Adjektiv med utfyllingar: Geografisk og medial variasjon

Adjektiv med utfyllingar: Geografisk og medialvariasjon

Tor Arne Haugen

Utgangspunktet for artikkelen er ei kartlegging av valensmønstra til fleir-verdige adjektiv i skriftspråkskorpus, og det blir her undersøkt kor vanle-ge slike adjektiv er i talespråk. Data frå den norske delen av Nordisk dia-lektkorpus viser at dei fleste adjektiva av denne typen finst også i tale-språk, og at dei fleste også er belagde med utfylling. Undersøkinga viseròg at det er geografisk variasjon når det gjeld utfyllingar til adjektiv somkan ta leddsetningar og infintivskonstruksjonar som objektliknande ledd:I mange tilfelle verkar det å vera meir akseptabelt å sløyfa preposisjonframfor slike utfyllingar på Vestlandet og i Nord-Noreg enn det er påAustlandet og i Trøndelag. I tillegg verkar framforstilte utfyllingar avtypen ham i Hun var ham kjær å vera fråverande i talemål.

1. Innleiing

Utgangspunktet for denne artikkelen er ei kartlegging av valens-mønstra til fleirverdige adjektiv i norsk. Ein del fleirverdige adjek-tiv tek nominale komplement i form av NP-ar, leddsetningar oginfinitivskonstruksjonar:

(1) a. Gutten er redd hunden

b. Forfatteren er litteraturprisen verdig

c. Jeg er glad at sommeren kommer

d. Vi er behjelpelig å skaffe husvære

I (1a) ser me at adjektivet redd tek eit objektliknande ledd i form avNP, hunden, og i (1b) ser me at slike ledd i enkelte tilfelle kan ståføre adjektivet. I (1c) har me eit døme på at-setning som utfylling,medan me i (1d) har eit døme på infinitivskonstruksjon. I mangetilfelle har me alternative utfyllingar som blir innleidde av preposi-sjon, noko som gjeld for alle døma i (1):

(2) a. Gutten er redd for hunden

b. Forfatteren er verdig til prisen

c. Jeg er glad for at sommeren kommer

d. Vi er behjelpelig med å skaffe husvære

I Haugen (2012) vart det gjort ei kartlegging av valensmønstra til181 adjektiv av denne typen i skriftspråkskorpus, nærare bestemt iDet nynorske tekstkorpuset (NK) til Norsk Ordbok og i Leksikografiskbokmålskorpus (BK). I tillegg vart Norwegian Web as Corpus(NoWaC) nytta til supplerande søk. Kartlegginga resulterte i eindatabase som inneheld 956 valenskonstruksjonar, dvs. tilfelle av eitbestemt adjektiv i eit bestemt valensmønster. Formålet med denneartikkelen er å kartleggja kor vanlege slike adjektiv er i talemål, ogom det finst skilnader mellom skriftspråk og talespråk, dvs. eintype medial variasjon. I tillegg skal me sjå nærare på geografiskvariasjon når det gjeld typar av utfyllingar. Materialet for undersø-kinga av talespråk er norskdelen av Nordisk dialektkorpus, som er påom lag 2 millionar ord, sjå Johannessen et al. (2009).

I del 2 blir nokre sentrale funn frå kartlegginga av skrift-språk presenterte (Haugen 2012), og det blir sett nærare på korvanlege desse adjektiva er i dialektkorpuset. I del 3 og 4 blir to kon-

48 TOR ARNE HAUGEN

krete hypotesar testa: Del 3 tek for seg adjektiv med framforstilteutfyllingar, som ein kan sjå som ein type indirekte objekt. Typisk erutfyllinga ham i eit døme som Hun er ham kjær. Hypotesen er atslike utfyllingar er typiske for skriftspråk, noko som viser seg åstemma bra med funna i dialektkorpuset, der det viser seg at slikeutfyllingar er svært sjeldne. Del 4 tek utgangspunkt i ein tidlegareobservert geografisk skilnad i val av utfylling (NRG, Faarlund, Lie& Vannebo 1997:406), nemleg om ein i døme som i (3) under harpreposisjon eller ikkje:

(3) a. Han er flink til å sykle

b. Han er flink å sykle

Undersøkinga i dialektkorpuset viser at liknande skilnader finst ògved andre adjektiv og ved andre preposisjonar enn det som tidle-gare er observert; det er ein tendens til at ein i vestlandsk og nord-norsk sløyfar preposisjon framfor leddsetningar og infinitivskon-struksjonar der dette ikkje er akseptabelt i austlandsk og trøndsk.Desse skilnadene ser ut til å samsvara godt med den tradisjonelleinndelinga i vestnorske (vestlandske og nordnorske) og austnorske(austlandske og trøndske) målføre, jf. t.d. Sjekkeland (2005).

