+ All Categories
Home > Documents > I .T . P ﻯﺭﻭﺮﭙﻣﺍﺩ ﻭ ﻯﺭﺍﺪﻏﺮﻣ ﺕﺎﻋﻼﻃﺍ

I .T . P ﻯﺭﻭﺮﭙﻣﺍﺩ ﻭ ﻯﺭﺍﺪﻏﺮﻣ ﺕﺎﻋﻼﻃﺍ

Date post: 09-Dec-2021
Category:
Upload: others
View: 1 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
48
ﺁﺗﻰ ﺩﻫﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻍ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻍ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻨﻰ ﭘﻴﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺎﻻ،ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ- ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﻻ، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ1392 ﺁﺫﺭﻣﺎﻩ ﻳﻜﺮﻭﺯﻩ ﺟﻮﺟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻨﻰ ﭘﻴﺶ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺩﺍﻧﻠﻮﺩ ﺩﺍﻣﭙﺮﻭﺭﻯ ﻣﺮﻏﺪﺍﺭﻯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕI .T . P www.ITPNews.com 1392 ﺳﺎﻝ-28 ﺷﻤﺎﺭﻩ- ﺁﺑﺎﻥ- ﻣﻬﺮ
Transcript

1 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

◄ پيش بينى وضعيت بازار مرغ و تخم مرغ در دهه آتى

◄ هزينه توليد بالا، ميزان توليد پايين-تقاضاى بالا، افزايش قيمت

◄ پيش بينى توليد جوجه يكروزه آذرماه 1392

دانلود رايگان

اطلاعات مرغدارى و دامپرورىI .T . P

w w w . I T P N e w s . c o mمهر - آبان - شماره 28- سال 1392

پر 2 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى ورورىر دامپدامپدامپ وي وي و اطاططلاعاتلاعاتلاعات مر مرمرغدارغدارغداري 92 آبان 2 شماره 28 مهر -

پر 3 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر 3 شماره 28 مهر -

پر 4 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى دامپرورىرر ر مرغداري ويي وي وي وي و 4 شماره 28 مهر - آبان 92 اطاططلالاعلاعاتعاتات

پر 5 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى 5 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر

پر 6 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى دامپررورىر ر مرغداري و بآبان 92 اططلاعاتلاعات ه مهرر - 28 6 شماره

پر 7 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى 7 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر

8 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

I.T.Pماهنامه اطلاعات مرغدارى و دامپرورى

شماره 28 - مهر - آبان 92ISSN : 2 0 0 8 - 8 0 9 4 --- 124 / 1830 شماره مجوز

آموزشى، كاربردى، خبرى و تحليلىصاحب امتياز :

موسسه فن آورى اطلاعات و ارتباطات صنعت مرغدارى و دامپرورى

مدير مسئول :(( از اينكه ما را براى خواندن انتخاب كرديد، سپاسگزاريم

اين مجموعه حاصل زحمات همكاران بنده براى نائل شدن به افتخار خدمت به شما مى باشد كه اسامى آنها در زير ذكر گرديده است.

اميدوارم مانند يك دوست و اقعى، خطاها و مشكلات موجود در اين اثر را به ما يادآورى كنيد تا طعم خدمت به شما، هر روز شيرين و گواراتر گردد. ))

مدير مسئول / سر دبير :على حسينى

[email protected]

مدير اجرايى :زينب حيدرنژاد

[email protected]

مدير وب :مهدى جليلوند

[email protected]

مدير بين الملل :ندا. ترابى نيا

[email protected]

همكار بين الملل :كاوش ساعى

[email protected]

خبر ( داخلى ) :مسعود رضا بختيارى - فريبا زيبا انديش

مشتركين :على قاسمى

[email protected]

طراح و صفحه بند : فرانك صالحى

[email protected]همراه: 09192006468

چاپ : شركت رواق روشن مهر

تماس با ما :آدرس جهت مكاتبات : تهران - صندوق پستى 393 - 14195

آدرس جهت حضور : تهران - خيابان اسكندرى شمالى - بن بست بهار - پلاك 18 - واحد 1تلفن : 66573240 - 66573241 - 66573242 - 021

تلفكس : 66420988 - 021 تبليغات : 66420306 - 021

مشتركين : 66421176 - 021مقالات علمى : 66420366 - 021

پيامك : 30007331

www.ITPNews.com : (وب) تارنما[email protected] : آدرس الكترونيكى

- شما مى توانيد تمام نوشته ها، مقالات و تحليل هاى خود را براى ما ارسال كنيد.- مطالب تحليلى و خبرى شما پس از بررسى بر روى سايت خبرى و ماهنامه قرار مى گيرد.- I.T.P هيچ تلاش و يا ادعايى بر روى تملك بر مقالات و مطالب شما ندارد و آن ها را با

ذكر منبع و يا پيوند به آدرس اينترنتى اصل مقاله، در سايت و يا ماهنامه به چاپ خواهد رسانيد.

9برترين كمپانى هاى صنعت مرغدارى جهان

بررسى ويروس هپاتيت E در طيور

15

آنچه در اين شماره مى خوانيد:

پيش بينى وضعيت بازار مرغ و تخم مرغ در دهه آتى

افزايش مصرف تخم مرغ در آسيا

16

18لامپ هاى LED موجب صرفه جويى در انرژى

20

سه راه حل براى كنترل رطوبت فضولات طيور

26

اهميت فرآيند كشتار و پيش از كشتار در عرصه گوشت با كيفيت

22

27كشور هاى درحال توسعه، انگيزه اى براى رشد توليد گوشت

پيش بينى جوجه يكروزه

40

تحليلى بر روند قيمت گوشت مرغ جهان

نقش ميكروبها در ليپوليز و بيوهيدروژناسيون شكمبه اى

31

34نكات كاربردى در مديريت خروس

38

9 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفیآفریقا قاره

مصر

Cairo Poultry Co.

Egypt for Poultry Co.

Ismailia-Misr Poultry Co

Mansoura Poultry

اتيوپی

Alema Farms Ltd.

Elfora Agro-Industries

Genesis Farms

کنيا

Kenchic Limited

Kenya Bixa Poultry Farm

Kim's Poultry Farm

Muguku Poultry Farm

Sigma Supplies

موریس

Food & Allied Group

ناميبيا

Namib Poultry Industries Ltd.

نيجریه

Avian Specialities Nigeria

Choice Farms

Obasanjo Farms Nigeria Ltd.

TUNS Farms

سنگال

Sedima

جنوبی افریقای

AFGRI

Astral Foods

Country Bird Holdings Ltd.

Darling Fresh Chicken

Pioneer Foods

Rainbow Chicken

Sovereign Food Investments

Supreme Poultry

p y

سودانArab Company for Agricultural

Production and Processing

تانزانيا

Interchick Co. Ltd.

Kibo Poultry Products

Mkuza Chicks

تونس

Poulina Group Holding

اوگاندا

Biyinzika EnterprisesUgachick Poultry Breeders

Ltd.

زامبيا

Zambeef Products Group

زیمبابوه

CFI Holdings Ltd.

Suncrest Chickens

آسيا قاره

بنگلادش

Aftab Bahumukhi Farms

Kazi Farms Group

Keari Poultry

Paragon Group

چين

Beijing Dafa Chia Tai Co. Ltd.

Beijing DQY AgricultureTechnology

COFCO

DaChan Food Ltd.

Doyoo Group

Hanwei Group

Hewei AgriculturalDevelopment Co.

Huadu Foodstuff Co.

Huaying AgriculturalDevelopment Co. Ltd.

Jiangsu Lihua AnimalHusbandry

Jilin Deda

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفی

10 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفی

Liuhe Group

New Hope Group

Qingdao Jiulian Group

Shendan Healthy Food

SU Hai Group

Sunner Development Co. Ltd.

Wens Food Group

Yurun Group

Zhucheng Waimao Co Ltd

ھند

Amrit Group

Baramati Agro

Hi Tech Hatch Fresh

Indian Broiler Group

Keggfarms

Maity Group

Pioneer Poultry Group

Raja Farms

Rathi Hatcheries

Sakku Group

Selvam Broiler

Shalimar Group

Shanthi Poultry Farm

Simran Farms

Skylark Group

SM Feeds & Farms

Sri Venkateswara PoultryFarms

Suguna Foods

Vangili Feeds

Venky's India Ltd.

اندونزیCharoen Pokphand Indonesia

Tbk

Japfa Comfeed Indonesia

QL Indonesia

Sierad Produce

Sujaya Group

Wonokoyo Group

ژاپن

Akita Co.

Ebisu Co.

Ise, Inc.

JA Zen-Noh

Jumonji Chicken

Koyu Shokucho

Marubeni Chikusan Corp.

Mitsubishi Trading Group

Nippon Ham Group

PRI Foods

کره جمھوری

Dongwoo Co. Ltd.

Harim Holdings Co.

Maniker Co.

مالزیAyamas Integrated Poultry

Industry

DBE Gurney Resources Bhd

Farm's Best Bhd

FFM Group

Huat Lai Resources Berhad

Hy-Fresh Group

Lay Hong Bhd

Leong Hup Holdings Bhd

LTKM Bhd.

PW Consolidated

QL Resources Bhd

Sum Soon Agricultural Co.

Teo Seng Capital Bhd.

Vista Jiwa

نپال

Abhinash Group

Pancharatna Group of PoultryIndustries

پاکستان

Al-Noor Chicks

Islamabad Farms

K and N's

Sadiq Poultry

فيليپين

Bounty Fresh Group

San Miguel Pure Foods

Universal Robina Corp.

Vitarich

سنگاپور

Chew's Group Ltd.

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفی

Elite KSB

Kee Song Brothers PoultryIndustries

N & N Agriculture Ltd.

Seng Choon Farm

لانکا سری

Bairaha Farms Ltd.

Ceylon Grain Elevators

CIC Holdings

Nelna Group

Pussalla Meat Producers

تایلند

Betagro

Charoen Pokphand Foods

Chaveevan Group

GFPT

Laemthong Corp. Group

Saha Farms Group

Thai Foods Group

کارائيب

کوباUnión de Empresas del

Combinado Avícola Nacional

دومينيکن جمھوری

Corp. Avíc. Jarabacoa

Granja Joselyn

Pollos Veganos

جامائيکا

Jamaica Broilers Group Ltd.

توباگو و تيرینيداد

Arawak

مرکزی امریکای

کاستاریکا

Corporación PIPASA

سالوادور ال

Avíc. Salvadoreña (DIP-CMI)

11 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفی شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفیSello de Oro

گواتمالا

Avíc. Villalobos (DIP-CMI)

FRISA (Areca)

ھندوراس

CADECA (DIP-CMI)

Cargill Meats Centroamérica

نيکاراگوئه

Tip Top Industrial (Cargill)

پاناما

Grupo Melo

Productos Toledano

اروپا

ارمنستان

Arax

بلاروس

Servolux

بلغارستان

Gradus

کرواسی

Koka dd

قبرس

Pipis Bros. Farm PCL

جمھوریچک

Agrofert Holding

دانمارک

Hedegaard Foods

فنلاند

HKScan

فرانسه

Duc

Euralis Gastronomie

Fermiers du Sud-Ouest

Gastronome

Glon Group

Groupe Doux

LDC

Ronsard

Tilly-Sabco

آلمان

PHW-Wiesenhof

یونان

Amvrosiadis S.A.

Pindos

مجارستان

Gallus Ltd.

Her-Csi-Hús Kft.

Master Good

ایرلند

Cappoquin Poultry

Skea Egg Farms Ltd.

ایتالياAgricola Italiana Alimentare

(AIA)

Amadori

لتونی

Balticovo

Lielzeltiņi Ltd.

Putnu Fabrika Ķekava

ھلند

Plukon Royale Group

نروژ

Nortura

لھستان

Cedrob

Drobex

Drobimex

Indykpol Capital Group

پرتغال

Avipronto

Interaves

Zezerovo

رومانیAgricola Internaţional

Romanian

Agroli Group

Ave Impex

Avicola Crevedia

Avicola Oradea

Avicola Slobozia

Transavia

روسيه

Belaya Ptitsa

Bezrk-Belgrankorm

Bohr Poultry

Chelny Broiler

Cherkizovo Group

Eurodon

GAP Resurs

Lisko Broiler

Mikhailovsky Broiler

Prioskolye

Prodo Group

Pticefabrica Inzhavinskaya

Roskar

Severnaya

Sinyavskaya Poultry Farm

Sverdlovsk

صربستان

Agroživ

ونیاسلو

Perutnina Ptuj

اسلوونی

Grupo Sada

Uvesa

Vall Companys Grupo

سوئد

BlentaLantmannen Kronfågel

Holding

اوکراین

Agro Oven Ltd.

Avangard

Complex Agromars

Myronivsky Hliboproduct(MHP)

Poltavskaya Poultry

Ptahocombinat Dneprovsky

Vladimir-Volyn Poultry

انگلستان

2 Sisters Food Group

Banham Poultry Ltd.

Cargill Meats Europe

Crown Chicken Limited

Faccenda Group

Moy Park Ltd.

Noble Foods

Sunrise Poultry Farms Ltd.

خاورميانه

بحرین

Delmon Poultry Co.

ایران اسلامی جمھوری

Mirza Kochekkhan Co.

Zarbal Grandparent Co.

عراق

Rasun

اسرائيل

I.T. Group

12 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفی شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفیاردن

Hammoudeh Group

National Poultry Co.

Sinokrot Group

The Union for AgriculturalDevelopment and

Slaughtering

کویت

Kuwait United Poultry

لبنان

Hawa Chicken

WilCo

عمان

A'Saffa Foods

Atyab-IFFCO Poultry

Dhofar Poultry

Modern Poultry Farms

Sohar Poultry

فلسطين

Palestine Poultry Co.

سعودی عربستان

Al Akhawain

Al-Fakieh Poultry Farms

Almarai Co.

Al-Watania

Arasco Foods

SADCO Group

Supreme Foods Group

ترکيه

Abalioglu Group

Banvit

Beypilic

CP Standart Gida Sanayi VeTicaret

Erpilic

Keskinoglu

M. Haci Ali Ltd.

Seker Pilic ve Yem

عربی متحدۀ امارات

Al Ain Poultry Farm

IFFCO

Ras Al Khaima Poultry &Feeding Co.

شمالی آمریکای

کانادا

Exceldor Cooperative Avicole

Granny's

Lilydale Inc.

Maple Leaf Foods

Maple Lodge Farms Ltd.

Olymel L.P.

Prairie Pride Natural Foods

Rossdown Farms and NaturalFoods

مکزیک

Avigrupo

El Calvario

Empresas Guadalupe

Grupo Pecuario San Antonio

Industrias Bachoco

Pilgrim’s de México

Proteína Animal

Tyson de México

متحده ایالات

Cal-Maine Foods

Daybreak Foods

Hillandale Farms

Koch Foods Inc.

Michael Foods

Moark LLC

Mountaire Farms Inc.

Perdue Farms Inc. (broiler)

Pilgrim’s Corp.

Rembrandt Enterprises

Rose Acre Farms

Sanderson Farms Inc.

Sparboe Summit Farms

Tyson Foods Inc.

Wayne Farms LLC

اقيانوسيه

استراليا

Baiada Group

Farm Pride Foods

Hazeldene's

Inghams Enterprises Pty. Ltd.

Pace Farm

نو زلاند

Tegel Foods

جنوبی آمریکای

ژانتينآر

Frigorífico Soychú SA

Granja Tres Arroyos

Rasic Group

برزیل

Aurora Alimentos

Big Frango

BRF

Copacol

Diplomata

Granja Mantiqueira

Granja Yabuta

GTFoods Group

JBS Aves Brasil (DouxFrangosul)

Marfrig

Pif Paf Alimentos

Somai Nordeste

شيلی

Agrícola Ariztía

Agricovial SA

Avícola Andina

Super Pollo Ltda.

کلمبيا

Avidesa

Grupo Pimpollo SA

Incubadora Santander

Industrias Pimpollo del Caribe

Inveragro

اکوادور

Incubandina

Pronaca

13 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

Incubandina

Pronaca

پرو

Avícola La Calera

Chimú Agropecuaria

Redondos SA

San Fernando

شرکت گوشتناممرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخم

مصرفیشرکت گوشتنام

مرغمرغابیاردکبوقلمونمرغ تخممصرفی

ونزوئلا

Avícola La Guásima

Granja La Caridad

Protinal CA

Seravian CA

Seravica

جھان50 مرغداری صنعت برتر کنندۀ طيور(توليد )ميليونسالق در طعه کشور شرکت نام

90 /1878 برزيل BRF80 /1840 متحده ايالات Tyson Foods Inc.72 /1721 متحده ايالات Pilgrim’s Corp.

00 /865 چين Wens Food Group00 /750 چين New Hope Group20 /732 برزيل Marfrig52 /624 متحده ايالات Perdue Farms Inc.(broiler)00 /624 متحده ايالات Koch Foods Inc.00 /600 اندونزی Charoen Pokphand Tbk00 /503 مکزيک Industrias Bachoco00 /500 انگليس 2 sisters Food Group24 /448 متحده ايالات Sanderson Farms Inc.00 /400 چين Doyoo Group00 /400 آلمان PHW-Wiesenhof00 /338 ھلند Plukon Royale Group00 /338 ھند Suguna Foods00 /312 فيليپين San Miguel Pure Foods08 /301 م تحدهايالات Mountaire Farms Inc.00 /300 ايتاليا Amadori00 /300 فرانسه LDC00 /300 چين Liuhe Group80 /293 متحده ايالات Wayne Farms LLC80 /275 برزيل JBS Aves Brasil(Doux Frangosul)00 /260 چين Hewei Agricultural

Development00 /250 ھند Maity Group00 /241 جنوبی افريقای Rainbow Chicken00 /220 مکزيک Pilgrim’s de Mexico

00 /200 جنوبي افريقاي Astral Foods

00 /200 چين DaChan Food Ltd.

86 /185 مكزيك Tyson de Mexico

00 /180 چين Huaying AgriculturalDevelopment Co.Ltd.

00 /175 هند Amrit Group

00 /160 چين Jiangsu Lihua Animal Husbandry

40 /157 برزيل Diplomata

00 /155 پرو San Fernando

53 /154 شيلي Super Pollo Ltda.

