Date post: | 28-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | kultura-connect |
View: | 223 times |
Download: | 5 times |
Connect to a World of Culture
KULTURA CONNECT M A G A Z I N E
Edition 8, 2011 | Numer 8, 2011
CAMBODIAFeasts and free time
Kambodża: uczty i czas wolny
ZURICHA wealth of history
Zurych: bogactwo historii
ANNECYIn the market for taste
Annecy: na rynku smaków
CONTENTS SPIS TREŚCI NEWS AND PERSPECTIVES WIADOMOŚCI I POGLĄDY
3 Calendar notes Notatki z kalendarza4 Speech notes Notatkizprzemówień5 Noël numbers Bożonarodzenioweliczby
FEATURES REPORTAŻE
6 Off to market Idziemynatarg10 Rich past, rich present Zurych:bogatywtedy,bogatyteraz16 Neutralanddignified Neutralnaidystyngowana
PHOTO-ESSAY ESEJ FOTOGRAFICZNY
18 The taste of leisure Smakwolnegoczasu
WORLD VIEWS WIDOKI ZE ŚWIATA
25 Postcard from Yvoire Pocztówka z Yvoire POETRY POEZJA
26 63 rue de Seine – 15 quai Voltaire (OnlyinPolish)
18
16
6
DEAR READERSDRODZY CZYTELNICY
East and West meet in this edition of Kultura Connect, whichpresentssomeoflife’spleasures:samplingdeliciousfood(atthemarketsinAnnecy,p.6),visitingnewplaces(suchasZurich,p.10)andenjoyingleisuretime(inCambodia,p.18).
Themagazineisnowbeingpublishedbyaneworganisation–KosciuszkoHeritageInc.–butitsform,styleandthemesremainthesame.
WschódizachódspotykająsięwtejedycjiKultura Connect,któraprzedstawiaróżneprzyjemnościżycia:degustowaniewybornegojedzenia(natargachwAnnecy,str.6),zwiedzanienowychmiejsc(jakn.p.Zurych,str.10)ikorzystaniezczasuwolnego(wKambodży,str.18).
Magazynpublikowanyjestprzeznowąorganizację–KościuszkoHeritageInc.–alejegoforma,styliporuszanetematypozostajątakiesame.
2 | KULTURA CONNECT
16
6
KULTURA CONNECT | 3
NEWS AND PERSPECTIVES
Kultura ConnectmagazineispublishedbyKosciuszkoHeritage.
The views expressed in this publicationdonotnecessarilyreflecttheviewsofKosciuszko
Heritage.
Themagazineisafree,not-for-profitculturalwork.
ContributeSendyourletters,articlesand
photos to [email protected]
EditorLukasz Swiatek
PhotographersEmlynCrockettandWojciech
Ihnatowicz
WritersWojciechIhnatowicz,DariuszJacekBednarczykandLukaszSwiatek
Cover PhotoA statue of Buddha in Cambodia
ContactComments or questions should be
addressed [email protected]
issuu editionThiseditionofthemagazineis
available at issuu.com/kulturaconnect
Past issuesEditions one to seven of the magazineareavailableat
www.fkpp.org/kulturaconnect.html
About the magazineTheaimofthemagazineistoconnect readers to a world of culture,bytellingthestoriesof
special people, places and events fromaroundtheglobe.Themagazinehasacosmopolitan
flavour,embracingmanyculturesandnations.
PublishedDecember24,2011UpdatedDecember26,2011
Connect to a world of culture
www.kosciuszkoheritage.com
Calendar NotesMajor dates and anniversaries from around the world
Ważne daty i rocznice z całego świata
SpotlightoncooperativesNextyearistheInternational Year of Co-operatives.Inrecognisingthe importance of co-ops (“businesses owned and run byandfortheirmembers”),theUNisseekingtocelebrateastyleofbusiness“focused on human need nothumangreed”.
PrzyszłyrokjestMiędzynarodowymRokiemSpółdzielczości.Wuznaniurolijakąodgrywająspółdzielnie(„biznesyprowadzone przez i dla członków”),ONZstarasiępromowaćstylbiznesuktóry„koncentrujesięnapotrzebach ludzkich a nie nachciwościludzkiej”.
Forest focusThe United Nations designated2011astheInternational Year of Forests.Inhighlighting“our relationship with forests”and“humankind’sroleinensuringtheirwell-beinganddevelopment”,arangeofeventswasheld,includingfestivals,exhibitionsandfieldtrips.
OrganizacjaNarodówZjednoczonychwyznaczyłarok2011MiędzynarodowymRokiemLasów.Odbywałysięróżneimprezy–wtymfestiwale,wystawyiwycieczkiterenowe–podkreślające„naszzwiązekzlasami”i„rolęludzkościwzapewnieniuichbezpieczeństwairozwoju”.
PurepoetryDecember24marksthe130thanniversaryofthebirthofJuanRamónJiménez,aSpanishpoetwho won the Nobel Prize inLiteraturein1956.InhisNobelcitation,Jiménezwaspraisedforthe“highspiritandartisticalpurity”ofhislyricalpoetry.
24grudniaminęła130 rocznica urodzin JuanRamónJiménez,hiszpańskiegopoety,któryzdobyłLiterackąNagrodęNoblaw1956roku.Wuzasadnieniu noblowskim Jiménezbyłchwalonyza„wielkiegoduchaiczystośćartystyczną”swojejlirycznejpoezji.
CreatingtheCommonwealthEightyyearsago,theCommonwealth of Nations was established after the Parliament of the United KingdompassedtheStatuteofWestminster.TheStatutegaveCommonwealthcountriespoliticalandlegalindependence.Fifty-threecountriescurrentlybelongtotheCommonwealth.
Osiemdziesiątlattemu,po uchwaleniu Statutu Westminsterskiegoprzezparlamentbrytyjski,powstałaWspólnotaNarodów.StatutdałkrajomweWspólnociepolitycznąiprawnąniezależność.ObecniedoWspólnotynależą53kraje.
KULTURA CONNECT M A G A Z I N E
I am not I.
