Republiek van Suid-Afrika Republic of South Africa
DEPARTEMENT VAN MYNWESE DEPARTMENT OF MINES
Annale van die Geologiese OpnalDe Annals of the Geologieal Survey
Jaargang Volulue 1~ 1962
,17 FEB 1965
Kopiereg . voorbehou Copyright reserved
Gedruk deur en verkrygbaar van die Sfaafsdrukker, Bosmansfraaf, Preforia. Printed by and obtainable from the Government Printer, Bosman Street, Pretoria.
INHOUD - CONTENTS
BLADSY PAGE
VOORWOORD-PREFACE.............. ........ ........................... iii
Deel 1-Part 1 I. KORT GESKIEDENIS.................................................. 1
n. HUIDIGE ORGANISASIE..... . . .. . . . . .. .. . . . .. . .. . . .. .. .. . . . .. . .. . . . . . . 10
Ill. VERSLAG OOR DIE WERK GEDURENDE 1962 VERRIG. . . . . . . . . . . . . . 17 A. INLEIDING............................................................ 17 B. BYWONING VAN KONFERENSIES.......................................... 19 C. VERTEENWOORDIGING IN EN SAMEWERKING MET ANDER WETENSKAPLIKE
ORGANISASIES.. . . . . • . . . . . . . . . • • . . . • • • . . . . . . . . . • . . . • • . . . . . . . . . . . . . . . 19 D. ALGEMENE GEOLOGIE........ . . . • • . . • . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . 20 E. NON-ORGANIC MINERALS.... • • • • • • • • • . . . . . . . . • . . . . • . . . . . • . . . . • • . . • . . . . . 31 F. BRANDSTOWWE....................................................... 34 G. UNDERGROUND WATER...... . . • • . • . . • . • . • . . . . . • • . • . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . 35 H. GEOFISIKA...................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 I. INGENIEURSGEOLOGIE................................................... 43 J. PALAEONTOLOGy...................................................... 45 K. NUCLEAR RAw MATERIALS........ . . • . . . . . . . . . . . • • • . . . . . . . . • . . . . . . . . . • 46 L. LABORATORJUM....................................................... 48 M. WORKSHOP.. . . . . . . . . . . . . . . . • • • • • • • . . . • . . . • • . . . . . . • . • . .• . . . • . . • . . . • . • . 50 N. MUSEUM............................................................. 50 O. DRAWING-OFFICE...................................................... 51 P. INLIGTING EN PUBLIKASIES............ . . . . . . . . . . • • . . . . . • . . . . . . . . . . . • . . . 52 Q. BIBLIOTEEKAANGELEENTHEDE............................................ 55 R. HUISHOUDELIKE KOMITEES.... . . • . . • • • . . • . • • • • . . . . . • • . . . . . . . . . . • . . . . • • . • 55
Deel 2-Part 2
"The Geology along the Lower Reaches of the Molopo River and a Note on the Riemvasmaak Thermal Spring, Gordonia District, Cape Province ", by J. W. von Backstrom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
" The Relationship between the Pretoria Series and the Bushveld Igneous Complex Northeast of Pretoria ", by F. J. Coertze.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
" Markers in the Lower Griquatown Stage near Kuruman, Cape Province ", by L. N. J. Engelbrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
" A Cryptovolcanic Structure on Hatzium Il 28, South West Africa ", by D. C. Heath and D. K. Toerien. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
" Plaaslike Plooiing in die Serie Dwyka naby Lichtenburg, Wes-Transvaal ", deur J. W. von Backstrom... . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
" A Petrographic Description of the Ecca Sediments in the Southern Karroo and Eastern Orange Free State", by H. J. Ne!.. ......................... '. . . . . . . . . . 91
" The Relationship between Solid Geology and Oesophageal Cancer Distribution in the Transkei ", by J. A. H. Marais and E. F. R. Drewes.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
v
"Fluor-spar Deposits on Pyp Klip West and Wit Vlei, Kenhardt District, Cape
BLADSY PAGE
Province ", by P. J. Hugo.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
"Wollastonite near Garies, Namaqualand ", by D. H. de Jagerand W. Simpson..... 127
" Zircon, I1menite and Monazite Occurrences on Bulls Run Estate, North-northwest of Eshowe, Natal", by J. W. von Backstr6m.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
