1
โครงการเกษตรทฤษฎใหม
โครงการเกษตรทฤษฎใหม คอ การบรหารจดการทดน เพอการเกษตร ตามแนวพระราชด าร แหงองคพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ททรงคดคน/วจยเกษตรทฤษฎใหม มาตงแตป พ.ศ.2532 ในพนทสวนพระองคขนาด 16 ไร 2 งาน 23 ตารางวา ท ต.หวยบง อ.เมอง จ.สระบร และทรงเผยแพรตงแตป 2537 เพอแกไขปญหา เกษตรกรรมทในเขตแหงแลง ขาดแคลนน าในการเกษตร โดยเฉพาะการเกษตรทอาศยน าฝนเปนหลก ซงมความเสยงสงในการขาดแคลนน า กรณฝนทงชวงและปรมาณน าฝนไมเพยงพอในการเพาะปลก เปนทฤษฎแหงการบรหารจดการ ดน ทดน น า และเวลา ใหเกดประสทธภาพสงสด โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอย ทมทดนจ านวนนอย สามารถเลยงตวเองได มความมนคงดานอาหาร คอ มขาว มพชผกและอาหารโปรตนจากการเลยงสตว เชน ไก หม ปลา ฯลฯ ไวบรโภคไดตลอดทงป มการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบต ใหเปนรปธรรม อยางเหมาะสม สอดคลองกบสภาพปญหา และทรพยากรทม ตงแตการท าการเกษตรแบบพอเพยง เพอการเลยงชพ เลยงครอบครว ไปจนถงการพฒนาการเกษตรแบบประณต สามารถใหผลตอบแทนเชงเศรษฐกจทสงมากขน
ในทกครา ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมราษฎร ตามพนทตางๆ ทวประเทศนน ไดทรงถามเกษตรกรและทอดพระเนตรพบสภาพปญหากาขาดแคลนน าเพอการปลกขาว และเกดแรงดล พระราชหฤทย อนเปนแนวคดขนวา
1. ขาวเปนสงจ าเปนในวถชวตของคนไทย เปนพชทตอบสนองตอน า หากไดน าเพยงพอจะสามารถเพมปรมาณเมดขาวไดมากยงขน
2. หากเกบน าฝนทตกลงมาไวไดแลว น ามาใชในการเพาะปลก กจะสามารถเกบเกยวไดมากขนเชนกน 3. การสรางอางเกบน าขนาดใหญ นบวนแตจะยากทจะด าเนนการได เนองจากการขยายตวของชมชนและ
ขอจ ากด ของปรมาณทดน เปนอปสรรคส าคญ 4. หากแตละครวเรอน มสระน าประจ าไรนาทกครวเรอนแลว เมอรวมปรมาณกนกยอมเทากบปรมาณใน
อางเกบน าขนาดใหญ แตสนคาใชจายนอย และเกดประโยชนสงสดโดยตรง มากกวา ในเวลาตอมา ไดพระราชทานพระราชด าร ใหท าการทดลอง "ทฤษฎใหม" เกยวกบการจดการทดน และ
แหลงน าเพอการเกษตรขน ณ วดมงคลชยพฒนา ต าบลหวยบง อ าเภอเมองจงหวดสระบร แนวทฤษฎใหมก าหนด
2
ขน โดยใหแบงพนทถอครอง ทางการเกษตร ซงโดยเฉลยแลวเกษตรกรไทย มเนอทดนประมาณ 10-15 ไร/ครอบครว แบงออกเปนสดสวน 30 – 30 – 30 - 10 คอ กรณทม พนท 15 ไร จะแบงไดดงน
สวนแรก : รอยละ 30 เนอทเฉลย 4.5 ไร ใหท าการขดสระกกเกบน าไวใชในการเพาะปลก โดยมความลกประมาณ 3 เมตร ซงจะสามารถรบน าไดจถง 20,000 ลกบาศกเมตร โดยการรองรบจากน าฝน ราษฎรจะสามารถน าน านไปใชในการเกษตร ไดตลอดปและยงสามารถเลยงปลาและปลกพชน า พชรมสระเพอเพมรายไดใหกบครอบครวอกทางหนงดวย
สวนทสอง : รอยละ 60 เนอทเฉลย ประมาณ 9.0 ไร เปนพนทท าการเกษตรปลกพชผลตาง ๆ โดยแบงพนทนออกเปน 2 สวน คอ รอยละ 30 ในสวนทหนง : ท านาขาว ประมาณ 4.5 ไร รอยละ 30 ในสวนทสอง ปลกพชไรหรอพชสวน ตามแตสภาพของพนทและภาวะตลาด ประมาณ 4.5 ไร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงค านวณ โดยใชหลกเกณฑ วา ในพนทท าการเกษตรน ตองมน าใชในชวงฤดแลง ประมาณ 1,000 ลกบาศกเมตร/ไร ถาหากแบง แตละแปลงเกษตรใหมเนอท 4 ไร ทง 2 แหงแลว ความตองการน าจะตอง ใชประมาณ 9,000 ลกบาศกเมตร ทจะตองเปนน าส ารองไวใช ในยามฤดแลง
สวนทสาม : รอยละ 10 เปนพนททเหลอ มเนอทเฉลยประมาณ 1.5 ไร จดเปนทอยอาศย ทางล าเลยง คนดนปองกนน าทวม รองค พนทปลกพชสวนครว-หลมพอเพยง เลา/คอก ปศสตว