I am this one
walking beside me
whom I do not see,
whom at times I
manage to visit,
and whom at other
times I forget;
who remains calm
4 | KULTURA CONNECT
Speech NotesFascinating talks from around the worldFascynujące prezentacje z całego świata
Inthiswide-ranginglectureentitledEntertainment or Policy: The Influence of Media on Politics,JohnKerinlookedatthechangingnatureofpolicydevelopmentandpoliticsintermsofmedia.TheformerAustralianTreasurersharedsomeofhislife’slessonsandexperiences,arguingthatmediahavebecomeentertainment-driven:asituationthatisfine,“aslongaspoliticsisnotseenasjustanotherformofentertainment”.December 6, Australian National University, Canberra
Wtymobszernymwykładziep.t.Rozrywka czy strategia: wpływ mediów na politykę,JohnKerinanalizowałzmieniającysięcharakterrozwojustrategiiipolitykiodnośniemediów.ByłyministerfinansówAustraliipodzieliłsięlekcjamiidoświadczeniamizeswojegożycia,argumentując,żemediasąnapędzanerozrywką;sytuacjatajestwporządku„takdługo,jakpolitykaniejestpostrzeganajakopoprostuinnaformarozrywki”.6 grudnia, Australijski Uniwersytet Narodowy, Canberra
Media watch
Watch | Obejrzyj:anu.edu.au/vision/videos/4711/
To celebrate The Chicago Manual of Style, which turned105thisyear,apaneloffourexpertsfromtheworldsofwriting,publishingandlinguistics–Ben Zimmer, Carol Fisher Saller, Anita Samen and JasonRiggle–tackledquestionssuchas:“Whatisstyle?”and“Whydowecaresomuchaboutstyle?”Inaneraofnewcommunicationtechnologies,itseemsthatstyleinwritingisasimportantasever.November 8, the University of Chicago, Chicago
AbyuczcićprzewodnikstyluChicago Manual of Style,któryskończyłwtymroku105lat,zespółczworgaekspertówzeświataliteratury,publicystykiilingwistyki–BenZimmer,CarolFisherSaller,AnitaSameniJasonRiggle–zmierzylisięzpytaniamijakn.p.:„Cotojeststyl?”i„Dlaczegodbamytakbardzoostyl?”Werzenowychtechnologiikomunikacyjnych,wyglądanato,żestylwpisaniujesttaksamoważnyjakzawsze.8 listopada, Uniwersytet Chicagowski, Chicago
Amatterofstyle
Watch | Obejrzyj:youtube.com/watch?v=yG63ApHlhP4
NEWS AND PERSPECTIVES
Drawingonacurrentmuseumexhibition(The Tomb of the Unknown CraftsmanbyGraysonPerry),LisaJardinelooksatthenatureofthemodernmuseumandthemuseum-goingexperience.Today,patronsexpecttobeaskedtofindmeaninginexhibitions;theyareagents,notpassiveconsumers.AsJardineexplains,“itisvisitorswhoshapetheirownencounters”.November 11, the British Museum, London
BazującnaobecnejwystawieGrób nieznanego rękodzielnikaGrayson’aPerry,LisaJardinerozpatrujecharakterwspółczesnegomuzeumiprocesjegozwiedzania.Odwiedzającyobecnieoczekująpytaniaoodnalezieniesensuwwystawach;sąagentami,aniebiernymikonsumentami.JakJardinewyjaśnia,„zwiedzającykształtująswewłasnedoświadczenia”.11 listopada, Muzeum Brytyjskie, Londyn
Nightatthemuseum
Listen | Posłuchaj:britishmuseum.org/channel/events/2011/audio_imaginary_museum.aspx
Around the world, women are under-represented inpoliticaloffices.Thistalk,deliveredbyPippaNorris,examinedwhythisissoandwhatcanbedoneaboutit.Thebenefitsanddrawbacksofvariousapproacheswerediscussed,includingelectoralreforms,legalquotas,andpartyselectionrulesandprocedures.AccordingtoNorris, an emphasis must be placed on effective, practicalandnear-futurewaystorectifygenderinequalityingovernment.November 21, the University of Edinburgh, Edinburgh
Nacałymświeciekobietysąniedostateczniereprezentowanenastanowiskachpolitycznych.Wykładten,zaprezentowanyprzezPippęNorris,przedstawiałdlaczegotakjesticomożnazrobić.Omawiałzaletyiwadyróżnychmetod,jakn.p.reformywyborcze,normyprawne,orazpartyjnezasadyiprocedurywyborcze.WedługNorris,należypołożyćnacisknaskuteczne,praktyczneirychłesposobynaprawienianierównościpłciwrządzie.21 listopada, Uniwersytet Edynburski, Edynburg
Genderingovernment
Watch | Obejrzyj:youtube.com/watch?v=ygYmUBNap34
NOËL NUMBERS
• At1,600squaremetres,theSamsungGalaxyIceRinkisthelargestoutdooricerinkintheUnitedKingdom.Therink,whichformspartoftheWinterWonderlandeventinLondon’sHydePark,took10daystobuild,uses100,035litresofwaterandisfrozen at -12oC,saytheorganisers.
• Gastronomicandartisantreats,suchaspretzelsandwoodcarvings,arebeingsoldbyexhibitorsrunningthe150stallsattheCologneCathedralChristmas market (Weihnachtsmarkt am Kölner Dom).
• The Rockefeller Center Christmas Tree in New Yorkhasbeendecoratedwith30,000LEDlights.
• Copenhagen’sTivoliGardens,thesecond-oldestamusement park in the world, has constructed a RussiancityforChristmas;featuringareplicaofSt.Basil’sCathedralwitha21-metre-hightower,the2,000-square-metercityevenhasaminiatureversionoftheTrans-SiberianRailway.
• LodowiskoSamsungGalaxyIceRink,opowierzchni1,600metrówkwadratowych,jestnajwiększymplenerowymlodowiskiemwWielkiejBrytanii.ŚlizgawkatastanowiczęśćimprezyWinterWonderlandwlondyńskimHydeParkuibyłabudowanaprzez10dniprzyużyciu100,035litrówwodyzamrożonejwtemperaturze-12oC,jakmówiąorganizatorzy.
• Gastronomicznesmakołykiirzemieślniczecudeńka,takiejakprecleidrewnianerzeźby,sąsprzedawaneprzezwystawców150straganównajarmarkuBożonarodzeniowympodKatedrąwKolonii(Weihnachtsmarkt am Kölner Dom).
• ChoinkaprzedRockefellerCenterwNowymJorkuzostałaudekorowana30,000światełLED.
• WkopenhaskichOgrodachTivoli,drugimnajstarszymparkurozrywkinaświecie,skonstruowanonaświętarosyjskiemiasteczko.Miasto to, o powierzchni 2,000 metrów kwadratowych,posiadareplikękatedryśw.Bazylegozwieżąowysokości21metrów,anawetminiaturowąwersjękoleitranssyberyjskiej.
Apresentforbeancounters:ChristmasstatisticsfromaroundtheworldPrezentdlamiłośnikówcyfr:statystykiBożonarodzeniowezcałegoświata
Above:decorationsinTheStrandArcade,SydneyPowyżej:dekoracjewarkadzieTheStrandwSydney
NEWS AND PERSPECTIVES
KULTURA CONNECT | 5
off to markethebronze-coloured,freshlybakedcroissantswereimprovedbyit.Themacarons,alreadylightandsweet,weremademoreflavoursome
thankstoit.Cheesealsoseemedmoredelicious.Inalloftheseproducts,onlyonemysteryingredientwasatwork:Annecy.
