ArcGIS Actueel nr.02 2012

GOEdkOPER, SNELLER EN EFFIcIËNTER WERkEN dANkZIj GIS

ALLES vERBONdEN mET ééN cENTRAAL SYSTEEm

WATERScHAP ZUIdERZEELANd OmARmT ARcGIS

INperspectieFgeografisch denken en doen

een uitgave van Esri Nederland nr.022012

//build a list of layers to dispaly in the legend function buildLayersList (layers) {

var layerInfos = [] ;dojo.forEach(layers, function (mapLayer, index) { var layerInfo = {}; if (mapLayer.featureCollection && mapLayer.type !==”CSV”) { if (mapLayer.featureCollection.showlegend === true { dojo.forEach(mapEach(mapLayer.featureCollection.layers, function if (fcMapLayer.showlegend !== false { layerInfo = { “layer”: fcMapLayer.layerObject, “title”: mapLayer.title, “defaultSymbol”: false } ; if (mapLayer.featureCollection.layers.length > 1) { layerInfo.title += “ - ” + fcMapLayer.layerDefinition.name;

}: layerInfos.push(layerInfo) ; } }); }} else if (mapLayer.showlegend !== false && mapLayer.layerObject) {var showDefaultSymbol = false;if (mapLayer.layerObject.version < 10.1 && (mapLayer.layerObjectinstaceof esri.layers.ArcGISDynamicMapServiceLayershowDefaultSymbol = true;

}layerInfo = { “layer”: mapLayer.layerObject, “titel”; mapLayer.title,

arcgisactueelu i t d a g e n d e n i n s p i r e r e n d

uitgave van Esri Nederland nr.022012

ArCGISActueelu i t d a g e n d e n i n s p i r e r e n d

een uitgave van Esri Nederland nr.022012

INpe

rspe

cti

eF

nr.0

220

12

MEEr KUNNENNA ANALYSE IN

ArCGIS

ArCGISHÉT PLATForM Voor

GEo-INForMATIE

Ar

CG

ISA

ctu

eel nr.0

22012

esri

neD

erlA

nD

ColoFon

In Perspectief is een uitgave van Esri Nederland. Het magazine brengt actuele ontwikkelingen op het gebied van geo-grafi sche informatie in Nederland. De focus ligt op praktijkvoorbeelden, trends en ontwikkelingen.

cONTAcT E: [email protected] T: +31 (0)10 217 07 00I : www.in-perspectief.nl

REdAcTIEHarmen van Doorn, Corine Meppelink, Ron Noordhuis, Jurgen ten Siethof, René Voogt, Bas Bijtelaar, Frits van der Schaaf, Alexander Molhuysen, Arjen Pluim, Evert Verveer.

Aan deze In Perspectief werkten verder mee: Truus van den Berge, Nathasja van Dijk, Maria Tunnisen, Debbie van Vliet, Berend de Vries

ONTWERPKaren Stultiens

FOTOGRAFIELENS! fotografi e > Marcel Krijger (tenzij anders vermeld)

vORmGEvING EN dRUkLENS! communicatie(www.lenscommunicatie.nl)‘t Papierenhuys

OPLAGE4.500 exemplaren

ABONNEmENTENOrganisaties met een onderhoudscontract van Esri Nederland krijgen In Perspectief kosteloos toegestuurd. Zonder onder-houdscontract is het ook mogelijk om In Perspectief te ontvangen. Een jaarabon-nement kost 25 euro (excl. btw). Voor verzending naar buitenland gelden aan-vullende porto- en administratiekosten.

AdvERTERENEsri Nederland biedt partners en relaties de mogelijkheid zich te profi leren in In Perspectief. Vraag naar de advertentie-mogelijkheden (voorwaarden, tarieven en aanleverspecifi caties) via:[email protected].

dIScLAImEREsri Nederland besteedt de uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in In Perspectief. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaarten beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit In Perspectief mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van Esri Ne-derland.

cOvERDe coverfoto is genomen bij de Wolling-huizersluis in het Ruiten-Aa-kanaal nabij Bourtange. Het betreft een schutsluis met naastgelegen stuw. De foto hoort bij het artikel dat begint op pagina 12.

33 Geo-empower(wo)ment!

55 ‘ArcGIS Online bevordert interne samenwer-

king’

NIEUwS

6 Eerste sessie ArcGIS Online-gebruikersgroep

een feit

6 Waardering voor inventief Scheldestromen

6 Esri helpt BGT’ers verder

7 Waardering voor leveren TOP10NL in

formaat fi le geodatabase

7 Inspireservices maakt organisaties INSPIRE-

proof

9 Nederland van Boven krijgt een vervolg!

9 E-Mergo re-seller Esri Maps for IBM Cognos

9 ArcGIS- gebruikers weten de Nederlandse

basemaps goed te vinden

oVErIG

5 Voorwoord

28 ‘Nieuwe kennis meteen bij klanten

gebruikt’

32 De kracht van de kaart betekent voor mij…

37 Werken met kaarten op scherm

38 Integrated GIS en work management voor

utilities

39 Volwaardige web-inspectietool voor

verschillende sectoren

39 Visualiseer asset management

42 Location Analytics to go

54 Een GIS-gids voor open geodata

AdVErTENTIES

4 2INSPECT

8 Ultimo

16 Tensing

GIS Voor...

BOUW & INFRA

45 De Gouden Gids voor omgevingsinformatie

GEMEENTEN

10 Archeologen staan graag in de bagger

30 BGT gaat bij gemeenten Den Helder, Bronk-

horst en Harderwijk om samenwerken

26 ‘Het is uw buurt, dus u krijgt de vrijheid

om iets te veranderen’

46 Goedkoper, sneller en effi ciënter werken

dankzij GIS

50 Verbeter de buurt met ArcGIS

OIV

18 Informatie gaat als een lopend vuurtje

door Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid

OVERHEID

53 ‘Nu volstaat een druk op de knop’

WATERSCHAPPEN

12 Meer kunnen na analyse in ArcGIS

22 Alles verbonden met één centraal systeem

34 Primeur voor waterschap Aa en Maas:

hele beheergebied mobiel ingemeten

36 Waterschap Zuiderzeeland omarmt

ArcGIS Online

ZORG

40 Minder zorgen door Wijk- en Praktijkscan

KrACHT VAN dE KAArT

20 Onbemand vliegtuig brengt schade

natuur in kaart

48 ‘Een klant kiest voor gemak en dat

bieden wij’

52 Ontdek de veelzijdigheid van

ArcGIS Online

oPINIE

17 Samen denken en delen

25 Zonder al te veel moeite

ColoFon

ArcGIS Actueel is een uitgave van Esri Nederland voor gebruikers van het ArcGIS-platform.

cONTAcT E: [email protected] T: +31 (0) 10 217 07 00I : www.esri.nl

REdAcTIEJoris BakErnst EijkelenboomJessica JansenMaria TunnisenJeroen van WindenMarco Wagemakers

Aan deze uitgave werkten mee:Bart SmitArjen PluimMarcel de RinkJohn van SmaalenMartin SchlüterAntoon Uijtdehaag

cOvEROp de cover is een social media map afgebeeld, één van de templates die Esri via ArcGIS Online aanbiedt. Eén of meerdere informatielagen/analyses worden gecombineerd met social media-berichten over een bepaald onderwerp. De berich-ten van Flickr, YouTube en Twitter worden geclusterd weergegeven, wanneer er meerdere berichten op een bepaalde plek gepost zijn.

ONTWERPKaren Stultiens

FOTOGRAFIELENS! fotografi e > Marcel Krijger (tenzij anders vermeld)

vORmGEvING EN dRUkLENS! communicatie(www.lenscommunicatie.nl)‘t Papierenhuys

OPLAGE4.500 exemplaren

ABONNEmENTENOrganisaties met een onderhouds-contract van Esri Nederland krijgen ArcGIS Actueel kosteloos toege-stuurd. Zonder onderhoudscontract is het ook mogelijk om ArcGIS Actu-eel te ontvangen. Een jaarabonne-ment kost 25 euro (excl.btw).

dIScLAImEREsri Nederland besteedt de uiter-ste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in ArcGIS Actueel. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaarten beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit ArcGIS Actueel mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van Esri Nederland.

2 COLOFON EN INHOUDSOPGAVE

3 VOORWOORD

4 GIS-NIEUWS

5 BRENG DE KRACHT VAN DE KAART

NAAR EXCEL EN POWERPOINT

8 GEOPROCESSING SERVICES MAKEN

RUIMTELIJKE ANALYSES TOEGANKELIJK

11 IEDEREEN PROFITEERT VAN MAPLEX

12 BEST PRACTICES ARCGIS ONLINE

15 ESRI VERBINDT PDOK MET ARCGIS

18 DE VELE GEZICHTEN VAN

ARCGIS ONLINE

22 KADASTER START NIEUWE PRODUC-

TIELIJN OP BASIS VAN AUTOMATISCHE

GENERALISATIE

26 AANSLUITEN OP NEDERLANDSE

PROCESSEN MET PRODUCTEN VAN

ESRI NEDERLAND

28 RUNTIME BRENGT ‘NATIVE MOBILE APP

DEVELOPMENT’ DICHTBIJ

05

12

28

3

Apps, apps, apps! Met de komst van smartphones en tablets

denken we steeds meer aan apps als we bepaalde dingen willen

doen met geo-informatie. Apps bouwen is echter iets heel anders

dan het traditioneel ontwikkelen van software. Een app is vaak

een kleine gefocuste applicatie, gericht op een klein aantal

handelingen en een oplossing voor een specifieke doel. Apps zijn

veelal user interfaces die gebruik maken van webservices waar de

echte functionaliteit ‘draait’.

Ook in de GIS-wereld is een trend zichtbaar richting apps voor

eindgebruikers. De zwaardere GIS-toepassingen en software

worden steeds meer het domein van de GIS-professional. Voor

ontsluiting en gebruik van geo-informatie wordt steeds vaker

gekozen voor apps. Hierbij kan gekozen worden voor webapps in

bijvoorbeeld HTML5 of voor native apps, specifiek gebouwd voor

een bepaald besturingssysteem op een device.

Wij stellen apps en templates ter beschikking voor typische

GIS-functies in zowel webapps als native apps. Echter, vaak is

er behoefte aan een veel specifiekere app, waarin ook met

geo-informatie gewerkt kan worden. Rond de jaarwisseling gaat

Esri zogenaamde configurabele native apps leveren. Deze apps

zijn er om specifieke processen vergaand zelf in te richten en gaan

daarmee verder dan de huidige ArcGIS-app die wordt aangebo-

den in de verschillende app-stores.

