13

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ผวจยศกษาเอกสารทเกยวของกบงานวจย เพอนามาเปนพนฐานความรในการจาแนกเปนกรอบแนวคดการวจย โดยสรปสาระสาคญพรอมนาเสนอเปน 5 ตอน ดงน ตอนท 1 ปรชญาพนฐาน แนวคด ความหมาย และรปแบบการจดการเรยนรวม

1.1 ปรชญาพนฐานและแนวคดการจดการเรยนรวม 1.2 นโยบายการจดการศกษาแบบเรยนรวม 1.3 นโยบายการจดการเรยนรวมของสานกงานบรหารงานการศกษาพเศษ 1.4 นโยบายการจดการศกษาในองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2545 – 2559 1.5 นโยบายการจดการเรยนรวมของกรงเทพมหานคร 1.6 การดาเนนงานจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

1.7 ความหมายการจดการศกษาแบบเรยนรวม และรปแบบการจดการเรยนรวม 1.8 หลกการและแนวทางการจดการศกษาแบบเรยนรวม 1.9 รปแบบการบรหารการจดการเรยนรวมในประเทศไทย 1.10รปแบบการบรหารการเรยนรวมทจดในตางประเทศ

1.11รปแบบการบรหารการจดการเรยนรวมของโรงเรยนในสงกด

ตอนท 2 แนวคดพนฐานเกยวกบการบรหารจดการเรยนรวม 2.1 ยทธศาสตรในการบรหารจดการเรยนรวม 2.2 การบรหารจดการศกษาแบบเรยนรวม 2.3 สภาพและปญหาของการบรหารจดการเรยนรวม 2.4 การจาแนกความบกพรองของบคคลเพอบรหารจดการเรยนรวม ตอนท 3 แนวคดเกยวกบรปแบบ ความหมาย และประเภทของรปแบบ 3.1 ความหมายและรปแบบ 3.2 ประเภทและองคประกอบของรปแบบ

3.3 การสรางและตรวจสอบรปแบบ

3.4 คณลกษณะของรปแบบทด 3.5 การตรวจสอบรปแบบ

14

3.6 พฒนารปแบบความหมายของพฒนารปแบบ

ตอนท 4 ประสบการณการบรหารจดการเรยนรวมของประเทศไทยและตางประเทศ 4.1 การจดการศกษาประเทศไทย

4.2 การจดการศกษาประเทศสหรฐอเมรกา 4.3 การจดการศกษาประเทศนวซแลนด 4.4 การจดการศกษาประเทศองกฤษ

4.5 การจดการศกษาประเทศออสเตรเลย 4.6 การจดการศกษาประเทศแคนาดา 4.7 การจดการศกษาประเทศญปน ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ

ตอนท 1 ปรชญาพนฐาน แนวคด ความหมาย และรปแบบการจดการเรยนรวม 1.1 ปรชญาและแนวคดของการจดกาศกษาแบบเรยนรวม ปรชญาพนฐานของการจดการเรยนรวม นกการศกษาพเศษไดเสนอปรชญาของ การจดการเรยนรวมดงน

บงอร ตนปาน (2535 : 31) ไดกลาวถงปรชญาการจดการเรยนรวม 3 ประการ คอ 1. มนษยทกคนยอมมสทธเทาเทยมกนในโอกาสทางการศกษา ดงนนการจดระบบ

การศกษาตองจดบรการทางการศกษาใหแกมนษยทกคนโดยไมแบงแยกความบกพรองหรอฐานะ 11 ทางเศรษฐกจและสงคม จงควรจดโครงการและปรบปรงการปฏบตใหเหมาะสมกบความตองการจาเปนของแตละบคคล

2. มนษยทกคนยอมมสทธเทาเทยมกนในการอยรวมกนในสงคม ดงนนการ จดเตรยม ความพรอมกอนวยเรยนและวยเรยน เพอใหเดกพเศษอยรวมกบเดกปกต ยอมกอใหเกด คณคาและสรางสรรคสงคม เพราะเดกเหลาน จะมความเขาใจอนดตอกน มการยอมรบซงกนและกน เมอเดกเหลานเตบโตเปนผใหญจะไมเกดการแบงแยกความแตกตางของมนษยในสงคม 3. การเรยนการสอนในช นเรยนยอมสนองความแตกตางระหวางบคคล ดงนน การจดเดกพเศษใหเขาเรยนในชนเรยน จงควรไดรบการปรบปรงการเรยนการสอนใหเปนการสอน เพอบคคลทวไป เพอพฒนาความพรอมและความรความสามารถของผเรยนทกคนใหพฒนาการ ทกดานดวยวธการและกจกรรมท-เหมาะสมกบความสามารถของแตละบคคล เพอใหเกดศกยภาพ ทดารงอยในสงคมไดอยางเหมาะสมจากปรชญาพนฐานดงกลาวน ไดสนองตอบนโยบายการจด การศกษาแผนใหม ซงมงจดการศกษาเพอมวลชนใหอยในรปแบบทสมบรณและมประสทธภาพ

15

มากทสด กอใหเกดคณคาทางการศกษาอนสงยงแกมนษยชาตในการเรยนรเพอการดารงชพรวมกน ในสงคมดวยสนตและมความสข

ผดง อารยะวญ (2539 : 7) ไดสรป ปรชญาพนฐานการเรยนรวม ดงน 1. ในสงคมมนษยมทงคนปกตและทมความบกพรองตางๆ เมอสงคมไมสามารถ แยก

คนทมความบกพรองออกจากสงคมปกตได ดงนนไมควรแยกการศกษาเฉพาะดานใดดานหนง ควรใหเดกพเศษเรยนกบเดกปกตเทาทสามารถจะทาได 2. เดกพเศษมความตองการและความสามารถตางจากเดกปกต ดงนนควรจดรปแบบ และวธการใหแตกตางไปจากเดกปกต เพอใหเดกมศกยภาพในการเรยนอยางเตมท

3. เดกแตละคนมความสามารถแตกตางกนไมวาจะเปนเดกปกตหรอเดกพเศษ การศกษาจะชวยใหความสามารถของเดกแตละคนปรากฏเดนชดขhน

4. เดกแตละคนมพhนฐานตางกนทางการเลยงดจากครอบครว เศรษฐกจ สงคม การศกษา สตปญญา การศกษาจะชวยใหแตละคนไดเรยนรเพอการปรบตวเขาหากนและใหทนกบ การเปลยนแปลงของโลกเดกแตละคนมความแตกตางกนในดานรางกาย สตปญญา อารมณ และ สงคม การจดการศกษาจงตองจดเพอพฒนาทกดานใหสงสด ตามความสามารถของแตละบคคล ดงนน การเตรยมผพการตjงแตเยาววยเพอใหเขาพรอมทจะดารงชวตอยในสงคมได โดยใหโอกาส เขารวมกจกรรมกบเดกปกต ทาใหเดกพการมเพอน มความเขาใจและสรางความเขาใจอนดระหวาง เพอนมนษยดวยกนอนเปนพนฐานททาใหบคคลเหลานนสามารถดารงชวตรวมในสงคมอยางม ความสขและเปนความหวงของการศกษาในปจจบน

อบล เลนวาร (2542 : 22) ไดกลาวถงปรชญาการเรยนรวมไววา คนพการเปนสวนหนง ของสงคม และเราไมสามารถขจดคนพการออกจากสงคมได จงควรเตรยมผพการแตเยาววยใหม ความพรอมทจะดารงชพอยในสงคมได การใหเดกพการไดมโอกาสเรยนรวมกบเดกปกตจะชวยให เดกมความเขาใจซงกนและกน เป นพนฐานสาคญททาใหบคลเหลานh สามารถดารงชพรวมกนไดในสงคมอยางมความสข เมอเขาเตบโตเปนผใหญ

สรมา หมอนไหม (2543 : 23) ไดกลาววาความเชอการจดการศกษาพเศษวา การใหเดกพการไดมโอกาสเรยนรวมกบเดกปกตจะชวยใหเดกมความเขาใจซงกนและกน ซงเปนพนฐาน สาคญทจะใหบคคลเหลานนสามารถดารงชวตรวมกนไดในสงคมอยางมความสข

กระทรวงศกษาธการ (2543 : 1) ไดคานยามของปรชญาของการจดการเรยนรวมไววามนษยเปนสวนหนงของสงคมตองมความเปนอยเกยวของกนและกน คนตองการเพอน เมอเลกตองการเพอนเลน อายในวยเรยนตองการเพอเรยน เพอนเลน เพอนรวมกจกรรม โตเปนผใหญ

16

ตองการเพอนคคด นอกจากน แตละคนมพนฐานความสามารถไมเหมอนกน มนษยจงตอง พงพาอาศยกนอยตลอดเวลา คนพการซงเป นสวนหนงของสงคมเขาควรจะไดรบการปฏบต อยางคนธรรมดาทวไป คอ ความเหนใจ ความเขาใจ ความชวยเหลอและการพฒนาโดยเทาเทยมกน

สาหรบเดกเตมทการจดการศกษาแตเดมจะจดในรปแบบเดยว คอ การศกษาปกตทวไป (Regular Education) โดยไมไดคานงถงเดกพการ หรอเดกปกต ตอมานกการศกษาเหนวา สามารถใหการศกษาแกเดกพการได จงไดจดตงโรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะความพการใหกบกลมเดกพการเหลานน จงไดเกดการศกษาพเศษ (Special Education) ขน เมอจดการศกษาพเศษไปไดในระยะเวลาหนง นกการศกษามองเหนวา มเดกพการกลมหนงสามารถพฒนาไดมากกวาน จงไดทดลองจดใหเดกพการเขาไปเรยนรวมในโรงเรยนปกตทวไป และเกดวธการจดการศกษาแบบเรยนรวมเรยกวา การเรยนรวม (Mainstreaming หรอ Integrated Education) แนวทางการจดการเรยนรวมมประเดนสาระสาคญอย 2 ประเดน คอ ประเดนท 1 เดกจะตองมความพรอมทจะเขาเรยนรวมได เดกจงจะไดรบโอกาสใหเขาเรยนรวม ประเดนท 2 โรงเรยนและชนเรยนทวไป ไมจาเปนจะตองปรบเปลยนหลกสตร เทคนคการสอน การประเมน ฯลฯ โรงเร ยนเพยงแตจดบรการสนบสนนชวยเหลอ เพมเตมเทานน เมอการจดการเรยนรวมมจดออน ตรงททางโรงเรยนแทบจะไมตองปรบเปลยนอะไรเลยเชนน โดยถอวาปญหาอยทเดกไมใชทโรงเรยน จงมกลมนกการศกษาทไดศกษาเกยวกบการศกษาพเศษ และกลมผสนบสนนสทธทางการศกษาของเดกทกคน มความเหนวา การจดการศกษาใหกบเดกกลมนเปนสทธขนพนฐาน และเปนสทธของเดกทกคนทจะตองไดรบการปฏบตอยางมศกดศรแหงความเปนมนษย เชนเดยวกบเดกปกตอน ๆ จงไดผลกดนใหเกดมปรชญา และแนวทางการจดการศกษาในแนวใหม เรยกวา การศกษาแบบเรยนรวม (Inclusive Education) มหลกการวา เดกเลอกโรงเรยนไมใชโรงเรยนเลอกรบเดกเหมอนอยางเชนการเรยนรวม และเดกทกคนมสทธทจะเรยนรวมกน โดยทางโรงเรยน และครจะตองเปนผปรบสภาพแวดลอม หลกสตร และการประเมนผล วตถประสงค ฯลฯ เพอใหโรงเรยน และครสามารถจดการเรยนการสอนเพอสนองตอบความตองการของนกเรยนเปนเฉพาะบคคลได (เบญจา) ชลธารนนท, 2546) จากแนวคดทกลาวมาสรปไดวาการจดการศกษาใหแกคนพการ ในระยะแรกนนถอวาเปนการจดการศกษาในลกษณะการเรยนรวม โดยททกโรงเรยนจะดาเนนการคดแยกเดกทมความพการวาสามารถเรยนรวมได หรอไม แตเมอป พ.ศ. 2542 รฐบาลมนโยบายใหเปนปการศกษาเพอคนพการ “คนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน” จงปนแนวคดใหมสาหรบการศกษาเพอคนพการขนเรยกวา การจดการศกษาแบบเรยนรวม ซงกระทรวงศกษาธการ (2545) ไดสรปปรชญาของการจดการศกษาแบบเรยนรวม ดงน

17

1. การจดการศกษาเพอคนพการ เปนการรวมพลงระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการ และผปกครองคนพการ และองคกรเอกช นอน ๆ ทเกยวของ เพอใหเกดการประสานความรวมมอ และสนบสนนการดาเนนการจดการศกษา เพอคนพการทกระบบ และครบวงจร 2. การจดการศกษาเพอคนพการ มงปลกฝงจตสานก และสรางเจตคตทเหมาะสมเกยวกบการจดการศกษาเพอคนพการ โดยสงคม ชมชน ผจดบรการ และประชาชนตระหนกถงศกยภาพความแตกตางระหวางและเฉพาะบคคล รวมถงสทธเทาเทยมของบคคลทกคน 3. การจดการศกษาใหกบเดก ๆ ทกคนในระบบการศกษาเดยว โดยไมแยกวาเดกพการตองไปเรยนในสถานศกษาเฉพาะ รวมทงเดกนนตองไดรบการสนบสนนทกดาน ทงดานการแพทย วชาการ สอ สงอานวยความสะอวก บรการ และความชวยเหลออนทางการศกษา โรงเรยนตองปรบเปลยนหลกสตร ยทธศาสตร การบรหารจดการ เทคนคการสอน สถานท เบญจา ชลธารนนท (2546) ไดเสนอปรชญาและสรปแนวคดเบองตน ทจะทาใหการศกษาพเศษบรรลถงจดมงหมาย ไวดงน 1. เดกพเศษทกคนทสามารถจะเรยนหนงสอหรอฝกตนเองใหทาประโยชนไดมากขน 2. สมรรถภาพในการทางานไมไดขนอยกบสภาพคนพการ 3. ความพการของเดกบางคน ไมจ าเปนตองเปนความพการตลอดไปในหลายกรณ การศกษาพเศษอาจจะเปนเพยงบรการทางการศกษาชวคราวเทานน 4. บคลากรจะตองเปนคนทมความร ความสามารถ และไดรบการฝกงานตลอดท งมประสบการณในการทางานของหนวยของตนเอง 5. ผใหการศกษาควรสนใจเปนพเศษ ในเรองพฒนาการของเดกพเศษ เพอใหเดกมภาพพจนทดเกยวกบตนเอง (Positive Self-Image) และยอมรบตามสภาพความเปนจรงของตน 6. การจดการศกษาพ เศษ ควรใชว ธการสอนแบบสงเสรมเอกตภาพของบคคล (Individualized instruction) 7. การศกษาพเศษควรจดตงแตระดบอนบาล โดยมจดประสงคในการปองกนลดปญหาความพการ 8. การศกษาพเศษ ตองรวมวชาพลศกษา นนทนาการ และสนทรยศาสตร เพอเตรยมเดกพเศษใหสามารถใชชวตในสงคมไดอยางสมบรณ 9. อาชวศกษา และการอาชพเปนเรองสาคญในการพจารณาจดการศกษาแกเดกพเศษ 10. ในการจดเดกพเศษเขาเรยนในโรงเรยนปกตนน จะถอเปนแนวปฏบตเมอไมมปญหาหรอไมมอปสรรคอนใด โดยคานงถงประโยชนทเดกจะไดรบเปนสาคญ

18

เบญจา ชลธารนนท (2546) ไดกลาวถง เดกกลมทมควาตองการพเศษการจดการศกษาพเศษให เพราะเดกพการไมสามารถจะรบประโยชนสงสดจากโครงการ การศกษาทจดใหเดกปกต เดกพการ จะไดรบสทธทางการศกษา เมอมนโยบายการศกษาพเศษทด ซงเปนแนวทางใหมการจดการศกษาทเหมาะสม รวมทงการจดบรการดานอน ๆ ทเดกแตละคนมความจาเปนตองไดรบ ฉะนนจงจาเปนตองมนโยบายการศกษาพเศษเฉพาะ ศรศกด ไทยอาร และคณะ (2542) กลาววา ประเทศทมการตนตวในเรองความเสมอภาค จะเปนสงคมทระแวดระวงเกยวกบสทธเสรภาพเปนอยางมาก และปฏบตใหเปนไปตามหลกการ ซงสอดคลองกบปรชญาสงคมประชาธปไตย เมอมแนวคดเรองความเสมอภาคมความสาคญยงแลวแนวความคดเรองการใหเดกทกคนไดเขาสสถานศกษาทจดไวโดยไมแบงแยกเลอกปฏบต จงนบไดวาเปนแนวทางการปฏบตทสาคญยงเชนกน เพราะการศกษาเปนการสรางคน ใหมความสามารถรอบดาน ไมวาในเชงวชาการ ทกษะดานอาชพ การเปนสมาชกทดของสงคม รวมทงการมศลธรรม จรยธรรม ในการดารงชวตดวย เปาหมายการใหเดกจบการศกษา ตามหลกสตรการศกษาปกตในระบบโรงเรยนเพยงอยางเดยว ไมสามารถตอบสนองตอเปาหมายของกลมผดอยโอกาส โดยเฉพาะคนพการได และเปาหมายหลกของการศกษาทว ๆ ในระบบโรงเรยนปกตไมสามารถใหบรการได ซง ผดง อารยะวญญ (2542) มแนวคดสรปไดดงน 1. ความยตธรรมในสงคม (Social Justice) เดกมความตองการพเศษเปนสวนหนงของสงคม เบอเดกทกคนไดรบการศกษาในโรงเรยนปกต เดกทมความตองการพเศษควรไดรบการศกษา ในโรงเรยนปกตดวย หากกดกนไมใหเขาเรยนปกต หลายคนทมความเชอวา นนคอความไมยตธรรมในสงคม เดกทกคนรวมทงเดกทมความตองการพเศษตองการความรก ตองการความมนใจ ตองการ การยอมรบ ตองการมบทบาท และการมสวนรวมในการสงคมเดยวกน 2. การคนสสภาวะปกต (Normalization) หมายถง การจดสภาพใด ๆ เพอใหเดกทมความบกพรองทางดานตาง ๆ สามารถไดรบการบรการเชนเดยวกบเดกปกต ใหเขามามสวนรวมในกจกรรมของสงคม 3. สภาพแวดลอมทมขอจากดนอยทสด (Least restrictive environment) ซงจดสภาพแวดลอมทมขอจากดนอยทสด จะเปนผลดกบเดกมากทสด โดยเดกไดรบผลประโยชนมากทสด การเรยนรวมเปนการเปดโอกาสใหครไดเขาใจและยอมรบเดก 4. การเรยนร (Learning) เดกทกคนทเปนเดกปกต และเดกทมความตองการพเศษสามารถเรยนรได หากไดรบการสนบสนนอยางถกตองและถกวธ การเรยนการสอนตองจดใหสอดคลองกบระดบความสามารถของแตละคน

19

สมพร หวานเสรจ (2543) ไดเสนอแนวคดไววา การจดการศกษาแบบเรยนรวมเปนการจดใหเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมกบเดกปกตทวไปในชนเรยนของโรงเรยนทวไป เปนการเสนอใหนกการศกษาพจารณาถงคณคาของการพฒนาชวตคน ซงจะตองไดรบการพฒนาทกดานของวถแหงชวต เพอใหมความสามารถ ความร และทกษะในการดารงชวตอยในครอบครวและสงคม ไดอยางมความสขและมคณคา และยงเปนการเพมโอกาสทางการศกษาใหแกกลมเดกทมความตองการ ใหไดรบการศกษาเพมขน เพราะการจดการศกษาแบบเรยนรวมนนเปนการประหยดและไมตองรอคอยงบประมาณในการจดซอทดน การกอสรางอาคารเรยน ซงตองสนเปลองเงนงบประมาณจานวนมาก หากแตจดใหเดกพเศษไดแทรกเขาไปเรยนในชนเรยนของโรงเรยนทวไป ระดบปฐมวยระดบประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา ซงมโรงเรยนตงอยทงประเทศอยแลว สวนงบประมาณคาอาคารสถานทกผนใหเปนเงนเดน ครสอนเสรมสาหรบเดกพเศษ กจะเปนผลดกบทงเดก และกาลงคนของรฐอกดวย เกยรฮาดและไวซาน (Gearheat and Weishahn, 1980) ไดเนนถงสทธทเดกพเศษทกคนไดรบการศกษาอยางเพยงพอ เพอพฒนาสมรรถภาพของตน ใหถงขนสงสด การศกษาพเศษเนนถงความสามารถ และศกยภาพของเดกพเศษ โดยไมเนนการตอกย าความพการของเขาแตในเวลาเดยวกนการศกษาพเศษ จะตองปรบเปลยนความตองการ และความจาเปนของเดกดวย ซงหมายความวา นกการศกษา จะตองไมมองขามความพการของเดกเหลานน หลกการสาคญทเกยวโยงกบปรชญาการศกษาพเศษขางตน ไดแก 1. การจดบรการพเศษตองกระทาอยางฉบพลนทนททคนพบความตองการจาเปนของเดกพเศษ 2. ความพการบางประเภทถอวาเปนเพยงอาการมากกวา ทจะเปนความผดปกตทางกายภาพ และอาจปรากฏอยเพยงชวงเวลาหนงเทานน 3. เดกพเศษคนใดคนหนงอาจตองการรปแบบการจดการศกษาพเศษทแตกตางกนไปตามชวงเวลาใดเวลาหนงของชวต 4. การบรการสาหรบเดกตองครอบคลมตงแตเดกวยกอนเรยนจนถงมธยมศกษา 5. การจดการศกษาพเศษในสภาพแวดลอม ทจากดนอยทสด ตามความเหมาะสมยอมเปนการชวยเหลอ สนบสนนเดกพเศษไดอยางเตมเมดเตมหนอย การจดการศกษาดงกลาว จะตองประสานความสามารถของคร และครการศกษาพเศษอยางมประสทธผล แอลเฟอร (Alper, 1999) ไดกลาววา ปรชญาการจดการเรยนรวมเกยวของกบทกษะการสอนการชวยเหลอ และการรวมมอกนระหวางทมของคร ซงสอนเดกทวไป ผบรหารโรงเรยน ผปกครอง และครการศกษาพเศษ ดงนนการเรยนการสอน จงหมายถงการทเดกทงหมดไดเรยน

20

รวมกนในชนเรยนปกตทก ๆ วน ซงเดก ๆ จะมความแตกตางกน และมหลายกลม เชนเดกทมพฤตกรรมกาวราว เดกทมปญหาทางสงคม เดกทมปญหาดานการเรยนร และเดกทมปญหาดานทกษะในการทางาน เปนตน โดยมขอตกลงเบองตน ของการเรยนรวม คอเดกทกคนตองเรมตนทชนเรยนปกต ซงเมอพบความ ตองการสวนบคคลทเปนความจาเปนกตองลดขอจากดออกจากสงแวดลอมใหไดมากทสด จากปรชญาทกลาวมานน พอทจะสรปไดวา การจดการศกษาแบบเรยนรวม มววฒนาการมาจากการจดการเรยนรวม แตปรบปรงเพอใหเหมาะสมกบความตองการเฉพาะบคคลของเดกพการ อกท งยงสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ตลอดจนปฏญญาวา ดวยสทธมนษยชนทเดกทกคนมสทธทจะไดรบการศกษาขนพนฐาน และสนองความตองการทแตกตางกน ซงโรงเรยน จะตองจดการศกษาใหเดกทกคนอยางเหมาะสม 1.2 นโยบายการจดการศกษาแบบเรยนรวม นโยบายการจดการศกษาแบบเรยนรวมไดปรากฏชดเจน เมอกระทรวงศกษาธการตองรบผดชอบดาเนนการโดยการจดบรการ การศกษาใหทวถงอยางมคณภาพ อกทงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดรบรองสทธความเสมอภาคทางการศกษาขนพนฐานของบคคลไวอยางชดเจน ซงไดกาหนดในมาตรา 43 โดยระบวา “บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” อกทงยงกาหนดในมาตรา 55 โดยระบวา “บคคลซงพการ หรอทพพลภาพ มสทธไดรบสงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ และความชวยเหลออนจากรฐ ทงนตามทกฎหมายบญญต” และมาตรา 80 โดยระบวา “รฐตองคมครอง และพฒนาเดกและเยาวชนสงเสรมความเสมอภาคของหญง และชาย เสรมสราง และพฒนาความเปนปกแผนของครอบครว และความเขมแขงของชมชน รฐตองสงเคราะหคนชรา ผยากไร ผพการหรอทพพลภาพ และผดอยโอกาสใหมคณภาพทด และพงตนเองได” ดวยความตระหนกในภาระหนาท กระทรวงศกษาธการไดดาเนนการปฏรปการศกษา เพอใหการจดบรการ การศกษามประสทธภาพ สามารถพฒนาคณภาพของบคคลไดตามจดมงหลาย ของการจดการศกษา โดยมไดละเลย การจดบรการศกษาของคนพการ ซงรฐบาลยงไดกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 10 การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธ และโอกาสเสมอกน ในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองป ทรฐตองจดใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาเพอคนพการของกระทรวงศกษาธการ รฐไดกาหนดนโยบาย และเพอใหสามารถนาไปสการปฏบต จงไดบรรลสาระสาคญไวในแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต

21

ระยะท 8 (พ.ศ. 2540-2544) ดงน คอ “พฒนาเดกใหมศกยภาพครอบคลมทกดาน ทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ จตใจ สงคม และใหไดรบความเสมอภาคทางโอกาสในการศกษาแกเดกทกกลม ทงกลมทอยในภาวะยากลาบาก กลมปกตทวไป กลมปญญาเลศ และกลมทมความสามารถพเศษเฉพาะดาน เพอเตรยมเขาเหลาน ใหพรอมทจะเปนบคคลทมคณคา อยในสงคมอนาคตไดอยางมความสข” กระทรวงศกษาธการไดประกาศให “พ.ศ. 2542 เปนปการศกษาเพอคนพการ” โดยมนโยบายวา “คนพการทกคนทอยากเรยน ตองไดเรยน” และปการศกษา 2543 ยงไดประกาศเปนนโยบายตอเนองอกวา “เดกพการทกคนตองไดเรยนโดยไดรบการพฒนาคณภาพชวตเพอพฒนาตนเอง ชมชน และสงคม” ทงนเพอเรงรด ปรบปรง และขายบรการ การศกษาสาหรบคนพการใหทวถง และมคณภาพยง ขน (กระทรวงศกษาธการ, 2543) และทางสานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต ไดสนองนโยบาย โดยเนนการประกนโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน ใหกบเดกทมความตองการพเศษไดพฒนาเตมศกยภาพ ทงทางดานรางกราย อารมณ สงคม สตปญญา ใหชวยเหลอตนเอง และสงคม ไมเปนภาระของผอน (สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต, 2541) ซงการประกนโอกาสทางการศกษาขนพนฐานใหไดมาตรฐาน และมคณภาพดงตอไปน 1. การประกนโอกาส เดกทมความตองการพเศษ จะตองไดรบการบรหารการสภาพเศษรปแบบเรยนรวมตามความเหมาะสม 2. การประกนคณภาพ เดกทมความตองการพเศษจะตองไดรบการพฒนาคณลกษณะทเหมาะสมอยางรอบดาน คอ มสขภาพด มความรความสามารถเตมศกยภาพ ชวยเหลอตนเองไดและอยในสงคมไดอยางเปนสข 3. การประกนประสทธภาพ มระบบการบรหารและการจดการทชวยใหการจดการศกษารปแบบเรยนรวมใน โรงเรยนประถมศกษาบรรลเปาหมาย (สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต, 2541)

1.3 นโยบายการจดการเรยนรวมของส านกงานบรหารงานการศกษาพเศษ พ.ศ. 2523 มพระราชกฤษฎกาแบงสวนราชการ กรมสามญศกษากาหนดใหมกองการศกษาพเศษรบผดชอบการจดการศกษาสาหรบเดกพการและผดอยโอกาส จงแบงออกเปนฝายสงเสรมการศกษาพเศษ และฝายสงเสรมการศกษาสงเคราะห พ.ศ. 2541 ไดออกพระราชกฤษฎกาแบงสวนราชการ กรมสามญศกษาเปนกองการศกษาเพอคนพการและกองการศกษาสงเคราะหเพอใหมการจดการศกษา ใหแกคนพการและผดอยโอกาสอยางชดเจนยงขน พ.ศ. 2546 เนองจากมการปฏรประบบราชการ ไดมการปรบโครงสรางของกระทรวงศกษาพระราชบญญตวาดวยการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 10 กาหนดใหการจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการ

22

รบการศกษาใหอยางทวถง และมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย และกาหนดใหตองจดการศกษาสาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแล หรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอานวยความสะดวกสอบรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา วสยทศน

สานกบรหารงานการศกษาพเศษ เปนหนวยงานหลก ทสงเสรม สนบสนน และจดการศกษาสาหรบเดกพการปละผดอยโอกาสอยางทวถงและมคณภาพ

พนธกจ

1. สงเสรม สนบสนนและจดการศกษาสาหรบเดกพการและผดอยโอกาสใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพอยางทวถงและมคณภาพ

2. สงเสรมปละพฒนาครและบคลากรทางการศกษาใหเปนตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ

3. สงเสรมและพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานสากล 4. สงเสรมและพฒนาระบบการบรหารจดการทเนนการมสวนรวมจากทกภาคสวนเพอ

เสรมสรางความรบผดชอบตอคณภาพการศกษา เปาประสงค

1.เดกพการและผดอยโอกาส ไดรบโอกาสทางการศกษาอยางมคณภาพดวยรปแบบทหลากหลายสดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของแตละบคคล

2. ผบรหารสถานศกษา ครและบคลากรทางการศกษา ไดรบการพฒนาตามมาตรฐานวชาชพ

3. สถานศกษามการบรหารจดการทมคณภาพและประสทธภาพ 4.สานกบรหารงานการศกษาพเศษมการบรหารจดการ ทมงเนนการกระจายอานาจ การม

สวนรวมของทกภาคสวนอยางมคณภาพและประสทธภาพ

กลยทธและจดเนน 1.การพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการศกษาเพอคนพการและผดอยโอกาส 2.การเสรมสรางประสทธภาพในการใหบรการทางการศกษา และการฝกอบรมเพอคน

พการและผดอยโอกาสสามารถศกษาตอในระดบทสงขน สามารถประกอบอาชพและพงตนเองไดตามศกยภาพ

23

3.การพฒนาคร ผบรหารสถานศกษา และบคลากรทเกยวของกบการจดการศกษาเพอคนพการและผดอยโอกาส ใหมความรความเขาใจเรองคนพการและผดอยโอกาส สามารถบรหารจดการ บรหารหลกสตรและวางแผนการจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ

4.การผลต พฒนากระจายสอเทคโนโลยการศกษาและสงอานวยความสะดวกสาหรบคน พการใหทวถงเพยงพอและเหมาะสมตามความตองการจาเปนพเศษของแตละบคคล

5.การประสานเครอขายการทางานระหวางหนวยงานทงภายในและภายนอกประเทศ รวมทงการระดมทรพยากรในการพฒนาการจดการศกษาเพอคนพการและผดอยโอกาส บทบาทหนาทของหนวยงานและกลมงานทเกยวของ กลมสงเสรมการจดการศกษาส าหรบผดอยโอกาส มอ านาจหนาท ดงตอไปน

1. สงเสรม สนบสนน และประสานการจดการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกาสในสถานศกษา 2. งานสทธและโอกาสทางการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกาสในสถานศกษา

3. ดาเนนการเกยวกบการจดตง ยบ รวม เลก และโอนสถานศกษาสาหรบผดอยโอกาส 4. ศกษา วเคราะห วจย การสงเสรมการจดการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกาสใน

สถานศกษา 5. สงเสรมการแนะแนวทางการศกษาตอ และการประกอบอาชพ งานสขภาพอนามย กฬา

และนนทนาการ ลกเสอ ยวกาชาด เนตรนาร ผบาเพญประโยชน นกศกษาวชาทหาร ประชาธปไตย วจยนกเรยน การพทกษสทธเดกและเยาวชน

6. สงเสรมเครอขายประสทธภาพการจดการศกษา และการประกอบอาชพสาหรบผดอยโอกาส

7. สงเสรมกจกรรมพเศษ และงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร 8. สงเสรมดแลนกเรยนประจา ประสานการปองกนและแกปญหาการใชสารเสพตด และ

สงเสรมปองกน แกไข และคมครองความประพฤตของนกเรยน รวมทงระบบชวยเหลอนกเรยน 9. ประสาน สงเสรม สนบสนนและพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐานสาหรบ

ผดอยโอกาส 10. ศกษา วเคราะห วจย เพอพฒนาหลกสตรการสอนและกระบวนการเรยนรของ

ผดอยโอกาส 11. วจย พฒนา สงเสรม ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนเกยวกบการวดและประเมนผล

การศกษาสาหรบผดอยโอกาส

24

12. สงเสรม วจย พฒนา มาตรฐานการศกษาและการประกนคณภาพการศกษา รวมทงประเมน ตดตาม และตรวจสอบคณภาพการศกษาสาหรบผดอยโอกาส

13. นเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษาสาหรบผดอยโอกาส 14. ศกษา วเคราะห วจย สงเสรม และพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา

สาหรบผดอยโอกาส 15. ปฏบตงานหรอสนบสนนการปฏบตงานรวมกบหนวยงานอนทเกยวของ หรอทไดรบ

มอบหมาย กลมสงเสรมการจดการศกษาส าหรบผดอยโอกาส มอ านาจหนาท ดงตอไปน

1. สงเสรม สนบสนน และประสานการจดการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกาส ในสถานศกษา

2. งานสทธและโอกาสทางการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกาสในสถานศกษา 3. ดาเนนการเกยวกบการจดตง ยบ รวม เลก และโอนสถานศกษาสาหรบ

ผดอยโอกาส 4. ศกษา วเคราะห วจย การสงเสรมการจดการศกษาขนพนฐานสาหรบผดอยโอกา

ในสถานศกษา 5. สงเสรมการแนะแนวทางการศกษาตอ และการประกอบอาชพ งานสขภาพอนามย

กฬาและนนทนาการ ลกเสอ ยวกาชาด เนตรนาร ผบาเพญประโยชน นกศกษาวชาทหาร ประชาธปไตย วจยนกเรยน การพทกษสทธเดกและเยาวชน

6. สงเสรมเครอขายประสทธภาพการจดการศกษา และการประกอบอาชพสาหรบ ผดอยโอกาส

7. สงเสรมกจกรรมพเศษ และงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร 8. สงเสรมดแลนกเรยนประจา ประสานการปองกนและแกปญหาการใชสารเสพตด

และสงเสรมปองกน แกไข และคมครองความประพฤตของนกเรยน รวมทงระบบชวยเหลอนกเรยน

9. ประสาน สงเสรม สนบสนนและพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐานสาหรบ ผดอยโอกาส

10. ศกษา วเคราะห วจย เพอพฒนาหลกสตรการสอนและกระบวนการเรยนรของ ผดอยโอกาส

11. วจย พฒนา สงเสรม ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนเกยวกบการวดและ ประเมนผลการศกษาสาหรบผดอยโอกาส

25

12. สงเสรม วจย พฒนา มาตรฐานการศกษาและการประกนคณภาพการศกษา รวมทง ประเมน ตดตาม และตรวจสอบคณภาพการศกษาสาหรบผดอยโอกาส

13. นเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษาสาหรบผดอยโอกาส 14. ศกษา วเคราะห วจย สงเสรม และพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยทางการ

ศกษาสาหรบผดอยโอกาส 15. ปฏบตงานหรอสนบสนนการปฏบตงานรวมกบหนวยงานอนทเกยวของ หรอท

ไดรบมอบหมาย กลมพฒนาระบบบรหารจดการศกษาส าหรบคนพการและผดอยโอกาส มอ านาจหนาท ดงตอไปน 1. ประสานงานและจดทาขอเสนอนโยบาย แผนพฒนา ยทธศาสตร และแผนแมบทการจด

การศกษาสาหรบคนพการ และผดอยโอกาส 2. พฒนาระบบการจดการศกษา ระบบการสงตอ และระบบการสนบสนนการจดการศกษา

สาหรบคนพการ และผดอยโอกาสอยางเปนรปธรรม 3. เรงจดทากฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หลกเกณฑ ขอบงคบ และวธการทเออตอการบรหารจด

การศกษาสาหรบคนพการ และผดอยโอกาส ทสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และพระราชบญญตการจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551

4. กาหนดนโยบายดานบรหาร และกลไกการจดการศกษาสาหรบคนพการและผดอยโอกาสพรอมจดทาแผนพฒนาสการปฏบต

5. สงเสรมความเขมแขงในการบรหารงานของสถานศกษา โรงเรยนดประจาตาบล สานกงานเขตพนทการศกษา และหนวยงานทจดการศกษาสาหรบคนพการ และผดอยโอกาส

6. ดาเนนการเกยวกบงานเลขานการคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสาหรบคนพการ และการศกษาสงเคราะห

7. ประสานความรวมมอกบหนวยงานและองคกรเครอขายในการจดการศกษาสาหรบคนพการและผดอยโอกาส

8. ปฏบตงานหรอสนบสนนการปฏบตงานรวมกบหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย 1.4 แนวนโยบายการจดการศกษาในองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2545 – 2559กรม

สงเสรมการปกครองทองถนก าหนดนโยบายไว คอ 1.นโยบายดานความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน เรงรดจดการศกษาใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการเขารบบรการการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปใหไดอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย

26

สงเสรม สนบสนน ใหบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชนเอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนในทองถน มสทธและมสวนรวมในการจดการศกษาขนพนฐาน เปาหมาย - จดการศกษาขนพนฐานในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบตามความพรอม ความเหมาะสม และความตองการภายในทองถน โดยจดการศกษาไดทง 3 รปแบบ คอ การศกษาในระบบการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย - เดกในเกณฑการศกษาภาคบงคบทกคนไดรบการศกษา - เดกทจบการศกษาภาคบงคบมโอกาสไดศกษาตอในระดบการศกษาขนพนฐาน - บคคลทไดรบการศกษาไมถงระดบการศกษาภาคบงคบ และการศกษาขนพนฐานตองไดรบโอกาส เขารบบรการการศกษาขนพนฐาน - มระบบบรหารหรอการประสาน ใหผพการและผดอยโอกาสไดรบบรการการศกษาขนพนฐานเปนกรณพเศษ ตามศกยภาพทจะเรยนได - สงเสรมและสนบสนนบคคลทมความสามารถพเศษใหไดรบการศกษาดวยรปแบบทเหมาะสม มาตรการ - จดใหมบรการการศกษาขนพนฐาน การอาชวศกษา การฝกอบรมวชาชพ ใหไดตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน - จดการศกษาอยางตอเนอง โดยใหมการเทยบโอนผลการเรยนตามทกฎหมายกาหนด - เรงรดใหบดา มารดา หรอผปกครองไดสงบตรหรอบคคลในความดแลไดเขารบการศกษาภาคบงคบ และนอกเหนอจากการศกษาภาคบงคบ ตามความพรอมของครอบครว - สงเสรม สนบสนน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชนเอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบ และสถาบนสงคมอน ใหมความรความสามารถในการอบรมเลยงดใหการศกษาแกบตร บคคลทอยในความรบผดชอบดแล และสามารถจดการศกษาขนพนฐานไดตามทตองการและความเหมาะสม - จดการศกษาสาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสาร และการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแลหรอผดอยโอกาส มสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ - จดการศกษาสาหรบบคคลซงมความสามารถพเศษดวยรปแบบทเหมาะสม โดยคานงถงความสามรถของบคคลนน

27

1.5นโยบายการจดการเรยนรวมของกรงเทพมหานคร สานกการศกษามอานาจหนาทเกยวกบงานดานการจดการศกษาขนพนฐานประเภทสามญศกษาของกรงเทพมหานครเกยวกบการกาหนดนโยบายเปาหมายการจดทาและพฒนาแผนการศกษาของกรงเทพมหานครจดการศกษาในระบบอยางมคณภาพสงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษาสงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการบรหารการจดการเรยนรเปนศนยกลางเครอขายสารสนเทศดานการศกษาสงเสรมใหโรงเรยนมระบบการประกนคณภาพภายในเพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาอยางตอเนองแบงสวนราชการภายในเปน7สวนราชการประกอบดวยสานกงานเลขานการกองการเจาหนาทกองคลงหนวยศกษานเทศกสานกงานยทธศาสตรการศกษากองเทคโนโลยเพอการเรยนการสอนและกองพฒนาขาราชการครกรงเทพมหานครมอตรากาลง339ตาแหนงมบคลากรครองตาแหนงในปจจบนจานวน๓๒๙ตาแหนงจาแนกเปนขาราชการสามญ๒๗๐ตาแหนงขาราชการครกรงเทพมหานคร (ศกษานเทศก)59ตาแหนง (ขอมลณ29สงหาคม2557)สานกการศกษากรงเทพมหานครมภารกจในการจดการศกษาขนพนฐานประเภทสามญศกษาใหแกเดกและเยาวชนของกรงเทพมหานครโดยมโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครจานวน438โรงเรยนกระจายในพนท50สานกงานเขตมนกเรยน300,070คนแบงเปนระดบอนบาลศกษาจานวน51,124คนระดบประถมศกษาจานวน๒๑๒,๔๖๒คนมธยมศกษาตอนตนจานวน๓๒,๗๘๓คนมธยมศกษาตอนปลายจานวน3,083คนนกเรยนเรยนรวม (เดกพเศษ)จานวน618คนครจานวน14,331คนโรงเรยนทเปดสอนตงแตระดบอนบาลจนถงชนประถมศกษาปท6มจานวน432โรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนมจานวน108โรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายจานวน9โรงเรยนเปดสอนเฉพาะชนมธยมศกษาปท1-6จานวน6โรงเรยนและโรงเรยนทเปดการจดการศกษาพเศษ (เรยนรวม)จานวน115โรงเรยน (ขอมลณ10มถนายน2557) การจดการศกษาของกรงเทพมหานคร

หนวยศกษานเทศก สานกการศกษา กรงเทพมหานคร(2554:6-16)ไดอธบายถงนโยบาย การจดการศกษาของกรงเทพมหานครไววา กรงเทพมหานครตระหนกถงความสาคญของการพฒนา คณภาพการจดการศกษาแกบคคลทมความตองการพเศษบคคลดอยโอกาส ผยากไรในสงคม เรมกาหนดนโยบายไวในแผนพฒนากรงเทพมหานคร ฉบบท5(พ.ศ.2540-2544)ตอเนองมาจนถ ง แผนพฒนากรงเทพมหานครฉบบท6(พ.ศ.2545–2549)แผนพฒนากรงเทพมหานครฉบบท7 (พ.ศ. 2550 - 2555)และแผนพฒนากรงเทพมหานครระยะ12 ป (พ.ศ. 2552 - 2553)มอบหมายให สานกการศกษาดาเนนการจดการศกษาเพอพฒนาการจดการเรยนรสาหรบนกเรยนทมความตองการ พเศษในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครเปดเปนโรงเรยนจดการเรยนรวม รบนกเรยนทมความ ตองการพเศษและมอายอยในเกณฑการศกษาภาบงคบเขาเรยนรวมในโรงเรยน

28

เปาหมาย

การจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มเปาหมายในการจดการศกษา สาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมกบนกเรยนปกตดงน

1.ใหโรงเรยนเรยนรวมในสงกดกรงเทพมหานครจดการเรยนรวมไดอยางมคณภาพ 2.เพมโอกาสทางการศกษาและการเรยนรใหแกเดกทมความตองการพเศษอยางมคณภาพ

3.สงเสรมการมสวนรวมของผทเกยวของทกภาคสวนของสงคมในการจดการศกษา สาหรบเดกทมความตองการพเศษ

วตถประสงค การจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครมวตถประสงคในการจด

การศกษาสาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมกบนกเรยนปกต ดงน

1.เพอใหบรการทางการศกษาแกเดกทมความตองการพเศษใหไดรบการศกษาขนพนฐาน

2.เพอใหเดกทมความตองการพเศษไดมโอกาสเรยนรวมกบเดกปกตในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

3.เพอใหเดกทมความตองการพเศษรจกตนเองปรบตวเขากบสงคมไดรบการยอมรบและ อยรวมกบเดกปกตไดอยางมความสข

4.เพอสงเสรมการมสวนรวมของผทเกยวของทกภาคสวนของสงคมในการจดการศกษา สาหรบเดกทมความตองการพเศษ

1.6 การด าเนนงานจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

บทบาทหนาทของหนวยงานและผทเกยวของ การจดการศกษาใหกบเดกทมความตองการพเศษจะตองไดรบความรวมมอจาก

หลายหนวยงานเชนการทดสอบทางจตวทยาสาหรบเดกทมความตองการพเศษจะตองไดรบความรวมมอ จากนกจตวทยาจตแพทยแพทยการใหความชวยเหลอฟนฟสมรรถภาพจะตองไดรบความ รวมมอจากนกกายภาพบาบดนกกจกรรมบาบด นกอรรถบาบดครการศกษาพเศษหนวยงาน อน ๆ และผทเกยวของมการกาหนดหนาทความรบผดชอบไวในกฎหมายเพอใหผปฏบตงานดาเนนการจดการเรยนรวมเขาใจบทบาทหนาทความรบผดชอบของแตละฝาย ดงน

1. บทบาท หนาทของสานกการศกษา 2.บทบาทหนาทของสานกงานเขต

29

3. บทบาทหนาทของโรงเรยน

1.บทบาทหนาทของส านกการศกษา

สานกการศกษาสงเสรมสนบสนนใหมการจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครเพอชวยเหลอกเดกดอยโอกาสและเดกพการใหมโอกาสเขาเรยนรวมกบเดกปกต อยางเสมอภาค ดงน

2.บทบาทหนาทของงส านกงานเขต

สานกงานเขตมหนาทสงเสรมสนบสนนใหมการจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครเพอชวยเหลอเดกดอยโอกาสและเดกพการใหมโอกาสเขาเรยนรวมกบเดกปกต อยางเสมอภาคแนวดาเนนการของสานกงานเขตควรกากบดแลและใหความรความเขาใจแก โรงเรยนเรยนรวมในสงกด

3.บทบาทหนาทของโรงเรยน

โรงเรยนเปนสถานทททาหนาทในการจดการศกษาใหกบนกเรยนโดยคานงถง ความสามารถในการเรยนรของผเรยนประกอบดวย บคคลหลายฝายททาหนาทในการดแลนกเรยน ใหสามารถเรยนรไดตามศกยภาพการจดการเรยนรวมใหประสบผลสาเรจทกฝายตองรบทบาท หนาทของตนเองและปฏบตหนาทของตนเองภายใตกฎหมาย เปาหมาย

เดกทมความตองการพเศษมโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานอยางเทาเทยมกบเดก ปกต วตถประสงคของการจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

การจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครไดกาหนดวตถประสงคไวดงน 1. เพอใหบรการทางการศกษาแกเดกทมวามตองการพเศษใหไดรบการศกษาขนพนฐาน 2. เพอใหเดกทมความตองการพเศษกลมตางๆไดมโอกาสเรยนรวมในโรงเรยนปกต

3. เพอใหเดกทมความตองการพเศษไดรจกตนเองปรบตวเขากบสงคม และอยรวมกบเดกปกตได

4. เพอสรางการยอมรบและใหโอกาสในการวบรวมระหวางเดกทมความตองการพเศษ และเดกปกต

1.7 ความหมายการจดการศกษาแบบเรยนรวมและรปแบบการจดการเรยนรวม การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการจดการศกษาใหแกเดกพการไดเรยนรวมกบเดกปกต โดยคานงถงความสามารถของแตละบคคล เพอสงเสรมใหเดกเหลานมโอกาสเรยนร และดารงชวตในสงคมกบบคคลอนไดอยางปกตสข

30

สมพร หวานเสรจ (2543) ไดใหความหมายของการจดการศกษาแบบเรยนรวม ซงมววฒนาการ มาเปนลาดบจากการเรยนรวมไวดงน 1. การเรยนรวมเตมเวลา (Mainstreaming) หมายถง จดใหเดกทมความตองการพเศษ ไดมโอกาสเรยนในชนเดยวกน กบเดกปกตตลอดเวลาทเดกอยในโรงเรยนเดกปกต ไดรบบรการ การเรยนการสอน และบรการนอกหองเรยนอยางไร เดกทมความตองการพเศษ กไดรบบรการเชนนน จดประสงคของการเรยนรวมเตมเวลา คอ เพอใหเดกเขาใจ ซงกนและกน ตอบสนองความตองการซงกนและกน และมปฏสมพนธซงกนและกน 2. การเรยนรวมบางเวลา (Integration) หมายถง การจดใหเดกทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมในโรงเรยนเดยวกน กบเดกปกต แตเดกเหลานอาจถกจดใหอยรวมกนเปนชนพเศษ ในโรงเรยนปกต เดกเรยนวชาหลกในชนพเศษ โดยมครประจาชนเปนผสอน แตในบางวชา ซงสวนมากไมใชวชาทกษะ เดกมโอกาสไปเรยนรวมกบเดกปกต หรอเดกอาจมสวนรวมกจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยน เชน กจกรรมลกเสอ เนตรนาร กฬาส งานแสดงตาง ๆ ของโรงเรยน เปนตน โดยคาดหวงวา เดกทมความตองการพเศษ จะมโอกาสแสดงออกและมปฏสมพนธกบเดกปกต 3. การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนแนวคดทางการจดศกษาทโรงเรยนจะตองจดใหกบเดกทกคน ไมมการแบงแยกวา เดกคนใดเปนเดกทวไป หรอเดกคนใด ทเปนเดกพการ โดยโรงเรยน จะตองจดการศกษาใหเขาอยางเหมาะสม ตามความตองการจาเปน และลดขอจากดทเปนอปสรรค ในการศกษา ทงนเพอใหเดกพการสามารถดารงชวตอยในสงคม หลงสาเรจการศกษาแลว โดยสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข และยอมรบซงกนและกน การจดการศกษาแบบเรยนรวม จงเปนทางเลอกหนงทใหโอกาสแกคนพการ ไดพฒนาศกยภาพทกดานในระบบโรงเรยน เบญจา ชลธารนนท (2544) ไดใหความหมาย การศกษาแบบเรยนรวมไววา เปนการศกษาสาหรบทกคน โดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษตามความตองการของแตละบคคล ผเชยวชาญทางดานการศกษาพเศษ ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรวมไวหลายลกษณะดงน สรปไดวา การศกษาแบบเรยนรวม หมายถง การจดการศกษาใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกต ในชนเรยนของโรงเรยนทวไป ตามความสามารถของแตละบคคลโดยรบความชวยเหลอตามความจาเปน เพอพฒนาการในทกดานของวถแหงชวต และใหมความร ความสามารถ สะทอนใหเหนถงสทธทางการศกษาของเดกพการทจะไดรบความเสมอภาคของการศกษา ทงยงมทกษะในการดารงชวตอยในครอบครว และคนปกต ในสงคมไดอยางมความสข

31

ความหมายของการเรยนรวม นกการศกษาไดใหความหมายของการเรยนรวมไวหลายความหมายดงน คอฟแมน กอตเลยบ เอการดและคคด (ประกฤต พลพฒน, 2546 :9 อางองจาก Kauffman, Gottlieb, Agard and Kukic, 1975. Mainstreaming: “Toward and Explication of the Contract” Focus on Exceptional Children. P.35) ไดใหความหมายไววา เปนการรวมเดกพเศษกบเดกปกตในดานเวลา ดานการเรยนการสอน และดานสงคม โดยมพนฐานอยบนกระบวนการวางแผนทางการศกษาทเปนรายบคคลและตอเนอง มกาหนดแบงหนาทรบผดชอบกนระหวางบคลากรฝายบรหาร ฝายสอน และฝายสนบสนน ทงในดานการศกษาปกต และดานการศกษาพเศษ จอหนสน และจอหนสน (ประกฤต พลพฒน, 2546 อางองจาก Johnson and Johnson, 1980. “Integrated Handicapped Students into the Mainstream” Exceptional Children. P. 90-98) ไดใหความหมายของการเรยนรวมวา เปนการจดการศกษาทใหเดกพเศษทกคนมโอกาสไดรบการศกษา โดยเทาเทยมกบเดกทวไป และเหมาะสมตามความตองการพเศษของแตละบคคล โดยมขดจากดนอยทสด ตามแผนการศกษารายบคคล และผปกครองเปนผมบทบาทในการจดการศกษา หรอเรยกรองสทธ ตาง ๆ เพอใหเดกพเศษทกคนมปฏสมพนธอนดตอเดกปกต เกยรฮารท และซไลแชน(Gearheart and Cileishahn, 1980) กลาววา ความหมายในมโนทศน ของการเรยนรวมคอ การรวมกจกรรมในชนปกตใหมากทสด โดยมการใหความชวยเหลอแกครปกต การเรยนรวมเปนการจดการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ โดยมพนฐานอยบนความเชอวา เดกแตละคนควรไดรบการศกษาในสภาพแวดลอมทจากดนอยทสด ซงเขาจะไดรบการตอบสนองตอความตองการจาเปนทางการศกษาอยางเหมาะสม ดงนนระบบการเรยนรวมทแทจรง จะตองมทงองคประกอบของการอยรวมกนในชนเรยนปกต และองคประกอบของการรบบรการชวยเหลอสนบสนนจากครการศกษาพเศษ ธระ จนทรตน (2549) รวบรวมความหมายจากนกวชาการวา การเรยนรวม หมายถงการผสมผสานกนของการศกษาภาคปกต กบการศกษาพเศษ การบรหารโรงเรยนในโครงการเรยนรวม จงไมใชการบรหารโรงเรยนปกต ทมเดกพเศษมาฝากปนอยในโรงเรยน แตเปนการรบเอาคณคา ปรชญาหลกการ และกลวธของการศกษาพเศษ เขามาประสมประสานกบศาสตร และศลปของบรหารโรงเรยนปกต วชย เวยงสงค (2542) กลาววา การเรยนรวม คอจกการศกษาใหแกเดกทมความตองการพเศษไดเรยนรวมกบเดกปกต โดยคานงถงความสามารถของแตละบคคล เพอสงเสรมใหเดก