Thisflavourenhancerisnotaculinaryelement,butatown.Locatedinsouth-easternFrance,intheRhône-Alpesregion,AnnecyisfamousforitsVielle ville(oldtown),whichstandsontheriverThiou.Thetown,whichwasthecapitalofthecountsofGenevoisfromthe10thcentury,hasbeencalledthe“pearloftheAlps”andthe“VeniceoftheAlps”,onaccountoftheancientcanalsthatthreadtheirwaythroughoutthetownandcarrywatertoLakeAnnecy,knownasthecleanestlakeinEurope.Connectedbysmallbridgesandnarrowcobblestonestreets,theoldtownisfilledwithantique-styleshopsthatsellallmannerofgoods,fromhandmadechocolatestofreshflowers.
wieżoupieczonebrązowerogalikisątutajjeszczelepsze.Makaroniki,itakjużlekkieisłodkie,zyskująwięcejsmaku.Seryrównieżwydająsię
bardziejsmakowite.Wewszystkichtychproduktachużytyzostałtylkojedentajemniczyskładnik:Annecy.
Tenwzmacniaczsmakutonieelementkulinarny,leczmiasto.Położonewpołudniowo-wschodniejFrancji,wregionieRhône-Alpes,AnnecysłyniezeswegoVielle ville(staregomiasta)nadrzekąThiou.Miasto,którebyłosiedzibąhrabiówGenevoisz10-egowieku,jestnazywane„PerłąAlp”i„WenecjąAlp”,zewzględunastarożytnekanałyprzepływająceprzezmiastoizabierającewodędojezioraAnnecy,uznawanegozanajczystszejeziorowEuropie.Połączonemałymimostkamiiwąskimibrukowanymiuliczkami,staremiastowypełnionejestzabytkowymisklepikami,któresprzedająwszelkiegorodzajutowary,począwszyodręcznierobionychczekoladekażpoświeżekwiaty.
T Ś
DelectablefoodsoldinadelectablelocationZnakomiteproduktyżywnościowesprzedawanewurokliwymmiejscu
6 | KULTURA CONNECT
Left:(top)aboxofmacarons,(bottom)arangeofantipasto.Centre:freshflowers.Right:(top)Colombièrecheese,(bottom)assortedcakes.Po lewej:(ugóry)pudełkomakaroników,(nadole)różneantipasti.W środku:świeżekwiaty.Po prawej:(ugóry)serColombière,(nadole)rozmaiteciasta.
It’seasytosee,then,whyfoodeateninthischarming,historiclocationmightseemtobemoredelicious.Ambianceaffectstheenjoymentoffoodand,atAnnecy,thepleasantatmospherehelpstomakeforpleasantconsumption.
The market is held in different locations and offers adifferentsetofproducts,apartfromfood,dependingonthedayoftheweek.Forexample,amarketwithmiscellaneousproductsoperatesonTuesdays,Thursdays,Fridays(butonlyattheQuaidel’Evêché),SaturdaysandSundays,whilethreemarketsforsecond-hand,artisticanddesignergoodsoperateeverylastSaturdayofthemonthintheoldtown,theQuaiduSemnozandthePlacedesCordeliers,respectively.
Onetraveller,KimberlySullivan,wastakenbythemarketduringhervisittoAnnecy,asshewroteonthetravel website Europe a la Carte:“The Michelin Green GuidecallsitthebestmarketinFrance.Wewereskeptical–Francehassomanywonderfulmarkets–butafterourSundayofwanderingthecolourfulstallsinthewindingstreetsofthisidyllicmountaintown,wehadtoagree.Thestallsarepackedtightthroughthenarrowstreetsoftheoldtown,makingfoottrafficslow.Butwho’sinarushwithsomanycolourstodelighttheeyeanddelicaciestotemptthestomach?”
Of course, some visitors skip the town’s
Łatwozrozumiećwięc,dlaczegojedzeniespożywanewtymuroczym,historycznymmiejscumożewydawaćsięsmaczniejsze.AtmosferapanującawAnnecysprzyjadelektowaniusięjedzeniem;przyjemneotoczenieuprzyjemniakonsumpcję.
TargwAnnecyfunkcjonujewróżnychmiejscachi,opróczżywności,oferujeróżnorodnyzestawproduktów,wzależnościoddniatygodnia.Naprzykład,targzproduktamiogólnymiodbywasięwewtorki,czwartki,piątki(aletylkonaQuaidel’l’Evêché),wsobotyiniedziele.Natomiasttrzytargisprzedającetowaryużywane(wstarejczęścimiasta),artystyczne(wQuaiduSemnoz)iwyrobymarkowe(wPlacedesCordeliers)odbywająsięwkażdąostatniąsobotęmiesiąca.
Pewnapodróżniczka,KimberlySullivan,byłatakzachwyconatargiempodczaspobytuwAnnecy,żenapisałaconastępujenastroniepodróżniczejEuropy a la Carte:„Zielony Przewodnik Michelinmówi,żejesttonajlepszytargweFrancji.Byliśmysceptyczni–Francjamatakwielewspaniałychtargów–aleponaszejniedzielnejwędrówcewśródkolorowychstraganówpokrętychuliczkachtegomalowniczegogórskiegomiasteczka,musieliśmysięzgodzić.Stoiskasąmocnowciśniętewwąskieuliczkistaregomiasta,copowoduje,żeruchpieszyjestpowolny.Alektoby
KULTURA CONNECT | 7
gastronomicandhistoricattractionsinfavourofmodernAnnecyandLakeAnnecy’spristine,sparklingwater.AsDuncanGarwoodnotesinhisbook Mediterranean Europe,“swimminginthisshimmeringlakesurroundedbysnowymountainsreallyisanAlpinehighlight”.Townandlakedon’thavetobemutuallyexclusive,though.Afterenjoyingthewater,whynotstrolldownthenarrowstreetsoftheoldtown,pastryinhand,withabagofsomeoftheregion’sfamous Reblochoncheese,savouringtheatmosphereoftimesgoneby?
sięspieszyłwśródtyluzachwycającychoczykolorówiprzysmakówkuszącychpodniebienie?”
Oczywiście,niektórzyturyścipomijająatrakcjegastronomiczneihistorycznenarzecznowoczesnejczęściAnnecyilśniącejwodyjezioraAnnecy.DuncanGarwoododnotowujewswojejksiążceEuropa Śródziemnomorska,że„pływaniewpołyskującymjeziorzeotoczonymośnieżonymigóramijestnajbardziejwysublimowanąatrakcjągórską”.Oczywiście,miastoijezioroniemusząsięwzajemniewykluczać.Pospędzeniuczasunadwodą,dlaczegoniewybraćsięnaspacerprzezwąskieuliczkistaregomiasta,zciastkiemwdłoni,zkawałkiemsłynnegoregionalnegoseraReblochonwtorebce,delektującsięatmosferądawnychczasów?
