ประจำเดอน ตลาคม-ธนวาคม 2556

October-December 2013

ISSN 1686-3003

มงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคน

Keep Insideการพฒนาทรพยากรมนษยในการขบเคลอน

ยทธศาสตรความม�นคงทางพลงงาน

Educateนโยบายการทตพลงงาน

ของประเทศมหาอำนาจและของไทย

Energy LearningEnergy Literacy

บทเร�ยนจากกระแสโลกสไทย

ความตระหนกรดานพลงงาน (Energy Literacy) กบการพฒนาประเทศ

พลงงาน คอ ตนทนชวต

พลงงานมความส�าคญตอชวตความเปนอยของคนในสงคม

การมพลงงานใชอยางเพยงพอในราคาทเหมาะสมถอเปนปณธานส�าคญ

ของกระทรวงพลงงานทจะสรางความเจรญเตบโต และการพฒนา

ทางเศรษฐกจ สงคม และประเทศชาต หากคนไทยมโอกาสเขาถง

แหลงพลงงานกยอมมโอกาสในการพฒนาชวตความเปนอยใหดขน

ทงเปนการสรางงาน สรางรายได สรางความเจรญในดานตางๆ แกตนเอง

และประเทศชาต ดงนน การสงเสรมใหคนในสงคมไดเรยนร

และตระหนกรถงคณคาของพลงงาน รวมทงตระหนกถงตนทนของชวต

อนเกดจากการมอยหรอหมดไปของพลงงาน จงถอวามความส�าคญอยางยง

ตอการพฒนาประเทศชาตในวนขางหนา

จากมมมองของ ดร.ณอคณ สทธพงศ ปลดกระทรวงพลงงาน ล�าดบท 3

Energy Plus | 01

Editor Talk /

EnergyLiteracyอาจเปนค�าทไมคนเคยส�าหรบคนทวไปแตหากกลาว

ถงแวดวงพลงงานแลวEnergyLiteracyไดรบการนยามวาความตระหนกร

ทางดานพลงงานดงนนEnergyPlusฉบบนจงปรารถนาสรางความเขาใจ

ใหแกผอานวา Energy Literacy นนมความส�าคญตอประชาชนทกชนชน

และประเทศชาต ซงตลอดระยะเวลาทผานมา หนวยงานภาครฐ โดย

กระทรวงพลงงานไดด�าเนนนโยบายและกจกรรมตางๆเพอสรางองคความร

ความเขาใจดานพลงงานส�าหรบผทมความเกยวของทกฝาย รวมถงการ

เปดโอกาสใหคนในสงคมมโอกาสรบรขอมลขาวสารทถกตองตรงไปตรงมา

เพอใหเกดการหารอและแลกเปลยนขอคดเหนอยางมเหตมผลน�าไปส

ขอสรปทยอมรบรวมกนได ดงนน Energy Literacy จงควรเรมตนดวย

การท�าความเขาใจหลกการขนพนฐานดานพลงงานกอนเพอใหมองเหนภาพ

ทสามารถเชอมโยงไปสการคดวเคราะหและตดสนใจรวมกนตอไป

Energy Plus ฉบบนจงขอน�าเสนอเนอหาทจะสรางความรเพอน�าไปส

การพฒนาอยางเปนรปธรรม โดยม Energy Literacy เปนแกนหลก

ทงในเรองความตระหนกรดานพลงงาน กบการพฒนาประเทศ รวมถง

นโยบายการทตพลงงานของประเทศมหาอ�านาจและประเทศไทย และยงม

สาระนารอกมากมายภายในเลมเราหวงเปนอยางยงวาหากทกคนตระหนกร

ดานพลงงานแลว จะเกดการพฒนาอยางเขาใจในแนวทางเดยวกนเพอ

ความมนคงดานพลงงานของประเทศชาตตอไปในอนาคต

กองบรรณาธการ

Energy Inno ความตระหนกรดานพลงงาน(EnergyLiteracy)กบการพฒนาประเทศ Scoop สงคมคารบอนต�าKeep Inside การพฒนาทรพยากรมนษยในการขบเคลอนยทธศาสตรความมนคงทางพลงงานNext Gen “เครองดดอากาศพลงน�าแชมปตนกลาพลงงาน2555”และ“ADropofWaterหยดน�าแหงการรกษาพลงงาน”Educate นโยบายการทตพลงงานของประเทศมหาอ�านาจและของไทยCreator จากขยะมาเปนพลงงาน“ปโตรเคม”DIY : Do It Yourself กาซชวภาพจากมลสตว Energy LearningEnergy LiteracyบทเรยนจากกระแสโลกสไทยGreen Zone GreenBuildingเพมพนทสเขยวใหโลกScholarship ทนฟรมใหเรยนทวโลก2morrow ExburyEggหองท�างานลอยน�าพลงงานแสงอาทตยEnergy Quiz พลงงานธรรมชาตพลงงานทอยรอบๆตวเรา

Contents2

10

14

17

20

26

28

30

34

36

38

40

Energy Plus Journal เปนวารสารทจดท�าขนเพอเปนสอกลาง

ระหวางองคกร ทงภาครฐ เอกชน และผเกยวของในแวดวงพลงงาน

รวมทงสถาบนการศกษาประชาชนโดยน�าเสนอความรขาวสารและ

ความเคลอนไหวตลอดจนเทคโนโลยใหมๆทงในดานพลงงานเชอเพลง

และสงแวดลอม

เจาของ ส�านกงานปลดกระทรวงพลงงานกระทรวงพลงงาน

ออกแบบและจดท�าขอมลและจดพมพ บรษท เปรยววชญ จ�ากด

เลขท 18 อาคาร ซเพลส คอนโดมเนยม ชน 2 ลาดพราวซอย 18

ถนนลาดพร าว แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท0-2511-5159(อตโนมต)โทรสาร0-2511-5175

หมายเหต บทความ แนวคดหรอทศนะใดๆ ในวารสารน

เปนของผเขยนและผจดท�า ไมจ�าเปนทกระทรวงพลงงาน

จะตองเหนดวยเสมอไปและกรณาอางถง“EnergyPlus”

ในการตพมพซ�าบทความใดๆในวารสารน

หากมขอคดเหนหรอขอเสนอแนะ ตดตอทกลมประชาสมพนธ

ส�านกนโยบายและยทธศาสตรส�านกงานปลดกระทรวงพลงงาน

ศนยเอนเนอรยคอมเพลกซอาคารBชน23เลขท555/2

ถนนวภาวดรงสตแขวงจตจกรเขตจตจกรกรงเทพฯ10900

โทรศพท0-2140-6291www.energy.go.th

สนบสนนโดย

02Energy Plus |

Energy Inno

โดย ดร.พลพฒน ลสมบตไพบลย สำ�นกง�นปลดกระทรวงพลงง�น

คว�มตระหนกรด�นพลงงาน กบก�รพฒนาประเทศ

Ener

gy Literacy

03Energy Plus |Energy Plus | 03

หลายทานคงเคยไดยนไดอานบทความวจยทางดานการศกษา ซงตวเลขหนงทจะบอกไดวาคนใน

ประเทศนนๆ จะมคณภาพดแคไหนวดไดจาก “ความสามารถในการอานออกเขยนได” หรอทภาษาองกฤษ

เรยกวา “Literacy” ซงตอมาไดมการหยบยมเอาค�าดงกลาวมาใชประกอบกบความรความสามารถของคน

ในดานเฉพาะอน อาท ความรความเขาใจดานคอมพวเตอร (Computer Literacy) ซงมความส�าคญ

อยางมากในโลกสมยใหมทตองพงพาความรวดเรวของเทคโนโลยในการสอสาร หรอการน�าไปใชในแวดวง

การเงนทเราเรยกวา (Financial Literacy) แปลวาการอานออกเขยนไดทางดานการเงน ซงค�าแปลนอาจจะ

แปลกไปบาง ส�าหรบคนทไมเขาใจความเปนมา แตจรงๆ แลวไดมการขยายความออกไปอกวา หมายถง

“ความสามารถในการเขาใจความรพนฐานในดานการเงน” ผลตภณฑทางการเงนและความเสยงทางการเงน

ซงจะท�าใหเกดความตระหนกถงความเสยงในการลงทน หรอหากจะวากนอยางงายๆ กคอ ผลตอบแทนสง

กมความเสยงสงนนเอง (High Risk High Return)

นอกจากนน ค�าค�านไดถกน�าไปใชวดความสามารถของบคลากรในชาตเชนกนวาจะสรางสรรคนวตกรรม

ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดดแคไหน ซงเรยกกนวา Scientific Literacy หรอความสามารถ

ในการอานออกเขยนไดทางวทยาศาสตร

ค�าวา Literacy จงกลายเปนค�าทแสดงถงนยทดของประเทศนนๆ ในการสะทอนศกยภาพของคน

ซงถอเปนหวใจส�าคญของการพฒนาประเทศ เพราะชนชาตใดกตามทพฒนาคนของตนใหเปนคนทม

ความรความสามารถ (Literate People) ยอมสามารถทจะท�าใหคนในชาตพดอธบายความในเรองตางๆ

ดวยเหตและผล หรออยางนอยกมวจารณญาณในการตดสนใจและด�าเนนชวตไดอยางมเหตมผล และ

สามารถวเคราะหขอมลขาวสารตางๆ ทหลงไหลเขามาดวยสตปญญา และการตดสนใจเลอก โดยค�านงถง

ผลแหงการเลอกนนอยางมเหตผล

ตอมาค�าค�านไดถกยมมาใชในสาขาพลงงาน โดยน�ามารวมกบค�าวา พลงงาน (Energy) กกลายเปน

ค�าวา “Energy Literacy” ซงเราอาจจะแปลวา “ความสามารถในอานออกเขยนไดดานพลงงาน”

เหมอนเชนสาขาอนๆ กอาจจะดยาวไป และอาจจะไมไดสอความอยางชดเจน เพราะค�าวา Energy Literacy

เราตองการทจะอธบายความถงคณลกษณะเฉพาะตวอยางหนงของคนในชาต หรอสงคมทมความเขาใจ

ความรบร ความมจตส�านก ความมเหตมผลทางดานพลงงาน จงเปนเรองยากในขณะนทจะหาค�าจ�ากดความ

สนๆ ของค�าวา Energy Literacy ไดอยางครอบคลมทงหมด ในทนผเขยนจงขอเรยกไปกอนวา “ความตระหนกร

ทางดานพลงงาน” ซงกจะเปนสมรรถภาพทเปนคณลกษณะทส�าคญในการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศ

ใหกาวตอไป

1. คว�มสำ�คญของ Energy Literacy กบก�รพฒน�ในส�ข�พลงง�น นกวเคราะหตางคาดการณกนวา ความตองการใชพลงงานในภมภาคอาเซยนจะเตบโตอยางตอเนองตาม

การขยายตวทางเศรษฐกจการคา การลงทน รวมทงการเจรญเตบโตของประชากรดวยตวเลขผลผลตมวลรวม

ของประชาชาต (Nominal GDP) ในป 2020 (พ.ศ. 2563) ภมภาคอาเซยนจะมความส�าคญทางเศรษฐกจ

อยในล�าดบท 8 ของโลก และมประชากรรวมกนเปนล�าดบท 3 ของโลก รองจากประเทศจน และประเทศอนเดย

04Energy Plus |

1. การเจรญเตบโตและการพฒนาทางเศรษฐกจ (Economic Growth and Development)

2. ความมนคงทางดานพลงงานและการเขาถงแหลงพลงงาน (Energy Access and Security)

3. ความยงยนของสงแวดลอม (Environmental Sustainability)

ความทาทายดงกลาวมใชเปนเพยงความทาทายของภมภาคเทานน หากแตประเทศสมาชกตางๆ รวมถง

ประเทศไทยกประสบปญหาความทาทายในรปแบบเดยวกนกลาวคอการบรรลถงผลส�าเรจตามวตถประสงค

ดานใดดานหนงในการพฒนายอมสงผลเสยตอดานอนๆ ของการพฒนาโดยไมอาจหลกเลยงได เชน การบรรล

ถงความเจรญเตบโตสงสดทางเศรษฐกจ อาจจะน�าไปสการท�าลายสภาพแวดลอม และความสงบสขของสงคม

ในขณะเดยวกนหากประเทศตองการบรรลถงเปาหมายในการเขาถงแหลงพลงงานและสรางความมนคงทาง

พลงงานแตเพยงฝายเดยวกยอมสงผลเสยตอความสมดลทพอเหมาะ (Optimal) อนจะท�าใหการพฒนาทง

สามดานดงกลาวจะตองด�าเนนการรวมกนอยางสมดลย

จากความทาทายดงกลาวซงเปนปญหาในระดบมหภาค ไดถกถายทอดลงมาเปนความตองการในระดบ

จลภาคในดานการวางแผน และตดสนใจทางดานพลงงานของผทเกยวของในสงคมซงม 3 สวนหลก คอ

ภาคประชาสงคม (Civil Society) ภาคอตสาหกรรม (Industry) และภาครฐ (Government) ผทเกยวของ

Energy Plus |

ภาพท 1-1 สามเหลยมแหงการพฒนาทางดานพลงงาน (Energy Triangle)

04

การเตรยมตวเพอรองรบสถานการณ การขยายตวตอความตองการพลงงานในอนาคต ซงจะตองมการลงทน

ทงในดานโครงสรางพนฐานของพลงงาน การพฒนาระบบทอสงกาซและน�ามน การสรางสายไฟฟา โรงบรรจกาซ

โรงแยกกาซ ทาเรอตางๆ โครงการเหลานลวนเปนโครงการทจะตองมการลงทนมหาศาล และตองการ

การตดสนใจเพอการด�าเนนการโดยเรงดวน

นอกจากน อาเซยนในยคศตวรรษท 21 กก�าลงเผชญกบปญหาททาทายอยางยง กลาวคอ อาเซยน

ก�าลงประสบกบปญหาในการสรางความสมดลแหงการพฒนา หรอทเรยกวา “สามเหลยมแหงการพฒนา

ดานพลงงาน” (Energy Triangle) ซงประกอบดวย สามเสาหลก (3E’s Goals) คอ

ทมา:World Economic Forum (WEF)

05Energy Plus |Energy Plus | 05

ในสงคมทงสามภาคสวนนตางมองปญหาเรอง “พลงงาน” ในมมมองทแตกตางกน และตางใหคาวตถประสงคเปาหมาย (3E’s Goals)

ของสามเหลยมแหงการพฒนาทแตกตางกนตามไปดวย ขนอยกบบรบททางสงคม เศรษฐกจ และการเมองทแตละฝายจะตอง

ผลกดนใหไปสเปาหมายของตนทตงไวอยางดทสด

ตวอยางภาครฐ เชน กระทรวงพลงงานอาจจะมองเรองความมนคงทางพลงงานเปนเปาหมายสงสด สวนภาคอตสาหกรรมอาจ

มองเรองการเตบโตทางเศรษฐกจ และผลประกอบการทตนเองจะไดรบเปนเปาหมายสงสด ในขณะทภาคประชาสงคมอาจมอง

ในเรองความสะดวกในการเขาถงแหลงพลงงาน และการรกษาสงแวดลอมเปนส�าคญ ดงนน เมอแตละฝายมมมมองทแตกตางกน

ปญหาดานพลงงานจงเกยวของโดยตรงกบ “ทางเลอก” (Choices) และ “การเลอก” (Decision) ซงแนนอนวา การเลอกทกทาง

ยอมมขอดและขอเสยทแตกตางกน หากแตกระบวนการกอนทจะตดสนใจเลอกทางใดทางหนง เพอใหเกดขอสรปและทางออก

รวมกนของปญหา จงถอเปนหวใจส�าคญของการวางแผนการพฒนาพลงงานของประเทศและของโลกในยคตอไป เพราะกระบวนการ

ดงกลาวตองน�าไปสสงทถอเปนปรชญาในการพฒนาการศกษาในทศวรรษท 21 กลาวคอ การเลอกทกๆ ทางจะตองผานกระบวนการ

วเคราะหอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) ผสมผสานกบการหาทางออกอยางสรางสรรค (Creative Problem Solving)

โดยมการสอสารทมประสทธภาพ (Communication) เพอน�าไปสจดสดทายคอความรวมมอและการยอมรบรวมกน (Collaboration)

หรออาจสรปยอวาคอ 4C นนเอง

06Energy Plus |

2. ก�รพฒน� Energy Literacy เพอตอบสนอง ก�รเปลยนแปลงของสงคมไทย การสรางกระบวนการในการปรกษาหารอเพอท�าความเขาใจใหตรงกนระหวางผทมความเกยวของทกฝาย จงเปนเรองทม

ความส�าคญอยางยงยวดตอการเดนหนาในการพฒนาสาขาพลงงานของประเทศ เพราะทกวนนดวยความเขาใจทแตกตางกนของ

คนในสงคม จงท�าใหกระบวนการการพดคยและปรกษาหารอเพอหาทางออกรวมกนเกยวกบปญหาพลงงานของสงคมไทยจงเปนไป

