Ex - Forgotten Books

P R AE F A T I O

fr<i

L E C T O R E M .

R E 3 inhocopere defendere aggre/fusfum, magiflmtum, tm

pm i tam,acmeipflun.Sìcanafidelza tresparz

'

etes de eodîteflariodea lbara confli tuì mmm, ]m

blicum, Longobardicum. Ma

gìflmtìtm defendam, dovendopojfe eum menfizstmpe{ètims in urbìbus.quibu5

]ìmnn tmpt z

'

s quae v iflz fueri t pnefcrzbere.Trapez iumtuebor , ajfirmando non i llum peccxredumafimzsfibi 2: magz

'

jlmtu decretm acci

pìt , ìn exercend4 menfi; quam è publi co conduxi t; i i: condztìonìbus de qmbus ìn lege cantnu

’lus tmpm ìta conduflor, (y magìjìmtus Iomtar interjè conv enm mt. Maeporro caufia ipfi o

ptime itapatrocina Èor, ubi ojlendero, rem lzci tam

faceremagè/ìmtum, nec iurz' di v ino é”

naturalicontrarium, quìmenfam erigìt quamv el ipfeexerceat, v el a lteri locet exercendam. Trapez itam

Vero nihil etiam comminare commhumamzs am“

di v ina: legex, fi mnnceps é‘

redemptor fia t pablicxmen/à,quam ei magzflmtus elomri t

'

. Ergomm ipfimdefenfiopender refl e def mfls tmpe( i tis, quibus arguornullo iure acmtwne [mm ad

vorfzfìonem commodztfle. Ar tmpez z'

tamm 75

f?) (”LW

P R E F A T 1 o:

c'

hzmdcfmfionem 2: magzL/Zrdtm ìp/z'

usfac‘îojì lì

v i tamg

°

uflumgueprobetzmprorfm dependere cerrmn efi .

‘

Namji peccat Magèflra tus menfi»: publica: mutuatiorzìsmjì

‘z

'

tuendo, trape{ztas um

flztuendo;peccat etiamtrape{zta , qui apmî°

fimmloca l , publzcoagendo quad zm

'

quum (3° ìnìujîum

efi . Minori: tamen crimini; remes? quammagifimtm,qui ìpfeauc

’

ì‘orq/ì cumi llz

'

a'

ta , tum

im‘

zsjîa Vtpublimhmquì tribu…mex igz'

t, ma

gèflmtupopuloz'

mpofita, non ipflzplebempremi ! ,fed zllequéex igenda z

'

mpemt (È" loan. Ergapo

m adzcendum:fipecmt trapez itiz omnibus pramifcue, etiampaztperìbus,faznemndoficbpignoribas, Imiu5fac

'

ìi culpam omnemfi1flznere deberemagz

'

flmtum quoconflimtus efi , buiomune.ri pmpofitus. Vnde igitur pane quotidiana:,tamacerba Theologom7n con

quzri tmztzudeclamatìanes,quas excommunìcant,

promfamìbu»: habent , fimm m.czgiflmtu appro[mmm ut aufforìta t

'

e'

defugerenequmt,quin

prapublìcàsperfonw lmbmdifint, quìcimnomine

mmjlzmadmìngflmnt, aunquepubhmm? Forfium(9° mmmcrimenhoccenfebitun qzm/ì eccle

flafl icosmmmagzjìmtucommittam%od longeabefl

"

eapropofitomeohc rofiteora protcfior.Lztempotzmqmemter eos esi componeré v idcri debea, dumcioccoTheo logos id quodnefcìebarzt,nm«

gzflmmmmenfie dominumnon impe{tram,

qzzzms ermfm”

t q/l é” dumhoc lìwremagzflm-

Îtui

A D L E C T 0 R E M .

mìfacere omni iure, quod‘

facit, oflendo. Sed

omnino hocpoflulabat quazflz'

o quam hicfi1flepz

mm tmc‘ì‘4ndam ra tioque dzluendxmmimz

tìom°

s mihi inflzéì‘w ob non temere tantum,fid

etiam ìmprobe,ut incufabmzt defenfizmtrape{itzcam ut conflaret, mmmpri va tian publi ci , qui hodi e trapez i tìmm exercent mprov imìz

'

s Fwdcmti Belgiz'

. Hoc ar fcz'

retur, non

in opertumBom Dexmzhzfuirpenetrandzcm,nec

v ulganda Cerm'

sEleujîw epaptimfacm fedpublicumnegotz

'

um, @ omm'

umferme nomia ex

pofltum,fimplici ternarrandumignarìs.%qs tam

multosfmj]"

e, quosmmime omniumoportebat,

hocefi Theologos ipfin,quì non debuemnt ignorarequale id ejfet quod rcprehendebant aut quibusimputandumforet egofanemémrzfatz

'

s nonpaffum. P raterea mulmm intercjfe ex iflzma vz, adimbecìlku multorîì confcìmtm confirmana

’

d5, hac

omnìbm innatefcere, ex decretoOrdmumGenem

v ìmì:zrumefl%conflitutos,mmfizfg; eommpuau&ori tateerec

‘lm, non expri v am Izbz

'

dme certommhominum, lucrofimtant

‘

ummlmmtz'

fi, guz

Ims connìv.eret , aut fav aret magzflmtmci v zlw.

Poflremo mmpauperes pmcipue, C9“

qm'

a mqae

inopia temporaria urgmtur, d d ta li: menfiefii bfidiam ìnfiaà necejfitatz

'

bus confl4giant lebeculx

per[uaderi nondebet gri vm‘

os e[Ze,gm hocmunerafim

P R E F A T I O

tolera =

to: remaue eos patr2:reflagitìofam, probrofam,

infamia nohmdam excommz'

catz'

onepunian

dam. Cumenimmagzj/ t us, ad levamm acfnlatz

'

umpaupemmhuiufmodi menfi : è jè erigi, exercerì, v el exercmdas locari tq/Ìetur nullomododeceret‘pauperesC/njìidrzos tal:miniflerio ma

nerafublemrz'

,quod in4ztélorz'

bmfuis w lafiori

9145, non modo infamia poma plef h debea t , finietiam cammmzz

'

orzefizcm Chrà/Ìi menfi: prorficsv ìa

'

mmr indzgnum. Apud Iudxos qui fwnemtofitmeln mt alzzllzs,quìbus non liceba_

tfwnemrè ut

fmtres 2zfmtribus, id'

qfl, tribale: tri bulzbmwi

dempam accenfimenotwque obnoxz'

ì credelmn

fstr, a tque z'

pfifwnemtores . In Ti tulo Talmudz’

co

Sanhedrin cap.“

1 1 1…inter eos quibus iure Iudai coîejlzmom

'

i dzc‘ììommerat, hifimt quos intcjìabi les

Latini dzczmt, nummmtur talesfwnemtore5.Virdoéîm,qui ex Talmude Ti tulas eos duos edidit,& mlmdrmé" Maccot, idînotav ètflatz1; um incumfm]fa,quèfwnorcaccìperetpm miam.Vtrum

queenimImberi tamfwnorì dantcm,quamdccipimtem quafi tabulis obfigmztis abnegaret

D amn Ifm'

e

'

lis. Etprofeéìo, qui nefando 7ninjlen

'

autz'

tm cuìu[ quam, remalq uamfacientìs iuredzvmov etàmm,crémenetiam ipfienefandumcom

mittz'

t. Hina ìnprimiti va Ecclefia non recépéebantur oHatz

'

ones ahhzk,quosfi4jj>icio erat ex aliqua ìm

'

ufi'a quazfit45 lucro, ewsEcclefi:eoflèm

con

A D L E o’

I‘

0 R 12 M .

‘

cohferre,quamvù ex huìufmodi collatzonibmvul

gopaupe m v ìduxpupz'

lliquea lermtur. 0 :

inquìelmnt, rafiègz'”1”7 0 1 8 7…JLexoyq è 76%

(povn cxnegìc,m og<pawxcmìa'459uuot r w xe}

'mejw 99 ?a q q . Nuncquod eonomine21 Tbeologu accufatmfu% quafi pa tronm zmpro

bommhominum,e’y*

uffa»: prorfu5i llìcìti (9° imujìi

defenjòr , a lmi4m mei excufandi , purgmzdi

apud eos ra ti one utiflatuifacillzmmhomfitjfima

que, 4tqueet iamtutijfim4 , acfl iunc‘ì‘a omninoè

trapezz'

tarum ipjz'

mmagijlmtm ratìom'

bm.

Mimetiamplarìfquev ìdebìtur,qmcnecmima v em deprehendemr. Non enimbic opta Imbeo lahammurprobew Theolagù dijfmfionùmex cau

fMfilp€f trapeu tù, dc trapez it iaz ufimz i llud

mihi tantumenitmdumeff, u; ojìendammenon4 6 ipjìs dìjfentim Nec multumcomm

'

debeo ar

hocplanumfiat . Res ipjlztantum ìndicanda 657:nonoperojîus docenda . Ex narra tìone quam ìngredìorpatebìt id efi? vm

'

us v ara quad bic affero. nod ill i aiunt , ego aio . (Amd ne

gant, ego nego quoque. Atquebmzc tantum

inter nos confinfitm, mquanacicczquzdem ( [ i/Ef imen intercedit,nequepìlì,pradzfl

”

mfionemnxima ,é ’

4dfitmmam m facìente, dofl ìjfimumTheola

gum, cuimmcrejjondeo, v elleaccipi ,quù non iuremiram? I lle inEpìjìola, qua mìhìg mtìms agi tprodedica tìonc, ar ipjè eaminterpretatur, libri da V[ am, atmd dmmexemplawa bim: mìfzflìzmcum

4 fam:

P R -1£ F

, A'

1'

1 o

1/ìolio, quo‘

rog4b4 111 111 4 1 1 1p111 111 1l11111b4 l7eret 111 1111 111 , 114 re]]mnd€t prolixo

propenfie 111 1[111111 ,f11 certe dame111 1 1 11 11 111 , 11011111 14 11 , 11 1 1111 4 14 1111p0fl111 4 , 14

111111 1114,f 111fl1 1110114 1 111 114 11 1 111 111 1per 1114 111 epiP 14f4 1 111 1 1 4 111 de 1 0 11fi111fi1

11 0fl1 0 111 1114 de 11fl1 1 1'

5[ 11 11 154 11 11111 11 1: 111 1/13 q11 1 111é”

10 1 4 111 prof1fl41 f11 1 1 4 111 , 11 11 0 1 1111 L4 11110, tum1 1 1 1 115compoft1

'

à}de 11fi11 1'

1 1 14114 111 . R1f1 1 1pf 1414 11 1111 4 111 4me 61f4£14 111 111

1111 14 111 111 1 1 11111 expoflul4m, q110 11'

p14 meferrem,

zpf 1111 1 441 0 1111p11 14 1 1 111 , 01 14 104 1 1 1111 1 011firm4 11114f4 1 1 1 1 , 11114 171 11114 4 11 11111111p1 4f4 110 11 1 dixerzîE 1 0411 4 1 10 , 11 afl

'

enfum commodarc v cllet

i i s , qux ib i à me d i&a funt, co mandum fi

b i efle de palinodia Bel ice É1 ibendzude iugulangla fcript iont:É a latina. H4 1 cum

4 1 1 1p1]]1 111 11fl11p0 1 1 111 prorfi1m 1 0 1111 1?111 , 1 11p1

1 1 11 1 1 4 aéànpoveîv , 11111 11 1 1 1111 11! 4gareri1 4 111 dice,

1 1 111 f1 1'1 1 111 , (91 q114 11 1 11 111f4 1f115e]]1m v iderem.

Lefl4 4 1 14 11 ep1/Zal4 , 11 171 14 V1'

H4 110 1116115

fol15171111 1 1 1 14 1 1,q110 121 064 1 1 111 1 1114 d1flè nfo,q1141 11 1 1 ipfl1 11 111141 1 1 11 1 1 1 1 111 , 111 1 111 0 1q111 41171 11 1 cd1 1141 , 11114 111 op11fc11ìo1 1111 olim1 0349 11 1 1 4 111 , b1 1

'

1 11 1 1 me0 111 11 15111fopbz

[ 41 1 1161114 114 ex 171111 1 1 4 1111 , efferejjmnfl1mm,

11b1 ep1jìol4 zll4 111 17116111 11111 prodzzj]1 1 . N4 111 me1 11 fine 1 1111 1 03464511 1: ignofc€rem fi cum rra

&atus eiusLatinus m lucemexi ter , non e

fi l l tl'

C

A D L E C‘

I'

O R E M.

in i t terctur abfque i ll ins, quam ad meferì

fiffet epifiolx 0219 71 11914 .E4 11 11111 (11 111 4 111 11 1 0,

1111 1 171114 61 1 171Theologic4 111 Infl11 11 1 1'

0 111 ,

q114 111 4 11 1 1 1 1 11 1111117 3 1 11 14 1 1 : 4 11510 1 10 1 0 111 1411111

14 11011 1 171111 14 111 . A6 1 0 1 1 11111 01 1 11 0 11 deflztzt q114

p1 1fi,q114 [1 1 1 4 11111 05, 0 111 11 1 111 1110 11 1 1 1 141 1110111 , (’

r

omnibus 1114 11111111 typogr4pbum 4g3 1 1 111 c’

91

ex

pugn4re, 11 1 1 111 1 1 1 1111111 011 111 . 0 1111114 fi 11fl1 4 .

2 114 111 11151 1 1 11114 1 1115 1 111110 111: 1 4 11011 1 111 114 611 1

1 11 gpogr4phmmon 11114 111 ; [ 1 11 1111111 1111 1 1 1 11161 0 ,144 1101 1 11: me in 110171jfi1110 Theologo 111fi111 1 4 1 1 ,1161 111 p1 4f4 110 11 1fi1 4 11071 4 111 1 1 ]è p4j-Î

fi1m'1ffefilzi 1x10 1q11 1 1 10p1 114fi14 (7'1p1fl014 1111115

4 11 111 1 1 1111 10 11 1 111 , 11 1fipojlq114m 111 Î1 111 11 1]11 1 refutarionem i llam,quam OR“ biennium integrum fe cxpe&are iu 11Îem, 14 111 14 11 111 711

fi1 6 111 4 10 . 5211 4 111fi11 1 64 1 1711 4 , 1pfi111 1 0 11f1 11 11114 111 perroga 1 0 11 1 1flor. An ego

p1161111 1111 [ 11 1p10 , 4 111 1 1f1114 11 1111 111 1'

111111fi1f1 1p1rem,q11od 4 1111 111 111 11

14 1 11 111 1114 11 1 1 1 1 , 11 011411q 1 1

111 1 1 111 v 1111]f1 1 ? P romìfimm 111 1 1 11 111 111 11111111 1 1

f11 14 110111 111 1 1111 114 1 111 11111 1161 11 11134 111 111 f0 111 .

Q0 11 f4oia wmo. Si 4 11 1 1 fecs 1m , 111 111 1111110

m111 1]1 11 621111 p4 14 141 4 1114 10 1 11 111 1 4 111111 11141 , qui6115me 4 111121 1fi1 0 1 1111116115 infeflum 1 1 11111114 1 1 4

1 11 1 , 1411 101 1 111 91114fi 11 11 6111 1111: é

”1 04 14 1 4 111111 0

111 1114 0 1114 11? 111114f1 1 11 14 1 4, 1 1 14 111 11114 4 116111 111

1 1 4 primm p4%1ì gg 00 11 1111 1 1 14 1111 , 111 111 1 p1111

q114 111 T/1 10 11111WÈ 11 1 1 4 1 1110 1 111 1 1 . N 1111 1 ex ,

5 1111

P a P A T 1 o

1111 1 11 1 1 1 111 , 111 1 1111 1 111 1 4 defenfionì 1 4 1 11 11 .

1 14 111 111411 11111,fi4'

011 1 1 4 111 11 1 1 1]f4 1 14 111 10 111 111 0144 111 0114 1 , q110 111 1 011111 1 111 Theolog111 ,

4 11111 111 q11011 114 111 111 1 1 110fi10 ,111 1 115 1111111 1 1 110

1 1 114 1g1111 , q114fi 11 0 111 111 1611 : 1 1 11111 11111 0 11 1 1 1 : 11011111 1 1 1105fl1p1 1 64 1 q114fl1

'

1111 1 1 0 11fi111 111 1 , 1 11111 1111 1 1 11111 N 1 1 11114 1011 111 111

1 4 p14f4 111 111 pofi11t, f1 21 111 1 60 1 a r

progn i tterem me velle opera: eiusTheolo

gicx àme le&x , meam antiquariam foci at e. N on 110 1 1 1 4 111 ,f1 1

'

11'

1 1 1 , T11 1 0 10g14 14 11111111 ,

11114 11111111 61111 4 13 11111 1 11 10 1 1 4 114 11 110 11 1 1 1j]211 1111111jf1 1, 111f1 11 1 1fi11 11101

'

1'

1'

111 1 0

1 11111 14 110 60 1 Î 1 1 1 64 1 111 1 11111f11114 111 T61 010g11 00p1 1 1 11 1 1 11111 4 1111q114 1 111 111 4 1111111ge1 1 [ 11114 1 1V1 111 111 11fi1 1 4 1 111 111 11 1g0 1 1

'

11111 T11 1 010311 1

1pf1 p1 1f1q111 110 11 4 1

1 1 1 1 1111 1 1 1 , 1 115110fl 1 4 4 14 11 1114 , T61 010

31144 114 111 1114 I11]1111111011 1 p1 1f1q1111 111 , 14 11411 1 4 1111q114 1 10 1 11111 c4pt11 111 11 011fi1p1 1 1 11 1 . D11 4 111igi tur q11iti 1111 1 11111 11 1 0 111 1f1 1 1111. L 1 110 1 1115opu

f1 1110,q114 114 111 11111 1 1 1 1 4 111 111 q11 1'

611: 1 11111 4 11111 011111

11011 1 1 114 111161 1 1111 1 1. T11111 1f114 11 0111fl

°

1 ,]1 1121 B11114 0 fi1111p 1311 114 11 111

d1x1,é *

, 111 1 p0fl1 1111110 11 130 110 60 1p1 064 1 1 , 1 011fi11114 1 1 . 8 11664 1 140g4 1 11 , 111 11411 1

1 1 111 , fi 11114 4 114 11 0 11 1 1 11 1 [ 1 11461 1 1 111 11101 14 114 11: 0fl1 11 111j]11111 , 1161 1 1 pro4 111 11 11 14 111011 1 1 1 111 ,é° 111 1p1/1014 111 0111 11 14 1 011111 1 1 1 111 , 11114 111 1 19 1 1 1

[ 110

A D L E C T O R E M .

“9 ?

fim cumaderetun adiec‘ì‘urm. Hoc inme

cepi . Sedpro epifloù promijfa lzber exìz'

tgmna’zls,

necmms tantum,]è d etiama lter, cum terti o woxproziztmo. Iliad era t deo aj fibw lzbmrìù faéì

‘ù

fextantztrizk; deindeé“

umiarìù ItaliambelloprcmenteHanmba le. Perfeptenne tantumj]mtzmnfex tantarz

'

os aflì s z'

llas, (3°

uncìarìos in ujùfa il]?Romani »é”pofl i llud tempu: raffitutammoneta”!v eteriformx, ibìfcrìpfe mt. %odnemoas? anti

qmmorumquìnfalflmzeflè fa ar. Et v el medw

crìtcr rei nummarìx v eten'

5perìtz) fciunt nonjòlamnon red1]fe ad antiquamformam lzbnzrì.zmdj%s i llos uncìarzos [ ed etiampojlea panderedeminuto:fuìjfa af t ad uncìx qzmrtampar

temdefiendzjfe. Hmcn r ggz'

w aceov praunciafubImpera torzbus . Ha mm zllumdomerimm lzbro

deVfimk, noluz'

t v eni: concedere, (7fimmi liad retina mordicus de rcjlztutiane lzbmriommajfmm

cap. 1 1. Theologzae Inflztutìonù. Addztpmjìant ijfimus Theologm, dzfcendi tum ex me plurimeoccafionem fib i orb i li tterario gratulatum elfmatquc et i amnumgratulati poffe, filicuifiet me habere o

‘

y o’

a ©ov 1 11 principalicaufze tra&at ionc. Qj

om°

am ergo nonmeoy.o'

Jn;4>ov Imlmi tmfumma rei , ar4 l etmm dtcìt ,

omnin i llnqu&jfiemba tjè medoceripoflè , in vmtos d bìeîunt, ac, Frui’cra, indi&a velur ceci…de tant te t bona d i&a , do&aque. S i calca

Iummeamaddidzj]ìmm!caln doé?zflîmì TheologiUI

P R P A T 1 oinc

fltmmaz quxflìonis tra i latu, bibliathem v eree'

y d/ upc@v dzcerer, multa a medzdzcijfit anti

qzmfepulta . ob hanc mmm igi tur dijfenfionemdo leo mefama rama excidz]fe,é*

ocazfionemmmbanamperdzdzjfebenede rebm humanu 4 6 linen?promerendz, nomim

°

s mei amplzfimndz'

. ,Q\uid

facerem? M a lomeofa tomm neqm

'

ter bacmihi

negotmm jùa qffit . Adzzmgìt infitper me etiamli tteri s adfi? msw, quando iam in eo eram ar

commerzta tz'

oncmmmmordirer,pall ici tumefferanfirmajfl ,me omnia eius iud icio & cxamin i

fub i iccre effeparatù'

.Fìeri form'

t ar z'

t4firìpfe7im,cumpararem examinatoremzllummmm dciudicemaqm

'

oremfutumm (5° iuflzorzlance pwrz

°

bus utrìmq; momes ifla efl°

eperpenflwum.Vbì

alzter e]]è cognov ì, acpropendere mpartem v erimrz

‘

oppofitam v idi , mm rev oca v i quae dixemm,

é"

almmmeoflendz, quia mutatzmz mmmmd:cemmpeimfenf . Rcs tamen eademmanet , nec

de confwyu ipfequìcqzmm mmcmuto , dzfl"

enfianemque d éezzap ntentm omnemabommor , mo

do iu iua'zcz'bza muf4m dzrzmendamdèfemmm,

qui hanc inter nos [ i tem non compommt , qma

nulla eff,fed quod‘

res efi , na llam eflè cagnofa mtacpronmztz

'

ent. Talmmzudzcum, necThpolagosìpfos defugzo examzm arbitrzommmifldmcongraw rflametmmrzmzc lzbenterfl bzza o Mm

tempu; efi igi tur,ut de caufapronuntz'

atmixinfimmmarq; intimem,qmdmcaufizfit, ar indeme.

lim

A D L E C‘I'

O R E M . u…

limcognofmnt,utmm mm communi

flntentìa damnandnfit , an confinfits prabandw .

%erìtur primumdaflas Theologus mc infamma rei principa li: mafie trafhztionenon ejfiefi.

bzo‘

y o'

aLvycpov . De hac zgztur quammzu ,

dzces nojîros docmmm. An é" bicde princìp….

[zcaufizqualzsfit, nonconvmzt inter nos ? Cradò

fimehocprincipalzter ìn quxflzone vm’ézri , mmm

ufime ingenere lzcìtwjînt an zllzcitazzare natura11 acmredzv ìno. N ecnega rebocpotejl docîjfimusTbeologns. Atqui de lmcnulla mter nos di i?ìdideff. P rohìbìtz

'

on9m ufime inter Iudwos, uta quenoflmmconfintìt non ex iure natura li dafcmdc…re,fed ex iure ci v i li ipjòmm Iudxorum. N am in

cpiflola quam ad me dcdzt, pag. CLXV. mìbìfi:

{argìri futetur , ufura: interd1& ionem, qua:l uda ici s legibus con tinetur ad mArre—x

'

wv

fpecialem Hebrx orum fpe&are a tque iaè tmmfefentìreprofitetur in tméla tìonefimde Vfim

'

4. Etp43 . C LX V II , eiufdem epè/îalx dzfertefe56 re tefl4 tun Chriftiano in Chriftianum

as illas de bere per1n i tt i , qux olim populo Deo cum alien i s erant lici tx Ergo

plufipmmclarum effbac inter n.05convenire,nfu

ms Iudaù znterjè ìllzcitm5,wclege Muji :le4 6 ci v i le imHebmommpertmere at qua li ci taeadem lege ab Im cum a lzem

'

genis exercebantur,ex iuris natura li ; lzbertzztemanare. N am ar d it

Imèfronfidtus kg. xm.D . de v er1wmmfignìfica_t ione:

i

P R JE F A T 1 0 N E

mme Q1x dam natura tutpia funt‘

, qua:…

dam civili te r quafimore civitatis . Interi llz: quefl turpia effent natura ,numemt furtum(yadultermm. Ar multa qua: tmpìa nonfimt mxfum,ubì iure aliquofPecìalì ci v i tatis rebu5probibitis legeWImore accenfintun tum z

'

mz

'

pìunt ejfl:tu7pèa , nonfimplzcìter (È

" mmm v i fed civ iliter, ut dici t Imj

"

confultm Idem es? de ufurzàr.

mn a lzcm'

m civ ita tù inter zm'

m rggon;gzztur,

proparte li

citaz. Licitaaquidemnaturalìterfl cumèxtmne'

n

cxercerentur,qa ia lex ci v i li: ,qzmntum ad extra3zeas, iw i natura li nonderogav ìt, ewpermz

'

ttmdo.

Ar i llicita: civ ili ter qua: ab‘

z'

ndz'

gmis exìgeren

mr: quia Iw c inparteMrderoga tumcanfi

’

at. Vbi igm:

lè qmfiz'

one finfit Theologiv el qw : ìn reprìncìpa lù i lla qua:]ìz

'

bic locum fedemque nan habet ? In epz'

flola ìn

nm'

t Théologw , nan ufimu omnes iure n.4 mali,é° ìure di v inomffe lici t44 ,fa i

,

adzs tantum, quse

improbx non funt , qua: autem v eti tx fun t,park er utroque iure i llici tas effe. HM pro

pojì téoa lia q/Î ab ea,qzèazfimplz'

cz'

ter poni t ufimwlz

'

cz'

tmz'

me na tamlz'

é* iure dzv ìno. Madammimr

'

ejjn'

cz'

t qui ad im viri lepm iw t , non ad in:

A D L E C T O R B M . 13 1mzmmla. Nihi l enim de moda ufi4mrum detcrminam

'

t imnaturale. Sednecz'

m di v ina": poli

mu, quofiecz'

alz'

ma’

ndatoufimc Iudxìs inter ìpfi s

v etimfunt, cù'

permìflîz Empt iom'

s ac

vmdz'

rianù contrmfì‘ua ex iure naturali defimdit,arÒ’ mutui dana, proea ufimzrù

'

exa&io.C4

temmiws natura le, quoemptz'

o vmditìomtn

du&a efi , utpretìum quoquepromerce exìgcretv endztor abemptore, introduxit. N ecmìmjìnc

pretia é“ merce empt ioé”v enditi o canfl4 t . Nou

probìbuz'

t autem idemzza naturale, naquantum

maximumquis v elletpretiumpromm efimxccìperet. Namcumi i i h4cconvmtionn at in 4 1i 12f

quaei arkgentiumfimt , cx contrabentìum volan

mte confinfi4 negotium pemgamn nihilmm

m tufa li lzbemzti confintaneumeff,quamarpre

tìummarcifuaz q'

uod v elit vmditor [latuat em

ptori autem lzbemmjîthocpretiod ccipere vel re»cujlzre. V6i lexporro interveni t, umcerti; mercìb um fatiamcan i tuzt at in .me v en..

quoufimzs effelicitw: interme daélz'

jfimù'

î bea

logum conv enir, cuìque etiamli cet mutuumcum

alia contrabmtì,a;uanta5 v eli t ufimu pacifcì; ìt4fi t liberumfitmutuum accipìemì,fima iorem .e

qua

P R E F A T.

1 0

quopojìalet quì dat , fitb tals norepecumant

repudz'

are. Namut d it Imifconfultm nemo v idetur fraudare eos , qui fciu

'

nt confen

t iunt . Nccemptor igitur 21 v endztord mudatur,quìmaximumprofimmercepn tìumpet it , necmumum accipiem dante,j%gr4îài lfimwy ufum:pofmtz Vtrìque mim libc

9m'

m efi , aut acqipere

rem couditèonequwproponìtur , aut reucere. At

fi quando lex aut mos ci v itat;kufii ,ris zare natu *

mi i lzberiamodumpqrikzt, uf;gyè tìocertarîi merdum, eocafi4ufum,q

‘

zgwmodum'

i llumexcedunt

Iège velmqîeflatafum, ìllìcitqe'

habena'aefimt ar

que ìmpmbaz, zitpofa vetìtce: iuflazautem ac i egit ima, qmumos aut im civ i ta tis permìfm

°

t. Non

pntofummumv immÒ'

amicum 7_

zofimmdij"en

t ire in hoc21 mepoffe arme ip/Z quoque affenti'

ri

in eoprafiteor, imprabws ufums e]fe i llìcz'

taos , ]è dibi demumubi ex ime ci v i ta tis jmprobascenjè ndzvs effe confli tcrzt, ex mmmcampamtìone

quas lex aut magìfini tmfo ld; probav ari t . At“mi lla mada .pgélum eìws {engeatg

'

az accedere m

iure di v ino na naturali !ìcìtis, jìcttt è doc’fpjfimoTbeologoajfm

'

4 efi , omninopugnat. Vfi4m ir;genere1id txfimt iurenaturali acdiv ina. Id eff,

quas

https://www.forgottenbooks.com/join

;5fl

g‘

P R‘

15 E A T I O

termma/fi’ M ofè yn . Inde Iudz€i omna , amm

m .evo, permjfw5 zf bi lege M affy cumgentìbws

ufur4x5, f ueulla modi obj è rb ationepaj mfi pd fi

exercere, intarpretatìfi mt . Sed de bi ; latim mipfoopere. % roaa

’éuc, nec inl wnìo, 7144 i n re

difi reparemeam fi mfi ntentìam doc°£m cx{/l imet Tbealogm, mm principa li ;

qgu.ejl i a i n eo

Dertatur, an fici t.efint i uredi v ino acnaturali afime

'

, gmt de re nihi l i nteì no: controDertfi ur.

An tm]ve:< ifiefi mt, bor efì‘,publi cifwnerataref,

ja i dlft i dium {flud i nter naypeperemnt .f ftqui

nonpri ncipali ; /x.f f gux/Zi 0 efi‘

fi dparticularixex i lla Principali di iudimnda . Sì ufime li cìt.e

fun‘

t i ure naturali ac dìb ìna i n i flìf cìb ìtatìbm

gwe ali ua’ im Imbuemnt zì naturalì,propterma

dnm quo ìzm'

y naturali ; libertatì fnenum qua]?i ni eccmnt vert4mm ufumrum probi bi tìa in

[ M non ex i urenaturali profeff.zq/l ,fi d ex cib ìlì,bac e/Z, i llim cìb i tatìxproprio ut i am dixìmm,

dcfi ena'i t . Fwnemtomm autem id efl eorum

quifiénux: exercent,profifl o, .èque in i llu'

urbi btbs

u5i u] ù rwfumrepermi/lk ,fi wper admi/]Ézeft'

ut

men aî0mmgui rem eaprofifiîone7a.erzmt, i deff, merca tzzri y . F ruflm ufimzs permi tt.u

mgrazturm, nziflb elixcj]? gui utmmqne exerceàt,

fwnemtorer ac mew .1 tores . In guibm ci v i tati

bm rqflrìff.emtmmodumufur.efi wre improéz'

erantfwnemtarex, gzzi modum i llum tranj è encle

wnt, ( 9° improbi quoquemarcatore: gui ampliu:

E M b 1 7

p i lli merci la

i n i l i : reéufl nb/ici y , yme [Mems ufizms me;;i e:bolunta ti rantmbentiumpermi/è re i bi limi tfleneratori6m gua b eflent ufi rayprofl za peamì.z,marca tori buf gum! Dellent preti um profia:

merce accipert . Fwnemtorey ubique locamm ,

olim duomm genemmfuere, pri v a ti nim i rum,

( 7 puàli n'

. Vnim iyuepri b a toj è mper lim i t pemni 4mj ìmm exercera, Gv

cx ed yzm/lum facereleg i timi : u/ ì1ri 1 , ubi lex modum mmm finlb g

'

ff è t , aut placi ti .r ubi liéerum q/]Z* fib i/ÌÈ Z

‘. H i

J‘aw j; aà Graf f i ! appella t i , La tine fir nemtorés .

bi f publica expo] àù lméeh mt, ut amni bmf.z7muto ac

v iperebolentiém petuni a.s expenj iw erreur. L a

ti ni eofdem b ocantMenfi ri os , aut Argc1ìtari os , at7ue eti am Nummularios . ? ri b a fllfle:nemtarexflmi /e: j ìmt bominiém pri b atzì yuirex i n agrofi mnatar, b ìnum , tri ticum,

gumìna,@ 4 11115…; u4fi umqnefl ugef li qui da aridafbeDenjzmt, mmplm ex iflìf colligant

Quamrwg/ìcmeredamipaj ù nt . I tapri b a tì fwnemtam *

pecunùzmfiîam, ne/féi oti ofiz£j]?t in yuw/Zu ar

fedi ty babeòant,fl guanrla ea aéundarent .Affleneratorexpu5/i d cwm‘

, ut merca torexm mf gum] ;

publi ri / ìmt, yui emzmt a t bandant, b emz’untftt a li a i terum b endanda emant,@v

jìr indeflnen2.

I

P .

_

R A=. P A T 1 a

1 1 merce; 61161111 1 11 13114 161 . 1 1 11 /9 1'

tmpÉaìtae,

fi l m[ 1 116111 1fwnemtorex,fener1 4 1 14116511 11 1 [1 61 11115111 116 alm , 11 1 11 !i i 1 eafi iem fwnari a

’armt

mm lucro. menfamfiazm 1 115xbau/Zìx11 1111111151 infimffam 1611 1611 11 1 11 1 marcatore: taber1111m 111 61 1 16111 plemm, 11 11119114711 defici enti lm .

@emonjlmb imm in 19 0 1 apere,nangrati ; dìx 1'

mm

nequedi flab ìmm trape;< ta…r 1/201 f b e11 1111 11 1 01

fwnemtarex ubiczmque .mtìg utm adm:flì ac?efeptìflcere autem i n amnibm omnmo

1 1 11 1 111 11511! recepto: (3°adm1fl?u necfi 16gm11

1111 16 tantum,] è a'eti .s ub Cbrì/Zìam

'

tate) p11blz

'

m tateubìgz1e 1 0 11fl 1 1 11 101fi1fl ,@ 4 11°

ubì papa lifi1f mgìix 1 1 6111 01 111111171191 0 b i rìbm

patrzmani i 19 01 11 1 11 1161 13fi 1£1°

1 1 1 0 11 1101 . In711 129 111

loci s fcenm er.ztfincmoda relz'

£1‘11m, d c

1 1picb.m'

t zfi mé non tamen infini ta}.

i n i ll11 ip/1Î1 1 111 114 115111 , 71111m11 1'

1 liceret

ì v i s exigere, exfw i tamen @"

PL’fi tîîi f .m

1 61 101 limi ta ,; ra tempore 111101 atque111501 , /}anfi j ìmfl abzmt . In 11111 11 1 1 0 11 1516111 ubi

ex legemodum 11fime capi ebant, nanfi li1m prz

fwnemtariém,fi d etiampub/i cù id eff,

tm; e< tìy pr.efcrìh l atur fwnari y menfimz

x 1 1111 1g1 1 11 1 gmmzl1 tlacf , uf;1mxfl atuìt

1 11 1 1 11 11 1 11 1 1111 cj ? l1 1 1 1 111 , de]7611d€1 bwca ltem,

711 11 afl ì r1 tur 11 11t modum 11fl 1 1 11 per_f è lzcìtt s

o/fe 1111311 6111 17011 1 1 1 11 1 11 1 1 1 , 11 11 1 [ mj]? natumhter

f 11 1 mado1 1111 1191 111 . C11 111 1 11 mu/t1 1 rebufi z1bl1

1 15

A D L E C T'

O R B M .

1 131115 1 111 171 1 11 1161 1 0 1 11 1fi 1 11fi 1 1 .1 1 11111 , 111 1 11111 »

remzf 1permt ttmd0 111 1 1 11 11 1 11 1 11h'

1 0 11j ò

11 11111 fi wri t 1 1 1 111 111 1 3 91111 11 11911 6 madm cixex

legepmfigatur, 1 1111 1 11 011fa/11m pro legi tima,fi rl

( 9 4 11 1 0 (equa 11 1 debere cen/è ri E rgo ( 9° tmpe;< ìti c11 11fi 1 1 11, 1 11 111 i ntermado…r111 g 1 111m 11fi1 1 1

mm nz1meretur 111/Lt ac leg i tima /9 1161 1 1 deéet ,ubi ta/im lege , b el 11 mag /lmt11 legì1 auffore

perm1fl è efi“( 9° trape;< i ta qui eam 1 11 81 1 6 11 1 [1 11

11111 1 1111 eadem 11d 1115. Z\11111

pri v ati : qu1zntamc‘umque 11f11 1 11m accipere lex 1111 1

111 111 1 11111 11 113 1 0 11 1 1fl 22r11, eam 111/lam 711 0711 6 11 1

legi timam 11 1'

d1 1 1'

oportet . 2\{1; 1 11fl11 tam (gra ìnk

ef? 11 111 magna 11fi 1 1114 11111 !1g 1 pne/ ìnj fia i ura

1 xìgendn 111111 4 1 11 1 . ZXi / fl l Luc f_aq

'

g diîècma'

11.

In 6 1 11 1 1}60 1 11121 1 1111 1 11 11011 Tomv 11 0 1 11 11 1 (1 111 11611 1 11 11 14 11 1

pro eo quod intere?! in Z10 114 fi 1/1 1'

1 011 1 1 1: [ 116115

exìgz'

îur fibe bel/lzloul1ztz'

one utmos

{Romam}, pro[ 1 1 1 11 11111 1 1 1d1'

14 0 111 11 11111} Tam

prib atam, quam tr 1p1 < 1 1 1 4 111 11/ 1'

1 1 4m , 11 11 0 1 0

111711711 1) «zv

'

ng nomi ne 11 1111 1 1111 11 11L % 11 ( 9°fi u

ptuaginta interpretm, b etamla aut permi ttm

111 1 111111 1}1 11 1 11 1111 01 11 11 1 1ngente: 11j i1m 11 011 a li a

ut ifi lfnt, quflm 611 111 11 1651…Hebr1et'

gua.n“

np : nefchech 11 0 1 1 11 1 omne

pri ) 1atam, 1 11111 ( 9° ìpfl nominmt trapea1'

t 11511 ;

G Y.€

‘h oP R 15 F A T 1 o

51 131 1 11 0 111111 1 11 menfa Cui 111 1511 1 11 11

11 1111 11 1 111 1 111 1 1 1 , 1 1 111 1111 f tmp1a taj7eret , 1 1 111 1&

1 1 1 4 111 1 1111 1 11 [ 1 1 1 1 11 11 f11 1 1 . Nemo 11 11011 1 poflît11f11 1 11 111 1 11 111

‘

1 1 11 1g 1115 1111 111 114 11

d11 111 arg 11 1 1 1 , 11 1 1111 1 1 1: 0 11510 1 11 11 1 1 fi 1 1 1 11j 1 1 1'

p1 11 111 1011 1 1 11 11 11 1 11 1 11 11 1 1 11 1 1171 1 1 1 11111 111 1 09111

111 1 1 df1 [11 11111 11f11 1 111 111 1 1 1 111 1 ( 9° …10 171j 1111 11 111T101 0 l0g 11 11 1 1 1 1111 1 11111 1 . 8 1 111 11 1 1 111111 111 1 1 11 11

111 1 1111 11 1 11111 111 11 1 11 1 1 1 1/11K1'

1 1'

1 11 1 1 11 11 1 11111 111 ,

1 1110 11 1 1 1111 1 1 11 1 11 11 111 0 111 711 0 etiam

11011 11’11'

f1 0 1 1111 111 111 1711111 111 1 1 1 111 111 011 11113

11111 0111 11 111 1 711 1 11 1111 fi 1 1u1 115fi1eri t , 11 1 0 111/la11g1 1 1 11 101 111 51161

1 1 1 11161 111 .

3 {De 1/l113 1 1g0 1 1 1111 1

K'

M'

51111 110111}f1 11/21 11 111 1 1 11 111 j 1 1 1 11 111 1111 1 1 1 1 1 0

11 11111 115T1 1 010g 105, 711111 11 0 11 pote»? 71111 91111111 1 011

1 1 1 1111111 1111 011 111 11111111 1 111511jf1 1 1 1 , 1111

510 111 11 1 1 011 111 f11 1 1 111 1 1 11 11 1 11 15115

ibefin 1 1? 01111 113 1 1 1 1 , 11 11 1 911 11

1fi 11

11 1 11111 11511 0 1 111/f1 k11111f111 0 111 [1 116111 1

(111 0 1 11 11 1f 11 11 111 [ 111 1 1151 1 11 111 1171 1 , [ 111 1111 0 110 1 011/21 11711111 ,p1 0 11 1f0 1 1 1 111 01 (9

1‘

1 011f111 1 111101 111 11 1 1 13111 q11 11 1

'

11/11'

1 111 1 fi 1 11 11 1 p1111 11'

1 11f11 11 1 1 1111 011 11 1111 1 11 1 1 11 111 1111 1 natura li , 11 19

1 ; 1 11 111

11111 111 0 P11gn4 1 1 . 51 111111 11 1111111 111 1 1 1 11 01 111 1 11111

11 1 1111 111 170 0 1 11f11 1 .1 110 11 1g 11 111 1 11 1 11 11 0 11

11111111111 0 1 1 11 1 ff,q11 11m 1 11 1 11 11fi1 11 0 1111 1 11 0111111 tm

P14 1 1 1 11m , gz1 01 11 11 /

(g0L 0 11 g0 h3 1‘d 0 514111 1511 11 1 .

11101 111111f 11 11 , ( 9

1 d1111/11 1 1 0 111 1111fi 111 . N1111 1 ( 9°

111


u _)

i nTmfl ttìoneconqueri tmgme, n'

efc i o quo :rflu

abreptfi , Pro d ed i cat i one declamat i onem

feci fl è pro firm ando trapez i tarfi fiatu .& i at

me 71 65dedimti on? nec declama tionem tumflzr ere b 01ui[/È , fi dpmflztìonem ad i llum ipfimz gui

bac dìci t . In cd autempmfizti ane i temm fci a tmcmel a wflufi t/ÎÉ abreptum ad defi ndendox 19 0

diernor trapeg ìta/s, mf qui È dcfideri a b eri tatì:tuend…e i ncaq ceret . Qc

/

z'

a'fi w anjlra na l mm

i lliws i i/Elem benti r eadem w/Ìuferri , ipfi 1mqueeidemfi ntentiw gnam mmc tueor prarj ìz,5b eli

fimri An poterìt excuj à requad tanto: fluflmexci tarìt,@ injjmu/o quidem, ut bomin?è zmc

demergerct, in amnibur omnino pari a mm

fi ntìentemf’ î\<qn a li a tcfi e con

'

b i ncam in eademmemm eoopinioneb eg/e i , nifi i /Ìa ip/ ò , gui rlij

l

[ è nfioncm meam pra crimi ne /ì4mm0 tradua9re

laborab i t . Verba eìu4 bacfi mt, cap. 1 1 1 .Tbea

logi c…e de ufim'

x Infl i tuti ani5_fiabfi zem Ac

m eri to od iofam efl‘

e ncgori ati v am ufi1

ram quando i n 1ucmtofi am degenefat, i d

efi , quando hom ines P ri vat i merca turam

non profitentes , nec aperi entcs ofiîcinam ,

v el tabenmm m ercatori am ,m enfam tan

tum erigunt ufi1rari am qua de fola pecuni a tu to fine peri cu lo queefium fa

c i unr atque i n co folo ncgot i o indufi ri am fuam oc cupan t . ERhoc fune i l l ibefa l e , Reipubli cae pern i ciofum

4 iure

P R AS. È - A T I O

îzu

zr

'

c q ’cìn i aneo veti tum . Hic 61 6 pmq

Ìmbmt fibi a/]Enti entem ad/lz'

pzzlantem, non

rlelzereferrì ìn cìb i tatiéws bene confl i tufi’

5pìi ìnt‘

to: hominer mmfizm erigente: ufi 1mrìam ,

trape;< ìtìmmex 2rcm twjìne auf£ori tate publ£au

Seri addzzm eti am mmqmmz in ufla antind republìmfib eGnemflb eQorm ma five barbara, id

zzj è u4m obtinuì/fe a r trape?\ i tx nfli 4dmìtte

rentm'

, nìfìpopulì, dutprìmìpù, dut fi‘mmì‘

ma f

igi/lmtzgr auf£orììate ton/Zìtutì. Qt_

gd d a'i i f ìì

dafftz;i Tbeologm‘ Iu/l i nìaneo iure harum pri

M tormfi,quìmenjìvs ufumrìws erìgì mt, qn£jlum .

flzìj] è v eti tum fi gmt i ; nonbac dixi tneque dì

£i ab ìt, ef ngerecertenon potei? ga in barìolatu5

fit . 1 onP‘

otefì‘fi medicefe, bac doveree]]è . Bt“

inim…trapezi taxpablico.cnoàfb lum admì[ft,

] Zui eti ammulti :pri »i legi is con…{ecomb

ìt eti am

nègd tp'

xa li i mercatomm izegoti antiumgeneri? rìhdto; etimhflerwmtares nuf; zmm leg i turpro

bìbm°

/7É , gums quogenere a zmedebermt fae

nà;‘

ex3rcere lege gmt ex condi ti one perj ònarummòdumPo/ìaìt ufiuwì, determinab ìt, fi m

i/Îe; ei ;

fl…ztumdomm bej]îémfaerzer4ri permifi eret tm

pe'

gg'

ti f , ut 41izkmervatori ban ./î°

t prt amm

me

'

izfa5itficmrì45 erìgmti um 4 6 75947r551-5L0j1…

w v ; 1mlìa u/fiìammentioextat in i urei l ga. Et %topicumLacplanege

n…efi , ut TheoÎaàofim b eréuz regemm. Itemm taw en cani ni

Ìè òfPr11>11 t01 trapegftax,gui nuj zmm fi odìefi mt, …


P R AZ F A T 1 ofimm confci enti am , nec d ebe1 e piumlaudabi lem conatum ex fini fh a p1 azfum

pxi one aligna , od iofum aut i n influm cen

i e1 i . ? 0 1 f bw: di ff:: quì; probìbet , aut quidimpedimento €17 , ga in abi ec£i 1 armi 1 iungamm

dextmx . Qz/

wtanta; animomm matar qu.z/z;a aztet rz

’ìfcardi 4 , ubi unum idemg; fi nti tur ac di

ri tm?% d 017% erat, me traberem crimemati trapegt tamm/Zatm dcfi a e trape< tì

a eufime, ubi crzminat‘

armem emfiz’e a dp.e rem,

f culpà eff, cz’epfelyendi tur . % dquid de trape

al ti …: dixì, de i/Zi 1‘ intellexi qua.» flngulà urbi

bm magì/ a tm canfl i tuìt quorummenfi pu

bli ca eff . m im menfie trapeaìt;e tantum mancìpexfi mt m4g1/lmtmzpfi locatar efî, b el eti ami n guibufilam ci b i tatìbm exem torper in/Zìtoremmenfie exercemùe a mag ijlmtupmp0f tum. Î \Qni am igi turqmeremlum Quam benebug

°

ufmadìpÉ limmm men

_/s m conduffarexpro infi miémbulgobabeantur , fjmaxì remob emz

M r, j Zd dz'

cendum non[ w/]È utmmquameri to/ìa…mi , .;m

'

n ipfl mag :fimtm in eorumpar/òmz natàeìnfizminmfi tbmt, excammunìmtionixpatìa

turpamam. % m —

@ am wAn41m,

'

mi/Z i onu

m iguam bano adpméatumyfit na/Zer Téeologm,

fi cenfe4 t magzfi 74 tui gui menfi m erìgìt [ 0

mt impune effe delvem, trapegjtx qui t ondmìt, id

pwmz infi mi .e omgwwma-Îau,‘ luendum. Sed

mv peccaremag ì/Éramm ta li menj lzmm i nfl ituta

A D L 15 c T 0 R E M .

v .%tuto afl?ntzorerudztj îmaTbeologa, etzamfl tom

modu_

m t api at, wmpendium mptet ex men_/Zc

b cfl iga li , fifi umquefi mm 19 06 redi tu aygea t.

% d ut optime dò eo dici tur. cap. x 1 . Theolag i r.e Injl i tutioni 1 .p.1. 2 x 1 1 % cmadmodurn

pri vati deben t ct i i labo remzmuum for

tém fuam augcre i n i lium finE, 11 t habean t

unde impert i an tur i nd igent i bu3 fic m a

gifiratum augendo fifcum , pracfcrt im ex

ufura i lla mutua ti ci a , curare ut b abea r‘

quod l iberali us , ingruen te aligna annona:cari ta te v el al i a publica calam i tare, impert i a tur i nd igen t1bus non da to tan

tum mutuo , fed elcemofyna . % efcat igi

tur dei n: epr quantum ad bor , intai no: omni :

dduwm'

a , ex imag inari a d::flî’nfione contrafi a ,

j òpi atur omni ; animomm content io,@ t aìèmt in

fwdmdcxtrw. Cefllznte caufiz eti am efi ?

fim. [ ambim i nter no: conìgeni at menfl u

magi/lmtu i nfi ìtutax, men]lxrìox dò eod5'

mn

fl i tutor non [ alam tolerandor e/7è ,j è d etiamprabando: . Vt ner ip/è mdgì/lmtu; improbandm,

cummanfi mpub/i ram acjù ì iurì1 C9“

prop°

ri

b i legìori b i tati mi regumbepneefl‘edi ffoOrdi

num conccflì m,ipj è l>crfè exercet infl i taread bac

mmflepmfè éîo. S i qu01PrìM toyPutuerìt deprebendcre w lagus nojler,fibi menflu erìgmter

nufl4 interWnìentepubi i ca auffori ta te , etiam]?conniw retali ereffi oni magì/ t ummanifijlum

…P R F A T —

1 0

ou inteì rer/onecdeprecarne £uiufmodì im:

prabi fwnemtom decretoj èmztm Tbeolagìci eli fminentur è mnfiptoeccle/è e, ignaminzìe .etermem fi biugentzm nc a li a multa fi mt deguibm baudwguep doc

”fiflimi Tbeélagì ra

t io: ini i 1 ca lculam ex mea campa ta qdi iw re.

Sedquoniî ìnprìmipali cauj à con

corde: gerimm, leb ìa erunt-m tem inyui bm n5

’

rî

fi z'

mzhm,qu.e ipf…1 19 i 1 gwedi ffurijùmm juafipull

»eri : exiguì i affufipi taflzci /e c?ci lìabuntmuScriéi t inpmfiztìane, Ecclcfiarum reform a

tarum Fraxi n , qua‘ ‘

a fac ta fynaxi fuenerato res elimingnt , ficulnei s argum en ti s 4:

me vel lica ti , perperam collid i cum an ,

t i qui tat :u feu praxi v eteri s Ecclefì& quafii lla olim fmnerand i li cen ti ax'n feceri t L a i =ci s , ademeri t vero foli s prefbytcri s E

piÎ copi s . Ham! reéì’

e b idet…oaulz'

r fl ak aut

mmmra ttana ufmDi r eximiws i n51113mai .:per

É icìendi : ar perpendendi5 argumenìix. Vidé/ÎÉTmìm,fì at re i llud i zidz

°

cìumfi mm arlè iéuàfi t i ll!àf

detoi fnatdggmeMmz'

pj è cò'

tm 0ppofui t,ac repofici t,

non cj ?fimlne.ufed“

imzcea acfienca . î\{gn i t?:f a

,

mpafi ti‘

Ecrlcfiam utmmyu€ ut coflidì Dellema

Sci a a li a tempora ut a li a…rmara babez,

zt i t.t

è dpuri tdfam religi on»?nifi ronfi nfum daffrinw,4 6fid81

‘

. Sed nec i llud opinar ncgabi t, Ecclgflam

A D L E C T O R E M .r f

“

?Cè rzjl i (9

°

/ fpajlalorum twnparìbm praximam,

ut orig im°

Jìue ( 9° fanti b i ci nìorem i ta Diderì

deberepurìorem,quam qzae i n r1°

11 11101 longimj ì16

motor diduf1‘a 6 1 quantumli betpofl eramm m

m repurga tw . Hoc ig i tur mi ram miki b{/i1m

fui t iflzmprzmztzl w E1 1 1q/19 prax i , cui maxime

fi bcrìta5d1°

fi zlt>lin.eplam i t , patrer qui:in cd pictate® fi nffi tateflarebant mm nj ìmzm Derbe@ci b eti tam credermi“ na llam b el

improbif ,@f modum excedmtìbr1s fwneratarz°

bz15

pwnam aut cenfimzm impofi1f/ÌÉ erc/e/ùzfl imm,

ner €05zìj2m'

a ramm1 mi one remob endor renfi uflîy .î\{1) m1 b eroab i lli r Tl>eologìxgui non fo/um [ 1 1 1

°

tms i urenaturali dc di°

bw a u_flmvs pronunti ant,

f d eti am 1°

111‘2'a5ex] ? 6/Î 1.’ definiant,wxfwnemto

rexqui publim auft‘ori ta te canfl 1

°

1uuntur, nan

ampli are: gm?/1°

b1°

pr.cfi rìptar 1ìmag{flratu acci

piunt ujì1mx, extorrw ab ecclefla fieri ( 7 i nfam12econdemnari . A11 bar au

'

xzvov mgummtnm?

Robu/Zum ego pr.e/Za quad exfirmi tate ei 115

app…1 rebi f . M i ttnmm utrz°

uj jue ecclq/àe 11mxeur comparatìonem. Ex ipfi1 t/ye/ì Tlvmlog i

91111 per fé a/]Z ri t ufimu , atque 111r1'

q1113

i uri , natumlì acdibma,canfi ntahem, 1 0nfi yui tur110 11po/7511 1f1 1111

'

11/ìeà fi rm communiane art eriqui ufim11 lem

°

tìmrtr ( 9° 11 mag 1flmtufl atuta:

exìgmzt .S1°

1

°

11ÌZ£ arcen£gr, mng i/lmtum

gui i nj 1° °

tz1zt t.1 lem men[ a_mq p , ® flg 1_uìt ta/em

P R 11: F E T 1 o

11[ 1°

[ 0111 1 0 1 0111 1 11 1 111 T10 00/0g 105 11 1 111 d]? 11°

u[ ìmz…r, q1°

11°

1 111 0 1101 111 111f1°

1 1 01 1potei?Pnete’

r

mag1°

[ lmtum i lle 4 111 11 1 1

leg°

i tìmw

1110 111 1 11 1 11 . H01 peget p0fl 1

°

1 11 11 1 1 1 1°

611 111 p0 1 1jlatem 1 011111 01 11 11 114 1 11 101 ac

fienorìy madifimnrli 11 1 1 [ è in genere

1 11 111 11 11 111 1 11 11 111 1 1 011 11 111 11111 111 0 . licetmag i/lmtz1 ì 111 0 11

’1 1f 11 111 1 11 fieno…legepra tempo

ri b10s (9 ° 1 11 11f 1 1 1m1°

1 1 1 11 110,

°

1 11

terim intendendo 11 11 1 11 011 111 01 S i 11 0 11 licet,

i dea 111 1 111 111 0 li cere re1‘

fit dì

11 1 1110 11 0 110 11 111111 11 118

116001 e[/È m1g 1°

[ 110 1 111°

[11 1 11 1111 111 11l1°

1 11 1°

d11 11 11°

1 01011 11? legi di b ime 1 0 111 10 1 10 j l . S in 11 11 11 111 po

1 017m0gì/t m 60 1 f110 [ 1111 1011 1 3 11 1 011 011 11 1°

[ 11 111fi101 1°

1f°

18 11 11 1 11 1 1 111 11 1 11 1 , ( 9° 01101

11 1111111 1 11 1 , 1 11 111 11 0[ ]è 1 11f0 !11 1 11 11011 0 1 1 1

tum efi“, quodfcen1m

‘

, ( 9°

11 0 11 pugnent 0 11 11 1111 1 1 11111 111 0 . E1 de bac zlpf0 mihi 1 11 111 011 11111 0

Tbeal0g0 opt ime 1 01111 1 1111 .

qui 111 171 11 1 , 1 111 1 11 111 151 . S 1°

mmi t

1 1°

011 1 0111M 11 10111 1 1 1111 0K1'

11/5 11 mag i

fl 1'11 111 110 p1 060 1 01 ,

°

1 111 111 0 111 11

gì1‘2‘1'111 11 11 1 7 891 71 951 1 o 71 1 0 11111 11111 1 1 1 l1[ 11

911 11 11 0 11 1 01 1 11 1 0 111 111 11 11 10 11011 1 , [1 11 111 ef? 1 11 111

[ 111 11 1 711 11 1 1f0 1'm111 1 1 11 0 111111 1 1 111 0g0 11 11

'1 1 , 1 11 @0 11

11fi1 1°11 011 1°

111_1°

11g11 111 0x1 11fl 11 , 10 11 0°

1 11 1 1 11 1 0

1 0111110111, 11111 01 1: 011 10 011 111 111 101 [ 1 1 1 11111 01151 4 1 ,

Î l MI"/l

A D L E C T O R LI

°

M.

11114 111 1 11 [ 11 1111 111 114 4 1 11 11 1 10 1 1 , 0111 0 111 11 1110 4 114 111“

114 11 1111 . E1 1 11fi4 11 1 111111 1 114 111 fim1 011 1 1110 1 11 111

14 111 31 11 1 1 4 1111111 q114 111 10 1 4 1111111 111 1 1 1 115 fi11111 11 1 11 1511fi1 1 4 4 1f11 110 1 1 1111 1 1 11111 11 , 110 11 1 1 14 111 L4 11 15. % 4 1

'

11fi1 1 1'

4fi1 11011 11 0jf1 11 11 1 114 1fi11 1 11fi1 1p4 11011 1 1

'

11 1 1fi111‘110 11 1

'

5 1 1111115 1 11111 f01 11 1111 111 1fl1 1 111 11 11111 111 ( 0 111 111 1 1 1 115 1114 11 1111 1 11 1 1 1]f41 151, (970 1 11 14 11 11 11 11 14 11 1 : 11 1 111 . CumP-o11 11fi1 14 id4 11f4fit 11 1 011 111 1 1 1fwn11sL4 11 15q11oci 111fi1111 1114 111[1 1p11111 4 11fl1 1 1

'

14 1 1 11 0 11f1 1 1'

1 4 11 1 1q11 4 ,p11 14 111 1111 1 21

111 1 1111111 1pojf1, 1 11 1 1’ 0 11 1 1fi1 11111 (11 1 1 1 14 11 0 1 1111 110

]11 1f1 q11 1 1 1 111 111 11114 111 difiìplm4g11 , àp1

’

4 11 111 ,p1 1 1 1p11 1 q11 1°

11[ 11 1 4 1 110 11f0111 111 [ 11 1145111 1 1111 1 1110 ,]1 11 1 1 14 111 111j14151 1 11fi1

4 115 1 11 111 111 1 1 1 151 1

1 11fi1 {14 11 151 45 1 1p11g114 1 1 151 1 1 d1v ìno1 1 1 111 1 1 111 ,qui… 1 4 1 plei n 11011 111 1 11 1 1 11 11 1 . Haec 14 1111 11

fi1 11111 1 4 ]11 11 1 T11 1 010g0 4 1g11111 1 1114 . 511 fi1 111 iuuza z.mzb1 1 4 11114 4 1fi1 111 11 v 1111 11 1 11 1 ( 11 111f0 114fi1 115 pro 11111 110 11 1 11 11 0b111

‘

1111 14 11 1 115 T11 1 0103 1

N 1 1 15'

1 q11 0 11 4 11q11 1'

1 111g1 1 4 1 [ 1 110 11151111 111 1115 q11o1i 1

1 1 1 1 1 16105 1 1 11 111111 11 111

1 4 11011 15111 0 1 1 111110 1 11111 1 4 1 10 11 1 ( 0 11 114 11 1 1111111 115

1 1 11 1 4 11 111 1 0 111 11 15qui 4 11 1 1 1 11fi4 111 p1 1 1 111 1 111. V1

1 1 1 11 115114 1 11 11 1 v zfl1m, 11 0]11 11f1 1 115v 1111 1 1. F4 1 1 01

quod 14 111 4 11 1 1 11111 1 4 1105 110 111111 15 4 1105 1110 1 15,

4 114 1 1n1p0 1 4 /1 1 14 111 4 114 111 111f 1p!14 111 111 1 1 1 1111 111

1 xìg1 1 1 . S1 11 111 11115c4]1°

6115 11 0 1 14 11 1 11 111 0 1 1111 1 1 1

111 11 1 1 , 11b1 110511 11111 111 1 1 4 1111 111 , é'

111 4 11 114 1 11

( 11 111110 110 11 111 1 034 1111 . Exprej]1 11 1 1 ApojìolumDom}.

P R AE F A'

1'

1 0

msmanda v a}, debere omnemanimam.pw

tq/l‘4 tibztsfizperìorz

'

busfitbdi i‘ameffe, id eff,magé

fimtzbm. Nallam enimDomino. %d: autemfimt,à Deo ordma tas

Dei iraque ord inat ion i refiftere dicit idemP4ulws ad Romano: x…. 1 1 . qui refiftn potefiat i . N ecfi lumpraptezf memm; wmenecejfe effeprxcipzt zùfltbzìcà,fid etmmpropter confizmtimmg

’

y ovov JZ9‘m"o’

ey iw , ao7ìxao xaÌ1 azw ezà‘

n

mv . Legèbus ergo, fimc‘honib% canfl itutzo:zì

bufque’

eomm omnesfi4&ditos obtempemre oportet, «pmfertzm qadanon refmgantur mri dzv ino. Nullzz

'

gìtur ecclefia ,multo minus reformafirmeprofeflîz, liceret hodieumane: ( andere quibusv emrerztur t i’ ìbtttd , vl ltt v ec

"

fìgalmexia i qua:magi

fimtus cìv ìlzus impo'

m'

t , qzmm17ùmaxzmmn in

de gravamenfientientìbm. Sed nec a lli: ecclefiaadecreti}; tributommexafi

‘orw, portztores , (9

°

pu….

blzmnì ecclrfiz;commun

_

ione izg/Z e pofl”

ent près

v arì, quìn i llz'

um qu y nqua debeturpotdìatz’

6us

ìtDeo ordinatù, rermntietm. N am maggflmtuszpfi3 qu: tributumaut v eéh

'

gzzl imperavzt, inprzr

orti torìs aut pu61imni qugmpnefecìt exi

partorì…2: communioneprohzhcretur. N ea

a:!iud m reufitmrìaflatuzdebet autpot_

efi ,quam

pmarbzmzmfi wmagijìmmi intendere 4 6 remi tterepi o tamppramra tiane lzcet , imut v elpublz…

cos*

confl i tuerepoflît fwnemtores, quìpromz'

fcueomnibusmutuumdentfitb uflmz quam


P PY"”E Î A

.

TÉ O

q1mfr’4m4 t 7n zflr4 tm zurzsdfl wmmmelen co:

dm , non t4°

mè'

potefì cogere7n ìflr4 tus, arclericiufimvs 4ccipì4 rzt,nec impedireneecclefì4jììcw onio

prohibe4 rfais, ici efi , clerici ; ufitr46 cummutuumd4nt exigera. N onm4g1

'

5f44 eqm'

îut c4mibm v e

fc’

4ntur, quibuspl4cueri t certi5dielnufl: 46bis 4 6flinere. Sed necinpri v 4 toshocimefi m4gìflmtuì»affamasprapecunia:p4 cìfci nolîtes,permmcog4 t

fwner4 ri,qui4 leges,ut dixi , ufztr4m 4ctìpereper

mi ttmzt,nb’

etiZ z'

46ent .A tfi ecclefi4 , id efl,fin4 tmccclq/ì 4flz

'

cm, v elf] nodmex ecclefi4flz'

cù ( b'

greg4 tue

probzbm : v allet l4 z°

cis afar4s, lege civ i li cixpermif[ 45 bocf4 ceremmpofl?ztfine id risdzc

‘ì‘z

'

anìs ci v i li;4fitrp4 tz

'

one. Sìmmm certoconfl4 ret uflmu legedi v imzexpre/fe v etit4s, tumnemìnì eti4mda

bz'

ZZe]fiet,quin4f] nodis c4rzones pojfmt, ufimzsexégì v et4 ìztes, qztibm omnes quì 4d ecclefi4mpertmmt, tenermtzzr.Cantr4 rium eologmcumquo

mmcnubi: res 6533 0712721721) 4flè rz'

t, (y 4flîrm4 t licii 4s efl

°

eafimwmw: dzv ìno, 4 tque etz'

4mexflzìufl4 n

T4ntoe7gominus lzce4 t fy wd0 amonesfimcz'

re in

re ujàmrz4 qzzz°

legibm conflitmwm'

bmpublìcìs

contr4riumfl@ zzm tl n dubiumrev amt id?Theo

lagasguod dìxémm ia fiztzone, ecclefi4mprimit iwzm fmner4ndz licentz4mmm4demijfe l4 i cis,

fa i folu cpzfcopi5,presbfi eri5, C3“ dì4 com'

5. Porfit4 12ubi legent

—

qaxde eo dzjfemimm in hoaopere,dzzbzt4 ra deflnet. N on t4menhocmihipramìtte

xc4 4 zm. N 4m (B" 4114 non minus 514 76 4 nobp'

f

demon


3 3

g1'

4 111 14 111 1 4 111114 4 1 d11'

1 4 14 , 110 11

11116,114 V11 1111 1 1 1 . N ec ergo 1111 4j]1 1 1 10 11 1

fid?4111 0g4 1 11potq/ì,q4 4 110 1 11111 1 111f11111 1 1

‘

4 11 1 05[4 1

1 05 111 [1 1 1111 111114 1111 11q114 111 1 0 111 111 111110 11

]4 1 14 j11j]? fi161110105 N on d i cam 111q11 1 1 ,

qux ab ali is Th6 0 1051

gi s ipfi Salmafio i 11 d 1

cata d idi ci , ame v elim audi at cx confi i tu

t 1onibus Clementis 11b. 1V H4 1111

[ 1 10 q114 114 111 11114 111111 1 1 11 11114 14 fi: 1111 114 11 4 1111 T11 11010311 , 111 111 1 111fi71 1 1 11 1 14 111 1 4

dzmovermt . D 1 11 1111 11 1 1 11 111 1114 11 11 1 1110 11 1 1 1 ,

14 111 1 111 0111 1 11 11 1pfi1 V1f4 fi1 11 1 , pr4f1 1 1 1111 1 11111 11 116111 4 110 11f 111 111 1 1 1f 1 1 4 0 111 111 105 11111 0 1 1111 1 1 .

Manini qmdem 110 1111 11114 0 11 10174 44 1111 1

buf114 111 Tl1 eologis 4 1g11111 1 11 14 , 11 11161111 ( 0 11 1 1 4 1 111 1111111 1 1 1 11 111 1 ev incere , fi’

11 11 1 1 0 11111 115[ 11111 0 111 11 141114 l ldtjflîlîc

’ 4 111 3 1 11 111 f111fl1 ref1114 14 .

1 1f11 14 1 10 11 151 1 14 111 111g1j1’

1 m 114 1 ]1111Nunc 110 114 1fl4 0b11 11 10 11 0011 1 xfi1 13 11 4

Thw logonoflro ex C 10111 1 11 1 11 4 11510 1 114 1 1 111 11 11 4 .

,Qemmirar 4 11110 1 1 111 4 611 1511 111 11 1 0

[1461 111 1 0 11]111 111 10 11 1 1 11141 , 11 1p0 1 1 vm € 11…

111 1 11 111 1111111111 1(01 1 111 4 11 4 1 , 001 0 11 1 1 1 1 1 15 1 1711 111 0

nis,ex 4 116101 16115111111111 114 14fi111 1 11111 1 0 111014 , (LN

171 1 1 1 11 111 111 1 1 1 1 11 1 11 1111 1514 014

f1 1 1111 111 14 11 11 110 11 fuz/fe 11fi1 1 4 111 111 1 1 1 111

1514 111 pr1111 is 1 1 1 11fi4 11 11

fqu4 11101 4 f4 1 1 4fj 114 11 1 1 0 11 0 111111 1f11 1fi rcpz1 1'

fin.

0 11111 1111 1pfe Clemens 111 1 4 11 0 11 111 115A00]1010 1 11111,2 11110 1

,1

,J

P 1 2 F A T 1 o1111051 1 1 1 11111111 1 1 1 1 1 1 15111 1 1, é

'

A14 11 114 411 1111114

p4 1411/1 14f5 19“ D 1011jf 115Ex1g11105111 f14 V1 1fi011 1 , 111f1 1 1 1 f1 1 1111 1 4 11011 1 11 v [ 0110 Ep1f1 0pa,

presbytero 1114 1 0110 11f111 41511 1 14 1 1. E1É weea É uv

z

g@t 11 91131 11 0 11@v 71111 8 9 0171 011 e

îzu u001 09’

10 , 11 Epifcopus aut

preib yter, a il t diaconus, ufuras a debitoribus exigens , aut definar , aut ce1 tedamnetur.

,Q1105 1111fi105110 141 1114 1111 , fi1110 14 1111 1 1 1111'

14 11 1 11fi1 1 4 111 1 4 11011 1 1flo 171111 1 1 11 1 1 1]f1 157. 8 1 11

111 14 1g14 111 111’ Th10 logm1 4 111 11114 111 p1 0 111111 C11

11 1 1 11 111 1 0 1 4 110

1 11111 1 1fi11110 11101 11111 21 110110 4 114 10 1 11111 4 111101 114 :11 111111 4 111 110 q11111 1114 11 1 111, C

’

î’

4 11 effi1 1

'

11 01771 1 11 1 4 0110 11 1 011111 N ìh1l 111111 111

1 11 1 1 114 1 1111 1111 1 111 1 1 14 11011 1 1 00fiq1111111 5 q114 111

q11 0d 1111 P 1 0 14 1 1 111111 1 0 114 1111 11 1 1

111 0 1 4 14 11 051 C l1 1 1]111111fi1 1 1110 1 11 111 1 1 1 11j1'

4

114 11 1f111'

f11 , 111 1 11 , f01 11 1 1 4 101 1521

fi114x1 4 1 1 1 1 1 111111 T0 11 0y 11 0'

<00v en im‘

acccn

i eri i lli s ,quorum feu Oblatio11 es eucharifì icas, non debe t recipereEpifcopus , quo pa&o fiebat olim corum eli

minat io facta fy11 axi videlice t fcortato1 ibus , rapton bus, adulteri s , ebriofis, b la?

fphemìs ,cineedi s ,ali ifque eius farinze homi'

11 ib 113 0130 11411 0 10. F 1 1111 11111 m;g4 111 105110 1 quod1111 91 0 1 1 1 10 201111 1 0 11f1 110 11 1 1 11111 1 121 1 05 011111 15, 11110 1 11111 011141101115 21011 zggigergzzmr 4 6

A D L E C T— O R E M .

do olim zd zmìnatìonî è dmz rmxì. De

mafe etiamfalfum effe per w gn o4>ogfx4 ao loro

C lementem intellex ijfe oblationes euchari

Ricas . Poflremoqu: ibi 110 112111 11

tur, di verfiuf ait a f w fwnemto1 ep11blico.Atqmdelm bocloco tepore agìmm , 111752

nempe qui publzm auc'

iori tatefwmzs exercent,év

pubhmmmenfi:m adfwnemndmnproméf we omnibm conduc

'

ì‘am habent, Èzfacm commmzione

mmcmeramtur arceri , alm: hanc cenfimzm

eccl13fiafl:mmmcmerim. Eu ordine demonjì‘mn

dafimt. Abultmzamapiemm. Cenfirepmnum

[ e 1111 11 Theologm appellat ionc w myAucpx

non folos i llos focucmtores.umgoÀoy xé

‘

comprehendi , quales i llo nomine in tell igid i£tat Salmafius fed quo icunque m ino1 um ac maiorum gen tium. fa lzcetSulmajìm , qui mm interpra arzonem nomzmk

Graci nonexcogz'

mvzfl necfi1mnimn'

t,fid ex opti

mis auélorìbws Gnm'

5deprompflt . At docet Thealogm, qaifineullo fundamento fineullofirm,:

mento,fineauéìari ta te,finemtzone71 0 11115expofìt i one: Gmcarzmz vocumpro lzbìdzzzecommmìfi i…mr ìpfis ( ima? ìncognìm , «3° 466071113: 11 11 d cmaremaxime ali ena . Amimmm dofi‘

orem, ar 1162

audierìmus, ìudìcemus 4 11 non ìpfedzc'

laz‘w vm'

u5

fit, quod 41105 infimulat , aut harìola tor patim.

Si an imum, inquzt adv ertas, indicat magisnomen

P R JE F A T I Ò

en rem fuiflè fmnetatori

bus'

rxmgy ì w’

cpozg cum kominibus lcbei s,i ifque calligraphiae ignari s quibufîum t a

txon è s i ni ri foleur,nonper y ggccplw‘

, fed per

y Aucplw‘

, feu cx laturam ,quali s e tiam hodié

adhi betur in ligne d i iÎ e&o i n longi tud inem, cuius pan em ferv at creditor para mdeb i rq 1’ , qua utraque parte complicata, lcgun tur c& latae notx . Vernacule v ocamus

deKerffiock .Egregm obfirv atìofifundum, aut

auc‘ì‘qremImba… zmìjì allamv eri tatù notam,

v el y Au4; luì pmferret. 4 11 paw t fummm”

v ir,

quia Tbeo!ogm efi, ideofiz eflìz idonemn fitti5, cui

find tcfi'q, v el zm

'

zmzto creda tur a m ridim

!zzm zllud de ca llig mphz'

a, qmz/i nece/fefuerit ommz

’ms pa t?ìbttsfizmzlm ca lligraphz

'

amfiire, ar

pajfent tabula :mtzonunè conficere. (y in eh; re

fe

rre 4 65630 23 1 data ? N 011 1151701119q mercatoy es plebfzs (9

°

flribendàprarfi15 ignaris , nedum

1; ao72u y gac

'

<box credunt, ìn libra 1 4 11011 1477:per

f mbmzt , quod fibz'

deàetur delentquè ex ta

[1 21113 MH folutum eff Ka ìhqy ègt$fa& genus fmipmm efi , qua libri vulgo ‘

drzfcribì foleba.rzt cui rej}ondet qtaa apudAmbes di citur

L5È w ‘5N ifchî. Sm

'

é' X ulfi,

v awmfin'

pfum genmgrandiori charaéîere , quawalga 1 1

'

tq là lzbromm_fm

'

bz'

folebmzt. ,t qgenq

n;mpzmlmm,ut v’

ocdntur, lzttemmmGmczLan

nique

A D L E T 0 R E M .

11111110 1161 4 1 11 10 105 111 1 05 111 101 1111 111 perferib0re1 011fi10v 0m11 1. H01110q110 111 11114 0x0111;114 1 14 Gm14 , (7

‘L4 11114 114 0x4 1 4 14 1 0p01 11111 1 11 1 .Q/

4fj1 01 105

propri e 11 0012x07@9£© 100 41 0114 14 05'

1.H11 1 1 0pp0]1 14mxufgaccpfaa,é

"

1 0 €4 9''no

'

/50 1 y g ®a v ,q110 11 11011

[ 0111 1111 110 (y‘

n 0 1 3

ri i 111611, 1111 0114 1 11 1 [ 0010114 111 110 0111 111 1711 1g4 1 1

p1 1v 4 10 1 11 111 [ 1 1 11011 111 111 01 0 , 11 1 0 11 1 0]Î 01 1 11111fq11 0chìragmpbìî. V1111 111fl1 11111 011 14 111 101 4 1 1111 1111111 11 111 compofit4 à 14 601110 11 0 4 14 10 1 11fi111 14 11 1, 1111 0

qu4fi 11116111 ( 011 1111 0111 01 0x4 1 4 14 ,q114 v 1x 10g1poffi111 1 , 1011315 é

"

1 0 1111 1114 111 1 11 4 1 48 01 1145, quosL4 1111050/]11 11 0111 0 1111 01 01 , 114 111V01flfi111 1 4 1 1114

111101 4 Rom4n4 11 1 11 0171 13g4 1317,115114 ,q114 1111 1 11 11 111[ 01 111 064 11 14 1 . V1111 0114 111 14 1 11145p1 11?4 11

1111 001 4 145 4 11 11q111fl111141 , Ro1114 11 0/11f1110 11 0'53@1

111 111 11 11171 111 0 1 114 1 45101 0 4q11 0 Rom.z11 0f1 1 11 145111 14 11 111111 111fi01 011 11 4 11 1 4 4 11 17591 1p1711510

’

,13 111

1 1 1 111011145110 1 111151 11104 1 111 , 4 11 1 G00 1314 11 115, q114 11 1

124 1111 111 . %4m 111 1111 1 110 1110fi1 11 1 414 1 11 1105 1111 1

111 11 0111 0 4jfiaq111 001 11111 f1 1 1p1 11 1 4 111

p0j]ìt ?Et 14 111 011 1fl1 1 4 11011 05fi1145 0p11111 0 confi

1 111 111 . N 01 p11 1 0 4 11101 0]fi? 110 3 01g1'

1 . 1 11 4 11q11 0 1

111 111111 105v ix 1 011 1 11 111 1 01101 145qui xac7%1y ggt© f:w

1111111 01 111 1 4 1f1 110 111 101 4 1011; [ 1 1 11701 0 110 v 01 111 1 .

Q1111 111 11 0 115 11101 4 111 111 P 0 10fl 110 1 14 1 1j]1 111115

T11 00103 111 ,q1114 110511111 4 1 0 111 111 11 0 11 110 1 01 0,f4 101 0 11 1 f1 14 111 115 4 110 111 0 110 q114 111p01 111114 110 11 05,

11 11 110f111/f0 11101 0111 411 1111G 1 4 1 05 11 1 q111 11 4 110 1592

4 (pm,

P R E F A T X Ò…j r j à© 01 11011 1 4 1 10 1105 fi145

p01 y egecplw‘

[ 011 p01 011110111 0111

111 (14 1 11115 p01 111011111111 [ 1 1fl25 111105

B elga 110 14 111 Kerflìock 4 111 Kerfhout

V0! 11 0d10q110 4 11 1111 [ 1103

Belg4: 114 11 1'

f001101 4 10

105 110 111 1114 1101110 1 11111 (01 , [ 1111111141 fi1 1 1 1'

51174 1 1

1 01 4fi11 4 1 11 111 , 1131111 114 1414 115 1 0111 14 11 144 1,

q110 11110111f4 114 11 1 041 111 1101101 1? 111 11fi1 [ 1111 1 114

14 1044 1141 09“ talias p1 op1 1e 111110 110j11 1 110 14 111 ,

13 01: 00 1101 11 11111 talian: 1111011 051 111 1 11101 0 , 1111010 111010 1 0111 0 011 11110 1 0111 ,q114 11 110 4 1 00 011111 10 1

g1101111011 105fig1114 11111j1011054 11 1116111 111 1101 0j]4 1 145

[ 11111 11 111 114 11 0111 21 p1fl0 1 0, 11111 11111 21 10110110 (9°

1 41110521 14 1110 11011 1 0p14j1 1114 10 1 1 0110 [ 011 11111114 10 , q110 1 011 1 01111 }011111111111

fi01 1. H4 1 11 111 1îym'

y wv [ 11 1414…

1 11111 G1 4 1 150114 111 11[ 11 1f11 11, 111 4 1111 1 111101111 111 , 11 011

4 01 1 4 1101105111 0xp04fi5é"4 1 1 01 115110

11014 111145,fi114 11 111

1111 111 . 111 0 1 15 011. 511114 É 01\ 00 110 14 114 111 . V11110 11

111111101 111 1011 1 40111 P0111110111

Ì I01591"‘r"

4 01 7111v 11 1111011 011 1 30 11,14G0À01 .

Ipfi0P 0 1111x 1 1111 1111 1'

1 1 11 0 1f11 1fl1? 11 11111 111 11 q11111 111;

,

1 011'

11fi11 1 11 01 ,0111 114 è'

xa v«m

‘

M€“

.è@ ìxdn gov ,111 1 1 1 m 1rejm ovéé, 11911, 1

'

w’

y g'

.

5311 01111 É 0'

À50 1 5(4241

012 %094 Sed 11 1—

17111701111,


P R A F A T 1 0 N E

Cm pa tim credemws de vm: v oci: [mim £v’

Aau

fignifimtìoneapud Gram tmpeîg'

tws? Antiqm'

ffimo utpum, ( È" dofi zlffimo Graco RI)

‘

f torì ,

infcriptis Atticommora tomm v erfa tz'

j fimo po

t ìnsfia'emarbitrzibz

'

mm , quam Theologo Batav a

mediocri admodum litterarum Gmmr'

um”

noti…tìné%o. Locm ipfè D emofihenù , quemrefpì

cit Pollux , non a li ter debere hoc nomen acci

pé, d are oflendit. E?? in przoremmm Stephammz , ubi cummenfamPajîoni5trapezzmPhormioni eìws liberto lomMm dzxì(fet , p.!oScm v

f ggezre{'

ng 4ppella]fet, paulopos? pro

£u’

Aav namzmzvzt his v erbis : ég ìv xv o'

51 ; 402’

v

£uA3 , M g%wel x, >t( g:; g pqaquy owexz;fmau

'uv lw

w éy e we P ra temzhanc appellativuam £d

'

Ag promenfi: argentarzi Attzmmwonfirm4 t (y quod apud eofdcmAttz

'

cos guAa v de fa;…mm (7 fidzlzdzcztm nec lzgneo tantum , fici

etiam lapidea. Vt w uÈ/c nan tantum buxoet iam 4areum, dv argenteam, ex

'

qufz

lib?t a lia ma terìajìgmfimt. Apad Arzflophanemin Comoedia Equitìbws wgdîm Ev

'

o de primaiudìcamfubfellzo:

EÎTDòJLw’

sv è'

wruf, arch"

; JLonà‘

q,

a

’

7ìwîìxow -z wew

’

r ae£u'

Ay .

Id efi , deprimo fi’dl/l , v elfede. wgeeàd m p4 flhzpojl voca t

Ei ; *rluÌ @ @ éJe/ww w aîs‘ ai vxìe

'

c -f

fe'mf,Sedi lz

'

a z'

’la ex lapidefuz'

jfi: non ex lzgn’

o, ommam

Conn

A D L E C T O R E M . f t . ?Comicomm teflzmam

'

ù canflare Scholiafies ibinotat. Idem Comicm ìn Ve]]1ù

Hejj c/nm&!o vfw interpreta tur 7 0 ,B

Sgov ov Tnw sàej qc,W '

n ; mucM a1 go , g gZw r w 3 1%mgny w . ld efi, i edem primam i n co nfeffu, tam in concione qu i i n iudicio .Menfi;v eterum trape{zmmmrev emfmmnufmt, cué6

°

infidebant , non adfidebant ìnforopofita . Vmie

o EBnm ééy£u@ » 7 3?1€a 7r€ puer v elfirvmfiv tìnflztor quem menfic fimexercendx pmficwbatargentnrzm. Ex eo(9° Banca hodi e v acatur, cumBancumjîgmficet [ cammummEuropa ? lmguu.

Addzt Pollux m'

va noc etiam v oam menfim: frea

ut e’

y* gu

'

o , id eff,fidìle. H .

'

vx£Gucci: efl au v ìg, id efi , tabula . Hodzeque tabulam v ommm omnemmenfim. Trapeu

'

tzmficetiam appella ta tabula mutuat ion is id

es‘ì‘, menfi . Hu cum iamohm ex parte docuìffem non dn

‘hzjfem miram Imacquìefcere non

potuìjfedoéh'

flìmum Tbealogum (7 fimfimmz'

a

v eriam credzdzjfa Vid1mm aimde n xoyAu'

®w v

notiona, 21 dzc‘lantepotzm quam docenteprofa

614 commenta . Nuncnoflmmdehis commentatìonemfi4bnec

'

ì‘amm , ar v idmt Leftor uter no

flmmfabuhumagia ex argumento (9°magi:

rìjìmi les ìn[ cena bxc-lzttemria dic'

i‘zzrefiiat. To

VJ ÌHS

P R Ai F A T I

w tm, quem-rùu i idem Att ic

‘

z'

voca—i

bam, id efi , obolarium fcr:neratorem ,

£pegoàw i s* lzÀ , quod dz

'

arzumfirma exerceret .

tar, ax voceGram dìminutz'

va;mmb2uov id eff,

ufl1mla .Rntionomini: w moyAJ cp@ dò ufim'

; ml

nam, é"

paztxìllulìs qua/s ob exàgup ccuizìws crc

dim: qmzfi exculpebant, (È‘

extundebfi’

t è mìferi5acpauperculzs,quìbm in diemfcenembantarì Vt

fiulptares in quacunquemateria exmvana'a

demdenda , (9° expolz'

enda, minutzd : e’

y=

rumentarwlofiebz

'

ndcdecatimzt, dc cxtmbzmt impu/l z'

ìflz

°

fwnemtores quétenmflìmès tantummuttmmdd bd fl t «za 7ìuw C

/î

’fzw aaefé

‘wo ar etiam lm

£ufmodiparmsufunu nomim:nmt, ab bia exterebmbam.Hìfimt, ardzxz

'

,qzws zif o

’

É v goÉ1-M vo

tant, ìd es? obolorttmfamemtom . Nam go£fmg

apud Attica: efi fwnemton i goc'

ve1 vfwnemri .Et‘

; aé'

azuov è’

f yu'

y ov faeneMi5pecunia . Pollax

lib. 1 1 1. cap. 1x . Iucnammaprofy zonymù recenfiî, JLaw exg lw , q

*

axoy x\u@ov*

ranx; onAézovm

o’

É v gaîa-ùu. Imammfmbz'

t de dangfla : xr@

j , :(g4«ma q nc, w xoyAu©© w m

’

fw v m

À€zw v, OCOAOSWFHC. Iliad « mx; Cf r£Àéw pra

primnhuiafmodr tocullz'

ormm eplzemeromm,quì

totos di esmforo vwfabantur, ut cetariu , lamo

m‘

bm,pìfmtorilzm,fizlfiunentarìi5, alììfi;uecaciom

°

lms pecunia; fwzemrentur quibmadmercesemend:uegebantmt ao ìpjb dieT£Ptft€?6fi î ]brtem

mm

A D L E C T O —

'

R E M . 4 3

1 11 111 11 11 1 11 11111111 1111 1. Tbeophm/ìm 111 116111111 1?

1 1111 1 11 1 11, ai ;.ogau'

mg fa:…11 1 1 11111 1 : 119116091

1

; 1 111 1 1 ; JLow a'

jezv îpàea.

X 1M 19 roxov*rejoony 1w É o) uaé «

3…gea ;Mwew

ffle_

091 14, 1c q’v 7 11311 a17 9 @9%1 ,

f

m îx9voxw

Amo, m m y xo7rwÀeîoa ( 9817

m r 7511 8 ; San!

g èumÀ 11u oar@» 9 11 }z" &11Àéy dv . Vbì

Atticus [ 1 1 111 101 7 1111 21 ; ò e ; 4v de ij115 10 1 111110

q111'

11 11 111111 11105, v el

obo los 11fi1 1 11 110 111111 1 11 1 1 111 101 , 1111 1 4 611 1 1 1 1 1 011 1161 11111 .

,Q110 11fi110111fi1 1 1'

1 pmfimarm: (1°

11111115

1111 1 11f11 1a15{14 111 111111 111 11 11 , q11111 111 111 11

1 1111111 116111‘1 1111 1 Theopbmjìm 11 11 7 111 8 9 1 06111

c$zÈ o’

€oAg g 111 exac‘ì‘os , 111 1 16111 Hej

1 111111 expomt , Tonon 56021 9 1. 811 111 eademC 1M7.151171 1f 110 ,,

soc

’

mvm’

xg 1116 p11110f0p11 111 ,òy 9*1xfu‘u a

c‘

x / o17111 £1 c

’

mAéydv 111611 de quìpne/Èm 21

p1 .c@111 111 111 ex igeret 11 11 111 11111 am, pro [1 1 11111 1110

11 1 .1j1

‘1g14 1

'

11111 q11…1 oflcndebmztur. Sed 111 1 1 1 1 1 1111T11 6010g115, v 1der1f 11 1 4 11 Vtopzc11mplane 1106fw1101 11 ge11 111 ,q11 011 1 11111 01 11

d1t1'

s appelh1 11zm, 11111 1 111111f11 1fl2° A 11detq11c 1

1111jè ( 0 111 1 11 aff 1 11 1 111 13 , 11111111 1111q114 111 11

3111 1151111 1 1110 1 11 115P67fi 21]]11772 11111 freq111 11 14 111111

miefw11111 Egop0 1 1115d1x1 1 1111 111 V1011 14 11111 11 111

111 111 1 11 1111 1 1, q11 i 1zef1 1111 q11011

'

11 1 14 111 1111 11 1

4

131 110 1 0

3 1 1 11111 erba , 111 111 1 1 1 1111 1 1 zgnofca 1nm1gnamn…

1 111111 1111 1 111111 A1 1 11 1 1111111111. 1 111111101 11 01111 111113

111 Italia é" 6 1 1 111 1111111 1101 f11 111111 11 1 1

P R F A T 1 0

01001001 0p111101f11111 q111 13110 1 011 1 . 1 11 01100

11 11111 01111111f1 0011011101 111 1111 11 05 ,Vbi

111fi1 1 05 0111 forum 0 10111 0 1 11101 0100111f110111111,p1 10fl0 [ 11111 qu1p0011 11 14 01011 1111j115,f011perd?d

’

0 1100 1111 111 111]f111 11 , 11 11 111 111 0511011 1 111 111 1105 011 0011111110110, 111 111 110 110 11 010011111 111/1fi1 1 10 11fi1 1 15f0111115, 10

10110 111 11105fi11311105. Vulgo 1111 111 11 11 1 0115111yzg111 11 11 1 0 11f11 1 11 0101 01 11111 1111 0110111 (1111111110111 1111 11 10 . 1 111 111 1111111110111 f00110 1 1

'

0 j1 T11 0010g111 111 11 0

1 111 , (9° 111 01 011 01,11 111 111 1110011111f11 0101 Ad 11111111111

1 0110 01110 11 110 11f111'

11 01011 15é’

01101111

10111 01011 1111111 . N 011 051 1 11 111 011 00 11 1011 11011 110 011 111

010 11 11 0 fw11 0 1 0. A110q11111 (1 10 011110 1 11115 01 111111

1 011 01 101111 10311111111 09°

p01 1111]]21, q110 11 0 11fit 111111 1151111111 111115,fi 1 101 11 11 11111 (110111 00 11 1111101 11 1 0511115 00 11

11111110 11 111 111 0q1110011 01 11 1 qua: 0111 111111 11111fi11 111. V1111 1101V0011105 10g11111 111 0 11q110 11 110 f0 1 011fi1111 0101

111100 0 1 1101 115(11111 1 1110111 0011 1111x1fl°

0 11 101 00110 11 11 1110

11 00 011 1 1 111111 fl0 1 011 0 1 11 111 . S1 111 111111 11111 0111001 0111 1 11 110 00 1111 1110 110 111 01 1 050011 1111111;

10g11 111fi11110 fi111 01 111 01 11 1 01111111 01115,fi 111115 011111

0 01101 0111 01 0 . A11 110! 1 0101 05001 1 0 (5° 6 1 10005,

31 1 0 0111 110 1 11 110050 10 11 111 11fi111111111f1111]0f0011 111 1111111T11 00}111 1511]11 11 0 101 01 1 T11 0010311111

110 001 0, (1 111 111100110 11 0 V10p1011111 11 11 1 111 01 . Verba111511 110f1111 1 111 C110 1 0 1

‘101 0 v ofxq, 011111 110 11 111

1 03111 1 0111111 T11 00100°105: 1 914

013 0159196111 110 7 0 1…

75100 11,11 1 0050A1001 13Ò

1111 1301; 5 301 7511 09014. H11511 0

01111151 13 11111 1001 ; 0 1111f 1 1 11 11011105, 11 1105q110111 0110

1111

A D L E C T Ò R IÌ M.am

alzquù Gra ceperìtwspojfit a lzt è r interpretarì nìfìin d ie s fingulos , mmplane v ideo‘ Atque imre&eexpofiutfima tati»s in Gram litterarum doc'

ìiflìmus Cafaubonus cui Imc inpartemagi ; accedo credoque, quam Tbeologo alicuì Theologueperìtìjfimo,fid v ix Gracefcìenti . An v ellet ,,s rf

—Éeaa; ejfecerta dc conflitumdie Ita certe in e

lf}v V06i5 n‘

y egoà aw emù, appella tzone ??Mgw: Wi l! intellzgi ,fiy éeaw m xr àv , ai yoggtî

'

ov , xe}oyuov Hoc paffa nulla g(fl°t differentìa interJ v a g lw

\

Éy eeoàmv dd uf. Nam i lla imeta te

omnesfere JLaurci gu ìpmflztut4 dzafirnembantur.ArquàD iogenesLa

'

e

'

rtiw inMenippi Cyuz'

a'

v im

dzcìt eumfuiflì , v acatumeffeSifamus 4 17 a liaram damflamm more dzverfimznon exercuij]?3t , quid opus era t eam iflo nomineìnfignìrì? Sed nota t eumduogenera fwnorù agitaj]è , qua: tumImbita nmximembom3fl4 ac pra

brojk , diarium (7 naut icum. Iliad porro novumzmmdztum, (7 Gmce etiamutputoperitz

'

orì

bus quam egofinn, oi ;mggzîov nez'

aw ov diem,

dm de dzefia ta mmdmù é”zudicizkforenfibus.

Certe oiyoegtîm dtas appella ti in quibm legeIzceba t agì, zafefi faflz, v el infl i ,fed non Armi: hocnomme dzc7i . Sed nec xej av y@» ìudicum

aut iudzcìomm efi, cumad 712edzcospertinea t,é*

marbammfit zuds rìx . Menanderaw

’

fm‘

%g

’

d deinde iudzcìa cum nundznis

habent commune, cumgirmnuni gnxfezjagfi g;

P R AB F A T I O

apud Serv iumdz'

cìt in I . ant1quos

Hero 11 ur1dinas feriati s d ieW à-

5— Ù

car

'

èî nfìì

1uifl è , guo faci lius commerci i caufÎa rui’ci ciad n1 bcm commearen t. % d porronundimeMi Gramos, Romanorumpropria:, mercatuanono quoque dierecurrentes %id etiamtrizzundizmad ufimw? Aut diaria i lla , aut mmflmw, autannuxfuere. trinundinales ufuras legi taut acadzv i t ?Pofiremoqui; quartu trmzmdmum,

cam u rea i cpfiv e quadrimejìrì cafizp'

amv it?

Cui led um eff fwnemtores Gracas pecunia”:

fimm i lla tantum mm: tempejfate apud agrico[45pofiuffe infoenore, qua: circztereff,pumÈzfatìomsmitìp admeflÈ 7n? Alzquìfi1e e]?gx lzttemtonmi cobarte,gui didicerìt aut damerz

°

tWientalem mm ufimmz, quae tcrtìo armoex cmtzmz cimento: eflîcz

'

at ? Hc€Comnia ex me

dia Vtopìa pati ta È?“

arcejfitzz, innofl‘mm orbem

invebere , é“ inferre nan dabimvz'

t Hollandus

Theologm, non dovendo, noh etz’

amdic%ndmfa i

plane Imrìolando. Probìbear dicere qua: dici canv em

'

rent de mlz'bmportentis, Tbeo[ agzlz pari terrever

'

entz'

zz mnicztm. Ergo fwnm i llud qua

Theophmjfm dixit qs dLgoax/uîis

‘

r omv v a aa 1?

pmoÉ oAm «3nu e

’

gxa; 7zf oo'

fl eo95 id eff , ex1gi

fefquiòbolum in d ie oro drachma una ,

Theologonojìm :tflmz ecf,q1he trznundma quartefinewqtmt?Q}od fui t, : quì?, intra n7paa

’

unvav,


P R 15 F A‘

T 1

epc: nonperìoa

'ìm (9° fiati: certîfè zi ;

temporibws recurrentex,fi duni ta: n

’iei E'

y ey

à’ow q

’cm‘

9 dmigueim dici tur, é fiy ,é…

n dLow et

'

é'

wv ut fiy epozcoo?îùècfl05v acatur ”

1 0

v .

w ; (M aw zîy s'

pauv d v9£vb el

Ifa ( 9° xoo9’

rîp‘

égow di ci turquodfingu

’

IJu/s,nonquod cefta die. Inde( 9° imgémov ,quod

: mim diei efi . ./Î Cde di ecerta ( 9° canfl i tutaGneri

fi lm: dicere, a’

; Épéeow fn'rùfi,m ìffluf,eîcÉpégaut

a’

; n‘

y e'

eawJìwy ohoa &u .®imnt

etiam :w gfaw éy égow ,

3?rì 1 1 1/ ì 'refxu y ygu

'

lou.

‘Z ’ua'at me in tamProtrìtix( f

vulgdms momfì .

Sed quidfacerem HocTbeologodandumfiai t,

nedi ££4 renos i temm di ffi tet, non docere mm

fi omnmmfit di flm tium mmdocentìum [ine

m i s .

% mzmemnt ijlì qui dxb…mt argentumfa:nori

paffa ufimznummoriì

’

fingulomm infingulmmi

‘

mvs (9 fingulos die; An nm 1î‘ueseoàaw ezgéc}i j i

…Atti comm î J i naliter lnec li cet exponere

d i es , m inafque argenti fingulasbac eff,

Nl

I

'mg mmv w JLcàgocxy ab,,sny eeoc; 7zf

ee7

I

1 0165; Ngm nnmmi i bifimt waì dì, :3goopéy ac145

A D L —

B c T o R » —E M : 4-914) domìmm i n libro da M oda%mmm. CM

iflud improbìflìmumfuj fi liguc*t dmi/lìmm 0

mni um betmmz tq/Zimoni a propter i nfini tamlì:mtìam ufimzmm lege f fi

‘timpermà/Ìàm (9°

ex cd impunìtatemfavnemntim qmeficb impe

rio eti amRomanorum in tata Gneci a ( 9° Afi4obtìnui t, ut

°

4 lìbì dìximm . .fftgttì bìfunt d&ntZ/lxpri b atìflb e 7

'

0K93/ÀJCPOG, in qua; pnealbuefPatrex primi ti lne ecclefi e acerbzfl mù fi lm:fi rmoni btfi , ( 9 ’meri to quidem, inb ebì . Eof

trapegz:tzà fi mper fid/ÌÉ d1fl 1

°

nffos, in boc operedocemur.

_a mbù autem in tmpe:< g'

tamm ar

dine/int ctn tmprabì multi , ut ìn ali i yprafiflîaniéw , quia tamenpq /bme babmturpublim , non

b i tiopr0fifl anùfi nt / Èdfi m quìfi mtma..

li . Sic eti am Tabe/li anef ( 9 î\@td ri i pubficìfidfizri i nonnu/li reperinntur Et puHimnimulti iniguì, legum contortaren ( 9° bonomm ex

tortorer, quibm barliem i trape?\ i tfe,fl quì imprabi ext]lunt ,flmi li orexDi dentur . Î ollux lib. 1 I Imp. I X inprincipi ocapi ti ; tme%t de trape< ìtblf .

bu ri: depignorìw ( 9° bypau/ù rp}cammy ni bta: nautìri r . .A?

jù bfinem eìufdem capi ti ; dedd nz:/l zà pwfi quìtur,pn

'

b4 ti ; nimìrum xtc di b erfi1 À trapegz‘

t125quì [ mMi v i . Hw ( 9° *rvxoy ì w

'

@xs 3 aw f

foum ; , ( 9‘o’

Cv gv£m g di flo: nota t . Qq1mb z‘

r

ig i tur confl aret fx rmg/Zi tuti ane Clementi ; nan

receptor ad rammunìunmz j à cmm w xoy 2 w'

<pxg

30 P R E F’

A T 1

fuijfi, gui zt eorum obla

‘

ti oney non recipérentfi r,ni

[ai l taw en borpertineretad

Hof mimnamìnatìm emmtiaj fit‘

Clemem non

fi£Òw no

l

y ì w'

cpwv 19 00 ef? Pufillomm {omflìonum

nomine: cemprebendij fit I llo quippe tempore

b im pecuni arumtraféabant ,

expendeban

_

tque,cum omnium gmemmh

omines

pecunia; ad eorum mmfltm depoji taf Imberent,

mi t infwnorepofitar ipflgueomni bws eti amge

nerìlms fcmemrì fali tì q’

fent . In Eunngelio

M attbcei nommantur Teg£7t éîîwz4 ,mp. X X V .

i nparabola Talentwum :

‘

e'àe: Év af [BacAà

'

v ‘n}

ff0î'

5'

7@671‘

2m19 . Item i n î‘{q =

@ momm Eu4ngeh'

o, in Gnemmfi rmonem ex

Hebnev bonherjò , quodfuiflì b olzmt dutbentìcum

«MMt ÌMÀ 9X 1) 97555®0minì , 7/ 1’

Vé09’

2 JLo'

mpoz

-cq . Ali i ig i turfunt qvmy ì

w'

4>ozCleT@ £7î î 1

menti s dò ijìi s & c v i denrlumm

ow ner, quorum ablati onef non reciperenturd l:

euélyd rzfl i a: participatione etiam 4 rcerentur»

ms oblati ones appeflat Clemem

‘.

Tb eolagm nofl er eucharifi i cas oblationes

b omb uofi nficb ixfi ìa. fi n ex quibmeu

t è r’

Cbìi/Ì ianox dami t appellari Sci a iflum ìn

_

li

br”

o m i ti tulam feci t S cholar”fizmfiaiomm,

dikzdei'evfà crj‘îcia in 6U;Cacgts moì

îfla g noì,ac

A p L E C T O R E M .

4 6 prima eucha 1'

ifi i carum eti am o blati onum nomi ne appd laflE. Sed bic a lìua

'

g/l . F t

nufla enim apudCbrijl iana: îAomnoè i t.t net 61;xocn naìpneter 1pfizm 6t

’

xocpts-z

'

aw gu…e abla ti a

planefui t 6U%acptsv i nde nomen. t

uap7mcpopc’

a, Clement i ; langeah'

a , nec quìcîyuam

babuìt mm jhcmmento eucbari/l ix communeBLotant Gnev i Tbeo/agi Ca im

'

abla ti anem i d

eff, xa g7rv©opfavv ,Damri 9-ua-Îaw i nfi rìptura , ( 9

4

JL4555: . I ta enimfi ri éunt an‘u.exw f

nl

ov

5'

71 1ù1) Kaéw m pm© opfaw 9ua-faw m Aéî y e;

cpa‘

,}z"

5 A’

CÈA JLaî'

pac, JLnÀÈm T€o'

mv Ém'n'

gx. pan»: in euclyaré/Zù oblatm 1 JLw'

n nomi nepa trìbmp:flîmnunmpatur, idea 110lzmt oblatimzem Abe/zà typum babere eucbari

jl iw, qu ia @ea accepmf ui t aim oblati o . Atquî

in Hebmo una eadcmgue Dore exprimi tur ( 9*

xa pmcpopfav Ca ini ( 9° n è JLaî'

gaoAbeli f nnw

utmmg; di ci tur, i d cfi ,munm b el donzî.Kacgm®o

gfaaautE'

degua bi c loqui turClemem,nonfid t neg:îÀaas

-nco

‘v fà crìficium, neque £ xacpxg w

‘

v 80 mo

do quo Iudx i IMC di/l inguebant . Ip/è Clemens[ ìa / 1 I mp. xx v x %wj à crjîcin, id efi“

,

cn'

aq di reéantur inDeterì lege, i n nab a d i t barari ,v6tîxaìc, Jen

'

au c, C9“ éÙxa pts

-z'

acg . b erà z ìn

prìmi r fiatanda/ìmt. A i ‘ro

'

7'

e Î îlqui t , 9w n'

aq ,

y uU$xaì, agì JLsn'

a'

ug, {g.} @einde addi t cu

‘fm"rzoi 7mpxacì {g…}JL2K0£7214 gg.}

oi®m'

pey az@ {gì Jl;éîgoo, vu.17 w gpoegì1 , ati

"P R É F A T‘ I O

aì'3‘t 9? a

°

m'

wv53nam’

wwv…a <pepoW…9-55 àZg

‘r. ia %gz5

'g v‘

i aim9uvo'

v

Non eucharz'

jl im igi tur Oblati o , de gm:

b i c ag i tur è Clemente, gui zzmcfizcrifirium eu

tb4 rifl icum. Ex555oblati anibm quas xapmm1>o

gia,; 4ppel?at Clemem, a li apn'

mi ti a'

rum nomine

( 9 ° dedmamm ofi rebm ta r zì Cbni/Zìanì1 iflim‘

afì) ì, qme in uj ìmzce'

debant epìj ì opi (9° ali aram

eccl:fiajl icorzfin, ad-

exemplum°

dLewow aî'

v (9° 65

p 5v gem ex rel:m®eoconfi n ati : i n antigu4

lege Lev i ti f dcfl inabnntur. E x prìmi tix decirma

_; ue ìnfi uffz'

bmpra ìpue con g/Zeéant a t in

f rumenti y , -v im'

y oleù, j}eci ebm, dequi bit5nox a li a [aco j im my di èì

‘uri Idem Clemens

mì

dL1ào'

yîux mfr

°

òmv ?xlw‘

915°f

tc exa nwv,

:{gì ai 7zu ppcéîv aÎQ oi vac mérw .

@e Epifiopa loqui tur EÎ0'430902; eadem li bro

appeflatmp. LV .Mfè ; dnarumgenemmfltci t, gum

pro]c erdotibm infi rebantur b el ofi rebantur,

( 9° qua proìmligenti bzu .V[7i a i t , etfi ®ex: Chri

jl ìano: li è emb eri t 0nm'

bmprì/l inx legi s , omni «

bajjue eiw a eremonìù (9°jà crjfici ù , tarizm

cbarzfi i ci y nimimm quam prépìtùztarìì: , non tamm immune; ca…: coflati amem cfl è b alui[/è , {me

fizcèrdoti bm da£eatur quas egentìlaù'

j elargi ri

opartat : g’

JLw'

7rg , agì e?a$epéîv J‘u.a?é«

157165?

N A! M

9-epwm mv m s: :ep4/ a-z 644 W

N

&mnw w: E M étacpopoìc qM’ d d PM "

A n L E C T O R E M . 53 3

pemm neceflîtatem ficék l >anrlamfielmnt gd

7mîacq b arat quia li bmemmf ( 9° ex unìufi u

iufque 1: 01uni a te pmdeè ant . Idea énx'

maab om

Z ìi t .eodem li bro, cap. X X V . rmà e4’

a'

Cpepo'

fd u

ìnqui t, w <pa'

m w evn'

7 w v èxx'

a vao m k c?!I

omovoy a-rw 0943014

10 19 , 13 pmpom , 93

Jg î5évox; Sm p ow. A t qux/ à rerdatu

rum caufiz triéueéantur , ex debi to cd tribui dìxi t, ( 9° teneri omne; ad eapendmda . Idea dix i t,o’

<pa'

Aerg 'rv î'

; Iepefi'

m. c j‘

unt yu.e olm pxaîv ,

( 9° a’Lexaw a'

îv nomine propri emmmpab ìt . Gene

rali autem appellati one m ;:mcpopîaa: utmmgue

obhti onem, b el roflatìonem i ndigetab i t . Vnde

cap. XX XV . li b. 1 1 bic ti tula/s efi : 371

s &'

ovf) of vo'

y mxoopm©oge?v w‘

au'

urwc 7 3 9 15…

a fyéAmv .Idem li b. v u . cap. xx x . confl i tu

ti ane m pm©oy aîîv, tamdedma5 ( 9°

primi

Ì ÌM gzae afi rebantur 1131 i nfi rebanturfizcerdo

tum uflbwsprofù tum, quam qzw pauperi bm era

gandw, camplexas efi . I l e i nfl ug ibi bws omni

genù liquidi ; ( 9° fl€£ i f , ar pecudumfcetu con

fi]lelmnt, {/l.e inpecuni a numerata b q/l i tu, (9 °

omnì/z'

cpjaelleffi le inqm'

t ipcama

y 5ng ì; mxvro‘; mw

'

y wr@v *rglÎ o

'

gcpa vcj, ,èCyprìanzw in libra deopere, (9

° eleemafy na, debu

iufmodi oblatìonibm, ac bidua Euangeli ca guzeduomi nuta in gagqplyy lacz

'

ummìfl t : C u'

mque

uni v erfa quae dan tur pupi lli s v i dui s

confe‘

rantut dat i l l a quam Oportebat aer

c ipe te.

P R F A T 1

C 1pe1'e .Idea fl ipem mm/lma die Cbrì/éìam

'

confereb&nt Tartz4/lianì wtafe ut ipfè inApa

logati conota:mp. de dj ì iplina Cbrift

’

i anamm:

Modicam 11 1 1 11fq11 11à 1 1e Ripcm m enfl rua

“d i e, v el cum v el i t , fi modo v el i t fi

m odo pofiì t , app 0 11 1 t . N am n em o com

Pellitur fed fpon tc con

fert . H ina intelli

gz15 mr èn>s'

mo& b acet Clemem Mam a w a o-cpa,

n qu,epropauperi bwinfi rebatur in amme cc

cle/Le Q\ uîm ad ufìtm confi rrent i lbzmfl ipem

b olzmtzzrìam,mox expli cat i dem auf£or.D i fpen

fatur , in…; ui t , egen i s alend i s humangi i fl

q ue, puelli s ,ac pupi ìli s t e ac parcntibus

d efi i tut i s Hoc eff, ut aìt Clemem wévno°tv ,

13 %455

619‘

J Î É1 21 8 Ìa.efi mt etiam nace

7ìv <pogîaq dequib195 bac confl ìtutì0 1ze ag i t Cle

mem, ubi tmfi a t quorum recipi debeant oè latìo

7165, (9°

qzcomm non debeant. emnt men

fl rz4.ejZipixco/ld ti onef adpnuperer ( 9° b ìdums a

lendm, non eucha 1‘

i fl i cazob lati ones , ut bic

€ 195reddereplam ìt daffij îmoTbealago. In c5ci lio

Ileydenfl bm’goOblatio euchari ftic:a di t i tw de

a emz®omìni , b el eucbarijlt°

4 . Idem ClemensI

m %»7'

paec b’

gcpow zìc, ( ìa-269111 1 0 1 743 x…grm

‘

e/ cp599 9Wnavm q. Capi tepr…ecede’

nti m y oh

«mè ; aufie4@ oggt‘

q ea/Zlenzappeflat, dom inicascol lationes . At wp. Vu . %Aeny oàuu

'

w; ma‘

:


56.

P R 15 F A T 1 o

:1ccipere 11 0 11 H im rertzmzgeumcommunìanir beterì eccle/zèe cogni tum fiti t, gu9cammnniofineobla tz

'

vnedirebatur, zcotvwv foaxw

g); w a©ogi c. Cuimfi egumx r‘

7zenti o ef? i n

conci li o Angmmo ( 9° in Z\{zlccfno. _O\ttjd4m ex

antiqu i ; i nterprett$m L atini ; ea_

m w acpoeaèv

inteflexere de#74 oblatìane, 9119 gui : ofi rt ip/ è .

I ta b eta: interpre: i n mm. v . Ancy mno ficomplev crint pm11 i tent i am tri enni i tem?

pori s,fi11 e oblat ionc fufcipi antur ad commum onem i d efi ut ipfi 11 0 11 offeran t .

A tque imi n epì/Zo/a F eli ci : aman î( {cwnm dclapfi: exponi tur: fcptem anni s fubi aceant inter P(B 11 i tentes man i bus facerdotum : duo

bus autem anni s o blati one s modi s 0 111 111 1bus non finantur o ffer t e In Gnecò eff,

à v'

a è"mxwgÌs‘

M a@opè g no1vwvg'axm 7 97Magli

®img)fiuf Exigum flmpli ci ter v er.t i t , fine oblat ione populo in orati one C6muni cen t . SedMEw a <popaìv non a

'e

”

cd oblatime qua qui : z

'

p/ è of ert, jc‘d :le i lla grazParti ci

Patmfi rmmentoeucba\

rijz’i azipfipd tr: s Àncymni

arcipi ena‘î indicant, gui gum! inmulti s amonìbm

dixerexwpìgw a <poegîg xgwwve'

îv, d ltty loci 1 , ubi

mmmzmione [ognuntur cui conìunffìî

erat aélatìonì1/a amentum i d eff eurbari

bac v acant , qsw ;®oejìg è<poévfleo9, ( 9

°

013w acpopa

'

ì'

; w y%afva v .% d reddi t Exigum,

oblationi s facramcnta contingere, &‘oh-r

là ti o+

A D L B C T O R E M.

13 110 11 i s facramenta percipere. Certum t4 «

mm eff pwni tentibm, cumplane recancz'

lìaren

tmc, utriujjue imw a <papél ; reddi tumfidfl ’

, ta

oblationàfizcmmentamm,quam a lterìzos9114 gm}

ofi rre quad b elle: ecclefl…epermìtfebatur .Vtmy;

oblatio i ta [ ìgnifiaztur a li a lefti ane i n conci lioI lerdenjx?Pofl ca modcra t ione d emen tiaepi fcopi fideli bus i n obla ti ons eu

charifii a commun i cent“

. Sed de /al£5fi tj è in

no/lm depwni tknti apublimcammentati one. ./ft

ìflml extm dubi um cf? at 45 excommm i catzk

nufl9 recìpìebatur ablati o i ta multaram oblat i onemfi n/fi receptam, qui non q/flnt ri commu

niane flgrega ti Idgue Epiphani 115 m4nìfifl e

ojlendi t , dedtfi ìplim ( 9° infl i tuf4 ecclefi,e m

tbolìm . Vbi enim expajù ìt crimìna ar perca tapropter qux >

’

7muypu'

54g dò ercle/zìzfiebam‘. ut

2—71‘

050 7p11'864 mmtrum & d ei/fd mpva wv , ;S Fog

xe: aw,w aw elxy a wv , eîà‘wÀoAamfim v 1(_g4(pavov , ( 9 : .fi1 biungztpofî enumeratione omniumeorumpeccatomm quibu5 exmmmunio propa

on.s

i rrogabatur ; Hpoa <popaìcÀouafv a @ 3ègì 05%a à

‘mxvrw v , 8 32 @ 9ègzvov rw v , oZ>MÈ JL:w

B1évw v . O blation es non ah hi s recipi t

qui i ni uf‘ce agunt , con tra l ege s com

m i ttunt , fed à i ufì:e v i v e t i bus .Si omne: om

mm aiJmè"

vw %® @ 9ègzvoy xv7w; ifio tempore ecclefzìx a fidelium communi anefiparaflè t mm

f/lud dddldlfl1’ t,fè ddixfflè tfimflici tfl 7169141: 45

P R F A T 1 o

uni cantur dò ecc/e/i4 oblatìane; rm

'

pifalere. Idea ig i tur lya difli 11xìt, quiamult.: erdut @ 3ègcvo‘w

'

acg ( 9°

aéc1‘1 11 1

’

014genem gui

5995excammuni rationan infligebatur. Et di/è rteGrcgarzmî\yfi nmm epg/lala canoni ca an

'La

toizmz ex omni bm delzfz‘u gzae ex’

ga, .boc

efi , a) mrìtìa guzzfi exfante/ì wariantur, tri afoldhec eccle/Îa/lìm cenfum ( 9° dxo1 vwvnm

'

qcfiaiflèobnaxìa da mtfi 1 rtiì

'

,j2zcri legi zî, ( 9°fipukbramm

b iolatìonem .fl'

t de u_fimz acfo: nare nomina

t imfi ri bi t nulli ai b i r‘ìopawaw ecclq/ìa/Zìcam

fui/] Îe dò antigm£5patrìbws prwdeaflori bmj ù i5confl ìtut4m. % d (9 ° ipflzconci lìamm tamge

nemliumgnam lom/ìum decreta te/Zantur gui .

bw'

ufiamfali5 cleri ci : interdi ffa lcgìtn,r nan

eti am lai ci5.Cc€f€i’fl îîl mimm nufl.z ew t pmbi

bi ti afi mcìta finmdamm canonibm nec ufla ei

Pcma excommunimtionù decemi/ ò leba t . Ex i ll.:

[ lt Clementi : con i tutio nef

QQZC… … M fi °

re atwne m uémotm. Î ’rìmo loco interew

nomz'

nat u m 11 An ufè zmm legìrnM bac

fò lonomine, quod alzguù a zupomzmexerceret, ab

ecclqflafi4ifl2 eìeffum . In eo cenj ù

gm innocentibmcarceref replerent,qut ( 9

°acerbim

uffarìtate bac

munerefimgenM , iudi fe5inigam, bonommj'

uq

A D L E c T

mm dì!4pid440rw eéri ofi5,

guo5omninacompertum ef? exmmmummtzomr

pamampropterz'

fla b i tìa nan/ùbi i e, guamm ta

mm nan recipiebantur ablationw . In 1955 ergo

xi ,fi dgî'ìb ati toml/ionw i ex wnerandi li

centi a ( 9° impuni tate,qme tum oétinebat, inpau

peresfi4mma v i gmflîzbmztztr uj ìmzmm immani( 9° infini tomoda cuìfal:z li bi do maderabatur.B Cer /9 05t1171€ confini”d b oblatìoni y fizcmmentir

abd imatwfuj îg / è d/ ò/a i ure oblati onù i nfermdwprib a

‘

tay . q ueadm liqui dum luci dum«

gue a t 46 eadem Clemente doreamur Dìduws ec…

v a'

fxav , :ggì [,co'

vx j y aìp.w vaî <ppov v1’

fxmn cm

>É=xx,1-Jìu'

aqvm

"

; c

’

x1mMmoegv xo'

z? o’

ww'

ozg . Cy

prìanm in [Mmde lapfi…vgueri tur, ut a lio.locodi

xìmm, Plurìmw cpifi opa5fiae £ t4 tb5, efi1 1 i en

t i bus in ecclcfia fratri bus non fubv eni re,nego ti ati oni s qusef

’cuofa: -n andinas aucu

pa 1‘

i , ufuri s mul tipli cant ibus faenus augere .Ex Z\m i eti am conci li ì dcyînìti one V I 1

li quet , epifi opw , ali oj è ue ecclcfia/Zz'

ci ordini r b i

705, i fla ,eb opaj ìm ufimz$mare c.eterorîîbomimme accepz

’

fl è ,yuia nimi rzîid ante.: in v eti tì5nonut clerizz

'

fwnemrentur. _Qg gd tumdemzmz

pra

6515P R 1 3 F A T

“ I

prabìbi tum’

eff i l?:zfi m££i one Z\Caemt. At n'a

lai ci 1 ma ltominus ga i lun ( 9° bac impunìtum

f em1f tjjmodur [ b lu aleri ci5interdìffum. Il ezpfi: Clemem,flmarlo aim canone5

epifi ops m éy terzk ( 9° di aconi ffwnore inter

ex inìu/lo (9 ' improéa guteflupaupea li (9 °ecclef afl zcì5fl ipendia dan . Ifix mim

ablatìamwf b erollatìumuPri b atonî, erogabanturi nahmamamW W W W“

mmm. Î ’neterea 7%Îa'

qlti rl utrofluenomine cbnfi rebatzcr a fideli bm, nan tantum inf mgi 6m, ut

erantprìmi tiw (9°decìmx ,fi ci eti 4m in me at

inmen/Zmajlìpe peculiari benedi flz'

one aon] ?cmri fi lebat i na ltarì grim 2011 170 19 (9 9 99 ablatum ?nde oblationes Latini …rhe cafl'4tiuner àppel ahe atque eti am facri fici a , ut Cypri a110 in li bra deopere (9

°eleemofymz,bvì Derbà :Lo

c uples ac dives es D omi ni cum c el ebrare t e credi s qux corbanam omnino

non refpi c i s , quae i n Dom in i cum fine fa

cri fic1o v eni s , qua: pa t tern de fac1 i fici oquod paupe1 obtuli t Îì1mi s . Subìang i t ex

emplu%n b i duw Euangeli cw,mi ttenti ; inò

gaao

fby laciz1mduominuta, gu.efala in cenfu Imbe&4t.

A p L E C T O R E M .

6 171 1 1 quoque‘

xaop7rocpoej aeq , m a <pagy g( 9 °

9v a1'

xg appe/hmt Luinfmoa’i 0614 110 1115 gme

«’

o-430691}1 1 1

1 1 14 b el av veza©oegà fi1 1 1 1171 1 , at

1 114 9 1 1 115appeflant. Con[éat ex À ugullm'

Q"9 11i ufmodi oblatìone; ìn altari confi cmri [ali tws ( 9°

afi m . Ex canone xxx v 1 1 6 0 1111 15 1 1 1 11/Zf….4

'

fi ìcanx liguetprimi tiws ìn altari ofi m'

folitaf,& fuam habuiflì :propri am benedi & io

î\{gn igi turpium aat/Èmzfîum efipatri£m @ea ri teconfi cmrì ( 9 *benedici

911 11 1 11 i ni u_/la lucro qu1ef 1 11 ofi rrmt1n‘

. Hanc

morem etiammort/ è uemti onem ex I 111141 1519 11 11

fimnt, 111911 1191195 11011 lin'

tumfi1 1°

t 1 11 1 11196 91954 1 1 1

'

p1'

depecuni irpermuta tù ex 4 1 1 1 {111651 9 11 0

mm, nequeex guw/Zomm a rariomm 115

111111 1 6 ef? i n li bro lagum Forenfiz1m. Sì domatamen/ ìcmermt z

'

flw 1111 111 171 05 14 111 qu.e_/lar qa .zm

Publicanm, rerìpzebantur. Atqzzi nec gufe/Î ar

necpublimni Smw z.w a y cu}o1 81 4 11 1 . 811 i n 1 11

confl i tutìana C[ 1 171 1 11 1 15non 1 ecz'

pn‘ur oélati o 45

ìnìz1flo publimno. A"à\xg v 11 0 1 11 1

“

71 Aw'

v lw ,q# ì

exìgìt @ 9èj fm :Ajg n m ypfàz'

ov. Ergo rccgbt.1

tumfì1 ifl ì’ t copublìama, qui nonp/115

exeg i/]É t, gnam quod zpf 1 0 11/11 111u1 erat .ni erco, (9 ° 11 tmpe:< ta b elfa

»nw atore [711511 1 0 ,gfi1

pnej ìrzpta5f bzlege, b el 11 magiflmtu ujì1e b

1115exegì/7É t? At Pri l mtarzî 7 0xon zf<pwv ablati v

ney, 7111fima5zmprohma 1 11 1 1 1 154 111 , 11 011 1 141

i zg/lam rmpz g114m111 1 ipf mm d]Ént oc

'

auvm7u ,

Pr°i

P 11 A: F A T 1 o1 1 9 1151111 115d

iximm 1 1111011 15. Z\@c c…:mifiì .

cum [ 011 61171 1 1 11111 1111m acpegge} qui 1 11111 1 11

propter 1111111 115quofimgebant

urpub/ice non ex

1 111 11651111 111 1 communi ane neque

11 1 11 111 1 guia 11 1 1 1117i lludj

21 11g111'

11 1'

51fl 21 ; 110 11

fi rebant .Et dififfi e Ja …îw v 153511 7713; ef]? 11 0111

wg@oPîagClemem in i lla eadem 1 0nfl 1

'

111 11'

011 1 di

ri t . % d ( 9° 11 1 11 1121 15 tradufium. H im [ 21

1 151 11d11 0 1 11m, 1 11m 1 11 11115 71 11 111 11105°

911i 6115

daminmnfi mm11 1ndz'

damt 1 1111 03111tenti 11intema

Pla'

alzi ecì/fi t 71011 111 1 1 1 1 05111 [ 0 15111111111 mi tti

dìxerunt guia pretiz1m 1[ fl

) tfitnguìni5. Ou’

iò

ì’

£egzQa ?xéîv’

mÌeÎg f

\

z\'

nopBow oìv , 71111 13061

y,w r@» égv

'. Exbi51pparat 911 11 111 f11

1f0 gloriatws

fit d'

afflfl mu5 Theologm de confl i tutìone ìfl11

C!emmti5, 91111111 11 1 1771 oppoj ì1 1

'

t 1flîrmanti mm

primi tiv a ecclefla excommumcatzam5

11 11 11 1 019 1 1 1 11 05fwnemtore5. L 0 1 115 Epiphani ì

91117 i 71 19 01 opere 11 11 11119 1 115 eìg/ari an

btullîflè t d C di vendi (

, Aud i at è ; me

v d im Epiphani i v erba. Ì‘{qm 111 11115 ubi

de dìj ì ìplìmz11 1 1 1115115 ca le 1 1 1 m tbalìa e agi t;

i nter deli £fd 171111 d b ecclefia mere

51111 1 11 1 , TGCSeri ne19 0 1 9111

dem qui :!qzatmf…1 1 1

'

e‘

1pro Téeolag i î\{11m

amm? «rowMJ/ Éoai n 6 11 61 1 11fl 11 communìgnefub

111 011 164 1 11 1 , etz.1mPrìDatamm, (9° [ 151 0 1 11 11 1 fi

deli z1m, eti ammmzma , non tmpégétìc‘

a ta‘

nt11m

t'

t autem Thealagz15. 05modica 11fi 11 115, 911 115

1 11


<î@+P R A F A T 1 o

& interufuras Att i ci s legibus moribùs

frequentatas .D ixzenim, ac v ereetiamdixi ; q bidefizt minima 45

*madq/ìzjfima ufumAttz'

ca, indez

'

mepzljfe gra vjlìmam Romanorum Si a liquidhaberet aut 4fl

°

erret doéì‘us Theologus, quohoc

meam dic%tum falfimz efi? probaret fatererìpfumnondzfìarejè d dom e. Sedmihi per quammiram v ideturhominem tatin: antiquz

'

tatìs Cm

m Latìmeq;mima: quammedz’

vtrìtergnarìì, v elle

de hi; qua nefaa'

r, ti amiaé'

ferpronuntiare.% djîeu conv inco v el propri o ipjìmtejìinzonz

'

o v erìflîm4

efl"

qqmedi£ìav i de i llo difm'

mineufimzmm Atti

azmm,é" Rommmmm?DuodecìumTabula vm:

bant queq mm unciarz'

ofwnore amplzwsfaanmexercere Unci arium fmnus interpretata?Theologm quod parìt 0610 teri iamunam in

òemum guofors aquatur pos? duédecz'

m annas.

É xm intellzgìt ujàmm quam JLw àe'

xomv Ta",t

Gw oi appellarent,quazduodecimampartemjòrtù

pendit. Haecah'

quantominor efi céntefima gwe%7roy ào

’

cp7 0'

my Gracommfere rejfiondefi qataparsoffa vafi rtùpmfla turmmm. Haec igitm maximafucrìt ufumRamanumm,qua amp

°liar‘

é'

ex igz'

duodm'

m Tabulamm legeprahz'

betm. Oflenda tnpudAtticos lev ias zz

llquodfcmm ifloRomano maximofin’

flìzfreqaenmr:mz. “

Ardovere él!umpofl"

um iamdomi inlzbrode M odo ufitmmm, longezzmplzores multasafummado: Afhmà: celebratos , s lo.sminores.

Ex

A D L B C T O R B M .

Ex X enopbonte oflena'z

'

communem ufimmz ( Éî

]òllmzzemao tempore v iguìjfl ,quem è'<pem wvm

'

xav

w an, id efi“

, quwfcxtampan emfimù ex igir, 4 !t erotanto4mplzoremi lla Romam: unciarz

'

x Thealogì qua duoda ìmam tantum expetcbat In

menflmis ufim'

s av'

x@e 39rì Jlggxy fîminima u

fitmfui t apud Attico: reliquos Grams. Ha efi

centq/îmaRomanorum. Arrepcrz'

untur apud 4 14&ares Attico: ufimmufimeplurima modi amplia7'ì5, v v

'n@» È)?rì ÉWVÉ06 ÉCOÀOR', Ù%1

‘

JLv a) JL€9;

xp au g, EB:-ì JLg_9txpalîc , ufime nimirum

fe/Zluicentefimw, bmx centqflmaz, termecamefimw. Atquelm tema: centcfzmw trapezz

'

ti: Cm

cia vulgo ufitatx, ut ìbì domzmm. Vfi1uead qzmtemas centefimzu quofclm z etiam èn Grascia pro

eff, renov a tione

C3”

temannumnfur…zm 11 anzp.zrztzmzi Verij]îmum ergo dzfì

‘amm najfnmz, quo domìmmg,

ubi defii t Atticammufimzmmimzmodz, indem; :xìmzmzmodum legi tz

'

nmRomam:

Qìjd [ micdoc?rìmz Thealogus oppona : ,q1mmpradì£hztionehabet nullofimzlmnmtom

'

m iamv i

dmmm. Reclamar, inquir , Iuris duodecimTabularum hifiori a,qux lege s refiatur nondomi natas fed Athen i s exmedia Grxci a arceflîtas fùi lÎe adcoque Atticas revem fui1Îe non Romanas , lege s xm.Tabuli s

2. i n

P R E F A T I o

72pl…m Theologèzzfu4fizperet‘

w? znflgnù, qmm in zflù intelligzt ,proTbeologo

fmjìm [ mobis v endzhzret .… d i

10

D ece‘

mtantum inde acceptaxomngs 4aéìm:fl 1704

en;

ttt

daubaspo

bm legem de fumare unciario locum ha

ba ijfe‘

Sed necopus . Falli tm enim]?quz>fputah

prio *res decem tabulms ex ]Evli5legibus qmw

GM

mzmutm5fl:mpfere , fui]fe compojîm . Partim

ex ah; gquis indigenù qua con@etudmibmq

ua le

gibmfuere concinrmta , pxrtèm ex Gmcz

'

s ex»

tmneza . q uedgferte tma’z

'

t D ionyjìw s limr

n4fl?aws lib. x . fabfinem.l ta enimzieDecemv iris

legzmz i lla…confirìptorèbmfcribi t: 0 3m of à‘émoa

À'

véìm;712

“f? %>ì\ lw mcîîv

v_éu w v ,@

°

13 ow

’

fmss‘

oifpo:î©wv É9:opw v

7reoé9mcow <°

w àw'

à ena JeMms‘

1 9) fio yXu'

gumm

7rezv .H i decé,y i ri , leges cum ex Grqcon

'

i iu

tum expatrii5 còfuetudinibus cégi latas ,

un’

d apa nza poteflamm 1356… Romuloflm°

uta De…

gemv èwmquartamT4b’ i lfi fi : renzimmt, ar idem

A D L E o'

r 0 R E M .

afferìt D ionyfim lzb.u .RomanammAri tìqzuta tu.

Ergo légemde uncì47ìofwnore ex l ili5 è9:oquoîgd y €9fcpow, ìn duodecz

'

mTabula; cum Gram le

gibus rela tam21Decemv z'

rzà liqzwt. N amfcmarù

madmex canfltetua’mepotìm, quamex ulla cem:

aut [ cripta lege f ere femper ubzque conjz’

ztuz‘m

efi . Afganìu dmnwx, gra vù auffor, notat in

di v inatz'

onem quadrupla tores fm'

ffe dzc‘ì‘os, co

’

rum reorum aca 1fatores , qui convi& i quadrupli damnari foleant,u t a leq , aut pecun i se

grav ioribus ufuri s occupate; quamo

pto con

fuerudine. H4 726 canflactudmem l mnm m

Demoflhem'

s s ocmtmm iàzw fnag

‘v vo

’…v

mt, ara lzbì obferv a vzmws explzmv ìmm.Vix

certepotefì‘lege%l definirzmadmufitmmm, qui

pro tempora mtiane ex pecunia abandamìa am“

mrimre v arias ejfcdebeî. Hocplane quodmfabula Imbemr , Lume v efìem v elle apmre , qua:

cumfubmdebabztmmare: , nullzmz i ll: mdumentumcommodîìmi t concmnumfierìpotq/Ì. Imfin…

galà ferefiptìmanés apud mmfa.mfiv e Banca”:mermmmmufimzvariar. AtDecemvm

'

modumeamdetermimmnt i lla legead uncmrizzmpmfiorwm qua amplzarînolaemnt exìgì. Anpaw t

Tbeolagm antequamlege: Athena pezerent Decemv irì, nullamufime ew

'

gena'x pra mutuo Ro. ,

mànos legemaut confuetudmem Imbm/fa?

mr idemD\

z

'

orijfizos in v i ta Ta lly} Ex ehappara

bz'

tfcéneréxtores corpbm debitoìum qui non eflîoìzt

3

P R F A T 1

'

omio, codamprsrfnsmodo quoAtbemkz

'

a5em:

anteSolom'

s legem,mfirv ìmtemabdmerefibi addìc‘fa . Ille ut gratiam mapisplebeculazcaptaret,

promiflzmtfi? legemMmmm , …àévaad / ezl

ge‘xv '

37m p …oca*

xv %A6Wegoxg . N on taw en promiflum5ex eo confini , quod lex Duodeczm Tabu

lamm id lzcere noi?[ alam permìjît feci etiamcorpm debi tori}; inter credztores qmbm add1&‘um

lcgeforeb fi’mrì acpartz'

a'

. Vel bim; gtiamintelmne: leges Duaa

'ecìmTabùlamm

mulm: ex ( anfitetuding , ézi umnonfirìptoantiqueRommomm,cam

pg@gagg ggy e ìmbz conferzptw . N am lex Salam?

v embar, E59u‘

Cw’

y a m JLoov e quad lex duo«

decim Tabularzmzpermz'

ttebat , ex confizetudmequaefabRegi bm v iguìt. Ijìamipfam dcuncìarz

'

o

fumare legem dztodecz'

mTabulamm, quis nàfl 0

mm? Attica , Romam antzqmtatu zmpm tm,

Atticum Gnecamfm'

jfepoflì t credere ?% dmm cammrz

'

zzm quam imAtticum Romano in110 6 ufumm ncgotz

‘

a aut tam di v erfumquamlex Attam So lar… Romam: duadecz

'

m Tabulawan?Statuemt Salon, v o

‘'

b’

gyu'

y ov gumv m au,

è <p omav v oîv Em oJLaw e4 i'

w v . Pecuniamfmnori licere dari 1 11 quantas lib

_

ererufuras

fmnerant i .Decemv zrì v ero lege i lla mduodecimTabula; rela tzzflmxerzmt , negua amplimamia,1 iofwnuspojfet exercere. Hac lege Duodecim Ii:mtantur ufime i lla An imfinemodo in infini

mm

A D L E T 0 R E M .

Um lzbe mrelz'

c‘bzfimt . Apparet ta les in

fuij]"

aRomani: ame legemDuodeamTabularzmz.EatmmcTheologzzs ncneget, quod afirma v ìmw ,

v erumeffe de dzfm'

mìneufimmmzA ttzmmm,é“

antzqzmmmRom…zmzmm.D ifi araremporromemmdcmìfem ezmze e,non doc?arem, in explican…

do illo unciariofwnore iamfncùzm, ut omnes in

mdemcwn

cmnfimnufummunciarzì c/Îe cenfuemm. P i erique zllurhjîefamu5v olant, [ l f rec

'

tequza'? volant,quod unum in centum denarios amzmmz ex igìt

ufime nomine. Theo logopotzor v ìfizes?’è ntmtm,

quazflatuit mn iarìofwnareduodecimm centzmz

mmm: pnejìarz.Szquarerem a bzllo cur v eriarcm

hanc opimonem[ mmm , mln°

l lmberet quod dwe7et, nifi difi ìtaret v el dzc

‘lxret, hocjîbzplacare.

