+ All Categories
Home > Documents > Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of...

Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of...

Date post: 05-Aug-2020
Category:
Upload: others
View: 4 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
16
Plant Productions, 43(1), Spring, 2020 Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of Rainfed Wheat in Golestan Province Using Climate Parameters Kami Kaboosi* *Corresponding Author: Associate Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Department of Agriculture, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran ([email protected]) Received: 3 October, 2018 Accepted: 22 June, 2019 Abstract Background and Objectives Considerng stochastical nature of precipitation and temperature and high dependence of the eco- phenological timing traits on them, the present study was conducted with the aim of estimating eight eco-phenological traits of rainfed wheat including planting date, emergence date, flowering date, maturity date and length of each stage of growth in Golestan province. Materials and Methods First, studied traits were determined by daily data of maximum and minimum temperature and precipitation of 33 meteorological stations in the 26-year common statistical period (1991-2016). Then, these traits were calculated based on frequency analysis by SMADA software package for 25, 50, 75, 85 and 95 percent occurrence probability level. Planting date was determined based on the first precipitation equal to or more than 25 mm over a period of 10 consecutive days in December. Also, length of each growth stages was determined based on the concept of Growing Degree-Days (GDD). Finally, zoning maps of eco-phenological traits for different occurrence probability level were produced by ArcGIS software. In order to verify estimated eco- phenological traits values, findings from various field scale researches in Golestan province were used. The results showed that estimations and zoning maps wrere done with good precision. Results The results showed that the effect of occurrence probability level was significant on all variables, so that with increasing occurrence probability level several important changes were observed: first, a significant postponement of dates of planting, emergence, flowering and maturity; second, a significant increase in the length of planting to emergence; and finally, a significant reduction in the length of the emergence to flowering, flowering to maturity and planting to maturity stages. Zoning maps showed that the suitable planting date for rainfed wheat in 90 percent of Golestan province area for occurrence probability levels of 25, 50 and 75 percent was before 10 December and for 85 and 95 percent occurrence probability levels in 78 and 90 percent of the province area was from 1-20 December and 21 December to 9 January, respectively. Emergence date of rainfed wheat in more than 90 percent of the Golestan province area for the occurrence probability levels of 25 to 95 percent was calculated until 20 December, until 4 January, 21 December to 19 January, 5 January to 3 February and 20 January to 18 February, respectively. Also, flowering date of rainfed wheat was obtained 4 April to 4 May in 95 percent of the province's area for 25 percent occurrence probability level, 5-20 May in 86 percent of the province's area for 50 percent occurrence probability level, 20 April to 20 May in 95 percent of Plant Prod., 43(1) (2020) 143-158 ISSN (P): 2588-543X DOI: 10.22055/ppd.2019.26579.1633 ISSN (E): 2588-5979
Transcript
Page 1: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

Plant Productions, 43(1), Spring, 2020

Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of Rainfed Wheat in Golestan

Province Using Climate Parameters

Kami Kaboosi*

*Corresponding Author: Associate Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Department

of Agriculture, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran ([email protected])

Received: 3 October, 2018 Accepted: 22 June, 2019

Abstract

Background and Objectives

Considerng stochastical nature of precipitation and temperature and high dependence of the eco-

phenological timing traits on them, the present study was conducted with the aim of estimating

eight eco-phenological traits of rainfed wheat including planting date, emergence date, flowering

date, maturity date and length of each stage of growth in Golestan province.

Materials and Methods

First, studied traits were determined by daily data of maximum and minimum temperature and

precipitation of 33 meteorological stations in the 26-year common statistical period (1991-2016).

Then, these traits were calculated based on frequency analysis by SMADA software package for

25, 50, 75, 85 and 95 percent occurrence probability level. Planting date was determined based

on the first precipitation equal to or more than 25 mm over a period of 10 consecutive days in

December. Also, length of each growth stages was determined based on the concept of Growing

Degree-Days (GDD). Finally, zoning maps of eco-phenological traits for different occurrence

probability level were produced by ArcGIS software. In order to verify estimated eco-

phenological traits values, findings from various field scale researches in Golestan province were

used. The results showed that estimations and zoning maps wrere done with good precision.

Results The results showed that the effect of occurrence probability level was significant on all variables,

so that with increasing occurrence probability level several important changes were observed:

first, a significant postponement of dates of planting, emergence, flowering and maturity; second,

a significant increase in the length of planting to emergence; and finally, a significant reduction

in the length of the emergence to flowering, flowering to maturity and planting to maturity

stages. Zoning maps showed that the suitable planting date for rainfed wheat in 90 percent of

Golestan province area for occurrence probability levels of 25, 50 and 75 percent was before 10

December and for 85 and 95 percent occurrence probability levels in 78 and 90 percent of the

province area was from 1-20 December and 21 December to 9 January, respectively. Emergence

date of rainfed wheat in more than 90 percent of the Golestan province area for the occurrence

probability levels of 25 to 95 percent was calculated until 20 December, until 4 January, 21

December to 19 January, 5 January to 3 February and 20 January to 18 February, respectively.

Also, flowering date of rainfed wheat was obtained 4 April to 4 May in 95 percent of the

province's area for 25 percent occurrence probability level, 5-20 May in 86 percent of the

province's area for 50 percent occurrence probability level, 20 April to 20 May in 95 percent of

Plant Prod., 43(1) (2020) 143-158 ISSN (P): 2588-543X DOI: 10.22055/ppd.2019.26579.1633 ISSN (E): 2588-5979

Page 2: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144

the province's area for 75 percent occurrence probability level, 5-20 May in 75 percent of the

province's area for 85 percent occurrence probability level, and 5 May to 4 June in 93 percent of

the province's area for 95 percent occurrence probability level. In terms of maturity date, the

results showed that this date in more than 90 percent of the Golestan province's area was 21 May

to 4 June for 25 percent occurrence probability level, 21 May to 20 June for 50 percent

occurrence probability level, 5-20 June for 75 percent occurrence probability level, and 5 June to

5 July for 85 and 95 percent occurrence probability levels.

Discussion

Based on the average of all weather stations, the increase in occurrence probability level from 25

to 95 percent (risk reduction from 75 to 5 percent) delays the suitable planting date, dates of

germination, flowering, and maturity of rainfed wheat by 37, 56, 35 and 28 days, respectively. It

also increases the length of planting to germination stage by 19 days while decreases the length

of germination to flowering, flowering to maturity stages, and total season by 22, 8 and 10 days,

respectively.

Keywords: Occurrence probability, Planting date, Precipitation, Temperature

Page 3: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

141 1311بهار ، 1شماره 43، جلد تولیدات گیاهی

های زمانی نمو گندم دیم در استان گلستان با استفاده از یژگیوتحلیل احتماالتی

متغیرهای اقلیمی

*کامی کابوسی

، احييد گهگيياا، دانشييااه س اد اسييامی، گهگيياا، ا ييهاا دانشييهده کشييا ر م ييابی ی ييی گييه ه کشييا ر ، دانشييیار، : نویسنننده مسنن و *

([email protected])

01/04/1318: تار خ پذ هش 11/07/1317: فتتار خ در ا

چکیدهبر این اساس، پژوهش حاضنر بنا هند . باشند یمکننده تاریخ کشت و نمو گندم بارش و دما دو عامل اساسی کنتر

دهی، تاریخ رسیدگی و طنو هنر اریخ گلبرآورد هشت متغیر اکوفنولوژیکی شامل تاریخ کشت، تاریخ سبز شدن، ت

. درصد انجام شند 52و 52، 52، 25، 52یک از مراحل رشد گندم دیم در استان گلستان در پنج سطح احتما وقوع

هواشناسنی ایسنتااه 33دمای کمینه و بیشینه بارش و ی روزانه ها دادهبرای این منظور ابتدا این متغیرها با استفاده از