32

เหลานไดมโอกาสเรยนร และดารงชวตในสงคมไดอยางเปนปกตสข มหลายวธขนอยกบระดบของความพการโดยจะตองยดหลกการใหเดกไดรบประโยชนจากการเรยนรวมมากทสด คณะอนกรรมการคดเลอก และจาแนกความพการเพอการศกษาจองกระทรวงศกษาธการ (กระทรวงศกษาธการ, 2543) ไดใหความหมายวา คอ การจดใหเดกทมความตองการพเศษ และเดกพการเขาไปในระบบการศกษาทวไป มการรวมกจกรรม และใชชวงเวลาชวงใดชวงหนงในแตละวน ระหวางเดกทมความตองการพเศษ เดกพการกบเดกทวไป เบญจา ชลธารนนท (2543) ไดกลาวถงความหมายของหารเรยนรวมไววา เปนการรวมเอาเดกพเศษเขาไปในระบบการศกษาปกต มการรวมกจกรรม และใชเวลาวางชวงใดชวงหนงในแตละวนระหวางเดกพเศษกบเดกปกต โดยมความหมายตามศพทภาษาองกฤษสองความหมาย คอ เมนสตรมมง (Mainstreaming) หมายถง การเรยนรวมเตมเวลา โดยเดกพเศษจะเขาเรยนในหองเรยนปกตโดยไมมการบรการเพมเตมเปนพเศษ สวนอกความหมาย คอ อนทเกรชน(Integration) หมายถงการเรยนรวม บางเวลา โดยเดกพเศษจะเขาเรยนในชนปกตเปนบางวชา และรวมถงการจดชนพเศษในโรงเรยนปกต และการเรยนรวม (Inclusive education) หมายถงการศกษาสาหรบเดกทกคน โดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเรมรบการศกษา และจดบรการพเศษตามตองการของแตละบคคล เกยร วงศกอม (2548) ใหความหมายของการจดการเรยนรวมวา หมายถง การจดใหเดกทมความตองการพเศษ เขาไปในกระบวนการศกษาปกต เปดโอกาสใหเดกทมความตองการพเศษไดเรยน และทากจกรรมรวมกบเดกปกต โดยมครปกต และครการศกษาพเศษรวมมอ และรบผดชอบรวมกน ในการจดการเรยนการสอน (Collaboration) จากความหมายของการเรยนรวมทกลาวมาน สรปไดวา การเรยนรวม คอกระบวนการในการจดการศกษาใหแกเดกทมความบกพรองระดบทสามารถพฒนา สามารถเรยนร เพอใหเดกทมความตองการพเศษ ไดเรยนรวมกบเดกปกต โดยคานงถงความสามารถของแตละบคคล เพอสงเสรมใหเดกเหลานไดมโอกาสเรยนร และดารงชวตในสงคมอยางมความสข

1.8 หลกการและแนวทางการจดการศกษาแบบเรยนรวม คณะกรรมการประเมนผลการจดการศกษาเพอคนพการ (2543 : 38 - 39) ไดเสนอหลกในการจดการเรยนรวมไวดงตอไปน

1.8.1 จาแนกและคดแยกเดกพเศษตามความตองการจาเปนพเศษ โดยความรวมมอและ ประสานงานกบศนยการศกษาพเศษประจาจงหวด แพทย นกจตวทยา และนกการศกษา

33

1.8.2 สงตอเดกพเศษเขารบการศกษาตามความสามารถและความตองการจาเปนพเศษ ของแตละบคคลโดยคานงถงความสะดวกและใกลบานเปนสาคญและประสานงานกบสถานพยาบาลเพอสงตอเขารบการฟนฟบาบด

1.8.3 เตรยมความพรอมในดานความรหรอเจตคตใหกบบคลากร เชน ผบรหารโรงเรยน ครผสอน พอ แมผปกครองและผทเกยวของ โดยการอบรมหรอประชม

1.8.4 เตรยมความพรอมในดานสอ อปกรณทจาเปนในการจดการเรยนการสอน 1.8.5 จดตhงคณะกรรมการจดการศกษาระดบโรงเรยน จดตงคณะจดทาแผนการจด

การศกษาเฉพาะบคคลใหกบเดกทมความตองการพเศษทกคน 1.8.6 ดาเนนการสอนตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลไว เพอพฒนาคร การศกษา

พเศษ ใหเกดความรเตมศกยภาพ 1.8.7 ตดตามและประเมนผลตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลไว เพอเปน การประกน

คณภาพวา การศกษาและการบร การทเดกพเศษไดรบนน มความสอดคลองกบ ความตองการจาเปนของเดกพเศษแตละคน

เบญจา ชลธารนนท (2546 : 25) ไดเสนอหลกการจดการเรยนรวมมหลกการทควร คานงถงดงตอไปน

1. การจดการเรยนรวมเปนการใหการศกษาสาหรบทกคน โดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเขารบการศกษา

2. จดใหมบรการพเศษตามความตองการของแตละบคคล โดยมหลกวา เดกเปนผเลอกโรงเรยนไมใชโรงเรยนเลอกเดก

3. เดกทกคนมสทธทจะเรยนรวมกน โดยโรงเรยนและคร จะตองเปนผปรบ สภาพแวดลอม หลกสตรและการประเมนผล เพอใหโรงเรยนและคร สามารถสนองตอบตอความตองการของนกเรยนได

4. การจดการเรยนรวมเปนการใหการศกษากบเดกทกคนในระบบเดยวกนโดยไมแยกวาเดกพเศษตองไปเรยนในสถานศกษาเฉพาะ

5. เดกตองไดรบการสนบสนนทกดานทงดานการแพทย วชาการ สอ สงอานวย ความสะดวก ในทก ๆ ดาน

6. จดใหมบคลากรทสนบสนน ผดง อารยะวญ (2546 : 40 - 41) ไดเสนอหลกการจดการเรยนรวมมหลกการทควร

คานงถงดงตอไปน 1. การเรยนรวมนhนควรเรมเมอเดกอายยงนอย ดงนนควรเรมเรยนตงแตในชน

34

ประถมวย 2. ใหโอกาสแกครทสอนเดกปกตในการตดสนใจวาจะรบเดกทมความตองการ พเศษเขามา

เรยนในชนทตนสอนหรอไม 3. สถานศกษาทจะบรการดานการเรยนรวมตองมความพรอมดานบคลากร โดยเฉพาะ

อยางยงครผทาหนาทสอนเดกปกตและเดกพเศษ 4. ในการเตรยมความพรอมของสถานศกษานน ควรมการชแจงทาความเขาใจ และอบรม

คร เจาหนาทของโรงเรยนและนกเรยนเกยวกบโครงการการเรยนรวมทจะเรมขน ในสถานศกษา แหงนน

5. มเครองมอเครองใชตลอดจนอปกรณอนจาเปนพรอมมล สถานศกษาจะตองม เครองมอและอปกรณในการเรยนการสอนไวเพยงพอ

6. ควรมแผนการศกษาสาหรบเดกเปนรายบคคล (Individual Education Plan) เพราะการศกษาเปนรายบคคลนจะชวยใหการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษบรรล เป าหมายได

7. ความรบผดชอบในการสอนเดกท-มความตองการพเศษนนไมควรตกอยกบ ครประจาชนหรอครผสอนเทานน แตควรจะอยททกคน และทกฝายทมสวนเกยวของกบเดก

8. ในการใหบรการการเรยนการสอน ถาไมจาเปนไมควรแยกเดกทมความตองการ พเศษออกจากเดกปกตทงน เพอใหเดกปกตไดเขาใจถงความตองการและความสามารถของเดกทม ความตองการพเศษ

9. ควรมการประเมนพฒนาการของเดกและการเรยนของเดกอยางสมาเสมอ การประเมนควรมลกษณะเชอถอได

10. ควรศกษาขอบกพรองของการจดการเรยนรวมอยเสมอและหาทางแกไข ปรบปรงใหบรการดงกลาวมประสทธภาพสงสด สรปไดวา การจดการเรยนรวม จะทาใหเดกไดเรยนรรวมกน ชวยเหลอซงกนและกน จดการเรยนการสอนทเหมาะสมตามระดบความรความสามารถและความแตกตางของแตละบคคล เพอใหเดกสามารถพฒนาเตมตามศกยภาพ เปนทยอมรบของครอบครว ชมชนและสงคมพงพา ตนเองไดและสามารถดารงชวตอยในสงคมได

สภาพการจดการเรยนรวมสาหรบเดกพการในโรงเรยนปกต ในประเทศไทย โดยกลมวจยตดตาม และประเมนผลการจดการศกษาเพอคนพการ (กอบงการศกษาเพอคนพการ กรมสามญศกษา, 2542) กลาวถงเหตผลในการจดการศกษาพเศษในโรงเรยนปกต หรอการจดการเรยนรวมในโรงเรยนปกตไวดงน

35

1. คนพการมโอกาสเขาเรยนในโรงเรยนใกลบาน หรอไมตองเดนทางไปโรงเรยนพการ ทอยหางไกลมาก จนเปนภาระของผปกครอง ทจะตองรบสงทงเปนการประหยดพลงงานและเวลาของเดกทจะตองใชในการเดนทางโดยนาเวลานน ๆ มาใชฝกหด หรอฟนฟสมรภาพ 2. เพอพฒนาความร ความสามารถทจะดารงชวตในสงคมปกตใหดทสดได เปนการประหยด คาใชจายของผปกครองไมตองเสยเงนสงบตรพการไปอยโรงเรยนประจา 3. เดกพการไดมชวตอยในครอบครวกบบดา มารดา และญาตพนองตามปกต มโอกาส ปฏบตหนาทในฐานะเปนสมาชกของครอบครว โดยไมเกดความรสกวาถกแยกออกไปดวยเหตแหงความพการ 4. เดกพการจะมโอกาสเรยนรและสามารถปรบตวใหเขากบสงคมได ซงนบวา เปนประสบการณตรง เปนประโยชนอยางยงในการเรยนรตามศกยภาพของแตละบคคล 5. เปนการลดภาระของรฐบาลเพราะการจดตงโรงเรยน การศกษารพเศษเฉพาะตองใชงบประมาณมาก 6. สงคมเขาใจ และยอมรบเดกพการวา มความสามารถเชนเดยวกบเดกปกต และชวยใหเดกพการอยรวมในสงคมอยางเปนประโยชนได จะเหนวา การจดการเรยนรวมสามารถแกปญหาใหทงกบเดกทมความตองการพเศษ ในดานสงคม อารมณ และสตปญญาแลว ยงสมารถลดภาระใหกบผปกครองประเทศชาต ทางเศ รษ ฐกจไ ดอก ดวย นอก จา ก น นย งส อดค ลอง กบนโยบ าย ข อง รฐบ า ล ท กา หนดใ หกระทรวงศกษาธการ รบเดกทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมกบเดกปกต จากแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 – 2549) กระทรวงศกษาธการไดกาหนดนโยบายขยายโอกาสทางการศกษาใหแกนกเรยน โดยเฉพาะอยางยงการขยายโอกาสทางการศกษา สาหรบเดกพการโดยการรวมเอาเดกพการเขามาเรยนรวมในโรงเรยน ตามนโยบายจากแผนพฒนาการศกษาดงกลาว เพอทจะจดการศกษาใหแกเดกทมความตองการพเศษ ซงไดแก เดกพการประเภทตาง ๆ ไดมโอกาสเรยนรวมกบเดกปกตในโรงเรยน โดยคานงถงความสามารถของแตละบคคล เพอสงเสรมใหเดกไดมโอกาสเรยนร และดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตเหมอนบคคลทวไป (สานกคณะกรรมการ การศกษาแหงชาต, 2546) การศกษา ปรชญาของการเรยนรวมทกลมพฒนาการศกษาพเศษ กระทรวงศกษาธการ (2543) ไดศกษา สรปไดวา มนษยเปนสวนหนงของสงคม ตองมความเปนอยเกยวของซงกน และกน คนเราตองการเพอน เพอนเลน เพอนรวมกจกรรม โดยเปนผใหญกตองการเพอนคคด และดวยแตละคน มพนฐานความสามารถไมเหมอนกน มนษยจงตองพงพาอาศยกนตลอดเวลา คนพการซงเปนสวนหนงของสงคม ควรจะไดรบการปฏบตอยางคนธรรมดาทวไป คอ ความเหนใจ

36

ความเขาใจ การใหความชวยเหลอ และไดรบการพฒนาอยางเทาเทยมกบคนปกต ดงนนการเตรยมคนพการ ตงแตเยาววย เพอใหเขาพรอมทจะดารงชวตอยในสงคม ไดอยางปกตเยยงบคคลทวไป การใหโอกาสเขาไดรวมกจกรรมกบเดกปกต จะชวยใหเขามเพอน มความเขาใจซงกนและกน รจกการเออเฟอ เผอแผ และเอออาทรกน ไมมองความพการวาเปนปมดอย ซงการสรางความเขาใจนน เปนพนฐานทสาคญทสด ทจะทาใหคนในสงคมทมท งคนพการ และคนปกตทวไป สามารถดารงชวตรวมกนได ในสงคมอยางมความสข 1.9 รปแบบการบรหารการจดการเรยนรวมในประเทศไทย การจดการศกษาพเศษในประเทศไทย อาจท าได 2 รปแบบ คอ การเรยนรวม การจดตงโรงเรยนพเศษ 1.9.1 การเรยนรวม เปนการเรยนรวมระหวางเดกพการกบเดกปกต อาจทาได 2 ลกษณะ คอ

1.1 เรยนรวมชนเดยวกนกบเดกปกต ซงอาจทาได 2 ลกษณะ คอ 1.1.1 เรยนรวมชนเดยวกบเดกปกตเตมเวลา ดงน -ใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตทกวชา ทกชวโมง โดยไมไดรบการบรการพเศษ -ใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตทกวชา ทกชวโมง และรบบรการสอนซอมเสรม -ใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตทกวชา ทกชวโมง และรบบรการเพมเตมจากหองเสรมวชาการ 1.1.3เรยนรวมชนเดยวกบเดกปกตในบางวชา บางเวลา

1.2 เรยนรวมโรงเรยนเดยวกบเดกปกต อาจทาไดดงน 1.2.1 จดชนพเศษในโรงเรยนปกต เดกพการประเภทเดยวกนจะถกจดใหเรยนในชนเดยวกนในโรงเรยนสาหรบเดกปกต และเดกจะเรยนอยในชนทจดใหนทกวชา ทกชวโมง 1.2.2 จดอาคารเฉพาะสาหรบเดกพการ เปนศนยการศกษาพเศษในโรงเรยนปกต อาคารตงอยในบรเวณเดยวกนกบโรงเรยนเดกปกต อาจรบเดกพการหลายประเภทกได

1.9.2. การจดตงโรงเรยนพเศษ เปนการจดตงโรงเรยนสาหรบเดกพการแตละประเภทโดยเฉพาะ โรงเรยน 1 แหง รบเดกพการประเภทเดยว การจดตงโรงเรยนในลกษณะดงกลาว จะทาเมอไมสามารถจดการศกษาในลกษณะการเรยนรวมได โรงเรยนประเภทนควรเปนโรงเรยนประจา เพราะใหบรการแกเดกทมภมลาเนาอยหางไกลจากโรงเรยนศนยการศกษาแหชาตของประเทศไทย ไดกาหนดรปแบบการจดการศกษาพเศษในประเทศไทย ในแงของการจดการ 4 ประการ คอ

37

1.จดในรปแบบของโรงเรยนพเศษ เปนโรงเรยนทจดเปนพเศษสาหรบเดกทตองการพเศษในดานใดดานหนงโดยเฉพาะ เดกเหลานไมสามารถเรยนรวมกบเดกปกตไดคอ โรงเรยนเศรษฐเสถยร โรงเรยนโสตศกษา โรงเรยนสอนคนตาบอดกรงเทพ โรงเรยนศรสงวาล โรงเรยนราชานกล และโรงเรยนปญญฒกร เปนตน 2. จดในรปชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต เปนการจดชนเรยนพเศษสาหรบเดกพเศษในโรงเรยนปกต มกเปนโรงเรยนอนบาล หรอโรงเรยนประถมศกษา เปนการจดชนพเศษสาหรบเดกเรยนชา ในบางโรงเรยนอาจมครจากกระทรวงศกษาธการไปชวยสอน คอ โรงเรยนพญาไท โรงเรยนวดหนง โรงเรยนดาราคาม โรงเรยนวดเวตวนธรรมาวาส โรงเรยนวดหงสรตนา รวม โรงเรยนวดชนะสงคราม โรงเรยนพบลยNประชาสรรค และโรงเรยนวดทศนารณสนทรการาม เปนตน 1.9 3. จดในรปโครงการเรยนรวมในโรงเรยนปกต เพอใหเดกตาบอดเรยนรวมกบเดกปกต

เพอเดกพเศษเหลานจะไดคลกคลกบเดกปกต คอ โรงเรยนอนบาลพบลเวศน โรงเรยนอนบาลวดนางนอง โรงเรยนอนบาลสามเสน โรงเรยนพญาไท โรงเรยนวดชโนรส โรงเรยนเซนตคาเบรยล และโรงเรยนวดสงเวช เปนตน

1.9.4. จดในรปสงครพเศษไปสอนตามโรงเรยนตางๆ ทมเดกพเศษเรยนอย โดยจดทงในสวนกรงเทพมหานครและสวนภมภาค และตาม

โรงพยาบาลตางๆ ประเภทของเดกพการเรยนรวม

เดกทมความตองการพเศษแตละประเภท และแตละระดบ จาเปนตองมการจดการเรยนรวมและการใหบรการทแตกตางกนไป ในการจดการเรยนรวมมขอควรคานง คอเดกทม ความตองการพเศษทจะจดเขาเรยนรวมกบเดกปกต เพอใหเดกสามารถพฒนาตนเองไปไดอยางดไมใหเกดปญหาและอปสรรคตอการเรยนรวมประเภทของเดกทมความตองการพเศษทจะจดใหมการเรยนรวมไดมผแนะนาไวดงน

สานกงานคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ (2534 : 14) ไดจาแนกประเภท ของเดกพการเรยนรวมไว 5 ประเภท ดงน

1. เดกทพการทางการมองเหน 2. เดกพการทางการไดยนหรอการสอความหมาย 3. เดกทพการทางกายหรอการเคลอนไหว 4. เดกท-พการทางจตใจหรอพฤตกรรม 4.5 เดกทพการทางสตปญญาหรอการเรยนร

38

ผดง อารยะวญ (2542 : 17) ไดจาแนกประเภทของเดกพการเรยนรวมไว 12 ประเภท ดงน 1.เดกท-มความบกพรองทางการไดยน 2. เดกปญญาออนท-เรยนหนงสอได 3. เดกปญญาออนทฝกได 4. เดกปญญาออนทมระดบสตปญญาตามาก 5. เดกทมความบกพรองทางสายตา 6. เดกทมความบกพรองทางรางกาย 7. เดกทมปญหาทางพฤตกรรม 8. เดกทมปญหาในการเรยนร 9. เดกเจบปวยเรhอรงในโรงพยาบาล 10. เดกปญญาเลศ 11. เดกออทสตก 12. เดกทมความบกพรองซ าซอน สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2543ก : 11) ไดจาแนกประเภท ของ

เดกพการเรยนรวมไว 10 ประเภท ดงน 1. เดกทมความบกพรองทางการเหน 2. เดกทมความบกพรองทางการไดยน 3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา 4. เดกทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว 5. เดกทมปญหาทางการเรยนร 6. เดกทมปญหาทางพฤตกรรม 7. เดกออทสตก 8. เดกสมาธสน 9. เดกทมความบกพรองซ าซอน 10. เดกทมความสามารถพเศษ กระทรวงศกษาธการ (2545ก : 19 - 23) ไดจาแนกความพการเพอการศกษาได กาหนดคน

ทมความตองการพเศษการศกษาไว 9 ประเภท โดยไดรวมคนพการตามพระราชบญญต ฟนฟสมรรถภาพคนพการไว ดงน

1. บคคลทมความบกพรองทางการเหน 1.1. คนตาบอด หมายถง คนทมสายตาเหลออยนอยมากหรอไมมเลยหรอเปนผม

39

สายตาภายหลงการแกไข 20/200 1.2คนตาบอดบางสวน หมายถง คนทมสายตาบกพรองแตภายหลงจากการแกไข

แลวสามารถมองเหนไดบางจงสามารถใชสายตาในการเรยนหนงสอไดบาง เปนผมสายตา ภายหลงการแกไข อยระหวาง 20/70 และ 20/200

1.3 คนทมความบกพรองทางการเหน หมายถง คนตาบอดหรอตาบอด บางสวน 2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน คนทมความบกพรองทางการไดยน หมายถง คน

ทสญเสยการไดยน ซงอาจจะเปน เดกหตง หรอหหนวก คนทจะไดรบการตดสนใจวาเปนคนทมความบกพรองทางการไดยน มเกณฑ การตดสนใจตามคณลกษณะตามลาดบการสญเสยการไดยนม 4 ระดบ คอ

2.1 ระดบ 1 สญเสยการไดยนระหวาง 35 - 54 เดซเบล คนท-มการสญเสยการได ยนชวงน มกไมตองการการศกษาพเศษ แตตองการความชวยเหลอในการสวมใสเครองชวยฟง

2.2 ระดบ 2 สญเสยการไดยนระหวาง 55 - 59 เดซเบล คนทสญเสยการไดยน ในชวงน ตองการการศกษาพเศษบาง ตองการความชวยเหลอในดานการสวมใสเครองชวยฟง การฝกพด ดานภาษาและการแกไขการพด

2.3 ระดบ 3 สญเสยการไดยนระหาง 70 - 89 เดซเบล คนทสญเสยการไดยน ในชวงน ตองการการศกษาพเศษ ตองการความชวยเหลอในดานการไดยน การพด การแกไขการพดและบรการพเศษทางการศกษา

2.4 ระดบ 4 สญเสยการไดยนระหวาง 90 เดซเบลหรอมากวา คนทสญเสย การ ไดยนในระดบน ตองการความชวยเหลอและบรการพเศษทางการศกษา

3. บคคลท-มความบกพรองทางสตปญญา คนทมความบกพรองทางสตปญญา (Intellectual Disability) หมายถง คนทมพฒนาการดานรางกาย สงคม อารมณ ภาษา และสตปญญาลาชากวาปกตเมอวดสตปญญาโดยใช 17 แบบทดสอบมาตรฐานแลว ปรากฏวามระดบสตปญญาตากวาปกตทวไป และมความจากดทางดาน ทกษะดานการปรบตว ซงมความบกพรองทางสตปญญาตองเกดกอนอาย 18 ป

4. บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอสขภาพ คนทมความบกพรองทางกายหรอสขภาพ หมายถงคนทมความผดปกตของแขน ขา ลาตว รวมไปถงศรษะ มความลาบากในการเคลอนไหว ซงเปนอปสรรคตอการศกษาในสภาพปกต ทงน ไมรวมพวกพการทางประสาทสมผส ไดแก ตาบอด หหนวก

5. บคคลทมปญหาทางการเรยนร คนทมปญหาทางการเรยนร หมายถง คนทมความบกพรองทเกยวเนองกบ กระบวนการทางจตวทยาในเรองใดเรองหนง หรอมากกวาหนงเรอง ทาให

40

เดกมปญหาในการใช ภาษาการฟง การคด การพด การอาน การเขยน หรอการคดคานวณทางคณตศาสตร ปญหาดงกลาว มไดมสาเหตมาจากความบกพรองทางรางกาย และการเคลอนไหว สายตา การไดยน ระดบสตปญญา อารมณ และสภาพแวดลอมรอบตวเดก

6. บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา คนทมความบกพรองทางการพด และการสอความหมาย หมายถง คนทมปญหา ในการสอความหมายกบผอน องคประกอบทสาคญในการพดและการสอความหมาย มหลายประการ อาท เชน การไดยน การรบรภาษา การใชภาษาและสตปญญา ถาหากมความผดปกตเกดขนในสวนใด จะทาใหเกดปญหาในการสอความหมายทนท

7. บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ คนทมปญหาทางพฤตกรรมทางอารมณ หรอเดกสมาธส นไมใชคนพการหรอ คนทมความบกพรอง แตจดกลมคนทมความตองการพเศษทางการศกษา สถานศกษาตองรบและจดบรการการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพความตองการของแตละบคคล เชนเดยวกบคนพการแตละ ประเภท คนกลมดงกลาวมอาการหรอพฤตกรรมทแสดงออกไมชดเจน ตองอาศยการสงเกต การสารวจอยางเป นระบบ และมการวดและประเมนผลทางจตวทยา หรอการวนจฉยทางการแพทย ดงน

7.1 คนทมปญหาทางพฤตกรรม หมายถง คนทแสดงพฤตกรรมทเบยงเบนไปจาก เดกทวไป และพฤตกรรมทเบยงเบนน สงผลกระทบตอการเรยนรของเดกและผอน เปนผลมาจาก ความขดแยงของเดกสภาพแวดลอมหรอความขดแยงท เกดขนในตวเอง ซงไมสามารถเรยนร ขาดสมพนธภาพกบเพอนหรอผเกยวของ มพฤตกรรมทไมเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบ เดกในวยเดยวกนมความคบของใจ มความเกบกดทางอารมณโดยแสดงออกทางรางกาย ซงบางคน มความบกพรอง ซ าซอนอยางเดนชดอกทงเกดขนเปนเวลานาน ซงมการแสดงออกหลายลกษณะ

7.2 คนสมาธสน หมายถง คนทภาวะสมาธบกพรองและมพฤตกรรมอยไมสข รวมดวย คนทมความผดปกตทางพฤตกรรมแสดงออกซ าๆ จนเปนลกษณะเฉพาะตว มพฤตกรรม ทไมเหมาะสมกบอายหรอระดบพฒนาการในเรองของการขาดสมาธ ความหนหนพลนแลน ยบยงตนเองไมคอยไดและ/หรอชมชน ไมอยนงไมสามารถใหความสนใจตอการเรยนไดอยางจรงจง และนานเพยงพอ

8. บคคลออทสตก บคคลออทสตก หมายถง คนทมความบกพรองดานพฒนาการอยางรนแรง ในลกษณะสาคญ 2 ประการ

8.1 มความผดปกตในลกษณะของปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลอนๆ มความ บกพรองในการสอสาร การใชคาพด การสอภาษา

8.2 เดกจะมพฤตกรรมซ าๆ ตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมซงแบงออกไดเปน3 ลกษณะ คอ

41

8.2.1 สญเสยทางปฏสมพนธ 8.2.2 ไมสามารถแสดงถงการมปฏสมพนธทางสงคมกบผอน 8.2.3 ไมมความสามารถทจะผกพนกบใครเพอใหเปนเพอนกนได 8.2.4 ขาดการแสวงหาเพอนทจะเลนสนกกบใคร ไมแสดงความสนใจ ท

จะทางานรวมกบใครไมสามารถทาประโยชนตอสวนรวมกบผอนได 8.2.5 ไมสามารถมการตดตอทางสงคมและการแสดงออกทางอารมณ ให

เหมาะสมเมออยในสงคม 8.2.6 สญเสยทางการสอความหมาย 8.2.7 มความลาชาหรอไมมการพฒนาในดานภาษาและการพดเลย

หรอไมสามารถใชกรยาทาทางสอความหมายกบผอนได 8.2.8 ในรายทสามารถพดไดแลว กไมสามารถสนทนาโตตอบกบผอน

ไดอยางเขาใจและเหมาะสม 8.2.9 มกจะพดซ าๆ ในสงทตนตองการจะพดและตนเองสนใจ ไมสนใจ

วาผอนจะฟงหรอไม 8.2.10 ไมสามารถเลนสมมต ไดดวยตนเองหรอไมสามารถเลน

ลอกเลยนแบบไดอยางเหมาะสมตามวน 8.2.11 พฤตกรรม ความสนใจ และการกระทาซ าๆ มพฤตกรรมซ าๆ อยาง

เดยวหรอมากกวาหนงอยางกได มความสนใจ ในสงใดสงหนง โดยเฉพาะทผดปกตอยางเดนชด 8.2.12 ไมสามารถยดหยนในการปฏบตกจวตรประจาวนทเคยทาซ าๆ

เปนประจาโดยตองทาตามขนตอนเหมอนเดมทกครง 8.2.13มการเคลอนไหวซ าๆ 8.2.14 มความสนใจเกยวกบสวนใดสวนหนงของวตถหรอของเลน

เทานน 9. บคคลพการซอน เดกพการซอน หมายถง เดกท-มความบกพรองทางการทางานของ

อวยวะตงแตสองอยางขนไปในบคคลเดยวกนซงยงสงผลใหประสทธภาพและความสามารถในการดาเนนชวต และการศกษาดอยกวาเดกอนในวยเดยวกน เชน เดกทมความบกพรองของการเคลอนไหว กลามเนhอรางกาย แขน ขา และมความบกพรองทางการเหน รวมถงมความบกพรองทางสตปญญา ดวย ซงเดกกลมน ตองไดรบการศกษาทเหมาะสมกบความบกพรอง เชน ตองชวยเหลอเพมทกษะ ในการเคลอนไหวของกลามเนอ เพมความคลองตวในขณะเดยวกนตองม

42

หลกสตรพเศษ ดานการมองเหนดวยซงหากไดรบการศกษาจากโครงการเดยวกนทชวยเหลอเพยงดานเดยวเดกกลมน กจะไมไดรบประโยชนสงสด สรปไดวา เดกทมความตองการพเศษ จากทกลาวมาขางตน สามารถสรปแยกได 10 ประเภท ไดแก เดกท-มความบกพรองทางการเหน เดกทมความบกพรองทางการไดยน เดกทมความบกพรองทางสตปญญา เดกทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว เดกทมปญหาทางการเรยนร เดกทมปญหาทางพฤตกรรม เดกออทสตก เดกสมาธสhน เดกทม ความบกพรอง ซ าซอน และเดกทมความสามารถพเศษ

10. การคดแยกเดกเพอการเรยนรวม การคดแยกและสงตอคนพการเพอรบการศกษา เปนกระบวนการทมความสาคญและ จาเปนอยางยง ทงน เพอใหคนพการไดรบบรการชวยเหลอในระยะแรกและเตรยมความพรอมให สามารถเขารบการศกษาไดอยางเหมาะสม

กระทรวงศกษาธการ (2543ก : 4 - 18) ไดคดแยกคนพการเพอรบการศกษาแบบเรยนรวม โดยพจารณาจากความพรอมของเดกในดานตางๆ เชน รางกาย อารมณ และสงคม โดยใชวธการ ดงตอไปน

1. การสงเกตพฤตกรรมทวไป จากการรายงานการตรวจสอบอยางงายๆ การนบจานวน ครงของโรงเรยน จะตองจดใหมการเกดพฤตกรรมหรอการบนทกอยางละเอยด สงสาคญคอ ขอมลพฤตกรรมตางๆ สาหรบเดกทกคน

2. การตรวจสอบโดยคร เป นการตรวจสอบข นตนเพอทราบถงพฒนาการของเดก การ คดแยกเดกแตละประเภท 2.1การคดแยกเดกท-มความบกพรองทางการมองเหน เชน ครยนหางจากเดก ระยะ 3 เมตร ยกนวชขน 3 นว แลวใหเดกบอกวามอทชนวกนว ถาเดกตอบไมไดแสดงวาเดกยงนบ ไมได ถาเดกบอกวา 5 นว แสดงวาอาจมปญหาเกยวกบสายตาการอาน ครใหเดกอานหนงสอแลว สงเกตพฤตกรรมการอานวาอานในลกษณะใด เชน อานหนงสอจนใกลสายตาหรออานหนงสอผด (การตรวจสอบพฤตกรรมของเดกใชแบบสารวจ)

2.2 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการการไดยน ครตรวจสอบไดดงน คร ยนขางหลงเดก หางจากเดกประมาณ 1 เมตร แลวเรยกชอเดกดวยเสยงดงพอประมาณ แลวสงเกต วาเดกหนหนามาทางคร หรอแสดงอาการมองมาทางแหลงเสยงหรอไมหรออาจใชเสยงอยางอน เชน นาฬกาปลก กลอง ฉง ฉาบ เปนตน ทงน เพอสงเกตปฏกรยาของเดกทมตอเสยงเหลานน

2.3 การคดแยกเดกท-มความบกพรองทางรางกายการเคล-อนไหวตรวจสอบได ดงน คอ ครอาจใหเดกเดนในระยะ 3 - 5 เมตร เพอสงเกตพฤตกรรมการเคลอนไหวของเดกวา ผดปกตหรอไมทดสอบการชวยเหลอตงเอง เชน การแตงกาย การสวมเสอ กางเกง หรอกระโปรง รองเทาและถงเทา การรบประทานอาหาร เปนตน โดยครใหเดกทากจกรรมนนๆใหครดแลวสงเกต

43

พฤตกรรมของเดกวาแตกตางๆจากเดกปกตมากนอยเพยงใด หากเดกมความลาบากในการทา กจกรรม เชน รบประทานอาหารดวยความลาบากหรอรบประทานอาหารดวยตนเองไมไดอน เนองมาจากสขภาพรางกาย แสดงวาเดกอาจมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ

2.4 การคดแยกเดกท-มความบกพรองทางสตปญญาการอาน ใหเดกอาน หนงสอ ใหครฟงในระดบทเหมาะสมกบชนและวยใหเดก ทาเลขในระดบทเหมาะสมกบชนและ วยประมาณ 1 - 2 ขอ พดคยกบเดกเพอทดสอบปฏภาณ ไหวพรบ

2.5 การคดแยกเดกทมปญหาในการเรยนรพฤตกรรมไมสมวยอนอาจนาไปส ความบกพรองทางบคลกภาพและการปรบตวความผดปกตทางความประพฤตทเปนปญหาและ ความผดปกตทางอารมณและอาการทางประสาทในสวนผลสมฤทธทางการเรยนจะตรวจสอบได ดงน

1) ผลการเรยนดอยลงกวาเดม 2) มการเคลอนไหวอรยาบถมากหรอนอยผดปกต 3) ความคดอานท-แปลกและไมเปนจรง

4)มความวตกกงวลอยางกะทนหนมากเกนไปอยางไมสมเหตสมผล 5)การใชภาษาและคาพด เชน มการพฒนาชากวาวย วกวน สบสนซ าแลว

ซ าเลาในคาหรอขอความเดยวกน เสอมถอยกวาทเคยเปน จบใจความไมไดหรอไมสมพนธกบ เหตการณการรบรเสยไป เชน เกยวกบวน เวลา สถานท และบคคล หรอการเหนการไดยนไดกลน รรสตางๆ

6) แยกตวเองจากสงคมและส-งแวดลอม เชน ไมสบตาคนอน ไมยมดวย ไมชอบอยหรอทากจกรรมรวมกบผอน

7) ความคดและการกระทาตางๆ หมกมนวนเวยนอยตอตนเองโดย ไม สมพนธกบสงแวดลอม

8) การกระทาหรอทาทางซ าๆแบบเดยวกน ชอบเลนกบตวเอง เชน โยกตว ปนนวกระพอนว ยกควหลวตา เปาปาก เปนตน

9) มความออนไหวตอสงเราหรอการเปลยนแปลงทเกดขนรอบตวไดงาย แตปฏกรยาทเกดขนดไมเหมาะสม

10) มความบกพรองทางอารมณในการสมพนธกบผอน 11) สตปญญาและทกษะในดานตางๆ อาจเสอมลงกวาเดมกไดหรอ

บางอยางอาจดขนกวาบางอยางกไดศกษาประวต การเลยงด สภาพแวดลอมทางบานและครอบครว รวมท งการเยยมบานเพอสงเกตลกษณะสมพนธภาพทบาน พจารณาจากผลทางพฒนาการ ดาน

44

อารมณ ดานสงคม ดานสตปญญา ดานรางกายกลามเนอเลกและกลามเนอใหญ ในกรณท เดกไดผานการเตรยมความพรอมมาแลว

2.6 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมการตรวจสอบพฤตกรรม ของเดกอาจกระทาไดดงน

1) การใชแบบทดสอบหรอแบบสอบถามใหเดกเลอกตอบ 2) การสมภาษณ ใชการพดคย ซกถามในประเดนทยงไมครบถวน สมบรณหรอ

ขอมลทตองการจะร 3) การใหเดกไดเขยนประวตของตนเอง โดยบรรยายเกยวกบครอบครวความรสก

ความประทบใจ หรอสงททาใหเสยใจลกษณะพฤตกรรมทมปญหาทสาคญ คอความ ประพฤต โดยทวไปพฤตกรรมออกมาใหเหน คอชอบทะเลาะววาทกบเพอนทารายเพอนไมสงการบาน ไมชอบทางานกลม หนเรยนบอยๆ ไมรบผดชอบในการทางาน โกรธงาย ฉนเฉยว พดจาหยาบคาย ไมตรงตอเวลา ชอบอยคนเดยว อารมณแปรปรวน วตกกงวลงายงมงาม กาวราว ขาดความสนใจในสงรอบๆ ตว

2.7 การคดแยกเดก ออทสตก โดยการตรวจสอบพฤตกรรมของเดก ดานรางกาย การตอบสนองอยางผดปกตตอเสยง มองดสงของตางๆอยางเพลดเพลน ทรงตวไมด มพฤตกรรม แปลกซ าๆ เคลอนไหวผดปกตดานสงคมปฏสมพนธ ไมรจกอยในสงคมและการมความสมพนธ ชอบเลน คนเดยวแยกตวและเลนไมเปน ยดตดกบสงของ กลวในสงทไมควรกลว ชอบทาในสงท เดกทวไปไมทา เชน การปดของตกจากโตะดานภาษาและการสอความหมายมปญหาในการสอสาร และแปลความหมาย ชอบพดซ าๆและมปญหาในการเปลงเสยง ไมเขาใจ การเลนสมมต ใชภาษา ของตนเองซงบคคลทวไปไมเขาใจดานสตปญญา เดกบางคนรกดนตร สามารถรองเพลง และเลน ดนตรได ถาอาการไมมากมกชอบวาดรป ระบายสได มความจาในสงทชอบเปนพเศษ

2.8 การคดแยกเดกสมาธส น เดกสมาธส นเปนลกษณะผดปกตของพฤตกรรม ปจจบนมอปกรณทางการแพทยซงใชเทคโนโลยในระดบสงใชตรวจนบเมดเลอดแดงเพอทาการ วนจฉยเดกสมาธสน พฤตกรรมของเดกสมาธสนมขนตอนในการวนจฉยคอการเกบขอมลเกยวกบพฤตกรรมในหลายๆ สถานการณ เชน โรงเรยน ทบาน และการเลนการสงเกตในโรงเรยน เปนสงสาคญมาก และครเปนคนรายงาน เกยวกบพฤตกรรม เชน

1) ชวงความสนใจวาเหมาะสมหรอไม 2) การควบคมการแสดงออกและควบคมอารมณ 3) การฟงคาส-งหรอกฎเกณฑภายใตสถานการณทนาเบอตางๆ 4) ทางานทครมอบหมายใหไดทงชนและทบาน

45

5) การควบคมตนเองในสถานการณตางๆ 2.9 การคดแยกเดกทมความบกพรองซ าซอน เดกจะตองมผลการทดสอบอยางนอยทง 3

ดาน คอ ผลการตรวจการไดยนซงนกโสตวทยาเปนผทดสอบ ผลการตรวจสายตา ซงจกษแพทยทดสอบ ผลสมฤทธทางการเรยนเปนรายงานผลการเรยนจากโรงเรยน การวนจฉย เพอจดการศกษา โดยทวไปแลวนกการศกษามกยดสภาพความบกพรองของเดกเปนเกณฑ หากเดก มความบกพรอง 2 อยาง ใหยดความบกพรองทรนแรงกวาเปนเกณฑในการจาแนกประเภทและจดการศกษาแลวใหบรการเสรมสาหรบสภาพความรนแรงทนอยกว า

จากแนวคดสรปไดวา การคดแยกและสงตอคนพการเพอรบการศกษา เปนกระบวนการทม ความสาคญและมความจาเปนอยางยง โดยพจารณาจากความพรอมของเดกในดานตางๆ เชน รางกาย อารมณ และสงคม เพอใหคนพการไดรบบรการชวยเหลอในระยะแรกและเตรยมความพรอมให สามารถเขารบการศกษาไดอยางถกตองและเหมาะสมตอไป ประเภทของการศกษาพเศษในประเทศไทย

เดกทมความตองการพเศษแตละประเภท และแตละระดบ จาเปนตองมการจดการเรยนรวมและการใหบรการทแตกตางกนไป ในการจดการเรยนรวมมขอควรคานง คอเดกทม ความตองการพเศษทจะจดเขาเรยนรวมกบเดกปกต เพอใหเดกสามารถพฒนาตนเองไปไดอยางด ไมใหเกดปญหาและอปสรรคตอการเรยนรวมประเภทของเดกทมความตองการพเศษทจะจดใหม การเรยนรวม ไดมผแนะนาไวดงน

สานกงานคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ (2534 : 14) ไดจาแนกประเภท ของเดกพการเรยนรวมไว 5 ประเภท ดงน

1. เดกทพการทางการมองเหน 2. เดกพการทางการไดยนหรอการสอความหมาย 3. เดกทพการทางกายหรอการเคลอนไหว 4. เดกทพการทางจตใจหรอพฤตกรรม 5. เดกทพการทางสตปญญาหรอการเรยนร

ผดง อารยะวญ (2542 : 17) ไดจาแนกประเภทของเดกพการเรยนรวมไว 12 ประเภท ดงน 1. เดกทมความบกพรองทางการไดยน 2. เดกปญญาออนทเรยนหนงสอได 3. เดกปญญาออนทฝกได 4. เดกปญญาออนทมระดบสตปญญาตามาก 5. เดกทมความบกพรองทางสายตา

46

6. เดกทมความบกพรองทางรางกาย 7. เดกทมปญหาทางพฤตกรรม 8. เดกทมปญหาในการเรยนร 9. เดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล 10. เดกปญญาเลศ 11. เดกออทสตก 12. เดกทมความบกพรองซ าซอน สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2543ก : 11) ไดจาแนกประเภท ของ

เดกพการเรยนรวมไว 10 ประเภท ดงน 1. เดกทมความบกพรองทางการเหน 2. เดกทมความบกพรองทางการไดยน 3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา 4. เดกทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว 5. เดกทมปญหาทางการเรยนร 6. เดกทมปญหาทางพฤตกรรม 7. เดกออทสตก 8. เดกสมาธสน 9. เดกทมความบกพรองซ าซอน 10. เดกทมความสามารถพเศษ กระทรวงศกษาธการ (2545ก : 19 - 23) ไดแบงประเภทความพการเพอการศกษาโดย

กาหนดคนทมความตองการพเศษการศกษาไว 9 ประเภท โดยไดรวมคนพการตามพระราชบญญต ฟนฟสมรรถภาพคนพการไว ดงน

1. บคคลทมความบกพรองทางการเหน 1.1 คนตาบอด หมายถง คนทมสายตาเหลออยนอยมากหรอไมมเลยหรอ เปนผม

สายตาภายหลงการแกไข 20/200 1.2 คนตาบอดบางสวน หมายถง คนทมสายตาบกพรองแตภายหลงจากการแกไขแลวสามารถมองเหนไดบางจงสามารถใชสายตาในการเรยนหนงสอไดบาง เปนผมสายตา ภายหลงการแกไข อยระหวาง 20/70 และ 20/200

1.3 คนทมความบกพรองทางการเหน หมายถง คนตาบอดหรอตาบอด บางสวน

47

2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน คนทมความบกพรองทางการไดยน หมายถง คนทสญเสยการไดยน ซงอาจจะเปน เดกหตง หรอหหนวก คนทจะไดรบการตดสนใจวาเปนคนทมความบกพรองทางการไดยน มเกณฑ การตดสนใจตามคณลกษณะตามลาดบการสญเสยการไดยนม 4 ระดบ คอ

2.1 ระดบ 1 สญเสยการไดยนระหวาง 35 - 54 เดซเบล คนทมการสญเสยการไดยน ชวงน มกไมตองการการศกษาพเศษ แตตองการความชวยเหลอในการสวมใสเครองชวยฟง

2.2 ระดบ 2 สญเสยการไดยนระหวาง 55 - 59 เดซเบล คนทสญเสยการไดยน ในชวงน ตองการการศกษาพเศษบาง ตองการความชวยเหลอในดานการสวมใสเครองชวยฟง การฝกพด ดานภาษาและการแกไขการพด

2.3 ระดบ 3 สญเสยการไดยนระหวาง 70 - 89 เดซเบล คนทสญเสยการไดยน ในชวงน ตองการการศกษาพเศษ ตองการความชวยเหลอในดานการไดยน การพด การแกไขการพดและบรการพเศษทางการศกษา

2.5 ระดบ 4 สญเสยการไดยนระหวาง 90 เดซเบลหรอมากวา คนทสญเสย การได

ยนในระดบน ตองการความชวยเหลอและบรการพเศษทางการศกษา 3. บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา คนทมความบกพรองทางสตปญญา (Intellectual

Disability) หมายถง คนทม พฒนาการดานรางกาย สงคม อารมณ ภาษา และสตปญญาลาชากวาปกตเมอวดสตปญญาโดยใช 17 แบบทดสอบมาตรฐานแลว ปรากฏวามระดบสตปญญาตากวาปกตทวไป และมความจากดทางดาน ทกษะดานการปรบตว ซงมความบกพรองทางสตปญญาตองเกดกอนอาย 18 ป

4. บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอสขภาพ คนทมความบกพรองทางกายหรอสขภาพ หมายถงคนทมความผดปกตของแขน ขา ลาตว รวมไปถงศรษะ มความลาบากในการเคลอนไหว ซงเปนอปสรรคตอการศกษาในสภาพปกต ทงน ไมรวมพวกพการทางประสาทสมผส ไดแก ตาบอด หหนวก

5. บคคลทมปญหาทางการเรยนร คนทมปญหาทางการเรยนร หมายถง คนทมความบกพรองทเกยวเนองกบ กระบวนการทางจตวทยาในเรองใดเรองหนง หรอมากกวาหนงเรอง ทาใหเดกมปญหาในการใช ภาษาการฟง การคด การพด การอาน การเขยน หรอการคดคานวณทางคณตศาสตร ปญหาดงกลาว มไดมสาเหตมาจากความบกพรองทางรางกาย และการเคลอนไหว สายตา การไดยน ระดบสตปญญา อารมณ และสภาพแวดลอมรอบตวเดก

48

6. บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา คนทมความบกพรองทางการพด และการสอความหมาย หมายถง คนทมปญหา ในการส-อความหมายกบผอน องคประกอบทสาคญในการพดและการสอความหมาย มหลายประการ อาท เชน การไดยน การรบรภาษา การใชภาษาและสตปญญา ถาหากมความผดปกตเกดขนในสวนใด จะทาใหเกดปญหาในการส-อความหมายทนท

7. บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ คนทมปญหาทางพฤตกรรมทางอารมณ หรอเดกสมาธส นไมใชคนพการหรอ คนทมความบกพรอง แตจดกลมคนทมความตองการพเศษทางการศกษา สถานศกษาตองรบและ จดบรการการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพความตองการของแตละบคคล เชนเดยวกบคนพการแตละ ประเภท คนกลมดงกลาวมอาการหรอพฤตกรรมทแสดงออกไมชดเจน ตองอาศยการสงเกต การสารวจอยางเปนระบบ และมการวดและประเมนผลทางจตวทยา หรอการวนจฉยทางการแพทย ดงน

7.1 คนทมปญหาทางพฤตกรรม หมายถง คนทแสดงพฤตกรรมท-เบ-ยงเบนไป จาก เดกทวไป และพฤตกรรมทเบยงเบนน สงผลกระทบตอการเรยนรของเดกและผอน เปนผลมาจากความขดแยงของเดกสภาพแวดลอมหรอความขดแยงทเกดขนในตวเอง ซงไมสามารถเรยนร ขาดสมพนธภาพกบเพอนหรอผเกยวของ มพฤตกรรมทไมเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบ เดกในวยเดยวกน มความคบของใจ มความเกบกดทางอารมณโดยแสดงออกทางรางกาย ซงบางคน มความบกพรอง ซ าซอนอยางเดนชดอกทงเกดขนเปนเวลานาน ซงมการแสดงออกหลายลกษณะ

7.2 คนสมาธสน หมายถง คนทภาวะสมาธบกพรองและมพฤตกรรมอยไมสขรวม ดวย คนทมความผดปกตทางพฤตกรรมแสดงออกซ าๆ จนเปนลกษณะเฉพาะตว มพฤตกรรม ทไมเหมาะสมกบอายหรอระดบพฒนาการในเรองของการขาดสมาธ ความหนหนพลนแลน ยบย งตนเองไมคอยไดและ/หรอชมชน ไมอยนงไมสามารถใหความสนใจตอการเรยนไดอยางจรงจง และนานเพยงพอ

8. บคคลออทสตก บคคลออทสตก หมายถง คนทมความบกพรองดานพฒนาการ อยางรนแรง ในลกษณะสาคญ 2 ประการ

8.1 มความผดปกตในลกษณะของปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลอนๆ ม ความบกพรองในการสอสาร การใชคาพด การสอภาษา

8.2 เดกจะมพฤตกรรมซ าๆ ตอการเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงแบงออก ไดเป น 3 ลกษณะ คอ

8.2.1 เสยทางปฏสมพนธไมสามารถแสดงถงการมปฏสมพนธทาง สงคมกบผอน

49

8.2.2 ไมมความสามารถทจะผกพนกบใครเพอใหเปนเพอนกนได 8.2.3 ขาดการแสวงหาเพอนทจะเลนสนกกบใคร ไมแสดงความสนใจทจะ

ทางานรวมกบใคร ไมสามารถทาประโยชนตอสวนรวมกบผอนได 8.2.4 ไมสามารถมการตดตอทางสงคมและการแสดงออกทางอารมณใหเหมาะสม

เมออยในสงคม สญเสยทางการสอความหมาย มความลาชาหรอไมมการพฒนาในดานภาษาและการพดเลย หรอไมสามารถใชกรยาทาทางสอความหมายกบผอนได ในรายทสามารถพดไดแลว กไมสามารถสนทนาโตตอบกบผอน ไดอยางเขาใจและเหมาะสมมกจะพดซ าๆ ในสงทตนตองการจะพดและตนเองสนใจ ไมสนใจวาผอนจะฟงหรอไม ไมสามารถเลนสมมต ไดดวยตนเองหรอไมสามารถเลน ลอกเลยนแบบไดอยางเหมาะสมตามวนพฤตกรรม ความสนใจ และการกระทาซ าๆ มพฤตกรรมซ าๆ อยางเดยวหรอมากกวาหนงอยางกได มความสนใจ ในสงใดสงหนง โดยเฉพาะท-ผดปกตอยางเดนชด ไมสามารถยดหยนในการปฏบตกจวตรประจาวนทเคยทาซ าๆ เปนประจาโดยตองทาตามขนตอนเหมอนเดมทกครง มการเคลอนไหวซ าๆ มความสนใจเกยวกบสวนใดสวนหนงของวตถหรอของเลน เทานน

9. บคคลพการซอน เดกพการซอน หมายถง เดกทมความบกพรองทางการทางานของอวยวะตงแตสองอยางขนไปในบคคลเดยวกน ซงยงสงผลใหประสทธภาพและความสามารถในการดาเนนชวต และการศกษาดอยกวาเดกอนในวยเดยวกน เชน เดกทมความบกพรองของการเคลอนไหว กลามเนอรางกาย แขน ขา และมความบกพรองทางการเหน รวมถงมความบกพรองทางสตปญญา ดวย ซงเดกกลมน ตองไดรบการศกษาทเหมาะสมกบความบกพรอง เชน ตองชวยเหลอเพมทกษะ ในการเคลอนไหวของกลามเนอเพมความคลองตวในขณะเดยวกนตองมหลกสตรพเศษ ดานการมองเหนดวยซงหากไดรบการศกษาจากโครงการเดยวกนทชวยเหลอเพยงดานเดยวเดกกลมน กจะไมไดรบประโยชนสงสด สรปไดวา เดกทมความตองการพเศษ จากทกลาวมาขางตน สามารถสรปแยกได 10 ประเภท ไดแก เดกทมความบกพรองทางการเหน เดกทมความบกพรองทางการไดยน เดกทมความบกพรองทางสตปญญา เดกทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว เดกทมปญหาทางการเรยนร เดกทมปญหาทางพฤตกรรม เดกออทสตก เดกสมาธส น เดกทมความบกพรอง ซ าซอน และเดกทมความสามารถพเศษ

10.การคดแยกเดกเพอการเรยนรวม การคดแยกและสงตอคนพการเพอรบการศกษา เปนกระบวนการทมความสาคญและ จาเปนอยางยง ทงน เพอใหคนพการไดรบบรการชวยเหลอในระยะแรกและเตรยมความพรอมให สามารถเขารบการศกษาไดอยางเหมาะสม

50

กระทรวงศกษาธการ (2543ก : 4 - 18) ไดคดแยกคนพการเพอรบการศกษาแบบเรยนรวม โดยพจารณาจากความพรอมของเดกในดานตางๆ เชน รางกาย อารมณ และสงคม โดยใชวธการดงตอไปน