00 /150 سعودي عربستان Al-Watania

00 /150 چين Qingdao Jiulian Group

10 /133 ونزوئلا Protinal CA

00 /130 كانادا Maple Lodge Farms Ltd.

00 /130 تايلند Thai Foods Group

00 /120 چين COFCO

00 /120 چين SU Hai Group

00 /120 چين Sunner Development Co.

00 /117 تايلند Saha Farms Group

00 /115 آرژانتين Granja Tres Arroyos

00 /108 تركيه Beypilic

00 /107 تايلند Betagro

00 /104 تركيه Keskinoglu

00 /104 چين Zhucheng Waimao Co.

(توليد كنندگان برتر آفريقا)

عليرغم محدود بودن تعداد توليدكنندگان زنجيره اى، با افزايش توليد .جوجة يك روزه ، توسعة توايدات مرغدارى در افريقا ادامه دارد

(توليد كنندگان برتر چين)(توليد كنندگان برتر اروپا)

(توليد كنندگان برتر هند)

14 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

(توليد كنندگان برتر امريكاى لاتين)

. جدول زير كه برگرفته از feed international و يك گزارش سالانه است ليست توليدكنندگان خوراك جهان است كه توليدات سالانة آنها به بيش

از يك ميليارد تن مى رسد. ■

شرکت خوراککشورنام سالانهکارخانۀ 1000* توليدتن حيواناسبیزآبمتريک

کنندگانطيورخوکخانگی نشخوار

CP Group26500تايلند*****

Cargillايالات******18800متحده

New HopeGroup18416500چين****

Purina AnimalNutrition

ايالات*****12000متحده

BRF3110600برزيل***Wen’s Food

Group10200چين**

Tyson Foodsايالات*3310100متحده

Nutreco5000–10000ھلند*****COFCO208300چين****

East HopeGroup968300چين****

Zen-noh7500ژاپن****Shuangbaotai(Twins Group)6900چين*

ForFarmersB.V.406400ھلند***

TangrenshenGroup (TRS)395000چين*

DaChanFood(Asia)Ltd2500–195000چين****

ZhengbangGroup2500–5000چين*

InVivo NSA2500–785000فرانسه*****Frangosul2500–5000برزيل*

Agrifirm Feed4200ھلند***DLG Group264200دانمارک******

(20 كمپانى برتر توليد خوراك جهان)

(5 توليد كننده برتر ايالات متحده)

جدول مربوط به برترين توليد كنندگان خوراك جهان كه شامل اسم كمپانى و ميزان توليدات آنهاست برگرفته از اطلاعات بيش از 200 كمپانى برتر توليد

خوراك جهان است

15 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

1 – سرم شناختى : استفاده از سرم خون حيوانات در آزمايشات مختلف كه به تشخيص و معالجة

. بيمارى هاى مخصوص كمك مى كند

◄به بيمارى هپاتيت E در واقع بيمارى مرغ مادر گوشتى و مرغ هاى تخمگذار (تخم مرغ مصرفى) محسوب مى شود . اين بيمارى ممكن است غير قابل تشخيص باشد و يا با مرگ و مير كم و كاهش

جزئى در تخمگذارى همراه باشد . اين بيمارى كه با ويروس هپاتيت E سرايت پيدا اسپلنومگالى «سندروم عنوان تحت كند مى 1991 سال در بار اولين (كه «HSيا هپاتيت تحت همچنين و شد) داده تشخيص كانادا در «BLS يا بزرگ كبد و طحال «بيمارى عنوان (كه اولين بار در استراليا در سال 1980 تشخيص تا 1993 اواسط از شود. مى شناخته شد) داده كانادا در HS سندروم با مشابه بيمارى ، 2001و ايالات متحده رخ داد كه از آن به نام سندروم فاسد استخوان خونريزى هپاتيت اسپلنومگالى كه اى مرده هاى مرغ در اخيراً . شد مى عنوان در خانه پرورش داده مى شدند زخم هايى مشابه

سندروم HS مشاهده شده است ويروس عامل

زمرة در طيور) HEV) طيور Eهپاتيت ويروس خانوادة ويروس Hepeviride محسوب مى شود است خانواده همين از كه ويروسى ديگر گونة .ويروس برگيرندة در كه است Hepevirusتأثيرگذار پستانداران روى بر و است E هپاتيت است و در اين مقاله تحت عنوان HEV پستانداران اصلى گونة حاضر 4 حال در . شود مى برده نام است شده شناخته پستانداران HEV موروثى آمدن وجود به عامل كه 2 و 1 موروثى گونة .هپاتيت در انسان ها و گونة موروثى 3 و 4 كه عامل بيمارى انسان ، خوك و ساير حيوانات مى گردد .

در سال 2001 ، براى اولين بار در ايالات متحده ويروسى با سندروم HS از صفراى مرغ ها بيرون كشيده شد . با توجه به ساختار ژنتيكى و زنجيرة ويروس در نوكلئوتيدى توجه قابل هاى ويژگى از تا گرفت قرار طيور) HEV) طيور E هپاتيت

HEV پستانداران قابل تشخيص باشد.HEV طيور، آنتى ژن مشترك دارد و تقريباً 50 HEV نوكلئوتيدى هاى ويژگى سلسله درصد پستانداران را در بر دارد. سال 1999 در استراليا، عامل بيماريزايى كه ويروس تشخيص داده شد در مرغ هايى با بيمارى BLS (بيمارى كبد و طحال) هاى ويژگى سلسله به توجه با شد. مشاهده HEV خانوادة از ويروس اين آن، نوكلئوتيدى انسانى شناخته شد . ويروس سندروم HS كه در هاى ويژگى درصد شد 80 كشف متحده ايالات . داشت را استراليايى BLS بيمارى نوكلئوتيدى بنابراين ظاهراً عامل سندروم HS امريكاى شمالى HEV استراليا ، گونه هاى مختلف BLS و بيمارىاست . عليرغم تنوع فراوان سلسله نوكلئوتيد بين

HEV پستانداران و طيور، به نظر مى رسد تنها يك گونه از اين ويروس وجود دارد.

توالى ژنتيكى و تجزية گونه هاى متفاوت ژن حاكى از ناهماهنگى ميان ويروس هاى هپاتيت E طيور بوده است . ويروس هاى استخراج شده از مرغ هاى مبتلا به سندروم HS در 4 ايالت متفاوت ايالات متحده بدون توجه به سرمنشأ جغرافيايى آن ، از HEV ، يك ناهماهنگى حكايت مى كرد . بعلاوهمى تقسيم متفاوت ژنوتيپ سه به حداقل طيور (ايالات 2 ژنوتيپ ، (استراليا) 1 ژنوتيپ : شود

متحده) ، و ژنوتيپ 3 (اروپا) . علم امراض مسرى

در طول دهه هاى 1980 و 90 ميلادى ، به دليل BLS ، كمبود توليد تخم مرغ و ميزان مرگ و ميرمهم ترين بيمارى در ميان مرغ هاى مادر استراليا محسوب مى شد. انتظار مى رفت با يك بار شيوع مبتلا مادر مرغ دستة درصد 50 بيمارى، اين گردند و در طى سيكل تخمگذارى 10-8 تخم مرغ از هر مرغ از بين برود. از آنجاييكه تنها چند مورد از نمونه هاى سندروم HS دوره اى در مرغ هاى شده گزارش متحده ايالات تخمگذار و گوشتى هنوز امريكا در طيور HEV اقتصادى عوارض ،ناشناخته است . در يك بررسى سرم شناختى(1) از HEV طيور در ميان دستة مرغ هاى 5 ايالت در حدود 71 درصد دستة مرغ هاى مادر و 30 درصد

جوجه ها پادتن HEV طيور داشتند . از ميان جوجه هايى كه پاسخ آزمايش آنها مثبت هفته 18 زير درصد 17 و بالغ درصد 36 ، بود در كه هايى مرغ ديگر، بررسى در . داشتند سن آزمايشات كلينيكى سالم تشخيص داده شده بودند پاسخ آزمايشات سرم شناختى HEV آنها مثبت به طيور HEV به ابتلا كه شود مى تصور . بود ميزان دوز بستگى دارد و تنها طيورى كه با ميزان دوز بالاترى از ويروس آلوده گشته اند علائمى از

سندروم HS را از خود نشان مى دهند . در نيز BLS بيمارى با مشابه بيمارى دو شيوع در شد. گزارش ايتاليا در مادر هاى مرغ دستة مادر هاى مرغ در HEV بيمارى مجارستان گوشتى با بيمارى اى كه علائم كلينيكى و آسيب شناختى سندروم HS و بيمارى HEV را داشت همزمان ديده شد. در جوجه هاى انگلستان، ويتنام ، چين و اسپانيا پادتن HEV كشف شد . به هر حال، آزمايشات سرم شناختى بيشترى لازم است صورت گيرد تا ميزان شيوع و ابتلا به HEV طيور در دستة مرغ ها در سطح جهانى مشخص گردد .

منبع آلودگى و سرايت بيمارى فضولات طيور مبتلا مهم ترين عامل انتقال بيمارى محسوب مى شود . ويروس در وهلة اول بين طيور منتقل مى گردد و سپس از طريق خوراك و آب

پرندگان ساير به مبتلا طيور فضولات به آلوده دسته منتقل مى شود . با جابجايى آلودگى توسط انسان بيمارى در ميان دستة پرندگان سرايت پيدا مى كند و از دسته اى به دستة ديگر منتقل مى گردد . هيچگونه اطلاعات و يا داده هاى آزمايشى مبنى بر انتقال اين ويروس از مرغ هاى آلوده به جوجه هايشان وجود ندارد . همچنين نقش پرورش انتقال احتمالى منبع عنوان به خانگى هاى مرغ

HEV طيور ناشناخته است امراض كلينيكى

ابتلا به ويروس هپاتيت E در مرغ هاى گوشتى و بيمارى به ابتلا اگرچه . افتد مى اتفاق تخمگذار نيمه تشخيصى HEV در دستة مرغ هاى ايالات متحده و احتمالاً در كشورهاى ديگر رايج و متداول با كلينيكى هاى بيمارى همزمان وقوع اما است . نيست متداول تقريباً عفونى هاى بيمارى اين سندروم هپاتيت اسپلنومگالى در مرغ هاى گوشتى در سنين 30 - 72 هفته رخ و تخمگذار معمولاً 50 و 40 بين ابتلا ميزان بالاترين كه دهد مى مرگ و مير در اين ميزان . معمولاً هفتگى است سندروم به مدت چند هفته «بالاى ميزان طبيعى» شناسايى مى شود. مرگ و مير هفتگى معمولاً به 3 / 0 درصد مى رسد اما احتمال دارد به 1 درصد هم افزايش يابد . در برخى موارد افزايش مرگ و مير با كاهش توليد روزانة تخم مرغ تا سقف 20 درصد همراه مى گردد . در ايالات متحده ابتلا به HEV طيور با سندروم «پر ريزى اوليه» همراه مى شود كه در اين سندروم دستة طيور در رفتارهاى دهند مى نشان خود از را تأخيراتى جنسى بلوغ مى پيدا ريزى پر سندروم و تخمگذارى افت و ابتلا مستعد سنى هر در ها مرغ اگرچه . كنند هاى بيمارى اما هستند عفونى هاى بيمارى به كلينيكى تنها در مرغ هاى بالاى 24 هفته مشاهده شده است . همانند سندروم هپاتيت اسپلنومگالى ، مرگ و مير هفتگى تا 1 درصد افزايش و توليد تخم مرغ روزانه تا 20 درصد كاهش مى يابد (به طور معمول بين 4-10 درصد) . يك افت ناگهانى ابتلا هاى نشانه اولين از تخمگذارى در سريع و به HEV در دستة طيور است . افت تخمگذارى هفتة 3-6 و كشد مى طول هفته 3-6 معمولاً ديگر هم طول مى كشد تا به تخمگذارى نورمال برسد . در صورتيكه در هفته هاى اولية تخمگذارى دستة مرغ مادر آلوده گردد تأخير در بلوغ جنسى هاى نشانه اولين از تخمگذارى شديد كاهش و ابتلا به بيمارى محسوب مى گردد. تخم مرغ هاى كوچك با پوستى بسيار نازك و شفاف مشاهده مى گذاشت نخواهد تأثيرى كشى جوجه در اما شود بى و سست معمولاً دسته يك در مبتلا طيور .دارند اى پريده رنگ غبغب و تاج ، هستند حال و پرهاى اطراف مخرج آنها كثيف است ، همچنين

اكثر پرندگان علائم اولية پرريزى را دارند. ■

بررسىويروس

هپاتيتدر طيورE

16 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

◄با كُند شدن توليدات در كشورهاى درحال توسعه، تقاضا براى اين فراورده ها بيشتر مى شود

رشد تقاضا براى گوشت مرغ و تخم مرغ در اقصى نقاط جهان طى دهة آتى، به افزايش درآمد و آهنگ رشد جمعيت در كشورهاى برزيل، روسيه، نزديك، آيندة در دارد. بستگى رشد به رو مناطق ساير و چين هند، رشد جمعيت همراه با تغييرعادات غذايى لزوم افزايش توليدات پروتئين حيوانى را مى طلبد اما با افزايش هزينه هاى توليد و كند شدن توليدات، در و يابد مى افزايش آن از پيش دهة به نسبت توليدات بهاى مسلماً نتيجه توليد ، معاملات، و مصرف سرانه نسبت به دهة پيش كُند مى شود. 2013-22 هاى سال در ها) گوشت (تمامى گوشت توليد آهنگ ميلادى كند شده و به 1/6 درصد مى رسد كه در مقايسه، اين رقم در سالهاى12-2003 ميلادى 2/3 درصد بود. در رابطه با گوشت طيور، اين رقم در سال هاى 22-2013 به رقم 1/9 درصد افت مى يابد كه اين رقم در دهة پيش از آن 3/7 درصد بود (جدول1). اين كاهش در توليدات به هزينه هاى توليد نظير افزايش بهاى دانه هاى خوراكى و شيوع بيمارى

آنفولانزاى طيور بستگى دارد.

سهم كشورهاى در حال توسعه در توليدات آتى گوشت طيورعليرغم ، الملل) بين خواربار و غذا (سازمان فائو سازمان برآورد طبق كاهش كلى در توليدات گوشتى ، در سال 2022 ميلادى كشورهاى در مقايسه در . دارند طيور گوشت توليدات در بسزايى نقش توسعه حال حال در كشورهاى سال 2022 در ، - 2010ميلادى هاى 22 سال با توسعه با 8 / 31 درصد سهم بيشترى در توليدات طيور خواهند داشت در حاليكه سهم توليدات جهان و ساير كشورهاى عضو سازمان همكارى و توسعة اقتصادى (OECD) به ترتيب 6 / 24 و 14درصد خواهد بود توليدات درصد 80 توسعه حال در كشورهاى مجموع، در (نمودار1).

گوشت سال 2022 را به عهده خواهند داشت. همانند 2013 - 22 دهة در گوشت سرانة مصرف خصوص در فائو توليدات گوشتى، برآورد كاهش دارد . همچنين در دهة 22 - 2013 ،

مصرف سرانه طيور در مقايسه با دهة 13 - 2003 كه 5 / 2 درصد در سال بود به تنها 9 / 0 درصد در سال كاهش مى يابد. اگرچه طى دهة آتى يك كاهش كلى در مصرف گوشت به چشم مى خورد اما با اينحال گوشت طيور بيشترين سهم را در بازار مصرف دارند (نمودار2). در سال 2022 ميلادى ، سهم گوشت طيور در بازار مصرف 47 درصد است كه در مقايسه سهم گوشت خوك ، گوساله و گوسفند به ترتيب 32 ، 18 و 4 درصد خواهد بود. در دراز مدت، كُند شدن توليدات و مصرف گوشت

جهان به دنبال كاهش رشد جمعيت به وجود مى آيد.