سپس مقادیر متغیرهای اکوفنولوژیکی در سنطو احتمنا . تعیین شد( 5355-5352) ساله 52ی آمار دورهبرای یک

هنای ی بنرآورد متغیرهنای اکوفنولنوژیکی از یافتنه سننج صنحت به منظور . مختلف با تحلیل فراوانی برآورد گردید

ردید که نتنایج نشنان از دقنت ی مختلف که در مقیاس مزرعه در استان گلستان انجام شده بود، استفاده گها پژوهش

نتایج نشان داد سطح احتما وقوع بر همه متغیرهای مورد بررسی . ی داشتبند پهنهی ها نقشهقابل قبو برآوردها و

هنای کشنت، سنبز شندن، یختنار دار یمعنی که با افزایش سطح احتما وقوع، تعویق ا گونهبه دار داشت یمعنتأثیر

ی سبز شندن ها مرحلهدار طو یمعندار طو دوره کشت تا سبز شدن و کاهش ینمعدهی و رسیدگی، افزایش گل

درصند 55تاریخ کشت مناسب گندم دیم در . دهی تا رسیدگی و کشت تا رسیدگی مشاهده گردید دهی، گل تا گل

درصند وسنعت 55و 55آذر و در 55درصند قبنل از 52و 25، 52وسعت استان گلستان برای سطو احتما وقوع

تاریخ سبز شدن گندم دینم . بود دی 5-55آذر و 55-35درصد 52و 52ترتیب استان برای سطو احتما وقوع به

، دی 52آذر، تا 35ترتیب تا درصد به 52تا 52درصد وسعت استان گلستان برای سطو احتما وقوع 55در بیش از

درصند وسنعت اسنتان 55یج نشان داد کنه در بنیش از نتا. آمد دست بهمن به 5-35بهمن و 52دی تا 52دی، 35-5

درصد در ماه خنرداد، بنا احتمنا 25درصد در نیمه او خرداد، با احتما 52تاریخ رسیدگی گندم دیم با احتما

.افتد یمدرصد در نیمه دوم خرداد تا نیمه او تیر اتفاق 52و 52درصد در نیمه دوم خرداد و با احتما 52

احتما وقوع، بارش، تاریخ کشت، دما: ها کلیدواژه

مقدمه

کشت محصوالت راعی ابسته به د متغیه بارندگی

ب ابها ن با د احتمال قوع ا ين د . درجه حهارت است

,.Ahmadali et al)پيارامته را همممياا در ن يه گهفيت

تار خ کشت بهی ه هه گیياه در يب بيا ه کشيت (. 2016

(sowing window )دارد کيه شيه ع پا ياا سا بيه قهار

گيهدد اساس دستیابی بيه عملهيهد قابيب ق يول ت یيین ميی

(Bussmann et al., 2016 .) در بييین عوامييب م تليي

Page 4: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

141 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

مد ه ت راعی گ دم، تار خ کشت موثهته ن عامب شي اتته

شده است در عيین حيال بيه دلیيب تغییيهات شيها س

هيا ه ج يه هوا ی حتی در م ا ق مست د نیم بیش ا سيا

(. Nazeri, 2017)مد ه ت راعی در م هض تغییيه اسيت

کاهش عملههد محصول در هه د سمت تار خ کشت بهی ه

;Andarzian et al., 2015)گ ييدم گييمارش شييده اسييت

Farajee et al., 2013; Valipoor et al., 2010; Nazeri,

2017 .)

گ دم به دلیب افما ش دميا يی د ره پيه تیه أت کشت

شدا دانيه کوتياه کيهدا يول ا ين د ره، تسيه ی مهاحيب

Avareh)نمو فهصت ناکافی بها په شيدا کاميب دانيه

Shirazi et al., 2012) ، عييا ه بييه بييه تيي ش گهمييا ی

(Asadnezhad et al., 2017) موجي کياهش ارتعياع بوتيه

(Feyzbakhsh and Soqi, 2017; Baygi et al., 2017;

Valipoor et al., 2010) ول د ره تجمی ماده تشيب ،

(Ahmadamini et al., 2011) متوس سهعت رشد بيین ،

، سيح (Baygi et al., 2017)افشيانی دهيی گيهده س له

، (Baygi et al., 2017; Dastmalchi et al., 2012)بهگ

، (Avareh Shirazi et al., 2012)ت يداد دانيه در سي له

Baygi et al., 2017; Farajee)ت داد س له در متهمهبيی

et al., 2013) ت يداد پ جيه بيار ر ،(Valipoor et al.,

;Farajee et al., 2013) ا هيييمار دانيييه ، (2010

Valipoor et al., 2010) ، درصيد پيه تنین(Valipoor et

al., 2010) عملههد بیوليوی هی ،(Feyzbakhsh and Soqi,

2017; Farajee et al., 2013) حهارتی مورد نیيا بيها نیا

Feyzbakhsh and) رسيیدا بيه مهاحيب ف ولييوی هی م تلي

Soqi, 2017; Ashena et al., 2015; Kalateh Arabi et

al., 2011 ) کيه يور شيود بيه عملهيهد دانيه ميی نها تيا

در تيأتیه ر 10 30، 01، 00 ،11گمارش شده اسيت

,.Avareh Shirazi et al) 18تهتی موج کشت گ دم به

2012) ،03 (Amiri et al., 2010)، 31 (Farajee et al.,

2013) ،18 (Nazeri, 2017 ) 33 (Baygi et al., 2017 )

.درصد کاهش عملههد دانه گهد د

ثه بيه تيار خ کشيت شيها ؤا بین عوامب اصيلی مي

دارد را تييأثیه ييژه بييارش بیشييته ن س هييوا ی، بييه

(Bussmann et al., 2016 .) (2005) همین ارت يا در Noohi

(2005)Mohammadi بهتييه ن تييار خ کشييت گ ييدم

تهتیييي در ا سيييتااه کيييه اسيييتاا ا يييام د يييه بيييه

(2015) Khoshal Dastjerdi et al. تييار خ کشييت

هيا بهداشت گ دم در اسيتاا گلسيتاا را بيه اسياس داده

.دست س ردند بارش به

ر د نمو گیاه به شيمار ميی ته ن عامب موثه به دما مهه

ع يواا ا ليین هيا ا سا بيه به همین دلیب در بیشيته ميدل

,.Ahmadi et al) شيود بهنده نمو اسيتعاده ميی عامب پیش

بها تشيه رابحيه بيین يول د ره رشيد دميا (. 2010

ارائييه شييده اسييت ( GDD)ر رشييد -معهييوم درجييه

(Bazgeer et al., 2007 ) بی يی که بهته ن شيات پيیش

( Bazgeer et al., 2007)باشيد مهاحب نمو گ دم ميی

ميورد اسيتعاده DSSATها راعی م ت يه مان يد در مدل

. (Mahru et al., 2011)گیهد قهار می

اگييه در هاحييی ييب سیسييته راعييی ا میيياناین

10ها هواش اسی استعاده شيود، احتميال قيوع سا داده

سيت کيه در يول يب درصد تواهد بود به ا ن م ا ا

سال نیا اقلیمی سیسته راعی 10ساله، ت ها در 100د ره

سيال د ايه نیا هيا سیسيته 10تامین تواهيد شيد در

Nikbakht and) راعی بیشته ا توانا ی سا تواهد بيود

Mir Latifi, 2002 .)احتميال )هيا استعاده ا میاناین داده

رسيد ليی در در کشت سبی م اس بيه ن يه ميی ( درصد 10

کشت د ه که عملهيهد متهيی بيه بيارش اسيت، ا ين سيح

ليذا در کشيت د يه بسيته بيه درجيه . باشد احتمال کافی نمی

80تيا 10حساسیت گیاه به ت ش سبی، عموما سيح احتميال

در ن يه (. Sys et al., 1991)شيود درصد در ن ه گهفتيه ميی

گهفتن ژگی احتمياالتی بيارش در انت يا تيار خ کشيت

.Ahmadali et al(2016) اسيي گ ييدم د ييه توسيي م

(2015)Khoshal Dastjerdi et al. مورد بهرسی قهار گهفت.