" Voorkomste van Kalsiet in die Omgewing van Mopane en Waterpoort, Distrik Soutpansberg, Transvaal ", deur D. P. Wilke.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
" Notes on an Algal Problem Encountered at Celtain Salt-pans in the Dealesville Area, Orange Free State ", by C. B. Coetzee.............. .......................... 155
" Metallogenic Provinces and Maps-A First Approach ", by D. W. Bishopp... . . . . . 163
" Die Warmbron Klein-Tshipise in Noord-Transvaal ", deur L. E. Kent... . . . . . . . . . . 169
"Warm and Cold Springs on Richmond, Pilgrim's Rest District, Transvaal ", by L. E. Kent and D. Groeneveld... .. . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . 175
"Thermal Springs on Driefontein 317 KR, North of Naboomspruit, Potgietersrus District, Transvaal ", by J. W. von Backstr6m... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
"Warmbronne in die Omgewing van Venterstad, Kaapprovinsie ", deur D. J. L. Visser 189
" The Chemical Composition of the Water of the Orange River at Vioolsdrif, Cape Province ", by P. R. de Villiers...... .......... .. .......................... .. 197
" Waarnemings op Soutpanne met die Elektriese Weerstandapparaat in die Omgewing van Prieska, Kaapprovinsie ", deur F. W. Schumann. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
" Locating Zones of We~thering and Fracturing by the Electromagnetic Technique Using a Long Earthed Cable ", by J. R. Vegter.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
" Die Korrelasie van Sones in die Etage Onder-Griekwastad met Behulp van Elektriese Boorgatmetings ", deur S. B. de Villiers.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
" A Contact Electrode System for Electrical Bore-hole Logging ", by G. Krol and J. F. Gordon-Welsh.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
" Hammer-electrode Unit for Electrical Resistivity Surveys ", by M. J. Steyn........ 239
"The Response of a Torsion-type Magnetometer during Regional Magnetometric Surveys", by R. J. Kleywegt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
" Reasons for Repeated Breaks in an Irrigation Canal, Olifants River Irrigation Scheme, Cape Province ", by J. W. von Backstr6m..................................... 249
" An Albian Astacurid from Zululand ", by E. C. N. van Hoepen.. . . . . . . . . . . . . . . . . 253
" Two Problematic Fossils from the Transvaal System ", by S. H. Haughton... . . . . . . 257
"The Occurrence of Fish Remains in the Witteberg-Dwyka Transition Zone ", by J. N. Theron. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
INDEX..................................................................... 269
VI
Waarnemings op Soutpanne met die Elektriese Weerstandapparaat in die Omgewing van Prieska,
Kaapprovinsie
deur
F. W. SCHUMANN. B.Se.
ABSTRACT The electrical resistivity method was used on salt-pans near Prieska in an attempt to
locate sites for high-yielding brine bore-holes. As the expanding electrode technique was ineffectual, it was decided to try traversing with constant electrode spacings. The Wenner configuration was used. Most of the work was done with the line of electrodes perpendicular to the observation traverses. To increase speed and accuracy, four thin steel cables were used for marking the positions of the electrodes on the traverses. The cables which were marked at 15-foot intervals were laid parallel to each other at distances equal to the desired electrode spacing.
The results of the investigations on five pans are given and analysed. Weathered kimberlite dykes and zones of intense jOinting are characterised by lower resistivities. Strong supplies of brine can be expected in such cases as the country-rock adjacent to the dykes is very fractured. Zones of lower resistivities are, however, not invariably favourable indications as is proved by the drilling results. Eight bore-holes were drilled and one shallow excavation made on zones of lower resistivity; strong supplies of brine were struck in three bore-holes and the excavation, two holes yielded reasonable supplies but three were disappointing.
INLEIDING
In Oktober 1958 is die eerste van 'n reeks waarnemings op soutpanne in die Distrik Prieska gedoen, hoofsaaklik met die doel om geskikte boorplekke te soek waar pekel vir die maak van sout uitgepomp kon word.