2. Kor vanlege er fleirverdige adjektiv i talemål?

Undersøkinga av skriftspråkskorpus (Haugen 2012) viser at utfyl-lingar innleidde av preposisjonar, slik som i (2), er dei vanlegasteved fleirverdige adjektiv, men 34 av dei 181 undersøkte adjektiva(19 %) kan ta eit objektliknande ledd i form av NP, slik som reddog verdig gjer i (1). I tillegg kan 51 (28 %) av adjektiva ta at-set-ning som objekt, medan 48 adjektiv (27 %) kan ta infinitivskon-struksjon. Det er altså likevel ein relativt stor del av desse adjektivasom kan ta ei eller fleire former for nominale objekt.

ADJEKTIV MED UTFYLLINGAR 49

Korpusa som danna grunnlag for kartlegginga av valensmønster iskriftspråk, gjev ikkje like presise frekvensdata som dialektkorpu-set, og skriftspråkskorpusa vart berre nytta for å undersøkja kva formønster som er belagde. Det er difor ikkje grunnlag for å saman-likna relative frekvensar. Likevel kan absolutte tal frå dialektkorpu-set gjeva eit visst innblikk i kor vanlege desse adjektiva er i talemå-let (fig. 1). I diagramma blir absolutte frekvensar oppgjevne, etter-følgt av prosentdelar. Det viser seg at 127 av dei 181 adjektiva fråskriftspråksdatabasen òg er belagde i dialektkorpuset, dvs. at 70 %er belagde.

Fig. 1: Fleirverdige adjektiv belagde i Nordisk dialektkorpus.

Av dei 127 adjektiva som er belagde i dialektkorpuset, er det 86(68 %) som er belagde med utfylling (fig. 2).

I tillegg viser det seg at det er store skilnader i bruksfrekvensmellom dei adjektiva som er belagde (tab. 1). Adjektivet god peikarseg ut som det klart mest frekvente (4896), med godt over dobbeltså mange treff som det neste på lista, nemleg sikker med 2061 treff.Tala refererer til treff ved søk etter lemma.

50 TOR ARNE HAUGEN

F

!"#$%#&%'(

)*$%+&%'(

,-./01(

2334-%5-./01(

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

10/,-.

10/.-54-332

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

% %

% %

(

% (

Tab. 1: Dei ti mest frekvente fleirverdigeadjektivlemma i Nordisk dialektkorpus, iabsolutt frekvens.

Dei ti mest frekvente adjektiva står for 73% av det samla talet på førekomstar (fig. 3neste side). Nedover på lista søkk bruksfre-kvensen raskt, og medianfrekvensen er påberre fire førekomstar. Oppsummert kan

ein seia at dei fleste av dei fleirverdige adjektiva er relativt lite fre-kvente, og at 30 % av adjektiva frå skriftspråksdatabasen ikkje erbelagde i det heile.

3. Adjektiv med framforstilte utfyllingar

Ein konstruksjonstype som ut frå forfattarens intuisjonar har eitskriftspråkleg preg, er konstruksjonar med visse typar av framfor-


F

67$%76%'(

*!$%+"%'(

,-./01%8-9%:;<(

=1/>%:;?..@>0(

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (,

% %

% %

% % (<;:98-10/.-

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

=1

% %

% %

% % (

/>%:;?..@>0(=1

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

% %

% %

% % (

Fig. 2: Adjektiv belagde med utfylling.