N eum tamenpotmt ex bis apmzonìbm nffcnfimz

pmbere fid turms mud? cmfuzt inmedmquadmnjè ntetiafepoj flo quiefiere In ea ergo quzefca tquantum quama

'zu volzwrir, mmquam eius

qui etem turba v ero. Sed quamzm i lla es? interpret4 tìo, quxmmfamra: tutofquefimnas [ uoauc

'

fo

n°

dc dzc?ato7ìpotefl pmbere?Ma llefe dzcit exzfiimare uncìarmmfwmu dzc

‘îmné” dicendum efl

°

e,

quod pari ! ofi o. tertiam mmm ìn centum.

Scia t bacquadma vult non e]]è melzws,é*

ex dmz

5115primo quidemdeteriorîelegìflè opénionem:de…4 inde

Qua nulli doéîo m mentem v enirepotemr. Cer…

wmefl,necullm emaizi orztm id àgnomf,mareRo,»

Mana 171 rationezafi1mmmmemula fort?quaaunquead centenaréummummfiylzmmfuijfiferri , ufummmappellatéones omnes partz

’

bus

ajfis aodcnommatzozzzz’

yzzsfimzì. Ex omnibus u

fii ì'

4mm gmerzbm acmoda: , appellationibws,

potefìne a llamproferw doéìws Theologz'

azdofior.

ginqad afizm qmenominatun numerammtegrum51071 eficmtfidfmfìazm arhic zmczam eius u

fimt reddzt 4 1271 1405centumoc%denM àos cum

tertìz4pa*

rte ? Percam mtm d cperce12feantur o

mnas zqîzm'

abaffi:pg rfzbusnuncapzta ,é*

ad cem

1‘em riumnumemmrev ocata 21 minima ad maximam, integro: m:meros 76455161 6 611126158 reperi,mmr , nulla partesfm&mn. Van

'

t w logu;

1512424 1 211113 f0311 915 ex eo dici , quod dugdecz’

man1

jw tem jòrm parig i pro ufum. Car igitur ad

; cntenamzm nxmemmhoc rev ocat aNunqmzm

;>qtem hacpaéìomunems refund…confiare,quin

permmmimfméhmummoleflzjfim45acmo*

rofif

flmwfirextrzmndm Hacnumm mdzujimzsmz+

mms rationeGmczzg’ì fimt , fed ms ad mìmzm,

{mè efi , cmtemrìum dendrium non deduxemnt,

Sic Èm’

re,wuv , 39n 7 è f ooefmv , 39Ti7répo7flov , è

'<pe

:Wv Tomv dzxe1'e. lm ergo (9° JLa à‘g'

m rov di ..

qua lefwnus ,mzcìarèumfaìflè placet

Mzrn cfi quod éden?me'

etizzm i llzfl s


P R A: F A T 1

‘

nxrmn quatmmrzmgcentcfimammmw inimam

'

s madm C iceram v ìfws fuerz'

t, dumregebat

AfiamproConfide , Ò‘ad centq/ìm45fingulws u

fizmmeam pro v incia fimreduxcréf, an v erifiém

°

le eff trientes afimu cafiicmfmfl"

emmqua term>xcente/ìmis al u trzentarzumfama ut va ldemodzcumA lexandera exfi dtemporigfcenemtorìlnvs indzxìt, ut

'

pauperesfublevaremur?zi tquìTheologzls trientalefwrzm ex cmtmr

_

ztertìoquo

que armo dacmtos efiîceref wìbàt z‘

nmarz‘

ana.

Plane ìuxm i llanzfimm bariolatianem,

nmtz'

onem, de umzarzofumare 03 0 tertìam

ìnm mm: reddentc, hoc efi duadecimmn fim?

pa nem. Im ergo tri em quod q1 mm mr mzefîquetc7tà4 pars 4jfis, ter5inm quoque

partemfortz>s ufim‘

nommefohmt. Sic triezztale

hocfaznm idem cum ÈÎ3n *

rej n o r o'

m Gne

comm.%od nemo unqmzm [mms opma tu»: es’

ì‘.

Sca lzger qmdem75119 1: 531 1 1 51…Gnecommmm

trientzbzzs ufim'

sRomanorumcozzfudz'

t. Sedò?nî

r g, mv explémt eademmodo quo Romani fimmtrientarz

‘

um, dafwnw eqzmttuar ènfl1rtemcente,

214 1524mmmm: reddente. At hicTheologm EDn'

qew v v im exponìt ut de ten ia parte

fof tzkmufim mzmmm: en enda,fidomni nomalebam ufumm3911 7€hùummdm facz

'

t cumtrim

ta li Romano fem ore . P rocedamm ergo in km:mfi1mmm interpreta tiane ex bia dt ttù Theola

gz'

cis, arcanfiet .maliqz1ìd in i llisflzrzz'

fi16fit. V7:mz

A D L E T 0 R E M .

cìarz'

umfamws efi , quod duodecz'

mamfortz: partemproufimz inannum

’

depma'

zt , quia duodeczmji mt zmcz

'

a: maffe, arl quem aflî3m quxczmque

fim revocarì debet. ,Qfod efi fiz{/ìjfimzmz. Sed

panama zmeffe. Ergo fex tantes ufimefixtam

partemfortispanent, quadmntes quartam, trim

tes tertmm, quincunccs, non quéntamfad in duodecimquinque. In17n4nel1 05fwnm quodmmmmodqflz

'

i Perfiu5appella , quincunce modefio .

Sed longe zmmammfemzflìum. mmmma.

x ime communes m ldemodefimfmjfe ufimwapudRomanus, ex Iurifconfultomm !zbm planmneff. At iuxm T11 60 tiamjèmìflcs i llasdici oporteret, hoc v el fexzmcesufimw , qua: qumquagintézin centum poflulan1 .P ergamm. Bey ofl ofimt unc ia . Ergo beff a, v elbeffa les ufimemm: iuxta di fld tz: Tbeologica , qmev i la in duadcczm accipizmt , hocefi , in ( emum

fixagìntaferme acfeptem,plusmima . Atquì[ ubIw c ufimzfamemn

'

merca torzbus trape{i tù

permàflt Iuflznianm. Tranfmzflîs qu.e mw edzapofitaafimt dodmntz

'

bm dc dextantìbm ufim'

: ex

eademra ti onemterpmtmzdzs deunces certe tantumva lebunt,quantum vndecìmuncìarix ufimc.Namindama undea

'

munale. q mTbeologéergo dufhztioncmdezmm ufumdicemq qua zm

decz'

m induodecz'

mfi rtù exigzmt. Atficundum

eos qui umiarz'

umfwnusprocemdz'

ma definìzmt,andemem mt cmnfimw. Qt; enimratiodzfì.zt,

ut

P R E F A T I O

immm riamfama: duodecz'

m in centampofmt,dezznciarium,haces

‘ì, amlecz'

m uncz°

am

m, undecz'

m tantumpro centumflagìtet Ex u

tmque Iw c opinione Sca lzgen ma Ò’ Thmlogiaz

ìflz1 abfurdztatumprodiga neceflè es? canfieqm'

,

porportianemfe

qm°

in 11 125 appella tiombzzs v elimm. Sed nec ìpfe nafler Theologus [ ibi confini .In matione trientale fmnus mterprata tur

quod tertio quoque anno de centumfaci t treiacento: nummos. In z

'

pfa Inflitutianemp. xv . 1161

ex Malimea expom'

t Iufiinmneas uflsm4 , trientem effe dzcìt tertèampan em centefimx, qme inv igimi qumquemm?wquatjòrtem, pari t zmmmquattuozm centum. Sedforjz

'

tan pamverz'

t

trientalem ufi1mma liam ejfl: trimte. Pudet

ineacpìget tahum,pmcépuemm21 Theologzkpro

ficìjèmzmr qui 4 1205a'

t zredzéfìtant non docere,

am: ip]? nea’àc?mt quidem fed augw mtm,hà

1 £olentur, acfimmz'

mt. Verjfima autemfimtfiv edzéìa v erimm i lla,fìvedocuerz

’

mns,qzmdixzmmr

de uncmrz'z' faenom mtz'

one… Nec mzmm v ìderi

cuiqzmm debet, tam le vafwmw lege duodecém ta .

bulammfcw emtorzbmfuzj]îzflatutum. Pnefertimjì qua cogztetfia tumRomaa eìpublzcwqua

lis_

z

'

llo in tempawfuìt. N BC nav igationibm nec

ìnèrmturìsm mf dedztz'

. So li5inopzbwfi lz'

di v ites'

fwnembantm. Ex cmfu cumequétés, mmfim:toresfiebant. Ergo hi omnium dztzares qui honomrz

'

om . At Mi es‘

dm lmt“

pro dzgmtate qua'

mènt

A D L B C T O R E M.

74.

emnt con/Î1ìcuz'

, nulla: ommno accipe1 e ufimu a:

pauperzbus quiba5mutua dnbzmt.Namév

fi; bzm…

pera torzbmaliqmmdo legimus mterdzflumfem:torìbm neufimzm acczperent. Iuflinìamu mmi.mm i llupermìfit, ar c.etem i lluflrzbm td eff,

trientes. Pmterea tribuniplebis, qui hacfiln'

na

gari i ex oflìcz'

ocredeb.mt dari , ar tutarentur ino

pes adv erfmdzv ìtum patriciommpotentìam,

legesfwnebres rogabunt,quìbm quamminìmws ufimc madmfla tuergtur,quoplebeculw gra tificarentur. Et hacra ti one ipfl etiam Decemv ìn

'

na

quis amcìarìo ampliws Roma: faenza exerceret

fanxerzmt, (7 eamlegem ìn duodecim Tabula rea

tulemnt.Poflea ìidem Trzbzmìplebis ad [ emancìariumfaenws v crfimzmredegere ar Taci tma ir.

Poflremoeademaufi are,quoniam ìnferiws quodefcenderet mmhabebzzt ufum dò izfiiem penitasv et i ta . % d t.mi en v el nec omm

'

nofuit , nama li i auc"tores dzj]?zntìunt, v el non dm tenuit. Taci

tmporro qui ad femunciam Roma: a lzquana'o

v arfin anzredar'

bzmfirìpflt cur non ad fem i ifes

dixit ? N ameo tempore 1Ì:mi ifes ufurxfrequenrìjfimce, 4uà

‘orzbm i llms xv i flcpe nonzznata , (y

in ant iquixfaxw crebm mmm memzo. S i zm

ci.zri4 uflmzcentefima efi , at cenfitìt Smlzger cum'

Adm mo quarzmzfententiampotz’

oremhabere lìbet Tbeologo, mxm eamexpofitz

'

onem[ amanrìzmzfama : idemfurm à (mfizmìjfali . Cur igi

mr Îemuncia s pro ,emzjfilms a'

1xzt Tacztus?At

P R Ai F A T 1 0 .

qui femis a]]îs efi démidmpars, id efi ,fix umiie,acfemunci a uncàazdimia'z

'

mn.Ql/i5igzmr cred4 texceptùTheologzkufimzmè fex mzm

'

s denominatameamdem mm 04 , mi nomen dedi t dimi.rlìat4 uncm?Vmìnriarîi ufi4mnlmmentéoetà?iniure D ìgefiomm,ut docuimw , non dzéi .zw

°

mm in

libro deModo ujùmmm. Eamque wflè ufimzm

quam Seneca haud m i llefimam vocat , ibidemoflena

’imus. Ca temmuncìarìa ,ficutmm inter

pretari Theologo difhztorà non d0c'

torz'

lzbè f

plane es? bej]lzlzk Iuflz

'

m'

anem qme duodecz'

mam

fi rtis ufim0 v i ce exigìt.Améggtî@ qv

'

x.@e i llo .evodicebatur Iw cuflmz, qua Izmxfilzqme in aureumjòlìdum expetebamur. Auma autem i llzmfleculz

'

v ìgìntì quafi uorjz'

lz'

qumhabuit. S ic drmfil igweduodecimampartemeflz

'

cz'

unt aurei ,quod

faenza uncz'

arì‘

umTbeologz'

cum, (y beffa:l ufumIuflz

'

nianà Ad centenarz'

umflumemmjì rev ocatur z

'

dfamm, incentumfilz'

qzavs dabz'

t 0650 1140mm

tem'

a partefilzquaz. Imfimancmrz'

umfwnm ea

dem ana logia ex Theo logi expofitzo’

ne trienta lì

fwnarz'

Iu/ìmz'

aniprmfm re/fiondet, qme ufum efi

zllomm tempommy avonéeg r@v

,quaem 0010t

76616111“ quattuarfihgmzs cumfixtafilq mparta.

Hacfi intd!exìjfet Theo logus quo loco expli carInflz

'

nìmzaw ufi1ms, c.zp.xmTbealagz'

m Infii tutz'

omk,non tanquamdi v erfa ufimzmmgenera pofizz

'

fflet.

qua:planeflmt eadem. q tz'

nèmzm v etuzt ne i l

Izgflmperfiaîmfwìzorì dantes, alm: tertì0mjmtem

A D L 15 c‘

r 0 R E M .

tem centdz'

ma: ìn quoa mque contrad‘a qmtcufz

queex flìpularentur. Idem Imperato? na

mz'

nì li cere volmt agricolufwnemntàult mVigefim4mquarrampartemfortis annuam zzfiamnomme accìpere. D ìfiat mwa exme Tbeologu:

hanc ufimzm, qzm v igafimam quarrampa nemfortù in ufitmmpojìalat , eamdem tmzc omm

°

no

fuijfizcumea, quae tertiam centejìm.c uflme partemexigz

'

t. Namv igq/Îma quartapars ]òlia'

ìfili…qmzefi . Si liqua zmz°mufum infolza

'umaureum

firti0patz'

ta,uovonégg mv r o

'

w v fam, v el tertìam

partem cemefim0 jllz'

m quae tzmc tamponi; aht inui t, id es

‘ì , trìmtemufimzm. Si dzmt lm jè ab

aliù imdzdzcijfe , vepomm mm a lm camficcmzv ijfe. Poj èm (5

°

zllum dovere,]ìpatìmtem v al

dofi rìna: v el dzc'

tatz'

oni mac auremacconnnodm

ret , in extremo pai ?IzzflmìanumC 0nflantìnopolìmrzoImperio, centcfmammm almmfm

°

fl eafi

mmm cogni tam quam q…: infcptuagmtaduo numìfmam [mm, duodecim ufime nomineflngìtat,revocamadmm Iibmmfortìsfimmmnon

ad argenti ,…olzm. N am mm.: (mmm dra c/1mm: Imbm

'

t,mm [ ibmmm 1110 .*mzp0refiptn m

tufolzdos 0 111'

001 114 17W01‘. Ergo tzmc tempore: centejî7mzdzccba tzzr , cumduodecim num in lzbmm

ami , id eff , ènfèptzmgz‘

nta duos fi lzdos, in ufi4«mmdab.mtur , qui eff è

’

©exr@ m'

x@ antìqmc

Gracix,cum ce!ztefima antiqu.z paria fe

rme f.z£Èzl t cam€7my ào

f

g Sfddebii plum ìn li.

570

”58

P R É F A T I O

brodeufiwìs Iuflzm'

anezk. Adeo autem71252! d

mlofuocìîdonare acparcerev oluz'

tfi4mmzos Thea;logm, ut v el mèmma mmzmztzonum

mafia mpmverz'

t 0 0 0012 1701 70711“ ex [ 1070 meo, per

gummepi ce nigrìorem redderet. In 00 lev ìfifim»: culpa>5,jîmodo dv culp.efimt ,prograv iflîmi:delic

‘fwmihi nan dubi ta v it zmpingere. H im: nod

ferendum ciTe auri Batav xmedumChrifciw

ga jfij\ r1n at, quod ego nan v eri tasfimprmun

M @ 6 1n all€ fmneratorem dici quam furerri . Mm de bacmepurgaremex opt ionés; 0na tmjùni in iffa

libro de trape tìco famore mm 300 0 70 1005

accepìlfim.omm[ 07711 011 0 occafione 11 00 z

'

mfì are

iTheologum,é

‘60 12001 10 0grand0mmihi cori aitare

conarèmv ìdzam. Nunc cumetiamfcrzpto ial con

figmzrìt contefi4 rusfit , nonferendum hocejfeBamv ìs, nedam Chrzfiz

'

anù,argmzt, nonmdlz

.zdzicìam quzbws inv ìdzam zllzz0s dzéìì (9° crimenamolmr. Car B0 t4 1705 hic 21 ChrzE/ìz

‘

amk diflz'

n

gmzt,non v ideo. Si Barav i Chrif'rmnifimt , quod

Ba tavmferremmpaten t, necpaten t Chrzfiz'

anus .

St dcBamvz3 nan Chrifìmnw ìntellzgi t, haudfcìamr eorum 4 0m

'

0 farra nor?pojfit, quod dzx i me

Ma lleq faenemîorem qmm€flztorem v el fartorem. Sed iflamBamwzm.mremqmenon efi Chri

flémmangimzmm v el mi Chrzfiz'

mmm au/îm‘

pro v o care mhz! medixzflè quodnon Chriflmnu:0 01 011 100005, optimep0flît Alidi î’L’ 0 0 ferre. Vnuf


P p. F A T 1 o

qui te: Romanîplu;

mmnonfalampublicanìfuera,f?d eti amfcenem

tgm .î\{qn [agi uflum ex i lli5unjzmmfittrime aut

pellifuime arte: dìdi f i flfl?f d tttfltéîi t0 e. Infi r

dida arte ijl i b ej à ntur. tfwneratoria, inqui et,

0diofìz. Sane @“

puHicanzzm‘

m etiam 40parti to

mm gmg/lzu in odia hominum incurri t ut d i t

mtafex. Certehomi num imprabomm,fiepe i fln0n

ìmprobi , adia inj è convi tafl t. [l’ulvlicanw eti am

i uflu: (9°.egmu

nibi lque [meterconfl i tutu1n ex

Iobarmis accipi em inì>zfi x eff ifl0'

5

exìgunt î M ali ; namini bm, mm appellanturut

reddant alienam, gui ; mi r0tur adi 0fi4m cflìfirne

mtorem ? M im fwnemtfi em. Qg gm multo:

b idcmmgmtui ta amicìpecuni a ute

nte; , ubi i lla

ad di em reddenda eff , pro i nimìcobabere qui

fimm repetat?n dfl ad confcz'

enti 0mnox b are;

Tbeologm an putabi t fi tmnculum fizrtorem

impegtîta i lloejfemeliorî, gui fama: non exercet

lici to (9° flbì è magé/lratu aut lege

P

A D L E C’

I‘

O R B M .

? robum tmp0Qtam/[ mmprobo j à rt0recamponamm fic me famen mallem ej ? trapegi tan

'

z

gti angf artorem, nedumpr.eaptem fl runmli jìzrtori .?munma qfòrtem Quam JLoxn 1 6957r561

'

1'

8 3

Si laéor i udi ci ofizflor, lyoc meam tfieerratumfateor,fi c!quod n0n tantum nec tale v ideri debeà t utferendum nonfit aurì

multomim a_

C/0rf/Zìanw ut mibi TbeologmDir( 9° ami rm,fèdpauloini guì0r ami co b i tiob ertìt..; fl leb imlum ijlud pecmtumputandumpne i l…la mag ia

“ i nfi rìd0 quod 106 eadem mihi intenditur atque impìngi tur Tbealag0 Hoc re/ hbatfcìliw t, ut etiamfi rmmtumbi cpapj l icummibi oài iw retur déi llo, quifi i repotui t 4 : de(mi t, me longìflîme aézfi è 0 17 zjla Zu

'

y y. AÉ/ìtut j òli f epìj ìopi : ( 9

°

pre:Ày terìy reli fhtm —1: elimv lw

‘an 9i v av <pfaw gua 7rv dzy ac

'

ltxoìfint a tqueaudiant, rum interimfiflîcere renj è am lai ci ; fideli bu: Cér{fliazzarumWigo ut /s i ant adnorm4m 7îg

'

g 1L_

uxmîg quamAPO/ÌalmI acobm iudica t Ò%

'

y a ov £jfl£’ ac JLmy oww’

à‘0

%.ede epifcofix prefby ten'

; dixi , eadem diEh: b olui , ( 9°mtefleffa depa/Zorìbm mini/lri rerclcfiamm refi rmatamm gum ad exemplar (9*naxmamprimomm ecclcfife Cbri/lhzme epifi opafmm 0 0prexly teran7, Quale: nb .ffpoflolixi nfl i tutifl mt , propemre aportere exì/Zim0 . 0mney qui

demqui Cbri/Zo] à cmmentîi dixemnt,mi ti delzere3 2.

P R 1: A T 1 o

vertam e Md i llamPerfeffìanem ,ad quamCbrìjim: omnes inv i tai

“

. Sedf gui : efi , qui i d comm'

debeat inter Cbrì/Zi anos, 6 170172716! teneantur, i llimaxime 10 00 d06071t,quzg_

reg0m ipfizm ngendum

dmendumgueacceperunt ut alia exemplo pnee.w t .% docentm ter0 : , magìyfi iunt, autjì i renece/fehabent,guidfizélo/it 0pm. At ] è rbm quib aluntatem dominificìfi i t ,nec eamfà ci t , gm

ì iori bmplagi ; dignm eff. Omni ; Mmm conatm

bum0nm fine di v ino auxi lia M um efi . A; :

gueut ali.;uùj i rìtalixebadat, j}i ri tu @ei indi

get. î\{qn omnibus concedi tur, ( 9° qui bus datar,

non,0mney Mum eadem men/ùm @*mado avv i

pìunt, qui at necdatur omnibus idem. Sci amai amrbaréfmatn ìnterdum datafi aflî' lai ci : degrege,

gnam ip/ìxpajl'

oribm (9° @ifl 0pù.Z\q ùam

igi tu'

r i d cogi tab i reh‘

ffam j 0/i f epìfi opì:

?rexby terir 7-lw

‘0ì'vw92v 00 <91

'

0w l ttfi i li cet fo/i

fint -1119 ì jfi ri tzzlex, ne qui d dimm

mmcde i lla aì'

vw95v Co<pfag qu0m0doin berbìxA7

pajìoli 0m'

pi debeat. Sed certam effmaiorem in

l0 i f b i rtutem requi ri , quaml >ixpeg/Zepemi norem

pr.efîant. 2\{51mmulti flbimetipfiy defi mt fe

que zlqfi vzmt, nec tantum cammtur quantum deéent , dum no nt, qualeabarifma 9 00

acceperint Téeologo debui t:

gu0dj wf? om‘

ni a concluf . ad altiores v i 1 tutés

adfpi t are 11 0 11 po iÎe omn es qui ad eas i nv ita1 i v i dcntu1 . Infiaie’turfpajfitbocefi?Mmm.

?ì01‘

A D L E C T O R E.M .

5

Re; zl0fr‘

t t6fl 10‘ ef? nan 0mne:poj fln Suè iumkì d

t im, debere q uidem i d fieri verum non

qux'

rimus i'

a'

m qui dfieri debeat , fed quid

pofiît . An nan 10 00fi 1t05i lli bz'

fum ejl'

ad ga ,?

/Zìonemgnam tum traffaéawm, utmm ufime tiff

f è nt inter Cbri/l i ano: toler£îd.e cmtollendw ?Qggdiai afin ì nalwk di ffum efi , prudmtìm aj]? autum4 t,qu4rr: quadfi1pmdixemmm,ut 11 0 11 omne s

poflì1n t ad i llà'

11 ò rrnam [pi ri talem fupi entes e1Te, i ta nec fortaffe debe1

'

e.À tqui flfìzteturnon omne; ateatur etiam oport0 t non 0

4

mne; deéefe Si fingùlor jìwffey , unujàuifque

prov i ri li 60 ad/fl mredebet quia.

omnef © 0005eo

1: 0cab ìt. Si genemlìter 0mn; …r @eifl tperbs

determmatìonîmnfid0rex, fi menec omne; eleffì,necgui /ìmt, m mmad edmdemfi rm4m ( 9° nor

mam. [R_ati 0nem ibi reddi di cx À rabi capwe

bio fi -omnes homin es fapi entè s clÎ en t ‘

,

mundus in fol i tud inem ac v afì i tatem redi

gcrctur. Hocclarim explananr/um efi . ? rima

(wmaxima b i rtws fi ìrìta/ium continenti}: tumfa i t: uiprimìx ecclcfi eflemli f ad ez:m/fiìri t0lem/ ìtfiientiam contendebant, bamprimum aj ?ffabant. Vt enim mandò bom: fide remmtia

rent, qu.eplurima ex munda impedimenta pof£fé trabzmt, nq/è ue i nb ìt01fiemla afligant anteomni a nuptiws b ìtabant . Indeuxor, i nde li beri ,inde eorum tuend0rum a lena’0mm cum, inderei flzmi lìztfis augemùe ]Zmli um. Inde aetem

b i n

.

P R A! E A'

1'

I

cularìd tentationef Atqui camm

téfrzpomm ea candi ti 0 fui t mm quotidiepra nomine Cbri/Zì nomen eimpmfiflîr ex tremaqua gli eefl è ntpatìemlcz, ut babent

‘

i lvt0: uxom , libero: ,‘bo

m , omnia ea nibi li fizci emz’a e/Ìént qui czmgge

ì :ellent Cè ré/l0 dzlgni a’ìfi ìpuli widari Vix Mmm

Potemtfieri ga inmulta; m m ret inermt, am‘

pi

grìomfizltem redderent ad mrrendum quo 9 0105

b atabat. Tutim erga expedi timfl 0ì/iujjuetum b zfi mfl ìtplurìmìr,non iflas/à rcìm05

féra, gnam 4bi ìw refi m€l impofitws.M ulti eti amtammfieb 10 00 onere deprebmfl non

,

00 mm’aban

tw , nec tentabantur. Verum bac dz'

fiîri lim, (7°

m'

fi 9 0105 pene impj ìòi le. qui non

pafi nt eb alare li beri ex {1105 b inclìx 9140550120

mmfi i li cet cum retinehzt , ( 9° Di ta: cupido de

b in£fox attinebat, bi 1Izuxmg Ì interdttm appell4.

j i mt qui animamfi mm f è e efinde

Lant . nvd1‘u a fl ag}è rantmrìapartim i lli , gui

omnfbm 910 0 100 6050 121? relìffw Di t4m ponereproChy{/ly fi tngebant , partim iflì, quì b elpriufì uîtubape;fi yzmtì0mî i nf0nuiflét de nibi l bab

_qndo

prob idebant, na ad aganem pmCbré/Zofùfl ìnmdum impedi rentur. I/Zi ad éaafi wmpmpo/i tumrantinenti amfléìmaximenere/Ìà rìam Juceéant,mptzarumgueb ìtfl tìanem . In04 00700nibi lper/ è

pe1fè ffi 0ni sponendiì"

liguet,fi .l tena’Éti bm adper

fi ffìanè'

per eammaxima liéerz?(r fi v i /F cuì;/ìmz

dm'

rerturneff. Et Mcguidgmdowm@0i eff.M 111»

A D'

O

L B C T O R B M .

O Sî .É43

M uj i taw en 170m a eyuenrz’4 , 1’81 ì ®ea :mpe

tranda non tantum exj èprwfl ant, quantumdeéeé

rent . Sed nec 0mne: pajfimt ad ,e:

_

zm a%'

Immofi (Dei genera/em dj}mfizti onemj}effer,i cdeterminfl ionem, necdebent, eo rq@efluqua:!@em ali ter/latui t nec omni a unì cbarz

_

°

fmata

d6dìt, nec omni bm eadem. S i omne; confinante:qfl@nt, qui d omne,“ cy]Èp0/Îmt ( 7° omnes efi? deè erent, gu.e de adb entuj è czma

'

0 Cbrìjl i ad iutiicando: v im monno; v enturi iflo tempore

gu0d @em pmfini » i t gu,eque de fxculomma w n Aa

'

q. determina»ìt , exi tu (r efireé?u care

rmt, nec ex v oluntate®eì, yuam ante omniaj k culgflbi propaflzi t, implerentun Vnim qui])

pej ìeculi re; efi"et, popula rcontinentium. Et iam

Pridem defi cifl ?tganm bumanum [ i cunfz‘i 1 ba

mini bu: i dem propofitum continenti .e obj è rl vztum

'

fui[ fit ( 9° fi iflud exeyui potm'

fl'ìnt ac de »

6uifl ìnt. À tqueb.ec rati o eff quam i bi a ttuli

quare non poffent omnes ad eamdem perfe& ionem fapi entim fpi ri tali s eni t i , nec

forta ife deberen t‘ .Nunc tallo i llud forta'

ffe,abfl lut£dico, non debere cd contè

’

platìone

guam eolocofilgnab i , (9° bi cexplimb ì Ali a m

tì0n0 omney debent ad perfi fla ni ti conten

dere,gui afinguli tenmtur inqumtumpo/Îìmt, ofificìum

'

fitumfizcere. Z‘s quo bocantur atquei nb i tantur 0mne: ,ungfèw

'

fyue 190profe contendere"866%00176! arDim cuique b alent. Nihi l

4. quip?d

R F A T I 0

00001410 caupedari p000f0‘, mr aliws deéeat, 0 10000

00010 debeat, 700001 reffum

f en “.

_Qu/ ad 0000°

net ad difi‘

rimm d.uxmòîv000 Ap0/Zolo intelleéì

‘i fi mt ,fi i dn0fqz

°

b i t,fci re 0’0000i 0w logm, niflfi i em bab i l

larz°

q/ÌÉ’ 700 6010 0074 0 9; 1v mg°

g,

Quorum memini t ? 0 u1005°

m Efijlol . 1 ad C0

rintbz°

ox 000p. 1 I 0 10 É? ‘anima

10°

60M,degui bm i bi i nteflexìmm. M a lo tamen

ipfum imprudentem ermfl è ,wamprudentemmi

]00°

impcfid/ÎÈ 90000! ermb arim. E t profi flo im-1

mani ìerpècvaj fim , m 0000 i lla j}ìri taìiùm00000000050? dzfi inffione, de7000 i npriore deVjìmk100100mi 000 dij}utab ì,pfi;0/0 i 0 00 iflo: dq/zlgnaflè m de

'

1,

g?a i Zm @à 001001 060 1000000000; eff. ?]j wbimx i l ef?0000l0

°

, 000001700001700 00000fi0000/100000005@eì . ffùltitia ehim efi il l i non Pre, qui a fpi 1 1 tual i tet iudi ctali pfj;cè iw i nte£lìge0em 0000 /}0

°

i ri t

6000 00, neguepotei? 00000 /}iri t00sfi mt'

cagnofi ere:

000 b el Cbri/ h'

nomine M profeflîone dignaml0cm cenjÈam . Î ’rocul me 000 1000 a ;ga

m°500, 0 000d mié

minib°

005pjj;0]00 0000 namine1°n

cet ,fZì/Ìi diuîn . L ec%z°

fl00

10000, b elnonT10

1013

; nb 0 0 0010106110

al:?z/Eéqntur


P R A F A‘

T Iflrinam. 2\

700m 000 ex fl ]00/lolamm

t anjlat cap. IV . nemo egens erat in ter i llò s .

q tquot enim pofl°

cfl°

ores agromm aut

domorum cran i: v cnden tes afferebant"

retia corum quae v endebant ponc

Èant ante pcdes Apofiolorum d ivideban tur autem fingul i s prout cuiu Opuserat . Omnes igi tur 000000 temp_

onì fidelc: bomt0

°

m&pamxoì, quìaperjfìri tufie@ei Cl m°/lum

f lium 80005cognob erant atqueeuangeli i daffrì

nam rerePemnt omne; i nfidd e: increduli\Luxmoc

’

Omniumi flor00m i dem 120000m, eademmortem proCbrijlo ìn quem credidemnt,

non refugere necmetuere, iuxta ei a:pnecep04

ad .; 1jwfloli azmnormam b ibere optare Tq/Ìeainter 0

°

pfo: Cbrìfl i anw ubi to°

tm 00603, autmagna

ex parte Cb0‘j li relig ionem amplexzu efi“,

dif erentiafieri caepta eff JmVtr0

°

queCbrj ìi ani , utrigz0efide/ef , tam—

.v mo2quam xa r°

è£oxlw°

i ta appeflatì qui ad antig00îî,@4J ilmfl ali aî Clari

jù°

m0mm bi b endì 000005, [ 0000000 bi tamwmponere

fl…lebmt, qui fierulo rmxntiabant, omnibufi ue

fl vulariéu: negoti ix, artibm 000 profeflîonibm, ut

fé toto: Cbrz°/q anczfnrent, eìm“

legi iugìter°

medi tandx fine 00%impedimentobacarent . 9 00buia: mA07 ex

°

aeq in ea !ejìa Cbrìfl i nonfav etere: patm fi ci etiam ?bi lo i n l0

°

éro

xe,cgmvfi v , meminemt, 701040

pool:


8

(00003000030, {gì \Luxmà'

v . H i ' etianì°

di ffi , qui in j Zecu/o 1000f00600000‘000, negotiabantun

mer0almntur, fcé000mbantur arter 90042004 004 :exercebant mani a 001001000 0601000000“ ut

latim dixìmm°

000 ipfò opere. Y upav appella

t ioeofenj ì0,quobi c eamdi ci 00000 0000000, 69 000 li bro

de Vjìfi i f ufu0pab imm, apud antiguo; [ 0000000paf

fimfì0mìtur. M antami/he, @‘a li ì gui dam

redi ci orthodonw 1000 nomine 000000600000, 70000100010006 Î ’aradctipropbetìa reruj ìzrent gui

crebra indi celzat, ( 9 ‘j ècundazs 00001000000 damnalmt .

9 0 7001 reb ìdmm ertufli anm 0

°

.0mM ontanì/lalibra de Iei unìù ad /ì00 Î uorum

exteri o res in ter i o res b 0 tulos 00000070000

guaf 1060010000; <g00l0e intemperantium quod

non ab/l inerent afiecundu nupti ix,@ an tamfre

quenter ieiunarmt , f 00001 00000000 000 0100600:/Zd .

t ionnmpraplmi _r°

obfi rb arent . Clcmem

À lexandrinu: Stramatea 1 V . da $af /idi anu:Mn 1 v 0

°

vuu $uxmx°

; y ége:0 Asy a

°

vrwv

n°

005; 0 0w a enyfìu°

o0, 00°

7ìx000;9

of (,Dgxfyzg, 0

3°J‘01

m n»?véacw ©nr e m ,ungregaéxov

-rax ,

îuxmx°g w a1m Hi fimt cx luerq/i M onta02ì,

9 0000 autem ea 1000 Clemem appeflatio000mnonfi mper 100

°

00°

odari , €90 0000000100000 006Apa

fl ola bac nomine g r.: tùeparti cipa

fiunt‘; inqui t WMM$qp

°

xg g 13

xafgn xo0Aa'

0

'

v za‘

w ; aw°

'rg°

c J…xma

°

smAeî. At in0pijlvla 1 ad 600000010000 .

€417.

P R A»: F A T 1 oI I $uxmoì Àpofl alo dìa nàtur, gmtìwfi ì

exj ò0000, 0000 Cl0n°

fl um

0°

00fl0000000, @ Cbrìjlìanoy f2000°

0. Et re£fe Gr…ec°

i

i nte0pretm tur eo de 0755 0000°

0

m000°

0 010 000 [000000000000 000000 000000000000°

‘

0000éî/0000 pe?

fiden0000010000000,fi c! 000 0000000000 [70000 00010

9000 ex damonfl ratafl erìnt, v à

fi ns 05 000 00000000 M ti amzli pertePta . H im 7 0°

«Luxmo°

v djîni ebant Gnq/Zìci 5000000:0w°

0052501 0vefi , w % m

' °

àezoéì e 0(_g4 05

4390030000 , 0054 0070151 000! 03 (9906950 .

:Lu%nco°

g buìz0fm0di ,fl gratia 70006p 00?000y done

t000, 002090090 ! fieri j i 00000100,eff, Cbrt

°

fl i anm. Sì relinguatur infmj ì0fì w’

,

bum…0me p000‘000fi 00000001

010 00, 00000 70106b‘00 0071 000‘; 01000050,

000000020 datur 000 7°

0 g0 00

°

g:000 ( 030 , mw e 00000000155

( 9° 000000000 105, C00yf fl0m005expli ca t 0Luxmo‘v,qwi

000000100000 0110000 00 0 0000 efîfideperfi i rìtum, fedj ò =

10 004000000100, flb e è nman…ejvrzédehttìe[ 000000000 00 00000005efi”: Exdi ffm ef? 010 00260586; $a

-o‘

'zSxLuxì

°

gAoy nfi, , qm'

e 10 000000005propri a è fì‘

000

animali s 200 l0'

0‘

ze 0°

i 0 0 00000000 000000000010, 00000 20

5000000 0 000000°

00000‘i 0000010, quali: 057 É B/Zi d ì

’ttfi hj lù

'

f

0 000000001000, i d €57, Zw ab,°

inde 010000000000. $ene$e@0E 0010000000050, 00 0 m0

°

]ìo? au101000 agcipiebatdebiy ,qui afi

°

e£?m“

000000 0000002 ( 9° cwcìtatemmenti s ng m'

d ò

.Ajmfl 0lo in «…Luxmoî'

g 0000 000 0000000040”dun

A D L E e‘T o

o

n E.

M .

) h01000000 00000 afi ffuum, quam

M enti : a eri tatem

teflexi t eam, ad j}ìrìtalìa 04 000000 , 0007000

Prafl 0010000°

00 0100000, utpote 000000000000 0000

0070 0000000 00 7 53 5000900 Co<plao 00000000 ( 9° 500 90 9

av ©faw Ap0/Zolm Cbrìjlum 001001001000.

Cui 0101000000,

”È dnw7r:v luxCw <p0°

aw , quzeo'

wfea'xs‘

ai végw7n'

wy 60030f0/20 0000 di ci tur. S i cw v£,u aa

903"

0000 01000000 0pprebenduntur, 0 w"

w v610°

000000'

r

050930570000 @“

w véUpoolt 60000000

000percipìuntur,m 0609606703 , oppqfi0i t.7 00 40

uz°

?v i llum ®00°

00000 C/0 00/100000 000

Dimm 10000000 005. Ha im 00000000}04 00000030000

4/uxmoîs'

exprobmt ? 0u1005cum 00000000l0000000 000

900 0 10 00000300, 5000000000005ujimz 00 000000: babet, 00m

petit.000000005mci tate «Lu mmv intelli i t , 0000000 He

[mei nmn: n wa: 9000 e?? 000000000 brutamm,

b el anima i ium, 00000000 fen ti entem 1000 00000 b el

fcnfiti v am pè i lofoplaì . _0\@d anima l es ad

Derbi?reddz°

di t 4/ u%0008°

0 1060005 interpref , al) 00000°

ma nempe000000000 10 appeflatw p0000 100°

0[ 00 006co00

'i rz°

animale& ut an imal i a 100000000000 Latìmk

00000 m {00 00 e g irfi mt, H 6600805mm : i d

057 , 00 0000000000f00000°

00000 quam 100000000f0lam. Inde0 0g00m000000000 C000000 “l’ uxmol 11

p0/200'

0, fi mt animal es interpreti vulga ri , an ima lia fi m! &

°

Àoyoc 60300 Latìnvì .0000 ? 000010 de 0900 0000 10060000 animam 0001100530;

0 000

—P R A! .A…

‘T I o

nmn: n wa: 553 v er;

mina , verm es ad X I I .Lzme exW€MVOM06

m'

a; pro i ifiz'em interpretatur (94 verminari

Verm i culare. Et in loco [ ofipbi à'

y fehov gai

izzmvìm eff angelumfl ci t , eumque inbabanem ,

tmngfarmat Hìccine eff gui exten}: pm

Grammatìaà habet, @per conttumeliam i taco

gnonîinatîM eri tafi ne, qmfifuòi /ure am: "

fit t'

i nìmimmmaximmpbi laj òphza i nfigni5

i urifi onfialtgu fimm m: fi 4mmomm tbeologw.<u

9\ ujdni puri modomedicM eti am eximim ba:

beatur Q\w_

gntm autcmfltprxtereagrammati

: us , @*

pneez'

pue inHelleni/l im lingua, noxalibi

dacebìmm .fl nin74h'

a porro bruta patizmtm‘

pri b atìonemmci tatemmentis rationalix, qui d

rati oni :fi mt expertin. Homo «Lu

xmèg, id eff,anìmxpztrtìcepf mtionalz

'

r,pati tur

pri b 4tìonemmcìtatemmm: :égfi ìrihzlix. Hx:

ef?gaze @ei/fìri tudefimdi t gua memm

t iomzlz'

4 i lluminatur ,perQuem Cbrj lw cogno

cum non nol »erzmt nec recepemnbN SI

9.v mo}fi mt , 751 oov ev av cpz’

qc carente: [ ola

dv9gmn'

vy 91458 €560 W© l’

oodiCi tfi ì’ ,

pmdi ti. .f rgueetiam i i dem augmxoì 9

3aw di

fl ì, >E?aaîgxa Zdì'

vvzg, naproinde>,îm‘àfl m cb

m éì'

v dtfl infl i , \quiperffi rz

'

tum CZorifl i do

£i rina ini ti atifizemnt .c ef?èm yfe7xfmw véîa'

i

quamAlè «3 w:

'

sve@v fidelex accipìunt, ut

es? in epi/lola dci Galatay . Eadem tamenApoflala

A n L B C T O R É M .

3 .

flolo tq/lc inter eos quì Chrìflz'

fide ìmbuti emrzîetiam \v mm habelumtur , Ca gxm02, prorationeprofet?mquam in doéì

‘rìna acfide Chri

]Ii fecemnt. Namfiqumtì mp. prima ad

Corinthìos,w v6bpaol mg cappellat, qu4]ìz'

n Aa xs'

,

qui fimmmm in cd do&rirmattigemnt ,

opponìt mm'g c, qmlms ar ìnfantìbm lac imma!

gendumfuit,nonjòlidior n'

bw dandm. Immim

firibi t , %y w oid”eA4>o?ci x ziàuué9hu à aoìug;

ax; uy î’

v w ; mc auexmgî'

g, w:

mmm; Zw K…" Vbì vamt vr:7n'

xc w

m r ain Àex9 cv dL13axy :(gtì zan'

s'

e:K ‘5'

8 A.

mbs etiaminterpm reéì‘eexpom'

5w s w , infideChrifli . Idea dicit , fi lac i ll i4 propzmzj]è tan

quamtenerìorìbus mmci bummìngflrajfe.dmn ata dìji inguebant i llum locum ac legebant:

c vn7m<c cw ke…”; a'

Àaouy a'

ì'

; é7rok ,

[54:5p00. Atquez'

ta apudTheapby lac‘lum. Verum

de Imalibi . 2 a gnmx‘

; cd demufizCorinthiospmcìpue increpat,quod ejfent mm eos qui dicerent,

[ è effePauli,ali i autemdeApo llogloriabantur.Indecontentìones acdifcz

'

dz'

a mter eos rixaque arie,»bîtur.Q3 ce7rv6©y ao?moî; 4 6 n Aex

'

m noncov enie…

bam,fizd cama lzbm infantibm m Cbrjìz'

fide.Ar mm vnm

'

xc òv kg: ; w 4 6 *rec , id eff,

m &png vm ìg etiamgmdm ali ifimt maiori ; autminori; profe&m acv elati perfec

‘lz

'

onù. Vt inter

v irilemwtatam qua:perfefhzefi , a tq; ìnfanti lem,pueri tz

'

a z'

menedìt, 4dolefcenfl’

4 , iuvmtm. Ita

P R A F A T 1 o

?g‘

go Chriji‘mm ]Zzpìentia filo: IMM

”numéro:

quafz'

peifeéîzonzs, prout qui; mima aut magia in

m}rafeci t .Hmcprimi ti va ecclefia duas 7rk e4’

w;

agnov i t C lmfiàanaa v imqua laudarentur gràîv

w‘

v&y otl mòîv , ZÉ”

«Luxmcîv lli in contempîatì

v imqua to tafemanczpatDeov cr/Zzbantur, èfliìn 46ì

‘i v4 , negatiofiz. Dequzbm quxcanquedi$i pofi nt, dcdeberent, dzxz

'

mu5 in ipfo opere. Hixl,uxnooì mmfimt exfortes (f expertes

» di v ince

gìvztiaz, Cbxifli ex loco Clement“qùemfltpm ci ta v imu5, èzpparet, elfinon ad aqu4

lej[ wcimen contendmzt perfec‘l ionìs m w v6£vy ao

mmf. Araugm:coì omniumdeterrimì, qui Cw,u atmoo}etz

°

mn dzczmmr, xo'

inoì. Hénomine umtum tema Chrijìmm

'

. s ciplina etiam ecclefìa

[ Zim qua lè: o lim v iguàt, oflendi tplures e]]ìegrhduaàroAzr ez

'

oo; Cbrzfìzzmaa procuiufigue‘

e'

y morzbus faffzfque. A lzi nihi lunqmzmcommit

tebantpropter quod debewnt limine ecclejîce é”

communionefitbmoverì. Hi mmf xLuxmoì,quilms riztìona tura lis,j]ì ìrimquoque Chrèflz, cuimfidem accepemnt, i llumina ta , dzc

‘ìabatjè cmzdum

pmcepta quae Chrzfimfimdedzt effe v i v endum,

mandata aim, irzquantumpojfent omnia ob

]è rvandm Ali ifl fortcpaccarmt prc fragi limtehummmnatìme, ea tantumpa cata admi ttebant,‘

quibmpropoem commum'

odenvgabamr ad tem

pu5,donecpwmtmtiamml: culpa ahecclefla indid ’

am exegijfmt. n z exac‘ì‘zz recomz

’

lmbantar.


Z E P A T 1 d

i exafledifiiplz'

namobfirvabqnf,quos dxgéy ovooe‘ v el ajngn

'

y omg‘

4ppellat quafi]ùmmì gradus campate: Chrzl/ììanou qui omninononmmlw zt, quénemz

'

m'

conv ìtiabantur, ne

minìmaledicebì ì,nonmentzebîmr, (f 272religai:plane agebant exprxceptoDomzm

'

co, v ztamq; ad

zllud exemplarcomponebarzt. Malzmmmm cine, ;

Bem eoloco legare quamaimgey omv . Et efifaciIu lapfm

‘

. N am‘

É lu. antzquù nonnulli5.co

dzczbwsmmm ex.:mtù, eamdemfewfigumm ha .

bent. Ou

’

7nx

'

v'm j,oi7ìwì fmî

'

g oi xej Cea1 cpuÀéw ef) , 75w}o

'

v u'

oq 5'

Aw g ,,u nJe Ao:Jog:îm

09u4,, w77 2 xoo@gg%ìj C/A w suy y a r@» 001 723;

8 turn y;olu) J/ 6Ùau ogu4 oav v 7 0

Juv aumv . Voca ! omg: o ezg quamandata m qmmtumpotemnt Dommzm exaélemfz

‘odzebant. Su

pmz

'

fias adina: collamt ; (y inperfefi ionùgradufibpremorepom

'

t, qui bm;zfiza v enderent ut darent

pauperz'

6m. Multa: exîìtzj fe ta les in ecclejìa i lliastempora zbza

’emficnotaf : oi mi ma ; 5m 7rfgt

ans a : 7 aÈtm ‘

aagxovm , JL430 040'

: vflwxaî'

g . H i

[ unt quos now £Èoxlw w v6bpoos s s‘

VOM îll fi tpdtres antiqui ,q Apofiolommfizfi ì xmularì omniopecontendebzmt .Debia et iî intellexì,cfidixi nonpoflè omnes adj]zirzta lenéconv erfiztz

'

onem, n‘a

Azm'

aw adfjnmre, fiecdebere. Vtplurìmum hè

continebant, acfizmlorenantìabant…Àtfideb?mzt omnes bona]?mdzvendere pauperib

;fl zflamm'

ziepecunmmerogare,nequidemm'

vmì

€12?

A D L B C T O R E M .

v‘entur qui bona i lla emerent. Autfi reperìrm

tar aligai , debererzt rzl rfus é"fili eadem v endere,

utpauperìbus ea largz'

rentur. Et quiafimk? Sì z°

pf4bomzjìcdijìrmfla .zd efi , fundz

'

é"

cedas,p4upmibm

cj]”

ent donanda xxdzvztìbusquì zllapojfia'

ent , v zces

v erterentur,e’

f pauperesfierent di vz'

tes.Rurfw z

'

flì

pauperes iamdiv i te:fafìimecejfehaberent expmceptoomnia qa.epoj]ìderent i tidîvmdere, non

babemz'

bm dare. Etmirificus hiceffet ludm, v el

mima: potimfirw claufida , fed ex ira sîper carem.

D è/Ì enfatìonipofiremodzv im: quapauperes acdì:v im efl? volait, hocplane contrarz

'

umeflè t ,fiuniv erfì tenermtur omnes exequip,erfizélx i llms v imnumero: , quazj}>ontaneam4dfeflatpaupertatî ac

fiscali»?resfmufibi Imber‘

e iubet . Cazterìînecomnespaugere: [alvari con@at,necomnes dzvztes dà

'

harì.

hancmelzorempmflabv ad v ìamj2zlutùmagis

fitccim‘ì‘mfi (9°para tiî,quani pauperemman nara

torem,a'

lieno inbìmztem bizbentz’

bma lzqm'

d ini

mìcmn, acfmeinopiamala mìfimntem.Sedde bis

inhocipfoopereplumpojà intus expha mda: nojìnefiententìx,qux v em, antiquaz,& Chriflz

'

a

medoéìrmaancdiflìplmxperamm}: reperz'

etur cona

fenhmm rec‘ì‘efintz

'

emz

'

bm. Hami fvzoqmd _mzji

Imbmt :mmm Tbeologm, aat quantum adam v à

in i llofitfimm ,fed zlludfcio etiamfi to! e]]È tfl fl fii55nonpofuìj]è zllzfi41701er2 quodfcodomtu effe

pm

P R fè A T 1 o

?mdzmr. Infermentofortajfizan tumerat torta ,

am: i llafcrzberet idea ado s inde fermentacemmm eipermflìj]É v idefur. Sì

"E‘ a

’

a'

v aféey av4>îaw _

fi li5epiflopi5(9°

presby terù relmquerììfilos debere

eos e]]k Chrzfz'

mnos dzcerem. Non enimalia A

poflolafié'

vw9w ov © fa ,gq qua Chriflmnperfidem4dprdaendzmm. Rurfws,flfitflîsereCh

mmmvulgo crederem, utfapei*mt ad norman: 1 3

nqgarem debere effe Cl7riflìanoila i cos. Etemmx1/ U%mn

\

[email protected] dìcìtur,qua

homo“foldfietmfimfibzn.mmzli mtionn‘

eaqzle

contentm, vértutem élhzmfi irìtu»: quw Cbrìjìus

credentìbus infinuatur rejlmit refutat acj]mr

ni t,é*

proflultz'

tz'

a dmìt. Pan ia: igitur ìnpofie

mm Theologm amicis [mk obieé'

ì‘are memìnerìt

7elìgéams ei—ns infufmtéoncm de cuiusfium it4 te dLuu

'

aay…w retinenda, rzon ipjì quamvù

Theologo,concedereparatz

'

fimt . Po'

terî plum inìfioeina opa

’ e de ufim'

s quae non reè?ecapit reEl—e

carpere,fi tanti eflè t, M i t zotz'

umfltperejfitn7elfiiw c èpfa Pmfiztz

’

o525ultm legi tzmos lzmztes evec‘ì‘ze

É :evagata nan efjè r.C ìîammomnia ex alienofer‘

…

3223 134554 : illa infiztmz

'

a Tbeologzca, imerdììmm?

w xfiì'ipjîrqua nonéntellzgeba t,aaf eosquéipfi rì

'

nonmtellexemnf, ad v erbìîdefinpflt.Paucoîquiemew ow s :

’mbet fl%05, edfimfeci t dwnprob.:

v it. Inde es? quodpwm…zpagina, ufuram de qua]Zrìbàt, ìrlem quod zzfimzv ult . N on efi Mm m

ufiw,fedmcrm prauffi . Vsî»ì qmppehabetpecunia;

mud


P R F

”

A'

1' I 0

operepwtìneant omnes ìll.eufimzmmdiflmò'

fìom!

a mom'

flzlcpati ta , i ncident i s , negoriat i v ce,

formali s ,compenfato1 ix , a tque e tiam,fi di is

placet, rnentali s .Mzmmtot d cMMM a a momflzkcxcogztatas dc prodztm fuzjfe _

ufimzmm dzflkrentm aotempore, cii iamnallent a llam ufimzm

l icitam.At apud v eteres Graco: Romano: , cum

max imafw v eret dLaw e: ; mà [ mmmufi;…mappellatìonumnulla v o la extitìt,necvqfligium.

Apparet tot dzfcrimìna pontifici i iuris do£foribmfuij]? inventa,utfizltemalzqzmmufi;mm licimme]fefi4b a li eno nommeperfimderent,cumpont ifices ufizmmjîmplzcz

'

ter abfolate iure dévmov a immdecrevz

'

flèmmm lazcz'

s quam clerìcù.

%xcxtmqueetiamadzecz'

t Theologmde redz'

tìbm

perpetuù, tempomrììs,é ad v i tamconflitutz'

s qua:

Malimea habet campulv zfculocormflz,quìd apwseîa t ea hicrevoga i, qthepetzpojfmzt ahz

'

pfisfontzbm?Sed necquàcquà

'

faciant d d tlufin an zw efintlzcitaeufum. Cem: quippe cs

’

ìjì ufum zaredzvma

v etitxflmt,ncc lms oporteîe v zderì licitm,qzmm'

bìl dzfiant dò ufurzk,ut 4 izmt,formalibm m]i appellatz

’

ane. Sedde lmin lthra de Iufl inianaz'

a afa…

1 13. In Theologz'

cù autem expofitzombm multisnonf elz

'

cimficcajjîtflmnoflroTheologo 6Ugv xt'

a ,

quamm 4 12tiquarizspleriflyue. Quy colore enimdefenderfimm i llam interpreta tionem v erborun1

Luca:V I .X X X IVJMSm Aac'

é’

w a : 7 02ma a r redipiant fortttm cum i ufì i s ufuri s?

,0\uwunqmzm

.A D L E C T O R E M .

1 0 15

.

Gnecepezi tz'

m i llzconceflìerz'

t , 7 03fax v el qv‘

% Aa éév, àdemefl%quod ultmfortemalzquzd re

cipeye , cum amnz'

no/ît tantu11 d€m recipere,quantumdederz's?Hocenim Îav v . ,

Sz'

c v aca tur ìn

canoneguari amAfri cano . Decempondo ami C'

î'

decempanda argent: ìav gu'

m oflmt Dea:mdrachmaeargentea , (9° decem denaréi aureì,Sex abolì mmdmchma , centmn drachmammmìmz,fimt Ìav à

‘wfoqu a&. c unturîm «Là

‘

cpoz

cumferztentz'

azmzlfl1jf mgia utrìnzguepam: flmt .A tque imde acten'

s. Hanc eamdemramen expofm

'

onemprobavz'

t naper male feriaras quidammmdoéì‘or'

, cuius omniafcrz'

pta ac dt zxo'

7rf ov

magù olent quamxu'

7reov , cuiplacetmmzruq zxîÎaac>m Aao€eîv effe idem genm rerz

'

pere cum

mtz'

onmzque addztjè dzgnam,é"

perizia in Gw a°

s

fiM…,d aLauxa

'

{a v apudLammbacappelletur,éoZv JLaw ez

’

Zm-e. HM eadem ra ti one probari

pajfet Iudm etmmfcenmm Iudwospermzjfumfuif[ e legeMofis,qum in]Zz teris tqfl4menti @pmczpue in ti bet Mofes Iaa'ammJLaw a

'

ja vfmt7ìpauperì egeno. Domi

mm alzbi Jawa ay o‘

vfiepìtt5Gucci: demutuogmtuìtodici , (9° 7vmquo

‘v defwnebrì.Vtopìcumetiam

plane nechoctantum, fed et iamoìframv quodnofler Theolog os afl

°

erzt , Iudazz'

s non omnes mterìpfos vetitasfuz

'

jfeufimw,fed tantuzmprobzu, neg;i ìfilemmmgentz

'

bm omnes lz'cz'tws,fid tantummo.

dim .Hocv eroWeovémny oa Iztdxz’

5mntumcon

P RE P . AD L E C T O R EM.

%e°flîùn effe;ut temeacpoffiaflìones eorum in tam:

Qhaflaanitideabufim'

s exemptmquid

fit rienza es? quipofl%explimm Sumalmmulta

quae alzi operi fam rq?rmnda. Alzoquàn a ltera

pmfiztio, v el ifliaqugl oretpw tcxenda , v e

l Iuc

ìpfizalterotanto._zmplzanda , He€Ccum it.zfint,ex

w iq amenamicitia noflm qmcqamm ;minfi

nmumnolzm, madaferrepoj]ît IMA lzberzw v emf

4240pede igitur nam(5° ufas exìrzde amici

rì.e conv aluit neque per memm; fidbi t quiz:ej gmg drflzac te

noreporropcrgat. Sma liter aim

gjj%fententìzzmcognow ro, ad id quoquemeam,fi

pomo, 4ccommodd bo parq ue v el inv ita: ar

in bacrepariter , ficut z'

n prmcz'

pali quwflz'

one,

concorde: maneamus , ut mmm iamfamz'

lz'

ares

guî qnteafimm,finos utfz4imws e}fizìlle amplim

nollez‘. Qtodmmm abominar , Dm; quan.

mm ad'

hocmentemzllz det meliorem id es‘Z,

mollìarmt . Nammeambonolocoeffe, imma v el

optima quèdqmzmvere dema pajfizm

t ere quandoczmqm afiec

'

ì‘um inme,qzmlemolim

expertas efi , benevolantéamprifimam req…vet hic v erìflìme afirma Scrìbelmm

'

‘

Le] dce

Idi lrm Aprèlz'

bus , c lo I :) c X L.

C L Au «


C 1… S A L M A S I I Lia…»

cafionem fponte fu.a quxfiflìu N am qua:

Prx v ideri guennt ut Plurimum i lla Yi

tat e l i cet . Porro v i tarc, fi v eli s , 1mfl 1 s ,

fi ea admi ttas extra fpem venia te futurumetiam apud azqui u

”ìmos rerum zefi imatores ,

debes (ci ro . Non ig norabam odiofam

hanc: elÎ emateri ann v raîcipue apud i llos

quibus hac’ftenus perlàafum f ui t, v eri tas effé: ufi1ras tam lege MOÎÌS quam C hrifii

Praccepto . Nec ficmedefend am, quali me

cafus , non propria v oluntas ad i d argumentum expl imndum detuleri t . I ta qui

dem incautum ex occafione impro v i fa

cam fcripti onem delapfum effe me pofl ìm

d icere, ut tamen invitum ad i d raccefi ì lfe_ ,

excufare nequeam . Przeterea potui fic: eam

materi am tra&are, ut pluribus placerenp .

Verum ex anim i mei fenten ti a fcriberepo

t 1us Fa tav i quam pìuri um plaufum capta.

Degeneres fpi ri tus i fia. pufillanimi tasdeceat , qua quodcunque feccri nt quomodocunque, tam anx

‘

i e culpari metuunt,

quam av ide cupiunt lanciat i . Re&e quid em utrumque ahhis fieri faterer,fi exme

ri to cum i llud f ugerenb tum i ftud ambirent . Sed quod pluribus arridct non fta

t im re& i us . H inc n ifi fcri bas , quod ad palatum eq rum faci at quibus fatuus efi plcrumque

l

guflus Pcati rn parata: li tes ca

lumni ze .

D E TR A P B Z I T. F CB N O R E .

lunì nix . S i è contra ea li tteri s mandes , quxtal es qui funt probare pofl ìnt tam immodica i ll ico ah i lli s Erazconi a exori untur

ut i ntelligas eos fen ium proprifi in ali eni s

fcripti s expreflî1mfic v elle laudare. Horumego pari ter i llorf1 fecurus , quia ex a quofaìfas laudationes ut iniquaw eprehenfio

nes , (perno quid m ihi v i deretur, [ implici ter, fed fidenter, expofui . Om i tto qui

cx ali i s canfis pro gen io captu fuo non

nullo. lev iora in m eo fcripto damnarun t .

His hom ini bus (0 111m equid contem

ptum pro clypeo Poflèm opponere. N e ta

men quemntur fc ncgle& ,

os , faxo ut ra tionem aliquam fui mchabui fl è cognofcant ,

dum ref<:llentur. Q_g od alias c o ta.

hoc Opere quam in ali i s i ta fac ere c0 11

{11 t 111 11tmalc;dx&a fua 11 0 11 y arv 0 fibl Pre

‘

t 1 1Îc confeflìm finn N on :1 11 1 1d ram en àme

pretium maled i ccnti x fax fereut quam_ .

ut conv incantur maled ixi flè , con trarii s omnibus m ei s d i€t i$, fa& i s , fc1 ipti f

que, v i ta deniq ; ac mori bus , refutati .Nuhc

m ihi rem ciÎ c velim cum i llo hom inum

genere, pio proboque, qui ufl1ra fiam nun

d inationern i ta improbant , ut interim non

infici as ca nt deberc ali quas effe lici tas ufi1ras .Eas concedunt verbo divino utriutcfiament i nequaquam effe contrari as .Hjs

A uc

4

‘

C I… S A L M A S U

ui:me purgem , omnimodo contendere deo

bea . Rcconci l iare m ihi i llo’

s facile poffum , fi attentos fePrxbeant i i s qua: ad mei

defcnfionem d i xero . Aufim etiam Praefìaxc, rei ipfi, ubi cam m ea opera fati s intellexi 1Te ac percepi flè v ifi fuerint zequiores

eos future s . C um i l l i s autem nul_

lg n un

uam n

’

1 ihi acem aut ulla fcede1'a intelligo%utura ui omnem omn ino uîu1‘am eo

Pramuìî1c1oHammam, quaÎ1 nuÎÎam perm i f

fam elfe v erbo D ei inter omnes conflarc ;dehs ar. H i C anon ifi:x fun t Pontifici i

iuri s do€rorcs . S ed ta les cum primo fati sa nimofe C hrifii ani s fienorc in terd ixi ifent

Pofimodum coa&i funt, necefl ì tate i ta ur

gente m i feras ufuras ,'quas foribus exclu

ferant , Per f: ncfìram adm i ttere $fi ;;b alie

v etue1'

ant . liud ,redi tus ìÎ li an 11 ui q uos emption i s ac v en

d i ti oni s nom ine obv elarunt quam ufur:r ,

quidem grav i ores quam quas v etercs

Proprie fic v ocarunt , libere excrcuerunt S ed alibi pl €niuS ofie1 1dam , quod ex

parte i am monfzrav i nihi l aut parum , probono chari tatìs Chrifi iana huiufmod i do

€t0 1*

es p1 3 fi i ti îfe, fi1brooi g.udo amma os reditus in locum ufl1rarurn l eo

ii timarum quas

v eteri s


6 … C L . S A L M A S î I

foret i fìa Ubi quando Pét ania abundat , cx temzautem mcrces , res

que {oli rara ca‘

xq11g: fi ftatuatg r i n i llotempore loco fmnus unci ari um fe

munci ari um , numqui d m inor alia s modusinfra hanc dari Porcfl: V i x cert è gucat .

Intra ammos d 11ce11tos fi fcmund ari o detu1‘

pecunia i i 1 t 1‘

a. ce n tum fi unci ario fcr:nore

raebeatur, ufurae fortem xqua nt . SÌ qui si ni e eidem f02 11 0 1'i , quod iure fatedri s m ihimum , locum velis c ife in a lìqua regioneac civ i tate ubi res nùmmzari a admod i i an

gufia fit , in magna rerum aliaram abundantìa nonne in i uri a fieret Pecun i am hs.bentibus fiminimo i fìo foenore eam ex

pendere lege coc cmtur Et profe&o eo;

cogere lege ulla. rufl ra Pofiulares . Nemoumquam pea 1ni am fibi effe fateretur$<1uanific pateretur à fe exi re i n altmi us còmmo

dum , nullo fue aut tam exiguo Compend io . Grati s mul ti mallent fuas opes ela1‘

gi ri . Si c enim laudem ferrentBen igni tàti schari tati s , quae nulla foret, fi velmuti l

l 11m lucrl vicemercedi s exigerétur.Perfpi cuum efi i tàquc, minimum i llum ufi1mrummodufn ì> ro temporibus& locis aliumeffe debere. Et qui maximus v ideri poflît ,i fnpendio

'

grav iflîmug i n‘

peì uniofa ciì i

'

ta'

te, h'

a nc ipfampecunia? àb1u1dantìamQ

D E TR A P E Z I‘

L F CB N ÒR E . 7

i bi eflìcere, ut quammaxime lev i s v i deatu1‘ufura ta li s . Huic quaefìion i fucced i t al tera,qua: tamen ex priore facil e fol v i tur qui

nam dcbeant ufuri s modum imponere . S ilique t ponendum cflè cx copia inopiarei numma1

‘

i ce q11 33 i 11 aligna civi tate protempore cxifi i t tum i llud liquido

,con

fl abi t, non ahali i s pon i 0 p0 1 tere quam quiv i re s c ivi tati s optime nov c1‘ int cum_ ,

hac fci en ti a. etiam auéì ori tatem coni un

& am habue1‘

int , efficacem adducerc cxm i

nimo modo ad maximum cx maximoad m inimum rcm figncbrem deducere

quandocunque fci li cet ratio temporum ac

nummorum i d requi rer. Q1 i $ aut è'

P1‘

aîter

magi fì ratum hoc poti s efiìcere de quo

i am qux rimus N ec enim , 11 t puto,Thco

logi id fui muneri s ac fuarum partium eiTedefendent . S ati s habeant fi magifimtus

per i llos edoce.1 tur rem fe l i ci tarh fa i tu

rum , perm i ttendo ufums , quas l iqueat no_n

veta 1' i lege d i v ina . U b i hoc ah i lli s tenue

Undeamvis peri t

d i fpi ci et quis modus f& uori in urbe (uaconv eni at qui aefiimà ré acmeti ri 1

'

1 efci ct

8 C L . S A L M A S I I

pecunia: ac cx terarum rerum modun nqux

in civ i tate fun !: An ad fingula quoti d i einquirer, quando cives urgeb i t rei numma

rise cari tas , aut quando eius ccpi a. abandahunt ? Si t ergo magifira tus ,ho€ Preefiare,

quod optim è porcît cx Prud entia fue. ac

iure debet cx au&ori tate. i n t e non

putome habi tu1'

um d i lTenti entes , faniores ,

do& i oresmtquex quioresThcologos .Pro

Pter hoc igi tur non efi quod laborcmApolog1e_1m pro me conferibcre, quam inprioris libri Prazfati one pro fw no1

‘

e infi i tuerzî.

Aliud maius efi de quo inter me a tque optimos Theologos m inime conv eni t . Qg inimma vel hoc gotiflîmum nom i g exeus à

[ 1

(gum pro orari cenfcant ,

«priore i llo i d folum quod interePc cuius(1113 111 fua pecun ia carere alteri commedia

quemquam i d exp1‘

ofef

fQagg ; e, _

q t Pecuni am fuam exerceab & ex

ca lucrum faci at locata fcenori . % i d ergovolmu t optim i v iri Nempe eam colloca t ii n agris non flefi lihus fed fuenus ex ubertate frugum graq de reddi turi s In mcrces

impendi negoti atori ta n tum lumi allaturas, ut vel imperm ifiì fo:nori s menfuranp

CX LL“


1 0 C L . S A L M A S I Ì

prctiurnRa tnam, opifid um ex ea proxi«

mo,quem aeque acme ipfum , fi Dei Praece

pta fecero, diligere debeo carius quam_ ,

m ihi confìat d i v endam an chari tatis le

ges ìmplebo Si fru&us ex agro meo a l tero tanto quam qua nti efi impendium quo

cos extud i , Promet eales habeam hoccine

efi char i tati s offici um Rel iqua fic ponantur, & ad eamdem chari tatis normam fun il i ter exigantur. Tum i ubeatTheologi a, fi

per omnia fibi conflat e v olet , non folum . ,

ufuras faceffere, fed etiammercaturam

omnes artes. quxflzuari as . Id facil e patiar,calculum rationi bus eius meum addam.

&CQi fi—*ZI ÌVRÎÎO l i CCbi t Zlbq le Offea verbiìuxi…@ued i v inì m s rcaturer i nfifizere ac P“ “

hlìce_ eamprofiterb omne genus ar te: quafi.u.ml ug rumquepro fine expetentes , exer

dam Ero arte ac profcflîone habere,fì aliudng g_n giì gmmi ttere fi al iund g nonpo

tefì vivere ? fi artem deni que aliam ac n e

gggi a.f gi gg em non tener unde fe t ueatur?

N ihi l hi cParatragoed ion S ed nec rheto

ricari perpè ram Po if um v i de1‘

i . S i res ipfaquippe pro (e v occm profunderepofl

‘

et fiipfa veri tas v erba facerem(i ali ter loquerentur.Si ad antiqui tat

'

éProv ocamur, v i cimus.

N ec e cam dico tantum autRomanaxm

p n TR A,p l—zz r r . F oeN p R n. 1 1

fed vel Chrifli anam Apud G raecosRomanus fuifl è , qui ut mercatores quidamfimtpublici…i tapubli cè foznus i dq ; au.&o

ri tate publica exex erent , notum ef‘t . Ari

fioteles , quo au&orePlerique capital es ufi1rarum hofies fuam fententi am fa lfo tuentu1

‘

, imy em CAv v mlw'

omnem praeter natafam eiTe cenfct uLtamen in fil a republica.omni locum det . Eiustres fpeci c5confi i tuat,medi am clafl

'

em fcr:

mebri nundi nati oni affignat inter qua: flruarias artcs mercaturam . U t Proindene

ecfl‘

e fi t, eam non intermaxime: turpespro

fcfiîones ah i llo colloca ti quam m edium…

ex tribus locum 0 b1111 cre v ul t, fi infra mer

caturam, cert è fupra artes fellulari as . Idemin O ecp nom ico inter rationes quibus Pa‘

ter fam i lias reditus fnos augerc v ulgo folctac Potefh tria genera quxfius numemt l i

ci ta cerré honefizu Nec enim alias tantus phi lofophus ea Pro legi tim i s afÎ erret .

Ex i l li s tribus unum efi: argenti fw nus .Vo

cat @@l

av zîov > 7r0‘oigy vej x. Primo qui

dem loco nomìnat crejav àov 1 ° è <7rv Wg yeEarn omnium optimum acpra

ftantifl ìmam faci t . S ecundo Éonî°

r”

aì'

A

Àwv Èp7v ny af

rwv , vel ut vulgo legi tur, èymxMy oc

'

rwv . (lga appellatìone intelligi t omnes quarumcutnguemermum aut art1um. .

u C L . S A L M A 5 1 1

negoti ationes . Tefti a, ut d ixi , efì ex avgto i n fmno tepofito . 0 j… mx; hamallega nt, ut ex eius au&òri tatenon effe fosnerandum nobis Probent i am alibi demonfìratum efi eos glaucom a oh oculos

menti s obi efi a parum v i cfifl‘

e quod putaru nt fe Vi dere. Non gnim li bellum i ll efcri gfit, cuius ami umcnt urn fit non li cere

(61 t 1 [10mm temporum d i v i tes , qui male

‘bant fuenori accipere Pecuni am ah danifi i s , eorumque perpeti contumeli as, acerb è

mutuurn cum ufuri s repetent ium , qui fu

perfiua quxque ex boni s fai s v endere, ac ficfe honef’ci ore modo cx angufìi i s rei fam il i ari s expedi re. Rem i tto tales ad G 1

‘

eeca:

ling ua? peri tos, a r ahhis d i fcant aliud elfeJLa m

'

ja ù, aliud Aa» eîfe£l$ ne in pofie

rum quod pati enti s efi Pro agente acci

pi a nt . S ic enim accipére confundunt cum

daro . Q13i utuntur C atoni s tefìimonio,

quo fci li ceparguant, peiorcs habi tos fa ne1'

at0 1 es furi bus quia hi legi bus Romani sdupli ta n tum condemnarentut cum fm

neratori bus quadrupli pu ma imponeretunfati s à nobis allo loco in primo v oîurn ineconfutati funt i Ad ord inem nunc Pertinet, ut hic i terumhoc repetamus , quo eos

denuù


114. C L . S A L M A S î I

ac à‘aw ed îaì

s' G rafici . Honefiiori s ordin1 s né

loci habi tos cos , qua G reeci s v eteri bus , qua

Romani s , alio loco in v olum i neD e Ufuri sIuflzin i anei s docebimus . Cuius rei i llufìrca rgum entum i llud efi quod ei s tamquam

perfoni s Publi ci s i dque manus Publi ca.au&o i rate fufl inentihu3 ini umti s crederetur,utNomri i s aoTabellioni bus , qui pu

bl i cas confici ebant l i t ; eras . A tque i d i lli sdatum non fi1b imperatori bus tantum gent i libus , qucd m i reri s fed etiam Chrifii anîs . S i qui s

\pccuni am dencgaret quam_ ,

: mpezi ta v el fa: nerafor fc: d cd i îÎ e intendexet , non aÎ i a i nfici ator probati one ad fatendum debi tum folv endurn adigzbatuù ,

quam manu Argentari i , qui in tabulis fuisexpenfàm i lli unde Petebatur talem fummam fe tuli 1R: fcripfcrat

“

C um foliusunius tefi imoni o fides i n iud i a o haberemr in rem quidem f uam afiìrmaut i ,

quan ta Praerogati v a poìlens ant iqu i tus hoc

genus fueri t, inde colligi potcf’c. N am ne

fenatori x quidem digni tafi s viri teî‘dmo

n ium admi tti i n quacunquc caufa i us erat,fi folus i d d i ceret fl E

‘

vcî; y aogvv gj a 15m

Jlexm‘

51 .343é71'

075 f y xqÌ

v w y nAnl mo}

H inc Tabellioni hac i n t e confertur

componi tur ahHarmenopulo , qui a utrius

que, quantum ad hoc parprze1‘

ogati v a

fidei

D E T R A P B Z I’

L F (B N O R E .

fidei au&ori tas ut fine al i i s tefii bus fcri

pturae fux v eri tatem probant1 m …dic io credatur tam tabellioni quam trapez itze , fiv e fmneràtori -Nolo tantum ipfc

m ihi tribui quantum olim his tri buebatur,ut fine tefìc credi m ihiìpfius Harmenopul i v erba, fiv e eius veteri s fchol i afia: ut i n v eteri codice no tat 1î reperi ad l i b . 1 Ti t .V 1 . quibus i d quoddixi prorfi13 ev i nci tur. …I

’

; éov , 37:

V@ o‘

w €eW'

wv o<

Maefw ej ocv c

’

w *

rfì'

av y ngj cezav y…@oAauéîv . O

°

y ofwcè é7n‘7e9: 7refm xaîv Ao

'

y wv ane'

î o‘

y ej$on 4947 01 ) e c-îg voa raq .

Soi ri oportet guodfb /mTabelliofigfici t qui in

flmmentum confi rz]gflt ad tefîìfimndam ciu: 11 :

ri tatem ìn rampamtìane ìnfîmmmtomm gaze inìua'i cìaProfimntur. Simi li ter ( 9° i n trapegg

'

ti

ci : rati aniém fiztì5 eff i : qui msfi rìp/Ît et]?anm i ntelligatur. N e novum cenfeas, hoc

i l li s i ndul tum

i n Trapez i ti co ln ea 0

ra ti on e declamar q11 i clam,& queri tur, fg _,

ci rcumfcriptfi fui ife magna Pecuni ze furnma 21 Pafi one fcr neratore , fiv e trapez i tatune tempori s Atheni s Arriei s notiflîmo .

n d genus, i nqui r, hominum ami ci ci a

mul to

1 6 C L . S A L M A S I I

multorum florens,potens , grat i ofum,pro

pter v im Pecuni ar um quas t 1 a& ant ,& fi

dem 1 uéi ex arte 1 0 fefl ì one habcre xexi

Pcim à'

tun Hino facil e elÎ e à tg…l i bus ci rcumemi ri ibidem a i t , fi improbi v cl int exi fìe

rc, && fidem fallere, cum l i ttc1 à: apud eo

rum m enfam confici antut cum hi s

contmhatur fine ul l i s tefì i bus . Pericul of um iraque efl

'

c,na nc i fci huiufmod i adv er

ff1 1 1 0 5, qu i busm t e fua foli s C i tra al iud tefi i rnonium fides haberi foleat .

’

eg?

g , inquir,oìvàìoss

‘ J\w gu2,woovr w vxa Àe7rwéaîfrav ,

'm a?e

ai vlzà‘mwv w xe w. n à FX”3%av y €oìxmoa w :

GW É7n "'t"

759‘775Z0“ 9 9É1Vv <\SÌJ pacgw n‘IÎX .

f1'

075'

@f 9‘

9TC

‘

6'

U'

TOI X TX S'

olvacy xn mv

àuu6'b'

64V, Îo )è/

433À 8 5‘

7zv 7ìxg g %sn'rfw '

raq ycgq xen

P“@7W7?W 1(_91Î1 TM 7 5

%v lw m goì àxxa w w ag . Poftrem a haec v erba notanda f… … i

4 6fid6 di ni exìfi‘imantur. Ars ergo tune i l

Ia proÎeÎÎ1 0 FaEi ta Eonefi iflìma, cum… .

fide d igni exi fìimarentu1*

qui eam exerc eren t

‘

. N on repetam hic quod alibi fati sadfiruxhhos trapez i ta , fiv e mEfari os ,Ar

gentari ofv e eo idem f11 i iÎ e cum publ ic i s

fmneratori bus , ne quì i 1ntPa1 ati i d negare,oh ( nam anti qui tat i s e caz Romanx

que imperi ti anp Hos Argenta 1 i os mul

ti s c ti am al i i s pri v i legi i s muni v i t

con


1 8 C L S A‘

L M A S I I

_

moclum l ege fiatutum exceflîlTè cònv i fìîi'

forent”

. Muhom inus fi intra modum le

gi timmn fu mus exercercn l , *

animad v erfio

ne d igni Vi fî. Id eo autem Per '

cam d i fci

pl inam nulla fmnerant i bus impofita pu mà ,

enim fa1Î cnt: tune

ufuram L ai ci smon dubium quin Ecclefiafìi ca cenf ura ex corumdem canonum _ ,

fan& i on i bus erga fmnori s i lli ci t i Profeiforcs fiatuta f ui [fer fl Ar man i feftum efi ex

G regori i N yfl è n i C anoni ci sEpi fìo}i & nul

lam ah eius anteceifori bus Partibus confl it utam fui ffe poeni tent i am publicam quagere deberant feneratores . q ue i difert i s declarar v erbi ah ant iquìo

r ibus non erat fa&um ui dem fie

aut polÎ e, ut ufurari os ahEcc l ef… muni one arceat , &

‘

Pueni tcnti

tenda? obnoxi os prouunti et i bi dern alferi t

‘. Soli s cleri ci s 11fi11 a i 11 terd i&a pàflîm

Synodorurn v eterum decreti s legi tuc… U

nam exc ip‘

i o El iberi ta nam de qua in

fcrius P luribus agemus , ut in tet t i o v o«

lum ine de U furi s Iufi ini anei s , cum praxi nac d i fcipl inam v eteri s Ecclefitg,qual i s ci rca 11fi 11

‘

11 8 ufi1mri os fueri t eX pl i cab i

mus .

D E T R A P E Z I T. F CB N O R 1—z.

’

1 9

m us . C azteraz omnes tam occidenti s quamori enti s Synodi grazfcrtìm qua intra

l i beras . Permi ttere autem Hi s uÎuras , vel

pla niflîmc inde colligi potefì , quod i rp

fuenerantes è plebe hom ine s nul las confl ituerc pozna s quod C ler1cos folos ex

prefiìm nom i nando , qui fu: n erari prohibentur, La i co s fe non comprchendere, fa

ti s c lare fic tcfìantur… Iuiì i ni a nus d en i

que qui quattuor Prim i s conci l i i s general i bus eamdem tri bucnd.1m fanxi

'

t au&ori

tatem , quam fac ta: fcripturze deberi a i r,non ufuras L a i ci s omnium ord inum perm ifiifct , fub certo modo quem ipfc fingu

l i s reefcripfit, refh*

i&as ( i Prohi b i ta s ea s

pleEi Chri i°t i anse fi1prafcriptorum conci al iorum decreti s p11ruifct . (Q1 j iuri s utri usque C a noni c i ac civ i l i s t i tulum hod 1

profeflîone inv olv un t , uno eodem

que tempore utramque lauream qua doéì orcs infigniuntur , acc1pi unt m agna…Pa ttern conciliare fatagunt i us pont ifici umC anoniflarunì cum q ’

tin i aneo . HOC ut“

ipfis bell e procedat ,‘

malunt Iufiinìanum ;

ma l e interpreta ti quam… s

effe duarum i uri d i cafum rofeflì onum ex

adv crfo inter fe pugnant ium. Prx fra&e

B 2.\i tau

2 0 C L , S A L M A 5 1 1

i raque nonnulli ex his negan t Iufl ini a

num ufuras L ai ci s Perm i fifl è cum C anon i ftas v i de1

'

ent tam r igidos ac crudeles i n

prohi bend i s eîÎq , . n .m i d f.11fum fi t, &

111 15. temere, fine bono exi tu hanc conci l i aturarn aggreflî f11et i nt 1 1 0 11 later Pet i ti ores ac Prudenti ores i uri fconfukos .

Non m el ius c erte hoc ei s fi1ccefiît quami lli

_

s medi i azv i phi lofophi s , qui Ari&otclem cum P latone i ta conci l iare fiuduerunbut unum ìdemque fenfiiTe un

'

umque, im

peri ti s perfuadere conarentuu . Al i i , qui

fciunt , 11 0 11 po!Î e 11 égari , q11 in fub Impetoribu s Chri fi*

i ani s 11fi1 1‘x paf firn l i ci tx

L ai ci s fuerint , cum tamen alferius iuri s ze

que do&ores cluean l: Iufi ini aneo con trari i , zelo quodam ind i fereto du& i ,& fe i ent i a: experte iuri C anonico magi s fav eur,ei que fe toro s adpl i canh Ius autem C anon i cufnn on alia ratione Llfil l‘3 8 v etui t quam

qui s. i n utroque tefiamento eas verati cred eret .H anc enim rationem ubique Pontifices allegant . Quan fit hoc v erum , non…

hic d i fputamus , de quo alibi abunde ch'

iTe

ruimus . N ec fàne opus efi: ea hic recoqui ,ub i agimus cum i ll i sTheologìs,qui in duibium hoc nou rev ocant fed plane concdunt, neutri us teftamenti pagina prohibitas nfuras v i deri « @ incriam 1111 1 0 fatcn-

r

mr


zz C L S A L M A S I I

i d ego, fi cum modo excrceatut andeomaxi

'

m e uti l e pronunti arg , .N ifi qui s

v eli'

t'

d i cerc putcurn perennem qui i r1.…

li co omni bus pater m inu s ufi l i ta ti sbus adferre quam qu i i n pri v atorum

fcaten t la ten tque. S i unufqui f

que apud fe fod ere Pu teum pofiè ; a

quam inde affatim hauri re qua nunquamd cficeret , nullg i n Publi cum fali ente lymha qui fquam opus haberct . % id m i

\i i fiet, quid a l i i Pauperi ori , fi aqti a careo,Ci l i nullus dom i purens fi t nul lus fous ?

{An fiti Potins me pati ar tabefccre are

feere, quam a liunde: petam quo carn

‘

ex

A vicino fci l i cet precari o°

po

'fcam aut ammo al i quo cuius i n area

l

/ ì1q1133 v i"

, exput.

eo exundabi t , aut ci&erna ’

‘l d 11 1 llc 11 0 11 1 da re (@ 1d fi donn e1us

{nemo fueri t tum cum fiti s m ihi fauces

/teneb i t (Lq id fi m ihi al iqua ex caufa vel111€ am i cus vel i l le v i ci nus , qui agumdil,y cs efi , fubi rà tus fuer1 t offenfus An. .

( ofl i atim ci rcum i re omnes demo s debebo eti am 1gnotoru, etmm moroforum, up

aquam inven i re Pofl ìm_ ? In terea fit io,m aîorerh ardorem ex labore quaerend i{colligo qul et1am forfitan fruftra funi endus . Q110 d fi in Publico fons perpes ebull ia t, aut i ugi s puteus featuri ctt, quamli bet

, D E T R A P E Z I T. F ( B N O R E . 2 5.

profundus hic fit ,& mul to refìemov è'

dus,

undepofiîm , quoti cfcumq ; me ad iget ne

ceflî tas aq1mm trahere nonn e parati òrinde ccpi a, & m agi s ex pro cli v i fuppetet ,non foll i

.ci tan t i v i ci nos nec frufh‘

a am 1

cos aut cognatos in terpel lan ti?Quid gl ind{

efi Ren cus , ac:

mum Nemo 111 nanis

qu i cunque po tcfi fecurum reddcre de redd endo quod accepcri t . S i qui s autem_ ,

adeo fit i nan i s ac defe&ns facul tat i bus ,ut n ihi l habent quo Praeflet fccurì tatenptrapez i taz, fa teor tgl€m inogi am non ege

t e mutuo fed cleemof na . De que. nos

p aulo pofi . Fa teor et i am , non ta l i auxi li oad iuv anda: hom i num m i feri ae Opus fore fiomne s chari ta tem quam deben t proximof uo przrfiat en t . Nemo Theologus repellat à fc peten tem mutuum fi ali i o rdineseum cum repùlfa rei i ci en t . Audi o

excufante s cum ho c d i&o, quod fufi°

e

&urx fuae 0 pes non foren t, fi cogerentur

omni bus da re ac nem i nem refutarb .

Acc ipio excufa t i onem , verum eft n i fî

omn ibus hoc idem i niungatur oneri s ut

ad fe v eni ent ibus aufcultent, eofque adiuVent ,

C L . S A L M A S I I

v ent non unius o rdinis ccpi as fatis omhibus i nopibus faéìzuras . Q£ od igi tur t emczdium excogi tahi rnus Ad mendi cos

quidem qup d att i nct palam efi fl ip: gìatgfublev ando

’

s effe qua publi ce qua pri v à t imah hi s qui pofiìmt habent unde i d commode fiat" Ad rel i quos ve ro om ne squod fpe&at , qui non (unt ex ordine men:

d i canti um quiquc; fe pro talibus haberinollent, qua v i a ei s opi tulabimur Tem

porat i a quis prematur pecun i x penuri a qui emend i cata uti erubefca t ,

groinptu al iud nihi l efi , nifi utm 11 tuurrp

ab al 1quo petat . % i s eri t i ll e aliqui s .

% :1m mul ti crun t ci rcumeund i P riusquam voto eius fortuna refpondeat

? Po

neufura s fic fati s operas labori s i nfu

met priufquam i nv en i at qu i pet1 t1om

eius i ndulgeatfl N ifi de t fidei uifores ac

fpònfores n ifipignori bus hypotheci s

cav ea t, prea s 1 1'

1'

1 t115 d i fcedet‘ . In his“

etiam exam inand i s an idonea fint ‘

multum tempori s co11 teretun… Pofi omn ia,nifi placca t debi to.

r ad alium amandabi

Eadem ta’ dia apud alium i llum pér

pcti enda fortaflè etmm idem fafìi

d ium cum repulfa fuen t fubeund 1mp .

94 13 eri t tandem fiuis Petendi q'

11q n

di?Tolle po r ro ufums nulla?. fu


2 6 C L . S A L M A S I I’

randg‘

funt, antequam qui nummos nonha

bet, valida eorum laborar 1 11 0 p1 3 quem:i llos vel gra ndi fmno te pa& expi fcari

(L i folos mercaturam agi tare iube1‘

et viniaut frumen ti q11 1bus hx res in ag1 o ( uo

nafcuntur qua nta ah eius imperio i nPca retomnibus v i v e11 cli d ifiîczultas ad v i t

‘huzn

neceifari a emend i . Effe op

'

ortet qui hoc

unum agant me1t ato1 es , quo 1um horrea

apothcca: V 1na1‘

i ze femper refertx (int

cxPofitse omni bus vinum aut t 1 i ti cum ind e

Pct i tut i s . Hoc ut po1 ro fit, i i dem i lli vinit ri t i ciquc negoti atores neceifehabent (11b

inde i llud em ere ah ag1 i coli s ac v i ni tori

bus . Idem‘

de al i i s rebus , arti bus , Op‘

i fiCi i 3

ac mercibus dic i debet . (L i cini ergo dc

pecunia quae facno1 i datur, ad hoc exer

ce1 i à fmneratori bus debet 1 11: nemo eos

adeat quia menfam numm i s habcant: in

fi1'

uéì am cui l ibet pete11 1 i fuffe&uram? Pri

vati s non femper fi1ppcti t quod dar e poffint , et i am fi v el int . Aut l am occuparunt

faenore fuam pecuni am cum ad i llos accedo aut: caufam habent al i quam non dandimihi.

'

A trapezi tam l: d ixi ,nemo qui cavex‘

cpoflì:t de rè ddenda v acuus ab i b'

at . N e

quidem Privato alia quam i fiac conditione nummus mov eri olim pots tat , nequ

»

nunc porei’: Ifii s d i fcuflîs , nunc examine

D 15 TR'

A P E Z I'

L F UC N O R L «2 7

nus , curprobi sTheologi s qui dem , fedpa

r1 1m rerum per1 fl s , adeo damnanda v i fa fit

nfura trapez i ti ca, a r eius negoti aporesmon

fol11rn Pro infam ibus habeant fed à fac t acommunione omn imodo remov cndos fei

fca nt An polf unt ofiendere cum conc edant 11f11 1‘am 11 0 11 pugnare cum verbo d iv i no i fìam folam exPreife i n co effe probi bium Nunqui d afferent cx fac ti s antiquorum conci li orurn ca noni bus 1 1f11ranr…quidem Pri v at i s L ai ci s efl

‘

e pa m i fiàm , fed

publi cam eius negoti ati oncî i n terdi òì am ?

N e i d quidem quean t . Et rid i culum efi , E

non veto r quod em* i s habeo i d in fa rnus dat e, fem el a tque i temm quot i cfcunque

fupcrfiuum habuero i n v cti to autem re

ponì, ne femper hoc agam hoc unum ,

ubique Mercatura laudatur quae profeflîonem hanc un am agnofci t P1

'

0pter

uti li tatcm nim i rum. … C ut cum non m i

nor fi t fo: nori s uti li tas cum modo agi tati ,profefl ì o eius imped i t11t propudi ofa

probrofaque duci tur An i ta ex1fiimant‘

,

fac1'as fcriptura: au&ori tate adda& i S iufi1ram pummus ahea non prohi beri , P l anum efi , mullam effe Prohib i tam n ifi quaml eges poli tica v erant . Ar

.

leges civ i l es v ete1‘um immo q11x ex ÌLIL

'

C gentium de(ccndunt, non folam pri v ato1

'

um 11furam . .

ad


admi ferunt , fed etiam trapez i ti cam. Im.

mo v el hanc przecipue…Qg i mercaturam_ ,

d ici t, non i ntelligi t id cfuod agi t Tid a s autMqv ius dum quod ipfi i n fundo fuo natumeffvinum aut tri ticum, vendi cura t fed

quod faci t camm fpeci erum negotiato r

qui cas emi t ut v endat, omni temporg , ,

habet ad v endendum Para tas , cxpofitas .

Si c qui ufi 1ram fwnm Latine nom inarnon tam priv a ti ali cuius hac voce defignatnegotiurm quamv i s hoc quoque quameius cui p1

‘

0 p1‘

i a haec negoti ad o hoc efitrapez i taz fcenc1

‘

ato1*

i s (Mare hoc(@ i a n im i rum frequendHîma olim penestrapezi tas tam Romaz i n I talia quam…

i n terra Gra cia haec fmnerandi ratio . e

ci quoque cum rm'

xov w ma,.co‘

v «mmsv eluì

abfolutè appd lant favnemtz

'

onem fiv e fuz

nebrem profd fi onem trapez i tae intelli

gunt . U t Arifioteles cum i n Poli ti ci s «ra

mq.w'

v de tribus y em €Aqîmîg generi b11s , fe

cundam eius fpeci em reccnfct, hand dubi efmnerandi artem denota t cum Primam .

.

faci atmercaturzî, tcrti am quam opi ficcs

operq ri i agi tant,qux 1.41 09

'

0643V1 116appella.

tur . Qg em 1 vmquov hîc appellav i t, pauloante o’Cv gam xluì v ocat , quaenomen habetah&Cv dm 1 ; pfoPri aq ; efi numm

'

uh rio

tum, fiv e argentariorum, ac trapezi tarum .

Memi


C L S A L M A S I I

argentum fuum poneban t, ne 110 1 116 11 11 1 cffet . I bi f1 11&i ficabat . 1

_i ino fola ti onesagud an tiguos Romanos fien

'

1121113 3 1eo imus , duobus modi s , v el ex arm velexmenfi . QuHomo Îolv cbat ex arca fue.pecuni am fumere in telligebatur

fine fi‘

116111 recondita ferv abatur.

menfa numerati onem faci e:t

fari0 accipi ebat fe more, qui

mum quam defiderabat, cui numeratam

(i l lam v ellet, dependebat fl Tune debi tortalis fi1mmx m enfari o exi fìebat . Aut pe

(cun i am ipfc habehat apud menfi1m depo

fitam . Ex qua fumma qua ntam fummulam

v el1et Pro ipf0 numerabat menfari us qui

1511 0 m inori s exi ndemanehat deb i tor.Hocfi ribere acperfi ribered i ccbatur i nd

ptzmzmenfie. N am i n fuas 1 3 11 1113 8 1

batm enfari us quantum cuiq ; refol v i ifet ex

num ero nuinmorù apudmcnfl1m fuam pofiromi aut quantf1 ipfe pro 3 110 expend i lfetac numera ifet O

\11 i P er menfarium iraque

folv ebat accepta 211) co mutua. aut redd i taquammutuo acceperat

apud Atti cos , G ra co& Afiat i cos , Syro s,&omnes orbi s eo i n temporemari ones .. Haec

Cfi.‘ menfa de 9 11521 i n 2211 3 10 0 13. minarum_ .

D E,T ,

R A P E Z 1 1 . F (B N O R B , 3 1

famulo, à quo fcrv ata fuerat, ac finc f1 11& 11 i n fudari o rep0 fita, quod eam fic

redderet fibi , i ta i llum i ncrcpat Et qw re

non dedijlìpecunìam mmm admenfi m ( 9° ego

b eni em rum uj ù ri 1 utiyue exegìfi mMam? A li il i ei ufdem regi s , qu i m inas Pari tcr ah

eo acccperant3 ad menfam fmncratori s eas

depofuerant, ex dec em m in i s forti s primus to tidem m inas 11fi11 x 1 10m111 e 111a i fec era t , a l ter quoque ad quinquedatx eram m inae, quinquefim i l i te

ra mcnf3: add iderat “ S ic 1 3 1’

a

‘

t 11m f ui tufura Prazter trapez i ti cam aut nifi cumi l la . D aba nt enim fe more ex xquo ,& ac

cipi ebzmt Infigni s locu s 6 11 apud C lcm en tem Alexandri num i n primo S trema

t eo, ubi v 11 lt , Chrifl i anum ai ; a 98v €eya'

i'

cfaîlgi d €11, b0 n1

'

1 0 pemri . Id ex verbi s Apoftoli1 11 terprctatur, adlaborarc in v eri tate ind ia,ganda a r eam 11110 5doceamus nimi rum .

S ed ad hanc benefaci end i p er do&rinam v oluntat è

'

requi ri t, ut al tera accedat,qua elargi amur d c n0 111 i5 facul tati bus i i s

qui ind igenti Hoc u t procedat , mone tetiam ègpoc

'

è’

m 93 i d efi , pccuni am ad m en

fzun ponete, ezi cxercerc, ut ex cinéufi1ri s b ene faci endi copi à

'

nanci fci queamus .

Dici t enim i biApofiolus, inEpiù adEphe*

fios

51 C L . S A L M A 3 1 1

110 3 cap. 1 V , %gya fo'

yXU© -v vrà 0530690‘

v 71? 13101 1 ;

cc è'

xp y emà é

*o

'

vm 7 33 xget'

aw è'

xovw.

M agi} :…t laè oret operando manìbmfi1 i 1

911011bmwm eff ut babea t trìbnerenecej]ìmtem

yMimti . E

'

g;o£feo9 0fl aîeyw'

y ov G raaci d i cunt,

111 Latini exerw re Pecuniam de h is quieam f<m1ore 10 cant , unde Égyb 1

l i à, ufu

l’

a . Sed ègymn'

oo&Pud Luc'

am ut 21 11 10

c11rn ( 1161 111 1 fumus . N on puto de ea èg3a

a'Îqbverba Pauli ciÎ e accipi cnda . C lemens

t ;1me11 i ta v idetur interpretat i , loco fapra

fcript0 M oîîì\ov 3 11 077 1d egyx€oînéìu@» 1 13

1530 1961! E’

112 €51 18 (n

1 551 e 1 1111 n w‘

Ao;mcj 6157111 1144 ,

îîeao‘

e'

pg qre {1 2 1 013511 1114 7 1?

‘

e’

xov1/t «9

m ayc3 61015 a

'

àcpsl

oog,@8'

Àe'nq

è &uà à‘oim efijj

31“

Aa'

y w, 139 1 9 m ; 7@£71

'ÉZOIA1 115ai gy u

'

y ov @a512\5095JLsà“omy.ozay évov 05119;

651 a’

; 1 13c3uàaw ez'

i‘

a v . V 1111 utroque genere nos bencficos acmuni ficos € 116 , doce11

( 10 imperi to s , mumum dando egeni s .

U t habeat quis 11 0 C 111ti 11 1 11111 fac€1 0

poffit m enfis Pecun i am

elocandam

praecipi rfl N ifi en im hoc: modo redi v i

v u:s 11 11 111 11 1 118 ex foenoreP1 1111113 1 e1 ,113 11m_ ,

f0 ns eius exa1 efcer€t ac l iberal i tatìs n e1:

v i deficerent Habeo_

v iginti

millium florenc rum ,qui ot iofi in arcam i »

hi cubant‘ . Si inde omnibus petentibq s…

egeni s


» C L . SA L M A S I I

tius menfis ufuram debebant . Brat qui d

dem ufitatum i llo aev o d i arifiRemus , fed i nm i nori bus fummi s pro p…1upercu

'

l i s for

d idi fq ; , ut i n libro deModo notamus .H inc

apud C om i cos'

mutuum à fmno t e d i ftinétum ,qui a mutuum ah ami ci s fide fa :norefumeìmtur fcenore au tem accipi ebatur

Pecunia ab dan i fl‘

nîfiv e trapez i ta . S i c i n

t elligencfi i lli v erius P lautini ex comued i z’

a

Pfcudq lo

A .

‘

Fa i t om :fio ji Deflet i amprìdem, ar»

gentumM daret .

C A . % dfi nan [ mimi ? *

B A . l am É 4567633

inbmi rwmfl tuum,

Addm t

'

jàzm deb enìm , adderer fi nuf mlum,

Surripui/ÌÈ : patri .Tres modo s i nv en i end i argen ti hic exe

qui tùr mutuum ah amico fumere, fmc_ ;fmno te n im i rum zcum fe more ah dan ifia : patti furrìperb . C 13 11 113 1 11 Afinan aSupplimbo, exuéj èmzéo ut gacmi ue ami cum

v idero,

@ignox indigna: adi re 4tq1w exparìri certuneeffmi ki

î\@mfl mutuo non paterv f emme efi“fl k

mumfi more.

s ep et apud comicos Latinos i n coma :d i i s

pal

D E TR A P È Z I'

L F a n o n r .

palli ati s ab ami c i s mutuum fine ufun'

s fu

m i tur: à trapezi ti s vel argentari i & qui dani ftx funt, fmno te. Ex his quae hi c diximus , quazquc alibi di cemus , plane liquet,hanc v eteri s feecu1i e ci s Romani fqup

ufque ad i nfir‘

na fere imperi i tempora ufurarum v iguifi è confuetud incm ut nul lacarum frequenti or fueri t a tqueufitatior rati o quam per trapezi tas vel da ni fìas quosfwnmztore: paflìm appella…La tini feri

Ptores . D c: hi s intelhgcndus publi ci s fosneratori bus locus L amgrid i i i n AlexandroS evero ubi docet , cum pri ncipem u/z

’

mvs

fcmeratorum contraxi/]Ead tri entòpenfion/è ; ron o

fi z/entemp4uperi bm. Alphius fwnemtar apudHorarium unus cx i lli s era t . Plum locaau&orum Romanorum Poffem proferrg ,

quibus hoc Probaretur . S ed de his alibi ,ub i oficndam , f ui fi

'

c fir neratorcs qui ta

men mcnfam non exercebar4 cum ipfi

non aliud profitcrentur n ifi fcenus . P rivatié tant, qui acre fuo i ta negot i abantur ur

m erm tores quod habent x ri s merci bus

v cndend i s em'

éd i s occupant.Scd nos hi c

loquimur dc: fcr neratoribus m enfari i s , qui

hoc agcbli t pubîi ca au&ori tate, & publica:

perfonzr cenfcbantun Singq urbes tamG razci ee quam Afix ; quamque occi den

t i s omnium prov inci arum ,habuerehui us

modi

36 C’

L J S A L M A S M

modi fmnerat ores fiv e mcnfari d s ,eti am…

fub C hrifi i ani s , è t i a in Ch1 ifi’

i anos qui Pu—e

blice focnus exercebant, publica cenfe

bantuf Perfonge . Plures hui ufmod i men

i i nguli s urbi bus fui flè confl i tmi tas ,

alibi ofiendemus . Et locus P lauti i n C ur

culi one hoc ind icar his v erbis :male credi qui a i 1mt , nugmprx

di amt

Ì\D;m bene ( 9° ma le credi di ca . Id arleo ego

È oa'ìe expertm/ìmi .

2\79nmaÉecredìturgui nunqu4m reddunt fed

prog/ìosperi t .

Vel decem minms dum bìcj òlb ìt , omne: men

Amientari i i idem cum tragczi ti s v el dani

fi i s [ i v e focucratorihus publ i ci s . C um fo

ro cedebant , menfa eorfi ev erfa. d i ccbatut :

bi sd i ci tur banca mè ta . Poterat aliqomni infl rumento òv9n

'

xy menfx fiv e ai

@og…îv ender e , aut lo care . C nius rei exempla extzmt i n orationi bus D emofìhe

ni s . Verum de hi s alio loco . Hoc videntur i£mora iîè bon i i lli v i ri ,qui tanta acerbitate v erborum ufumm trapezi t i cgm exa 0 i

b

tant , ut cr1m cn effe v el in t lc v indx

candum , ipfofque trapez i ta om inehom inum indignos, infra. carnificum con

d i t io


38 C L . S A L M A S I Î

quis Pro hom i ci di s habcret folos (pecul ai ,

torcs qui pul>1i co‘

auéìoraméto au&ori

mtc fontes decollant , latronem autemficarium multp rum hom imî cssde ernentum,hom 1c1di i rea…abfolv eren S i ufumi ìài ci ta non efi: iure d i v ino nulla dcbet effe l i ci ta fin li ci ta efi quo colore folaquam pri vati exerce11 t li ci ta eri t {rapent i ca i lli c i te. S i altera ex hi s ret i nendaeffet, altera rci i ci enda, longe anteponercmtrapez i ti cam ra tione uti li tati s , ac m eri to .

Qg i d è nim mea refert, efl‘

c i n c i vi ta te P lurimos bene nummatos , fi corum numm i s,

Quando v oluero , uti non potere ? quoruma rca al i i s claufa fi t, al i i s rei è rata ac i i fd€

noi1.femper

? Armeaplurimum i ntercfì,&

P luri[1 quoq5, in u tbe, in qua nobi s v 1 v endum efi v i v ere etiam hom ines , apud quos

Pofl ìmus , quo ti efcunquePecuni a fuperfi1eri t, eam deponet e frugìferam ind e fummm , aut fi defucri t unde queamus f u

mere, cum i ll ins hoxmm s commodo Pariter ac nofìrmVi d i mul tos , qui bus eram 0

tìofi domi nummi Frufh'

a laboran tes, qua?t endo quibus i llos daren t . Rurfum com

plui‘e

_

s m ihi cogni ti , cum magna folli ci tudiri e, -fed di u i rri ta , fatagentes ;

‘

eperi re”à

gno nummos acciy eren t fueno.te l n_

mdxin fuppe

d i ta

D E T R A P E Z I’

L F @ N O R E . 39d i tabant abunde omnia…acgl fidem faci en i

dam nemflà ri a . Inducatur in i llam urbem

trapez i ta nern ini n i fi qui v oler, numm iRetilesmanebfxt : nemo carcbi t exoptatonummorfifi lbfid io,ubî egerc coepcri t .U t il i tatem huins profefl ì oni s foeneratonxmaxim e commendat comprobar, quodmaiores il li s ufi1 ras capere pcrm ifl ìmrpfui t , eti zî confii tuti oni bus Chri fl i rmorum

principum , qu i ulli s pri v ati s . Addequoda liquando certi s Pri v at i s interdi&a: f ug:re,ut fenatori bus , A lexandriMammezecoufl i

turi on.e ccter15autem minores perm i în .

Sic invi tare v oluemnt plurc;s ad eam ca

peffendam negoti at i onem qux d i v i ti bus

pari ter ac paup cri bu.

s adprime uti l i s videretut Eo etiam pertinen t ali a pri v i legi a ei fdem i u:lulta à Chri fii ani s impera.tori bus m aio

,m quam al i ìu

‘

um

rerum mer 3 . Trapez i ti c, se autemufi1rx modum eumdem efl

‘

e vola i t Infl imianus ac mercatori zm % o fa&o indicav i t

,, han…e eorum artcm ptofeflîqnemqug ,

non m inus ut i li ta ti s commod i tati s adPortare reipubli cx quammeccatorum_ ,

cer te e' tiam P lus quatenus ma1 0 r1 fave re d ignam exi ftimav i t , u; prxrogati v x

tcflantur quas exs luculentioxes,

quam;

mercatori bus conceflìfl è fupra\

‘

dgjcuiC

‘

4 mu,s.

40 C L . S A L M A s i i

mus . Nihil igi tur cauffx y el Peri tiflîmc)

que li t Theologopotefì afferri cur tra

pezi ti ca ufi1ra repud i ari debeat fi rè cipi

tur Privata . C um fitblatam à Bafili o patre ufuram L eo refi i tuerct , ut utmmquq ,

Bafilius fufiulerat i ta utramque à Leon ebonftat refi i tutam… N am q t i l la tem

Pora certum efl , in omnibus urbìbu ‘

s trape-

z i tas artem utramque exercui ife. ut antes.

folcbzmt , faenori s Pari ter & cambi i . Ar

que ut beffes uf ukas accipi cl>ant ex f eformatione q ìini ani , i ta poi ì:L eonem c

i

pÙme-o

55475; r a’

ng ; acceperun t qui refpondcnt“

Proporfl one i lli s beflìbus l uf’tini anei s ,qq i

v i s hand paullo maiores fint ar in tertiode i l li s ufuri s d i cam. … Nemo‘

certe un

quam fuitGeterum aut recenti ofum fiv e

ad Pri fcos Iuri fconfultos redeamus fiv e

ad antiquos Theologos acPatrcs nec ex

a pxo Pletofque neoterî'

è os do€kores Pon

tìfici os C anoni iìa s qui d i ffinxeri t

ufuì‘am trapez i timm v ulgarem eo fal

d i fcrimine, ut a l tera crim inofa fit ac

turp i s al tera culpa: vacua honefia .

Lei Mofai ca3qùg Iudaai sì nter ipf0 3 fu mus

Vetai , in emmneos perm i tti t non diferev i t trag€z i t

'

i cum à vulgari .'Utrum

1ppe , fiv quibtgè “per'

mi ffum

t1 tum:…H ine‘

non tan


4 2. C L . S A L M A S I I'

fmneratores, quos Matthazus i ngarqbola

eadem aut fim i li de his q11 i talenta .1 domino ac€eperànt nom inav i t,& apud qùos tal en tum ad ufi1ra deponi Pot1us quam tellure defoffum ferv a1 i ah i l lo peflîmo fe1 v o

debui {Te Chr1fìus ibidem pronunti at . (L o

argutnento handmale Prubetur, Chri fh1m11 0 1 1 imptobalfe ufi1mm trapezi ti cam .Nec

efi quod v im hui us tel i tanquam pa1‘

abol ic'

în imium eludant aut elev ent nonnulli .N e

quam appellat ibi fe1 v urn qui pecuni am

dom ini fui fie1 i lem fe1 v ari t , nec ad men

in fmnus pofue1 i t . S i il la

1 11 1

flerio uti 11 0 111c1 i 1 Menfas i llas igi gur.foe

neratorum

E 11a11geliomenti o, a I l ld€ l $ intell igi exe1 ci

ras, nulla rad o sfi q11 93 v etet . D e

Ò

trapez it i s fmne1 atori bufque i i fdem hoc ideo dico, ne quis dubi tet cofde f ui lÎe quod qui( 1am in Epifiola muy er feci t . C ;1 1 10 nes den ique conci liorum v eterum, qui L3 1c1 s ufuras, dum non defendant nomi natim, eo

erm i ttunt tam trapezi t

a lias comprehendunt . Utr; fq ; etiam com

Ple&untur i lla conci lia quibus Prphi benmr. …Rifi etiam f uav i ter, c11m 1 11 eadem ,

Theo

D 15 TR A P E Z I T. F (E N O R E . 4 3Theolog i adme Epi fìola, quemhono ri samici tia: cauflà non nomino fcriptum_ ,

ofi°

cndi nom inat im Ecclefiafi i ci s interd i nîtum arte trapez i ti ca . (l 11z1f1 vero conc i1i 1 11n N i cenfi, quo i nterd i éìa cf

‘c11fi1ra C le

ri ci s , folam tantum 9.1‘

tcm t rapez i t i cam i i s

d em v etueri t , 11furas vero pri v atorum mo

do exercere pernì i fcri t . P ericulum fei lic et crat,ne Epi fcopi eo t empore ad menfas

fmnebt es federe… 1 1 11mm 11lari i vel a r

gentari i fierent publice fmnemtori ammenfis in foro pofiti s profitercnt ut nifii lle. prohi bi tio interceffi lfet An, quia ènat

n'

pmAt'

ag ;1ccipcre C leri ci v eta…ntur

decreto fuprafcriptx Synod i arte trapez i1 1ca n s 1nterdi&um efl

‘

e i ntelligi debet2Atquis umquam olim nlh1m Epi fcopum tra

pez i tam exti ti ife audi v i t ? a cmbantur..a

aurea firenue nec 111 co d i fferebant à 1equis mortali bus , ut ex C ypri ano confiat ‘

.

Id in pofierfi ne ahhis fiat prohibet Sym

odus q11 :e maximas nfuras_ , qua tune

6 11 1 11 1 Laici s l i ci tae ac legi timaz, nominatim i i s interd i ci t , ccmtefimas fefcuplas ,illas in

“pecunia mutuo has i n fiugi bus,ufi ; atas tum ac

,follemne& NQ11 v ujt,v i de

ri optimus Theologus , alias ufuras Theologi s

'

i 11tet d i fìtas preeten trape_

z i ti cas .

qui dem cum trapemtma ( 1 111 111 arte exercendas.

“


cendas . ArCum canonN i czenus foli$Clerici s 11111 121; Lai ca s, i d efi: Lai ci s i llo tempore legi time ufi1 1patas ,prohi beat Palamet aici s 1 10 11 fol 11m communes Perm i ttet e , fed etiam trapez i t i cas trapez i ti s . Ifi i

quippe e tiam exo rdi neL ai corum . Enìm

vero fi ufi1ras C leri cìs e tiam Perm ifilfenti llins Sy11 0 <Îi patres non ramen ex eo coll igi PofTet artem i i s trapezi ti cam tra&arc

i ndulgeri . N ec ergo prohi bi tx hi s nfime

de arte trapez i ti ca intelligenda: C am. ,

enim hse duce profcflîones i n tantum fint

d ifi in&x 11 0 11 poterat al iq1us Epi fcopus

fimul eiÎ e, ac trapez i ta . Ignofccndum ta

men t eor optimo Theologo N am haeceius propri a non efi 0 9111 10 de trapez i ti cofa :nore C leri ci s prohi bi tò fed al iundpcam haufit . C erte praefltantiflîm i I 1i ri s

conful ti i n ca fe11 tent i a fuere, dum conciliare Rudent quod ali i ob i i ci ebant , q ìi

n i anum quidem in C odice ufums com

Prohafl‘

c tépcrafl‘

e fed i nNov elli s om

n 1 11 0 eas fuftuli fl‘

a, S ic enim ifii grc; utabag tg r , 11furas à Iu[ìi ni ano i n N 0 Vel li s

Novella c x xx 1 i lle’

im

fe dici t cia-11 0 116 3 cum;

\aliorum conci liorum qua?: an te fe ìhabi tafunt, tum etiam canones conci li i Nicaeni‘

…A_

tqui , inqulunt, in conci lfoN ic£ no f ue



cum‘

trapez i ti cx i llo fx culo effen t am

pl i ores .

‘

Sim i l i ter i dem canon ve tar cler icos accipere bemìolìms, i d efi 11fi1ras fru

g11m tune Lai ci s l ege concelfas , i d ef’c fe…

1è 11plas , in ( 1110 8 n im i rum modi os m utuodatos unum Pro accefl ì one v el uf ura(& as bemiolim v etus v c1 110 apud Gra tianum interpretatur fi ecz

'

er frumentorum…zd

fifi uplum dare. % c d ufurze gm us in

bus lege Gonfia nti n i Magn i li ci tum0 ficnd imus i n li bro de Modo 11f11 1 211' 11 111 .

veo7rgg:wuw v auuac7%a ypaérwv , de con

trafl i bmA rgentariomm, hoc 6 11 , tra 6 2 11 3

mm. , (@as determ i nav i t u(%ue ad

beiÎ es , ut mercatori as . C acterum quando

quidem fuenus L ai ci s eadem Synodus l icere v olui t cum trapez i tae Lai ci {i nt ,tam trapez i t i s fuas , i d efi trapez i 1 i cas 11

111 1 11 3 , quam cazteri s P lebe fi1as quoque,i d efi: Communes , concet capi endas .

D i fìinxi fl‘

e autem trapez i ti cas ufuras'

àcommuni bus Iufiini anum,& maiores i lla s

quam

D E TR A P B Z I’Î . 13 113 11 0 11 13. - 47

quam i fìa s effe v olui îfe non docend i fimt

n i fi 111 111 11 1 18 omni s habent…“ ignari flîm i .

Non igi tur quod il l e fe v ereri ai r vir al iaegreg111s, plus efi i n cond ufionemca quam111 Praem i flî s , ubi d ixi , eadem a11éì:ori tate,

qua nominatim Ecclefiafìi ci s faenus i nterdi&um fui t ,

'

non plebi tantum ufuras

moderara s , fed Syri s etiam Iudzr i fqueRepubli ca Chrifi i ana munus Profitendx:Publi ce fa :nerat ioni s Permi ifumC 0 11c111f10 11 7: earn omnimodo effe v etam ,

praxi s ufi1s eorum temporum clare do »

cer.N ec qui fquà'

i d negare anfit, n ifi om

h ifi t cr11m antiqui tati s imperi ti flîmus .

V el om i (Ta i l l a praxi qua to to Imperi iRomani aev 0 à C 0 11fla11 tin0 fub quo 1112

Sy11 0 d 11s celebra ta efi cui ipfe intcrfiù t,

ufque ad I 11f’cini anum rcliquos dein

ceps C 0 nfiantinopol i tanos C aefarcs tra

pez i tas l ibere munus fcenerand i publi c eexcrcui flè confia t an non ex verbi s ipfisSynod i rationem eam conclufam habcre

pofl ì1rnus? Vera t Sy11 0 d 11s , 11e C lerici nfuras accipi a nù ìxm v so£q n im i rum fiy coA/« 4.

H as 111 frugum mutuo 1113 8 in mutuat i ci a

P ecunia lo cum tune ex l ege Gonfiant iniipfius habui fl è certum efi . Ergo lici ta splebi ufums , qua ndo 11 0 11 al i ter d ici t Synodus, C leri ci s i ll i ci tas tantum eiTc fa nci t,

quan

4 8 C L S A L M A S I ;

quandoqui dem hoc cxPréfl‘

c decrcv i t .

Un ius exclufio, alten us i nclufiò efi .

“ Aliasdebui flì:t Synodus fimpli ci ter decernere,

ufuras ncm ini effe lici tas . Tur'

n Ecol efiaiì i ci s pari ter Lai ci s v eri tas fui ffe, nul10 negoti o confii tifi

‘

ct In 1s tam c larisdubi tare hom ines an lucea t omnino m i

t or , quos ade0 i 11rare{Poflì

s fibimet ipfis

oculos m enti s fponte na excx cat e. Una.

G rcgori i N yffxni quam fub i lla ,tempora

fcripfi C an omica dcufuri s lc&a'

E13 1910 19.

fidem feceri t nos re& e c0 11 c111111Te,non re& e ci conclufìoni confent i re P raefiami fîìmum Theologum In ea fcri bi t

G regorius, nullam.

à pat 1‘

i b 115, qui ipfum

prx cd Î erunt impofitam ufuri s pc: nam

Ecclefiafli icam, alvem'

axs7r7ov ( 911; am‘u eM

‘r3v m eo.©éfuîaq vo‘«…n vo

’

o'

x. D e

habendi quidem cupi d i tate in genere hocd i ci t, fed rcfpeéìu ad rivo s ex 1110 fon tededu&os , quihus avaric ia fc ofìend i t . l nter

cos fa mus pon i t , quod fine cura cen

fura part i bu s an ti qui s rel i&um Pcrhibct .

Et pa…bres videtur i n telligere N i caen0 5,qui fi i i1 tcrd ixi ffent pl ebi ufi1ri s etiam_ ,

pmp à'

proculdubio transgreifori bu5 confi i t ui ffent .Operx pret iurn Porro , v erbzuexBgìftola eximi i vi ri adducerc, ut l iqueat,quid in ter nos dividias fit,& quam ratio

nem



form id ine i llum folv am,immo i am f0 1v ì .

Qficnd i enim quod 111 fequcnti bus am

Pl i 11 s confirm abi tur ,

‘

Syri s 111 Republica.C 11 1

'

111111 11 3 p1111 11cep10 fitendac fazneratìo

11 13 v eniam datam elfeb l im .% i d velic i lli sv erbi s munmpublìaeprofi tenrlx fwnemtwm:anffamtumfizi/lè Sy rì1 , nefci o . N ec

,ea1im . ,

La tine di c i fei o auff‘

amtum 11 111 pro v e1i di to

add i aîìo . Sed largi ter efi ali arum t emm

(11133 111 1110 fcripto, ac m :1 1 0 1°

15quidem 111 0 =

m enti , reprehendenda: fin t, grammati ca11 1c

'

11 0 11 curamus , qua: nec Theologo t e «

quiri deben t‘ . Seiat igitur, quod ad i'

et1 1_ .

a t ti net , v i r do& iflîmùs N i cèeng C anone* O *

pecunia , & hem i ol i x 111 frugi bus . 8 1 0 11 1

nem 11furam C 16 1'1 C1 8 1110 c anone v et1 tam_ ,

d i camus , mul to màgi s trapez i ti caprofef

fio fw fierati o i lli ci ta 11115fiaruta efi eo

dem decreto . Maiores quipp e ce11 tcfim i sufi1ms tum iure fuo ac li ci to accipi ebant

‘

trapez i tae. C um a1 1tgm 11fi1r:1 11 1 fw

11 11 S Coleri ci s f0 111 11 1 l ic ere 11 0 111eri t Symo( 1115, ex eo C0 11 C111 ( 11Poref

’c, ac 0 111 11111 0 dc

bet , Lain s 11fu1‘a111 cum foenore eind Sy11od i aucîì:ori tate l ic i tam reli&am . Pergi t

tam‘

enTh'

eologus, a rperagatmcmal e coll eg i lfe

D B TR A P E Z I‘

I‘

. F CE N O R E . 51

lcgi ffe de ufura p lebi trapez i ti s p rofefl ioneufurari a petmiflà . D imm inqui r ,amplia! gudml u

‘

1 fl rrìdeat b indìaztg ai canoni

/Zarumfermentoantigui tati : Ecr/efia/Zz'

a c m z

]l ìtutìo nibi l tamen i nde afi rmati bé ranclmz’i

paflî’

pmujù ri r ,'

nedampra Sy ramm prafiflìme

fenwatori a, nonmagìr gu4m ex Canane Apa/ìali ca%yggz

'

n , qua iubè t ? auha Epi capam

) unaxu3; cZ'

yJ/ba canv/udìpotefl

‘ Apojlalam liberam L ai t ixpobvg4mìam reliquìflî n Ac

c ipio amen, cond i ti onem . Nec renuo,

fi uon bene Conclud i tur exdi&oAp0 110 1il i beram effe rel i&am Lai ci s eam dc

i ntellexi t ,polygam i am , quia etiam i nep tamea

,cenfea tur couclufio d e ufuri sfl ebi l i

ciri s à C anoneNi ca: no dim i flîs quandoq uidem foli s C leri ci s eas i llici tas f ui îÎq ,Vult .Eadem ra ti oci nat i one utrumquc el ici tur . Apofiolus i n Epi fcopo requi ri t u t

"

[ i t unius uxori s vi r .Non idem ergo exig eba tur i n Lai ci s .N ihi l enim eorum quae ahEpi fc0po abcîTe vul t Paulus i n pri v at i sVi ndi candum fui t,& legepuni sndum qua1Î v e ti tum . …Non v u1t Cum effe mc

'

gozm

n eque nàéa !w neque d g goxegé‘à Z‘{qn

ebrìojùm, nanplago/ùm, neque lucri turpix cupidum. Imboneflahaec qui dem e tiami n pri

én legibus v i n,d i catamec ha: »

digna…l ta ergo quod presciD 2 Pi t


pi t ut Epi fcopl l s unius fi t uxòri s vi r}noni ndicar i d habere i llum non deber: , quod.i n Laico l eges puni ren t fi i d haberer.N011i raque tum l ege veti tum fui t L ai ci s pluri um effe uxorurn vi ri s eomodo (1q PO

'

110 1113 i n tellexi t, quam v i s 111 Epi fcopo exi tgar ne fit Pluri um m ari tus , féd unius .Ma

i o1‘

es quippe i nEpi fcopo v i rtutcs quam i nL ai ci s cum tegui tar, e tiam maiorem c0 n «

t inen ti am cafi imomam requi rere m…

n i fefìum eiLNon tamen tal i s i nm uti nem

t i a qualem i n Epi fcop0 improba t , i n L a i

co legibus fuiflì : cofidemna ta videtur.N il1 i l en im m agnum 3 1) Ep

'

i fcopo exigeret , fi

hui ufmod i eum v i ti i s 0 b11 0 xi um e1_Îe 11 0 1

l eb qua: L ex ne P ri v a dem lici ta effev ell et” cut unius

ea tempora li cui t i n im

pet i0 Romano ex l ege Iulia duas aut plunes uxores ducere. N ec eff quod qui s m i 'hi Iudseos opp0 nat, aut eorum

'

morem ,quì

v i den tur tune et iam Parui fl‘

c, quantum ad

hoc},Romani s legibus , ut a l ibi pròbamus‘

,

N u'

filuam i lli s exprobatam legimus àDomino in Ettangeli o polygam i am cu

'é

mulati


54 C L . S A L M À S I I

corummori li us facerent, ati t’

l cgibus % ìè

culm 0 9 115prx cipzre ul‘

Epi fm pus uniu?uxo

°

ri s v i r eifét, cum Pet'

leges 1i ceret ne

mìnf exîgeut ibus fub Imperio Romanoconfl ixut i s pluribus u

_

xoni bus i ung i ?Fruîh'

à

Prazciperct Epi fco

‘

po ne efi l-

t , quod CHL,

e 116 1i cebat ncc Lg ic0 . o m; …

vi rt us . Vi s adhuc aliud argunìéntum qndmag1 3 1 ta exponi dchcre credas

? N0 npq_ ,

i dem €11, cum Apofi0 1us i'

d cenfet, vi,duas in ord inemjacrum d i aconiflà rum

munera fun&uras adlegi opòrtè re qum11 11 ius y i ri fuerint uxores , £vò; oi vJìoo

‘

; 5…Mody uv a înec?N on poffc ibi accipi certum

0 11 d e polygamia cumulat i y a mul i erum . …

Nu1la en im mul ier poìui t habere tune

p1ures fimulmari tos . S i i n vidua diacon i iTa futura hoc cxpe

'

ti t Apofiolus ut uniusuxor viri fueri t, guanto m agi s Epi fcopusadeo contmcns

'

defideratur… ul: uniusuxoris fueri t aut fit mar1 tu…qumul

;_

1 v e, fed fuccefiîv c'

? U t d ic1 t’

Apofiolus dev i dua, èvo

‘

g aZvJìao‘

g yejovj'

a y uwî quae 11xor un1us Vl l

‘

l fueri f i ta C lémens inbonflìm‘

t i0ni bìl s AÈofìoli ci s ai t c pi f00p0 41ebegre e

D E Tn k p —1s z x r . F (B N O R B .

te effe, ut i doneus ele& i on i fit, ‘u laî'

g’ ….î

’

vàjoaa

y y vmugu'

ov y zw aw w cpovoyapx. I ta vul t e1gocum uni v i rx uxori s mari tum cife u

_

t ipi e

non m inus fit, nec 3 110 modo, un ius 11 1101 15 v i r , quam uxor eius uniu s viri coni ux U trurnquc en im povo,a 1zov (16 136 1 6

6 116 fend t . Ergo d c ea. polygami a Apo£10 111s aca y i endus , qux 11 0 11 pl 11 1

‘

es fimul

uxorcs uni v i 1 0 add 1c i t , nec Plures .v i 1 os

un i 11 110 1 1 11 11 0 codemque tempore fed

per f uccefl îonem unum aut unam , Pofi:

rcp11d i ata 11xo t e, v _

cl 11 1 0 1 1 11 1 S i m 0 1 t11 :1

11X 0 1 , && a l tem f upcrduc’

b , à“o£

w géyacy av fi1

ci t & pro inde ab Epi fcopatu per canonem Apofioli 1 ei ecî …mcum : e tiam l e c i time rcpudi a ta cx p1 o

cfa ipto C l1 rifi i p1 0

pret adultu ium à‘ofin eoyaqxov mAuy zy av

i 11 d 11ci r“

. Nec ali te r acccpe1 unt v eré1 i sEcc1efia: patres qua O 1 i en tal i s qua Occi

den tali s neque e tiam ali te1 11fi1 €11 utm

que Ecc1efia G rceca Romana…u ni verneque hodi e 11 11 11c u t i tur, i 11 Epi fc0 pi s el i

gendi s ordinandi s . C um omnia PCL“

bapt i fmurn peccare. del i fì:a p1‘

1 0 1‘

15 v i tatollerentur ne i tcratx quidem an te ba

pti fmum nuptix proi udc bapti fmo

56 C L . S A L M À S I I

purgares tollebant 110 dum mo 1 amque ac1Epi fc0 patum adpetendum pete11dum.

Q111 de re v e1 ba Ambròhi 1 11 li b . 1 0 111

c i orum cap. L . lucu1cnta hazc (unt @e

m/Zìmonizzautem qzzìd 109uzzr? Quando um: tan

tumne: repeti! a permi tti tur £‘

0Plt ld . Et i n ipj òergo coni ug ioL 1x eff non i temre caniug ium , nec

_/Zwmdw coniugokfortzrì conìs fìonem % d

plerifguemi ram » i a’etur , mm etiam ante ba

pttfmum i teratocomugw arl eleffi anem muncrìr,

eleffzonìy Pr.eroga tzh zm impedìmentagcne

rentar, czzm etiam deli zi a obc*fl?: nan/ b leant ,lab arrì

'

remi/]Îzfizerìntfizcramentm PlumParcam tefi imoni a pat 1um congerc , qu

‘

aead

manum 11111 1 ad —10 cum APof’coh ipfurm .

tum publ i cav i t . Mer;

111511 11 1 haec quccfiiò ut cam fua d i feuflîdng ,clignam i ì1d i caret . Sed qu0d i l l e non pracfl i ti t, nos dg.bimus , fi Deus v i tam . Secun

&ac.

haec Chryfo’

fiom i verba ex Epi fh adTi

tùf'n Cap. 1 . Hom i l . 1 1 . 13 m

* m Ay eî’

;

11021 05


1 3 C L . S K L M A S I I

Nam“

d i cebzmt, —ai 7riîA9,5,@é€nxs, de co

qui 9bi i iTet, ut

'hos pluribus al ibi ad ih‘

ue

m im. Og od genus loquend i adeo t ri tumG rcgci s fui t fam i l i are,…eti afn pofireni i

imped ì au&o res paflìm co ufi fim . Und e.1pud l uri fconfh ltos C razcos i nfimt; a: tz1 t i sz

Sì mulìerprim det ea'4 t.

Optimum igigur ac v al idum mo,firum ar

gumcn t ii , quo firmav imus ,cm1one Nica:1 1 i conci li i 11 0 11 interdi€tas clfc uf n1‘asLa i r€ 1 3 , quia veri ta: tantum funt C leri ci s . S imi l e € 11 & 11111C1 quod ex Paulo eli ci tur,

quia fecundas nupti as i n Epi fcoporum ac

P refbu erorum ordinem adfum end i s v e

titas ciÎ e v olui t eo ipfo i ntellexi fie pe r

mìffas Lai ci s .Etprofe& 0 , fi, quod C leric i s nom inatim ac feorfim v e ti tum per canones legi 1ur i ntel1igeretur idem La i ci s

ìntercfi&umm ihi l obfìaret quin fim i l i

ter L ai ci s foli s i nterdi éì a etiam C leri cosob&ri ngerenn (@od nullo modo pro

,

babi le v i dcri potefi . Qu,1m mul ta cano11es Ecclefiafi i ci ordini s

‘

v i 1'

i5 òet i ta ef1b »

fanxerunt quaeperm iflà plebi 11 111 110m1 11 u3 .

v oluere2Codex canouum Ecclefizf: African:e prohiber na Cleri ci edendi . b el [zibendì

maj ?z td bema/L i ngredìantar . An Lai cifimul tabernas eo canone .

i ngred i . prob ibi ti Nequaquam… C 1 11 0 11 Laodicenus

m

T R A P E Z I‘

L P (E N O K E . 59i n fim i li prohi bi t ione omnes gradus Ecclefiafti ci ordini s recenfet .; 11111 1 111 0 ad

i nfimum‘

0 71 x

—

397cm îeggcîms s‘ i m 71f ea

n ewv sw ; J‘1a xovw v É«Èn€ Émxì1nov ocnmy; frac

,

Sw ; ew ; a €r w v , nalva v n 11/ aoÀ'

rwv 11

è$ogmn 11 &ugwn 11 5m yy a r@» n av

owmyrwv , a’

; xao7mAa ov ei ac€1wq Ergo fo1isC 1eri ci s , non etiam L ai ci s v 'eti tum i l li scanoni bus tabernas ingred i . De al i i s fex

centi s idem dici Poîfer“

. Sed maxime fi

m i 1c quod i n Synodo Cha lccdo,nenfì

veti tum éfhne i n clcrum coop ati , redcm

ptores mand pes fia11t ali enarum poiTef

110 11 11m , & feculari um negotiorum proeu1 3t10 1 1es fufcipi ant . Eodcm q1i ippemodoconceptus i ll e canon tertius fi1prafc1 i

Pte: Synodi de fx cula1 i um n ègoti orum_ .

admini fìrat i one p1 0 11 1be11 <191 C leri ci s j ar

que i ll e N i cxnus XV I I de 11f11ra i i fdenpinterdicenda . I 1

'

1 canoneN i cazno i ta (crib i tur ‘ Q_

gm'

am multi fiab rega la confli tutz'

ab arìciam turpi a lam: fi flantur , obli tìguedi b ìn.efi n

°

pturx, di c€ntu qui peczmiamfiumededi : ad uj ùmm , mutwmz dante: , centc:/ònasexìgunt . In Chfl cedonenfi ad 11 11 11 c mo

dum

lam: canduffore.rafimarumpofl?jjìonumfiantfl fJ.?mlaria n

'

egotiwfubmm 14fi4f ap:ant ®ez'

qui dem

6 0 C L . S A 1 M A S I I

quidemmini/lerîumpw i pendenter,jlem14n°

um

Dera difi urrent€r domox, ( 9 °

propter al:arìcìam

patrimoniorum/òflici tudine: ad/ì1mmtex. S e

quuntur i n N i cxno verbaprohi bi tioni s ufumrum foli s ‘

C leri ci s v etandarum Iufl e

cmfi dtj ìmfla magn.: Sy nodu/s, ut,jì guér in .

): entm fl erìtpuffhanc dcy‘îni tìonem uj ìmds ar

cj; i enf ,dei ìcia tur C alienm exìffat re

ga la Eodem modo Chalcedonenfis

Synodus in fi1p_

ra féripto cano'

nmprocura

tienes redempt i ones L ondu& ionesv e

al i enorum honorum, i tà C 1eri oi s interdix i t , foli s ut ique, quia nunquarn tal e quidLa ici s vetitum lcgi tumneque fame Potni tz®ecreb i t i taq; fl mffumbonn numq; conci lium,

mcflum deinceps nonEpìfcopum non . Cleri cum

l »el monaclyum, .mtpo/faflîonw conducere aut .n'

e=

goti i…rj k cularz'

bmfi mtfi ere. C 11m A fricanaSynod i canon decrev i t , ut C leri ci ahuxori bus ab i’cinerent. 11 111 Facerent , abEcd e

fiafti co remov erentur officio, an Putandum

etiam Laicos ea fanéì ione c'

onfìri é’w s fui f

fe ut ah uxo1‘i bus fui s con tinerent ?ca nonem 1 x x in Codice ‘

Eccléfize Africame. Pudet in t e adeo indubitata ex

tra omnem-controxìerfiàîl fpofita tot » erbaperdere.

'Sed quid facies"hui ufmod i ho

minibus quibus nihi l fatis lucet qui in

ìpfq meridi e negarent fe Vi dereÎ An credi

mus’


C L f S A L M A S I I

ò rdines ah 11fi1ri s‘

abfi inére nomifiati nu ,

etiam decrev ere ca nones qui Apofiolt

_

ri buuntur : E"mmco7r@ , n 7zf ea

'C

J1a'xov@ , « mx; oo7rou rw v cnr Ja va i

'

opè vxc, n .

a aa aéfi w , àm emgeîoS-w . Ergo cx teri s qui

non nòm inantur ex C lero 11furas accipereperm ifl ì1m . Concilium fex tum 1 11 Trnl

10 11 0 3 tre s folos prio res gradus ordini sEcclcfiafi i ci ah 11111 1 15 abfl inè récenfui r3quos nom inatim figni ficta v i t canoneÈÎ3nm a7r@ nWea€un g@ 17 fl jg n0v@ 7 0 368 9

r aÈ; A.: yo‘u évacq Éxw ra;eìg 71 0414505v w aw mf

o9 w ,

1; xoo6augez'

d?w . L aod i cenac Synodi dcc1 e

tum magi s v idetur exp1 6 111 112: quamN i ca:1 13 .

1Nam pe1 îeegmmx; folos 1110 3 tre s gradus intellex i t L aod icena . Ar 1 11 N i cazno«n?;

’

cv 7 45xa vov 1 €Eem foy évm€ 11111 regulaco11fi i tuti s omni bus , ufura i nterd ici tum.

