขน

5.5 การก าหนดวาจางและเงนเดอน (Wage and Salary Administration) เปนหนาททส าคญอยางหนงของผบรหารทจะตองพจารณาก าหนดคาจางหรอเงนเดอน เพอเปนสงตอบแทนการท างานของพนกงานในองคกร ซงตองค านงถงคาจางทเปนธรรมใหมากทสด

ทรพยากรมนษยนบเปนปจจยทมความส าคญตอการด าเนนงานขององคกร กลาวไดวาความส าเรจขององคกรหรอไมสวนหนงจะขนอยกบการบรหารทรพยากรมนษย ซงเปนกระบวนการทเปนทางการเพอใหมนใจวาองคกรมพนกงานทมความสามารถทกระดบในงาน เพอใหบรรลวตถประสงคขององคกรทงในระยะสนและระยะยาว โดยมกระบวนการหลกในการบรหารทรพยากรมนษย คอ การสรรหา การคดเลอก การปฐมนเทศ การฝกอบรม การประเมนผลพนกงาน เปนตน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2545: 84) ในปจจบนองคกรตาง ๆ ไดใหความส าคญกบการบรหารทรพยากรมนษยเพมมากขน เนองจากการมบคลากรทมความร ทกษะ ความคดสรางสรรค และแรงจงใจในการปฏบตงานจะสงผลตอความส าเรจขององคกร ดงนนในการบรหารทรพยากรมนษยองคกรตาง ๆ จงมงมนทจะท าใหบคลากรมความพงพอใจ มการพฒนาและมความผาสก ซงเกยวของกบวธการปฏบตงานทมความยดหยนและมผลการด าเนนงานทดทปรบใหเหมาะสมกบความตองการในดานสถานทท างาน และชวตครอบครวของบคลากรทมความแตกตางกนตลอดจนการพฒนาบคลากร ซงอาจจะรวมถงการฝกอบรมระหวางการปฏบตงาน การหมนเวยนภาระงาน และการใหคาตอบแทนตามทกษะทแสดงออก นอกจากนยงสงเสรมใหบคลากรมสวนรวมตอการก าหนดนโยบายและการท างานเปนทม เปนตน (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต, 2550: 7-8)

34

สรป บคลากร (Staff) หมายถง ทรพยากรมนษยทนบเปนปจจยทมความส าคญตอการด าเนนงานขององคกร การคดเลอกบคลากรทมความสามารถ การพฒนาบคคลกรอยางตอเนอง องคกรจะประสบความส าเรจหรอไมสวนหนงจะขนอยกบการจดการทรพยากรมนษย

6. ทกษะ (Skill) ทกษะ คอ สงทองคกรตองการให “ท า” เชน ทกษะดาน ICT ทกษะดานเทคโนโลยการบรหารสมยใหมเปนสงทตองผานการเรยนร และฝกฝนเปนประจ าจนเกดเปนความช านาญในการใชงาน องคกรมงเนนคนทมความสามารถมากขนมงความสามารถทหลากหลายท างานไดหลายอยาง นอกจากจะมความสามารถในการท างานแลวยงตองมความสามารถในการน าเสนอความสามารถในการใชคอมพวเตอร ความสามารถดานภาษาองกฤษ เปนตน ซงเปนการเพมมลคาเพมของทรพยากรมนษยใหมมากขน (กฤตน กลเพง, 2553: Online)

อ านาจ วดจนดา (2553: Online) ไดกลาววา ทกษะ หมายถง ความโดดเดน ความเชยวชาญในการผลต การขาย การใหบรการ เปนการพจารณาถงทกษะหรอความเชยวชาญขององคกรโดยรวมวามความเชยวชาญหรอมความช านาญในดานใด

ประชา ตนเสนย (2553: Online) ไดกลาววา คอ ทกษะในการปฏบตงานของทรพยากรบคคลในองคกรสามารถแยกทกษะออกเปน 2 ดานหลก คอ ทกษะดานงานอาชพ (Occupational Skills) เปนทกษะทจะท าใหบคลากรสามารถปฏบตงานในต าแหนงหนาทได ตามหนาท และลกษณะงานทรบผดชอบ เชน ดานการเงน ดานบคคล ซงคงตองอยบนพนฐานการศกษาหรอไดรบการอบรมเพมเตม สวนทกษะ ความถนดหรอความชาญฉลาดพเศษ (Aptitudes and Special Talents) นนอาจเปนความสามารถทท าใหพนกงานนน ๆ โดดเดนกวาคนอน สงผลใหมผลงานทดกวาและเจรญกาวหนาในหนาทการงานไดรวดเรว ซงองคกรคงตองมงเนนทงสองความสามารถไปควบคกน

สรป ทกษะ (Skill) หมายถง ความโดดเดน ความเชยวชาญในการผลต การขาย การใหบรการ ทกษะ ความร ความสามารถในการปฏบตงานของทรพยากรบคคลในองคกร สามารถแยกทกษะออกเปน 2 ดานหลก คอ ทกษะดานงานอาชพ (Occupational Skills) เปนทกษะทจะท าใหบคลากรสามารถปฏบตงานในต าแหนงหนาทไดตามหนาทและลกษณะงานทรบผดชอบ เชน ดานการเงน ดานบคคล ซงคงตองอยบนพนฐานการศกษาหรอไดรบการอบรมเพมเตม สวนทกษะความถนดหรอความชาญฉลาดพเศษนนอาจเปนความสามารถทท าใหพนกงานนน ๆ โดดเดนกวาคนอน สงผลใหมผลงานทดกวาและเจรญกาวหนาในหนาทการงานไดอยางรวดเรว ซงองคกรจะตองมงเนนในทงสองความสามารถไปควบคกน และในอกความหมายหนงทกษะทเปนการพจารณาถงทกษะหรอความเชยวชาญขององคกร โดยรวมวามความเชยวชาญหรอมความช านาญในดานใด

35

7. คานยมรวม (Shared Values) คานยมขององคกรเปนแนวความคดและการท างานอนจะน าไปสผลประกอบการทเปนเลศและสรางสรรคความสขใหบงเกดขนภายในองคกร ประกอบดวย (1) คณความด เรมตนทหวใจของพนกงานทกคนซงรวมกนสรรสรางพลงแหงความเชอมน เพราะเชอวาคณความดจะน าสงดมาสองคกร (2) คณภาพ คณภาพขององคกรก าเนดมาจากคณภาพของพนกงาน และคณภาพของงานตงแตเรมตนจนสนสดกระบวนการ คณภาพกอใหเกดความคดรเรม คณภาพกอใหเกดผลตผลคณภาพน ามาซงการแกไขปญหาตาง ๆ ได (3) สงคม สงคมในองคกรและสงคมภายนอกเปนสงทองคกรตระหนกถงความรบผดชอบอนจะมตอชมชนทกชมชนทอยรวมกน มความสงบสขรวมกน อนรกษและดแลสงแวดลอม และด ารงไวซงขนบธรรมเนยมประเพณทดงามของสงคมรวมกน)

เกศรา รกชาต (2553: Online) อธบายวา คานยมรวม หมายถง คานยมรวมกนระหวางคนในองคกร ความเปนอนหนงอนเดยวกน เปนคานยมและบรรทดฐานทยดถอรวมกนโดยสมาชกขององคกรทไดกลายเปนรากฐานของระบบการบรหาร และวธการปฏบตของบคลากรและผบรหารภายในองคกร หรออาจเรยกวาวฒนธรรมองคกร รากฐานของวฒนธรรมองคกรคอความเชอ คานยมทสรางรากฐานทางปรชญาเพอทศทางขององคกร โดยทวไปแลวความเชอจะสะทอนใหเหนถงบคลกภาพและเปาหมายของผกอตงหรอผบรหารระดบสง ตอมาความเชอเหลานนจะก าหนดบรรทดฐาน เปนพฤตกรรมประจ าวนขนมาภายในองคกร เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคกรและบคลากรกระท าตามคานยมเหลานนแลว องคกรกจะมวฒนธรรมทเขมแขง

การสรางคานยมรวมกน การสรางคานยมรวมกน (Shared Value) เปนสงทควรสรางขนจากการยอมรบของสมาชกทกคน

ในองคกร โดยการน าเสนอสงทคาดหวงในการปฏบตรวมกนพรอมกบตกลงวธปฏบตงานรวมกน เพอใหเกดความเหนพองในคานยมทไดเลอกขนมาใชเปนยทธวธหลกในการท างานรวมกน

เกศรา รกชาต (2553: Online) กลาววา การสรางคานยมรวมมวธการ ดงน 1. ดวาวสยทศนขององคกรก าหนดไววาอยางไร 2. ใหผบรหารและพนกงานมสวนรวม โดยการก าหนดวาพวกเขาใหคณคาและมความเชออะไรท

จะท าใหวสยทศนขององคกรเปนจรงขนมาได 3. เมอก าหนดคานยมรวมไดแลว (ซงไมควรจะมมากเกนไป) ใหก าหนดค านยามหรอค าจ ากด

ความใหชดเจน เพอวาทกคนในองคกรจะไดเขาใจในเรองเดยวกน

36

4. เมอก าหนดค าจ ากดความแลว ในคานยมแตละตวองคกรตองก าหนดพฤตกรรมดวยวาองคกรตองการใหพนกงานมการประพฤตปฏบตตว มพฤตกรรมอยางไรทจะสอไดวาพวกเขาก าลงปฏบตตวทตามคานยมในองคกร

5. เมอก าหนดคานยม ค าจ ากดความ และพฤตกรรมองคกรไดแลว องคกรจะตองสอสารคานยมทงหมดใหพนกงานรบทราบ รบร และปฏบต องคกรตองท าอยางตอเนองและสม าเสมอ

6. องคกรอยาลมใหรางวลกบคนทปฏบตดวย เพอจะไดตอกย าพฤตกรรมทถกตอง และพนกงานจะไดมขวญ มก าลงใจทจะปฏบตอยางตอเนอง จนกลายเปนพฤตนสย ส าหรบคนทไมปฏบตองคกรกตองมการพดคยกบเขาดวยวาเพราะเหตใด และอาจน าไปสการให Feedback ทตองแกไขพฤตกรรมของพนกงานทไมปฏบต

สรป คานยมเปนหลกการและพฤตกรรมชน าทคาดหวงใหองคกรและบคลากรปฏบต ซงจะสะทอนและเสรมสรางวฒนธรรมทพงประสงคขององคกร นอกจากนคานยมจะสนบสนนและชน าการตดสนใจของบคลากรทกคน ซงจะชวยใหองคกรบรรลพนธกจและวสยทศนดวยวธการทเหมาะสมกบองคกร

สรป การบรหารงานโดยใชแบบจ าลอง 7S ของแมคคนซย (McKinsey) เปนแบบทแสดงถงความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ โดยเรมจากการก าหนดกลยทธการวางแผนนโยบาย การวางแผนกลยทธทชดเจนจะท าใหการออกแบบโครงสรางถกตองมากขน กลยทธจะเปนตวก าหนดโครงสรางขององคการ การจดองคการและการกระจายอ านาจโดยมระบบควบคม มการใชรปแบบและวธการด าเนนงานตาง ๆ ทเหมะสมกบลกษณะงาน เสรมสรางการเปนผน าและผน าทดในการท างาน การบรหารงานบคคลและปลกฝงใหบคลากรในองคการพฒนาตนเองใหมศกยภาพและประสทธภาพในการท างาน ซงแตละปจจยแบบจ าลอง 7S ของแมคคนซยจะตองเปนไปอยางสอดคลองและสมพนธกน การเปลยนแปลงปจจยตาง ๆ ตองเปนไปพรอม ๆ กน องคการทมคณภาพและประสทธภาพ มทกษะ ความร ความช านาญในการท างาน และมทศนคตทดตอองคการ สรางคานยมทจะน าองคการไปสเปาหมายสงสดรวมกน ผลงานขององคการยอมจะเปนงานทมประสทธภาพและไดงานทมผลสมฤทธสงสด 2.3 การบรหารเพอความเปนเลศขององคกร

การบรหารเพอความเปนเลศขององคกร การใหบรการดวยความเปนเลศเปนความจ าเปนทองคกรทงภาครฐและเอกชนใหความส าคญ เพอใหมความรความเขาใจในเรองการบรการอยางมประสทธภาพ สามารถออกแบบวธการบรการทตรงตามความตองการของผรบบรการ มจตส านกการ

37

ใหบรการและมสวนรวมในการพฒนาระบบการบรการขององคกร มมมองของการบรหารเพอความเปนเลศขององคกร การเปนองคกรแหงความเปนเลศจะตองใหความส าคญเกยวกบการปฏบตงานดวยความร ความเขาใจ การใหบรการทมประสทธภาพตรงตามความตองการของผรบบรการ และหากพจารณาถง การเปนองคกรแหงความเปนเลศแลว ผมสวนเกยวของกบองคกรจะมมมมองทแตกตางกนไป (Samson, D., and Challis, D., 2002: 15 อางถงใน ยพาภรณ จงเจรญ, 2555) ดงน

ผบรหารระดบสง ในมมของผบรหารระดบสง องคการแหงความเปนเลศเปนองคกรทใหความส าคญกบการบรรลผลส าเรจในการด าเนนงานและเปาหมายขององคการ โดยเปนองคกรทสามารถด าเนนงานไปในทศทางทตองการ สามารถสรางผลตอบแทนใหกบผถอหนหรอผมสวนเสยไดสงสด

บคลากรในองคกร ในมมมองของบคลากรในองคกร องคกรแหงความเปนเลศเปนองคกรทประกอบดวยบคลากรทมความรความสามารถ และศกยภาพในการปฏบตงานเหนอกวาองคกรอน นอกจากนองคกรมการเอาใจใสตอสวสดการของบคลากรและมความมงมนในการพฒนาศกยภาพการท างานของบคลากร ตลอดจนเปนองคกรทก าหนดทศทางการท างานทชดเจนรวมทงมการสอสารทเปดเผยกบบคลากรในองคกร

ลกคา ในมมมองของลกคา องคกรแหงความเปนเลศเปนองคกรทสามารถด าเนนงานได เหนอกวาความคาดหวงของลกคา และเปนองคกรทสามารถน าเสนอสนคาหรอบรการทดทสดแกลกคาโดยพยายามแสวงหาแนวทางในการปรบปรงแกไขอยตลอดเวลา

ผจ าหนายปจจยการผลต ในมมมองของผจ าหนายปจจยการผลต องคกรแหงความเปนเลศเปนองคกรทด าเนนธรกจอยางถกตอง มการจายช าระหนตรงตามเวลาและปฏบตตามเงอนไขทรวมตกลงกนไว สงผลใหมความเหมาะสมทจะด าเนนธรกจรวมกน

สงคม ในมมมองของสงคม องคกรแหงความเปนเลศเปนองคกรทด าเนนงานอยางถกตองเหมาะสมตามกฎเกณฑ ไมเอาเปรยบแรงงานหรอสภาพแวดลอม มการคนก าไรใหกบสงคม ตลอดจนมปรชญาการด าเนนธรกจทถกตองตามหลกจรรยาบรรณและจรยธรรม

จากมมมองของผมสวนเกยวของกบองคกรขางตน ท าใหสรปลกษณะส าคญขององคกรแหงความเปนเลศได 8 ประการดงน

1. เปนองคกรทใหความส าคญตอการบรรลผลส าเรจในการด าเนนงาน และสามารถตอบสนองความตองผทเกยวของกบองคกรไดทกฝาย

2. เปนองคกรทใหความส าคญกบลกคาโดยการสรางมลคาเพมใหกบลกคาตลอดเวลา

38

3. เปนองคกรทมผน าทยดมนตอจดมงหมายในการด าเนนงานขององคกร และผน าทมวสยทศน ตลอดจนมความมงมนทจะด าเนนงานใหบรรลเปาหมาย

4. เปนองคกรทมการบรหารจดการตามกระบวนการและขอเทจจรง โดยมการก าหนดระบบการท างานใหเปนไปอยางอสระ และมการท างานทเชอมโยงตามกระบวนการท างานและขอเทจจรง

5. เปนองคกรทมการพฒนาบคลากรและผทเกยวของ โดยมการพฒนาศกยภาพการปฏบตงานของบคลากรอยางตอเนอง

6. เปนองคกรทมการเรยนร มการสรางสรรคนวตกรรม และมการปรบปรงการด าเนนงานอยางตอเนอง โดยมการใชการเรยนรเพอสรางสรรคนวตกรรมและการพฒนาโอกาสในการด าเนนธรกจ

7. เปนองคกรทมการพฒนาและรกษามลคาเพมใหกบผทเปนหนสวนกบธรกจ 8. เปนองคกรทมความรบผดชอบตอสงคม มการด าเนนธรกจอยางถกตองเหมาะสมเหนอกวา

กฎเกณฑขนต าทสงคมก าหนด ความเปนเลศทมงเนนผรบบรการ การด าเนนการของสวนราชการทมงเนนใหเกดประโยชนสข

ของประชาชน ดงนนผทจะตดสนวาสวนราชการใดด าเนนการประสบความส าเรจหรอไมไดแกประชาชนซงเปนผรบบรการ ควรใหความส าคญกบเรองการใหความส าคญกบผรบบรการในปจจบนและอนาคต คอ การเขาใจความตองการของผรบบรการในปจจบน และการคาดการณความตองการผรบบรการทพงมในอนาคต การสรางความพงพอใจในคณภาพการบรการสามารถด าเนนการไดในทกขนตอนตงแตการเขาถงบรการ คณภาพการใหบรการ การลดขอผดพลาดในการใหบรการ การลดขอรองเรยนจากผรบบรการ รวมทงความสมพนธระหวางองคกรกบผรบบรการ ซงชวยสรางความไววางใจ ความเชอมน และความพงพอใจใหกบผรบบรการ ทงนองคกรทจะสามารถสรางความพงพอใจใหกบผรบบรการไดนนจ าเปนตองระบบฟงความคดเหนของผรบบรการ สามารถคาดการณความเปลยนแปลงในอนาคต และตระหนกถงการพฒนาทางเทคโนโลย รวมทงการตอบสนองอยางรวดเรว และยดหยนตอการเปลยนแปลงของผรบบรการ (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, 2554: 4)

ทวศกด สทกวาทน (2549: 30) กลาววา องคกรทจะบรรลความเปนเลศไดนน ผบรหารตองพยายามท าใหพนกงานทก ๆ ระดบขององคกรมความรสกภาคภมใจตอองคกร เพอใหพนกงานเกดความมงมนทจะสรรคสรางองคกรใหเปนเลศในทก ๆ กจกรรมทองคกรด าเนนการ ความรสกมงมนสความเปนเลศควรถกปลกฝงใหเปนวถชวตหรอวฒนธรรมขององคกร ซงบรรยากาศดงกลาวจะเกดขนไดกตอเมอผบรหารองคกรเนนการท างานในลกษณะของการถายโอนอ านาจการตดสนใจในการท างาน (Empowerment) ใหกบพนกงานทก ๆ ระดบขององคกร และเนนการท างานแบบมสวนรวม ดงนนการ

39

บรหารองคกรใหมความเปนเลศจะตองเปนกระบวนการทผบรหารตองด าเนนการอยางตอเนองตลอดเวลา และเปนภารกจทไมมวนจบสน

ปเตอร เอฟ. ดรกเกอร (Peter F. Drucker, 1995: 125) ไดเสนอวธมงสความเปนเลศส าหรบผบรหารประกอบดวยแนวทาง 3 ประการ คอ

1. ผบรหารควรจะเรมตนดวยตวแบบทเรยกวา ธรกจในอดมคตหรอแบบอยางของธรกจอนดเลศ ทเปนแบบฉบบการด าเนนงานทมงผลลพธสงสดจากความรและตลาดทมอย ซงจะตองมการก าหนดทศทางหรอเปาหมาย เพอใหทราบถงวถทางแหงความพยายามและผลลพธทได และจะตองมการก าหนดชวงเวลาวาชวงเวลาไหนทจะถอวาเปนเวลาปจจบนของแตละธรกจทมความแตกตางกน

2. แนวทางของความพยายามมงสสดยอดแหงโอกาส ดวยทรพยากรทมอยและการด าเนนงานทมงสเปาหมายทนาจะเปนไปไดและดงดดใจมากทสดภายใตการทมเทความพยายามอยางเตมท เพอใหได ซงผลลพธทดเยยม โดยการคาดการณถงการออกแบบธรกจในอดมคตบนพนฐานการวเคราะหธรกจทมอยในปจจบน โดยเปนการพจารณาเกยวกบผลตภณฑ ตลาด ชองทางการจดจ าหนาย ศนยกลางตนทน กจกรรมทเกยวเนอง และความพยายามของธรกจ

3. ผบรหารจะตองสะสมทรพยากรการบรหารใหไดมากทสดอนจะน ามาซงหนทางแหงโอกาส แตหากไมมหนทางแลวกขอใหมทรพยากรททรงประสทธภาพมากทสดเพยงสองสามประเภทเทาทพอหาได กจะพอมทางไดรบผลลพธทดบาง

วฑรย สมะโชคด (2553: ออนไลน) กลาววา บรษทหรอกจการทประสบความส าเรจมกจะเปนองคกรทผคนในองคกรนน ๆ มนสยท “มงสความเปนเลศ” องคกรทเปนเลศจะมผบรหารระดบสง หรอผน าขององคกรทมจตวญญาณของการมงสความเปนเลศมากเปนพเศษ

องคกรแหงความเปนเลศ (High Performance Organization : HPO) องคกรทเปนเลศเปนเปาหมายของทกองคกรทวโลก ท าใหหลายองคกรทงในภาครฐและเอกชน

ตางตองเรงปรบตว เพอสรางขดความสามารถในการแขงขน ไมวาจะเปนแรงกดดนจากภายในหรอภายนอกประเทศ เชน ระบบเศรษฐกจเสรนยม โลกของการคาไรพรมแดน เศรษฐกจในแบบพาณชยอเลกทรอนกส การปฏรปทางเทคโนโลย เชน นาโนเทคโนโลย ความตองการเฉพาะแบบของลกคา เปนตน เหตปจจยดงกลาวท าใหผน าหรอผก าหนดทศทางองคกรตางแสวงหาแนวทางในการสรางภมคมกน และแนวทางทจะตอบสนองตอความทาทาย จงมความจ าเปนทจะตองน าพาองคกรใหกาวไปสองคการแหงความเปนเลศ หรอองคการทมสมรรถนะสง (High Performance Organization : HPO) ซงเปนสงจ าเปนทองคกรตองสรางเพอใหสามารถแขงขนได และสงมอบบรการใหแกลกคาไดอยางมคณภาพ

40

สามารถยนอยไดทามกลางกระแสโลกาภวตนอยางมนคงและยงยน ซงองคกรทเปนเลศหมายถงองคกรทมขดความสามารถในการแขงขน และสามารถสงมอบสนคาหรอตอบสนองความตองการของลกคาและประชาชนไดอยางยงยน ฟราน กายเทนดคจ (Frank Buytendijk, 1976; อางถงใน ยพาภรณ จงเจรญ, 2555: 14) กลาววา องคกรทเปนเลศประกอบดวยคณลกษณะ 5 ประการ ดงน

1. มการตงเปาหมายและมการด าเนนการเพอมงไปสการบรรลเปาหมายนนอยางตอเนอง 2. มการรวมมอระหวางผมสวนไดสวนเสยภายในและภายนอกองคกร 3. มการก าหนดกลยทธและวางแนวทางทท าใหบคลากรขององคกรรวาตองท าอยางไร เพอให

เกดผลดตอองคกร 4. สามารถปรบตวเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงไดอยางทนทวงท 5. มการจดองคกรทมรปแบบเรยบงาย และมการประสานงานระหวางกนตลอดเวลา องคกรแหงความเปนเลศประกอบดวยคณลกษณะทกลาวไวในผลงานวจยของ Thomas J.

