+ All Categories
Home > Documents > MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia...

MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia...

Date post: 08-Aug-2020
Category:
Upload: others
View: 4 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
6
c my k c my k c m y k c m y k Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail: [email protected] / Website: www.eimitimes.in / WhatsApp: 8787620091 RNI No. MANBIL/2012/49972 Lha khat lahman : Rs 180/- Inform to Transform I m p h a l , Sempatni (Monday), PHALLHA (November) 26, 2018 • Vol. V • Issue 1624 Eimi Times Adv. Sub-Centers: • First Choice Computer, Tuibuong Bazar, Ccpur • TVS Tollen, Ccpur • AG Computer, Kangpokpi • Full Moon Computer, Saparmeina • Ngailut Computer, Saikul. Gas News Page 5 MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia Sangaithel Park a Sangai Festival kiman na a CM in sei Tamenglong vacha ni 5 leh nidan 8 alen jouva Somalia gam lhungta; km 5700 leng doh Imphal, Nov 25 (ET): Chief Minister N. Biren Singh in state sorkar in World Boxing Championship ‘a Gold medal agup channa mu’a MC Mary Kom hi State Civilian title sangpen kipeding ahi tin aseiyin chule gamsung ahung lhun teng alamto na kin kibol na’a ‘title’ phondohna umding ahi, tin aseiyin ahi. Business Excellence Group in Manipur Sangai Festival toh kitoh ‘a Sangaithel Park mun ‘a BEG Sangai Fiesta, 2018 kin agon na’a CM in asei ahi. MC Mary Kom in gamsung chule India pumpi minphatna asemdoh kit ahitan, State Cabinet in itobang title peh ding thu’a kihouna aneiding ahi, ati. State sorkar thah in ‘irrigation system’ asemhoi ding ahi, tin Biren in aseiyin chule mopohna nei department hon December nisim 2 nikho ‘a kon akilhengdoh mun ho’a loubol miho kichuhna apeh pan ding ahitai, ati. Alangkhat ‘a Thoubal leh Dolaithabi project kijo nading ‘a natoh chelha jing ahi, tin jong aseiyin ahi. Centersorkar in PM Narendra Modi lamkaina ‘a inson jouse don ding twi theng peh nading lungtup anei ahi’in, dangka crore 2600 lhing DPR hi state sorkar in apeh hi Union External Affairs Ministry leh Union Water Resources Ministry in recommend abol ahitai, ati. Finance Committee, GoI injong project phatsahna anei (Page 5 a banjom ding) Imphal, Nov 25(ET): Forest and Environment Department, Government of Manipur in satellite tag kibol Tamenglong vacha (Amur Falcon) hi Somalia kiti Africa solam gamkai lolhing tah ‘a alhun kipapina thei ding aneiyin ahi. Tamenglong tia Amur Falcon vacha kimin sah hi km 5,700 lhing lengdoh ‘a, ni-nga leh nidan nga kijom ‘a kinga louva leng ‘a November 24 nilhah nidan 1 (IST) ‘a Somalia gam lhung ahi. Radio tag kibol vacha hin November 19 ni’a Tamenglong district adalhah ‘a lengdoh ahi’in, GPS data dungjuiya November nisim 20 ni’a vacha hi Odisha vanthamjol ‘a leng ‘a, nidan khat sung’a km 170 leng jou ahi. Tamenglong vacha lenna ho vesui jing’a expert hon Tamenglong hin alhangpi ‘a nidan khat ‘a km 40 leng ahi, ati. November 21 ni ‘a Longleng kiti geo tag kibol vacha dang khat toh Arabian Sea ‘a leng ‘a anilhon ‘a Africa jon ‘a leng lhon ahi. Longleng hi Amur Falcon anu ahi’in, Yaongyimchen kho, Longleng district ‘a October nisim 30, 2016 kum’a bu-sa ‘a ahi. Longleng jong hi November 19 ni’a leng pan ahi’in, GPS data dungjuiya November 20 ni’a km 3,000 leng doh ahi. Tamenglong vacha hi November 24 ni’a abusat nading Somalia gam alhun jouva akholjin ajo ahi’in, alangkhat’a, Longleng vacha hi Kenya gam lhung ahitai. Amur Falcon vacha hi gram 160 ‘a gih ahi’in, Northern China, Eastern Mongolia, leh East Russia gam’a kon India gamsung adeh ‘a Manipur leh Nagaland gam’a hung lenglut jing ahi. Vacha hi khatvei alen ‘a km 20,000 ho leng ahi’in, kumkhat ‘a nivei hitia hi leng ji’a ahi. Amur Falcon vacha hi Manipur gam’a kal thum- leh-li ho umji ahi. Gamsung ‘a sihmi chule ganhing atam jeh’a Amur Falcon vacha ding’a adeh ding tamji ahi’in, tu’a hi vannoi (Page 5 a banjom ding) Car le Bike khat kitat-to; mi 3 nasatah'a kitongkha Kangpokpi, 25 Nov (ET): Tunin nilhah lam nidan 1:30 in Kangpokpi District hopsung Kangpokpi Ward no.2 Imp-Dmp road NH-2 a car khat le bike khat in ana kitat-to in mi thum nasatah in akitongkhan ahi. Thulhut kimu dungjui in Car (Regd. No. MN 08 A 0343) chun bike khat anaphut khah jeh in bike a tou mi thum hochu nasatah in anakitong kha ahiuve akiti. Hiche toh lhon'a akisukha hochu apet pet in kho mipi ten Kangpokpi District Hospital mun'a ana puilut uvin ahi. Chule akisukha mi thum ho chu Changoubung kho akon Chonsei Hangshing 50yrs S/o Kimthang, Thangtinlal Vaiphei 25yrs S/o Jangsat leh Jangminsei 25yrs Hangsei S/o Lengsei ahiuve akiti. Cable office mun meiyin kalha Nambol, Nov 25(ET): Janlhah (Nov 24) nidan 9:00 vel chun Nambol Police Station hopsung Leimapokpam Mayai Leikai mun'a um ISTV network service provider Jenis Cable office chu mei in anaka in ahi tin thulhut chun aseiye. Cable service neipa Oinam Dineshchandra in thuso miho toh akihoulim na'a Dk. Lakh 5 vel man ding thilkeu ho akalha in chule meikong chu hoija kon hung kipan ahidan anahe them thei pon ahi. Chule mipiten jong ahetthem diuva temna anei naban'a akinthei lam'a cable service kibanjom ding ahi tinjong aseibei. Khamnathei po mi 2 kimandoh Imphal, Nov 25(ET): IGAR (S) vetsui nanoi'a um 10 Sector Assam Rifles, Shangshak Battalion in thuguh po le ho'a kon thulhut amu dungjui uvin Mahadev Camp mun'a kon in Imphal lam hinjon Maruti Gypsy kang (white) khat kholchil na ananei naovin Kaa-ni Kg.1 le Dk. Lakh 4 anamandoh uvin ahi. Chule hiche Kaa-ni kimandoh hi a sum'a Dk. Lakh 2 man vel hiding injong anakisei in ahi. Hiche toh kilhon'a AR hon hiche thil hinpo teni tichu Ukhrul District hopsung Tongu (Ringui) akon Yangya (40) le Kamjong District hopsung Yaolinchepu akon Thangkhothang (32) teni kholchil na anei jou uvin Litan Police Station mun'a Norcotics hotoh kithokhom nanoi in anapelut tauvin ahi. Chule hiche akiman teni chung'a Narcotics, Drugs & Psychotropic Substance Act, 1985 noi'a case jong anajih lut tauvin ahi. Numei chung'a khansetna ho akisuhbei loule UN in khantou machal ding bidoi anei kimolso joulou ding ahi tia Governor Najma Heptulla in WinG North East India Conference leh 16 Days Activism on Gender Based Violence campaign a sei Imphal, Nov 25 (ET): Classic Hotel Grande,Imphal khopi’a Governor Dr Najma Heptulla chief guest hina’a tunin ‘Women in Governance (WinG) North-East India Conference leh 16-Days of Activism to End Gender- Based Violence Campaign’ achelha in ahi. Governor in ahoulimna’a United Nations bidoi phat sottah nganse thei khantou machalna hohi numei chung’a khansetna ho akisuhbei loule kimolso theilou ding ahi atiban ah ZRO/ZRA in a sepai khat inn kibulu demna nei Ccpur, Nov 25(ET): Zomi Re-unification Organisation/Zomi Revolutionary Army (ZRO/ ZRA) New Lamka V. Munhoih munna a sepai ho u khat inn aveng miho in aga bulu na chung uva demna ahin nei uvin ahi. Hetthei khat chu ZRA apang Khupzamlal@ Sobrass in chu aveng sung mi mama H. Ginthanlian le aloi ho in aga bulu u ahi. Kilokhomna in asei na a ZRA a pang mikhat innsung mi aga kibulu chu dan toh akitoh pon hitoh lhon in demna sangtah akinei in ahi ati. ZRO/ZRA in achesa November nisim 13 ni a Organisation boina a koimaki kum lou dinga thupeh ana nei u ahitan ahi. Hitabang boi lai ahi mipi in lim get cha a chamna hung ding anga ding dol ahin hinlah Ginthanlian ngolna jeh in hitabang deilou umtah na toh ahung um khan ahi tin kiloikhomna chun ahin sei uvin ahi. Kiloikhomna in Organisation apang ho chunga dan toh kitoh lou a natong ho gotna kipe ding koima kimoh vetlou ding ahi tin thuso ahinnei uvin ahi. Kiloikhomna in hou lamkai le mipi ho ang a hitabang a Organisation sunga boina aum toh lhon a chamna le lungmonna um nadinga panla cheh dingin temna ahin nei uvin ahi. Alangkhat Calvin Hatlang in jail a um Romeo, ZRA town commander lui chu ana kimupi in ana nungjol kit e akiti. ATSUM in Mary Kom lolhin kipapina nei Imphal, Nov 25(ET): AIBA Women's Boxing Championship a Mary Kom in a 6 vei channa dinga Gold ana mutoh lhon in All Tribal Students' Union Manipur in kipa pi na thuthot ahin nei uvin ahi. Achesa kum 16 masang a AIBA Women's World Boxing Championship a gold ana mutoh lhon a tu chung a 6 vei channa dinga ahin mu kit na dinga Maary Kom in Ukraine akon Hanna Okhoto chunga goljo na ana nei ahi. ATSUM Secretary, Youth Affairs & Sports Lamcha Chongloi akon thuso kimu chun asei na a kiloikhomna in mi thupi tah a kahin mu utoh lhon in record hoitah nahin semdoh kit na chunga kipapina kahinnei uvin ahi tin ahin sei uvin ahi. Kipa thu thot kinei hi tuchung bouseh jeh ahi pon tu masang akon a na thilbol doh jouse chung jeh ahi tin kiloikhomna chun ahin sei uvin ahi. Mary Kom hin cha thum anei jou a a weight sanga a tamjo a 51kg category a London Olympics a Bronze ana mu ahi. ATSUM in Mary kom Inneipu Onler Kom chunga jong hitabang a insung a dinga apanlah na ho chunga kipa thu sei na ahin nei uvin ahi. hitobang pan kilahna ‘a human rights defenders numei, numei lamkai, numei activist chule adang dang in pan alah akipana thu aseiyin ahi. Conference leh Campaign ani ‘a alolhin ding akinepna thu aseibe in ahi. WinG hi 2009 kum ‘a kisemdoh ahi’in, chamna leh capacity building ‘a numei lamkai sem doh theina ding’a kisemdoh ahi. Tukum conference agenda hi ‘Victimhood to Survivor to Change Agents’ thupi a kinei ahi, tin aseibe in ahi. Conference hi WinG network kehlet nading chule vangsetna toh ho dinpi nading ahi. Tukhang ‘a numei leh numei chapang chung’a khansetna thilsoh umho tam cheh cheh ahi tihi ihet u ahi, numei chung’a khansetna hi human rights kipalkeh na lentah khat ahi. Numei tahsa damtheina chule insung ‘a numei kisuhgim hohin kisaina anei ahi, ati. Numei leh pasal kibang ‘a akisim loujeh ‘a hitobang thilsoh pung ahi tihi ihetdiu ahi. Pasal sang’a numei nemjo ahi, tihi akichepi leh tahsanna um chule hiche pansatna’a kineiya numei chung’a khansetna um ahi. Numei chung’a khansetna hi muntun ‘a um ahi’in, (Page 5 a banjom ding) Mao a Sangai Festival toh kimantha Cherry Blossom le Flower Festival khumkha hita Imphal, Nov 25(ET): Manipur gamsung Mao mun'a Sangai Festival toh kibol tha Cherry Blossom Festival le Flower Festival chu janhi (Nov 24) chun khumkha na anakinei tan ahi. Hiche khumkha na kingon achun PHED Minister L Dikho leh TD Minister Kayasi teni chu sahlut tah'a kou anahi lhon in chule Festival kibol phatsung'a food stall 80, pahcha kijohna stall 50 leh thildang dang kijohna stall phabep jong ana kihongdoh in ahi. Festival kibol phat sung'a stall category chom chom'a thilkeu hajohdoh pen kilhengdoh 3 ho kipa thilpeh anape uvin chule agammi titah louvin State dang dang'a kon mi tampin jong hiche festival a pan anala uvin ahi. Hiche toh kilhon chun kum kit teng hiche festival hi tuchung'a sang'a thupi joh'a manthei ahi na ding in Government in Guest (Page 5 a banjom ding) Koiman Loktak lake a School, Hospital, Handloom leh buh ho asah theilou ding ahi tia Minister Th Shyamkumar in sei Water Sports Festival Imphal, Nov 25(ET): Janhi chun Moirang Assembly Constituency MLA P Saratchandra in Sangai Festival 2018 toh kisaiyin Youth Adventure leh Water Sports Festival hondohna aneiyin ahi. Hiche festival chu Manipur Mountaineering and Tracking Association, (Page 5 a banjom ding) School founder le Principal khat khamnathei thil toh kimat-tha Lt. Gen Ashok Ambre, AVSM, SM in Nov 25 nia Raj Bhavan mun'a Manipur Governor Najma Heptulla kimupi Sydney Cricket Ground mun’a India in Australia wicket 6 a ana jotoh lhon a Gillette T20 series 1-1 a draw a khumkha hita Imphal, Nov 25 (ET): Mongsangei Boroi Makhong a um vengsung mipi hon School founder leh Principal khat heroine No.4 ajohpet in anamandoh uvin ahi tin thulhut chun aseiye. Chule akiman doh nupi nu hi Khumukcham Ongbi Dani ( 46) Mongsangei Boroi Makhong akon Khumukcham Somorendro loinu ahi akiti. Hetthei khat chu SUN Club, Mongsangei hon Haobam Marak Lourembam Leikai akon mi khat in hiche nu heng'a khamnathei ahung kichoh pet'a anamatdoh'u ahin chule ama nu akon chun Heroine No.4 gram 4 bottle a kikhum jong anamudoh uvin ahi. Chule simlai hon themvet na abol laitah'u ahi jeh simlai ho ding gelkhoh na jal in hiche themvet na kichai kahse'a themjil namu kha lou ding in club a member khat chun thuso miho toh akihoulim na'a anaseiyin ahi. Hiche naban'a hiche themjil na mun'a hostel a um ho vang anu apateu heng'a kinung sol ding ahi ati. Khamnathei johnu leh achopa chu Kakwa Police Station heng'a anapelut tauvin ahi. Imphal, Nov 25(ET): Loktak Lake a koiman school, hospital ahiloule landloon buh ho asah theilou ding ahi tin Forest and Environment Minister Th Shyamkumar in tuni New Secretariat a ama office Chamber a thuso mihotoh akihoulimna a chun aseiye. Inn hihenlang adang dang hijongle environment tongkha thei ho khatcha sahlou ding'in Forest and Environment department in khamgahna anei ahin, ahinlah Loktak Lake a chonchan khanchan toh kitoh a ngamat hovang kiphal ding hinlah battery chule electronic thil ho aman loudiuvin temna aneiyin, hiche hin eco-system atohkhah ahi, ati. Chule hospital, school panna’a mopohna nei authority ho heng’a phalna la louva thil kisa hojong ngah ding’a temna aneibe in ahi. ati. Loktak Lake a na kitong hojong LDA Chairman chule Chief Minister jong hi (Page 5 a banjom ding)
Transcript
Page 1: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English