توليد- 1جدول درصد سالانة جهاناتتغييرات در گوشت سرانة مصرف و ، صادرات ،سرانه%صادرات%توليدات %مصرف

12 -200322–201312–200322–201312–200322–2013گوشت 0/ 16/ 13/ 46/ 13/ 26/ 3انواع

0/ 05/ 12/ 16/ 17/ 15/ 2گوسالهخوك 0/ 04/ 07/ 48/ 18/ 14/ 8گوشت

0/ 29/ 25/ 61/ 17/ 39/ 7طيور0/ 13/ 10/ 03/ 13/ 23/ 1گوسفندي

گوشت گوساله(قرمز)،گوشت خوك(سبز)،گوشت طيور(نارنجى) گوشت گوسفند ( سرمه اى)

17 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

به گزارش سازمان ملل در سال هاى 20 - 2015 ميلادى، آهنگ رشد طول در درصد 0 / 51 به سال در درصد 1 / 04 از جهان جمعيت كشورهاى 2050 سال در حاليكه در رسد مى 2045 - 50 سالهاى در حال توسعه ، بيشترين رشد جمعيت را دارند . در سال هاى 20 - 2015 ميلادى، رشد جمعيت اروپا با جمعيت سالمندش از 01 / 0 رشد سالانه به 22 / 0 - در سالهاى 50 - 2045 ميلادى كاهش مى يابد. در مقابل، رشد جمعيت در كشورهاى اقتصاد نوپا نظير افريقا و اقيانوسيه بالاى متوسط رشد جمعيت جهان باقى مى ماند . به عنوان مثال ، رشد جمعيت در افريقا با 36 / 2 درصد در سال هاى 20 - 2015 به 1/74 درصد رشد سالانه در سال هاى 50 - 2045 مى رسد ؛ اقيانوسيه نيز

در دورة مشابه مقام دوم را به لحاظ رشد جمعيت دارد (نمودار3)

نقش مهم چين در توسعة محصولات كشاورزى براى تقاضا رشد در مهم و كليدى مناطق از يكى چين آتى دهة در فراورده هاى كشاورزى به ويژه در خصوص پروتئين هاى حيوانى نظير گوشت طيور و تخم مرغ خواهد بود ؛ كشورى كه در حال حاضر يك جهان جمعيت ، سال 2013 در . دارد بر در را جهان جمعيت پنجم يافته توسعه كمتر كشورهاى رسيد خواهد نفر ميليارد 7 / 162 به در گيرد مى بر در را جمعيت اين ميليارد 4 / 5 ، چين باستثناى . حاليكه كشورهاى توسعه يافته تنها 253 / 1 ميليارد را در بر دارند

اين روند تا سال 2050 به همين منوال ادامه خواهد داشت تا انجا كه كشورهاى در حال توسعه بيش از 83 / 6 ميليارد نفر از مجموع 56 /9

ميليارد نفر را در بر گيرند (نمودار4). پروتئين مصرف تفاوت تا شده باعث چين در غذايى عادات تغييرات حيوانى در مقايسه با كشورهاى توسعه يافتة پر درآمد ، كمرنگ شود . به عنوان مثال در سال هاى 99 - 1997 از مجموع 2 / 34 كيلوگرم داشت تعلق طيور گوشت به كيلوگرم 8 تنها سرانه مصرفى گوشت اما در سال 13 - 2011 از مجموع 3 / 44 كيلوگرم گوشت مصرفى سرانه در چين 4 / 11 كيلوگرم به گوشت طيور متعلق بود و برآورد مى شود كه در سال 2022 ميزان گوشت مصرفى سرانه چين به 5 / 51 كيلوگرم برسد كه 6 / 13 كيلوگرم آن متعلق به گوشت طيور خواهد بود . در همين دوره ، به دنبال تقاضاى بالا و رشد درآمد ، بهاى واقعى ميلادى 2022 سال در اما ماند مى باقى بالا منطقه اين در گوشت كاهش مى يابد. در طى سالهاى 6 - 2004 ميلادى بهاى گوشت طيور تنها كيلويى 6 / 14 يوان (38 / 2 دلار) بود و در طى سالهاى2011-13 افزايش يافت و به 4 / 19 يوان (17 / 3 دلار) رسيد و برآورد مى شود تا سال 2022 ميلادى كاهش يافته و به كيلويى 3 / 17 يوان (82 /2

دلار) برسد.در ايالات متحده نيز كه از توليد كنندگان عمده و اصلى گوشت مرغ و تخم مرغ است طبق برآوردهاى وزارت كشاورزى امريكا 3 تا 4 درصد ژانوية از طيور هاى فراورده بهاى داشت. خواهد وجود قيمت افزايش 2012 تا ژانوية 2013 يك جهش قيمت 6 / 5 درصدى داشتند و طبق برآوردها توليد مرغ گوشتى و بوقلمون و تخم مرغ در سالهاى 2013 و

14 از يك افزايش جزئى برخوردار خواهد بود (جدول3) . ■

سال–3نمودار تا جمعيت رشد بيني ميلادي2050پيش

افريقا)مشكي(جهان آسيا)نارنجي(، اروپا)سبز(، لاتين)بنفش(، امريكاي ،)آبي(،شمالي اقيانوسيه)طوسي(امريكاي )زرد(،

توليد–3جدول سالبرآورد در متحده ايالات مرغداري و گوشت 2014اتپوند(توليدات )ميليون

20102011201220132014گوشتي 36,91037,20137,03937,73438,850مرغ

5,6445,7915,9675,9006,175بوقلمونطيور و قرمز 92,09792,74592,96293,34394,084گوشت

دوجين ميليون مصرفي، مرغ 6,5476,5906,7226,8566,940تخمسرانه *مصرفگوشتي 83/ 815/ 803/ 824/ 829/ 4مرغ

16/ 168/ 161/ 160/ 161/ 4بوقلمونطيور و قرمز گوشت 204/ 2039/ 2028/ 2042/ 2086/ 9مجموع

مرغ 254/ 2504/ 2497/ 2477/ 2476/ 9تخمبازار قيمتپوندبوقلمون، هر در 95-98102-105101/ 1026/ 9000/ 40سنت

دوجين هر در سنت مرغ، 107- 117116-117120/ 1154/ 10630/ 30تخمپوند ميليون متحده، ايالات معاملات

گوشتي مرغ 6,7656,9717,2817,4857,550صادراتبوفلمون 582703800735840صادرات

سرانه است: مصرف كشور از خارج مسلح نيروهاي علاوة به كشور داخل در ساكن جمعيت .منظور

18 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

به ، آينده در حيوانى پروتئين مصرف رشد برآوردها ◄طبق دنبال رشد مصرف فراورده هاى مرغدارى و لبنى در كشورهاى در حال توسعه به وجود مى آيد كه در حال حاضر مصرف بالايى

ندارند.در شهرنشينى رشد و غذايى درعادات تغيير گذشته، دهة طى كشورهاى آسيايى به همراه افزايش درآمدها در اين مناطق منجر به

افزايش مصرف فراورده هاى مرغدارى و تخم مرغ شده است. از 15كيلوگرم چين در مرغ تخم سرانة مصرف كه شود مى برآورد ميلادى سال 2030 در به 20كيلوگرم ميلادى سال 1997-99 در افزايش يابد كه اين رشد و افزايش نيز در نتيجة تغييرات رژيم غذايى

و شهرنشينى به وجود آمده است. در انگلستان سالانه درحدود 11 ميليارد تخم مرغ مصرف مى شود . به گزارش كميسيون اروپا ، اجراى قانون جديد رفاه طيور در سراسر اروپا از اول سال ميلادى 2012 و تغيير ساختار قفس ها منجر به افزايش

قيمت تخم مرغ در اتحادية اروپا شد (جدول1). بهاى افزايش دنبال به مرغى تخم هاى فرآورده و مرغ تخم قيمت در مثال عنوان به . يافت افزايش جهان مختلف نقاط در خوراك، و توليد كنند مى خريد سنتى بازارهاى از بيشتر مردم كه مراكش مصرف تخم مرغ با افزايش هزينه هاى توليد كاهش يافت . در سال 2012، توليدات تخم مرغ مراكش 4/3 ميليارد عدد بود و مصرف سرانه

در اين كشور 152 تخم مرغ بود.به گزارش مركز تحقيقات اقتصادى وزارت كشاورزى امريكا، در ايالات متحده نيز مصرف سرانة تخم مرغ در سال هاى 12 - 2007 ميلادى بدون تغيير بوده و از 1 / 250 عدد در سال 2007 به 7 / 249 عدد در سال 2012 رسيد يعنى كمتر از يك عدد تخم مرغ كاهش داشته در حاليكه در همين دوره 4 / 9 درصد كاهش در مصرف گوشت قرمز

م201020112012

7/ 446/ 411/ 36بلژيك8/ 674/ 758/ 59بلغارستان

چك 8/ 585/ 681/ 46جمهوري7/ 502/ 697/ 28دانمارك

-10/ 6-آلمان7/ 516/785/ 72ايرلند168/18/ 1674/ 02يونان

10/ 766/ 633/ 95اسپانيا-9/ 596/ 402/ 53فرانسه-11/ 1173/ 15ايتاليا-11/ 1004/ 59قبرس8/ 526/ 659/ 1لاتويا

8/ 696/518/ 33ليتواني1416/ 149/ 8لوكزامبورگ7/ 583/ 542/ 38مجارستان

9/ 796/ 794/ 17مالت7/ 45/ 435/ 2هلند

13/ 1273/ 129/ 98اتريش7/ 464/ 434/ 82لهستان10/ 603/ 663/ 63پرتغال9/ 719/ 608/ 65روماني

10/ 954/ 955/ 39اسلووني9/ 626/ 776/ 25اسلواكي

7/ 644/ 511/ 63فنلاند9/ 931/ 819/ 18سوئد

3/ 271/ 259/ 56انگلستان

م

جدول1- تغييربهاى تخم مرغ در كشورهاى عضو اتحاديه اروپا (يورو به ازاى 100 گرم)

19 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

و طيور به چشم مى خورد . اما افزايش قيمت ها و وجود جمعيت سالخورده كه كالرى كمترى در رژيم غذايى خود دارند منجر به كاهش در مصرف سرانه از 4 / 244 تخم مرغ در سال 2013 به 9 / 240 تخم مرغ در سال 2022

خواهد شد (جدول2).در تغذيه بازاريابى و اقتصادى كارشناسان از David Hughes دكتر "گردهمايى بين المللى تخم مرغ" در مادريد اسپانيا در خصوص كشورهاى پيشرفته كه تاكنون مصرف گوشت و لبنيات بالايى داشته اند اظهار داشت : "پيش بينى مى شود رشد بازار مصرف فراورده هاى پروتئين حيوانى در اين كشورها اندك رو به صفر باشد ." وى اذعان داشت پس از ركود اقتصادى حيوانى پروتئين مصرف متحده، ايالات در ويژه به ميلادى، 2007 سال كاهش داشته و با افزايش قيمت ها و كاهش درآمدهاى دريافتى كمتر هم شده باشد (نمودار1) اما همين امر آيندة خوشبينانه اى را براى مصرف تخم مرغ رقم مى زند چرا كه تخم مرغ در زمرة منابع پروتئين حيوانى غنى و در

عين حال اقتصادى محسوب مى گردد. ■

201120122013201420152016201720182019202020212022

ميليون1(*مصرف)دوجين

643964816448643964546496654065956652671167646817

سرانه 6/2475/2474/2443/2421/2418/2405/2406/2407/2409/2409/2409/240مصرف

به نسبت درصد تغييرگذشته سال

0/01/0 -2/1 -9/0 -5/0 -1/0 -1/0 -0/01/01/00/00/0

جدول 2 – برآورد مصرف تخم مرغ ايالات متحده

نمودار1 – پيش بينى قيمت تخم مرغ در ايالات متحده

20 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

طرز به ◄روشنايى، قابل توجهى ميزان توليد

تاثير تحت را مرغدارى كم روشنايى مى دهد. قرار

جوجه كشى دوره طول در اندازه از بيش روشنايى يا و

تواند مى رشد دوره طول منفى در اثر سود كاهش به و داشته مرغدارى عملكرد بر مرغدارى منجر شود. سيستم مرغدارى بسته، تونلهاى تهويه و اصولا مرغدارى سالنى با آنكه سيستمهاى از كارآمدتر انرژى مصرف در مصنوعى نور منابع به نياز اما هستند سنتى دارند . هزينه روشنايى سالن مرغدارى با لامپ هاى رشته اى 60 وات مى تواند به اندازه 40 %-30% از هزينه هاى عملياتى برق برسد ( 250 دلار - 100 دلار به ازاى هر گله در هر سن و مرغدارى سالن اندازه به بسته ، سالن گله اى كه براى فروش به بازار ارائه ميگردد .) بنابراين، بهبود روشنايى نه تنها براى پرندگان سودمند است بلكه كارآمدى انرژى موجب به

حداقل رساندن هزينه هاى توليد مى گردد . (CFL) فشرده فلورسنت هاى لامپ اى رشته هاى لامپ جايگزين معمولترين با مقايسه در لامپها اين آنكه با . باشد مى لامپ هاى رشته اى باعث 60% صرفه جويى در هزينه هاى روشنايى مى گردند وليكن در CFL هاى لامپ ، بزرگ صنعت اين عرصه در سالنهاى مرغدارى تجربه نرخ بالاى خرابى با توجه به حساسيت لامپ به نوسانات برق را داشته اند. مشكل عمده دوم مشكل انباشتگى لامپ مارپيچهاى در آلودگى بستن توده يا

هاى CFL است.

موجب لامپها مارپيچى در آلودگى تجمع كاهش لومن نور خروجى مى گردد ، به علاوه لامپ به طور طبيعى ميزان خروجى نور خود را در طول زمان از دست مى دهد كه به اين

شود مى گفته LLD ، لامپ مشخصه (استهلاك لومن لامپ). اين لامپ ها حاوى محيطى زيست نظر از كه هستند جيوه همين به ، شوند مى شمرده خطرناك ويژه روشهاى نيازمند لامپها اين دليل دسترسى به هنگام استفاده و از بين بردن به هنگام دور ريختن آنها پس از خرابى هستند .

) سرد كاتد فشرده فلورسنت هاى لامپ CCFL ) منبع نور ديگرى با كارآمدى انرژى CFL لامپهاى مشابه لامپها اين . هستند بيشترى عمر طول كه تفاوت اين با هستند دارند و قيمتشان هم بيشتر است . اما آنها نيز حساس به نوسانات برق هستند ، حاوى جيوه از زمان طول در را خود خروجى نور و بوده

دست مى دهند

در سه سال گذشته لامپهاى LED مخصوص تكنولوژى . است شده بازار وارد ، مرغداريها الكترون از شده ساطع نور طريق از LEDنوع اين از حاضر حال در . كند مى كار ها مرغهاى توليد در كامل موفقيت با روشنايى گوشتى ، بوقلمون ، مرغهاى تخمگذار و نيز

در مرغ اجداد استفاده ميشود. با اين شرط كه روشنايى مورد نياز كافى باشد ها جوجه رشد عملكرد اگر كه شده ثابت ،در حالتيكه از لامپ هاى LED استفاده شود سنتى نور منابع با آنها رشد عملكرد از بهتر نباشد، حداقل به همان اندازه خوب خواهد بود % ميزان%85 - 80 به LED هاى چراغ .كارآمد تر از لامپ هاى رشته اى هستند. انواع مرغوب آنها دو سال پس از نصب در سالنهاى پرورش مرغ گوشتى اصلاً نسوخته اند و %80 -70% از خروجى نور خود را حفظ نموده اند . چون اين تكنولوژى يك عرصه در حال رشد بوده كه با آهنگ تندى بازار را با لامپ هاى

كه مرغدارانى ، است داده قرار هدف جديد در LED لامپهاى از استفاده به مند علاقه سالنهاى توليدى خود هستند بايد تكليف خود

را قبل از خريد بدانند.مفاهيم كليدى اى كه هنگام انتخاب هر لامپ

بايد بدانيم به شرح زير است :هاى محيط در نظر مورد لامپ آيا .1امتحان و است شده آزمايش مرغدارى

خود را داده پس داده است ؟الف . اگر بله، آيا نتايج در دسترس عموم گرفته

است ؟ب . رفتار پرنده زير نور اين نوع لامپ چه بوده ؟ مرغدارانى كه از لامپهاى LED استفاده مى كنند بر اين نكته تأكيد مى كنند كه پرندگان دارند آرامترى رفتار LED لامپهاى نور زير از نور ميزان كه زمانى در حتى حالت اين و كامل نور ميزان به ديمر با شده كم حالت دليل يك دارد. وجود هم شود مى رسانيده LED ممكن است به اين خاطر باشد كه نوردر مقايسه با لامپ هاى CFL ، حالت سوسو بر توجهى قابل ميزان به اين و نداشته زدن ماكيان چشم زيرا است گذار تاثير پرندگان تيزبينتر و حساس تر از چشم انسان نسبت به

سوسو زدن نور مى باشد .ج . آيا اطلاعاتى در مورد كارايى لامپ و ميزان روشنايى آن در طول عمر مفيدش و يا ميزان استهلاك روشنايى لامپ (LLD) موجود است Energy star ؟ آيا لامپ داراى رتبه بندىمى باشد ؟ اگر از برنامه هاى تخفيف در مورد تاييد تا است مهم ، شود استفاده ها LEDشود كه آيا رتبه بندى Energy star مورد از خاصى انواع تنها اينكه يا و باشد مى نياز لامپها واجد شرايط برنامه هاى تخفيف هستند.

د . آيا لامپ هايى كه در سالن مرغدارى وجود با پاشى آب معمولى هاى برنامه تحت دارند شلنگ تميز مى شوند ؟ در واقع لامپهايى كه شستشو براى دارند IP 65 حفاظتى درجه

مناسب هستند.2. درجه بندى كلوين (K ) چيست؟ درجه بندى كلوين به دماى رنگ نور اشاره مى

نمايد .

موجب صرفه جويى در انرژى موجب صرفه جويى در انرژى LEDLEDلامپ هاىلامپ هاى

CCFL مدلهايى از لامپهاى

ترجمه و تدوين : سيد محمد عليان اميرى - رئيس گروه مديريت مصرف شركت توزيع نيروى برق استان مازندران و شجاع محمودي عالمي - كارشناس ارشد اقتصاد

21 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

الف) K 2700- 3000 كلوين گرم ، رنگ نور نارنجى متمايل به قرمز ، به عنوان مثال - لامپ هاى رشته اى

ب) K 3400-3700 كلوين خنثى يا بى رنگ ، به عنوان مثال - لامپ . Next Gen Illumination ويژه مرغدارى مدل LED

ج)K 5000-6000 كلوين سرد ، رنگ نور آبى متمايل به سفيد ، به OnceInnovation مدل LED عنوان مثال - لامپ

شكل هاى زير چند نوع از لامپهاى LED مخصوص مرغداريها را نشان مى دهد .