Peter & Robert H. Waterman Jr. “In Search of Excellent” 8 ประการ ดงน 1. มงเนนลงมอปฏบต (Bias for Action) 2. ใสใจใกลชดลกคา (Staying close to customer) 3. อสระ กระจายอ านาจ จตวญญาณผประกอบการ (Autonomy and Entrepreneurship) 4. สรางความพงพอใจใหพนกงานเพอใหพนกงานสรางผลตภาพ (Productivity through

people) 5. ใชคานยมขบเคลอนคนแทนกฎเกณฑ (Hands-on, Value Driven) 6. เลอกท าเฉพาะทช านาญ 7. โครงสรางเรยบงายไมซบซอน 8. เขมงวดเรองทศทาง ผอนปรนเรองวธการท างาน สรป องคกรแหงความเปนเลศเปนองคกรทมคณภาพ มแผนรองรบสภาวะตาง ๆ อยางชดเจน ม

การวเคราะหสถานการณทมผลกระทบตอการท างานจากรอบดานทกมมมองทสามารถปฏบตภารกจใหบรรลตามวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ ตรงตามเวลาและมคณภาพ มผลงานทดเยยมเปนทยอมรบโดยทวไป

หลกการและวธการปฏบตการมงสองคกรแหงความเปนเลศ หลกการและวธปฏบตของการมงสองคกรแหงความเปนเลศ เปนการเปลยนแปลงจากองคกร

แบบดงเดมไปสองคกรแหงความเปนเลศ เอมมลเลอรอเรนซ (Lawrevce M.Miller, 1998; อางถงใน

41

ยพาภรณ จงเจรญ, 2555: 15) ไดอธบายคณลกษณะขององคกร เมอตองการเปลยนแปลงจากแบบดงเดม เปนองคกรแหงความเปนเลศตองเปลยนแปลงอะไรบาง

1. การเปลยนแปลงจากองคกรทใชการควบคมสงเปนองคกรทใชความเชอใจ 2. การเปลยนแปลงจากองคกรทมงผลตสงของหรอบรการไปสองคกรทมงผลตองคความร 3. การเปลยนแปลงจากการตดสนใจโดยบคคลใดบคคลหนงสการตดสนใจโดยทม 4. การเปลยนแปลงจากการใหรางวลรายบคคลไปสการใหรางวลเปนทม 5. การเปลยนแปลงจากโครงสรางแบบตายตวไปสโครงสรางแบบยดหยน 6. การเปลยนแปลงจากองคกรทมการปดกนไปสองคกรทพรอมเปดรบความสมพนธจากภายนอก 7. การเปลยนแปลงจากองคกรทบคลากรไมสามารถเขาถงขอมลทางการเงน ไปสองคกรท

บคลากรสามารถเขาถงขอมลทางการเงนขององคกร เพอใหบคลากรเกดความรสกเปนเจาขององคกรรวมกน

8. การเปลยนแปลงจากการต าหนทตวบคคลไปเปนการพจารณาทงกระบวนการ ส าหรบภาครฐทไดใหความสนใจตอการน าแนวคดการปฏบตเพอมงสความเปนเลศมาใช เชน

สถาบน NGA Center for Best Practices ซงเปนสถาบนของประเทศสหรฐอเมรกาท าหนาทใหค าปรกษาและบรการ เพอสความเปนเลศใหแกผวาการมลรฐและทมงานดานนโยบาย โดยมพนธกจหลกคอ พฒนาและสรางทางเลอกทเปนนวตกรรมใหม ๆ เพอน าไปใชในการก าหนดนโยบาย โดยไดมการพฒนาเวบไซทขนมา เพอเปนศนยกลางของการใหขอมลเกยวกบการปฏบตเพอมงสความเปนเลศ

ปรากฏการณทการบรหารภาครฐไดหนมาใหความส าคญตอเรองของการปฏบตเพอมงสความเปนเลศมากยงขน (ซงถอไดวากอก าเนดมาจากภาคธรกจเอกชน) ดงปรากฏใหเหนในประเทศตาง ๆ เชน ในกรณของประเทศสหรฐอเมรกา กไดมแนวคดของการพยายามทจะน าการปฏบตเพอมงสความเปนเลศมาใชในเรองของการใหบรการสาธารณะแกประชาชน ดวยการก าหนดใหมการใหบรการทดเยยม (Deliver Great Services) ทเทยบกบการใหบรการของเอกชน ซงไดถกประกาศเปนนโยบายส าคญในสมยของอดตประธานาธบดบลคลนตน ชวงด ารงต าแหนงสมยทสอง โดยไดออกเอกสารแถลงการณนโยบายการปฏรประบบราชการดงกลาวเรยกวา “Blair House Papers” มหลกการส าคญคอ “การใหบรการทดเยยม” (Deliver Great Services) โดยเรยกรองใหการใหบรการตอลกคาของรฐบาลกลางมมาตรฐานเทากบการใหบรการทดทสดของบรษทในภาคธรกจเอกชน ซงผลการส ารวจความพงพอใจของลกคาตอบรการสาธารณะ (Customer Satisfaction) มการส ารวจโดยใชเทคนคทเรยกวา “ดชนชวดบรการลกคาชาวอเมรกน” (American Customer Service Index (ACSI)) ปรากฏวาความพงพอใจของลกคาตอการ

42

ท างานของหนวยงานรฐบาลกลางในป ค.ศ. 1999 ใกลเคยงกบความพงพอใจทประชาชนมตอบรการทไดรบจากบรษทเอกชนในภาคธรกจเอกชน

ปจจยหลกในการสรางองคกรทเปนเลศ (Key Success Factors to HPO) พสทธ พพฒนโภคากล (2558: Online) ในฐานะทปรกษาเรองการสรางระบบบรการทเปนเลศ

(Service Excellence) ในองคกรตาง ๆ ไดกลาววา การพฒนาองคกรใหมบรการทดเพอใหเกดความ ผกพนกบลกคาในระยะยาว เกดลกคาซอซ าบอกตอรวมทงเกดยอดขายทสงขนและเตบโตอยางตอเนอง ในระยะยาว จากประสบการณมเคลดลบอย 7 ประการ คอ

1. ผน า ผน าเปนผทก าหนดทศทางองคกรและขบเคลอนองคกรใหไปไดเรวชาถกทศทางในทก ๆ เรองของธรกจ เชนเดยวกนในเรองของการสรางบรการทเปนเลศกขนอยกบผน า หากผน าเอาจรงเอาจงน าพาขบเคลอนขบวนทมงานทงหมด

2. การมสวนรวม ทกครงทตองการท าใหเกดการเปลยนแปลงขนในองคกรทเรยกวาเปนการเปลยนแปลงครงใหญจ าเปนตองใหมผเกยวของอยเปนจ านวนกลมใหญ ซงคนเหลานตองเขาใจทศทางและเปาหมายเดยวกนในการจะรวมเดนทาง ดงนนการดงบคคลตาง ๆ ในองคกรใหมาเกยวของกบเรองนถอวาเปนสงส าคญ เพราะบคคลตาง ๆ ทมสวนรวมยอมจะรสกถงความเปนเจาของงาน หรอโครงการทก าลงจะเกดขนอยวาสามารถสรางสรรคกจกรรมหรอดงบคคลใหมาเกยวของไดเพมเตม เชน การน าเรองการบรการทเปนเลศ (Service Excellence) เขาวงประชมเพอน าเสนอแกกลมผบรหาร ผจดการ ส าหรบกลมพนกงานราชการควรมกจกรรม การเลนเกมส การแขงขน การประกวด การสรางแรงจงใจตาง ๆ เพอใหทกคนมสวนรวม

3. การสอสาร การสอสารจ าเปนตองมอยางตอเนองไมปลอยใหหลดหายไป เราสามารถสรางชองทางการสอสารใหมไดหลากหลาย เชน การสอสารผานระบบ IT ใน Website องคกร Internet ของบรษทหนา Desktop ขององคกร Email การสอสารในรปของเอกสาร เชน โบชวร แผนพบ โปสเตอร การสอสารอน ๆ เชน เพลง การเปดเสยงตามสาย และการจดกจกรรมตาง ๆ

4. การสงเสรมสรางแรงจงใจ องคกรตองออกแบบกจกรรมสงเสรมสรางแรงจงใจ เพอใหเกดขวญก าลงใจในการสงมอบบรการทเปนเลศใหเกดขนอยางตอเนองตลอดทงป องคกรสามารถมอบรางวลใหบคคลดเดนในดานการบรการทท าใหลกคาประทบใจได โดยรางวลทก าหนดขนนนเปนไปไดทงรางวลทเปนตวเงนและรางวลทมใชเงน และรางวลทมใชตวเงนเปนสงทดมากกวารางวลทเปนตวเงน เพราะรางวลทมใชตวเงนนนเปนสงทท าใหพนกงานเกดความภาคภมใจในระยะยาว เปนการสรางขวญก าลงใจ เปนสงสนบสนนใหบคลากรทไดรบรางวลอยากท าดอก

43

5. การประเมนและการตดตามผล เรองนเปนสงส าคญซงองคกรตาง ๆ มกจะขาดหายไป การประเมนตดตามผลคอการท าใหทกคนทเปนผใหบรการลกคาสามารถรกษาระดบ รกษาคณภาพมาตรฐานในภาพรวมขององคกรไวได ไมท าใหภาพลกษณขององคกรหรอมาตรฐานคณภาพบรการแกวงขน ๆ ลง ๆ เดยวดเดยวราย การประเมนและการตดตามผล ท าไดโดยการมอบหมายใหบคคลทมอ านาจคมเจาหนาทบรการลกคาเปนผรบผดชอบดแล

6. การฝกอบรม การฝกอบรมถอเปนเรองส าคญทท าใหพนกงานผใหบรการลกคาทกคนทมาจากบรษทตาง ๆ หนวยงานตาง ๆ ประสบการณทหลากหลายไดมาจนเขาหาสงทถอไดวาเปนมาตรฐานขององคกร

7. การก าหนดมาตรฐานบรการ สงทกสงจะเกดขนไดยอมเกดจากการวางแผนไมมอะไรทท าเสรจไดจากเรองบงเอญ พงระลกวามการแขงขนกนอยมากมาย และความตองการของลกคาทไมสนสด ในเรองของการบรการลกคาองคกรจ าเปนตองมการออกแบบพมพเขยวบรการและมาตรฐานบรการ (Service Blueprint & Service Standard) เพอเปนแนวทางเปนกรอบใหพนกงานผใหบรการลกคาไดรบทราบวาสงทเขาพงปฏบตตอลกคาคออะไรและอยางไร Service Standard หรอมาตรฐานบรการจะเปนสงทบอกวาเราจะปฏบตใหบรการลกคานนเราควรจะปฏบตอยางไร (How) ไมวาการปฏบตหรอแมแตค าพดทควรใช มาตรฐานบรการทงหมดจะท าใหทกคนในองคกรทใหบรการลกคาเหนเปนภาพเดยวกน รวาอะไรควรปฏบตและจะปฏบตอยางไรกบลกคา เมอทกคนรบรกจะปฏบตไดถกตองตามทองคกรและลกคาตองการ เพราะการออกแบบมาตรฐานบรการนนตองมขอมลสงทลกคาตองการมาประกอบใชจากการออกแบบ

2.4 รางวลพระปกเกลารางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน

องคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทท างานใกลชดกบประชาชนมากทสด เพราะเปนองคกรทไดรบการกระจายอ านาจจากรฐใหท าหนาทบรหารจดการภารกจภายในเขตพนท องคกรปกครองสวนทองถนจงไดจดท าหลกเกณฑการบรหารกจการบานเมองทดตามแนวพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เพอเปนแนวทางในการบรหารและก ากบการปฏบตงานของสวนราชการ อยางนอยตองมหลกเกณฑเกยวกบการลดขนตอนการปฏบตงานและการอ านวยความสะดวกตอบสนองความตองการของประชาชน และเปนหนาทของกระทรวงมหาดไทยในการดแลและใหความชวยเหลอองคกรปกครองสวนทองถนในการจดท าหลกเกณฑการบรหารกจการบานเมองทด

44

กระทรวงมหาดไทยโดยกรมสงเสรมการปกครองทองถนจงไดจดท าแนวทางการด าเนนการดงกลาวเพอสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนไดมการถอปฏบตอยางเปนรปธรรม ตอมากระทรวงไดรวมกบคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ด าเนนการโครงการประกวดองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด โดยเรมด าเนนการตงแตปงบประมาณ 2546 ส าหรบหลกเกณฑและวธการประเมนองคกรไดมการพจารณาปรบปรงตามความเหมาะสม โดยคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใชเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน ซงแตงตงโดยคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

วตถประสงคของรางวลพระปกเกลา สถาบนพระปกเกลา ในฐานะเปนหนวยงานอสระของรฐภายใตการก ากบดแลของประธานรฐสภา

มพนธกจในการสงเสรมและพฒนาความรและการปกครองในระบอบประชาธปไตยไดเลงเหนถงความส าคญของการพฒนาการปกครองทองถนใหเปนรากฐานทมนคงของการปกครองระบอบประชาธปไตย จงไดจดใหมการมอบรางวลพระปกเกลา และใบประกาศเกยรตคณสถาบนพระปกเกลาขนเปนประจ าทกป ตงแตป พ.ศ. 2544 เปนตนมา ซงใหความส าคญกบองคกรปกครองสวนทองถนทมความโดดเดนดานการบรหารงานทโปรงใสและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน (สถาบนพระปกเกลา, 2557: 3-10)

ตอมาในป พ.ศ. 2552 สถาบนพระปกเกลาไดเลงเหนความจ าเปนในภารกจหนาทและบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนทมมากขน จงไดขยายประเดนส าหรบการมอบรางวลพระปกเกลาใหครอบคลมการด าเนนงานของทองถน อนไดแก การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในกจการทองถน การเสรมสรางสนตสขและความสมานฉนทในทองถน และการเสรมสรางเครอขายจากภาคสวนตาง ๆ ในการด าเนนงานพฒนาทองถน ดงนนตงแตป พ.ศ. 2552 เปนตนมา รางวลพระปกเกลาจงแบงออกเปน 3 ประเภทรางวล และในป พ.ศ. 2555 สถาบนพระปกเกลา ไดจดใหมการมอบรางวลพระปกเกลา ใน 3 ดานรางวล ดงน

ดานท 1 รางวลพระปกเกลาส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมความเปนเลศดานความโปรงใสและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน

ดานท 2 รางวลพระปกเกลาส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมความเปนเลศดานการเสรมสรางสนตสขและความสมานฉนท

ดานท 3 รางวลพระปกเกลาส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมความเปนเลศดานการเสรมสรางเครอขาย รฐ เอกชน และประชาสงคม

45

ทงน สถาบนฯ จะจดใหมการมอบรางวลพระปกเกลาแกองคกรปกครองสวนทองถนทผานการพจารณาคดเลอกของคณะกรรมการรางวลพระปกเกลา ในงานประชมวชาการประจ าปสถาบนพระปกเกลาประมาณตนเดอนพฤศจกายนของทกป

ประเภทของรางวลพระปกเกลา การมอบรางวลพระปกเกลาแกองคกรปกครองสวนทองถนทง 3 ประเภทรางวล แบงการมอบ

รางวลพระปกเกลาออกเปน 2 ประเภท คอ 1. โลรางวลพระปกเกลาพรอมใบประกาศเกยรตคณสถาบนพระปกเกลามอบใหแกองคกร

ปกครองสวนทองถน ทผานการพจารณาตดสนของคณะกรรมการฯ แลววามความเปนเลศในดานนน ๆ 2. ใบประกาศเกยรตคณสถาบนพระปกเกลามอบใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ทผานการ

พจารณาตดสนของคณะกรรมการฯ แลววาผานเกณฑมาตรฐานทก าหนดไวในดานนน ๆ ส าหรบการก าหนดใหมรางวลพระปกเกลาประเภท “รางวลพระปกเกลาทองค า” ซงจะมอบ

ใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทเคยไดรบรางวลพระปกเกลาในระดบเปนเลศ ในดานเดยวกนมาแลว 2 ครงในระยะเวลา 5 ปนบยอนหลงไป ซงรางวลพระปกเกลาทองค าจะมขนทก ๆ 2 ป

คณคาและประโยชน รางวลพระปกเกลาเปนโครงการทเปดกวางใหองคกรปกครองสวนทองถนทกแหงสงผลงานเขารบ

การประเมนจากสถาบนฯ โดยความสมครใจประโยชนทองคกรปกครองสวนทองถนจะไดรบมดงน 1. ในการประเมนรางวลพระปกเกลา เมอเสรจสนการด าเนนการในโครงการสถาบนจะสงขอมล

(Feedback) กลบไปยงองคกรปกครองสวนทองถนตาง ๆ ทเขารวมโครงการ ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนทราบระดบการพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถนตนเองเมอเทยบกบทองถนอนในประเภทเดยวกน รวมถงทราบจดเดนและจดบกพรองในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนของตนเองเพอใชเปนแนวทางปรบปรงในอนาคต นอกจากนยงมโอกาสไดแลกเปลยนเรยนรกบองคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ ซงเปนการเปดมมมองสรางประสบการณการเรยนร และน าแนวปฏบตทดขององคกรปกครองสวนทองถนอนมาประยกตใชในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนของตนเองไดอยางเหมาะสม

2. เปนการพฒนาศกยภาพบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน กระตนใหเกดการเรยนร การตรวจสอบระบบการท างานภายในองคกรปกครองสวนทองถนเอง และน าไปสการสรางการท างานเปนทม (ในกระบวนการท าความเขาใจตวชวดและการเกบรวบรวมผลงาน ) การน าเสนอผลงานทงในรปแบบเอกสารและการน าเสนอตอคณะกรรมการ ซงตองค านงถงการน าเสนอทตรงประเดนชดเจนและกระชบ ซงจะสงผลตอการด าเนนงานขององคกรทมประสทธภาพและเกดประสทธผลมากขน

46

3. กรอบแนวคดและตวชวดทพฒนาขนมานน องคกรปกครองสวนทองถนสามารถใชเปนหลกในการพฒนาเปนโครงการตาง ๆ ในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน เพอบรรลความเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมความเปนเลศในดานตาง ๆ ตามทตนเองประสงค และยงน าไปสความพงพอใจสงสดใหแกประชาชนในทองถนดวย

4. กระบวนการเกบรวบรวมผลงาน ชวยใหองคกรปกครองสวนทองถนมการจดเกบและรวบรวมขอมลไดอยางเปนระบบมากขน มการประสานขอมลจากกองหรอส านกทเกยวของ นอกจากนการเกบรวบรวมผลงานตามตวชวดยงสามารถรายงานผลการพฒนาดานตาง ๆ ใหแกประชาชนไดรบทราบ เพอสรางความพงพอใจใหแกประชาชนในทองถน และท าใหประชาชนเหนภาพการท างานขององคกรปกครองสวนทองถนวามแนวทางการพฒนาอยางไรน าไปสการบรรลความมงหวงในแตละประเภทของรางวลพระปกเกลา หรอไมรวมถงหากยงขาดตวชวดใดกสามารถหาแนวทางเพอจดการแกไข และพฒนาในประเดนทยงขาดใหไดตามเปาหมายทตงไว

5. ผลงานทดขององคกรปกครองสวนทองถน จะถกรวบรวมเปนเอกสารเผยแพรในวนมอบรางวลพระปกเกลาทสถาบนฯ จดขนเปนประจ าทกป และยงถกเผยแพรไปยงองคกรปกครองสวนทองถนทวประเทศอกดวย ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลพระปกเกลามชอเสยงและเปนทรจกของสาธารณชนมากยงขน

6. องคกรปกครองสวนทองถน ทสงผลงานเขารวมทงทผานและไมผานการประเมนรางวลพระปกเกลา จะไดรบการรวบรวมรายชอในฐานขอมลเครอขายรางวลพระปกเกลา โดยองคกรปกครองสวนทองถนทผานการประเมนจะไดรบการสงเสรมสนบสนนใหเปนแหลงเรยนรศกษาดงาน และเปนตวอยางทดแกองคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ สวนองคกรปกครองสวนทองถนทยงไมผานการประเมนจะไดรบการสนบสนนใหมการพฒนาศกยภาพของบคลากรและสงเสรมการจดกจกรรมตาง ๆ ทจะชวยยกระดบของทองถน ใหเขาสมาตรฐานรางวลพระปกเกลาในโอกาสตอไป

7. ผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบการพจารณาใหมความเปนเลศ เพอรบรางวลพระปกเกลามสทธไดรบการพจารณาเปนพเศษจากสถาบนฯ ในการเขาศกษาอบรมในหลกสตรประกาศนยบตรชนสงของสถาบนฯ ไดแก

7.1 หลกสตรการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยส าหรบผบรหารระดบสง 7.2 หลกสตรการเสรมสรางสงคมสนตสข 7.3 หลกสตรการบรหารงานพฒนาทองถนทยงยน

47

2.5 แนวคดเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถน การปกครองสวนทองถนคอหนวยงานปกครองทอยใกลชดกบประชาชนมากทสดรปแบบหนง

โดยปกตการปกครองสวนทองถนจะเปดโอกาสใหประชาชนในเขตทองถนนน ๆ เลอกตงผแทนของตนเขาไปท าหนาทเปนผบรหารทองถน หรอเปนสมาชกสภาทองถนเพอเลอกผบรหารทองถน (เรยกวาการเลอกตงโดยตรงหรอโดยออมตามล าดบ) องคกรปกครองสวนทองถนจะมอ านาจอสระ (autonomy) ในการบรหารจากรฐไดในระดบหนงตามขอบเขตทกฎหมายก าหนด การปกครองสวนทองถนเรมบญญตในรฐธรรมนญตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2511 โดยบญญตไวในสวนของแนวนโยบายแหงรฐวา “มาตรา 70 รฐพงสงเสรมการปกครองทองถนและสนบสนนใหทองถนสามารถด าเนนกจการตามอ านาจหนาทไดเปนผลด” และตอมาในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2517 จงไดบญญตไวเปนหมวด ๆ หนง ไดแก หมวด 9 การปกครองทองถน โดยมทงหมด 4 มาตรา ซงกลาวถงการจดระเบยบการปกครองสวนทองถน การจดตงซงตองเปนไปตามกฎหมาย สภาทองถนและหวหนาฝายบรหารทองถนหรอคณะผบรหารทองถน และการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและหวหนาฝายบรหารทองถนหรอคณะผบรหารทองถน

ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2521 กยงไดบญญตเรองการปกครองสวนทองถนไวใน สวนของแนวนโยบายแหงรฐทวา “รฐพงสงเสรมทองถนใหมสทธปกครองตนเองไดตามทกฎหมายบญญต” และการปกครองสวนทองถนซงมสาระส าคญเชนเดยวกบทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2517 ซงคงบญญตในท านองเดยวกนจนกระทงถงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2534 ตอมารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดมการปรบปรงบทบญญตเกยวกบการปกครองทองถน โดยก าหนดสาระส าคญไว คอ มความเปนอสระตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน มการจดตงองคกรปกครองสวนทองถนและการก ากบดแล มความเปนอสระในการก าหนดนโยบาย การปกครอง การบรหาร การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอ านาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ มการกระจายอ านาจเพมขนใหแกทองถนอยางตอเนอง การไดมาซงสมาชกสภาทองถนและคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถน การบรหารงานบคคลของขาราชการและพนกงานสวนทองถน และการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถน

ความหมายขององคกรปกครองสวนทองถน การปกครองทองถนคอผลตผลของการกระจายอ านาจทางปกครอง ซงรฐกระจายอ านาจการ

ปกครองใหแกประชาชนใหมสวนรวมในการปกครองตนเอง ซงไมใชการกระจายอ านาจใหแกปจเจกชนแต

48

เปนการกระจายอ านาจใหแกทองถนหรอชมชน ใหมการปกครองตนเองซงกคอการปกครองทองถน การปกครองทองถนมการใหความหมายไวมากมายแตกตางกนไป แตในความส าคญแลวการปกครองยอมมความหมายเกยวพนกบเรองของอ านาจ ดงนนการปกครองทองถนในความหมายกวาง ๆ จงหมายถงการปกครองทรฐบาลกลางมอบอ านาจใหหรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองทเกดขนจากหลกการกระจายอ านาจ ไดมอ านาจในการปกครองรวมรบผดชอบทงหมด หรอแตเพยงบางสวนในการบรหารภายในขอบเขตอ านาจหนาทและอาณาเขตของตนทก าหนดไวตามกฎหมาย ส าหรบความหมายขององคการปกครองสวนทองถนไดมนกวชาการไดใหความหมายไววา การปกครองสวนทองถน ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา “Local Government” เปนหนวยงานของรฐทมการด าเนนการในการใหบรการประชาชนในพนท ซงรฐสวนกลางไดใหอ านาจแกองคกรปกครองสวนทองถนในการตดสนใจและบรหารงานไดอยางอสระแตตองอยภายใตรฐธรรมนญ

วลลภ รฐฉตรานนท (2554) ไดใหความหมายไววา การปกครองสวนทองถน หมายถง การททองถนซงอยภายใตอ านาจอธปไตยของรฐมการจดตงองคการทเปนนตบคคล มบคลากร มงบประมาณ มอ านาจหนาทอยางอสระในการจดการทองถนของตนตามทกฎหมายของรฐใหอ านาจและการด าเนนการใด ๆ ในทองถน เนนความส าคญของการมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการตดสนใจเองบนพนฐานของหลกการกระจายอ านาจปกครอง (Decentralization)

โกวทย พวงงาม (2555: 30) ไดกลาววา ความหมายของการปกครองสวนทองถนสามารถสรปสาระส าคญ ไดดงน

1. การปกครองของชมชนหนงซงการปกครองนนอาจมความแตกตางกนในดานความเจรญ จ านวนประชากรหรอขนาดของพนท เชน การปกครองทองถนไทยจดเปนกรงเทพมหานคร เทศบาล สขาภบาล องคการบรหารสวนต าบล องคการบรหารสวนจงหวด พทยา

2. หนวยการปกครองสวนทองถนตองมอ านาจอยางอสระ (Autonomy) ในการปฏบตหนาทตามความเหมาะสม กลาวคออ านาจของหนวยปกครองสวนทองถนจะตองมขอบเขตพอสมควรเพอใหเกดประโยชนตอการปฏบตหนาทของหนวยงานปกครองสวนทองถนอยางแทจรง เพราะหากอ านาจมากเกนไปกอาจจะกลายเปนรฐอธปไตย

3. หนวยงานปกครองสวนทองถนจะตองมสทธตามกฎหมายสามารถจดการตนเองได เชน ขอระเบยบตาง ๆ ของสวนทองถน และสทธในการด าเนนงานของทองถน เปนตน

4. มองคกรทจ าเปนในการบรหารและการจดการตนเอง 5. ประชาชนทองถนตองมอ านาจในการบรหารงานตนเอง

