+ All Categories
Home > Documents > Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

Date post: 06-Feb-2017
Category:
Upload: lydan
View: 216 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
10
J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011 Journal of Nursing Science 53 Corresponding author: P. Ucharattana E-mail: [email protected] Prangtip Ucharattana RN MA Associate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, ailand Sukhon Khaikeow RN Med Associate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, ailand Wattana Punsakd RN MS Associate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, ailand Sutheera Hoontrakul RN MA Associate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, ailand * is study is a part of a research project granted by ai Health Promotion Foundation. Abstract: Purpose: To explore the alcohol consumption behavior of ai in urban area. Design: Survey research. Methods: A total of 966 residents living in the Banbu community, Bangkok were recruited. A structured questionnaire and the Alcohol Use Disorder Identification Test (AUDIT) were used. Data was analyzed using descriptive statistics, and Chi-square test ( c 2 ). Main findings: ere were 404 persons (41.8%) who were alcohol drinkers. e majority of alcohol drinkers were male (67.6%) and mean aged 37.67±14.81 years. e mean aged of first experience drinkers was 20.9±7.73 years. e age of the youngest drinker was 7 years old. Among 37.3% of the drinkers, the highest education level achieved was at the elementary school level. The majority of drinkers were in the labor force (45.9%) with a mean income of 5,957.12± 6,065.24 baht. e significant factor effecting first alcohol consumption was friends (33.3%).e frequency of drinking reported was: regular drinker = 36.4%, moderate drinker = 32.7%, and occasional drinker = 30.9%. e level of drinking by AUDIT screening test found a low risk of alcohol-related problem drinkers 61.9%, hazardous and harmful drinkers 38.1%. Men were found to be more hazardous and harmful drinkers than women (31.7%, 6.4%). e most popular type of alcohol was colored spirits (61.6%). e average drinking amount was 538 cc. per day for liquor and 1,536 cc. per day for beer. Gender was significantly associated with drinking frequency, types, and the amount of alcoholic beverages per day (p< .05). Education was significantly associated with types of alcoholic beverages (p< .05). An attitude of alcoholic drinkers was moderately correct. ( X 2.08±0.23) Conclusion and recommendations: Urban ai have alcohol consumption behavior that may seriously affect health. e starting age for drinking in urban ai can be considered young. Friends were influential factors to young drinkers to start drinking. Schools should engage in an important educational role warning of the health risks of excessive alcohol consumption. Family must be a role model. Community and society should provide alcohol consumption free surroundings. Keywords: Alcohol consuming behavior, ai in the urban area Alcohol Consumption Behavior of Urban Thai: The Banbu Community, Bangkok-Noi District, Bangkok* Prangtip Ucharattana, Sukhon Khaikeow, Wattana Punsakd, Sutheera Hoontrakul J Nurs Sci 2011;29(1): 53 - 62
Transcript
Page 1: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science 53

Corresponding author: P. Ucharattana E-mail: [email protected]

Prangtip Ucharattana RN MAAssociate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol UniversityBangkok, Thailand

Sukhon Khaikeow RN MedAssociate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, Thailand

Wattana Punsakd RN MSAssociate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, Thailand

Sutheera Hoontrakul RN MAAssociate Professor, Faculty of Nursing, Mahidol University Bangkok, Thailand

* This study is a part of a research project granted by Thai Health Promotion Foundation.

Abstract:

Purpose: To explore the alcohol consumption behavior of Thai in urban area.

Design: Survey research.

Methods: A total of 966 residents living in the Banbu community, Bangkok

were recruited. A structured questionnaire and the Alcohol Use Disorder

Identification Test (AUDIT) were used. Data was analyzed using descriptive

statistics, and Chi-square test (c2).

Main findings: There were 404 persons (41.8%) who were alcohol drinkers.

The majority of alcohol drinkers were male (67.6%) and mean aged 37.67±14.81

years. The mean aged of first experience drinkers was 20.9±7.73 years. The age

of the youngest drinker was 7 years old. Among 37.3% of the drinkers, the

highest education level achieved was at the elementary school level. The majority

of drinkers were in the labor force (45.9%) with a mean income of 5,957.12±

6,065.24 baht. The significant factor effecting first alcohol consumption was

friends (33.3%).The frequency of drinking reported was: regular drinker =

36.4%, moderate drinker = 32.7%, and occasional drinker = 30.9%. The level

of drinking by AUDIT screening test found a low risk of alcohol-related problem

drinkers 61.9%, hazardous and harmful drinkers 38.1%. Men were found to

be more hazardous and harmful drinkers than women (31.7%, 6.4%). The most

popular type of alcohol was colored spirits (61.6%). The average drinking

amount was 538 cc. per day for liquor and 1,536 cc. per day for beer. Gender

was significantly associated with drinking frequency, types, and the amount of

alcoholic beverages per day (p< .05). Education was significantly associated

with types of alcoholic beverages (p< .05). An attitude of alcoholic drinkers was

moderately correct. ( X 2.08±0.23)

Conclusion and recommendations: Urban Thai have alcohol consumption

behavior that may seriously affect health. The starting age for drinking in urban

Thai can be considered young. Friends were influential factors to young drinkers

to start drinking. Schools should engage in an important educational role

warning of the health risks of excessive alcohol consumption. Family must be

a role model. Community and society should provide alcohol consumption

free surroundings.

Keywords: Alcohol consuming behavior, Thai in the urban area

Alcohol Consumption Behavior of Urban Thai: The Banbu Community, Bangkok-Noi District, Bangkok*

Prangtip Ucharattana, Sukhon Khaikeow, Wattana Punsakd, Sutheera Hoontrakul

J Nurs Sci 2011;29(1): 53 - 62

Page 2: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science54

Corresponding author: ปรางคทพย อจะรตน E-mail: [email protected]

ปรางคทพย อจะรตน RN MAรองศาสตราจารย ภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

สคนธ ไขแกว RN MEd รองศาสตราจารย ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

วฒนา พนธศกด RN MSรองศาสตราจารย ภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

สธรา ฮนตระกล RN MAรองศาสตราจารย ภาควชาการพยาบาลสาธารณสขศาสตร คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล

*งานวจยนเปนสวนหนงของโครงการวจยทไดรบทนจากกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