Om nog specifiekere apps te bouwen zijn er ArcGIS Runtime-

SDK’s beschikbaar voor alle gangbare platformen op devices zoals

laptops, tablets en smartphones. Dit is het walhalla voor ontwik-

kelaars van apps.

In deze ArcGIS Actueel leest u ook over de SDK’s. Verder besteden

we aandacht aan ArcGIS Online, een aantal extensies en andere

technische onderwerpen.

Ik wens u veel leesplezier toe.

Jeroen van Winden

Chief Technology Officer

Esri Nederland

[email protected]

Voorwoord

“ArcGIS Runtime-SDK’s:

het walhalla voor

ontwikkelaars van apps.”

De BRT (BasisRegistratie Topografie), TOP10NL, van het

Kadaster blijft als open data beschikbaar in het formaat

file geodatabase. De TOP10NL wordt voortaan alleen in

het standaard GML-formaat aangeboden. Het Kadaster

laat de levering in andere formaten over aan het be-

drijfsleven. Esri Nederland verzorgt daarom vanaf nu de

levering in het formaat file geodatabase via esri.nl/brt.

Probleemloos werken

Veel ArcGIS-gebruikers maken gebruik van de BRT

(TOP10NL), de basisregistratie voor de topografie van

Nederland. Om deze dataset te kunnen

gebruiken, is het nodig om de set te con-

verteren naar het formaat file geodata-

base. Jeroen van Winden, CTO van Esri

Nederland, vindt het belangrijk dat de

levering van de BRT voor ArcGIS-gebrui-

kers op deze manier kan blijven bestaan.

“Voor onze gebruikers is de file geoda-

tabase het beste formaat en wij willen

graag dat onze klanten probleemloos

met deze data kunnen werken.”

Bijdrage open data

Ook is Van Winden blij dat zijn organisatie op deze ma-

nier kan bijdragen aan het gebruik van open data in

Nederland. “Door dit te vertalen naar een formaat dat

toegespitst is voor onze software bieden we meerwaar-

de.” De set wordt geheel kosteloos aangeboden, zoals

het Kadaster dat ook heeft gedaan.

E-mail voor meer informatie naar [email protected]

Nu Windows 8 beschikbaar is, presenteert Esri een pre-

view van de ArcGIS-app voor Windows 8. De app, nu be-

schikbaar in de Windows Store, geeft een preview van

features die de manier van werken van Windows 8 en

Windows Runtime integreren met ArcGIS Online.

Esri wil haar gebruikers graag succesvol maken en is

daarom ook betrokken bij oplossingen op Windows 8.

Met de app kunt u kaarten bekijken die interessante en

relevante demografische, historische en milieukundige

onderwerpen laat zien. Daarnaast worden steeds nieu-

we relevante kaarten toegevoegd aan de app.

Heeft u een Windows Phone? Download ArcGIS via de

Windows Store!

E-mail voor meer informatie naar [email protected]

ArcGIS-app beschikbaar in de Windows Store

Formaat file geodatabase BRT (TOP10NL) voortaan door Esri Nederland geleverd

GISnieuws

4

De meeste spreadsheets bevatten wel een

vorm van locatiegebonden informatie. Of het

nu gaat om adressen van bijvoorbeeld leden

of cijfers per district, zoals sales per rayon.

Antwoorden vinden op ruimtelijke vragen

door naar rijen en kolommen te kijken is een

flinke klus. Maar een kaart maakt de informa-

tie veel overzichtelijker en ruimtelijke patro-

nen worden zichtbaar.

EEN kAART mAkEN

Het toevoegen van een kaart in Excel is zo

eenvoudig als het toevoegen van een grafiek.

Op het Esri Maps lint (ribbon) binnen Excel

zitten duidelijke knoppen. De kaart toont

standaard de topografische basiskaart als

ondergrond, maar deze is aan te passen naar

andere kaarten zoals de canvas basiskaart of

stratenkaart.

De belangrijkste stap is de informatie in de

spreadsheet op de kaart tonen. Dit is een

eenvoudig proces dankzij de wizard om data

toe te voegen. De wizard begeleidt u door de

stappen om de juiste tabellen of cellen uit de

spreadsheet te selecteren, het locatietype op

te geven en om de data eventueel te aggre-

geren. Locatietypen zijn Lat/Long, Adressen,

Steden, Landen en Custom locatietypen.

GEOcOdEREN

De adressen en custom locaties zijn in het

bijzonder interessant om uw eigen data op

de kaart te toveren. Een adres in een spread-

sheet kan direct dankzij Esri Maps for Office

Breng de kracht vande kaart naar Excelen PowerPoint online Gis

Snel en eenvoudig in microsoft Excel interactieve kaarten maken van uw organisatiedata? dat

is nu mogelijk met een nieuw onderdeel van ArcGIS Online: de Esri maps for Office add-in.

U maakt hiermee patronen zichtbaar die grafieken niet laten zien. Het toevoegen van een kaart

aan Excel is ook nog eens net zo eenvoudig als het toevoegen van een grafiek. In dit artikel leest

u meer over de mogelijkheden van deze nieuwe integratie van kaarten binnen microsoft Office.

5

worden omgezet naar een locatie op de

kaart. Hiervoor wordt de geocodeerservice

van ArcGIS Online gebruikt. Daarmee zijn de

adressen in uw spreadsheet tot op het niveau

van de BAG te vertalen naar locaties.

Custom locatietypen stellen u in staat om

de informatie in Excel te relateren aan eigen

grenzen. Door een webservice te registreren

in ArcGIS Online kan deze vervolgens ook

binnen Excel worden opgevraagd. Stel dat

uw organisatie over eigen grenzen beschikt

(zoals verkoopdistricten), dan kunt u deze

locaties gebruiken in plaats van de standaard

locatietypen. Of u kunt de grenzen die aange-

boden worden door anderen, zoals het CBS,

gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de grenzen

van provincies, gemeenten, wijken, buurten,

waterschappen en COROP-gebieden.

HEATmAPS EN cLUSTERING

Zodra de gegevens van de spreadsheet zijn

toegevoegd aan de kaart kunt u de opmaak

verder verfijnen, het zichtbaarheidsbereik

instellen, pop-ups configureren en voor

punten ook nog uit de opties heatmap en

clustering kiezen. Een heatmap toont u direct

het zwaartepunt van de puntlocaties.

Wanneer u heel veel punten heeft toege-

voegd aan de kaart is ook het verstandig om

te werken met clustering. Dit wordt standaard

voor u aangezet zodra u vele honder-

den punten op de kaart zet. Bij clustering

worden de punten die dicht bij elkaar liggen

gezamenlijk afgebeeld met een symbool, met

daarin het getal van het aantal punten dat

zijn samengevoegd. Met clustering wordt uw

kaart sneller en overzichtelijker weergege-

ven.

kAARTEN dELEN mET ééN kLIk

Bent u klaar met het maken van de kaart en

wilt u deze delen? Dat kan, snel en eenvou-

dig, door op de knop delen te klikken. De

gegevens vanuit Excel kunnen worden

online Gis

6

overgezet naar ArcGIS Online. Vanuit daar

zijn de kaarten dan verder te delen door ze te

embedden op websites of via mobiele apps.

Andersom kan uiteraard ook, content op

ArcGIS Online is direct te gebruiken binnen

Excel.

Bij het delen naar ArcGIS Online bepaalt u zelf

hoe u de kaart wilt delen. Met niemand, met

leden van een groep, met uw hele organisa-

tie of met iedereen. Wilt u liever direct de

spreadsheet delen met daarin de kaart? Ook

dat kan, geef de spreadsheet simpelweg aan

uw collega. Om de interactieve kaart te bekij-

ken moet uw collega ook de Esri Maps for

Office add-in geïnstalleerd hebben. Gebrui-

kers zonder de add-in krijgen een statische

afbeelding te zien.

INTERAcTIEvE kAARTEN IN POWER-

POINT

De integratie binnen Office gaat verder dan

alleen Microsoft Excel. Esri Maps for Office

biedt u ook twee mogelijkheden voor het

toevoegen van kaarten in Microsoft Power-

Point. De eerste optie is het creëren van

een kaart in Excel en daarna een slide aan

te maken direct vanuit Excel. Bij deze optie

wordt er een dia gemaakt met een statische

afbeelding van de kaart.

De tweede optie is een kaart in PowerPoint

maken door het toevoegen van een kaart die

u zoekt en vindt op ArcGIS Online. Bij deze

optie moet uw kaart dus eerst vanuit Excel

gepubliceerd worden naar ArcGIS Online.

U kunt de kaart als statisch beeld of als een

dynamische (interactieve) kaart toevoegen.

De dynamische kaart stelt u in staat om

direct vanuit presentatiemodus te pannen en

zoomen in de kaart. En ook de informatie in

de kaart kan in een pop-up worden weerge-

geven door op een punt of vlak te klikken.

Met behulp van interactieve kaarten in uw

PowerPoint-slides creëert u presentaties die

nog meer impact hebben.

AUTEUR: Joris Bak

E-MAIL: [email protected]

Wilt u meer weten over ArcGIS Online en Esri

Maps for Office? Neem gerust contact met mij

op!

7

Internet draagt enorm bij aan het breder

toegankelijk maken van geo-informatie via

web-applicaties. Bij bekendheid met geopro-

cessing-tools in ArcGIS for desktop, is het

slechts een paar stappen verder om deze te

publiceren als geoprocessing services. met

behulp van geoprocessing services zijn ruimte-

lijke analyses voor een breder publiek beschik-

baar. dit artikel geeft een korte toelichting op

de concepten en het gebruik van geoproces-

sing services.

Ruimtelijke analyses zijn de meest krachtige

functies van ArcGIS. Het aanmaken en uitvoe-

ren van deze analyses gebeurt met behulp

van geoprocessing. Een geoprocessing model

bestaat uit een reeks van tools uit ArcToolbox.

Deze tools zijn met elkaar verbonden voor

een specifieke ruimtelijke analyse. Met het

publiceren van een geoprocessing model naar

ArcGIS for Server is de ruimtelijke analyse

beschikbaar via een geoprocessing service.

Door deze geoprocessing services heeft een

breder publiek toegang tot de ruimtelijke

analyse.

WAT IS EEN GEOPROcESSING SERvIcE?