!"# $%&'()**+, -.'/*01, /..23",(*4+00)! &&-3+,#)! 522!01# 6663700 $6230)8* $2.89, $-.!10 26%

#!",+**())*

*0

$%&'-.'//..2

,1*001!))!00)000+44+**4(,,(3"

!))!##),,#3+#1!001000037*8))8300),899,0!1

/..2&&-522666$62$2.$-.26%

)

)

!"# $%&'()**+, -.'/*01, /..23",(*4+00)! &&-3+,#)! 522!01# 6663700 $6230)8* $2.89, $-.!10 26%

#!",+**())*

*0

$%&'-.'//..2

,1*001!))!00)000+44+**4(,,(3"

!))!##),,#3+#1!001000037*8))8300),899,0!1

/..2&&-522666$62$2.$-.26%

)

)

stilte utfyllingar. Desse utfyllingane kan ein karakterisera som indi-rekte objekt (Haugen 2012:157, sjå også Lødrup 1989:193); dei ersvært ofte personlege pronomen og denoterer mottakarar eller opp-levarar som vurderer det slik at subjektet i konstruksjonen har deneigenskapen som adjektivet uttrykkjer. Her er nokre døme fråskriftspråk:

(4) a. Vårt ønske og håp er at Vellet kan være oss behjelpelig(NoWaC)

b. Heile Fjell er deg takksam for det store arbeidet du har gjort(NK)

c. ho er meg kjær (NK)

d. spisse albuer var ham fjernt (NoWaC)

I tillegg til adjektiva i (4) er følgjande belagde med slike utfyllingari skriftspråksdatabasen: framand, likegyldig, nådig, nær, skuldig, tak-

52 TOR ARNE HAUGEN

Fig. 3: Førekomstar av dei ti mest frekvente adjektiva.

!!"#!$%&'%()

**'+$%,&%()

!#%-./0%12.34.50.)

64278.)

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )-.#!

.)87642

% %

% %

% % ).05.43.210/-.

.)

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

% %

% %

% % )

knemleg, tru, utru, ubegripeleg og uforståeleg. Totalt er det 551 treffpå desse adjektiva i den norske delen av dialektkorpuset, men blantdesse finst det ikkje eitt einaste døme med indirekte objekt av dentypen me har i (4). Intuisjonen om at desse konstruksjonane til-høyrer skriftspråket, blir dermed stadfesta. Det verkar her som mehar ein reell skilnad mellom skriftleg og munnleg språk.

Det finst òg andre semantiske typar av framforstilte utfyllingar,og desse andre typane finn ein nokre få døme på i talemålskorpu-set:

(5) a. lørdagen er ikke uka lik (raade_ma_01)

b. jeg får heller overlate den til noen som er litt mer # ja #sitt ansvar verdig da for å si det sånn (vegaarshei_02uk)

c. der blei altså jeg svar skyldig (holt_ma_01)

d. det er jo gull verdt å ha dem i som ansatte(kirkenes_02uk)

Av desse er døma i (5c) og (5d) typisk faste uttrykk. Med adjektivetverdt finn ein òg nokre døme av følgjande type:

(6) a. noe verdt (5 treff )

b. mye verdt (3 treff )

c. mer verdt (1 treff )

d. mindre verdt (1 treff )

I og med at verdt er eit av dei få adjektiva som tek obligatoriskutfylling i norsk, er det rimeleg å rekne også desse ledda som utfyl-lingar, men alt i alt er det klart at framforstilte utfyllingar verkar åvera sjeldne i talemålet. Eit samla oversyn over alle adjektiv med


framforstilte utfyllingar frå skriftspråksdatabasen finst i tabell 2,der det totale talet på treff med desse adjektiva i dialektkorpuset eroppgjeve. I neste del skal me sjå nærare på geografisk variasjon nårdet gjeld val av utfyllingstype.

Tab. 2: Adjektiv med framforstilte utfyllingar med talet på treff i Nor-disk dialektkorpus.

4. Geografisk variasjon i val av utfylling

NRG skriv at konstruksjonar med visse adjektiv + til + infinitivs-konstruksjon kan stå utan preposisjonen til i ein del dialektar, somdei presiserer som vestlandske og nordnorske dialektar, jf. ògLødrup (2004:83). NRG gjev følgjande døme på denne konstruk-sjonen (s. 406):

(7) a. Hun er flink til å lede

b. Hun var rask til å lære

c. ho var god til å herme og rask i replikken

54 TOR ARNE HAUGEN

!"#$"%&"%'( ) *+,,-+. /0$"12 )3 *14 /01".."5 67 8!"(1'&"%'( 9,$:1 ;< 8041-*="%'( 9%', )/) 825"1%"("2 /%',"(>%5'( 6 8*14 )2=5'( 6 8?"15'( /2:1 ;@/ ?4,-"2 @)<4?"1%"("2 ; ?"15* ;/-,>%5'( 3 ?"15'( )*+,,2".%'( 3 AA44**++%%** <<))77