บทคดยอวตถประสงค: เพอศกษาพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทยเขตเมอง รปแบบการวจย: การวจยเชงส�ารวจวธด�าเนนการวจย: กลมตวอยางคอ ชาวชมชนบานบ 966 คน เครองมอเปนแบบสมภาษณและแบบคดกรองระดบการดมแอลกอฮอล Alcohol Use Disorder Identification Test (AUDIT) วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนาและไครสแควผลการวจย: ชาวชมชน 966 คน มผดมเครองดมแอลกอฮอล 404 คน (รอยละ 41.8) เพศชายมากกวาเพศหญง (รอยละ 67.6, 32.4) อายเฉลย 37.67±14.81 ป อายเรมดมครงแรก 20.9 ± 7.73 ป ต�าสด 7 ป จบประถมศกษารอยละ 37.3 อาชพรบจางรอยละ 45.9 รายไดเฉลยตอเดอน 5,957.12± 6,065.24 บาท “เพอน” มอทธพลสงตอการดมครงแรกรอยละ 33.3 ความถของการดมแบงเปน 3 กลมคอ ดมประจ�า (ทกวนหรอ 4-5 วนตอสปดาห) รอยละ 36.4 ดมปานกลาง (เฉลยสปดาหละ 1 ครง) รอยละ 32.7 ดมเปนครงคราว (เฉลย 1-2 ครงตอเดอน) รอยละ 30.9 การประเมนระดบการดมแอลกอฮอล พบมผดมระดบเสยงนอยรอยละ 61.9 ผดมแบบอนตรายรอยละ 38.1 เพศชายมการดมแบบอนตรายมากกวาเพศหญง (รอยละ 31.7 , 6.4) ชนดของเครองดมทนยมคอ สราส (รอยละ 61.6) ปรมาณสราดมเฉลยตอคนตอวน 538 ซซ (3/4 ขวดใหญ) เบยร 1,536 ซซ. (2 ขวดใหญ) เพศมความสมพนธกบความถของการดม ชนดของเครองดม และปรมาณการดม (p < .05) ระดบการศกษามความสมพนธกบชนดของเครองดม (p < .05) ทศนคตตอการดมพบวาถกตองปานกลาง ( Χ2.08±0.23)สรปและขอเสนอแนะ: ชาวชมชนมพฤตกรรมการดมสราในระดบทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ อายเรมดมคอนขางนอย เพอนมอทธพลสงตอการเรมดม โรงเรยนควรปลกฝงทศนคตใหนกเรยนตระหนกวา การดมไมกอใหเกดประโยชนตอสขภาพ และเปนสงทควรหลกเลยง ครอบครวตองเปนตวอยางทดส�าหรบบตรหลาน และสภาพแวดลอมในชมชนควรปลอดจากการดม

ค�าส�าคญ: พฤตกรรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล คนไทยเขตเมอง

พฤตกรรมกำรดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทยเขตเมอง: กรณศกษำชมชนบำนบ เขตบำงกอกนอย กรงเทพมหำนคร*ปรำงคทพย อจะรตน สคนธ ไขแกว วฒนำ พนธศกด สธรำ ฮนตระกล

J Nurs Sci 2011;29(1): 53 - 62

Page 3: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science 55

ควำมส�ำคญของปญหำ เครองดมแอลกอฮอลเปนเครองดมทนยมดมทวไปในสงคมไทย และแฝงอยในวถชวตของคนไทยมาเปนเวลานาน จดเปนสารเสพตดทไมผดกฎหมายสามารถหาซอไดงายทวไป โดยเฉพาะเมอประเทศไทยมนโยบายเปดเสรการผลตและจ�าหนายสรา1 การงายตอการเขาถงท�าใหอตราการดมสงมากขน การเพมขนทงอปสงคและอปทานกอใหเกดผลกระทบทรนแรงทงความเสยงตอสขภาพ การตายจากอบตเหตจราจร การมเพศสมพนธทไมเหมาะสมเสยงตอการตดเชอ HIV และความรนแรงในครอบครวทสงผลใหผถกกระท�า ซงสวนใหญเปนสตรและเดกไดรบบาดเจบ ทกขทรมาน หวาดกลว2 รวมถงความสญเสยดานเศรษฐกจทยากจะประเมนคาได จากการตระหนกถงปญหาและผลกระทบทเกดขน รฐบาลจงไดด�าเนนมาตรการหลากหลายเพอควบคมการดม เชน จ�ากดกลมผดม ควบคมฉลาก จ�ากดการโฆษณาทางสอวทยและโทรทศน จ�ากดเวลาจ�าหนาย ออกพระราชบญญตจราจรทางบก “เมาแลวหามขบ” มาตรการลดอบตเหตจากการดมในชวงเทศกาล มาตรการเชญชวนใหงดเหลาเขาพรรษา รวมถงความพยายามของประชาชนทกภาคสวนทรวมกนคนหาแนวทางทจะลดปญหาและผลกระทบจากการดมเครองดมแอลกอฮอล3

ชมชนบานบ เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร ตงอยรมคลองบางกอกนอย มบานเรอนประมาณ 400 หลงคาเรอน มประชากรอาศยอยประมาณ 2,000 คน ลกษณะความสมพนธของชาวชมชน สวนใหญเปนชาวชมชนดงเดม อาศยอยกนมาหลายชวอายคน มความสมพนธฉนทเครอญาตและรจกคนเคยกนทงชมชน จากการสงเกตของผวจยในขณะเขาไปศกษาชมชนและพดคยกบผน�าชมชนรวมทงอาสาสมครชมชน พบวา ชาวชมชนมพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลคอนขางมาก หลงเลกงานตอนเยน กลมคนวยท�างานจะตงวงสงสรรคดมสราและเบยรทงผหญงและผชายรวมทงวยรนอกจ�านวนหนง ซงถอเปนคานยมปกตของชมชนทพบเหนไดทวไป คณะผวจยซงเปนบคลากรทางดานสาธารณสขเลงเหนวา พฤตกรรมการดมของชาวชมชนดงกลาว ซงเปนชมชนเมองทลอมรอบดวยโรงพยาบาลและสถานศกษาทกระดบ นบเปนปญหาส�าคญทท�าใหเยาวชนมการเลยนแบบ และอาจกอใหเกดปญหาสขภาพในอนาคตอนใกลหากยงไมไดรบการแกไข จงสนใจทจะศกษาพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของชาวชมชนน เพอเปนขอมลส�าหรบการด�าเนนโครงการ ลด ละ เลกพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของชาวชมชนตอไป

วตถประสงคของกำรวจย 1. ส�ารวจปจจยสวนบคคล พฤตกรรมการดม ระดบการดมและผลกระทบทเกดขนภายหลงการดม 2. ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมการดม 3. ศกษาทศนคตตอการดมของผ ดมเครองดมแอลกอฮอล

วธด�ำเนนงำนวจย การวจยครงนเปนการด�าเนนงานระยะแรกของโครงการวจยเรอง “การพฒนาศกยภาพตนเอง ครอบครวและชมชน เพอปองกน และ ลด ละเลกพฤตกรรมการดมสราและเครองดมแอลกอฮอล” ใชระเบยบวจยเชงส�ารวจ ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการวจยครงนเปนประชาชนทอาศยอยในชมชนบานบ เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร จ�านวนประมาณ 2,000 คน ท�าการเลอกกลมตวอยางแบบสะดวก ก�าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชสตรของทาโร ยามาเน4 ไดกลมตวอยาง 333 คน เพอลดความคลาดเคลอนจงเพมขนาดของกลมตวอยางเปน 50% ของจ�านวนประชากร ไดกลมตวอยาง 1,000 คน ตรวจสอบความสมบรณเหลอแบบสมภาษณ 966 ชด หลงจากนนน�ามาเลอกแบบเจาะจงเพอหาผดมเครองดมแอลกอฮอล พบวาม 404 คนซงทงหมดน�ามาเปนกลมตวอยางของงานวจยครงน