3. لومن لامپ چيست؟ لومن مقدار كل نور خروجى اندازه گيرى شده (CCFL) در اطراف لامپ است . يك لامپ 8 وات از نوع كاتد سردداراى 325 لومن مى باشد كه ميزان نور بسيار پايينى است ، در حالى كه يك لامپ كم مصرف 36 وات به ميزان 2400 لومن نور مى دهد كه اين مقدار نور زياد كاملا مناسب جوجه كشى مى باشد . همچنين درك اين موضوع خيلى مهم است : مقدار لومنى كه اين لامپهاى نو از خود منتشر مى كنند معمولا بسيار بالاتر از لومن برخى از انواع لامپها است كه عملاً

پس از 6 ماه در مرغدارى ها منتشر مى كنند 4 . چند فوت كاندل از نور به پرنده ها مى رسد ؟ فوت كاندل نور در سطحى كه پرنده ها هستند يك ابزار توليد بسيار پرارزش است و به شما اطمينان خاطر مى دهد كه جوجه ها به خوبى شروع به رشد مى كنند مرغهايى كه زودتر به بازار عرضه مى شوند و اين خود باعث به و نهايتاً حداقل رساندن تلفات انرژى مى شود . فوت كاندل ، اندازه گيرى شدت نور بر روى يك سطح است و به ما كمك مى كند تا مقدار نور لامپها با مقدار استاندارد مورد نياز سنجيده شود . يك استاندارد مشترك كه براى توصيف نور وجود دارد مقدار لومن به ازاى هر وات است. به طور مثال LM/W 15 ، لامپ كم مصرف LM/W مقادير مربوط به لامپ رشته اى60 و لامپLM/W ،LED 75 مى باشد . به طور سنتى ، به جوجه هاى تازه از تخم درآمده، بسته به نژاد و برنامه رژيم غذايى ، با حداكثر نور متمركز بر مسيرهاى خوراك و آب به طور ميانگين شدت نورى به ميزان 2 فوت كاندل از 4 روز اول تولد تا 14روزگى داده مى شود. هنگامى كه پرندگان رشد خود را به خوبى آغاز كردند ، پس از آن شدت نور را مى توان كاهش داد . در اين خصوص براى دريافت پيشنهادات لازم با نماينده

انجمن مرغداران خود مشورت نماييد .5. زاويه خروجى نور چقدر است ؟ هر چه زاويه نور خروجى محدود تر باشد ، سايه بيشترى بين نور لامپها و در روى ديوار ظاهر مى شود. LED ها براى اولين بار به طور عمده به عنوان نورافكن فروخته شد و نور خروجى به حلقه هاى باريك محدود شده بود ، تركيب اين نمونه چراغها براى سالنهاى پرورش مرغ نامناسب بودند و نور چراغ ها ممكن بود در دوايرى به اندازه 20 فوت (تقريباً 6,1 متر) در طول مسيرهاى آب و غذا متمركز شود. صنايع ساخت LED در حال حاضر چراغهايى با باند نورى وسيع ترى توليد نموده اند كه براى پروش مرغ مفيد و مناسبتر است. براى به حداقل رساندن مناطق تاريك در سالنهاى پرورش مرغ توصيه مى شود كه زاويه نور خروجى چراغهاى LED بين 120 درجه تا 160 درجه باشد. با استفاده از لامپهاى رشته اى ، به همان اندازه كه نور به سقف و ديوارها مى تابد به سطحى كه پرنده هست تابيده مى شود . چون LED ها زاويه پخش نور كمتر از 180 درجه دارند ، در اين حالت ، ديگر نور به طرز ويژه اى مستقيماً به سمت پرندگان مى تابد ، از اين رو و به

واسطه نداشتن روشنايى هاى غير ضرورى روى سطوح ديوارها و سقف، كاهش اتلاف انرژى خواهيم داشت.

6. چگونه لامپ از شر گرماى توليد شده خلاص مى شود ؟ وقتى ديودها روشن هستند ، گرما توليد مى شود. با آنكه گرماى توليد شده در لامپهاى LED به مراتب كمتر از گرماى توليد شده در لامپ هاى رشته به اى است، براى جلوگيرى از آسيب ديودها ، اين گرما بايد مستقيماً بيرون هدايت شود . براى اين كار حداقل دو طرح وجود دارد كه معمولا استفاده مى شود ، پره هاى خنك كننده و يا بزرگ ساخته شدن بدنه . راه حل سومى وجود دارد كه با استفاده از شكاف هاى بالاى ديودها تواند مى ، شكافها اين وليكن گردد. آزاد گرما تا دهد مى اجازه ، باز چرا دهد افزايش مرغدارى سالنهاى در را LED لامپ سوختن خطر كه به دليل قرار داشتن لامپ در معرض آلودگيهاى محيطى و پر شدن شكافهاى خنك كننده با اين آلودگيها عملاً گرما دفع نشده و اين مى

تواند باعث آسيب ديودها شود . و هستند سازگار نور) هاى ديمرها(كاهنده با LED لامپ آيا .7بايد مشابه چراغ هاى فعلى از كاهنده هاى نور استفاده شود ؟ بر خلاف لامپ هاى رشته اى كه با استفاده از ديمر و به روش خطى نور آنها كم مى شود، براى لامپهاى LED ، قبل از اينكه كاهش نور لامپ اتفاق بيافتد ممكن است ديمر از همان ابتدا نياز به كاهش درجه قابل ملاحظه اى داشته باشد ، ديمرهاى جديدى برنامه ريزى شده اند تا بر اين موضوع و ديمرها كه باشند آگاه بايد كنندگان توليد ، حال اين با . آيند فائق LED هاى موجود ممكن است 100% با هم سازگار نباشند و اين مى تواند لزوم توجه به تضمين يكنواختى مناسب ديمرها را براى كاهش نور

چراغ ايجاب نمايد .8. آيا سيستم الكتريكى به درستى براى چراغ هاى LED طراحى CFL ، ها LED ، شده است؟ بر خلاف لامپ هاى رشته اى استانداردها و CCFL ها بارهاى غير خطى هستند . بارهاى غير خطى بارهايى هستند كه در آن جريان با ولتاژ متناسب نيست . براى مدارات روشنايى سالنهاى پرورش مرغ ، به اشتراك گذاشتن يك هادى مشترك نول غير معمول نيست. جريان هاى برگشتى گذرنده از مدارات لامپ هاى رشته اى در سيم كشى هاى سه فاز به دليل ماهيت خطى بار در سيم مشترك نول از استفاده به ترجيح بنابراين ، كنند مى خنثى را همديگر نول مشترك در مدارات لامپ هاى رشته اى احساس مى شود . زيرا اين مى تواند هزينه هاى سيم كشى را كاهش دهد. جريان هاى برگشتى گذرنده از LED هاى غير خطى و بارهاى CFL اثر خنثى كننده ندارند. در واقع، جريانهاى نول مى توانند به هم اضافه شوند. به هنگام نصب بارهاى غير خطى LED و CFL روى مداراتى كه سيم مشترك نول دارند ، مطمئن شويد كه جريانهاى خنثى به اندازه كافى برآورد گرديده اند . در احداث سالن هاى مرغدارى هاى جديد كه بارهاى غير خطى مورد استفاده قرار مى گيرند طراحى و استفاده از سيم نول مشترك توصيه نمى شود. اگر در اين خصوص نگرانى داريد و مطمئن نيستيد لطفا موضوع را با يك برقكار

ذيصلاح در ميان بگذاريدتوضيحات :اطلاعات ارائه شده در اينجا فقط براى اهداف آموزشى مى باّشد . در مواردى كه به عنوان مرجع مقاله به ناچار از محصولات تجارى و اسامى شركتى استفاده نموده ايم با درك اين موضوع مى باشد كه بدون هر گونه تبعيض و يا تاييديه اى از دانشكده كشاورزى دانشگاه آركانزاس و تعاونى توسعه خدمات بوده است . اين مقاله توسط خانم پروفسور سوزان كشاورزى دانشكده استاد و مرغدارى توسعه رشته متخصص ، واتكينز دانشگاه آركانزاس در ايالات متحده آمريكا و در بخش تحقيق و توسعه شهر آركانزاس دانشگاه در ايشان . است گرديده تهيه دانشكده اين Fayetteville اقامت دارد.چاپ و انتشار اين مقاله با همكارى دانشگاه آركانزاس و بخش انتشارات تعاونى توسعه خدمات صورت گرفته است.■

22 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

با اى لاشه ، توليد نهايى هدف ◄چنانچه كيفيت بالاست اهميت فرايند كشتار و پيش از كشتار نبايد دست كم گرفته شود .در اين مقاله برخى از فرايندها و سياست هاى مديريتى كه بايستى همراه با اين فرايندها انجام داد عنوان

شده است . حذف جيرة خوراكى اولين مرحلة آماده سازى حال هر به اما ؛ است كشتار فرايند براى حذف طولانى مدت جيرة خوراكى (14 ساعت تأثير بدن آب دادن دست از در بيشتر) يا و تخلية هنگام به تأثير اين و دارد چشمگيرى طرف از (جدول1) است بارزتر احشاء و امعاء خوراكى جيرة مدت كوتاه حذف در ديگر (كمتر از 6 ساعت) مشكلات متعددى نمود مى كند كه مهمترين آن عدم تبديل آخرين جيرة و فضولات به آن تبديل و گوشت به خوراكى مدفوع و فضولات به آلودگى بالاى احتمال

طيور است .-گرفتن مرغ ها

ماشين از اينكه ها، مرغ گرفتن خصوص در مدت شوند گرفته دست با يا و شود استفاده معمولاً . بود بحث مورد موضوع طولانى هاى و است سختى كار دست با ها مرغ گرفتن همچنين برساند آسيب پرنده به است ممكن و انسانى نيروى به نياز طيور گرفتن دست با كارگر دارد كه هزينه را بالا مى برد . از سوى ديگر استفاده از ماشين آلات ، احتمال كشتار

طيور زير وزن مطلوب و يا مريض را كاهش مى دهد و همين امر منجر به افزايش ميزان مرگ اين چه اگر گردد مى طيور ميان در مير و وجود به ماشين توسط مستقيماً مير و مرگ نيامده است . در صورتيكه از نيروى كارآزموده استفاده مقتضى و عالى تجهيزات و مجرب و آسيب ، طيور گرفتن شيوة دو هر در شود مى وارد طيور به كمترى استرس و ديدگى گردد و برعكس در صورت استفادة ناصحيح و به منجر دستى و ماشينى شيوة دو هر غلط و استخوان شكستگى و كبودى و آسيب بروز در نتيجه پايين آوردن سطح فروش مى گردد .

- حمل و نقل احتمال ، ناشايست نقل و حمل شرايط تحت طيور در عصبى و پرخاشگرانه رفتارهاى بروز شرايطى چنين تحت همچنين . رود مى بالا ميزان و مرغ پلاسماى در كراتين فعاليت مى افزايش ها ماهيچه در گليكوژن گردش كارخانة به طيور اين رسيدن با متعاقباً . يابد كبودى طيور اين اكثر بدن روى بر فراورى ماهيچه ها قابل رؤيت است ؛ در شرايط حادتر نيز منجر به مرگ و مير مرغ مى گردد كه به طور متوسط 2 - 5 / 3 درصد مرگ و مير در معنى بدين اين و شده گزارش خصوص اين است كه هر روزه در سر تا سر جهان با حمل و نقل ناشايست ميليون ها پرنده از بين مى روند . به منظور كاهش استرس هاى ناشى از حمل

زمينه اين در زا استرس عوامل ديگر نقل، و نظير بو، تغييرات دما، و آشفتگى هاى محيطى را نيز بايستى به حداقل رساند . اين امر به ويژه در مسافت هاى طولانى و بالاى 200 دقيقه از مزرعه تا كشتارگاه و در جاده هاى خاكى حائز

اهميت است . - تخلية بار

آويزان و ماشين بار كردن خالى مرحلة در رساندن حداقل به منظور به نيز پرنده كردن آسيب هايى نظير كبودى، شكستگى پاها و بال و وجود لكه هاى قرمز بر روى بال ها بايستى نهايت توجه و مراقبت صورت گيرد. در صورتيكه هنگام تخلية بار، درب لولايى تاشوى جلويى به خوبى قرار نگيرد منجر به شكستگى پر و بال ها درب اين ، بعلاوه گردد. مى طيور پاى و بايستى به خوبى تميز گردند تا خطر آلودگى از طريق تماس به حداقل برسد . همچنين هنگام آويزان كردن طيور از قلاب ، نور محل بر روى اهميت بسيار پرنده بر وارد استرس و هيجان دارد . ظاهراً رنگ آبى بيشترين تأثير را بر روى

آرامش پرنده دارد .- شوك دادن

اين كار از اين جهت حائز اهميت است كه نه گردد مى پرنده شدن بيهوش به منجر تنها است تأثيرگذار نيز لاشه كيفيت روى بر بلكه نياز مورد الكتريسيته جريان ميزان انتخاب .بحث مورد موضوع هنوز نيز عمل اين براى

23 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

است . از نقطه نظر انسانى ، جريان الكتريسيته مزاياى از پايين ولتاژ به نسبت بالا ولتاژ با بيشترى برخوردار است . جريان الكتريسيته با عصبى هاى رشته تحريك به منجر بالا ولتاژ بطنى پرنده پيش از " بريدن گردن" مى شود و احتمال هشيارى پرنده را كاهش مى دهد . اما از طرف ديگر ولتاژ بالا منجر به شكستگى مى پرنده چنگال و منقار، ، كتف استخوان به كه ديگرى هاى آسيب از (جدول2). گردد دنبال ولتاژ بالا به وجود مى آيد وجود لكه هاى خونى در ماهيچه هاى پرنده، خونريزى بال ها بالا بودن . مسلماً قرمز شدن پوست است ، و ولتاژ منجر به ايجاد تشنجات قوى تر در طول شوك و يا پس از آن مى گردد. همچنين نحوة قرار گرفتن سر پرنده نيز در ميزان خونريزى و كيفيت لاشه تأثيرگذار است . در صورتى كه به مناسبى موقعيت در سر گردن، بريدن هنگام مى بالا مرى و ناى احتمال پارگى نگيرد قرار ها شش و سر كردن جدا اينصورت در و رود زمان مدت خصوص در . بود خواهد مشكل خونريزى تا انتقال به مرحلة بعدى يعنى غوطه ور سازى لاشه در آب گرم و جدا كردن پرها،

پرنده به مدت 1-2 دقيقه خونريزى دارد. - غوطه ور سازى لاشه در آب گرم و جدا

كردن پرها پس از خونريزى ، طيور در مخزن آب گرم فرو برده مى شوند كه بسته به دماى آب بين 5 / 1 تا 5 / 3 دقيقه در آب باقى مى مانند . اين پرها جداسازى مرحلة تسهيل به منجر عمل مى گردد مشروط بر اينكه دماى آب در تمام دماى صورتيكه در . بماند باقى يكسان مدت آب خيلى بالا باشد لاشه به دليل از دست دادن رطوبت ، رنگ پريده و بى رنگ مى شود. پس از اين مرحله لاشه ها به مرحلة بعد و براى كندن پرها از بدن هدايت مى شوند. در صورتيكه اين جدا و گرم آب در ورسازى (غوطه مرحله دو كردن پرها) در مسافتى نزديك بهم قرار گيرند مى انجام بهتر بسيار پرها جداسازى مرحلة گيرد چرا كه دماى بدن پرنده در طول مرحلة جداسازى پرها بسيار بهتر انجام مى گيرد چرا كه دماى بدن پرنده در طول مرحلة جداسازى صورت تر راحت عمل اين و بالاست هنوز پر ايجاد در پرها جداسازى مرحلة پذيرد. مى بسيار پرها شكستگى و لاشه روى بر كبودى اهميت دارد به ويژه اگر پرچين هاى لاستيكى

به درستى قرار نگرفته باشند .- تخليه سازى شكم

همانطور كه ذكر شد ، مدت زمان حذف جيرة عامل مهمترين كشتار از پيش طيور غذايى محتويات با لاشه آلودگى ميزان در تأثيرگذار شكم تخلية مرحلة در صفرا ترشحات و روده صحيح و مناسب استفادة همچنين . است امر اين در نيز شكم تخلية دستگاههاى از

به است. اهميت حائز بسيار لاشه كيفيت و منظور حفظ محيط زيست، پس از تخلية شكم مواد زائد و فضولات دل و روده بايستى سريعاً اين در لازم اقدامات و ريخته دور طيور اى زمينه صورت گيرد . بهترين راه استفاده از اين پس مواد در خوراك حيوان است البته مسلماً آماده و بهداشتى و فراورى خوبى به آنكه از

سازى شدند . براى لوزالمعده دارويى استفادة موضوع اخيراً مورد بسيار و شده عنوان دامپرورى صنعت اساس بر است. گرفته قرار استقبال و توجه از پس 404085EP اروپايى" "امتيازنامة

برداشتن چربى هاى اطراف لوزالمعده اين غدد سپس و گيرند مى قرار انجماد فرايند تحت و گليسيريد ترى نظير هايى دهنده طعم سلولز به آن افزوده مى شوند. در مرحلة بعدى سويا كنجالة يا و ذرت آرد نظير تركيباتى با تركيب مى شوند تا در نهايت مخلوطى حاوى شده ثابت آيد. دست به لوزالمعده درصد يك كه اين تركيب بديع و جديد در پايين آوردن و كاهش مشكلات ناشى از استرس و اختلالات است. بوده مؤثر بسيار گيرى وزن و گوارشى البته عمدة استفاده تاكنون در خصوص گوسالة نر و اسب صورت گرفته و در خصوص استفاده تدابيرى تا است لازم هنوز طيور خوراك در

اتخاذ شود.- آب مورد استفاده در فراورى

در طيور، فراورى بخش در استفاده مورد آب كند. مى ايفا بسزايى نقش گوشت كيفيت هنگامى كه قبل و بعد از تخلية امعاء و احشاء شكمى لاشه با آب شسته شود، تمامى فضولات و مواد خارج شده از رودة پرنده از سطح لاشه زدوده مى شود. با افزودن آب قليايى (محلول رقيق شدة هيدروكسيد سديم) كه چربى هاى ، كند مى صابون به تبديل را پرنده پوست زدودن فضولات از سطح لاشه آسانتر مى شود. بررسى كه در اين خصوص صورت گرفت حاكى

شستشوى در آب از استفاده با كه بود آن از لاشه ميزان آلودگى از 0 / 4 به 6 / 1 و هنگام ميزان سديم هيدروكسيد و آب از استفاده . يافت كاهش 1 / 36 به 4 / 0 از آلودگى هايى باكترى به آلوده لاشة با پوست تماس سودوموناس كامپيلوباكترى، ، سالمونلا مثل نيز از ديگر خطرات پيش رو در بخش فراورى آب سختى كاهش با نيز مشكل اين است. مورد استفاده از طريق افزودن سيترات پتاسيم آب كه شده ثابت . است شدن طرف بر قابل سبك نسبت به آب سخت تا 37 درصد باكترى

بيشترى از روى پوست پاك مى كند.■

مدت–1جدول طولاني حذف پرندهتأثير بدن اعضاي روي بر غذايي جيرةبدن علائماعضا

روده

رنگ قرمز هاي لكه طيور مدفوع در صورتيكه گوجه(در پوست ريز هاي تكه شود) شبيه مشاهدهاست ديده آسيب روده غشائي لاية اينصورت احشاء. در و امعاء تخلية خلال در موارد، اينگونه در

احتياط با كه صورتي در حتي اي ماشيني(روده چه و دستي و) چه شكننده روده شود، تخليهشودپاره گردد. مي مي مدفوع با تماس طريق از آلودگي موجب امر . همين