1. การสงเกตพฤตกรรมทวไป จากการรายงานการตรวจสอบอยางงายๆการ นบจานวนครงของโรงเรยน จะตองจดใหมการเกดพฤตกรรมหรอการบนทกอยางละเอยด สงสาคญคอ ขอมลพฤตกรรมตางๆ สาหรบเดกทกคน 20

2. การตรวจสอบโดยคร เป นการตรวจสอบขนตนเพอทราบถงพฒนาการ ของเดกการคดแยกเดกแตละประเภท

2.1การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการมองเหน เชน ครยนหางจากเดก ระยะ 3 เมตร ยกนวชขน 3 นว แลวใหเดกบอกวามอทชนวกนว ถาเดกตอบไมไดแสดงวาเดกยงนบไมได ถาเดกบอกวา 5 นว แสดงวาอาจมปญหาเกยวกบสายตาการอาน ครใหเดกอานหนงสอแลว สงเกตพฤตกรรมการอานวาอานในลกษณะใด เชน อานหนงสอจนใกลสายตาหรออานหนงสอผด (การตรวจสอบพฤตกรรมของเดกใชแบบสารวจ)

2.2 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการการไดยน ครตรวจสอบไดดงนครยน ขางหลงเดก หางจากเดกประมาณ 1 เมตร แลวเรยกชอเดกดวยเสยงดงพอประมาณ แลวสงเกตวาเดกหนหนามาทางคร หรอแสดงอาการมองมาทางแหลงเสยงหรอไมหรออาจใชเสยงอยางอน เชน นาฬกาปลก กลอง ฉง ฉาบ เป นตน ทงน เพอสงเกตปฏกรยาของเดกทมตอเสยงเหลานน

2.3 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางรางกายการเคลอนไหวตรวจสอบได ดงน คอ ครอาจใหเดกเดนในระยะ 3 - 5 เมตร เพอสงเกตพฤตกรรมการเคลอนไหวของเดกวา ผดปกตหรอไมทดสอบการชวยเหลอตงเอง เชน การแตงกาย การสวมเสอ กางเกง หรอกระโปรง รองเทาและถงเทา การรบประทานอาหาร เปนตน โดยครใหเดกทากจกรรมนนๆใหครดแลวสงเกต พฤตกรรมของเดกวาแตกตางๆจากเดกปกตมากนอยเพยงใด หากเดกมความลาบากในการทากจกรรม เชน รบประทานอาหารดวยความลาบากหรอรบประทานอาหารดวยตนเองไมไดอน เนองมาจากสขภาพรางกาย แสดงวาเดกอาจมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ

2.4การคดแยกเดกท-มความบกพรองทางสตปญญาการอานใหเดกอานหนงสอให ครฟงในระดบทเหมาะสมกบชนและวยใหเดก ทาเลขในระดบทเหมาะสมกบชนและวยประมาณ 1 - 2 ขอ พดคยกบเดกเพอทดสอบปฏภาณ ไหวพรบ

2.5การคดแยกเดกทมปญหาในการเรยนรพฤตกรรมไมสมวยอนอาจนาไปสความ บกพรองทางบคลกภาพและการปรบตวความผดปกตทางความประพฤตทเปนปญหาและความผดปกตทางอารมณและอาการทางประสาทในสวนผลสมฤทธทางการเรยนจะตรวจสอบได ดงน

51

1) ผลการเรยนดอยลงกวาเดม 2) มการเคลอนไหวอรยาบถมากหรอนอยผดปกต 3) ความคดอานทแปลกและไมเปนจรง 4) มความวตกกงวลอยางกะทนหนมากเกนไปอยางไมสมเหตสมผล 5) การใชภาษาและคาพด เชน มการพฒนาชากวาวย วกวน สบสนซ า

แลวซ าเลาในคาหรอขอความเดยวกน เสอมถอยกวาทเคยเปน จบใจความไมไดหรอไมสมพนธกบ เหตการณการรบรเสยไป เชน เกยวกบวน เวลา สถานท และบคคล หรอการเหนการไดยนไดกลน รรสตางๆ

6) แยกตวเองจากสงคมและสงแวดลอม เชน ไมสบตาคนอน ไมยมดวย ไมชอบอยหรอทากจกรรมรวมกบผอน

7) ความคดและการกระทาตางๆหมกมนวนเวยนอยตอตนเองโดยไม สมพนธกบสงแวดลอม

8) การกระทาหรอทาทางซ าๆแบบเดยวกน ชอบเลนกบตวเองเชน โยก ตว ปนนวกระพอนว ยกควหลวตา เปาปาก เป นตน

9) มความออนไหวตอสงเราหรอการเปลยนแปลงทเกดขนรอบตวได งาย แตปฏกรยาทเกดขนดไมเหมาะสม

10) มความบกพรองทางอารมณในการสมพนธกบผอน 11) สตปญญาและทกษะในดานตางๆ อาจเสอมลงกวาเดมกไดหรอบาง

อยางอาจดขนกวาบางอยางกไดศกษาประวต การเลยงด สภาพแวดลอมทางบานและครอบครว รวมทงการเยยมบานเพอสงเกตลกษณะสมพนธภาพทบาน พจารณาจากผลทางพฒนาการ ดานอารมณ ดานสงคม ดานสตปญญา ดานรางกายกลามเนอเลกและกลามเนอใหญ ในกรณทเดกไดผานการเตรยมความพรอมมาแลว 2.6 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมการตรวจสอบพฤตกรรม ของเดกอาจกระทาไดดงน

1) การใชแบบทดสอบหรอแบบสอบถามใหเดกเลอกตอบ 2) การสมภาษณ ใชการพดคย ซกถามในประเดนท-ยงไมครบถวน

สมบรณหรอขอมลทตองการจะร 2) การใหเดกไดเขยนประวตของตนเอง โดยบรรยายเกยวกบครอบครว

ความรสกความประทบใจ หรอสงททาใหเสยใจลกษณะพฤตกรรมทมปญหาทสาคญ คอความ ประพฤต โดยทวไปพฤตกรรมออกมาใหเหน คอชอบทะเลาะววาทกบเพอนทารายเพอนไมสง

52

การบาน ไมชอบทางานกลม หนเรยนบอยๆ ไมรบผดชอบในการทางาน โกรธงาย ฉนเฉยว พดจาหยาบคาย ไมตรงตอเวลา ชอบอยคนเดยว อารมณแปรปรวน วตกกงวลงายงมงาม กาวราว ขาดความสนใจ ในสงรอบๆ ตว

2.7 การคดแยกเดก ออทสตก โดยการตรวจสอบพฤตกรรมของเดก ดานรางกาย การตอบสนองอยางผดปกตตอเสยง มองดสงของตางๆอยางเพลดเพลน ทรงตวไมด มพฤตกรรม แปลกซ าๆ เคลอนไหวผดปกตดานสงคมปฏสมพนธ ไมรจกอยในสงคมและการมความสมพนธชอบเลน คนเดยวแยกตวและเลนไมเปน ยดตดกบสงของ กลวในสงทไมควรกลว ชอบทาในสงทเดกทวไปไมทา เชน การปดของตกจากโตะดานภาษาและการสอความหมายมปญหาในการสอสาร และแปลความหมาย ชอบพดซ าๆและมปญหาในการเปลงเสยง ไมเขาใจ การเลนสมมต ใชภาษา ของตนเองซงบคคลทวไปไมเขาใจดานสตปญญา เดกบางคนรกดนตร สามารถรองเพลง และเลน ดนตรได ถาอาการไมมากมกชอบวาดรป ระบายสได มความจาในสงทชอบเป นพเศษ

2.8การคดแยกเดกสมาธสน เดกสมาธสนเป นลกษณะผดปกตของ พฤตกรรม ปจจบนมอปกรณทางการแพทยซงใชเทคโนโลยในระดบสงใชตรวจนบเมดเลอดแดงเพอทาการ วนจฉยเดกสมาธสน พฤตกรรมของเดกสมาธส นมขนตอนในการวนจฉยคอการเกบขอมลเกยวกบ พฤตกรรมในหลายๆ สถานการณ เชน โรงเรยน ทบาน และการเลนการสงเกตในโรงเรยน เป นสงสาคญมาก และครเป นคนรายงาน เกยวกบพฤตกรรม เชน

1) ชวงความสนใจวาเหมาะสมหรอไม 2) การควบคมการแสดงออกและควบคมอารมณ 3) การฟงคาส-งหรอกฎเกณฑภายใตสถานการณทนาเบอตางๆ 4) ทางานทครมอบหมายใหไดทงชนและทบาน 5) การควบคมตนเองในสถานการณตางๆ

2.9 การคดแยกเดกท-มความบกพรองซ าซอน เดกจะตองมผลการ ทดสอบ อยางนอยทง 3 ดาน คอ ผลการตรวจการไดยนซงนกโสตวทยาเปนผทดสอบ ผลการตรวจสายตา ซงจกษแพทยทดสอบ ผลสมฤทธทางการเรยนเปนรายงานผลการเรยนจากโรงเรยน การวนจฉย เพอจดการศกษา โดยทวไปแลวนกการศกษามกยดสภาพความบกพรองของเดกเปนเกณฑ หากเดก มความบกพรอง 2 อยาง ใหยดความบกพรองท รนแรงกวาเปนเกณฑในการจาแนกประเภทและจดการศกษาแลวใหบรการเสรมสาหรบสภาพความรนแรงทนอยกวา

53

กรมสามญศกษา กระทรวงการศกษาธการ ไดกาหนดใหกองการศกษาพเศษจดการศกษาดงน 1.การจดการศกษาของเดกหหนวก 2.การจดการศกษาของเดกหตง 3.การจดการศกษาของเดกเรยนชา 4.การจดการศกษาของเดกตาบอด 5.การจดการศกษาของเดกรางกายพการ 6.การจดการศกษาของเดกปญญาออน 7.การจดการศกษาของเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล 8.การจดการศกษาสาหรบเดกออทสตก หนวยงานทรบผดชอบในการจดการศกษาพเศษ กองการศกษาพเศษ กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ มหนาทรบผดชอบในการจดการศกษาสาหรบคนพการโดยตรง ดงน จดการศกษาพเศษส าหรบคนพการ ประสานงานและสนบสนนเอกชนและมลนธตางๆ ในการขยายและพฒนาการศกษาใหกบเดกพการ ทงในดานปรมาณและคณภาพ ในป พ.ศ.2528 กองการศกษาพเศษรบผดชอบในการจดการศกษาพเศษ ดงน

- บรหารสถานศกษาทจดสาหรบคนพการโดยเฉพาะ จานวน 11 แหง -บรหารสถานศกษาทจดรวมกบมลนธและกรมประชาสงเคราะห 7 แหง -จดการศกษาสาหรบคนพการเปนชนพเศษในโรงเรยนปกต 15 แหง -จดใหนกเรยนพการเรยนรวมกบนกเรยนปกตในชนเรยน 13 แหง -นกเรยนพการทไดรบการศกษาพเศษ จานวน 3,633 คน หลกการบรหารการศกษาส าหรบคนพการ สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดเสนอหลกการบรหารการศกษาสาหรบคนพการใหมประสทธภาพสงขน ดงน มเอกภาพในการบรหารทงในดานกาหนดนโยบายและแผนการจดสรรทรพยากรและดานบคลากรทางการศกษา พเศษ และเปนเอกภาพกบการจดการศกษาระดบเดยวกน - ใชทรพยากร เพอการศกษาอยางมประสทธภาพ - เพมโอกาสและใหความเสมอภาคในการเขารบการศกษาแกคนพการ - สงเสรมการพฒนาวชาการทางการศกษาสาหรบคนพการ - สงเรมใหคนพการมโอกาสไดรบการศกษาเชนเดยวกบคนปกต

54

ประโยชนของการจดการเรยนรวม ปรดา จนทรเบกษา (ม.ป.ป. : 15 - 16) ไดกลาวถงประโยชนดานตางๆ ของ การเรยนรวมไวดงน

1. เพอใหเดกพการมโอกาสเขาเรยนในโรงเรยนใกลบาน หรอไมตองเดนทางไป โรงเรยนพเศษทอยหางไกลมากจนเปนภาระของผปกครองทจะตองรบสง

2. เพอเปนการประหยดคาใชจายของผปกครอง ไมตองเสยเงนสงบตรพการไป อย โรงเรยนประจา

3. เพอใหเดกพการไดมชวตอยในครอบครวกบบดามารดา และญาตพนอง ตามปกตมโอกาสประพฤตปฏบตหนาทในฐานะเปนสมาชกของครอบครวโดยไมเกดความรสกวา ถกแยกออกไปดวยเหตแหงความพการ

4. เพอเดกพการจะมโอกาสเรยนร และสามารถปรบตวใหเขากบสงคมได ซงนบวา เปนประสบการณตรง เปนประโยชนอยางยงในการเรยนรตามศกยภาพของแตละบคคล

5. คร-นกเรยน ผปกครองและบคลากรในโรงเรยนรวม ไดรบทราบพฤตกรรม ของ เดกพการทาใหปรบตวเขากบสภาพแวดลอมเกดประโยชนทงสองฝาย

6 เพอเปนการลดภาระของรฐบาลเพราะการจดตงโรงเรยนพเศษตองใช งบประมาณ 7.เพอใหสงคมเขาใจและยอมรบเดกพการวามความสามารถเชนเดยวกบเดกปกต และชวยใหเดกพการอยในสงคมอยางเปนประโยชนได นงลกษณ วรชชย (2544 : 9 - 11) ไดกลาวถงประโยชนของการเรยนรวมแบบรวมพลงวามประโยชนตอฝายตางๆ ดงน

1 ประโยชนตอตวเดกพการ 1.1 มโอกาสเรยนรโลกและสภาพการณทเปนจรง 1.2 มโอกาสเขาเรยนในโรงเรยนใกลบาน 1.3 มโอกาสมปฎสมพนธกบเดกปกต มเพอน และมสงคม มใชถกแยกออกไป

เปนประชากรชนสอง 2.ประโยชนตอตวคร

2.1 ครผสอนปกตและครสอนวชาการศกษาพเศษมโอกาสทางานรวมกน เปนทมเรยนรจากกน

2.2 ทาทายความสามารถของครทไมเคยสอนเดกพการมากอนมโอกาสเรยนร ยอมรบและเขาใจเดกพการ

55

2.3 เปนผนาการเปลยนแปลงทจะนาใหเดกปกตในชนยอมรบและเขาใจ 2.4 มโอกาสในการตดตอประสานงานกบองคกร หนยงานในชมชน และ

ครอบครวมากขน รจกเดกและครอบครวดมากยงขน 2.5ภาคภมใจทไดทาหนาทครอยางสมบรณ

2.6 เรยนรจากชมชน นาภมปญญาทองถนมาใชประโยชน 3 ประโยชนตอตวเดกปกต 3.1 เขาใจสภาพความแตกตางระหวางบคคลโดยเฉพาะในเรองความพการ 3.2 มโอกาสพฒนาคณธรรมดานความเมตตา กรณา การใหความชวยเหลอ การ

ทางานเปนทม และความไมเอารดเอาเปรยบ 3.3 มโอกาสสมผสกบสภาพท-แทจรงของโลก 3.4 เขาใจสภาพความแตกตางระหวางบคคลโดยเฉพาะในเรองความพการ 4. ประโยชนตอโรงเรยนไดทาบทบาทในการพฒนาเดกนกเรยนครบทกดานตามท

กาหนดไวเปนเป าหมายของการจดการศกษาอยางแทจรง โดยมการใชทรพยากรอยางประหยด และคมคา

5. ประโยชนตอครอบครว หนวยงาน และองคกรไดขยายขอบขายการ ดาเนนงานมผลทาใหการดาเนนงานตามภาระหนาท-มความสมบรณยงขน

6. ประโยชนตอรฐบาลประหยดงบประมาณในการจดการศกษาสาหรบเดกพการ

สามารถนาไปใชประโยชนในสงอนทจาเปนและรบดวน สรปไดวา การจดการเรยนรวมจะใหประโยชนในดานประสบการณตรงในชวตประจาวนแกเดกพเศษ ทงในการทางานรวมกนและการแขงขนกบผอนในสภาพทแทจรง ทาใหสามารถปรบตว เขากบสภาพแวดลอมในสงคมได อนจะสงผลตอการพฒนาคณภาพชวตให สามารถดารงอยไดอยางมความสขตอไป

7. ปญหาและอปสรรคในการจดการศกษาแบบเรยนรวม จากการทรฐมนโยบาย เดกพการจงมโอกาสใหเขามาเรยนรวมกบเดกทวไปในโรงเรยน ตางๆ เพอเปดโอกาสใหเดกพการเหลาน สามารถดารงชวตอยรวมกบนกเรยนทวไปไดรบการยอมรบ และชวยเหลอจากเพอน นกเรยนทวไป แตในทางปฏบตกยงมปญหาอยบางโดยสานกงาน คณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545ก : 39 - 84) ไดทาการวจยการตดตามผลการดาเนนงาน ตามนโยบายการจดการศกษาสาหรบเดกพการ ซงสรปปญหาและอปสรรคไดดงน

56

7.1 ดานบคลากร พบวา มปญหาดานกระบวนการพฒนาครเพ-อการสอนเดก พการ พบวาสวนใหญการพฒนาคร เพอใหครมศกยภาพ และความพรอมในการจดการศกษาพเศษ โดยการใหครไดมโอกาสเขารวมกจกรรม โดยการประชม สมมนา อบรม ศกษาดงาน ในเรองทเกยวของกบการศกษาพเศษ ในดานตางๆ ไดแก รปแบบการจดการศกษาพเศษ การจดการเรยนการสอน สาหรบเดกพการ

7.2 การผลตสอสาหรบบรหารหลกสตร ครสวนใหญในทกสงกดไมเคยไดเขา รวม กจกรรมในหวขอเหลาน มครจานวนนอยมากในทกสงกดทมโอกาสไดเขารวมหวขอดงกลาว ประมาณ 1-2 ครง และเมอพจารณาเปรยบเทยบเปนรายสงกดจะพบวา ครในโรงเรยนทจดการศกษาพเศษรปแบบเฉพาะความพการจะมโอกาสเขารวมกจกรรมดงกลาวมากกวาครในสงกดอนๆ 27 การเขารวมกจกรรมเพ-อการเรยนรเกยวกบการจดการศกษาพเศษของครในดานตางๆ มภาระคาใชจาย ครระดบประถมศกษาตองออกคาใชจายเองถงรอยละ 40

7.3 ความตองการความร 7การเรยนรของครเกยวกบการจดการศกษาสาหรบเดก พการในดานตางๆ แนวคดในการจดการศกษาสาหรบเดกพการ เนอหาสาระหลกสตร สาหรบเดกพการ แบบตางๆ การทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล การจดทาเอกสารคมอการสอนเดกพการ การวดผลประเมนผล การเรยนรของเดกพการ หลกและวธการบรหารหลกสตรสาหรบเดกพการ การจดทา แฟมประวตและผลงาน การคดแยกเดกพการ และการวจยในชนเรยนเพอนามาพฒนาการสอนเดก พการ ครในโรงเรยนเรยนรวมทกสงกดตองการความร/การเรยนรเกยวกบหลกจตวทยาการสอนเดก พการ ดานศกยภาพพบวาโรงเรยนทจดการเรยนรวมทกสงกดขาดแคลนบคลากรทมคณวฒและประสบการณดงกลาว ซงจะสงผลกระทบตอคณภาพในการจดการศกษาสาหรบเดกพการ ในบางทพบวา มนกเรยนพการเพมมากข น

7.4 ดานสถานทสงอานวยความสะดวก พบวา โรงเรยนเรยนรวมยงไมไดมการ เตรยมสถานทรองรบคนพการทกประเภท โดยเฉพาะคนทมความบกพรองทางรางกายและตองใช รถเขนเนองจากยงไมมทางลาดและหองสวมทเหมาะสมกบผพการ ทางลาดชนบางครงชนเกนไป ทาใหเกดอบตเหตบอยครง โรงเรยนแกปญหาโดยเอาแผนยางนวมมาตดผนง เพอใหนกเรยนใชเปนหยดรถ ซงอาจเกดอนตรายได ดานหลกสตรทใชโรงเรยนในทกสงกดใชหลกสตรปกต

7.5 ดานการบรหารงบประมาณ ปญหาทพบในดานงบประมาณ คอ ดานครภณฑ ทถกกาหนดลกษณะเฉพาะมาจากหนวยงานสวนกลางทาใหไมสอดคลองกบลกษณะการใชงานหรอสภาพความพการของเดก โดยเฉพาะการใชงานหรอสภาพความพการทมความบกพรองทาง รางกายและมราคาแพงกวาตางประเทศมาก ดานระเบยบการเงน ระเบยบการเงนไมเออตอการ ดาเนนงาน หรอการพฒนาแหลงเรยนร เชน กรณปญหาเดกมาเรยนไมตอเนอง ซงเกดจากเมอเดก

57

กลบบานไปบางคนไมกลบมาเรยนอกทางโรงเรยนเหนวาควรมกระบวนการตดตาม หรอใหการ แนะแนวเพอชวยเหลอโดยการประสานงานจดหา สถานทเรยนใกลบานให หรอเปนคารถใหเดก กลบมาเรยนตอ ซงในกรณน โรงเรยนมงบประมาณคาหวของนกเรยนนนๆ อยแลวแตไมสามารถ นามาใชในกรณดงกลาวไดทางโรงเรยนเสนอวาควรจะไดมระเบยบการนาเงนดงกลาวมาใช แกปญหาน ไดอยางถกตอง เพราะงบประมาณในสวนน โรงเรยนมอยแลวแตไมสามารถนามาใชได

8.6 ดานการจดการ ปญหาดานการจดการศกษาพเศษในรปแบบการเรยนรวม บาง โรงเรยนอาจไมสาเรจ เพราะมนกเรยนพการบางคนเขาไปเรยนแลวตองกลบมาเรยนในโรงเรยน เฉพาะความพการตามเดม เนองจากนกเรยนทวไปไมยอมรบและไมมความสขในการเรยนเกดจากการทผบรหารขาดความรเกยวกบการจดการศกษาพเศษ ไมใหความสนใจทจะพฒนาโครงการเรยนรวม สงผลใหการดาเนนงานไมบรรลวตถประสงคของโครงการเรยนรวม เพราะไมมกระบวนการ ทสรางความเขาใจกบนกเรยนทวไป ผปกครองและครอยางเปนระบบสรปไดวาปญหาและอปสรรคในการจดการศกษาแบบเรยนรวมยงมปญหาอยหลายดาน ไมวาจะเปน ดานบคลากร ซงจะตองมกระบวนการพฒนาครอยางเปนระบบ บคลากรตองมความร ความสามารถในการจดการศกษาพเศษ มการผลตสอทเอออานวยตอผพการ อาคารสถานทและ สงอานวยความสะดวกตางๆ มความเหมาะสมกบความพการนนๆ รวมถงมระบบการบรหารจดการ ทด โดยใหความสนใจทจะพฒนาโครงการเรยนรวม เมอนกเรยนพการเขาไปเรยนกบนกเรยน ทวไปแลว มความสขในการเรยน สงผลใหการดาเนนงานบรรลวตถประสงคของโครงการเรยนรวม กฎหมายและนโยบายทเกยวของกบการจดการศกษาเรยนรวม

1. นโยบายสานกงานคณะกรรมการการศกษาข9นพนฐาน พ.ศ. 2548 สานกงานคณะกรรมการการศกษาข นพนฐาน (2548ข : 133-136) ไดกาหนดนโยบายและการดาเนนงานดานการศกษาพเศษของประเทศไทยโดยมพนฐานจากพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ. 2542 และท-แกไขเพมเตม (ฉบบท-2) พ.ศ.2545 ดงน มาตรา 10 การจดการศกษาตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาข นพ นฐานไมนอยกวาสบสองป ทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบ คาใชจาย การจดการศกษาสาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การส-อสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถ พงตนเองไดหร อไมมผดแลหรอดอยโอกาสตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบ การศกษาขนพนฐานเปนพเศษ การจดการศกษาสาหรบคนพการในวรรคสองใหจดตงแตแรกเกด หรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทาง การศกษาตามหลกเกณฑและ

58

วธการทกาหนดในกฎกระทรวงนโยบายจาก มาตรา 10 1. ใหคนพการทกคนมสทธไดรบการศกษาขนพนฐานอยางนอย 12 ป

2. ใหจดการศกษาใหเปนพเศษ 3. ใหจดบรการชวยเหลอระยะแรกเรมแกเดกพการและครอบครว 4. ใหไดรบสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา

29 มาตรา 15 การจดการศกษา ม 3 รปแบบ คอ 1. การศกษาในระบบ 2. การศกษานอกระบบ 3. การศกษาตามอธยาศย นโยบายจากมาตรา 15 1. ใหจดการศกษาแกคนพการอยางหลากหลายรปแบบ2. ใหดาเนน

โครงการ 1 อาเภอ 1 โรงเรยนเรยนรวมมาตรฐาน รวม 390 โรง โดยใช โครงสรางซท (SEAT Framework) ในการบรหารจดการ มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการ ดงตอไปน

1. จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล

2. ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกต ความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปนทาเปนรกการอานและเกดการใฝ รอยางตอเนอง

4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวน สมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะทพงประสงคไวในทกวชา

5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และสงอานวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนง ของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและ แหลงวทยาการประเภทตางๆ มาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตางๆ รวมทงหลกสตรการคนควาสาหรบบคคล ตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคสตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพนโยบายจากมาตรา 24 และมาตรา 28

1. ใหมหลกสตรเฉพาะสาหรบคนพการระดบมาก 2. ใหเพมเนอหาสาระทวไปใหสอดคลองกบคนพการแตละประเภท

59

3. ใหปรบเนอหาสาระทวไปใหสอดคลองกบคนพการและประเภท 4. ใหใชโครงสรางซท (SEAT Framework) ในการบรหารจดการเรยนรวม 30 S - Students

(นกเรยน) E - Environment (สภาพแวดลอม) A - Activities (กจกรรมการเรยนการสอน) T - Tools (เครองมอ สอ สงอานวยความสะดวก) มาตรา 37 การบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษา โดยคานงทงปรมาณสถานศกษา จานวนประชากร วฒนธรรม และความเหมาะสมดานอนดวย เวนแตการจดการศกษาขนพนฐานตามกฎหมายวาดวยการอาชวศกษาในกรณทเขตพนทการศกษา ไมอาจบรหารและจดการไดตามวรรคหนง กระทรวงอาจจดใหมการศกษาขนพนฐาน ดงตอไปน เพอสงเสรมการบรหารและการจดการของเขตพนทการศกษากได วรรค (1) การจดการศกษาขนพนฐานและสาหรบบคคลทมความบกพรองทางรางกาย จตใจสตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการหรอทพพลภาพ ฯลฯ นโยบายจากมาตรา 37 (1)

1. ใหโรงเรยนและศนยการศกษาพเศษ สงกดสานกบรหารงานการศกษาพเศษ (สศศ.) สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)

2. เมอเขตพนทการศกษาใดมความพรอมใหสานกบรหารงานการศกษาพเศษ ใหการสนบสนนใหเขตพนทการศกษานนจดการศกษาขนพนฐานสาหรบบคคลพการ มาตรา 52 ใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบกระบวนการผลตการพฒนาครคณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนส ง โดยการกากบและประสานงานใหสถาบนททาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากร ทางการศกษาใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหมและพฒนาบคลากร ประจาการอยางตอเนอง ฯลฯ นโยบายมาตรา 52

1. ใหสถาบนราชภฏยกเลกการผลตครการศกษาพเศษระดบปรญญาตรและ ใหผลตในระดบประกาศนยบตรบณฑตและปรญญาโททางการศกษาพเศษแทน

2. สนบสนนใหสถาบนราชภฏและมหาวทยาลยตางผลตครและผเชยวชาญ สาขาตางๆ เพอพรอมใหบรการแกคนพการ

3. ใหใชเงนกองทนการศกษาเพอคนพการสนบสนนการพฒนาครและผบรหาร มาตรา 60 ใหรฐจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบการศกษาในฐานะทมความสาคญสงสดตอการพฒนาทยงยนของประเทศ โดยจดสรรเปนเงนงบประมาณเพอการศกษา ดงน

31 วรรค (3) จดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาอนเปนพเศษใหเหมาะสม และสอดคลองกบความจาเปนในการจดการศกษาสาหรบผเรยนทมความตองการพเศษแกกลมตาม มาตรา 10 วรรคสอง วรรคสามและวรรคสโดยคานงถงความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษาและ

60

ความเปนธรรม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวงนโยบายจากมาตรา 60 (3)

1. ใหออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการใหคนพการมสทธไดรบสงอานวยความสะดวกสอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. 2550 (19 ตลาคม 2550) และยกเลกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการใหคนพการมสทธไดรบสงอานวย ความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. 2545

สรปไดวา นโยบายและการดาเนนงานดานการศกษาพเศษของประเทศไทยของ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มดงน คอ

1.1 บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกวางขวางขน 1.2 พฒนาเดกพการในลกษณะบรณาการเพอพฒนาคณภาพชวต 1.3 ทางานรวมกบเขตพนทการศกษาและบคลากรอนในลกษณะรวมคดรวมวางแผน รวม

ตดสนใจและรวมรบผดชอบ 2. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.

2550 (ราชกจจานเบกษา. 2550 : 8) ได บญญตไววา มาตรา 30 บคคลยอมเสมอกนและไดรบความคมครองตากฎหมายเทาเทยมกนชาย และหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตาง ในเรองถนกาเนดเชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ ฐานะทางเศรษฐกจ หรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หร อความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอ บทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระทาไมได มาตรา 49 ระบถงสทธและเสรภาพในการศกษาวา บคคลยอมมสทธnเสมอกนในการเขารบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวา 12 ป ทรฐตองจดใหทวถงและมคณภาพโดยไมเกบ คาใชจายผยากไร ผพการหรอทพพลภาพ หรอผอยในสภาวะยากลาบากตองไดรบสทธตาม วรรคหนง และการสนบสนนจากรฐเพอใหไดรบการศกษาโดยทดเทยมกบบคคลอน มาตรา 54 ระบถงสทธในการรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐวา บคคล ซงพการหรอทพพลภาพ มสทธเขาถงและใชประโยชนจากสวสดการสงอานวยความสะดวก อนเป นสาธารณะ และความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ

3. พระราชบญญตการจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551 พระราชบญญตการจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551 (ราชกจจานเบกษา. 2551 : 3) ไดบญญตเกยวกบการจดการศกษาสาหรบคนพการไวดงนมาตรา 5 คนพการมสทธทางการศกษาดงน

3.1 ไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจายตงแตแรกเกดหรอพบความพการ จนตลอดชวตพรอมทงไดรบเทคโนโลยสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลอ อนใดทางการศกษา

61

3.2 เลอกบรการทางการศกษา สถานศกษา ระบบและรปแบบการศกษาโดยคานงถง ความสามารถ ความสนใจ ความถนดและความตองการจาเปนพเศษของบคคลนน

3.3 ไดรบการศกษาทมมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา รวมทงการจดหลกสตรกระบวนการเรยนร การทดสอบทางการศกษา ทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของคนพการแตละประเภทและบคคล มาตรา 6 ใหครการศกษาพเศษในทกสงกดมสทธไดรบเงนคาตอบแทนพเศษ ตาม ทกฎหมายกาหนดใหครการศกษาพเศษ คร และคณาจารยไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพ องคความร การศกษาตอเนองและทกษะในการจดการศกษาสาหรบคนพการ ทงน ตามหลกเกณฑ ทคณะกรรมการกาหนด มาตรา 7 ใหสถานศกษาของรฐและเอกชนทจดการเรยนรวม สถานศกษาเอกชนการ กศลทจดการศกษาสาหรบคนพการโดยเฉพาะ และศนยการเรยนเฉพาะความพการ ทไดรบการรบรอง มาตรฐาน ไดรบเงนอดหนนและความชวยเหลอเปนพเศษจากรฐหลกเกณฑและวธการในการรบ เงนอดหนนและความชวยเหลอเปนพเศษ ใหเป นไปตามท-คณะกรรมการกาหนด มาตรา 8 ใหสถานศกษาในทกสงกดจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล โดยใหสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของคนพการ และตองมการปรบปรงแผนการจดการศกษา เฉพาะบคคลอยางนอยป ละหนงครง ตามหลกเกณฑและวธการกาหนดในประกาศกระทรวง สถานศกษาในทกสงกดและศนยการเรยนเฉพาะความพการอาจจดการศกษาสาหรบคนพการ ทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ในรปแบบทหลากหลายทงการเรยนรวมการจดการศกษา เฉพาะความพการ รวมถงการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ การพฒนาศกยภาพในการดารงชวตอสระ การพฒนาทกษะพนฐานทจาเปน การฝกอาชพ หรอบรการอนใดใหสถานศกษาในทกสงกด จดสภาพแวดลอม ระบบสนบสนนการเรยนการสอนตลอดจนบรการเทคโนโลยสงอานวย ความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาทคนพการสามารถเขาถงและใช ประโยชนไดใหสถานศกษาระดบอดมศกษาในทกสงกด มหนาทรบคนพการเขาศกษาในสดสวน 33 หรอจานวนทเหมาะสม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนด สถานศกษาใดปฏเสธไมรบคนพการเขาศกษา ใหถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม ตามกฎหมายใหสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของสนบสนนผดแลคนพการและประสาน ความรวมมอจากชมชนหรอนกวชาชพเพอใหคนพการไดรบการศกษาทกระดบ หรอบรการ ทางการศกษาทสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของคนพการ มาตรา 9 ใหรฐจดเงนอดหนนเพอสงเสรมการวจยพฒนาองคความรและเทคโนโลย ทเกยวของ และการพฒนาครบคลากรทางการศกษา ใหมความร ความเขาใจ ทกษะและความสามารถ ในการจดการศกษาสาหรบคนพการใหรฐจดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาอนเปน พเศษใหเหมาะสม และสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของคนพการและสถานศกษาทจด การศกษาสาหรบคนพการ มาตรา 18

62

ใหสานกบรหารงานการศกษาพเศษในสานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานทาหนาทเกยวกบงานเลขานการของคณะกรรมการ รวมทงใหมหนาทดงตอไปน

1. สงเสรม สนบสนน และประสานความรวมมอในการจดการศกษาสาหรบคนพการ ในสถานศกษา รวมทงประเมนและรายงานผลตอคณะกรรมการ

2. สนบสนนใหสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจดการเรยนรวมแกคนพการในเขตพนทรบผดชอบอยางทวถงและมคณภาพ

3. วจย และพฒนาคณภาพการเรยนการสอนและการเรยนรของคนพการ 4. ผลต วจย และพฒนาเทคโนโลยสงอานวยความสะดวกเพอการจดการศกษา สาหรบคน

พการ 5. ดาเนนการเกยวกบการจดสรรเทคโนโลยสงอานวยความสะดวก 6. ดาเนนการเกยวกบงานธรการของกองทน 7. สงเสรมสนบสนนใหหนวยงานทางการศกษาสามารถผลตและพฒนา เทคโนโลยสง

อานวยความสะดวกเพอการจดการศกษาสาหรบคนพการ 8. ประสาน สงเสรม สนบสนน การจดการศกษาของสถานศกษาเอกชน องคกร ปกครอง

สวนทองถน รวมทงบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนอนทจดการศกษาสาหรบคนพการ

9. ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถจดการศกษา สาหรบคนพการใหสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษาใหสานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐานสนบสนน กากบ ดแล ใหสานกบรหารงานการศกษาพเศษปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลใหผอานวยการสานกบรหารงานการศกษาพเศษ 34 เป นผบงคบบญชาขาราชการและรบผดชอบในการปฏบตราชการของสานกบรหารงาน การศกษาพเศษใหเปนไปตามนโยบายแนวทาง และแผนปฏบตราชการของกระทรวงและสานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มาตรา 19 ใหสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา มหนาทดาเนนการจด การศกษาโดยเฉพาะการจดการเรยนรวม การนเทศ กากบ ตดตาม เพอใหคนพการไดรบการศกษา อยางทวถงและมคณภาพตามทกฎหมายกาหนดเพอใหการดาเนนการบรรลวตถประสงค ตามวรรคหนง ใหสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ใหการสนบสนนทรพยากร องคความร และบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะดานแกสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา มาตรา 20 ใหสถานศกษาเฉพาะความพการของรฐมหนาทจดการศกษาตามภารกจ แกคนพการ โดยมฐานะเปนนตบคคล จะเหนไดวาการจดการศกษาแบบเรยนรวมเปนไปตามนโยบายของสานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2548

63

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 และพระราชบญญตการจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551 การบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซท (SEAT Framework) สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548ค : 23 - 26) ไดกาหนดแนวทางการดาเนนงานของสถานศกษาตามกระบวนการบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซท (SEAT - Framework) มขนตอนดงน

1. ประชมบคลากรท งหมดของโรงเรยน เพอสรางความร ความเขาใจ เจตคตและ ความสามารถในการปฏบตงานโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

2. ตงคณะกรรมการโครงการเรยนรวม มองคประกอบ 8 - 10 คน ไดแก ผบรหาร สถานศกษา ผปกครองเดกพการ ผปกครองเดกทวไป ตวแทนครในโรงเรยน ตวแทน - ศนยการศกษาพเศษ ตวแทนสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ตวแทนชมชน

3. ประชมคณะกรรมการ จดทาวสยทศน กาหนดกลยทธและแผนปฏบตการ 4. พฒนาบคลากรตามความตองการจาเปนของสถานศกษา 5. ประสานบคลากรทกหนวยงาน ในการพฒนาเดกเรยนรวม 6. การบรหารจดการตามโครงสรางซท (SEAT Framework)

การศกษาแบบเรยนรวม ฉววรรณ โยคน (http://61.19.246.216/~nkedu2/?name=webboard&file=read&id=177)

การศกษาแบบเรยนรวม หมายถง การจดการเรยนการสอนทยดปรชญาของการอยรวมกน (Inclusion) เปนหลก นน คอ การสอนทด เปนการสอนทครกบนกเรยนชวยกนใหทกคนเปนสมาชกทดของชมชน โดยการสรางวสยทศนใหมใหกบชมชนและโรงเรยน การอยรวมกนจงมความหมายรวมไปถงกจกรรมทกชนดทจะนาไปสการสอนทด (Good Teaching) ซงเปนการคดอยางรอบคอบเพอหาหนทางใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนไดเปนการกาหนดทางเลอกหลายๆ ทาง (Wilson , Kliewer, East, 2007) จากความหมายดงกลาว อาจกลาวไดวา การเรยนรวม เปนแนวคดทางการศกษาอยางหนงทโรงเรยนจะตองจดการศกษาใหกบเดกทกคนโดยไมมการแบงแยกวาเดกคนใดเปนเดกปกต หรอเดกคนใดเปนเดกทมความตองการพเศษ เดกทกคนทผปกครองพาเขามาโรงเรยนทางโรงเรยนจะตองรบเดกไว และจะตองจดการศกษาใหอยางเหมาะสม และดาเนนการเรยนในลกษณะ “รวมกน” ททกคนตางเปนสวนหนง ของสงคม ทกคนยอมรบซงกนและกน ทกคนยอมรบวาม ผพการ อยในสงคมและเขาเหลานนตางกเปนสวนหนงของสงคมทจะตองใชชวตรวมกนกบคนปกต โดยไมมการแบงแยก การเรยนรวมยงแบงออกเปนการเรยนเตมเวลา และการเรยนรวมบางเวลา การเรยนรวมเตมเวลา (Full Inclusion) หมายถง การใหเขาเรยนในชนเรยนรวมตลอดทงวนเชนเดยวกบการมาโรงเรยนตามปกตของนกเรยนทงหลาย การเรยนรวมบางเวลา

64

(Partial Inclusion) หมายถง การใหเดกเขาเรยนในชนเรยนรวมในบางชวโมงของ 1 วน หรอ บางชวโมงของเวลาเรยนใน 1 สปดาห เปนการเขาเรยนไมเตมเวลาของการเรยนปกต

เบญจา ชลธารนนท , 2544 ไดใหคาจากดความของการศกษาแบบเรยนรวมวาหมายถง การจดการเรยนการสอนทยดปรชญาของการอยรวมกน (Inclusion) เปนหลก นน คอ การสอนทด เปนการสอนทครกบนกเรยนชวยกนใหทกคนเปนสมาชกทดของชมชน โดยการสรางวสยทศนใหมใหกบชมชนและโรงเรยน การอยรวมกนจงมความหมายรวมไปถงกจกรรมทกชนดทจะนาไปสการสอนทด (Good Teaching) ซงเปนการคดอยางรอบคอบเพอหาหนทางใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนไดเปนการกาหนดทางเลอกหลายๆ ทาง

Wilson , Kliewer, East , 2007 ไดกลาวไดวา การเรยนรวม เปนแนวคดทางการศกษาอยางหนงทโรงเรยนจะตองจดการศกษาใหกบเดกทกคนโดยไมมการแบงแยกวาเดกคนใดเปนเดกปกต หรอเดกคนใดเปนเดกทมความตองการพเศษ เดกทกคนทผปกครองพาเขามาโรงเรยนทางโรงเรยนจะตองรบเดกไว และจะตองจดการศกษาใหอยางเหมาะสม และดาเนนการเรยนในลกษณะ “รวมกน “ ททกคนตางเปนสวนหนง ของสงคม ทกคนยอมรบซงกนและกน ทกคนยอมรบวาม ผพการ อยในสงคมและเขาเหลานนตางกเปนสวนหนงของสงคมทจะตองใชชวตรวมกนกบคนปกต โดยไมมการแบงแยก การเรยนรวมยงแบงออกเปนการเรยนเตมเวลา และการเรยนรวมบางเวลา การเรยนรวมเตมเวลา ( Full Inclusion ) หมายถง การใหเขาเรยนในชนเรยนรวมตลอดทงวนเชนเดยวกบการมาโรงเรยนตาม

ปกตของนกเรยนทงหลายการเรยนรวมบางเวลา ( Partial Inclusion ) หมายถง การใหเดกเขาเรยนในชนเรยนรวมในบางชวโมงของ 1 วน หรอ บางชวโมงของเวลาเรยนใน 1 สปดาห เปนการเขาเรยนไมเตมเวลาของการเรยนปกต

สรปไดวา การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการจดการศกษาภายใตปรชญาทเหนทกคนมคาเทาเทยมกน เดกทกคนควรไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน เดกๆทกคนสามารถเรยนรวมกนได โรงเรยนตองรบเดกทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมกบเดกปกตไมมการแบงแยกวาเดกคนใดพการเดกคนใดปกตเดกทกคนจะเรยนดวยกน ทกคนเปนสวนหนงของสงคมโดยไมมการแบงแยก โรงเรยนจะมการเตรยมคร การจดการสงแวดลอมทเหมาะสมแกการเรยน การจดสอ สงอานวยความสะดวกใหแกเดกทมความตองการพเศษอยางทวถง แนวคดการจดการศกษาแบบเรยนรวม (Inclusive Education)

เปนการจดใหเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมกบเดกทวไปในชนเรยนของโรงเรยนทวไปเปนการเสนอใหนกการศกษาพจารณาคาถงคณคาของการพฒนาชวตคน ซงจะตองไดรบการพฒนาทกดานของวถแหงชวต เพอใหมความสามารถ ความร และทกษะในการดารงชวตอยใน

65

ครอบครวและสงคมไดอยางเปนสขและมคณคา และยงเปนการเพมโอกาสทางการศกษาใหแกกลมเดกทมความตองการพเศษใหไดรบการศกษาเพมขน เพราะการจดการศกษาแบบเรยนรวมเปนการประหยด และไมตองรอคอยงบประมาณในการจดซอทดน การกอสรางอาคารเรยนซงตองสนเปลองเงนงบประมาณจานวนมาก หากแตจดใหเดกพเศษไดแทรกเขาไปเรยนในชนเรยนของโรงเรยนทวไปในระดบปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา ซงมโรงเรยนตงอยท วไปทงประเทศอยแลว พระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 สงผลใหทกหนวยงานทเกยวของในการฟนฟสมรรถภาพคนพการทงดานการแพทยการจดการศกษาอาชพและบคคลทวไปในสงคมทงภาครฐรวมทงเอกชนใหความตระหนกตอการพฒนาคนพการ เปดโอกาสใหคนพการไดรบการศกษาและมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมมากยงขนซงเปนสงสาคญทจะชวยใหคนพการพฒนาความสามารถในการพงพาตนเองและดาเนนชวตในสงคมไดอยางมศกดศร

กระทรวงศกษาธการ, 2542 นกการศกษาพเศษทเชอในเรอง การเรยนรวม ซงบางคนเรยกวา “ แนวคด ” บางคนเรยกวา “ ปรชญา ” บางคนเรยกวา “ บญญต 10 ประการ ” ในการเรยนรวม ดงน

1. โอกาสทเทาเทยมกน ( Equal Opportunity )ทกคนควรไดรบโอกาสทางการศกษาอยางเทาเทยมกน ไมวาเขาจะยากดมจน หรอพการหรอไมกตาม

2. ความหลากหลาย ( Diversity ) ในมวลหมมนษยยอมมความหลากหลายแตกตางกน จะใหเหมอนกนทกคนไมได การใหการศกษาจะตองยอมรบความแตกตางในหมชน การศกษาทใหจะตองแตกตางกนแตทกคนจะตองเคารพในความหลากหลาย

3. ทกคนมความปกตอยในตว ( Normalization )ทกคนมความปกตอยในตวและจะตองยอมรบความปกตนน ๆ ทกคนอยากเหมอนกน ไมมใครอยาก “ ผาเหลาผากอ ” ทกคนจงควรไดรบการศกษาไปพรอม ๆ กน หามใหการศกษาแยกตามเหลา

4. สงคมทมวฒนธรรมทหลากหลาย ( Multicultural Society ) ในหนงสงคมยอมมความหลากหลายวฒนธรรม เราตองยอมรบความหลากหลายเหลานน การใหการศกษาจะตองคานงถงความหลากหลายวฒนธรรมในสงคม

5. ศกยภาพ ( Potential ) มนษยทกคนไมวาจะโงหรอฉลาดยอมมศกยภาพทงนน แตละคนมศกยภาพไมเทากนการใหการศกษาตองใหจนบรรลศกยภาพของแตละคน ไมใชใหการศกษาในปรมาณทเทากนคณภาพเทากน ซงไมสอดคลองกบศกยภาพของแตละคน

6. มนษยนยม ( Humanism ) คนเกงคอคนทเขาใจมวลหมมนษย และชวยใหมวลหมมนษยดารงอยรวมกนได ไมใชคนเกงแตวชาการแตทาใหเกดการแตกแยก

66

7. กระบวนการสงคมประกด ( Socialization ) มนษยเปนสงคม เราไมสามารถจะแยกมนษยออกจากกนได เพราะธรรมชาตของเขาตองมสงคม การใหการศกษาโดยการแยกออกไป จงไมสอดคลองกบการเปนมนษย

8. ความเปนปจเจกบคคล ( Individualization ) มนษยแตละคนมลกษณะเฉพาะ ไมเหมอนใครและไมมใครเหมอน การใหการศกษาถงแมจะใหเรยนรวมกนไปกตองการเฉพาะของแตละคน

9. การพงพาอาศยซงกนและกน ( Dependency ) มนษยเราควรจะพงพาอาศยซงกนและกน ชวยเหลอซงกนและกน ซงจะทาใหสงคมนาอย

10. สภาวะแวดลอมทมขอจากดนอยทสด ( Least Restrictive Environment ) การใหการศกษาจะตองใหในสภาวะทเขาเรยนได และจะตองนาเขาสสงคมปกตโดยเรวทสด ในการจดการศกษาสาหรบคนพการนนตองคานงถงความตองการจาเปน ตามความแตกตางระหวางบคคล ซงการจดการศกษาพเศษนน เปนการจดการดานการเรยนการสอน และการบรการใหแกเดกทมความบกพรองดานตางๆ ทงทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาใหไดรบการเรยนรอยางเหมาะสมกบสภาพรางกาย จตใจ และความสามารถ ซงแททจรงแลวหลกในการจดการศกษาพเศษทสาคญกคอ การจดประสบการณในการเรยนการสอนใหทกคนไดรบประโยชนเตมท หลกการของการเรยนรวม

การเรยนรวมเปนปรชญา เปนแนวคดเปนความเชอของนกการศกษาและทกฝายทเกยวของเกยวกบการจดการศกษาพเศษ แนวคดนอาจสะทอนหลกการตาง ๆ ดงน

1. ความยตธรรมในสงคม ( Social Justice) เดกทมความตองการพเศษเปนสวนหนงของสงคม เมอเดกปกตทกคนไดรบการศกษาในโรงเรยนปกต เดกทมความตองการพเศษควรไดรบการศกษาในโรงเรยนปกตดวย หากกดกนไมใหเดกทมความตองการพเศษเขาเรยนปกต หลายคนมความเชอวา นนคอความไมยตธรรมในสงคม นกการศกษาจานวนมากเชอวา ความยตธรรมในสงคม ซงจะนามาซงความสขในสงคมนนมความสมพนธกบความตองการทางสงคมของเดก กลาวคอ เดกทกคนรวมทงเดกทมความตองการพเศษทางการศกษา ตองการความรก ตองการความเขาใจ ตองการยอมรบ ตองการมบทบาท และมการสวนรวมในสงคม เพราะมนษยทกผทกนามลวนเปนสตวสงคมทงสน การศกษาพเศษในอดตทผานมามงเหนความแตกตาง มากกวามงเนนความเหมอนมงเนนจดออนหรอความไมสามารถมากมาย บางคนมความสามารถมากกวาคนปกตเสยอก ดงนนแนวการจดการศกษาพเศษ จงมงเนนความสามารถของเดก และการยอมรบของสงคม

2. การคนสสภาวะปกต ( Normalization ) หมายถง การจดสภาพการใด ๆ เพอใหผทมความบกพรองทางดานตาง ๆ สามารถไดรบบรการเชนเดยวกบคนปกต เชน ในดานทอยอาศย ในอดตคนพการ มกถกสงเขาไปอยรวมกนในสถานสงเคราะหตอมามการสรางบานสาหรบคนพการ

67

ขนในชมชน เพอใหเขาดารงชพอยในสงคมและเปนสวนตวของสงคม การสรางสถานสงเคราะหคนพการในรปแบบตาง ๆ จงลดลงและหนมาใหบรการแกผบกพรองในลกษณะดงกลาวแทน ผทมความบกพรองอาจมสวนรวมในกจกรรมกฬาดนตร ศลปะ วฒนธรรมตาง ๆ เชนเดยวกบคนปกต ความเคลอนไหวน มขนในระบบการศกษา มการหยดโรงเรยนเฉพาะหรอโรงเรยนพเศษ เชน โรงเรยนโสตศกษา โรงเรยนสอนคนตาบอด แตหนมาสงเสรมใหเดกไดเรยนในโรงเรยนปกต เดกทอยโรงเรยนเฉพาะทงหลายจงถกสงกลบบาน เพอใหเขาเรยนโรงเรยนใกลบาน

3. สภาพแวดลอมทมขอจากดนอยทสด ( Least Restrictive Environment ) คอ การจดใหเดกเรยนในสภาพแวดลอมทมขอจากดนอยทสด จงจะเปนผลดกบเดกมากทสดโดยเดกไดรบผลประโยชนมากทสด โรงเรยนพเศษ เชน โรงเรยนโสตศกษา โรงเรยนศกษาพเศษ หรอโรงเรยนเฉพาะประเภทอน ๆ รวมถงชนพเศษดวย จดอยในสภาวะแวดลอมทมขอจากด เนองจากเดกตองถกจากดใหอยในโรงเรยนเฉพาะไมสามารถเรยนในโรงเรยนปกตได โรงเรยนแบบเรยนรวมเปนโรงเรยนทเปดโอกาสใหกบทกคนรวมทงเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาดวย เปดโอกาสใหกบทกคน รวมทงเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาดวย เปดโอกาสใหครไดเขาใจเดกวาในโลกนยงมเดกประเภทนอยในโลก อยรวมสงคมกบเรา เขาเปนสวนหนงของสงคม พนฐานทจะทาใหการเรยนรวมประสบผลสาเรจ ทจะทาใหคนในสงคมอยรวมกนได อยางไรกตามเดกทกคนไมจาเปนตองเรยนรวมในโรงเรยนพเศษของประเทศทเจรญแลว ไมวาจะเปนประเทศในทวปอเมรกาเหนอ ยโรป ออสเตเลย นวซแลนด หรอญปน ตางดาเนนไปในลกษณะนทงนน นนคอใหเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาไดมโอกาสเรยนรในสภาพแวดลอมทมขอจากดนอยทสด

4. การเรยนร ( Learning ) มความเชอวา เดกทกคนสามารถเรยนรได ไมวาเดกนนจะเปนเดกปกต หรอเดกทมความตองการทางการศกษากตาม ในอดตทผานมา หลายคนเชอวาเดกปญญาออนไมสามารถเรยนหนงสอไดแตตอมาไดมการพสจนวาเดกปญญาออนสามารถเรยนหนงสอได ทเหนเดนชดกคอ เดกปญญาออนประเภทเรยนได ( Educable mentally retarded children ) สามารถเรยนหนงสอไดในชนประถมศกษาหรอในระดบชนทสงกวา หากเดกทมความพรอม และไดรบการสนบสนนอยางถกตองและถกวธ เดกปญญาออนทมระดบสตปญญาตามากแมจะไมสามารถเรยนหนงสอไดเชนเดยวกบเดกปกต แตเขากสามารถเรยนรไดตามศกยภาพของเขา เดกทมความตองการพเศษหลายคนอาจเรยนรไดด แตการประเมนการสอน จะตองจดใหสอดคลองกบลกษณะการเรยนรของเดก ใหสอดคลองกบระดบความสามารถของแตละคน การสอนใหจาอยางเดยว ไมถอวาเปนการสอนทดและไมเปนการสงเสรมการเรยนรทด เพราะเดกทเรยนรไดดในเนอหาวชา อาจไมประสบความสาเรจ ความสาเรจมรชวตการงานกได การเรยนรทดอาจพจารณาไดจากการทเดกมความพงพอใจในการเรยน มความพงพอใจในงานทตนเองทา ซงความพงพอใจ

