CentreonStrategiesforPublicandCivilEntrepreneurs

www.publicspace.nl

@stevendewaalDr.StevenP.MdeWaal

ToezichtopPublicValuevanZorg

HighLevelToezichtindeZorg,ZonheuvelDoorn,27oktober2017

1 1

DenkNetwerkmetMissie:“Crea&ngWinningStrategiesfortheCommonGood”SPACE:CentreonStrategiesforPublicAndCivilEntrepreneurs

Hoofdthema:BevorderenAcKefBurgerschapen(Maatschappelijk)OndernemerschapMiddelen:AcKevewebsite,socialmedia,debatbijdragen,lezingen,congressen,boeken/publicaKes,eigenresearch,eigendebaRen,studies

Opgericht2001.ZelfstandigesJchJngsinds2004Geenexternefinanciersofopdrachtgevers;geencompromisteksten:OnaLankelijkGeenraKonelepretenKe:MissiegedrevenNietwinst-ofsubsidiegericht:Non-ProfitPercasus/issueopzoeknaarbesteexperKseenmeningen:DenkNetwerk,geenDenkTank

2 2

AcJevewebsite:www.publicspace.nl&archiefvanpublicaJes

3 3

Laatsteboekenophoofdthema´s(2014en2015):

4 4

Focusbinnenthema’sPublicSPACE

EthiekWaarden Karakter

PosiKeMacht

PoliKeketacKek

LEIDERSCHAP

PublicValueStrategischecontext

KrachtenveldToekomst

MesoGovernance:Invloed&Impact|Waarden&Missie|Oordeel&SelecKe

NaJonalecontext:InsKtuKoneleorde|Elite-discussie|Sturingpubliekearena|DisrupKeveburger

SpecifiekNederland:Founder‘MaatschappelijkeOnderneming’(2000)|Diversestudieszorg:ziekenhuizen(2002),thuiszorg(1998),1elijnszorg(2004)|OntwerpermodelvisitaKeswoningcorporaKes(2006)|Inventor

ChinaZorg(2013);PolderPaternalisme(2015);‘DeDisrupJeveBurger’(2015)

5 5

OPBOUW

I.   WatiserStrategischaandehandindeZorg?HoeleidtdattotfundamenteleshigsnaarpaJëntenmacht,plaiormorganisaJeenopenaanbod,zowelvanprofessionalsalsorganisaJe?

II.   WatisimpactopagendaenrolRvT?(indialoogenbespreking)

6 6

RevoluJonaireJjd.GrotetransformaJesMooieJjdvoorRvT:

•  DisrupJeveBurger:nieuwetechnologiegeeemondige,betrokkenburgerèndirectestemèntoolforpeer-organizing,maakthorizontaleruil,dialoog,publiekeplagorms,data-uitwisselingencoöperaKe(s)denieuwenorm

•  Daardooropkomstanderesturingsparadigma’s:commons,zwerm/wisdomofthecrowd,agile&plaiorm-organiseren,burgercoöperaJes,directedemocraJe

Belangrijkeeffecten:•  Polderpaternalismeisover,evenalshetpaternalisKsche‘meermedezeggenschap’,

toekomstaanco-decisionmakingenco-producJe•  LegiKmaKezowelgovernance-alspoliKekefactor:fanclub,waarden/eigenrichJng

entransparantekeuzen•  ManagementalstechnieknogsteedsbasisvoorGoedBestuur,maarnietgenoeg,

maatschappelijkleiderschapnextstep

7 7

AtransformaJonalperiodinWesternhealthcare5megatrends*

•  Startofa3rdwave:Individualresponsibilityforhealth(1stwave:publichealth;2ndwave:professionalizinghealthcaredelivery)

•  MorepoliKcaldoubtaboutmarketsassoluKons;upcomingalternaJves:outcomebased(Porter)(capitatedfee)andcommunitybased(esp.care)Biggeststructureissue:purchaser-providersplit(HMO?)