صفرا

آن بافت و كند مي پيدا را اندازه بزرگترين صفرا خوراكي، جيرة مدت طولاني حذف دنبال بهگردد مي پاره راحتي به و شكننده شكمي. بسيار محفظة به و بيرون به زرداب صفرا، شدن پاره با

در و ريزد جامي به خود از نشدني پاك و ثابت اي لكه زرداب اين نشود شستشو سريعاً صورتيكهگذارد .مي

كبدشود مي محسوب انرژي ذخيرة محل و است گليكوژن و چربي شامل مرغ عضو يا. اين و تخليه با

انرژي شودتقليل مي تلخ كمي جگر مزة و كند مي تغيير تيره قرمز به كبد رنگ .موجود،

سنگداننتيجه در و شود مي بيشتر شكمي پوشش چسبندگي آب، دادن دست از دنبال كندنبه براي

، واردپوست است لازم بيشتري نيروي و دادن. شودفشار دست از به منجر مشكل درصد20ايندارد زيادي تأثير نهايي بازدهي در كه شود مي سنگدان .گوشت

دان برايچينه بيشتري نيروي و بچسبد شكمي حفرة به دان چينه كه شود مي باعث آب دادن دست ازاست لازم آن . جداسازي

گوشتي–2جدول مرغ در استخواني هاي شكستگي وجود روي بر الكتريسيته مستقيم جريان تأثيربرق مستقيم ) mA(جريان

70170270در شكستگي كتفطيوربا 121624(%)استخوان

منقار شكستگي با 277(%)طيورها چنگال در شكستگي با 111117(%)طيور

پرر 24 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى دامپدامپدامپرورىرورىرورىرر اطاطاطلاعاتلاعاتلاعات مر مر مرغدارغدارغداري وي وي و 929292 آبانآبانآبان مه مه مهر -ر -ر - 282828 242424 شمشمشمارهارهاره

پپررر 25 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى دامپدامپدامپرورىرورىرورىررر اطاطاطلاعاتلاعاتلاعات مر مر مرغدارغدارغداري وي وي و 929292 آبانآبانآبان 282828 مه مه مهر -ر -ر - 252525 شمشمشمارهارهاره

26 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

به منجر فضولات درست و خوب ◄مديريت داشتن محيط زيستى سالم تر براى طيور و در نهايت سلامت و بازدهى بهتر آنها مى گردد . در فضولات رطوبت كنترل نحوة بررسى به اينجا

طيور به خصوص در هواى سرد مى پردازيم . براى كنترل رطوبت فضولات در هواى سرد دقيقاً چه شرايطى لازم است ؟ در جواب بايد گفت سه . : هواى تازه ، گرما ، و جريان هوا شرط ساده از اضافى رطوبت جابجايى منظور به تازه هواى داخل مرغدارى به خارج لازم است . گرما براى هواى رطوبت حفظ همچنين و دما بردن بالا

سرد لازم است و جريان هوا كه به خارج سازى رطوبت از فضولات و در نتيجه از مرغدارى كمك كنترل آميز موفقيت برنامة گونه هر . كند مى رطوبت فضولات بايستى تمامى اين مؤلفه ها را باهم داشته باشد . به عنوان مثال ، اگر شما هواى سرد و تازه را وارد مرغدارى كنيد و به برقرارى به اما كنيد كمك فضولات روى بر هوا جريان آن (فضولات) گرما ندهيد رطوبت بسيار كمى از فضولات خارج مى گردد . به همين صورت اين كند مى صدق ها مؤلفه ساير خصوص در امر بيشتر چه هر سازى خارج منظور به .بنابراين

رطوبت از فضولات به هر سه عنصر هوا ، گرما و جريان هوا احتياج است .

سيستم هاى كنترل رطوبت در مرغدارى ها داراى هواكش هاى تايمردار براى ورود و جابجايى هوا و سيستم هاى گرمازا براى تأمين گرماى مورد نياز مى باشند و از همه مهم تر حاوى دريچه هايى كه به برقرارى هواى گرم و خشك و جريان هوا بر روى فضولات كمك مى كند . البته ميزان تأثير رطوبت سازى خارج در سيستم اين كارآيى و هم به و سختى و سفت ميزان به فضولات از فشردگى ديوارهاى مرغدارى بسيار زياد بستگى و سرد هواى . دارد شكاف از كه نمناك منافذ ، ديوارها هاى و درها ، ها هواكش مى وارد ها ورودى به سريع خيلى شود سطح زمين مى رسد شدن سرد باعث و سازى خارج و طيور

رطوبت از فضولات مى شود . در نتيجه هر چه كنترل شود، وارد طريق اين از بيشترى هواى

ميزان رطوبت فضولات هم سخت تر مى شود. بهم و سفتى مرغدارى ديوارهاى صورتيكه در دريچه فشردگى لازم را داشته باشد بايستى به برقرارى با . گردد بيشترى توجه هوايى هاى جريان هوا در كنار سقف ، دماى هوا افزايش يافته خشك و يابد مى كاهش هوا نسبى رطوبت و شدن سرد موجب آنكه بدون فضولات كردن طيور گردد آسانتر مى كند . به علاوه دريچه ها

الگوى جريان هواى مى برقرار را مفيدى

سازند . هواى وارد شده از دريچه ها بالا و به سمت سقف حركت مى كند و

سپس پايين و به سمت كف اتاق مى آيد و در آخر به سمت ديوارها مى رود و همزمان رطوبت

فضولات را هم خارج مى سازد . براى هوايى هاى دريچه شكاف دقيق اندازة رسيدن به وضعيت هواى مطلوب در هر ساختمان متفاوت است اما در كل ، يك فشار هواى ثابت بين 07 / 0 و 12 / 0 اينچ و شكاف دريچة هوايى در حدود 2 اينچ ظاهراً مناسب ترين است . ميزان شكاف دريچه هاى هوايى و فشار هواى مطلوب به عوامل متعددى من جمله نوع دريچه ، جايگاهى كه قرار مى گيرد ، عرض ساختمان ، جنس سقف و تفاوت دماى خارج و داخل ساختمان بستگى دارد . يكى از راههاى تشخيص عملكرد مناسب دريچه ها اين است كه دماى محيط در 30 ثانية اول شروع كار تهويه نبايد افت داشته باشد . در صورتيكه دماى ساختمان افت ناگهانى پيدا كند دليل بر تعداد هواكش هاى تايمر دار بيش از حد

لازم است . از كجا بايد ميزان مناسب كار سيستم هاى تهويه رطوبت كنترل هدف آنجاييكه از ؟ فهميد را يك كه است آن راهها از يكى ، است فضولات جدول حداقل استفاده از سيستم هاى تهويه بر اساس ميزان مصرف آب در طيور تنظيم شود . هر چه آب مورد مصرف در طيور بيشتر باشد ، هواكش و گردد استخراج بايد بيشترى رطوبت

هاى تايمردار هم بيشتر بايستى كار كنند . راه اين در كه هايى نگرانى بزرگترين از يكى وجود دارد اين است كه در عين حال كه هزينة استخراج به رسانيم مى حداقل به را گرمايش رطوبت بپردازيم . اگر چه كه براى كنترل رطوبت فضولات در هواى سرد به هر حال مقدار گرماى بيشترى لازم است اما تا حد زيادى به سيستم صورتيكه در . دارد بستگى تهويه هاى دريچه كنترل ، باشد فشرده بهم و محكم ساختمان ميزان جابجايى هوا دقيق تر خواهد بود و مقدار هواى بيشترى از راه دريچه ها وارد خواهد شد كه به نوبة خود منجر به وضعيت بهتر هواى ورودى توسط شده توليد گرماى از بهينه استفادة و

دستگاههاى گرمايشى مى گردد.مديريت مناسب فضولات منجر به داشتن محيط زيستى سالم تر براى طيور و در نهايت سلامت و

عملكرد بهتر آنها را موجب مى گردد . ■

داخل از اضافى رطوبت جابجايى منظور به تازه هواى دما بردن بالا براى گرما . است لازم خارج به مرغدارى و همچنين حفظ رطوبت هواى سرد لازم است و جريان هوا كه به خارج سازى رطوبت از فضولات و در نتيجه ازآميز موفقيت برنامة گونه هر . كند مى كمك مرغدارى را ها مؤلفه اين تمامى بايستى فضولات رطوبت كنترل

باهم داشته باشد

طيور3راه حل براى كنترل رطوبت فضولات

27 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

كشورهاى در حال توسعه،كشورهاى در حال توسعه، انگيزه اى براى رشد توليد گوشت انگيزه اى براى رشد توليد گوشت

◄ تقاضا در كشورهاى در حال توسعه ، موجب رشد توليدات گوشت در دهة آتى مى گردد كه درصد 2 با ماكيان گوشت توليد ميان اين در رشد ساليانه پيشتاز است. به دنبال توليد بى نظير گوشت ماكيان در سال 2011 ميلادى كه به رقم

100 ميليون تن رسيد براى سال 2012 ميلادى در حدود 104 ميليون تن توليد گوشت ماكيان گزارشات طبق (نمودار1). است شده برآورد هاى فراورده تقاضاى و عرضه برآورد "سازمان اين مجموع از امريكا، در " جهان كشاورزى توليدات، سهم گوشت مرغ جهان در حدود 82

ميليون تن است- بالا بودن هزينه هاى توليد موجب افزايش

قيمت گوشت ماكيان مى گردد به دليل بالا بودن هزينه هاى توليد به ويژه گران بودن بهاى نهاده ها و هزينة انرژى ، انتظار مى رود كه همچنان قيمت گوشت مرغ و ماكيان در بازار بالا باقى بماند. قيمت گوشت از هر نوعى كه باشد، در حال حاضر در بالاترين سطح در طول 20 - 15 سال اخير است. جدول 2 روند افزايش بهاى گوشت مرغ را در مقايسه با افزايش بهاى گوشت كنندة توليد عمدة كشورهاى در نهاده مرغ نشان مى دهد. اما همگام با انطباق پذيرى صنعت با افزايش قيمت ها ، توليد كنندگان نيز در باشند. خود سوددهى افزايش شاهد بايستى

نقش مزرعه در ورى بهره افزايش ، آتى دهة مهمى در سوددهى خواهد داشت. به عنوان مثال ، انتظار مى رود كه تعداد طيور طى دهة آتى به 3 / 24 ميليارد افزايش يابد اما افزايش بهره ورى غذاى به پرنده هر احتياج معنى به مزرعه در

كمتر است ! با كُند شدن رشد توليد در بسيارى از كشورهاى توسعه يافته ، رشد توليد گوشت در 10 سال آينده به ميزان رونق توليد در كشورهاى در حال توسعه بستگى خواهد داشت. در سال هاى 11 - 2009 و 2021 ميلادى ، 77 درصد توليد گوشت جهان خواهد اختصاص توسعه حال در كشورهاى به يافت و در مقابل تنها 23 درصد توليدات گوشت دارد. تعلق يافته توسعه كشورهاى به جهان (نمودار3) به دنبال افزايش بهره ورى در مزارع و نيز بيشتر شدن عايدى در نتيجة بزرگ تر شدن در كشورهاى سهم كه رود مى انتظار ، مزارع حال توسعه از توليدات "گوشت ماكيان" جهان تا سال 2021 ميلادى به 63 درصد برسد . در اين ميان به ويژه كشورهاى آسيايى چين ، هند ، ژاپن ، كره و تركيه در طى دهة آتى موجب رشد توليد گوشت ماكيان خواهند شد (نمودار4). البته رشد توليد به شيوع مجدد انفولانزاى پرندگان هم

بستگى دارد. كشور چين به دنبال كاهش وزن كشتار مرغ هاى

گوشتى ، به تازگى برآورد توليد گوشت مرغ خود را كمتر از آنچه كه پيش از اين تخمين زده بود را خود مرغ) (گوشت توليدات ميزان و دانسته تن ميليون 13 / 7 ميلادى 2012 سال براى اعلام كرده است . با كاهش قيمت گوشت خوك

، ماكيان گوشت بهاى افزايش و كشور اين در مصرف كنندگان مجبور به تغيير تقاضاى خود از گوشت ماكيان به گوشت خوك شده اند. نمودار 5 نحوة تغيير روند توليد گوشت مرغ طى دهة گذشته در چين را نشان مى دهد . مدرنيزه شدن افزايش معنى به چين در تجهيزات و امكانات توليد گوشت مرغ طى دهة آتى است و تا سال خود به را (40درصد) توليدات عمدة 2020

اختصاص خواهد دادكُند شدن توليدات در امريكاى لاتين

كشاورزى و خواربار سازمان گزارشات اساس بر توليد رشد ، (FAO) ملل سازمان به وابسته گوشت ماكيان جهان در مجموع از 2 / 2 درصد رشد ساليانه در دهة گذشته به 8 / 1 درصد رشد ساليانه در دهة آتى افت خواهد كرد كه اين امر در توليدات ميزان شدن كُند از ناشى عمدتاً Rabobank كه آنگونه . است لاتين امريكاى كه برزيل در توليدات ميزان است كرده برآورد يكى از بزرگترين توليدكنندگان گوشت مرغ در كاهش درصد 3 با سال 2012 در است جهان

هاي–1نمودار سال در جهان در گوشت توليد 2000–2012روند

28 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

مواجه مى شود در حاليكه توليد گوشت مرغ در آرژانتين با 5 / 4 درصد رشد همراه است . همانگونه كه در جدول 1 هم نشان داده شده بررسى مجدد برآورد توليدات برزيل در سال 2012 ميلادى به 3 / 13 ميليون تن گوشت ماكيان كاهش يافته است و توليدات آرژانتين با يك افزايش جزئى از 8 / 1 ميليون تن در سال 2011 به 9 / 1 ميليون تن در سال 2012 ميلادى افزايش يافته است . به همين نحو، با كُند شدن رشد توليد گوشت مرغ در مكزيك به تنها 9 / 0 درصد در سال 2012 ، مجموع توليدات گوشت مرغ اين كشور به 93 / 2

ميليون تن رسيد . در ايالات متحد ، كاهش جوجه كشى منجر به افت 8 / 1 درصدى در توليدات گوشت مرغ سال امريكا به دنبال 2012 گرديد. وزارت كشاورزى كاهش رشد ناشى از افزايش قيمت نهاده ها در امريكا ، ميزان توليد گوشت مرغ در سال 2012 افزايش كند. مى برآورد تن ميليون 16 / 4 را بهاى نهاده ها به همراه كاهش تعداد دام و طيور همچنين بر روى توليدات گوشتى اتحادية اروپا نيز تأثيرگذار بوده و انتظار مى رود كه در سال 2012 ميلادى با 4 / 0 درصد كاهش و در سال در اما گردد. مواجه كاهش درصد 1 با 2013اتحادية در گوشت تنها ماكيان گوشت ، مقابل اروپاست كه انتظار مى رود در سال هاى 2012 و 2013 با رشد و افزايش روبه رو باشد. "كميسيون اروپا" عليرغم قوانين جديدى كه براى دام و طيور گوشت توليد كند مى بينى پيش ، شد وضع ماكيان در كشورهاى اتحادية اروپا در سال 2012 تا 1 درصد و در سال 2013 تا 3 / 0 درصد رشد اتحادية رود مى انتظار . باشد داشته افزايش و

محسوب بزرگ كنندة توليد چهارمين كه اروپا مى شود در سال 2012 ميلادى 6 / 9 ميليون

تن توليد گوشت مرغ داشته باشد. تأثير تحت مرغ گوشت توليد نيز افريقا در افزايش بهاى نهاده و بيشتر شدن واردات محدود شده است. توليدات گوشت ماكيان روسيه نيز كه طى دهة گذشته به طور متوسط 14 درصد در سال رشد داشته ، پيش بينى مى شود كه طى

دهة آتى تا سال 2021 به حدود 2 درصد در سال 2013 سال در دارد قصد روسيه دولت برسد. صنعت كشاورزى صرف دلار از 9 ميليارد بيش سال از . كند مرغدارى صنعت جمله من و 2006 تاكنون، اين كشور بيش از 400 امكانات و تسهيلات مرغدارى افزوده و يا به روز كرده است. توليدات رود مى انتظار ميلادى سال 2020 تا گوشت ماكيان روسيه به 5 / 4 ميليون تن برسد

و اين كشور را به مرز خودكفايى برساند. ■

در–1جدول مرغ گوشت كنندة مصرف و كننده توليد كشورهاي مقايسةهاي 2008–2012سال

آوريل2012

2012اكتبر 2011 2010 2009 2008 كشورتوليدكننده

13.37 13.8 13.2 12.55 12.1 11.84 چين13.25 13.602 12.863 12.312 11.023 11.033 بريل

9.6 9.63 9.42 9.202 8.756 8.594 EU-273.2 2.75 2.9 2.65 2.55 2.49 هند

2.925 2.892 2.9 2.822 2.781 2.853 مكزيك2.725 2.75 2.575 2.31 2.06 1.68 روسيه1.85 1.775 1.77 1.68 1.5 1.435 آرژانتين

1.687 1.65 1.614 1.43 1.25 1.17 تركيه1.54 1.54 1.515 1.465 1.409 1.35 اندونزي1.42 1.42 1.35 1.28 1.2 1.17 تايلند

13.865 14.662 13.619 13.465 13.003 12.687 سايركشورها

16.401 16.603 16.694 16.563 15.935 16.561 ايالاتمتحد

پپپپپپپپپپررررررررررر ىروروررورىورورىىىرىىرورىورىرورىرورروررورورىرورىورورىرروررورىرورىووررررىرورىرورىررررورىرورىرورىرورورورورروروروررورىورىىىىورىرورىورىرورىرورىورىىرررررر ىورىررورو ىرو ىررورووررووروورىرورىىرورورىورورىرر رو پدامپدامپپدامپددامپممپپدامپدامپدامدامپدامپدداداممدامپدامپدامپددامپدامپدامپدامدامپدامپدامدامدامدامدامدامدامداماماممپپپدامپدامپدامپدامپددامد پدامدامپدامدادامپدامدامپدامپدامپددامپدامدامپدامدامدامد ووييي و ووي وي و وي وي ويي وي وي ووي وي و وي وييييي ويي وي وي و و ووووو ردغدغغداغداغدارغداغدغدارغدغدغدغدغدغداغداغدارغدارررغداريي ررمرمر مر مرمرم مرمرمرمرمر مر مرمر تتلاعاتلاعاتلاعاتتلاعالالاعاتلاعلالاعاتلاعاتلاعاتلاعاتلاعاتلاعاتتتلاعاتلاعاتلاعاتلاعاتلاعاتلاعات تلا تتتلاع اعلاعاع ططططططططططططااطططططااطططاطاططاططططططاطططاطااطاطاطاطاطاط 99929292929929292292929292222229229 نباننانبانبانآباننآآباننآبانآآبانآبانآبانننن هممهمهمه مه مه مهرررررررررررر ر ر -ر -ر -ر -ر - 282288888882288288222888228 ررررارهارهارارراررهارهارهارارارهااارهاارههاره مشمشممشمشمشمشششمشمشمممشمشمشمممم 282828282828228228888288888822888