E-mail: [email protected] / Website: www.eimitimes.in / WhatsApp: 8787620091

RNI No. MANBIL/2012/49972 Lha khat lahman : Rs 180/-Inform to Transform

I m p h a l , Sempatni (Monday), PHALLHA (November) 26, 2 0 1 8 • V o l . V • I s s u e 1 624

Eimi Times Adv. Sub-Centers: • First Choice Computer, Tuibuong Bazar, Ccpur • TVS Tollen, Ccpur • AG Computer, Kangpokpi • Full Moon Computer, Saparmeina • Ngailut Computer, Saikul.

Gas News Page 5

MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tiaSangaithel Park a Sangai Festival kiman na a CM in sei

Tamenglong vacha ni 5 leh nidan 8alen jouva Somalia gam lhungta; km

5700 leng dohImphal, Nov 25 (ET):Chief Minister N. BirenSingh in state sorkar inWorld BoxingChampionship ‘a Goldmedal agup channa mu’aMC Mary Kom hi StateCivilian title sangpenkipeding ahi tin aseiyinchule gamsung ahung lhunteng alamto na kin kibolna’a ‘title’ phondohnaumding ahi, tin aseiyin ahi.

Business ExcellenceGroup in Manipur SangaiFestival toh kitoh ‘aSangaithel Park mun ‘aBEG Sangai Fiesta, 2018kin agon na’a CM in aseiahi. MC Mary Kom ingamsung chule Indiapumpi minphatna asemdohkit ahitan, State Cabinet initobang title peh ding thu’akihouna aneiding ahi, ati.

State sorkar thah in‘irrigation system’asemhoi ding ahi, tin Birenin aseiyin chule mopohnanei department honDecember nisim 2 nikho ‘akon akilhengdoh mun ho’aloubol miho kichuhna apehpan ding ahitai, ati.Alangkhat ‘a Thoubal lehDolaithabi project kijo

nading ‘a natoh chelha jingahi, tin jong aseiyin ahi.

Centersorkar in PMNarendra Modi lamkaina ‘a

inson jouse don ding twitheng peh nading lungtupanei ahi’in, dangka crore2600 lhing DPR hi state

sorkar in apeh hi UnionExternal Affairs Ministryleh Union Water ResourcesMinistry in recommend

abol ahitai, ati. FinanceCommittee, GoI injongproject phatsahna anei(Page 5 a banjom ding)

Imphal, Nov 25(ET):Forest and EnvironmentDepartment, Governmentof Manipur in satellite tagkibol Tamenglong vacha(Amur Falcon) hi Somaliakiti Africa solam gamkailolhing tah ‘a alhunkipapina thei ding aneiyinahi.

Tamenglong tia AmurFalcon vacha kimin sah hikm 5,700 lhing lengdoh ‘a,ni-nga leh nidan nga kijom‘a kinga louva leng ‘aNovember 24 nilhah nidan1 (IST) ‘a Somalia gamlhung ahi. Radio tag kibolvacha hin November 19ni’a Tamenglong districtadalhah ‘a lengdoh ahi’in,GPS data dungjuiyaNovember nisim 20 ni’avacha hi Odishavanthamjol ‘a leng ‘a,nidan khat sung’a km 170leng jou ahi.

Tamenglong vachalenna ho vesui jing’a experthon Tamenglong hinalhangpi ‘a nidan khat ‘akm 40 leng ahi, ati.November 21 ni ‘aLongleng kiti geo tag kibolvacha dang khat toh

Arabian Sea ‘a leng ‘aanilhon ‘a Africa jon ‘aleng lhon ahi. Longleng hiAmur Falcon anu ahi’in,Yaongyimchen kho,Longleng district ‘aOctober nisim 30, 2016kum’a bu-sa ‘a ahi.Longleng jong hiNovember 19 ni’a leng panahi’in, GPS data dungjuiyaNovember 20 ni’a km3,000 leng doh ahi.

Tamenglong vacha hiNovember 24 ni’a abusatnading Somalia gam alhunjouva akholjin ajo ahi’in,alangkhat’a, Longlengvacha hi Kenya gam lhung

ahitai. Amur Falcon vachahi gram 160 ‘a gih ahi’in,Northern China, EasternMongolia, leh East Russiagam’a kon India gamsungadeh ‘a Manipur lehNagaland gam’a hunglenglut jing ahi. Vacha hikhatvei alen ‘a km 20,000ho leng ahi’in, kumkhat ‘anivei hitia hi leng ji’a ahi.

Amur Falcon vacha hiManipur gam’a kal thum-leh-li ho umji ahi. Gamsung‘a sihmi chule ganhing atamjeh’a Amur Falcon vachading’a adeh ding tamjiahi’in, tu’a hi vannoi (Page5 a banjom ding)

Car le Bike khat kitat-to; mi 3 nasatah'a kitongkha

Kangpokpi, 25 Nov(ET): Tunin nilhah lamnidan 1:30 in KangpokpiDistrict hopsung

Kangpokpi Ward no.2Imp-Dmp road NH-2 acar khat le bike khat in anakitat-to in mi thum

nasatah in akitongkhanahi.

Thulhut kimu dungjui inCar (Regd. No. MN 08 A0343) chun bike khatanaphut khah jeh in bike atou mi thum hochu nasatahin anakitong kha ahiuveakiti.

Hiche toh lhon'aakisukha hochu apet pet inkho mipi ten KangpokpiDistrict Hospital mun'a anapuilut uvin ahi. Chuleakisukha mi thum ho chuChangoubung kho akonChonsei Hangshing 50yrsS/o Kimthang, ThangtinlalVaiphei 25yrs S/o Jangsatleh Jangminsei 25yrsHangsei S/o Lengseiahiuve akiti.

Cable office munmeiyin kalha

Nambol, Nov 25(ET):Janlhah (Nov 24) nidan9:00 vel chun NambolPolice Station hopsungLeimapokpam MayaiLeikai mun'a um ISTVnetwork service providerJenis Cable office chu meiin anaka in ahi tin thulhutchun aseiye. Cable serviceneipa OinamDineshchandra in thusomiho toh akihoulim na'a Dk.Lakh 5 vel man ding thilkeuho akalha in chule meikongchu hoija kon hung kipanahidan anahe them thei ponahi. Chule mipiten jongahetthem diuva temna aneinaban'a akinthei lam'acable service kibanjomding ahi tinjong aseibei.

Khamnathei po mi 2 kimandoh

Imphal, Nov 25(ET):IGAR (S) vetsui nanoi'a um10 Sector Assam Rifles,Shangshak Battalion inthuguh po le ho'a konthulhut amu dungjui uvinMahadev Camp mun'a konin Imphal lam hinjon MarutiGypsy kang (white) khatkholchil na ananei naovinKaa-ni Kg.1 le Dk. Lakh 4anamandoh uvin ahi. Chulehiche Kaa-ni kimandoh hi asum'a Dk. Lakh 2 man velhiding injong anakisei inahi.

Hiche toh kilhon'a AR

hon hiche thil hinpo tenitichu Ukhrul Districthopsung Tongu (Ringui)akon Yangya (40) leKamjong District hopsungYaolinchepu akonThangkhothang (32) tenikholchil na anei jou uvinLitan Police Station mun'aNorcotics hotohkithokhom nanoi inanapelut tauvin ahi. Chulehiche akiman teni chung'aNarcotics, Drugs &Psychotropic SubstanceAct, 1985 noi'a case jonganajih lut tauvin ahi.

Numei chung'a khansetna ho akisuhbei loule UN in khantou machal ding bidoi aneikimolso joulou ding ahi tia Governor Najma Heptulla in WinG North East India

Conference leh 16 Days Activism on Gender Based Violence campaign a seiImphal, Nov 25 (ET):

Classic HotelGrande,Imphal khopi’aGovernor Dr NajmaHeptulla chief guest hina’atunin ‘Women inGovernance (WinG)North-East IndiaConference leh 16-Days ofActivism to End Gender-Based Violence Campaign’achelha in ahi.

Governor in ahoulimna’aUnited Nations bidoi phatsottah nganse thei khantoumachalna hohi numeichung’a khansetna hoakisuhbei loule kimolsotheilou ding ahi atiban ah

ZRO/ZRA in a sepai khat innkibulu demna nei

Ccpur, Nov 25(ET):Zomi Re-unificationO r g a n i s a t i o n / Z o m iRevolutionary Army (ZRO/ZRA) New Lamka V.Munhoih munna a sepai hou khat inn aveng miho in agabulu na chung uva demnaahin nei uvin ahi.

Hetthei khat chu ZRAapang Khupzamlal@Sobrass in chu aveng sungmi mama H. Ginthanlian lealoi ho in aga bulu u ahi.Kilokhomna in asei na a ZRAa pang mikhat innsung miaga kibulu chu dan tohakitoh pon hitoh lhon indemna sangtah akinei in ahiati. ZRO/ZRA in achesaNovember nisim 13 ni aOrganisation boina akoimaki kum lou dingathupeh ana nei u ahitan ahi.

Hitabang boi lai ahi mipi

in lim get cha a chamnahung ding anga ding dolahin hinlah Ginthanlianngolna jeh in hitabangdeilou umtah na toh ahungum khan ahi tinkiloikhomna chun ahin seiuvin ahi. Kiloikhomna inOrganisation apang hochunga dan toh kitoh lou anatong ho gotna kipe dingkoima kimoh vetlou dingahi tin thuso ahinnei uvinahi. Kiloikhomna in houlamkai le mipi ho ang ahitabang a Organisationsunga boina aum toh lhona chamna le lungmonna umnadinga panla cheh dingintemna ahin nei uvin ahi.Alangkhat Calvin Hatlangin jail a um Romeo, ZRAtown commander lui chuana kimupi in ana nungjolkit e akiti.

ATSUM in Mary Kom lolhin kipapina neiImphal, Nov 25(ET):

AIBA Women's BoxingChampionship a MaryKom in a 6 vei channadinga Gold ana mutohlhon in All Tribal Students'Union Manipur in kipa pina thuthot ahin nei uvinahi.

Achesa kum 16 masanga AIBA Women's World

Boxing Championship agold ana mutoh lhon a tuchung a 6 vei channa dingaahin mu kit na dinga MaaryKom in Ukraine akonHanna Okhoto chungagoljo na ana nei ahi.

ATSUM Secretary,Youth Affairs & SportsLamcha Chongloi akonthuso kimu chun asei na a

kiloikhomna in mi thupi taha kahin mu utoh lhon inrecord hoitah nahin semdohkit na chunga kipapinakahinnei uvin ahi tin ahin seiuvin ahi.

Kipa thu thot kinei hituchung bouseh jeh ahi pontu masang akon a na thilboldoh jouse chung jeh ahi tinkiloikhomna chun ahin sei

uvin ahi. Mary Kom hincha thum anei jou a aweight sanga a tamjo a51kg category a LondonOlympics a Bronze anamu ahi. ATSUM in Marykom Inneipu Onler Komchunga jong hitabang ainsung a dinga apanlah naho chunga kipa thu sei naahin nei uvin ahi.

hitobang pan kilahna ‘ahuman rights defendersnumei, numei lamkai,numei activist chule adangdang in pan alah akipanathu aseiyin ahi. Conferenceleh Campaign ani ‘a alolhin

ding akinepna thu aseibe inahi. WinG hi 2009 kum ‘akisemdoh ahi’in, chamnaleh capacity building ‘anumei lamkai sem dohtheina ding’a kisemdohahi.

Tukum conferenceagenda hi ‘Victimhood toSurvivor to Change Agents’thupi a kinei ahi, tin aseibein ahi. Conference hi WinGnetwork kehlet nadingchule vangsetna toh ho

dinpi nading ahi. Tukhang‘a numei leh numeichapang chung’akhansetna thilsoh umhotam cheh cheh ahi tihi ihetu ahi, numei chung’akhansetna hi human rightskipalkeh na lentah khat ahi.Numei tahsa damtheinachule insung ‘a numeikisuhgim hohin kisaina aneiahi, ati.