Q1ga loquut iq ne cettu ef’c omnes defignari qui 111 0 1 ( 11 11 6 funt Ecclefiaf

’ci cm tam fu

p6 1 1_0 1 um quam inferiorum claflì um .N am

i n canond Laodiceno xaovovmoì

d i a 1ntur qd i ex canone fi111 t Ecclefix i d

€ 11, ex C lero , à pt i v at i s co nom ine d ifi i n

T 11 1 1 p 12 2 151'c e 11 0 11 15. 6 ;

ho qui i n canone Ecclefiae confii tud'i d

efi , i n C lero. Apud Sozomenum Pmni

tenti arius d i ci tur r gb“

xa vo'w w an 9à S-aq, i d

efi , ad iun&us effe C lero ,fiv c éunAna-xaos— mcgm

'

y y otm. Interpres nov i ti us Epiphan i i rid i eule canonem effe novum fa€tum d ic i tde infìi tuendo Pmn i ten ti ari o . Omn ibusergo C leri ci s tam infim i ordini s quam fu.

P remi P{ Ohi bi t£ ufumr canone i llo Ni a nno . Infim i s canon i ci s i d s fi , C leri c i s ,

permi ifas eas ,canoncs Apofiolot um , L ao

d i cénus Trulle11fis , adfltr11 11 11 t . Mul tem inus L a i ci s prohibi ta: funt, fiqui dcm eas

C leri c i s m inori s ord i ni s ’

perrn i ffas con

ftat v eterum canonum fan& i 0 11 i bus .Al i as

nom i ne 1121 11n 1: general ius fumpto om

ni s ordo Ecclefiafti c' us i ntell igi tur. … So

l ent etiam al iquando Zeeg m1co'

v xa‘ra'

Àoy w

dic ere de ordi ne uni v crfo . A1 in Laod ice1 1 11 Synodo i ta Iegg mxoì,ut d ixi , d ifiinguun

t tl t $wî xà ny x£ v . V erum de hi s a libi f u(1 115 i n l ibro de òrd ine Ecclcfiafii co . I idem porro canones Apofìoloru1m cum. ,

quid prohi bendum efi quo teneri debear'

t am plebs quam orde facer, utmmque pari ter exprimun t . ut C an . Lx xv . Eì

’

fl ; %M

Àamco'

g 6-1’

01

'

À931 a’

; aw a y wy lu) 1,

8 30;w’?m

c

gî'nxdîv x auga

'

o9'w 1

a

’

cpa

C L . S A 1. M A s 1 1

écpay jéà w . In que. fan& ione naa9w eeî'

og’

aq

ad C le1 i cos perrinet oìcpoejfso9-aq ad L ai

cos I tem\

C an . Lx x 1 1 . BZ 7 1 ; nAne, mogm

Ammo}>Ì7nì'

15oo°

y fxq c

’

m on'

au; oi ©éÀnr az4ma..

gav , ÉAm ov , dcpoej géoftw . Plum exempla potemm col lige1 e quibus i d eri t cu1 x .Nobi s

otium 11 0 11 efi P lum conge1 ere nec fame ,»

opus efi i n t e ( am c lara . @ i d en im ma

n i fefi iu&quam ubi C leri ci fol i 11 om inantur

folos deberc i ntell igi ?U bi i tem foli Laicinon po iTc i d nom en etiam ad C leri cos

11 0 1 1 10 1 > At 1 11 dccreti s quaeutrofque atti

nent ,

=>

ut 1 ofque folere nom inatim exp im i .

C onfucv crc Pat1 es xezgw cv g‘

g i n Ple1 i f

que conci li i s d i ctere, cum generali ter al i

quid fanciunt quod uni v c1 fos teneat ,

Pra:cipuc plebem Ch1 i fti anam . Sic m……

ca none Laodiceno X X I X . O"

71 x'

J‘a

g aw x; 1’

8 6‘M Z4V 13 ov r w m@Car rw %oAaofetv ,« Rx eg;s <>9 a4 ow r z ; M ;m ow n ; ry épqc.

_dnon opvrteat Cbni/1i anoximlaia re, oti dri in

j à blmta j è d 0pmm’

eof m eadem di e. EademSynodusm faq11 enti canone, ubi v etu . t ne

C leri ci i n i i fdem bab1 ei à lav acrum cum. ,

muli erihus ufurpa‘

r enb etiam ad omnmru

C hrifii anurn fiv eL ai cum i d extend i t :

11’

JL61'

Ieggcîugzs‘

u È nAne, mx‘cs È-oZa-xm-

oìg òv EmÀw a

'

go y uuaw ccîv X 71 0A8'

209'a14 a"

B’

c

xw a vàv, È Aoumîz. n r: fic v erti t D i ony°

fius


6 6 ,C L . S A L M A 5 1 1

Plebi i 11 tetd ixere,& fi1mmam in Occi den

1 13 partibus a11&0 1 i tatem obt i nuere. Nul laenim circa i llud fx culum Synodus , fi v c _

v a

m m; fueri t ,fiv e oinxy.2w nì , 11f11 1'

11m ce11fui r’

,

populo Prob i bendarn ,non i n O ri en temo

d o habita fed in O cci dentg ,

quo nds ad ipfum i llud conc ilium Eli beri tanum plura… U t 11t fì t , etiam fi v cra

det11 1‘

elÎ e i lla addit1o de 11f1l 1' i s plebi vetit i s , 11 0 11 tamen general ihus Synod i s ea

part i culari s prx v alere debet Et Nica:11 3.2 10 11ge prcccell i t 11 11610 1 1121 3 , cuius Fraturi s omnes part es Ecd efix fequent i s ac

qui efcendum ccnfuerunt Omn ia ergoa lia concilia qua folos C leri cos i n ea prohi bi tione comprehenderunt folis C lerici s eas v oh1erunt v eri tas , a r canones Apoi‘colorum , conci îi um N i czenum , Laodi c e11 11m Scxtum i n T1 11110 C :1rthagi ncnfa

:111 1 N ec a l i ter omnino Potefi accipi ,

11 153 13 11113 qu i C l eri cos cofdem effe cum

L a i ci s , aut C lcri corum nom ine etiam L a icos comp1

‘

ehe11 d i putarunt‘

. 0\1god ne

m ìni , qui fa11 11 11 1 babear finciput i n m en

tem v eni re poffe credibi le efi . In conci lio-Arelatenfi primo fanci tur, canone x xx, ar

111 3 fuit . Sequi tur ipfa fan& ioz@e

guz'

fà nemnt,plamìt 601 iuxfaformam

D E T R A P E Z I‘

I‘

. F (B N O R B . 67

datam à communione ab/lìneri . C um d c Lai

ci s tacueri t , apparet nolui ffe Synodum_ ,

hoc i l li s prohi beri fed folos a’

xo1vcavér g ;effe C leri cos qui C um…

canon

'

quartus L aod i cenae decrcv i t

J‘eîv cî1} Î€€5£ZIKÈC JLaw e-féexv ; nec Aaa .

mB'

v qui cquam tale d i ci t :111 11 0 11 clarum _ ,

cfl a 1‘

gumentum , folos facri ordini s vi ro si l la i nterd i& ionc i nclud i ? N ifi fortafÎ g ,

placcat do& i ffim i s Theologi s e ti am {1591

71 xclîv fign i ficat i oncm ad plcbcm ipfam ex

teudcrb . Tota i d Gneci a. tcnui t 0 111

11 15 O ri ens qui fub q11 .1 ttuor pa tri archi s

fui t , 1 1t 11 im i rum i uxta i d quod ì1 concili ouni v erfali primo fupe1

‘

ufuri s dcfin i tum. ;

fucrat ,& à S exto i n Trul lo confirm atum ,

foli s C leri ci s v eri te caz crederentur,L ai ci s

pcrmifiÎr q uc et i amnunc obferv ant”

omnes G rcgci g O ri è t i s Ecclcfix . l n O c

c i dente alia s mos a liud i us i nv zdui t cx

Pon ti ficum decret i s , pofìquam comm au

&ori tus per Occ i dent i s Ecclcfias i ta con

fiabi l i t.1 efi ut pro l ege v aleret i n art i cu

l Lî fidel tranfitura qui dqu i d confl i tui lfcn t .

H inc omnia conci l i a qua: in Occ i dentg ,

celebrata f11 11 t pofiquam Pont i fici um i a

gum fub i i t , ufums :eque L ai ci s C leric i s prohibua c quìa L eo Prim 11 s idemfl atuera t . A li ter tamen v i fum fui t C0 11 Ci °


Ii i Agathenfis prim i ali orum a11 tjquio

rum Pa tri bus , ne de N i cecno primo O cenm en i co mo v eam qu; fii onermcui us au&o

ri ta ti praei ucfi care 1 10 11 Potuerunt Ponti fi

c1-1 111 Romanorum d ecreta . U t nihi l etiamdi cam de canoni bus Apofiolorfi, quò s ipfiPro gcrmani s haben t qui i n fol i s C leri ci s1 1f11 1t 1 s damnant “ D ccreti s tamen i l li sPon t i ficalibus n ihil aliud effc&um efi ,

( 1

Pannuomm S ic enim collibi tum efi C a

noni i s rem v eti tam Ponti ficum fuorufn _ ,

canoni bus facere 11 0 11 v et i tam ,nom inptan tum muta to . S ic fures fol eur. Immu

ta'

11 t formam vel chara&ercm rerum . )

quas furto fi1rripuerunt , ut celen tun Ma

teria ead em manct fub a lio ti tulo d i ffimufa ta, qum idem hat preci urn . n foloargumento comproba 1

'

i Potefi , quam i n

cxpugnabi li necefl ì tcde retinc11da 1‘

11 111 11fl l

mmm co 11 fit i nga tur orbis Chrifi i gmus , a rquibus carere non pofiì t , quam v i s pci

f11afus , eas pugnare cum v erbò divino .

G razci fimpi i c ius apert ius qui ty ran11 1de i lla

'

opprcfiî 1 10 11 f11 e1‘

e , ufums liberasP lebi C l1 t i fì i ana: rcl iquerunt ,quas mAw e:

’

ou

Perm i ttebut Eas tantum C leri ci s abfiul crc


7 0 C L S A L M A S I I

enim r

‘

m'

x8 ; general i tcr C lcrìcj3 Vcti t0 3

definifl è t conci lium qu'

xo4 e ti am v o

centur qui .debcntur ex mora pro co

quod in tercfì ant1qui C ;monifiac has

eti…un ufl1ras Ecclefiafìi co ordin i i lli ci tasftatuerun

‘

t; Photius i n alia. fententi a fui ì,rigorem i llum i n terpreta t ion i s emol

l i v i t, ut no ta i: Balfamon i n fchol i i s ad eiusN omocanoncm E

’

uxaogj gnav v , i nqui t 753

Haare; olgxp a'

gu xacAa79 èe,w lw 6Uo’

awfl , ain'

aw réì'

v a’

; …CDe’

eov v o'nx; 3911 0 %0

'7f 85{9L

‘

4

c

f

%.

ulnAr; y xs

'

g. C anoni fha: etiam Pon tifici imultos cafi13 adxm ttun t i n quibus l i ceat

Praacer fortem i d accipere u‘

bi i llud

locum t , ram i n contra& ibus

i nnommatxs quam alixs , & ,hi s pr:ecipu<:quibus bot mfidci nomen i ndi tum efi . U

fums eas nom inare rel igiom haben t , fedeff

e aliquid d i cunt quod Praeter fortem ac

cîpi tmu c uorum i nepti i s nos alibi fufiL; S i n te t ti0 v olum ine dc ufut i s Iufiziui a

nei s, I ta ergo Pho tius patriarcha i nterPretatus efhexigerepolc leri cog d xg g i m

‘

21g © Éeow @—u 6% Idemin Titulo X I I I dc peccati s L a icot urrp ,

non recenfui t i n i lli s fw nus nec ufuras ,

qui a inte r pes cata La i corum nec ufurx ,nec; fmnus trapez i ti cum locumBalfamo Patri grcha in

'

rcfponfipni bus ad

qua

D E T R A P E Z I T. F ( B N O R E . 7 1

q uazfita variorum canoni ci s , di fertc tradi r,

ufuras L a i ci s petmi flà s effe, C leri ci s (oli sveri tas . Ad qugfii on

'

é enim ipfi propofità?ntrfi éxz

'

v / ov effet, va?; :'

egwy s'

vow 129 lue’

v frat èÀodixoî

'

; ÈBrÌ Ta'

xw J‘wv ez'

fdvj y à ìk ov 0’

À2'

90 0 v , 1f

fpondet, vo'

y…ov w oA:Lnàv , lc—‘gem ci v i lcrn nfu

ras agnofcere fed ad C leri co s quod attin et , omn ino ab ufi1ri s eo s abfi i ncre d a

’

nere .

Kad r at5m y2u‘

, i nqui r, Aaa mîv , cgs_

1}îeew

y z'

v x; 'me/( a v w a vn Àcî; aî7 my ol

géîf frzq . C i

ta t d ei nde czmonas Apofìolorum con

ci liorum , qui foli s C leri ci s ufuras in te rdjxcre. Nul lum igi tur fuper hoc ampliusreftat dubium quin L ai ci s i n p rim i ti v aEcclefia non folum «w xfjdv , i ed ctmm

w eòr £ dv li cueri t cum un‘

umu interd i& um fueri t C leri ci s . Nec a l ia. ra ti one i d

i lli s fui lÎe prohibi tum lique t quam m cr

catu'

ri s ncgot i at ionfnus 0 pemm dare,al i i s art i bus lucrum ro fine [ i b i proponent i bus . Apud Eu è bium i n hifiori a Ecclcfiafi i ca lib . v x. cap. x v x1 ApolloniusMon tanum i llum fe&az ,,

s>ZÉ no

m ina ta condi torem argui t, quod in ter ali amul ta quac indigna. propheta , qualem ha

beri v olebat , faceret , etiam fueneaa f ernu .

A’

v aty xai ì'

ov°

j\

xa g7rz?c Jam,.t alfeoggw <péw . Hea<pn

'*mg eî7re

'

po: Balvge7zq ;5754?q @Momay é?

E 4

C L . S A.w cpn

'4m; 7u

'

5Aau g 13 311150 1 ; ZE'

OMZH ; f f 9© 1rmcJaw a i

'

e1 3'rou7fnx oy oì\og

'

mau rw azxv mn gov 259

gw , a [, ml

.

“

( grc/ Îe b eroeff, omncufl ttffM Prol1/m

_tx exammare. ? wpbeta , dic mihi , ancapi llt:m

tìngi t . Anprop"

éeta acular fl z

'

bìu obli nz'

t ? .; fn

mundi tìms 11 1/Zi…Propv etzzfi ’ ffatur . An tal ubz

tefl î’ri f ludi tprapketa . Anfwnemturproplw

ta ? ®imnt miki utmm i ; Î gl li reant, an non .

q d propg etss 11 0 11 1i € 1 1i 1fe cfid t certenec Epi fcopo , nec Prefb ytero necm in ifi ro . Oue1

‘

i tur G reg0 1 111 3 1N yfl è nus

Epi f’tma ad Latoi um canoni ca ,ne exami

nari quidem (0 1110 3 (11 0 tempore qui i n …,

fac1um o1 d incm adleogc1 entu1 3 utmm hoc

v i t1 0 avariem tencrentur . Kou o,1 w s

‘ i n

qui t tra f'

mx'rov em°@ m gw4>9n

'13 V00

'

8

m'

wae7Hov 71 13

aiw ;.oéMvmv . 310 1

3 M sovéZe:9{î_ q

s w m a c fn}7 0 1a 953540 91714 05, 8 3829

auÈ J’

m x?w gov ci you2u s c o@ég;ot<éfl tf pmz;rzog

'm g'

rw à àe1 ei ào Aamf efag xaqn

y 1’

ouzér au v . Bafili us 1 11 Epiflol .1 cauoni ca ad

Amphi lochiumQ111 Ci t, eum qui ufn1 as acC 1P t ,fifufl inue1 1t quaefium uuem

‘ inde fece1 i t, in paupc1 <; s cxPende1 e, ahav ari ci se

11 10 1 b0 dc111 ce11 5l i bera t i pofle ad facerdot ium adm i tti . 0 r ang ; Aac‘

uCaa’

vww èac‘

v xoo

(gìàéà'

mzq 75ac&nov xeeà‘

@ eìg 7311 1969; 05:10 k

cmq, {g), Ao:7r£? v aanua r@« ,,S@:o gng

cac

0 ; €51 1 gi g: 4ggwa'

1ag'

lw

Ergo


C L . S A 1 MA $ 1 1

Primum eis exOecumeni ci s Synodi s i 1 i +

t erdi&um fui t , Lai ci s , ut antea, li ci tum

ac l iberum rel i&urn. … Nec ulla,quod 11 0tandum , Synodus unquam-d i fcrev i t i n ex

prcffe v eri d i s aut taci te perm i tt è'

d i s ufuri s

in ter fu mus trapez i ti c ii commune…Exhuius quippe perm iflì one certum efi

perm i ffum fui fl è trapez i ticum . Non enimd iffert n ifi Ar cui fa as resl icet v endere , potefì a li enas eme 're 11 1eafdem v

’

endat . % ze m ercatura efi … Sic

P0 t6fl li c i te a_

1iqui s 1 59 671'

2617 6U64 1' Gdef uo

'

folo hanc Profeflîonem non quear fufl ine1

‘

e, de ali eno qua:rat unde poflî'

t ne

goti ationi fuffiè e1‘

e q _

ue tum,

magi sbono iur e fece‘

ri t, fi à m agifizratu ad hoc”

confl i tuatur, & tal1 negoti at i‘

oni ad bonu in

reipub'

li a e Pauperù commodfiprgfici a

mr. Here fa tis funt retundendo Epi flola:aufl *

o1 i , qui’

negat i nEcclefia primi tiva toleratfo

,s aut cogni tos fuiflè trape

‘

z i tas ,

publicam foeucrandi profeflîoné facerent .Ar g:go a i

'

o , ex cli fcipl ina Ecd efiafìiéa qua:

tuhc obt inui t aeque l i cui ffe alicui Cfi i anò tomvita nihi l aliud agere quam fie

netàri uni cam ha nc profefl ì pnem ha

bere àc femel bi s , ter, ant f::epius peniam fuam faénori S i dcmus , pec

a'

m eamquc-fà cri s l i ttc

I IS

D E TR A P B Z I T . F 1r 1;1 0 11 1—1 . 75

ri s aut canonibus Ecclcfiaflzi ci s interdi&arn.qui femel fw neratus effet, aaquc cenfuram Ecclcfiafl icam per Publicam pomitenti am tune incurri ffet, a tque i lle qui fae

Pius i d egi fÎ et , aut qui to ta vi ta nihi l aliudegifier . Meretrix quam vi tae antca&x

Pc:n i tebat , pofi pa:nìtenti x publica: tern

pus fuum pera&um rcconci li abatur altari .Mul i ermaecha quà: femel in cam <:ul

'

pam

incidi lfet, non m inus quam m eretrix ur‘

communi on'

e'

qua exci dera t , rccuperaret ,tempus ipfiPoeni tent i z indi fìum implet edchchar. Ponamus , per i l la tempo ra ufuram obnoxi am a que fuic pceni s Ecclefiafì i ci s exornologcfi ut era t mcechi a .

Tra

gaez i ta qu:1md iu i n profcfl ì one i lla

v er aretu1' , non admiflìw ad communi o

nem facram fui flè t nifi abiurata fcr nerat i onc,& peti ta pmni tent i a,& perafì o tempo t e huic crim ini fiatuto . S i autem al i

qui s ex his qui communione part i ciparct,

pccuni î fuam in fos nus v el femel ded i lfct ,fac ta fynaxi exci d i flè b nec ad eam red i ifet

n ifi pofì implctum pcen i ten ti x publica:tempus . Arnihi l tale i n uf uri s ah Eccl efi a Pri fca fiatutum aut obferv atum , ncq ; i n

al i i s v i ti i s ac dcl i& i s qux ex avariciacupid i tate nummari a originem habent, utdi i erte tcfiatur idem Gregorius Nyfl

‘

en

Nec


Nec ufuri s 1g1 tut pri v atorum, nec trapez i tarum profeflîoni fmneratici x , ulla tunein imperio Romano fub imperatorihusChri fìi a ni s ahEcq lefia impofita f ui tpoena quia nuîla ea mrn 1 erum

__ Erx cefl è rat

interd i cîti o . Pudet i n re certi fhmax

tam_.

d i umorett i . Non tamemme pueni_ tet à g l

plurim i s verbis haec fufius agerg , ù- Inde

enim Pendet p11rgat1o crlmnns m ihi 1 111

pa& i ,quafi patrocinium t1‘

apez i tatum co n

fulta opera con tra ius ac fas ;E.Cclefiaev eteri sgnores ac d i fcipli nam , fi1fceperim ,

Nec deprecor aut recufo i ta v i derb ni fi

of’cendo non m inorem f ui fl‘

ehbertatem ac

Ii ccnti am ufura: trapez i tiéa: .eiufque publicae —neg0 t i ati on i s apud fazcula Ecolefixpri ori sq uam vulgari s pfi v atp rurn fa mori s, quammercaturx quam ali a1

‘

um om

n i 1_

1m artium quazftuari arum quam demi

que omni s generi s K npan fig.C anoni fizai

qui 11fi11‘

am repugnare £1 craepagina tam_ ,

nov i quam v eteri s tefìamenti contendunt,11 0 11 trapez1 t1cam tantum fed eti am …eam

quam pri v atus agìtat eadem prohi bi ti onei ncludi , meri to putarunt . Ignofcendunpi taque i lli s . Si c enim fib i confiant . N6 13

ifia duo divell i pofl‘

unt . NO1_

1_

1gnofco no

Rri s , qui dc t1'

apczi ti ca concedunt eam…

contrariam effe (acme…fe1 ipt11tee dcp1'i v a

torug—

n


7 8 C L . S A L M A 5 1 1

beri v éllent , aut profufip_g es fiorum fieri,.

m iHì li um fgggfiones, ali afque

fiÈ—

Iarg1 tlones d ifiri bui . Sa rs eius pe… r P enes eos qui buserat legata ea conditione. Ad eorum t e

d i tuum exempla r fic en im inferiptionesv eteres L at inee ubique eos nom inant, utGra ci a fg au

'

àxg, annuorum redi guum ho

di ernorum forma confl i t…a efi . O\uorum

haec efi rati o, ut quamd i u fortem rctine1‘

c

v el i t debi tor, dum ufuras prxflatmon pof

fi t eam ah invi to repetere credi tor i ta ut

etiam ad hx redes debi tori s tranfe.1r , fi c

fortem eq uarc ufiu‘

ze pluri es Poflînr“

.

Horum redi tuum exemplum extat apudIufii ni anum Novel la C L x , i n qua tale pro

poni tu1‘

thema . C um ben e magna :111 1‘i

fumma Reipubl i cee Aphrod ifienfium lc

gatis quorundam teli fta elfet, n mgifiratus

i ll ins ci v 1 tat1 s cam pcmni am ne deperi ret

fub tal i condi tions collocav erant ut qui

eam fmnori acciperet quotanni s Reipu

bl i ca: certam fummam ufurx nom ine de »

penderet, quamd i u ea pecuni a penes cummanera . tune

qua

D E T R -A P E Z I'

L q o xu -z. 7 9

fieri in hoc cafu deberct . … Q,

derbi

Aut igi tu r tum ah i l lo exigenda forsfui t, apud alterum collocanda , aut o ri ofa in Polì erum fine f1u&u reipubl iczc

futura apud p1 i orem debi torem rel i nqué

da .

mngi ih‘

atu i ll ins civ°

fpec1 cm fim i lerfi ufuri s communi bus ua =

l e s tune in ufu ac more era ur fed È'mcn'

qa

w aÉJ‘go, i d efi , annuo

pa1‘

ari dcbere quam r o

'

xwv xoom CoAjî i d efi ,

ufiu‘

a1‘

um prx fìationi . Noyl w‘etiam a o

'

eov appellat i n eadem confl i tutiona N an

igi tur valere i n co pa&o refpond i t ldgem

i ll.1m qua: ceiÎ are ufuras fiatuebat for tefeme l cxaequata ufuri s . S ed tamd i u ufura sdcpendcndas effe à debi tore rcipubl i

ca: quamd i u fummam c i v i tat i debi tc1m_ ,

ret i neret fl Habes formam nofìrorunp

redi tufi, plane i llo themate non adumbm

tam linci s tantum , fed cxPreifam omnibusfui s colori bus. De qua nos i n libro dc11fi1 1 i s l ufi ini anei s pluta . Hoc e tiam fui t

l l]

So ' C L . S A L M A S I I

i n antiqua ufurarum ra tione ar inmu'

ruddato non ad d i em przefl i tutam ramdinexigerent u

r quamdi u\ fortem debi to ri

placerct retinerc.

‘S, e;LquiaJ ì femel ufura: forte1h ada: quav i ifent, non amplius ius

era t eas exigi , ideo e tiam i us era t credi tqri rcpè tendx fusepecuni a , ne i nuti li s ipfi

i n Poficmm efl°

et . Ar in i llo mutuo -cui

repétcndo certum tempus pracfigi folebat ,autmcnfìruum aut trimefìre aut enimfi,pto

rata i llius tempori s , 11fi1 1‘

22 currebant . Re

d ìti bus annui s fim i li or f ui t ca ratio, i n quafine tépore prazf

’ci tuto pccuni a debcbatur .

»

D e his a lio loco . Earn pbrro red i t uurn_ ,

anfi uorurn formam quorum fors apud debi tores fempet manera fi retinere

optarent, amplcxi funt C anoni fìae, &”

ad i i

lud i nfiar quod nunc i n omni fere Chrifi i ana rep1i bli ca obt i n et , eas redegerunt .

Abol i ti s , inquamfi 7eterum ufuri s hoc ge

nus 1naxim eProbarunt quafim inime ufurarium, qu_

od tamen , i d en im quaerebamr, pecuni am xque in red i tu ac quaefìu

repon1 t

fi i tut ionem ; (g od lucri ex ea redi t, non…,

habet nfuree apud i llos nomen . Nam nfu

ram Pro v eti ta babeuf hoc 11 0 11 efi, vetirum… .


C L î S A L M À 3 1 1Z'al i ehum efi .

“ Manet'ergo cred i tori s . Noh

efiPro1ndc empgi ò , nec Vend itio . In em

quippe Fr_e t1um fit v end i tori s res

“

quae empta efi cmptori s , utri ufque

P_g ìgg t l l l lhi ut'

erque dominus cxi fìi t.H i c

y _c reditus quem em i quoti efcunqup

y _q i t0 1‘

i li bueri t , à mE: aufertur preti o

refi i tuto . Reciprocum bde fal tem ciÎe de

W N on efl:. Non enim ego pofl ììm ah

in v i to repetere quamd iu red i tus i llos rmhi folv i t . Mille alias funt cauflìe qhaf af

ferri queant confutancl al i s ad i nv enti o

mi s abfurd i ta‘

ti . Nebula ci rcumfufa Aeneas’apudpo

'

étam ne àPceni s agnofccretur P lu shabui t folid i tat i s “quam ho'

c velum quodobt

'

c-

znd i tur tegcnd i s ufuri s Et competur1t in \

eos ,opt imeque quadra…ha‘ec verbaSJ ÌYI ÌCÌ)

Sanffa Lakermz

504 mibi fizflere da fà nffumgue piumgueb i ti t’ l 'ì

l\f em pem ztw fiamdi èm obi ìce nu

Ah i i fdcm

quod infmfiì vocantf, una cum red i ti bus

1l

D E T R A P E Z F (B N O R E . 85i lli s annui s , fiv e larv ati s ufuri s . ar lucrat0 ri as damnant oMM M

ri a S i c ergo mecum collige Nummihalventi aut fru&uofi funt , aut 1 11 f1 u& 110 f

Nihil efi tert ium . % ofc1mque quis apudfe 1 11 arca ferv at aù t grati s a li eni mutuodat, fiet i les ipfi effe utrov i s modo, omnino Palam efi . QLos v ero fub ufuri s de

d i t°

q 11ocunque m odo dederi t , qua'tenus

penfionem pro hi s accipi t qux fh1of0 5

lucrofos ipfi evad ere compertum efi . S ter i l i s ager efi qui dom ino nihil redd i t . S ifru&um idem dom ino cul tus v el locatus colono refcmt , qu15dub1 tet ind e futurum qux f

’cuofum ? De pecunia idem efi .

Ipfx i lla: ufur e pa: na le s fiv e pun i torix , ex

(111 0 pw nmlex comm i ifa efi , 1ncipi unt ef

fe lucrofx cx mora folut i on i s ouz13

antea fi et i le s eram , i d efi , gra tui ta: . % d

quam lucra tori re ? C om enfan t en im lu

crum , quod ex pecunia mea fac ere poffcml1 11 a lias rcs $ quc v el plus qumfiuofasm i

hi futures eam impenderem ut i n ag1 o sfecundos aut i n m erce s aut aliud den i

que Òv enus um…lucri fica. m ihi facula ad

luceret C ompenfm t etiamquod aligna cx occafione 11 0 1 1 P1 zr v i fa 90

F tef’c

C £ . S A mM A S I f‘

î e&mih;i em€rgerc .pecum a mea-carentîj

qu; hui c damna potn ifl è r fubv eni re fi admanum eamhabui îfenp . n qg; uiàtorîa s

m im imdefin iunt: cum non pa/ficmfinemeacd lz1c

°

mm

fizctà. a c:s i taque= C a noni i’tau i ufqup

adeo C anq 11 ict1m,has ufums p.er‘

m1ttunt eo

tìtulo quod honefie :1CC1P1 tu1‘

.1d . {quod itercih Et i lles funb ufurze compenfaty

rix .

Iuc1‘

um $i pecunia.mea non carerem ,hoc

cam i n arca haberern , m ihi — fieri l i s

fora , nec qui dquam lucî‘

i reportaret . Data fub ufi1ri s lucri fica eft , cademque com

Penfato,ri a . Ornne etiam lucrum , fi rc&c

défi11jtio adfcrtur, quandoeggpq/Ìùmflnemea

i nmmmada Pecuni a mea i ndigentem fifé/6M

gui nu/lum lucmm ex eaflzfr’

urm efi“. c ex

Pendamus . P rimum non eff confide‘

ran

dum , ut fint ufura: m ih i m ere lucratorim,

ex ea

ig i tur, qui lucrum faci t ex fua pecunia a li imutuo


C L « 5A L M A S I !

impendi t vel in z d ificando, vel i n agro“

colendo , vel i n n av e fabr i canda.v el i n c

mundi smerci bt1s v d e tiam i n fumiatibus ad v i&ù quot i di anum faci endi s .% i

bus omnibus cafibus numquam fibi è m a

ni bus ext‘

orqueri finct eos nummos qu i

bus tum uti tu 1, quos infum i t quos 11 i nprx fent i 11 0 11 habere t allunde parem…

fummam vel fub magni s ufuri s ‘mutuatidcb cret potins quàm ei s carere . N e quidem eo s tum rnutuos dederi t , fi nav igare

Propcd i em cogi tet v el i ter longin i1uumfufcipere, vel aed i ficare Vel aedes aut agros emere, v el aliud quid facere medi tet i 1 r ad quod eà

'

pecuni z'

i fi bi opus ciTeprc;.v i dean % ando igi tur eri t

,ut q11

'

i fquam

cum fuo mcommodo pecuni am à fem i ttat , ut a l teri conful at Nemp e rum. .

cum maius inde certiufque commodunr…

percepturus efi .Ut eéce, Pambam emereagr i i numm i s i lli s qui m ihi i n a rca o t i ofii acebant . Interim i d m e agi tan tcm ali

qui s i nv ad i b qui mutuurn petat , grandiorespolli ceatur ufuras quam funt fw a

&us quosm i hi redi turos fpe1‘

ahî ex ag ri sempti s Non cqmpm1 fa tori g. hg:c fed

lucratori a magi s ufum efi , ed i comptofi a

‘

q 11 0 q11e fi t fed cum hyperocha .

V ari i tales cafas exi fiere poflìmt, qua: mc:

Pecu

D E T R A P E Z I I . F @ N QR E . 87pecunia: retinendae aut i n aliud imp end endaz ropofito d imov eanb fpc lucrimai ori s o la ta . A lias fi n ihi l luculen t i usappareat , defi ina tum perfequar , pecuniam ea utendi , utpropo iue1 am . U t fl ll t€ rn_ ,

a l iqui s cum fuo in commodo 1 3m p1 x fent e au t impendence nec

R1 oc111, 11 t p1 x

fent i t , abfuturo funpecun 1 a pa t1 c1 1 texao

l i bcn ter carere d ignetur i n alte1 i a s gmtiam aut commodu , non puto po iÎ e fiugi .Po tefi quidem fieri , ut quo tqmpo 1 e 21 1

gentum meam peti tur 21 m e mutuf b fi1 ci lc

eo pofîìm carere. An pro

fptcr€a d ebeo

gra tui tum fi i s ca us paulopofìcmergat cum magno 1 edcmptum v el1mi d habere?An , fi d 1 mnu quod ex eo pafTurus fam infin i to fi1peret luc rum ufuramm legi timarum quibus i l lud dare potui ,ei us damni rati o h1 Beb i tur ?Non puto i df utu1 um , nec iuri fconfultus anti quus hoc

d i ceret . Frufir.1 igi tur…damn i cmergcn1 t i s

:1u t lucri cefl‘

an ti s d i fiin& i unculi s ad gmt ext 1um certi gcneri s u furarum adgroban

di abu tuntur C anoni flx . l VOC 1 bL1

lo rum d i fferen t i se m el i ori lm s iuri fgru

den ti x temgo 1 i bus i oinomtx cum ipfis

rebus , ah 1m :1 ino f eb ri slucem v ene1 un t tenebri cofo fiecu lg_,N am

fi eme1genti s acl fingulas vices damni 1 11F. tÌO

88 C I…O S A L M A S I I

tio quai deb et , examuflì ta ta l ege fempe1:haberetur , m i ll e inde d iflìct flta tum l itium Caufaz i ntri ca t ifl ìmarum . fubindq _ ,

nafoeren tun … ans

i x i n

erria otium nihi l 0: i gnen t i s , v el i n zuf

ca dom ini repofit x v el gratu 1 to alienidata . Eteni nfquam egopecun i am uti liter occuparem agri s ferti libus autmer

cibus , aut ali i s rebus , dum in a rca m‘

ea i a

cet , aut apud ali°

um efi fine fmno te ln

c1 11m quod ex ea facere poffem planom ihi ceflì1t . % a11 to m elius ac conful

t'ius fuera t , relinque t e in a rbi trio cuius

que, 1 1 t a11 t i qui P ruden tes iuri s fecerunt ,utrum .Pecuni à fui commodare quis v ellet , grati s dare an locare fub 11furi slegigim i s ac l ici ti s dage, quam rem per fefimplìccm to t tri ci s i 11v olv ere?C anoni fhî:

vulgo ad i ll_am defin i ti on

'

é lucratori arum

É1Î urarum ad i i ci un t , non folum fi credi to rfine ul lo fil o incommodo mutuum det ,

fed fi debi to r ex pecunia quam acc ipi tlut rum fen t i at 111C 1'11t0 1' i 3 8 è as

effe ufums . % afi m ea i nterfit" ,

t e ac (C i t é , quam ad rem quem ad

p ecunia à m e‘

petatu1‘ mutuo

1 trum P e t ito r lucrum ex ea facere defi i11 e

‘

t an fine lucro apud fc retinere veletiam


C —

1… S A L M A S

opia alias C1 ti s locuplet is , quicum vo to an imo reddend i quod acceperi t, ad fc:neratorem acced i t c11 1

‘

\

11 0 11

ab eo exigantur ufurze, fuhpraete1< tu quodad i ndigen t i am accipi at fuften t

'

andam. …non ad lucrum faci ei 1 dum An 11 1 3 1115111

crum po tefì effe, quam cum exmaximoi nev i tabili alias damno Opera mutuumdauri s ad ufuram , em erg i tufl Longe ad

huc ampli us vel omn i lucro cum qu1 s

vi tam ad praefens ex mutuo fi1f’cen tat ‘

,

quam abfq ; hoc foret perdi turus . Non de

m endi ci s loquor, fed de pleri fquc affi dui s

locupleti bus ,qui i n l1 ui ufmod i caf as i nci dere p

'

oflù nt , faepe inci dunt .Si , utme

l iberem à molefii flìmo credi tore , cui

d eb.eo fubmai ori bus ufuri s ah 3 116 crc

cli tore mutner fub minoris immo velf ab i i fdem, fed ad i d tan tum ut cum m i

tiore 3 qui ore finn erato1 e '

rem ha

beam an non v el hoc lucro aequiparandum ?

ex mora foluti oni s pofl diempraefi i tutam i n carcerè

'

à fuo credi tore eficoni i ci endus fi alia s eum v ìnd icet pari

pedu

T 11 .11 9

1

152 1 13 F <B N O R E ., 9 ;

p ecunia s e fub i i fde1n 11fi11‘15data , qui s ne .:

gay e1‘

i t hanc; liberat i onem luc ro eiÎc ad

Ponendam?Sexcenta t .1 l i a fingi cx vero;1d fcrri poif unt, quibus defiruantur nugatoria argum en ta frivola d ifl infì i on 6 3 .1 C

defin i ti ones qui bus iuri s Pon ti fici i do& ores utuntu_

r vulgo ad ufuras in odiumadducendas ex eo abol è

'

das , O\ uas 1 1 1 1 15i ta a l tera m an u tollunt, ut alia reponant .

C aeterfi caut iores i ll i v i d è'

tur hac i n partepruden ti orc ue nofirìs Thm logi s dum

iàltem conv en i enta fuo prepofito

L?a v 9éa'a fub larva fa b

a li o nom ine i n troducun t quas nul lotegm ine d i ffimulatas cum propti gx

appellat i one ci ece1‘

an t . Appamt faltemquo confili o i d fecerinn C um cem eren t,

omn i bus fere conc i li orum v eterum de

creti s non l icere Ecclcfiafìico fa mera{ i genus ufurx cqmmcn ti (un t quodC leri ci s xque agLai ci s perm iflì1m v i deri

Po iÎct quia Vfimz i d 11 0 11 v ocarctun At

nofiri quidfibi v olun t ?'Aut qua men te;à trapez1 t1c1 s tan to opere abhorren t, cuqmLai ca s favore fuo d ignentur ufums

? Se1

re deben tmontm omncrn an tiqu i tatenp

hoc à fe fieri , tam ci v i lcm quam Ecclefiafi i cam, qux

*

nunquam eas fepamv i t . Si c

Plane, ut eodcm crimine, fi i l la: damnan

9 ; C L . S A L M A S I I

d a?, teneri iflae debcant ; fi abfolv cndae; libera ti . U fura s fimpli c1 ter abfolutq_,

cum fa tean tur lici tas effe iure di v ino, cur

t rapez i ti cas excludunr?Sed, inquiunt, mo

deratM , ( 9° non improba recipi enzlws qflè tq/Za

mmf, mie; iw i rz’i b ìno715repugnareaj]è rimur.

% s con tra dici t ? C erte 1 1 0 11 ego , qui

idem cum i lli s affero . An 11 0 11 mod eratio interv eni re Potcfi: trapez i ti ci s

? U fu

ra res laudàbi li s , fed “

1°p…éo

‘w v fn , ut merca

tura , n egoti at i o alia»: ar tes quad’cuari x .

P rout i n ufura dcfiexeri s — ad m edjoc‘

ri ta

tE aut eam excelfcri s , i ta ex eo fient Prohabi les vel improbab i les Ampli us

etiam d i carnus . U fura.

ut res nunc ei ùs [ un t es .

oififiw g ny a& v ocat: G regorius N yffenus i n. ,

Epi f’co la ad Latoi um M cl i tenurn canoni

5

C1 m ed eri Poflî‘

t nifi modus . Optimumen im earum rem edium maxim em enyoe, màv , temperamentum efi . Huius 9 0 1

t o m edi cina: qua ex m odo pmpinatut…,

11 0 11 minus c_

apax,efi: tr

.apcz i ti ca ufum

quam


C L S A L M A S I I

non funt quid i n telliga t nom ine ufi1ra°rum ? U t1

‘

um eas quas Pri fci e c -o

m a11 i q 11 e agi taban t eu quas Ifon tifici iTheolog1 °

1nv ex

‘

erunt fub redi tuum an

mwmm appellat i one In nom ine qui dem ,

more confii tuendb aliqua inter utrofq11 c di v erfitas fed in t e ipfa nul la d i fi

’c:

ren ti a . S i tam em p er ufuras i n tellig i t

redi tus i l los 1 11 11 11 0 5 quos (q lo s li ci toscenfeat iure di v i no , fci endum , 11 1 3 11 1111 3 3

cum hoc -nom ine ac form a incogni tasfui ife v eteri bus . S i cogni tx fuere , ut

fupm ofiendimus ex Nov ella Iufi i nìan ia li quod i gm tum carum ext1U fl è v efi igi

um , non m inus ufi1 rx i lla: d i cendaî , necm inus grav e s ducenda x quam alize comm uni ter p er i lla tempora ufitatae. N am

hui ufmodi w aa'

à g g è 'mm'

ocq vocat idemIufi in i anu s i n fuprafcripta Nov ella , & va

1u aèg m'

gg g , fed nec minus «15105; appella t .O

°'

7regei'

n 71 9 voplw‘

, i nqui t eî'frew o

'

gov , 637%

75110 11 xoMéîv S8M 91 Si bequi…r id fi uflum,

b elmi i tum , b el ufi1 rgm barare beli t . Cum . ,

quis n im i rum pro ea pecun i a quam 21

Republi ca accepi t mutuam , v el 21 pri va tocred i

'

fore, ufuras511 11 11 1 3 , quafi red ims ci

confl i tu'

i t, pcrfolv endas quamd iu ea Pe

a m i a u tctur . Et grav i ores quidem hose tiam reditus fui ife …11fi1 1' i 5 com1

'

n 11’

ni b1m .

vel

D E T R A P E Z I T.F <ÉÎ N O R EÌ'

9 ;\3el

“

ex i lla lpf1 confii tufi one q ìini anea

lligibenehcw

hoc v o

pi de hi s redi ti bus ,i n eadem ( un t prorfus fen tentìa cum Cnoni fìi s . Et fame gaudeo fic v elle . % 1 11do eos refellam hi fimul eadem0 pem

i i fdem verbi s refutabuntun Si n vetoagnofcun t, 11f11 1

‘

915eiTe l i ci tas , tales omn es ,quales an ti qui tas novi t 11fi1 1‘Pav i t quo

iure trapez i ti cas cx co num ero ccnfuque

11 11 11 1 1 11 111 expungen t qua? omni bus an ti

qui gev i in m ore uf11 fuerun t ? In ter casNauti ca: l ocum habuerc . % d de hi s

Atqui hodi epaflîm i n hi s etiam loci s prol i ci t i s habentur, m axim e frequen tantu1

‘

i n t€r mercatores .

Belgce f1 1:1 1111g1 11 1 , cum tra cz i t icum tanta 21 11 111 1 0 1

conten ti one regud i ctur N am apudPon ti ficios C a 11 on i iì as plurimos , hoc gc1 1us fò=:nori s à crim ine 11fi1 1'32 i lli ci tae v i n

d i ca tun % od i nprimi s m ihi m i randumv idetur . A tq ui fi Remus fentent i a ve te1'

11m e corum

b i tum


Nonne hîc l ocum habi tura efi cenfurcu

quae corvi s veniam dat a i n columl ms

d ifiringi tunr ? U t v i deaptur autem nofiri

Theologi fani orem de ufuri s opuu oncmamplexi , à qua ego proenl abfim , (cribu nt , fcmoderatus tan tum m i nimg ,

improbas ufuras admi ttere . CLu i d ego

a liud toto 0 Pere protd ìatus ( um, quam i n

perp i a cm publi cam exi turas ufuras n ifi

non im robx n ifi hoc x fizimemus cx

moHo quem magi fìratus i l lis impoÎuerì t ?

@ afcunque enim tal es CHE: i ud i cav eri t“

legi tima Forefias effe fanxeri t, quis dubiì .et quin tales nobi s omnibus Theo

fint habendx N ifi forfitan exifl i

mant Theologi , ad fe potins fpe&are quiad ci v i lern mag i fìra tum aut princîpem ,

.fuiq b ad corum cxclufionem ,muneri s ef

fe ut prx fcribant , quatenus exigere ufuras

l i ceat , aut non exigq re .

'

%od non eifg ,

d i&um s qui finceri ori s fun t c erebri, egocer


9 8 ,

C E . S A L M‘

A 3 1 1

Theologus ulla argum en tati one aut ca

v i lla t1 0 n e, quod efiìeci , i rri tum facere ,

mal e conclufum oftendere nec ipfe i n

terpello quin quod v el i t cffici at . Pergi t"

tamen argutari de fcx:nori s prohi bi ti one,quomodo à Chrifio fa&a , aut non fa€ta

v i deri pofiît”

. Z\Qan Bj ? zì Cbr{/Zoprabi éi tum

fwnm, di ci wgm‘

ì me. (a i d tum Pofiea? Vel

enim, i nqui t ,Probibi tio inteflìgtîtur cum civ i lis

zuris ufi upa tìane, gudli : ef? i n EcclcjzleRomameanfi cbri/Zianapraxi S ed hanc Prohibi ti onéefi civi li s iuri s ufurpat i one, be n

‘

e efi: quodi nter non en tia numerat .V i deamus al ter i .

Vel intelligìturProbibìtìofi i rìtualìr ad ronfi ìentìam intra dzfi iplìnf Erclqfi

‘

a/Zìcx cante!lor.N e

go v ero, talem prohi b i ti onem fpi ri tualem

ufurar i i intra d i fcipl i nx Ecclefiafi imzcancello s agi tanììanì , qu3 ad confci cnti am

pert ineat à Chri fìoproceflì ffa N eque i d

Po tcfì ullo Pa&om ihi probari .% od fi C6 »

fiat et , i ta pr9hi bi tas eifc à Chri f’co ufuras ,

tum ego con tenderem nul l i magifimtuiaut Principi Chri fl:i ano l i ci tum effe quodChri fius imv ctui îfct , perm i tterg . Addi tEPi fìolazau&orznan qflîfi mpernecqflîzrium in1 b gwemeri to di czîgnm «ì Cbri/loprohi bi ta ut

Prala‘

i bi ti a beim b indìa zta fit ex[mfi@m l m363

fi ’dj ìtflîcere debere beten3 iurì: dib inimom/éy , Cérifl i tq/Zimoni a generatim confirma

tam

D E TRA P E Z I’

L P (E N O K E . 99tam auflori tatem. Totum hoc &:oncedo,

ai o cfl è v erifiîmum… Prazcepta i lla v et eri s i uri s divin i morali s i n D ecalogo pofita , fi c plane tefl imoni o Chrifl i confir

rhata effe l ique t . Et i fia funt 2\{qnoccida ,

nonmwd: aberi r, nonfurtumfl :rìer religua

Et propterea nul lus efi; magi flratus in ter…C hr

‘

i fti anos, qui hom i cidi ùm, adul teri ùm,

furt um debea t Perm i ttere aut impunita di m i tterc, ub i comm i ffa fa ut . C onfir

mat Theologus d i éhîfi1urn hi s v erbi s .Hxa

enim aué‘

t'

ori tw n i nqui t, tota laba/ ì i t,fìmamlir

probìbi ti a de iuredi b ìnoi nRepubli ca Cbri fì‘ìana

nufla cenfi atur mfi ìflam babeamm nob ìter ì

Cbrifi‘o i niunffam. Et hoc i lli conc eden

dum . (a id deinde conficcrc aut qua—

m_ .

rationem ex eo conclufam v eli t habere ,opero: pretium efi u t aud i amus . Qa

/

apro

pref inqui r b el dìcendum nihi l i ure di b ina

mora li i npraxì ufizmn°

a Iudww v et i tumfidfl È ,

qua:!Rpman£5gmtifl m li ci tam erat anteguam

Denim“ Cbrì/Zm b e/fi tendum, non ab/ s te [e

gp3 ci b i lixpermìflîone, azct cmg/ù etudine,fìmm ef i

fé locum inter Cbr{/ZianoxcenfimeErc/efia/Zica9contm i llo; contra quo: nonef?ufla i urixrlìfz‘i anu

ci v i li fpcena. C av i llatori um hoc to tum . ;

dilemm a fophi f’ci cum efl

'

e,ali us d i ceret :

N am quod a i r abfolutc i u Priore d ifiun& ivi w w

'

w v el di ccndum elfe, n ihi lG 2… iure

m o C L . S A L M A S I I

iure div ino moral i,

i n Praxi ufurari a Iudx i s veti tum f ui fi

‘

e, hoc non Pgocedi tmec

firhpli ci ter v erum eîÎ e

potefh Se i t enimTheologus , Iudzt i s v e ti tum fui ffe fa wnsinter igfòs , ar cum ali enig; ni s pq rmìflì1m .

Non igi tur di ci potefc n ihil v g: ti tum eflì:

Iudx i sm Pfaxi ufi1 rari a , cum fit certum. »

Fraxin ufumri am ipfis in Iudzeos fui ii nterdi&anp . Rurfus nec dic 1 et1am v e;t epo tefi , Iudaei s omne fa wns f uifl è i nterd i &um , cum fa tì

\

s confict , fcr nerandi cum

omn ibus gm ti bus , excep ta Iuda i ca , i d

efi , fim , lege Mofis habui ffe l i centi am…

c : cum fummus Theologus non ignoraret , nonne cav i ìlari v olui t cum hoc u

fus efi: pri ore d i lìunfì i v i pt c loqui o b el

dicm ia’um ef ni ] i Iurlwz’

: in pma_ci zgfimzn

‘

a v eti tum fuzj è gum!Romanà gentiém li citum e;;a t ant zmm b eni ret Chri ffm . Ita enimhanc fyllogi frnurn Propofui t , quafi necef

fari um fit omni modo , %l od rati o requir i t di fiunfì ìv i d i ale& i ci al terum ex (111 0

bus v erum CÌÎQ_ ,n Argui pri oreni grey

'fm

a1 y S‘; à :ei%yp%x falfam eiÎ c

'

v i deri vul t ut

a l tera. v era v i deatmn E7gufaterm’um cfl ?, 7ìan

al s ante leg is ci v i li ; permìflîane aut confitetzìdine,fimm [ amm i nter Cb i i fl i zth0‘

f contra 17105,com‘mquas nan eff a lla i urì5zz

’ìffi anìy ci b ìli fpwmz. C erte Prius membrum , fi

'

cut ah i l l o

Pro


1 0 2. C L . S A L M A S I I

c i al i « S i iure d iv ino m orali veti tum fil i f

fet fcnnus Iudaei s , eamque prohi bi tioncm

ma te C hri fìus confirmaffct 11 1 caetera

prx cepta ad qux confirmanda nulla opus

fui t expreîfa JL4J7'

5501’

01 1 , frufi 1‘

a Theol o

gus afiìrmaret ,ufura s eflì: l i ci ta3 iure d ivi11 0 naturali quod 1 11 Principio Epifl 0 1xfua: a lferui tfl

“

E contrari o , fi l i ci tae ufu1 a:

11 11 6 11 11 1 11 1 :11i d i v 1no quod ille confcnt i t ,fatendum efi , non iurem oral i d i v i nd v et itum fui ffe fcenus Iu<bzi s , i n Praxi 11fii rari a .

Et fame i am al'

ro loco fati s probav ìmus , i d

que e tiam P1et i quc Theologi adprobanbhic ipfep1

‘

213fi 11 11 11111m 115 a lfen ti tur , 11

111 1 33 i nterd i fti onem ad fpeci alcm po

l i t i cam Heb1'x orum fpe&arg , . L im i t ”

i lli s l ege Mofai ca guze habe tur D euteronom i i x x 1 I 1 , extranei s fa rnerari , nòmi n n

d igems . L ex i lla igi tur fui t general i èiure natural i divi no defcendens qua l ici tum ei s fui t cum ca:teri s omn i bus gent ibus faenu s exercere, cum foli s‘ fratri bus ,hoc <Èfi , populari bus fi1 i s , v cti tum

C è n iflîmum porro efi: quod alibi adfìruin legeMofai ca non tantum verati

Ifraeli , tas ah Ifm'

e'

li ti s pauperi bus ufuras

exìè g g è fed e tiam à qui bufl i bef, vel divit i bb ss fimodo Ifm

'

c

'

li taî efl è nt , ut exPreflè

habe‘

tur D euteronom i i x x 1 I 1 x 1 x N ec

i d

D E TR A P E Z I T. F (B N O R E . i c ;

i d refiringendum ad pauperes Iudazos Ex

odi X x 1 1 , L evi tici x x v , quodplacer

quibufdam . Rabbini omn es in al ia fun t ’

fenten ti a, Iofephus ipfe, cuius an&orita tem plun s faci o quam omn ium Rabbinorum . Nofìer autem Theologus 1 0 1 10c is i n ca Epi ftola fibi ipfe contrad i ci t…u t

Pudo ri eius t im eam . Sub finem Epi fìolae

roga t ad quam D ccalogq

i categori am t e ‘

duci P l ac catpeccatum fc11mbre . D ci ndq ,

ipfe fibi refpondet a i t‘

, mni ori canfi nfi 1apud Tbealogay , gui dyuìdjyemztur contra [Dei b a

luntatem, ad ali guam ex i lla decem ca tegori i r re

dq cipoj è ac debere admnfi ìmtiw examen quam

apud pbi /qfopba: omne enr ad a liguam ex demm

mtqgori i y Arifl oteli a'

y . Sum i t Pro confeifoprobato i d de quo quxfi io cfb an foenus fit

contra D ei v olun tatem… S i efi con traD ci v olunta tcm , cur ipfc 1 1111 1 a 3 eiÎ c l i c i ta svul t iure di v ino An 11 0 11 h:? C m 3 11 i fefla

contrad i& io efi Subi i ci t prot i nus Ego

qui dem nuflum inbmfo traffafi onì1 deufimz

fwnore fi cìto an i llici to locum oîxe'

îov ingzma m

gue Téeo!ogzle idea 1

°

; za-

ar U7rafo-sz extra ex

pli cati onempnfcqyti affab i . AR ego d i cocontendo , fi fcx; nori s Prohi b i t io pertinct

‘

ad Preeceptum o&av um D ecalogi fru

fìra d i fputat i an [ i n t'

11f11 1' 33 l i ci tx . N am_ ,

plane inde confiabi t , eiTe i ll ici tas iuremo

G ral i

1 0 4. C L S A L M A S I Î

rali div ino .o d tamen 1 11c11,

11 q11 € prq cé»

deret , fi null ib i i n legeMofaioa Prà: tcrqua

i n'

hac oéì:av aDecal_

ogi parte foenus Probibit 11m i nv eni retux; . ne

c1pmtur Et"

v ide etiam cffenti alem 11 1 1 111fq11e differenti am _ . I ta v etatur f11 1

‘

111' i Iudazus in D e

calogo ; 11 1 11 0 11 1 21 11 tum à Iud dcbeat‘

f urti ficam manum temperat e, fed etiam ab

extrahè o . In fosnore autem prohibendoo

Deus [ S.ChU S tantum ex1g1 non v ulr‘

ìi fu1‘ag ah extranei s autem pcrm i tt i t exi

gg_ndas Immo quod adhuc potentius

€ 11, 21 folis pauperi bus Ifi a'

c

'

hti s verat eas

accipi à d i v i ti lgus non vetat fi y em e?:

(111òrundam Theologorum expofitio . F11 1tum autem 11 0 11 tantum ne pauperi fiat‘

<

i nterd i ci tun fed e tiam 116 d i v i ti . C erta ,

cÎ i v i t i Poti us quo Plum habet qux dom1 11 11fi1 fallan1 ,& furi bus profint . .Nanp

quid habe t pauper quod _

f11rem Pofiît i n

v l ta1‘

è ?Exhi s‘

di fcatTheolog113,‘

q11 :1 11 1 ah


1 0 6 C L . S A L M A S I I

tut Proximus ac fuo fpol i etun Abigei ,

raptores fepulcrorum v i olatores Pari etum Perfoffores debi torum

‘

i nfici atores

depofiti abnegatores jd genus , omnefraudatores pro furi bus ad i llud o&a

v um prx ceptum D ecalog i pertinent . Poffen t hac ra tione V1dc:t i in eamdem fpci em cadere ufurze i uf’co & l egi timo mo

do ampl iox*

eg q11a3 fmnemtor accipi t . Ethoc certe v erum , ubi lex modum pofuì t

ufi1 ri s . Ufiu‘

a lege perm i flà furuînon efi ,

l ege veri ta Pro furto haberi debet . C azte1

‘

f1 ubi nullus modus ufi1ri s de — term i natus

efl ni fi ex contrahenti um v oluntate , i llzzfimpli ci ter & abfolute perm i flàz deben t

“

ìntelligi eodem prorfus modo quo m erc atori licet P retium quod

‘

v el i t fuer merc i

Romero . S i qui s tamen n im i s i llud im

p'

enfem agnum flagi tet chari tatem e ffi m

d i t ut i l le fuenerator qui abuti tur ne

ceHî ta te proxim i i n ampliori bus ufuri s

cxigend i s ubi quantas liber exiget e l icet .C x terum quod uterque facit , non Vindi catur legibus . A liud efi i n furto quod velm inime; ac v i lifiîmg rei inter i lli ci ta efi .D e

a l tero nunc m€bro d ifiun& i v i D i ale& i ci ,

quoTheologus fummus ufus efb 4n priorefit v erius , videndum .Velfi tendfi

'

, non objlante legpk! i 1’ i li f permz

'

fl îone zmt confl tetua’ine,

fi mm

D E T R A P E Z I T . P ( E N OK E . 1 0 7

fi mm lutìtm inter Cbrìfi ìanas cenfimeEccle

fiafîìae confm i lla; mntmquo: non effulla iurèfdì£lìoni y ci b i làpcma . Pofiularet forma hori ifyllogi fmo…m ut uno lemmatc propofito

falfo de v eri tate Pofieri ori s confiaret .

Aut nox efi , aut dies eflz.Nox non efi , ergod i es efi . Optim e proced i t . S i igi tur d i cinon po tefì, n ihi l i urédivino morali i n. .

prax i ufi1rari q veti tum eiÎ e Iudaì i s quodRom ani s gen t i li l ms l i ci tum erat p er l

’

e

ges confuetud ines ante adv en tumC ht ifl i , fequi tun ut ex al tero latere veri tas conclufion i s cmergat ergo fatemi umnon obfìante legi s perm i flîonc ( num elÎ e

locum cenfi1 raeEcclcfiafìi cze ubi nul lus efic ivi l i . Ta li s efi: hi c fyllogi fmus &:Àéy y aa7@ ac fi qui s d iccret vel fatendum efi ,

no’

n ciTc la cem quam v i demus v el dicendum efi , diem CIÎQ_ , N on e(Î et bonaconfequen t i a . Lux en im i lla quam v idem us ex luc erna cfh Ar Theologus v eram effe confcquent i am conclufi onem

fecundi proloqu i i hoc pa&o proba t .C on

firmar1 al t eam à Chri fio i n Ecclefiafì i cx

pòtefiat i s fan& ione, ratam habente cl iminati onem publ i canorum quamv i s au&o

ri ta tey ublim telonio cifent adhibi ti ùt' “

pate t exMa t thaei X V I I X V I 1 S uperil emma thefin ipfius ev ertebat, qua pofi1e

i o8 C L… S A L M A S I I

rat, u€uras eiTe l i c i tas iure divino . Nam , ,

pofito, quod Iudaei s ve ti tum fugri t fu a nsi ure d iv ino morali feqù i omni no debet,nullas cîTe ufuras lic i tas iure divino . Hoc

Pofh'

emtînon efi veria s . Et preeterea eti àmd efi rui t quod ahipfo paulo an te pofitum_ ,

ePc Prohi bi ti onem fixanori s à Chriflo fa&am non i ntelligi debere cum ufurpatio

ne ci v i li s iu1*

i fdi €ti on i s qual i s d i‘ in Ec

clefizeRoma na: An ti chri fii ana Praxi . A rqui Everum efi quog1hi c a…îTeri t , non oh

Rante l egi s c ivili s. pcrm ifiì oxw , cenfilmm… .

competere Ecclefiafl i cam adv erfu'

s eos

con tra quos non efi ull a civil is i uri fdi5tioni s Pa na, quis non v i det , i nde confequi ,

Prohi bi ti onem Chrifi i futuìam cum ufut

pat i one i ì1ri fd i& i oni & Ql ì i d enim aliudfaci t Anti chri fii ana P raxi s ut v ocat, EC

c lefia: Romana Ius civi l e non prohi bui tufums ; Ecclefia Romans. eas Proh i ber,puni t e

i

os qui i l las exercen tl An non hocfit cum ufurpati one civi li s i uri fdi& i oni s

?

N ec enim civil i i urîfd i éì ìpne puniuntd rqui ufuras acc 1p lum“

. Ecclefia igitur illaqua pmna_

s impone: L ai ci s fmnera nfibus ,quas nullas impofi1 i t civi li s i uri fd i ftio, annon i l lo modo v ind i cahi t fibi quod pertinet ad ci v i lem i tl t i fdi éì i 0 1 l em, Romana:Ecclefiae tyra nni cam. pf axm

Vel im


i l o C L . S A"

L M A S I I

fatione colq ui o a= que abh0 rreat fra

ter, a tque ah ethni ci publ i cani .Non di =C i t fimpli ci tur è aìv fîì(9tì @ 9è5ucéa

‘

pfzs c

'

xnnAr;

m’

xg,"

e'

s'

w aî'

aw egoc

è9vmo‘

c, o'

n Aw'

vn; fed è'

; w

ou , non fit Ecclefiae, fed fit tibi . p d adè 9gmav att1net , certum quidem efi nihi lcorn

'

munehabui ifc cum fynagoga , necpo

tui ffe adeo aimn w'aoy wy w fieri pmnx lo co .

Idem dc publimno dicas extra neo . N am

duorum fuere generum i n Iudaaa… di

fre gen t i lcs , Iudaei . In verbi s Serv atori sde Iudaeo publicano accipi endum eiTe, fà

cil e concclfero, quatqrnus i bi d ifi ingui turah ethn

'

co S i t ti bi tanqmzm et/mz'

cm ( 9°

publi camm. Ergo de Publi \czmo Iud i d

capi endurn qui non fit ethn i cus Sed

quxfii o efi , an huiufmod i Publ i cani Iudaei

&7mazmaîy wyo: cfi è nt ah i ngreflù templiarcerentur , oh hoc ipfum quod teloni o

Prxfe& i forent . S cie qui dem , ìn fiimmo

odio fui fÎe apud Iudaeo s , udeo ut non pein1

‘

e 1pfos gentile s execrat entur,quam i fios ,

qui d i v exabant fra tres fuos expol la

bant dum rigide nim is v e& igali a exigercnt, plus etiam quam par cflè t aut lege ,

ipfis confi i tutum , folerent cape te . C am . ,

oiy acgw ìxoî’

; i unguntur apud Mafi haeum .

Apud Lueam tamen cap. x v I I 1 , in templum fimul oraturi defcendunt Pharifa:us

D 1: T-R A P E Z I T.

publi canus. n d autem i bi

"

d i ci tur,

@ Aj vnq'

y a xgo'

92v è qw‘

g zì longe Ham non…

in extima templ i Forri en eum ora lÎe, quametiammgred i aheni geni s l i cebat , interPreter cum do& iflìmo Sed

cum praecedat de Phari faeo qui èaw r àv

guGe4‘

g g rate proponi tur i ntelli gendus efi:

fefe fubmov ifl‘

e publi cano longule nq ;

eius con ta&u pollueretur, non ram en tanto in terva l lo fui ife i nv i cem d i fiì tos , ut alter i n m ed io templo, alter i n exti rna e ius

Porti cu orav eri r’

. N am Phari fazus i nter. z

oranch1m cum d i cat non fe effe rapinatorcm iu iuf’cum moechum , nec ut

"

i i‘uun publi canum è w

'

; 57@ 5freAw

'

vng,

non prou d ah ipfo fuic publi canum , in

de liquet . Tenero et i am , publicano s hui ufmocfi ad fynedri a indicia non fuiflì ;adm i ifos quin

'

imo teftimoni i d i& ione

e tiam Prohibiros n ihil tamen hoc faci t“

pro Theologo noflro . N am hac i n parteius c ivi l e non f ui t contrarium tune Eccl efiafl i co . Hoc autem i l l e v ul t , fui ffe quofdam , quo s c i ìzi li s i uri fdi& io adm i tteret

"

,

Ecclefiafi i ca vero puni ret (ìn/ od nun

quam fa&um . Immo con tra fev eri oresi nterdum l eges c iv i les in quibufdam quamEcclefiafi i cx . Lenonem , eti amfi a rti t enunt i av eri t femper pro infami haben t

“

leges

u z C L . S A L M A S I I

l eges civ i les . S i refipueri t , cum admi tti t"

:1C‘

1 cconci li at fibi Ecclefia . A tque l ta mos

ac ius fui t:m al i i s pleri fqu qui norantur_ ,i nfamia. Edi&o Prgz tori s . N am. £ ccld ìg

Tali s

d efigfi1cg autem animadv crfio efi , 4 £1 C1°

11

M p… q ui demi dj g flgg aufim

af ererc, ut >lm ou uoa'

y wj/ot cffent q1u pubbcum agerent quorumcunque ve& iga

fubdi ti s , aut lici ta…S i i lli ci tg efi , non 1 3 1

muncri grazficiml t aut ul lum omni no

tri but um v el v e&igal fubi e&i s imponunt,


1 1 4 C i a S 4 L M A S H

ni atu1; Puni tma‘

; nim i n Perfona eius

quem hui c operi mi ì1i fi 1 11m adhi bet, quì

eo nom in e condemn&tur, quod rem lic ii am magi fìratui ab ipfo , cu1 ea l ic i taefl:, fibi comm i fl àmmxeì1uatun… Haec ai

av

'

;um qui m ihi conci l i are conabi turw al

dc laborabi t , laborab i t frufira . S i da ;publi can i s negamus, rcéìze

'

excommuni cari

Poffe, q11 i a i d agunt nom ine magifiratus ,

quod magi f’cra tui , ut faci at , i ure divino li

cet , an non idem de faeneratori bus inferarePoffumus , quos magi l

’tratus exg rcend<g

Publi ca? m enfx praepofi1 i C, quique ufn1‘

as

ah eodem magi fìratu prz fi i tuì as acc ipi unt

? U t contrari um mex M tent i ee fta

b i li atur debet pfius confiare, tam apudIudx os ,

xquam apud Chri fìi anos Prim i tiv ae Ecclefix , fmneratori bus fynagogaxru

fynàxin pro pu ma fui ife i nterd i &am.«

% od Theologo pr‘obandum utrumquq ,

incumbi t . L atiflìma autem int er publicanum fosneratorern d i ficrehti x Pate t

c et i amfi modum exce

Cum benefici o tamen maleficus eft.

pecun i am ea ind igcnt i mutua tn pro

qua [ i n imia s ufuras «

exigat n imi smagnov endi t fuum beneficìum . C um fuo pa

r i ter commòdo & al i eno profeflîonenmfi1am exercet fmnera tor . Ad luc rum fzep

‘

c

peti tur

n n T xu xp raz n n F (B N O R B . n ;

Pe ti tur pecunia mutua , cum luc ro t e

peti tur… S i quando non ad lucrum qua:r'

i tur, certe ad damnum ev i tandum aut“

infian‘

ti s inopia: temporal i smalum dcclinm dum… q uepro luc ro efi & interdum etiam ma

i us lucro . At publi canus

cù concuflîone exto rquer ahegeno quodcap ere per leges

'

ci non l i cet , m ere ma

leficus efi fine ullo beneficio . Q1 id fi i lle

publi oanus non plus extorquer tributi nom ine quédebet , an dcbet effe >

’

rzrw uu alyw

alm u'

a&xr@-?Nemo efi qui di xeri t .

Et exéplp i llufiri probari id Potefì ex Lu

cae 1 1 1 , x 1 1 I cuius Paul? an temem ini .

In eo publ i ca ni ad Iohannem accedun t

ut bapti i entur ad eum , i nquam , l oha n

nem, qui homines ad Pmni tent i am vocaba t, v ias Chri fto prazparaturus v enc

rar'

. P e tnur i lli publi cani ah ipfo, ubi ba

Pt1zat1 f ucre, quid faci emus At i lle dixi t

.cd eof nihi l ampliu4 quamquod ronfîi futum

ef? b abà , exiga ti f . lm; à*ìvméov vu

‘

.

’AJg

're

@y .u24fov w ggîw e

're Nam efi

exigere, nonfacere,ut v erti t Vetus i n terpres .

Numqui d remunci arc eo s te lonio i uflît" ?

Neuti quam S ed i n telonio exerc endonon plus exigerc quam ipfis l ege confii tutum eifen N am & ipfe Chri ftus exigi t ributa probav i t dum i uflît reddcrc C ae

H 7.

1 1 6 C L S A L M A S I I

lari qad d C aefa1 i s ciTet . Tal em ergo v t am'

v qui ex Prx cepto Iohanni s nihi l am

s quam quod co11fìi tutum fibi effect“

exegi ffct , nec à fynagoga t11m cxclufiffet‘

Iudaeus , nec ahEcolcfi.1 Chri f’ci anus . Ba

pti fmus Iohanni s 111: pa tres a11 t iqui tra

dun t pcen i ten tes l i berabat ah 1gne‘

zeter11 0 . Publi <:anum poe11 i teutem

a)

bz1pti za»

tum , necprofeflîoni i 11fi 11m re11 unti are,fed

tantum i 11 i 11fize exac’honb quis $m azw x

'

y w

y av m e1 iro d i cerct , qui i n fue. profefl ì onem ancu s d ignus v i deb :1 t11 1' acternz1 vi ta?C yrìllus in

o

C atechefi de Bapti fmo Ioh2111 11 i51 057ìx059 0

/ 05'

1 9 of I egoav ìxuy î'

w u a mg 0 1

7 0n 1 530 00 71u11 7'

7-014 è$eexoy2uo:%Ca 7flffovn , €E

apv y spxuof, (( Man, 7 039 051100037 1 009“

0w r w v.n7 0v eà

‘a xvuav 7 0È 1 6000 110 00700, emu £7mflu Òne4v@»

7 00 1’

0076c41

'

111 00'1 00 1%'mi

”

; 7n s' 6Uzs'a'zv Auqfi 0oa1 v

0a wwx 7rveog. Km e: 9vU1 91 ; 0011 7 0 7 8 723 a q'a9'r

11014, 0 71 71 11 1 1301 01 ; 7 08007310 10 01. I w 0 wvx 7rugos”

01 714M ; , 0ì11 142Aéyovr@ )$uvfi'

y aofru È%tJ

‘

v

w z'

3aîw uu.zv ©uy éì'

v Sam qsy s7à xaxg c

’

e

7149 Apud G 1 x cos nec fact1s arceb.mtur_ ,

0 1‘

7 921 031101; quamv i s inter turpes Èî avq'Jk

58 9 ea p1 ofefiì o ab hi s reccnfè a.Sed fa:nera torcs 111 03 1 6 0 8 11 0 1] num erantqm :11 tes cxe1 cen t i nhoncf’cas ac p1 obrofas .

V ide Pollucem l ib . V. I , cap. X X X I ,

É 1'w v É7rovew'ìn .

, Q.

vl d ( 1 ergo fa:nerator

PU…“


1 1 3 C L . S A L M A S I I

toribus ali i fque omni bus arti bus qux

quq{h1m lucrum haben t pro fina, . U t

m e'

ov non exigant quam par efi, aut quamipfis confii tutum ef’c quam Chari tas

Proxim i Pofiulat , v ix obt i nuct i s

poflìmt hoc à fc impetrare ,& Praefiantf ,

m ean s!“ crimine …non fimt pulfandi

Non plac et hoc Theologo quamv i s

probet quod docmi i n Epi ftola P aul i adEphefios cap. v , Apofiolum nom inoM eove£/at; non intellcx1fl è pròpri e ufu

ram fed omnem plus habendi cupidi tatem , néut iquam tam en fe cenfere ai t ,cum

Paulus nominarM aeve£&w , de fmneratori

bus n ihi l cogi talfe . Nec ipfe fame negaverim, Apoi tolo fmnerator€s quoque inmegte fuifl è , cummeoveìn

’

aw

fed concedat etiam m ihi epartet , non…al ios i ntellcxi ff

‘

e quam qui m e

'

ov n‘

:Alg n5y y à av aè cipcrcnt 11fi1rarum nom i11Q_ 1 At qui contenti eraurlegi tim i s nfurìs , utm i li tes qui &ìpend i i s 11 1 Publi cani

q11i 're; :Algcv ew y y e

'

vga ut mercatores q11 1

lucro modico 11 1 artifices ui i 11fì i s ma

11 11greti i s , nemia cx hi s putar’

e oportet

mì\eove'

m lw ahApofiolo elTe

%.

Od fi @M os 1'at4 vi s appellati o in eo s

etiam caderet , q11 i qup d efi li ci turr1 ac le

g1 11mum exprofefiîo‘

ne fua lucra ntun nec

D E T R A P E Z I’

I'

. F ( B N O R B . 1 1 9

qui cquam amplia s exro1quent , aut exi

gunt&profefto necm i li tesm eav s

'

167 a14 ex

Poemi n tia ad bapti fmum admififfet Io

hannes , nec p 1bli canos . A rq11 i eos rec ip i t fub ea cond i ti one, u t n e fint m za

v e'

nm :_

hoc efi , ut neP lus quam confi i tu

tum efi ipfis accipi ant exigant . N on

e rgo qui hoc faci nnb fl eovéwra z. QC eni_1_n

cugi unt gnam d cbcnt . Fraus quidéomn i sdolufque vi s legibus ac iuri con traria( unt fed gued dam e tiam comm i ttuntuxi …

contra legem, quae nec v i nec dolo fiu11 1“ .

U t q1ìi ampli ores legi tim i s 11fi1 1 9.8 acc ip i tà debi tore fmnemton. . N on v i s ah eo

adhi betur,qui a à v olen tp eas exigi t ex

1321610 . Non fraus aut do lus 1 11111 3 i n ca

Pa& ione i n terv en i t quo ci rcumfcri batur

d ebi tor, quia i ntelligi t quid agatur. u i a

tamenmodum à l ege przr fcripturn 11 11 11 21

1'

11m tranfcendi t fuenemtor, idee i n l egempeccare crcdi tur. Haec cupi d i tas plus ca

}îi è 11di quocunquc modo quam per l ege scuiquam li cet wheeve$faoGra ci s nuncaPatur… %o v 1 1 1 0 non efi notandus qui

ufuras ex pecunia fue. l egi tima s accipi t“

,

-haud fane magi s quam m ercenafi us qui

H 4 pa&am

1 2 0 C L . S A L M A S I I

pacîh1m mcrcedem recipi t auf 11 1 c .1 10 11 1

qui prom erc e fi1 11 i 11fi 11m p1‘

6 c511'

1Pet i t, velarti fcx i o

otcflc, vel m inus i n. ,

ufi1 1 1'

s peccat i qui a m agifizra tus lex

prov i di t, modum fia tuendo, intra quem _ ,

i ufium eiÎ ct eas ex1g1 , & ul tra , i ni ufium_ …

Arm eovexr a"

v mercenari us nulla P rohibetur lege,qui n quantam maximam v el i t

“

rhe1*

cedem Pro opera pofiît paci fci , & ar

t i fex p’

ro manupfec10 m ercator proprecio m erci ; . Ifi i omnes id ee fxped i i egred i un tur, qui a à volunta te i

’

d ipfo

rum pendet q11 93 i 11 ple1‘

i fque mAeovexlzmìefi . N epofiît zaì\eoven

7éîv fcr nerator , l :: x

obfiat qua repagulum Opp0 fi1 i t eiusm sav sàlqa moduq ue i 11fi 11m ( i bi v i fum _ ,

po}

fui ù quem non tranfili ren S i i d faci a t,ead em lex quae reflì onem P rob ibui t , etiam tran rem debet p le&c

N on allo 1ànc fenfu accipi pote i“:

v ox 7.1M ovsèfac; apud Apofìolum co locoq1_1 em d i xi . Ng]pcmsmmm tor,

adfcrt . P leone&as

eos cenfet d i ci , qui modum in li bi dineex:edunt gm!e…rj ìmtada!teri inprz

'

mà qui

alima


C 1 … S A L M A S I I

magi s exceflhm i n t e damnare cenfenduî

ciLN on i gi tur opus dammata ipfa t e, ex

ceflî1m eius culpare , qua: e tiam fin e ex

ce1111 prorfus reprehen

denda efi . N on…

v i deo Prz terea, c'

ur di c i debean t @ g gy g‘

n ,

quìmodum i n l ibid in e excedunr ’

C um

enim v eteres tradant , ozw xcrfaw eflì: ai 7rg_

crfw v ,

mul tum fu i deperda t , ìn frequen t e hui us

10 1 1 5711n exerc1no, quo homo dcren rur

ac decoqui tu tnon 9 0 1 e11 v i de

ri fi sov 2

xr eî‘

v , apud quem n ihi l plus ex eo OP€ IQ_;

remm et , cum Po tins detr im en tum pad at111

'

. Omn i s en im m sm i i'

w v e t iam alz a

a1 aifa , ut elegan te: aìun t G ra ci . A t ama

v sm é'

v i s p epri e dici tur qui a ùéav

'

è'

xa ex

al ieno Per fas a c nefas . P 0 11111 1 1 qui dem_ ,

Y i d€ t i 'zatìxs avéxm t , i d € 11 , 11 1111 f1 i i n iulfi , fi

i n l ibidine fue. ex i g tuf anda ea a lfez‘ì an tun,

qui bus i ni m i z1 alì cuì U t qui 31t€I ÌLI S

uxorem tangi t , v iro 11 11111 121111 faci t eo

nomi n e eum mi sovexr à N on tam em 19131I

per lemgv e m e1 1153 61115 arAes v sîm efi .

S i ha c ni m ì s 111 1311119. 111 11 1 , agamus c1 aflîo

t e m i ner v a i n confutanda tam b ellul a a

nimadv a hon g J % i n li bidine inqui r,modum excedzmt, qua le,

°

jùnt adulten'

inprimi5,o o c

o

gm C-f a lm

_/Î[ n bmdmmt s Aeovexrau 1 31

fax: . % 0 5v eli t in li bidi ne modum exce

dere

D b TR A P E Z I T. P <E N O K’

E .

'

1 z ;dere,plane n efci o, cum addat quale; adulterì i 11primbr. Atquì adul teri nonmodummagi s exccdun t i n l ibidine venerea quam

qui l i bet fcon ator immo faepe m i nus .Forni cator quot i cfcunque animo l i bet , i nlupanar deîccnd1 t

,111 1113. Pal :efìra i ta

afiic1uam potcfì operam fumere 11 t n im i a

fit , fic modum cxcedat , (e confici at.corpufque ac v ire s attenuet,atquc cncrv et.Hi c cxceffus efi i n l ibidine . Adul ter, quo

rari ores fe Prx ben t occafiones ac d i ffici

l i ores peccand i eo m inus frequenta…

peccar‘

. Ponatur ramen , adul teros plu

rimo s exi fìere quibus benigna materi a ,

quafi boni s fabri s l ignum , 11 0 11 (16 11 1 , 11 0 11…

m agi s tamen exceffuli bid i ni s peccabun t ,

quam forni catorcs , 11 non frequen tius l ib i dinentun… An adul ter, qui fem el i n (C

Ptimana , vel i n m enfe, v el i n anno, adu1

teri um comm i feri t plus cx cedi t m odumlibi d ini s quam fcortaror qui fingu1i s di ebus ali quot i cs in co op ere defudav eri t"

Non G enus enim l i bi d i

ni s efi quod adul terfi 31 fo rn icatore di fti n

gui 1 non coi tus n imi etas £1laci tas .

O\1gali tatem € 1TC, non quant i tatcm , ali qui s

barbatus di ccret‘ . (Q1{ ant i tas i n excefl'

u

efi, fed quali tas perfonx i n qua peccatur

adulterum P ro fornicato re redd i t , non…

ipfe

C L J S A L MA S I I

ipfc 3 61 118tari o t aut crebri or… S1113 116 1 11 11

l i bi dinofomatronam ,adulter ah eius toro furget

‘

Fac: i n forni c e fco1; tum_ ,

condu&um &renue exerceat ind e forn icîtor cxi bi t

‘

. U terque potcf1 immod im

fe l ibidine exhauri re fi n im i s afiîduarrpfrequentem 0 peram‘

ponat , hi c i n 11 11 0

1'

i b11 3 ali en i s Perm olend i s“ i l le i n fcor

ri s fu1n'

gendi s ._t le.r j i mi aduh

‘erz

'

inpri

mà , a i t nofier , gui a li ena pindimnt'

. Intell i

g i t 11 111 1 11 11 (10 11 13 qui ad alienas 11 X 0 1°

6 3 ad

fec an t v i i . N on i n telligo quid v el i t, neci pfe forta ifc quid fcri bcret i ntellexi t . Sì

}56 1’

exceiÎ um l i bi d i n i s adul teri um etiam…

11g11 i ficari 11 11 1 3 1 , 11 0 11 poni t excd‘fum 111…

11 1111 10 1111 111111 15 11 111 , (6 11 111 rali li bi ding , ,

quae e tiam 111 1 11 1 m odum ufurpata , cxcef

111 3 11 111 110m i 11 115 debea t (Ha . 8 1 hoc v e

rum , c erte ipfa form a no, fiv e 7mevéaa,

hoc eodem excd Î us nom iné (16 13 6111 1 11

gnari . Omn i s enim v enus extra matri « :m on i um l egi timam qua.fi v oluptatem ,

l ibido efi:Cum exceif u. (g i d igi tur opusm eo s z

’

aw hoc loco de exceifu li bi d ini s

in te1‘

prctari , cum ipfa mgve4'

a.fit excefl ì1s ?

S in aut€ in 11 imi a 11b1d111:1 11 111 21111 11u11 3 t€

exceflì1m collocat, 11 0 11 et i t adulteri f1 cx :

ceflì1 s , fi parce cum modo fum a i:ur

c ineptiflìma effe, ipfe tum qucefo fen :

t l € t


1 2 6 C I … S ÎA L M A S I I

i ta dìx erim m eretri cc . C zeterum fiwAeove£/wqnom ine i d .quod faci unt adul teri max ime in tellcx i t Apofiolus , cur

xa'

aw non poti us nom inav i ù ut allo etiamloco feci t?Ne caufx quidem qui dquam…

fui t cur eam nom inatim memorarct u bi

mgvez'

aw adeo detefìandam fan& i s monet ,

ut ne nomina t i quidem inter 111 10 8 (16

beat ‘

A

rlogvc4'

aoPerm i ffa t 11 11 e fui t tam le

g ibus ac 11 1 0 1 111 113Romanorum 1111) qui

bus tum I 11daza, quam Meretri ces enim pafl1v i jgus ex l egeMofis 111

populo D ci eifepotuerunt dum efl°

cn fi

cx 1m nex . N am 1 11 3 61111111 11 0 11 l i cui t‘

corpus m eri tori um haberq_… Ar legi bus

Romanorummgvà‘

aoubi que, i d efi lupan ari a, tune aperta , utriufque

fexus . C um ig11ur Paulus nemgv a’

wv qui

dem decere nom ina ti in ter fané‘

tos…v ew

l i t , mul to magi s y ozxelaw admififlè ; quaelegibus tune v ind1

'

cabatur , ac m orte pun i ebaturJ mgve1

'

aur iraque tam detefiandam faci t , non habui t necefse y o:%es

'aw exprefs e v i tandammonere, i n quam

l eges c i v i l es Romanorum Iuda icx

morte animad v ct terenr ”P rwterea cum

p0 11 mgv sz'aw adi i ci at fiatim , zvì

'

aow oix01

9upm’

mr,fub hoc nomin e omnes a’

xao9wm'

ath

etiam y otxe1'

aw potui t v i deri comprehen

D E T R A P E Z x'

r . F ( B N O R E . 1 2 7

hend i fsb . % s: enim mai o r.dxa 9aga/w

nam mmchimonium… % me tiam fubwogm

’

xc v ocaEulopotui t etiam y otxa'

aw i n

tel lex i lfe. Et apud Matthz um i ta fum i

palzun efi cap. X I X . I X . aîv 7Ìuì

y uuaîw aw'-rì w}39rì mgvefq4 , è ) d p t1

'

a'

y aì'A

Alw , Matxa'

î9. Saepe e tiam a li i e ci haecnom ina. confundunt grammati c i a lterutrum p er al te rum exponunt . He

fv chi us : An non fi ti s , fub

i l la nu'an; aixa 9a gafxq, v cl e tiam mevefx; ap

pellat i one,quze prx cefiît , fioc et iam edm

plex us eff ? C ur wAeove£fao i ta accipi debca t i n v crbi s P aul i hanc ad i i ci t ra ti onem m i ri ficus i d è

'

i nterpres i‘{gq; enim, in

qui t wAeove£iw dixi t,neImc duaj èpararet ,

j i *d, fie ove£/ac. Ergo iux ta nuperum enar v

f atorem , parti cula r? idem va l e t quod é'rm

v el 13'

y xv i n his v erbi s : xaq‘

n'

r

'

w oi xoc9a gafoa, ìwAeove£fao. Hoc fcnfu, i dem eri t wAeoveéfatnod ai naa9a gm

'

ao Idem quippe efi ac fi

2:ripfilfet Apofìolus }(gì m‘

i au dxa 9a gm’

w

îj'

m wAsoveîz'

a . Et omni ; immundi ti a ide/Z,wAeove£/a . (mo fenfuApofiolus m i ram…

loquend i aq nov am i nfi i tueret rati onerm

v ocabulum m inim e obfcurum per obfcuri flîmum exponens . % d effe t a’

m 9a gm'

a nem incm tune latehar omn i s nem

pe d i&orum fa&orumv c fpurci t i a

At

v eri t anìi quorum auéì orum , fiv e fa

,crorum, fiv eprofano

mm G rè corum aut

G ra: d fìarurn ego qux ro , h ec reperi g .

Forfitan ali quem nobis Hellen i fti cum

fcriptorem aliquando procudet qui i ta

fumpferi t hanc v ocern_ J

i lli ali qu i s tali s qui part i culam È cum

l en i afpi ra ti one gra v i accen tu ri tp ro é

'rm , vel à

'

3muu . N am certus cx

e ci s nem i nem poffe produci qui fic

loquutus hr. G rammati ci eo rum no tanG,

i l lud È, «LMx

'

av ;è fia guucfy evov quat tuor…

tantum figni hca tw n :s haberg , . Eflì _ ,

enim LA.nquarto loco acc: ipi pro @î.EX E

phî afiferun t , quod contra

ri a d i v i d i t ac d ifiungi t i n confiruéì i one,

fiy éggc è gv‘v , >î vu

'

E. Aut di a efi , d tt t nox .T°

m

e tiam @ Sègwfìacg

’

ébmmg'

v appellaut, cum fic pon i tut , u t P lum s re s d if

’feren te ; finm l i ungat , nul la i n Peti ti one.

nornìnatim ex cipi tur ut i n hoc ex

emplo' Ao

'

c k€uaàv , zî aì'

ey ueov , È Àt’

98 5‘

q1pcfg g. Ve! hoc fenfu La tin i m enus ufi1f

pam quam aut . mi ki aumm, ì ml 4 7gmtum

l ml lnpia’w Pretìof w. Tertium Qslgcaucp11

'

Ì/mg‘

v

appel lan t,qui al i i s av y ngj ùno‘

g d i ci tur, cum

ex duobus propofitìs alterum tamquammel ius


g o , C L . S A L M A SRI \ ’quod fupenore v _erfiw lo,nvgv ezoa 73 a xa 9up

a1'c'

ò.Ergo fimi li ter i ntelligi d ebefi aîw 9a g«n'

a , ì e oveîîa ,p1‘

0 wAeove$/aa. I ta qmppei lla tr i a di fiungi t , u t tamen fub ea

‘

derrp

negativa includat . Et n ihi l tri tius apudGra mos fcriptores hac loquuti one. Ex

empla aflîm occurrunt . Unum aut al te‘

rum afiPeram , ex facti s quidem au&ori

bus In canoni bus Apofìolorurn nihilfrequenti us . U t in hoc canone E

’

m'

am

w@v 7zf ea É u'

n p@ nu'

É of; %cÀaffwv (È

‘

M€9m s‘

, È w aw au'

o9'w , È m éagtg—Éc8'

w .

An Epi fcopus hoc canone idem cum. ,

Prefbytero prefby ter cum diacono ?I taputaret Cri ticus . In Laodiceno canone X XV I I . O

°"n x’

M ag, ; xés‘fi

Aow c99 ROLÀSH2U’

8 S'

a4'

s'

oi yx'

w lw aé'

ga v . An

i i dem C leri ci cumLai ci s ,qt1 i a d ixi t:e,mx

‘

q ÈAaa xx'

g I ta. v i deretur C ri ti co, quiv

‘

ult , Apofiolu'

m idee d i xi iÎm ém 9a gdm ÈzaÀeov s5fxv , zerÀsoveE/aw , ne eas fcpararet . Pudet P lum exempla congerere i nt e nod flîma S i c media a tat i s (criptores La tinos fuum b e! pro

'

69 ' pofui ifq,alibi notav imus a r i n hoc verfa Perv igi li i .

Qìzm°

y bi c emnt pzzdlx , b elpaezfiemontz'

um.

Pro puelbe. Sed & aut codem fenfi1 ufiu'

pat e non dubi tarunt Latine loqucntes ,ut

D E T R A p l—: z xr . q o xu =… x; x

ut hi c P aulus vra‘

ufurpav i t" Ql j$ enim

neget , hanc effe Lapinam lo"

quutìonqnu €‘

Ti tiuls (94 b'

im, aut Seia: ne digui quidemtm/ è antttrcofloguìa b eflro.Tfrz@

Simi le efi apud Panlum …d”è o’ v ‘

a

a9'w u'

y î'

v arogva'

oa arîmo9aea*fxnîarM o

At i llud Èpro prorfus in linguaG ra: ca im udi tfi,& m i ror,hoc i ll i exci d i ffe,gui velicin ea li tteratura principatfi te

nero . Sed omncm fupcrat abfurd i tati s

hyperbolcn quod i dem face r G ri ticus omnia i lla qua: fequun tur,È pwgv f oa, dff fj t7rtÀfac, eti am ad obfcqmi'rarem l i bi d i ni s refert , de qua prax efl ì t"

i n pri ore v erficulo . n v y'

ao, i nqui t

guidfit, nondubi tabi t,yui n è b e

nere.zp.n dici 46Euripi dememineri t . C er v

te oi va'

nq-ar. fic d i cuntur ahAri fl0 phane

non ramen fequi tur, ut aì'voxaode l i bidine,

obfcaîni tate propri e fum atur , aut 06ade li bidinofo obfcxno . Venus dc

menta t quibus imperar, non idee dementes omnes ex venere infan i unr ‘

. S i [.La

gv y’

aade t e v enerea ufi1rparetur e tiammari one: pro l i bi di nofis obfcaani s ven iren t . C um fcurri l i tas porro fi t fpcei es

n oÀogn’

au,’

plerumquepweoÀoy eîv profcurmri au&ores vertam eti amfl urra de_ ,

veneree nepotulo di ceretur.… Dci nd g ,

I 1 cum

1 32. C L . S A L M A S I I

cum Apof’colus £ r ggcn eAfaw i ungi t cum…

pwgoÀofiqo, an élîrgg weAlw/ C ri ti cus facernobisprg obfcaen i tate l i bi d ini s obtrudet3

‘

c ui tur apud Paulum , 7 08 051 ; aZvn’

w v

Haec fm?cèx a’

yjmvfm, qu;_e ad rem nì@i l perti

nent e tiamAri f’carcho indiceperfi nebuntad venerea lafci v i am_ fi (Q1js non v i det ,

\

his tribus v ocabuli s , pzwgaAo

34'

ao4, Ap0 fìohî

v i tandam effe on; p em obfczenam d i caci tatem , v erni li tatem , fcurri li tatem , qualem…

exhiben t quiG rqce d i cuntur y ìwn a7moÌ,sgg

7rej aq n oìxo'

yw ,& 681 59c'

a'

87x0 1 qui 7 45€576ai vg

'

xovm fce°

gl s loquun tur, quid d i cant fecuri , dfi ri fîm mov ea nt, ut fcurrq folenb &

ali aeri di cula: perfonee, omni a dicere fa.

ccre u t ri dean tun Nam .ad%go'

w s Pauloi dem quod au

’

%goìxoyz'

ao Et Hefychi us

cr i ti co laudatus , pwgoM

74'aw £ rggc7rsN

’

aw eamdem faci t qua:

Apofìolo d i fì inguuntur tamquam fpeci cs

ei ufdem generi s . Et pofl è mus docerequomodo quatenus d i fferan t, fi hocgere hic propofiùfl è m… N on mal e La tinus i nterpres n v yz

'

aw redd i d i tflulti lo

gnz°

um . (Qi nt i li zmus i n Infri tut i on ib u$0r…1 tori i s l i b . V I I I . cap. ul t . fl ultìtì.zm i ta.

fcpa rat ab urbani tate. Et per fiulti t i axmi n telligi t ut hic od

xpo'*mc Pau

10


1 3 4. C l . S A L M A S I Ì

H a»

,na y ; v el xa y'

a g. Inde ergo ezîxa

U g'

a , lepori ucundi tasm fermone,qua

l i s fapi cntem fancfhun decet Apofiolo

v ocatur qua: ah oppofitione év r gy vr5h ia;

faci lc i n tcll igi tdxz… Urbanims nimi rum temperata, modefka,& honefta. Nam c

_

erte hi c èuxaby sn'

a0 nihil aliudefi:, quannfc_

1‘

m0 cum gra tia…ac v enufìate.

(l@mî H€bî&îi d i cerent 1" am , Ao'

yov eu’

xa'

y gav f D cquo nos ad Iocfi ipfi1m P‘

Iuri

bus ln priore autem v erficulo Paulusomn i obfc& ni tat€ qua in fa& i s ac mo

t ibus cerni tù r, carere fnos vul t fan&os ut

efi formcat1 0 impur,1 tati s l i bi d in i fquq ,omnegenus . Sed quia quid fit ProPriu

wAeovei g’

aa hic exPend imus v ideamus cur…

eam Apofiq spoftnueva'

aw aim 9ugrfwcommeìnorav eri t . Hac enim fo la rat i o

ne i ndu5tus nupcrus C riticus pro excefl‘

u.

Iibi cfini s eam i ntérpretari v o la i t . nam

v i s i li v erfa hcec inter feduo vw a fint

una tamen faope fede morantur, apari tìaInfini ti s aué

‘

torum tefìimoni i s i d

probari pofl‘

et quod ratio experi e

t ia ,

'

ne ; efl:_

cs adv ocemus , fiatigdocent “

.

Dici?de C ati l i na Salluf’ci us : Inci tabant eumcorruptìmarci ci b i tatù quoxpcf/Ìàmz: acdib edlti nt; rf è mala, luxuri a atque avari tia , b exaàant.Haec duo ìn unum eumdemque hominem«

D E TR A P E Z I T. F <B N O R E . 1 55fxpenumer

'

o

'

cadere, notum efi . D e eodem C àti li 1i a fcri bi t paulo po& idem da&or in

'

C ati li nario ali eni appetentemfitìfl è i

fitiprofi 1fitm, ardmtem in bo/uptatz'

bm. I'

IAso

véwdw fimul f ui lfe i ndi cat ,& ai arAyà'

, volutat i buè dedi turn . CQQtale s (unt ut v o

fuptati bus fui s fumptt15fuppedi tare Poffint , undequt us exali eno rapi unt fic

wAsove£law po ten ter exercenn Mal e pa,rtai n v oluptates ac l i bid incs prod igunt ,quaz

rnntque ut abfluî?gnt , mex abfiunpto. qua»

rerc i terum fatagunt p er fas ae nefas . Itade C a fare narrant ,pronum acfi 1mptuafi m inlibidinewfi n

’

[fi cumdemque in GMi a fam:ac tcmpla ®eum danì5.refi rta expihz/ÎÈ , urbe; dìmiflè ,j lepìm oblmedamQuam ob dcli ffum. Vides unum eumdemque ,

hom inem magva'

aa

nv e aixac9a ga-x

'

aw, a tque eti am wAeovg€f«g viti i s fimul lab0 1'affc . H i funt quos G ra c iprogri e v ocg.r

bii t oZo' àf

r xc.Qp_o nom in e plcmunque m r aixggt

*

réîg appellarunt . Non

enim unum efi aut fimplex v xt1um quo

segrotant mMaoq‘

j‘

b‘

inqui t Ari fiotcles ,

xomz'

ocg è'

xxmv . Idem efi qui di xi t i n I V .N i

comachiorum Tlu?éaw vfaw uv y…7rAéxeà uqvraÎc aZn o:fg m° TQ; , inqui t : aixggn é

'

;

m’

c olo m'

wv JLa 7nwnpx‘g, aiaw

'

rxc xq è'

f/Xv .

Pamphrafì es G rasens de hi s fic habe t :N I N 3

7 gm >è © 0w Àomm 0 : m m ! mm aìpcab


:coom'

oc; è k €n'

y acm (mg?

v a‘

; àce@9a gfc2J

ou ? ffl fi/Z i z/ìi omniumj i mt,

è mu!tzkfimttl abum/ant bi tm rim: Pecuni a;

( 9° b a/uptatw carmpti . Et aZv 2A6119 fimul

i d efi , i lli berale s fordi dos k fl è dic i t‘

i dem A ri fìoteles quia Aacy é’

a'

vxa w5'

92v pàJLE?,MEJW Tè?fm ai veÀ6U9-zgon Immo etiamw Àeovéwzz ; efi qui Aau =fv ez399 ! Pu} Ad

d i t : AnfimgÈ c?ì y z'v gv 7u 1 , 75C8

'

À i gfìt t4 (JWa v aMfcxa v , èuxeew

“

gfi gatà v [. m

‘

dfmfiuq.

Taxu

'

3% 3911 A64'

7r64 auì ràé 7 02 Gw ao'

exovm

a’

va y xa'

favvzq zîv Èn'

gw9u my'

Î a v . undegmzyug

enim acciplzmt qui aprodigan*mpi unt. Ì

\{qn fixci le autem bacPo/fum

‘

facere, qui a ci ta eaxdtfiri zmt famltaten Etpropterm coguntur aliunde

gu.erere, acfibi Parure gum! ìnfi4mant Sed

quid opus hae c duo i n eadem Perfona

hazrere, ut confiet Apofiolo rati o qua ha cm i fcui t Etfi in d i v

'

erfis reperi antur. fic

tamen po tm t hx c‘

i unéì im Rofui frf

b ,

qua tenus ad rn? Ù%19Upfifl &g‘

V qsaLuxîic om

n i_

a i fia refcrun tun… 1'

IAeoveéfoa I CS,ali enas

pecun i as appeti ? Hogvéx ,quo nom inef<;pe i ntelligun t , Pcrfonas con

cupi fci t. Mofes in dec imo D ccsl ogi Pra’

cepto utrumque genus 33n9v y ia; comprebendi t , quo v et

‘

ui t concupi fci uxorcm .

roxim i , neque aedes , agrum'

, neque

ov em , neque afinum ,nequq ferv um .Om

ma


1 38 C L . S A L M A S I I

Su,,u xg oriuntur expli cara , tran

’fiv i t ad v i

t i a {ÎW y na .c . ® i quaeri tquara

hi c Paulus wAeoveÉ/aqv cummpva'

rp iunxeri t ,

cur non etiam [ i bi putat inqui rendumq ua

de‘

caufa i n Epi&dla ad Romanos , haec eadem duo fimul pofueri t

? Ika emm fcri bi t,

Cap. 1 X X I X 7rszaù vgwy%xs 71u'

a‘

p ai d'ìm

'

qc,

mpvez'ap, mvnej qc, wAeoveSùp, xa nlgz.Q1 p loco

l ibri v etufiiflìmi , inter eos Puteanus ,

pr0 pi us'etiam }

z"wAsove£fwv r}?mpve

î

qa adpli

cant , dum 1 ta legunt : WEWÀHPOJFXU/

8 S'

7nx'

:rp0531 365430, namîqz. mpvez

'

g w 7xsove£c. O\g ami .

fcripturam i n f ai s exc;mplarihus

tut jnv eni ffe vulgari s in terpres, qui fidid i t , îiepletar omni iniguìtd te, mali ti a ,cati one, ab ari timAne ave£ìa fign

terium , aut excciîum I'

…bidini s ? N i hi l'

mi

nus , Cut ergo i n altero eiufdem Apofl:ol iloco ubi pari ter ha c iuncîtim recenfcntur,

eam fignificat l onem habchi t Interpres

Arabs fub nomine mpva'

ax comprehen

d i t fcortationem fimul mmchati oncm ,

His enim duobus v o

cabuli s fcortationem moechimoni um

denotanfl bus unum 1 11ud zapxgem v expr qfiì t .

S ic ergo Poffet eX pon i in i lla ad Ephefios .U t proinde non fit necefl

‘

e,w ìxeovegîaw ,

quod ibidemadiungi tur de adul terio interpre

D E T R A v x-zz x'

r . Fa mo u s…

terpretari$i mcminifl è t H i eronymus

i llius loc i ad Ròmanos, ubi Paulus con….

iunxi t mpva'aw wAeove£îmw non

.

mìratus

effet , i n i lla ad Ephefìos fimi li tep i unéì îm

hx c duo vi ti a recenfcri . .N ec opus habui lfct ,wxeoveèîaw , abarìtìam »olupta tum ex

ponere. Si Qui: , inquir arbi tmtur, al mi tixm

iflafl nj ìa4m'

pz'

endam 6%9140 dz'

ximm reddat

cauflìa guare i nterfamimtionî@ immm dìciî,( rr turpìtudìnem, medìczm a l mrìtìam ordinarie

pojù eri t . Arfalfum efi: quod ai t'

mediam..

av ari ti am inter fofni cationem turpi fu

d incm ahApofiolo collocatam. … N ani . .

turgi tudo i lla alterius v crfi culi ini timmfaci t nccqui cquam perrinet ad fen tent i arn pri ori s v crficuli . Hoc priore omni s

obfcaznims l ibi di ni s à fanf’ti s fegregatur,ut av ari ti a . Sequent i v crficulo omni s

turpi tudo v erborfi fcurri li tas, ìti dem ah

i i fdcm c i n d i éì:i s v erfla

tut , cx tcra autem quae P riore v erficulomemorata funt , i n faéì i s . (l q id efi aut emab

‘

ari gi a bolu]ytatum, aut quid eo nomina,

intelligi v olui rHieronymus Procl i v ì tas

nempe ad v oluptates , ardor ìn i i s expe

tendi s , fummaqnc earum pod endamm

cupid i tas . n d enim i n Pecun i i s adpetendi s àv ari ti a efhhoc i dem Prazfiat in v oluptari i s v olupta t i s explc:ndx cup ido.

S ed

C L . S A L M A S Ì Ì

Sed heecnon efi wAeave£ìa . Mul te mmusi lla. avari tia v oluptatum H i eronymi , qug

n ihi l aliud efi , _qua1'

n av i di tas ardor v olupta,turn,de adul terio eri t accipi enda ut

Placui tC ri ti co facro Ipfc Apofiolus

p3 1110 p0 fl , dum v 1 tl ofos eodem ordi nq ,

redd i t quo tria haec v i tia hi c defignav crat wAsove£hw de hac v oluptatum av q ri

t i a fe non i n tellcxi ffe, fati s tc o. tur r è'

ro

È‘

aa’

m éazpwAeovéwm€ 36 %s…ei à‘o Àoiafinfi ci x

’

e'

xe4 xMeovo;/ Jaw €11 75fioca1 Ae4'

qa

Verîiculus hic ordin e ac numeroquintus extat . At tertio eiufdem Epifio

las v erficulo fim i li ter hzr c tri à dì&i nfì:è ac

fcorfim mala nom inav cmt wogver'

aw aim

9upaz'

wx, wAeove£îa.u à qui bus v i ti i s hi cd enom inav i t , 7ro

'

pvov oim£9uprav , wAeo

véwrlw . S i wAeoveîffaa ibi adulteri um efi

excefl h s Iib i d ini s wAeovéxxm; omnino hiceri t adulter Iibi dinofus . At wAeov£mùu

ipfc: Paulus d ici t effe i dololatram . % odde l ibi d inofo non Potefì àccipi . N am

ipfe i n É pi ftola ad Coloffenfes cap. 1 1 I , V

wAeov s$îaw i nterpretatur d d“

o 7xa rgef

wv , &

eam e tiam i ungi t cum w agva'

qc. hi s v erbi s ,w ogva

'

aw , oinat9apa1'

wv , 7m’

9@° 39n9uy îaw zwo

xlu) wAsovzèhw à'

fl ; è ; )v ei à“wAaM

arga'

ao. E rgo wAeovs'm-m; qui ci hic d i ci tun. .

éàq


C L . S A L M A‘ $ I I

i d efi: meretri ce, rcm habet . Viri le fcor

tum mul iebri s pati cndx v i rum bge v ox

Gra:ci s notat . Ncc bene fi orhztorem v ulgò

v ertunt Nolim etìar'

n fi rnimtarem. M€

lius vetus'

i nterpre'

s fi rnim_

rmm appella :

in Epiflzolaad C ori nthios 1 , cap.v 1 ,

quamvi s al ibi fl rnìcatorem reddì dcri t, fi

modo eadem eff v erfio non ex p luribus una concinnata . Si c igi tur eo loco

v erti t .

'

AQnuti .yzeefomicarìi y bui a…gmundi , aut

411 4 755, aut rapaciézvi .Quod i n G ra co efi x'

«mi'

; mfpvow gKQI

O‘

MS 1?1 07;«

re?; oì'

g7zuîw . In feq11en ti tamen v erficulo

S ed aéh'

i haec

v ox defignat , tam agenti s quam Panentl s

Atfomi carim Proprie d i ci tur à profefl ì onein fornice agi tatup

. Si c 7ro

'

pv@« efi

u t fi micari a 7m'

pvn Opt imse

G Phi loxeni Fami cari a,m'

pvzq, zion?7nc

1capaîpdé p: ;uwm4. F0mi cex etiam appellat ;1z. Ex dem G IOHÎ3 : miy a

gy .S ic f ar F amix $ìtby nìms C uri oni

di &ns S ic erg.zflulum career 9 1 0 co

qui in ergafiulo carcere . Apud Cypri anum, quì cang/utìnaturfornìrarìw , o

'

7rpoaxoh

c fcgu@e 137 7ro'

pvy.

D E TR A P E Z I

—

T.

,

F’

oc N o xu z. 1 4;fii tui t Inde 7ropv60m , 7 091

1639091 14,

11 0 11 de his qui cum meretri ci bus ac fco r »

t'

i s caput collimant fed qui co rpore fuomerem, ali ena: l ibi d in i s v i& imse tam ma

rcs quam fa :m1nau Hx, prop…: mpv@m'

pvn, à verbo 7req cv ,quod eff v endelle. Et

g07rapve

‘

f'

aopr0prxeq uendo profefho

‘

eft

7rogvg 1371 091

1 173 . Apud Septuagmta o 71 09

v6b'

wv de n1 afculo d i ci tm‘

qui fc pretio Pro«

ft i tui t ,wfip ut 7zv'

pvnd i ci tur mp1 p. U triuf

que 9 0 1 1 0 (6 11113 i l lo tempore meri tori afuere Faflìm i am i n ori en te quam occì

dente totoque imperio Romano . N o

t i i efiPrqcipue, quantopereG rqci ante a liasomnes nati ones , atq ; in hi s A fi ar1a 1 11 hoc

genere i nfani eri nt, qu’ am l iberi harumomnium rerum f ueri nt . Hauà

‘aggcdx apud

eo s eleganti um hominum morbus 3 0 vitium f ui t . Addo, phi lofophorum . Nec

mi run'

1Aì ad eos fcri bens Apofiolus , ah ea.

n‘

apvea'

a; omni tali o ac9mpax’

c» , eo s abducere cona tun ìn quam eraur exmoreni o genti s v aldc procl i v es . Parciores 1 11 ca

venere ufurpanda Roman i quam e ci .

Multi ramé'

inter i llos flag i tiofî. Et Paulu sidem in Epi f

’cola ad i llo ; hoc ei s exPro

brat , quod mafculi reli f‘co naturali ufu fx

m111 a: exarferint i n cupi d i tate fua i nv i cè 3

è'

; a'

eves òv a

’

a'

ma1*f ai%w oa

-wf xamp o

'

a: .


A‘pud Romanos Primus Phil i ppusvirili s fcort i remov i lfe d i ci tur. Aw

1‘

elioV i &ori . I ta publi cam hui us fiagi ti i

Profeflìonem remov i t , ut rem ipfam fine

Pa na, dum clancuh'

i exercerctur, rel ique

ri t” Primus Valent i n i a nus legem qua

puni rentur capite tulir

“ N on igitur du

b iunnqui n Apofìolus 1 11 il la ad Ephefios

P er 7ropv a'

a v quam de mafcu

la. impud ici ti a i ntellexeri t .

es , ac ci nwdì cyfirmina tì Pado

m b i ri . Talem i ntellìgi v olui t .C atui lus

C x/

fat em hoc v erfi1

E1 impudîcmborax, aleo.

Et . hoc vul t Sue tonius cum in eius v ita

fcribjt , i llumimpudìci ti x ( 9

° adulterio

mmflagraflîf i nfi mi a . N am @i tbym'

mm

forni cem 1\Q:camedi ce _/Zabulum fui feecul i

hom ines cum appellaru1rt . Earn impud i

ci t i am mafcul i fexus 7ropve4'

aw hi c nom ina

vit Paulus , i nPrx cedent ihis

v erb is : ocì'fnveq oi 7mAymag'

n g%aw -rzègm yéà

‘wnocv

75oîdîhy et'

rab , eîc Èp}ota'

z'ocv dxa 9a pm

'

x; m'

mc

71AsoveEa. % em locum etiam adduxi r,

‘

facer C ri ti cus ,ut probaret, arAeovaîfa vApo

110 10 eife’

adul teri um . x’

gg<vo’

9 %s"

>’

xmî


1 46 C L , S A L M A S I I

n i t i nter fî?371'apvmg‘

v , «rà wAeovexn no'

v .% ìd

enim av arius m eretric e % antum faaa"

merci preti um,& quam pa :ni tendum cm

Ptori Plerxque hui ufmodi nu v6‘aa1

'

u;

nu a1'

; acy.ot olim fece1 i nt hodi eque fa

ci a nt, ignotum efi ncm 1n1 . Notum i lludaîJjoo

‘

pm9w famofi (cor ti quae talentum_ ,

magnum , pretium concubi tus petebat ,hoc ePcf decc1n drachmarum mi ll i a,

quod i dem eftad 11 0 91 1 21 111 monetam c1

;Pl i

catum, duo m i lli a l i brarum Turonen 1um

cum quingenti s . Cluj to tidem fnnt / flo

reni quales hic i n ufi1 . % i s negar —

3

7rAeovgéfa v in hac Aewcpo'

pcp cum l i bi d ing ,

fui ffe coniunéì am ?N ec feens in i ll is 7re'

em s

fui t, de quibus Apofìolus . Arifiophanes ,

quod m'

pvo: funt , i d facere eos dici t n àgfuej gxa

‘

Éefi . C@i honefiiores v ide1 i v olebant ,quos v ocabant a s

‘

g 11 0 11 q rgenturn …

pofceban t pro preti o profii tuti corpori s ,fed 514243 t

"

7r7rov 0530 493v , o°

j\xzw

'

aq 3npd:7mz

'

m

139q i lle&anox, iflenine: Denati von V el mo

dicam erces pro tali me1 ce peti t‘a wAea

ve%(aoefi: ub i 1 65ipfa turpi s , cummutua contum elia agent i s ac pati cnti s fit" .

Ipfa etiam adulteri a pret io interveni en tecomm i t tunmu . Dati s ali ena matrimo

n1 a corrumpuntur. Inde i llud S atyriddat :mmm adulter. N 0 11 1 3.111 611

adul

11 1: T R A P -E_

Z I T. F ce N o n 1s . 1 47adulteri um. Ex hi s collige, anmal e Paulus àr)xè ov èéfxg mem ineri t una ehm mgva

'

q&

éaî Ày et'

qb . C um hoc nomen omnem_ ,

falaci tatem denotet lafci v i am pecu— v

l iari tamenmori one eam mgm'

acv fignificat

quam Paulus de v i ri i i bus f mrti s uTì11pav i t, quo s ma

'

gvx; v ocat‘

. T i tulus efiEnchi ridio Harmenopuli l i b . v , ,i

01 21v quibus pu; na capi ti s imponi tun. .

tam agenti qn

am pat1_

en 1 1 . Oi gén i ; ,é’

y g v

5rm à"

v 571u 9<wv , ìf© exwpwga

'

o9 wa'aw . In_ ,

Excerpt i s Dioni s C 0 ccei , de Hel i ogaba

10 , qui in c ella P alatina profìabat , vi ro smore meretri ci s cx cipi ens 7rogvét

'

eo93di ci tur dn Ay au

’

va v foli tus Tak Érou'

€ÈeAauz'

vwv è 7roev6Uefm. «gì 71

'

A@4 òv 7 c3'

HaaAa -rt'

cy oî'

;mf.caf'n Àm à a

'

îag , òv *

ra j ri

aéÀy aq ve wy vo‘s‘ 3911 739v

'

5064 aw°

r g è îw‘

c c5'

azreecu

‘

m'

gvac4. Au&ores ai n Ay.îg, dm 9nle-rg c cx

Ponun t‘

. % 0 11 0 111 111 0 0 1 111 111 ho s impud i cos ,& muli ebri s pat i cnd q v i ro s ind iget abanì: e ci . Sui d as

aîm 9upa1'

ao, p.za gf

oa. Hefychius : 0501 79 45; ai

ag'

Aa ; @—u ainarf9ug

*

r@ Ideo 06114190430?

al y pum

alatAy c-fga w ogvez

'

qa nom inarPaulus . Nam

aina9o£g7 8 9“ hui ufmodi cinazdos v ocant

G razci . Pollux m'

evm, ci xa’

9uev v uf rnpurum

fiagi tmm Pa ulo i uri fc0nfulto appd latur i n

collat ione legumK lmzt4tc

1 4 8 C i… S A L M A S Ì I

lunhztefi m/lzépmm fiagìtìumgue impumm pa'

ti tan . I'

Iopv efa vgcgj oixoo9upm'

a v . Idem Apofiolus i n Epi fìola ad Theffaloni cenfes 1 ,

cap. I v , ubi prazcipi t abfi inendum elfi ,

157ropveîaeg , fugi cndam effe aim 9up

d'

t/

a v , quia Deus nos v ocav i t: ad fan& i ficati onem ,non ad impuri tatem & fpurci ci em,

de i llo detefiando flagi ti o intellexi t quodi n to ta. G 1 x ci a Afiaque tune tempor1 s

i n prim i s era t fami l iare ac frequens . Pa

tres qui ad eam comm enta ti funt , ad t e

l iquas Epi&olas ,de adul terio i lla interpretamrut… (mod caret ratione . Nec enimopus habui t Apofiolus gen tes ah adul te1 10 rev ocare,quod legibus ipfarum puni c

l

batut , hand feens ac Iudai ci s . % od i gitut leges v i nd i carent , non debui t aheo

deten ere peccantes ,qui 3 form i dinepleneeci crim in i legi bus confi i tutae fa ti s c on ti

«

n ebantun M ai ori s f ui t m oli s ea exti rpareex anim i s homi num quibus Per

— i li a tem

p0 1 a infus v erant ah i i s v i ti i s eos d educcre, quze nec vitia cenfcbantur i ta 0 11 1 11 .bus prom i fcue 0 1 3 11 1 110 113 , commun i a ,

frequenti a Verba i g i tur il la Apofig liv crf. V I , Lìw'

seCaa'

vetv ( gì a hxeovexrvv

<

’

w 7457re9£y y a&w è‘

aufré?,nonde adulte ri o cxp0 ncnda, ut pofi: Chry foftomum C ri tico facro placui t . C um en im

i l lo


350 C L . S A L M A‘

S I I

fubdòle fehquas expofiti ones , i lgid ah

cò grdmmat i co al la tas fupprcfi1 t”

. Si c‘

<anim 1 11€ (w éefiam J€€ M a’

Jìn/a

}w auej

a è fi;°n®a vfx w @€azq £ ?gzw m N om ,

igi tur C@îeéau'

ywv de adul tero di ci tun…

quafi foederi s fit violator i us iurand i :

Adul tera hoc modo fmdu‘

s (ola v nola 4

ret , non i ll e qui cum ea concumbcrct fi

modo mari tus non efiè t fl Q13i d ‘ergo, fi

i uv eni s folutus cum ligata rem habcre

E1Tét adulteri um ex parte muli eri s , i d efi ;

fidei finderi fque coniugal i s tranfgreflîo,

quia fidem mari to prom i ifam fa lli t , fed

non ex parte ftupratori s qui n ihil ma t i te

Prom i iìr“

. Locus Apofl oli ut d ixi , de c inx di s impudi ci s , l egis natura: v i olatori bus ac tranfgrclfori bus accipi endus

‘

tam hi s qui Pati rn tur,quam qui commi t «tun t, ac demuli eri bus aeque à c Vi t i s .N am

i lle, tefìe eodem Apofìolo i n ca ad Ro

manos,mwîMa ìa v $ <pvmnù3

; :gìîm eh‘

f?JE;D eìnde fub i ungi t de m ari b

‘

us

,ma/w; 79 au

‘

è'

gmve; a’

:pé9fl f 7 1w‘

9 ì1 amlw‘

png??

m‘

$uAeîa g, èfeig zîoì nau v 75o

’

péà'

e: 4 675!a

’

; czìò\xfì w$ HOC igi tur efi % Épfiaaz5, dQ_,

qua hi c loqui tur i ll e C@ 9pCau'

fa v , quil egem ab eapofi tas tranfi li t dum reli& o ufufuzm inx , vi r i n

“

v ì

rum gra iTatun… Addi t @ Aeommeî'

v

7 3?

D E TR A P .B Z l T. F O: °N O R B . 1 ; Ì

'rÈv alJeA4>o'

m fra tre (uo ad eam nefa ndam lib i dinem abuti tur, rev era cum zM eo

vexré'

, i&efl , u

°

n ( a N am ipfi

i lli G ra ci quibus non d i fpli cui t hoc li bidini s portgen tux_

n 0'

G’

y v p ropri e de co dixerunt , eti amfi i n confexgti en tem ac v o

len tem comm i tteretur . Iofcphus quoqueG’Cy w aqÎ%uu

’

lw appella t quod pa ti tun…i n corporc i no mcrctri x,quamv i s volen sfa&o confcnti ens , lucrum ex eo per

cipi ens .\

I ta enim fcri bi t l ib .

'

xv , &n y m9 9

y zw aw t9‘

ci rmeng-cìu'

nc 9vm'

acc w) n Ae'

îv . 53209393 pnà evì mcp

'

J'

Cgsw 9‘ fr395îov . Idem Paulo

pofimere'

tri ces ex m i uri a contumel iacorpori s fui quaefium habere dici t,& propt t rca D eum

'

nupti ali a carum faen non…

accepts gtataq ; habi turfi, fi nuberexl g.N on

nuberc igi tur i i s l i cere i‘

éw …J’ì érw pm2«fnga vaq ya

'

g awn; d\’

Ò'

Cej v m‘

c 391?Tga

pofy q’ 9ua'

t'

aec59e3; 0574 aî

v Ergom?

gvov m'

pv lw JCe,ÎZ« qui cum hi s concumb i t‘ . Immo etiam wAeovemzî

‘

. N am

wAeovewnîì e tiam JC@Z<HV fign i ficat

aìJmeîv .Et hoc fenfudixi t hoc locoApofìolus ,m\ éovenn îv fequuntur

qua: prx cedunt apud Apofiolum , i ta elÎ c

accipi t'

n'

dum fuadenn Verfus qui proxi

me praec i b i ta habet , y»?Zw 7mc'

9e< 253n9v

Maj ,w 9ap'

meig t}fra?”e’mn éwì 9f o

'

v .

K 4 I llud

1 11l 7m29@ 25311 914 455; de eo flagi ti o expo

n i debet , quod inter gen te s erat ufita tum

l i ci tum quia D eum non nov emnr“

,

Iudeei s vero i ncogni tum , lege Mofis

prohibi tun1 fub cap i ti s pa ne…

ri t mm mdf mlo manfione muliebri ,

mmtum eff. Ambo morìantnr, reìfi mt .Vérfu

Porro qui an te i ìlurn Przem i tt i tqmfic fcri

Ptumefi”

, eîàéva4 è’

nocguv uîmjv vm‘

Éaw '

rg m£ @

x77îo'

o9'aq EWaéy ato‘

y g3Cè 71y j. Eodem haec t e

fu ‘

enda effe, ut ab i l la n im i rum quam dixi

aim 9upa.’

qa, aweU@ n

,ofirurn , i d e&, corpus ,

Purum pofiì dearnns i n fan& i tata idcmA

pof’colus

'

i n Epifiola ad Rom auos docet

“

.

i bi enim cum d è eodcm inquinamen tol oqtl è rettl r ,

i ta fcr1pfit : JL:8J@Ì, nupéà‘wzcgy

ow’

r àc 59-aa‘

c òv'

m 79 %%y'

m c'r na pàc5v

aw’

7 c5’

mc—î; oiwy aééeo$g 7 02C“"

pam'

u aw'

r a'

îv òu Éaw vv î'

c. P aul o Pofi 7ìvÉ&n06

my.w ha c appella t facinora quibus mu

l i ere s à nat 11ml i ufiì recelferunt , a rv i ri , utna turae con trariam capeiferen t viam .

7 €:mm péàwnev aw’

r à? 5 a"; m£9n a

Z

fl p/ot< ,

afi n 3%977'

A9 1a4 auîr a'

Jv & C . Ergo hoc lo

co cum eo s admonet ut Pf0 pri um v as fer

v ent fingul i i n honòre, fm1 éì:i ficatione,

ah i lla ai r ty.fqa fiv e 7nx'

9a oi v1y…fag; i nta&u

corpus cufìod i rePrz cipi t . Haec enim efi

illa qua; faci t, ut qui è am i n fe


cwmb: tartbmfiI lli n im i rum Pat i entes , 1

agentcs .Et i

_

l l i quidem {corta publica Vi

n lia . Impadìcòy redd i d it an ti qua v erfio i n

v etufi ifl ìmo Putea ll ortlm lib ro . Et re& e

quidem , ut i am fupm notav nmus i ubi hanc

Vocem impudìro: expl i camus de humm

di w oevozg. Tertulli anus fiz’ 0”ef , mafi a

lomm rom'

ubi tozfef Latine redd i d i t"

.

Paulus g l io loco p…av mè g 1unx i t cuìn_ ,

?É fi voagz'

f aug m Epi fhI ad C dri nthios ,

cap . v x, ub i fimi li tcr ::nollèm redd i t v ulga

ri s i nterpres. n loco tameh Pad us

7F£QVS S‘ nom i nat ,quafi

d i V€f f0 $ 5?

x&îv . S ed non’

al ia inter eosd i fferent i a ,

nifi quod n‘

o

'

gm quaeflium P‘

ublice corpore

fuo faci ebann Antiqua ? etfio m

ahHi eronyrùò corrigeretu

t , h i t impa

dia nP ro hi s qui in Graspo (unt m'

gvok.Sed

bene 35H i eronv mutatum i n forni va

ri af .N am ,.cacAamg ì, dequi bus fiatim fequi

tur, funt etiam impudìci non tamen n'

ev at.

C sefar apud N i comedcm impndzcu: fui t"

,

non m'

[email protected] ò!lex ergo fmi t qui G riece

y atAamg ì, cinazdi nempc,

hi , quo&intel

l igimus ,m

'

pvoz fi publice fe profi i tuant“

.

Deeadem wopvefx , i d efi meretri cìa pro

feflì one, tam v i n li s quammul i ebri s fcxus ,

i d mf

n v itopvà'

v , accipìendus locus

'

gÌX*A& ibus Apofiolonîxv , quo locoApo

Roli

D B T R A P E Z I ÌL F C£ N O R E ° I ; ;

Roli ex communi fententi a totius prefbyteri i nìhi l de to ta l ege Mofaica. fervamdum gen tibus ad Chri fhmì conv erfis y rgacipiun t ni fi abfiinenti am 7ropva

'

ax ,& rel i *quorum qux i bi memorantux; …Et nugari

doceb imus Exerci tatorcm fact um, qui defagt ifici i s ex m eretric i a m ercede oblati s

i llam mpm'

ozv i nterpreta tun. Sola ergo

profcffio m eretricia ad Chri fium v en i cn

t i bus gentibus'

i n terd i ci tuz i llo C anonq ,Apofiol i co i n ali i s vero Profefiîoni busa rti bus quxfiuari i s fola wAeove£foc i nt€ t ci ici i n tell igenda efi . Haze porro w ogva

'

a , id

efi ,meretri cius quzefizus , i dco cum aéxae9a:pd'ige tot loci s apud Apofìolum i un& im v a

pulat , quia i n i l li s m pva'

otcm'

ul te. alia ncfanda, v ixhonefìi s n è m inandeu t 6m i r

tcbantur impuri taturrfgenera ,…ori s confltlprat iones r y €a àwy…ob & a lia quxdic ipudor prohi bet .Unde i lli v e; q apudC lementem ex Paedagogo 1 1 : cJo .

—

7—

7 \

Motxexao coi ) éfl (9tì aàvJ}m vlu i &f

@nì wflwfc amm's‘ T'E amc»?m'Ac m v

-r

’

o;36 o

$ic legex1dum . Et profe&o de huiufmo

d i qua v iri s qua firmnu s al i cnzx li bidi ni

pagi enti amfl

i ndulgenti bus_ dixi t Apofiolus,è‘

wopgdfevm'

c4’

s‘

18 «Mv Cà"

.q

‘

apatgnémw.Ubi

1 56 C I… S A L M A S I I

Ubi o‘

7ropvdfwmv efi w o'

pv@» ut apud Septua c inta in D euteronom i o x x 1 1 I X V I 1 ,

mm e;m7rogv suw v$w v'

î°zfaîv I O’

QQMÀ . D ei l la 1gi tu1 m pvefap, i d efi , forn icaria profef( i one, i ntellexi t Paulus 1 11 1 ad C ori nthi os

cap V I cur\

n

\

d ixi t, ©

GU}€TE w o

, igvet aw .

m v oa'

y ac'

p’mpvoa è èaev w omani v99ww@n om?g {Z

'

Cayman ; ec; 1v , 0 j w opvs v ei g frà I’

J\ov Cc?p.a&dy a pm

'

va . Ergo du: eadem in hac ad

Thelîalon i cenìcs , cum prx c1pfi ut fi i atunuj utfguepo/jîderefi mm l m i nfi nffìmoni a,

éonare. Nemo q11 1ppe m inus v as 111 11 111 ,i d efi corpus , i n honore fan&imon i a

obt inet, quam qui alienam l ibi d inem cor

Po1 e fi1o excipi t . N upe1 us C 1 i ti Cus non …,

de prop1 i o cui uf uc co 1pore 1111 1drzzî&am

75?zmeu@« i nterp?etatus ei”: ut ple1 i fquc_,

antiquorum 9 3 1 1 11 111 placmt , fed 1111 1 0 t e

centiorem in terpretE, quod fic acceperi t ,

ca 1pe1 e 1 11fi1 1 1 1 .Fa111 ergo eo s v ult, qui exi fi imarunt v ellc i d Apofiolum u t qui f

que corpus fuli 1 11 £1 11 & i fi€ a110 11 12 honot e pofiîdeat . À tqui , 1 11q11 i 1: m eu@

"&av eff

uxw ,cìîgua b i b endz

‘

Z/Jmfîe ( 9° continentm Non

dixi t Apoflo’

lus axeG'

@”d\ov fed quod ma

i orem habe t emphafim , de fuo cui ufquq ,corpore, 715Éaw r g axeu@ . S ed cur m au@ »

hi c uxor efi ? (L 1 a Pet1 us m eu@ 0509'évéî‘c'pov

uxorem dixi t" . Argui fi uxor ane‘

ù'

@ 0609Îvec


1 58’

C L : S A'

L M A S I I

mnl i erem vi ro feci ife dixi t quae ei'

adi utor

cffet quafi al te r ipfe argui t earn nonm. ,

ferv i ti um elfc vi to defì inatam : fi d quaeante

fine ufl4 contrifl ati oneper benedi ffionem incre

mmi um generi : audìcmt cre ci te tantum ac

multiplimmini :fèd qme i n adiutarìumm4fi ulo,nan if: fi rb i tìum fuerat

'

dejììnata . Adv erqMarcionem 1 1 S i 11 0 11 i n ferv ìti umm afenIo muli e r à Deo data ,mul tom inu s ut ei 11 3i nftrumenrum foret .Prx tenea aliud efi, i n

fl rumentfi, i d efi , VCI 1 '8 èe; otÀéîoV,

ul i 11d v as , i d efi S i c en im appel1111 11 1 7 3a£y feîav ad rccipi endum conti11 e11 d 11m aliquid aptum, m o

‘

; xwgnîmg‘v ut

G l’seci definiunn S i an56@e ea ra ti one v o

ca tur uxor,qui a pars i l la q11amuli e r efi, v as

v i ri fit fem i ni vi ri l i recipi endo i doneum ,

certe hoc modo 11 0 11 ta n tum ax56'

@o ea

pars dici dcbet , i d efi , dy féì'

ov%aogmmàv, fcde tiam :wa 9

’

v É'

eyaWo'

v . Et Paflîm i ta vocatut a11 c

’

kori bus . C x temm nòrì minus v i t

hac eadem ration e aneu@» appellabi tup ,

quia fpermati ca habet vafa nunfl zaè

eadem5'gja vao. Non ergo magis iuxt :1 ha nccontemplati onem uxor vi ri v as cfl è di c et 11 1

'

, quam vi r_

uxori s Res i llas viri lesLatini e tiam nuncuparunb 1 11 Gra ci

H inc benemjà ti qui ( ben e i lla merce

peeuli ati funt ; Refiat algera C ri tici rat i o,cur

11 15 T R A P E Z I T. F-m N O R 1-z.

hi c de uni useuiufque uxore°

fi t

aecipi cndum, quia Apoflzolus negat, uxorem c orp

'

us propri umhaberé: in Potefiate,cum fit vi ri : y wurî ÎeN

'

xCofy atr@v Gò"k €53

-1, a’

>ìCo'

alvv’

e. Valdezm i tor , tal em v i

rum ex eo loco v clle prq bare, uxorem,

quod 111 —v i ri porcflatefit, i dea v as eius d cbere dici cum eodem tefiimonio atquq _,

argumen to ev i ncatur fimi li ter, vini proux ori s v afe haberi poiTe.Addi t enimApo-i

fiolus o'

y or'w 9 g

\o°

oi vàeQÌJ1'

3 Cw'

y a r@ €576è£xd wffa , ai ìì\

’

tì y umy'

. (Lg i d cogi tabat C rit i c11 s cum locum i llum ad fen tcn tix ( ua:

confirmat ioncm adduceret ? An p11 taba t,imponere fepolTe le&ori bus qui fcquenti g.le&uri non eifent? S i qui s i n i l lo iud ici umhoc loco requi rat , mc: indice mul lam ci

ini uri arn feceri t . 2 1155@e hi c p1‘

0 pt i e efi;

cui g fque c orpus I ta Gmeci Phi lofoPhia nfiv@ 11fi1tpant, qua: v ox e tiam m efi@ fi…

gni ficat . Et fic hunc Apoflol i locum i nterpretat i funt ex v ctufi i ori bus pai ri busTertulli anus Theodoretus . Ex recent iori bus O ecumeni us TheophylaéhwlN ec coni ugati s tantum hoc Apofioluspraecipi t , ut v as fi1 11tmi n honore

‘

& fan& imon i a tm&ent fed etiam inhupt i s .N am cum abfiinen ti am Sanî"13 wogve

f,g i d

efi forni cario qux fiu , dxa 9a pcn'

acq, hoc

capi

1 6 0“C L . S A L M A S I I

cap1 te 1 11 C 111C6 t , 1111 ptx cipuca tam viri quamul i eres qui l ibi d iném ali enam —corporefuo, Preti o quidem pa€to, ex d pi unt

‘

,

v i li 12 111111 2111 1 fuum Parvo in honore habent quod fic prepudi ofe pro

brofe emponunt v ze11ale, fubfternun t‘

pafiîv ze omnium i niurìaz ac còntumeli ae.

D c hi s ipfis intellex it i dem Paulus ,m

'

gvosg

m'

gvaa g ,i n Epifiola ad Romanos, cum

d i x i t, ®eumgente; tma’ìdiflì in cupidi tate cor

dif eorum in ìmmundi cìem ut conturheli i r aflîcìant corpomfzmìnfi met ipfix, Tè

"

aZ'nlu affeo3u4

n èCw'

y acrroo axÎn

'

5v è aw quîsx N on d i x i t , i n

corpore 11x 0 1‘u 111 fuatum eò s ai rzpoifsoq ,

fitd -i n proprio ipforum… Et eam ain ‘w

’

aw

intelligi t quae 0 ppon è nda efi; hui c 7 111 11 ,

i n qua v 1111 unumquemque corpus. ( num . …fiv e v afculum , poflîdere . TemporeAu

g1111i l1 i nul li erant amplius m'

3vo: in 0 1‘1) C

Romano & Ch1‘i f1i ano qui eam immund i

c i em pubìîce Profiterentut 11 1 11 ec Chryfofìom i . Idee omnes eiufin odi meva

'

bx

d na 9a gd ag , à quibus Paulum G razcar ii Ecclefiarum m embra ad quas fcri bcba t ah

d 11cére conatur, de adulterio ac 1111p1°

i 5i n

terpretati funt plerique 1111 1 18 x v i pat1‘

cs .

Atqui quo tempo're eas Epifiolas fcri be

bat Apoflzolus ad G rzecae nat i oni s hom ih11 i 11f111 0 d i mgve?aq inter G ram os

Afia


1 6 2. C E S .A. , L M A 5 1 1

ne Peromnino reddi tur . D e 11 1511 0 3 11 11 10 »

cum ipfumfi ed m ppei at; nomeni n propria fua fig11 ificati one poni t Apofiolus .de a&u, v el 11u3511u m eretricio tam

v i rorum quam -m 111i e1' 11 111 . S i c al ibi gmX m

‘

; 7 691111 ; d ifi ingui t fl Et 711 v 41 i n

Epi fiola ad Ephefios propri am faci t qwwépm v , i d €11 v i ri li um fcortq rum . S edi n hoc capi te I V . Primze ad Theffa lo

n i cenfes ,ubi wogva’

a v & aa’

naQatpm’

azy n‘

om inar,

de gmxa'

gznon eum intelli,gere,cgrtum € 11 .

N ec ergo hi c v erfi culus de ma cho acc ipi endus jn eodem capi te , C@Cau

'

my

:è w Aeo#enmfv E41 Tqî'

w éygxan 7 31 éJìmàv a’

um?

D e mafculorum concubi tori bus pe t ius

6 11 11 1 quate nus & 1’

zîflfid i gazle

gem na tura s 7 215015117551 7 39 aîé‘emìr, dum

u‘

Cez'

fm . N am omni s cum mafculo coi tus1ÎCez; e ti am e ci s d i ci tur , 11 1: ante nota

v imus . Uncle i lle v erfi1s apud C lemen tem

i n Paedagogo fccu11do :

0 13 ì è 7r’

é’

,551 7© — 5

'

5& v a’

mx9i an71 sz ;è pn'# 71 .