I vestlandske og nordnorske dialektar skulle dermed følgjande kon-struksjonar vera moglege:

(8) a. Hun er flink å lede

b. Hun var rask å lære

c. ho var god å herme og rask i replikken

Søk etter høvesvis flink til å (fig. 4) og flink å (fig. 5) i dialektkor-puset stadfestar denne geografiske variasjonen. Isoglossane for desseutfyllingstypane ved flink verkar å samsvara svært godt med denklassiske målføregrensa mellom vestlandsk og nordnorsk på deneine sida og austnorsk og trøndsk på den andre. Det finst òg fleiredøme i korpuset på at preposisjonen til blir sløyfa i vestlandsk ognordnorsk:

(9) a. òg var en sånn # kar som var god å svare for seg(bardu_ma_03, Troms)

b. de var klare å bygge ut den med e n- med nå(stranda_03gm, Møre og Romsdal)

c. de er ikke vant å være aleine så(hyllestad_04gk, (Sogn og Fjordane)

Haugen (2012) observerer at det i skriftspråkskorpus, og då særlegi webkorpuset NoWaC, finst ein god del døme på konstruksjonarmed manglande preposisjon framfor leddsetningar og infinitivs-konstruksjonar, og då òg døme der det er andre preposisjonar enntil som er utelatne. Slike døme er lite akseptable med utgangspunkti forfattarens austnorske intuisjon, jf. Haugen (2012:168 f.):


56 TOR ARNE HAUGEN

Fig. 4: Geografisk utbreiing av flink til å (Nordisk dialektkorpus).


Fig. 5: Geografisk utbreiing av flink å (Nordisk dialektkorpus).

bakgrunnen

(10) a. (?)Er faktisk glad å slippe alle disse turistene hele tida(NoWaC)

b. (?)Da var man avhengig å kjenne kystlinjen (NoWaC)

c. (?)Jeg er enig at Costa Blanca er et bra område(NoWaC)

d. (?)Jeg elsker hva han gjorde med den og er fornøyd atjeg bare holdt meg i bakgrunnen (NoWaC)

Ifølgje forfattarens austnorske intuisjon ville desse døma vera meirakseptable med preposisjonen for føre infinitivskonstruksjonen i(10a), med preposisjonen av i (10b), preposisjonen i i (10c) og pre-posisjonen med i (10d). Eit interessant spørsmål er difor om ogsådesse døma er resultat av geografisk variasjon når det gjeld val avutfyllingar.

Det finst evidens i dialektkorpuset for at det i fleire tilfelle ermeir akseptabelt å sløyfa preposisjon framfor leddsetningar og infi-nitivkonstruksjonar i vestlandsk og nordnorsk enn tilfellet er i aust-landsk og trøndsk. Om me ser på adjektivet glad frå (10a), finst detfleire døme i korpuset på at dette adjektivet blir utfylt av ein infini-tivskonstruksjon utan preposisjonen for (11a–11b) og utan prepo-sisjonen i (11c):

(11) a. bare egentlig glad å bo her i Ballangen(ballangen_01um, Nordland)

b. vi var kanskje bare glade å slippe unna vi(vardoe_03gm, Finnmark)

c. jeg vil si at jeg er glad å gå i skogen da(lakselv_01um, Finnmark)

Som kartet i fig. 6 viser, er alle døma med glad å frå vestlandsk ognordnorsk.

58 TOR ARNE HAUGEN

I tillegg finst det ein god del andre døme på at preposisjonen blirsløyfa på Vestlandet og i Nord-Noreg. Merk at dette ikkje tyder atdet er obligatorisk å sløyfa preposisjonen i desse områda, men atkonstruksjonane utan preposisjon er meir akseptable her. I føl-gjande døme er det òg før infinitivskonstruksjon ein sløyfar prepo-sisjonen:


Fig. 6: Geografisk utbreiing av glad å (Nordisk dialektkorpus).