เครองมอทใชในการวจย ม 2 ชด ชดท 1 แบบสมภาษณอยางมโครงสรางทผวจยสรางขนเอง ม 3 สวน ผานการตรวจสอบความตรงโดยผทรงคณวฒ 5 ทาน น�าไปทดสอบความเทยงกบประชาชนในชมชนวดโพธเรยง 30 คน ไดคา α = 0.93 มรายละเอยดดงน สวนท 1 ปจจยสวนบคคลจ�านวน 7 ขอ ถามขอมลเกยวกบเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได อายทเรมดมครงแรก และปจจยทมอทธพลตอการดมครงแรก มทงค�าถามปลายปดและปลายเปด สวนท 2 พฤตกรรมการดมจ�านวน 9 ขอ ถามขอมลเกยวกบ พฤตกรรมการดม (ความถ ปรมาณและชนดของเครองดม) ผลกระทบทเกดขนภายหลงการดม (ขบขยานพาหนะ อบตเหตจากการขบข ทะเลาะววาท ท�ารายรางกาย การมเพศสมพนธและการใชถงยางอนามย) มทงค�าถามปลายปดและปลายเปด สวนท 3 ทศนคตตอการดมจ�านวน 15 ขอ ค�าตอบเปนแบบ

Page 4: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science56

มาตรประมาณคา 3 ระดบ คอ เหนดวย ไมแนใจ และไมเหนดวย ทงเชงบวกและลบ การใหคะแนนกระท�าโดยขอค�าถามเชงบวก (ขอ 5, 11, 12, 15) เหนดวยคะแนน = 3 ไมแนใจ = 2 ไมเหนดวย = 1 ขอค�าถามเชงลบ (ขอ 1,2,3,4,6,7,8,9,10,13,14) เหนดวยคะแนน = 1 ไมแนใจ = 2 ไมเหนดวย = 3 โดยเกณฑการพจารณาคาคะแนนมดงน ทศนคตถกตองตอการดม (Χ = 2.40–3.00) หมายถง กลมตวอยางมความเชอคานยมเกยวกบการดมวาเปนสงไมด ทศนคตถกตองปานกลาง ( Χ= 2.00–2.39) หมายถง กลมตวอยางมความเชอคานยมเกยวกบการดมวาเปนสงทดและไมดใกลเคยงกน และทศนคตไมถกตอง ( Χ

=1.00-1.99) หมายถง กลมตวอยางมความเชอคานยมเกยวกบการดมวาเปนสงทด ชดท 2 แบบคดกรองระดบการดมแอลกอฮอล (Alcohol Use Disorder Identification Test: AUDIT) ขององคการอนามยโลก (world Health Organization) 5

การพทกษสทธกลมตวอยางและเกบรวบรวมขอมล โครงการวจยผานการพจารณาของคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน มหาวทยาลยมหดล เอกสารหมายเลข IRB 88/2004 หลงจากนนผวจยท�าหนงสอขออนญาตเกบขอมลถงกรงเทพมหานคร รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ ระยะเวลาด�าเนนการตงแตเดอนกมภาพนธ - กนยายน 2548

การวเคราะหขอมล ใชโปรแกรมคอมพวเตอรส�าเรจรปวเคราะหความถ รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของปจจยสวนบคคล พฤตกรรมการดม ระดบการดมและทศนคตตอการดม หาคาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมการดม (ความถ ปรมาณการดมและชนดของเครองดม) โดยการทดสอบคาไครสแควร

ผลกำรวจย 1. ปจจยสวนบคคลของผดมเครองดมแอลกอฮอล (n = 404) กลมตวอยาง เปนเพศชายรอยละ 67.6 เพศหญงรอยละ 32.4 อายระหวาง 20-29 ปมากทสดรอยละ 26.3 ( Χ= 37.67±14.81 ป) รองลงมาคอ 30-39 ปรอยละ 21.9 ชวงอายทเปนวยรน คอ 13-19 ปรอยละ 11.2 จบการศกษาระดบประถมศกษาและไมไดเรยนรอยละ 40.5 รองลงมาคอมธยมศกษารอยละ 36.6 และอดมศกษารอยละ 22.9 อาชพ

รบจางมากทสดรอยละ 45.9 รายได 5,001-10,000 บาท มากทสดรอยละ 36.7 รองลงมา 500-5,000 บาทรอยละ 33.1 ไมมรายไดรอยละ 20.0 ( Χ= 5,957.12 ± 6,065.24 บาท) อายของการดมครงแรก 16-20 ปมากทสด รอยละ 45.5 รองลงมา 7-15 ป รอยละ 23.3 ( Χ= 20.9 ± 7.90 ป) ปจจย ทมอทธพลสงสดในการเรมดมคอ “เพอน” รอยละ 33.3 รองลงมาคอ ดมเพอเขาสงคมและสงสรรครอยละ 30.3 และอยากทดลองดมรอยละ 29.8 สถานททนยมตงวงดมคอ หนาบาน ทวางในชมชน รานขายของช�า รานกาแฟ ศาลาวด รมเขอน และรานอาหารภายในชมชน เครองดมแอลกอฮอลทไดรบความนยมในชมชนนมหลายชนด เชน สราขาว (สรา 35 ดกร) สราส (แมโขง แสงโสม หงสทอง) เบยร (เบยรชาง เบยรสงห เบยรลโอ) ซงหาซอไดงายตามรานขายของช�าทกระจายอยทวไปในชมชนประมาณ 12-15 แหง ลกษณะการดมเกอบรอยละ 90 จะดมเปนกลม กลมละ 3-5 คน สราส เบยร และสราขาวนยมดมในกลมผชาย ถาเปนเฉพาะกลมผหญงจะดมสราสและเบยร ไมนยมดมสราขาว ในการดมแตละครงผดมเฉลยคาใชจายกนประมาณคนละ 50-150 บาท แลวแตดมมากนอย เหตผลส�าคญในการดมคอ ตองการความสนกสนาน และคลายเครยดจากการท�างานเหนดเหนอยทงวน 2. พฤตกรรมการดมของผดมเครองดมแอลกอฮอล (n = 404) ความถของการดม แบงออกเปน 3 กลมคอ กลมดมประจ�า (ดมทกวนหรอ 4-5 วนตอสปดาห) รอยละ 36.4 กลมดม ปานกลาง (ดมเฉลยสปดาหละ 1 ครง) รอยละ 32.7 กลมดมเปนครงคราว (ดมเฉลย 1-2 ครงตอเดอน) รอยละ 30.9 ชนดของเครองดม ดมสราสมากทสดรอยละ 61.6 รองลงมาคอเบยรรอยละ 31.2 และสราขาวรอยละ 7.2 ปรมาณการดม เครองดม แอลกอฮอล จ�านวน 501-1,000 ซซตอวน (รอยละ 34.9) รองลงมานอยกวา 500 ซซ (รอยละ 32.7) และมากกวา 1,000 ซซ (รอยละ 32.4) คาเฉลยปรมาณการดมสราสตอคนตอวน 538 ซซ. (3/4 ขวดใหญ) เบยรคาเฉลยตอคนตอวน 1,536 ซซ. (2 ขวดใหญ) ผลกระทบทเกดขนภายหลงการดม พบวา ผดมมการขบขยานพาหนะขณะมนเมา (รอยละ18.6) และมอบตเหตเกดขน (รอยละ11.9) ทะเลาะววาท (รอยละ20) ท�ารายรางกายผอน (รอยละ10.4) และมเพศสมพนธภายหลงการดม (รอยละ 27.7) โดยมเพศสมพนธกบภรรยา/สามตนเอง (รอยละ 62.5) มเพศสมพนธกบกลมเพอนทดมดวยกน (รอยละ 24.1) และมเพศสมพนธกบหญงบรการ (รอยละ13.4) โดยไมใชถงยางอนามย