مهاحيب نميو تيار خ کشيت بی يی ن ه به اهمیت پیش

ژه ها به سا مد ه ت ممرعه ابستای سا گ دم در بهی ه

در کشت د ه به متغیهها اقلیمی بارش دما ا يب سيو

ا سو د ايه، پيژ هش اقلیمیت احتماالتی متغیهها ی

گ يدم د يه حاضه به بهرسی ت یین ماا کشيت م اسي

Page 5: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

147 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

هييا در سييحو ميياا قييوع مهاحييب نمييو ييول د ره سا

.پهدا د احتمال م تل در استاا گلستاا می

ها مواد و روش

های هواشناسی منتخب دوره آماری و ایستااه

ها ول د ره سمار ا ستااهبا بهرسی پهاک دگی

هييا ر انيه بييارش هواش اسيی اسييتاا گلسيتاا، ا داده

3 1، 04تهتیي بيه )ا سيتااه 33دما کمی يه بیشيی ه

در د ره ( ش اسيی ا ستااه ت یهس جی، سی وپتیب اقلیه

(. 1شهب )استعاده شد ( سال 01) 1370-1311سمار

تاریخ کشت مناسب و طو مراحل رشد

ار خ کشت به اساس م یار ا لین تار خ قوع بيارش ت

ر ه 10 يی يب د ره متيه میليی 01 ا بیشيته بهابيه

متوالی در ماه سذر تار خ قوع مهاحب نمو با اسيتعاده

Kaboosi and)ر رشيد ت یيین شيد -ا م یيار درجيه

Majidi, 2017b .)ر رشد بيا اسيتعاده ا رابحيه -درجه

(.Bazgeer et al., 2007)محاس ه شد ( 1)

(1)رابحه

)T2

TT(GDD base

minmax

تهتیيي دمييا بیشييی ه بييه Tmax ،Tmin Tbaseکييه در سا

.گهاد است به حس سانتی( صعه)کمی ه ر انه پا ه

متغیرهای مورد مطالعه و سطح احتما

در پژ هش حاضه هشت متغیه اگه اکولوی ميهت بيا

دهيی ها کشت، س م شدا، گيب ار خنمو گ دم د ه شامب ت

رسیدگی، ول د ره کشت تا س م شدا، يول د ره سي م

رسيیدگی يول دهيی تيا دهی، ول د ره گب شدا تا گب

11 81، 71، 10، 01کب د ره رشد در پي سيح احتميال

هيا کشيت، بها ا ن م ور ابتدا تار خ. درصد محاس ه شد

هيا هيه يب ا سيال دهيی رسيیدگی بيها س م شدا، گب

شييده هييا بييه اسيياس ت ه يي ارائييه در هييه ييب ا ا سييتااه

هييا بييه ت ييو ه ی لیوسييی سيي ا ا يين تييار خ . ت یييین گهد ييد

(Julian calendar، ت و می است که در سا ر ها سال ا

311تيييا 1ا ليييین ر سيييال تيييا ستيييه ن ر سيييال، ا

سياس در اداميه، بيه ا . ت يد ب شيد ( .شيوند گذار ميی شماره

سمده، يول هيه يب ا مهاحيب رشيد در دست ها به تار خ

هيا در مهحليه ب يد داده . سحو احتمال مورد ن ه محاس ه شد

هيا سميار م تلي ارد تو يی SMADA 6افمار به نهم

سي ا بيه اسياس تيو ی کيه بيه . ها بها ش داده شيد به سا

هيا اساس س ميوا نهيوئی بيها ش بیشيته ن تحيابق را بيا داده

هيا قيوع داشت، م دار ا ن متغیهها ميورد ن يه بيا احتميال

(. Kaboosi and Majidi, 2017a)م تل بهس رد شد

Figure 1. Location of weather stations

Page 6: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

148 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

بندی تحلیل آماری و ترسیم نقشه پهنهها به ر ش س موا تجم ه ار انا م ا سه میاناین

LSD افيمار عاده ا نيهم درصد با اسيت 1در سح احتمال

SPSS در ا ن ارت ا عامب ا ستااه . انجام شد 01نس ه

بيه . در ن يه گهفتيه شيد ( تهيهار 33بيا )ع واا تهيهار به

ب يد متغیههيا م يور تحلیيب بهتيه نتيا ، ن شيه په يه

اکوف ولييوی هی در سييحو احتمييال قييوع م تليي در

13نسي ه ArcGISافيمار سح استاا با استعاده ا نهم

.تهسیه شد( IDW)دهی م هوس فاصله به ر ش ا

نتایج و بحث م ا سه ( 1)نتا س موا تجم ه ار انا در جد ل

سيح احتميال . ارائه شده اسيت ( 0)ها در جد ل میاناین

قوع به همه متغیهها، بجم ت داد ر فصيب رشيد کيه در

دار بود، در سيح احتميال سح احتمال پ درصد م ی

11کيه در با توجه به ا ين . دار داشت م یتأثیه صد ب در

هيا درصد د ره سمار میماا بارش ا ستااه چات در مياه

01سذر د در يييب د ره ده ر ه متيييوالی کمتيييه ا

مته بود، لذا امهاا ت یین تار خ کشت در ا ين ا سيتااه میلی

ال م بييه ذکييه اسييت کييه محييابق ن شييه . جييود نداشييت

ضی کشا ر استاا گلستاا بيها کشيت است داد ابی ارا

ا ستااه چات ( Kaboosi and Majidi, 2017a)گ دم د ه

نتا ا ن پژ هش م يی در م ح ه نامست د قهار داشت که با

ا بین . به عدم قوع بارش کافی بها کشت محاب ت دارد

ب د متغیهها مورد بهرسی، به جهيت اتتصيار، ن شه په ه

تهتیي در درصيد بيه 11 10ل قوع ها احتما ف ن شه

.ارائه شده است( 3) ( 0)ها شهب

Table 1. ANOVA test results on ecophenological traits affected by occurrence probability level

S.O.V.* Planting

Date

Germinatio

n Date

Plant. to

Ger.

Flowering

Date

Ger. to

Flow.

Maturity

Date

Flow. to

Maturity

Season

Length

Between groups 7043.34 15787.99 1856.55 6062.10 2465.52 3705.42 299.15 721.61

Within groups 91.73 265.51 236.53 194.76 109.51 206.57 17.28 298.86

C.V. 0.92 0.55 0.58 0.39 0.11 0.76 0.13 0.09

Sig. level 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 0.050 * Freedom degrees of between and within groups are 4 and 155, respectively.

Table 2. Means comparison of ecophenological traits of rainfed wheat at different occurrence probability

levels

Ecophenological trait Type Occurrence probability level (%)

25 50 75 85 95

Planting date1 Calculated 2.88

d 7.19

d 14.94

c 24.00

b 40.13

a

Actual 3d 7

d 15

c 24

b 40

a

Germination date2 Calculated 21.28

e 31.25

d 44.94

c 57.09

b 77.97

a

Actual 22e 32

d 45

c 57

b 78

a

Planting to germination Calculated 18.41d 24.06

cd 30.00

bc 33.09

ab 37.84

a

Actual 19d 24

cd 30

bc 33

ab 38

a

Flowering date3 Calculated 29.59

e 39.19

d 47.69

c 55.50

b 64.94

a

Actual 30e 39

d 48

c 56

b 65

a

Germination to flowering Calculated 127.31

a 126.94

a 121.75

b 117.41

b 105.97

c

Actual 128a 127

a 122

b 118

b 106

c

Maturity date4 Calculated 9.19

c 15.63

c 22.53

b 28.47

b 36.75

a

Actual 9c 16

c 23

b 29

b 37

a

Flowering to maturity Calculated 41.59

a 38.44

b 36.84

bc 34.97

cd 33.81

d

Actual 42a 39

b 37

bc 35

cd 34

d

Season length Calculated 187.31

a 189.44

a 188.59

a 185.47

ab 177.63

b

Actual 188a 190

a 189

a 186

ab 178

b

Dates were defined based on solar calendar. Hence, 1 and 2 represent days after the 22 Nov. and 3 and 4 represent days

after the 21 March and the 22 May, respectively.

