Programowanie w środowiskach graficznych Wykład 2 Windows Forms

.NET Framework

2

Generacja Data Środowisko Dystrybuowane z 1.0 2002-02-13 Visual Studio .NET N/A

1.1 2003-04-24 Visual Studio .NET 2003 Windows Server 2003

2.0 2005-11-07 Visual Studio 2005 Windows Server 2003 R2

3.0 2006-11-06 Expression Blend Windows Vista, Windows Server 2008

3.5 2007-11-19 Visual Studio 2008 Windows 7, Windows Server 2008 R2

4.0 2010-04-12 Visual Studio 2010 N/A

4.5 2012-08-15 Visual Studio 2012 Windows 8, Windows Server 2012

4.5.1 2013-10-17 Visual Studio 2013 Windows 8.1, Windows Server 2012 R2

4.6 2015-07-20 Visual Studio 2015 Windows 10

Windows Forms (WinForms) Klasy należące do .NET Framework używane

do tworzenia aplikacji z graficznym interfejsem użytkownika dla systemów Windows przestrzeń nazw System.Windows.Forms

Kategorie klas: podstawowe (np. Application, Form) kontrolki – dziedziczące z klasy Control (np.

Button) komponenty – nie dziedziczące z klasy Control

(np. Timer, ToolTip) standardowe okna dialogowe (np.

OpenFileDialog, PrintDialog)

3

Przykładowy program using System; using System.Windows.Forms; namespace MyWindowsApp { public class MainWindow : Form { static void Main (string[] args) { Application.Run (new MainWindow ()); MessageBox.Show ("That’s all", "Sample program", MessageBoxButtons.OK, MessageBoxIcon.Stop); } } }

4

Windows Forms – generowanie projektu 1/2

Generowany standardowo program tworzy klasę aplikacji oraz pusty formularz.

Klasa formularza rozbita jest na dwa pliki za pomocą konstrukcji partial class języka C#. Są to pliki np. Form1.cs oraz Form1.Designer.cs.

Programista standardowo modyfikuje Form1.cs (np. dodaje tam obsługę zdarzeń, własne dane i metody związane z formularzem)

5

Windows Forms – generowanie projektu 2/2

Do pliku Form1.Designer.cs automatycznie trafiają wszelkie zmiany formularza dokonywane wizualnie (designerem), np. przeciągnięcie kontrolki z przybornika, zmiana rozmiaru, wyglądu, zawartości startowej, struktura kontrolek (która jest na której), itp. Raczej nie powinno się modyfikować tego pliku ręcznie.

Logikę biznesową aplikacji (czyli dane, na których działamy oraz metody je obsługujące) umieszczamy zwykle w osobnych klasach (Project -> Add Class) i komunikujemy się z formularzem jawnie za pomocą metod. Jest to separacja logiki od formularza. Pozwala to m.in. na zmianę

technologii, czyli np. przejście z Windows Forms do WPF czy SilverLight. Logika pozostaje bez zmian, dopisujemy nowy GUI, podmieniamy komunikację. Ułatwia to też ewentualną konwersję kodu do innego języka (np. Java).

6

Model-View-Controller (MVC) Koncepcja ta odpowiada częściowo

modelowi MVC. Logika biznesowa aplikacji to Model.

Model powinien być samodzielny. Formularz pełni tu rolę View i

Controller-a, bo zwykle równocześnie wyświetla dane oraz umożliwia ich modyfikację.

Można też jawnie rozdzielić te dwie role, wprowadzając pomocnicze klasy.

Według MVC równocześnie może być aktywnych wiele View (widoków), prezentujących dane Modelu na różne sposoby (wykresy, okna, zakładki, formularze).

Podobnie (rzadko) może też istnieć wiele Controller-ów, ale tylko jeden z nich steruje Modelem.

7

Obsługa zdarzeń GUI jest oparty na zdarzeniach wynikających z

interakcji z użytkownikiem Event handlers – metody wywoływane do

obsługi zdarzeń Dla każdego zdarzenia istnieje definicja

sygnatury dla metody obsługi tego zdarzenia (delegate) dla każdego zdarzenia trzymana jest lista referencji

do metod zapisanych na to zdarzenie w momencie wystąpienia zdarzenia wszystkie

metody zapisane na tej liście są wywoływane (kolejność ich wywoływania nie jest zdefiniowana)

8

Przykład zdarzenia: na żądanie zamknięcia formularza FormClosing

namespace MyApplication { public class MyForm : Form { public MyForm () { FormClosing += new FormClosingEventHandler (OnClosing); } private void OnClosing (Object sender, FormClosingEventArgs e) { if (MessageBox.Show ("Sure to close?", "Question", MessageBoxButtons.YesNo) == DialogResult.No) { e.Cancel = true; } } } }