ไดยาก การเปดโอกาสใหคนในสงคมมโอกาสรบรขอมลขาวสารทถกตองตรงไปตรงมากจะท�าใหเกดการหารอ และแลกเปลยน

ขอคดเหนของแตละฝายเปนไปอยางมเหตมผล และมขอสรปทยอมรบรวมกนได เนองจากประเดนเรองพลงงานเปนเรองทมความ

เฉพาะตวและมมากมายหลายประเดน ทางออกหนงทเราจะท�าใหการพดคยเรองของ Energy Literacy มความชดเจนและปฏบต

ไดจรงกควรจะเรมตนดวยการท�าความเขาใจหลกการขนพนฐานดานพลงงานทคนในสงคมไทยจ�าเปนตองรกอน เพอทจะได

เหนภาพทสามารถเชอมโยงไปสการคดวเคราะหและท�าการตดสนใจรวมกนไดตอไป ซงภาพทสงคมไทยควรจะเหนรวมกนมดงน

2.1 ตนทนของความมนคงดานพลงงาน

ผคนในสงคมไทยเคยชนกบความเพยบพรอมของการมอยของพลงงานหลายชนดใหเราไดเลอกใชตามความตองการ ภาครฐ

มหนาทตองจดการพลงงานใหเพยงพอตอความตองการของคนในประเทศ ในอดตเราเคยมกาซธรรมชาตในอาวไทยเพยงพอทจะ

ใชภายในประเทศไดอยางสบาย แตเมอเศรษฐกจสงคมเปลยนไป กาซในประเทศเราจงเรมไมเพยงพอ จงตองน�าเขาจากประเทศ

เพอนบาน อกทงบางสวนกตองน�าเขามาในรป LNG ซงท�าใหตนทนเฉลยของกาซของประเทศสงขนไปดวย และนกคอตวอยางหนง

ของตนทน “ความมนคงทางพลงงาน” ทเราก�าลงจะพดถง หากเรามองวาการจดหาพลงงานใหเพยงพอกบทกคนเปนหนาทของ

ทกๆ คน มใชทางรฐเพยงฝายเดยว จะท�าใหทกคนเกดจตส�านกในการใช และการจดหาเพอใหไดพลงงานเหลานนมา ถาทกคน

เหนอยางเดยวกนวา เงนทจายไปกคอเงนในกระเปาของทานเชนกน การใชพลงงานกจะมความคมคามากยงขน และเกดประโยชน

สงสด

Energy Plus | 06

07Energy Plus |

2.2 ตนทนของความสะดวกสบายในการเขาถงแหลงพลงงาน

หลายคนมกมความรสกเคยชนกบการทเราสามารถเปดแอร เปดไฟ เตมน�ามน เตมแกสไดตามทเรา

ตองการ หากแตความสะดวกสบายเชนนกมตนทนเชนเดยวกน เรามองภาพงายๆ วา ในหมบานหนงมจ�านวน

100 ครวเรอน ทกๆ ครวเรอนมการใชไฟฟาตามปกต 100 หนวย/เดอน ดงนน การไฟฟาจะตองจดหาไฟฟา

ใหแกหมบานน 10,000 หนวย/เดอน จงจะพอดตอความตองการ หากเกดเหตการณทผดปกตไป เชน อากาศ

รอนจดในปนน หรอประเทศไทยไดเขาชงแชมปฟตบอลโลก หรอมนกทองเทยวไปเยยมชมหมบานนนมาก

เปนพเศษ ความตองการไฟฟาจ�านวน 10,000 หนวย ทการไฟฟาเคยประมาณการไว และสญญาวาจะจดหาให

ยอมไมเพยงพอตอความตองการ หากการไฟฟาไมมการวางแผนไวกอน กจะตองมบางครวเรอนในหมบาน

นนสญเสย “ความสะดวกสบาย” ไป ไฟอาจจะตดๆ ดบๆ หรออาจจะตองถอดปลกเครองใชไฟฟาบางตวออก

เพอใหมไฟฟาเหลอพอส�าหรบความตองการอนทเพมขนมา หรออาจจะตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ในการด�าเนนชวตบางอยาง เชน อาจจะตองซกผา รดผา ในตอนเทยงคน ซงเปนชวงทการใชไฟฟาไมสงมาก

แตจะตองแลกกบการมเวลาพกผอนลดลง สงเหลานคอ การแลกเปลยนของ “ความสะดวกสบาย” ซงเปน

ตนทนอยางหนงทไมคอยมคนนกถง

Energy Plus | 07

ก�รสร�งกระบวนก�รในก�รปรกษ�ห�รอ

เพอทำ�คว�มเข�ใจใหตรงกนระหว�งผทมคว�มเกยวของทกฝ�ย

จงเปนเรองทมคว�มสำ�คญอย�งยงยวดตอก�รเดนหน�

ในก�รพฒน�ส�ข�พลงง�นของประเทศ

08Energy Plus |

2.3 ปญหาและอปสรรคทสงคมตองตระหนกถงในการสรางความมนคงทางพลงงานแกประเทศ

หลายคนมกคดวาการใชแหลงพลงงานจากทรพยากรธรรมชาตในประเทศเราแตเพยงอยางเดยวคอ

แนวทางในการสรางความมนคงทางพลงงานใหแกประเทศชาตสงสด แตในความเปนจรงไมเปนเชนนน

เสมอไป เพราะประเทศไทยไมไดเปนประเทศทมทรพยากรพลงงานอยางลนเหลอ เรามกาซธรรมชาต มน�ามน

มพลงน�า มถานหน และมชวมวล แตวธการจดสรรทรพยากรเหลานนตางหากทจะน�ามาซงความมนคง

ทางพลงงานแกประเทศ ถงแมเราจะมกาซธรรมชาตอยมาก แตเราคงไมอาจเอากาซธรรมชาตทงหมดทมอย

ไปผลตไฟฟาแลวบอกวา นคอการสรางความมนคงทางพลงงานของประเทศอยางสงสด เพราะกาซธรรมชาต

ยงมประโยชนอยางอนอก เชน การน�าไปใชในยานพาหนะและในภาคขนสง อกทงยงเอาไปใชเปนวตถดบ

ในอตสาหกรรมปโตรเคมไดอก หรอแมวาเราจะมชวมวลอยมาก แตในการผลตไฟฟาปอนความตองการ

ทมหาศาลของคนในประเทศ ชวมวลทมอยยอมไมเพยงพอ และไมอาจท�าใหไฟฟาทผลตมราคาถกลงอยางท

คนสวนใหญตองการ ดงนน การทสงคมเขาใจและรบรปญหาและขอจ�ากดเหลานรวมกน จงมความส�าคญ

มากในการวางแผนความมนคงทางพลงงานของประเทศชาตในระยะยาวตอไป

2.4 ขอด-ขอเสย ของทางเลอกพลงงานแตละดาน

การตดสนใจบนทางเลอกใดๆ กตาม ลวนมขอดและขอเสยควบคกนตลอดเวลา การพจารณาทางเลอก

ใดๆ ควรค�านงถงผลดและผลเสยทงในระยะสนและระยะยาวควบคกน โดยเฉพาะเรองการวางแผนดาน

พลงงาน การค�านงถงเรอง “ความเสยง” และ “การกระจายชนดของเชอเพลง” ควบคกบ “ความยงยนของ

สงแวดลอม” และ “เสถยรภาพของราคาพลงงาน” สงเหลานทเปนปจจยส�าคญทตองบอกกลาวตอสงคม

ใหเกดการรบร รบทราบ และรวมตดสนใจ ในการตดสนใจทางเลอกใดๆ กตาม หากจะเกดประโยชนสงสด

ตอประเทศชาตแลวจะตองประกอบดวยองคประกอบหลก 4 ประการ คอ

ก�รว�งแผนด�นพลงง�น ก�รคำ�นงถงเรอง “คว�มเสยง”

และ “ก�รกระจ�ยชนดของเชอเพลง” ควบคกบ

“คว�มยงยนของสงแวดลอม” และ “เสถยรภ�พของร�ค�

พลงง�น” สงเหล�นทเปนปจจยสำ�คญทตองบอกกล�ว

ตอสงคมใหเกดก�รรบร รบทร�บ และรวมตดสนใจ

Energy Plus | 08

09Energy Plus |

1) แหลงพลงงานมปรมาณทรพยากรเพยงพอและมเสถยรภาพ

2) ความสามารถในการเขาถงแหลงพลงงานเหลานน

3) เทคโนโลยและตนทนทเหมาะสมตอทางเลอกเหลานน

4) ความเปนมตรตอสงแวดลอม และการยอมรบของประชาชน

กลาวโดยสรป หากทง 3 ฝาย คอ ภาครฐ ภาคประชาชน และภาคอตสาหกรรม สามารถรวมหารอ

ถงทางออกทเหมาะสมรวมกนบนพนฐานของขอมลเดยวกนซงมความถกตอง กอาจท�าใหเกดหนทางออกท

สรางสรรคตอประเทศไทยในระยะยาวตอไป

ดงนน ในทายทสดกระบวนการสรางเสรมใหผคนในประเทศเกด “ความตระหนกรทางพลงงาน”

(Energy Literacy) นน จงเปนกระบวนการทกอใหเกดการเรยนรรวมกนของทง 3 ฝาย มการเปดเผย

แบงปนขอมล รวมวพากษวจารณหาทางออกแกประเทศอยางสรางสรรคและเปนไปได ผเขยนเชอวาไมวา

ผทมสวนเกยวของในสาขาพลงงานจะมาจากภาคสวนใดกตาม ลวนเปนคนไทยทมความรกและความหวงด

ตอประเทศดวยกนทงสน

ความเหนทแตกตางกนในสงคมยอมสามารถทจะพดคยหารอกนไดดวยเหตผลตามแนวทาง

ประชาธปไตย เพราะทายทสดแลวสงททกคนอยากเหนกคอการทประเทศไทยมความเจรญกาวหนา สาขา

พลงงานมการพฒนารดหนาไป สรางความมนคงและเตบโตอยางยงยนควบคกบผนแผนดนไทยตลอดไป

Energy Plus | 09

10Energy Plus |

Scoop

จากสภาวะความเปลยนแปลงของฤดกาลและภยธรรมชาตทรนแรงตอเนอง

มากขนทกขณะ ทกคนทราบดวาสาเหตหลกเกดจากการปลอยกาซเรอนกระจก

(Greenhouse Effect) สชนบรรยากาศของโลกมากเกนสมดล ทงทกาซเรอนกระจก

มความสำาคญมากในการทำาหนาทกกเกบความรอนบางสวนไวในโลกไมให

สะทอนสบรรยากาศทงหมด ทำาใหอณหภมผวโลกภายใตกาซเรอนกระจกอบอน

เหมาะแกการดำารงชวต แตการทมการปลอยกาซเรอนกระจกเกนสมดลอยางตอเนอง

นบแตมการปฏวตอตสาหกรรมในศตวรรษท 18 เปนตนมา ทำาใหภาคอตสาหกรรม

มการใชทรพยากรพลงงานอยางมหาศาล นำามาสจดเรมตนของการทำาลายสมดล

กาซเรอนกระจกของโลก และเกดภาวะโลกรอนในทสด (Global Warming)

ถงเวลารวมสราง

“สงคมคารบอนต�า”เพออนาคตไทยยงยน

11Energy Plus |

กาซเรอนกระจกทปลอยออกมาทวโลกมาจากภาคอตสาหกรรมการผลตและการขนสงมากถงรอยละ 70 สวนอนๆ

มาจากการยอยสลายของซากพช ซากสตว สารเคมทใชในเครองใชและอปกรณตางๆ เชน สารหลอเยนในตเยน

เครองปรบอากาศ สารทใชในกระปองสเปรย การท�าเกษตร การเผาไหมขยะ การเผาปา การเผาไหมเชอเพลงน�ามน

กาซ ถานหน ตลอดจนทรพยากรปาไมถกท�าลาย ซงตนไมคอตวดดซบกาซคารบอนไดออกไซดไวกอนจะปลอยขนส

ชนบรรยากาศ จงเกดการสะสมของกาซเรอนกระจกในบรรยากาศมากขน ซงอายขยของกาซเหลานจะอยในชนบรรยากาศ

นานนบศตวรรษ เชน คารบอนไดออกไซดจะอยในชนบรรยากาศนานถง 200-450 ป เตตระฟลออโรมเทน มอายยาว

50,000 ป CFC-12 มอาย 100 ป ไนตรสออกไซด 120 ป เปนตน ดงนนกาซทปลอยสชนบรรยากาศในอดต วนน และ

วนพรงนตอๆ ไป ทงหมดจะยงคงปกคลมโลกสะสมเพมมากขนทกวนาท และคงสภาพอยตอไปเกนชวงอายขยของมนษย

ส�าหรบประเทศไทยมการปลอยกาซเรอนกระจก (Greenhouse Gas: GHG) ในป 2548 ประมาณ 185,983 กโลตน

คารบอนไดออกไซดเทยบเทา ซงมการวเคราะหและคาดการณวาป 2573 ประเทศไทยจะปลอยกาซเรอนกระจกออกส

บรรยากาศโลกเพมขนถง 563,730 กโลตนคารบอนไดออกไซดเทยบเทา ซงเพมขน 3 เทาตวจากป 2548 ดงนน

วนนถงเวลาแลวททกภาคสวนจะตองรวมมอกนสราง “สงคมคารบอนต�า (Low Carbon Society: LCS)” ใหเปนจรง

ควบคกบ “Energy Literacy” คอการตระหนกรและเขาใจในสถานการณพลงงาน

สงคมคารบอนต�า (Low Carbon Society) คอสงคมทคนหนมารวมมอกนลดการปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดในทกรปแบบของกจกรรมในการด�ารงชวต โดยเฉพาะจากกระบวนการผลต

ของโรงงานหรอภาคอตสาหกรรม ทกคนมความตระหนกถงคณภาพชวตทเกดจากการอยใน

สภาพแวดลอมทมปรมาณคารบอนต�า โดยมการเลอกใชเทคโนโลยหรอการพฒนาเทคโนโลย

ใหเปนมตรกบสงแวดลอม มการวางผงเมองใหสอดคลองกบระบบนเวศทสมดล ซงสงคมคารบอนต�า

ม 3 องคประกอบหลก คอ

ภาคการผลต จะตองพฒนาและปรบปรงกระบวนการใหปลอยของเสยออกสธรรมชาตนอยทสด

ภาคการบรโภค จะตองปรบเปลยนพฤตกรรมในการเลอกซอสนคาและการบรการ โดยจะตองค�านงถงความจ�าเปน

และเปนมตรกบสงแวดลอม

คนในสงคม จะตองเปนสวนหนงกบธรรมชาตใหมากทสด ตองดแลรกษาธรรมชาตเพอใหอยคกบเราตลอดไป

มวลรวมแลวสงคมคารบอนต�ากคอ “สงคมทมการใชชวตแบบพอเพยง” ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนนเอง

ทงนสงคมไทยยงมความตนตวและเขาใจในเรองนคอนขางนอยและอยในวงจ�ากด เชน ในดานการศกษาคนควา เปนตน

อยางไรกตามกระทรวงพลงงานกวางนโยบายดานพลงงานของประเทศไทย (Thailand Energy Policy) ทมงเนน

การลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก (CO2) ลง เพอเปนจดเรมตนในการน�าพาประเทศไทยใหกาวไปสการเปน

สงคมคารบอนต�า (Low Carbon Society) ดงน

แผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573) มเปาหมายลดการใชพลงงานตอผลผลตลงรอยละ 20 ภายใน

20 ป เมอเทยบกบการใชพลงงานในป 2553 ของปรมาณการใชพลงงานขนสดทายทงหมดของประเทศ หรอลดพลงงาน

ทใชตอหนวยผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) รอยละ 25 ในป 2573 เมอเทยบกบป 2548

12Energy Plus |

โดยก�าหนดเปาหมายทจะลดระดบการใชพลงงานตอผลผลต (EI) ลงรอยละ 25

ภายใน 20 ป โดยประเทศจะตองลดการใชพลงงานลง 38,200 ktoe ในป 2573 หรอ

คดเปนการลดการปลดปลอยกาซ CO2 ลง 130 ลานตน จ�าแนกเปน ภาคอตสาหกรรม

ภาคขนสง ภาคอาคารธรกจขนาดใหญ และภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบาน

ทอยอาศยเปน 50, 47, 20 และ 13 ลานตน ตามล�าดบ โดยแบงแผนการด�าเนนงาน

ตามเปาหมายทจะลดเปน 4 ระยะ ไดแก ระยะเรงดวน (2554-2555) จ�านวน

8 ลานตน ในป 2555 ระยะสน (2554-2559) จ�านวน 27 ลานตน ในป 2559

ระยะกลาง (2554-2564) จ�านวน 63 ลานตน ในป 2564 และระยะยาว (2554-2573)

จ�านวน 130 ลานตน ในป 2573

แผนสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป

(พ.ศ. 2555-2564) (AEDP 2012-2021) โดยก�าหนดเปาหมายใหเพมการใชพลงงาน

ทดแทนและพลงงานทางเลอกเปนรอยละ 25 ของการใชพลงงานทงหมดภายในป 2564

ซงแบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 (พ.ศ. 2555-2559) มเปาหมายผลตไฟฟาจากพลงงาน