•  Carewillbecomemoredominantandimportantthancure(althoughalwayslesssexyandsensaKonal)

•  Marketmechanismswillgofromconsumerpreferencestowardsemployeepreferences

•  Managementasaseparatejobisoverthehill;managersareoeenmoretheproblemthanthesoluKon;combinaKonsarenecessarywithentrepreneurship,leadershiporprofessionalroles

*AnalysispresentedinseveralinternaKonallecturessince2005;recognizedinmostOECDcountries

8 8

DezefundamenteleshigsrakenrechtstreeksRadenvanToezicht:a.  Watwildienieuweburger?b.  ZijnerstraksnogdittypegezondheidszorgorganisaJes?c.  WaaromzoujeindeRvTgaanziRenalsjevooralverlengstukvanoverheiden

poliJekbent(endanooknogalsschaamlapinJjdenvanturbulenJe)?d.  WelkeposiJeheeeRvTnuecht:NaardeorganisaKeeninternehiërarchie?Naar

stakeholders&maatschappij?Naaroverheidstoezicht?e.  Watvoorleiderschaphebbenwedusvoordiestrategischeuitdagingen(eigen

visieRvT!)nodig?WantdatiskerntaakRvT:selecKe,monitoringenbijsturingleiderschap.

9 9

DisrupJeveBurgermacht

10 10

DisrupJebelangrijksteterminstrategieliteratuurConcurrenJetussenplaiorms,tenkostevan‘pipeline’-ondernemingenNieuwstedefiniKe:ToetredersvanbuitenregulieremarktdoorinnovaKeverechtstreeksetoegangtotdoelgroepenhunwensen.DirecteruilencommunicaKeissleutel.End-to-endmodel(vangrondstofnaarverwerkingnaareindproduct/dienstnaarklant)isachterhaald;nieuwegrondstofisdata.Kenmerken:•  GebruikgroteinformaKe-encommunicaKekracht‘atthefingerKp’,wereldwijd,massaalbereik(IndustriëleRevoluKe3.0)•  Hetisnogsteedsmarkt.ConcurrenKenutussenplagorms.Succesfactoren:sympathie,community,toegang,handsonservice,eigenregiegevoel•  Enormedirecteruil-encommunicaKecapaciteit,ookvanprivatemiddelen;ondersteuntook

meningsvormingen-uitwisseling;vertrouweninpeerreview!•  BezitenreputaKegebaseerdopeigenbrandingisdusnietlangervoorsprong,vaak

achterstand(voorbeeldenUberenAirbnb)

11 11

Plaiormeconomy*hasalreadywon:

* Also Theme Issue of Harvard Business Review, April 2016

12 12

SJllincreasing(May2017)

13 13

AnalysePublicSPACE:DusookDisrupJeveBurgerMachtDisrupJenietalleenindemarkt.BurgerMachtgeengemakkelijkeretoriek,maarzelfderevoluKeinICT-technologieHoofdkenmerken:•  Slim Enorme,noggroeiendecomputer-power•  KleinenMobiel Dichtbijpersoonenpersoonlijk;alKjd‘athand’•  Nietalleendata,ookbeeld Real-KmeenReal-life•  Massabereik,wereldwijd&verwachtConnecKeenCommunity,overalenalKjdItisnottechnology(‘stupid’),hetissociaal-technologisch:enormeffectopmentaliteitenmachtsbronneniederindividuDemocraJschepoliJekenpubliekedienstverleningzijnalgedisrupteerd.Ookhier:‘CEO’szienhetalslaatste’

14 14

DeDisrupJeveBurger(ookhier:bestuurderszienhetalslaatste)

15 15

NadisrupJeinmarkten,ispoliJekenpubliekedienstverleningookgedisrupteerd.Regels,

officieelerkendebeleidsmythesenwetgevingbiedennogbescherming.

Noginontkenningsfase(netalsincumbentmarktparJjentotca.3jaargeleden)enreacJe

dusveellater.QuaorganisaJestrategiebegrijpelijken(nog)

voldoende,quainspelenopnieuwementaliteitentoolsburger(EigenpaJënten!Eigenbewoners!Betrokkenfamilie!)niet!