Die gebruikIike metode van dieptemeting waardeur dieper stroompenetrasie verkry word deur die elektrodespasiering te vergroot, het heeltemal onprakties geblyk te wees vir die opsporing van gunstige boorplekke. Dit was gedeeltelik te wyte aan die praktiese probleme verbonde aan die meet van die besonder lae skynbare soortlike weerstande wat op en in die panvloere gevind word. Die horisontale skalie- en tillietlae van die Serie Dwyka wat in die panne voorkom, toon ook weinig laterale veranderings soos duidelik uit lang slote in Sodiumsoutpan en elders gesien is. Die graad en diepte van verwering van die sedimente is deurgaans klein, sodat verskille in skynbare soortlike weerstand byna uitsluitlik te wyte is aan Of smal nate of ander vertikale en skuins strukture, of aan die soutgehalte van die water. Grafieke van dieptemetings by byna al die boorgate wat hieronder bespreek word, word in figuur 7 getoon, tesame met die beskikbare boorgatstate. Daar is min ooreenkoms tussen grafiek en boorgatstaat, of verskille tussen grafieke van swak en sterk boorgate op dieselfde pan.
210
Nadat vrugtelose pogings aangewend is om met dieptemetings 'n geskikte boorplek vir Prieska Soutwerke Bpk. op Groot Modderfonteinsoutpan aan te wys, is besluit om die metode te probeer waar die elektrodes 'n voorafbepaalde afstand vanmekaar opgestel word, en .die opstelIing as eenheid beweeg word. (Hierna beskryf as Kqnstante Elektrodespasiering of K.E.S.) Die gelyk en gewoonlik kaal oppervlak van die soutpanne was besonder geskik vir hierdie metode van waarneming. Bykomende gunstige faktore is dat die dikte van die alIuviumbedekking slegs baie geleidelik verander, die lae kontakweerstand by die elektrodes, en die vlak rushoogte van die pekelwater (kyk fig. 7).
BESKRYWING VAN METODE
Omdat die soortIike weerstand in die soutpanne besonder laag is en die laterale veranderings baie klein, is aangeneem dat baie klein verskiIIe tussen stasies gemeet sal moet word. Om seker te maak dat enige verskiIIe wat gemeet word, wel aan veranderinge in die skynbare soortIike weerstand te wyte is, moes soveel verrigtingsfoute as moontIik uitgeskakel word. Dit was dus noodsaaklik om baie akkuraat te werk, ook wat die afstand tussen elektrodes betref.
Die gewone Wenner-opsteIling is gebruik, en om seker te maak dat die veldassistente geen fout met die afstand tussen elektrodes maak nie, is vier parelleIle drade gespan in die rigting waarin die elektrodes moes beweeg en op presies die afstand vanmekaar waarop die elektrodes ingeslaan moes word. Eers is van gebruikte elektriese kabel gebruik gemaak wat nie meer geskik was vir gebruik met die weerstandapparaat nie. Die kabel was egter swak en rekbaar en dus nie baie geskik vir die doel nie. Veral waar bossies op die panne voorgekom het, was baie tyd nodig voordat die drade naastenby reg' gespan was. Later is 'n spesiale dun staalkabel gebruik. Dit het groot verbetering meegebring en die werk kon heelwat vinniger vlot. Die kabel is met die hand opgerol op los houers na metings, en dit is 'n tydsame proses.
Die kabels wat gebruik was, was elk 300 tot 600 voet lank en daar is besluit op 'n afstand van 15 voet tussen stasies as 'n goeie gemiddelde afstand vir elektrodespasierings van 40 tot 100 voet. Op afstande van 15 voet vanmekaar is dus merke aan die kabels gemaak (in die geval van die staaIkabel is 'n stukkie draad van 'n ander kleur tussen die drade van die kabel deurgevleg en vasgebind). Wanneer die kabels dan korrek gespan was, was dit net nodig vir die veldassistente om die elektrodes in te slaan langs die merke, 'n paar duim weg van die kabel, na die kant wat aan horn gewys word. Op hierdie manier was dit moontlik om te verseker dat die elektrodes altyd in 'n reguit lyn is, en presies die regte afstand vanmekaar.
In die meeste gevalle was die waarnemingslyne parallel met die lyn van elektrodes, maar in 'n paar gevaIIe is die elektrodes op dieselfde lyn versit. In laasgenoemde geval was die afstand beperk tot 'n veelvoud van die afstand tussen die merke in die kabeI, by. 45, 60 of 90 voet.