Een geoprocessing service is een webservice

die een set van geoprocessing tools in een

geoprocessing-model serveert en uitvoert

op ArcGIS for Server. Bij het aanroepen van

de service vanuit een client applicatie, wordt

het geoprocessing model geheel op de server

uitgevoerd. De server geeft uiteindelijk het

resultaat van het model terug naar de client

applicatie. Het aanmaken en publiceren van

het geoprocessing model gebeurt vanuit

ArcGIS for Desktop. Na publicatie is de service

direct gereed voor gebruik bij tal van client

applicaties. In feite is ArcGIS for Desktop

één van de client-applicatie die gebruik

kan maken van een geoprocessing service.

Daarnaast bieden de verschillende web-API’s

en ArcGIS Runtime SDK’s van Esri de mogelijk-

heid geoprocessing services te consumeren in

een mobiele app of webapp.

WAAROm EEN GEOPROcESSING SERvIcE

GEBRUIkEN?

Er zijn belangrijke voordelen voor het gebruik

van een geoprocessing service. Ten eerste

vormt het vanuit het oogpunt van beheer een

standaard ingang voor ruimtelijke analyses.

ArcGIS for Server met geoprocessing services

biedt naast standaardisatie ook enkelvoudig

beheer en meervoudig gebruik. Daarnaast

kunnen met behulp van geoprocessing servi-

ces geavanceerde ruimtelijke analyses uitge-

voerd worden in webapps en mobiele apps.

GIS-professionals kunnen hierdoor hun

Geoprocessing services maken ruimtelijkeanalyses toegankelijk

Krachtige ruimtelijke analyses vanuit een app.

Server Gis

8

Geoprocessing services maken ruimtelijkeanalyses toegankelijk

analyseworkflows delen met een groter publiek.

De analysefunctionaliteit kan overal worden

gebruikt waar een internetverbinding is. Een

ander voordeel van geoprocessing services is dat

het de complexiteit van een ruimtelijke analyse

wegneemt van de eindgebruiker. De gebruiker van

een client applicatie is meestal geen GIS-expert.

Toch kan deze gebruiker nu een ruimtelijke analyse

uitvoeren bij het oplossen van businessvraagstuk-

ken. Voor het aanmaken, publiceren en gebruiken

van geoprocessing services is geen programmeer-

kennis noodzakelijk.

HOE WERkT EEN GEOPROcESSING SERvIcE?

Voor het gebruik van een geoprocessing service

is er een client-applicatie en een geoprocessing

service op een ArcGIS for Server beschikbaar. De

client-applicatie kan ArcMap, webapp of mobile

app zijn. De client stuurt een verzoek naar ArcGIS

for Server met de vereiste invoerparameters. Op

de server wordt het geoprocessing-model uitge-

voerd. Wanneer het geoprocessing-model is uitge-

voerd wordt het resultaat met de uitvoerparameter

teruggestuurd naar de client-applicatie.

vAN AANmAkEN TOT GEBRUIk

In ArcGIS for Desktop wordt met ModelBuilder een

geoprocessing-model aangemaakt. Voor breder

begrip en gebruik is goede documentatie van het

model van groot belang. De parameters moeten op

de juiste manier ingesteld worden. In het voorbeeld

hiernaast tekent de gebruiker een interessegebied

in. Dat is één manier om de data voor de services

aan te leveren. Daarnaast vormt de bodemgebruiks-

kaart een constante waarde in het model. Voor de

goede werking moet de service toegang hebben

tot deze data. Ook is het belangrijk te bepalen in

welk formaat het resultaat van de services terugge-

stuurd wordt naar de client-applicatie: de uitvoer-

parameter.

Krachtige ruimtelijke analyses vanuit een app.

9

ArcGIS 10.1 bevat belangrijke verbeteringen voor het

publiceren van een geoprocessing-model naar ArcGIS

for Server. Zo kan de GIS-professional zonder al te veel

moeite de analyse delen. Voor de publicatie naar ArcGIS

for Server moet het geoprocessing-model eerst succes-

vol uitgevoerd worden. Zo kan alleen een werkend

model de basis zijn voor publicatie. In ArcGIS for Desktop

10.1 wordt het resultaat hiervan weggeschreven in het

Result Window. Een resultaat bevat alle benodigdhe-

den om het model nogmaals uit te voeren. Dat betekent

de parameters, data, en omgevingsinstellingen. Dit is

de benodigde basis voor de publicatie naar ArcGIS for

Server. De met 10.1 geïntroduceerde Geoprocessing

Service Editor Wizard helpt door met de verdere publi-

catie van de service. In deze wizard is tevens een analyse-

knop om alle instellingen en parameters te analyseren

en zo verdere problemen te voorkomen in het publicatie

proces en bij het gebruik. Dit draagt bij dat het uiteinde-

lijke resultaat, de geoprocessing service valide is.

De geoprocessing service is na publicatie gereed voor

gebruik. Het consumeren van de service kan met de

standaard functionaliteit binnen ArcGIS for Desktop en

ArcGIS Explorer. Een andere optie is om ArcGIS Viewer

for Flex of Silverlight te configureren met een geopro-

cessing task. De configuratie van de geoprocessing task

bestaat uit het opgeven van de services URL en de juiste

parameters. De web-API’s en ArcGIS Runtime SDK’s

geven de ontwikkelaar een geoprocessing task om op te

nemen in een web of mobiele app. De stappen hiervoor

staan volledig beschreven in de documentatie van de

betreffende API’s en SDK’s.

AUTEUR: Marco Wagemakers


Interesse gewekt? Volg de training ArcGIS for Server

10.1: delen van content op het web!

Server Gis

//initializes gp servicesfunction initGP(){ //Step 1: Initialize Geoprocessing task gpTask = new esri.tasks.Geoprocessor(gpurl); gpTask.setOutSpatialReference = map.spatialReference; //setup the edit toolbar to draw polygon on the map toolbar = new esri.toolbars.Draw(map); dojo.connect(toolbar, “onDrawEnd”, executeLandUseReport);}

function executeLandUseReport(geometry){ //draw polygon as graphics on the map for visual reference map.graphics.clear(); var symbol = newesri.symbol.SimpleFillSymbol(esri.symbol.SimpleFillSymbol.STYLE _ SOLID,newesri.symbol.SimpleLineSymbol(esri.symbol.SimpleLineSymbol.STYLE _ DASHDOT,new dojo.Color([255, 0, 0]), 2), new dojo.Color([255, 255, 0, 0.25])); var graphic = new esri.Graphic(geometry, symbol); map.graphics.add(graphic); toolbar.deactivate(); //Step 2: Setup parameters for task var features = []; features.push(graphic); var featureSet = new esri.tasks.FeatureSet(); featureSet.features = features; var params = { “Area _ of _ Interest”: featureSet }; //Step 3: Run the task //before running the task, setup event handlers dojo.connect(gpTask, “onExecuteComplete”, onTaskSuccess); dojo.connect(gpTask, “onError”, onTaskFailure); gpTask.execute(params); esri.show(loading);}

Implementation geoprocessingTask voor ArcGIS API for JavaScript.

10

maplex is voor iedereen met ArcGIS 10.1 te gebruiken.

van een extensie is maplex een standaard functie ge-

worden. Wat is maplex nu precies en wanneer is het

handig om deze in te zetten?

Maplex is een label-engine, een uitbreiding van functies

die geactiveerd kan worden en vervolgens een grote

hoeveelheid extra tekstplaatsingsopties biedt. Maplex

biedt bijvoorbeeld een aantal standaard gedefinieerde

label-opties. Er zijn speciale opties voor bijvoorbeeld

labels langs wegen, labels langs watergangen, labels

langs hoogtelijnen en labels in percelen. Dit maakt het

plaatsen van teksten bij dit soort data een stuk krachti-

ger en vooral sneller omdat er achteraf minder met de

hand hoeft worden aangepast.

STAckING

Als in de kaart een stukje

tekst niet op een regel

past kan dit automatisch worden opgesplitst met Stac-

king. Een vinkje activeert deze optie en de maker van de

kaart geeft eventueel aan wanneer dit wel of niet mag

gebeuren.

AFkORTINGEN

Een mooie toepassing bij

een te vol kaartbeeld is

het gebruik maken van het afkortingenwoordenboek.

Door een lijst van woorden in te voeren met hun afkor-

ting wordt het woordenboek geactiveerd. Maplex zorgt

ervoor dat wanneer het te druk wordt op de kaart, hier

automatisch gebruik van wordt gemaakt.

ROTEREN

Een veel gebruikte optie

bij puntgegevens is het

roteren van het label op

basis van een attribuut.

Maplex plaatst de teksten mooi, zonder overlap, duide-

lijk op de kaart wat een hoop tijd en geld bespaart.

AUTEUR: Bart Smit


Wilt u meer weten over Maplex? Neem gerust contact

met mij op!

Iedereen profiteertvan Maplex desktop Gis

“De kaart krachtiger en sneller maken met automatische tools.”

11

online Gis

12

Best practices ArcGIS online

Wat is er zoal mogelijk met ArcGIS Online als je net even

verder wilt gaan dan de standaard functies? In dit artikel

wordt een aantal opties beschreven. Aangevuld met

praktische tips voor het gebruik van webmaps, zowel

binnen het ArcGIS Online-portaal als in de verschillende

webviewers, meteen te gebruiken. Ook wordt aandacht

besteed aan het gebruik van Excel.

GOOGLE STREETvIEW IN POP-UP WEBmAPS

Webmaps kunnen voorzien worden van pop-ups. Zodra

je op een object in de webmap klikt, krijg je informatie

over het onderliggende object. Een pop-up kan per laag

aangezet worden met de standaard opmaak. Dit geeft

op zich de informatie weer, maar is nog niet echt aan-

trekkelijk voor een webgebruiker.

Het is vrij eenvoudig om de pop-up aan te passen en

op deze manier op maat gesneden informatie weer te

geven. Dit kan door de informatie met HTML-code op

te maken. Daarnaast kunnen er ook grafieken en af-

beeldingen in de pop-up getoond worden. Met name

deze laatste optie is heel krachtig. De afbeelding kan

worden opgehaald van een bepaalde url. Deze url kan

dynamisch worden opgebouwd door attribuutvelden in

de url op te nemen. Google biedt de Google Street View

Image-API aan. Hiermee is het mogelijk om een Street-

View-image te genereren van een opgegeven locatie.

Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken om op basis van een

BAG-mapservice bij een adres een Google Streetview-

afbeelding te tonen.