ทดแทน 5,625 เมกะวตต และปรมาณความรอนจากพลงงานทดแทน 11,426 ktoe

และระยะท 2 (พ.ศ. 2560-2564) มเปาหมายผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน 9,201

เมกะวตต และปรมาณความรอนจากพลงงานทดแทน 24,931 ktoe เมอด�าเนนการ

ตามแผน AEDP (2012-2021) จะลดการน�าเขาน�ามนของประเทศประมาณปละ

574,000 ลานบาท และลดการปลอยกาซ CO2 ได 76 ลานตน ในป 2564 พรอมทง

มรายไดจากการขายคารบอนเครดตประมาณ 23,000 ลานบาทตอป

ตารางแสดงสถานภาพก�าลงการผลตของพลงงานทดแทนในปจจบนและเปาหมายในป 2564

ไฟฟา

1. พลงงานลม (Wind) MW 7.28 1,200

2. พลงงานแสงอาทตย (Solar) MW 75.48 2,000

3. พลงน�า (Hydro) MW 86.39 1,608

4. ชวมวล (ไฟฟา) MW 1,751- 3,630

5. กาซชวภาพ MW 137.57 600

6. ขยะ MW 13.45 160

7. พลงงานรปแบบใหมผลตไฟฟา MW - 3

ความรอน

8. แสงอาทตย ktoe 1.98 100

9. ชวมวล (Biomass) ktoe 3,285.97 8,200

10. กาซชวภาพ (Biogas) ktoe 378.66 1,000

11. ขยะ (MSW) ktoe 1.26 35

เชอเพลงชวภาพ

12. เอทานอล (Ethanol) ML/Day 1.30 9.0

13. ไบโอดเซล (Biodiesel) ML/Day 1.62 5.97

14. เชอเพลงใหมทดแทนดเซล ML/Day - 25.0

รวมเชอเพลงภาคขนสง ML/Day 2.92 39.97

ความตองการเบนซน+ดเซล รวม ML/Day 73 91

สดสวนทดแทน % 4% 44%

ทมา : กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

ประเภท หนวย ปรมาณก�าลงการผลตปจจบน เปาหมายป 2564 (AEDP 10 ป)

13Energy Plus |

อางอง :• บทสมภาษณ รศ.ดร.สรนทรเทพ เตาประยร รองผอ�านวยการบณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม (Joint Graduate School of Energy and

Environment - JGSEE) ซงไดใหสมภาษณวารสาร Horizon ลงในฉบบท 24 (April-June 2010) สอออนไลนเขาถงไดจาก http://www.environnet.in.th/?p=3732• มตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต ครงท 6/2554 (ครงท 139) สอออนไลนเขาถงไดจาก http://www.eppo.go.th/nepc/kpc/kpc-139.htm

นอกจากแผนพฒนาพลงงานของกระทรวงพลงงานแลว ประเทศไทยยงมแนวโนมทดในการกาวสสงคม

คารบอนต�าอยางเปนรปธรรม โดยไดรบความรวมมอจาก 4 องคกรหลก ไดแก กรมพฒนาพลงงานทดแทน

และอนรกษพลงาน (พพ.) การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กนอ.) สถาบนสงแวดลอมไทย (สสท.) องคการ

บรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) (อบก.) และหนวยงานดานพลงงาน อตสาหกรรม และสงแวดลอม

อกจ�านวนมาก ทรวมกนระดมความคดและวางแผน “Energy: Main Road to Low Carbon Society”

เพอน�าไทยสสงคมคารบอนต�าอยางยงยนแบบบรณาการ ลดการใชพลงงาน ลดการปลอยกาซเรอนกระจก

เรยนรเทคโนโลยสเขยว และวางแผนสรางความมนคงดานพลงงาน ควบคไปกบการดแลสงแวดลอมใหไทย

ผงาดในเวทโลกอยางยงยน โดยมเปาหมายเพอชวยเสรมสรางประเทศไทยใหเขาสการเปน “สงคมคารบอนต�า

(Low Carbon Society)” ใหไดภายในป 2564 ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

ในฐานะทเราเปนคนไทยและประชากรโลก เปนทงผผลตและผบรโภค ทกคนลวนมสวนในการท�าใหม

กาซเรอนกระจกมากขน หากในวนนทกคนตระหนกถงหนาทและหนมารวมมอรวมใจชวยกนสรางสงคมไทย

สสงคมคารบอนต�า ดวยการประหยดพลงงาน เลอกผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมอยางจรงจง กจะชวย

บรรเทาภาวะโลกรอนลงไดบางเพอลกหลานในวนหนาของพวกเราเอง

14Energy Plus |

Keep Inside

การพฒนาทรพยากรมนษยในการขบเคลอนยทธศาสตรความมนคงทางพลงงาน

โดยปกตแลวเมอพดถงแนวทางในการ

เสรมสรางความมนคงทางพลงงานของประเทศแลว

หลายๆทานคงนกไปถงวธการตางๆทจะท�าให

ประเทศไทยของเรามพลงงานทเปนมตรตอ

สงแวดลอมใชอยางเพยงพอตอความตองการท

เพมสงขนอยางตอเนองทกปทานผอานคงสงสย

สครบวาแลวเรองการพฒนาทรพยากรมนษย

นนมความส�าคญและสามารถชวยเสรมสราง

ความมนคงทางพลงงานและน�าพาประเทศไทย

ใหพฒนาอยางยงยนไดอยางไรบทความน

จะชวยไขขอสงสยของทานผอานไดครบ

โดย นายฉตรชย คณโลหต สำานกงานปลดกระทรวงพลงงาน

14Energy Plus |

15Energy Plus |

กอนอนผเขยนขอยอนไปถงEnergyPlusฉบบทแลวนะครบทไดเลาถงความรวมมอระหวาง

กระทรวงพลงงานกบทบวงพลงงานระหวางประเทศ (International Energy Agency: IEA)

และสถาบนวจยเศรษฐกจอาเซยนและเอเชยตะวนออก(EconomicResearchInstitutefor

ASEAN and East Asia) ทไดรวมกนศกษาทศทางพลงงานของอาเซยนในอก 20 ปขางหนา

ซงในการสมมนาทไดจดขนทกรงเทพฯ เมอวนท 7 พฤษภาคม ทผานมาน กไดมการหารอ

และแลกเปลยนขอมลเกยวกบแนวโนมดานอปสงคและอปทานทางดานพลงงานของอาเซยน

โดยในการประชมกมความเหนไปในทศทางเดยวกนวาการเตบโตของความตองการพลงงานของ

อาเซยนในอก20ปขางหนาจะเพมสงขนกวาปจจบนถง80%ซงมอตราเฉลยของการเตบโต

ทางพลงงานสงกวาอตราเฉลยของโลกสงผลใหภมภาคอาเซยนโดยรวมจะตองพงพาการน�าเขา

พลงงานจากภายนอกเพมขนทงกาซธรรมชาตถานหนและน�ามนโดยในสวนของประเทศไทย

เองทในอดตไดน�าเขากาซธรรมชาตจากประเทศเมยนมารอยางตอเนอง กจ�าเปนตองกระจาย

แหลงพลงงานโดยตองพยายามแสวงหาชองทางการน�าเขากาซธรรมชาตจากประเทศอนๆหรอ

ภายนอกภมภาคอาเซยนเพมขนเพอรกษาระดบความมนคงทางพลงงานของประเทศในอนาคต

เนองจากในปจจบนประเทศเมยนมารมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจคอนขางสงจากการเปด

ประเทศ จงอาจสงวนกาซธรรมชาตทพฒนาและผลตจากแหลงกาซธรรมชาตทคนพบใหม

ไวใชเองในประเทศและอาจไมเพมปรมาณการสงออกกาซใหแกไทยในอนาคตกได

นอกจากการเตรยมการรองรบความตองการทางดานกาซธรรมชาตใหเพยงพอทประชมกยงมการหารอกนถงความส�าคญของ

การเชอมโยงทางดานพลงงานไฟฟากบประเทศเพอนบานระหวางประเทศทมความตองการใชไฟฟาสงกบประเทศทสามารถผลต

ไฟฟาไดเกนกวาความตองการ โดยกรณของประเทศไทยซงเปนประเทศทมการเตบโตของความตองการใชไฟฟาสงเปนระดบตน

ของภมภาคอาเซยนจะตองเรงเชอมโยงแหลงพลงงานไฟฟากบประเทศเพอนบานทงจากประเทศลาวและเมยนมารซงมศกยภาพ

ในการผลตไฟฟาจากเขอนพลงน�าคอนขางสงรวมถงการเชอมโยงไฟฟากบมาเลเซยซงจะสามารถแลกเปลยนพลงงานไฟฟากบไทย

และชวยเสรมสรางความมนคงทางพลงงานในภาวะฉกเฉนระหวางกนไดอกดวย

แมวาประเทศไทยโดยกระทรวงพลงงานจะไดผลกดนการแสวงหาและเชอมโยงแหลงพลงงานทงดานน�ามน กาซธรรมชาต

และไฟฟากบตางประเทศ เพอใหมพลงงานทเพยงพอตอความตองการใชภายในประเทศดงทกลาวมาแลวขางตนแตอยางไรกด

เพอเปนการยกระดบความมนคงทางพลงงานใหสงขนยงคงจ�าเปนทจะตองแสวงหาและพฒนาแหลงพลงงานภายในประเทศควบค

กนไปทงการแสวงหาแหลงน�ามนและกาซธรรมชาตจากแหลงภายในประเทศการด�าเนนโครงการพฒนาโรงไฟฟาการเตรยมการ

ดานระบบสงไฟฟา ทอกาซธรรมชาต และทอน�ามน รวมทงโครงสรางพนฐานตางๆ เพอรองรบการเชอมโยงพลงงานทงภายใน

ประเทศและกบประเทศเพอนบาน นอกจากน การเรงรดพฒนาและสงเสรมการผลตและการใชพลงงานทดแทนจากทรพยากร

รปท1การพงพาน�ามนและกาซธรรมชาตจากการน�าเขาจากภายนอกของป2035เมอเทยบกบป2010ทมา : IEA, World Energy Outlook 2012

17Energy Plus |

Next Gen

สาเหตใหญทท�าใหเกดภาวะโลกรอนในปจจบน คอ การทมนษยเผาผลาญเชอเพลงฟอสซล เชน น�ามน

กาชธรรมชาต เพอน�ามาผลตพลงงาน และปลอยกาชคารบอนไดออกไซด (CO2) อนเปนสาเหตของการเกดภาวะ

โลกรอน จงสงผลท�าใหเกดปญหาสงแวดลอมในดานตางๆ เพอรวมกนลดการใชพลงงาน และรกษาสงแวดลอม

ไมใหเสอมโทรมไปมากกวานจดเรมตนจงไมใชจากใครทไหนตองเรมจากตวเรานนเอง...

NextGenฉบบนมเรองราวดๆเกยวกบสงประดษฐของ “โครงการตนกลาพลงงาน”เวทประกวดสงประดษฐ

ทลดการใชพลงงานและรกษาสงแวดลอม ซงในปทแลวรางวลชนะเลศตกเปนของนองๆ ม.6 จากโรงเรยนเขาสมง

วทยาคม จงจนตรจรวงศอปถมภ จ.ตราด เจาของผลงานสงประดษฐทมชอวา “เครองดดอากาศพลงน�า” ทใช

พลงงานน�าแทนการใชพลงงานไฟฟาและขามมาดทางฝงยโรปบางกบเจาสงประดษฐทมชอวาA Drop of Water

และ Bioplastic Planter ถงหนาตาของ 2 สงนจะดแปลกๆ แตวาอดมไปดวยประโยชนใชสอยและทส�าคญ

ไมกอใหเกดมลพษทางสงแวดลอมอกดวย

เครองดดอากาศพลงน�า แชมปตนกลาพลงงาน 2555 เวทการประกวดสดยอดเมลดพนธใหม“โครงการตนกลาพลงงานปท 8 นวตกรรมพลงงานเพอโลกสเขยว

2556” ซงก�าลงอยในชวงรบสมครผเขารวมการประกวดแตEnergy Plus ฉบบนจะพาไปยอนดความส�าเรจของ

“โครงการตนกลาพลงงานครงท 7” กบสงประดษฐทควารางวลชนะเลศระดบประเทศประจ�าป 2555 นนคอ

“เครองดดอากาศพลงน�า”

“โครงการตนกลาพลงงาน” จดโดย กระทรวงพลงงาน และความรวมมอระหวาง 4 มหาวทยาลยชนน�า

ทวประเทศไดแกมหาวทยาลยเชยงใหมมหาวทยาลยสงขลานครนทรมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารและมหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรซงจดตอเนองมาเปนปท7เพอเปนการเปดเวทใหนกเรยนทสนใจสงผลงานรวมแขงขน

สงประดษฐดานพลงงานพรอมรบทนศกษาตอคณะวศวกรรมศาสตรในมหาวทยาลยทเขารวมโครงการซงในปทแลว

มนกเรยนชนม.6จากโรงเรยนเขาสมงวทยาคมจงจนตรจรวงศอปถมภจ.ตราดไดรบรางวลชนะเลศระดบประเทศ

จากสงประดษฐ“เครองดดอากาศพลงน�า”เจาของผลงานทง3คนเลอกรบทนการศกษาตอปรญญาตรในมหาวทยาลย

ทเปนผน�าดานวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลยของประเทศอยางมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร(มจธ.)

และ

17Energy Plus |

เครองดดอากาศพลงน�า แชมปตนกลาพลงงาน

2555

A Drop of Water หยดน�าแหงการรกษาพลงงาน

18Energy Plus | 18Energy Plus |

A Drop of Water

นองนก-วสตร นมนวล, นองนม-นชนาฐ พมมะรตน, นองเกยรต-

เกยรตศกด บวบาล 3 เยาวชนคนเกง เจาของสงประดษฐ เลาถง

การท�างานของ เครองดดอากาศพลงน�าวา “เครองนใชถนอมอาหาร

มหลกการท�างานโดยใชพลงงานน�าเพอดดอากาศออกจากภาชนะบรรจ

อาหารแทนการใชพลงงานไฟฟา เมอน�าไปทดลองในชมชน พบวาม

ประโยชนตอพอคาแมคาทขายอาหารสดเปนอยางมากเพราะถนอมอาหาร

ไดนานและลดการใชไฟฟาในครวเรอนไดดวย”ซงนองๆทงสามคนไดรบ

ทนเรยนตอระดบอดมศกษา โดยนองนกเลอกเรยนวศวกรรมเครองกล

สวนนองนมเลอกเรยนคณะวศวกรรมศาสตร สาขาวศวกรรมอตสาหการ

และนองเกยรตเลอกเรยนสาขาวศวกรรมสงแวดลอม

รศ.ดร.ศกรนทร ภมรตน อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร (มจธ.) กลาวถงการมอบทนการศกษาแกนกเรยนท

ชนะเลศทง3คนในครงนวา“การมอบทนของมจธ.กบโครงการตนกลา

พลงงานเราเหนถงความตงใจของเยาวชนทมความสนใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เปดโอกาสใหเยาวชนไดเขามาเรยนกบเราซงทางมจธ.มทนการศกษาหลากหลายทนอาท

“ทนเพชรพระจอมเกลา” ส�าหรบนกศกษาทมความสามารถพเศษดานตางๆ รวมถงดาน

วชาการทนโครงการ“2B-KMUTT”(TOBEKMUTT)ทเปดโอกาสใหเยาวชนตงแตม.4ขนไป

มาเขาคายโครงการวทยาศาสตรรวมกบรนพและอาจารยในมหาวทยาลย”

หยดน�าแหงการรกษาพลงงาน A Drop of Water และBioplastic Planter ผลงานการออกแบบของนายBas

van der Veer นกศกษาจากสถาบนDesign Academy Eindhoven ทควารางวล

Rene Smeets Award เปนรางวลชนะเลศทมอบใหกบผลงานยอดเยยมและมคณคา

ของนกศกษาดานการออกแบบ

16Energy Plus |

ทางการเกษตรและทรพยากรเหลอใชภายในประเทศรวมทงพลงงานหมนเวยนอนๆและการลดการใชพลงงาน

ทไมจ�าเปนและทใชอยางไมมประสทธภาพ โดยการด�าเนนโครงการและการออกมาตรการตางๆ จะเปนปจจย