Lesings is op die gewone manier met die weerstandapparaat so akkuraat as moontIik geneem.
HOEVEELHEID WERK GEDOEN
Tot dusver is weerstandmetings met bogenoemde tegniek op vyf soutpanne in die Streek Prieska gedoen, nl. Groot Modderfonteinsoutpan, Distrik Prieska (op die gedeeJtes van beide Prieska Soutwerke Bpk. en Groot Modderfontein Salt Co. Ltd.); Sodiumsoutpan, Distrik Britstown; BIaauwputsoutpan, Distrik Prieska (op die gedeeIte van mnr. De Koker); Wandapan, Distrik Fauresmith (op die gedeelte van Wanda Salt Co.); WiIdebeespan, Distrik Prieska.
211
Altesaam is reeds meer as 3600 stasies met KE.S. op soutpanne in hierdie streek voltooi. Die spasiering het gewissel tussen 45 en 100 voet en is so gekies dat dit 10 tot 20 voet meer is as die gemiddelde diepte van verwering, of die gemiddelde diepte waarop water aangetref w'ord. Hierdie spasiering is gekies met die doel om vertikale nate of breksiestrepe op te spoor wat dieper as die gemiddelde diepte van verwering strek. 'n Proef op Wandapan met 'n spasiering van 30 tot 60 voet meer as die diepte van verwering het geen afwykings gegee nie, blykbaar omdat die spasiering te groot was.
RESULT ATE BEHAAL Die resultate behaal word kortliks bespreek vir elke pan waarop waarnemings
gedoen is, en in die volgorde waarin die werk gedoen is. 1. Groot ModderionteinsO'utpan, Prieska Soutwerke Bpk.-Hier is die
KE.S.-tegniek toegepas nadat tevergeefs probeer is om met die Wennerspasiering gevolgtrekkings te maak oor die voorkoms van grondwater in die pan. Daar was 10 boorgate in die gedeelte van die pan wat deur Prieska Soutwerke Bpk. gehuur is, waarvan die lewerings gewissel het tussen 150 en 1200 g.p.u. en met soutgehaltes (brinometerlesings) almal tussen 40 en 50 (hierna genoem Brin 40 en Brin 50).
Die afstand tussen elektrodes was 100 voet. Hierdie spasiering is gekies omdat al die boorgate water vlakker as 80 voet gelewer het, en ook omdat die meeste van die dieptemetings 'n moontlike geologiese kontak tussen 60 en 80 voet diep, getoon het. Met lOO-voet spasiering sou dus afwykings bo en onder genoemde kontak opgespoor kon word.
Waarnemingslyne is in verskillende rigtings oor die pan gedoen, soos op figuur 1 getoon. 'n Baie duidelike breuk of naatsisteem is opgespoor (fig. 2a) wat skerp begrens was, en waarvan die middellyn binne 'n paar voet vasgestel kon word. Op versoek het Prieska Soutwerke Bpk. 'n sloot van ongeveer 4 voet diep en 10 voet lank oor die posisie van die afwyking gegrawe. Daarin is gesien dat die afwyking op 'n smal streep van 2 tot 3 voet breed is, waarin kalk en glimmer voorkom en met die Bo-Dwykaskalielae na bo gebuig aan weerskante van die streep. Dit mag dus 'n smal kimberlietgang in die Serie Dwyka wees.
Boorgat G.11675 is 90 voet diep op die streep geboor en het meer as 3500 g.p.u. gelewer op 'n diepte van 70 tot 75 voet (fig. 7, Bg. Nr. 1). Die soutgehalte was Brin 45.
Verdere werk het 'n baie swak en bree afwyking opgelewer (fig. 2b). Hier is 500 tot 600 g.p.u. gekry op 65 voet diepte by G.1l676. Die boorgatdiepte was 85 voet (fig. 7, Bg. Nr. 2). Later is verdere werk gedoen op 'n ander gedeelte van die pan en 'n beter afwyking is gekry, maar nie so goed soos die eerste nie (fig. 2e). Hier is tot 80 voet diepte geboor by G.1l677 en 1500 g.p.u. is gekry met soutgehalte Brin 50. Met die K.E.S.-tegniek is dus twee boorgate aangewys met hoer lewerings as die beste voor Oktober 1958.