Bij het configureren van een pop-up kan een afbeel-

ding-media worden geconfigureerd. Vul bij URL het vol-

gende in:

http://maps.googleapis.com/maps/api/streetview

?size=300x200&location={STRAATNAAM} {HUISNUMM

ER},{WOONPLAATS}&fov=90&heading=235&pitch=10&s

ensor=false

De waarden tussen de accolades zijn de veldnamen uit

de mapservice waarmee een adres kan worden samen-

gesteld. Vul eventueel bij ‘Koppeling’ dezelfde syntax

in, maar verander de grootte van de afbeelding:

http://maps.googleapis.com/maps/api/streetview

?size=640x640&location={STRAATNAAM} {HUISNUM

MER},{WOONPLAATS}&fov=90&heading=235&pitch=10&

sensor=false

Zodra je op de StreetView-afbeelding klikt, wordt er in

een nieuw venster een grotere weergave getoond.

WEBmAPS IN dE ARcGIS vIEWER FOR FLEx EN

SILvERLIGHT

Met de ArcGIS Application Builders voor Flex en Sil-

verlight kunnen heel eenvoudig respectievelijk Flex en

Silverlight webviewers worden geconfigureerd. Een

gebruiker van deze Builders kan de basiskaarten en de

operationele kaartlagen selecteren en vervolgens de

functionaliteit definiëren.

Op deze manier ben je erg flexibel; je kunt zelf bepalen

welke mapservices je wilt gebruiken en welke kaartla-

gen er standaard aan staan, welke kaartlagen een pop-

up tonen als er op een object wordt geklikt.

In ArcGIS Online kunnen vanuit de ArcGIS.com-viewer

op eenvoudige wijze webmaps geconfigureerd worden.

13

Ook hier kunnen bovenstaande instellingen worden uit-

gevoerd. Het voordeel om de configuratie in de webmap

te doen is het feit dat een webmap generiek te gebruiken

is. De webmap kan in de webtemplates van ArcGIS Online

gebruikt worden en in de Smartphone ArcGIS Apps op

iOS, Android en Windows Phone. Maar dezelfde webmap

kan ook in de Builders gebruikt worden.

Alle functionaliteit in de webmap is direct beschikbaar

in de webviewers! Dit betekent dat alle basiskaarten en

operationele lagen die geconfigureerd zijn in de webmap

direct beschikbaar zijn in de viewers. De extra functies die

de afzonderlijke Builders bieden kunnen hier bovenop

worden geplaatst. Zo kunnen de widgets in de Flex Buil-

der geconfigureerd worden om bijvoorbeeld geoproces-

sing- , print- of zoekfunctionaliteit te definiëren.

Het grote voordeel van het gebruik van webmaps is dat

de content op één centrale plaats kan worden gedefini-

eerd en bijgehouden bijgehouden en dat verschillende

viewers de webmap kunnen consumeren. Zodra de web-

map verandert, werkt dit direct en automatisch door in

alle viewers die deze webmap gebruiken.

TIPS & TRIckS ExcEL IN ARcGIS ONLINE

In ArcGIS Online kunnen csv en txt-bestanden eenvou-

dig worden ingelezen indien er geografische informatie

aanwezig is. Op basis van een adres kan iedere regel in

het tekstbestand op de kaart geplaatst worden. Toch

gaat dit niet altijd goed. Houd rekening met de volgen-

de aandachtspunten:

- Vanuit Excel is het mogelijk om een tekstbestand naar

csv of txt te exporteren. Het voordeel van Excel is dat

je hierin meer mogelijkheden hebt om je bestand op

te bouwen. Alle opmaakfuncties en formules die je in

Excel gedefinieerd hebt zullen verdwijnen als je het

bestand exporteert naar een tekstbestand. Bewaar

dus altijd het originele Excel-bestand.

- Lege regels en titels mogen niet voorkomen in het

bestand. De eerste rij van het tekstbestand moet de

kopregel bevatten. Deze kopregel bevat de namen

van alle kolommen in het bestand. Er mogen echter

geen spaties voorkomen in de veldnamen. Wanneer

toch spaties voorkomen, vervang deze dan door bij-

voorbeeld een liggend streepje.

- Speciale karakters kunnen ook problemen opleveren.

Zorg dat deze niet voorkomen of sla het bestand op

als Unicode.

- Sinds de zomer van dit jaar ondersteunt ArcGIS Online

een zogenaamde Single Line Geocoder. Dit betekent

dat straat, huisnummer, postcode en plaats in één

veld kunnen worden opgeslagen of in aparte velden:

adres, postcode en plaats.

Excel biedt daarnaast nog allerlei andere handige hulp-

middelen om een juist tekstbestand te maken. Zo kan

het soms nodig zijn om de inhoud van een bestand te

‘kantelen’. De kolommen moeten de rijen worden en

de rijen de kolommen. Kopieer hiervoor de gehele ta-

bel en gebruik vervolgens de Paste/Transpose-optie.

Soms moet een tabel eerst geaggregeerd worden om

zinvolle informatie te bevatten om op de kaart te wor-

den geplaatst. Hiervoor kan in Excel gebruik gemaakt

worden van de PivotTable-functie.

Met de komst van abonnementen voor ArcGIS Online is

het ook mogelijk om rechtstreeks in Excel data te geoco-

deren en in een kaart te tonen. Hiervoor is de Esri Maps

foto Esri Nederland

online Gis

14

for Office plug-in beschikbaar. Na installatie van de

plug-in en inloggen met het ArcGIS Online organisatie-

account, kan de data in een Excel-tabblad direct worden

gegeocodeerd en in Excel op de kaart worden geplaatst.

cONFIGUREERBARE TEmPLATES

Nadat in ArcGIS Online een webmap gemaakt is kan

deze in de ArcGIS.com-mapviewer of ArcGIS Explorer

Online worden bekeken. Zoals hier beschreven kan een

webmap ook worden gebruikt in de ArcGIS viewer for

Flex of Silverlight. Vanuit de ArcGIS Online-map viewer

is het ook mogelijk om de webmap in vooraf gedefini-

eerde web templates te gebruiken. Op dit moment zijn

ruim 20 webtemplates beschikbaar om een webappli-

catie te maken. Een deel van deze templates hebben

een vaste opmaak en functionaliteit, anderen zijn ook

te configureren. Zo kan bijvoorbeeld de lay-outkleur en

titel worden gewijzigd en menufuncties worden aan-

of uitgezet. In de eerste configureerbare template (de

BasisViewer) kunnen bijvoorbeeld de volgende menu-

functies worden toegevoegd: Legenda, Editor, Printen,

Basemap wisselaar, Bookmarks en TimeSlider.

Wanneer dit nog niet voldoende is, is het ook moge-

lijk om de broncode van de template te downloaden.

De broncode bevat JavaScript-code die eenvoudig aan-

gepast kan worden. Op deze manier kan een template

volledig worden aangepast naar de wensen van de

organisatie. Nadat de template is aangepast kan deze

op een eigen server worden gehost. Vervolgens kan de

template worden geregistreerd in ArcGIS Online zodat

deze template door andere gebruikers, binnen of bui-

ten de organisatie, weer gebruikt kan worden. Ook is

het mogelijk om een eigen configureerbare template

te maken. Tijdens het registreren van de webtemplate

kan aangegeven worden dat dit een configureerbare

template is. Bij het bewerken van de settings kunnen de

configuratieparameters worden gedefinieerd.

Met een beetje extra configureren kun je al snel meer

halen uit ArcGIS Online, zowel binnen het ArcGIS Online

portaal als in de verschillende webviewers en Excel. De

diverse opties zijn door de praktische tips eenvoudig in

de praktijk te brengen.

Bekijk en lees meer via www.esri.nl/best-practices-arc-

gis-online...

AUTEUR: Ernst Eijkelenboom


Wilt u meer weten over ArcGIS Online? Neem gerust

contact met mij op!

Marcel de Rink is business developer Rijksoverheid bij Esri

Nederland. Hij is zowel vanuit Esri Nederland als vanuit

de branchevereniging GeoBusiness Nederland betrokken

bij de PDOK-activiteiten. Esri Nederland heeft de kansen

die PDOK biedt met beide handen aangegrepen om

een extensie te bouwen die functies aan eigen desktop

software toevoegt. De Rink: “Onze PDOK-extensie is

ontwikkeld voor GIS-specialisten, zodat ze veel makkelij-

ker van PDOK gebruik kunnen maken en sneller kunnen

zoeken, raadplegen en downloaden. Waar normaal zo’n

negen handelingen nodig zijn, volstaat nu een druk op

de knop. De extensie is ontwikkeld in samenwerking met

onder meer de PDOK-partners Rijkswaterstaat en het

Kadaster en is gratis te downloaden.”

15

ArcGis

Extensie

Esri Nederland maakte onlangs voor het programma

Publieke dienstverlening op de kaart (PdOk) een

extensie. PdOk is de centrale datavoorziening van de

Rijksoverheid. deze data wordt via OGc-specificaties

aangeboden. de PdOk-partners vroegen Esri Nederland

of het mogelijk was om hun centrale datavoorziening

toegankelijk te gebruiken vanuit ArcGIS. Het resultaat:

via GeoWeb kan eenvoudig gebruik gemaakt worden

van de PdOk-data en ook is een open source-PdOk-

extensie ontwikkeld voor ArcGIS 9.3.1. de extensie voor

ArcGIS 10.1 volgt binnenkort.

De PDOK-extensie is gebaseerd op het open source-

product CSW Client (een onderdeel van Esri Geopor-

tal Server) en is voor twee ArcGIS for Desktop-versies

beschikbaar. De PDOK-extensie voor ArcMap 9.3.1

maakt tevens gebruik van ArcBrutile om TMS-services

toe te voegen. De PDOK-extensie voor ArcGIS 10.1 maakt

gebruik van de WMTS-functies (Web Map Tile Service)

in plaats van de TMS-functies (Tiled Map Service). Instal-

latie van ArcBrutile, een open source-oplossing voor

het werken met tiles in ArcGIS for Desktop, is voor deze

versie van de PDOK-extensie dus niet nodig. Esri Neder-

land heeft dit product in beheer.

De data van PDOK staat geregistreerd in het Natio-

naal Geo Register (NGR). Ook zijn er vele honderden

databronnen die worden aangeboden via het NGR.

Via de PDOK-extensie kan gezocht worden naar deze

bronnen en ze vervolgens gebruiken. Indien organisa-

ties een eigen catalog service hebben (volgens de OGC

CSW-specificatie), kunnen zij ook direct zoeken in hun

eigen interne catalogus.