Right:Tomme de ferme cheese, made with raw
cow’s milk
Prawo:SerTomme de ferme,wykonanyz
surowegomlekakrowiego
FEATURE
8 | KULTURA CONNECT
Clockwise from top:compotesandsyrups;aliononafountaininfrontofl’église Notre-Dame-de-Liesse(OurLadyofLiesseChurch);thePalais de l’Isle (Palace oftheIsle)museum;varioustypesofcheese;pain au chocolat(chocolatebread)andcroissants.
Według ruchu wskazówek zegara od góry:kompotyisyropy;lewnafontannieprzed Eglise Notre-Dame-de-Liesse (Kościółpw.NajświętszejPannyzLiesse);muzeum Palais de l’Isle(PałacnaWyspie);różnetypyserów;pain au chocolat (czekoladowychlebek)irogaliki.
FEATURE
KULTURA CONNECT | 9
Rich Past, Rich PresentItisoftenseenasafinancialcity,butZurichiswealthyinmorewaysthanoneCzęstojestpostrzeganyjakomiastofinansowe,leczbogactwoZurychujestpod
wielomawzględamibardziejróżnorodne
Wordsandphotography:WojciechIhnatowiczTekstizdjęcia:WojciechIhnatowicz
The Old Town, viewed from Lake ZurichStareMiastoodstronyJezioraZuryskiego
lreadyatZurichAirport,thecharacteristicsoundsofSwissfolkloregreetnewcomers.Forwearytravellers,afterahard,often-long
intercontinentaltrip,thisisapleasantsurprise.Throughthespeakersystem,theroarofcows,thepleasantringingofbellsandthestrong,powerfultonesof Swiss mountaineers’ Alphorn trumpets welcome visitorsstarvedofbeauty.AwaitingthemaresimplychocolatysweetviewsoftheAlps,thematureflavourofSwisscheese,greatorderandharmony,aswellastheprecisionofSwisswatches.Travelinacountrywhosecurrency(theSwissfranc)reachesquotesthataretrulythescaleoftheMatterhorn,andwhosefinancialstrengthallowsforthemaintenanceofitseconomic,politicalanddefensiveneutrality,isfullofaestheticdelightsandsurprises.
Admittedly,thisincredible,almostsurrealcacophonyofacousticimpressions,onfirstcontactwith Switzerland in a modern airport in Zurich, for manymaybeassociatedwithart,orperhapstheanti-artofDadaism,whoserootsreachbacktoZurich.WhentheFirstWorldWarwasraginginEurope,thisformofartdevelopedintheneutralbourgeoissocietyofSwitzerland,anditwasademonstrationof displeasure and disapproval with the canons of contemporaryEurope,bleedinginthetrenchesofthedramaoftheWar.
Demonstrations,publications,meetingsandmusicaleventswerethepledgeofartistsinrepresentingdissatisfactionwiththeorderthatexistedinEurope.HailingfromSwitzerlandisalsothelegendaryWilliamTell,who,intheMiddleAges,withhisattitude,alsoobjectingtoAustrianattemptstosubordinatethisbeautifulregionofEuropetoitsinfluences,wasthecatalystfortheunificationofSwitzerland in a free and independent confederation of cantonsinlatertimes.
Today,Zurichisanimportantlinkinglobalfinance.AtParadeplatz(ParadeSquare),whereamagnificenttramgridcriss-crosses,behindtheelegantfacadesofsolidlyconstructedbuildings,alsointersectfinancialflowpaths,aswellascurrencyexchange,settlementsoftheworld’sfinances,andexchangesofsharesinstockmarkettransactions.Here,too,shareholdersarewaitingwiththehopethatthese‘instruments’willplayanimportantroleintheexitfromthecrisisofconfidenceandcollapsethatfacesglobalfinanciersandtheglobaleconomy.Duringthe17thcentury–relativelyrecentlyinthehistoryofthiscentralsquareofZurich,ultimatelytheheartofSwissfinancethatisParadeplatz–locatedherewasanothermarketofexchange,butnotofconventionalfinancialinstrumentssuchascurrency,autoinsurance,stocksorpreciousores,butratherpigs.Itwassimplyasquareforsellingcattle.ItwasaplacewhereSwissshepherdsandpeasantssoldtheirfour-leggedcreatures.ThesquarewasthencalledSäumärt:basically,‘pigs’market’,which,formany,lookingatwhatiscurrentlyhappeningintheareaofglobalfinance,wouldgivemuchfoodforthought.Then,in1819,thissquarewasnamedNeumarkt(NewMarket),onlytoberenamedagaintoParadeSquareatthecommencementoftheelegantavenueofBahnhofstrassein1865.
Today,thesquarehousestheofficesoftherenowned banks UBS and Credit Suisse, which hold
użnamiędzynarodowymlotniskuZurych-Klotendochodząprzybyszycharakterystycznedźwiękiszwajcarskiegofolkloru.Dla
zmęczonychpodróżnych,potrudach,częstodługiejmiędzykontynentalnejpodróżyjesttomiłaniespodzianka.Rykkrów,miłepodźwiękiwaniedzwoneczków,silnetonypotężnychtrąb„alphorn”góraliszwajcarskichAlp,witajązgłośnikówturystówspragnionychpiękna.OczekująichwręczczekoladowejsłodyczywidokiAlp,wytrawnysmakszwajcarskichserów,wspaniałyporządekiładorazprecyzjajakwszwajcarskichzegarkach.Podróżpokraju,któregowaluta(szwajcarskifrank)sięganotowańiścienaskalęMatterhornuafinansowasiłagospodarkipozwalanautrzymanieswejekonomicznej,politycznejatakżeobronnejneutralności,jestpełnaestetycznychdoznańiniespodzianek.
Coprawdataniebywała,bezmałasurrealistycznakakofoniaakustycznychimpresji,przypierwszymkontakciezeSzwajcariąnanowoczesnymlotniskuwZurychu,dlawielumożekojarzyćsięzesztuką,czymożeanty-sztukądadaizmu,siegającegokorzeniamiswegopowstaniawłaśniewZurychu.GdynaterenieEuropyszalałapierwszawojnaświatowa,wneutralnejoburżuazyjnymprofiluspołeczeństwaSzwajcarii,rozwinęłasiętaformasztuki,będącejdemonstracjąniezadowoleniaidezaprobatykanonówówczesnejEuropy,krwawiącejw„okopach”wojennegodramatupierwszejwojnyświatowej.
Demonstracje,publikacje,spotkaniaimuzycznewydarzeniabyłyrękojmiąartystówwreprezentowaniuniezadowoleniazładujakiistniałwEuropie.TotakżestądpochodzilegendarnyWilhelmTell,którywśredniowieczu,swąpostawą,rownieżsprzeciwudoaustriackichusiłowańpodporządkowaniategopięknegorejonuEuropyswymwpływom,byłwpóźniejszychczasachkatalizatoremwzjednoczeniuSzwajcariiwwolną,niezależnąKonfederacjękantonów.