Numei leh pasal kibang‘a akisim loujeh ‘a hitobangthilsoh pung ahi tihi ihetdiuahi. Pasal sang’a numeinemjo ahi, tihi akichepi lehtahsanna um chule hichepansatna’a kineiya numeichung’a khansetna um ahi.Numei chung’a khansetnahi muntun ‘a um ahi’in,(Page 5 a banjom ding)

Mao a Sangai Festival toh kimantha Cherry Blossom le FlowerFestival khumkha hita

Imphal, Nov 25(ET):Manipur gamsung Maomun'a Sangai Festival tohkibol tha Cherry BlossomFestival le Flower Festivalchu janhi (Nov 24) chunkhumkha na anakinei tanahi. Hiche khumkha na

kingon achun PHEDMinister L Dikho leh TDMinister Kayasi teni chusahlut tah'a kou anahi lhonin chule Festival kibolphatsung'a food stall 80,pahcha kijohna stall 50 lehthildang dang kijohna stall

phabep jong ana kihongdohin ahi. Festival kibol phatsung'a stall category chomchom'a thilkeu hajohdohpen kilhengdoh 3 ho kipathilpeh anape uvin chuleagammi titah louvin Statedang dang'a kon mi tampin

jong hiche festival a pananala uvin ahi.

Hiche toh kilhon chunkum kit teng hiche festivalhi tuchung'a sang'a thupijoh'a manthei ahi na ding inGovernment in Guest(Page 5 a banjom ding)

Koiman Loktak lake a School, Hospital, Handloomleh buh ho asah theilou ding ahi tia Minister Th

Shyamkumar in sei

Water SportsFestival

Imphal, Nov 25(ET):Janhi chun MoirangAssembly ConstituencyMLA P Saratchandra inSangai Festival 2018 tohkisaiyin Youth Adventureleh Water Sports Festivalhondohna aneiyin ahi.Hiche festival chu ManipurMountaineering andTracking Association,(Page 5 a banjom ding)

School founder le Principal khat khamnatheithil toh kimat-tha

Lt. Gen Ashok Ambre, AVSM, SM inNov 25 nia Raj Bhavan mun'a ManipurGovernor Najma Heptulla kimupi

Sydney Cricket Ground mun’a India inAustralia wicket 6 a ana jotoh lhon a GilletteT20 series 1-1 a draw a khumkha hita

Imphal, Nov 25 (ET):Mongsangei BoroiMakhong a um vengsungmipi hon School founderleh Principal khat heroineNo.4 ajohpet inanamandoh uvin ahi tinthulhut chun aseiye.Chule akiman doh nupi nuhi Khumukcham OngbiDani ( 46) MongsangeiBoroi Makhong akonK h u m u k c h a mSomorendro loinu ahi

akiti.Hetthei khat chu SUN

Club, Mongsangei honHaobam MarakLourembam Leikai akonmi khat in hiche nu heng'akhamnathei ahung kichohpet'a anamatdoh'u ahinchule ama nu akon chunHeroine No.4 gram 4bottle a kikhum jonganamudoh uvin ahi. Chulesimlai hon themvet na abollaitah'u ahi jeh simlai ho

ding gelkhoh na jal in hichethemvet na kichai kahse'athemjil namu kha lou dingin club a member khat chunthuso miho toh akihoulimna'a anaseiyin ahi. Hichenaban'a hiche themjil namun'a hostel a um ho vanganu apateu heng'a kinungsol ding ahi at i .Khamnathei johnu lehachopa chu Kakwa PoliceStation heng'a anapeluttauvin ahi.

Imphal, Nov 25(ET):Loktak Lake a koimanschool, hospital ahiloulelandloon buh ho asahtheilou ding ahi tin Forestand Environment MinisterTh Shyamkumar in tuni

New Secretariat a amaoffice Chamber a thusomihotoh akihoulimna achun aseiye.

Inn hihenlang adangdang hijongle environmenttongkha thei ho khatcha

sahlou ding'in Forest andEnvironment department inkhamgahna anei ahin,ahinlah Loktak Lake achonchan khanchan tohkitoh a ngamat hovangkiphal ding hinlah batterychule electronic thil ho amanloudiuvin temna aneiyin,hiche hin eco-systematohkhah ahi, ati. Chulehospital, school panna’amopohna nei authority hoheng’a phalna la louva thilkisa hojong ngah ding’atemna aneibe in ahi. ati.

Loktak Lake a na kitonghojong LDA Chairman chuleChief Minister jong hi (Page5 a banjom ding)

Page 2: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

Eimi Times 2Sempatni (Monday) | Phallha (November) 26, 2018

Monday, Phallha (November) 26Eimi Times

EDITORIAL

Blankf ire

Article, Ngaidan, lekhathot ho liem ahijing’e. Ahin ahung kipe jousesotei ding tina aumpoi. Kitomona theiya kigel ho kisolou ding ahi.

Article le Ngaidan kiso ho Editorial Board lunggel ahi deh poi.-Ed. Board

Scripture of the Day

Quote of The Day

E T J o k e s See & Smile

Today i n h i s t o r y

The marriage system of the tribal society with specialreference to the kukis

- Mrs. & Mr. Billy Khongsai, A Human Rights Activist

According to Lucy Mair, marriage has beendefined as a union between a man and a womansuch that children born to the woman arerecognised legitimate offspring of bothparents.In the words of D.N Mazumdar and T.N.Madan, marriage is the socially recognizedform of recruitment of women in patrilocalsocieties and men in matrilocal societiesthrough communication.Adult marriage is theaxiom of marital relationship. However, contactwith Hindus, and the desire to rise in the socialestimation of the Hindu neighbours, haveresulted in child-marriages in many tribes inMiddle India, specific instances being reportedfrom the Baiga, the Korwa, the Ho and so on.

In India, the simplest and the rudest of tribalcultures we know--for instance, theAndamanese,the Paliyan, the Malapanthram, theChenchu, the Birhor and others do not furnishus any evidence of the said promiscuity. In fact,monogamy and marital fidelity are reportedfrom most of the tribes. Morgan's scheme ofpromiscuity and group marriage was drawnmostly from certain types of kinship termswhich failed to differentiate between differentkins. Out of the 250 societies studied byMurdock, polygyny existed in 195, as against 43monogamous societies. From the datacollected among Indian tribes, it is found thatthe restrictions , if any, on polygyny are moresocio-economic than strongly moral orinstinctive. The influence of Hinduism andChristianity, and conversion to the latter, also actas preventive factors in parts of Chota Nagpurand Assam.

Marriage and family are two sides of the samecoin. They are being two aspects of the samesocial reality, namely, the bio-psychical-cum-social drives (needs) of man, are coeval witheach other and with culture, because without thefamily, there could be no preservation of thespecies and culture; and without marriage therecould be no family.

There are two forms of hegemony in thefamily-matriarchy and patriarchy. According toEhrenfels, there are social elements andreligious elements in matriarchy thus: (a)Socialelements -(1) Inheritance of property by female(2) Descent in the female line (3) Prominentposition of the mother's brother in social orreligious life (4) Polyandry (5) Permission ofdivorce in monandric marriages (6) Sexualfreedom of girls before marriage, orcomparatively insignificant punishment whichcan be recognised as recently introduced (7)Sexual intercourse with group members (8)Puberty rites of girls (9) Special form of cross-

cousin marriage (10) Forcing or at leastmaking it desireable for a boy to marry thedaughter of his mother's brother and (11)the Couvade.

On the other hand, the religiouselements in matriarchy are (1)Goddesses orfemale ancestorscreating theparticular caste ortribe as a social unit,ancestor-worshipgenerally (2) Femaletemple servants,priestesses ordancing girls (3)Rain or fecundity-charms (4) Perhapsdouble burial and (5)All the differentm y t h o l o g i c a lfigures, customs andrites in so far as theyclearly exhibit matriarchal traces. Ananthropologist Ehrenfels has given anexhaustive list of 210 communitieswhich reflects the presence ofmatriarchal culture-element in someform or the other. The Khasis and theGaros are good examples. The Kukispractise the patriarchal form of family.

Exogamy and endogamy are the twoforms of marriage. The practice ofmarrying outside the family is known asexogamy which is found among the Gond,the Baiga, the Ho, the Korwa, the Oraon,the Khasi and so on. The practice ofmarrying within the family-line is knownas endogamy which is found among theBhils and the Todas. The Kukis practiseboth exogamy and endogamy.

Cross-cousin marriage is popular amongthe Kukis, the Kharia, the Oraon, the Kadar,the Khasi, the Kachin and the Gond. It ispractised for avoiding payment of a highbride-price and also for maintainingproperty in the household. This is done tostrengthen solidarity within tribeaccording to Claude Levi Strauss.

Levirate and sororate are performed topromote inter-familial cordiality. Thepractice of marrying one's husband'sbrother is known as Levirate and thepractice of marrying one's wife's sister isknown as Sororate which are practised bythe Jews and the Kukis.

There are 8 ways of acquiring mates

according to D.N. Majumdar and T.N. Madan.There are 7 modes of acquiring a wifeaccording to Hoebel and Frost. In the words ofNadeem Hasnain, there are 9 ways of acquiringmates which are explained as follows:

(1) Marriage by capture: When a man forcibly

snatched away a woman from her village andmarries her, it is called marriage by capture. Itis the most popular among the Nagas and theHo. The Kukis also practised it before.

(2) Marriage by exchange: This has primarilybeen evolved as a means of avoiding thepayment of high bride price. Under this, twohouseholds exchange women with each otherand thus avoid the payment of bride-price. TheKhasi tribals do not permit. This is foundpractically all over India.

(3) Marriage by purchase: It is a highlyprevalent mode of matrimony throughoutIndia. Bride-price is the central theme in thistype of marriage. This is paid either in cash orin kind or partly in cash and partly in kind.Lowie says that this is symbolic of the utilityof woman, and by way of compensation to herparent's family. This is practised by the Munda,the Oraon, the Ho, the Kuki, the Rengma andthe Santhal.

(4) Marriage by elopement: It is a peculiarfeature of tribal India. In case, the parents'consent is not forthcoming, marriage byelopement is generally the way out. The tribesof Chotanagpur and the Kukis are famous forone type of elopement or the other.

(5) Marriage by service : It is another way ofavoiding the payment of bride-price. In theBible, Jacob married Leah and Rachel bymeans of marriage by service. The Gond, theBaiga and the Purum of Manipur recognise thismethod as the only traditionally genuine modeof matrimony.Keima hi nailam chabou

um jing Pathen, gamla umkha louhel Pathen kahihilou ham? tin Pakaiyinaseiye.

Jeremiah 23:23

to be contd...

26th Nov., 1922 - Egypt -- King Tut's TombThe British Lord Carnarvon and the archaeologist

Howard Carter enter King Tut's tomb which had beenburied by the sands of the Egyptian desert for thousandsof years before its discovery by Carter a few daysbefore, He had waited until his partner Lord Carnarvoncould fly from England to enter. Many believe to thisday that King Tut's tomb is the greatest archaeologicaldiscovery of our time as it had not been discoveredearlier as many tombs has and plundered of it's fantastictreasures. Both of these great men died within 7 monthsof entering the Tomb which helped to perpetuate themyth of the ( Mummy's Curse ) .

What is a math teacher's favorite sum?

Summer!

* Why does the principal keep talking to me about having more "artyeye"? I teach reading, not art.

* Teachers who take class attendance are absent-minded.

*Teacher: 'Craig, you know you can't sleep in myclass.'

Craig: 'I know. But maybe if you were just a littlequieter, I could.'

“Challenges are what make lifeinteresting and overcoming them iswhat makes life meaningful.”

– Joshua J. Marine

Chungneijang Mary KomBoxing a champion

(Vannoi a 6 vei champion hita)Tuchung Delhi khopia Women World boxing

kitetna’a Mary Kom Semi Final ahung lutna pat chuhahsalou tah a agupvei channa leiset chung’a ahatpenhina khat ahinlah di het masatsa tobang anahi. Ajehchu Semi final leh Final a akitopi teni chu kitetnadang’a anajosa cheh ahi. Ipi hileh vannoiya Boxing(48 Kg) a gup vei ahatpen hina ahinmu hi aminthannajatchom beh a kibe kit ahi. Numei Boxing a 5 veichampion lajou mi khat akhel ahitai. Numei boxinga ngavei champion lajou hi Ireland gam’a kon KatieTaylor jong ahin tua hi Mary Kom in khatna akhelahitai. Chuleh numei pasal kigoma vannoi boxingthusima dia alolhingpena kisei Cuba gama kon FelixSavon to dinmun kibang ahitai. World champion 5 veianalah jouva chu chomkhat hung khesuh anahi. Hichujinei tolhon’a naonei ho jeh jong hithei ahi. 2012London Olympic a Bronze Medal ahinlah jong chuahung minthan cheh lheh vangin abankit 2016 Olympica ‘qualify’ chajong anahijoulou jeh in mi tamtah inahatpet pet nin ki-ngahdohle aminsetna umda jodiaanagel ahi. MP ahung hikitleh boina dangdang jeh inboxing jong phaten kichem thei tapon te ti jong ngaidankhat anahi. Ahin Mary Kom in MP ahijouva jong kajochan’a boxing kaki chepdi ahi anatia pat chu Worldchampion 6 vei channa lahdi ti atup mong jong hidehloudi, boxing khet athanop jeh hipen ahi. Aman atupthupipen vang hi World Olympic a Gold Medal lahditi ahi. Hiche hi atupdohna dem ti hi seihahsapen ahi.Ajeh chu tua 6 vei world champion alahna hohi 48-49Kg Category a bou ahin World Olympic a hi hichan’ajaang (48-49 Kg) ho kitena umlou, alhompen’a 51 Kgahi. Indian Olympic Association holeh Indian BoxingFederation hon 48-49 Kg group kitetna jong WorldOlympic a jaosah dia a-ngehnau sot ahitan hinlahtuchan’a kijaosah loulai ahi. 51 Kg a Mary Kom inajojoulouhel umji ahi. 2012 London Olympic a-jongchu nahchangsal leh vangphatna ‘qualify’ anahia Semifinal masang’a anakitopi hojong chu ahatmojep hohikit anahi. Ahin ama gih jat a gih hobep vang vannoiyatuchan’a koima akithampi thei umloulai tina ahi.

