+ All Categories
Home > Documents > DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U –...

DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U –...

Date post: 06-Sep-2019
Category:
Upload: others
View: 2 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
36
DECEMBER 2018 1 www.mizoramsynod.org
Transcript
Page 1: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 1

www.mizoramsynod.org

Page 2: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 2

www.mizoramsynod.org

Kristian Naupanga thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo.

A chhunga thu awmte Phek1. Editorial ................... 1

2. Thinlungin Lal chibai i buk ang u ................... 2

3. We are super heroes ................... 5

4. Dil rawh u; tichuan, an pe ang che u ................... 10

5. Mi dang tan malsawmna ni ang che ................... 12

6. Hlim takin Krismas i hmang ve ang u ................... 15

7. Thingkung pahnih ................... 18

8. Krismas neitu Isua Krista ................... 19

9. Hriatzauna Huang ................... 23

10. Nuihzat suh .................... 25

11. I hria em .................... 27

12. Taihmakna .................... 28

13. Sunday School .................... 30

14. Chei chhuah .................... 31

15. Ka hmuh ang hmu thei rawh ..................... 32

Kum 25-na December 2018 Bu 291-naEditorUpa C. LalbiaktluangaManaging EditorRev. Dr. C. ChawnghminglianaJoint EditorsLalremmawiaUpa B. LalhmunlianaJohn LalhruaitluangaUpa Dr. C. VanlalhruaiaCirculation ManagerLalfakzuala

K R I S T I A NN A U P A N G

A man pe duh leh a bu la duhchuan Circulation Managerhriattir tur a ni.Kum khat lak man 50.

Synod Office First FloorMission Veng, Aizawl – 796 001Phone : 0389-2324590e-mail:[email protected]

`

Page 3: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 3

www.mizoramsynod.org

Editorial

Mizo Kristiante tana hun duhawm leh lunglenthlak berchu Krismas hun hi a ni. Hmun hla taka lehkha zir lehhnathawka awm bote pawhin he hunah hi chuan mahni pianleh murna, chhungte awmna hmunah hman kan tum hram\hin.

Kohhranhoten programme duhawm tak siamin he hun hikan hmang \heuh va, hetah hian fimkhur tak leh tihtakmeuhvatel ve ngei tur a ni. A theih chen chenah kohhran programme-a tel ve zel hi himna, lawmna leh malsawm dawnna a ni.

He hunah hian naupangte pawhin thawmhnaw thar nalhtak takte Isua zarah kan nei tih hre reng ila, nei ve thei lotehnenah lainatna lantir ila, thil pek mi dangte hnena pek ve tehi Krismas duhawmna, mi dangte kan pek vena a ni tih i hriaang u.

Krismas tih awmzia chu Krista Ruai tihna a ni a.Pathianin a Fapa Isua khawvel chhandam tura a rawn tirh,mihringte tana ropui ber chu a ni. Chutiang changtutekan nih avang chuan Krismas ropuina leh duhawmnachuan mi tin thinlungah hlimna leh lawmna vawrtawpthlen zel rawh se.

KRISMAS DUHAWM

Page 4: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 4

www.mizoramsynod.org

THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U

– Lalrinzuala PachuauIntermediate Department

Thingdawl Venglai

Doctor pakhat ‘Jim-a’ tia koh hi a awm a. Eng vang ngemaw ni, ni khat chu a thil tih reng reng hi a phur em em a. Achhan eng nge ni thei ang le? Eng dang ni lovin, a tuk chu abirthday a nih vang a ni.

A birthday a lo thleng ta,a \hiante pawh lawm turinan rawn pung zel a; mahse,Jim-a chu a phur ang a ni tahauh lo. A birthdaylawmnaah chuan a \hen zu ruichungin an lo kal a, insualbuai tawk lah bo lo, nuam ati thei ta lo. Tihphungpangngaiin thilpek te chu anpe ve bawk; mahse, rilrutakin an lawmpuiin a hre tlatlo. A \hu ngui ta reng mai a,chutia a \hut lai chuan mipakhat, a thawmhnaw inbelleh a hawi herah pawh andinhmun a sang vak lo a nitih hriat tak mai hian a iptea\anga cheng sawmhnihphawrhin, “Thi mai turdinhmuna ka awm lai min

chhanchhuah avangin kalawm e,” ti chung chuan aneih ang ang chu Jim-a chua pe a. Jim-a pawh a hlim hlemai.

He thawnthuah hian doc-tor pakhat, Jim-a tiha koh chua pian cham lawm nantihphung pangngaiin a\hianten thilpek an pe a;mahse, mi dang pakhat harsatve hmel tak kha chuanthinlung takin a neih zawngzawng Jim-a tan khan a pe a.Keini naupangte pawhKrismas kan hman hi a danpangngai ve rengah ngai loila, kawr thar emaw, toysemaw, mahni duh zawngngenna hunah hmang lo ila,Lal Isua pian cham a ni tih

Page 5: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 5

www.mizoramsynod.org

hre rengin thinlung takinchibai kan buk dawn nia. Khadoctor, Jim-a pawh khan a\hian hausa tak takte hnena\ang khan thilpek \hahnemtak a dawn aiin, thinlung takami pakhatin cheng sawmhniha pekah khan a lawm zawk anih kha. Chutiang bawkin LalIsua pawhin thinlung a lawma en \hin. “Thinlung a lamahhawn ila, ro thil dang a ngaitawh lo vang.” Keini tleirawlleh rawltharte pawhthawmhnaw leh pheikhawkngenah kan bang bik lo.

|henkhat chuan Decem-ber ni 24, ‘Ur lawk zan’ hithil sual tih nan leh kawngsual zawh \an nan kan hmang\hin. Hei hi a pawi em em a

ni. Zu leh ruih theih thilaintihhlim tum tlatte hi anawm nia. A \hen an lo insualthul a, tleirawlte tan chuan\hat lai hun chen pawh athiang alawm. Kan Bible-ahpawh, “|halaite u, in \hat laichen ula, in la naupan viaulai hian hlim rawh u; inthinlung duh zawng chuzawm ula, in mitin a hmuhchak zawng nen chuan,” a tia ni. Mahse, a dawt chiah kanchhiar chuan heti hian ainziak a: “Amaherawhchu,chungah chuan Pathianin inchungah ro a rel dawn tih hrereng ang che u,” (Thuf. 11:9)tiin min hrilh a ni. Kanintihlim a nih pawhin Pathianduh zawng zelin aw?

Page 6: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 6

www.mizoramsynod.org

Lal Isua Krista pian chamlawma kan hlimna hun puiahhian nawmchen kan tum luatavanga keimahnin kan tuartheihna lakah i inveng ang u.Tu mahin kan birthday-ahchuan mi dang chunga hunhlimawm lo lo thleng turinkan duh lo vang. Nuam lehhlim taka hman kan duh vek.Chutiang bawkin Lal Isuapawh hian a duh ve ang tih arinawm.

Thawnthu kan tar lanahpawh khan mi pakhat khanJim-a’n a thi tur a chhanhima ni tih a hriat avang khan aneih chhun pawh Jim-a tan aui lo a nih kha. Kan Lal IsuaKrista khawvelah a thil siammihringte thi mai tur minchhandam tura tlawm taka arawn inpekna a ni tih hria ila;chutiang ni lovin, thil sual tihnan kan hmang a nih chuanPathian pawh a lawm lo vang.