ส�าคญทจะเปนหลกประกนของความมนคงทางพลงงานใหกบประเทศอกทางหนง

แตอยางไรกดในปจจบนการจะพฒนาโครงการทางดานพลงงานภายในประเทศทเปนประโยชนกบประเทศชาต

ในการเสรมสรางความมนคงทางพลงงานในภาพรวม มกไดรบการตอตานจากประชาชนบางกลมอยบอยครง

และไดมการประทวงเรยกรองใหยกเลกการพฒนาโครงการ เนองจากประชาชนบางสวนไดรบขอมลจากแหลง

อนๆทไมถกตองครบถวนและยงมความเขาใจทคลาดเคลอนเกยวกบพนฐานทางดานพลงงานและความจ�าเปน

ในการพฒนาพลงงานของประเทศตลอดจนประชาชนยงไมไดรบการเผยแพรความรเกยวกบเทคโนโลยททนสมย

และเปนมตรตอสงแวดลอมในการพฒนาโครงการทางพลงงาน ในขณะทกอนการด�าเนน

โครงการพฒนาทางดานพลงงานกระทรวงพลงงานและหนวยงานทเกยวของกไดด�าเนนการ

ศกษาถงผลกระทบทมตอประชาชนในพนทและผลกระทบตอสงแวดลอม ตามแนวทาง

และขนตอนตามทกฎหมายก�าหนดทกประการ รวมถงไดด�าเนนการชแจงท�าความเขาใจ

ในรายละเอยดของโครงการและการเตรยมการรองรบผลกระทบตางๆ ฉะนน ปญหาจง

อยทการขาดกระบวนการสรางความรความเขาใจเกยวกบพนฐานทางดานพลงงานรวมกนของ

ทกฝายทเพยงพอเพอลดความไมเขาใจขนพนฐานทางดานพลงงานและเสรมสรางประเดน

ทส�าคญทประชาชนควรรในมตตางๆอนจะน�าไปสการก�าหนดทศทางและนโยบายทางดาน

พลงงานของประเทศรวมกนซงถอเปนสงส�าคญทตองเรงด�าเนนการโดยกระทรวงพลงงาน

ไดตระหนกถงประเดนปญหาดงกลาว และเหนวาปญหาทเปนรากฐานส�าคญคอการขาด

การพฒนาทรพยากรมนษยในมตของการเรยนรทางดานพลงงาน จงไดด�าเนนโครงการ

สงเสรมการเรยนรทางดานพลงงานทงในสถาบนและนอกสถาบนการศกษา ซงเนอหา

หลกสตรไดรวมกบกระทรวงศกษาธการและภาคสวนตางๆ ในการรวมคดและรวมจดท�า

เพอใหเกดความสมบรณและถกตองทสด โดยหวงเปนอยางยงวาสงคมไทยในอนาคต

จะตดสนใจเลอกและก�าหนดนโยบายทางดานพลงงานของประเทศ โดยอางองขอมล

และความรพนฐานทเปนจรงและเชอถอไดรวมกนมากขน

นอกจากขอมลและความรพนฐานทางดานพลงงานทเชอถอไดรวมกน จะมประโยชน

ตอประชาชนในการตดสนใจเลอกหรอก�าหนดนโยบายทางดานพลงงานของประเทศแลว

นกเรยนและผสนใจภายนอกสถาบนการศกษา จะสามารถศกษาท�าความเขาใจจากความร

พนฐานดงกลาวถงเหตผลความจ�าเปนและวธการตางๆในการลดการใชพลงงานทฟมเฟอย

และปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานใหดยงขนอนจะเปนการเสรมสรางความตระหนก

ของการใชพลงงานอยางรคณคา และน�าไปสการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมการใชพลงงานอยางยงยน

ในทสด

การด�าเนนการในการสงเสรมการเรยนรทางดานพลงงานประเทศไทยมไดด�าเนนการแตเพยงล�าพงหากแต

ประเทศเพอนบานตางๆทงมาเลเซยเวยดนามอนโดนเซยสงคโปรและประเทศอนๆกเหนความส�าคญและ

ไดด�าเนนการสงเสรมมาอยางตอเนองเชนเดยวกน แตถงอยางไรกด การด�าเนนการกยงคงเปนในลกษณะทยง

ไมไดเชอมโยงหรอแลกเปลยนเรยนรประสบการณระหวางประเทศมากเทาทควรประเทศไทยจงไดถอโอกาสของ

การประชมรฐมนตรทางดานพลงงานอาเซยนครงท31(31stASEANMinisterialonEnergyMeeting)ทจดขน

ไปเมอวนท25กนยายน2556ณเมองบาหลประเทศอนโดนเซยในการรเรมน�าเสนอหลกการของการรวมมอ

กนในภมภาคอาเซยนเพอเสรมสรางความแขงแกรงในการพฒนาความมนคงทางพลงงานใหเกดขนกบภมภาค

โดยการรวมมอกนเสรมสรางความรทางดานพลงงานใหกบประชาชนชาวอาเซยน ซงทประชมรฐมนตรดงกลาว

กไดใหการสนบสนนแนวคดของไทย และเหนควรใหผลกดนใหมความคบหนาในเรองนตอไป ฉะนน จงถอเปน

นมตหมายอนด ทอาเซยนไดเหนความส�าคญของการพฒนาทรพยากรมนษยในการขบเคลอนยทธศาสตร

ความมนคงทางพลงงานของภมภาคใหเกดความยงยน เพอเสรมสรางขดความสามารถในการเตรยมการรองรบ

การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอไป

รปท2ตวอยางการประทวงของประชาชนบางสวนในการพฒนาโครงการทางดานพลงงานทมา : www.matichon.co.th

16Energy Plus |

19Energy Plus |

A Drop of Water เปนถงเกบน�าฝนทเชอมตอกบทอและรางรบน�าฝน เมอฝนตกลงมา

กจะเกบไวในภาชนะรปคลายหยดน�าทถงรปหยดน�ามทรดน�าตนไมใสไวดวยเพอรองรบน�าฝน

จากทอน�าฝนโดยตรง โดยน�าฝนจะถกน�ามาเกบไวในถงรปหยดน�า เราสามารถรดน�าไดอยาง

สะดวกจากน�าฝนทเกบไวน�าไปใชไดในทนทเปนการใชทรพยากรน�าอยางรคณคา

Energy Plus |

สวนBioplastic Planter เปนภาชนะใสตนไม

ทท�าจากพลาสตกทยอยสลายไดเองตามธรรมชาต

ปองกนตนไมทยงออนแออย สะดวกในการขนสง

สามารถน�าไปปลกไดเลยภาชนะนชวยประคบประคอง

ตนไมจากผลกระทบจากสงแวดลอมจนตนไมเตบโต

แขงแรงสวนภาชนะจะคอยๆยอยสลายไปเอง

นายBasกลาววา เขาตองการออกแบบA Drop of Water ชนน

ของเขาใหดเหมอนหยดน�าเปนสญลกษณส�าหรบสงทเกบเกยวผลประโยชน

จากน�าฝนสวยงามและดโดดเดนเพอเนนย�าในเรองการประหยดทรพยากร

ใหกบโลกใบน ซงตวเขาเชอวาA Drop of Water และBioplastic

Planter จะชวยเรยกความสนใจใหคนอยากหนมาดแลรกษาสงแวดลอม

และโลกของเรามากขน เพราะมนไมใชเพยงแคเปนมตรกบสงแวดลอม

เทานน แตกมดไซนทสะดดตาและยงดดอกดวย ส�าหรบใครทสนใจหรอ

อยากศกษางานของนายBas van der Veer เพมเตม สามารถเขาไปด

รายละเอยดไดทwww.basvanderveer.nl

20Energy Plus |

Educate

พลงงาน (Energy) เปนเครองมอทมความส�าคญในการด�าเนนความสมพนธ

ระหวางประเทศอยางมาก เนองจากเปนปจจยพนฐานทบงบอกถงความมงคง

และการมพลงอ�านาจของชาต ทมสวนส�าคญยงในการสงเสรมการพฒนา

เศรษฐกจและความเจรญรงเรองของชาต รวมทงเปนปจจยพนฐานในการแสดง

ความสามารถในการแขงขนของประเทศอกดวย สงทกลาวมาเปนเรองทมความ

ซบซอนมากขนในโลกใบน และพลงงานไดกลายเปนหวขอหนงทมการกลาวถง

มากทสดในยคปจจบน

ดวยเหตนเอง จงไดเกดแนวคดเกยวกบการใหความส�าคญของ “การทต

พลงงาน” (Energy Diplomacy) ในเวทของความสมพนธระหวางประเทศ

มากขน ผเขยนจะขอกลาวถงค�าจ�ากดความ (Definition) ของการทตพลงงาน

แลววเคราะหแจกแจงนโยบายการทตพลงงานของประเทศมหาอ�านาจตางๆ

ไดแก สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป รสเซย จน อนเดย และกลาวถงนโยบาย

การทตพลงงานของไทยในปจจบน ทงน ทกลาวถงประเทศมหาอ�านาจเหลาน

เพราะถอไดวาเปนผเลนใหญ (Major Player) ในปจจบนทมอทธพลทสงผล

กระทบทงในดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมโลกอยางเหนไดชด

โดย นายยงยทธ หอทอง สำานกงานปลดกระทรวงพลงงาน

นโยบายการทตพลงงานของประเทศมหาอำานาจและของไทย

21Energy Plus |

1. คำาจำากดความของการทตพลงงาน (Definition of Energy Diplomacy) ค�าวา “การทตพลงงาน” (Energy Diplomacy) มการกลาวถงอยางกวางขวางในชวงตนศตวรรษท 21

ซงหมายถง การด�าเนนความสมพนธทางการทตเพอขยายความรวมมอดานพลงงานระหวางประเทศเพอประโยชน

ในการเสรมสรางความมนคงทางพลงงานของประเทศตนเอง ส�าหรบแนวทางในการสรางความสมพนธนน กจะอาศย

การสรางมตรไมตรทดกบประเทศทมศกยภาพทางดานพลงงาน โดยเฉพาะกบประเทศทมทรพยากรทางดานปโตรเลยม

ส�ารองเปนจ�านวนมาก ไมวาจะเปนน�ามน กาซธรรมชาต รวมไปถงถานหน เปนตน ทงนประเทศทมพลงอ�านาจทาง

เศรษฐกจและมทนมหาศาลในดานเทคโนโลย ความร และบคลากรทเชยวชาญดานพลงงาน กจะเปนผเขาไปลงทน

ส�ารวจและผลตในประเทศทมแหลงน�ามนและกาซธรรมชาตขนาดใหญ และน�าพลงงานเหลานนกลบประเทศตน

หรอไมกมการคาขายพลงงานใหประเทศนนหรอสงออกไปยงประเทศอนๆ

อยางไรกตาม ไมวาจะเปนประเทศเลกหรอใหญตางกตองการมแหลงพลงงานทเพยงพอตอความตองการใชภายใน

ประเทศของตน ซงจะเหนไดวาปรมาณความตองการพลงงานโลกมสงขนอยางตอเนอง ดงรปท 1 ดงนน เพอใหเหน

มตของการเปลยนแปลงในเรองพลงงานทจะสามารถมองภาพชดเจนมากขน จะขอวเคราะหถงนโยบายการทตพลงงาน

ของประเทศมหาอ�านาจ และนโยบายการทตพลงงานของไทยในปจจบน

2. นโยบายการทตพลงงานของสหรฐอเมรกา สหรฐฯ ไดก�าหนดใหเรองพลงงานเปนศนยกลางในการด�าเนนนโยบาย

ทางการทตระหวางประเทศ (Center of International Diplomacy)

เนองจากเหนวา พลงงานเปนเรองของความมนคงของชาตและการรกษา

เสถยรภาพของโลก รวมทงเปนหวใจส�าคญของการพฒนาเศรษฐกจโลก และ

เกยวของกบเรองประชาธปไตยและสทธมนษยชน

ดวยเหตน เมอป 2555 สหรฐฯ จงไดจดตงสถาบนแหงแหลงพลงงาน (Bureau of Energy Resources) ขน

ในกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯ เพอท�าหนาทประสานงานระหวางกระทรวงพลงงานสหรฐฯ และหนวยงานอนๆ

ทเกยวของ โดยจะรวมมอกนในการชวยใหเกดความมนคง เพยงพอ และมราคาพลงงานทเหมาะสม ส�าหรบประชาชน

สหรฐฯ และชาตอนๆ รวมทงผลกดนการพฒนา และสงเสรมใหเกดความโปรงใสในตลาดพลงงาน และผลกดน

ใหเกดความแนใจวาประเทศทมทรพยากรพลงงานจ�านวนมากจะสามารถจดการดานพลงงานใหประชาชนไดใช

อยางเพยงพอ

แนวทางส�าคญทจะด�าเนนการเพอใหนโยบายการทตพลงงานสหรฐฯ ประสบความส�าเรจไดนน กคอการเลน

บทบาทในฐานะผไกลเกลย (Mediator) ในกรณทเกดการพพาทพนททบซอนชายแดนบนบกและทะเลตางๆ อาท

ในบรเวณทะเลจนใต (South China Sea) หรอความขดแยงชายแดนระหวางประเทศซดานเหนอและซดานใต

เปนตน โดยจะเสนอแนวทางโดยใชหลกการบรหารจดการแบงปนผลประโยชนทรพยากรธรรมชาตรวมกนผานการ

เจรจาอยางสนตวธ

ทมา : World Energy Outlook 2012, International Energy Agency

22Energy Plus |

นอกจากความขดแยงในพนทดงกลาวแลว ในภมภาค

อารกตก (Arctic Region) หลายประเทศกไดเขาไป

จบจองแสดงความเปนเจาของมากขน ซงกควรทจะเขาไป

รวมมอกนผานองคการ 8 ประเทศโดยรอบอารกตก เพอ

จดตงสภาอารกตกในการรวมมอกนพฒนาแหลงพลงงาน

และการเดนเรอผานเสนทางดงกลาว รวมทงการรวมกน

ปกปองเพอไมใหเกดความเสยหายตอสงแวดลอมโดยรอบ

แนวทางอกประการคอการชวยสงเสรมใหเกด

การแขงขนระหวางประเทศดานธรกจพลงงานและ

การปองกนการผกขาดแหลงพลงงานของประเทศใด

ประเทศหนงทจะท�าใหสงผลอนตรายตอการพฒนาและ

การพงพาเศรษฐกจและการเมองของประเทศตางๆ

หากกลาวถงในแงความมนคงของโลกเปนเรองทม

ความส�าคญอยางยงตอการทตพลงงาน ซงจะเหนไดวา

สหรฐฯ ไดด�าเนนนโยบายในสงคมระหวางประเทศ

เพอกดดนใหอหรานตระหนกถงความกงวลของสหรฐฯ

และนานาชาตตอการด�าเนนโครงการนวเคลยรของ

อหราน และสหรฐฯ กไดประกาศคว�าบาตร (Sanctions)

ตออหราน และกดดนนานาชาตไมใหมการซอขายน�ามน

และท�าธรกรรมใดๆ ในทางการคากบอหราน

นโยบายการทตพลงงานของสหรฐฯ เกยวกบการ

บรโภคและผลตน�ามน ไดก�าหนดแนวทางทจะพยายาม

ชวยเสรมสรางความมนใจใหเกดการใชพลงงานอยาง

เพยงพอในประเทศตางๆ อาท การพฒนาเศรษฐกจ

ในอรก ไดชวยใหภาคพลงงานเปนกระดกสนหลงในการ

พฒนาโครงสรางพนฐานดานพลงงานของอรก เปนตน

นอกจากน นโยบายการทตพลงงานของสหรฐฯ จะชวยสงเสรมใหมการพฒนา

พลงงานชนดใหมๆ อาท พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย และพลงงานทดแทน

ตางๆ รวมทงการสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ และการใชพลงงาน

ทค�านงถงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การลดการปลอยกาซเรอนกระจก

เพอเปนหลกการส�าคญในการพฒนาเศรษฐกจโลกในศตวรรษท 21 และทส�าคญ

22Energy Plus |

23Energy Plus |

การคนพบ Shale Gas ของสหรฐฯ จะเปนจดเปลยนทส�าคญในตลาดพลงงานของโลก

เพราะสหรฐฯ จะสามารถก�าหนดราคากาซธรรมชาตทสามารถแขงขนราคากบประเทศ

อนๆ อาท ตะวนออกกลาง และรสเซย เปนตน ท�าใหสามารถสงออกไปยงประเทศตางๆ

ไดในราคาทเหมาะสมหรออาจถกกวาประเทศเหลานน เนองจากมตนทนทางดาน

เทคโนโลยทดกวา

3. นโยบายการทตพลงงานของสหภาพยโรป สหภาพยโรปตองการด�าเนนนโยบายการทตพลงงานเพอใหสอดคลองกบต�าแหนง

ของภมรฐศาสตรพลงงาน กลาวคอ สหภาพยโรปตองด�าเนนนโยบายทเชอมโยงกบ

โครงขายพลงงานของสหภาพยโรปและประเทศเพอนบาน รวมทงการสงเสรมความ

โปรงใสในตลาดพลงงาน โดยค�านงถงความสมพนธระหวางประเทศผผลตและประเทศ

ทเปนทางผานโครงขายพลงงาน ซงจะปรกษาหารอและเหนชอบรวมกนในสหภาพยโรป

สวนการด�าเนนความรวมมอกบประเทศอนนอกภมภาคจะใชเสยงเดยวคอความเปน

สหภาพยโรปในการเจรจาหารอกบตางประเทศเพอเปนพลงเสยงทเขมแขงและไมให

สงผลกระทบตอการเมองและเศรษฐกจของประเทศสมาชก

4. นโยบายการทตพลงงานของรสเซย ประเทศรสเซยมแหลงทรพยากรพลงงานมหาศาลจงก�าหนดใหพลงงานเปนนโยบาย