Mary Kom in ajat anam agam le nam vannoiyaachoisangdan hi miching mihaosa le abolthei ijat injongaboldohjoulou ahi. Kichepna khatna minthan kiti hivannoi het thei tah ahi. Mihem in minthanna leh Talentjat-jat aneicheh vang’a Mary Kom in kichep golseh(boxing) lam’a Manipur keu hilouva India pumpi jongvannoiya atahlangjou ahi. Tuchan’a boxing akichepmalolhina ahineijom hi ajipa tosotna jeh jong hidi ahi.Mary Kom inneipu hi midang khat hile chanei naoneinahitan phakhop tante atimai thei ahi. Ahia achateajipan aboipia munkhatna jong umkhom manbehlouleuva hinkho aman ngapchat lhon jeh a hichan aphahtithei ahi. Kichep akitivang’a boxing khet kiti hikiham bolna sangtah ngai, koi thagum’a natoh sang’aulsa lonna leh natoh hahjo hidi ahi. Lolhinna kiti hibaitah a hunglou ahidan Mary Kom le aloipa a konkihilna’a neithei jong hidi ahi.

Mihaosa ho khun ipikibol henlang itileh sumakimutheijin hoilai ahkilhaileleh natohmachalna aumin, koikomah kicheleh ipiphatchomna akimudohtheidem ti bou agel ahintua nehna dileh sumsuhmangnadi bou ngaitokiti chu ipi khantounaaum tadem.

Page 3: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Sempatni (Monday)| Phallha (November) 26, 2018 3Eimi Times

Sangai Festival toh kisai a Manipur leMandalay in friendly football match ananei

Imphal, Nov 25(ET): KhumanLampak Main Stadium munna San-gai Festival toh kisai a ManipurWomen XI le Mandalay Women XIfriendly football match kichep na aManipur XI in Mandalay XI 3-1 inana jou in ahi.

Hiche match kichep na achunManipur Chief Minister N BirenSingh le Sagaing chief Minister Dr.Myint Naing chuleh Cabinet dangdang ho in jong gam sung teni kichepve in panlah na ana nei uvin ahi.Kingon a Manipur Chief Minister NBiren in ahou limna a kichep golsehkiti hin mi akai khom thei ahi in hitohlhon a gamsung teni jong hichekichep golseh akon kinai na ahin neibe cheh ding kakinem in ahi ati.Sagaing Chief Minister Dr. MyintNaing in asei na a hitabang tohgonhi kichep golseh khantou na dingapoimo th ahin chuleh gam sung nikikah a kinai be cheh na ding a jong

thil poimo tah ahi ati. Kichep na agol jou le alosam ho kipaman pehdoh na chu gamsung ten hcief min-ister teni in ana nei lhon in ahi. Jingnikho le Manipur XI B in Sagaing XIB akimai to pi ding ahi.

Minister of Security and BorderAffairs, Sagaing, Myanmar Col.Than Tun Aung, Minister for Devel-opment, Sagaing, Myanmar U.Myint Kyi, Minister for SocialWelfare, Sagaing, Myanmar Dr.Zaw Win, Minister for Youth Affairsand Sports, Manipur Letpao Haok-ip, Deputy Chairman Manipur StatePlanning Board S. Rajen, MLAKakching Y. Surchandra, MLA ofKhurai AC L. Susindro, MLA ofKshetrigao AC N. Indrajit, May-namr akon vai po chom ho le Con-venor Act East Policy CommitteeR.K Shivachandra in exhibitionmatch achun pan lah na ana nei uvinahi.

Manipur Sangai Festival a Japanese SumoWrestling lolhing tah'a chelha

Imphal, Nov 25(ET): Japangam'a National game SUMO wres-tling hi tukum Manipur Sangai Fes-tival toh kitoh 'a kibol ahi'in, SumoWrestling jing nikho teng khumkhahiding ahitai.

Kin-gon hi ticket kijoh tam penholah'a khat ahi, tin organizer khatin aseiyin ahi. Khuman Lampak sta-dium 'a mi tamtah in Sumo Wrestlerhon athep nau avetsah nau ave uvinahi. Ni 4 um Sumo Wrestling hiImphal khopi'a um Salai HoldingsPvt Ltd in Manipur Tourism Depart-ment toh Khuman Lampak IndoorStadium mun'a agon ahi'in, SumoWrestler ho gamsung 'a hinpuinading'a dangka crore ni hokisumang ahi, tin Salai Holdingsofficial khat in aseiyin ahi.

Dixcy Scott in Spandex advertise-ment abolna athah pen 'a pang Jap-anese Sumo Wretsler Imphal khopi'aum ahi'in, ama leh Sumo Wrestleradang li in Japan martial art form -Sumo Wrestling vetsahna aneiyu

ahi. Organiser hon seat capacityakigong hi platinum seat 'a dangka5000, gold seat 'a 1000, silver seat'a 500 chule gallery 'a 200 'a abon'a show nukhah pen 'a kijoh chaiahi, ati.

Seat hi 4,500 kigong ahi'in, matchnukhah pen 'a ticket jouse abon 'akijoh jou ahi, tin aseiyin ahi. Tickethol'a aumbe jing toh kilhon'a seatcapacity hi 5,000 'a kikehlen beahi'in, kichep golseh hi Japan lehManipur kah'a kiloikhomna asudet'a jong apan ding tahsan ahi. Imphalkhopi 'a Sumo Wrestling hi aminache'e, tin Johny in aseiyin ahi.

Thailand Princess panna'a gam-dang mi tamtah Manipur SangaiFestival 'a pang ding ahi'in, festivalhi Manipur state animal Sangai minkaput sah ahi'in, Sangai hi vannoiyaKeibul Lamjao National Park tiloumundang 'a kimu lou ahi. Kum dang'a toh kibang louva tukum Festivalhi mun nga- Imphal, Senapati lehBishnupur district 'a kimang ahi.

Thing leh ai-eng MT 15 gamdang 'a pohdohnading'a MOA soi kaina neitau

Imphal, Nov 25 (ET): ManipurOrganic Mission Agency(MOMA), Diocesan Social ServiceSociety (DSSS), Imphal chule Ri-verbeki (OPC) Private LimitedGuwahati in Horticulture and SoilConservation Minister ThounaojamShyamkumar umna'a Memoran-dum of Agreement (MOA) soi kai-na anei tauvin ahi.

New Secretariat Office mun'aMinister Th Shyamkumar in thusomiho akimupi na'a chun, groupthum in MOA (tripartite) soi kainaanei hi thing (ginger) leh ai-eng ago15 MT (organic) pohdoh nadingahi, tin aseiyin chule Horticultureand Soil Conservation Departmentnoiya MOMA panlahna hi gam-sung 'a organic farming bol honaphatchompi ding akinepna thujong aseiyin ahi.

Organic farming (lou beiya phaileibol) hon pontho tah'a pan alah diu-vin tilkhouna thu aseiyin, ajohnading'a loubol miho alungkham loudiuvin aseiyin, department in atosotding ahi, ati, Manipur gam'a kon lou-soh hohi Europe chule gam dangdang'a kijoh ding ahi, ati. Manipurgamsung hi 'organic state' ahitheinading 'a department in pan alahna

ho thu aseiyin, akichoh hon anga-ichat be ding akinepna thu aseiyin,hiche hi gamsung economy kithopihiding ahi, ati.

Hice jeh'a stakeholder jousengamsung hi chemical umlouna gamahina ding'a tosotna lhingset apehdiuva aseibe in ahi. K. DebaduttaSharma, Project Director, MOMAin tuni 'a soi kaina um hi thing-lei bolmi 2,000 leh ai-eng lei bol mi 2,500in aphatchompi ding ahi, ati. Tu din-mun 'a department 'a hi organic thillhenkhenna, asuhthengna leh achuntup na manchah lhasam ahi, tinaseiyin, ngaichat ho akisuhtup tengleh gamsung in bailam tah 'a lousohhohi vannoiya athot jouding akinep-na thu aseiyin ahi.

Lha kit 'a kon Ministry of Steelnoiya organic thil hohi e-auction 'akijoh pan ding ahitai, tin hetsahnajong aneiyin ahi. 'Tripartite memo-randum' a hi Prajnan Kumar Roy,Director, Riverbeki (OPC) Pvt Ltd.,Guwahati, Avince Anthony Dilbung,Director, Diocesan Social ServiceSociety (DSSS), Imphal leh K.Debadutta Sharma, Project Direc-tor, MOMA in Horticulture and SoilConservation Departmentlamkaina'a soi akai ahi.

KAI gallery a CM Biren jinu Hiyainu lim kitah

Imphal, Nov 25(ET): ChiefMinister N Biren Singh inneipi Non-gthombam Ongbi Hiyainu in Kang-jabi Leirak, Imphal khopi'a janhi 'ahondohna kinei KAI group in abolgallery 'a ama lim amu 'a chun kipanasangtah aneiyin ahi.

Hiyainu hi World Class Eventmanagement entrepreneur kin 'aapanna masapen ahi'in, ama tailouRK Memi, DIG Crime Branch lehDirector, Fire Brigade chule Dr KSobita Devi, ex-director, Arts andCulture Department jong pang ahi.KAI hi Ngangom Silvia Chief Exec-utive Officer hina'a event manage-ment group ahi'in, team holah'a fash-ion designer Sailex Ngairangbam lehartist Dilip Oinam jong pang ahi.

KAI gallery a kikoi painting hohi

khangthah Dilip Oinam in asem hoahi'in, Sailex Ngairangbam natohho lim kilahna'a tamtah um ahi. Kin-gon 'a cha thum neiya chule ChiefMinister Biren inneipi Hiyaina jin-gun 'a apang in ahi.

Hiyainu injong khangthah thepnanei ho pachatna thu aseiyin ahi. Folksinger Mangka lim jong akoi uvinahi. Hiyainu in ribbon atan jouvaDIG Memi leh Dr K Sobita tohasung'a alut uvin, KAI team honpainting leh design hoitah tah abolho pachatna sangtah anei uvin ahi.Hiyainu in akamcheng 'a ama limkijih pachatna thu ahilouleh adeinathu asei lou vang'a alunglhaina avet-sah in ahi. Amun 'a um reporter khatin Chief Minister pa hi ajinu Hiyainujeh 'a lolhing ahi, tin aseiyin ahi.

Paresh Baruah aki pehdoh le, BJP inCitizenship (Amendment) Bill alahdoh ding

ahi: Himanta Biswa Sarma

New Delhi, Nov 25 : Citizenship(Amendment) Bill, 2016 deilouna lekilahdoh na dinga state sunga kiphin-na amachal jinglaiyin, galguhbolUnited Liberation Front ofAssam(ULFA-I) lamkai lubohParesh Baruah aki pehdoh le hicheboina um Citizenship (Amendment)Bill, 2016 ki nunglah ding ahi tin, StateFinance Minister Himanta BiswaSarma in aseiye.

Thusoh miho koma Sarma inaseina a, "Khangdong tamtah inULFA-I ajop hi Bill jeh ahi tia ipidinga kiseiya ham? Paresh Baruahahung kile a ahile Bill kiladoh dingahi," ati.

Citizenship Act, 1955 semphatnadinga Citizenship Bill hi Lok Sabhaa ki podoh ahi. Afghanistan, Bang-ladesh le Pakistan akon Hindus,Sikhs, Buddhists, Jain, Parsis leChristians hung pemlut ho gamsungmi hina peh dinga hiche Bill hin Cit-izenship Act, 1955 asemphat ahi.

Alangkhat’a The Week to tumasanga Paresh Baruah in inter-view aneina a, kaki pehdoh lou dingahi ati. "Kaki pehdoh loudi ahi. Hichekiphinna kajop ajeh hi kaseilep theiahipoi. Government of India in ki-

houpi ding ei ti loule kei boldi im-acha aumpoi. Assam Governmentin bolding aneipon, Central Gov-ernment in eiki houpi ding ahi.Chule Government of India eikihoupi di tengle India Daanpi acho-ma akoidoh ding hi hechen uhen,"tin Phallha nisim 24 nikhoa TheWeek achun Baruah in ana seiye.

Centre le ULFA-I kikah a cham-del a kihouna umtheina dinga 1991apat palaiya ana pang, RebatiPhukan manna thu a thudohna a,Sarma in donbutna ima aneipoi.

Aseibena achun, Joint Parlia-mentary Committee (JPC) thulhu-hna ipi hile, nam sung phatchomnadi ahi, ati. Bill chung thua AssamCongress dinmun ajong phona ledeimona anei dan ana phongdoh e.

Akiseidan in, Bill aki passed le,Assam gam sunga mihem 1.5Crore hung lut di ahi... Hitobangthusoh hi ipi to kisubeh a ham? Billjong ki passed lou laiya iti hitoban-ga hetna aneiyu ham. Barrak Pha-icham sunga, Congress in Bill adeidan aseiyin, alang khatna, Bill lah-doh din aseikitne. Ipi adeiyu hamakicheh doh theipouve," tin a sei-tha e.

NSCN(K) lamkai thah Yung Aung hi Meiteimi Naga nam thu boipi hi

Kohima, Nov 25: NSCN(K)lamkai thah Yung Aung hi 1973 kuma Nongmeikapam Thoiba Singh tiaManipur, Ukhrul district sunga anapeng ahi.

Taekwondo athep to kilhonna,Gold medal jong ana kisan in chule1990s laiya chun Thailand munnaInternational tournament in gamsungthalhenga ana jaove.

Apa N. Phenajawa hi Ukhrulmunna government school head-master ahin, anu Anuradha Devi hiinsung natong ahi. Phenajawa hinThoiba le anaopa Mantosh Seram hikichep golseh le themjilna lammakhangtouva mi khokhel din ana deil-heh e.

1980s geitah in, Thoiba hi revolu-tionary government of Manipur'United National Liberation Frontsemdoh government dinga spy in naaanatong e. 1989 kum a, Union Gov-ernment in hiche kiphinna nei ho anasuhkeh achun, Kum 16 bep achapang Thoiba chu matna ana uminsuongkul jong ana tang e.

A lekhasim pol som jong songkulsunga konna ana passed doh e.