Marka 2:27-ah chuan,“Tin, a fa tirah mipa a hringa; puanin a tuam a, khualbukaan len ve tak loh avangin ranchaw pekna thlengah a mutttira,” tiin a inziak a. Kanthinlungah Lal Isua a len loh

fo avangin thil sual tiinkawng dik lo kan zawh \hin.“‘Ngai teh, kawngkhar bulahka lo ding e, i chhungah kalo lut ang e, i thinlung kawngmin lo hawn rawh,’ tiin mindil fo \hin,” tia Isuan mindilna hi engtin nge kan chhanlet ve ang? Khualbuk vengtuang khanin kan hnawl dawnem ni?

He Krismasah hian kanthinlunga Lal Isua lo lut turakan duh chuan, a sawia sawingawt lovin mi zia leh chetdanah kan lan chhuahtir thei.Thawmhnaw leh pheikhawkemaw, toys emaw nu leh pahnena ngen \hin kan sim angai. Nu leh pate’n kan tana\ha tur chu an hre zawk

Tin, Lal pian cham phakan lawm laiin thil sual ti tura\hianten thiam taka min sawma nih pawhin, “AIH,” ti tlatila, chu chu Pathian kanhmangaihzia lan chhuahtirnaa ni. Keini naupang lehtleirawlte hian thinlungin Lallo piang chu chibai i buk veang u. Krismas leh kum tharchibai vek u le.

Page 7: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 7

www.mizoramsynod.org

WE ARE SUPER HEROES

– Abraham LalrinawmaBeginner Dept. ztu.

Chanmari, Aizawl

Tunlai chu Super Hero-ho an buai thei hle mai. Thor-ate, Iron Man te, Captain America te, super power neiho rengreng chu an buai thei khawp mai.

Engati nge an buai emem a?

Mi sualho pawl hi anawm a, Thanos-a te, an chaksi a, khawvel hi lak vek antum a. Chu vang chuankhawvel hi mi sual pawlhovinan neih veka, mihring awmzawng zawngte hi an tihhlumvek loh nan Super Hero-hotechuan bei let vein an buaiphah em em mai a ni.

Engtin nge Spiderman-akhan a tih kha?

“With Great Power comesGreat Responsibilities,” a tia nih kha.

Mizo \awng chuan,“Thiltihtheihna a san poh lehmawhphurhna a sang,” tihnaa ni.

Mi sualho hi an chak sia, thil an ti thei si a, bei letturin super power nei SuperHero-te chuan team te ansiam a, an team hmingahchuan Avengers te an ti a,\ang rualin Super Hero-te

Page 8: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 8

www.mizoramsynod.org

chuan khawvel chhanchhuakturin mi sualte chu an bei let\hin a ni.

A va hmuhnawm thei takem! Mahse, chung chuthawnthu mai mai a ni a, aphuahtuin ngaihnawm takin aziak a, film-ah te an siam a.Keinin kan lo en a, Avengerste ang kha nih ve kan chak a,Captain America te kan mana, Spiderman-a anga in tinalawn kai ve theih te kan chaka, Thor-a, Hammer-a ang te,Iron Man-a suit ang te neihve te kan chak a ni.

Thawnthu mai mai ni lo,Super Hero tak tak hikhawvelah hian pakhat chiaha awm a, khawvel hi a lochhanchhuak tawh a. ChuSuper Hero chanchin chuka’n hrilh ang che u.

Vanah khian Pathian lehvantirhkohte an awm a, engmah sualna a la awm lo a ni.Vantirhkoh zinga lal ber,Lucifer-a an tih chuanPathian thu a awih ta lo va,indona hmasa ber – VanIndona a chawk chhuak ta a.Pathian pâwl leh Lucifer-apawlte chu an indo ta a nih

chu. Lucifer-a chuan Pathianchu a hneh ta lo va, van a\angchuan Pathian chuan a paihthla ta a, khawvelah kanzingah hian Lucifer-a leh apawlte chu an awm ta a ni.Lucifer-a chu a hmingthlaksakin, Setana an lo ti taa. Vanram a kal ve thei tawhdawn si lo va, keini naupangfel tak takte hi vanram kankal theih loh nan Pathian thuawih lo turin min thlem \hina nih chu.

Tichuan, Pathian chuanvan a\angin Khawvel chu arawn thlir a, “Khung kahmangaih em em, naupangfel tak takte khu, ka thu anawih loh chuan meidilah antla dawn si a. Engtin nge katih ang aw?” a ti a. Meidil akan tlak lohna tura minchhanchhuak thei tur a zawnga, vantirhkohho zingah chuantu mah an awm lo. A tawpahchuan, Pathian chuan a Fapamal neih chhun, Isua hnenahchuan, “Khawvela ka hma-ngaihte khu chhanchhuakturin nang chauh hi tling zo iawm si a, zuk kal mai ta che,”a ti a. Isua chuan a Pa thu a

Page 9: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 9

www.mizoramsynod.org

awih a, van hmun nuam taka\ang chuan lei hrehawm emem maiah chuan a rawn kalta a ni. Mihringte, meidila tlatur zawng zawngte tawrh aikha a rawn tuar zo vek a, kanthih ai kha krawsah min rawnthihsak ta a nih chu. Kan thihai thia, meidila kan tlak lohnatura khawvel chhanchhuaktuawm chhun, Super Hero chuISUA hi a ni.

Engtin nge Super Herokan nih ve theih ang?

Isua chu a thih hnu chuanthlanah an phum a; mahse, athi hlen lo. Thihna hnehin nithum niah a lo tholeh ta a.Isua a lo thawhleh hnu chuanvanah a lawn dawn ta a.Vanah a lawn daih chuan,khawvelah Setana leh apawlte kha kan zingah an laawm reng a, Setana leh apawlte chuan vanram kai theilo turin min la thlem rengbawk si a. Isua chuankhawvel chhanchhuah hnathawk chhunzawm turinkeimahniho hi Super Heroatan min thlang ta a ni. Kanva han vannei tak em!

Super Hero ni ringawtmah ila, power kan nei vesi lo a?

Isua vana a lawn dawnkhan, “Nangniho hian khaw-vel chhanchhuah hna lothawk chhunzawm ve rawhu,” min ti a. Mahse,keimahni chauh chuan kanthei dawn lo tih a hre reng a,chu vang chuan power minpe a ni. Chu power min pekchu kan lo hre lo mai thei a,Pathian Thlarau, ThlarauThianghlim (Holy Spirit) minpe a ni. Chu Thlarau Thiang-hlim chu mi zawng zawng ape a, tute pawh hian kan neivek a ni. Kan power, ThlarauThianghlim hmang chuankhawvela Setana hnathawh,thil sual tinrengte hi kan hnehthei vek a ni.

Eng maw kan powerchu?

Kan power, Isua min pekchu Thlarau Thianghlim a nia, Pathian Thlarau a nihavangin Pathian ang hmel pu,mi pakhat ve bawk a ni a.Finna pawh a aia sang awmthei tawh lo, Pathian hnena\anga chhuak a ni a, kan

Page 10: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 10

www.mizoramsynod.org

bulah hian a awm reng a;mahse, hmuh theih a ni lo.Chu Thlarau Thianghlimlawm loh zawnga kan awmchuan a lungngai ve thei a, avui thei a, kan tithinrim theia, a pawi kan sawi thei a ni.

Kan power chuan engnge a tih theih?