68

อาจแตกตางกนไปในแตละคน ดงนนโรงเรยนทจะจดการเรยนรวมไดด สงเสรมการเรยนรไดด ควรปรบกระบวนการใหมตงแตปรชญาการศกษา หลกสตรการเรยนการสอน การประเมนผล ใหสอดคลองกบลกษณะการเรยนรทแทจรงของผเรยน รปแบบการเรยนรวม ( Inclusion Models )

การเรยนรวมมหลายรปแบบ ดาด (Daeck , 2007 ) ไดเสนอรปแบบการเรยนเตมเวลาไว 3 รปแบบใหญ 6 รปแบบเลก ( รวม 8 รปแบบ ) ไวดงน

1. รปแบบครทปรกษา ( Consultant Model ) ในรปแบบนครการศกษาพเศษจะไดรบมอบหมายใหสอนทกษะแกเดกทมความตองการพเศษ เนองจากครทสอนชนเรยนรวมสอนเดกแลว แตทกษะยงไมเกดกบเดกคนนนครการศกษาพเศษตองสอนทกษะเดมซ าอก จนกระทงเดกเกดทกษะนน สาหรบรปแบบนครการศกษาพเศษจะรบผดชอบเดกจานวนหนง เปนจานวนจากด ครปกตและครการศกษาพเศษตองมการพบปะเพอประชมปรกษาหารอเกยวกบทกษะของเดก และมการวางแผนรวมกน รปแบบนเหมาะกบโรงเรยนขนาดเลกทมจานวนเดกทมความตองการพเศษไมมากนก

2. รปแบบการรวมทม ( Teaming Model ) ในรปแบบนครการศกษาพเศษจะไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในการรวมทมกบครทสอนชนปกต เชน ในสาย ป.2 ( ครทสอนชน ป.2 / 1 ถง ป.2 / 2 เปนตน ) ครการศกษาพเศษมหนาทใหขอมลแกครปกตเกยวกบเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม ใหคาแนะนาเกยวกบการปรบวธสอนการมอบหมายงานหรอการบาน การปรบวธสอบการจดการดานพฤตกรรม มการวางแผนรวมกนสมาเสมอ เชน สปดาหละ 1 – 2 ครง ครทเกยวของจะตองทางานวางแผนรวมกนเปนทมในการใหความชวยเหลอเดกทมความตองการพเศษ

3. รปแบบการรวมมอ , การรวมสอน ( Collaborative , Co. Teaching Model ) ในรปแบบนทงครการศกษาพเศษและครปกตรวมมอกนในหลายลกษณะในการสอนเดกทกคน ทงเดกทมความตองการพเศษและเดกปกตในหองเรยนปกต รวมมอกนรบผดชอบในการวางแผน การสอน การวดผลประเมนผล การดแลเกยวกบระเบยบวนยและพฤตกรรมของเดกผเรยนจะไดรบบรการดานการเรยนการสอนทเหมาะสมกบวย ไดรบความชวยเหลอสนบสนนทจาเปน ตลอดจนการปรบการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบเดกแตละคน ในรปแบบนครผรบผดชอบจะตองประชมกนเพอวางแผน เพอใหการเรยนรวมดาเนนไปดวยดอาจจาแนกออกเปนรปแบบยอย ๆ ได 5 รปแบบ คอ

3.1 คนหนงสอนคนหนงชวย ( One Teacher-One Supporter ) เปนการสอนทคร 2 คน รวมกนสอนชนเดยวกนในเวลาเดยวกน เนอหาเดยวกน ครคนทเชยวชาญในเนอหากวาเปนผสอน สวนครอกคนหนงทเชยวชาญในเนอหานน ๆ นอยกวาเปนผคอยใหความชวยเหลอนกเรยน

69

นกเรยนอาจถามครคนใดคนหนงกได เมอนกเรยนมคาถาม เพราะมคร 2 คน อยในหองเรยนในเวลาเดยวกน

3.2การสอนพรอม ๆ กน ( Parallel Teaching ) เปนการแบงเดกในหนงหองเรยน ออกเปนกลมไปพรอม ๆ กน หลงจากบรรยายเสรจ ครอาจมอบงานใหนกเรยนทาไปพรอม ๆ กน และใหนกเรยนทางานเปนกลมไปพรอม ๆ กน การสอนแบบนเหมาะสาหรบหองเรยนทมจานวนนกเรยนไมมากนก ครจะไดมโอกาสดแลนกเรยนไดอยางทวถง ครสามารถตอบคาถามนกเรยนไดแทบทกคน และครอาจอธบายซ าหรอสอนซ าได สาหรบเดกบางคนทไมเขาใจเนอหาบางตอน

3.3 ศนยการสอน ( Station Teaching ) บางครงอาจเรยกศนยการเรยน (Learning centers) ในรปแบบนครจะแบงเนอหาวชาออกเปนตอน ๆ แตละตอนจะจดวางเนอหาไดตามแหลงตาง ๆ ( Stations ) ภายในหองเรยน ใหนกเรยนตามเวลาทกาหนด และหมนเวยนกนจนครบทกศนยจงจะไดเนอหาวชาครบถวนตามทครกาหนด ขอดของรปแบบนคอครอาจใชเวลาในขณะทเดกอนกาลงเรยนรดวยตนเองสอนเดกทมความตองการพเศษเปนรายบคคล ทาใหเดกเขาในสงทเรยนมากขน

3.4 การสอนทางเลอก ( Alternative Teaching Design ) ในการสอนแบบนจะตอง มครอยางนอย 2 คน ใน 1 หองเรยน ครคนแรกจะสอนเนอหาวชาแกเดกทงชน หลงจากนนจงแบงกลมเพอทากจกรรม ครคนหนงจะสอนกลมเดกทเกงกวาเพอใหไดเนอหาและกจกรรมเชงลกในขณะทถกอกคนหนงสอนกลมเดกทออนกวา เพอใหเดกไดเลอกทากจกรรมตามทตนมความสามารถขอดของการสอบแบบนคอ เดกทเกงไดเลอกเรยนในสงทยาก ขณะทเดกทออนไดเลอกเรยนตามศกยภาพของตน ครมโอกาสสอนซ าในทกษะเดมสาหรบเดกทยงไมเกงในทกษะนน ๆ เหมาะสาหรบชนเรยนวชาคณตศาสตร หรอวชาอนวามเนอหายากงายตามลาดบของเนอหาวชา

3.5 การสอนเปนทม ( Team Teaching ) เปนรปแบบทครมากกวา 1 คน รวมกน สอนหองเรยนเดยวกนในเนอหาเดยวกน เปนการสอนทงหองเรยนแตไมจาเปนตองสอนในเวลาเดยวกนหากมครสอนมากกวา 1 คน ในเวลาเดยวกน ครอาจเดนไปรอบ ๆ หองและชวยกนสอนนกเรยนเปนรายบคคล โดยเฉพาะอยางยงเดกทมความตองการพเศษทมปญหาในการเรยนเนอหาวชา

คารทเนอรและลปสก ( Gartner & Lipsky , 1997 อางถงใน สมพร หวานเสรจ ,2543) ไดเสนอรปแบบการเรยนรวมไวหลายรปแบบ บางรปแบบคลายกบทคารทเสนอไว แตทตางออกไปม 2 รปแบบ คอ

1. รปแบบหองเสรมวชาการ ( Resource Room Model ) เปนการนาเดกทมความตองการพเศษสอนในหองทจดไวตางหากเปนการนาเดกออกจากหองเรยน ( Pull-out Program ) หองเสรม

70

วชาการเปนหองทมอปกรณการเรยนการสอน แบบเรยน แบบฝกทครบถวน ใชเปนหองเรยนสาหรบกลมเฉพาะ ใชเปนหองฝกทกษะตาง ๆ เฉพาะกลม หองเสรมวชาการเปนรปแบบการเรยนรวมบางเวลา นนคอบางเวลาเรยนรวมชนเดยวกนกบเดกปกต บางเวลามาเรยนในหองเฉพาะ เพอฝกทกษะเฉพาะบางประการ

2. รปแบบผชวยคร ( Teacher-Aid Model ) เปนการจดใหมผชวยคร 1 คน สาหรบ 1 หองเรยนปกต ผชวยคร ( บางทอาจเรยนครผชวย ) จะเขาไปนงในหองเรยนขณะทครประจาการกาลงสอนอยหนาชน ผชวยครจะนงตดกบเดกทมความตองการพเศษทครผชวยไดรบมอบหมายใหชวยเหลอ จะมเดกทมความสามารถพเศษ 1 – 2 คน ในหองเรยนรวมเตมเวลา หนาทของผชวยคร คอ คอยอธบายเพมเตมตามทครสอน ชวยเรยกเดกใหกลบมาสนใจบทเรยนหากเดกเรมเสยสมาธตลอดจนตอบคาถามของเดกในเนอหาวชาทเรยน ผชวยครอาจไมมวฒทางการศกษากได อาจเปนอาสาสมครหรอผปกครองกได แตไมควรเปนผปกครองของเดกทผชวยครกาลงดแลอย ผชวยครจะตองไดรบการอบรมเกยวกบภารกจทตองปฏบตในหองเรยน อาจกลาวไดวา การจดการเรยนรวมมหลายรปแบบ แตละรปแบบมลกษณะแตกตางกนไป แตละรปแบบมลกษณะเฉพาะ และมความเหมาะกบสถานการณทแตกตางกนไป และอาจมรปแบบอนทมไดจากดอยเพยง 8 รปแบบทกลาวมาน อยางไรกตามไมมรปแบบใดรปแบบหนงทดทสดแตละรปแบบเปนทางเลอกทคนพการ สามารถเลอกเรยนไดตามความตองการจาเปนทเหมาะสมสาหรบคนพการแตละคนในชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน การจดชนเรยนรวม หองเรยนรวมควรมบรรยากาศดงน

1. บรรยากาศของความเปนมตร เดกปกตและเดกทมความตองการพเศษทากจกรรมการเรยนรวมกน ไมมการรงเกยจเดยดฉนท ทกคนเปนมตร จนไมสนใจคาวาพการหรอปกต

2. นกเรยนประกอบกจกรรมการเรยนทหลากหลายตามศนยการเรยนตาง ๆ ตามความสนใจและความสามารถของตน

3. ครผสอนมความพงพอใจในการรวมกจกรรมของนกเรยนและเฝามองดการรวมกจกรรมของนกเรยนและเฝามองดการรวมกจกรรมของนกเรยนดวยความยนด

4. ผเรยนมโอกาสเลอกทจะประกอบกจกรรม มทงกจกรรมทงายและกจกรรมทยาก ๆ ใหเลอก

5. บรรยากาศหองเรยนทมเพอนคอยชวยเหลอเกอกล ซงกนและกน ไมใชบรรยากาศแขงกนหรอแกงแยงแขงด

6. บรรยากาศของการสรางปฏสมพนธ ( Interaction ) ทางสงคม เดกทกคนไดสนทนาแลกเปลยนความคดซงกนและกน หองเรยนอาจไมเปนระเบยบเรยบรอยนก

71

7. บรรยากาศของการเรยนการสอนทมนกเรยนเปนศนยกลางครไมใชแหลงความร ครไมใชผสอน แตครเปนผกอใหเกดการเรยนร ซงเดกจะเรยนรดวยตนเอง

8. บรรยากาศทผเรยนแตละคนทากจกรรมทหลากหลายแตกตางกนไมจาเปนททกคนจะตองทาในสงเดยวกนและบรรลเปาหมายสงสดอนเดยวกน

9. เปนการเรยนการสอนทมไดดาเนนไปเฉพาะในหองเรยน แตเปนการเรยนรทจะตองออกไปสแหลงวชาการในชมชน

10. เปนการเรยนรทไมเนนเฉพาะทกษะทางวชาการ แตเนนทกษะทางสงคมและทกทกษะทเปนทกษะใหม

เอดชนดทและบารเรทท ( Etscheidt & Barlett , 1999 ) ไดใหขอเสนอแนะเพอเปนตวอยางในการปรบสภาพหองเรยนปรบการสอน ปรบสภาวะทางสงคมและพฤตกรรมและความรวมมอไว หองเรยน สภาพหองเรยนอาจมการปรบเปลยน ดงน

1. การเคลอนไหว ควรจดหองเรยนไมใหตงโตะ เกาอ แนนจนเกนไป ควรจดใหมพนทวางทเดกจะเคลอนไหวไดสะดวก

2. โตะกลม อาจจดใหมโตะกลม 1 ตว เพอใหเดกนงทากจกรรมกลมใหสะดวก 3. การจดทนง อาจจดโตะใหนกเรยนทตองการความชวยเหลอไดนงใกลชดกบโตะครหรอ

นงใกลกระดาน การเรยนการสอน ครอาจปรบการเรยนการสอน วธสอน ใหสอดคลองกบความตองการ ของเดก ครอาจปรบไดดงน

1. จดใหมสอทางสายตา เชน โสตทศนปกรณตาง ๆ ตวอกษรขนาดใหญ ภาพประกอบ แผนภม โทรทศน หรอวดทศน เปนตน

2. การฝกทกษะ โดยเฉพาะอยางยงทกษะในการอานจบใจความ ครอาจตองระบายสหรอขดเสนใตคาสาคญในเรองทจะทามาใหเดกอาน

3. การมอบหมายงานใหทา ครอาจตองใหเวลาเดกนานกวาคนอน ใหงานทมปรมาณพอเหมาะกบความสามารถของเดก เดกบางคนอาจจาเปนตองใชเครองคดเลขในการคานวณในวชาคณตศาสตร

4. การสอบ อาจตองสอบสมภาษณ หรอสอบปากเปลาแทนการสอบขอเขยน อาจใหทาขอสอบไปทบาน ( Take Home ) ควรมการแนะนาเกยวกบลกษณะของขอสอบ ควรแบงเวลาสอบออกเปนชวงสน ๆ หลายชวง

5. การวดผลการประเมนผล ควรตดสนการสอบไดสอบตก หรอควรใหเกรดตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ควรประเมนผลตามแฟมสะสมงาน หรอประเมนผลตามสภาพจรง

72

6. การเรยนการสอน ควรใชวธการสอนแบบรวมเรยนรวมร ( Cooperative learning ) หรอการผลดกนสอนหรอสอนเพอน หรอทง 3 วธ หรอหลาย ๆ วธ

7. การจดลาดบการสอน/การมอบงานใหทา ควรจดใหมสมดจดงาน ใหนกเรยนจดงานทครมอบหมายลงในสมดจดงาน หรอหาวธจดลาดบงานใหเปนระบบและงายตอการตรวจสอบ

8. กจกรรมคขนาน ( Parallel Activities ) ควรมอบงานใหเดกทาไปพรอม ๆ กบเพอน แตแทนทจะมอบงานชนดเดยวกน ครควรมอบงานทคลายกนแตงายกวางานทเพอนกาลงทาอย นนคอ ทากจกรรมเดยวกน แตมระดบความยากงายแตกตางจากงานทเพอนกาลงทา

9. หลกสตรคขนาน ( Parallel Curriculum ) เนอหาในหลกสตรอาจเปนเนอหาเดยวกนแตเนอหายอย ๆ อาจแตกตางกนไป ครควรสอนในเนอหายอยทเหมาะกบเดกแตละคน เชน ในขณะทเพอน ๆ กาลงทาเลขโจทยระคนการบวกและการลบ เดกทมความตองการพเศษอาจทาโจทยการบวก หรอการลบเพยงอยางเดยว เปนตน

10. การใชเทคโนโลย ในการเรยนการสอน ครอาจอนญาตใหเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวมใช CAI (Computer Assisted Instruction - คอมพวเตอรชวยสอน ) อปกรณในการสอสาร เทคโนโลยอนทจาเปนสภาวะทางสงคมแล ะพฤตกรรม ครผ สอนช นเรยนรวมอาจปรบเปลยน คอ คานงถงสภาวะทางสงคมและพฤตกรรมของผเรยน ซงอาจมดงน

1. การฝกทกษะทางสงคม ครอาจพจารณาวาเดกจาเปนตองฝกทกษะทางสงคมดานใดบางเดกตองการคาแนะนาปรกษาดานใดบาง

2. พฤตกรรม จาเปนตองใชเทคนคในการจดการกบพฤตกรรมบางหรอไม เทคนคใดจะเหมาะสม เชน การเสรมแรง การชแนะ ฯลฯ

3. การควบคมตนเอง อาจตองฝกใหนกเรยนรจกควบคมตนเองดวยวธตาง ๆ 4. การชวยเหลอจากเพอน อาจจาเปนตองจดหาเพอนคหใหเพอนคอยชวยเหลอในการฝก

ทกษะทางสงคมทกษะทางพฤตกรรม การใหเพอนคอยชวยควบคมพฤตกรรมเพอนชวยทงในหองเรยนและนอกหองเรยน

5. การจดระบบในชนเรยน การชวยเหลอเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม อาจจดใหเปนระบบทงชน เชน วธเพอนชวยเพอน ซงมคน 2 คน คอยชวยเหลอกนแลว ยงจาเปนตองใหทงชน และใหความชวยเหลอในยามจาเปนอกดวยความรวมมอ การใหความชวยเหลอเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม อาจตองอาศยความรวมมอจากทกฝาย ดงตวอยางตอไปน

1. ผชวยคร ในทน หมายถง บคคลทจะเขามาชวยครในหองเรยนอาจเปนบคคลใดบคคลหนงททางโรงเรยนพจารณาเหนสมควร

73

2. การสอนรวมกน หมายถง การทมครอกคนหนงหรอหลายคนเขามาชวยกนสอนในหองเรยนรวมในเวลาเดยวกน หรอบางเวลา เชนคนหนงสอนอกคนหนงชวยเหลอเดก เปนตน ซงจะตองมการวางแผนการทางานรวมกน

3. หองเสรมวชาการ โรงเรยนบางแหงมหองเรยนเสรมวชาการอยแลว ครผสอนอาจขอความชวยเหลอจากหองเสรมวชาการในโรงเรยน

4. การอบรมคร ครประจาการควรไดรบการฝกอบรมอยางสมาเสมอ ในหวขอทจาเปนตอวชาชพคร เชน เทคนคการจดการกบพฤตกรรมของนกเรยน เทคนคการสอนชนเรยนรวม แนวโนมในการจดการเรยนรวม จากการเปลยนแปลงของสภาพสงคมและการจดการศกษาพเศษทพฒนารปแบบขนเรอยๆ พบวาการจดเรยนรวมมแนวโนมในการดาเนนการดงน คอ

1. หองเสรมวชาการจะมบทบาทนอยลง จากเดมหองเสรมวชาการ (resource room) มบทบาทมากในการสอนเดกทมความบกพรองในโรงเรยนทวไป โดยครจะดงเดกออกมาสอน(pull – out program) ในหองพเศษทจดขนตางหาก หองเรยนแบบนเรยกวาหองเสรมวชาการหรอหองเสรมทกษะ ไดแก

1) หองเสรมวชาการสาหรบเดกแตละประเภท เชน หองเสรมวชาการสาหรบเดก ปญญาออน เดกออทสตก เปนตน วสดอปกรณภายในหองมไวสาหรบเดกแตละประเภทโดยเฉพาะ

2) หองเสรมวชาการสาหรบเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาทกประเภท เครองมอและอปกรณตางๆ มมากมาย เพอตอบสนองความตองการของเดกทไดรบการจาแนกทกประเภท

3)หองเสรมวชาการแบบไมจาแนกประเภทเดก จดขนสาหรบ เดกทมความตองการพเศษทกคนแตไมแยกวาเปนเดกประเภทใดทกคนมสทธใชทรพยากรในหองน

4) หองเสรมวชาการเฉพาะทกษะ เชน หองคณตศาสตร หองภาษาไทย และหอง วทยาศาสตร เนองจากมคาใชจายสงและมปญหาในการบรหาร จงเปลยนจากการดงเดกออกมาสอนในหองเสรมวชาการ มาเปนการใหเดกเรยนในหองปกต และนาทรพยากรมาใหบรการในหองปกตแทน และอาจมคร 1 คน หรอ 2 คน (Team Teaching) ตามความจาเปนไวคอยชวยเหลอเดกทกคนในหองเรยนรวมโดยไมแบงแยก

2. การปรบสงแวดลอมในการเรยนร (Adaptive Learning Environment ) จากการประเมนความสามารถของเดกโดยมผปกครองมสวนรวม กาหนดเปาหมายในการเรยนรทเหมาะสมกบเดกแตละคนการปรบปรงสภาพแวดลอมในโรงเรยนใหสอดคลองกบความตองการจาเปนตองดาเนนการใหแลวเสรจและจดการเรยนการสอน รวมทงประเมนผลตามแนวทางทกาหนดไวดวย ขนตอนสาคญในการปรบสงแวดลอมในการเรยนร มดงน คอ

74

1) ศกษาลกษณะของเดกทมความตองการพเศษทางการศกษา ประเมน ความสามารถของเดกจดออนจากการทดสอบทงแบบทดสอบมาตรฐาน และแบบทดสอบทครสรางขน หรอจากการสมภาษณผปกครอง

2) กาหนดแนวทางการเรยนรและหลกศาสตร ใหเหมาะสมกบลกษณะของเดก จด หรอปรบปรงสงแวดลอมในโรงเรยน และหองเรยนใหเหมาะสม เชน จดช นเรยน โตะเรยน หองเรยน ใหสวยงามจดครทมความรเขาสอน จดบรการเสรมทเกยวของ ตลอดจนใหผปกครองมบทบาทในการเรยนการสอนดวย

3) กาหนดขอบเขตของการดาเนนการ วาจะดาเนนการเรยนรวมเฉพาะเดกทม ความตองการพเศษในหองเรยนรวมหองเดยว หรอดาเนนการสาหรบเดกทกคนในโรงเรยน เปนตน 4) คาเนนการสอน ตามแผนทกาหนด โดยเดกทกคนทเขารวมโครงการจะตองมแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ไมวาจะเปนเดกทวไปหรอเดกทมความตองการพเศษ ครตองแสดงพฤตกรรมการสอนทพงประสงคตามแผนทกาหนดและจะตองปรบพฤตกรรมของเดกตามวธทถกตอง 5) การประเมนผล โดยพจารณาจากผลงานของเดก ทกษะทเดกแสดงออกทศนะคตทเปลยนไปของนกเรยนปกตทเรยนรวมกน ของคร ของผบรหารและของผปกครอง ขนตอนในการดาเนนงานดงกลาว คอนขางมากและยงยาก คร นกเรยน และผบรหารจะตองรวมกนทางานอยางหนก จงจะนาไปสความสาเรจไดดวยด

3. การรวมสอน (Co – Teaching) หมายถง การทครสอน รวมกนสอนในชนเดยวกน วชาเดยวและในเวลาเดยวกน มการวางแผน กาหนดเปาหมาย สรางบรรยากาศและแกปญหารวมกน (ผดง อารยะวญญ, 2551) ไมจาเปนตองดงเดกออกจากหองปกต ไปเรยนในหองเสรมวชาการอาจสอนรวมกนโดยใหครการศกษา มาสอนในหองปกตรวมกนสอนกบครประจาชน หรอครประจาวชาในบางชวโมงครคนหนงอาจสอนเดกทงชน ในขณะทครอกคน 1 คน สอนในกลมเลกโดยอาจใหเดก 2 – 3 คน เขาใจในเนอหาเดยวกน หรอครอาจสอนเดกเปนรายบคคลในหองเดยวกนกได หรอครคนหนงอาจเปนผสอนครอกคนหนงอาจตรวจดวาเดกตงใจฟง และเขาใจ หรอไม การรวมสอนอาจมปญหาได ถาครทงสองคนไมสามารถทางานรวมกนได การรวมสอนทไดผลดควรดาเนนการดงน คอ 1) การวางแผนรวมกน ครทงสอนคนตองใชเวลาอยางนอยสปดาหละ 1 ชวโมง ในการวางแผนรวมกนวาใครจะทาอะไรบาง 2) อภปรายรวมกน กาหนดเปาหมายรวมกนวาตองการใหเดกทาอะไร การสอนจะดาเนนไปดวยด ถาครทงสองคนเขาใจตรงกน และมความเชอในปรชญาการสอนเหมอนกน

75

3) เอาใจใสรายละเอยดตางๆ รวมกน เชน กจวตรของหองเรยน การขออนญาตออกจากหอง การสงงาน ระเบยบอน ๆ ของหองเรยน การจดปายนเทศและการใหคะแนน เปนตน 4) กาหนดบทบาทและหนาทของครแตละคนรวมกน เชน ครทสอนเดกทวไปจะทาอะไรครการศกษาพเศษจะทาอะไรบาง 5) รวมกนสรางบรรยากาศทดในหองเรยน เชน บรรยากาศแหงความเปนมตร ควรมชอครทงสองคนตดอยทหนาหอง มการแนะนานกเรยนใหรจกครการศกษาพเศษตลอดจนชแจงใหเดกทงหองทราบการเปลยนแปลงและสงทนกเรยนสามารถคาดหวงจากครทงสองคนได 6) รวมกนแกปญหา เมอมปญหาเกดขน ครทงสอนตองเปดใจในการแกปญหา ซงอาจเปนปญหาความไมลงรอยกนทางดานวชาการหรอทางสงคม ตองพดคยกนและหาขอยตใหได

จากแนวคดสรปไดวาการจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนแนวคดใหมทางการศกษาทโรงเรยนจะตองจดการศกษาใหกบเดกทกคน ไมแบงแยกวาเดกคนใดเปนเดกทวไป หรอเดกคนใดทมความตองการพเศษ ซงทางโรงเรยนจะตองจดการศกษาใหอยางเหมาะสม เพอสงเสรมและสนบสนนใหเดกสามารถดารงชพในสงคมรวมกนไดอยางมความสขและยอมรบซงกน และการจดการศกษาแบบเรยนรวมเปน การใหโอกาสเดกพการไดเรยนอยางเคยงบาเคยงไหลกบเดกทวไป ในสภาพหองเรยนปกต ซงหากไดรบการชวยเหลออยางถกวธแลว เดกพการสามารถประสบความสาเรจได การเรยนรวมทาใหเดกพการมปฏสมพนธกบเดกทวไปและรอดพนจากการถกตตราวาเปนเดกพการ ทาใหเดกทงสองกลมยอมรบซงกนและกน การจดการศกษาแบบเรยนรวมจงเปนทางเลอกหนงทใหโอกาสแกคนพการไดพฒนาศกยภาพทกดานในระบบโรงเรยน แมวา การจดการศกษาพเศษใหกบเดกทมความตองการพเศษ ซงเปนบคคลสวนนอยของประเทศแตก เปนการจดการศกษาทตองลงทนสงทงดานการเงน เวลา ทรพยากร ทกดาน หลายคนอาจมองวาเปนภาระของประเทศ แตโดยสทธมนษยชน เขาตองไดรบการดแลเพราะไมใชวาเขาเลอกเกดเองได รฐ และนกการศกษา ผบรหาร คร ผปกครอง ผเกยวของทกฝาย ตลอดจนชมชนในสงคม ตองรบทราบปญหาและใหโอกาสเขาไดเรยนรตามศกยภาพทมอย เพอสามารถพฒนาตนเองได และไมใหเปนภาระตอสวนรวมในสงคมตอไป การบรหารจดการการศกษาเรยนรวมโดยใชโครงสราง SEAT

พ.ร.บ.การศกษาแหงชาตพ.ศ.2542และทแกไขพ.ศ.2545ในมาตรา10ไดกลาวไวชดเจน ในภารกจทรฐตองจดการศกษาสาหรบบคคลทบกพรองดานตางๆ โดยเฉพาะในวรรค 3 กาหนดวาการจดการศกษาสาหรบคนพการใหจดต งแตแรกเกดหรอทนททพบความพการเปนจดใหญ ทท าให เ กดการ ตนตวในเ รองการจดการศกษา เพ อคนพการ และในป พ .ศ . 2542 นเอง

76

กระทรวง ศกษาธการไดกาหนดให เ ปนปการศกษาเพ อคนพการ มนโยบายวา คนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเ รยน มการตนตวมากในชวงน นทจะทาใหโรงเรยน ทกโรงเรยนสามารถสอนเดกพเศษได มโรงเรยนทวไปทจดการเรยนรวมและการจดการเรยนรวม

นไดรบการสนบสนนจากหนวยงานททางานดานการศกษาพเศษในการเตรยมเดกพการใหได รบบรการชวยเหลอระยะแรกเรมจากการตดตามผลการดาเนนการทผานมาจนถงปจจบนพบวา โรงเรยนทวไปยงมปญหาในการบรหารจดการเรยนรวมและเกดจากโรงเรยนยงไมมความรละขาดทกษะในการจดการศกษาเรยนรวม ผศ. ดร. เบญจา ชลธารนนท ทปรกษาดานการศกษาเศษ และผดอยโอกาส สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงไดพฒนาระบบครงสราง SEATเพอศกษาวาอะไรคอปจจยสาคญใหญๆทจะชวยใหการบรหารจดการโรงเรยนเรยนรวมน ดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ทาใหเดกพการสามารถเรยนรวมไดอยางมความสขและมการจดการศกษาใหสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของแตละบคคล และเปนทมาของการพฒนาะบบโครงสราง SEAT ผศ.ดร.เบญจา ชลธารนนท ไดกลาวในวงการศกษาไทยถงพฒนาโครงสราง SEAT ขนมา โดยนาเอาแนวคดการจดการศกษาแบบเรยนรวม หรอ Inclusive Education ทมงเนนใหโรงเรยนเปนองคกรทจะตองปรบและเตรยมการ โรงเรยนจะทาอยางไรทจะชวยใหเดกทกคนทอยในโรงเรยนสามารถเรยนรวมกบคนอนได แทนทจะเปนการมงเตรยมเดก (พเศษ) ใหพรอมและมคณสมบตถงเกณฑทโรงเรยนกาหนด นอกจากมการเตรยมการในเรองตางๆทกลาวมานแลว นกวชาการศกษายงพบวาเดกบางกลมกยงมความตองการจาเปนพเศษทไมสามารถขจดไปได โรงเรยนจะทาอยางไรทจะสนองตอบความตองการหรอขอจากดเหลาน และเปนทมาของการปรบกระบวนทศนใหมของการบรการจดการศกษาพเศษใหกบเดกทวๆไป โดยใหคานยามโครงสราง SEAT

S…Student หมายถง นกเรยนทมความพการ มการเตรยมการโดยหากรวาเดกพการตงแตแรกเกด รฐจะใหบรการตงแตแรกเกด หรอหากพการภายหลงกใหบรการทนททพบความพการเปนการใหตอแตมโดยเตรยมเดกใหมทกษะทจาเปนตอการเรยนรวม เชน คนหหนวกตองรภาษามอ คนตาบอดตองการอกษรเบรลล และพยายามคนหาและใชสงทเดกมอยใหเกดประโยชนสงสด หลงจากทมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไข พ.ศ.2545รฐบาลไดจดตงศนยการศกษาพเศษเขตเพมเตมจากเดม5 เขต เปน 13 เขต และศนยการศกษาพเศษประจาจงหวด 63จงหวดหนวยการศกษาเหลานมหนาทใหบรการการศกษา ระยะแรกเรม สาหรบเดกพเศษแตทงนหวใจสาคญในการพฒนาเดกพเศษคอ ครอบครวของเดกทจะมผลตอพฒนาการของเดกอกกลมหนงทมความสาคญตอ การพฒนาการศกษาพเศษคอเดกทวไปในโรงเรยนในการบรหารจดการโรงเรยนเรยนรวมตองมการบรหาร จดการ ในโรงเรยนจงจะเกดประโยชนสงสด เดกทวไปตอง

77

เขาใจและมสวนรวมในการเปนเจาของการจดการเรยนรวม และไดรบการเตรยมใหเขาใจคนพการโดยทากจกรรมจาลองเพอใหเดกเกดความรสกเขาใจเพอนเรยนรทจะเรยนรวม กบคนพการอยางไร การชวยเหลอเพอนพการทาอยางไร เตรยมเดกใหเปดใจและยอมรบความแตกตางของคน เปนการปลกฝงจรยธรรมของเดกไปดวย

E…Environment สภาพแวดลอม แบงออกเปน 2สวน คอ กายภาพ หมายถงสภาพกายภาพภายในโรงเรยน ไดแก หองเรยนโตะเรยน โตะนง การถายเทของอากาศ แสงไฟ ความชนภาพแวดลอมรอบบรเวณโรงเรยน สนามฟตบอล หองดนตร หอประชม หองสมด สภาพทางกายภาพนอกโรงเรยน เชน ในชมชน ในตลาด ในตวเมอง ในอาเภอ ในสถานททพาเดกไปทศนศกษา คายลกเสอ เรองตางๆเหลานโรงเรยนตองจดการใหความสะดวกกบเดกพการ อกสวนหนงคอ บคคลทกยวของกบเดก ไดแก บคลากรในโรงเรยน คร แมครว ยาม ตารวจจราจรทชวยเดกขามถนนหนาโรงเรยน คคลเหลานถอวามความสาคญตอเดก บคคลเหลานตองไดเขาใจในการจดการศกษาเรยนรวมโดยผบรหารโรงเรยนบอกเลาใหบคคลเหลานเขาใจ

A…Activity เปนกจกรรมการเรยนการสอนภายในและภายนอกหองเรยน เรมตงแตหลกสตร กระทรวงศกษาธการไดมการปรบหลกสตรของเดกทวไปใหเดกพการแตละประเภทเชน การปรบชวโมงเรยนคดไทย แทนทจะใหเดกตาบอดคดไทย ตองกดเบรลลแทน การปนแทนวาดรป การปรบหลกสตรเฉพาะ ตงแตเรมเรยนจนถง 12 ป เดกพการทบกพรองดานตางๆ ควรมความรเรองตางๆทเรยนในหองเรยนเพอนาไปสการประยกตใชในชวตประจาวนได เชน เดกปญญาออนตองซอของเปน และตองรจกจานวนเงน นอกจากนยงมหลกสตรเพมเตมทกษะทจาเปน เชนตาบอดตองสอนอกษรเบรลลหากสอนไมไดโรงเรยนตองจดบรการเพมเตมให โดยมกฎกระทรวงเอออานวยใหแลว การจดการทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เปนกระบวนการทดเดกพเศษทกดานตลอดทงป และมการปรบแผนทกๆ ครงปแผนนสามารถนาไปใชในกระบวนการของการตรวจสอบเดกกอนทจะใหความชวยเหลอเดกและเมอใหการชวยเหลอเดกไปแลวยงเปนเครองมอทใช ในกระบวนการประเมนความกาวหนาของเดก วาเปนไปสอดคลองกบความตองการของเดกแตละคนหรอไม ฉะน นการจดทา IEP เปนกระบวนการใหญ ตองทางานเปนทมงานจงจะเกดประโยชนสงสดมการทางานตามแผนและมคมอชวยในการทางานโดยเชญทกภาคสวนทเกยวของมาชวยกน เชน คร ผปกครอง ผชานาญการเฉพาะดานตางๆ ผบรหารโรงเรยน เปนตน

ในแผนนมขอหนงเขยนถงสทธประโยชนของเดกทพงไดรบ จากการตรวจสอบแลววาเดกมความตองการจาเปนพเศษจาเปนตองไดรบบรการในเรองสอ สงอานวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามกฎกระทรวงและมเงนกองทนการศกษาเพอคนพการเพอเนนการใหสอดคลองกบแผนใน IEP นอกจากนยงจดใหมแผนการสอนเฉพาะบคคล IIP เปนแผน

78

เลกๆทจะสอนเดกเฉพาะสวนทเดกมความบกพรอง เทคนคการสอน เทคนคการวเคราะหงาน เทคนคการใชระบบเพอนชวยเพอน (Buddy System) ระบบพสอนนองการเรยนรวมโดยรวมมอกน ทาใหเดกทงหองเรยนเรยนไดดขน กจกรรมนอกหองเรยน การจดกจกรรมการคนควา การศกษาดงาน

T…Tool หมายถง เครองมอ ตามกฎกระทรวง เทคโนโลยสงอานวยความสะดวก การใชเทคโนโลยมาประดษฐเพมเตม เชนเครองคดเลขมเสยง ครการศกษาพเศษ ลามภาษามอ งบประมาณ (เดกพการจะได 5 เทา ของเดกปกต คอ 2,000 บาท/คน/ป) นโยบาย วสยทศน พนธกจ สอ ตารา บรการ การฝกอบรมพอแมลวนเปนเครองมอทจะชวยในการใหบรการดานการศกษา สาหรบเดกพเศษทงสนการบรหารจดการเรยนรวมตองมการบรหารจดการทดจงจะมประสทธภาพ นอกจากใชการบรหารจดการแบบโครงสรางSEAT แลวยงตองใชการบรหารแบบใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management)ขณะนไดนาการบรหารจดการ การศกษาเรยนรวมโดยใชโครงสราง SEAT ไปใชกบโรงเรยนนารอง จานวน 390 โรงทวประเทศในจานวนนไดจดใหม หองเรยนพเศษคขนานสาหรบเดกออทสตกระดบรนแรง จานวน 50 หองเรยน โดยฝกอบรมคร 100 คนเพอดแลเดกออทสตกในหองเรยนคขนาน ใน 1 หองเรยน ใชคร 2 คน ตอนกเรยน 3-5 คน หากการนารองนไดผลดจะไดมการขยายผลตอไป www.bloggang.com

1.10รปแบบการบรหารการจดการเรยนรวมในตางประเทศ 1.9.1 การศกษาพเศษในประเทศสหรฐอเมรกา การศกษาพเศษของสหรฐอเมรกาในยคเรมตน ทเรมตนทครอบครวโดยพอแมสอนเดก ท

บาน หรอบางครอบครวกไมสอนเพราะอายทมบตรพการ ตอมาพอแมมความจาเปนตอง ออกไปทางานนอกบานจงนาเดกไปฝากเลยงทศนยเลยงเดกเฉพาะกลางวน (day care center) ในยคตอมามการจดสรางโรงเรยนโดยเฉพาะขน (Special Schools) เชน โรงเรยนสอน คนตาบอด โรงเรยนสอนคนหหนวก เพราะเชอวาโรงเรยนเฉพาะเปนโรงเรยนทเหมาะสมและด ทสดสาหรบเดกพการแตละประเภท ตอมาไดพบวาโรงเรยนพเศษ (Special Schools) ไมใชแนวทางทถกตอง เพราะเปน การแยกเดกออกจากสงคม (segregation) เปนการกระทาทขดรฐธรรมนญอเมรกา จงมการสง เดกเขาเรยนรวมกบเดกปกต (Integration/Mainstreaming Programs) ทาใหเดกปกตและเดก พการมความเขาใจในขอจากดและความสามารถของกนและกน และพบวาการใหการศกษาใน ลกษณะนเปนแนวทางทถกตองเหมาะสม รฐจงขยายการศกษาพเศษในลกษณะการเรยนรวม ใหมากขน ขณะเดยวกนกตดงบประมาณสาหรบโรงเรยนพเศษหรอโรงเรยนเฉพาะลง ทาให โรงเรยนประเภทนลดขนาด และจานวนลงจนเหลอนอยทสด การมสวนรวมของผปกครอง ผปกครองจะมบทบาท

79

มากยงขนในการศกษาพเศษ โดยผปกครองมบทบาทในการวนจฉยเบองตนในฐานะทเปนผใหขอมลแกนกจตวทยาเกยวกบ บตรของตน มบทบาทในการสงเดกเขาเรยนวาจะใหเดกเรยน ณ โรงเรยนใดเปนโรงเรยน พเศษหรอ โรงเรยนเรยนรวม มสวนรวมในการจดแผนการศกษาเฉพาะบคคล มสวนในการวด และประเมนผลเดกในกจกรรมนอกหลกสตรตาง ๆ การศกษาพเศษเปนสวนหนงของระบบการศกษาปกตนนคอเดกทมความตองการ พเศษมโอกาสไดศกษาเรยนรวมกบเดกปกตดงนนครทสอนเดกปกตตองเขาใจความตองการ ความสามารถขอจากดของเดกทมความตองการพเศษดวย จงจาเปนตองมการอบรมครปกต อยางกวางขวาง เพอใหรเรองเดกทมความตองการพเศษสาหรบการใหความชวยเหลอทางการเงนแกทองถน

ในสหรฐอเมรกาซงการจดการศกษาเปนหนาทของ School board เมอกฎหมายกาหนดใหSchool board รบเดกทมความตองการพเศษเพมมากขนและรฐบาล ของรฐกปฏบตเชนเดยวกนกบรฐบาล ดงน นเมอโรงเรยนรบเดกประเภทนมากขน กจะไดรบ การจดสรรงบประมาณเพมขนเปนเงาตามตว นกการศกษาพเศษของสหรฐอเมรกาเชอวาการใหการชวยเหลอเดก เมอเดกอาย ยงนอยจะสามารถขจดความบกพรองของเดกไดมากกวาการใหความชวยเหลอเมออายมากขน ดงน นแนวโนมทางการศกษาพเศษของสหรฐอเมรกา นอกจากการให ศกษาแบบเรยนรวมกบ เดกอาย 3-21 ปแลว ยงขยายไปถงเดกอาย 0-3 ขวบอกดวย นอกจากนนในยคสงคมขอมล เทคโนโลยยงเขามามบทบาทสาคญตอการศกษาพเศษ มากขน มการนาคอมพวเตอรตลอดจนโปรแกรมการเรยนการสอน และเครองมอใหม ๆ ทางการสอสารเขามาชวยในการสอนเดกทดอยความสามารถในปรมาณทมากขน ทาให การศกษาพเศษกาวหนาไปมาก ดงนนการพฒนาการศกษาพเศษในอนาคต เปาหมายคอ การอยรวมกนของบคคลใน สงคม สงคมในฝนในอนาคตเปนสงคมทไมมการแบงแยก ไมมชนชน ไมมคนพการและคนไม พการ เพราะคนทคดวาตน "ปกต" กมความพการหรอ "ไมปกต" แฝงอยดวยไมมากกนอย สงคมในลกษณะน ทกคนยอมรบความหลากหลาย (diversity) ของกนและกน แนวโนมในทาง การศกษาพเศษจงมงไปในแนวดงกลาวขางตน กฎหมายการศกษาพเศษ การศกษาในสหรฐอเมรกาเปนหนาทของรฐแตละรฐ รฐบาลกลางมหนาทสงเสรมและ สนบสนนเทานน รฐแตละรฐสวนมากใหทองถนเปนผจดการศกษา ดงนนแตละอาเภอ (School district) จงจดการศกษาไมเหมอนกน ทงในดานหลกสตร ตาราเรยน ตลอดจนกระบวนการ เรยนการสอนแตสวนใหญแลวมระบบการศกษาคลายกนคอ ระดบประถมศกษา 6 ป ระดบ มธยมศกษาตอนตน 3 ป และระดบมธยมตอนปลาย 6 ป โดยมกฎหมายการศกษาพเศษอก ฉบบหนงแยกออกไปจากกฎหมายการศกษาสาหรบเดกปกต สหรฐอเมรกาไดประกาศกฎหมายการศกษาพเศษเปนครงแรกเมอป ค.ศ. 1975 ชอ Education for All Handicapped Children Act of 1975 (Public Law 97-142) ทาใหเดกทม ความบกพรองทางดานตาง ๆ ไดเรยน

80

หนงสอ เปนการศกษาแบบใหเปลาทรฐจดให กอน ประกาศใชกฎหมายฉบบน เดกทมความตองการพเศษมากกวา 1 ลานคน ในสหรฐอเมรกาไม มทเรยนหนงสอ เนองจากโรงเรยนของรฐปฏเสธทจะรบเดกเขาเรยน สวนทเขาเรยนแลว ซงสวนมากอยในโรงเรยนพเศษหรอสถานสงเคราะหตาง ๆ ไมไดรบบรการทดเทาทควรตาม สทธทเขาพงไดระบบกฎหมาย จงไดรบการตอนรบอยางกวางขวางหลงประกาศใช แตเดมกอนประกาศใชกฎหมายฉบบน เดกทมความบกพรองทางดานตาง ๆ จะถกสง เขารบบรการในสถานสงเคราะหหรอโรงเรยนเฉพาะ ซงสวนมากเปนโรงเรยนประจา ขณะน สถานภาพเปลยนไปมาก เดกเหลานมไดอยในสถานสงเคราะหหรอโรงเรยนพเศษอกตอไป แตจะเขาโรงเรยนเรยนรวมกบเดกปกต ตงแตระดบอนบาลถงระดบมหาวทยาลย หลงจากใชกฎหมายการศกษาพเศษฉบบนมาเปนเวลา 22 ป จงมการปรบปรง กฎหมายการศกษาพเศษครงใหญในป พ.ศ. 2540 เพอใหสอดคลองกบสภาวะทางสงคม ทเปลยนไป และตงชอใหมวาพระราชบญญตวาดวยการศกษาของผดอยความสามารถ (Individuals with Disability Education Act-IDEA, Amendment of 1997) สาระสาคญของกฎหมายม ดงน เดกทดอยความสมารถ(Child with Disability) หมายถง เดกทมความบกพรองทาง สตปญญา ทางการไดยน ทางการพดหรอทางภาษา ทางสายตา ทางอารมณ ทางรางกาย ทางสขภาพ รวมไปถงเดกออทสตค เดกทไดรบบาดเจบทางสมอง เดกทดอยความสามารถใน การเรยนรปเฉพาะดาน หรอเดกอนทตองการการศกษาพเศษและบรการทเกยวของ เชน เดกท ทางโรงเรยนใหออกจากโรงเรยนระหวาง 3-21 ป ซงการจดการศกษาเปนหนาทของทองถน โดย School district สาหรบรฐบาลของรฐและรฐบาลกลางทาหนาทกาหนดนโยบาย และให ความชวยเหลอสนบสนนทางการเงน ใหเดกไดรบการศกษาในสภาพแวดลอมทเหมาะสม (Ieast Restrictive Environment) หมายถง ใหเดกดอยความสามารถไดเรยนรวมกบเดกปกตใหมากทสดเทาทจะมากได อาจจะ เปนการเรยนรวมเตมเวลา หรอเรยนรวมในโรงเรยนปกต หากจาเปนตองแยกเดกออกมาสอน ตางหากกสามารถทาได เมอความพการเปนอปสรรคตอการเรยน และเมอคดแยกเดกแลว รฐจะตองจดบรการทเกยวของ/จาเปนใหแกเดก กฎหมายกาหนดใหทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education Plan - IEP) สาหรบเดกแตละคน แผนนเปรยบเสมอนหลกสตรสาหรบเดกซงแตกตางกนไป และ เหมาะสมกบความตองการและความสามารถของเดกแตละคน แผนนประกอบดวย จดมงหมาย ซงคลายกบจดมงหมายของหลกสตร เนอหาวชาทเรยนใน 1 เทอม และ 1 ป วธสอน การ วดผลและประเมนผล แผนนจดทาขนกอนเปดเรยนโดยคณะกรรมการ ซงประกอบดวยผปกครอง ครการศกษาพเศษ ครสอนเดกเรยนรวม นกวชาการดานหลกสตร นกจตวทยา ผ บรหาร โรงเรยนหรอผ แทน โดยคณะกรรมการประจาSchool district จะทาหนาทตดสนสภาพความ บกพรองของเดกและวนจฉยวา สมควรไดรบการศกษาพเศษหรอไมอยางไร หากผ ปกครองไม พอใจกบการตดสนของ

81

คณะกรรมการสามารถอธรณได จดเดนทสาคญประการหนงของกฎหมาย คอ การใหความชวยเหลอเบองตนแกเดก แรกเกดจนถงอาย 3 ขวบ ซงไดรบการผนวกเขาไปในกฎหมายเปนหมวดทวาดวย ทารกและ เดกทดอยความสามารถตามคาจากดความหมายถงเดก 0-3 ขวบ ทแสดงสญญาณแหงการ ดอยความสามารถทางพฒนาการดานตาง ๆ ไดแก

1. พฒนาการทางรางกาย 2. พฒนาการดานความคดความจา 3. พฒนาการดานการสอสาร/สอความหมาย 4. พฒนาการทางอารมณและสงคม 5. พฒนาการดานการปรบตว ตามนยแหงกฎหมายน รฐจะตองจดบรการการชวยเหลอเบองตนแกเดกทกคนทสงสย วาม

ปญหาใดปญหาหนงหรอมากกวาตงแตขอ 1 - 5 ทกลาวขางตน การใหความชวยเหลอจะ เหมอนกน โดยขนตนในการใหศกษาพเศษคอ ขนแรกเปนการทดสอบเดก ตอไปเปนการจดทา แผนเฉพาะบคคล ซงรวมจดมงหมาย หลกสตรวธการดาเนนงาน และการวด/ประเมนผลตามท กาหนดไวแลว แผนการใหบรการทางครอบครวเฉพาะบคคล (ผคบ.) (Individualized Family Service Plan - IEP.) มลกษณะคลายแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เปนแผนการใหความชวยเหลอ เบองตนแกเดก ซงเรมตนดวยการทดสอบเดก ศกษาและหาขอมลทเกยวกบเดกใหมากทสด แลวนาขอมลมาประกอบในการกาหนดจดมงหมายกาหนดรายละเอยดของแผนการใหความ ชวยเหลอวาจะใหความชวยเหลอแกเดกในลกษณะใดบาง และในตอนสดทายเปนการ ประเมนผลของแผนการดาเนนงานวาใหชวยเดกใหมการพฒนาการเพมขนเพยงใด หลกสตรและการเรยนการสอน ในสหรฐอเมรกาเดกทมความตองการพเศษไมเรยนหลกสตรเดยวกบเดกปกต เนองจากเดกแตละคนมความสามารถและความตองการแตกตางกนมาก ทางโรงเรยนจงตอง จดทาหลกสตรเฉพาะสาหรบเดกแตละคน โดยบรรจหลกสตรไวในแผนการศกษาเฉพาะบคคล

1.9.2 การศกษาพเศษในประเทศนวซแลนด นวซแลนดเปนประเทศขนาดเลก มประชากรราว 3.6 ลานคนรฐบาลจายเงนประมาณ

4,400 ลานเหรยญนวซแลนดในแตละป เพอการศกษาของเดก คดเปนรอยละ 6 ของ Gross National Product (GDP) มเดกในอนบาลประมาณ 130,000 คน (ป 1993) การศกษาภาค บงคบของนวซแลนด คอ เดกอาย 5-19 ป ซงมจานวน นกเรยนประมาณ 650,000 คน โดยมเดกทตองการความชวยเหลอเพมเตมนอกเหนอไปจากการใหบรการทาง การศกษาแกเดกปกต ประมาณ 10% รวมทงมเดกดอยความสามารถประมาณ 2.5% ของ ประชากรในวยเรยนหรอประมาณ 19,404 คน นโยบายการศกษาพเศษ 1. รฐใหการศกษาแกเดกทกคน ไมมการยกเวนวาเดกคนนนพการหรอไม

82

เดกทกคนม สทธในการศกษาอยางเทาเทยมกน ในสภาพแวดลอมทเทาเทยมกนกบเดกปกต และไดม โอกาสเรยนรวมกบเดกปกต 2. เนนการชวยเหลอเบองตน (Early Intervention) โดยรฐใหความสาคญแกการ ชวยเหลอเบองตนวา เปนความสาคญและความจาเปนในการใหบรการประเภทน เพอเปน พนฐานของการศกษา และการใหการศกษาของรฐจะตองรวมเดกพเศษเขาในหองเดยวกนกบ เดกปกตมากทสดเทาทจะทาได 3. แผนการศกษาเฉพาะบคคล ( Individualized Education Plan-IEP) กฎหมายไมได ระบวาใหครทกคนจดทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP.) แตเปนนโยบายของรฐทระบวา การใหการศกษาแกเดกทมความตองการพเศษนน จะตองเปนการจดการศกษาใหเหมาะสมกบ ความตองการและความสามรถของแตละบคคล กฎหมายการศกษาพเศษ นวซแลนดไมมกฎหมายการศกษาโดยเฉพาะ แตในกฎหมายการศกษา ค.ศ. 1987 ทปรบปรงใหม (Education Act, 1987) ไดมบททกาหนดเกยวกบการศกษาพเศษไวดวย ซงกาหนดใหเดกทมอาย 5-19 ป ตองเขาเรยนไมวาจะเปนเดกพการหรอไมกตาม โดยไมมการ ยกเวน สาหรบมาตราทเกยวกบการศกษาไดแก การบรหารงานการศกษาพเศษ คณะกรรมการการศกษา คณะกรรมการโรงเรยน การสงเดกเขาเรยน การบรหารบคลากร การตรวจสอบโรงเรยน โรงเรยนการศกษาพเศษชนพเศษ และการบรการการศกษาพเศษ (Special education service)บรการการศกษาพเศษ บรการการศกษาพเศษเปนหนวยงานทถกจดตงขน เพอใหคาแนะนาปรกษา แนะแนวทาง และจดผเชยวชาญเพอใหความชวยเหลอแกผปกครอง คร และผสนใจ นอกจากนนหนวยงานนยงจดหาบคลากรเพอใหความชวยเหลอผปกครองทบานทมบตรอยใน วยทารกดวย การใหบรการของหนวยงานนครอบคลมตงแตเดกกอนวยเรยนจนถงวยทเดกจบ จากโรงเรยนมธยมศกษาไปแลว บคลากรของหนวยงานสวนมากเปนนกจตวทยา นกแกไขการ พด ครเดนสอน ตลอดจนผเชยวชาญในดานการชวยเหลอเบองตน (Early Intervention)

1.9.3 การศกษาพเศษในประเทศญปน การศกษาพเศษเรมตนขนในประเทศญปน เมอหนงรอยกวาปทแลว มการจดตง โรงเรยน