S i 151361 ; d i ci tur, genera1i ct i am no t im1 g ,

vrM omE/a po tefizv ocari ; N am J’

Cee; genni 11 i 11 1

'

131: €11, que; a’

3 è v B’

,uw ; a’

3‘me? A 12

7rAgovoè c’

a fpeci ali ter fumpta , J'

Ca s efh ìni u

ri a i lla ta PI OPt 111c 1 11 11 1 general i us 11

111 1 11 11 1 3 , quam li bet i 11 i 11 1 i am figni ficat‘

Sed unde, i nqui cs , in ter fidcles tune 11 11i nf

11 11 T R A P B Z I TZ F G: N QR E . 1 65i ufrnodi fiagi ti um

?Immo in ter fideles 1111de i llo i n tempore mmchimonium 2 Si

quis cogi ter G reccos i llins gev i minusm i rabi tur frequenti am tali s Propudi iquam adulteri orum . N am hxc Puniri tum folira. legi bus i llud folutum l egum m etu . % od ai r:, 69 Tg? a;oéj,uan fat

pe i ta accipi tur nomen @pa'

è'

ym a r re1 &

negatium apud Latino s i n t e t 11 1p1 v e

n erea . I ta. @paîym apud Septuaginta in D euteronom io X I V . 31 1 £ pmw è » 0111

,2’

9Cmmy Web…._t a

’ i n ea ìnb entumfl timpudi cum negotium. %od igi turprzrcef

feri t , w ogve1'

ag,&

hi c i 11 rneclio v erficulus de adul teri o i nterpretandus v i fus 6 11 Cb ry (0 110 11 1 0Theophyh cì a n d amplexus 6 11 111 1 6 1

pretamentum Excrci tator 11 11per11 3 . ( l g ibus non acc edo . ui en im proxime 11 11

1 ccefiît v erficuh1 s , 1h ti s 0 11e11 1111 , 11 0 11 poiÎ e

acc ipi demmchi a ,u1a è v o’ìhàv gu

'

ag, xa:

Baimg nì ‘

éflvnpcì a’

à‘63az®e<

’

wN am de gen tibuscert 1î 6 11 , nonm inus ea s quam l udx os aut

C hri fìi anos adulteri ap11 11 111g Longg ,

i raque m agis Proba rim vulgaris v erfion i sfcn ten t i am , qure de wAeoveîig qua circumv cn i tur i u negoti o frater , acc ipi t

‘ N eca li te r eX pofui t C ypri anus al ifpatrum

v eterum…Heeo @ Aeovzî1'cc, Cà v€am 1311 11 11 13

L 2 i n omni

1 64 C i… S A L M A S I I

i n omni negoti o (20 11 1 1 1161 11 . Et @n?yg è

hi c i ta accipi tur, 11 1 apud APofiolum e un

…dsm Epi fh ad C ori nthi os 1 . cap. V I

7021145

9 1

7 1 ; 155159 «neo;-m sn ; or @;

aa y y azexamnaf

refig9‘

t 79flf aîà

‘z…xwv , xè

a; : 9 1 79fil

’

aîy t'wr (Luod

a unque negotium res con tro? er»

fia, v el contra&us , eo nom ine i ntelligi tur .

S ed ah i l lo «api ,…v erbum wpaypawéa v,

ut nqgatìo negoti ari . (l ga voce mgoti iLa tini etiam uti folen t pro negoti ati one.

S ed pro re qual ibet de qua in ter confent i entes contrahi tun accipi Pote{1 . Si c

apud C i ceronem in 1 . de ofiici i s Atquei i : eti am gui emunt, b endtmt , conducunt, lucani

“

,

contrabendgfgue neg0tm implicantur. A libidixi t in re contrabenda . N ec ergo dubiumq11 i 11 hi c fit i ntelligcndfi, in negotiofratremci rcz?bmi rì,de t e 11 11 i 11 11n0 di v el obligati one

quq paéFo conv m t i one v el alio modoc6 1 1 2111 11 11 1 , 11 0 11 de re ali q11a turpi acHagit iofa .N 6 enim ho c fenfuper fe & abfo ìutè

d i cetu1 negatium, aut G reece ori ,… Si c

@,nà'

y y a accipi tur apud Ari fìophanem i n… .

C ommd i a P111 1 0 : 1< awn ; 544 351 ? 7 0

Wì yyé (4 8 Et @ Moveg/ac prop ri e fumptal ocum P1 x cipue habe t 1 11

Ph11111 11n0 di n c

got i i s , ut 1nf1 a fumus 11161 11 1 1 . Et profe

01 0 21 11 111 1 dum € 11, quod C 1 i ti cus notat"

w 7 9, d ixi ffe A11 0 110 111m pro w

@‘Z / HQ7I


1 66 C L . S A L M A S 1 1

fi lex nulla [ 11 c iv i l i s quae ponat ufu1 i s'

modum ut nulla efi qux préti um mer

cìbus Plet i fq11 c: taxer fateor ind e effq ,P

,

erendam modum , qui tranfil i ri non . .

d ebe t , ne i n @ Aeovsìx'

aav exc i daf . Ex eo

n im i rum Apof‘coli Praacepto , quo v etar

‘

{@Cd z'

va v 1 11—20 1511 7 131 ”l i l' alSeA@àv

’

c 7 43

Wcîy ,uam iu/lum modum tnm£gredi

fi audaref mtrem i n negatio. N3 111 u t m ercator 711 1 01 9a 1

6

11 c£é*

m àv, qui n im i um quantum pofì:ula t Pro m erci bus quas vi l i eme

r i t non dubium efi , hoc i dem :ma

n gm c 1 im en i ncurrere faeneratorem

qu i n im i s grandes exigi t ufums ub i le

gem non habet quam fequatur… I deeAri fioteles 1 11 N iéomachi i s l ib . I V .

1 nmm‘

; in ter eo s numerar quio amnrîm quia legibus Att i ; i s nul

lus impofitus faenori modus lic ebat un i cui que l ege quae i d expr _

eiÎ e con

Pci tuebat, quantas à quoque vellet ufu1 asaccipere. Afi ubi lexmodum p1 x fcri b i t,n0 11 poteft 71 A401511 1

‘J1/ qui temperamen

tum à lege pofitum fcqui tur , n ifi qui s v el i t l egem ipfam ream a 1

*

ceffere .

Atqui me 1 um i us l ex i ubet ,non ini 111111’

111 .

HAeo11è .f/a autem i 11 i 11 1 1:1 efi , i d omn equo d qui s acqui ri t cum damno 111 m

’

ha :

Nam inte°

1 éJìn/z ; v enera tria apud Philofoyh11m

D 1 T R A P E Z I T. F m 11 0 11 15.

—

1 67

fophum ai aéé’

a a primum locum obti net‘ ,

qua: in nullo aut Parci ore quam par efi

D ei cul ta v erfatun fecu nd 1_

1 rm …

qua cum aheri us noxa fumm compen

d iam quaeri t .Ten ia efi 1766 11 , qua: 11 1 11 111 1

lum 111c1 e1 11 1 i 1 1 i 11 1 i am tamen facerq , ,

ftudet

0 133Èv 11 1 33 41118 9"

a ; , ,3n a541 11 13'

.

N on igi tur lex f undet @ M ovefg'

x'

a v fed eam

amputar‘

. legi i t .1que obfequi tun…nec li bidin i fuse ob teni pc1

‘

ab i s d i c i non. .

po tefi«a-Aeavénmg . Ergo ufurz

'

i i egi timam ,

i d efi , à l ege fiatumm ac proin demoderatam

,arque , nt talem , li ci tam jufiamque

11 0 11 pb tui t Apofiolus comprehenderb

fub nòm inc w A-zouefiz ; . Sui das ex al i ,

quo an ti quo, ut v id etur au&ore vrAeo

apud Apofìolum 11 0 1 11 1 fign 1ficarq _,

7 £w‘

i z? 759 131 44 121 ; 19 71Afi

'

11 1 05BAa'

CLu / fifamnum

guar! alimì infe

rtur ex nimia lml wndì cupidi tate.

% i cunque igi tur i ufio l egi timo quzg1111 11 0 11 con ten ti 11111 1 , hoc v i t i o 7 7150 1 15111 1laborant fl U t in ter quo s d emcì1 fum d i

v i d i tur i s qui al i enam par tem raperet

f une ad i ungeret, :vrAeovénm; prop ri e dicer e

1 11 1 . S i c D emocri tus wAeaveî1’

ùu i 11 terprcta

tus efi , 1 37rx'

11 1n Aéy a r,m£èv539€Ae111 ai néa v ,dei i s qui a l te ri loquédo partes n6 dan t,fed ipfi loqui fempc1 v olunt ex teros

L 4 haberc

: d

115

1 6 8 C L . S A L M A S I I

habe1 e tantum aud i tores . C ri ticus facercum hoc d i&um D emocri ti adfer1’ et d è

hi s accepi t , gui cum omnia ac libere in ali ar

li cere ac di cere permi tt.mt fibi nihi l ipfl d a

di re v olant contra m entem au&ori s .

HAeaven1 é”

1 1 1m d i ci tur qui qyacunque m ..

1 e a li eni praev aletfl u t poti or efi i llo . Aliter tamem d i cun t G raeci f/1-Aeoven-r e

'

îr 11m ,

w heavem-reî'

v 1 19@-v. CL1 i ex ali cui us i ni uri a ,

3 1 11 ad ali cui us 1n 1 11 1 1 am »z.rAéov°

éxe1 tum

wAgovém év c’

41 : d i ci t 1m… Ar fi fimpli ci

ter fine cui ufquam damno aut de trim en tofuperi or fim i llo al iq11a re bona , pe ri o rqu\

e mea fit condi t i d , tum «11 71 1 1 1 1 11 1 ! 11 clue!

vg di co 1‘ 7542 1? 7 g5‘

J‘1 mpa'

y y a v't . U t i n i fii s ,

02,

v cÉwd‘

vm 1 è 7771502l É11 711fl 7 6? 7°J1Jès0 14 71 1914 71631 91 . Q110 d de Paulo dixi t Theo »

phylz1&us . Arqui aliquem cìrcum v en i t‘

11 1 ci fua aufera t , @ Aeovsn'

r eî'

ù1£1 01 , 11 0 11 clue;

11 11 . n d ifferen tia notanda efi apud au

& ores . S i c enim fere femper 11 1 11n1u1…

M :c 1 i t i cus facer obferv at,wmovaìla v effew'nl w apud D i onyfium H al i è arna ifeum .

Qq amv i s enim i d ex S a ida habeat nom .

d ebui t fequi p1‘

av z1 monen tern… Expl i«

ca t locum fi li us 11 1161 0 1 13 ub i d ixit àm i li ti bus occupata fui ife X weia e1

’

; wM ore

5121 : 61351 1 1 1 . Lamopportuna, undefi 1periom pb]?

fi nt bo/l iéu1 exi/Zere. ER i d omne quo


1 7 0 C L . S A L M A S* I I

WA1 011£11 11111A 1 111 11 1 11 11 11 111 m om en ti adfe1‘unt"

ad v i&o 1 i zu i ta p1 0 v i & 0 1 i a 11 0 11 (11 11 1 acci

pi cuda . Q}0 pp0 1 1 1111 10 1‘

6 10 c0 quam. .

b ofl i s caftm m era tus cfr, (1…commead bus

omn i bus ab 1111 dlat qui aq11 a1 1 , qui l ignari1 11 1 0 potefl… ex loci quem i nfed i t com

mod i tatc, dum h0 fi1 s loci in 1q111 tateomnium 1 0 1 11 111 i nopia prem i tu13 tum i ll e

qui habet hazc orAeougm îu xm , d i t: i t 11 1 wAeo

1511 1 1 71 n às w o'

Aeu/ uN 11 11 1 6 1 115quoque mi l itum m aio r eti am 7rM oyé11my a efi , 11 1 m inor%Aa

'

1 7wy m. S ed 7r > 9 0111 11 1 1î11 co fenfunor…

effchoftcm v i ncere, i llud fid É faci t , quodfaept: v 1 11 c1 1 11 1 ah h0 fie qui i fì i s omnibushof’cem 71 2150 1511 1 51 . C a f 1 fi 1perzarcm cfl ? d i

c i t , pro co qu0 dG r<gci en imfc 1 i b i t l i b . 1 d c bello ci v i l i ut nojìri ma

gn…z inopia nea]/e i amm rerum confl i ffarentttr,z/lt omni bm abundarcnt 1 91711 1 ,

mfi 1penorq/è ue611

661 611 111 1 . Id efi , 71 Aé011 1 11m 1î'

1 1 1 P 1 0 p1 i è i n

i di o ti fmo 11 0 P1 1 0 v oca tm1 3 hui ufmodi

wAeavexnîm m , ab a1ztacgef . % afcunque ni

m i rum commudi ta tes ac opportun i tates ,

quae f.1 ci unt ut fupmiores hoftibu s videa111 11 1 . Et 65

'

93 7 01 61 57'21 2011 3 1a 11 767 0 1 1161 li eux

( 9° a l mntageux . Q i bus 0 pp0 11 11 11 1 11 1 . .

%Aaz1?wua1 1 a1 Nam èAxflwy z ef‘ci d omne quo

al i cuius condi tio d ete1 i or exi fìi t ‘

. Indg ,ìAa 17w1 1m Phi lofophox ontrari i a

9fil’

cn eo

ve»m

D E T R A P E Z I T . F m N 0 R E . 1 7 1

1 611 7 1 11v , qui n im i rum de fuo i 11 1c remi ttun t pcrm i t tuntquc fuam caufam aut

cund i ti onem pci orem quam e iÎ et fieri .All i G razci w n gdy um 691 911

'

g4 a174 v oca 11 t ,

q 1111 a1 1t‘

1q11 i 0 1 1hu5 Atti ci s 7rAeooen-nîuz

rm èAazflaî,uam . Paulus o‘

è m£ y am v o

cat ,& opponi t'roîn îszfrîy am . Fa lfum igi

t 11 1 quod i l l e C ri ti cus i llud Apof’mli i

’

m

pà wmovenmrì aîuev 125113 21? 2 4 1 4 155, i n terpre

1 11 1 11 1 neb i a/enter nw exjmgnet ne b i c?ari amde nobì1 mportet Satana» Nam qui dolo

prq ripueri t hofii ( ua 7rAaovennîgxam 11 6 m i

nus cum omem nr eîv d i C i p0 1 ei’u Et i ta. fo

let nos Sa tzma s wAeovexr c-Tv , non v i : 1"

v i o

l en tia fed fraude ao dolo . Uncle 1

$e?cu diabol i a Panlum la ad

Ephcfios Cap . v 1 . E’

pJ‘u'

yu oì e 7 !m‘

57 4 707

79 6 2931013557 33 1w’

4 :3 4 1 1Î /4 92? 5171 1 4 31354 Tai ;SvJ

‘a'

a ; 75 Id efi , adb e{/ìu infldi af , terbnns, dereptionw ® i aè oli . Inde 54 95113 16411 Paffim apud patres , prx c ipuc apud C hryfoflom 1î.

Pro dec ipere, fmudarc,fallcre&

peram face r C ririons ad i llum locum _ ,

11 0 1 11 1 , ge—9v îà

'

m i dem c lic guoav agari ,ci rcum i re FaHi tur ipfc,

nec i nten tus rei Îui t cum h33c fc1 iberet .

M£%S@ G 1 x ci s efi ars 7 €X ‘" Indei n malam pan em =

acceptum efi ut i llud

ipfum v ocabulum 7%Xm, apud Latino srecen

1 7 2 C L . S A L M A S I I

recent i ores i ngeni um. H efychìuS

à‘eî

'

act 7 €xmz. Et pqgfiv fi z'

r d h 7'

sxvfm f o RC& €

i raque v ugau s i nterpres v erti t , ut -non ci r

rumDeni amur a‘

di…16010 i’

m (i ù 7 7150 1 9 11 714913'

u1 1

fm?

aum vè'

, 11 0 11 11 1 P lac et C 1 i t i co , 71 0 ex

PugnemurDi u!mtar è Satana , ac b i fi ori am :leno

bi f reportet Sa tana…r. Tertulli anus reddid i t, nef mudemur zì Satana i n libro de Pud i ci ci a… S i c @ Aeove

'

nm; ei demfrà udator efi .

Si c G IOHEB v etert s 101 exg onuntcìr

mmì wnìre, i d efi , fallere, ci rcum1 wntìo, i d efi , fraudat i o . Ergo mSv à

‘db'

t—ry

« Aem meî'

1: idem figni ficant fed d i v erfo

refpeéìzu .MeS fl£m ab a t te ipfa ac rechmad i ci tur qu i fraudar w Aeayenn î

'

v ah eifeéh 1‘

fi11 0 Ad hoc enim fraudant ut @ Aàor’

éxamv . N ec i uv a. t C ri t i cum H efychius ,

qui w Aeovénv lw exponi t B1'

m y . Locum poet :13 expli cat ubi ca v ox fic 11fi1 1pab :11 11 1…,

«wAeovém a , &èua Nos hi c de es… « mean fz'

a

t rac“

tamus qua: av ari ci ae propria è fi >

quzr fuam commodum captat ex al te1 i us incommodo . Ta lem w AeoveÉ/a v 1è 7 3@ Aeoven

-reî

’

v G reeci i nterpretanturfa '

gg‘t 7537a ? w AÉov Éxez

'

v ac’

Etou57'wv . 936 19 10

5qui

prg ter q uam bonum iu/luq ie amplia:

quamflbi lege li cet,mpere commtur. % a%defini ti o nullo modo potef

’c quadrare i n. ,

eum foene1 atorem qui legi timas tantumufuras


1 74 C 1 … S A L M A S I I

fa&um refer ti par efi , quae avaric i a diU t v 1olen tus fit ac tyranni cus,

Po tent i am f uam omn imodo promov eat,

non tamen av arus aud i r7…Ar de ea omeo

y 95/g.hi c ag imus quae aut av ari g i a efi , aut“

av a1 i ci ae fpeci es . Ergo cu'

m d i ci tArifio

t eles , hanc 71'Àéovefz'

azv v e1 fari circa- bonaà’

au d'

wxz’

ac cì7uxfca yfvw a: fola xerîpm7 àv i dera 1 i ntellexi iÎé non m ca

'

azz, a r nec

dîeîz’

am Ba in rebus contmhendi s pra xi

p11e cerni tu1n% i cunq; enim i n r e contrab enda cum al iquo Ci rcumfcri bere eum

ac fraudare contend i t ut P lus capi a t‘

quam x quum cflz, id quod fic agi t vrà eoveft'ca

Vocatur_ … Arifio teles eam n Aeovez’

fl'

a v i n. ,

con tmc”ì i bus v e1 fari trad i t fic fini t d

H Aecveft'as îj

‘w

'

è î'm‘

w ggì 7 im‘éîz

'

a v

É lf 8y é…7 3 J) a'

popov Mal e v ert11nt vir i do& ifiîm i arroganti : b ero rim : contraffm com

merciumque b i t…e fizpmquammeri ta eff ;ma

poliere b ulem . Sed n ec 7rzeoveE/a'hÌC arra

gzmtìa efi . N on melius alius i ta reddi di t ;Abarìci a b eragwe ìn commerci ixpa ter digni tatem acmeri tumpati am expeti t C

N aflà mìt . Tè

J)ai@opoy qui d eifctmon v i derun tfl N e pe

cuni a quidem hoc loco efi fed i d quodcui ufque i nterefb S ic igi tur v erte 11 11 59

1 521'a; b ero efi ci rca cmztrdffm p/m quam .d

aut iuflum efi ,pra eo, quod j i m intercfléputat,

11 12 T R A P E Z I T . F (B N O R F… 1 75accipiem . Tè efi quod i nterd ’

c.

A tque i ta accipi tur apud eundem A rifiotelem i n O economi co fecundo in hi sv erbi s 7 087 0 ;3 d u

'

nj'

7 3 J>aìpopov a m : , v à Ew

m Î eÎ'

m l za‘

Î—zuwém vaì (A?:'

un? Ip/fuf enim i n

terejfe, Emporium iflÌCpatim efl2, quam i llo loco.

S i c apud D i onyfium Hali carnalfeum , à’

a w

7 3 guantam interw'

ì‘. Alii G rqci v o

can t 7 3J)a©épov . Inde 7 6m '

no 79 J) azzpîgovn ; ,

ujù raapro eu quad i nterefl‘. nod y ocatur

11 0 R1 i s G al li s intereff. A ttic i d i ccban f1 61wv ; èn. chaoépv V €1 Jzac@6,aa. Al i …1 s7 3J>a

'

®opov apud Ari fi0 1 elem alio s A ttic o s fc1 iptoms ,pro pecun ia e tiam fum i tur .

C um enim quod cuiufque i 11 tc1 efì P1 x c i

pue P ecunia acfi im ctur hi nc J) ac'

@opov

pro ipfi1pccuni a . U t i n d cfin i t i one°

6A6É31

e:6m7@» apud Arifi0 u:lmn 1è 7 3 Banìn7màr

gn u E» 75Jìa $égqa y è 7 à pì Aa €Jv 331 1 {411 35.

U bi Pe1peram interprcs , tt tfi tbfidi 0 , zmbi maxime nfi mt , e/Î

c

. A lii in i nfortunio v ert c1 unt , alii in difi rimi ne… Bon3nmuìc efi è 9 'rg3

'

J)cc@6pgu qu i a lium pecunia S i c paffim accipi tur apud Haîi cam a ifeum . u t

"

l ib . I V . TB°

t'

mv J) :Épcp-99 57m£gm @= 'rc3

'

0 713

a’ /qo Eamdem pecuniam P.za m i m…ac div e; confl rebat . I dem l ib . V I J>éaogov

v oca t for tem qua: fcm1 ori da ta efi , quam_ ,

Pecum'

4m abfolut è v oce…nt Iur i fconful ti

mul ti s

1 7 6 C L . S A L M A S I I

multi s loci s oi a gì ; mAJJ>écpopozmè ue; j .

Jhm è‘w 7 0

'1w1 4, mM aè tzg…7a dbq aémm fro

An aî'

r % gmna'empemni 4mfitbma

gni…r ufi ; ri rfcenemti multo; ri b ium opprqflìn in

fi rb ìtutem abduxere. Eo'

dem l i bro fub fi

nem 73 a auua'

wexfl'ev J>ac

'

@ogoy contri bu

tum, callatum. HinoFaHi m inMacchabqo

rum lib1 i 57aì J>az’

cpoggz, , 11t i am ah ali i s no tatum efi , pro pecun i i s . U t l i b . 1 1 .cap. 1 v ;

X XV I 1 1 . 6 355797 01; ;S 1156627 J>a oégwAdhuna enimperti neàatpecuni arà

"

e:“

mffimN ec

v ox hs: c p1 0 p1 i a, ut viri G reece do& ifl ìm ia11 1u111

'

21n1 de fi1mpti bus impenfis.

fed pro fumptu etiam impenfa. fum i tur,‘

quia in pecuni a fi11 11_

1 impenfse. S i c ac

c ipi tu1 apud Ari flotel efn i n libro de vi rtuti bus ac v i ti i s : M$; 13“naugàxz7raze

îî.o&a, cJm

'

w

gay ,fi tmptum i n tempore nonfl uere. Et apudTheophrafium i n chara& eri bus

19J>a cpdpa de hi s qui .nim i s parc e f uinptumfaci unr ’ Et no tant Grammati ci apudThucyd i dcm 73A

‘me'

popov effe a’

vx'

ìîwy a , fum

Ptum impenfam . % i a pecun i a , quafi

Pret i o , res xfi iman tur, capi tu 1 etiam ProFreno . Unde i n Ench i ri di o Epiéìzet i , cap .

xxx ; 33; ouÎ 7331 0500n , À'

a o: 30 8

7:wAeî-}w . ìgìturpretium fi tì…’zì u ti le ef?

guanti confl at . Vic e v erfa , u t 72A*m'

cpegov ,quae

,cfi pecuni a, Pro fumptu ufurpatur i ta

Lat i ni$'



ne 3%éq>aeov pre tium efi : i 11 locati one

condu& i one merces : in ogi fici i ss ma

nupret ium i n mutuo ufum. - Ubi TMaegìu

'

i ex 11 0 11 determinav i t, fed in arbi t r iocon1 1 ahe1i tifi reli quì t : t i i fi p1éete1bonf1 v è l v endi tor, v el locator, v el Op i

fcxà£J‘xao'

<bogov pad fci tur exi gi t, in crìm è'

mxeove£iacg inc idi t . Non enim debeo, cum

rem meam vendo neceflîtate v el cupidine ementi s ab 11 1 i quo eam carius vendam .

S ed i n hi s d i ffici le efi:modum tenere

paflîm e tiam honefìiores non folum occafionern bene fuazrei v endendze fi fe offe1‘

ar, 11 0 n 0 111 i 1 1 11 11 1 , fed eti am, [ 1 non adfit ,eam cap tant . Et quia. nullum à lege temperalmenuun adhi bi tum efi {i bi lcgem…ui fque i n hi s di C1 1 aut eam ex fi1a l ibi -Ì

gine parti fecum contrahenti imp0n i t‘

.

In hi s vero obligati oni bus , & cox1 tm&îb 11 1, quibus 111 0 1111 111 lex confi i tui b 1

11030255014: ta

'

xav i t , 11 1 i 11 ufi1 1 i s tam trapezi ti -vci s qua1n

’

communi bus nihi l efi nego ti iVi ta1

‘

e

'

zrìxeov eè fox ui fqui s enim11 0 11 ampli ores legi tim i s nfuras cxi gi t, cer

t um ef’c, i llum z:M ovex/mq notam n0 11 i 11 c111

1 ere, nec 1? oa’

5'

awffm

‘

211é<pagov adpeî£ u+Ergom eovémzq i l li foli

\

cenfendi ac di cend i ex fmneratori bus , qui modum à lego ,

prazfcrip1_u1n non obferv ant fed eum CX

cè dunb

D E T R A Î’ B Z I T . F G: N O R B . 1 79cedunb qui a w%j 1 ‘luìaiîîaw 73n

'

<popov « î

n m .De hui ufmod i fmne1 atori bus whee

véx.«rau£ loqui tur D i onyfius Hali carnaffeus

l i b . V I . Tau7m fîoi? mpyo£fi zq av y xaoAJJ/ aww , x

'

xace; ey aÉv xs 7 u v m*ry xîwv

svì; 1 1mc :(gì @ eovéxr azc, oîa f j; 7raì w‘

à lj(po ov , E531i pey a

'

ìxm; JLaw…9 ìv r o'

ngzs‘

w o7ìxaì

s à waac'

yq w oìur aî'

v aw'

y awu , 15

J,uaìwg ì Cm*zpn@alvxs

‘

ai v afy fi.cté w acpe'

povn c,

ai >Ào'wg ov è 7rofno'cw *

)Zu5'

093 «13 >è :gmggtf latg oì

'

m:w 1'

o‘JL…oa g

'v . Voca 1 u'Cej s‘azg, quos i bi

memorzu ex patri ci i s faenera tores quiaacerbi ores eflè nt i n ex ig€d i s deb i ti s , i ta a r

ci v ium c orpora obatra torum , fibi obli

gatorum ex nex u, i n ferv i tutem abduceren t . HAeove

'

xm : autcm squod n im i s gra ndes ufn1

‘

a s legi timum modum ex ce

de11 res cx igcrcnt, E)?zìy eyd'

Àow à‘auze:'

Zovn c. Non ali ter propri e t v ox 131150

ve£fx4 accipi tur quam eo quo d i x i m odo,

qua: 11 im i 1 um i n lua i s temperamentfi 11 0 11

ferv at , & i 11 iufì i s immod i ci fquc i nhi a tfl

% od i n gloria efi i n l ibidinecp1And

“ov/ao,hoc in avaricia lucri cupid i ta

te@Moveà1’

ao.C lin i as Pythagori cus ,uhi

1 3 1 , quibus ex canfis pot iflìmurn hom inesìni ufte agant , :equi boni quc rcfpe€tum

n ul lum habeant , tres has €c d i ci t ,hi s ver :bi s 5715v 5644 577139 au

'

r fm4 dvafifinrw9 21M 2 cm

'

1 8 0"

C 1… 8 41 1 s

q y0é, 0là ma v‘

wécfiumev 0033314 3q-géì

'

; w yxévovn $:Ànàovz'

ad,wgu

‘

ò/ $:ì'fi —

fl

aw'

y mr© 3 w 7 01

n à au'

vm , fî 7 03@ egéx€v 1 0.1v‘

î'

0'

011 5p01'00v . E0 derh— fpeà at Hefy

chi i de 717199 1 35140 ‘expofitio

1nqt1 i t , dLéawr@ jnv@v

{100.10 É 05wa v , .Pim d b alìjzwavv iperequam oportet , M03 ,

guamper lege: licet? 7 0‘

JL€0Vquippem tell igitut quatenus x qui taé pc1m i t l:if .

Ubi enim eam xqui tatem [pon te 110 11 fe,

quuntur hommes fi ipf0 1 um atbi tri o re ;

l i nquatur lex ci limi tes P0 n i t ,ul tra quos .

re&um 11 0 11 confi fìat , eofque tfanfc: end ent i m inim e impù ne,

fit ÌOmnes au tem qua;rendi rei ampl ificandx modi , qui méavJLéovr@ non acci

'

i1 i unt néc 1 <1ÎdLe'

0 v

ex ercentur l ici ti ac legi tim i habentumStoi ci , l ice t inter 0 111 116 ; feé‘cas phi lofo

phorum m ax ime afPerz'

i aufierzì'

v imn . »

re tentes K n1.00021 97 11 1uì quam p'

1 obànt, i d

efi,îpemni arum guxrendamm artem i ta def

fini uht @@ 7zv fl îl

01 00 9 kemuf af'rw v j v J‘Éov , {gì'

e]

1 9 0°

q o 1

d va gpécps celg 710 15000 011 a w a y wy gî 35614

ptoirwv , sè <mgn'

mi ,è 0Ev0071 60'

0'

51‘

607raej aw

% ] wmtur ar: efi fib efi i enti :acgui renìùtfttmpemnìamm legîtìmi s ( 9

° bom»

fl i ; modj .

'

E/ìgm babina , rc) mz Quo £)

flzì itflu


1 82. C L . S A L M A S I I

7 8; 3£A@v x1n i € amor gf?maînmi mm, 94101

q uumpvflulat Z \<z:lmmm omni j è rl »ù lucrodedi tm. C um i n v irio Poni tur hoc nomen,

non aliud àpud e cos figni ficat fed nec

credo apud Hcllcn ifizas , (1 ulli fuere nq_j,ad eos confugi atC ri ti cus ,ut nobi s probet ,wh sov sè x

'

aw et i am }z"aìxg9

'a'fow 7 03

\

ai

<ppod”z

’

cnao fignificarc maxime adul te »

ri um . (@od nufq_

uam reperi uun Et v el

Ìem n imi fi fci re d e v i to i l lo do'

afto, quemaiunt: di ceze, omni a fepara tum effe defendere qu;è i n i lli s Exerci tat ionibus con tineurur , quomodo heec fit defenfurus . S edi lle Comi cus @:Aa gyuy

’mr nom i nam%q d

nomen efi gener:di us de omni av ari c: i g ge:

ne_

re, qax multip lex efi, cumM sovséla an

gufiiores babear figni ficati oni s term inosut eam hic exAri fìotcle ahi s ,

fini v imus .

noti one idy ; gbi fgmgfiflc.cum@ eov e’

x7M

C 0

I , cap . V , n

Et v erficùlo fequenti , È M eo

v e'

n'mc, ì eîào AaÉ7€nc, È ,wa'

9q a@u DZQW5°

—% bus locis v etus i nterprcs vulgari s i nterpretatur a1mmm. %od nìmi s laxum _ ,

nomen efi, latiorem habet figni ficatumquam qui huìc loco conv enîan Ni m aì

'

gm w: etiam avat i fun t , impellente av a

nem…

D E TR A D E Z I T F ( L‘N O R E . 1 83

.

ri ci a 1'

api un t ali ena.

‘

ArPaulus M eovéxrbu;eos videtur folos i ntell igere qui per fraudem a l i eno imm i nè nt“ Et fic pa tre s

pleri que antiqui ores interp reta ti fiw t"

,

qui M eove'

wgùy fraud4 torem L a tine reddidei*unt ut Tcrtulli anus C ypri anus .

A tque i ta etiam Phi loxenus i n G loflîs

F raudator, z51\20 v€xxmg . H i 1i c Vetus in te r

pres , fi eovem éîv dàeA<po‘

v v ert1 t a rcuml »mìra

fiutrem Et'

fic e tiam C ypri anus i n…

1 I 1 ad ui ri num nan cìrcumb eni re i n ne

goa'

ofratfim, yuìa ®em a ltar efl de omnìbtm‘.

Eadem ra tion e i ll i patrcs , cum vulgatav erfioni s auéì:ore î

'

vao wAsov sxmè cà‘

yflu>À7nî Z am và

'

, heci rcumbm i amur,autf mudemùr rì

i ta placui tmupeto eX pon i

170/fi t, neDi olenter na: expugne720655 re

_portetSa tana . Cui cxpofit ion i xc

pugnar quod fcqui tur apud Apofìolumm’

3%aw'*

r£ 7 03 von'

y aa@éy voè'

y2u . 2\{qn enim ez

'

ws

cog ìta ti one: ignaramur. Qg £ vorfy am ad fraudationern ci rcum v cn t i onem potins rcfe renda ( unt , quam ad v im ac v i olenti am .

Et fun t plane quas al io lo co y e é‘a'

w;

2434C0'

A3 v ocav i t idem Apofìolus . Sed de

hi s ad locum i llum pluribus . S i wAeave'

xmg

hoc fenfu fraudator cfh& wAsovexr eîv fraud are, certe wAeove£fa non bene a) aricìa

M 4 v cr


v ertetur, fed Potins eri t reddenda, cìrmmfraudatìo. Cum enim Ar iflote

les w2xeove5/aw v erfari dì cat c i rca av y Co'

i a m ubi quis quod fue. i utcrefl°

c putat,

ul tra. i ufìum_

modum capi t certuni efi:

v im ac w olenti à'

m conv enti oni bus Pa

&i s locum non habere n ifi 1 3 1 0 3 11111 0

dum ; Frans dolus in i l li smagi s m ilitant . Eu1 ipi des 1 11 Heracl idi s 7rAeavém lu»

defìgnav i t his v crfi bus qui fi c apud Stobeuîn lcguntur quem m ao>2\aiom v , aut

“

amwa îAa'

è aqBa g:.w‘v ocav i 1 , e1que,qucm dL:

'

;(9qoy appellat , oppofui t‘

HooÀaq 9151 7 8 70 y o: J‘sà‘oyWov .

I

QMozs‘

aq ouv a ìì\oo5mBagus‘

,

Au7 w JL'

Q_q mfic c'

x tempore v ertimusE at confl i tutzgmmentemibipri demfi ddÉ ff znprapìnguax temju: cola t.…A}? 4 15% animo

Ì‘( gn boma ami rì1 ,fi affllzi ipflpérbaum'

,

Et contmbendù dams in negoti ir .

Hic n w oo72we£mBugug, J‘maa w oppofit l ls ,

plane 1 3 efi quem dici t Ari_

fìoteles ov fra}?

azw w>ìxaéyy a mv rca

9'

ey,“'r oi£l auzacc

'

gezoS-aq r o .

’Ajga

(Doeov . Q i m con trahendo n ihi l fe i ufi:i

xgul v c 1mpetrarl fim: fed femper wAéw


1 86“


quoque Ari fìqteles 1n li bello dc

v i ti i s ac v i rtuti bus huiufinodi fordenus

av ari cix homines appellan Idem a i t 1 1L ,

i v Ni comachiorun}, qui ta le s funt non

appeterc al i enumeque aca p1 €nd i cupidita te duci , partim inqui t, boni tate quadamnaturae addu&i , rerum turp1um v i ta !t i one ) . V i dentu1

‘ enim quidem,

hoc‘

prx fe fcrun t,‘

fe oh id fim cuflodi rbne quando turpe aliquod facì11us facerecogantur… A lii rurfum p1 0 pter me tuma li eno abfi inent, quali d i ffici le fit cum

dem qua a l terius funt accipere non…

i dem ah alia perpeti , ut: fi1a nim i rum aliuspari ter non accipi atfl H i omnes qui talii ngenio Praedi ti faut , ut non

qui bus oportet, i ta. nec accipiunt à quib'

usnon o port è t

‘ Ncc ergo defini tio ac

propri etas wAeovém x i 11 eos cadi t & …qua

drat , Aoc,uCafvovr@» oi ©

'

5v J‘eî, {gf} J…o'v1 @ ei g a?397. Sumt quippe i ta nati mul tiex a lio av arorum genere, ut tam l i benter_ ,

ali ena i nv zidanfi quà'

fil a confcr‘mre amen t.H i undique accipiunt quodcunqup .

OYJ‘M ihql l l t 1 11€ Phi lOf0 phll s ’6 }IL

da v \313'23G05R8 01 7 13 71'00'

V7 695V Aay €afvam

mîv… Ta lés eiTe a1 t omnes artium i ll i be

rali um profciîores , hoc efi qui quaefi

rias artes exercent fed len0 11 es ,omnes .

11 11 T R A P E Z I T. F a mo n p… 1 87omnes è i ufdem farina: hom ines , deinc

quntgaìg, i d efi , fir ncratores . Verba ipf:Ari iìot : l i s adfcdhè

'

da hi c (un t , quia ex i ll is do c”tus T heologus adfìruere

'

conatuscflmon m cl i ores cflè nec honefii ores le

nonibus fmnera torc:s , qui a eos Phi lofo

phus hi c mpva€oanoîc adnumerct , & quarRpm han 1

‘

cfcrat i ntcr artes i l libera les ,&tur i a lucra . Si c igi tur fe locus Ari fìotc

l i sEuber li b . 1 v E thicorum ad N i cama

chum cap . 1 v 0 Î 7'

024‘ ai veA6£9-égx; égyxa

'Îax égwfo'

g ìuo: >è nvgvo€oanoì, >è mx'

vn ; ai

« 1970 1 , É frvmsu ì,é‘"mì 1w cggì 331 1

‘7m7h133

'

. HaÉv

n s‘

3%8 7 0 1 392v J‘Gî AdopCcîvxav , o‘

m'

mv

36 . All : , inqui r, rmfws in acc’

piendomodumexcedunt qui a undigua , (9

‘

quodcunque, acci

piuyzt . t ìmt qui i lli bemlex ( 9° fi rdi rz

'ar

jl…exercent [mana ( 9° i d genm omne,

i tem fcmcmtarw , (7 gui parl a cofliguni‘ magno

ldbore Omna bi enim am}ìunt unde non 0

portet, quantum nan apartet . P rimo c ertum efi ,omncs arte s quc;fiuari às luc rum

Pro fine [ i bi Proponen tes hi c ahAri fìo te«

le denomri Inter quas merca turam

reponendam efl‘

c confìat . N am fordi

dam effe omnem nego ti ationcm ac v i lem

C icero d i c1 t , ccrtum efi, in ter qux fìusi lli beral es ab an1 iqui s recenferi . Omne$eiufmod i artiumqugfiuari ari i profeffores,

(IUJ‘


quibus lice t c_

ap ere éx arte quan tum l i ber,@ eavénhw ìfii nt . Nemo enim

'

ex hi s i ti i’1amercerie contentùs efi: y aut quantum fà ti sefij eti t, aut quantum xquum fit fe acciP ere 17cfpi cjt , fed qua ntum p0 td ì ah

omnibus accip it Ideq 5'

9ev s'

397Aéqu€ai ver

1è 57ra'

aov U t mercator, quì eti àm ah

egcno i dem pretiump romerce exigi r at

que à d1 v 1 te i dquc quantummaximum…

pò tefl . Vis facere, ut ,non quantum l i ber,fed quod x quum efi hi omnes acd pi a nt,&C per legem ali quzî ut

'

non li ccat i lli s ult ra i d quud i lla i uflum fanxeri t accipere,

turn corum wAeove£fea fibù lam impofueri'

è .

Enimv efo quamdi u _

eoîum libidini lìb erf1 eri t fibi ipfi i us di cere i npreti i s a

'

ut

mercedi buìs ofi 11land i s , frufìra voles effiuam profitentium eas artes ;

à Aeovs'

nfm; fit, atque non 1 13 2xlgc

'

cpoeov—735;

oiEìaw ada q . Vix umquam quippe temPerabi t , imrno ne vix quidem, qui luc rumquaeri b quin,fipoflì t, qua ndocunquq ,

poflît , quantum maximum lucretun Dc

h'

oéPrimum in ter omnes…conflat , Pleròfq‘

,

hominum, 41o ;a paa'

r g ; potius e‘

iTe quamS i ars deinde accedi t , ex a

'

t t ì ,confuetudo quae eam robo ter tum n

'

aturze

i lla ad lucrum qux f’cumque prop

tantum confirmabi tur augeb i tur ut“


19 0 , C 1… S A L M A S I I

.j fl», Epi fh 1 x x x v u x. Haec funt artificiaopifi

cum qua manu confìann Opi fices

Porro o mnes i n ford i da art e v erfari (cribi t Cicero in 1 de Oflîci i s . Z( gcemm 1 11

qui t , guicquam i ngenuum baberepotei}ofi

’ùim .

Sed ubi funt inqui es mercatores nec

goti atore

_

s cum il li s ford idi s & ìlliberalibus artibus apudAri fìotelcm? Imma

“

(unt .

N on enim 'nìs‘ ai veA&9égs g autBa vaw'

zrx;

d ixi t , quo nom ine (ola an i fi<zi a o

pi ficum defig11 afict , fedm‘

c éveA6£»9égg g geyuafag ,qua appè llatione non folum art ifici ;

fed eti am quxfius in tellexi t i d sfi , negp

t i atorum omni s gcnet i 3 profeflîones

N a1'

n ég; a a1'

aocommun1 s efi pmni um tam

opi ficum , q uam ncgoti atom rm , A rn'

xvag tantum 11 0 m ina ifet , _ folos opifices

notaffet . Artcs/

di f’ci nxi t C ih

cc1‘o qua fii

bus in 1 Ofli ci orum , hi s verbis l am deara

t iflci à , @ guxjììém, yuì li éemler babemz'i qui

j òrdìa?‘

fint,h_;ecf è reaccepìmm. U se) nxva7v

ègyxa1 àîv . C ertum fam en efi , èp; a ax'

aw utri î

que effe communem… …Unde Èpjd q n'

ej aà

tabem.e o cime tam arti fimm qùam_ ,

negot i atorum , infi i torum , qui

gzao'

pxaq dîcuntun, Et Arifioreles hoc,lo

co per Èp; a a';acq opifices mer

catores i ntellexi n H i enim etiam inter i ll iberalè S '& fordidas Profefiì ones . Sordidi ,£

D E TR A P E Z I T.‘F oev

u o n xs. 1 9 1

i nqui t C ice1 0 , eti am pataudi gui mercantur.ìmercatoribuo

‘

quadjlatim b endant ( N ec me

l iuè fend t de ipfis mcrcatori bus , cum ( i

tenni s fit mercatura etiam ford idam pù

tandam d i cat ‘. Et magnam, quali s eflc

n admodum commendat,

Vel con ten ta Potìus , fé‘

in agros PolTeflîones confcrat . Ecquid

i gitur hoc Probrofurîr fmneratori bus , ficumhis ahAri fiotele f unt nom inati Ar”

lenones etiam fimul‘

commemorav i r ‘

Imma hos pod us negoti atori bus Op ifiéibus accenfui t, i d efi , 7 07; d veAd «9e

'

pamég

,a o-îauc, quam fmneratorihus ; oÎov of 1 02;

veA619-e'

pxs‘%p;otaîat4 €p; a fo

'

y2uob wopvoComco),

157111?a of 1111 191 111 . Vt quì i lli bera le; quaeflmlenanex, 0mnq/è ue €Îtl/J nat.e. Peg ,

haec v erba, è mx'

m ; oi rm è'

m quafi canali

quodà'

lato , feu lim ite d i fpefcui t fìr neratores ,quos pofica nom inat àp1

'

ius nom inati s quxfii bus (ordid i s , lenonibus . 8 ic

enim apud cum fequi tur. 1 v x.twd , è m )”6923311

‘m>ìuj

‘

. P er hos , qui r al p.mggì711 711 4

0

3, intc;llexi t mercenario s qui multum_ ,

fudant , a rParum lucrentur , ut (unt qui

corpore opera s preefia nt nec a ftem nllam

v endi tant . Enimv ero mpvoComtoì fiv e le

nones , quales tune erant in G razci a me

l ius cum ncgoti atori bus mercatori l ms

foci an

1 9 2. C 1… S—

A‘

L M A‘

S 1 1

fo‘

ciantur quam Hbmines

tum emebantur v cndebanfur, ut ali a:merces . Ewpmgpm

'

ps ; G rà cì v pcant qui

mercaturamhomimî i 11fii tgl eban tgq La tiniDmalz

'

ciarion Cum igi tur haec negofl a_

fl o

v igeret , ‘

fuere & qui puellas aere fuo emerent, eafquczalerent

'

, mercre eas fibi co

ge1 ent profi i tutzm quas etiam amatori bué

fa i s , fi amen: cas v ellent , uL haberent aut

Ii berarent , v cndebant" . hi de rra; va€a

mo? d icebantun…’

M eretricum menato

li ceat etiam appellarq_ , A lia con

dido ePc lenonum 'nofl rorum_ . Tale setiam novi t antiqui tas e ca. Roma? .

ma (lui G reece d i cuntur pa&gpo7ml.”

La tine[mon $aggj ioli , mpvoihjj

{“ my H ÌHC

olog us quam rc&é\

d ixeri t ,

‘ad i nfamandos trapez i tas Ari fìo tel i i te.

odiofum v i fi1m elTehoc genus ut eos le

11 0 11 i b 1 18 accenfueri t fl Ergo etiam odi ofos m ercatores habueri tmegot i atores ,

omne genus 0 pi ficum arti ficumq11e, qui

bus i llos appvoCoanx‘

; adnumei av i t-

fl Non

ahul lo odio aut i nfamia eos omnes ih1 recenfui t , ut i am d ixi 1nus , fed ut ofiende

quinam folerent plus accip‘

cre quamaut iufium effet omnes n im i rum quiliceret tantum petere quantum

‘

v d len


1 94 C i… S A L M A S I I

m i s, £7 114@ efi . Addi t , a li as effe'

artes ad

qux fìus , quas fi qui s re@cc

nullum ex hi s opprobrium pofiì t i ncun e

xc fed i n fuperi us m emorati s etiam fiben e fe gerat , dà i‘.la s exerc er nihi lomi

ipfi ciÎ eprob'ò fas . E

'

t‘

j‘>è [À1 Jìè fi a cà

‘

v cc’

PÉAS‘

0 1 nxveîv n ?; EM 91'

14Bfo;' au'

pspé

w ; . aÈM'

m e?…Bt'o: 7 3 è rmva'J‘tm 3713

4113713?

Îéxam , eîuaî7 1 ; 5%m'

m v 7 v

'

xay.0 fien

d imus eti àm fupra fcrznerati onem à Ro

m ani s 11 0 1 1 111 1 6 1 p1‘

0 b 1 0 f215mund inati ones

habi tam fui 1Îe mul to m inus apudG rzecos . Ea t nunc v i r ogtimus ex

nos fa t tori foeneratorqm prx turi s .N efci o nuhoc ad i l

lum qui cquam a t ti neat" Nec tam€muto

nunc quod dixi . Nemo ignorar quam_ ,

m ale audi an t (artores ,& m eri to quidemf1lo , 11 i fi qui e0

‘rum Op era ufus 11 0 11 efi .

S i ad confci en ti x exam en nos revocar‘

quis dub i ta t , fo mei"atores , quales bod i g _,

hi c auéì:orimte publicamunus fumm exer

cen t , à Iohanne ad bapti fmum ao

que fui ffe

adm i ttendos atque i llos Publicanos qu in ih i l @ '

t gn‘7 3 $:a fl w ym

'

rov &CC ipi ebant"

?

Nec fame tum pro ufu1 i s quas accipi unt ,poen i ten t i am ageì

‘

e eo s coegi lî‘

et Bapti ftmquia À‘:ozfl m%aémx i ìl i s fim t à m agifimtu .

D ETR A P B Z I T. F (B N O R B .

S i musa ) porro tempore Ari fìo teli s ufu

ras accepi fÎ en t determ i natas à magi fì:ratu,

velc c fl aturas , non eo s utique num craf

fet i nter i llòs queefìus qui vulgo folcrcn t7 A1 571 117a

”1 quia pot€rant cum in corum

cfl‘

et potcfl ate,quantum v ola n t,'

a rti fu:rp re tium pon e te . Q1_1 j hoc potcfi v ulr

“

e tiam quam maximum nec m agi s ah eo

deterretur quam torren s ah i nundat i onai i ripas nulìas i n alv eo, que. dccurri t nul

lofque ob iceS i nv en i at fl L ex qux mo

dum fccnori poni t , qua i i a lt i or ripa efi

v i olen t i us prxfiuenti amni ne i n agro scxcurrar

“

. Arn …u gcu‘At t ici , hand feens at

que art i ficcs , & a li a: q11x fìa aeprofeffio

n es 11 11140 5 31 l ege fixos habuere lim i tesquas v ctarcntur tranfcefiderb . l

'

h ea

au tem non dari ubi lex prx fixi t "

quod li ceret i n fiemm e acciperc ipfc_ ,

N

1 96 C L .

"

S A L M A S I I

Iufi ini àmfs îîf’catur Novell x xx 1 1 ub i

fx nus quod fgri coli s <ÌÉÉLÎÌÌ'

É‘1 efi deter

m inav i t t i i n frugi bus quam in pecunia .

S ic igi tur fcri b i t ini tio confi i tuti oni s

I l@7ym J‘m a

‘vy è 7m

'

av ; ìw'

emm aa a?: 1Csi d ; 7 M 0

w a'

yxvov a zw s1'

Jbuev 31 g9177150u1 :mv5,

1211 33713 754: ampi a» ; 145v aìMez‘

è a'

;

7 3? €55; a?m ym p@61 01! 770N7c41'

2033 Jawam'

rq»

Q3 9. i n t e an tes. nà eoveà'

x’

qz Pcccaba tur…

quamd i u l ib erum fui t un i cui que i n ca

peccare, nc afnpl i us dd inquatur .hac le

ge caufam @ M OME/d ; à fe rolli profitetun…Ergo qui dci nceps poîì i llam confi i tuti o

n em ah agricola i n frugf1 mutuo fiipulatus

ei fet Pro mod i i s unum accefiîoni s

nom in e i n pecun ia mutuati ci a i n fo

lidam unam fili quam P ro ufura non arn

pl i us « mm fz’

a i l l e peccalfet .n d en im_ .

l ex fanxi t au t magi i‘ct atu5fiata i t, non po

t efi: elfc 7: 1 1 0 1 151'

a , n ifi qui s legem i ni quamaut m agi fìra tum i ni uflum arguere paratusfi t . I1 Aem £

'

a quippeéf:nfa efi . Int€ r m eo”

vennmè‘

; autem qui ul tra i ufìurn modum ac

c ipi unt , %Aafionnwzìcqui m inus quam i aDa zm efi exigunt quia d e fuo iure cedun t ,m cd ìi f unt q11ose ci a

’

n€£ ohnm'

w v ocant ,

n imìum fui i uri s tenaces , i n eo

'

perfe

quendo nihi l rem i t ten tes fed i ufìo acerbìore& Ari fio teles l i b . v . cap. I X .Ì t3. v i rum

bonum


1 9 8C L . S A L M A S I I

Pez itaznofl:ri . At i fl e, qui m i no

rìbus qu a

quas lex l i c1 tas feci t , contentus efi , 1‘

e vera

2%a uî1g, atq ;…;ovemn xè ; habendus .c cum

i ta fim, ac v eri flìma qu i dem , non plac et

“

Theologo do& i fìîmo, quod v i deor n im i S

catholi ce afiîrmafl°

e, nullum genus femori s

nomen a Aè ov@E/ag m eren n i li quod ul tra

m odum legi bus pré: fc:riptum eì ercetuu

Ration em add i c, fà ne perquam elegan

«

tem ao fci tam . Togam compona'

mu s , ut"

eam and i amws . N am i tameré1un… % d ,

i nquir lega nuk e quae abrogarzmt

cmte/imaA

gweerant olim leg i tim.e u[

'

ur.e nunquàm roga

M e/f mt , mfi v eteremmodum legi bus pmfcri

Ptum i udìca[ [Ent i lli 11 671 8571401 nolae legi s con

dend.epatejlxs erat v eové..c-ra u indultumpati’

ùy

propter aM ugoxa gà‘hw, gnam ex aequo &0no

confl i tutum fui/]E. Tot verba pm ra tione

allatta ra ti one prorfi1s carenti a , op time

v 1 1 0 1 11 caifum exci d i fl°

e do lce . Primum

fiult i fiìmu‘

s effe t i ni qui flìmus legifla

to 1 3 gui pri v atìs immanes ufut a s acc

‘

ipere

i ndulgerety rogter Énì.zegonapà

“z’

a v 6 0 1 11 P0

ting quam ex aequo bono . An gant i°

fa

cere g ui ufquam a…panagé“!zp debct qui le

‘

gescondi t Pub lica.s a r ci cives

'

pauperes

comedcndos exorbéndos przzbeat co

fo lo nom i ne ,q uodi l l e cui hoc conce

d i tur ,fit Abear Po tins i n

D £ TR A P E Z I T . F GEN QR L 1 9 9

Morboni i qui ta li s efi , quam ut eiust i o habeatur cum p.

ern i ci c omn ium al i orum ci v i um , ipfi11fque adeo reipubli a e .

C or eius da tum non emolli endum hac

concefiîone cura re , fi legiflator cifem , fed

tergum Poti us m alaxandum v erberi l ms

carn i fici darem cum hoc f uperd i&o

praeconi s . H i c eff quìpraPter dun'

a

'

em cordi :Dolui tfibì 4mP/i orex ufi mwpermi ttì . V i dea t

"

do&us Theo logus , an anhnpoxap&'c; appel

lari o hui ufmod 1 hom in i bus , & i n tali t e,cuius nccciÎ ari o à mag ificra tu habenda fi t

ra ti o pofiì t comp etere . D i C i t Chri flus

apudMa t th:eum 1 x . V I 1 1 ,Mofem Proenduri ci am cord i s repudi am perm ififIudaei s cum ah im ti o non eiÎ et fic .

Deum enim à principi o creaflì-z ma

rcm fem i nam ut duo cfÎ en t i n carneuna . U b i lcg ifla tor cogi tur 1 ck1xarc rigo rem legi s m orali s i n rebus quer: confci cnt i am iPefìzzmt non i d fac1 t hab imra ti on e un i us aut al terius cx pl eb e fed

to ti us popul i qui non'

porcfì cogi adl egi s i l lins ingum fubcund .um Et tum_ ,

m eri to d i ci tur, p rop ter a xAvpog gì /xp hocfie ri corum q11 i b 1151d i 11 d 1 11getu 1

'

. Si duo

z1ut tres ex Populo Ifraél i t i co pet i i lfcn r‘

fib i à Mofe in dulgeri l i ccnt i am dim i t tenda tum uxorum, gn hoc i lli s permififfctà

N 4

2 0 0 C L'

. S A L M A S 1 I

qu:mtum v i s m Angom gà‘/m P ra terea , ut

“

d i xi haze a xAnponapé‘z'

a , cui leg ifla tor con

c ed i t i n 11115rebus cern i tur guce legem _ ,

moralem refpi q i unn cuius rigor cum ferri non po tefi: ahun i v erfo a li quo Populo,

aut n im i s prx fra& e omnes ci fe refragari

0 fìendunt tum , quia ali ter c iv es fno s v idom are& fubigere àd i d crcdendurn quodvult aut recipi endum quod illi s impon i t legi fla tor non porefi: l egi s ipfe (ha:r igoe emolli t ah eius r igi da obfer

v a t i one € 0 3 d i fpcnfa t , mt cum vulgo loS i c Papa d i ceretur alioni i ndul

gere commun i oncm fub utraque fpeci q _,

ad rimi a'

am cordi…r. L ex ergo civi li s hocmodo fxpe obroga t mòrali ve l dcrogat

’

,

fi pen i tus eam ab 1 ogare non Potef’c , n ec

dcbef . In ufuri s quales confi i tutaa fuert eobferv atae fab Rmnan i s quid talg ,

An d i ci potefì , 1'

u fi i neptifiîme, prop ter…duri c i ern cordis pcrm i ifas eas fuiflì: firmem tori bus amplifiìmas n e lex morali sapud Romanos 11 Î 11 1'9.3 v etui t cui civi li soh anAngomgà

‘x’

ay populi d erogaturamas i n

dulferi r ’ Argui de modo tan tum hi c

qux fi io efi , 11 0 11 de ipfarum ufurarum i n

dulgen ti a ac conceflìbng , Nemo tunep er confci ent i am fuam v etabatur fu mus

exercere qui a nemo putabat , fe rem i ll iC l t iìm


1 0 1 C L . S A L M À S I I

fem i ifcs m ochi rev ocare .Lége tamen tuneadhuc dun us cor fmneratorum fui t

_quam

fub li bera republica cum fi\1b unci ari o firr=

ne repecuni as daban‘

r‘

. Hoc eî’c fextuplo

m i nore quam fub Iufi ini ano . Nemo ad eopuer efi i n hifiori aRomana,& re ufurari a ,

quin i nd i cet , Przr cipuam ca11fam mutabi

l i s ufurarum mod i pqfitam femper fui tfenon in v olun ta te legi flatorum , aut i n du

ri ci a cordi s feneraw rum , {ed in

r ei pecun i ari ae pro m inore aut maiorg ,

eius copi a , aut 1 11 0 pi a . Non nego i n

terdum principîr, qui ufuri s mochi pon i t,refpe&um habcre d ebere chari ta ti s quaein ter cives effe debet, & zequi tgat i s a tqueetiam indigenti x ci v i um , qui bus co nfid i

tur p ermod efii am ufurarum … S ed nemoumquam d i xi t, fi quando ampl i ores ufurxali o quam a l io temgore

legi bus indultx

f uere datum i d cHe m Angam l /gzfu:: 1i eratorl quibus tamquàm «a Aeovénw u hoc

concedendum f ucri tfl Ea1n

bene moll i v i t, fi ulla fui t,AlexzîderMam

m fgae, cum ad tri en tes ufiu*

asfcxm erationem

eorum redegi t . 2 1 1 »gaxaph’

a faen è rato1°

um

mag_

is lo cum haberet in ter Chri fìi anos ,fi nfurcg iure d ivino ac morali v et i tx fi l i f

fen t . I ta Iudx i s repudi orurn l i centi am p erMofem permi f am effe cli cît Dom inus (pb

duri.

D E'

TR A P E Z I TJMB N O R J . 2 0 5duri ci am cord i& qui a n im i 1

‘

um D eus, qui

creav i t mafcuìum fem inam , ac i uflît ut

duo effent in carnq una…v i debaturhoc ipfo repudium prohi bui ifc. V id eàmus

hoc i n fmno t e locuin habent” . I ta profé

610 effet fi quidem Mofes fim i li ter faanus Iudx

‘

i s pcrm ififfet oh duri ci am co rd is . Atqui pcrm ifit pafl îm i d exerccrg,cum ex1mnei s nul lo e ti am modo dete rm ina to intra quem fifìi ufurcr

Inhi bui t ah'

ipli s Iudx i s interfe . Ergo

ufurae ex l ege na tura l i defcenduùt cui

c ivi l i s Iudaaorum lexhac i n parte.obrogav i t:quoad Iud :eos ipfos

’

, nòm quuad è x

traneos . (& az lex civ i li s dc non feneran

do refpe<îìu Iudazorum in ter ipfos nun

quam in utata"

efi pofiea nec ohduri ci em

cord i s cui quam eiu s gra tia faéì a . Arfcme

rari i nquiunt , probi bet Cbrz]ìi ana c/adri tay

fam…tamenprapterhominum commerci a multim4

(g{/t uf qui a b ìdcnt_[ è probìbere nonpo_flE,

i dw fienarir certam modum ronfl i tmmt . 51non

potefì prohi beri ufura prop ter cò'

merc1u ,

commercm au tem v en 1un t ex mm 11 3.

turali , ufn1'

as quoque ex eodem fon te ori

giné ducg:re, certum efi . S i prepter comm erd a non potefì prohi beri fu mus , non…

ergo pmpter duri ci ern cordi s faencrato1 11111 fenerati onem publice profiteu € 13

l ege

C L\

S A L M A S I I

l ege perm,iflùm efi fed quia commercia

a l i ter confifìere non poflun t"

. Ali oqui n

ex duri ci a cord i s hom ines m ercaturee

i nfifieren t, negoti arentm artes qux fiua

ri as exer€ erent a l i a gererent ex quibus lucrum Percipi un t , quidem e tiam ….

rarAéozr 1%J) a n m) pcérou. En im v ero paeme rid i cul i i v i detur, quod ob tendun t de cordi sduri ci e oh earnn im i rum perm i fl àm effei ndulgen tm public e fosnerand i trapez i ti si n prov 1ncu s Belgi i fmderat i s guocun

que modo accipi duri ci am i llam cordi splacea t . Multi fari am haec v ox anAngorg g

Ma; accipi tur fed duplici Preecipuem odoi n fac ti s Scripturi s . Sed nulla efi ex i l li snotmmbus qua: huic: loco c6v eman Durfi

cor alieni effe d i ci tur prop ter i ncredùlita tem , quia non facil e fe t em i t ti t aut

‘

rela

xat ad c redendum i i s rebus quas v i deri t‘

,

aut i i s hom i n i bus qui rcs ipfas v ìderunr’

.

Si c Pharaon i s cor dumm fui t qu i cum . ,

tot m i racula à D eo edi ta v id i ffet i n fav e »

rem Hebrzeorum , non potui t tamen ad

duci ut i i s crederet Propt {

erea fav ora

bi i i or ì?feH eb 1'qi s daret ,quori i i n grat i am

fa€ta ea v i debat‘

. Haec « a ozg gA/a i un

g i tù r cum aÎms-x’

5x. Immo ipfius aims'

z'a ; cau

fa ori go efi . Hime apud Marcum cap i; e ul timo a

’

mw m'

vo


C i . S A L M A S I 1

pi am apud temendimi e

‘

fratriÒu/s.

tuì5 in annà

parti ; tui f , in term tua quam

dommws®em dat

t i v i nan i ndambi : car tuum, negu‘

q qlaua'e: ma

man tuum fl ui retuomerzdi cmApud Septua

gi ntal egìtur

: Ju. cì rm;pî4a g 7 103 414 931’

d1 1 am)

fed mendoffs .No tant al ias l egi img€gEég .

Qul

od ncc ipfum re&um efi , cum fit v e

rum ferib i deb ere im céEw . N am $mstéy

pm CRindum 1'

e, 0 bfitmare, sv ;a vàv v el

517131 facere hoc efiz, 51 9161 . Unde X7ms-éìac

abfolu tc de eo qui confianter i n fue Pro

pofito dumt ac fe obfirmat , nec quidqua

m

de r igore rem i t t i t 557fozlw‘

a g; azéueu@-v,

Svrcs°

éf ;cg, 51538115; 7 311éf’c,

0Efl i rzato (9°a!;firmataanimo gvne

°

rof e v im ex

ng,fii fl A’

7ro: é$mgG rammatici re& e expo

1—1 11 11 t ,fed perpera

m lc

gum, è’

mééggag . Si c durare Latini s abfohlte, @umte , (9° b aflm t rely…fi rìmfefi a m

Ji f . èîrracÉy; n , 21 2 9758£ì£55ùmgt e'

: at 7m In He '

breeo cR, Î/mmNB:ad v erbum ,nan robombix,

non olv {malf a}. An ergo he duri ci es cor

di s efi: Propter quam fw neratori bus i n

duîgere vel i t mag ifimtu

s ?Si huius imm i

feri cord i sc rat i onem habere debet cur

non hom i ci chs 1ndu1geat oh ima m

diam l i b id inofis oh v òluptaìem

furibus oh cuPid i tatemî Si fola erga pau

petes immi feri cord ia hoc p1 i v i l€giumhabet,

D E T R A P E Z I T. F orm0 11 12. 2 0 7

habet ,& eius gratia. tolerantur trapez i taccur igi tu rmagi ih

‘

atus pra: fe fert , cos à fcConfi i tui ad .lev andos pauperes

? H aze i n

ter (e puguant, qua: d i cuntur à theologi sdc indul ta trapez i ti s faenori s exercend i

l i cent i a ad duri ci5cordi s arq'

, ìnd emen

tiam quai di cuntur à magi fìmtu de eo1‘

11 11 d em i nfi i tuti one ad Pauperurn l ev am en Procurandum . S i imm i feri cord esfmnera tores qui a lucrum faci unt ex fim

pecuni a , & paugaeri bus acque ac d i v i t i bus

eam dant fub u uri s c;qual i bus , an non ea

dEcordi s duri ci es merm tori bus tri buEda

ePc art i fici bus qui m erces quoque fim:

opi ficìa pari pret i o vend i ta…cgen i s ac

locupleti bus Nonne ali quos autem Putamus effe ac fui ife trapez i tas qui paupcri bus fl ipem l i berali ter elargi zm tur 2 D c

qui bufdam eti am aud i v i qui nemi ni cc

d erEt hoc chari tati s bono . Ergo hi a xAngom

'

9J>oxfimul , pmptcr qua to ler i tur.& { 11 1

°q …Aamo;gégJ‘xot ,qui a erga pau

peres m i feri cord i a frangun tur,ncc co r i nd 11 1

'

f1 t fuf1 , nec m anù claudunt egen i s .C er

te impi us a xM:poxa'

p—ha; ?fl è t m agi fh

’

a tus ,

fi fav eret hu i ufmod i duri co rdi s imm ifcri cordi bus fuzneratori bus P rop te r hocipfilm . Sacv ifiìmos po1mmus i n exigend i s

1 1fi11'13 Paci fccnd i s eîÎe trapez i tas nu

v i nd i can

1 0 8 C L . S A L M A S I I

v i nd i è anda fev i ci a d ehmi t m agi firatui effecaufa que…re magis eos toleraret . Ri di cu

lum .Et tam emd e al terutra ,ut d ixi , amAngoxa gàVg. in tell igendum , au t hac quae co r hom in i s i ndumt ad non m i ferefcendum , aut

d e i lla quae i llud obfirmat obfi inatum

redd i t ad i ncreduli tatem . Vidi qui d g ,

i l la qua imm i feri cordes faci t intelli

gendum contendcrct magni nom ini sTheologum . Impmni tentcs e tiam duric ordis îunt “

. Obfirmant en im atquq _,

obduran t cor fumm i n pec cato . Narn pcr:n i ten t i a qux dam efi fmm i feri cord i a , qua

fiec°ci tur g d fe refpi ci—endum . C lemen s i n

Epi fiola ad C ori n thios . Ka kà:: yS'

aìvè ; aîr m

Éa 0Aoy eîòg 7% 3anknpup ou

4 15151 .N 11 113 tam emfa ti s m ihi v idetur congruere i n trapez i tas ut omniumcaufa fit propter qué m agifl ratus eos finatimpune ac l i center t rapez i tari . V i ri bon i qu i hanc fib i c.u 1fam finxerun t , ad i n

fiat eius am 1ponapà*fag eam comm en ti fun t ,

cuius gra t ia Dom inus i n'

Euangeli o dixi tMofem pe1

*m ifi iÎ e Iudx i s uxores ( nas d i

m i ttere .% m'

aryM ofi 1 , i nqu i t Dom inus…

adduri ci cm wm’ù b e/Zri perméflt b oéi 1 dimìtte

re uxare; b q/e 1 ab ini ti a aut em non j iti f fic.

Nihil hi c fim i le inter rcpud i um Iudaîi s

c6cefl ì 1m ,& fosnus trapez i ti s perm i fl‘

um ,

ut i am


C L . S A L M A S f I

i 11ter fratres , i d eflz, con tri bules frequen'

'

taBatun, C ertas habui t caufas legiflato r ‘

cur prohi bcreb eos qui uni us gmfti’

s

cffent 1 11 t 6 1' fe fie nus exercere,& mutuumfub ufuri s darg , . È as caufas alibi expofuimus N am apud mariones quae fa inus ufurarium ag i tabant amic i ami

ci s , cògnat i cognati s , affines aflînibus

mutuum fihe ufura duhaut“ Tales v oflui t Mofe s omnes i nv i cem Iudaeos effe qui omn es cx 1111 3 origine ac fi i rpq _,

defecnderent "

. A lias etiam ra ti ones fc

quutus eft , ali o l oco à nobi s expli cataé.Ar idem legiflator i ufiît eos fmne

’

l‘

at i cx

t eri s omni bus genti bus , _ut ah tea foli tì.

Ergo faenebri s ra ti o in ter i llos ohm…ex l egi s 11 aÉural i s pra ccpto l i befe agi ta tatam cum i nd igeni s quam cum ali en ige

mi s , eodcm prorfusmodo quo al i a com

merci…Ergo c 1'

i m ercatura. cx teri s ne

goti and i generi bus , natam q uoque fcr:

n‘

emti onem l iquet . Eadem in i tia utramque hal mi îÎ e confiat merca turam foa

11 emti onem ,qui a fine i fid v ix i lla…confifi i t .D e mercatùm nih i l immutav i tMofcs , nec

cdm 15fi 1' i 11 11 i t ad certum gerius - aut modum…3 « m 1 emt ionem cum folis

”

al ieni

geni s quarumcunque nat i onum Iudaai s

Fermi 1 1“

exercendam, dum eam inter fenon

D E TR A P E Z …I L F ( B N O R E . z u

non facerentfl Nolui t enim quos D eusterra fan&ae, ipfis promi ffx colendx

defìinafl è t'

defidi ofa: i l li nu ndinat i oni

anim i appellermquee‘

faci l e eo s à cul tu

ra. agrorum av erti îfet , maius certi us .

expecht iufque còmpendium fe&a turos

N am ha c e tiam rati o fui t Iegifiatorìdi v ing ,ne fix:nori paflì v i tus inter Iudxosexercendo l i centi am indulgeret

‘ At‘

f

quod ufuras cum extern i s exerccn_

da$ i i f

dem i ndulferi t, han è partem,ficut ahanti quo f uerat cx ea dem cum conim erci i s

ali arum rerum primord io, reli qui t . N 111

15ig i tur hic auMeoxacpàz’

a v fiugi l i cet, ut inrepud i i s ,proptcr quam ufuras prius i l li e i( as & i 11 cogni tas Iudx i s perm i fcri t Mofes . E con tra eas paffim a nte cum omn ibus reli quorum commerciorum ac negot i ati onum 1iîore, ex i urc naturali l i ci tas ,

inter folos tri bulcs i lli ci tas f.mxi t

cx teri s nationibus ex pri fca confuctudi

ne agi tandas . Pofircmo falfiflìmum efi

et i amfi i fìa quae di ximus non clÎ cnt proFter mÀnpozaeJY

/

aw trapez i t i s conceiTam àm agifimtu facul tarem 7591 71

'

2Z775Us4v .N am

ne conecffam quidem d ic ere efi i l li s 21magiflmtu hanc i ndulgent i zî qui bus ma

gi fìra tus rem fu:1m p ropri e ad fe perti11 c11 t7m potins le cet, ad hoc cos confl i

t ì1 3. t

2 1 2 C L . S A'

L M A S I I

tuat , condu&ores ac rcdemptores publi -scazmenfaefuturos , eamque publica au&ori tate exerci turos . Ubi giuri ci es ergo cordi s in trapez i ti s ? Ubi i n

“

magi f’ct atu hoc

’

Pro caufa ut trapez i ti s trapezi ti cam_ ,

permi t tat artem ? Magi fh‘

g tui po tins im

putanda [ 1 111111 efi , i l la cordi s duric ie$.S ed nulla CR utrofquc ea libero tam

magi'

fìratum menfee locatorem, quam tra

pczi tas condu&orcs .


C I … S A L MA S I K

omn imodo i llum adhi bcre, eafq; res 111 traciertos 11m 1 1e

’

s co'

c

'

rcere . Ma l to magi s'

i d

facere tenetur fi rcs i lle adeo neceffari qfintu1: fa ci efas human ; ca 1

‘

erei lli s v i x vid ea tur

poflb . (g i a in tali bus qui i n potefìate

fim eas deti nén t , Pr:sefìare cui li bet ind i

genti 0 pt1m epofl‘

un t vel ex a t te qùam_ ,

v el cx copi a qt1à zìbùndan t , fxpi uàabuti foleurnecefììtate corum qui i i s opushabent eo r

'

ecurrere cog untur ut i llananci fcan tut ; ne i d fiat magifiratuî efi:

Prov i dere ut modera ti o adhi beatur… Ex

eo genere ufum: funt"

. (g as toll i

poflè exmortali um commerci o,exgeri en

ti a.magi fìra comprobav 1 t‘

. Pr;éterca cer

turn efi , eaé11on repugnare legi morali ,

nec 1u1‘

1 naturali , fcd 11 ec div ino . I ta ergocum fim n

‘

eceffari x , a r fi ne his foci etas civili s i n commerci i s flare non Pofl ì t ne,

qu i eas exercent ex copia nummorfiquì

bus abundant , i nopum'

necefl ì tate abutan

tut , m odum i n hi s exigendi s ea grati aexccdzît , modà i i s ipfemagi firatus ponereneccffc habet . Ideo pi&or panem Pretio àmagiflratu taxa to prg bet , &

-

v infi copo,ne,

fi quando refci fceren t , apud al io s pi&orcsaut caupones panem vinum ea hora11 0 11 reperi t i , ut fxp

/

e fit , aut uou tam bo

num,pretium ( ux m erci ex p ropria… libidine

D'

E'TR A P E Z I

’

L F (B N O R E . u y ;

d ine faccrent hpm ines eui carent . In

ali i s merci bu& quarum habendarum non…

tm1 ta xi eccflîtas urget quanta i n hi s quasomnino omni bus i nprgsEti habcre nccelÎ

c

efi , arbi tri o rel inqui turmercatori s aut ar…

t i fici s i ndi caturam earum qua v el i nt fa

cere eàfquè , quo l i beat Preti o acfi im ata ,

v enderu . N ifi enim scquum pofiulen t‘

,

ad alio s i tur, qui aequi 0 res fint , interimqu ia v el l e debcnt vendere ,& xmulat i onc

i nci tantur merces eafdem v i li us venditan ti um , ad agqui tatcm coguntur dcfcen

dere… Eamti o effcci t ut e tiam modusufuri s Poneretur, non liber proponcrcturfmneranti . n d fi in rebus quad i n re

prehcnfione f un t quafque lex momli s

non adprobat permi ifiùm tamen efi m a

gi fìmtui eas perm i t tcrc ad maiom malaev i tanda, qui dni hoc i lli li cea t in i i s qua:

i ll d i É d t € ll t t $ Non pr0 pterea

tamen ex Pcrm i flîone mag1firatus bonaconfci ent i a cui li bet l i cet eas ufurparc

Profiteri . Et ipfemagifiratus qui ea tol erat , ut ma ius malum cv i tctur , vel eo ipfooficnd i t,fe non lllos Probate,qui a infamiano ta t i U t lenones m eretrices apudquo s tolera ntur quo adul teri orum fn:

quentin fugi atup . H ifiri ones m imi ,quamv i s populo corum ar

,s placcat ,

O 4. ma

1 1 6 C L Z S A L M A S I I

magifiratus eos adm i t tat ,nonm inus tamen

ignomi ni ofi funtfl Et fi qui s re&e c al

ponat P lus ex hi s profd fionibusma

l i quam bon i venire deprehendet'Malum

Prze terea quod per haec v i ta t i

P0 1Î et ali o modo amputati Omni buse t i am rite perpenfis , non m ai us efi malumquod v i tatur, quam i n quod i ncurri tur…D e merctrici bme lenoni bus lognon…Iuv enrus hi s corrumpi tun & a

,

h cd co rruptela faci li us deinde ad adulteri a

‘

pro

rump i t, quorum v i ta t i o qucerebatur turpii l lo r

’

emedim O\ god artimet ad hifiri ones

ab m imos ,nihi l ad ncccflîtatem nec ad uti

l i ta tem confexun t rerum humanarumLAd

v o lupta tem ta n tum facìunt“

. A rgu i ‘h£ C

P otins v i tanda quam feé‘czmda . N am ho «

nefìj ea abfhncre dcbent i nhonefizi carere

Pofl ìmt . 0 mnes igi tur het Profcflîones , u l;turpes fimt mori bus

con traria , i ta nec neceifari aa In ea etiamfen tent i a f uni magi f

’tratum ,

Chf i fìi anum, non. Po iÎe de hi s quae leg1

morali ac 1ur1 d ivino i ll i ci ta ( un t u t“

qui cquà'

fit l i c i tum , lege fuga. eflîcere. L ex

mo rali s confci ent iam fpe&aì [ impli

Cxteì: qua: bon a fim t inhet qua: m ala…fimt“

v eta t‘

. Nihi l«

eorum quae prazcipi t aut

"

?

P rohiber, prò indifferenti acMago habenduìf1


: C L . S A L M A & I I

ri ant , cos tamen non audio . n d enim

Putant, P'

rx ceptum mohogarn i ee i n crewt ione eo t antum fpe&affe, ut vi r uxorgm _ ,

[ nam non relinquerct , fed ci adhx rerét“

,

eti amfi i d concedamus , nonn e i n inolygamia cumulativa hoc ipfum depreh€n

d i tur Q1 j Plures habet uxores und eo.

dernque tempore an pogefì uni àdhxre

t e, ei que adglut inari quin r_

eli quas rel in

quat? (Lu g s habetpro derel i& i s , an cum ..

hi s una potefì effe caro$quodp rx €épi t f

D eus in faèmina fogmanda ex V i ti cofia,quam ci i n uxorem adiutrjcem dara

‘?

D eihde quid efi quod clari us ci Praecepto

con tradi cab emnt duoin ramemm, quamfi unus vi r gum pluribus i ungatur uxoribus ? S ic duo non funt i n una carne fed

lures . Ncc Polygarni am eo nomine cenPeam reprehendendam quod qui dî nupè r

adferebat , quia confufio ferh ìni s i n ca daretun… Nihil i neptiì 15. Non enim ma :

i or fém ini s confuîîo i u'

pluribus quas fem in' i o fuo unus imparti t , quam in una

qua: per d i v erfas vices c;o fem i—ne gravida.fit“

. n d ad repudiam artimet , c orreéì:i o potins pol y gam i aa cumulativa vide:tur elÎe qui ut pei orem putanda fit i nv e

here polygami anm . Cui l i cebi t uxoriquamnon amat repudium renunti are, uf f

a liam

D E T R A P E Z I T . F ( B N QR E . 2 1 9

a l iam quam d i ligi t ducat hoc rém ed i o

cirins utetun quam ut duas fimul babear,eamquam oderi t , cum i lla quam afi nbi t .

U traquc cer te po lygam ia à l egemoral i acnaturali diverti t fed magi s cumulativaquam fuct eflìv a . U traque tamen legq_,

Mofis pcrmifl‘

a . N am i n D è utcronpm i o

cap. x x x, x v , bigami q li ci ta o&end i tut…

hi s verbi s :%mz fizerìnt b i ro ( Z’IM’ uxorex,

una (9 ° altmzexofit ( 9°pcpererìnt ci

fi lio: Et addi t non P6]]É i /70 a zsdari im Primogeni ti fili o di leffw ante fili um exofie. (& od apud Iofephum ex

tat , ubi leges Mofai cas exp licar . A r gent i bus , ut d i xi , femper tolerabi li or v ifs. efi

gol ygamia fucceflîv a qua: P er repudi umi i1 duci tun quam cumulativa . N am hanc

prohi l merunt legi bus fui s , repud i i i autemadmi feruntfl Sed quod Dom inus i n. ,

Euangcl i o i ta repudi um i niprobat ut i_

n……

(ola adul teri i ca'

ufa i l lud recipmb in ter.…Prx cepta perfcc

’

ì iori s mA:m'

a44 i d referri

debere,mos i nfin ofìendemus . Et deMo

fe qui dem, ut du nrnus ,qui leges , quas P°"

pa lo D ei daret, ah ipfo Deo acccpi t, certum efi , potui ffe i llum,

‘

ah eadem divinav olunmtemoni tum acmuni tum legì i ll inatural i de monogami a derogare. Non

ìdcm li cui t Iudee orum magifiri s, , qui ta;meu;

£zo C 1… S A L M A S U

m en t 1 adi ti oni bus fui s Prx cepta divinafic enerv abai1 t, utprorfus tollerent

"

. S icrepererun

t rat i onern qua mandatum D è i

d e patre ac m atre hono1 andi s fubv erterenr

“

. q ue ei s è X p1‘

0 b1'at D 0m inus in

Euangel i oMatthaei cap . X V ; V . C um_ ,

en im D eus i n D ecalogo d ixi fleb Ivanom patrèm ( 9°matrem rimam excog1 ta

runt qua elabe1 cntur, i lli mandato con

t 1 av eni en tes , d i cendo, og aÉv eÎ7mr w m ne},

n'rp y nrej , J

‘wgov, o sow25

’

w©eAn91îq , :gqN 4 U

gm7'

IMUO'

H'r

‘

71u 71'

594 ow r x, n aw

mat1‘i do

poterat“

i 0 11 fc i en t i a, fecundam tradi tio1… m matrem non honomrg ,

qui a…hgq quafi fe facramcnto dev i nxerat‘

ad ngmhonoraudurn patt ern aut m atrem .

Ho‘nor hi c non rev erenti am t antum defig11 at qua paren tes affìci endi fi1nt à lib e

]ri s \ ,fed e tiam commodum lev amcn ,

quod egen i pa ren te s ex nati s poffunt accipere, ac debenf . N e dcberen t hoc: l ib eri fi1 i s pa 1 cnti bus praeflare ex ra cepto Dei hoc fac1 arnento fe oh tingebent : Ameav , a

‘

oz‘

v è €11 1?

i lludf t, gua me iub erpk. Si c enim i lla v ertenda . Et qua: fequun tu1 , apud Mab

111 33 11 111 , 1134 71 [.W0’

H T 7mc'ìîej c 060 7 8


z i i C L . S A Ì. M A S I I

@?Jw‘

m'

vozc I’

8 3‘adom. .CI i IìQUL É L GF

po tins l ege v etui ffe , me qt1 i fquamTyrius11 1 6 1 6 1 11 1

" p eregrino i 11 ramen to . Atqui

i llud m te r Pereg1 ina , ut pote foli s Iudaei speculi are. Ergo Tv ri i s veti tum .

a9 v v_

ocat Iofephus i llud w p@: v ,q11 0 d plan e idem ef’ce11 1 11s Mattha3us Marcus exv e1 b i s Dom ini faci 11n tm e11 t i onem. . Kop

Éoìv , 3'

aîv w’

<peìuq9yc £E’

*M8 ° C ui li bet hoc

dic ere polÎ en t , (111 6 111 4à fe n11fl quam i uv a1 ì

ul la i n 1 6 v elle, hoc quafi inf ame ro faneirenr

“

. Et fub condition e efi l1 i c"

ogzo@v,

ut omn ia qua fic concipi untur, imprecat i on i s v i cem , v el etiam confecmti òni& &

ob fecrat i oni s . C orbzm fit , i llud quopoffis à m e i 11 v ari . Ergo non fit corban i d

efi , D eo confec1 a tum , omne i d quo ti bi

gt atum facere non fcret animus . D i fpe

ream fi hoc fecc1 o , fed 11 non fecero, 11 0 11

d i fperearn , fed v iv am. … igi tur hoc

pa tri f110 v el ma tri d i xi ifet , mgp€oèv , o oÌv ca’

4>9A1791?; è$’

eg g , hoc f::otamento d cvmcfhm

hand

D E TKA P B Z I L F (B NO R E ; 2 1 ;11 211 11! 1111 1 3. tenebatut patt i prodeffe ,

hoc i lli hono ri s habere ut eum bonis fuiseggntem fublcv aret fl Immo reli gi oni ,.

fac‘

rament i v etabatur hoc facerg .

'N ec

pi°

ohi bebatur tam? ali i s , quo s i ll ins i urani enti concepti s verbi s non nom inalfet ‘

,

fint y claru'

m i am inde efi: namtum av i u3 v

cfl l*t gratim gu…zm li berali tws eorum—

qui fi m@eo confi cmrent @v in gagopby lacium fiDe corbonam a liqui d cani i cerefi t m mf

i nter i llos gui éx magìfi rarum ficaj ìc plurima

“

b el w nfi cmrmt fummo numinì b el lar

gi rentur ut ex i l}nihi l ipfi1 ni hi l fl tper

xìmb’

5 I taque ,.

/ì quandofi tbfidium

parente: peterent opemyue li bero: rogarent

rcj}ondebant quod bi c dici tur. Aà'

pov 3 x°v

qua aîcpeì1nn . Iubari menonpotex. q uip

pe quoiul mrì doman i am efi . ®ei eff,

mmmmm. M ibi tibìque decqjît . @eo gui;Pe acceyjît Minun Profe&o efi: tot

verba 31 110 610 hom i ne i a vfkata qa ze (co

pum non fcri ant" Et pulcrum v erorem ed ium quod iPci i nv en i lfcn t ne parent ibus bene facere cogerentum . C erre necfibi nec ali i s ex eo quod Deo re v era con

fecraf»

C L .'S A L M A S I I

fecraifent ,potui lfent Prodefl‘

e.Bene efi: ta v

nem\ quod non omnia bona ah i lli s D eo

confecrata ac donata. dici t C ri ticus ; fed‘

tan tum plurima. N am fi omnia D eo ded i ffent , nihi l omnino referv affent , quo fibiboni al iquid facere Potui ffcntmè dùparen it i bus , medum ali i s

\p1 0 xim i s . S ed ex i lli srefidui s qusenon confccrav erant , 3 11 non

poterànt pa tt ern quofcunque alia sv ellent, iuv a1 e2 (Lu/ x religio eos impedi ebat fumere ex i l li s quae fummo numini non d ev ov i ffent ; ad i argi endum pa

ren ti ? Prx terea queerò à C 1 i t i cmqua: 5'

pzcs

no tio i n i l li s quae foren t rev era confecrat a ? Fi nge, al i qucm omnia fua bona D eofacraflìa Opem petenti Patri iure hi cm eri to refpond i fl è t n ihil habeo ampli usquod poflîm i n te c0 11 ferre. (by e hg bui :om

'

ni a i am Dei funt . Honefia fame h:xcorati o , nec contra przeceptum morale fac i t , nec nllam eius induci r @ 9ègifiooav v ,quamDominus interv en i ffe dic i t i n i lli s verbi sp er qua> mandatum de honorandi s papreac matt e màgiflri abol i tum i ban t . Penee tiam al iq 11em nunc, qui ex prgccpto Domimico Omn ia fua bona pauperi bus erogav eri t , n ihi lque fibi reliqui feceri t und

‘

g _,

pat t i aut a li i cuiquam quear i n fua ne

ceflîtate fubv eni reòAnmale feceri t,fi pa t_

ricgentj


C L . S A L'

M A S I“ !

D qui bus efi apudin libro de Pmni tef1 - i

t i g …cgp. xx . ly i 1 gui fi eramentefé oàli

gm t ne ad pacem rèa’mnt. Et « ci_rat conci e

l iuni H i lerd enfe —

cuius decre to iubeba'

na

1 1 1 1 pmm tcnt1 am agere pro pe1 1u1 1 0 pen. ;

1 11 1 6 0 1 11m annum . Ju1aba t ahqui s i ta fg ;cum

t".1 li quo 11 11gaturummt nunquà

' Pacemcum eo v ellet . I ta fe Iudxus facramento

0 015411 11161 0 obligabat u t pai rem‘

non; …i uv aret , aut fi i uv a1'e1 , i llud omn e quo i l l ibcnefaCere cogi ta1et

'

, facrum eiTct . :Sed «

de hi s ad locum ìpf um E

bus . Nunc doceàmagifi ri s qui tali

“

arteuc pkM dg i t1ri s

momli s P1 eceptunun eludi fed elidi P0Hc

Puta1 unt . n a id non feci ifen‘

t 1 11 11113 praeccpt i s que; ad l ege morale non p ertinere t,cf1 i n 11 211 111 3 11 haec 3 1111 funt ?Et fan e cet tuefi , eos mul ta tal i a excog i rafi è 1 11 al i1 s ma

dati s qua%11 0 11 511 6 1 moralia fed ci v i li a , uti n anno 75; «211€c fim i li bus . D equibusnos alib i…n d& in ufuri s 1 11 te1‘ ipfos p rohi bi ti s li be re libentet fa&uri f11i ffedentur, 11 1 fm11 e1 a to1 i um eorum 1 11gcn1unì

f1 11 1 , 11 1fi 9. 11ud 1 cmecfium ,& qu i dem faci l «l imam i n promptu l1 :1 0 11 i flc11 1 . Petentì

Cluj?

D…‘

E T R A RE Z 1 T. F aeu o n E .

11 1ppe fratri ; i d‘

d ì 3' l udaeo pecuni am 31

?emutua rn,qux gratui ta i lli erat ex .mah- z

dato divino danda pararum 1 efponfi1m .

ah eo qui fuu'

m g1 ati s expend q re nolle! )nonbabeo. Extraneus v ero,cui l i ci to po terant fw herari ah. i llo qui fuam loca t e

pea mi am velle t 11 0 11 i dem fefponfum_ ,

tuliflì:r 2 q ue hodi e nos faceremu&

Chri fti an i fere omnes fi omne fmnusnobi s i nterd i&um fo ret . Hoc efi , ( 1 re

d i t ìb us i lli s annui s abfl inere ali qua l ege_ ,cogercmun N3 111 Hhic modus collocandzc cum fru&u pecunia eITet fublatus , n emo Pecuni am haberet que; g 1 a ti s cui quamurenda dari deberef .@ x autem mn a an

ù nAzî; fui t Chri fìo indi ce i n Phari fzr i s ,qui 3gxor i llum xopfix

'

r 0 ppofuerunt prx cc

pto de patre m arre honorzîd i s ,non fui ffet i n Mofe v el al i o prophcta ,pcr quem. )

Deus legem ( nam eo modo tempergflìzt .

L i cui t enim fcmperq ; l iccb i t ci qui l egemtuli tPofimodo eam i n to tum abrogargvel ci detrahere ac: pro parte i rri tanpfacere, v el moderati . S i c 111 rebus fi&ei autquae i us moral e fpe&a nt non plus hod ie;magi fìratui Chri fi i ano conccffum efi:

quam l i cui t tune tempori s Ph:u*

i fx i s

Scri b i s apud Iudezos . Plures C anon i fix

negant P3pafn poffe d i fpenfare de i 11 1 q_ ,P d ivino…

{ 2 8 C L . S A L M A S I- I

divino. @ i d1 r‘

n con1m fent iunf" . 8 1111 1

enim qui Papam trada'

nt perm1 tterg ,

uf1 1ras ad maiom damna’ evi tan

uamv i s ea s credzi nt iure d i v ìno v eti ra s . Séd P ai n efi quem fiatuunt non. , 1

e rrare quem ar ticulo& fidgi i

pofi°

e condere afiì ìmantfl S ienim aliam de

(

Ponti fice fummo op1 11 1 0n em haberent, inordin eni ‘

cozterorunp

Pat 1 ì…1rcharurn cogendum 6 11 111 putarcnt ,

non hanc i lli potefiatem gafcn t*

.At"

11 111111 111 efi dubi 1î fi confiaret ufu1 as ill i «ci ta s effe: i 11 1‘è divino lege moral i , - quix

magìiì ratus 11 0 11 pofl ì t eas li ci tas fg cerg ,

N e patri arch:rzqùi der‘

n ahcu1 1 11 foro confci cn ti ae lici ta s fac ere eas l i cercr" . Immon ec Pì1px ,hoc pofito , qùod 11 0 11 poflît eo

rum , qua: iuri s d i v i n i funt,gra ti am facere,a tque i lla remi t te‘

re, quod v ocan t d i fpc11Céarìh u praéi bet fwnemrì l ingui

unt”.


1 36'

C L .

'S .1 1 M A 5 1 L

tal e quid cx mea pecunia em ere $i amm

hab‘

ean1 aedcs plur‘

es quam quas hab i t :11 q_ ,

Pofli rìì,nònne nÎ e chari tas iub

,eb i t grati s

"

eas v 1c1 11 0 meo , qui ngn habet,habi tai 1 das

dar‘

e2,

‘S i agros feraces emamfi”

116h1 3 1nd@ v eni en‘

tes utendos proximo

dabo, q11 1 3. 1d'p1 secipi t eadem charitas ?

Nulla c erte 1 1 1 i q i 11 hoc aut i l lo differenrize . D c merci bus idem d ixe1 i s .

e11im‘

eas 11 0 11 trade Petcnti bus abfquq_,D c Pecuni a fim i li te1 cur eget ‘

13111 a li quid habe1 €1 , 6 0 1 11 qui 11 ihiLP 1 0 fé Î

1

vare . S i fmnerat i o i ta obfiaret à chari tat c: 1 1 1 n emo fo'

ene1 atorprxfi i dae eius 111101

mod o '

Pq tcf’catcm habere t acqui efccrem

fgx1 tenfi a: qua: tollendam putat"

. N pt 11xt

‘

1 qui d èm dubi tandum f0 1 et (1111 11 1 11 1 1

di v ino contrari a effe t habenda . n d

cumque enim cl1 a 1 i tatem cv c1 1 i t i d i 11 1 idivino ad 1ì è rfan Sed con

fi derent hi cm ecum qui ali a omnia fenfi3

t iu11 r,

D E T R A Ì’ E Z\

I T. F ( B N O R E .

tìun t , quam non fenti an t‘ .. (Q1 jd

prohi bct , fa :ncmtorem 6x i i s opi bus .quasl egi tim i s ufuri s at quifi l t ,

,quafqu6

a li i s accipi t qui c,as dare poflìmt libéra

16 11 1 1 11 eos 6 116 116 la1gi to1 em qui ho _

cTubfidîo o pus h3b 6 11 1 2 Q_

1 1 1 s enim la1‘gi 1 1

paupe°

ri bus 11 1f1 cui facultares adlarmlendum

b

ui

hi c

at et i z'

i à pauperi bus cum€ 111

gere ufn1 as . HOC infra d i fc11 tl emus . Sed

hi c interim refp6deamus , i ta à pauperi busi llf1 accipere, utpofiît pauperioribus 6 1 0

ga re . S i habérfé tantum quod uni darem ,

& d i 1o eam &ip6 11 ,1 51me petercnt mendi ci ,

darem cam,utiquc mend i ci ori . A1

omnes 11 16 3 ,h0 6 faci un t f(1311 6 1 11 10 1 6 3 ;

21 16 116 1 , chggjtgs reggimt"

dum 1111 6 1 0 1 3 11 10 I CS fuaè

P 4

C L I S A L M À S I Ì …

efi mercaturx v i ti um, fed mercatori s . Il la.

mo\

sh

quear, fed ipfe fibi impedi rhe_

nto efi

n e fit » Idem de tìeneratofe li ceat d ixi lTeatque omni bus omn ino 3 ma nsvxzî

'

; at ti'

bùs proFefîîonibus .N on igi tur meproh i bet chari tas fir mat ari , cum etiam fiene

É=:ati o mihi copi as fuggerat unde pp flì npm eliu s chari tat€m cxercere

'

. Hoc tantumm ihi obferv andum cav end iî fic i n i l laprofeflîone excrcenda nimi s m ihi i ndul

geam , ava ri ci az mea: cupi dît'

at iqueha.

b enàs laxem . Sì ipfemihi modum’ p

'

onerc néfci o , add ì magif%ratus qui imponar

‘

ex officio . S i ptx fcriptum iraque m ih imodum à magi ftmtu fcquar dc cx tero

i ta'

chari tat i proxum mea v olu°

ntatp

q ti q n i api nul lame lex civi li s ad hoo co

gi t ; fati sfacìam nuq i d aliud ‘

ma ius à .

m e t equi ri potefh aut exigi debct S cie ,i nhi s

‘

omini bus arti bus quibus lucmrn*

Pro

finepropofifum efi d ifii cult è r l i tari Polfe

chari tati ,quin b upi di tat i laxi ota dcn‘

tué_ ,

fra3na .


2 34 C L . S A L M A S I I

v olun tas contrahen ti um ex ufu ac rationecommercm tum . Optime tam qh fa&um

efl , quodl

ufuri s modusper magiflratum…

ahqui s impofitus'

cib ad refrcgnandam_J

earum l i ccn ti am, improbi tatem .Q1 p d

i n t rapez i ti ci s przecipue ferv ari débui t"

.

n magis quipp e n ek:d fari a efi: quo

pluribus mai ori qui dem ncccfl ì tatg;coa& is , eo caflzigati orem haberi intrafines

'

certosmagi s cocrceri fui t necefl°

0

@ od nìfi fieret à faci l e modum egrédé

reu tugfw ncrantes

n ecd îì tate qui ad

C£ ÈC‘

ut ai t Paulus i uri fconfid tus nan ex af effuaut uti li tatefingulomm, j ì d cummuni terfi m

gantam Li ce t tamen mercaforl quam ma

x1mo preti q rem fuam vend ere interdf1 etiam maiore i lli s qups credi t eanonoffe carcre qu…flatim hàbeant ,

’

Eco angu1um pmt1 qùi Qdenormat agrum…

vic ini mei di v i ti s . U t quadrata eius ‘

cen

tuna

D E T R A P E ì I'

L F CB N O R E .

turin exeat quov i5 preci o pa_

mtus efi:

à me meum S i cupi di ta'

tg_ ,

e ius abuti v el im , quod l i beb i t, et i i li ccb i t ,

ut n6‘

à li ter’

à mc\

eX torqueat n ifi fumm ìz

d a ta quq infini to i ufiumpretium excedat ;

Vidi agelloè v i x v îginti aurci s e&imami os ,

preti o ducentqrum fic faci l e .v end i tos .

og emebanb cti a‘

m benefici um fe acc e

pì iÎ e tefìabantur , grat i am habebant " .

O\up d mai us efi , e tiam inter honeftos hwefrequèfi tari video . N on tamen hoc probat chari tas ,& pars eft i ni ufi i ci e

_, qu i v i s ea

l ege perm i ttatur. … I ta qui i n m axima neceffitate ciÎ et Pecunia etiam quam ma

xim i s uf uri s eam extundere para tus form“

à foencratorè , fimecfiocri bus ac iufi i sp on

pofÎet"

. Nec decifcnt hommes x quc

prompt i accipere ingen tes , quam ad dan

dum P roclives . Lex igi tur b ene faci t qua:eas determinav in Nec i l le mal e proindufac i t qui à magifl ra tu confi i tutas ufutas

exigi t , fi quid em i ll e iure potefì ìalcs ci mPci tuere , eos ipfos infi i tuerc fu matores qui tal es exigant . Haec deni que eo rcs

redi t , u t qux ri tantum debcat u tnîufu

t a li c i ta fi t iure divino . Atqui hoc i amdefin i tum tenemus N ec d i fcordant cum

quibus hx c nobi s d i fputa ti o efi . N i

hi l igi tur ter tium .eft : aut lici ta efi im1rg ,dÌVÎHOJ

1 36 . C L . S A L M A ;

d ivino ufura ,‘

aut i lli ci ta . S i ifl i ci ta. c'

fìf

magi fìratus nonpo i efl lici tam facere, ne‘

c

eam t'

anquarnJ

l i ci tam perìn i fter,b .

‘

S i,conflabi t eife licxtam tum nihi l eri t dub i i , quin ad magifiratumflperdneab to!leré

eam prorfus autpermi ttere to ta a_

gbîtf‘

i o

Contrahent i um exercfendzî aut ad cet tum

m'

òdum eius li céti am refiringere . ‘S i cw m

ponàtur non v eti ta iure divino , inte;r rcsP e r ( e i 11di fl

°

crenpes eri t repon'

enda . R es

autem indifferen te s fimagi fìratìmi ta fina !efl è ut (unt , n ihìlque fuper his

_

determi

net tum uni cui que liberum eff i js _ uti

Prout v oletfl Tal i s nì ercatura efi . Si v eus i n t e i ndi fferentb — è qua

iruf , fuam inmrpofuu i t nu&on ta;ein v cl v etanda vel eatenus p ermxttcnda , ut ;mbufus remov catur, ufus t e

\

t inca tur , quod m\agìfimtusm eo i uiTer i t

'

efi obferv andfi, non ex bona con (ci ent i a faci pq11 i cdi fkò eius refragatur. Inmè r

catura aliquando ,permi tti tmonopolium

magi flratus faepius v etat . Intérdum pretium taxa t mercihus interdumw oluu ta

ti v endentìum li berum relinq1fi t . In nfu

rario fimi li ter negori o , quod per fe Ìue'

auv_

efi ac indi fferens utpot,e iure natur’

ali acdivino li ci tum ali quand0 propter abufum ufuras princep s aut magi fh

‘

atus abolcndas


i g8fi C I… - S A L M A S i I

luerùnt qu1 a i_

lli s loci s i ta v età tur ufuraIudzeo in Iudzeum exercenda ut p erm i tta t1ir eidem cum genti bus agi_tanda ? l a

'

fame/cPcl C nr i gi ùu Pfalmum allègant

‘ k

N i , ut infra norabi rnus , non no'

va lex neca lia Per prophetg s c1 rca faenus ac uf uram

Pofita« efh ah i l la quam Mofes Hami t “ …

Hac eadem caufa addu& i aliaram fyno «

dorum patres , qui ufuram y eiuerunt , i llo .

jpfò tefìimoni o D av i d i s t antum eam i n

terd i& ionem U t in concil i ò C alchutenfi :Anglimn

’

o per Legato sAdriani hab i to fic h abetur ufimì5

guagueprabìbuimzu , dicente@ami no dd@ab id»

dignam fi re babi tatorem taéemam/i ’

fiaì qìti

pecunìamfl zamhan :lederìt ad ufì4 mm. S ed h:eci n fequen ti bus exam inahimus explicabimus . Nunc nobi s idee minus di fficultati s rd i quum efi , quia cum eo Theologo rem habemus , qui 1 0 b i fC i l fl l fe

'

n ti t ,

ufuram non eff e iure naturali neque div ino v eti tam . Immo v el arnPli us d i ci t aÎ i

quo t loci s in Theolo'

gi ca dc Ùfuri s i nftiturione ufuras lic i ta s àc i l iRas habendas eife

l

, non folum tolerabi les . Ar n o' sv olebam

'

us , tantum ideo tolerandas e lfov el has a:qu iflîmas i n plebe C hri fi i ana.a f aras quia neceflà ri ee v i deren tur.

i i s i n

fi i tuti s acmori bus * quibus hod i e m i t ,

Refp

D

'

E\TR A P E Z 1 L F (B N O R

’

E . 2 39Refpubli ca Cht i fìi ana . Hoc pofito fun

d amento quod ufurazfim lic i ta: i ure divino,

‘

nemo efi qui negare poflît quin magÎfirat ui li berum fit modum ufuraru

'

m Pt 0'

temporum& locorum rerux'

nque c i rcumfian t i i s determinare, ac modo in tendere, ,

modo rem i ttere Trapez i t i cum fè nus

in terdum permi t texe, in terd i i , fi opus fit,a tque ex t e videa tur, tol lere. Qg i cunquei g i tur i n his mag ifira tus determ i nat io

ncm fequctur non poref i t errare , hi

hil contra confc_

i enti am fuam feceri f qui

hoc obferv ari t quod à mag ifimtu Èrxrfcriptum eri t . Fruflra igi tur qua ran t

’

Pr:r fìan ti flîmi Theologi , v el'

hac pofita

m agi fìatus ad fo: nergndumpermi fiîonc, »

an »ero propterea favnemri bom: canfi ienti a liceat ?M i nimeprofi éì

‘u. 2\<gquemim cì»ìlìézU

legi bmfi a'ex @ei b arba petenzla eff confi i entùe

regul a. Nul lo c erte modo negandum efi“

,

quin in rebus fidei& quzr iuri s d iv i n i funt ,erenda fi t regula confci en ti ae ex Dei ver£o . At in rebus indi fferentxbus a c mediisquae iuri s f un t pofit i v i ,

'

nem i n i dubiumefi , quin peti b abearrcgula confci en ti ae exlegi bus ci v i li bus , ac perm i flîone aut in te rd i& i one earundcm per magi fìratum fa

&a . I- Iuiufmod i rcs fi per m ag ifìya tum

prohibeantum confci ent i am obliga‘

rc ad

abfi i nen

1 4 0 C 1… S A L M À S X I

abfi im:ndum,prqterm età pu ma qui folosìmpro

‘

bos‘

c6ftg i ngin N am i n confcìentìa

qui li t obligatur pareré magi ftra tuì

omnibus potcfiati bus quas fupct nosDcus

ord inav i t . S in vero 31 m'

agìfìratu ac lege

Perm i ttantuf, cum bona è onfci en_

ti a

que eas qui li bet ufiu‘

pa mporcft ac facere.

ut alia qua cunque li ci ta acpegmi ifa .Tali s

rcs foanus e?: v el confeflîonenoflri TheoIogi . Id

‘

gum non pugnet cum iur e ne_1tural i h ec d i v i no, eius ; egula, ut cum bonaconfi i entm

f

ag i fetur, percuda efi è per

m 1flîonemagi fit atus . Refpondeo ergo , fi

fw nemri bona confci en ti a non lic et nc

que l i ccfe etiam m ercat i , n eque ncg0 ti ax i n eque arti fici um facere au t profi'

teri

t {m quzefiuofum . Hec omni a enini quadan tenus ; hari ta t1 con trari a funt , di f

fiei l e efi: 1Ît grati s qui dquamroximo fuo qui lucrari -ex omni r e c on

C onfci ent i a: 1g1 tur bonum‘

noL

v etar fccncrari_

cum cuius h:£ c -

profeflîo

fit , ut necmercat i 1 i ec publ i cà g geu: cuihoc —munus i ncumba t fed v e tar meovém lwciÎc amplius caper e i n omn ibus i ll i s profeflìon i bus , ac fùn&i onihù s

quam _seql i pm fi t, à lege confl:i tutum4

hoc efi , u t Euangelifl a mt, pmîìv zz€or m ejHac condi t °


1 4 1 C I… S A L MÀ S I I

to per f1 :111d611 1 ccpe1 at fe quadrupli o

ne lui turum. c e1 at — e tiam po maolim Rom:; fianteRepublica. fw ne1 atorum, ui amplius quam ìpfi s confli tutum

eiTet 13u1a 1 u111 nomine à debi tori bus fuiscxegifl è nt

“

. Q1 jd ad i l la refpondet C hri ffius ? Hodìej à lws buie damni fizfì'a eff. 3

'

fl

an'

peeov Cw'mgj ao753 0231 10 *

rx'

rcp Èflu

'

e‘ro k u90

'

1 1

agì; aw’

r àc; zio‘

s A’

Gggcao'

p Manfit publica11 115i l le Z acchxus quidem publicano

,

rum primus tamen (alutem efi confc

quutu& îpfius (ery atori s nofi1 i v erbi s . Po

1 11i'

t igi tur. per bonam confci enti am

publi czmus effe , modo fycophanta non. ,

effet, nec ci 1=cumfcriptor nec concufl'b r ,

U t bonus eiTet regnum D ei lucra 1 e

1 111, non ipfi deponend a fui t profeflîo, fedqua: profeflìonem

xi llamplerumque com i1 21 1 11 1 , improbìtas m eoveî1

'

ab . % d ali ud

d i cendf1 d e fm11 e1 atori bus ?A11 i lli , caeficri s

pari bus , imp1 obi o1 es Publ i ca ni s Preefìi

terim , 10 11ge 1n eli ores , e tiam fi qu1 3 1 11 1

probum fir nc1 atorem‘

g 1un improbo publi ca 1w compara , Probum cum Pro

bo Sceleiì i fl ìmus quippe fw nerato1u .

e tiam prodefì . At publ i canus fi 1mprobe

fuum 111 11 11 115exerceat,ncmi nem adiuv at , '

omn ibus nocet”

H i nc odium i n… .

publi canos longe maius quam in fosnera

t0 1‘

CS

TR A P E Z H'

, P (E N O K E . 1 4 ;1 0 1 133 ut ex ipfa i ll a D om ini v òce l iquet : H ic tibi fit tarquamEtbni rm ( 9° publi

mnm. Non d ici t , tanquamEtbnìcm@° fa n

.

nemtor. 11 inimmo è contrari o fcr ne1 a1 0 1 e tiam improbus amatu r quia v el tal i s i uv at Tametfi i nv i fus fit,non Potefi ta

men eo care re qui i nd igct . Ad eum fal

tcm decurri tur,quamv i s inv i fi1m , 11 1 file

curr.1t , cum à publicano omne s abhorr eant cum ref ugi ant ut fempermo e entem etiam quando muncrc 111 0 1 0 61 1 ,

fungi tur i d tantu m exigirquod ci legeconccflì1m efi . C icero lib . 1 de Offici i s

porti torern cum fcxrneratore i u11gi t i n hi s

quzefì ibus m em 0 1 11 11 d13 qui i n odia hominum i ncur1unt . Trimum inqui r impwbantur i i quwfîm qui i n odia

“

homi num i ncur»

rrmt , utporti tomm@ fwnemtorum. 7571w v

Jl,ow ets'

aîv . Melius c erte qui in Euangc li ov ocantur n Adîvau,porti tom La tine qui s v e1tcri t quampulzlìmnof .Et v idemusC i ceroné

inte r qusefh1 s odi ofos 11 0 m i nareporti toref ,non può!icanor Publi cani 1 0 ri e ui

11bli c 1î 51111 11 0 11 1 ed i 11 1 11È3 n 1 , ut: v i cehmze

x rc3i tatum v 1 ceî1mx IIBCI ÈM LI, gu i

que ce tera huiufrnod i v e_

& igg l ia conduce..

haut portori a. Non i l li gortìtare;

3 44 .C ]… S A L M A 3 1 1'

b li cz‘

mi s . £ xempli gra tia publi canus cf’d

q ui v i cefimx a1

_

1 t decimaepubl i ci i 1 cdem i t,

pro eo q11òd conyeni t 1 eipubli ca: redd i t . % em autem Prx fici t i fìe publici t edemptor,fiv epubli canu& v i cefimmv el de+

c imx colligendae, àew mà of’@ & É ztg q nÀéfiì è

d i ci'

tun A t publ ici redempto r v el pub li canus Greece JLapoawîvng. Interdfi è ti am

i l lim agi squi in Porti bus te

lon i ìs fede rad colligenda exigendaPor

tori a,qu0 $ G 1 gci v ocant €?h 1p2u1gaig.Verum

g 11 1 Erogri e gubli a m agere La tine d i cebantut , quos Gr a: ci àÎn‘uaa'zw

'

vox v ocant .» i ci

efi , Publ i corum v e& igal ium redempto

rcs . H i honefì iori s erant agua 1nanm

0 1 dì

1 11 0 11 e1 ant od i ofi, nec en i rr

ipiì cxigebant v e& igali a portori a fec

al i i s cxigcnd o. ea comm i ttebant, qui portì«

tore: d i cebantur… Ifl i 11 1 rem fuam fac e1 e11 t plus fxpe quam li ci tum l ege ipfia

era t exigel

ban t quos G ra ci m gexÀe'

y a v

m ga cwl

‘

egzfl a v d imm t" . Hime in ter Èmwe:à :

’

gxg E1’

8 1 , probrofas ac turpes profeflîo

nes , Pollux omnegenus i fiorum porti to1 11 111 I É CCIIf€ Ì , eîmgnAéy xg, à exaow à o

'

y x

w yg gy,2&éy s g 571 11121 1 954. Et fane 111 1111


1 46 C L . SÀ L M A S 1 1

111 1 3 G racci s‘

JLny òmfi vau. Et ho s quidem…melio 1 i s f11 i ffe fama: a tqueHonefìi ori s 0 1dinis quam po1 t i tores 71 Aw

'vc qui 11 0 1

1 0 1 i 9. ipfiè xigebanb certum efi . a mvis.cu1m i ll i s exa& io determinata nonnonpoterant tamemmeovenr eîv ,fiecquantum pofT0n

‘

t extorque1 e, quia n ihi ì exigere folebant nifi

‘

ab ipfis porti toribus quo's;

0 0 11igeudi s portori i s pracponebant“

. C a:

1 6 1 11 111 porti tori bus i l li s de term inata'

e1 at‘

t

0xa& io, confl i tutum quantum accìpere modum h11 11 c fxpe tr

’

a 1l -r

fcendebant "m'

$Jg n@yWov àcci

pi cbantfl Verumde his plura adE 113 11gcl i 11m . Publi c

'

ani s honefi ioribus

ad i ungi t fifnera1ores i n V efpafiani v i taSueton ius . % od ad odium Vero profefafiomi s attinct , C icero cum porti l

’

ori bq s

cos coniungi r'

. Fm11 e1 ator igi tun pu

Bli cax1us , fiv ; port i tor potius, fi ftant i ntm

Mg n m y ,u%ov nec zyMov€k *

rqq funt C

bona…co'

11 fci enti a munus fu11m pofl ìuìQg i a rem 11

necmoral i l ege v eti tam & 11 a

l ici tam à m agi ftratu ci 1 111

Pcrm i ifam v el 1ni i1n&am 11

176 1 6 1 6 fine'

pcxana 1 131113211 11 1 ;

Theologus, 11 1 p1 obet ,Ap0 fiolum ,mveovg

$z'

ozy nom inando, e tiam cogi taffe de fa no

rato

D E TR A P B Z H'

: F ( B N OR E… 1 47ra tori bu

‘

s , ai t nega”nanpaj]2, i llamj l tem

%fwneratomm/latum, utnvnminm iflzà quam

merca ton'

àws aban'

ci a ifla fit éU£x%ls-ocr@e

,ut

e?? in Epi/Ìala adHebneox cap. x 1 I ya i a im

mania captantur, gua ex merri lzu5, gua cxperu

n‘

ìafìmore locata: compendi a . O\g i s i l l i hoc

negat, quin omne genus‘

à v at i ci x cup id i tati s eu

'

7reej gatr@« fit arf.uatg

*

rfot i ll i qui 8 21laborar, ingen te3 di v i ti as pe

' r eam ac

gui t iracPofiìdet An ex eo confequi tun

qui cunque av arus efi , e tiam ah Ecclefizz

effe : epellendum communionc facra

M ccndum D c hoc en im qux rebatun Si

omnes ava ti ahEcclcfia excludere tunplerique corum quì nunc adyta eius in tran t

“

ne lim inc quidem tenus ad eam ad i tum…

haberentfl Et haec uni ca caufa efi , cur…

v eteres C anon i f‘tan ut nov i ci i s longe fan

& iores i pa prudent iorcs , av ari ci am_ 4

que; ali enum adpeti t , i d

l i s°

pa n i s Ecclefiafì i ci s obnoxi am fccc«

r im . G regorius NyfÎenus i n Egi fìola ad

L atoi um C anonica 753’

31'250v eìà@« «3 a

’

JLwÀoÀanfia'

w; gr a:53 5voy affe: M eove£(wv

9 6?@e $am'

gvA@m ci x oÎJ\’

5'

7m 9‘

aigeej wélzfrv vCm

‘

9 éwv mx*

réewv m ew’

©9n. Alten: d a

tem i a’ob /a trìwfi eci e: fic enim al mri ri am div i

nws .j pg/lala : appeflat , nq/ì ìoquarnado 46j è zge

ulla pewe medda patribm pnetermt‘

flÎzfi t .CL 4 H inC


H inc fo meratores etiam improbum. .

t

fu mus cxercentes , rap tores honorumali enorg nu aliquo Prx textu i d Perpet:an

tes autPer poten ti am n im i am Et clefia

fii carum pcr:narum , quse tune …varn s del i& i s per pmn i tent i am publi cam i nfiige

bantur , habi t i tunc i nimunes .

’

Publi tànì

w xgcpa_w r ì v r ec& per calummas fraudqm

que ci rcumfcribentes , i l l o tempore fecuriEcclefiam frequentaba.nt cum improb i s

fw nera tori bus fynaxi parti cipabant .

Tria. [ ola del i&a ex '

a‘

Aeoveft'

qo quafi fougefuo on entm, ahEcclefia puni eban t ur v e

temm patrum fententi a furtum fepul

crorum Perfoflîo ad ca expi landa qufgmonumcnti s una cum corpori bus defum&orum de more inferebantur facri le

gium… n d igi tur eu’

7reej îw r© fl fit °,É

a gr /gefoameratori bus aeque ac m ercatorius ali i fque av ari ci ze labe i nfc& i s non. .

@dci rco contra iì los cenfurse Ecclefiai‘t i caz

vigor exerebatuu… n dm i reremagi s ,exjcg ibus ci v i li bus pa rma tum impa&a efi:

modum i n faenore l egi timum exccdent i

bus aut pecuni ari a, ut quadrupli autfam i x ut ufuràs ufurarum exigel l t ibtl s

Cum Ecclefiafl i ca d i fcipli na q1 ; x tune vi

gebar nihi l i n eo s decem eret publiC…e corre& i oni s Q; anto magu impu

n i ti


C L . S A L M A S X I

dum ;:c admonui t . Ubi eorum i nterpre‘

tamcnta tam v eterum quam recentîòrum

pr0pofui t, qui d inquir dliudhi c gdyrep.

’ i

; omv quam aìbi tr4ntur f C erre ipfc; al iud

puto effe quam vulgo purant interpretes,fed an id afl

°

equutus fit nov us , v i déamus .

m !lim guidemcerte, gmm

mihi inau

t ìnq‘ e gnaris . Cìrcumbeni re autpropri e, ,

fumi tur, aut- impropric, … S i pro

'

pri q_ ,

accipi atur nemo a l terum i n lu&a cn:

'

cumv eni re potefl: dic i . Nam'

eR pand ores aut unum ci rcum v en i rg .

C um Foni tur metaphori‘

ce prof mud4 reufurpatur… Tum unus unum potefì c i rcumv en i re, ut ad Theff xv , v x,wAeovexfrj v

aìà‘eA®o

'

v 641

negotìa:Si c i n palcgflra lu&ator dolofus ,qui

fuppla ntat adv erfari um utcunque i llum

c i'

rcumv eni t , i d cft , decipi5 metaphora

inde fumpta , quod ex i nfid i i s plu; es , confurgentes ,paucos hofi ium ci rcum v enìunt,

in 'm ed io ci rcumv entos conci dunr ‘.

H ime & x imemi rì ci rcumduci etiam profrauda ti decipi . Et apud C om i cum ,

mtfimm efffiì ci rmi ri . Arpropri e loquendo

D E TR A D E z x'

r . F a mo xu z.

donon po’

lTunt fingul i fingulos C i rcumv e

n i re . At C ri ti c us pro ri m h erbum

v idetu r facere lu&x . Qg g d_ qfi_ fg lfiflìmum . Sed

inquir

gui in Zaffi: altemm,aut in cugfufà ci le ci rcumDeni t . Sermo quo ut it hi c Apofìolus

non 31 lu&a fed à curfuper tralationéfumptusfi

'

w JVCz av y ovfi; 7e€xwp.$z 7 m m» : ou

ao'

y à'

vao. Ergo hoc 6L’

w eej gom v de lu&a

non trà'

lìulinC ri d co ram '

é'

placet ét’

7reej gocm r effe dalafì4m . Et ci rat Plautum qui dix i t .

d e v i no, luéîator dalofm eff pede; captatprimo.N ihi l hoc ad w egj ; a a1 v, aut ci rcumv en

t ionem :fuppla ntat io efi .Falfum efi et i am ,

i ncurfu w e€îgoìmv locuni N ec

exemplurn Ma toui s de N ifo qui cquam'

;

fac i t . Exempla, i nqui t,fit M aroni ; ifleN::fl u, quì rum locoprimm £fl ?t, lapfur Safi a cur…fu ac b elovìtateproxìmo, ingrati amEury ali , quìtertim corpu4 interficrgendumappafi ai t, atque i ta in terrampro/q b i t . Qg 0 dc orpus oppofui t Sali o N i fus in ter fur

gendum , hoc non feci t i ‘} -xv . S i

fraude hoc ah i l lo fà&um dolo qux

a l ias p er metaphoram ci rcumb enti a d ici tur,

n emo G raecus au&or a@z'

m v hoc fenfu

unquam ufurpav i t“

. N cc fraudat i onem

quippem ejmm'

G rzece fign i fic:at , nec i l

lam ci rcumv enti ona n qua exmf d1 1s fit,

dum pauci ores à pluri bus cìrcumv cniun »

tut , undemetaphori ce p1 o f ,raude aLe

decepti one fum i tur… N cc Stepfuror, qui hi c ci tatur à C ri ticotiam eius adiuv an %od w eg

'

;zx,m i bi ci r7

cmhb entio eX poni tur 11 0 11 de ea ci rcum :

v enti one intelligenda eff, quam C ri ti enehic defign

‘

at‘

.

1 11 1 hui ufmod i hom i ncs nugatores , quiac i rc ulo s homi num ci rca. fe fpe&andi Pmd io conv emen t1um faciant ‘

. S ic @‘èj sece wm

'

eî'

v apud D i narchum eX p0 (ui t Har

Pocmti on . M rmre, i nqui t , q rov 1 21

2 5310 1420 01! cv 11 11w {4211 ace rra; oi

@MWQOVTEG‘ m ay, 1914 ,.wcéw ew :5va

'

y nmfouî'

vao aw’

dw sv vozaw è'

xy 0 7 1 @ É 4'

su7av ME Èmmîauv . I ta. l egenda s il l e l o cu& i 1

’

1 v ulgati s

ed1 1 1ombus corrupti flîmu& m iimyaliquem efi c i rca i llum facere,

cum ci rcurnfifìc1 e ci rculo v el coroma quafi Uncle w ep!

sum Sfaw y ammm , apud Ifocratcm quosi d


1 54 C 1… S A 1 M A S I I

I n accidentm mcidere. I ta v oca t (L 1ntìli a

nus adv e1 f0 5cafa s , qua: G ra ci s qu a è mcfmcaé. Î aflîmigf, i nqui r fortqfl?an ali aram dc

cìdmtz'

um/femrefinerge. i\{gn baéent proximoaì'7ìuov à €{5uîmaîml lì

de @@ga'

lmg ìhom inesG aleno, qui l abor i ofam negoti ofam exerci taram hz:

b ent v i tam , a r i ll i qui res [ h as 3 11 1 ali enasagun t , quo s opponi t Phi lof0 phi s cppav v

à 15'

1 119î'

9 , Ot i ofarn t1 anqui llam vi tam de

genîi bus . Ifi i funt quo s ai 7reg:gac'

rxg mei

S toici appd lant opponun tur i ll i sOccupat01 un i ca. voce vocat Se

neca i 11 l ibro de v i ta b rev i ta te . Vi de 10cum. At a 7rep: ; a m1 faut quibus n ihilefi quo d i fl ineantur ac d i f’erahantut 5 non

uxor 11 0 11 l i beri , 11 0 11 d i v i ti ae n on al i an egot i a offici a, artes . Tal em ai 7rep1

’

m 'm

defcribi t op tim e explicarA rt 1amus in. .

d i lfertationibus Epi& et i lib . 1 1 I cap.

«srfjc-c1nr 1"ai mpww JLeàomorxc d d €05 qui

ege_/Zatemmetuunt . Koei I'

m JLo'

S1yg 0 7: am

gj àJy y a& Jez'nvuy 1 ai vJìm; d w ep: sa 1

'

x (M1'

Té

y zw a ì'

xao e'

pcov7@n, pmn n w , l

unfrém uy

'

J‘oc, È

<p:Ag g n av y fzve'

îg, u4> mv 11 011473509u4 w e"

gtan‘

a

'

ì’

à v4 r’

s oura, À0£Céw ey dw . Et naputef me tibi ofl ena

'ere exemplz?

’

bominixoi 71'2915u'

1 3 ,

quì nec axae nec li bero; babeat, neguepatrizzm,

aut prof ingua_ f aut amico; , accipemihi Sacm

term

D F. T R A P E Z I T. F oe x o'

n x.

tem Ex hoc ch_

ara&erifmo homini s cEfaci le Videre eff, monathof pri

(cos anachoreta s rev em f11 i fl°

e ai7rep: ; a£-r

1 3 9 , ut po te v i tam agen tes proenl negoti i s , v acuam cura. follici tud ine rerumhumanarum.A1 contra wegzgwîng ì eram ac:

d iccbantur, qui re,bus'

munda11 13_& nego

tii s faew laribus implicati, 110 11 [ i bi tan tumv i v ebant, fed patria: parm tibus atquq ;amic i s qui ncgòti abantuf , qui fmnet a

bantur , qui munia c i v i li a ofiìci i pri v a

ta obi ba11 r ’

. Tal em ai 7repls‘

omv quali s ah

Epi fìeto deferibi tur requi ri t & Dominus ,cum dici t apudMatthazi i cap. x xx , xx xx

( gìm'

t°

s‘ 351 € aZ<pfimv oìm

'

ouî, È mg'rz'

a

pj , tîy zw atînaa, È ‘réxvoa , È aipqx

‘

9 3venev f

(.es , Éxmw vm wùa afom A19'

1L51 114, {g.,ZwZu? acìw

'

wov xAngovoun'

a-ez C um tcneamus

quid fi t aé7ree,fm fmv ,non diffi ci l e CPCfci ruqum fi t £ wegi ; aar@ oipa gu

'

m Pecca tu rm…

n im i rum quo facil e qui s potefi i n turbasmolefì i afqum varia acci den t in; oc

cupati ones coni ici . Et re& e i ta inter

pretaturTheophyla&us : n‘

JL1’

LzÉ 6U119'

Aw;

'n‘

; a'

; i d efi ut Hefychius ìntcrpr\

etatut 9 A1’

1Letg,y sej fxv ag aZ-r

v aa

'

y xat5. N am ut addi t idem ThcoPhyla

CTLIS ) 1{Jèv É'

7 w mvà‘uu aî

'

à i éw'

9‘oipoégfi ab . A lias

e tiam aclfert expofi tiohes , fed eu fola v cra

efi,

2256 C L . S A L M A S I I

eft quam ul t imo loco pofui t fl Primamadduci r, 7113 6351971219 ; "pa g, gum!

faci le nas ci rcumfl'

at Earn fequutus efi:

v ulgata: v ezfioni s au&or .ah Hi eronymcfcorre&q, …fi wìleci rcumjì

‘am no:pemztum.Se

cunda Plurimum d iffert ahutmque v lw‘

wggt'

s'

ooa'

w 6%co'ì w ; 9'

m95v JLuuaoyXu'

n Qod

fi ci le pati pote/ì fich wjionem, aut eb eqflonem .

Ad i i ci t enim, ;ÉqÉÀOV3%, èoìx: 9 2'

Aw,112u

59…as faci leenim ef? fi modobe

limmflperiorexpecmt0 ev adere. Cum w sgfs-ao

‘rov e tiam idem fig nific et

'

quodi d efi , ev erfi1m ,Profìrà tum,ac fubv etf um ,

hinc 607règz‘s'

aofrbv quod faci le fubv erti ac

p1 0 fligari Potefì . Sed.

non hoc v élle A.

pofiolum , certum efi . Falfiflîmc1

l e& io dw egfm r@ 3 ne nobi s hic Theolo

gus obganni at ,fiìfe i lla _/ìt av erin'

a éd7rsec’

goa7ag

a ffi b e, fiv e aZ7repz'

su7@—'Pdflîìi e.A 7regz'

5‘

ao705‘ 11 0 1 1

pote i“: hic locum habere , v etetes omn escodices i ntepfctes contra fia11 t .

-Sed

51571 53!ga7© aequepotef’cpafiì v e fum i , ut a

’

Imm o debet .N am qéy.aopr faosu’

7rs

meton ym i ce P ro peccafore u t

q‘

u_

x caufa fit pecca to ri prop ter quam _ .

faè i le expom tur w spxgo£n a1 . Cum hoc igitu1

‘ figni ficet quod d i xi 1'

n us sdm pfgaar@aèu acgr/oa, non i am eri t d i ffici le, quod praecefl ì t , quomodo exponcndum fit, Vi dere,

OWV


1 58 C L . 8 11 1 1 1 21 5 1 1

dum na'

f mpumf b emetam perb eniat. Arfi 0 «

pm efi 1 1 c1111 1 0 1 11m 11d quem collineant,

ut d efi inà ta. fe1 i ant , meta curforum aut

quadr i 0 3. 1‘11 . I 11de cm'

xznom BéMgv, i d efl ,mw °

7v , X a1'1rov

'rfz Taha 1 11 fin1 tz1 1 11 i l lo Opere,

quq an o’

mn i a a11&o 1 propugnaturus fi t,utquidam nupe1

‘ fc1 i bebat , comm d i e fo

l e, 11 0 5 v i deb imus . Sed n ihi l ncccffe efi:

d c d i e fole . V el de noéì:e li cebi t a tquei n tenebri s hoc agar. adero ,& luce tnam accendam pro ue admotam te

n ebo tal e quid med itanti . Apofiolus , ut

dix i metapho1 am hanc duxi t a cu1 fo1 i

bus , 11 v e i n gymni co aoonq_ ,

quos lex e1 at nudos entrete. Ohm currp

fi1bligaculi s c11 1 rebant . Sed quodanu

t empo 1 ecurn C 111 f0 1‘i cui d.1m delapfum ef

fet ad ped cs 1 11 m ed i o curriculo fubligacuh1m & cg ob i e€ta ta 1 datus

tui fl è t , ac p1 opterea v i&ori a a li i cede1 ecoacîìus eifet, d ei nceps i nfii tutum ut 11 11

d i cun e1 ent . Ea ( 1 1 1 1 1 11 vult eti am Apo11 0 111 3 1 11 co certam ine quod C I1 1'1 1h1 3 lui s

p1 opofui t nudos dec11 t re1 e, quafi d èpofiti s farciui s oneri bus omnium hum ans.

1‘

11m curaram ac num ei orum 1 11 1 0 1 0

c ipa c ex d i v i t i i s i am quzefiti s ac co

vandis aut quaercnd i s ob{ìaculo, quo ci

tius quean t ad m etamperveni re ubi bra

bium

D E T R A P E Z I T. F* ( B N O R E .

bium eos ex e&at . Ea de caufa i n Epi fìo13…ad Timo£eum 1 cap. , v 1 dixi t, Amri ci am cfl è radi aem omniummaiorum, qmzmquìdain appetentes ermb erunt

,

zìfide, infi me

runtfi ’ dolori bmmultìf . Haec efi:

aîputp’

fl'cl , quae eos c6fequi tur qui non abi e

cerunt omn e 0 11 11 3 d i v ì t i arum . Nam ur “

i bid em ai t oÎ BaA5mvo: eÌs‘

m:q uo‘

r è mn7/JR sì J>aC6M , >è 337 3uy /45mMaî{ a

’

vorîfl : nè BAaé’

egjn oì'

mm fiu9/faav ?r£;a

’

s B'

As$powè a’

m5Amzp . b olzmt

di b ìtexfieri , inci dunt in tentati anem ( 9° in la

gneum di aboli , ( 9° dcfia’eri czmulta acnoci b 4 , qu:e

mergunt bomìne: in i nteri tum perdìtìonem .

H aec omnia egregi e ac luculentcr luccfm11 emnt i l li srîmezs*a

'

m oÉgtap7fgt, C l l i funr“

obnoxi i qui fub onere di v i t i arum ge

m 11 11 t'

, caruru qu:erendarum cupi d i tate laboran t . Nemo en im po tcfi: duobus

dom ini s ferv i rc,D eo Mammona I dololatra d i v i ti arurn 11 0 11 potef

’c effe .

v ei‘nsD ci culto1n Ipfa autem av aricia tcfi€ Apofio lo i dololat 1* i a efi . H inc: mul t io lim fapi cn t i a: Rudi o d edi ti quo m eliu s

phi lofopharen tunbmm omn i a pro i eC C1

‘

1 1 11 t , ut D cmocri tus . Undc & Z eno ex

naufragm omn ium fuzu:f1 fortunarf ùqua:1 11 m ari pcri eran t fc i n

'

p0 1 t 11m phi lofo

Phi a‘ fcl ici flîmc appul (um € 1TC ( gav i fus:


ef’c. Et re£ize Phi lofophus i n Sententu shand quaquam fieri polfe di xi t, ut i d

elfet v oluptat i bus add i&us corpori

Opi bufque parandis fimul v acaret

Deum d i li'

geret @Mo'

a aîmn r, bèQl Àopc

'

grì’

pca n v >è @Mo'

Su wa'

w 'ràv acîà

‘wfam v c-umu .

‘

I'

ta en im argumentaba'

tum. {Luj voluptat i bus efi ded i tus , ut

'

ique corpori s fui amo

re acRudio ten etur : Qg i còrpus

g:ura t e tiam d i v i ti i s qux 1*

endi s i nv igi lat .