Amnesty scheme kailhah akonThoiba jail apat ahung kilhadoh in alekhasim ban ana jom e. ManipurCollege apat ana graduated in chulePolitical Science a master degreeana bol e. A insung mite akon kijah-dan in, Armed Forces (Special Pow-ers) Act kimankhelna jeh a Manipurmiho ki gimbol le ki thana hohinThoiba hi ana sukhah lheh e. "Indi-an Army akon ka gamsung jalennadinga galsat kahinom e tin ei seipehuve," tin Mantosh Seram chunaseiye. "Kana jahda vang uvin, ka

hetlou kah uva inn ana dalhatai."The Week thuso dan in, Thoiba aki

nungle tapoi. Hindu Meitei pa hi,Jallena dinga Naga ho kiphinna ajopin, Christian tahsan a aki heilut in,Yung Aung min akisah e. Haptaphabep chesa achun, AmahiNSCN(K) chairman ahi dan thusoha insung miten ahin hetdoh u ahi.

SS Khaplang, NSCN(K) hinphutdoh pa hin, Aung in khangthusim le politics ahet gil dan anamudoh ahi. 1990's kim vel achunKhaplang le Aung hi ahung kihanaicheh hon in, uncle le nephew tinakihe hon e. Aung hin 1998 kumabou NSCN(K) ana jop ahi.

Aung in NSCN(K) ahin jopachu, India to ceasefire kinoptonaakineipet ahi. 2015 achun, Khap-lang in ceasefire ana haisan inpeace talks ana jom tapoi. Khap-lang chu a sepai ho tamtah in anadalhah vangin, Aung hi kitah tah inana pang e. United Liberation Frontof Assam(Independent) com-mander-in-chief, Paresh Baruah tojong kivopna thei ding aki semdohe. 2000s vel chun Pakistan le Chi-na a manchah le intelligence thuatraining la dia Aung ana che jongchu Baruah vetsuina noi ahi.

Simlai 40 vel po bus khat mei in kalha: Simlai8 kitongkha

Guwahati, Nov 25: BagamatiAmbarish Nagar hopsung Bakshamun'a simlai chapang 40 vel hinpobus mei in anaka in ahi tin thulhutchun aseiye. Hiche thilsoh hi achesaNov nisim 24 jingkah lam nidan 9:00vel ahin hiche bus sung'a tou simlaichapang 8 vel mei in anaka kha inahi akiti. Tuchan'a hiche bus hi epijeh'a kon hung ka hiding ham ti se-ichet ahi hihlaiyin ahin short circuitjeh'a bus hi hung kapan hiding in

aginmo nao thu Police khat chunanaseiyin ahi.

Hetthei khat chu hiche bus hinRouts's Serenga Foundation Col-lege a simlai hochu Bagamati mun'aapoh ahi in hiche bus hungkah kahin simlai le jilkung ho gangtah'aanakum lhah man jeh uvin simlaiatamjo anakisukha manlou ahi.Hiche simlai hohi Indo-Bhutangamgi kom Bagmati mun'a picnicmang ding'a che'u ahi.

MDWMO in natong ho gelkhoh najal'a MinimumWages Act 1948 chesah dia ngehna nei

Imphal, Nov 25(ET): ManipurDomestic Workers Movement Or-ganisation in natong ho ding gelkhohnajeh a Minimum Wages Act 1948chesah ding in ngehna ananei utohlhon'a Chingmeirong a um ki-loikhomna office mun'a press meetkibol na'a chun N Benedict inachesa Oct. nisim 21 leh Nov nisim5 nikho teni chun full time workerholeh skilled labour ho thaman jat

chungchang a notice khat jonganakiso in ahin natong ho thanei nakicheh tah in vang anakisei theng-pon ahi ati. Chule door to door ser-vice kibol hojong ahiding bang tah inaumpon ahi tinjong aseibe. Amanaseibe na'a Government in amahodin annual leave, maternity leave lehfestival leave ho hin gonpeh henlangchule asum mu'u jong kalsahbe pehhen tin temna jong anei in ahi.

Jwalamukhi Battalion in Delhi le Chandigarhmun'a National Integration Tour chelhahpiKangpokpi, Nov 25(ET):

Kangpokpi district akonna Delhi-Chandigarh channa dinga NationalIntegration Tour chu Senapati Bri-gade Red Shield Division noiyaJwalamukhi Battalion hon khangth-ah ho kikah a gamsung kipumkhat-na lunggel nei ding deina jeh in phall-ha nisim 10 apat 24, 2018 sunga anagong e.

Delhi le Chandigarh chan a dingaNational Integration Tour ni 14 sungkigonna achun, Students 18 leteaching staffs 02 cheh, Good Shep-herd English School, Light HouseSchool, Emmanuel School Haipi, leThonglang Govt High School, Kang-pokpi district sunga kon anajao uve.

Hiche tour hin thusim a mun poimotah tah Rose garden, Pinjore Garden,International Dols Museum, LeCorbusier Centre, ChattBir Zio,

Cactus Gardens, Museum and ArtGallery, Chandigarh munna MohaliCricket Stadium, Connaught munle Rashtrapati Bhawan, NewDelhi sunga Nehru Planetarium,Noida munna Great India PalaceMall ho ana huop sohkei e.

Hiche tour hin chapang ho le LtGen AsitMistry, AVSM, SM, VSM,GOC Delhi Area ho kah a ki-houkhomna ding phat lemchangjong ana kisempeh e.

National Integration Tour hi gamsunga haosatna jatchom chom hole tua thil dang dang thupitah kisemho het theina dingle muthei dingdeina jeh kibol ahi. Chapang ho' njong Delhi le Chandigarh sungakhang thusim, Thilsem le agam mipipao ho hetthem nale chihna, mubenale chondan jatchom chomhetthem na'n aneiyuve.

Machi leh akimvel'a village authority memberhole AR hon kihoukhomna nei

Tengnoupal, Nov 25(ET):Tengnoupal District hopsung MachiSub Division noi'a um Machi, Lam-long Khulle le Nungtak akon Chair-man le village authority memberhotoh Machi Company OperationBase (COB), Chandel Battalion, HQ26 Sector AR hon Nov. nisim 23 le25 nikho chun kihoukhom na ananeiuvin ahi. Hiche kihoukhom na'a chunMachi akon Chairman D. Rouwait-hang makai nan member 7, LamlongKhullen akon Chairman D.K. Mod-est makai nan member 6 chuleNungtak akon Lethang Haokipmakai nan youth committee akonmember 3 in pan anala uvin ahi.

Hiche toh kilhon'a kihoukhom naphatsung'a chun Christmas festivalahung nai tah toh lhon'a AR honjongMachi Sub Division hopsung um khoheng'a kithopi ding dan thu anaseiutoh lhon'a tulai tah'a AR recruit-ment campaign achelhah jing laiahitoh lhon'a khangthah ho tilkhounajong ananei uvin ahi. Chule Lam-long Khullen in phat masa lam'aSolar Lamps 10 ngehna ananei utohlhon in solar lamp hopdoh najongananei uvin ahi. Hiche naban'a twikhol nading tank Lamlong khullenhon ngehna anei un chule Nungtakkho in sports equipment ngehnaananei uvin ahi.

Page 4: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Misemni (Saturday) | Phallha (November) 24, 2018 4Eimi Times

Information Corner

CHC SAIKUL DOCTOR’S DUTY ROSTER26-11-18 (Monday)

OPDDr T.James-MO

Dr Lhingneihoi Haokip-DentistEmergency

Dr N.T.James-MO

SAMARITAN NURSING HOMEBIJANG, CHURACHANDPUR

OPD SCHEDULE

Monday : Dr. Ranjit & Dr.A. Kumar (Daily GeneralOPD @ 9am to 5pm)

Dr. N. Haokip, Gynaecologist (DGO) @ 2.00 Pmonwards.

Tuesday:Dr. Collin & Dr.A. Kumar (DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm)

Wednesday:Dr. Collin & Dr.A. Kumar ( DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm )

Dr. N. Haokip, Gynaecologist (DGO) @ 2.00 Pmonwards.

Ms. Margaret, Audiologist ( Bil lang kho jah naboina nei ho) @ 11:am to 1:30pm

Thursday:Dr. Haridas & Dr. A. Kumar (DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm)

ENT (Ear Nose Throat Specialist ) Dr. PK @ 9amto 12 Noon

Friday: Dr. Haridas & Dr. A. Kumar ( DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm)

Saturday : Dr. Ranjit & Dr.A. Kumar ( DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm)

Dr. N. Haokip, Gynaecologist (DGO) @ 2.00 Pmonwards.

Breast & Thyroid Specialist Dr.Ajit Lukram fromShija Hospital @ 10am to 1pm

Sunday:Dr. Ranjit & Dr.A. Kumar (DailyGeneral OPD @ 9am to 5pm)

Emergency Available 24hrs

OPD DUTY ROSTER

DISTRICT HOSPITAL ,CHURACHANDPUR

Sempatni (Monday)ENT DEPT :

Dr. M. Puspakishore Singh, MS, & Dr.Tunlalmuan, DTO

(Tuesday Operation Day)OBST & GYNAE :

Dr. Lalzuitluangi, DGO, Dr. Vunghoihching, MO& Dr. Maryjone, MO

(Thursday Operation Day)PHYCHIATRIST :

Dr. Chinggouman Guite, MD & Dr. ZamlianmangGangte, DPM

MEDICINE :Dr. C. Lalbiakdiki, MD, Dr. Priscilla, MO, Dr.

Junney Ngailunching, MO& Dr. Chingou, MO

DIABETES CLINIC :Dr. Nirpendra Thangjam, MD

Dr. Kh. Sania Monica, MDSURGERY :

Dr. Ch. Nandamani, DNB, Dr. Khamlalmuan, MO,& Dr. Dilo Kumar, MS (MO)

(Wednesday Operation Day)ORTHOPEDIC :

Dr. M. Nando, MS, Dr. Hegin Tungdim MS(Ortho), Dr. T Pausiam

(Friday Operation Day)SKIN :

Dr. A. Tiken Singh, MDAYUSH :

Dr. Kiran Bala, AyushPEDIATRIC :

Dr. C. Tombing, MD, Dr. Nianghoih, MODENTAL :

Dr. T. Gomti Devi, Dr. Deborah Sangi Joute, Dr.Zion

ADOLESCENT CLINIC :Dr. Nengkhanmang, Sr. MO

PPC :Dr. Paulunmang Vaiphei, Sr. MO & Dr. Mary Joy,

MOPMR CLINIC :

Dr. Alex Thangzalet MO (PMR)EYE :

Dr. Reena Sorokhaibam (Eye Specialist)

Director Of Information AndPublic Relations (GoM)

Application are invited from Officers under theCentral / State governments/ Union Territories/Rec-ognised Research Institutions/Universities/PublicSector Undertakings/Semi-Government/Statutory/Autonomous Organisations for filling up one post ofDirector of Information and Public Relations on dep-utation (including short term contract) basis in NorthEastern Council (NEC) Secretariat, Shillong.

Cadre authorities/Head of Departments are re-quested to forward applications of eligible and willingcandidates whose services can be spared for the postimmediately so as to reach to the Deputy Secretary(Admn) within 45 days with effect from 17.10.2018.

Eligible and willing candidates can visit for thedetailed information from the NEC

website http://necouncil.gov.in.

Thao man kal thu'a France gam'a kiphinna abolnaova boina aso Macron in demna sangtah nei

Paris [France], Nov25 (ET): French Presi-dent Emmanuel Macronin thao man kikal sahjeh'a 'yellow protest' akinahna thilsoh um dem-na sangtah aneiyin ahi.

"Law enforcement of-ficial bulu ho ding'a jachatumtah ahi, gamsung michule journalist bulu hojumna ahi'in, akilhengdohlamkai ho suhnoh ding goho chonna lunglhai umloutah ahi. Republic 'a hito-bang boina sem nadingmun aumpoi", tin Macronin Saturday nikhon aseiy-in chule police hon hang-san tah'a pan alah jeh uvinakipapina thu jong aseiy-in ahi.

Thulhut dungjuiya farright community phabepmipi lah'a kijep lut ahi.Paris khopi'a kiphinnabol mi 42 amat uva chuleFrance gamsung munchom chom'a Saturdaynikho seh seh'a mi 132amat u ahi. France kho-pi Paris 'a kiphinna bolmi 8,000 val in boinaasem louna ding leh ave-sui ding'a officer 3,000val in duty abol ahi.

France Interior Minis-

try spokesperson in thu-so miho akimupi na'a,Par is khopi 'a umkiphinna 'a mi 6 chulepol ice off icer 2akitongkha'e, tin aseiy-in ahi. Kiphinna 'a pangThierry Paul Valette in,hiche akibol lona hiParis 'a mipi kipunkhomnading ahi'in, hitia boi-na sem ding hi tohgonahipoi, tin aseiyin chulehiche hi 'extreme left'leh 'right' phabep jeh'ahichan gei thilsoh ahi,tin 'far right communi-ty' ho themmo achan inahi . French In ter iorMinister Chritophe Cas-taner in jong amahothemmo achan in, Ma-rine Le Pen, chief, far-r ight National FrontParty in kiphinna bol ho

thilse bol ding'a atilkhouahi, ati. "Kiphinna bolnading'a thaneina kipehin gamsung fundamen-tal law atohkhah theilouding ahi", tin aseiyinchule gamsung 'a mi-hem 10,600 val kiphinna'a pang ahi, ati.

Alangkhat'a, Le Pen inipijeh'a kiphinna bol hohiChamps Elysees mun 'athu kisei sah louham, tinaseiyin ahi. Champs Ely-sees mun'a kiphinna bolho police hon tear gas lehwater cannon aman 'aano jou ahi. Tu naichajong Macron atohmun 'akon ahai nading'a kiphin-na bol mikhat car in atah-lih 'a chule France solamgamkaiya kiphinna abolnauva mi 200 val ki-tongkha ahi.

Aleppo khopi Chlorine gas'a kibulu, mi 9 thi

Damascus [Syria],Nov 25 (ET): Saturdaynikho'a Aleppo khopithingnoimi hon chlorinekikoina shell 'a abulu jehuvin mi 9 athi in chule tam-tah akitongkha in ahi.

Al Arabiya thuso dung-juiya shell ho'a hi chlorinegas kikoi ahi'in, bulunathilso na 'a kimvel 'a umhohai khop lou ahi. "Syrianarmy in milham ho kibu-luna thilsoh adonbut uvin,thingnoimi honjong vang-setna atoh'e", tin Sputnik

thuso in Syria military thul-hut amu thu aseiyin ahi.