สาหรบคนตาบอดและคนหหนวกขนกอนโรงเรยนประเภทอน แตไมมการใหเดกพการ เขาเรยนการศกษาพเศษเรมเปนการศกษาบงคบในป ค.ศ. 1948 สาหรบเดกตาบอดและ หหนวก ตอมามการจดตงโรงเรยนสาหรบเดกปญญาออนและโรงเรยนสาหรบเดกทมความ บกพรองทางรางกายขน ในป ค.ศ. 1956 กฎหมายของญปนไดประกาศใช ครอบคลม การศกษาของเดกพการดวย โดยไมมการยกเวนการเขาโรงเรยนสาหรบเดกพการ เดกพการ สวนมากจงเขาเรยนในโรงเรยนพเศษทจดตงขนสาหรบเดกพการแตละประเภทโดยเฉพาะในป 1987 มการจดตงโรงเรยนเรยนรวมตวอยางขน เพอทดลองจดการเรยนรวมเปนตวอยางแก โรงเรยนอน ตอมาโรงเรยนประเภทนไดขยายตวออกไปหลายแหงทวประเทศ โรงเรยนการศกษาพเศษในญปนมทงโรงเรยนพเศษและโรงเรยนเรยนรวม

83

โรงเรยน พเศษม 3 ประเภท คอ 1. โรงเรยนสอนคนหหนวก (School for the deaf) 2. โรงเรยนสอนคนตาบอด (School for the blind) 3. โรงเรยนสอนคนพการ (School for the handicapped) โรงเรยนประเภทท 3 ยงจาแนกยอยออกเปน 3 ประเภทคอ โรงเรยนสาหรบเดกปญญาออน โรงเรยนสาหรบเดกทมความบกพรองทางรางกาย และโรงเรยนสาหรบ เดกเจบปวยเรองรง ซงสวนมากเปนเดกทมความบกพรองขนรนแรง เดกทมความบกพรองระดบปานกลางไดรบการจดเขาเรยนรวมกบเดกปกต ซงมทง เรยนรวมเตมเวลา เรยนรวมบางเวลาและชนพเศษ เดกเหลานม 7 ประเภท โดย 5 ประเภท ไดกลาวถงขนตนแลว อก 2 ประเภทไดแก เดกทมความบกพรองทางการพดและเดกทมความ บกพรองทางอารมณ เดกทจะถกสงเขาโรงเรยนพเศษตองไดรบการคดเลอก ซงมวธการ และขนตอนทกฎหมายกาหนด กฎหมายการศกษาของญปนกาหนดใหทกจงหวด (Prefecture) จดตง โรงเรยนพเศษขน 1 โรงเรยนและรบเดกในบรเวณเขาเรยน อาจกลาวไดวาเดกทมความตองการพเศษทไดรบบรการทางการศกษา ไดแก

1. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา ขนเลกนอย-ปานกลาง 2. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา ขนรนแรง 3. เดกทมความบกพรองทางการไดยน ขนเลกนอย-ปานกลาง 4. เดกทมความบกพรองทางการไดยนขนรนแรง (หหนวก) 5. เดกทมความบกพรองทางการพด 6. เดกทมความบกพรองทางสายตา ขนเลกนอย-ปานกลาง 7. เดกทมความบกพรองทางสายตา ขนรนแรง (ตาบอด) 8. เดกทมความบกพรองทางอารมณ 9. เดกทมความบกพรองทางรางกาย 10. เดกทมความบกพรองทางสขภาพ (เจบปวยเรอรง)

หลกสตร กระทรวงศกษาญปน ไดกาหนดใหมหลกสตรแหงชาตสาหรบเดกปกต ขณะเดยวกน กมคมอการใชหลกสตรสาหรบเดกพการทเรยนอยในโรงเรยนเฉพาะดวย คมอเหลานจะใหคาแนะนาและแนวทางในการสอนเดกพการ ตลอดจนเนอหาวชาในหลกสตรทจะนามาสอนเดก พการ การเขาเรยน เจาหนาททองถนจะทาการสารวจเดก หากพบเดกพการเจาหนาททางการศกษาของ ทองถนจะใหคาแนะนาผปกครองในการสงเดกเขาเรยนในโรงเรยนทเหมาะสมสอดคลองกบ ลกษณะความพการและความตองการของผปกครอง ซงกระทรวงศกษาธการญปนไดกาหนด ระเบยบเกยวกบเรองนไว โดยเดกพการสวนใหญจะเรยนในโรงเรยนพเศษ หรอชนพเศษใน โรงเรยนปกต และจานวนเดกทเรยนในโรงเรยนพเศษมประมาณรอยละ 43 ขณะทรอยละ 57 เรยนในชนพเศษในโรงเรยนปกต (ผดง อารยะวญญ. 2541 : 46)

84

1.9.4 การศกษาพเศษในประเทศออสเตรเลย นโยบายและการบรหารการศกษาพเศษ รฐบาลออสเตรเลยมนโยบายในการสงเสรมระบบ

การเรยนรวม (mainstream) ของเดก ทมความตองการพเศษในโรงเรยนปกต หนวยงานการศกษาพเศษทมอยจะยบใหเหลอนอยทสด จนไมมเลย หนวยงานการศกษาพเศษนเกอบทกรฐในประเทศออสเตรเลยทจดอย คอ 1. โรงเรยนการศกษาพเศษทกประเภท ตงแตประเภทหนก (seven) จนถงประเภท เลกนอย 2. หนวยงานการศกษาพเศษ (special unit) ครการศกษาพเศษและผททางานใน สถาบนการศกษาพเศษ มความเหนวา หนวยงานการศกษาพเศษ สาหรบเดกทมความ ตองการพเศษบางระดบยงจาเปนตองมอย ในขณะทมหาวทยาลยหลายแหงในออสเตรเลย ได คนควาวจยเกยวกบเรองดงกลาวซงผลของการวจยนนสนบสนนนโยบายของรฐบาล เพราะไดจดทาโปรแกรมการเรยนรวมของเดก down system หรอ deaf-blind โดยใชเทคนคในการฝก บคคลทมความรความสามารถ และใชเครองมอทเหมาะสม ซงสามารถชวยใหเดกทมความ ตองการพเศษทงประเภทมอาการนอยจนถงอาการหนก ใหสามารถเรยนรไดเปนอยางด และม หนทางทจะเขาอยในโครงการเรยนรวมในโรงเรยนปกตได รปแบบการจดการศกษาพเศษ การศกษาพเศษในประเทศออสเตรเลยแบงเปน 3 ประเภท คอ

1. การจดโรงเรยนปกต เกอบทกรฐจะจดตามประเภทของความพการเชน 1.1 โรงเรยนสอนคนตาบอด 1.2 โรงเรยนสอนคนหหนวก 1.3 โรงเรยนสอนบคคลปญญาออน 1.4 โรงเรยนสอนบคคลทมรางกายพการ 1.5 โรงเรยนสอนเดกมปญหาทางพฤตกรรมและสงคม 1.6 โรงเรยนสอนเดกทมปญหาในการเรยนร ลกษณะโรงเรยนทวไป จะเปนโรงเรยนทมจานวนเดก 50-80 คน จนถงขนาด 100 กวาคน

ถอวาเปนโรงเรยนขนาดใหญ เชน โรงเรยน Glen Waverly สาหรบโรงเรยนสอนคนทม รางกายพการมเดก 180 คน โรงเรยนการศกษาพเศษจะพยายามสรางกระจายไปตามชมชน จะขอยกตวเลขใหเหนชดเจนถงจานวนโรงเรยนทไดจดขนในรฐนวเซาวเวลลมประชากรประมาณ 6 ลานคน ซงมเดกพการในวยเรยนประมาณรอยละ 3.273 (30,419คน) โรงเรยนท จดการศกษาพเศษทวนวเซาวเวลลมกวา 300 โรงเรยน

2. การจดโรงเรยนเรยนรวม โรงเรยนในประเทศออสเตรเลย ปกตสวนใหญใหความ รวมมอในการรบเดกพการเขาเรยนรวม เพราะจะไดรบบรการเพมเตมจากรฐ อาท Resource teacher ครเดนสอน และอปกรณบางอยางทจาเปน เนองจากโรงเรยนท งระดบประถมศกษา และ

85

มธยมศกษามกระจายอยเตมพนท และมบรเวณเพยงพอกบประชากร ดงนน หากเดกทม ความตองการพเศษคนใดพรอมกไมมปญหาทจะเขามาเรยนอยในโรงเรยนปกตในทกระดบ ต งแตอนบาล กอนวยเรยน ประถม มธยม วทยาลยเทคนค หรอแมแตมหาวทยาลย

3. การจดการศกษานอกระบบ เปนการจดเพอสนองความตองการของทองถนและ เปนประเภทของการศกษาทไมมอยท งในโรงเรยนพเศษและเรยนรวม แตในบางครงกเขาไปจด อยในบรเวณอาคารเรยนหรอบรเวณโรงเรยน เพอชวยโรงเรยนแกปญหา เรยกวา "special unit" นอกจากนยงมการจดการศกษาตามเตยงในโรงพยาบาล ตามบานของผพการ ฯลฯ ซงเปนการชวยกระจายบรการทางการศกษาออกไปใหทวถง การจดโปรแกรมสาหรบเดกทเลกมาก ตงแตอาย 10 ปขนไปนน แบงการจดออกได 2 รปแบบคอ

1. การจดโดยบคลากรทางการแพทย จะเรยกวา early intervention เพราะเนนในดาน การพฒนาทางรางกายในเชงการแพทย และการพฒนาการของเดก

2. การจดโดยบคลากรทางการศกษา เชน ททสเมเนย กรมการศกษาของรฐไดจด โปรแกรมชวยพฒนาเดกในระดบอายเดยวกน แตพฒนาในเชงการศกษาโดยรวมมอกบคณะแพทย เรยกวา early education รฐบาลออสเตรเลยจะเนนการใหศกษาผปกครองและการพฒนาเดกทแพทยวนจฉย แลววาสามารถพฒนาไดทกดานเชนเดยวกบเดกปกต จะมทงการฝกอบรมผปกครอง เยยม บานสาธต ตดตามผล เพราะจากผลของการทดลองแลวพบวา เดกพการไมวามากหรอนอย ไม วาจะเปนเดกพการประเภทใดกตาม จะสามารถเรยนรไดเรวหรอชาขนอยกบวาเดกคนนนจะ ไดรบการฝกฝนในอายหรอวยขนาดใด ยงไดรบการฝกฝนตงแตอายยงนอยจะมโอกาสลด สภาพของความรสกวาพการลงอยางแนนอน และสามารถเขาอยในสงคมไดในทสด

3. การคนควา มหาวทยาลยหลายแหงในออสเตรเลยใหความสนใจเดกพการและไดทาการศกษาคนควา ทดลอง และนาผลนนมาเผยแพรใหทงทางฝายนโยบาย แผนงาน โรงเรยน และผปกครองไดรบทราบ เพอขยายโครงการใหกวางขวางขน โครงการทนาสนใจคอ

3.1 โครงการศกษาเรองการสอนเดกทมความผดปกตทางการไดยนของมหาวทยาลยโมนาซ โดยม Dr.Stewart Sykes เปนหวหนาทม เครองมอทใชอยในขนกาวหนาและยงเปน คลนกสอนพดดวย

3.2 โครงการศกษาประชากรคนพการของมหาวทยาลยควนส แลนด ซงไดพมพออก เผยแพรแลว

3.3 โครงการศกษาเรองการทาโปรแกรม soft ware หรอ Brisbane College of Advanced Education เกยวกบคนตาบอด

86

3.4 โครงการศกษาเรองการเรยนรวมของเดกประเภท Down's syndrome ของมหาลย แมคไควร

3.5 โครงการศกษาเรองการพฒนาภาษาของเดกทมปญหาในการเรยนรของมหาลย แมคไควร

3.6 โครงการพฒนาการสอนเดกพการซ าซอน เชน deaf - blind, deaf-physically ; impaired ในดานการสรางภาษาและการเรยนรมหาลยแมคไควร

3.7 โครงการ Distarของมหาลยแมคไควร โครงการ Distarเปนโครงการวจยเกยวกบการเรยนการสอนเดกปญญาออนซงอยใน แขนงงานของ SRA Project ของสหรฐอเมรกา โครงการนม Dr.Alexเปนผอานวยการ โครงการ ไดผลตชดการเรยน 4 วชา คอ

1. คณตศาสตร 2. ภาษา 3. วทยาศาสตร 4. สงคม ชดการเรยนทง 4 นมรปแบบทแนนอน ประกอบดวยหนงสอ โครงการสอน แบบฝกหด

และคมอคร นอกจากนยงมอปกรณประกอบดวย จดเนนของโครงการ Distarคอการกาหนดรปแบบของการเรยนและการสอนทตายตว ครและนกเรยนจะตองเดนตามกฎเกณฑ ซงอาจจะ เปนการดสาหรบครทยงไมมความชานาญในการสอน ขณะน โครงการนไดรบความรวมมอจากองคการเพอการศกษา วทยาศาสตร และ วฒนธรรมแหงสหประชาชาต ชวยเหลอในการอบรมครในประเทศปาปวนวกน ไนโรบ และอก หลายประเทศในแอฟรกา วธการอบรมเปนแบบกาวหนา Dr.Alexไดยนยนวาในชวงเวลา 4 สปดาห เขาสามารถใหการฝกอบรมครไดถง 4 รน รนละ 50 คน

3.8 โครงการพฒนาภาษาของเดกทมปญหาในการเรยนรของมหาวทยาลยคมเบอรแลนด 3.9 โครงการพฒนาเครองมอชวยคนพการของมหาวทยาลยทสเมเนย เปนตน

4. การใชสอสารการเรยน โรงเรยนเกอบทกประเภทในประเทศออสเตรเลยมควา ตนตวในการนาเครองคอมพวเตอร มาใชในดานการเรยนการสอนทงในรปของเครอขาย คอมพวเตอร และ มการพฒนาทง soft ware และ hard ware มาใชในการเรยนการสอน ซง นาจะเปนการคมคากบการลงทน เชน เดกทมความพการประเภท C.P. ทคอนขางจะรนแรง ไมสามารถจะใชแขน มอ แมแตขา ทเปนประโยชนในการทางานมากนก ทงทมความสามารถ ทางสมองด ในอดตจะใชเครองพมพดดไฟฟาหรอการบงคบสวตซดวยศรษะใหมอเตอรทางานมาใชเปนสอ ในการเรยนรปราคาของการลงทนตกชดละ 20,000 บาทเศษ ปจจบน คอมพวเตอรขนาดปานกลางกม ถาหากจะนามาทดลองใชทดแทนเครองพมพดด กนาจะคมคา และ สะดวกกวา นอกจากคอมพวเตอรแลว ยงไดนาเครอง

87

อเลกทรอนกส อน ๆ เขามาชวยในการเรยน การสอน กระทรวงศกษาธการไดจดต งศนยคอมพวเตอรขนใชงานเองพรอมทงรวมมอกบ โรงเรยนและมหาลยในทองถนนน พฒนาโปรแกรมขนมาใชใหเหมาะสมกบความสามารถของ เดก จะเหนไดวาจากการศกษาพเศษในประเทศออสเตรเลย มการจดบรการคอนขางทวถงม บคลากรทคอนขางสมบรณ สอการสอนทพรอมและกาวหนา สาหรบการจดการศกษาสาหรบเดกฉลาดและเดกทมความสามารถเฉพาะทางนน ประเทศออสเตรเลยดาเนนการดงน

4.1 กาหนดเปาหมายของหลกสตรใหชดเจนวาจะพฒนาเดกไปเพออะไร เปน ระยะเวลานานเทาใด

4.2 ไมแยกเดกออกมาโดยเฉพาะ 4.3 ไมมการเลอนชนเปนกรณพเศษ 4.4 การทากจกรรม ควรทาเปนกลม เพอใหเกด interaction จะไดเกดความรสกทดตอ กน

และทางานรวมกนได 4.5 การดเดกฉลาดอยาดทผลสมฤทธอยางเดยว ควรดผลตผลและการแกปญหาดวย (ศนย

พฒนาศกษาแหงชาตของประเทศไทย. 2529 : 39) 1.9.5 การศกษาพเศษในประเทศสวเดน ระบบการศกษา โรงเรยนการศกษาพเศษในสวเดนดาเนนการโดยกระทรวงศกษาธการ ได

จดโรงเรยน สาหรบคนพการขนเชนเดยวกบโรงเรยนเดกปกต และมโครงการพเศษทจะนาเดกพการเขา เรยนรวมกบเดกปกตทกแหงเทาทจะทาได โดยรฐเปนผรบผดชอบคาใชจายทงหมด ระบบ การศกษาครอบคลมถงโรงเรยนภาคบงคบ 9 ป โรงเรยนเตรยมเขามหาวทยาลย (Gymnasium) โรงเรยน ชนสง (Continuation school) และโรงเรยนอาชพ (Vocational school) มสภาการศกษาระหวางชาตเปนผรบผดชอบ สภาการศกษาแหงแขวง และสภา การศกษาแหงทองถน รบผดชอบ การศกษาพเศษในประเทศสวเดน มการสอน 3 แบบคอ

1. การสอนภายในระบบโรงเรยนปกต จดในรปของชนพเศษ และการสอนแยกเปน พเศษ (การสอนในคลนค และการสอนเพอแกไขขอบกพรอง) โดยไดรบความสนบสนนทาง เทคนคการสอน การแพทย และทางสงคม

2. การสอนพเศษ แกเดกซงศนยเสยการไดยนหรอทางสายตาอยางรนแรง (หหนวก- ตาบอด) จะจดขนในโรงเรยนสาหรบเดกหหนวก และตาบอดของรฐ

3. การสอนเดกทผดปกตทางสมอง (Mentally retard) จะจดการสอนในโรงเรยน สาหรบเดกปญญาออนโดยเฉพาะ กฎหมายการศกษาของสวเดน (Education Act) มกฎหมายตาง ๆ กาหนดลกษณะ เดกพการดงน – เดกเรยนชา (Slow learners) – เดกมวฒสภาวะชา (Retarded

88

maturity) – เดกผดปกตทางการอานเขยน (Reading and writing disorder) - เดกมปญหาในการเรยนคณตศาสตร (difficulties with mathematics) – เดกทมปญหาทางการพด (Speech difficulties) – เดกทมปญหาในการปรบตว (Emotionally disturbed) - เดกทมปญหาทางการไดยน (hearing impaired) – เดกทเหนเพยงบางสวน (part sighted) - เดกผปกตทางกลามเนอ (moter handicapped) กฎหมายนจะครอบคลมถงเดกทกคน รวมทงเดกทหหนวกและตาบอดนอกจากนนจะม กฎหมายโรงเรยนซงเปนกฎหมายเกยวกบการศกษาพเศษในโรงเรยนปกต และกฎหมาย โรงเรยนพเศษเกยวของกบโรงเรยนพเศษสาหรบเดกหหนวก และตาบอด แนวทางการพฒนาการเรยนการสอน – โรงเรยนในปจจบนมจดมงหมายเพอใหเดกแตเดกแตละคนไดรบสงทเขาตองการ ในแงเกยวกบการสอน การเลยงด และการระวงรกษา - ใหโอกาสแกเดกเพอจะไดเรยนวชาทเหมาะสมแกความถนดของเดกแตละคน - ใหโอกาสทเหมาะแกความสามารถและความพอใจในความสาเรจ – การสอนทกอยางในโรงเรยนภาคบงคบ 9 ป พยายามทจะสรางเนอหาใหเหมาะสม กบสภาพแวดลอมและความตองการของเดก ครผ สอนตองอาศยทกษะในการสอนและใชจตวทยาเขาชวย ครตองมความรพนฐาน ทจะเผชญกบปญหาความพการของเดก ในระดบขนตนของโรงเรยนภาคบงคบ ครประจาชนทกคนจะตองสละเวลาเพอนสอน พเศษคนละ 2 ชงโมงตอสปดาห ในชวงเวลาน ครจะตองสอนเปนรายบคคลหรอเปนกลมใหแก เดกทางานชาลาหลง เดกไมมวฒภาวะหรอพฒนาชากวาทควร ครตองแกไขการอาน และเขยนทผดปกต และใหเนนในเรองจานวน สวนเดกทไมไดรบ ความชวยเหลอเพยงพอในชวโมงเหลาน ครควรใหความชวยเหลอโดยการสอนพเศษในรปอน การจดเดกเขาเรยนชนพเศษ เปนแนวโนมเพมเสรมการสอนในชนเรยนใหดขน ครท ไดรบการฝกฝนมาเปนพเศษหลาย ๆ ทาง มโอกาสชวยเหลอการสอนพเศษไดมากทงสองเปน รายบคคลและชมชน และยงไดมโอกาสเปนผชวยเหลอครและนกเรยนเปนรายบคคลและกลม ยอย ๆ อกมาก เปนการชวยแกปญหาเดกพการไดอยางมาก (วทยาลยครสวนดสต 2526 : 129-135)

89

1.10 รปแบบการบรหารการจดการเรยนรวมของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร รปแบบการจดการเรยนรส าหรบนกเรยนทมความตองการพเศษในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

การบรหารการจดการเรยนรวมในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

1.ดานการจดการความพรอมของนกเรยนและบคลากร - ระดบการปฏบตงานของโรงเรยนในดานการเตรยมพรอมนกเรยนปกต นกเรยนทมความตองการพเศษและบคลากรภายในโรงเรยนทเกยวของกบการจดการเรยนรวม

2. ดานบรหารการจดสภาพแวดลอม - ร ะ ด บ ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ข อ งโรง เ รย นในดานก า รจด เต รย มสภาพแวดลอมภายในและภายนอกหองเรยนรวมถงการจดสอ บรการ และสงอานวยความสะดวกใหกบนกเรยนทมความตองการพเศษ

3.ดานการบรหารจดการหลกสตร - ร ะ ด บ ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ข อ งโรงเรยนในดานการบรหารจดการหลกสตรสาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษ การจดทาแผนการจดก ารศกษ าเฉพาะบ คคล แล ะแผนการสอน

4.ดานการประสานความรวมมอกบชมชน - ร ะ ด บ ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ข อ งโรงเ รยนในการประสานความรวมมอกบชมชน ผปกครอง นกวชาชพสาขาตาง ๆ หรอหนวยงานทเกยวของเพอชวยเหลอและพฒนานกเรยนทมความตองการพเศษ

90

ขนตอนการจดการเรยนรส าหรบนกเรยนทมความตองการพเศษในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

รปแบบการจดการเรยนรสาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร 1.การรบเขา หลกเกณฑในการรบนกเรยนเขารวมสงกดโรงเรยนกรงเทพมหานคร การรบนกเรยนทมความตองการพเศษเขาเรยนในโรงเรยน มหลกการพจารณาดงน

1. พจารณารบนกเรยนทมบานอยใกลโรงเรยน เพอความสะดวกในการเดนทาง 2. จดเดกทมความตองการพเศษ 1 ประเภทไวในหองเดยวกน 3. จดนกเรยนทมความตองการพเศษ 1 – 3 คน เรยนในหองเรยนปกต 1 หอง 4. จดเดกทไดรบการเตรยมความพรอมดแลวเขาเรยนรวมในหองปกต 5. ถาเปนการจดนกเรยนเขาเรยนในชนพเศษ นกเรยนตองมลกษณะตามเกณฑในการ

จดการเรยนพเศษ 6. การพจารณารบและจดนกเรยนเขาเรยนรวมควรดาเนนการในรปคณะกรรมการ 7. ใบรบรองแพทย ถามการวดไอคว เดกตองมไอควไมตากวา 50 (ครการศกษาพเศษ

สามารถคดกรองเบองตนได ถาไมมใบรบรองจากแพทย) ถาพบเดกทมไอควตากวา 50 ควรแนะนาใหไปฝกทศนยการศกษาพเศษ โดยนกเรยนตองมการเตรยมความพรอม สามารถชวยเหลอตนเองไดควรมการทดสอบวดความสามารถโดยครกรศกษาพเศษโดยตรง

1.การรบเขา

' 6.การจดทาแผนการจดการเรยนเฉาะบคคล (IEP) และแผนการสอนเฉพาะบคคล(IIP)

10.การเปลยนผาน

2.การขออนญาตผปกครอง

3.การคดแยกนกเรยน

4.การวนจฉย

5.การสารวจลลาการเรยน 7. การจดการเรยนร 8.การวดและประเมนผลการ

เรยนร

9.การทบทวนและปรบปรง

91

2.การขออนญาตผปกครอง โรงเรยนจดประชม อบรม เพอเตรยมความพรอมของผปกครอง เกยวกบการคดแยก คด

กรอง และวนจฉยเดกพการเรยนรวม รวบรวมขอมลเพอจดทาสารสนเทศขอมลการจดการศกษาสาหรบเดกพการเรยนรวม ชแจงการจดการเรยนการสอน ความเขาใจเดกพการ การปฏบตตอเดกพการ และการสรางบรรยากาศในโรงเรยนและการใชสอนวตกรรมตางๆ 3.การคดแยกนกเรยน 3.1. ศกษาระเบยบทเกยวของกบการจดการศกษาใหกบนกเรยนทมความบกพรอง โดยเฉพาะแบบคดกรองบคคลทมความบกพรองหรอมความจาเปนพเศษทางการศกษา การจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล คมอการขอรบสงอานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา คมอรายละเอยดสงอานวยความสะดวก ฯ การสมครเปนหนวยบรการ การสมครเปนผใหบรการฯลฯ 3.2. จดประชมวางแผนงาน

1.3 จดทาโครงการ 3.4. แตงต งคณะกรรมการตรวจสอบ ประเมนคดกรอง เดกทคาดวาจะมความบกพรองหรอมความตองการจาเปนพเศษทางการศกษา 3.5. ในกรณทไมมสมดประจาตวคนพการหรอเอกสารรบรองความพการจากแพทย ใหจดทาแบบรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการเสนอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของสถานศกษาเพอรบรองบคคลวาเปนคนพการ(เฉพาะครงแรกเทานนและสงตอใหแพทยวนจฉยเพอการรบรองในครงตอไป)

3.6.แตงตงคณะกรรมการจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลและรวมประชมพรอมลงนามในการจดทาแผนแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล 3.7รบแบบคาขอสงอานวยความสะดวกตรวจสอบความถกตองของเอกสารหลกฐานประกอบการขอรบหรอซอสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาละลงนามรบรองในแบบคาขอ 3.8. รวบรวมแบบคาขอและเอกสารหลกฐาน 3.9.ในกรณผขอรบเงนอดหนนทางการศกษาไมไดรบอนมตเงนอดหนนทางการศกษาใหหวหนาสถานศกษาชแจงเหตผลตอคนพการ/ผปกครองตามทศนยการศกษาพเศษไดแจงไปยงสถานศกษา

3.10. จดทาแผน IIP 3.11. ดาเนนการสอนเสรม/วดและประเมนผล

92

4.การวนจฉย

ประกอบดวยเนอหาสาระตลอดจนขอมลเกยวกบเดก ดงน 1. ขอมลทวไป เปนขอมลเบองตนเกยวกบเดก เชน ชอ นามสกล อาย วนเดอนปเกด ทอย ชอโรงเรยน อาเภอ จงหวด เปนตน 2. บรการทเดกจะไดรบ หมายถง บรการในทางการศกษาและบรการทเกยวของบรการทาง การศกษาเปนโครงการพเศษททางโรงเรยนจดให คอ ระบวาเดกจะไดรบการบรรจ เขาศกษาในโครงการใดโครงการหนง ตอไปน 2.1 โครงการสาหรบเดกทมความบกพรองทางการไดยน 2.2 โครงการสาหรบเดกทมความบกพรองทางสายตา 2.3โครงการสาหรบเดกปญญาออน 2.4โครงการสาหรบเดกทมความบกพรองทางรางกาย 2.5 โครงการสาหรบเดกทมปญหาในการเรยนร 2.6โครงการสาหรบเดกทมปญหาทางอารมณ 2.7 โครงการสาหรบเดกทมความตองการพเศษอน ๆ ททางโรงเรยนเปดบรการ บรการทเกยวของ หมายถง บรการททางโรงเรยนจดควบคไปกบบรการทางการศกษาพเศษ ดงน การแกไขการพด การบาบดทางกายภาพ อาชวบาบด ดนตรบาบด พฤตกรรมบาบด บรการอานหนงสอใหเดกตาบอดฟง บรการลามสาหรบเดกหหนวก บรการรบสงนกเรยน บรการแนะแนว และใหคาปรกษา อน ๆ 5.การส ารวจลลาการเรยน

5.1 พจารณาความสามารถของเดก ในแผนการศกษาเฉพาะบลคล จะตองระบระดบความสามารถของเดก มกจะพบจากผลการทดสอบในดานตางๆ ดานทสาคญทควรระบมดงน

1. พนความรดานวชาทกษะ เชน การอาน คณตสาสตร 2. การพดและภาษา 3. วฒภาวะทางสงคม 4. การใชประสาทสมผสในการรบร 5.การเคลอนไหว รวมไปถงการเดน การวง การยบจบสงของ

6.การชวยเหลอตนเอง 7.วฒภาวะทางอารมณ

8.การเตรยมอาชพ

93

การทครผสอนทราบความสามารถของเดก จะชวยในครจดเนอหาตลอดจนหลกสตรทจะใชสอนเดกไดอยางเหมาะสม และสอดคลองกบความตองการและความสามารถของเดกจงจะทาใหเดกเรยนรไดมากทสด 5.2 จดมงหมายระยะยาว โดยปกตกาหนดไวไมเกน 1 ป ในระยะเวลาของการเรยน 1 ป ครตองการใหเดกมทกษะและความสามารถเพมขนเทาใดควรกาหนดไว เชน เดกสามารถแตงตวเองได เดกสามารถทาเลขในหนงสอแบบเรยนเลขคณตศาสตรชน ป 2 ได การกาหนดจดมงหมายระยะยาวจะตองสอดคลองกบระดบความสามารถของเดก จดมงหมายไมควรกาหนดสงเกนไป หรอไมควรตาเกนไปจดมงหมายระยะยาวจะตองมการทบทวนอยางนอยปละ 1 ครง 5.3 จดมงหมายระยะสน เปนจดมงหมายใน 1 ภาคเรยน การกาหนดจดมงหมายระยะยาวกาหนดวา เดก(ปญญาออน) สามารถแตงตวได โดยไมตองมคนอนชวยเหลอนน เดกจะสามารถทาอะไรไดบาง เชน เดกสามารถหยบเสอ สวมเสอเองได กลดกระดมไดถกตอง สวมกางเกงได และสามารถสวมรองเทาได เปนตน 6.การจดท าแผนการจดการเรยนเฉาะบคคล (IEP) และแผนการสอนเฉพาะบคคล(IIP)

6.1. ความหมาย แผนการศกษาเฉพาะบคคล ( IEP ) เปนแผนการศกษาทจดทาขนเปนลายลกษณอกษรสาหรบคนพการแตละคนทไดรบการบงชวาเปนบคคลทมความบกพรองหรอพการ เปนตวเชอมสาคญระหวางคนพการกบการศกษาพเศษทคนพการตองการ เปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนทจดใหเฉพาะบคคล

6.2. วตถประสงคในการใชแผนการศกษาเฉพาะบคคล ( IEP ) วตถประสงคทใช ( IEP ) มอย 2 ประการคอ 1. IEP เปนแผนการศกษาเฉพาะบคคลทเขยนเปนลายลกษณอกษรสาหรบคนพการคนใดคนหนง โดยคณะ IEP หรอทประชมรายกรณในแผนการศกษาเฉพาะบคคล จะมขอมลในการจดคนพการเขารบบรการการศกษาและบรการทเกยวของอนๆ 2. IEP เปนเครองมอในการจดการกบกระบวนการตรวจสอบและกระบวนการสอนทงหมด ฉะนน IEP ทเปนสวนสาคญของกระบวนการสอนจะมสวนเกยวของเกยวกบวธประเมนการสอน

6.3. การจดทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล ( IEP )เพอประกนวา 1. การศกษาทจดใหกบคนพการ หรอคนทมความบกพรองแตละคนนนเหมาะสมกบความตองการพเศษทางการเรยนรของแตละคนนนหรอไม

94

2. เมอมการกาหนดการใหบรการทางการศกษาพเศษใน IEP แลวนน ไดมการใหบรการดงกลาวจรง 3.มการดาเนนการควบคมตดตามผลการใหบรการ

6.4.ขนตอนการทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล

1.แจงใหประชาชนทราบ

2.การทดสอบเบองตน

3. สงตอ

4.ขออนญาตผปกครอง

5. ทดสอบเดกโดยละเอยด

6.แจงผลการทดสอบ

7.ประชมจดท าแผน

8. เรมใชแผน

9.ประเมนผล

10.ทบทวนแผนฯ

ก

เรมตน

ปรบปรง

แผนจดท า

แผนใหม

ไมตองการ การศกษาพเศษ

95

6.5. การศกษาเฉพาะบคคล ( IEP ) สาหรบผเรยนแตละประเภท นกเรยนทมความบกพรองมหลายประเภท แตละประเภทมความตองการจาเปนทแตกตางกน เชนผเรยนหหนวกตองเรยนภาษามอ ผเรยนรางกายพการอาจตองการกายภาพบาบด ผเรยนตาบอดตองเรยนรอกษรเบลส เปนตน ฉะนนเมอครและทประชมเดกรายกรณประชมเพอเขยน IEP จะตองคานงถงความตองการจาเปนทแตกตางกนของนกเรยนแตละประเภทความบกพรอง และนอกจากนยงตองตระหนกดวยวานกเรยนแตละบคคลมความตองการจาเปนแตกตางกนอกดวย ตวอยาง รายละเอยดหนงใน IEP ของนาย ประพจน ซงเปนคนสายตาเหนเลอนราง ขณะนกาลงศกษาอยในชนประถมศกษาปท 3 เปาหมายระยะยาว 1ป 1. เมอสนปการศกษา นายประพจน จะอานสอทเปนตวพมพปกต โดยใชแวนขยาย ไดในอตราเรวขน บคคลทรบผดชอบ : ครสอนเสรม 2. เมอสนปการศกษา นายประพจน จะทาเลขคณตผดนอยลงได โดยใชเครองคดเลขแบบ มเสยง ตรวจสอบแกไขคาตอบทผด บคคลทรบผดชอบ : ครสอนเสรม 3. นายประพจน จะเรยนจบชนประถมศกษาปท 3 ไดตามหลกสตรกาบคคลทรบผดชอบ บรการศกษาพเศษ 1. นายประพจน จะไดรบบรการทางการศกษาพเศษจากครสอนเสรม ( ตามเปาหมายระยะยาวหนงป ขอ 1 และ 2 ) เปนเวลา 1 คาบ / วน ทกวน 2. ครสอนเสรมจะใหบรการปรกษาแนะนาแกครประจาชนประถมศกษาปท 3 ของนายประพจน และจดหาสอพเศษใหนายประพจน ไดแกหนงสอทเปนตวพมพใหญ และแวนขยาย

96

ตารางการเปรยบเทยบลกษณะการสอนแบบเกา กบการสอนทจดใหมโปรแกรมการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

การสอนแบบเกา การสอนโดยใช IEP 1.จดประสงคการสอนทกาหนดใหใชสาหรบผเรยนทกคนเหมอนกน 2.จดเรมตนในการใชสตรเทากนทกคน 3.อตราความเรวและระยะเวลาทใชสอนกาหนด ไวตายตว 4.ผเรยนมสวนรวมในการตดสนใจจากด 5.สอนเปนกลมใหญ 6.ประเมนผเรยนโดยใชแบบองกลมหรอทกษะ

1.จดประสงคในการสอนมหลากหลายและใช ในการตรวจสอบทกษะโดยตรง 2.จดเรมตนในการใชหลกสตรตางกน 3.อตราความเรวและระยะเวลาไมตายตว ขนอย กบผเรยนแตละคน 4.ผเรยนมสวนรวมในการตดสนใจอยางมาก5.มการจดกลมเพอการสอนตางๆ แตกตางกน และหลากหลาย ขนอยกบลกษณะเนอหางาน หรอทกษะ6. ประเมนผเรยนโดยใชแบบองเกณฑ

6.6 แนวการจดการเรยนการสอน

1. การกาหนดจดประสงคการเรยนร กจกรรม อปกรณการเรยนการสอนในแตละพฤตกรรม ควรยดหยนตามเหตการณสภาพแวดลอม ความสนใจ ความตองการทจาเปน และความสามารถของผเรยนแตละคน 2. ผสอนควรจดแผนการเรยนการสอนโดยผสมผสาน การสอนแบบตวตอตวไปกบการสอนแบบกลมยอยและแบบกลมขนาดใหญ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามศกยภาพ และยงคงมปฏสมพนธทางสงคมอยางเหมาะสม 3. ผสอนควรคานงถงวธการสอนเชงพฤตกรรมซงจะชวยเหลอใหผเรยนไดเกดการเรยนรอยางคอยเปนคอยไป พรอมทงเพมความมนใจในตวเองขน เชน วธการใหแรงเสรม การสอนแบบกระตนเตอน การเลยนแบบ การวเคราะหงาน การตะลอมกลอมเกลาพฤตกรรมนาทางไปสพฤตกรรมทพงประสงคเปนตน 4. ผสอนควรจดโอกาสใหผเรยนไดนาเอาทกษะทเรยนรแลวในชนเรยนไปฝกปฏบตนอกหองเรยนในสถานศกษา หรอทบานของผเรยนใหเกดประโยชนแกชวตประจาวน ซงมผลสงเสรมใหผเรยนสามารถชวยเหลอตนเอง และดารงชวตได 5. ผสอนควรไดรบการสนบสนนจากผเชยวชาญทเกยวของกบการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย การศกษา สงคมและอาชพ ใหเขมาเปนสวนสาคญในการวางแผนการศกษาเฉพาะบคคล เชนเดยวกบผปกครองของผเรยน

97

6.7 เวลาเรยน ตลอดแนวการพฒนาหลกสตรพเศษฉบบน ใชเวลาเรยนอยางนอย 7 ป แตละปควรมเวลาเรยนไมนอยกวา 40 สปดาห ทงนรวมแลวตอง ไมตากวา 240 ชวโมงสาหรบชวงอายพฒนาการ 0 – 3 ป ไมตากวา 360 ชวโมงสาหรบชวงอายพฒนาการ 3 – 5 ป ไมตากวา 480 ชวโมงสาหรบชวงอายพฒนาการ 5 – 7 ป การจดเวลาเรยนในแตละชวงอายทางพฒนาการ ควรคานงถงดงน 1. ชวงอายทางพฒนาการ 0 – 3 ป มเวลาเรยนในชนเรยนและทบานตอเนองกน โดยสปดาหหนงมเวลาเรยนในชนอยางนอย 3 วน รวมแลไมนอยกวา 6 ชวโมง ( วนละ 2 ชวโมง ) สาหรบการสอนทกษะแบบตวตอตว เปนกลมยอย รวมทงการฝกทางกายภาพบาบด 2. ชวงอายทางพฒนาการ 3 – 5 ป ควรจดเรยนในชนอนบาลหรอชนพเศษ โดยสปดาหหนงมเวลาเรยนในชนเรยนอยางนอย 3 วน รวมแลวไมนอยกวา 9 ชวโมง ( วนละ 3 ชวโมง ) สาหรบการสอนทกษะแบบตวตอตว เปนกลมยอยและกลมใหญ ซงไมนบรวมเวลาการฝกโดยตรงจากนกบาบด 3. ชวงอายทางพฒนาการ 5 – 7 ป ควรเรยนในชนเดกเลกเพอเตรยมความพรอม หรอชนพเศษ โดยสปดาหหนงมเวลาเรยนในชนเรยนอยางนอย 4 วน รวมแลวไมนอยกวา 12 ชวโมง แตไมควรเกนกวา 18 ชวโมง ( วนละ 3 – 5 ชวโมง ) สาหรบการสอนทกษะแบบตวตอตว เปนกลมยอย และกลมใหญ ซงทงนไมนบรวมเวลาการฝกโดยตรงจากนกบาบด 7. การจดการเรยนร

7.1 การจดการเรยนรทวไปทใชในการเรยนการสอนนกเรยนทมปญหาทางการคดคานวณ 1. ใชสงทชวยการรบรทางการเหนของนกเรยน เชน กลองขอความ วงกลม การ

ขดเสนใต 2. ใชสมดตารางกราฟ เพอชวยใหนกเรยนเขยนตวเลขในแตละหลกใหตรงกน

ไดงาย 3. จดกลมปญหาทคลายกนเขาดวยกน 4. ใหนกเรยนใชอปกรณชวยในการคดคานวณ เชน ลกคด แผนภม แผนภาพตาง

ๆ เครองคดคานวณ 5. สอนการใชเครองคดคานวณ

98

7.2 การจดการเรยนรทวไปทใชในการเรยนการสอนนกเรยนทมปญหาทางการอาน 1. ใชหนงสอเสยงเพอชวยใหนกเรยนทมปญหาเกยวกบการอาน สามารถเขาใจ

เนอหาทเรยนโดยใชการฟง 2. ลดจานวนแบบฝกหด เพอลดความวตกกงวลของเดก 3. ใชกระดาษทมสสดใส เพอใหนกเรยนจดจออยกบขอความทอาน 4. ใหเพอนชวยอานงานทครมอบหมายใหกบนกเรยนทมปญหาทางการอาน 5. ใชการทาซ า ๆ ชา ๆ 6. ใหครอานใหนกเรยนฟงแลวใหนกเรยนอานตาม 7. ใหนกเรยนวาดภาพระบายสหรอโมเดลประกอบคาหรอเรองสน นทาน 8. ใหนกเรยนเลาเรองตามจนตนาการ

7.3 การจดการเรยนรทวไปทใชในการเรยนการสอนนกเรยนทมปญหาทางการเขยน 1. จดเวลาใหเขยนอยางนอย 20 นาทตอวน 2. บรณาการเขากบวชาอาน ๆ 3. สรางบรรยากาศใหสนกสนานเพอสงเสรมการเขยน 4. เนนกระบวนการเขยน เอาใจใสกบการสะกดและเครองหมายวรรคตอน 5. ใหแตงประโยคจากคาสน ๆ งาย ๆ 6. การใชโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน(ภาพเคลอนไหว ทดสอบความร

ตรวจสอบคาตอบ) 8.การวดและประเมนผลการเรยนร การวดผลและประเมนผล ควรมการวดอยางนปละครง โดยทวไปแลวจะมการวดผลปละ 1 ครง หรอมากกวาน น จดมงหมายสาคญของการประเมนผลคอ เพอสารวจวาเดกเรยนรตามวตถประสงคทกาหนดไวหรอไม การวดผลอาจใชแบบทดสอบมาตรฐานกไดหากแบบทดสอบนนเหมาะทจะนามาใชกบเดก แตการวดผลสวนมากใชแบบทดสอบทครสรางขน แตสงทสาคญเกยวกบการวดผลทจะตองกาหนดไวในแผนการศกษาเฉพาะบคลคล คอ เกณฑในการตดสนซงจะตองกาหนดไวควบคกนไปกบการวดผล เชน

99

การวดผล เกณฑ 1. แบบทดสอบทครสรางขน 1. นกเรยนตอบขอทดสอบได 90% 2.ขอสงเกตของเดก 2.วนละ 5 นาทเปนเวลา 5 วน 3.การนบของคร 3.นกเรยนกระโดดได 10 ครง 4.การนบของคร 4. นกเรยนออกเสยงครบกลา ร ไดถก 9 ครงใน 10 ครง 5.ครตงคาถาม 5.นกเรยนตอบได 100 % การวดผลจะชวยใหครทราบความกาวหนาของเดกในดานการเรยนร ผลการประเมนจะชวยใหครปรบปรงแผนการศกษาเฉพาะบคคล หรอชวยในการกาหนดแผนใหมไดอยางเหมาะสม 9.การทบทวนและปรบปรง แนวปฏบตในการทบทวนและปรบปรงนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร/พการเรยนรวม ปรบการประเมน อยางไร

- จดอปกรณ - ปรบเวลา - ปรบวธการ - กาหนดเกณฑใหเหมาะสมกบศกยภาพ - ปรบเครองมอประเมน

ปรบวธทดสอบ - ปฏบต - สงเกต - สมภาษณ - ตอบปากเปลา - ผลงาน - แบบฝกหด - แฟมพฒนางาน - อานขอสอบให/ชวยเขยนคาตอบ - แบบทดสอบ - จดอปกรณ - แบงขอสอบ/ลดจานวนขอ - เพมเวลาจดใหเหมาะสมกบผเรยน

ปรบเวลาในการสอบ

100

- สอบโดยไมกาจดเวลา - สอบแลวพกแลวสอบใหมจดเวลาใหเหมาะ - แบงจานวนแบบทดสอบเปนตอน ๆ และใหสอบทละตอนแทนทจะสอบครง

เดยวทงฉบบ ค าแนะน าแกครและผปกครองของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร(LD) -พยายามใจเยน ๆ เมอคณฟงเดกพดหรอรอเดกเขยน เพราะเดกอาจจะพดหรอเขยนไดไมคลองและตองใชเวลาสกนด -แสดงความรกตอเดก -มองหาจดแขงและความสามารถอน ๆ พยายามสรางจดแขงเหลานนใหทดแทนความบกพรองทเดกม -อยาลมชมเมอเดกทาอะไรไดด แมจะเปนสงเลกนอยกตาม - ยอมรบนบถอเดก วาเดกเปนบคคลทมความหมายและมสงด ๆ ในตนเองเหมอนกน - มความคาดหวงทเหมาะสม - เมอเดกทาผด เชน เขยนผด อานผด จงอยาบนชวยเดกแกไขขอทผดพลาดอยางอดทน - อานหนงสอสนก ๆ กบเดก กระตนใหเดกถามคาถาม เลาเรองและแสดงความคดเหน 10.การเปลยนผาน (Transition)

ชวงระยะเวลาสภาพแวดลอมหงไปสสภาพแวดลอมหนง เชน จากบานไปสโรงเรยน / โรงพยาบาล / สถานทอนๆ ตามความตองการจาเปน โดยจะตองใหคนพการ / ผปกครอง มสวนรวมในการตดสนใจรวมกบคณะบคคล สหวชาชพ เพอใหการเปลยนผานของคนพการมขอจากดนอยทสด เพอใหคนพการไดมโอกาสพฒนาศกยภาพใหมากทสด ดาเนนการโดยคานงถงความตองการของคนพการในลกษณะความตองการ ดานสภาพแวดลอม ประโยชนของการเรยนรวม กองการศกษาเพอคนพการ กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ไดสรปประโยชนของการเรยนรวมไวดงน (กรมสามญศกษา, 2543) 1. ทางดานการเรยน เดกมโอกาสไดเรยนตามลาดบช นในโรงเรยนปกต โดยไมมขอยกเวน เชน ถาเดกเรยนในชนพเศษ ครมกจะใหความพเศษแกเดกมากไป หรอตงความหวงไว

101

ตา เมอเดกทาอะไรไมไดกมกปลอย เพราะถอวาเดกมความบกพรอง ถาเดกเรยนในโรงเรยนปกต เดกกจะตองปฏบตตามเดกปกต เดกจะไดรบทกษะมากขน 2. ทางดานสงคม เดกสามารถปรบตวใหเขากบสงคมปกตไดมากขน มเพอนมาขน ไมเฉพาะแตเพอนพการเทานน เพอนบานเขาใจเดกดขนยอมใหลกของตนมาเลนดวย เพราะเดกอยในโรงเรยนเดยวกนกบลกของตน 3. การเปลยนเจตคต เดกปกตจะมความเคยชนกบเดกพการมากขน เพราะการอยรวมกน ทาใหไมเหนวาเดกพการเปนมนษยแปลกประหลาด นากลว ชวนขนในทาทาง และรปรางอกตอไป นอกจากน ยงเรยนรวาเดกพการตองการความชวยเหลออะไรบาง และมความเขาใจเดกพการดขน ยอมรบ และแสดงความเออเฟอมากขน 4. ประหยดงบประมาณของรฐ เมอเดกพการสามรถเรยนรวมกบเดกปกตในโรงเรยนปกตได รฐกไมมความจาเปนทจะตองสรางโรงเรยนพเศษเฉพาะเดกพการ เพยงแตเพมบคลากรทจาเปนบางอยางขนในโรงเรยนปกตเทานน 5. เดกพการมโอกาสเขาเรยนในโรงเรยนใกลบาน ไมตองเดนทางไปโรงเรยนพเศษทหางไกล 6. เดกพการมโอกาสอยกบครอบครว และญาตพนอง มโอกาสประพฤตตามหนาท ในฐานตะสมาชกครอบครว โดยไมรสกวาถกแยกออกไปดวยเหตแหงความพการ 7. ประหยดคาใชจายของผปกครอง ไมตองเสยเงนสงบตรทพการไปอยโรงเรยนประจา ดงน นการจดเดกพการเรยนรวมกบเดกปกต จงเปนปจจยทมความสาคญยงทจะชวยสงเสรม และใหแนวทางการนาไปสความสขความสาเรจในชวตของเดก ชวยพฒนาศกยภาพของเดก จากการฟนฟสมรรถภาพทางดานการศกษา การสนบสนนทางสงคมทเหมาะสม ชวยใหเดกพการสามารถปรบตว และดารงชวตอยรวมกบคนปกตในครอบครว รปแบบการจดการเรยนรวม ศรยา นยมธรรม (2547) ไดกลาวถง รปแบบการจดการศกษาพเศษม 5 รปแบบ ดงน 1. การเรยนรวมในชนปกตเตมเวลาเปนการจดใหกบเดกทมสภาพความพการไมมากนก หลงจากรบการบาบดรกษา หรอฟนฟสมรรถภาพในดานทจาเปนกสามารถเรยนรวมกบเดกปกตในชนเรยนได ทงนอาจมอปกรณ และเครองมอชวยทางการศกษาพเศษ รวมทงการใหบรการแนะแนวกลมครปกตดวย ในกรณเดกปญญาเลศ และเดกทมความสามารถพเศษเฉพาะทาง และมความคดสรางสรรคกจะเรยนรวมในลกษณะนได 2. การเรยนรวมในชนเรยนปกต การจดบรการในลกษณะน เดกพเศษจะมโอกาสเรยนในชนปกตเตมเวลาโดยไดรบการบรการตาง ๆ เพมเตม เชน ไดรบการสอนเสรมบางวชาจากคร

102

การศกษาพเศษ ไดรบการฝกพด และการแกไขการพด ไดรบการฝกใหทาความคนเคยกบสภาพแวดลอม และการเคลอนไหว จดโปรแกรมพเศษสาหรบเดกปญญาเลศ เปนตน โดยทเดกเหลานอาจไดรบบรการเปนรายบคคล หรอเปนกลมเลก ๆ กได 3. การเรยนในชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต การจดการศกษาในลกษณะนควรจดใหเดกทมความบกพรองมาก หรอเดกทพการซ าซอน รวมทงเดกทมความสามารถสง เปนพเศษจนไมสามารถเรยนรวมกบเดกปกต นอกจากนเดกเหลานยงจาเปนตองไดรบบรการพเศษดานตาง ๆ เชน กายภาพบาบด กจกรรมบาบดการแกไขการพด การฝกฟงโปรแกรมพเศษ เปนตน บคลากรในโรงเรยนตองไดรบฝกอบรมใหมความรความสามารถ และความเขาใจเกยวกบเดกประเภททตนรบผดชอบ 4. การจดโรงเรยนพเศษ เดกพเศษทมความบกพรองและ/หรอเดกทมความสามารถสงเกนกวาทจะเรยนรวมกบเดกปกตได ควรไดรบบรการประเภทน ครทอยในโรงเรยนพเศษดงกลาว จาเปนตองมความรพเศษในแตละสาขจะไปชวยสอนเสรม และพฒนาสมรรถภาพใหแกเดก ลกษณะของโรงเรยนพเศษนจะจดแบบประจาหรอไปกลบกได 5. การจดการศกษานอกโรงเรยน การจดบรการในลกษณะนไดแก การจดบรการ การศกษาพเศษในโรงพยาบาล สถานพกฟน สถานรบเลยงเดก และทบาน เปนตน รปแบบนจดสาหรบเดกพการทางรางกาย และทมความบกพรองทางสขภาพ หรอสตปญญา ซงจาเปนของเขารบบรการรกษา ฟนฟ บาบด พกฟน และเลยงดตามสถานทดงกลาวเปนระยะเวลานาน เพอใหเดกไดรบการศกษาโดยไมขาดตอน การจดการศกษาพเศษในรปแบบน เปนรปแบบทมความยดหยนมาก เนองจากเดกทรบบรการ เปนเดกทมสภาพความพการ และความตองการแตกตางกนมาก เลวสและดอรลอค(Lewis and Doorlog, 1982) ไดอธบายรปแบบการจดการศกษาพเศษไว 7 รปแบบ ดงตอไปน 1. ชนเรยนปกตเตมวน ในรปแบบนคร และนกเรยนไมไดรบบรการทางการศกษาพเศษโดยตรง มเพยงบรการทางออม เชน การฝกอบรมครประจาการ การจดหาสอวสดอปกรณพเศษนกเรยนทไดรบบรการทางการศกษาพเศษในชวงระยะเวลาหนง เมอไมมความตองการจาเปนอกตอไปกจดเขาในรปแบบน 2. ชนเรยนปกตเตมวนกบการใหคาปรกษา แนะนาสาหรบครปกต นกเรยนใชเวลาเรยนตลอดวนในชนเรยนปกต โดยไมไดรบบรการทางการศกษาพเศษแต ครปกตจะไดรบบรการโดยนกการศกษาพเศษ จะใหคาแนะนาเกยวกบความตองการจาเปนของเดกพเศษ การใหคาปรกษาอาจเปนในรปตาง ๆ เชน การชวยแกไขพฤตกรรมของนกเรยน การปรบวธสอนวชาตาง ๆ การจดสออปกรณพเศษ

