hellenic way · 2014-05-10 · γέννηση του Χριστού, γιατί η...

hellenic wayΕ π ο χ ι α κ ή Ε φ ημ ε ρί δ α το υ Σ υ νδέ σ μ ο υ Ε λ λ ή ν ω ν & Φι λ ε λ λ ή ν ω ν Κ α να δ ά

εις οιωνος αριστος αμυνεσθai περι γλωσσης.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΨΥΧΗ ΖΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΘΕΛΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ. Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ

ΕΑΡΙΝΗ

ΙΣΗΜΕΡΙΑ 2011

τευχος 50ον

Ύμνος εις την Ελευθερίαν

Εθνικός Ύμνος

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερία» γράφτηκε από τον Διονύ-σιο Σολωμό, τον Μάιο του

1823 στην Ζάκυνθο. Το 1828 μελο-ποιήθηκε από τον Νικόλαο Μά-τζαρο και το 1864 καθιερώθηκε ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας.

Σε γνωρίζω από την κόψητου σπαθιού την τρομερή,σε γνωρίζω από την όψηπου με βιά μετράει τη γη.

2Απ' τα κόκαλα βγαλμένη

των Ελλήνων τα ιερά,και σαν πρώτα ανδρειωμένη,

χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!3

Εκεί μέσα εκατοικούσεςπικραμένη, εντροπαλή,

κι ένα στόμα ακαρτερούσες,«έλα πάλι» να σου πει.

Συνέχεια στην σελίδα 3

Οι ιδρυτές της Εταιρείας, φλογεροί πατριώτες, πλούσιοι έμποροι στο εξωτερικό, ο Ξάνθος, ο Τσακάλωφ και ο Σκουφάς, ξεκίνησαν τη Φιλική Εταιρεία ορκιζόμενοι και οι τρεις.

Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣΜΠΡΟΣΤΑΡΗΣ ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ

ΞΕΣΗΚΩΜΟ ΤΟΥ 1821

1814 24 Φεβρουαρίου 1821 1823

«Η ΩΡΑ ΗΛΘΕΝΩ ΑΝΔΡΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Η ΠΑΤΡΙΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΕΙ» Αλέξανδρος Υψηλάντης

Η σημαία των Ιερολοχιτών, όπου στο Ιάσιο της Μολδαβίας ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κυρήτει την έναρξη του απελευθερωτι-κού αγώνα

O Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής παραχωρεί τα προνόμια του Πατρι-αρχείου στον Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο

«H ώρα ήλθεν, ω ‘Ανδρες Έλλη-νες! Eίναι καιρός να αποτινάξω-μεν τον αφόρητον τούτον Ζυγόν,

να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημι-σέληνον, δια να υψώσωμεν το ση-

μείον, δι’ ου πάντοτε νικώμεν: λέγω τον Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσω-μεν την Πατρίδα, και την Ορθόδοξον ημών Πίστιν από την ασεβή των ασε-βών Καταφρόνησιν. Mεταξύ ημών

Συνέχεια στην δελίδα 14

Στην σελίδα 10Χρονογράφημα

Δύο Κεριά στον Πάνσεπτο Βωμό των Ελλήνων

Όταν σταθείτε μπροστά στον πάνσεπτο πατρογονικό Βωμό των Ελλήνων, αγαπητοί συμπα-τριώτες και σεμνά ανάβοντας το κεράκι σας, κλίσετε το γόνυ σ’ αυτήν την ξεχωριστή γενιά του ‘21, μην παραλείψετε να ανάψετε ένα ακόμα κεράκι στους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρίας. Αξίζουν δύο κεριά και μια ξεχωριστή μνεία και ιδιαίτερες ευχαριστίες στους Θεούς των Ελλήνων που τους έσπειραν την ιδέα. Αυτή η ιδέα βγήκε σαν Απολλώνιο φως, άστραψε σαν τον κεραυνό του Δία, ξεχύθηκε σαν χείμαρος και υψώθηκε σαν παλιρροϊκό κύμα και κατακρήμνισε τον τύραννο και μαζί μ’αυτόν την αβάσταχτη δουλεία.

Αν ο Θούριος του Ρήγα ήταν το εγερτήριο σάλπισμα, η 24 του φλεβάρη η έναρξη της πολυπό-θητης επανάστασης, και ο Ύμνος εις την Ελευθερία, του εθνικού μας ποιητή, το Υψηλό Ιδεώδες του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας στα 1814, ήταν η ενσάρκωση ενός κρυφού πόθου αιώνων για το υπόδουλο γένος που ούτε καν τολμούσε να ονειρευτεί.

Αυτοί οι τρεις απλοί έμποροι στην Οδησσό της Ουκρανίας αποφάσισαν την ίδρυση της μυστι-κής αυτής εταιρείας που έμελλε να απλωθεί και να θεριέψει και να προσαρτήσει στις τάξεις της


hellenic way Spring Equinox, 2011 2

Επιστολές ΑναγνωστώνΕλληνικός δρόμοςHellenic Way

www.hellenicway .caΕκδότης

Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ελλήνων & Φιλελλήνων Καναδά

Publisher Cultural Association of Hellenes &

Philhellenes of Canada1010 Broadview Avenue, Suite 901

Toronto Ontario, M4K 2R8 Tel: 416 425-5728

Συντάσσεται από επιτροπή Editor: Media Committee of the C.A.H.P.C. Ο « Ελληνικός Δρόμος» κυκλοφορεί εποχιακά και αποστέλλεται σε πολλά μέρη της Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης. Ετήσια συνδρομή για Καναδά και ΗΠΑ: $ 25.00

The Hellenic Way is published each season and is sent to many places in North America and Europe. Annual subscription in Canada & USA: $25.00 and outside of North America: $45.00.

Άρθρα σύμφωνα με το πνεύμα της εφημερίδας είναι ευπρόσδε-κτα, αλλά η δημοσίευση τους εναπόκειται στη συντακτική επιτροπή. Οι επιστολές θα πρέ-πει να φέρουν το πλήρες όνομα του αποστολέα, αλλά μπορούν να δημοσιευθούν μόνο τα αρ-χικά του, εάν αυτό επιθυμεί ο αποστολέας. Τα άρθρα δεν επι-στρέφονται.

We welcome submission of articles in the spirit of the newspaper, but publication is at the discretion of the editing committee. Letters should bear the full name of the sender, but only their initial may be published if they so wish. No

Ευχαριστήριο

Ευχαριστούμε όλους τους φίλους και συνεργάτες, που έχουν βοηθήσει για την έκδοση της εφημερίδας μας. Ιδι-αίτερα ευχαριστούμε τα περιοδικά «Ελληνική Αγωγή» , « Ενδοχώρα», « Δαυλός», « Ιχώρ», « Ελληνική Διεθνής Γλώσσα» ... και γενικά όλα τα έντυπα που τόσο πρόθυμα μας έχουν επιτρέ-ψει την αναδημοσίευση άρθρων τους, τόσο σημαντικών για τον Ελληνισμό.Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ελλήνων και Φιλελλήνων Καναδά.

• Το παρόν τεύχος κυκλοφό-ρησε σε 3,500. φύλλα• Η επόμενη έκδοση, στο Θε-ρινό Ηλιοστάσιο.

Προς τον

Hellenic Way1010 Broadview Ave. Suite 901Toronto On. M4K 2R8

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ / SUBSCRIPTION COUPON

Παρακαλώ εγγράψτε με ως συνδρομητή στον «Ελληνικό Δρόμο»και ταχυδρομήστε το έντυπο στην παρακάτω διεύθυνση:

Please include me as a subscriber for the Hellenic Way and mail me the publication to the address below:Name:

------------------------------------------------------------------------------Address:

-------------------------------------------------------------------------------Tel.# ---------------------------------Fax: -------------------------------E-mail address:------------------------------------I am enclosing $ ------------------------------------

John Stavropoulos325-39 Winona Dr.Toronto, Ont., M4G-4A8February 25, 2011.To: The editorial Committee of “The Hellenic Way”.Αγαπητή συντακτική επιτροπή,

Στο γράμμα που έστειλε ο Θεοφιλέστατος μη-τροπολίτης Καναδά, να διαβαστεί σε όλες τις εκκλησίες στις 30 Ιανουαρίου 2011, αναφέρει εμφατικά και επανειλημμένα τη λέξη γνώση. Η γνώση που πρέπει να διδάξει η εκκλησία στα παιδιά των σχολείων της είναι γύρω από τη μυ-θολογία του Χριστιανισμού. Ο Χριστιανισμός δεν εξήγησε ποτέ στον κόσμο πως πολλαπλασι-άστηκε η ανθρωπότης. Ο Αδάμ και η Εύα είχαν δύο αγόρια, τον Κάϊν και τον Άβελ. Ο Κάϊν σκότωσε τον Άβελ. Μετά η Εύα γέννησε και ένα τρίτο αγόρι, τον Σεθ. Ο Σεθ χάρισε ένα εγγονάκι αγόρι, στο ζευγάρι του παραδείσου. Ποια ήταν η μητέρα του εγγονού; Πως έφτασαν οι άνθρωποι στα επτά (7) δισεκα-τομμύρια περίπου που είμαστε σήμερα; Πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Οι Εβραίοι που λένε ότι ο κόσμος ξεκίνησε από αυτούς, διανύουν φέτος το έτος 5,771. Οι ινδιάνοι της Αμερικανικής ηπείρου ζουν εδώ και δώδεκα (12) χιλιάδες χρόνια. Οι αυ-τόχθονες της Αυστραλίας ζουν εκεί σαράντα (40) χιλιάδες χρόνια. Οι επιστήμονες λένε ότι ο πλανήτης Γη, πάνω στον οποίο ζουν οι άν-θρωποι, περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο για περισσότερο από τεσσεράμισι (4,5) δισεκατομ-μύρια χρόνια και έχουν τρανές αποδείξεις με τα απολιθώματα των δεινοσαύρων που έχουν βρει εδώ στον Καναδά και άλλα μέρη του κόσμου, τα οποία χρονολογούνται πάνω από ογδόντα πέντε (85) εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρωπος στη σημερινή του μορφή ζει πάνω στη γη πε-ρίπου ένα (1) εκατομμύριο χρόνια. Που ήταν ο Θεός όλο αυτόν τον καιρό; Στις 2 Φεβρουαρίου 2011, οι επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν έναν ακό-μη ήλιο εις το υπερπέραν, δύο χιλιάδες (2,000) έτη φωτός μακριά, ο οποίος έχει έξι (6) πλανή-τες και το κλίμα εκεί είναι εύκρατο. Ούτε πολύ ζεστό ούτε πολύ κρύο, που σημαίνει είπαν, ότι μπορεί να υπάρξει ζωή εκεί σαν αυτή που γνω-ρίζουμε στη γη. Ο Χριστιανισμός ισχυριζόταν μέχρι το 17ο αιώνα ότι η γη στηριζόταν πάνω σε τέσσερις (4) κολόνες και ότι ο ήλιος γύριζε γύρω από τη γη, μέχρι που ήρθε ο Κοπέρνικος και είπε

ότι το αντίθετο συμβαίνει. Η θρησκεία επέμενε στη δική της θέση, Ήρθε κατόπιν ο Γαλιλαίος, ο οποίος απέδειξε ότι πραγματικά η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο. Ο Γαλιλαίος ήταν Χριστια-νός, είχε δε χτίσει και δική του εκκλησία στη SANTA CROCE. Η καθολική εκκλησία τον πήγε στο δικαστήριο και τον ανάγκασε να πει ότι είχε κάνει κάποιο λάθος για να μην πάει φυ-λακή στα γεράματά του. Όταν αφέθη ελεύθερος είπε το περιβόητο εκείνο, «και όμως γυρίζει». Κάτι που είχε πει πρώτος ο Σάμιος αστρονόμος Αρίσταρχος τον τρίτο (3ο) π.χ αιώνα. Την εποχή δηλαδή που οι αρχαίοι ημών πρό-γονοι δίδασκαν και πρόσφεραν στον υπόλοιπο κόσμο: Θέατρο, Μουσική, Ζωγραφική, Γλυ-πτική, Αρχιτεκτονική, Ποίηση, Ρητορική, Φι-λοσοφία, Ιατρική, Φαρμακευτική, Γεωμετρία, Μαθηματικά, Γεωγραφία, Δημοκρατία, Δικαι-οσύνη, Αθλητισμό και τόσες άλλες γνώσεις. Οι Εβραίοι τι πρόσφεραν στην ανθρωπότητα; Θρησκείες, οι οποίες χωρίζουν, καταπιέζουν και σκοτώνουν τους ανθρώπους. Ο Χριστός γεννήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου. Για πολλές δεκαετίες ελάχιστοι Χριστιανοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα το Σεπτέμβριο. Την εποχή εκείνη υπήρχε μια Παγανική γιορτή στη Ρώμη και στη Αίγυπτο την οποία γιόρτα-ζαν εκατομμύρια άνθρωποι, στις 25 Δεκεμβρί-ου (Χειμερινό Ηλιοστάσιο). Ο Χριστιανισμός έριξε τότε τα Χριστούγεννα πάνω σ’ αυτή την ημερομηνία, για περισσότερες εισπράξεις και το πέτυχε. Αφού μετράμε τα χρόνια από τη γέννηση του Χριστού, γιατί η πρωτοχρονιά δεν είναι 25 Δεκεμβρίου; Ίσως επειδή οι Εβραίοι οχτώ (8) μέρες μετά τη γέννηση του αγοριού του κάνουν περιτομή. Όλες οι Χριστιανικές αι-ρέσεις, συμπεριλαμβανομένης και της Ορθοδό-ξου, γιορτάζουν την ίδια μέρα τα Χριστούγεν-να, γιατί δεν γίνεται το ίδιο και με το Πάσχα; Τον καιρό που γεννήθηκε ο Χριστός, βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης, ο οποίος είχε πα-ντρευτεί οχτώ (8) γυναίκες και είχε αναρίθμητα παιδιά. Ο Ηρώδης αισθανόμενος ότι το τέλος του πλησιάζει και αφού είχε δολοφονήσει τον πρωτότοκο γιο του Αντίπατρο, άλλαξε τρεις (3) φορές τη διαθήκη του και τελικά κληροδότησε το βασίλειό του σε τρεις από τους γιους του. Στον Αρχέλαο, Αντύπα και Φίλιππο Είχε και γιο Αλέξανδρο. Καθώς φαίνεται είχε αδυναμία στα Ελληνικά ονόματα. Κατόπιν ο Ηρώδης διέταξε τη δολοφονία όλων των αγοριών της περιοχής της Βηθλεέμ κάτω των δύο (2) ετών, ελπίζο-ντας ότι ανάμεσά τους θα ήταν και ο Χριστός, προφανώς δικό του παιδί, για να μη μεγαλώσει και ζητήσει κληρονομιά από το βασίλειό του. Τι άλλο λόγο θα είχε για να σκοτώσει τόσα αθώα αγγελούδια; Ακολούθησε δηλαδή το Ελληνικό προηγού-μενο που έγινε με το Φίλιππο τον τέταρτο (4ο) γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, ο οποίος γεννήθηκε στην Περσία μετά το θάνα-το του πατέρα του και τον έστειλαν στη Μακε-δονία για να έχει σωστή Ελληνική ανατροφή. Όταν έγινε έξι (6) ετών τον δολοφόνησαν για να μη μεγαλώσει και διεκδικήσει το βασίλειο του πατέρα του, το οποίο θα έχαναν οι Μακεδό-νες, οι Σελευκειδείς και οι Πτολεμαίοι. Το Χριστό που είχε γεννηθεί στη Βηθλεέμ, θέλησαν να τον επισκεφθούν εξ ανατολής τρεις (3) μάγοι να του προσφέρουν δώρα, τους οποί-ους οδηγούσε άστρο λαμπρό. Δεν πήγαν στη Βηθλεέμ να δώσουν τα δώρα στο νεογέννητο αλλά στην Ιερουσαλήμ. Κάποια στιγμή ίσως έσβησε τ’ αστέρι και έχασαν το δρόμο. Αφού τους έστειλαν στη Βηθλεέμ, έδωσαν τα δώρα


Φίλοι αναγνώστες είμαι σί-γουρος, πως όπως εγώ, έτσι και σεις θα αναρωτιέστε, πώς όλοι οι ανιστόρητοι τα βγά-ζουν τετρακόσια χρόνια σκλα-βιά. Η Κωνσταντινούπολη, όντως προδομένη από την εκκλησία και εγκαταλελειμμένη στην μοίρα της από τους πάντες, παραδόθηκε από τους ορθό-δοξους ιεράρχες στο γιαταγά-νι του Μωάμεθ, αντί στην τιά-ρα του Πάπα.Οι ιδιαίτερες πατρίδες μας όμως που βρισκόταν πριν την άλωση;Όπως μας πληροφορεί η επί-σημη Ιστορία μας, μόνον το πριγκιπάτο του Μυστρά ήταν ελεύθερο, ενώ όλα τα υπόλοι-πα μέρη ήταν υπό κατοχικά καθεστώτα. Είτε αυτά ήταν Φράγκικα είτε ήταν Οθωμα-νικά. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα παραβρεθείτε σε κάποια ομιλία με θέμα για την Παλιγ-γενεσία του Ελληνικού κρά-τους και ο επίσημος ομιλητής κάνει την γνωστή πια γκάφα για τους τέσσερις αιώνες κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, μην διστάσετε να τον ρωτήσετε αν η Αθήνα το 1452 ήταν ανεξάρ-τητη ή υπόδουλη. Η πιο σημαντική ημερομηνία από καταβολής του ελληνικού κράτους πέρασε για μια ακόμη χρονιά αμνημόνευτη.Και είναι απορίας άξιον. Γιατί άραγε; Ποιοι καπηλεύονται το Ελληνικό κράτος και το ποδη-γετούν.Το έχουμε τονίσει και εμείς και τόσοι άλλοι ανεξάρτητοι φο-ρείς πως η κήρυξη της Ελλη-νικής επανάστασης έγινε στις 24 Φεβρουαρίου του 1821 στο Ιάσιο της Μολδαβίας από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.Κανένας μα κανένας Γερμανός δεν σήκωσε το λάβαρο αφού ο ίδιος ο Παλαιών Πατρών ούτε καν το αναφέρει στα απο-μνημονεύματα του. Πως εί-ναι δυνατόν να παρέλειψε να αναφερθεί στην ίσως πιο ση-μαντική πράξη της ζωής του; o πράγματι αγωνιστής αυτός ιερωμένος. Είναι γνωστό πλέον τοις πάσιότι η εκκλησία ήταν ενάντια της επανάστασης αφού αφό-ρισε όλους τους επαναστάτες επανειλημμένα και σωρηδόν. Η ελληνική επανάσταση στη-ρίχθηκε πάνω στο αρχαίο Ελ-ληνικό κλασικό πνεύμα. Η εκκλησία βλέποντας ότι ο αγώνας προχωρούσε σαν χεί-μαρος αποφάσισε να τον σφε-τεριστεί.

η γενναιοτερη πραξη που μπορει να κανει κανεισ εiναι να λeει την αλhθεια

4Άργειε να 'λθει εκείνη η μέρα,

κι ήταν όλα σιωπηλά,γιατί τά 'σκιαζε η φοβέρα

και τα πλάκωνε η σκλαβιά.5

Δυστυχής! Παρηγορίαμόνη σου έμενε να λεςπερασμένα μεγαλεία

και διηγώντας τα να κλαις.6

Και ακαρτέρει και ακαρτέρειφιλελεύθερη λαλιά,

ένα εκτύπαε τ' άλλο χέριαπό την απελπισιά.

7Κι έλεες: «Πότε, α, πότε βγάνω

το κεφάλι από τσ' ερμιές;».Και αποκρίνοντο από πάνω

κλάψες, άλυσες, φωνές.8

Τότε εσήκωνες το βλέμμαμες στα κλάματα θολό,

και εις το ρούχο σου έσταζ' αίμα,πλήθος αίμα ελληνικό.

9Με τα ρούχα αιματωμέναξέρω ότι έβγαινες κρυφάνα γυρεύεις εις τα ξένα

άλλα χέρια δυνατά.10

Μοναχή το δρόμο επήρες,εξανάλθες μοναχή.

δεν είν' εύκολες οι θύρες,εάν η χρεία τες κουρταλεί.

11Άλλος σου έκλαψε εις τα στήθια,

αλλ' ανάσαση καμιά.Άλλος σου έταξε βοήθεια

και σε γέλασε φριχτά.12

Άλλοι, οϊμέ, στη συμφορά σουοπού εχαίροντο πολύ,

«σύρε να βρεις τα παιδιά σου,σύρε», ελέγαν οί σκληροί.

13Φεύγει οπίσω το ποδάρικαι ολογλήγορο πατεί

ή την πέτρα ή το χορτάριπου τη δόξα σου ενθυμεί.

14Ταπεινότατη σου γέρνει

η τρισάθλια κεφαλή,σαν πτωχού που θυροδέρνει

κι είναι βάρος του ή ζωή.15

Ναι, αλλά τώρα αντιπαλεύεικάθε τέκνο σου με ορμή,

που ακατάπαυστα γυρεύειή τη νίκη ή τη θανή.




Μόλις είδε την ορμή σουο ουρανός, που για τσ' εχθρούς

εις τη γη τη μητρική σουέτρεφ' άνθια και καρπούς.

18Εγαλήνευσε και εχύθηκαταχθόνια μία βοή,

και του Ρήγα σου απεκρίθηπολεμόκραχτη η φωνή.

19Όλοι οι τόποι σου σ' εκράξαν

χαιρετώντας σε θερμά,

Συνέχεια από την σελίδα 1


«Οι Ιερολοχίτες μάχονται στο Δραγατσάνι», πίνα-κας του Πέτερ Φον Ες.

Ο Ιερός Λόχος ήταν στρατιωτικό σώμα που ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Αλέ-ξανδρο Υψηλάντη στη Φωξάνη, πόλη

στα όρια της Μολδαβίας με τη Βλαχία, στα μέσα Μαρτίου του 1821 και συγκροτήθηκε από εθε-λοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού, κυρίως. Ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μο-νάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του ελληνικού στρατού γενικότερα. Ο Υψηλά-ντης πίστευε πως οι νεαροί αυτοί θα μπορού-σαν να αποτελέσουν την ψυχή του στρατού του. Γι’ αυτό τους ονομάτισε από το κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών.

Δομή - οργάνωση

Στη Φωξάνη, μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των Ιερολοχιτών οργανώ-θηκε μεγαλοπρεπής τελετή ορκωμοσίας,

κατά την Τσαρική εθιμοτυπία. Αμέσως μετά την ορκωμοσία ο Αλέξανδρος Υψηλάντης μίλησε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και παρέδωσε τη Ση-μαία του Ιερού Λόχου στον αρχηγό του Λόχου Γεώργιο Καντακουζινό. Στη συνέχεια οι Ιερολο-χίτες παρέλασαν με βήμα στρατιωτικό τραγου-δώντας πολεμικό θούριο.

Οι άνδρες του Ιερού Λόχου ήταν πεζοί και ιπ-πείς εφοδιασμένοι με καραμπίνες και ξιφολόγ-χες. Έφεραν στολές από μαύρο ύφασμα με τρί-χρωμο εθνόσημο. Στο κάλυμμα της κεφαλής κάτω από το λοφίο υπήρχε η φράση Ελευθερία ή Θάνατος και το σήμα της νεκροκεφαλής με χιαστό σχήμα οστών σαν σύμβολο της νίκης πάνω στον θάνατο.

Η Σημαία του Ιερού Λόχου

Η σημαία του Ιερού Λόχου ήταν τρίχρωμη, το κόκκινο συμβόλιζε τον πατριωτισμό, το λευκό την αδελφοσύνη και το μαύρο

τη θυσία. Στη μία πλευρά της σημαίας αναγρα-φόταν το ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ και υπήρχε η εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην άλλη πλευρά υπήρχε η εικόνα του Φοίνικα αναγεν-νώμενου από τις φλόγες και αναγραφόταν ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ.

Οργάνωση

Διοικητής του Ιερού Λόχου διορίστηκε ο Γεώργιος Καντακουζηνός – ο οποίος σύντομα παραμερίστηκε από τον Υψη-

λάντη - και υπασπιστής ο Αθανάσιος Τσακά-λωφ, συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρείας. Εκα-τόνταρχοι του Ιερού Λόχου ήταν ο Σπυρίδων Δρακούλης από την Ιθάκη, ο Κωνσταντινουπο-λίτης Δημήτριος Σούτσος, αδελφός του ποιητή Αλέξανδρου Σούτσου, ο Κεφαλλονίτης Λουκάς Βαλσαμάκης , ο Πελοποννήσιος Ανδρόνικος, ο Ρίζος από τα Ιωάννινα και ο Χιώτης Ιωάννης

Κρόκιας.

Όρκος Ι.Λ.

Στην Φωξάνη, οι σπουδαστές που δεν εί-χαν καμιά στρατιωτική εμπειρία άρχισαν να γυμνάζονται και να εκπαιδεύονται

στην χρήση των όπλων και της λόγχης. Η ορ-κωμοσία τους έγινε στο ναό της πόλης:«Ως Χριστιανός ορθόδοξος και υιός της ημε-τέρας Καθολικής Εκκλησίας, ορκίζομαι στο όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδας να μείνω πιστός εις την Πατρίδα μου και εις την Θρησκείαν μου. Ορκίζομαι να ενωθώ με όλους τους αδελφούς μου Χριστια-νούς διά την ελευθερίαν της Πατρίδος μας. Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέ-ραν ρανίδα του αίματός μου υπέρ της θρη-σκείας και Πατρίδος μου. Να αποθάνω μετά των αδελφών μου υπέρ της Ελευθε-ρίας της Πατρίδος και της Θρησκείας μου. Να φονεύσω και αυτόν τον ίδιον τον αδελ-φόν μου, εάν τον εύρω προδότην της Πα-τρίδος μας. Να υποτάσσομαι στον υπέρ της Πατρίδος μου αρχηγόν, Να μη βλέψω εις τα όπισθέν μου, εάν δεν αποδιώξω τον εχθρών της Πατρίδος και Θρησκείας μου. Να λάβω τα όπλα εις κάθε περίστασιν, ευθύς μόλις ακούσω ότι ο Αρχηγός μου εκστρα-τεύει κατά των τυράννων και να συγκατα-φέρω άπαντας τους φίλους και γνωρίμους μου εις το να με ακολουθήσωσιν. Να βλέ-ψω πάντοτε τους εχθρούς μου με μίσος και με περιφρόνησιν. Να μη παρατήσω τα όπλα προτού να ιδώ ελευθέραν την Πατρίδα μου και εξολοθρευμένους τους εχθρούς της. Να χύσω το αίμα μου, ίνα νικήσω τους εχθρούς της θρησκείας μου ή ν΄ απο-θάνω ως μάρτυς δια τον Ιησού Χριστόν. Ορκίζομαι τέλος πάντων εις το της Θείας Μετα-λήψεως φοβερόν Μυστήριον ότι θα υστερηθώ της Αγίας Κοινωνίας εις την τελευταία μου εκεί-νην ώρα, εάν δεν εκτελέσω απάσας τας υπο-σχέσεις, τας οποίας έδωσα ενώπιον της εικόνος

Ιερός Λόχος (1821) κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών.


ελληνικός δρόμος Εαρινή Ισημερία, 2011 3


Στα πλαίσια του δι-ακαούς πόθου για αποτίναξη του τουρ-

κικού ζυγού και με σαφή την επίδραση των μυστι-κών εταιρειών της Ευρώ-πης, συναντιούνται το 1814 στην Οδησσό τρεις Έλληνες και αποφασίζουν τη σύσταση μιας αυστηρά

συνωμοτικής οργάνωσης, η οποία θα προετοί-μαζε τον ξεσηκωμό όλων των Ελ-λήνων. Πρόκειται για τον Νικόλαο Σκουφά, 35 χρόνων, από το Κομπό-τι της Άρτας, τον Εμμανουήλ Ξάνθο, 42 χρόνων, από την Πάτμο και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ, 26 χρόνων, από τα Γιάννενα . Και οι τρεις έχουν ήδη γίνει κοινωνοί των επαναστα-τικών ιδεών και του εταιρισμού. Ο Σκουφάς είχε ιδιαίτερες επαφές με τον Κωνσταντίνο Ράδο, ο οποίος ήταν μυημένος στον Καρμποναρι-σμό. Ο Ξάνθος είχε μυηθεί σε τε-κτονική Στοά της Λευκάδας («Εται-ρεία των Ελεύθερων Κτιστών», της Αγίας Μαύρας), ενώ ο Τσακάλωφ είχε υπάρξει ιδρυτικό μέλος του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου

Σκ ο π ό ς της Φιλι-κής Εται-

ρείας είναι η γενική επανά-σταση των Ελ-λήνων για την «ανέγερσιν και απελευθέρω -σιν του Ελληνι-

κού Έθνους και της Πατρίδoς μας», όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο Ξάνθος. Και σημειώνει στα «Aπο-μνημονεύματά» του: ..δια να ενερ-γήσωσι μόνοι των ό,τι ματαίως από πολλού χρόνου ήλπιζον από την φιλανθρωπίαν των χριστιανών βα-σιλέων».Η πορεία ανάπτυξης της Φιλικής είναι εντυπωσιακή. Το διάστημα 1814-1816 τα μέλη της αριθμούν περίπου 20. Ως τα μέσα του 1817 αναπτύσσεται κυρίως με-ταξύ των Ελλήνων της Ρωσίας και της Μολδο-βλαχίας, αλλά και πάλι τα μέλη της δεν υπερβαί-νουν τα 30. Όμως, από το 1818 σημειώνονται αθρόες μυήσεις. Κατά το 1820 εξαπλώνεται σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας και τις περισσότερες ελληνικές παροικίες του εξωτε-ρικού. Χιλιάδες υπολογίζονται οι μυημένοι, μο-λονότι είναι γνωστά μόνο 1096 ονόματα. Τους πρώτους μήνες του 1821 τα μέλη της αριθμούν δεκάδες χιλιάδες. Η οργάνωση είχε υπερβεί τα ίδια της τα όρια.