49

ธเนศวร เจรญเมอง (2550: 45) ไดกลาววาการปกครองสวนทองถน คอระบบการบรหารและจดการสาธารณะและทรพยากรตาง ๆ ของทองถนหนงภายในรฐหนงเปนทองทอนมขอบเขตชดเจน ภายในรฐนนมฐานะเปนนตบคคล มโครงสรางดานอ านาจและหนาททก าหนดโดยกฎหมายทวไปและหรอกฎหมายพเศษ

เรองวทย เกษสวรรณ (2555: 91) ไดกลาววาการปกครองทองถน คอการปกครองระดบทต ากวารฐหรอประเทศ และองคการสวนทองถนทมองคการตดสนใจและบรหารภายในพนทอนจ ากดของตนอาจเกดโดยรฐธรรมนญ หรอกฎหมายระดบสงของรฐบาลกลางหรอกฎหมายล าดบรองและท าหนาททางการบรหารและการนตบญญต

วลเลยม เอ. รอบสน (William A. Robson, 1953: 574) ไดใหความหมายไววา การปกครองทองถน หมายถง หนวยการปกครองซงรฐไดจดตงขนและใหมอ านาจปกครองตนเอง (Autonomy) มสทธตามกฎหมาย (Legal Rights) และตองมองคกรทจ าเปนในการปกครอง (Necessary Organization) เพอปฏบตหนาทใหสมความมงหมายของการปกครองทองถนนน ๆ

วลเลยม ว. ฮอลโลเวย (William V. Holloway, 1951: 101-103) ไดใหความหมายไววา การปกครองทองถน หมายถง องคการทมอาณาเขตแนนอน มประชากรตามหลกทก าหนดไว มอ านาจการปกครองตนเอง มการบรหารการคลงของตนเอง และมสภาทองถนทสมาชกไดรบการเลอกตงจากประชาชน

โจน เจ. คลารก (John J. Clarke, 1957: 87-89) ไดใหความหมายไววา การปกครองทองถน หมายถง หนวยการปกครองทมหนาทรบผดชอบเกยวของกบการใหบรการประชาชนในเขตพนทหนงพนทใดโดยเฉพาะ และหนวยการปกครองดงกลาวนจดตงและอยในความดแลของรฐบาลกลาง

แฮรส จ. มอนตาก (Haris G. Montagu, 1984: 574) ไดใหความหมายไววา การปกครองทองถน หมายถง การปกครองซงหนวยการปกครองทองถนไดมการเลอกตงโดยอสระเพอเลอกผทมหนาทบรหาร การปกครองทองถน มอ านาจอสระพรอมความรบผดชอบซงตนสามารถทจะใชไดโดยปราศจากการควบคมของหนวยการบรหารราชการสวนกลางหรอภมภาค แตทงนหนวยการปกครองทองถนยงตองอยภายใตบทบงคบวาดวยอ านาจสงสดของประเทศไมไดกลายเปนรฐอสระใหมแตอยางใด

ดาเนยล วท (Daniel Wit, 1967: 101-103) นยามวา การปกครองทองถน คอ การปกครองทรฐบาลกลางใหอ านาจ หรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองทองถน เพอเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนไดมอ านาจในการปกครองรวมกนทงหมด หรอเพยงบางสวนในการบรหารทองถนตามหลกการทวาถาอ านาจการปกครองมาจากประชาชนในทองถนแลว รฐบาลของทองถนกยอมเปนรฐบาลของ

50

ประชาชนโดยประชาชนและเพอประชาชน ดวยเหตนการบรหารการปกครองทองถนจงจ าเปนตองมองคกรของตนเองซงมทมาจากการกระจายอ านาจของรฐบาลกลาง และมอ านาจในการตดสนใจและบรหารงานภายในทองถนในเขตอ านาจของตน

สรป การปกครองทองถน หมายถง การปกครองชมชนหรอทองถนใดทองถนหนงของประเทศ ซงรฐบาลกลางใหอ านาจหรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองทองถน โดยมองคกรหรอหนวยงานทจดตงขนมาทประกอบดวยเจาหนาททประชาชนเลอกตงเขามา เพอด าเนนงานตามก าหนดระยะเวลา โดยมงบประมาณเปนของตนเองและมอ านาจอสระของตนในการด า เนนกจการของทองถนทรฐบาลไดมอบหมายให ทงนสวนกลางหรอรฐบาลเปนเพยงผคอยก ากบเทานน และการปกครองทองถนเปนสวนหนงของการปกครองประเทศ โดยรฐบาลกระจายอ านาจการบรหารจดการเกยวกบภารกจการแกไขปญหาตางของชมชนทองถน โดยมกฎหมายใหอ านาจใหสามารถด าเนนกจกรรมและบรการสาธารณะบางอยางทจ าเปนและเกดประโยชนตอทองถน ทงนภายใตหลกของความยดหยน คลองตว และสอดคลองกบความตองการของทองถน โดยมองคกรทางการบรหารของทองถนนนเองเปนผด าเนนการมใชการบรหารจดการโดยองคกร เจาหนาทของรฐบาลหรอตวแทนรฐบาลทตงอยในสวนภมภาค

ความส าคญของการปกครองทองถน การปกครองทองถนเกดขนบนพนฐานของแนวความคดในการพฒนาการปกครองแบบ

ประชาธปไตย ทตองการใหประชาชนไดมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทองถนของตนเอง จงถอไดวาการปกครองสวนทองถนเปนรากฐานของระบอบประชาธปไตย การมสวนรวมของประชาชนในทองถน และเปนกลไกการปกครองทจะบ าบดทกขบ ารงสขใหแกประชาชนในทองถนของตนไดอยางแทจรง ทงนเพราะการปกครองสวนทองถนมทมาจากประชาชน การด าเนนกจการจงเปนไปเพอประชาชน โดยการก ากบดแลของประชาชน ดงนนการปกครองสวนทองถนจงมความจ าเปนและมความส าคญในทางการเมอง การปกครองของประเทศทมการปกครองในระบอบประชาธปไตยจะเหนไดวารฐบาลซงเปนกลไกในการบรหารการปกครองของรฐนนมภาระหนาทอยางมากมายในการบรหารจดการทรพยากร ทงคน เงน วสดอปกรณ และการบรหารจดการทงดานการเมอง เศรษฐกจสงคม และการจดท าบรการสาธารณะใหกบประชาชนไดอยางทวถงในทกพนท รวมทงแกไขขอจ ากดเกยวกบงบประมาณ(Budget) และเจาหนาทผปฏบตงานอนเปนการลดภาระของรฐบาลจากสวนกลางโดยการใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการปกครองตนเอง เพอตอบสนองตอความตองการของทองถนใหเกดความสะดวกรวดเรวและมประสทธภาพ จงเปนผลใหการปกครองทองถนมบทบาทและมความส าคญตอการพฒนา

51

ประชาธปไตย การมสวนรวมทางการเมองของประชาชนในทองถนสามารถสรปได ดงน (การปกครองสวนทองถน, ออนไลน: 2558)

1. การปกครองทองถน คอ รากฐานของการปกครองระบอบประชาธปไตย เนองจากการปกครองทองถนจะเปนสถาบนฝกสอนการเมอง การปกครองของประชาชนอนจะท าใหรสกวาตนมความผกพน มสวนไดสวนเสยในการปกครอง การบรหารจดการทองถน เกดความรบผดชอบและหวงแหนผลประโยชนในทองถนของตน ท าใหเลอมใสในระบอบประชาธปไตยในทสด

2. ท าใหประชาชนรจกทองถนการปกครองตนเอง (Self-Government) ดวยการใหประชาชนมสวนรวมในการปกครอง โดยผบรหารทองถนนอกจากจะไดรบเลอกตงมาเพอรบผดชอบบรหารทองถน โดยอาศยความรวมมอรวมใจจากประชาชนในพนทแลวยงจะตองรบฟงเสยงของประชาชนอาจถกถอดถอนได ท าใหประชาชนเกดความส านกตอทองถนมสวนรบรถงปญหาและการแกไขปญหาทองถนของตนดวย

3. การปกครองทองถนเปนการแบงเบาภาระของรฐบาลกลาง ซงเปนหลกการส าคญของรปแบบการกระจายอ านาจ เนองจากรฐบาลมภารกจมากมาย กวางขวาง และครอบคลมทก ๆ ดานและนบวนจะขยายเพมมากขน ในขณะททองถนแตละพนทยอมมปญหาและความตองการแตกตางกนประชาชนจงเปนผมความเหมาะสมทจะแกไขปญหาทเกดขนในทองถนมากทสด กจการบางอยางเปนเรองเฉพาะทองถนไมเกยวกบทองถนอน ๆ และไมมสวนไดสวนเสยตอประเทศโดยสวนรวมจงเปนการสมควรทจะใหประชาชนทองถนด าเนนการเอง ทงนการแบงเบาภาระดงกลาวท าใหรฐบาลมเวลาทจะด าเนนการในเรองทส าคญ ๆ หรอการจดท าบรการสาธารณะระดบชาตอนเปนประโยชนตอประเทศชาตโดยสวนรวม และมความคลองตวมากขน

4. การปกครองทองถนสามารถสนองตอบความตองการของทองถนไดตรงตามความตองการและมประสทธภาพ เนองจากทองถนมความแตกตางกนไมวาทางสภาพภมศาสตร ทรพยากร ความตองการและสภาพปญหายอมตางกน เพราะคนในพนทเทานนถงจะรเขาใจความตองการและแกปญหาในทองถนของตนไดอยางมประสทธภาพ

5. การปกครองทองถนจะเปนแหลงสรางผน าทางการเมอง และการบรหารของประเทศในอนาคต ผบรหารขององคกรปกครองทองถน (อปท.) ยอมเรยนรจากประสบการณทางการเมองการเลอกตง การสนบสนนจากประชาชนในทองถนอนจะเปนพนฐานตออนาคตทางการเมอง และยงเปนการฝกฝนทกษะการบรหารงานในทองถนไดอกดวย

52

6. การปกครองทองถนโดยยดหลกการกระจายอ านาจ เปนการแบงเบาภาระดานงบประมาณและบคลากร ท าใหเกดการพฒนาชนบทแบบพงตนเองทงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม รวมทงการพฒนาคนใหรจกการมสวนรวมทางการเมอง

ลขต ธรเวคน (2548: 335) กลาววา การปกครองสวนทองถนมความส าคญทงในแงการพฒนาชมชนและการปกครองระบบประชาธปไตย นอกจากความส าคญแลวการปกครองสวนทองถนยงเปนเรองจ าเปนเพราะสงคมทกวางใหญมอาณาเขตใหญโตยอมเปนเรองยากทจะใหรฐบาลกลางดแลไดทวถง จงมความจ าเปนทจะตองมการกระจายอ านาจเพอใหทองถนไดชวยเหลอตนเอง การปกครองสวนทองถนจะมสวนชวย แบงเบาภาระของรฐบาลกลางในแงทวา ผทอยในทองถนและผน าสวนทองถนยอมจะเขาใจถง ปญหาและความตองการของทองถนดกวาคนตางถน ดงนนการปกครองสวนทองถนจงมผลส าคญ คอท าใหทองถนรจกการแกปญหาดวยตนเอง โดยรฐบาลกลางเปนแตเพยงหนวยสงเสรมดวยงบประมาณบางสวน และดวยความรทางเทคนคโดยเฉพาะอยางยงในดานการพฒนาชนบท ซงเปนโยบายส าคญของรฐบาลนนจ าเปนจะตองกระท าควบคไปกบการปกครองสวนทองถน

ธรวฒ โศภษฐกล (2550: 21) กลาววา การปกครองทองถนมความส าคญตอการปกครองประเทศ ดงน

1. การปกครองทองถนจะมสวนชวยแบงเบาภาระของรฐบาลกลางหรอรฐบาลสวนกลาง เพราะการปกครองสวนทองถนมองคกรกระจดกระจายไปทวพนทของประเทศ มความใกลชดกบประชาชนในทองถนจงสามารถท าหนาทแทนรฐบาลกลางไดด

2. การปกครองทองถนชวยตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนไดดกวารฐบาลกลาง 3. การปกครองทองถนชวยใหการเรยนรทางการเมองแกประชาชน ท าใหประชาชนไดฝกฝน

เรยนร สรางจตส านก รวมทงวฒนธรรมการมสวนรวมในระบอบการปกครอง การปกครองทองถนจงเปนรากฐานของการปกครองในระบอบประชาธปไตย

4. การปกครองทองถนชวยเปนแหลงฝกและสรางผน าทางการเมอง การปกครองทองถนเปดโอกาสใหนกการเมองไดฝกทกษะในการบรหารและการด าเนนกจกรรมของทองถนกอนจะไปท าหนาทในระดบชาต ซงจะเหนไดจากนกการเมองทองถนจ านวนมากทพฒนาตนเองไปเปนนกการเมองระดบชาต

5. การปกครองทองถนมความสอดคลองกบแนวคดในการพฒนาทองถนชนบท เพอการพงพาตนเองแทนทจะคอยพงพงการชวยเหลอจากสวนกลาง

53

นอกจากนองคกรปกครองสวนทองถนตองมลกษณะทส าคญเปนองคกรนตบคคล มอ านาจหนาทตามกฎหมายสามารถออกระเบยบขอบงคบตาง ๆ มาใชไดในการบรหารงาน ซง ปธาน สวรรณมงคล (2552: 30) ไดกลาวถงคณลกษณะขององคกรปกครองสวนทองถนวา

1. เปนหนวยงานนตบคคลทรบผดชอบภาระหนาทตามกฎหมาย 2. มอ านาจหนาทในการปฏบตตามกฎหมายและรฐสวนกลางจะด าเนนการแบงอ านาจบางสวน

ใหกบทองถนในการบรหารจดการเพอตอบสนองตอความตองการของประชาชนในพนท เชน โครงสรางพนฐาน สาธารณปโภคและอปโภค

3. มความเปนอสระในการบรหารงาน ทองถนทมคณภาพจ าเปนตองเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการบรหารจดการตนเองเอยางเตมท เพอท าใหการด าเนนการมประสทธภาพและประสทธผล

4. สมาชกและผบรหารมาจากการเลอกตงของประชาชนมวาระการด ารงต าแหนง 4 ป และไมเกน 2 สมยตดตอกน

5. มพนทในการดแลรบผดชอบชดเจนเพอความสะดวกและการเขาถงกลมบคคลไดอยางทวถง 6. มทรพยากรในการบรหารจดการอยางเพยงพอ เชน คน เงน งาน วสดอปกรณ 7. ประชาชนมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ไดเรมตงแตการรบทราบขอมลขาวสาร การ

ตดตามตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน เปนตน 8. มจตส านกและมความรบผดชอบตอหนาท โกวทย พวงงาม (2553: 62) กลาววา คณลกษณะขององคกรปกครองสวนทองถนประกอบดวย

การเปนองคกรในชมชนทจดตงขนโดยกฎหมายสวนกลางมขอบเขตอ านาจหนาทและพนททางกฎหมายชดเจนแนนอน มสภาพเปนนตบคคลจดตงขนตามกฎหมาย มอสระในการบรหารจดการทงทางดานการคลง การจดเกบภาษ การหารายไดตามกฎหมายก าหนด การจดท างบประมาณดวยตนเอง รวมถงการก าหนดนโยบายภายใตการควบคมของรฐและมการแบงองคกรเปน 2 ฝาย ไดแก ฝายผบรหารทองถนและฝายสภาทองถน โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมในการปกครองตงแตขนตอนการเลอกตงคณะผแทน ซงประกอบดวยคณะผบรหารและสมาชกสภาทองถน รวมถงการมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมและตดตามตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน

สรป การปกครองสวนทองถนมบทบาทและมความส าคญใน 2 ดาน คอความส าคญดานการเมองการปกครองถอเปนการปพนฐานการปกครองระบอบประชาธปไตยและเรยนรการปกครองในทองถนของตนเอง สวนดานการบรหารจดการนนเปนการแบงเบาภาระรฐบาลและประชาชนในทองถนไดหาทาง

54

แกปญหาดวยตนเองดวยกลไกการบรหารตาง ๆ ทงในแงของการบรหารงานบคคล การงบประมาณ วสด อปกรณ และการบรหารจดการ

รปแบบและกฎหมายการปกครองสวนทองถนของไทย 1. รปแบบการปกครองสวนทองถนในปจจบนองคกรปกครองสวนทองถนในปจจบน ก าหนดใหโครงสรางตองประกอบดวยสภาทองถนและผบรหารทองถน ซงตองมาจากการเลอกตง

โดยตรงของประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน ดงนน อปท. โดยทวไปจงแบงโครงสรางออกเปน 2 สวน คอ

1.1 สภาทองถน มบทบาทอ านาจหนาทในการตราขอก าหนดของทองถนไมวาจะเปนกฎ ระเบยบหรอขอบงคบ ซงจะเปนกฎหมายทมผลบงคบใชในระดบทองถนนน ๆ ทงในเรองทเกยวกบการงบประมาณประจ าปทฝายบรหารเสนอและเรองอน ๆ ทก าหนดไวในพระราชบญญตจดตง และกฎหมายทเกยวของทก าหนดใหเปนอ านาจของ อปท. ทงนเพอใหชมชนในทองถนนนไดยดถอปฏบตหรอเปนกตกาของสงคม นอกจากนนสภาทองถนยงมบทบาทในการควบคมตรวจสอบ และถวงดลการบรหารจดการของคณะกรรมการบรหาร อปท. (ผบรหารทองถน) โดยการพจารณาอนมตงบประมาณ แผนงาน โครงการ และการตงกระทถามกรณทสงสย หรอใหความเหนขอแนะน าแกผบรหารทองถนได

1.2 คณะกรรมการบรหารฯ มอ านาจหนาทในการบรหารจดการกจการตาง ๆ ทเปนอ านาจหนาทของ อปท. และด าเนนการใหเกดการบงคบใชตามกฎหมายทองถนทสภาทองถนไดตราขน เพอใหเกดการบ าบดทกข บ ารงสข และคมครองสวสดภาพของประชาชนในทองถนนน ๆ

การปกครองสวนทองถนในปจจบนของไทย ม 2 รปแบบ ไดแก การปกครองสวนทองถนทวไป มฐานะเปนนตบคคล แบงออกเปน 3 รปแบบ ดงน

1. องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) ตาม พ.ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 และแกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 ไดเปลยนทมาของสมาชกและผบรหาร อบจ. ใหมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน จงเปนการแยกกนโดยเดดขาดระหวางสภา อบจ. กบนายก อบจ. แตผวาราชการจงหวดยงคงมอ านาจในการก ากบดแลการด าเนนงานของ อบจ. ตามกฎหมาย อบจ. ในฐานะทเปน อปท. ระดบชนบน มหนาทในการชวยเหลอและสนบสนนการจดท าบรการสาธารณะท อปท. ระดบชนลาง คอ เมองพทยา เทศบาล และ อบต. ไมสามารถท าไดเนองจากมขนาดเลก ทงในสวนของพนท จ านวนประชากรงบประมาณ และบคลากร ท าใหไมมศกยภาพหรอไมมความคมคาในการจดท าบรการสาธารณะบางประเภท รวมถงบรการสาธารณะทครอบคลมหลายพนทและหลายหนวยงาน ทงน อบจ. มอ านาจหนาทหลก ๆ ในเขตพนท เชน ตราขอบญญตโดยไมขดหรอแยงตอกฎหมาย จดท าแผนพฒนาองคการบรหาร

55

สวนจงหวด และประสานการจดท าแผนพฒนาจงหวดตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนด การประสาน การใหความรวมมอในการปฏบตหนาทของราชการสวนทองถนอน ๆ นอกจากนน อบจ. ยงมอ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ทตองใหความรวมมอและสนบสนน อปท. ขนาดเลก รวมทงยงมหนาทจดท าบรการสาธารณะในกจการท อปท. ขนาดเลกเหลานนไมสามารถจดท าได เนองจากกจการดงกลาวเปนกจการทครอบคลมพนทหลายหนวยงาน และตองการความรวมมอเพอความเปนเอกภาพในการจดท าบรการสาธารณะ สภา อบจ. ท าหนาทดานนตบญญต โดยสมาชกสภา อบจ. ประกอบดวยสมาชกทไดรบการเลอกตงมาจากประชาชนในจงหวดและมวาระในการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป ซงมรายระเอยดดงน

ก) จ านวนสมาชกสภา อบจ. ในแตละจงหวดมจ านวนสมาชกไมเทากนขนอยกบจ านวนของราษฎรเปนเกณฑ ดงน

- จงหวดใดมราษฎรไมเกน 500,000 คน มสมาชก 24 คน - จงหวดใดมราษฎร 500,000 - 1,000,000 คน มสมาชก 30 คน - จงหวดใดมราษฎร 1,000,000 - 1,500,000 คน มสมาชก 36 คน - จงหวดใดมราษฎร 1,500,000 - 2,000,000 คน มสมาชก 42 คน - จงหวดใดมราษฎร 2,000,000 คนขนไป มสมาชก 48 คน

โดยก าหนดใหอ าเภอหนง ๆ เลอกสมาชกได 1 คน หรอใหอ าเภอเปนหนงเขตเลอกตงในกรณทอ าเภอใดมสมาชกไดมากกวา 1 คน ใหแบงเขตอ าเภอใหมเขตเลอกตงเทากบจ านวนสมาชกทจะพงมในอ าเภอนน สมาชกทไดรบเลอกตงจะด าเนนการเลอกสมาชกดวยกนเอง เพอด ารงต าแหนงประธานสภา อบจ. 1 คน และรองประธานสภา อบจ. 2 คน

ข) สมยประชม ในปหนงใหสภาองคการบรหารสวนจงหวดมสมยประชมสามญ 2 สมย ๆ ละ 45 วน แตถามกรณจ าเปนใหประธานสภาสงขยายสมยประชมสามญออกไปอกไดแตไมเกน 15 วน

การบรหารงาน อบจ. แตละแหงจะมนายก อบจ. ซงไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนท าหนาทเปนหวหนา

คณะผบรหารงานในทองท อบจ. ทงหมด โดยมส านกงานปลด อบจ. และหนวยงานภายในซงเปนเจาหนาทของรฐ สนบสนนบทบาทอ านาจหนาทและภารกจของ อบจ.