Page 5: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science 57

เมอมเพศสมพนธกบหญงอนทไมใชภรรยาตนเอง (รอยละ 64.3) 3. ระดบการดมเครองดมแอลกอฮอล การประเมนระดบการดมเครองดมแอลกอฮอลโดยใชแบบคดกรอง AUDIT พบวามผดมระดบเสยงนอยรอยละ

61.9 และมผดมระดบอนตรายรอยละ 38.1 โดยเพศชายมการดมระดบอนตรายมากกวาเพศหญงรอยละ 31.7 และ 6.4 ตามล�าดบ (ตารางท 1)

ตารางท 1 ระดบการดมเครองดมแอลกอฮอล (n = 404)

ระดบเพศ

ดมระดบเสยงนอยคะแนน 0-7 (low risk)

ดมระดบอนตรายคะแนน => 8 (hazardous and harmful alcohol) รวม

ชาย 145 (35.9%) 128 (31.7%) 273 (67.6%)หญง 105 (26.0%) 26 (6.4%) 131 (32.4%)รวม 250 (61.9%) 154 (38.1%) 404 (100%)

4. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคล (เพศ ระดบการศกษา) และพฤตกรรมการดมมความสมพนธ กนโดยเพศมความสมพนธกบความถ ปรมาณการดม และชนดของเครองดมอยางมนยส�าคญทางสถต (p < .05) เพศชายมการดมทงปรมาณและความถมากกวาเพศหญง ส�าหรบชนดของเครองดม เพศชายนยมดมสราส เบยรและสราขาว ในขณะทเพศหญงนยมดมสราสและเบยร ระดบการศกษามความสมพนธชนดของเครองดมอยางมนยส�าคญทางสถต (p < .05) โดยกลมตวอยางทมการศกษาระดบอดมศกษานยมดมสราสและเบยร ในขณะทกลมตวอยางทมการศกษาระดบมธยมศกษาและประถม

ศกษานยมดมสราส เบยรและสราขาว ส�าหรบอาย อาชพและรายได ไมพบความสมพนธกบพฤตกรรมการดม (ตารางท 2) 5. ทศนคตตอการดมของผดมเครองดมแอลกอฮอล ผลการวจยพบวา ทศนคตตอการดมของผดมเครองดมแอลกอฮอลเมอพจารณารายขอ สวนใหญมทศนคตตอการดมไมถกตอง (ขอ 1,2,6,7,8,9,10,14) มเพยง 5 ขอ (ขอ 3,5,11,12,15) ผดมมทศนคตตอการดมถกตอง ทเหลออก 2 ขอ (ขอ 4,13) ผดมมทศนคตตอการดมถกตองปานกลาง เมอพจารณาทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอลโดยรวม พบวา กลมตวอยางมทศนคตตอการดมถกตองปานกลาง ( Χ

= 2.08 ± 0.23)

ตารางท 2 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล (n = 404)

พฤตกรรมปจจยบคคล

ความถของการดม ชนดของเครองดม ปรมาณการดม

ประจ�าปานกลาง

ครงคราว

x2 สรา เบยร สราขาว x2 ≤ 500 501-1000 >1000 x2

เพศ ชาย หญง

122 25

8646

6857

26.424* 172 77

7749

27 2

11.320* 8349

91 50

100 27

9.130*

ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา

70 49 28

505131

454634

5.186 86 98 65

603927

19 9 1

16.017*624228

63 48 30

40 54 33

7.525

*p < .05

Page 6: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science58

ตารางท 3 คาเฉลยทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอลรายขอและโดยรวม (n = 404)

ทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอล Χ SD การแปลผล

1.การดมเครองดมแอลกอฮอลเปนเรองปกตของวยรน 1.83 0.916 ไมถกตอง

2.เปนเรองธรรมดาของผชายไทยทจะดมเครองดมแอลกอฮอล 1.47 0.773 ไมถกตอง3.ผหญงทดมเครองดมแอลกอฮอลเปนคนเขมแขง ทาทาย นาสนใจ 2.71 0.622 ถกตอง

4.การดมเครองดมแอลกอฮอลปรมาณมากท�าใหเลอดไหลเวยนด 2.09 0.883 ปานกลาง

5.ควรมเครองหมายเตอนทขวดบรรจวาการดมแอลกอฮอลมอนตราย 2.77 0.602 ถกตอง

6.การดมเครองดมแอลกอฮอลท�าใหเขากบเพอนฝงไดด 1.95 0.892 ไมถกตอง

7.การดมเครองดมแอลกอฮอลเพมความสนกสนานในกลมเพอน 1.44 0.752 ไมถกตอง

8.การดมเครองดมแอลกอฮอลท�าใหคลายเครยดได 1.70 0.867 ไมถกตอง9.การดมเครองดมแอลกอฮอลท�าใหเปนผใหญขน 1.39 0.716 ไมถกตอง10.การดมเครองดมแอลกอฮอลชวยกระตนความรสกทางเพศ 1.53 0.769 ไมถกตอง11.การดมเครองดมแอลกอฮอลเปนสาเหตใหเกดมะเรงตบ 2.80 0.515 ถกตอง12.ความสามารถในการขบขยานพาหนะลดลงเมอดมแอลกอฮอล 2.79 0.578 ถกตอง13.การดมเครองดมแอลกอฮอลเปนการสรางความมนใจใหกบตนเอง 2.27 0.879 ปานกลาง14.ถากลวเสยเพอนไมควรปฏเสธเมอเพอนชวนดมแอลกอฮอล 1.66 0.852 ไมถกตอง15.นโยบายไมขายเครองดมแอลกอฮอลใหผอายไมถง 18 ป เปนสงด 2.80 0.574 ถกตองทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอลโดยรวม 2.08 0.23 ปานกลาง