Latere werk op die gedeelte van die pan wat aan Groot Modderfontein Salt Co. Ltd. behoort, is oor 'n wye gebied gedoen. Geen duidelike afwyking is oor die hele gebied gekry nie, en geen boorplek kon aanbeveel word nie.
2. Sodiumsoutpan, Britstown Salt Works (Pty.) Ltd.---Opnames oor 'n wye gebied in die pan is met K.E.S. gedoen met die oog daarop om, indien moontlik, boorplekke aan te wys in 'n ander gedeelte van die pan as die beperkte gebied waaruit voorheen gepomp is. 'n Paar duidelike afwykings is gekry waarvan een van die skerpste begrens die is wat in figure 3a en 3b getoon word. Die KE.S.waarnemingslyn van suid na noord (fig. 3a) toon een skerp laagtepunt, maar die lyn van wes na oos (fig. 3b) toon verskeie moontlikhede, o.a. A en B.
o
~ """=
o o o o
o
o
o ~===Er ;.«1/-->\ o
o o
o
00
o 500 lOOO VOEr' • , 'FliEr
'b
o
t
~ ZZJ
Boorgat Bore-hole Fontein Spring 0rens van pan Boundary of pan Produksiegebied van sout Saft-production area
~
-- ---\Cp
-=----: -=-~.=:-~fc o
\ x
\ ~~x . ~
"'" ~\ ~~
4' x
VERWAGTING \ '"
'"
GROOT MODDER FONTEIN ~~ \
+~+ \
LEGENDE / LEGEND ~+ \
x-x~ L yndrcad ~ \ Boundary-fence x
() o o ::0 <: ~ z -1 fTT ~
~~=-:..:::-~ (e = stroomelektrode, P= potensiaafelektr-ode) }
KE.s.->NOarnemings/yne \
C .JUt Constant ~pacmg traverse \ (e = current electrode, P= potential electrode)\
FJG. l.-Elektriese weerstandopname met konstante elektrodespasiering op Groot Modderfonteinsoutpan vir Prieska Soutwerke Bpk. Electrical resistivity survey with constant electrode spacing on Groot Modderfontein salt-pan for Prieska Soutwerke Bpk.
N ...... N
N 600
t SSO u
.§ o 500
3> :~ ~ .sO .~ ~
f ~ 400
i o::c 3ta
E u I t SSO
'" o
Joo
v.
a
b
c
213
ISO 300 ~SO
B~1r I G.1I67S
El' Konstante elektrodespasiEoring 100 vt.
Constant electrod~ spqcing 100ft.
Sq. Nr. 2 (;1106 Sh.No.2 .
!
600 7S0 900
$
/:;-50 ft
FIG. 2.-Elektricse weerstandkrommes, Prieska Soutwerke Bpk., Groot Modderfonteinsoutpan. Electrical resistivity curves, Prieska Soutwerke Bpk., Groot Modderfontein salt-pan.
E <J
E -<: 0
'" ~ 's ;::; .\:? '" '" l. ~
CO QJ l. tJ
~ E ()
I t
-<: 0
1) CO
" ..., '" l.
'" ~ j! is l. 0 0
" l': tJ .0 c: ".,
-'< V,
S
6
SOD
400
W b
800
700
600
Soo
400
vI. ISO
214
300 450
Konstante e/ektrodespasierin'l so vc. Constant electrode spacing SOft.
600 1[;0 900
N
£/0
ft.
FIG. 3.-Elektriese weerstandkrommes, Britstown Salt Works (Pty.) Ltd., Sodiumsoutpan. Electrical resistivity curves, Britstown Salt Works (Pty.) Ltd., Sodium salt-pan.
215
Die bestuurder van die pan het 'n sloot van suid na noord oor punt B gegrawe en water is reeds op 'n diepte van 2 tot 3 voet gekry. Die soutgehalte was Brin 35 tot 40. Byna net soos by G.1l675 op Groot Modderfonteinsoutpan is 'n kleigang gekry wat naastenby oos-wes strek en met die Bo-Dwykaskalie opgebuig aan weerskante daarvan. Hierdie gang was breer as by G.1l675 en daar was kleiner k1eigevulde nate aan die suidekant. Weens die sterkte van die water en die hardheid van die skalie was 'n paging om die sloot tot 'n diepte van 15 voet met 'n stootskraper uit te skraap, onsuksesvol. 'n Boorgat naby A (fig. 3b) het meer as 3000 g.p.u. gelewer (fig. 7, Bg. Nr. 4) maar geen gegewens kon verkry word nie.