ZOEkEN

Er zijn diverse manieren om te zoeken met de PDOK-

extensie. Bijvoorbeeld door het opgeven van sleutelwoor-

den en/of organisatie. Het zoeken is mogelijk op zowel

gehele woorden als gedeelten van woorden. Wanneer

woorden als ‘top’ gebruikt worden, zal bijvoorbeeld

Esri verbindt PdOkmet ArcGIS

‘TOP10NL’ worden gevonden. Bij veel resultaten kan

binnen deze resultaten gezocht worden door de optie

‘zoeken binnen resultaten’ aan te vinken. Hierdoor kan

efficiënt gefilterd worden in de verkregen resultaten.

Daarnaast wordt bij elke zoekopdracht aangegeven wat

het totaal aantal resultaten is. Dit aantal staat boven

het resultaatscherm weergegeven en heeft de volgende

betekenis: aantal opgehaalde resultaten/totaal aantal

resultaten. Wanneer de gebruiker een te laag maximum

heeft opgegeven, weet de gebruiker dit en kan het

maximum aangepast worden.

De gebruiker kan ook aangeven welke functies (gerela-

teerd aan type service) nodig is. Wanneer enkel achter-

grond (voor kaart), raadplegen of analyse/download-

functies gewenst zijn, kunnen deze worden geselecteerd.

Via titel, gebruik en organisatie is metadata zichtbaar.

Wanneer op de bron wordt geklikt met de rechter-

muisknop kan (ISO of opgemaakte) metadata worden

opgevraagd. Wanneer geen service aangegeven wordt,

zal gezocht worden in alle bronnen. Wanneer op speci-

fiek gebruik wordt gezocht, wordt dus filtering toege-

past in de zoekresultaten. Esri Nederland verwacht dat

organisaties hiermee in staat zijn om effectief door het

grote aantal databronnen van het NGR te zoeken.

Demonstratievideo’s kunt u vinden op:

www.esri.nl/pdok-extensie

Gebruikers kunnen de resultaten sorteren op titel, bron

organisatie en soort gebruik (service) door op titel,

gebruik of organisatie te klikken. Standaard worden

de resultaten in alfabetische volgorden weergege-

ven. Wanneer een bron wordt aangeklikt, zal altijd de

samenvatting te zien zijn in het onderste venster.

TOEvOEGEN vAN SERvIcES AAN dE kAART

Indien de juiste bron gevonden is, kan via de rechter-

muisknop de gevonden service toegevoegd worden

aan de kaart. Indien het gebruik bedoeld is voor visua-

lisatie, zoals achtergrond (WMTS) of als kaart om te

kunnen raadplegen (WMS) zal deze als laag worden

toegevoegd. De “brtachtergrondkaart” in bovenstaand

figuur is hier een voorbeeld van. Indien er analyse/

download-functies vermeld staan, zal de brondata

worden gedownload voor het getoonde kaartbeeld.

Na het starten van de download, zal worden vermeld

hoeveel features gedownload zijn. Tevens heeft de

gebruiker de mogelijkheid om op te geven waar de

data opgeslagen dient te worden. Data download van

PDOK-services is begrensd met een maximum van 15.000

features waardoor het mogelijk is dat u niet alle resulta-

ten te zien krijgt.

vISUALISATIEmOGELIjkHEdEN mET WmS

ArcGIS for Desktop ondersteunt een verscheiden-

heid aan visualisatie mogelijkheden vanuit OGC. Deze

mogelijkheden zijn opgenomen in de WMS-specificatie

en heet SLD-ondersteuning. Deze SLD-ondersteuning

richt zich op twee soorten gebruik.

Het eerste type gebruik veronderstelt dat de cliëntap-

plicatie de visualisatie kan bepalen. Dit heet ‘cliënt

based SLD-support’. De gebruiker dient hiervoor een

SLD-bestand aan te maken en deze op het Internet

beschikbaar te stellen. Vanuit de cliënt-applicatie (ArcGIS

for Desktop) dient deze locatie opgegeven te worden.

Extensie

16

De functies zijn beschikbaar in deze PDOK-extensie en

kan worden toegepast indien met de rechtermuisknop

op de bron (altijd een WMS) wordt geklikt. Niet elke

server heeft deze functionaliteit beschikbaar en in dat

geval is deze functie uitgegrijsd. PDOK en ArcGIS for

Server-services hebben deze OGC-functionaliteit in ieder

geval wel. In de afbeelding is de ArcGIS for Server-WMS

van het CBS zichtbaar met bodemgebruik gegevens.

Hetzelfde geldt voor PDOK-services.

Bij het tweede type gebruik van SLD kan de verstrekker

van de ‘kaart’ diverse visualisaties aanbieden. Dit heet

‘server based SLD-support’. Bij deze toepassing biedt

de WMS-server meerdere visualisaties aan. U kunt deze

styles vinden via de rechtermuisklik op de (diepste) laag,

via properties naar het tabblad ‘styles’. Hier kunt u een

visualisatie/SLD kiezen. Het figuur laat deze functies

zien voor de wijken buurtgegevens vanuit de PDOK-

service van het CBS.

AAN dE SLAG

De PDOK-extensie is beschikbaar onder de Apache

2.0-licentie. Concreet betekent dit dat deze extensie

gratis te downloaden is en er geen beperkingen zijn

in gebruik. De broncode is op te vragen en zo kunnen

extra functies erbij worden gebouwd. Wel vragen we

om deze code bij Esri Nederland aan te bieden, zodat we

dit eventueel in een toekomstige versie van de PDOK-

extensie kunnen opnemen.

Omdat de PDOK-extensie een open source-product is,

ondersteunt Esri Nederland Support dit product niet.

Esri Nederland kan wel consultancy leveren om dit

product optimaal bij uw organisatie in te zetten.

Dit product is tot stand gekomen door samenwerking.

Zowel vanuit PDOK als Esri Nederland zijn afspraken

gemaakt om de standaarden optimaal toe te passen.

Esri is hierbij tevens betrokken geweest, waardoor SP1

(van ArcGIS 10.1) tijdens de ontwikkeling is afgestemd

op een vlekkeloos gebruik van de PDOK-Services.

AUTEUR: Marcel de Rink


De PDOK-extensie en meer informatie hierover is te

vinden op esri.nl/pdok-extensie.

Lees in In Perspectief of bladzijde 53 een artikel over

PDOK en Esri Nederland.

Meer informatie over PDOK is te vinden op https://pdok.

pleio.nl

17

de vele gezichtenvan ArcGIS online

Belangrijk om te beseffen is dat de meeste

medewerkers van een organisatie geen

GIS-kennis hebben. Zij werken in andere

processen binnen de organisatie waar hele

andere tools gebruikt worden. Het organisa-

tieportaal en de daar te vinden geo-informatie

moet daarom te gebruiken zijn op hardware

en in software waar zij zelf mee werken. Het

standaard portaal in de browser is daarom

niet de enige ingang naar geo-informatie voor

ArcGIS Online. Er zijn veel meer manieren om

direct gebruik te maken van geo-informatie

in de vorm van kaarten, services, groepen en

functionaliteit.

Een speciaal voor de organisatie ingericht

portaal is te bereiken door alle gebruikers die

toegang hebben tot dat portaal. Dit zijn de

medewerkers van een organisatie, maar het

kunnen ook buitenstaanders zijn die mogen

inloggen. Als het organisatieportaal publiek

toegankelijk wordt gemaakt kan iedereen er

op terecht om met alle publiek opengestelde

kaarten en services te werken. De browser is

hiervoor vaak de eerste ingang.

Naast de browser zijn er veel meer manieren

om bij de informatie in het portaal te komen.

Een gebruiker kan bijvoorbeeld ook de ArcGIS-

app voor iPhone, iPad, Android of Phone7

gebruiken. Als een gebruiker zijn organisa-

tieaccount gebruikt om met deze app in te

loggen, krijgt hij in de app toegang tot alle

informatie binnen het portaal. De app geeft

Steeds meer organisaties ontdekken de kracht van ArcGIS Online. ArcGIS Online is een sterk middel

voor een breder gebruik van geo-informatie. door ArcGIS Online in te zetten kunnen ineens veel

meer mensen binnen en buiten de organisatie bereikt worden. Een organisatie-abonnement op

ArcGIS Online brengt onder andere een eigen organisatieportaal, waarin geo-informatie op een

laagdrempelige manier beschikbaar komt voor alle medewerkers op alle lagen van de organisatie.

ArcGis

online

Portaal van Stedin.

Portaal van Gemeente Rotterdam.

Portaal van Waterschap Scheldestromen.

18

Excel sheet met daarin de zwembaden in Nederland (bron: SportAtlas) gecombineerd met Rotterdamse

scholen inclusief heatmap uit een webservice (bron: Portaal Gemeente Rotterdam).

de gebruiker toegang tot aanbevolen inhoud,

dezelfde kaarten als op de homepage van het

portaal, maar ook eigen kaarten, kaarten in

groepen binnen de organisatie en kaarten die

met de hele organisatie worden gedeeld. Als

het portaal publiek toegankelijk is, dan kan

de app bij alle publiek beschikbare informatie

binnen het portaal.

Ook Office-gebruikers kunnen direct gebruik

maken van informatie in het portaal. Met Esri

Maps for Office kan een Excel of een Power-

Point gebruiker kaarten samenstellen door

bijvoorbeeld Excel gegevens te koppelen

met in het organisatieportaal beschikbaar

gestelde kaarten. Een Office-gebruiker meldt

zich aan met zijn organisatieaccount binnen

Excel en kan vervolgens zoeken naar kaarten

binnen het portaal. Zo kunnen bijvoorbeeld

cellen van een Excel-sheet of gegevens uit een

pivottable op de kaart geplaatst worden en

het resultaat kan vervolgens weer gedeeld

worden met andere gebruikers van het

portaal.

Ook meer specifieke applicaties kunnen

gebruik maken van een ArcGIS Online portaal.

Er is een Application Programming Inter-

face (API) beschikbaar om zelf applicaties te

kunnen bouwen die gebruik maken van de

kracht van informatie in een portaal. Hiermee

wordt het voor beheerders van een groep

Vrij beschikbare kaarten van Scheldestromen

binnen de ArcGIS App voor de iPad.

19

bijvoorbeeld mogelijk om informatie in die

groep op een leuke manier beschikbaar te

maken voor een specifieke doelgroep. In veel

verschillende ontwikkelomgevingen komt zo

veel nieuwe functionaliteit ter beschikking

om het portaal zo laagdrempelig mogelijk

beschikbaar te maken voor iedereen. Ook de

application builders voor Silverlight en Flex

kunnen inloggen op een organisatieportaal.