กำรอภปรำยผล 1. ปจจยสวนบคคลของผดมเครองดมแอลกอฮอล เพศ ชมชนนมผดมทเปนเพศหญงถงรอยละ 32.4 โดยใหเหตผลวาดมเพอตองการเขาสงคมซงใกลเคยงกบผลการส�ารวจของส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล6 พบวาเพศหญงรอยละ 29.9 ดมสราเปนประจ�า โดยเหตผลทผหญงดมเพมมากขนมาจากหลายปจจย เชน การดม เพอเขาสงคม ตองการเปนทยอมรบของเพอน กระแสบรโภคนยม สอโฆษณาประชาสมพนธตางๆ สงเสรมใหมการดมเพมขน7

อาย ชมชนนมผดมกลมวยรน 13-19 ปรอยละ 11.2 โดยมอายทเรมดมครงแรกเพยง 7 ป ซงเปนเรองทนากงวลมากทเดกอายนอยเรมทดลองดม ขอมลภาพรวมของประเทศไทยพบวาคนไทยอาย 15-19 ปมอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลสงถงรอยละ 21.98 ความถของการดม 1 - 3 วนตอเดอนมากทสด รองลงมาดม 1-2 วนตอสปดาห อายเฉลยทเรมดม 20.5 ป9 ใกลเคยงกบชมชนนคอ 20.9 ป ทงนอาจอธบายไดเดกมกชอบทจะเลยนแบบผใหญ การมองเหน

พฤตกรรมการดมของผใหญในครอบครวบอยๆ รวมทงการถกผใหญใชใหไปซอ การชกชวนใหเดกลองชมเพอเปนรางวลและมองวาเปนเรองสนก ท�าใหเดกเกดการซมซบวาการดมเครองดมแอลกอฮอลเปนพฤตกรรมปกตของคนทวไป สวนวยรนชกชวนกนดมดวยคานยมทตองการแสดงความทนสมย สามารถสอความหมายถงความเปนผใหญ ดงนนจงอาจกลาวไดวาพฤตกรรมการดมของชาวชมชนสวนหนงถกหลอหลอมโดยผานกระบวนการเรยนรโดยสงคมภายในชมชน การสนบสนนใหเรมพฤตกรรม และการใหความหมาย (Social definition) วาแอลกอฮอลเปนเครองดมประเภทหนง สามารถดมไดในสถานการณทวไป ซงทฤษฎปญญาทางสงคมของแบนดรา10 สนบสนนปรากฏการณนวาการเรยนรของมนษยสวนมากเปนการเรยนรโดยการสงเกต การจดจ�าหรอการเลยนแบบจากตวแบบ (Modeling) มงานวจยสนบสนนทฤษฎน โดยรายงานวาวาปจจยทมผลตอการดมของวยรนมากทสด คอ พฤตกรรมการดมของพอ รองลงมาคอ พฤตกรรมการดมของแม11

Page 7: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science 59

ระดบการศกษา อาชพ และรายได ชมชนนผดมสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษา และไมไดเรยนรวมกนรอยละ 40.5 จงท�าใหชาวชมชนสวนใหญรอยละ 45.9 มอาชพรบจาง สถานทท�างานคอตลาดศาลาน�าเยนซงเปนตลาดขายสง ตองตนไปท�างานตงแตต 3-4 จะกลบเขาบานพกผอนในชวงบาย บางครงกไมไดพกจะเรมนอนตอนหวค�า ในขณะทเพอนบานเพงกลบจากท�างาน ท�าใหมเสยงดงรบกวนนอนไมหลบเพราะเปนชมชนคอนขางแออด ในระยะแรกพงเครองดมแอลกอฮอลเพอใหนอนหลบ นานเขาเกดความคนชนท�าใหเลกไมได นอกจากนยงมอาชพทใชแรงงานอยภายในชมชนเชน กลมท�าขนลงหน ท�าฆองวง ทกเยนทงผชายและผหญงจะตงวงดมเปนประจ�าโดยใหเหตผลวา ถาไมดมจะรสกวาไมหายเหนอย รายไดของผดมเฉลยตอเดอน 5,957.12 บาท ทนาสงเกตคอ รอยละ 20 ของผดมไมมรายได สวนใหญเปนเยาวชน หลงเลกเลนกฬาจะจบกลมดมสราส/ เบยรเกอบทกวน ทงทยงไมมรายไดเปนของตนเอง และ “เพอน” เปนปจจยทมอทธพลสงสดในการเรมดมครงแรก สอดคลองกบผลการศกษาของปราณ ทองค�า อตญาณ ศรเกษตรน และรตตยา เพชรนอย12 พบวารายไดทไดรบตอเดอนและการมเพอนสนทดมมอทธพลทางบวกตอการดม ดงนนการใหเงนเพอเปนคาใชจายแกบตรหลานจงควรใหเทาทจ�าเปนแกการครองชพ อยาใหมากจนมเหลอไปใชในสงทไมจ�าเปน และการคบเพอนของบตรหลานกเปนสงส�าคญทพอแมควรใหความสนใจ 2. พฤตกรรมการดมของผดมเครองดมแอลกอฮอล พฤตกรรมการดมของคนในชมชนน แบงเปน 3 กลมคอ ดมประจ�า ดมปานกลาง และดมเปนครงคราว ชนดของเครองดม ทนยมดมในชมชนคอ สราส รองลงมาคอ เบยรและสราขาว ซงขอมลทพบแตกตางจากภาพรวมของประเทศทคนสวนใหญนยมดมเบยร รองลงมาคอ สราขาวและสราส เมอจ�าแนกตามเขตปกครองพบวา เขตเทศบาลนยมดมเบยรมากทสด นอกเขตเทศบาลนยมดมสราขาวมากทสด8 ทงนสามารถอธบายไดถงความแตกตางกนของบรบททางสงคมเมองและสงคมชนบท ปรมาณการดมตอคนตอวน ค�านวณคอนขางยาก เนองจากผดมทงสราและเบยรมปรมาณการดมในแตละวนไมคงท ถามการสงสรรคหรอเพอนมาหาทงในกลมประจ�าและครงคราว ปรมาณจะแปรเปลยนไป ดงนนในการค�านวณจงแยกชนดของเครองดมและเฉลยปรมาณตอคนใหใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด กลาวคอ ผทดมสราเฉลยตอคนตอวน 538