ObecnieZurychtoważneogniwoświatowejfinansjery.NaParadeplatz(PlacuParady),gdziekrzyżująsiętrasywspaniałejsiatkipołączeńtramwajowych,zafasadamieleganckich,solidnieskonstruowanychbudynków,krzyżująsietakżefinansowedrogiprzepływuorazwymianywalut,rozliczeńświatowychfinansów,wymianyudziałówwgiełdowychtranzakcjach.Tutakże,znadzieją,udziałowcyoczekująiż,właśniete„instrumenty”odegrająważnąrolęwwyjściuzkryzysuzaufaniaorazzapaścizjakąborykasięglobalnafinansjeraorazświatowagospodarka.WokresieXVIIstulecia,stosunkowoniedawnowhistoriitegocentralnegoplacuZurychu,wkońcusercaszwajcarskichfinansów,jakimjestParadeplatz,miesciłsiętu,także„rynekwymiany”,alenieklasycznychśrodkówfinansowychinstrumentówjakimisąwaluty,bondy,akcje,szlachetnekruszce,leczbyłytotrzodychlewne.Poprostubyłtoplacsprzedażybydła.Byłotomiejscegdzieszwajcarscypasterzeorazchłopisprzedawalisweczworonożnestworzenia.Placbyłwówczaszwany„Säumärt”„Świnski”lubdelikatniejmówiąc„Prosięcyrynek”,codlawielu,patrząccosięobecniedziejewsferzeświatowejfinansjery,dajewieledomyślenia.Następniewroku1819PlactennazwanoNeumarkt(NowyRynek)abywmomencierozpoczęcia
FEATURE
KULTURA CONNECT | 11
A J
hugeamountsofcashintheirvaults,whiletheirsafesstorethegreatwealthofthebaronsandlordsofglobalfinance,aswellasofthenewlyrichcomingherefromaroundtheworld.AtParadeSquare,therearealsomanyotherfamousSwissinstitutions.Tosweetenthebitternessthatsomemayfeelfromacertaindegreeofjealousyarisingfromobservingthewealthflowingfromthejewellerystores,ortheboutiquesoffamousfashionbrands,thecompanyLindt&Sprüngli,initsmagnificent,elegantstore,presentschocolateconfectionproducts.Theyear1845wasamomentwhenafashionbeganforchocolate:atrendthatcontinuestoday.AtParadeSquare,beyondthemonumental19thcenturybuildings,thereisalsotheGriederhaus,anarchitecturallyinterestingbuildingrobedinacharmingArtNouveaustyle.
FromParadeplatz,theelegantavenue Banhoff Strasse, as the namesuggests,leadstothetrainstation, where important parts oftheeconomyalsointersect,throughrailtransport.FromtheHauptbahnhof(mainrailwaystationofZurich),youcangettomanyspectacularcornersofSwitzerlandandtheAlps.Itisworthnotingthatthefirsttrainrodeoutfromtheattractivestationbuildingin1847;itwasdesignedatanearlystage,asthefirstraillinkinSwitzerland.Thelocomotive,calledBrötliBahn,tookthechosenpassengerstoBaden.This20kmtrainroutewasconqueredin45minutes:adizzyingpaceforthosetimes.Sobegantheconstructionoftherailwaynetwork,whichnowallowstravellerstogettothespectacularsitesofSwitzerland.FromHauptbahnhof,manyexpresstrainsleaveformanyEuropeancapitals,aswellastoLucerne,wheretheproudlynamedtrainWilliam Tell ExpresscarriespassengersdailythroughtheGotthardtunneltoItaly’sLocarno.
AttheBahnhofstrasse(railwaystationstreet),which,insomeways,isequivalenttoarefined,tree-filledavenue,therearealsomanyfineshops,amongwhicharewatchsalonsthatenchantpassers-by.Cyma,Doxa,Longines,and,ofcourse,superbPatekPhilippe
eleganckiejAleiBahnhofstrassewroku1865przemianowaćgonaPlacParad.
WspółcześnienaplacutymznajdująsiębiurasłynnchbankówUBS,CreditSuisse,którewswychkasachtrzymająogromnesumygotówki,natomiastwsejfachwielkiebogactwo,światowychbaronówimagnatówfinansjeryazarazem„nowo-bogackich”zjeżdżającychtuzcałegoświata.NaPlacuParadznajdujesiętakżewieleinnych,słynnychinstytucjiSzwajcarii.Dla„osłody”goryczyjakąconiektórzymogąodczuwaćspowodowanąpewnądozązazdrościwypływającązobserwowaniabogactwajakiewręczsięprzelewazwitrynjubilerskichsklepów,czysłynnychmarkowychsalonówmody,firmaLindtundSprungliwswymwspaniałym,eleganckimsklepieprezentuje
wyrobykonfekcjiczekoladziarskiej.Rok1845byłmomentemgdyrozpoczęłasięmodanaczekoladę,któratrwanieustanniedodziś.NaParadeplatzpozamonumentalnymigmachamizXIXwieku,znajdujesiętakżeciekawyarchitektoniczniegmachGriederhaus,prezentującyurocząszatęstylu„ArtNouveau”.
ZParadeplatzeleganckaalejaBanhoffStrasse,jaknazwawskazuje,prowadzinadworzeckolejowy,gdzie
krzyżująsiętakżeważneelementyekonomiijakimjesttransportkolejowy.ZHauptbahnhof(głównejstacjikolejowejZurychu)możnasiędostaćdowieluspektakularnychzakątkówSzwajcariiorazAlp.Wartododać,iżzatrakcyjnegobudynkustacji,w1847roku,odjechałpierwszypociąg,zaprojektowanyiwpoczątkowejfaziebędącypierwszympołączeniemkolejowymwSzwajcarii.Lokomotywazwana„BrötliBahn”pociagnęłapociągzwybrańcamidoBaden.Dwudziestokilometrowątrasępociągtenpokonałwjaknaoweczasyzawrotnymtempie45minut.Takwięcbyłtopoczątekbudowysiećkolejowej,któraobecnieumożliwiapodróżnymdostaniesiędospektakularnychmiejscSzwajcarii.ZestacjitejodjeżdżatakżewieleekspresowychpociągówdowielustolicEuropy,atakżedoLucerny,skąd,odumnejnazwiepociąg„WilhelmTellExpress”,codzienniewieziepasażerówprzezTunel
From the Old Town, in atypical,almostalpine,train,youcangetintotheUniversity,fromwhoseterraceyoucanenjoyabeautifulviewofthecity,lakeandsurroundings
FEATURE
12 | KULTURA CONNECT
Left:MamanbyLouiseBourgeoisonBürkliplatz.Right:theroofsandtowersofZurich.Po lewej:MamanwykonanaprzezLouiseBourgeoiswBürkliplatz.Po prawej:dachyiwieżeZurychu.
watches:theseareiconsoftheartofwatchmakingand products of the arcane construction of these chronometers.ItisworthmentioningafewinterestingaspectsofthestoryofthefoundingofPatekPhilippe,whosewatchesareamongthemostexpensiveintheworld.OnMay1,1839,inGeneva,twoPolishimmigrants,AntoniPatek(anentrepreneur)andFranciszekCzapek(awatchmaker),jointlyfoundedacompanycalledPatek,Czapek&Cie.In1844,Patekmet the French watchmaker Adrien Philippe in Paris, andtogethertheyfoundedanewcompany,which,intheend,in1851,wascalledPatekPhilippe&Cie.Inthisway,PolesalsocontributedtothesuccessoftheSwisseconomy.