Aleppo khopi hi Syriasorkar in thingnoimi hokhut'a kon 2016 kum'aahuhdoh ahitan,ahivang'a thingnoimi honapansat nau mun'a konkhopi hi abulu jing nahl-aiyu ahi. Russian Centerfor Syrian reconciliationinjong November lha ki-pat til'a thingnoimi honSyria gam'a chemicalagent bulu na ding tohgonanei uve tia kiginna ding

thuhilna ananeiyu ahi.Thingnoimi hon thina

thei chlorine container 20Syria gam'a apohlut ahitai,tia Russia Defence Minis-try in anasei ahi. Octoberlha'a Daesh thingnoimihon Nusra Front thingnoi-mi ho Al-Lataminah mun'aabulu uva White Helmetstaff ni thi'a chule chlorinekikoina bom/khum ni analahpeh-u ahi. Russia De-fense Ministry in aseidungjuiya, hiche 'a alah uchlorine canister (bom) hiAleppo province 'a apohuva, Daesh toh kisainaneiya Hurras al-Dinthingnoimi ho apeh-u ahi.Gamsung 'a vangsetnatoh atam cheh cheh hinthingnoimi hon chemicalweapon anei aphotchenahi, tin Aleppo GovernorHussein Diyab injongaseiyin ahi.

Galguhbol ho sangin Russia hi UK dinga bitlelna ahi:Army Chief

London, Nov 25(ET): British army lubohkhat interview ana kibol-na a aseina achun, galgu-hbol Islamic State(IS) leAl-Qaeda ho sangin Rus-sia hi Britian security adinga kichat aum jo e ati.

General Mark Carle-ton-Smith in Moscow gih-na aneiyin chule lhumlamgamho kisuhlemna man-chah a gamsung a dingasepai thaneina man dinganopdan ana phongdoh e.Russia le Britain kikah akijopmatna thusim hi tu-

kum in alhamang dehsetin ahi.

Carleton-Smith, 54, inaseibena a, Syre le Iraqmunna IS gal mun losap-na to kilhonna, lhumlamgam kigopkhomna honRussia akon boinasohthei ho avetpai an-gaiye. Calipha kiti leisetumchan suhmang helahito dungjuiya mutheiyaum Islamic ho akonkichatna amang tai, tinaseiye.

French President Em-manuel Macron in tu

masang cha a ana tilkhou-na banga, Carleton-Smithin European army tumbehsem dinga ngaichatna hikhohsah behseh louna dinphat kilem ala e.

Aseina achun, NATOsepai thilbol theina sudaothei natoh ipi hile ka tosotlou ding ahi. "NATO hinEuropean security ki-gopkhomna le kijopnaavetsah ahi. Kei hetnachan in, Hichea kigop-khomna hi lolhinna lentahahin, hiche a lolhinna hii tosot diu ahi ati.

Taiwan President in election a gol alel jouva partylamkai hina akon haina neita

Taiwan [Taipei], Nov25 (ET): Taiwan Presi-dent Tsai Ing-wen in Sat-urday jan 'a DemocraticProgressive Party of Tai-wan lamkai ahina kon hai-na anei phondohna aneiy-in, local government elec-tion 'a gol alel jou ahi.

Government of Repub-lic of China (Taiwan) inabol CNA thuso in head-quarter mun 'a Tsai inahoulimna'a, election 'a golalel jeh uvin party toson hoheng'a ngaidam athum'e,tin aseiyin ahi. TaiwanPresident in election 'aparty in gol alel hi mopohnaakilah ahi.

Tsai in kivaihomna hilampi dih lang'a che ahi, tinaseiyin, election result hinTaiwan gam-mi honsorkar ding'a standardsang akoipeh avetsah ahi,ati. Tsai Ing-wen higamsung'a President

ding'a kilhengdoh numeimasapen ahi'in, January2016 general election 'aakitetpi sangtah 'a anajoahi. 2004 kum'a Demo-cratic Progressive Party 'alut 'a 2008 kum'a Chair-woman 'a pang ahi.

26/11 anniversary'a Major Sandeep Unnikrishnananu-leh-apa in geldohna nei

Bengaluru, Nov 25(ET): 26/11 martyr MajorSandeep Unnikrishnan lima inn dan ni 'a sang'a tam-tah atah uvin ahi. NationalSecurity Guard Comman-do indan ni na gallery 'a hithusim tamtah um ahi'in,ave 'a che ho ding'akitilkhouna leh pohnatnatah tah jong um ahi. Hiche'a hi Sandeep kiti 26/11Mumbai kibulu na thilsoh2008 kum 'a PakistanLashkar-e-Taiba tohakidouna'a thi 'a Sandeephangsan na thusim kiseiahi.

"Ka chapa hin athil boljouse'a goljo nading tupnaanei ahi. Hiche jeh'a ama-hin Sachin Tendulkar adeiahi", tin apa Unnikrishnanin aseiyin ahi.

"Sandeep hin gamsungin ajo jing ding adei ahi.India in match alel tengsangtah 'a nommo asah jiahi'in, ISRO project alol-hin lou jouva jong eilhepahi. Gol lel hi adei lou ahi",tin retired ISRO officer pain thuso miho heng'aaseiyin ahi. "Athi nung'abou kahet ahi. Ama bankbalance kavet 'a ahileh

dangka 3,000-4,000 hobou kamu 'e", ati.

"Lha lo asan vang'asum lhomcha bou amu hiiti ahi kahethem pon,ahin, aloihon mi akithopi-na ho thu aseipeh u ahi.Anu kijenna 'a alut jouseapohdoh ahi", tin aseibein ahi. Chule Sandeephin charitable institutionphabep 'a jong kithopinaapeh jing ahi, tin aseiyunchule Sandeep hi gamngailu mi ahi, tin aseibe inahi.

'Sandeep hin minu khatacha thilong chung'a akading kadeipoi, ati ahi", tinUnnikrishnan in aseiyinahi. Major Unnikrishnanhin NSG commandoteam ho alamkai ahi'in,Taj Palace Hotel, Mum-bai 'a thingnoi ho sat 'apang sepai ho lamkaiyapang ahi. Achesa Janu-ary 26, 2009 kum 'a gal-lantry award' lenpenAshok Chakra kipe ahi.

Operation Barkhane noiya Mali munna galguhbol30 kithat

Bamako(Mali) Nov25 (ET): Saturday niaFrench Armed ForcesMinistry in thuso abolna a,Africa's Sahel lhang sun-ga French troops honOperation Barkhanenoiya galguhbol mi 30 to-bang Mali munna athatuve ati.

Sputnik thusoh dung-juiya, Armed Forces Min-

istry thusoh chun, "Phall-ha nisim 23, 2018 jan kho-vah hel a French Forcesho'n Operation Barkhanito kisaiya Mopti lhangsunga Mali munna galgu-hbol Macina LiberationFront ho hatah in aki dou-pi uve. Tuchan a hetdohthei dinmun a um chuahile, Galguhbol mi 30tobang kithat ahi.

Thusoh in asei danachun, Macina Libera-tion Front Islam grouplamkai HamadounKouffa le atohkhompi hohiche a French operationin atohkhah ho lah a ajaouve. Mali seh hilouva,Operation BarkhaneLhamul nisim 1 2014 ni-khoa ana kipan chunBurkina Faso, Chad,Mauritania le Niger anasempha e. 2012 kum in,Taureg galguhbol honMali sah lam lhang sungmun lentah ana lo uvinhiche hin gam sunga de-tlouna asemdoh e. Hichekiboina hi French ho, Is-lamist, chule Former Lib-yan lamkai MuammarGaddafi dinga kitah tah apang ho ahung kikumlutuva kon khohse cheh ahi.

Sardar Patel chu PM masapen ana hile loubol hogimponte tia PM Modi in sei

Mandsaur(MadhyaPradesh), Nov 25 (ET):Prime Minister NarendraModi in Madhya Pradeshmun election dijeh a vilnaaneito kilhonna, Saturdaynikho achun Congressdemna a athusei anakhohse be in, Sardar Vall-abhbhai Patel chu IndiaPrime Minister masapenin ana kipansah le, Loubolho dinmun ana phalhehding ahi ati.

"Sardar VallabhbhaiPatel chu India PM mas-apen ana hile, Congress inkum 55-60 vai ana pohsunga ana kisuse loubol hodinmun hi tunia phadingahi. Igamsung uva loubolho a thahat uve," tin Elec-tion thua kijotna munnaana seiye. Aseibenaachun, Sardar Patel chulamkai dihtah loubol ho tha

hatsah ahi. United Statesmunna Statue of Libertysanga a le ni a sangjo,Gujarat munna Statue ofUnity vilna nei din Mand-saur mipi ho temna jonganeiye.

Asei saobena a, IndiraGandhi ji chun 'GaribiHatao' tin ana seiyin hinlagentheina ana suhmangjou mong uvem? Bank honationalized a so un chulegenthei hon aphatchom pidi ahi atiuvin, hinla ipi tiem? Mi tamtah in bankaccounts jeng jong ananeipoi. Loubol miho khotoumtah le leiba dinmun inakoi uve. Kum 15 sungachun Shivraj Singh Chou-han, Madhya Pradeshlamkaina noiya loubol hothaneisah na din na anakitong in, loubolna lammaamachal dan muthei ahi, tin

aseitha e.Tu a State sunga loubol

ho dinmun thu a houlim-na aneiyin, Congress honatoh dihlou le khoheidan dihlou ho jeh in, Keihogovernment jong a minsee. Tu masanga Chhatar-pur munna kijotna aPrime Minister in Con-gress a demna achun,"Election a dia tohgonimacha neilou khat in,khatpen pen nu tamsetding angaito e. Hitihchan gamsung ana vaipoCongress in eikitetpi jou-pon, hiche jeh in kanuchunga tamsetna aneiuve. Kanu hin politics aABC jeng jong ahet louahin, hinla politics hongsunga akai lu t gote iuve," tin a seibe e.

Phallha nisim 28 ni-kho assembly electionahung nai jingto kilhon-na, State sunga politicalparty ho kikah a kitet-na le kidemna aum jin-gin, BJP le Congress ingoljo nadinga abol theisun abolsoh kei uve.Awllha nisim 11 nikhole State assembly elec-tion results kiphongdohdi ahi.

Karnataka's Mandya munna bus twilam'a alenlhahjeh in mi 28 thi

Mandya, Nov 25:Karnataka's Mandya dis-trict to kinaiya um twilamkhatna Bus khat ana kitollhah jeh in, chapang ngajaona a mi 28 tobang inthina ana toh e.

Hiche tosetna hi, Pan-davapura taluk a Kangan-amaradi kho munna pri-vate bus in ato ahi. A lhangsung mipi hon aseina a,Hiche tosetna hu twilam

vel a bitna dinga thil kisemlhahsah jeh ahin, Twilamvel a bus hi aki heina a ahiakiti e.

News Agency PTI inaseina a, suhkhah a umatamjo hi themjillai schoolakon akai jouva inlang kilea hung ho ahiuve ati.

Chief Minister HD Ku-maraswamy in jong a kinjouse dalha'n amun anadellut e. Hiche tosetna a thi

ho jouse insung mitechunga kithopina lakh 5cheh kipe ding ahi tin th-uphon jong ana neiye.

Hiche hi hapta khatState sunga bus toset kitoa ni vei channa ahitai.Phallha nisim 17 nia Hublinaiya bus khat tosetnaachun, Mumbai akonkholjin mi gup in thinaatoh in chule mi som to-bang akisukha e.

Page 5: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Sempatni (Monday) | Phallha (November) 26, 2018 Eimi Times 5

KABIRAJ M.V. KAYAMUDDINCHUNG’A KIPA THUPHON

Piles nat na jeh in phat sot tahpampot nop lou na, pampot tengphatsot tah tah lutji, pampot tengthisan hung pot ji,hol hung chol lhaji, jun thah jong aphat kitup theitalou chule nehle chah jong duchat

na ema kana neilou chu Oja Kabiraj M.V.Kayamuddin Ph No. 8837496469/8413870027kana kivetsah akon in tun kahung damdoh tai.

Amun : 1) Mayang Imp Bengoon LeirakAchauba Bazar (7:00-11:00 am)

2) Hatta Minuthong near traffic signal Bazar(12:00 to 4:00pm)

3) Tidim Road Old Bazar ICIC Bank opp. Ccpur(7:00am-4:00pm)

Keima: Thempi HaokipNew CheckonET(9475)-11 Days

PILES TREATMENTPiles phat sot tah eh thah ji, thilongho,asung apo pomho,ehthah teng a tang tang a tha dohho chuleh asung hui umho.Gastric Buneh chai imut tengsungpoh ho chuleh eh thah nomlou ho.Stone case Oi nat toh oi sat he ho.

Sinus Nah ja ja ho,nap atui a umjingho,nah bin tohlung chang nat chuleh phatseh a chi ho.

Body pain (Paralysis) Khut le keng, tahsa chungngoilha, thajung nat, luchang nat, tahsa pomdoh,Paralyse chuleh apom toh asat kop ho.

Sugar Sugar problem

Alcohol/Liver/Jaundice can be cureAsthma and Cough Op bin jeh a haiding bang’a hai

joulou Lol sung go leh KhutAchunga kisei natna hohi lolhingtah in kajendam e.

PH. ALAM

Add: 1) Kakching Bazar,Phunga shopping comples, 1st FloorNear traffice point, Kakching dist. (Only Wednesday & Thursday)

2) Next to Imphal Bazar Community Cremation GroundMINUTHONG,Hafiz Hatta, Imphal East - 795001

ET(9466)-11/13/15/17/19/21/23/25/27/29/31/2/4/6/8Ph. No.: 8787579776 / 8259968220

THE VILLAGE SCHOOLChurachandpur

Motto : "Open mind, Be yourself"

ADMISSION OPEN-2019From Playgroup - Class VIIIssue of Prospectus : 26th - 30th Nov., 2018Date of Interview : 10th -14th Dec., 2018Limited Seats AvailablePlace : Molnom Village, CCpurThe school will be shifted from B.Aijalon to Molnom Village

fc 25/26/27/28

HIV/AIDS KICHATNA DING IMACHA AUMTAPOIHIV/AIDS in akaanden natna nei, hinkho a kinepna neitalouahinkho lung jin na jeng’in alosoh miho koi hijongle amahoakon’a hiche gimneitah-a kisei natna hi lahdoh-a hinkhothah, kinepna le kipana-a dim achan kit diuva jong kinepnaana neilouvu chu peh thei ahitai.HIV/AIDS sudamjou baitah-a ahit sudamthei damdawiakisem doh tai. Anaho ijat ham khat jong akijen dam’in,jen’a um jong tamtah aum’e.