Αθανάσιος Τσακάλωφ

Στις γραμμές της συσπειρώνονται κυρίως έμποροι και μικροαστοί, αλλά και Φανα-ριώτες και κοτζαμπάσηδες και κληρικοί,

πρόσωπα που θα διαδραματίσουν αγωνιστι-κό ρόλο (θετικό ή αρνητικό) στον αγώνα για

Ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας

Νικόλαος Σκουφάς

Εμμανουήλ Ξάνθος

την ανεξαρτησία, όπως οι οπλαρχηγοί Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Οδυσσέ-ας Ανδρούτσος, Αναγνω-σταράς, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Πα-παφλέσσας), οι Φαναριώ-τες Αλέξανδρος Μαυρο-κορδάτος και Νέγρης, οι μεγαλοκαραβοκύρηδες Κουντουριώτηδες, οι με-

γαλοκoτζαμπάσηδες Ζαΐμης, Λόντος, Νοταράς, ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός

κ.ά.Η όλη διάρθρωση της Φιλικής Εταιρείας στηρί-χθηκε στα οργανωτικά πρότυπα των Καρμπο-νάρων και των Ελευθεροτεκτόνων. Η ηγετική της ομάδα απεκαλείτο «η Αόρατος Αρχή» και περιβλήθηκε από την πρώτη στιγμή με τέτοια μυστική αίγλη, ώστε να πιστεύεται ότι συμμε-τείχαν σε αυτήν πολλές σημαντικές προσωπι-κότητες, όχι μόνον Έλληνες μα και ξένοι, όπως ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα, τον πρώτο καιρό ήταν μόνο οι τρεις ιδρυτές της. Κατόπιν, από το 1815 έως το 1818, προστέθηκαν άλλοι πέντε και μετά το θάνατο του Σκουφά προστέθηκαν άλλοι τρεις. Το 1818 η Αόρατη Αρχή μετονομάστηκε σε «Αρχή των Δώδεκα Αποστόλων» και κάθε Από-στολος επωμίστηκε την ευθύνη μιας μεγάλης περιφέρειας.Η όλη δομή ήταν πυραμιδοειδής και στην κο-ρυφή δέσποζε η «Αόρατος Αρχή». Κανείς δε γνώριζε ούτε είχε δικαίωμα να ρωτήσει ποιοι

την αποτελούσαν. Οι εντολές της εκτελούνταν ασυζητητί, ενώ τα μέλη δεν είχαν δικαίωμα να λαμβάνουν αποφάσεις. Η Εταιρεία απεκαλείτο «Ναός» και είχε τέσσερις βαθμίδες μύησης: α) οι αδελφοποιητοί ή βλάμηδες, β) οι συστημένοι, γ) οι ιερείς[4] και δ) οι ποιμένες. Οι Ιερείς ήταν επιφορτισμένοι με το έργο της μύησης στους δύο πρώτους βαθμούς. Όταν ο Ιερέας πλησί-αζε κάποιον, σιγουρευόταν για τη φιλοπατρία του και τον κατηχούσε πλάγια στους σκοπούς της εταιρείας, οπότε το τελευταίο στάδιο ήταν να ορκιστεί.Τότε τον πήγαινε σε κάποιον κλη-ρικό—κάτι καθόλου εύκολο αν ο ιερέας δεν

ήταν ήδη μυημένος. Πήγαινε και έβρισκε τον ιερέα και του έλεγε ότι ήθελε να ορκίσει κάποιον για προσωπική τους υπόθεση, προ-κειμένου να διαπιστώσει ότι λέει την αλήθεια. Ο κληρικός φορούσε

το πετραχήλι και έπαιρνε το Ευαγ-γέλιο, οπότε ο κατηχητής έπαιρνε παράμερα τον υποψήφιο και του υπαγόρευε ψιθυριστά τον «μικρό όρκο», τον οποίο έπρεπε να τον επαναλαμβάνει ο κατηχούμενος χαμηλόφωνα τρεις φορές.«Ορκίζομαι εις το όνομα της αλη-θείας και της δικαιοσύνης, ενώ-πιον του Υπερτάτου Όντος, να φυλάξω, θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέ-ον σκληρά βάσανα το μυστήριον, το οποίον θα μου εξηγηθεί και ότι θα αποκριθώ την αλήθειαν εις ό,τι ερωτηθώ».Όταν γινόταν αυτό, τότε ο κατη-χητής πλησίαζε τον υποψήφιο στον ιερέα και τον ρωτούσε:«Είναι αληθινά, αδελφέ, αυτά που μου επανέλαβες τρεις φορές;»«Είναι και θα είναι αληθινά και για την ασφάλειά τους ορκίζομαι στο Ευαγγέλιο», απαντούσε ο υπο-

ψήφιος. Την ίδια περίπου ερώτηση, έκανε και ο κληρικός και αφού έπαιρνε καταφατική απά-ντηση, τον όρκιζε στο Ευαγγέλιο, δίχως να γνω-ρίζει την ουσία της υπόθεσης».Από εκεί και μετά ο μυούμενος θεωρείτο νε-οφώτιστο μέλος της Εταιρείας, ήταν δηλαδή Βλάμης, με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώ-σεις. Ο Φιλικός με το βαθμό του Ιερέα είχε αμέ-σως την υποχρέωση να του δείξει όλα τα σημά-δια αναγνώρισης μεταξύ των Βλάμηδων. Τόσο οι Βλάμηδες όσο και οι Συστημένοι αγνοούσαν τους επαναστατικούς σκοπούς της οργάνωσης. Ήξεραν μόνο πως υπήρχε μια Εταιρεία που πα-σχίζει για το γενικό καλό του έθνους, η οποία συμπεριελάμβανε στους κόλπους της και ση-μαντικά πρόσωπα. Κάτι τέτοιο διαδιδόταν σκόπιμα, για να τονώνεται το ηθικό των μελών αφενός και αφετέρου για να γίνεται ευκολότε-ρα ο προσηλυτισμός.

Ο όρκος, ελαιογραφία του Δ. Τσό-κου (1849).

τα παντα ρει και ουδεν μενει και τα παντα ψυχην ειναι πληρη. ηρακλειτοσ

και τα στόματα εφωνάξανόσα αισθάνετο η καρδιά.

20Εφωνάξανε ως τ' αστέριατου Ιονίου και τα νησιά,κι εσηκώσανε τα χέριαγια να δείξουνε χαρά.

21Μ' όλον που 'ναι αλυσωμένο

το καθένα τεχνικά,και εις το μέτωπο γραμμένο

έχει: «Ψεύτρα Ελευθεριά».22

Γκαρδιακά χαροποιήθηκαι του Βάσιγκτον η γη,και τα σίδερα ενθυμήθηπου την έδεναν κι αυτή.

23Απ' τον πύργο του φωνάζει,

σα να λέει σε χαιρετώ,και τη χήτη του τινάζειτο λιοντάρι το Ισπανό

24Ελαφιάσθη της Αγγλίας

το θηρίο, και σέρνει ευθύςκατά τ' άκρα της Ρουσίας

τα μουγκρίσματα τσ' οργής.25

Εις το κίνημά του δείχνειπως τα μέλη είν' δυνατά.

και στου Αιγαίου το κύμα ρίχνειμια σπιθόβολη ματιά.

26Σε ξανοίγει από τα νέφηκαι το μάτι του Αετού,

που φτερά και νύχια θρέφειμε τα σπλάχνα του Ιταλού.

27Και σ’ εσέ καταγυρμένος,

γιατί πάντα σε μισεί,έκρωζ' έκρωζε ο σκασμένος,

να σε βλάψει, αν ημπορεί.28

Άλλο εσύ δεν συλλογιέσαιπάρεξ που θα πρωτοπάς.

δεν μιλείς και δεν κουνιέσαιστες βρισίες οπού αγρικάς.

29Σαν το βράχον οπού αφήνει

κάθε ακάθαρτο νερόεις τα πόδια του να χύνει

ευκολόσβηστον αφρό.30

Οπού αφήνει ανεμοζάληκαι χαλάζι και βροχή

να του δέρνουν τη μεγάλη,την αιώνιαν κορυφή.

31Δυστυχιά του, ω, δυστυχιά του,

οποιανού θέλει βρεθείστο μαχαίρι σου αποκάτου

και σ' εκείνο αντισταθεί.32

Το θηρίο π' ανανογιέταιπως του λείπουν τα μικρά,

περιορίζεται, πετιέται,αίμα ανθρώπινο διψά.

33Τρέχει, τρέχει όλα τα δάση,

τα λαγκάδια, τα βουνά,κι όπου φθάσει, όπου περάσει,

φρίκη, θάνατος, ερμιά.34

Ερμιά, θάνατος και φρίκη,όπου επέρασες κι εσύ.

ξίφος έξω από τη θήκηπλέον ανδρείαν σου προξενεί.



του Κυρίου μας Ιησού Χριστού »Στους πρώτους 120 ιερολοχίτες προστέθηκαν και άλλοι αργότερα φτάνοντας τους 400, ενώ η οργάνωση του σώματος αυτού ολοκληρώθηκε στο Τιργοβίτσι.

Επιχειρήσεις

Η πρώτη μεγάλη μάχη (πλην διαφόρων μικροσυμπλοκών) που επιλέγει να δώ-σει ο Υψηλάντης, είναι στην κωμόπολη

του Δραγατσανίου, όπου είναι εγκατεστημένη ισχυρή φρουρά με ιππικό των Τούρκων. Μετά από μία τριήμερη δύσκολη πορεία κάτω από πολύ κακές καιρικές συνθήκες, ο Ιερός Λόχος θα φτάσει απέναντι από το Δραγατσάνι όπου θα στρατοπεδεύσει.Την επόμενη ημέρα, 7 Ιουνίου 1821, θα ξεκινή-σουν οι αψιμαχίες, προτού καταφτάσει όλο το στράτευμα, με την αποτυχημένη επίθεση του Ελληνικού ιππικού του Βασιλείου Καραβία. Ο Ιερός Λόχος, με επικεφαλής τον Νικόλαο Υψη-λάντη, έσπευσε προς βοήθεια με 375 αξιωμα-τικούς και οπλίτες, αλλά η φυγή του τμήματος του Καραβία ανάγκασε τους Ιερολοχίτες να πολεμήσουν μόνοι τους χωρίς την υποστήρι-ξη ιππικού. Πριν προφτάσει ο Ιερός Λόχος να σχηματίσει τετράγωνα, επιτέθηκε το τουρκικό ιππικό με αρχηγό τον Καρά Φέιζ και χώρισε το Λόχο στα δύο. Η μάχη ήταν σκληρή και αιμα-τηρή. Οι Ιερολοχίτες πολέμησαν ηρωικά και έγραψαν μια ένδοξη σελίδα στη νεοελληνική ιστορία. Οι απώλειες ήταν σημαντικές, οι εκα-τόνταρχοι, ο σημαιοφόρος του Λόχου, 25 αξι-ωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν και στάλ-θηκαν στο Βουκουρέστι κι από εκεί στην Κων-σταντινούπολη, όπου αποκεφαλίστηκαν. Στη κρίσιμη στιγμή της μάχης έφτασε ο Γεωργάκης Ολύμπιος ο οποίος διέσωσε τους υπόλοιπους, 136 συνολικά, μεταξύ των οποίων και ο αρχη-γός Νικόλαος Υψηλάντης και ο υπασπιστής του Ιερού Λόχου Αθανάσιος Τσακάλωφ, και τη ση-μαία του Λόχου από το σημείο που είχε πέσει ο σημαιοφόρος. Ο Νικόλαος Υψηλάντης σώθηκε τυχαία από έναν φιλέλληνα Γάλλο αξιωματικό,

Ιερός Λόχος (1821) κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών.

που τον ανέβασε στο άλογό του.Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κατέφυγε στο Ρίμνι-κο, όπου συνέταξε την τελευταία διαταγή του στις 8 Ιουνίου 1821, με την οποία στιγμάτισε την προδοσία του πολιτικού και στρατιωτικού του επιτελείου και εξήρε την αυτοθυσία του Ιερού Λόχου:«Σεις δε σκιαί των γνησίων Ελλήνων και του Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέ-ντες επέσατε θύματα δια την ευδαι-μονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας ευχαριστήσεις των ομογενών σας! Ολίγος καιρός και στήλη θα αναγερ-θή να διαιωνίση τα ονόματά σας. Με χαρακτήρες φλογερούς είναι εγκεχα-ραγμένα εις τα φίλτρα της καρδίας μου, τα ονόματα εκείνων όσοι μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρί-νειαν. Η ενθύμησίς των θα είναι πά-ντοτε το μόνον δροσιστικόν ποτό της ψυχής μου .»Στο κοιμητήριο του Δραγατσανίου στη Ρουμανία υπάρχει το Μνημείο των Πεσόντων Ιερολοχιτών.[Επεξεργασία] ΠηγέςΓ. Κορδάτου. Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας

Ηπρώτη μάχη των ιερολωχιτών στο Ιάσιο της Μολδαβίας στις 22 Φεβρουαρίου το 1821

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, (1792-1828), ήταν Έλ-ληνας Πρίγκιπας, στρατιωτικός, λόγιος και αρ-χηγός της Φιλικής Εταιρείας. Γεννήθηκε στην

Κωνσταντινούπολη το 1792 και ήταν γιος του Κωνστα-ντίνου Υψηλάντη, Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας και γόνου εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας. Το 1810 κατατάχτηκε με το βαθμό του ανθυπίλαρχου στο σώμα των εφίππων σωματοφυλάκων του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄της Ρωσίας. Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα όπου στη μάχη της Δρέσδης, (27 Αυγούστου 1813 ν.ημ.), έχασε το δεξί του χέρι. Το 1814-1815 συμμετείχε και αυτός ως μέλος της αυτοκρατορικής ακολουθίας στο Συνέδριο της Βιέννης με τον βαθμό του υποστράτηγου.

Η φυσιογνωμία του είχε τον τύπο της ανατολίτικης (Πολίτικης) ανδρικής ομορφιάς με έντονα χαρακτηριστικά μάτια. Ήταν αγαθός και ευγενής, μελαγχολικός και ονει-ροπόλος, ευκολοσυγκίνητος και ενθουσιώδης. Κληρονόμος των μεγάλων παραδόσεων και προσπαθειών της οικογένει-ας των Υψηλάντηδων είχε θέσει ως μεγάλο σκοπό και όνει-ρο της ζωής του την απελευθέρωση του Ελληνικού έθνους. Εξ αυτού και ο φλογερός ενθουσιασμός του και η μεγάλη

Αλέξανδρος Υψηλάντης





Του Δημήτρη Ιατρόπουλου

Συνέλληνες, οφείλουμε Όλες και Όλοι, να αμυνθούμε! Ως μονάδες, ως μέλη της οικογένειάς μας, και ως κύττα-ρα της κοινωνικής ομάδας που ανήκουμε, εξοστρακί-ζοντας πρώτα-πρώτα από πάνω μας, τη στημένη φρίκη «Αυτών», με το καθεβραδινό τους τηλεπαραμύθιασμα. * Πρέπει να μιλήσουμε επιτέλους με τη συνείδηση μας. Και να θυμηθούμε ότι σε καιρούς Εθνικής Συμφοράς, όπως αυτή που τώρα πάλι μας ετοιμάζουν οι Εσχατοπροδότες, γινόμαστε οι Έλληνες μια γροθιά, ανοίγουμε την αγκα-λιά μας στο διπλανό μας, σε μια πρωτόγνωρη συνάθροι-ση Πολιτών, και όχι πια «πελατών», οποιουδήποτε Αλήτη. * Κι αυτή η «βουβή» κουβέντα μεταξύ μας, η εξαγριωμένη, (και όχι μελοδραματικά «παραπονεμένη»), θα ακουστεί ως χθόνιο ρεύμα ενός τεράστιου κύματος που πλησιάζει τα τείχη της πόλης υπόγεια, συγκλονιστικά, ορατό στα σκοτεινιασμένα μάτια και το ατσάλινο πρόσωπο του Έλληνα Πολίτη, που βλέπει πως έρχεται η ώρα του να μετρηθεί με τη μοίρα του.. Θα γίνει χιονοστιβάδα. * Και οι κρατούντες όλων των θώκων και των αποχρώσεων του Σαπισμένου πια Συστήματος, που σφετερίστηκαν την Πατρίδα και κερδοσκοπώντας ξεσαλωμένοι, ασύστολα απειλούν, όχι πλέ-ον μόνο το εισόδημα ή τον πολιτισμό μας, αλλά κυριολεκτικά την ίδια τη ζωή μας, θα νιώσουν ότι «Κάτι» πολύ μεγάλο «έρχεται». * Πολλοί απ αυτούς θα αντιδράσουν σπασμωδικά, καρ-φώνοντας ο ένας τον άλλο και ικετεύοντας το Κοινόν των Ελλήνων για επιείκεια, άλλοι θα συνεχίσουν την πλύση εγκεφάλου από τα συγκεκριμένα Μίντια που ελέγχουν η συ-νεργάζονται, ενώ κάποιοι θα πασχίσουν δραπετεύοντας πανι-κόβλητοι, να εξασφαλίσουν εαυτούς και συγγενείς και φίλους. * Όμως η Ώρα της Κρίσης, δεν θα ανήκει πια στις Ερινύ-ες, όπως μέχρι σήμερα, αλλά στη Νέμεσι. Κι όσα εμπόδια κι αν μαγειρέψουν «Αυτοί», με όση καταστολή κι αν απει-λήσουν, όσες δημοσκοπήσεις κι αν στήσουν, όσες προβο-κάτσιες κι αν κατασκευάσουν, όσες ψευτοειδήσεις κι αν περάσουν μπροστά για ξεκάρφωμα, όσες «αυτοκριτικές» περί την «Κάθαρση» κι αν εφεύρουν, το βουβό ποτάμι τελι-κά θα ξεσπάσει σε χείμαρρο που δεν γυρίζει ποτέ πια πίσω! * Όπου νάναι, θυμηθείτε με, θα εμφανιστούν αυθόρμητα, και θα ενωθούν μεταξύ τους καταλυτικά, νέοι άνθρωποι, νέοι εκ-πρόσωποι του λαού αυτού, καινούριοι, εμπνευσμένοι, άφθαρ-τοι πατριώτες, με αίσθηση των δεδομένων και γνώση των συ-γκυριών.

* Και θα στήσουν το εντελώς καινούριο σκηνικό που χρειάζεται αυτή η χώρα. Και θα αναγκάσουν τους πάντες να ακολουθήσουν το ρεύμα. * Συνέλληνες, η Ελλάδα δεν πέθανε ακόμη! Ας την πάρουμε στα χέρια μας, Εδώ και Τώρα, γιατί είναι μόνο Δική μας, και καθό-λου όλων αυτών των καθικιών, που αποπειρώνται να μας πε-τάξουν, στην καλύτερη περίπτωση στην άκρη της Ιστορίας, και στη χειρότερη, στο βάθος ενός τεράστιου ομαδικού τάφου.. * Μια Νέα Φιλική Εταιρία, είναι μονόδρομος πια, για τη μοίρα μας...

Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,Mονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;Σπηλαίς να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,Nα φεύγωμ' απ' τον Kόσμον, για την πικρή σκλαβιά.Nα χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα, και Γονείς,Tους φίλους, τα παιδιά μας, κι' όλους τους συγγενείς.Καλλιώναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,Παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά, και φυλακή.Τι σ' ωφελεί αν ζήσης, και είσαι στη σκλαβιά,Στοχάσου πως σε ψένουν καθ' ώραν στη φωτιά.Βεζύρης, Δραγουμάνος, Aφέντης κι' αν σταθής,O Tύραννος αδίκως, σε κάμει να χαθής.Δουλεύεις όλ' ημέρα, σε ό,τι κι' αν σοι πη,Kι' αυτός πασχίζει πάλιν, το αίμα σου να πιη.Ο Σούτζος, κι' ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής,Γγίκας, και Μαυρογένης, καθρέπτης, είν' να ιδής.Ανδρείοι Kαπετάνοι, Παπάδες, λαϊκοί,Σκοτώθηκαν κι' Aγάδες, με άδικον σπαθί.Kι' αμέτρητ' άλλοι τόσοι, και Τούρκοι, και Ρωμιοί,Zωήν, και πλούτον χάνουν, χωρίς καμμιά 'φορμή.Ελάτε μ' έναν ζήλον, σε τούτον τον καιρόν,Nα κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον Σταυρόν.Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν,Nα βάλλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν.Oι νόμοι νάν' ο πρώτος, και μόνος οδηγός,Kαι της πατρίδος ένας, να γένη Aρχηγός.Γιατί κ' η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά,Nα ζούμε σα θηρία, είν' πλιο σκληρή φωτιά.Και τότε με τα χέρια, ψηλά στον Oυρανόν,Aς πούμ' απ' την καρδιά μας, ετούτα στον Θεόν.Εδώ συκώνονται οι Πατριώται ορθοί, και υψώνοντες τας χείραςπρος τον Oυρανόν, κάμνουν τον όρκον .Όρκος κατά της Tυραννίας, και της αναρχίας.Ω Bασιλεύ του Kόσμου, ορκίζομαι σε σε,Στην γνώμην των τυράννων, να μην ελθώ ποτέ.Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ,Eις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.Εν όσω ζω στον Kόσμον, ο μόνος μου σκοπός,Για να τους αφανίσω, θε νάναι σταθερός.Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,Aχώριστος για νάμαι, υπό τον Στρατηγόν.Κι' αν παραβώ τον όρκον, να στράψ' ο Oυρανός,Kαι να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός.Tέλος του Όρκου.Σ' Aνατολή και Δύσι, και Nότον και Bοριά,Για την Πατρίδα όλοι, νάχωμεν μια καρδιά.Στην πίστιν του καθ' ένας, ελεύθερος να ζη,Στην δόξαν του πολέμου, να τρέξωμεν μαζύ.Βουλγάροι, κι' Αρβανίτες, Αρμένοι και Ρωμιοί,Aράπιδες, και άσπροι, με μια κοινή ορμή.Για την ελευθερίαν, να ζώσωμεν σπαθί,Πως είμασθ' αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθή.Όσ' απ' την τυραννίαν, πήγαν στη ξενητιά,Στον τόπον του καθ' ένας, ας έλθη τώρα πια.Kαι όσοι του πολέμου, την τέχνην αγροικούν,Eδώ ας τρέξουν όλοι, τυράννους να νικούν.H Ρούμελη τους κράζει, μ' αγκάλαις ανοιχταίς,

Ο Θούριος του ΡήγαTους δίδει βιο, και τόπον, αξίαις και τιμαίς.Ώς πότ' Oφφικιάλος, σε ξένους Bασιλείς.Έλα να γένης στύλος, δικής σου της φυλής.Κάλλιο για την Πατρίδα, κανένας να χαθή,Ή να κρεμάση φούντα, για ξένον στο σπαθί.Και όσοι προσκυνήσουν, δεν είναι πλιο εχθροί,Aδέλφια μας θα γένουν, ας είναι κ' εθνικοί.Μα όσοι θα τολμήσουν, αντίκρυ να σταθούν,Eκείνοι και δικοί μας, αν είναι ας χαθούν.Σουλλιώταις, και Μανιώταις, λιοντάρια ξακουστά,Ώς πότε σταις σπηλαίς σας, κοιμάσθε σφαλιστά.Μαυροβουνιού καπλάνια, Ολύμπου σταυραητοί,Kι' Αγράφων τα ξευτέρια, γεννήτε μια ψυχή.Ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσατε για μια,Kαι αίμα των τυράννων, ρουφήστε σα θεριά.Του Σάββα και Δουνάβου, αδέλφια Xριστιανοί,Mε τ' άρματα στο χέρι, καθ' ένας ας φανή.Tο αίμα σας ας βράση, με δίκαιον θυμόν,Mικροί μεγάλ' ομώστε, τυράννου τον χαμόν.Λεβέντες αντριωμένοι, Μαυροθαλασσινοί,O βάρβαρος ως πότε, θε να σας τυραννή.Μη καρτερήτε πλέον, ανίκητοι Λαζοί,Xωθήτε στο μπογάζι, μ' εμάς κ' εσείς μαζί.Δελφίνια της θαλάσσης, αζδέρια των Nησιών,Σαν αστραπή χυθήτε, κτυπάτε τον εχθρόν.Της Κρήτης, και της Νίδρας, θαλασσινά πουλιά,Kαιρός είν' της Πατρίδος, να ‘κούστε την λαλιά.Κι' όσ' είστε στην Aρμάδα, σαν άξια παιδιά,Oι Nόμοι σάς προστάζουν, να βάλλετε φωτιά.Μ' εμάς κ' εσείς Μαλτέζοι, γεννήτ' ένα κορμί,Kατά της τυραννίας, ριχθήτε με ορμή.

Σας κράζει η Ελλάδα, σας θέλει σας πονεί,Zητά την συνδρομήν σας, με μητρικήν φωνή.Τι στέκεις, Παζβαντζίουγλου, τόσον εκστατικός;Tεινάξου στο Μπαλκάνι, φώλιασε σαν αητός.Tους μπούφους, και κοράκους, καθόλου μη ψηφάς,Mε τον ραγιά ενώσου, αν θέλης να νικάς.Σηλίστρα, και Μπραΐλα, Σμαήλι και Κυλί,Μπενδέρι, και Χωτήνι, εσένα προσκαλεί.Στρατεύματά σου στείλε, κ' εκείνα προσκυνούν,Γιατί στην τυραννίαν, να ζήσουν δεν 'μπορούν.Γγιουρτζή πλια μη κοιμάσαι, συκώσου με ορμήν,Tον Mπρούσια να μοιάσης, έχεις την αφορμήν.Και συ που στο Χαλέπι, ελεύθερα φρονείς,Πασιά καιρόν μη χάνεις, στον κάμπον να φανής.Mε τα στρατεύματά σου, ευθύς να συκωθής,Στης Πόλης τα φερμάνια, ποτέ να μη δοθής.Του Μισιργιού ασλάνια, για πρώτη σας δουλιά,Δικόν σας ένα Mπέι, κάμετε Bασιλιά.Xαράτζι της Αιγύπτου, στην Πόλ' ας μη φανή,Για να ψοφήσ' ο λύκος, οπού σας τυραννεί.Με μια καρδιάν όλοι, μία γνώμην, μία ψυχή,Kτυπάτε του τυράννου, την ρίζαν να χαθή.

Η Ελλάδα, δεν πέθανε ακόμη!

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣΕΠΟΧΙΑΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ &

ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΝΑΔΑ

Γραφτείτε συνδρομητέςστον «Ελληνικό Δρόμο»

τηλεφωνήστε στο 416 425-5728

και αφήστε το όνομα και τον αριθμό του

τηλεφώνου σας.Μηνιαια εκδοση για την

οικουμενικη ελληνικοτηταΔωδώνης 36.Κολωνός Αθήνα

Τηλ.: 210-51.42.500

oποιος κοπιaζει για το καλo, δεν πρeπει ποτe να απελπiζεται και για τiποτε. Μeνανδρος

35Ιδού, εμπρός σου ο τοίχος στέκει

της αθλίας Τριπολιτσάς,τώρα τρόμου αστροπελέκι

να της ρίψεις πιθυμάς.36

Μεγαλόψυχο το μάτιδείχνει, πάντα οπώς νικεί,κι ας είν άρματα γεμάτη

και πολέμιαν χλαλοή.37

Σου προβαίνουνε και τρίζουνγια να ιδείς πως είν' πολλά.δεν ακούς που φοβερίζουνάνδρες μύριοι και παιδιά;

38Λίγα μάτια, λίγα στόματαθα σας μείνουνε ανοιχτά

για να κλαύσετε τα σώματαπου θε νά 'βρει η συμφορά!

39Κατεβαίνουνε και ανάφτει

του πολέμου αναλαμπή.το τουφέκι ανάβει, αστράφτει,

λάμπει, κόφτει το σπαθί.40

Γιατί η μάχη εστάθη ολίγη;Λίγα τα αίματα γιατί;

Τον εχθρό θωρώ να φύγεικαι στο κάστρο ν' ανεβεί.

41Μέτρα! Είν' άπειροι οι φευγάτοι,

οπού φεύγοντας δειλιούν,τα λαβώματα στην πλάτηδέχοντ', ώστε ν' ανεβούν.

42Εκεί μέσα ακαρτερείτετην αφεύγατη φθορά.

να, σας φθάνει. αποκριθείτεστης νυκτός τη σκοτεινιά!

43Αποκρίνονται και η μάχηέτσι αρχίζει, οπού μακριά

από ράχη εκεί σε ράχηαντιβούιζε φοβερά.

44Ακούω κούφια τα τουφέκια,

ακούω σμίξιμο σπαθιών,ακούω ξύλα, ακούω πελέκια,

ακούω τρίξιμο δοντιών.45

Α, τι νύκτα ήταν εκείνηπου την τρέμει ο λογισμός!

Άλλος ύπνος δεν εγίνηπάρεξ θάνατου πικρός.