29 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

مق–2نمودار در جهان در مرغ گوشت بهاي نهادهشاخص بهاي شاخص ابل

هاي–3نمودار دوره بين در گوشت توليد ميلادي2021و2009–11افزايش

30 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

جهان–4نمودار در ماكيان گوشت توليد توسعة و رشد

نمودار 5- روند مدرنيزه شدن مزارع پرورش مرغ گوشتى در چين

31 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

◄ طى دهة آتى، با كُند شدن رشد بودن بالا و مرغ گوشت توليدات تقاضا به ويژه از سوى كشورهاى در حال توسعه نظير چين و هند انتظار ماكيان گوشت قيمت كه رود مى

همچنان بالا باقى بماند.ميلادى، 2012 - 13 سال در كشورهاى در غذا سرانة مصرف و يابد مى رشد توسعه حال در كه رسد مى درصد 0 / 7 رقم به دو برابر ميزان مصرف سرانه تقريباً 3) يافته توسعه كشورهاى در غذا غذا مصرف متوسط و درصد) 0 /است. درصد) 0 / 4) جهان در

(جدول1) از آنجاييكه گوشت طيور در "سبد

گوشت مصرفى" دو سوم سهم را به خود اختصاص داده است، همچنان جهان گوشت ترين مصرف پر

محسوب مى شود.درآمد، افزايش نظير عواملى غذايى عادات تغيير و شهرنشينى، پروتئين حاوى كه صورت اين به حيوانى بيشترى باشد منجر به بالا به طيور گوشت براى تقاضا بردن گشته آسيايى كشورهاى در ويژه مثال، عنوان به چين در . است درآمد گذشته دهة با مقايسه در در و برابر دو چين روستانشينان سه حتى اخير دهة دو با مقايسه

برابر گشته است (نمودار2).هاى يارانه افزايش دنبال به

كشاورزى، حذف ماليات كشاورزى و رشد كشاورزى در چين، درآمدها و استاندارد زندگى در مناطق روستايى يافته بهبود و افزايش چين نشين است. در نتيجه با افزايش درآمد در افراد اين نشين روستايى مناطق غذا سرانة مصرف افزايش به قادر پروتئين جمله من غذايى مواد و حيوانى و گوشت طيور خواهند بود.

با تغيير عادات غذايى، مصرف سرانة غذا در كشورهاى در حال توسعه از 5 / 32 كيلوگرم در سال 2011 به 1 / 33 كيلوگرم در سال 2012 و در كيلوگرم 33 / 3 به نهايت در ديگر از يافت. افزايش سال 2013 عوامل افزايش مصرف در كشورهاى

در حال توسعه نظير افريقا، افزايش جمعيت است. طبق گزارش سازمان 2005 - 10 هاى سال در ملل، افريقا در جمعيت رشد ميلادى با آهنگ 47 / 2 درصد در سال و در سال هاى 15 - 2010 ميلادى سال در درصد 2 / 46 آهنگ با

افزايش مى يابد(جدول2). رشد فائو، سازمان برآورد طبق توليدات گوشتى جهان كه در دهة 12 - 2003 ميلادى 3 / 2 درصد 2013 - دهة 22 در بود سال در سال در درصد 1 / 6 به ميلادى كاهش مى يابد. اين كاهش صنعت ؛ گيرد مى بر در نيز را مرغدارى كه طيور گوشت توليدات رشد ميلادى 2003 - 12 دهة در به بود سال در درصد 3 / 7يافته كاهش چشمگيرى طرز تنها به دهة 22 - 2013 در و رسد مى درسال درصد 1 / 9حجم همچنين (جدول1). سال در طيور گوشت توليدات ميليون 104 ميلادى 2012متريك تن بوده است در حاليكه اين فائو سازمان برآورد طبق رقم در سال 2013 ميلادى بين 106 تا 108 ميليون متريك تن

خواهد بود (نمودار1).

جهان- 1نمودار در طيور گوشت توليد روند

32 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

-بهاى گوشت طيور در دهة گذشته به حداكثر خود رسيد !در سال 2012 ميلادى، بهاى گوشت به بالاترين اندازة خود در 20 سال گذشته رسيد. انتظار مى رود تا سال 2022 ميلادى نيز به همين روال ادامه يابد و در سال 2022 به دنبال افزايش بهاى نهاده ها، افزايش تقاضا از سوى كشورهاى در حال توسعه نظير چين و كاهش توليدات گوشتى قيمت ها كاهش يابد. طبق برآورد سازمان فائو، با توجه به افزايش بهاى نهاده ها كه در سالهاى 2012 و 13 شاهد آن بوديم انتظار مى رود كه در دهة آتى تغيير چندانى در بهاى گوشت به ويژه گوشت طيور وجود نداشته باشد (جدول3).

در سالهاى 2011 و 12 و اوايل 2013ميلادى، بهاى گوشت مرغ اصلى توليدكنندگان از دو هر كه امريكا و برزيل كشورهاى در گوشت مرغ هستند به حداكثر خود رسيد و پس از آن قيمت ها

تدريجاً به ثبات رسيد.

گوشتجهان–1جدول بازار معاملات و توليدات برآوردتغييرات2013برآورد20112012 سالنسبت

2012به2013جهان متريكتن( توليداتدر درصد)ميليون

گوشتي توليدات 1/ 3084/ 2972/ 3036/ 9كلگاو 0/ 689/ 671/ 676/ 3گوشتطيور 1/ 1068/ 1044/ 1026/ 1گوشت1/ 1145/ 1122/ 1095گوشتخوك

گوسفند 1/ 132/ 138/ 136/ 5گوشت1/ 301/ 292/ 299/ 2معاملات

گاو 4/ 86/ 86/ 82/ 1گوشتطيور 1/ 135/ 133/ 121/ 8گوشت- 4/ 71/ 72/ 75/ 3گوشتخوك

5/ 08/ 09/ 08/ 7گوسفندگوشتغذا سرانة مصرف تقاضا و عرضه سال(شاخصهاي در )كيلوگرم

0/ 434/ 42431/ 5جهانيافته 0/ 793/ 793/ 781/ 7توسعه

توسعه حال 0/ 337/ 333/ 321/ 5در

سال–2نمودار هر در چيني روستاييان سرانة درآمد رشد

به دنبال اجراى قانون جديد و ممنوعيت نگهدارى در 2012 ميلادى سال اول از قفس در طيور اتحادية اروپا، بهاى تخم مرغ در كشورهاى عضو منظور به كه چرا يافت افزايش اروپا اتحادية مطابقت با قانون جديد، توليد كنندگان سرمايه گذارى هاى بيشترى را انجام دادند. در اين سال به دنبال ممنوعيت نگهدارى مرغ هاى تخمگذار در قفس هاى سنتى و معمولى در اتحادية اروپا، در حدود 42 درصد مرغ هاى تخمگذار در قفس

هاى جديد نگهدارى شدند.مرغ تخم و مرغ گوشت بازار حاضر، حال در در جهان با نگرانى هايى نظير فشارهاى زيست همانگونه است. مواجه كلان اقتصاد و محيطى شيوع شاهد 2012ميلادى، - 13 سال در كه انفولانزاى طيور در كشورهاى چين و مكزيك و ركود در توليدات بوديم همچنان اين بازار متأثر كاهش توليدات متعاقباً و هاى طيور از بيمارى سوى از بود. خواهد مرغ تخم و مرغ گوشت ديگر، بهاى دانه هاى خوراكى و رشد درآمدها نيز شديداً بر روى رشد بازار مرغدارى تأثير دارد.■

پپپپپپپپپپررررررر 33 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى پدامپمممدامدامامپدامپامپدامپپدامپدامپدامپدامپدامپدامپدامپدامپدامپدامپدامپمپدامپدامپدامپدامپرورىرورىرىرورىورىورورىورورىرورىورىىرورىرورىوررورىرىرىرورىروررورووررورىرورىرورىرورىرورىروررورورىرورىرورىرورىرورىرورىرورىرورىرر پپد وي وي وي وي و وي ويي وي وي ويي وي وي وي ويي وي ويي ووي ووي وويييي وي ووويييي وييييي ووي اغدارغددغغداردارغداغدارغدارغغداردارغدارغدارغدارغداردغغدارغدارغدارغدارغدارغدارغدار ررغداغدارغغ رررر مرررر مرمرممر مرممرممرمرر مرمرمرررررررمررممرمرمرمرمررر تلاعالاعالالاعاتلاعاتتلاعاتلاعالالالاعاتلاعاتلاعاتعاتعاتعاتعاتت تتتتتلاعاتلاعاتلاعاتااتلاعاتلاعاتعاتعاعاتاعاتاالاعاتلالاعاتلالاعاتتتتلاعالاعاتلالاعالاعاتلا ططططاطططططاطاطاططلا 92929 آآآآآآآبانآبان 2828 م مهر -ر - 33333 شمشمارهاره

مختلفجهان- 2جدول مناطق در جمعيت رشد روندجمعيت رشد درصد

95–19902000 -199905–200010–200515–20101/ 1148/ 1198/ 1223/ 1301/ 523جهان2/ 2463/ 2465/ 2404/ 2411/ 574افريقا1/ 1027/ 1098/ 1178/ 1304/ 611آسيا0/ 0076/ 0199/ 106- 0/ 0017/ 179اروپا

لاتين 1/ 1106/ 1162/ 1333/ 1578/ 768امريكايشمالي 0/ 0827/ 0943/ 1937/ 1172/ 047امريكاي1/ 1421/ 1729/ 1481/ 1442/ 488اقيانوسيه

گوشت–3جدول المللي بين بهاي شاخصمرغ گوشت تن/ دلار(بهاي )متريك

شاخصسالطيور

شاخصگوشت

گاو

شاخصگوشت

گوسفندايالاتسال

برزيلمتحده

200411411211720047601,031200513211811320058321,191200612211910320067431,198200715112410520079351,443200818415711720089971,896200916213410920099891,552201017916312720101,0321,781201120618916920111,1472,083201220119015520121,2281,93120131,2482,009ژانويه207195146ژانويه1,2182,113فوريه212199140فوريه1,2102,191مارس217195136مارس1,2702,245آوريل224196138آوريل

1,2372,189مي218192138مي1,2702,050ژوئن211188140ژوئن

1,2342,018جولاي207189143جولاي

34 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

نقش ميكروبها در ليپوليز و نقش ميكروبها در ليپوليز و بيوهيدروژناسيون شكمبه اىبيوهيدروژناسيون شكمبه اى

ترجمه و تدوين : داود سلطانى

مقدمه : ◄با اين حقيقت كه جيره نشخواركنندگان غنى از اسيدهاى چرب غيراشباع با چند باند دوگانه گوشت، مثل نشخواركنندگان توليدات است، چرب اسيدهاى شامل عمدتاً لبنيات و شير اشباع است و اين به دليل ليپوليز باكتريايى و چرب اسيدهاى بيوهيدروژناسيون آن متعاقب است. شكمبه در دوگانه باند چند با غيرشباع ارتباط بين مصرف اسيدهاى چرب اشباع توسط ثابت خوبى به قلب كرونرى بيمارى و انسان شده است. در مقابل توليدات نشخواركنندگان به كه است چربى اسيدهاى شامل همچنين تحت انسان سلامتى براى بودن مفيد خاطر مى شناخته كنژوگه اسيدلينولئيك عنوان

شوند. فرآيندهاى ميكروبى شكمبه:

مواد عبور سرعت كردن كم به شكمبه تكامل زمان كه است، شكمبه طريق از فيبر حاوى لازم براى آنزيم هاى ميكروبى براى هضم كردن گزيلان و سلولز خصوص به مقاوم پليمرهاى را فراهم مى سازد. آنزيم هاى پستانداران نمى توانند سلولز يا گزيلان را بشكنند. براى رسيدن

به اين هضم ميكروبها مى بايستى قندهاى آزاد به كه كنند تخمير ATP كردن آزاد براى را رشدشان براى نياز مورد سوخت خود نوبه محصولات هوازى بى محيط اين در است. توليد ATP كه ساز و سوخت مسير از اصلى استات، نظير فرار چرب اسيدهاى كنند مى و CO2 نظير گازهايى و بوتيرات پروپيونات، CH4 هستند. CH4 به عنوان گاز گلخانه اى يكى همچنين است. شده شناسايى خوبى به ها ميكروارگانيسم رشد براى ضرورى مواد از در پروتئين شكل در عمدتاً كه است نيتروژن دارد. قرار است جيره اصلى فرم كه گياهان بنابراين تجزيه پروتئينها و انتقال آمينواسيدها حقيقت در است. ضرورى ميكروبى رشد براى به كه آنجا تا عموماً پروتئين ميكروبى تجزيه گرفته نظر در فايده بى است مربوط حيوان شده است، زيرا ظرفيت ميكروبى را براى مصرف توليدات هيدروليز افزايش مى دهد. كاتابوليسم ضايعات عمده از يكى به منجر اندازه از بيش تغذيه اى (و آلاينده ها) از حيوانات مزرعه اى اسيدهاى قادرند ها ميكروارگانيسم شود. مى آنها واقع در و بسازند را نيازشان مورد چرب همچنين نمى توانند از بتا اكسيداسيون انرژى

بگيرند چرا كه بتا اكسيداسيون در شرايط بى ممكن ليپيد متابوليسم دهد. نمى رخ هوازى و رشد اصلى فعاليتهاى براى حدى تا است جنبى شكمبه ميكروبى جمعيت مثل توليد براى فعاليت اين وجود اين با آيد. نظر به امكان كه چرا است حياتى ها ميكروارگانيسم زنده ماندن را به ميكروارگانيسم ها مى دهد، در غير اين صورت مى تواند مشكلات مسموميتى بر تأثير در همچنين آن آورد. وجود به را نشخواركنندگان توليدات اى تغذيه كيفيت گروههاى اعضاى مهمترين است. اساسى ميكروبى شامل باكتريها، آركيا، پروتوزوآ و قارچ هستند، گروه فراوانترين باكتريها هستند. ها بعد از آن آركيا(توليد كننده متان)، پروتوزوآى مژك دار و در تعداد كمتر قارچ هاى بى هوازى. دارند، متفاوتى هاى نقش مختلف هاى گونه اجتماع حفظ براى و دارند متقابل اثر كه ضرورى جمعيشان دسته وفعاليت ميكروبى CH4نواع شكل استثناى به بعلاوه هستند. منحصر به فرد يا گونه هاى بسيار كم يك نقش واحد دارند. به عنوان مثال باكترهاى گرم مثبت Butirivibrio fibrisolvens نقش كليدى به ها گونه از خيلى اما دارند، فيبر هضم در

ا35 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

هستند. پروتئين كننده تجزيه زيادى مقدار همچنين Butirivibrio fibrisolvensاسيدهاى بيوهيدروژناسيون در غالب اجتماع

چرب هستند. فعاليت ليپازدر شكمبه:

گياه و ليپازهاى ميكروبى: روغن و غلات كننده دريافت حيوانات در هاى گياهى، فراوانترين ليپيدها در شكل ترى گليسريد مى باشند. هيدروليز ترى گليسريد در ميكروبى ليپازهاى توسط عمدتاً ها جيره اين توسط شده مصرف علوفه شود. مى انجام حيوانات گياهخوار عمدتاً شامل گالاكتو- سولفو شود مى پيشنهاد باشد. مى ليپيدها فسفو و كه ماده گياهى خودش ممكن است در ليپوليز

شكمبه اى شركت كند.و اى شكمبه ليپولايتيك هاى باكترى

ليپازهايشان:شكمبه مختلف هاى ميكروارگانيسم ميان در ليپوليز در گروه فعالترين عنوان به باكتريها مطرح مى شوند. بيشترين گونه هاى باكتريهاى آسيل ترى از انتخابى طور به شده جدا فعال مى استفاده ماده پيش عنوان به ها گليسرول

Araerovibrio شامل كه كنند Lipolytica مى باشند.

A. Lipolytica مى بايستى براى به اى شكمبه ليپاز فعاليت بر تسلط طور عمده در حيوانات دريافت كننده باشد انتظار مورد متراكم خوراكهاى

اما چون A. Lipolytica فاقد توانايى براى هيدروليز فسفو- گالاكتوليپيدهاست، انتظار مى حيوانات در ليپولايتيك هاى گونه ديگر رود فسفوگالاكتوليپيدها باشند. غالب خوار علف مشابه هاى گونه توسط رسد مى نظر به شوند. هيدروليز توانند مى Butyrivibrioليتر ميلى 107 حدود در A. Lipolyticaدر حيوانات علف خوار وجود دارد و نمى تواند حاليكه در بشكند. را ليپيدها گالاكتو فسفو- ترى تواند نمى نيز Butyrvibrio spp Butyrvibrio .آسيل گليسرول ها را بشكندفعايتهاى انواع شامل رسد مى نظر به spp phospholipase A، phospholipaseو B، lysophospholipaseشكمبه محتويات در phosphodiesteraseبراى بيوهيدروژناسيون اسيدچرب عمده باشد. لينولنيك اسيد خوار علف حيوانات در زيرا است. (18:3-cis15,cis12,cis9)فراوانترين اسيد چرب موجود در گليكوليپيدها و فسفو ليپيدهاى گراس ها و ديگرعلوفه هاست. كننده دريافت حيوانات براى كه اين به نظر cis9,12) مكمل هاى ليپيدى اسيد لينولئيك18:2) در شكل ترى آسيل گليسرول پيش ماده

متابوليسم است بيوهيدروژناسيون براى اصلى اين اسيد در شكمبه شامل فرم در حال انتقال trans11 ,cis9) كنژوگه اسيدلينولئيك 18:2) يا اسيد رومنيك مى شود كه سپس به اسيد واكسينيك و سرانجام به اسيد استئاريك

تبديل مى شود. متابوليسم مشابهى روش به لينولنيك اسيد اصلى معمولاً 18:2 trans11,cis9 .شود مى در موجود كنژوگه اسيدلينولئيك ايزومر ترين معمولاً ديگر بسيارى است.اما شير و شكمبه بقيه از تر با trans11 ,trans9-18:2فراوان ,cis12 هستند. با اين حال مواقعى هست كهtrans10 يك ماده حدواسط اصلى مى شود.

اين عامل مى تواند توسط تغذيه زياد نشاسته گياهى يا و ماهى روغن هاى مكمل توسط يا 18:1 10-trans بالاى غلظتهاى كند. رسوب نتيجه در و شوند مى واقع گوارشى درمواد مى جريان حيوان بافتهاى به چرب اسيدهاى چربى شدن كم شرايطى چنين تحت يابند. ديگرى نتايج همچنين و افتد. مى اتفاق شير هضم كاهش و خوراك كمتر مصرف شامل از پس تزريق آزمايشات دارد. پى در را الياف ,10-trans شكمبه اى نخست نشان دادند كه

در را ليپوژنيك ضد اثرات 18:2 -12-cisپيشنهاد اخير دارند.مطالعات شيرده گاوهاى به 18:1 10-trans است ممكن كه كند مى در ليپوژنز CLA 12-cis ,10-trans جاى

پستانداران را كاهش مى دهد. اسيد هاى چرب غير اشباع با چند باند دوگانه به نسبت ها باكترى بيوهيدروژناسيون براى تر سمى انوئيك مونو يا دى چرب هاى اسيد

هستندباكترى هاى بيوهيدروژن كننده شكمبه اى :

ميكروبيولوژى اوليه مطالعات در B.fibrisolven براى انجام بيوهيدروژناسيون اسيد هاى چرب به شكل CLA و VA به عنوان اسيد بيوهيدروژناسيون طى در حدواسط مواد لينولئيك شناسايى شده بودند. اسيد استئاريك نمى ساخته B.fibrisolven توسط LA از باكترى اخير مطالعات وجود اين با شود. بيوهيدروژناسيون به قادر كه را ديگرى هاى شكل كه هايى باكترى دهد. مى نشان بودند عنوان به دهند مى انجام را استئارات گيرى براى شوند. مى شناخته Fasocillus sppمراحل در درگير كه هايى باكترى سالها

A مختلف بيوهيدروژناسيون بودند به دو گروههاى باكترى A گروه شدند. مى تقسيم B و لينولنيك و لينولئيك اسيد كننده هيدروژن تبديل B گروه و اسيد واكسينيك به اسيد استئاريك اسيد به چرب اسيد همان كننده B.proteoclasticus و B. hungatei .بودندبه را حساسيت بيشترين كه اند هايى گروه اثرات سمى UFA نسبت به ساير اعضاى گروه Butyrivibrio pseuudobutyrivibrioدارند. به اين صورت كه جداسازى شان از واسطه شود. مى انجام سختى به UFA شامل هاى مبنى باشند مهم توانند مى همچنين ها آن بوتيرات، ساختن آن توسط كه سازوكارى بر محصول اصلى تخميرشان پس از استات است. يك B.proteoclasticus و B. hungateiواحد 600 از بيشتر پروتئوكينازى فعاليت كه حالى در دارند، پروتئين گرم ميلى هر در ديگران فعاليت كمترى دارند. ژن بوتيرات كيناز B.proteoclasticus و B. hungatei در ندارد. وجود گروها ديگر در ولى دارد وجود حساسيت كه كنيم پيشنهاد است كننده اغوا هاى متفاوت به اثرات سمى UFA ممكن است توسط كه باشد آنزيمى مكانيسم به مربوط بوتيرات توليد مى شود. متابوليسم LA توسط گيرى شكل به منجر Butyrivibrio CLA and VA 11-trans,9-cis CLA-cis12 ,10-trans مى شود اما

يا tras10-18:1 شكل نمى گيرد. قارچ هاى بى هوازى شكمبه:

-cis اى شكمبه هاى قارچ اگرچه trans,9-11-18:2 را از LA توليد مى كنند B.fibrisolven اما فعاليتشان در مقايسه با

خيلى محدود است. مكمل هاى ليپيدى:

اسيد هاى چرب غير اشباع با چند باند دوگانه به نسبت ها باكترى بيوهيدروژناسيون براى سمى انوئيك مونو يا دى چرب هاى اسيد اسيد حاوى هاى روغن بنابراين هستند تر دوگانه باند چند با اشباع غير چرب هاى بر بيشتر اثر يك داشتن براى LNA نظير فرآيندهاى و اى شكمبه بيوهيدرروژناسيون يا LA در كه هايى آن به نسبت تخميرى مورد بيشتر هستند تر غنى Oleic acidروغنى هاى دانه داراى محصولات انتظارند. هاى دانه سويا، كتان، بذر شامل اشباع غير چرب اسيدهاى ها، روغن و آفتابگردان trans-18:1 را افزايش مى دهند.اين افزايش با روغن ها خصوصاً دانه بذرك و آفتابگردان قطعى شده است. CLA 11-trans,9-cis در شير به طور معنى دارى توسط دانه هاى جيره اى و روغن ها افزايش مى يابد. روغن هاى غنى از در بيشترى كارايى سويا) و (آفتابگردان LA

براى دوگانه باند چند با اشباع غير چرب هاى اسيد بيوهيدروژناسيون باكترى ها نسبت به اسيد هاى چرب

دى يا مونو انوئيك سمى تر هستند

36 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

بالا بردن CLA شير نسبت به روغن هاى غنى از LNA دارند. EPA وDHA موجود در روغن ماهى به طور مستقيم از بيوهيدروژناسيون خرما و نارگيل روغن كنند. مى جلوگيرى معمولاً به صورت مجزا از ديگر روغن ها مطرح (12:00) لوريك در نارگيل روغن شوند. مى در خرما روغن و اسيد (14:00) ميستريك و ها روغن اين است. تر غنى اسيد پالميتيك وقتى كه به جيره هاى نشخواركنندگان اضافه جلوگيرى Methanogenesis از شدند كردند. پيشنهاد مى شود كه روغن نارگيل مى تواند به عنوان يك يونوفر طبيعى عمل كند كه كاهش را اى شكمبه متان و آمونياك توليد مى دهد. برخى از اسيدهاى چرب اشباع روغن شوند مى وارد شير داخل به خرما و نارگيل چرب اسيدهاى كل بر تأثيرى كه اين بدون اشباع داشته باشند. اثر مكمل هاى ليپيدى در كنترل بيوهيدروژناسيون و بر تغذيه در حالتهاى گوناگون توسط تركيب جيره پايه، شكل فيزيكى مكمل و ميزان ورود است. نسبت علوفه ى جيره اى به كنسانتره به علاوه نوع و كيفيت فيزيكى علوفه تغذيه شده به حيوان متابوليسم شكمبه اى ليپيد را تحت تأثير قرار خواهد داد. تغذيه براى راهكارها بهترين از يكى عنوان به علوفه -trans ,9-cis و PUFA, VA 3-n افزايش

نشخواركنندگان گوشت و شير در CLA-11بيان شده است، به خصوص كه علوفه ها منبع

اصلى LNA و به مقدار كمتر LA هستند (protozoa) پروتوزوآ

توده از درصد 50 تا 10 شامل پروتوزوآها تعداد باشند. مى شكمبه ميكروبى زيستى آنها در حدودCFU 106 در هر ميلى ليتر از محتويات شكمبه مى باشد. پروتوزوآها در يك محيط بدون اكسيژن شكمبه جايى كه ميانگين كنند. مى زندگى است 7,3 تا 5,5 بين PHكننده كمك بافرِ بزاق، از مترشحه بيكربنات به محتويات خوراك در طى جويدن و نشخوار 41 تا 36 بين شكمبه حرارت درجه و است درجه سلسيوس نگه داشته مى شود. در اين نوع محيط پروتوزوآها تكثير شده و به طور وسيعى هضم به كنند. مى شركت حيوان سلامتى در اما كنند، مى كمك شكمبه PH دوام و فيبر تجزيه پروتئين از خوراك خورده شده يا سلول نتيجه در دهند مى افزايش را باكتريايى هاى بازدهى تبديل خوراك را در توليد حيوان كاهش پروتوزوآ توسط هوازى غير تخمير دهند. مى و فيبر هضم از بخشى مكمل جزء باكترى و را نشاسته پروتوزوآ است. شكمبه در نشاسته به خوراك در موجود سلولز و كرده تجزيه كه شود مى آزاد (VFA)فرار چرب اسيدهاى انرژى اصلى منبع عنوان به شكمبه ديواره از حيوان جذب مى شود. اين اسيدهاى چرب فرار

و كرده تأمين را انرژى نيازهاى از 50-70٪سلول هاى ميكروبى در هر بار خروج از شكمبه فراهم را حيوان نياز مورد پروتئين 60-70٪شكمبه در پروتوزوآ غذاى گرفتن سازند. مى قيف شبه دهان و مژكهايشان توسط حيوان و باكتريها همچنين پروتوزوآ شود. مى انجام پروتوزوآهاى ديگر را بعلاوه خوراك معموليشان مى خورند. هرسلول پروتوزوآيى ميتواند 1000 سلول باكترياى مختلف را در هر ساعت ببلعد. پروتئين ناخواسته طور به پروتوزوآها بنابراين براى حيوان را هدر مى دهند، به عبارت ديگر

خروجى ازت را كاهش مى دهند. چندين عامل بر تراكم پروتوزوآ در شكمبه تأثير مى گذارند كه شامل تركيب جيره، PH، ميزان برگشت، زمان تكرار تغذيه و سطح خوراك است. باعث ها جيره در كنسانتره مقدار در افزايش جمعيت در افزايش و شكمبه PH در كاهش گردد.اضافه مى شكمبه آزاد مايع در پروتوزوآ كردن تركيباتى مانند ساپونين به طورى معنى تخمير شرايط در پروتوزوآ رشد از مانع دارى تعداد كه است شده گزارش شد. آزمايشگاهى پروتوزوآ و فعاليت سلولولايتيكى به طور معنى Saccharomyces.C دارى تحت تأثير حضورگاو موقعيكه است شده گزارش نگرفت. قرار نگهدارى يكسان شرايط تحت گاوميش و گاوميش توسط شده مصرف خوراك شدند نسبت بيشترى(درحدود2-3٪) بازدهى ها از ناشى تواند مى واين داشت گاوها به پروتوزوآى توسط فيبر هضم بالاتر قابليت دار مژك پروتوزوآى باشد. گاوميش شكمبه از2,6- ليزين كننده توليد عنوان به شكمبه

مى شناخته (diaminopimelat(DAP (1986)Masson شوند و اين حقيقت توسط

و Ling تأييد شد.

هيدرو بيو در مژكدار پروتوزوآى نقش ژناسيون :

در موجود ميكروبى چرب اسيدهاى از 3/4پروتوزوآيى منشأ داراى است ممكن شكمبه پروتوزوآ بنابراين .(1970 ,keeney) باشند اسيد از مهم منبع يك دهنده نشان ميتواند لينولئيك كنژوگه (CLA) و واكسينيك اسيد (1960 and 1959)Wright .باشد (VA)نتيجه گرفت كه هر دوى پروتوزوآ و باكترى در شدن خورده اما دارند نقش بيوهيدروژناسيون Kemp زياد باكتريها به وسيله پروتوزوآ توسطوDawson مطرح شد تا در اين نتيجه گيرى هضمى مواد در بيوهيدروژناسيون كنند. شك defaunation از پس كمى تنها اى شكمبه كاهش مى يابد و حضور پروتوزوآ ضرورى نيست 1969,Kemp)دهد رخ بيوهيدروژناسيون تا و Grid (1987) .(Dawson and

كوچك سهم كه كردند پيشنهاد Hawakeعلت به بيوهيدروژناسيون فرآيند در پروتوزوآ همكارى يا شده بلعيده هاى باكترى فعاليت با آنها است. به مدت طولانى معلوم شده بود همان به پروتوزوآيى ليپيدهاى محتواى كه (UFA)اشباع غير چرب اسيدهاى نسبت ) دارند باكتريايى بخش به نسبت بيشترى Harfoot and;1966 ,Katz and Keeny

.(1977 ,Hazlewoodچرب اسيدهاى اين كه است شده ثابت اخيراً و كنژوگه لينولئيك اسيد شامل غيراشباع امكان بعلاوه باشند، مى اسيد واكسينيك سالم تحويل افزايش در پروتوزوآ اهميت اسيدهاى چرب از شكمبه افزايش مى يابد. گونه دارند، متفاوتى تركيب پروتوزوآ مختلف هاى Ophryoscolex شامل بزرگتر هاى گونه

37 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

CLA بيشتر از 10 برابر غلظتهاى caudatusو VAرا نسبت به برخى از گونه هاى كوچكتر دارند Entodinium nannelum نظير Isotricha .(2006,.Devillard et al)تنها و بزرگ هاى گونه از يكى prostomaپايينى غلظتهاى شده، آزمايش هولوتريك با انكوباسيون در داشت. VAرا و CLA از متابوليسم شده جدا اى شكمبه هضمى مواد LA بسيار شبيه مايع شكمبه اى صاف شده در است، باكتريايى قسمت از ناشى آن و بود پروتوزوآ با شده مخلوط بخش آن صورتيكه واكنش، جهت عكس داشت. كمترى فعاليت پروتوزوآيى بخش در نيز زدايى، اشباع يعنى C-stearate رخ نداد. فعاليت راديواكتيويته ازدرCLA يا VA با پروتوزوآ ثبت نشده است. اشباع غير ژنهاى با مشابه توالى با ژنى هيچ ها ارگانيسم ديگر از چرب اسيدهاى كننده شكمبه پروتوزوآ cDNA هاى مجموعه در بنابراين .(E.Devillard) نشد يافت اى با هستند، غنى VA و CLA در پروتوزوآها چرب اسيد دو اين سنتز براى آنها حال اين نمى پديدار استئارات يا لينولئيك اسيد يعنى شوند كه نظرDawson و Kemp(1969) را تاييد مى كند. آن ممكن است دليلى باشد كه چرب اسيدهاى مقداربالاى حاوى پروتوزوآى غيراشباع منتج از خوردن ذرات گياهى، به ويژه stern et ;1959 ,Wright)كلروپلاست است Haws توسط جديد مطالعه يك .(1977,.alخوردن كه داد نشان (2009) همكاران و

LNA بالاى غلظت اصلى عامل كلروپلاست بالاى غلظت تواند نمى اين پروتوزوآست. در اين دهد، نشان پروتوزوآ در را VA و CLAندارند. وجود گياهى مواد در چرب اسيدهاى پيشنهاد مى شود كه به احتمال زياد توضيحى هست كه تركيب CLA و VA پروتوزوآ توسط خوردن باكترى ها شكل مى گيرد. تبديل كمتر باكترى زيرا بيفتد اتفاق شايد استئارات به اسيدها مونوانوئيك تغيير براى مسئول هاى به اسيدهاى چرب اشباع به فعاليتهاى هضمى است ساده توضيح پذيرترند. آسيب پروتوزوآ اوليه مراحل انجام حال در واكنشهاى كه فعالتر آخر مراحل به نسبت بيوهيدروژناسيون Boeckert توسط جديد مطاله يك هستند. اسيد I.prostoma كه داد نشان همكاران و لينويئك را هيدروژنه نمى كند، اما از طرفى آن غلظتهاى پايين CLA وVA را دارد. اين يافته PUFA ها دلالت ميكنند كه قابليت دسترسىشامل CLA و VA براى جذب توسط حيوان از پروتوزوآيى جريان به بيشتر ميتواند ميزبان شكمبه نسبت به باكترى ها بستگى داشته باشد. برخى از پروتوزوآهاى مژك دار به طور انتخابى از جلوگيرى مكانيسم يك توسط شكمبه در است شيميايى تنظيم به وابسته كه مهاجرت ;1981,.Abe et al)شوند مى داشته نگه داده نشان اخيرا .(1990,.Ankrah et alشده است كه جريان ازت ميكروبى در دئودنوم گوساله داراى 12 تا 15 درصد منشا پروتوزوآيى است در حالى كه در شرايطى اسيدهاى چرب

40 و CLA درصد 43 و 30 بين پروتوزوآ شده محاسبه دئودنوم به رسيده VA درصد

.(2006,.Yanez-Ruiz et al) است 18:0 و 16:0 هاى جريان بر پروتوزوآ سهم به دئودنوم به ترتيب كمتر از 20 و 10 درصد خودشان پروتوزوآها اگر حتى بنابراين است. نتوانند CLA و VA را توسط متابوليسم شان توليد كنند، با اين حال آنها نفوذ قابل توجهى حيوان براى دسترس قابل VA و CLA بر

ميزبان دارند. تجزيه چربى توسط پروتوزوآى شكمبه اى

و ليپازهايشان : مدارك فعاليت ليپولايتيكى در پروتوزوآ خيلى مستحكم نيست زيرا مطالعات كم نسبتاً جديدى بررسى را پروتوزوآيى ليپوليز كه دارند وجود Epidinium، (1961)Wright.باشند كرده spp را به خاطر مسئول بودن براى 30 تا 40 درصد فعاليت ليپولايتيكى در شكمبه پيشنهاد عنوان به Epidinium ecaudatum كرد. گزارش گالاكتوليپيدها از گالاكتوز كننده آزاد شده بود كه فعاليت گالاكتوليپيدى را پيشنهاد بود. نشده ثابت ليپاز فعاليت اگرچه كند، مى (Bailey and Howard, 1963). ديگر گونه Entodinium caudatum پروتوزوآ هاى فعاليت فسفوليپازى را نشان داده بودند. اما اين احتمال زياد است كه اين فعاليت بيشتر مربوط هضم به نسبت پروتوزوآ داخلى اكونومى به

ليپيدهاى جيره اى باشد.■

38 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

نكات كاربردى در مديريت خروس

تاليف : دكتر محسن وحيدمحمدى – مهندس قهرمان حيدرزاده

مقدمه ◄مديريت خروس و حفظ بارورى آن در دوران توليد يكى از مهمترين دلمشغولى هايى است كه بطور دائم توجه ويژه مديران واحد هاى مرغ

مادر را بخود جلب ميكند.از به منجر موارد اى پاره در موضوع اين با نامناسب برخورد متاسفانه و ها مرغ تخم بارورى شديد كاهش ، گله هاى خروس رفتن دست ضرورت جايگزينى خروس هاى گله با خروس هاى جوان مى گردد كه را بى نصيب ها معمولا گله اين عمل كه مخاطرات بهداشتى از جداى نمى گذارد ، برگشت نطفه دارى گله به حد مطلوب نيز انجام نمى پذيرد . ديويد باتلر كارشناس ارشد شركت اوياژن ، بدون احتياج به معرفى ، در ايران بيشتر با كار هايى كه در فيلد مرغ گوشتى انجام داده اند ، شناخته مادر و هاى مديريت گله بسيارى در ت جربه شده اند در حالى كه از بويژه مديريت خروس برخوردار هستند و كافى است در كنارشان قدمى

در سالن بزنيد تا به عمق اطلاعات شان پى ببريد . ايشان با نگاهى رفتار شناسانه نسبت به روابط داخل گله بين خروسها ، بين مرغ ها و نيز رفتار تشكيل كلونى توسط خروسها و روابط داخل كلونى ، ديدى انتقادى به اسپايك چه بصورت داخلى و چه خارجى دارند و پياپى تاكيد ميكنند كه كنترل وزن مرغ و خروس بايد به خوبى انجام شود ولى اين موضوع نبايستى به بارورى خروس ضربه بزند و اينكه بايد خروس هاى گله را در شرايط مناسب نگه داشت تا احتياجى به خروس

جايگزين نباشد . كارگاه اموزشى مديريت خروس در دوران توليد

مرغ مجتمع محل ارديبهشت 92در 12 تاريخ در آموزشى كارگاه اين باتلر ديويد آقاى باحضور گسترسينا) پروتيين مادرخرمدره(شركت و زربال اجداد مرغ شركت فروش از بعد خدمات محترم كارشناسان ،همينطور كارشناسان مجتمع بر گزار گرديد.نكات كاربردى و با اهميتى در اين نشست مورد بحث قرار گرفت كه چكيده آن به شرح زير مى باشد. در دقيق ارزيابى انجام خروس مديريت در اصل مهمترين و اولين (1

سالن و زير نظر داشتن رفتار حيوان است 2) بهترين روش مديريت خروس،مشاهده،لمس واتخاذتصميمات به موقع

با تغذيه مطلوب مى باشد. 3) ارزيابى خروس به صورت هفتگى انجام شده و نتيجه بايد ثبت شود

رنگ صورت وتاج وريش ،سينه تيغى ،وزن سنگين... بهره مورد و ثبت جداگانه بصورت بايد سالن هر براى ها ارزيابى (4

بردارى قرار گيرد. 5) طرز نگهدارى خروس براى انجام ارزيابى:

عامل ارزياب بايد هر دو پاى حيوان را در دست چپ خورد مهار كرده ، تقريبا همسطح شانه چپ خود نگه دارد ، به نحوى كه پشت خروس به سمت بدن وى قرار گيرد در اين وضعيت با دست راست ارزيابى سينه

انجام مى شود. 6) براى ارزيابى سينه ، كف دست راست روى سينه حيوان قرار داده مى U شود .شكل كف دست وضعيت سينه حيوان رانشان خواهد داد(شكل

يا V بازوبسته) 7) معاينه ميزان تراكم سينه :

حيوان را از همان حالت ارزيابى سينه ، باگذاردن دست راست بر روى سينه به سمت پهلوى راست پايين مى آوريم ، در اين وضعيت تمام وزن سينه حيوان روى دست راست قرار خواهد گرفت . با دو انگشت شست و اشاره دست راست نيمه چپ سينه حيوان مورد ارزيابى قرار ميگيرد. در شكل نرمال بايد سينه محكم باشد . در صورتى كه خروس تحليل رفته . در صورتى كه عضله سينه زير باشد سينه شروع به نرم شدن ميكند دست شل باشد و زير انگشت حركت كند، وضعيت خيلى وخيم است. برعكس اين موضوع در مورد مرغ ها است يعنى در ابتداى توليد سينه

حيوان محكم است و در ادامه كمى نرم مى شود كه عادى است.8) ارزيابى پشت خروس :

در اين ارزيابى حيوان به گونه اى از دو پا مهار مى شود كه سينه حيوان به سمت فرد عامل قرارگيرد . از پشت گردن دست به سمت لگن حيوان

39 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

حركت داده مى شود اگر دست در ناحيه كمر به مانع بخورد ، خروس مناسبى نيست و تا 50

هفتگى بايد حذف شود. خروس مقعد اطراف و بال هاى پر ريزش (9بودن بد و خوب ارزيابى براى مناسبى معيار ملامسه با ارزيابى حتما بايد و نيست حيوان

همراه شود.

10)رنگ چهره : با پيشرفت بلوغ جنسى تاج و ريش حيوان رشد كرده و رنگ چهره شروع به قرمز شدن مى نمايد كه اين تغيير رنگ از بيرون صورت شروع شده و به سمت اطراف چشم ها چهره،تاج بايدرنگ آخر در و كند مى حركت وريش قرمز تيره و شفاف باشد .سرخى پررنگ ارزشيابى براى مناسبى معيار چشم اطراف

ميزان بارورى خروس مى باشد. پر شدن شانه و بال هاى پر 11)ريختگى به ها مرغ زياد توجه نشانه خروس پهلو هاى مورد بيشتر خروس هرچه باشد، مى حيوان توجه مرغها باشد، بايستى پاسخ وعكس العمل تامين آن لازمه كه بدهد ازخودنشان بيشترى بودن احتياجات حيوان به انرژى و مواد مغذى تغذيه مناسب مديريت ترتيب بدين و است

خروس ها نقش حياتى پيدا ميكند . كمبود علت به ها خروس فعاليت افت (12مى رخ حيوان نياز مورد مغذى مواد و انرژى دهد و بيضه هاى حيوان شروع به كوچك شدن

مى نمايد افت شروع نشانه چهره رنگ پريدگى (13به رنگ پريدگى اين و هاست خروس فعاليت ارتباط و شود مى منتهى چهره شدن سفيد مستقيمى با روند كوچك شدن بيضه ها دارد.

بصورت خروس صورت شدن رنگ 14)كم تدريجى اتفاق مى افتد و متعاقب آن شل شدن

عضله سينه رخ مى دهد. براساس موقع به تشخيص درصورت (15نياز، مورد دان تامين از پس مداوم، ارزيابى وضعيت رنگ چهره بسرعت وطى يك هفته به

حال عادى باز مى گردد .به نرمال وضعيت به سينه عضله برگشت (16

آرامى وبا تاخير صورت مى گيرد. 17)درسنين 18تا24 هفتگى وبخصوص درزمان درمرغها زيرپوستى چربى توليد،بافت شروع ، باشدوگرنه ملموس كه شود ارزيابى بايستى مرغها در سنين 24 تا 30 هفتگى دچارلنگش و

پر ريزى خواهند شد. 18)دان خروس دردوره توليد بايد بطور مداوم افزايش يابد و از آنجايى كه افزايش 1گرم دردان تحريكى وهيچگونه نبوده محسوس مصرفى بهتراست كند. ايجادنمى خروس درفعاليت هر دان درهفته،3گرم 1گرم افزايش بجاى

2هفته وبصورت روتين افزايش داده شود. ها خروس چهره پريدگى رنگ 19)درارزيابى

وتحليل وضعيت موحود براى تصحيح مديريت تغذيه به 3 حالت ذيل اقدام نماييد:

الف ) در مراحل آغازين تحليل رفتن خروسها هفته يك بمدت ميزان2-4گرم به دانى شارژ مجدد ارزيابى هفته آخر در . بود موثرخواهد انجام ميشود در صورتى كه زود تشخيص داده شده باشد رنگ صورت به حال عادى بر ميگردد . اگر وضعيت به حال عادى برگشت 30% دان به رو روند كه صورتى در و ميگيريم پس را بهبود مشاهده شد ولى به شرايط نرمال نرسيد از دان حيوان كم نكرده با همان عدد سرانه دان

ادامه ميدهيم. افتادگى عقب بودن شديد صورت )در ب دان گرم 7 تا 5 بين خروسها رفتن وتحليل

اضافه شده ومانند مورد قبل عمل مى شود. پ)در مرحله شديد تر 8 تا 10 گرم اضافه شود و پس ازيك هفته ارزيابى مجدد انجام دهيد .

30 تا 18 سن در پرندگان وزن افزايش (20هفتگى رخ مى دهد در اين سنين بايد كنترل وزن اگر ولى شود انجام روند اين بر مناسبى نبايد ( گرم 200-150 مثلا ) داشتند اضافه وزن را به استاندارد باز گرداند و بايد با همان فاصله ادامه داد . در هر صورت خروس سنگين

و بارور بهتر از خروس سبك و نابارور است. 21) در هر بازديد بايد با حواس مختلف تا جاى ممكن اطلاعات جمع آورى و بطور روزانه براى

هر سالن جداگانه ثبت شود . 22) دادن و گرفتن دان به خروس جزو طبيعت خروس فعاليت چه هر است خروس مديريت

بيشتر باشد احتياج به دان بيشتر است . 23) خروس هايى كه در دوران پرورش از رشد عقب مى افتند در 24 هفتگى بالغ نمى شوند بلكه در 30 هفتگى و هنگامى بالغ مى شوند كه خروسها اين را نمى پذيرند. آنها ها مرغ ديگر ولگردى علايم وبا ميمانند بال و پر خوش ظهروزمان درساعات بخصوص بالا وتحرك استراحت مرغ وخروسها در سالن ديده مى شوند . اين خروسها نه تنها هيچ نقشى در جفتگيرى و باورى گله ندارند ،بلكه مزاحم جفت گيرى ديگر خروس ها نيز ميشوند و به همين علت بايد از

گله حذف شوند. ميزان وارزيابى بررسى زمان بهترين (24فعاليت خروس ها،صبح بعداز روشنايى و عصر قبل از خاموشى مى باشد. خروس ها ى فعال در اين زمانها سر را بالا نگه داشته و در حالت

جفت گيرى هستند . ها مرغ بين روز اواسط در فعال خروس (25

استراحت ميكند. 26) زمان مصرف دان در خروس ها بايد كنترل يك از كمتر دان مصرف كه صورتى در شود

ساعت باشد، بايد تجديد نظر شود. در گله) به جوان خروس اسپايك(تزريق (27بريتانيا در و ميشود انجام آمريكا هاى گله

ترابل روى از اسپايك زمان . نيست. متداول شوتينگ تخم مرغها تعيين ميشود.

28) توليد در گله هاى مادر به سه مرحله تقسيم ميشود مرحله اول از ابتداى توليد تا 34 هفتگى ، مرحله دوم از 34 تا 50 هفتگى ، مرحله سوم انتهايى قسمت در گله.معمولا حذف تا 50 از افت هچ ديده ميشود و اين مشكل دراكثرنقاط دنيا وجود دارد. آناليز بارورى تخم مرغ ها نشان ميدهد كه چه زمانى بايد اسپايك كرد ولى زمان معمول آن حدود سنين 42 تا 46 هفتگى است. جابجا خروسها درصد 30 اسپايك در (29ميشود و بعد از 5 هفته تفاوت هچ ديده خواهد

شد. گله در خروس مطلوب معيارمديريت (30حداقل 85 درصد جمعيت خروس ها مى باشد. به عبارت ديگر هر گاه 10-15 % خروس ها از حالت نرمال فاصله گرفتند بايد فكرى به حال

گله كرد. ملاك چندان خروس وزن ، پيك از بعد (31نيست و بايد بارورى گله مد نظر باشد ارزيابى سنگين خروس شود انجام بايد سينه وضعيت نبايد سينه عضله دارد بيشتر دان به احتياج

تحليل برود. و مرغ بين وابستگى و رفتارى روابط (32ازهرگونه است.بنابراين محكم بسيار خروس كه روابط اين زننده برهم هاى برنامه اعمال موجب كاهش جفتگيرى ونطفه دارى ودرنهايت كاهش و توليدى جوجه عملكردسرانه كاهش

سودآورى گله مرغ مادرميشوداجتناب نماييد. وتعويض انتقال ) اسپايك اينترا ازمعايب (33خروس بين سالنهاى يك فارم) به هم زدن روابط وعلاقه دسته اى ازمرغها به يك خروس ومدت ورفتاروابستگى روابط ايجاد براى لازم زمان مجدد بين جمعيت ديگر واحتمال افت هچ مى

باشد.■

40 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

0

5,000,000

10,000,000

15,000,000

20,000,000

25,000,000

قیشر

انيج

رباآذ

بیغر

انيج

رباآذ

يلردب

اان

صفھا

انھر

تری

تيابخ

وال

محار

چھبی

نوج

اناس

خروی

ضر

اناس

خرلی

شماان

اسخر

انست

وزخ

اننج

زان

سمنان

ستوچ

بلو

انست

سي

سال آذرماه در گوشتي 92روزهاستان كيك

سار

فين

زوق قم

انست

ردک

انرم

کشاه

مانکر

انست

گللان

گيان

ستلر

اندر

زنما

زیرک

مان

مدھ زدي

يكر جوجه توليد بيني پيشتفك به

قطعهاستانشرقي 5,413,331آذربايجان

غربي 8,038,565آذربايجان

5,600,230اردبيل

1,771,753اصفهان

3,811,445تهران

بختياري و 738,683چهارمحال

جنوبي 1,524,596خراسان

رضوي 2,498,422خراسان

شمالي 1,303,117خراسان

1,338,621خوزستان

4,299,690زنجان

1,269,223سمنان

بلوچستان و 509,387سيستان

1,914,242فارس

2,397,143قزوين

800,433قم

233,005كردستان

2,397,127كرمان

2,074,814كرمانشاه

6,038,333گلستان

13,398,794گيلان

541,177لرستان

21,881,352مازندران

3,219,687مركزي

1,370,160همدان

1,356,942يزد

قطعهاستان

ورى 41 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى

0

10,000,000

20,000,000

30,000,000

40,000,000

50,000,000

60,000,000

70,000,000

80,000,000

90,000,000

آربوراکرز راس کاب ھوبارد

آذرماه در يکروزه توليدجوجه 1329ميزان

آربوراکرز1%

راس86%

کاب13%

ھوبارد0%

آذرماه در جوجه توليد ميزان در ھا واريته 1392سھم سهمقطعهنژاد1,267,1031آربوراكرز

81,698,84386راس

12,527,94113كاب

246,3850هوبارد

پر 42 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى آبان 92 اططلالالالاعات ممممرغداري و دامپرورىر 42 شماره 28 مهر -

پر 43 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى ىىر ىىىىىىىىىىىىىىوو ىىىىىىىىىىىىووووووو رورىوورىىىوووووووو دامپدددااامممممدددددددددااااددداددااااااادااااداادددداا و وووووووووييييي ووووووووويييييييييي ويييييييييييي وي ووي ي ويي اداداغغدددغغغدددااغغغداغغغغغغغغغغدداغدغداداااااا اداغغغغغغغغ اغداراردارغغغغغغغغددددداداااغغغ غدارغغ اااتتتتت مرمممممم اتلالالالالالالالالالالالالالالاعالا اااتتتلا الالالالالاعلا اااتتتتلا ااااتتتتتتتتتتتتلالالالاعااتتتتلالالالا اططاطاطططاااااططططططططططططططاطططططططططااااططططططططططااطططططططاااطططططططاططططططططاططاااطاططططططاطلاعاتلالاععععااااتتتتتلالالالالالالالالاعلاععععععاعاااااتتتتتتتتتتتتتتتتتتلالالاعاااااتتتتتتتتتتتلالا 99992229999229999992922222922292 ااآآآآآآآآآآآآآآآآ ااآآآآآآ اااااننننننننننآآآآآآآ اننانآآآآآآآآ 222288888822882222222288222228828 مهر - آبانآآآآ ارهاااااااااااااا 44443444333334333333333444433333333344333333344444333333333333434433343 شمشششششششششششششش

پر 44 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى 44 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر

پر 45 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر 28 مهر - 45 شماااره

پپپرررررررر 46 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى ىووووووروروووورىروورررىوررووررررىىررووررررىورىىىىرروررررورىورىىورىىىورىىىروررررىىىىىىروورررررىورىىىرىورررىىىرورووررىىىىوروررىىىرىىروررروروروووروروررىورىرىرىىىىىىرررررررررر ىوو ىىىووو مممممممممپمممااممممدداداممممداااممادامممامممدادادامامممممپددامدامممممپمدامدامممپادادامامممپداممداممپدادامممپداادادامادامدادادادامداماماددددادامداادامدامداممپپپروو وويييييييييييييييي وووو ووويييي ويييي ويييي وييييييي ويي رغداغغددغددارغدغدارغدارررييييييي ارغغغدغغغغدغدارغغدارغغد ددغ رررمممممم ممرمررمر مرممرمممررر الاعاتاتتتلاعلاعاتلاعلالالالاعلالاععاتلاعاتلاعاتلاعاتعاتلاعاتلاعاتعاتتتاتت تتتلاعلاعالالا تتاتلا تاتلالاع اتلا تاتتتتاتاتاتتتلا تعاتلاع طاطااااطاطططااططططاططط 92929992929292299 ننآآبانآباآبانآبانآبانآآآبانآبانآبانآبانآباآبانآبانآبانآبان آآ 2828282828282828282888882 مه مهمهه م م مهمهمههمههرر ررررر -ر -- - -ر - ههرهاراررهاارهرارهارهره 4646464646466666666666666666446666666666466644666666666666646666666666666646666 ششششممشمشمششمششمممشما

پر 47 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى 47 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر

پر 48 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورى 48 شماره 28 مهر - آبان 92 اطلاعات مرغداري و دامپرورىر


Recommended