(g i porro c11pi dus ePc honorumn cccifari o i ni ufìus efi . Arqui i ni ufius

id em impi us erga B euru 111 i q11 1i s ad

v erfum hom i nes f ò‘

5‘ i n

qu i ebat évaéy :wc oî'Jìu@

'

a’

; E 9 98»

aÈvo'

m© ci ; 3 £ 13pén u; m g;'

vog ah H i c

ql l i ef; 0Î9 396577'

8 ,’ ah i l lo d i Ci

t 11 1‘

, propri e i ntelligendus qui cunqug ,

con t 1 a l.eges i n acqui rend i s opi bus faci t ,

P lus exi giraccipi tv c quam l ege confti‘

r11 t11m CR“

, u t foenemtor improbus n e ah

exempli s fapra pofiti s abearrius , publicanus fyC 0 phan ta . N am a

’

; 939995710 0 ?m v

ea'

vep.og propri e quem& cî'

Jmora…éoM aîozc eîTe d i c i t Ari fto teles , ut

@ M oveîz’

cu'

g è nus aîfm:'ag faci t . H i nc m g;

11 6…0 f03 11 631' 1 t 0 1‘1 publi cano , opppn i tur

e ogx© « ac Si'

vg :@a N am inter laudes bo…

n i Pubhcani Fon i t Pollux’

ém…1 ,mm



acus . cum d 11 1 11 s fe1mo i lli s v idere«î

tun 1 dd i d i t , omni 1 D eopofiîb i li a effe, ct

quaehom ini bus impofl ì bi l i a v i dercntu 1 . Eàp1 opter p1 aecipi ebat i uv en i divit i fi v el le t effe Pe1 fe&us , u t b 0 11 :1 d iv enderet ac paupe1 1b11 s daret , & fe fequefeni t c eo perti nel nnt , ut £ weez

'

gu

m ai'

m p1 ia ux cx d i v i t i i s carum cup id i ta tc: ori tu1

°

, ev i ta ta . N ec i llos audi o,

q11 1 putémt, tentand i tantum i uv eni s i lli us

g i atia hoc ci'

è Dom ino d i&u fuiflZ: C 11111

tameu fci ret , 11 0 11 efl‘

e fa&urum quod i l li

9 1 aecipi ebat . Non cadit i n Chrifizunp

t am v afrum te11 tamen tum . N on tar1tum

ci d i xi t , vade ac v ende bona tua daque

pa…uperi b'

us ,fi v i s effepe1 fe&us , fed eti am ,

Jì vpo, ci…e'

3 u ua: beni fi guerame. Hoc

i dem di xe1 at d i fcipuli s quos elegi t , ut omnia acfi j è qzzereùta r. C um i u

v e11 i s i ll e Ì 1‘i fìi $ d i fcefiîlfet , quia amp le; fac11 ltatcs i lli erant quas nolebat d im i t tere,1 11 111 conv erfus ad fnos D ominus , Amendi

cobabi ; gui a d{fi i ledim: mtmbìt în regnumcaelomm o N ec conten1 us hoc fimpli ci d i

&o, m agi s adhuc i d adfirma t hac grav i o1 i

repetftîone. Et i temm di co b obì1 , fi ci lim

e//Èxcame/umperfommen am:

bi te: ìntmre in regnum coelomm. Qu ae verbapronunci ata fa ti s ofiendunt 11 0 11 gen

randi

D E TR A P E Z I —T. F CB N QR L 6 ;

ta11 di i uv eni s grati a di xi lÎe i lliDomi num ,

fi vell e tperfe&us clfe, ut v ad eret ac bonaf ua v cnderet daretque paupcri bu3 ut

thefaurum,fibi i n caelopa tat e? . Ad i llud

autem Dom ini d i&um ,quo negav i t d i ffi

ci llime d i v i tes 1ntrare polfc regnum cce

lorum cumPerculfi atque attoni ti fl arent «eius di fcipuli , d i cen tes, qui 1 ergopoterìtj lzlbw: efi ? rcfpond i t i l le apudLamine: Loc im

poflìbi le eff apud®eum amnia pofl iéi /ìafi mt1Hoc grat i a i gi tur Operatu1

' divini; m d i

v es pofl ì t ferv ari cum fui s d i v i ti i stamen i d videatu r impofl ì bi le u t (ua

1 um opum , i d cfbMammonae i dololatm fe

D ei cul to r€ v er1îprofiteatur , S ed ut nonomnespauperes fa lvi elTepoffunfi i ta nec

omnes d i v i tes dammari . U trunque à D ei

pendct grati a , ut i f‘tc dive s el igatun »

i ll e paupe1‘

ab i i ci atuxz… N am i n ago

me c11rfi1ali fieri potefì ut 11 11d 113 i n m ed i ocurri culo offendens conci dat, v efii bus

i nv olutus currens ad m etam inoffenfo

p ede perv eni at .N 0 11 ergo efi v olen ti s n ec

cùrrenti s , fcd“

m i ferefccnti s B ei , nt i fìc

imped i tus v efi iment i s , i d efb d i v i t i i s onc

ratu s m e tam ‘

continga t i ll e exped i tus ac nuda s i nmedi o fpatio lapfus ca

dat . C ertum tamen efi: fecundum humanam rationem, di v i ti as mul ti s obfìarc nc

R 4


fal1irem 1 d ipi fcantm; …Nam , ut ipîe ai t

Apof’colus ad Timotheum, 1 11 mul tas ten

tea t i ones & laqueos d iabol i inci dun t d i.v 1 tes p lurim i m ergun tur i n in teritum 1 cperd i ti onem , quos D eus n im i rumnon vul t fe1 v ari . % os autem Przev i det

fal v os effe 11 0 11 Pofi}: cum d i v 1 t1 i s fi fal

v os eos v el i t , m en tem i l li s dat ut bon afua vendant ac d em:pauperi bus . S i c mul

t i olim mundo 1 enunci arun t , & boni s Pa1 i ter 111 11 11 d1 11 15. H aec p1 i rno f ui t v i ta Apofiol i a 1 p0 &6 11 Afceti ca an ti qua .Unde F et 1 us 1 d Dom inum de fe &

f ui s collegi s , Dom ini d i fcipuli s ,

y

‘

5«fl i pa v mz

'

vm 19 ……1 91’auw a ct , 7m @z

’

e'

sm… … LLL ÌDOHQ.

na opc


2 66 C L . S A 1 M A S I.I

'

mus , fiv e ad am i fiîonem tantum en um…»

femper anim o parati fimus . Ll t n im i rum

Illl cer

.Ptum tuti us efi . N on enim P eri culum_ ,

efi , ne v incamur ah hofte quem fugerimus . Honef’cius quidem efi , p ede

’

coi làto

congredi , cumq'

,vincere.Sed pauci , quos

D eus amaà i t a tque hoc modo elegi t , i dpoflìmt przefiaxcu q bll è

“ di v i ti bus di ffi

ci li s,fit i ngreflù s regni cuelòrunì , apertjus

d eclaratur in Euangeli o Marci 1 1131 n ?:

3 15114 07 mm196715 appellantur fldud am in

div i 1 i i : fa i s babentex. Ifi i,rev em funt i do

lolatrx , Mammonm, non D eo , ferv i en

res . D uum ergo generùm fun t prxceptaDom in i i n Eùangeli o,ali a fpecimen per

fe& i on i s i ngerun t alia l egi s,

‘

tantum_J

moral is obferv ati onem i nculcant‘ U t i l

l i i uv eni locupleti queerenti à fe, quid boni facere deberet , u t vi ta: a ter11x hzereséfl

‘

et , prmcqpta decalogi obfet v anda in

i unxi t . No_/Zi l ugu1 r ®eìmandata han oc

gide: ,nonmwcè zzberi f nonfiqrtumfaci e; , « nan

quem

D E T R A P E Z I T , F (B N O R E .

quemquam dq udabu . In hi s P1 aecept i s

nullu fui t quo qui s fmnc1 ari Prohi_bere1 111 , 11 11 1 pub i i cum agere . Nam Iud :1 1

tune lic i te fmneraban tu1 gen ti bus ex

h i s mul ti publicum cxe1 cebant . P 0 1 11 i t"

i raque i uv en i s i l le , fa :nera tor efl‘

e

publ icanus , & tam en implere i fia m andata moral i a , dum ne dmpl i u

'

s quam confi i

tutum l ege exige1 et . Q_

od i n Marco ex

P1 im i tur in ter i l la p1 aecepta h i s verbi s(4î1 11A€«Ln1 , 4%p w g7v géa n5 m $ms*zgna yco

Iohannes bapt i fta haec eadem P1 x cepta

i ni cci t ad fe v eni enti bus ut bapti zaren

…À‘ìv 1 1 A€01 »55È91 ro JìanmyuîrarWa‘

a'a

v w ni bi lpneter quad confl i tutttm eff exigere.

C uius praecept i v i s 1 d omnes Pertinet“

,

duobu‘

s i l li s verbi s apudMarcum comp rehenfa , (.cn É7rqfl gnaa l non defl audare aut

ci rcumfw i bera quemgmzm. HOC eff nihi l

zì quoqzmm exigerepraeter i dquod lege confl i tut um e/]Et . Sed 371115'1967Vp1 0 p1 i e d i ci tuxz,

qui debi tum i nfici atun depofitum n egat ,coînmodatum 11 0 11 1 edd i r fl n om

Smsvegnaw ; gener1 plane P ertin en t ado&av umprx ceptum , nonfìzm em . Ergo

qui non fu1 atu1 11 c_

c f1 1 11dat aut c i rcum =

v enu m 11 e0 0 1 1 0 proximum legem qui

dem implct , ( l d non d i perfe&us . Q}

fiuatu1 , cont 1 a lcgcm faci t“

. C ui Verofurtum

2 6 8 C L . S A L M A S.I I

f urtum fit nec f ur tum Perfequi tur quì

f1 1 11 1111 1111 nek f1 auda torcm ( num dn i us

v ocat , i lle c erréperfe&us € 113 quia ah lm

perfe&o i d efi , 3 1) co qui peccat i n le

gem 3 13 6 11 quam longi fl ime, i d efi à fupe ac fraudatore.

'

N am qui fe pati etu1_ ,

ci rcumv cn i ri ,nec lit em fuper edmov ebi t,

mùltominus ad fraudandum 1 11 6 1 11 111 ani

mam adi i eeret , quam qui n im i s efi ac er i ni ure fuo perfequendo v i nd i canda i n

i uri a quae ipfi fa&a € 11. H inc in ter no ta sAPofioli cee 711 1 1 1 40; ha c refertu1 ab

3 11 ti qu13 ,&msxex'

mvg u

y ?q J>né{a . Fraudatu1

ne i ure agi to. Hoc fn anav i t ex pra:cqato

i llo Dom ini co , à :à 7%Jporr@* -v éa ci g ì alw

4u'

7 3 . d ò eo qui aufert Î lh f tua fi mt ne

re‘

peta& L 11 <:31V 1 x x x . I tem ex i lloMat

thaei V . :è 1'

qÌ SÉMW1'

ao: 116 13 113a11 112, 751 xn aÎm'

cw Aa€eîr , è'

ae;'

a u’

7'

gî 75Îy aéw ov Valentitemm contendere tunimm tm:m aw ipere, di

mi tte@ pa l h'

um ne cum 1110 fci li cet A‘mo

'

Z ou. Pejerare lex v erat , non i urare. Al:

qui omn ino non i urabi t , à peri uri o cirinsabfìinebi t N am i urand i faci li ta s, cre

b ri tas ad periuri um v iam mun i t . Ur enimG 1 33Ci d i cun t , a rw exa

'

qz«:S

J‘1'w; a

'

îvmmw €aw 7 15 e?; Éì vopnfam Ex iuwmdì

aflîdui tate fà ci lequi ; adpejemMèmpfoldbatur.1dcìrco Dominus v etui t .uî1 31 1 11 .


2 7 0

U tper i lla i urari non v eli t Chri fìus’

; fed

perD eum . S i hi c inf are illo modo fas ,perD cum aufim dicere, n ihil ciTc falfius i llainterpretatione & i nterpunéì i on e. Ex

Prefl iflîma ef’c fen t5ti a Dom in i d e 1i on i u

mndo i n to tum; (« i ì àyéam B’

Awg. Ar C i lm_ ,

ca figni ficat ione quam fib i fingi tC ri ti cus,

d ixi lîîet Dom 1nus pc?; o’

;xa’

m (. m’

ù èn…éggnj'

D eìnde quali s haec é‘

fl è t ra tio ®i £fum efi ,

i nquir Dom ihus_,antìqui f , nîpeierabz

'

y . At ego

dico1>06i5, nan cfl è i zzmndum niflper ®ci nomen.

Iud i ci um bona me”

ns quo ab i fi i s

N on vidi t C ri ti cu$ D om inum to to i llocapi te plus à fui s exigere quam 16g5Mofié‘a Indeci s , dum mul ta non folum v etat fieri

qug i lla é6cederet , fed e tiam longe m i qo »

f g. .Tali onem il la fanxemt Dominus fij

on

folum earn toll i b fed in maxilla P ercutfum al temm prebere percuti endam i Lrbet .

L ex homini s ea d em v etabat n e i t aumquidem li ci tarn effe v ul tD om iml s . Mcf:

chari lex prohi ber cum v el mcr'

cha t i

D ornimb: d i ci t qui concupmn t à l tc

rius uxorem . l am ergo cum l ege ( uaMo

fes inf are permi tteret dum me Pei era re

t l l l'

, Dom i nus n c i uri s quidem i urand i l i nberi atem

‘

t oneefiì t ‘

.xU bi i raque i n to

tum v etui t inf are ,pofica°

enumfi at omni ai uramenti genera quae vulgo tune ufurpa

rentur.

D E T R A P E Z I T. F OB N O

_

R E . z7 x

ren tun Omn e i umm€tum ahco prohiberi , verba eius i n fine addi ta demonficrant” ,

'

c'

gm 5A67@* v

'

m3'

r, vau‘

nu 35. Ergovul t i urari cum hx c tantum v elic ufutpari i n quo cunque fermone cf? eff , nen

non .Ubi fl i enue muga t i C ri ti cum hi c i n

al i i s of‘cendemus . @ i v erbcratus non t e

v erbcrabi t , mul to m inus al teri i nferet “

verbera . Id ee d ixi t D ominus 7 47 1 u'

7ìîarrz'

n 7 £w‘a ta

'

p yaz, m i ; ex%‘

l àhùmH i nc

ìn\

Apofèo li cze vi tae C hara&eri fmo, vuw7é

,mvo; %Cau z. Id efi, pul/ìztuf rapat aperi ta.

Q1:0 d id em efi: ac, f ui to fe b erberzìri . Hoc

en im foléne apud v eteres, u t qui verberabzmtun fi rcferi re non poffent , aut nol

l en t i i v cfìi s lacinia fuper c_

apu t teie& a feprx beren t i é

‘tibus . Unde i llud :

’

: y

34 capi teoperto luzPu/0 .

Inde i lle Eumolpus P etroni anus cum la

pides i n cum rcd tantein m i ttere tur , opc

rui t capu t, extra t emplum Profug i t”

.

n d tamcn v ideri potui t feci fle ne agnofccreuun C arfar cum à con i urati s impetc:retu t fh'

i ffì i o pugion ibus ac v id erct fe t e

pugnar'e non po lfe, caput operui t . t zca,

animadb erti t i nquir Suetonius undi yu:

fi fl rìfl i rpugzzmz‘

iéi upetì t_oga capu t abb olb i tI ta capi}c operto fe i n fiua m i tt eban t qu i hoc interim vi tam fini re qux re

bant .

g.7 2.‘ C L . S A L M A S I I

IBam . I ta ergo hi c, v uvr7o

’

y evog em f-îacM9 , om

n ino figni ficat , i nter b apnlandum caput obb ol

pe te Deréemrì Patere. I ta acd pi en

dum°

5’

eniminde

c ens fletus u i te obv oluto fierenr .

Et re& eTheophylaétus de hac“

in terpre

tati onem onui t , v la)

u pmù£.n fola expofitiovera efi , ex te

ree om nes falfze . Ifocrates i nTrapez i ti co,

76, 7 513‘ì ÉA%wzv ei g éxgàv gfw è y <g AwLx

'

uev© -Ì

mme. Hoc efi capi teaperto flebat . n d

Ma rco d i ci tur , È%7Ca Aaîv’

éu me. D um ma

& a f eta r Iphigeni a, olim , qui hoc facri fiCi um

'

repraefen tav i tpi&or, capg

t o’

perui t“

Agamemnon i quia Hen tem exhi bebat’

non u t au&oribus qui bufdam placet , quiat ri fi i t i am eius al i ter exy rimerc: peni c i l lonon Po iÎ et . SecPd e hoc al ibi . E

’

vzzéeaAa39

h e n Po tefi cflè è v voaîaug,ut viro fummo pla

°

Cui t quia hoc fenfu d i cendum f uifiì t . Ridi cul e C ri ti cu s ,

facer 377:CcÉMH M al e v d e co i n ter retatur ui hoc

v eEem entet , fiv e 7‘a ®okf v @ agerQ;

incipi t . Ergo, i nqui t , E?n€d hco‘p ZnAw e ut:

ép$céufl @ ZA9; 9 , 9 1‘

0 eo quod efi,aéym ìîgfx

7a. C er te mul ti cx v cteri bus i ta acc e


7 C L. S A L M A‘

S J Ì

fur, Ìhde% CO£ÌÌ\HV 'r?xdp

‘

qf 1îmAqu wv, zm

preyfianemfacerem termm‘

bojl i lem. Non PO':

teft autem G ggece dic i 3311 Ca hwfv‘

€a u s,

Pro b ebemènterfiebat N i hi l i taque—v e

ri us ,quam , 3%É aaà cy'

v”

e'nAaue i d eifc quod

d i ximus mpzte o_pc

’rto fiebat (& od

‘

e tiam i n O ri ente fuit ufitat i flîmum u t a

l ibi ‘

di cam… ca i tÌ

v efiq_… Et haz è7ìu7re'

î; loq11uti ones"£e

quen tcs tam G ret e i s quam L atim s . Sic,

€y xa ÀUJ/ olygu@v abfolu tc di ci tur pro %I'

zcaa

2wJ/oa'

yîu@e neq>aAluf. Ita e?; 3%è'

aa v ;

[ ubaudi endo fiy égow . S ic efi 3?nCaoìxaîv,ppò% CaAw

‘v lì

“

s’

o‘3rrîm ini e&a i n càput l aci

ni a pal lu . Inde EÎ3n€o)uì îy acr _

z’

_

wv in‘

vi taEpi curi : 4345 a

’

ow oc-re7v v rbu

‘7 a

'

5'

v I; …m'

m cps'

ge wà?nCoAZLJ. N on a l i ter ergo

i llud aCcipi endum , qu7Ha'

u2u@—o 3'

r3n'

694m9 .Appon i tur alia no ta vi tae Apoi

’coli cx ,

Id efi , ad angariam

gzue

ci a: qmm zì tepo/ìulatum efl . Hoc ex D omin i co i llo prqcepto quod efi a

gudMatthazfi

V‘

I , ;è fi'

gv g aÌy 1'a yexfofi a

*

ey ÉA:avt

èv,57zuy y e7'

dìfl '

éf

JLu’

o. Et qui te co'

e'

geri t a11ga i i am ipfi pra:

berc Pe r unum m i ll i are , vad e cum eo

duo m i lhapafTuum . Ho'

c efi plàne ciy foc

gev o’

y20 bv 5759 9791 304 . H ae c efi ao’

yfotgefoodu

D E TR A P E Z I'

L F G:”

N O R E .

1 , aîv JL? aiy focge?a&j ,fw

'

x d'i? à

’

<peé, èWi ci v1 frq’vz, w13ì y a

'

y fufe. Si angari a/i t , ( 9° mi leyappn bendat animal tuum , na reni tm

'

r , nequeobmurmurex aMu

tale Îfonant i lla v erba . Et notab i s obi ten

33nAoo€éo93{w'

x, effe animal apprehendereéapcre, ne cum C ri tico facro 3?nAa €o

'

yXuo9 apud Lueam accipi as pro 06735

yJZu@ Cl qi Greec e nefci ret , i ta interpretaretun D e quo nos ad lo cum ipfi1m,

g ì 11

gar… t raeci ue cx editi on i s tem ore , hoc efi, ut e ci i uri f

conÎul ti loguun tur, òy x_og gc-

Cgfm7réàx, CLî

animal ia ac i umcnta.

bantur, & 04’

fa 569 ui hoc ati cog eban tumi d efî, Îngaîîîr?. Inde

p& ang zî_ rjm

e tiam a fur ata efi: ro fichi culari curfu

WW Wo’

xnpa rw v v ocì t . t r t i on e an ari 4 zì v c

l o ci c urfu, i d efl , o’

£eî

quénosQu[Z.e nom ine hodi e nuncu amus .

@ i zx.exì im rufi ici i umenta tantum hab ehaut ad Gehi cularcm curfum i donea… ut

"

S : .


bo v e s afinos'

, idee angaria de clav ula »

ri curfu fiv e v ehiculari aliquando proprie,

ufurpatur.Al i as G ra ci recen t i ores e tiam

ono&eéat# Pré ipfo'

tranfitu ev e& i one

per v i arn Publ i canì acceperunt‘

. At v'

e

t eri bus aîyfacpa'

ao ipfa efi J‘e ica ferv i ti un u

v el opera quae ah invito Prxftatur… An

gari abantur autem homines vel in propri ocorpore perfonaw el in fui s anima li bus

quaePraefl:are ad angariam ad igebantun…

In Perfona Propri a, ut hi c in Euangeli o, è5'

s‘m cre oly faoedz

'

a'

u y/Azov è’

v . Et apud eum

dem Mat thaaum cap. x x v 1 I , de S imoneC yrenz o quem m i lite s qui Chri fhm p

duceban t , ad bai ulandam e i us crucem perangariam co

'

c'

gerunt“ Haec gerfonali s

&a efi i nfimo latini tati s bar

tes autem ,ut d ixi ,

um exetci tus procederen t , anga riare folebanr

”. A tque i ta

accipi cndus locus Euangd ifla n 351 50? aZy

pa geu'

n l , dem i li te . S en ten tia autem S te ica,quee i uhet à

‘dy fa peuéMuov animal ( num

(pon te m i l i ti d im i ttere , nec contra ten

d crc,necmurmumre, ne comparanda quidem ef’c cum C hri f’ci pra cepto , qui pr ieC ipi €bat

"2"

onoapzuoî@ ov w ; :9évm. Sro icus vola i t tantum ut quod nécefi è era t “


C L - S A L M A 9 1 1i us generi s f unt emma Dom ini prrecepîà.

qua: ad pcrfefì i q ri s mAn-ex'

ao; fafìigi um’

nos ev ehunt . In dandi s tal i bus m anda t i s

Ì egem fe implete d i cebat,n6 difib lv erc.Etca fe,qui P lus praefìat , tg nto faci lus mi

nus poteftpfsefiare. Minor quipp’e abf’ci

men tu ac temPerant l a contm eturma l ore,

qui oculos fnos cont inet ne al i enam u

X orem *

concupi fcant mum magis ah a

dulten o cms fe contineb i t qu‘

od lex v c

tat“

. L egal i s, chari tas non ulterius fQ_,

eX tendebat quam ut ne‘

qùi s’

al teri facere ;quoc1fibi fieri nol let . Ex tal i one quippeMofaim hoc przeéepturn dependet . Non…

v i s te v erbefari ? ne al ium v e'

rbefatmNon

v i s te angariat i ? nc a lteri angari am impo7n i to . Non vi s tibi ful animal fubripi ?al teri ne hoc faei to . Ufuras legi tim; s ma

i ores non vis à te exigi ? nec exigi to ah al

tero improbas . c eadem , chari ta s le

gal i s Proximum fimm d i ligcnchî i ubebaùi n im icum odio habendfu Chri fius eam

perfe& i orem reddere v olui t,prx cipi cndod i ligi debere & nnm 1curn . Inde i llo

“

San gaAmîfg mAw ex'

xq chara'

éì er y zaépcgu@fdyém , Jl tw >tcîfx2u@e ai véxg . c q autem i lLins Pra:éepti legali s quo tali ò a lÎerebamr,

quod tìéifieri nonm}, alteri hefi ceriy ,fi1br0 ga

,ifiùd Chrifius , pleni us à c @erfecfî

fusc

, a,

D r: TR A P E Z I L F ( B NO R L z

'

79chari tati scxernplar Et prout bult»kut firci ant WH: bom iney fi cìte b or ì/lìf jimi/i ter.

q d Praeceptum lat ifiìme pa tet, cha

ri tatem confumma t ii , & omni bus fui s numer i s abfolutam exhibetfl Et i n

’

Ma tthx o

di ci t: €05 legem prapbetws. Etenim

qui i fhl d fcrv abi t , ta nto magi s i llud °le

ga le cuftodi et,Quad b aézx'

ffieri nan bultbk, ali i f

nefaci a ti r. % ippe ut ai t Tertulli anus ,‘

i n

i llo przegepto, @‘flcut

‘b abi ;fiari Du/tù 412 ba

minibm , i ta faci te i lliJ’

, u ti que ali a pa y seius fubaud i tur, .Etficut babi : nonbultùfie

ri d b bomini bm, i ta Dox ne fi d ati : ifli f .Chryfoflomus i n homi lia x v x 1 1 i n po

fieri or€ ad C orinthi os , longe plus effe d ici t in i fìoprzecepto Chri fl b quo i ubemur

omni aflgcerea li i ; gmenobzà b olummfierì,quam

i n a l te ro legal i , quo v etamur a lteri fi rm

quod nobi5nolimmfieri . i nqui r, éa‘v Sé

Mn î'

vaomfw wa1 Jy î'

v ( gì u'

y.éîq mze’

in

g'

J‘Èv (popmm‘

v 8'

JÈ €m x9ìc, É r@ è’

xa . 02S”ÉÀ€4 ; mxl

%e w,-mi 7fru m i a , (pna

'f. i'

m »;oi vn

'

à‘om9 ( gì c*3x a 7rev 91

’

A272mx'

%a v ,

…J‘ì mué'

frc, ai ìì\oì ai mùéow òxe

'

i'

voW3%X 7m

xn‘nozv 75% {îèeyxau

'

aoxacÀa'

îv . nxe'

ì'

vo 7 2;*rgo % czmque l’ultéf ut fàci 4nt babh, @‘facìte cd ipfiì . Î {ébi l gmbeautmolejîum IMC lex babet . m

‘

,patì , è xc

ali i : fac, inqui t. remuneratioefi .Et nondi

S 4 X ìf;

:. So C I… S A L M A‘

S I I

agi t, 11% um'bulti : pati nw flzci te fi d d ligttìd

amp/im . I llzw! cia°

m d b/l inentia a‘

malir, bac

borìamm operatìo Et i llud i/lo continetur

Chari tasperfe& iflìma confummat ifiî

màex hoc Preecepto educi tuu . Viscum nudus cs tegi , cum efuri s pafci cum

i n carcere es l i berat i , cum inopia Prem eri s fublcv ari ? ha c fimi l i tcr ali i s Pràefìato

Po ifes pati , cum pecuni a è ges , eam ti b i

gratui tam commodari ha nc ali i pan tcn .

egen ti fine ì1fura da . In al tero praeccpto n6eadem vi s eft. Ve tat tantum ne qui s al ter ifaci at quod fieri ( i bi nolletfl Apud Lncam cap. v x, fl:a tim Pofi i lludpraeceptum ,

(9 °/Îcut bobis fieri bulti ; ab bomìnibm , i ta ( gd

b o…rfizci te i flb'

5 Ratim fubi ungi tur fi d i ligamus qui nos , d i l igunu nonmagnum ànobi s praefìari , cum peccatori bus idemfi tmos , neque fi bene fecerimus hi s quinobi s 'benefaci unt . D cinde fequi tur ; Et

fi mutaum dederìtì.r bi…wì gui5mfi emtì: recipere , 71448grati a ef?babi s ? Ì\s ( 7° peccatore:

Pam : tariém mu,tuum dant, ut fecipùmt …f quali d

ag ì 3%oî aiy aterwÀoì ai,wagoì wÀoîg Jaw ei fg av , fvaaSm Aaléw av 7 33 fax . Hunt locum n

'

ec pro

ufii ri s nec contra ufuras facere, alibi docu imus ,qui tamen v ulgo affi :rtur ad ufuras; mptlgxl a ll das ahcarum adv erfà ri i s . Hoc

Dorm…d i&um convenir cum cx tgari s

(11133,


C ia. S A°

L M A S I I

pari a accipiant,finenznatat uti lem, gmmmld.;refl ìtutìanefort»? na llm eff. Et Gnemm

'

M

a ibulum mì Îau fighijîmt vn?Jîw ev ,%îao‘

Wm ,/ è u iu/Zicùe wgzzdli tatem inmutua. Haze

i lle. Ergo 77>È Îau_apud Lueam fun t l lfil l'éB

m òdjczcg, i ufiq, xquabi les , fecundum Theologi fcntenti anp Ego nunquam

…

/Z%g g

vm'

xg g G rqce legi pro mod i oi s & aequali'ous

ufuri s . S ed nec”

fci o quai ( int zlfime (eguale:

L ati ne. Aequales forti funt'

cum eam ex

x quarunt , cum forte Pari av erunt . Qg inonPlus redd i t quam acc

‘

cpi t,fm

‘Îauv

’

i llum

redd è re, vel fnàÎau , nemo efi tam comman i s fenfus expers tam G ra ci fermon i s

‘

imperi um, qui ignorer. Sicparpropari re

fqrre Lafine'

d i ci tur de eo“

qui v i cem red f

d i t, a tq ; eadem guidé'

menfura . S i plus rc «.

pep dab non i à'

peu: pro Pari ah eo re'

fertur .

TBÎav v& rn?m€ov i ta femper 0 ppouebatuu

apud G rrc os .Nam rzz3Îav v mcd i i i efì i nter 7 3»m éov rm

‘"

e’

Aoaflov .Arq; hincomni s petenda.defini tio luc ri d i ni eius quod int erutrumq ; m edium efl , quo

’

ncc luc rum facimus , nec dafnm

'

îPatimur. Clu j plus aca p1 t .

quà'

dedi t, rm‘méov è’xq’. Et hoc lucro apps

nendùm cfl ,ut i n i l lo qui ufuras ul tra forti:"

acd pi t‘

.Qg i minus accnp1 ; quam dedi ti“

,

i a&uram faci tpro lucro . U t fi qui s debitor_

totam for ; emreddere ìmpos , pacifcerem;

D E T R A P E Z I'

L F oe N o R 1—z. 2 8;ret ur de dim i dìa par te rcfii tuendg. cum_ ,

fuo Quod f:epe fit “

. H i c r o"

s’

Aa1fl ov locum habet . At cum ali qui s fortem ipfam rccipi t fine ul l o augmen tmaut

det1 imen to tum n à Îazc, v el TO ìav v 1 cci

pi t A 1 i fìoteles in V N i comachi o1 unu

Cap. v 1 1 , egreg1 e hanc d i fferenti am ta

& at hi s v e1 b i s [4243%m éov‘

e’

xe1 v 11 m‘

…

aw'rz

', xeg€au vdv Aéyvmp Toa

‘l, è'Àacfl ow r eÈ >g

x3'

g ,51711 1 8 097114, oiov cv 7 10 z mAéîv {gq 15116 133 13ooms

‘

a ?ìxow ocà‘eww e mv a Etenìm

gmP/mfi wbal l et [mmmf weredi ci tm. gm :m

um quam qz1wl inìtiobabuz'

t d.:mnumpati 111:

in b endìti onìbm emptìonibm a li i ; gui

buj ì unque licenti am lex a’ea

’i t . In hi s ct i .1m_ ,

fmnus apud A rt1eo s locum habui t cui

p’

1'

àe1 11 11 dedera t o'

ut ali i s con tra& ibus , empt i v endi ti , lo cati condu& i , comm odati c :eteri s A ddi t p 1‘0 1 i11 1 13

phi lofophus: É'1'aw

°

j\

1 m'

n m\éov{1 17

'

Îz

‘

{Aa flwoZ7ì\oc aw n o aWow r w v 320 47514, 7 03111 0 7…@amy

g n ( 1111 1 11 093 8 1 1 xegàoa vdv .own xépàxg

71 1105 a clmg F 2COV TO J\M OMV T @%A TO

ènémov , r o 1’

av v‘

s'

%e1v 13 us°

epov w a gov . Cum

v eronecpim , ner i lla zlpfizImbaroca:

Perint, quae ant€a fci li cet habuera t , tìZfùumeof babere dia mt, na lucramfi t ere, nec damnaafi rì

'

Si inter [mmm damnum medium,

10

mm abtìnet quodìu/ìz'

?65? in cantrflfr’

i ézu 11 0111 12

1 111713,

1 84 C L . S A L M A S I I

tari j , paria nempebabere mmc o lim. Sic

haec v ertenda . Ta“

Îav v ?€v a—

ej'repov 13G'

ys

gov parpari‘

haberc ante polk a qui

i dem prp rq ac pari quanti tate, numero

acmenfum recipi t quod dederat fl U t i l

le cui fua pecun ia.redd i tur fine ufurze ac

ceflîong , Hdc enim luc rum efi 7 6

méov . Nullum quippe tam modicumfingi potefl: ufurae i ncrementum ul trafortem datum qa ir1 78 méov i llud inv ehat ac 7 0 Îauv perdat fl H efiodus i n_ ,

mutuo reddendo am ,? 7 1?péve@, commen

dat, quod Tow av . Sed cum ad i i ci t

Aw'

mv aà'ne uu

'

nou, 7 3M éov v ul t reddLAriRepha11 es i n ufura d efini enda 7 13 m\éov

0561 3121 1 093d i ci t . Si c parer ra ti one: La tini sd i cuntu1

'

,cum acccpta dati s Faria fun tmec

a‘

ltéru1n a l tero fuperatuh Î a@» {'

uyà; Graeci s , cum là1 1ces i ta ,pares funt ,ut neutra i nclinet, aut clev etup . Qg i $ ergo dubi tarepofiît, Pra ter Theologurm quia «mo

‘Îaag

recipere aut reddere idem fit atque (ortem ipfam fine ul lo augmen to &

‘

acceflîonp

? Non ref utabo Pluribus ( lux i llpcongè flì ltad eam fa 1 tenti am adfi rucndam

curnuno v erbo li cea t d iccra omni a

falfiflîma . Haec: q mn i à,C h1‘ i fi i prrzcepta,

quae'

fupra. exPofuimus,eius gen è S‘ funt ,

11 1 1119 1 3 1635v i deà'

tur effe, fed eo finc,quo 1

melius


1 86 C L S A L M A S I Ì

omniunì praeceptorfi qb af toto i l lo capi ta

t radi ta ipfis à Dom ino funt …, obferv ati o l

n e futuros eos peffec’

ì os dic i t ut pater…n ece l i ; perfe&us efh % o fen

i c 7 éAda1 d i cantur non admod 1im _ .

obfcurum efl: . I ta d i cebat Chri ftus i ll i divi ti qui fe i a&abat omni a m andata l egi sìmplcife , qgazrebat quid ampl ius fibi

offer faci endum 11£ acqui reret v i tam at

ternam , eÎ 9-e'

Àexg 75'

Aq’@v a vaq, u7nxye, ww'

An

«n'

v d'

à égxovéì , ?La}; va?? 7flwxoîc.5ì

b éspwfi ffm51fi 2, bade acb ende ijZ4 gwedapauperi bm

‘

. Apud L ti cam pro i ll i s , 9%21 919 71

'

Ae1@« 9 1 11 114, fcriptum efi , i n eadem_ ,

narrat i one, 31 av 1 Ae1'

7x‘

d, 7ni vm 5'

au”

e'

xexs‘

ww’

Ànav v ( gì JL3; vflwxoîg . Adbuc unflm tibi

daeff.Qg 0 d eamdem habet fententi a rrp .

N am € 111 aliquid deefì , Perfeéìus non…

efi . N on ten tand i i llins d i v i t i s gratia hei 31 D om ino d i&a efl è , apparet cum ex

al i i s tum e tiam quod ubique omnibusCh1

'

i fi 11 8 i dcm p1‘

aecipi cba t , ut bona fim

v endcrent clargi rcntur pauperi bus. U t

apud eum dem Lueam X I I ;-e 7 13

Cm mfgxovj Jo'

n %Aeny oawf

lw . Ergo7 7£À9’0 1 fi1 11 t quibus n ihi l deeft a d perfe& i o :n em v im atque i nfii tut1 i l}i us quod n ihi la l i ud fibi proponi t prce ter exa€ì ifl ìm i le

g i s ac v oluntat1'

s di v in3 obfcrv a ti oncxm .

Sic

D E T R'

A p 1-z z x'

r . F (B N O R L'

1 37S ic «

reAe1’

xcfuture s dixi t DominusApofio10 3, Hi lla omnia praecepta e ius obferv arent quae ad

’

cam n Aa o'

fl 1m confcquendam

pert incrent, qua pcrfid tur i n nobi s ,quan

ta maxima potefl i ncife,D eo ipfo iuv ante,

D ci d i le& i o proxim i chari tas .

cer Exerci tator ad i l la v er‘

ba,Lucq è’

71‘e’

v ou

Ae1'

7rd, notat,pamdoxum 1%m‘ama s pimti a

odo paradox11 rn hoc D eo

pofl ì t effe quod ne fapi enti a: qu i dî5hum_a

11 35 ta l e umquam v i fum efi ? Om i tto phil ofophos , in ter quos , quì v i s in d i v erfa epin 1onu — d i v i fos femper ram en omn i no

confi i ti t , d i v i t i a s bom in i ad fummum ho

m ini s bonum t endenti effe maxime contrarias . Huiufmod i fentent i arum pleni

e tiam funt oratorum hifiori corum l ibri . N equiflîmus i lle l i bid inum Arbi ter…paupertatem fi rarem bon,? menti…r tfi? di Ci t .

Adeo hzec veri tas in omnium oculos men

remque incurri £ etiam .corum qui non

ad eius normam vi tam f aafu forman t‘

.

Avari ci a fere fcmper fequi tur d i v i tesfiv e d i i n im i s tenaces funt i n fcrv andi s qnt;i :i quxficrunt fiv equaerendi adhuc quodnon habent per fas ac nefas cupi en ti flìm i .

f… …i lhm fiù éza EJ-raq uc. )

cer te av ari ci a . N am omn es m eovéggf

zqx*

u i , guam v i s

H i


R i tarnen , qui M eovéwrzq non funtmec e:?

p endere fua v ellcnt in pauperes nec i llaul lo modo P erdere Pro nom in e Chri fti .Mul to m inus i d facerÉ t qui a l i eno inhi anta tque imm inen tfl N am hi minus haben t chari tatis At chari tatem qui non

hàbet , et i àfi alia omni a ‘

habeat ,& ma nda

ta cqtera implev eri tmonpotefhdi ci perfe

&us . Ideo D ominus cum hoc î11v eni d iv i ti dixi ffef , vade v ende quxcux

'

nqug ,habes ,& dg pauperibus , tri fìemque ex eo

recefl ì ifc v i de1‘

et nimi s addiétum fui s fac 11Itati bus inde eiTe cognov i t qui ut P erfefì:am habet e chari tatem poffefi qua: to

tius boni fumma cib tefieAuguftino . Idemergo

°

Èv°

e'

71 am Ac :1C (1 d i xi i Îet , 031 1. n'

Moc'

eî Idee apudMatthxumPro eo ha

betur , a’

91'A515

'

ezvaq n'

Ac-1@e. In omn i bus

fci en tn s arri ba s , a li i funt incipi entes,a li i p1

‘

ufici cn tes , ali i pcrfeéì i ac n'

Ado1 . H i

n im i r i i fun t , qui arti s aut do&rinze famm iattigerunt quibus nihi l deefi: ad abfo

lutam eius ac Perfcéì am cogni ti onem_ ,

I ta S toici i n fapi €ti x Rudio a lio s effeK9'

7Hov 'racq, a lio s mz'

ì mov

ipforum fapi entem , de quo m i ra Praed icant , ,

r;num efi°

e i nv entu immo nec i n

v en tum unq11am ad eam q 1am exigun t"

normam £1 tentur'

, utc nec perfe&mm

orato


2 9 0"

C L . S A — L M A S 1 — 1

111 11 1 , cum Deum to to c o rde di l igimus ,

Proximum ficut nofm et ipfos .

‘

C um per

fe& i o hom 1m s Pofita. fit i n D ei cogni ti o-r

ne ac fui , 1 11 m ed i tat i one leg1 s d ivina at

que obferv at i one, quod perfeéh1m eiu sbonum efi 7%Aa ov ai ; a 3311 Perfeé

‘u1s etiam

quodammodo erirq111 àd cam to to corde,to to animo , ac Rudio adfPi 1

‘

ab i t .Et poflù

mus omn i no 1 3 15111 hom in e pè 1 fe& i ofiéeyfiimare,modo quantacunq : potefl in eum

c adere à D eo ipfo da 1 i eam credamus , à.

i ncipi um medium fiu i s .v el

f ummo. pcrfe& i onjs (l g i s 11 cgr1bi t per

Fe& i orem ciÎ e D el cultorem qui P lumeius m anda ta c

,11fiod i e1 i t quam qui nulla?

0 11 1 d i ligcnti fi ìm c ea ferv av cri t quam. )

qui negl igen tcr ? î aîpcx J‘8 ’ c1jwy a w ogém

p.acm m1p£p , ì wafg a’

gy lw‘

oi y; apéuòoc51@ %CaiMwb&"Z b fi féw t‘oi è y à J)wCéue%h wa i y ero; ci ; a

Jìwno'

mm; évzxémvog, 871 a awn‘ux'

uevos

&ì a iga à fib'? Qg i hx c omnia p1 0

‘

v i ri li exe

g 11 i cona ì>ìtur,quze praecepta cont inen tuc…

fupmfcripto capi te v . Mat thaei 11 O 11 11Q_ ,

quod in fin e eius pro conclufione à ChriF10 ad i i ci îm 7 éAa o; eri t fi comparetum

cum 1110 qui n ihi l comm i ad curam f11 am

fiud i um rev ocav eri t Sed (111 1 751 2151 5;

i bi VOC&ÈU I à C 11 1 i fi 9 , 11 0 11 efi I ta

c er t e

D E T R A P E Z I T. F oen o n 1'

n 2 9 1

c

l ta c1’

i v e

teri interpre te reddi deri t . Qg id igi tur i l lefib i vul t ?Huìufm0di interpretati vne: (9

° Dam

1q ati ano: a lioj è ue id genti}: omne;gua:purìta tì: dem

'

em afi‘lab i t opìnzo,primapepe

n°

[ fe aut ronfirm4/]Z u d efi

An C 3 111 2… N o v a t1 am 7 1Aeîa v ocem i n

ferferun t i n‘Novum Teflamentum ? Sci a t

C ri ti cus ,ub i a mq ; i n G 1 qci s rep eri eìur , ib i comparere pp fl

°

e perfi ffumLatinorurm C um d i xi t D om inus i lli d i

v i ti q…0 11 1 11 1 9. fc mandata legi s pueroimplefiì: i a&abab 3€Aa ; 7 1 1 a o; a yau, um ; e,

m éAaaw m w algxovm cu , quom odo ca v e1

ba v ertenda cenfea t C 1 1 1 1 C 115, V 611 11 1 àb co

exqu i re1 e . An eodcm modo quo hi c i nte1

*

y reta t 11 1 ea i n terPretabi tur , fl b i 1 ej ei ntegm . Id cfb ut earn v ocem cxpon i t

“

,

i nnocen s finccrus , m inim e hypo-1

crim. I ta e11 im hòc loc o Mat thaei Latin e vul t reddi , 7 €71e1 01 en è e, ìntepri e/lote. E1

go reliqua qux (cquuntur fic v e1 renda

@ @ n a name11n 0 w 707: u’

ggm ; 7€ì a o; ef i .

% mazrlmadum@"

Pd t8 ì Deflerquì cf? 171 « eli .»

integer efi ìnnacem f ncem1 .

D eus qui d e folus pe1 fe6‘1 113 , 1 11

folus fapi ens C leme 11 5 in Pa d?ge c o 1 1

Cap. X . ao@cg'

9‘

Om on? 11 ama ;

Î 7 é7.9 1@

C I… S A L M A S I I

7 €i im ; g o'… Jì aì 7 9m >è y ò

'

vo;’

en tren'

é. An i

hi c © 1811 7 £Ae101 pro 111 11 0 centeì ac integroi nterpretaretur C ri ticus ? Q1od D eu s ,

folus vere fi t fapi en s , hoc non proh'

iber”

quin hom ines laud€ntu 1 tanquatp fapi ent es, eo modo quo effe acdic i tal es poflîmt .S i c Deum fold eiÎ e £;a 631 , ac dici debere,D ominus ipfe d i ci t . Horn i nes ta in en a

’

34 3116; (a pe v ocamus , vi ro s bone s , q11 1 dcD ei im i tati one bon i funt i n

effe pofl ìmt fl I ta ergo 7%Aa o: hom ines pro captu ( uo effi ci untur im i tati ong _,

B ei , gui efi foh1 s vere 7 ÉA61 05 à quo pm

11 i s p1 q ced i t q ua? i n hom inemPo te& i llins v erfion i s ,… '

ntagmm redd i t au&orem hg;… CU S glcflhriì confarci r mtorem… ,

qu i_ gfgggg iag , integrw , ekpon i t . An 7éA<ot

hÎ É a’

xéggm f11 11 1 C erte 0311 1259110 1 in terdum 5A5:1A14p0#fign i ficat G raeci s .Sed 11 1 5

A61 2.1;gogpro i n tegro qui innocens eF: nun

quam 11fi11'

p'

211 11 1 i ta nec dump

11 1 0 o'

Àoxl n'

gga accip'

rtur,& cui n ihi l ad pe1«

16 6110 11 13 111 111 11 1 3 11 1 deefh Sed unam an

chm am ac 11 1 11s & .fagax Cri ti cus f ao na

v ig i ò fuffi ccre 11 0 11 P 11rav i t ‘

. At tul i t

{1111111 1 i nterpreta ti onerh v oei s 7 €A510 ; >

hanc dcp1 0 mpfi t ex my 1 0 1heci o lingua?fim: H eì lcni f

’cìcx . V

idemz

’um

‘

, inqui r fem

}JC1"


3 94 C 1… S A L M A S I I

d e Pace grati a cum i nimi c i $c6ci li andaf

ut d c non afpi ci enda mul i ere a li ena ut c6cupi fcatun d e no 1urado, de non referi en

do v erberat ore d c n em in e qui aliquid ’

P etar repellm do a tque ali i s quà: fu

peîi us expofuimu s . (l u; e omn ia pra:céptaad confummandam Szoa îéemv pcrtincn r

’

.

N am add i ta , ad legem adim

plendam magi s fac i unt, perfe& i us exe'

quendam . Idee pòfì trad i ta d lla prencep ta Î ubi unxi t D om inus ,

°

émì e auff v ém:on

perfi*fz

‘i ergo eri ti : fi omn i a il la qua d ixi'

vobis ad implcv eri t i s i i ggg fitumnquàm

ex fua Hellen i fì i ca perfici et Cri ticus facer ut 7 éAexo: fi t paci ficus , m i ti s v elinnocens . Ab i l lo prx ceptorum Dom in i w rum genere Perfc& i onem , i n quantum eius € 3a efi bomini C hrifl i anoconci ìi an ti um , nata i l la m rm

'

z i n Eccl efia prim i tiv a, qua: adApoftoli cx v 1 t se 1m 1

tat i onem fe to ram componeret. Impri

m i Chri fii ani magna. e"

xPar te v i xere .Nou

negoti ahantur , non fcencrabantur , om

n i a i nd i fereta in t er fc habebant . Fofieafoli Prefhyteri Epi fcopi , ea fem i ta i v e

D ei nde, ubi ifti ad communem ,

rcd i erunt w tam emm lw‘m

'

onachi;machoretee antiqui eam fe&am (equi in

{t uerunb è'

; mnm v 0 cgrun t . D e qua nosCi ll bi e.

13 E TR A P E Z I T . F ( B N O R E . 2 95

a li bi .H im: dupl ex i nfi i tuenda: vi tae genusîn Ecclefia C hri fìi anm tefie Phi lome, cu

i us‘

hcgc v erba apud Sui dam leguntur .H“

79

Kew? WX Àfl ? n'

a: N o813 4uom?em”

è 7 ; 67mu4 rèv

@ 1 geu5 73a

’

vîfgw r/vn; n àrrc-5az;

’

e

w incw a , na :w ou'

a; @fiw a l'

dgJu p5? JE} ;J‘

ez3p2vorm'

M’

B'

o 73u n$c >è mu m

'fìw c v

9fi/°

Bm fl °

i ta?? Jv9ga'

muv ai gwyîa'

; mpnM a y .uîm% E f f /e/Îd

Cbr{/l i dl i 0 1’ i téf genera @*fi cì as i nfl i tzci t . ViM

quxj ìcpmnntumm eff alm: cummzmem l; a

mamzm Canìaerfiztioncm,mìn admi ttem lìberorum

pravreatiunam, nequebanamm acguìflt ionem j è d

in tatum .ì b u lgari ordìnarìoéominumjîa u

l…n i um i nfl i tuto dz'

b erjàm . H i c p i an e ci n

eîs-amcet'

a; ac 7f67r@ , qualem fupra d efe ri

Pfimus . S equi tur i n verbi s Phi loni s È'L”o%rsam a3

'

v , quo s Emm ; v ocabant , dcfcri

Pti o. O

'

JWT! 9@‘ €zroCeCnnd ; a

’

V3gwm'

v aÉm 1 © -*v è TZ wpa

'

n Alan&: dyxe n@—

, È; >è yé

pm: w y ag.n€vau à ai®pmv a té

‘o7rou

'

ccr; oì>wvo

plan;'

n 7 34 75J‘

Î <gmv èmmAè à w , ;,m n v o

m'

von n i @;omc'réazffi 7u? l

'

$em l , ai ; ev TG ìu vroy'

a'

;

7 9: aÎAM ; a om7m5; a23w y5; epovn'

fw . S€Clù îdi

autem…ordinù (w infè riorù v immaxime ad lm

manummodum comparata nec rampamnda mm

Priore. nupti ìxrafl i r li beri :

prorreandi y operam dara, ( 7

° rei f.zmìliari r adminj?mtionìjluderemm nuflù u i niuri 4 pnecìpi b

{3° mi li tibm ya…e agenda

‘

fi nt Pmfi ri bi t

T 4

2 96 C L. S A L M A S I I

( :r àgrìm1turx acmermtmi : infi/lere aliagreqci v i li ; ; mani a ( 9 4

ofiîciaprammre. % 2e d e

fumpta ciÎ e opinor ex Phi ìoni s opere,

quod hod i e non extat d iv) 75; o'ìazywyg;

2g: 9 1 ?51 n InHoc v’

i tx Chrifi i ame i nfl i tu

Eo , cui m crcatum& negonat1 0 re iampl ificandee fami l iari s ratio , & al i 'x ad

mi ni fìràt l ones civil es cum fueruht, no'

n_ ,

dubi i1m quin fmnerati o leg1 tima, folle

ìnni s ùfi tata fueri t . N am v el fub cim o

pz’

; 21 Phi lome comprehenfa efi ut apudAri fiotelem 752 oìxoropuxìk part€ faci t agg

'

a

oé‘o; cum à pri v a ti s foenus exer

’

cctur v el fi1b’

ay v ma'

gz, g um ad publi carrpnundi nsîti oné, quali è efi 7f azm(mnîx, refermr . Forfan fub i ll i s v erbi s i ntelligi{ur 4}m ; cì

'

W:: w m:7uzìì; éga yfi; o Pa tres

quoqué antiqui hoc duplex v i tae ChriPti ana: genus agnov erunt cum Phi lone

unum Perfeéìzum , u t fublim i us : al terurrp

m inus perfeéh tm , magis humanum . »

cum i llud efÎet hommunì quafi human i?tati renun t i zm t i um , u t ad ahi ora d i vin i o ra contendere…. Athanafius N o e?«

o';v o

'

Jb) 7 93 iè 3Jow oM ìeÎ :5u J 25n m

7 Égg >È Bmwxà, @€f tmzz è v A,?5a'

weAfl‘ì it}X 7à n60‘y og, ®Épemz nagwày ri v 7 é>.gtoy È' ,a. @mè

fimt b i ;e fib ef è ftîe in v im dute conv er/Zztianey . …s meri ti merliocri : ®] Zem/4 ri x gwe


1 88 C r… S A L M A S I I

pon m_

awuBn fw J?) zè o'

1971xmem agéàv v i a; 35

y ova habv fz'

ivoepî lè Bmwmîv . Et quemadmodum lex beta: indumfi c

’

hu emi“ a’i bzfl in

pbari/‘

u mm ® fi zblimem, ( f in inferìarem 40

mundm am fic@ naba per cbrìjl i anifmum in

fl ìtutioinduogenem bi t edijlìnffa cjl, inmona

jlìaum quad antì/lat@4 excel h'

t , ( 9°fi mlare.C e t te Phari fcei i nqui t, i ta appella ti ,

quod fe ab al i i s fegregarent , cafi i tati s pl en i ori s i nnocen ti ae

_m eri to m ai or e

l egum exa& i ore ac d i ligenti ore obferv a

t i'

one, e;"79 7 31 d3u paîm n y 75Bc'

ou Jè OZK&CÉCBP

n ? , 12, 7 33 v5y a è r7m'

Ày am . Sed i lli quidem .

hypocri tze . C a: terunx, fi qù od fimulatq ,

agebant , ferio ve t e egi lfen t ,fan& imon i am

,v i tze profitebantumeam t e

rqfìi ti lfentmihi l i l li s humi ni bus extpe1 fc& ius,ut hoc e tiam utamur nò

m ine . Gra ci quoquephi lofophi vi tam. …

humanam in duas fe&a s d imferunt fa

Pi entumque al teram fecerun t a ltera…

Bm '

rmafv'

v . I lla & &t ognr tnì , hazc «woAmnà

w am7 um'. De utri ufque differentia mul ta

dìflè rebamus anno fuperi ore ad Epi& etum , qua: hi c non repetemus . Ergoi n ter Chri fì i anos i n Ecclefia fiatim prim i ti v a. dux ha fec

’

ì a=: ac m Am -î'

a : locum…habuerunt .Una, -qux Xni m péwav& mua

d

7mé"

vm c3c3'

p 16ge refugerc tendebat, al tera

qua::

D E T R A P E Z I Ì . F (B N O R E .

\

Z j 9quae i n commun i vi ta Perman

'

ebat‘ ,

P rio r il la i ta quidem Perfcxfì a Pra’, ifta. ha ;

b enda v ocanda , fi tam emn ihi l fan& ita ti sm eri to ria i n tali pfopofito repona t ,

33}a'

; Èv ciu n'

u J>xamau'

vlw'

éxs au , tanguxperbac

fi iu/l i ci am babere credmx, fed eam viam hacm en te confili o calcans u t decliner «L'

melmn v aÉy apT/czv , omncm occafionem_ ,

dcli nqucndi dev i tet … Etcn im qui i n :m i

mo fuo fent i t fibi que confci us efi non. .

pofl°

e cum di v i t i i s fc re& a C 3PCLTCL‘

D

tentati onem l…1queofque d i aboliui bus per i l las v el ten…1ci us ferv andas

fine bono proxim i v cl cupi d i us qu;

renda s cum m alo ciufdcm , nos imped i t ,

exuere, tum & proi i'

ccrc potins i l las dcbc‘

t

quam ut corum opera perca tfl N am ut“

d i cebat Dom inus fi oculu s tuus (caudal i zat te , em e cum pro i i ce abs te . Hoc

i ll e ci P r…ecipi t qu i concupi fccnt i ae ocu

lum ad i i ci eba t ali enze uxori ad mw chan

dum cum illa .% i d n i ergo , fi d i v i t i as ,

a lieni fcanda lum impedi men tum _ ,

obji ci entcs ad v i tam aeternam pergent iab i i ci at li b er ev olet quo vul t Hoc

Apofìo li fccerfi t ,& prim iChri lì i ani . Hoc

Dominus prazcipuc fui s d i fcìpul i s ineulcat to to i llo quo dixi V . Ma t theei c apite, Nec ul la in i l li s przecepti s a l l egoria

admi t

5QQ _

, C L . S A L M A S L 1

3dmi ttenda . peti t ri te, da ei : mlm.ti

mutuarì «ì te, ne al wrtarìs . N ec audio H i expmq m , qui ad i lla. v e;

'ba i ta cummen

tatus efi S i da eleemq ni s tantum di ffuhz

Ènteflìgimux, i :; plerì@uep'

auperìbmjlarenonp‘

o

tcu‘î. Sed ( 9° dib ìtexjìfèmper dederint fèmper

dare nonpotemnt . ? afl éonum ergoeleemojj nx,Apa/loli r i d efl , dofforìbm, pnempta tri buzm

i ur ut gui grati .: ampemnt gra; i : tri bzamtIjli ufmodipecuni 4mq mm defici t . _[ è d quantagmplim datafl erìt , tanta amp1im d::fl imtunEtMm/ ìcbi effafibì arpa rigat nunguamfontpìanda ficcatur. Ad li tteram v erba Chri[ti effe capi enda ,palzîefi, ac demq tuq pe

cuni a 7 Bv Sh am e Sm'

aw Ja va'

au è au nîna'

m ; ncpiig . Sed fi femper dederi t d i v es , fem

per dare non poref i t . q d i lli pci us ind e acci det quam ut pauper ipfe prom ine Chri fl:i ev adar“ N onne i dcm praeceptum efi quo Dom inus praecipi cb

'

af i lìi

d i v i ti v m dere fue. bona elargi ti pau

Pcri bus fi perfec'

tus effe v ellct ‘2Eiufdem

nota: i llud Dom ini cum a ud Lueam_ ,

rzece turn , date mututwa mbi l i nde/fiemnte: , N am Îaci le exhauri etur i l l e qui mu

m omni petenti d ederi t,non rec ep tarus ipfam fort

'

é, i d efi, 7u'

Î ag; quà dcderi t .

nem data liguenHogum omnium di fi ci l…‘

l i xnum,


30 2. C l… S A L M A S I I

fuis v eni te17o me, @“fi f i 4m b o: pifèatore:

hominum ? Et Ratim i lli rel i&i s omni busfequut1 ( unt . Hanc nemp e m

‘

è'

ti eo

rum i ndi d i t o'

nfcgquendi verbi s fui s prompram Ar fine effe&u dixi t”

idem i uv eni d i v i ti bade, b endefizmltfl e;

tua: ,daq; mspauperibmfi a‘fi quereme. C ur i fl e

non aud i v i t v ocantem ? O\u/i a D eus cum. ,

i n fuo fenfureli qui t , nec amore di v i d arfi

Pc&ug eius obfeflìnn fpi ri tus‘

m elior i n

trav i t ,ut l i beraretur àma lo ; i d efi,Mam

muna .N tîc v i dend iî, qualia i lla praeceptaDominica fucri n t qux v eteri legi non…derogatunh fed c i pe ti us [ tri éti orem ob i

ferv ati onem adrogarunt quibus Pra:c i pa c data . O u i in ter i l l data 16

gi s Eri fcse d i f’ci no

=num: ut in ter confil i g

l i um , mai orem Î e&are erfe& i onem… ofe

& a confili a grav ins adfiringanb & prx ce

pi a lev ius . Aut ut Prx ccPta quae crcdfiturobligare fub peccato contra i us na turale

“

c d i v i num faci li ori s fin t obferv a ti oni s

quam confili a , ah eodem Przefertlm au

éìore manan t i a . Nemo en im neget quinfaci lius fit non ma chari quam

“

? òncupi f

c ere

D F. T R A P E Z I '

r . P (E N O K E . .gogc ere . At qui cdi ci t concupi fcentem Pro

m a cho eiÎ e habendum ,& cum eadem au

fi ori tate ac iur e loqui tur a tque i l le quìfimpl i ci termw char i prohi bui t non dat ?

confilium , fed prx c tum , quidem au

fieri us .

xi ; Dom inus i v . xx v x1 1

ni ; quì b ideri tmulìeremad concupifiendum eam,

i am mwc/mtm ef? mm in corde fi m. H i c

lggui tur Chri ftus de concugifcenti a ad

m u: chandum zar Mofes i n gra cegto de

mus

N am repud i orum benefici o tune uxor a l i ena a quefaci l e habcri potcmt prOpri a poffì de

ri , atque anci l la, bos afinus , ac dumus .

V e tu s Prazceptum fui t de non occi dendoD om i n i c l n e fra t t i quidem c1Î e i ra

fcendum . Hoc longe d ifii ci lius obt i ne

tur quam i llud . Mul ti ahhom ic idio manus t empefa

'

n t , qui i rx non poffunt imperare. Qg i s e rgo d i ca t , i n m agis ardui sconfil i a locum habere , i n faéti s faci liori

bus prq cepta?Mcdi cus q…ven i fecari Pre;cipi r, qu i phlchotomum aut catharti cum

Prx fcrì

C L . S A L M A S Ì X

przefcri'

bi t dì‘

fii ci li ora i ubet fnagìs

ceflàri a ggro, quam cum ei cìem fuadet p‘

îi

(ana poti us uti i n Po tu quam cerv i li a.

N on de genere hoc praecepta Domini ,

quaev eterem legem întendun t , & fortior inodo ad eam cufìod i endam confci en ti as

adlì ringdn Ra tione dauri s , eius cui datur, reique ipfius quzr praecipi tur aut fuadetur confil i a à Prx cept i s difiinguun tur .

S i m edicus pr…xzfcri bat Catharti cam poti onem mgroto , qui Opus habet , prx ce

ptum et i non m ed i cuà ei dcm a gro hoti dem fuaderct confili um pot ius l

effet‘

quam prazceptum . Rurfus fi ben e val'en tinì ed i cus au& 0 r eiTet, v inum pot i us aq uadila tam bibere quamputun nlòco confili i

magis hab è retm°

, ad fan i ta ti s ai utelam_ ,

quam praecepti . Et tam en certum efi ,

qu i i l lo Confili o uteretur praeceptum

hoc i ll i f uturum p1j0 -confili o . Eife&us

quippe l'

p even tus dum paretur ah

co cui confilium .datun xnutat confi1ium_ ,

ìn*

prx ceptum .Minori s quipp e fit l’

ex,

non ob temperatur , quam confili urn cui

Pa returî V ers tes fapi en tes d'

uobus m odis

phi lofophi am , hoc efi bea tee vi tae fei en’

t i am, doceri d i cebant d ec reti s ac P‘reece

pus . E arn part em fagìen t i ze qu ìe Prazcc;Pa s docetur n tz/eîmîw pw cpti b d

'

m

Vocabun%


30 6 C L . S A LMA S I :

Audì/lìf , i nqui r, gui a di ffum eff antiqui: non

pei eméz'

x ego autem dim b abi : -non in

mreomnina. Haeb d i éì:a edi&a (untcum pari au&dri tate ac poteflzate pro

nunti antur à novo legiflatore, ac fua ah

antique C ut igitur l eges hodie ChriRi anorufn publica pun iunt mmchum……k non puni pnt concupi fcentem , P erinfg iurn V ind i cant , non i uramentum f Cur

,i udex conquerenti fe gulfatum non oppo

{ni t Chri fii prxceptum quo i ubetur ut per

,cuffu3 in una. mala al teram prx beat p er

(a ecaufa denique efi ut in’i udîci6 fe fraudaram monfìrant i m inimeobi i ci a tur ahadv è rfario,nolui lfeChri fìum

ut qui _

ci rcumfc1‘îptus efTet … l i tem eo no

mine i 1’1 tenderet?C ur e tiam dica non ferib i tur 1 raa mdo, ut hom i ci dx Ql i negat

‘

alicujmutuum, deberet cogi dare ex eo

d em Chri fl i mandato, %9éAavéi è'

m z'

as JLav ez

'

au gì’

jpàSm gegecpjg . Mutuum in iure t e

Petefigem fim i li ter Chri i’si d i&o deberer ’

repellém\d ebi tom muhmm date nihi l inde

fi eranter.D e alu s 1d è'

dic i conv eni a'

t . Q13 î

omnia ut ad plen

f uere

n r. T R A P B Z I T. q o n a 30 7

ma enim i nde apem.pateret i am mimpro%i s aci bone s opprim€ndos . (@i s ahini_uri a boni v i ri malu s tempera te pomi fl

‘

et‘

,

qui non folum inde impuni tatem à

bus fibi promi tteret, fed e tiam ah

nullaxh cime ter i n refifìendo contuma

tem guandam i n accigi enda con tumeliaM cx i l li s Chri fìi v erbi s : E oautem di co bo£i y,

non nfifl ere ma la, gt…te percufl è ri t i n (dextemmmaxi/lam tuum }mebe i fli ( 9

° a lteram .

S i, dum de mea tuni cq. apudcontrov erfiam m ihi ali qui s mov eret , deberem i uxta Chri f’ci v ocem pal lium i n

fuper l i tiga to ti i ll i d im i t tere, hoc exemplo invi tati Awmd“q q non opus haberen t

‘

d etexere pallia de… no&e ambulan ti bus .l,

Sufficeret vel i n mero meri di e, commipfo indice d i cere, dam ihi tuni cam tuam ,

fl atim quippe pal lifimeum ad cum a im

tuni ca dev olarct .N6 tamda ta lega li a Domini camini s&atuen

f

dum efi 11t iHap ro

quer: neceffafi o fieri_

oporteat hx c pro

confil i i s acc1pmnda fint , quibus li berunifit uni cui q ; non obfequi .Refpc&u pe

namm qui bus u ttaq ; e‘

di&a funnd i fferéri gin ter i l la confl iguenda efi . L ex omni bus

pofita efi, quia iuri natural i morali conV 1…

'

C L . S A L M À'

S H

fentan è a. efi,& P 1 o 1nde omnes òbl igab utIuckeos olim qui bus data efi i ta hodieC h1 i fi i anos , qui a Ch1 1f

’cus eam etiam cum

3%a confirmav i t“

raece

11 1 3 11 61 0 1 eius ipfe ChriRus morte c ruci s 1g11 0m 1n1 0 f21 eam ini tia

o v i iTet, per fim i li a pafl‘

uros Ecclefiam _ ,

fuam fundare defiinaret non n ifi durifli

ma quaeque ei s proponenda fuerc quo

rum uti m inifl:eri o ad praedi candum Eu

angel iurn fuum per fuppli ci a c rucesvolu

'

l r“

. N ec aufìerae v i de1 i i ll i s potuerctal es preecepfl ones , qui bus at 1 oc1om era tfubeunda. 1 11 fideChri fìi propaganda laboranti bus .Prx terea quoru vi ta ad exemplu.

debu i t ciÎ e nov a in do& 1 inam fufcipi en ti

bus , eos quoque d ecuir fub Pe1 fe& i oreafpc1 i o1 e d 1fc1phnaproficere. Pofiremo

4 cu Chri ih1 s feé‘ra to 1 i bus fui s quos ad fe

quenda fe v oca 1 et, omni a rel i nquere, qua:habe1 cnt praeciperer non alio prc

tio


C L . S A QM A 3 1 1… ofuerunr" . Sed &

i n i i s ad legend i s maiorem perfe&ionem

cxegeruntApofiol i quam in rel iq11a pl ebe .Paulus

Pus a r a l teram d uceret, ne gui dem cx

C hri fi i‘

pra?cepto p rop ter adulterium .

N am prefbytcr fiv e Epi fcopus qui uxo

Propter aclulterium repu <_ìi affet , altera

m0 x du&a, b igamus exti tiflè t , ac proinde

ad Epi fcopatumm in ime idonea s ex Pauli

p,

rzefcripto . C@0 d reliqui s Chrifii ani s

Perm i iîì 1m fui t'

fl Non enima li a cond i ti one li ci tum fa&um , n ifi a r al

t erani quoquè l i cè ret°

ducera Et feien

Eiuf

11m caeteri sh otae numeri , in

è umdem ut p 0 te cenfum 21 Dom ino ipfod cdi ca tutm cum ali i s eodem loco ad

è ofdem dati &prxfcriptum… C api te i llo

quip

D E T R A p g z 1'

r . F oe 11 0 11 15. 3 1 1

quippe v : Mattheei cum Chriflu3 de mcr

chia d ixi ifet , antiqui s di&um f ui flì: non

0%mmchanduc vero dicere qui videri t muli erem ad concupi fcendam eam…i am mmchatum effe i n corde fuo fubi i

c i t fl atim de r epudio . D einde adi ungi t”

de periuri o , quod v ei i tum v eteri legof1111Î e a i t fe v ero i n to tum iuraric uuntur deinde alia praecepta ei ufdem

&épy acfro; foli s Apofioli s

ad perfe& ionem ma i orem. a ecum

recepta 1 10 11 fuerint i 1'

1 C hrifii a na. Republ i ca , ut grav i ori s 11 1 0 118 , quam quae commun i ter ah omni bus fe rri poffen t , m i to rPont i fici i iuri s C anoni c i auéì:orcs eti am_ ,

ad d i d ifl‘

e ad Ch1'

i fì i menfurzî, 0 1 1 11 3 ad

grav affe, quod foli s perfec‘ì iori bus Dom i

11 11 s impofuerat‘

. Ch1'

i f’ms enim eo loc onon vul t t e ndiari uxorem njfi oh adul teriurn cum egeM0 fai ca Rom ana. qum

tune in Iudqa obti ncbzmt to to imperi o,

li ci tum cffet ob quamcu nque caufam div ortium Ar repudi um 11 0 11 permiflì 1m e ra t nifi ad hoc ut i lla ab i efta quinolles , a l teram 1 0 1 0 reciperepo iÎ es quamv clles . Ducebat uxorem qui non Po teratcont i nc (@ i fiabi le confort i um_ ,

cum i lla non poiTet tenere, ea repudia taal teram ducebar“ Et multo minus uxore

V 4 abf

C L . S A L M A S I ;

abfi inere queat, qui i am aflù ev eri t . C um

€ 0 11n ei s g110 g 11 0 germ ifit a liam pg flea.

que 1 1 9…0 11 11 3 imgortab i lc, de 3 11 0 Chf i fìus'

11 0 11 cogi tav ìt , c erv i ci C hrifii anae plebi si rfiponun t mari tofquc ìpfos innoc en te s

pun iunt (111 211 11 111 11xo1 es folae ohP1 i v um

peccatum e1‘

an t pleéìzendx . At imp era tores C 11 1 1fl 1 3. 11 1 non i ta. accepe1

‘

un t , quafiomn i bus Ch1 i i’cus eam legern de d i v ortiòd 1 cc1 e v o lne1 1 r, ut n em i n i l i ceret Chrifìi ano n i fi ohfolum adulteri i crimen…,

ux0 1 i repudiam 1 0 11 11 11 0 13 c . Non enimad ali 1 s ca11fa s quam praeter eam qua: è.

Dom ino nom inatim excep ta fuerar, repud i 0 1 11m li cen ti am extend i fl è nn Gonfian

tinus p1‘

x te1‘

adulteri um aì i a etiam duocrim ine. adm i fit, Prop ter q11ze li cerè t v i ròm 11 i i eri f11 11: 1 ep11d ium m ittere. In ma

fi uli 1 1 11 qui t, 1fl repudzum mi ttant , Ì MU tri a

M i mma m.]zarz conv eniet fi mwrbam , b el

medi camentari am b el conci liatrìcem repudi a

re b aluari t ,v

Pe1 conci li atricqmfl i gi clli gir le ,

nam. … N on quin 110 0 1 0 1 oh a lia s caufasrepud i um uxori dic er e lege i lla C onflan1i n i fed ìn re

_pudi anda prop ter i lla fola

gr1mina ux0 1 e do tem ei us lucrabatun…


3 1 4 C L . S A’

L M A S U

d im i t tere quam ux0 1 i vi ro repudium -mi t

terc_…Ac de v i 1'

o qui dem , fi uxor‘

eius

11 0 11 folum effe t: adul tera , fed v eneficzu

aut hom i ci da'

, aut plagîarìa aut fep_ul =

c1;0 1 u11 1 di flb lut 1 1x 3 11 1 ex fac1 —i s aedi busa

'

liq11 i d fub tmheus aut latronum fautxix.

Haec: fun} gravia crimine…“

de quibus Ho

n0 1 i i lex i ntellexi t “

. ad 11 1 0 1 11 11 11 :

culpam a t tinet , de quibus eadem confii tu

t i o l oquitur ì ta°

eos Theodofiì lex enn

m erat ext 1 aneomm v i 1 0 1 11m nolen tev el ignorante mari to convivia appetat

‘

:

aut f0 1 i s perno&et , v el c1 1 cenfibus aut

theatrali bus lndis aut arenarum 9…

cul i s eo infci o aut invi to inte1fit . Praenerea fi mari tì vi tae v el veneno v el gladi oìnfid i etur, v el alio quocunque modo fimanus audaces ci ingerat, fi falfari a fit ficonfci amachinanti um con tra imperi um .

Tuna ai unt imperatores i l li ; newflîm'

a

l

ei

dìfi ea'endì permi ttimu: fìzcui td tem

difi idz'

i leg i Zm comprobare. Iufiini ànus po

fi 1 em0 , b onus ac pi 11 3 ,q110 d nemo negabP rinceps

'

eafdem caufas C onfl i tutionc

Theodofii Valenfini ani memoraras adrcp11d ium l egi time

\

faciendum adp1 0 ba

v i t , 11 0 v am addi di t , fi per d 11 0 8 411 11 0 8c0 i 1 e p1

‘

0pter imbeci lli tatem naturae vm…

cum uxore fue. non potueri t, leg. x , God

dc

D E TR A 11 15z 1 11'

. F m N 0 R 5., 3 15

de repud i i s . Ar leg. x x. C od . cod . adi ic i t has caufas ad fupe1 i us enumemtas,] i

forteuxorj ìmope, Del indu/Zri a aéartumfi reri t,

b el iml

luxurioflzef — ut cqmm11ne labhmmzrum

Di nkli bi dia caufa Imbm 4udeat, b el dumefi in

matrìmenìa, aliummu i tumflbìfierìw natgfite

ri t. H i s omni bu s cafibus p rop ter i llascaufas co11 fìi tut i on i bus i 110 1 11 11 1 princi

p11 111 C h1‘

ifi i z—u1 0 1 um recenfitas d iv ort i 0fa&o , un ique l iccbat a lias fibi

‘

nupt i as

0 13 13 1 6 :1 1: Et hoc iure 11q efi

orbi sC hri lì i am1 s fi1b imperatori busCh1 ifi i a. ni s , fexce11 tos ampl i us a nnos , donecPont ificcs Romani imperi o Occi den ti s

poti ti qw‘

f3aev‘i llud <pogfl

'

ov i ni ccerunt"

humeri s m i ferorum Chri fìi anori pìctafi sac: fan& i tat i s Prq tex1 11 fed cui vera caufafui t,Poten ti sz fi1cgpromov encùe cupi d 0 ,&

iu1 i fdi éì:ion i s civil i s 11fi1 1pandx I deoe nim Plures cafi1 s confci cnt i ae facere fatc

gerunt ut de pluri bus poffen t d i fpenfaf €.

[ deo & 11 11p113 1 u1n v et i tam copulam u l tracos gradus extenderunt qui l ege Mofis

eraur defini ti .fc, fed C h1

‘

i lh'

i , v etare ne uxor v 1 1 umÎ e

3 1 5 C L . S A L M A S'

I I

autmul i eri convolare. Prazterea ut d i xi ,

C hri f’ci i llud preeceptu 1 11 te1 i lla datum efi

qug 3%mmv ’

habent perfe& i s foli s con v emen tem quorum nul lum comflat rec e

ptumfui ffe i n P 0 1i 1 1 0 0 regim i neChri f

’cizx

1 1x

'

1 eipublìcx . S i praecepta i lla quibusC h1

' i fh1 3 l egi s m oralis regulas ad maio1 em ri g0 1

‘

em i 11 te11’

d i t umquam Vopo9-gf-m

'

…ma omni tempore i n omnes v ali turafa nxi ffet nem i ni Princip i l i ceret ei s derogare,& n0 11 1 1em 0 Chi fii anus teneretur

ad ca adÈ1mufiìèm 0 bferv anda U t m i racula , i ta i lla m andata , certi s preecipueda ta fun t , ad tempus i ta 1

‘

cq11 i ren 1 b

quae 1 11 11 1: urgebat necefl ì tate Ecclefix

formand :r s do61 1 111 11: Ch1‘

i i’cin'

acfirmanda: . Cum ad hoc m i racula 11 eceifa t i a

C hri ftus v i deret , plurima feci t , faci en

d0 1 11 111 potcfiatEp0 fl fe f ai s trad i di t fueceffo 1 i bus Apof

’coli s . C 11 11 1 e tiam przev i

d e1'et , odio futuram 11 0m i 11 i s fan611movamprofefiîonem perfequuti on i bus po

t efia1 um P 1 0 i 11 de 0 b11 0 xi arn ad ex trema

quaequepatìenda d i fc ipulos ( 11 0 3 11 0 v a3 lc

g i s do&0 1 es cum exemplo (11 0 i nv i tav i bt um per i lla prx cepta Preepa 1 av i t , quzeduri flìmam aZy wy lw

‘

mArreîwv,i nfinua

ban t‘ "

(Lupe etiam quo faci lius ahhi s ex1 1 1111 0 11 1 mand11 1 6 11 1111 , xaa

'

gn ej aw i l li s


3 1 3 C L , S A L M A S I I

cul recedat"

. quo qui fque Chr iRum preflìorib113 v eflzigi i s Prop1ori bus

l inei s fequutus imi tat11s fuerit tanto

pet f€& i0 1 eri t.Bt cert i i efi,perfequ…i oni ètempori bus meli ores ac v eriores exti ti iî

'

e

C hrifiìanos, nunc olim… Ap0 fìoli czeconfianti ec coh ti 11 enti ae v i ros ea fa: c11la. 1 11 16 1 1111 1 quamdiu mi fera affli fl:a

f ui t,Ecclefia Chri fi i , quales dives fa&a1

ac pacata v ix produxi t‘

. Et quis neget ,Apofi0 10 5fui ffep

’

erfec‘l i ores ut hac v 0 =

cc fxpe 11 1 11 111 11 1 quam qu1 1 11 comm. ,

10 c11m 1 1u11 c fe fucccfiîfl è d i cunt ,& i 1-1 ed

o

r1tm C a thedra federe N on hi c perfe

&ì0 nem intelligimus qualem P elagianihomm1 cui li bet i 11 eife ex v i Propria na

tura: imag inabantur. Sed quae in hom ine

Petfici tu1 fpi ri tus divini ope 0pe1 zuqui a

eo fpi ri tu abundantiflîme Chri fhî fuos A

pofiolos ac di fcipulos imperti lfe, extra du

bium efi . In hi s non folum perfe&a feient i a, fed e tiam fid e£p ,

& chari tas f ui t , ad earn11 fqueplen i tudinem, qua: dari à D eo ho

mini PO l'

€flî quanta.‘

in i lli s d eb1ur '

effe quos ut fal luxmundi effe11 1 Deusdeterm i nav i t

‘

. D e i lli s ergo dixi t C hriftus n

'

Aexo: xv uy e1 ; 1 1 509 5. ,£Perfi ffi er

gomm ut e}? perfi fz‘m bq/Zer pdter qu: ef?

in mlb}.Nec folfimodo tales ipfiperChri

1) 11 TR A p z z x-r . F ce 11 0 11 1=… 3 1 9

ftùm redd i ti , fed etmm, ut ipfi efli cerent

7'

5À61'

85‘

quo s fide confummata & fci enti a.

i nfi ruc1 enb imbuerentq ; , 31

fiatem accepe1unt‘

.

ex Epifiola C athol i cawi4>’

è'ÀaCov

ìw g'

dLa wm yme$v u°

y.î'

v w s’

y 4/aq , Î'

v06 (43 159

m'

a wc.Jy alîv n Ag«x'

aw è'

a ’(g—ì yv àì'

a w. O\q

i ta reddi ta fun t in v erfi'

0 ne C orbei enfiscod i ci s : E M in mercede adprapia»ìpaum b abi :mi ttere utfidem ln:/m conj ùmmatam 194bea ti 1 ( gv fi ìentìam.

dum f al tem cfl , ad]yrofiemb i {mummi ttere. Er,

har émercede . N on m i rum i raque, fi mul ti

prio 1 i bus fx culi s ,ut adfpi 1 aren t ad i lla rn. .

perfe& i onem Apofìol i cam à mundo feceîÎerunt , corum mÀt'rez

'

aw xmulari cc

na t i fun r‘

. 0\110 d olim

_propofitu m Pri

mi s ai aw y@îg fui lfe, certfl efi, dum hyp0 cri

fi s abera t y…o'

gcpwa-xg Nunc

a lia efi oì'

avma-zc. E11 imv ero 11 1 ad rem re

deam, i ta voluntaria ha c C h1 ifl i omn ia

perfec’

ì a praecepta v i dc1 i deben t , ut i i s fe

cundum ea v i tam f11 i1m componere fia

tue11 ti bus decre ta fifit ac fci ta legi s i nfia1 ao v im 0 bti 11ent i a , non confili a . N ec

îdci 1 co omni bus pro l ege obferv anda 1 11d ic i % od Apofiol i ipfî ca

v crunt ne facercnt , dum conci li o habi tode

3 1 0 C L . S A L'

M A S I I

d ecrev erun t , quid gentibus ad Chri f’cufi1

conv e1 fis ex l egeMofa ica cuf’cod1endunp

effer fl Panca admodum fun t quibus ohl igandas effe gen te s ad Chri f

’ti fidem v e

mi en tes cenfue1 e ac null a ex i lli s Chrifi i

praecepti sfupra memorat i s ferv anda Pra:

fcripferb . O\1gi nimo cum 1 111 6 1

,i lla per

fe&a praccep£a Chri fìus ipfis Apofiol i s

mandari f 11 1 facerent ali i s qusecunque fibi

fieri v cfll <mt gipfiApofi 0 1i gen ti bus Chri fiim i li ti aenom en darn1 i s hoc tantum 0 11 e1 i 3

impofuerunt, ut a l teri 11 0 11 facerent q110 dfibi fieri a n tum i nte1fit i n

ter 11 1 1 11mq11e przeceptum , 11 0 3 fupra de

c larav imus , & infra adhuc pluri bus explicab imu

'

s . V i deri nt i gi tu1 m el i orcs ac

perfeé’cioi

‘

es A9 0 110 113 fint , qui 0 11 e1 a 11 0 11ferenda i 11 i 11 11xe1 1 111 1 Ecd efix C h1 ifi i

qua: i ll i remov e1 ant fl Nulla fame cum

ra tion e in ter aÎ i :1 11f11 1 213 ac fw 11 11 3Plebi

i n terd ixerunt, fo l i 3 Epi fcopîs p1 efb yteri s

ex Paul i prx cépto v etandas , conci l i i

O ecum en i cì Prim i N i cx n i decreti s .N uf

quam en im Ch1 i fl i 11110 preecepto d i ferte

f0 311 11 3 v eti tum extar’

. % od en im mu

t 11 2…1 i inhe t n ihi l i nde fpef

1 an tes Poteft

huic màndato, cx i llo ipf0 genere przece

p1 0 1 11 111 i ntenfiv orum , i llud oppon i per. ,

curiam de 11 111 1 13 e tiam dupl i ci bus


Pi tnonut ali exi a nom appetat fl

Publica l eges Pumunt , quze @ Mo

r’

eîx’

d efi: fed quo nec: fim, qua:

(unt ali ena,

h im i s content e av àre ferve t quae

éa :gyuez'

az epc nomìn ral i . Addi t

pomtur

’

emmî1 ; 7 g3 «mim a i d ef’t m 1 ti 5‘

ac

modefius plagofoverbera l i benter i n

geremji. Alias à“a

'

gmg d ici tur . O\uj ex (311 1

mi occafione dc: l ev i de caufa fut; d i fc ipli naa

D E T R A P B Z I T. F ( B N O R E . zz ;G ra c i è xponunt ufus au&orum

’

con

firma t , & v ocabuli pr0 prîetas m i ti s acC lem ens len i fque qui facil e i n iuri asfcrt condonat . C ui con trarius a

’

smì f

unde Jez'm a cîîm'cz, & per con tra& ioncm

aîm'a quae i n iuri a efi, ac prazcipue qu:e

p er cazdem v erberati onem i nfertur ut

i n l ibro de U fumr i i modo expli cav imus .

C erre èm nu‘

a; etiam fum i tur apud A tticos Pro eo qui faci l e d e fuo iur e rem i t t i t :quem ?Aa gw îmàv gm aven7mìv v ocant

“

a tque i fìamori on e nonmale ( ubi i cer ctuxì ,q :?aî:3cgou pà eî , ut oppofitus . N am p ropriam nunquam fu'o i ur ecedar fed a li eno Po tins imm i n ca tw heovgnff tnà; fi t . S ed quia ali ter li bri Fleri

que haben t , i ta m elius efi: in terpre ta ti ,Apud C lem en tem quoque i n Apofiol i c i sconfi i tut i on ibus non a li t er legi tur lib . 1 1

cap . 1 1 , gna l em effe eporteat Epi fcopumm'

egexoc,y ì m'

pono: ,uì ìmémaîg .Et:

Prq terea maius al iquid rcqui ri t inEpi fco «

po fiv e prcfbytero qui Ecclefiac przefi derc

debet,quà

'

i n D i acono,qui m i ni f’cmre . Er

go Epi fcopfi vul t P aulus non effepor.Qt_gx @M apyuela in co e tiam ccrnimr, qui

fuo con ten tus , n im i s tamen parca s efi .

A i n Diaconi s exigir ne [ i n t a iaxpoxspà‘e

'

fg .

fl uo locoThcophylac'

hw exponi t cz’

p oo

X 2. ney3‘

5.

C L S A L M A S 1 1

mgé‘v , m (1 149 111 115980; @ d pca

‘tépu yoy now 331 1 M

non ? qu1 nul lum rec11fa t qux fìum undecumque prov en i at

fl C u,i 111c1 1 bonus efi

odor ut i lle a i t , ex t e quali bet . Iniufl;i

e tiam 111C1 1 appetentem ea v ox defignat“

.

N am cum 76 dzg gw G rzeci s quattuor f gn1

ficet , 73 75JEUW 7 a aì'

mamv 7 3 ,E’

.

14390…ex h i s turpi tudini s gena i bus 7 0

ca’

g gay , quodm quxfi i bus arti bus lo_

cumhabet non po tes al iud effe quam ac or.

Ari fioteles omn ium a rtium quezfìuum

quibus lucrum pro fine efi , a 1a-

aganegà‘emv

eornmunem effe v ul t . P lus en im femperappeEunt quam l ic e t quam debent , ac

@ M aven‘mwì ( unt . Vera en im dcfini ti o 73

a ?axgomgà“zg, oAd y Céx:cay

’

aÎn Jì£È:

ef: J‘éì

'

, 111 P 0 11ux ai t . accipìt è gwibm

nan opartet, (5°

nandat quì!:m b el azi gzae, apm

tet . N i l1 i l tame11 v etat , e tiam i n arti fici i s

& q11 113 1911 bu5m odum ten ere ìme

’

n1 :a

fe1 v arg… Et 11 0 11 11 0 111 reperi untur qui i dfacian t, q

’

11amv i s rari finì . Plus igi tur d ici tqui v eu t effe p aîf ) vpov quam qu1nega N am qui

mi nus11 1 a îay pm gîì g, cum e ti am mul ti @:Aaa

'

g3v

pol fi11 1 ,, qui tamen a ìaxpguegà‘a a; 1

1 1110 11 0 11

1”1b0 1'6 11 h 8 1121 n im i s tenàci ter ferv ant ùi ed non 111 11 11 1 1 1 11 116 11 15. Morbus il l e e tiamh0 11 6 1[ 10 1 6 3 V6 X 21È , a i a ;<pmégfîézac 11 0 11 n i fi

a 1 t i -f


' C L’

Z S A L M A S

nus i n d igni ta te al i qua honore pofitus

cato 1‘

, m inus honefi i qui mercatur 31 m er

gg_t, g re quod f’cat im“

Ita f11 11 1 ali im inus ford i di a l i imagis . Et Per gradus1913 a rtes 111 11 0 11 0 1133, & 1Hi berales , qui a l iberali 1 11g 1311 11 0 ind igna3 111 11 1 fordesfuas expli cann In hi s tamen exercend i s l i

cet bon i ac pn V1 1‘

1 , 1mrn 0 fidel i s ac

C hri fhm 1 offi ci o fungi . N ec en'

im ipfa

1311 1 11 111 profeflîo quamv i s ford i da fit im

1) 0d11 quominus v i rtutes quales expeti t

3 1 3 11111 colefep0 111 1 qui eam profitetur .

Séd nec ars ipfa obfìab i t q11 0m111 113

v itam 3 1 131 11 11 111 lucreturqui eam fac i t“ ,

11 ex C hri fizi .prx cepto agat‘

. Nam

Chri fi:us ofl:endi t 13 0 c per hui ufm 0 d i

ar tes ad regnum 0 11310 1 11 111 afccndi , 11 cum

1113 11119; qux ad fl1111 1 0m effe vola i t necefl‘

a v

1 1 .1 , acc ipi an tur . Eleg i t quippe tale3 ,quo

rum 11 1 111 1110 1 10 Ecclefi 1 m fuam i nfi i tue

ret Et 0 11 111 11190 13 1 0 91311113 ( 1 1 , fe pm ci

puc v e11 i ife 111 hunc mundum u ti p eccaad Paeni tent i am v ocaret , 11 0 11 11 1

"

i l lfi0 $ i d eo ex peccatorum num ero acgepih quos ad przelucendum 1 0 11 mun

do ad'

tenebras eius d i fcuti endas , & v erx 110 151 11110, qu11 11 nov i foli s,1 :1d11

'

3 111um111 11 11 d113 . D i fcipulq s enim fibi

D E T R A P E Z I T, F CB N O R L

adfci v i t ex a 1 t1 b 11s 11 0 11 (0 111 111 f0 1 d 11 1 s , fed

e tiam fordi di ffim i s i nfam ihus »0 di o

fifq11 e, qux au’

axpoxepé‘eigz p eccato foleur

eiTe magi s 0 bnoxi az. Hoc efi: quodnabas 1 11 Epi fl:ola dixi t a

’

n rw ; 29 1’

a ; Xm s’

o'

Aag, m n z; nun m 7 3 5La y yéAzov am a?;

55511654 7 0 an d ; m d a ? atfpca g'

tmv :a um égx: ,

tm on an. 11 1139 mAéaw cÉM F'I Z

'

A

As ; m-ra'

vamv . Hoc efi , ut h…1betur i n v er

fi0 11 e v cteri ex C orbei enfi codic e d efcrì «

Pta, quanî m ihi m ifit optimus ac doc”tifiîmus v i r Iohannes C ordcfius ,TuncApo/ì

'olox

fi tor,qui i ncipi ebantpmdz'

mreEuange/iumfl 1um,

elegi t, qui erantfi 1per omnePea ntumpercatorex,,ut ofl enderet ,qui zznon b eni t barare i u/l 01 ,fi cipev

a ztorex. EX hoc Barnaba: lo co fumpfiifq ,a 1 t C clfi1m O 1 igenes quod exprob 1 abat

‘

Chri fìi an i s Ap

a

ofiolos Iefu 66175567 11 ; fui f

fc a vflgw'

rn—uc , 71 1 0 1151; 114 mura; a ompo‘

rac'

î as‘o

Infame1 acprob; of m60171 1 7161 , porti tara nau

! c impurìflfmar . N am n Aaì'

vm 11 :13m

inter ’

e7rom à‘z

'

mug Bi a ; tefic Po lluce 0 0

loc o quem f upra ci tav imu s ah an t i qui s

rep0 fi5i . O rigencs li b . 1 con tra C elfum :y ì; gaw7m Jè è v 7 1 Ba; véCa na 3 mm : èm; uhî,0 31 9 oK€Aa@ AaCm 7 axa a

’

mv , m au 377155111 1 0 519 0 0 1 11907417 11n an èEeAé%7o u m:

Î318 < 3712 9 0A85 l un ; 0 17d ; 7moulf aerop l a n i"

ray w7égag. P 1‘

0 ptCt Ma t thx um ex pub lica

; z-8

J

C L , S A L M A 5 1 1,

n i s i n Apofiolatum à Chri fìo ad i c&um

v idetur i ta fcripfiflì: Bamabas qui ??A5fidî

1 aud i eban t , cu'

m pcccatori buàm ercrri ci hus i n Eua 11geli o i ìurgun tut .

faep€ . S ed mu'

m ; appel lab‘

at C el lùs ,qui a

Pi fcatores pleri que ex d ifciyuli s . S ed

Petrus i n Euangelìo Lucae ad Iefum d ic i t,fe effe P

‘

ecca'

torem , 251 1 31 a1’

9r’

&q 31 1 «319

p7wh5; sîpz,mîm . Et Paulus ipfe ta lem fefatetu1

‘

i n ca. adTimotheum,m cà; 51 6y@

37 1 1 3105; X ee: a‘; 5® e3; 1ÎASWe?; 751 x.6quov a

‘

pqg7w ’ È; a c?îaut mv @;mn ; &n eyw. I ta certe

O rigenes refpondi t C clfo .

‘

Et certqm efi ,

maximam peccandi materi am 0 c’

cafi0

nem dari ex arti bus i l li s que; n ihi l fibi tur

Pe purant quod lucrun’

1 ferat . R am s efi:eargm cultor qui avidas manus à quRu i ni ufìo fetràherc quear

“

. Et in hoc .

prazcipue v im fim‘

m grati a di vina exerui tu t qui i n pe\

ccan ti bus'

arti bus v erfarentur,/fibren t v afa eleé

‘cjon i s praei rent in iti s

ac fapi cn ti bus i n …v i a qué duci t ad Talut em . S i omnes hodi e ui ua f’cuari arrp


3 30 C L . S A L M A S I ;

nllam exerce1 ent qua‘vi tam fuftentarent,

m ulto m inus Ep1fC0pl $ i d li ceret fl n d

i g i tur v etan tur effe folu i llud

a v a1 i ci ae genus i d referendum pateb quod1 11 parcedo n im i um efi N eD i ac

'

0 nos quid em a liud curare docu1 t n1fimi ni freriumf uum .S ed quod…a33 0%p361 4AP0 110 1L1 8 effev etat , que i l la eft a mpcganîpà

‘emquam ah i lli s

Prohiber?Non ea c erte quae ex arte al i quafo1 dida captaret111 , fed quee ex quaefiu ali

quo fosnemtori o vel negoti atori o ..Theo

Phyla&us rame aw xoa%p3nhi c fimph'

ci tcr

accipi cndu mone t pro @:Aa ggopw . C ui non

1 cced0 . Aîaxeqnepofla ae v i x in 1111 3 metuen

omnes in terd i €tce ar tes aC quae11us i n quibus l ‘ocum habere wheevaE/a p0tefì , quae ePca îaxgoxépà

‘a az, fiv e turpis m

ìufii luca c1ipi di tas . Atqui Epi fcopi s

v et i t1 omni s fea'

cula 1 i s ut ex

Paulo liquer '

. I tem exC lemen te l ib . 1 1

confi i tuti onum Apofiol1carum, cap V 1

pmvm; 71: Bw w a yua'ret

'

ms' av y mfi 5ym'

v@»

(411'

eyzv co

'

uevo; wm a uw flyoga»! J‘z'1g t; xpnpcan

v m (4 1 1\Qnfi> negati ùfi mli zm

Flìcet , nonpro4 11 0/fonde”, dutPecun1 4n t: a m

fi: m'»omt i onem pneÉeat nec bonera: b el di

gnìt4ter ambiat . In i llis «apa ypa-re1

’

a t; Bmw

n ; etiam numerata efi fc:nerat im Pa‘

ulo ,

a nte dixi t esw Éìw xwr@v

(4 11 au’

axpou gh : :


L F on : O R E .

mlM sn Z?n‘

$ €Gn3v , y £ùov 3

BAac'

wîa» (1 ì 7rAew€zmc (A?; &}q (.4à £m5‘

eph

7 ìc£m‘a QMovrAa

’

az@-o Omnem di tefcencfi

Epi fcoPo hi s verbi s caufam& occafion èm

fubduci fati s confiat“

Ergo nec i l la concedi tur n d fàt i s figni fica t Apo

‘

fiolu‘

s

dum a'

quAép ugov cflè vul t‘ . In Diacon i s

qui menfarun'

1 pauperum eraur m in ifi l'i , rcqui rì tApofiolus nefint a ìaxponeà

‘à ‘.

Hoc tantum . N on igi tur v era t , i ufì i s lucri s eos eiTe ded i tos , fed foli s i n iufi i s operam dara…Hoc en im aîaxponégà ta« Ipfe

C lemen s D i acon i ffas tam non reprehéd i t

quod fub ufuri s fmne1‘

at en tu1g quarn quodmnpoî; 76110 1 ; , i d efi , immani bus u ltra l egitimas.v el certe i nter l egi tima s grav i flîm i s(hgx l1 oncfìi orihus perfoni s m inus honeftae. N am etfi legi t imze tun e cifen t cen

tefimac5 fenatores tamen i n dign i tatea li qua confi i tutae pcrfonx v i x deco 1

‘

e eas

Poterant u'

fil rparb . S ic au’ axponépJ‘a a v i n

C leri ci s v ocant N i caen i conci li i pa tr e s

qui cente(imas in pecun i a hem io liasi n frugi bus accipi eban t e tiam fi legi bushaberen tur tune l i ci tx . EtC anon fecundus Chalc: ecloncnfi s C leri corum d iam. .

coargui t increpar w'

axeanépîemv qui

cond 11&ores a li cnarum po ifefîì onum fic

bant , (ub cura fu…1 faeculari a negoti a

C L . S A L M A 5 1 1

fufcipi eb ; mt prop ter av ari g i ampatt imoni orum folli d tud i nem adfumeban t

i dque‘

in pof’ce1

'

um fieri v 1etat . Apoftolo

run}temporibus fol i s Préfbyteri s , quiEpi fcopi , hoc videtur fuifl è v eti tum, non

etiam D i aconìs ,qu i bus (ola m’

axgonépîqa , i d

efl, 7raeongfaz, ln 111c1 i 3 , f111t ì 11 terd1&3 , cumn e i l la omayyua

‘a quid€Epi fcopi s concc;flîz

e1Tet quae i n Fardendo occupatur… Poftea

omni bgs C l'

eri ci s Per decreta conci li orfì

hx c és.d eorundem i n terdi &i o fa&a

efi prcecipuè tribus ordi ni bus ieg,mnéîy ,

quos Iagwuére; di xere Epi fc0 pi s Pre, .

fbyteri s D i acv ni s . D e quo fupra. B lue

ufurq i lli s v eti_ tx , qucgP lebi femperperm ifix . S i fenatores al i quà ndo legibus Civ i li bus pri ncipum edi& i s fe more a bf=t imere omnino coa&os legimus g ut mo

d i ci s eife contentos , qui d ni i n Ecclefic;

Prazfides princ ipes idem va lere debeat'

“

per leges Ecclefiafi i cas? Q1 j negant, fan

& i ores eos aut perfe& i ores comm ifiîs fibi

gregi bus eflè oporterc , v ellem hui us rei

a liquam op rimam m ihi , ra ti onem adfer

ren t ” In duce fempcr maio r vi rtusnumeri s omni bus abfolutior requ i 1 i tun,

guam i n“

gregario m i li t e 1 11 1 11‘

agi fì ratù

nam i n ci v i bus in rc&ore quam i i i _ ,

Élbdi tìè . C um ergo Eini fi‘

0 pi‘

munus


3 34 C L . S A L M A 8 1 1

& oribus fa is .

'

Hzc damna ndaenon folum

i n Epi fcbpo ac pafiore , fed etiamquolibet è grege.N emo bonus potefi: effe

Profitenti um i llas artes tametfi bene eas

exercean lmm0 nec bene fe qui fquà'

i n hi sexercend i sgerere potefi:quq p er fe improbaz funt“ Vi ti o ipfius ar ti s quaemala efi ,

mali (unt , qui eas profiten tur, eti amfi ex

fe fi1am i i s non i nferant mali ci am . Etiammod icum quod ex hi s cap i lucrum potefì,a ìaxpàv i ni uf’cum efi . Hoc ampli us et

i am fi grati s exerceantur n ihi lom i nus

tam emdamnandae funt .Merctt ix quae grati s c opiam corpori s fui fàceret publiceomnibus pater

‘

s t , improbe tamen faceret .

E t l eno qui gra ti s m eretri c es cupi enti buà

Produceret, non m inu s l eno eiÎ et"

. Ta lesartcs quae p er fév i ti ofae fun t e tiam éi trav iri 1

'

i perfonae eas fa@ci tant i s nihi l haben tquod corri gi pofiî t , omnino rolli deben t , exterm i nari è C hri fìi anonîca f

tu .N ec en im proChri fl i ano haberi oporte t qu i eas Profitetur, quin nec pro pro beviro . Alia: funt artes , i n qui bus quamv i s

fò rd1daehabeantur, n ihi l efi viri i n ifi quodi n i i s exercÈrd i s ipfe importarartifex . Sor

d ida quidem ars ; fed 11 in ea non fe ford i

d e gemt qui faci t po tefì t 1'

i fi i

nomin e non indig11 1_1 s effe, & bonus uti l i f

D E T R A 1> s T. F <B N O R E . 53 ;

que cenfet i C ivi s ; Earum profeflîonum:

qux fìuum a i axgonégà <a non efi aflixa ar

t i ipfi,fed Perfonaè .Ea fi caret,culpa e ti amac p ecca to ea t er “

. Eas a r tes non veni t “

Chri fìus u t è republi ca expungeret fed

a r i llauu‘n profeffores emendaret

meove5/azv usque a îaxeoxégana acv i llarum to ll erer '

. V en ifl'

e en im ipfe fe dici t non

ut i ul’cos , fed ut Pecoatores ad pmn i ten

tiam v ocarer‘

. % 1 11 tuml i bet odi ofee &

i nv i fazPleraeque i llarum ar tium fin t [ 1 1 11

mm perfona , cui v e l ex publica auéìori tate vel ex propria vo lun tate agi tandaèi ncumbunt , reéìce cx legum Praefcri

Pro eas tra€te t nihi l e tiam con tra Chri fi i

przecepta agere potefl: v ideri . PublL…canum

Primar ium Z acchaeum , prom i ttentetn ,

quid cu i p er calumni à'

eripui ffet, quadruplum e ius fe reddi turum , Dom inus in v i a.

falut i s eiÎ e d ixi t , qu i v i s feprofeflîoni t e «

nunt i a turum non prom i fi ffenQg i d fi n i

hi l i ll e Per fmudem cuiquam eripui ffct‘

Nihil c er te rcdd ere debui ffet , pe tem t fah1 tcm confequi , quam ipfe Dom inusdomui i l l i adeifc tum dixi t “

. I ta publicano s adm ifit ad bapti fmum Iohannes

non publi co fe,quod ageban t, abd ican tes,fed fub ca tan tum Icge n e i n porto1 115exigcnd i s P lus quam confii tutum effe t

3 36 C :… S A L M A S I I

ipfis, accipcrent . N ec fmneratorcsmt to

ties i am d i 1îì:um efi in alia condi tionp .

Omni um harumprofeflîonum (ola. n em

refcindenda efi , Pì ofefîi o retinenda .

Unìi e apud Efai afn cap. LV 1 1 1 a'

x) m azi

7 Zw mszt'aw è£eAeféy hmìxéy4Kv

'

ez@ , «'

Ma? Au'

t

m'

vm cl -hm'

a ; Jìéhv e

Bzau'

wv « w xs y ém v , . k’

7rés—eMe 713paundrag

c €0 4 ,è nu'

1‘

au 1! av y ; gcwluf

cì'

hxov =Da'

mab

v erba pofui t Barnabas i n Epi fìola fim‘

ea

tholi ca ut leguntur i n eius antique v erfi ome ex codi ce v etufìi fîìmo C b rbei en

fi l \{qn ta le i ez'

unìum elegi di cìt @amìnws ut

gui : bumi liet animamfi mmfinemuj à negueficmluzb erixgua/i cimdunz collum tm/m, ( 9° fi mote : i rcun7dederi 1 , (9

° in cineîem teflmb erìr, necjiccelebraéi : mibi i eiunium amptum, Ad no: 4 11

tem/ìc di ri : cum i eìuna'

b eri tì: fall:e ommm

nodm;n iniujl icìx , amuemwnfignationemz‘

m

quam dele rq_

/b lb e fi afi catìaner impatmtìumt ommam

'

amm, dimi tteqM7/Zzta: in remiflîanèmomnem cautz

'

onem i nigu£îdìflîpa .Hqc omniaad 7 712011425111; aimn\ay tuì tan tum pertinént fi

u t etiam ad eum locum no tant inter

p'

retes . S i v et i ta {Zima aw aMaîwmm i d

eft , per v im fa&zu Èxs'

am li c i ta . S i omni si niufta fyngrapha ad ci rcumfcri bendum

proximum confcripta , improbatur, iuftam

pròbari ex eo certum efu Ergo i uftum_ ,

ac legi


338C L . S A L M A S I I

Utinam hoc po ifen t omnes . N on emma:

membra ocul i funr‘

. In corpore etiam_,

Pudenda fun t“ Z\Qn_

zcautem i nqui t Apo

fingula qmeguemembra in,

corpofepofi ti t

@em/5611t iqalui t. S i 1 6 6516 caput imper‘er

“

,

ofiîciu‘ fi111m faci tzfi pedes Pareant ma

nué etiam ( num . Haec enim (ola. i lli sdata

\

eff glo 1'

1d qua obfequuntun Sunr ‘

pafio1*

e5, fui1 t & greges . H i (equi , i l l i'

ducere nat 1}

Ergo d i v erfas

v i rtutes elÎe epoft'

et u t d i v erfa offici al

Mai o re s utìq’

ue plures eius qui dncir,quam eorum quì fequun

tu1‘

. P leturnqu

fif tamen ut in qu ibufcìamgmgal ibus ma

10 1 deprehendatur Petfeà i o

quam i n iPfis

pafio ri bus .Hoc ei’cq1md d i ci t idem A

pofiqs , qua? infir

m iorw .efiè

partes corpon s etiam neceffari as è fl è .

E t qu.ePutamm‘

, inqui tignobi li ommembra

efi? cmPorù, 1951 bonorem

'

abundantioram a r

rumdamm, ( 9°

gwe inéone/Lzfi m: no/lm, bone»

fl …ztem abuna’antì0mm habent . In eodem or

dine gradu , nt Apofiolorum, al ii al i i sem inen t iores fuere, Perfe& i ores

. Hos

w sg7xbw >’

axv gÉAx; vocat Paulus . In hisIudas eti am imperfeéhfl îrnu

s repertus , as

v i ti ofifiîmus . Non igi tur m erebatur'

t e

Prehcnfione , quod fcripfi, ad al ti

—

o1‘

es vi rtutes non pofl è adfpi rare omnes qui ad

eas

n 1= TR -A P E Z I To F oe a n. ; 39

€1 3 i nv i tari v i de1'

1 tur , necpoffe omnes fpir i talcs effe , fed nec Qg i s : cnimdubi tat qui v ere v el i t fenti re, ,quin Deus

quofdam determ inari t u; cHè nt lux mun

di I ta enim dixi t Apoflol i s fui s Dor

g/ìz'

: lux'

Mundi . .Omn es quidem quos èTenebri s eripuît eos e tiam i ll…n inav i f ù

luce fu3: do& rinx S ed peculiari donoApofìolos beav i t, ut lucerent quafi luc et112 i n a l to pofi ta . % os non i ta Praedeftinav i t , ut Ca teri s Przeluceren t , certum efi,

non effe ad hoc ah i l lo defì inatos . N ec

igi tur dcbuere omnes im fal effe ac luxmund i ut Apofìoli , quo s ad hoc el egi t

“

.

A liqui d enim fiamerer ac faceret D eus ,quod non debercr . % od hic i llo p erfe& i or

‘

efì aut imperfe& i on to tum i d ah

i l lo proced i t qui varia v ari i s xacy'

a y oaw ,

ut a i r magnus Apofìolus ded i t ’

C nr…

enim al i i Apofioli al i i prophetaz? C un…

a li i do&ores , ali i al i i s v i rt uti bus pre di ti ?

C u t dcn iq ; pleri que nihi l hor1m ?@ i b115

ut al i quod xoZe/ o-

paohaberent [

D eus dedi t,non potuerunt habere aliud pra: ter i llud

quod i i s 21 D GO da tum efi . ui bus nullurn

d atum'

efi , nedhabcre poruerunt . N ec er

go debueruntfl U t oculus non debe t eff e

auri s, nec pes idem quodmanus . % od

d i fi inc'

ì ionem pofi1 i inter carnale s ac fpiY t i ta

3‘

4Q C L . S A L M“

A‘

S I f

ri tales , non eo P 'errinet i lla d i fi in&imutt”

p urem quemquam pofl è ferv .1 ri per_

oPera

carn i s , aut m è re Cam a les qui non habent ?fpi 1

‘

i t 11fl 1 D d , pò ffe elTe falv os… S cio quinonhabet fpi ri tum Ch1

'

i fii hunt non cfl è ‘

eius. Et qui ……fca 1ndum carnern*

v i ‘xerì t'

5,

m 0 1 1 tumnp

mort ificav eri t , v i éì urum. … Nem i i1 em. i «

hic cxcipi , certus (um quafi l i céat…cui

quàm fecundum carmem v i v erc,& in terimfibi fala tem polli ceri . S ed fpi ri tus i llq _,

qub fa&a carn i s i ubemur rn—

orti ficarc

v iV…1mus ut idem ci’cqui in omnibus habi «tat quos ad falutem Deus defii nav i t , i tzrnon eodem genere , nec eadem menfi1m

omni bus datus efi . N am , ut a i t Apof’co

Ius , d i v ifiones dònat i onum funt ,fiv e’

che.

ri fin atum idem autem fpi f i tus . Ah ea

gtati arum d i v ifione dì v erfi etiam gra

dus fpi f i tal ium . % i i n a lt iflìmo gradu( unt , ac perfe& i fl ì rno, i i funt quo-sj ìri ta[ef propri e xx7

’

é$opclw‘appellav imù s ,

qui ad a lti ores v i rtutes PofIù_

nt

t b . H inc i lla: dux 7mì\w eîa 1 in Ecclefia

C hri fii à Philome ant1q1u s pa tri bm co ,

gni tze, una fi1blim i or ni ere fpìri tal i busconv en i cn s quam Xmîs mfu) , qiyfe

Àmlw‘, 86 133 2343115, Gw eg

nominarunxr : eìtera ordini s

gradus


34 1 C 1 … S A L M A S I I

i ure ple& i qui fpi ri tales eiTc nonpoflîmt inec dcbcnt .Spi ri tzi lcs md fi1nt ncc c(Tepof

fun t n ifi q111“

D è i fpi ri tu1n acceperunt"

.

Atqui non i l le eiim ornn i bns da t , fed qui

bus v ult fi Unl t autcm'

tantum‘

eleeî i s . E

lc& i non i ntelligun tur nifi ad d i fcrimen…

repudi atorum .o_g î enim eleé‘ci al i i ;ni fi ex

numero pluri um fegregat i exénìpt i ad

falutem, qnaì negata eff repudi ati s i d efi ,

non ele&ìs ? Si’

omnes quìppc ele& i effenU

null i cflEnt-fl Debere ci cle&os , eofque

Paucos quia Dominuéi d dixi t qui veri ta sipfa efi v erum efi E rgo repudiatiquoqueplures e lfe debent , quotquot ni

miruru ele€ti non fuerg . Ex’ Ope1

‘

nm_ .

ratione aom è'

fuf a , non effe eligénd0 3 , ipfeDom inus dcclarav i t pambòla operariorum, cum 1111 qui undecima hora v enerant Pat em mercieclen1 acceperunt atquei l li qui 21 fummo mane ad v efperam i n. .

Agro labo 1‘

av eran t"

… Non Propterea ta

men defides eiTe ad pigros nos oportct, fed

pararo s etiam ad opefandum to ta d i e i n. .

VineaD omi n i .Sed quomodo pcenamorti sx ternae iure ple& i Poflù n t qui fpi ri tales

effe nonpoiÎunt, i d e II, quos°

D eus in ele& orum f uorum num erum adlegere no

lucri t Hoc al ti ori s i ndagi n i s ,& a l teriusloci . Interim hi c i l la Pauli nobi s occurri t

D E TR A P E Z I T . F CB N O R I-Jo . g4gi n m ente fin t de figulo , v afÌ1 fi13. ut

“

lubet , ad quem vult ufum forman

(Lnod addunt , non Poffe fpi ri ta

l ium i ll i s encom ium den ega t i qui operaca rn i s fpi ri tus div ini cpc abi ecerunt aut,

a ra i t Apofiolus , carmem cum a lfe& i bns

concupi fcent i i s crud fixerunt fame n ec

ego i llos hac laude frandandos cenfeo .

O\n am autem d i ffici le fit , immo impofiî

-bi l e fecundum humanam rati onexm

pleri fquc ad eam laudem fpi ri tal i um ad

fpimre , ipfcDominus exemple i lli us divit i s pronunt i av i t . At Deo d1xi t omn ia effe

poifib i tem i l lec ebra adcarum

Barn . AHa lt i ores v i rtutes ei , qui i lla cup idine al i i s concupi fcent i i s laborabi t , v ixen i ri càab i tun Qg i in med i ocri bus poflùntfubfifte1‘e, ut i ll i quos fimmu

'

; appel lant , &Bmmcx

‘

: v i rtutes pofiì clen t non c ife d i ffic i lius

‘

ad fublim i ores quae31 711 v ocantut .

ev ehi quam mediocres affe&are i llisqui prorq omnibus defi i tut i fun t pa

lam efi , If’ci fal tem Bmzm b v el Laici fide

Y 4, les,

344 C L . S A L M A 5 1 1

l es , fru&nm ferunt , ut a i r: A thanafius ,t rigefimx frugi s fosnus .

‘

Ar r eprobi nullum .Et hos certum ci’cnullurn

‘

à D eo cha:r i fmz1 habc1 e, g um qu:zd :im e i us dona fim:med iocri zu al i a Ium rna .Qg

_

i bus m edi ocn a

data funt ,dcbere cos ad f umma con tendere pm cipi t Apoflzolus 1 ad C or . x x 1 1

2 11 1548 9“

5, inquir 1 aì ka ez'

a-yw m n

‘

ngeîfioM ,

e-Îr'

n me’

xîa epéoAùu‘B'… Jefu uw .

'

I ta.

' enim hx c verba legende. partim cx

‘

con

ì e&urmpart i rn cx v etufìifl ìmo codic e Put eana Bi bli otheca? in quo fc1 iptu1n eflz,

è'

n non Zn . Ar 3Aav pro éà‘a‘v, ccrt i flîma efi

coni e&um, min ima confians mutati o

ne, ex li bri s anti qui tus exara t1 3 chara& crem t v ocz

'

ip, capi tal i ,nullo inter lambdad elta d i fcri rn i ne,ni fi lines: que; i n hac (ubtend i tu1nAemulafiqinì, ai t Apofiolus , charifmata b abi : totum ex imiumt?!

excellem, menfim. 0°’

m @ 6’

C@ è gflch lu), totum

excellen1 .0 m_

n i a igi tur i lla EG: : mn naìpraece

pta Dom ini , de qui bus i n fuperi or1bus c

gimus .quanw i s pro caufis ac tx

emporibus ,Apofiol i s folis comp eti r, Omni bus ramenv i dentur data qui conten tione xmu

la t i onemeli orum , ea…P ro v iri li fe&ari tenentur. N on 11 1 tam en u llaQpera fl ip

gatianìy admi ttenda fint qux non ma

gi s peccant— v erbo contra lati ni tatenp


346°

C L . S …AÎ L M A S 1 I

fi occafio non datur legi time—

a,cquimnd i

u t per nefa s non neceflà 1 i s. tantum co.m

pararc fi 11‘

deàmus ,‘ fe

'

d etiam fupcrv acua.

S i c in aM ov‘

séîîa u i i1ci dimus . At longq ,

magi s 057rsgfgrxr@ n qui nec _l i beros habet ,

nec uxoren1 , fi pofi i t continexp . Meliusergo,& uì m elius i ta. perfeéì ius , nò

'

nubc—v

Potins tamem efi nuberey

nam

E t hoc febundum xao'

e, wyw . Èt qui '

i n

concelì'

a venere uti tur l ibidin i fuseobfequi tunprorfus I ta de ali i s .

P aupertatem ferre poffe,& còntentum ef

fe, ut fugdet Apofiolus v i&u v efii tu,

Prx cipuum efi xai y o’

y ao. a i non po tefi:

ad hanc anfieri ta tem ac duri ci arn fi1àm v 1

t am componere, i ta di v i ti as paret ut fine

cui ufquam iniuri a eas pari ar ‘

. Hoc fe

c 11ndumxac'

g, wy at quod nullurn efi

Weaveì f'

qa , plus habendi cum proximinoxa cupid i tatg , . Si c dua: mA:reîaq funti n Chri fìi ana v i ta ,Pri rna qua: Per

fe& i orum efi , ahomni 6fì a -È cscîrgo aéaq 1'

qofefe Proenl fubducent i fi a ltera%6 1wmu îv , i d efi,La i corfl fideli fifl ui fecunda ha

;.

b è'

txaly ay aazgî. H i in hoc i nfi i tuto , in quo

Deus cos collocav i t , ei ufdem Dei fpi ri tusope, à peccato tamem, quamv 1 sm tali v i tà:

genere éîìm@< sércy ,poffunt abfiinere. @ os

Proinde lice t minus perfe&os dicere…Una…

D E T R A P E Z I L F a è u o n … 347Una quidem homini s efi perfe&im qua. fc

perfcéìzum non eIÎ c 7 1 71 613 inquiunt Patres , TÉAJOV %aw ra

'

v -T8‘TO

) aî

g è5'

1 n Aa'ovwcr rv

‘

y à9up’

fiéîv . Compara t iv etamen ac re lative loqui mun i d eff, huma

nò more, cum alia s ali i s perfe& iores dicimus . U t; poti om ali a funt D ci dona ac

przefìantìora, al ia m i nora , i ta quibus ma

i ora conccflà (un t, perfe&os clÎ e refine& u aliorum qui bus da ta fun i: i nferi orzuma ni fefhun eff. % i m al le t v oce

°

peffiì

£?i onir abfìinui ffc eos qui facram fcriptu

t am v erterun t ubi m em i ni t vellem ipfc tali obfcrv at i one abfìi nui ffet“

.

Nam i lli ipfi loc i ub i 71'

Aq’ov non po ifc p er

fe&um fignifidare probat a li ter'

redd i Latinc non pofl

°

un t“

. U t 4d Phi lippenfcs 1 1

1 , x v , 5'

a‘

0 1 zÎ v fl'

Aa oz,-rì ro©govéî

112… Non imm eri to adulto; hic v crti 21

len1 è um hic eo nom ine argui et , i ure i d

m agi s feci ifet qui fexcent i s a li i s i n loc i subi non m eri to cum reprehcnd i t. S i n

'

Ag’os

hi c adulti fun t, Paulo ante, rÎ n7eAa'

wy a4,

reddendum efi , aut ìdm ado/eb erìm P roquo l ibri quidam habent è

’

JnJLeà‘ng fw

Mau. % idam etiam utmmquc: à’

J‘v; ALe

3111 9410144 1, é'à‘nd

'

ereAes'wy aq . Atquc i 1 1 v e

tus . v crfio, aut ia,m iu/ hfit fim .mt mm


pe1fi fl :ufim Q1118 hic v ertendnm nurumaret aut i am aduléwsfim Pro, fanffificatuf

jim, videtur pofui ffc$ N am & n à a é'

v efl:°

fi nffìfiazre Et fan€ti fica ti ac i ufìi fic1 t i

p1’

ÒPI ÌÒTÉÀ{OI , i d efi , perfe& i . De fenfui llorum v crborum toti us lOci nos al i

b i . I tem ad G orinthi os 1 , cap.

'

1 1 , av

q>faw «3 ÀooÀì ,ugu 'n u; Allud i t ad

faÈi entcs , i d cPc av cpx‘

g genti lìfi, q1u

duc antur, d i cebantur i d efi i n fa

pi en ti a confurnmati . (L1jmodefi ius de fe{ent i ebant, fe @:AM

'ÉQ8 C nom i narnnf, ì1uafin Aa a

'fmfw s i ci efi

“

, Cocpz'

ao; amantes , nonv z'

Aa o1 v c}qocp_aÈ perfecîl:c fapi entes v e1_

perfe&i .D—i ci t ergo , fe ao@z

/

qw ?w Me4 v ov m"

;

71Aes'

atg, i d efi O‘

OQOÎS' fed 11 9 11 111 11 1—1d2111 1 8Nom ine quippen Aex’w‘

v intelligi t ApoftoIus fideles , i n fidC'

perfcéìzos , non adulto s .Haec v era fapi en ti a . Etfi autem ,

vnmoxg

apudApofìolum al iquando 0 pponuntun,aq o: non inde

,

fequi tur debere vertiadulta; ; Narn i l li vn'znocnon Pròpri c_ y 1fed metaphori ce

…appellantur . U t fid ic è «

1‘

em , aliquem effe i nfantem i n Gracci s ,opponercm i llf1 perfeéìe erudi tofefto in ea l i t teratum,no

adultum 6172? i n lingua? CM M

°

qogmtm ze

Si c ad C ori nthi os 1 , cap. X I V : w?à a_q fim

y1'v50953?<Pew ìy oÒM

Ì

7 ? w xfea-vn?rwi

favè ,



&at i one fpe&andum habemus quam _,

fiPrae

ccpti s morali bus adv erfentur, &? 7m

Arra'

qa“f

r”

c ì méîv , v i rtuti bufque poli tici s

contraria ( i nt . N on efl‘

e, i am fati s oftend imuà. N am nec Iudx i s —prohibi tum efi

fu mus , n ifi C 1'

i fratri bus .%od ex i ure eorum

°

civi l i defcendi t , n on morali .N ec à

C hrifio exP1'

effe veti tum efi .

‘In hi s er

go quae i uri s pofiti v i fun t an C-hrifii anì s

l ici ta fint, regula v i dercturperenda expa :11 is legum Publi caram. U t , quae impuni ta.reli queri nt etiam Perm i ffa v oluéri nt ed

ha c regula fxpe fallit . N am lege s civi lesmulta perm i t tun t quae tamen chari tasv etat . U t nc cupi di tate aut necef fitatg ,

a tque inopia f umma proxim i mei" abutaL

ad extorquend f1 ahco maiu s reim eac Pret i um quam i uf’cum efi . C um en im hoc liberum l eges uni cuique petm i t tan t r eifim: quantum max imum v el i t Preti f1 con c

fi i t1i ere, fi qui s ea liber tate i n immenfum

abuta tnr, certum efi , i llf1 contra chari tatem Chri fii anam , immo vel

peccg rq , Haec fpeci cs in iufi ici a:quidem 0543641121137, ut loqui tut l fido

rus , fed qv‘J1'

Lw ov ai va reé7rxm . Aliud efi i n

i lli s, (1113 16 21 11 0 11 per conn i v en tîî & tac i "

perm i fiì onem , quis. n ihi l de v etzn‘

1d i s

i i s fanxeri t , v idetur l i ci ta feci !Î c ,

—Jfed qui»

D E T R A P E Z I T . F w N 0 R E . 351

busmodum impofui t, intra quem l i ceret‘

3

ul tra quem l inepmna ufurpari non Poffent, ut ìn ufuri s . In hi s fax

‘. yo

'

p.1y aa e tiamJima. haberi debent ni fi quis i nfupephabita ho rum obferv atione ad alti ora n i tiv eli t perfe€fi oì i s cha t i tat1 s exemplarfequi . L eges civ i le s quadrupfi pmnam_ ,

ma1us legi rìmo fa :nus exer; enti bus impofuere . % eemul ta non folum 1 11 l ibera re

public a obtinui t, fed etiam fùb Impera tori bus . S.fl tem renovata efi l ege Va lg 11 t i

n i àni acTheodofii hi s verbis È% cumque

ultra centq/ìmam legePermi/fltm aligujdj ìclzocm/Ionenea lflîtati f cmerìt,quadrupi i l>a

vmzcx ob

ligatione canflri flm j ue t cfllzti ane,fine rega i a

pratinws ablat4 redéi bebi t . H i Dera gui anta :

pari furore g raf fi ti u_@iam detagentur, ìn dx

plum extorta rcjlìtuent. C& od antea com

m i flÎ1 i n ufumrum legi t imarum , i d efi ,

cen tcfimarfi excefl î1, lui vul t tan tum duplimulta, argumento efi , pa

— mam quadrup li ,fed n ec dupl i , adv erfus fmncratorcs im

p robos i n ufu f ui iÎe ante i llumNec d iu v idetur ferv ata i lla lex . N am in

collcc”ìzione legum L eoni s,B afil i i , & C 0 11

flamini , qui mode s ah ei s praefcriptos ufurarù non obfcrv av e1 int iubentur tan

tum a 1n i t tere debi tum , 65\

@5è9ì r aa'

7fnx , i n

qui un t, Jm'

jwv , Efd 7rz7r'

ré-rw g és s . D ic

c le «

gy i C‘L . S A L M A S Ì !

cIeti anus antea nfuras ufuran'

i exigentes,

qùod éti 1m infame fui t i n v et è ri G ra ci a,

ubi omnia ci rca ufin'

an um‘

ne‘

gotiumL

cf1fl ibet perm i ffa f uere, ignominxa h otanfanxi t Nec i fìud eti am

'

obtinu1 fi “

pofì i llum… Ne i n foro quidemfci ent i zr norma faci cndorum

'

non fa «

ci endorfi, ex ccnfura Pcen i s Ect lefiafti

ci s film i fempet d ebet . Ecclefia enim pum i ti v a , qua: maxim e rigida 6 1151 i n m inim i s deli éti s

,càftigand i s fui t , v el pe ni ten

t i a publica , ut ol im vel excomrnuni

catione ut pofiea pecca t i s ex m ?o.

n /q& nzi ti_s nulla…m i rrogav i t c enni .

ree notam. …C um leg1umum fa wns zì‘i\eonon efl

‘

e f apra docuerimus,mul t@

e tiam m inus po: ni s . Ecclefiafi i ci s ohnoxi um effe debeut etiam trapez i ti ctnn , [ i

’

i n tra modum l ege v el magifiratu przz

fcriptum confif’cat . Excepti s enim hi s tribus , furto facri legio fepulcrorurru

d i iÎolut i one, quzz 1Pecjes facri legi i f ui t ,“t

quam 'TUMBOJQUX fM d ixcre , cx tera omniadeli&a ex m eove£îqa ori en tia i ncafììgatdreliquerun t . Q133. de caufà. autem foa

noris excelf ub & ali i s av ari ci ze exercendx

modi s v i ol€t iori bus non fuen t 1mpofi ta

p\

u:n.1 Ecclefiaf’ci co. ah anti qui s Patri !)11 efcìrc fe f.1 tetur idem \ Gregorius Et

quo


i C 1 X S A L M A S 1 1

m i tteren tur… N on ca au tem dc legît‘

i

mo fmno t e in tra m odum confifien

d i c1 ab i llis purundum efi . S i quand o v ero l eg i timas 11fi11 1 5 carpunt .i d

eo confilio faciant ut abducendo hom ines vel legi timo ac l ici to quzefiu, tantomagi s ah improbo i ll i c i to cd s averteren t .

c’

Quod exeploChri fi i faci unt, qui ut

à v cti t i s l ege m orali fuos lon 0 1 11 9 av ocaret,

i lla e tiam v etat que; ten1n lim i te ahi lli ci ti s

d i fIè pta erant ut pote à quibus ad i lli ci taauguflus efi è t trai ea

‘ìzus . Tan to en im facil ius abfi inebi t ah imperm ifiîs , qui nec l egeacmori bus coceflî1 f b1 pe1m i ttet 11fi11p21 1 6 .

S ic i lli m ercaturam alias queefiua 1 i as

R1 ofcfiîones , omnemque luc1 i cupi d inemi sepe condemnant eius abfiinenti anucommendan t , 1 11 vi ri s pra:cipuehonefl i s .

N e alia necelfe habeam tefìimoni a con

qui tére, dut qua ad manum ( unt confe rt e, unum fufii ci at ex Ambrofio, de Offic i i s li b . 1 1 , cap.. X 1 V , ubi 1nparallelo po

»

n i t m e1 caturarn fw ne1 a tori am ufu

ram : @acet igi tur omne;maxime mm qui éanorepmflat nelmeminentem b imm tladîzurì po/jîdeantjì1ì @ peazmizà

fi rb i at gui pneefì‘li beri r. I llua

'mag ikda et, ut

fi :pm tbqflmrumfi t animo, ( 9° i nfi a amìmm ob

fi qz1i a . Humi li tm ehimgmti am auget Hwt

Plana

I

D 15 TR A P B Z I T. F (B N O R E o

plena laudi 1 (9 *dìgnaprimari ob i ro, non commu

nem cum Î jmi 1 negofiatoriéur Galati ;

mercatorìéaa, baéere turpi r lum'

cupi dinam nec

omneéonum locare in tzmguammer

cenario mzmere quoti di ano,“

numerare qu.efl ttdcalculari compendio. Qg i omne bonum lo

cat ìn pecun i a , tamquam m erc enari omunere quotidianos numera t queefius , fm

nerator efi fiv e trap ez i ta , quem cum nc

goti atore Ty1 i o G alata merca tore,componi t

‘. C um qt1zefifl è m 1n Prx fa ti o

ne cur pei ori s cond i ti on i s i n Ecc lefia

D ei cfl‘

en t fmnerat ionem publi c e profitentes , quam mercaturx Op eram dant es ,i n ap erto effe azufi rrz dici t Epifiolze au

& 0 1 v ideli cet i llum a/f i ri tufi mffoconcepturfl

pazxapxo-

Ma‘

v iflw um qù1 pecuni czj i mm non exponuntfwnorì cum quo y a nacg,cqugîî ì/Zìf b indicatodenuhti aturfwnemtori bm eliminatioex®ei

tentorio, ( 9° Bx montefi nfz‘i tatix v im. Adv er

j ìos mercatune opemm dante; nuflum eìufmodtextatpmiudìcium. a t erem hi c ab i llo ,an

pa terpa w ej o-

y o‘v i llorum qui pecuni a rn .

( nam non eX ponunt faenori e tiam ad eo sper tiner e qui cum omn i bus l egeMofis ,u t

efi i n D euteronom i i x x 1 1 1 , fir nus l i c iturn exerceban t? S i climina t i o i l la ex ten »

torio e tiam i fìos confi rinxi t, tum prophetam 0 po t t € t contrariam l egem lcgi Mo

Z fa i cx

C 1 …

fa i cae fanx_

i ife_…N am Mofes cum al i eni…genis paflîv am_ permi firufi1ram , cum i n

dfgcnis v etui t*

“ Nunc fi P1 0phè t‘

a denunti atione ex ( 1 11 610 fpìri tu concepta

arcet‘

taleI

faenus exercentes , quale MofesIudaei s li ci tum efl

‘

e‘

v olui t, 31 Dei tentori o,mon te fan& i tat i s ei us, —meccfl è cIÎ alio

f i ri tuMofem , al io proyhetas fuifl è in(£imtos , dum i l l e Permi tti t , quod i fìinon

'

admi ìtunt… An p er P@ g tas D eus

rev ocàv i t quod per Mofem i nd’

ulferat‘ ?

Sed cui hoc fiet v erifim i le?Haud fanema

gi s quam i llud , propheti s in animo f ui lfel egem Mofi3 di lÎolv ere, con tra ria fci tà.ìll i fanci1 e. X V I 1 1 ,

qui Peru

A1 dg ,

i ente ad

e

fl andafeceri t, morte morìetur j à ngzmmu m

ipjb cri t. In ter illa detefianda ib i recenfet,Panem efurìenti non dare,nudumbq/lìmentonon

manum’ab iniuria pauperi : non ab

jl inere , Pigna; non reddere , mm muli ere mimenflma eunt rem babere inprxvepti y @ci non

1 11°

e'

lì ti s fun t tradi ta . N GC ergo d i v erfa

praecipere cen e nd ii à Mofe Ezechi elem ,

MCC


358‘

C L S n L‘

M A S I I

n iam fmno te dederi t a l i enigena: S è d

nec ca: teri pr\ophetarum l oc i qui bus ufi11 afev ere i n terd i cit ur eam exercent ihus

m aled i& i o à D eo form i danda proponitu1 , al iud genus nfurae 1 efpi ci unt quam lege Sed nec v idi t acutifl ìmusTheologus ,pocw y màq i l los prophetaru

°

m

quibus beatum Przed i can t quipecuni .zm non

dederi tml 11fi4r4m contra eius fenten t i ‘

a'

rrp

Plu1i rnugn_facer e c on tra meam '

_

nihil .Sc1 i bi t i l le inTheologi ca deU furi s i nfl itut ion

,e,

‘

non omnem ufuram Iudaeli s interipfos

'

éifc v eti tam , n ec cum omnibus ._

Et

en im modicas aequàb i les fui ffe ei s*

per

rn iflî18 , cum d i v i ti bus . At propheta:

i n i l l i s y am y ay ok ptonunti ancli s abfolu

[ C Id Ù omn i 11f11 1 11 edi cunt . % g d non ; ,

faceren t fi ì1liqua ufum inter fratres & tribules

‘

li ci ta fui ffet“

. @ i fimpli ci tcr bea

turn d i ci t qui pecun i à'

non dcdéri t: ad ufu

ram , 11 11111 111 excipi t, nec; i ufìas ah i ni ùfl is

d i fìingui b fed omn es declarar 1n1 1 1&as

y aow y ay'

éì‘

contra ri as ,quafcunque tt i buli s

à tri bu li aoc epen t" Arfi l ici tas g as folas

confiat l ege Mofznca quas I udx us ah al

lephylo exegeti t,ut egofi atuo, n ihi l contra has f apra fc1 1ptù s y a xoay qpàg pro

Phetarum fac i t, neo en im ad eas Pert in'

et .

Nihi l autem Iudx i s cum m‘aiore i n i un

D E T R A

‘

P E Z I T. F ( B N O R E . 359“

&um rigore, quam l egi s obfe1 v at i o i n _ ,

’omni bus praeccpti s tam negati v i s quam ,

afiìrmati v i s etiam m inim i s Uncl e I ofephus ,

’

l i b… 1 contra Appi onem haecduo mì xime Iudeei s Rud io cflè

l i berorum educandorum curam , l egi sobferv ati onemzy aa

'

ìugu fîmz'

vrw v 7zm à‘o

7€o©faw :(gà 75<PUÀ 05’HC4 V'

c:z

I

rs\'

vo'

uxc ,- i f; m eg àeà

‘ol w 63 6€

Bdm È’

gy w ai vaoyxgq’

om vv v m v rzp‘; w w w ;

,q'

ou. (Pnecipue libcrorum edu?atioyzì finden

tex, legum oé/è rb antìw , pi etatemgue in bi i

tradi tam totim v im maxime neccj]à ri um opmrati . Qnoni am v ero

’

ufi1m cum fratr è le

ge v etaretur, i deo ah ca Iud :ci fempcr ab f

t i nuerunt,& abfìixi cre ah i lla prophetze to i:loc i s i nclamant 1 0 3 debere qui bus legi s

cufìodi am i n omnibus fui s art i culi s tan

top ere commendan t .At fi, eum lex eademp erm i t ta t— cum extranei s Iudae

_

o fc1=znus cx

ercere, de es…ramencon tra ufuram tefi imoni a p lac et an&oriEpi ftolacPro fe adducere, v i deat v i r Optimus i n quos fcmetipfu

'

m laquco s cx eo

i nduar “

In t 1'

a&ati 0 n€ dcU f uri s u t“

'

i n hac ipfa Epi fìola fatetur , Cbri/Zi ano in Cbri fì‘i anum u/ùms iflws debere permi ttiquae olim populo ®ei mm a lieni ; eram“ li ci he.

C ur ergo, aut ad quam rem profert proZ 4. phera

36 0 C L S A L M A S U

@hetamm tefizimoni a, qua: n ihil ad hancufuram fpe&anlg, de i lla fola accipi endafuht, qua legeMofis veri ta fui t, quamquefrater in fratrem exerceret C 1 11 eti a rìb ,

quod ego quazrebam 113650 1 13 eri t condi«

t i oni s i n Etclefia Qhri fiiana m erca to :…quam fm11 eràtor, quà ndoqui dem , ipfo te

fte indi ce, Cbrìjl iana i n Cbrifîiazzum ufzmeifl,e debentpermi tti gzmolimpopulo@ai mm

]i enpkemntpermj/Zef F—ruflra.nobi s obtfud i t:

ex denun ti a ti oncProphetae elimina t i fc:neratores c ei tabernaculo,ut inde conCi udat e tiam fo: nera torcs hodiernos ah

Ecclcfia D ei effe excludendos . N am fa:

:neratores i non

n'

é C zeterf1 fw neràtores Chri fi i ani quibus

perm i ffa: fun t i lles ufurae quae populo D eierant l i ci fx i n ali enigen i s n ihi l habent"

commune cum fw nera tori bus quos lexD ei non admi tti t

“

. F1 ufh‘

a et i am v i 1‘ fa

c1 1 1 11m l i ttera1 um_

peri tus quon iam ad

v e1 fusmercatores 11 111111 111 tal e extat pm:

indici um qual e ad v crfus fmneran tesrqui

bus el imi na t i o ex Dei ten to rio voc ep1 0‘

phete denun t i ata efi , i deo m el i ori s cos eflì:debere cond i t ioni s ai t imEcclefia Dei quì

foene‘


36 2. C L . S A L M A S I I

«m erca tori a perm i ttenda fit , fa :neratori a

non fi t ? An quia non debent in …i ufii d a

commuta tiva l ocum habe re contm&us

1 1fi1 1 1 1 i 1, ut cenfent2 I ta c e rt e volan t to1 0 genere d i v e1 fos effe contra&us ufurario s à commutati v i s . Audi amus rationes .Has enim cxpofuerunt i n Theologi ca de

U furi s In mntmfì’ibm in

qui unt commutatib i 1 fit aligmz commutatz'

o,

aut domini i , aut propri eMti 1 rerum aq ui rmda

mm b el tmmfi rendamm, contraffm autem u

j ì1mri ifìmt magi : bene rerum camma tatìani r

fl at11rali um canlzmti onumpmar'

héuli . Rogatos primum eos v elim , an nonputent , ma

tuum reponendum’

efl è inter contra&uscommutati v os Vel indenomen habe

'

rg ,

ofiend imus , à mutando. Et y o'

ìm

S ia 1l i s ea ra tione app ella t i , quod idem_ ,

è fì a tque al.uozCn

’

. N_am

_ex v erbo S i culo

gg1à fi'

fi 1 um mutare fecernnt L a tini quodanti ui tus fc1 i bébaht mwtare , u t cav are,

(mer, Em curare, un'

. Ergo ve l ex nom ini s Prep 1 i etate, mu tuum efi commutat i v us

con traéìzus . V i deamus , an defin i tio com

mutat i v orum contra&uum mutuo etiam1 3c0 11 v en1 ar

’

. D i cunt, contraflum commuta

ti bzìm q[ emmfit commutatìoaut daminìi , autrerum aryui rena

'4mrrz Del tmmfe

rendamm. Nenne haec fit i n mutuo commu

D k T R A P E Z I'

L F oe N o n 1z. 36 3mutat i o Transfertur en im dom iniump ecunia mutuati ci se ad deb i toré 11 1 ca. uti

fm i poflì t , dei nde , pofì przefii tutum tem

Pus ea r edi t ad dominum . Q; e duplexPermuta ti o , u t vere inde mutuum a mu

tando nom en inv eni fl è v i de1 i queat“

.