Kan power, ThlarauThianghlim chu kan bulahawm rengin, kan hriatlohnaahte min hriattir a, kaldan tur kan hriat lohnaah temin hruaitu a ni a, kan thilthiam lohte min zirtitrtu a nia, kan hriat fiah lohte minhrilhfiahtu a ni.

Chu chauh chu a la ni lo,Thlarau Thianghlim chuan mizawng zawng hnenah superpower min pe vek a. A \henchu tihdam theihna te, a \henchu finna sang tak te, a \henchu thil mak tih theihna te, a\hen chu thiamna sang tak te,a \hen chu \awng chi hranghranga \awng theihna te minpe a ni. Thlarau Thianghlimchu Pathian hnen a\angachhuak a nih avangin, kanmamawh hunah kan mamawh

dan ang zelin power min pe\hin a ni.

I power i hmang thiamem?

Spiderman-a khan engtinnge a power kha a lo neih kha?Spider-in a kutah a seh vangina power kha a lo nei a. A tirahchuan a power kha a hmangthiam nghal bik lo reng reng.A power te kha a hre thiam lova, a chesual vel nawk nawka nih kha. Keini pawh hianpower kan neih hi kan lo hrelovin, Spiderman-a ang khankan power hi kan lo hmangthiam lo ve reng em?

Kan power hi Isua minpek a ni a. Kan power,Thlarau Thianghlim hiPathian a\anga chhuak a nihavangin Isua thu kan awiha,Isua nun dan mawi anga kanawm ve a ngai a. Isua thuawih tur chuan nu leh pate thute, pi leh pute thu te, zirtirtutethu te kan awih hmasak a ngaia. Aia upa zawkten min tirhchang tein, thu awih taka kankal \hin a ngai. “Mami/Mama, TV en tawh suh.Games kha khel tawh suh,”an tih chang tein thu awih

Page 11: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 11

www.mizoramsynod.org

taka kan dah nghal hmak angai a ni. Chutianga thu kanawih theihna tur chuan kan\awng\ai ang a, ThlarauThianghlim hnenah thu awihtheihna te min pe turin kandil \hin tur a ni. ThlarauThianghlim chuan kanmamawhna apiangah min puithei vek a ni.

Kan power chu Biblea\anga Isua thu awih danzir leh \awng\aia, ThlarauThianghlim hnenah min\anpui tura dil a lo ni ta anih chu. Isua thu kan awihnasat poh leh kan power hi alo chak nasa zual zel dawn ani. Kan power a lo san zualzel chuan, hmangaihna kan longah ang a, kan bula awmtennuam an lo ti ang a, kan hlimtlang dawn a ni. Buainasiamtu ni lovin, dawhtheihnaleh insum theihna te kan lonei anga, remna siamtu kanlo ni tawh zawk dawn a ni.

Kan hriat reng tur chu –he power hi Isuan amahringtute a pek a ni a, Isuaringtu kan nih phawt chuanhe power hi kan nei vek a ni.Isua kan rin loh erawh chuan

he power hi kan nei thei miahlo thung a ni.

Kan power chu a chakinthil a ti thei em em a ni,Pathian a\anga chhuak a ni sia, eng mahin min hneh theidawn reng reng lo. Chutiasuper power kan neih a, kanlo chak tak em em siah chuan,a tira kan sawi Super Hero-te ang khan mawhphurhnalian tak kan nei ta tlat mai.“Thiltihtheihna a san poh lehmawhphurhna a sang,” tih anih kha.

Khawvelah hian Setanaleh a pawlten, vanram kan kaitheih lohna turin sual tinrenghmangin min thlem \hin a,keini chuan kan power,Thlarau Thianghlim puihnainkan hneh thei tawh. Mahse,hneh ve thei lo, kan \hian tamtak, sualin a thlem thluk,vanram kai thei lo tur an awma. Chungte chu chhanchhuaktur chuan kan Super Hero,ISUA chuan nangmah lehkeimah hi khawvel chhan-chhuah hna thawk turin SuperHero-ah min thlang a ni.

Khawvel chhanchhuakturopui – Isua hnung zuiin ipower te chu khawvelchhanchhuah nan hmang verawh le.

Page 12: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 12

www.mizoramsynod.org

DIL RAWH U; TICHUAN, AN PE ANG CHE U

– Lalsangpuii DarkimSacrament Dept. Ztu.

Ramhlun North

Kum 40 vel liam taah khan Noel-i leh a laizawnnu Sa-rah-ite chu unau inkawmngeih tak niin an hlim thei em em a.Sarah-i hi kum 6 mi lek a la nih avang hian Noel-i pawh hiana duat thei em em a. Noel-i nutei chu Pathian thu awih deuhmai a niin, \awng\ai te pawh a peih em em a. Mahse, Noel-inu erawh chuan Pathian a ring ve lo va, \awng\ai pawh a\awng\ai ve ngai lo.

Ni khat chu Sarah-i chua damlo ta vak mai a, a pumchu na a ti em em mai a.Damdawi inah an hruai a,doctor-te'n an han en chianchuan a phingah bawk a loawm a, chu vang chuan zunpawh a zung thei lo va, chuchuan a pum vel pawh chu alo tina tih an hre chhuak ta a.Bawk chu zai ngei a ngai a,naupang kum 6 mi lek chu zaihmabakin damdawi inahchuan an dah ta a.

Noel-i leh a nu pawh chuan mangang hle mai a, Sa-rah-i na tuar \ap chu an enngawih ngawih ringawt maia. Noel-i nutei chu lo kalin a

nu hnenah chuan, "I fanudamna tur hian i \awng\ai angai a ni. Lal Isua hi Lal lehChhandamtuah pawm la, inun a lo inthlak danglam anga, i mangannaah pawh LalIsua chuan a rawn \anpui angche," tiin Pathian thu a rawnhrilh a. Noel-i nu pawh chuanIsua chu a lo pawm ve ta a.Chumi zan chuan Noel-i nuchuan Sarah-i chu damdawiinah chuan a riahpui a, athiam ang tawk tawkin Sarah-i chu a \awng\aisak a.

A \awng\ai lai chuan anawmna pindanah chuan mipakhat, kawr var vek ha hilo lutin Noel-i nu hnenah

Page 13: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 13

www.mizoramsynod.org

chuan, "I \awng\aina khaPathianin a hria a, i fanu hi atihdamsak tawh che a, zaipawh a ngai tawh lo vang," arawn ti a. Noel-i nu chuanmak a ti hle mai a, chu michu a va umzui dawn chuanhmuh tur reng a lo awm tawhbawk si lo va.

An awmna pindana a valet leh chuan Sarah-i chu a loharh ve chiah a. A zunchhuah thu a rawn sawi a, ahmelah chuan na nei hmelpawh a pu lo va, harsatnaawm lovin a zung thei ta maia. Doctor-ten an han en chianleh chuan Sarah-i phingabawk chu a lo awm tawh lova, a lo dam vek tawh hi a loni a. Noel-i nu chuan Sarah-i Pathianin a tihdam dan chumak a tih em avangin a sawireng mai a, a hnuah pheichuan Pathian thuhriltu a loni ta hial a ni.

"Dil rawh u; tichuan, anpe ang che u," (Mt. 7:7) tihhi Janeshia Adams-Ginyardtan chuan a dik takzet a ni.Kumin, 2018-a film chhuakBlack Panther-ah tel ve ngeia duh a, film-a a changtu turte

an thlan fel hma daih a\angina tel ve ngei theih nan ni tinPathian hnenah a dil \hin.|awng\aia Pathian hnena a dilreng lai chuan amah pawh ainbuatsaih a, a thiam thil,taekwondo-ah pawh a intuaihriam zel bawk a. A tawpahchuan Pathian hnena a dil chua hlawhtling ta a, Black Pan-ther film-ah chuan stunt-woman ni turin an thlang veta a ni.

|awng\aina hi ringtute'nPathian kan chettirnapawimawh ber a ni.

A chang chuan kan\awng\aina te hi Pathian hianmin chhang nghal \hin. Kan\awng\aina te min chhannghal chang a tam. Chutianghunah chuan kan lawm a,Pathian rinawmzia sawiin kanhlim em em \hin.

A chang chuan kan\awng\ai chhanna kan hmunghal mai lo, chutiang hunahpawh chuan beidawng lovinkan \awng\ai zel tur a ni a,Pathianin hun a tih hunah kanduh leh mamawhte min pedawn a ni tih hriain, chawllova \awng\ai zel tur a ni.

Page 14: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 14

www.mizoramsynod.org

MI DANG TAN MALSAWMNA NI ANG CHE

– Vanlalruata RawiteChanmari

Kum eng emaw zat kal ta khan Australia ramah chuanmipa naupang pakhat, kut leh ke nei lo hi a awm a, a hmingchu Nick Vujicic a ni. Kut leh ke a neih loh avang chuanhrehawm a ti thei em em a, a beidawng ngawih ngawih \hina ni.

Sikul te kalin theihtawpinlehkha te a zir \hin a, a changchuan a \hiante tih theih anga tih theih loh avang chuan abeidawng thei em em a ni.Kum 17 mi a lo nih chuan anuna thil pawimawh tak mai,a nuna beiseina thlentu atawng ta a ni.

Chu tleirawl chu an sikultifaitu chuan thusawi thiamtak nih tum turin a fuih \hina. A \hiante a kawmnaa a titivel a lo ngaihthlak chuanthusawi thiam tak a la nihtheih ngei tur thu a hrilhin alo fuih \hin a ni. A chanchinte chu mi dang hrilha, midangte hnenah Pathian thu tefuihna leh beiseina thutepuang chhuak tura a fuih\hinna chuan beiseina nasa

tak a pe a, chu tleirawl chuanthusawi mi nih a tum ta a ni.

A tirah chuan a \hiante,mi tlem te hmaah thil a sawi\hin a, a thusawi ngaithlatutechu an pung zel a, misawmthum vel a\angin mi zavelah, chutah mi sang chuanghmaah te thu a sawi ta zel a.A lo puitlin chuan motiva-tional speaker ropui tak a loni ta a, ram hrang hrangahthusawi tura sawmna 35,000chuang lai a dawng tawh a,'Attitude is altitude' tih com-pany dinin ministry a dinbawk a. Youtube lama avideo-te chuan entu a ngah hlea ni. Vujicic-a hian thu asawinaah hian Bible a keng\hin a, \halai hrang hranghmaa Pathian thu a sawite

Page 15: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 15

www.mizoramsynod.org

chuan mite nun a hnehinPathian hnen a\anga beiseinamiin an chan phah nasa emem a ni.

Nick Vujicic-a hihetianga thu sawitu ropui takni tura fuih \hintu chu an sikultifai \hintu, mi naran tak a ni.

Keini pawh hian mi dangtan beiseina kawng leh miinPathian an hmuh theihnahmanraw pawimawh kan nive thei vek a ni. Nick Vujicichian hetiang harsatna a neichung hian beidawng lovinPathian rinchhanin a hma lama pan zel a, mi dangte tanami \angkai motivationalspeaker ropui tak a lo ni theita a ni. Keini pawh kan hmalam hunah Pathian rinchhaninkal zel ila, mi dang tana

\angkai, mi dangte Pathianhnena hruai thlengtu lehbeiseina petu kan ni \heuhthei a ni. Nick Vujicic-a tesikul tifaitu pawh khan, ‘Keichu eng mah ka ni hlei nem,’tiin mi dang tana \angkai khatum tlat lo se chuan NickVujicic-a kha thusawitu ropuitak Pathian mi hman tak a nilo mai thei a ni.

South Africa-ah chuantleirawl pakhat, lehkha zirtaima tak mai, an retheihavanga lehkha zir chhun-zawmna tur nei lo hi a awma. Chu tleirawl chuan pa a neitawh lo va, a nuin a enkawl\hin a ni. A nu chu vanduai-thlak takin a hna a\angin anban a, chu tleirawl chuanlehkha zir chhunzawma an

Page 16: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 16

www.mizoramsynod.org

chhungkaw enkawl chua tum tlat a. An retheihem avang chuan lekhazir chhunzawmna annei si lo va, lehkha zira bansan anga achhungte chawm nanhnathawh tur a zawngmai dawn em ni tih angaihtuah buai em em laichuan, dawr pakhata a thilleinaah chuan dawr neitupahian a chanchin chu a lo hriaa, a khawngaih em em a ni.

Dawr neitupa chuan,“Pawisa chu ka pe thei lovang che; mahse, in thil leiduh apiang ka dawrah hian ichhungten rawn ba \hin sela,chumi chhung chuan lehkhai lo zir char char ang a,lehkha i zir zawhah min rulleh mai dawn nia,” a ti ta a.Nakinah chuan chu tleirawlchu a lo puitling ta a, lehkhapawh chu a zir zo ta a. Dawrneitupa hnenah chuan a ba terul turin a va kal a. Dawrneitupa fel tak chuan, "I bachu min rulh a ngai lo ve, ichunga thleng ang hian midang chungah thil \ha ti ve

mai rawh," tiin a lo chhang ani. Dawr neitupain lehkha azir theihna atana a \anpui hiRaymond Zondo, South Af-rica rama court sang berahDeputy Chief Justice a lo nita a ni.

Dawr neitupa fel takkhan lo \anpui lo se chuanlehkha a zir chhunzawm theilo vang a, hetiang dinhmunahhian a ding thei miah lo vang.He chanchin hi Deputy ChiefJustice ni tura an interview-naah hian Raymond Zondohian hnuk ulh \euhin a sawichhuak a ni. Keini pawh kansawi tak Vujicic-a te sikultifaitu leh dawr neitupa angkhan, mi dang tana mi\angkai, Pathian hmanrawpawimawh tak kan ni \heuhthei a ni.

Page 17: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 17

www.mizoramsynod.org

HLIM TAKIN KRISMAS I HMANG VE ANG U

– Upa B. LalhmunlianaJt. Editor

Berâm vêngtute chuan an berâm vênte chu an kalsan duhlo va, ramhnuai phûlah, berâmte bulah chuan mut ve nghâlmai an tum a. Chu zânah chuan chhûm pawh a awm lo, khuaa thiang kûk mai a, arsi lang tuar chu an thlîr a, zân rei takthlengin an meng a, an mut pawh a chhuak lo.

Chutia an titi bawrhbawrh lai chuan an bulah mipakhat, êng êm êm mai hi arawn lang phut a, an awmnavêl zawng zawng chu a rawnên ta phût mai a. Berâmvêngtute chuan tûn hmainmihring êng thei an la hmungai lo, ramhuai râpthlâk taka nih an ring a ni ang, an hlauêm êm a, an khûr hlawkhlawk mai a.

An bula lo ding êng phûtmai chu ramhuai ni lovin,Lalpa vântirhkoh a lo ni zâwka. Berâm vêngtute hnênahvântirhkoh chuan, “Min hlaua ni maw? Hlauhawm ka nilo ve, Lalpa vântirhkoh ka nie, thlamuang takin awm rawhu,” a rawn ti ta mai a. Mak tiêm êmin an inen a,vântirhkoh hnênah chuan,

“Keini berâm vêngtu, mimâwl mai maite hnênah hianeng nge sawi duh i neih tâkmai le?” an ti a.

Vântirhkoh chuan, “Thulâwmawm theihtâwp, mizawng zawng tâna chanchinlâwmawm em em hrilh tûrche ua tirh ka ni e. Tûnahhian in tân, Davida khua,Bethlehem-ah ChhandamtuIsua a piang ta, Lal Kristachu,” a rawn ti ta mai a.

Berâm vêngtute chuan anhlau tawh lo, chu thu an hanhria chu an lâwm êm êm a.Vântirhkoh hnênah chuan,“Chhandamtu lo piang ta chuchibai bûk kan va duh ve!Khawiah nge tûnah a awm?”tiin an zâwt a. Lalpavântirhkoh chuan, “Davidakhawpui Bethlehem-ah in kal

Page 18: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 18

www.mizoramsynod.org

ang a, ran inah in lût ang a, achhûngah chuan Isua nu lehpa, Mari leh Josefa in hmuang a, ran in kil khatah chuanran chaw pêkna thlênganausen mu chu in hmu ang.Chu ngei chu, Messia, Kristachu a ni,” a ti a. Vântirhkohinchu thu a sawi zawh chuanan kiang vêl zawng zawngahvân mipui an rawn awm ta\euh mai a; vân lam hawiinan han vanvadâk a,vântirhkoh hmêl\ha êm êmmai hmêlin vân zawngzawng chu a khat tlat bawka. Chûng vântirhkoh tamlutuk maite chu ‘vânzaipâwl’ an lo ni reng a.Chutah le, vân zaipâwltechuan hla mawi ropui êm êmmai chu an sa a, an zai richuan khawvêl hi a nghawrchhuak vek mai a ni.

An awmna vêl zawngzawng chu namênlovin a êngphût mai a, an lâwm bawk si,zaipâwl zai a ropui bawk si,awm ngaihna rêng an hre lo,vânrama awm ni maiin aninhria a, an hlim ngei mai.Berâm vêngtute chuanngaihnawm ti takin zaipâwl

zai chu an ngaithla reng a,“Chungnung berah Pathianropui takin awm rawh se. Leichunga a lawm êm êmmihringte hnênah rem thulêng rawh se,” tih hla an sakzawh chuan vawilehkhatahvâna miho zawng zawng chuan bo leh ta vek a, anawmna hmun chu vanram nilovin, ramhnuaiah, phûlahberamte nên an lo la awmreng a ni tih an inhre chhuakleh ta a ni.

An chunga thil lothlengte chu mak an ti êm êma, an mumang a nih te an ringrum rum a; mahse, a tak ngeia ni bawk si. “Keini mirethei, mi mâwl mai maitehriat atâna vântirhkoh chhiarsên loh an rawn kal \euh maihi a va mak êm aw!” tiinlâwm êm êmin an thil hmuhleh hriatte chu mak ti takinan sawi vêl a. An zingapakhat chuan, “Hawh u, kanberam vênte hi kalsan ila,vantirhkohvin kan hnêna asawi ang khân Davida khuaBethlehem-ah chuan va kalila, ran chaw pêkna thlêngamu, Chhandamtu Lal Krista

Page 19: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 19

www.mizoramsynod.org

lo pianga chu chibai i buk angu hmiang. Kan berâmte hi chuPathianin a lo vêng êm êmang,” a ti a. Mi dangte pawhchuan, “Ni e, hawh u, tûnahhian i kal nghâl ang u,” an tia, an insiam sawk sawk a,Bethlehem lam pan chuan ankal nghâl ta sawk sawk a.

Vântirhkoh sawi angchuan Bethlehem-a ran in chuberâm vêngtute chuan an hmuta ngei a, a chhûngah chuanMari leh Josefa bâkah, ranchaw pêkna thlênga nausênmu chu an va hmu ta a. Makti bawk si, lâwm êm êm bawksiin ran in chhûngah chuan anlût ve ta a nih chu. Mak tihêm êm pahnih an nei a: pakhatchu, lei leh vân lalber ni si,Chhandamtu Isua Krista meuhni si, ran chaw pêkna thlêngaa lo mu bâm mai chu a ni a,an ngaihtuah thiam lo hial.Mak an tih lehzual chu,vântirhkoh sawi ang taka anva hmu chu a ni.

Berâm vêngtute chuanlâwm takin chibai an bûk tahlawm a. Berâm vêngtutechuan, berâm vênga phûla riahtuma an titi bawrh bawrh laia

an chunga thil lo thleng, anthil hmuh leh hriatte chu ansawi ve ta thung a. Josefaleh Mari chuan ngun takinan lo ngaithla a, mak an tihle. Mari erawh chuannausên Isua chu PathianFapa a ni tih a hriat chianêm avângin, berâm vêngtutesawi zawng zawngte pawhchu mak ti ve hle mah se, alo hre thiam êm êm a.

Berâm vêngtute chu,khawvêl Chhandamtu chibaibûk theia an awm avângchuan an hlim êm êm a, anberâm vênna hmun paninhlim takin an lêt leh ta a ni.

Keini pawhin Krismaskan hmang ve dâwn a,nausên Isua chu tûnah chuannausên a ni tawh lo va; a bulakan awma, vanrâma kan kaltheih nân a nunna hlânin minchhandam tawh a; chu vângchuan, berâm vêngtute anginhlim takin Krismas i hmangve ang u.

Isua duh zâwng ti tûrininbuatsaih ila, Pathian huatzâwng thil sual chu tu mantih loh i tum ang u.

Page 20: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 20

www.mizoramsynod.org

THINGKUNG PAHNIH

– Phoebe MalsawmtluangiIntermediate Dept. zirlai, Delhi

Ruby chu sikul a\anga a lo haw chuan, an varanda-ah ava kal nghal a, a thingkung pahnih en turin a ni. A thingkungtechu a hmuh chuan a hlim em em a, hnah a rawn chhuah tawhtih a hmuh chuan, tui a pe a.

A thingkungte chu a lendeuh hunah theite a rawn raha. Ruby leh a thingkungte chu\hian ang chiah chiah an ni.Mahse, vanduaithlak tak maiinthingkung pakhat zawk chu atawi ta em em a; mahse, theitam deuh mai a rawn rah \hina ni.

A thingkung pakhat vechu sang deuh mai a ni a;mahse, thei a rah ve thei lothung a. Ruby chu kum 27 mia nihin a nuin a boralsan a,amah chiahin a awm ta a.Chumi a\ang chuan Rubychuan a thingkungte chu achhungte ang tak takin a ngaita a. A thingkungte chu inanglo hle mah se, a pahnih chuaninang zelin a ngaihsak \hin a.

Ruby pitar hun chuan a inpawh a lo \awng tawh takzet

a. A thingkung lian zawkchu a zawt a, a thing zar tlema lak theih nan. Thingkungchuan a lo phal nasa mai a,in mawi deuh a sa thei ta a.A ril\am laiin a thingkung tezawk a\ang chuan thei te aei a, a zuar a, pawisa te aneih theih phah \hin a ni.

Ruby chu a pitar tawhem avangin a thih dawnhnaiah thingkung bulah techuan a \hu a. A tawpahchuan Ruby chu a boral taa. Ruby thih hnu chuan po-lice-te chuan an endik a.Chung thingkung pahnih chutun thleng hian an la damreng a ni.

Tichuan, Ruby ruangchu thing, a duat em emteinkarah phum a ni ta a ni.

Page 21: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 21

www.mizoramsynod.org

KRISMAS NEITU ISUA KRISTA

– Priscilla Lalneihthangi Saron Veng

December thla a lo inher chhuah meuh chuan Aizawlkhawpui chu Krismas boruakin a tuam hneh tawh hle a.Khawlai te chu an chei vul chuk mai a, bazar-ah te chuanmipui tam tak an innek luih luih reng a.

Hmun hrang hranga\angin mipui tam tak bazartura lo kal chu an insulpel zutzut reng mai a, thil zuar loau lauh lauh te nen chuan anri luih luih reng mai a ni.Krismas hmang turin antheihtawpin an inbuatsaih a;mahse, chung mite chuanKrismas neitu leh an hmanchhan tak chu an hre chiangteh meuh em le?

Krismas lo thleng mai turnghakhlel em emtu hmeichhenaupang hmel\ha tak mai hia awm a, a hming chu Rinteia ni a. Rintei chuanthawmhnaw thar leh duhzawng neih tumin Krismaschu a hmuak a. A nu leh pate hnenah chuan a thil awhzawngte chu a sawi reng maia, a \hiante bulah phei chuan

intithei takin Krismas a thilthar a neih hnem turzia teleh hman a tum dan te chu auar thei ang berin a sawi \hina. Krismas chu thawmhnawthar neihna hun ni bera angaih avangin a nghakhlel emem mai a ni.

Tuk khat chu Rintei chuphur tak maiin sikul kal turina insiam a, ni dang zawng aiinsikul kal chu a chak zek zektawh mai a. A chhan chuKrismas hmaa an sikul kaltawp ber ni a nih tawh dawnvang a ni. Sikul a thlen chuanintithei takin Krismasa a thilthar neih tur zawng zawngtechu a sawi leh zat zat a.Chhun chawlh an neih laiphei chuan an class-a miPartei, hmeithai fa, rethei vetak mai chu hmusit angreng

Page 22: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 22

www.mizoramsynod.org

takin thawmhnawthar leh thil thar achhungte'n an leidawn leh dawn lohte chu a zawt rengmai a. Partei chuanrilru hrehawm takinan harsat thu leh anuin thawmhnawthar a leisak theihloh tur thuin achhang a.

Chu velehRintei chuan,"Krismasa kawrthar han neih loh techu a! Krismasinawmzia a nei nang,"tiin Partei chuhmusit takin a nuihsawh tamai a. Partei rilru chu na hlemah se, a nuin an unau tantheihtawp chhuahin ei a zawn\hin avang chauhva sikulpawh la kai thei an nihziahriain, a rilru tihnat loh a tumlui hram hram a.

Chawhnu dar a lo rikrual chuan sikul naupangtechu hmanhmawh takin an tlanchhuak sung sung mai a,Rintei pawh chu phur takmaiin hmanhmawh takin a

tlan chhuak ve a. An ina hawtlang ta mai lo chuan dawrvela mi thil zawrhte chu enkualin, urlawk zana dawh-thlak tura a duh zawngte, atuka a nute bula a thawm-hnaw duh zawng a ngen turtechu en kualin mipui tam takkarah chuan a tlan kual vela, a nuten kawng kan dawnafimkhur tura an chah lawmlawm \hin chu a lotheihnghilh ta mai a. Thildang eng mah ngaihtuah lova

Page 23: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 23

www.mizoramsynod.org

kawngpuia a tlan puat laichuan motor chak tak maiarawn tlan chuan a rawn su tachawrh mai a. Rintei chu azawi ta riai riai a, a bul velamite au tuar tuar chu hla takami \awng vau vau angchauhvin a hre ta a. Tichuan,zawi zawiin a reh ta riai riaia, nikhaw hre lovin a awm tareng mai a.

Accident a tawh avangchuan a nu leh a pate chumangang tak maiin damdawiinah chuan an phi buai hlemai a. An fanu neih chhun,an duat em em mai nikhawhre lova let reng mai an hmuhchuan hrehawm an ti em emmai a, a nu phei chu a \ap a\ap mai a. Chutia a chhungtemangang taka an awm laichuan natna khuma nikhawhre lova mu reng mai Rinteichuan mumang mak tak maihi a lo nei a.

A mumangah chuanlalram ropui tak mai hi a hmua, chuta an lal fapa chu a \hian\ha tak mai hi a lo ni a, rammipuite chu an lal fapa piancham lawm turin an inbuat-saih mup mup mai a. Chumi

chu hriain an lal fapa chuan apa hnenah chuan lal in pawnakala, an ram mipuite inbuat-saihna chu en thlithlai a dil taa. Lalpa chuan a fapa ngennachu hre thiamin an khuaa kalchu a phal ta a.

Lal fapa chu phur takin abirthday lawm tura inbuatsaihmipuite chu tlawh turin Rinteinen chuan an chhuak ta a.Bazar-ah te an kal a.Amaherawhchu, mipuitechuan an lo ngaihven hauh lomai a, an thawmhnawzawrhte chu hralh zawh lohmawlh an hlau va. Naupangmai ni lo, puitlingte thlengchuan thawhnaw leh an duhzawng zawngin lal fapa chuhre chang lovin an lo nek pharlawp lawp ta mai a. Lal fapachu a lungawi lo ta hle maia, a rilru a nain, a rammipuite chungah chuan athinrim ta êm êm mai a.Khaw mipuite chuan a birth-day neitupa ber pawh chu hrechang lovin anmahni duhzawng leh awh zawng lei nanringawt an hmang a ni tih ahmuh chuan a rilru a na hlemai a. Rintei chuan a \hianpa

Page 24: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 24

www.mizoramsynod.org

chu a khawngaih ta hle maia. Chutih lai mek chuan khuachu a lo thim ta a, Rintei chua rilru a hmanhmawh em emmai a, a \hianpa lal fapachuan a haw hma chuan hetihian thu a chah ta a: "Tunaka mipuiten birthday an lawmchhan ber tur min ngaihsakmiah loa anmahni lamringawt an inngaihtuah angchiah hian Krismas neitu berIsua Krista theihnghilha huni hman khan keimah angchiah hian Isua Krista pawhrilru na deuhin a awm \hintih i lo hre reng dawn nia,"tiin. Chu veleh chuan Rinteichu a lo harh ta kawk a, abul vel a en chuan damdawiinkhumah hian a lo mu a, a nuleh pa chuan lawm avangamittui tla zawih zawihin anlo nuih var var a.

Rintei chuan, "Ka nu, kapa, Krismas hman dan tur kahre tawh asin, Isua Krista nenKrismas hman ngei ngei kaduh tawh," a rawn ti chhuakhlawl mai a. Amaherawhchu,engkim a lo tlai zo tawh a,Rintei chu thla chanvechhung zet mai nikhawhreloin a lo mu reng tawh a

lo ni a, a lo harh meuh chuanKrismas Ni pawh chu a loliam vek tawh hi a lo ni a. Anghahhlelh em em, kawr tharneih nan leh toys thar neihnana hman a lo tum, Krismaschu nikhaw hre lovin,damdawi in khumah a lohmang tih a hriat chuanhrehawm a ti em em mai a.Krismas chu ama birthdayang maia hman a lo tumna lehmi dang hmuhsit phah hialnana a lo hmang chu a zak tahle mai a. Kum thara Krismaslo thleng leh turah chuanbirthday neitu Isua Krista hrereng chunga hmang ve ngeitawh turin a rilru a siam felta a ni.

Krismas hi kan birthdayem maw tiin mi tam tak chuankeimahni châk zawng tih nanleh duh zawng lei nan ringawtte kan hmang \hin a. KeiniKristian naupangte chuanIsua Krista duh zawng tih nanleh amah chawimawi nan te,mi dang \anpui nan lehinhmangaih tawn nan te hmankan tum \heuh tur a ni. Krismashi a neitu Isua Krista duh angngeiin i hmang \heuh ang u.

Page 25: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 25

www.mizoramsynod.org

Krismas thla kan lo thleng leh ta bawk a, tun \um chuMizorama Krismas hmasa lam hman chungchangin bul i’n\an teh ang.

Mizoram leilunga Kris-mas hman hmasak ber hrimhrim chu kum 1872-aManipur ramri, Tuivai luikama Sap sipaihovin an hmankha a ni a. Mizoten Krismasan lawmna hmasa ber erawhchu kum 1901-a Mizoramchhim lam Pukpui khuaahZosapthara hova an hman kha

a ni a. Hetihlai hianP u k p u ik h u a a hKristian 47an awmtawh a ni.

Kum 1903-ah AizawlahZosaphluia leh Zosapthara techhungkawho leh kohhranhruaitu hmasa – Pu D.|hianga te, Pu R. Dala te, PuChhunga te, Pu Thangthurate leh sikul naupang leh nulaleh tlangval awm chhunten an

hmang hova. Lamlianbula SynodO f f i c ehmasa, tetak tek i a n g a hk h a nhmanlaiin hmeichhe sikul aawm \hin a. Biak in a la awmloh avangin chu sikulahchuan Krismas chu thingpuinen an hmang a ni. Mipa lehhmeichhia inhma tawnadingin, an hla neih chhun,“Tu nge leiah hian lo kal?”tih hla inchhang an sa a.Mipain, “Tu nge leiah hianlo kal?” tiin an zawt a,hmeichhiain an lo chhang a,a thunawn chu an sa ho \hina ni. Zaipawl pathum an neia, tlangvalho chu Dâlan a hova, tleirawlho chu PuChhingan a ho va, naupanghochu Pu Thangan a ho a ni.

Lalremmawia

Zosaphluia

Zosapthara

Page 26: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 26

www.mizoramsynod.org

Tunlai angin an la zaikhawm/lengkhawm lo va. SawrkarSap an tel lo bawk.

Kum 1904-a an hman lehchuan bawng leh vawk an talha, sipai hotu – Sikin Sap lehCol. Sapte an tel. Malzaia zaite pawh an awm.

Kum 1905-a an hman\um chuan an thang kama anawh savate thawh khawmin,vawkpa sum nga an talhbawk. Zosapte leh naupangtlem tein intihhlimna hun anhman zawhah, tlaiah ruai an\heh a. Fatu chu Khasi UPawra a ni.

Lungleiah chuan kum1912-ah Dahrawk Suaka,Durtlang lal hovin an hmanga. Carol hi R.D. Lêta lehThanga, Shillong-a sikul kal\hinten Khasi-ho tih dan rawnching vein, kum 1912-ahThakthing Tlangah an carolve a ni (Ref. Krismas, Rev.Lalnghinglova).

* Krismaszawh ni, Dec.ni 26 hi Box-ing Day an tia. A awmzia

chu – hnathawktu lehchhiahhlawhten hemi ni hiananmahni ruaitute hnena\angin thilpek, ChristmasBox an dawng \hin a; achangin hemi ni hian anmahniruaitute chuan hnathawktutechu an chhungte tlawh anphalsak \hin bawk.

* Krismas lai vela Krismashla saa zai ho hi Carol a ni.

* Krismas card hmasa berchu kum 1915-ah card siamtular Hallmark-in a lo siam daihtawh a ni.

* Tunlaia Krismas Pa niakan hriat dan – hlim hmel putak, thau tak leh thawmhnawsen leh vara inchei hi kum1 9 3 1 - aCoca Colaf a k n aa \ a n g arawn larchhuak a nive tlat.

Page 27: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 27

www.mizoramsynod.org

NUIHZAT SUH

– Upa Dr. Lalnunsiama ColneyRamthar Tlang Veng

Tleirawl lai hi nuih duh hun lai a ni a, ho te pawh hi hanawm khawm deuh chuan a nuihzatthlak duh bik \hin. I nuihkhan i tihrawl (muscle) 17 i hmang a, i tûm khan i tihrawl 43i hmang thung. Tûm ching takte hi an hmai a chuar hma bika, tak ngul rengte hian pumpui na an nei hma bik bawk.

Mi pangngai chu nikhatah vawi 15 vel an nuitlangpui. Nuih hi hriselna anih avangin nui fo vang che.I nuih chhan erawh ngaihtuahchiang la, mi dang nuihzatzawng leh hmusit zawngerawh chuan nui suh.

|um khat chu tleirawl\hianzaho hian anmahni tawkzawnga pitar pakhat, zangkullo kal chhatchhat chu annuihzat hlemai a. An kalpelh hnuc h u a nt l e i r a w lp a k h a tchuan, "Abeng lenziakha i hre mai

em? A bengverh lah kha a zaurapthlak si, a beng lah kha auai fual pur lehnghal," tiin anla nuih zui tlawrh tlawrh a.Chu pitar lah chu, a kum atam tawh avang leh a beng a\hat vak tawh loh avanginamah an nuihzat tih pawh hremiah lovin a kal pangngaichuan a kal liam ta a.Ngaihtuah a tithui duh hle.

Page 28: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 28

www.mizoramsynod.org

Vawi khat chu thingpuidawrah thingpui kan in laiincollege kal lai ni awm tak,nalh taka inchei mi pangaemaw vel hi kan bulahthingpui inin an \hu a. Chutihlai chuan putar pakhat hian atute ei tur chhang ilo vel hi arawn lei a. A \awng muangdeuh churh lehnghal a. A lamhawi chiah si lo hiantleirawlho chu an insik a, annui deuh tat tat hlawm a. Akal hnu chuan an zinga pakhatchuan, "A hnar hallelui-ziakha in lo hmu em?" tiin annuih ta tlawrh tlawrh mai a,a nuihzat zawngin an sawi zuibawk a. A ni lah tak a, a hmelphu lovin a hnar a lian a, aupat tawh avangin a kawngkal pawh a nghet lo tih a kepen a\angin a hriat theih.

Eng vangin nge pitarbeng leh putar hnar kha a lenem em mai chu le, tiin kangaihtuah zui ta a. Mi thiamtechuan mihring taksa penghrang hrang zingah beng lehhnar hi kan thih hma chuan a\hang niin an sawi a. Chubakah beng leh hnar hi ruhno(cartilage) a ni a, a fan thei

a, lei hipnain a hip rengavangin beng hi a uai fual duha, hnar pawh hi a \han rengavang leh kum upa lam vunlo vuai tawh nen, a lian lurhhian a lang hma bik a, chuvang chuan hmel phu lovin alangsar \hin niin an sawi.

Heng thilte ka ngaihtuahhian, kha pitar leh putar khanan duh reng vanga beng hlaileh hnar lian nei an ni lo va,mihring pianken ve reng a loni a. Nang pawh an kum angzat i nih hunah anni aia bengleh hnar nei lian zawk i ni theia ni, nuihzat suh.

Matthaia 7:2-ah khan LalIsuan, "In sawisel ang bawkinan sawisel ang che u a, in tehnangai bawkin an tehsak leh angche u," a tih ang khan, i kum aupat hunah an tehsak ve theiche tih inhria la, fimkhur rawh.Piangsualte pawh hi an duhreng vanga piangsual an ni lova. Kan pi leh puten, "Pian-sualin tlai luat a nei lo," an tihangin, i chungah a thleng vethei tih hria la, piangsualtepawh nuihzat suh. Khawngaihla, \anpui zawk ang che.

Page 29: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 29

www.mizoramsynod.org

I HRIA EM?

1. Disciple : Zirtir, hnung zui, Isua hnung zuitute tihna ani.

2. Golgotha : Hebrai \awnga lu ruh hmun tihna a ni a,Latin \awng chuan Kalvari an ti. Jerusalem hmar lamaawm tlang pakhat hming a ni.

3. Synagogue : Juda-te inkhawmna, biak in hming a ni a.Sakhaw thu an inzirtirna hmun a ni.

4. Torah : Juda-te lehkhabu Hebrai \awnga ziak, dan bu –Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers leh Deuteronomysawina a ni.

5. Rabbi : Zirtirtu tihna a ni.

6. Nazarit : Chhechhama mahni inhlante sawina a ni. Luan met lo va, zu lam reng reng an in ngai lo bawk.

7. TANAK : Hebrai Bible hi hmun thumah an \hen a, To-rah, Nebi’im, Kethuvim tiin. |hen tina hawrawp bul ber– T, N leh K-te chhiar rem turin vowel an belh a, TANAKtiin a chhiar theih a. Hebrai-hovin Bible-a an pawm chinsawi nan hman a ni.

8. Samari ram : Galili ram bial leh Juda ram inkara rambial khat hming a ni. Lal Isua hun lai hian Palestina ramhi bung thum – Juda ram, Samari ram, Galili ram tihasawi \hin a ni.

9. Messia : Hebrai \awnga hriak thih tihna a ni. Chu chuGrik \awng chuan Krista tia lehlin a ni.

10. Hosanna : Hebrai \awnga ‘Tunah chhandam rawh, kanngen a che’ tihna a ni.

Page 30: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 30

www.mizoramsynod.org

TAIHMAKNA

– H. LalrinsangaAsst. Leader, Junior Dept.

Ramthar Tlang Veng Kohhran

Khawvel changkanna inher zelin a hrin chhuah lehkhawvel tukverh lo danglam zelah hian, kan bul leh a velahthlarau leh khawvel thil tak pawha kan nun kuai her bawihtur thil tam tak a thleng mek zel a.

Thiamna dawhsan a sangtelh telh a, finna a pung telhtelh a, chung karah chuan aruh no no an nek chhuak zela, thiamna piah lam bakah thiltih theihna chelekin kawng tinleh \um tin maiah an fu ferfurin thang kan kam tawh a,thiamna mai pawh a tawk lohchang a awm ta fo mai.

Chutih lai erawh chuankhawvel tukverha dak chhuaktur chuan thiamna leh finnachauh lo chu min chawi sangthei dang an awm chuang loa, nuamsa leh ei hmua minsiam theitu dang vak pawh anawm meuh chuang lo. A bulberah chuan Pathian a ni tiherawh sawi hmaih chi a ni lo.

Chung thiamna leh finnakuangkuaha tu ma chhuhsakleh hnehchhuh theih loh turakawl tur chuan taima takakan zir emaw, kan thawhemaw a ngai a, nawmchennahmun tam tak laka mit chhina ngai a, sahawkna hmunlakah kan beng kan hup angaih chang a awm \hin.

Kan Bible-in, "Mutthlahlel suh, i lo pachhe dah

Page 31: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 31

www.mizoramsynod.org

ang e," (Thuf. 20:13) tia asawi angin, pachhe lo turakawla ni chhuak chhiartakmeuhva kan hmabak, kantih tur taima taka kan hlenchhuah \hin a ngai a.Amaherawhchu, chungzawng zawng chu khawvelthil, chhum rei lo te lo langaral leh tur te ang an ni.

Keini chhamdam fate hiankan chatuan hmun engthawlnavan khawpui, ni eng ngai lovaBeramno enna hmunkhawpui, kuta sak loh kanthlen theih na turin taima taka

ni tin kraws kan put sauhsauh a va \ul em! Thihthlenga rinawma awmanunna lallukhum tiamringtute hian, tisa châknanazawng hawisanin kan mitchak zawng leh kan benghriat, min tiphawklektu tamtakte hi hawisan ngam a va\ul \hin em!

Inkhawm te, \awng\ai teleh kan rawngbawlna kawnghrang hrangah te hian taimaleh chhel takin ke pen zel ila.Kan kraws put hi i chawisangzel ang u.

Page 32: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 32

www.mizoramsynod.org

SUNDAY SCHOOL

– Upa H. Ngurthansanga

1. Pathianni zing, tuk\huan ei khamah hian, Lalpa Biakbuka\angin; A ni,Lalpa Biakbuk a\ang ngeiin, dâr ri mawi alo ri \hin a. Chu dâr ri mawi tak mai chu Lalpa minkohna a ni a, “Ka mite u, lo kal ula, ka thute rawn zirrawh u khai,” a ti \hin a lo ni.

2. Kristian naupangte chu thu awih takin kan kal \hin a.Chutah chuan, “Tu nge siam che?” “Pathianin,” tihah\anin – mihring hlui thihna te, keh sawm nun te thlenginkan zir zu nia. Chu pawh chu a thlawn liau liau lehnghal!

3. Sunday School: Aw Sunday School, a lo va han hlu emve aw! Hre thiam lo an \awngvai a, sawi loh loh an sawi\hin a ni. ‘Zirna in chhe ber a ni,’ an ti a. Award kandawn \hinte, Sunday School exam certificate-te hi, “Hnadilna atan pawh \angkai lo,” te an ti a ni awm e.

4. Dan bawhchhia, pawi khawih ching, jail bang zút mekte,zu leh ruihhlo avanga Treatment Centre-a \hu kun luptekhu zuk tlawh la, an naupan lai chanchinte zuk zawt vemah tehreng, a tam zawk chu ziktluak taka Sunday Schoolkai lo zuk lo ni zel a maw le!

Hring nun kawng sialtu, vanram kailawn chu SundaySchool ngei hi a lo ni e.

Page 33: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 33

www.mizoramsynod.org

CHEI CHHUAH

Page 34: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 34

www.mizoramsynod.org

aA chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan lohnachi ruk hmu thei rawh.

A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la:

1. .......................................................................

2 . .......................................................................

3. .......................................................................

4. .......................................................................

5. .......................................................................

6. .......................................................................

KA HMUH ANG HMU THEI RAWH

November issue chhanna:1. A tui kawh a phai bik 2. Sava mei a tawi3. Sava thlawk a tlem 4. Thingkak a awn bik5. In a tlem bik 6. kekawr ipte a dum

Page 35: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 35

www.mizoramsynod.org

Page 36: DECEMBER 2018 1 - mizoramsynod.org fileDECEMBER 2018 4 THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U – Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat ‘Jim-a’

DECEMBER 2018 36

www.mizoramsynod.org


Recommended