16 16

GroteimpactoppubliekesectorenpoliJek*a.   Publiekeopinievoorheteerstwerkelijkpubliek;directekanalentussenennaarburgerszijn

dominant(Ook:WisdomoftheCrowdenZwermgedrag)b.   Toekomstaanco-producJe:Individueel:meedoenvolgenseigencompetenKesenplan;

CollecJefsnellerenkrachKgerzelforganisaKe:BurgerorganisaKesinonderlingesolidariteitc.   DisrupJevertegenwoordigendedemocraJealgebeurd:directepoliKekestart-ups,opinies

nietlangerviaformeeldebat,dataenkennisnietlangerviainsKtuten.Alle‘vertegenwoordigende’funcKesenstructurenzelfdeprobleem

d.   Gewenningaantoegang,informaJe,‘meedoen’.Bijpassendeverwijten:arrogant,regentesk,geïsoleerd,bureaucraKsch

e.  Grootsteprobleemgegroeidecultuur,nietvanburger,maarvanbestuur:polderpaternalisme.Medezeggenschapisgeen‘extraatje’meer.ArroganKeenDorpse/Provincialismevanbinnenkamertjesmoetenwordenomgezetnaarpubliekleiderschapopdedirectekanalen

PubliekedienstendenkennogbijstaatenpoliKektekunnenschuilen,impactinderdaadlaterdaninmarkt(Beprepared,maarzienbestuurdershetwelkomen?)*Uitkomstvanmeerdan200congressenendeba8ensindsmei2015

17 17

DisrupJonofDemocracy:Proofofnewmediaarena:NewdirectchannelVictoryTrump:Step1: FamousonTVandsocialmediaStep2: NewspapershadtofollowStep3: Republicanpartyhadtofollow

18 18

SJllstrongerexample:VictoryMacron:Step1:IniJateanewparty,5monthsbeforeelecJonStep2:BigelectoralvictorywithnewlistofpoliJcians,avoiding

professionalpoliJcians

Economist, September 30th

19 19

MainimpactofDisrupJvePaJentPoweronHealthcare*A.Newpower:

1.   IndependentinformaJongathering(knowledgeaboutdiseaseandtreatments,personaldata&medicalfiles)

2.   Choicebetweenprovidersandevenindividualprofessionalsbasedonpeerreviews

3.   Self-diagnosis&SharedDecisionmaking&IndividualCo-producing

B.Newmentality:4.   Self-Monitoring&PersonalmanagementofchainorganizaJon(from

hometohospitalandvv)5.   CollecJvePaJentandFamilyOrganizing&Pressureforco-producJon

*StockholmStrategicForumHealthcareOctober2017

20 20

Newprocessingandaccesstofiles:

21 21

TheriseofAIasawaytoaccessoverloadinmedicaldata:

22 22

DirectaccesspaJentdata,beforethedoctor:

23 23

Nieuwetechnologieleidtookinterntot

revoluJeinsturingenorganiseren

24 24

PlaiormorganisaJes

-  PlaiormorganisaJes,zowelnaarklanten(directeraadpleging?)alsnaarpersoneel-  Agile(flexibel,kleinschalig,oplossingsgericht)organiseren-  Co-producJevergtookhorizontalisering-  Burgersdiezichzelforganiseren:CommonsenCoöperaJes;vanmonopolienaar

partnershipengridfuncKeEffectopRvT:-  WetenwewatdirectonderpaJëntenentoekomsJgepaJëntenleeg?-  Mythevanhiërarchiedoorbroken:IsBestuurderwelbesteaanspreekpunt?Deel

vanoplossingofdeelvanprobleem?-  Hoeomgaanmetallerleiparallelleuitkomstenvanhetdominantedirectekanaal?

25 25

Oude‘corporate’beeldkantelt,ookinternplaiorm:

26 26

Complexiteitverminderjenietdoorermanagementaantoetevoegen:

Alin‘91studieHeroverwegingThuiszorgzeergedecentraliseerd,team-enwijkgerichtmodelalsbetermodelberekend,alternaKefmodelmeermanagement,stafencentralisme.Guesswhat:beteremodeldoorgeenmanagerovergenomen.Weldoorpionierdirectuitzorgin2006.Zijnsuccesnietalleendoorzgn.‘afschaffingmanagement’,ookzeergeavanceerddigitaalplagorm(disrupKevanmanagement!).