3. Wandapan, Wanda Salt Co.-Omdat te min water vir die doeltreffende produksie van sout uit die bestaande boorgate gepomp kon word, is 'n aansoek gedoen vir die aanwys van boorplekke. Uitgebreide opnames met K.E.S. is rondom die produksiegebied in die pan gedoen. Verskeie afwykings is opgespoor, waarvan een in figuur 4(b) getoon word. In figuur 4(a) word 'n waarnemingslyn getoon oor 'n boorp1ek deur die eienaar gekies. Hy het besluit om boorgat nr. 5 te la at boor en op 'n diepte van 39 voet is onverweerde soliede do1eriet getref. Die boorgat het naastenby 100 g.p.u. gelewer (fig. 7, Bg. Nr. 5).
By G.15124 is doleriet op 'n diepte van 43 voet getref en die boorgat het 900 g.p.u. gelewer (fig. 7, Bg. Nr. 6). Op ander aanbevelings is nog nie geboor nie.
4. Wi/debeespan, Prieska. W. A .. Kuhn.-Die eienaar wou graag met soutproduksie op bogenoemde pan begin. Water in die pan het 'n soutgehalte van Brin 25 tot 30 gehad, maar die lewerings van boorgate was almal minder as 100 g.p.u. Die eienaar wou eerstens weet of daar water met hoer soutgehalte in die pan voorkom, en tweedens groter lewerings be. Waarnemings met K.E.S. is oor die mees belowende deel van die pan gedoen en as eerste proef is twee boorplekke (G.15175 en G.15176) aanbeveel waar die skynbare soortlike weerstand met 80 voet spasiering (water is voorheen tussen 30 en 65 voet getref) heelwat laer was as by die bestaande boorgat nr. 7 wat 170 voet diep is (kyk fig. 5 en 7). Die resultaat was teleurstellend. By G.15175 (fig. 7, Bg. Nr. 8) is tot "n diepte van 150 voet geboor en net 50 g.p.u. is gekry met soutgehalte van Brin 25, teenoor ongeveer 80 g.p.u. met soutgehalte van Brin 28 by boorgat nr. 7. Geen verdere boorwerk is op aanbeveling van die Geologiese Opname gedoen nie. Op'n later tydstip is 'n boorgat naby boorgat nr. 7 geboor op aanbeveling van 'n wiggelaar. Byna vars water is op 'n diepte van 214 voet gekry.
5. Blaauwpufsoutpan, Prieska. S.!. Blignauf.-'n Baie klein gedeelte van die pan was deur bogenoemde persoon vir die maak van sout gebruik, sodat daar nie veel kans was vir uitbreiding nie. Waarnemings met K.E.S. is op die kant van die pan suid van die bestaande produksiegebied gedoen, die enigste oop gedeeJte onder beheer van die eienaar. Die waarnemingslyne het baie onreelmatige afwykings getoon, waarvan die grootstes met reghoekige waarnemingslyne ondersoek is. (Kyk fig. 6a en 6b.) Aangesien water gewoonlik op 25 tot 35 voet getref word, is die afstand tussen e1ektrodes op 50 en 45 voet geneem. Die boorplek naaste aan die bestaande produksiegebied, G.15324, is geboor tot 'n diepte van 60 voet (fig. 7, Bg. Nr. 9). Ongeveer 600 g.p.u. is gekry met soutgehalte van Brin 85, wat 'n swakker resultaat is as die van boorgate verder noord in die produksiegebied.
~ w 0 600
• .., 0
::r. SOD
1::! .~ ..., .& 400
'" ~ .., ~
'" 6 300
2: «
f O/E 0 I
I GOO 0
~ ~ 5'00 ~ ~ ~ 400
'" i " 300 t ~
§, "" vt. '"
N zso
vt.
g
1.0
216
Konstante elektrodespasie'ring GO vi. Conrtant .'ectrode "pacing 60ft.
7.0
FIG. 4.-Elektriese weerstandkrommes, Wanda Salt Co., Wandapan. Electrical resistivity curves, Wanda Salt Co., Wanda Pan.