การก ากบดแล เพอใหการด าเนนงานของ อบจ. เปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและเปนไปตาม

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ พ.ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ก าหนดใหผวาราชการ

56

จงหวดมอ านาจก ากบดแลการด าเนนงานของ อบจ. ใหเปนไปตามกฎหมาย กฎและระเบยบขอบงคบของทางราชการ สงใหสอบสวนขอเทจจรง และสงให อบจ. ชแจงแสดงความคดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของ อบจ. ได

2. เทศบาล ถอเปนรปแบบการปกครองทองถน ซงเปนทนยมอยางแพรหลายในตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศในแถบยโรปตะวนตก ทงน เนองจากเปนรปแบบทเหมาะสมส าหรบพนทเขตเมองทมประชากรหนาแนนและมความเจรญพอสมควร การจดตงจงตองพจารณาวาทองถนใดสมควรจดตงเปนเทศบาลได ตองอาศยหลกเกณฑจ านวน และความหนาแนนของประชากรในทองถนนนความเจรญทางเศรษฐกจ การจดเกบรายไดตามทกฎหมายก าหนด งบประมาณรายจายในการด าเนนกจการ และความส าคญทางการเมองของทองถน รวมทง พจารณาถงศกยภาพของทองถนนนวาจะมความสามารถในการพฒนาความเจรญไดมากนอยเพยงใด อยางไรกตาม พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 ไดก าหนดหลกเกณฑในการจดตงเทศบาลทง 3 ประเภทเพมเตม ดงน

1. เทศบาลต าบล มหลกเกณฑการจดตงโดยพจารณาถงรายไดจรงไมรวมเงนอดหนนในปงบประมาณทผานมาตงแต 12 ลานบาทขนไป มประชากรตงแต 7,000 คนขนไป และมความหนาแนนของประชากรตงแต 1,500 คนตอตารางกโลเมตรขนไป

2. เทศบาลเมอง มหลกเกณฑการจดตงโดยพจารณาถงทองถนอนเปนทตงศาลากลางจงหวดทกแหงใหยกฐานะเปนเทศบาลเมอง เปนทองถนทไมใชเปนทตงศาลากลางจงหวด การจะยกฐานะเปนเทศบาลเมองตองมประชากรตงแต 10,000 คนขนไป มความหนาแนนของประชากรไมต ากวา 3,000 คนตอตารางกโลเมตร และมรายไดเพยงพอแกการปฏบตหนาทอนตองท าตามทกฎหมายก าหนดไว

3. เทศบาลนคร มหลกเกณฑในการจดตง โดยพจารณาจากจ านวนประชากรตงแต 50,000 คนขนไป ความหนาแนนของประชากรไมต ากวา 3,000 คนตอตารางกโลเมตร และมรายไดเพยงพอแกการปฏบตหนาทอนตองท าตามกฎหมายก าหนดไว

พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 ไดบญญตอ านาจหนาทของเทศบาลไวหลายประการ ดงน

เทศบาลต าบล มอ านาจหนาทตองท าในเขตเทศบาล เชน รกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน ใหมและบ ารงทางบกและทางน า การรกษาความสะอาดถนน หรอทางเดนและทสาธารณะการก าจดมลฝอยและสงปฏกล ฯลฯ นอกจากนน ยงมหนาทในการจดท ากจการใด ๆ ในเขตเทศบาลโดยการใหมน าสะอาดหรอการประปา ใหมโรงฆาสตว ใหมตลาด ทาเทยบเรอและทาขาม ใหมสสานและฌาปน

57

สถาน บ ารงและสงเสรมการท ามาหากนของราษฎร ใหมและบ ารงสถานทท าการพทกษรกษาคนเจบไข การใหมและบ ารงการไฟฟาหรอแสงสวาง บ ารงทางระบายน า ฯลฯ

เทศบาลเมอง มอ านาจหนาทตองท าภายในเขตเทศบาล ดวยการใหมน าสะอาดหรอการประปา ใหมโรงฆาสตว ใหมและบ ารงสถานทท าการพทกษรกษาคนเจบไข ใหมและบ ารงทางน าใหมและบ ารงสวมสาธารณะ ใหมและบ ารงการไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอน และใหมการด าเนนกจการโรงรบจ าน าหรอสถานสนเชอทองถน ฯ นอกจากนน ยงมอ านาจหนาทจดท ากจการใด ๆ ในเขตเทศบาลเพอใหมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม ใหมสสานและฌาปนสถาน บ ารงและสงเสรมการท ามาหากนของราษฎรใหมและบ ารงการสงเคราะหมารดาและเดก ใหมและบ ารงโรงพยาบาล ใหมการสาธารณปการจดท ากจการซงจ าเปนเพอการสาธารณสข การจดตงและบ ารงโรงเรยนอาชวศกษา ฯลฯ

เทศบาลนคร มอ านาจหนาทตองท าในเขตเทศบาลในการใหมและบ ารงการสงเคราะหมารดาและเดก กจการอยางอนซงจ าเปนเพอการสาธารณสข การควบคมสขลกษณะและอนามยในรานจ าหนายอาหาร โรงมหรสพ สถานบรการอน จดการเกยวกบทอยอาศย และการปรบปรงแหลงเสอมโทรม จดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม และทจอดรถ การวางผงเมอง การควบคมการกอสราง การสงเสรมกจการการทองเทยว ฯลฯ รวมทง ท ากจการอน ๆ เชนเดยวกบเทศบาลเมอง

อยางไรกตาม เทศบาลยงอ านาจหนาทตามกฎหมายอน คอ ตาม พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ พ.ศ. 2542 ทก าหนดใหจดท าบรการสาธารณะ 31 ประการ ทอยในอ านาจหนาทของเทศบาลเมองพทยา เชน การจดใหมและบ ารงรกษาทางบกและทางระบายน า ฯลฯ อกทง ยงมอ านาจหนาทในการจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง การสงเสรมใหราษฎรมสวนรวมในการพฒนาทองถน การจดการ การบ ารงรกษา การใชประโยชนจากปาไมทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เหนไดวา เทศบาลในยคใหมนมภาระหนาทในการสงเสรม พฒนา และปฏบตงานอยางใกลชดกบประชาชน เพอประโยชนในการสงเสรมความเจรญกาวหนาใหแกทองถน ดวยสภาเทศบาลท าหนาทดานนตบญญต ประกอบดวย สมาชกทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มวาระในการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป นบตงแตวนเลอกตง จ านวนสมาชกกแตกตางกนตามประเภทของเทศบาล ดงน

1. สภาเทศบาลต าบล ประกอบดวย สมาชก 12 คน โดยแบงเขตเทศบาลออกเปน 2 เขตเลอกตง มสมาชกไดเขตละ 6 คน

2. สภาเทศบาลเมอง ประกอบดวย สมาชก 18 คน โดยแบงเขตเทศบาลออกเปน 3 เขตเลอกตง มสมาชกไดเขตละ 6 คน

58

3. สภาเทศบาลนคร ประกอบดวย สมาชก 24 คน โดยแบงเขตเทศบาลออกเปน 4 เขตเลอกตง มสมาชกไดเขตละ 6 คน

สมาชกสภาเทศบาลจะเลอกสมาชก 1 คน เพอด ารงต าแหนงประธานสภา และอก 1 คนเพอด ารงต าแหนงรองประธานสภา ประธานสภาเทศบาลมอ านาจหนาทด าเนนกจการของสภาเทศบาลใหเปนไปตามระเบยบขอบงคบการประชมสภาเทศบาล โดยก าหนดใหในปหนงๆ มสมยประชมสามญ 4 สมย และสมยหนง ๆ ใหมก าหนดไมเกน 30 วน แตถาจะขยายเวลาออกไปอกจะตองไดรบอนญาตจากผวาราชการจงหวด

การบรหารงาน เทศบาลแตละแหงจะมนายกเทศมนตรซงไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนท าหนาทเปน

หวหนาคณะผบรหารงานในทองทเทศบาลนนทงหมด โดยมส านกงานปลดเทศบาลและหนวยงานภายในซงเปนเจาหนาทของรฐ สนบสนนบทบาทอ านาจหนาทและภารกจของเทศบาล

การก ากบดแล เพอใหการด าเนนงานของเทศบาลเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและเปนไปตาม

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 ก าหนดใหผวาราชการจงหวดและนายอ าเภอในกรณทเปนเทศบาลต าบล มอ านาจก ากบดแลการด าเนนงานของเทศบาล

3. องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ตาม พ.ร.บ.สภาต าบล และองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2542 ก าหนดใหมโครงสรางการบรหารของ อบต. ประกอบดวย 2 สวน คอ

3.1 สภา อบต. ประกอบดวยสมาชกหมบานละ 2 คน ซงเลอกตงโดยตรงจากประชาชนในแตละหมบาน กรณทเขตใดมเพยง 1 หมบาน ใหมสมาชกได 6 คน แตถามเพยง 2 หมบาน กใหมสมาชกไดหมบานละ 3 คน

3.2 นายก อบต. ซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนเชนเดยวกน มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป โดย อบต. มอ านาจหนาทในการพฒนาต าบลทงในดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม จดใหมและบ ารงทางน าและทางบก การรกษาความสะอาด ถนน ทางน า ทางเดนและทสาธารณะ รวมทง การก าจดขยะมลฝอยและสงปฏกลปองกนโรคและระงบโรคตดตอ ปองกนและบรรเทาสาธารณภย สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ใหมน าเพอการอปโภค บรโภคและการเกษตร ใหมและบ ารงไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอน ใหมและบ ารงรกษาทางระบายน า ฯลฯ

59

อ านาจหนาทของ อบต. นน ไมเปนการตดอ านาจหนาทของกระทรวง ทบวง กรม หรอองคการ หรอหนวยงานของรฐทจะด าเนนกจการใด ๆ เพอประโยชนของประชาชนในต าบลแตตองแจงให อบต. ทราบลวงหนาตามสมควร หากมความเหนเกยวกบการด าเนนกจการดงกลาวใหน าความเหนของ อบต. ไปประกอบการพจารณาด าเนนกจการนนดวย

นอกจากนน อบต. อาจออกขอบงคบต าบลเพอใชบงคบในต าบลไดเทาทไมขดตอกฎหมาย หรออ านาจหนาทของ อบต. โดยจะก าหนดคาธรรมเนยมทจะเรยกเกบ และก าหนดโทษปรบผฝาฝนดวยกได และอาจขอใหขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอหนวยการบรหารราชการสวนทองถนไปด ารงต าแหนง หรอปฏบตหนาทของ อบต.เปนการชวคราวไดโดยไมขาดจากตนสงกดเดม รวมทงอาจท ากจการนอกเขต อบต. หรอ อบต. อน หรอ อบจ. หรอหนวยการบรหารราชการสวนทองถนอน เพอกระท ากจการรวมกนได อกทง อบต.ยงมอ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ พ.ศ. 2542 ในการจดระบบการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเอง ดานการสาธารณปโภคการจดท า แผนพฒนาทองถนของตนเอง การคมครอง ดแล บ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การสงเสรมการทองเทยว การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส ฯลฯ

การบรหารงาน อบต. แตละแหงจะมนายก อบต. ซงไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนท าหนาทเปนหวหนา

คณะผบรหารงานในทองท อบต. นนทงหมด โดยมส านกงานปลด อบต. และหนวยงานภายใน ซงเปนเจาหนาทของรฐสนบสนนบทบาทอ านาจหนาทและภารกจของ อบต.

การก ากบดแล พ.ร.บ.สภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ก าหนดใหนายอ าเภอมอ านาจก ากบ

ดแลการปฏบตหนาทของ อบต. ใหเปนไปตามกฎหมาย และระเบยบขอบงคบของทางราชการในการปฏบตการตามอ านาจหนาท และมอ านาจเรยกสมาชก อบต. กรรมการบรหารพนกงานสวนต าบล และลกจางของ อบต. มาชแจงหรอสอบสวน ตลอดจนเรยกรายงานและเอกสารใด ๆ มาตรวจสอบได

2. การปกครองทองถนรปแบบพเศษ การปกครองทองถนรปแบบพเศษมฐานะเปนทบวงการเมอง และเปนนตบคคลมอย 2 แหง

คอ 2.1 กรงเทพมหานคร มโครงสรางการบรหาร คอ ผวาราชการกรงเทพมหานคร สภา

กรงเทพมหานคร อก 2 ประเภท คอ สมาชกสภากรงเทพมหานคร (ส.ก.) และสมาชกสภาเขต (ส.ข.) มา

60

จากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป สวนอ านาจหนาทของกรงเทพมหานครในปจจบนมาจาก 2 สวน ไดแก อ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และอ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนกระจายอ านาจ ฯลฯพ.ศ. 2542 ดงน

อ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการฯ พ.ศ. 2528 ก าหนดใหด าเนนการรกษาความสะอาด ความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง การรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน การทะเบยนตามทกฎหมายก าหนด การปองกนและบรรเทาสาธารณภย การผงเมอง การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก การดแลรกษาทสาธารณะ การควบคมอาคาร การปรบปรงแหลงชมชนแออด การจดการเกยวกบทอยอาศย การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจการพฒนาและอนรกษสงแวดลอม การสาธารณสข การอนามยครอบครว การรกษาพยาบาล ฯลฯ

นอกจากนน ยงมอ านาจหนาทอน ๆ ตามทกฎหมายก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของผวาราชการจงหวด อ าเภอ เทศบาลนคร หรอตามทนายกรฐมนตร คณะรฐมนตร หรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย หรอทกฎหมายก าหนดใหเปนหนาทของกรงเทพมหานคร ทงนอ านาจหนาทใดซงเปนของราชการสวนกลาง หรอราชการสวนภมภาคจะมอบใหกรงเทพมหานครปฏบตกได โดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศแลวแตกรณ หากไดท าเปนขอบงคบ หรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยดวย

อ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ พ.ศ. 2542 ก าหนดใหกรงเทพมหานครมอ านาจหนาทจดการบรการสาธารณะครอบคลมทงเขตจงหวด การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก การสงเสรมการทองเทยว การจดการศกษา การสงคมสงเคราะห การพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชราและผดอยโอกาส การบ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมอนดของทองถน การปรบปรงแหลงชมชนแออด และการจดการเกยวกบทอย รวมทงกจการอนใดทเปนประโยชนของประชาชนในทองถนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

การบรหารงาน กรงเทพมหานครมผวาราชการ ท าหนาทเปนหวหนาคณะผบรหารงานในทองทของ

กรงเทพมหานครทงหมด โดยมส านกงานปลดกรงเทพมหานครและหนวยงานภายในซงแบงออกเปน 50 เขต เปนเจาหนาทของรฐสนบสนนบทบาทอ านาจหนาทและภารกจของกรงเทพมหานคร

61

การก ากบดแล กรงเทพมหานครเปน อปท. รปแบบพเศษ และมเขตพนทรบผดชอบอยในเขตเมองหลวงของ

ประเทศ ซงเปนทตงของหนวยงานราชการสวนกลาง ไมมหนวยงานราชการสวนภมภาค ดงนนการก ากบดแลกรงเทพมหานครจงแตกตางจาก อปท. ประเภทอน ๆ โดยราชการสวนกลางมอ านาจหนาทก ากบดแลการด าเนนงานของกรงเทพมหานครโดยตรง ภายใตความรบผดชอบของกระทรวงมหาดไทย

2.2 เมองพทยา เปนเขตปกครองพเศษแหงหนงในเขตจงหวดชลบร โดย พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2542 ก าหนดใหมโครงสรางการบรหาร คอ สภาเมองพทยาและนายกเมองพทยา ซงไดรบการเลอกตงจากประชาชนโดยตรง มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป เมองพทยามอ านาจหนาทด าเนนการภายในเขตเมองพทยาในการรกษาความสงบเรยบรอย การสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต การวางผงเมอง การควบคมการกอสราง การจดการเกยวกบทอยอาศย การปรบปรงแหลงเสอมโทรม การจดการจราจร การคมครองและดแลรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง การก าจดมลฝอยและสงปฏกล การบ าบดน าเสย การควบคมและสงเสรมกจการทองเทยวการบ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน วฒนธรรมอนดของทองถน ฯลฯ

อ านาจหนาทอนตามทกฎหมายก าหนดไวใหสามารถเขาไปในอาคาร หรอบรเวณทตงอาคารทมเหตอนควรสงสยวามการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบญญต ในเวลาระหวางพระอาทตยขนถงพระอาทตยตก หรอในเวลาท าการของสถานทนน มหนงสอสอบถาม หรอเรยกบคคลใดมาชแจงขอเทจจรง หรอสงใหแสดงเอกสาร หรอหลกฐานอนทเกยวของกบการกระท าทมเหตอนควรสงสยวา มการฝาฝน หรอไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบญญต ยด หรออายดเอกสาร หลกฐานยานพาหนะ หรอสงใด ๆ เพอใชเปนหลกฐานในการด าเนนคด และจบกมผกระท าความผดตามกฎหมายหรอขอบญญตเพอด าเนนคด (สถาบนพระปกเกลา, 2558: Online)

การบรหารงาน เมองพทยามนายกเมองพทยา ท าหนาทเปนหวหนาคณะผบรหารงานในทองทเมองพทยาทงหมด

โดยมส านกงานปลดเมองพทยา และหนวยงานภายในซงเปนเจาหนาทของรฐสนบสนนบทบาทอ านาจหนาทและภารกจของเมองพทยา

การก ากบดแล พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2542 ก าหนดใหผวาราชการจงหวดชลบร ม

อ านาจหนาทก ากบดแลการปฏบตราชการของเมองพทยา โดยมอ านาจสงสอบสวนขอเทจจรง หรอสงให

62

นายกเมองพทยา ชแจงแสดงความคดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของเมองพทยาได (ชวลต สละ, 2556: 68-98)

อยางไรกตาม ตอมาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ไดออกประกาศฉบบท 85/2557 และ 86/2557 ใหงดการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนทวประเทศ รวมทงงดการเลอกตงสมาชกสภากรงเทพมหานคร (ส.ก.) และสมาชกสภาเขต (ส.ข.) เปนการชวคราว แตใหใชการสรรหาแทน สวนการใหงดจดการเลอกตง ส.ก. และ ส.ข. ของกรงเทพมหานครนน ใหใชวธการคดเลอกบคคลจ านวน 30 คน ท าหนาท ส.ก. โดยอยางนอย 2 ใน 3 ของจ านวน ส.ก. ตองเคยเปนขาราชการ หรอขาราชการตงแตระดบนกบรหารระดบสง หรอระดบ 10 หรอเทยบเทา สวน อบต.ใหมสมาชก 10 คน เทศบาลทกประเภท ใหมสมาชก 12 คน และ อบจ. ใหมสมาชกกงหนงของจ านวนปจจบน

ประกาศของ คสช. ทงสองฉบบดงกลาว สงผลกระทบตอการด ารงต าแหนงของนกการเมองทองถน และการบรหารจดการทองถนเปนอยางยง เนองจากในระหวางวนท 28 พฤษภาคม - 31 ธนวาคม 2557 ม อปท. ทครบวาระทงหมด 255 แหง โดยแบงเปน อบจ. 1 แหง เทศบาลนคร 2 แหง เทศบาลเมอง 8 แหง เทศบาลต าบล 157 แหง และ อบต. 86 แหง รวมทงกรงเทพมหานครอก 1 แหง

พล.อ. ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ในฐานะหวหนา คสช. ใชอ านาจตามมาตรา 44 แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช 2557 เรองการเลอกตงของ อปท. ดงน

ตามทมประกาศ คสช.ท 85/2557 เมอวนท 10 กรกฎาคม 2557 เรองการไดมาซงสมาชกสภาทองถนเปนการชวคราว โดยใหงดจดเลอกตงสมาชกสภาทองถนทครบวาระจนกวาจะมเปลยนแปลง โดยใหใชวธการสรรหาเพอคดเลอกบคคลทมความรความสามารถเขามาท าหนาทไปพลางกอน สวนต าแหนงผบรหารทครบวาระใหปลด อปท. ปฏบตหนาทนายก อปท. นนทงนดวยปจจบนทาง คสช. เหนวาประชาชนในทองถน และ อปท. ใหความรวมมอกบการแกปญหาของประเทศเปนอยางด และเพอใหเกดความรวมมอในการปฏรป สงเสรมความสามคค ความสมานฉนทของประชาชนใหมากขน จงสมควรใหสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนทมาจากการเลอกตงของประชาชนแตเดม มสวนรบผดชอบในฐานะตวแทนประชาชนในทองถนในสถานการณทยงไมอาจจดใหมการเลอกตงได ทงยงเปนการสรางสภาพแวดลอมอนจ าเปนเพอประโยชนในการพฒนาในระบอบประชาธปไตยขนพนฐานซงใกลชดกบประชาชนทสด จงท าใหมค าสงของหวหนา คสช. ฉบบน โดยจะมผลตอสมาชกสภาทองถนจ านวน 126 แหง และผบรหารทองถน จ านวน 213 แหง ทไดครบวาระและพนจากต าแหนงไปในชวงระหวางวนท 22 พฤษภาคม - 31 ธนวาคม 2557 จะไดกลบมาปฏบตหนาทตอไป และส าหรบสมาชกสภาทองถนจ านวน 648 แหง รวมทง ผบรหาร อปท. อกจ านวน 806 แหงซงจะครบวาระตงแตวนท 1 มกราคม - 31ธนวาคม

63

2558 จะตองอยปฏบตหนาทตอไปจนกวาจะมการเลอกตงใหม (อปท. ทวประเทศเฮ! คสช. สงตออายยาว คนเกาอสมาชกผบรหารทองถนทหมดวาระไปแลว, ออนไลน: 2558) 2.6 งานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของกบ 7S’s แมคคนซย สมล ชมทอง (2558) ไดศกษาเรองการพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก

เพอเปนสถานศกษาในการขอรบรางวลพระราชทาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระดบกลมจงหวดท 3 โดยมจดมงหมายเพอพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษาในการขอรบรางวลพระราชทาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ระดบกลมจงหวดท 3 โดยด าเนนการวจย 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การก าหนดรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษาในการขอรบรางวลพระราชทาน จากการวเคราะหแนวคดทฤษฎ การบรหารสถานศกษาสความเปนเลศ การศกษาความตองการพฒนาตนเองของสถานศกษาขนาดเลกกบผบรหารโรงเรยนขนาดเลก จ านวน 5 คน โดยใชแบบสอบถาม และศกษาการบรหารสถานศกษาของสถานศกษาขนาดเลกทไดรบรางวลพระราชทานกบผบรหารโรงเรยนขนาดเลก จ านวน 3 คน แบบสมภาษณชนดมโครงสราง น าผลมาสงเคราะหเปนรปแบบตามแนวคดของแมคคนซย เพอน าไปประเมนในขนตอนท 2 ขนตอนท 2 การประเมนรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก เพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทานโดยการสนทนากลม ผทรงคณวฒดานการบรหารสถานศกษา จ านวน 11 คน วเคราะห ความน า แนวคดหลกการสาระส าคญ และองคประกอบของรปแบบทเหมาะสมตามแนวคดแบบจ าลองของแมคคนซย เพอปรบปรงเปนรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทานโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ระดบกลมจงหวดท 3 ขนตอนท 3 การพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทาน เปนการทดลองใชรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทานกบโรงเรยนบานล าหก ใชเวลาทดลอง 5 เดอน เพอประเมนรปแบบดานกลยทธ ดานโครงสราง ดานการปฏบตงาน ดานบคลากร ดานทกษะ ดานรป แบบการบรหาร และ ดานคานยมรวม สรปผลการวจย

1. การก าหนดรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทาน พบวา ความคดเหนตอคณภาพการบรหารสถานศกษาสสถานศกษารางวลพระราชทานของผบรหารโดย ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานทอยในระดบมากทสดคอ การ

64

พฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในการศกษา การบรหารจดการอาคารสถานทสภาพแวดลอมตามล าดบ นอกนนอยในระดบมาก

2. การประเมนรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก เพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทาน องคประกอบของรปแบบทเหมาะสม ประกอบดวย 4 สวน คอ สวนท 1 ความน า สวนท 2 แนวคด หลกการ สวนท 3 สาระส าคญของรปแบบ และสวนท 4 องคประกอบของรปแบบ

3. การพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระดบกลมจงหวดท 3 พบวา การประเมนรปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษารางวลพระราชทาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานบคลากรอยในระดบมากทสดนอกนนอยในระดบมาก

นนทศกด เอกสนต (2555) ไดศกษาเรอง การบรหารจดการองคการบรหารสวนต าบลเพอสงเสรมคณภาพชวตของประชาชน กรณศกษาองคการบรหารสวนต าบลเมองบว อ าเภอชมพลบร จงหวดสรนทร ผลการวจยพบวา องคการบรหารสวนต าบลเมองบว มสถานภาพการบรหารจดการตามกรอบแนวคด McKinsey 7S อยในระดบสง โดยมสถานภาพการบรหารจดการดานทกษะอยในระดบสง รองลงมา ดานรปแบบการบรหาร ดานคานยมรวม ดานกลยทธ และดานระบบ ตามล าดบ และพบวาความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารจดการขององคการบรหารสวนต าบลเมองบว เพอสงเสรมคณภาพชวตทง 6 ดานอยในระดบมาก โดยดานการศกษามความพงพอใจมากทสด รองลงมาคอ ดานสวสดการสงคมทวไป ดานสาธารณสข ดานทอยอาศยและจดระเบยบชมชน ดานนนทนาการและการพกผอนหยอนใจ และดานการสงเสรมอาชพ ตามล าดบ

จนทรเพญ สจจรต (2553) ไดศกษาเรอง ปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซยทมผลกระทบตอกระบวนการบรหารขององคการบรหารสวนต าบลนาทอง อ าเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม ผลการวจย พบวา (1) การบรหารงานของ อบต.นาทอง มการปฏบตเกยวกบปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซย โดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบความส าคญตามคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ดานสไตล ดานอดมการณ ดานโครงสราง ดานทกษะ ดานกลยทธ ดานระบบ และดานบคลากร (2) อบต.นาทอง มการปฏบตเกยวกบกระบวนการบรหารงานโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบความส าคญตามคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน ดานการประสานงาน ดานการอ านวยการ ดานการจดคนเขาท างาน ดานการรายงาน ดานการจดองคกร ดานการวางแผน และดานการงบประมาณ

65

ผลการทดสอบปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซย ทสงผลกระทบตอกระบวนการบรหารงานองคการบรหารสวนต าบลนาทอง อ าเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม พบวา สมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม (กระบวนการบรหารงานของ อบต.นาทอง) มความสมพนธกบตวแปรตามอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงตวแปรอสระทง 7 ตวแปร มความสมพนธกบตวแปรตามอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยเรยงคาความสมพนธ (r) จากมากไปหานอยดงน ปจจยดานโครงสราง ดานทกษะ ดานอดมการณ ดานระบบ ดานสไตล ดานกลยทธ และดานบคลากร ตามล าดบ

อภญญา ขดมะโน (2551) ไดท าการวจยเรอง การศกษาการบรหารเพอความเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พบวา ปจจยทสงผลตอการบรหารเพอความเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ตามโครงรางพนฐาน 7S (7S Framework of McKinsey) นนปจจยการบรหารเพอความเปนเลศมความสมพนธกบผลการบรหารเพอความเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม อยางมนยส าคญทระดบ .05 ทงน เพราะผบรหารของคณะฯ มวสยทศน มความเสยสละ มงมน ทมเทท างานเพอคณะฯ อยางเตมท มความสามารถในการตดสนใจแกปญหาก ากบดแลและตดตามผลการท างานของคณะฯ ใหเปนไปในทศทางทเหมาะสม คณะฯมแผนกลยทธทชดเจน สอดคลองกบภารกจและเปาหมายของคณะฯ มการตรวจสอบและรายงานผลการ ด าเนนงานของแตละตวบงชตามแผนทก าหนดไว และน าผลการประเมนมาใชในการปรบปรง พฒนาคณภาพอยางเนองเปนระบบ โดยใชประโยชนจากขอมลจรงจากระบบสารสนเทศเพอการบรหารงาน และระบบฐานขอมลททนสมย มคานยมรวมทมงเนนการท างานอยางมคณภาพ มการท างานเปนทมเพอเปาหมายขององคกรทมคณภาพ บคลากรมทกษะการใชเครองมอเครองใชในการปฏบตงาน และสามารถน าวชาการ ความร หรอ เทคโนโลยใหม ๆ มาประยกตใชในการปฏบตงานได