ซซ (ประมาณ ¾ ขวดใหญ หรอ 150กรม)13,14 ส�าหรบเบยรเฉลยตอคนตอวน 1,536 ซซ. (ประมาณ 2 ขวดใหญ หรอ 90 กรม) เมอจ�าแนกตามเพศพบวา ผชายดมสราเฉลย ¾ ขวดตอคนตอวน ดมเบยรเฉลย 3 ขวด เพศหญงดมสราไมเกน ½ ขวด ดมเบยรประมาณ 1 ขวดตอคนตอวน ในขณะทอตราการดมระดบประเทศเฉลยเฉพาะวนทดมพบวา เพศชายดมเฉลย 85.75 กรมตอวน และเพศหญงดมเฉลย 51.99 กรมตอวน8 คาเฉลยระดบความเสยงรนแรงตอการเกดอนตรายจากการดมแบบเรอรงในเพศชายอาย 25-60 ป ดมมากกวา 100 กรมตอวน และเพศหญงดมมากกวา 60 กรมตอวน8 ซงเมอพจารณาจากคาเฉลยระดบประเทศจะเหนไดวาคนในชมชนน มคาเฉลยของการดมสงกวาระดบประเทศคอนขางมาก และมความเสยงระดบอนตรายในปรมาณสง สอดคลองกบการประเมนระดบการดมเครองดมแอลกอฮอลดวยแบบคดกรอง AUDIT พบวา ในจ�านวนผดม 404 คน มผดมระดบเสยงนอย (รอยละ 61.9) และมผดมระดบอนตราย (รอยละ 38.1) ผลกระทบจากการดม พบวา กลมตวอยางมการขบขยานพาหนะและเคยเกดอบตเหต ทะเลาะววาท ท�ารายรางกายผอน สวนใหญจะทะเลาะววาทและท�ารายบคคลในครอบครว ไดแก ภรรยาและบตร สอดคลองกบผลการศกษาของบณฑต ศรไพศาลและคณะ8 พบความสมพนธระหวางการดมสรากบความรนแรงในครอบครวโดยครอบครวทดมสรามโอกาสเกดความรนแรงในครอบครวเกอบ 4 เทาเมอเทยบกบครอบครวทไมดมสรา จากรายงานการเกบขอมลในโรงพยาบาลขนาดใหญทเปน sentinel sites 25 แหง พบการบาดเจบรนแรงจากทกสาเหตจ�านวน 131,114 ราย ในจ�านวนนมการดมสรากอนเกดอบตเหตรอยละ 25.1 จ�านวนผเสยชวตจากทกสาเหต 4,136 ราย มประวตการดมสรากอนเสยชวตรอยละ 26.4 สาเหต 2 อนดบแรกของผบาดเจบทดมสรา คอ อบตเหตและถกท�ารายรางกาย15 การดมแอลกอฮอลท�าใหผดมมพฤตกรรมเปลยน ขาดการยงคด มความกลาเพมขน ท�าใหมโอกาสเกดอบตเหตไดงาย ทงน เพราะระดบแอลกอฮอลมผลตอระบบประสาทคอ ระดบต�า 30 มลลกรม% จะสนกสนานราเรง 50 มลลกรม% จะเสยการควบคมการเคลอนไหว 100 มลลกรม% มปญหาการทรงตวเดนไมตรงทาง 200 มลลกรม% สบสน 300 มลลกรม% เกดอาการงวง งง ซม 400 มลลกรม% หมดสตและอาจถงตายได16,17 ผลการวจยครงน พบวา กลมตวอยางมเพศสมพนธภายหลงการดม และไมใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธกบหญงทไมใชภรรยาตนเองถงรอยละ 64.3 ซงเปน

Page 8: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science60

พฤตกรรมทนาเปนหวงอยางยง เพราะสามารถท�าใหเกดผล กระทบตามมามากมาย อาท การตดเชอ HIV และโรค AIDS ซงสอดคลองกบทพระอดมประชาทร18 แหงวดพระบาทน�าพกลาววา รอยละ70ของผปวยโรคAIDSในวดพระบาทน�าพมพฤตกรรมการดมสรา รายงานการศกษาผปวยทมารบการรกษาทหนวยตรวจโรคผปวยนอก โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม พบผปวยดมสราและมเพศสมพนธโดยไมใชถงยางอนามย มอบตการณการตดเชอทางเพศสมพนธถงรอยละ7519

3. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมการดม ผลการวจยพบวา เพศ ชายมปรมาณการดมและความถของการดมมากกวาเพศหญง (p < .05) สอดคลองกบผลการส�ารวจของบณฑต ศรไพศาลและคณะ20 พบวา เพศชายดมมากกวาเพศหญงประมาณ 6 เทา โดยเพศชายดมสรารอยละ 54.6 ของประชากรเพศชาย เพศหญงดมสรารอยละ 9.8 ของประชากรเพศหญง และเพศชายรอยละ 17 และเพศหญงรอยละ 2 ดมสราตอวนในระดบอนตราย21 ซงผลการศกษาครงนพบวา ชมชนนมการดมในระดบอนตรายสงกวาระดบประเทศ โดยเพศชายมการดมระดบอนตรายรอยละ 31.7 เพศหญงรอยละ 6.4 สวนชนดของเครองดมพบวามความแตกตางกน โดยเพศชายนยมดมสราส เบยรและสราขาว ในขณะทเพศหญงนยมดมสราสและเบยร ระดบการศกษา มความสมพนธกบชนดของเครองดม (p < .05) ทเปนเชนน อาจอธบายไดวาเครองดมแอลกอฮอลแตละชนดมความเขมขนของปรมาณแอลกอฮอลแตกตางกน ความเขมขนทแตกตางกนท�าใหระดบความมอนตรายตอสขภาพแตกตางกน กลมตวอยางทมการศกษาสงกวา อาจมการคดไตรตรองในเรองอนตรายมากกวา ทงนเพราะระบบการศกษามงพฒนาคนใหมความสามารถทางดานการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา22 การรจกคดหรอคดเปน เปนองคประกอบทส�าคญยงของการด�าเนนชวตทถกตอง คดเปนชวยใหท�าเปน แกปญหาเปนและการคดท�าใหคนฉลาดขน นอกจากนระดบการศกษายงมความเกยวของกบรายได บคคลทมการศกษาไมสง สวนใหญจะมรายไดต�า ดงนนผดมทมรายไดและก�าลงซอจ�ากด มกดมเครองดมทมราคาถกกวา เชน เบยรมราคาถกกวาเครองดมประเภทอน ในขณะทสราขาวเปนเครองดมทมราคาต�าทสด23 ผลการศกษาครงน พบวากลมทมการศกษาระดบอดมศกษาขนไปไมนยมดมสราขาว อยางไรกตาม