ตางประเทศหรอการด�าเนนนโยบายการทตพลงงานนน จะตองหยบยกประเดนพลงงาน

ขนหารอในทกเวทการประชมนานาชาตดวยทกครง รวมทงการใชพลงงานสรางสมพนธ

กบประเทศเพอนบานเพอการคาทมนยในการสรางอทธพลทางการเมองและการพฒนา

เศรษฐกจตอประเทศเหลานนอกดวย

การดำาเนนนโยบายการทตพลงงาน

ของจน มกจะใชกบประเทศกำาลงพฒนา

อาท ประเทศในภมภาคเอเชยกลาง

แอฟรกา ตะวนออกกลาง และ

ละตนอเมรกา เปนตน รวมทงสราง

ความสมพนธทดกบประเทศพฒนาแลว

อยางเชน รสเซย ออสเตรเลย

และแคนาดา เปนตน

6. นโยบายการทตพลงงาน ของอนเดย ปจจบน อนเดยมการพฒนาเศรษฐกจเจรญ

เตบโตอยางตอเนองคลายกบประเทศจน จงท�าให

ตองใชพลงงานเปนจ�านวนมากในการขบเคลอน

เศรษฐกจของตนเอง ดงนน การด�าเนนนโยบาย

การทตพลงงาน จงมงไปทการแสวงหาแหลงพลงงาน

ทางดานน�ามนและกาซธรรมชาต รวมทงถานหน เพอ

น�ามาใชภายในประเทศ ซงแนวทางทจะใชในการสราง

ความสมพนธคอการมงสรางไมตรทดกบประเทศ

ผผลตน�ามนและกาซธรรมชาต หรอการเขาไปรวมทน

ในธรกจปโตรเลยมททงสองฝายไดประโยชนรวมกน

(Win-Win Situation) เพอเสรมสรางความมนคงทาง

พลงงานรวมกน

5. นโยบายการทตพลงงานของจน ประเทศจน ถอไดวาเปนประเทศทก�าลงพฒนาและมการพฒนาเศรษฐกจเจรญ

เตบโตอยางมาก ท�าใหตองแสวงหาแหลงพลงงานมาเพอการพฒนาภายในประเทศ

ดงนน การด�าเนนนโยบายการทตพลงงานของจน มกจะใชกบประเทศก�าลงพฒนา

อาท ประเทศในภมภาคเอเชยกลาง แอฟรกา ตะวนออกกลาง และละตนอเมรกา

เปนตน รวมทงสรางความสมพนธทดกบประเทศพฒนาแลวอยางเชน รสเซย ออสเตรเลย

และแคนาดา เปนตน

นบตงแตชวงป 1990 เปนตนมา จนไดสงบรษทน�ามนแหงชาต เขาไปลงทน

ทงส�ารวจและผลต รวมทงการคาขายพลงงานในประเทศเหลานอยางตอเนอง เชน

ในประเทศซดาน เวเนซเอลา คาซคสถาน เอกวาดอร และเมยนมาร เปนตน หรอใน

อยปต และอหรานดวย

24Energy Plus |

7. นโยบายการทตพลงงานของไทย เมอป 2551 กระทรวงพลงงานไดรเรมหารอถงแนวทางในการจดท�ายทธศาสตร

ความรวมมอกบตางประเทศเพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของไทย ซง

ในการหารอครงนน ไดหยบยกค�าวา “การทตพลงงาน หรอ Energy Diplomacy”

อยางเปนทางการเปนครงแรก โดยมการพดถงการจดท�ากรอบแผนงานส�าคญ

ของกระทรวงพลงงานทงระดบทวภาคและพหภาค เพอผลกดนใหแผนงานหรอ

โครงการทประเทศไทยมขอผกพนในกรอบความรวมมอตางๆ ตลอดจนการเจรจา

การคาและการลงทนดานพลงงานของไทย รวมทงการก�าหนดทาทของประเทศไทย

ใหด�าเนนไปอยางเปนรปธรรม เนองจากความมนคงทางพลงงานของประเทศ

จดเปนปจจยทส�าคญยงตอการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ จงจ�าเปนตอง

แสวงหาความรวมมอดานพลงงานแหลงใหมซงมภาวการณแขงขนสงในยคปจจบน

โดยไดก�าหนดแนวทางทจะประกาศจดยนหรอทาทของประเทศในรปแบบ

“Energy Thailand Team” ผานความรวมมอแบบ การทตพลงงาน หรอทเรยก

กนวา Energy Diplomacy ดงไดกลาวไปแลวขางตน เชนเดยวกบทหลายประเทศ

ท�ากนอยางไดผลดงทไดกลาวมา ซงแนวคดนกจะตองพฒนาเปนยทธศาสตร

ความรวมมอระหวางประเทศในเชงรกของกระทรวงพลงงาน และสอดคลองกบ

นโยบายความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของตอไป

การอนรกษพลงงาน พลงงานทดแทน นโยบายและ

แผนพลงงานของอาเซยน และพลงงานนวเคลยร)

นอกจากน ยงมความรวมมอกบกรอบพหภาคตางๆ

เชน

- กรอบความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก

(Asia-Pacific Economic Cooperation: APEC)

ประกอบดวยสมาชก 21 เขตเศรษฐกจ ไดแก ออสเตรเลย

บรไน แคนาดา ชล จน รสเซย ฮองกง อนโดนเซย ญปน

เกาหลใต มาเลเซย เมกซโก นวซแลนด ปาปวนวกน เปร

ฟลปปนส สงคโปร ไตหวน ไทย สหรฐอเมรกา และ

เวยดนาม โดยความรวมมอดานพลงงาน จะมตงแต

ระดบคณะท�างาน เจาหนาทอาวโส และระดบรฐมนตร

ดานพลงงานเอเปค สวนใหญจะรวมมอกนในการพฒนา

เขตเศรษฐกจเอเปคใหมการเตบโตสเขยว โดยมงเนน

การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ การลดคาความเขมขน

ของการใชพลงงานในภมภาคเขตเศรษฐกจเอเปคทตงไว

อยางนอย 45% ภายในป 2035 สงเสรมภาคขนสงใหม

การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ การลดการอดหนนราคา

เชอเพลงฟอสซล รวมถงการใหความส�าคญตอการบรการ

ทเกยวของดานพลงงาน ทงน ในชวงเดอนมนาคม 2556

ไทยไดเปนเจาภาพจดประชมคณะท�างานดานพลงงาน

เอเปค ครงท 45 (Energy Working Group: EWG)

ณ อ�าเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน ซงทประชม

ไดเนนย�าใหมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและ

การใชพลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม อนจะเปนการ

หากจะกลาวถงการด�าเนนนโยบายความรวมมอพลงงานระหวางประเทศ

ของไทยทผานมา กจะคลายแนวคดเกยวกบการทตพลงงาน (Energy Diplomacy)

ซงพอจะสรปใหเหนเดนชด ไดดงน

1. กรอบความรวมมอพหภาค

กรอบความรวมมอพลงงานอาเซยน ทผานมากระทรวงพลงงานไทยไดเขาไป

มสวนรวมในกจกรรมตางๆ ดวยดมาโดยตลอดทงในระดบคณะท�างานตางๆ ระดบ

การประชมระดบเจาหนาทอาวโส (Senior Officer Meeting) และการประชม

รฐมนตรอาเซยนดานพลงงาน และการประชมอนทเกยวของ โดยทวไปจะม

การหารอประเดนส�าคญทเกยวของ เชน

- การผลกดนแผนปฏบตการอาเซยนดานพลงงานป 2553-2558 (ASEAN Plan

of Action on Energy Cooperation 2010-2015: APAEC) ใหมผลเปนรปธรรม

- การพจารณา/รบรองรายงานความคบหนาในการด�าเนนงานและผลการ

ปฏบตงานภายใตกรอบอาเซยนรายป (โครงขายสายสงไฟฟาอาเซยน โครงขาย

ทอสงกาซอาเซยน ถานหนและเทคโนโลยถานหนสะอาด ประสทธภาพและ

ทมา : โครงการการศกษาเพอจดท�ายทธศาสตรและแผนพฒนาพลงงานระหวางประเทศ สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555

ทมา : โครงการการศกษาเพอจดท�ายทธศาสตรและแผนพฒนาพลงงานระหวางประเทศ สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555

ทมา : Washingtonpost.com

25Energy Plus |

สนบสนนนโยบายของเอเปคทสงเสรมใหการพฒนาเมองตางๆ เปนเมองแบบ

คารบอนต�า ซงกรวมถงเกาะสมยดวยทเอเปคคดเลอกใหเปนเมองตนแบบ

คารบอนต�า (Low Carbon Model Town)

- ความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน�าโขง (Greater Mekong

Subregion Economic Cooperation: GMS) เรมตนตงแตป 2535

ประกอบดวยสมาชก 6 ประเทศ ไดแก ไทย พมา ลาว กมพชา เวยดนาม และ

จนตอนใต โดยความรวมมอดานพลงงานจะรวมมอกนในดานการศกษาการ

ขยายการใชและการผลตพลงงานชวภาพในประเทศสมาชกผานการแลกเปลยน

ประสบการณ การถายทอดเทคโนโลย การสนบสนนการลงทนในโครงการ

พฒนาพลงงาน โดยเฉพาะไฟฟาพลงน�า การอนรกษพลงงานและการใชพลงงาน

อยางมประสทธภาพ การขดเจาะน�ามน และกาซธรรมชาตของประเทศสมาชก

- ความรวมมอภายใตกรอบ BIMSTEC (Bay of Bengal Initiative for

Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation) มสมาชกรวม

7 ประเทศ คอ บงกลาเทศ ศรลงกา อนเดย ไทย พมา เนปาล และภฏาน

ภายใตกรอบน ไทยอาจมบทบาทน�า โดยเฉพาะอยางยงทางดานพลงงาน

ทดแทน (การเปนศนยกลางดานเชอเพลงชวภาพ) ซงจะเปนปจจยส�าคญในการ

วางทศทางการผลกดนใหผแทนไทยท�าหนาทเปนผอ�านวยการบรหาร หรอ

ผอ�านวยการในสาขากจกรรมพลงงานเฉพาะทาง ซงจะเปนการเพมบทบาทไทย

ในการพจารณากจกรรมดานพลงงานทสงเสรมและเออประโยชนใหแก

ประเทศชาต ในการแลกเปลยนความรและความรวมมอระหวางประเทศ

สมาชก ตลอดจนการเขาถงแหลงขอมลพลงงานเชงลกของประเทศสมาชก

ในกลม BIMSTEC

- ทบวงการพลงงานหมนเวยนระหวางประเทศ (International Renewable Energy: IRENA) เปนความรวมมอเกยวกบ

พลงงานหมนเวยนโดยเฉพาะ (ไมรวมพลงงานนวเคลยร) โดยมเปาหมายในการสงเสรมและสนบสนนการใชพลงงาน

หมนเวยนทสะอาด ปลอดภย และยงยน ซงกระทรวงพลงงานพจารณาแลวเหนวาการเขารวมเปนภาคทบวงการ IRENA

จะเปนประโยชนอยางยงส�าหรบการเพมชองทางในการเขาถงขอมล ขาวสาร และเทคโนโลยใหมๆ ทางดานพลงงานหมนเวยน

ตลอดจนเสรมสรางเครอขายผเชยวชาญทางดานพลงงานทดแทนทงในและตางประเทศ

2. กรอบความรวมมอทวภาค

การด�าเนนความรวมมอในกรอบน จะมงเนนในการจดตง “เวทหารอดานพลงงาน” (Energy Forum) ซงประเทศแรกทไทย

ไดจดตง Energy Forum คอ ประเทศอนโดนเซย โดยไดจดประชมกนเปนครงแรกเมอป 2552 สลบสบเปลยนกนเปนเจาภาพ

จดประชมเรอยมาจนถงปจจบนมาเปนครงท 4 แลว ซงการประชมดงกลาว ทงสองฝายมความตงใจจรงทจะเสรมสรางความ

สมพนธและเพมพนความรวมมอดานพลงงานระหวางกนใหแนนแฟนยงขนในสาขาพลงงาน ไดแก ประเดนน�ามน กาซธรรมชาต

ดานพลงงานไฟฟา พลงงานทดแทน และประสทธภาพพลงงาน ดานถานหน เหมองแร และพลงงานความรอนใตพภพ และ

ความรวมมอดานการพฒนาบคลากร วจย และการแลกเปลยนผเชยวชาญดานพลงงาน

นอกจากประเทศอนโดนเซยแลว ไทยยงไดลงนามในแถลงการณรวมเพอใหมการหารอในเวทหารอดานพลงงาน (Energy

Forum) กบประเทศเวยดนามเพอสงเสรมความรวมมอในสาขาพลงงานตางๆ อาท ดานปโตรเลยม ไฟฟา และถานหน เปนตน

รวมทงการจดตง Energy Forum กบประเทศเมยนมารและฟลปปนสดวย สวนความรวมมอระหวางไทยกบลาวนน ทงสองฝาย

ไดรวมมอในดานการพฒนาโครงการโรงไฟฟาพลงน�าและการซอขายไฟฟาดวยดมาโดยตลอด ในขณะทความรวมมอดาน

พลงงานระหวางไทยกบกมพชา ทงสองฝายกไดพยายามทจะหารอถงแนวทางในการพฒนาความรวมมอดานพลงงานระหวางกน

สวนประเทศทมศกยภาพดานพลงงานอนๆ อาท กาตาร สหรฐอาหรบเอมเรตส และแองโกลา เปนตน กไดด�าเนน

ความรวมมอดวยดในปจจบน โดยกระทรวงพลงงานกไดใชแนวทางการทตพลงงาน (Energy Diplomacy) ผลกดนความรวมมอ

กบประเทศเหลานนดวยและจะด�าเนนกบประเทศอนๆ ตอไปดวยเชนเดยวกน

ทบวงการพลงงานหมนเวยนระหวางประเทศ

(International Renewable Energy:

IRENA) เปนความรวมมอเกยวกบพลงงาน

หมนเวยนโดยเฉพาะ (ไมรวมพลงงานนวเคลยร)

โดยมเปาหมายในการสงเสรมและสนบสนนการใช

พลงงานหมนเวยนทสะอาด ปลอดภย และยงยน

26Energy Plus |

โดย รศ.ดร.ศรรตน จตการคาอาจารยประจำาวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผควบคมงานวจยของโปรแกรมวจยดานปโตรเคมอยางยงยน

(Sustainable Petrochemicals: SP)

ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยปโตรเคมและวสด (PETROMAT)

Creator

ชวตของพวกเราในทกวนนไดรบความสะดวกสบายมากมาย มรถใหขบ มบานพกหรๆ นงเครองบน

เทยวไดรอบโลกเสอผากระเปาน�าหอมถงพลาสตกชอปปงขวดน�าสงตางๆเหลานสวนหนงกมาจากการ

พฒนาอตสาหกรรมโดยเฉพาะอตสาหกรรมปโตรเคมทสรางผลตภณฑปโตรเคมทงอปโภคบรโภคอนทนสมย

ไมวาชนใหญหรอชนเลก ลวนตองผานกระบวนการการผลตทตองใชพลงงานฟอสซล ประกอบไปดวย

ถานหน ปโตรเลยม และกาซธรรมชาต ซงเปนขมพลงงานขบเคลอนใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยและ

อตสาหกรรมหลายๆดานเจรญรดหนาไดอยางไมหยดยงจนอาจหลงลมไปวาถาอยมาวนหนง“ขมพลงงาน”

ของโลกจะหมดไปละแลวจะมอะไรมาเปน“พลงงานทดแทน”ทจะชวยขบเคลอนภาคอตสาหกรรมใหด�ารงอย

ตอไปไดอยางยงยน

ค�าถามดงกลาวนท�าใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนพยายามคนหา “วตถดบทางเลอก” ในการผลต

เปน“น�ามนเชอเพลง”ทดแทนกอนทจะไมมเชอเพลงฟอสซลใหใช

กระทงไดมนกวจยคนพบวา“ขยะพลาสตก”หรอ“ขยะปโตรเคม”อาทขวดน�าถงพลาสตกเสอผาสงทอ

จากเสนใยปโตรเคมผลตภณฑยางและยางรถยนตหรอชนสวนอปกรณอเลกทรอนกสบางประเภทกสามารถน�าไป

ผลตเปน“น�ามนเชอเพลง” ได เพราะมสารไฮโดรคารบอนเปนองคประกอบเดยวกบน�ามนเชอเพลงชนดตางๆ

หรอกาซธรรมชาตเชนกน กระทงตอมากไดเกดการพฒนาคดคนนวตกรรม“เปลยนขยะเปนพลงงาน” ดวย

“กระบวนการพจแอล” (PGL Process) ซงยอมาจากกระบวนการยอย 3 กระบวนการกคอกระบวนการ

ไพโรไลซส (Pyrolysis) กระบวนการแกสซฟเคชน(Gasification)และกระบวนการลควแฟกชน(Liquefaction)