Page 7: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

141 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

Figure 2. Zoning of different ecophenological traits of rainfed wheat at 50% occurrence probability level

Planting date

(Days after 22 Nov.) Germination date

(Days after 22 Nov.) Planting to

Germination (day)

Flowering date

(Days after 21 Mar.)

Germination to

Flowering (day) Maturity date

(Days after 22 May)

Flowering to

Maturity (day)

Total season

length (day)

Page 8: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

110 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

Figure 3. Zoning of different ecophenological traits of rainfed wheat at 95% occurrence probability

Planting date

(Days after 22 Nov.)

Germination date

(Days after 22

Nov.)

Planting to

Germination (day)

Flowering date

(Days after 21 Mar.)

Germination to

Flowering (day)

Maturity date

(Days after 22 May)

Flowering to

Maturity (day)

Total season

length (day)

Page 9: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

111 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

سنجی نتایج صحت

به م ور بهرسيی صيحت نتيا اعت ارسي جی سا، ا

هيا راعيی در م یياس ممرعيه کيه در سا نتا پيژ هش

تار خ قوع مهاحب نمو ول مهاحب شد گ دم د ه در

ال م به ذکه است . استاا گلستاا ارائه شده بود، استعاده شد

که به دلیب نوع پژ هش امهياا تحلیيب سميار کاسيیب

ها م ميول اعت ارسي جی جيود نداشيت م ح ق به سماره

س جی نتا به اسياس میيماا انحيهاا يا ار ابی صحت

بيه اسياس محيب )ا تحابق تيار خ کشيت پيژ هش ممرعيه

ب د حاصب ا ا ن پژ هش صورت با په ه( انجام س ما ش

(.Kaboosi and Majidi, 2017b)گهفت

هيا يدم شههسيتاا در بهرسی مد ه ت راعی ممارع گ

,.Nekahi et al)گيم ب در( Torabi et al., 2012)گهگاا

درصد ا ممارع ميورد بهرسيی 10، تار خ کشت در (2014

کيه بسيیار سذر گمارش شيد 11-18 11-01تهتی بین به

هيا نمد ب بيه تيار خ کشيت م اسي گ يدم در ا سيتااه

ر شههستاا گهگاا شيامب يارت، محو يه اميو هواش اسی

ا ستااه هواش اسی ( سذر 10-01)سباد س ، نومب هاشه

به ا ين اسياس . است( سذر 17)گم کارک ده شههستاا ب در

تواا اظهار داشت کيه نتيا پيژ هش حاضيه در می يه می

ا ها ممرعه تار خ کشت م اس گ دم با نتا پژ هش

میدانی تحت مد ه ت ارعین محاب ت بسیار نمد هيی دارد

هييا گهگيياا ب ييدرگم بييا در شييا ر اا شههسييتاا ک

صحی ا ن ش بارش پا یمه با شي اتت تجهبيی ا تو يی

ها م ح ه، تار خ کشت گ يدم را بيه درسيتی مانی بارش

ها همچ ین تيار خ بهداشيت گ يدم را سا. نما د انت ا می

11-01 13-31تهتیي ها به در سح ممارع ا ن شههستاا

11-01)کهدند کيه بيا نتيا ا ين پيژ هش تهداد گمارش

تيهداد در 00هيا شههسيتاا گهگياا تهداد در ا ستااه

.هم وانی بسیار نمد هی دارد( ا ستااه کارک ده ب درگم

71ب د ، در سح احتميال قيوع ها په ه ن شهمحابق

درصد، تار خ کشيت م اسي ، يول د ره کشيت تيا سي م

ی، ييول د ره دهيي ييول د ره سيي م شييدا تييا گييب شييدا،

گ دم د ه نس ت به ول فصب رشد دهی تا رسیدگی گب

10تهتیي در بييیش ا سي ت کيب اراضيی کشييا ر بيه

درصييد مسيياحت 11سذر، در 00درصييد مسيياحت ق ييب ا

، 111-140درصد مساحت بيین 1/18ر ، در 41کمته ا

0/70ر در 31-40درصيييد مسييياحت بيييین 1/14در

ا ين نتيا . سمد دست ر به 181-111درصد مساحت بین

که نشاا دادنيد Kaboosi and Majidi ( 2017b) ها با افته

درصيد مسياحت بيین 11تهتی در حد د ها به ا ن ژگی

ر ، در 41-10درصييد مسيياحت بييین 13سذر، در 01-11

درصييد 83ر ، در 111-130بييین مسيياحت درصييد 17

بيین مسياحت درصيد ا 10ر در 31-40مساحت بین

.نمد هی دارد باشد، محاب ت ر می 110-181

میاناین ول د ره کشت تيا بهداشيت گ يدم در م يا ق

( Torabi et al., 2012)ر 184م تل شههسيتاا گهگياا

ت داد ر تيا رسيیدگی د رقيه گ يدم در م ح يه گهگياا

1/111 180تهتیي سذر به 30 10ها کشت بها تار خ

ا ن نتيا . گمارش شد( Kalateh Arabi et al., 2011)ر

دهيد يول ب د پژ هش حاضه که نشاا می ها په ه با ن شه

کب د ره رشيد گ يدم د يه در محيد ده شههسيتاا گهگياا

181-111درصد، 11جم ه بها تمام سحو احتمال قوع، ب

میياناین ت يداد همچ يین . ر است هم وانی نمد هيی دارد

03ا رسیدگی هعت رقه گ دم کيه در تيار خ ر ا کشت ت

گيمارش شيد ر 111سذر در م ح ه گهگاا کشيت شيدند

(Ahmadi et al., 2010 ) که محاب ت بسیار تيوبی بيا تيار خ

سبياد کشت ول د ره کشت تيا رسيیدگی ا سيتااه هاشيه

ت ييداد ر تييا رسييیدگی گ ييدم در . شههسييتاا گهگيياا دارد

ت يداد ( Mahru et al., 2011)ر 180حيد د کاله م ح ه

دهييی، ت ييداد ر تييا رسييیدگی ييول د ره ر تييا گييب

تهتیي رسیدگی گ دم رقه کوهدشت در م ح يه گ يد بيه

11، بيها (Dogonchi et al., 2015)ر 01 111، 101

تيا 1347ها شده گ دم در گهگاا در فاصله سال رقه س اد

ر 01-31 141-111، 110-131تهتیيي بييین بييه 1381

(Rahemi Karizaki et al., 2015)، بيها رقيه مه ار يد

171، 108تهتی ی د سال راعی در م ح ه گهگاا به

1رقه بهته 1، بها (Yousefidaz et al., 2015) ر 48

Page 10: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

110 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

رقه ال ن ميورد بهرسيی گ يدم در 10رقه ض ی ا بین

33 31 131 100، 111 118تهتی م ح ه گهگاا به

ینوتیي گ يدم 01، بيها (.Shahbazi et al., 2010) ر

تهتیي قا تا غیهشيور گهگياا بيه در م ح ه شور سق

103-114 111-111 ،111-117 118-114 38 41

بيها چهيار رقيه ( Salehi and Mosavat, 2012)ر

48 170، 100تهتیي سباد استاا گلستاا بيه گ دم در علی

گيمارش شيد کيه عموميا بيا ( Soughi et al., 2016)ر

نتا ا ين پيژ هش بيها سيحو احتميال قيوع م تلي

.مشابهت نمد هی دارد

تاریخ کشت مناسب

تار خ کشيت م اسي گ يدم د يه در اسيتاا گلسيتاا بيا

. سميد دست د به 10سذر تا 3ها م تل بین احتمال قوع

متيه بيارش در ده ر یليی م 01به ع ارت د اه احتمال قوع

درصيد 01سذر کمتيه ا 3متوالی در استاا گلسيتاا پيیش ا

است لذا دته ن تار خ کشت م اس کشت گ يدم د يه

ا . مشياهده شيد ( درصيد 01)در ا ن سح احتميال ( سذر 3)