46Της σκηνής η ώρα, ο τόπος,

οι κραυγές, η ταραχή,ο σκληρόψυχος ο τρόπος

του πολέμου, και οι καπνοί.47

Και οι βροντές, και το σκοτάδιοπού αντίσκοφτε η φωτιά,

επαράστεναν τον Άδηπου ακαρτέρειε τα σκυλιά.

48Τ' ακαρτέρειε. Εφαίνοντ' ίσκιοι

αναρίθμητοι, γυμνοί,κόρες, γέροντες, νεανίσκοι,

βρέφη ακόμη εις το βυζί.49

Όλη μαύρη μυρμηγκιάζει,μαύρη η εντάφια συντροφιά,σαν το ρούχο οπού σκεπάζει

τα κρεβάτια τα στερνά.50

Τόσοι, τόσοι ανταμωμένοι




Ας μην παραπλανηθούν ή παρασυρθούν να πιστεύουν οι διάφοροι άσπονδοι φίλοι μας ή οι ηλίθιοι εχθροί μας, ότι η επίδρα-

σις ενός οιουδήποτε ευδαιμονισμού, όπως του σημερινού, ή η διαβρωτική μέθοδος διαφόρων ψεύτικων και δολίων ιδεολογιών πού συνήγει-ρον παλαιότερον καί συνεγείρουν και τους κα-θυστερημένους και αμαθείς ή ενθουσιώδεις και αφελείς ανθρώπους της εποχής μας, είναι ικαναί να διαφθείρουν και να εξουθενώσουν πλήρως την Ελληνικήν ψυχήν. Διότι εις την κατάλληλον στιγμήν, όταν θα θιγή το φιλότιμο, το ιδιαίτερον αυτό και μοναδικόν γνώρισμα του Έλληνος και διεγερθεί, από οιανδήποτε πρόκλησιν η Εθνική του συνείδησις, η ακατανίκητη, η τιτανική, η φο-βερά αυτή δύναμίς του, που τον παρόρμησε, τον παρορμά και τον ωθεί εις απίστευτες εκδηλώ-σεις, θα αποδειχθή και σήμερον και αύριον και πάντοτε, όπως συνέβη τούτο και κατά το διάστη-μα των χιλιετηρίδων, που υπήρξεν, υπάρχει και θα υπάρχη αυτή η αιωνία φυλή, ότι ούτε διαφθεί-ρεται ουσιαστικώς, ούτε δαμάζεται τελικώς, ούτε υποτάσσεται οριστικώς, επειδή έχει γαλουχηθή, διαποτισθή, εμπνέεται, οδηγείται και κατευθύ-νεται από το πνεύμα, από τας αρχάς και τα ιδεώ-δη του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος, το οποίον είναι αδάμαστον, αδιάφθορον και αθάνατον και διά τους λόγους αυτούς, όπως και η Ελευθερία, ούτε συλλαμβάνεται, ούτε υποκύπτει, ούτε απο-θνήσκει!!...

Πηγή: Τα Ορφικά – Σελίς 20 Ιωάννου Δ. Πασσά – Αθήναι – Εκδόσεις Εγκυκλοπαιδείας του «Ήλιου» 1984

ΌΒωμός τών Δώδεκα Όλυμπίων Θεών έν τώ Άστει τής Παλλάδος θύμα έκ νέου τού «Ρημάξτε-ρημάξτε-ρημάξτε»!

Πλήρη άφανισμόν έπιφυλάσσουν οί άμνήμονες, έβραιοχριστιανοί δούλοι τού Ίεχωβά, είς τόν Βωμόν τών Δώδεκα Θεών ήμών.Ή κατάχωσίς του συνιστά πράξιν κατα-φώρου προσβολής Έθνικού Θρησκευτι-κού Συμβόλου. Άρχαϊκή έπιγραφή:

“Λέαγρος Γλαύκωνος άνέθεκε Δώδεκα Θεοίσιν” Τό Κράτος καθεύδει καί άποδεικνύει τήν έλλειψιν δε-σμού του πρός τάς Μητρώας καί Πατρώας Θρησκευτι-κάς ΄Εθνικάς Όλυμπικάς Άξίας... Είναι ύποχείριον τού έβραιοχριστιανισμού καί τών έν Έλλάδι έκφρα-στών του. Τά ύποτιθέμενα, “πνευματικά” ίδρύματα, καί δή αί καλούμεναι «φι-λοσοφικαί» αύτών σχολαί, ύπνώττουν... Ή Διοίκησις δέν πολυσκοτίζεται έπί ζητημάτων διαφυλάξεως τής Έθνικής μας Παραδό-σεως, καθ΄ ότι άπαρτίζεται άπό άτομα, τά όποία τό τελευταίον τό όποίον θά ήδύνατο νά τους άπασχολή είναι ή διάσωσις ... “πετρών καί λίθων” του κακουργι-ών έβραιοχριστιανισμού ένεκεν μεγάλου έρειπιώνος του Έθνικού μας Πολιτισμού, αί όποίαι άποτελούν δι΄ αύτήν μάλλον... προβλήματα πρός τήν... έπιφανειακήν (και έν προκειμένω τήν... σιδηροδρομικήν τοιαύτην!), ώς τεκμαίρεται, οίκονομικήν μας... “άνάπτυξιν”... Πού είναι όμως έκείνοι οί λαλίστατοι του συνδικάτου τών έργαζομένων είς τόν ΗΣΑΠ, οί όποίοι καθημερινώς κόπτονται πώς τάχα... άπεργούν, όχι έπειδή τάς ίδίας αύτών ύπερμέτρους άπολαυάς θέλουν νά διασώσουν, άλλά ύπέρ τού... λαού καί τού... έθνους, ώς ... λάτρεις τών αίσθημάτων κοινωνικής άλληλεγγύης!!! Λέγουν τοιαύτα, οί άνωτέρω, ίνα προβάλουν έτερον έκείνου τού ού έχουν ύποκριτικόν πρόσωπον άπεργομανείς... Τούτου ένεκα ούδόλως τούς ένδιαφέρει έάν ό σιδηρό-δρομος τού ΗΣΑΠ θά διέλθει ύπεράνω ένός Μνημείου Ύψίστης σημασίας διά τήν Έθνικήν μας Παράδοσιν, ώς είναι ό Βωμός τών Μητρώων καί Πατρώων Δώδεκα Όλυμπίων Θεών ήμών, παρά τήν Άρχαίαν Άγοράν του καθημαγμένου καί λεηλατημένου Άστεος τής Παλλά-δος, τών Άθηνών... Δεν δίδουν δεκάραν έπί τοιούτων ζητημάτων οί τοιούτοι κρατικοδίαιτοι, οί όποίοι θεω-ρούν ότι τό κράτος ύπάρχει ύπέρ αύτών καί ούχί αύτοί ύπέρ του κράτους καί τού κοινωνικού συνόλου... Διότι έάν είχον όλίγον φιλότιμον, θά είσηγούντο τήν έπίδει-ξιν παρά τής Διοικήσεως, καί δή έκείνης του ΗΣΑΠ,

ποιάς τινός εύαισθησίας έπί τού θέματος καί τήν με-τατόπισιν τής σιδηροδρομικής γραμμής, τής μεταξύ Θησείου καί “Μοναστηρακίου” (...διατηρηθέντος παρά τόν Ίερόν Βράχον τής Άκροπόλεως Άθηνών άθλίου ίσλαμικού-όθωμανικού τζαμίου!), άλλοσε, προκειμένου ν΄ άναδειχθή τό ώς άνω Σήμα τής Έθνικής ήμών Θρη-σκευτικής Ταυτότητος, ό έν Άστει Βωμός τών Δώδεκα Όλυμπίων Θεών ήμών, είς όλην αύτού τήν διάστασιν... Ένώ άπό τούς ύποκριτάς, ψευδοπροοδευτικούς, συ-μπαραστάτας τών έκβιαζόντων τό Έλληνικόν κράτος, δηλαδή τόν Λαόν, πακιστανών λαθρομεταναστών-λαθροεποίκων μουσουλμάνων, ίνα τούς άποδεχθώμεν τούς μισούντας τά δημοκρατικά ίδεώδη ίσλαμιστάς ώς πρόσθετα... φορτώματα είς τόν έφιαλτικόν βίον τών

άστών (έπαγγελματιών- έμπόρων-δημιουργών-έργατοϋπαλλήλων) τί άλλο θά άναμένη κα-νείς, είμή καί τήν πα-ράδοσιν είς αύτούς καί έκ τών έλαχίστων νεο-κλασσικών κτιρίων, ίνα τά καταστήσουν αύτοί... «βεσπασιανά»!... Έν πάση όμως περιπτώσει θά πρέπει νά ύπάρξη τών Έλληνομνημόνων κινητοποίησις... Διάφο-ρος και πλέον έποικοδο-

μητική έκείνης τών συμπτυχθέντων είς τήν τού “Δεν πληρώνω”, πρός άνάκτησιν τής έθνικής μας φιλοτιμίας καί άξιοπρεπείας... Ή κινητοποίησις άπασών τών Έθνι-κών Θρησκευτικών Όργανώσεων Έλλάδος, άπό Μακε-δόνίας έως Κύπρου, χάριν τής διασώσεως ένός Μνημεί-ου, όπερ άνάγεται είς τήν Έθνικήν μας Θρησκευτικήν ίδιοπροσωπείαν, κατέστη πλέον άδήρητος άναγκαιό-της...

Έν Θεσσαλονίκηι τήι 12 Έλευσινίου (Φεβρουαρίου) 2011 μ.΄Α.Τ. Διά το Δ/Σ του «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ»

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΕΛΑΣΓΌΣ-ΓΟΎΣΙΟΣ

Ό Βωμός τών Δώδεκα Όλυμπίων Θεών

ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ

ΑΤΤΙΚΑ Ε. ΒΑΡΔΙΚΟΥ

ΔΑΒΑΚΗ 34. ΚΑΛΛΙΘΕΑΑΘΗΝΑ Τ.Κ.17672.Η ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΗ

ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΙΒΛΙΩΝΤηλ. 210- 956-4848

210-956-4354www.hellenicbooks.gr.

E-mail. [email protected]


Ο ΜΕΝ ΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΕΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ

φαντασία του εύκολα μπορούσαν να τον παρασύρουν σε πολύ παράτολμα εγχειρήματα. Μάλιστα στο Συνέδριο της Βιέννης εξέφρασε την άποψη ότι το ζήτημα των Γραικών (Ελλήνων) είναι υπόθεση του χριστιανισμού και του αν-θρωπισμού που θα πρέπει να αναχθεί σε υπόθεση όλων των Βασιλικών Αυλών της Ευρώπης.

Αρχηγός Φιλικής Εταιρείας. Οι Φιλικοί είχαν σαφείς πληροφορίες για τα πατριω-

τικά του αισθήματα τα οποία σε στενούς κύκλους Ελλή-νων και Φιλελλήνων φέρεται να είχε δηλώσει πως οι συ-μπατριώτες του θα έπρεπε να υπολογίζουν στη συνδρομή του αν τυχόν παρουσιαζόταν κάποια ευκαιρία μόνο εκ του ονόματός του και της θέσης που κατείχε χωρίς καμία άλλη εγγύηση. Έτσι με την μεσολάβηση του Φιλικού Κων-σταντίνου Καντιώτη που ήταν υπάλληλος παρά τον Κα-ποδίστρια, μετά την άρνηση του τελευταίου ν΄ αναλάβει αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, προσέτρεξε ο Εμμανουήλ Ξάνθος στον ξάδελφο των Υψηλάντηδων, Ιωάννη Μάνο, προκειμένου να τον φέρει σε επαφή με τον Πρίγκιπα Αλέ-ξανδρο Υψηλάντη. Η συνάντηση αυτή φαίνεται να ήταν μια από τις ευτυχέστερες στιγμές της ζωής του Ε. Ξάνθου που έμειναν χαραγμένες στη μνήμη του, σε αντίθεση με την απογοήτευση που του δημιούργησε ο Καποδίστριας, που αποδίδει με κάθε λεπτο-μέρεια και νοσταλγία στ΄ απομνημονεύματά του. Στη συνάντηση εκείνη (Πετρούπολη, 11 Απριλίου 1820) ο Υψηλάντης τον δέχθηκε με ευγένεια και ύστερα από κάποιες ερωτήσεις για τη καταγωγή του και διάφορες άλλες υποθέσεις του ζήτησε να μάθει πως περνούν οι Έλληνες. Ο Ξάνθος του απήντησε ότι οι Τούρκοι τους τυραννούν παντού, και η τυ-ραννία τους αυτή έχει γίνει πλέον αφόρητη. Στη συνέχεια ακολούθησε ο εξής δραματι-κός διάλογος:- Υψηλάντης: «Γιατί οι Έλλη-νες δεν προσπαθούν να ενεργήσουν ώστε, αν δεν δύνανται να ελευθερωθούν από τον ζυγόν, τουλάχιστον να τον ελαφρώσουν;» - Ξάνθος: «Πρίγκιψ, με ποια μέσα και με ποιους οδηγούς να ενεργήσωσιν οι δυστυ-χείς Έλληνες την βελτίωσιν της πολιτικής των καταστάσεως; Αυτοί έμειναν εγκατα-λελειμμένοι από εκείνους, οίτινες εδύνα-ντο να τους οδηγήσωσι, διότι όλοι οι καλοί ομογενείς καταφεύγουν εις ξένους τόπους και αφήνουν τους ομογενείς των ορφανούς. Ιδού ο Κόμης Καποδίστριας υπηρετεί τη Ρωσίαν, ο μακαρίτης πατήρ σας κατέφυγε εδώ και ο Καρατζάς εις την Ιταλίαν, υμείς ο ίδιος υπηρετούντες την Ρωσίαν εχάσατε υπέρ αυτής την δεξιάν χείρα σας, και άλλοι ίσοι καλοί καταφεύγοντες εις την χριστια-νικήν Ευρώπην μένουν εκεί, χωρίς να φρο-ντίζουν διά τους δυστυχείς αδελφούς των.» - Υψηλάντης: «Αν εγώ εγνώριζον ότι οι ομο-γενείς μου είχον ανάγκην από εμέ και εστο-χάζοντο, ότι εδυνάμην να συντελέσω εις την ευδαιμονίαν των, σου λέγω εντίμως, ότι ήθελον μετά προθυμίας κάμω κάθε θυσίαν, ακόμη και την κατάστασίν μου, και τον εαυ-τόν μου θα εθυσίαζον υπέρ αυτών».- Ξάνθος (σηκώνεται όρθιος και συγκινημένος): «Δος μοι Πρίγκιψ, την χείρα σας εις βεβαίωσιν των όσων εκφρά-σθητε». Κοιτάζοντάς τον κατάματα ο Υψη-λάντης με κάποιο θαυμασμό του έδωσε το χέρι του. Η στιγμή της συμφωνίας εκείνης είναι η ίσως η μεγαλύτερη ιστορική στιγμή στην νεότερη ιστορία του ελληνικού έθνους που αποφάσιζε πλέον την τύχη του. Ο Υψη-λάντης ενθουσιώδης μεν πατριώτης, αν και ακατατόπιστος στα τότε Ελληνικά και διεθνή ζητήματα, δεν άργησε να κυριευ-θεί από το δραματικό τόνο της φωνής του

Ξάνθου καθώς και από το δικό του ενθου-σιασμό και τη βαθιά πίστη του στα όνειρα του Ελληνικού έθνους. Έτσι η αποστολή του ενός είχε εκπληρωθεί, ενώ οι φιλοδο-ξίες του άλλου, να γίνει ο ελευθερωτής του έθνους του, άρχισαν να πραγματοποιούνται. Την επόμενη ημέρα ο Ξάνθος επισκέπτεται απ΄ ευ-θείας πλέον τον πρίγκιπα και του φανερώνει τα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας και εκείνος με συγκίνηση και εν-θουσιασμό δέχθηκε να υπηρετήσει την μεγάλη υπόθεση. Στη συνέχεια την ίδια μέρα κατηχείται και ορκίζεται κατά το τυπικό της εταιρείας όπου και αναγνωρίζεται Γενικός Επίτροπος της Αρχής. Του δόθηκε το ψευδώνυμο «Καλός» και τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου «α.ρ.» για να υπογράφει τις επιστολές του. Η Φιλική Εταιρεία είχε πλέον τον Αρχηγό της (Πετρούπολη 12 Απριλίου 1820).

Πρώτα μέτρα.Με την ανάληψη της αρχηγίας της Φιλικής Εταιρείας

αποβλέποντας στη χρησιμότητα του υφιστάμενου θεσμού των εφορειών της Εταιρείας, όχι μόνο τον διατήρησε αλλά και τον ενίσχυσε με δικές του οδηγίες που απέβλεπαν περισ-

σότερο στην επιλογή και επιτήρηση των μελών, στη βοήθεια των αδυνάτων και στο τρόπο εισδοχής των προσήλυτων. Ταυτόχρονα έστειλε εγκυκλίους στις εφορείες, και έντυπα γραμμάτια για τις εκούσιες συνεισφορές των ομογενών. Τα γραμμάτια εκείνα επείχαν θέση σύγχρονων εθνικών ομολόγων που ήταν υπογεγραμμένα από τον ίδιο τον Υψη-λάντη ή από τους αντιπροσώπους του. Παράλληλα απαγό-ρευσε τη χρήση των δημοσίων χρημάτων χωρίς τη διαταγή του, ενώ άνοιξε αλληλογραφία με τα επιφανέστερα (πνευ-ματικά) μέλη, καθώς και με τα πλέον δραστήρια στα οποία ανακοίνωνε την εκλογή του ως Γενικού Επιτρόπου, θυμί-ζοντάς τους τα καθήκοντά τους και καθοδηγώντας τα για τη δημιουργία νέων εφορειών και συγκέντρωση εισφορών. Επαινούσε δε τους επιτρόπους εκείνους που επιδείκνυ-αν ιδιαίτερη δραστηριότητα, όπως εκείνους της “Φιλόγενης Κάσσας” της Μόσχας, ιδρύοντας ένα κεντρικό ταμείο της Φιλικής στη Κωνσταντινούπολη. Και οι δύο αυτοί οργανι-

σμοί προορίζονταν να καλύψουν τις ανάγκες της Εταιρείας για τη χρηματοδότηση του μελλοντικού αγώνα των Ελλή-νων. Περί τα τέλη του 1820, ο αδελφός του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο Νικόλαος Υψηλάντης συντάσσει και υποβάλει προς έγκριση, στρατιωτικό οργανισμό για τον υπό οργά-νωση εθελοντικό στρατό. Σύμφωνα μ΄ αυτόν, ο στρατός της Ελληνικής επανάστασης θα αποτελούνταν κυρίως από χιλιαρχίες και τα στελέχη του θα είχαν τους εξής βαθμούς: πεντηκόνταρχου, εκατόνταρχου, ταγματάρχη, χιλίαρχου και πολέμαρχου. Η Ελληνική σημαία θα έφερε τρία χρώ-ματα: άσπρο μαύρο και κόκκινο. Η σημαία της ξηράς θα έφερε στη μία πλευρά τον μυθικό φοίνικα μέσα σε φλόγες και τον “ακτινοβόλο παντόπτη οφθαλμό” με την επιγραφή «εκ της τέφρας αναγεννώμαι», στη δε άλλη, τον αρχαίο Ελληνικό σταυρό (ισόκερο), μέσα σε δάφνινo στεφάνι και κάτω την επιγραφή «Εν τούτω τω σημείω νίκα».

* Σημειώνεται ότι τελικά από τα παραπάνω μέτρα του Υψηλάντη και τα σχέδια των Φιλικών τα μόνα που αποδεί-χθηκαν, βάσει των ιστορικών στοιχείων, να είχαν ουσια-στική σημασία στην Ελληνική παλιγγενεσία, ήταν ο θεσμός των εφορειών, που επέδρασε ως προαιώνιος κοινοτικός οργανισμός των Ελλήνων, και η οργάνωση των λεγομέ-

νων «αποστόλων». Αντίθετα η υλική οργάνωση του όλου κινήματος, δηλαδή ο εφοδιασμός των Ελλήνων με τα αναγκαία πολεμοφόδια, τρόφι-μα κ.λπ. χαρακτηρίστηκε από πολύ πρόχειρος μέχρι ανύπαρκτος. Όλοι σχεδόν οι ιστορικοί και ιστοριογράφοι της εποχής εκείνης απορούν πως πέτυχε η επανάσταση όταν η συγκέντρω-ση του υλικού οφείλονταν κυρίως σε ατομικές πρωτοβουλίες, σπασμωδικές και ασυντόνιστες. Γενικά η συμβολή της Φιλικής σ΄ αυτό τον το-μέα υπήρξε ασήμαντη. Ακόμα και οι Αγωνιστές του 21, όταν ελεύθεροι πια, ύστερα από τον εννιάχρονο σχεδόν, αιματηρό εκείνο αγώνα αναλογίζονταν την επικίνδυνη περιπέτεια, συ-χνά δικίμαζαν τα αισθήματα ιλίγγου και τρόμου που αισθάνεται μετά τη σωτηρία του όποιος κινδύνευσε σοβαρά. Χαρακτηριστικά ο “Γέρος του Μοριά” επαναλάμβανε θυμοσοφικά: «Ο κόσμος μας έλεγε τρελλούς, εμείς αν δεν είμεθα τρελλοί, δεν εκάναμεν την επανάστασιν, διατί ηθέλαμεν συλλογισθή πρώτον δια πολεμοφόδια, καβαλλαρία μας, πυροβολικό μας, πυριτοθήκες μας, τα μαγαζιά μας, ηθέλαμεν λογαριάσει τη δύναμιν την εδικήν μας, τη τουρκική δύναμη. Τώρα όπου ενικήσαμεν, όπου ετελειώσαμεν με το καλό τον πόλεμό μας, μακαριζόμεθα, επαι-νώμεθα, αν δεν ευτυχούσαμεν, ηθέλαμεν τρώ-γει κατάρες και αναθέματα».

Έναρξη επιχειρήσεωνΚατά την οργάνωση του σχεδίου η Επα-

νάσταση θα ξεκινούσε από την Πελοπόννησο. Στην απόφαση αυτή συνέβαλαν όχι τόσο οι

αβάσιμες υποσχέσεις κάποιων θερμόαιμων και υπεραισι-όδοξων φιλικών, όσο η πεποίθηση του ίδιου του Υψηλάντη ότι οι τότε περιστάσεις ήταν οι πλέον ευνοϊκές. Η Οθωμα-νική Αυτοκρατορία αντιμετώπιζε τότε μια σειρά αντιδρα-στικών κινήσεων διαφόρων Πασάδων, ιδίως των περιοχών Τούνεσι και Μπαρμπαριάς. Σημαντικότερος όμως αντι-περισπασμός για τους Έλληνες τότε ήταν η ανταρσία του Αλή Πασά, που έκανε κι αυτούς ακόμα τους Σουλιώτες να επιστρέψουν και να συμμαχήσουν με τον πρώην διώκτη τους, κατά της Αυτοκρατορίας. Έπειτα υπήρχε η βεβαιό-τητα ότι στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες θα ξέσπαγαν τα-ραχές πολύ σύντομα χάρη των ήδη γενομένων μυστικών ενεργειών του Ξάνθου και άλλων φιλικών από τους μυη-μένους οπλαρχηγούς των περιοχών αυτών όπως του Γιωρ-γάκη Νικολάου, από τον Όλυμπο, του Σάββα Καμινάρη, από την Πάτμο, του Γιάννη Φαρμάκη από το Μπλάτσι κ.ά. Έτσι πιεσμένος από τις καταστάσεις ο Υψηλάντης εκ-

Αλέξανδρος Υψηλάντης Συνέχεια από την σελίδα 5


ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΝΗΚΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

επετιούντο απο τη γη,όσοι είν' άδικα σφαγμένοι,

από τούρκικην οργή.51

Τόσα πέφτουνε τα θερισμένααστάχια εις τους αγρούς.σχεδόν όλα εκειά τα μέρηεσκεπάζοντο απ' αυτούς.

52Θαμποφέγγει κανέν' άστρο,

και αναδεύοντο μαζί,ανεβαίνοντας το κάστρο

με νεκρώσιμη σιωπή.53

Έτσι χάμου εις την πεδιάδα,μες στο δάσος το πυκνό,

όταν στέλνει μίαν αχνάδαμισοφέγγαρο χλωμό.

54Εάν οι άνεμοι μές στ' άδειατα κλαδιά μουγκοφυσούν,

σειούνται, σειούνται τα μαυράδια,οπού οι κλώνοι αντικτυπούν.

55Με τα μάτια τους γυρεύουν

όπου είν' αίματα πηχτά,και μες στα αίματα χορεύουν

με βρυχίσματα βραχνά.56

Και χορεύοντας μανίζουνεις τους Έλληνες κοντά,

και τα στήθια τους εγγίζουνμε τα χέρια τα ψυχρά.

57Εκειό το έγγισμα πηγαίνει

βαθιά μες στα σωθικά,όθεν όλη η λύπη βγαίνει,

κι άκρα αισθάνονται ασπλαχνιά.58

Τότε αυξαίνει του πολέμουο χορός τρομακτικα,

σαν το σκόρπισμα του ανέμουστου πελάου τη μοναξιά.

59Κτυπούν όλοι απάνου κάτου.

κάθε κτύπημα που εβγείείναι κτύπημα θανάτου

χώρις να δευτερωθεί.60

Κάθε σώμα ιδρώνει, ρέει,λες κι εκείθενε η ψυχή

απ' το μίσος που την καίειπολεμάει να πεταχθεί.

61Της καρδίας κτυπίες βροντάνε

μες στα στήθια τους αργά,και τα χέρια οπού χουμάνε

περισσότερο είν' γοργά.62

Ουρανός γι' αυτούς δεν είναι,ουδέ πέλαγο, ουδέ γη.

γι' αυτούς όλους το παν είναιμαζωμένο αντάμα εκεί.

63Τόση η μάνητα κι η ζάλη,

που στοχάζεσαι μη πωςαπό μία μεριά και απ' άλληδεν μείνει ένας ζωντανός.

64Κοίτα χέρια απελπισμένα

πώς θερίζουνε ζωές!Χάμου πέφτουνε κομμένα

χέρια, πόδια, κεφαλές.65

Και παλάσκες και σπαθίαμε ολοσκόρπιστα μυαλά,και με ολόσχιστα κρανία,

σωθικά λαχταριστά.



Τύποι και ΧαρακτήρεςΤύποι και Χαρακτήρες Θεόφραστου.

Προλεγόμενα Ο Θεόφραστος ( 372-287 ) π.χ. γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου, πήγε όμως στην Αθήνα και παρακολούθησε τα μαθήματα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Ο τελευταίος μάλιστα πρόσεξε την εφυία και την ευγλωττία του μαθητή του, τον οποίον αυτός ονόμασε Θεόφραστο,ενώ το πρώτον λεγόταν Τύρταμος. Ο ίδιος δάσκαλος,όταν πλέον εγήρασε κι` επρόκειτο να ορίσει νέο διευθυντή του Λυκείου,επέλεξε το Θεόφραστο κι` όχι τον Εύδημο το Ρόδιο, που ήταν επί-σης υποψήφιος. Ο Θεόφραστος ήθελε να συνταιριάσει τις θεωρίες του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, ακολούθησε, ωστόσο την ηθική του τελευταίου. Δίδασκε τους μαθητές του να ζουν σαν άνθρωποι αξιοπρεπείς, σαν αληθινοί φιλόσοφοι και σαν καλοί πολίτες. Πολεμούσε τις ακρότητες και τις προλή-ψεις και ζούσε - εν αντιθέσει προς τους στωικούς και τους κυνικούς - πλουσιοπάροχα, παρά το ότι ήξερε πως πολλοί θα τον σχολίαζαν αρνητικά. Υπήρξε πολυγραφότατος. Άφησε 220 συγγράμματα, τα περισσότερα των οποίων δεν έφθασαν σε εμάς. Έγραψε έργα περί Λογικής, Ηθικής, Φυσικής, Μεταφυσικής, Γεω-μετρίας, Φυσιολογίας, Ποιητικής, Μουσικής, Ρητορικής και δύο βιβλία περί Έρωτος. Η πολυμάθειά του, που αγκάλιαζε όλους τους χώρους του επιστητού, γεννάει τον θαυμασμό μας. Οι χαρακτήρες του - τριάντα τον αριθμό - αναφέρονται στα ήθη και έθιμα των Αθηναίων και όχι όλων των Ελλή-

νων. Αναφέρεται στα πιστεύω και στις δεισιδαιμονίες τους, στους πολιτικο-στρατιωτικούς θεσμούς τους, στα συμπόσια και στις διασκεδάσεις τους, στις κακίες και στις αρετές τους. Οι χαρακτήρες αυτοί, αν και αναφέρονται στους Αθηναίους, είναι υπερχρονικοί και παγκόσμιοι. Οι άνθρωποι όλου του κόσμου κι` όλων των εποχών είναι υποκριτές, φλύαροι, φιλάρεσκοι, κόλακες, αδιάντροποι, φορτικοί, αγενείς, δεισι-δαίμονες, φιλάργυροι, μεμψίμοιροι, αισχροκερδείς κ.ο.κ. Στον χαρακτήρα των ανθρώπων δύο πράγματα παίζουν ρόλο: ο γονότυπος και ο φαινότυπος. Ο πρώτος, στον οποίον υπάγονται οι φυσικές ορμές, τα πάθη και οι ανά-γκες, δεν μεταβάλλεται εύκολα, ενώ ο δεύτερος, στον οποίο ανήκουν οι αντιλήψεις, η παιδεία και οι συνήθειες, αλλάζει.Κάθε γενιά ξαναμαθαίνει να ζει αρχίζοντας απ` την αρχή και ποτέ δεν φθάνει στην τελειότητα. Παρά τις φαινομενικές διαφορές τους με τους προγενέστερους, οι άνθρωποι στο βάθος παραμένουν ίδιοι κι` απαράλλακτοι. Γι` αυτό και οι χαρακτήρες του Θεόφραστου έχουν αιώνια αξία και εγκυ-ρότητα: διότι μέσα απ` εκείνα τα κάτοπτρα αντικρίζομαι και μελετούμε τις φυσιογνωμίες της κάθε εποχής. Ο Θεόφραστος υπήρξε κατ` ουσία φυσιοδίφης και φυσι-κός επιστήμονας γενικά. Ποτέ δεν θα μπορούσε να φαντα-σθεί, πως θ` απαθανατιζόταν με το μικρό αυτό βιβλιάριο των χαρακτήρων του αυτό συνέβη ωστόσο, διότι μ` αυτό δημιούργησε ένα νέο λογοτεχνικό είδος στον πεζό λόγο. Σήμερα ο Θεόφραστος είναι γνωστός σαν < Πατέρας της Χαρακτηρολογίας> έτσι τον ξέρει όλος ο κόσμος! Σαράντος Παν


Melissa attended her Canadian Citizen-ship ceremony on Tuesday, January 25, 2011 and affirmed the Oath of Citi-

zenship with a book of Hesiod and the Homeric Hymns. “I wanted to make a point that Hellenic texts could logi-cally be part of a citizenship ceremony in lieu of touch-ing an altar of Zeus, which was a traditional way to make oaths in antiquity. I had brought a Loeb volume contain-ing the works of Hesiod, the Theogony and the Works and Days, and the Homeric Hymns.” “...The ceremony included formal and legal procedures as well as a warm welcome by all the officials present. Much time is taken to confirm that we are who we are but the judge was personable and welcomed each one of us as we received our certificates of citizenship. In the background, mellow music mixed with the sounds of Canadian nature was playing. The judge welcomed us to the “family of Can-ada,” which informed the entire process. “I am fortunate that I didn’t have to act defiantly in order to honor my spiritual practice, although I was prepared to do so. That I didn’t have to is typical of Canada and is yet another reason why I choose to live here.”

Melissa Gold affirms Oath of Citizenship

with Hellenic ‘Holy Book’

Έλληνας θα πει......- Έλληνας θα πει δύο και δύο τέσσερα στη γη. Όχι δύο και δύο είκοσι δύο στον ουρανό. -Έλληνας θα πει να τελείς στους νεκρούς τις χοές της Ηλέκτρας. Όχι κεριά στους νεκρόλακ-κους και δηνάρια στο σακούλι του τουρκόπαπα.

-Έλληνας θα πει να προσκυνάς τακτικά στους Δελφούς το γνώθι σαυτόν. Όχι να κά-νεις εξομολόγηση στους αγράμματους πνευ-ματικούς και στους μαύρους ψυχοσώστες. -Έλληνας θα πει να σταθείς μπροστά στη στήλη του Κεραμεικού και να δια-βάσεις το επιτύμβιο: στάθι και οίκτιρον Σταμάτα και δάκρυσε, γιατί δεν ζω πια. Και όχι να σκαλίζεις πάνω σε σταυ-ρούς κορακίστικα λόγια και νοήμα-τ α : π ρ ο σ δ ο κ ώ α ν ά σ τ α σ η ν ε κ ρ ώ ν.

-Έλληνας θα πει το πρωί να γελάς σαν παι-δί. Το μεσημέρι να κουβεντιάζεις φρόνιμα. Και το δείλι να δακρύζεις περήφανα. Και όχι το πρωί να κάνεις μετάνοιες στα τού-βλα. Το μεσημέρι να γίνεσαι φοροφυγάς στο κράτος και επίτροπος στην ενορία σου. Και το βράδυ να κρύβεσαι στην κόχη του φόβου σου, και να ολολύζεις σαν βερέμης. Ακόμη και ο Ελύτης, καθώς εγέρασε το ΄ρίξε στους αγγέλους και στα σουδάρια. Τι απογο-ήτεψη ! -Έλληνας θα πει όσο ζεις, να δοξάζεις με τους γείτονες τον ήλιο και τον άνθρωπο. Και να παλεύεις με τους συντρόφους τη γη και τη θάλασσα. Και σαν πεθαίνεις, να μαζεύονται οι φίλοι γύρω από τη μνήμη σου, να πίνουνε παλιό κρασί και να σε τραγουδάνε

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΛΙΑΝΤΙΝΗ: ΓΚΕΜΜΑ

Κι ας μην αναλωθούμε με την ερμηνεία της άλλης γνωστής ρήσης του Γεννάδιου Σχολάριου: «Είμαι Χριστιανός ως εκ τούτου δεν δύναμαι να

είμαι Έλλην!».


«Η φωνή του λαού πιο άγρια και πιο επιθε-τική εναντίον των Λατινοφρόνων. Το ιερατείο, αλλά ειδικά ο Γεννάδιος, το είδωλο του όχλου, εκήρυττε μέρα-νύχτα κατά του μιάσματος των Ενωτικών, που προσέβαλε την Ανατολική Ορθο-δοξία. Και προέτρεπαν ακόμα και τον τελευταίο βυζαντινό πολίτη να υποφέρει τα δεινά του χει-ρότερου θανάτου παρά να ζήση ελεύθερος, με την βοήθεια των καταραμένων Ρωμαιοκαθολι-κών, η κατάρα των οποίων ήταν μεταδοτική...»

Αλλά ο κίνδυνος της πρωτεύουσας δεν προερχό-ταν μόνο από το θρησκόληπτο πνεύμα του λαού. Η διαφθορά των ευγενών της Κωνσταντινούπο-

λης, η έλλειψη κάθε ανδρικού φρονήματος, η πολυτέλεια, η απώλεια κάθε ιδέας περί τιμής, η δειλία και η σκληρότητα, όλα αυτά μαζί, τα οποία σπάνια συγκεντρώνονται την ίδια χρονική στιγμή στην ιστορία ενός έθνους, στοιβάζονται τώρα συγκεκριμένα στους ώμους του Βυζαντίου.

Οι άνθρωποι εκείνοι έβλεπαν ότι η Αυτοκρατορία με ανθρώπινους υπολογισμούς ήταν αδύνατον να διατηρηθεί, πέραν ολίγων ημερών ή το πολύ ολίγων μηνών, και τούτο με πολύ κόπο και κινδύνους, απέναντι σε μια μακρά και τρομερή πολιορκία. Ακόμη γνώριζαν ότι επρόκειτο να χά-σουν τα πλούτη τους, ότι οι ημέρες του θηλυπρεπούς βίου τους έφτασε στο τέλος του και, εν πάση περιπτώσει, ότι θα έπεφταν σε μια ταπεινωτική δουλεία. Έτρεφαν, λοιπόν, την ελπίδα ότι διά μυστικών συνθηκών μετά του Μωάμεθ ήταν δυνατόν να απομακρυνθή μια τέτοια ολέθρια μετα-βολή των πραγμάτων, και γι’ αυτό επεξεργάζονταν κάποιο σχέδιο παράδοσης της Πόλης. Για παράδειγμα, έλεγαν ότι κάποια νύκτα επρόκειτο να μείνει ανοικτή μία από τις πόρ-τες των τειχών της Πόλης, από την οποία θα μπορούσαν να μπουν οι Τούρκοι. Αυτοί, λοιπόν, που μελετούσαν ένα τέτοιο συνωμοτικό στρατήγημα εσκόπευαν να ζητήσουν, σαν αντάλλαγμα της προδοσίας τους, υπέρ εαυτών, πλή-ρη ασφάλεια ζωής, καταστάσεως σπιτιών και οικογενειών και, όπως μετριόφρονα πρόσθεταν, ελευθερία θρησκευτι-κών πεποιθήσεων. Αλλά μία τέτοια συνωμοσία ξεπερνού-σε τις δυνάμεις ή ακόμα και την τόλμη της ασθενικής και διεφθαρμένης εκείνης αριστοκρατίας. Οι μόνοι οι οποίοι προσφέρονταν ως όργανα πραγματοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου, ήταν οι “σφόδρα ενθεομανείς” και η Εκκλησία. Εκείνες τις στιγμές, αυτή η περίπτωση, σαν ιδέα, δεν εθεω-ρείτο απόκρυφος, αφού στο κήρυγμα από τον άμβωνα της Αγίας Σοφίας ακουγόταν συχνά το σύνθημα: «Προτιμο-τέρα τουρκική καλύπτρα, παρά παπική Τιάρα. Προτιμότερος ο Σουλτάνος του Πάπα. Προτιμό-τερος ο Βεζύρης του Ισίδωρου» (Ο Ισίδωρος ήταν ο εντεταλμένος του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη).

Άνθρωποι, λοιπόν, που σκέπτονταν έτσι δεν εδίστα-σαν να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις, προκειμένου να εκδιώξουν τους Λατίνους και να διατηρήσουν ανέπαφη την θρησκεία, έστω και αν έτσι τελείωνε η Ρωμαϊκή Αυτο-κρατορία. Οι δύο αυτές φατρίες συνενώθηκαν και έστειλαν πρεσβευτές στην Ανδριανούπολη, όπου έτυχαν θερμής και ευμενούς υποδοχής. Οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν με αυστηρή μυστικότητα και εθεωρούντο υπό των συνωμο-τών ότι θα είχαν ευτυχές τέλος.

Λίγες ημέρες μετά από αυτά που διηγηθήκαμε, ο Ιππότης Εδουάρδος ντε Ρυστόν (αρχηγός της ασφάλειας του Αυτοκράτορα), επιστρέφοντας από κάποια επιθεώρη-ση των Βαράγγων (προσωπική φρουρά του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου), και ενώ αναπαυόταν στον στρατιωτικό του κοιτώνα, έλαβε ξαφνική πρόσκληση από τον Πρωτοβεστι-άριο (Υπουργός των Οικονομικών), ο οποίος τον ζητούσε επειγόντως. Έσπευσε αμέσως να υπακούσει και κατευθύν-

Η AΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ

θηκε στο γραφείο του Γεωργίου Φραντζή, ο οποίος του πα-ρέδωσε ένα έγγραφο. Διάβασε αυτό το έγγραφο. Βρέθηκε πριν από μία ώρα έξω από την πόρτα. Ο Εδουάρδος, παίρ-νοντας στα χέρια του το έγγραφο, διάβασε τα εξής: «Ευ-γενέστατε Πρωτοβεστιάριε, η ιδιαιτέρα αγάπη μου προς την σην ευγένεια και άλλα τινά αίτια, άτινα παρατρέχω ενταύθα, παρακινούσι με να διαβιβάσω σοι την επομένην είδησιν. Πρόσεξε καλώς που πηγαίνει ταύτην την εσπέραν την ογδόην ώραν ο καλόγερος Ιωάσαφ και μάθε, εάν δύ-νασαι, μετά τίνος συνδιαλέγεται μέχρι μεσονυκτίου και τι παρασκευάζει».

«Μου φαίνεται πολύ σπουδαίο» είπε ο Φραντζής. Ο Ιω-άσαφ (Ιωάσαφ Α’ ο Κόκκας, 1459-1463, τρίτος Πατριάρχης μετά την Άλωση) είναι άνθρωπος επικίνδυνου χαρακτή-ρα και από τότε που απέτυχε να κερδίσει τον επισκοπικό θρόνο της Χαλκηδόνος, είναι έτοιμος για κάθε επικίνδυνη πράξη. Ραδιούργος, πολυμήχανος και δολοπλόκος απο-λαμβάνει μαζί με τον Γεννάδιο μεγίστης δημοτικότητας... Ο Ιππότης μαζί με τον υπασπιστή του Κόνταρυ, πληροφο-ρηθέντες ότι ο Ιωάσαφ βρισκό-ταν στο μοναστήρι, περίμεναν μπροστά στον εξωτερικό τοίχο της μονής, βέβαιοι ότι ο καλό-γηρος δεν μπορούσε να βγει χωρίς να γίνει αντιληπτός. Κατά τις εννέα η ώρα άνοιξε η πόρτα του μοναστηριού. ‘Ενας μοναχός, κουκουλωμένος από την κορυφή μέχρι τα νύχια, βγήκε με προφύλαξη και προ-χώρησε γρήγορα προς την θά-λασσα. Ο Ιππότης Εδουάρδος μαζί με τον σωματοφύλακά του τον παρακολούθησαν από μακριά, προσέχοντας να μην τον χάσουν από τα μάτια τους. Έτσι, χωρίς να τους καταλάβη, μέσα από ελεεινά δρομάκια, έφθασαν στην παραλία, κοντά στο σημερινό σαράϊ. Αν και το σκοτάδι ήταν βαθύ, μπόρε-σαν να διακρίνουν μία βάρκα, έτοιμη να ξεκινήσει, φορτωμέ-νη με πέντε-έξι ανθρώπους. Κρυμμένοι σε μια γωνιά, κα-τάφεραν να ακούσουν και να ξεχωρίσουν τις κουβέντες:

- «Εδώ και μισή ώρα βλέ-παμε το φως, αλλά εσύ αρ-γούσες. Νομίσαμε ότι μας κορόιδεψες».- «Δεν μπόρεσα να γράψω τα γράμματα γρη-γορότερα. Μετά νόμισα ότι με παρακολουθούσαν δύο άτομα. Γι’ αυτό έκανα κύκλο και ήρθα από την οδό του αγίου Τρο-φίμου. Αλλά, για όνομα του Θεού, μην χάνουμε την ώρα μας. Αρκετά καθυστερήσαμε», είπε ο μοναχός και πήδησε μέσα στην βάρκα.

«Κάτι ύποπτο συμβαίνει, Κόνταρυ!», είπε χαμηλόφωνα ο Ιππότης στον σύντροφό του. «Εκείνος ο άνθρωπος που μίλησε πρώτος και είπε για το φως, δεν σου φαίνεται ότι είναι γνωστός;». «Στην τιμή μου», απάντησε ο Βαράγγιος, «πιστεύω ότι ήταν ο μέγας Δούκας Λεόντιος». (Να διευ-κρινήσουμε ότι οι δύο άνδρες που παρακολουθούν τον μο-ναχό και τους επιβάτες της βάρκας είναι ο Εδουάρδος ντε Ρυστόν, αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας του Αυτοκράτο-ρα και διοικητής της προσωπικής βασιλικής φρουράς (των Βαράγγων). Ο σύντροφός του είναι ο Βαράγγιος Κόνταρυ,

μισθοφόρος, προσωπικός του σωματοφύλακας). Κοίταξαν απέναντι προς τον Βόσπορο και διέκριναν

ένα φωτεινό σημάδι. Πρέπει αυτή η κόκκινη φλογίτσα να έβγαινε από το μοναστήρι της αγίας Ευφημίας. Μετά από πέντε λεπτά έφθασαν (με δική τους λέμβο, που πήραν από την προβλήτα) στο φως, που, όπως είχαν υπολογίσει, έβγαινε από το νησάκι του βράχου του Λένανδρου. Εκεί βρι-σκόταν ένα μισογκρεμισμένο φρούριο με μία μικρή σκάλα που οδηγούσε ψηλά στον πύργο. Με προσοχή και πατώ-ντας στα δάκτυλα, σκαρφάλωσαν στα ξύλινα σκαλοπάτια και κοίταξαν μέσα. Δεν δυσκολεύτηκαν να εντοπίσουν μία παρέα ανδρών και με άνεση παρακολούθησαν ολόκληρη την συζήτηση:

«Αλλά πρέπει να είμαστε εξασφαλισμένοι από όλες τις πλευρές, πασά μου», έλεγε η μία φωνή, που εύκολα κα-τάλαβαν ότι ανήκε στον Μεγάλο Δούκα (αρχηγό του στό-λου), «εσείς ζητάτε όρκους, ενέχυρα και ομήρους, χωρίς να προσφέρετε τίποτα. Αυτό δεν είναι δίκαιο και δεν μας ευ-χαριστεί καθόλου». «Ο αρχηγός των πιστών, ο Μωάμεθ»,

αποκρίθηκε η άλλη φωνή, που ανήκε στον μεγάλο Πασά της Ανδριανούπολης, τον Ρεσίτ, «όσο εξαρτάται απ’ αυτόν, επιθυμεί να μην χυθή το αίμα των υπηκόων του, καθώς και των Ναζωραίων, γιατί έτσι μας προστάζουν τα Ιερά μας βιβλία, που γράφουν: Αιχμαλωσία στους απίστους και θά-νατος στους αποστάτες”. Με έστειλε, λοιπόν, να συνθηκο-λογήσουμε μαζί σας όχι γιατί αμφιβάλλει πως ο Αλλάχ θα του παραδώσει την Κωνσταντινούπολη, αλλά γιατί θέλει να χαθούν όσο γίνεται λιγότεροι άνθρωποι για την από-κτησή της».

«Αυτό μπορεί να γίνει», πετάχτηκε ο μοναχός, που δια-πίστωσαν ότι ήταν ο μέγας Ιεροκήρυκας της Αγίας Σοφίας

Η Κωνσταντινούπολη είναι μία ιδέα, που, παρά τον εκφυλισμό της, περικλείει τις Ελληνικές τάσεις του ΙΕ’ αιώνα. Είναι μία πόλις-κράτος, μία πόλις-έθνος, που με το παράδειγμά της καθορίζει την πορεία του Ελληνισμού μέσα στο σκότος της επερχόμενης τουρκικής καταιγίδας. «Γνωρίζομεν το γεγραμμένον. Αλλά θα αποθάνωμεν ως Έλληνες! Αυτή η πόλις που μου ζητάς να σου παραδώσω δεν είναι δική μου! Ανήκει στους Έλληνες, και αν την θέλης, έλα να την πάρης!», ήταν η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στις ευνοϊκές προτάσεις παράδοσης.

66Προσοχή καμία δεν κάνεικανείς, όχι, εις τη σφαγή.

πάνε πάντα εμπρός. Ω, φθάνει,φθάνει. έως πότε οι σκοτωμοί;

67Ποίος αφήνει εκεί τον τόπο,

πάρεξ όταν ξαπλωθεί;Δεν αισθάνονται τον κόπο

και λες κι είναι εις την αρχή.68

Ολιγόστευαν οι σκύλοι,και «Αλλά», εφώναζαν, «Αλλά»,

και των Χριστιανών τα χείλη«φωτιά», εφώναζαν, «φωτιά».

69Λιονταρόψυχα εκτυπιούντο,πάντα εφώναζαν «φωτιά»,

και οι μιαροί κατασκορπιούντο,πάντα σκούζοντας «Αλλά».

70Παντού φόβος και τρομάρα

και φωνές και στεναγμοί.παντού κλάψα, παντού αντάρα,

και παντού ξεψυχισμοί.71

Ήταν τόσοι! Πλέον το βόλιεις τ' αυτιά δεν τους λαλεί.Όλοι χάμου εκείτοντ' όλοι

εις την τέταρτην αυγή.72

Σαν ποτάμι το αίμα εγίνηκαι κυλάει στη λαγκαδιά,και το αθώο χόρτο πίνει

αίμα αντίς για τη δροσιά.73

Της αυγής δροσάτο αέρι,δεν φυσάς τώρα εσύ πλιο

στων ψευδόπιστων το αστέρι.φύσα, φύσα εις το ΣΤΑΥΡΟ!




Της Κορίνθου ιδού και οι κάμποι.δεν λάμπ' ήλιος μοναχά

εις τους πλάτανους, δεν λάμπειεις τ' αμπέλια, εις τα νερά.

76Είς τον ήσυχον αιθέρα

τώρα αθώα δεν αντηχείτα λαλήματα η φλογέρα,

τά βελάσματα το άρνί.77

Τρέχουν άρματα χιλιάδεςσαν το κύμα εις το γιαλό,

αλλ' οι ανδρείοι παλληκαράδεςδεν ψηφούν τον αριθμό.

78Ω τρακόσιοι, σηκωθείτεκαι ξανάλθετε σε μας.

τα παιδιά σας θέλ' ιδείτεπόσο μοιάζουνε με σας.

79Όλοι εκείνοι τα φοβούνται

και με πάτημα τυφλόεις την Κόρινθο αποκλειούνται

κι όλοι χάνουνται απ' εδώ.80

Στέλνει ο άγγελος του ολέθρουπείνα και θανατικό,

που με σχήμα ενός σκελέθρουπερπατούν αντάμα οι δυο.

81Και πεσμένα εις τα χορτάρια

απεθαίνανε παντού



« Δεν μπορώ να διδάξω τίποτα σε κανένα παρά μόνο να τον κάνω να σκέπτεται» ΣΩΚΡΑΤΗΣ.


Ιωάσαφ (Ιωάσαφ Α’ ο Κόκκας). «‘Ότι μπορεί να καταλάβει την Πόλη πολεμώντας, κάνει λάθος. Θα πρέπει να ρίξει στην μάχη όλο του τον στρατό και το πυροβολικό. Και τότε πάλι, μα τους Αγίους Αναργύρους, δεν είναι σίγουρο ότι θα νικήσει». «Σας ακούω, λοιπόν. Πέστε μας τις προτάσεις σας», είπε ο πασάς, «δεν είναι καθόλου δύσκολο να θυμη-θείτε όσα θα ακούσετε και να τα μεταβιβάσετε στον αφέ-ντη σας». Άρχισε να μιλάει ο μοναχός:

«Πρώτον οι δέκα κυριότερες εκκλησίες και η Αγία Σοφία να μείνουν στους χριστιανούς, καθώς και όλα τα μοναστήρια μαζί με τις περιουσίες και τα εισοδή-ματά τους. Δεύτερον ζητάμε εγγυήσεις ζωής προσώ-πων, ιδιοκτησίας σπιτιών, γης υπηρετών και όλων εκείνων τα ονόματα των οποίων αναφέρονται μέσα σε αυτό το έγγραφο που σας παραδίνω (Σ.Σ.: Για τον ταλαίπωρο λαό καμία κουβέντα). Τρίτον οι Χριστια-νοί που θα σωθούν να μην υποχρεωθούν να αλλά-ξουν τρόπο ντυσίματος και να έχουν το δικαίωμα να καβαλάνε σε άλογο».

«Αυτές είναι οι προτάσεις σας;» ρώτησε ο Οθωμανός. «Ναι, αυτές είναι, και ζητάμε εγγυήσεις για την τήρησή τους». Οι στρατιωτικοί σύμβουλοι του Αυτοκράτορα έφυ-γαν, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, και ενημέρωσαν τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Αποφασίσθηκε να παρακο-λουθούνται οι συνωμότες, προκειμένου να μάθουν την απάντηση του Μωάμεθ.

Μετά από μερικές ημέρες ξανάγινε η συνάντηση. Αθέ-ατος ο Εδουάρδος παρακολουθεί την συζήτηση, η οποία δι-εξάγεται μεταξύ του Ρεσίτ πασά Χαλήλ μπέη, του Δούκα Λεόντιου (Λουκά), του ναυάρχου Νεοφύτου και του μονα-χού Ιωάσαφ. Ο Ρεσίτ πασάς διαβεβαίωσε ότι ο Σουλτάνος

αποδέχεται όλους τους όρους, εκτός από την ίππευση αλό-γου. Παραχώρησε αυτό το δικαίωμα μόνον στον Πατριάρ-χη. Αφού συμφώνησαν όλοι και υπογράφτηκαν οι εγγυή-σεις, ένας μεγάλος αριθμός Βαράγγων, πού είχε κυκλώσει το φρούριο, συνέλαβε τους συνωμότες, τους οποίους οδή-γησαν στον Αυτοκράτορα. Αυτός, μην θέλοντας να φανα-τίσει τους Τούρκους, άφησε ελεύθερους τους δύο πασάδες, εκ των οποίων ο Ρεσίτ αποκεφαλίσθηκε, επειδή θεωρήθηκε ύποπτος, λόγω του ότι η μητέρα του ήταν Ελληνίδα.

Σταματάμε στην απολογία του Ιερομονάχου: «Λυπηθή-καμε πάρα πολύ», είπε ο Αυτοκράτορας κοιτάζοντάς τον κατάματα, ώστε και αυτός ο Ιωάσαφ χαμήλωσε το κεφάλι του, «όταν μάθαμε ότι ο πρώτος μοχλός συνωμοσίας, χαλ-κευθείσας όχι μόνον εναντίον μας, αλλά και εναντίον αυ-τής της ίδιας της ύπαρξης της Εκκλησίας, της οποίας είσαι συ λειτουργός, είναι ένας άνδρας λόγιος, καλόγηρος και αδελφός στο πρώτο μοναστήρι της Οικουμένης. Δέχεσαι την ενοχή σου;».

«Εάν η Μεγαλειότης σου εννοεί ότι δεν αρνού-μαι την συνωμοσία, εγώ απαντώ ότι καυχιέμαι γι’ αυτήν», άρχισε την απολογία του ο μοναχός. «Για να σώσω την Εκκλησία από τους καταραμένους Αζυμίτες (εννοεί τους Ρωμαιοκαθολικούς, που το αντίδωρό τους ήταν άζυμο) και την βδελυράν ένω-ση, προτίμησα να βάλω τέλος στην ύπαρξη αυτής της Αυτοκρατορίας. Και γιατί, παρακαλώ, όλη αυτή η ιστορία; Λίγους μήνες νωρίτερα ή αργότε-ρα, οπωσδήποτε θα φτάσει η ώρα της καταστρο-φής. Αυτοκράτωρ! Όπως πέφτουν τα φύλλα των δένδρων στον κήπο του Κωνσταντίνου (του Α’) το φθινόπωρο, και τα παίρνει ο αέρας, έτσι θα κατα-πατηθεί και θα εξουθενωθεί σαν και αυτά το μεγα-λείο σου, έτσι θα πέσει και ο θρόνος σου και θα τον πάρει ο άνεμος. Τι χρειάζονται, λοιπόν, οι υπεκφυ-γές; Ό,τι είναι να γίνει, ας γίνει το συντομότερο».

«Μοναχέ», επανέλαβε ο Κωνσταντίνος, «υπο-τασσόμαστε αγόγγυστα στο θέλημα του Θεού, αλλά θα πέσουμε σαν Αυτοκράτορες και σαν Έλ-ληνες (ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θεωρώντας τον εαυτό του Έλληνα έγινε ύποπτος από την Εκ-κλησία). Αλλοίμονο, αν δεχθούμε μοιρολατρικά τα γεγονότα. Γιατί τότε θα σου πω και εγώ, ότι αφού ήταν θέλημα Θεού να σταυρωθεί ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, τότε καλά έκανε ο Ισκαριώ-της και τον πρόδωσε (γιατί εάν δεν τον πρόδιδε δεν θα έβγαιναν οι Γραφές). Άρα, σε ερωτώ: ο Ιούδας ει συγχωρητέος; (είναι Άγιος;)».

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το άγνω-στο κείμενο της κόρης του Γεωργίου Φραντζή, Θεοδώρας, “Η Πτώση της Κωνσταντινουπόλεως”, σελίδες 30-31-32-60. (Βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη).

29 Μαΐου 1453, ημέρα Τρίτη και ώρα 14.30. Επιτέλους, οι προσπάθειες του Ιερατείου, ανατολικού και δυτικού, και το όνειρο των σημερινών δυτικών μας συνεταίρων γίνεται πραγματικότητα. Η Κωνσταντινούπολη, αυτός ο Ελληνι-κός προμαχώνας του δυτικού πολιτισμού, όπως είχε δια-μορφωθεί ως τέτοιος μόλις λίγους αιώνες πριν την Άλωση, πέφτει κάτω από την σιδερένια γροθιά του Μωάμεθ του Πορθητή και αντιβοούν τα βουνά και τα λαγκάδια από τον Ελληνικό θρήνο:

«Βάστα καρδιά μου, βάσταξονόπως βαστάζουν τα ραχά την βαρυχειμωνιά,όπως βαστάζει η θάλαττα τη κόσμει τα καράβια...Βάστα καρδιά μου, βάσταξον»! Η Κωνσταντινούπολη είναι μία ιδέα, που, παρά

τον εκφυλισμό της, περικλείει τις Ελληνικές τάσεις του ΙΕ’ αιώνα. Είναι μία πόλις-κράτος, μία πόλις-έθνος, που με το παράδειγμά της καθορίζει την πορεία του Ελλη-νισμού μέσα στο σκότος της επερχόμενης τουρκικής καταιγίδας.

Η Κωνσταντινούπολη είναι μία ιδέα, που, παρά τον εκφυλισμό της, περικλείει τις Ελληνικές τάσεις του ΙΕ’ αιώνα. Είναι μία πόλις-κράτος, μία πόλις-έθνος, που με το παράδειγμά της καθορίζει την πορεία του Ελληνισμού μέσα στο σκότος της επερχόμενης τουρκικής καταιγίδας. «Γνωρίζομεν το γεγραμμένον. Αλλά θα αποθάνωμεν ως Έλληνες! Αυτή η πόλις που μου ζητάς να σου παραδώσω δεν είναι δική μου! Ανήκει στους Έλληνες, και αν την θέλης, έλα να την πάρης!», ήταν η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στις ευνοϊκές προτάσεις παράδοσης.




choreographicchoreographychoricchoruschrestomathychrismchristchristadelphianchristianchristianitychristianizechristologychromachromatic

chromatographychromatographerchromatologychromechromolithographchromolithographerchromolithographychromoplastchromosomechromospherechronicchronically

horographikoshorographiahorikoshoroshristomathiahrizmahristoshristadelphoshristianoshristianizmosekhristianizohristiologiahromahromatikos

hromatographyhromatographoshromatologiahromiohromolithographiahromolithographoshromolithographiahromoplastishromosomahromospherahronioshronia

χορογραφικόςχορογραφίαχορικόςχορόςχρηστομάθειαχρίσμαχριστόςχριστάδελφοςχριστιανόςχριστιανισμόςεκχριστιανίζωχριστολογίαχρώμαχρωματικός

χρωματογραφίαχρωματογράφοςχρωματολογίαχρώμιοχρωμολιθογραφίαχρωμολιθογράφοςχρωμολιθογραφίαχρωμοπλάστηςχρωμόσωμαχρωμόσφαιραχρόνιοςχρόνια

δίδει προκήρυξη ανεξαρτησίας, περνάει τον ποταμό Πρού-θο στις 22 Φεβρουαρίου 1821 και υψώνει τελικά τη σημαία της Επανάστασης, στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και συ-γκεκριμένα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας, δύο μέρες αργό-τερα, στις 24 Φεβρουαρίου εκδίδοντας επαναστατική προ-κήρυξη με τον τίτλο Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος. Η επιλογή της Μολδαβίας και της Βλαχίας θα πρέπει μάλλον να αναζητηθεί στο γεγονός ότι στις περιοχές αυτές απα-γορευόταν η παραμονή του Τουρκικού στρατού, ενώ από το 1709 οι τοπικοί άρχοντες ήταν Έλληνες Φαναριώτες. Στις 26 Φεβρουαρίου 1821 στον ναό των Τριών Ιε-ραρχών τελείται δοξολογία, κατά την οποία ο Μητροπο-λίτης Βενιαμίν ευλογεί πρόχειρη σημαία με έμβλημα τον Σταυρό, και κατά το βυζαντινό τυπικό, παραδίδει το ξίφος στον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Κατόπιν διενεργείται έρανος για τη συλλογή ενός εκατομμυρίου γροσίων και παράλ-ληλα εθελοντές από ολόκληρη την Ευρώπη καταφθάνουν στη Μολδαβία για να καταταχθούν στο στρατιωτικό σώμα που δημιούργησε, οργανώνοντας μάλιστα το πρώτο τμήμα του Πυροβολικού με δύο πυροβόλα υπό τις διαταγές του Γάλλου συνταγματάρχη Ολιβιέ Βουτιέ (Olivier Voutier). Συγκροτείται ο Ιερός Λόχος, αποτελούμενος από 500 σπουδαστές. Στις 4 Μαρτίου οι Έλληνες ναυτικοί κυριεύουν και εξοπλίζουν 15 πλοία, ενώ στις 17 Μαρτί-ου ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας το στρατό τριών πασάδων στο Γα-λάτσι, το Δραγατσάνι, τη Σλατίνα, το Σκουλένι και το Σέκο (Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης). Ο στρατός του Υψηλάντη καταστράφηκε στη μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821 και υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα. Οι λόγοι της αποτυχίας του θα πρέ-πει να αναζητηθούν κυρίως στην έλλειψη αξιόμαχων δυ-νάμεων, στην άρνηση του ηγέτη των Βλάχων Θεόδωρου Βλαδιμιρέσκου να τον συνδράμει οικονομικά και στρατι-ωτικά και στον αφορισμό του Υψηλάντη από τον Πατρι-άρχη Γρηγόριο Ε’, κατόπιν πιέσεων της Υψηλής Πύλης, για σφαγές των Χριστιανών σε αντίποινα.Προτομή του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Νέα Τραπεζούντα Πιερίας. Ο Υψηλάντης παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστη-κε και απελευθερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1827. Η κλονι-σμένη υγεία του δεν του επέτρεψε έκτοτε να βοηθήσει το επαναστατημένο έθνος. Δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του στις 19 Ιανουαρίου 1828 πέθανε στη Βιέννη.


Αλέξανδρος Υψηλάντης

ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

-ΠΥΘΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ιζ) Φιλίαν αγάπα...την φιλία να

επιδιώκεις

ιη) Παιδείας αντέχου...να υπο-

μένεις τις δυσκολίες της μόρφω-

σης

ιθ) Δόξαν δίωκε....να επιδιώκεις

(την δόξα ή) να μάθεις διαφορε-

τικές γνώμες

κ) Σοφίαν ζήτει...να είσαι φιλο-

μαθής φίλος της σοφίας

κα) Καλόν το λέγε...να λέγεις το

ορθό, το δίκαιο, την αλήθεια

κβ) Ψέγε μηδένα...μήν κατακρί-

νεις κανένα

κγ) Επαίνει αρετή...να επαινείς

την αρετή

ΧρονογράφημαΔύο Κεριά στον Πάνσεπτο Βωμό των Ελλήνων

Συνέχεια από την σελίδα 1 όλους τους κατοπινούς ήρωες και να τους μυήσει για τα υψηλά ιδανικά του σκοπού της.

Η απαράμιλλη φιλοπατρία τους και η διορατικότητα τους έμελλε να θέσουν τα θεμέλια για την επιτυχή έκβαση του σκοπού τους, που δεν ήταν άλλος από την απελευθέρωση των ομογενών τους. Πυροδότησαν στις καρδιές των απλοϊκών και αγράμματων Γραικών με μια φλόγα Ελευθερίας που ο θάνατος έμοιαζε με την πανώρια ομορφιά της Θεάς Νίκης και όχι με το σκοτεινό πρόσωπο του Θεού του κάτω κόσμου.

Μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει το Ολύμπιο πατριωτικό τους φρόνημα διαβάζοντας λίγες γραμμές από τον Όρκο που οι ίδιοι συνέταξαν και ορκίστηκαν και φυσικά όρκισαν τους χιλιάδες που μυήθηκαν στην Εταιρεία.

...« Τέλος πάντων ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισαθλία πατρίς. Ορκίζομαι εις τα πικρά δά-κρυα τα οποία τόσους αιώνες έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα σου. Εις τα ίδια μου τα δά-κρυα χυνόμενα κατά αυτήν την στιγμήν και εις την μέλλουσα Ελευθερία των ομογενών μου , ότι αφιερώνουμε εις Σε».

Μόνο στο άκουσμα του η συγκίνηση σε κυριεύει. Κρύος ιδρώτας σε περιλούζει. Νιώθεις το με-γαλείο της γενιάς του ‘21. Αντιλαμβάνεσαι πλήρως γιατί αυτή η ζηλευτή γενιά του ‘21 βρίσκεται στο Πάνθεο των Ηρώων.

Την κάθε γενιά την φτιάχνουν οι ηγέτες τους. Η γενιά η δικιά μας προδομένη και αλυσοδε-μένη από τους ταγούς της, σέρνεται από πόρτα σε πόρτα ζητιανεύοντας λίγα ψίχουλα ελευθερίας που τόσο πλέρια μας την κληροδότησαν οι πρόγονοι μας. Εμείς αντί να την φυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού την βγάλαμε στο τουρκοπάζαρο.

Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, μας νουθετεί ένας άλλος μεγάλος μας ποιητής. Αλλά που να την βρούμε την αρετή και την τόλμη. Αυτή δεν πουλιέται και ούτε αγοράζεται στις χρηματαγορές του κόσμου. Γαλουχείται και ανατρέφεται πάνω στα νομιζόμενα των προγόνων μας.

Ο φιλαλήθης

ΜΗΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΤΙΜΙΩΤΕΡΟΝ Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΣΤΙ(...) ΠΛΑΤΩΝ.

τα θλιμμένα απομεινάριατης φυγής και του χαμού.

82Κι εσύ αθάνατη, εσύ θεία,που ό,τι θέλεις ημπορείς,εις τον κάμπο, Ελευθερία,

ματωμένη περπατείς.83

Στη σκιά χεροπιασμένες,στη σκιά βλέπω κι εγώ

κρινοδάκτυλες παρθένεςοπού κάνουνε χορό.

84Στο χορό γλυκογυρίζουν

ωραία μάτια ερωτικά,και εις την αύρα κυματίζουν

μαύρα, ολόχρυσα μαλλιά.85

Η ψυχή μου αναγαλλιάζειπως ο κόρφος καθεμιάςγλυχοβύζαστο ετοιμάζει

γάλα ανδρείας κι ελευθεριάς.86

Μες στα χόρτα, τα λουλούδια,το ποτήρι δεν βαστώ.

φιλελεύθερα τραγούδιασαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.




Πήγες εις το Μεσολόγγιτην ημέρα του Χριστού,

μέρα που άνθισαν οι λόγγοιγια το τέκνο του Θεού.

89Σου 'λθε εμπρός λαμποκοπώντας

η Θρησκεία μ' ένα σταυρό,και το δάκτυλο κινώντας

οπού ανεί τον ουρανό.90

«σ' αυτό», εφώναξε, «τo χώμαστάσου ολόρθη, Ελευθεριά!».Και φιλώντας σου το στόμαμπαίνει μες στην εκκλησιά.

91Εις την τράπεζα σιμώνει,και το σύγνεφο το αχνό

γύρω γύρω της πυκνώνειπου σκορπάει το θυμιατό.

92Αγρικάει την ψαλμωδία

οπού εδίδαξεν αυτή.βλέπει τη φωταγωγία

στους Αγίους εμπρός χυτή.93

Ποιοί είν' αυτοί που πλησιάζουνμε πολλή ποδοβολή,

κι άρματ', άρματα ταράζουν;Επετάχτηχες εσύ!

94Α, το φως που σε στολίζει,

σαν ηλίου φεγγοβολή,και μακρόθεν σπινθηρίζει,

δεν είναι, όχι, από τη γη.95

Λάμψιν έχει όλη φλογώδηχείλος, μέτωπο, οφθαλμός.φως το χέρι, φως το πόδι,

κι όλα γύρω σου είναι φως.96

Το σπαθί σου αντισηκώνεις,τρία πατήματα πατάς,

σαν τον πύργο μεγαλώνεις,κι εις το τέταρτο κτυπάς.



«Γνωρίζομεν το γεγραμμένον. Αλλά θα αποθάνωμεν ως Έλληνες! Αυτή η πόλις που μου ζητάς να σου παραδώ-σω δεν είναι δική μου! Ανήκει στους Έλληνες, και αν την θέλης, έλα να την πάρης!», ήταν η απάντηση του Κων-σταντίνου Παλαιολόγου στις ευνοϊκές προτάσεις παράδοσης.

Το χρονικό της πολιορκίας, βδομάδα με την βδομάδα, μέρα με την μέρα, καθώς επίσης και τις συνθήκες του δρά-ματος λεπτό προς λεπτό, τις τραγωδούν χρονικογράφοι και ιστορικοί του μεγέθους ενός Φραντζή, ενός Δούκα, ενός Μπάρμπαρο, ενός Κριτόβουλου, ενός Ράνσιμαν, ή Σου-μπερζέ, και νομίζουμε ότι από αυτήν την πλευρά, το θέμα έχει εξαντληθεί. Σε μας απομένει το παράπονο, αλλά και το ερώτημα: Γιατί; Γιατί η Δύση εγκατέλειψε την Βασιλεύ-ουσα στην τύχη της; Τι ήταν αυτό που οδήγησε στην πτώση της; Η Πόλις αλώθηκε ή προδώθηκε; Με τα αίτια της

Άλωσης έχουν ασχοληθεί πάρα πολλοί ιστορικοί, ντό-πιοι και ξένοι. Μια μεγάλη μερίδα από αυτούς ισχυρίζο-νται ότι φταίνε οι ξένοι, τα δυτικά κράτη. Αυτοί που δεν υπολόγισαν ότι πολύ σύντομα θα ένοιωθαν στον σβέρκο τους την καυτή ανάσα του Τούρκου κατακτητή. Και έχουν, απ’ ότι φαίνεται, δυστυχώς, δίκιο! Γιατί, από το 1204, υπό το πρόσχημα της Δ’ Σταυροφορίας, όλοι οι μεγαλοσχήμονες τιτλούχοι απατεώνες της Δύσης μετέτρεψαν την πατρίδα μας σε ξέφραγο αμπέλι Γάλλοι, Ιταλοί, Γερμανοί, Καταλα-νοί διεμοίρασαν τα εθνικά μας ιμάτια και επί των ιματίων μας έβαλαν κλήρο!

Όταν ο Μωάμεθ κτυπούσε την Βασιλεύουσα, η Ήπειρος ήταν γαλλική (το 1294 ο δεσπότης της Ήπεί-ρου Νικήφορος πάντρεψε την κόρη του Θαμάρ με τον Φίλιππο, γιο του βασιλιά Καρόλου Β’, και του έδωσε για προίκα την Ναύπακτο, την Βόνιτσα, το Αγγελό-καστρο, το Βραχώρι και μετά θάνατον ολόκληρη την Ήπειρο), η Αθήνα βρισκόταν στα χέρια των απογό-νων του Φλωρεντινού Νέριο Ατζαγιόλι, τα νησιά του Αιγαίου τα κατείχαν οι Ιταλοί Κρίσποι, του Ιονίου, καθώς και τα λιμάνια του Μωριά, οι Βενετσιάνοι, ενώ διάφορες συμμορίες Αλβανών και Σλάβων αλώνιζαν την Πελοπόννησο και Θεσσαλία. Μόνον ένα μικρό κομμάτι Πελοποννησιακής γης, ο Μυστράς, εξακο-λουθούσε να στολίζη τα λάβαρά του με τον Ελληνικό δικέφαλο αετό του Διός. Και όταν αυτοί οι επίδοξοι κατακτητές εκλήθησαν να υπερασπισθούν τους τίτ-λους τους, προτίμησαν ανακωχές ειρήνης και συνθή-κες φόρου υποτέλειας, γιατί τάχα οι Έλληνες υπόδου-λοι της Φραγκοκρατίας... ήταν αιρετικοί! Πάνω σε αυτόν ακριβώς τον ισχυρισμό, άλλοι ερευνητές λένε ότι φταίει το ορθόδοξο ιερατείο, που δεν αποδέχθηκε την ένωση των δύο μεγάλων Εκκλησιών και προτί-μησε την υποδούλωση του γένους στους Τούρκους, παρά την θρησκευτική υποταγή στον Πάπα.

Είναι αλήθεια ότι πολλοί φανατικοί από το ιερατείο ανύψωσαν την θρησκοληψία τους σε τέτοιο ύψος, που όχι μόνο άγγιξαν, αλλά και ξεπέρασαν τα όρια της προδοσίας.

Αυτή η συνήθεια των μελαχλαίνων να επεμβαίνουν στα πολιτικά πράγματα της Αυτοκρατορίας ξεκινάει από την εποχή του Θεοδοσίου Α’ και των διαδόχων του, τότε που τα πολιτικά κόμματα ήταν μόνο δύο, των Γερμανών, των οποίων ηγείτο ο Γαϊνάς, και των ορθοδόξων, των οποίων ηγείτο ο Ρουφίνος. Πάμε πολύ πίσω, αλλά αξίζει τον κόπο να υπενθυμίσουμε μερικά από τα κατορθώματα των φαι-ών Μανδυωτών.

Έτος 988, “Χρονικό του Νέστορα”, σελ. 486: Ο Τσάρος των Ρώσσων Βλαδίμηρος επιτίθεται κατά της πρωτεύου-σας της Κριμαίας Χέρσου, «αλλ’ οι στρατιώται εξηκολούθη-σαν τας εργασίας αυτών και ο Βλαδίμηρος επέμενεν. Ανήρ δε τις εκ Χερσώνος, Αναστάσης καλούμενος, ιερεύς, αυτός εκείνος όστις βραδύτερον επίσκοπος Κιέβου, έρριψε βέλος εφ’ ου είχε γράψει: Όπισθέν σου υπάρχουσι προς Ανατο-λάς πηγαί ων το ύδωρ έρχεται διά σωλήνων. Όρυξον εκεί και θα κόψης το ύδωρ». Έτσι, αφού οι κάτοικοι υπέφεραν από δίψα, παραδόθηκαν στον Βλαδίμηρο, για να ακολου-θήσουν φρικτές σφαγές.

Κατά έναν περίεργο τρόπο, το γεγονός της Χερσώ-νος επαναλαμβάνεται ακριβώς το ίδιο στην Θεσσαλο-νίκη το 1430, επί Μουράτ Β’: «Τότε τινές των μοναχών λέγω των ρακενδύτων εκ των Βλατέων της μονής, εντός αυτής οικούντες κατέγραψαν, εδήλωσαν άπα-ντα τω σουλτάνω. Ω, κύριε σουλτάνε, ως ει σοι εστίν βουλητόν άρξαι Θεσσαλονίκης λαβείν και ταύτης και ημάς και πάντας τους εν πόλει τους ΥΔΡΟΧΟΟΥΣ έκοψον σωλήνας του Χορτιάτου. Σουλτάνος ουν ακη-κοώς τούτο, υπερησθείς τε επιχειρεί ως εν ταυτώ τω πράγματι και έργω ως την οδόν οι μοναχοί εδίδαξαν προς τούτο. Τότε τζαούσην φύλακα καθίστησι φυ-λάττειν τους εν μονή μονάζοντας προδώσαντας την πόλιν. Τζαούσης δε την σήμερον αυτ’ η μονή καλεί-ται» (“Ιέρακος Χρονικόν”, σελ. 257, Έκδοση Βενετίας 1872, “Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη”).

Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου παράξενο το γεγονός ότι εν μέσω Φραγκοκρατίας δημιουργήθηκε ένα φιλοτουρκικό κόμμα, που αντιπροσωπευόταν αποκλειστικά και μόνον από αρχιερείς. Οι κατακτητές αντιμετώπισαν τότε το εξής δίλημμα: Ή έπρεπε να διατηρήσουν αποκλεισμένους τους ορθόδοξους αρχιερείς από τις επισκοπές τους, οπότε και θα αντιμετώπιζαν την δυσαρέσκεια των πολυπληθών ορ-θόδοξων υπηκόων τους, ή ώφειλαν να επιτρέψουν την επά-νοδο στις επισκοπικές τους έδρες, οπότε και θα έπρεπε να ανεχθούν τον έντονο πολιτικό χαρακτήρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προτίμησαν το δεύτερο.

Ο επανελθών στην μητρόπολή του επίσκοπος Αθηνών Δωρόθεος απέβη πολιτικός πράκτορας του φιλοτουρκικού κόμματος και ζήτησε την βοήθεια του Τούρκου στρατηγού Εβρέν μπέη (1389), προκειμένου να εκδιωχθούν οι κατα-ραμένοι Λατίνοι αζυμίτες. Ο Δούκας της Αθήνας Νέριο Ατζαγιόλι κατήγγειλε τον Δωρόθεο στον οικουμενικό πα-τριάρχη Αντώνιο Δ’, ο οποίος με την συνδρομή της Ιεράς Συνόδου αθώωσε τον μητροπολίτη, στηριζόμενος στον κανόνα ότι «μαρτυρία αιρετικού ή σχισματικού εναντίον ορθοδόξου επισκόπου είναι απαράδεκτη». Ο Νέριο, παρά το διδακτικό προηγούμενο της προδοσίας του Δωροθέου, υπάκουσε στις παρακλήσεις της ορθόδοξης ερωμένης του Μαρίας Ρένη και επέτρεψε σε άλλον μητροπολίτη, τον Μα-κάριο, όπως εδρεύει στην Αθήνα. Αυτός ο φανατικός ιεράρ-χης, που όταν έβλεπε Λατίνο «έφτυνε τον κόρφο του», προ-κειμένου να απαλλάξη την Αθήνα από το Filioque (“εκ του Υιού”, γενικό προσωνύμιο του Πάπα), κάλεσε τον φοβερό Τούρκο στρατηλάτη Τιμουρτά, ο οποίος κατέφθασε στην Αθήνα και κατέλαβε την κάτω πόλη (“Η Φραγκοκρατία στην Ελλάδα”, Ουίλλιαμ Μίλλερ, τ. Β’, σελ. 8-23). Έπειτα δε ο Βαγιαζίτ, ακολουθούμενος από τον ευτελή δεσπότη Θεόδωρο Παλαιολόγο (θείο του Κωνσταντίνου Παλαιολό-γου), κατέλαβε τα Φάρσαλα και τον Δομοκό και προχώρη-σε μετά από πρόσκληση του ορθόδοξου επισκόπου Λαμίας, όπου παρέλαβε αυτήν την οχυρά πόλη, όπως και την Υπά-τη και άλλα πολλά κάστρα. Ο Σπυρίδων Λάμπρος στο έργο του “Ο τελευταίος κόμης των Σαλώνων” διεκτραγωδεί το μέγα δράμα της Άμφισσας και την αισχρή συμπεριφορά του επισκόπου Σεραφείμ. Ο επίσκοπος Σαλώνων Σεραφείμ είχε μια όμορφη κόρη, την οποία εβίασε ένας καλόγηρος.


Aπό το 1204, υπό το πρόσχημα της Δ’ Σταυροφορίας, όλοι οι μεγαλοσχήμονες τιτλούχοι απατεώνες της Δύσης μετέ-τρεψαν την πατρίδα μας σε ξέφραγο αμπέλι Γάλλοι, Ιταλοί, Γερμανοί, Καταλανοί διεμοίρασαν τα εθνικά μας ιμάτια και επί των ιματίων μας έβαλαν κλήρο!





Επιστολές Αναγνωστώνστο νεογέννητο Χριστό και συνεχάρησαν την παρθένο λεχώνα. Πριν τέσσερα με πέντε (4-5) χρόνια ένας Άγγλος παπάς είπε στο κύρηγμά του της Κυ-ριακής, ότι ήταν αδύνατον η Παναγία να διατη-ρήσει την παρθενία της μετά τον τοκετό. Πολύ σωστός ήταν ο παπάς. Πως μπορεί να περάσει ένα μωρό όταν γεννιέται από το άνοιγμα μιας βέρας; Τη Δευτέρα ο παπάς έψαχνε για δου-λειά! Ο Χριστός παρουσιάστηκε ως κήρυκας σε ηλικία τριάντα (30) ετών. Που ήταν τα προη-γούμενα χρόνια της ζωής του και με τι ασχο-λιόταν. Άγνωστο..... Μερικά πράγματα που είπε ο Χριστός (όπως λένε τα ευαγγέλια...) είναι πολύ σωστά και αν τα εφάρμοζαν οι άνθρωποι, ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος Είπε όμως και μερικά που δεν περιμένει κανείς να ακούσει από Θεό! Όπως: « Μη νομίσητε ότι ήλθον να βάλω ειρήνην επί την γην, δεν ήλθον να βάλω ειρήνην αλλά μά-χαιραν. Θέλει δε παραδώσει αδελφός αδελφόν εις θάνατον, και πατήρ τέκνον». Δηλαδή, σαν Θεός που όλοι οι άνθρωποι θεωρούνται παιδιά του, τόσο πολύ τ’ αγαπούσε που ήθελε να τα βλέπει να σκοτώνονται μεταξύ τους; Τα περισσότερα που είπε ο Χριστός, είναι παραλληλισμοί της Παλαιάς Διαθήκης, η οποία γράφτηκε το 100 π.χ όταν ο Έλλην βασιλεύς της Αιγύπτου Πτολεμαίος κάλεσε όλους τους Εβραίους που ήξεραν κάτι γύρω από τη θρη-σκεία τους και κάθισαν και την έγραψαν. Γι΄ αυτό πολλά από τα κεφάλαιά της έχουν Ελλη-νικά ονόματα: Γένεσης, Έξοδος, Δευτερονόμιο, Χρονικά, Ψαλμοί κ.λ.π. Ο Χριστός ο οποίος είχε μαζί του δώδεκα μαθητές, δίδαξε το λόγο του Θεού για τρία (3) χρόνια. Μετά έστειλε τους μαθητές ως Αποστό-λους να διδάξουν και αυτοί το λόγο του Κυρίου και να πουν ότι πλησίασε η βασιλεία των ουρα-νών. Και τους παρήγγειλε: «Εις οδόν εθνών μη υπάγητε, και εις πόλιν Σα-μαρειτών μη εισέλθητε. Υπάγετε δε μάλλον προς τα πρόβατα τα απολωλότα του οίκου του Ισραήλ».«Μη έχετε χρυσόν, μηδέ άργυρον, μηδέ χαλκόν εις τας ζώνας σας».«Δωρεάν ελάβατε, δωρεάν δότε».Δηλαδή, ο Χριστός ήταν Θεός των Εβραίων και όχι των Ελλήνων. Όταν ο Χριστός ξεψυχούσε πάνω στο σταυρό αναφώνησε: «Ελωί, Ελωί, λαμμά σαβαχθανί;», έγραψε ένας ευαγγελιστής.«Ηλί, Ηλί, λαμά σαβαχθανί;», έγραψε ένας άλ-λος. Καίτοι με διαφορετική γραφή σημαίνουν το ίδιο. «Θεέ μου, Θεέ μου, διά τι με εγκατέλει-πες;». Αφού όμως είχε πει πως ήταν υιός Θεού γιατί δεν είπε: «Πατέρα μου, Πατέρα μου, διατί με εγκατέλειπες;». Άρα ήξερε ότι δεν ήταν υιός Θεού. Απλώς έπαιζε το ρόλο που του είχαν ανα-θέσει. Το σώμα του Χριστού ζήτησε από τον Πι-λάτο ένας πλούσιος ονόματι Ιωσήφ. Ο Πιλάτος προθύμως τούτο παρέδωσε. Ο Ιωσήφ έθεσε τη σωρό του Χριστού σε μνημείο που είχε ήδη λα-τομήσει σ΄ ένα βράχο. Την τρίτη μέρα πήγαν οι μυροφόρες να αλείψουν το σώμα του Χριστού με αρώματα, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ πριν, διότι τους νεκρούς τους έθαφταν στη γη και δεν πήγαιναν μετά τρεις μέρες να τους ξεθάψουν και να τους αλείψουν με αρώματα. Το μεγά-λο ερώτημα είναι! Γιατί έδωσαν το σώμα του Χριστού σε έναν άγνωστο να το θάψει, αφού είχε συγγενείς; Είναι πασιφανές, ότι όλα ήταν προμελετημένα, προσχεδιασμένα και σκηνοθε-

τημένα, να αφαιρέσουν το σώμα του Χριστού από το μαυσωλείο του Ιωσήφ και να πούνε ότι ο Χριστός ανέστη. Όταν δε πεθαίνει Ρωμιός Χριστιανός, ο παπάς της ορθοδόξου εκκλησίας αποτεινόμενος στο Θεό λέει: «Ως αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός συγχώρησον… Παρορών αυτού/ής πάντα τα εγκλήματα». Αυτό δείχνει ότι η εκκλησία παρο-τρύνει τους ανθρώπους να κάνουν εγκλήματα και να μη σκέπτονται τις συνέπειες του νόμου, δεδομένου ότι ο παπάς θα τα συγχωρήσει όλα. Το Χριστό, Θεό των Ρωμιών τον έκανε ένας άλλος Εβραίος, ο Παύλος, ο οποίος παρότι ήταν κατά του Χριστού και της διδασκαλίας του, βλέποντας τους όχλους του κόσμου να περιτρι-γυρίζουν και να ακούνε το Χριστό, σκέφτηκε να εκμεταλλευθεί και να το κάνει επιχείρηση χωρίς να διαθέσει δεκάρα κεφάλαιο. Μετά τη σταύρωση του Χριστού, άρχισε ο ίδιος να κηρύττει το λόγο του Θεού και στέλ-νοντας γράμματα στον τότε γνωστό κόσμο, του ζητούσε χρήματα.Προς Κορινθίους ¨Α¨επιστολή: « Περί δε της συνεισφοράς της υπέρ των αγίων, καθώς διέτα-ξα εις τας εκκλησίας της Γαλατίας, ούτω κάμετε και σεις. Κατά την πρώτην της εβδομάδος έκα-στος υμών ας εναποθέτει παρ΄ εαυτώ, θησαυρί-ζων ότι αν ευπορή, ώστε όταν έλθω να μη συνά-γονται τότε συνεισφοραί». Καθώς φαίνεται εκ των ανωτέρω, ούτε παρακαλούσε ούτε απλώς ζητούσε να συγκεντρώσουν χρήματα. Διέταζε!! Και τα ήθελε να του τα φέρουν έτοιμα να τα πάρει να τα πάει στους αγίους της Ιερουσαλήμ. Άγιοι δεν υπήρχαν ποτέ. Με τις συνεισφορές πλούτιζε ο Παύλος. Ο Τιμόθεος έστειλε επιστολή στον Παύλο και του ζητούσε να τον κάνει επίσκοπο. Ο Παύλος του απάντησε: «Εάν ορέγηται επισκοπήν, κα-λόν έργον επιθυμεί. Πρέπει λοιπόν ο επίσκοπος να είναι άμεμπτος, μιάς γυναικός ανήρ, άγρυ-πνος, σώφρων, κόσμιος, φιλόξενος, διδακτικός. Ουχί μέθυσος, ουχί πλήκτης, ουχί αισχροκερ-δής, αλλ΄ επιεικής, άμαχος, αφιλάργυρος. Κυ-βερνών καλώς τον εαυτού οίκον, έχων τα τέκνα αυτού εις υποταγήν μετά πάσης σεμνότητος, διότι εάν τις δεν εξεύρει να κυβερνά τον εαυ-τού οίκον, πως θέλει επιμεληθή την εκκλησίαν του Θεού;». Αυτό λέει η «Κενή Διαθήκη». Που είναι οι οικογένειες των επισκόπων και μητρο-πολιτών σήμερα; Μόνο όργια, βιασμούς και τα τοιαύτα ακούμε ότι κάνουν, λίγοι ευτυχώς από τους κληρικούς της εποχής μας, διαφόρων δογ-μάτων. Κι αν ρωτήσει κανείς ένα σωστό κληρι-κό, γιατί γίνονται αυτά τα πράγματα; Σου λέει: «Ε! Και οι κληρικοί άνθρωποι είναι, κάνουν σφάλματα». Από την άλλη όμως μας λένε ότι είναι αντιπρόσωποι του Θεού (τους). Όταν πέ-φτουν σε τέτοια σφάλματα, θα πρέπει να τους αποπέμπει από τις τάξεις της κάθε εκκλησία. Κάτι που δυστυχώς δε γίνεται από καμία Μετά το θάνατο του Παύλου, τα χρήματα που εισέπραταν οι εκκλησίες έμεναν στα ταμεία τους και άρχισαν να ξεφυτρώνουν σα μανιτά-ρια. Οργανώθηκαν σε επισκοπές, μητροπόλεις και αυτοκρατορίες, προσφέροντας στους πι-στούς παράδεισο και σώσιμο της μεταθάνατον ανύπαρκτης ψυχής των. Αφού ο ουρανός είναι παράδεισος και μόνο ψυχές ζουν εκεί, γιατί ο κλειδούχος άγιος Πέ-τρος επιτρέπει σε τόσα αεροπλάνα, πυραύλους και ρουκέτες να εισέρχονται στον παράδει-σο και δεν τους δίνει μια κλοτσιά να τα ρίξει κάτω; Στο Βυζάντιο, η ορθόδοξη αυτοκρατορία για να επικρατήσει κατακρεούργησε δέκα πέντε (15) εκατομμύρια αθώων Ελλήνων, οι οποίοι

δεν ήθελαν να αλλάξουν από Έλληνες και να προσκυνήσουν τον Ιουδαϊσμό. Εξευτέλισε τους αρχαίους ημών προγόνους που τόσα πρόσφε-ραν στην ανθρωπότητα, αποκαλώντας τους μο-λύσματα της κοινωνίας. Στην Ιαπωνία να πάει κανείς βλέπει κτίρια με κολόνες Ελληνικών ρυθμών, ο λευκός οίκος της Αμερικής, το Μπάκιγχαμ της Αγγλίας στη-ρίζονται πάνω σε Ελληνικές κολόνες Από τα επτά (7) θαύματα του κόσμου, τα πέντε (5) εί-ναι Ελληνικά, δύο εκ των οποίων κατέστρεψε η ορθοδοξία, η οποία επίσης αφόρισε τους ήρωες της επανάστασης του 1821 που έχυσαν το αίμα τους για να μην είμαστε εμείς σήμερα Τούρκοι. Σε λίγες μέρες έρχεται η Κυριακή της ορθο-δοξίας. Εκεί θα ακούσουμε πάλι την ορθόδοξη εκκλησία να αναθεματίζει τους Έλληνες επτά (7) φορές. Ανάθεμα σημαίνει αφιέρωμα εις τον διάβολον, επάρατον, κατάρα. Ανάθημα σημαί-νει αφιέρωμα εις ναόν.Ο πρώην πρόεδρος της Ελλάδος, Κωστής Στε-φανόπουλος, ζήτησε από την Ρωμαίϊκη εκ-κλησία να αφαιρέσει τα αναθέματα από τη λειτουργία. Η απάντηση ήταν ότι αυτό είναι δύσκολο, τώρα πια είναι απλώς μια παράδοση. Και συνεχίζουν να μας αναθεματίζουν. Τον Αύγουστο του 2000 ήμουν στην Ελλάδα. Η ΕΡΤ έδειχνε τη λειτουργία της Παναγίας της Τήνου όπου χοροστατούσε ο τότε αρχιεπίσκο-πος Χριστόδουλος, στολισμένος με απαστρά-πτοντα διαμάντια και μπριλλάντια από την κο-ρυφή ως τα νύχια. Οι σχολιαστές της ΕΡΤ είπαν: Η στολή που φοράει σήμερα ο Χριστόδουλος κοστίζει πενήντα (50) εκατομμύρια δραχμές, διακόσιες (200) χιλιάδες δολάρια Η φθηνότερη στολή του Χριστόδουλου κοστίζει δέκα (10) εκατομμύρια δραχμές, είπαν οι παρουσιαστές τη θεία λειτουργία σχολιαστές. Εκατομμύρια παιδάκια πεθαίνουν από την πείνα κάθε μέρα στον κόσμο, ακόμη και στην Ελλάδα. Τρανή απόδειξη ότι οι θρησκείες όλες έγι-ναν για τον πλούτο, τη χλιδή, τα λεφτά, πολλά λεφτά αφορολόγητα! Οι πάπες της καθολικής εκκλησίας είναι πιο σωστοί, δεν φοράνε όλα τα κοσμήματα για επίδειξη πλούτου. Η καθολική εκκλησία λειτουργεί κι αυτή πιο σωστά. Τα παιδιά των καθολικών λαμβάνουν τη θεία κοι-νωνία για πρώτη φορά όταν κλείσουν το όγδοο (8ο) έτος της ηλικίας τους. Ενώ όταν κλείσουν το δέκατο έκτο (16ο) πρέπει να δηλώσουν αν δέχονται ή όχι την καθολική θρησκεία. Αυτά είναι ελάχιστα από τα πράγματα που θα έπρεπε, αλλά δεν διδάσκονται ούτε στα σχολεία της μητρόπολης Τορόντο, ούτε στα καθολικά σχολεία, ούτε στα σχολεία της κοινότητας, ούτε στα ιδιωτικά, ούτε στα δημόσια σχολεία της Ελλάδος ή άλλων κρατών. Οι πολιτικοί σιωπούν παντελώς φοβούμενοι το πολιτικό κόστος και οι θρησκείες δράττονται της ευκαιρίας και πλουτίζουν ασυστόλως.

Μετά τιμήςΓιάννης Σταυρόπουλος

Τορόντο - Καναδάς


ευγενέστερος είναι, όστις ανδρειοτέρως υπερασπι-σθή τα δίκαια της Πατρίδος και ωφελιμοτέρως την δου-λεύση. Tο έθνος συναθροι-ζόμενον θέλει εκλέξη τους Δημογέροντάς του, και εις την ύψιστον ταύτην Βουλήν θέλουσιν υπείκει όλαι μας αι πράξεις. (...) Eις τα όπλα, λοιπόν, φίλοι, η Πατρίς Mας Προσκαλεί!». Με τα λόγια αυτά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κήρυξε στις 22 Φεβρουαρίου 1821 την έναρξη του Αγώνα στο Ιάσιο της Μολδαβίας.


ο ιεροσ λοχοσ

μπροσταρησ

στον μεγαλο ξεσηκωμο

του 1821

O TYΠOΣΤο 1953 ζητήθηκε από τον Τζον Σουίντον (John Swinton), πρώην Αρ-χισυντάκτη των New York Τimes,α-ποκαλούμενο από τους ομότιμούς του ως « ο Κοσμήτωρ του επαγγέλ-ματός του »να βγάλει ένα λογύδρι-ον εις την Λέσχην Τύπου της Νέας Υόρκης.Ανταποκρίθηκε,με την ακό-λουθον δήλωσην: “ Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που αποκαλείται ανεξάρτητος τύπος εις τις ΗΠΑ, εκτός αν εξαιρέσουμε αυ-τόν των επαρχιακών κωμοπόλεων. Το γνωρίζετε και το γνωρίζω. Ούτε ένας ανάμεσά σας θα τολμούσε να εκστο-μίσει μια έντιμη γνώμη. Κι` αν τολ-μούσατε να την εκφράσετε γνωρίζετε εκ των προτέρων , ότι ποτέ δεν θα εμ-φανιζόταν τυπωμένη στο χαρτί.” “Πληρώνομαι 150 δολάρια την εβδο-μάδα ώστε να κρατάω την τίμια άπο-ψή μου έξω από την εφημερίδα για την οποία γράφω. Εσείς επίσης παίρνετε αντίστοιχους μισθούς για παρόμοιες υπηρεσίες. Αν επρόκειτο να επιτρέψω έστω και μόνο μια έκδοση της εφημε-ρίδας μου που να περιείχε μια έντιμη άποψη, η καρέκλα μου όπως -ο Οθέ-λος- θα χανόταν μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες. Ο άνδρας που θα ήταν τόσο τρελός να γράψει την τίμια γνώμη του θα βρισκόταν πολύ σύντομα στο δρό-μο ψάχνοντας για άλλη δουλειά. Είναι καθήκον κάθε Νεοϋορκέζου δημοσιογράφου να ψεύδεται, να δι-αστρεβλώνει, να εξυβρίζει, να κολα-κεύει γονυπετής τον Μαμμωνά και νά πουλάει την πατρίδα του και την φυλή του για τον άρτο τον επιούσιο - ή ότι αντιστοιχεί σ`αυτόν, τον μισθό του. “ Είμαστε υποτελείς και όργανα των πλουσίων που βρίσκονται στο πα-ρασκήνιο. Είμαστε καραγκιόζηδες. Αυτοί οι άνθρωποι κινούν τα νήματα και εμείς χορεύουμε στο ρυθμό τους. Ο χρόνος μας, η επιδεξιότητά μας, οι ζωές μας, οι ικανότητές μας αποτε-λούν ιδιοκτησία αυτών των ανθρώ-πων. Είμαστε διανοούμενες πόρνες “ ( Αναφέρεται από τον Ι.Σαίν Τζόν Γκάφνη- T.St.John Gaffney εις το βιβλίον “ Breaking the Silence” σελ.4 ).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗΜηνιαία έκδοσις

Στουρνάρα 57,10432 Αθήναι

Τηλ: 210 522-1314Ερμού 61,Θεσσαλονίκη

Τηλ: 310 282-782

«Εμοί εις άνθρωπος τρισμύριοι, oι δ’ανάριθμοι ουδ’ είς» Ηράκλειτος Εφέσιος

97Με φωνή που καταπείθει

προχωρώντας ομιλείς:«Σήμερ', άπιστοι, εγεννήθη,ναι του κόσμου ο Λυτρωτής.

98Αυτός λέγει, αφοκρασθείτε:"Εγώ είμ' Άλφα, Ωμέγα έγώ.πέστε, πού θ' αποκρυφθείτε

εσείς όλοι, αν οργισθώ;99

Φλόγα ακοίμητην σας βρέχω,που, μ' αυτήν αν συγκριθεί

κείνη η κάτω οπού σας έχω,σαν δροσιά θέλει βρεθεί.

100Κατατρώγει, ωσάν τη σχίζα,

τόπους άμετρα υψηλούς,χώρες, όρη από τη ρίζα,

ζώα και δέντρα και θνητούς.101

Και το παν το κατακαίει,και δεν σώζεται πνοή,

πάρεξ του άνεμου που πνέειμες στη στάχτη τη λεπτή"».

102Κάποιος ήθελε ερωτήσει:

Του θυμού Του είσαι αδελφή;Ποίος είν' άξιος να νικήσει

ή με σε να μετρηθεί;103

Η γη αισθάνεται την τόσητου χεριού σου ανδραγαθιά,που όλην θέλει θανατώσει

τη μισόχριστη σπορά.104

Την αισθάνονται και αφρίζουντα νερά, και τ' αγρικώ

δυνατά να μουρμουρίζουνσάν νά ρυάζετο θηριό.

105Κακορίζικοι, πού πάτε

του Αχελώου μες στη ροηκαι πιδέξια πολεμάτεαπό την καταδρομή

106να αποφύγετε; Το κύμα

έγινε όλο φουσκωτο.εκεί ευρήκατε το μνήμα

πριν να ευρείτε αφανισμό.107

Βλασφημάει, σκούζει, μουγκρίζεικάθε λάρυγγας εχθρού,και το ρεύμα γαργαρίζει

τες βλασφήμιες του θυμού.108

Σφαλερά τετραποδίζουνπλήθος άλογα, και ορθά

τρομασμένα χλιμιτρίζουνκαι πατούν εις τα κορμιά.

109Ποίος στο σύντροφον απλώνει

χέρι, ωσάν να βοηθηθεί.ποίος τη σάρκα του δαγκώνει

όσο οπού να νεκρωθεί.110

Κεφαλές απελπισμένες,με τα μάτια πεταχτά,

κατά τ' άστρα σηκωμενεςγια την ύστερη φορά.

111Σβιέται - αυξαίνοντας η πρώτη

του Αχελώου νεροσυρμή -το χλιμίτρισμα και οι κρότοι

και του ανθρώπου οι γογγυσμοί.112

Έτσι ν' άκουα να βουΐξειτο βαθύν Ωκεανό,



Αυτός ο θαλερός ρασοφόρος, εραστής της χήρας κόμισσας των Σαλώνων Ελένης Στρομογκούρ, απήγαγε την γλυκιά δεσποτοπούλα και την μετέφερε στο κάστρο. Ο Σεραφείμ κάλεσε αμέσως τον Βαγιαζίτ τον Γιλδιρίμ (κεραυνό) να επισκεφθή τα Σάλωνα, όπου «στις πλαγιές του Παρνασ-σού υπάρχει πολύ κυνήγι» και του ζητούσε σαν προσωπική χάρη να διώξη τους κακοποιούς Λατίνους. Έτσι, μία των πρώτων εβδομάδων του 1394 (60 χρόνια πριν από την Άλω-ση της Πόλης), εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά Τούρκος διοικητής στα βόρεια παράλια του Κορινθιακού Κόλπου (Ουίλ. Μίλλερ, Τόμος Β’, σελ. 33).

Αυτό το μίσος των αποστόλων της αγάπης εναντίον χριστιανών μη ορθοδόξων, εξελίχθηκε σε εθνική συμφορά. Θεωρούμε ότι είναι αναγκαίο να πούμε λίγα λόγια γι’ αυτό το μέγα εθνικό άγος, γι’ αυτήν την φοβερή εκκλησιαστική ντροπή, δείγματα της οποίας συναντάμε και στις μέρες μας από το συνδικάτο της “μαύρης ρόμπας”. Η εκκλησιαστική διαφορά ανάμεσα στην Βασιλεύουσα και την Ρώμη γεννή-

θηκε για πρώτη φορά τον έννατο αιώνα, όταν πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο πολύς και μέγας Φώτιος, και τα αίτιά της ήταν πολιτικά και δογματικά. Πολιτικά, γιατί η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, χήρα του Θεόφιλου, έδεσε (864 μ.Χ.) στο βυζαντινό άρμα τον Βούλγαρο τσάρο Βόγορη, ο οποίος, πέραν του εκχριστιανισμού του, υπέγραψε σημα-ντικότατες πολιτικές και οικονομικές συμφωνίες. Τότε συ-νέβη ο φοβερός πάπας Νικόλαος Α’ (858-869) να αμφισβη-τήσει το πατριαρχικό αξίωμα του Φωτίου, όπως και όλες τις βυζαντινοβουλγαρικές συμφωνίες (Σύνοδος στην Ρώμη το 863), κατεδίκασε τον Φώτιο και αναγνώρισε κανονικό πα-τριάρχη τον Ιγνάτιο. Προκλήθηκε εμφύλιος βουλγαρικός πόλεμος με χιλιάδες σφαγιασθέντες, μεταξύ των οποίων και 52 Βούλγαρους πρίγκηπες.

Το μέγεθος της τραγωδίας αναδύεται μέσα από μια επιστολή του Νικολάου προς τον Καθολικό Βούλγαρο πρί-γκηπα Βόγορη: «Μας λέτε ότι υποχρεώσατε τους υπηκόους σας να βαπτισθούν χωρίς την δική τους θέληση. Σας θαυ-μάζω που κατακρεουργήσατε, σφάξατε και μακελέψατε αυτά τα πρόβατα, που δεν ήθελαν να μπουν στην στάνη της Εκκλησίας. Ένας βασιλιάς δεν πρέπει να φοβάται να διατάξη δολοφονίες και σφαγές, προκειμένου να έπι-βάλη στον λαό τον νόμο του Χριστού» (Έκδοση της διε-θνούς εταιρείας για την διεπιστημονική έρευνα, Εκδόσεις ΕΜΡΙRΙΚΑ, 1982, σελ. 307).

Οι πολιτικοί λόγοι που επέφεραν το σχίσμα των Εκ-κλησιών διατηρήθηκαν έως την παλιγγενεσία και όλες οι προσπάθειες επανένωσης αποσκοπούσαν σε πολιτικά οφέλη (Σταυροφορίες, Κωνσταντινούπολη, Τουρκοκρα-τία). Τα θρησκευτικά αίτια αφορούσαν ορισμένες δογματι-κές επεξηγήσεις περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος, περί ερμηνείας των πατερικών κειμένων, όπως επίσης και άλλες μικρές λεπτομέρειες, αν πρέπει δηλαδή να νυμφεύο-νται οι Ιερείς, ή αν οι άρτοι της προθέσεως πρέπει να είναι ένζυμοι ή άζυμοι. Στην πραγματικότητα, αυτές οι αναθέ-

σεις αφορούσαν την πρωτοκαθεδρία μιας εκ των δύο Εκ-κλησιών, και συγκεκριμένα της Δυτικής, ως αρχαιοτέρας. Στην αρχή, ο κόσμος δεν καταλάβαινε και πολλά πράγμα-τα. Σιγά-σιγά, όμως, ή διαμάχη κορυφώθηκε και έφτασε στο σημείο να εξισωθή η θρησκευτική συνείδηση με την εθνική. Στα 1054, όταν πατριάρχης της Κωνσταντινουπό-λεως ήταν ο Μιχαήλ Κηρουλάριος και της Ρώμης ο Λέων Θ’, επέρχεται διά αφορισμών το σχίσμα της Χριστιανικής Εκκλησίας, που την χωρίζει σε Ανατολική Ορθόδοξη και Δυτική Ρωμαιοκαθολική. Ουσιαστικά, με το σχίσμα των Εκκλησιών ξεκαθαρίζει το Βυζάντιο από τις εθνολογικές, πολιτιστικές και γλωσσικές επιρροές του Ρωμαϊσμού. Συ-νετελέσθη σε μία τρομερή έξαρση του Ελληνισμού και θε-ωρείται γέννημά του, γιατί απομονώθηκε η Ανατολή, και σε περίπτωση αυτονομιστικού κινήματος των Ελλήνων, δεν θα υπήρχε βοήθεια από την Δύση. Αναφερθήκαμε ήδη στην συμπεριφορά των Λατίνων κατακτητών και των πο-λιτικολογούντων ρασοφόρων.

Ένας άλλος ισχυρός παράγων που συνετέλεσε κατα-λυτικά στην πτώση της Κωνσταντινου-πόλεως και την διάλυση των υπολοί-πων της πρώην κραταιάς Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υπήρξε η βλακώδης πολιτική των βυζαντινών αρχόντων. Αυτοί πίστεψαν ότι μία συμμαχία με τους Τούρκους, θα τους απελευθέρωνε από τους ελλαδικούς Φράγκους και θα αναβίωνε «παλαιά μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαίς». Μέσα από αυτό το σκεπτικό, ο Μανου-ήλ Παλαιολόγος, πατέρας του Κωνστα-ντίνου, συνάπτει συμμαχία με τον Βα-γιαζίτ και οι δύο αλλόκοτοι σύμμαχοι αρχίζουν τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Στα 1390 «απελευθερώνουν» την Φιλαδέλφεια, το Κίτρος, την Έδεσσα και την Θεσσαλονίκη. Το 1391 «απελευθερώνουν» τα Σκό-πια, ενώ το 1393 εκδιώκουν από τον Τύρναβο τους Σλάβους του τσάρου Σισμάν. Σε κάθε μία από αυτές τις πόλεις τοποθετούσαν

ισχυρή στρατιωτική φρουρά, για τον φόβο τυχόν επανόδου των Φράγκων. Αυτή η φρουρά ήταν τουρκική και εθεωρείτο εγγυήτρια δύναμη της ελευθερίας των...Ελλήνων. Την άνοιξη του 1394 ο Βαγιαζίτ ο Γιλδιρίμ καταπατάει τους όρκους και τις συμφωνίες, ανακηρύσσει τις «απελευθερω-μένες» πόλεις εδάφη τουρκικά και πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη! Για καλή τύχη της Βασιλεύ-ουσας, το 1397 βρίσκεται σε εξέλιξη μια τρομερή επίθεση των Μογγόλων, οι οποίοι, με αρχηγό τον Ταμερλάνο, εισβάλλουν στα τουρκικά εδάφη. Ο Γιλδιρίμ λύνει την πολιορκία και στρέφεται προς τα ανατολικά σύνορα, σε συνάντηση του Ταμερ-λάνου. Προηγουμένως, όμως, σε συμφωνία με τον Μανουήλ, καθιστά την Κωνσταντινούπολη φόρου υποτελή και τοποθετεί εντός της πόλεως τουρκική αποικία με δικό της τέμενος, Ιμάμη και καδή (δι-καστή).

Πέραν όμως, των λόγων που αναφέραμε και που κατά την γνώμη μας είχαν υποσκάψει αργά, αλλά σταθερά, τα θεμέλια του Βυζαντίου, η Κωνσταντινούπολη αποτελεί τραγική συνέπεια της εθνικής πανούκλας, της προαιώνιας κατάρας: Του ΔΙΧΑΣΜΟΥ! Γιατί η μοναδική αλήθεια είναι ότι, όταν απεφασίσθη η πολιορκία της πόλης των πόλεων, ούτε πνευματική στειρότητα υπήρχε (αφού διά μέσου των Ελλήνων είχε αρχίσει η ευρωπαϊκή αναγέννηση), ούτε οι-κονομική ανεπάρκεια υπήρχε, ούτε η πολεμική ανδρεία απουσίαζε, και κυρίως δεν έλειπαν οι στρατιωτικές εφε-δρείες και δυνάμεις. Αυτή που απουσίαζε ήταν η ΟΜΟ-ΝΟΙΑ, η εθνική συμφιλίωση. Μια τρομερή διαμάχη, που όμοιά της συναντάμε μόνον στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, είχε διασπάσει την εθνική συνοχή του ρακένδυτου βυζαντινού λάβαρου και είχε μετατρέψει σε εχθρούς τους ελλαδικούς Έλληνες και τους βυζαντινούς. Οι Κωνσταντι-


Ο Ιωάννης Παλαιολόγος δέχθηκε την θρησκευτική ένωση της Αυτοκρατορίας του με την Ρώμη, αλλά δεν είχε την πυγμή του παππού του Μιχαήλ να την επιβάλη και να απολαύση τα εξ αυτής αναμενόμενα κέρδη. Στην Κωνσταντινούπολη δημι-ουργήθηκε μία έντονη αντίδραση εναντίον της ενώσεως και όσων την υπέγραψαν. Αν η σύνοδος της Φλωρεντίας κατέληγε στην απόφαση παροχής κάποιας ουσιαστι-κής βοήθειας, ίσως η άντίδραση να ήταν μικρότερη, η ακόμα και να μην υπήρχε.





νουπολίτες ονόμαζαν τους ελλαδικούς “δυτικούς” και οι ελλαδικοί τους Κωνσταντινουπολίτες “ανατολίτες”. Αυτά τα επίθετα ήταν εξόχως προσβλητικά, αν αναλογισθή κανείς ότι “δυτικούς” ονόμαζαν τους Παπικούς και τους Γασμούλους και “ανατολίτες” τους Τούρκους. Το αποκορύ-φωμα αυτής της φαγωμάρας δημιούργησε ακόμα και αμ-φισβήτηση της αρχαίας εθνικής προέλευσης των Έλλήνων. Ένας βυζαντινός σατυρογράφος, ο Μάζαρις, κατά μίμηση των “Νεκρικών Διαλόγων” του Λουκιανού, συνέθεσε μία μικρή σάτυρα, κατά την οποία οι Έλληνες ήταν απόγονοι Σλάβων, Ιλλυριών, Αιγυπτίων, Φραγκολεβαντίνων, δειλοί αιμομίκτες, βάρβαροι και αιρετικοί. Ακόμα «ήσαν μάχαις μεν αεί χαίροντες και ταραχαίς φόνειον δ’ ες αεί πνέοντες τοπάρχαι, οι απάτης και δόλου και ψεύδους μεστοί, οι βε-βαρβαρωμένοι και τετυφωμένοι και άστατοι και επίορκοι και άπιστοι προς βασιλέα και δεσπότας αεί» (Επιδημία Μά-ζαρι εν άδου”, Boissonade anecdota graeca, τ. Γ’,σελ. 164,168, 174, 177).

Η σοβαρότης αυτής της διένεξης φαίνεται και από το γεγονός ότι ο Μάζαρις αποτελεί τον κύριο μοχλό της θεωρίας του Φαλμεράιερ περί καταγωγής των Ελλήνων. Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση υψώνεται το τεράστιο φιλοσοφικό ανάστημα της ελληνίδος φωνής, διά στόμα-τος Γεωργίου Γεμιστού, του επονομαζόμενου Πλήθωνα: «Εσμέν γαρ ουν ων ηγείσθε τε και βασιλεύετε Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυ-ρεί. Έλλησι δε ουκ έστιν ευρείν ήτις άλλη οικειοτέρα χώρα ουδέν μάλλον προσήκουσα η Πελοπόννησός τε και όση δη αύτη της Ευρώπης προσεχής των τε αυ νήσων αι επικεί-μεναι. Ταύτην γαρ δη φαίνονται την χώραν Έλληνες αεί οικούντες οι αύτοι εξ ότου περ άνθρωποι διαμνημονεύου-σιν» (Σ. Λάμπρου, “Παλαιολόγεια - Πελοποννησιακά”, τ. Γ’, σελ. 247, Αθήνα 1926).

Ο Γεώργιος Πλήθων ο Γεμιστός είναι η τρανή απόδειξη του ισχυρισμού ότι δεν υπήρχε πνευματική στειρότης. Τόσον αυτός, όσο και ο Βησσαρίων (πρώην μαθητής του Πλήθωνα), μαζί με τον Χρυσολωρά, τον Βοκκάκιο και τον Πετράρχη, είναι αυτοί οι πρωτοπόροι της πνευματικής αναγέννησης της Ευρώπης.

Αποτέλεσμα αυτού του μίσους και αυτής της διχόνοι-ας υπήρξε η παραμέληση του πραγματικού κινδύνου και η άρνηση εκ μέρους των Βυζαντινών κάθε βοήθειας από τους Έλληνες. Το πάρα κάτω δραματικό γεγονός μας πείθει περί αυτού: Κατά την διάρκεια της μεγάλης διενέξεως μεταξύ Απόκαυκου και Καντακουζηνού (1345), οι Έλληνες της Πελοποννήσου, προβλέποντας το “φούσκωμα” της τουρ-κικής πλημμυρίδας, απέστειλαν στην Κωνσταντινούπολη υπέρ διακοσίους οπλαρχηγούς, εκ των σημαντικωτέρων που υπήρχαν, με αρχηγό τον Ιωάννη Ράλλη, προκειμένου να συζητήσουν με την βυζαντινή καγκελλαρία στρατιωτι-κούς τρόπους αντιμετώπισης του εξ Ασίας κινδύνου. Όταν έφθασαν εκεί, ο Αλέξιος Απόκαυκος, μέγας δούκας, μετά από προτροπή του πατριάρχη Ιωάννη Καλέκα και του πρώτου Ιεροκήρυκα της Αγίας Σοφίας Μετοχίτη, τους ... συνέλαβε! Με την δικαιολογία ότι θα τους φιλοξενούσε, τους προσέφερε κατάλυμα εντός του στρατοπέδου του Πα-λατιού. Κατά την διάρκεια ξυλουργικών εργασιών, ένας ξυλουργός, που καταγόταν από ένα χωριό της Μεγαλόπο-λης, πληροφόρησε τον Ράλλη ότι χωρίζουν το κατάλυμα σε ξύλινους χώρους, με σκοπό να τους άπομονώσουν κατά ομάδες και να τους μεταφέρουν νύκτα στον Βόσπορο, προ-κειμένου να τους πνίξουν. Την επομένη, όταν ο Απόκαυκος τους επισκέφθηκε και προσπάθησε να απαγάγη μερικούς από αυτούς, ο Ράλλης και οι άλλοι του επιτέθηκαν, και αφού εξουδετέρωσαν την φρουρά του, τον αποκεφάλισαν. Δεν πρόλαβαν, όμως, να βγούν από την πόλη, γι’ αυτό και έτρεξαν στο παρεκκλήσι του παλατιού, όπου αγκάλιασαν την Αγία Τράπεζα. Δυστυχώς, όμως, ήταν ... αιρετικοί και δεν είχαν το δικαίωμα θρησκευτικού ασύλου. Εκεί, όπως γράφει ο Καντακουζηνός, εσφάγησαν μέχρι ενός «επί του

αγίου θυσιαστηρίου». Ο Δούκας ισχυρίζεται ότι εσώθησαν έξι, που κρύφτηκαν στο υπόγειο της εκκλησίας, μεταξύ δε αυτών και ο παππούς του. Αυτή η απαίσια σφαγή στάθηκε η αιτία της οριστικής διάλυσης των σχέσεων Ελλαδικών - Βυζαντινών.

Ο Μανουήλ Παλαιολόγος έγινε αυτοκράτορας το 1391, αντί του αδελφού του Ανδρόνικου, τον οποίο είχε τυφλώσει ο πατέρας τους Ιωάννης Παλαιολόγος. Αυτός ο Ανδρόνικος είχε έναν γιό, τον Ιουβενάλιο, περί του οποίου θα αναφερ-θούμε στην συνέχεια. Ο Μανουήλ νυμφεύτηκε την Ελένη Δραγάτση Δουσάν, κόρη του Κωνσταντίνου Δραγάτση και εγγονή του στρατηγού Ντεγιάννη και της Σλάβας Μαρίας Δουσάν. Από αυτόν τον γάμο γεννήθηκαν έξι παιδιά.

Το 1425 πεθαίνει ο Μανουήλ Παλαιολόγος και τον διαδέχεται ο μεγάλος του γιος Ιωάννης Η’. Ο δεύτε-ρος, ο Θεόδωρος, έγινε δεσπότης του Μυστρά, ο τρί-τος, ο Ανδρόνικος, κληρονόμησε την Θεσσαλονίκη, για να την πουλήση στην συνέχεια στους Φράγκους και αυτοί να την χάσουν το 1430 από τον σουλτάνο Μουράτ, μετά από την προδοσία της μονής Βλατά-δων. Ο τέταρτος στην σειρά ήταν ο Κωνσταντίνος, μετά ο Δημήτριος και τελευταίος ο Θωμάς. Να σημει-ώσουμε ότι ο Κωνσταντίνος ονομαζόταν Δραγάτσης, λόγω της μεγάλης αγάπης που έτρεφε για την μη-τέρα του, την Ελένη Δραγάτση. Εάν ο πατέρας Μα-νουήλ Παλαιολόγος θεωρείται υπεύθυνος από την ιστορία για την σμίκρυνση της Αυτοκρατορίας και την γιγάντωση του τουρκικού κράτους, ο γιός και δι-άδοχός του Ιωάννης είναι ο μοναδικός υπαίτιος της καταστροφής των χριστιανικών δυνάμεων στην Βάρ-να, το 1444. Πιστός φίλος και σύμμαχος του Μουράτ, καταπρόδωσε τις συνθήκες που είχε υπογράψει με τον βασιλιά της Ούγγαρίας και Πολωνίας Λασδίλαο Ε’, όπως επίσης και με τον Ιωάννη Ουνιάδη, βάδο του Βελιγραδίου, συντελέσας αποφασιστικά στην έδραί-ωση των Τούρκων.

Με μια απλοϊκή χαιρεκακία, ο μαυροντυμένος ιστορι-κός κάλαμος επαινεί τον Αυτοκράτορα για την συνετή του πολιτική προς τους Τούρκους και τον συγχαίρει, γιατί με-τέφερε μέσω Δούναβη τους Γενίτσαρους με τα βυζαντινά πλοία: «και έστειλεν ο βασιλεύς κάτεργα και επέρασεν αυ-τόν την μάχη φοβούμενος. Ούτως η θαυμαστή γνώσις του βασιλέως εκατέρωθεν εκράτει» (“Historia Politica Graeca”, σελ. 12, έκδ. Βόννης).

Ο Ιωάννης Παλαιολόγος αγαπούσε πολύ την ζωή, τις γυναίκες, τα γλέντια’ «ην γαρ ο βασιλεύς πόρνος λίαν» (Ανων. χρονογρ., σελ. 559, “Μεσαιωνική βιβλιοθήκη”, τό-μος Ζ’, Κ. Σάθας). Δεν έδινε σημασία στις θεολογίες και στο Ιερατείο. Επιθυμούσε μια πανευρωπαϊκή ειρήνη, ικανή να του εγγυηθή την ασφάλεια των συνόρων του. Προφανώς, στην συνέχεια αντελήφθη ότι τα πάρε-δώσε με τον Μουράτ δεν θα του έβγαιναν σε καλό. Κατάλαβε τότε καλά ότι ο μόνος τρόπος για να απαλλαγή από τους Τούρκους ήταν η ένωση των Εκκλησιών. Η συνταγή είχε δοκιμασθεί με επιτυχία από τον παππού του Μιχαήλ Πα-λαιολόγο (ΙΧΩΡ Νο 32), τότε που με την «ένωση» της Λυών (274) είχε διασώσει την Κωνσταντινούπολη από τους Ανδε-γαυϊνούς. Άρχισε, λοιπόν, να ασκή πίεση προς την Ρώμη, για την σύγκληση μιας ενωτικής συνόδου, που θα γινόταν, ει δυνατόν, μακριά από την Ιταλία. Τελικά, την άνοιξη του 1438, όταν πια είχαν συμπληρωθεί όλες οι προετοιμασίες, ο Αυτοκράτορας της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιωάννης Η’ Παλαιολόγος παίρνει μέρος σε μια σύνοδο που είχε αρχίσει στην Φερράρα και που αργότερα, τον Ιανουά-ριο του 1439, μεταφέρθηκε στην Φλωρεντία.

Η λατινική πλευρά αντιπροσωπευόταν από μια τρο-μερή ομάδα, την οποία αποτελούσαν τρεις καταξιωμένοι Δομινικανοί σοφοί, ο Ελληνικής καταγωγής καθολικός επίσκοπος Ανδρέας Χρυσοβέργης, ο Ιωάννης του Μοντε-νέρο από την Λομβαρδία και ο φοβερός Ιωάννης Τουρκουε-μάδα. Επικεφαλής βρισκόταν ο καρδινάλιος Τσεζαρίνι και

πάνω απ’ όλους ο πάπας Ευγένιος Δ’. Από την πλευρά της βυζαντινής αντιπροσωπείας, η σύνθεση χώλαινε, εξ αι-τίας της άρνησης των Πατριαρχείων να παραστούν στην σύνοδο. Ακόμη, αυτοί που παρέστησαν είχαν υιοθετήσει την θέση ότι ο καθένας από τους επισκόπους μπορούσε να διατυπώνη την προσωπική του άποψη, με αποτέλεσμα να μην υπάρχη ομαδικό πνεύμα και κοινή γραμμή έκφρασης της ορθόδοξης τάσης. Η ανεπάρκεια των ρασοφόρων ήταν εμφανής, γεγονός που ανάγκασε τον Αυτοκράτορα να πα-ρατηρήση ότι «οι καλύτεροι θεολόγοι του ήταν λαϊκοί». Οι τρεις πλέον δραστήριοι ρασοφόροι ήταν ο Βησσαρίων, μη-τροπολίτης Νικαίας, ο Μάρκος Ευγενικός, μητροπολίτης Εφέσου και ο Ισίδωρος, μητροπολίτης Κιέβου. Οι υπόλοιποι αρχιερείς μαζί με τον πατριάρχη Ιωσήφ Β’, ένα λεπτό και εύθραυστο γερόνδιο, θεολογικά ήταν μέτριοι έως ανύπαρ-κτοι. Από τους λαϊκούς αστράφτουν και βροντούν οι τέσ-σερις Γιώργηδες, ο Κουρτέσης Σχολάριος, ο Αμοιρούντζης, ο Τραπεζούντιος και ο Πλήθων Γεμιστός. Την λαϊκή ομάδα συμπλήρωναν ο ίδιος αυτοκράτορας Ιωάννης, ο αδελφός του Δημήτριος και ο λόγιος Αργυρόπουλος. Τα πατριαρ-χεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων διόρισαν αντιπροσώπους, ένω η Γεωργία απέστειλε έναν επίσκο-πο και έναν λαϊκό. Πολύ γρήγορα απεδείχθη ότι οι Λατί-νοι βρίσκονταν σε πλεονεκτικότερη θέση από πλευράς επιχειρημάτων. Ο Βησσαρίων πείσθηκε όχι μόνο από τις αιτιάσεις των Λατίνων, αλλά κυρίως από τις υποσχέσεις για βοήθεια. Ο Ίσίδωρος ακολουθεί τον Βησσαρίωνα, για να συντονισθούν μαζί τους όλοι οι λαϊκοί φιλόσοφοι. Ο Πλήθων έλαβε μέρος σε ελάχιστες συνεδριάσεις, και αυτές μόνον στην Φερράρα, προτιμώντας να περνάη τον καιρό του δίνοντας διαλέξεις στην Φλωρεντία για τον Πλάτωνα, μπροστά σε ένα ενθουσιώδες ακροατήριο. Ετάχθη κατά της ένωσης, γιατί, κατά την άποψη της μόνιμα κακόπιστης και φιλύποπτης Ορθοδοξίας, αντιπαθούσε την Δυτική Εκ-κλησία περισσότερο από την Ανατολική. Η αλήθεια είναι ότι ο πατριώτης Πλήθων δεν μπορούσε να αναγνωρίση το status των συνόρων που είχε επιβάλλει η Φραγκοκρατία. Ακόμη, ο Πλήθων γνώριζε ότι μία προσπάθεια αναγέννη-σης της Ελλάδος για επανένταξη στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης, θα εσήμαινε παγκόσμιο πόλεμο. Και αυτό, γιατί όλος ο τότε γνωστός κόσμος είχε αρπάξει από ένα ελλη-νικό κομμάτι γης. Ο γέρων πατριάρχης Ιωσήφ, σφόδρα ενωτικός, παραδέχθηκε ότι, το “διά του Υιού” και το “εκ του Υιού” ήταν το ίδιο και το αυτό. Αλλά πριν προλάβει να υπογράψη, πέθανε, δίνοντας την ευκαιρία στον Σχολά-ριο να πη χλευαστικά: «Αφού πρώτα τα σκάτωσε, δεν του απόμεινε τίποτ’ άλλο παρά να πεθάνη». Ο μόνος που εξα-κολουθούσε να επιμένη στην ανθενωτική του στάση, ήταν ο Μάρκος Ευγενικός, ο οποίος κατάφερε να προσεταιρισθή τον Γεώργιο Σχολάριο. Ο Σχολάριος, μέγας δικαστής (εξ ου και το προσωνύμιο “Κούρτεσης”) και ανυποχώρητα ανθέλλην, αν και διάβαζε τον Θωμά Ακινάτη, εν τούτοις, μετά τον θάνατο του Μάρκου (1444), έγινε αρχηγός του αν-θενωτικού κινήματος, λατρευόμενος από τον λαό και τους μοναχούς. Τελικά, ολόκληρη η ανατολική αντιπροσωπεία, κουρασμένη από τις συζητήσεις, στερημένη ανέσεων και τροφίμων και επιθυμώντας διακαώς να επιστρέψη στην πατρίδα, υπέγραψε το διάταγμα της ένωσης, πλην του Γε-ωργίου Γεμιστού και του Μάρκου Ευγενικού.

. Ο Ιωάννης Παλαιολόγος δέχθηκε την θρησκευτι-κή ένωση της Αυτοκρατορίας του με την Ρώμη, αλλά δεν είχε την πυγμή του παππού του Μιχαήλ να την επιβάλη και να απολαύση τα εξ αυτής αναμενόμενα κέρδη. Στην Κωνσταντινούπολη δημιουργήθηκε μία έντονη αντίδραση εναντίον της ενώσεως και όσων την υπέγραψαν. Αν η σύ-νοδος της Φλωρεντίας κατέληγε στην απόφαση παροχής κάποιας ουσιαστικής βοήθειας, ίσως η άντίδραση να ήταν μικρότερη, η ακόμα και να μην υπήρχε. Η μοναδική δυτική εκστρατεία που προέκυψε, συνετρίβη από τουςΤούρκους στην Βάρνα το 1444, με την συμμετοχή του ανόητου Ιωάν-νη. Είναι αλήθεια ότι ο Αυτοκράτορας βοηθήθηκε στην

Η AΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ


ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΡΓΟΝ ΕΣΤΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

και στο κύμα του να πνίξεικάθε σπέρμα αγαρηνό!

113Και εκεί πού 'ναι η Αγία Σοφία,

μες στους λόφους τους επτά,όλα τ' άψυχα κορμία,

βραχοσύντριφτα, γυμνά.114

Σωριασμένα να τα σπρώξειη κατάρα του Θεού,

κι απ' εκεί να τα μαζώξειο αδελφός του Φεγγαριού.

115Κάθε πέτρα μνήμα ας γένει,

κι η Θρησκεία κι η Ελευθεριάμ' αργό πάτημα ας πηγαίνει

μεταξύ τους και ας μετρά.116

Ένα λείψανο ανεβαίνειτεντωτό, πιστομητό,

κι άλλο ξάφνου κατεβαίνεικαι δεν φαίνεται, και πλιο.

117Και χειρότερα αγριεύει

και φουσκώνει ο ποταμός.πάντα, πάντα περισσεύει.

πολύ φλοίσβισμα και αφρός.118

Α, γιατί δεν έχω τώρατη φωνή του Μωυσή;

Μεγαλόφωνα την ώραοπού εσβιούντο οι μισητοί.

119Το Θεόν ευχαριστούσε

στου πελάου τη λύσσα εμπρός,και τα λόγια ηχολογούσε

αναρίθμητος λαός.120

Ακλουθάει την αρμονίαη αδελφή του Ααρών,η προφήτισσα Μαρία,

μ' ένα τύμπανο τερπνόν.121

Και πηδούν όλες οι κόρεςμε τσ' αγκάλες ανοικτές,

τραγουδώντας, ανθοφόρες,με τα τύμπανα κι εκειές.

122Σε γνωρίζω από την κόψητου σπαθιού την τρομερή,σε γνωρίζω από την όψηπου με βία μετράει τη γη.

123Εις αυτήν, είν' ξακουσμένο,

δεν νικιέσαι εσύ ποτέ.όμως, όχι, δεν είν' ξένοκαι το πέλαγο για σε.

124Το στοιχείον αυτό ξαπλώνει

κύματ' άπειρα εις τη γη,με τα οποία την περιζώνει,

κι είναι εικόνα σου λαμπρή.125

Με βρυχίσματα σαλεύειπου τρομάζει η ακοή.κάθε ξύλο κινδυνεύει

και λιμνιώνα αναζητεί.126

Φαίνετ' έπειτα η γαλήνηκαι το λάμψιμο του ηλιού,και τα χρώματα αναδίνει

του γλαυκότατου ουρανού.127

Δεν νικιέσαι, είν' ξακουσμένο,στην ξηράν εσύ ποτέ.όμως, όχι, δεν είν' ξένοκαι το πέλαγο γιά σέ.



τελική υπογραφή, από τον γέροντα και άρρωστο Πατριάρ-χη. Ο Μητροφάνης Β’, ο οποίος διορίσθηκε τον Μάϊο του 1440, πέθανε και αυτός λίγο αργότερα, ενώ ο διάδοχός του Γρηγόριος Μάμας Γ’ απεσύρθη και αυτός στην Ιταλία το 1451, για να πεθάνη εξόριστος το 1459. Πολύ σύντομα, ο Ιωάννης Παλαιολόγος διαπίστωσε ότι ήταν δύσκολο να εφαρμόση αυτό που με ευκολία είχε υπογράψει. Και μη θέ-λοντας να στενοχωρήση την γηραιά θρησκόληπτη μητέρα του, απέφυγε να μεταχειρισθή βία.

Ο Βησσαρίων, παρά το γεγονός ότι έχαιρε προσωπικής εκτιμήσεως, δεν άντεξε τους προπηλακισμούς των θεουρ-γών μοναχών και εγκαταστάθηκε στην Ρώμη, με την πε-

ποίθηση (κατά τον Ράνσιμαν) ότι από εκεί σαν Καρδινάλι-ος θα προσέφερε ουσιαστική βοήθεια στο γένος.

Ο Ίσίδωρος του Κιέβου καταδιώχθηκε άγρια από την Ρωσσική Εκκλησία, καθηρέθη από τον μητροπολιτικό του θρόνο και κατέληξε και αυτός στην Ρώμη, για να τον συ-ναντήσουμε Καρδινάλιο, εκπρόσωπο του Πάπα στην Κων-σταντινούπολη κατά την πολιορκία.

Τα ορθόδοξα πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχεί-ας και Ιεροσολύμων, μη αποδεχόμενα τις υπογραφές των αντιπροσώπων τους, απέρριψαν την ένωση. Ο Ιωάννης Παλαιολόγος πέθανε το 1448 περιφρονημένος, σε μία ατμόσφαιρα πικρίας, ζόφου και απογοήτευσης. Στην δια-δοχή του θρόνου επικράτησε ο Κωνσταντίνος, με την βο-ήθεια της πολυαγαπημένης του μητέρας Ελένης. Από τα δυο του άλλα αδέλφια που ζούσαν, ο Δημήτριος αρκέσθηκε να λάβη ως δώρο την Πάτρα και να συνδεσποτεύση στον Μωριά με τον έτερο των Παλαιολόγων Θωμά.

Κι ενώ το θέμα της διαδοχής έδειχνε ότι θα έχει αίσιο τέλος, παρουσιάστηκε ξαφνικά ένα σοβαρό πρόβλημα, που έμελλε να σημαδέψη τον βίο του Σχολάριου. Ένας Πελο-ποννήσιος τοπικός κυβερνήτης, ο Μανουήλ Ραούλ Οισής, συνέλαβε έναν περιπλανώμενο λόγιο, που λεγόταν Ιουβε-νάλιος. Μετά από μια σύντομη ακροαματική διαδικασία, ο Ιουβενάλιος καταδικάσθηκε να του σπάσουν τα μέλη και να τον ρίξουν στην θάλασσα. Τέτοιες βίαιες τιμωρίες ήσαν σπάνιες στο Βυζάντιο και επιβάλλονταν μονάχα σε αιρετικούς που θεωρούνταν επικίνδυνοι για το δημόσιο. Οι λεπτομέρειες για την υπόθεση του Ιουβενάλιου είναι συ-γκεχυμένες. Η μόνη μαρτυρία που διασώζεται προέρχεται από γράμμα που γράφτηκε από τον Γεώργιο Σχολάριο, που εκείνο τον καιρό ήταν αρχιδικαστής στην Κωνστα-

ντινούπολη, σε απάντηση (επικύρωση) της αναφοράς που στάλθηκε από τον Οισή. Ο Ιουβενάλιος είχε εμφανώς φέ-ρει σε αμηχανία την αυτοκρατορική οικογένεια με το να ισχυρίζεται ότι ήταν γιός του Ανδρόνικου, μεγαλύτερου αδελφού του αυτοκράτορα Μανουήλ Β’. Ο Σχολάριος σα-φώς πίστευε ότι στον Μυστρά είχε μυηθεί (ο Ιουβενάλιος) στις εθνικές δοξασίες (αφού υπήρξε μαθητής του Πλήθω-να). Και άλλες μαρτυρίες για τον νέο εθνικό πυρήνα παρέ-χονται από τον Δημήτριο Ραούλ Καβάκη, που, όταν ήταν στην Ιταλία, εξέδωσε ένα έργο του Ιουλιανού για τον θεό Ήλιο (απόσπασμα από το έργο του Ράνσιμαν, ΜΥΣΤΡΑΣ, έκδ. Μ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1986). Αυτή η επιστολή του

Σχολάριου, μνημείο μίσους και σκληρότητας, θα παραμέ-νη αιώνιο όνειδος της χριστιανικής σκληρότητας.

Ο Κωνσταντινος Παλαιολόγος γεννήθηκε στις 8 Φλε-βάρη του 1405 και σαν συγκυβερνήτης του Μυστρά ξεκαθά-ρισε την δυτική Πελοπόννησο από κάθε φράγκικο στοιχείο. Το οργανωτικό του πνεύμα, οι στρατηγικές του γνώσεις και κυρίως η ελληνική παιδεία που είχε αποκτήσει από τον Πλήθωνα, τον κατέστησαν λίαν αγαπητό στους Έλληνες, οι οποίοι έβλεπαν στο πρόσωπό του έναν νέο Αγησίλαο.

Το 1450 πέθανε η πολυαγαπημένη του μητέρα Ελένη, η οποία ήταν μοναχή από την εποχή του θανάτου του συζύ-γου της Μανουήλ (έφερε το όνομα Αγία Υπομονή). Πάνω στον τάφο αυτής της Σλάβας χριστιανής πριγκίπισσας, ο Πλήθων εκφωνεί έναν εξαιρετικό επικήδειο λόγο, την πε-ριώνυμη μονωδία επί «τη αειδήμω δεσποίνη Υπομονή». Σε αυτήν την μονωδία αναπτύσσονται οι νεοπλατωνικές θεω-ρίες περί ψυχής και τρισυπόστατου θεού.

Ο Πλήθων βρίσκεται και αυτός στις τελευταίες μέρες της ζωής του. Υπεραιωνόβιος, λίγο πριν πεθάνει, παρα-δίδει στην μαθήτριά του Θεοδώρα, γυναίκα του δεσπότη Δημήτριου, το “Περί Νόμων” έργο του. Αυτή η φιλοσοφική προσφορά του Πλήθωνα προς το γένος, περιέχει ύμνους στους θεούς, έναν αντίλογο κατά των ορθόδοξων θεολό-γων, όπως και ένα σχέδιο ανασυγκρότησης του Μωριά. Η Θεοδώρα, μετά τον θάνατο του Πλήθωνα, έστειλε τους “Νομους” στον Σχολάριο, ο οποίος, αφού τους διάβασε, έρι-ξε το έργο στην πυρά (το κάψιμο των “Νόμων” κατά μία άποψη έγινε το 1454, ένα χρόνο μετά την Άλωση, όταν ο Σχολάριος ήταν ήδη πατριάρχης).

Στις 6 Ίανουαρίου του 1449, ο Κωνσταντίνος ανακη-

Ο ταλαίπωρος Αυτοκράτορας, σε μία ύστατη προσπάθεια κατευνάσεως των παθών, δίνει εντολή και τελείται στις 12 Δεκεμβρίου του 1452 ενωτική θεία λειτουργία, κατά την οποία, εκτός του ονόματος του πατριάρχη Γρηγορίου, μνημονεύθη-κε και αυτό του πάπα Νικολάου. Αυτήν την λειτουργία οι Ναζωρηνοί προδότες την χαρακτήρισαν μίασμα, βλασφημία και έγκλημα καθοσιώσεως. Όσοι παραβρέθηκαν, αρνήθηκαν να δεχθούν αντίδωρο «ως βδελυκτήν θυσίαν τελεσθείσα εν τη ενω-τική λειτουργία.», η Αγία Σοφία θεωρήθηκε “καταφύγιο δαιμόνων” και το ιερό θυσιαστήριο “βωμός έλληνικός”!



ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ


ρύχθηκε Αυτοκράτορας στον Μυστρά και ενεδύθη τον πορφυρό χιτώνα. Στις 12 Μαρτίου του 1449 φτάνει στην Κωνσταντινούπολη, μεταφερόμενος από έναν καταλανικό δρόμωνα. Λέγεται ότι, αφού συγκατατέθηκε ο σουλτάνος Μουράτ, εστέφθη Αυτοκράτορας. Ισχυρή είναι η πεποίθη-ση ότι η στέψη αυτή είναι μέρος της βυζαντινής παράδοσης και δεν έγινε ποτέ.

Ανακεφαλαιώνοντας, να πούμε ότι η κατάσταση της Αυτοκρατορίας όταν έφθασε ο Κωνσταντίνος στην Πόλη, ήταν η εξής: Η Ήπειρος, η Αθήνα, η Ναύπακτος, τα νησιά του Αιγαίου, τα λιμάνια του Μωριά, τα Επτάνησα, βρίσκο-νταν στα χέρια των Φράγκων. Η Ανδριανούπολη, η Θεσ-σαλονίκη, το Κίτρος, τα Σκόπια, η Βάρνα, η Φιλαδέλφεια, ο Τύρναβος, η Λάρισα, η Λαμία, τα Φάρσαλα, η Υπάτη και τα Σάλωνα, είχαν γίνει πόλεις τουρκικές. Πέραν αυτών, το ηθικό των Βυζαντινών ήταν τελείως πεσμένο. Διχόνοια, εθνικός διχασμός, θρησκευτικός διχασμός, έκλυση ηθών, ανυπακοή στους νόμους ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της κοινωνίας των Βυζαντινών.

Οι Βενετσιάνοι, προκειμένου να μονοπωλήσουν το εμπόριο, υπόσχονται βοήθεια, αρκεί ο Αυτοκράτορας να νυμφεύονταν την κόρη του δόγη Φόσκαρη. Οι Γενουάτες είναι αλήθεια ότι βοήθησαν με χίλιους πολεμιστές υπό τον Τζουστινιάνι, ο οποίος τραυματίσθηκε σοβαρά κατά την πολιορκία και πέθανε εν πλω προς Μυτιλήνη. Ο Πάπας, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες των Ανθενωτικών, παρέμε-νε στις υποσχέσεις. Ο Κωνσταντίνος, ελπίζοντας ότι θα έπειθε την Δύση να αποστείλει βοήθεια, συγκάλεσε στις 12 Νοεμβρίου στο παλάτι του Ξυλαλά σύσκεψη, προκειμέ-νου να επικυρωθή η απόφαση της Φλωρεντίας. Ο Σχολά-ριος αγνόησε την πρόσκληση του Αυτοκράτορα και, αντί της παρουσίας του, απέστειλε στον Κωνσταντίνο το “Κατά Σιμωνίας” πόνημά του. Λίγους μήνες πριν από την τραγω-δία, και τα χλωμά πρόσωπα παίζουν τον δικό τους θεοσε-βή ρόλο. Οι θεομπαίχτες! Ο ταλαίπωρος Αυτοκράτορας, σε μία ύστατη προσπάθεια κατευνάσεως των παθών, δίνει εντολή και τελείται στις 12 Δεκεμβρίου του 1452 ενωτική θεία λειτουργία, κατά την οποία, εκτός του ονόματος του πατριάρχη Γρηγορίου, μνημονεύθηκε και αυτό του πάπα Νικολάου. Αυτήν την λειτουργία οι Ναζωρηνοί προδότες

την χαρακτήρισαν μίασμα, βλασφημία και έγκλημα κα-θοσιώσεως. Όσοι παραβρέθηκαν, αρνήθηκαν να δεχθούν αντίδωρο «ως βδελυκτήν θυσίαν τελεσθείσα εν τη ενωτική λειτουργία.», η Αγία Σοφία θεωρήθηκε “καταφύγιο δαιμό-νων” και το ιερό θυσιαστήριο “βωμός έλληνικός”!

Αυτοί οι χαρακτηρισμοί, που ανήκουν στον Γεώργιο Σχολάριο, δεν πρέπει να μας ξενίζουν, όταν γνωρίζουμε το μένος αυτού του εκκλησιαστικού παράγοντα εναντίον του Ελληνισμού. (Όταν ρωτήθηκε κάποτε περί της καταγωγής του απάντησε: «Μπορεί ο πατέρας μου να είναι Θεσσα-λός και εγώ να γεννήθηκα στην Κωνσταντινούπολη, όμως δεν είμαι Έλληνας, Αλλά Χριστιανός!»).

Το 1452 ο Σχολάριος, προκειμένου να δικαιολογήση τον θρησκευτικό του φανατισμό και την θεολογική του επέμβαση, εκάρη μοναχός και ενεκλείσθη στην μονή της Παμμακάριστου. Έξω δε από το κελλί του ανάρτησε μιά

προκήρυξη, η οποία άρχιζε ως εξής: «’Αθλιοι Ρωμαίοι εις τι επλανήθητε και απεμακρύνθητε εκ της ελπίδος του Θεού;». Η ένταξή του στον μοναχικό βίο, υπό το όνομα Γεννάδιος, προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού. Μοναχές και μοναχοί έτρεχαν αλλόφρονες στους δρόμους, αναθεματίζοντας με κατάρες τον Αυτοκράτορα και τον Πάπα. Νυμφομανείς θρησκόληπτες κυρίες, κλέφτες και απατεώνες, με αντίτι-

μο ένα μπουκάλι κρασί, γύριζαν στις αποβάθρες του λιμανιού, κραυγά-ζοντας και πίνοντας στην υγεία της Υπερμάχου Βρεφοκρατούσας. «Μη φοβόσαστε! Όταν μπη ο άπιστος στην θεοφύλακτο πόλη, τρέξτε όλοι και κλειδωθείτε στην Αγία Σοφία. Άγγελος Κυρίου θα κατέβη, κρατώ-ντας πύρινη ρομφαία και θα μακελέ-ψη τους Αγαρηνούς. Δεν έχουμε την ανάγκη των Λατίνων και των Αζυμι-

τών». Τέτοια βοήθεια ούτε στο όνειρό του δεν μπορούσε να

βρη ο Μωάμεθ. Αυτός ο νεαρός Σουλτάνος, το 1451, σε ηλι-κία δεκαεννέα ετών, είχε διαδεχθεί τον θανόντα πατέρα του Μουράτ. Όμορφος, έξυπνος, μορφωμένος, κάτοχος της ελληνικής, γαλλικής, σλαβικής και εβραϊκής γλώσσας, συνδύαζε απόλυτα την κουτοπονηριά και την διπλωμα-τικότητα του Ανατολίτη. Όταν ήταν παιδί, ο πατέρας του τον εμπιστεύθηκε στην Βυζαντινή Αυλή, όπου μαθήτευσε δίπλα στον Σχολάριο, κυρίως νομικά. Τόσο ο προπάππος του Ορχάν, όσο και ο παππούς του Βαγιαζίτ και ο πατέρας του Μουράτ είχαν συζύγους Ελληνίδες γυναίκες χριστια-νές, από βασιλικούς οίκους των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων. Αυτή η συγγένεια, που προήλθε από τις επιγαμίες, δημιούργησε στον νεαρό Μωάμεθ την πεποίθη-ση του δικαιώματος (διαδοχής) επί του βυζαντινού θρόνου. Στο περιοδικό “ΤΟΤΕ” (τεύχ. 49,1994, σελ. 15, “Κων. Παλαι-ολόγος”, Λαζογιώργος-Ελληνικός), δημοσιεύθηκε η άποψη ότι η μητέρα του ήταν χριστιανή ορθόδοξη και ότι ανε-τράφη χριστιανικά. Επίσης, ο Τούρκος συγγραφέας Ρεσάτ Εκρέμ Κότσου υποστηρίζει ότι ο Πορθητής ετάφη χριστια-νικά σε υπόγειο ναΐδριο (“Κ. Παλαιολόγος”, Λαζογιώργος-Ελληνικός, εκδ. Πελασγός 1998).

Διορατικός, φιλόδοξος και προνοητικός, αφού υπέγρα-ψε συμφωνίες ειρήνης με όλους τους γείτονές του, εξεδή-λωσε την επιθυμία του να γίνη κύριος της Κωνσταντινού-πολης. Ήταν 21 ετών. Οι εικόνες που τον παρουσιάζουν με σαρίκι και γένια, σαν έναν μεστό ηλικίας Ανατολίτη, είναι ψεύτικες και ανήκουν στην φαντασία των Βυζαντινών. Τον Οκτώβριο του 1452, ο Μωάμεθ, θέλοντας να εξασφαλίση τα νώτα του, έστειλε στην Πελοπόννησο τον στρατηγό Τουραχάν να απασχολήση πολεμικά τους δύο δεσπότες (Θωμά - Δημήτριο), προκειμένου αυτός ανεμπόδιστα να επιχειρήση την πολιορκία. Συνοδευόμενος ο Τουραχάν από τους δυο του γιους, Αχμέτ και Ομάρ, και ηγούμενος της ευ-ρωπαϊκής στρατιάς της Τουρκικής Αυτοκρατορίας, έφθασε στον Ισθμό. Από εκεί κατέβηκε στα μεσόγεια της Χερσο-νήσου, έφτασε έως την Ιθώμη και τον Μεσσηνιακό Κόλπο, «δηών και αιχμαλωτίζων απανταχού. Και ότε ανεζεύγνυε διά των Δερβενακίων, μεταξύ Μυκηνών και Κορίνθου, της αυτής εκείνης θανατηφόρου παγίδος τουρκικών στρατών, όπου μετά τριακόσια εβδομήκοντα έτη άλλη τουρκική δύ-ναμις, η υπό τον Δράμαλην, υπέστη όμοιαν πανωλεθρίαν, κατελήφθη εξαίφνης υπό των Πελοποννησίων, ηττήθη και ήχθη αχμάλωτος (ο Αχμέτ) εις τον Μυστράν» (Ουΐλλιαμ Μίλλερ, “Φραγκοκρατία”, τόμος Β’, σελ. 137). Χαρούμενος ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος από αυτήν την σημαντική νίκη, διέταξε τα αδέλφια του να αποστείλουν βοήθεια, για-τί ο Τούρκος βρισκόταν προ των πυλών της Πόλης. Και ενώ ο σουλτάνος έντρομος επιτάχυνε τις προετοιμασίες του, οι Έλληνες της Πελοποννήσου αρνήθηκαν! Είπαν όχι!

Από αυτό το γεγονός εμπνεύσθηκε ο μεγάλος μας εθνικός ποιητής Κωστής Παλαμάς το ποίημα “Το πανηγύ-ρι της Κακάβας”, που περιέχεται στον “Δωδεκάλογο του

Γύφτου” «Ποιος είσαι εσύ που θα μας πεις να μην ρουφάμε τον ήλιο, καθώς τώρα τον ρουφάμε; Όχι, χίλιες φορές όχι στους βασιλιάδες».

Και διερωτάται ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Τσά-τσος, αναλύοντας τον “Δωδεκάλογο”: «Μα πως είναι δυ-νατόν σε αυτό το μεγάλο σταυροδρόμι της ιστορίας ένας λαός να λέει όχι;». Είναι! Γιατί η διχόνοια δεν έχει όρια! Είναι, γιατί ο φοίνικας πρέπει πρώτα να καή και μετά να αναγεννηθή!

Τον Απρίλιο του 1453 ο Μεχεμέτης, με διακόσιες πε-νήντα οκτώ χιλιάδες στρατό και τετρακόσια είκοσι πλοία, κυκλώνει την χιλιόχρονη πρωτεύουσα του Βύζα. Πριν αρ-

χίσει ο αποκλεισμός, ο Σουλτάνος ζήτησε την παράδοση της Πόλης, υποσχόμενος ειρήνη, δικαιοσύνη και ασφάλεια για όλους τους χριστιανούς. «Ρωμαίοι δε ουκ εδέξαντο επί τούτοις ειπόντες άλλας σπονδάς εθέλειν ποιείσθαι, την πόλιν δε αδύνατον είναι παραδώσειν αυτώ» (“Κριτόβου-λος”, σελ. 46, Φάνης Καλαϊτζάκης). Απέναντι σε αυτήν την τεράστια και πανίσχυρη πολεμική μηχανή βρισκόταν μια πόλη-κράτος με πανίσχυρα διπλά τείχη, αλλά με ανίσχυρο στρατό. Τέσσερις χιλιάδες εννιακόσιους τριάντα επτά μα-χητές, μαζί με δύο χιλιάδες Λατίνους υπό τον Τζουστινιάνι, είναι έτοιμοι για τον υπέρ πάντων αγώνα.

Ο Σεβαστοκράτωρας εγκαταλελειμμένος απ’ όλους, ύποπτος από την Εκκλησία και αφορισμένος από τα πυώδη καλογερίστικα αποστήματα, τραγική φιγούρα της ιστορί-ας, βαδίζει αγέρωχος στον δρόμο της θυσίας. Οι καλόγεροι και οι καλόγριες με ανεμίζοντα ράσα, με μπροστάρη τον Γεννάδιο, προτρέπουν τον λαόν, στο όνομα του Θεού, να εγκαταλείψη τον μάταιο αγώνα. «Ανάγνωθι, υιέ ανθρώ-που, ότι η αμαρτία τοιούτου αγνώμονος λαού βοά ενώπιον του θρόνου του Θεού. Κωνσταντίνος ήρξατο και Κωνστα-ντίνος απολέσει της Ανατολής το βυζαντινόν βασίλειον. “Καλύτερα τουρκικό σαρίκι, παρά παπική Τιάρα”. Αυτή ήταν και η επίσημη άποψη του Σχολάριου για την Άλωση. «Των ημετέρων αμαρτιών την πηγήν ημίν ανεστώμοσε της σης ευσπλαχνίας ομολογούμεν, ότι συν δίκη τεταπεινώμε-θα» (“Γεώργιος Σχολάριος”, Μανώλης Σέργης, σελ. 81).

Στρατηγικά, την άμυνα της Πόλης ανέλαβε ο Τζου-στινιάνι. Το λιμάνι το φύλαγε μικρή ναυτική δύναμη υπό τον μέγα δούκα Λουκά Νοταρά, τον ισχυρότερο μετά τον Κωνσταντίνο άνδρα, ορκισμένο εχθρό των Λατίνων και της ένωσης. Τα τείχη προς την θάλασσα, που εκάλυπταν μία διαδρομή ενός μιλίου, τα φύλαγαν οι καλόγεροι. Δηλα-δή τα δύο πιο ευαίσθητα σημεία της άμυνας τα φρουρούσε

“ Κ α λ ύ τ ε ρ α τουρκικό σαρί-κι, παρά παπική Τ ι ά ρ α ” . Α υ τ ή ήταν και η επί-σημη άποψη του Σχολάριου για την Άλωση.

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος με το τίμιο αίμα του και τον ελληνοπρεπή του θάνατο, εχάραξε την πορεία της φυλής των Ελλήνων και έθρεψε τα ονείρατα του γένους. Όσο και αν η Ορθοδοξία περιφρονεί αυτόν τον γενναίο άνδρα, όσο και αν αρνείται την αγιοποίησή του, για τους απλούς Έλληνες ο Κωνσταντίνος Δραγάτσης Παλαιολόγος παραμένει ο ήρωας βασιλιάς, ο απλός και διαχρονικός Έλληνας πολεμιστής.

Ο Μωάμεθ ο Πορθητής μπροστά στα τεί-χη της Κωνσταντινουπολόεως . Η τελευ-ταία πράξη του δράματος.


Η AΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ

Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω!

128Περνούν άπειρα τα ξάρτια,και σαν λόγγος στριμωχτάτα τρεχούμενα κατάρτια,τα ολοφούσκωτα πανιά.

129Συ τες δύναμές σου σπρώχνεις,

και αγκαλά δεν είν' πολλές,πολεμώντας, άλλα διώχνεις,

άλλα παίρνεις, άλλα καίς.130

Μ' επιθύμια να τηράζειςδύο μεγάλα σε θωρώ,

και θανάσιμον τινάζειςεναντίον τους κεραυνό.

131Πιάνει, αυξαίνει, κοκκινίζει,

και σηκώνει μια βροντή,και το πέλαο χρωματίζει

με αιματόχροη βαφή.132

Πνίγοντ' όλοι οι πολεμάρχοιΚαι δεν μνέσκει ένα κορμί.

χαίρου, σκιά του Πατριάρχη,που σε πέταξαν εκεί.

133Εκρυφόσμιγαν οι φίλοι

με τσ' εχθρούς τους τη Λαμπρή,και τους έτρεμαν τα χείλη

δίνοντάς τα εις το φιλί.134

Κες τες δάφνες που εσκορπίστετώρα πλέον δεν τες πατεί,και το χέρι οπού εφιλήστε

πλέον, α, πλέον δεν ευλογεί.135

Όλοι κλάψτε, αποθαμένοςο αρχηγός της Εκκλησιάς.

κλάψτε, κλάψτε. κρεμασμένοςωσάν νά 'τανε φονιάς!

136Έχει ολάνοικτο το στόμαπ' ώρες πρώτα είχε γευθεί

τ' Άγιον Αίμα, τ' Άγιον Σώμα.λες πως θε να ξαναβγεί.

137Η κατάρα που είχε αφήσει,

λίγο πριν να αδικηθεί,εις οποίον δεν πολεμήσεικαι ημπορεί να πολεμεί.

138Την ακούω, βροντάει, δεν παύει

εις το πέλαγο, εις τη γη,και μουγκρίζοντας ανάβει

την αιώνιαν αστραπή.139

Η καρδιά συχνοσπαράζει.Πλην τι βλέπω; Σοβαρά

να σωπάσω με προστάζειμε το δάχτυλο η θεά.

140Κοιτάει γύρω εις την Ευρώπη

τρεις φορές μ' ανησυχιά.προσηλώνεται κατόπι

στην Ελλάδα, και αρχινά:141

«Παλληκάρια μου, οι πολέμοιγια σας όλοι είναι χαρά,

και το γόνα σας δεν τρέμειστους κινδύνους εμπροστά.

142Απ' εσάς απομακραίνεικάθε δύναμη εχθρική,

αλλά ανίκητη μια μένειπου τες δάφνες σας μαδεί.

143Μία, που όταν ωσάν λύκοι

ξαναρχόστενε ζεστοί,



η ανθενωτική αντίδραση. Ανάμεσα στους αμυνόμενους ξε-χωρίζει ο τούρκος πρίγκηπας Ορχάν Τσελεπί, εξάδελφος του Μωάμεθ, ο οποίος θεώρησε την πολιορκία αντίθετη με τους νόμους του Ισλάμ. Έπεσε μαζί με άλλους εκατό μαχη-τές Τούρκους.

Λίγο πριν πέσει η Πόλη, εν μέσω ζητωκραυγών, κατα-φθάνει η βοήθεια του Πάπα. Ένα τεράστιο καράβι φορτω-μένο με τριάντα έξι χιλιάδες ... λαμπάδες, τον καρδινάλιο Ισίδωρο και εκατό πολεμιστές. Βεβαίως, κάτω από αυτές τις συνθήκες, μετά από έξι εβδομάδες πολιορκίας, έπεσε η Πόλη. «Έτσι, οι Τούρκοι έγιναν κύριοι της Κωνσταντινού-πολης, την Τρίτη 29 Μαΐου,1453, στις δυόμισι το μεσημέρι... Το θέαμα ήταν φρικτό ... Μέσα στην απέραντη εκκλησία της Αγίας Σοφίας ... έβλεπε κανείς τους Τούρκους να τρώνε και να πίνουν και να ασελγούν πάνω στην Αγία Τράπεζα και το ίδιο έκαναν πάνω στις γυναίκες και τα παιδιά» (“Η πόλις εάλω”, Γ. Φραντζή, Ν. Σύνορα, σελ. 69).

Παρουσιάσαμε τα γεγονότα με την αντικειμενικότητα του ιστορικού ερευνητή και εκθέσαμε τα αίτια που, κατά την γνώμη μας, οδήγησαν στην Άλωση. Τελικά τι συνέβη; Αλώθηκε ή προδόθηκε η Κωνσταντινούπολη; Μετά την σημαδιακή Τρίτη της 29ης Μαΐου, ο Γεννάδιος μαζί με την αδελφή του βρέθηκε δούλος προς πώληση στο σκλαβοπά-ζαρο της Ανδριανούπολης. Ο Σουλτάνος αναζήτησε και βρήκε αυτόν τον κύριο εκπρόσωπο της βυζαντινοτουρκικής προσέγγισης και τον επανέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Ήδη από τετραετίας ο πατριαρχικός θρόνος ήταν κενός. Ο Γρηγόριος ζούσε αυτοεξόριστος στην Ιταλία και δεν υπήρχε περίπτωση επανόδου του. (Ο αναφερόμενος από μερικούς Αθανάσιος ως πατριάρχης της Αλώσεως, είναι ανύπαρκτο πρόσωπο - Μπόνης, σ. 847, Γεδεών 1885,472, Σάθας 1872, ΚΕ’-ΚΣΤ’, Κορδάτου 1974, 588).

Ο Μωάμεθ επιθυμούσε έναν πλήρως ελεγχόμενο θρη-σκευτικό ηγέτη, ο οποίος θα συσπείρωνε γύρω του τους Έλληνες. Φοβόταν πάρα πολύ μια σταυροφορία της Δύ-σης, γι’ αυτό σκέφθηκε τον παλιό του δάσκαλο, τον Σχο-λάριο, γνωστότατο για τις ανθενωτικές και αντιλατινικές του θέσεις. Σε μία χειρονομία καλής θέλησης, ο Σουλτάνος απέδωσε στον Γεννάδιο την κατεστραμμένη του μονή και υπέγραψε την απελευθέρωσή του από την δουλεία. Συγ-χρόνως υπέβαλε πρόταση εκλογής νέου Πατριάρχη. Όλες οι πηγές ομιλούν περί εκλογής και ψηφοφορίας, κατά την οποία ο σοφός Γεννάδιος εκλέγεται πρώτα διάκονος, μετά επίσκοπος και τέλος, στις 6 Ιανουαρίου 1454, Πατριάρχης. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να πιστέψη κανείς ότι μπορούσε κάποιος μετά τις φοβερές σφαγές να αντιταχθή στην θέλη-ση του Πορθητή. Μετά την εκλογή του, ο νέος Πατριάρχης επισκέφθηκε τον Μωάμεθ, ο οποίος τον υποδέχθηκε με εξαιρετικές τιμές. Σε αυτήν την συνάντηση καθορίστηκαν τα προνόμια της Εκκλησίας και ο εθναρχικός ρόλος (βλέπε προδοτικός) του Πατριάρχη. Φεύγοντας, και κατά τα έθιμα των βυζαντινών Αυτοκρατόρων, ο Μωάμεθ τον περιέβα-λε με τιμητικό μανδύα, του εδώρισε το πολύτιμο δεκανίκι και χίλια χρυσά νομίσματα. Στην συνέχεια, τον ανέβασε «σε ίππον ευπρεπισμένον» και τον συνόδεψε στον ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου και εγκαταστάθηκε η έδρα του Πατριαρχείου. Κατά την παράδοση, ο Σχολάριος ζήτησε από τον Πορθητή το στέμμα του Κωνσταντίνου, το οποίο εφόρεσε, επιβάλλοντας έτσι την συνήθεια της μητροπολι-τικής μίτρας.

Προφανώς, αυτή η συμπεριφορά του Σουλτάνου δεν προερχόταν μόνον από πολιτική σκοπιμότητα, αλλά απο-τελούσε και μία αντιπαροχή στην προδοσία(;). Ο ιστορικός της “Πατριαρχικής Ιστορίας” Αθανάσιος Υψηλάντης, διη-γείται ότι επί σουλτάνου Σελίμ Γιαβούζ (1512-1520), αμφι-σβητήθηκαν τα προνόμια της Εκκλησίας. Τότε ο πατριάρ-χης Θεόληπτος Α’ υπενθύμισε στον Σελίμ ότι «οι πρόγονοί μας έδωκαν αναίμακτα το ήμισυ μέρος της Πόλης τω σουλτάνο Μεχμέτ με τοιαύτας συμφωνίας» (“Γ. Σχολά-ριος”, Μανώλης Σέργης, σελ. 75). Ο Γεδεών υποστηρίζει ότι η Πόλη παραδόθηκε από τους ανθενωτικούς (Γεδεών, 1939, σελ. 32). Ενω ο Χώτζης καταγράφει ότι «μέρος της Πόλης

παραδόθηκε διά συμβάσεως μεταξύ αρχηγών τινών του πολιορκητικού στρατού και της εν Κωνσταντινουπόλει θρησκευτικής μερίδας ανθενωτικών, ων κυριώτατος αρχη-γός ήτο ο Γεννάδιος» (αυτόθι, σελ. 77-78).

Ο Καρολίδης στηριζόμενος σε κείμενα του Λ. Αλάτιου αναφέρει (σελ. 36) ότι «διαρκούσης της πολιορκίας ο Σχο-λάριος διετέλει εις συνενόησιν μυστικήν προς τον Σουλτά-νο». Και σαν κερασάκι στην δύσοσμη τούρτα της προδοσίας και της αναισχυντίας, έρχεται μετά την Άλωση και το εξής αδιανόητο συμβάν: Στα 1454 ο Μωάμεθ ο Πορθητής επι-σκέφθηκε στον Μυστρά τον αδελφό του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, Δημήτριο, από τον οποίο έλαβε σύζυγο την πανέμορφη κόρη του Θεοδώρα Παλαιολογίνα!

Κλείνοντας αυτό το ιστορικό σημείωμα, θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος με το τίμιο αίμα του και τον ελληνοπρεπή του θάνατο, εχάραξε την πορεία της φυλής των Ελλήνων και έθρεψε τα ονείρα-τα του γένους. Όσο και αν η Ορθοδοξία περιφρονεί αυτόν τον γενναίο άνδρα, όσο και αν αρνείται την αγιοποίησή του, για τους απλούς Έλληνες ο Κωνσταντίνος Δραγάτσης Παλαιολόγος παραμένει ο ήρωας βασιλιάς, ο απλός και δι-αχρονικός Έλληνας πολεμιστής.

Υ.Γ. Από το 1454, που το Πατριαρχείο ανέλαβε τον εθναρχικό του ρόλο, αυτόν ακριβώς που καθόρισε με συμ-φωνίες ο Μωάμεθ ο Πορθητής, το έθνος σε κάθε του απε-λευθερωτική κίνηση βρίσκει αντιμέτωπη την Εκκλησία. Οι αφορισμοί και οι κατάρες πήγαιναν σύννεφο! Το 1611 ο Διονύσιος Τρίκκης ο Σκυλόσοφος κηρύσσει την επανά-σταση στα Ίωάννινα. Χαρακτηρίζεται αστρολόγος και λε-κανομάντης και αφορίζεται από τον πατριάρχη Τιμόθεο. Συνελήφθη και εγδάρη ζωντανός. Στα 1806 ο Καλλίνικος Δ’ αφορίζει τους κλέφτες του Μωριά και τον λήσταρχο Κο-λοκοτρώνη, για να επακολουθήση η φοβερή “σφαγή των κλεφτών”. Στα 1808 επαναστατεί ο παπα-Θύμιος Βλαχά-βας. Το Πατριαρχείο, με εντολή της Πύλης, του απευθύνει νουθετική επιστολή. Ο παπάς πείθεται και καταθέτει τα όπλα, για να συλληφθή και να εκτελεσθή. Ο Ρήγας, ο Υψη-λάντης, ο Καραϊσκάκης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος συγκα-ταλέγονται μεταξύ αυτών που εδέχθησαν την οργή και τις κατάρες της Εκκλησίας. Στο τέλος, για να μην κουράζονται οι Άγιοι Πατέρες, αφόρισαν συλλήβδην την Εθνεγερσία. Βεβαίως, δεν αναφερόμαστε στα ταπεινά, ματωμένα και λερωμένα παπαδίστικα ρούχα, αλλά στα καλοσιδερωμένα μεταξωτά ράσα των αρχιερέων, που ανερυθρίαστα καπη-λεύονται τις θυσίες των απλών λαϊκών και παπάδων, των απλών Ελλήνων.

Βασίλης Μισύρης, Άγιος Στέφανος, Απρίλης 2003Περιοδικό «Ιχώρ» Τεύχος 33 Μάϊος 2003 Σελ.26-48 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1) “Νεοελληνική Φιλολογία” - “Βιογραφία”, Κων/νου

Σάθα, Αθήνα 1868.2) “Μυστράς”, Steven Runciman, έκδ. Μ. Καρδαμίτσα.3) “Η Μεγάλη Eκκλησία εν αιχμαλωσία”, ‘Ράνσιμαν,

έκδ. Μπεργαδή.4) “Κωνσταντίνος Παλαιολόγος” - Λαζογιώργος, Ελλη-

νικός, έκδ. Πελασγός 1998.5) “Γεώργιος Σχολάριος Γεννάδιος”, Μανώλης Σέργης,

έκδ. Δημιουργία - Χαρίσης.6) “Η πόλις εάλω”, Γεωργίου Φραντζή - Νικολό Μπαρ-

παρό - “Βυζάντιο”, Νέα Σύνορα, έκδ. Λιβάνη.


ελληνες ξυπνατε! Μας κλεβουν την

Πατριδα μας, μας κλεβουν το

αυριο των παιδιων της Ελλαδος.

ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ


Μήγαρις πως έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα. Δ. Σολωμός

κουρασμένοι από τη νίκη,αχ, το νου σας τυραννεί.

144Η Διχόνοια που βαστάειένα σκήπτρο η δολερήκαθενός χαμογελάει,

"πάρ' το", λέγοντας, "και συ".145

Κειο το σκήπτρο που σας δείχνειέχει αλήθεια ωραία θωριά.μην το πιάστε, γιατί ρίχνει

εισέ δάκρυα θλιβερά.146

Από στόμα οπού φθονάει,παλληκάρια, ας μην πωθεί,

πως το χέρι σας κτυπάειτου αδελφού την κεφαλή.

147Μην ειπούν στο στοχασμό τους

τα ξένα έθνη αληθινά:«Εάν μισούνται ανάμεσό τους

δεν τους πρέπει ελευθεριά».148

Τέτοια αφήστενε φροντίδα,όλο το αίμα οπού χυθεί

για θρησκεία και για πατρίδαόμοιαν έχει την τιμή.

149Στο αίμα αυτό, που δεν πονείτε

για πατρίδα, για θρησκειά,σας ορκίζω, αγκαλιασθείτε

σαν αδέλφια γκαρδιακά.150

Πόσο λείπει, στοχασθείτε,πόσο ακόμη να παρθεί.

πάντα η νίκη, αν ενωθείτε,πάντα εσάς θ' ακολουθεί.

151Ω ακουσμένοι εις την ανδρεία,

καταστήστε ένα Σταυρόκαι φωνάξετε με μία:

«Βασιλείς, κοιτάξτ' εδώ!152

Το σημείον που προσκυνάτεείναι τούτο, και γι' αυτό

ματωμένους μας κοιτάτεστον αγώνα το σκληρό.

153Ακατάπαυστα το βρίζουντα σκυλιά και το πατούν

και τα τέκνα του αφανίζουν,και την πίστη αναγελούν.

154Εξ αιτίας του εσπάρθη, εχάθη

αίμα αθώο χριστιανικό,που φωνάζει από τα βάθητης νυκτός: Να εκδικηθώ.

155Δεν ακούτε, εσείς εικόνεςτου Θεού, τέτοια φωνή;Τώρα επέρασαν αιώνεςκαι δεν έπαυσε στιγμή.

156Δεν ακούτε; Εις κάθε μέρος

σαν του Αβέλ καταβοά.δεν είν' φύσημα του αέρος

που σφυρίζει εις τα μαλλιά.157

Τι θα κάμετε; Θ' αφήστενα αποκτήσομεν εμείς

λευθεριάν, ή θα την λύστεεξ αιτίας πολιτικής;

158Τούτο ανίσως μελετάτε,

ιδού εμπρός σας τον Σταυρό:Βασιλείς, ελάτε, ελάτε,

και κτυπήσετε κι εδώ!».


Στο Μανιάκι, αφού σκοτώθηκε ο Παπαφλέσσας, παράγγειλε ο Ιμπραήμ να στήσουν ορθό το κουφάρι του, να βάλουν απάνω το κεφάλι του κ’ αφού το πλύνουν από τα αίματα έτσι ακουμπισμένο σ’ ένα δέντρο, πήγε κοντά και το κοίταζε και θαύμαζε. Ύστερα είπε: “Ήταν αληθινά γενναίος άντρας. Αν είχε δέκα σαν αυτόν η Ελλάδα, στο Μωριά εγώ δεν θα πατούσα”. Γ. Βλαχογιάννης

Τα ΑνθεστήριαTHE HELLENIC SPIRIT CULTURAL ASSOCIATION ΚΑΙ Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ & ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΝΑΔΑΕΟΡΤΑΣΑΝ ΣΤΙΣ 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ

Την κυριακή 27 Φεβρουαρίου στην αίθουσα First Unitarian Church, The Hellenic Spirit και ο Σύνδεσμος Ελ-

λήνων & Φιλελλήνων Καναδά, γιόρτα-σαν την ετήσια Διονυσιακή γιορτή της αναγέννησης της φύσης, αλλά και γιορ-τή των νεκρών προς τιμήν του Λιμναίου Διονύσου και του χθόνιου ψυχοπομπού Ερμή. Μεγάλη Αρχαία Ελληνική ετήσια εορτή προς τιμήν του Θεού Διονύσου, τελούμενη στην Αττική και σε πολλές Ιωνικές πόλεις. Τα Ανθεστήρια φέρονται επίσης με την γενικό-τερη ονομασία Διονύσια. Η ονομασία των Ανθεστηρίων βγαίνει από το ανθείν που σχετίζεται με το έθιμο της δεύτερης ημέρας των «Χοών» να στεφανώνουν τα τρίχρο-να παιδιά με λουλούδια. Γίνονταν στην αρχή της άνοιξης, την περίοδο που ξυπνάει η φύση από τον χειμωνιάτικο λήθαργο και γεμίζει τον άν-θρωπο χαρά. Tον γεμίζει όμως και θλίψη γιατί μαζί με την φύση που ξυπνά καθώς καλλιεργεί-ται η γή και ανοίγουν οι πόροι της, ανεβαίνουν και οι ψυχές των νεκρών στον πάνω κόσμο. Ο εορτασμός τους στην Αρχαία Αθήνα τελού-νταν την 11η ως και την 13η του μηνός Ανθε-στηρίωνος. Η πρώτη ημέρα των Ανθεστηρίων ονομαζόταν «πιθοίγια». Ονομάστηκε έτσι από το γεγονός ότι την ημέρα αυτή ανοίγονταν και δοκιμάζονταν για πρώτη φορά οι πίθοι με τον οίνο της χρονιάς.Η δεύτερη ημέρα των Ανθεστηρίων λεγόταν «Χόες», από το ομώνυμο οινοδοχείο και η τρίτη ημέρα ονομάζονταν «Χύτροι», επειδή την ημέ-ρα προσφέρονταν αγγεία με άνθη, μαγειρεμένα λαχανικά και πανσπερμία σιτηρών. Επίσης την τρίτη ημέρα και τελευταία ημέρα εορτάζονταν τα Υδροφόρια προς τιμήν όσων χάθηκαν στον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.

Στην Αρχαία Αθήνα το άνοιγμα του κρασιού γίνονταν από δούλους που αυτήν την ημέρα τους επέτρεπαν να πίνουν μαζί τους και ο αρ-χηγός της γιορτής πρόσφερε το πρώτο κρασί στο ιερό του Διονύσου. Την ημέρα των Χύτρων πίστευαν ότι οι ψυχές ξαναγύριζαν στον επάνω κόσμο και βρίσκονταν αόρατες ανάμεσα στους ζωντανούς. Η παρου-σία των ψυχών και άλλων υπάρξεων του κάτω κόσμου έκανε την ημέρα πένθιμη ή αποφράδα. Για τον λόγο αυτό οι Αθηναίοι έβαζαν γύρω από τα ιερά τους ένα κόκκινο νήμα που λειτουργού-σε αποτρεπτικά και εμπόδιζε τα πνεύματα να εισέλθουν Κατά την γιορτή των Υδροφορίων έριχναν άρτους από σιτάρι και μέλι σε ένα χάσμα που υπήρχε μέσα στον ναό του Ολύμπιου Διός, για-τί από το χάσμα εκείνο πίστευαν ότι η Γη είχε απορροφήσει τα νερά του κατακλυσμού.

*Στην επερχόμενη εκδήλωση, Κυριακή 3 Απρι-λίου στις 3 μμ θα τιμήσουμε την Θεά Αφροδίτη. Σε μια τελετή για την ζωή την αγάπη και την μουσική. First Unitarian Church Sunderland Hall, 175 St. Clair Av, West. at Avenue Roadspcom.ca/hellenicspirit/

Date post:	24-Jun-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	0 times
Download:	0 times

hellenic way · 2014-05-10 · γέννηση του Χριστού, γιατί η...

Documents