งานวจยทเกยวของกบการบรหารสความเปนเลศ สรยา หาวหาญ (2559) ไดศกษา รปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาสงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา มความมงหมายเพอ (1) ศกษาองคประกอบและตวชวดของการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (2) น าเสนอรปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา วธด าเนนการวจยประกอบดวย 2 ระยะ คอ ระยะท 1 ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ (1) การศกษาเพอใหไดองคประกอบและตวชวดการบรหารงานสความเปนเลศ (2) การสรางเครองมอและน าเครองมอทจดท าสมบรณไปเกบขอมลกบกลมตวอยาง (3) ประมวลสรปองคประกอบและตวชวดการบรหารสความเปนเลศของสถาน ศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ไดจากการด าเนนการในการวจยใน

66

ขนตอนท 1 และ 2 กลมตวอยางจากโรงเรยนทไดรบรางวลทรงคณคา สพฐ. (OBEC AWARDS) ปการศกษา 2556 ระดบชาต สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 4 โรงเรยน ประกอบดวยโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญและขนาดใหญพเศษ ผใหขอมล คอ ผบรหาร สถานศกษา จ านวน 7 คน โดยใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนและใชแบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) แบบสงเกต (Observation) เปนเครองมอ สถตทใชในการวเคราะห ขอมล ไดแก คาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ระยะท 2 ประกอบดวย 2 ขนตอน คอ (1) สรางรางรปแบบของการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษา และ (2) น าเสนอรางรปแบบของการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศ ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา วเคราะหปรบปรงและสรปขอคดเหนขอวจารณ และขอเสนอแนะ เพอใหไดรปแบบทเหมาะสม ถกตอง เปนไปได และสามารถน าไปใชประโยชนได โดยท าการเกบขอมลจากผบรหารสถานศกษา จ านวน 5 คน ใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบกอนหมะและใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง (Structure interview) เปนเครองมอ ผลการวจยพบวา (1) องคประกอบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษาประกอบดวย 7 องคประกอบ ไดแก ผบรหาร คร นกเรยน แหลงเรยนร การบรหารจดการ เครอขายรวมพฒนา และการพฒนาระบบสารสนเทศ (2) รปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาประกอบดวย 7 องคประกอบทส าคญ ซงมความเหมาะสมถกตองเปนไปไดและสามารถน าไปใชประโยชนได

รตตยา วงศหรญตระกล และชยต วจตรสนทร (2558) ไดศกษาเรอง แนวทางพฒนาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของ โรงเรยนบานโปงแดง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1. การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาสภาพและปญหาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง (2) เพอหาแนวทางพฒนาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 วธด าเนนการวจย 2 ขนตอนคอ ขนตอนท 1 การศกษาสภาพและปญหาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 ใชแบบสอบถาม ประชากรรวมทงสน 36 คน วเคราะหขอมลโดย แจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน น าขอมลทไดการศกษาสภาพปญหาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 มาสนทนากลม ผใหขอมลในการสนทนากลมครงน ไดแก ผบรหาร 1 คน ครผสอน จ านวน 5 คน และตวแทนกรรมการสถานศกษา บานโปงแดงจ านวน 3 คน รวม

67

ทงสน 9 คนเครองมอทใช คอ แบบบนทกการสนทนากลม วเคราะหขอมลโดยจ าแนก จดกลม และวเคราะหเนอหา ขนตอนท 2 การหาแนวทางพฒนาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 โดยการใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางผใหขอมลคอผเชยวชาญจ านวน 17 คน วเคราะหขอมลโดยน าขอมลมาแจกแจงความถและจดกลม ผลการศกษาพบวา

1. สภาพและปญหาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง ทง 7 องคประกอบอยในระดบมาก ซงไมกอใหเกดปญหายกเวนดานการมงเนนทรพยากรทมสภาพการบรหารงานอยในระดบนอย จงท าใหเกดปญหามากทจะตองน ามาหาแนวทางเพอพฒนา

2. แนวทางการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานโปงแดง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 ผล พบวา ดานการมงเนนทรพยากรมแนวทางการพฒนาดงน ผบรหารควรมการประเมนความตองการดานขดความสามารถและอตราก าลงบคลากรและในการสรางสภาพแวดลอมของบคลากร

เบญจนารถ อมรประสทธ (2558) ไดศกษาเรอง รปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด มวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด วธด าเนนการวจยแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ (1) การศกษาสภาพและแนวทางการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด ดวยการวเคราะห สงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของ การศกษาสภาพการบรหารจากโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวดทมวธปฏบตทด 3 โรงเรยน และการสมภาษณผทรงคณวฒ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (2) การสรางรปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด โดยน าขอมลจากขนตอนท 1 มายกรางรปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวดตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบดวยการสนทนากลม ผทรงคณวฒ จ านวน 9 คน และ (3) การประเมนความเปนไปไดในการน ารปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวดไปใช ดวยการสมมนารบฟงความคดเหนจากผบรหารโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด ผลการวจย พบวา รปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวดประกอบดวย 4 องคประกอบ ไดแก (1) หลกของการบรหารสความเปนเลศ (2) คณะกรรมการบรหารสความเปนเลศ (3) ขอบขายงานบรหารสความเปนเลศ และ (4) แนวทางการบรหารสความเปนเลศ โดยรปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด มความเหมาะสมและสามารถน าไปใชในโรงเรยนอนบาลประจ าจงหวดไดอยในระดบมาก

68

2.7 กรอบแนวคดในการวจย ผวจยไดก าหนดกรอบแนวความคดในการศกษาเรอง “การศกษาการบรหารจดการองคกร

ปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง” โดยศกษาจากการคนควา แนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ โดยไดน าแนวคดของการบรหารจดการตามแนวคด McKinsey (7S Framework) มาใชเปนกรอบแนวคดในการวจยดงปรากฏในภาพท 2.2

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพท 2.2 กรอบแนวคดในการวจย

ขอมลสวนบคคล 1. สถานภาพสวนบคคล

1.1 เพศ 1.2 อาย 1.3 สถานภาพสมรส 1.4 ระยะเวลาในการท างาน 1.5 เงนเดอน

การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S

1. กลยทธขององคกร (Strategy) 2. โครงสรางองคการ (Structure) 3. ระบบการปฏบตงาน (Systems) 4. บคลากร (Staff) 5. ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) 6. รปแบบการบรหารจดการ (Style) 7. คานยมรวม (Shared values)

ขอเสนอแนะการบรหารจดการสความเปนเลศโดยตวแบบ 7S ส าหรบองคการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง

2. หนวยงานทองถน

2.1 เทศบาลเมองในจงหวดลพบร

2.2 เทศบาลต าบลในจงหวดชยนาท

2.3 เทศบาลต าบลในจงหวดสพรรณบร

69

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การศกษาวจยเรอง ”การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง” ผวจยได

ด าเนนการวจยแบบผสมผสานวธ (Mixed Methodology Research) ระหวางการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ดวยการท า Focus group และวธวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ซงมขนตอนในการด าเนนการวจย ดงน

3.1 รปแบบการวจย 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง 3.3 เครองมอทใชในการวจย 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 การจดสนทนากลม

3.1 รปแบบการวจย การวจยเรองการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง ดวยการใช

ระเบยบวธการวจยแบบผสมผสาน (Mixed methods) ของการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) และการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการสนทนากลม (Focus Group)

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร หนวยทใชในการศกษาคอ องคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลาง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาลต าบลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา มประชากรทเปนตวแทนของเทศบาล จ านวน 581 คน โดยแตละเทศบาลมเจาหนาทปฏบตงานปรากฏดงตารางท 3.1

70

ตารางท 3.1 จ านวนเจาหนาททปฏบตงานในเทศบาลจงหวดภาคกลางแตละแหง

ท เทศบาลในจงหวดภาคกลาง จ านวนเจาหนาท (คน) 1 เทศบาลเมองสพรรณบร 410

2 เทศบาลต าบลเขาพระงาม 110

3 เทศบาลต าบลสรรพยา 61 รวม 581

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของ

จงหวดในภาคกลางทไดรบรางวลการบรหารจดการทด ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาลต าบลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา ทงนก าหนดขนาดโดยใชสตรทาโรยามาเน ทระดบความเชอมน 95 % และมความคลาดเคลอนของกลมตวอยาง .05 ส าหรบการสมตวอยางใชวธการสมแบบชนภมอยางเปนสดสวน (Proportional Stratified Random Sampling) เพอหาสดสวนทเหมาะสมของกลมตวอยางตามจ านวนประชากรแตละเทศบาล หลงจากนนใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) โดยใชวธการสมแบบบงเอญ

ขนตอนในการก าหนดขนาดกลมตวอยาง เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในภาคกลาง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาล

ต าบลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา ไดจากการค านวณดวยสตรของ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1970: 886-887) ส าหรบเหตผลทเลอกใชสตรดงกลาว เนองจากผวจยทราบจ านวนประชากรทแนนอน มสตรดงน

n = N 1+N(e)2

เมอ n แทน ขนาดของกลมตวอยาง N แทน ขนาดของประชากร e แทน ขนาดความคลาดเคลอนจากการสมตวอยาง (ก าหนดไวท 0.05) ขนาดของกลมตวอยางจงค านวณไดจากสตรขางตน ดงน

71

n = 581 1+581(.05)2

= 236.90 จากการแทนคาตามสตรขางตน ท าใหไดขนาดกลมตวอยาง จ านวน 237 คน ดงนนในการศกษา

ครงนจงใชกลมตวอยางคอ เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในภาคกลาง คอ เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาลต าบลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา จ านวน 237 คน

วธการสมกลมตวอยาง ใชวธการสมแบบชนภมอยางเปนสดสวน (Proportional Stratified Random Sampling) เพอหาสดสวนทเหมาะสมของกลมตวอยางตามจ านวนประชากรของแตละเทศบาล ซงมสตรดงน

จ านวนตวอยางในแตละเทศบาล = จ านวนตวอยางทงหมด x จ านวนประชากรในแตละเทศบาล จ านวนประชากรทงหมด

เมอแทนคาตามสตรขางตน ท าใหไดกลมตวอยางซงเปนสดสวนทเหมาะสมของแตละเทศบาล

ส าหรบใชในการศกษา ดงปรากฏตามตารางท 3.2

ตารางท 3.2 จ านวนกลมตวอยางทใชในการศกษาของเทศบาลในจงหวดภาคกลาง

ท เทศบาลในจงหวดภาคกลาง จ านวนเจาหนาท

ประชากร กลมตวอยาง 1 เทศบาลเมองสพรรณบร 410 167

2 เทศบาลต าบลเขาพระงาม 110 45

3 เทศบาลต าบลสรรพยา 61 25 รวม 581 237

จากนนใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) โดยใชวธการสมแบบ

บงเอญ (Accidental Sampling)

72

3.3 เครองมอทใชในการวจย การศกษาครงนใชแบบสอบถาม (Questionnaires) เปนเครองมอทในการเกบรวบรวมขอมล

โดยแบบสอบถามเปนแบบปลายปด (Close ended Questions) ซงแบงออกเปน 3 ตอน ไดแก ตอนท 1 สถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบส ารวจรายการ

(Check list) ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบกบการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S โดยไดน า

แนวคดของการบรหารจดการตามแนวคด McKinsey (7S Framework) มาใชเปนกรอบส าหรบศกษา ไดแก (1) กลยทธขององคกร (Strategy) (2) โครงสรางองคการ (Structure) (3) ระบบการปฏบตงาน (Systems) (4) บคลากร (Staff) (5) ทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) (6) รปแบบการบรหารจดการ (Style) และ (7) คานยมรวม (Shared values) ในสวนนแบบสอบถามเปนลกษณะค าถามปลายปด (Closed-ended Question) ในสวนนแบบสอบถามเปนลกษณะค าถามปลายปด (Closed-ended Question)

วธการสรางเครองมอ ผวจยไดด าเนนการสรางแบบสอบถามและตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถาม โดยมขนตอน

ดงตอไปน 1. โดยการศกษาจากเอกสาร บทความ ต ารา ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ 2. โดยน ารางแบบสอบถามทสรางขนเสนอทปรกษาเพอตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชง

เนอหา (Content Validity) และพจารณาความชดเจนของภาษาทใช และปรบปรงแกไขแบบสอบถาม 3. น าแบบสอบถามทไดเสนอตอผทรงคณวฒทมความเชยวชาญ เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชง

เนอหา (Content Validity) และความครอบคลมสอดคลองกบหวขอปญหาและวตถประสงคในการศกษาหรอไม ดวยผทรงคณวฒจ านวน 3 ทาน (รายชอตามภาคผนวก ก)

4. วเคราะหคณภาพของเครองมอ โดยท าการค านวณหาคา IOC (Index of Item - Objective Concurrence) ซงเปนคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ ซงมเกณฑการยอมรบ คอ คา IOC ตงแต 0.50 ขนไป

5. ผวจยน าแบบสอบถามทผานการพฒนาและปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try - Out) เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ของเครองมอ โดยท าการเกบรวบรวมขอมลกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 ชด หลงจากนน น ามาหาคาความเชอมน โดยวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟา (Alfa

73

Coefficient) ดวยวธการของครอนบาค (Cronbach) โดยหลกการจะตองมคาตงแต 0.7 ขนไปจงจะถอวาแบบสอบถามมความเทยงใชได (ลดดาวลย เพชรโรจน และอจฉรา ช านประสทธ, 2547: 149)

6. ด าเนนการจดพมพแบบสอบถามฉบบสมบรณ เพอน าไปเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางตอไป 3.4 การเกบรวบรวมขอมล

ในการวจยครงน ผวจยไดด าเนนการรวบรวมขอมลมขนตอน ดงน 3.4.1 ขอหนงสอจากมหาวทยาลยราชพฤกษถงนายกเทศบาลในจงหวดภาคกลางทง 3 เทศบาล

เพอขอความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามจากเจาหนาทในเทศบาล 3.4.2 น าแบบสอบถามฉบบสมบรณไปเกบขอมลกบเจาหนาท เทศบาลทเปนกลมตวอยาง และ

เกบแบบสอบถามคนดวยตนเอง 3.4.3 ผวจยใชเวลาด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ใชเวลาในการเกบขอมลทงหมด 60 วน 3.4.4 ผวจยตรวจสอบแบบสอบถามทเกบรวบรวมมาตรวจสอบความสมบรณของขอมล 3.4.5 น าขอมลทไดไปวเคราะหและประมวลผล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร

3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 การวเคราะหขอมลทเกยวกบสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) โดยน าเสนอผลในรปของตารางและการบรรยาย

3.5.2 การวเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนสภาพการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S จะด าเนนการวเคราะหขอมลโดยใชการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviations) ทงนไดก าหนดคาน าหนกของการใหคะแนนส าหรบค าตอบจากแบบสอบถามไว 5 ระดบ โดยวธของลเครท (Likert, 1967: 90-95) ซงมเกณฑการใหคะแนน ดงน

ระดบ 5 หมายถง มากทสด ระดบ 4 หมายถง มาก ระดบ 3 หมายถง ปานกลาง ระดบ 2 หมายถง นอย ระดบ 1 หมายถง นอยทสด

74

ระดบคะแนนเฉลยความคดเหนของกลมตวอยางทมตอสภาพการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S แปลผลโดยใชเกณฑสมบรณ (Absolute Criteria) ตามแนวทางของเบสต (Best, 2001: 204) แสดงผล ดงน

คะแนนเฉลย 4.50-5.00 คะแนน มความคดเหนอยในระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.50-4.49 คะแนน มความคดเหนอยในระดบมาก คะแนนเฉลย 2.50-3.49 คะแนน มความคดเหนอยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.50-2.49 คะแนน มความคดเหนอยในระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00-1.49 คะแนน มความคดเหนอยในระดบนอยทสด

3.6 การจดสนทนากลม (Focus Group)

ส าหรบการสนทนากลม (Focus Group) ผวจยไดเลอกวธนเพอใหกลมไดแสดงความคดเหนในประเดนทผวจยเหนวานาจะเปนค าตอบทมคณคาเกยวกบการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S โดยกลมผเชยวชาญจากผบรหารเทศบาลเขารวมประมาณ 7-8 คน เพอปรกษาหารอและหาขอสรปประเดนตาง ๆ ของรปแบบทเหมาะสมในการพฒนาองคการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลาง ด าเนนการโดยผวจยน าเสนอ (ราง) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ทผวจยออกแบบใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองสมบรณตามประเดนการสนทนากลม

เครองมอทใชในการศกษา ผวจยเลอกใชวธการสนทนากลม (Focus Group) โดยประเดนการสนทนากลม (focus group discussion guideline) จะมลกษณะเปนแบบสอบถามแบบปลายเปดเพอใหผเชยวชาญใหขอมลเกยวกบการบรหารจดการสความเปนเลศ แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไป ประกอบดวย ชอ หมายเลขโทรศพท หนวยงานทสงกด ตอนท 2 ประเดนสนทนากลม

การเกบขอมลโดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) 1. นดหมายผบรหารเทศบาลทเปนตวแทนของกลมทไดรบการคดเลอก โดยใชหนงสอน าเพอขอ

ความอนเคราะหจากมหาวทยาลยราชพฤกษ 2. จดสถานท นดหมายเวลา 3. จดอภปรายสนทนากลมตามวนเวลา สถานททก าหนด 4. คณะผวจยรวมสงเกตการณ และท าการบนทกขอมล 5. สรปผลและวเคราะหขอมล

75

การวเคราะหขอมลจากการสนทนากลม ขอมลทเกบรวบรวมไดจากการสนทนาผวจยจะท าการวเคราะหโดยวธการจดประเภทขอมล

(Typological Analysis) และการวเคราะหเปรยบเทยบ (Comparison Analysis) เพอหาประเดนรวม และประเดนทแตกตางกนในเรองการบรหารจดการสความเปนเลศ

76

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาวจยเรอง “การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง” ผวจยน าแบบสอบถามทรวบรวมไดจากกลมตวอยางจ านวน 237 คน มาวเคราะห โดยใชโปรแกรมส าเรจรปคอมพวเตอร และการสมภาษณเชงลก จากผทรงคณวฒจ านวน 7 คน วเคราะหเนอหา (Content Analysis) เชงพรรณนา ผลการวเคราะหขอมลสามารถน าเสนอ ดงน

สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S สวนท 3 ผลการสมภาษณเกยวกบการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S

สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ผลการวเคราะหขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตาม

เพศ อาย สถานภาพ ระยะเวลาในการท างาน เงนเดอน และหนวยงาน

ตารางท 4.1 แสดงคาจ านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคล

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (คน) รอยละ

1. เพศ ชาย 113 47.70

หญง 124 52.30 รวม 237 100.00

2. อาย

ต ากวา 25 ป 15 6.30 25-35 ป 62 26.20

36-40 ป 27 11.40

41 ป ขนไป 133 56.10 รวม 237 100.00

77

ตารางท 4.1 แสดงคาจ านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคล (ตอ)

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (คน) รอยละ

3. สถานภาพ โสด 97 40.90

สมรส 130 54.90 หยาราง/หมาย 10 4.20

รวม 237 100.00

4. ระยะเวลาในการท างาน ต ากวา 1 ป 20 8.40

1-5 ป 46 19.40

6-10 ป 22 9.30 10 ป ขนไป 149 62.90

รวม 237 100.00 5. เงนเดอน

ต ากวา 10,000 บาท 3 1.30

10,001-15,000 บาท 59 24.90 15,001-20,000 บาท 70 29.50

มากกวา 20,001 บาท 105 44.30

รวม 237 100.00 6. หนวยงาน

เทศบาลเมองสพรรณบร 167 70.50

เทศบาลต าบลเขาพระงาม 45 19.00 เทศบาลต าบลสรรพยา 25 10.50

รวม 237 100.00

78

จากตารางท 4.1 พบวา สถานภาพสวนบคคลของเจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในภาคกลางทไดรบรางวลการบรหารจดการทด ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร เทศบาลต าบลเขาพระงาม และเทศบาลต าบลสรรพยา สรปไดดงน

1. เพศ กลมเจาหนาทในเทศบาลทตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 124 คน คดเปนรอยละ 52.30 และเพศชาย จ านวน 113 คน คดเปนรอยละ 47.70

2. อาย กลมเจาหนาทในเทศบาลทตอบแบบสอบถามสวนใหญ มอายมากกวา 40 ป ขนไป จ านวน 133 คน คดเปนรอยละ 56.10 รองลงมาคอกลมเจาหนาทในเทศบาลทมอาย 25- 35 ป จ านวน 62 คน คดเปนรอยละ 26.20 กลมเจาหนาทในเทศบาลทมอาย 36-40 ป จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 11.40 กลมเจาหนาทในเทศบาลทมอายต ากวา 25 ป จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 6.30 ตามล าดบ

3. สถานภาพ กลมเจาหนาทในเทศบาลทตอบแบบสอบถามสวนใหญ มสถานภาพสมรส จ านวน 130 คน คดเปนรอยละ 54.90 รองลงมาคอกลมเจาหนาทในเทศบาลทมสถานภาพโสด จ านวน 97 คน คดเปนรอยละ 40.90 และกลมเจาหนาทในเทศบาลทมสถานภาพหยาราง/หมาย จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 4.20 ตามล าดบ

4. ระยะเวลาในการท างาน กลมเจาหนาทในเทศบาลสวนใหญ มระยะเวลาในการท างาน 10 ป ขนไป จ านวน 149 คน คดเปนรอยละ 62.90 รองลงมาคอกลมเจาหนาทในเทศบาลทมระยะเวลาในการท างาน 1-5 ป จ านวน 46 คน คดเปนรอยละ 19.40 ลมเจาหนาทในเทศบาลทมระยะเวลาในการท างาน 6-10 ป จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 9.30 กลมเจาหนาทในเทศบาลทมระยะเวลาในการท างานต ากวา 1 ป จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 8.40 ตามล าดบ

5. เงนเดอน กลมเจาหนาทในเทศบาลสวนใหญสวนใหญ มเงนเดอนมากกวา 20,001 บาท จ านวน 105 คน คดเปนรอยละ 44.30 รองลงมาคอกลมเจาหนาทในเทศบาลทมเงนเดอน 15,001-20,000 บาท จ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 29.50 กลมเจาหนาทในเทศบาลทมเงนเดอน 10,000-15,000 บาท จ านวน 59 คดเปนรอยละ 24.390 และกลมเจาหนาทในเทศบาลทมเงนเดอนต ากวา 10,000 บาท จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 1.30 ตามล าดบ

6. หนวยงาน กลมเจาหนาทในเทศบาลสวนใหญสงกดหนวยงานเทศบาลเมองสพรรณบร จ านวน 167 คน คดเปนรอยละ 70.50 รองลงมาสงกดหนวยงาน เทศบาลต าบลเขาพระงาม จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 19.70 และสงกดหนวยงานเทศบาลต าบลสรรพยา จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 10.50 ตามล าดบ

79

สวนท 2 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S

ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ทง 7 ดาน ไดแก ดานกลยทธ ดานโครงสราง ดานระบบการปฏบตงาน ดานบคลากร ดานทกษะ ดานแบบการบรหาร และดานคานยมรวม มรายละเอยดปรากฏดงตารางท 4.2 – 4.9 ตารางท 4.2 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวย

เทคนค 7S ดานกลยทธ

ดานกลยทธ (Strategy) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. แผนกลยทธขององคกรมความชดเจน ครอบคลม และมความสอดคลองกบยทธศาสตรของหนวยงาน

3.76 .723 มาก 2

2. มการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรเพอหาจดออนและจดแขง

3.71 .672 มาก 3

3. บคลากรทกคนมสวนรวมในการก าหนดยทธศาสตรขององคกร

3.48 .773 ปานกลาง

5

4. มการจดท าแผนปฏบตงานทสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร

3.99 .762 มาก 1

5. มการกระจายแผนกลยทธลงสระดบหนวยงานจนถงระดบปฏบตการ

3.70 .768 มาก 4

รวม 3.72 .582 มาก

จากตารางท 4.2 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานกลยทธ

(Strategy) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.72,

S.D. = 0.582) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาล าดบแรก ขอท 4 มการจดท าแผนปฏบตงานทสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร มคาเฉลยอยในระดบมาก ( = 3.99, S.D. =0 .762) รองลงมา

ขอท 1 แผนกลยทธขององคกรมความชดเจน ครอบคลม และมความสอดคลองกบยทธศาสตรของ

80

หนวยงาน ( = 3.76, S.D. =0 .723) และขอท 2 มการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรเพอหา

จดออนและจดแขง ( = 3.71, S.D. = 0.672) ตามล าดบ สวนระดบความคดเหนนอยสดขอท 3

บคลากรทกคนมสวนรวมในการก าหนดยทธศาสตรขององคกร ( = 3.48, S.D. = 0.773)

ตารางท 4.3 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวย

เทคนค 7S ดานโครงสราง

ดานโครงสราง (Structure) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. โครงสรางขององคกรเนนการมสวนรวมของบคลากร 3.76 .828 มาก 1

2. ขอบเขตของงานทรบผดชอบมความชดเจนและเปนลายลกษณอกษร

3.71 .762 มาก 3

3. มการปรบปรงโครงสรางองคกรอยเสมอและยงยดโครงสรางรปแบบเดมไว

3.65 .589 มาก 4

4. ลดความซ าซอนขนตอนการท างานและกฎระเบยบ 3.74 .736 มาก 2

5. จ านวนบคลากรมเพยงพอในการปฏบตงาน 3.62 .758 มาก 5

รวม 3.69 .496 มาก

จากตารางท 4.3 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดาน

โครงสราง (Structure) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก

( = 3.69, S.D. = 0.496) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาระดบความคดเหนอยในระดบมากทกขอ

คอ ขอท 1 โครงสรางขององคกรเนนการมสวนรวมของบคลากร ( = 3.76, S.D. =0 .828) รองลงมา

ขอท 4 ลดความซ าซอนขนตอนการท างานและกฎระเบยบ ( = 3.74, S.D. =0 .736) และขอท 2

ขอบเขตของงานทรบผดชอบมความชดเจนและเปนลายลกษณอกษร ( = 3.71, S.D. = 0.762)

ตามล าดบ สวนระดบความคดเหนนอยสดขอท 5 จ านวนบคลากรมเพยงพอในการปฏบตงาน ( = 3.62,

S.D. = 0.758)

81

ตารางท 4.4 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานระบบการปฏบตงาน

ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. มการปฏบตงานทเปนไปตามระบบทไดก าหนดไว 3.77 .639 มาก 1

2. มการบรหารจดการความเสยงเพอปองกนขอผดพลาดทอาจจะเกดขนในองคกร

3.71 .646 มาก 4

3. มระบบอนเตอรเนตเขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนทขององคกร

3.76 .828 มาก 2

4. มระบบการบรหารจดการรปแบบใหม ๆ 3.73 .773 มาก 3

5. มกระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ

3.60 .667 มาก 5

รวม 3.71 .569 มาก

จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานระบบ

การปฏบตงาน (Systems) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.71, S.D. = 0.569) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาระดบความคดเหนอยในระดบมาก

ทกขอ คอ ขอท 1 มการปฏบตงานทเปนไปตามระบบทไดก าหนดไว ( = 3.77, S.D. =0 .639)

รองลงมา ขอท 3 มระบบอนเตอรเนตเขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนทขององคกร ( =

3.76, S.D. =0 .828) และขอท 4 มระบบการบรหารจดการรปแบบใหม ๆ ( = 3.73, S.D. = 0.773)

ตามล าดบ สวนระดบความคดเหนนอยสดขอท 5 มกระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ ( = 3.60, S.D. = 0.667)

82

ตารางท 4.5 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานบคลากร

ดานบคลากร (Staff) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. บคลากรสวนใหญมประสบการณในการท างาน 3.82 .922 มาก 2

2. บคลากรมความสามารถ มความเหมาะสมกบปรมาณงานและไดรบการฝกฝนเปนอยางด

3.62 .636 มาก 3

3. บคลากรมความสามารถในการปฏบตงานและสามารถปฏบตงานแทนกนไดเปนอยางด

3.49 .751 ปานกลาง

5

4. บคลากรมความสามารถในการพฒนาตนเอง เชน ความกระตอรอรน ความสนใจงาน ความตองการฝกอบรมใหมความช านาญมากขน

3.50 .832 มาก 4

5. ผบงคบบญชามการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา

3.82 .684 มาก 1

รวม 3.65 .675 มาก

จากตารางท 4.5 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานบคลากร

(Staff) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.65, S.D.