103

3. ชนเรยนปกต และหองสอนเสรม และหรอบรการเดนสอน เดกพเศษจะใชเวลาสวนใหญในชนเรยนปกต และระรบบรการ การศกษาพเศษในหองพเศษ เรยกวา หองสอนเสรม โดยมเวลากาหนดทแนนอน ครสอนเสรมยงใหบรการคาปรกษาแนะนาสาหรบครปกตดวย หรออาจเขาไปชวยเหลอหรอเดกพเศษในชนเรยนปกตเมอจาเปน สวนครเดนสอนกมหนาทเชนเดยวกบครสอนเสรม เพยงแตเดนทางไปสอนในโรงเรยนหลายแหง 4. ชนเรยนพเศษ และชนเรยนปกต นกเรยนใชเวลาสวนใหญในชนเรยนพเศษ และใชเวลาบางสวนในชนเรยนปกต รปแบบนถอเปนการจดสภาพแวดลอมทจากดมากทสด ของการเรยนรวม 5. ชนเรยนพเศษเตมวน รปแบบนไมถอวาเปนการเรยนรวม นกเรยนอยในช นพเศษตลอดเวลาเรยน แตมปฏสมพนธกบเพอนปกตเฉพาะในดานสงคมเทานน ไมใชในดานการเรยนการสอนในชนเรยน 6. โรงเรยนพเศษไปกลบ รปแบบนใชกบนกเรยนทมความพการในระดบสงการจดในลกษณะน จะเออตอเมอทมผเชยวชาญพเศษมารวมอยในโรงเรยน 7. โรงเรยนประจารปแบบนเหมาะสาหรบเดกทมความตองการจาเปนในระดบสงจนไมสามารถใชรปแบบทมสภาพแวดลอมจากดนอยกวาได หรอใชกบเดกทจาเปนตองอยในหอพกเพราะในทองถนของตนไมมบรการดานการศกษาพเศษ วาร ถระจตร (2545) ไดอธบายรปแบบการจดการเรยน 5 รปแบบ คอ รปแบบท 1 การเรยนรวมในชนปกตเตมเวลา การจดบรการสาหรบเดกพเศษ ลกษณะนจดใหกบเดกทมความพการไมมาก หลงจากเดกไดรบการบาบดรกษา หรอฟนฟสมรรถภาพในดานทจาเปนกสามารถเรยนรวมกบเดกปกตได ทงนอาจมอปกรณเครองมอพเศษชวยทางดานการศกษา เชนเครองชวยฟง รวมทงการใชบรการแนะแนวแกคร ในชนเรยนปกตดวย ในกรณเดกปญญาเลศ เดกทมความสามารถพเศษเฉพาะทางเดกทมความคดสรางสรรคกสามารถเรยนรวมในลกษณะน เพยงแตปรบโปรแกรมการสอน และวธการสอนใหเหมาะสมกบสภาพความสนใจ และความสามารถของเดก แตละประเภท รปแบบท 2 การเรยนรวมในชนปกต โดยไดรบการบรการพเศษ การจดบรการโดยใหเดกพเศษเรยนในชนเรยนปกตเปนเวลา โดยไดรบการบรการตาง ๆ เพมเตม เชน ไดรบการสอนเสรมบางวชาจากครการศกษาพเศษ เชน ฝกพด ฝกใหคนเคยกบสภาพแวดลอม และการเคลอนไหว และโปรแกรมพเศษของเดกปญญาเลศ เปนตน โดยเดกไดรบบรการเปนรายบคคล และเปนกลม รปแบบท 3 การเรยนในช นพเศษในโรงเรยนปกต จดใหแกเดกทมความบกพรองคอนขางมาก รวมทงเดกทมความสามารถสง จนไมสามารถเรยนรวมกบเดกปกตได ควรจดบรการพเศษให เชน กายภาพบาบด

104

อาชวบาบด การแกไขคาพด การฝกฟง ตลอดจนการเพมความรสกสาหรบเดกทมความสามารถสง เปนตน รปแบบท 4 การจดโรงเรยนพเศษ เดกพเศษทมความบกพรองมาก และไมสามารถเรยนรวมกบเดกปกตได ครการศกษาพเศษทสอนจาเปนตองมความรพเศษ สอนประจาในโรงเรยนพเศษ รปแบบท 5 การจดการศกษาพเศษนอกโรงเรยน คอ การจดการศกษาพเศษในโรงพยาบาลสถานพกฟน สถานรบเลยงเดก และทบาน เปนตน เปนการจดใหแกเดกพการทางกาย และสขภาพ หรอเดกปญญาออน ผดง อารยะวญญ (2542) ไดกลาวถง การจดรปแบบการเรยนรวมไว 3 รปแบบ ดงน 1. การเรยนรวมบางเวลา (Integration) เปนการจดใหเดกทมความตองการพเศษเรยน ในโรงเรยนปกตโดยอาจจดใหอยในชนพเศษ และเรยนรวมกบเดกปกตในบางวชา เชน วชาพลศกษา ดนตร หรอรวมกจกรรมตามโอกาสอนควร 2. เรยนรวมเดกเวลา (Mainstreaming) เปนการจดใหเดกทมความตองการพเศษเรยน ในชนเดยวกบเดกปกตตลอดเวลา ไดรบบรการเชนเดยวกบเดกปกต จดประสงคของการเรยนรวมเตมเวลา คอ ใหเดกเขาใจ และตอบสนองความตองการซงกนและกน 3. การเรยนรวม (Inclusion) หรอการจดการศกษาโดยรวม (Inclusive education) เปนแนวคด ในการจดการศกษาทโรงเรยน จะตองจดการศกษาใหกบเดกทกคน โดยไมมการแบงแยกวา เดกคนใดเปนเดกปกต หรอเปนเดกทมความตองการพเศษ โรงเรยนตองรบเดกทกคน และจดการศกษาใหอยางเหมาะสม สานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน ไดจดการเรยนการสอนสาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษรปแบบการจดการเรยนรวมใน 5 ลกษณะ คอ (สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต, 254) ลกษณะท 1 การเรยนรวมในชนเรยนปกตเตมเวลา เปนการจดเดกทมความตองการพเศษ ซงไดรบการฟนฟสมรรถภาพ จนถงระดบทชวยตวเองไดแลว และไดรบการพจารณาวา มความพรอมทางการเรยน มผลสมฤทธ ทางการเรยนดหรอคอนขางด ตลอดจนมวฒภาวะทางอารมณ และสงคมดพอในทก ๆ กลมวชา ลกษณะท 2 การเรยนรวมในชนเรยนปกต และมบรการใหคาแนะนาปรกษาเปนการจดการเรยนรวมเตมเวลา คลายคลงกบลกษณะท 1 แตจะมครการศกษาพเศษเปนผใหคาปรกษา ซงไดแก ครการศกษาพเศษในโรงเรยน ครเวยนสอนตามโรงเรยน หรอผเชยวชาญเฉพาะทางโดยครประเภทนไมไดเปนผททาการสอนโดยตรง แตจะเปนผคอยใหคาแนะนาชวยเหลอ ครประจาชน และคร

105

ประจาวชา ใหเขาใจถงความตองการ และความสามารถของเดกทมความตองการพเศษ ทเรยนรวมอยในช นเรยน ชวยกาหนดวตถประสงคในการเรยนร ตลอดจนการปฏบตตอเดก การจดสภาพแวดลอม และชวยประเมนผลการพฒนาการในการเรยนรของเดกทมความตองการพเศษ ลกษณะท 3 การเรยนรวมในชนปกต และรบบรการจากครเสรมวชาการ เปนการจดการครการศกษาพเศษประจาอยทหองเสรมวชาการ โดยกาหนดตารางเรยนใหนกเรยนทมความตองการพเศษไดเขามาเรยนกบครเสรมวชาการ การศกษาพเศษบางเวลา และตามความมากนอย จากทกลาวขางตนประมวลไดวา รปแบบการจดการเรยนรวม เปนรปแบบทใหบรการศกษา ดแลชวยเหลอบคคลพการใหไดรบการศกษาทตรงตามความพการ ความสนใจและสามารถพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพ สามารถดารงชวตอยในสงคมอยางปกตสข ของความตองการพเศษ หรอความจาเปนของเดก และสอนในเนอหาทเดกมปญหา หรอไมไดรบการสอนในชนเรยนปกต การสอน อาจจะกระทาเปนรายบคคลหรอเปนกลมเลก ๆ กได นอกจากนครเสรมวชาการยงทาหนาทใหคาแนะนา ใหคาปรกษาแกครประจาชน หรอประจาวชาเกยวกบการเรยนการสอน และการปฏบตตอเดกทมความตองการพเศษ ลกษณะท 4 การจดชนเรยนพเศษในโรงเรยน และเรยนรวมบางเวลา เปนการจดนกเรยนทมความตองการพเศษไวในหองเรยนเดยวกน โดยคขนานกบหองเรยนปกต และจดเปนกลมเลก ๆ มครการศกษาพเศษประจาชน และสอนเองเกอบทกวชา ยกเวนวชาทเดกสามารถไปเรยนรวมกบเดกปกตไดเชน พลศกษา ศลปศกษา ดนตร นาฎศลป การงานพนฐานอาชพ จรยศกษา หรอกจกรรมพเศษของโรงเรยน ลกษณะท 5 การจดชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต เปนการจดนกเรยนทมความตองพเศษ ทมความบกพรองคอนขางมาก ในประเภทเดยวกน โดยจดเปนกลมขนาดเลกไมนอยกวา 6 คน เรยนในชนเรยนพเศษรวมกนตลอดเวลา มครประจาชนเปนผสอนเองทกวชา แตอยในโรงเรยนปกต และมการเขารวมกจกรรม กบทางโรงเรยนบาง บางโอกาส เชน การเขาแถวเคารพธงชาต สวดมนตไหวพระ ประชมประจาสปดาห รบประทานอาหารกลางวนรวมกบเดกปกต เชยรกฬา และรวมกจกรรมวนสาคญตาง ๆ ตลอดจนรวมพธการกบโรงเรยนดวย สรปไดวา การจดรปแบบเรยนรวมใหแกเดก ควรพจารณาลกษณะของความบกพรอง และความสามารถของเดกแตละคน ตลอดจนตองคานงถงความพรอมของโรงเรยน ผบรหาร คร และความรวมมอของผเชยวชาญ ผปกครอง ตวเดก ผบรหาร คร นกวชาชพทเกยวของ ตอนท 2 แนวคดพนฐานเกยวกบการบรหารจดการเรยนรวม 2.1 ยทธศาสตรในการจดการศกษาแบบเรยนรวม

106

การจดการศกษาแบบเรยนรวมใหบรรลตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ และเกดประโยชนสงสด ผเรยนทกคนไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ กระทรวงศกษาธการจงไดกาหนดยทธศาสตรในการจดการศกษาแบบเรยนรวมไว 3 ยทธศาสตร ดงภ าพประกอบท 1 (กระทรวงศกษาธการ, 2545) ภาพประกอบท 2 แผนภมแสดงยทธศาสตรในการจดการศกษาแบบเรยนรวม

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาเครอขายการจดการศกษาแบบเรยนเรยน

ประกอบดวย 1. การประชาสมพนธเพอการศกษาแบบเรยนรวม 2. การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพอการศกษาแบบเรยนรวม 3. การประสานงานองคกรเพอการศกษาแบบเรยนรวม ยทธศาสตรท 2 การเพมประสทธภาพการบรหารจดการประกอบดวย

ยทธศาสตรท 2 การเพมประสทธภาพการบรหารจดการ

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาเครอขายการจด

การศกษาแบบเรยนรวม

ผ เรยนทกคนไดรบโอกาส

และสทธอยางเทาเทยมกนในการพฒนา

ศกยภาพ

ยทธศาสตรท 3 การเพมประสทธภาพกระบวนการเรยนร

107

1. การพฒนาบคลากรทเกยวของกบการศกษาแบบเรยนรวม 2. การจดอาคารสถานท และพฒนาสภาพแวดลอมเพอการศกษาแบบเรยนรวม 3. การใชทรพยากรรวมกนเพอการศกษาแบบเรยนรวม 4. การพฒนาศกยภาพผเรยนเพอการศกษาแบบเรยนรวม 5. การนเทศ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการดาเนนงานการจดการศกษาแบบเรยนรวม ยทธศาสตรท 3 การเพมประสทธภาพการเรยนร ประกอบดวย 1. การจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) 2. การจดกจกรรมการเรยนการสอน 3. การวดและประเมนผลตามสภาพทแทจรง 4. การพฒนาสอ เทคโนโลย สงอานวยความสะดวก และนวตกรรมการเรยนการสอน จากปรชญา แนวคด และหลกการในการจดการศกษาแบบเรยนรวมของนกการศกษา และผลงานวจยตาง ๆ จะเหนวา การดาเนนงานการจดการศกษา เพอคนพการใหคนพการทกคนไดรบโอกาส และสทธเทาเทยมกน ในการพฒนาศกยภาพ โดยสอนคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 นน รปแบบวธการในแนวคดใหม ของการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษทประสบความสาเรจ คอ โรงเรยนแบบเรยนรวม โดยมการปรบเปลยนองคประกอบในการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน ทมการปรบสภาพแวดลอม อาคารสถานท การบรหารสถานศกษา รปแบบการเรยนการสอน การวดผล ประเมนผล การจดบคลากรดาเนนงาน เพอใหระบบการศกษาทยดหยน สามารถตอบสนองความตองการจาเปนทแตกตางของผเรยน จากสภาพ และปญญาในปจจบน การจดการศกษาแบบเรยนรวม จะยงไมสามารถดาเนนการไดผลอยางมประสทธภาพเทาทควร แตในอนาคตเดกทมความตองการพเศษทไดเขาเรยนรวมในโรงเรยนทวไป การพฒนาในการจดการศกษาแบบเรยน กจะชดเจนยงขน และจะตองไดรบการสนบสนนจากผบรหารโรงเรยน ครผสอน ผปกครอง ชมชน และผทมสวนเกยวของ 2.2 การบรหารจดการศกษาแบบเรยนรวม การบรหารจดการศกษา เปนบทบาทหนาท ทผบรหารโรงเรยน และผทเกยวของทาหนาทอานวยการสงเสรม สนบสนน ประสานงาน นเทศควบคม กากบ ตดตาม ประเมน แกไข พฒนา ปรบปรง การดาเนนงาน หรอกจกรรมตาง ๆ ในระบบโรงเรยน ใหมประสทธภาพสอดคลองกบนโยบาย เปาหมาย และวตถประสงคของการจดการศกษา ตามบทบาทหนาทอยางเหมาะสม สาหรบในการจดการศกษา แบบเรยนรวม โดยดาเนนการดงน

108

1. การพฒนาบคลากร ในการจดการศกษาแบบเรยนรวม ควรมการจดเตรยมบคลากรทเกยวของในระดบตาง ๆ ใหพรอมทจะยอมรบเดกทมความสามารถ มความรความเขาใจเกยวกบการเรยนรวมอยางพอเพยง และเขาใจการปฏบตงานทจาเปนตอการเรยนการสอน เพอเสรมงานเรยนรวมใหประสบความสาเรจ ควรจดเตรยมดงน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต 2543) 1.1 ดานผบรหาร 1.1.1 ตองมเจตคตทด 1.1.2 มหลกการบรหารจดการ การเรยนรวม 1.1.3 ทาความเขาใจกบบคลากรทกฝายในโรงเรยน 1.1.4 จดหาบรการสนบสนนเพอเสรมงานการเรยนรวม 1.1.5 สงเสรมใหกาลงใจในการปฏบตของบคลากร 1.2 ดานครปฏบตการสอนการเรยนรวมกบเดกปกต/ครประจาวชา 1.2.1 ควรจะไดรบการฝกใหมความรพนฐาน และวธสอนเดกทมความพการ ในชนเรยนรวมของตน 1.2.2 ควรเขาใจวธการประสานงานกบบคคลอน ๆ ทเกยวของ 1.2.3 มเจตคตทดตอการเรยนรวม มความเชอวาเดกทกคนสามารถเรยนไดและยอมรบใหเขาเรยนในฐานะสมาชกคนหนงของชนเรยน 1.3 ครประจาชนพเศษ เปนครทมคณวฒการศกษาพเศษ หรอไดรบการฝกอบรม ทางการศกษาพเศษโดยเฉพาะ และความเปนบคคลท 1.3.1 มเจตคตทดตอการเรยนรวม 1.3.2 มความเชอวาเดกทกคนสามารถเรยนรไดและมความตองการพฒนาตนเอง 1.3.3 มความตงใจในการสอน 1.4 ครเสรมวชาการ 1.4.1 เปนครททาหนาทสอนเพมเตมจากการทเดกไดเรยนชนหองปกต 1.4.2 เปนผประสานใหคาแนะนาครใหปฏบตตอเดกพการไดอยางถกตอง การจดการเรยนรวม จะประสบความสาเรจ หรอไมนนผบรหารจะคานงถงความเขาใจการยอมรบ และทศนคตทดของครในโรงเรยน ครผสอน นกเรยน ตลอดจนผปกครอง ทมตอเดกทมความตองการพเศษ ซงผ บรหารอาจจดการบรหาร และประชาสมพนธ ดงน (สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต, 2541)

109

1. ครในโรงเรยน 1.1 ผบรหารควรจดประชาสมพนธใหครทกคน ในโรงเรยนเขาใจถงความนา 1.2 เปนทจะตองจดการเรยนรวมในโรงเรยน 1.3 ขอความรวมมอจากครทก ๆ คน ในการใหความรความเขาใจแกเดกนกเรยน 1.4 เรยนและผปกครองเกยวกบการเรยนรวมทโรงเรยนจดขน 1.5 ขอความรวมมอจากครในโรงเรยนใหมาชวยสอนเดกทมความตองการพเศษ 2. ครผทาการสอน 2.1 ใหความรความเขาใจแกครผทาการสอน วาเดกทมความตองการพเศษ จะประสบความสาเรจได เพราะครใหความเมตตาชวยเหลออบรมสงสอน และใหความร 2.2 ใหความรและความเขาใจแกครผสอน วาเดกทมความตองการพเศษมาสามารถเรยน และชวยเหลอตนเองไดเชนเดยวกบเดกทว ๆ ไป 3. นกเรยนปกตทเรยนรวม 3.1 ใหความรและสรางความเขาใจแกนกเรยนปกตวา ควรใหความเออเฟอชวยเหลอ และไมควรรงเกยจเพอนทมความตองการพเศษ 3.2 ใหความรความเขาใจแกนกเรยนปกตวา เพอนทมความตองการพเศษ ตองการความชวยเหลอมากกวาทจะนาปมดอยของเพอนมาลอ หรอเยาะเยยถากถาง 3.3 มเจตคตทดยอมรบ และมองเหนคณคาความสามารถของเดกทมความตองการพเศษ 4. ผปกครอง 4.1 ควรสรางความเขาใจกบผปกครองวา เดกทมความตองการพเศษกควรไดรบโอกาสในการศกษาเทาเทยมกบเดกปกตทว ๆ ไป 4.2 ใหความรกบผปกครองวาการเรยนรวม จะไมมผลกระทบกระเทอนตอนกเรยนไมวากรณใด 4.3 ใหผปกครองของเดกทมความตองการพเศษ ทาความเขาใจเกยวกบเดกทมความตองการพเศษในปกครอง และใหความชวยเหลอเทาททาได 4.4 ใหผปกครองของเดกทมความตองการพเศษยอมรบในความผดปกต สรปไดวา การบรหารจดการศกษาแบบเรยนรวมใหไดผลสาเรจตามเปาหมายตองมงเนน การมปฏสมพนธกนในทกภาคสวน รวมดาเนนการ มการจดเตรยมบคลากร วสด อปกรณ และงบประมาณสนบสนนการบรหารจดการเปนอยางด โดยความรวมมอ ผมสวนเกยวของในการพฒนาคณภาพการศกษา

110

2.3 สภาพและปญหาของการจดการศกษาแบบเรยนรวม จากการศกษาผลการดาเนนงาน การจดการศกษาพเศษของหนวยตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงในโรงเรยนรวมของเดกพการ พบวา มสภาพปญหาและอปสรรคในการจดการศกษาพเศษ สรปไดวาหลายหนวยงานมปญหาดานบคลากร งบประมาณ วสด อปกรณ และการจดการ ทาใหการจดการศกษาพเศษ อกทงผบรหาร และผทเกยวของสวนหนงยงขาดความร เจตคต และทกษะทถกตองในการจดการศกษาแบบเรยนรวม สวนการจดบรรยากาศ และกจกรรมการเรยนรไมสงเสรมการเรยน และการพฒนาศกยภาพของผเรยนเปนรายบคคลเทาทควร การวดผลประเมนผลไมเปนตามสภาพจรง และไมสอดคลองกบลกษณะของนกเรยน นอกจากนผบรหารสถานศกษายงนเทศ ตดตาม และประเมนผลพรอมทงสงเสรมบคลากรในการปฏบตงานดานการศกษาพเศษนอย ซงผลการประเมน จากการประเมนจากและตดตามผลการจดการเรยนรวม ในสภาพปจจบน ของประเทศไทย โดยกองการศกษาพเศษ (2540) พบวา ปญหาสวนใหญมาจากครประจาชน ยงไมไดเขารบการอบรมใหเกดความร ความเขาใจเกยวกบเดกพเศษ ตลอดจนวธการใหความชวยเหลอ การใชเทคนคการสอนเฉพาะ เชน การอาน เขยน การใชภาษามอ การฝกพด และการใหความชวยเหลอเดก ทมความบกพรองอยางถกวธ เปนตน โรงเรยน เรยนรวมของสอการสอนทเหมาะสม และครขาดความรความเขาใจในการใชสออปกรณกบบคคลทมความบกพรองประเภทตาง ๆ บคคลในโรงเรยนมเจตคตไมถกตอง เกยวกบเดกทมความบกพรองในโรงเรยนรวม ขาดสงอานวยความสะดวก และสภาพแวดลอมไมเหมาะสม จากผลการวเคราะหขอมลของกลมวจย และตดตามประเมนผลการจดการศกษา เพอคนพการ กองการศกษาเพอคนพการ (2542) โดยการศกษาดงาน โรงเรยนทวไปทจดเรยนรวมสาหรบเดกพการ การจดประชมสมมนาผบรหารโรงเรยน และครผสอนเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนทวไปขอมลจากการตอบแบบสอบถามของผบรหารโรงเรยน หรอครผทไดรบมอบหมายในการตอบแบบสอบถามสภาพการดาเนนงานของโครงการจดการเรยนรวม 757 โรงเรยน สรปไดวา 1. การจดใหเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนทวไป เปนการจดใหเดกพการเรยนรวมกน เดกทวไปแบบเตมเวลา คดเปนรอยละ 85.60 เรยนรวมบางเวลา คดเปนรอยละ 7.66 และจดเดกพการเรยนในหองพเศษเฉพาะ คดเปนรอยละ 6.74 2. เหตผลในการจดใหเดกพการเรยนรวมกบเดกทวไป เพอสนองนโยบายของหนวยงานตนสงกด คดเปนรอยละ 29.19 จดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ฉบบลาสด คดเปนรอยละ 25.50 ทเหลอจดดวยเหตผลอนหรอ เพอแกปญหาของโรงเรยนหรอหนวยงาน

111

3. สภาพการบรหารงานในการจดใหเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนทวไป พบวา สวนใหญไมมการปฏบตตามแนวทางทชดเจน และเหมาะสม ไมมการปรบสภาพอาคารเรยน อาคารประกอบหองน า – หองสวม และสงแวดลอมภายในโรงเรยน ใหเหมาะสมกบสภาพของเดกพการทเขาเรยนรวมในโรงเรยน การเรยนการสอนไมไดใชสอการเรยนการสอนทเหมาะสมกบเดกพการแตละประเภท ไมมการคนคดนวตกรรม เพอสงเสรมการเรยนรของเดกพการทเรยนรวมไมมการจดอปกรณชวยอานวยความสะดวกในการเรยนของเดกพการแตละประเภท ไมมการคดแยกเดกพการเขาเรยนรวมอยางถกตองตามหลกวชาการ โดยเฉพาะการทดสอบทางการแพทย ไมมการเตรยมความพรอมแกเดกพการ กอนสงตอเขาเรยนรวม ทงในดานการชวยเหลอตวเอง ดานสขนสย ดานการเรยน ดานมารยาท และการอยรวมกนในสงคม ไมมการวเคราะหหลกสตร การจดกจกรรมการเรยนการสอน การวดผล และประเมนผล และปรบใหเหมาะสมกบเดกพการทเรยนรวม ไมมการจดทาแผนการสอนเฉพาะสาหรบเดกพการทเรยนรวมโดยเฉพาะ 4. ความสาเรจของการดาเนนงานจดการเรยนรวม ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน และผทไดรบมอบหมาย พบวา โดยภาพรวมการดาเนนงานจดการเรยนรวม สาหรบเดกพการในโรงเรยนทวไป อยในระดบคอนขางนอย และมประสทธผลทระดบหนงเทานน. สภาพปญหาอปสรรค และแนวทางการจดการเรยนรวมของเดกพการ ในประเทศไทยทพบสวนใหญ จะเกยวกบประเดนตาง ๆ คอ การคดแยกเดกพการ เพอการสงตอเขาหองเรยนรวม การใชหลกสตรและการปรบปรงหลกสตร การจดการเรยนสอนในชนเรยนรวม สอ และนวตกรรม ประกอบการสอนของครผสอน แนวทางการวดและประเมลผลเดก 2.4 การจ าแนกความบกพรองของบคคลเพอจดการศกษาแบบเรยนรวม การจดการเรยนการสอนแกเดกพการ หรอผทมความบกพรอง ยอมแตกตางกนไปตามความพการ หรอความบกพรองของแตละประเภท จงจาเปนตองมการจาแนกความพการ หรอความบกพรองใหชดเจน เพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองตามความตองการจาเปน และศกยภาพของคนพการ ใหบงเกดผลในการพฒนาอยางแทจรง กระทรวงศกษาธการไดกาหนดประเภท ความพการไว 9 ประเภท ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2543) 1. บคคลทมความบกพรองทางการเหน หมายถง บคคลทสญเสยการมองเหนตงแตระดบเลกนอย จนถงตาบอดสนท อาจแบงได 2 ประเภท คอ 1.1 ตนตาบอด หมายถง คนทสญเสยการเหนมากจนตองสอนใหอานอกษรเบรลล หรอใชวธการฟงเทปแผนเสยง หากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไขแลวอยในระดบ 6 สวน 60 หรอ 20 สวน 200 (20/200) ลงมาจนถงตาบอดสนท หมายถง คนตาบอดสามารถมองเหนวตถไดในระยะหางนอยกวา 6 เมตร หรอ 20 ฟต ในขณะทคนปกตสามารถมองเหนวตถ

112

เดยวกนได ในระยะ 60 เมตร หรอ 200 ฟต หรอมลานสายตาแคบกวา 20 องศา (หมายถงสามารถมองเหนไดกวางนอยกวา 20 องศา) 1.2 คนเหนเลอนราง หมายถง คนทสญเสยการเหนแตยงสามารถอานอกษรตวพพม ทขยายใหญได หรอตองใชแวนขนยานอาน หากตรวจวดความชดของสายตา ขางดเมอแกไขแลวอยระดบระหวาง 6 สวน 18 (6/18) หรอ 20 สวน 70 (20/70) ถง 6 สวน (6/60) หรอ 20 สวน 200 (20/200) หรอมลานสายตาแคบกวา 30 องศา 2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน หมายถง คนทสญเสยการไดยนตงแตระดบรนแรง จนถงระดบนอยอาจแบงได 2 ประเภท คอ 2.1 คนหหนวก หมายถง บคคล คนทสญเสยการไดยนมากจนไมสามารถรบขอมลผานทางการไดยน ไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟงกตาม โดยทวไปหากตรวจการไดยนจะสญเสยการไดยน ประมาณ 90 เดซเบลขนไป (เดซเบล เปนหนวยวดความดงของเสยง หมายถง เมอเปรยบเทยบระดบเรมไดยนเสยงของเดกปกต เมอเสยงดงไมเกน 25 เดซเบล คนหหนวกจะเรมไดยนเสยงดงมากกวา 90 เดซเบล) 2.2 คนหตง หมายถง คนทมการไดยนเหลออยเพยงทจะรบขอมลผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวยฟง และหากตรวจการไดยนจะพบวา มการสญเสยการไดยนนอยกวา 90 เดซเบล ลงมาจนถง 26 เดซเบล คอ เมอเปรยบเทยบระดบ เรมไดยนเสยงของเดกปกต เมอเสยงดงไมเกน 25 เดซเบล เดกหตง จะเรมไดยนเสยงดงมากกวา 26 เดซเบล ขนไป จนถง 90 เดซเบล อาจแบงเปนกลมยอย ดงน 2.2.1 ตงเลกนอย (26-40 เดซเบล) 2.2.2 ตงปานกลาง (41-55 เดซเบล) 2.2.3 ตงมาก (56-70 เดซเบล) 2.2.4 ตงรนแรง (71-90 เดซเบล) 3. บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา หมายถง คนทมพฒนาการชากวาคนปกตทวไป เมอว ดสตปญญา โดยใชแบบทดสอบมาตรฐานแลว มสตปญ ญาต ากวาบคคลปกต และความสามารถในการปรบเปลยนพฤตกรรมตากวาเกณฑปกตอยางนอย 2 ทกษะหรอมากกวา เชน ชวตในบาน การควบคมตนเอง สขอนามย และความปลอดภย การเรยนวชาการเพอชวต ประจาวน การใชเวลาวาง และการทางาน ซงลกษณะความบกพรองทางสตปญญา จะแสดงอาการกอนอาย 18 ป อาจแบงความบกพรองของสตปญญา 4 ระดบ ดงน 3.1 บกพรองระดบเลกนอย ระดบเชาวนปญญา (IQ) ประมาณ 56-70 3.2 บกพรองระดบปานกลาง ระดบเชาวนปญญา (IQ) ประมาณ 41-55

113

3.3 บกพรองระดบรนแรง ระดบเชาวนปญญา (IQ) ประมาณ 26-40 3.4 บกพรองระดบรนแรงมาก ระดบเชาวนปญญา (IQ) ประมาณ 20-25 4. บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอสขภาพ หมายถง คนทมอวยวะไมสมสวน อวยวะสวนใดสวนหนง หรอหลายสวนขาดหายไป กระดกและกลามเนอพการ เจบปวยเรอรง รนแรง มความพการของระบบประสาท มความลาบากในการเคลอนไหว ซงเปนอปสรรคตอการศกษา ในสภาพปกต ทงนไมรวมคนทมความบกพรองทางประสาทสมผส ไดแก ตาบอด หหนวก อาจแบงไดเปนประเภทดงน 4.1 โรคของระบบประสาท เชน โรคของระบบประสาท เชน ซรบรลพลซ (Cerebral Palsy) หรอโรคอมพาต เนองจากสมองพการ โรคลมชก มลตเพลสเคลอโรซส (Multiple Sclerosis) 4.2 โรงทางระบบกลามเนอและกระดก เชน ขออกเสบ เทาปก โรคกระดกออน โรคอมพาต กลามเนอลบ หรอมสควลารดสโทรฟ(Muscular Dystophy) 4.3 การไมสมประกอบมาแตกาเนด เชน โรคศรษะโต สไปนา เบฟฟดา (Spina Bifida) แขนขาดวยแตกาเนด เตยแคระ 4.4 สภาพความพการและความบกพรองทางสขภาพอน ๆ ไดแก 4.4.1 สภาพความพการอนเนองมาจากอบตเหตและโรคตดตอ เชน ไฟไหม แขนขาขาด โรคโปลโอ โรคเยอบสมองอกเสบจากเชอไวรส และอนตรายจากการคลอด 4.4.2 ความบกพรองทางสขภาพ เชน หอบหด โรคหวใจ วณโรคปอด ปอดอกเสบ 5. บคคลทมปญหาทางการเรยนร หมายถง คนทมความบกพรองอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางในกระบวนการพนฐานทางจตวทยาทเกยวกบความเขาใจ หรอการใชภาษาอาจเปนภาษาพด และ/หรอภาษเขยน ซงจะมผลทาใหมปญหาในการฟง การพด การคด การอาน การเขยน การสะกด หรอการคดคานวณ รวมทงสภาพความบกพรองในการรบร สมองไดรบบาดเจบ การปฏบตงานของสมองสญเสยไป ซงทาใหมปญหาในการอาน และปญหาในการเขาใจภาษา ทงนไมรวมคนทม ปญหาทางการเรยนเนองจากสภาพบกพรอง ทางการเหน การไดยน การเคลอนไหวปญญาออน ปญหาทางอารมณ หรอความดอยโอกาส เนองจากสงแวดลอม วฒนธรรมหรอเศรษฐกจ 6. บคคลทมความบกพรองทางการพด และภาษา หมายถง บคคลทมความบกพรองในเรองของการออกเสยงพด เชน เสยงผดปกต อตราความเรว และจงหวะการพดผดปกต หรอคนทมความบกพรองในเรองความเขาใจ และหรอการใชภาษาพด การเขยน และหรอระบบสญลกษณ

114

อนทใชในการตดตอสอสาร ซงอาจเกยวกบรปแบบของภาษา เนอหาของภาษา และหนาทของภาษา 7. บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ หมายถง คนทมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรมนน เปนไปอยางตอเนอง ไมเปนทยอมรบทางสงคม หรอวฒนธรรม 8. บคคลออทสตก หมายถง บคคลทมความบกพรองทางพฒนาการดานสงคม ภาษา และการสอความหมาย พฤตกรรมอารมณ และจนตนาการ ซงมสาเหตเนองมาจากการทางานในหนาทบางสวนของสมองทผดปกตไป และความผดปกตนพบไดกอนวย 30 เดอน

ตอนท 3 แนวคดเกยวกบรปแบบ ความหมาย และประเภทของรปแบบ 3.1 ความหมายของรปแบบ

อทย บญประเสรฐ (2546) ใหความหมายของรปแบบวา หมายถง ตวแบบหรอแบบจาลองทสะทอนภาพหรอปรากฏการณ หรอสภาพทเปนนามธรรมทเจาของแบบจาลองจดทาขนใชเปนตวแทน เพออธบายปรากฏการณ หรอแสดงองคประกอบทสาคญ ๆ ของเรองใดเรองหนง กระบวนการใด กระบวนการหนงทสามารถชวยให สามารถเขาใจแนวความคด เขาใจหลกการ กระบวนการ หรอ กระบวนทศนในเรองใดเรองหนง ชวยใหเขาใจไดงายขน ชวยใหเหนองคประกอบสาคญ ๆ ไดงาย และชดเจน สาหรบบารโด และฮารดแมน (Bardo and Hartman, 1982) ใหความหมายของรปแบบวารปแบบ เปนสงทเราพฒนาขน เพอบรรยายคณลกษณะทสาคญ ๆ ของปรากฏการณอยางใด อยางหนง เพอใหงายตอการทาความเขาใจ รปแบบจงไมใชการบรรยาย หรออธบายปรากฏการณอยางละเอยดของทกแงทกมม สวนการทจะระบวารปแบบหนง ๆ จะตองมรายละเอยดมากนอยเพยงใด จงจะเหมาะสม และรปแบบนน ๆ ควรมองคประกอบอะไรบาง ไมไดมขอกาหนดตายตว ทงนขนอยกบปรากฏการณแตละอยาง และวตถประสงคของผสรางรปแบบทตองการจะอธบายปรากฏการณนน ๆ อยางไร คมภร สดแท(2553) กลาววา รปแบบ หมายถง สงทสรางหรอพฒนาขน แสดงใหเหน ถงองคป ระกอบสาคญของเรองใหเขาใจงายขน เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงานตอไป

ปญญา ทองนล (2553) ไดกลาววา รปแบบ หมายถง โครงสรางทเกดจากทฤษฎ ประสบการณ การคาดการณนาเสนอในรปของขอความหรอแผนผง

ณฐศกด จนทรผล (2552:125) รปแบบหมายถงโครงสรางโปรแกรมแบบจาลองหรอ ตวแบบทจาลองสภาพความเปนจรงทสรางขนจากการลดทอนเวลาและเทศะ พจารณาวา มสงใดบาง ท

115

จะตองนามาศกษาเพอใชทดแทนแนวคดหรอปรากฏการณใดปรากฏการณหนง โดยอธบาย ความสมพนธขององคประกอบตางๆของรปแบบนนๆ

มาล สบกระแส (2552: 108-109) รปแบบมสองลกษณะคอรปแบบจาลองของสงทเปนรปธรรม เชนระบบการปฏบตงาน และรปแบบทเปนแบบจาลองของสงทเปนนามธรรม เชน เครองคอมพวเตอร เปนตน รปแบบอาจแสดงความสมพนธดวยเสนโยงแสดงในรปแผนภาพหรอ เขยนในรปสมการคณตศาสตร หรอสมการพยากรณหรอเขยนเปนขอความ จานวน ภาพ แผนภมหรอรปสามมต

ทศนา แขมมณ(2550) ไดกลาวอธบายความหมายของรปแบบไววา รปแบบ หมายถง เครองมอทางความคดทบคคลใชในการสบสอบหาคาตอบ ความร ความเขาใจในปรากฏการณท เกดขน โดยสรางมาจากความคด ประสบการณการใชอปมาอปไมย หรอจากทฤษฎหลกการตางๆ และแสดงออกในลกษณะใดลกษณะหนง

วลเลอร (Willer, 1967: 125) กลาววารปแบบเปนการสรางมโนทศน (Conceptualization) เกยวกบชดของปรากฏการณโดยอาศยหลกการ (Rationale)ของระบบรปนย (Formal system)และมจดมงหมายเพอการทา ใหเกดความกระจางชดของนยาม ความสมพนธ และประพจนทเกยวของ

พลอเตอรและพอล (Procter and Paul 1978: 174) ใหความหมายคาคา ไวใน Longman Dictionary of Contemporary English โดยสรปแลวจะม 3 ลกษณะใหญคอ Model ทหมายถงสงซง เปนแบบยอสวนของจรงความหมายนตรงกบ ภาษาไทยวา แบบจาลอง เชน แบบจาลองของเรอดา นา เปนตน Model ทหมายถงสงของหรอคนทนามาใชเปนแบบอยางในการดาเนนการบางอยาง เชน ครแบบอยางนก เดนแบบหรอแมแบบในการวาดภาพศลป เปนตน Model ทหมายถงแบบ หรอรนของผลตภณฑตางๆ เชน เครองคอมพวเตอรรน 864X เป นตน

โทสและคารรอล (Tosi and Carroll, 1982: 74)กลาวไววา รปแบบเปนนามธรรมของ จรงหรอภาพจาลองของสภาพการณอยางใดอยางหนง ซงอาจจะมตงแตรปแบบอยางงายๆไปจนถง รปแบบทมความสลบซบซอนมากๆ และมทงรปแบบทงกายภาพ (Physicalmodel) ทเปนแบบ จาลองของวตถเชน แบบจาลองหอสมดแหงชาตแบบจาลองเครองบนขบไล เอฟ 16 เป นตน และ รปแบบเชงลกษณะ (Qualitative Model) ทใชอธบายปรากฏการณดวยภาษาหรอสญลกษณ เชน รปแบบเชงระบบและตามสถานการณ(A Sastem/Contingency Model) ของ บราวน และโมเบรกส (Brown and Moberg 1980: 56) และรปแบบการควบคมวทยานพนธ ของ บญชม ศรสะอาด (2548) เปนตน และรปแบบการบรหารซงกาลงศกษาและพฒนาในการวจยครงนจะอยในกลมของรปแบบ ประเภทหลง คอรปแบบเชงคณลกษณะซงเปนรปแบบในความหมายโดยทวไปเมอกลาวถงคานใน วงวชาการ

116

สรปไดวา รปแบบหมายถง แนวทางหรอแบบอยางใดการดาเนนการ ทแสดงใหเหนถงโครงสรางทางความคด โดยอาจเปนรปแบบเชงกายภาพ หรอเชงคณลกษณะ หรออาจเปนรปแบบอยางงาย และอยางซบซอน โดยมวตถประสงค เพอชวยจดระบบความคดใหงายขน และเปนระบบ

3.2 องคประกอบของรปแบบ นกการศกษาไดอธบายถงองคประกอบของรปแบบได 4 องคประกอบดงน ฮสเซนและโพสเลทเวท(Husen and Postlethwaite, 1994: 3865; ทศนา แขมมณ,2550: 220) 1. รปแบบสามารถนาไปสการทา นายผลทตามมา สามารถทดสอบ / สงเกตได 2. มความสมพนธเชงสาเหตอธบายปรากฏการณเรองนน / ปรากฏกลไกลเชงสาเหตท

กาลงศกษาและอธบายเรองทกาลงศกษา 3. รปแบบชวยจนตนาการสรางความคดรวบยอด ความสมพนธของสงทกาลศกษา / ชวย

สบเสาะความร 4.รปแบบมความสมพนธ เชงโครงสรางมากกวาความสมพนธ เชง เ ชอมโยงจาก

การศกษาตวอยางของรปแบบจากเอกสารทเกยวของตางๆ พบวาไมปรากฏมหลกเกณฑทเปนเกณฑตายตววารปแบบนนตองมองคประกอบอะไรบางอยางไรสวนใหญจะขนอยกบลกษณะเฉพาะของปรากฏการณทผสนใจดาเนนการศกษา สวนการกาหนดองคประกอบ รปแบบในการศกษาและ การทาความเขาใจเกยวกบ การจดองคการและการบรหารจดการ (The Model of Organization and Management) ตามความคดของ บราวนและโมเบรกส Brown and 13 Moberg (1980: 98) นน Brown และ Moberg ไดสงเคราะหรปแบบขนมาจากแนวคดเชงระบบ (Systems Approach) กบหลกการบรหารตามสถานการณ(Contingency Approach) และ องคประกอบตามรปแบบของ Brown และ Moberg ประกอบดวยสภาพแวดลอม (Envvironment) เทคโนโลย (Technology) โครงสราง(Struccture) กระบวนการจดการ(Management Process) และการตดสนใจสงการ(Decision making) รปแบบการศกษาและการทาความเขาใจเกยวกบการจดองคการและการบรหารของ Brown and Moberg (1980: 17) มลกษณะดงแผนภาพท 1 สภาพแวดลอม เทคโนโลย กระบวนการจดการ การตดสนสงการ แผนภาพท 1 รปแบบเชงระบบและสถานการณ(Systems/Contingency Model)ของ Brown and Moberg ส าหรบองคประกอบของรปแบบการบรหารการศกษาเทาทพบจากการศกษาเอกสารทเกยวของพบวาสวนใหญจะกลาวถง การจดองคการบรหารหรอโครงสรางระบบบรหารและ แนวทางในการดาเนนงานในภาระหนาท (Function) ทสาคญๆในการบรหารงานขององคการน น ๆ เชน การบรหารงานบคลากร การบรหารงานการเงน การบรหารงานวชาการ เปนตน ซ งจะได กลาวถงอกครงหนงในตอนทวา

117

ดวยการกาหนดองคประกอบในการกาหนดรปแบบตอไปโดยสรป แลวในการกาหนดองคประกอบของรปแบบวา จะประกอบดวยอะไรบาง จานวนเทาใดมโครงสราง และความ สมพนธกนอยางไรนนอยกบ ปรากฏการณทเรากาลงศกษาหรอจะออกแบบแนวคดทฤษฎ และหลกการพนฐานในการกาหนดรปแบบแตละรปแบบนนๆเปนหลก

3.3 ประเภทและองคประกอบของรปแบบ 1.2.1 ประเภทของรปแบบ มการจาแนกออกเปนหลายลกษณะในทนสามารถจาแนกได

สามรป (Smith and Others, 1970 : 46) 1.2.2 รปแบบเชงกายภาพ (Physical model) ไดแก รปบคลายจรง (Iconic model) มลกษณะคลายของจรง 1.2.3 รปแบบเสมอนจรง (Analog model) มลกษณะคลายปรากฏการณจรง 1.2.4 เชงรปแบบสญลกษณ (Symbolic model) ไดแก 1.2.4.1 รปแบบขอความ (Verbal model) หรอเชงคณภาพ (Qualitative model) รปแบบนพบมากทสด เปนการใชขอความปกตธรรมดาในการอธบายโดยยอ 1.2.4.2 รปแบบทางคณตศาสตร (Mathematical model) หรอรปแบบเชงปรมาณ (Quantitative model) การกาหนดประเภทของรปแบบไมมหลกเกณฑตายตววา ควรมรายละเอยดขององคประกอบทเหมาะสมกบรปแบบจะขนอยกบลกษณะเฉพาะของปรากฏการณทศกษา และวตถประสงคในการสรางรปแบบนน ๆ 1.2.2 องคประกอบของรปแบบ มองคประกอบหลกในการดาเนนงาน 4 ประการทตองพจารณา และจดเชอมโยงสมพนธกน (เยาวด วบลยศร, 2543) ไดแก 1.2.2.1 บคคล หมายถง ความมสมรรถนะของบคลากร ซงประกอบดวย คณลกษณะและ พฤตกรรมในการปฏบตงาน 1.2.2.2 การปฏบตงาน (Performance) หมายถง กระบวนการทางานทมประสทธภาพ และประสทธผล 1.2.2.3 กระบวนการ (Process) หมายถง การใชวงจรการบรหารคณภาพ ประกอบดวย การวางแผน การพฒนา (Plan) การปฏบตการพฒนา (Do) การตรวจสอบการพฒนา (Check) และการปฏบตการปรบแก (Act) อยางเปนระบบและตอเนอง 1.2.2.4 โปรแกรม (Program) กลาวโดยสรปไดวา การทจะระบวา รปแบบใดรปแบบหนง จะตองประกอบดวยรายละเอยดมากนอยเพยงใด จงจะเหมาะสม และรปแบบนนควรมองคประกอบอะไรบาง ไมมขอกาหนดทแนนอนทงนขนอยกบปรากฏการณนน ๆ

118

คฟส(Keeves, 1988) ไดแบงประเภทของรปแบบทางการศกษาไว 4 ประเภท คอ 1. รปแบบเชงเปรยบเทยบ (Analogue model) เปนรปแบบเชงกายภาพทสวนใหญใชในดานวทยาศาสตร สรางขนโดยใชการเรยนเทยบโครงสรางทสอดคลองกบลกษณะทคลายกน ทางกายภาพและสอดคลองกบขอมล และความรทมอยในขณะนน 2. รปแบบเชงภาษา (Semantic model) เปนรปแบบทใชภาษาเปนสอในการบรรยาย หรออธบายปรากฏการณทศกษาดวยภาษา แผนภม หรอรปภาพ เพอใหเหนโครงสรางทางความคดองคประกอบ และความสมพนธขององคประกอบของปรากฏการณนน 3. รปแบบเชงคณตศาสตร (Mathematical model) เปนรปแบบทใชสญลกษณทางคณตศาสตร แสดงความสมพนธขององคประกอบ หรอตวแปรสาคญตาง ๆ ทเกยวของในแตละสวน รปแบบประเภทน แตเดมใชกนทางดานวทยาศาสตรเปนหลก แตในปจจบนไดนามาใชในดานพฤตกรรมศาสตร และสงคมศาสตร รวมไปถงดานการศกษาดวย 4. รปแบบเชงเหตผล (Casual model) เปนรปแบบทพฒนามาจากเทคนคทเรยกวา Path Analysis และหลกการสราง Semantic Model โดยการนาเอาตวแปรตาง ๆ มาสมพนธกนเชงเหตและผลทเกดขน เชน The Standard Deprivation Model ซงเปนรปแบบทแสดงความสมพนธระหวางสภาพทางเศรษฐกจสงคมของบดา มารดา สภาพแวดลอมทางการศกษาทบาน และระดบสตปญญาของเดก เปนตน Schwirian (อางถงใน Bardo & Hardman 1982: 70-72) นกนเวศวทยาคนสาคญ ไดแบง ประเภทของรปแบบดวยการอธบายลกษณะจากลกษณะของเมองออกเปนรปแบบทอธบายโดย พนทนน เปนจดมงหมายในการบรรยายลกษณะของเมองวา มลกษณะเชนไร เชน Concentric Zone Model และ Social Area Analysis Model เปนตน สาหรบรปแบบทใชอธบายคณลกษณะของ ประชากรเมองนน เปนรปแบบทเสนอแนวคดในการอธบายเกยวกบลกษณะของประชากรเมอง ตางๆ เชน Residential Segregation Model เปนตน

จอยสและเวลล (Joyce and Well, 1985: 74) ไดศกษาและจดแบงประเภทของรปแบบ ตามแนวคดหลกการหรอทฤษฎซงเปนพนฐานในการพฒนารปแบบนนๆ และ ไดแบงกลมรปแบบ การสอนเอาไว 4 รปแบบ คอ

1. Information–Processing Models เปนรปแบบการสอนทยดหลกความสามารถใน กระบวนการประมวลขอมลของผเรยนและแนวทางในการปรบปรงวธการจดการกบขอมลใหม ประสทธภาพยง ขน

119

2. Personal Models รปแบบการสอนทจดไวนกลมนใหความสาคญ กบปจเจกบคคล และการพฒนาบคคลเฉพาะราย โดยมงเนน กระบวนการทแตละบคคลจดระบบปฏบตตอสรรพสง (Reality) ทงหลาย

3. Social Interaction Models เปนรปแบบทใหความสาคญกบความสมพนธระหวาง บคคลและบคคลตอสงคม

4. Behavior Models เปนกลมของรปแบบการสอนทใชองคความรดานพฤตกรรมศาสตรเปนหลกในการพฒนารปแบบ จดเนนทสาคญคอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมทสงเกตได ของผเรยนมากกวาการพฒนาโครงสรางจตวทยาและพฤตกรรมทไมสามารถสงเกตได

สไตเนอร (Steiner, 1988: 148) รปแบบแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ 1) รปแบบเชง ปฏบต(Prectcal Model or Model-of ) รปแบบประเภทนเปนแบบจาลองทาง

กายภาพ เชน แบบจาลองรถยนต เครองบน ภาพจาลอง 2) รปแบบเชงทฤษฎ (Theoretical Model or Model-of ) เปนแบบจาลองทสรางขนจาก

กรอบความคดทมทฤษฎเปนพนฐาน ตวทฤษฎเองไมใชรปแบบหรอ แบบจาลองเปนตวชวยใหเกดรปแบบทมโครงสรางตางๆทสมพนธกน

บารโดและอารตแมน (Bardo and Hartman, 1982: 141) นกนเวศวทยาคนสาคญ ทานหนงไดใหทศนะทนาสนใจไวอกแนวหนงซงเปนแนวคดหรอทฤษฎพนฐานในการกาหนดรปแบบ โดยแบงประเภทของรปแบบ ดวยการอธบายลกษณะจากลกษณะของเมองออกเปนรปแบบท อธบายโดยลกษณะพนทและรปแบบทอธบายโดยลกษณะของประชากร รปแบบทใชในการ อธบายโดยพนทนนมจดมงหมายในการบรรยายลกษณะของเมองวาลกษณะอยางไร เชน Concentric Zone Model และ Social Area Analysis model เปนตน สาหรบรปแบบทใชอธบาย โดยคณลกษณะของประชากรนน เปนรปแบบทเสนอแนวคดในการอธบายเกยวกบลกษณะของประชากรของเมองตางๆเชน Sesidential Segregation Model และ Group Location Model เปนตน

สไตเนอร (Steiner, 1988: 215)รปแบบแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ 1. รปแบบเชงปฏบต(Prectcal Model or Model-of)รปแบบประเภทนเปนแบบจาลอง ทาง

กายภาพ เชน แบบจาลองรถยนตเครองบน ภาพจาลอง 2. รปแบบเชงทฤษฎ (Theoretical Model or Model-of) เปนแบบจาลองทสรางขนจาก

กรอบความคดทมทฤษฎเปนพนฐาน ตวทฤษฎเองไมใชรปแบบหรอแบบจา ลองเปนตวชวยใหเกด รปแบบทมโครงสรางตางๆทสมพนธกน รปแบบตามความคดเหนของ คพ (Keeves, 1988: 178) จาแนกออก

ไดเปนรปแบบคอ

120

1) รปแบบคลาย (Analogue Models) คอเปนรปแบบทมความสมพนธกบระบบกายภาพ มกเปนรปแบบทใชในวทยาศาสตรกายภาพเปนรปแบบทนา ไปใชอปมากบ สงอนไดเชน รปแบบ แบบจาลองระบบสรยะทเกดขนจรง ธนาคารจาลองกบ ระบบธนาคารทเปนจรง แบบจาลองการ ผลตกบการผลตจรง เปนตน

2) รปแบบทอธบายความหมายหรอใหความหมาย (Semantic Models) คอ เปนรปแบบ ทใชภาษาในการบรรยายลกษณะของรปแบบชนดนจะใชวธการอปมาในการพจารณาดวยภาษา มากกวา ทจะใชวธอปมาในการพจารณาดวยโครงสรางกายภาพ

3) รปแบบทมลกษณะเป นแผนภมแบบแผน หรอโครงการ (Schematic Models) 4) รปแบบเชงคณตศาสตร (Mathematical Models) คอเปนรปแบบทกาหนด

ความสมพนธขององคประกอบในรปสมการหรอฟงชนทางคณตศาสตร 5) รปแบบเชงเหตผล (Causal Models) คอเป นรปแบบทมโครงสรางเปนสมการเชงเสน ท