De samensteller van de applicaties kan zo met

de builder direct voortbouwen op diensten

vanuit het portaal.

Naast de hier genoemde voorbeelden zijn

er nog veel meer toepassingen die gebruik

maken van ArcGIS Online. Zo kan in ArcGIS for

Desktop ingelogd worden op een organisatie-

portaal. De GIS-professional kan zo kaarten,

services, data en functionaliteit vinden en

gebruiken. Eigen kaarten, data packages,

geoprocessing packages en services zijn ook

weer in het portaal met alle andere gebrui-

kers met hun eigen tools te delen. Op korte

termijn komen meer apps ter beschikking.

Voor Windows 8 met de nieuwe metro stijl is

alvast een preview beschikbaar in de Windows

Store.

Kortom, ArcGIS Online is zeker niet alleen

voor GIS-professionals. Het is juist de tool

voor GIS-professionals om de waarde van

geo-informatie voor iedereen binnen en

buiten de organisatie te leren kennen.

AUTEUR: Jeroen van Winden


Wilt u meer weten over ArcGIS Online? Neem

gerust contact met mij op!

ArcGis

online

Specifiek gebouwde Noordzee Atlas app van Rijks-

waterstaat met ArcGIS Online groepen voor de

thema’s.

Preview ArcGIS app voor Windows 8 (Metro Interface).

20

ArcGIS Online®

“Onze webredacteurengebruiken zelfstandig ArcGIS Online met onze eigen geo-

informatie voor laagdrempelige communicatie naar de burgers.”

Herman Voet,

Provincie Noord-Brabant

“Door ArcGIS Online kanik nu in één oogopslag zien

hoe het staat met bijvoorbeeld het aantal Wajong’ers

per gemeente.”Lotte Klene,

Belangenbehartiger

“Snel en eenvoudiggegevens beschikbaar stellenin het veld en via het internet?

Wij doen het metArcGIS online!”

Ignaas Bisdom,

waterschap Scheldestromen

geO-INfOrmAtIe VOOr IedereeN!

DelenO

psla

anFu

n, F

ast

& E

asy

Fun

Fast

Easy

Beheren

Beheren

View

en

App

s

Apps

Kadaster start nieuweproductielijn op basis vanautomatische generalisatie

Op dit moment worden de topografische

producten van het kadaster op schaal 1:10.000,

1:50.000, 1:100.000, etc. - die tezamen de Basis-

registratie Topografie (BRT) vormen - afzon-

derlijk van elkaar geproduceerd en beheerd.

cartografen werken volgens generalisatie-

richtlijnen grotendeels handmatig de produc-

ten op schaal 1:50.000 bij met de meer actuele

TOP10NL als achtergrond. dit vergt relatief

veel tijd, te meer omdat de 1:100.000 weer

wordt afgeleid van de 1:50.000 en dus afhan-

kelijk is van de beschikbaarheid daarvan.

Het actueel houden van de BRT kost gemid-

deld 500-2000 uur voor een 1:50.000 kaart-

blad van 500 vierkante kilometer (in totaal

zijn er 93 kaartbladen). Om de productielijn

efficiënter, goedkoper, maar ook consisten-

ter te maken, is het Kadaster sinds begin 2011

bezig met een studie naar de mogelijkheden

van automatische generalisatie. In eerste

instantie voor de productie van kaarten

op schaal 1:50.000, later ook 1:100.000 en

wellicht nog kleinere schalen.

Door recente technische ontwikkelingen is

een productielijn op basis van automatische

generalisatie reëel geworden. Zo heeft ArcGIS

vanaf versie 10 cartografische generalisatie-

functionaliteit in de vorm van de Cartography

toolbox . Ook is het gebruik van geo-informa-

tie de laatste jaren sterk gewijzigd. Topografi-

sche informatie wordt door veel meer mensen

gebruikt dan tien jaar geleden. Bovendien is

de behoefte aan actuele en consistente infor-

matie groter dan ooit.

Het prototype voor het volledig automatisch

afleiden van een 1:50k kaart van ‘TOP10NL’

data is in 2011 ontwikkeld door een onder-

zoeksteam van Kadaster in samenwerking met

Esri Nederland, op basis van eerder gedaan

onderzoek (zie referenties). Bovendien is Esri

nauw betrokken in dit traject om de recent

uitgekomen software te testen en tunen.

NIET NAmAkEN vAN BESTAANdE

kAARTEN

Het was al snel duidelijk dat het prototype

niet als doel moest hebben om de bestaan-

de kaart na te maken. Specificaties van de

bestaande kaart zijn vaak meer dan 60 jaar

oud en zijn dus vastgesteld op basis van gebrui-

kerseisen van destijds. Een project als deze

biedt een uitgelezen kans om de bestaande

specificaties te herzien vanuit nieuwe gebrui-

kerscontexten. Bovendien is het bijna niet te

doen om een product dat - interactief - door

een cartograaf wordt gemaakt identiek te

produceren met een geautomatiseerd proces.

Temeer omdat verschillende cartografen soms

voor verschillende oplossingen zullen kiezen.

Een laatste reden om de bestaande specifica-

ties te herzien, is dat het geautomatiseerde

proces parameter gestuurd is en daardoor ook

gebruikt zou kunnen worden om producten

“op maat” (on-demand) te produceren voor

verschillende toepassingen.

dE PRINcIPES vOOR HET AUTOmATI-

ScHE GENERALISATIEPROcES

Er is een lijst met principes opgesteld die als

leidraad bij het ontwikkelen van het proto-

type dienden:

• Actuele informatie op kleine schalen is

belangrijker dan voldoen aan alle cartogra-

fische principes.

• De huidige richtlijnen voor handmatige

generalisatie worden gebruikt als basis,

maar tegelijkertijd wordt de vrijheid

genomen om van deze regels af te wijken

desktop Gis

22

Kadaster start nieuweproductielijn op basis vanautomatische generalisatie

als de experimenten daar reden toe geven.

• Niet het Kadaster (als producent), maar de

gebruiker moet bepalen wat een acceptabel

product is. Daarom is de gebruiker vroeg in

het ontwikkelproces betrokken.

• Volledig automatische generalisatie is de

enige optie voor de realisatie van efficiënte,

consistente en on-demand producten.

• De generalisatie is gericht op weergave als

een topografische kaart. Het gegeneraliseer-

de product is niet bedoeld voor ruimtelijke

analyses. Voor specifieke thema’s (klassen)

kan er wel behoefte zijn aan kleinschalige

objectgegevens, zoals bijvoorbeeld gegene-

raliseerde water- en wegennetwerken. Voor

die thema’s kunnen dan afzonderlijke object-

gerichte producten worden gemaakt.

• In eerste instantie wordt gekeken naar

de schalen 1:50.000 en 1:100.000 omdat

automatisering hier de meeste besparing

oplevert ten opzichte van het interactieve

proces. Bovendien worden momenteel de

kaartspecificaties voor de schalen 1:250.000

en 1:1.000.000 geharmoniseerd op Europees

niveau.

AANPAk

Vanwege de complexiteit van het proces en

de onderlinge afhankelijkheden tussen de

processtappen is gekozen voor een rapid

prototyping-achtige aanpak. Als omgeving

is voor de ArcGIS ModelBuilder in combinatie

met Data Interoperability Extension gekozen

die deze aanpak bij uitstek ondersteunt. Door

het zorgvuldig evalueren van deelstappen en

tussentijdse resultaten is de optimale imple-

mentatie van één geïntegreerde workflow

bepaald. Dat wil zeggen: de beste volgorde

van stappen alsook de meest geschikte algorit-

mes en parameterwaarden voor elke stap.

Een senior cartograaf van het Kadaster heeft

geholpen om de generalisatierichtlijnen voor

handmatige generalisatie te verduidelijken en

alternatieven te beoordelen als de bestaande

richtlijnen ten behoeve van het geautomati-

seerde proces moesten worden losgelaten.

de workflow bestaat uit drie onderdelen:

1. Gegevensgeneralisatie gericht op het selec-

teren (uitdunnen) en versimpelen van de

objecten die moeten worden gevisualiseerd.

2. Symbolisatie van de overgebleven objecten.

3. Displacement om de cartografische conflic-

ten van de gesymboliseerde objecten op te

lossen.

deel 1 bestaat globaal uit de volgende

stappen:

• TOP10NL hartlijnen (een extra laag die

beschikbaar is naast de TOP10NL wegpoly-

gonen) samenvoegen tot TOP50 hartlijnen.

In TOP10NL is iedere rijstrook een hartlijn,

terwijl in TOP50 een volledige weg één

hartlijn is. Het gebruikte ArcGIS-algoritme

werkt alleen goed als de input een correct

wegennetwerk is. Echter TOP10NL wegseg-

menten bleken niet altijd juist gecodeerd.

De input data hebben we op dit punt verbe-

terd. Ook is het kenmerk open afrit toege-

voegd aan TOP10NL om het resultaat van

het algoritme te verbeteren.

• Als gevolg van het vervangen van de

TOP10NL wegpolygonen door hartlijnen

vallen er gaten in de terreinbeschrijving.

Om dit op te lossen worden de aan wegpo-

lygonen grenzende terreinen doorgetrok-

ken tot aan de weghartlijnen.

• Gebieden met veel gebouwen (dat wil

zeggen bedekking > 17%; experimenteel

vastgesteld) worden omgezet in “bebouwd

23

gebied”. De gebouwen worden hier niet

langer afzonderlijk afgebeeld. Belangrijke

gebouwen, zoals scholen, ziekenhuizen,

kerken worden behouden als puntsymbool.

Dit gebeurt alleen binnen de bebouwde

kom voor zover er geen sprake is van een

bedrijventerrein. De concepten “bebouwde

kom” en “bedrijventerrein” zijn niet aanwe-

zig in TOP10NL en zijn daarom toegevoegd

aan de input data.

• Uitdunnen van het wegennetwerk. Het

gebruikte ArcGIS algoritme houdt rekening

met connectiviteit, algemene karakter en

een hiërarchie gebaseerd op wegtypen.

Voorafgaand aan dit proces worden alle

parallel aan de wegen liggende fietspaden

verwijderd. Vrijliggende fietspaden worden

behouden.