Transferri dom in ium ad tempus rei mutuo datze,docent i lli qui mu tuum inde di&um autumant quod fiat demao tuum.

S i de mutuo gratui to fateri neceffe haben t , contra&um ec commutati v f n quo

colore i d de mutuo faenebri , hoc efi, con

tra&u 11fi1 1 3 1 10 , 11 eg1 l1 11 11 1? An ufum, qua

acceflîo efi ,fi1bf’can tmm mutui abolefaci t "

ac p erd i t, aut i ta immutat 11 1: ex contra&u

commuta tivo i n aliam naturam convertatu1 ? Mutuum 1nter eas obligati onc;s t e

poni qua: ex contra&u nafcuntur oh*

l igationem effe qua: t e con trahatur no

tuin efi . C uius generi s efi commoda tum,

depofit um ,& 1 li a . U t commodatum fit,

debe t effe gratui tum. … Si non fi t , t ranfit

i n aliud nomen… : D e mutuo n ihi lmeccfl èefi . N am mutuum fmnebre tum d i ci tur,

quamv i s tune fimi lius fit locati oni

cum gratui tum efi , commodati on i . Sed

nec i llud obfiat,quodm utuum ipfum 1Q_,

contrahi tu 1 ufurae non al i ter deben tum1 111 eR0m1 n0 nifi fi ipuh ti òncm dedu

361 1 C 1… S A L M A S I I

qua obligationi s alia efi fpeci e3, v erbi s contrahi foli tx . Illud de fi ipulati p ne

—

ufuri s paci fcencli s interponenda €l u/ i 1 i\

tum

i uri s fui t prppri um… Apud Gra mo s folo

pacfto i n _

ipfa pecun i amutuo danda de hi sconv entio fichat“

. Sed apud Romano seti amin P luri bus cafibus ufuras etiam folvimori s era t nulla i nterpofita

‘ fl ipul a tione

promi/

fl‘

a5, ut trapez i ti cas . Bas enim ci ve

7rsew'm-rg q , i d efi , citra &ipulati onem, dc

b e1 i i us fu'

rr‘. Ufura igi tu r i n mutuo,ut

acci denfs“i n fubfìant i eumhaeretfl Nec efi

pars eius émw'

ànc,fed accefl‘

ori a, tolliquq,

a tque addì potefì fine i nternecione fahi e& i . q cunque nom ine debeatur, fiv e

ex p,a&o velmutuo , fi v e ex mora , fiv e ex

caufa indicati 0 p0 1 1 e1 aliquid fubfit‘

3

quali principalmpropter quod folv antum .

Ea pecun ia efhfiv e ex condemnati on; ,fir

v e exm utui contra&u, fiv e exmo ra alienidebi ta… Qg i d enim refertg, 11 1 1 11 1 11

nos c onv eni a*

b — 11t pecuni am quam ti bimutuam do poli menfem mihi reddascum al i

guo augmento, an fine acceflì one?

Hoc ca 1 1 11f11 1 :1 1 i 11s efi contra&uysfi llo gra

tui tus utrb quemodo commutati v us . Ri

diculum efi: quod ai unt ‘

contraflmufà mrza,r15[7è magi : beneww w commutati 0m

'

1 , (9v natan;

liumcon»entìanum pneambnlw, qmmzcoglgzmu


366 C 1… S A L M A S I I

ev ert i tur, vel cum pulv i fculo ev erri tur

t ot 1î a lio argumemo, quo probar imo s dari contra&us ufgrari os qui non…[ un t praeambul i al i o

'

1 um contra&uum…?

Q1 j fub ufu1 i s lev i c rihus pecu ni am mu

t11at11 1 ah ali qu0 a r di ffolv at cred i torem……

cui f ub grav i ori bus debet, an ad contra&us

commutat i v os Pecun i am i l lam fumi t" ?

Immo pot ius ad obligatxonem d i iTolv en

dam ufurarìam , quam cum a li o contraxi t% i mutuam Pecun i aîpa&o faenore p eti t,ut ad vi&um neceflà ri a compa rer an i ll econtrac"tus anteambulo efi al terius contmé‘cus Pone, in terdumpea m i am fa meb rem defiderari ut x des emantur, ut agri ,m erc es qui s adco Rulms efi ut inte

gram fummam accipi at fcenori fi neunum

guid'

é in arca numm 1îb abear f ui <; 1 i s quemcum a li eno iungat ad i lla quae v 11lt comparanda ? Hoc efl è t plane quod a i t C icerode C ati li nari i s foci i s refl u e b elle cum

ufl m'

1 pnedz'

orum f mffu Agrum fexcen

torum aureorum m ihi comparavi redditurum f1 u&us 11f11 1 i s fem ifiîbus . S i pecumia ru ad cum emendum totam foenori fu

m am fub uf11 1 11 $que fem i ffal i quid indelucri mihi f uturum efi Op eram fci li cet‘

l abo1 è'

lucrabor i n agro'

colendo,ut v i x,

ac ne v ix quidem ex eius red i tu 11fi1 1 21 3

meo

D E T R A P E°

2 1 L F CS N O R E . 367

med cr‘

edi tori folv am. … B icam al iud,

nod non v i dentur animadv crfiffe i lli usc

(lententi 1s; au&ores ,quos fic mani fefla fides

efi: nihi l cogi ta ife dc; mutuo frugum a t i

darum l iquida ram ufurario dum i lk1

fc1 iberentfl An qui tri tici mod i os de

cem mutuatur ad agrum conferendum ,

redd i tum s Pofi meflcm , fient o l im mori sfui t 11fu1 3. fefcupla vel hem io lia mo

dio s quindec im contra&us hi c, quem l ique t eiÎ e fosnebrem , precambulus efi a l teri u s contraéìzus commutat1 v 1 Ecclc

pert inet quod i idem &atuunn eos qui pecumia fim ncgo t i ant ur, cumque exercen t,

non clÎ e legi t imos negoti atores . Handi ta Veteri bus cred i tum ut paulo pOH:ofiendemus . N ihi l igi tur caus efi cur… ,

negoti ati o mercium pecunialic i ta ac legi tima v i deri debea t , p ecuniaipfi us Pro i lli ci ta atque i llegi tima babca

Et v i de , queefo, quoufque proce

dant, qui tali prx i ud i ci o contra foementore s oc cupati , immo occazcati funt . Pro

bus eri t m e rca to r honefìus , qui cen

tena pro ccntum luc1‘abi tur quod decem numm i s fa=:pe emeri t Ra tim vicen i s ampl ius v el ali eni pauperrimo v en

d et . G lori ofus per 0 1 9. hom infi v oli tabi t ,

magnifice fe i acîì abi t , ab omni bus tanqua li

,}

368 C :… S A L M A S I :

‘ì“ ,

3m bonus civi s reip11bl i cx uti lis laud ahi tu1 ornabi tum . Eius ami ci ci am…ac grati a

m omnes boni cugi ent . Imprb

bus v ero i nfam i s habe i tur trapez i tav el p

‘

11bl icus fmnerator qui 11furas ramenà l ege ah magi fìratu fi bi przefcrìptas tan

tum exigeb què; d edu&i s omni bus impenfis beffe s vix

,

fuperabuntfl‘

Ah omni bushonefii ori bus ad i tus eius ac fe1mo ded inabi tur, tanquam impi i fed erati . Pofi remo nec: digna s cenfcbi tur cui t a naDom ini communi cetun Et i ta cum bonaconfcìenti a de proximo fu

_

b legi tim i s ufu

ri s fcnnerante fen t i ent ac pronunti ahunt‘

,

qui pecun i am ipfi fuam ad ufura‘

m dant‘ .

% odmi ni î‘tri s altari s prohi bui t non fo

311m Apoftolus Paulus , dum <p:Aacggm'

gxq

ad%eoxegàéîg e ift: v ctat , fe'

d eti amC onci li o

1 11m decmta genera li um parti culari uin que

Ori efi t i s O cci dent i s ,dum expreffc v el

legi tim i s 11f11 1 15'

6 0 5 abfi i n1 cre debere fa ng iun t

‘

C um tamen nulla C onci lìa v e tcm 11 111121 fact a fc1fiptura L ai

ci s i nterd ixe1 int .Omui s autem ant i qui tas ,

11 1 tot i es i am dix i mercatores cum fm

n,crarori bus i unxi t in legi timo Wa

7 1…qî', hoc efi , pccuni azqux 1 endaeÎîÈ1d i o .

A1 i fioteles èy.7mgj aw w n:g* mM i fl î€ f

m CM -nmîg fpeci es recenfet, qui bus pari fiq r

locum


379 C I… S A L M A s 1 1

qgaì tui t, 11 0 11_m3gi s ad eos Perunerem t“

i am ,djg im1l s ,propl1 etse 1 11 1 6 1m if13 1 i0 11 @111 ,(1113 111 ad mcrcatq t es C um autem .Eze

chì el ; 1naledi éì i oms eadem formula. mvoly at qui Paupercm0 pprimunt (111 1

ad 11fu1;am dan t pecuni am fra tri v i deli

cet,an non’

mercatores eiufmodì , v i de

1 1 etmm d ebent pauperum oppreflb res ,

qui quod v 1gmt1 numm i s eme1 unt pan ;

pe1 i v endunt quadmgeni s

0 3

i n

cole1ét , fed fmnerato1 es fem er firenuos

ex1 i ti ffe comper tum efi , ,u l: Syro s eo

rum v 1c1 11 0 5. Ar S yri i n utroque pari tereg1 egi i , in permutand i s m erci bus , i nd

fw nera ndo . Rà t i g nem reddi t Iofeghus ,

ren t n ec'

extraneorurn commerci i s gau

dcrent . Agri cul turze prx c1puc qum t e

g ionern pinguem 11bere gleba infidebanbfiuduerunt , fie nera t i on i . Vg_

1 ba Iofe

7as w°'

n X CJ@ V oîm5wzr aun mn ozîn'

epz

mee'am xm

'

oou…ev ozì'

n m Î1 cì'

Mou; Jìà 7 8'

7w

É nwît'am , É :î,uîv a i @ 6ÀH ; ,

uaneg‘

r im‘

5uÀaiw n; i wwma gu’

m t, c gg v'

g‘

vou m drlw dnmvè°

yx:m Subi ung i t paulo pofi ,

iì îì Î l “

D E T R A P I—: 2 1 L F CB N O R L ; 7 1

antiqui s temporibus nuìlum fuifiè I adeei scum G reci s commerci um,ficut eratAegy

pt1 1s , Pha:n i ci bus i n merci rnoni i s_

111

1 1 0 ci t roquc eX porta ndi s importandi s .

0 65%59 n ?; m Amoî; pgàvm n‘

'

n o‘

; E°

l az; 1ÎuÎv cÎ aw €g A i }U7f7/OI$vr£m g

’

a xfft aîy È/Eazyéwem n ?; 357 Zw‘

m eg?

Mar 7 171 <bom'

m; 5115 m'

: 14 7111W'

a;

ìwmefa; zw aà”1$. Ubi v ides , Èwnpt

'

ai M °

m heîag i un& im nom inari , ut apud A1 ifiotelem i n Ethi oi s è y wogt

'a v è na 7màéat'. I tem

X endphonri de-V eéì igali bus ,

’

a,ua o

è mmm…. N e qui s dubi tet de nofira e

mendati one in l ege S olon i s . @ od igitur non cfÎcnt an ti qui tus 1n ercat 1 l ri s \

ded i

t i Iudx i ,neque al i i s negot i ati on i bus , hoc

efi: Èp 7rog/dx; namv\.4a z; ideo 11 0 11 fxpein co i n leg6 potcrant comm i ttere. Pro

phetze autem qui comm foeneratori um_ ,

animam 11 ov erant , eu gra tia tam fxpe tamacer be fev em D ei indici a , p11 11 i 110 11 e111

ceram i ntetm inan tur ac denun ti ant fm

neraton'

bus , fed i l li s dumtaxat qui coutra l egi s mandatum fratri bus f11 i s foenera11 11 11 1 11 11… q …n to magis enim ad i d pec

catum eraurp rocli v es , tanto m i naci oribus cdi& i s p1 0pheti ci s ah co fuera rctfa

*

hendi . Et eo quidem magi s quod Per‘

m i flîo faenori s cxe1 cend i cum a li cn ig f—‘n i s

A a 2 v iam

C r… S A L M A S ’ I 1

v iam muni re CI S v i debatur ad hoc ut me‘

fra tri bus quidem parcerent . Pergi t Epi

fiolze 3 1161 0 1 d i ci t ,f21£fum Cbrj lì, trape

%t45 nanfò101 , fà ! una cum i lli s“ b endentexamante; em i enti5ex t?pla, adbanv contra»e;jiamimpertinem bideri . Ego autem dico, i llud

impertinem , etfi latinum 11 0 11 fit , n ifi fit ”

fheologi cum adp1 im e tamen p ertinereentiam declarandam Theolo

i ll: ud Chri fii quod in Prqfài i one 21 111 al-latum efi parum ad hanc: controv erfiam Pet tine1 e . Exemplo i llo t e

pè rcuflì do&ores qui ex eo ar—

gumentahi

t 11 1 , 1 1 àpez i 1 3 3 fiv e fixeneratores abEcclefic;cò

'

mu11i one eÈ e 1 emov endos ,qum 11 1 111 1 1 11

Chri fìus m enfas eorum i 11 templo '

de

prehcnfas ev erti lfet &‘

11 ummos effu

d i flìtt‘ fl Hoc eodem quippe argumen

fo non poffe ta ntum fed debere co l»ligi mercato1 es quoque è fy11axi coe

t 11 fideli um exterm inandos , quia eme11 i

tes y endentc ue ( 1 11 1 111 cum trapez i ti s

templo facefl‘

ére C hri fh1 s i uHì t . Lyranus

notat ad i llud Mat thx i X X I In trav i t“

Chri fius i 11 templum mcnfag N 11 111

mulari orum {11b v c1 ti c t d li cet i l iMgm

ma!4 ri i mmrecipermt pm mi am zzltm fortem;

Mmm rccz

‘

pieéant 4/iyzm munera f ha xm i a


C L… S A L M A S I I

13 1 0 91 16: mercatumm Lat i ni appellant , fiv e,

@ mm'

a , quq negoti atorum € 11 , acm ,…11 1 eos e tiam G razci appellant

“

.

Ifii c erte negot i atores cmunt à m ercatoribus quod ci v i bus v endant, quid emcaxi ori P1 ct i o quam quanto emerunt . Sed

ipfi mcrcatores qui trans maria cur1 11 11 1 mercand i grafi a 10 11g111q1135pe

t 11 11 1 regiones , i dem e tiam facia n t . 13 11 1 11111131m e1 ces omnegenus , quas ali i s v e11d i t,

pra xipue 11 eg0 113 1 0 1 i 13 11& 5117 691'

9w7@

zeu 111 i l li s locum inveni t ar

que in negot i atori bus i nfi i tori bus . H i

cum volan t rem fuam impenfo preti o

v endere, aci le 111 1 3 11 1 tanti fibi co 11 fìarp ,

quam longe v 1 11 11 s eam comparan nn Eo

perìuri i 1 anmmt amm {gretm .Add i tque, nago.

tìatarex wfl ìmari qui iufl £t i 4m®omìm

'

minime confiderantey per immodem«

tumpe‘

cunzle ambi tampafluuntur.Talj èue, a i r,®0mìnm ei eri t e

‘

templo, di Éem, noli teflzceredomumpatri 1 mei domum negati a tamm. O?

5wv èumelm % o nom ine 12716 «W%y vrdga y fac’

1:o ,certum ef1 proi nde, tarn è ;…c7répe: qua inw mfà oug m ercatorcs x que ac nego tin

‘

tOI'

CS omnefque omn i no qui 11 1 7 01621117 1qfac i an t, còndemna ti one comprehendi .

Enimv c1 oEcclefix v ete1'

es, qua: fm11e,1 at

_OÎ CS

D E T R A P B Z 1 1n F oe 1 1 0 11 11 . 375to re s à commuu i one fubmov erun t,ac d è

Ecclefia Proi ccerfit , eti am ncgo t i atoribus

t empli ad i tu& 13C 1 11m 11 11 10 1 1’

1 pa1 t i c ipat i o

ne i nterd ixe1 unt . Epiphan ius de hi s quo sEcclcfia non recipi t ubi d ixi t eam :hos

à commun ione fim [ egregarc 37 1 $7m14111115718

n m » 11 »…L/a r add i t pro ti -Lnus , w a y…7 d n

‘; z

’

x. >’

m îe'

xem c aEAAaÈ 12m

J‘eecégu ì zz

'

vw o vîyeîî au . Negotia tarex non ad

mi tti t fifd omni um i nfimo: ex{flimat . Et“

Profecîto, fi perfonx prop ter vi tium 11 1 1 18

profeflîon i s abi i ci un tu1 ac dam11 3 111u1 ,

non habeb i t unde culpae immunes poff1 1 f nos p1 ofefl b res PI IBPCS.Î € me1 c-a tura, fifazneratores non Prx fl a t i nculpabi les 11

111 1 21 . Qujd en im ofie11 d i t m erca tura quo

prx v alere quear fcen era t i on i , ut 111 6110 1 1bus honefii ori bus conveni re fe vi ri s

13 1 0 13 6 1? 51m eli orcs non faci t qui cam . ,

tra&an t imm 0 perfa:pepeio 1 es cm:…

mercatores i n templo 1 etincbimus fo liéci e€ti s fmna a toribus,cum 1 1 trofqueC h1 i

(tus ei cce1 i t? S i , quod fec i t Chri fh1 s, 11 0 11i ta interpretandù € 11 fiperfomarfi vi tia11 0 11 ex :1 1 1c quam exercen t fed ex .maleexercendo pcnfitari exami nari deben t ,

c11 1 improbus mercator i n trom i t tetur…P ro bus fmnerator ah Ecd efi a cum…

ignoin i ni a infami à dimi ttctuxì…? N i fi‘fi

C L… S A L MA S I I

cred imusmullum umquam m erca to15improbfi 1111111: repertum, neque ull11r11fcr:n emtorem probum .U trunquc

admi ttamus , fi fapimus , aut utrumque ex

plodamus.N 6 quia hi c aut i ll e fuenerator

aut 111 e1 c:1 1 0 1 e1‘

1 9 fed p1 ,0 11 1 ben e aut ma

le in profd lîoncqui fq ; fé gcfÎeri t pro

digno v el i nd igno, qui ad Cht i fii menfam

admi ttatur 5111 1 ah ea excludatur… % od

fi propter a rtem v i tiofam perfonse el inì i

nîidce fu'

n t abEcclefia, ut lenones ,meretri

ces , hifl ri ones , atq ; i nhi s t ti am fuenera ti o

depu tabi turmec minus certe mercatura i nhoc num ero 1 6p0 1 11 d ebe t omni s an ti

qui tati s iud ic io, tam Ecclefiaflzi cà quampoli ti ca: , di vina q

_

uineti am a1i&ori tatc .

Q1gid igi tu1 ìn hacmea fententi a i néptum ,

c1 11r, 11 t verbo Theologi co 11tar, iwpertinem?

An al iquid apti us quod magis ad rem

fac i at , concludi v el i t , v ideamus .C urma

le conclufcrim ha nc ra tionem affert‘

dogmidcm inquir templìprofi natìonem

Mparz'

terpatui t b endìcare i n i l/i 1 , g'

u/

omm

ex tra tèmpli fi brimm,jl :ztm ( 9° axioma di@4 r

erat in v im cbmmunì . V ix i ntell igo quidv eli tf . Qg inz1m i 11 —quibus templi , profanat ionem potùi t C hri f

’cq s v in

d i .cg11 € e tiam extra templ i fabri can_

u

_i g fttht fi atm ( 9° axioma dgfl ar em: in v imgomma


C L . S A L M A'

S I I

”

apud Matthx um priore 10 120 eos nomi11 3 1 1 1111 1111 1 111 m axime templum p1 ofanant es, =è è ìéfaAè mz

'

v7'

axTaù: 7naAoau ra; ;g562) 6j60ppm ; E,, 71.1Î39g3

'

. E iécz'

t omne: »endentex emen

tex in templo. U bi hoc fec i t, 1 11 111 demam

d i ci tur ev ertiflè menfas trapezi tarum ,

hoc ef’c :v C1s-aî'

r. f0 1 11111 0 fa

& 11 111 qui s puteb id em 0 1 110 fe1 v atu1

0 11 1 11 051311 3 11 g011111 & 1 1 111 1111 111 0

cam menti o 11 0 11 fit N ummularimunu fed

v endent ium tantum 0 111 6 11 1111 11 1 e

521651 a’

; 7 3 611 641215423 9; .7zo up

‘

l ag,

21%3M -Égm rî a'

Ìné;

m a uy_5; 5 aZu7 cì

? sfoteîoì e ami».auouAgr

€551 . I ta legi tu1 in veneranda: v etufìati s

l i bro exRegia Bi bli o theca . Sed apudîohannem 11b1 1 :1 111 v endenti urn quam ;

argen tarìo 1 um fiv e trapez i tarum extat“

11 1 0 11 110 , ferm o tamen Dom ini ad (0 10 3v endìtotcs dìrigìtur, increpantur, quodEmpo 1 i i (10 11 1 11 11 1 faci a i1 t dc domo D ei .

P 0 fiquf1m enim ev erzi fl è t mcnfas Argen1…1 1 10 1 um conv 6 1 111 ad v endentes fermo11 emzè .n îg m

‘

; moM m a mv, aggm"mz?!

vu: èamì'

3v mì 7111 1e?71 7 è 1 mmv 79 v a vfo'

; mv 071011!

%,u7roeîou. U t 11 1 (1 1 , quemadmod

d i fpa1‘

1 1 1 11 1 1 0 fq11 1: domin i fa&um , i ta nec

d i fpari li s canfa 1111 33 Dom inum m 0 1111 11 1

fage1et nec 1 11 111 0 1 21 me1 cato1 i bus p1 0

fana

D E T R A P E Z X T. F G: N O R E . 37 9fana tic quam à trapez i ti s . An exta

templi fabricam 11 1 1 0 1 1111quc d i fpar axi oma ac fiatus fueri t i n vi ta commun i ur

d

v ulr Theq logus , quaerendum efi. Argentari i quid aliud quam (num quqfìum cogitant , ut quamp1 imum admaximas d i vitia s perv en i anfi Si alia efi cogi tati o ac

men s Propofitum Rad i umque m er

catorum , n ihi l caufzc dico quin verum vid ea tux: d i xi ffe Theologus egoPotins

S olus Iufi ini a nus hanc li t€potei ì decid et e in grati am trapez i ta r i i . Sed cum onc

répauperum i d agunt trapez i taz. Immocum maximo eorum commodo uti l i ta…te aut mendax efi: Iufi in i anus fi l lax

ipfius rei cxperi ent i a . Sci li cetpauperum

ra t i onem chari ta ti s m agnam haber”

merca tor, qui quod em i t parvo immani

preti 0 pof’t y endi 1r ? captar annonx

i ncendi um , ut carius v enda t, fic paupercs cx1 ecer

‘

? Sanffus i nqui t Am lx ofius ,m negotiatz

'

onem i ntrog’

fl9fi negat , qui a pretiarum captare i ncrementa nonfimplici catù fi ci

b f lfi lti é’. Qgem dabi s m ihi tam fimplicem

mematorem ,qui increm enta Pret i icapter occafionmn 110 11 q 11£ 1 3 1 au

CLIPCCLI I‘

58 0C L . S

,A L M A S I I

cupetur und i quaque

omni modo, qua

luc1 1î faa at vendendo quod emi t ? Qu i'

v e1 .fums non efi , 111-1 0 11221 1 11 1 3 renunci et

“

,

t con

z i tas

eam tamen art em exercen t qua uti nemo

inv i ta s cogi tur .D e-inde et i zî fi v el in t « Mea

È 3nm nè'

fi vy maptandum . S i '

al iquacal a

m i tas v i tibus i nci deri t , 1 frigusgemmas

a dulferi t aut zefius v el pluv ìazlfl0 1 esde»

cufferi nt , aut grando …uv aè c‘

ontùder i t ,Ra'

'

tìm”

aP0 1hecà s cel las cla1i duint , ac fem

‘


C r . SA L M A S I Ì

1 10 5. Qg i d fi ego contra d i cam,ni hi l Ve*

tare quin m agi s exfecratq s fit mercatores

profd ìîoni smund i natori x nomine; An

ali quid habebi s quod opponas Imma

quae fupra atta l i , fati s d are arguunt"

,

ìn i l lo fa€to grav ins i nv e&um effe i n…merca tores , quos prius ei i cere temploaggreffus efi: ad quos folos fermonem

d i rexiuquafimaxime templum profanates ,& Emporz

'

um ex eofl wi ente: , ut legere efiapud Lueam cap . X I X , 8 ed pari a 1int ut

fupra d i cebam , in utri fque omn ia quid affers cur m ag15 v 1dcatur Chri f

’cus grav afl

‘

e

tîapez i tasZ( z:bi l b etat inquir éuc crede

re. Optima fans ra tio acuto Theolo

g0 d ign i fîìma . Ego etiam fic reponaxm

nibi l betat vantmrium …zflîrm4re. Scio , eo fa

&0 Chrifium non pofTe dic i v endentesem entes v endi ri oni g aut c;mpt i oni s 11 orr1 ine p er fe darnnaffc. !

_Qggj en im tan tum 1 9.

t io11 e i n quo i d exercuerunt , eos condemera t“

Qeo . In Emporio fi l1 oc i dem agi tafl è n t ,

11 0 11 eo s fil i t 'damnaturus , nec inde eX pulfilm s . Nec ergo trapez i tanîm enfas ev erfurus f ui t fi i n foro cas hal mifl

‘

ent . % o s

Froi 11 de 11 0 11 Potefi di ci'

rati 0 1ìe Profefîì o

ni s trapei ìt icx à Chri fìo con dénatos cHe,

fed folius Ì0 ci facri , in quom è'

fas tune ex

e1 cc

D E T R A P E Z I T . F m 11 0 11 1—5 38 ;ercebann N 0 11 1g1 1 11 1 i 11 1p01 1111 0 11 5£1 &um

Chri fì i , quod al legav i ad componendos

cum nggoti atori bus t rapez i tas cum…

Chrifiùs i d faci ens aper te eos eq ualven t plcri que anti quorum patrum. .

eti am re&c i udi carin t ,à Deo cxaz

quatos

i lla expulfione 11 1 1 0 fque f ui 1Î q , .N 0 11 pof

fi1m tamen qui n i terum i nculcem hicrepetam rationem Theologhq

'

uc; ipfiper

fuafit impertinens effe ad con trov er

fiam qua? in ter nos agi tatur faéì:um Chrii 11 qui t templi profana

mp…zri ter pa; ui t v endicare in i llì1 ,quorum extra templi fizérìmm,jlatm axìo

ma rl:fi xr erat i n Di ta communì. I terum d ico me non V i dere, quorfum hx c Pc1 t i

11 6 3 11 1 , 2111 1 quid v eli n t . S i templum p1 0 «

fa1 1 ari cenfetur etiam ab his qui abfimt,extra fabricam templ i pofit i (unt fruftmergo fad 11 0 1

‘

0 f0 3 à fan i s fac 1 i s (ui s'

ar

ceban t 0 11111 g,: m i les. Unde i lla , prarzzlpro

…l e/Zeprofam . Et apud O rpheum ,

-1

'3 1 o35 89611

'

o ; . F1 ufira etiam apud Indx o s £m a 1w oin M ali qui fichan t fi impi icx1 1 3 fìy11 agoggm pulfi 1 1 0 11 m inus tamen…

cam 11 0 1111 1111 1 quam i ntromi flî. F1 uftra

dcn iquc apud pri fci zevi Chri ft i anos a l;Ecclefia elimina 11 11 1 11 1

“

adultc1'

i , ho

m i ci d :e , v cnc11 an u ali orum ei ufi nod i

11 1 9.10 1 i à


mai ori s abollae cnm i num rei , fiqui derr u

«

;eque domum Dom inì eje€ti Profanant‘

quam recepti . D éi nde v ellem expli caf

fen t ex princip ii s funeTheologi ee ,quanam i l la v indi cati o fi t , v el v indi fìza, quamC hri f

’cum Pari ter p0 1ui ffe a iunt _

fi1mem_,

de i lli s quorfi ex tra templi fabri cam d i fPar era t flat us aut: axi oma . Non enìn1 v e

h i t Chri flus u t malos perderer , fed ut

eo s conv erteren Nec v ind i&am fumptudc peccatori bus fed ad bonam eos

fmn per Paeni ten ti am rev ocaturus àD CO pat 1 em i ffus efi . Hino quo tid i e con°

v e1‘fabatur a im publi can i s

n d ei exprobraban t S criba: Phari( sei , quia frequ

'

éter cum i lli s ci bum fum e”

r et . (l 1; 0 fdam eti am ex hi s rec‘

epi t i n con

tuberni um quafi fuum d i lcipulorurn

ccx; tui adgregav i t fl An deter1ores fe nef atores& trapez i tgpubli ca11 i s

?C i cero eos

i unxi t i n l ibro 1 d e Ofii ci i s guafi paresquoad odium hom inum . Sed Q0rtìtorex ibi11 0 11 1 111 35 11 0 11 gubli canos C eftîim eff

men,qui in Euangehb v oè ant 11 1publicanì,‘

i llos ipfos efl‘

e qui C iceron i d i cun tut…parti to… qui d i v erfi eram à publìa mìrfic p1 0 p1 i e di & i sRomanorum ufuaomo

rb . N am publi can i Rom ani , quîG rseci s

à gzemè’

vau, honcfii ozi s eram ord ini s, n ec


386 C L ; S A L'

M 11 3 1 1

qu i tés,& omn ia v p& ìgali a ac 1 1 ib11 141 1 011 9(1115111 republ icga tencbant

“ A1 i i'

s

'

colli

gend i s ‘jòc‘

exigendi ; pra:fici eb3n 1 11

11320 3 , qp ì…v erepqr°

ti tom € 1'

2111 t 111 0

0 1110'habeba 11 tur . . 1111 1111

1 1 1 113 111e3

Pter* i llam aù 1@©qùxìfM

1& °

121Lge'

o‘1—1a1 11 P lus ex

igendi quam l i cerct f . B'orum princeps fi

v'

e1p1 imas c ch:gus i lle:fui t, …id“

efi:

r ew'

vng,p o1 i al lophylu& 11 1 putav i ttTter

1 111113 11 11 3 , fed plane Iudaeus -11 1 & 1 11 0 111 è 11

0i’ccndi t“

re hi i 1'

1 v ifi ef

fen t , jdeo ci s”

_iungun

-î

minus ex0 fi

l i de teriores efl’cn1 ma li s fmne1atoribus ,

c11 1‘

profana fioné templi in ifi i s Vinci_

ìgaffet .D om inus extra 1 è

'

plì fabricam ,qui Pub li cani s fe c6m 11nì cabat Per conv erfàtio

n em & 1 0 11 v 11’

1 1 1m 1 ?:…N a

'

m 11 1 hehe Graeci

Theo logi di xere5—

.iî 11011 131 131ey'

m; và "

w xy v

ÉEÉ%MHW . ?Î g\

x de}; f a‘mcm

‘

v

,113 ù 63572\2721 1 i udi cium . ? indi èw

c;xfi indééat at grr:ti dq ttxfly 0£

mmc:

D E T R A P E z 1'

r . F ce u o xu -z. 387mina di lexi t

'

m bammz guar! malmn fia:mt conv erti t . .Haze xg£g g .à

Chri flo efi , qui peccatoribus _qbferv anda

Deimandata ut v i tam es ternam gcqujre

rent , i ni unxi t . L egi s autem obferv’

atori

bus perfe& i ori s :v i tx exemp lar ad quodgerenb ofié;nd i t fl Id exemple pro

batu'

r fuperius allato de iuv ene d i v i te à.Domino , quxrente -quqmodo poifet ac

.,quimrc v i ta

'

. aeternî, cui refpond i t, faci en

,d a mandata . Armex dicenti , fe ea 1mple

..v ìîTc, repofui t ; v exìderet bona ,quaefihabe

ba t, ac d i v i deretpguperi bus .‘ Per graHus

ac numero s ad fumn_

mm v enatur, non perfal tam Promot io -ffi—tf w I n i nfim o …confi

fientì. .d i v o non fi at inî . v i x mom°à*anda

eff va ri ci in i ug6,fifi i t

Ad media col li s :glb imo pr i us afè endcndum .e&…. …T.umà med io ..ad fumh i tatcnp

menti s erependq Plun n_u

o 331 ,

im 0

femper v olu'

tan tu1m; mult1 m m edio haerent, pauci filmxpa

'fca ndun t . H i ogt1m 1 ,

fecundi boni tért i i .prorfgl s mali . Ha s

p‘

efiìmos detcrrep q ad Perfg cîìgi onem Protinu3 «

perduc_

q 1{t i ajprx cepta . Bene dant

'

ut i ll i5qui bof1 i (u nt, ut m eliora con€tu1 n

»D i É di v i ti_, ut bona omnia vendat ac de t“

Jfaaùpcri bus , hoc efi ; ut ipfe pauper fia t fii‘îeli t effe perfe&us dum

;hic: i llì — fermo

B z

388‘

”

C L . S A ‘L M A S 1 1

v idébi tur tri i’ci s receder '

.

piafa r obferVaremanda ta,aut au

fd i 1ltabi t, aut dice :: fe mm illa implev i ffc,ut i ll e

'

d i'

ve s Domino Non tamen Pàt 1rit inv i tàfi ti ad C ertum n i ..

hi lomi ì1 1l s ,ab oh

CO fit PÎ 0 v ocant iobfequi L1m da

'

ri , quam ah imparenti a :‘D e

mali s primum bon i faci endi {unt deinde

& opt1m 1’

. U t nexh o repente fit de bo'

nb

Peflìmus i ta nec de peflîmo optimusQigofdar

’

n’

tamen etia‘

m ex infim‘

a peccatorum frece

’

ad fubl im è i llud perfe&x v i taeculmen exmem fue.gratia fubduxi t D eus,ut Apofiolos fun s quos vi vos w egmîiaai v

ai voy.faw fui fiì: d i ci t Barnabas , 1 11 ter quos

qu1da cx te lonio acc’

ept’

i .. In eo telonio ex

ercendo poiTe e tiam l"

ege obferv a1 imeni o

n'

egav eu u q11atenus tri bu…314 11 0 popu1O

Ò

ut S. CCÌP'

6 ì 6 l egi bus perm i lfumfi'

ta e tiamci exigendo quos v el i 11

’

t prgeficeté Con

defl ì1 1m . U t co1 1 t 1 a' legem d i v inam

’ ìnon

Peccat rex qui tributam populò fao 1m

poni t éi exigcndo al iquem pt aèponi t ,

i ta nec i l le f

rimm; qui 31 rege hui t m 1 ineri

p1 aepohtus efi , rem ìlli ci tanî aut

m faci t, fi munere i l lo dé& e f 1 11gatur. … Potefl: c11 i

’

m omn iamam

dz1 1a moral ia. imple t e dum i llud aget , fi

modo



Profitentur,& quqf’cum quem cunq ; exer

c en t . Dfi i n hi s nihil v et i tf1 faciant à legemorali , polfunt v i tam aatetnam (i bi com

parare, in honorum Piorumquenume

1 0 haberi . N ecm eri to poflìmt ahEcc lefiafii ca fi1cra commu

‘

nione remov eri

Aut certé ab eadem etiam arceri con

v emet in clalfem impìoboru

impi orumque red igi quìcuî1que eas

a rtes t t a&ant quae nec minus 1110 1 0i i1hi ant , nec minus chari tat i adv erfgn1 11 1. In quibus qu i modum 1 600 1 6 13 0 1 611 ,

ca ti tarem erga.Proximum ferv are‘

me

ìîtoy robusHaberi debet, ma11datp fum

0 bferv ans et i amfi adfe&are perfecfìziori s

v i ta fpecimen non valeur“

. Ar, qui i ta eas

exerc ‘er ut modum l ege prx fcriptufm .

trànsfcendar, chari tatEomnem exuat‘

,

i n ter aipuaugrwAz?q relegandus efi , in i llorum numerfiadfcri bendus , qui legem .mo

fa lem authefczi unt, aut 0 bferv a i‘

è 11 0 11111 1 .

( ìn/ od deterrimum hom inum genus efi,

dqaloratx improbi tati s … q epta

yqrbb Domi ni damnandas… C ui__

prae<:Pt0

D F. T R A P E Z I T. F oe 1 : o n a gg 1

p1 0 adfine efi i llud de boni s v e11 1 u11d1 s1 11 pauperes € 1 0 g3 11d 15. Qu i in 11111111 3 111

necefiîtatem redaéto 11 0 11 f11bv €11 1 1 , 15 1 11

ter eos improbos numerandus ,quos 111111

11 1 118 cha1 i tatem 6 3 111 11 0 11 tene re quam…

lexmorali s Prcccipi t , a tque adeo i us naqui s autem temporaria ino

pi a Oppreffo l ta fuce11 rri t 11 1mm en e tiamfibi confulat ufn1 as ex1gendo lege 11C1 t3 .>

cum hi s locum habes. t qui l egi timam 11 1:

g0 1 i at ionem exercent a tque i ta modumi n ca exercenda cufiodi um, 11 1 11 0 1i 11 1 ex

commodo a l terius [ i bi damnum dat i . Il

l e vero demam pe1 fe&us efi , qui p1 0 ximo

0 pìtulatur e tiam cum fuo incommodo(13 111 11 0 ,qui fefe exui t ut cum 1 11 duat,q1u fe

pauperat ut i llum d i v i tem faci a t qui

dcn i que mundo re11 11 11c11u omnibustempo1 aìi bus bonis fefe abdi car , 11 1 [ i bi

v 1 v a t ac Deo . T1 i a 13 0 1 1 0 11 1 0 1111 0 11 11 3

exi l mnt Vi ta? acmA1m'

a; gene1 a , fi d110 b 11si lli s P1 0 bati s pcrfe&o m inus perfe&o,

adìunxeri s terti um imper fcé‘

tifiîmo1 um…i d efi, malot u. Tali s efi 57 11 21 410 9 11…171 1 3,

qui bus v enterD eus ,q1uq v o111pt4 t ib 11$ 1 111

merfi 11 1111q113 111 emergu nt . N am afg7nz

y eg mhzovéxD(unt, a tque u t f11mptus fini sc11pi d i tat ihus fi1ppetere 13 051 11 1 , nihi l nontentant a11dc t .A1 i ftòteles 1 11Moralibu;

B b 4

39 1'

C 1…_

S A L M A S I I

ad Eudcmum cap. 1 1 1 qfi€i g 63453211 ,Z'

V1'

aoc, È ; d i è7r’

è£sm'

ocg w q o'

vovn s'

@@n q Zy'

v oî'

7roov fi c,mìxm aàv 43171601:

cpov $arvAaaus-mg'

v . Re& e d i ci t , qui i n po

te&a te habent ,…ex h is tt ibus vi ta: infi i tufi s unum eligant , fempcr al i qupd h0 1

‘

11111

eìigerg ,… Non en im omnes Poflìuft efÎ c

'

:

$m Aaw gug ì, neque 711111 171 1192, neque cti am. .

;pc

zÀo'

Cocpm. Perfe&a fe& a efi phi lof0 pho

1 11 1 11 qui i n fapi'

enti x Rudio v erfantur ac

V'

eri tati s i 11qpifiti où g . Horum Propofi1im refpondct v j mA1r e4

'

qoChrifi i anorum

05014471515: $:m xgo‘

y fcp $:7mgvÀmffSeoui 1da . d ì mAm xa

‘

îv qui v erfai 1i tuu.

c1rca fe'

é'

tas houefias'

:1& iones qùx ex

v i rtute'

farocccìunfi . Ifl i s convenir curn_ .

eo generé C hri fìi anorum qu1 mandatam@ra li a

‘cufiocfiunt ‘ Tertium genus efi

°

1°

q 11 1 @£îfm‘

c 1530 1103; 7 039 Cw,

y boa aîcv olutan1un… H i n eque legem 111lam t enefit,neq ; ul là tene11 1ur, dum v

'oluptaî

°

Lbus Tui s obfecunden t‘ . 1 c di v crfatria v 1 1x gener exprefiît E

pi&etus . dum vi tam ”

i n‘

es , conv 1v io —

C'

onv 1w s Q13i appo'

fita [ i b i tantum a tì‘i fiégi t &’

czìrpi t dighu8

rcv‘

è rgì D còruui CÒI‘IVÌVQ. v e

‘ro etiamappq fiughbfl i nqu a tg ; éa contemni t,îrog,

—

'

gi y'

éypv q ggo'

mé 91 éî'

v oi ììwì 1;9£‘

faw e


C 1… S A L M A ‘

S 1 1

tu: 11 951: da trapez i tico fe more quz

cfi iodn

eo v e1 fatu1'

an , cum fummum gradum_ ,

1 1 0 11 affe& enî qu i i d profitentur rem il li

c i tam leo em orali faciant ut Pro inde de

beant à acm fynaxi arceri in v ita com

muni i nfam i x nota adfpergi.

* C av i llatut

autem Theologus in eo Dom 1ni Fa.&o, qui

v endentes ementes.templo ei cci t ,mulque

trapez itarum menfas ev ert i t ,dum

v end i t ionem empti onem ex una parte

Fonit

-

ex al tera fieneratori amprofeflîo

i 1 em…1 . Si c enim fc1‘

ib i t : Vt, qu4mlw‘

s eoflt

550 nonpoj]ît diciementw ì>endantes, emptio

1zi 1 acb andi ti om'

1 nomineperf c abominatm, m'

‘bi l tamen 1>etet quìn trapegt

‘

ti aeprofiflìoni5 noi

mìne magi s eti am abominatm fit

fiv e menjìm'

ax. C ut non pro v ende11 ti bus

ement ibus apert ius d ixi t mercatores ?

v i ntellexe1‘

i t E11à11gel ifiaCQS qui mer

w

catumm Arifioteles in Po.

Il i ti ci s l i bro I V , a n)

” w voc<;

un i ca voce appel lat expli catque , qu

froìcd voìc, 7559501 15, {9131772; %pmy îmc,

f

11 01 71 1171 3 01; 211341 €1Com Et Paulo Pofi , m gov

aln'

« ro n v , a >ì\o 1111fra rar?“

w'

v lw‘

wej'

a1 v H i fun!: qui

Eti angeli o , 05y oejgiov v

'

î ,” « @Aé

'

vv ss v oc;1n*

D E T R A P E Z I T . F 1]? N O R E . 39 ;tu:… At f ubdole Theologus Vehdi ti on em empt i on em tantum nobi s i nfinuat,quafi i n com

'

parati onem trapez i ti cx p rofefiîon i s hoeé lev i ora v i deri d ebeant . Bc

cc en im qui vendi t v i 11 11m quod ex v inè afua collegi t ut emat tri ticum quo ca

ret, empt i onem v endi tionem Celebrar.Nihil honefi ius . At qui em i t exme vi11 111n quod

…i n agro meo naturn cPc 11 0 11 ut

ad ufum fi1um i d conv ertat fed ut carlusa li i s v endat, an emptioni s tan tu

'

m v en

di ti oni s nom ine quod agi tur Voca t i dcbet non p0 1 1 113 negoti ati oni s 11 11 11

d inad oni s , arti s fiv eprofefiîoni s mer

catori s: B i cat igi tur libere Theologus,an tal esmercatores , exprofeflb i d agentes,u t v i li us emant , carius vendant m inusabominatus fit Dominus quam trap ez itas i d eff fu:

neratores publi cos .,S cio,

11 111121 11 1 aheo pofl‘

c rmi onen’ reddi , cm;

hui ufin odi negoti atore'

s odium Dominicxecrat i onem magi s Promeri ti videau

tut , quam fm'

neratores . Hoc tamen i lle«videtur v olui fi

‘

e, qui pecuni am fuam , ne

o ti ofa fit, faznori locant compara ti deb ere cum i ll i s ementibus v endenti bus,

qui quod ( i bi _

necefl à ri um efi ad v i tam_ ,

cmunt, quod fuperfiuuxm v endunt : At

tragezi tas gui fmnu5exercent hanc

3 9 6 C L . S A L M A S I 1

folam haben tprofeflîonenn a r à D COma , .

ledi é°

c0 5, à l imine Ecclefix arcendos eiÎe,

& pro infami bus habendos C nr non. .

igi tumquod 05o 8 91'

00 poflul abat,mercato

res qui hi s fmneratori bus par pro pari t e..

fponden t , non fimi li ter cenfi1 i t ab Ecclefia effe >m nn rég q , & , qu‘idem cum

fam ix nota ? Hoc reflabat , ut omnia i n…compara tion e quam i nfi i tui t examufl1m

In tegri oîem i taque debimus . Nos igi tur céponimus privaros qui

pecuni am fuam fuperfluam loca nt fw no «

xc cum i lli s v e11 dent i bus , q11 i , quod fibi

abundat , v endunt , cum negot i andi artcm

non profiteantum. Mercatores autemnegoti atores omnes è x profeflb i d agentes , cum trapezi tîs i d efi , fmnerati onem

exercenti b 11s , n 1 rfi1 s comparamum use

I atul‘ i am,utri magi s eo Domini fa€to quo

v endcntes .R:mplo expuli t trapezi tarum memfas e

’

v f:rti t no tati v ideantur…cum certum fi t, tammercaturas quam fae.

nerationi s y rofeffores i bi’

ec i ntel ligen

dos . Ex hi s qua: i a‘

m d iximusmon puto

cuiquam obfcurum aut ambiguum cfiì _»

quin fa nerati o :eque lici ta fit iure d i v ipo,x que honefla iure ci v i li ,qu

'

am mercatu

m o ro


3 9 8

fuiflî: d i fciplina Ecclefiàflim, n eque cd i »:1510 prx t0 1 i s aut imperatorum co11f’ci tu

t ioni bus habi tos fui ffe. infames . Huiccommuni fei1 fui rotins prim1ti v ae Ecclec"fix 111 1 13 gen tium uni cum C 111 0 11(111111 11 6 111 61 1 1111 , quod il le x ternum in Bel

gi o v olui t effe, nobis Theologus 3311 71 196:

( a'

. % 0’

telo hollern 11f11n1 effe? tantum…

Theologu1n , & tam 3 111 11 11 11 1… S i

hoc idem 1 11 omni bus v aleret , fi Omni a'C 3 1 0 11 quin ti edi&a confl i tuta 1 11 uni

v crf0 Bclgiò valida hodi e effedeberenr’

,

n unc regnare…1 11 h is Prov inci i s fcr dera1 13 1111113 P 1 1 11c1p1 3 fi1cceflb res Q_

od ah

0 11 1 111 0 1 . Et abfit 11 1°

qusecunque con…:

1 1111 ii le Impè 1 a tor contra. v era ac refor

matfie.rel igìon i s cultorefs hodi erno tém

‘

p0 1 0 v aleaur’

. Sed cum ad anti qui tatefn

C l1 ìifii a1i am pol1ti cam adv erfari os hi c

11 0 111 0 3 prov ocav eri mus 111 11 11 111 , C11 1 1111

11 0 3 1 è v ocent ac det1 ahant 1 11 1111113 novitati s 1 11 1 11ba111 ,‘ 11 3 fi

“

d0 cuelo i n c oenum…

S i nova autem corum i udic io B€BCHI V C

te1 i bus deroga l e &‘

11 0 V1ta'

3

ex_

cludere ei quePrzefcri bere, 0 11 1 11 0 11 011 1

n i a 11 0 v a 11 0 b 1 3 pr on11 11 t fequenda'de

fiati s, q11x cunque

0

511 11 1 , ant iqui s . Ar een

ton em n obi s 0 0 11 111 11 11 1: ex v cte1 i bus ac

novis panni s confarcin‘

atùm Ah 11 11 1 1

quo

13 1 T R 1 1 1 1 2 1‘13 F (B N O R E . 39 9

quo impera tore 1111 1 111 111u1 3 1 11m commanium modi ficati on è

'

, à nov o trapez i ticanî

aboli ti onem , v el ipforum trapez i tamm_ .

i nfamat ionîé qui v ete1 1 pnmcipi aeque

Chri fi i ano etiam 111p1'

a mercatores probi& honefi i . % is 11111 1n 11 0 b13 d1&atoremcreav i t , qui modo hancprincipeni nobi squem fequamur opponi t, modo i llum cui

0 bfequamur 1mponi fi An 121 11 11 3 efhcum

i llud Ed i&um C a 1 0 11 quod immotum

x tcmum 111 Belgio v olueri t effe

quam pongy oÀuxeì'

ov pueri s .oflentat in

…t è ntat ? Ulli ne 111 11 1 principes qui l eges cc»

1 6 1 11 11 3 condant ? 8 0 1111 3 D ei

nunquam c111q1151 1 efigenda figcre. Ipfe i l leRex v el Princeps q111 111 aliqua

'

confl i tu

tione v el ed1€to 11 0 11111 d temum 194111 11

m 163 6 hoc v el hoc 11: 111 11 0 11 1 11 0 11m0

du°

m ali a 12111 6110 11 1: eam abrogar , v el fucce110 1 eius . In hoc ipfo negoti o 11111 1 3 1 10

8 1 1111113 111111 3 3 1111111111 ,'

q11z13 anteriore3principes admi ferant Eafdem 1 131111 1111"

(ucceifor eius ac fi li us L eo Phi lofophus .

I 111’1111 13 11 11 3 quam mul ta 111 v etemm…

principi um c0 1111 11 11 1 13 i nnov av ì t 1111 4

mutav i t 2 Ncc hoc ta ntum , fed ipfiemet“

etiam plcmquc 111 11113 . prius ci Pla….

.cuemnt , P0 1126 3 d i fpli cuerunt , v el 111 hac

ip1Î 1 Ufl1 1 11 1 1.1 C um

enim

4 0 0 C I… S A L M A S I I

enim cen tefimam Nautico fe mori coufl itui lfet l egi timam quod an tea li ben

'

i erati n quan tas quis velle t Paci fci centefimas , .

Pofiea i d Pri ori reddi cli t libertati ac l iceut i g, C ur i dem l egi timum communi s ufurae modum fub ali i s pringipìbus ChriIfiani s i n centefima. &amuî a

'

d beifes t e

v ocav i t , fi non …li ce t (equenti b1i s puma

Pìbus an teceflò rum fuorum fc i ti s obroi l la abrogare ? Ipfe ifie

C arolus ; cuius Ed i fìa con tra trapez i tas

zetem a nobi s à Theologo pro t errienlam€to ob

,tpnduntun oftendi t q terna i lla

eiÎ e fiolù ifl è . cum ea mù tav i t" … Pro “

m'

ulgav i t confl i tut i onem anno 0 1 3 1 3 a: ,

Aprilis x , qua ,fanxi t , mcomnes tabernaeL ongobardorum occlufx ciTent m cn

'

fee ev erfae, Tub poema confifcation'

i s om

n ium facul tatum… Pofimodmn an

°

noc l o I :) X LV Ianuam 1 1 1 , - ali am tul i tfi

promulgaramU l trai ec’

ì i , if’ta efi quamv im l egi s Edi fici aeterni habere v d »

la it; qu ; fmnera torc& qui v

erexeri n t men

fas mutua ti onum ex fua perm iflîone,hi bct frequent temp i a i nf’car hom inumh0 nefl i orum , ad i àcram lcommun i o f

ne'

m adm i tt i i ra.profe&o {

lcx, Pcrmi t

tere ere& i onem m enfarum mutuat i oni s

quafi : d bonum publicum i nfi i tutarum ,


C L S A L M A S I I

hui fle certum efi qua: i n mutuo i nfimt“

tamquam i n fuo fubi e€to . I ta igi tur ufurxi n t rodu& ae

'

v i dentur i l la ca

’

mynm'

qz voy z'

m

quam euam prmc1pes 0 bferv are tenentur.

Non yoflìmt i taque ufuras toller e quia.cx i llo

q

i ure Proocdun t , necFuguant cum…na tural i ac divino . Poflîunt quidem eas

tempera t e , certas refiri& i ones & condinones a li i s contra& i bus commu

'

ta ti v i s

poflìm t adponere quibus corum abufus

repriman tur fed potef’catem non ha

b en t ) fiqui dé l egi tim e v el int imperare, iusi llud gen tium ev ertere a tq

'

, abolere .Chri

mr ad iuri s d iv ini m orali s obferv at i ou

fium propter hom ic id ium à m enfae com

muni one repul i t. N ec ante admi fit,quam

poen i tenti ii egi lfet, atq ; exomologefin fe

ci iÎ et . S i foenuè trapez i tìcfi huius generi sef’t ac nome, u t contra. moml€ leg5faci at,

quemadmodum v i fum efi nofiri sThm lo

gis , cur trapez i tas ipfos ahEcclefiae cornmuni on e fubmov en t , non ipfum prin

»

c ipem'

v eîm agifira t'

um ,qui pcrm i tti t erc

& i onem tali umm cnfamm ,v el ipfe erig i t?

H i c hi c erat exerenda. vi s potefiati s ; quamPaRo

D E T R A P E Z 1 40 3Pafiorcs in ipfum magifiratum habent

“

bum i n l egem peccat di v i nam non ca

num i gnav orum more lap idé'

admordere

qui i a&us efi cum qui i eci t non audet e adl atrarb . Sed his adhuc eri t infrafuns locus . Nunc p e to à Theolog

”

h curv el i t ed i&um C aroli con tra trapez i tas

zetem a legi s , v el a ternum v ali turx ; Virtuobti nere aliam ei ufdem C arol i l egemi rri tam effe, qua ul tra cen tefimam nolui t “

i n Hollandia quemquam fmnerat i . Ergocentefimam pro leg i ti rna ufura bahendamdecrev i t i ll e Princeps . Hui c eius confl itut i on i prazfert Iufii ni aneam ; eamque prze

i lla v a l ere vul t Theologus , qua fem i ffescgi timas . At vi c e v erfa C arol i nam

fam ia trapezi tarum q ìi ni ancaz op»

, acproponi t t ì quammeli orem , qux

honefiav i t multi s pri v i legi i s fupraores n edfi ignom in i ofos

xcfaceret‘ . Qgi d ci t l eges conoc nò efi ?An cui l i bct l icebi t non

principi } ex v eterl pri ncipum

alias c omprobare a l i as improalias rogare a li&s abrogare? Hoc

e efi fupmprincipes cifcuquzîdo de eogibus utrum recipi endzefint an ren

ndae, i ud i ca tur. In pri v a to certe,v ìm ruw'

; è s l , i nqu.

l t i lle. Mi t o r et i am,qu i d i l li s

C C 2. …ma

4 0 4’C L S A L M A S X I

l i bca t i n hac con trov erfi a au&ori tatcfiu

C aro li quinti quali pro munimento fune

caufze adferre cum ius Po tins Canon i cum Pont i ficium d eberent

Q1 jd enim C aro lus i ll e fue. illa fanfì:i onedecrcv i t quod non prius iure …Poht ificim

f_

anc:ìtum fueri t ? Immo ideo i d i ta fimX i t C arolina confii tuti o, qui a i dem i am_ ,

Pont i ficum decreti s pri dem fui t fiatutum .

qui bus derogare hod i e n efa s habent Imperatores ac Pring ipcs Chri fìi a

°

n i qui ECclefit; Roman; addì6ti funt .Qg i shoc tempore inEuropapri ncipfinupti as inter C6fanguineos perm i fit quae iurev et i tae funt ”

? A rgui eas lique td ivino lici tas effe iure c ivili .fcquuntur qui reform atam religioreceperunt .At i n regni s ca terorum Principum Chrifi i anorum qui . in decret

Pon t ific l i urarun t fi qui confangui ne.

11 11P; 1 3 3 ex aliqua ® mnm?caufa aut a g aw

peu x? con trahcrc v el i n t v enia prius Pe«

tenda efi atque impctranda quam v ocan*

df@enfimu ah ipfo (l ga: nc«

grati s q n etiam i pri ncip e.f uns confanguinqas non PO t ducen ifi impetra ta à Pon ti hcc l i centi a ta

l ium nupd arum… S i ad ius i llud Pont i fici um Pri ncipibus pleri fque hod i ern.

d i t


40 6 C L . S A L M A S I I

rum prov inci a lium& uecumen i corum decret i s {l

'

ab i l i tum efl , in ufum rev ocaretur,

quod nov o Pon ti fici o canonico longean ti ftare c redendum efi v ereor ne magisinfames ex eo habendi fiut m i n i firi a l tari s , qui fa moreL a i ci s lici to locan t peenniam quam ipfi trapez i ta net i am lì i n fa r

nore exerc endo pr<; fcripta l egum non oh

ferv en tfl Eo iure nem ini plebeio vetitum legi tur fa wns . Ergo ne trapez i ti cumquidem… Ne cenfurx quidem Ecclefiafi i caeobnoxi i fa& i qu i modum i n co exe cd eren t improbum fcr:nus exercercn t

’

.

Ar m ini ftri s altari s omni bus i n ordinem Ecclefiaf’ci cum a llc& i s argen tum_

ad ufu’

ram dare Prohi betur, & cum pw nz

(et i am depofiti on i s . I ta en im CApofiolorum nomine fanci unt Ep%opm,

,

’Prefby ter , auf ® i ammu ufiarar rì debi tori bm

ex igem, aut de?]i fl d t aut certe damnemr. Idemconfirmav i t N i catnum fcxtum 1 xL

Trullo, azcumeni ca,cò

'

ci li euquq dum foli sC leri ci suf uras

«

i n terd ikere pri v a ti s p erm i fiffe i n telljgi debcnt,ut i am P luri bus i x:

eri orè libro docuimus . Q_g i a l tari igitur d eferv i unt , 3 t opere m i n i fìeri o ,

au t v erbo ac do& rina ufuras‘a fui s dc

bi tori bus accipere (emper v eti ti fuerg , ,

tam iure C anonico antiguo quam nov oPonti‘

D E T R A P E 2 - 1 tr . F (B N O R E . 4 0 7

Pont ifici o tam ori en ta l i quam occ i den

tal i , G raeco quam Rom ano . Harmeno

Pulus l i b . v 1 Ti t . V I 1 , 0 ì5gaîyn ©

m ; oAa ; s'

:w p 7 cu M ,uCa va v c \ce/u 5

19 a ; uw? p m l Tan mmv o 16 a m y

75; ExoNmau'

g a owàé‘a ona ) , 1è o

'

1'

755 è »

75; è 9'

Aey uévng. 1155 33 , a

’

J‘È.

ek a r a v y y a g« 7 d t 1; Emma …lè à mM o7a 97 xoî;

u agcoAfi o9w ; Et haec ra ti o efi in te1 al iascur nfu 1 a: i lli ci tae fint m in ifi 1 i s altari s ,

quia omni bus fa: cula r i bu s nego ti i s abfl in e re debent , quos nec dccet occupmi Ecclefiafi i ci s . Eo tempw e quipp e Ecclefiafi i ca ncgot i a curabant mconomi Eccleficg,

qu1 1511u eraur‘

. Q1 0 mu11 e1 e olim p 1 im i s Ecclefizc tempo1 i bus fungcbantux;

i l li p1 cfbyter1 quibus doccndi munus noni ncumbcbat .N am duum g nerum fub A

pofìoli s prefbyte1 i i i demque Epi fcopi

f ue1 e.D 1 mafus 1 11 v i ta C lem enti s n adi r“

,

P et1 um , cum cum Epi fcopum confecra

1 et ei que cathed1 am ecclefiam d i fpo

n eudam comm i t te1 et , d i xi lfc , Simt mz/oì

gubemanti tradi ta efi @omina Icfic Cbrì/Zo

pate/Za/s ligandi folbmdigue, i ta ( 9° ego tibi rommi tto ut ordina dij}ofitaref di l: ezflzrum maj lz

mm,?er guaxaf£m ect /q/ìafl i cur profligqtur ,

tuminime in curi 1 fiemli dedi tm reperì4 ri 1 fed

folammadoad an ti oa ( 9°pmdimtionempapu

C c 4 [ i b a

4 0 8 C L . S A L M A S I I

li Imran:finde}

. Ipfe etiam P e trus i n euV i t'ad ici tur ad orationem@*

pmdimtìonempopulum

erudìem Mmfl è . Simi li ìer C lem enticum Epi fco

'

pum eum ord inav i t hoc i n

1unx1 t, ut orationi tantum @ Prxrz'ica ti oni

'

M

c,: ret ."l'

x? w oadxî 75Jìwww'

g v'

è A5y e, a r‘

efl i n Aéìzi s .Ergo al terius generis ordin i s fuere C letus L inus aheodcm P etroord inati Epi fcopi , quipnefi ntali teromneminjlerium fi rerdotale in 14756Roma populofi t

perbenienti ex/9 ibermt. Id efi qui d i fpcnfa

t ionem adm i u iflrationem facmmen to

1711 11 1 habet ent . V è rba i lla funt D am‘

afi.

At ipfe Petrus ut fiatim fub i i ci t ad ora

tìonèm ( 9° prxdi aatìanem» H cabat. Eo

d Timotheum_ ,

1 . cap. v . oftendjt his verbis : o:f

um :

a goes'5

'

m w eaCu'

moa J>7xàîrf mit; “’

Età-Swannl a 0 1?mma?v7èc ìa Aa

'

y g» H i

Pi fcopi fiv e P t efbyt€ri quos Da

mafus fcri b‘

i t pnedimtìone erudi/ÌZ’ populum(9° oratìoni tantum b aca/]Z « c omnia dc

/ fi1 11 t i n Ed i ti one à S oc i i s Megund ni s

P rocurata fed legumur in omni bus feri

gti s codicibus .\ Alterum genus


4 1 0 C '

L . S A L M A S I ìrentur effen t , cui ufcunque 0 1 d i 11 1&0 1n

n ino foren t , alio s docendi fantum m_

unus

przedi czîd i hal mi fl è , ali i s negopi a ecclefiafi i ca. d i fpenfanda facramenta adm in i fl randa effe da ta . Ha rum ez

’

r7MN ta ; &

mCepwîaw Proprix. S ed 331 :7M 7r5511 0 111 6 11

ex m eri to magis in hos competeba t , quaeefi i nfpe& i o pro

*

curatim admi nifl ra

1 1 0 . G en eral i tamen v ombulo 3%'

axovrazeo

temporp app ellati (un t omnes prefbyIeri ac feni ores Ecclcfiae pr:ep0 fiti , fiv e

docendi tantum munus l i v e adm in i fh'

a

t i onem facmmen torum . ao procurati o

nem ali arum rerum Ecclefiafi i cat 1lm_ ,

haberent ‘

. Horurn ergo’

ép; oy opusfui t profpi cere negoti i s Ecclcfiaz, cuinicui1 que generi s cfTen t caquq curare ut

"

i llorum , docere tantum populum , ora

l i on i n d d i fcrim en utri uf

que generi s prefby te1 0mm non folurn….

apudPaulum duobus loci s , fed“

etiam apudD amafum clare expreflî1m v idimus . Necenim audio viros docì i flîmos ,qu i i llas a

’

v

7 1A154e1; ad Diaco11 0 5. Nullam i ll i habue1‘e nufiépzfnov v . aut

"

Womq/a v in ecclefia aut alium ecclefiafìi

cum a&um ,ni fipauperum tan tum m enù1

‘

11mq ; mm i fl cri 1î. Uncle à a'

novaz app ellati . (hgod v erbi a liam ah 3370 1157101: fun

&i oncm

D E TR A P E Z I T . F CB N O R E . 4 1 1

& i on'

é defignat ,ut obnoxi am i lli s ac [ 115îe&am. … Eo tempore, cum omn es Prcib yteri et i amefl

'

cnt ac d i ceren tur’

4h'

anoz o: ,

non puto tam i nv i dendam expetendam

fui ifc epi fc0 pa tus d igni tatcm , u t d icerg ,

debueri t Paulus i n 1 ad Timotheum, cap.

1 I I n : ; 3; 5Aa'

y@ , e77 1 ; 5%: v 5; ,o’

péygvu b

:g AÈ'

Épyou 3%3v weî N am a’

ge'

j eb m: Proprie fi

gni ficat al i quid avide cupere appetcre,

ac cum amb i tu . q 3 tune in ter ta n tasPerfcquut iones , cruces ,m i feri as Ecclel i ze Pra:pofiti s propofitas , ecclefia adhuc

paupere, cum to t num ero effent P refbyt eri amb i ic t Z%anovrîw i d Cfl

'

epi fcopa

rum tamquam munus va ld e exoptandumexpetendum ? In v etuftiflîmo l i bro Pu

reaux Bibli o theca (criptum efi a’

y$gw'

m

11©-5A6y@ eî'

w ; èmaxom'

ì'

: Bpé;em 1 , @ Aozî’

ég; au èm$v poeî Et i n v erfione La tina anti

quifiìma Humanm fi rmo fl qui ; epìfi opa

tum cupi t bmmm cpm defldemt . 0 3 02 ( i v e

t a efi l e& i o eam i maxa7rlw‘Paulus non dc

epi fcopa tus d ign i tate i n tellexeri t fed de

qual i bet cumt i one,cum al iquo Prx fe€tu

ra: honore ac commodo cò'

i un fta . Vulgiergo ui t hunc {ermonem effe fi qui s cu

Pia t cui ufcunquemuneri s v el 0 fiîci i procurat i onerm honefium OPU S defiderarp .

n d ex i di 0 t ifiî1 0 d i&um efi , ut eti am_ ,

nunc

C L S A L M A 5 1 1

nunc d i cimus : C’

efì‘ unebefie chafé gued"a

fi re ? ape. Fulc rum efi opus Papam effe .

Nam i ta’

e'

pyn G rz cum vulgus ufurpal>at“

a

’

v721‘3w è’

ym aut ;Lgfiy a. Pra terea

‘

égw i n

al i i s pmnibus offici i s ac muneribus fun

&ioni bufque d i è ebatur praeterquam i a . ,

a t tibus, & 7 €x9a 1? .Ufl d’

g'

g; a1'

emugÀn'

ua7cz,

v i llicfationi s munia ac cura? apud X eno

phonté. Haze etiam efi èmarnn é.C 6 igiturcli xi [fetAp.0 fic lus , v ulgo i d f

err i i a&ari .

qui èvnmcow lu?cupi unt , x.: A

ày Égw eos ctc

l ere, fubi eci tf; m'

anw or ergo, i d efi, i llùm

qui i n ecc lcfia èmaxw tw‘

geri t , debere effe&ravrxfinfiov

'

ut fic v i deri Poflì t xaAàv'

Ép; w

agere prxd aromunere fungi . Non. …

en im naA5r GR293» n ifi bono more ao modo admini fì retmz… @ i a autem Paulus

ìn ali i s loc1 s ub i aliquid adfiimat folct"

d i cere mm; ; 6Ac’

y@ cum. ,

Wgu a 1azc,qux efi cmaxom» Et non

ccclcfiafi i ci s fed etiam in ci v i li bus curatio

86.


‘

C L . S A L M A 5 1 1

on\

at adi i ci t' “

v, 541 m'a

'rìîsaîg

x;î; è’

7

'

131 4,

133Îv7 1

'

a;’5W

'

5033N

(4 6139 , a

’

Mm‘

7ìs‘

opogssam; zmaym Aà

'

, na îw spy s 36 13011 5 ,

N Ionaw , e7 m 19 M wuan; em$uy nae va wmy y a

'

roc,

=ÈM’

73 èEaa/ox. fi g a y erbg 112 L atme

t ExercitaN on

—

7—

T- r

"

îf f

cu lm @f 0Wd l cd 1b1 efi qua quis praecfì au t

Praefidet mul ti s fibi fubi efl i s fed &aé

*1'

nnm

Barf3mz patrocmmm ac Prot

eéì i o qua

cos defend i t ac‘

tuta tu1n Si c i gi tur v ertezS i

dcfidcrìum ut non imperium tan

tum® patejlatem af effet ] è d ( 9°

proteffi onem

fifi ipi atmon reprebmdo.@amtm enim opu1 ( 9* of

ficium dcfidemt ingui t . % fl doquidem

M aj è f expetìi t rem ìpfl ;m (9° ofl ici umprotagend

ì

ac b indi candi alteri… nonem.

Opp'Dni t

’

eÉfw z'

mz75aromaîg,potefìatem tu

t elai & proteé’ci oni .

Athcni s i ll i c i v es

ban tur, (L11 0 d 11 ifi faceren t aìaa;coqa cîu À‘z

'

1uo

i i s fcri beba tg r . l nd e m osam’

a p atrocin ium .

Sui da s , w ow afx , fimîfium Hae funt931 1 1211644; & ;w Cegmîm g quas in ter chari frn

D F. T R A P E Z 1 Ì . F (B N O R E . 4 1 5to. rccenfet Apofiolus i d efi , procufiti o

;

nes fiv e w o; um’

m adm i ni fìra ti ones fa…cramen torum ,& a&uumEcclefi afìi corum

gcfi i ones quze Prefby te'

ri s , qui ( 10 61 0 1 6 3

11 0 11 eran t cx offici i debi to i ncumbeîbam. N am idem quod Bayîflmzw asam

'

a . Et , ai n m.f7fia p, 80 11364. Theophyla&us i l las q egvn

'

cra g , € X pon i t ai r7 îxeo3

‘auW oiuwa

.uà ; m‘

Mac'

Jìw aîv îSubb eni re infirmi r dg@enjître emqmefrzztmmj ì mt . H efychius , aiw mjfi a p, d

’

v

E [ ggidem hoc fenfuquod 49pom

’

mcf UncleWa

gam'

aci lla , quam gerer e deben t qui Epi fcop:1 1 11 11 1 amb i un t 11 0 11 vero ’

eEw laay ac'

u3 w

7 v afÎ c&are, ì mperium patcjlq tem . IdemThc0 phyla&us , exChryfofiornmut apparct : ei

'

n ; , 9 117 21 , o'

p€;xan t l 755av as'

a ; £ nwAu'

a .

Epp w y3 zzaAoÙo°

géy . 1 a t (u?, 75: aÉp y

'

; 75;

& nn'

at; u5vn;’

eméfi w ,

’

em?iè Mwax'

5; ì'

pypu èm

S'u'

w u, iiy ouu*

rîî; Woma z’

a c. Im.e1gjm l egenb i s

tiong ,

nupcra A nglicana : 13 epya'

em3 u'

pm 755maw u

'

ng . fic v crtenda : S i gui f , i 11qui t Apofio i us cupi ! pracw …1 tz

°

auew non

i nten d a . Ìs [mmm aym dc°fidm t t . Z\<gcfi,

lam i f imperi um 65°

pote/la twn dm/Àa t , quoniam

4 1 6 C f; . S 4 L M A S I !

fi tnè gicopraxìmofi wapi tularetur cumquepro

gi tur i lla Wosu'

m'u v el Épyov

quod appetut aco

fumpfitMofes, non et

i am ìmgerium ? Hgo€:n)3 79éà u vue

'

vs m

w'

Eaz: v w£Jìxou3m . Inìurìam quippe pafl ìmpratexi t, ( 9

°

permflît eamgui intulemt. N 0 13

hifiori a ex 1 1 .Exodi . Hoc e t1am prop rie'

èma*mmîu. Unde%ww m rì c

'

ho5‘fu m v in

dìcat io, ac dcfenfio . Sed ì@opé'

v o'

gqîtf

pro codem , ut Latini s tuerì. In v eteri

i nfcrîpt i one Azîam116m o‘

gc2'

n . @i z'

M anes

t ìnere: tumtur. Unde%anowordi éì i cpd

Aacm , quos Atheni enfes m i t tebzît i n urbes

fue; d i t i on i s, curatores earfi future s , ci v i 1îdefenfores , ac infl i ciq cufìodes tutorefq ;

Ind e ergo i n Ecclefia’

1 7 1'

anom qua iî

ac cu1‘

q toresEcclefiaf,

nan É gxop'

n g. SCÌO Woma v'

a v Graeci s i n

terdum fum i P ro przefidatu Potefìa te

fed hi c a l i ter d ebet ut ali bi d i cam la tins .Sed '

em'

mcevro: à curat ione etiam di & i , acprov i fionmi lli ipfi qui doccbzmt

"

. N amhi curam : mimarum Proprie habuerq ,quas erudi ebant .Alii cumm corporfi quaeah ini uri a dcfenfabant b0 11 0 1‘ 1î que; d i f

.

pen_

fabanrfl Immo etiamquia; facramcn torum admini fìmti onem

quibus anima quafi pafcuntur , quqq ; al i

m enta fpi ri tuali a fimt .Pofica unus i dem;

que


4 1 8 C L . S A L M .A S_I I

ad alia s att inet Prefby tqros qui bona Ecclefiafi i ca d i fpenfabant , facramenta po

pulo exhi bcbant nec ipfis etiam tum l icui t fmnerari , aub ullum q1m:fium fordi

dumfe&ari , cum ne D i aconi ,"quidem i d

l ici tum v òlueri t Paulus .Ubi dot endi mu'

hus‘

abi eccrunt Epi fcòpì, quod olim p1 0

Pt i 11m p eculiare habeban,t infra…gi i

gni tatcm fuam i d eife rati“

, tum exortum eff i n Ecclefia @oflomm

“

genus

qui Epi fcopi non eraur , qui hoc operi shabucrunt populi i erudi re prxdi càd on

’

i

bus,& fcripturas ci exponerg j. % oè JL1JamaéAg ; proprie d ixerunt G raec i LatiniTrafh t0m M agîfl rar . Et fic v erti t

‘

,

JL:Jamol c v eteri s v erfioms au&or apud'!Apofìolu

'

rrp . D e quibu54n

’

os a lio locoi n npfig

_ig , j_gi gn d i gg gcclcfiafiîco com

m entari i s . H i nc c0néi liî iîììîétì ì m 'Epi

fc°

0pos paris cflèm eri ti in Ecc1efia fanxerunt , ut…Pote q ui :

ex,agro Domini co idem fu mus referrent‘

ac reddcrcn t ad centefimam frugem, cum

reliqui C leri ci fcxagefimam tan tum da

rent , fidelcs Laic i trigefimam . Abiem 1 1 11 ere doccnd i , ne nomen ac

fpeci cs fine t e maneret Epi k opatus d i g

gni ta s , eX 111 11 11 1 1 3 p1‘

efb yterorum quxdam

przecipua fibi fiun ere cwperunt quaenonl ice

‘î

D E T R A P E Z I T. F CB N O R E . 4 1 9

li ccret prefby teri s att ingere, fed Bpìfc0pifò li agere pofl è n t,ut era t pc: :ni tent i ii rec6ci li at io, C hri fmze cox1 fc& io puel

larum confecratio,& al ia quaedam . Epi

fcopo e tiam di fpenfa nd i res Ecclefiafìicas potefìa s data efhfed cum no ticia presbyterorum Di aconorum , ut fci rcnt u i

mi rum quae bona effent Epi fcopi propri a,(1113: ad Ecclefiam perti neren t C anoneu l timo Ant i ochcnce fyì1ocfi . C&od olim

prefbyterorum f ui t qui non docebcmt‘

.

S ed poflea O econom i i nfi i tuti exC lerofingularum Ecclefiarum qui £1cul tates

Ecolefiafl i cas 1 1° a&arent ac d i fpenfar€t fc

cundum fcn tcn ti am Epi fcoPi p ropri i . U ltimo Ecclefiafl i ca bona partim ipfi Ec

clefi:e d i ca ta ad (arte. eius te& a , partimad ipforum Epi fcoporum fov endnm 11 1 0

digni tatc luxum , ale11 dum numerofum

cord famuli t ium , clcfl inata f uerc .U t veria sfit , fed ali o fei1 fu, quod olim 211 vulgus i a& abamr gui Epìfcopzztum dcfi i emt banumopta drfl 1

’emre, oh amplifiìmos fci li cet redi

1 118 qui Ey i fc0 patui adnexi afiìxi fimt .Ar olim d ifiin& i o fiebat honorum Eccl efiac —& ipfius Epi fcopi . P ropri i s fc a leba tac tuebatu1' : Ecclefiafii ca i ta cx ipfìu s fen1cnti a admini ftrabamur 11 1: i n paupercs

& infitmos erogarentur , au t capti v i s liD d 1

4 1 0 C L . S A L »M A S I I

berand i s impenderentun ac fimi li bus '

p1 15

caufis . I ta en im pecuni arum , i d efi , arca:Ecclefi af’ti cx curam agebàt Epi fcopus , a r

potefiate ei 115 i nd igent ihus omni a di fpcnfaremmr per prefb yteros ac di aconos . Ex

ì i fdcm homi s ,fi quando ipfe Epi fcopus indigeret , fumere folebat , ad peregrin0rum fratrum a fus, ut nihi l ei s Pofiì: t deìeffe. L ex en im Dei P1

‘

Z£ Clpl t , ut efi:

11 1 1 . C anoneApofìolorum , ut qui altari

dcj'

è rb ìu‘

nt de altari p4fi untun Ar nuncnon ad indigm t i am fi1 :1m tantum , fed ad

luxum ac delic ia s Ecclefiafìi ci s facu‘

l

tati bus fruuntur. … Verum de hi s al ibi .Sed defcnfofes Ecd efiarum i n qui

bufdam prov i nci i s crea ti qui ah Imp eratorepofiulahi tur delegabantur, ut pau

peri bus ad v erf'

us pe ten ti am d i v i 1um 0

pîgularen tur… Atqui haec d efenfio, qua:

oi vr îÀmL% & w szxo'z'

aofiv e 3311

ano7rtì,propri e pertinui t ad Epi fcopon'

tm

1 11 11 11 115 qui inde nomen nà& i funr ’

. Ex

duplici i l lo o rd ine ac munere prefbyte

r i orf1, dum ali i facrani cumpOp1110 exhiberen t, ali i res Ecclefiaf’ci cas adm ini f’cmrcnt,

na ti '& i llifi nz'

om Lai ci in Ecclefii s Africani s , de qui bus nos ali bi plura . Si c am

pli fica ta Ecclefi a ,mul tipl i cafl t'

eti àm o ffl

c i a fil a, q11cc omnia. olim fuere unius ord i

11 i s


.G L . S A L M A S I I

a i dig_1 jtate fiy e cu

eranî er

varent v el amp'li ficarel1 t fiemo ti eti am _ ,

fluduetunb ei que m aximo… Haze efi cu’

%eonégàe‘tot , qua

/

m ipfis Obi i Ci t C0 h C i li l l fl b

N i caenum qua ufuras ex legi tim i s grav i f

fimas acciper : foli ti eran t centcfimas

hem io lias . D i fpenfatores arex .Eceléfia'

Ri caeprefbyteri olim necPecuni am fuam ,

nec Ecclefiaz, dahan t fe mori , quia necprivati tum Chri fti an i Prim i s i lli s tempori

bus hoc facjeba ntfl [ deb nec nom inatimneceife f ui t Apofiolo, fmnore i nterd ioere,

qua Prefbyteri s fiv e Epi fcopi s , qua D i a

coni s fed © 1Aa gpa gj g tantum aì%goxegJLa

'

qoi i S interd i xi t . (ìn/ i bm v oci bus non fa

l is i i s veri ta i ntelligi tur fa merati o fed

omni s omni no quaeflus fordidus , & n im iatm1 ac1 tas 1 11 cui ’codi è

'

di s que; expendcre deb ebant ‘ Pofl eaquam vero amplifl ìmaSfacul tates Ecclefia ca pi t habere ex 11 1 0

t um lega t i s eorumque adm ini fimti o i ta

g efiì€Epi fcop1 s a r tanquà' propriis his uti

poffen t , ah eo témpot e augere Ecclefiaai llos red i tus , quo s i n fmurn 111 11 111 conv erteba1 1t, omn iRudio contenderunt‘ Tum

igi tur expr‘

efl‘

e foenus i lli s v et i tfi per C d1

‘

1 0 nes conci li orummum maxim e f( 1311 0 1‘ ippemt i ( unt ut Primi N icaeni C irca

idem

D E T R A P E Z I'

L a o n 1-n

i d'

em ferm e tempus quidam boni viriah Ecclcfia fecclferunt 11 0 11 a liam fui

fchi fmati s caufam adfcrentes quam quodd i v i tcs clfent Epi fcopi , Opibus qux

rendis anim i i attenderent ,utAudi ani ,clu€ e

Aud io , de quo v i dcndus Epipha ni us .Hzec

quzr dixi omnia co perti nen t ,ut oficndam

Primfi,quantopere-d ifiarct flatusEcce lcfic;

Pri ori s à fcqucnfi um fazculorum Ecclcfia .

l llins en im tEp0 1 i s L ai c i fidcles fan& i tateanti fìabant hodi ern i s Epi fcopi s ac pafl0

ri bus . Ergo i nfini tum cfì rd i fcrimen Epi

fcoporum hod i em orum& ant iquorfi, qui

L ai ci s i llins x v i i n tantum fuperem i

nebant “

. D cinde ut doceam n e in i l loquid em pcrfe& iflîmo Ecclcfiaefiatu atquei ntegerrimo C1 11& ifiîmoquc ufuras un

quam v eri tas fui ffcLa i ci s , i dquc durafl‘

g ,

p er nuno s plus quam quadringentos , cumomnia ferm e c6ci li a prov i nci a li a un i

v erfali a fu mus Ecclcfiafl ici s tantum p rohìberent,Lai ci s perm i iÎ um . Tert io,quid

ini ti o fi1 6 1‘11 27311 0740 7113, quod eius prcgci

puemunus , etiam docendum fui t ,nernpecurati o ta n tum ac w w c

'

a fine imperi oac i uri fdi& ionb . Hoc enim pofito cui

l i ber poteri t l i quermleges condere contraC anonum fynodal iurn decreta 11 1111

'

1 Epi

fc'

opo privatim unqua'

m l i cuiflL, Et f

D ( 1 4 O ti cus

4 1 4 C 1… S A L M A S I I'

O ticus quidem etiam deprav a tos fuos v i ?di t Epi icopos , adeo ut querantur Patresrecen t i ori s G raec:1q,m tantum degeneraffei llins x v i Epi fcoPos ah a 11 1 1q11 0 1 11m fan :

& i rate, p…»iàì 13avmuérgx amoèv cv

aw’

qvî; 6Ugj ane,9uq. Et Archi cpi fcopus 6 11

1113 1 11 111 regi onum qui hoc fcri bi t . Nun

qua tam en eo proceiferung ne Patri g rcha:

quidem i lla1‘f1 pat t i um ut 1 1fi1 ra s pcrm i ffas plebi , C leri ci s tantum v eti tas ex conc i li orum decreti s a li ter l ic i tas aut i l lic i tas eiTe fanci rent, quam vetem conci l i a ,& ì

prx cipue primum i llud magnum os

cumen i cum N i cxnum confii tui ffent “

.

AtRomani ponti fices , ub i con tempta ac

{Pre ta paùpertate hum i li tate Apo i’col

'

i

;Ca,non folum f apra collegas fnos ambi tiofilm caput extul erun t , fed ei:i am fupra iconcili a au&ori tatem ac po teflatem fuam

ev

’

egerunt , non veti tum 21 Chri fìò La i ci s

fm 11 115, Perm i flìzm à conci l i i s , quia foLi sEcclefiafi

/

i cw 1 11 tcrd i&urn eti ani plebicon tra. omn ium. fynodorum fan@ciones

Prohibendum fiatuerun t‘ . U tut efi , fem

p*erm i ui fì ri s a l tari s i n terd i rfì:a manfit ufu»

111 tam no v o quam v eteri i ure C anomco,

0 1111115quidem ufura , ne d°e enormi tan

grum n0bi s al iq‘

u i s i d v erum eife conceda t,fed mod icain Permi lfam contendatfl Ne

f ed i "


4 2 6

pezi tarum-ufura: v eti tae .Ka rfa s dum…

t rapez i ti cum fu mus damnan t p10 v e

1 11 0 habent at Ecclefiafii ci s ufuras l ici tasc iTc v olun t,C anon i co an tiquo 1 11 1 1 hac in

parte non ex d im idi ato,fed ex to to remunci ant

‘

. I l lo quippe iure non veti tum fui ti ti cui1 1 fmnus , .fedQleri corum 1 1fi1

rx omnimod'

o prohi bi tze. n d 5negab11 l1 t, ufurarios elfo cbntra&us i llos qui

hodie an‘

nuamm redi tuimgnom ine nuncu

pantur, ego contrapertenclam non d i f

ferrc ab‘

ui ì1ri S'

v eterumquas Ecclefiafii coordin i omnium conci li orumnamparti cu

latium quam genefaliumd ecreta interdi&as éfl

‘

efanxerfit .Et fi qui s efi qui fuper còadhuc dubi tet nos in t errio Volumine,ubi u triufquen ego ti i naturam indole

‘

m

expofuerimus ne quis ampli us amb igcre

poflît, faci emus . S ed fi1p1‘

a i llos redi

tus v eteri Inti cogui tos dp cuimus,8€ «m'

s

di&os . (@amVe1 0 i llud abfurdum, 11 1 11 0 0

i ter iîi terùmq ; repetamus,quod faenus

Pezi ti cum folum dammari ex€erm inan

ex republica Chri fii ana debere eontens l

dum, cuius folius uti li tatem neceflîta

1 6 11 1 i n commerci i s humanx foci etati s

f umm i effe vident qui n ihi l i n cx tet i s v i

d enr ’

. Longe quipp e preefiaret aboleri

ac rolli pri v aw 1 um ufuras i llam faf

nera.

D E T R A P E Z I T .

'

F 1B N 0 11 15.

nemt i oncm , quae omni bus publice P rodclì , et i am Pauperi bus , retineri .(q d adc0

ev iden ter verum eflz, ut certum fit , Bafi

lium Leoni s pat t ern cum ufuras to ll ere t fola s quas p riva ti exa ct:ren t fufìuhlfc publica s ac trapez itica s oh ut i l i tatem carum rel iqui ife. Id

que colligi potefì: ex confl i tut ione L eo

n i s ,qua eas refi i tui t‘

. Ncc enim a lias t efi i tui ffc videtur quam quas pater fi1fh1 le

ra t" S olas autem rcf’ci tui t Privaras ut

“

l iquet cx fine eius confi i tut ion i s his v crbis : éveod Zovn c, à3n

‘réxcy ? g ì

'

av v Jv a'wv

M égxeagj , m 9w‘

9 7 079 7zu Àau oÎ; è’

J‘oÉe voy a

cpr…) JLÈ, 1 97Àeyqu.gul

cpSaro‘

qf fmcExx

n fiq,‘

Èv èw‘èxalqag vow

'

c’

d aZvaì 7roîv e’

7@* TOÎ'

g‘ dLaw a szxî

'

g a’

; xéeJ‘

@

y vo’

yXuov . U 11 u111 h0 0 genus 11f11 1'

28 exequj

tut quod Pri v at i s competcbat , qux 1 1 10 11

tem centcfima: praeflaba t‘

Et m inimusqui dem hi c fa mori s modus fui t , qual i s

pcrmìflh s efi ax1 1eri orum

confl i tut ioni bus , przecipue Iufl:in i ani ,

av î‘

; d£1wpca îmgîg i d 6 11 , i n digni tate pofitis îllufìri bus Qg i fun t y ovoxég9km

'

vm’xa: i lli us x v i . Nihil igi tur dem enfa l i

fcr:nore abolendo fiatueratBufiliusmui Iu

fìini anusprx lì:ripfit befl°

ales ufums . Hoc‘

s fi i ll ins tempori s 341435951 8 1 . C ert ? B.?

filia s

4 2 8 C L . S A L M A S I I

fili us i ll e menfari os , qui cambìum, ut v ul

go d i ci tu lz,exercebant , nonfi 1fiulerglt . H i

a?,ayuga7reg

cr aq , ac r ggt7rsé'

ùzq . Ar utrumque

munus apud v etercs habucrunt , commu

tandarum em ni arum , commodanda

rum fa b u uri s . Verum de hl S plura i n libro de Ufuri s q tini anei s Nou 1g1

tut i ll i tolerandi quxtol lendum t; apcz i t i

cum fu mus folum fenti unt, cum nulla bona. rati on e ni tantur , nec au&ori tata S idamnan t a faras , omnes funt refpuendae.S i recipi unt , omn es tolerandaz. Nec ul

lum affe tt e poflìm t ut i gm dixi ex,to ta

anti qui tate argumen tum aut tcfiimonium,

quo ev i ncant , qua de adm i ttendi s ufuri s

aut omì ttcndi s fcripta ufpi am extan t “

apud an t i quos , ad folas pri v atorum a fa rasPerti nere, trapez i ti cas exclud i [ mmo

contrario , qui dqui d de'rù'

x‘w abfolute di

ci tur i n antiqui s legi bus fcriptura. fact a ,

v eterfi fcript i s,de trapez i t i ca propri e ufum i d accipi endum_ … H…inc Philo Iudxusi n l i bro d e Chari tate,ubi explicar l egem…

i llam Mofa i cam , qua'

Iudarum frat t i fuo ,

i d efi , Iudxo , f<r nerari v etar, aimxyogétfe: aZ*

à eA<péî JLaw a'

fa v hoc mandato trapez1 tas

fmnera tores amandat i tam privarosquam publi cos explodi ,3Toî

’

s jv , i nqui r, y sGé$xrn 759m 9’

aw'

ro‘v m2>

r

m ag



eti amfi pofiînb n olu nìr‘ Nulla autem_u

rati o fuadet , ut , gud d alieni li ci tam fit , fe

mel aut bi s, ant ter autq ua ter, aut quoti efcumque facere i ll i libi tum fueri t , ut i d «

\

perpetuo agere non eìdem l i ceat fi v eli t,

hoc unum profiteri to ta vi ta. exercerQ_J . Al i oquin omnibus v endere aliquid »

emere lìceret , fed mercaIurze infifìere

non licerct .O\uod effeù ut abfi1rdifiîmum ;

i ta i ni qui flìmum , bono re'

iptibl i cae,hu

manazq ; foci ctat i commerci i smaximecontrari uru . … Nec —fecus

‘

efit de faenerat i ouq _

… C uius exerci tores qui infame seffe v olunt ex Ed i éì i C aro lini auc'ìori tate,no s ei s u t ne [ i nt opp

'

on imus au&0 ri tatem Iufi i ni anx confl i tut i on i s , qui m ai omei s i ndut P

(

riv i legia. quam v el rel iqui s«

merm tori bus , ref e&u ut i li tati s com

modi quod omn£us imparti t i fatagunnI ta en im i n Edi& o de con tra& i bus trapez i t i cìs , cum iudi ci bus eo Ed i cîìo trapezita s fiv e argen tari os commendaffet nq ;

qua ini uri a i l lis fie’

ret , fed iufìa comm . ,

expendcrentur'

i f’cam rationem fubi i ci't9% y voy2«fg g Gw èg afam

'

vr w v, èK nmjux; £xao

'

5'

cp <Dou'

veosgw &'

àov@cncgì é ou

gé1‘x mvc

‘

c$…7mAaw'

dvBon964'ax . 0portet enìw a t x

i fli qui pro omniéws aélzlgantur uti le: unicuìque/Zudcnt cxi/lwe pnerijuo guadam adiu

Wri

D E T R A D E z x'

r . F Q: N O R E . 43 1

l ari auxi li a . Idem Iufl i 11 i anus Novellac xxx v x eodcm ti tulo de argentariorum .

contra& i bus , qua eis perm ifit nfuras exi

gerc et i amfi in Ripulat ioncm dedu&x

non cf ent fedd & nul la interveni en te;fcriptura promi ifas hanc rationem. …fubiungi t Tx; 71ù

'

a1 %eàov JLeoWo:g

É'

V

I

'

Z; S efrol 1uxg [5011964 15 mm mv emJìw.

ov Gw:ocm :.n

"

093Ae7flo'

mm . 2\@mqui omnibmpropemodummrhgent16m opera fem Paratifiznt, bor utìyueper buinfmodi minutia: ininn am perpeti infl um non fùeri t . Id eti am, ,

confirmarunt fcqucntcs principes Imperi iC onflant inopoli tanà In colle& i onc le

gum m anufc 1‘

ipta Leoni s , C onflant i ni ,

Bafili i , l t3. lcgi tu 1‘

oi ve7rega'

w7@' TO%@ 1 0874e:'

Son: b p owggc'z'

w v , mc à gn5,

y o'

vwv . Vfimzs mfl 1pulatzonem non deduff4 f minimeexìgi , im eff, mfi ìj òlu trapeg gtu,

ut i am di flnm eff . Magx1 11m hoc pri v i le

g ium,magna p1‘

Dx ro o ati v a , ur, cum czetc1 i s

omn ibus ali as 11 0 11 1i ce1 c1: ufiuas accipcrc

n i fi 1 11 &ipulatum clÎ cn t dedu&x , foli s ar

gentarìi s , i d efi , 1 1 11 13 6 2 1 1 15, a vem gwrw x; TO"

xxcf:15fueri t exigere. His adde quodfola armata m i l i ti a, ut alibi docuimus , fa r

nerato1 cs fiv e trapez i tas prohi buc1 i t , cum

c :; tcros neg‘

o ti atorcs acl quamcumqucm io

l i ti am adfpirare v etu et‘ N ec aud i en

dus

4 3 1’

C L S A L M A S U

dus igi tur ali us Theologus ,qni i ure civ ili i nfam es effe

"

trapez i tas in fui s‘

thefi

pronunti av i t‘

. Oportet alìud i us civi le ipfi notum fui iÎe quam quod i n uffi

f ui t Veteri bus Romani s . C ertiflìmq

qu ippe efi iure ( l q i ri tifinumquam notai

tos effe infami a fw neratores , è tia rnfi mo

dum fcr:norîsà l ege pofitum exccfl ì fl è nt " .

In,

Ed i éìzo Prx‘

tcn i s de infamia norand i snon Comprehend ebantur… C 0 11 9111 11 1 1 0

n i bus Imperatorfi, quae a l tera 1 111 15cw i li spars f ui t , numquam i nf…;m i a, e tiam i llegit imum fenn s exercen t ibus i rroga ta propu ma Legi tur… N e Chrifi i anos guide :…Pr1nc ipes exelp1o , fa b quibus non duriushabi tos eo s conf’mt quàm fa b pagani s .S tante xepubli ca , quadrupl i po ma mul tabantu17qui non ferv affent menfuram

fo:enerando l ege pcrm ifl àm ut conffat ex

mul ti s L i v i i loci s , cx ipfo Ca tone,…

Poema i lla quadrupli contra fcenera toresampli ores lege l i ci t i s ufums accipi entes

vid eturpof‘cea in defuetud i nem abi ifl è fub

Pri ori bus C aefari bus . l dci rct@ ut apparet,c;î refii tuerunt Cht i f’ci ani Impera tores ,Va

lenti ni anus ,Theodofim ,& Arcad i us , lege

1 1 C od . Theod . de Ufuri s . Cuius con -

n

fl i tut ion i s verba i am flipra a ttulimus , quaefichabent :Q

\

lfîcmzyue a lm: ventq/Îmfi

'

iure er


4 34 C 1… S A L M A S 1 1

exceden ti bus l egi timum i rrogatam fuifl‘

c'

:

infamia maculam_ … Ergo eam effugi e

ban t qui in tra modum . confifìebant , nec

11furas 11f1'1 1 11 1 11m 1111c11c e'

xigebant‘

.%od

utrumque aeque i n Pri v at i sf.v a luiù peenni ah1 fuam fe mori dan ti bus atque ìn tm

pez i ti s Public e exprofeffo fu mus ag i

ta nti bus . Qì x ad eamD i ocleti ani l egemv el ex ea d i fputant do&ores, an corporaliter Pumcnd i fint 11fi1 1 a 1 i i an iure ipfo infames / fint ex iur e C anomic o deri v a ta ,

cu i P lus quam C i v i li hac in t e tri buun t‘

au&ori ta ti s i 11 1'

i % i ri ti 11m Prorfum _ ,

contraria effa v el m ed i ocri ter in co verfati s plano li quef . Et mi rum adeo i nfatuatos omnes ha&enus fuifl

'

c dou triufque i uri s ut quod unius premium

bere conati fint . Q1j nimmo ius i llud C :1noni cum Pon ti fici um , i 1

praxin i nduxi ffe Praxi primi ti v x EC

nova Monarchica comparati one d i fpi ;ci cndum

n z TR A F a mo u s . 4 35

c i endum i l li s rel inquo, qui vetam Pi e tat em à

'

f11cata cha1 i tatcm l i beramcoa&a d i fcernerepoterunt

“

. Nunc quaefìi o i llz1 di fceptanda ta nd ac ded dcnda,

qua? ha&enus multos exercui tmtrum ufi1

C Îîri fìi zmos v etandarum dare debeant,nupo tins eadem l ege Mofai ca perm i fl ì1m. ,

cum extranci s fcr nus ci ufdem pe1m i fl ìo

nem inducerc in ter gen tes C 11 1 111 13 11 1 nom 1 11 1

3 C

aeque i nter ipfos i lli ci tam effe oporterc_ .

arq11e i 11 ter l udzcos fi at 1 es . S£ d_fmm i

t…1 $

q£:hri fi i zma a l terius ge 11 e 1 i s ggg_m In "

(121311 . 1 111 quipp e carnali s i l la (Pi ri tual is . Ei 11fdem relig ion i s con i ecmneos effe,

ciufdem Dci cultores , Ch1 ifii anorum fi a

terni tatem conci liar ac componi t . Iudze iautem fratres i d eflz‘, 611 61111710 1 , quia om

nes ah unius geme 1 i s atque origini s nure , ci 11fdemì 1 ce1 ed i ta ti s ac te1 1 aa à D eo

1 11 i b11s prom i flìe ac da ta: conf0 1 tes . Id

co ufuram i n terhoxn incs ab eadÉ fl i r

orto s nolui t cfl è Deus li ci tam .Ngmx _&

E e z 11 1 11 1 1111 111 .

436 ,C L S A L M A S I I

mutuum. Unde G rammat ic i 3 54 45534@1

'

A'

cov dic i obferv ant , Jà và'

au 1 ,

'

835 aim:

7g1’

my . Fra terni tas porro Chri fti ana cum. ,

fit fpi 1‘

i tali s fa‘

5,116l 07 o

‘

y àm® 1 tantumrefpi ci at , non prohiber quin, quan tum

'

ad

tui ac mei di fiin& i onem unufqui fque d i f

ferens ac d i v qrfi1m ac fumm 'fi11g111i ha

beam 18J>aîtpogon Q1_1 p d fi etiam w at…n

111113

fraterni tatem‘

ad temporali a.exte11

d i debere pa ramus "

tum omni a removenda fi1 11 t quae i llam coi re imped i anbb ona omnia i nd i fereta in ter cos flamen

da . Et i ta quidem priores fed no11 d i u,.v i xere Chri fi i ani fed dum adhuc pauci .

terplures . Sed q… 10 3 iP”

fos gui in fideac do& rina per omnia cone11 i 11n t

’atquehac parte_ ;

fgi ri ta li ter fra tres funt an 1 1fu1‘32 i lli ci ta:

D eberent fane, fi

ffi nemo frutt i fuo , i d efi , Chr1 fhano:

quìdquam v enderet , féd omnia donaret1

—îfi n ihi l locaret , fed omni a commodaret

fi artifices opi fid a f ua fine manupreti o

petenti bus darent : fi.operam 11121 111 praefh1

ren t [ i nc m erc ede omnes omni bus quieam


458 C 1… S A L M A 5 1 1

nus, v i d è'

dum eR-umqui bufda1n prefiîorî-a

bus v efi igi i s hui us rei fugi cntem veri tatempe1

'fequi poflìmus , atque in ipfo cubi li

ac lati bulo fumqùo fc rec'

eperi t, deprch‘

é

fam i n lucern‘

p1‘

0 1 1 11h€ 1 6 queamus . H i c

_

tantf1 fci re opus efi an ali cubi i 11 fcrip1ura Nov }fa: der i s aliquo modo reperim_ ,

v el exPi fcari detur, quid gen ti bus Chri fl iEuangeli um accipi cnti bus de

’

lcgeMofaipa Apofioli prx ceperi n t . reti ncndum .

Inde[e nim faci l e confi:abi t utrum ufu

rari um negoti um eodcm modo Chrifi'

m

n i s Permi tti debeat , .quo Iudazi s cum. ,

gentibus i llud perm i ttcbatur l egeMofaica. 3 1 1 i ta v eta 1

“

i , ut v etabà t 11 r i i îìi em cum

fui s fratri bus i d efi Iudzei s ipfi_s . Om

indagan ti quo Pofiì m i d exfculperg ,

tandem i n mqntem veni t contenti o i llai nter Chrifii a 1i os I 11dxos orta, 11tr11m lex

obfe1 1mnda efl°

ct gentibusChri fl i ani fmum

gtapeîfenti bus an .abi i ci enda ; 11 1 1 11 11 1 ;

denique to ta repudi anda v i deretur aut”

ret inm da an hoc v el i lludpro parto .

Ex eo‘

certel

v el .maxim e confiabi t quodVolumus . Rcs

‘

i lla narratur A&orunpcap. X V . Motu efi An ti o chia: con tro'

v erfia i nter d i fcipulds à qui bufdam_ ,

e>1 l uglx a v e11 i entìbus ', .q11 i .

ex PhariTazdrum fe&à Chrifii fidem cyant

111111516;

1 1 12 T R A P E Z I'

I'

o F CB N O R I-Z . 439

amplexi ,de legeMofai ca , c6 1 €11 de11 11b113,

non pofl‘

c adm i t ti ex géti bus qui ad Chriflum conv erteban tur, n ifi ci rcumci deren

1 11 1 , & 1cgcm obfcrv aren t , non folummo

ralcm , fed ct i ah1 cxmmon i alem c ivil em . 37 1 3

‘e? >è n g yy éMw

711659 n‘

y 1 6w rMa aéwg . Qg i nimm 0 nec (€I

v ari po ife n ifi hoc facercn t.i i dem affirma

b…111 t . Con tra ho s Pt:1 nti bus Paulo Bar

naba , ortoque d i fci d i o , conv m ìt in ter e osta ndem ,…Ii i duoHi erofolyma m i t tercn

t 11 1' fci fci td tum fuper hoc fentent i am t e

l i quorum Apofìolorum qui 11111:

1 111 audi to negoti o ,refponderun t ex com

muni omn ium fcntcn ti z1 unanim i prefby teri i tot i us H i erofolym i tan i confenfu,ingum i llud onus l egis Mo£1 i cx C11 110

d i endee 11 0 11 clÎ c - impunendum cerv i ci bus

gen tium quae ad C hri fì i fidem convertercntur… Ex e:1 tamen l ege quazdam 1mgzé

tiva prqcepta excerpferui1 t cxccperunb

qua: neceifan o cfÎ cn t cufìodi cnda p raeter i l la… l egi s moral i s n im i rum qux . om

nes tencrét , tam Iudc_os quam genti les .D c

hac enim nihi l dub i i fui 1 quin ge'

n te s adCht i fium accedente

'

s eius obfcrv a

ri onem adfìri ngi deberent quandoqui :dem ncminem goffe fine i lla fcrv ariconfiabat gentc uc ipfzenon m inus le

E C gibuè

440« C L . S A L M A S I I

gi b 11 s fui s ci v i li bus m axima ex part e cam. ,

confirmabanr'

. P rimam i raque ha nc re

gulam fidei ern i ferun t ex au&ori tate$p

tus (11 11 611 i llo i n temporeApofiolh i n gmtiam corum qui ex nat i on i bns adlegeban

l/zfi 1m efi Spi ri ta i ] Zznffa éa* naba , ni /ai l

ultra imponere b abà quam IMC neafle ìa .

mbjì

'fifif è rmémym n u

'

m zr. V erfio apud Tert 111Ii :111 11 111 quam eorum qttìém nece/Zè eff aby

tìnere. Apud C ypri anum guqm i/ì4 91118 exneceflìtate/ìmt . Omn i no i n G 1

‘

aeci s l egenè 71

°

ci véy 1tn; n òm ? non ur’

V1110Eo efi,è araimznej . O\ 1god i n hac confiru

c’

ì:i one Omn inoG regcum non ePc, necpotei’c

ferri .At èor’

a1’

1faiymg'

e'

xa , neccflÈ 174560, G rx

c i d i cnnt qui èm'

myu : Exa»polTen t di

cere, fed hi c,ut fyntaxi s hui 1m loci eft non

conveni r . Videtu r Tertull i anus i fl:a fic

i unxi ffe, zà lw‘

ffll’

è 7r'

a51 11'

71m; 7 :1'

m v

e}! o 6157w & C . Verum dehi s ad locumipf11 111 . Sequuntur i lla

'

esr

’

i ya'

ynah quibusomnimddo ex legi s Iudai caz negati v i sprazcepti s abfì inere neceife haberent ’

N at i oi1 cs qua: Chri fìo nomen dahan t ai

vréxeb g eîJènAoînfw uè ac?ua’

n 1uèm ac. Ergo ex omni l ege n egativa. haectantum exccpcrunt à quibus omnes Chrifl:i ani , tam ex Iudaei s quam ex gent i bus

'

,

abfl inendum omnino habetenn n fi

tum



la fclcgeri nt qua? omn i necefiîta te efl‘

ent“

culìod i e1i da gen tibus Euangeli o {aeramen t um d i éìzuri s . N on igi tur hx c adia

phora , quibus ferv andi s obnoxi i omn imodo Hel mut: gen ti les faéì i Chri fl i am .

0\11x en im m ens aut fàti o fui ffet APoflo =

l i s , obl igare gentes Chri fìi fidem fufci

pi cnf%s adx

ea qua: cffent àdi aphora pm

Îertim cum necefl‘

ari a v ocent omn inecefîì tate ahhi s abfl i 11 è

'

dum di canfl N on

ergo i l li s quibus ta li a preefcribuntur î‘7r

’

a’

rafynn; obferv anda . S ed nec

adi aphora ipfis Iudazi s , cum de uni v erfacorum lege fol .1 i fl::1 excerpta. fint ah A

pofioli s , nccefl‘

arl o abfl:inendm In ter gentes ipfas c erte i nd i fferenti a fuere quia

paflìm omni bus perm i ffa ac l ici ta . IdeeChrifii anìs qui

_

cx gentibus Chri fto no

men dabant i lli ci ta reddi ta [ un t quiaapud Iudaeos i n Veti ti s apud ipfas gentesi nter conceiTa . F1‘11fi 1‘51 en im gen ti le s adfidetn conv erfos ah 11 13 abfii nere Pra cc

P iffent Apofioli quaenec gen ti bus p er leges fims l ici ta fuemnt . Idci rco nec de hom i ci cfio,nec de adul teri o, nec de furto hicceiv etur ,

‘

ahhis abfi inerf: oporteregentil es Chrifi i fidem fi1fceptum s , quia i llac1 1111 1n1 etiam leges gè nti li um publi cepuni ebanr . £@ ale exEg tribp s qntiqui s

D E TRA D E Z 1 T . m p u 1a. 44 ;

bi cf c

rb a tamìmwcbiw (y fomìrati oni [ acum bonorixfi a

'

inf

ter i dolo]a{ri am bami cidìum. Interdi ffurr;

mimfimgumu , multamagi ; humani i nteflig i

mm. P er cupa: hom i ci di urn i ntel lexi r'

.

I tem C ypri anus , qu ifimguini r qfufione v crt i t abfl inere 11 01 ab ìdolo/atri ir ( 9°fi ngaìnìf

fornicaj ione. Inter Gra cos cti am quidam i ta funt i nterpretati ut al ibi ]d i cam . Et Thc0 phyla&us per

ra…n‘

r 111

tell ig i t @61 0m41a533 79 w vzn7 îéw îxeaì a l ,w3r

nm vra'

ew Q11 ;8 fa lfiflîma efi: eXpofiti o.

Aeque falfum efi , à muachia fub nom i na , ,

m pre?ag Apofiolos e tiam abfìinendum p refcripfiffg… Nam mw chati o legi bus

gent ihum aequeP rohibita acQg i d igi tur neceffe era t , i lli s quafi novum0 11 115imponerc quod i n pri fki na religione

pri ufquam ad Euangeli um conv ertei en

{ur fercbant “ ? C nr 11 0 11 fimpli c.i tcr dccrcv crfi tApofioli fuo i l lo C anone.Deca «

.

logi prgeccPta qua: omn ia moral ia fiw t,

cufiodi cnda ncoPhyt i s qui de gen ti bus fcfe Ch1

'

i fl 0 ad i ungebanfl Ergo non i lla'dcl ege morali fele&a fuere qua: prx fcripfc1 11 11 1 vi randa novi s gen tium C h1‘i fì ian i s ,

fed partim ex ceremoni alb pardm Ci v ia

li .

444 C I… S A L M A 5 1 1

l i . C um to tia s l egi s grati am facerenf’

5

haec [o la de l ege fegregarun t quorum ob »

ferv ati onem rem i'

ttendam effe non cen

ferenr ’

. P rimum igi tur in ter i l la r ec enfet1u‘

c1

’

7réxs aì a t a'

È aaAoSJ-nfv. N on idolo

latria fugi cnda per hx c prx c19 1 1ur quiafuperfiuum hoc fui ffetprx ceptum . ApudIudx os fev ere prohibi ta prim o D ecalo

g i praecepto . Apud Chri fii anos non ma

gi s lici ta. % i autem genti l i um érrori re

11 u11 t i abant ut Chrifi i fidem capefl è rent,ipfam Idololatri am abììi caban t

“

. Hicenim proprius erro r gen tium . S ed ab

I dOlO thyt i 5abfl inendum fanci unt . O\u p d

etiam Iudeei s fui t aliquid comcd i iTe quod i dol i s immolaturn fuifi è t , nec

porro i n i lli s ferendum qui ex gentibusabdi ca to i dolor1î cul tu fe unius D ci v ef

nemti on i addixi fl‘

enfi . Enimv ero 11 0

v i ter conv erfipotui fl è nt d icere, fe non fa

g ra fac ere i dol i s, fed pofl°

e v efci carn i bushofi i arum quaeDi i s gen ti li um mac

'

ì ataefui fl

‘

enn Hoc enim me t i s apud ant i quosfui t excepti s pat ti b115 hofi i ae qua:

porri ci ebantur adoleban tur reliquadomum rcferren t , i i s eyularen tum .

% od adeo verum efl , ut raro admodu in . …

v eteres fol i ti fi nt carngs exmai ori bus anima libus

'

ad v efcendum ufurpare n ifi

Deo


446 C L S A L M A 5 1 1

Epifiola ad C orinthi os 1 . cap. V I 1

Maximum igi tur ex eo fcandalum datum_ ,

efl‘

et fratri Chri fìi anmquì cx Iudazi s v eni f

fet v i dere fratrem Chri fi i anum i n locoi doli s (aera to accumbentem carn i bus

hof’ci è idolo immolatx Oh

ev i tat i onem h11 i 11 s fcandali Vel maxima ,

Paulus i n ca Epi flola cap. V I 1 1 mone t“

abfiinendum eifc: Idolothyt i s . Sed

i dem Apofìolus cap. X . ei ufdem Epiflo

Izeprimx ad C orinthi os fati s c lare ac diferte innui t , e-îJbAài’mm non eife éhé@og .

I ta ei1 i rn argumen tatur cali ccm bened ì&i oni s elÎ e comm

'

unionem - fanguini sC hrifii , pauerr1qui frangi tur

— i n ca naDomini eiTe communioncm congori s

C hri fti . % miam inqui r uniu ef?Fani : ,nor quì mu lti ficmm, unum tamen corpmfìa

mm. Qu:are i ftud omne: de unopane

parti cipamuf . D eìnde addi t Dìdete Ifi ae

/em femndum mmem nonnequi edunt ba/Ziwspartìcipeyj ìmt altari ;

? Inde co 11 clucli t, etiamfi pet fe n ihil fit Idolum , 11 ihi l ì dolo(hy tum , quia tam en qux g en res immol :1n t cs… dxmon ìi s imm ola t i certurn fit “

,

foci os quodammodo fieri dazmon i orurr…

qui v efc11ntur ji s qua daemonìi s immolatafi 111 t" . Ì\Q) la i nqui t 11 01 fòci 01fieri d aemo

1zi omm. Z\{gn potcfi ì1 ca/iwm @omìm'

bi è ere ,

( 9° ( 11

D E TR A P E Z ! T. F GB N O R E . 447( r cah

'

tem :LemonumJ ( qn potq/Zixmen/Ze @aminiparticipes d]? C1? menfiedwmonum. Rc

mo ta igi tur (caudali caufa prop ter quampraccip11c abfii 11 endum i dolo thyti s prazeepi t nefic quid oh i llum quam i bifer t ra tionem i dolothy torum efus v i dcri

dcbui t aZJ)aîcpogg c uiuir in ter i l la v ct i ta, ex obferv at i onc legi sMofai car petì ta ,

qua e tiam Chri fti anos €51 gend bus confiri ngerent aìvréxso

‘ò; a

Î

,un @ , m nm5.

Eodem utraquc recidunt . Ad hoc

corum Prx cipi tur abfl iuenti a , u t nc fan

gui s comcd eretur . Iudazi s hoc non fuit“

uz’

fi a'

cpogoy , fed i i s in terd i&um lege, (anguinem comederc_ , Ter ea in terd iéìri o t e

p eti tur in D euteronom io .C ap. 1 1 .x v x

Vcrumtammfi nguìnem nan comcdetìx j ùpertermm efi mdctix i llum inflar 6 71468 . Non Ìgi

1 11 1 fi nguini : ef ufianemprohi bucruntAPo

fiol i canone i l lo fuo a r v en i t C ypria11 11

'

s , ai'

y a v@- 11 omine . @ i 11 immo è € 0 11

trari o effund i v oluerunt , non comedi .I tem eodcm capi te v er£ x x 1 1 1 Tantum

mbarare ut non t amm'ar fi nguìnem ya i a

fi nguir ef? anima nan mmedar animani

mm mmi£u…rfini : : non tomed'es i llum fi d ìn

terram cfl zmder Mum in/Àzr aime. î( q 1zDefi erì1 1 110; ut benefit tibi ta i f poi ? te

qt1 tlmfi cerìrqzwd rvc°h1m ef? in oculi: l cb

_

olue.

I tcrum


I terum hoc manda tum i rgculcatur cap.

x v . v erf11 ult imo . Tam d i ftri éì a. (angui11 13 i n cibis ufurpandi prohi bi ti o fub

maled i é’ci oni s taci ta: pmna i n contrav e

n i en tes bened iéì i oni s prom i flîone ex

prefl à in obed i en tes jfati softé‘

ndi t, non ai

J}aiqoopov Iudzei s hoc fuifl è hab i tum alim en

tum . Mort i cini a etiam zib cade1n caufa i i s

ìn terdi &a , quia cum f'

1lo fib i fangui nq ,i n tra venus t eren to nec em i ifo m ortuaeffcn t . D euteronom i i x I V . x x x Z\Qnromedatì: 111/11m cadaver. ? eregrjno, qui ef? interporta; tm »; dabi : i llud,@ t omedet i llud, aut

v e

t i tum I1QQ'

QÎt , fuffomtum . Hoc v o

bus fine ulla fan nimi s Hon e . Hpd i eque mul ta an imalia i ta occi duntur ad

efum , tam v olati l i a quam terreftri a: Abefii i s capta ,quaeS wi m m G r :eci v ocant,fim i li ter eodem i n terd i&o comprehen

d 11n 1 11 1 , q11 i 21 11 1 0 1 1 11 21 fine fang11 i np . P cf

dices lepores , à falcone, v el accipi tre,i ta occi fi, in ter v et i tos i ll i s habiri tum . )

f ui flè nt fl A li as w m7‘ìre ci v ocan t ge

nus co&urae quod, nec eli xum eff nec

proprie alTum… U t ea quse in f um o cofun !: aut i n chhano . H efychi us

rm :

5171z’

01 11 9 genus a i?aturgea,fl q g

eft 11 1 1 .


1 150 C L . S A L M A S I I

x°

1'

y atr@o ìm&a wWa Ex fuun

_

1_ J

Pra: cipue leporum i ntcfi i n i s t a conficc

t e folebaut-fl V ide H efychi um in ca v o

ce.e ci de oé7ìxwmv 7rw'

Aau g, eos efl è expomunt 0?7 03 è

'vn egt go:U

\'

ai >ÀéZvn x 113 milwa7ro,u&Àfic 1? aiA<pfrw v (pupaîa

-zv . Ius

e tiam 11 ig1 11m i llud L aconum ex fangui

ne parabatun inde a i,.caork y cl aa°

y.m îoo

d i cebatut ut efi: apud Pollùccm Mo i

fch0 pulum . p oàv p…é2ww v ocant fl P rimiC

eius eti tum

N ec fune Apofioli i n grati am Iudx orurn

k gzsv ww fo'

v rwv hoc 31 TC prohi bi tum. .

av y xocéîéomuéî; Pra: fc t 111c1 1111 1 , fed tanq11à'

r em à qua necelfe elfet HAM€71

3

ai vaéymg'rg

'

1-mv . Q

\uod de re PCL .

fe i nd i flè rente non d ixi fÎcn t‘ : Nec a li teraccepìt Prim i ti v a Ecclefia,quége tiam fub.lata i l la av y xocm €aéaswg caufa c11m n i etui

l ocus 11 0 11 e iÎ c1me fmndali zaren tur Iudx i

C l1 rifii an i xque fib i tempem ndum fa n

gui n i s efuputav i t, ac facri fici i s . 11 i 11 im 0

i s ti o fui t eo tempore de


I'

. F (B N O R E .

tulli anus eius rei tefl i s l 11c11 len tus i nAgologet i co hi s v erbi sCbrifl ianà ,quìneanimalium quidemfi mgumemi n epulìx c;/ìulentù babemm .

_0\

1_

4j propterm

quoquejì1fi mti5 mortìa'

ni 1 ab/l inemm m

quoquo modo/Èmguine contaminemur b el intrab ifi emfipulto. @enigua inter tmtammta Chrijli anomm bata lar etiamfi nguz

’

na dti/leutar ddmabetiy , rertt

'

flìmi fi i /i cet , i lli ci tum cfi è pen a

i llo; perquod exorbi tare ear bu/ti 1 . Ita nim i rumhorrebant tune Chri fi i ani fanguinem pccori s , ut zeque ac acerrà

'

foc1111'

1 i n quo

tus di i s efl è t adolendum abdm inarcn tur

eius c ibum . … Conci li o Gangrenfì efuscarn i 1î fidel ibus concedi tur, con tra EuRa

thi um Sebaflemî Epi fc0pum , qui eas p rohi bebat , excepto tam en i dolod1 ytò fau

gui nc, fi1ffocato , C anone 1 1 . Si gui :

amm edentemprwtvrfi nguinem ( 9° ido li : immola tum ( f fufi catum mm relig i one a m

demnat, b elut]}empropter buiufmodiperceptìonem non babentem anatbema fit . C ciÎantc_ ,turn caufa aufm m Cm

'

aw q,putabi tfiufi1 e,p1 0

pter av y xan u'

Cam ta n tum [ 11 11320 1 1111 1 pa

t res G angrcnfcs i llud interd i cfhim fuo dc

creto confi1* rpa lfe?N cc i lla caufa fui t conci lio Sexm.T

.r

.ullm fi eiufdemyrohibi t io

n i s fanc i cnd azhi s v erbi s : eì’r zq zìv 21711 ‘ vw;

my a Zw'

x oî'

gv JLn’

7ron d o

’

F f 2. ww ,


U we, màc eÎn, 64'

5AauAllega…caufi1m hui us

C anoni s condend i cx 1Ì1 0 1 aéfc1*

ipturx m i

da to [ i bi eiTe dat ì ,quze à fangui ne fuffo

cato forn i cat i one abfiinendum Pra:

fcripfcri t, damnan tque eo s qui g11111: grat i…1 a rt e quadam fanguinenì edulcm pra:

paraf ent cond i renn Ad extreme…fereufque tep0 1

'

11 manfit haec 0 bferv ati o de'

abfi i 11 cndo à (qnguine f11fi b cato . N am…

in l i broBedae .de remcd i i s Peccatorum ,

cap. x I V , poficìuam qui morti ci ni um . >

ed i f c11 t, per dies quadragi nta huius Peccati pos ni ten ti am agere i ubet addi t de

fi 1ffocato . h0 d i cîî

tum .

tum,

ex

apud Ifidorum\

11 1 6 11 110 ,

0 11 111 11 1 111 11 1 :11i b11 3 1110 .1 11 i ci s , ut apudAlexand rum T1‘alli a11 11m , 05435951 3 . DQ;

quo a l i b i Eadem certe rati o motri ci759 11 17641 048 , fufc atì .

,Si Apofioli

hi b i tus

d crunt ì C ut fangui s Pot ifiìmum excepta s,


454 C ; . S '

A LM A 3 1 1

do& iflîmi Theologi3 —al i i 'erud i ti , num

qué effici ent U t’

fl veval

aohi c aliud fit quamm;:v a

’

a in propri afua iîgni fi cati one.Nec efi,

quod v1 ri docîì:iflîmi hi c fibi qux renduni

cenfeant q uid fcortat10 m s nom ina ;i ni elq erint Apofìol i quafi de rebus

perféli ci ti s cò'

ccflì s agatun quibus tamen ex cl1 axi tat i s lege, & quatenusl lmIùdazi s i nfirm i s fcandalfi da t et, abfii

nendum effet . l nfirm i tat i fratrum Iuda:ò

rum non poterant ni ederi tam Pauc i s i fl i spauxi lli s , qui praefertim de to ta legg , ,

ferv anda qua fi i òncm mov i lÎ cnb acfi tcr

hoc fic deféndercnt ut fine ea non poffc

gentes fulvari , quam libet Chrifi i fidmm

amplexus , contenderenf” Scartati anem

v ertui 1 t quam m elius cumv eter; 1nteg

Pretefumicatìonem d ixi f e11 t .ERenim à&us

Profeflîon i s meretri ci aa in Pe rnice fiannv i ri , v elmuhen s merced è pa&aprofi i t_ _

utq,

ommum libidini paten ti s . Haec forn icati o quidem gè nt ? s fùi f,publice lici ta ac perm i on i tem Iu

daai s . Apud hogquippe h em i ni li cu i t exlc; qua màfculo qua fw m i nzemorpo

4

t eme1'erb . In D ca teronomu cap . xo

x I I

î\{qn'

cri t mere’

tn'

x fi li eìbnr If mîe'

l —

negue

eri t fi ortnm maf mlum 2fi lm Ifi aè'

l ai 7559ym£Jè S ic apùd SePù 1agmìa hééc

cog


L F (B N OR E .

concipiuntur .O v

’

u.‘

e’

gaq m’

evn >’

m‘

9uyam'

n l’

f@9£àà {gì CÉW. ì'

gmmgv6tfw v $:mî 'ra7v

q‘

5v l’

o'

e_9uîm Poremnt d i xi lfc ci x è’

9w

m'

gvo; .Sed idem efi mgv&'

wv . Ergo v crbf1

zvgv6Ua v mgva'

a dc hi s d i ci tur prop ri e,tam mafculi s quam firm in i s, qui ad queeflum in forn ic e fcdebant , corpusv at nale habebau t‘ U tri ufque fexus (cor

ti s hi nc qusefìum facere cum li ccret apud

gentes , non li cui t apud Iudx os . I deohoc etiam de lege Mofai ca fele&um quod

gen te s ad Chri f’cum tranfiturx debcren t

obfcrv arb . Certe fi hazc forn i cat io prohi bi tzu quze pati en t i um fui t e tiam agentium fcorta t i o in i l li ci ti s ducenda . Ubienim materia. fcorta tori bus fubducebatur,hoc efi , forn i caria profcffio, tum . certurn

era t non li c ere fcortari . S i fcofta t i o v e

ri ta , mul tò magi s fh1prumm tque

magi s adulteri unp . Sed de his n ihi l nom i na tim ahApofìoli s fanci tum,qum :cque

apud gen tes atque apud Iudx os i lìi ci ta ,&leg ibus p uni ta . At hi c ce. (o la cred iderunt

genti bus nd C hri fìum conv ertcndi s

co ;1 v erfis i nterdi ccnda , quze ipforum mo

ri bus atq‘

, i nfi i tuti s cmnt perm i lfa eMai

<popao, cum l ege Mofa i ca forex1 t v ct i ta .N ox1

'

ìg i tur haec mev a'

w de i dolola tri a i ntelli

genda . Et i ncptum certe eiTct,cum AEQ

“

F 4… oli


Proli cib ei àwAa&ù’

m g abflcinendum . 6 1ÎQ_,

romanti av erim etiam i l li (111 1 non imm 0 à

îq ifet, de i do lola trm fiv e forn i cat1 0 ne fpi

ri tuali fug i'

éda hic prg cipere quge ipfa imrnolat‘ ° Nov us C ri ti c1w, ut a li guid nov i

fuo more d i ceret , m i ram i nterpretat io

nem commentus eft huius v oeis mgvez'

aa.

% x x1 am hx c Hogva'

aw abfolute d i ci puta v i t, ao

’

vr Ì 7rvgvmfi€ fi mev a ov

y a , aut mevc-Î

ocv au'

gxoo dicas . ' Sf aro'

Am A”g

'

yx; M afeé’

oî'

aaAéy4,

! Audi Gw ai a guaq me

moret ! U t mgv c-faa 11nquam fignificmi t G rx

ci s «: x mcrctri ci a mérccde oblatam 9wr/aw .

’

Nunquam i d fg&um… N c

quidem ipfam merd ri ci am i ta l i ceat appellare, ucciurn 0 bla t i onem exm ercede, .

S ed Helleuìfìae fortuife i ta. ufurparun t‘

%os tn m ihi H elleni fias marras I llo‘

fnc

quo&pro ta li ba s lmbct fac er C fi t icus ?N e

i fti q'

uidem inv : nìanîut i ta v ocafl‘

c_ , Et:

cum i n Indi ce i l lo G raeco quem pro Hdl eni f‘c i co obtrud i t nihi l tal e reperi fl è b ha cconf

'

ugi t , ut Hellen i fìas aliquos hand dabi ,o d i cc1*

/

et mgva‘ow i ta d ixi flìu I lli ali qui

Hd i en i . cc certe nulìi f unt , n ifi in ci‘

ng‘

fincipi tc Cum au&ori tate defici atur, videamus . um ci ra tio magi s fiw ear

‘

. ®ci ,

i nquir lege cautnm nob imus ne gui : men e;g’cw fl

'

arti , ( 17‘

f, quodfi gaìtzer, » i ffimam 9 80


45$ C L S A, L M A S I I

i us maxime i nterefh Tum certe cum i llafcri beret non confiderabat quorfum_ ,

hazc i ll i ev afura eiÎ et i nterpretati o . Hu

i ufmodi hofii i s fa, cm facere qua: ex meretricia m è rcede emptaz fui ifcnt ,9e1m i fl ì1m

genti bus , impermi flùm Iudx i s . An m‘

et 1ìs

erat , ne gentes qua Chri fto nomen dcdi ffen t , taliba s hofi i i s lira t e v ellent l i ifi fi

{prohi bi tam l d effe : Qgse i db lolafl*

i ee re:

nunci afl è nb nihil peri cp li fui t ne hofìi asma&arcnr

“

. Og i bus vel fola i dol‘

0 1hyta,i d efi , i dol i s immò

"

lata ahali i s, i n cibi s ufi11‘i3 3 1

'

6 11 0 11 l i cui t, an v eta 11 cìum i l li s fui t "

nehofii as ma&arent , quidem exm‘

erc

tr1c1 a m ercede cmptas NonneProcli v iubì.exped i t i us fui flè t , omnem i l li s quai

fium'

meretri d um artemque mgvml:,u‘pre v

hi bere? S i a fame fa.éìzum . Sublata quipp emeretricia profef fione, nec: nllus rel i&usfacri fici i s locuè cxmen to…corpori s&otamento numini offcréd i s .At inqui eù

utmmque Iudazi s fimul exPrelfeProhibitum , m

,cretri cèm efl

°

c offerre quodquxfitum elfct m erced e {ali s Qperi s . 1 11

Iudaéi s ho'

c Po tui t fie1 i , quod ju C ht ifii a

n i s non Potui t S olis enim Ifra'

éli ti s

qux fhtm'

corpore facere arte m eretric i anon l im i t '

ar l i c"

u i t extranei s . Ah i fi i S

i gi tur meretri ci bus recìy i mo ini t D è usquod

D E T R A P B Z I T . P G: N O R E .

quodcunqu=t fau i fici um merc ede tali s ca

y turac redemptfi. N c ip£1m qui dém ercedem , fi oblata f11 i ffct , & i n corbonam m i f

fa . è n p.to9’ g y u…ucum

'

cu°

"tmem-Lîu

'

nq9ruaîaxw?71

Ae'

z

'

v , 532 095333 pnàevì cÉCD’

5’

Ceewc 759É ÎOV.D C

Ifra'

c

'

l i t i de mùl i ere quae non po te1'

a t m e

retri c i am vi tam agere frufìra monu i lfet‘

legifla tor . Und c en im m erces , ubi nemo

efi qui m ercedcm petat ? Ita ergo d g ,C hfi fì i an i s . C um ncm ini

'

ex gen tibus adChri fi i religi oncm tranfgreifo li ceret cor

porg-fuo m ererc, i d efi , fl vevécetv , 11 0 11 opus

fui t qu idqum cd ici de v i& ima 11 0 11 ofÎ e

1'

end 11 ex capturi s mcretri c i i s . S ati s e rgofui t, gen tes C hri fìo facramentum d i&uras

Pt chi bet eSarà «37rvpvet

'

ocq, i d efi ah arte_:

mcretri c'

ra . Hoc fublato cum m crccdcm

ex i llo qu:ef’cu tum facri fic ium exm erce

dc nufquam fui lÎc, ccrt iflîmum cfl .Pòfire

mo und e facr i fic i a, tum'

i ntcr Chri fi i anos ?

N an}quaî adhuc gen ti le s dum cffen t ex

m q regen tium fcci ifcn t, nihi l ad Chri fii anos fi &os pcrt inebm1 t

"

. Arhoc Apofio

l i fan€t i onc i lla f ua determ i narant , quidobfcrv audum effet ex lege Iuda ica gen t i »l ibus C hrifl i ani s i am Faétìs à quibusabfii ncndum . Rid i culus C ri t i cus , cumv erba cx

‘S ep tuagin ta interprgztum v erfio

è'

î au 9v 3v—x'

nf

n l'

aggi àè î

4 60 C L . S A L M A S I I

0511 è ;… zj5v I aegnîà ,d ehuiufmod i n Aemîg fiv e 9

‘

Ud'z'

au gmgvmac'

ì g,

i d efi , fizcn'

ficìi y ex men ea'e meretri cia

ì 11 terp1 eIatur…0 1 1 0 1 11 0 110 hoc poffet

“

confifìe1 e quum non l i ceret cuiquam. .

Ifra'

cli ta: :1 11t 1fi‘

a

'

éli ti di ta les me1 cedcs ex

corpo1 i s P1 0 fti tut ione capta 1 e? Nòn v idi t

v i r (10 61 113 , C 1 i ti cus acut 1 13 , v ari antem

e iTc (criptu1 am cx alia v e1fione quae 11 110l i b 1 ari i s 111 t1

‘

11£1 efi . Id em enim d i ci t quoda l te 1 a le& i 0 , c1m egaq 7ropvn Sam 9upa

'ri pw v

l agg wìx {914 61174 e'

gw w opv6Uwv 57 11?

1 1153 0 721 . N am verba i lla m aw @xlw‘

q 1…e 1 11 f1 1 11 11 1 11 1' delenda 111 11 1 . TeAec<pa

'

p@

y um}efi mull er quae qux f’cum corpore;

f.1ci t, quae 1 1571'

À@ <p’

pa , ac: tri butum pro

c0 1 13 0 1 e ex1 0 1 1"

. Si c 7 2À1 0'

11 0'

142u@4 i s eff,

cui e tiam 9 1 0 fi0 1 e c0 1p0 1 15 t 1 i b

peud i tu1 , ac m e1 c e s Pe1 folv ìtuu . 0 m'a

v@ 11 1111 1 1 11 11 1… —M… ihi

dem all ri s m ve£aw fi 1 121 41 11 1 refri cixa

m crced i s 0 blat i ong i ut ; lligi t .$ed hqc al ibiv €ti lab imus accurat i u& N oli 1 inter imme

tucre, ne propter hanc 0 bfcrv at i onè'

dermdarur l n lacu 1130 11 11 111 .Alio loco d ignu5efi .

Nunc quod agimus agamus . T1 i a haechabemus gentibus p…1 11 1 v 11 11 s l i ci ta, Iudx i s

Per legem fuam iHi ci 1 a , 11q fola ex to tal ege


46 1 C L S A L M A S U

bus Ìev i bus a tque D e quibusigi tur ? À @llam amplfm ama imponere

pr…eter{/Za Î ÎÙ€ neaflîzm fimt. Non ergo a;

:243c'

cpoegg qux n eceîfari a à quibus ncceffari o abf

’cinendum Chrifi i fidem Profi

teri capi enti bus . Sequi fl 1_

r pro claufula,

fì qui6m5cufl ’odìente: b ox bene agetù . V e tu

fi ifiîfni codices etiam a liquid amplius habén t ,& quod v ali d ius Praecepta i l la com

m endar hoc modo eun £er s @egéyîuo:WJ$JWfl oiyz

'

go. @3ne ageti : , ambulante; in5pz

'

rz

'

tufi mfl a . I ta v ert i t Iren‘

ari i ntg:qares ,

ui etiam i lla Greece. l eg1 t i n fuo exem

glari ,ut Tertullìa ll tl s , qui i ta reddi cli t în

l ibro de Pudi c1 cm…{ì quibu/s abfi rb ando ref?e

«getzà, b effanteb a…: S; ìrìtafi nffa. fl\g ge ad ver

bum fun t i lli s G rzeci s exprelÎ a su 77694'

557% (Depo'

yfìw z òv aZy /cy Mal e i ta

ffateb oy . SPi rìtzeìfiznflofigj’îci t e scret a

quae fequun tur apudTertulli anurm Qmfi

i l la verba beffate b oy rcfponderen t ,i l li v o

ci quo. claucfi tur Apofiolorum Epi ftoli

cum decretum , _ _Videatur ad Ma

n i l ium. … Ultimum i llud i n C anone Agm Jpî

'

v y x'

veosg, É?=Éeo:gw oué

’

v}non eft ad iaphori s accenfendum .

Pars enim charimt i s proxxm0 praeftanda:

eo cont inctur, quaemaxim e neceflàri a eft ,

D E T R A P E Z I T. F ( B N O R E . 46 ;quia m inima eft qua: praeftari debcat . Inabft inendo quippe ab iniuri a proxim i verfarun… Et hoc przr ceptum de lege talion i s dcfccnd i t , quam Mofes Iudx i s tuli t,quam etiam a l i i multi gen tium legifla to

res i n fui s ci v i ta tibus lanx ere . C hri ftus

p er Ap,

oftolos Pra: ccptum Chri fti ani s hocid em dedit , i ta fe gerercn t cum 0 m1i i bus ,

a l teri non fac i cndo quod ipfi fibi fieri

nol lcnt , quafi fi lege talioni s idem ah eo

paffut i forent" N ec Erx ccgtum ho

no a te

occ i d cs , qu i a te occid i ah a ltero nolles .

Non mmchabcri s , qui a uxorem math ah

a lio non po lÎes Pati conftupfari . Non…

fraudab i s , quia te ci rcumfcri bi non ferrcs .