ในการศกษาครงนไมพบความแตกตางของปจจยดานรายได อายและอาชพ 4. ทศนคตตอการดมของผดมเครองดมแอลกอฮอล ทศนคตตอการดมเมอพจารณารายขอพบวา ม 8 ขอทผดมมทศนคตทไมถกตองตอการดม ไดแกขอ 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10 ,14 เชน การดมแอลกอฮอลเปนเรองปกตของวยรน เปนผชายไทยตองดม เพราะท�าใหเขากบเพอนฝงไดด สนก และคลายเครยด ท�าใหเปนผใหญ และกระตนความรสกทางเพศ และตองดมเพราะกลวเสยเพอน ซงเหนไดวาเปนทศนคตทไมถกตอง สอดคลองกบจกรกฤษณ สขยง24 กลาววา สงคมไทยมองเรองการดมแอลกอฮอลเปนเรองธรรมดา จะเหนจากงานสงสรรค งานเลยง งานฉลอง และงานประเพณตางๆ แทบทกงานจะตองมเครองดมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบเสมอ ท�าใหผทเตบโตในสงคมลกษณะนมองวา การดมเปนเรองธรรมดาเพยงแตวาส�าหรบตนเองจะเปนโอกาสใดเทานน ส�าหรบการดมท�าใหคลายเครยด อาจเนองจากคณสมบตของแอลกอฮอลสามารถท�าใหผดมเกดความรสกผอนคลายลมทกข อยางไรกตามการศกษาเกยวกบฤทธของแอลกอฮอล พบวาการดมปรมาณมากจะท�าใหกระวนกระวาย เครยด หงดหงดงาย โดยเฉพาะชวงทระดบแอลกอฮอลในกระแสเลอดเรมลดลง25 ส�าหรบทศนคตทไมถกตองวาการดมเครองดมแอลกอฮอลสามารถกระตนความรสกทางเพศได ทกษพล ธรรมรงส23 กลาววา ผดมมกมความเชอวาการดมสราเปนการเพมโอกาสในการมเพศสมพนธ ทงจากฤทธตอความยบยงชงใจ ลดความอายและท�าใหเกดความกลาในการพดคยและเขาสงคม เปนทสนใจของเพศตรงขาม หากแตในความเปนจรง การดมแอลกอฮอลจะลดสมรรถนะในการตอบสนองทางเพศ การดมในปรมาณสงจะลดความสามารถในการแขงตวของอวยวะเพศชาย ลดคณภาพของการมเพศสมพนธและความสขทางเพศ นอกจากนพบวาม 7 ขอทผดมมทศนคตถกตองและถกตอง ปานกลางตอการดม ไดแกขอ 3,5,11,12,15 และ ขอ 4,13 เชน ผดมมทศนคตทถกตองวา ผหญงไทยไมควรดมแอลกอฮอล การดมไมไดแสดงถงความเขมแขง ทาทายนาสนใจ ทงนอาจอธบายไดวาแมสภาพสงคมไทยจะเปลยนแปลงไปอยางมาก แตคนไทยสวนใหญกยงไมนยมทจะใหผหญงดมของมนเมา เพราะจะท�าใหเกดความไมปลอดภยทงทางรางกายและเสยงตอการมพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม ทงนเพราะเมอระดบแอลกอฮอลในเลอดสงขนประมาณ 50 มลลกรม% จะมการเปลยนแปลงของกระบวนความคด ขาดความรอบคอบ และ

Page 9: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science 61

ความล�าบากในการควบคมตวเอง กลาท�าในสงทเกนพอด26

ส�าหรบขออนๆ ทกลมตวอยางมทศนคตถกตอง คอ เหนดวยกบมาตรการของรฐทจ�ากดอายผดม การมเครองหมายเตอนอนตรายจากการดมในบรรจภณฑ มาตรการควบคมการดมขณะมนเมา ซงเปนยทธศาสตรการควบคมการดมเครองดมแอลกอฮอลของภาครฐทไดผลดและมประโยชนในระยะยาวเพราะสามารถสรางความตระหนกรใหเกดขนในประชาชนไดในระดบหนง27 กลมตวอยางมทศนคตถกตองปานกลางเรองการท�าใหโลหตไหลเวยนด ท�าใหรางกายอบอน ทกษพล ธรรมรงส23 กลาววาผดมมกใชเปนขออางส�าหรบการดมเครองดมแอลกอฮอล และเปนความเชอทไมถกตอง หลงการบรโภคใหมๆ ผดมสราจะรสกวารางกายอบอน เลอดฉดแรงท�าใหรสกรอนวบวาบ ทจรงแลวการดมเครองดมแอลกอฮอลไมไดท�าใหอณหภมรางกายสงขน การทผดมรสกอบอน เลอดฉดแรงขนเปนผลจากฤทธในการขยายตวของหลอดเลอด ท�าใหระบบหวใจและหลอดเลอดสบฉดเลอดจากอวยวะภายในมาเลยงบรเวณผวหนงมากขน กลาวคอ เปนการน�าความรอนจากภายในสภายนอก ท�าใหอวยวะภายในสญเสยความอบอน และเสนเลอดบรเวณใกลผวหนงทขยายตวนเปนกลไกส�าคญท�าใหรางกายสญเสยความอบอนออกไป ท�าใหผดมเสยงตอภาวะอณหภมต�ากวาปกต ผลการวจยครงนพบวา คะแนนเฉลยของทศนคตตอการดมโดยรวมอยในระดบถกตองปานกลางคอนขางต�า (Χ=2.08±0.23) กลาวคอ มทศนคตทถกตองและไมถกตองพอๆ กน ทงนไดอธบายไวเบองตนแลว อาจกลาวโดยสรปไดวา ทศนคตเปนผลรวมของความเชอของบคคล ความเชอเปนตวก�าหนดแนวโนมของการแสดงพฤตกรรมซงไมไดมมาแตก�าเนด หากเกดจากประสบการณและการเรยนรทเพมขน ดงนนทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอลจงมอทธพลตอพฤตกรรมการดมหรอไมดมของบคคล สอดคลองกบการศกษาของปราณ ทองค�า อตญาณ ศรเกษตรนและรตตยา เพชรนอย12 พบวา ทศนคตตอการดมเครองดมแอลกอฮอลของวยรนมอทธพลทางบวกตอการดม นนคอบคคลทมทศนคตทดตอการดมมแนวโนมทจะดมมากกวาบคคลทมทศนคตไมดตอการดม สอดคลองกบบณฑต ศรไพศาลและคณะ26 รายงานวา หนงในปจจยส�าคญทสามารถสงเสรมการดมเครองดมแอลกอฮอล คอ กลยทธทางการตลาดของธรกจเครองดมแอลกอฮอลในรปแบบตางๆ การทมงบประมาณเฉลยปละกวา 2,300 ลานบาท สงผลใหประชาชนเกดทศนคตทดตอการดมและอยากทดลองดม