9

Przykład zdarzenia: zamknięcie aplikacji: ApplicationExit

namespace MyApplication { static class Program { static void Main () { Application.ApplicationExit += new EventHandler (Program_ApplicationExit); Application.Run (new MyForm ()); } private static void Program_ApplicationExit ( Object sender, EventArgs e) { MessageBox.Show ("That's all"); } } }

10

Klasa Application Reprezentuje program, zawiera statyczne metody i

właściwości do zarządzania aplikacją Run(Form f) – główna pętla obsługi komunikatów oraz

wyświetlenie wskazanego formularza Exit() – informuje wszystkie okna o zamknięciu i je

zamyka ExitThread() – zamyka wszystkie okna wątku DoEvents() – przydatne podczas długotrwałych

obliczeń (umożliwia obsługę oczekujących zdarzeń) EnableVisualStyles() – obsługa stylów Windows XP zdarzenie Idle – wywoływane w momencie rozpoczęcia

okresu bezczynności aplikacji zdarzenie ApplicationExit – powiadomienie o

zakończeniu pracy aplikacji właściwość ExecutablePath – ścieżka do pliku exe,

który zapoczątkował aplikację 11

Klasa Form Reprezentuje główne okna, okna

dialogowe oraz okna robocze w aplikacji MDI (Multiple-Document Interface)

Hierarchia dziedziczenia: Object

MarshalByRefObject

Component

Control

ScrollableControl

ContainerControl

Form

12

Schemat życia formularza 1. Konstruktor

InitializeComponent () – utworzenie i zainicjowanie wszystkich kontrolek potomnych dodanych do formularza przy pomocy Form Designer’a z MS Visual Studio

Control.HandleCreated Control.BindingContextChanged Form.Load Control.VisibleChanged Form.Activated Form.Shown

2. <właściwe działanie formularza> Form.Deactivate Form.FormClosing Form.FormClosed

3. Metoda Dispose (interface IDisposable) miejsce zwalniania wszystkich zasobów używanych przez

formularz 4. Destruktor (wywoływany przez Garbage Collector)

13

Zdarzenia przy starcie

Zdarzenia przy zamykaniu

Rozmiar i pozycja formularza Widoczność Metoda Show() – pokazuje formularz Właściwość Visible i zdarzenie VisibleChanged Zdarzenie Shown – następuje, kiedy formularz jest po raz pierwszy wyświetlany

Właściwości: Bounds, DesktopBounds – Rectangle definiujący położenie i rozmiar względem

ojca i względem pulpitu Location, DesktopLocation – Point zawierający położenie formularza względem

ojca i względem pulpitu StartPosition – pozycja startowa, np. CenterScreen

Width, Height – aktualne rozmiary formularza Size, ClientSize – struktura Size definiująca rozmiar formularza oraz rozmiar

obszaru klienta MinimumSize, MaximumSize – ograniczenia na rozmiar AutoSize, AutoSizeMode – automatyczne dopasowanie do zawartości

WindowState – stan formularza (minimized, maximized lub normal) TopMost – bool mówiący czy formularz jest zawsze na wierzchu

14

Rozmiar i pozycja formularza c.d. Metody: SetBounds (), SetDesktopBounds (),

SetDesktopLocation () CenterToParent (), CenterToScreen () BringToFront () PointToClient (), PointToScreen (),

RectangleToClient (), RectangleToScreen () – konwersje ze współrzędnych relatywnych do ekranowych, etc.

Zdarzenia: ClientSizeChanged, SizeChanged LocationChanged MaximumSizeChanged, MinimumSizeChanged Resize, ResizeBegin, ResizeEnd

15

Wygląd formularza Właściwości: ForeColor, BackColor BackgroundImage, BackgroundImageLayout

(Center, None, Stretch, Tile, Zoom) Cursor, Icon Font FormBorderStyle, ShowIcon, ControlBox,

MinimizeBox, MaximizeBox, HelpButton, SizeGripStyle ShowInTaskbar, TopLevel Opacity TransparencyKey

16

Wygląd formularza c.d. Metody: ResetBackColor(), ResetForeColor(), ResetFont(), ResetCursor()

Zdarzenia: ForeColorChanged, BackColorChanged BackgroundImageChanged,

BackgroundImageLayoutChanged FontChanged

17

Mysz Zdarzenia myszy, m.in. MouseMove, MouseDown, MouseUp,

MouseClick, MouseDoubleClick Click, DoubleClick Struktura MouseEventArgs { Button - który przycisk został naciśnięty Clicks – ile razy przycisk został naciśnięty (np. trzyklik) Delta – ile wykonano „pokręceń” kółkiem myszy Location – struktura Point zawierająca położenie myszy X – współrzędna x położenia myszy Y – współrzędna y położenia myszy MouseEnter, MouseHover, MouseLeave,