Nearthestation,thereisthecharmingOldTownofZurich.Medievalbuildings,narrow streets with colourful and decorative coats of arms oftheguildsofcraftsmen,andtheRenaissancebuildingoftheCityCouncilcreateapleasantatmosphere in which to spend pleasant moments, perhaps eatingoneofthetypicaldishesofSwitzerland:namely,cheesefondue.Thisdishisahomelyfeast, where revellers at the table dipbreadimpaledonlongmetalskewersintogreatSwisscheeses.FromtheOldTown,inatypical,almostalpine,train,youcangetintotheUniversity,fromwhoseterraceyoucanenjoyabeautifulviewofthecity,lakeandsurroundingsdominatedbytheSwissAlps.
Near the Old Town is the attractive church Grossmünster,withitstwomonumentaltowers.ThisisaninterestingbuildingintheRomanesquestyle,datingbacktothe12thcentury.Asthelegendgoes,theplaceforitsconstructionwasinitiatedbythedeepfaithoftheEmperorCharlemagne,asitwashere,wheretodaytherearebeautifulviewsofZurich,thatthreeChristianmartyrswereburied,andtheChurchwasbuilt.
AnotherinterestingobjectofreligiousworshipistheChurchofSt.Peter,withastylish,attractivetower,inwhichthebiggestchurchclockofEuropeis
GotthardadowłoskiegoLocarno.NaBahnhofstrasse(ulicydworcowej),któraw
pewnymsensiejestodpowiednikiemwytwornej,zdrzewostanem,alei,znajdujesiętakżewieleeleganckichsklepów,wsródktórychsalonyzzegarkamiczarująspacerowiczów.Cyma,Doxa,Longines,noioczywiściewspaniałezegarkiPatekPhilippe,tosąikonyzegarmistrzowskiejsztukiiarkanbudowytychchronometrów.Wartowspomniećkilkaciekawychaspektówhistoriizałożeniatejfirmy,którejzegarkisąjednymiznajdroższychnaświecie.Otóż1-egomaja1839wGenewie,dwajpolscyimigranci,AntoniPatek(przedsiębiorca)orazFranciszekCzapek(zegarmistrz)założyliwspólniefirmęPatek,Czapek&Cie.Wroku1844,PatekspotkałwParyżufrancuskiego
zegarmistrzaAdrienPhilippeiwspólniezałożylinowąfirmę,którąwkońcuwroku1851,nazwanoPatekPhilippe&Cie.TakwięcPolacytakżeprzyczynilisiędosukcesuszwajcarskiejgospodarki.
WpobliżudworcaznajdujesięuroczestaremiastoZurychu.Średniowiecznebudynki,wąskieuliczkizkolorowymiiozdobnymiherbamicechówrzemieślników,renesansowybudynekRadyMiejskiejtworząmiłąatmosferę
dospędzeniaprzyjemnychchwil,przyjedzeniujednejztypowychpotrawSzwajcariijakąjestserowefondue.Danietojestswojskąucztągdziebiesiadnicyprzystolemaczająnadzianynadługie,metaloweszpikulcechleb,rozsmakowującsięwznakomitychszwajcarskichserach.ZeStarówki,typową,wręczalpejską,kolejkąmożnadostaćsięnaterenUniwersytetu,zktóregotarasurozpościerasięprzepięknywidoknamiasto,jezioroorazokolice,nadktórymikrólująszwajcarskieAlpy.
WpobliżuStarówkiznajdujesięatrakcyjny,zdwomamonumentalnymiwieżami,kościółGrossmünster.Jesttointeresującabudowlawstyluromańskim,datującasweistnieniezXIIwieku.Jakgłosilegenda,miejscepodbudowęzostałozainicjowanegłębokąwiarąCesarzaKarolaWielkiego„Charlemagne”,iżwłaśnietu,skąddzisiajsąpiękne
ZeStarówki,typową,wręczalpejską,kolejką
możnadostaćsięnaterenUniwersytetu,zktóregotarasurozpościerasięprzepięknywidokna
miasto,jezioroorazokolice
FEATURE
KULTURA CONNECT | 13
Left:afountainintheOldTown.Right:aclose-upofthefountain.Po lewej:fontannanaStarymMieście.Po prawej:fontannazbliska.
located.Thehistoryofthebuildingconnectsthecitywiththeeighthcentury:anexampleoftherichpastofSwitzerland.Inthepresentbaroqueinterior,GothicelementsandmedievalaspectsexpressingthedeepChristianityofSwitzerlandbeautifullyblendtogether.InFraumünsterchurch’sstainedglasswindows,withtheirrichcolouringandinterestingformsofartisticexpression,suchasglassmosaics,thefamousartistsGiacomettiandMarcChagallhavefoundaplacetoexpresstheirartisticspirituality.
LakeZurich(Zürichsee)–onwhichZurich is situated,andinwhosesurfaceinsunny,clearweather,withabluesky,arereflectedthesnowymountainsof the Alps – is an important aspect of adventure tourisminthisinterestingcity.Youcanarrangeanice,littleboatride,orbyalargersteamboat,ontheplacid waters of the lake, where swans, ducks and otherwaterfowlhelptocreateanenjoyablejourney.You can also use these water transports for a pleasant triptothetownofRapperswil,whereaglassofwinewillstrengthenyourexperiences,andbreathtakingpanoramicviewswillleaveyouwithunforgettablememoriesofZurich.Ofcourse,awalkalongthebeautifulwalkingtrailisalsoagreatexperience.Elegantminiboulevards,showing,aswiththewholecity,greatsculptures,statues,miniatures,carvingsandotherformsoffiguralsculptureandcraft,createanagreeableatmosphereforstrollers.ItshouldbeaddedthatZurichisfamousforbeingthe“capitalofsculpture”,becauselocated inthecity,asevincedbystatistics,is thelargestamountofhighquality,three-dimensional sculptures and other forms of contemporaryart,withavant-garde‘mobile’,orsteelorstonestatues,stimulatingtheimaginationofaudiences.