= 0.675) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรกขอท 5 ผบงคบบญชามการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา ( = 3.82, S.D. =0 .684) รองลงมาขอท 1 บคลากร

สวนใหญมประสบการณในการท างาน ( = 3.82, S.D. =0 .922) และขอท 2 บคลากรมความสามารถ ม

ความเหมาะสมกบปรมาณงานและไดรบการฝกฝนเปนอยางด ( = 3.62, S.D. = 0.636) ตามล าดบ

สวนระดบความคดเหนนอยสดขอท 3 บคลากรมความสามารถในการปฏบตงานและสามารถปฏบตงานแทนกนไดเปนอยางด ( = 3.49, S.D. = 0.751)

83

ตารางท 4.6 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานทกษะ

ดานทกษะ (Skills) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. บคลากรมความรทกษะและความช านาญเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ

3.57 .670 มาก 3

2. บคลากรมความโดดเดน มความเชยวชาญในการท างาน การใหบรการ

3.43 .731 ปานกลาง

5

3. ผบรหารและบคลากรไดรบการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานอยางตอเนอง เชน การประชม สมมนา การศกษาดงาน เปนตน

3.77 .782 มาก 1

4. มการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานของบคลากรอยางตอเนอง เชน การศกษาดงาน การสมมนา

3.60 .954 มาก 2

5. มการฝกทบทวนผลการปฏบตงานของบคลากรอยางตอเนอง

3.50 .740 มาก 4

รวม 3.57 .660 มาก

จากตารางท 4.6 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานทกษะ

(Skills) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.57, S.D.

= 0.660) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรกขอท 3 ผบรหารและบคลากรไดรบการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานอยางตอเนอง เชน การประชม สมมนา การศกษาดงาน เปนตน ( = 3.77, S.D. =0 .782) รองลงมาขอท 4 มการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการ

ท างานของบคลากรอยางตอเนอง เชน การศกษาดงาน การสมมนา ( = 3.60, S.D. =0 .954) และขอท

1 บคลากรมความรทกษะและความช านาญเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ ( = 3.57, S.D. = 0.670)

ตามล าดบ สวนระดบความคดเหนนอยสดขอท 2 บคลากรมความโดดเดน มความเชยวชาญในการท างาน การใหบรการ ( = 3.43, S.D. = 0.731)

84

ตารางท 4.7 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานรปแบบการบรหารจดการ

ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. ผบรหารรวมสนบสนนการมสวนรวมของผใตบงคบบญชา 3.65 .792 มาก 3

2. ผบรหารเปนตวอยางทดในการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล 3.66 .964 มาก 2 3. ผบรหารมการสรางขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน 3.62 .878 มาก 4

4. ผบรหารเปนผน าทมวสยทศน นวตกรรม และมภาวะผน า 3.57 .912 มาก 5

5. ผบรหารมเทคนคในการจงใจในการท างาน 3.71 .756 มาก 1 รวม 3.64 .772 มาก

จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานรปแบบ

การบรหารจดการ (Style ) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.64, S.D. = 0.772) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาระดบความคดเหนอยในระดบมาก

ทกขอ คอ ขอท 5 ผบรหารมเทคนคในการจงใจในการท างาน ( = 3.71, S.D. =0 .756) รองลงมา ขอท

2 บรหารเปนตวอยางทดในการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล ( = 3.66, S.D. =0 .964) และขอท 1

ผบรหารรวมสนบสนนการมสวนรวมของผใตบงคบบญชา ( = 3.65, S.D. = 0.792) ตามล าดบ สวน

ระดบความคดเหนนอยสดขอท 4 ผบรหารเปนผน าทมวสยทศน นวตกรรม และมภาวะผน า ( = 3.57,

S.D. = 0.912)

85

ตารางท 4.8 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานคานยมรวม

ดานคานยมรวม (Shared values) ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. มความมงมนทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายรวมกน 3.76 .711 มาก 2

2. มวสยทศนขององคกรรวมกน 3.69 .762 มาก 4 3. มค าขวญหรอสโลแกนเพอใหงายตอการจดจ าและน าไปปฏบต

3.69 .750 มาก 3

4. มการอทศตนใหแกงานและองคกร 3.57 .702 มาก 5 5. มความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน 3.79 .746 มาก 1

รวม 3.69 .649 มาก

จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานคานยม

รวม (Shared values) พบวา ระดบความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.69, S.D. = 0.649) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาระดบความคดเหนอยในระดบมากทกขอ คอ ขอท 5 มความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน ( = 3.79, S.D. =0 .746) รองลงมา ขอท 1 มความ

มงมนทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายรวมกน ( = 3.76, S.D. =0 .711) และขอท 3 มค าขวญหรอ

สโลแกนเพอใหงายตอการจดจ าและน าไปปฏบต ( = 3.69, S.D. = 0.750) ตามล าดบ สวนระดบความ

คดเหนนอยสดขอท 4 มการอทศตนใหแกงานและองคกร ( = 3.57, S.D. = 0.702)

86

ตารางท 4.9 คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S โดยภาพรวมทง 7 ดาน

การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ระดบความคดเหน

ล าดบ S.D. แปลผล

1. ดานกลยทธ (Strategy) 3.72 .582 มาก 1

2. ดานโครงสราง (Structure) 3.69 .496 มาก 3 3. ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) 3.71 .569 มาก 2

4. ดานบคลากร (Staff) 3.65 .675 มาก 5

5. ดานทกษะ (Skills) 3.57 .660 มาก 7 6. ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) 3.64 .772 มาก 6

7. ดานคานยมรวม (Shared values) 3.69 .649 มาก 4

รวม 3.67 .567 มาก

จากตารางท 4.9 ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S พบวา ระดบ

ความคดเหนของเจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.67, S.D. = 0.567) และ

จ าแนกตามรายดานอยในระดบมากทกดาน ล าดบแรก ดานกลยทธ (Strategy) ( = 3.72, S.D. =

0.582) รองลงมา ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) ( = 3.71, S.D. = 0.569) ดานโครงสราง

(Structure) ( = 3.69, S.D. = 0.496) ดานคานยมรวม (Shared values) ( = 3.69, S.D. = 0.649)

ดานบคลากร (Staff) ( = 3.65, S.D. = 0.675) ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ( = 3.64,

S.D. = 0.772) และดานทกษะ (Skills) ( = 3.57, S.D. = 0.660) ตามล าดบ

87

สวนท 3 ผลการสนทนากลม (Focus Group) และการสมภาษณบคคลเชงลกเกยวกบการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ (Content Analysis) จากเครองมอแบบสอบถามเกยวกบการ

บรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S โดยน าขอมลจากการประชมแบบมสวนรวม (Focus Group) ทไดจากการจดบนทก และขอมลเทปบนทกเสยงทถอดเปนบทสนทนามาวเคราะหเนอหา แลวน าเสนอขอมลเปนความเรยง สามารถสรปไดดงน

1. ดานกลยทธ (Strategy) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา กลยทธเปนสงส าคญส าหรบผบรหาร เพราะวาสงทเปนองคประกอบอยในกลยทธคอการพฒนาผบรหารและทมงานทจะสามารถเขาใจความแตกตางจากการปฏบตงานโดยปกตทวไป และสามารถน าองคประกอบการบรหารจดการเชงกลยทธไปสการปฏบตจรง โดยทผบรหารจะตองเปนผตดสนใจเลอกองคประกอบการบรหารจดการเชงกลยทธทเหมาะสมกบขนาดขององคการและหาวธการทจะน าสผปฎบตไดรวดเรว และสรางความเขาใจทวทงองคการ ประกาศใหผปฎบตทกสวนไดรบทราบถงการเปลยนแปลง ทกคนในองคการเขาใจตรงกน ปฏบตงานสเปาประสงคเดยวกน ปฏบตไปอยางพรอมเพรยงประสานกนทกสวน ท าอยางตอเนองครบทกขนตอน ตดตามความกาวหนา และควรมการคดคนวธการใหมทดและแตกตาง เพอใหเกดความส าเรจโดยงายและรวดเรวยงขนกวาหนทางปกต โดยใชกลยทธในการจดการองคกรทมประสทธภาพเหมาะสมกบองคกรและสามารถน าไปปฏบตไดจรงไมลมเหลว เนองจากกลยทธทดแตลมเหลวจะไมสามารถน าความส าเรจมาสองคกรได และแผนยทธศาสตรควรมความยดหยนใหสามารถปรบเปลยนไดเทาทนสถานการณถายทอดแผนไปสการปฏบตอยางชดเจน

2. ดานโครงสราง (Structure) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา โครงสรางขององคการควรประกอบดวยระดบอ านวยการและระดบด าเนนการ เพราะวาโครงสรางขององคการมอทธพลตอพฤตกรรมของบคลากร ดงนนการออกแบบโครงสรางองคการจะมผลตอสายบงคบบญชา อ านาจการตดสนใจ การก าหนดหนาทและความรบผดชอบของแตละต าแหนงงาน การประสานงาน การใชกฎระเบยบและวธปฏบตของบคลากรตามต าแหนงหนาทภายในองคการ ซงจะสงผลตอทศนคตและความพงพอใจของบคลากร และโครงสรางขององคกรควรมผทรบผดชอบดานงานวชาการ งานบคลากร งานงบประมาณ งานบรหารทวไป และงานวดและประเมนผล ซงแตละองคการจะแบงเปนกฝายแลวแตความเหมาะสมของแตละองคการ ถามการจดโครงสรางทดจะท าใหการบรหารองคการมประสทธภาพ โดยโครงสรางการท างานควรมลกษณะเปนแบบแนวราบบคลากรทท างานรวมกนกจะท างานเปนทม และควร

88

เปนลกษณะโครงสรางทพจารณาในเชงปรมาณมการก าหนดเปนลายลกษณอกษร กระจายอ านาจการบรหารและการตดสนใจไปสระดบปฏบตงาน การมสวนรวมของทกสวนราชการในการปฏบตงาน จดบคลากรใหเหมาะสมกบต าแหนงของงานทปฏบต ความสมพนธของแตละสายงานเอออ านวยต อการปฏบตงาน และมการแบงสายงานบงคบบญชาทมงเนนใหผบงคบบญชาใหค าแนะน าและความชวยเหลอทใกลชด

3. ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา การบรหารงานองคกรปกครองสวนทองถนใหประสบความส าเรจตองคดรเรมนวตกรรมใหม ๆ อยเสมอใหทนยคสมยและสถานการณโลกทเปลยนแปลงไป โดยนวตกรรมทคดรเรมขนมานนตองตอบสนองความตองการของประชาชน เปนประโยชนตอชมชนและแกไขปญหาใหแกชมชนได ใชเทคโนโลยการปฏบตงานใหถกตอง มการวางแผนระยะสนและระยะยาว การจดเกบขอมลใหสะดวกและรวดเรว มการวเคราะหถงระบบงานขององคการในทก ๆ เรอง ทงเรองระบบการบรหารจดการ ระบบการปฏบตงาน เชน ระบบสารสนเทศ ระบบการวางแผน ระบบงบประมาณ ระบบการควบคม ระบบการจดซอ ระบบในการสรรหาและคดเลอกพนกงาน ระบบในการฝกอบรม ตลอดจนระบบในการจายผลตอบแทน สรางระบบความสมพนธโดยตงจดประสงครวมกน วางโครงสรางขององคกรใหเกดระบบความสมพนธทเชอมโยงกนอยางชดเจน ไมคลมเครอ แบงแยกหนาทแตมความเกยวของกน มกระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบในการปฏบตงานตามกลยทธ เพอใหบรรลเปาประสงคตามทก าหนดไว และมระบบ Internet เขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนท

4. ดานบคลากร (Staff) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา ควรมการวางแผนก าหนดนโยบายหรอแผนปฏบตการเกยวกบอตราก าลงของเจาหนาทใหสอดคลองกบภารกจขององคกร และใหความส าคญตอการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของบคลากรในองคกร มการสรางขวญและก าลงใจใหแกเจาหนาท โดยการจดฝกอบรม การศกษาดงาน การจดองคความรในหนวยงาน และการใหทนการศกษาตอในระดบสง สงเสรมการฝกอบรมสรางเสรมความรและประสบการณ สรางความกระตอรอรนในการท างาน สรางขวญและก าลงใจใหแกผปฏบตงาน สงเสรมใหบคลากรทกระดบใหมความรความเขาใจเกยวกบความกาวหนาในวชาชพตนเปนอยางด บคลากรมความสามารถในดานมนษยสมพนธอยางดเยยม มทกษะในการสอสารดวยวาจาจะตองมสามารถในการรายงานดวยวาจา มทกษะในการเจรจา มความคดรเรมสรางสรรคในการปฏบตงาน มวสยทศนในการด าเนนงาน มความรความเขาใจ ความเชยวชาญในงานทรบผดชอบ บคลากรท างานอยางมออาชพพฒนาตนเองในการจดการการเรยนรอยเสมอ

89

5. ดานทกษะ (Skills) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา องคกรควรแยกทกษะออกเปน 2 ดานหลก คอ 1) ทกษะดานงานอาชพ เปนทกษะทจะท าใหบคลากรสามารถปฏบตงานในต าแหนงหนาทไดตามหนาท และลกษณะงานทรบผดชอบเชน ดานการเงน ดานบคคล ซงคงตองอยบนพนฐานการศกษาหรอไดรบการอบรมเพมเตม 2) ทกษะความถนดหรอความชาญฉลาดพเศษ นนอาจเปนความสามารถทท าใหพนกงานนน ๆ โดดเดนกวาคนอน สงผลใหมผลงานทดกวา และเจรญกาวหนาในหนาทการงานไดอยางรวดเรว ซงองคกรจะตองมงเนนในทง 2 ดานไปควบคกน บคลากรควรมความสามารถ ความช านาญ และความคลองแคลวในการปฏบตงานทงดานการใชอวยวะของรางกาย และการใชทกษะการคดทางสมอง บคลากรจะตองมความโดดเดน ความเชยวชาญในการใหบรการ ทกษะ ความร ความสามารถในการปฏบตงาน การถายทอดความรซงกนและกนในการปฏบตงานดานตาง ๆ การฝกอบรมอยางตอเนอง การทดสอบความรความสามารถของผปฏบตงาน มการกระจายอ านาจและแบงการบรหารในแตละระดบอยางชดเจน

6. ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา รปแบบหรอสไตลในการท างานของผบรหารนนมความส าคญเปนอยางยง โดยเฉพาะผบรหารระดบสงจะมอทธพลตอความรสกนกคดของบคลากรภายในองคกรมากกวาค าพดของผบรหาร ถาหากผบรหารมความมงมนในการท างาน มความสามารถในการจงใจ เปนแบบอยางในการท างานทด สไตลเหลานจะเปนผลในการสรางขวญก าลงใจในการท างานของบคลากรเปนอยางยง ผดงนนผบรหารควรมคณลกษณะเปดกวาง มวสยทศน ยอมรบความลมเหลว มความสามารถในการสอนงาน มความคดสรางสรรคสงเสรมใหบคลากรกลาคดกลาเสยง การก าหนดวสยทศนควรมแผนงานทชดเจน ใชหลกธรรมาภบาลในการปฏบตงาน และใหความส าคญตอการมสวนรวมของบคลากร และควรเปนตวอยางทดในการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาล การปกปองพนกงาน การพฒนาความเชยวชาญของพนกงานอยางเหมาะสม สงเสรมการท างานเปนทมเพอการเพมผลตภาพ สงเสรมใหพนกงานมการจดการดวยตนเอง โดยการแบงปนขอมล การใหรางวลและการยอมรบ ตองพฒนาระบบและกลไกการบรหารจดการในทกดานใหมความคลองตว และมประสทธภาพดวยหลกธรรมาภบาล

7. ดานคานยมรวม (Shared values) ผใหขอมลส าคญมความเหนวา องคกรทมความเปนเลศในการบรหารนนทกคนในองคกรนนมกมคานยมรวมกน จงจะท าใหเกดเปนผลส าเรจขององคกร เพราะความเปนอนหนงอนเดยวกนและความเชอมนรวมกนในหนวยงานจะพาองคการไปสความส าเรจ การสรางวฒนธรรมการเรยนรเพอใหบคลากรทกคนมพฤตกรรมการแสวงหาความร และน าความรทไดจากการแสวงหาไปใชในการปฏบตงานหรอปรบปรงงาน แลวน าประสบการณและความรทไดมาแลกเปลยน

90

เรยนรรวมกนอยางเปนประจ าอยางตอเนองจนกระทงอยในวถการท างานปกต คานยมรวมทนสมยควรสอดคลองกบสภาวการณทเปลยนแปลงไปและเขาใจทวทงองคการ มเปาหมายททกคนในองคการตองการทจะบรรลรวมกน ไดแก กลยทธ วสยทศน พนธกจ คานยมขององคกร มการสอสารท าความเขาใจใหทวองคกร การปฏบตของบคลากรตามคานยมวฒนธรรมองคกรใหครอบคลม และมการกระตนจากหวหนาหรอผบรหารอยางตอเนอง

91

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “การศกษาการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง” โดย

มวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S (2) เพอเสนอแนวทางในการพฒนาการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ขององคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวล การวจยศกษาครงนเปนการวจยแบบผสม (Mix Research) โดยเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ซงเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยกลมตวอยางทใชในการวจย คอ ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลางทไดรบรางวลการบรหารจดการทด จ านวน 3 แหง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร จ านวน 410 คน เทศบาลเขาพระงาม จงหวดลพบร จ านวน 110 คน และเทศบาลต าบลสรรพยา จงหวดชยนาท จ านวน 61คน รวม 581 คน ไดกลมตวอยางจ านวน 237 คน การสมตวอยางใชวธการสมแบบบงเอญ วเคราะหขอมลโดยคารอย (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) กบผใหขอมลส าคญ (Key Informant) และใชเทคนคการวเคราะหเนอหาประกอบบรบท

สรปผลการวจย

ผลการศกษาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S

ความคดเหนของผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลางทไดรบ

รางวลการบรหารจดการทด จ านวน 3 แหง ไดแก เทศบาลเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร เทศบาลเขาพระงาม จงหวดลพบร และเทศบาลต าบลสรรพยา จงหวดชยนาท ผลการวเคราะหการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S พบวา ระดบความคดเหนของผบรหาร/เจาหนาทในเทศบาลโดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.67) และจ าแนกตามรายดานอยในระดบมากทกดาน ล าดบแรก ดานกลยทธ (Strategy) (มคาเฉลย 3.72) รองลงมา ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) (มคาเฉลย 3.71) ดาน

92

โครงสราง (Structure) (มคาเฉลย 3.69) ดานคานยมรวม (Shared values) (มคาเฉลย 3.69) ดานบคลากร (Staff) (มคาเฉลย 3.65) ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) (มคาเฉลย 3.64) และดานทกษะ (Skills) (มคาเฉลย 3.57) ตามล าดบ เมอพจารณาเปนรายดานสรปได ดงน

1. ดานกลยทธ (Strategy) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานกลยทธ โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.72) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองมการจดท าแผนปฏบตงานทสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร (มคาเฉลย 3.99) รองลงมา เรองแผนกลยทธขององคกรมความชดเจน ครอบคลม และมความสอดคลองกบยทธศาสตรของหนวยงาน (มคาเฉลย 3.76) และเรองมการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรเพอหาจดออนและจดแขง (มคาเฉลย 3.71) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองบคลากรทกคนมสวนรวมในการก าหนดยทธศาสตรขององคกร (มคาเฉลย 3.48)

2. ดานโครงสราง (Structure) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานโครงสราง โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.69) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองโครงสรางขององคกรเนนการมสวนรวมของบคลากร (มคาเฉลย 3.76) รองลงมา เรองลดความซ าซอนขนตอนการท างานและกฎระเบยบ (มคาเฉลย 3.74) และเรองขอบเขตของงานทรบผดชอบมความชดเจนและเปนลายลกษณอกษร (มคาเฉลย 3.71) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองจ านวนบคลากรมเพยงพอในการปฏบตงาน (มคาเฉลย 3.62)

3. ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานระบบการปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.71) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองมการปฏบตงานทเปนไปตามระบบทไดก าหนดไว (มคาเฉลย 3.77) รองลงมา เรองมระบบอนเตอรเนตเขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนทขององคกร (มคาเฉลย 3.76) และเรองมระบบการบรหารจดการรปแบบใหม ๆ (มคาเฉลย 3.73) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองมกระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ (มคาเฉลย 3.60)

4. ดานบคลากร (Staff) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานบคลากร โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.65) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองผบงคบบญชามการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา (มคาเฉลย 3.82) รองลงมา เรองบคลากรสวนใหญม

93

ประสบการณในการท างาน (มคาเฉลย 3.82) และเรองบคลากรมความสามารถ มความเหมาะสมกบปรมาณงานและไดรบการฝกฝนเปนอยางด (มคาเฉลย 3.62) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองบคลากรมความสามารถในการปฏบตงานและสามารถปฏบตงานแทนกนไดเปนอยางด (มคาเฉลย 3.49)

5. ดานทกษะ (Skills) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานทกษะ โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.57) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองผบรหารและบคลากรไดรบการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานอยางตอเนอง เชน การประชม สมมนา การศกษาดงาน เปนตน (มคาเฉลย 3.77) รองลงมา เรองมการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานของบคลากรอยางตอเนอง เชน การศกษาดงาน การสมมนา (มคาเฉลย 3.60) และเรองบคลากรมความรทกษะและความช านาญเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ (มคาเฉลย 3.57) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองบคลากรมความโดดเดน มความเชยวชาญในการท างาน การใหบรการ (มคาเฉลย 3.43)

6. ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานรปแบบการบรหารจดการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.64) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองผบรหารมเทคนคในการจงใจในการท างาน (มคาเฉลย 3.71) รองลงมา เรองบรหารเปนตวอยางทดในการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล (มคาเฉลย 3.66) และเรองผบรหารรวมสนบสนนการมสวนรวมของผใตบงคบบญชา (มคาเฉลย 3.65) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองผบรหารเปนผน าทมวสยทศน นวตกรรม และมภาวะผน า (มคาเฉลย 3.57)

7. ดานคานยมรวม (Shared values) ผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานคานยมรวม โดยภาพรวมอยในระดบมาก (มคาเฉลย 3.69) โดยขอทมคาเฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ เรองมความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน (มคาเฉลย 3.79) รองลงมา เรองมความมงมนทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายรวมกน (มคาเฉลย 3.76) และเรองมค าขวญหรอสโลแกนเพอใหงายตอการจดจ าและน าไปปฏบต (มคาเฉลย 3.69) ตามล าดบ สวนทมคาเฉลยนอยทสดคอ เรองมการอทศตนใหแกงานและองคกร (มคาเฉลย 3.57)