(12) a. du du avhengig å ha bil egentlig(kirkesdalen_01um, Troms)

b. de var redd å være på det bruket(oevresirdal_ma_01, Vest-Agder)

c. jeg er spent å se hva som skjer her(kaafjord_07gm, Troms)

På Austlandet og i Trøndelag vil ein med adjektivet avhengig i (12a)ha preposisjonen av, preposisjonen formed redd i (12b) og preposi-sjonen på med spent i (12c). Med adjektivet spent finn ein òg dømepå at preposisjonen er sløyfa føre ei indirekte spørjesetning (13a):

(13) a. jeg er litt spent nå da hvor det går dette her(luster_04gk, Sogn og Fjordane)

b. jeg kommer til å være # uenig med dem uansetthvem de heier på # egentlig uavhengig hvem

(bodoe_02uk, Nordland)

I (13b) har me eit døme frå Bodø der preposisjonen av er sløyfaframfor eit slikt ledd.

Endeleg finst det ein del døme på at preposisjonar blir sløyfaframfor at-setningar:

(14) a. men mi mor er ikke helt enig at jeg kan huske det(kristiansand_02uk, Vest-Agder)

b. er du ikke enig at Lyngdal er topp plass å bu i?(lyngdal_04gk, Vest-Agder)

c. # nei så jeg # veldig fornøyd at vi har så mye og #(hammerfest_02uk, Finnmark)

60 TOR ARNE HAUGEN

Begge døma med enig at er frå Vest-Agder, medan fornøyd at erbelagt i Hammerfest. Som me har sett, er det fleire preposisjonarenn til som kan sløyfast før infinitivskonstruksjonar, og preposisjo-nar blir òg sløyfa framfor at-setningar og indirekte spørjesetningar ivestlandsk og nordnorsk. Ein kan ikkje trekkja for vidtrekkjandekonklusjonar på grunnlag av dei få døma ein finn i dialektkorpu-set; som vist i del 1 er konstruksjonar med fleirverdige adjektivrelativt lite frekvente. Eit interessant spørsmål som står att å svarapå, er t.d. om adjektiva som tillèt sløyfing av preposisjon, har nokoanna felles enn at dei tek infinitivskonstruksjonar og leddsetningarsom utfyllingar. Materialet er for lite til at ein kan seia noko sikkertom dette. På den andre sida støttar alle døma ein faktisk finn, oppunder følgjande hovudtendens: Det er meir akseptabelt å sløyfapreposisjon framfor infinitivskonstruksjonar og leddsetningar ivestlandsk og nordnorsk enn det er i austlandsk og trøndsk. Detverkar difor òg sannsynleg at døme som i (10), frå skriftspråk, kanvera resultat av geografisk variasjon i grammatikken til språkbruka-rane.

5. Konklusjon

Utgangspunktet for artikkelen var ei kartlegging av valensmønstratil fleirverdige adjektiv i skriftspråkskorpus, og formålet var for detførste å undersøkja kor vanlege slike adjektiv er i talemålet. Av dei181 adjektiva i skriftspråksdatabasen er 127 belagde også i den nor-ske delen av Nordisk dialektkorpus. Mellom desse 127 adjektivavarierer bruksfrekvensen mykje, og medianfrekvensen er fire i abso-lutt frekvens (dvs. om lag to døme per million ord). I tillegg stårdei ti mest frekvente adjektiva for 73 % av det totale talet på treff. Artikkelen stadfestar ein hypotese om at adjektiv med framforstilte,indirekte objekt, slik som ham i Hun var ham kjær, har eit skrift-språkleg preg. I skriftspråksdatabasen finn ein ein god del slikedøme, medan ein i dialektkorpuset ikkje finn eit einaste døme.Dette tyder på at me her har ein reell medial skilnad mellom skrift-


språk og talespråk. Ein kan neppe forklara dette berre med atskriftspråkskorpusa er langt større enn dialektkorpuset. Også i dia-lektkorpuset finn ein enkelte døme med andre typar av framforstil-te utfyllingar som i lørdagen var ikke uka lik.