ประกอบดวยตวแปรสมพนธกนเปนเหตและผลมการทดสอบสมมตฐานผลของรปแบบจาก ลกษณะการแบงประเภทของรปแบบของนกวชาการตางๆ ทกลาวมาแลวจะเหนไดวาการแบง ประเภทของรปแบบตามแนวคดทหนงนน บอกใหทราบถงลกษณะการเขยนรปแบบทมกลกษณะ สวนการแบงประเภทของรปแบบในแบบทสองและสามนน เปนการแบงประเภทของรปแบบตาม แนวคดพนฐานในการเสนอรปแบบในการบรรยาย อธบายปรากฏการณนนๆเปนหลก 3.3 การสรางและตรวจสอบรปแบบ อทมพร จามรมาน (2541) กลาวไดวา จดมงหมายทสาคญของการสรางรปแบบ กเพอทดสอบ หรอตรวจสอบรปแบบนน ดวยขอมลเชงประจกษ การตรวจสอบรปแบบมหลายวธ ซงอาจใชการวเคราะหจากหลกฐานเชงคณลกษณะ (Qualitative) และเชงปรมาณ (Quantitative) โดยทการตรวจสอบรปแบบจากหลกฐานเชงคณลกษณะอาจใชผเชยวชาญเปนผตรวจสอบ สวนการตรวจสอบรปแบบจากหลกฐานเชงปรมาณใชเทคนคทางสถต ซงการตรวจสอบรปแบบควรตรวจสอบคณลกษณะ 2 อยางคอ 1. การตรวจสอบความหมายนอยของความสมพนธ/ความเกยวของ/เหตผลระหวางตวแปร 2. การประมาณคาพารามเตอร ของความสมพนธดงกลาว ซงการประมาณคานสามารถประมาณขามกาลเวลา กลมตวอยางหรอสถานทได (Across time, Samples, Sites) หรออางองจากกลมตวอยางไปหาประชากรกได โดยผลการตรวจสอบนาไปสคาตอบ 2 ขอ คอ การสรางรปแบบใหม หรอการปรบปรงหรอพฒนารปแบบเดม

121

อทย บญประเสรฐ (2546) กลาววา การพฒนาแบบจาลองโดยทวไป อาจแบงเปน 2 ตอนทสาคญคอ การสรางแบบจาลอง และการหาความตรงของแบบจาลอง และขนตอนการดาเนนงานในรายละเอยด ทสาคญโดยทวไปมกจะแบงเปน 5 ขน ประกอบดวย 1. การศกษาสภาพ ระบบ และสภาพแวดลอมของระบบปจจบน (การวเคราะหเพอทาความเขาใจระบบปจจบนใหแนชด ใหชดเจน) 2. การคนหาและระบปญหา และความตองการอนจาเปน (Needs) ของระบบปจจบน(หาวา ควรจะปรบปรงแกไข หรอพฒนาอะไร) 3. จดสราง จดทาแบบจาลอง ออกแบบจาลอง หรอเสนอแบบจาลอง ทเปนทางเลอก (Alternative Model) สาหรบการปรบปรง แกไข หรอพฒนา 4. ทดสอบความเปนไปได ความเหมาะสมในการปฏบต และการยอมรบโดยเฉพาะของ คณะผบรหาร และผทเกยวของ 5. ปรบตนแบบเปนแบบจาลองฉบบสมบรณทเหมาะสมกบการนาไปปฏบต สวนการทดสอบแบบจาลองมเปาหมาย เพอตรวจสอบความถกตอง และการวเคราะหความเหมาะสม และความเปนไปไดของแบบจาลองเมอจะนาไปใชในการปฏบตจรง สาหรบการทดสอบแบบจาลองทางสงคมศาสตร และพฤตกรรมศาสตรมวธการทนยมใช ไดแก 1. การทดสอบดวยวธการเชงสถต หรอการทดองดวยโครงการนารอง ผลของการทดสอบ จะนาไปสการยอมรบหรอปฏเสธแบบจาลองนน และการนาไปสการสรางเปนหลกการแนวปฏบตกระบวนทศนใหม ความร หรอทฤษฎใหมตอไป 2. การทดสอบรปแบบโดยอาศยความร และประสบการณของผทรงคณวฒ โดยใชวธการประเมนจากความเหน อาศยความรอบร การรบรของผทรงคณวฒ หรอการรวมประเมนโดยผทมประสบการณสง และมความรอบรทรจรงในภาคปฏบตในงานสาขานน แตตองระมดระวงในเรองความนาเชอถอของผทถกเลอกใหทาหนาทประเมนหรอใหความเหน อกทงตองระวงในเรองความแมนยา และความนาเชอถอไดในเชงวชาการ 3. การนารปแบบไปทดลองใชลกษณะโครงการนารอง เพอทดสอบความเหมาะสมในการปฏบต คนหาปญหา และแนวทางการแกไขปรบปรงจากการปฏบตในภาคสนามสวนหนงกอนทจะตดสนใจดาเนนการจรงในแบบขยายผล หรอกาหนดเปนอยางอนตอไป ในงานวจยนใชประยกตตามแนวคดของ อทย บญประเสรฐ (2546) ประกอบดวย 5 ขน ไดแก 1. การศกษาสภาพ ระบบ และสภาพแวดลอมของระบบปจจบน (การวเคราะหเพอทาความเขาใจระบบปจจบนใหแนชด ใหชดเจน)

122

2. การคนหาและระบปญหา และความตองการอนจาเปน (Needs) ของระบบปจจบน(หาวา ควรจะปรบปรงแกไข หรอพฒนาอะไร) 3. จดสราง จดทาแบบจาลอง ออกแบบจาลอง หรอเสนอแบบจาลอง ทเปนทางเลอก (Alternative Model) สาหรบการปรบปรง แกไข หรอพฒนา 4. ทดสอบความเปนไปได ความเหมาะสมในการปฏบต และการยอมรบโดยเฉพาะของ คณะผบรหาร และผทเกยวของ 5. ปรบตนแบบเปนแบบจาลองฉบบสมบรณทเหมาะสมกบการนาไปปฏบต สวนการทดสอบเพอความถกตองตามความเหมาะสมและความเปนไปไดของรปแบบทสรางขนจะใชวธการสมมนาผทรงคณวฒ

การสรางรปแบบ คอการกาหนดมโนทศนเกยวของสมพนธกนอยางเปนระบบ เพอชใหเหนชดเจนวา รปแบบเสนออะไร เสนออยางไร เพอใหไดอะไร และสงทไดน น อธบาย ปรากฏการณอะไร และนาไปสขอคน พบอะไรใหมๆ (Steiner, 1969; Keeve, 1988: 172) ขนตอน การสรางรปแบบเขยนไวในแผนภาพท 2 สรางความสมพนธระหวางตวแปร มโนทศน Concepts การวด Measurement ตวแปร Variables ความสมพนธระหวางขอเสนอ Relating Propositions

สรปไดวารปแบบทจะนาไปใชใหไดประโยชนสงสดนน ตองประกอบดวยลกษณะทสาคญ คอ มความสมพนธเชงโครงสราง สามารถทานายผลได สามารถขยายความผล ทานายไดกวางขวางขนและสามารถนา ไปสแนวคดใหมๆ สาหรบการพฒนารปแบบนน ผวจย จะตองศกษาแนวคดทฤษฎในการสรางรปแบบนาเอาขอมลทจดเกบมาวเคราะหและสงเคราะหเพอกาหนดความสมพนธขององคประกอบของรปแบบกาหนดโครงสรางและขอเสนอของรปแบบอยางชดเจนเพอนาไปสผลสรปเพออธบายปรากฏการณทมงหวงของการวจยมการทดสอบ และปรบปรงรปแบบกอนนารปแบบไปใชงานจรงและมการประเมนผลหลงจากการนารปแบบไปใชงานจรง

คพ (Keeves, 1988: 67) ไดกลาวถงหลกการอยางกวางๆเพอกากบการสรางรปแบบไว 4 ประการ คอ

1) รปแบบควรประกอบขนดวยความสมพนธอยางมโครงสรางของตวแปรมากกวา ความสมพนธเชงเสนตรงแบบธรรมดาอยางไรกตามการเชอมโยงแบบเสนตรงแบบธรรมดาทว ไป นนกมประโยชนโดยเฉพาะอยางยง ในการศกษาวจยในชวงตนของการพฒนารปแบบ

2) รปแบบควรใชเปนแนวทางในการพยากรณผลทจะเกดขน จากการใชรปแบบ ได สามารถตรวจสอบไดโดยการสงเกตและหาขอสนบสนนดวยขอมลเชงประจกษได

3)รปแบบควรจะตองระบหรอชใหเหนถงกลไกเชงเหตผลในเรองทศกษาดงนน นอกจาก จะเปนเครองมอในการพยากรณไดควรใชในการอธบายปรากฏการณไดดวย

123

4) นอกจากคณสมบตตางๆทกลาวมาแลว รปแบบควรเปนเครองมอในการสรางมโนทศน ใหมและการสรางความสมพนธของตวแปรในลกษณะใหม ซงเปนการขยายองคความรในเรองท เรากาลงศกษาดวย 3.4 คณลกษณะของรปแบบทด

Keeves (1988: 560) กลาววา รปแบบทใชประโยชนไดควรจะมขอกาหนด (Requirement) 4 ประการ คอ

1.รปแบบ ควรประกอบดวยความสมพนธอยางมโครงสราง (Structural Relationship) มากกวา ความสมพนธทเกยวเนองกนแบบรวม ๆ (Associative Relationship)

2.รปแบบ ควรใชเปนแนวทางในการพยากรณผลทจะเกดขน ซงสามารถถกตรวจสอบ ไดโดยการสงเกต ซงเปนไปไดทจะทดสอบรปแบบพนฐานของขอมลเชงประจกษได

3. รปแบบ ควรจะตองระบหรอชใหเหนถงกลไกเชงเหตผลของเรองทศกษา ดงนน นอกจากรปแบบจะเปนเครองมอในการพยากรณได ควรใชอภปรายปรากฏการณไดดวย

4. รปแบบ ควรเปนเครองมอในการสรางมโนทศนใหมและสรางความสมพนธของตว แปรในลกษณะใหมซงเปนการขยายในเรองทกาลงศกษา 3.5 การตรวจสอบรปแบบ

จดมงหมายทสาคญ ของการสรางรปแบบกเพอทดสอบหรอตรวจสอบรปแบบนนดวย ขอมลเชงประจกษ การตรวจสอบรปแบบมหลายวธ ซ งอาจใชการวเคราะหจากหลกฐานเชง คณลกษณะ(Qualitative) และเชงปรมาณ (Quantitative) โดยทการตรวจสอบรปแบบจากหลกฐาน เชงคณลกษณะอาจใชผ เชยวชาญเปนผตรวจสอบ สวนการตรวจสอบโมเดลจากหลกฐานเชง ปรมาณใชเทคนคทางสถตซงการตรวจสอบรปแบบควรตรวจสอบคณลกษณะ 2อยาง (อทมพร จามรมาน, 2541: 23) คอ

1. การตรวจสอบความมากนอยของความสมพนธ/ ความเกยวของ / เหตผลระหวาง ตวแปร

2.การประมาณคาพารามเตอรของความสมพนธดงกลาว ซงการประมาณคานสามารถ ประมาณขามกาลเวลากลมตวอยาง หรอสถานทได(Across Time, Samples, Sites)

Eisner (1976: 192-193) ไดเสนอแนวคดการตรวจสอบโดยการใชผทรงคณวฒในบาง เรองทตองการความละเอยดออนมากกวา การวจยในเชงปรมาณ โดยเชอวา การรบรทเทากนนน เปน คณสมบตพนฐานของผรและไดเสนอแนวคดการประเมนโดยผทรงคณวฒไวดงน

1.การประเมนโดยแนวทางนมไดเนนผลสมฤทธของเปาหมายหรอวตถประสงคตาม รปแบบการประเมนแบบองเปาหมาย (Goal–Based Model) การตอบสนองปญหา และความ

124

ตองการของผเกยวของตามรปแบบการประเมนแบบสนองตอบ (Responsive model) หรอ กระบวนการการวเคราะหวจารณอยางลกซงเฉพาะในประเดนทนามาพจารณา ซงไมจาเปนตอง เกยวโยงกบ วตถประสงคหรอผทมสวนเกยวของกบการตด สนใจเสมอไป แตอาจจะผสมผสาน ปจจยในการพจารณาตางๆ เขาดวยกน ตามวจารญาณของผทรงคณวฒเพอใหไดขอสรปเกยวกบคณภาพ ประสทธภาพ หรอความเหมาะสมของสงททาการประเมน

2. เปนรปแบบการประเมนทเนนความเชยวชาญเฉพาะทาง (Specialization) ในเรองทจะประเมนโดยทพฒนามาจากรปแบบการวจารณงานศลป (Art Criticism) ทมความละเอยดลกซง และตองอาศยผเชยวชาญระดบ สงมาเปนผวนจฉย เนองจากเปนการวดคณคาไมอาจประเมนดวย เครองวดใดๆ ไดและตองใชความรความสามารถของผ ประเมนอยางแทจรง ตอมาไดมการนา แนวคดนมาประยกตใชในทางการศกษาระดบ สงในวงการอดมศกษามากขน ในสาขาเฉพาะทตอง อาศยผรผเลนในเรองนนจรงๆ มาเปนผป ระเมนผล ทงนเพราะองคความรเฉพาะสาขานนผทศกษา เรองนนจรงๆ จงจะทราบและเขาใจอยางลกซง

3. เปนรปแบบทใชบคคล คอ ผทรงคณวฒเปนเครองมอในการประเมน โดยใหความ เชอถอวาผทรงคณวฒนนเทยงธรรมและมดลพนจทดทงนมาตรฐานและเกณฑพจารณาตางๆ นนจะเกดขนจากประสบการณและความชานาญของผทรงคณวฒนนเอง

4. เปนรปแบบทยอมใหความยดหยน ในกระบวนการทางานของผทรงวฒตามอธยาศย และความถนดของแตละคน นบต งแตการกาหนดประเดนสาคญทพจารณา การบงชขอมลทตองการการเกบรวบรวม การประมวลผลการวนจฉยขอมล ตลอดจนวธการนาเสนอ ทงนการเลอกผทรงวฒจะเนนทสถานภาพทางวชาชพ ประสบการณและการเปนทเชอถอ (High Credit)ของวชาชพนนเปนสาคญ 3.6 พฒนารปแบบความหมายของพฒนารปแบบ

รงนภา จตรโรจนรกษ(2548) พฒนารปแบบหรอพฒนาแบบจาลอง (Model Development) หมายถง กระบวนการสรางหรอพฒนาแบบจาลองตลอดจนการทดสอบรปแบบทด ใหมคณภาพ การจะนาไปสสภาวการณทดในการศกษาวจย จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบการพฒนารปแบบพบวา การพฒนารปแบบนน อาจจะมขนตอนในการดาเนนงานแตกตางกน ไป แตโดยทว ไปแลวอาจจะแบงออกเปนสองตอนใหญ ๆ คอ การสรางรปแบบ(Construct) และการหาความตรง (Validity) ของรปแบบ สวน รายละเอยดในแตละขน ตอนวามการดาเนนการอยางไรนนขนอยกบลกษณะและกรอบแนวคดซง เปนพนฐานในการพฒนารปแบบนน ๆ ตวอยางงานวจยทเกยวกบการพฒนารปแบบ ไดแก การพฒนารปแบบซงเปนรปแบบการควบคมวทยานพนธของ บญชม ศร สะอาด (2535: 13) ซงไดแบงการดาเนนการออกเปน 2ขน ตอน คอการพฒนารปแบบ

125

และการทดสอบ ประสทธภาพและประสทธผลของรปแบบ ในสวนการพฒนารปแบบน นดาเนนการ โดยวเคราะห ลาดบในการทาวทยานพนธหลกการเขยนรายงานการวจย จดบกพรองทมกจะพบในการทาวทยานพนธฯลฯ แลวนาองคประกอบเหลานน มาสรางรปแบบการควบคมวทยานพนธตามลาดบ ขนในการทา วทยานพนธหลงจากนนจะเปนขนตอนท 2 นารปแบบดงกลาวไปทดสอบและ ประเมนประสทธภาพและประสทธผลของรปแบบ การพฒนารปแบบอกวธหนงตามแนวทางการศกษาของ รงรชดาพร เวหะชาต(2548: 92-93) ไดพฒนารปแบบการบรหารคณภาพทงองคการของสถานศกษาขนพนฐาน โดยมงศกษา การพฒนารปแบบการบรหารคณภาพทงองคการของสถานศกษาสงกด สานกงานคณะกรรมการ การศกษาขน พนฐานทเหมาะสม ซงในการศกษามรายละเอยดในการดาเนนการ 5ขน ตอน คอ ขน

ตอนท1 การศกษาและสารวจขอมลเบองตนเกยวกบแนวคดและหลกการบรหาร คณภาพทงองคการ โดยสมภาษณผบรหารสถานศกษาและครผสอนทไดรบเลอกเปนโครงการนา รองการวจยและการพฒนาการเรยนรเพอคณภาพการศกษา รวมทงการศกษาเอกสารงานวจยท เกยวของ และการศกษาสภาพจรงจากการรายงานประเมนตนเองของโรงเรยนทผานการประเมน คณภาพ

ขนตอนท 2 เปนการสรางรปแบบจาลองเพอสรางรปแบบการบรหารคณภาพทง องคการโดยการสงเคราะหแบบสมภาษณจากการศกษาในขนตอนท1 นามาสรางรปแบบจาลอง ระบบบรหารคณภาพท งองคการดวยการสรางเปนแบบสอบถามความคดเหนของผ ทรงวฒแบบ เลอกตอบ เหนดวยหรอไมเหนดวย ใหผทรงคณวฒแสดงความคดเหนโดยอสระ

ขนตอนท3 เปนการพฒรปแบบระบบบรหารคณภาพทงองคกร โดยใชเทคนคเดล ฟายจากผทรงคณวฒ เพอใหไดรปแบบทมความเปนไปไดในทางปฏบตโดยการใชรปแบบจาลอง จากขนตอนท2 นามาวเคราะหและกาหนดรปแบบระบบการบรหารคณภาพทงองคการดวยเทคนค เดลฟาย 3 รอบ

ขนตอนท4 เ ปนการวเคราะหหาความเหมาะสมของรปแบบการบรหารคณภาพทงองคการเพอตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบโดยผปฏบตงานในสถานศกษาคอ ผบรหาร สถานศกษา ครผสอน และกรรมการสถานศกษา

ขนตอนท5การสรปและนารปแบบการบรหารคณภาพทงองคกรและจดทาเปนรายงานผลการวจยตอไป

สมทร ชานาญ (2546) ไดพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนทบรหารโดยใชโรงเรยน เปนฐาน โดยมงศกษารปแบบการบรหารโรงเรยนทบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานทเหมาะสมกบ สภาพสงคม โดยไดแบงการวจยออกเปน 4 ขน ตอน คอ

126

ขนตอนท 1 เปนการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวกบหลกการ แนวคด ทฤษฎ วธการ บรหารโรงเรยนทใชโรงเรยนเปนฐาน และสมภาษณผ บรหารสถานศกษา เพอกาหนดกรอบ ความคดในการวจย

ขนตอนท2 เปนการสรางรปแบบจาลองเพอสรางรปแบบการบรหารโรงเรยนทบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน โดยมองคประกอบ 5 องคประกอบ ดวยการสรางเปนแบบสอบถามชนด เลอกตอบเหนดวยและไมเหนดวย เพอถามความคดเหนของผทรงวฒ

ขนตอนท 3 เปนขนการพฒนารปแบบบรหารสถานศกษาทบรหาร โดยใชโรงเรยนฐาน โดยใชเทคนคเดลฟายจากผเชยวชาญ

ขนตอนท4 เปนการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบโดยผ บรหารสถานศกษา ครผสอน และกรรมการสถานศกษา จากการศกษาวเคราะหในเรองนพอสรปไดวาการสรางรปแบบ (Model) นนไมมขอกาหนดทตายตวแนนอนวาตองการทา อะไรบาง แตโดยทว ไปจะเรมตน

จากการศกษาองคความร (Intensive Knowledge) เกยวกบเรองทเราจะสรางรปแบบใหชดเจน จากนน จงหาสมมตฐาน และหลกการของรปแบบทจะพฒนาแลวสรางรปแบบตามหลกการทกาหนดขนและนารปแบบทสรางขนไปตรวจสอบและประเมนผลหาคณภาพของรปแบบ โดยสรปแลวการพฒนา รปแบบมการดาเนนการเปนสองขนตอนใหญ คอการสรางรปแบบและการหาคณภาพของรปแบบ

ตอนท 4 ประสบการณการบรหารจดการเรยนรวมของตางประเทศและประเทศไทย การจดการศกษาประเทศไทย รวมทงตางประเทศตาง ๆ ซงครอบคลม นโยบาย แนวคดการจดการเรยนรวม เพอนาไปใชเปนแนวทางในการสรางรปแบบในการพฒนารปแบบการบรหารจดการเรยนรวม 4.1 การจดการศกษาในประเทศไทย การจดการศกษาในประเทศเรมตนมาชานานแลว แตมไดมการบงคบใหเดกไทยทกคนตองเขาเ รยน โดยเฉพาะอยางยง เดกทมความพการ จนกระทงมการตราพระราชบญญตประถมศกษาภาคบงคบในป พ.ศ. 2475 ยกเวนใหเดกพการไมตองเขาเรยน อนเปนเหตใหคนพการขาดโอกาสทางการศกษาตอมา เมอเปลยนมาใชพระราชบญญตประถมศกษาป พ.ศ. 2523 ทาใหผ พการมสทธเทาเทยมเดกปกต โดยผปกครองทไมตองการใหเดกพการเขาเรยนจะตองไปขอยกเวน ในการเขารบการศกษา ทงนเปนเพราะกระทรวงศกษาธการไดทดลองสอนเดกพการมาทกประเภท โดยตงแต พ.ศ. 2482 ในชวงระยะเวลาททาการสอนเดกพการทกประเภทมารวม 40 ปเศษน พบวา

127

เดกพการสามารถเรยนได ไมวาจะเปนความพการดวยเหตแหงรางกาย หรอทางสตปญญาการจดการเรยนรวมในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2500 กระทรวงศกษาธการไดจดใหมการทดลองจดการเรยนรวมในโรงเรยนปกตขนเปนครงแรกในโรงเรยนประถมศกษา 7 แหง ในกรงเทพมหานคร คอ ทโรงเรยนพญาไท วดชนะสงคราม วดพญายง วดหนง วดนมานนรด สามเสนนอก และวดชยชนะสงคราม การทดลอง กาเรยนรวม ทจดครงนจดใหเดกเฉพาะทมความบกพรองทางสตปญญาเทานน ตอมาในป พงสง 2507 กระทรวงศกษาธการไดรบการสนบสนนดานวทยากร จากมลนธชวยคนตาบอดโพนทะเลแหงสหรฐอเมรกา (American Foundation for the Blind) ใหมการจดการสอนคนตาบอดเรยนรวมในโรงเรยนปกตขน ดงนนจงทาใหการเรยนรวมเปนทรจกแพรหลายในหมผปกครองทมบตรหลานเปนเดกพการ การจดการเรยนรวม ไดพฒนาเรอยมาจนมการจดการเรยนรวมในกลมเดกพการประเภททมความบกพรองทางการไดยนขนทโรงเรยนพญาไทอกตามลาดบ จนกระทงในป พ.ศ. 2520 ไดมการประกาศใชแผนการศกษาแหงชาต ฉบบใหมขนทาใหมการเปลยนแปลงสาระสาคญเกยวกบเดกพการวา “เปนการศกษาทจดใหแกบคคลทมลกษณะพเศษ หรอจดต งโรงเรยนธรรมดากไดตามความเหมาสม” จากนโยบายดงกลาว จงเกดแบบแผนการจดการศกษาพเศษในโรงเรยนปกตขน โดยมเหตผลหลายประการ 1. เดกพการมโอกาสเขาเรยนในโรงเรยนใกลบาน หรอไมตองเดนทางไปโรงเรยนพเศษทอยหางไกลมากจนเปนภาระผปกครองทจะตองรบสง ทงเปนการประหยดพลงงาน และเวลาของเดกทจะตองใชในการเดนทาง โดยนาเวลานน ๆ มาฝกหด หรอฟนฟสมรรถภาพ เพอพฒนาความร ความสามารถทจะดารงชวตในสงปกตใหดทสดได 2. เปนการประหยดคาใชจายของผปกครอง ไมตองเสยเงนสงบตรพการไปโรงเรยนประจา 3. เดกพการไดมชวตอยในครอบครว กบบดา มารดา และญาตพนองตามปกต มโอกาสประพฤตปฏบตหนาทในฐานะเปนสมาชกของครอบครว โดยไมเกดความรสกวาถกแยกออกไปดวยเหตแหงความพการ 4. เดกพการจะมโอกาสเรยนรและสามารถปรบตวใหเขากบสงคมได ซงนบวาเปนประสบการณตรง เปนประโยชนอยางยงในการเรยนรตามศกยภาพของแตละบคคล 5. เปนการลดภาระของรฐบาล เพราะการจดตงโรงเรยนพเศษเฉพาะตองใชงบประมาณมาก

128

6. สงคมเขาใจ และยอมรบเดกพการวา มความสามารถเชนเดยวกบเดกปกต และชวยใหเดกพการอยรวมในสงคมอยางเปนประโยชนได ดวยเหตผลดงกลาว เหนวาการเรยนรวมของเดกพการในโรงเรยนปกต เปนการจดการศกษาทเหมาะสม และใหความเสมอภาคแกเดกทมลกษณะพเศษ หรอผดปกตทางรางกาย สตปญญา หรอจตใจ มโอกาสเรยนไดมากทสด แตทงนตองคานงถงความสามารถของแตละบคคล และมการจดบรการพเศษใหตามความจาเปน เพอสงเสรมใหเดกเหลานไดมโอกาสเรยนร และดารงชวตในสงคมไดอยางปกตสข โดยไดรบความรวมมอในการสอน การฟนฟสมรรถภาพ การเรยนวชาชพในบคคลในสาขาการศกษา การแพทย และอน ๆ จากหนวยงานของรฐ และเอกชน แตการจดการเรยนรวม จะกระทาไดสาเรจจะตองไดรบความรวมมอ และการยอมรบของครผสอน และผ บ รหารโรงเ รยนตาง ๆ ตลอดจนทกฝาย ททางานเกยวของกบเดกเหลา น ดงน นคณะอนกรรมการพฒนาศกษาอาเซยน วาดวยการศกษาพเศษ จงตกลงรวมกนใหมการประชมจดทาคมอการจดการเรยนรวมขน ตามหลกการสอนเดก ทมลกษณะพเศษนน จะตองเรมสอนใหเรวทสดเทาทจะทาได โดยเฉพาะตองมการกระตนพฒนาการกอนวยเรยน ทงนเพอเตรยมเดกใหพรอมทจะเขาเรยนรวม ในโรงเรยนปกตไดตอไป โดยมวตถประสงคดงตอไปน 1. เพอใหผบรหารการศกษามความรและความเขาใจในการจดการเรยนรวม 2. เพอใหครผสอนมความเขาใจระบบการคดเลอก และสงตอเดกทมลกษณะพเศษ 3. เพอใหผบรหาร และครผสอนมความรความเขาใจ เรองการกระตนพฒนาการเดกกอนวยเรยน ตอมาเมอมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 มาตรา 10 กาหนดไววา “การจดการศกษาตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดให ใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” วรรคสอง กาหนดวา “การจดการศกษาสาหรบบคคลทมความบกพรองทางรางกาย จตใจสตปญญา อารมณ สงคม การสอสาร และการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลทไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแล หรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ” วรรคสาม กาหนดวา “การจดการศกษาสาหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกด หรอพบความพการ และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอานวยความสะดวก สอบรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามหลกเกณฑ และวธการทกาหนดในกฎกระทรวง” ซงสอดคลองกบทกาหนดในมาตรา 43 และมาตรา 55 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2540 พรอมนไดมการออกกฎหมายรบรองสทธ และการออกกฎกระทรวงทมสาระเกยวกบการใหบรการทาง

129

การศกษา แกคนพการในมาตรา 10 อยางสอดคลอง ในการน คณะรฐมนตรมมตเหนชอบประกาศให “พ.ศ. 2542 เปนปการศกษาคนพการ” โดยมนโยบายวา “คนพการทกคนทอยากเรยน ตองไดเรยน” และปตอมายงใหความสาคญในเรองนอยางตอเนอง โดยกาหนดนโยบายวา “คนพการทกคน ตองไดเรยนโดยไดรบการพฒนาคณภาพชวต เพอพฒนาตนเอง และสงคม” ทงนเพอเปนการประกนโอกาสทางการศกษาขนพนฐานแกเดกพการทกคน โดยใหไดรบการศกษาอยางทวถง และมคณภาพ นอกจากนนกระทรวงศกษาธการไดกาหนดกลยทธในการดาเนนงานไวรวม 3 ดานคอดานการประกนสทธ และโอกาสทางการศกษา ดานพฒนาคณภาพการศกษา และดานพฒนาประสทธภาพการบรหาร และการจดการศกษา จากสภาพการจดการศกษา สาหรบเดกพการเรยนรวมเดกปกต กระทรวงศกษาธการไดประกาศใหปการศกษา 2547 เปนปแหงการศกษา เพอคนพการ และกาหนดให “ผพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน” สงผลใหนกเรยนพการเขาเรยนเพมขนอยางมาก แสดงใหเหนวารฐ ไดพยายามจดการศกษาพเศษเพมขน ทาใหเดกพการ ไดรบสทธทางการศกษาตามทควรจะเปนโดยเดกทมความบกพรองในการเรยนรเขารบการศกษาในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จานวน 7,616 คน สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา จานวน 801 คน และโรงเรยนศกษาสงเคราะห สานกบรหารงาน การศกษาพเศษ จานวน 1,043 คน รวมทงสน 9,460 คน โดยมสาระสาคญในการจดการศกษา ประกอบดวยกฎหมายรองรบการปฏรป และสทธมนษยชนเกยวกบกฎหมายไดแก - กฎหมายฉบบแรกทเกยวของกบคนพการ คอ พระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 กาหนดใหมการพทกษคมครองสทธคนพการ ในการฟนฟสมรรถภาพทางการศกษาอาชพทางการแพทย ทาใหคนพการไดรบการจดทะเบยนไดรบสทธผลประโยชน รวมทงการพฒนา และฟนฟสมรรถภาพดานตาง ๆ - แผนพฒนาการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2535 กาหนดวา “การศกษาพเศษเปนการศกษา ทมงใหผเรยนทมความบกพรองไดเรยนรอยางเหมาะสม กบสภาพความบกพรอง” - แนวทางในการปฏรปการศกษากาหนดไว 4 ดาน คอ 1) ปฏรปสถานศกษา 2) ปฏรปบคลากรทางการศกษา 3) ปฏรปหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน 4) ปฏรประบบการบรหารจดการศกษา - กาหนดกลยทธ 3 ดาน คอ 1) ดานการประกนสทธ และโอกาสทางการศกษา 2) ดานการพฒนาคณภาพการศกษา 3) ดานประสทธภาพการบรหารจดการศกษา ทงนไดเนนในการมสวนรวมโดยกระจายอานาจ โดยความรวมมอจากเครอขายทกฝาย การจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ในรปของคณะกรรมการ ประกอบดวย ผบรหาร ครผสอน ครการศกษาพเศษนก

130

วชาชพตาง ๆ ซงเปนบคคลทจาเปนตอการวางแผนพฒนา นกเรยนพการแตละคน เพอสนองความตองการของผเรยนทมความบกพรองใหไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ (สานกบรหารงานการศกษาพเศษ, 2554) สรปจากเจตนารมณของกฎหมายคอ พระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545กฎกระทรวงทเกยวกบการจดการศกษาสาหรบคนพการ ตลอดจนกระทรวงศกษาธการไดกาหนดนโยบาย และกลยทธในการจดการศกษา 3 ดานดงกลาว สาหรบกลมเปาหมาย สาหรบการจดการศกษา สาหรบเดกพการ หรอทมความบกพรองนน คณะอนกรรมการคดเลอก และจาแนกความพการ เพอรบการศกษาไดกาหนดบคคลทมความบกพรองทตองการ การศกษาพเศษไว 9 ประเภท ไดแก 1) บคคลทมความบกพรองทางการมองเหน 2) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน 3) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา 4) บคคลทมความกบพรองทางรางกาย 5) บคคลทมปญหาในการเรยนร 6) บคคลทมความบกพรองทางการพด และภาษา 7) บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ 8) บคคลออทสตก 9) บคคลพการซอน (กระทรวงศกษาธการ, 2545) 4.2 การจดการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา สหรฐอเมรกาประกอบดวย มลรฐ 50 มลรฐ การจดการศกษาเปนหนาทของรฐแตละรฐ รฐบาลกลางมหนาทสงเสรมสนบสนน และเปนผควบคม ทจดการศกษา แตอานาจในการควบคมทงการกาหนดหลกสตร ตาราเรยน กระบวนการเรยนการสอน และรปแบบการจดการศกษา ประกอบดวยระดบประถมศกษา 6 ป ระดบมธยมศกษาตอนตน 3 ป และระดบมธยมศกษาตอนปลาย 6 ป การจดการศกษาเนนความสนใจของแตละบคคล การจดการเรยนการสอนจงมความหลากหมาย และยดหยนมาก สาระการเรยนรทเดกไดเรยน จงเปนการผสมผสาน ระหวางทฤษฎทางวชาการ และภาคปฏบตทใช ประโยชนไดจรงตามตองการของผเรยนแตละคน สวนการศกษามกฎหมายอกฉบบหนงตางหาก แยกออกไปจากฎหมายการศกษาสาหรบเดกปกต ในชวงครสตศกราชท 1960 เมอกฎหมาย PL 85-926 กาหนดใหมการฝกหดครสาหรบเดกปญญาออน และเดกหหนวกตอมาสหรฐอเมรกา ออกกฎหมายฟนฟสมรรถภาพคนพการในการประกอบอาชพ (Section 504 the Vocational Rehabilitation Act of 1973) และกฎหมายการศกษาสาหรบเดกพการเปนครงแรก ซงรจกในชอ (Section 504 the Vocational Rehabilitation Act of 1973) กฎหมายดงกลาวสะทอนจดยนของรฐบาลอเมรกนวา คนพการทกคนสามารถมชวตทสมบรณได และเปดโอกาสใหคนพการ ไดรบการศกาโดยใหเรยนรวมกบเดกทวไปมากทสด ทงนมการประเมนเพอตรวจสอบผเรยน และจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล และยงไดรบสทธทจะปกผดผลการเรยนเปนความลบ กฎหมายการศกษาพเศษไดรบการปรบปรงในป ค.ศ. 1983

131

และ 1990 เปน Americans with Disabilities Act (ADA) กาหนดใหคนพการไดรบสทธเทาเทยมกน ในดานการมงานทา การสงเคราะหสงอานวยความสะดวก การบรการ และการเดนทาง ทงนการศกษาพเศษ เนนในรปแบบการจดหองสอนเสรม และใหมบคลากรทไดรบการฝกฝนมาเปนพเศษ หลกสตรไมกาหนดตายตวสาหรบเดกพการ แตใหโรงเรยน จดทาหลกสตรสาหรบเดกแตละคน โดยมแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Educational Program : I.E.P) หลงจากมการปรบปรงกฎหมายชอ Individuals with Disability Education Act, Amendment การศกษาอยางเหมาะสม โดยม OF 1997 ซงเปนทรจกกนในชอ IDEA; 97 สาระสาคญคอการจดการศกษา สาหรบเดกพการใหไดรบความแตกตางจากหลกสตรปกตใหนอยทสด รปแบบการจดการเปนแบบเรยนรวมในโรงเรยนปกต (Mainstreaming) และการเรยนรวม (Inclusion) และกาหนดใหมการจดทาแผน IEP โดยมคณะกรรมการรวมกนจดทา คณะกรรมการประกอบดวย ครสอนเดกเรยนรวม ครการศกษาพเศษ ผปกครอง นกวชาการดานหลกสตร นกจตวทยา ผบรหาร การวนจฉยความพการ และการเหนชอบ Individualized Educational Program : I.E.P อยในความรบผดชอบของคณะกรรมการเขตการศกษา นอกจากนกฎหมายฉบบนไดเนนการใหความชวยเหลอแกเดกพการ และครอบครว ตงแตแรกเกดจนถง 3 ขวบ เพอพฒนาการในดานตาง ๆ ดงน ดานรางกายดานความคด ความจาดานการสอสาร/สอความหมาย ดานอารมณสงคม และดานการปรบตว โดยจดทาแผนการใหบรการแกเดกพการ และครอบครว (Individualized Family Service Plan : IFSP) ตอมามการเสนอแนวคดในการจดการศกษาแบบเรยนรวมอยางเตมรปแบบ (Full Inclusion) สาหรบเดกทกคนไมวาจะเปนเดกทวไป หรอเดกพการ โดยเดกพการ จะไดรบบรการ และความชวยเหลอทางการศกษา ในหองเรยนปกต ตามความตองการจดเปนพเศษเปนเฉพาะบคคลอยางเหมาะสม ครทกคนจะตองไดรบการสนบสนน และความชวยเหลอในการจดการเรยนการสอนโดยไมแบงแยกวา เปนครสอนเดกกลมใด (Lewis and Doorlag, 1995) แนวคดนเปนการปฏบตตามกฎหมาย PL.94142 และ IDEA 97 ซงเปนการกาหนดแนวทางการจดการศกษาใหกบผเรยนทมความสามารถแตกตางกนหลายระดบ อยางไรกตามแนวคดนยงเปนทโตเถยงกนอย เพราะอาจมผลเสยหายกบเดกในช นเรยนรวมไมไดรบการบรการ และความชวยเหลออยางเหมาะสม และเพยงพอตอความตองการจาเปนพเศษ นอกจากนมโครงการใหความสาคญในการทางานรวมกน ระหวางองคกรทจดการศกษาพเศษกบครอบครว และชมชน เปาหมายคอการเผยแพร สงเสรม สนบสนนการฟนฟสมรรถภาพดานตาง ๆ รวมทงการใชเทคโนโลย และการบาบดตามความพการในทกรปแบบ เชนนนทนาการบาบด กายภาพบาบด และพฤตกรรมบาบด เปนตน อยางไรกตามบอยครงทครสอนในชนเรยนรวมมกไมไดรบการสนบสนนเทาทควร ทาให

132

การทางานยากลาบากยงขน ทงนครสอนในชนเรยนรวมตองการใหชวยเหลอดานสอ อปกรณ ในหองเรยนเพมขน ตองการมเวลาในการวางแผนชวยเหลอเพมเตม อกทงครจานวนมาก ตองการไดรบการฝกอบรมเพมเตม เพอสอนชนเรยนรวม สวนการจดทา Individualized Educational Program : I.E.P สาหรบเดกพการทกคน นบวาเปนนโยบายสาคญในการจดการศกษาพเศษ ในประเทศสหรฐอเมรกา เพอใหเดกไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพ โดยทาคาอธบายแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลวาจดทาขน ตามความตองการจาเปนพเศษของนกเรยนเปนเฉพาะบคคล โดยตองระบความตองการไวในแผนเปนลายลกษณอกษร ไดแกเปาหมายระยะยาวหนงปจดประสงคเชงพฤตกรรม ซงเปนจดประสงคระยะสน บรการทางการศกษาอน วนเรมตนและสนสดการใชแผน ท งนตองมการประชมคณะจดทา Individualized Educational Program : I.E.P ซงประกอบดวยเดกพการ (กรณนกเรยนสามารถเปนตวแทนได) คร ผบรหารสถานศกษา พอแม และนกวชาชพ ทเกยวของในการตรวจสอบนกเรยน จะตองทาเปนคณะกอนทจะจดทา Individualized Educational Program : I.E.P โดยจะไมใชผลการประเมนของบคคลใดบคคลหนง มาตดสนวาเดกและเยาวชนพการ หากมการจดทา Individualized Educational Program : I.E.P กอนทจะจดประชม ถอวาไมสอดคลองกบกฎหมาย ครอบครวมหนาทตองใหขอมลพนฐาน และขอมลเกยวของ หากจาเปนตองใหนกเรยนไดรบการประเมน และตรวจสอบจากผเชยวชาญเพมเตมดวย นอกจากนยงมการกาหนดใหมการจดทา Individualized Educational Program : I.E.P อยางนอยทก 3 ป สาหรบพอแม และครอบครว จะตองมสวนรวมในการประเมน และตองมการทบทวนแผนทกป พอแม ตองรเกยวกบนกเรยนและควรปฏบตตามขอแนะนาของโรงเรยนทไดจดเตรยมให และเมอมการเปลยนแปลงใด ๆ จะมการแจงใหพอแม และผเกยวของทราบทกครง สาหรบรปแบบการจดการศกษา สาหรบเดกพการเปนการจดควบคไปกบการฟนฟสมรรถภาพเดกพการ โดยมสานกงานสงกดหนวยงานทางการศกษาทชอ Office of Special Education and Rehabilitative (OSDERS) รบผดชอบในการดาเนนงาน นอกจากนทหนวยงานรบผดชอบการบรหาร จดการศกษาตงแตแรกเกด จนอาย 21 ป และมการสนบสนนโครงการตาง ๆ เชน การฟนฟสมรรถภาพ วชาชพ จตวทยา การแพทย และอน ๆ การใหความชวยเหลอสงตอ (Transition) ตลอดจนมการวจย เพอแสวงหา และพฒนาว ธการจดการศกษา รวมทงการฟนฟสมรรถภาพ และการใชเทคโนโลยชวยเสรมใหเกดประโยชนในการพฒนาศกยภาพยงขน ทาใหการศกษาพเศษกาวหนาไปมาก เปาหมายการพฒนาในอนาคต คอ การอยรวมกนของบคคลในสงคมไมมการแบงแยก ไมมชนชน

133

ไมมพการหรอไมพการ เพราะคนทคดวาปกตกอาจมความพอการ หรอความไมปกต อยบางไมมากกนอย ดงนนจงเปนสงคม ในลกษณะททกคนยอมรบความหลากหลาย (Diversity) และเกดการยอมรบวาเปนสวนหนงของสงคม นอกจากนบคลากร ทใหบรการทางการศกษา และบรการทเกยวของประกอบดวยครการศกษาพเศษ นกแกไขการพด นกโสดสมผสวทยา นกกจกรรมบาบด นกกายภาพบาบด นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห พยาบาล นกโภชนาการ นกบาบดทางครอบครว ครสอนทกษะการเคลอนไหว และการคนเคยกบสภาพแวดลอม แพทยและจตแพทย เปนตน ท งนตองจดบรการใหสอดคลองตามความตองการจาเปนของนกเรยนเปนเฉพาะบคคล ตองมครผชวยในการประสานงาน สรปไดวา รปแบบการจดการศกษา การจดการเรยนรวม ประเทศสหรฐอเมรกาเปนการกาหนดแนวทางการจดการศกษาสาหรบเดกทมความสามารถแตกตางกน โดยจดการศกษาควบคไปกบการฟนฟสมรรถภาพเดกทมความบกพรอง จดใหมหองสอนเสรม และมบลากรใหความชวยเหลอตลอดจนสงตอเดกเขารบการพฒนาศกยภาพ 4.3 การจดการศกษาในประเทศนวซแลนด ในอดตนวซแลนดเคยอยภายใตการปกครองขององกฤษ ปจจบนไดรบสทธในการปกครอง ตนเอง กอนป ค.ศ. 1989 การจดการศกษาแบบรวมศนยอานวยอยสวนกลาง ซงมผลทาใหเกดปญหาในการตดสนใจ และผลการจดการศกษาไมตรงกบความตองการของทองถน รฐบาลดาเนนการปฏรปการศกษาครงใหญในป ค.ศ. 1988 โดยรบฟงความคดเหนจากประชากร (ใชแบบสอบถาม 20,000 ชด) และทาการประชาพจารณ ผลจากการปฏรปไดนโยบายทเนนใหการชวยเหลอมากกวา สงการ และ ใหความสาคญกบการทางานรวมกนระหวางครผสอน และบดามารดา เพอเดกพการไดรบประโยชนสงสดในการเรยนการ นอกจากนกระทรวงศกษาธการยงเนนการบรณาการระหวางนโยบายการศกษานโยบายสาธารณสข และสวสดการดวย นวซแลนดทมกฎหมายดานการศกษา จานวน 16 ฉบบ ยงไมมกฎหมายเฉพาะเดกพการแตมพระราชบญญตการศกษา Education Act 1964 และ Education Act 1989 เปนกฎหมายหลกในการจดการศกษา ซงครอบคลมถงเดกพการดวย โดยกาหนดใหเดกทกคนทมอาย 5 – 19 ป ตองเรยนไมมการยกเวน ไมวาจะเปนเดกพการ หรอไมกตาม และมการกาหนดมาตรการทเกยวกบการศกษาสาหรบคนพการดวย เชนการบรหารงานการศกษาพเศษ มคณะกรรมการ การศกษา คณะกรรมการโรงเรยน การสงเดกเขาเรยนบรหารบคลากร มการตรวจสอบ โรงเรยน มโรงเรยนการศกษาพเศษ ชนพเศษ และมหนวยงานใหบรการ การศกษาพเศษ (Special education service) โดยมทงนกจตวทยา นกแกไขการพด ครเดนสอน ตลอดจนผเชยวชานในการใหบรการความ

134

ชวยเหลอ ระยะเรมแรก (Early Intervention : EI) ในการปฏรปการศกษา ซงรวมถงการศกษาพเศษดวย เรมใหความสาคญกบ EI และการจดหลกสตรในโรงเรยนใหเหมาะกบระดบความสามารถ และความตองการของเดกพการ แตละคนรปแบบการจดการศกษาแบบเรยนรวม (Inclusion school) โดยมบคลากรหลายฝายทางานรวมกน การดาเนนงานปฏรปแบบการศกษาสาหรบเดกพการ โดยกาหนดนโยบายการศกษาพเศษป ค.ศ. 2000 (Special Education 2000) และเรมประกาศใชในป 1999 เปาหมายสาคญของการจดการศกษาป 3 ประการคอ 1) การพฒนา ผลการเรยนรของเดกพการทกคน 2) การประกนการกระจายทรพยากรสาหรบเดกพการอยางเสมอภาค3)ประกนวาเดกพการทกคนไดเขาเรยน(http://minedu.govt.nz/school/specialeducation 2000/amouncement.thm) สรปไดวาประเทศนวซแลนดมการบรหารจดการเรยนรวม โดยมบคลากรหลายฝายรวมกนมหนวยงานใหบรการการศกษาพเศษ ใหความสาคญตอการจดหลกสตรในการจดการศกษาในโรงเรยนใหเหมาะสมกบระดบความสามารถ และความตองการของเดกทมความตองการพเศษแตละคน 4.4 การจดการศกษาในประเทศองกฤษ การจดการศกษาของประเทศองกฤษคาเนนการโดยรฐเปนผ ก าหนดหลกสตรและโครงสรางของระบบการศกษา โดยมเปาหมายการศกษาทสรางคนใหเปนสภาพบรษ (Gentleman serene in Moral certitude and uprightness) การจดการเรยนการสอนแมวามหลกสตรเปนกรอบแตครผสอนมอสระในการกาหนดเนอหาสาระในการสอนได ซงดเหมอนวาจะไมเอกภาพในการสอน แตดานผลสมฤทธ พบวา องกฤษมเอกภาพ และคณภาพการจดการศกษาในระดบทดมาก ตอมาในป ค.ศ. 1944 จงมการออกกฎหมายในการจดการศกษาสาหรบคนพการ เปนครงแรกในกฎหมายการศกษาชน Education Act 1944 ซงมการจาแนกเดกพการออกเปน 11 กลม ตอมาพบวา การจาแนกกลมไมเหมาะสม และเกดปญหาในการจดเดกพการเรยนรวมกบเดกทวไปจงมการปรบปรงกฎหมายการศกษา Education Act 1981 ซงประกาศใชเมอ ค.ศ. 1983 เปนผลใหมการจดการศกษาแบบไมจาแนกกลม รปแบบการจดการศกษาม 3 รปแบบคอ การเรยนรวมในชนปกต การเรยนในชนพเศษในโรงเรยนทวไป และการเรยนในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการในการจดการศกษาไมมหลกสตรเฉพาะสาหรบเดกพการ โรงเรยนกาหนดหลกสตรสาหรบเดกทวไป ทงนมการจดทา IEP ใหกบเดกพการ โดยความรวมมอระหวางโรงเรยนกบหนวยงานอน ๆ ทางสงคมโดยเฉพาะหนวยงานทางการแพทย (Ashman and Elkins, 1990 : UNESCO, 1990) รปแบบการจดการศกษาสาหรบเดกพการอยในความดแลของ Department for Education and Employment (DFEE) โดยมศนยสาหรบนกเรยนทมความตองการพเศษทางการศกษา หรอ

135

Center for Special Education Needs (SEN) เปนองคกรทรบผดชอบกาหนดนโยบาย มาตรการและแนวทางการดาเนนงาน รปแบบการจดการศกษาแบบเรยนรวม (Mainstreaming) และมความรวมมอจากหนวยงานระดบทองถน ระดบภาค และระดบชาต การดาเนนงานอยภายใตกฎหมาย Education Act 1993 และ Education (Special Education Needs) Regulation 1994 และจากการประชมจดทาโครงการปฏบตการ ชอ Excellence for all : Meeting Special Education Needs สรปสาระสาคญไดดงน 1. นโยบายการจดการศกษาเนนความเปนเลศ โดยยกระดบมาตรฐานการศกษาสาหรบเดกทกคน รวมทงเดกพการ เปาหมาย คอ จานวนเดกพการทตองการ การศกษาพเศษระยะยาวลดลง เนองจากการวนจฉย และใหการบาบดรกษาตงแตระยะเรมแรกปรมาณเพมขน 2. การดาเนนงานทเปนรปธรรม และตอเนองในการคนหา วนจฉยและบาบดความพการตงแตแรกเรม 3. โรงเรยน บดา มารดาของเดกพการคาดหลง ในมาตรฐานการศกษาของเดกใหสงขนกวาเดม 4. มการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารในการคนหา วนจฉยและฟนฟสมรรถภาพคนพการมากขน ทงในโรงเรยน เรยนรวม และในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ ในการดาเนนงานรฐจะสนบสนนใหบดา มารดาของเดกพการมสวนรวมในการจดการศกษาสาหรบเดกพการ โดยจดใหคณะกรรมการศกษาทองถน (Local Education Authorities : LEA) เพอใหบดา มารดามฐานเปนหนสวน ซงสามารถขอความชวยเหลอ และคาแนะนาไดสะดวก รวมทงสงเสรมใหมการประชมหารอระหวางเจาหนาทของ LEA โรงเรยน และบดา มารดา เพอลดปญหาในการจดการศกษาสาหรบคนพการ นอกจากนรฐยงไดกาหนดให IEA จดพมพและเผยแพรนโยบายสารสนเทศ และมาตรการปฏบต (Code practice) ในการปองกนความพการ และสงเสรมการจด การศกษาสาหรบเดกพการ โดยใชโรงเรยนเปนฐาน นอกจากนประเทศองกฤษ สงเสรมการเรยนรวมในชนเรยนมากขนกวาเดม โดยลดการเขาเรยนในโรงเรยน เฉพาะความพการใหนอยลง แตสนบสนนใหโรงเรยนเฉพาะ ความพการปฏบตงานรวมกบโรงเรยนปกตมากขน ทงนเดกพการเหลาน ควรไดรบการสนบสนน สงเสรมใหไดรบการพฒนาศกยภาพโดยไมมผลกระทบตอนกเรยนทวไป และตองมการใชทรพยากร ทเหมาะสม รฐตองสนบสนนการทางานรวมกนระหวางโรงเรยนทวไป โรงเรยนเฉพาะความพการ สถาบนผลตคร เจาหนาทของ SEN ในการพฒนาครกอนประจาการ เพอใหมความรความสามารถในการสอนเดกพการ ทงนโรงเรยน ตองสนบสนนนกเรยน โดยใหสอดคลองกบความตองการ

136

จาเปนพเศษทางการศกษาเฉพาะบคคล และครผสอนจะตองมความรเกยวกบนกเรยนเหลาน ในการนผบรหารโรงเรยน หรอผทมอานาจหนาทในทองถน จะตองกาหนดนโยบาย วางแผนการจดการเรยนรวม และการชวยเหลออยางชดเจนเนนการประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ และครอบครวใหพอแม ผปกครองมสวนรวมในการประเมนความตองการจาเปนพเศษ ของนกเรยน และเหนความสาคญของการนาไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม ผบรหารเปนผรบผดชอบ การดาเนนการใหเดกพการ ไดรบสทธในการดแลชวยเหลอตามกฎหมาย นอกจากนรายงานประจาปของแตโรงเรยนตองบรรจนโยบาย แตละดานของโรงเรยนทสามารถสนองความตองการ จาเปนพเศษของเดกพการ ซงจะตองมขอมลเกยวของกบเดกพการอยดวยคอ 1. นโยบายการรบเดกพการ รวมทงขนตอนการชวยเหลอเดกพการ ทถกเลอกปฏบตการพยายามใหเดกพการเขาถงบรการ และความชวยเหลอตาง ๆ ของโรงเรยน 2. การใหขอมลแก พอ แมผปกครองทมลกพการ โดยกาหนดแนวปฏบตวา ตองแจงใหทราบวา ทางโรงเรยนตองประเมน และตรวจสอบผเรยน ใหคาอธบายเกยวกบการตดตามผล แจงรายชอในผทมหนาทในการใหขอมลเพมเตม และแจงใหรสทธของลกทจะตองไดรบการประเมนความตองการจาเปนพเศษ หากพบวา มความจาเปนตองวางแผนชวยเหลอ และรายละเอยดบรการทางการศกษา ทนกเรยนจะไดรบ รวมทงรายชอโรงเรยน ซงสามารถใหบรการทางการศกษาพเศษแกนกเรยนได เปนตน (Osborne, 1996; Osborne, 2004; Thomas & Davies, 1999; เบญจา ชลธารนนท, 2548) สรป มการจดการบรหารจดการเรยนรวม 3 รปแบบ คอ 1) การเรยนรวม ในชนเรยนปกต โดยทวไป 2) การเรยนรวมในชนเรยนพเศษ ในโรงเรยนทวไป 3) การเรยนในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพเศษ ซงรปแบบการจดการเรยนรวม จะอยในความดแลของ Department for Education and Employment (D.F.E.E.) โดยมศนยสาหรบเดกทมความตองการพเศษ เปนองคกรทรบผดชอบ กาหนด นโยบาย มาตรการ และแนวทางการดาเนนงาน การจดการเรยนรวม 4.5 การจดการศกษาในประเทศออสเตรเลย การจดการศกษาในประเทศออสเตรเลย มจดมงหมายใหประชากรมคณภาพ มงานทา และมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ทงนโดยไมเลอกเชอชาต รวมทงเดกพการทงทางรางกาย และจตใจตองไดรบการศกษาทด และเมอจบการศกษาแลวตองมงานทา และมสวนสรางความเจรญใหแกประเทศชาตได ทงนรฐบาลโดยกระทรวงการจางงาน การศกษา การฝกอบรมกจกรรมและเยาวชน (Department of Employment, Education, Training and Youth Affair : DEETYA) กาหนดโครงสรางและขอบขายของหลกสตรและระบบการศกษา โดยใหอานาจ