94

อภปรายผลการวจย การอภปรายผลครงน จะกลาวถงการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวน

ทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S โดยจะกลาวถงประเดนทส าคญและนาสนใจมาอภปรายผล ดงน

การบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S

ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก ท าใหทราบวาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S ซงจะเหนไดวาตวแปรทง 7 ตว ของ McKinsey (7S Framework of McKinsey) มความเชอมโยงกนทงหมด ดงนนความเปนเลศขององคกรจะเกดขนจากความเกยวพนระหวางกนของตวแปรทงหมด โดยทผบรหารจะตองใหความส าคญกบตวแปรทงหมด (Strategy, Structure, Staff, Style, Systems, Shared Values, Skills) ซงแนวความคดของโครงรางพนฐาน 7S นยงถกน ามาใชเปนพนฐานใหเกดแนวความคดการบรหารงานเพอความเปนเลศ จากการวจยของ J. Peters และ Robert H. Waterman, Jr. ใน In Search of Excellence ซงไดท าการศกษาวจยองคกรธรกจอเมรกาทประสบความส าเรจ จ านวน 62 บรษท ไดแสดงใหเหนถง “คณลกษณะของความเปนเลศในการบรหาร 8 ประการ” ทท าใหกลายเปน “องคกรทเปนเลศ” หรอ “องคกรระดบโลก” (World Class Organization) ทเปนแบบอยางขององคกรอน ๆ ทตองการประสบความส าเรจ องคกรแหงความเปนเลศ ประกอบดวยคณลกษณะทกลาวไวในผลงานวจยของ Thomas J. Peter & Robert H. Waterman Jr. “In Search of Excellent” 8 ประการ ดงน (1) มงเนนลงมอปฏบต (Bias for Action) (2) ใสใจใกลชดลกคา (Staying close to customer) (3) อสระ กระจายอ านาจ จตวญญาณผประกอบการ (Autonomy and Entrepreneurship) (4) สรางความพงพอใจใหพนกงานเพอใหพนกงานสรางผลตภาพ (Productivity through people) (5) ใชคานยมขบเคลอนคนแทนกฎเกณฑ (Hands-on, Value Driven) (6) เลอกท าเฉพาะทช านาญ (7) โครงสรางเรยบงายไมซบซอน (8) เขมงวดเรองทศทาง ผอนปรนเรองวธการท างาน (ฐตกร พลภทรชวน, 2553 : ออนไลน)

1. ดานกลยทธ (Strategy) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานกลยทธวาตองมการจดท าแผนปฏบตงานทสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร และแผนกลยทธขององคกรตองมความชดเจน ครอบคลม และมความสอดคลองกบ

95

ยทธศาสตรของหนวยงาน โดยมการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรเพอหาจดออนและจดแขง ซงสอดคลองกบแนวคดของ ไฮจน (Higgins, 1995: 242-245) ทไดกลาวถงการด าเนนการทเกยวกบกลยทธไววา องคการตองสรางความชดเจนในกลยทธในระดบองคการ หนวยงาน และฝายงาน และกลยทธนจะตองถกประกาศและน าไปปฏบตจรง เพราะเปนการแสดงใหเหนถงการมสวนรวมของทกภาคสวนในองคการ ซงกลยทธเปนหนาทของผบรหารทจะตองสอสารและสรางวสยทศนทชดเจน เพอแสดงใหเหนถงความมงมนและการสนบสนน และยงสอดคลองกบงานวจยของ เดนนส แพทรก (Dennis Patrick ,2011: 196) ไดท าการวจยเรองการวางแผนกลยทธของวทยาลยชมชนมชแกนและศกษา ผลงานการวางแผนกลยทธทมตอปจจยดานบรรยากาศบางประการ จากการวจยพบวา วทยาลยชมชนสวนมากใชการวางแผนกลยทธมาแลว 4-5 ป เพอปรบปรงการท างานใหดขน ลกษณะของกลยทธมองคประกอบ คอ การวนจฉยพนธกจ การวเคราะหปจจย การก าหนดเปาหมาย การประเมนผล การพจารณาทางเลอก การวเคราะหวฒนธรรม การปรบปรงความเขาใจชมชน การจดสรรทรพยากรใหเพยงพอกบการวางแผนกลยทธไปใช

2. ดานโครงสราง (Structure) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานโครงสราง โครงสรางขององคกรเนนการมสวนรวมของบคลากร ตองลดความซ าซอนขนตอนการท างานและกฎระเบยบโดยขอบเขตของงานทรบผดชอบมความชดเจนและเปนลายลกษณอกษร ซงสอดคลองกบแนวคดของ กลค และเออรวค (Gulick and Urwick อางใน รงสรรค ประเสรฐศร, 2548: 1-8) ทชใหเหนถงความส าคญในการจดรปแบบโครงการองคการ หรอเคาโครงการของการบรหารทก าหนดอ านาจทของหนวยงานยอย ๆ แตละหนวยงาน รวมทงความชดเจนในการก าหนดอ านาจหนาทต าแหนงตาง ๆ ของหนวยงาน พรอมทงก าหนดลกษณะและวธการตดตองานทสมพนธกนตามล าดบชนและอ านาจหนาท นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดของ แกรแฮม ซ สกอต (Graham, 2000 อางถงใน เพญศร มสมนบ 2549: 3-15) ทเหนวาการจดการภาครฐแนวใหมควรมลกษณะเฉพาะ โดยจดโครงสรางองคกรและก าหนดหนาทความรบผดชอบทเออตอการท างานใหบรรลผลส าเรจ โดยมผรบผดชอบทชดเจน และแนวคดของ เจฟฟร แอล. บรคนย และ เคล เอส. ไรท (Jeffrey L. Brudney and Deil S. Wright อางใน เทพศกด บณยรตพนธ, 2547: 206) ทสรปถงการน าแนวคด Reinventing Government ไปใชทควรใหความส าคญในเรองของการลดระดบชนของการบงคบบญชาและการกระจายอ านาจในการตดสนใจในสวนทรวมทงแนวคดของ กลค และเออรวค (Gulick and Urwick อางถงใน รงสรรค ประเสรฐศร, 2549:1-8) ทไดน าเสนอเกยวกบหนาทและบทบาททางการบรหารทเรยกวา POSDCORB ทเหนวาหนาทและบทบาทของผบรหารประการหนงกคอ การจดรป

96

โครงการหรอองคการหรอเคาโครงของการบรหาร (Organizing) ผลการศกษายงสอดคลองกบผลการวจยของ จมพล หนมพานชย และ บญศร พรหมมาพนธ (2548) ทพบวา ความตองการของ อบต.ประการหนงคอความตองการดานโครงสรางและระบบงาน และความพรอมของทรพยากรทางการบรหาร

3. ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานระบบการปฏบตงาน วาควรมการปฏบตงานทเปนไปตามระบบทไดก าหนดไว และมระบบอนเตอรเนตเขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนทขององคกร มระบบการบรหารจดการรปแบบใหม ๆ สอดคลองกบ เอมมลเลอรอเรนซ (Lawrevce M.Miller, 1998; อางถงใน ยพาภรณ จงเจรญ, 2555: 14) ไดกลาวไววา ระบบการท างาน และทมงานทมประสทธภาพเปนสวนเชอมโยงทส าคญกบแนวคดการมงสองคกรแหงความเปนเลศ โดยระบบงานทเปนเลศนนจะมการออกแบบงานวามอบหมายงานใหกบบคคลหรอทมงานทเปนเลศ ซงจะเปนพนฐานส าคญในการท างานทจะน าไปสองคกรแหงความเปนเลศ นอกจากนทมงานทเปนเลศจะมความสมพนธกบความสามารถในการปกครองตนเอง ซงกคอผบรหารตองใหอสระในการบรหารงานแกทมงานดวย ระบบการปฏบตงานเปนกลยทธทางดานการบรหารทรพยากรมนษยสมยใหมทกระบวนการปฏบตงานจะมสวนเขาไปชวยเหลอ และปรบปรงใหบคลากรแตละคนปฏบตงานไดบรรลเปาหมาย ซงในการก าหนดเปาหมายและดชนชวดในการปฏบตงานของบคลากรจะตองใหสอดคลองกบเปาหมาย และดชนชวดของหนวยงานและองคการ แนวคดของการบรหารผลการปฏบตงานจะใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรทจะตองมความร ความสามารถเพมขนอยางตอเนอง สม าเสมอและเนนการปฏบตงานรวมมอกนอยางใกลชดระหวางผบงคบบญชาและบคลากรดวยการยอมรบซงกนและกนอยางจรงจงและจรงใจ ผลการศกษายงสอดคลองกบผลการวจยของ จนทรเพญ สจจรต (2553) ไดศกษาเรอง ปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซยทมผลกระทบตอกระบวนการบรหารขององคการบรหารสวนต าบลนาทอง อ าเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม ผลการวจย พบวา 1) การบรหารงานของ อบต.นาทอง มการปฏบตเกยวกบปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซย โดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบความส าคญตามคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ดานสไตล ดานอดมการณ ดานโครงสราง ดานทกษะ ดานกลยทธ ดานระบบ และดานบคลากร

4. ดานบคลากร (Staff) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานบคลากร วาผบงคบบญชาควรมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของ

97

ผใตบงคบบญชา และบคลากรสวนใหญตองมประสบการณในการท างาน มความสามารถ มความเหมาะสมกบปรมาณงาน และไดรบการฝกฝนเปนอยางด ซงสอดคลองกบแนวคดของ ทดด และคณะ (Tidd and others, 2001: 325-328) ทวาบคลากรในองคการนนตองเปนผมความรความเชยวชาญในการท างาน มทกษะในการสอสาร ทกษะดานการมปฏสมพนธระหวางบคคล มอ านาจ อทธพล เครอขายทงภายในและภายนอกองคการ และเปนผรวบรวมความร (Gatekeeper) เพราะถอวาบคลากรเปนแหลงความรขององคการทจะน ามาใชในการแกปญหาตาง ๆ และยงสอดคลองกบการวจยของ ฮาหมด (Ahmed, 1998: 30-43) ทไดเสนอคณลกษณะบคลากรวาควรเปนผมประสบการณในการท างาน มความสนใจทหลากหลาย ชอบความซบซอน มพลงงานงานสง มการตดสนใจทเปนอสระ มการหยงร มความมนใจในตนเอง มความสามารถในการไกลเกลย มความคดสรางสรรค มความอดทน มความอยากรอยากเหน มการควบคมภายใน และมความสามารถในการสะทอนความคด

5. ดานทกษะ (Skills) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานทกษะ วาผบรหารและบคลากรควรไดรบการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานอยางตอเนอง เชน การประชม สมมนา การศกษาดงาน เปนตน และบคลากรจะตองมความรทกษะและความช านาญเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ เพราะทกษะ คอสงทองคกรตองการให “ท า” เชน ทกษะดาน ICT ทกษะดานเทคโนโลย การบรหารสมยใหม เปนสงทตองผานการเรยนร และฝกฝนเปนประจ าจนเกดเปนความช านาญในการใชงาน องคกรมงเนนคนทมความสามารถมากขน มงความสามารถทหลากหลายท างานไดหลายอยาง นอกจากจะมความสามารถในการท างานแลว ยงตองมความสามารถในการน าเสนอความสามารถในการใชคอมพวเตอรความสามารถดาน ภาษาองกฤษเปนตน ซงเปนการเพมมลคาเพมของทรพยากรมนษยให มมากขน (กฤตน กลเพง, 2553: Online) และสอดคลองกบงานวจยของ จนทรเพญ สจจรต (2553) ไดศกษาเรอง ปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซยทมผลกระทบตอกระบวนการบรหารขององคการบรหารสวนต าบลนาทอง อ าเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม พบวา การบรหารงานของ อบต.นาทอง มการปฏบตเกยวกบปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซย โดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบความส าคญตามคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ดานสไตล ดานอดมการณ ดานโครงสราง ดานทกษะ ดานกลยทธ ดานระบบ และดานบคลากร

6. ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการ

98

บรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานรปแบบการบรหารจดการ วาผบรหารควรมเทคนคในการจงใจในการท างาน เพราะแรงจงใจในการปฏบตงานถอเปนปจจยส าคญทท าใหบคคลมความรสกทดตองานทท า รวมถงเปนแรงกระตนทชวยใหบคลากรมความตงใจในการทจะปฏบตงานอยางเตมก าลงความสามารถ ท าใหเกดประสทธผลในการปฏบตงานตามเปาหมายทก าหนดไว ซง พงศ หรดาล (2540: 45) กลาววา แรงจงใจในการปฏบตงานคอการจดสภาวการณตาง ๆ ใหมอทธพลตอการเปลยนแปลงทศนคต และน าไปสการตดสนใจในการปฏบตงานของบคคล เพอใหการท างานบรรลเปาหมายขององคกรอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบ วรช สงวนวงศวาน (2551 อางถงใน ทมมกา ทมเนตร, 2558: 32) กลาวถงหนาทของผบรหารในการจงใจไววา การจงใจ คอ กระบวนการความพยายามของบคคลไดรบการกระตน (Energized) ชน า (Directed) และรกษาใหคงอย (Sustained) จนกระทงงานขององคการบรรลตามเปาหมาย โดยผบรหารมหนาทจงใจพนกงาน ในองคการใดทวตถประสงคหรอความตองการสวนบคคลของพนกงานสอดคลองกบเปาหมายขององคการ การจงใจจะประสบผลส าเรจงาย เพราะเมอองคการบรรลเปาหมายพนกงานกไดรบการตอบสนองความตองการสวนบคคลดวย

7. ดานคานยมรวม (Shared values) ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผบรหาร/เจาหนาทบคลากรในเทศบาลของจงหวดในเขตภาคกลาง มความคดเหนตอการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ดานคานยมรวม เพราะคานยมรวมเปนการปลกฝงใหบคลากรมจตส านก คานยม ความเชอทถกตองรวมกน เพราะถาบคคลคดและเชอรวมกน กจะมพฤตกรรมทสรางสรรค มความสขในการท างานไมขดคานยมของใครคนใดคนหนง บคคลนนกจะม วถชวตในการท างานไปในทศทางทจะท าใหองคกรบรรลวสยทศนและประสบความส าเรจได ดงนนการสรางคานยมรวมเปนสงทควรสรางขนจากการยอมรบของสมาชกทกคนในองคการ โดยการน าเสนอสงทคาดหวงในการปฏบตรวมกน พรอมกบตกลงวธปฏบตงานรวมกน เพอใหเกดความเหนพองในคานยมทไดเลอกขนมาใชเปนยทธวธหลกในการท างานรวมกน เชน มความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน มความมงมนทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายรวมกน และมค าขวญหรอสโลแกนเพอใหงายตอการจดจ าและน าไปปฏบต เกศรา รกชาต (2553: Online) อธบายวา คานยมรวม หมายถง คานยมรวมกนระหวางคนในองคกร ความเปนอนหนงอนเดยวกน เปนคานยมและบรรทดฐานทยดถอรวมกนโดยสมาชกขององคกรทไดกลายเปนรากฐานของระบบการบรหาร และวธการปฏบตของบคลากรและผบรหารภายในองคกร หรออาจเรยกวาวฒนธรรมองคกร รากฐานของวฒนธรรมองคกรคอความเชอ คานยมทสรางรากฐานทางปรชญาเพอทศทางขององคกร โดยทวไปแลวความเชอจะสะทอนใหเหนถงบคลกภาพและเปาหมายของผกอตงหรอผบรหารระดบสง ตอมาความเชอเหลานนจะก าหนดบรรทดฐาน เปนพฤตกรรมประจ าวนขนมา

99

ภายในองคกร เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคกรและบคลากรกระท าตามคานยมเหลานนแลว องคกรกจะมวฒนธรรมทเขมแขง ซงสอดคลองกบงานวจยของ นนทศกด เอกสนต (2555) ไดศกษาเรอง การบรหารจดการองคการบรหารสวนต าบลเพอสง เสรมคณภาพชวตของประชาชน กรณศกษาองคการบรหารสวนต าบลเมองบว อ าเภอชมพลบร จงหวดสรนทร ผลการวจยพบวา องคการบรหารสวนต าบลเมองบว มสถานภาพการบรหารจดการตามกรอบแนวคด McKinsey 7S ดานคานยมรวมอยในระดบสง

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการวจย

จากการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะเพอน าไปพฒนา ปรบปรง แกไขการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวล ดงน

1.1 ดานกลยทธขององคกร (Strategy) ควรมการกระจายแผนกลยทธลงสระดบหนวยงานจนถงระดบปฏบตการ และสนบสนนใหบคลากรทกคนมสวนรวมในการก าหนดยทธศาสตรขององคกร

1.2 ดานโครงสรางองคการ (Structure) ควรมการปรบปรงโครงสรางองคกรอยเสมอและยงยดโครงสรางรปแบบเดมไว และจดใหมจ านวนบคลากรทเพยงพอในการปฏบตงาน

1.3 ดานระบบการปฏบตงาน (Systems) มการบรหารจดการความเสยงเพอปองกนขอผดพลาดทอาจจะเกดขนในองคกร และมกระบวนการล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ

1.4 ดานบคลากร (Staff) บคลากรจะตองมความสามารถในการพฒนาตนเอง เชน ความกระตอรอรน ความสนใจงาน ความตองการฝกอบรมใหมความช านาญมากขน มความสามารถในการปฏบตงานและสามารถปฏบตงานแทนกนไดเปนอยางด

1.5 ดานทกษะ ความร ความสามารถ (Skills) มการฝกทบทวนผลการปฏบตงานของบคลากรอยางตอเนอง บคลากรมความโดดเดน มความเชยวชาญในการท างาน การใหบรการ

1.6 ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style) ผบรหารควรมการสรางขวญและก าลงใจในการปฏบตงานใหกบบคลากรในทก ๆ หนวยงาน และมภาวะผน าเปนผน าทมวสยทศน

1.7 ดานคานยมรวม (Shared values) ควรมวสยทศนขององคกรรวมกน มการอทศตนใหแกงานและองคกร

100

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 การศกษาครงน เปนการศกษาการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวน

ทองถนทไดรบรางวลในจงหวดภาคกลางดวยเทคนค 7S ตวแปรคอ ดานกลยทธขององคกร ดานโครงสรางองคการ ดานระบบการปฏบตงาน ดานบคลากร ดานทกษะ ความร ความสามารถ ดานรปแบบการบรหารจดการ และดานคานยมรวม ในการศกษาครงตอไปควรศกษาถงปจจยอน ๆ ทนาจะมผลตอความส าเรจในการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถน

2.2 ควรมการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพและประสทธผลขององคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดทไดรบรางวล และศกษาวจยเชงลกในแตละรปแบบของการบรหารจดการสความเปนเลศขององคกรปกครองสวนทองถน

101

บรรณานกรม

การปกครองสวนทองถน.(2558). [ออนไลน]. แหลงทมา : http://reg.ksu.ac.th/teacher/katanyu/lesson/lesson1.html. [เขาถงขอมลเมอวนท 24 กมภาพนธ 2558]

กฤตน กลเพง. (2553). การบรหารทรพยากรมนษยใหมคณภาพทสดท าอยางไรบาง. [ออนไลน]. แหลงทมา http//www.guru.google.co.th/guru/thread?tid=13258c591e9a5eb2. [เขาถงขอมลเมอวนท 31 กรกฎาคม 2553]

กรมนกเรยนนายเรออากาศรกษาพระองค. (2553). การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) [ออนไลน]. แหลงทมา http//www.aircadetwing.com/index.php?lay=show&ac...Id... [เขาถงขอมลเมอวนท 26 กรกฎาคม 2553]

ก าจด คงหน. (2553). เลาเรองทเมองเพชร จาก ผอ.สพท.พบ. 2 - เรอง ...17 เม.ย. 2009 ... [ออนไลน]. แหลงทมา http//www.gotoknow.org/blog/bosspbi2/255638. [เขาถงขอมลเมอวนท 31 กรกฎาคม 2553]

เกศรา รกชาต . (2553). TISTR KM Website - คานยมรวม: Shared Values. [ออนไลน]. แหลงทมาhttp//www.tistr.or.th/KM/index.php?option=com...task... [เขาถงขอมลเมอวนท 31 กรกฎาคม 2553]

โกวทย พวงงาม. (2553). การจดการตนเองของชมชนและทองถน. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

โกวทย พวงงาม (2555). การปกครองทองถนวาดวยทฤษฎ แนวคดและหลกการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพ ส.เอชยเพรส.

จมพล หนมพานช และ บญศร พรหมมาพนธ. (2548). “บทบาทขององคการบรหารสวนต าบลในการพฒนาทกษะการท างานในทองถน,” วารสารสโขทยธรรมาธราช, 17(2), 75-85.

จนทรเพญ สจจรต. (2553). ปจจยการจดการแบบ 7S’s แมคคนซยทมผลกระทบตอกระบวนการบรหารขององคการบรหารสวนต าบลนาทอง อ าเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

ชวลต สละ. (2556). ความรพนฐานเกยวกบการบรหารงานองคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

102

ชชวลต สรวาร. (2553). โครงสรางองคกร "คอตวก าหนดพฤตกรรมของ" คนองคกร. [ออนไลน]. แหลงทมา http//www.jobroads.net/article/ViewArticle.asp?ID=248. [เขาถงขอมลเมอวนท 26 กรกฎาคม 2553]

ฐตกร พลภทรชวน. (2553). ความหมายของการจดการความร. [ออนไลน]. แหลงทมา http://sites.google.com/site/ gaius justth ink/thitikorn-on-km/khxngkhawakarcadkarkhwamru. [เขาถงขอมลเมอวนท 25 กมภาพนธ 2556]

ด ารงค วฒนา. (2545). ทฤษฎองคการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยบรพา. ทวศกด สทกวาทน. (2549). การเปลยนแปลงและการพฒนาองคการเพอเพมขดความสามารถในการ

แขงขน. กรงเทพฯ: ส านกพมพกรงเทพธรกจรายวน. ทมมกา เครอเนตร. (2558). ภาวะผน ากบแรงจงใจในการท างานของพนกงาน บรษท ไทยฟดสกรป

จ ากด. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

เทพศกด บญยรตพนธ. (2547). รฐประศาสนศาสตรกบการปฏรประบบราชการ. เอกสารประมวลสาระชดวชาแนวคด ทฤษฎ และหลกรฐประศาสนศาสตร หนวยท 11. สาขาวชาวทยาการจดการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช: นนทบร.

ธเนศวร เจรญเมอง. (2550). 100 ปการปกครองทองถนไทย พ.ศ. 2440-2540. (พมพครงท 6) กรงเทพฯ: ส านกพมพคบไฟ.

ธรวฒ โศภษฐกล. (2550). การปกครองทองถนไทย. ฉะเชงเทรา: ส านกพมพเอมเอนคอมพวออฟเซท. นนทศกด เอกสนต. (2555). การบรหารจดการองคการบรหารสวนต าบลเพอสงเสรมคณภาพชวตของ

ประชาชน กรณศกษา: องคการบรหารสวนต าบลเมองบว อ าเภอชมพลบร จงหวดสรนทร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต (รฐประศาสนศาสตร).ม.ป.ท.: มหาวทยาลยมหดล.

นพพงษ บญจตราดล. (2551). โนตยอการบรหาร. เชยงใหม: ส านกพมพออเรนจ กรป ดไซด. เบญจนารถ อมรประสทธ. (2558). รปแบบการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนอนบาลประจ า

จงหวด. ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร. ประชา ตนเสนย. (2553). 7' S Model 23 พ.ย. 2009 ... 7. ลลาการบรหาร (Style) แบบแผน

พฤตกรรมในการปฏบตงานของผบรหารเปนองคประกอบทส าคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคกร. [ออนไลน] แหลงทมา http//www.drpracha.com/index.php?topic=1085.0 – [เขาถงขอมลเมอวนท 9 กนยายน 2553]

103

ปธาน สวรรณมงคล. (2552). การเมองทองถน: การเมองของใคร โดยใคร เพอใคร. กรงเทพฯ: ส านกพมพอกษร.

พงศ หรดาล. (2540). จตวทยาอตสาหกรรมและองคการเบองตน. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรชย ภาพนธ. (2548). ผน าทางวชาการ-การบรหารเชงกลยทธปฏบตการเชงรก. วารสาร ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ปท 25 ปงบประมาณ 2548 [ออนไลน]. แหลงทมาhttp/www.gotoknow.org/blog/phapun/347834 – [เขาถงขอมลเมอวนท 31กรกฎาคม 2553]

พส เดชะรนทร. (2551). ชดเครองมอการพฒนาองคการ (Organization Improvement Toolkits) ตามแนวทางการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพวชนพรนทแอนดมเดย.

พชสร ชมพค า. (2552). องคกรและการจดการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแมคกรอ-ฮล. เพญศร มสมนย. (2549). การบรหารจดการภาครฐแนวใหม. เอกสารการสอนชดวชาการบรหารองคกร

ภาครฐ หนวยท 3. สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช: นนทบร. พสทธ พพฒนโภคากล. (2558). 7 เคลดลบสองคกรบรการทเปนเลศ. [ออนไลน] แหลงทมา

http://www.impressionconsult.com/web/index.php/articles/210-7secret.html. [เขาถงขอมลเมอวนท 4 กรกฎาคม 2558]

ยพาภรณ จงเจรญ. (2555). การบรหารเพอความเปนเลศขององคกร ตามแนวคดของแมคคนซย กรณศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเพชรบร เขต 2. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต (สาขาวชาการบรหารการศกษา) มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร.