โดยทง 3 เปนกระบวนการเหมอนกนตรงทใหความรอนแกสารใดสารหนงเพอยอยสลายโมเลกลของสารนน

ใหมขนาดเลกลงในบรรยากาศทปราศจากออกซเจนหรอมออกซเจนนอย

26Energy Plus |

จากขยะมาเปนพลงงาน

“ปโตรเคม”

27Energy Plus |

ทงนรศ.ดร.ศรรตนจตการคาอาจารยประจ�าวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม

จฬาลงกรณมหาวทยาลยไดเลอกใชกระบวนการเปลยน“ยางรถยนต”ทหมดสภาพ

ใหเป นพลงงานแปรรปทมค าความรอนสงกวาก าซเชอเพลงและน�ามน ดวย

“กระบวนการไพโรไลซส” ซงเปนกระบวนการแตกตวหรอสลายตวของสารประกอบ

หรอวสดตางๆโดยการใชความรอนขนาดปานกลางทอณหภมประมาณ400-800องศา

เซลเซยสในบรรยากาศทปราศจากออกซเจนหรอมออกซเจนในปรมาณนอยมากโดย

ทวไปผลผลตทไดจากกระบวนการไพโรไลซสสามารถแบงออกเปน3ชนดตามสภาวะ

คอผลตภณฑทเปนกาซของเหลว(ซงโดยทวไปมคณสมบตคลายน�ามน)และของแขง

(Char) เปนผลตภณฑขนปฐมภม (PrimaryProducts)อตราสวนของผลตภณฑทได

ขนอยกบสภาวะทใช เชน อณหภม อตราเรวในการใหความรอน เปนตน แตโดยตว

กระบวนการไพโรไลซสเองแลวผลตภณฑทตองการมากทสดคอของเหลวหรอน�ามน

สวนกาซทไดนยมน�ามาใชเปนเชอเพลงในกระบวนการ

โดยทวไปแลว“การไพโรไลซสยางรถยนต”ซงหมายถงยางรถยนตทมวงเบนซน

และก�ามะถนอยในโมเลกลจะไดน�ามนประมาณรอยละ 38-56 และไดกาซประมาณ

รอยละ10-30สวนทเหลอเปนของแขงทเรยกวา“ถานชาร”ซงกคอคารบอนแบลก

ทเปนองคประกอบในยางรถยนต

สวน “การไพโรไลซสพลาสตก” จะใชขยะพลาสตกประเภทเทอรโมพลาสตก

(Thermoplastic) ซงเปนชนดทถกความรอนแลวจะหลอมตวกลายเปนของเหลวได

ไดแก

1. พอลเอทลน (Polyethylene: PE) เชน ขวดใสสารเคม ขวดใสน�า ลง หรอ

กลองบรรจสนคา ภาชนะตางๆ เครองเลนของเดก ถงเยน ถาดท�าน�าแขง ชนสวน

แบตเตอรแผนฟลมส�าหรบหอของโตะและเกาอ

2.พอลสไตรน(Polystyrene:PS)เชนถวยจานแกวน�าชอนสอมกลองบรรจ

อาหารและผลไมเทยมไมบรรทดอปกรณอเลกทรอนกสของเลนขวดหรอกระปก

ใสยาโฟมกนแตกส�าหรบบรรจภณฑและฉนวนความรอน

3. พอลโพรพลน (Polypropylene: PP) เชน กลองเครองมอ ปกแฟมเอกสาร

กลองและตลบเครองส�าอาง เครองใชในครวเรอนกลองบรรจอาหารวสดบรรจภณฑ

ในอตสาหกรรมอปกรณการแพทยขวดใสสารเคมกระปองน�ามนเครองกระสอบขาว

และถงบรรจปย

ซงเมอเราน�าขยะพลาสตกตามทกลาวขางตนผานกระบวนการไพโรไลซสพลาสตก

แลวจะใหน�ามนทประกอบดวยน�ามนเบนซนน�ามนกาดน�ามนดเซลและน�ามนหนก

เชนน�ามนเตาและสารตกคางพวกแอสฟลตผสมรวมกนอยถงรอยละ80และไดรบกาซ

ทมองคประกอบคลายกาซธรรมชาตอกดวย

แตอยางไรกตาม ปรมาณและคณภาพของน�ามนและกาซทไดจากกระบวนการ

ไพโรไลซสนนจะมาก-นอยเพยงใดขนอยกบตวแปรดงตอไปน คอ (1) สภาวะทใช

27Energy Plus |

ในการไพโรไลซส เชน อณหภม ความดน ความเรว

ในการใหความรอนอณหภมสดทายเวลาทใชบรรยากาศ

ในปฏกรณและระบบการปอนวตถดบเปนตน(2)ชนด

ของปฏกรณ ซงมผลตออตราเรวในการใหความรอน

และเวลาทใชในกระบวนการ (3) วตถดบทปอนเขา

เชน ขนาด ชนด และสวนผสมของวตถดบ หรอแมแต

อายการใชงานของวตถดบเปนตน

ทงหมดทกลาวมาไดมโรงงานตนแบบและผลตจรง

ขนในตางประเทศ เชนระบบเครองผลตน�ามนจากขยะ

พลาสตกของบรษท Lyn Technology ในประเทศจน

และบรษท Royco Technology ของประเทศเกาหล

ซงเปนระบบผลตแบบตอเนองอตโนมตมระบบหอกลน

เพอกลนแยกน�ามนทได มหนวยก�าจดมลภาวะและ

หนวยปรบปรงคณภาพซงทกหนวยท�างานอยางตอเนอง

อตโนมตและมอปกรณควบคมและระบบความปลอดภย

28Energy Plus |

“กาซชวภาพ”เปนทางเลอกหนงทปจจบนนประเทศไทยมการพฒนาการนำากาซชวภาพมาใช

ในครวเรอนกนมากขน โดย DIY ฉบบน ขอนำาเสนอ เทคนคและขนตอนการกอสรางระบบผลต

กาซชวภาพ สำาหรบครวเรอนขนาด 4 ลกบาศกเมตรดวยการใช“ถงพอลเอทลน”(Polyethylene

: PE) เพราะมขนตอนในการกอสรางไมนาน ไมสนเปลองพนทในการกอสราง และขนตอนการดแล

บำารงรกษาไมยงยาก อกทงยงมอายการใชงานนาน ประมาณ 12-15 ป โดยประโยชนทไดรบ คอ

คนในชมชนสามารถนำากาซชวภาพไปใชทดแทน/ใชรวมกนกบกาซหงตมในครวเรอน(LPG)ไดอกดวย

โดย กระทรวงพลงงาน ***โครงการศกษาจดทำาหลกสตรและคมอ ประเมนผลการออกแบบและกอสรางระบบบอหมกกาซชวภาพ สำาหรบครวเรอนขนาดเลก

วสดและอปกรณในการกอสราง

• ทราย1ลบ.ม. • หน1ลบ.ม. • ปนซเมนต5ถง

• เหลกเสนผานศนยกลาง6มม.1เสน

• รองคอนกรตเสนผานศนยกลาง0.8มม

.3ทอ

• ทอพวซขนาด¾นว1เสน • ทอพวซขนาด½นว

1เสน

• ทองพวซขนาด4นว1ทอน • ทอพวซขนาด6นว

1ทอน

• ทอพอขนาดเสนผานศนยกลาง4นวยาว

1ม.1ทอน

• ทอพอขนาดเสนผานศนยกลางยาว6นว

ยาว1ม.1ทอน

• ทอเฟลกซ4นว1ทอ • ทอเฟลกซ6นว1ท

อ

• วาลวเปด–ปด2ตว

• ขอตอทอพวซตามความจ�าเปนทตองใช

• กาวตอทอพวซ1กระปอง • แผนพนเกลยว

เครองมอและอปกรณกอสรางอาทเลอยต

ลบเมตรจอบพลวบงกและ

อปกรณตกแตงปนสายยางเพอใชในการตรวจสอบ

ระดบ

DIY

28Energy Plus |

การกอสรางระบบผลตกาซชวภาพ สำาหรบครวเรอนขนาด 4 ลบ.ม.

ขนตอนการสรางระบบผลตกาซชวภาพ

1. นำาถงพอ ขนาด 4 ลบ.ม. มาวางตำาแหนงของ

ทอเตมทอลนโดยใหมทศทางตรงขามกนและตำาแหนง

ของทอเตมตองอยระดบกงกลางของถง สวนตำาแหนง

ของทอลนอยในระดบสงกวาพนถง¼ของถง

2. เตรยมทอเตม และทอลน โดยตดทอพอขนาด

4นว และ 6 นว ใหมความยาว 1 เมตร และทปลาย

ของทอดานหนงใหตดเฉยงทำามม45องศา

3. นำาทอทตดเฉยง 45 องศา ทาบทตำาแหนงของ

ทอเตมทอลน ใหเสนผานศนยกลางอยตรงกบตำาแหนง

ของทง2ทอโดยใชระดบนำาตรวจสอบความเอยงของทอ

และทำาการเขยนแนวของทอพอลงบนถง

4. นำาสวานเจาะรตามตำาแหนงทเขยนไวบนถงพอ

ทตำาแหนงของทอเตมและทอลน และใชเลอยเจยร

แตงผวใหเรยบนำาทอขนาด 4นว และ 6นว ตดตรง

ตำาแหนงรทเจาะทงสองทอ

5. เชอมหมดตรงทางเขา-ออกของถงพอดานบน

โดยใชปลกหมดทอพวซหรอพอ ขนาด4นวปดททอ

เขา-ออกจากนนทำาการเชอมรอยตอหรออดทอโดยรอบ

โดยใชลวดเชอมพอ และเครองเชอมพอ ประมาณ 5-6

รอบ ในสวนของฝาปดดานบน ทำาการเชอมฝาปดตวถง

ดวยลวดเชอมพอ

สำาหรบเงอนไขในการจดทำาบอหมกกตองมสตวเลยง

วว ควาย หรอหม อยแลว และควรมคอกสตวทถาวร

และตองอยใกลกบบรเวณทสรางบอกาซชวภาพไมเกน

20เมตร

และทสำาคญสถานททจะใชประโยชนจากกาซชวภาพ

เชนหองครว ไมควรอยหางจากบอกาซชวภาพเกนกวา

50 เมตร นอกจากนแลวกตองใหความสำาคญกบการ

ดแลรกษาและซอมบำารงบอกาซชวภาพ คอยเอาใจใส

ตอสภาพแวดลอมอกดวย

29Energy Plus |

5.ตดตงทอเตมมลโดยนำาทอพวซเสนผานศนยกลาง

4นวยาว1.5เมตรเชอมตอกบถงพอโดยใชขอตอยาง

แลวรดจก เชอมตอใหแนน แลวใชเขมขดรดสวนปลาย

ของทอพวซและทอพอ

6. ตดตงทอมลลน โดยนำาทอพวซ ขนาดเสนผาน

ศนยกลางขนาด6นวยาว1.5เมตรเชอมตอกบถงพอ

โดยใชขอตอยางแลวรดจกเชอมตอใหแนนแลวใชเขมขด

รดสวนปลายของทอพวซและทอพอ

7.ถมดนของทอหมกกาซชวภาพอดใหแนน

9. การกอสราง “บอเตมมล” นำาสายยางมาวดระดบ โดยใหระดบพนของ

บอเตมมลอยในระดบเดยวกบขอบบนของบอลนจากนนนำารองคอนกรตเสนผาน

ศนยกลาง80ซม.วางบนกงกลางของพนดนทปรบแลว

ขนตอนการเดนทอนำากาซชวภาพ

1. ตอทอนำากาซชวภาพโดยใชทอพวซ หรอทอเหลกตอเชอมกบถงหมก

กาซชวภาพไปยงหองครวเพอตอเขากบทอเตากาซหงตม

2. จดทำาแผงความดนกาซ เพอเปนเครองชบอกปรมาณกาซทอยในถงหมก

และความปกตของระบบบอหมก โดยใชทอยางใสขนาด ½ นวยาว 1 เมตร

งอใหเปนรปตว“U”ตดไวกบแผงไมหรอแผนโลหะทำาเครองหมายกำาหนดระยะ

โดยวดความดนของกาซ ดานหนงของทอยางเชอมตอกบทอนำากาซกอนจะตอไปกบ

เตากาซหงตมแลวตดตงไวขางฝา

8.การกอสราง“บอมลลน”นำาสายยางมาวดระดบ

ใหระดบของบอมลลนอยในระดบเดยวกบสารขนเหลว

ทเตมในบอหมกกาซชวภาพในครงแรก จากนนนำา

รองคอนกรตเสนผานศนยกลาง80ซม.วางบนกงกลาง

ของพนดนทปรบแลว

เมอเสรจสนการตดตง3ขนตอนทานสามารถทดสอบอาการ “รว” ของระบบ

ผลตกาซชวภาพซงเปนชวงทสำาคญทสดดวยการ

1.ปดวาลวของทอนำากาซใหสนท

2. เตมนำาเขาทางบอเตมมล แลวไปตรวจนำาทบอมลลน เมอระดบนำาสงขน

ราวครงหนงของบอมลลนหยดเตมนำาคอยสงเกตวานำาลดหรอไมถาลดกแสดงวา

เกดการรว

3. ตรวจสอบรอยรวททอนำากาซของทอตอตรงทกขอ รวมทงปดวาลวทกอน

โดยใชฟองสบหรอฟองผงซกฟอกลบไปทวบรเวณหากมรอยรวตรงจดใดจะเหน

ฟองอากาศพองออกมา เมอพบรอยรวกใหปดวาลวทระบบบอหมกกาซเสยกอน

แลวจงแกไขทจดรวนนใหตรวจสอบซำาอกครง

4.ทดสอบรอยรวทบอหมกกาซโดยปดวาลวทบอหมกกาซเตมนำาสกครงหนง

ของเครองหมายททำาไวแลวทงเวลาไวราว12ชวโมง

5. เมอเวลาผานไป สงเกตระดบนำาทบอมลลน ถาระดบนำาไมลดลงหรอ

ลดเพยงเลกนอยแสดงวาบอหมกกาซไมมรอยรวสามารถกกเกบนำาได

6. หากพบวาระดบนำาลดตำาลง แสดงวาระบบผลตกาซชวภาพมรอยรว

ไมสามารถกกเกบนำาได กใหสบนำาออก จนระดบนำาในบอหมกกาซอยในระดบ

ทอเตมมลแลวเตมนำาลงไปใหมใหระดบนำาอยทระดบเดมทไดทำาเครองหมายไว

7. ใหขดดนทถมรอบตวบอหมกกาซออกจนถงระดบทอเตมมลหรอทอมลลน

เพอตรวจสอบรอยรวทบอหมกกาซโดยนำาฟองสบหรอผงซกฟอกลบไปทวบรเวณ

ของตวบอหมกในสวนทกกเกบกาซถามฟองอากาศพองขนทใดใหทำาเครองหมาย

ทงไว

8.สบนำาออกจากบอหมกกาซแลวดำาเนนการแกไขรอยรวททำาเครองหมายไว

9.เมอแกไขรอยรวเรยบรอยแลวลองทำาการทดสอบซำาอกครง

*** หากมขอสงสยสามารถสอบถามไดทพลงงานจงหวดทวประเทศ

6. ทำาการทดสอบแนวเชอมทอเตมและทอลน

โดยเตมนำาใหสงกวาทอเตม ประมาณ 50 ซม. สงเกต

แนวเชอมวามนำาหยดออกมาหรอไม ถามใหดำาเนนการ

เชอมซำาอกจนกวาจะไมมนำาหยด

ขนตอนการตดตงระบบผลตกาซชวภาพ

1.วางผงในการขดบอหมกกาซชวภาพโดยใชปนขาว

โรยทำาเครองหมายเปนรปวงกลม

2.ทำาการขดบอหมกกาซชวภาพตามทกำาหนดไว

3. รองพนกนหลมดวยทราย และคอนกรตหยาบ

และฉาบปนใหเรยบ

4. นำาถงพอลงหลม โดยขยบถงใหตรงกงกลางหลม

ไมลาดไมเอยง

29Energy Plus |

30Energy Plus |

Energy Learning

Energy Literacy บทเรยนจากกระแสโลกสไทยโดย นายวรนล จนทรศรสำานกงานปลดกระทรวงพลงงาน

31Energy Plus |

ประเดนความรความเขาใจดานพลงงานของโลกและของประเทศไทยในปจจบนไดรบการกลาวถงและมการตดตาม

ความเคลอนไหวมากขนเปนระยะๆทงในแงของการพฒนาพลงงานการสงเสรมการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

การแสวงหาและการลงทนพฒนาพลงงานในระดบชมชนและครวเรอน การปรบตวของโครงสรางราคาพลงงานและ

การเสรมสรางและรกษาความมนคงดานพลงงานจากกรณฉกเฉนดานพลงงานทผานมา เชน กรณแทนผลตกาซยาดานา

หยดซอมบ�ารง กรณเหตการณไฟฟาดบทภาคใต และกรณทอน�ามนรว เปนตน ซงประเดนทงหมดเบองตนนนบเปน