จากการวจยของศนยวจยปญหาสรารวมกบศนยวจยเอแบค มหาวทยาลยอสสมชญ20 พบวาการโฆษณามผลตอความอยากทดลองดม เยาวชนอาย 9-25 ปทจ�าโฆษณาเครองดมแอลกอฮอลไดอยางนอย 1 อยางมความอยากทดลองดมรอยละ 29 คดเปน 4เทา ของเยาวชนวยเดยวกนทจ�าโฆษณาไมไดซงมความอยากทดลองดมรอยละ 7

สรปและขอเสนอแนะ 1. ชาวชมชนมอายเรมดมนอย หากปจจยสงเสรมการเรมตนดมมาจากปจจยแวดลอมของสงคม ชมชน และการเลยนแบบพฤตกรรมผใหญ เปนความจ�าเปนททกภาคสวน อาท ครอบครว ชมชน รฐ จะตองรวมมอกนรณรงคในทกรปแบบเพอใหทกคนเกดความตระหนกถงโทษภยและผลกระทบของการดมเครองดมแอลกอฮอล 2. เพอนมอทธพลสงตอการเรมดม โรงเรยนควรมบทบาทในการปลกฝงทศนคตใหนกเรยนตระหนกวา การดมเครองดมแอลกอฮอลไมกอใหเกดประโยชนตอสขภาพ และเปนสงทควรหลกเลยง 3. กญแจส�าคญของการลด ละเลกการดมเครองดมแอลกอฮอล คอ การใหเจาของปญหาไดมโอกาสรวมคด รวมท�า รวมแกปญหาของตนเองและกลม ซงเปนการสรางแรงจงใจจากภายในตนเอง นาจะสามารถสงเสรมใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมไดอยางยงยน

เอกสำรอำงอง1. Sawitri Assanangkornchai. Alcohol Demand in

Thailand: A Macro Level Study. The First National Conference: Alcohol consumption and related problems in Thailand “Alcohol situation: Trends, Threats and Policy” 13th – 15th July 2005. Prince Palace Hotel Bangkok.

2. รณชย คงสกนธ. ความสมพนธสรากบปญหาความรนแรงในครอบครว.การประชมวชาการสรา ระดบชาตครงท 1 วกฤตปญหาสราและนโยบาย วนท 13-15 กรกฎาคม 2548 ณ โรงแรมปรนซพาเลส.

3. Poznyak, Vladimir. Global Trends in Alcohol Consumption, Related Harm and Policy Responses. The First National Conference: Alcohol consumption and related problems in Thailand

“Alcohol situation: Trends, Threats and Policy” 13th – 15th July 2005. Prince Palace Hotel Bangkok.

Page 10: Journal of nursing science Vol.29 No.1_Edit 6.indd

J Nurs Sci Vol.29 No.1 Jan - Mar 2011

Journal of Nursing Science62

4. มารยาท โยทองยศ และปราณ สวสดสรรพ. การก�าหนดขนาดของกลมตวอยางเพอการวจย. Available from: URL: http://research.bu.ac.th/knowledge/kn46/Samplesize.pdf

5. World Health Organization. The Alcohol Use Disorders Identification Test: Guidelines for use in primary care.2nd ed. Available from: http://whqlibdoc.who.int/hq/2001/who_msd_msb_01.6a.pdf

6. ส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล (2553). Available from: URL: http://www.mcot.net/cfcustom/cache_page/95031.html

7. สทธชย ปญญโรจน(2551). Available from: URL: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=213086

8. บณฑต ศรไพศาลและคณะ. รายงานสถานการณสรา ประจ�าป พ.ศ.2551. Available from: URL: http://

www.cas.or.th/index.php?option=com _matter&task=read&id=41

9. ส�านกงานสถตแหงชาต.2550. Available from: URL: http://www.ryt9.com/s/cabt/381974

10. Albert Bandura. Available from: URL: http://en.wikipedia.org/wiki/Albert_Bandura

11. กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.Available from: URL: http://www.dmh.moph.go.th/news/view.asp?id=751

12. ปราณ ทองค�า อตญาณ ศรเกษตรนและรตตยา เพชรนอย. พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของวยรนจงหวดสราษฎรธาน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2549; 17(2): 168-183.

13. อนชต จฑะพทธ .วารสารคลนก 2547. Available from: URL: http://www.doctor.or.th/node/7980

14. โรงพยาบาลหวยแถลง. การดแลผมปญหาการดมสราเบองตน. Available from: URL: http://gotoknow.org/blog/116-116/355631

15. คณะอนกรรมการศนยประสานขอมลการบาดเจบ กระทรวงสาธารณสข. 2552. Available from: URL:

http://www.thaincd.com/files/info/download1no98.doc

16. ส�านกงานเครอขายองคกรงดเหลา. เลกดมเหลากนเถอะนะ คนไทยดมมากตดอนดบ 5 ของโลก.พมพครงท2.

กรงเทพมหานคร: บรษทพมพด จ�ากด; 2548.17. สถาบนธญญารกษ(2004). Available from: URL: http://www.thanyarak.go.th/thai/index.php?option =com_content&task=view&id=380&Itemid=5418. บณฑต ศรไพศาลและคณะ. รายงานสถานการณสรา

ประจ�าป พ.ศ.2549. Available from: URL: http://www.cas.or.th19. พศาล ไมเรยง และ หทยชนน บญเจรญ.ผลกระทบตอ

สขภาพจากการดมสรา. การประชมวชาการสราระดบชาต ครงท 2 วนท 13-14 ธนวาคม 2549 ณ โรงแรม

รามาการเดนท20 บณฑต ศรไพศาลและคณะ. รายงานสถานการณสรา ประจ�าป พ.ศ.2550. Available from: URL: http:// www.cas.or.th/index.php?option=com_matter&task =read&id=32 21. วชาการ.คอม.ผชายมากกวาครงดมเหลา. 2552. Available

from: URL: http://www.vcharkarn.com/vblog/6354522. ราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา. Available from: URL:

http://www.moe.go.th/main2/plan/p-r-b42-01.htm#723. ทกษพล ธรรมรงส (2552). Available from: URL:

http://www.cas.or.th/index.php?option=com_matter&task=read&id=54

24. จกรกฤษณ สขยง. สารานกรมไทยส�าหรบเยาวชนฯ เลมท 27 Available from: URL: http://guru.sanook.com/

encyclopedia/ปจจยทสงเสรมใหมการเรมบรโภคแอลกอฮอล/

25. กรมสขภาพจต.Available from: URL: http://www.dmh.go.th/sty_libnews/news/view.asp?id=1452

26. บณฑต ศรไพศาลและคณะ. บทสรปส�าหรบผบรหาร: ความจ�าเปน หลกการและแนวทางการควบคมการดมและปญหาจากการดมเครองดมแอลกอฮอล. Available from: URL: http://www.cas.or.th

27. ศนยวจยปญหาสรา. ยทธศาสตรนโยบายแอลกอฮอลระดบชาต. Available from: URL: http://www.cas.or.th/index.php?option=com_matter&task=read&id=60


Recommended