รงสรรค ประเสรฐศร. (2549). การจดการสมยใหม. กรงเทพฯ: ส านกพมพธรรมสาร. รงสรรค ประเสรฐศร. (2548). กระบวนการวางแผนทรพยากรมนษย. เอกสารการสอนชดวชาการ

บรหารองคกรภาครฐ หนวยท 1.4 สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช: นนทบร.

รตตยา วงศหรญตระกล และชยต วจตรสนทร. (2558). แนวทางพฒนาการบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของ โรงเรยนบานโปงแดง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1. การศกษาคนควาอสระหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

104

เรองวทย เกษสวรรณ. (2555). แนวคดและทฤษฎการปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ส านกพมพบพธการพมพ.

ลดดาวลย เพชรโรจน และอจฉรา ช านประสทธ. (2547). ระเบยบวธวจย. กรงเทพฯ: ส านกพมพพมพดการพมพ.

ลขต ธรเวคน. (2548). คนไทยในอดมคต. กรงเทพฯ: ส านกพมพแมค. วลลภ รฐฉตรานนท. (2554). หลกการปกครองทองถน. กรงเทพฯ: ส านกพมพทองกมลการพมพ. วลาวรรณ รพพศาล. (2550). หลกการจดการ. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ส านกพมพวจตรหตถกร. วฑรย สมะโชคด (2553). องคกรทมงสความเปนเลศ, [ออนไลน] แหลงทมา http://www.

Industry.go.th/assa/List8/AllItems.aspx. [เขาถงขอมลเมอวนท 8 กนยายน 2553] วรช สงวนวงศวาน. (2551). การจดการและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพ เอช.เอน.กรป. วโรจน สารรตนะ. (2555). แนวคด ทฤษฎ และประเดนเพอการบรหารทางการศกษา. (พมพครงท 8).

กรงเทพฯ: ส านกพมพทพยวสทธ. วระศกด เครอเทพ. (2558). 9 กฎเหลกส าหรบการบรหารจดการทดขององคกรปกครองสวนทองถน .

วารสารสงคมศาสตร ปท 11 ฉบบท 1 (ม.ค-ม.ย. 2558) หนา 5-27. ศร ถอาสนา. (2557). เทคนคการจดการคณภาพแนวใหม: แนวคด หลกการสการบรหารจดการ

คณภาพการศกษา. (พมพครงท 2). มหาสารคาม: โรงพมพมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพธรรมสาร. ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2550). การจดการและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพไดมอนด

อน บสซเนสเวลด. สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2550). เกณฑรางวลคณภาพแหงชาตเพอองคกรทเปนเลศ ป 2550

(สงพมพรฐบาล). กรงเทพฯ: สถาบนเพมผลผลตแหงชาต สถาบนพระปกเกลา. (2558). ฐานขอมลการเมองการปกครอง การปกครองสวนทองถน, [ออนไลน].

แหลงทมา : http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php. [เขาถงขอมลเมอวนท 5 มนาคม 2558] สถาบนพระปกเกลา. (2557). คมอการสมครโครงการรางวลพระปกเกลา. กรงเทพฯ: ส านกพมพ เอ.พ.

กราฟค ดไซนและการพมพ จ ากด. สนน เถาชาร. (2551). กลยทธการบรหารความเสยงดานทรพยากรบคคลเพอความส าเรจขององคกร.

Industrial Technology Review, (187), 145-151. สมภพ ระงบทกข. (2554). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพเกศณ.

105

สาคร สขศรวงศ. (2550). การจดการ: จากมมมองนกบรหาร. (พมพครงท 3). กรงเทพน: ส านกพมพ จ พ ไซเบอรพรนท.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2554) รายงานการพฒนาระบบราชการไทยประจ าป พ.ศ. 2555.

ส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน. (2555) . องคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดประจ าป พ.ศ. 2555. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร.

สมล ชมทอง. (2558). การพฒนารปแบบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกเพอเปนสถานศกษาในการขอรบรางวลพระราชทาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระดบกลมจงหวดท 3. ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ.

สรยา หาวหาญ. (2559). รปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา. วทยานพนธสาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สนทร โคตรบรรเทา. (2551). หลกการและทฤษฎการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: ส านกพมพปญญาชน.

สนต บญภรมย. (2552). การบรหารงานวชาการ= Academic affairs administration. กรงเทพฯ: ส านกพมพบคพอยท.

อญชล ธรรมะวธกล. (2553). แนวคดเชงระบบ (System Concept). [ออนไลน] แหลงทมา http//panchalee.wordpress.com/2009/04/28/system-concept/ [เขาถงขอมลเมอวนท 26 กรกฎาคม 2553]

อภญญา ขดมะโน. (2551). การศกษาการบรหารเพอความเปนเลศของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

อ านาจ วดจนดา. (2553). McKinney 7-S Framework แนวคดปจจย 7 ประการในการประเมน องคกร. [ออนไลน] แหลงทมา http//www.gracezone.org/index.../81--in-search-of- Excellence. [เขาถงขอมลเมอวนท 26 กรกฎาคม 2553]

106

อปท. ทวประเทศเฮ! คสช. สงตออายยาว คนเกาอสมาชกผบรหารทองถนทหมดวาระไปแลว. (2558) [ออนไลน] แหลงทมา http://www.matichon.co.th/news_detail. [เขาถงขอมลเมอวนท 24 กมภาพนธ 2558]

Ahmed, Pervaiz K. (1998). Culture and Climate for Innovation. European Journal of Innovation Management. 1 (1): 30-43. Retrieved October 20, 2009 from ABI Inform.

Best, John W. (2001). Research in Education. (4th ed.). New Jersey: Englewood Cliffs. Clarke, J. (1957). Outline of Local Government of the United Kingdom. London: Sir

Isaac Pitman & Sons, Ltd. Dennis Patrick McCarthy. (2011). “Strategic Planning in Michigan Community Colleges

and its Effect on Organizational Climate.” Ph.D. Dissertation, West Michigan University.

Faloy, Henry. (1961). “Administration Industrielle et generale”. Bulletin de la Societe de I’Industrie Minerale, fifth series, Vol. 10 No.3, pp. 5-162.

Fitz Gerald, J., & Fitz Gerald, A. F. (1987). Fundamental of system analysis: Using structured analysis and design techniques (3 rd ed.). New York: John Wiley & Sons.

Hellriegel, D.,Slocum, J. W., & Jackson, S. E. (2005). Management: A competency-based approach (10thed.). Mason, OH: Thomson/South-Western.

Higgins, James M. (1995). Innovate or Evaporate: Test & Improve Your Organization’s IQ Its Innovation Quotient. New York: New Management Publishing Company.

Holloway, W. V. (1951). State and Local Government in the United States. New York: McGraw-Hill.

Koontz, H., & Weihrich, H. (1988). Management (9th ed.). New York: McGraw-Hill. Likert, Rensis. (1967). “The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in

Fishbeic, M (Ed.), Attitude Theory and Measurement (pp. 90-95). New York: Wiley & Son.

107

Max Weber. (1947). The Theory of Social and Economic Organizations. Translated by A.M. Handerson and T. Parsons. New York: Free Press.

Montagu, Haris G. (1984). Comparative Local Government. William Brendom and Son Ltd., Great Britain.

Peter F. Drucker. (1995). Innovation and Entrepreneurship. Boston: Butterworth-Heineman.

Robson, William A. (1953). Local Government in Encyclopedia of Social Science. Vol. X.New York: The Macmilan Company.

Semprevivo, P. C. (1976). System analysis: Definition, process and design. Worthington, OH, U.S.A.: Science Research Associates.

Shrode, W.A. and Voich,Jr. D. (1974). Organization and Management: Basic Systems Concepts. Malaysia: Richard D. Irwin.

Smith, W.A. (1980). System concept, total. In Encyclopedia of Professional Management. New York: McGraw-Hill.

Tidd, Joe; Bessant, John and Pavitt, Keitk. (2001). Managing Innovation Integrating Technological Market and Organization Change. Chichester: John Willey & Sons.

Weihrich, H., & Koontz, H. (2005). Management: A global perspective (11th ed.). New York: McGraw-Hill.

Wit, Daniel. A . (1967). Comparative Survey of Local Govt. and Administration. Bangkok: Kurusapha Press.

Yamane, T. (1970). Statistics: An Introductory Analysis (3rded.). New York: Harper and Row Publications.

108

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญพจารณาตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

109

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญพจารณาตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย

1. รองศาสตราจารย ดร.เพญศร ฉรนง อาจารยประจ าวทยาลยนวตรกรรมการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร

2. ผชวยศาสตราจารย ดร.พชต รชตพบลภพ ผอ านวยการหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชพฤกษ

3. รองศาสตราจารย ดร.กมลพร กลยาณมตร อาจารยประจ าหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยกรงเทพธนบร

110

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย

111

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง

ค าชแจง แบบสอบถามฉบบน จดท าขนเพอเกบรวบรวมขอมลส าหรบศกษาการบรหารจดการองคกร

ปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง ขอความกรณาทานไดอานและตอบแบบสอบถามทกขอในแตละตอนเพอความถกตองสมบรณของการวจย ผวจยขอรบรองวาขอมลตาง ๆ ของทานทไดตอบลงในแบบสอบถามนจะใชเปนขอมลทางวชาการเทานน ซงผวจยจะเกบเปนความลบ และผวจยขอขอบคณทกทานทไดกรณาใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามน

แบบสอบถามฉบบน แบงออกเปน 3 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ตอนท 3 ขอเสนอแนะ

ผวจยใครขอความอนเคราะหจากทานไดตอบแบบสอบถามใหครบทกขอ และใหตรงกบความเปนจรงมากทสด ขอมลทไดจะเปนการวเคราะหโดยภาพรวม ไมมผลกระทบตอตวทานหรอผทเกยวของแตประการใดทงสน ขอมลทไดจะเปนประโยชนในการศกษาการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลางตอไป

112

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน [ ] หนาขอความทตรงกบขอมลเกยวกบตวทาน 1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญง 2. อาย

( ) อายต ากวา 25 ป ( ) อายระหวาง 25-35 ป ( ) อายระหวาง 36-40 ป ( ) อายมากกวา 40 ป ขนไป

3. สถานภาพ ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หยาราง/หมาย

4. ระยะเวลาในการท างาน ( ) ต ากวา 1 ป ( ) ระหวาง 1-5 ป ( ) ระหวาง 6-10 ป ( ) สงกวา 10 ป ขนไป

5. เงนเดอน ( ) ต ากวา 10,000 บาท ( ) 10,000-15,000 บาท ( ) 15,001-20,000 บาท ( ) มากกวา 20,001 บาท

6. หนวยงานทองถน ( ) เทศบาลเมองสพรรณ ( ) เทศบาลเขาพระงาม ( ) เทศบาลต าบลสรรพยา

113

ตอนท 2 สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศดวยเทคนค 7S ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทาน

ขอท สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S

ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานกลยทธ (Strategy) 1 แผนกลยทธขององคกรมความชดเจน ครอบคลม

และมความสอดคลองกบยทธศาสตรของหนวยงาน

2 มการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรเพอหาจดออนและจดแขง

3 บคลากรทกคนมสวนรวมในการก าหนดยทธศาสตรขององคกร

4 ม ก า รจ ดท า แผนปฏ บ ต ง านท ส อดคล อ งก บวตถประสงคขององคกร

5 มการกระจายแผนกลยทธลงสระดบหนวยงานจนถงระดบปฏบตการ

ดานโครงสราง (Structure) 6 โครงสรางขององคกรเนนการมสวนรวมของบคลากร

7 ขอบเขตของงานทรบผดชอบมความชดเจนและเปนลายลกษณอกษร

8 มการปรบปรงโครงสรางองคกรอยเสมอและยงยดโครงสรางรปแบบเดมไว

9 ลดความซ าซอนขนตอนการท างานและกฎระเบยบ

10 จ านวนบคลากรมเพยงพอในการปฏบตงาน

114

ขอท สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S

ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานการจดบคคลเขาท างาน (Staffing)

11 มการปฏบตงานทเปนไปตามระบบทไดก าหนดไว

12 ม ก า รบ ร ห า ร จ ดกา รคว าม เส ย ง เ พ อป อ งก นขอผดพลาดทอาจจะเกดขนในองคกร

13 มระบบอนเตอรเนตเขามาใชในการด าเนนงานครอบคลมทกพนทขององคกร

14 มระบบการบรหารจดการรปแบบใหม ๆ

15 มกระบวนการและล าดบขนการปฏบตงานทกอยางทเปนระบบทตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ

ดานบคลากร (Staff)

16 บคลากรสวนใหญมประสบการณในการท างาน

17 บคลากรมความสามารถ มความเหมาะสมกบปรมาณงาน และไดรบการฝกฝนเปนอยางด

18 บคลากรมความสามารถในการปฏบตงานและสามารถปฏบตงานแทนกนไดเปนอยางด

19 บคลากรมความสามารถในการพฒนาตนเอง เชน ความกระตอรอรน ความสนใจงาน ความตองการฝกอบรมใหมความช านาญมากขน

20 ผบงคบบญชามการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา

115

ขอท สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S

ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานทกษะ (Skills)

21 บคลากรมความรทกษะและความช านาญเหมาะสมกบงานทรบผดชอบ

22 บคลากรมความโดดเดน มความเชยวชาญในการท างาน การใหบรการ

23 ผบรหารและบคลากรไดรบการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานอยางตอเนอง เชน การประชม สมมนา การศกษาดงาน เปนตน

24 มการพฒนาความรและเพมพนประสบการณในการท างานของบคลากรอยางตอเนอง เชน การศกษาดงาน การสมมนา

25 มการฝกทบทวนผลการปฏบตงานของบคลากรอยางตอเนอง

ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style)

26 ผบรหารรวมสนบสนนการมสวนรวมของผใตบงคบบญชา

27 ผบรหารเปนตวอยางทดในการปฏบตตามหลก ธรรมาภบาล

28 ผบรหารมการสรางขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน

29 ผบรหารเปนผน าทมวสยทศน นวตกรรม และมภาวะผน า

30 ผบรหารมเทคนคในการจงใจในการท างาน

116

ขอท สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศ

ดวยเทคนค 7S

ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานคานยมรวม (Shared values)

31 มความมงมนทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายรวมกน

32 มวสยทศนขององคกรรวมกน

33 มค าขวญหรอสโลแกนเพอใหงายตอการจดจ าและน าไปปฏบต

34 มการอทศตนใหแกงานและองคกร

35 มความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน

ตอนท 3 ขอเสนอแนะ

ขอขอบพระคณเปนอยางยงในความอนเคราะหตอบแบบสอบถาม

117

แบบสมภาษณ (Interview)

เรอง การบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง ค าแนะน า : แบบสมภาษณประกอบดวยประเดนการสมภาษณจ านวน 2 ตอน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหสมภาษณ

ชอ นามสกล.............................................................................................................................. ต าแหนง/หนาทความรบผดชอบปจจบน...................................................................................

สถานทสมภาษณ.............................................................................................. วนท .............. เดอน...........................................พ.ศ. .............................. เวลา ......................................... น.

ตอนท 2 ขอเสนอแนะการบรหารจดการสความเปนเลศโดยตวแบบ 7S ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภาคกลาง

1) ดานกลยทธขององคกร (Strategy) …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

2) ดานโครงสรางองคการ (Structure) …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

3) ดานระบบการปฏบตงาน (Systems)

…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

118

4) ดานบคลากร (Staff) …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

5) ดานทกษะ ความร ความสามารถ (Skills)

…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

6) ดานรปแบบการบรหารจดการ (Style)

…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

7) ดานคานยมรวม (Shared values)

…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ ................................................................. (ผใหสมภาษณ)

119

ภาคผนวก ค หลกเกณฑ วธการ และอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบ

องคกรปกครองสวนทอง

120

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เรอง หลกเกณฑ วธการ และอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบ

องคกรปกครองสวนทองถนจงใจเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการของทองถน ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙

ดวยคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ไดมค าสงท ๕/๒๕๕๙ลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๕๙ แตงตงคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน เพอท าหนาทก าหนดเกณฑชวดและแนวทางการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนในเรองทเกยวของกบการใหเงนรางวลก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน คดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนทสมควรไดรบรางวล และรายงานผลการคดเลอกใหคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทราบ ซงคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนไดก าหนดหลกเกณฑ วธการ และอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด จ านวน ๑๙๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท เรยบรอยแลว

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๑๒ (๑๑) และมาตรา ๒๙ แหงพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ จงก าหนดหลกเกณฑ วธการและอตราการจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนจงใจเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการของทองถน ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙ ตามมตของคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน ดงน

ขอ ๑ ใหจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทด จ านวน ๑๙๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ดงตอไปน

๑.๑ ประเภทโดดเดน ไดแก (๑) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ประเภทโดดเดน ประกอบดวยองคการบรหาร

สวนจงหวด เทศบาลนคร และเทศบาลเมอง (๒) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก ประเภทโดดเดน ประกอบดวยเทศบาลต าบล

และองคการบรหารสวนต าบล ๑.๒ ประเภททวไป ไดแก

121

(๑) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลนคร และเทศบาลเมอง

(๒) เทศบาลต าบล (๓) องคการบรหารสวนต าบล

ขอ ๒ คณสมบตขององคกรปกครองสวนทองถนทสมคร ๒.๑ ประเภทโดดเดน ไดแก องคกรปกครองสวนทองถนทเคยไดรบรางวลการบรหารจดการ

ทด (ถวยรางวลหรอโลรางวล) ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔, ๒๕๕๕, ๒๕๕๖, ๒๕๕๗ หรอ ๒๕๕๘ จากคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และจะตองมผลการประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการและนเทศองคกรปกครองสวนทองถน ดานการบรหารจดการ (ดานท ๑) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๘ ทกรมสงเสรมการปกครองทองถนด าเนนการโดยคณะท างานของจงหวด (Core Team) ตงแตรอยละ ๘๐ ขนไป

๒.๒ ประเภททวไป ไดแก องคกรปกครองสวนทองถนทไมเคยไดรบรางวลการบรหารจดการทด (ถวยรางวลหรอโลรางวล) ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔, ๒๕๕๕, ๒๕๕๖, ๒๕๕๗ และ ๒๕๕๘ จากคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และจะตองมผลการประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการและนเทศองคกรปกครองสวนทองถน ดานการบรหารจดการ (ดานท ๑) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๘ ทกรมสงเสรมการปกครองทองถนด าเนนการโดยคณะท างานของจงหวด (Core Team) ตงแตรอยละ ๗๐ ขนไป

ขอ ๓ หลกเกณฑการจดสรรใหเปนไปตามเกณฑชวดทคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนก าหนด ประกอบดวย

๓.๑ เกณฑชวดการประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการและนเทศองคกรปกครองสวนทองถน ดานการบรหารจดการ (ดานท ๑) ของกรมสงเสรมการปกครองทองถน

๓.๒ เกณฑชวดการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนตามทคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนก าหนด

ขอ ๔ วธการคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนเพอรบรางวล โดยคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถน ในประเภทโดดเดนตามขอ ๑.๑ และตามคณสมบตในขอ ๒.๑ และประเภททวไปตามขอ ๑.๒และตามคณสมบตในขอ ๒.๒ โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนดงกลาวสมครใจสงแบบประเมนเกณฑชวดการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนตามทคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงน

122

อดหนน เพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนก าหนด สงใหส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร

ขอ ๕ ใหสถาบนการศกษาทไดรบมอบหมายด าเนนการตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน ตามเกณฑชวดขอ ๓ และใหสถาบนการศกษาเรยงล าดบคะแนนขององคกรปกครองสวนทองถนในประเภทโดดเดนและประเภททวไป เพอใหคณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนจากสวนกลางลงพนทเพอไปตรวจประเมนผลการปฏบตงานในรอบตอไป

ขอ ๖ ใหคณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนจากสวนกลางซงแตงตงโดยประธานกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน รบผดชอบการคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนทสมควรไดรบรางวลในประเภทโดดเดน ๒ คณะ และประเภททวไป ๓ คณะ ดงน

๖.๑ ประเภทโดดเดน (๑) คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ

ประเภทโดดเดน (๒) คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก

ประเภทโดดเดน ๖.๒ ประเภททวไป

(๑) คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญประเภททวไป

(๒) คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกเทศบาลต าบล ประเภททวไป (๓) คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคการบรหารสวนต าบล ประเภททวไป

ขอ ๗ คณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนจากสวนกลางตามขอ ๖ ประกอบดวยผทรงคณวฒเปนประธาน ผแทนส านกงานการตรวจเงนแผนดน ผแทนกรมสงเสรมการปกครองทองถน ผแทนสวนราชการหรออนกรรมการในคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนท เหนสมควร ผแทนสมาคมขององคกรปกครองสวนทองถน เปนอนกรรมการ และผแทนส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทผอ านวยการส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนมอบหมายเปนอนกรรมการและเลขานการ และอนกรรมการและผชวยเลขานการ

123

โดยมสดสวนคณะอนกรรมการเฉพาะกจเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนจากสวนกลางแตละคณะประมาณ ๗ – ๙ คน

ขอ ๘ ใหแบงเงนรางวลทจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๙ จ านวน ๑๙๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท ออกเปน ๒ สวน ดงน

๘.๑ เงนรางวลสวนท ๑ จ านวน ๑๖๑,๕๐๐,๐๐๐ บาท โดยแบงประเภทรางวลออกเปน ๒ ประเภท ไดแก

(๑) ประเภทโดดเดน จ านวน ๗๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท จดสรรเปนเงนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบการคดเลอกในประเภทโดดเดน จ านวนทงสน ๑๕ รางวลประกอบดวย

(๑.๑) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ประเภทโดดเดน (องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลนคร และเทศบาลเมอง) จ านวน ๕ รางวล รวมเปนเงน ๓๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท

รางวลท ๑ จ านวน ๑๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๒ จ านวน ๘,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๓ จ านวน ๖,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลชมเชย ๒ รางวลๆ ละ ๓,๕๐๐,๐๐๐ บาท

รวมจ านวนเงน ๗,๐๐๐,๐๐๐ บาท (๑.๒) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก ประเภทโดดเดน (เทศบาลต าบล

และองคการบรหารสวนต าบล) จ านวน ๑๐ รางวล รวมเปนเงน ๔๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๑ จ านวน ๙,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๒ จ านวน ๗,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๓ จ านวน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลชมเชย ๗ รางวลๆ ละ ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท

รวมจ านวนเงน ๒๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท (๒) ประเภททวไป จ านวน ๘๘,๕๐๐,๐๐๐ บาท จดสรรเปนเงนรางวลส าหรบองคกร

ปกครองสวนทองถนทไดรบการคดเลอกในประเภททวไป จ านวนทงสน ๓๓ รางวล ประกอบดวย (๒.๑) องคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ (องคการบรหารสวนจงหวด

เทศบาลนคร และเทศบาลเมอง) จ านวน ๖ รางวล รวมเปนเงน ๒๒,๕๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๑ จ านวน ๖,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๒ จ านวน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท

124

รางวลท ๓ จ านวน ๔,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลชมเชย ๓ รางวลๆ ละ ๒,๕๐๐,๐๐๐ บาท

รวมจ านวนเงน ๗,๕๐๐,๐๐๐ บาท (๒.๒) เทศบาลต าบล จ านวน ๑๓ รางวล รวม เปนเงน ๓๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท

รางวลท ๑ จ านวน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๒ จ านวน ๔,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๓ จ านวน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลชมเชย ๑๐ รางวลๆ ละ ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท

รวมจ านวนเงน ๒๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท (๒.๓) องคการบรหารสวนต าบล จ านวน ๑๔ รางวล รวมเปนเงน ๓๔,๐๐๐,๐๐๐

บาท รางวลท ๑ จ านวน ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๒ จ านวน ๔,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลท ๓ จ านวน ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาท รางวลชมเชย ๑๑ รางวลๆ ละ ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท

รวมจ านวนเงน ๒๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท

๘.๒ เงนรางวลสวนท ๒ ซงเปนเงนทเหลอจากขอ ๘.๑ จ านวน ๓๐,๕๐๐,๐๐๐ บาทใหจดสรรเปนเงนรางวลจงใจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ประเภทโดดเดนและประเภททวไปทผานเกณฑการประเมนในรอบการประเมนของสถาบนการศกษา ตามทคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนก าหนดแหงละเทาๆ กน

ขอ ๙ ใหองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลตามขอ ๘ น าเงนรางวลทไดรบไปใชจายเพอด าเนนการตามอ านาจหนาทหรอภารกจถายโอนเพอประโยชนสขของประชาชน และใหรายงานผลความกาวหนาในการใชจายเงนรางวลดงกลาวใหคณะอนกรรมการก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเพอใหเปนรางวลส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนทราบภายใน ๖ เดอน นบจากวนทไดรบเงนรางวล

ทงน ตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

125

ประกาศ ณ วนท ๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ วษณ เครองาม รองนายกรฐมนตร

ประธานกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน