1

1

66 SSeeppttaannmm llaannnnee 22001122:: MMaacchhiinnnn CCHHIIBBAATT kkaapp

eesskkòòttee yyoonn kkoonnvvwwaa PPwwooggwwaamm AAlliimmaannttèè

MMoonnddyyaall ((PPAAMM)) ssoottii OOkkaapp aallee PPlleezzaannss..

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

2

Apre yon seremoni ouvèti nan dat ki te 5 septanm lanne 2012 la nan kan Charlie, nan

lakou Pòtoprens, Pwojè KIZUNA rekòmanse pedale. JAPENGCOY lanse pou katryèm fwa

fòmasyon pwofesyonel sa kote 12 elèv ayisyen ap patisipe. Elèv yo aprann etap pa etap

teknik ak konesans nesesè ki ka pèmèt yo travay a lavni kòm operatè pwa lou. Konfyans

yo vinn genyen nan tèt yo pèmèt kapasite ak ekspetiz yo kontinye grandi. Apre premye

faz enstriksyon an, faz operasyon an vinn komanse 12 septanm menm lanne a.

Naoshi, yon enjinyè ki gen bon kè anpil.

Naoshi, 44 lanne, se chef enstriktè Pwojè KIZUNA a. Li

se yon enjenyè militè ki gen anpil eksperyans. Li di

konsa: “Mwen sèten ke solda lapè yo ede nan

amelyorasyon anviwonman an nan konstwi lekòl ak

wout e ede ayisyen yo aprann teknik ak konesans

nan domenn konstriksyon”.

Kesyon :

mwen ta renmen wè

istwa ak foto pam

pibliye nan

“Sòlda Lapè”.

Kisa poum fè?

Repons : kontakte nou oubyen

kontakte Ofisye enfòmasyon

piblik kontenjan ou an.

Asirew ke kòmandan ou

dakò.

Voye istwa ak fotow pou nou

(Byen klè).

Byen senp.

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

IIssssuuee ##33 –– AAuugguusstt,, 2255––SSeepptteemmbbeerr 1155,, 22001122 2

3

Fumio, JAPENGCOY, 34 lanne.

“Non pam se Fumio. Lwazi mwen se liv. Mwen travay nan

Konpayi enjenyè japonè yo. Mwen se kòmandan platon

an e mwen kòmande travay enjenyè yo. Pou mwen

menm, Solda lapè yo se reprezantan nasyon yo. Yo

kenbe tet yo ak disiplin, yo fyè de travay yap fè a, yo

mete tout kapasite yo deyò pou rekonstriksyon peyi Dayiti

e pèp ayisyen an fè yo konfyans”.

Helen, PHILCOY, 38 lanne.

“Mwen se Helen. Mwen marye e mwen gen yon pitit

gason. Sa fè preske 16 lanne depi mwen entegre lamarinn

Filipin. Kounye a map travay kòm anplwaye byenèt sosyal

pou Bwanch U1 nan katye jeneral MINISTA. Jòb la pa fasil

sitou pou distans nou ye ak fanmi nou. Men se yon kokenn

opòtinite poum sèvi zanmi sòlda lapè parèy mwen yo nan

ede yo kenbe moral yo. Nan non peyi mwen kise Filipin,

mwen fyè deske mwen fè pati de misyon an”.

Zanj MINISTA yo met pye sou akseleratè a…

Jou ki te vandredi 31 dawout nan lanne 2012 la, yon kous antrenman te

fèt nan kan BOLCOY la. Te gen reprezantan 14 peyi ki te patisipe: Ajantin, Brezil, Bolivi,

Chili, Ekwatè, Gwatemala, Endonezi, Japon, Nepal, Paragwe, Perou, Filipin, Srilanka

ak Irigwe. Yo pakouri 5 kilomèt ak kas yo nan tèt yo epi zam yo nan men yo san konte

5 kilo sab nan valiz yo.

Silvia (lame chili), Claudia (lame Ajantin) e Alicia (Jandam Ajantin) te aksepte leve

defi a tou. Chapo ba ak tout patisipan yo e espesyalman ak twa vanyan medam

lapè sa yo !

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

IIssssuuee ##33 -- SSeepptteemmbbeerr 11--1155,, 22001122 3

4

Kelke mo itil an Kreyòl :

Please………………..………………………..…. Souple

What is your name?……………..…… Ki jan ou rele ?

My name is Mark...………………….. Mwen rele Mark

No problem……………………..…. Pa gen pwoblèm

I do not understand.............. Mwen pa konprann ?

Excuse me……………........………...….. Eskize mwen

Pèp ayisyen an renmen itilize pwovèb anpil. Donk, nou pwopoze ou pou

aprann yon nouvo pwovèb kreyòl nan chak nimewo “Sòlda Lapè” ki

gen pou soti. Fwa sa se :

“Piti piti zwazo fè nich” (little by little, the bird builds its nest).

Meaning: with time and perseverance, one accomplishes one’s goals.

Yo se sòlda lapè, men yo pa pote inifòm yo pou bèl twèl.

Paske san yon anviwonman stab pa ka gen devlopman, sòlda nepalè yo

(NEPBAT) reyalize chak semen anpil patwouy a pye nan zonn yo responsab

yo. Yo asire sekirite enjenyè militè yo ak pèp ayisyen an. Sa fè tou yo

konnen byen milye sivil la e pèmèt yo òganize aktivite pou ede popilasyon

an. These boots are made for walking…

« Lame se rèn batay ». Marechal Fransè Joffre.

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

5

Nan dat ki te premye septanm nan lanne 2012 la, premye batayon brezilyen an

(BRABAT 1), nan tèt kole ak seksyon rediksyon vyolans nan kominote a ak fondasyon

Timoun Bouke envite 300 timoun nan baz brezilyen an pou yo te ka santi yo “ yon solda

lapè pandan yon jounen”. Timoun yo kite soti nan katye Site Solèy patisipe nan plizyè

aktivite tankou edikasyon, kilti ak lwazi san konte dans Kapoyera, yon atelye sou lijyèn,

penti sou figi ak desen, espò (foutbòl, volebòl ak basketbòl). Yo te pataje tou yon

lamanjay ak envite yo… Kloun nan te mete anpil animasyon e timoun yo te renmen sa

anpil!

Jou ki te 31 dawout nan lanne 2012 la, Sòlda lapè ki nan lame ak lamarin

chili te òganize yon jounen anbyans pou 700 timoun ki nan fondasyon

ajantin Valdocco nan vil Kap Ayisyen. Ti gason ak tifi te patisipe nan

aktivite yo e sòlda yo te bay anpil jwèt ak founiti lekòl. Te gen anpil paran

ki te la tou. Jounen lajwa ak tandrès sa ap rete grave nan memwa timoun

yo ak granmoun an inifòm yo.

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

Pou chak sòlda lapè, resevwa meday Nasyon Zini an reprezante

yon gwo moman fyète ak prestij. Men se yon okazyon tou pou kontenjan

yo prezante tradisyon ak kilti peyi yo e pèfòme dans ak espò. Lè seremoni

an fini, yo tou pwofite rasanble pou diskite ansanm e fratènize ak tout lòt

nasyon ki konstitye kokenn chèn fanmiy sòlda lapè yo.

- INDOENGCOY -

30 dawout lanne 2012

Nan GONAYIV

6 EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

6

Kisa riban ki nan meday mwen an reprezante?

Riban an gen kat koulè ladann : Ble a reprezante Nasyon Zini. Vè a

senbolize peyizaj vèt ak potansyèl ekonomik Ayiti ; Ble wa

senbolize oseyan ki antoure zile Ispayola a ; Blan an menm se

pwomès lapè pou pèp ayisyen an.

- Kontenjan peyi Irigwe a -

Jou ki te 10 SEPTANM 2012 la

Nan lakou MIBALÈ

- PARENGCOY AK PHILCOY - Jou ki te 7 SEPTANM 2012 la

Nan Kan CHARLIE, PÒTOPRENS

7 EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

Lucas ki nan BRABAT 1: “Jou ki te 5 ak 6

Septanm nan lanne 2012 la, batayon mwen

an te bay sekirite ak Oganizasyon

entènasyonal migrasyon an (OIM). Yo tap fè

resansman nan pi gran kan moun deplase yo

ki pote non Kan Jan Mari Vensan nan lakou

Pòtoprens. 168 sòlda lapè te patisipe nan

operasyon sa ki te dewoule san okenn

ensidan.”

MESAJ MESAJ MESAJ MESAJ MESAJ

Nuwan ki nan SRIBAT: “Pou mwen menm ak

zanmim yo ki fè pati kenzyèm batayon

Srilankè an, lè a rive pou nou tounen lakay

nou apre nou finn pase ywit mwa nan peyi

Dayiti. Nou te 650 antou ki te deplwaye nan vil

Lewogan, nan Jakmel, Kilik, Bwach ak Tigwav.

Nou swete déjà bòn chans ak sòlda srilankè

kap ranplase nou yo. Ak tout sòlda lapè yo,

bòn chans e pran plezi nan misyon yo konfye

nou an ! Isthuthi !”

Bruno ki nan BRAENGCOY: “Pandan de mwa,

enjenyè brezilyen yo repare wout nan plizyè

zòn nan Pòtoprens. Nou travay lannwit pou

nou pa bloke sikilasyon an. Travay la pa fasil

men li itil: Sis kilomèt pou nou repare! Nou

prevwa fini travay sa nan fen mwa septanm

nan . Bòn chans ak tout sòlda lapè yo.”

8

Matias ki nan ARGBAT: “Jou ki te vandredi 7

septanm nan lanne 2012 la, batayon mwen

an te vizite timoun ki nan yon òfelina. Nou

bayo bagay pou yo trete dlo, sirèt ak jwèt.

Timoun yo te kontan anpil e mwen te santim

satisfè e itil. Mwen apresye misyon sa paske li

makònnen sekirite ak sipò pou popilasyon an

ansanm.”

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122

9

Kontakte nou :

« Met lapè se pa yon jòb pou sòlda, men se sèl sòlda ki ka fèl ».

Dag Hammarskjöld, Sekretè jeneral

Nasyon Zini 1953-1961.

Pou aprann plis sou MINISTA:

http://minustah.org

http://www. facebook.com/Minustah

http://www.twitter.com/minustahmedia

http://www.flickr.com/photos/minustah/sets/

Ou ta vle voye yon mesaj bay yon sòlda lapè pou yon evènman espesyal?

Ou ta renmen dil ou sonjel?

Out a vle voye yon mesaj sipò bay tout sòlda lapè ki nan peyi a?

Solisyon an la. Ou ka voye mesaj ou a nan adrès sa:

support_haiti_peacekeepers@hotmail.com

E mesaj ou a ap pibliye nan lèt enfòmasyon sa.

Kèk règ:

Ekri prenonw, peyiw ak non sòlda paw la.

Si ou dedye mesaj ou a ak tout sòlda lapè yo ki an Ayiti, jis ekri mesaj la.

Mesaj la dwe kout: Yon fraz sèlman.

Si ou respekte règ sa yo, mesaj ou a ap pibliye…

EEkkzzaannppllèè ##33 –– 2255 SSeeppttaannmm 22001122

AAuugguusstt 66--2244,, 22001122