متييه بييارش در ده ر میلييی 01سييو د اييه احتمييال قييوع

درصيد 11کمتيه ا د 10متوالی در استاا گلستاا پیش ا

10)است لذا د هتيه ن تيار خ کشيت م اسي گ يدم د يه

. سميد دسيت بيه ( درصيد 11)به اساس ا ن سح احتمال ( د

ر 37به ا ن تهتی با ه کشت گ دم د ه در استاا گلستاا

ر 30بيا ه تيار خ کشيت بهی يه گ يدم در اهيوا . باشيد می

نتيا ا ين کيه بيا ( Andarzian et al., 2015)گيمارش شيد

نتيا نشياا داد کيه ا ن يه تيار خ . پژ هش هم يوانی دارد

درصيد، 10 01ها م تل ، بجم سح کشت بین احتمال

ا کيه بيا بيه گونيه دار جيود دارد اتتاا سميار م يی

افما ش سح احتمال، تار خ کشيت م اسي گ يدم د يه در

افتيد کيه ا ين معهيوم بيا نتيا اسيتاا گلسيتاا بيه تيأتیه ميی

Ahmadali et al. ، (2005)Mohammadi(2016) پژ هش

(2015) Khoshal Dastjerdi et al. (2005) Noohi

میاناین اتتاا تار خ کشيت م اسي گ يدم . محاب ت دارد

هيا کهدسيتاا ها هواش اسی م تل اسيتاا د ه ا ستااه

درصيد بيه اسياس سيه 10 71ا ام در سح احتمال قوع

Ahmadali et)ر 14 13، 11تهتیي ا ت بيه ت ه متع

al., 2016 ) 7 ،10 11 ر(Mohammadi, 2005 )

نمد يب ( ر 17)گمارش شيد کيه بيه نتيا ا ين پيژ هش

درصد به میيماا 00 10همچ ین بین سح احتمال .باشد می

ر اتتاا در ا ستااه هواش اسيی کيه بيه 71 11، 41

تار خ کشيت م اسي گ يدم د يه اساس سه ت ه م تل

که اتتاا ياد بيا تعيا ت ( Noohi, 2005)گمارش شد

( ر 37)درصيد اسيتاا گلسيتاا 01 11هيا بین احتميال

تييواا بييه ت ه يي متعييا ت بييارش ا يين اتييتاا را مييی. دارد

م اس بها ت یین تار خ کشت شيها اقلیميی الايو

.بارش د م ح ه مهبو دانست

تيار خ کشيت م اسي گ يدم د يه در م يا ق تعا ت

10م تليي اسييتاا گلسييتاا در سييح احتمييال قييوع

ر ( 3شييهب ) 01 ( 0شيهب ) 00تهتیيي درصيد بيه 11

بيا ه تيار خ کشيت م اسي در همین راستا، . سمد دست به

ها کهدستاا ها هواش اسی استاا گ دم د ه در ا ستااه

(Ahmadali et al., 2016) ،يوبی تهاساا ج (Abbasi et al.,

تهتیي بيه ( Kamali et al., 2008) سذربا جاا شيهقی ( 2015

ر گمارش شد که بيا نتيا ا ين پيژ هش 30 33، 03

همچ ین گيمارش شيده اسيت .هم وانی بسیار نمد هی دارد

که ارعین استاا نجاا با کشيت دتيه يا د هتيه ا موعيد

سغيا بارش،کياهش گ دم د ه به دلیب عدم سگاهی ا مياا

کشت م اس گ دم د ه بيا تار خ .ک د عملههد را تجهبه می

اسيتاا نجياا ا ا درصد در ب ش عميده 71احتمال قوع

کيه نتیجيه پیميا ش حيالی سمد در دست مهه به 00تا 13را بین

4میدانی نشاا داد که کشت گ دم توس ارعین عموما بین

بيا ا ين (. Kamali et al., 2010)گیيهد مهه صورت می 11تا

رسد ا ن موضوع در به ن ه می ور که گعته شد، حال، هماا

.استاا گلستاا متعا ت است

ب د ، تار خ کشت م اس گ دم ها په ه ن شهمحابق

درصيد سي ت اسيتاا گلسيتاا بيها 10د ه در بیش ا

سذر 00درصد ق يب ا 71 10، 01سحو احتمال قوع

تهتیي در درصد بيه 11 81مال قوع بها سح احت

1-00سذر 11-30درصيد سي ت اسيتاا بيین 10 78

Page 11: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

113 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

هيا پيائیمه در قوع بیشته دته بارشه به ن . د است

به دلیب شيها کوهسيتانی )ج وبی استاا گلستاا م ا ق

شيمالی میيانی در م ا سه بيا م يا ق دشيتی ( تها ارتعاعی

ها اقی گ دم د ه در ا ستااه، تار خ کشت م اساستاا

شمالی استاا نوار بوده میانی دته ا نوار در نوار ج وبی

.باش د دارا د هته ن تار خ کشت م اس گ دم د ه می

و رسیدگیدهی گل تاریخ سبز شدن،

س م شيدا، ها تار خنتا نشاا داد که احتمال قوع

تهتیي تاا بيه رسیدگی گ دم د ه در استاا گلسدهی گب

01تيييهداد کمتيييه ا 1فيييه رد ن 30سذر، 00پييیش ا

1تیييه کمتييه ا 1تييهداد 3بهميين، 18درصييد ب ييدا

اسييت در نیمييی ا ( درصييد 11احتمييال قييوع )درصييد

( درصيد 10م يادل احتميال قيوع )ها د ره سميار سال

د ، 0تهتیي ه رسیدگی بدهی گب ها س م شدا، تار خ

بيین سيحو م تلي . باشيد تيهداد ميی 11هشت ارد 8

دهيی گيب هيا سي م شيدا، احتمال قوع ا ن يه تيار خ

بيا 71 10بيا 01رسیدگی، بجم بین سحو احتمال قيوع

دار جود دارد ا ن ه تار خ رسیدگی، اتتاا م ی 81

دهيی گب تار خ س م شدا،گستهدگی مانی (. 0جد ل )