Nangjong HIV positive nahi leh jahcha hih-in ahilouleh positive kahi tin jongkicha tija hih-in, agangthei pen’in anoiya kipe address mun’a hin hung’in i-hung kimupin.

Hinkhoa din hiche natna a kon’in damdoh in lang lungmong’in chulehkinepna neipum’in hinkho mang’in.

Nitin phat seh-a hitobang natna ho subei ding’a panlajing’a um kahi.O. Kanto(HB)

C/o O.Inao Singh, Patsoi Part-IRegd.No.14/07/1/10051/MCRO-PT-I

Contact No. 9366039812ET(9518)-26/27/28

ET-26/27/29/1

ET-26/28/30/2/4/6

MC Mary Kom State...ahitai, tin N Biren in aseiyin, project hi New Development Bank kiti BRICS gam

hon asemdoh fund ‘a kichepi ding ahi, ati. Open market ‘a gamsung in sum alahjong crore 400 ‘a kon 500 ‘a kal sah ding’a Union Finance Ministry in phatsahnaanei ahi, tin aseibe in ahi.

Sorkar thah in gamsung ‘a chamna, kipumkhatna leh kibang tah ‘a khantounaaumding adei ahi, tin aseiyin ahi. Manipur Cherry Blossom cum Flower Festivaljong Mao ‘a kibol ‘a, hiche hi Manipur Sangai Festival noiya tukum ‘a kon kimangpan ding ahitan, flower festival ‘a phaicham mi tamtah in pan alah hi kipa umtahahi, ati. Gamsung in khantouna lampi ajot ahi, tin aseibe in ahi. Imphal-Jiri lamlen,Khongshang-Tamenglong lamlen hi tu masang ‘a se lheh ‘a ahi’in, tu’a vang black-topped kibol ahitai. District headquarter sagi ‘a Nute Kailhang kisa ‘a hiche lah’agup hondohna kinei ahitai, ati.

Chule helicopter service jong tu’a hi phatah a kichepi’a, achesa lha phabep sung’aImphal-Delhi direct flight jong um ahitai, ati. CMHT leh Prime Minister tohgon JanArogya Yojana-Ayushman Bharat scheme jong aja’a sim in aphatchompi’a, Saub-hagya scheme noiya meivah kipe ahi. Lairik Tamhansi- No Child Left Behindscheme noiya school kai lhung joulou tamtah avel ‘a school ‘a admission kibol pehahi’in, alangkhat’a, nga kivah ahoi nading ‘a Loktak Livelihood Mission jong kichepiahi, tin aseibe in ahi.

Sangaithel ‘a natoh chelha chungchang ‘a CM in Patsoi Lamkhai ‘a kon San-gaithel chan lamlen blacktop kibol kijou kon ahitai, tin aseiyin, chule khosung mihophatchompi nading’a kailhang jong kisa ding ahi, ati. Kin-gon ‘a CAF & PD MinisterKaram Shyam, Forest and Environment Minister Th. Shyamkumar, Manipur StatePlanning Board Deputy Chairman leh Lamsang AC MLA S. Rajen, MP K.Bhabananda, MLA Y. Surchandra, N. Indrajit, S. Subhashchandra leh L. Susin-dro chule DGP L.M. Khaute jong apang uvin, cultural program jong abol uvin ahi.

Tamenglong vacha ni...muntin ‘a um Amur falcon atamjo hin hiche gamkai ajot ji’e, ti thu kihe’a ahi.

November nisim 4 ni’a Dr Suresh Kumar, senior scientist, Wildlife Institute of India,Dehradun, Tamenglong Forest Division Official Arun RS, DFO leh Peter, RaptorBiologist, Hungary lamkaina’a team hon Amur Falcon vacha nga amat u ahi.

Vacha nga holah’a ahat pen ni alhendoh uva, GPS satellite tag akoipeh uva,November nisim 5 “4th Amur Falcon Festival’ ni ‘a alhadoh-u ahi. Amur Falconvacha satellite tag kibol hi North East gam ‘a 2013 kum ‘a Nagaland in abol masatpen ahi’in, tu’a akibol hi NE ‘a ding’a athumvei channa ahitai.

Hetthei khat chu Khebuching kiti Noney leh Tamenglong district kikah ‘aNovember 9 ni’a melhet lou hon AmurFalcon geo tag kibol vacha khat ana kapu ahi. Hiche jouva State Forest Department, Wildlife expert leh gamkaiya lamkaihon pan alah uva vacha kap louna ding’a campaign sangtah abol uva, Tamenglongleh Noney gamkai mihon hon ama ama airgun ho authority ho heng’a apehlut-uahi.

Amur Falcon vacha huhdoh nading’a Minister Th Shyamkumar in Novembernisim 6 ni’a Information & Interpretation Centre hondohna aneiya chule AmurFalcon watchtower nga jong Phalong (Bhalok) kho ‘a hondohna anei ahi. AmurFalcon tower ni hi Phalong Bhabak kho ‘a um’a chule Sonram, Asuram lehBamgaijang ‘a khat cheh um ahi. Tamenglong hi Amur Falcon district ‘a 4th AmurFalcon Festival ‘a phondoh ding’a jong Principal Chief Conservator of Forest lehHead of Forest Force K. Angami injong asei ahi.

Mao a Sangai Festival...House khat sahen lang thil angaicha dang dang hojong ninglhing tah in hinkoi hen

tin festival organizing committee member khat chun temna ananeiyin ahi. ChuleImphal akon Mao jotna lamlen hoilou jeh in festival a hunglha mihon hahsatna sangtahatoh jeh un Government in akinthei lam'a semphat ahin nei ding in temna anei inahi.

Water Sports Festival...Bishnupur Branch in Loktak Lake Tourism Development Corporative Society

Limited a kong'a kitolna mun lah'a anabol ahi. Kingon a chun PDA Chairman TRobindro, MMTA a President Bijoy leh midang dang jong apang uve. Hiche WaterSports Festival hi jingle kikhumkha ding ahitan, thanop umtah tah kichep golsehhojong kibol ding ahi tin MLA P Saratchandra chun aseiye.

Numei chung'a khansetna...noti, refugee, transgender, migrant, tahsa bukimlou hohin bungkhenna ato sang

deh set ahi, ati.Numei chung’a khansetna hi sangtah chule sei hahtah ahi’in, hiche hi pan lahkhom

‘a adouna thu seithei ahi, tin aseibe in ahi. Hiche jeh’a khantouna, kibahna leh chamnamu nading lampi lhasam ahi’in, seisoh ding’a Sustainable Development Goals (SDGs)hi numei leh chapang chung’a khansetna ho akisuhthip louleh kibulhit louding ahi.Numei ho itobang hijong leh chamlhatna neitah ‘a ahin nading uva kithopina peh ding’apan ilah diu ahi, tin aseiyin chule hiche chungchang thu hi phatah ‘a sei ngai ahi, ati.

Northeast numei hohi insung ‘a sum dinmun ‘a pan la’a kihe ahi’in, khantou machalnading’a jong pan thupi tah alah u ahi. Adeh ‘a Manipur gam’a numei hohi imalam jouse‘a alamkaiya apang uve, tin Governor in akipapina thu aseiyin chule Conference alolhinding akinepna aseiyin ahi.

Conference’a ‘WinG NE on Women in Decision Making’ kiti documentary filmjong vetsahna anei uvin ahi. Bondita Acharya WinG Assam injong houlimna aneiyin,organization in WinG hi state adang li ‘a kehlet ding tohgon anei ahi, ati. WinG NEIndia Conference hi ‘Strengthening the role of women collective in Governance andin decision making’ ti thupi a kibol ahi’in, Monday nikho teng khumkhana umdingahi.

Technical session ‘a WinG Nagaland, Mizoram, Assam leh adang dang in houlimnaaneiding ahi. Conference ‘a Chairperson, Manipur State Commisson for Women Prof.Dr. Meinam Binota Guest of honour ‘a apang in chule Convenor, WinG India AshaKowtal President ‘a apang in ahi. DIG (AP-I) Mamata Wahengbam chule Assam,Manipur, Nagaland leh Mizoram gam’a kon WinG member hojong apang uvin ahi.

Koiman Loktak lake...N. Biren hetpehna a kibol ahipoi ati. Daan palkeh a inn saho leh thildang dang

saho hung kiphet peh panding ahitai tin Minister Shyamkumar chun aseibei.Minphah theikhat chu mi khat le ni in tourist ho thanopna ding'in Loktak Lake

ah inn phabep asa uvin ahi. Achesa November nisim 11 nikho chun Commerceand Industries kithopina noiyin Loktak Lake ah handloom buh 5 ana kihongdoh inchule official ho thuso mihotoh akihoulim nauva chun akinthei lam'a Loktak Lakea Ayush Primary Health Centre khatjong kisading ahitai atiuvin ahi.

KhongsaiRGGLV Indane,

SaikulBooking : 15-09-2018Sl. No. : 41 to 292Booking : 05-10-2018Sl. No. : 01 to 60Delivery Date: 26-11-

2018 (Monday )T ime : 8:00-

12:00noonBooking Date hi ni

aumin SL.No. phate nakivet cheh diuvinhetsah ahi

M/ S AshangbiIndane SugnuBook : 10/9/2018Valid : 3/9/2018Stock : 306Time : 9:00-11:00AM

Page 1 banjom...

GAS NEWS - GAS NEWS - GAS NEWS -

SaS GasBook : 28th SeptValid : 20th OctStock : 280Stock : 1062T ime : 9:00AM till

stock last

KimjoegasBook : 21st AugustValid : 21st SeptT ime : 9:00am till

stock lastStock : 306(19 Kg & 5kg Ftl

Available)

Hrangchal GasAgency (OldLambulane)

Valid : 03/10/2018Book : 09/10/2018Aadhaar Link

Consumers OnlyStock : 612

BungmualIndane Gv

Book : 7th AugustValid : 14th AugustTime : 9:00-12:00pmStock : 306

M/S Misao GasBook : 10/10/18Valid : 21/08/18Stock : 30619 kg

(Commercial)=50(Stock)Time : 7:30-10:00AM

M/S VangseiK Salbung

Book : 12/9/2018Valid : 15/9/2018Time : 9:00-11:00AMStock:306Commercial Ref ill

Available

MM GasBook : 25/09/2018Valid : 12/09/2018Stock : 612Time : 7:00-10:00AM

DBTL OnlyPrice : Rs. 1062.50/-(19kg&5kg Stock

Available)

Songtal IndaneBook : 27th AugustValid : 31st AugustTime : 9:00-12:00noonCommercial omlou ahi

J-K: 'Selfie terrorist' Uner Ganani,le midang 5 kikaplih

Shopian, Nov 25(ANI): Kashmir sunga securityforces ho lolhinna lentah muthei ahi to kilhonna, Galgu-hbol Lashkar-e-Toiba le Hizbul Mujahideen kiloikhom-na teni sunga commanders len cheh mi gup Shopiansunga Kapran, Batagund lhang sunga na kikaplih e.

Umer Ganai, Tu masang cha a Lal Chowk lim anathangdeh pa jong akithat holah a ajaove. Galguhbol hohi August lha a Batmaloo kikaptona a ana sohcha a, 2016apat police jaona a mi phabep that a natong ahiuve tinJammu and Kashmir Police in aseiye.

Amapa hi Pombai Bank guard ho kibuluna a police mili le bank guards mi ni 2017 kum a kithana chunga jongnat ahi. Ama dounan case ijat ham jong aki jihlut khume tin, Police thusoh chun aseiye.

Galguhbol mi gup lah ahin, Mi li hi Hizbul Mujahideenlah a ajaovin, adang ni hi Lashkar e Toiba(LET) ahi.

Ganai tilouva akithat adang ho chu, Mohammad AbassBhatt, Mohd Waseem Wagay alis Saifullah, Khalid Fa-rooq le Mushtaq Ahmad Mir alias Hammad ahiuve.

Galguhbol mi gup tilouva, Kulgam akon Milham khatamin Nouman Ashraf Bhat jong akisuhkhahna a lou inmunin damdoh jou talouva a thiden tai.

Hettha dingin, State sunga buhbang kheh le phalbialhunto kilhonna, Galguhbol ho natoh akalsang be in ahi.

Ram Temple thulhuhna umvah theilouna chungaPM Modi in Congress ngohna nei

Gam teni kikah a defense ahatbe theina dia IndianNavy in Russia vilna neidi

New Delhi, Nov 25:Indian Navy Chief AdmiralSunil Lanba in ni thum sungphallha nisim 26 apat 29 chanRussia vilna alamkai dingahi. Hichea avilna hin gamteni kikah a defense langa ki-jopmatna suh hatbe ding atupahin chule mun thah thahjong defense kithkhomnading ahol di ahi, tin Ministryof Defence thusoh chunaseiye. Monday nikho leLanba hi St Petersburg munlhung ding, hichea hu Com-mander-in-Chief RussianFederation Navy, AdmiralVladimir Korolev to ki-houkhomna anei di ahi. Indi-an Navy Chief in 'Siege ofLeningrad' chunga suhkhaha um ho dia kithensoPiskarev Memorial Ceme-tery munna pahvui awnajong anei ding ahi. Hiche jouteng hile, Nakhimov NavalSchool le Admiralty Shipyardvilna jong anei diahi.Moscow munna, Admi-ral Lanba in Chief General

Staff of Armed ForcesRussia, General VVGerasimov le Director ofFederal Service for Mili-t a r y - T e c h n i c a lCooperation(FSMTC)Russian Feder, DmitriyShugaev to kihoukhomnajong anei di ahi.