Med utgangspunkt i tidlegare observasjonar av ulik geografiskdistribusjon mellom variantar som flink til å sykle og flink å syklevart det undersøkt om sløyfing av preposisjon framfor infinitivs-konstruksjonar og leddsetningar er eit meir generelt trekk ved vest-landske og nordnorske målføre, noko undersøkinga stadfestar.Også ved ei rekkje andre adjektiv/preposisjonar verkar det å verameir akseptabelt å sløyfa preposisjonen i desse områda enn det erpå Austlandet og i Trøndelag. Dette ser dermed ut til å vera eittrekk som følgjer denne klassiske inndelinga av norske målføre,som elles er dregen m.a. med grunnlag i den såkalla jamvektsrege-len. Ein kan ikkje trekkja for vidtrekkjande konklusjonar pågrunnlag av dei relativt få døma ein finn i dialektkorpuset, men påden andre sida støttar alle døma som faktisk er funne, opp underein slik konklusjon.

Korpus

BK. Leksikografisk bokmålskorpus. Tekstlaboratoriet, Institutt forlingvistiske og nordiske studium, Universitetet i Oslo. URL:http://tekstlab.uio.no/glossa/html/index_dev.php?corpus=bokmal.

NK. Det nynorske tekstkorpuset. Norsk Ordbok. Institutt for lin-gvistiske og nordiske studium, Universitetet i Oslo. URL:http://no2014.uio.no/korpuset/.

NoWaC. Norwegian Web as Corpus. Tekstlaboratoriet, Institutt forlingvistiske og nordiske studium, Universitetet i Oslo. URL:http://www.tekstlab.uio.no/nowac/.

62 TOR ARNE HAUGEN

Nordisk dialektkorpus. Tekstlaboratoriet, Institutt for lingvistiske ognordiske studium, Universitetet i Oslo. URL:http://tekstlab.uio.no/glossa/html/?corpus=scandiasyn.

Referansar

Faarlund, Jan Terje, Svein Lie & Kjell Ivar Vannebo 1997: Norskreferansegrammatikk. Oslo: Universitetsforlaget.

Haugen, Tor Arne 2012: Polyvalent adjectives in Norwegian: Aspectsof their semantics and complementation patterns. Doktoravhand-ling, Institutt for lingvistiske og nordiske studium, Universiteteti Oslo.

Johannessen, Janne Bondi, Joel Priestly, Kristin Hagen, Tor AndersÅfarli & Øystein Alexander Vangsnes 2009: The Nordic Dia-lect Corpus – an Advanced Research Tool. Jokinen, Kristiina &Eckard Bick (red.): Proceedings of the 17th Nordic Conference ofComputational Linguistics NODALIDA 2009. NEALT Procee-dings Series Volume 4.

Lødrup, Helge 1989: Norske hypotagmer: En LFG-beskrivelse avikke-verbale hypotagmer. Oslo: Novus.

Lødrup, Helge 2004: Clausal complementation in Norwegian.Nordic Journal of Linguistics 27(1), 61–95.

Skjekkeland, Martin 2005: Dialektar i Noreg: Tradisjon og fornying.Høyskoleforlaget: Kristiansand.

Summary

The point of departure for the article is an investigation of polyva-lent adjectives in written corpora, an investigation that resulted ina database containing 181 adjectives. In the present article, theseadjectives are investigated further in the Norwegian part of theNordic Dialect Corpus, a corpus of spoken texts from a wide rangeof geographical varieties of Norwegian. It turns out that 127 (70%) of the adjectives are attested also in the spoken corpus, and that


out of these 127 adjectives, 86 % are attested with complementsalso in the spoken texts. The article presents two main findings:The first is that preadjectival complements like ham ‘him’ in anexample like Hun var ham kjær ‘She was dear to him’ are not foundin the spoken corpus at all. Hence, this complement type, fre-quently referred to as indirect objects, seems to be restricted to thewritten language. The second finding concerns geographical varia-tion in the complementation of adjectives taking clauses andinfinitives in the object slot. In many cases it seems to be moreacceptable to omit the preposition preceding these complementtypes in the western part and in the northern part of Norway thanis the case in the eastern part of the country, including Trøndelag.

Tor Arne HaugenHøgskulen i Volda

Ivar Aasen-instituttet for språk og litteraturPostboks 5006101 VOLDA

[email protected]

64 TOR ARNE HAUGEN

Date post:	23-Feb-2023
Category:	Documents
Upload:	hivolda
View:	0 times
Download:	0 times

Adjektiv med utfyllingar: Geografisk og medial variasjon

Documents