27 27

NaastdezenieuweoriëntaJeopdisrupJevepaJëntenmachtenplaiorm-organisaJe,dusook

nieuwevisiesnodigopcuraJeveenlangdurigezorg

28 28

Medisch-curaJefaanbod2010

VierdominanteontwikkelingsrichJngen,eigenkeuzenodig!

Medisch-klinische setting van de toekomst

Open & verbonden

1 Modulair 2

Professioneel en hoogrisico

3 Maatschappelijk ondernemend 4

�  Patiënten �  Ziekten �  Professionals �  Techniek �  Organisatiemanagement �  Huisvesting

29 29

1.Openenverbonden

�  Zelfsturing in patiëntenlogistiek

�  Naadloze ketenzorg �  Kleinschalige technieken

(diagnose, alarmering) �  Verdere poliklinisering �  Telemedicine

Kerntrends Concrete mogelijkheden �  Hospital Control Room �  Specialisten in de

wijkkliniek �  Hospital-at-home �  Huisarts-kliniek �  Verpleegkundig

casemanager �  Verticale en horizontale

allianties in de hele bedrijfskolom, inclusief HRM, onroerend goed, verzekeren, farmacie

Curatieve zorg van huis-tot-huis inclusief preventief

30 30

ItmeansenormouslogisJcalcentrestomanageandplanthetotalchain:

31 31

2.Modulair

�  Diversificatie financiering en ondernemerschap

�  Verschillende routines en specialisaties met hoge logistieke eisen

�  Mobiliteit en Europa �  Macht patiënt en macht

dokter �  ‘War for talent’

Kerntrends Concrete mogelijkheden �  Basisziekenhuis naast

specialisaties �  Niet overal acute zorg resp.

eigen ambulance-dienst �  Shop-in-the-shop,

satellieten, PMC-units, boulevards

�  ‘Flying squad’ �  Monopolist, domein-

bewaker, of innovator �  Basisgeneralist �  Actieve deconcentratie �  Scheiden zorg-onroerend

goed

Entre-preneur-schap

Collectief verzekeren

Routine en koopkracht

Speciali-satie en techniek

Bestuur Overheid

Patiënt Dokter

32 32

3.Professioneelenhoogrisico

�  ‘War for talent’ �  Internationalisatie en

normalisatie arbeidsmarkt �  Uitzuivering zorgketen �  Juridificering en

publicering �  Reputatiemanagement �  Parttime personeel

Kerntrends Concrete mogelijkheden �  Toppartnership �  Terugkeer geneesheer-

directeur �  PR-strategie rond

professionals �  Scala aan contractering,

beloning en zeggenschap professionals (breed)

�  Ziekenhuis als opdracht-gever van opleidingen

�  Periodieke herijking �  Specialistischer

verpleegkundige �  Michelin-sterrensysteem

Voorbeeld: Luchtvaartbedrijf: �  Positie piloot �  Accident-relations

33 33

�  Legitimeringskloof �  Anticiperen op publieke

verantwoordelijkheid �  Back to the roots/

communitygevoel �  Rantsoenering

4.Maatschappelijkondernemend

Kerntrends Concrete mogelijkheden �  Deelname aan

maatschappelijke activiteiten/debat

�  Verantwoordingsstructuur verbreden en verdiepen

�  Alliantie met pressuregroups individuele zorgverzekeraars

�  Goed werkgeverschap �  Overname-strategie

Het gezicht van de samenleving die draagt

34 34

Tegenhoudenheeggeenzin,technologiesterker

NLenergiesectorbegintgrid-scenariodoorschadeenschandeteleren;ookgoedscenariovoorcare

©The Economist

35 35

GrotestrategischevraagstukkenvanNLzorg

a.   PublicHealthprestaJesal20jaaronderdemaat:•  Armgeboren:eerderziekeneerderdood•  ZorgmijdingookvooralinlageSECklasse•  Nieuwefasegezondheidszorgmetmeerself-steeringzaldatnogversterken

b.   OpkomstDisrupJeveBurger-enPaJëntenmacht:eisenvanendirectetoegangtoteigendata,shareddecisionmaking,collecJevezelf-organisaJe&zelf-meningsvorming

c.   Nieuwetechnologie:zowelmedischalsICT(metnadrukopC).Grooteffectopmentaliteit(b),maarookopketenmanagementenonroerendgoed

d.   Hetstelselisgeenmarkt,maarChinaZorg*:dominantepoliJeke/collecJevesturing,beetjemarktaanderanden