Non fumbcri s , quia fur€ rebus tui s time s .Et fic de i llud dc honoran

do patre & m atrc cui honori propofi talonn x v i taemerc es , codem plane fpc& a r

“

. Honori parcntes , ut pofiîs in vi talonga , quq cos honomnti bus prom i tti tur,duccre ipfe uxor€ l i berofquc ex ea ha

bcre qui te pari ter honorem“

. !?roinde,

inquir Tertulli anus denunti 4m ngn occi

de: , nan adultembù,nonfùmberix non fit [/ìmttef?imaniumdim , rlomi t,nefizrìnm ali pkqumfie

n

I

464. C L . S A L M A S I I

ri mihi nalim, @ i deoz}fim eri t pr…eceptum în

Eumgeli o, qfl i'

iflud retro@ pmfì‘rux i t ( 9° difl in

xi t . Haec Przeccpta propterea fol a i n ccr:

ti bus quos p rim i Chri f’ci ani habebant fi

deli populo pra legebantmzN ec ad d i flri

& i orem obligaban tur aut aufteri or'

é regulam , quam utmandat i s i lli s parerent . Id

que Plini us docet i n i lla celebri ad Trax

i amî epi fiola de mori bus ri ti bus Chrifl i anorum qua ci f uggeflît pm ter ab

î?inatìonem nanj à crìfz‘

mndì nibi l a liudf è :la/àrmmmti : comm wmperì/ÌÈ qm:m : wtm ante

luamaxadmnemz’um Cè ri ffo ®eo, d d con

fwdemndam difa'

plimzm omin'

di ìî, adulterium,

fi audem ,perfidi aw ,éy a etemfi elemprabìbenter.

Nec Tcrtulli ani aev o alia fui t d i fcipli nai n Ecclefii s Chri fìi anorum u t ipfe i dem

trad ir i n Apologetico cap. x xx 1 x . Certe,

inqui r, fidem fimc°fixb at ibz/gspafi ìmux j]>eng

erìgìmw3, fiducz'

amfigimux a’ifciplz

'

nam [mece

promm nibi lamimu i ncu/mtìanibws

O\Lgorum i llufiri urn v erborum hic fenfus .

N on fati s habemus fidem canendo ad

Deum pafecre, fpcm eri gere, fiduci am

guc in i llo figere ; qu i bus omnibus nos i neum ferio credére tefl amur: fed Pra cc

pta i nculcamus qu :c nun faci enda

faci enda dcmouf’tmnt . c fimt P ra t epta d e quibus d ixi t eodem li bro cap; 1 ,

cum


466“ C L . S A L M A S I I

fecundam6fi rantur,fi prima adfe&are non

Po tuerit , monfirata cupide adpeti t . S i cui

'

d i xerìs ; non ali a cflè qa x p etere queaf: n ififumma y fi haec alfeqq i fePofl

‘

c non v ideat .

nec ad m edia cox; abi tur ev adere , qua: eiofiefi fa non fuerin t , fed i n infim i s heereb i f . D en ique n ec€ ifari a tantum fepfxfcribere Apofiol i d i a mfi quîbù s abfi

'

menî

dum eiTet omni genti li Chri fli axi am rel i

g ioncm i tap1‘

0 fcflìxt 0 , non ad i lla q lt i e ra

vocare quae faci enda eifen t ad perfcéì:i u3exemplar

'

proPefaturo . C um ergo ex om «

n i lege Iuda i ca e_

a folum v ideantur exeo

m i iÎ e qux nece ifc eiÎ et Chrifi i ano obfcr"

v are pras t‘

er i lla quze es. fan& i 0 nc com

Prehcndcrunt ni hi l efi l egi s Mofa icx

quod C li ri fl i anoS obligetf“

. Hogue'z , fiv e

meretri ci aprofeflîo, l ege Mofai è a Indacoerat v cti ta , genti li lici ta. H inc genti li

qui Chri fìum feqì 1 i v el lct eam azque ac

I’

udx o i ll i ci tam i lle C anon Apofloli cusv olui t “

. I dem de f;mgui ne ac fuffocato:

i dolothyto, di cendunp . Igi tur praeter ha: c nom i na tim excep ta quce gent i li3 conv crfus ex Iudaicae l egi s pracept i s neceflìmri o deberet obferv are n i

hi l plus cx i lla lege Chri fi i ani s impofi tum l iquet‘ . % Od i lla Apofiolorum verba di ferte tefiantmu 24554 743 ai

I

D E TR A P E Z I T. F (B N O R E . 467

7 13: w v£ ua v t muà‘ìr '

m\éov u'

pÎv Bé

àì\£w‘13fil

‘ °

wr’

a'm

'

yxa: n u'

m v . V/fi4m eff

Spi ri tuifi nflo ( 9° nabi r, nihi l a/iud oneri ; balzi ;impmzerepm terbwr quae netcflîzri4j ìmt . Solusìnter i lla. quibus ncccflàrio elfcr—

abfi i ncn

dum recenfetur m eretri ci zr profefiìon i s

qux ftus . Ergo nec trapcg i ti ca , necm er

catori a nec a lia qul i bet qux fìua t i a ars

ac profeffio prohibi ta C hri fl:i an i s d ebet' “

cenferi ,gui tum ex gen tibus ad C hri fìi fid em fc dabanr '

. Fcr nus Iudx i s i ntcr fm

tre s i d efi in te r ip(o s , fui t prohi tum . »

gent i bus‘

permi fl ìmp . Chri fi i an i tunetem

‘

ori s omnes inte r fe fra tres cran t aod i ceìantur ex quacumque nati onc v c

mi rent , fi ve Iudx i ei Î cnt fiv e Roma

n i fiv e e ci . c i llaMofa i ca dc ufu

ra inte r fra tres non agi tandanm l lò modoC hri fìi anos quam v i s fra terno nom inofe inv icem compcllzmtes , conflrinxì t

‘

,

quandoqu icla n regula i l la Apofìol ica

gen ti bus ad Chri flum v cn i cn ti bus data ,

quq omnia neceflî1 ri ri qui bus abfl i ncndumeffet , complexa efi , n ihi l dc eu eX prcffb

cav i t" . S ed nec per confcqùexgt i as co

quidquam trahi potcfimifi qui s fub nom inc w oym

’

a; ufumm comprehend i a tque intellìgi v eli t

“

. Et nolle…fane, do€ti fiìmo&

Theologos in confod i cnd i s t rapez i t i s ,

G g cam

46 8 C L S‘

S A L M A S I I

compa rat i onem corum cum lenoni bus f

ac m erctri ci bus inf’ci tui ffe quafi fim i l i

conn i v en ti a , nec m el iore confci enti a

utmmque genus à mag i fìratu perm i t tere

tu 1‘

, Jhra g ma‘

v w opmcémQ; i d fit different i a: , v el hic canon Apoi

’colorum

în quo«w ogm

'

e: i d,

ef’c, profefîì o mer'

étri

ci a , inter ea quibus neccffari o Chri fii anosab i’cinere v ellen t, memora tut, de trapez iti ca n ihi l d i ci tur, ut nec d e m erca tura ,nec

a li i s quaefcuari i s arti bus .Tertulli anus i n. …

co cap . X L I 1 1 cui ti tulus efi i nVeteri bus libri s de Lenaci nio artc

'

s t e

,cenfet gen ti l ium quibus non uterentur. …

Chri fl i an i quas fola s —m ulto m inusexerceren t . ? lane [ anfitebor , i nciui t gui

7mm.fiforte, b eredefleri li tateCbrìjlìanorum con

gaeri pn7înt . ? rimi erunt lenoney , perduff0rex,

aguari a/ì , tumflmm t, b enemm , magi , i tem ly d

m/}icex ari o/i , matbema ti ci . P er Lenone.ri ntelligi t Proprie G ra corum o ogvoCoaxoù ,

qui m zp‘

c39 7gowè'

; G ra ci s d i cun tuxn P er “

perdufz‘orex, …gpg7 oàg r

@aocgjw; av‘

g o P er aguarioloy , qu i bamîi onef bamrìoli , c opvo

J) a xo'

youg. In ter eas artes qui bu ‘s Chri fl i an i 11 0 1

0

1 uteban tur fine dubi o nom inaffet “

mi3n os hifiri oneffiue, fi eo tempore, ut

nunc [b lcn t ,mercqnari am habui fl è ntproi‘cflìonem . G rati s i llo t em ore f c&acu

la i l la


C I. . S A L M 411 s 1 1cum to to préfbyterìo H i erofoly1ni tano aC

reliquorum fidel iurn ccntu congregati C a

11 0 11 cm…i llum fanxerunt de hi s quibusn eceflîxri o ;1bftinerc oPorteret gen te s ad

Chri fti nomen conv erfas ceteberr1ma

f ui t ars trapez i tim tam )apud genti l esquam apud Iudaeos . In ipfo templo, ut gxEuangeli ft i s conftat , menfas f aas habebant . Iudaei lege Mofai ca v eti tum cuni ,

fratri bus'

faenus '

cum gen ti bus caeteri s

Perm i lfum ftrenue exercebant ipfamque

trapgzi ti cam eo tempore, ut fcm’

per ,

nunc, faci ebgntfl APud gentes nulla ciw tate

'

s in to to imp erio Romanoquin fingulae aliquo t trapezi fàs, fiv e IpeI]

*

fari os ,hoc munus Publi ca au&ori tatc ad

m i n ifirantcs habue1i ntfl Cu i 1g1 tur cre

d i bi le fi t , hoc Przeteìi turos fui fl‘

c Apofiolb s i n C anone i llo condendo de necef

‘

fari o abfi i n è 1i d i s ex to ta l ege Iuda i ca fii nter fratres Chri f’ti anos i d èm i us ci rcaufuram foenus elTe v olui flè n t quod int er Iudas

_

os fratres ex l ege Mofis obti n

bat” Profe&o fi faenus tra?ez i ti cum…cui us ufus ta n ta s dc tam prom i fcuus tumfui t tam apud l ud <gos quam apud genti lcs ,asque crim en a troxApoftoli reputà ifent

‘

l i t pofì ea C anoni flki s v i fum efi Ponti fici i s ,ac 11 0 11 11 1111i5ex 11 ofr1‘i s reformati s, nom i

natim

D E T R A P E Z 1 T. F CB N QR E . 47 1

11‘at im & i llud comm gemorafl

'

en t in te r i l laqui bus abft inendum omn i necefiì tate habercnt gen tes ad C hri ft i fidem ac c edentes . Nonminus certe tal i s profefiîo fubi l la v eti forum rcgula abfti nendorum

no rma compreheud5da ah i l li s f ui t , quammppa

'

a1 fi x que dcteftandam nov i ffcn t‘ .

d i ci tur commgmone non fepultura grp

hi benturmort i1az. Hoc fit a ud 1119 51 11 1

Pe _

z i ti s . Cut igi tur Apoftoli mpre4a°

v gen

t i bus xam mf£aw c i n te1' i l la quibus %.7r ’

ao'

vaiyzcu; abft inere dcberefi t , canone fixo

x temum v al i turo przefcripferunt dc tma

Pez i ti ca n ihi l ta l e dccrev crun t Atqui

l onge l evins crimen, fi aud imùs C anon iftas mp1m

'a quam r

‘

i vgamè'

z'r dtmg . Noftcr

quoque i nEpi frola tl1cologus , a trax ;fi hanfi tmmun; Perra tum d fi’ pronun t i at

'f0 3nus

trapez i ti cum . Atqui i llud tam atrox pec

catum genti bus co tempore prom i f€uel i ci t 1înec pro Peccato habi tum d cbucrc

Apoftol i i i s qu i ex gen ti li ta tc ad C h 1' ifti ani fmum conv erteba 11 tur , abom inzm

dum proponet e, longe ul tra m preia v , idolothytum , futfocatum . lmmo v el ta n tomagis quam m gm

'

a v deteftandum propofl

‘

ent,quatcnus qui cx gen ti bus ad Chrifi 11 1nv e11 i ebant ,magi s apud fc i d l ici tum .u

G g 4 a tque

47 2 C L . S A L M A S I I

a tque honeftum quam m ym’

a r cognov e

ran t . ? ron i ore s i raque i n co exercendofui fl è nt i am Chri fi i ani fac

°

ti qui ea fci e

bant apud eam reli gioneni quam reliqui f

fent , in ter l ici ta s honefìas profeflîones

i d reponi .Profcfiîo igi tur ipfl1 trapez i ti canon efi: damnata ahAp.ofioli

'

s , fè d in ea

Profefl ì one fola @ AsazeÉj/az quaè omn ino

con ti netur i nterd i& i one illins nega tiv i

prx cept i % d tì6ificri non a lteri nef ècerz

'

1 . Sed & ad o&av um praecepturn_ ,

feferr i d ebet non fi trtum f wiw . na up etculbxmc5

'

; omni s è’

vra9 épnav ; wAeeveÈl/

d ,

frau s ci rcum v end o Proximi , comp t ehend i tun N ec a l ia fame quaerenda rati o,cur Eccl efia prim i ti v ama l larmcenfura rn.

aut pc1énam contra. — faenerantes priv aros

pronun ti aàreri t , n eque con tra yyamf1 74'

or

7 a; quam quia fc i rent , i nper onem quaegenti bus ad Chri fii fidetî1 ex pagani fin o

m igrand bg s ahAPofioli s efl è n t impofita ,hoc onus de non fmnerando non fui flì ,i ìtpe1 impofitum_ . C ur igi tur i n b od i er11 0 C hri fi i an i fmo cui deli&a quet atro

ci a ferm e impuni ta funt , tam atrd cés poe11 23 imponun tur fw nera tori hus qui ne

ìev i quid em cafìiga ti on i fi1b i eéì:i fuerunti n ea Ecclefia quae vel m inim a P eccata fev eri fl ìmc v i 11 d icabat p erPueni ten ti am pu

‘

b li cam?


474 C :… S A L M A S I I

varum v i deret ur… Ergo parri ci clio

a thei fmo regi cidi o deli&um atrocius ,

i n fuenore mod i excefl‘

us . N am i lliscrim ini b113 pro tribunal i fententi a jud i cis

Pmnae,_infl igi folent aut v i v i combu

ri um, aut rota, aut forcip es candentes fig ;fi i llat1m corpus carpentes . C um igi tug,adv erfum a

’

pvnm6éag al y.uòpce'

m m

7gMofa; pmnee fint confii tutaecorporales,i dee exTheologi fent

—en tia , n 1111a i 11 de

l inquentes foaner’

atores exempla l iquetdi ta quia crimi nofiorcs habétur omni busf uprafcriptorum facinorum reis .Hoc certe eli cjtur ex i l lins conclufione. C zetc

rum id nihi l faci t ad thefin ai1 trapez1t1cum fmnus l i ci tum fis . S ive puni atur fiv enonpuni atur corPorali ter 11 111 1 11 co exer

c endo non te11 11 it modum quem lex Pra:fcripfit , neutrum facere potefh ut argum entum ex utrov i s duca tur ad prohi bit i onem fir nori s trapez i ti ci introduc end i . S i puniunturmodum excedente& cef

tum i nd e efi ,

‘

eos qui modum ferv ant , nonciTc poema d igno s . N am & i 11 mul ti s ali i sprofeflì oni bus qui legi non parent pl e&ifolent , 11 t i 11 termerm tores qui veti tamo

»11 opoli a i nfi i tuunt

“

. S i impune aut

efi fo=:neratori bus con tra legi s menfuramc6mi ttentìbus, tanto impuni tiorcs

'

exi t edebent

D E T R A P E Z I T . F CB N O R E . 475deben t qui legi timfi modum cuiìod i un t .

At Deus v i ndi& am fib i fienori s i lli ci «

ti referv av i t , ut apparet ex a cw atoe; gzleg ixcon

tra 1»eti tumfwnur intercurrentì: rì paupere fb ilgendum i nter legemgeminam deb iduì.r ( 9° at

pbzmzixnonafl z

’

zè endi : (9° depignorepauperìxnondetìnmdaj èmndumpraxinfwnemtarimz. c

'

n im i rum refpi ci un t v et i tum fa nus , nou…l i ci tu 11 p .n

\1_1od enim pro abfolute & fim

pli ci tcr v et i to tmpez i ti cum numemnt

nee v ehemcmer erran t “

. Ncc inde confe

qui tur, fev eras comm inati ones ,qu1 3D cus

per Mofem denunti av i t afil igen t ibus pu

pi llum v i duam egcnum ad eos

qui cquam a t ti nere qui fu mus modefìum,

i d efi lege li ci tum exercent“

. Nec eti zimi deo v ind i é

‘

tam tal ium admi iforum D eo

fui ifc 31 lcgìflatore reli&am , qui a 1 10 11 fa tisd ignaposna reperi t i Poffct qua: i n horumfce

'

lerum reo s &.1 tueretu1p . 1 11 É xodo,

cap. x x x1 11 0 11 fimpl ici ter tali s comminati o v i bra tur i n fo: neratores , fed i n eos

qui paupcrem 11fi1 1 15opprelferi n t , qu i

dem Iudx um 11 1 quidam locum i llum_ .

i nterpretantum . Ergo q111 11 0 11 gruv i oribus ufi1 ri s eum oppreffi t , fed m odicasl egi t im as aheo accipere contcntus f ueri t,1naled i& ioni d i v i nx quam i biMofcs com

minatu1° contrav cni ent i bus , 11 0 11 eri t q b,11 0 111115.


noxius . Q1128 tamen i n terpretati o

m ihi Placet , cum certum fit , legeMofa i ca

omnem omnino ufu'

ram Iudzei s in ter ipfos fui ffe v e

’

ti tam omnem cum,pere

gri ni s perm i fl‘

am , ut confiat ex Deuteromom i o XX I 1 1 Extraneo

tuononflrnembin C um p erm i ttat extraneofaencrari verat tam en extraneum Opp1 im i Exod .xx 1 1 Etpercgrìnonon i nfi rexb im,

nec opprime; eam qui aperegrini fuìflì…r in termAegypti Poteft ergò ali quìs fw nerari ,

tamen cum cui fcxanera tur non opprimeîe.

V etat quippe lex oppri mi egenurn fed

eidem fmner_ari perm i tt i t dum fci li cet

non opprimatun… Et‘

1°

11rfum potefì ali

qui s alia v i a egenum Opprimere quam fa :nerahdo . D edi t a li qui s mutuam pecun iam indigenti ut gratui ta ea utatu1

°. S ir e

petat earn credi'to r al i eno tempore, t e

pofcat importùne, quando non habeb'

i t"

i n num erato debi tor quod redda t i n

t erim pigno 1°

a capi à t i s cui debetur, eaqueminimo d ifirahenda, ut i 11 tal i bus morisefi , procurer non dubium efi quin fic

pauper affligatut quidem fine 11111 1 13 ,Bri t ergo i l le e tiam obnoxi us i n term inati oni ac malcd i& i on i divina quae legeMofi s comp1

°

ehend i tun, . V el i nde Bè r

fgi cuum efi, e tiam i n mutuo gra tui to op

Pt €fiìQ


47 8 C L . S A ,L M A S 1 Ì

nîfi feceri t, addi éhl rus fit eum Index‘

cre«

d ìtori fuo , credi tof i n carcer€ com

& 11 1 11 8 , è quo non educetur prinv efi t ultim1

'

1 quadrantem . A5; Èg;a av'a fl, i fi

qtti t , d éx9m aZ7r'

a um. i lli ufùmm

debi ti ut dò eo libererà .

interpreta t i onem àt tjfed ah i nterpret i bus

animadv erfa 11 0 11 efi, hcc, ,ahExerg i tatore

U t probet,quod

nemo ne i n ho ‘c l oco Luca:

q1tzefiu'

m vel lucrum fi g11 i ficare, cirat hi cN i carchi d i fìi chon ex An thologize V I .

EÎm 3,w 1176; av : k aîmv XmîArfy pea7@ oì'

az.»

K6w;c: a x) 5" èg; a aflw Ac1'

€é ,èVM, i nquir C ri ticus v el 1051 a53@» %pya a v

’

nv Iulmnonmulto a/i ten Qg i :1 c?è ;’

gp;a.

a x'

£w apud Lucam fic —legi tur u t y e7 x'

î@»

v el 335%p;a a i£w apudN i carchumz_

ergo codem fenfu, àu t non multum d i fiìrn i lb

apud 11 1 11 1 11q11q , S i quid ind i co , n ihi lfimi lp . In i llo N i carchi Epigrar_

nmate

muli ermeretrix v ov et Veneri d ecimàm_ ,

ex capturi s fi1i s Peti tque à D ea , ut fibi

Flures imm i ttat amato1zes quo ub efi on.…

queefiu$ ipfi v eni at , undé lucrum e tiammaius adD eam ipfi1 ù1 fi t red i turum cx dec ima ampl i ore.D g, i nqui r, 6 D i v a , qua:

D E T R A P E Z I T . F 0e11 0 11 13 . 47 9Rum, …1Ce1pe. Accipc cx decima, da ex

ì1mat'

ori bus quo s propi c i a fav enfque p lur imo s fubm i t tes . (L i d ta l e hi c in Luca:v erb i s , 355ìpwa/a r£wnMa

'

x9az a’

w'

a q

’

frì ?Hoc

dix1fi? igi tur, .1 i t Cri ticus v idetur Lu545 . fadpr.efi ffum rum adb egfl1rìote confi rm, etiam

rum quw/lu cm1 , tua damno , hi de ut libere….

Et i amfi hoc d ixi lTet Lucas , l onge tamen…

al i ud ab eo quod d ixi t N i carchus . Ar

qui 11 cc 1 llud Lucas d ic ere v olui t quodci adfi11gi t C ri ticus . Addi t tamem, tale

a liqu i d la feì e 1 1ia'erat Tbeopby ù ffm quem

fru/Zm repre/aena'unt emdzti mm dzxìt q

'

y

pmà‘ìv Éà p; t d «îì nm J

‘3; ìna n

'

a v , 7 11

75a5771 12…éx944 a'

zr’

Sì nihi l,

i nqu i t, da i lli’

ep; a

ma v , 19 06 ,fcenm lucrum. I taTheoPhy_

la& i verba i nterprctatur Exerci tator . EO

fc11 fi1 1° cdd i ta quid fibi v cli nt P lane nefci 0 .

N ec 1pfe £1 11 e i 11 1cl lexi t quid vellet Theo

pl1 yl:1&us .Re&e quidem ep; aw'

a v 7 6m hic

cxp0 fui t e cus interpres , i d efi , 11111

r .am_ , N am ut gp;cefìus efi Gra ci s ,i ga e tiam 91 0 11fura , gumgecun i ae efi

Rus , ab i i idem ;, y,

quod eti gm gum:cltgm commodum fi

gni fica t prp inde ufumm qua: pecunia:crcd i tze commodum CIE. 8 ophoclesA M

'

£J1w ep,W mum : ; nm è g

C L S À1 M A S I I

Sed ifia f m/Zm lament4 ri Î uid li im'

efi ?

Ou°

à‘è v Éfp v, i d efi ut

‘

i n tetpretan tur Grammati ci , :?J

‘

è v 3@sA@ S ic & C-G’

GÉÀGMP à'

p‘

eM ;

e tiam de ufura i i dem G ra ci d i cunt ut"

Latini commodzimk Inde ergo paflîm'

e'

p

pro ufura apud Atti cos , ut i n li bri sde U furi s docuimus . Et è zzep> aè kgày dm

fub ufuri s c1°

cd1'

1t°

pecuniqu quq o’

pponun

mr a’

pgfi c i d ePc fieri li bus oti ofis vela

’

r éw ; . Ipfze etiam profefiîones quai fiuav ocantur èg; a a lau Ari fìo tel i ,

'

Quw/ÎurC iceroni . E

"

g; a e tiam d i cùntur Artem idoro nw

°

v Zè°

e’

p;wy dc: arri ba s

quazfi ibus . (g od ali i s cfig) n X pà‘

y Emaau3

'

v . Ergo propri e apud Lucano…hoc i n loco efi ufura .

C anfari i n

cc ;a 5403

m v . a& i . S i p ecun i am non habes fum e foenon ut ufu

mm fal tem folv as tu'

o creditori quo folut i onem for trs pati è n ter expecî et,doneccam poflì s N ihi f tam e11 opusefi i ntell igcre de v erfura faci enda ut ufu

folv atur f e d fimpìi ci ter i n caparabola mon e t D om inus i llumdebi torem , qui

cred i tore i n i us rapi ebatur, u t credi tamd i iTo lv erct , u t mfut :i fal te przefla t et, ac fic

{e l i berarcb nc, fi ad i ud i c5t raheretur , i u


C L S A L M A 1 1

xpéog . É'

%xsd era Jm'

7 Lw‘

w yygi ctfl oì wm

'd f .

è vszéw @ « 5To 564o3 €1 7@ > ’è {4 Ì1 3%61Wè

’

a è u3w ,

ezras'

mv Ém £f@7g1ca'

Wm 1Îuefè'

v mey à venx/aw . Sed.

d c hi s i n libro da U furi s q ì in i anei s plura .H i c ergo debito r pargbolazD om1mcae

'

cui ® mì wy m adv e_

n i ifet , u t fortem mim irum cum ufuri s folv eret n e ufuras quid em d epend ere fufi i neban i deo i n i us v ocabatur ad i ndi cem

,ducebatur ab ad

ario fuo i d efi Mone tue Dom inus i lhgm deb i torem ut fal

t em ufuran’

1 przefi et quo l i beretur àfuo adv erfa ri o . A2; ìp; a ol >zr :ÉmMéx9a : a

'

or'

a 13:5. ufi 1mm, quoab ipfo libererà . Hoc

en im infium sequum qu‘

e ut qui nun…

po tcî’cad d i em d ebi to refpondere fal tem

uf uram eius d ep endan A t nihi l i n i ufizi us

qui qui s de d ebi to appellatus ub i d i e sfolv end i v em t ne ufumm quid em v eli t"

P1°

xfiare . Hoc efi quod i b i d i ci t D o‘

m inus , 7 / «ff Éxuu 3

’

1) ng:'

ven 7 3J)w 1'ov 5% d

non b as ffiantebq/Zm i ua’i azti : qfi 0a

'iujlum ey}?Iud i ca t fan s quod i ufium è f

’cà fe ipi

fo, qui

non exfpc€t at donec i n i us mpi atur ob

torto collooad debitum folv cndurn fed fi

11 0 11 po tcfì to tam c red i ti famm i di e prc;fi i tum folv erc fal tem quod i ufizum eff,

uf uram s fh f . H aec parabola argumento etiam elÎepotefh D om i num non. .

impro

D E T R A P E Z 1 T . F.

(B N O R E. 4 8 ;improba iTe ufuras . (E x ad i llum lo cumLucx commen ta tus efi Exerci tato 1° ,p1 0 1

fus a’

apoaJ‘

zévum fun t , q t i b i lat i us explicabo .N ihi l au tem potefi a liud eo l o co figni

ficare quam ufum. Q110 figni ficatu

Épp v f um i tur e c i s . N e qui s aud i at "

eund C t i ti cum facrum , qui i n Ari fìar

cho (uo nobi s crfuadere vell e t ’

e'

p; n

apud Nonnum efi€pecuni am, de Iuda quiDom inum t rad i d i t v cnd i di t , w yuu au îi a

xaéeu ÉpymNum}

mfi expon i L n d Hellenis debui fl è qui tum extaban t nul lusdubi tarfl Ego vero certus (um , nullo sn eque R el l ena s n eque Hellen ifias Égyov

umquam abfo lute numrnum appellaffe_…12”

gy or efi: ufura . S i etiam numrnurn denotarct ,pccuni a fiv e fors , atqueufi1m p ecun ia:eodem nom ine v ocaren tuL . (g od muf

quam reperi cs . Nec inv ar i llum , quod i nl i bro Efiheraecap. 1 1 1 leg i tur oi m e?vn c

7 3'

e'

pyofl de monetarn s . In Hebra ferib i t ll l‘ o

'

DN‘7DH «wy OPM U b l

non magi s efi: Hebr:r.i s pecunia quìG r:r d s S ic è’p;.ov etiam ead em ra ti on ee iÎet Epi f

copatus , quia Paulus d ixi t qui

Epi fc0 pafl ì cuperent , m A.?‘

a’

py a

(hgale i l lud Opus fueri t quod faci cbant"

i lli zò1 z?vn c 7 8 Zpyov apud Efihemmn ntd l i

g i tur fimi li ter ex eo quod przcccd i t dg ,

t

4 84 . C L S A L M A S I I

d ece1ì1 m i l li bus talentorfi appél 1défl di $ in

1 113 11 1'

1b115 faci ent i um opus , perferendi à

i n thefauros regios . Rid i culus e tiam efi:

c1° ‘

Putat”

e’

pyov idem effe1 1:e 1 11q11 1 t, 1 1 ,

quos su e nummulmi os , Enem

gel ifia d ixi t: a

’

fwov è’

pyov‘

s'

xovm q v ocav i t"

N onnus .An i ta fit , locus ipfe allatus 0 11€clet” f Attul i t quidem integrum in fecunda Ed i ti oneArifizz.rchb m i tor non. ipfi

i n oculos i ncurri flì: antiqu i É CAsd/ faw . Si c:

i gi tur N onnus

Kspìuoà\

o"rlw xopo

‘

v supe <pMawhx'

rom reg:

’Ù ÉC7Ì9 )c

KM k ) w,u ìv 5

'

7rcò71‘

2 4> 1Asy mgov U 11/ 03’1

9 w'

1cwv ,

Q’

111ov è’

pyov è'

xovm .

S i v el paulìulum a t tend i lfeb fune V i di flì:bbge verba aî

'

wov è'

9fov”

e

'

pcovéì non ad nùmmw

13 1 10 3 6 11%referenda fed ad i llos quor1î

exta tm en ti o ìn v erfuprzecedente,ad me t

caro t es 11 1 111 1 1 11 11 1 , a3'

vmv è'

pyov i d efi,m ercimon ìa fua i bi v x nal i a haben tes ,

bov cs , 0 1 c , :1C co lumba s . 1511 0 0 à'wov "

e'

mv

Ng 1gno merx, ac res qy ;ghbet , non num

inuml i sexi


4 86' C L . S A L M A S I I

ah e:1 11 0 11 Hunt paupcri ores , fed m aximuminde folat iu.m perc1pmnt , egefig.tem….

ul timam m end i ci tatemq; co remed io v itanr

’

. Sorte ipfa tantum multos inopesopprefl b s L ivius trad ir. Eo tempore unw

«zi ari um fuenus i n ufu ac more fui t , om

n imh lev i flìmum , (1110 tamen mul tos con

fiat ad inci tas effe reda&os i nop1a fu'

m

mam . C ul° igi tur Pegna i rrogaretur ì lli ,,q1u nulla fua Culpa.pauperem feci fict pan

perrim 1îac mend i cum fl pfis deco&ori bus

t e t tum efi apud plerafque bene confi i tu

ms 1°cfpubli cas non impune N on

1 1egmpuui end i i faeneratorem, qui ‘grav io

res lege permi fiîs ufuras accipi t“

. Sed

cur legi tima s exigensple&etur , cumm er

caro tes nulla feri antur mul ta , qui n im i sgrande Precmm P ro f ai s merci bùs à pau

Peri bus exto tquent? U t ad argumen tum

nofìri Theologi redeam, fateor equi dem ,

mul ta effe comm i flà '

, quae D g i v i 11 d i fìa;az;ti am à gent i li bus legifl g tori bùs rel i& a

‘

11 11 t , 11 0 11 qui à eflè 11 1'

a t 1°

ociflîma , aut pa ns.

£1 t i s d i gna i nv en i ri'

non po lÎ et qua in au

&orè s animadv crterefiun fed quia talia effent

o

u t ultorem Deum m agi s »requi ret c

v i deren tur, quia i n cuiufque confci cn t i a

quafi repofita clfent , tefi i bus convincifzegc;numg o 11 0 11 polÎcnfi . Pcàe1

'

a11 tple

rum

D E TR A P E Z'

I T . P (E N O K E . 4 87rumque hom ines qui com inci nequeunt

Peri uri i Ideo peri uri um fine pcr na

reli c‘ì um efi apud hom i nes , D eo vindici rcfcrv atum . 51 qui tam en conv i& i fint

pei era lfe, Pro infam i bus hàbcn tum . Qg gefa ti s magna pa ns. eff bomini honefio , aut:

honefìum fimulanti .At q1mn tum v i s po mafmnori s improbb id cfl d ll i ci t i .D eo ul to rireferv etur,nulla taméignomi ni a apud hom ines v i ndicara efi i n foro ci v i li , ncc pa:mi ten t1 a 1 11 fo ro Ecclefiaf‘ri co . S uperb i a ,arrogant i a , imcund i a , ebri etas , luxus , defc&us cha ri tat i s , v inci i cem Deum habent ,11 0 11 1 6g 65 u llas hum anas . I ta & av ari ciafim i li ter, quae quam v i s omnium v i tiorum

mater fit , tcfic Apofìo lo, nulla tam en 6 11

co v irio procedent i a d cli&a Ecclefiafi i

cd: prìmo rum temporum C hri fi i an i tat i scenfura: fubi e&a fucre , n i fi tri a , ut docet

“

G regorius i n Epi fìo la C anon i ca ad L a

to i um ,*ruw euxfaoncmpc, xÀ0 7m

‘, fega

ouAfa . Reli qua , ut improbf1 fa ma s 1°

:1y i î

na nnw nopo li a a li i quaafius i l legi t im iimmod i ci , chari ta t ique noci v i un ius

cuiufque confci cn t i zc 1°

clic°ca f au t ut“

D cun'

1 ul torcm 11m1 c i fcercn tm; N on_ ,

tam en ex eo pofiì t a liqui s arguere foenu s

i ll icìtfi , quod nulli pc1311 x aut paen i tcnt i a:

ohnoxi um i n foro externe & i 11 rem o t e

H 11 4 man

4 38 C ;… S A L M A S I I

ma11fit , atrocius crimen eiTe fur to fapri

leg io fepulcrorum effofl ì q ne ad expi

landa cadav erum fpoli a in quorum cri

m inum reos pcenx fx culares g onfi i tutx

fuer e grav i flîmx , i temque Ecd efiafi i cx .

Non impuni tum omn ino fui lfe fw nu'

s i llit i tum apud Iudzeos , ex iure Talmudim i n

rx fati one ofiendcbm us . Nam intefia

gi l es fui flì n hoc g:R, i us tcfi imoni i d i cè 11 di

non habui ffe, docebamus , quamdiu ìd ex

efcerenrt N on propterea tam,en infa

mes habi tos , e

metfi co11 tra regulas a rtis nihi l è ommi ttant , publica auc

’

ì orjtate n i tantun (111 21:

eas tolerat quia e tiam uti tur, re ipfa tamen

infames fu1 1 t qui eas profeflb nes exer

cen t" Non pun iunìur , quia permi ttuntut , fed oh l ev i tarem momm v i tatem q11rs (equi tur hui ufmodî a t ti fices ,quia ad folam v oluptatern P lebi prx bendum dcfl ina ti fi1 11 t qua v olupta té faci le, ,

omnes carere 9 0 1Tc11 1 ,q11 93 iìepe etiam tura

PIS


C L . S A L M A s 1 1

la 1a x1 fieri i nfamem ; quod i n duplumfueri t. c…ondemnatus i niufia: exa& ioni s

ar

1 11 1

7189146 b i £anomm mptomm na

d4mnatm i ntefligìpotefl qui cum

bi ti nomine debimmm excg£fl è t , in da

plumépnefide condemmztu/s efi . Vulgo legit 1 11

°

cum plm deéi to nomine deàz’tomm exagàfl?t Haloander fori bebàt “ f

l eemutat i one, v e tam l e& ion5eruo,fenfi1m legìs refl i tuo , hoc modo : Qui mmplm debi ti nomine debi tarem exeg ifl è t . Vetus

de

bi tore Q1_1 i igi tur Plus debitore fuo d ebi ti nom ine in duplum con

d em na tus non fiebat i nfami s . Nihi l i raq ;ha c lex de tri but i s aut publ i ci s debi t i s

q ui tun fed depri v a t i s .C ert tî efi igi tur,cred i tp re co nom ine condemnati i q uod

P lus quam ipfi d ebi tum c et excgi fl è t, fa

mzr nog am non fi1b i i lfe…Eade rn ratio ma

gi s i n fcenera tore Va let qui mai o res 11f11 >ms legi tim i s à d ebi tore accepi t licet i n. …

quadruplum propterea condemnatus fue«

t i r“

. N ec etiam porti tor oh ini uflam 6 11

3 6110

p E T R A P E Z I’

L F Q? N O R E °

4 9 1

a& ionem Porto ri i . Atqui pe1°

avm<paw q{aw

exrorqucb'

at multa . quaeav xo<paw qx'

a tum_ ,

i nfamabat tant 1î cum“

cogmta c au ia indexPronunt i aflè t , %crvxgqboo

'

v 'maacc ut liq11et‘

‘

ex leg . xv u , C od . coderrp . c ufi i bus;o

X V I

Fur ti ta ntum, aut v i rum raptorum,

a ut peculatus, condcmnat i , ex i l li s del i é‘ri Sui bus m-Asoveà

'

x’

aocaufam dcd i t , fiebant i n

?amcs . A r quadrupl i condemnatus Rene‘

t ato r oh improba s ufuras exa&as , aut cred i tor qui plus exegi lfet nomine debi ti , aut

port imr nom ine port0 1 i i i n duplum dam11at 11 s , damno infamia: non (ub i i ci eban t‘urNec enim furti nec v i honorum rapto1 11m , nedpeculatus darnnat i cenfebantur.

D e quo 110 3 a li bi .î uxo®mzvfaoporro fqpe inpubli camî cad i t, qui per fraudes malasr

grtes , aut etiam vi adhi bi ta ,Potefi exte r

querc quod ipfì 11 0 11 debetut At ah hi somni bus al i enus fce11 € rgtor i 11 qu ih115 concufiîo aut fycophant i a locum habet . Vo

lcnt i bus quipp e tan1um , ac ult ro ad (Dv eni cnt i l ms ac petenti bus fienera tur ,

i n rep erendo quod d ed i t ex pa&ofi ure fuouti tur, interdum quidem nimi s acerbe,

v 1 0»

49 1° C 1… S A L M A S I I

@ lg 1; gg 11gn_ gg g tya beg emLamen, etiah1

[ i con tra humgg i patgg ch_arjg ggm. S ed

qua ntamcumque fingas , aut qu alqm

ìmpofitam ìd ege pcbnam tran entibus l egi timum ufurae modumr i b 1i s , non al ind*

ex eo con

quam intra l egis praefcrip€ con

t inen t i bus v eni arn dat i ;‘

i n

quam leges c i vi le'

s utmaxime,uti lem ad

mi ttunt aut i nbent, nec damnant d i v i na ,

aut prohi bent’

. Sed nec i nteflabi les Iu.

dx i s ex corum lcgibus‘

con‘

tfa v eti tum . .

faenerantes , fi p raeter fmnus , v el legi , v elmercaturse, v el ali i Rudio in c6muneuti l ioperam dar

_

enr .Mulro m inus qui li ci tùmfgr nus exercerent

"

. Porti torem t i am apudeos non per fe nec fimpli ci ter à indicando à tef’cimonio d ic endo arc

'

ebantur,fed i lli tantum qui efl

‘

ent convi& i P lusaccepifl è quam ipfi

‘

s confii tuturn eiTet" .


4 94 C L S A Î. M A S I I

110 1 113 113 indignos reputa ti qui admi tterenè1 11 1 ad facrx fynaxi s

bam equi dem , hoc in i lli s P 1° 0 v inci i s ohferv ari quae fummo Ponti fici parenti us Pont i fici um fequuntun… S ed an idemfieri deberet i n i ll i s ci v i tat i bus qua: t e

formatam amples fun t rel igionem me

ri to dub i tabzun … Dub i tand i caufa erat,

quod nihi l tale i n prim i tiva maxime)pura Ecclcfia. adv erfus tg les obfe1

‘

v atunp

mcm in i fl è m Cuius Ecclefix formarn_ .

pro norma Plerìfque i n re

f0 1m a ti one fua fequeren tun propofitanrp

v i debam , aut debere effe i ud i cabam . Deind e cum etiam cefnerem, iure ci v i l i Romano quo Chri f

’ci an i ac pi i fiìm i Impera

è

to res ufi fi1 11 t , nunquam i n numero i nfamium habi tos trapez i tas , impend i o mirabar, cum adm i rat i one dolebam , in re

formari s Prov inci i s i us i llud civi le ac

l eges Pri ncipum C hrifi i anorum v et <:rum ,

m inus habere au&ori tat i s quam i us Pon

t ificium, cui i n to tum 11 0 fi 1‘

i 1e11 11 11 1 i :1 v erunt

“

. Si c en im apud m e d i fputz1ba rrp .

Ponat‘

u13 rc:€te facere fan& iflîmos Ecclefiafìas qui eo 11 1 1111 1 11 1

° r i gore d i fciphnx inremov e11 d i s à fac ta commun i one t 1

'dpe‘

z i

{i s : numqui d infames redderc 0 0 fciem‘

11 0 ffi1 11 1"

Non enim Pce 1m Ecclefiafi ica

° D È T R A P E Z I T . F <B N 0 R B .

fui t infam ia . Qu od ta n tum abefl , ut ema

i llos quos ius c1 v i le aut ed i éì um petpetuum p 1' 321 0 1 i5infam es faceret , fxpe ad

m i feri t ad commun ionem Dom inici facrament i Ecclcfia . Qg i le11 0 ci n i um Fac et e dcfi ifet , poen i ten t i am egi lfet, reconci lia tum fibi habeba t Ecclcfix d i fciplina,

commun i one E11chari fìi ze d ignum een

febat , quam v i s infam i s maneret i n foroc iv i li . Id€ fui t dc his qui artem ludi cramfcc ifl ì nt

“

N am rametfi arti s i llins ORCHta ti0 ne fpcfìz…1culum fui pra:bcre p0 pufo

defl i t i lfcn t 11 0 11 tam emin tegram re tin eban t exi fi im at i onem . A t Ecclefia eos t e

0

1 1

q 110 1 um g ccurfum fermgmgm omnes.d cfugi 11 11 t hi s n ihi lom inus Ecclefiàe ren

form a tce , quam v i s omnium hom inum vl i fiìm i s i <1

inom iniofifiîm i s ,11 0 11 de11 e

gant facram cn torum Earti ci gat i onem

n im i rum :1uà orìtate 11bl i ca i d mu

neri s ha Îw n t , i ulfuguc manii fl ra tus , 11 t 11 o

cen tcs ac damna tos neccnt”

. S i non damnat ta le s Ecclefia cur damnabi t quo s”idem ma g ifiratus non ad uccem cuiuf

quam , fcd ad paup-crum folat i um i

‘

nfti tui t,

11 11 1 ad hoc i àltcm fc cred i t iì1fi i tui lfg , è

Enim »

49 6 C L . S A L M A S X I

En i rh v ero trapez i tam nunc haberi infa£mem,qui nec iure cix i lîta li s umquam ef

fet habi tus , nec à communi one iure Ecclefiaf’ci co a 11 11

'

1q110 fi1bmotus non finq_,adm i rat ionc v i debam apud eos przrfe1

t im quibus pluri s fieri deberet i us C ivi lequam Pont i fici um , anti qux v è raequc_ 1

Ecolc'

fix p1°

ax1 s , quam novas Romana .

P 11 13b3 111 1g11 11 1 ,10 11g0 aliam 1 11110 11 6 111 effe

11 0 1 11 11 1 trapez i tarum ac v etcrum fiICL‘ÌF “

.

1 110 3 enim pròprìi tantum queefius g1‘

àti a:

i n 11 1 bib115refidere, & per conni v en t i anpm agi fìra tus i ntrufos 11 1 encfi1q incubare c1îm axima pauperurn , quorum exorberenfi

fanguinem ,perni ci e exci d i o .Audebam

i taq1ge li ber e 11 1 :1g1£11°

3 1 1111 1 dammare quieos 1 0 10 1 3 1 6 1 … … 111f11

Verum cum

0 1: 33f111 dub i tat i on i s i nterrogaffem 11 1 21

g i f’11 :11 11m , 0110 111 0 110 11 21 6 50 1 6 11 1 cun ,

£i 11 erent”i n urbi bus fui s hae1‘et e huiu

/

smod i

jmprqbos aerufczìtores , przefertim quosvulgus i nfi1mes duceret , c0 11 c10 11 11 1 0

res ahEcclcfia extorres facerét , ipîelle'

xi ,

longe haec ì11i 1 er fe habere q11:1 11 1 vulgog redc1

°

et 11 r . Qg i nimmo cx corum refp0 n10 d i d icfi , plerofquc l1 0 fpi tes i n P atri a fi1a

v agat i , C 11 1 1151 11 f’1 i1 11 1 3 11 ef0 11 1311 1 fic ea.

carpe t e i n dx1 i x1 1 1'

1 i nducemnt,qux 1 6 61 6 11 11


4 9 8,

C L . S A 1L M A S Ì I‘

ci trtm:àf , 11 egari ,mag i/Zratuf permtfiîo%ni ,b elcomzi b entinm mm Zi ci tam fi were infi mt arlfi ienti fe. D ubi ugn 111 11 0 11 0 11 ef

’c, fi trap e

z i t i ca ufura fi t: i l li ci ta iure d i v i no,poiÎ e li e i tam fieri Perm ifl îone magi i ìra ..

tus Immani ter i taq ; peccaretmagi fìratus ,

qui . trapez i tas i n urbes admi t ter€ t”,

m enfam ei s exercerepermi tteret con

tra expreflùm v erbi d iv in i mandatum . Sed

und e i lli s confcet 11f11 15. t rapez i t__i cam éffe

i lli ci tam , v ellem nobi s demonPcfalfent '

.

A rgui nos i am i n fupegi ori bus’

0Re11 d i «mus aut 11 111131111 f ui fl

'

e 11f11 1'a11 1 l i ci tam…,

aut trapez i t i cam hoc iure ufl1 111 , ut111 l ici tahaberetur, fed e tiam omnium

ufu1°arum uti li flîma max ime 11 ecei Îa-g

ri a . S i lici ta igi tur trapez i ti ca quis11 0 11 v idet l i ci tum effe etiam magi fìra

tui eius profefibri bus lib erum exerci1111 11 1 111 11 1 b ib 11 s -f11 i s Perm i ttere, mo

d 1,1m ùfuri s qug 3 accipi unt imponereP1 0 11 1 eequi us ac m elius ipfi v i fum fueri t,cx 0 pìbu s ao V i ri bus civ i tati s = ex inopia

11 11mm :1 1 1 12 2111 1 copi a..paupe11 1m eti am,

q11 1 1 11 ca 111 11 1 ra tion e habi ta ? Ali as,fi

i l li c_

i ta res è lÎ et ha: c 11 f11 1 a , nullo pi aculopo ifet hoc crimen p11 1

‘

gz1 1‘

0’

eluere ma

g i fì ratus perm i ttendo ta lern neg0 1 i at i o

nem , C 11 i 115111fl'110 1 1 3 à fac ta conimuni onemen

D E T R A P E Z 1 T . F (B N o K E ."

4 9 9

meri ti fl ìmoprohi beri debcren t ac i urc_,

optimo i nfaq1 i ze macula i 11 11 1' i .

°

N ec con

n i v enti a Po ti s effe t eo s cxcufarg . Qg iden im d i fiat à perm i t tente qu i conni v et

‘

?

Nun parvi ergo fedm axim i ac pi aq ulari s i n 6 0 qui rempubli cam geri t , dd iéì:i

i nfiar efiet tam a troe i s i n legem_ ,

d i v i nam comm iflî crim ini s reosconni v ent i a aut perm i fli onq , A cquinec conn i v emi am n ec perm iflì ohem effel i quet , qua trapez i t :e i n omn i bus I-l olla n

d i x ci v i ta ti bus menfas hodi e exercent“ ,

fed au&ori tatepublica ad hoc à magi ftra

ui confl i tutos eo munerc fung i , cer to efi

cert ius . c cum fcripfilfem i n primodeUfuri s v olum ine, exri ti t quidam ex i l li s

qui l i tte1‘

as hic public e docent,qui me ca

lum11 i ari d i ceret , i nfigni tam i 11 i ur i am

facere ci v i ta ti bus F<r:derat i Belgi i qui ri taretu t quod i n i i s auf‘to ri tatgm agi fìratus

ih b i l i tos fcripfiffcmmenfari os . E11 à quoerud i ti fx culi a nti qui tates requi ras aut

“

fpcrcs qui quod i n urbe fua gcri tuui gnora t i n pa tria ( ua peregrinus efi !Ignorant i x quidem faci le ignofccrem. »

fed pcrti naci zr ven ia da t i non potcìî, quavel mon i tus adhuc Pertcnd i t i ta effe ,pro calumni atorc pefgi t traduc e t e quihoc fcripfcri t . Perga t fa ne, nihi l propter

I i 2.

50 0 C L . S A L M A S I I

ca v eri tat i derogabi tur , fed quan tum. ,

e i us a iTcrtori bus detraxeri t tan tum fibì

deducori s ex imperi t i a , ignom ini a: ex

P ertinacia accumulab i t‘fl I lle ipfe .eff, qui

pauci s abhi 11 c m enfibus , hora pofi m erid i em quarta , v

eas fomni a v i derentum ,

tumm i feroBatav o coloni a eiÎ et mutanda,

in A tlan ta s fore t deducendus ex quotum fine dubi o Profapi a efl è i llum hinc

conficarer’

. S i c fame, [ 1 hi cmaneat, unu’

m

Atlantem Ba tavi s fui s dohab i t c iv'

e . Nul

la cerréumquam vidi t in vi ta fil a , 11 equq_ ,v i furus efi (omni a , fi nulla alia fpmn i a

funt n ifi ufurx . I s ipfc e?: qui nuper in. ,

a lia oratìone dixi t publi,ce Pronunti ata

; di ta , me m ea tantum azf’cimare, qui a ferib ere nempe aufus film , non effe d e terioraqua: fcri bam quam

.

quìe i l l e medi tatur .

Tantum efi fci l i cet , quod fe fci reputat,&tanti i llud àa‘l‘c imafi . [ 11 i lla tam emo ration e in ter alia fium i na quibus mare Bri tann i cum auge1

‘

i d i xi t , Rhod :mum e tiam 11 0

m ing t , eui'

us auxi lium implorandum cum

a l i i s Pumv i t ne defi i tuan t umquam i llum

O cean i , G a l lica inter Angl icana li t tom in a1‘& 0 :cfìuanti s, locum. n d [ 1 fiat ,

p er i


j oz . C L … S A L M A S

excufetur quqr elîqui s ci v i bus imponi f0l ent ; Hec omni a v eri flìma elfe, nih

°

rl ; fal

521 me allegari , poflì1m publ i carumîi t temmm tcfiimoni i s comprobarali qù à

'

do produ€ è'

ù fl3 fi fci v ero 1 11 dubiumea 31 quoquam rev

'ocati Adeo autem c iv i tat i s ipfius hàîC menfa eft trapez i ti ca,

non Lom bardi ut liberum fi t rhagi ftra

tui vel earn locat e ali cui exercendam

v el per fe Idguè facit“

i am, a liguando ah hui us urb1 3 L cydenfis

rg a_gi ftratu deliberatum , an fequeretur excmplum Am ftelodamenfium 11 0 11 elocata menfa , fed per fe exerci ta , hgm i

ne ad hoc prxpofito m e‘

nfzr , qui fuo no

m in e eam … è ?

bus . S i c en im cum mai o re aupcru

reli quo rum ci v i um emolum e'ntocommodo i dfi eret quatenus: mag ifizra

tus_lev i ores ufuras ex 6 91 cap ere ; qui m

pn v a t 1 quibus cloca11da efi . Nam 11 1'

co

guntur , prop ter impenfas quai s maioresfacere t encn tur ampl iòres etiam ufuras ,

cufq ue perm i iTn flzmtus prx; fcriptas ,

acc1pe1n ,i ta sl oto

Vocac

D E T R A D B Z 1'

T , F oe N o n E . 50 3voca t & i 11 v i tar ’

. A tque i ta fa&um acce

pi FIq com i ti s Delphi s L eo v a tdi ae,

& al ibi . Eorum programmatum exem

pla. aliquo t hic m e P1 0 p0 11 cre adfcr i

bere 11 0 11 p@ 11 i t6 bi t’

fl S i c enim m eliusconflabi t , non me calumni a tum etre, nec

i n iuri am feci ffe ul lam ci v i tat i ba s Belgi ifcedcra ti cum fcripfi azìffarìtate pz,càlim

Longobardo; i n i llix confl i tutox. C u

ravi e nim ut haberem ali qua ex i lli s pro »

grammati s qui bus afiìxi s folct m agi fìra

{ us urbi um ad condurîì i onem m enfi : \7Q

care trapczu as qua: i n Lati num ferm o11 en1 v ertend g pcri t i s dedi…l nde e ti am cc

_

:1‘

tius l iqucbi t , à v cro deviare quod qui ckunPraeflanti fiîm i Theologi feriPfe1

‘

unt t 1'

î1

pez i tas M agj lra tui menfiw finn opportuna@° impartmw obtmdere. D elphenfe pro

gramma… typi s imprelÎum tic habe t “

u t i llud Lati ne 1 cdden,duìn ab am ico €u

ravi .? rwtor Canfi 1/er Scal nm ;feffan’

x t i bita ti : ®elp/wnflx omnìbm notzmz @ fingz4lisfizciunt quod pri »i legìum numrmzri x M enf£e difh

‘

loci expi ratumm ad primum Apri lixpraximi danno infi decim mmmelocare canfi ìtuerzmt .

anima,“ fueri t di ffam menfi m mai ari

ob/4gìone ac emo/umentonominata ci v i tati f re

dimmm’ì fimnomina ìndi azbzmt antedw n lee

I i 4

50 4 C 1… S A L M A S l

nèri 1m ìmi menfi,“ F ebrunrìi C I

,J D c xxxv 1 1t.

Adguem diemmature antemeridi em di f£a [Daf

M inati o n’a li cit a tioneem ef? a ffam. Cohdi ti a

nexfièb guìàm fùpmdi ffumpri b i leg iunz con

Hetur lujimn'

interm acperleg i patemnt in

arcbi b ìxan'

te nominat e t i b ìt4 tìf

Hic vero m i rari f uhi t , hui ufmod i pro

granimatg , typi s grav i di ori bus v ulgata , in

loci s Ci v i tat i b 113 ccleberrimi s

Prop‘

ofita, tamd iu pepencli fl‘

e omnium le& ion i no t i ciq exPofita,l l ec tam è n hac

t enus to t vi ri s do& i flîmw 1 11 11 0 t11 i fl‘

c3 qua

rati q ne aut quaa u&ori tate trapezi t& fi y è

fmneratores Pub l i ci , menfas fuas i n civiÉaùbu$ Belgii fe dera ti ekerccrenh l i f

d em ferme v erbi s , quo i lludd héfe fu

mmma è onceptum efi ,

Hagen um cò'

ceperun t Pro

pofuerun t ad menfam fui pri v i legi i eloac Prov ocandos coh

qui ca in redim ere v ellen t plusofferenti concedendam cum p 1' i0 1 '10

catio fiuem hab i tu1‘a efiè t primo d i eM a i i ,

anno C IQ. D C . X X XV I 1 Nihil igi tur ncecfl

‘

e i llud hic adfcri bere .Habeò e'

ti à'

ed i&um Ord inum Gm eral i um Pro locanda,Menfa S yl v zéD 1

/

1ci s Larm e fic v erfum_ ,

Ex auffari ta te@robmcmmmmèìtarum 10m

éi tur [e‘

izfl fwneè rìr Sy llne®mix ad di em

1 01153


50 6, C L . S A L M A S I I

bl i ci s qua pri v ati s , reci—tandi s abfi in erc, fim ihi i n i ura to & fi11 e teffe ah i lli s hom in i bus crederetur, qui hoc ipfo ofl:endm1t,quam bene & tuto fibi fides habeatur, du

'

m

11 0 11 purant habend i mu lto fe mel iori bus .

Magifiratus fi1p1'

afcriptus i i fdem ti tuli s

t rapez i tam omar quo folent honef’d q11 i q ;

rfiercatorcs in his locis dona t i , .Ee1fizme

fi er dìfi rete,Honorate,& admodum d iferete. Honor::bi lù qabque aPud nos, hoc ,cfl

‘

,

mer’

catorum efi; t i tulus , quo conf uev erunt am ari i n i flol i s con trat"ti =bus (epulc1

'

orfi i nfÈripti onihus S iugo: app6 1151 11 1

“

ab ipfo magi fì ratu trap ezitze , c erte non oì"rmot , infames , ignom i niofi ,Probrofi, habe tur penes magifl:ratfi.At

qui folus efi magi f’cratus qui infami a

…

po

t efì ali quEno tare, ex ce.ufa guid'

écnm1

n i s ei ufn1odi quod per leges iure civil ii nfamat a tq ; oc

’

77y omt'

09 efiz.n infam i a n6habet locum 11 i fi i n his que v et i ta legibus

ac iure fi1 11 t a tque i ta quid em v et i ta , ut“

tranfgreifo'

res pct=. 11 a confequatur i gi\1om i

n i a: maculam importaus . Ar in Hi s quaeipfe probat mag i f

’cra tus quorum ipfq_,

aufì:dr eft , quaz ra ti o ,ut , qui eum a11& 0 1 €

habet , ab eo ipfo , qui i u iTu eius aufl ori

tate quid faci t, i nfam i x labe àdfpergatur?Nihil enim

°

eiÎ ct abfurd i us , quam pelle&um

p B TR A P B Z 1 r1'

. F cc N O R …E . 50 73 11 111 81: i nv i tatum l i tteri s m agiflzratus ad

rem conducendam qua pro privil egi oda ta efi ci ci v i tatì cui magi ih

‘

atus Prx efi ,

ac m i ni fieri um fuurn tan tum publico iuriac munari prx ben tem i n numero i nfa «

mi um repon i Per i llos ipfos qui bus infervi t quorum au&orìtatem non defu

gi t . S i ergo i nfami s non efi: Permagifira

tum , nec

'

efl‘

eporefì per pafiores ac theologia? do&q rcs . Arpo tefi d nqui es , à communi one facra rei i ci . PolÎ e quidem non

nego , fed an i urc poflì t , quo: fì io efl:. Sednoupolfe, i am dcci d imus, nifimagi ftratus…

ci v i tatum O rdi nes general es ipfum . ,

Pri ncipé, ead em aim rw na/a; pcena _

te11 cat ,

m e ri to quidem magi s i lli s i nfiigè nda quam t rapez i tze qui ab ei s t i tum con

duci b quod i lli locan tfl Vidi dip lom a cclfiflim i Princ ipi s Aud ac i , qui po i?

Bredam receptam c i v i bus urb i s , qua: eiusefi pat rimon i i ac dom i ni i , i d ipfum pcten

t ibus conccfiît , ius habend i trapez i tx .V i

d imus fup1‘

a , ex Edi&o O rd i num general ium c i v i ta t i S y lva? duci s impofitum

confi i tì1 tum trapez i tam .ErgoO rd i nes ,Pri nceps , urb i um fmdcmtarum m agif h

'

atus excò'

muui candos pot i us c iÎ c liquc:t

qu i t 1'

apez i tas , fi trapez i t i ca profefiîo m c

I e tut cxcommuni cati onem . Qg i d dc i llomagi

50 8 C L . S A L M A S I I

magi fh‘

atu d i cent qui ipfehoc

ipfe 7gamf: zdîm menfam fui i uri s nona li i elocat fed per fe exerc er u t Am iì e

lodani enfis C ut non i l l e Suv aw é;wy@ é

gdebe t fieri infam is , fi perf0 na n quibusa li atum c1 v 1 tat1um magi ftra tus ( num P riv i legium tradi derjt his Péni s fubîi ci entun,

‘NO10 m ihi ufpi am ofiendi quid fit

w omwoànxlz'

ca fi hi c'

non eri t“ …D i fÎ eren

t iam tamen aliquam éxcogi t'

av i t qua hoct elun1 eluderet ac decl inaret Op timus aC.

Prgefian ti flìmus Theologus 111 theologi cade Ufut i s i n i’ci tut iong , Ubi fummope:

reh1dprobav i t infl i tutum Mont i umpieta1 i s qui i n mul ti s I tali ae ci v i tatibus ad

pau eres fublev andos conftimti funt-

ac

f ub pripfit decretali L eo'

ni s D ecim i Papre

qua eos confirmat , i ta tandem fcrib i r ‘

î‘<qn quidemexamuflîm omnia conv eni re in 07a'inationìbur i llir guorzmdam in$elgìomkgì/lmtuum, guì i nfuì; ci b i tatìbmmenfaxmutuati énì:

publìm: erigufi t depecum'

a exfijìafi mnvcepta,Del a liumle conge/la adjìmi lepaupemm (9

°

quq

mmmmgue indig ntìumjìcbleb a'

mmtum, guate

nmfor: q/Zfij ì i publi aì, [amme abzmdam non

redìt ad commmzi tatcm paupemm, fi’d augetfifi umpublimm. c cum i ta fin t , probat‘

tamen eam erc& i onem publicam à m agifìmtu ipfo faftam, & i n fine hoc addi t In


1 1 15 C I…. S A L M A S I I

@amfn dv'

a-eca; 1 11111 3 g eda t ipfi magìfizmtuì

:'

1c fifco, an maC1p1 acpubhcano qui _

men

fam i llam à magi fìratu conduxeri t? S i hocquaeri tur certe 11 0 11 l ev e lucrum e

‘

x

menfaîocata 111 rem magi fixa1 11 s i d €11,

publi cam 1 61111 11 1113 1 , pretium nempe acmerces loca ti oni s de que. nos infra. 111

cemus . V i deat Theologus an fibi ipfi

Conf’cefidum hi c fa&um probat magi fìra

tuummenfas erigenti um exercenti um,

alio loco capi te n im i rum x ei 11fdcrfrpInfii tuti on i s‘, de praxi m e11 farum a i t

‘

mm mi ram b ideri debere, neque all.: mtìonecenj è ndumpugn4remm iudi ci o magì/Zmtwum quo

'

mm permi/]îone aut pri v i legi a i/l itrapez i taz menj2w erìgunt quad reformam

ecclqflw/ic-

cenfi 1ztmonpofl è 603 canfè ìentìam ba£ere/ìneofi mz

’ìculoapud®eum b el apudbomine: .

Ego vero omni no m i tor ’

, quomodo hx cpoflìnt di v erfa ac d ifferentia v i dcri ,ut ma

g i&ratuscum bona confci ent i a apu<1D 6 1111 1

homines erigere meufam queatpubli

cam exercere non poflì t eam x_

con

d 11&am habere trap ezi ta à magìfiram

qui locat , fine offendi culo cò11 fci enti x ,

e

°

xifi imati on i s damno . Sed v ideo quideffafcinari t prazfiantifiìmos Theologosignoran tia n im i r i i fa€ti , quq falfam eoshypothefin firuere adcgi t dum pura

'

nt

F (B N O R E . 51 1

folamagifìratus Pcrm ifiìone ac còn i v enti a.

m6'

fas i iìas 6 1 6 111116 t rapez i tas i n omn i busBelgii fw de1

'

at i ci v i ta ti bus . Sed 6 110 3 10 13

perm i fiì onem agifiratus fiv e c6 11 i v cn ti a ,

1 11: fv 0 1u11 1 ferri cos demus . An non folai l la pcrm ifiìo 111 1116 6 1 6 i 1 1 hoc c redenda6 11 11 1 cum bona fama apud hom ines ,confc i en t i a 1 6 61 11 apud D eum i d 6 X 6 1

‘

6 6 1'

6

poflînt quod mag i l1m tus ci s Perm i feri t?

Sci e , nec femper 11 6 6 i n omnibus i dv al ere dCbCL' C . Ecce en im , fiq11 1 s d icat

“

,

in famofis Per 16 arri ba s probrofis

q11x iì i bus ,fi à mag i fì ra tu perm i t tantun i d

(3 1 13 C1T€ ad integram exi 1fim at ioncm nu

& oribus co rum confervm1 dam , 11 11 6 6

1 3 111 C l1 rifii zmamquc confci en ti zm1 con

c i li andarm ego in P rim i s 11 0 6 11 egav c1 0 , &

con trad i xcro . Lenoci n ium , meretri

c i 11s (111 96 11115 hui ufmod i infames artcs31 m agi fìra tu pcrm i lfx non p0 1111 11 1 €ffiCCI C

11 1 16 11 0 11 65 ac 160 1 13'

p11b116 3 hond ìx fi 11 t

P6 1 (0 11 22 ac probaz. N ec 11 i fìri oncs

qui (6 fpe&ando s i n arte aliquz1 ludic ramercede Populo przr ben t et i amfi fc tuc

an tur € 21 perm i fiìonem agifira tus qui

pler11mquc € 0 8 fpe&atum i t , propterca iu

proborù, pi orum ac fidel i 1î, hom i num

qui bus bona fama 6 11 num ero 111 11 1 Po11 6 11d i .

‘

N am i 116 ipfcMag ifiratus,qui € 0 8

admi t

51 2. C L . S A L M A S I I

admi t ti t 16 0 b1€& 11 t i 11 1 6 1‘

6111111 hui ufm odi fpei ì aculi s , pro i nfami bus nihi lo —h

m inus 6 0 3 11 3 13 6 1 , apud16 111 i ud i d opro1 6 111m 0 n10 aliquid 6116 6 1 6

’

6 11pi611 1 6 3. 11 0 11 _ ,aud i t quibus -i n 16 6 11 3 1116 6 1 3 11 11 1 116159. 01 1111m im i qo ge1111 p1 0 11 11 11 6 111 11 1 i 13 113 l iben ter_ ,0 6 1110 3 {1 11 1 6 11111 6 N ampro

11 1 11 11 1 ;1C 1 11 1p11 11d0 ipfius 1113113 et i am ,

13 6 1 10 11 26 q11 x cam p1'

0 11 1 6 1 11 1‘

v i ri 11 11 1 (11 11 111

3 dfl ’

i 1 t . A t 111 .1 1‘

1 1b 113 quaz111bus , neu

1 1 3 111 111 pan em culpa :1 11 1 1:1 11d13 p6 1‘ fu

11 ex V i t i o aut v i rtute 11 6 11 011 6 qua: 6 X 6 1 6 6 1 1:1 11 1121 1 1 v e1 6 11 lpari m e

1 6 61 11 1 11 1 , ipfa m agi fl 1‘

at‘

us perm i ifio i do

6 11 6 1116 6 1 6 11 1 bona cum fama 11 0 11 3

6 0 11 16 i 6 11 1121 11 0 11111 1 6 11 6 1 6 6 1 1 11 1 :116m ipfe

3 11

11 111 6 11 1 q11 1 € 3 8 P1‘

OHÈ CIÌ VU1F’

Z,U t 6 6 6 6 ,

11 6 611 1 6 1 6 111m 11b 6 1 11 111 11 1 11 11 11 6 cum V1 6 1

mi s , P0 116 11 bellum Ì l] C Ìd iì t nobi s cumpi lla gen te COUCCI

‘

IH ÌHCI quamd i u 11 0 1L ,

V€ t 11bi t 1n agi i’crg tus m i fceri 6 11 111 6 13 11 6

g0 1 1:1 11 1 11 1 114 , 11 0 11 0 11 112111 1 6 bello, l i ci tum

cui que 6 1 11 m erces ad 1110 3 m i ttere ac

S imul atque i d v etueri t magi111° :11u3 11 11 1 princeps tum i nd pi et 6 11 6 i llic i tum quod Prius 1ÌCCt S i 11 111 1111 6 1L .

prop; cr a l iq11as m agifiratus rem

per 16 indifferen tem 111 1 1 6 11 in prom if1‘ 11 0 ufi1 0 mni bus paten tem prohi bueri t ;


fi 4* C i… S A L M A S I

'

I

v i llìa'

î pute t perm i flìone dom 1nr conni

v enti s i n agro eius ac v i lla i d officium…

habere,à colom s penfi on g s exigere quidi bi agarut v i derc3, & 753xao7

’

oiy gàv

A dom ino praefec‘ìus efi impofitus hui c

mumeri ac v i llimti on i l dem de urbano cx:conomo , 3 8:0 1 e fiv e d i fpenfatore d ixe

'

ri s , què dom inus fui s rebus prgfeceri t,d ebi ti s exigendì s,pecuni ae locand :e,& [ Em i libus . N 0 1i à li ud efi de hi s trapez i ti s , quosn emo fa1ù s , qui fci at q _

uomodo in fingul i s

urbi bus c6fii tuti fim; quid agant ,d i cere

gucat , conni v enti a tantum Perm ifiîone

magi fìratus munere hoc f ungi ; nifi i demquoque de '

al i i spubli cani s d i cat N ì P lanei fìi trapezi taz hod i ern i ,publi cani funt ,i u hoc d i fferunt

l

ab ant i qui ori s a v i G rqci s

trapez i ti s Roxh ani fquemenfari i s v el ar

gentari i s . I lli en im rev exa n tweé‘

îm qui

quamv i s au&o ri tate publica ciTcnt ei& ioni prx fe& i , m cnfas tamen exercebant

fuas ,non public as , n ihi lq ; reipubli cze t eddebant eo nom ine quod eas exercerent At

cf‘c,gu i g mEfa i lla i gfius efi grogri a,fiv c ciVi ta ti s

'

. U t v e& igali a eius f un i: qui im

p 'oni t, arqui ca conduci r, *reÀw’

vng efi tantfi,

quia n è '

re

’

2wred im i t . l ta fc rem habere dcmen

11 11 T I1 A P E Z I T . F (B N OR E . ; 1 5

trapez i t i ca,w l i llud a rgumento efhquod 1pfc m agi fìra tus 1 11 qui buida urb i bus

eam t rapez i t i cam agi t , i n al i i s agere potcfb fed n c agat 1pfc,pcr al ium cura t agendam , cui ad hoc eam locat . E1go '

rgac7re

jw'vm efi Lombardus , 1d efì, m c11 fse Publi

caz condu&on Menfam quippe i ll e i fiamde publico condu&am habet , p1 o quaccrtu v e& igal m ag ifl ra t 11 i q110 1 :1 11 11 i5 redd i t . Et cum fingula rcs (1 11 1 1 11 fingul i s ur

b i bus , quibus m e11 fa c i v i tat i s , v cl quae c ivi tati pro Priv il egio (265c cpc clocatur

ex l i ci tazione,ur ali a v e& ig l i a,u'

omm ìa ov

quodda cfl menfae fm11 cbri s magi fl ra ta

confiìtutum. S i c olim Byzanti i ,u.ov 07rw'

A1cv

menfsc camb i a toric; i nfl i tuerua ux cad i?fui t cum faeneb ri . A1‘ i fl0 1eles i n O econo

m i co 1 I T…7! vopzq.worw v f

:“xam >ìw ay lw

‘

oi

7réà“ovv apwr. reac7refq sn gw 5mm la}8 92W g T£

w y ufiîm e 27568 3 5" HH)

si gna ; nv .At 1 11 ali i s urb i bus plures era t , fcd

c erto tamen numero ,modoma iorc ,modo

m inore: p1 0 11 t eifet ampla autparv r1 civi tas ;qui m enfam fcr ncb 1 c campfori a agi taren t .D c quo paulo pofi Publicanos porroeffe v cros , trapez ims i flos qui L5gobardi v oc :îtur,qui a public i ac ci v i ta ti sme11 s zî ì1 ma,

g i l’t 1

‘

a tu C0 11 d11 C 11 11 t ac red imunt , ccrt 1'

i efi:

v el cx nom ine q11 0 11 11 11 c 11pun 1 11 1 i n c6 1 1 :1

fl ibus

51 6 C L . S A L M A S I Ì

& ibus quo s c 1îmagi fìmtu cclebrant .@a ffer

v ocatur qui m enfam i llam còduci t, i d efi ,

pg bl imì1 us v el public i mànceps ac t e

dcmptog_… Et,quod agi t i n con trahendocum m agi ih

*

at 1u menfa publi cà ca nducenda,paffm . n d efi conduccre, ac t e

dim ere . v ocabula exLari o in Bel

gium traduéì a faut ex v ocepaffum. An.

quia pa£ìî1 conv en to…cum magi flrat 1ì fai

”

ciunt i n ca m enfa rcdi m en'

da ? N amp4

éì'umL atin i s genefalenomen deomni con a

Ven ti one & co 11 t1'

aéì u . G loflè : nem ica:7Ìzx

’

io'rav , a u'

y @wvov . Hafwrav azw fm. A1ÌtCl‘

tam en La ti ni tas recens , ex ea G raec i a

v ocempaflzmz 11fi1 1'pa 1 11 11 1 ,& m'

ww v . Procem; quippe pcnfione quae ex pa&o debetur i d v erbi acceperunt

‘ Ind e Pro cenf11 , v c& igal i , red i ìu canone 11 11 11 11 0

Fofitum efi i n il li s lingui s qua: à Latina…d eri Va tae f11 11 t . Sed Pro foluti one, i temcondu& i one, ac locat i onemc v c11 d i ti one .

H i 11‘

c ergo & ; mff Belgi cepro cenfu v e

& ìgal i , ac tributo . v elpaffe.mm; qui aliquid condud t , ex quo penfion es certas debca t locato 1‘i redderb .G re

ci s rccent io ‘

1‘

i bus m nw w'

vm tri butari us ,

qui è e11 fi1 111 ac t ri butum folv i t . Et popu

l i m mm??n qui fl:ipend i ari i fi1 11 t alteri ùspopuli . H inc m nlzwl màv Èlmv ; in formu

lario


51 8 C L . S A L M A S I I

numerata pec 11ni x , fed tertia Pars fru&uui n fpeci e reddenda 1 11 Ripulati onem deduci tun… U t hi s verbi s

\

con traéìus habe:t11 1 : 71u9é%61 4 g f}; %p…è 53 v o

‘

y ép@=

px Sani9? y wpynéévì wv a y oirwv mì rei n e, xé.

'

v 'r;

o’

1'

1 @—1 oc

;éweyn9eì q, xqì'v ice,49n

‘

, :cqÈ'v 'n

'

oî’7ì w

''n ;eà py xygu

'

w v . N on i gitur locumhabuitm xhwl màg con tméìus , ni fi quandolocato r Ftipularetur ( i bi Penfionem i 11…numerata pecunia folv i , quod di cebatÀa'

y cy 7m'

wrx. S ic mim ov i llo tempore: n ihi lal inci G ta: ci s figni ficav i t quam certum t e

d i tf1 , velpenfion€ vel v eéìzigal i n Pecunia.folv endum . H im: zzzug dx

'

a y ,v elm nr ì v , v el

mnrw'v vq’v , i n cettum pa&uni fiv e Penfie

nem pecuni arùm a liquid conduc ere velM i cha

'

él Attali ates i n Synòpf1cap. x 1 1 1 , dei a& ion e conduéìzi lot ati :

E’ l

s'

t 3 37 0011 7 19 0519 11 Z’

Jìov aiy g<îv m m su'

ay"51 1 1 1/ao écp

’

91 Aacy Cafvè v €wfaì ov 7nx'mv v .

Eff autem loca ti o cum guzé1 domumProprìamaut agram a lìcui [M t e.: candi tione ut d b aoac

cipi at annuumpafz‘um . Id efi Penfionerr…

annua…. Accipi tù r pro conclucere .

Unde apud Balflun onc , Igpw'

32uozfiooìxoq/à'

aa

m mmfov r e; fi t erduter Z a/nea conducente…r . Ind e p4 f[ a re Latini s i nfim i sav ipro folv erq_ , Ex quo nofh‘

11m pay 6r .

Et paf£4g i a pro v c& ig:d ibus, à quo [Ja ffa

T R A P E Z 1 I . F (B N O R E . 51 9

gìàri i , publi can i vel porti tores qui ca è

publi co r'

ed imunt , peagm . Qg i pafin

ri i . ‘ Unde Belgi cumPaffer . E t v erbumpat?en pro conducen 10 carg . S i c er

go hod i ern i trapezi tzr: vel Tga 7rsfa'

îm

poti us , Publi can i funt, publi cze m enf.e

redemptores , quia nomen hoc haben t ahipfo m agi fìratu qu i menfam publicame i s locat , quod agitur i n i lla locatio11 c celebranda , v ocant pafi en. C um haeci ta fim , faci l e efi: i am v jdere fi ali qua i n…

i l lo turpi tudo efi adeo 1 1efi1 ri a ac

d eteftanda , ut au&orcs fuos à m enfa Dom ini d ebea t arccre , & fama: damno ferire, qui s m agi s i n culpa fit m agifi i

‘

a tus

qui locan an trapez ita qui conduc ir. Hoc

ex a l i i s l ic e t d i iud i care, i 11 quibus fempermaio r infam i a locatorcm confequi tur…

i nfam i s efi qui locat & perduci t fco rta‘

,

q u i autem ca conduc i r , ac d 11& i rat etfi,

mal e fac ìu 11 0 11 tz1a in num ero imfa

mium.QL_l i hi fi:ri ones fpc&at,ncn adarque

ma

51 0 C 1… S A L M A S U

magnum prob1'

um commi tti t , atque i lle,

qui fe fp€&and 11mprx bet, ac ri di culus efi

u t a li i ri deant . Prepiores admov eamus

l ineas . S i tributa exigere v e&i gali a tur

pe e ifel: an i ll e turpi tudi ni s infami a;no ta careret , qui colligenda ea curareb &populo imponeret?N ihil i n co t urpi tudi

11 i s elfe quod li ci tum concedi tur , omnesTheologi Ergo nec i l le turpi ter faci et qui tri butum magìfìratu v el

Principe impofit1gm nomine'

ipfius ma

g ifi ratus 21 finguli s exiget , quod Publ ica ni

fc i l i cet porti tores faciunt . Qg i d fipe rro magni tudine tri butorum

, premat

Princeps fubdi to’

s f nos , nec paflores aut

m i ni fìri hoc paflînt adprobare quod hiceorum eri t offici um?Qg id ad fe Pertine

t e i n tali cafi1 putabunt, ut populo confi1 lz1nt onus i llud quod à princip e l c:gìtimo ipfi impofitum efi; nimium , ah eiuscerv i ci bus , fi p0Hînt, remov eant aut re…

levent? An tri butorum i llorum qua: m i

nus gravia cc11 fe11 t exaé‘cores excom

muni cabunt infamia: notapercellent?

Pri ncipem ipfum vel magifira t1îqui im

pofueri t , ne verbo quid em arguere andehun t?Hum: poti us moncaut, o rent, obfes ten t ut v eli t 0 11 11511111d relev at e m i fcris i Si 11 oli t ,& rati ones afferat cur no fl…

poflît


51 11 C I. . S A L M A S 1 1

Pri i quzefl:us grana 1mpetrent à

’

magiflzra

Prece vel pret i o ut 111 c i v i tati bus mén

fas fibi fuas li ceat i nfi i tuera ai1 pogius i l lamenfi; ad urbes perti neant, à magi fìratu

elocentur, ut rel iqua ve&igal1 a, 'mî'

gCm-se

9…mx'

jsm vel contrali centes fuperant i

b us . Hocpoti us ,eflì: imma folum hoc

effe v erum ex hi smus quxque alibi s

produ&uri , fa ti s ut opinor, co11 fìat , priv i le

‘

gium nempe effe hoc urbi bus dàtum,

u t habere menfam .pofiînt quam vulgo v'

o

cant T4fè lDan leeninge. Id efi menfam ,

mutuad oni s . I 11 C aroli 1‘e'fcripto G al lia :

confcripto Pro elocanda menfa Dordra

cena: civ i tati s v ocatur T4He deprefî. I à efi ,

menfi:pmjl i ti . I ta enim commodatum apPellant, vel mut q um , leges Barban ca: fub

extreme La tini tati s azv o cond i fx à P0 P1 1l i sfeptentri onalibus qui Romanum i nv afe

Ad uti li tatem

c i v i 1'

1 pauperum, aut i nopi a t èmpomri a la

boranti um , i d pri v i legi i liquet i ndultumc i v i tat i bus . N am u t ipfe Mol i 1mus bened ixi t in tra€tatu de 11f11 1‘ i s omnium ‘

interefî

ufimz aliquem (€1’ ì5 a li eni cuib ì5 Patere

commar; ìz&m eim ej 2 parabi le tam aflnegoti 4ndum, guam inopi natì…rcafit occu

’

rrm

dum. S i foli s enim pri v ati s li ceret‘

Pecu11 121m

0 13 T R A P E Z I ’

I‘

. F oc 1—1 0 11 15. y z ;

niam quam habent fi1perfiuarn fe mori dare,n0 n omn i bus inde copia prom i fcue paterct Nec enim privati hom ini s opesomni bus po lÎ unt fuf

‘ficere . S ed nec v o

lun tas C 1 1 i l ibct commodandî P ri v a to femper 1 11 6 11 . P lut imum igi tu1‘ refert , elfe al iquo s i n urb i bus , qui i d agzu1 t ex Profeflb ,

cx i ncxhaufio quafi Pureo P erenni sfca turigin i s rediv ivo s cui v i s nummos

fupped i ten t“

.

tas cxgofitas emgturi entjhus ,i tg ( (B

ere

S ed haeci a eri t in ter mcrcatorcs atqup

huiufmod i publi cos fmueratores , qui tm

peg t'

t.e G raeci s v ombantur , quod cui li bet

qui .pofiì t offici nam vel tabernam apeti tecuiufcunquemerci s i d etiam i l li l icet" .

Non id em autem eft dc trapez i ti s . Sed

nec fui t o lim… N c qui s hic Pute t novumhoc i us clÎe (1110 mag i fìra tus erig irm enfas

fcencrato ri as i n fui s urb i bus , eafque 10cat pri v a t i s , qui publi cum hoc haben t “

m i n i fleri unp

locatio

firatus

C L . S A'

L M A S I I

‘I…PP° us

G raeci a: aut argentarinm agere apud Lat inos , nifi au&ori tatepubli c1 Bam autemnunc daredebetRex aut Princeps , v el Or

d ines,qui 10 00 Pri ncipi s (unt . Magilh‘

m

11 0 11

fuisi llc>

gqneraliurn, fa&0 i n C0mi ti i s Gorcomu ,

habi ti s X V I 1 N oy embri s anno 0 1 0 I :)

L»

X XV Cuius decreti ha c verba ( 1111 1 :‘fAà

’relati anemaéOrdinìbm receptamj hper exer

t i ti 0 menfi mmfwnebrium i n Hallandi4 ac Z e

landia , ab i i/demOrdìnìhu declaratum efi , ac

confl i tutam, ut inomnìémdìéì‘amm ? roDìnci a

mm, ez'

j‘

rpadi Cly rì/lìanm pob'

tìcm ac rc;fònmatmordofzcmoda , i n amfiz eìufl em fanemtionù inpafl emm qmm

'

, jf1 tui atque al:fi rbari

Po/]Ît, prout ad maximam commadìtatem

minimam lwfionem ci v ium cum demre (9 ‘ema

n lamenta eammdem cz

'

b ìta tumpertinelzìt . [

Aci

gnam rem urbium magi/lmtiémper IMCpo


51 6 C L . S A L M A S I I

v atum fine populi Perm i flîonc aut 111 33

gifi rat 11 sut folent plenu

a l i arum rerum ac fpeci erum negot i atores .

‘

Non folum q ìin i aneo iure v et i ta hu

1 11fm 0 d1Pri v atorum T@9:7rs i ì fnmì, fed etiamm ot e i nfi i 1uto omnium fere populoa

m , apud quos 111 6 11 f1 1 i 0 1' 11 11 1 munus i 11 1 1f1 1 fui r‘

. Sed an potefi negare, publicam. .

1 59 67r55'

171 1duf à I 1 1fi i 11 1 3 11 0 fi l i flì: perm i flî1m?

N on Po teflt fa ne,nifi .fia t im v ellet tefi im0n i i s 02

,651fn70 1 9 l

'

efelli .Q111h0 *

d i c: trapez i t i cam‘

i n urb i bus Holland i ae

Z eland i €gex dec reto i lloO rd inurn faciunt,

magifira tus urbani a1 1&ori tatec iÎe Privaras Perfonas quqm enfas i llas

‘

ere

X eri 11 t , v cl hoc adv ertere debui t Vi ta s do& ifiîmbls,quod i n finguli s urbis finguli t it 11 11 1 extent Uncle enim l'1 3îC fi ngulari ta

‘

s

ì l lorum i n“

magni s ceque a‘

c pat v i s urbi bus

ferv aîi ri tam exa& e po lÎ è t n ìfi y ovo7rw

'

Azov m enfse clÎet à magifiratu i 11 f’ci tuturrp ?

S i enim pri v at i s hoc l i ceret perm i ttenteta11 t 11 111 aut e tiam conn iven te mag i fìrat ù

mcnfam 11fa rpat e p111 1‘

65 fanc i d atten ta1'

0 11 t ,p11 1’

0 ip11 0 111 ampl i ori bus ci v i tati bus,u t efi

_

Am iì elodamum . Przefertim cum . .

tantf1 , tam faci le, tamparatum 2111 11 11

dz111 s 111C 1' 11 111 ex i llo quxfiu elÎ e'

v eli n t—

u

nemo 11 0 11 fan s amb i rct pri v a to 1'

um hancm6 11

D 1 T R A P E'

Z 1'

L F oe u o n 1z.

menfa: erigendze'

l i cent i arn impctrarc v el

prec e v el pret io v elgratia m ag ifira tus cu

genus fit negoti at i on i s v a1de o ti ofum1111 0 peri culo , in quo non nemo i ndufiri amfi1 am occupa t e fatageren Fui ffc lhm2eL ,

11 1 11 11 11 0 €11,

de t g ,,

11 0 511 0 11 11 11 1121 i :1m 111 libro dc Ufuri s dixi1nu3 cap. X V I I . Q1 0 m inus mul ta hi cer11 11 t d1cenda . G r.1rci $cteres 7@ 1 71

'

5Z1'

1 014

eos v oca tun t , 21 11 1 0 11 11 l ignea quam habe11 .1 11 t , i 11 q11 .1 e1

‘

:1 11 t cxpofiti numm i v el adv cndendum

\v c1 ad locandum , i d eff fm

11 0 15€ d 11 11d1 \76 1 Pen

( l l l

PC

C 1 11 :1 11 1 v cl 'cîìì wCov Latini etxam mlb:

lmm raméium v el fi1b 11 furi s°

còmmo

da 11dx qui cfl dLawq’ay o

'

q . Tam JLow a g mîigi tur quam m m 7ìxa nbxr) fmnem tori a

commu ta to ri a ars ci ufd 0m muncri s ac

profcflìon i s f11 i f .

0

11 11 11 1 111 0 3 habeba t‘

C ertus corum 11 11

n1 erus era t i n fi11g11115 e d a: ci v i tati bus,

prout ciÎent amp ia: aut exigux m a i 0 1‘

aut

m inor, , A p0 p1110 crcz1bantur apud

51 8 C I… S A L M A QI I

quafdam civ i tates a r i n i l la de qua Ci s :1 0 Pro Flacco : Cum ci v i tatemibi mref? a cerrima, ( 9

4 carjîci entìflîma li tteram m 9144 num

ma5 rommaheri na!?wspote}?fine qm’

nguePm

torìbm, trìéws gul orz'

éza: gaattztarmmj à fiù ,

gui apud i llo; Àq ula creantur. D e Tralli ani s10 131151 1 11 1 . D ìci t apra! iflo…r quia non ubi

que fic creaban tur confi i tuehantur tra

Pez i tx . Paulo pofi ,menfam i llarn,publìram

v ocat , cuius exerci tores 31 populo creari

folebant hi s v er1î‘i s Si {metv r darlìt ut efi

fi riptzam q? guw/Zore numeral n'

t gmejlormenfi: pab/im , menfiz aut ene b efft

'

ga/i aut

(’X tri buto. Ergo v e& igal i a tributaad cam m enfam poneban tur,haud fecus ac

pri i mtorum pecun i x ,ut 111C 1‘

0 f33 effent rei

P1111 11cx ; Fortaflì: etiam d eponeba tur ad

menfam fine 11f11 1'

i s ut cti :î fxpe priv a torum pecuni a . Perfona le igitur i bi m 11 11us

fui t, menfx exerci t i o . Hoc d ico , quial ibi , ut apud Alexand rino s , erat partimo

Omnia en i xfi hui ufrnod i publi «ca m 11

‘

met a v el ci v i1i zr, quae curati onc

habébant , honorem ac Po tefl atcm non…

habeban t , partim pcrfonali a fuere , partìm Patrimon i ali a, ut 0 11 apud ArcadiÌcg . X V I I I . D . dc m 11 11e1

*

113 113 h0 11 0 1'

i

bus . Fuere mixta , fed de i lli s n ihi l ho cloco . Perf0 na1ia effe defini t , gm animi



Sed ( 9° cum cu/loziìendi aguxduffm perfi mzli[ my muneribm adgregatur. Tali s e tiam cu

t a v i arum frumen t ique apud Romanos ,quibus P eculiares cumtores dati . Arcad ins : _ s zÎ uogneémmrlif mmentì, oleì , °mzm

[ mmm /fiecìemm curatore; gua: a‘rafm;

’

e

Aam'

m; appellant creazìmorir efi”, inter perfinali a munmzz

'

n quibttfa’4m ci b i tzttiétt: nume

mntur. Dici t i n qui bufclam ci v i tati l ms

ea pe1 fonali a munera effe ,, quia in al i i s

fuere patrimon i al i a . Eos cura to 1 es F1 0 11

t i 11 us v i a1 um fi ument i que quarta parteann i publi co eo mini fìeri o fungi foli tosa i r

“

. Si c Argentarìomm, i d efi , 7344 21161151 ;

publicum fui iTem i nifieri um U lpi anus dixi t .Arcad ius zSz

'

gui ; elef£u1fl eri t ut campallztt emguiprope bi am publimmpgfi lmt, eme

re b i zzm pe1j òmzlemanu: eff. I tag

ergo apudTralli enfes 80 in ali i s mul ti sAfia: G raeci a , Menfae publica: exercitores , publi cu, fed Perfonalemunus fufìinebant ,, quia nihi l de f ai s conferehant “

facul tat i bus i n 1110 mu 11 e1 e exercendo, u ti n pat 1 imon i 1 li bus foli tum muneri bus .

Ed t fifi_ qm du lgnxcîlci qmflolo i a

H TI'

emmcow m : , u 7u? 59

g » cfl è dich" . Ita enim vulgo hom inesd i cebant

D E T R A P E Z I F <B N O R B . 53 1

d i ceban t d e hi s curat i on i l ms qux perfo

1mli s eran t muncri s ad d i fferen ti am co

rum qnt; patrimon i i , & i n q116_: imp c11d i umfaci endum ex propri i s facul tat i bus . Nam

econ tra in perfo11 al i bus ,Prqte1‘

quam quodfine d e trim en to gerent i s perpetrabantunnt a i rA rcadius etiam ex publico Rip end i um accipi cbant , ut curatores aquarum ,

v i arum frumen ti , alia»… S i qui s veli cdefini re o

’

%axm lw‘Ecclefiafl i carn nom. …

melius queab quam ex verbi s ejufdcrn_ ,

Arcadi i , i d effe mu11us quad animi pra

véflane , ( 9’cmponz/i r labori 1 intmtìanefine ali

guo gerenti : detrimento perpetr4 tur. N aqp

31…POI

Ius m 11 11 11 9 Ep1fcopi faci t 7 3331 114 2113033 75:énxAnm

’

a g . Unde a’…ggl àarx

'a xawot agqg P c

m inum genere n ihi l efiÎc pern i d ofius ct

pani ( 9°a eterì: b 4 nalibm rebuf me cìb i t«zt

Popa?“ ad guati di anum b ì£lum u{ui f rant . H 1q11c etiam perfoma li munere fungcbantun11 ec i 11 tcr honores hoc munus aut o

Et

fi ne curare cx etymo voei s nihi l aliud efl*

L l quam

53 1 C L . S A L M A S I I

quam Ptov i dere a tque é%awovreîv ut ali bid i cam . Unde qui aì

'

9Awr Z?m t alG raeci s :

jidem a 91 wv Émgon fin'

www : Polluci . O\q v ide l ib . 1 1 1 cap.

x xx . V ide ques de apoga a'

a1 fupra diximus , ac @;a1 s

-ém tg . S ed m edicus 39174 110mî

'

zr voav w

'

Ìm d i ci tur, dum cum curar. Ve

rum de l1 i s alias . Prefby tcri i n fynagogaIuda i ca eti am i ud i candi poteftar

'

é habuc

runt zat i n C l1 ri fi i ano prd by teri o Epi fco

Pi curat i onem tantum… Undc &?n'

arw m

fun t aggellati , id efi , curato re Prov ifio

ne quippe ani?n i corporal i s labori s i ntcnti one, partim i n d ocendo Popul o Par tim i n d i fpen£1 nd i s rebus Ecc lefiae , fa

'

cramen t i s admi n i fìrandi s e

ran t occupati . Ubi vero digni tas ;:ffe cor:pit honos , quod olim curat i o tan tum…

fuera t,i d e&,

’

m a tum ea offici a

qux curat ion i s eran t certi s perfoni s ar

tri buta funt, qumnon crcarentur p er mal

nuum impofit i onem fed P er Promoti o

ncn1 i d efi , mco€oAluì , u t wranomi Eccl efiar , dzfenfores qu i C recc i s ÉnJ>m . At

qui h$ C duo pa t tern olim fecere PrimisEcclefise temporibus prefbyterorum offl

ci i a tque Temmovr iì: cum i d manus -curati on i s effe , non honori s aut potefia

115, in i i s qui eo fungebantur crederetur.

Fofiea


534 C L . S A L M A S 1 1

S ic cura tores eligebantur ad

coll igendos ci v i tatum publ i cos red i tus ,quìpe;gfònalì munerì, ut fcri bi t Arcad11ù,fi46i angebantur. N un i d 111 11 11 us à public o redim ebant , fed ad hoc el igeban1ur, nec quaeRus ex eo munere faci eba nt fed emolu

m entum ex publico percipi cban t , ut a li icuratores aquarum v i arum frument iannonaz fi1fcipi a 1 dee, Publi ci smuneri bus

ofiîci i fque preepofitL Commoda enim_ ,

accipi ebant ex 351'

ì1 1 10 aut fifco . Ar con

t ra i fi i aliquid fifco x rari o i nfcrunt , ut‘

ad ipi fci v .1 lea nr’

. Nihil 1111Àconfcrebant pr<; ter operam fuam ,d i ligen

t i am ac fiud i fi, rnuneri à republi ca deman

dato . 1 111menfam publi cà'

fua Pecuni a ìni’t 1

‘

11 11 11 t quo tann i s c ertam canonem

publ i c ‘o dependunt cum 1111 è contrari opublicam penfionem acc1pere t pro operaquam offici o impende

'

oant‘

. Offici um_ ,

fumm 1111 red imunt à magi fira tu grati soffici a ac munera perfonaha ac civi

111 perfon i s ea cu ta turi s comm i t teban

mr… . C erre hod i e apud nos omn ia curat i onum ofiìci a d igni tates excepti smi

111 11 1'113us, '

paucifiìm i s m i li ti zc togatx , àP 1' 1 11C1pe cmùtur, aut à prw at1 s qui 21 P rincip e eas red cm eri 11 t .H i c mos efi v 11111 111

13351 11? At o lim a r a i t Paulus'

l ege xv ,

D . dc

D E T R A P E Z I T . F CE N O R B .

D .d eMuncri bus , c ìimatìobonorì: autmu

neri 1 inpemnìaproadmini]lm’

tìoneof erè'

ti ; um

audi elmtttn Nul la i taque hodi e 11111 1 11 u111 fmodi nobi s no ta munera Perfonali a qua

;

111 ca d efin i untur ah A rcadio ad quaeadm i n i fizranda i i s quibus comm i iÎ a funt "

pecun i a impenfi2 fubm i n i fh'

en tur éX

publico cum 1111 folam operam co rporal em cum anim i Rudio in tentione praefiarc tcnere11 1un… Publica autem menfa :

ficut 11 1c *

exercetur ah i lli s qui cam conduxerun t m agifiratu , v e& igali um potinslocati oni quam 1 11 11 11 6 1 1 publico perfonal ificutà v eteri bus defin i tu13 rcfponderc v i

detur… 1 11:1m quipp e redimun t ut aliudv e& igaL Impcni i s fi1 i s mcnfam infìrucre

deben t , 111 111 1161 1 111 nummi ; fcmper_ .

habere , p1‘

x te1‘

cc1 magifira tui pi o e…1

v e& igal pendere . N e fi gratui ta quid emhi s tradcretur adm i n i fh

‘

a11dn fim i li s eifct

pcrfonali bus i l li s v c1c1um m 11 11 c1 111 115.

N am fumptus fac ere coguntnr de {11 0 ad

:edes conducm das 111 qui bus pignora cu

110 1111 11 1 11 1 , ad fam 1110 1‘ 11 11'

1 m erc edes quim enfi : i nferv i un t, a lia . Ar cura to res ac

praefe& i muncrum perfom li nm apud v e

tcres n ihi l dcprop1‘

i 1'

s facul tg, t ibus i n 11 1 11

1 1 115611 1 C0 11p1 1 111 11 111 impcndebant fed

fami lia: min ifiri fqnc quorum opera utcv

L 1 4 13 1 11 1 1 11'


ban tur ad fun€ti onem muneri s ex

commoda daban tur . U t autem exeféetur

apudAmfieloclamenfes , qui homin i?confi iu mnt per quem fuo nomine menfa ad

m_

i ni 1h°

etu t muncri s'

ea. p lane perfonali sefi . Nam homo i lle nihi l prorfus de . fuo

ad menf:g exera t1um i rnpendi t'

n ifi Operarn d i ligen ti zlm… Ta les …

. fuereMenfari i 1111 Qg i nquev i ri Roma: Ohm . ,

c reati ad foluti onem 21116 11 1 a n s ac {el evationem 111 0p11m fwnore oppreifo

'

rum .

î\@f i confi da , inqui r Livius fcenebrem quogue rem gwe dìfìinerezma animo: b ideb.1 tur, l

'

e

bare aggraflà fi 1uti anam aen}alieni i npublimmmmm b ertenmt , % ngueb i ri : creati ; gua:

M enfarzo; ab di]}enjàtz'

anepecunìx appeflamnt ,A110 t5pore Triumvi ri M €nfari i c reatiqui penuri ee argenti fubv eni t enh Menfa

c 1 i am Tralli anorum Publica , ad qî1 am

1 .1 11 d 1 11 1 agendam quattuor trapel i to: àpopulo creabantur huius generi s f ui t, utperfona l ibus muneri bus adgmganda v i

d eg tur… Nam v ecîìîigali a tri buta ad

cam deferebantur, qu1 11 11 s 111 111 11 151 1 6 1 11 1”

Undc etiam folut iones Publ icq. nomine, ;

£1ci endze cx ca fiebant , ut ex C i cerone1

11

quer pro Flacco . Apud A lexandri nosY cro

'

Menfa non perfonal i s muneri s f ui tlcd Patrimoni ali s ,

‘

11 t éx eodem_ ,

Arca


538 C I… S A L M A S I I

iudi‘cio Atti corum, qui i nfignes era nt fcb

é

neratorcs , quzefium hunc fmneratòri um

trapezi tarum admodum ancipi tcm pe

ri culofum fuifl’

e adeo ut mul ti praeferren t al i arn q11 am 11bet at tem , non ut magi s

qux fìuofam fed a r lucrumx

magi s c er1 1lm rcdd i turam . Ideo fili i Pafioni g

t rapezi te i n parti encia paterna haered i tate,cum mal or .natu Apollodorus

.opti onem

haberet de duobus al terum el igend i ,

menfam, aut fcutari am , i d efi , fabri ca1i dq

rum clypeorum officinam éamJlomîy ov

potins optav i t , quam v i s m inus lucrofum .

N am fcutari a g ed‘deba t tan tum talentum,

i d efi fexaginta m ina s , m enfa. au tem _ .

centum minas . 0 1775 q oa'

aué‘

© 717161'

11W,

«

’

Ma?

ìAal‘fiwy . 7 3 13, 7 45Àa1vm , 11 31%u 7 37mè"

;'

Épegsxn P ruden tius tamen feci flì: a i r i bi

Rhetor Apollodorum qui aîcaud bmîmvxpro

P1 rtef ua elegeri t , rati onem ,add i t 73

È xr :Î ua a1’

11 1'

113uu0'

1 ìn n èp;d d fc8 @;9M O'Ì OW

°

e’

xem 1 1 711 193 11113 ; Snépcgnuaa'

m v Sm

tarìa enim, po/ZÈ/jz'

o finePerim/o at M enfigmejlm ef?puìur redìtm/ìmt ancipi ter utpotecx4 !ìenìypemni ir. N on ergo m i rum , fi 111 quibufdarn u v 1 tati bus tam peri c11 lofa fun

& io munus f.1 &a fi t v el 0 11 115 13 1 1 1 111 1 0 11 11.U t ìAaum7md a au tem fiv e%Aamw

'

a ali bi mu

nus fui t ped onale, alibi patrimoni i‘

, i tà

D E T R A P E Z I T . F CB N O R E . 559menù e ufimxì fiv e afi mtum. Menfx

olearie; a:que d i ccbal 1 tur, ut m enfo: argentari ze i n quibus 11 1111 11 11 11 1 0 16 11 11 1 v endeb .1 1ur_…Cl uj 111 dom in i o 1110 m enfam oleat i i 11 …1b6 11 11 t , 1115habcre 111 tcll igcbutur%Aara ria; . C 6111 11 1111 11s leg. 11 11 10 C 0 d .Thcod .

D c m enfis olea ri i s : Si quì; autem menj àmoleari am i n domi nìafi a retinem »i b endi mr/ ìmzimpieb eri t , candem menj àm adfi mejfore: pra

pri or mm reli quir rebm ba:redi tario iurepote

ri t tranfmi ttmv . Imm 0 debui ffct , 11 col

legi ati ac corpora ti oleari i v el 0 10 1 1 11 1 11 111…menfarum excrci tores

’

eAw ày vropo: i d

efi , 111 co llegium corpus quoddaxmc er to numero reda&b cui clîè 11 t fempex:…

0 11 11 0 1111 add i&i . Ta l es fuere 1110 1EVO

a rgentari i 11 11 11 1 111 111:1 1 11q11 0 a deo ut aliamprofefiîoncrn af?e€tare nec p0 fl

‘

ent, aut ad

ullam m i li t i am afpi rare,przr tcr i llud 111 11

n 11 s quod ci s i ncumbeba tfl U t apparet“

ex l ege Theod 0 fii V alent in i ani , qux 111cod i cem I 11 11111 11 11 i 1 6 11 151 c11, de collegiati s : M abprwfi xtu demnorum,fi u colleg i atomm, cum i d :m mm non implemzt, a li irj è ma

ncribw conm tur fi tbtrabere eorum f mudiòmcredìmu5 abb i amz

'iî'

naquìxj ù b/feci eri : quodminm exequi tur a lteriusmuneris onw

bm rele»etur, nemgentarìorum, b el numu/arìq

mm muner.zdeclinentur dò/JÌJ gui diri tantummado


modo cofl'egìatì b el decanìfijl immlfl E x hi_

s

comfint ; argentari amm enfam tu11 cmanus

f ui ffepatrimoni i 0 11 113 (111 0 61 declinare

non l i ceret i lli s qui i n eum numeram ac

collegium adle& i effentfl % od id em

tune juri s fui t de ali i s negoti atoribus

cetturu corpus ac col legium congregat i s ,

hòcmunus quafi publ i curn fibi i hi un

& 11 111 ex conditione colleg i i cui era…"

addi&i ; habent i bus . Iufiini anus hos me

goti atores m i li tare omn ino £retui t ad

quamcunquem i li t i am afpi rarc,fed afgèn

tari i s cum idem 0 11 0 3 1110 8 obfet v aretur ,

hocpri v i legi i conceffi trefpe&u uti li tat i s

quam omni bus exhibent {ut fola ar'

mata

01111111 6 1 6 11 t ad‘

reli quas d igni tates adi

turn haberent . N ec omni bus tamen a tg è'

tari i s hoc i ndulfitj fed fol i s i l li s qui i n ur

be C 0 1 111a 11 ti 11 0 p0 111 21n3.negoti aren

tur

Prov inci alibus negatum _ , E01 inquir

gui b e! inbac alma urbeb e! inprob inri ixcuidam

erg4/lerìoprwfi mt , mi li tare de c«etcroprobi be

mm excepti5argenti dìjlmfforìbm qui in bdc

q lma urbenegotiantur. Hay enim, utpote uti le.:

omnium contraffìém, armata quì:!am mi li ti ape

ni tur d bjl inerefizncimu; a li am b era quamcun

guefinemeta pmj è ntù fi nf£i onìxpoflQ/ìbi ac

qui rare. Ubi m i li ti a € 11 ;pwréa quzel ibet

digni tas togata: v el armata:m i li ti ae. 8 1 11

(11151


54 2. C L . S A L M A S I I

hoc 6 11 puù w'

aw ; M enfx a li i fa&£ men .

110 extat apud D emofihenem 111 O rat i one

Pro Phorm i ong . I s ferv us fuera t Pa

110 11 13 trapez i tq, & 111 menù eius exercenda adm in i fier_ … I s l i bertatem adeptusm enfam eti am à Pafione conduxera t , a

’

;

:Jeame'

vov xgo'

t’Wm a

‘

, ut 0 11 111 argumento 01 3 110 11 15 fuprafcriptae. C erto num erofuere 111 omni bus urb i bus G rqci ae, nec ali

t e1 eo munere fungi v el cum qua:f1unu

cui quam facere l i cui t 11 1fi p1111 110 11 21 11610

n d e tiam apudRomanos 111 »

fi i tutum N am U lpi anus l eg . x.D .de

Edend0 Argentari orum offic i um ar

que 111 111 1110 1 111 111 Public habere caufam

d ixit “ Idea, i nqui r, Argentario; tantùm,ne

guea li a; ul705 aÉflmi lw ei : a lare rati one; cogi t,

qui a ofi cium comm atque minfflerìum publiram è zzàeat amfl zm. Publicum offici um ac

m111 111 0 1 11'

1 <21113, p0 1 hx c indicar. N on al i aautem fa&a aut 1151131131 m 1n1fieri a arq

'

, of

fici a publi ca ègya mà'

mprqter ea qu0 1 1'

1 uti litasmaxime fpe&ata eiÎ et, ex qui bus t it 11 c0 mmod 11 111 rempubh

'

czim rédundare

exifi imaretun ut 11 6 0 01111 1 111 omnino exi

D c mi li tare 6 0 1 11 111 11 0 11 a li ten_ ,

indicavi t q ìi n i anus Nov ella cxxxv xoipyugoapoa fl né

‘

b aup az»…a yy aém v , 111 Prazfat i one\de Argentari i s ; qui ci fi1ppli ces fuera ,

@"

t i

11 1 T R A P E Z 1 1 1 113 1 1 0 11 15. 54 ;mM è

'

vm@aAma n Eati 3u'

a; au n ann ; my a ?

oìmg aun ) "IDMOK w un

'

; m gexouem 231117111481 ,2510 7 ci v-rtgbwvnau ; 19 Jhmawam w a

'

exazgj n n

75; 1 199 111501! a ss i . @emulti ; 7101 capìtulì: peti emnt,poti ri cupi enter auxi li a, ut qui mui tùfi uti

le:prwbeant, rmde ( f /Àonfianex€9 4 mutui obligationexPerim/oplenaxfulzeunt . Hoc 0 11 quodetiam dixi t D en1 0 1111 0 11 05 7ya1mf:

'

74m'

e

m…3au'a; ZX…è g; a a fag, quffl à'

ly aberepm'

cula

ficm. A1 11 0 11 0 1 Theologus fine p0 1 10 1110

eo s q11 21 1111m facere fcrib i t , coqu emaxime:

nom in e damnandos Idem 1 111111113 11 u510g0 u11 10 3 C 0 11 negoti atores ng ;111 1111 0 11 1 , A1 gc11 1 21 1 10 5(0 111 a1mz1 1 :1 111 111119.

3 11 11111 0 1 0 111 11 0 11 , cum 0 3 1 0 1 0 5 11 0g0 1 1a 1 0

1 05 ab omn i 11111 0 1 0 1 , qui a , 111q1111 , uti le,"

funt omnmm cantmf£ibm, v el amnihu , 11 1 111

al i i s 10g11 11 0 … Idem Ed i éì: 0 V I 1 .. cap. 1 v .

d 1 c1 1 ,q1 1x P1 1 v 110g1 :1 0 0 11 0 0 111 1 A1g0 1 11 1 113 ,

i i fq‘

, qui bufcum 0 0 11 1 1 .1 11 11 11 1 communem

& 9 11b110 11111 19 061 11 1 0 beneficen t i am ,d ; 7 1w‘

Wv lw a uum'

1m 6860}4 7 1d ? om aum v a’

naMyol s‘

1 76 111 , aZMaEn'

ìg è v m'

g p 9CeJ‘ar 17 021171q y vom

'

r

a auan.a

'

y…u amu Crm pp w m y . Ideaquod i llenonpauri 1 quibul am,fl d amnibmfi rme qui in

uni l wrj ì: republim fizmt contrd fi bur minì/Zeriampmfi anh D c 0 0 1 11 111 11 1 1111 11 1 0 ex eo

dem I 1111111 111 11 0 ali i s v eteri bus etiam f u

p1 .1 d i ximus 11 0 11 11 11113. :q11 :1 111 0 0 Prqcipuc

(P

544 C 1… S A L M A 3 1 1

fpcéì:a1mtur quod omn ibus przefertîm

pauperi bus 13 00 11 11 111 3 mutuas

‘

. IdemEd i€to xx . capa v . vi tam corum 0 0 11 11 110

1 0 2111 111 dando argentò fub 11fa ri b‘ acc i

Pi end0 . N e qui s 11 0 111 0 Th0 0 10 g0 fimi li s

a1 g‘

utetur Argentari os 1110 1 11 temporum11 0 11 0 110 0 0 1110 cum t rapez i ti s G raecorum1

n‘. i nqui t, vzîrB/av 4 1571 7; a,, 7gîJùqeifm , g

*t ga

Jùre1( eòg Et 111 11 0 P lautus 1 11 11113Commd i i s ,qux pa lli a tee 111 11 1 , id 0 11; G ra

0 x , 111 1 0 1d 11m 14rg671 14ri 01 v 0 0 9.1 n 0 n1 111 0 L a

1 1n0,111 1 0 1d 11m 1 0 1 0n1 :1 ( 31 00 3 app01121110 11 0

trapegz:taf 0 0 1110 1n appeì‘l ar “

. A1 ( 31 11 0 1 1 0

0 0 11 110 1 0 3 C 0 11 1121 11 1111 0 9 0 1112111 1 . imperi icx Latina i lla v oceArgentari amm 111 0 5 fe0 0 1 0 é

,:yugoàoac

'

r ap V i s en im P roprie1 3 5 1111118 v 0 0 15Argentarim argenti 111111 1161 0 1 0 11 1 v el v 0 11 d11 0 1 0m 11 0 1 11 1 , 11 1 infi larim 0 11 q111 v 0 110 8 vend i t li ntmrim qui 1111 *

fim i ì a .V trunque autem munusbehant tam apud Latinos quam apudGrqcos , qui non 10 1u 11 1 pecuni as 10 0 21 1 0 n 1

quod 0 11 110 11 0 1 11 1 0 fed etiam vendi ta1 0 11 1 , quod 0 11 11 0 1 11 1 11 1 3 1 0 , N0 110 11 0 ar

genti v endendi fiv e permutandi Latin i11 u 11 0 119 211 11 11 1 , (31 0 0 1 31 menfaà d

0 1h111 11 1 11m0 11 1 0 qua 0x‘

p0 11 10 0 1 11 11 1

p0 0 11 11 10, 151 ad locandum, quarn ad v endendum vgam fz

’

:u Theologus Optimus 11 1

113 11 0



fl rgentm'

omm ex uti li tatepafilim rereptumeff.

T_

am 11 0 0 0 113 1 111 11 1 munus non pov i deri h0 11 0 11111111 1 11 11p …11 1 1 3 130 i g C rag

111 033

1 1 111 0

10

qu3 1 01 0 1 , 111 1 11 1 11 apudArg0 11 1 3 1 11'

1 i n foro .

D E .Àltdììl tu? apud Archibulum ego eroJ r

gentarmm.

%mpe infòm. D 15. I5ì,fì quid 017114

fueri t . L 1 . M èminerd…

1 1 0 111 111 1111 0

Sedqui d alga cc]]ò i re ad forum guazmepe«

Pemm'

?

Iba, atque i bi maneéo apudArgent4n'

um.

In EP1d i co 10 1'

V11 3 10 110 13 11g3 1 1111 1 queri1 11 1 1111 30 1 0 11 010 dom ino :@er q ìcinu per tonjlrìnmn ingymm/Zm

atgne infam,

army ropo/i a ( 9° lanìenws ci rmmyuea rgì n

tama .

1 11 med i cini S, l d € 11 ; îaoq—

Ee4'

mgzsc 111 1 0 11 111 1

1113 xxgeî

oz; 3 0 myropol i 1s A1genta1 111q1 10 ; i d 0 11 n tw efzr aîv €gyocgv ,ej ow l i t

plurimum (0 10 11 3 11 1 v 0 1 13 1 1 hdm ines ho

11 0 1110 1 05 0 1 10 11 11 1 010 rebus .v 13 1 115 i bi10 1m 0 0 111 3 11 110 tempus 13 110 1 0 11 1 . D i dge

11 0 3

D E TR A P B Z I T. Fm N o n x . 547

nes i n v i ta Arcefila i zèAM ée/ acJÎ€_ aÎv , ol<bt

Aaopyugw'

m r@ « a'

; frz£c> è fue/ xaìcà‘ex'

éa g mritè 375

‘

A'

pxexgj rxpg‘

q7 8 9 frais“K umau

'

ar4 nu vr c‘

cì'

cm‘6fd àepbéîìì\ov . Ubiaé,>yug,ucgj JL14

'

561 9 g ua1 a q'oq non fun t quas

putant vi ri do& iflîm i à“el£dg vel à?zqàd£a gbj»yugwy oérw v vel kew wpoi r w v i d GR, 3 1:

gcn tcorum vel aurcorum poculorum ta

du& i ones, quzz fiebzm t i n pompìs ( luc endi s . Hoc fcnfi1 >è yugwy ocluggd K ua

'

wy oò

71 1(91Ì°

364'

564 9 effen t di cendae . G ra c i > ;oyv'

gj ov

v ocan 1 argentum figna tum , )C€um

'

ov au

rum fig natum. … Ind e K um ù‘

aq à‘a'

éa g>?fug xgj, auri argent i q ; figna_11 i nm enfi st rapez i tarum exPofi ti oficnfioncs I ta

d i ci 1ur Dom inus dum cv crtcret men

fas numulari orfi, 75xég,um i d efi , e quodi n his era t eX pofitum , cffind ifl è .Vi cìctur e) ;

co lo co D iogcn i s ,po ife adftrui , al i os‘

men

fari os ad arg en tum a l ios ad : mmm fui fl è ,à quibus fci li cet aurea mo n eta. pctcrctur,

a rgen tea . % od confirm arct i d de quao lim d 11b i tav imu> , u1 1 11m N ummula t i i ab

Argenta ri i s ea ta n tum grat i a difi ingucrcn1 ur , quod i 11i ci Îcnt cxiguorum

nummulonî trapez i tx , Argenta 1 i i arge 1rteomm , fi forte , aureorum . De quonos plura i u l i bro dc U furi s Iufl in i :mci s .

Dici t ergo Di ogcncs ,Arcefilaum , cum cf’

Mm 1

54 8 C 1… S A L M A S I I

fct li bemli s , m inim e cupi dus pecuni a ,

fzrpe tam ema‘d menfas Argentari orum cu

curri îfe, l ibenter i bi confpe&um fui ife.

Nam ccrtum efi ,qui ava t i funt, ‘devo ra n

1 i bus oculi s acervo s nummonî expofi1 0 3

i n menfis_

11‘

apez i tarum cupi d iflîme i ntuerì folìtos . I ta. qui odore s amant , i n ta

bérn i s uhguentari i s frequenta v erfaban

quì g ulze dedi ti circa lani orum men

fas fcgpe'

v îfebantur,ut cx loco Plauti ,qùemf upra at tulimus oflendi tum .

\Addi 1 fia

t im de eod em Arcefilad ; av'

xvms‘ ‘Ti ì 7m

'

exet,

:gq

'

azw nggz'

vzée, Plurimi/è w fi ppedìtabfl fi lm;

p_

tm (9°Pecuni a rallati ci a €05adiq ’mt . Ergoidee eti àm frequentabat m enfaS tabernas Argentari orum ,ut inde f umeret quodm

'

ulti s cgen t i bus erogaret fl C erte, ut diui pecuni am depofitam ad

1 , i bi phmmum foleb_

ant

CHE:, houeî‘1 i ac d i v xtes v i rl fed etiam do

151 1 ac fapw ntxx Rudio add i& i u1—Arcefi

121 115..c cum i t à fint ; qui d m i ram , fi

_

cgo ,

q…au t iqua rius fuin v etem pra novi sd i ligo Prze me tul i , mal le m c trapez i tamCHE: quamf 1rtorem aut alium opificem ex

fo rd ìd :c & i 11fimx pleb i s fasce? Non uno

nommc olim publicum manus fufìingbant11:1pegi tx , omn i bu s neinpc fa nerando

lcd eti am ali a duo offici a….hab.ebant 2 qu‘

c

publi



mandatnm, Efl oteprobi i ’dali 'da

El rinam:0mniztpròbantw , guar! meli ta 63 (me

te. Et H i crqnymus in Epifioìa ad e

t ium Aleì gndrum SCÌd/5: i nqui 1 ; me« i l:

[ud A}wjloli li benter audi re, Omnia Probate, x

guarì meli toj 63? fenete; @ fl lb atom v erba, di

v enti ; Ejlofeprobabi le; À @mmulari i . Apuda l ios pattes G raaco ; La tinofque haec ea

dem reperi aè przeceptum Dominfe dici .% idam Pua nt defu1npta i llafe cx Euangeli o fecundum H ebrzeos , cx

quo v el tefle H i eronymo certum cfiean ti

quifiîmos Ecclefiae*

8 criptores G reece ;multa fcripti s fui s i nferuiflè w D e quonos alibi . 1 111 1 5917reZî'rzq qug les nos effe

Prx cipi t Dom inus , i i dem fun t cumhi s d e

qui bus ePc apud Ma tthaeum in Pafabola

talcntot i i , de f e rvo fi lo improl m qui ta

lentum Domin i fui telltl re, defodcrat , 1l ecMenfari i s fiv eNumnm lari i s in fa wns dcderat ,

‘

e’

à e4 a? @wAe-‘

îv f» 8 w ; rga

€ìq . Opartuìt ergo te collocare pecuniammmm trdlye:< i tér. Unus qui iape i d crnqua )

trapez i ta pea un i fcrznori dabah& accipi c

bab fed nummos adul te rinos falfofqueà v eri s publi ca moneta figuatxs d i fcernebatfl Et m

‘

eri to i i fdem utrumquemu

11 115public s a 1gnatum.… % i s enim mc

lius d i fi i nguere Poterat int er v erum ac

n l T R A P E Z I‘

L F (B N O R L 551

falfum nummum , quam qu i quotid i e ma

gnam pea mi ae figna tae v im trafìaba t" ?

C um igi tur Dom i nus 1mhi s prx cipi t , ut"

probi trapez i tx non adco pro dc1efìanda abom inandaque habui t trapez i :t i cam Profcfiîonem , ut 1 10 firi sRcforma ti s

ac Pont ifici i s

Dom inum i n tellcxifiè . Hoc quidem v e »

rum fed certum tamen , trapez i tas nou…

1111 10 5 31 pecun ia exam i nanda , fedfaencbri . Q

yuam qui exercebant ,

eti am id muncr i s publi cc habuerunt u‘

t"

fpe&a tò res cfiè n tm onctae . Si p1‘

0 b 11 3 clfi:

potefì trap ez i ta dum numrnos p1'

0 bar ,

qui dni probi ta t i quoquc li tarc quear"

dum figuera tur ? Al ioquin unus i dcmquehomo qui duo ofiìci z1 d i v erfa adm in i fh‘

a

b i t , i n uno probus c iÎe, i n a l tero pro im

p1‘

0 b0 fe gerere v i deri po ifetfl A1 qui

improbus efi publica mm fa: fcr nera to r, fii dem publicus fit pccun i arum fpe&ator,v i x certe temperabi t quin e tiam improbehoc quoque m uncrc fung 11 1ur fi luc ri(pes cum à rc&o d imov ean N on è nimd c

fci cn t i z1 ta n tum c:c 1 i ent i a re&c exa

m i n…mdq pccuni ae i ntel lexi tDom i nus , cum

d ixi t, n

/ x'

veo9 5 dl a'

xguo: 7 gat7reéîm ,îè d etiamM m 4 de

552 C L S A L M A'

S I I

de confci entxa fidel i ta tg , CLujd enim?fi òptimcProbfi ab improbo nummum d i ,

gnofcerc fci ens , in grat i am tamemadul te

îatori s monetaz, ah eodem g o_

r

rup1us , optimos nunti g v eri t al i

quo t aureos quos a lii v o le1 exPendere,an_ .

eri t i lle qualcs effe fno sDominus expe

Prxfi

ad ea

Ubi fufiuS diximus . Scìcndum v ero efi nem i ni quidl i cui ife qui trap ez i ta non e ife l: a rgentumfignatum v endere, aut exami nare, fed ten

1 i um i llud , quo apud e cos pari te rRo

manofque Publi ce omni bus foenerabantut , non pecul iare n ec prxcipuum , ut a lia.duo, hoc negotium habuerunt , fed cum. ,

pri v a t i s enum quicunque i d agere v ellentcommunb . Ex occafione enim Pecuni a,rum quas i n m aximo nume ro copia 1 1 21& ab ant i n cambi o exercendo , etiam ut

“

eas fosnuri cxpe11 dcrcpoffent , omn ibus y etcn t i bus dare mutua s pub li ce, prov i fum Gfi e Si c ergo f9,61 i non tantum v en

dito


JH C 1 . S A L M A S M

rei s , qua. fumma, quadraginta m i lliufn af

fium sefi imabantur centum aureiî (lub di gi 1ur P lus dahat deafiîbus ut auferret ccdtum aureos à trapez i ta pro preti o i d aurjcedebat 11 apez i ta: 3q ui fic auf f1 v cndabat,

quod ah i llo emebatur qui trapez i ta: proa uro fuum 3557 dabat . Et hicK uw veîv ,fi au

mm >?yun eîv,fi argentum emere1 , diceb atur,ut ipfe trapez i taav 7rga r à

‘

v . l focmtes in Trape'

z i t i co : Hgéîvuv

p.2u‘u‘

v paa'

gvv goa; z mgéEcpaq m r eîà

*o'

r d i

n épo: K n‘

uxm è ml'

lévr g xoy zfi év@3ìf

7m

È mÈ

Jgfi v-rxgMe 7 3? 7€am

’ €fp JCC‘5M ’

21 15‘mq: mv eg uo

'

w vaaau kîw"

à cj vov "È‘K o'

v ov m\a'

s c r?;10 7u’

x; gu 1 @einde ( 9° 60! è

quibuxemi in .tamfitb i llud tempu; plurguanzmiflefl 4temm. Stateres autem i ll i auréi ;

3? oZ>2xacy lw‘i ntelligi t aercorum aut ar

genteorum nummorumt pro autem, quz€

etiam w’

y1î weg:'

avc d ic atur_ … n d

autem eflent trapezi tze tum public i quiomnibus fmnerabantur, 11 0 11 tamemea res

prohibu i t quin pri v ati s hoc i dem face tol i ceret , unum hoc agere, nullarnquq

'

,

aliam neg0 1 i ationem habermtam G raeci s

quam Romani s.Hi Jawq cq‘apud G raecos ,

fienemtore: apud La tinos d i& i . Tamctfi

emim i (i etiam t ra ez i tre daui fìa: ciTent ,

D E T R A P E Z I T. q o xu s . 555hunc quxftum faci ebant , i tà poti ns appellat i , cum qui publi ce hoc agi ta t ent ,trape:< ù…e G razci s , Latm 1s vero À rgenta

m magìs d i cerentun , G ettò in Commd i i s F laut i tì'd Kùo? xfrgentari i pafiîm

v ocantur qui Publicum hoc habebant"

m in ificri um dani/Le qui ex pri v ati s fa :nus cxerccbant ‘ E1 clarc co

'

s d ifi ingui t“

in Epid ico

bui : homini opm eff quadrdgìnta

mum

Celerìter ca lidìr ddnìfl .e qud/5 rc;fivlluuci to.

Ep .®i c moda,unde 4ufi rreme b i 1 ? xìgnotra…

pegftnpetaw?

Et al ibi paflîm apud i llumC omi cum,ub i

c unque fit mend o dani/l dmm gcr:efi s da

ni/ìi ri , de hi s pri v at i s fmne‘

ratoribus in

1 cll igend i funt , qui eram a l i i à Publ ic i s , i defi , trapez i t i s , quo s fazpc etiam vocat v occ L atina À rgcnt…zrio Ftini anum

i nNov elli s , a ud

n …cent “

. U 1 111 Nov ella I v , 5W Joa

v a szìs‘ 7,rfj 7zgov xa:n 71640 707 1?? e K ew

5a3'

v . Et fic alibi pafl ìm_ … A 1 Publ i cos

fmncratorcs fiv e trapez i tas >È ; ogo7rggc'

mg

idem appel lat , ut i am ante d iximus , id efi,

Ar


J rgentarìoy, v oce exLati o efi ead€notione

conv crfa in G rcgcum .N ec ali ter apud anti

quos G rè cos Att i cos fui t , qui Jìmrdgà g

di fl inguunt X 7nîfrea 7reè î i d efi: à pu

b li ci s fw neratori bus , quamv i s trapez i tae

etiam JLaw q';w' S ed

'

& i lli fipeeoàawdsac),

quorum apud eofdem G ramos frequens

extat ment io , 11 1 quaefìus celebri s f ui t " ,

ri v ati f uere i n di em fmneratoreè . Ta lecrmus exercui t M eh ippus i ll e de quo

efi apud D i ogenem La'

e'

rt ium Hinoègya a1

'

ao JLaw a g mì- 3pud Theo af1um i n

c haraéì:eri fmo ofl:entatori s o£AatZo'

v@ u dc fosneratori a negoti atione privatol

‘

um_ l Tozè'

r o'

c 71 53 0Î@» 'rcf

'

î'

361

31 14001 1 55?

Èévazg , w'

gm7ìwì îkgn'

y ao'm aue

51v 1'

fì'

9uAai 'fiîb f(_9!ì 13

13 à‘oov4

s mîg J\sE:€vou ow’

v v‘

; 5'

azx é'

2u we. Et de

fwnebrì negoti ati one quanti [i t qmefì’ur dìflérere,

( 94 quantum ex ea ipfè redegeri t . Et apud G raecos qui dem, ubi li berurn foenus fui t, i&iprivati fmneratores tantas poterant nfu

ras exigere, qu…m tas publi ci , i d ef’c, trape

z i rm. Verum quia 11 0 11 facil e reperi ifent’

quibus fuam pecun i arn expenfam ferrenb

fi tantum accipere v olui ifent

grapez i tze ideo longe lev iori bus ufuri s

eram co n te n t i . Trapez i tee Athem s v ul

go faenus excfccbant €531?v g a?J\aaxpwi ìc,


G L…… S A L M A s I 1

(Dum raperìam gui guzf rìtmtmgentztm info:nm, éi €

@amgztu mterea domi , atque harta: in lydr4,

baud xdibm babi tnt .

Pe"

ratoms Sahmu pubhcum_ ,

qugkdmgefimze cum laud e d iu egi ffet , i d

; fl:,puhli canus fui 1Tet , gof’cca Sueton i o au

&0 1 6 ,f41 71105aQul elb et iw exerm i t, i d efi , fo:

ngmtor fui t,non publi cus ,nec argentariu-s

O\g od D emof’thenes >Èwgfw épyac

'

fi'

eogg dixi t ,perunìamfi mr/z cxarcere. A1 huius Sabi

‘

mi pater, V efpafiani av us , cum bello ci v il i i n Pompei zmi s Partibus centurio vele v ocara s fui fTet, 651 Pharfali ca

‘

aciéprof ugi fi è t , venia m i fiîone imp etra ta ra

a ffi ana argentarìm5, codem Suetoni o tefie

fi1 £l i tab i t, i d ef‘

t,Argentari us fui t , fiv e tm

pezna, vel quod i dem efi , Publi cus fo me1

‘

n1 0 1‘

. Ex quibus l iquet , 11 0 11 i nd ignuhoc munus quod agerent exi fiìmaffe 0 1

dìuum d 11&ores,Poîtquammi flîonem im

PC

D I: T R A P E Z I T. F (E N D R E .

PetrafÎ ent‘ Multi etiam ve teranim ili tes

fa wns p riva tim exercebant , omnemquc

quam e1g mi li ti a acqu ifiemnt pccuni am

non in agros col locabzmn fed in fu mus .

n dam fuere t ri but iones publ ic‘

az,‘

quas

fufizincbant plcrique qu i patrimoni a aut“

poffefl ì ones i n i l la c iv i tate habébann I-Isec

patrimoni amm munera d iccl mnmr

dupli c i s crant generis . C&zedqm cx hi s ,

i nqui t A rcadius i uri fconfultus , poffcf

fion ibus fiv epatrimoni i s i nd i cebantur, 11 1

agm inalcs equ i anguria: atque v crcd i .

Q1_i pofiìzfi ì ones ac fundos non habebant ,

fed pecun i am f uam omnem i n fa :not e 10

catam , n ihi lom i nus hace agnofcere tenc

b :1ntur… Nec ab hi s cxcufabantur v e teran i qui focnus excrccrent ut i bi dem a i l:

id em A rcadius Huiuj‘

madi obfi quia (3°

gui nequemunicipcr neque int ol:efimt, adgnafi c

‘

recagzmtur . Sed (a‘ ca; quifwnuf exercent, c{[ìb etemnz

'

flnt, tribnt_

i aner eiufmadi agnofl erc de

bere, refi riptum eff . Ex qui bus pcrfpi cuumqfl fama exerccrepropri e dici dc hi s qu inul lam a llam faccrcnt 11cgo ti a t i on€,uihi l

que bon i s a liud lmbcrcnt P ra te t nummos i n fosno t e pofitos . H i fwnemn:fimpl i d ter d i ccbantur qui pccuni am i n… ,

fa nore fitam habebant, u tpafcere qui i n . .

pafcuìs arare qu i i n . a rvis S enecaEpi l1 .

56 0 C L . S A I.M A S I I

EP i&. 1 I % d enim rqfirt, gmmtum ifli in

arm, quantum i n borreì1 i aceat, guqntumpafi at

autfcenerct,fi no:: atquifita,j è dacgui rmdx ram

putet . i tem Epifi . X L I . F arhi /i am fi rmo

fizm bah t, domumpulcmm multum f è ri t,multumfienemt, nibìl bamm i n ipfoefi ,fi d t i rm ipficm. Bran t qui non multurn 1noda

fmneraren t , fed qui totum : nihi lquc al iud

Pra tcrea curabant nifi hanc unam mundinati 0 n€ Pecunia . Favnwatore: v ocabantun

Si c accipi endus ut m ihi i am vi detur. ”

i l l e fcxa‘

ncrator Alphi us Hora ti i c ele'

betimus i l l e'

a l te r C i ceron i s fienemtarC a c i lia s . H i fwnemtorer 1 0fie v eterg

P erfii fcholi afìe adputeal & rz'

àoniy L icini z'

quoderat inparti…Iuli a adFabz'

anum conflfîere

folebant Et de his acc ipi endus v erfus

P erfii S at . 1 v'

.

Siputeal multa a _mtm b ìéìcefl agefla ,

Qg em viri do& i ha& emus non in tellcxeA era te Flauti fub V eteri bus confi

Rehaut , qum v etercs m foro Tabernx . l fl

C urcul ionbSub Veteri bm zbi fi mt quì zlant,quiqueaba

Pzantfwnare.

(Lg od de pri v at i s fa mera tori bus m telli

gendum . $€ L]l l i t l l f de publi ci s@one cedem Ca/Zari ; i bi j ìmt fi téi t0 guibM

Cì’edfl/Smale


56 2… C L . S A L M A S - I I

tum numeratum habeba 1 , ad ménfamAt e

gcntaì i id epone te i llud folebat a(Î erv an

dum , aut f03 11 0 1‘

6 apud cum locabat . C um

ì lli prope templum C aflori s tab erna s habercnt , fieri pomi 1 ux in co templo areasfuns cuPcodi erndas reponereht

‘. S ed nec

Prohibet, în ipfis eorum tabérni è fùi ffe i f

fcrv at_

as ,& cum i lla elTen t gdeo vicina:C afiori s P0

'

éti q e d i&um Gafiorem_ ,

ipfum quafi 1 11 v i gi lare i l lis cufìodw ndi s .

De his al ibi . Menfi…Pafion i s celeb è rrim i

trapez i tx Atheni enfis , cuni earn locàret“

l iberto fi10 Phorm ioni , habui t depofita ,aa9è5macfmc9;înaec,ufque ad quinquaginta. ta

lenta, quorum undecim tan tum cran i: è v '

sgyoì, i d efi , pro quibus ufumm folv ebar'

.

D emofthenes pro Phorm ionc : év (423

gvfrv îgza

'

év 'rfiv i m Aa'

v Sa v‘

@ 9È51 '

xx@%naîv 1 3 7€a 7r€Zn€ è'và‘enaco ovm év egpc£

Et verum efl omni no quod 11 0 1 3 1 ad

Terenti i Adelphos Donatus eo aev o i n

foro ac a’emenfi fi*

rìptummagzà , quam ex arm ;

domogue, nzzmemri pecunìam. Verb3 Tcì‘

cn

d i ( 1111 1 : Ego ad forum ibo ar bmw dEfolì vzm. % a omnes i l lo i n - 1emporepecu

n iam fuam ad m enfas habehant d epofità'

v el oì'frpmv , vel w agcpogga

'

aw . (mod utrumque deponere etiam L a t ln1 d ixerunt . UndeAero apud Horarium ad i lla, gmeri tmlendz,

'

c

pone»

D E T R A D E z x'

r . F (B N OR E . j 6 ;

panem, i nterpretatur deponerc, cum tamen

de 9€m qmg©oex'

ay fit N ec

în e ci a, ut d i xi ,al ius mos fui t c i rca de

ponendas ad m cnfam trapez i tx , v el cum. ,

fc: nore v el fine fmnorc,pccuni as . N am_ ,

i nde 9e'

pao v ocarunt omnem pecuni am , ,

quia foleret ad mcnfam Pon i ,& inde folv i .c cs ìn Tabula : Ami Tgfm gv 73 Aaa y.o

'wov

11571d wì 9muy ac'

é'

q’v5

'

m aîv a pu'

fly

71'

yv 2 09u4 o'

pm'

3 9 'mi"

; xamg îc 7£a 7refimm è 3%&neì

'

vm, STM y2u‘ÀaîCwa1 trà >?w

'

y ov @ 9è3ì 7 Jvaiu9ew

'

7m v xau'

gxa1 , ( gf, Z’

Jìov voy fè'

xa w m au:

31ù v fîoi 7tm 1'

aîv 'nq , oiy aw a xr zîa'

x, «"m ai oì’

ov

m w emv9évau , pvny ovòîz'

ovfl ; 33rì *

rx

'

r gu

XAacCov n ì9e'

y wru . Ubi v ocantur 9éy a@de

pofita ad menfamn cl ufi1mri a , v cl ci tra uH i nc 9e

'

paoPro pecuni a , 9-gxa w

7'

ìr au v el 9-ey a lmgì agones ex eo appellatiquibus prazm i um in argento figna to pro

pofitum effet , difi inguchantur Sani m v

5:@M 17 43v , 111 1i <pu)hfva4.A 91 11 a71 119 ) € 1i 3 fl 1

appellabantur Og a: v ox vi ri ser ud i ti s ha&cnus i ntellc&a non f ui t me

que i n l ibri s neque i n v eteri bus i nfcri

pti on ibus ,qug 91 paîmàîv agonum m a n ineranr

‘

. D emofìhcnes 9s'a w app ellat for

tem pecunia qa x pofita efi ad m en fam , i n

O rat i onc contra Apaturi um :y e’

7u ; ei a€7rpa

506 73>?fl y ov , 13vew

‘

; n fl aej agv'mN I1 2 [J.Vc

îv

563C L . S A L M A S I I

Wa u on mep w;n 9%<n g lw . % ntì erat fum

ma eredi ta d a’menjìzm fwnore Pof ta .