137

โรงเรยน และทองถนโรงเรยน และทองถนพฒนาหลกสตร และระบบงานใหมความยดหยน และสนองตอบความตองการของทองถนได รฐกาหนดเปาหมายการจดการศกษา 10 ประการใหดานตาง ๆ และมการออกกฎหมายบงคบหลายฉบบไดแก Employment, Education, Training, and Training Act 1988 ซงกาหนดใหมคณะกรรมการแหงชาต วาดวยการมงานทาการศกษาและการฝกอบรม รวมท งการจดต งหนวยงานรบผดชอบดแลการศกษา การจดการศกษาสาหรบเดกพการในแตละมลรฐทง 6 มลรฐ และเขตการปกครอง 2 เขต แมวาจะมกรอบการดาเนนงานเดยวกน แตมลกษณะแตกตางกน เพราะแตละมลรฐสามารถดาเนนการไดโดยอสระภายใตกรอบทกาหนด การจดการศกษาจงมหลายรปแบบ ทงการจดการศกษาพเศษในโรงเรยนเฉพาะความพการแบบประจา และไปกลบ การจดแบบชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต และการจดการศกษาแบบเรยนรวมในโรงเรยนทวไป หนวยงานทรบผดชอบ ไดแก State Department ซงรบผดชอบดานการพนฟคนพการในโรงพยาบาล และ State Education Department ซงรบผดชอบการศกษาสาหรบคนพการ ปจจบนออสเตรเลยมโครงการจดการศกษาแบบเรยนรวม (Inclusive School Programs) โรงเรยนจดโปรแกรมเฉพาะสาหรบเดกพเศษ ซงเนนการสงเสรมใหมหลกสตรรวมททาใหนกเรยน สามารถเรยนรวมช นได แมวาจะมความสามรถทแตกตางกนหลายระดบ โดยใชยทธศาสตรตาง ๆ เพอใหความชวยเหลอเดกเปนพเศษ เชน การสอนเปนทม การเรยนแบบรวมมอ เพอสอนเพอนและการใหคาปรกษา (Consultation) โดยมหนวยงานทเรยกวา District superintendents รบผดชอบในการตดตามกากบรายงานผล และประสทธภาพการดาเนนงานทงในดานระบความพการ การจดเขาเรยนในโรงเรยนการสอนเสรม รวมทงการใหคาปรกษาผานเครอขาย คอ District and School-based Networks and Initiatives. (นงลกษณ วรชชย, 2548) สรป การบรหารจดการเรยนรวมมหลายรปแบบทงการจดการศกษาพเศษในโรงเรยน เฉพาะความพการแบบประจาและไป-กลบ การจดแบบชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต และการจดการศกษาแบบเรยนรวมในโรงเรยนทวไป ตลอดจนมโครงการจดการศกษาแบบเรยนรวม จดโปรแกรมเฉพาะเดก ซงเนนการสงเสรมใหมหลกสตรรวมททาใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนรวมในชนได แมวาเดกจะมความสามารถทแตกตางกน 4.6 การจดการศกษาในประเทศแคนาดา ในระยะแยกการจดการศกษาพเศษของประเทศแคนาดา จดในโรงเรยน เฉพาะสาหรบเดกพการบางกลม ระยะหลงเปลยนนโยบายการจดการศกษาแบบเรยนรวมในโรงเรยนปกตรฐบาลดาเนนงาน โดยมหนวยงานชอ Student Services Department ของกระทรวงศกษาธการรบผดชอบดแลเรองการจดการศกษาพเศษโดยเฉพาะ รปแบบการดาเนนงานการจดการศกษามการกระจาย

138

อานาจจากสวนกลางไปถงระดบเขตโรงเรยน (School districts) และกฎหมายโรงเรยน (School Act) กาหนดใหมคณะกรรมการโรงเรยนเพอเปดโอกาสใหเขามามสวนรวมในการบรหารโรงเรยน และรวมผดชอบในการจดการศกษาสาหรบเดกพการอยางแทจรง โดยในบางกรณอาจมการประสานงานระหวางเขตโรงเรยน ในระดบโรงเรยนผบรหารโรงเรยน มหนาทสนบสนนการจดการศกษาพเศษสาหรบเดกพการเรยนรวม ท งนใหสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษเฉพาะบคคล โรงเรยนตองจดใหมผรบผดชอบ ในการใหบรการคาแนะนาปรกษา และประเมนผลการเรยนของนกเรยนทกคนในชนเรยน ซงเปนสวนสาคญทจะทาใหสามารถคดแยกนกเรยนทมความตองการจาเปนพเศษได ครในโรงเรยน มหนาทออกแบบ แนะแนว จดการเรยนการสอน และประเมนผลผเรยนรายบคคล งานสาคญของคร คอการประสานงานกบพอแม หรอผปกครองในการจดทา และทบทวนแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล Individualized Educational Program: I.E.P ของเดกแตละคน รวมกนหนวยงานทางการแพทย เพอจดใหมการตรวจสอบความพการ ระบความพการ และอาจสงตอไปยงหนวยงานอน เพอขอรบฟนฟสมรรถภาพตอไป ทงนตองมผรบผดชอบการจดการศกษาตามความตองการจาเปนพเศษของนกเรยนในเขตพนทรบผดชอบดวย เนองจากรฐบาลใชนโยบายการจดการศกษาสาหรบเดกพการแบบชมช นเปนฐาน จงมก ระ ท ร วง ท ดแ ล ใ นเ ร อง ส ข ภา พ บ รก า รส ง ค ม แ ล ะ ก ร ะ ท รวง อน รวม ดา เ นน ง า นกบกระทรวงศกษาธการดวยการเขาถงสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตงแตแรกพบ ความพการ นอกจากนในแตละจงหวดมกฎหมายและแนวปฏบตในการสนองตอบความตองการจาเปนพเศษของคนพการ โดยรฐบาลทองถนกาหนดขนเองได เชน ทบรทช โคลมเบย (British Columbia) ซงกาหนดนโยบายชดเจนวา ตองการใหเดกพการมสวนรวมอยางเตมรปแบบในระบบการศกษาแบบเรยนรวม โดยรฐตองสนบสนนใหเดกพการไดรบการพฒนา เพอใหบรรลเปาหมายในการจดการศกษา ไดแก นกเรยนมพฒนาการทางสตปญญาทกษะทางสงคมรวมทงการพฒนาดานอาชพ สาหรบหลกในการจดการศกษาพเศษของรฐม 3 ประการ คอ ความเทาเทยมกนในการเขารบการศกษา (Equitable access) กาหนดมาตรฐานไวอยางสงเหมาะสม (Appropriately high standard) โดยกระทรวงศกษาธการ มหนาทจดหางบประมาณพฒนาหลกสตร ผลตสอการเรยนการสอน จดทาระเบยบการวดและประเมนผลการเรยนประสานงานกบคณะกรรมการสถานศกษา เพอใหการจดการศกษาคนพการบรรลเปาหมาย ทงดานปรมาณและคณภาพ นอกจากน กฎหมายยงระบไววาแตละทองถนจะตองจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล Individualized Educational Program : L.E.P สาหรบเดกพการทกคนในทกกลมอายในโรงเรยนรวมทงแผนการจดการเรยนรวมกบเดกทวไปในโรงเรยนดวย สวนการจดการเรยนรวม

139

ของโรงเรยน ในแตละทองถน คอ การทเดกพการ ไดเรยนรวมกบเดกทวไปในวยเดยวกน ซงจะเปนการชวยสงเสรม ใหรจกปรบตวเขาหากน และเกดการเรยนรรวมกนได สาหรบเดกพการทตองไปโรงเรยนในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการ ซงมกจะอยไกลบาน เพราะโรงเรยนทวไปทองถนไมสามารถชวยเหลอไดนน โรงเรยนพเศษเฉพาะความพการตองมการทบทวนแผนปฏบตการเดมของโรงเรยน และเพมวสดอปกรณอยางเหมาะสม โดยโรงเรยนตองจดทาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล Individualized Educational Program : L.E.P และทางานรวมกบโรงเรยนทวไปในทองถน รวมทงทองถนอนดวย ถงแมวาแตละโรงเรยนจะอยหางไกลกนมากกตาม เพอใหการจดการศกษาพเศษบรรลผล อกทงโรงเรยนตองมคณะกรรมการททาหนาท วางแผนและประสานงานใหเดกพการไดรบการสนบสนน และบรการอน ๆ ทจาเปนทงนครทกคนตองไดรบการฝกอบรม และมการพฒนามาตรฐานนกวชาชพ เชน นกกายภาพบาบด นกแกไขการพด ลามภาษามอ เปนตน การใหทนของรฐบาล เพอสนบสนนเดกพการ และบคลากร ทเกยวของไดแกนกจตวทยา ผเชยวชาญ ครสอนเสรมการเรยนร ครผชวยสอน ตลอดจนผสนบสนนทรพยากรการเรยนรตาง ๆ เปนตน รฐบาลมหนาทสนบสนนงบประมาณ และชวยพฒนาบคคลใหสามารถบรการอยางมมาตรฐาน (Tanner, 2004 : Online) สรปประเทศแคนาดา ทมนโยบายชดเจนวา ตองการใหเดกพการไดรบบรการในระบบการศกษาแบบเรยนรวมโดยรฐ ใหการสนบสนนเพอใหเดกไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ดาเนนการดงน 1) จดใหมการจดการเรยนรวมของโรงเรยนในทองถน 2) สาหรบเดกพการทตองไปเรยนในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการตองมการทบทวนแผนปฏบตการเดมของโรงเรยน และเพมวสด อปกรณ อยางเหมาะสม โดยโรงเรยนตองจดทาแผนการศกษาเฉพาะบคคล (L.E.P) และทางานรวมกนกบทกภาคสวน ในการใหความดแลชวยเหลอ 4.7 การจดการศกษาในประเทศญปน ระบบการศกษาของญปนเปนระบบ 6 -3-3-4 สาหรบเดกอาย 6 -15 ป เ รองจากประถมศกษา 6 ป มธยมศกษา 6 ป และอดมศกษา 4 ป โดยการศกษาภาคบงคบ 9 ป อตราการเขาเรยนในระดบประถมศกษา และมธยมศกษาตอนตน รอยละ 100 และระดบมธยมศกษาตอนปลายรอยละ 95 สวนอตราการรหนงสอเทากบรอยละ 99 การปฏรปการศกษาในประเทศญปน ครงลาสด เมอ ค.ศ. 1988 ใหความสาคญกบการจดการศกษาเนนทตวผเรยน การศกษาตลอดชวต ประชากรทกคนมโอกาสทจะเรยน และกลบมาเรยนใหมได รวมทงการสงเสรมบทบาทของครอบครว ชมชน และโรงเรยนใหมสวนรวมในการจดการศกษา นอกจากนใหความสาคญกบการกระจายอานาจทางการศกษา และการบรหาร การศกษาแบบมสวนรวมจากหนวยงานทเกยวของ การปฏรปการศกษาเปนสวนหนงของ Hashimoto Administrations 6 points reform program

140

มงเนนความสาคญทตวเรยนใหโอกาสพฒนาตนเองทกดาน กฎหมายการศกษาของญปน ครอบคลมการศกษาของเดกพการดวย และกาหนดใหทกจงหวด จดตงโรงเรยนการศกษาพเศษขน 1 โรง และรบเดกในบรเวณเขาเรยน โดยไมมการยกเวนการเขาเรยน โดยเจาหนาททองถนจะทาการสารวจเดก และจะใหคาแนะนาใหผปกครองสงเดกเขาเรยนในโรงเรยนทเหมาะสม ซงเดกพการทเขาเรยนในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการมประมาณรอยละ 43 และอกรอยละ 57 เขาเรยนในโรงเรยนปกต ซงสวนใหญเปนการจดแบบเรยนรวมในโรงเรยนทวไป โดยเรมดาเนนการในรปการจดชนเรยนพเศษ (Special classes) ตงแต ค.ศ. 1980 ตอมาในป ค.ศ. 1959 สาหรบชนเรยนในโรงเรยนพเศษ ทงนหากพบเดกพการไมรนแรงจะจดในระบบเรยนรวม และมหองเสรมวชาการ โดยมครสอนเปนกลมยอย หรอรายบคคลในสวนทเดกเรยนไมทน ระบบนมมากขนในญปน รวมทงมการจดตงศนยการศกษาพเศษ (Special education centers) ขนหลายแหงมหนาทศกษาวจย อบรมคร จดทาคมอ สาหรบครในดานการเรยนการสอนเดกพการ ตลอดจนประสานงานกบหนวยงานอน ๆ เพอใหการดาเนนงานการจดการศกษาพเศษสาหรบเดกพการเปนไปอยางมประสทธภาพ สวนในดานหลกสตรนน นอกจากกระทรวงศกษาธการญปน ไดกาหนดใหมหลกสตรนน นอกจากกระทรวงศกษาธการญปนไดกาหนดใหมหลกสตรแหงชาตสาหรบเดกปกต ยงมคมอการใชหลกสตรสาหรบเดกพการในโรงเรยนเฉพาะดวย คมอเหลานจะใหคาแนะนา และแนวทางในการสอนเดกพการ ตลอดจนเนอหาวชาในหลกสตร ทจะนามาสอนเดกพการซงมขนตอน และวธการทกฎหมายกาหนด รปแบบการจดการศกษาสาหรบเดกพการนอกจากจะเนนทการเรยนการสอนแลว ยงใหความสาคญกบการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยดวย จะเหนไดจากสถาบนผลตครทฝกผทจะเปนครการศกษาพเศษ โดยใหความสาคญกบความรทางการแพทยดวย สรปประเทศญปนมนโยบายทชดเจนโดย 1) กาหนดใหทกจงหวดจดตงโรงเรยนการศกษาพเศษขน 1 โรงเรยน รบเดกนกเรยนโดยไมมการยกเวนการเขาเรยน 2) การบรหารจดการเรยนรวมในโรงเรยนทวไปโดยมช นเรยนพเศษ (Special classes) 3) ใหความสาคญกบการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ การศกษาคนควางานวจยทเกยวของทสามารถนามาเชอมโยงและเปนประโยชนตองานวจยในครงน ซงมสาระผลวจยดงตอไปน

141

งานวจยภายในประเทศ นลบล ทรานภาพ (2540) ทาการวจยเรองการประเมนโครงการพฒนารปแบบการจด การศกษาสาหรบเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตของสานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต พบวา การจดโครงสรางบรหาร การจดบคลากรประจาโครงการ การอานวยการสงการประสานงาน การตดตามประเมนผล และการสนบสนนดานงบประมาณ ความคดเหนอยในระดบปานกลาง สวนการคดเหนดานการวางแผนโครงการอยในระดบมาก ดานการเงนและงบประมาณทไดรบ มความเหมาะสมกบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ของโครงการนอย สวนการประเมนดานโปรแกรมเสรม หรอกจกรรมพเศษใหแกเดก ทเรยนรวมนน การปฏบตอยในระดบปานกลางในดานความคดเหนของผปกครองเหนวา โครงการเรยนรวมมประโยชน ฉนทนา จนทรบรรจง (2541) ไดทาการวจยรปแบบการจดการเรยน การสอนและรปแบบความรวมมอทพงประสงค ในการจดการศกษาสาหรบเดกพการในจงหวดภาคเหนอตอนลาง โดยการใชเทคนค เดลไฟ สารวจความคดเหนของผทรงคณวฒทง 2 ครง ครงแรกไดรบคาตอบ 20 ทาน ครงทสอง 14 ทาน แลคานวณทางสถตโดยใชมธยฐาน ฐานนยม ผลตางระหวางมธยฐานกบฐานนยม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน พบวา 1. รปแบบการจดการเรยนการสอนทพงประสงค คอ รปแบบทหลากหลายและสอดคลอง กบความตองการของผพการแตละคน โดยเนนการปรบปรงหลกสตร และมแผนการเรยนสาหรบแตละบคคล อปกรณทจาเปน การจดการทไดมาตรฐานสากล การเรยนใกลบาน ความเสมอภาคกบจงหวดอน ๆ การสนบสนนแกครอบครวเดกพการทเรยนไมไดใหความสามารถดแลเดกได และการเรยนรวมในโรงเรยนปกต 2. รปแบบความรวมมอทพงประสงค คอ รปแบบทเชอมโยงทงระดบประเทศ ระดบจงหวด และผเกยวของกบทกฝาย โดยหนวยงานกลางทระดบจงหวด มระบบขอมลทด สนบสนนการวจยอยางตอเนอง มคณะกรรมการรบผดชอบเฉพาะทงในระดบชาต และจงหวด มศนยบรการสาหรบเดกพการในจงหวด มการบรการคดแยกเคลอนท มการสอนดานการศกษาพเศษ โดยสถาบนราชภฎ มากขน มการสมพนธกบคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการดยงขน และมหองสมดทเออตอคนพการจงหวดละ 1 แหง เปนอยางนอย กรมสามญศกษา (2542) ไดศกษาสภาพการจดการเรยนรวมสาหรบเดกพการในโรงเรยนปกตในประเทศไทย ผลการศกษาพบวา 1. การจดใหเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนปกต สวนใหญเปนการจดใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตแบบเตมเวลา

142

2. เหตผลในการจดใหเดกพการเรยนรวมกบเดกปกตในโรงเรยน สวนใหญจดเพอสนองนโยบายของหนวยงานตนสงกด และหรอเพอแกปญหาของโรงเรยน หรอหนวยงาน 3. สภาพการบหารงานในการจดใหเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนปกต โดยภาพรวมแลวพบวายงไมมการปฏบตตามแนวทางทเหมาะสม และมแนวทางปฏบตทชดเจน และเหมอนกน 4. โรงเรยนปกตทดาเนนการจดการเรยนรวม ใหแกเดกพการ สวนใหญไมมการปรบสภาพอาคารเรยน อาคารประกอบ หองน าหองสวม และสงแวดลอมภายในโรงเรยนใหมความเหมาะสมกบสภาพของเดกพการ ทเขาเรยนรวมในโรงเรยน 5. โรงเรยนปกตทดาเนนการจดการเรยนรวมใหแกเดกพการสวนใหญจดการเรยนการสอน โดยไมมการใชสอการเรยนการสอน และการจดอปกรณ ชวยอานวยความสะดวกทเหมาะสม 6. โรงเรยนปกตทดาเนนการจดการเรยนรวมใหแกเดกพการสวนใหญ ไมมการคดแยกเดกพการเขาเรยนรวมอยางถกตองตามหลกวชาการ โดยเฉพาะการทาสอบทางการแพทย 7. โรงเรยนปกตทดาเนนการจดการเรยนรวมใหแกเดกพการไมไดมการปฏบตในการเตรยมความพรอมแกเดกพการกอนสงตวเขาเรยน 8. โรงเรยนปกตทจดการเรยนรวมใหแกเดกพการ สวนใหญไมมการวเคราะหหลกสตร และปรบใหเหมาะสมกบเดกพการทเรยนรวม ยกเวนในเรองของการวดผลและประเมนผล 9. การจดการเรยนการสอนของครผสอนเรยนรวมในโรงเรยนสวนใหญ มการจดใชเทคนควธสอนเกอบทกเรอง 10.การจดการเรยนการสอนของครผสอนเรยนรวมในโรงเรยน พบวา ไมคอยมการใชสอ และนวตกรรมทเหมาะสมกบสภาพของเดกพการทเรยนรวม พชร จวพฒนกล (2542) ไดศกษาสภาพปญหา และความตองการ การจดการศกษาพเศษของโรงเรยน สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดมหาสารคาม กาฬสนธ และรอยเอด พบวา สภาพปญหาการจดการศกษาพเศษ ทง 7 ดาน คอดานอาคารสถานท ดานบคลากร ดานหลกสตร ดานการจดการเรยนการสอน ดานนเทศการศกษา ดานสอการเรยนการสอน ดานการวดและประเมนผล โดยรวมมปญหาอยมาก และสภาพความตองการ การจดการศกษาพเศษท ง 7 ดาน โดยรวมมปญหาในระดบปานกลาง วมาลา ชโยดม (2543) ไดศกษาปญหาจากการจดการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ ในเขตภาคเหนอตอนลาง พบวา 1. ผบรหารโรงเรยนและครผสอน ทงในโรงเรยนประถมศกษา และมธยมศกษามทรรศนะตอปญหาการจดการสอน และบคคลการทางการสอน ดานการจดงบประมาณ ดานภมหลงของครอบครวเดก ทมความตองการพเศษ และความรวมมอการจดการศกษาสาหรบเดกทมความ

143

ตองการพเศษอยในระดบมาเปนสวนใหญ ยกเวนเมอพจารณาตามประสบการณ การทางานพบวามปญหาระดบปานกลาง ในภมหลงของครอบครวเดกทมความตองการพเศษ 2. ผลการเปรยบเทยบปญหาการจดการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษตามทรรศนะของผบรหารโรงเรยน และครผสอนในโรงเรยนประถมศกษา และมธยมศกษา ในดานการจดการเรยนการสอน ดานงบประมาณ ดานภมหลงของครอบครวเดกทมความตองการพเศษ และดานความรวมมอการจดการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ เมอพจารณาตามตาแหนง พบวามทรรศนะตอปญหาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต เมอพจาณาตามประสบการณการทางานพบวา ผบรหารโรงเรยน และครผสอนในโรงเรยนประถมศกษา และมธยมศกษาทมประสบการณทางานตางกนมากทรรศนะตอปญหาในแตละดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อภสทธ เตชะคาภ (2544) ไดศกษาปญหาการจดการศกษาสาหรบเดกพเศษในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานกาประถมศกษา จงหวดกาฬสนธ ใน 4 ดาน คอ ดานการบรหาร จดการ ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดานการนเทศการศกษา และดานการวดประเมนผล กลมตวอยางทใชไดแก ผบรหารโรงเรยน ครผรบผดชอบในโครงการ และศกษานเทศก พบวา โดยรวมและรายการดานทง 4 ดาน อยในระดบปานกลาง และขอทมปญหาสงสดในแตละดาน คอดานการนเทศการศกษา ปญหาทพบคอ โรงเรยนมกไมเชญนกวชาการเฉพาะมาชวยฟนฟสมรรถภาพเดกพเศษ ดานกจกรรมการเรยนการสอน พบวา จานวนครการศกษาพเศษในโรงเรยนมไมเพยงพอกบการจดกจกรรมการเรยนการสอน สาหรบดานการบรการจดการ คอ จานวนงบประมาณทไดรบไมเพยงพอกบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ของโครงการและสาหรบดานการวดประเมนผล คอ โรงเรยน ไมคอยจดใหมการประชมชแจงเกยวกบการวดและประเมนผลเดกพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545) ไดศกษาวจยเรอง การตดตามผลการดาเนนงานตามนโยบายการจดการศกษาสาหรบคนพการ กลมตวอยางเปนผบรหาร และครในสงกดสานกงาน คณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต สงกดกรมสามญศกษาและสงกดสานกงานการศกษาเอกชน ผลการวจยพบวา การจดการศกษาพเศษสาหรบเดกพการยงไมทวถงบคลากรผมคณวฒทางการศกษาพเศษโดยตรงในโรงเรยนทจดการศกษาในรปแบบเรยนรวมมนอยมาก ศกยภาพ ความพรอมของการจดการศกษาสาหรบคนพการในดานบคลากร งบประมาณ อาคาร สถานท วสดปกรณ หลกสตรและการสอน ความรวมมอ ระหวางชมชนและหนวยงานเปนตวแปรทแสดงศกยภาพทเปนคณภาพ ของผลการดาเนนงานในมตเดยวกน

144

บญทน วฒนศกดสรกล (2545) ไดทาวจยเรอง การศกษาสภาพการจดการเรยนรวมในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดมหาสารคาม ปการศกษา 2543 โดยศกษาตามรปแบบซปป (CIPP) ผลการวจย พบวา สภาพการจดการเรยนรวมของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดมหาสารคาม ของผบรหารซงจากการวจยพบวา 1. ผบรหารทมตาแหนงตางกน มสภาพโดยรวมเทานนทแตกตางกน โดยผอานวยการแตกตางจากอาจารยใหญ อยางมความสาคญทางสถตทระดบ 0.5 สาหรบผบรหารตางกน ทมระยะเวลาในการดารงตาแหนงตางกน มดานสภาพแวดลอม ผลการผลต และสภาพโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในผบรหารทมอายแตกตางกน ปรากฏวามดานสภาพแวดลอมดานกระบวนการดาเนนงาน ดานปจจยเบองตนในการดาเนนงาน และสภาพโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยผบรหารทมอาย 35-40 ป มสภาพทง 4 ดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยผบรหารทมอาย 35 – 40 ป มสภาพทง 4 ดาน แตกตางจากชวงอายอน ๆ มดานผลผลตทางดานเดยวทไมแตกตาง สาหรบผบรหารทมวฒการศกษาแตกตางกน มสภาพแวดลอมดานเดยวเทานนทแตกตางกน โดยผบรหารทมวฒสงกวาปรญญาตร มสภาพแวดลอมแตกตางจากผบรหารทมวฒระดบปรญญาตร การผานการอบรมของผบรหารสถานศกษา สภาพดานกระบวนการ ดาเนนงานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แตผบรหารทอยในโรงเรยนทมขนาดใหญ มสภาพดานการจดการเรยนรวม ดานกระบวนการดาเนนงาน ดานผลผลต และสภาพโดยรวมแตกตางจากผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และผบรหารในโรงเรยนทมระยะเวลาในการจดการเรยนรวม 7-9 ป มสภาพการจดการเรยนรวมดานสภาพแวดลอม ดานผลผลต และสภาพโดยรวมมากวาผบรหาร ทมประสบการณในการจดการเรยนรวมเพยง 1-3 ป 2. เปรยบเทยบการจดการเรยนรวมในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดมหาสารคาม ปการศกษา 2543 ของครผรบผดชอบโครงการทมตาแหนงตางกน มสภาพโดยรวมเทานนทตางกน โดยอาจารย 2 แตกตางจากอาจารย 1 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และครผรบผดชอบโครงการทมอายราชการตางกน ปรากฏวาทกดานไมตางกน แตครทมอายแตกตางกนมดานปจจยเบองตนในการดาเนนงาน ดานกระบวนการดาเนนงาน ดานผลผลต และสภาพโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สาหรบครทผานการอบรมมสภาพการจดการเรยนรวมดานปจจยเบองตนในการดาเนนงาน และสภาพโดยรวมแตกตางจากผไมเคยอบรมแตศกษาดวยตนเอง และผไมเคยอบรม และไมศกศกษาดวยตนเอง สวนขนาดของโรงเรยนไมมผลตอสภาพการจดการเรยนรวมของครผรบผดชอบ

145

โครงการ แตครทมระยะเวลาในการรบผดชอบโครงการ 1-2 ป มสภาพการจดการเรยนรวม ดานกระบวนการดาเนนงาน และดานผลผลต แตกตางจากครทมระยะเวลาทรบผดชอบโครงการ 3-4 ป และ 5 ป ขนไป 3. ผบรหาร และครทรบผดชอบโครงการ มความคดเหนตอสภาพการจดการเรยนรวมของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดมหาสารคาม ปการศกษา 2543 ดานสภาพแวดลอม ดานปจจยเบองตนในการดาเนนงาน ดานผลผลตและโดยรวมไมแตกตางกน วรตน วทยานวฒน (2545) ทาการวจยเรอง ปญหาและแนวทางการจดการศกษาพเศษรปแบบการเรยนรวมสาหรบเดกทมความตองการพเศษของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงาน การประถมศกษา จงหวดนครราชสมา พบวาปญหาดานอาคารสถานท คอ สภาพอาคารเรยนไมเหมาะสมไมเออตอการเรยนรวมโดยเฉพาะนกเรยนทพการ ปญหาดานบคคลครสวนใหญมวฒ หรอไมผานการอบรมดานการศกษาพเศษ เรยนไมทนเพอน ไมสนใจการเรยน อายมากถาแสดงออก ไมยอมรวมกจกรรม มปญหาดานสขภาพ ปญหาดานผปกครอง ผปกครองไมมความร ความเขาใจในเรองเรยนรวม ไมมนใจวาบตรหลาน จะเรยนไดกลวจะถกเพอนรงเกยจฐานะยากจนตองออกไปหารายไดเลยงครอบครว จงมอบภาระการดแลนกเรยนแกโรงเรยน ปญหาดานแผนการสอน และโครงการสอนครไมเขาใจจดทาแผนการสอนและโครงการสอน ครมภาระงานมาก กนยา จนทรใจวงศ (2546) ไดทาวจยเรองการจดการเรยนรวมของเดกทมความตองการพเศษ ในระดบอนบาลของโรงเรยนในสงกดสานกงานสถาบนราชภฎ สงกดสานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต สงกดสานกงานการศกษากรงเทพมหานคร และสงกดสานกงานการศกษาเอกชน พบวาแตละโรงเรยนมรปแบบ และแนวทางการจดการเรยนรวมทคลายคลงกน ทงนมจดมงหมาย เพอตองการใหเดกทมความตองการพเศษไดรบการพฒนาทก ๆ ดานใหใกลเคยงกนกบเดกปกตทมความตองการพเศษทเขาเรยนในโรงเรยนรวม จะตองมความพรอม และไดรบการกระตนพฒนาการดานตาง ๆ มากอนทจะเขาโรงเรยนจะตองมการเตรยมการในดานบคลากรตาง ๆ เตรยมในเรองสถานทงบประมาณ การจดกจกรรมและการประเมนผลการเรยนรวม เพอทจะทาใหการจดการเรยนรวมในโรงเรยนบรรลวตถประสงคตามทกาหนด สรปงานวจย ทเกยวของ จากงานวจยทเกยวของพบวา ผวจยไดสรปเกยวกบแนวการจดการเรยนรวมทด และมคณภาพ และจะตองเตรยมความพรอมทสาคญ คอ 1. ผบรหารจะตองมวสยทศนและเจตคตทดตอการเรยนรวม 2. เตรยมความพรอมบคลากร กอนทจะใหดาเนนการจดการเรยนรวมทงในดานความร และประสบการณเกยวกบการจดการเรยนรวม ตลอดจนความพรอมทางดานจตใจ จะตองมเจตคตทดตอเดกทมความตองการพเศษทกคน

146

3. สถานศกษาจะตองเตรยมความพรอมอาคารสถานท และสภาพแวดลอมทเออตอการจดการเรยนรวม 4. บคลากรทางการศกษาทกฝาย จะตองใหความสาคญเกยวกบการจดการเรยนรวมอยางเตมความสามารถ บษบา ตาไว (2550) ไดศกษาสภาพปญหาและแนวทางในการบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซทของโรงเรยนแกนนาจดการเรยรวมจงหวดสโขทย พบวา ผลการดาเนนงานมระดบการปฏบตงานทกดานอยในระดบปานกลางการศกษาแนวทางการดาเนนงานจดการเรยน รวมดานผแรยนควรจดใหเมออายยงนอยและจดทนทเมอพบเดกพเศษ สวนสภาพแวดลอมควรจดสภาพโรงเร ยนใหมหองสอนเสรมวชาการ ผบรหาร คร ตองมความรและประสบการณ มทศนคตทด สวนกจกรรมการเรยนการสอนโรงเรยนควรปรบหลกสตรใหเหมาะสมกบความแตกตางของเดกพเศษเปนรายบคคล ดานเครองมอ รฐบาลควรกาหนดนโยบายใหชดเจนสามารถนาไปปฏบตไดจรง ควรมบคลากรการศกษาพเศษและนกวชาชพเขามาชวยเหลอ

อจฉรยา กดหอม (2550) ไดศกษาการปฏบตงานทเปนเลศของโรงเรยนแกนนาจดการ เรยนรวม : การวจยพหกรณ ศกษาซงผลการวจย พบวา การพฒนา นกเรยน ตามศกยภาพสามารถชวยเหลอตนเองอยวมกบผอนในสงคม และผ ปกครองมความพงพอใจ นอกจากน ปจจยทสนบสนนการปฏบตงานในครงน ไดแก ขนาดชนเรยน มความเหมาะสม ไดรบ การสนบสนนจากหนวยงานอนทศนคตทดและมความรความเขาใจในการทางานของผ รวมงาน การสนบสนนของผปกครอง ความเขาใจ และมเจตคตทดของนกเรยนปกต ปจจยทสนบสนนการปฏบตงาน คอ ขนาดชนเรยนทเหมาะสม การสนบสนนจากหนวยงานอน เจตคตทดและ มความรความเขาใจในการปฏบตงานของบคลากร การสนบสนนของผปกครอง ความเขาใจ และมเจตคตทดของนกเรยนปกต ปจจยทเปนอปสรรค คอ คร มภาระงานมากเกนไป ขาดคร การศกษาพเศษ ผปกครองไมมเวลาดแลและขาดความรความเขาใจในการดแลนกเรยน และครอบครวมฐานะเศรษฐกจตา สดทายคอ กระบวนการพฒนาการศกษาของโรงเรยนเปนไปตามวงจรคณภาพ คอ มการวางแผนการทางาน มการทางานตามแผนทวางไว มการตรวจสอบและปรบปรงคณภาพการทางานอยางตอเนอง ววฒนไชย ศร วพฒน ( 2550) กลาวถงผลการวจยซงเปนดงตอไปน 1) สภาพการบรหารภายใตโครงสรางซทอยในระดบปานกลาง โดยดานทมากทสดคอดานนกเร ยนแตดานกจกรรมการเรยนการสอนนนนอยทสด2)ผลการเปร ยบเทยบสภาพการบร หารจะทาใหทราบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ. 05ด านตาแหนง ประสบการณ และขนาดโรงเร ยน ของคร และผบรหารโรงเรยน

147

สมศร พนมวจตร (2546 : 89 - 91) ไดศกษาปญหาการบรหารงานวชาการโรงเรยน ทจดการศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมกบเดกปกต สงกดสานกงาน การประถมศกษาจงหวดจนทบร พบวา ปญหาการบรหารงานวชาการในโรงเรยนทจดการศกษา สาหรบเดกท-มความตองการพเศษเรยนรวมกบเดกปกตมปญหาอยในระดบมาก ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใชมปญหาอยในระดบมาก ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนมปญหา อยในระดบมาก ดานส-อการเรยนการสอนมปญหาอย ในระดบมาก และดานการวดผลและประเมนผล มปญหาอยในระดบมากทสด เปรยบเทยบปญหาจาแนกตามขนาดโรงเรยนมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท .05

อารย เพลนชยวานช (2549 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทสงผลตอความสาเรจในการ บรหารโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวมดเดนของภาคเหนอตอนลาง ป การศกษา 2548 พบวา สภาพปจจยในการบรหารโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวมดเดนของภาคเหนอตอนลาง ป การศกษา 2548 ท ง 4 ดาน คอ ดานพฤตกรรมหรอคณลกษณะทดและจาเปนของผบรหาร ดานคณลกษณะ ทจาเปนของคร ดานการจดหรอใชสงอานวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใด ทางการศกษา และดานการบรหารแบบมสวนรวมโดยใชโครงสรางซท (SEAT) ท งในภาพรวมและ รายดานอยในระดบมาก สภาพความสาเรจในการบรหารโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวมดเดน ในภาพรวมอยในระดบมาก และเมอแยกเป นรายดาน คอ ดานความพงพอใ จท-มตอสภาพการจด การเรยนรวมและความกาวหนาของเดกทมความตองการพเศษอย ในระดบมากเชนเดยวกน ปจจย ทสงผลตอความสาเรจในการบรหารในโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวมดเดนในภาพรวม คอ ดานการบรหารแบบมสวนรวมโดยใชโครงสรางซท (SEAT) และดานคณลกษณะทจาเปนของคร (TEACHER)

จรนนท อคบาล (2553) ไดศกษาวจยเรองปญหาและแนวทางพฒนาการดาเนนงานการศกษาพเศษโรงเรยนรวม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1 ผลการวจยพบวาดานคณภาพนกเรยน ควรจดกจกรรมใหนกเรยนทมความตองการพเศษไดเขารวมกจกรรมอยางตอเนองเพอใหมการเรยนรซงกนและกนของทงสองฝายเพอเปนการเรยนรธรรมชาตซงกนและกนจะทาใหทงสองฝายสามารถเรยนรวมกนอยางมความสขได ดานการเรยนการสอน ควรสงเสรมใหม การบรการสอมาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบศกยภาพของนกเร ยนแตละคน ซงในปจจบนสามารถหาสอมาไดไมยากแตตองมงบประมาณทเหมาะสมเพราะโรงเรยนตองอานวยความสะดวกใหกบนกเรยนใหทวถงทกคนไมใหเกดความไดเปรยบเสยเปรยบ ดานการ บรหารจดการควรจดทาระบบขอมลสารสนเทศนกเรยนพการเรยนรวมอยางถกตองและทนสมยเพอเปนการตรวจสอบขอมลยอนหลงหรอพฒนาการเปลยนแปลงของนกเรยนทมความพการมา

148

เรยนรวมไดดงนนทกโรงเรยนทมนกเรยนทมความพการมาเรยนรวม ควรทาขอมลตรงนดวย ดานปจจยควร มการประสานงานขอความรวมมอจากองคการท งจากภาครฐและเอกชนในการสนบสนนดานวสดอปกรณและในการสนบสนนในโครงการทมการจดใหมการเรยนการสอนของนกเรยนพการทเรยนรวมกนไดอยางมคณภาพโดยททางโรงเรยนตองอาศยการบรหารจดการใหมงบประมาณอยางเพยงพอ

วระศกด ตนเจรญรตน( 2553) กลาววา 1) ผบร หารโรงเร ยนและคร ผสอนเดกพการเรยนรวมทมตาแหนงตางกนในโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวมจงหวดราชบร มปญหาแตกตางกนโดยแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในดานการวางแผนดานการจดสรรทรพยากรและ

ดานการประสานงาน จะมคาเทากบ .05 สวนดานการกระตนการทางานและดานการประเมนผลงานไมแตกตางกน สวนดาน ผบรหารโรงเรยนและคร ทม อายงาน ในการทางาน แตกตางกน ในจงหวดราชบร พบวา การททางานทมอายงาน นอยกวา 2 ป และ 2-5 ป โดยรวมมความคดเหนไมแตกตางกนแตเมอประเมน เปนรายดาน พบวา ดานประเมนผลงาน ดานการกระตนการทางานและดานการวางแผน มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญสวนดานการจดสรรทรพยากรและดานการประสานงาน มความคดเหนไมแตกตางกน สวนความคดเหนเกยวกบปญหาการบรหารสถานศกษาทจดการศกษาสาหรบเดกพการในโรงเรยนแกนนาจดการเรยนรวม โดยรวมและ รายดานทกดานไมแตกตางกน

ฉววรรณ เมองซอง (2555) ไดทาการศกษาสภาพปญหาและแนวทางการดาเนนการบรหารจดการเรยนรวมในสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 29 พบวา แนวทางการดาเนนการบรหารจดการเรยนรวม พบวา จากการสมภาษณผบรหารโรงเรยนคอ การบรหารจดการเรยนรวมใหประสบผลสาเรจนนตองใหผบรหารคอ ผนาการเปลยนแปลง บรหารแบบมสวนรวมกาหนดยทธศาสตรทงหมดใหครอบคลมถงเดกพการเรยนรวม มการนเทศและตดตามงานอยางเปนระบบ มการกาหนดหนาทการทางานโดยการออกคาสงจากผบงคบบญชา โปรงใสตรวจสอบไดสวนการ บรหารจดการเรยนรวมในดานของนกเรยนนนตองเตรยมความพรอมนกเรยนทวไปและนกเรยนทมความพการทเรยนรวมใหมผลสมฤทธการเรยนและมวฒฉลาดทางอารมณและเขากบเพอนไดดพอในทก ๆ กลมสาระการเรยนร เพอใหเหมาะสมในการเขาชนเรยนตอไป ดานสภาพแวดลอมมการจดบรเวณโรงเรยน ทางกายภาพใหมขอจากดสาหรบเดกพการเรยนรวมใหนอยทสด ตองมการประชาสมพนธ เผยแพร สอสารใหรวาโรงเรยนม เรองการจดการเรยนรวมใหผปกครอง ชมชนรบทราบ เพอเปนการบรการและอานวยความสะดวกไมตองไปเรยนทไกล ๆเพราะวาพอชมชนรบทราบกจะไดนาเดกมาเขาเรยนได ดานกจกรรมการเรยนการสอน มการทาหลกสตรขนมาโดยเฉพาะ จากน นจะตองลงลกไปในรายละเอยดท งการจดช นเรยน กจกรรมตางๆ ทจดให

149

เหมาะสมกบผเรยนเปนเฉพาะคนๆไปสวนในดานเครองมอจะตองมการจดทาแนวนโยบาย พนธกจวสยทศน ทมความสมพนธกบการจดการเรยนรวม จดสรรงบประมาณเพยงพอ ประสานงานกบหนวยงานอนทใหความชวยเหลอโดยตองคานงถงผเรยนจะตองไดประโยชนมากทสด สชาสร วชรานรกษ (2557) ไดมการศกษาสภาพการบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซท (SEAT)ในจงหวดสงขลา พบวาผบรหารโรงเรยนและคร ไดออกความคดเหนพบวาทกดานของโครงสรางซทมผลอยในระดบมากสวน ผบรหาร โรงเร ยน และคร ทมประสบการณดานการศกษาพเศษ แตกตางกนนน มความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซท แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนทมเพศ อายและระดบการศกษาตางกน มความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารจดการเรยนรวมโดยใชโครงสรางซท ไมแตกตางกนและสดทายผบรหารโรงเรยนและคร เสนอปญหา อปสรรค ขอเสนอแนะ โดยเหนวาควรสงเสรมใหนกเรยนปกต มสวนรวมในการดแลชวยเหลอนกเรยนพการท เรยนรวม โดยอาจทาการเรยนรทจะอยกนเปนกลมเพอชวยเหลอกนและจดบรเวณนอกและในโรงเรยน ใหเออตอการเรยนร และใหสอดคลองกบความตองการ ดานการจดกจกรรมการเรยนทหลากหลาย ตรงตามศกยภาพของผเรยนเพอกระตนการเรยนร โดยเนนทกษะการเรยนรตลอดชวตควรมเครองมอ สอเทคโนโลยทเหมาะสม

สาหรบใชกบนกเรยนพการเรยนรวมอยางจาเพาะเจาะจง งานวจยตางประเทศ ไบรท (Bright. 1986 : 47 - 48 ; อางถงใน เกษม ทองสมฤทธn. 2540 : 45) ได ศกษาวจยเก- ยวกบคณลกษณะของโครงการเรยนรวมทประสบผลสาเรจ โดยไดจดทา แบบสอบถามแบงเป น 2 สวน สวนแรกถามเกยวกบคณลกษณะของโครงการทประสบผลสาเรจ ซงไดรวบรวมลกษณะทสาคญ 6 ประการ คอ 1) การฝกเตรยมเพอการเรยนรวม 2) เจตคตเชงบวกตอ การเรยนรวม 3) การจดประสบการณใหเดกไดรบการฝ กเพ-อทาความคนเคย 4) สดสวนของ จานวนครและ นกเรยนท-เหมาะสม 5) การจดใหมบรการเสรมเพอสนบสนนการเรยนรวมและ 6) การประเมนเดกไดเรวทสด และการควบคมตดตามผล สวนทสอง เป นแบบสอบถามเกยวกบ เจตคตทมตอโครงการเรยนรวมผลการศกษา พบวา โครงการศกษาทประสบผลสาเรจนน จะม ลกษณะทวไป 3 ประการ คอ 1) เจตคตทดตอการเรยนรวม 2) การจดประสบการณใหไดรบการ ฝกเพอทา ความคนเคย 3) การจดใหบรการเสรมเพอสนบสนนการเรยนรวม และนอกจากนน พบวา การจดประสบการณใหไดรบการฝกเพอทาความคนเคย สดสวนของครตอจานวน นกเรยนทเหมาะสม (ซงไมแตกตางจากชนเรยนปกต) และการประเมนเดกไดเรวทสด และการ ควบคมตดตามผลทใชอยในโครงการยงจดอยในระดบตากวาเกณฑมาตรฐานทกาหนดไว

150

แบลคแมน (Blackman. 1990 : 53 ; อางถงใน มจฉร โอสถานนท. 2538 : 29) ไดศกษา ทศนคตของครจากโรงเรยนในชนบท โรงเรยนในเขตชานเมอง และโรงเรยนในเขตชนใน ตอเดกท-มความตองการพเศษและพบวาครจากโรงเรยนท ง 3 เขต มทศนคตตอเดกท-ม ความตองการพเศษไมแตกตางกน เมอพจารณาจากประสบการณในการสอนของคร พบวา ครทม ประสบการณในการสอน 5 ป ขนไป มทศนคตในทางบวกมากกวาครทมประสบการณในการสอน ตากวา 5 ป ผวจยยงพบวาครทสอนในโครงการเรยนรวมตองการขอมลตลอดจนความรความเขาใจ เกยวกบเดกทมความตองการพเศษ ดงนน การเปดอบรมครกอนเปดดาเนนการโครงการเรยนรวม จงเป นสงจาเปน จฟเฟอร (Juffer. 1991 : 135 ; อางถงใน ทองคา ผดงสข. 2531 : 51) ไดศกษาทศนคต ของผปกครองของเดกทมความตองการพเศษทมตอการเรยนรวมในรฐวสคอนซน สหรฐอเมรกา และพบวาผปกครองสวนใหญ พอใจในโครงการเรยนรวมทโครงการจดให ซงเปนโครงการเรยนรวม ระหวางเดกทมความตองการพเศษกบเดกปกต แตยงมผปกครองสวนหนงซงเปนสวนนอยไมพอใจ กบโครงการเรยนรวมแบบเตมเวลา (Full Integration) และตองการใหบตรธดาของตนเรยนในชนพเศษ สาหรบเดกทมความตองการพเศษโดยเฉพาะผวจยยงพบอกวา ทศนคตตอการเรยนรวมม ความสมพนธในทางบวกตอวธอบรมเล ยงดบตรของผปกครอง กลาวคอ ผปกครองทเล ยงลกแบบ ตามใจ มทศนคตในทางลบตอการเรยนรวมเตมเวลา มากกวาผ ปกครองท เ ลยงลกแบบ ประชาธปไตย ผปกครองกลมแรกมความประสงคจะใหบตรเร ยนในหองพเศษ ซงเปนหอง สาหรบเดกทมความตองการพเศษโดยเฉพาะ สวนผปกครองกลมหลงตองการใหบตรของตน เรยนรวมเตมเวลา

แมทธวส ( Mathews. 1984: 9) ไดศกษาทศนะคตของครตอเดกทมความบกพรองทางรางกาย และปญญา ในมลรฐสลงงอ ประเทศมาเลเซย ไดผลการศกษา ดงน ครทมวฒทางการศกษาในระดบปรญญาตร ใหการยอมรบเดกมากกวาครทไมมวฒหรอมวฒในระดบอนๆ หากพจารณาระหวางเชอชาตแลวพบวาชาวมาเลเซยเชอสายมาเลเซยและอนเดย ครมพนฐานทางการศกษาพเศษใหการยอมรบเดกมากกวาครทไมมพนฐานทางการศกษาพเศษ หากพจารณาโดยสวนรวมแลวพบวาครสวนมาก ยงมทศนคตในทางลบตอเดกทมความตองการพเศษและใหความเหนตอไปวาการใหการศกษาแกเดกทมความบกพรองทางรางกายและปญญานนควรแยกจากเดกปกตอยางเดดขาด

151

วลเลยมส (Williams. 1988 : Abstract ; อางถงใน จฑาภค มฉลาด. 2546 : 58) ไดทา การวจยเรองการรบรของครในช นเรยนปกตในเรองการเตรยมตว เพอทางานในชนเรยนรวม ในฐานะเปนรายวชาทเตรยมกอนการเขาปฏบตงาน พบวา ครทจะปฏบตงานในชนเรยนรวมของ เดกพการเรยนรวมกบเดกปกตจะตองมความเขาใจ ความตองการของเดกพการเป นอยางดไมวาจะเปนในดานของความตองการแสดงความสามารถใหคนอนไดประจกษ ความตองการความกาวหนาทางวชาการและอาชพ ความตองการเพอน ครทรกและเอาใจใสตลอดจนความตองการ ความชวยเหลอ ทางดานทนการศกษา การรกษาพยาบาลความพการของตน

แบลนดชารด(Blanchard, 1991) ไดทดลองจดกจกรรมเชงปฐมนเทศสาหรบนกเรยนปกตระดบประถมศกษา เพอใหมความรความเขาใจตอเดก ทมความตองการพเศษกอนดาเนนการโครงการเรยนรวม ระหวางเดกทมความตองการพเศษกบเดกปกต ผลการทดลองพบวา เดกปกตมทศนคต ในทางบวกบอเดกทมความตองการพเศษ ผรายงานจงไดเสนอแนะวา โรงเรยนควรจดใหมกจกรรมตาง ๆ ขน เพอสรางความเขาใจอนดระหวางเดก ทมความตองการพเศษ กอนทนจะจดใหมการเรยนรวมระหวางเดกทมความตองการพเศษกบเดกปกต รเดล (Riedel, 1991) ศกษาเกยวกบการรบรของนกการศกษาเกยวกบการเรยนรวมของเดกทมความตองการพเศษในเกรด 5-9 ของโรงเรยนในรฐเวอรจเนย พบวาผบรหารโรงเรยนมการรบรในทางบวกสงกวานกศกษา โดยผบรหารเหนวาระดบการสนบสนนทางการบรหารทรพยากร หรอบรการทไดรบการวางแผนการสอน และการฝกอบรมเกยวกบการสอนเปนองคประกอบทเออตอกระบวนการเรยนรวม แตนกศกษามความเหนวาองคประกอบเหลาน เปนสงขวางกระบวนการเรยนรวม อโคลศ(Echols, 1992) ศกษาเกยวกบความคดเหนของครประถมศกษาทมตอการเรยนรวมของเดกปญญาออนในการศกษาปกต จากโรงเรยนบางโรงเรยนในรฐเทกซล พบวา ครมอายนอยกวา มความคดเหนในทางบวกตอการเรยนรวมมากกวาครทมอายมากกวา ครทม วฒตางกน มความคดเหนตอการเรยนรวมไมแตกตางกบครทมประสบการณสอนนอยกวา มความคดเหน ในทางบวกตอการเรยนรวมมากกวาครทมประสบการณในการสอนมากกวาครทมประสบการณในการสอนเดกปญญาออนมากอนมความคดเหนตอการเรยนรวมไมตางจากครทมประสบการณ และครประถมศกษา ไมมความคดเหนในทางบวกตอการเรยนรวม มลลนกซ(Milinix, 1994) ไดศกษาทศนะคตของครใหญทมตอเดกทมความตองการพเศษ และตอการเรยนรวมพบวาครใหญ ทมลกษณะความเปนผนาแบบมสวนรวม (Participatory Style) มทศนคตในทางบวกตอเดกทมความตองการพเศษ และตอการเรยนรวมระหวางเดกทมความตองการพเศษกบเดกปกต แตครใหญทมความเปนผนาแบบผกขาดรวมอานาจ (Athenian) ม

152

ทศนคตในทางลบตอเดก ทมความตองการพเศษ และตอการเรยนรวมระหวางเดกทมความตองการพเศษกบเดกปกต ลทธแฮม (Latham, 1997) ไดศกษาเจตคต และความเชอเกยวกบการเรยนรวมของคร และผบรหารสถานศกษาในดานการใหบรการ กลมตวอยางทใชในการวจยเปนครปกต ผบรหารสถานศกษา และครการศกษาพเศษ ซงสอนในโรงเรยนประถมศกษา จานวน 15 โรงเรยนของชมชนทสคาลซาเคาต(Tuscaloosa County) เครองมอในการวจยใชแบบสอบถามและแบบสมภาษณพบวา ครปกต และครการศกษาพเศษทมความเชอวา การจดการเรยนรวมจะสาเรจได ตองไดรบความรวมมอทงวธการจดการเรยนการสอน ขอมล ขาวสาร และประชาสมพนธ จากการศกษางานวจยตางประเทศสรปไดวา การจดการศกษาสาหรบบคคลทมความตองการพเศษ รปแบบการจดการเรยนรตามโครงการโรงเรยน เรยนรวม ควรเปนรปแบบของการรวมพลงประกอบดวย ครอบครว ชมชน สถานศกษา และทกภาคสวนเขามามสวนรวมกนในการจดการศกษา ทงนทกฝายตองมเจตคตทดตอบคคลทมความตองการพเศษ การฟนฟ ใหความชวยเหลอในทกดาน โดยเฉพาะการจดการศกษา ควรสนองความตองการของผเรยนใหสามารถพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพการจดการศกษารปแบบการเรยนรวม จงมความเหมาะสม