11تيا 01و احتميال قيوع رسیدگی گ يدم د يه در سيح

30، (ر 11بيا ه )بهمين 18سذر تا 00تهتی ا درصد به

با ه )تیه 1تهداد تا 1 ( ر 31با ه )تهداد 3فه رد ن تا

رسيد کيه گسيتهدگی بيا ه به ن ه می. سمد دست هب( ر 08

مانی قوع مهاحب نمو م تل در مهاحب ابتدا ی بیشيته

تيواا بيه ا ين موضيوع را ميی . است ا مهاحب انتها ی رشد

ر رشيد شيانا بیشيته گیياه -ن ش دما در تامین درجه

. بها ج هاا کم ود نیا دما ی در مهاحب ب يد نسي ت داد

ها نوار ج وبی استاا دته ن تار خ س م شدا در ا ستااه

تواا به تار خ ماه اتعاق افتاد که علت سا را می در ا ا ب د

ها نس ت ه اام گ دم د ه در ا ن ا ستااهکشت م اس د

10)ها نها د هته ن تار خ س م شدا نیم در ا ستااه. داد

تيأتیه سمد که علت ا ن دست به( بهمن 7) قشاق ( اسع د

تواا به دما پا ین دميا در ا ين م يا ق بسیار والنی را می

هيا ا ين نتيا بيا افتيه . مهتعی کوهستانی مهبو دانسيت

(2017a)Kaboosi and Majidi کييه نشيياا داد ا يين

ها در محد ده م يا ق نامسيت د کشيت گ يدم د يه ا ستااه

ها نشاا دادنيد سا. استاا گلستاا قهار دارند، هم وانی دارد

که میاناین دما هوا در فاصله بيین تيار خ کشيت تيا سي م

3هيا نيها قشياق حيد د شدا گ دم د ه در ا ستااه

درصيد ر هيا 80اسيت در بيیش ا گهاد درجه سانتی

گيهاد درجيه سيانتی 10ا ن با ه مانی قوع دما کمتيه ا

. بسیار محتمب است

ها اقی در نوار در ا ستااهدهی گب دته ن تار خ

سباد، ب درتهکمن، سيد گهگياا قا، علی میانی شامب سق

نیم دهی گب کاله در دهه ا ل فه رد ن د هته ن تار خ

( تيهداد 11) قشياق ( تهداد 01)ها نها ا ستااه در

در هميييین ارت يييا نتيييا پيييژ هش . مشييياهده گهد يييد

(2017a)Kaboosi and Majidi نشياا داد کيه در يول

هيا گ يدم د يه در ا سيتااه دهی گب مهحله س م شدا تا

درجيه 8-10نها قشاق، میاناین دميا هيوا حيد د

درصيد ر هيا ا ين 10 بيوده در بيیش ا گهاد سانتی

گييهاد درجييه سيانتی 1د ره ميانی قيوع دمييا کمتيه ا

. محتمب است

هيا دته ن تيار خ رسيیدگی گ يدم د يه در ا سيتااه

اقی در نوار میانی اسيتاا در حيد د نیميه تيهداد د هتيه ن

( مييهداد 11)هييا نييها تييار خ رسييیدگی نیييم در ا سييتااه

در هميین ارت يا . هده گهد يد مشا( تیه 00)قشاق گلیداغ

نشاا داد که Kaboosi and Majidi(2017a) نتا پژ هش

هيا بيا کمتيه ن ها نها قشياق جيما ا سيتااه ا ستااه

در يول ( گيهاد درجه سيانتی 00-00بین )میاناین دما هوا

تيا رسيیدگی گ يدم د يه در اسيتاا گلسيتاا دهی گب مهحله

بيه اسياس .هش هم يوانی دارد باش د که با نتا ا ن پيژ می

تواا اظهار داشت که اگه چه تار خ کشيت م اسي نتا می

هيا در قيوع بيارش تيأتیه گ دم د ه در نوار میانی به دلیب

پا یمه نس ت به نوار ج وبی د هته است، لیهن به دلیب شيها

تييه م ييا ق میييانی نسيي ت بييه م ييا ق مهتعييی دمييا ی محلييو

تيار خ قيوع مهاحيب سي م شيدا، کوهستانی ج و اسيتاا،

. رسیدگی در سا دته ا نوار ج وبی استدهی گب

Page 12: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

114 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

دهد که ب د نشاا می ها په ه ا اعات حاصب ا ن شه

درصيد سي ت اسييتاا 11تيار خ سي م شيدا گ ييدم د يه در

درصييد 71 10، 01گلسييتاا بييها سييحو احتمييال قييوع

کيه حالی در د است 1-30د 11سذر، تا 30تهتی تا به

11تهتیي در درصد بيه 11 81بها سح احتمال قوع

1-30بهميين 11د تيا 11درصيد سيي ت اسيتاا بييین 18

01گ دم د ه به احتمال دهی گب همچ ین تار خ. بهمن است

11فيه رد ن تيا 11درصد س ت اسيتاا بيین 11درصد در

تاا درصد س ت اسي 81درصد در 10ارد هشت، به احتمال

درصيد 11درصيد در 71در نیمه د م ارد هشت، به احتمال

71درصيد در 81 س ت استاا در ماه ارد هشت، به احتمال

11درصد س ت استاا در نیمه د م ارد هشت به احتميال

11ارد هشيت تيا 11درصد س ت استاا بین 13درصد در

ر افيت تيواا د ا ن ه تار خ رسیدگی نیم ميی . باشد تهداد می

درصد در نیميه 01درصد س ت استاا به احتمال 10که در

10درصد س ت استاا بيه احتميال 07 18ا ل تهداد، در

درصيد 87تهتیي در نیميه ا ل د م تيهداد، در درصد بيه

درصيد در نیميه د م تيهداد، در 71 س ت استاا به احتمال

تیي ته درصد بيه 81درصد س ت استاا به احتمال 11 77

درصييد 30 10در نیمييه د م تييهداد نیمييه ا ل تیييه در

تهتی در نیمه ا ل تیه درصد به 11 س ت استاا به احتمال

در هميین . افتد نیمه د م تهداد رسیدگی گ دم د ه اتعاق می

درصيد ا سي ت 78تار خ رسيیدگی گ يدم د يه در راستا

درصيد 71اراضی کشا ر استاا گلستاا با احتمال قيوع

,Kaboosi and Majidi)دهه سته تيهداد بيهس رد گهد يد

2017b ) در . که با نتا ا ن پژ هش هم وانی نمد هيی دارد

81، 71عین حال، تار خ رسیدگی در سحو احتميال قيوع

درصد ف در کمته ا چ يد درصيد ا سي ت اسيتاا 11

پا ا نیمه تیه است که عمدتا شيامب م يا ی اسيت کيه يا

هميهاه بيوده تيأتیه ها بيا قوع بارش م اس بها کشت سا

است ا شامب م ا ق مهتعی کوهستانی استاا است کيه ا

ته بهتوردار هست د در نتیجه ت يداد ر هيا دما پا ین

ر رشييد مييورد نیييا بييها -بیشييته نیييا دارنييد تييا درجييه

. رسیدگی فیم ولوی هی در افت نما د

و کل فصل رشد طو مراحل نموی

نتا نشاا داد که بین بهتی سحو احتمال قيوع ا

ها کشيت تيا سي م شيدا، سي م شيدا تيا ن ه ول د ره

تا رسیدگی کب فصب رشد اتتاا دهی گب دهی، گب

با ا ن حال، اتتاا بین کمتيه ن . دار جود دارد م ی

احتميال قيوع ( درصد 11) بیشته ن سح ( درصد 01)

تهتیي بيه میيماا بيه ار ژگی اکوف وليوی هی در ا ن چه

جد ل )دار است م یر ا ن ه سمار 10 8، 00، 11

کمته ن بیشيته ن يول د ره کشيت تيا سي م شيدا (. 0

38 11درصد 11 01تهتی در سح احتمال قوع به

هيا که کمتيه ن بیشيته ن يول د ره حالی ر بود در

،(ر 108 101تهتیيي بييه)دهييی گييب سيي م شييدا تييا

کب فصب ( ر 40 34تهتی به)تا رسیدگی دهی گب

گ ييدم د ييه در اسييتاا ( ر 110 178تهتیيي بييه)رشييد

درصيد اتعياق 01 11تهتی در سح احتمال گلستاا به

م يادل احتميال )ها د ره سمار افتاد در نیمی ا سال

شدا، س م ها کشت تا س م ول د ره( درصد 10 قوع

تا رسیدگی کب فصيب رشيد دهی گب شدا تا گلدهی،

.ر بود 110 31، 107، 04تهتی به

10 01 ول د ره کشت تيا سي م شيدا بيه احتميال

درصد س ت استاا کمته ا 10 18تهتی در درصد به

، 11تهتی در درصد به 11 81، 71ر به احتمال 30

. ر اسييت 41ا کمتييه ا درصييد سيي ت اسييتا 81 13

ب يد تيار خ کشيت يول د ره ها په يه م ا سه ن شه

دهيد م يا ی کيه کشت تا س م شدا با هد اه نشاا می

م ييا ق میييانی ج ييوبی )تييار خ کشييت دتييه دارنييد

ييا ا درجييه حييهارت بيياالته بهتييوردار هسييت د ( اسييتاا

عموما دارا ول د ره س م( م ا ق دشتی ج و استاا)