กาวส�าคญของเสยงสะทอนจากพนฐานความเขาใจความตองการอยากรอยากเหนทเกยวของกบพลงงานจากทกภาคสวน

ทเกยวของกบกระบวนการทเรยกวาEnergy Literacy ทก�าลงเปนกระแสในโลกปจจบน และหลายๆ ประเทศไดให

ความส�าคญเปนอยางสงเพอเปนการวางแผนและกระตนใหบคคลของตนมความรและความเขาใจประเดนทเกยวของกบ

พลงงานผานกระบวนการทเปนระบบเชนการสงเสรมผานสถานศกษาการสงเสรมของหนวยงานภาครฐและสอออนไลน

ตางๆเปนตนตวอยางทเหนไดชดในเรองนเชนประเทศญปนทมการเนนความหมายและเปาหมายการเรยนรไปในดาน

การใชพลงงานอยางมประสทธภาพและการรไซเคลประเทศแคนาดาทไดมการหยบยกประเดนนขนมาพดคยเพอใหเปน

วาระส�าคญแรกๆทชาตตองผลกดนและสหรฐอเมรกาไดมการก�าหนดเปาหมายวาในป2555อยางนอยทสดจะตองม

การพฒนาการเรยนรพลงงานในประเทศใหเกดขนและจดท�าสอความรดานพลงงานแบบออนไลนใหเกดขนใหไดในป2556

ดงนนเพอใหเหนตวอยางทไดมการสงเสรมการเรยนรดานพลงงานส�าหรบเยาวชนและประชาชนทวไปอยางตอเนอง

ผานหลายชองทางทงทางตรงและทางออมสรปไดโดยยอดงน

การวางพนฐานพลงงานส�าหรบเยาวชนผานระบบซงทผานมากระทรวงพลงงานไดรวมมอทางวชาการกบกระทรวง

ศกษาธการ เพอพฒนาปรบปรงหลกสตรกลมสาระการเรยนรดานวทยาศาสตร เนอหาดานพลงงาน จดท�าตวชวด

สอการเรยนการสอน หนงสอเรยนร คมอส�าหรบครและกจกรรมเสรมหลกสตรของการศกษาทกระดบชนทอยในความ

รบผดชอบของกระทรวงศกษาธการเพอใหผเรยนไดเรยนรความเปนจรงเรองพลงงาน

จนในทสดสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดจดท�าหนงสอเรยนและคมอครรายวชา

เพมเตมดานวทยาศาสตร เชน “เชอเพลงเพอการคมนาคม” และ “พลงงานทดแทนกบการใชประโยชน” ส�าหรบ

ชนมธยมศกษาตอนตนและหนงสอเรยน“พลงงาน”ส�าหรบชนมธยมศกษาตอนปลายเปนตน

ส�าหรบประชาชนทวไปตวอยางชองทางหนงทด�าเนนการมานบตงแตป2548

หรอกวา 8 ปทผานมา ไดมการวางแผนพลงงานชมชนทครอบคลม 76 จงหวด

รวมทงสนประมาณ1,095ชมชนการวางแผนพลงงานชมชนนถอเปนกระบวนการ

สรางการมสวนรวมของประชาชนในการจดการดานพลงงานโดยวธน�าไปปฏบตจรง

โดยค�านงถงสงแวดลอมและการบรหารงบประมาณในทองถนของตนเอง

กระบวนการเรยนรนจะเนนใหความร สรางความเขาใจในเรองของพลงงาน

เทคโนโลยพลงงานทางเลอก จากนนจงเปดโอกาสใหประชาชนในพนทเขามา

มสวนรวมในการวเคราะห วางแผน และประเมน หรอคาดการณผลกระทบของ

ระบบพลงงานในอนาคต เพอน�าไปสการรวมกนของคนในชมชนในการวางแผน

ปฏบตการในการจดการดานพลงงานและสงแวดลอม ซงมตวชวดทสะทอน

ใหเหนประสทธภาพของความส�าเรจทดทควรเปนเชนเปนแผนการจดหาพลงงาน

ทชวยสงเสรมความกนดอยดของคนในพนท โดยจดหาพลงงานตามความตองการ

32Energy Plus |

หรอเหมาะสม ไมมากไมนอยจนเกนไป และใหบรการ

พลงงานในราคาทเหมาะสม ชวยสรางงานในทองถนทม

การวางงานและน�าไปสการพฒนาชนบทงานใหมอาจมา

ในรปของการจางผลตอปกรณเพอการประหยดพลงงาน

เครองมอทางเทคโนโลยเพอแปลงพลงงานอปกรณผลต

พลงงาน และเทคโนโลยพลงงานหมนเวยน ตลอดจน

การน�าเชอเพลงทองถนมาใชทดแทนพลงงานทน�าเขาจาก

ภายนอก ทงน การน�าแรงงานทองถนและเชอเพลงใน

ทองถนมาใชสะทอนใหเหนวาเงนทลงทนเพอผลตพลงงาน

ยงคงหมนเวยนอยภายในทองถนซงในบางครงการเรยนร

พลงงานตองอาศยระยะเวลาหลายปเพอใหเกดการซมซบ

และทดลองเรยนรจากการปฏบตจรง ในอกดานหนง

กตองมหนวยงานเขามาใหการสนบสนน ทงหนวยงาน

ภาครฐหรอภาคเอกชนจากทงในประเทศและตางประเทศ

เพอผลกดนใหเกดผลตอยอดและการบรณาการของชวง

รอยตอระยะเวลาดวย

ชมชนคลองน�าไหล อ.คลองลาน จ.ก�าแพงเพชร

เปนอกหนงตวอยางของการพฒนาการเรยนรพลงงาน

จากการถายทอดความรของกระทรวงพลงงานมาพฒนา

ตอยอดเปลยนเปนการตระหนกใชพลงงานอยางมเหตมผลและสรางความเขมแขง

ใหกบชมชน ซงปจจบนชมชนนสามารถทจะผลตไบโอแกสใชทดแทนการซอ

กาซแอลพจมาใชได100%

การเรยนรพลงงานในระดบระหวางประเทศ นบเปนอกชองทางหนงทกอให

เกดการเรยนร แลกเปลยน ในมมมองทกวางขน ซงสามารถเกดขนไดในลกษณะ

ของการประชมการอบรมการแลกเปลยนเอกสารและเทคโนโลยอยางเหตการณ

ลาสดเมอเดอนกนยายนทผานมากระทรวงพลงงานไดรวมเปนเจาภาพจดประชม

เชงปฏบตการเรอง“The Joint Southeast Asian Exercise of the APEC

Oil & Gas Security Exercises” รวมกบศนยวจยพลงงานเอเชย-แปซฟก

(Asia Pacific Energy Research Centre: APERC) ทมวตถประสงคเพอ

เรยนรการเตรยมความพรอมในสภาวะฉกเฉนดานพลงงาน การจ�าลองและแกไข

สถานการณในสภาวะฉกเฉน ตลอดจนการประเมนและวเคราะหขอมลทจ�าเปน

ส�าหรบการเตรยมความพรอมดานน�ามนและกาซธรรมชาต ภายใตค�าแนะน�า

จากผเชยวชาญดานพลงงาน (Expert Review Team& APERC Secretariat)

โดยมผเขารวมประชมจากกลมประเทศอาเซยนทงหมด7ประเทศประกอบดวย

บรไนดารสซาลามอนโดนเซยมาเลเซยฟลปปนสไทยสงคโปรและเวยดนาม

การประชมเชงปฏบตการนจะจ�าลองสภาวะฉกเฉนดานพลงงานภายใตเงอนไข

และสถานการณของการขาดแคลนเชอเพลงพลงงาน เชน เกดเหตขดของท

แหลงผลตกาซธรรมชาตท�าใหกาซธรรมชาตหายไปจากระบบปญหาความไมมนคง

จากตะวนออกกลางท�าใหราคาน�ามนดบโลกสงขนเปนตนผลกระทบจากเหตการณน

ไดสงผลกระทบตอประเทศไทย เชน ภาวการณตรงตวของปรมาณเชอเพลงเพอ

ภาคขนสง ภาคอตสาหกรรม และเชอเพลงทจะน�าไปผลตกระแสไฟฟา เปนตน

ผลจากเหตการณนไดสงผลกระทบตอประเทศเพอนบานและอาจจะรนแรงมากกวา

ดวย เนองจากวาขอจ�ากดของปจจยทางโครงสรางทซบซอนทางเศรษฐกจ สงคม

ภมรฐศาสตรการกระจายเชอเพลงพลงงานและพฤตกรรมของผบรโภคทแตกตาง

กน ผลจากเวทนผแทนของประเทศไทยไดเรยนรศกยภาพ แนวทาง มาตรการ

และแลกเปลยนประสบการณรวมกบประเทศอนๆ ทเขารวมประชม ซงผลลพธ

หรอแนวทางการจดการหลกๆ เพอแกไขเหตการณของทกประเทศจะคลายๆกน

สรปไดดงน

33Energy Plus |

1. ความมนคงของประเทศเปนหลกส�าคญ

อนดบแรก ภาครฐจะตองรบด�าเนนการเพอไมใหเกด

เหตการณหรอลดผลกระทบทอาจจะเกดขนตอการด�ารง

ชวตตามปกตของประชาชนภาคธรกจและอตสาหกรรม

ใหนอยทสด หรออยางนอยกตองยดระยะเวลาของ

การขาดแคลนใหเกดขนชาทสดเพอใหมการเตรยมรบมอ

ไดทนทวงท

2. สอสารเพอลดความตระหนก ทอาจจะเกดขน

กบประชาชน โดยการใหความร ความเขาใจทถกตอง

ถงเหตการณทเกดขน และมาตรการทรฐจะน�าออกมา

บรรเทาและชวยเหลอ

3. การส�ารองน�ามน ซงเราจะเหนประโยชนจาก

นโยบายของรฐบาลทไดก�าหนดใหมการส�ารองน�ามนไว

5% (จะปรบเพมขนเปน 6% ในวนท 1 พฤศจกายน

2556) กจะถกน�ามาใช ในเหตการณน เพอรกษา

เสถยรภาพของราคาเชอเพลงพลงงาน และมเชอเพลง

ทจะน�าไปใชในการผลตไฟฟาใชในภาคขนสงและ

อตสาหกรรม

4. การเขมงวดกบการสงออกเชอเพลง เพอจ�ากด

ปรมาณและใหมเพยงพอกบความตองการใชในประเทศ

5.การน�าพลงงานทดแทนเขามาเสรมระบบไมวา

จะเปนการเพมก�าลงการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน

6.การรณรงคประหยดพลงงานจากทกภาคสวน

ขณะเดยวกนไดมการมองถงอนาคตขางหนาวา

จากบทเรยนในครงน แตละประเทศจะมการเตรยม

ความพรอมเพอรบมอหรอพฒนาโครงสรางพนฐาน

พลงงานเพอเสรมสรางความมนคงทางพลงงานอยางไร

ซงทมผเชยวชาญตางเหนพองดวยกบประเทศไทยทวา

“การสรางการยอมรบจากประชาชน”และ“การสอสาร

ใหข อมลทถกตอง” เปนสงจ�าเปนพนฐานส�าคญ

อนดบแรกในการกาวไปสการพฒนาการกระจายเชอเพลงเพอผลตไฟฟาหรอการสราง

ระบบเครอขายพลงงานทงภายในประเทศและตางประเทศโดยทกประเทศจะตอง

มการสงเสรมใหมการศกษาและความรทเกยวของกบพลงงานอยางตอเนอง

นอกจากนกลไกความรวมมอของกลมประเทศอาเซยนจะเปนสวนส�าคญทจะรวมกน

ผานสถานการณฉกเฉนดานพลงงานไปพรอมๆกน

ในอกมมหนงกระทรวงพลงงานไดพฒนาและจดท�าชองทางการเรยนรพลงงาน

ผานสอออนไลนตามหนวยงานทรบผดชอบเพอใหขอมลตางๆมความเปนปจจบน

และเขาถงกล มเปาหมายไดอยางรวดเรว เชน เวบไซตกระทรวงพลงงาน

www.energy.go.thกรมเชอเพลงธรรมชาตwww.dmf.go.thกรมธรกจพลงงาน

www.doeb.go.thกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานwww.dede.

go.th ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน www.eppo.go.th และเฟสบก

(Facebook)กระทรวงพลงงานwww.facebook.com/ministryofenergy

การเรยนรพลงงาน จงยงเปนสงททาทายส�าหรบกระทรวงพลงงานและทก

ภาคสวนจะตองรวมมอกนสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางยงยนยดอยบนฐานขอมล

ทถกตองเปนระบบเดยวกนปราศจากอคตเพอปองกนการสบสนและการแตงแตม

ขอมลใหบดเบอนไปจากความเปนจรงจากบรบทและมาตรฐานสากลโลกทอาจจะ

มเหตผลมาจากความเขาใจทไมถองแทหรอการเลนสนกเพอผลประโยชนอน

แอบแฝง ซงในทายทสดประชาชนจะเปนผเรยนร ท�าความเขาใจพลงงาน และ

น�าขอมลทไดรบมาวเคราะหและตดสนใจบนฐานขอมลทถกตอง หรอในบางครง

อาจจะขอรบค�าอธบายประกอบเพมเตมในประเดนทเปนเรองเชงเทคนคเพอให

สามารถเขาใจและมองเหนภาพ “ในเรองพลงงานไดอยางถกตอง” และงายขน

ซงนบเปนสวนหนงในการพฒนาพนฐานของกระบวนการตามระบอบประชาธปไตย

34Energy Plus |

Green Zone

Green Building เพมพนทสเขยวใหโลก

หลงสงครามโลกครงทสองเปนตนมา หลายประเทศทวโลกไดปรบเปลยน

อาคารบานเรอนไปเปนอาคารสงโดยเฉพาะประเทศทางฝงสหรฐอเมรกาและ

ยโรปตะวนตก เกดเปนกระแสแผขยายไปในวงกวางทวโลก กอเกดอาคารสง

เสยดฟาแทบทกประเทศในทกทวป อยางบานเราเองกมอาคารสงเสยดฟา

(SupertallSkycraper)หลายแหงกตดอนดบโลกเหมอนกนแตทงนกลมเฝา

ระวงกบปญหาขาดแคลนพลงงานระบบนเวศเสอมสงแวดลอมถกท�าลายทอาจ

จะตามมาตดๆซงกเปนจรงดงนนเพราะตงแตชวงป2513เปนตนมากไดเกด

วกฤตดงกลาวตงรบแทบไมทนแตเมอปญหาดงกลาวเกดขนแนวคดทจะอนรกษ

พลงงานกตามมาเพอแกไขใหทเลาเบาบางลงกคอ “อาคารเชงระบบนเวศ”

(ElogicalSkycraper)หรอ“อาคารสเขยว”(GreenBuilding)ทตองค�านงถง

การรกษาสภาพแวดลอม

ลกษณะการออกแบบ“อาคารเชงระบบนเวศ”หรอ“อาคารสเขยว”เนน

การผสมผสานระบบของอาคารทชวยแกไขปญหาระบบวศวกรรมภายในอาคาร

การเลอกใชวสดกอสรางทลดมลพษรวมถงการน�าเอาระบบพลงงานธรรมชาต

หรอพลงงานทดแทนเขามาใช เพอเกดการสญเสยพลงงานใหนอยทสด

โดยเฉพาะการบรโภคพลงงานไฟฟาภายในอาคารใหเกดประสทธภาพสงสด

ตลอดจนการดแลบ�ารงรกษาและบรหารจดการระบบใหมการใชพลงงานอยาง

คมคา ขณะเดยวกนการออกแบบกอสรางตามแนวคดความเปนอาคารสเขยว

จะตองเปนมตรตอสงแวดลอมอกดวย

อาคารสเขยวประหยดพลงงานไดดกวาอาคารทวไปและมประสทธภาพตอ

การใชทรพยากรของอาคารอยางคมคาสงสด เพราะจะใชพลงงานนอยกวา

อาคารทวไปราว40-50%ประหยดน�าไดถง20-30%แมจะมผลกระทบกบ

คาใชจายดานการกอสรางบางกตามแตกสามารถประหยดคาใชจายและคนทน

ไดภายใน3-5ปนอกจากนยงมผลการวจยหลายแหงไดพสจนพบวาหากผใช

อาคารท�างานในสภาพแวดลอมทใกลชดกบแสงแดดและมองเหนทวทศนจะ

ท�าใหคนท�างานร สกเชอมโยงกบโลกภายนอก และจตใจสงบสบาย

ประสทธภาพในการท�างานของคนจะเพมขนถง12-15%

สวนคณภาพอากาศของอาคารสเขยวกจะมแตอากาศบรสทธพดผาน

ตอเนอง เพอใหตรงกบมาตรฐานสากลของสมาคมวศวกรรมระบบปรบอากาศ

และการท�าความเยนแหงสหรฐอเมรกา (ASHRAE) 62 ขอ อาคารสเขยวจะ

หลกเลยงการใชวสดภายในอาคารทกอใหเกดสารอนทรยไอระเหยอนเปนอนตราย

ตอรางกาย และเปนมตรตอสงแวดลอม เพราะเปนการเพมความสมบรณและ

ปกปองความหลากหลายของระบบนเวศ เรมตงแตการพฒนาคณภาพอากาศ

และน�าลดการเกดขยะอนรกษทรพยากรสงแวดลอมลดการปลอยกรนเฮาส

กาซสชนบรรยากาศและเพมคณภาพชวตชมชนโดยรวม

ตวอยางอาคารสเขยว...แนวทางการอนรกษสงแวดลอม ผลส�ารวจจากWorld Green Building Council