*DeWaal,Zorgvisie(2011)

36 36

Dichterbijhuis:3belangrijkevraagstukken

voorRvT:1. Burgerschap2. PublicValue3. Leiderschap

37 37

EindconclusiesBurgerschapagendavoorRvTZorg

•  NieuwparadigmazoalscoöperaJesencommonsheretostay;technologischedriver:smartandcollaboraConICT-technology,massaalaangesloteneningebruik

•  PoliKekruiktditgoed,maarhanteerdetotnutoevoorhenongevaarlijkhalf-begrip:teindividueleburger,tegewoneburger,losvanimpactoppubliekediensten

•  DecentralisaJeisomweg;Gemeentemeentnogdathetomouderegiegaat•  Maatschappelijkeondernemingstaatbestvoorgesorteerd,mitsopenenmetdurf:

zorgcoöperaJesenco-producJemetburgers•  CruciaalisdusmaatschappelijkleiderschapinheleorganisaKe:nietmanagement,

nietprofessionalisering,nietbureaucraKe•  Corporategovernancewordtheelanders.Niet:control,structuur,economisch

rendement,risicomijding,paternalisme,maar:Waarden,PublicValueenDialoogmetBurgersenBurgerschap

38 38

Signalenvanuitburgerschapinzorginregeerakkoordnieuwkabinet(htps://www.publicspace.nl/2017/10/16/burgermacht-nieuwe-regeerakkoord-aanwezig-mager/)

a.   RighttoChallengeenRechtopOvernameb.   SharedDecisionmakingalsroutec.   Incure:Outcomeinplaatsvanoutputd.   Incare:PersoonsgebondenBudgete.   OnaLankelijkecliëntondersteuningWMOf.   InzetopcoöperaJes(genoemdalleenenergie-enwooncoöperaJes)

39 39

PublicValuekentdrieelementen:

1.   Output(verrichKngen,bezoeken,recepten,nazorgoftelefonischeconsulten,bereikbaarheid)2. Outcome(prevenKevanziekten,gemiddeldegezondheid/ziektebevolking,idem.levensverwachKngofzuigelingenstereeofopnames2elijn)3.   Trust(vertrouwenininsKtuut,beleidengedrag,invloedopbeleid,transparanKe,percepKevanpubliekeigendom,samenwerking,omgangmetvertrouwelijkegegevens)

40 40

EennieuwsturingsperspecJef

a.  SturingopPublicValue.Maatschappelijkemissieendoelenvoorop;afwegingt.o.v.:- conKnuïteit,korteenlangetermijn(innovaKe)- diverserendementseisenstakeholders

b.   IdenJficaJe,communicaJeenbindingstakeholdersc.   Verankeringcivilsociety,oplopendeschaal:

1. CommunicaKe2. Verantwoording3. Zeggenschap4. OrganisaKestructuurenzeggenschap5. Co-producKe/partnership

UlKemetest:Fanclub

41 41

LeiderschapteveeleenposiJevekreet

Driecriteria:•  hetispersoonlijk(juistnietposiKegebonden)•  erisweerstand(leiderschapisnoodzakelijk:groteproblemenofonzekerheden)•  erzijnspontanevolgers(diedefiniërenoferleiderschapis!)Nederlandsemisverstandendoorhaat/liefdeverhoudingmetbegrip:•  AlscollecKef/groeperpublieksociaal-correctnooitvoor•  Inindividueelgesprekweerwel,maardanvooralvoor‘deanderen’•  Dilemmawordtopgelostdooropenlijkbewonderingvoorenzoekenvan‘heiligen’.

Omdatervaakvlekjeszijn,kunnenwezetochsnelafserveren•  Dominantemeningdatregels,structurenenformeleposiKesbelangrijkzijn

42 42

LeiderschapisdiffuusbegripinNederland