Official thusoh in aseidana, Lanba hin Russian Fed-eration sunga General StaffArmed Forces a MilitaryAcademy jong avil ding

chule "Indian Navy's Per-spective of Maritime Securi-ty" thu a houlimna jong aneidi ahi akiti. 2003 apatna chu2017 chan geiya, Indian Navyle Russian Federation Navyin gam teni kikah a MaritimeExercise 'Indra Navy' le In-dra Tri-Services Exercisejong ana nei ahi. ExerciseINDRA-Navy kinei kit dingpa hi Awllha 2018 sungleVisakhapatnam munna umdinga gon ahi.

Alwar (Rajasthan)25: Ram Temple-BabriMasjid proceeding thuaSupreme Court a Con-gress ahung kikumlutnachunga Prime MinisterNarendra Modi in demnaaneiyin, aseina achun aRajya Sabha lamkai houvin Supreme Court judg-es ho kichatsahna a casehi kumkit general electionchan a dinga aki koilut lou-va ahile ngohna kinei dingahi tin giihsalna nei uve ati.

"Hitobanga jachat um-tah thil kiboldan, Judgeshon ama ho dei banga atohloule hehset dia giihsalnaaneiyu hi kichepna phaloukichat umtah ahi. Hito-banga daan dihlou tah aCongress thilbol hi daanbokehna ahi. Rajya Sabhaa athaneinao mangchangamsung suoh a avul uve,"tin Prime Minister Modi inaseiye.

Campaign rally munnaaseina a, "Court sunga ki-hehna sungse a jaovaRajya Sabha a tou ho Su-preme Court Advocateminthang tah ho hengeRajya Sabha tickets apeuve. Hiche House a keihonmajority kaneipouvin,hiche jeh a hi amahophatchomna dia aman-chah u ahi. Rajya Sabha a

Congress members honhiche case hi electionumding kon cha ahito kil-honna 2019 kah a thahpatlou din aseipeh uve ati."

Prime Minister Modi inCongress party chounaaneiyin, State sung kum -nga apoh na a Chief Min-ister Vasundhara Raje'srecord phattouna semphadin aseiye. "Governmentmasa agimnei dan chu,Vasundhara Ji's recordmelchihna ding ngamnajeng jong aneipoi," tin asei-tha e.

"Na natoh melchihnarecord nanei louva, state

sunga mailam a tohgon naneilouva, Party sungapolitical rifts thua donbut-na di nanei lou teng, elec-tion campaign a dia nathupi chu Modi's casteahung hi jitai. Na vote nalhensah achu neisei pehin. Chi le nam a kikhentel-na ho a hi Congress inalemchang akilah theilouham?" tin Prime Ministerin aseiye.

200-member Rajast-han Assembly hi ahunglhungding Awllha nisim 7le election umding ahi.Awllha nisim 11 le votessimna jong umdi ahi.

Page 6: MC Mary Kom, State Civilian title sangpen kipeding ahi tia ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/11/ET... · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail:

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Sempatni (Monday) | Phallha (November) 26, 2018 6Eimi Times

O w n e d , p u b l i s h e d , e d i t e d a n d p r i n t e d b y M o m o i K i p g e n a t E i m i O f f s e t P r i n t e r s , B i b i s ' H o m e , N e w L a m b u l a n e , I m p h a l - E a s t , M a n i p u r - 7 9 5 0 0 1 . O f f i c e Te l e p h o n e : 0 3 8 5 - 2 4 5 0 9 4 9

E N G L I S H

Kannada actor leh politician Ambareesh thi ta

Bengaluru: VeteranKannada film actor M.H.Ambareesh Saturday jan‘a heart attack in privatehospital ‘a athi tai, tin doc-tor khat in aseiyin, athi ‘ahi kum 66 lhing ahi.

“Ambareesh hi jan

nidan 10.15 don ‘a cardiacarrest ‘a hospital ahin pohlutjou uva thi ahi”, tin VikramHospital doctor in aseiyin ahi.Sandalwood industry super-star pa hin actress Sumalathaleh cha pasal Abhishek adal-hah ahi. Ambareesh hi a-in-

mun ‘a kho helouva amu-doh uva hospital ‘a apuiyuahi.

Ambareesh thi jouvasocial media ‘a ‘fans’hon alunghempi thu tam-tah ajih uvin ahi. Karna-taka Chief Minister H.D.Kumaraswamy, cabinetminister K.J. George lehD.K. Shivakumar injongalunghempi na thuthotanei uvin ahi. Sundayjingkah nidan 8 ‘a konKanteerva Stadiummun’a mipin Ambareeshachaina ‘a jana apeh theinadiuvin thilong akoi uvinahi.

Ambareesh hi Con-gress sorkar ‘a cabinetminister jong anahi ahi’in,Chief minister anahi Sid-daramaiah in ama leh

minister 13 apanmun ‘akon alahdoh jouva hainaanei ahi. UPA sorkarnoiya Union MoS Infor-mation and Broadcastingmasapen jong ahi.

Congress lamkai honAmbareesh in electionatet ding adeisah vang’a,atahsa damthei loujeh’anomlou ahi. Ambareesh hiactor bou ahipon, politi-cian themtah leh miphatah jong ahi”, tin Sid-daramiah in twitter ‘aaseiyin ahi. ‘Shubhaman-gala’, ‘Antha’, ‘Chakra-vyuha’, ‘Masanada Hoo-vu’, ‘Olavina Udugere’,‘Hrudaya Haadithu’,‘Odahuttidavaru’, ‘Dig-gajaru’ leh ‘Elu SuttinaKote’ film ‘a atho role hitamtah in apachat ahi.

Miley Cyrus anaopa leh adongmanu kicheng lhon tadingLos Angeles: Singer

Miley Cyrus sopipa Brai-son adongmanu tohkicheng ding’a akikha-okhi lhon tan ahi.

Braison hi merchandis-er Stella McBride toh ‘en-gage’ ahi thu hi Instagram‘a Braison in aphondohahi. “’Heng’e’ eitipeh ‘e.Ka hinkho kipa umtah in’aakiheiye”, tin Braison(24) in social media ‘aaseiyin ahi. “Kahin lung-set in, nang toh kichen dingkangah lel’e”, tin aseibe inahi.

Model pa in ama lehadongmanu lim atahdohin, lim ‘a hi adongmanu inakhutjem avetsah in ahi.McBride injong akipanathu aseiyin, kichenpi dinganga lel na thu aseiyin ahi.

Julie Andrews in Aquaman ‘a Karathen aw tho dingLos Angeles : Vet-

eran actress Julie An-drews inside ‘Aqua-man’ a key role aw athoding ahi.

Jason Momoa inasem movie h i DCFilms and Warner Bros‘a ahi’in, Andrew intwipi ‘a um ganhingKarathen aw atho dingahi . Enter ta inmentWeekly dungjuiya, pro-ducer Peter Safran in,“Karathen aw hi Brit-i sh ac t ress khat ‘aahiding kadeiyu ahi”,

ati.Julie in lunglutna anei

thu kahet uchun keihoding’a kigel lhahna ahi,ati. Film hi India gam’aDecember 14 teng kirelease ding ahi. USgam’a sang’a kal khatmasang’a k i re leasemasa jo ding ahi’in, USgam’a Mary PoppinsReturns ki release ni nimasang’a hiche film re-lease abol diu ahi. An-drews hin Best ActressOscar award jong ana-mu ahi.

Akshay Kumar leh Vidya Balan in ‘Mission Mangal’ shooting pan ta

New Delhi: R Balki inabol ‘Mission Mangal’Friday nikhon shootingapan tauvin ahi.

Actress Taapsee Pan-nu in ‘fans’ ho film limathot in, Akshay Kumarleh Vidya Balan jongapang in ahi. Photo ‘a hiAkshay in jean akichen‘a chule Vidya Balan insaree akibol ahi. Vidya

leh Akshay hin ‘Heyy Baby’leh ‘Bhool Bhulaiya’ filmana tho khom lhon ahi.

Jagan Shakti in directabol ‘Mission Mangal’ a hiKriti Kulhari, Sonakshi Sin-ha, Sharman Joshi leh Ak-shay chule Vidya Balanpang ahi. Tu masang’a USfilmmaker Radha Bhardwajin Bombay High Court ‘aMission Mangal sem ho

douna’a ‘copyright’ thu‘a hehna asem jeh’a boi-na anato-u ahi.

Ngohna kisem thuproducer R Balki inaseiyin, “Film thusimhi screenplay anomnad i n g ’ a k i s e m t o hah i ’ in , ISRO inbouthusim (core story) hiama’a asei thei ahi .Ka o f f i ce ‘ a Radha

ahung ‘a script asimd i n g ’ a k a t e m a h i ,chutileh athah ahi hia h e t d o h d i n g a h i .Script sim loulaiya itihitia asei thei ham”, tinaseiyin ahi.

Film hi India in 2013kum ‘a Mangalyaanmission abol thu ahi’in,August 15, 2019 teng kirelease ding ahi.

Sydney [Australia]: In-dia have lost the toss andare asked to bowl first byAustralia in their third andfinal T20 International ofthe ongoing three-matchseries here at SydneyCricket Ground (SCG) onSunday.

Following the toss, Indi-an skipper Virat Kohli saidthat he was happy to bowlfirst. Talking about theteam combination, he said,“No changes in the team.”

On the other hand, Aus-tralia skipper Aaron Finchsaid: “The wicket is goodso we want to put runs onthe board.”

Reflecting on the chang-es in the squad, Finch con-firmed, “One change forAustralia with (Mitchell)Starc replacing (Jason)Behrendorff.”

Australia are leading theseries with 1-0 as the sec-ond T20I was called offdue to rain. Meanwhile,India would like to level 1-1 and take some momen-tum into the Test series

starting from December6 in Adelaide.

Following are the play-ing eleven of India andAustralia;

India: Rohit Sharma,Shikhar Dhawan, KLRahul, Virat Kohli (C),

Rishabh Pant (wk), DineshKarthik, Krunal Pandya,Kuldeep Yadav, Bhuvnesh-war Kumar, Jasprit Bum-rah, Khaleel Ahmed

Australia: Aaron Finch(C), D’arcy Short, ChrisLynn, Glenn Maxwell, Mar-

Australia to host newly renamed ICC T20 World Cup 2020

Dubai [UAE]: Afterregistering their con-vincing four th t i t leagainst formidable En-gland in the Internation-al Cricket Council (ICC)Women’s World T20 fi-nals, Australia on Sun-day have been officiallydeclared as the host ofthe newly renamed ICCT20 World Cup.

The CEO of the ICCT20 World Cup Austra-lia 2020 Local Organis-ing Committee, NickHockley said: “Australiahas an unparalleled rep-utation for hosting majorinternational sportingevents as well as pas-sionate, knowledgeableand diverse fans wholove T20 cricket.”

Women’s T20 WorldCup comprising of 10

teams playing 23matches from Febru-ary 21 - March 8, fol-lowed by the Men’sT20 World Cup, in-volving 16 teams play-ing 45 matches fromOctober 18 - Novem-ber 15, will be playedin Australia in 2020.

Ref lec t ing on thesame, Hockley said:“Previously only twicehas Australia hostedinternational cricket’sshowpiece events ,wi th the Men’s 50-over Cricket WorldCup held in 1992 and2015. So, 2020 repre-sents a rare and spe-cial opportunity to wel-come the cricketingworld for not just one,but two World Cups.”

For the first t ime,

T20 cricket’s global willshowpiece women’s andmen’s competitions asstandalone events in thesame host country and inthe same year.

Eight host cities and 13venues throughout Aus-tralia will host matches,with both competitionshaving broad nationalfootprints, which meansas many Australians aspossible will have thechance to see the world’sbes t p layers in the i rbackyard.

Meanwhile, the wom-en’s and men’s finals willreceive equal bi l l ing,with both matches takingplace at Australia’s big-gest stadium, the Mel-bourne Cricket Ground(MCG). The women’s fi-nal is scheduled for In-

ternational Women’sDay, March 8. Thiswill present an oppor-tunity for Australia tose t a new worldrecord for the highestever attendance at awomen’s spor t ingevent.

The ICC earlier onNovember 23 an-nounced that theWorld T20 wil l beknown as the T20World Cup from 2020onwards. This eleva-tion to World Cup sta-tus outlines the im-portance of the short-es t format of thegame for a l l 104Member countries.Additionally, the T20World Cup and the(50-over) Cr icketWorld Cup are nowconsidered equal inthe game as each isthe pinnacle in thatformat.

As lots of peoplehave a l ready beenreferring the WorldT20 as the T20 WorldCup, Hockley said:“For th i s namechange to be forma-l i sed by the ICC,only reinforces theimportance of T20cricket to the globalgame and tha t theT20 World Cup is theformat ’s p innac lecompetition.”

KRSUD in AKWCFT Champion kidop taNew Delhi: Anglo-Kuki

War Centenary FootballTournament ana chelhajing chu janhi (Nov 24) chunkhumkha ahi tai. HicheFinal match chu KomremStudents Union Delhi (KR-SUD) leh SSPP FC anak-ichem uvin, full-time in 1-1 a draw achetoh lhon inpenalty shootout vin 4-1KRSUD in SSPPFCchung'a goljona aneiyinKRSUD in First Anglo-Kuki War Centenary tro-

phy anakidop tauvin ahi.Alangkhat ah

Goukhothang lom le La-lroung lom chu Third

Tournament sung'achun Tamthing (J13)Lalruong (JMT),Mangboi (J7)Goukhothang Lom,Gogou (J7) SSPP FChocheng in goal 6 chehakhumdoh'u tohlhon inTop Scorera h i u v i n , M o n gHmangte (J21) SSPPFC in Best Goalkeeperamun chule Joel Nim-rang (J13) KRSUD chuplayer of the AKWCT2018 ahitan ahi.

The 2nd Kuki Football Academy Night Football OpenTournament 2018

2nd Quarter Final Fixture : 26/11/2018 (Monday)

Haipi Young Athletic vs Chollha FC @6:00 PM

Venue : KFA Playground, D. PhaihelOrganised by : Kuki Football Academy

cus Stoinis, Ben Mc-Dermott, Alex Carey(wk), Nathan Coulter-Nile, Mitchell Starc, An-drew Tye, Adam Zam-pa

Sydney T20I: India asked to bowl first

place ana kichu lhon inGoukhothang lom in Lal-roung (JMT) chu 4-3 in anajouvin ahi.


Recommended