พบวาการกอสรางอาคารใน62ประเทศมอาคารสเขยว

เตบโตขนเปน2เทาในทกๆ3ปซงหมายถงมการยอมรบ

ประสทธภาพของอาคารสเขยวมากยงขนGreenZone

จงขอน�าเสนออาคารสเขยวทนาสนใจ เพออาจใชเปน

แนวทางในการอนรกษสงแวดลอมตอไป

ปารคเวนเชอรอโคเพลกซประเทศไทย

อาคารอนรกษพลงงานแหงแรกในประเทศไทยทไดรบ

รางวลLEEDระดบสงสด(LeadershipinEnergyand

Environmental Design : LEED) ของ U.S. Green

BuildingCouncil:USGBCโดยออกแบบภายใตแนวคด

การสรางพนทสเขยว 25% ของพนทภายในโครงการ

หรอกวา 81,400 ตร.ม. บนระบบของอาคารทม

ประสทธภาพเชนการใชกระจกอนรกษพลงงานเพอชวย

ลดปรมาณเสยงและความรอนเขาสตวอาคารระบบปรบ

อากาศใหเหมาะสมในแตละพนทระบบควบคมคณภาพ

อากาศระบบปรบระดบแสงภายในอาคารระบบบ�าบด

น�าและหมนเวยนกลบมาใชใหมและระบบลฟทอจฉรยะ

ซงชวยประหยดพลงงานถงรอยละ 30 จากระบบปกต

ทเดยว

ขอมลจาก http://www.iurban.in.th/design/park-

ventures-the-first-leed-platinum-mixed-use-building-

in-thailand/

35Energy Plus |

ขอมลจากhttp://inhabitat.com/pasona-hq-is-an-urban-farm-that-grows-

food-for-its-employees-in-tokyo/

SchooloftheArtsประเทศสงคโปร

โรงเรยนมธยมปลายเฉพาะทางทศนศลปและศลปะ

การแสดง(visualandperformingarts)ออกแบบโดย

สถาปนก WOHA ภายใตแนวคดเรองเปนมตรกบ

สงแวดลอมและตองการเพมพนทสเขยวใหแกชมชน

ถงแมวาอาคารจะเปนลกษณะตกแฝดขนาดใหญแตมการ

เปดชองทางมากมายเพอใหมแสงสวางจากธรรมชาตและ

ลมผานเขาถงทกพนท เนนความโปรง โลงสบาย และ

รมรนดวยสวนแนวตง เปนการเปดกวางใหคนในชมชน

สามารถสมผสทงศลปะและธรรมชาตไดอยางลงตว

ขอมลจาก http://www.archdaily.com/217481/

school-of-the-arts-woha/

อาคารทปลกขาวปลกผกไวกนเองประเทศญปน

จากแนวคดสวนผกแนวตงหรอสวนผกในเมองทไม

คอยมทใดลงมอท�าจรงจงสงผลใหอาคารส�านกงานใหญ

ของ Pasona บรษททางดานจดหางานในกรงโตเกยว

ลงมอปลกขาวและปลกผกผลไมกวา200ชนดบนพนท

เพาะปลก 43,000 ตารางฟตในส�านกงานไวเปนอาหาร

ส�าหรบพนกงานกนแบบจรงจง นอกจากจะใหความ

สวยงามรมรนแกตวอาคารแลวยงชวยประหยดพลงงาน

ในการขนสงอาหารอกทงสงเสรมใหคนรนใหมรจกศกษา

และผลตอาหารไดเองอยางยงยน

บานสวนแนวตงประเทศเวยดนาม

ผลงานStackingGreen โดยVoTrongNghiaCo., Ltdบรษทสถาปนก

เวยดนามทไดสรางสรรคบานทรงสเหลยมแบบตกแถวสไตลคนเมองอยางHoChi

MinhCityใหสามารถใกลชดกบธรรมชาตไดโดยออกแบบใหมสวนแนวตงทเตมไปดวย

ตนไมคอยชวยดดซบความรอนและลดอณหภมภายในบาน เปนแนวคดทเพมพนท

สเขยวใหกบบานในเมองไดเปนอยางด

ขอมลจากhttp://www.iurban.in.th/greenery/vertical-garden-house-ho-chi-

minh/

KMCCorporateOfficeประเทศอนเดย

KMC Corporate Office อาคารผนงสเขยวทปกคลมดวยตนไมในนคม

อตสาหกรรมไฮเทค‘CyberCity’เมองไฮเดอราบาดประเทศอนเดยเปนผลงานการ

ออกแบบของRMAArchitectsบรษทสถาปนกสญชาตอนเดยซงมความตองการท

จะผสมผสานความทนสมยและความเปนธรรมชาตเขาไวดวยกนโดยสรางผนงชนใน

เปนผนงคอนกรตทคอนขางทบตนและเพมผนงชนนอกทท�ามาจากแผงอะลมเนยม

น�าหนกเบามาเปนแผงไมเลอยขนาดใหญชวยลดความทบตนของรปทรงอาคารดวย

ความรมรนของธรรมชาต และยงชวยกรองความรอนจากแสงแดดไมใหเขาสตว

อาคารอกดวย

ขอมลจากhttp://www.creativemove.com/architecture/kmc-corporate/

การสราง“GreenBuilding”หรอ“อาคารสเขยว”นนเปนอกแนวคดหนง

ทชวยรกษาสมดลของระบบนเวศทางธรรมชาตใหคงอยได หากเรายดถอและ

ปฏบตตามแนวคดดงกลาว จะสามารถเพมพนทสเขยวใหกบปาคอนกรต และ

คนความอดมสมบรณใหโลกไดมากยงขน

36Energy Plus |

1Scholarship

Skolkovo Institute of Science and Technology มอบทนการศกษาระดบปรญญาโท ณ ประเทศรสเซย

Skolkovo Institute of Science and

Technology มอบทนการศกษาระดบปรญญาโท

แกนกศกษาตางชาตเพอไปศกษาตอทประเทศรสเซย

นอกจากคาเลาเรยนแลว ยงครอบคลมถงคาทพก

และคาประกนสขภาพของผทไดรบทนอกดวย

สาขาวชาทเปดสอน

• วทยาศาสตร และเทคโนโลย

• วทยาศาสตรพลงงาน และเทคโนโลย

• ชวการแพทย และเทคโนโลย

คณสมบตของผมสทธรบทนการศกษา

• ถอสญชาตรสเซย หรอตางชาตกได

• ก�าลงจะจบการศกษา หรอจบการศกษาในระดบปรญญาตร

• ผลการเรยนในระดบปรญญาตรอยในเกณฑดเยยม

• ทกษะภาษาองกฤษอยในเกณฑทด

• จบการศกษา หรอเรยนเกยวกบสาขาทเกยวของดงน

วศวกรรมศาสตร , คณตศาสตร, ฟสกส, เคม, ชววทยา

ขนตอนการสมครรบทน

ผทสนใจสามารถเขาไปศกษารายละเอยดทนทงหมด และสมครผานทางออนไลน

ไดท http://www.skoltech.ru/admissions/faqs หากมขอสงสยสามารถตดตอ

สอบถามไดท E-mail: admissions@skoltech.ru

หมดเขตรบสมครภายในปลายเดอนมกราคม 2557

เปดรบความรรอบตว ดวยทนเรยนฟรรอบโลก

37Energy Plus |

2 3

2014 Junior Research Fellowship Program

สถานเอกอครราชทตฝรงเศสประจ�าประเทศไทย เปด

รบสมครนกวจยรนเยาวชาวไทยทกสาขา เพอใหทนไปท�าวจย

ระยะสนเปนเวลา 2-6 เดอน ในป พ.ศ. 2557 ณ ประเทศ

ฝรงเศส นอกจากทนวจยแลวยงครอบคลมถงตวเดนทาง

ไปกลบไทย-ฝรงเศส คาเลยงชพรายเดอน และประกนสงคม

ในขณะทอยประเทศฝรงเศสอกดวย

ขนตอนการสมครรบทน

ผทสนใจสามารถเขาไปดาวนโหลดรายละเอยดทงหมด

และใบสมครไดท http://www.nstda.or.th/news/

13990-2014-junior-research-fellowship-program หรอ

สามารถสอบถามขอมลเพมเตมไดท E-mail: fellowships@

francothai-science.org

หมดเขตรบสมครภายในวนท 16 ธนวาคม 2556

ทนการศกษา Chevening เพอศกษาตอในระดบปรญญาโทท UK

ทนการศกษาชฟนงประเทศไทย ป 2014-2015 สนบสนนเงน

เพอการศกษาตอในระดบปรญญาโททมหาวทยาลยชนน�าของสหราช-

อาณาจกร (United Kingdom) พรอมมอบคาครองชพเปนรายเดอน

คาเดนทางไปและกลบจากประเทศของผสมครตามการอนมตและ

คาน�าหนกสมภาระสวนเกน ทนการท�าวทยานพนธ คาใชจายในการ

ขอวซา และคาเลาเรยนเตมจ�านวนเงน (ส�าหรบหลกสตรปรญญาโท

บรหารธรกจ จะใหสงสดเปนเงน £12,000 และผทไดรบทนนจะตอง

จายในสวนทเหลอเอง)

เปดรบสมครในหลากหลายสาขาวชา โดยเฉพาะอยางยงในดาน

ตอไปน

• Climate Change and Energy

• Human Rights

• Economic Governance

• Trade and Investment

• Conflict Issues

• Democracy and Political Governance

ผทสนใจสามารถเขาไปศกษารายละเอยดและสมครผานทาง

ออนไลนไดท http://www.chevening.org/thailand

หมดเขตรบสมครภายในวนท 15 พฤศจกายน 2556

38Energy Plus |

2morrow

สถาปตยกรรมนารกๆ ซงเปนทคนหนาคนตา

ส�าหรบชาวเมองHamshireอยาง“ExburyEgg”

หรอ “ไขยกษ” หองท�างานทรงกลมรทลอยอย

บรเวณปากแมน�าBeaulieuของหมบานExbury

เป นผลงานสดสร างสรรค ซ งออกแบบโดย

StephenTurnerรวมกบPadStudioและThe

SPUD Group ภายใตแนวคดการออกแบบและ

กระบวนการสรางทนาสนใจมากทเดยว

แนวคดการสรางExburyEggนนStephenได

รบแรงบนดาลใจมาจากความเชอทวาไมวาจะกรอย

กพนปมนษยกไมสามารถหนการพงพงธรรมชาตได

“ธรรมชาตไมวาจะเปนปา น�า ทะเล และสงมชวต

ตางๆแมแตมนษยเองกตองพงพาอาศยกนและยง

คงเปนนรนดร” ซงสวนตวเขาเองแลวกมแนวคดไม

ต างไปจากคนหวอนรกษท านอนๆ ทต องการ

สรางสรรคผลงานให “เปนมตรกบธรรมชาต

และสงแวดลอม”

Exbury Eggหองท�ำงำนลอยน�ำพลงงำนแสงอำทตย

EXBURY EGG38Energy Plus |

39Energy Plus |

โดยคยเวรด3ค�าทเขาใชยดเปนฐานในการสรางสรรคงานกคอGreenการอยอยาง

เปนมตรตอตวเองคนรอบขางสงคมและสงแวดลอมCleanการอยอยางสะอาดไม

เบยดเบยนตวเองคนรอบขางสงคมและสงแวดลอมและค�าสดทายคอLeanการอย

อยางประหยด เรยบงาย ลดรายจาย และไมฟงเฟอ ดวยเหตผลดงทกลาวมา เขาจง

คดคนสรางExburyEggขนมาและเพมคณคาใหไขยกษทลอยอยกลางน�ากลายเปน

หองแลบซงท�าหนาทศกษากระแสน�าขนน�าลงและใชเกบขอมลของแมน�าBeau-

lieuเพอตรวจวดเปรยบเทยบและแสดงผลไดอยางมประสทธภาพแบบครบวงจร

โครงสรางของExburyEggจะมรปแบบเดยวกบการสรางเรอท�าใหลอยน�าไดสง

ต�าตามระดบน�าในแมน�า สามารถทอดสมอใหอยกบทหรอปลอยใหลอยน�าไปเรอยๆ

เหมอนเรอทวไปกไดเชนกนสรางขนจากไมทงหลงโดยบรเวณดานขางจะมประตส�าหรบ

เปนทางเขา-ออกและใชจอดเทยบทาเรอดานบนจะมชองหลงคารปวงกลมใหแสงแดด

สองเขามายงภายในตวเครองไดนอกจากนยงมขาวของเครองใชอยางเตยงโตะเตาผง

ขนาดเลกและหองน�ามาอ�านวยความสะดวกใหแกผใชงานอกดวยโดยกระแสไฟฟา

ทใชภายในนนมาจากพลงงานแสงอาทตยทงหมดผใชจงสามารถด�ารงชวตพรอม

กบท�างานในไขยกษใบนไดตลอดทงปทงนปรมาณพลงงานแสงทไดอาจผกผนไปตาม

ฤดกาลและสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงไป

ผลงานสรางสรรคสถาปตยกรรม“สเขยว”นอกจากจะท�าใหเกดผลงานออกแบบ

ทเปนมตรกบสงแวดลอมอยางยงยนแลว ยงสามารถน�าไปประยกตเขากบการ

ใชชวตจรงเชนเดยวกบไขยกษExburyEggใบนอกดวย

GreenClean Lean

40Energy Plus |

Energy Quiz พลงงานถกนำามาใชเพอเตมเตมใหกบชวตมนษย การดำารงชพตองใชพลงงาน

ทงสนไมวาจะเปนภายในบานพกอาศยอาคารรานคาโรงงานรวมถงการเดนทาง

ยงนานวนเขา ความตองการพลงงานกยงมากขน นนหมายถงพลงงานจะถกนำามา

จากแหลงตางๆ เพอตอบสนองการใชพลงงาน ทงพลงงานจากดวงอาทตยและ

พลงงานจากธรรมชาตภายในโลกของเรา

พลงงานธรรมชาต เปนพลงงานฟรๆ เชนพลงงานลมพลงงานแสงอาทตย

พลงงานเหลานไมมวนหมด และไมกอใหเกดสภาวะโลกรอน เนองจากเปนพลงงาน

สะอาดไมกอใหเกดมลภาวะแกสงแวดลอม

เกมนเลนไมยาก ทานผอานสามารถรวมสนกไดเพยงเตมตวอกษรทหายไปลงใน

ชองวางใหถกตอง ถายเอกสารพรอมเขยน ชอ-สกล ทอย เบอรโทรศพท สงมาท

วารสาร Energy Plus กลมประชาสมพนธ ส�านกนโยบายและยทธศาสตร

ส�านกงานปลดกระทรวงพลงงาน ศนยเอนเนอรย คอมเพลกซ อาคาร B ชน 23

เลขท 555/2 ถนนวภาวดรงสต แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 (วงเลบ

มมซองวา เกมชงรางวล) ผทตอบถก 10 ทานแรกจะไดรบของรางวลสงใหถงบาน

พลงงานธรรมชาตพลงงานทอยรอบๆตวเรา

ชอ-นามสกล ........................................................................................................

ทอย ....................................................................................................................

.............................................................................................................................

......................................................................................

โทรศพท .................................................................

E-mail ..............................................................

40Energy Plus |

_ewo_re_a_ _ewo___iW

__rene_al__ s_a_oi_

sl_uf_i_so_

เชอเพลงฟอสซล

พลงงานลม

พลงงานชวมวล

พลงงานน�า

พลงงานแสงอาทตย

ลนรบโชค Shoe Bag

ขอเชญทมเยาวชน (3 คน / ทม) ระดบ

ม.ตน ม.ปลาย และปวช. สงผลงานเขารวม

การประกวดโครงงาน “นวตกรรมพลงงาน

เพอโลกสเขยว 2556” (Energy Innova-

tion for Green Globe 2013)

ชงทนสนบสนนการพฒนาโครงการ

ระดบภาค และระดบประเทศ รบโลเกยรตคณ

จากรฐมนตรว าการกระทรวงพลงงาน

และรบสทธ เข ารบการคดเลอกศกษาตอ

ระดบปรญญาตร คณะวศวกรรมศาสตร 5

มหาวทยาลยชนน�าของรฐ

รายละเอยด และใบสมครตามแบบฟอรม

ดาวนโหลดไดท www.energy.go.th

ขยายเวลารบสมคร

ถงวนท 16 ตลาคม 2556

มงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคนมงม�น ต�งใจ เพ��อไทยทกคน