Zurich – with its tourist attractions, its position ontherouteofinter-continentalflightstoEurope,withairlinessuchasSingaporeAirlines,ThaiInternational,andLOTPolishAirlineslandingthere,aswellasitsgeographicallocation–isanaturalplaceforanattractivestayandtostartwanderingaroundSwitzerlandandEurope.
widokinaZurych,wmiejscupochówkutrzechchrzescjańskichcierpiętników,mastanąćKościół.
NastępnymciekawymobiektemreligijnegokultujestKościółŚwiętegoPiotra, zestylową,atrakcyjnąwieżąnaktórejumieszczonyjestnajwiększykościelnyzegarEuropy.Historiaswąbudowlałączymiastozósmymstuleciemn.e.,cojestprzykłademświadczącymobogatejprzeszłościSzwajcarii.Wobecnąbarokowąszatęarchitekturywnętrza,atrakcyjniewkomponowująsięelementygotykuatakżeśredniowieczneaspektywyrazugłębokiegochrześcijaństwaSzwajcarii.Natomiast wwitrażachkościołaFraumünster,obogatymkolorycieiinteresującychformachartystycznegowyrazu,słynniartyściGiacomettiorazChagall,tworzącszklanemozaiki,znaleźlimiejscenawyrażenieswegoartystycznegouduchowienia.
JezioroZuryskie(Zürichsee),nadktórympołożonyjestZurych,wktóregotafliprzysłonecznej,bezchmurnejpogodzie,zbłękitemniebaodbijająsięśnieżneszczytyAlp,jestważnymaspektemturystycznejprzygodywtymciekawymmieście.Możnazaaranżowaćsobiepięknąprzejażdżkęmałymstateczkiemlubwiększymparowcempospokojnychwodachjeziora,gdziełabędzie,kaczkiiinnewodneptactwoumilająpodróż.MożnarównieżwykorzystaćwodnąprzejażdżkęnapodróżdosympatycznejmiejscowościRapperswil,gdzielampkawinaumocnidoznaniaigdziedechzapierąjacewidokizostawiąniezapomnianewspomnieniazZurychu.Oczywiście,spacerwzdłużpięknychtrasspacerowychtotakżemiłeprzeżycie.Eleganckieminibulwary,prezentujące,zresztąjakcałemiasto,wspaniałerzeźby,pomniki,miniatury,płaskorzeźbyorazinneformyrzeźbiarskiegoifiguralnegokunsztu,kreująmiłąatmosferędlaspacerowiczów.Należydodać,iżZurychsłyniezmiana„stolicyrzeźby”,gdyżwtymmieścieznajdujesię,jakwskazująstatystyki,największailośćwysokiejklasyrzeźborazinnychtrójwymiarowychformwspółczesnejsztuki,gdzieawangardowe„mobile”,czystalowelubkamiennefigury,stymulująwyobraźnięodbiorców.
Zurych–zeswymiturystycznymiatrakcjami,atakżeznajdującsięnaszlakuinter-kontynentalnychpołączeńlotniczychzEuropą,gdzielądująmiędzyinnymiSingaporeAirlines,ThaiInternationalorazLOTPolishAirlines,zarazemzeswymgeograficznympołożeniem–jestnaturalnymmiejscemnaatrakcyjnypobytinarozpoczęciewędrówkipoSzwajcariiorazEuropie.
FEATURE
14 | KULTURA CONNECT
Noteworthywebsites
zuerich.com/en/ TheofficialwebsiteofZurichsingaporeair.com/SAA-flow.form?execution=e3s1 SingaporeAirlineslot.com LOT Polish Airlines
Ważnestrony:
zuerich.com/en/OficjanastronainternetowamiastaZurychsingaporeair.com/SAA-flow.form?execution=e3s1 SingaporeAirlineslot.com LOT Polish Airlines
Above and below:St.Peter’sChurchRight:streetsintheOldTown
Powyżej i poniżej:KościółŚw.PiotraPo prawej:uliceStaregoMiasta
FEATURE
KULTURA CONNECT | 15
NeutralandDignified
anderingaroundGeneva’sOldTown,it’spossibletobecomelostintwothings:the maze of cobblestone streets and the
quietness.It’snotafriendly,relaxingquietness,though;it’sapeacefulnessthatissolemn,serious,almostforeboding.LikeSwitzerlanditself,theOldTownisneutralanddignified.
HumanremainsindicatethattheareaknowntodayasGenevawasinhabitedaround5,000yearsago,buttheOldTownbegantodevelopfrom500B.C.,whentheAllobroges,aCeltictribe,establishedthemselvesthere.ThetribewasconqueredbyRomefrom122to120B.C.,withJuliusCaesararriving62yearslater.TheeventiscommemoratedinamosaicbyAlexandreCingriaintheOldArsenal.
GenevaalsobecametheheartoftheProtestantReformationandtheseatofCalvinism,afterJohnCalvinmovedtherein1536.IntheSt.PierreCathedral–thehighestpointoftheOldTown–standsawoodenchairusedbyCalvin.TheInternationalMuseumoftheReformation can be found next to the cathedral, as well astheAuditoiredeCalvin(CalvinAuditorium),a13th-centurychapelinwhichProtestantinstructionwasgivenduringtheReformationtorefugeeswhospokenoFrench.
Inthe16thcentury,exiledProtestantswerealsoaccommodatedinthePlaceduBourg-de-Four,theoldestpublicsquareinGeneva,andamarketplacesinceRomantimes;thesquareisnowlinedwithcafés,antiqueshopsandbistros,andfeaturesan18th-centuryflower-filledfountain.AlittlefurtheralongistheseatofgovernmentinGeneva:theHôteldeVille,theCityHall,whichhostedthefirstAssemblyoftheLeagueofNationsonNovember15,1920.StraightdownfromthisbuildingistheGrand-Rue,thestreetonwhichthephilosopherJean-JacquesRousseauwasbornin1712.
IfthequietgreynessoftheOldTownbecomesoverwhelming,nottoofarawayisalittleverduretorevivethesenses:thePromenadedelaTreille,achestnuttree-linedwalkwaythatoffersaviewofthecity.Liningthepathisa120-metrewoodenbenchthatissaidtobethelongestintheworld.
ędrującpoStarymMieściewGenewie,możnazagubićsięwdwóchrzeczach:labirynciebrukowanychuliczekispokoju.
Jednakniejesttoprzyjazny,relaksującyspokój;jesttocisza,którajesturoczysta,poważna,prawieniepokojąca.TakajaksamaSzwajcaria,StareMiastojestneutralneipoważne.
Odnalezioneludzkieszczątkiwskazują,żeobszarznanydziśjakoGenewabyłzamieszkanypięćtysięcylattemu,aleStareMiastozaczęłorozwijaćsięodroku500p.n.e.,kiedyosiedlilisiętamAllobrogowie,plemięceltyckie.PlemięzostałopodbiteprzezRzymmiędzy122i120p.n.e.,aJuliuszCezarprzybyłtam62latapóźniej.WydarzenietojestupamiętnionewmozaiceAleksandraCingriawStarymArsenale.