• Waterwegennetwerk wordt uitgedund

met hetzelfde algoritme als de wegen,

omdat ons kunstmatige waternetwerk meer

kenmerken heeft van een wegennetwerk

dan van een natuurlijk waternetwerk.

• Het hoofdspoornetwerk is bepaald en als

kenmerk meegegeven aan TOP10NL. Met

een algoritme worden op rangeerterreinen

de buitenste sporen bepaald. Deze informa-

tie wordt gebruikt om het spoornetwerk uit

te dunnen.

• Geïsoleerde kleine terreinvlakken worden

verwijderd en groepjes kleine terreinvlak-

ken worden samengevoegd. Hierbij wordt

rekening gehouden met ‘harde’ terreingren-

zen zoals wegen en waterlopen.

Nadat de uitgedunde geometrieën zijn

gesymboliseerd, start het cartografische

generalisatieproces. Dit proces is erop gericht

om cartografische conflicten, zoals te veel

geometrische details en overlappingen, op te

lossen. Overlap ontstaat doordat een aantal

gesymboliseerde objecten op schaal 1:50.000

en 1:100.000 op de kaart (disproportioneel)

groter zijn dan in werkelijkheid.

Het cartografische generalisatieproces (deel

3) bestaat uit de volgende stappen:

• De gesymboliseerde lijnobjecten (wegen,

water en spoor) en de grenzen (lijnen) van

de terreinobjecten worden ten opzichte

van elkaar verplaatst. Het ArcGIS algorit-

me maakt gebruik van een hiërarchie van

klassen. Sommige klassen mogen verplaatst

worden (terreingrenzen, waterlopen en

minder belangrijke wegen) en andere niet

of minder (belangrijke wegen, spoorwe-

gen).

• De overgebleven gebouwen worden versim-

peld, vergroot en ten opzichte van elkaar en

andere objecten verplaatst. Het toegepaste

algoritme probeert hierbij het oorspronke-

lijke patroon te behouden.

• De terreinvlakken worden opnieuw

‘opgebouwd’. Met behulp van de verplaats-

te vlakgrenzen en met behulp van links/

rechtscoderingen worden de oorspronke-

lijke attributen weer aan de vlakken gekop-

peld.

PARTITIONERING

Het generalisatieproces is te ingewikkeld

om in één keer op heel Nederland uit te

voeren. Nederland is daarom opgedeeld

volgens grenzen (lineaire objecten) die nooit

verplaatst mogen worden, in dit geval:

hoofd- en snelwegen. Langs de kust is deze

set aangevuld met andere objecten. Dit levert

500 gebieden (partities) op. Per partitie

duurt het ongeveer een uur om het volledige

model te draaien. De partities bieden echter

desktop Gis

24

Referenties

Stoter, JE, Nijhuis, R, Bulder,

J & Bruns, B (2012). Automa-

tische generalisatie voor

nieuwe productielijn Kadas-

ter. Geo-Info, 9(2), 6-10.

Stoter, J.E. van Smaalen,

N. Bakker, P. Hardy, Speci-

fying map requirements for

automated generalisation

of topographic data, The

Cartographic Journal Vol.

46 No. 3 pp. 214–227 August

2009

Van Smaalen, J.W.N, J.E.

Stoter. (2008) Automatische

generalisatie van TOP10NL

naar TOP50NL haalbaar?.

In: Geo-info: tijdschrift voor

geo - informatie Nederland

(GIN), 5 (2008)2, pp. 48-53

De kaarten uit dit artikel

zijn van het Kadaster.

de mogelijkheid tot parallelle verwerking

van meerdere gebieden tegelijkertijd. De

totale doorlooptijd kan daarmee enorm

worden verkort.

kWALITEIT

De nieuwe producten zullen een balans

zijn van wat gebruikers enerzijds willen

en wat er anderzijds technisch mogelijk is.

Afgezien van externe periodieke gebrui-

kersconsultaties zijn ook interne kwali-

teitscontroles ingebouwd. Immers, de

nieuwe kaarten zullen nog steeds aan

bepaalde basiscondities moeten voldoen

om een “echte” en “leesbare” weergave

van de werkelijkheid te zijn. Dit valt niet

geheel door gebruikers te controleren.

Bovendien ligt de verantwoordelijkheid

hiervan bij de producent.

Zo heeft het Kadaster een kwalitatie-

ve check opgezet waar cartografische

experts het resultaat evalueren. Zij wijzen

op cartografische fouten en ook op situa-

ties die zij anders zouden hebben gegene-

raliseerd (linker figuur). Dat laatste hoeft

niet per se erg te zijn, maar kan wel inzicht

geven in de werking van het model.

RESULTATEN EN BEvINdINGEN

De input in de uiteindelijke workflow

bestaat uit de verschillende TOP10NL

klassen en het resultaat (rechter figuur)

wordt met één “druk op de knop” gegene-

reerd. Het gegeneraliseerde resultaat ziet

er veelbelovend uit en de gebruikersfeed-

back bevestigt dit. Het model is inmiddels

op heel Nederland toegepast.

Op basis van deze studie heeft het Kadas-

ter besloten dat volledig automatische

generalisatie de beste en waarschijnlijk

enige mogelijkheid is om in de toekomst

zowel een snelle wijzigingscyclus te reali-

seren (bijna tegelijkertijd met wijzigin-

gen in TOP10NL) als een meer flexibele

productielijn die “on-demand” producten

mogelijk maakt.

AUTEURS: Jantien Stoter (Kadaster),

Ron Nijhuis (Kadaster) en

John van Smaalen (Esri Nederland)


Wilt u meer weten over de ModelBuilder?

Neem gerust contact met ons op.

25

Aansluiten op Nederlandse processen met producten van Esri Nederland

Op dit moment biedt Esri Nederland een

breed scala aan producten. Zo fungeert

GeoBasis als een standaard geografisch

gegevensmagazijn voor in- en externe infor-

matievoorziening. Metadata kan volgens de

Nederlandse standaarden worden beheerd

met GeoSticker. Voor objectgerichte data-

opbouw van de Basisregistratie Grootscha-

lige Topografie (BGT) kan GeoBGT worden

ingezet.

En we zijn er nog niet. Voor de data-inwin-

ning is specifiek voor de waterschappen het

product Mobiel Watis ontwikkeld. Ten slotte

is er GeoWeb, om alle gegevens te ontsluiten.

GeoWeb levert webviewers en een omgeving

om deze eenvoudig te beheren.

Bovenstaande producten zijn allemaal

door Esri Nederland zelf ontwikkeld. We

werken daarbij vaak samen met een partner.

Zo is GeoWeb een gezamenlijk product met

Grontmij. Naast deze eigen producten voeren

we ook een aantal producten van andere

leveranciers die heel specifieke functiona-

liteit bieden naast het Esri-platform. Een

voorbeeld hiervan is Geocortex Optimizer.

Dit product geeft veel mogelijkheden om de

ArcGIS for Server-omgeving beter te beheren

en analyseren.

ONTWIkkELING vAN PROdUcTEN

Naast de bovenstaande producten zijn we

druk bezig om een aantal andere uit te

werken. GeoTopo is samen met MUG Ingeni-

eursbureau ontwikkeld en deze extensie

van ArcGIS vormt een complete inwinnings-

applicatie voor IMGeo. Hiermee maken we

onze portfolio voor inwinning, opbouw en

beheer van de BGT compleet. GeoHorus is

een ArcGIS-extensie die we samen met Horus

ontwikkelen en die het gebruik van 360

graden videobeelden binnen ArcGIS mogelijk

maakt.

ArcGIS voor Operationele Informatie Voorzie-

ning (OIV) wordt een totale oplossing voor

de OIV-markt met procesondersteuning aan

de desktop- en web-kant. Ten slotte wordt

samen met Geodan gewerkt aan ArcGIS

voor Water Mobiel. Dit product is gebaseerd

op ArcGIS Online en biedt voor een aantal

processen een laagdrempelige mobiele

oplossing.

Het ArcGIS-platform biedt alle denkbare mogelijkheden om GIS-processen te ondersteunen. Waar

nodig zorgt Esri Nederland voor oplossingen die specifiek aansluiten bij de Nederlandse situatie.

Het ArcGIS-platform is daarvoor altijd de basis. de combinatie van het standaard platform en de

Nederlandse producten zorgen voor een optimale ondersteuning van processen. de opbouw en

doorontwikkeling van de specifiek Nederlandse producten staan centraal in dit artikel.

ArcGis

ApplicAties

26

Aansluiten op Nederlandse processen met producten van Esri Nederland

ONTWIkkELPRINcIPES vOOR

PROdUcTEN

ArcGIS voor Water Mobiel is een goed

voorbeeld van de manier waarop we

onze producten ontwikkelen. We hante-

ren daarbij een aantal principes:

1. We blijven zo dicht mogelijk bij het

Esri-platform: met de standaard functi-

onaliteit van het Esri-platform is al erg

veel mogelijk. We willen niets ontwik-

kelen wat al standaard kan.

2. Configureer een oplossing: in veel

gevallen is het mogelijk om goede

procesondersteuning te leveren door

de standaard software te configureren

en in te richten. Door te configureren

in plaats van te bouwen, kunnen we

sneller nieuwe wijzigingen doorvoeren

of nieuwe software versies ondersteu-

nen.

3. Zet het gebruik centraal en werk

toepassingsgericht: bij een product

gaat het om het ondersteunen van

een proces en niet om de techniek op

zichzelf. Dit moet dus ook altijd de

insteek zijn bij het ontwerpen van de

oplossing. Bij ArcGIS voor Water Mobiel

heeft dit principe geleid tot een archi-

tectuur waarbij een aantal kleine,

toepassingsgerichte applicaties (apps)

specifieke mobiele processen onder-

steunen. Al deze apps maken wel weer

gebruik van hetzelfde framework.

4. Ontwikkel daar waar nodig: het blijft

voorkomen dat het te ondersteunen

proces een aantal eisen oplevert die

niet opgelost kunnen worden met

standaard functionaliteit of configura-

tie. In dat geval zullen deze ontwikkeld

worden.

TOEkOmSTvASTE ONTWIkkELING

Met de huidige producten biedt Esri

Nederland al veel oplossingen voor de

Nederlandse markt. In de toekomst zullen

we steeds meer oplossingen gaan bieden

die voldoen aan de genoemde ontwikkel-

principes. Dat biedt veel toekomstvaste

oplossingen die meegroeien met het Esri-

platform en nauw aansluiten bij de proces-

sen binnen Nederlandse organisaties.