หากมการรวมกลม หรอมการผลต/จ าหนายในรปสหกรณ กจะเพมอ านาจตอรองในการซอ-ขาย มการเชอมโยง/ประสานงาน ในการจดหาแหลงเงนทน การแปรรป การพฒนาผลตภณฑ และชองทางกาตลาด ทงในชมชนขางเคยง ตลาดภายในและตลาดตางประเทศ ทงในระดบบคคล หรอองคกร ใหไดรบประโยชนรวมกน บนพนฐานของคณธรรม ทมการสนบสนนและเกอกลซงกนและกน และรองรบการพฒนาดานตางๆ จากราชการหรอภาคเอกชน ไดสะดวกและมประสทธภาพ มากขน
“ ทฤษฎใหมจงเปนแนวพระราชด ารใหม ทไดรบการพสจนและยอมรบกนอยางกวางขวาง ในหมเกษตรกรไทยแลววา พระราชด ารของพระองคเกดขนดวยพระอจฉรภาพสงสง ทสามารถน าไปปฏบตไดอยางแทจรง ”
3
เศรษฐกจพอเพยง https://sites.google.com/site/httpssersthkicphxpheiyng/sersthkic-phx-pheiyng
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงพระราชทาน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนแนวทางในการด าเนนชวต แกพสกนกรชาวไทย มาตงแต พ.ศ. 2517 กอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2540 ไดทรงเนนย าแนวทางการแกไข เพอใหรอดพน และสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยน ภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลงตางๆ ของโลก อยตลอดเวลา
ทรงชแนะแนวทางการด าเนนชวตและการปฏบตแกประชาชน โดยยดหลก “ทางสายกลาง”
สรป ความหมายเศรษฐกจพอเพยง ออกเปนหลกส าคญ คอ ปรชญา/หลก 3 หวง 2 เงอนไข ดงน
ปรชญา/หลก 3 หวง คอ
1. หลกความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยไป และไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลต การบรโภค การใชจาย ฯลฯ ทอยในระดบพอประมาณ
2. หลกความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบความพอเพยง นน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจย ทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ
3. หลกการสรางภมคมกน หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆ ทจะเกดขน โดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคต
4
โดยมเงอนไข ของการตดสนใจและด าเนนกจกรรมใหอยในระดบพอเพยง ๒ ประการ คอ
1. เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของรอบดาน เพอจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผน และระมดระวงในการปฏบต
2. เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกใน คณธรรม มความซอสตยสจรต มความอดทน มความเพยร และมการแบงปน ใชสตปญญาในการด าเนนชวต
สงส าคญของเศรษฐกจพอเพยง คอ 1. มความเชอในแนวคดการพงตนเอง 2. มความเขาใจค าวา "บรณาการ” โดยไมยดเรองใดเรองหนงเปนสรณะ สามารถเลอกเรองทเหมาะสมมา
ประยกตใช และสามารถเปลยนแปลงไดตามสถานการณ ซงไมมสตรส าเรจ เปนการขบเคลอนไปใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง
3. เคารพในภมปญญา โดยเคารพวาภมปญญาเกดจากการเรยนรรวมกน ไมใชเชอวา สงทตนเองคดนนถกตอง เพราะฉะนนการเรยนรรวมกนผานศzนยเรยนรจงมความส าคญ
4. เคารพในระบบนเวศ เขาใจความสมบรณและใหคณคากบความอดมสมบรณ ของทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และระบบนเวศ
5. มความเขาใจแกนของ "สงคมมสข” และใหความส าคญกบครอบครวและชมชน
ปจจยแหงความส าเรจ (ของเกษตรกร) 1. เกษตรกรตองสมครใจในการประกอบอาชพการเกษตร 2. ตองรจกตนเองและรศกยภาพตนเอง 3. มความร สามารถจดการองคความร ทดลอง ทดสอบ รวมถงการหาวทยากรทเหมาะสม 4. รจกออม ประหยด 5. มกลยาณมตร เพอสรางเครอขาย รวมพลงกน 6. มคณธรรม จรยธรรม 7. มความขยน และอดทน
วธการท างานทไดผล หนวยงานราชการทเกยวของจะตองเขาไปสนบสนน การปฏบตงานของปราชญชาวบาน เชนตามความตองการในแผนแมบทชมชน มากกวาจะเปนตวหลกในการพฒนาเหมอนทผานมาในอดต