MouseWheel

18

Pojedyncze kliknięcie myszą - standardowo

1. MouseDown event. 2. Click event. 3. MouseClick event. 4. MouseUp event.

19

Podwójne kliknięcie myszą - standardowo

1. MouseDown event. 2. Click event. 3. MouseClick event. 4. MouseUp event.

5. MouseDown event. 6. DoubleClick event. 7. MouseDoubleClick event. 8. MouseUp event.

20

Zdarzenia myszy dla poszczególnych kontrolek

Button, CheckBox, ComboBox oraz RadioButton – nie reagują na prawy przycisk, nie ma double-click-a

TextBox, RichTextBox, ListBox, MaskedTextBox oraz CheckedListBox – nie reagują na prawy przycisk

ListView – reaguje tylko na klikanie na item-ach

TreeView – reaguje tylko na klikanie na lub po prawej item-ów

21

Klasa Cursor

Cursor to właściwość formularza konstruktor wczytuje kursor ze strumienia, pliku,

zasobów programu lub systemu standardowe kursory można uzyskać z klasy Cursors,np.

Arrow Hand Cross Help WaitCursor

Często zmieniamy kursor po wejściu na obszar jakiejś kontrolki, czyli zdarzenie MouseEnter.

Gdy aplikacja jest zajęta wyświetlamy WaitCursor, po kliknięciu na helpie kontekstowym kursor Help.

22

Klawiatura Tzw. „focus” decyduje, która kontrolka otrzyma wejście

klawiatury (może być tylko jedna) Metoda Focus() przyznaje focusa kontrolce, z której go wywołano Własności: CanFocus, Focused (czy kontrolka ma focusa),

ContainsFocus (czy kontrolka lub jej potomne ma focusa) Enter, Leave (zdarzenia dla kontrolek) Activated, Deactivated (zdarzenia dla formularzy) GotFocus, LostFocus (zdarzenia niskiego poziomu – raczej ich

unikamy)

23

Microsoft Natural Ergonomic Keyboard 4000

Klawiatura

Zdarzenia odpowiadające pojedynczemu wciśnięciu klawisza: 1. KeyDown (…, KeyEventArgs e) 2. KeyPress (…, KeyPressEventArgs: KeyChar) 3. KeyUp (…, KeyEventArgs e)

KeyEventArgs zawiera m.in. KeyCode, KeyData, oraz Modifiers (Alt, Control, Shift)

Typ KeyCode odpowiada klawiszom sensu stricto (np. Keys.Q, Keys.F5, Keys.LShiftKey, zawarte w enum-ie Keys)

Typ KeyChar to znak ASCII, który może być uzyskiwany kombinacją klawiszy, np. ’K’ = k + SHIFT ’ś’ = s + PRAWY_ALT ’Ś’ = s + SHIFT + PRAWY_ALT

Nie można uzyskać znaków KeyChar dla niektórych klawiszy: TAB, INSERT, DELETE, HOME, END, PAGE UP, PAGE DOWN, F1-F12, ALT, strzałki.

24

Formularze modalne i niemodalne MODALNE Blokują dostęp do okien

aplikacji ShowModal () Close () FormClosing FormClosed

CancelButton, AcceptButton

Zwracają DialogResult

NIEMODALNE Nie blokują dostępu do

okien aplikacji Show () Close () FormClosing FormClosed

25

Obsługa komunikatów Win32 API private const int HTCAPTION = 0x0002; private const int WM_NCHITTEST = 0x0084; protected override void WndProc (ref Message m) { switch (m.Msg) { case WM_NCHITTEST: m.Result = (IntPtr)HTCAPTION; break; default: base.WndProc (ref m); break; } }

26

Message: {HWnd, LParam, Msg, Result, WParam} Form.Handle – HWND jako typ IntPtr

Ustawienia aplikacji Pliki .config do odczytu i zapisu z poziomu aplikacji XML

Dynamiczne właściwości Rejestr systemowy

<configuration> <appSettings> <add key="welcome"value="Hello my user"/> <add key="Form1.Opacity" value="1"/> </appSettings> </configuration>

AppSettingsReader reader = newAppSettingsReader (); strings= (string)reader.GetValue ("welcome", typeof (string));

27

Zasoby Assembly jest zbiorem typów i zasobów dane binarne, pliki tekstowe, dźwiękowe,

video, tablice ciągów znaków, ikony, obrazki, pliki XML

Wielojęzyczne aplikacje problemy z wielojęzycznym interfejsem

użytkownika każdy zasób dodany do assembly może mieć

określony swój język i kraj (np. "pl-PL", "en-US", "de-De", "de-AT") Są to tzw. satellite assemblies – zasoby

aplikacji do danego języka 28

Pliki zasobów .txt tekstowy format nazwa/wartość prosty w użyciu dla zasobów tekstowych

.resx format XML użyteczny dla tekstów i innych typów (np. obrazków)

.resources format binarny binarny odpowiednik pliku XML tylko w tym formacie zasoby mogą być dołączone do

assembly, pozostałe formaty muszą być konwertowane

29

Language=Polish Next=Następna strona Prev=Poprzednia strona

Właściwości Padding i Margin kontrolek

30