8h,NO.7 8g. Nr. 7
{
Konstonte elektrodespasliiring 80vt Constant electrode spacing 80ft.
ISO 300 4S0 600
8g.Nr.8 G.lS'75 8h.No.8 OJSJ7b
t t
750 900
900
10SO
FIG. 5.-Elektriese weerstandkromme, Wildebeespan. Eien. W. A. Kuhn. Electrical resistivity curve, Wildebees Pan. Prop. W. A. Kuhn.
a s S £/0
0/£
w
ft.
s
ft
w Konstante elektrodes-posiilril?9 50vt. Constant .I.ctrode spacing SOft.
E 750 Konstante elektrodespClsierir?g4Svt. -g Constant electrode spocing -IS ft.
ISO 300 ft.
f 200
E +-.J 150 C
b &: « IOO.LV""t-. -----I"'50:------:3""00::---:ifi
FIG. 6.-Elektriese weerstandkrommes, Blaauwputsoutpan. Eien. S. J. Blignaut. Electrical resistivity curves, Blaauwput salt-pan. Prop. S. 1. Blignaut.
~ Skynbare soortlike weerstand in ohm-cm Apparent r-es;stivity ;17 ohm cm 00
~ 0 Sk::: QI\:~a/e ~ 1 ~400 800 0 ~400 sa~fe~ ~ +- Hard shale
~'I/' . Do/erite ~ It let OJ~ "T'JJ" {: Trlli[..e <E--Qc I le , b.
<:..:::::: met ,. <lI..c:: nOle' ~ ~ 100 faD ~ \ IO(}~ '" fOO
=afl 8g.Nr.f I BhNo.2 I 8g.Nr.4 '" 8h.No.~ &..9! l.l! ]t ~.g ~~ 0 400 0 400 0 4-0D 0 400 0 400
.<;: (j . j I estone i <:: Sander-Ige +- Ko/k.- <- Ver- , '.!!.~ ~Sal SkO/fe <- steen -<- (weerde ' ~ 15 g \ Sko/(e {: Ulliet +-Cl.. et Do/er/e U TWiet '" "~ pper .,....... IV " "Dwyko .-~1l shale skolie --.l 40.).!3 (00 100 lOO JOO {DO -"'u ~.!! GJSf76 89 Nr.9 1JJ4l
Bg. Nr. 8 V~
Bg.Nr.6 \ Bh.No.7
LEGENDE /LEGEND Diepte waarop water getref is .... <= Depth at which water was struck
I Woterko/om inboorgat Column of water in bore-hole
FIG. 7.-Elektriese dieptemetingkrommes en boorgatprofiele. Electrical depth-probe curves and bore-hole sections.
218
GEVOLGTREKKINGS
1. Die tegniek van waarneming met K.E.S. hou beslis belofte in vir die aanwys van geskikte boorplekke op soutpanne. Dit is moontlik om smal naatsones of gange op te spoor, wat nie doeltreffend met ander elektriese weerstandtegnieke waargeneem kan word in so 'n kort tyd nie. Hoewel die tegniek dus nie 'n waarborg vir sukses is nie, is dit beslis die moeite werd om op soutpanne en moontlik elders daarvan gebruik te maak.
2. Sekere tipes van afwyking kan reeds met 'n groot mate van sekerheid as gange of naatsones gelnterpreteer word, maar die oorsaak van ander tipes is nog onseker. Geen verklaring kan tot dusver vir die afwyking op Wildebeespan, Prieska, gegee word nie.
3. In sekere gevalle was die tegniek nie suksesvol nie, en verdere werk is nodig om die oorsake vir mislukkings vas te steI. In die geval van Blaauwput, Prieska, kan een rede dadelik genoem word, nl. die omstandigheid dat dit onmoontlik is om die skynbare soortlike weerstand te vergelyk met die van bestaande boorgate waar laasgenoemde tussen hoe grondwalle, dreineerslote en indampingspanne gelee is.
4. Verbeterings in die apparaat wat gebruik word, soos bv. 'n ligte opwentrom vir die staalkabels wat gebruik word, sal nog meer doeltreffendheid en tydbesparing in die hand werk.
5. Baie meer waarnemings is nodig om die toepasbaarheid van die metode vir verskillende probleme te ondersoek.