در همین راستا گيمارش شيده اسيت . شدا کمته هست د

دار به ت داد ر تا س م شيدا که تار خ کشت اثه م ی

ارقام م تل گ دم دارد که به دلیب تعا ت میياناین دميا

تيأتیه ها م تل است بيه يور کيه در تار خ کشت

مدت در کشت موج افما ش ت يداد ر تيا سي م کوتاه

ا سيو د ايه . گهدد ته هوا می ا ینشدا به دلیب دما پ

Page 13: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

111 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

دميا تأثیه دار تحت ور م ی سهعت س م شدا گ دم به

قيهار دارد بيا افيما ش دمييا سيهعت سي م شيدا افييما ش

بیشيته در کشيت، بيه دلیيب تيأتیه به همین دلیيب . ابد می

مواجييه نمييودا گیيياه بييا دماهييا بيياالته موجيي افييما ش

در نتیجيه بيه شيده سهعت رشد ی د ره رشد ر شيی

کوتاه شدا ول د ره کشت تيا سي م شيدا گ يدم م جيه

(.Nazeri, 2017; Ahmadi et al., 2010)گهدد می

10 01بيه احتميال دهی گب ول د ره س م شدا تا

101-130درصد س ت اسيتاا 80 71تهتی در درصد به

70 14تهتیي در درصد به 11 81 71ر به احتمال

101-130 111-130درصييد سيي ت اسييتاا 81 درصييد

بيه ع يارت د ايه، بيه تياا يول د ره . سميد دست ر به

کشت تا س م شدا، با افما ش سح احتمال قوع ول د ره

ها کمته شد کيه عليت سا در بیشته په هدهی گب س م شدا تا

تواا به ت و يق افتيادا تيار خ کشيت م اسي گ يدم بيا را می

همممييانی ا يين ( 0جييد ل )ال قييوع افييما ش سييح احتميي

مهحله با فصب گهما افما ش دما هوا، که موج افيما ش

سهعت رشد کاهش ت داد ر ها مورد نیا بها رسیدا

. گهدد، نس ت داد نیا می ر رشد مورد -به درجه

01تا رسیدگی به احتميال قيوع دهی گب ول د ره

41-10تهتیي بهدرصد س ت استاا 01 71درصد در

درصيد 87 13درصد در 10ر به احتمال 40-31

سميد دست ر به 31-40 41-10تهتی س ت استاا به

71که ا ن ژگی بها سيحو احتميال قيوع حالی در

ر 31-40درصد س ت اسيتاا 11در بیش ا 11 81

ر ند تغییه ا ن ژگی اکوف ولوی هی نس ت به سح. بود

احتمييال قييوع مشييابه ژگييی ييول د ره سيي م شييدا تييا

. باشد که به دلیب سا اشاره گهد د میدهی گب

نتا نشاا داد که ول کيب فصيب رشيد گ يدم د يه

11تا 01به احتمال قوع ( ول د ره کشت تا رسیدگی)

درصيد سي ت 03 10، 70، 84، 80تهتی در درصد به

همچ يین در . باشد می( اهم 1/1تا 1)ر 181-111استاا

درصد س ت استاا يول کيب فصيب رشيد بيه 11 34

1/1)ر 111-180درصد م ادل 11 81احتمال قوع

ر ند تغییه ا ن ژگی نس ت به سح . سمد دست به( ماه 1تا

احتمال قوع نیم مشيابه ژگيی يول د ره سي م شيدا تيا

شد کيه بيه با تا رسیدگی میدهی گب ول د رهدهی گب

در کشيت بيه دلیيب افيما ش تيأتیه .دلیب سا اشاره گهد د

ته شيدا دار م جه به کوتاه سح احتمال قوع به ور م ی

کيه بيا نتیجيه پيژ هش ( 0جيد ل ) ول فصب رشد گهد د

(2017) Asadnezhad et al. ، (2013) Farajee et al.

(2018)Yousefi Moghaddam et al. کيه نشياا دادنيد

در کشييت موجيي تييأتیه ر 10 10، 30تهتیيي بييه

10 37، 07ته شيدا يول فصيب رشيد بيه میيماا کوتاه

در همین راستا گمارش شده . گهدد، محاب ت دارد ر می

م يادل افيما ش سيح احتميال )تیه أاست که کشت تي

به دلیب افما ش میاناین، حداقب حيداکره دميا ( قوع

ی ناشيی ا ا جياد تي ش هوا همچ ین ا ه يق درسي

افشيانی گيهده دهيی گيب ر وبتی موج کاهش ر تا

ر تييا رسييیدگی نها تييا عملهييهد گ ييدم گهد ييد

(Feyzbakhsh and Soqi, 2017; Dastmalchi et al., 2012).

گیری نتیجهاکوف وليوی هی سح احتمال قيوع بيه هميه متغیههيا

که ور به داشتدار تأثیه م یگ دم د ه در استاا گلستاا

هييا کشييت، سيي م شييدا، دار تييار خ موجيي تييأتیه م ييی

يول د ره کشيت تيا دار دهی رسیدگی، افما ش م ی گب

هيا سي م شيدا تيا د رهدار يول کاهش م يی س م شدا

نتيا . شيد دهی تا رسیدگی کب فصب رشد دهی، گب گب

پژ هش حاضه در می ه تار خ کشت م اس گ دم بيا نتيا

ا میيدانی تحييت ميد ه ت ارعييین هيا ممرعييه پيژ هش

دهيد کشيا ر اا ميی محاب ت بسیار نمد هيی دارد کيه نشياا

استاا گلستاا عموما تار خ کشت گ دم را به درستی انت ا

قيوع بیشيته دتيه به دلیب شها کوهستانی . نما د می

تييار خ کشييت ، ج ييوبی اسييتاا م ييا قدر هييا پييائیمه بييارش

در ا ن م ا ق دته ا م ا ق میيانی شيمالی اسيت اس م

تيه م يا ق میيانی شها دما ی محلو با توجه به که حالی در

دهيی رسيیدگی استاا، تار خ قوع مهاحب س م شدا، گيب

.استدر نوار میانی ا نوار ج وبی استاا دته

Page 14: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

111 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

گزاری سپاس

حما ت مورد ه پژ هشی م اله حاضه مست ه ا

لييذا . باشييد مييیانشييااه س اد اسييامی احييد گهگيياا د

.گهدد ها قدردانی می ا ن حما تبد وسیله ا

References

Abbasi, F., Ehteramian, K., Khazanedari, L., Mohammadnia Gharaei, Sh. and Asmari, M. (2015). Locating the most suitable dry land wheat areas (North Khorasan province). Journal of Climate Research, 4(13), 57-72. [In Farsi]

Ahmadali, Kh., Hosseini Pajouh, N. and Liaghat, A. M. (2016). Determination of optimal planting date of rainfed wheat in Kurdistan province, Iran. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 28(4), 9-18. [In Farsi]

Ahmadamini, T., Kamkar, B. and Soltani, A. (2011). The effect of planting date on partitoning coefficient in some species of wheat. Crop Production, 4(1), 131-150. [In Farsi]

Ahmadi, M., Kamkar, B. Soltani, A., Zeinali, E. and Arabameri, R. (2010). The effect of planting date on duration of phonological phases in wheat cultivars and it's relation with grain yield. Journal of Plant Production Researches, 17(2), 109-122. [In Farsi]

Amiri, A., Tohidi Nejad, E., Javaheri, M. A. and Mohamadi Nejad, Q. (2010). Study the effect of planting time, cultivar and azetobacter on wheat yield at Bardsir region. Journal of Crops Improvement, 12(1), 11-19. [In Farsi]

Andarzian, B., Hoogenboom, G., Bannayan, M., Shirali, M. and Andarzian, B. (2015). Determining optimum sowing date of wheat using CSM-CERES-Wheat model. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 14(2), 189-199.