AUTEUR: Martin Schlüter


Wilt u meer weten over onze geo-produc-

ten? Neem gerust contact met mij op!

“Toekomstvaste oplossingen,die nauw aansluiten bij de processen binnen Nederlandse organisaties.”

27

Foto: Esri nederland

runtime brengt ‘native mobile appdevelopment’ dichtbij

In de vorige editie van ArcGIS Actueel keken

we naar de mogelijkheden van ArcGIS Runtime

voor supersnelle desktopapplicaties. Dezelf-

de op C++ gebaseerde core kan eenvoudig

ingezet worden als SDK voor de verschillende

mobiele platformen, door gebruik te maken

van native compilers. Daarmee wordt GIS

weer een mooi onderdeel van native smart-

phone en tablet apps.

GEBRUIkERSERvARING

Bij Esri heeft men gerealiseerd dat er in de

app teveel functies tegelijkertijd werd aange-

boden, waardoor de app minder intuïtief

overkomt. Sommige gebruikers willen enkel

kaarten raadplegen en plaatsen zoeken, de

basisfuncties. Terwijl anderen in het veld willen

muteren als ondersteuning van het werkpro-

ces. In de volgende release zien we dan ook

een configureerbare ArcGIS-app, waarbij

functies, in de vorm van widgets, kunnen

worden toegevoegd of juist worden wegge-

laten. Die configuraties kunnen dan weer

gedeeld worden via e-mail, ArcGIS Online of

op een andere manier die het meest geschikt

is voor uw doeleinden. Ontwikkelaars kunnen

tevens eigen widgets ontwikkelen met de

ArcGIS Runtime SDK’s en deze toevoegen aan

de mobiele ArcGIS-app. Zo transformeert de

ArcGIS-app van een mobiele in-het-veld

werkers tool tot een management-dashboard

in de bestuurskamer.

OFFLINE EdITING

Eén van de grote wensen gaat in vervul-

ling, het zonder internetverbinding kunnen

muteren. Features worden lokaal opgehaald

en wanneer er geen of een slechte verbinding

is kan er gewoon worden doorgewerkt. Zodra

er weer een connectie is worden mutaties

gesynchroniseerd met de server. De ArcGIS-app

voor offline gebruik geschikt maken is een

eenvoudige configuratie instelling. En native

app ontwikkelaars dan? Die roepen gewoon

de sync functie aan, de SDK regelt de synchro-

nisatie van de mutaties met ArcGIS Server.

(Offline) Geoprocessing, routes berekenen en

3D-visualisaties, het gaat er allemaal aanko-

men in de nabije toekomst op uw mobiele

device. Natuurlijk is de ArcGIS-app volledig

gebaseerd op de ArcGIS Runtime-SDK’s, zodat

Apps moeten er niet alleen geweldig uitzien, maar moeten ook voor een fantastische gebruikers-

ervaring zorgen. Ook voor GIS-apps geldt dat. GIS verschuift van de traditionele GIS-medewerker

naar het grote publiek. Geografische informatie wordt toegankelijk, op elke locatie en elk tijdstip.

de gebruiker heeft de controle om goede beslissingen te nemen en anderen te helpen. dat is de

kracht van de kaart. de Esri-software-ontwikkelteams werken aan het nog beter maken van de

ArcGIS app door nieuwe functies toe te voegen waar gebruikers om gevraagd hebben. In dit artikel

worden een aantal ontwikkelingen benoemd.

ArcGIS Runtime for Smartphones and Tablets

ontwikkelen

28

ontwikkelaars dezelfde mogelijkheden kunnen benut-

ten tijdens de integratie van GIS-services in uw app.

iOS

Wat is er minimaal nodig om een iOS native app te

ontwikkelen?

• Intel-based Mac

• iOS device

• Xcode (4.x)

• Apple’s iOS SDK (4.x)

• ArcGIS Runtime SDK for iOS

• Aanmelden bij iOS Developer Program

- Standaard: App Store Distribution

- Enterprise: In-house Distribution

Om iOS-apps te kunnen ontwikkelen en te testen, is

het noodzakelijk u aan te melden bij het iOS Developer

Program. De applicatie testen op de simulator is zonder

meer mogelijk, maar voor het testen op een iOS-device

is een Developer Provisioning Profile nodig.

Meer informatie: http://resources.arcgis.com/en/help/

runtime-ios-sdk/concepts/

ANdROId

Om een Android native app te ontwikkelen heb je

de keuze uit verschillende Intergrated Development

Environments (IDE) zoals Eclipse of IntelliJ IDEA. Op

de resource site en de mobile blog van Esri zijn goede

beschrijvingen te vinden over installatie van een ArcGIS

Runtime for Android omgeving.

Android kent ontelbaar vele verschillende devices en

form factors. Enkele devices voor testing en debugging

doeleinden zijn zeker aan te raden.

Meer informatie: http://resources.arcgis.com/en/help/

android-sdk/concepts

WINdOWS

De Windows Phone SDK 7.0 en 8.0 zijn inclusief een

Visual Studio Express editie en bevatten een add-in voor

de Visual Studio 2010 en 2012 versies.

Het simuleren van een Windows Phone verloopt soepel,

echter om op een werkelijk device te debuggen is een

developer subscription nodig en dient het device te

worden ontgrendeld.

runtime brengt ‘native mobile appdevelopment’ dichtbij

ArcGIS Runtime for Smartphones and Tablets

iOS

Android

Windows

29

Tijdens het schrijven van dit artikel was nog

niet bekend wanneer de Runtime SDK-onder-

steuning van Windows RT-devices beschikbaar

komt. Wel is er een ArcGIS-preview beschik-

baar.

WEBmAPS

ArcGIS Online bracht het concept van

webmaps: een intelligente kaart met een

mashup van data en (open) services. Informa-

tie kan eenvoudig worden gepresenteerd met

pop-ups waarin zelfs diagrammen kunnen

worden geconfigureerd. ArcGIS Runtime

for iOS geeft Objective-C ontwikkelaars de

mogelijkheid om webmaps te consumeren op

Apple mobiele devices.

Een iOS-ontwikkelaar moet zo’n zeven tot tien

dagen wachten voordat zijn applicatie in de

App Store staat. Daarom is het aan te bevelen

om de map configuratie niet te embedden in

de app, maar om deze van ArcGIS Online op

te halen. Hierdoor kan de kaart buiten de app

om worden geconfigureerd en hoeft men niet

de app opnieuw aan te bieden bij wijzigingen

aan de kaart.

Elke webmap, heeft een unieke sleutel die

wordt aangemaakt bij het creëren van de

webmap. Op elk moment kan de ontwikke-

laar wijzigingen aanbrengen aan de webmap

en dit zal direct zichtbaar zijn in de app.

Webmaps kunnen voor iedereen toegankelijk

zijn of worden beveiligd. Om toch een bevei-

ligde webmap in de app te gebruiken kan er

via ArcGIS Online een token worden gegene-

reerd en in de app worden opgenomen. Op

deze wijze kunnen enkel de gebruikers van de

app bij de webmap zonder dat er een gebrui-

kersnaam/wachtwoord dient te worden

opgeslagen in de app. Ditzelfde token autori-

satie mechanisme werkt ook op beveiligde

map services.

Hieronder een voorbeeld van een code voor

een niet-publieke webmap op basis van

gebruikersnaam en wachtwoord.

AGSCredential* credential = [[[AGSCre-

dential alloc] initWithUser:@”<user>”

password:@”<password>”] autorelease];

credential.authType = AGSAuthentica-

tionTypeToken;

AGSWebMap* webmap = [[AGSWebMap alloc]

initWithItemId:@”e229d715f7ca4fa98030

8549fb288165” credential:credential];

De webmap zal de delegate informeren

wanneer de code succesvol is uitgevoerd of

wanneer er fouten zijn ontstaan. Tijdens het

laden van de webmap, zal de delegate weten

of de webmap data succesvol is geladen of

niet. Om naar alle events te luisteren is het

noodzakelijk om een nieuwe class aan te

duiden als de webmaps delegate.

@interface MyViewController : UIView-

Controller <AGSWebMapDelegate> {...}

Een instantie van deze class moet dan worden

toegewezen als de webmaps delegate. Dit

maakt het mogelijk om de functies van de

webmap aan te roepen.

webmap.delegate = self;

Tot slot moet de class één of meerdere functies

implementeren zoals gedefinieerd in het

AGSWebMapDelegate-protocol. Hiernaast een

voorbeeld:

ontwikkelen

30

@implementation MyViewController {

...

- (void) webMapDidLoad:(AGSWebMap*) webMap {

//webmap data was retrieved successfully

}

- (void) webMap:(AGSWebMap *)webMap

didFailToLoadWithError:(NSError *)error {

//webmap data was not retrieved

//alert the user

NSLog(@”Error while loading webmap:

%@”,[error localizedDescription]);

}

-(void)didOpenWebMap:(AGSWebMap*)webMap

intoMapView:(AGSMapView*)mapView{

//web map finished opening

}

-(void)didLoadLayer:(AGSLayer*)layer{

//layer in web map loaded properly

}

-(void)didFailToLoadLayer:(NSString*)

layerTitle url:(NSURL*)url baseLayer:(BOOL)

baseLayer

withError:(NSError*)error{

NSLog(@”Error while loading layer:

%@”,[error localizedDescription]);

//you can skip loading this layer

//[self.webMap continueOpenAndSkipCur-

rentLayer];

//or you can try loading it with proper

credentials if the error was security

related

//[self.webMap continue OpenWith

Credential: credential];

}

-(NSString*)bingAppId{

return @”<your _ bing _ app _ id>”;

}

}

Na het zetten van de delegate kan de inhoud van de

webmap worden geopend in de map view.

[webmap openIntoMapView:self.mapView];

RESOURcE SITE

De Runtime-SDK’s maken het mogelijk GIS een onderdeel

te maken van de app. Snel een kaart opzetten, (open)

services toevoegen, editing en tasks services behoren tot

de mogelijkheden. Het is allemaal gedocumenteerd en

terug te vinden op Esri’s uitgebreide Resource Center:

http://resources.arcgis.com

Naast veel voorbeelden kunnen ontwikkelaars elkaar

helpen op de diverse fora.

AUTEUR: Antoon Uijtdehaag


Wilt u meer weten over ontwikkelen voor mobile

devices? Neem gerust contact met mij op!

31

Date post:	17-Mar-2016
Category:	Documents
Upload:	esri-nederland
View:	223 times
Download:	2 times

ArcGIS Actueel nr.02 2012

Documents