Genewastałasięrównieżcentrumreformacjiprotestanckiejisiedzibąkalwinizmu,poprzeniesieniusięJanaKalwinadomiastawroku1536.Wkatedrześw.Piotra–najwyższympunkcieStaregoMiasta–stoidrewnianekrzesłoużywaneprzezKalwina.ObokkatedrymożnaznaleźćMiędzynarodoweMuzeumReformacji,jakrównieżAuditoiredeCalvin(AudytoriumKalwina):13-wiecznąkaplicę,wktórejuchodźcyniemówiącypofrancuskuotrzymywaliprotestanckienauczaniawokresiereformacji.
WXVIwiekuwygnaniprotestancibylirównieżzakwaterowaniwPlaceduBourg-de-Four,najstarszymplacuGenewy,którysłużyłjakorynekjużodczasówrzymskich.Terazplacjestwypełnionykawiarniami,sklepamizantykamiibistrami,atakżeznajdujesięnanimpełnakwiatówfontannazXVIIIwieku.NiecodalejmieścisięsiedzibarząduwGenewie:HôteldeVille,ratusz,wktórymodbyłosiępierwszeZgromadzenieLigiNarodów15listopada1920roku.NawprostodtegobudynkuwiedzieGrand-Rue,ulicaprzyktórejurodziłsięw1712rokufilozofJean-JacquesRousseau.
JeślispokojnaszarośćStaregoMiastastaniesięprzytłaczająca,niedalekomożnaznaleźćtrochęzieleninaożywienieducha:PromenadedelaTreille,deptakzkasztanami,któryoferujewidoknamiasto.Wzdłużścieżkiustawionajest120-metrowadrewnianaławka,uważanazanajdłuższąnaświecie.
W W
ApeacefulpartoftownwithsomeremarkablepiecesofworldhistorySpokojnadzielnicazniezwykłymielementamizhistoriiświata
FEATURE
16 | KULTURA CONNECT
18 | KULTURA CONNECT
PHOTO-ESSAY
THE TASTE OF LEISURE:CUISINE AND QUIET MOMENTS IN CAMBODIA
PHOTOGRAPHY: EMLYN CROCKETT
Courtesy of Thinkbox Visual Communicationssydney.edu.au/business/thinkbox
KULTURA CONNECT | 19
PHOTO-ESSAY
hanks to its climate, Cambodia is almost two differentcountries:alandofroutine-boundworkerswhorisebeforedawn,andasleepy
placefilledwithgentle,unhurriedpeople.Thehot,humidweathermeansthatCambodiansstartearly,tryingtoavoidtheoppressivenessofthemiddleoftheday,andworkeitherinthemorningsorlateafternoons.Atothertimes,lifeistakenataleisurelypace.ThisdaytimelanguorwasacutelyfeltbyOlyShipp, a volunteer who lived in Cambodia for over twoyearsandwroteabouthisexperiencesonOly’s Cambodia Blog,commenting:“Wanderroundmy
ziękiswemuklimatowi,Kambodżaskładasięniemalzdwóchróżnychkrajów:państwarutynowychpracownikówwstającychprzed
świtemorazsennegomiejscapełnegołagodnych,niespieszącychsięludzi.Gorącaiwilgotnapogodapowoduje,żeludnośćrozpoczynaswójdzieńwcześnie,próbującunikaćprzytłaczającejpogodywśrodkudniaipracujealboranoalbopóźnymipopołudniami.Winnychporachdniażycietoczysięspokojnymtrybem.TocodzienneznużenieodczułsilnieOlyShipp,wolontariusz,którymieszkałwKambodżyprzezponaddwalataipisałoswoichdoświadczeniachnastronie
T D
20 | KULTURA CONNECT
PHOTO-ESSAY
KULTURA CONNECT | 21
PHOTO-ESSAY
22 | KULTURA CONNECT
PHOTO-ESSAY
villageandtheabidingimageisofpeoplesleeping.There is a whole culture of hammock life here, from thevigourousswingingoftinybabiestothegentleswayofancientwrinklies.”Coupledwithstrikingfloraandmouth-wateringfood,Cambodiabecomesaplacetosampletheunhurried,quietmomentsoflife.AsOlyShippreflected,“oneofthebestlessonsI’velearnedfrommyCambodianfriendsandcolleaguesisthevalueofslowingdownalittle.Thereislittleofthestresshereofwesternlife–nopackeddiaries,roadrage,executiveburnout–andisn’tthatagoodthing?”
Oly’s Cambodia Blog,komentując:„Wędrujęposwojejwiosceitrwałyobraztośpiącyludzie.Istniejetutajcałakulturażyciawhamakuodintensywnegohuśtaniamalutkichdziecidołagodnegokołysaniasięstaruszków”.Wrazzzadziwiającąprzyrodąiznakomitymjedzeniem,Kambodżajestmiejscemnasmakowanieniespiesznych,spokojnychchwilżycia.JakpiszeOlyShipp,„jednąznajlepszychlekcji,którejnauczyłemsięodmoichkambodżańskichprzyjaciółikolegów,todocenianieznaczeniazwalnianiażyciowegotempa.Niewielejesttustresutypowegodlazachodniegostylużycia–niemawypełnionychkalendarzy,agresywnościdrogowej,wypaleniazawodowego–iczytoniejestpiękne?”
KULTURA CONNECT | 23
PHOTO-ESSAY
24 | KULTURA CONNECT
PHOTO-ESSAY
POSTCARD
The Castle of Yvoire on the shore of LakeGeneva(Lac Léman)ZamekwYvoirenadbrzegiemJezioraGenewskiego(JezioraLemańskiego)
KULTURA CONNECT | 25
63 rue de Seine – 15 quai Voltaire
pozorniewjednymstyludwieuliceświatła
okołoośmiuminutdrogimógłbymtamchodzićcodziennie
wrośniętewpodobnąperspektywęciężarulatustępującniechętniezaodrzwiaminiedoodgadnięcia
UtrillapocztówekmożezRabelais
63 rue de Seine – 15 quai Voltaire
stopniezkamieniaporęczewyślizganezprętówstrzegącebramywewnętrzne
pojemnikównaśmiecikonsjerżkiśniętealbolippańskichgdziekodyzniewalajązamek
apodrugiejstroniejaktokloszardziwwietrznympodpieraniużyciapodwpływem
wzapadnięciubrukówławiceliścibluszczeoplątującekrzyweściany
itylkojednątakąwiosnętylkojednąwżyciu!odkwietniadokońcaczerwcanimstanęłaCelina
byranopojawićociekającświeżąfarbąpagórkiLitwyniknącepodwieczórsennie
63 rue de Seine – 15 quai Voltaire
DariuszJacekBednarczyk
KULTURA CONNECT M A G A Z I N E
www.kosciuszkoheritage.com