Asadnezhad, M., Farzaneh, M. and Meskarbashee, M. (2017). Planting date effect on yield and yield component of three wheat cultivars in competitive with wild oat. Plant Productions, 40(1), 55-68. [In Farsi]

Ashena, M., Kafi, M., Jafarnejad, A. and Sharifi, H. R. (2015). Evaluation of planting date and nitrogen effects on the development stages of wheat cultivars and their relationship with yield and yield components in Nishabur. Crop Production, 8(4), 143-162. [In Farsi]

Avareh Shirazi, R., Nabipoor, M. and Meskarbashi, M. (2012). Comparison of sowing and wheat seedling planting and its influence on yield and yield components. Plant Productions, 35(1), 91-101. [In Farsi]

Baygi, Z., Saifzadeh, S., Shirani Rad, A. H. Valadabadi, S. and Jafarinejad, A. (2017). Effects of planting date on growth indices and yield and yield components of some wheat cultivars in Neshabur. Applied Research in Field Crops, 30(2), 1-18. [In Farsi]

Bazgeer, S., Kamali, Gh. and Mortazavi, A. (2007). Wheat yield prediction through agrometeorological indices for Hamedan, Iran. Biaban (Desert Journal), 12(1), 33-38.

Bussmann, A., Elagib, N. A. Fayyad, M. and Ribbe, L. (2016). Sowing date determinants for Sahelian rainfed agriculture in the context of agricultural policies and water management. Land Use Policy, 52 316-328.

Dastmalchi, A., Soltani, A. Latifi, N. and Zeinali, E. (2012). Evaluation of CropSyst-Wheat for simulating of development, growth and yield in response to planting date. Iranian Journal of Field Crops Research, 10(3), 511-521. [In Farsi]

Dogonchi, A., Biabani, A., Sabori, H., Gholizadeh, A., Mohamad Esmaeili, M., Roumani, A. and Jafarzadeh, M. R. (2015). The effect of different levels of zeolite, urea fertilizer and azospirillum bacteria on yield and yield components of bread wheat. Research Achievement for Improvement Crop Production, 1(1), 41-54. [In Farsi]

Farajee, H., Godarzi, A., Owliaiee, H. and Azimi Gandomani, M. (2013). Yield of assessraent some wheat cultivars to planting date in noorabad mammasani. Plant Productions, 35(4), 29-42. [In Farsi]

Feyzbakhsh, M. T. and Soqi, H. (2017). Evaluating the response of yield and yield components of bread wheat genotypes to normal and late seeding dates. Applied Research in Field Crops, 30(1), 64-82 [In Farsi]

Page 15: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

117 1311بهار ، 1شماره 43تولیدات گیاهی، جلد

Kaboosi, K. and Majidi, O. (2017a). Agro-ecological zoning of rainfed wheat in Golestan province based on meteorology, agronomy, soil and land properties. Journal of Agroecology, 7(2), 134-154. [In Farsi]

Kaboosi, K. and Majidi, O. (2017b). Zoning of planting and harvesting dates and length of growth stages of rainfed wheat based on precipitation and temperature data in Golestan province. Iranian Journal of Dryland Agriculture, 6(1), 103-120. [In Farsi]

Kalateh Arabi, M., Sheikh, F., Soqi, H. and Hivehchie, J. (2011). Effects of sowing date on grain yield and its components of two bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Gorgan in Iran. Seed and Plant Production Journal, 27(3), 285-296. [In Farsi]

Kamali, Gh., Mollaei, P. and Behyar, M. B. (2010). Development of Zanjan province dry land wheat atlas by using climatic data and GIS. Water and Soil, 24(5), 894-907. [In Farsi]

Kamali, Gh., Sadaghiani Poor, A. and Sedaghatkerdar, A. (2008). The climatic zoning of dryland wheat in Eastern Azerbaijan. Journal of Water and Soil, 22(2), 467-483. [In Farsi]

Khoshal Dastjerdi, J., Nazari, A., Ghangharmeh, A. and Fallahi, H. A. (2015). Predicting isometropia- rainfall in dry wheat implantation and cultivation in Gonbad Kavoos province. Geographical Planning of Space, 5(16), 169-184. [In Farsi]

Mahru, A. H., Soltani, A. Galeshi, S. and Kalate-Arabi, M. (2011). Estimates of genetic coefficients and evaluation of model DSSAT for Golestan province. Crop Production, 3(2), 229-253. [In Farsi]

Mohammadi, H. (2005). The determining suitable dry farming wheat time in Ilam provience. Geographical Research, 37(51), 15-31. [In Farsi]

Nazeri, M. (2017). Study on bread wheat cultivar developmental stages and canopy temperature depression changing at environmental conditions due to different sowing dates. Applied Research in Field Crops, 30(1), 18-29. [In Farsi]

Nekahi, M. Z., Soltani, A., Siahmarguee, A. and Bagherani, N. (2014). Yield gap associated with crop management in wheat (case study: Golestan province- Bandargaz). Crop Production, 7(2), 135-156. [In Farsi]

Nikbakht, J. and Mir Latifi, S. M. (2002). Effects of ET0 computing method, probability level and length of peak water requirement period on daily reference evapotranspiration. Iranian Journal of Soil and Waters Sciences, 16(2), 222-230. [In Farsi]

Noohi, K. (2005). Rainfall analysis of Karaj for determination of rainfed wheat sowing date. Nivar, , 30(58), 95-103. [In Farsi]

Rahemi Karizaki, A., Galeshi, S. and Soltani, A. (2015). Evaluation of improvement of rate and duration of grain filling duration inbreeding processes in wheat cultivars. Journal of Plant Production Researches, 22(1), 23-38. [In Farsi]

Salehi, M. and Mosavat, S. A. (2012). Selection criteria of wheat genotypes under salt stress in Golestan province. Crop Production, 1(4), 19-33. [In Farsi]

Shahbazi, M., Kalateh Arabi, M. and Hasani Far, A. (2010). Study of Iranian landraces wheat in salt-affected soils of Golestan province. Iranian Journal of Field Crop Science, 41(3), 447-458. [In Farsi]

Soughi, H., Karimi, A. and Sohrabi, A. (2016). Comparison of bead wheat promising lines in farmers conditions of Aliabad region in Golestan province. Research Achievement for Improvement Crop Production, 1(2), 31-38. [In Farsi]

Torabi, B., Soltani, A., Galeshi, S. and Zeinali, E. (2012). Documenting the process of wheat production in Gorgan. Journal of Plant Production Researches, 19(4), 19-42. [In Farsi]

Valipoor, M., Aynehbabd, A. and Fateh, E. (2010). The effect of planting dates and different N-P-K ratios on grain yield and N use efficiency in wheat in Ahvaz. Plant Productions, 33(1), 33-47. [In Farsi]

Yousefi Moghaddam, R., Khoramdel, S., Bannayan Aval, M. and Nassiri Mahallati, M. (2018). Comparison of

Page 16: Stochastical Analysis of Phenological Timing Traits of ...plantproduction.scu.ac.ir/article_14951_b60efa974f... · Kaboosi: Stochastical Analysis of Phenological Timing … 144 the

118 ... ها مانی نمو ژگی تحلیب احتماالتی : کابوسی

old and new dryland wheat cultivars in response to different planting dates. Applied Research in Field Crops, 31(2), 46-72 [In Farsi]

Yousefidaz, M., Soltani, A., Galeshi, S. and Zeinali, E. (2015). Optimization of the nitrogen fertilizer management of wheat in Gorgan: Rate and time of nitrogen application. Crop Production, 7(4), 81-102. [In Farsi]

© 2020 by the authors. Licensee SCU, Ahvaz, Iran. This article is an open access article

distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution-Non Commercial 4.0

International (CC BY-NC 4.0 license) (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/)


Recommended