% 0 d 9 a'

c‘i g

'

V 6 1 0 1 0 5G 1 aze i i n eo figni fi

tu d i xere, pro eo i d i otx aZvac'

flmoufiafA

Aexv pof ucum t“ Unde apud Mat théxum

X X V %c5‘14 xv a'

s Boch…TO >?WU OV#8 7vî

'

g

fi omeèî'

rm g. Oportuìt te puj ì ujlÎ: peà mìammeam menj à ri pk. q lc v e1 tu1 eteres

& …Hflìlzi

’

sgétlét A tti cus auftor d ixi ffet 9%03u4. Boden1 fenf a i d i oti fmo

%ocAag‘v ; ocfocpuÀoimov dixit Marcus“. Id

efi , ponercm in gagop/ny /4d a . %od Vetusi nterpres mìttere i n ga:< ophy laaìum. Lat in itas enim recens im i ta ta eft i llum idioticum G raeci fmum… Vel quod v eri us 1591,

à Latino v ulgàri G r:eci i ll ins x v i i d 3 0 0 0

perun t”

. H i nc o fercul i s 1111 1 1 11

m5fa p0 nuntur, a,d i fci vel patine

i n quibus cibi 1 11 m enfa apponuntu1n I ta.

Ba'

>ì mv i i dem i fi i Gra ci i di o t i ciufiupaum t p1 0 v elì em i nduere quodvulgo d i cimus mi ttere b 6/lem. Anti qui o

r ibus G 1 :eci s i d 0 1 3 1 913% UndeammoThuci dyd i , i nduere arma Verumd e hi s a libi . V 1 Bi m…efi pon ete 3

3

5

ac pecuni arn v el ad n1 enfam , v el i n ar

ca , i ta 0 0 11 1 1 21 1 i 11m on€aé7ì mv promem .

Vnde cmCocA7va v on g 9r o‘

auxgx depremexc

cx



nomine, guadflzmltaterfim/smmimpe:zd4nt,ne

gaefe 4dlb!i cmt ad iufl an'

2 negoti atz'

onem. N O11

i ta v i fum I 11fè ini ano, qui eos negoti ari dixi tleg .uni a 1 C od .

î\{cjgoti atoref némi li tmt .Ubiczeteros negoti atores ah omni m ili tia ar

ceri fanxìt'

exceptas argenti djlraf£orìbua, quiin bac 4 !ma urbe negotìantur Ill i

\

argenti

d ifira&ores fiv e è’

f yugaxegîvzq , i llins temPori s (unt trapez i tae quos legi timos ne

goti atores agnofci t, dum negoti ari ai t , ,

P lummai q raque his p ri vi legia indulger”

quam rd iqui s 11 eg0 t i afiori b11s . Gra ci quo

que t cr‘

esA*aw ezs mlw‘èpwaî@v ,eti am quàm

privati ficneratores exercercnt , legi timamcfl

‘

e ncgot1at1one putav erunb ut exArifio

t g le acTheopli rafiò ofl:endimus . Addi t "

Theo neque oflîrinw: à}1eriuntmerrmm.

At nas aPet i untpecun1g rum qua:i pro merci bus {dum Vend1mmr

ut reliquzemerces , ac locantur a r t eliqu3:res . S ed ofi cinx pmpnx arti ficum_ 1

opificum ,non mcrcaton'

i .Horum enimtabernx . Ar Tabernas eti a1fi haBue1‘q_ ,Trap ei i taz.V 11 de i lla»

: tabmzx Argmtarìomm

circa forum , 6111 1 argen tari i trapez i tae fi :

v e mgnîàri i , apud Romanos . À(qgue in«

qu1 t fl mt erga/leri arc/y aefi u opìjîcef Non…,

[ unt fune opi fices quia fun t tan tum ne

gomatòres . Sed nec eréaf‘teriàtchze, quq

D E T R A P E Z I T . q o xu a. 567niam ipfi ergafìeri archas habent , quos

prazficiunt fuis taberni s ergafieri i s, mo

re al iorum negot i atorum quibus fui erami 11&i tores fiv e crgafkeri archsc, qui co rum_ .

tabern i s prx crzmt“

V 1 erg4@erìarrlmfint opi fices, nunquarn i n ulla officina Lat in i tat i s fa&um aut fabri catum rcpen ct

‘

Theologus qui fub iungi t gui taberni5aut

erg.:flerìzkprwfi mt, quale; bonq/Zefl ipulari paffunt bcflî*m, beljònplexfwnm nauti cum. % idhic audio 6 Theologe ? Non effe tale strapez i tas qui honefle fl ipulari pofiînt

‘

effem ?Né lcgifi i igi tur tufi q tinkmum,

quem folum putas aud i endùm in modi sufurarum fanci cnd i s qui to t Nov elli s

Ed i &ìs confl i tuiu belTes cos fl ipulat i pof

fe, immo vel paci fci ci t t a fiìpulatìonem,

quod nulli ali i nego ti atori vel mu r ato ril icui r

'

. (& od add i s , b elflmplexfimm nau

timm, ne hic quidem quid veli s per fa:nus fimplex nauticum fati s percipi o .%a…

11 Foenore nauti co pecuni as faas dare tumncqu i crint trapez i tse , quod omni bus omni no licebz1 t fl S ed quale efi i llud fa wnsnau t i c 1î fimplex An aliquod fi1 i t duplex?

c ci rc etiam v idetur opt im1îs Theolo

gus nauti cf1 i llud fu mus , cuius l ice11 t i amnon putat dandam trapez i ti s, longe i nfami us ahantiqui s hab i tum quam trapez i t i

N 11 4 cum .

56 8 C L . S A L M A S I I'

cum . , M enippum eo nom in e maxim ei nfamat L a

'

é1 t i us C atonem Demoflhcnem Pluta 1 chus . S ed maxime infamesTheologo tmpez i tse g;w d ufi4mm fi lamlucratorìam ex

'

profifia exercent . Ar ego etiamtal es m ercatores habeo qui m ercat uram

folam lu t t i gratia exercenfi % od ne

gat , neg.ot i atores eiÎ e legi timos , eti am cos

”

qui public e fcr:nus exercen t publi ca.au&ori ratezego contendo, vel pri v aros ,qui ex profeflò hoc agunt , legi timam

i ufiam negot i ationem è xercere to tam

an tiqui t'

atem G raecum Romanamque prome tefl i fioaturam , m eamque ac…ipulat 1 iccm pofl îm ci ta 1 b . (L i ex pri v at i s fcenus exe1 cebant , eam fummarn quam ni o

1 e Argen tari o 1 um , i d efi , publ icorunrp

tra ez i tarum , fmnori defi inabanb quafi £mdum &»9gfnlw fiv e 054309p fibi fm

nori s eflè v olebant , Ag entarìam nom inaban tfl … … gendaM … a H ifio1 i a ,

0 71 w ;;vey xaacw r y a agm

'

w v

ma9è9mocAéau azc aw'

r o‘

v è n 7rfabr cîv y x 142

7 0496511 . % d ipfl intu/ì a rgentzzrìam trecenta

mm argent i li bmmm. Q\ J

achoc d i ci t Melane fui t mat 1 ona Romana d i ti fiîma, qua

i lli Anacho 1 etaz earn fummam obtul i t“



rent publici quam p ri vati fmnemtore3.D e pubhei s hoc vero l iquetmon pq tuifl

‘

e

i dea menfam erigere huic negoti ati oni

Publice exercendx ,nifi au6tori tate magiftratus quis. non fol i i fmnus excrcebant ,fed a

_

rgenti . fignati nundinat ionem ac

probat ionem hoc efi:

aè wpoy wfifi bj .Hqc duomiui fieri i acmu.

ne ti s publici f uere offici a, quaenemini li ‘

cet , neque l icmt unquìmfurparmni fì quj

tali s offici i exerc5d i pa tefiat è' à magi fìra

tu fummo vel principe acceperi t. T erti 1

'

i

hi s munus acceflîtfgubl

icze quoque fa nerat ioni s ex ceca 10 11 e, ut dixi pecunia:

petpet i s ac i ugi s ,quamenfam indeficiéter

do tati ad aZ>ìxa yîjsmunus fiv ecollybi habe«

t e debebant “

. (Lug ramen 11’

0 n ei?c&um

efi: ut nem ini pra_

eter eoéolim li a 1erît foenus exercere privato Et cui v i s hodi equoque f1r n.erat i opermi tteretur, nifi de

cret i s Paparum C anoni fìarum Pontifici orum fenfen t ix nunc Raret to ta fereChri fìi ani tas . Per i llos ergo fu mus hod ierno die i lli c i 1umhabc:1ur L ai ci s fidelibus U tramque iraque v eri tam ah i lliscenfendum tam trapez i ti camquan}privatam, cum fmnus i n trape

‘

zi ti s antiqui s

acceflîo efÎet menfa: quam exercebant,

non d i fferret‘a pri vato fc:nofe,nifi quod

TR A P E Z I T. F oe u o n 1s . 57 1

ex perenn i pecuni x quafì c0 pi a , qua menf:1 corum abunciabat, omnibus omni tempo re pateb 1 1

”. Menfam nemo unqua

Pri v atus ad foe11us erexi t . Menfa eni

apud fieneratorem tcflza tur, eum effe publi cum , nomine Publico eam excrce1 i ,

1 1 t înfigne hederx appenfum taberni s v i

nariorum i nd icat, 1 0 1 0 anno Vinum i bi effe v zenalg …Si c Romanimum v ellen t pu

blice ex publi co x s a li enum paupcrumdi fl

‘

olv era Méfari os i 1 1fii 1 11 6 1'

11 11 1 c 1îmen£1 ,i n foro pofita , ass habentc cum libra ex

pofi1um. … Pri v atus i ta fu mus exercebatfolim , u1 fui tantum lucri gra tia cum qux

ftum occiperet . Ubi pccuni am ex fm110 1 e

redegerat , i te1*

1î eam occupa te fefi inababn ihi lque aliud curabat quam ne 1111 11113 11 1

( i bi nummus ul l 11 s v acare 1‘ .

undique, qui bus Pecu ni à'

fuam ufuri s gra…

v iflìm i s exPenfam ferrent‘

. Non omnitamen tempore Paratam habcbant , nec

omni bus c1 11 11 1 parati ipfi eam dare. Q1 j

publimrn menfam agebat , 1 0 1 0 anno eampaten tem , i n publico omnibus propofitamhabebat a d i v ìtibus pauperi bufqug…Undc JLeî£tg è è goy …}v ocabatulz, ut fuPra no tav imus menù trapez i tx , argenti ji

gmzti oflen_/Îa. NOS vulgo monjlrampecuni d ,

i d efi monfiradonem v el dLeîg1v ,Tum

57z C L S A L M A S I I

f u;nmam aliquam pecuma: 1 11 m enfa poni*mus ad folut i onem . P riva ti 11 0 11 ali as , nifiquando fibi commo dum effe t, & Cu1n pe

cun i a fupereffet"

oti ofa, ind igét i bus Rene1

‘

aban t . N 111111m i raque 1 1111 c tempori s , i defi“

, 1111) 0 111 11 1 G ra corum Romanorum

imperio d i fcrimen i nter pri v at 11

publi c 1î, fi v e trapez i ti cum,fmnus ,quam

inter publicum fon tem P erp etuafq; aquasei aculan tem in publico privatum puteam , non femper aqua exundantem , nec

omnibus paten tem. … %od i am‘

fupra

tet igimus Pa1‘

um aut n ihi l d i fcrim i ni si nter 111 1 u111 111 1e f(ffi l ì l l S fui lfe, v el i llud

oficnd i t ,quod 11 111111 111 trapez i t i cum fa wnsv eteri bus f ueri t 11 0 1 1

'

i . Non enim G razci

%o'

xx ufpi am m em inere , quafi

à commun i d ifii nguend i , cum tam em11 1 11la urbs trapez i ti s ca terer

‘

. A 1 vom g‘

g 7 0'

%8 9‘

pafl 1m d i fce‘

rnun l: S.7ro‘éy fa

'

wv , i d € 11,

naut i cas ufuras commu 11 i bu s . C 11 1 eo

d em modo 7 69471 26174a >OTÈ

11 0 1 1 {Cpa l'

a l‘

unfl C erte q11 i 9. nec d i v erfze

fuerunr’

. N 0 111' i V6 1‘0 Theologf: 1 .1 11 19.m_ 1

in ter eas P0 11 1 111 1 d i ffa enti am , aé mm 13.

trapez 1 tmas cenfean t elfi: i l1i ci tas ,communem folam 1i ci 1 .1 m.… %od nullan eque ratione neque .1 11 1

‘10 1 11 111e9 0 1111 11 1“

meri 1 1 0 1 1 ex i 111 1° C i v i l i , neque ex an ti

qui


574'

C L £ S A 1 M A S 1 1

hoc pa&o exterm inarunfl\Nihi l minus .

N am i lli ipfi trapez i tzr , qui me11 111 111 ad

cambium agunt publicam ac 1i ci ta in fl am

immodeflfe fa : 11 11 s agi tant f ub i llo Praztextu argenti negotl at l onl s ,fiv e >gop4/eqwegel mîìg,utm od 1î in ufi1ri s 1 1111111 i a11 e11 111 ,i i nmo C 0 11 111 11 1 1ni 21n11m, 1 1 à 11 1ce11d3 11 1 .

Qg ippe ì11e centefimas 121 11 11 1 1 legi timasmenfari i vero ill i q11ales hod i eL ugdunicum q11a11111m exercent

'

, oéì:odecim în_ .

centum accipi 11nt . Pro 11111 1 21 enim 1111

gu10 1 11m internund iniorum , qua: trime111 13. 111 11 1 q11 :1 1 1 11 0 1

°

cum fem i ffe vulgocxìgunt., quae fe1ìwi cenrcfima € 11 v el

1 1111 1 3. G ra corum 37311 òuv s'aa 6Cv î; .

’

E1

tamén in hac ufum exercenda fine omni

geri culo 111 11 1 cavent fibi pignori bus ,11 1 tuti fiut tam de 10 1 16 quam de 11111 115.

C 11111 11512menfx i udi cantur ut i les , imm 0

neceffat i ze mercatòri bus i d € 11 di ti oribus, cur 11 111111. 1 11 hodie m e11fa ,

fui t , qua etiam paupc‘

ri bus Profit ? (a a

11 v ero iure d iv ino auxi lium ah inopibus prohibeatur hui ufmod i , quod divi1 i bus 11 0 11 11 eg:1 1 11 1… 1 A1 1111 ad lucrq

i llam opcm ec tunt, qua pa11peri ores in“

d igent ad necefl ì tatqm… Ergo hod ma

g i s necelfari um , quod d efideratur ah ind igente, quam (1110 11 11 1 111perflua à cqui

ran

D E T R A P E Z I T . F (B N O R E . ; 7 ;

1 3 11 1 111 , pofci 10 1111 . Et p1 0 p0 1 110 11 6 11113

fiunt . S i grandiorc 111 111 11 1 3. i 11v atur d i

v es merca tor m inore non minus fublev ab i tur pauper égcnus . O

\110 d qui

11 ega11 t, idem faci ant, 3 c 11 puerum v e1ìe

indui n0 11e11 1 ,q1113 ampli or v efii s ci non. .

conv eni 1 3 11 1 fi paupercm 3 11 11udi ta tem

condefnnarcnt quia (erica i llumdecent . S ed de hi s 3 d11 11c infra . c

tantum i n 1 1 3 n11 1 11 placui t hi c a tt i ngcrg ,

ut c0 11 11e1 quam nulla ration e 1 11111 1 1 3

pez i ti carnPonti fices dam11arin t ,quaz om

n i bus i nd i ffizrcntcr opi tulatur , cam . ,

1 e11q11e1 111 1 que; mercatori bus ad lucn'

i oh

v i :1 c1LAtqu i utri ufquc eadem plane 1 3110 , 11 0 11 6 11, magis 1113 videtur necef(3 1 13 quam 11111u1c1u11 1 . C erte unius 11 0mini s munus o lim 111 1 3q11 1: menfa f ui t,

ìdcoquc non duplex, fed una . Ubi d i v i f:1

c11, ea ,qux 1 3 11 q1151ic113 rel\

i&3 €11 , femper

iuri s h3b11 :1 eftpublic i nec ulli unqu3m_ .

l i cui t eius excrci t ium ufi1 rparem i fi àMa

g1111 3 1 11 fummo , v el principe, v el f -eg€ ,po

1 e113 1 1:m e ius exerccndazaccipcret . n d

hod i equc obferv atur i n G a ll ia 111 i l li s 1 1 3

pez i ti s fiv e ut v ocant$ ancarìix, qui m a

caturam argent i cxercent i d 6 11 ,

govrggtmxùà , & c0 11yb 11m… Ergo nec (ecus c11è debe t de 3 11 0 1 1 parte qual i s

ho‘

57 6 C L S A L M A S H

hod i e exercetur à 1 1°

3p6 2 1115 g111 i11 0 111

n iba s ci v i tat ibus Belgii f( 13616 1 3 11 111 11 1 6 0 11f1i t 11t i . Ahultim a 3 11 11 1111 11 3 1 6 G l

'

$ CELRo

m 3 n3 q11 e 111 0 511 16 3 6 1115 11 1 3 11 11 1 , 11 1 11 11 113

M 6 11 1É1 6 116 1 11 i 11 publ i ca , publi ce 6 0 11

1111u611 113 3 1) 6 0 qui p1‘

i 11 6 1p3 1 1 1111 i n repub116 3 11 3 11 6 1 6 1 . U bi 1 1 3 113 16 1113 fui t i n…

v ario s Pri nc ipa tus 11 11g1113 1j11 111 1 1 1 11111 111

P rincip es 11 0 6 6 1 13 111 ius 1113 i ’v i nd i a 1 1 unt ,

1 1 1 1 1‘

3p6 2 11 3 5 ip1î i 11 1111 11 6 1‘

6 11 1 , 3 6 11 6 11 1 1 11 1

116 6 1 6 1 11 1 6 11 13 11 1 erigere, 11 15 ex ipforum

p1‘

:6 16 1 ip1 0 3 6 111 1111 . Et {3 1 0 16 610 11 3 0

p0 1'

1 1111 111 1 6 111 132 omn ibu s

P1 0 d 6 116 ( 16 11 6 1 , 11 1 11 6 11 1 111 1 6 3m 116 6 1 6 1

11 111 qui f.l CU 1tél t î fîl 1i 6 6 11 1 13 11 1

1111 6 aCC1PCI‘

C ÎÌ 3m 3g1111‘

3 1 11 V 6 1 Pri ncipe ) ,

11 6 (6 1116 6 1 11 6 6 6 111 1 3 1 6 6g6 11 1 i 11 111 3 11 11 1 1 pOf

16 11 1 11111 11111 61 m 11 11 115 3 11 11111 6 perm ifiì

0 11 6111P6 1‘

10 1‘

11 1 11 9 0 1 6 113 1 11 11 1 fibi 111 11 1 6 1 6 11 1 ,

6 0 ad l ib i tum 11111 11 1 fungercntur. H i 11 c

Reg es H i fp3 n i x i n Ed i c‘1 0 3 11 11 1 C I C) I n C

116 6 13 1 3 11 1 , P1 0 p1 6 1°

1 1 6 6 6 111 1 3 1 6 111 populii nd igent i 3 1n 116 13 111116 16 perm i t tere Lom

b3 1"

610 5, 1111111 6 m3 i 0 1‘

6 5111 0 53 110 11111 6 111

P 1'

CR’

1 0 8 p1'

i 11 6 1p65f6 6 1116 3 111 1 11 1 3 n6 f3

C C '

1' C , 11 1 1 6 f6 1‘ 1 Z ypzeus i n iuri s Pon ti fici i

11 0 v i A11 3'

1y 116 3 6 11 3 1'

1 3 1 i 0 11 6 li b . v , «Ti t .

116 U 111 1‘15. N 0 1 3 1 q 11 e 111 1116 1111616 111 11 3 1 11 1116 P 0 11 1

'

1fi6 6 11 1 1111 0 11 3 11 1 6 1 1 3 5


(: L S A L M A S I Ì'

C iDìîttfi f Rotteraa’ammfiy quod è longo tempo; ?

pri b i legi um ipfl babuemnt i bi dem cxercembè

per a li a: menfiefavnebri …c gl i d’ femmlum u/1ta

tum ìn ea ardi nem tmmt iém 345/_g0 L ambar

»

dix loca ta (9 ° .per ecfdem admini/lmta fi dtlydà‘mm . N É-É è —eé-d ha c omni a c lare cla

manr, nos po tui fl‘

c fine calumni ae aut im

pofiurx u im i n c fcri bercn i n finguli s urbibus Hol land i ze confli tutos effe Public aauc

°cofi ta t <: Lombardos ?Qy jd v ero apcr

tius , quam p ri v i legium hoc urbium eiTe

fingularfi , u t Lcmbarc'

ios habean t, &M cn

fam 1115ad urbes ipfas pert i uere, quar lcondu5tor tantum L ombardus hab catur ?

H aec: cum i ta fint ; hand (ci o cur l i bueri tf umm i s ac fan& iflìm i s v i ri sTheologi s ,qui

d ecre to fuo commun i one fac ta Lom bardis i n terd1xerc hanc caufam i n terdi & ioni s adferre ; quod i n duri ci em cordi s àmagi&mtu ipîi s perm i t tatur menfae tali sexcrci t i o . S i pum end i i raque hoc no

m ine Lombardi , quod m cnfas hui ufmodì

exerceant , tam commun i on i s Pri v at i ona,

quam no ta i nfam i x , qu id fiet m agifi ratui

qui loca r m enfas ifi; a s cum condu€toresquibus l

‘

oca tur tam i nclem cnter P le&an

tum Hui c Paenae potins f ubi ugetur Magi f

’cratus . N am i l l e ; fì qui pecca t , qui

Lombardos vocat qui eas m enfas locaù

qui

D E T R A P B Z I T . F (B N O R E . 579

qui penfionem annuam ah eo pro loca ti o11 e accipi t, qui cum co cont rahi t , qui cum

confi i tui t: l1 ui ci mumeri przr fici t . Non

vid eo c erte , fi Lombardi s condurfìori bustan ta po ma impon i t 11 1 i nfam ic; excom

muni cationi s cur debeat i d effe 1mpunem agi fh

‘

a tui locato ri . In ter omnes conflat ,omnem i ud i cem debe1 e cfl è ’

w; oawm'

Anvr

a 5. ìo magi s cum qui confci enti i s p1 fgfider gregem C hri fi i curar anim a lque

fidel i urnD

regi t ac dirigir; Ecclefix pafioretal em effe opo 1 tct ? (i i re& e dc omni busindicare dcbet ut C h1 i flum hac 1 11 1 c im itetur , mv aegy t m mm , qui

‘T aJov 7%5505EWi îtJèw zu ,

w zx. eweAe 8 J%1'05, 8 y3 e";

w o’

awmv alr3pw'

7mwéCAem . An hx c a wf ow 7ro

An«Lz'

a cfh eum , qu i operam i n facco tenendo przefìi t i t furti conda nnare f umm

que qui i u1 rcpti d i s i l lu rebus implev i t ,abfolv erc . S i m agi fkra tus abfolv cndus ,

quia mcnfam tan tum locat , non exercer,hac eadem rati one qui conducir i n tra

v enia: tutus elÎ c dcbct , quia 11 0 11 ipfe,famuli quo s m enta.? p1 x feci t , eam ad

m in i lh an t‘

. n d etiam mori s fui t an tiqui s G razci s Roman i fque T1 apcz ì ti s , u t

“

non ipfi men ix f aee ad (1de1 cn t ad ezimcxerccndam , fed fc1 v i corum . H i p1 0 pri c

331 44 91…v Tn 7gaz7rîfnd i cun tur D c1 11 0 fi11 e

0 o 2. n i , ve l

o C L . S A L M A 3 1 1

n i , vel 7 17 qga:7r€f19 11913 15114701 [ focmti

Trapez iti co : è w eìm v

'

n'

; n‘v 73

'

731 4 975511

xa $*d…vew Loqui tur de fervo C irro nomime , quem fiu i menfx prg fccet at PafioTra

pez i tcuIdem fui tmos A rgen tari i s fiv e

trapez i ti s Romani s , quorum m enfze Prac

fc&o s Ì\7gtmmul

arìos P1'

0 P1 Ì 6 vocat i alib i docuimus . Iufi i 11 i a11 us i n Ed i éìo «a; eèm

1161 11; 75; 7; a vréfug v ocat‘

. (& 0 10 c0 Sa

mari tanos fui iÎ e quì hanc Op eram trap ez i ti s nav arent, i nd i ca t vulgo au…geî7 a; appellatos docet

”. Ifi i igi tur famuli ,

quorum Opera hod i ern i trapez i tx men

fam , quam à publico condu&am haben t”

;

exercent foli crun t eius culpa: affincs ,

quae i nfam i arn au& o ri bus conci li at ,

ne fint Ecclefize Paci conciliati P1'

26fi3 t”

.

% od eiÎcc plane ri d i cuhnu … S ed hocagamus pq t i us , ut omn es extra

pcenarnquc ponamus , tam Lombardoscorum m in ifiro s ; quam magi fìra tus % 0

ro bonofii tuta

Ed i&uxm

O rd i 11um i d obferv ari Praecipi t

fmnera torcs confi i tu i pw a t arl maximam

:‘

ammadi tatvm minìmam lmfianem ci

Di am,



mb di ca s acc Pian t ufuras . Retul imus

f up1‘

a exEd i€to Iu&inìani Novella ciuf«dem confii tuti one, i deo mul ti s pri v i legi i sfmneratores Publi cos ah eo imperatoru

donatos , quod omni bus uti l es commodi eiÎ en t* fl In leg . V I 1 1 . D . D epofiti , ar

gemtari orum neceifari us 1lq efl'

e d i ci tur,

his v erbi s qua: i am fupt a retulimus idqtce

entarzamm ex uti

li t4,[ epublìaz receptam efi . Argenta t i os eos

conflat fui lfe qui 11 0 11 f0 111m nummuli s

permutand i s m enfas tenebant , fed e tiamad mùtuà

'

omni bus dandan1 pccun i i , quicunque 0 9 11 3 haberent .Q116; fupcri us attul imus ,non fi11 11 11 t de eb dubi ta t i . Sed quoniam duri s capi ton i bus retundendi s mi

hil fati s i donéum efi i n eorum gra ti am

adhuc unum locum adferamus ex Plauto,

qui ubiquemodo Argentari o; Romana v ocq modo trapegt

'

ta : G raeca nom inat . I s inTruculento i ta loquitur de lénon i bus ac

n y Qu idemquam ad rem diam; ìn argen

tarm

Referre, bere, nì/i pra tabulìx m;/ZìaVéi gempwfi rìbantur uj ù raria .

Ubi Argentariw, f un t tabernx vel m enfzn

; rapez i tx i n quibus xm perfcribi folcbant ufurari a. D e corum uti l i tate et i am_ ,

13 13 T R A P E Z 1 T . F ( B N O R E . 585i nfigni s exta t lo cus apud q ì i n i anum_ ,

Edi&o xxc roie11 tari omm ca n tm,éì i bus

commun i s ut i l i tat i s 7 114 xo: vîî; Aurn71 Aa ,g

q ooCe€Anòp Îsri v i lcgi a (111621 11 6 0 Efli&o m c

moran tur, fc ei s tri buere id ee d1e i t zJ>zl

7 3 7 0? mm:,Bzor a v n ov w. 7 z

'

n u aw f9a è ac: 19

75110 0 ; azu’

1 9; 71 71511 , ì 9! ) 0 1 6w a J>Jéra t ìè 755xonîî; Aumn Aéa; w o€e€ù ìà w a

’

x’

ì'

m ( 11woîw v ,

£J‘ì i'

m zmvn z'

w 4 51 4 09 0 1 (1 613010 i'

m vuu'

v im'

c'

xo‘

5v 1%‘U‘

oixez'

wv w 6m v Jb a y u3/aw . ? ro'

pterea quad omni , i le’i f ex eo b i b endz fam/t4 1

Pendeat quodmercedempw bd d i td t Ìl f rient, C9“

b e/utpropugnaw b: comzmu uti /ztatu f ut . ut na

damnurnf mti ant a tque alimonia dcfi i tuautur,j èd bac [v abeant /aéommfimmmjò/a ti um . Ec

°

cc hom ines qui non a lium v i v end i quze

Rum habcan t n ifi trapez i t i cum , quod tamc l1 cologo nofh

°

0 11 0 11 p1 oba tunQg ibus n ihi lommus t 1pfz1 con templat1 0 nc

ac refpe&mqu i a a liud arti fici um 11 0 11 13 1 0

m i tmn t quo fc tucan tur, multa 1 11 hancrati on em arti s im > c11 d .mt qua non fibi

tan tum fcd omn i us uti l es f un t to r i l

l i s pri v i legia conced i t fupmd i &us P 1°

1 11

c ep s . C ut 11 0 11 cum hi c :1ud i un t & fcquun

[ 11 1°

111 11& 1111111 1T11 6 0 10 9 , qu i tam en a ltc1°

tî

1 1 0 11 m el i us dc to ta ra t i one ,

eius modo , 13111 1111Î c v o lun fi‘

U bi lubcr‘

,

O 0 4,

1°

C&C


reé’ce eam‘

confi i tu i ife autumant 111 3 11 1 3,

quze ipfis d i fpli cent , d igi tum i lli porri

gun t m edium… C eeterum a r an tiquaom i t1 ;unus quod m agifiratus hodi emus

pra? fe fert, mcnfas i llas fe locare fig uera‘

tori bus exercendas hoc tantum fini , ut “

paupcri bus profpi ci atur eorum uti litati confulatur , non porefì i d perfuaderi

Theologi s , qui ecò'

tra quoti di e d am i t inf ai s conci oni bus fcripti s,pauperes im

penfiflîme i i s grav a t i , 0 pprim i encoari .

S i ha efì ut Theg logi v olunt, m imm certe, guomodo ha&enus boni publi ci mm . .

parum in telligen tes qui urbi bus t egum

d i s przrfunt , v i xeri nt , ut quid c i v i tati

Bus fui s conduca et, quid eamm°ci v i bus

pauperi bus uti l e aut ne xium effet‘ ,

11 0 11 potueri nt comprehenderb . N am_ ,

P1°

0'

fi11 e haben t quod m axim e i ll i fini

quem fibi propofuerunt contrari um v idetur. N on repugno quia Theologidoceant m agi î

’cra tum , qui d eX ped i a t fac e

re i n tal i bus Pro bono reipubl i cac cui prepo‘

fit i funt fi i l le nol i t v i dere mon itus quod re&um q11 i 11 e tiam ccnfu

r i ; ecclefiafl i ci s coerceatur. … Sed inter im v i dc1xdum , 1 11 melius pcrfpi cerbqueant: optim i v i ri ,qui pauperes non { an t,mcnfse trapezi ti cx auxi lio 11 0 11 indi

gent,


586 C L . … S A L M A S I I

la tent" . Qg i nimo certum etiam i llud efi ,

[ 1 quando ,…fit, fcenera tor iPce pccuni am

i n num erato non habea t quam expeudat

qui db i llo opem pet 1'

1t i nopes ,pipulo i llLî

patacos effe pofcere,& ofi i um eius os cent 111

°

e. Idee P er paéìzum conv entumq; quodipfi efl urb e contrahi tur tene turmenfam

n’

1îm i s non defici enti bus i nf’cru&am fem…

per habere, ne qui s fit pauperum qui fmî‘tra ali quando eius ad i utori um fibi '

expe

tat‘

fl C redamus igi tur potins paupcr i busde ut i li tate quam ex fw neratore publi co

percipi unb qu…1m i i s , quibus ad eam re

entre t e p1°

x bona copia quam dom i habent , nunquam neceffe ePc. Iud i qemus et

i am , m agi f’cra tus principes qui uti le s

cos reipubl i cae cenfucrunt ca gra tiaadmi ttendos f1 11 xcrunt non male i udi care, ac fiu em quem fib i p1

°

0 pofil erun t pau

perum per eos fublev andorum fic faci l eaffequi poflì , . P raefcrt im cum tali squoque exifi imat i o i ud i cìum ipforum _ ,

fi tpaupcrum quibus hoc da tum… N on ad

alium fiuem i nfi i tuto s l iquet m ont es P i eta ti s i n I ta li a , al i i s loci s quam ut pau

peres pecunia ind e mu tua fub ufuri s fumpta , ah inopia fu.1 tcrnpo rari a , ad i no

pi nato s cafus , qu i mul ti ex t ranfv crfo i n

currunt , Î ublcv entur… q ue fit pro

bantc

D E T R A P E Z I T. F G: N O R E . 587bant e eti am fummo Pont i fice, plerìf

que C anon i fìa rum non rc11 ucnti bus , quinrc&c atque o rdine tal i s i nfl i tut i o funda tafi t , p ro bono atque ut i li tate pauperumc edar‘

. Phi lippus Pulcher d iplq mat g ,

fuo quibufdam merca toribus fcr ncbri um

men ià rum exerci t i um non tantum permifi t, fed przxmi i s ac pri v i leg i i 3 eos i nv itav i r, a r narra t Z ypaeus , confcn ti cn ti bus

aliquo t do&ori bus , fieri pofl‘

e, ut 11 0 11

(0 111 111 li ceat , fed etiam ex prx cepto i l l ?

cumbat magi iì ra t i bu& ci tra offenfam C a

nonum imm o quandoquc ex debi to,

fica r m ed icus ten etur 0 m i t te re curanp

m orbi lev i ori s , quando ex ea peri culurru

efi: mai ori s . Nunc exam i nandum quidm axim e i n trapez i ti s improbcn t ac damnent theo logi . An nom en Non pu to .

n d en im Lombardi v ocan tur 11 1hi 1 ad

r em fac i t , ut Probanda v id eatur ant imP robanda . Prx terea ex an t i que

°

i d nom in i s habent etiam qui exLombardi a non( unt , qui a prim i per quo s menfi; hui ufmo

d i excrc i tx ( unt fuere Lomb ard i . Qg idigi tur i n hi s damnatur An ufi1m N on

fimpli d ter u t exi fl imo . Bam en im iurenatural i l i ci tam concedunt nec cum d i

vino Ergo ufi1m trapez i t i ca

gb hi s repud i atur… . q t i tulo ?A11 quiatrape


tràpez i fsa eam exere en t Ne i d quidem .

Putem. … N am trapezi ta ProPter ufuram

damnandus , 11 0 11 11fi1 1'3 p rop er trapez itam jrnp1

°

obanda . (@ i d fi a lius quam…t rapez i tà seque magnum ufuram acd peret

ac trapez i tx folen t nu non a que con

demnandus effe t‘? I ta fame . E t

cfb hodi eque,ubi trap€z i tze non ( un t con

fi i tuti au&ori tatc publica mul tos exi

fiere privaros qui longe improbi us fa wnsclanculo exercen t quam efi: Trapemt1 cu

‘

,

eti am m a’

ximum .Qg ìd fi trap'

ezi ta. rep eri— vretu1: qui non a inpli ores exigeret quam…qui libet pri v atus fem iflì bus i n centeforti s

'

ufuri s contentas effe : an tali sfoenerator eifet eX plodendus Perfuafum

hab so v el fummo omnium theologorum

confenfu , huic trapez i tze tam modi co,

tgmquemodefio locum in urbe futurum .

Ac fi daren t ci i 11 c i v i tate lo cum forfitan

nec à communi cne facm eumdcm arce1°

en t , nec i nfami g no tandum dù ceren t ‘

modo tan tum qu cx

c eff um trapez i tec i nfamantun v i dendum ,

ad quem pqrti neat modum ufur1'

s » imponere,


59 0 C L . S A L M A S I I

currcrc nec à commun i one fac ta remo »

v eri . S i rémov ea tur , i d fit per abufum ,

con tra l egi timam potefia tem hoc fa&ocalces i a<ftantuu cum …c i v i li s i uri fdi cîì i o

n i s ufurpati on b . Imm o magi fìratus ipfe i n perfona trapez i tx prohi betur à commun i cnp . N am qùud i nfam i am a tti net,

i am ante do cuimus non po ifc i rrogaticui quam dcli&o , n ifi per magifira tùm Ci

v i lem .

‘

At con tra omncm ra ti on emO

efì, ut

i nfami s al iqui s habea tur P1°

optcr i llum…,

1 1fi1rzemodum quem fi1rnnm po tcfìas mf

fe ti t ac li ci tum .efl è v olueri fi N on igi

turpofl ìmt v i deri nec haberi infam es tmpez i tx qui l i ci tù ac legi timum foenus exercent . n d ad enorm i ta t

'

é excefl ìlm

11fi1 1° :c att i net non i nfici or fi 11 im 1'

11s

exorbi tans cui cunq‘

, thcologo efl è v ideat 11 1

'

polfe ah co momeri cx offici o magifìra tfi, ut ad ci v i i i orem eam modà ded u »

cat fic magi s pauperi bus confula tur .

Hoc i dEfacere d cberen t , fi princeps ve lmag ifira tus , qui p

°

o tefì, p0 p1111'

1 -fi1 11m aut

cives magni tudine tri butorum prem eret .

S ed quis m elius po tePc in telligere v i resci v i tati s , qui s m odus ufuri s tam trapezi ti ci s quam communi bus poni debca t ,qu i qui nov eri t quq: Pecun i aq 1

'

c i rati o ( i rin civi ta te quam guberna t? Utrum inopia

11 11 11 1 111 0

D E T R A P E Z I T . P ( E N O K E . 59 1

nummorum 11 11 copia laborct % an ti i nea paupcres , aut qualcs al ia ad hunc

modum_ , Nam (ola ra ti o mammaria? rei ,ubique locomm , femper , 1 110 5a tqupalio s ufu1 .1 mm m odos pcperi t omn es lc

gi t imo s quam v i , d i v c1 ios pro loci st empori bufque m aiores aut m ino res .% 0 11 1 11 1 omn ium magi ftmtus plcn i fi ì

m am ac l i berrim am haberep ro c erto te11 c 1 i dcbct‘ . n d cum fit‘ ,

quod i n hi s i ll e d ecrev eri t , ac confi i tuc

r i t , i ufì um refl umquc v i dcri decct ,prer ci

puc i n i lli s quae i ur e na tura l i ac d iv ino lic i t :1 efÎc cun iìct % od d e ufuri s fic fg .

haben : con v en i r inter plcrofque (a nim estheo logo s . Magifi 1

‘

a tus igi tur hac i n rD

fan& ion i bus .1 c d ecret i s con trav c11 i re, iu

1°

i fd i c”ti onem efi ufurpa rc al tare con

t ra a lra 1 c c1 1gc1°

0 i d efi d i fcipli nam cc

c lcfia lì i cam opponcrc i 11fì icm: c i v i l i . Hac

m axime rati on e m o to s arb i tro r v e tere&Theologo s :.1 c C anonifis.s , nihi l pc:narumEcclcfia ifi ca rum nc m i nimu l qui ;d em dcccm erc v olui fÎ c con tra fmneran

t es , e ti am 111 modi legi t im i exccflh pecc ites ,qui a c iv i li bus leg ibus ca profefiio 11 0 11

folum pcrm i ttcrctur, fed et i am comm emdarctur. N olucrunt i taquc condemnaru

quod confl i tut i on ibus impet uto…rrp

quam

; 9 1. C 1… 8 11 1 1 11 11 3 1 1

quamv i s 11 0 11 Ch1‘

i fti anorum ptbbarettu‘

,

l i cet pleri que ex hi s imm o fere omnes ,

ufuras d i v ino iuri effe con trarias l egeMofis v eri tas , crederenr

‘

. Tan to igi tur…m inus eas dam1m ifen t ub i fanéì i on i bus

Ch1'

ifii anorum pri ncipum ea dem confir

m atac fuerun t , aut: fi putaflè n t , quod 11 0fi ri theo logi agnofc

‘

unt , iure d i v ino ef

fe lici tas . H i nc Gregorius Ny ifenus ,

quem fmpe v ocamus ad partes , in Epi f’cola

Cm oni ca ad Latoi um , 11 11 111 111 11 0 11 m'

S—v g,

i d efi , vi tium ac del i c'

h1m , i n Ecd cfia

habi tam fui lÎ e fuo t empore figni fica t

i dque i ta ah anti qui s fucceflîv a Patrum _ ,

trad i ti one Per manus acceptum… . Mc'v

7Zw iS, inqu i r 7 ?1v M ow lw‘x‘

, 7 1413 711 11 6“

gwx1'

a v 7 11w‘

ÎepowN'

a v «zraf3@v vow'

1’:o.wev

J) aì 75 17701 ; 841 756 É l‘ W7f fiîî 7 lw

‘711,5i

m fiy îv n'

w x: 7 1'

yeo3‘

a t :g lm 7rdg; f

351195; o‘

vrà eom ay è ; ,è n'

1m v°

fif ém:pnm'

vw#

Salam autemfa rtttm ( 9°] ?pulcromm cyfiflîanem exìfi imamm, guadfitè patrìlzm per continuamfi ac€j]foncm naài 1 fic

tradi tum, quam»ì1penexdìbz'

namfi rzfl umm om

ni f acvqflîa ( 9° ufimzìnDetìtì1 babeantmn a n

to i t.1 quem inori cum ratione qui ufuras

l ege d i v i na non effe v eri tas affe1 un t , m'

& 5defini 11nt n‘v 71

'

1wv , cum an ti qui Pa tresin maxime aufìem Ecclefiee d i fciplina tri a

hw ;



fungeban tur, a r alio loco doguìmus . F.1 14

fiflîma ig i tur i4pforurn efi: hypothefis , qua

v olun t , (ola tq lemn ti a conni v enti a ma

gifiratus trapéz 1 t1cas m enfas Perm 1 tt1_cum ipfiflìma eius au&ori tate ercé‘cgc (i nt ,nec ali ter pofl ì nt

‘

Idci rco hzcc claufula

in omnibus l i tteri s trapezi tìcori i caud.Maty

péfi iîv , à magi flzratu adi i ci tur, 116 fc obligatfi fore ad c6di ti ones adfcripta_

5& ttzipez ii

taeprx i’candas , fi contîgeri t revoca t i uno

codernq ; témpore omn i bus urbi bus con iceflì1m pri v i legi fu Tolli ahul lo non 9 0t èfl: 1 brogari hocprivi legium habendx

menfa: trapez i ti ca: ni fì ah eo qui dcdi t ,

i d efi , à principe aut ahO rd ini bus_

regniaut reipubli cecgenerali bus In i i fdem c

.

c

i .1m contra& i bus magi ftratuà fibi pòtefia’

tem refcrv at , i nterpretandi cond i ti b nes

Pa& i conv enti trapez i ti ci , prout m c

l ius enqui us v i debi tur ad omne 1 1dc15

excludenda& Falfa: i raque hypo thcfi fuperfiruéta condemna ti o fu:nori s trapez itic i quafi à magi fìra tu confi i tutum non……

fi t plane m at oportet ut m in ime Rabili f undam ento i nx di ficata…Q11 i d [ 1 (C ircnr, aut credere PoiÎ en t, à m agìftratu

publ ic a au&9’

ri tatepofitos trapezi tas nu

non fen tenti am mutaren t , concederét ,adm i ttcnd0 3 ad communi onerm & ì nfa

D E TR A P B Z I T. F OS N O R E . 595mix no ra l i berandos ? Profe&o deberen t,fi unica i lla ratione ni teren tur ad con

d cmnat i oncm trapez i tarurn pcragendam .

Sed al i a— funt e tiam fortafi‘

c, prop ter qua:hm1 cProfefiîO 11 em ah ufi1 commerc ioa tque homi num foci eta te cxrermi na tanuv cllcnt ut indignam cui ufquam bon ihonefi i vi ri fun& i one, fed Paupet i bus

cxi t iofam. … Expendend se igi tur fum: eorum ra tion e s . P rimum ho hi sdamna tur fi

inep ta ’ t rat i o, i am

v imus . S i rcs fit omn ino detefh1 nda ufi1m,

& orumi m odo i lli ci ta, ut elfe placetC ano

n i s qui bufdam 11ofl rorum , tum c erteprofefl ì o uf1 1fari a & trapez i ti ca 11 0 11 fo

lum eri t abom in i da‘

Chri fì i ano , fed e tiamv el quael i bcruf urpati o eius . I ta m a chati o clanculari a intra pri v a

‘

tos pari etesnon minus i n i l li ci t i ; habenda quam fiu

pri profefiîo publica f ab l em me i n 111

panari . Immo vel mag i s , more i urg ,

gentflì um quorum l eges adulgeri um puni cbîi t, m eretgici am P roFeflì oncm perm i t teban t “

. Legìbus v ero Iudai ci s azqucmd ctri cius quzefl:us i 11 Ì fmeli ta Ifi°

:1 cl i

ti de v,et i tus q.ugm mmcl1 ia . S in autc

l ici tas qui s effe dedcri t uf11 1°

1 5, 11t 11 0 fic1 da t

P F 2. Theo

59 6 C L . S A L M A S I X °

Theologus qui e.1 1 11m a 1 tem Profitebi-J

tut , non magi s Peccab 1 t , quam qui quoti esoccafio inci dcri t .1ut volun tas ei us tul et i t ,aut ut i li tas pofiulav eri t,

’

fa rnerabi t .

S i cmercatura , hoc efl ,mcrc:and i Profef

fio,nonmi nus l i c i t.1 quam v e11 eìi ti o rei fugalieni p1 i v ato aut empti o a liena . Hoc

c1 oo conclufum haberc voluma s i n rg ,

per fe i lli ci ta v el uni cam eius a& i onerrpeffe v i ti ofam nè v eti tam : i n ca vero quae

per fe lic i ta efi , neprofeflìonem quid emeius v et i tam debere y i deri . lHq11e exem

Flo po tefi confirmari Iud seorum 1pforum .

G u ia enim f1b i v eti tu ‘

m fu mus cum fratri

bus legeMofis fd ebant , hòc d i lige11 ten ,

e tiam nunc cav en t , né cmquam Iudxo , i d

efi , frat t i , mutuum fub ufu 1 i 3 dem . G uan

doqui dein ;1utem cum gen ti bus exercerc

f03 11 115 eadem lex Mofa i c.1 ei s perm ifit‘

3

omni bus fazculi s omn i bus 1 11 loci s‘ ubicumque fuerc olim nunc f unt , paflînptrapez i t i cam fecere ac £1 ci 11 11 t , i d efi , fa :

11 e1 1 t0 1 i .1 m profcflîonem . Adeo u t Chri1 11 3 ,

( Ull i

Ecz i ti è . % i S amari tani 11 0 11 al i am l egemhabucrc


59 8 C L. S A 1…M A S I L

indigent . Atqui hoc ipfci rum manu s hocoffici um . A màgifi ratu hoc i lli s iniuxìgimr hoc Prazfcri bi tur 11 0 11 1 116 finì con

Rima 11111 t, nec a liuclhaben t quod agant fi

11ifi ut omnibus cui u for tiscondi t i dn i s h omin i bus eorum 0 pe indi

gentibus mutuum fub ufuri s quas ipfq _,

m agi ih:a tus taxav erì t'

, den t 11 em111 emrepellant ac refutent . Non fic ramen cos

defendi placet , quod au&or i t ate magifl 1

°

atus ripto pauperi bus n1utuu1n

dem: b hi s -î eo

pan. ,j _Si dives aliqui s 1putuum expetatfl

aut ad luxum qux ri t ut n epo tes 3 11 1: ad

îucrum , utmercatores . Hoc f uperfluum,

i llud eti am v i t i ofurn . AG qui _quzeri t ad

necefl ì ta tem f uam a tque 11 1 i 11 ppì33 qua laborat,medeatur,ut egenus inops ci fibiopem peti t Pròpîer ta le s 1111 x1 11 1 e nemffa1 111 3 olim v i fus efi 11f11 3 ÎArgentari or1îfiv e:;rQ

apezi tar1î, qui publi c e omn ibus pmcip|

ue egè'

tibus ac pauperi bus ex offici omuhere fibi impofito mutu1

'

ì dare temi b i

-N ec ali ternunc i udi cat 11i agifl ra tus i nh i s terri s ,net ad al i 1îfin ì? mm: ày menfas

in fui s

n 13 TR A P E Z I T. F CB N O R E . 59 9—i n fa i s urbi bus erexere trapez i ti cas . C& i clalincl v olui tMofcsmumpì :ecipi t, dandumeffe mutuum pauperixv . Sifi 1eri t apud teegenm guijfi am q

'

fi ntriéu:

tui ; in term tua quam®ominm®mr tum dedi :

tibi nan indumt ror tuum, negueclaude; ma

num tu4m fitb pignore mutuandomutuabi :ai adfi4fiîci entìam ufque idquod ìndiguerìh At

de ufuri s , inqui e t n ihi l d i ci t , fed mutuuin elfe gratui tum dandum Rtxcipi t

”,

S a ne quia Iudxo b d e prx ceptum dat"

;

cui 11furi s i nterdìxi t , i dee grati s ah co

m11 thum dari vul t pauperi egeno . Si

egenus i l l e g è'

t i l i s elfcb non dubi urn , quiamutuum fub ufum i l li dare Iudarus pofTet ,ex l ege eadem Molîs , quae fic habui t, Fmtri tuo nonfwnembi : extranao autem fanembi s . Ergo ex i llins l egi s men te i ta tènetut mutuum dare frate r frat t i egcno,ut 11

fu1°as ab co 11ol1 accipi at, genti li autemcgeno i ta potefl commodar e ut ufuras

exi gatà l am i llud confh1 t ex i l la l ege…Mofis , pauperi effemutuum dandum . Et

“

quidem f11b ufuri s , quia. fatetur, Theol_o

gus nofìer, immo cenfct, cafdem permi tt i Chri fì i ano i n Chrifi i an1î quae lege Mo

fis"

Pop\ulq

, Dei i n

%ent es eram lic i tze .N ec

hac tantum de can 111 111 11 11m pauperi dan

d_um efi cum ufura, fed quia hodi e ali ter…P P 4 mu

6 0 0 C L S A L M A S I IImutuum n emo paupek i nv en i ret

‘. Ar

que i dco magi lì ra tus 1 11 his ldci s i nfii tu i ttrapez i ti cam quae omn ibus pg1uperi

pa teat i n mutu'

o dando, cum ufuri s ,&

pignori bus .

‘

Mutuum 'puupe‘

ri danducfl è przecipi t Mofes in Deuteronomi o .

Ar i n É xodo per exp1°

€fiam ment ionem…

fratri s pauperi s; prohi b i t im1 em fmnori s

l ìm i tav i t,guae tamemm i li tar contra. 11 ,furas

ciuafcumque, à qui bufcumqueperfoni squae Iudaeaccifen t origin i s , percipi endas ,ctfi aliud videatur Thep logo quia eo

t empore 1 11 l nda u (oli paupefesm1l t1lum

pctebanb eoq ; ind igebanù ut i nfra d i cam\.

Ergo à Pauperc extraneo non pr'

ohi bebgt 1i 1' ex1gere ùfura s Iudxus quas v etabatut 1 (0 10 fra t te , i d efi, Iudxo accipere,ex i ìl.1 legeMofis cxpreflîfiîma, F ratri tuonon fwnerabpk, é52tmnea autem favnemberix.

i faci unt hod i erni trap ez im maàifiratus , cui infer

v ìunt i n m enfa Publ ica quam conduxe

ru11 t exercenda ufura s fibi ah eo i niun

61 1 3 à pauperi bus exigunt , cum ad hoc i nfii tuti fint ut exiganr (a id d i cept

'

no

1h‘

i demercatorihus An non i fì i'

Pro

mi fcue omn i bus merc es f aas v e11 d 11.nt

‘

,

qi v i b11 s ,pekeg‘

rini s d i v i ti fms f pauperibus cxuli bué capti v i s i nund at ionb

aut.,


C 1…

fic ;1d ,egcfiat i s term i nos

Q\ uj ul tra v i rcs ( nas fév ef’ciunt, cpulg 1gtur,

aed i ficant , fumpti bus 1 ta fefe exhauri nnt , cur i nv enîun t homi nes qui nondu

bi tant haec i lli s 0 111nìa vend ere quibusc i tius percant , frequen ta i n di em d i

i ata pret i i (0 111 110 11 6 quomagi s'

ad emendum alli ci antuu ? C ut prodigus

'

& ne

pos omnes ga lee ac v en trxs c0 Pi as acfcup

ped ias quibus bona fua dilapidar ‘

ah

omnibus carum rerum propol i s ì ccipi t”,

11 0 11 10 —

eft ex hi s qui em entem rei i ci ar‘

,

modo nummos afferat ? % s caupo un

quam dixi t pauperi v inof0 apud fe Per

grz cari v olenti , tu te i s perdi tum , exme

non habebi s vmum quo

dum li beri fui & uxor dom i fiti efuri c

m i fci*e pereun t? Qg i $ mercator tali un

g 11am m arione ufus efi: .1 d ambi ti ofimp

paupercm ferîca à fe è mpturi en texm ,

feri cus i fte pa11 1‘

1 1l s non mi efi marfuppunec: fortuna , lamens i l le magi s ti biconv enìet2Qg i muraznam au tmnlum trii ib 1 i

'

: à pi fg a tore Para t praeftìnare, cui gobi o tantum i n 10 c111i 3 efi , an1d lus efi pi f

cator, q11 i C 11 111 hoc d i&o cum

quod ’

debeat Potins m inute s aqcipere 013 0 10 1 11 coenam pi fci culos ?T i to i11 i qu iu5efi: hoc 31 ( 11 11 11111 exigere , quod 21 11 11110

IU CI CG.‘

D 15TR ÀP E Z 1 L

'

F 02 N 0 11 15. 6 0 ;

merca to re eì igi tur ut porti torum mòfc

Curi ofe explorer corum rati one s qui ad fcempturi a liq11jd v eni un t utrum fim divit es nu pauperes a nfupm cond i ti onem

fimm facu l tare s i llud fit: quod emc1‘

e dc

fi iman t ’

. I 11 1qu i tas huius fcn tenti ae cx…i i s

quzr i am d i cam faci l e appq rcb i t , mt con{ter, 11 non hoc requi ri tu1

‘

i n m erca to re ,mul to m inus i n trap ez i ta defidemri debet e . % i feri cam v efiem à feri

'

czui o negot i a tore v ul t emere n ifi i llam 215co acc i

pi at, nullum tamen à frigore i l li p eri culum aut nud i ta tc imm inet , cum to t a li àfint generapannorum quibus corpus fuumP0 fl i t tcgcrq ,

; % 11 0 11 habet unde lauti ti as , queg caro emu1; tur, comparct,po tefì

cibi s v i li ori l ms v i tam f11fientare.% i fil i

gincum pan e non po ; eri t emere c i bari 0po teri t cfl

‘

e cmn è tus . C u i'

ad manum pe

cumia non d i qua Rhenanum aut aliud

generofiori s n o ta: v i numfibi paret,non fi

ti exarcfcet cum vi llo àl iq110 poflît“

eam rcfì i nguerc aut cet v i fia àut eti am. J

rivo fali cn te_ , N am a ra i t Euripides :T/ J

‘c—7Bpon

'

fn m?mJ‘uo'

Îr 7w'

m v [.ca'

vou

a'

n75: m'

,aa r@ J\’

Nonne e tiam Paulu s Apofìolus dici t m'

ffum ac be/Zìtum babenta debere cj]è contenta:Ipfi gen tium Phi lof0 phi quidem ex

mamme

6 0 4 C L . S A L M A S 1 !

maxim e v o luptari i s hanc: Lw

‘

profefîì onem haben t i bus ,

fuum bea tum futurumprzedi cant cui eri t

Prx fio uoì'

fa1 lè 6'

5‘a p, pani : bordeaeim

aqua’

. Sed qu i non habchi t nummos ; qui

bus v el i fia v i li flîmm Par'

v o parabi ljmad vi&um tamem necelfari a emat q uidfaci et

‘ fi ad dani fìam accefferi t q ui

è um tal i fermone dimi ttat ? Tu n im i um

peti s d i ci s ti bi eiTe necefl‘

a

/

ri os v igintì

nummos a t non fert tua crumena a rplures quam demo s acci

‘

pi à s . N ifi nummos

ig i tur aufcrat à fmneratore quos pofci t

quibus opus habet ,q‘

uid i l l i refia t n ifi i no

pi a confici? N ò 1p enim hi c loquimur dc

m end i ci s fed de honef’ri s v el‘

amb i t i ofis

pauperi bus quibus ipfa m endi ci tas Pré

m orte efi . % d igi tur ra t ion i s ef‘

t , impon ere necefiì ta tem dan i fìi s i nqui rend ifacultares m ores in utuurn accepturi

'

nihi l ta l em ercatori bus P recfcri berpcùm ex emPt i one rerum q1îx f uperant

“

cenfum cmen t ium baud m inus peri culumegefiat i s i i s incumbat , quam ex pec1i ni a

mutuat ici à quze maio r fit'

quam’

Pro f.1eul

tat ibus accipi ent i s I' Î 32C tamen cond iti oefi gx pluri l3us fecunda qua s obfe1

'

v andas

Prx cipiunt fine quibus nullarri ufuram.

l i ci tìim c'

flì: volant “

. N im i run ufl modìae


6 0 6"

C L . S À L M A S I I

terrogare num eius facul tares hocpati a11Am ic i i llins noti ; fine dubi o a r"

gmtu in faciant'i ll i fi1 0 ami do , dummodo

iponder‘

e p1 0 eo non,cogan tq r aut fo

gen tur'

, a i 1dac°ccr refpondcbunt F0 311 e1 21«

tori , modicum effe quod ah1110 p0fc i tur,nec exhauri ri po iÎ e 1511 1119…fumma

'

. S i am i

ci s 3 0 11 0 113 11 0 11 kred i tur, numq1ud i bi tur

ad igno'

tos e ius ih alev olos ? Mul to rhihi s cred i decea t . Igno ti n i hi l Comper

'

tîhab ebunt d c _ei u3 faculta tihus ac mori ‘

b113 .Ma lev oli 1 11 6 11 116 11 1 11 1 , ac dani fiaeper1113 116 13 11 11 1 , 11 111 i 1 1111 hom i ni eiÎe dandum,

quo Pofiît i uv ari , quia i mmod i curh fit “

quod ah eo peti tur falv a.*

c0 nfci cn ti a 1113

i d 11 0 11 poflè d}are, qui a. ea fumm a exhau

f h1m €11 21CCÌPÌ È Ì1 C€ IH . … Qg i d igi tur fiet,aut q11omodo ad verum pet v eni et fu mer;1 0 1

'

i n £1C i c:11 d0 fcr11 t ini o honorum m u

tuatari i Qg i d fi pe1 egrinus fi ; q11f1…n1 11 1 11 0i nd iget qu i 11 11110 3 ami cos 0 11 1 11 0 1 0 3

habeat: i n ca ci v i tate ubi cum opprefiît“

Eecu11 i a: penuria H abe t Preti ofam_ ,

i upel lc& i lem , fed :11‘

g6 1110 caret‘

. S i eam

v endere v el i t , v i x d im idi am p…1 rtem pret i iex ca recipia orfit i 11 ec i 11 v eni et quidemcui v aznalem poflìt extrudcre nifi 11 11 1 11 11 1 0

addixcrt”. Trapez i tam ergo ad i bi t i l

11113 11 1 11 13 11r'f11b pignore fuse fupellec

°ci

- D E T R A P £ Z I L F <B N O R L 6 0 7

113 pccun i am 1111 1 neceffari am ad

peragendum accipi at"

. % id 11 i l l e

pez i ta , cond i ti on i bus à 111 e0 10 g0 prqfcriPt i s obfcqui cupi ens v c1 catur 1111 Pere

ga no eam 111 111 1113111 credere, qu ia 11 11p11: :11 111 11 111113 i ngentem € 110 non tamen ad

v erum p0 111 1 1 61°

ci fce1 c 3 11 11 11 11 1 , 111 …

1110 dub i o , 11 1 fue: confc1en tnr confulat,&

theologo parent cum peregri nurn 1111 q_ ,

mutuo d im i t ta t quid 1110 peregrino m ifen ns futu1 um € 11 2N am 1îapud publicumfo: 11 emtorcm m 11 1 11um non i 11 v c11 11:1

"

1 11 11 11 0 m inus apud P1'

i v atum , ac ne fc qui

dem cxcipi ,faci lcpati en turThcologt

m a cond i tio quam obferv ari nian t debe1 e , u 1 legi t imze 1111 1 11111 1 12 , 11 0 11 eft sequi or

nec m elion… Poflulant ut mutuam non

fit pauper, i nop1 , «mt tenu i : cond i tioni r, bac eff,nibi l autpamm babgm d rlfamìlìam fi c mtm

dam,fi ddi tior.N 0 n puto 11 1 ce1111m 12111 11 3 11 1:

c 0 11d1 1 10 11 cm appon i . Non 6 11 6 11 111 1 v e

t endum ne qui s mutuum d et 11 111 ( 11110 1 1.

D e pau cre quod addun t , 11 nihi l aut pa '

rum hai ca 1 1 1111 1 0 111 111 0 1 1 11€ d cbet me

tus nc qui s 111311 0 1 1 111 1 ci qui nihi l p1'

0 1

111 3 11 :1be1 au t cui minus 11 111 110 6 11 . 511

pem 11 11 11: 6 1112dandammon mutuum ,hinc

lique S i param babear , id 6 11, 1 2 11 1 11

111 111 ut quod accepcri t non q11cat reddere,hi c

6 0 8 C L . S A L M A S I I

hi c ad mend i cos relegandus quibus11 0 11 1111 1 11 1 m11 tuuin N 6 6 1601 10 1 Theolo

gos , qui 111 1 6 1 m 11 1 11 1 genera P1’

$ î€ t gm

tuìtum,wmpenfà tari um

6 11 1111 còntmri a. 6 116 11 1 111 codem 1111116610 .

3 1 11 1 11 1 11 11 1 1 1 6 11 , 11 0 11 6 11 6 16 6 1 11 0 1'

y11 a ‘

: 11 6

leemofyna a liud à mutuo . CLq 613 1 11 1…

11 1 1‘

6dda tu1 m 1'

1 1 11 11 11 1 6 11 . C@od 1111 1 11 1“

11 1 11 0 11 1‘

6 11C1At 11 1' , v el 110 11 11 111 6 11, V 6 1 6 16 6

m ofynzu N am 616 6 111 0 131 0 3…(10 11 11 111 6 11

quod m endi co non redd i turo quod ac

6 6p11{d11 1 11p . Hoc 10 6 0 defim enda veni t

pauperis prop…i ctas 11 6 fub 6 111 3 am biguo

pergaut hom i nes ca v i lla ri ,quod 6 11: 21 111 6

1 0 1 16 3 (1161 11 11 1 à pauperihus 11111 1 3 3 exigilegi dme p0 116 . N…m1 quidam 1 11 1 116 0 1111111 11 3 magni nom i n13 qui 11 11 11 6 6 11 (Mug el

m; , hoc ip111 11 1 3 1g 11 6b4 1 , quod 11 0 11 defi

11 111611 1 , de quo paupe'

re accipi endum 6 X i

111m11 1 6 111 à quo 11111 1 9: 116 11 6 P0 1T€ Il t exi

gi .Faci llimum 6 11 cx v era defin i ti onemu

tui 616 6 6 1 11 6 1 6 116 (111 3 11 Paupere 111 1 6 111g1116 11 6 11 1 6 1 1 111 111111 116 docui 111 3 3 6 1111111 11 1 4

6 116 e tiam 31 11 3 119 6 1 6 ufi1 1 as ZICCÎPCYD .

C 1î enim 11 1 11 1 11 11 111 11 1 (111 0 61 datur ut redd…1 1 11 1 11 11111 11 11 6 0 3 p6 1 1111 6 1 6 eam , mutu i

116 1111 1110 11 6 111 6 6 1 1 1 1 111 6 11 qui non 11 0 1111 11 1“

reddcrc



aut i n0 9 i ae rati one . (Lup qui fque enim

paupcri or cfl:, eomìnori bus i nd iget .q d

non efi paradoxon aut fi efi certe v eri ffimum efi Mille florenos non petet àt rapezi tamutuos , cui cenfus eri t

qumgentorum ;nec qumgentos rcqu1 rct‘

,

qui pofiìdebi t in un i v erfa fue. fubfianti a.

centenos duntaxg t florenos . Sè d ri ce i n

digebi t pluri bus qui fei er fe'

{non plures°

in

ceufu Unnfqui fqne enim ut"

plur1mum, femeti tur ad cum modulum_ ,

quo (Ci t puffi:”

comprehend i fa‘cultatum_ .

fuarum modum . C& G qui fque ergo plut a Poflîdet, co etiam P luribus eget . Divesqui domum extruere parabi r longe adeam maiores fumptus deflzinabi t quam tenuior cui idem eri t propofitum . Fingp ,

un‘

umu non haben: praefentem pecu

n iam quam ad &:di ficandum infl1mat

cogi eam mutuo fub ufuri s fumere Dives amplum domum x di ficaturus maiorem fummani fum er m inus dives m inorem , quìa non tam magnificas azdes moli t ipata tfl (@od fi iflcpaupcrior pares d it iori fumptus v el let i n x dibus conftmcn

d i s facere , eam fummam mutuati , fuccumberer quia id acciperet cui reddendopat non effet . Ergo unufqui fque comput at quid i n ccnfu habeat , fecundum i l

lam

D I: T R A P B Z I’

L F ( B N O R E . 6 1 1

lam m enfumm a& iones fa as di rigir , 8;neceflì tatem zeiì imat

" Peri ndeutpotefì,z d ificat , epulatur fg v cfii t famuhtium

habet, i ta omnia. S i non faci t fibi ipfiimputa fi cadaX , dum extra n i dum adhu.c

implumi s , aut non fa ti s firmi s prx d i tus

penn i s , ev olare gefi i t"

. Non i lle fame au& 0 1' e ius ruina: eri t habendus qui ci quantum poflulav eri t petenti mutuum dederi t . C erte, ut i am d iximus , pluribusmai ori bus opus habet qui maiores habe t “

Opc s ,& m i nori bus qui m inores . S ed quidfict, fi aliqui s quod fzèpc ufu v eni t , quantù

p0Hì t babear i n boni s aefì imare ncfci ar

aut moli t dum mutuum P eti t Sic profe

&o nim i s vaga incerta futura efi: defin itìo Paup eri s à quo ufur:e infle exigi Poffi nt fi cum accipi amus qui potefì red

derc quod mutuo accepi r‘

Ecc e tibi

pauperculum qui fupelle& i lcm habet vi

ginti fiorcnorum . Po tefì eam famm i ac »

ciperc mutuo , ex d iurni s operi s tantum in tra hebdomadem unam c0 rradcm,

ut fortem cum ufum S i autem ;

duplum fumercb fine dubio non cfl è t (0 1

v endo quod accepi t , atque i ta quan tum ad

hanc f ummam ex eo gen ere pauperunp*

efi qui mutuum nonpofl ìmt rcddere. Nc

mo porro efi tanti s d i v i t i i s affluen s ; dQ_t

Q_ q quo

6 1 2 C L . S A L M A S I I

quo non idem d i ci queat , i n quem non

i d competa‘

t . % incri am Plures qu‘otidi ’

e

v i demus d i v i tes fieri pauperes , dum P luspetnurà fcencra toremutuo quam redderc

Poffìmt, rariufque i d Pauperi bus acci dere

ut inde Pauperrim i ev adant‘

.

enim fua: paupertati s ben e confcius ma

i ores nido pinnas vix extend i t . Ar d i v xtesde fui s fortuni s plus… fere femper pra: fumum quam in t e efi . N on tamemhsec 1m

pedi u11 t quin re&a i lla fit regula Quam;proPofuimus de ufuri s ah co accipi endi s

qui"

potefteas folv ere . Necpaupcrem ef

fe ad hoc, a r ci fine ufuri s cred i\

d è beat , =

qmcunque po ti s efi pro modulo fuaruxmfacultatum fummamut ui quo opus habet , reddere i llud etiam cum ufura .

'H 93C

regula ex alia defcencfi t, qua non m inu's

vera dì . Debere n imi rum unumquem

que fortunas fuas expenderé dum m a »

tuum pet i t ,neplus fc i li cet petat quz'

ipoflî t

reddere.Q130 d fi faci at ,nihi l ePcquod eiusconfci enti am onerari putcmus qui

'

ci mm

tuum ded iufi cx co in paupcrtatédelabatur .N ec ali a dcfini ti o p.…peri s efi qux r5da prx tcr h.;pc . n pauperi s appefl atioi ta accepta relati v a plane efi . Pauper. …quippe fcnàtor d i ci tur non ( implici ta …Îed ad ccnfum fenatori um quem non ha


6 1 4 C L . S A L M A S I l

tiflìmo paupè rrimum faci t quam qui dci nope mendi cum. … U t gravins lx cluntuf,qui ex alto cadunt , quam qui ia

lano CC

fpi tan t“

. Hclluoucm clario um pan

perem ad mcndi ci tatem non pmcl iìrius

deduce t e po tei?p0p11m imamci pecuni am fulimini fìrans fa m;

ratori5, quam d i ti flîmuxn luxuria pro

digali tas , fumptufque ad eam fuppedi ta ns

profufiflîme exmenfa fim. i d'

éfmnerator.

Ql i igi turmonent,di ti ori bus ta ntum ef

fe faenemnciutn nifi pre cautionibus

Condi ti onibus hoc fosnus quoque muniant , v ereor ne peri cuìofius utrique ev a

dat, danti accipi enti , qui quod paupcri bus datum…Qg i a nimi rum i n co con

fci enti am maxime offendet fwuerator fidì v i ti ad Pern i ci cm fuam ,qua ntum peter.cxpendat, dives ah i l lo faenorc i n egemtis fumm dev olv atur_ … % id ergo An. .

anxi e hic etiam eX plorab i t qui d i ti ori pc

cuni am fub ufura eX penfam feret, ad quamrem i llam defideret

‘

, utrum ad profufi_

o

nes , luxum, v olupta tes an ad aliud

guod i lli uti le honefìum Futurfi fit, aut"

lucrofiun ? Et quis eri t fiui s aut modus ? Sìnon lìci ta efi: ufura nifi fub his condi tioni bus , ne fit li ci ta poti us . (l gi s en im i l

LIS v eli t , aut y aleat gmplere? Longe prae

flare;

D E T R A P B Z I TJ F CB N O R E . 6 1 ;&arct fimpli ci ter omnem ufuram tolli ,quam introdu&x cas cond i t iones adpo

nere quae eam tollunt ‘

. Eo modo quoda l te ra manu porrig unt al te ra auferun t .

Tertia condi tio m ihi impenfc proÎ > a tur…ne nimi s rigide importune exigantur…ufurae, fi abfquc culpa fua debi tor fiatuto

tempore eas exfolv ere non poflît. In hi sram en idem obferv ari dcbere flatuo quodi n rei empta: precio folv cndo fit , cum fo

lut ioni eius tempus conceflît pra fìi tui t

vendi tor cmptori . Aut eti am ,quod to‘

pins cfr, i n azdi um locati on :: dum pe—n xonÉ

condu&ore locator fiatuto tempore exi

gi t . A cque enim potefl: qui s importunecxigendo quodcunque F

m quacunquc

caufa fibi debi tum , quam u urari um, debitorem fuumPerdere, aut ci multum i ncommodarg , (hgarta conditio quali s f ueri t nefci o, nam in thefibus ngn comparer.Pro quin ta pon i tur fifim

'

a but'm pacbari t :mff £ mm

'

w rq@effa dd fi tù,d'

um bu/t a lteri benefi cere proximum iul m

re, uti li ta bera rcfi eflu accipìmtir. Haec ccm…

d i ti o ques ultima. affertur , ufurae eti anp

i ugulum prx ci di t , fine fpe falutìs eam

rel i nqui t .—S i a lius fir ner:mti bus non do

bet effe (ccpus fiui s, quam voluntas benefaci emli proximum i uv andi nulla

Q…q 4 d i


efi:caufa cur ufuras bencfici i i da_

tutus acc1 »

Pgre ufur iî.pro benefici o gucc i ;

Pi t, eo ipfp oflcnd i t, non uti li tati s tantum

Proximi ra tionem habuifl°

e,fed etiam proBrix . Atqui fi tollas hunc uti li tat i s ,

t e

fpe&um è par te dauti s , ognnemfi;at im fufÎtulg:ri s ufuram. … % i s enim reperi etun,tam com i s commodus , qui Pecuni arxp[nam grati s ab eul , 1gnoto (i forte autperegri n i) , nam hos iuv andos effe nemonegav eri t expenf; m fc; rre paratus fit

,

? Si

t o, lucrate ri as uq

gtu folas pro bant‘

cpmpenfatori as . Ponamus & folas com

penfatori as . In his tamen non (0 19. pro

poni tur dUmu'oa & chari tas p ro fine fa me .

ratori quatenus compenfari fibì expeti t‘

quod fua intercfl: non cargre pecunia ( ua .

Vul t i gitu‘r i ndemn i s reddi , Qa nta v i s

ìn eo [ i r chari tat'

s ,qui prodcffe proxim'o

,non fufiziuet nifi compenfati o fiat eius

quo gum i uv eri t , 11 0 11 Video . N on ea cer

.te efi chari tas quam Dominus npfiè y exi

gìt ah hi s qui perfc& i effe v olan t hoc

PI'

RÌ CCPto mutmtm datenihi l i ndefi emntex.

PCl'

feéti 0 1‘

l latl s ac1hug i llud datum Venti?


6 1 8 C I… S A L M A S I Ì

mandata legis obferv aret . Ar "]a cb…zfid,

i d efi ,pi um appellarunt qui maioreRu;d i o opera incumbebat ad ea, qax re&a

cfl°

ent , patrànda acmulto e tiam dilige’

n

tius ea faci ebat quam iuris regula exigeret. Iniquum tamen efi,ab omni bus Chrifl:i ani s parcm Chrifii anz v i rtuti è perfe

é‘tìonem cxigeì e in una aliqua rc, cum i n. ,

al i i s pleri fq ; fimi li bus eam non.defideres ,

ac ne of fis qui dem ex imperi o talem i a ;omniEus , guaz eiufdem generi s funt, in

differenter omni bus , eam praefcri beri g .

Si i lle qui pecuni am habet oti ofam, hun°

c

finem habere ta ntum dcbct i n minna ea

danda , 1ft prox1mu 1uv ct , eiqpébénefaci at,cur alius fiui s efl

‘

e debebi tmultas qdcs poffidenti mul ta s fundos Non igi tur eosv el eas locabi t , fed commodabi b ac gra ti si lles habi tandas dab i t , i fios colendos?

D ebcrehoc fieri ,non abuno fed quis faci ar aut facere poffi t , qax rq . Ncc porroconv eni r, pa&urn conv entum ufl1mrium,

'

1 11 quo utri ufque ut i li tas v erfatur, eo no

m ine è foci etatehumana col li , & tot ali oscon tra&us rel inqui qui fine dubia etiamabolerentut fi ah una parte benefaoi end i

voluntas tantum exiget etut , ah altera ut ili tas (ola accipi enti s refpi ceret11p . S oladonatio nunc locum haberet in rebus hu

mani s,

D l: TR A P E Z I T. F cr xq o n 1=… 6 1 9

mani s,fi hanc regularn chari tati s perfe&q,ri te ac firi&c ( i bi omnes obferv andam i nd i ceren t" . Urinam efl

‘

cn1 quì obfcrv arq_,

v cllenn Nec imped iuntur hui c (e v oroqbfi ringa c,quod ali i s aliud plac en& quodleges permi t tunt mi nus aufi cmm orbi tam

i nfifìere. Enimv cro (ci t e v elim, chari tatem i llam quam povopegî volant effe i n. .

mutuofa:ncbri ,an in aliqua arte quxfìuari a t e eri àturìcu1j enim cx arte & profcfl

'

.

one (ga lucra ti adfuev i t, hand (cioan hui c t perfuadcri i ta cum quoqua

contrahere, ut fua parte Chari tas tan tumdb mîa fpc&etur à parteproxim i uti

li tas . Si qux fluari as‘ artcs omnes adm i ttun t cur in hoc cenfu non pati untur nu

mcrari fw ncrat ionenu ? Nam i n i l li sefi quae lucrum ex utroque late re cont rahenti um pro fine contra&us habent

“

. In

v o te forte mea: pecunia tu m e iuv s.s

ufuri s promercede tamquamti bi nummorum… Mercatura prx cipucomn i s ad In'

dos hinc abi rct fed non t e

d i tura ,fi in ya£ti s fui s v endend i emendique (ola chàri tas fpe&arctur ex parte dant i

.

s id efi , v endcnti s ut i l i tas cx parcq_,

emcnt i s , i d efi , accipi ent i s . S ed vendere.d i ces , non efi idem guod dar; v el gong re ,

Non fpm hoc doc cc

ma

C L . S A L M A S I Î

Carem tolli s mui uqm

'

ipfuìn è

n atura rerum aboles ,’

Si 1_

1f11 1'3 11 1 perr'

n i t

ri s , ut mutuum conferv es , non 111/

às c'

on;

d i tiones P.rt; fcri bcre ua£id è

'

ope

rantur ac pra:fiant—ac fi abfolute dc

fi_

mpl i ci ter abolenda$ cc

i lla efi,

“

ev crtendi s'

ti furi s, in uma noni cum ipfis maximeefficax non

eo quem feia s luc rum .ex tue.…pecunia facere pofiì …Optima fanerano qua ;P

pg 1‘

es & indigen tes ahomni°

fpe opc

auxi l i o,quo ahi 11 0 pìa temporari a releventut , exclufiflîmos facias . Hac confirmara

femel fa11& i one, non effe dandum fe mori ,’

n ifi d i v i ti bus , aut i lli g _quj lucm,m,ex*

ro

t ua Facere queant , fi a liqu‘

o infortunio di ..v es alioquin C (£ Pe1

fi t laborare, non reperi et , quo folati um fubfîd iumque i n ege

&atepetar. % cunque enim poteri t fuàmpecuni am elocaremercede i d efi, da 1

‘

q ,

i n fu mus , frufìra ah eo contendas ut cui'quam fine precio grati s 65. commodet .

D ahis mercatori pecuni am lucrum t i birclaturam ipfi lucrofam cum frandibus mendaci i s futuram ,

‘

m i fero .au

tem denegabi s ut onus indigentige,îquo


6 1 2 C L . 51 1 1 1 1 11 5 1 1

ad cum compendi i uti li tatìs redi bi t’,

qui [ i opera i ll ins mutui ta le h ccefl ì tatemc ugi ab qua foro cedere cogebatufl n d

honorum ccfiîonem v i tat hui us mutui

grat1a,praeter quam quod generali ,bono

rum exci di o v indi catur v i a etiam ci mu

ni tur i n poflerum ad lucra ampli fiìma.

A tque i ta m ille cafa s fiugi poffuntquo tidi e 1 11 vita occurrunt in quibus lncro omni qux iìuofius efi , damnum evi tat e, per quod interdum etiam ali cui us f0 1

tuna: laban tes in foli do locantur . Qu i sporro efi qui non plu1 i s aefizimet ah 1 111

pendenti s neci s pe1 i culo em i quae ah m im i c o intentatur, qfuam apud am i cum laetcac lante epulari ? Ita damni mamm1 v 1 tat1o

plerumque dulcior efi v el maximo luc ro .

Sed ad paupcres redeamus ,à quibus‘ufuras

accipi 11 0 11 probant nofìr1Theologl ,ut defini amus ,dequibus maxim e pauperi bus i di ntell igendum fit “

. Pauperi s , ut an te d ixi , figni ficat i u cum relati onem babear ac

%éaumifl d i v i tem dives fim i li ter %efn

m c ad pauperem 1 eferatur, ce1 ta quazren

da efipaupe1 i s defini ti o qua:: ha c quadret

fide: guri tonngs , a r y ocant , pauper efiS i?…Eìè — P—SÎI-hì l—3-C-Èllî —

aFtì tuetur,

fed

n .15 T R A P E Z I T. F ue N o ru -z. 6 1 3

fed d ive s di cendus , fi cum mendico confeHic n ihi l habet , i l le aliquid . I rL ,

di em v iv i r mendi cus , ah ali ena Pendctquadra, opcrari us ar tifex dc fao v i v 1;ntquod m :muum labore quzeficrint int erim al iquid etiam recondunt , quo ad ca

fus i nopinatos ut i quean t“

. Scd£paupet . …

et i am efi: omni s qui mutuum peti g, _gefpe

&n i llius ì quo i n i llo. prz cip;ùe

tempore quo peti t . Nemo enim mutuatur aliquid nifi qui eo indigca t fl Etfi « qd

lucrum idpofiulab eo ipfo tamen indi

gentio ; eft ac paupcrior i llo undepofl 1fvlat . Nam hi c habe t qui dat, i lle non ha ;bet qui pe t i t . Non muto igi tur quod d ixcram in di fce

fpta ti one cum magno IuriC

confulto i n am i li ari colloqui o hab i ta ,

ah hac i n t e

efi à quo ea res pofci tur quique cam po

fcenti potc& darq_… S i igi tur in aliquam

necefl ì ratern aut calam i tatem di v es inc ideri t , co ipfo paupcri fimi li s ev adi t.Atqucut i l le pluribus opus habet ut rclcv ctur cxcafu, i ta i fie pauci

'

oribus . Parvomomento fublcv atur pauper erigi tu1

‘

, at di v i t i ,ut

6 2 4 C L . S A L M A S I I

cfu1‘

g’

at fi ceci deriummon mole opusefi. Et Proporti onp i flza

'

fiunn Non loquor autem de ù11 i v erforum honorum ev erfione quae pauperi

‘

vel d i v i ti acci di r ’

fed de i is ta ntum acd den ti bus i n qui bus ,

uterquc,pro'

modo'

facultatum fuantm.…

p1‘

x f€nt i egetpecuni a , qux mutua alicunde expi fcanda fit fub ufuri s , '

ad hoc, ut ex ,

i nfianti alignamala fortuna Pofiît c1’ip

'

i,rcs faas at tri tas in

_

mel iorem fiatum re

Fonera ) . Div id ; :11 im omnibus fil i $ bon i s ev oluto, & pauperi qui omne quodhabùi t perd i deri t

'

, nemo CRqui v eli t repararc fortunas ev etfas date. pecunia ma

tuo quantum fa ti s fit utr1que ad pri l’cinum

fiatur'

n recuperandum. … Et quo qui fqquidempe…uperi or efi , co faci li us,quopa

ci ori bus indiget quibus red imegrecur ex

i nfortq n io fuo Pofiît al i en i s opi bus extra.hi . C eterum n i fi quis in ca calam i tarequx praeter fpem ipfi con tigi t , partem bonorum aliquam rct inueri t;, fruftra de hi squa: ami fit refiaurandi s Pet mutuum aut

“

faenus cogitar . Aliqui s ecce i n boni s habui t cent um m i llia fiorenorum tam i xL ,

fund i s quam i n mobi li bus . S i incend i ox des am i flèe fi1nt aut przedi a. ahhofte occupato. aut fi d iluv i o agri v exat i ah

forpti , aut fi ipfe captus fit à pi rati s cum

6 11 1 11 6


6 1 6 C L . S A L M A S I I

Pri f’cinas ci repa 1 a 1 unt d i v i t , as , quidem

al iquanto quam quas habuerat m 1 1 0 1 es ,

centum m i lli bus corum conflzmtes

(L Qmax ima i llo tempo 1 e babiti a . Sed loqu imur hi c de 111 11 1 11

11 0 11 de èg wnry uî arn ico1 um… Nihil i ta

que d i fiabi t d iv es hi c , 11 11 1 v c1 faru fo 1 tuna

rum exci dio multatus , à paupere, qu1fim i

l i ter i dpar1 1rn quod habcbat ali quo—for

tuna: cafuto tum amì feri r’

. n un d i u v el

hi c v el i ll e aliquid refiduum l1 abebi t" ,

quati e1 11 l1 t i lla: 1 eli qui se,p1 o ta n to peenniam necelfari am repe1 i et fi fecuri tatem cred i to1 i bus ex eo feceri t > N 1111…1

igitur hi c d i ffe1 entimqnod ad mutuumufums , inter di v i tern pauperem faci en

da . I ta en im per g radus afccnd i ac: de

fcend i po te& i n paupertci te ac d i v i ti i s

quorumcunque dcfini e ndîs a r omnes

pauperes ( i nt ac d i v i tcs ufque admend1 cx

tate , cu i mutuum 11 0 11 con v eni r, nec ufu

1 1 , fed d eemofyna ,M1 fexab1hw zflmm a r

que facultaram , i ta p111 1 1b 113 aut.pauc1on

bus i nd iget (cd i nd igcntìwpanco1 n aequepaupe1 i orcm mo1 d er, *

ac d i ti orèm plu:1 i 11m m i t penuria . P 1 eti ofam fugel lccî

°

t i è

lem , a rgenti fa& i m aga v i m à11 17’

D E T R A P E Z I T . F (B N O R E . 6 1 7

auri gemmafv a ad trapez i tam pro pigno

ri bus deferet d i v es , qui a i ngcntem lum

mam fumpturus efi fir nori ad exped i cn

dum d i ffi cul tatcm qua labora t . Ar pam

per cui paucul i s ta n tum num ero numm i sopus efi , ut ex angufl

*

i a qua ang i tur ela

batur, refculas reipondentc5 pro fummula

qua: ipfi 11 ecefl ì t i a efl*

ad danifiam portabi t . % am gra tum CRd i v i t i modum reif.m i li ari s d i lÎo lv i lfe aut d i ffccui ffc pc

cuni a mutuo fumpta fub pignori l ms tam

v olupe efi paupcri ,pari tcr‘

cuncum t e

peri lfe zipud trapez i tam quo fimi lcm no :

dum find a t”

. Omni a analoga ( unt . Sua

d i fficul tas pauperem cruci a t ut d i v i tem .

Suam dives expugnare 11 6 potcfì niti ma l….

ri s , fuam pauper paucis amoli ctur. … C u iunemo reperi atur qui v eli t gra t i s i llos cx…

tricare, 3 11 non ncceffe efi eflè hom i nes ,Publica qu id em 1 1161 0 1 11 1 1 1: confl i tuto su

a tque huic officio ac mumeri praefe&os ,qui eos expedi a nt imped i ros Sed pauperì,i nquiw 1 1 , g ra .

ttgì o

tq,dd ri debetpecuni a, ; uaj ùb

leb etur ( 9 4 nuflx d ò ea ex igemùe ufìmc. N C *

mo qu i hoc mallet quam ego aut qui

fieri i ta po iÎc ni a

gi s 0 ptat et , nec ramen…

efi a lius qu i i d e'

ci non 90% m el ius v id ear “ Ofiendam quid v iam qua i d

ob t i neri poffct , preeter quam nul la ali a efiR. r quae

6 1 8 C L'

: S A L M A S I I

quae 11 0 3 eo quo voluma s deducat, fed v ee1 0 0 1 ne pauci fiut qui eam v clint calcare,

una 11 1 6 0 1111 1 Theologi impe1 av crmt"

tum concedam, non ell e ufn1 a s à pauperibus cxigendas , 1 tque eti am fi quis v eli t ,p1 0 1 f11s extefmi nandas . Ar 1 i d i culum efi,

pri ufquam i f’cud ev i ncas, 1 em ed iurm quod111 0 915…comfiat ciÎe preefentancum, pauperi bus adim ere fps mai o1 i s ac 1 11 6 11 0 1 i 3

0 pi s quam ei s fruftra p1 om i ttes ,qui a da

1 0 11 0 11 130 1115 Mutuum 11f1 11‘1 1 111 11 1 inopilevando efi . (L od 11 0 111 0 11 0g1 1 0 queaf à

At mag1 s lev abi tur gratui to . S tultus fit

qui i nfici etun Sed 11 111110 1"

efi , qui , cum_ ,

i d quodm elius effe contend i t , p.1 uperibusi uv andi s 11 0 11 11 0 111 1: fuggerere ac fubmi

n ifirzzrc 111 1 0 1 1111 eo s i llob

uti 11 0 11 final: quo

man i fef’re 1 11 1 1 1 11 1 11 11… 1 1 1 ca1 i tate 1 11 11 0 1151:

aut i n urbe 0 bfefll1 ad 11 0 11 11 1 11 11 1 0

1 0 111161 11 , fi paupe1 111 110 p 1 ecio unde viv a t0 11 1 11 11 110 1 0 11 6 pofiì t , an fam e potins eupe1 i 1 e 1 11beb1 s quam ut care fed nécefi

‘

a 1 i e,

compa 1 z1to cibo v i t_am 1 11 0 1 1 11 1 . Non potes perficere 11 1: g1 atui tum pauper ha

beat


650 C _L . S A L M A S I !

p eceîfe _ePcunde viv an t , ali quand0 m inus .Qq 0 tempore minus haben t n ihi l i n_ ,

num ‘erato praeiìo efi unde ad v i rfhîneceffaria fibi coparent , immi feri cordi a

'

eff eos

tp

'

f 0 hibere ue ad tra y ezi tanì cant ; de

pofiti s pignori bus ad unam aut al teram . …

(cptimanam nummos ah eo fuman t quibus utantun donec compendi a quae expac'

ì ant ei s mai ora obv eneri nt quibusdebi t i cxfol v erc queant, eo quod reli

quum eri t v i tam U t exem

P l i gratia ,pauperi arti fici aut opera io deentur trigim;ì fioreni pro opi ficjo autfopera , quos n ifi pofic fqat ima uam

'

non efi

ah eo qui cos debet accepturus . V i v endum efimterim ,& Pecuni a ad m anumnon

efi: quo in praefent i arùm emur quod neceffe efi . Ibi t ad uni us aflì s fa more quind ecim florenos ab i llo mutuabi tur ;

quod fuf’rîci et ad v i tam tolerandam pcr_ ,

duas feptimanas . Pofi: fcptimanam accepri s qua: fibi debentur tri c: ni s fioreni su

P ignus fuam red imet adhuc habchit"

ìmdc vi tam to lerct per àliquot hcbdomadas donec lucrum quoti cfi anum quodfaci t ex artc, fufiîcere i rhpcnfis qucat .Idemcafus fimi les i n al i i s qui bufv i s pauperi

bus d i v i ti bufque dari poflìmt fingi .H i c

locum habet h1fì'ori a ià t tori s M i ddelburgCll fiS:

D E T R A P E Z I T . P (E N O K E . 651

gcnfi s , quam i n li bro Primo dc Ufuri s t etulimus , qui prre fe ferebfi , uni co a rgenteopocul o o&o aut decem fiorcnorum preci i fubi nde cum urgerct necefiîtas ad

trapez i tam deferendo , fe faepius fi l i fl i bera tum ah impcndcnt i s ul tima: egcfia

ti s efurigini s mali s . (g i a quidam i l lorum qui a l i os ex ingenio fuo x fi imant fa

bulam hanc 21 me confi&am effe ne ma

run t optimum , docîì ifiîmum; cmrev eren

dum v i rum , Dani elcm dc D i cu , nòm inarc

hic an&o t em m eum dcbeo qui i d mihinarrav i t cum apud mc effe t, comm a l terohonefì i ffìmo v i ro communi —îxtri ufque no

fìrum am i co . Pofica d idici , cum de eo in

qui rercm ,yzxupcres omnes art ifices eodemm odo per to tum annum Opera trap ez i ta:hic & i n a l i i s urb ibus maxime ad iuv ari ,

immo v el fac i le v i v ere_ …Q3 0 d d i ffi cultcr admodfi Faceren t , [ i hoc ei s cripcrctutf ubfid i um. … Mul (unt operce qua la nasca rmm :mt ; ment ; a tque Gnam tcxunt pronegori atori bus pannorum , qui eas mcr

Cenari a s ad hoc habent pcnfi1m ci s

impera…hcbdomadari um_ … Rccipi unr‘

ta n tum i n fine cuiufquc fepdm anx mer

ced em (ham nego t i ant i bus d i c nempc

Sabba thi . Interim to ta fcpt imana i n la

ber e tranfigcnda cfi .U t fibi‘

v i cfl

tus OperanR L

'

t i bus

6 32 C L S A L M'

A S I I

t i bus fuppe‘

tat5cìi e l ima: d efe‘

runt ad trapez iram v efìcs i ll as quas i nduege folent d i cferia to aoDom ini co . Ea pécunìa

'

quam

è trapezi ta fub i llarum pignorg_,

mutuam acceperunt pet to‘

tam h e:dmadern vi tam tolerali r

’ Die S abbatimè recdc accep ts. red imunt fue. v efiiméntzu.

cum hi s Prodeunt i n concìonem d ip

(equenti Dominico ufura aliquo t obolorumperfoluta . Die luna: {equenti s f

e

pti

manx i t .emm eadem pallia portan t ad

Î…oni bardum , ef: ea. i terum Pecunia totahcbdomade fe tuentur. … Hoc i n orhemfit ah hi s P e r to tum annà : cum plurimos

t epercontarar,m ihi omnes conni agno opere fibi menfam hanc

u ti lem effe, ifumo vel necelfarìam .D i v i

tes e tiammultos ea utimertum cfh cum

maxima fina uti li tatg ,… In fim i li egefiate

qua pauper dives affii é‘catur , unuf

qui fque pro Portione m'odulo cenfus ac

f‘

enfus fui , cur d i flìmi li a remeci i a i ntrodu

<zumrut ut di v as uti Poflît trapez i t i ca

in enfl'

f

1 , paupcr non poflît u t: t rapez i ta div i ti menfam cxpofitam Para tarn habear, 11 0 11 habent pauperi

?A tquì hui c pot1usParere .

dcbercr fl N am d iv es cui ah

imde efi rq rum mob i l ium immobi l iuni v c

quas pignori lwgothccaev e dare poflît ,l

fa

C1 mg


6 34 ,C L S A L M A S I I

Îcun t, òfi i a tim panem ut prq feffamen

d i cabula quaerere nol int‘

. A1r trapez i ta

hi s gratui tam pecun i am dare dcbeb i t utendam? Nonprohi beo ne faci at . Btpof

fit etiam donate, S ed cum ad i d publice

pofitus fit ut omn ibus fmnori det Foref i ti n al i i s al io tempore chari tati s offici acxercere, fed Feten ti mutuum fab ufi1ra ,

etiam pauperrim i g,dare tenetur . Tantumabcfi , a rhoc ci l i ci tum non fit" . C urn_ ,

tate gani bus quos cogui t ut i (g liaeos div el

om

n ibus i dem P ro his preci um I ta

Caupo v inum f uam omnibus, eti am men

d i ci s ,xquali preg io vendi t . C nr ergo nontrapez i ta ahomni bus idem fcr:nus cx1

ga l: quod accipere ci permi flùm eftm agiPcra tu€ au&ori ta te N am pauperi bus

pra cipue i nferv i t haec menfa Ad hoc;fal tem ereéì a publice efi ,

‘

u t inde i n ne

ccfîì tat i bus f ai s lev amen paupcres imma

e ti am paupet rim i , fcnuan t fl [ deu e tiamd i v i ti bus pa tct quia E qui ex hi s Pro

tem

D E T R A P E Z I '

I’

. q o ru z. 6 3 ;

tempore paupcrés ev adzmt tcmpomri ze

f use i n0 pix fubfid ium cx eadem m enù pcterepoi iìn t fl C x terum u t gradus d i vitum funt , i ta paupcrurn. … Idc i rco d i f

fiei le efi defin i re quanti s 0 pi bus opus fi t“

ut aliqui s dives habeatur. … C raflìms n egabat quemquam di v i tcm d ici debere n ifi

qu i exerci tam fumpti bus f ai s al ere po lfct,hoc efi v igint i ad m inus m i lli a hom inum… Ergo Paupcres i l li fucre omnes

qui infra ccnfurn i llum habebant “ Indecognomen tum ci î>i b i tìs adhazfi t ”

Sed'

quod d i tifiîmus eiTct Romanorum hoc

ipfo eti ì alia s tum d i v i tes Romae fui£

fe confla t , quos om n es d i v i ti i s fupemret

“ Non ergo folu s dives fui t, quam v i s

d i t i flìmus An faci lior fit pauperi s d efin i tio , v i dmmus . Ex dcfini t i onc certc_ ,

pagpcri s , qui s pr0 pr ic d i v cs d i cendus fit ,

coll igetun…

zaéwym v ocant

t e,

vere otcfh n i fi laborcm cu i at Q1 30 i ncemin omnes reponcnd i art i fices opera….

ri i . N ifi al iqui d agant , v i v crc non pof

f unt , ad v i &um nccetfari…x

Ergo qui fim: ulla art e fine labore yoffi1n t vi tam i nam tucri i d efi oì

'zvvov

degere quia w e'

vn'rf? m eri to d ici non …

queant,


guennt, d i v i tcs 75À8'

01 0 : d i cend i . Tales[un t quibus ex l

‘

ed i ti bus f ui s qud efcun

que i lli fim'

t , fati s fuppq t i t und e v i vant’

Horf1 7rsvn'

rw v , fiv epaupe-rum , ut d ixi ,mul

ti gradus . N am prout efi ars quae exer »

cetur, aut prout è fi arti fex q ui‘

cam ex

ercet i ta faci lius m inore cum làbore,Pleriquc vi tam agunt fl S an i artes al i i sa lien lucrofiores . Sum etiam artifices ciufdem arti s ali i al i i s ad quzxfìum faci endummagis fa& i . ( l qi plurimum inter arti fice3labor ;mt , quxfiti s maxime Parcunt , i ll i s non folum inde exped i ti or V ivend i t atio fit , fed etiam occafio proni or ad divit ias corhparandas , ut i n pofierum etiam . )

arte reli éì a fine labore vi vant ex albow evéw v eradantun… Sum: iraque cx his

pauperi bus quidam prope confini a di v iturn confii tut i alii mend im rum adfines

Hinc w ew'

wv vflw%e4'acq ci à

‘eA© luì effe pau

pertatem m cnd ici ta ti s cHè germanam…d ic i t apud…C om i cum Graecum i lle Chremy lus i n C omced i a Pluto :Ou

’

nè'

v dLn'

7rx 73 ‘Tw c—

‘

4’

ocg w ev .

'

aw

a m; aZJ‘EACDZw Î

Summa i lla d i fiinc'ìzi o eff qua pauper àmendic o d i v id i tur . A tque i ta w évzyr@°

?&n vi&um v i tamque ibidgm d ifi ingui t

i dem i ll e comi cus :


6 38 C L . S A L M A S I I

haberent quinquagin ta aureos pro

pauperi bus habi ti , 11 6 v i fi tefies idonei .

% i a n1m i rum Paupcres infra i llum cen

fum faci llime P ecunia corrumpi folean t .

H arm enopulus zrîévncJs er; tv , y…r) w s v fm

'è

xovm voy w y oa'

r w v G%d t/

abv . Ergo fupm i llum ccnfi1m ,& qui i llum habent omnesahappellat i onem vém v , i d ef

’c, pauper11m ,

excludcnd i Apud Atheni enfcs , omnes

qui n ihil i n publicum i nfcrrent

immunes effcnt omn ium oncrum civ il ifi,nec etiam ad magifl ratum adm

'

i t tercn

ta r,%v nom in e appellati , wéwgn ?habebantur . Infimus ordo d i v i tum apudeos fui t, qui decem m inas publico d ependebant , colligebcmt ducento

s mec

11 0 3 ex boni s Z &zgîqzu, d i cebantur H i

tamen inter (&y’

mg d i t i flîmb qui de

cemminas conferebant reipubli cx ; du

cen to s m ed imnos co ll igebaut‘

. N…mp

dÌCÌÈ POHLIX ,SOTCÌ Àlg w d :'wv y 23fv v È 06 ‘

Ergo l‘. ÌC fummus era t moduscenfus z eugi tarum… At m inimus

‘

f ui t eo

rum qui minam i nfereban tfl Ergo hi potuerunt percipcre ex boms cìrc i ter quinquag inta medimnu s . Omnes infra cam

m enfumm nom ine comprehendc

bantur w s’

wm s'

v ocàban tur a lcs

i Pzi %n 9At ti ci s , tales Rom ani s fuere prole

D E T R A P E Z I T . F oe xq o n xa. 6 39tari i ci l w ,& capi tecenfl in paupenî nume rohab i ti fic vocati . De quibus paulo

poi}. Qg i bì l fdam Placui t, 7révn@, i d efi ,

pauperem , i ta defini re : f léwyg

oZ>ìx'

5m7ìw$v ? auper

efl ,nan qui nibi l lmbet j è d qui multa dcfidera t .

Inde “*g x Ebi an pauper H ebrx i sfi d efi,

cupi cns v el concupi fcen s quia rmM a7v

<p(sm1 H ui c 0 ppon i tur dzb i tzà fin i t i o

HAJa1@—uéx o

‘

7mììwà @@CECÌ WF2J@J oZ7A'

o

(

‘un}7m?ìu5v dLeo'

y2u@ . ® ib exefl , non qui ma ]

ta poflîdet j èzz’

qui non mult i : i ndiget . S edv i den tur cpcAoa

-acpmw

'

n eg u ì [hz defini ti o d

nes , nec fc0 p0 nofì ro conv eni unt , ut fci a

mus qui s i ll e fit pauper cui fub ufura ma

tul non fit d andum fl w iw qui dzî i ta d e

fini erun tmffe y e,u srenygu'

ùu ÈvJ‘exaw egq/l4 t?modiram ,u t Opponatur men

d i ci ta t i , cui n ihi l pro1* fi15d h aurminus n i

hilo qua? non panens egct , fed omn ibus,extrem a ncmpc egeftas . Sed w‘

svfau: i llins

……Tgnyflu’

ng eti ci , ut dixi , plures ( unt gr'a

dus ,& qui peti i t ( i bi defini ri , in tra quem…

pecun i arum lmb i tum habcndus. fit pauper

cu i du i pofiì t ufurari um mutuunu aut non

debc'

at dari , v a1dc ipfe laboralfct , i s inr am neceflì ta tem i llum compuli ct . An

fiabimus i lli patnpertati s defini t i on i quaefab imperatori bus obti nui t, ut pauper ha

b catuxu


bentur, qui m inus quam qui nq11àginta g tt-àreos haberet, i d efi, quinquemi ll i a fefìertium nummummon ut Cui aci o placui t,

quinquagini a m i ll ià fd i ertium; n x

fefier'

ti um fumma quingexi tos , ndn quinquaginta aureos efiìci t cius ‘

mon eta: ex

amro quae i n ufi1 fui t Hermogeni ari i tem“

ore, cuius i lla lex x . I) . de accufati on i

Eus Ea l ege accufareProhi bebà'

turpropter

paupertatem gmmmm quam gumguagmta du

reo: balzerent, i d efi, ut d ixi quinquem i l li afefìertiurn vel quod idem eit v i g

’

in ti mi l

l i a aeri s in aflì bus qui tune prom i fcui . Ra

t i o f u i r Cui acium, ui i llos nin naginta. aureos ae

‘

quinguagin ta m i lli bus fcfier

tifi interpretatur, qa x fumma nOn ultima:

claflì s 10 cupletium cenfus ol inì Romaè

fui t, fed prima? . Fcfelli t eum quod q ’ci

ni anus i n Papia lege, quae centenari am libertum à centeni s fei’certi i s v ocav i t, v él

’,

quod idem efi à cen tcni s fcf’ccrti um m i l…

li bus ipfe à centum un tei s denom ina tiv olui t, pro cen ten i s fcRert i i S fiv e cen

tum fefl:er ti um m ini bus c entenos aureos

computav

e… … Papi ee

lggjs_fummam de {uccefiîone l i bertorum ,

ut pro m i lle fcfìerti i g unus aureus dom

putatctun % od computum falfifiîmum


C L . S A L M A S ( Ilex effe dccrev era t i n co qui « :mmm…

m i ll i a fefierti um, vel cen ten a fefiedfa ha .

berer “ S umma t13men longe d i ferepat"

.

N am cen tenggri us Papi ae leg1 3 l i bertus

non ccntum aureos ih cenfuhabebat fed

m i l le_… a xi d i v i ti x'

non Pcen i tcndge

i llo x v o fuere fed ta les "

, ut prima: claflîci v i um hi c cenq d eputa t etur , ac 11Q_,de m inim i s qui d èm effct . Nam u fgue ad

qui ngcntosn ureos cenq corum qui i n_

P rima cla [Î ecenfeb i tur,defcendebat , C cn

tum m i ll i a quippe x ri s i n cenfum deferre

adm in imum d ebebant qu i i l la cla ife“

d i

\gni v i deren turd . C en tum i lla —m i lli a x ri s

D i onyfius c en tum m ina s G ra c e redd i di t,

vel quod i dem efi; d ecem m i lli a drachmar l mone ta: A t ti ca . Ad aurcos fi

m i li ter At ti cos i s num erus d rachma

rum redu&us qu ingentorum aureorunp

f ummam redd i t ad Romanum denari um,

quadri ngc-

n tos . Vi ginti quinque quipd enari i s unus aurcus Romanus azf’cimaba

tut v igi nt i drachm i s A rri ei s unus aureusA tticus . Totum populum Romanum , uf:n em i n i igno tum efi , i n quinque claiÎ es

d ifiri bucra tScrv i us Tul liu s p ro cenfus t atione : In prima cla ire Poli ti d i tifiîrn i f uere i n quam nemo c0 0 ptatus efi qui m i

nus habcrct i n cenfu cen tum mi ni s ArÌ ÎCÌS )

D E T R A P E Z I '

r . P (E N O K E . 643ti ci s fi v e unt ei s quadringcnt i s Roma

n i s . I'nfra hunc cenfum qui cenfebantur ,

fecundx claflî crant attri buti atque i tadeìnccps defcendendo ufquc ad quin tam. ;

ul tim am . (Lu g clafiì s cenfeba tur tefteL i v i o, und ccim m i lli bus ser i s . I d efi fe

fìerti i s i l lins zevi m'

im i s qnat tuor qua

d rag in ta m i ll i bus , fiv e quadragin ta quattuor aurei s .Atq ; hi c Tito L ivi o m inimusi l lins claflì s i nfimze ceuq fui t“ . Diop yfius autem i n hac clafi

‘

c ccnfum fui fl'

e

a i r , à v igi nti quinque m i llibus x ri s , i d

efi v ingimi qui nquc mini s At t i ci s uf

que ad duodcc im m inus cum d im i di a ,

vel qlî‘

òd id em efi , m i ll e duccn tas quin

quag inta drachmas .Q q fumma .ad au

r eo s compu ta ta faci t i u&e qui nquag intaaurco s . A tque hanc omni no rati oncrn. ,

fcquutum l iquct H crmogeni anum ,cumprohibi tum accufare di c i t proy tet pauperrarem q…mmus quam q…nquagm fa

aureos in cenfu habere t hoc efi cx i nfl i

tuti oncTulli i m inus quam duodecim_ ,

m i lli a :nri s qui ngcn tos fiv e qui nqug ,

m i llin fcfiert i 11m 11 11mxn tlm . QQm inore famme. zeri s cenfebantur i n nul lac iaffe eram, a tque in ter paupcres re lega ;bantur talc ue adco pm]etari ì capi te

cenfi v ocabantur_ , v

C L . S A L M A S I 1

gi darur cam paupertat i s azfi ima t i onem

ac defini ti onem Romx àTulli o rege infl itutam dura lfe ad ultimfi fere ufque impet ium…Hino etiam l i cet cognofcere,quotgradus d i v i tum fuerìn t à C raflb a liquo

qui exerci tux‘

n‘

alere potemt ( ui s t ed i tibus

u fque ad cenfum qumquaginta aureorum.

H i en im omnes i nclufiv e pro affidui s

locupletib us habiri in claflè s reda& i .efi div

”meo:

aè locupletcs . C azteri omn esa vropot w €vn7u p auperes inopes .% zemaximaRomae fui t c i v i um mult i tu

do, proletari orum ,& capi te cenforwm…

Und e i n “

legi bus duodecim Tabularum_ ,

i j ò2bez‘

, v index q/lo. Ita enimut vulgo fcr i bunt expli

i b olet v index el la .

a fi vero ct lìcerct Pro inopc &P role tario v index & fponfor effe . An fi

pro letari i proletari us v ind ex effe v olu i ffet ,

'

acccptus efl è t ? N on eft‘

v erifim i le .

s afl îduo i d

11 0 11



pum capire c€nforum mul i i tudiné aliia li i s al i quando P lus i n îubfianti a habùere.

Î roletari i pamen omn es capi te cen i idem d i& i fi111 t,11 0 n ,ut i l l e vul t apudAgcll ium hoc d i fcrim ine féparat1 Pro letari i

cap 1 te cenfì , quali i fìi pauperi ores ef

fen t, i lliminus . S ic enim apud i llum lcgi ; ur b ero i nqui t nulla aut pérguan1

Parì w (f recenj è bantur capi te ren/i b ambantur.Extremar autemcenfl ucapi tecenj b rum,xrixfìdttrecerztî/ èptùagìntaquinque. “

Ri d i culuni . S icag jiw i gimbw mb m lll amm

-

l fos

confìat‘

. % i d autem m i fer—i us i lli s hom inibus m quorum to ta fubfiant i a n ihilampl i us effet quam trecent i & fcptuagi t1

”quinque alÎe‘

s , i d efi , triginta fcptem

drachma: cum d imi d i a aureus unus cumv i x d imi di o? Sed dehi s p luta ad Am o

bi um,ubi lòciîeius vulgo corrupti fiîmum

d e hi s proletari i s ac capi te cenfis i n nofìraEdi ti one emendav imus . Omni s autem_ ,

i lla inops i nteflab i l i s turba prole tariorum capi te cenforum qua m inus quamqui 11quagin ta aureos

‘

in cenfuhabebar’

fimi li s fui t Ah omni bu srcipub li ce oneribus tri but i onihus erant

imni unes ,& à m i li tia et i àm v acationéha =

behantfl D i onyfius eos 8wv'

ga; appellat“

,

gui Aîoli bus cum fuo d igammate Bc;'

7rq

D E T R A P E Z I T . F CB N O R E . 647

po: d icebantur unde L atini spaper , Po

Reapauper. Theophilus Init l ib . 1 . cap .

v x. è'

mgov i ta defin i t u t i n l i bri s v eteribus o iÎ endi 8

'

7z096;'

em , qa …J‘ìv immunin m

_u(57?w ;Cgeà‘

v èEau'

gfia w. 57m

g6s ì s°

tr, 3nà a'

om ìwoqoc-bxm a v n€nn n n Inaefi mi nihi l reli yui fitpafl Wi : alieni dedu

quas ]g z_bgh Et (amc d iffi ci le non efi fi ve ltanti llum debca t utminus habent quamquod dcbct , fi qui s unum aut alterum nu

reum i n bon i s babear u t cenfum capi tecbuforum proletari orum fui lf

e dici t"

Iuli us Paulus apud Agellium . H i fun t"

quo s animamfolam ìn cmgfij ì atoImbere d i ci fiTcrtull i anus .C um en im nul lam

nul lum v as , n i fi folum c orpus pofTì deant ,animam folam in co cond i tam ac repofi

tam haben t ,‘

n ihi lque prazterca . (l l l i autem plus debet ent quam haberen t , di c ebant cos animam debere.U t i l le apud C om icum , yuidfi animam debet ? Et fane cum in

x t c ut plurimum nihi l haberent , d c cor

pom fuo luchant‘

, N am i n P l eb e Roma

na tenui fiîm i i fl i pauperimique hom ines,c ives tamen , nec mend i cì, ah affi dui s

locuplctihus‘

ac cl.1flîci s pccuni am mu

tuam fumcban t eìi am fub unci ari o

na re lev ìflîmo cum folv endo non ef

5f 4 (en t,

648 C L , S A L M A S I I

fem: addi ce,bantur cred i tori bus f ai s , nei

xurnque i n i bant , aut ipfìm

fl orabant'

& v endebant , ferv i ebantq ; do.

nec aes ahenum d i ffolv i ifent . Tal e s cran tmcrcena

'

ri i omnes in d iem v iv en tes ,ex quotidiana capture. fibi vi&um paranÈes . Ded imus Pauperi s defini ti onem…gnalem à me rg quifi v i t do& i flîmus Iuri sconfultus , qu_

am refutare ac rei i ccre non…poflìt , ex regi s Roman i i nfii tuto profe& am ,& à i uri ii>rudent i bus cunfirmatam,

totque fx culorum t onfenfu i n i\

mperioRomano corrobora tanp . S ed quid i llaaci cmu

‘

, aut qui d boni CX ea tra_

hemus ,ad

b ée qugfìi oné, an l i cea t pauperi fmnerari ?

N im i rù ind e concludcnìus , ei qui pquperfit , deberemumum gratui tum commoda

ri , i lli v ero qu i locuples habeatuf'

, i n fm

nus PolTe cum bona coxi fci cn ti zì p eennìam

_

dari Habemus pauperem ex ea defj%îone quem v olebarnus , ut ci gra ti s ma

tuo demus .& d i v i tem quem qux rebamus ,

ut li ci te i lli fermeremur_ n At pf 0 fe&o

tenui admodum l imi t e i nopi am à bonacopi à d i fcretam paupertatemque à divitn s d ifi inétam i lla paup eri s ac d i v i ti s fi

ni ti o à Iuri fconfult i s probata nobi s tmd i t" . Locuples habebatur qui quinquaginta aureos i n boni s ll d b€ b3 I qu i ul

nmus


63 0

qu i pilo s equmae cauda: v ellebat , adv eni amus cuius facultates omnes v i

‘

gin'

tì

qu inque tangum aureorum fumma. cen

feanfun… Hic fine dubio_

papper e\ri t,a l tero quidem ta n to pauperi or quanf i llélocuples quinquaginta àureos i n cen,

furru

deferens . Mul te ergo minus li ci turn eri t,

huic pauperi fmn9 tari quam i lli locy plet i quem dimi di o ampl i ores op es claf

fieum faci unt i doneum. Sed quid fii fie v iginti quinque aureorun

’

1 pofl‘

efl‘

ou

quinque tantum aur‘

ei s opus habeat mu:

tuis , nec a li te 1: eos reperi at n ifi paéì:a nfut a?Anhoc i ll i remedium egefiat i s qua i l]0tempori s articulo uggctur depellendx de,negabi rnu5, fi a qua: ben e hanc fummam_ ,

v el cum ufuri s reddcrepoflìt ,a tq ; i l l e locuples ìp inquaginta aureorum dom inus ,fi v el i t mutuat i fub ufi1ra dec em aurcos ?

Ad inferiores etiam cenfus i ta proc edendo perduc i poteri rnus , atque e tiam i nfi

mos , quali s i lleProletari orum capi tecenfonî Agelli i , qui tres aureos aut unumalt è rurnque i n cenfuhabebnnt

“

N ec ali

ter'

de his di cendum quanr de i llo qu1quinquaginta cenfetur autci s , fi unp fqui fque i llorum pro Vi ri bus ac modulo

,fui,

ccnfus mutuumpetere cogi ter . Al i oqui naeg totq t i burni

dancium cflè al i qui s nega

D E TR A D B Z n‘

. P (E N O K E , 651

t e,t quia larg ior fol i d ior non i lli con

veni t fed l e v i s.

& exiguus . Ita ergo i nope s qui magna îumma gra v arentur, e tiamC i tra ufuras fi cam fumerent mutuo, parvai uv abuntur e tiam cum ufuri s , fi copia: fuzeac c è

'

fui congru i v elint accipcrc. S i c ig i

turRatuenduxm qui cunque fraudand i :m i

mum non habet dcbere mutuum P e terequod reddere Poflîr

'

. S i mutuum p eti t“

pro fui s faculpat ibus certe ufura indenon maio r exi birquam pro mutui quanti tate.At talem aeque faci le pauper p oteri t cum forte folv c1‘c, a tque a l ius locuple&

qui fimi l i tcr fib i conv en i en tem fummam

cum refpondcn t i bus fibi ufuri s, mutuanp

rcqui rer fi quando ea cgebi f Mutuume rgo petens pauper (e m et i atur, & ex mo

dulo fuo i d petens , etiam ex tali mutuo

Pro pr0 port i one cxfi1 rgentcs ufuras fol

v crc non eri t impos . (& i fraudare v ul t“

,

tam pauper quam locuplcs ad eam la

bem fe (pon te fun red igun t , ut nc mutuo

qui d'

c

'

reddendo fine ufum Pares effe poffin t, dfi und i ue qux runt quod abf umant ,

mai o re s ?ui s copi i s fumma& plureq ,

quam pofiì nt reddcrc—acc ipi unr

‘

. Hoc

igi tur to tum part im ex volunta te mutuum

quzr rentium Fender , partim etiam cx freiQg i mutuum pcti t , cuu

i ll i

C L : S A L M A S I If

i ll i (tipem dabi s } ca i Pcipem roga t, cur…

mutuum ci velles darb ?u i vero mu

tuum qua ri t , [ i non i nv _

eni a t n ifi ufuram_ ,

pro‘

m i ttanan po tins v oles cum egefiatq _,

extrema coufici quam eo modo quo pocefl: fi v è l i t leva t i foenori nempe acci

Pi endo fub hoc praetextmquod lex”

v e

tat & Chri fi i ana chari tas ufumm à Paupet e exigerg , N on dè hortor ahi l la charita te, nec nego , cam omn i bus egeni s ah eo

qui .v ere Chri fti anus effe v eli t a tque eo

nomine d ignus v i deri exhi bendam fed

agimu ; hi c de eo quod vulgo fit, ac non…

fit “

. Paup er non r ep en t mutuumullos n i fi ufuram l ic i tam Praefl are fit paratus : tu, Theologe, mori i llum mall e scon tabefcere fame , ut ,thefin tuam tueari s , quam ut i d quo i ndiget à quoquam_ ,

accipi a t pa&o fmnorg , 2% i a no'

n vi s nimi rum effe qui tali det ful) ufura quodaliu s ali i negab i t a li ter fe fa&urum , tu qui

chari tatcm Przedp

i cas ipfc eam przefta

egenum i fhî fruiìra a li orum ofi i a ci rcumeùntcm a r mutuum gratui tum exrundat

fores tua 's,frufìm pulfare ne fin i to . Si c :

optime i llud tufi defendeè nòmeffe panper

\i fie na andum… N em end i cl qui

dem à mutuo fix:nebri excluferim , fi a li 0

modo non pofl ì t temporari am qua pre



hoc cogi, ex urb è eX pellend i fun t“

. Qg icumque autem m an i bus fui s opera t i v al ehun t, elaborare quae ad Vî&um fibi e

runt neceffari a, non d iflîcultcr etiam eam

fib i Pambu'

nt ftlp€ ll€& i lem qua Pofl ì n t

a liquando, fi i n égefìatem i nci danb pignw

r i QPPQfiK'

Qapud trapezi tam tgmporafi am

egefiatem à fe av errunmre fi modo ali te rfefe exped i t‘e quean t , ut fxpe accidcre i lli s ncceffé efi .

_

C aetet urn qui a i rL . ,

G alli si ne valid i quid mendi ci prob ibentur publi c e huncProfiter1 quaelìurip ,

mul ti exmendi ci tate eti àm ad d i v i ti as

non contemnendas Îol eu rp erv enire, qui s ,

hui ufmod i m endi c‘

abula à trapez i tc; m enùexcluderet, fi qùando

«

ei s i ta egere{

conti

ge‘

r i t, ut ft ipe qùo ti d i ana non quean t V1 ?&um fibi compararb

? U t qu£ flu& eo

rum valde efi jncertus , ut pote ex ali enazi feri cord i a dependens di esplerumque fequen s non fimi li s efl przecedenti ad

hoc au <:upjum , potefl facpe ufuv enire, a r,quod pri d i e em encficaru

‘

n t non fuffici at “

i l li s ad pòfieri d i ci qu’

adram aut fcutellamimplcndarn . % i d in tali cafu facignt fin ihi l co d i e reperi en t quod cdant

“ S i.

in

urbe i lla fit trapez i ta refculas habent “

i l l e mend i cus quas oppìgncmre quear,f uffi ci cntem fummam acl i llins di ci ci burù

excul

D E TR A P E Z I T . F oe u o n a 65;exculpera an Potins fe efuri emac era tii n terfici fi1fi inebi h quam utàd mcnfam . .

ea t , l l ecclfax° i os inde nummos pctat“

pigno re o t i ofae i nut i li s fibi farcinulx

Nemo efi certe mcnd i cant ium, qui non…

hoc m al i t , quam habere i n cafula non ne

cclÎ ari os pauno s nceefl ì ta tcm tam cx

tr emam pcrpet i . Die forfitan fequentìfel i ci or eri t i n m endi ca ndo fati s corradct und e lucre fib i pignus pofi ì t P°

'

ram fuam implerc_… Scd i n tercedct"

Theologu non fere t Tra cz i ta rn _ ,

pignus à tal i mend i cimon i o acciperg ,

nummos quos pofc i t f ab p ignore_ ,e i Qu id igi tur

?

rc coge r inv i tum ;ccom cllet , nam uem li bet ali orum civ ium nos%ruîfra c i rcum i v i t i lÎo dimen31cus i l l e ut clccmof nam i nv eni

r et" ? C ut dcn i que à trap ezi ta magi s i i

lam fi ipem exigi v ellet , quam à femet

ipfo no llct la rgi t i ? Inter has d ifii cultatesd d di fputa t dandam c[Î c theologus fl ipcmi fi i mend i co , nec ipfe dare v ult , nec dan

d am al i cunde potefì procurare , nec fub

Pigno reundc comedat à trapez i ta num

mos ci przcbendos cenfet , efuri b i t acri tcr,

formflè al iud pcius , a tque i l lud extre

mum

6 3 6 .C L . S A L M A S I I

mum pati etur.… An pauperculo v el m en «

d ice x s’

haben t i non da ‘* i t panem pi fiòrn ifi gratui to , nec vi num caupo nee carnem lani us ? Arcur fi ipem accip i tmendicus in x re, nifi ut inde ti bi neceifari a t gmparet p anem à Pi fizorc vinum ah (B ÌTQ

Pola , carmem à lani o ? S i cum lmbebi t

nummos eo s [ i bi tamen ferv are mal let" ,

nec pan em édere decrev eri t n ifim endicatmn nec tam en eam repen at , an cum_ ,

numm i s f ai s nihi l profuturi s fam 1 po\tins

fe cgnfumendum dahi t,‘

quam ut eo s i n panem i nfuma t

? Numqui d pi fior crim i

nc fc grandi obfiri nget , fi x s ad fe‘

fercn ti

m end i copanem dab i t , pretium ah eo

exiger’ Debe t qui dem ,fi numm i s d efi

c i atufm end i cus , & fam e confli éìzetur , panem ci gra

’ti s prx bere, 11 t a liusq ui li bet ,

v el aes v el quod pore f i t. Q‘

g id_

ergo ,

‘

fi

non necefl'

ari ze refcul:e fint pen e3 m en

d i cum qui bùs oppofiti s ad m enfam tra

pez i tx gcs [ i b i inv eni re«quea t ad em endan eceflàri a An fuperfiuas potins farcinasi n cafula ferv abi t , quam u t cas pro v i &ù

oppigneret , praecipue fi al i tcr ,non poflît ,nec al iunde nummulos corraderb ? H ic

fatecn ali am eiÎ e cond i ti onem caufam

pr1 v at l u m tra ubli ci

fc z

ne

‘

mtori s Pri v atusexi im debet fubv enire ino


658 C L S A L M A 5 H”

Petent

|i bus pignora pro feca rìtate/

of

ferent'

ìbus ?ateat nul lo d i fcrimi ne haben : debcn t qui cunque eam acccdun t . In

quo haec regula tenenda. efi , qui cunq ; po

tcfìmutuum (olv ere cum ufuri s non clÎe

i llum prohi l mndum à mutuo ufumri o.

N on ergo ahoffi ci o boni Chrifii an i defl c&et qui hui c muneri publi c e eftprgp0fi tus u t omnibus indifferen te: (ub ufuracommodet fi accept i s pignoxi bus Tuom unere i ta f ungatur ug-i l li praefcxiptunpefi . (Lg i fqui s autem pxgnora po tefi adfer

re mntuum quod qux ri t po ife e ti améum ufuri s f olv ere 1ntelligi tt1n…

pignus fpondet tam i n fortcrru

quam i as . Q130 d fi i d etiam lucroqucga t p

'

ofi: ali qùod tempus , a rgumen toefi fuiflè fol v endo mutuum ul tra vi resfuas n on expet i flì , . S i n v ero d ifl rahi

patìatur v el per hoc ofl end i t, fibi t em… ,

fuperfluam hanc fui (Tc ac proi nde i l

la carcrepo tui iÎ b .Ar Gnon potui t lucrecum v ellet , m i nus ex eius d i ffra& i onq_ ,

apud Trapez i tam fi1& a damn i jncurri tfl

quam fi coa& ns elÎ et eam v endere ca ci on iba s , quod fzepe fit . Tam vi l i enim Perfgpe coguntur îhpellefti lem f uam v endet e qui pecun ia u t fci arn ,mul tos

qui i ta emeri n t plus cx cadcmpofiea opP igne «

D E T R A P B Z I T. F oe u O R E .

pignerata acccpi lfc de mcnfa trapez i tae

quam quanto fibi confì i terat"

mo etiam tcncomonnullos pauperes qui

bus ad manum pccuni ola CR hunc qu:2

Rum v ulgo fac ere rebus minimo cmpris de pauperi ori bus quos m ccffi tas co

g i t v cndexe ad trapez i tam mox dclati S

pignore pofiti s ampli orem acciperg ,

(e li te s fummam quam quan tum pro ea

d ederunt, fic eam quafi bene v end i tamtrapez i tx Pra terca hoc et

i am fi eov€nmxa haben t Paup e'

rcul i men

dic i qui v efiimenta fim trapez i tce oppofi«

t :1 & non li berata d i firahi finun t ut pofl

annum cum au& io corum fit publi ca nu&ori tatc ,fi pluri s v cndan tur quam quant i i l lud efi quod pro da to pignore acce

pcrun t ,hypcrocham rccipi an t . n d bc:

nefic ium non habè'

u fi quando ali i s pri y ati s au t v cfl i f1 coci on i bus re s ( uns v endan t,necefiîta tc,u t fazpc fit , coa&LMutufi gof

fe dat i , immo dcbcrc ct' '

co ,

pignore accc to , lexMofis . fìa tui t‘

.Deu

tcron . x v . V I Sz?uerzt apud te mendicu: qui]}ìam è fi a tri bm tui, in una È porti :tui5, i n term tua quam @ominm Dam tum dat

ti bi , non Endurat cor tuum neque t laude: ma

num tuam zì fra tre tuo mm:!i ca , fiv ! aperi eud0ape

'

ri ey i lli manum tra m accepta pignoreT t 1 mutuan

6 6 0 C I… S A L M A S I I …

mutzmndomittzmbi5ei adfufi z'

entìaìnfinzm ufo

que i d gua i ndigueri t . Hocmandato preecipi tMofes mutuum m endi co etiam inhP.

i '

gnore dari . Id enim i 1gnifi0 are v e1 bum. .

H ebra icum , 1 11 fequen t i bus docebimus .

Ufiu a quidem ah eodem v eri ta efi: in ter…f1 a t 1 es . S ed cum pe1m i fe1 i t eam Iudx o

cum gent i bus , l udxum ex eo certf1 efi potuifl

‘

c:

Ò

ext1 aneo v el m endi c o fmnerari fub

m am quam fumi t mutuam tali pignot e pofito i doneus locuples cen i etur

atque ad eo folv endo efl É,quamhbet 1111 1 8

egenus fit ac mendi cus . l n Heb1 eo ps:…

d 1eiru t , w?wxov S eptuagin ta redd iderunt“

.

Al i quando folent & WÉWm v erterc_…U t

cxi guurn faepe efi: d i fc1‘ imcn in ter va éwm

73m);6w H inc B’

s'

aîoz l1 aereti ci quosz7wxa

‘

; in tefpretantur v ete1‘es omnes pat 1

‘

6 3”Emmimze—L fam za d j ap nAL — Mat

gmtmmî egemmz aut opibm 6 61111pfi tmant fi wy%v evm g emma ufita ta dia mt . Hellen ifize i fti i llum plan e i nfatua 1 unt q ui ta

men nufquam fu t , 11 gque ( unt . % 1fi


66 2 C L . S A L M A S I I

mul colapho admoneri de:t h111 1 1f111 0 d1

mendi cus ut al iquid agat , \quo vi&um_ ;

qux 1 at , nec tali inertia? i e dedar, quo fuamfibi ) lzcegg épytw impleat . Ergo m è ndi ciG razd s w7wxo: ahhumi htate, quia w7ak ogPropri e eff mmmh . E con tra voce eam quqHebrazi s mendi cii egenu (îgnat, à defider i de concupi fcedo quod non habet,hoc efi, È bi 0n, Septuagi nta i nterdu m mwov

Vertunt,ut apud Efa i am cap.. .x xx u % in

etiam uy apud eund em Efa i am cap.L X V I ,

quod 1 11 terim panpere fy pe figni ficat, i i dci nterpre tes m 7mvav redd i derunrfl De hi sfiv e mmm î

'

s fiv e «ar7wxoî: eX pl i candi i l l idc qui bus: a i r:Dominus v . Ma tthaei ua naÈ*

emoi «a m pi o: 701…w vdw uz'n , on a ww v è s w .

Bac‘

mÀc-1'

a: eggmî'

y . Ad quem lo cum v o lupc

fi… … Exerci tatoris ex ficio utat, hunc « aw e w

mv oppofitum ciTc à Dom ino nofiro pervulgata: eo tempore Iuda:orum opini oni ,quz1 eo arroganti x dev enerant , 11 1 p erfimium fui s v el lent non afl ìari propbetia m

'

fì dib zterrz. Ergo Dominus pronunc i av erìt bea tos pauperes quia fpi 1 i tum_ ;

p1 0 pheti cum habe1 en t‘

. I ts. fame in terretandum fi t , l 1 il la expofit i 0 locum ha

1 ifius

PYQ“

pheti x ,

D E T R A P E Z l T . F G3 N O R E . 6 6 3

phet i a: quod contm Iudx orum eam fen

tem iam faci t qua negabzmt afila 1‘

i pro

pheti a ni fi d i v i tcm. … S i c paupa fyu i tu ,

a 7wxìc 1 9Î w rdiîy a n i ll e 7r7wxà; efi €w w

r”7 3

m e w onnno'

r. N cm i nem puto n i i 1 np

75w7mx/gun r cui veni re i n m en tem ta li si nterpretat i o poffi r. Verba e tiam Efai a:

ci tat , quafi c on traria i lli Iud =eorum op in i on i , ncgà ti um , paupcres fpi 1 i t1l p1

‘

0 phe

ti co i nfpi rari , ex cap. v x. v en . 1 1 Ad

quem autem refl i ci 4m nifl ddpauperem@ìri tu( 9° contri tum? 0 11 .1fi Îci li cct ad alium paup erem non rcfpi ci a t Deus n i fi quem fpir i tu prophet i x donav eri r

‘

Et quafi nc

cec fit omnem pauperem , 11 1 21 D GO refpi

cìatur arq ; ut…ma ay îg i llcChri fl i ei con

v eni at , etiam prophctam

e tiam Efa i a: a li te r ali o o rd ine a lquam 1

‘

i n

pauperì: /f i ri ta non m cm i ni t . S i c en im habet : Ad quem autem rcfi iri am nì/l adpauperm117 ( 9 °

contrìtum /,Z i ri tu , @ trementem fi rmo

ner meor ?M i ra tur

bor locon

gui a li a; addux i t . Ego v ero m 11 0 1‘, 11 0 1 11( e cogi ta re locum i llum Efai cc fa ccrq_ ,

rnultum ad i nt erpretat i oncm i fi i us M a t

thsei , ub i Dom inus bcatos Prc_d i ca t ; aupem /}i ri tu. % od en im C 1 i t i cus Pauperem

T I 4 Abi rìtu

664 C I… S A L M À S I K

fi i ri tu i n i llo Efai g lo co pofi1 i t quem nul

Ius habet textus neque Hebra i c1m.ne

que G raecus n eque Latinus ferreni mcpro fycoPhanta impofiore ah i llo trae

duc i fi tal e quid comm ifilfem… In La

tino efi: betere ut pofi1 imuè :paupcrmlum,@

contn'

tum /}i ri tu non pauperemjj>i ri tu. D e

vere pauperculo i ntellexi t qui fpi ri

[tu pontri tus è fl . a m multi enim fun'

t

Pauperes arrogan tes i nfolentes fuper

b i Hue v enìat qui ta le s11 1 11110 5 v i d

‘

c1'

e v olec. In G 1‘eéco Septua

gînta l eg1 tur'

: r a'

vaz È%CAé«l on a’

y,’

750 1 01 771 1 1 0 9 , :è fia eîxmv ,è 7péy orm w v‘:

Ao'

y ou; ,; ou. Pro paupercula 7 11 7 593» d ixerC‘!

écu'

; ( 10v]}ìri tti cmtrìtum .N 11 1nguid& hic

i n hi s G 1‘

aaci S Efa ix mmn13;

expon i debet de eo qui propheti x habetfpi ri tunp I ta v ellet .C ri ti cus . Hebraza

habent : nn ”3 31 Id Cflî : d dfli écffim>

t antri tumfl ìn'

m, ut v crt i t ad v erbumAri as .

An c,ontri tus fpi ri tu gie co eX pli candus

cui i nefi prophcti c1mfpi ri t 11s ? Non hicd efendam Iudzeorum fentent i am, quam_ ,

impugnar C ri ticus cui his verbi s d è _,paupere fpi 1

'

i tu bea to cum cum Chri fìum

opponere tam fi 11l te quam falfo p1ì tav i t fed c er te ea mul ta ra tione mixa v ide?tuf »&CX Pcri enti a przeterea comp1

'

obà tur.


6 66 C L . S A L M A S I I

capace, es t rum ram en efi ,Chri ftum nihi lm i nus

'

cogi ta ifc hoc loco quam de i lla 1 11dasorum i è nten ti a oppugfi anda,cum dixi tbeata; efi? pauperex j}zri tu. C@omodo i dadfìruat C ri t i cus ,pauperes ciTe fpi ri tu qui

615961 74 11; xan'

aza gw .hab€rè b operze Pretjum

efi audire. Sed b erum , i nquir quod ini ti o

d ixì. A6 Heflenìjlzif d c Hebr.ei s inte;pretatio

petmda . Si harum autem qui afi ìffi ( 9° mite:expaupertate aut a lia ca lami ta tefl 1nt regnum

®eì ef? 6 13 0 ( 9° @eijf i rìtm, cim dona, cm

—tm qzazm Iudwi fi nti ebant , de qui !:m' dixz

'

.

Nemp e non affl at i propheti a n ifi diviterr… . Qui a rgu ti arum merum artificem

& arguth entationumm i rum fab 1' 1-î negabi t Exerci ta torem fac tum me ind ice errab i tfl Pa11per11m, ex verbo C h1‘ i fl i , auta lia calami ta re opprefio 1

‘

um, reg11 11m Deief’c. Qg 0 1

'

11’

111 regnum Dei e&, e tiam Deifpi ri tus prophet iw s alia dona eorum

d em eruntd

. Ergo pauperes etiam proPheta3. Ergo etiam Apoflzoli , & D o&o

res a tque a lia omnia ka ela,uw m donapofiîdebun& quae tamemd i fc1 ev i t Apofio

lus , qui a pauperè s quorum efi regnumD ei

iudic e Ari fìarcho a lia omnia dona DeiPofiì dcnt

*

ù Omnes et i .1m de qui buè i n…

fequenti bus d i c i :: Dom inus quod beatifim: , neceflàri o e t iam vi i lla v era d iv i

mand i

D'

E TR A P E Z X T. F a n o n s . 6 67

nand i polluiflì: Oportct .qui a etiam eosv i i è

’

a Chri fìus , regnumque ( num ei s prom i tri t, manfi1 ct i , hlgcntes , m i tes ,mi feri

cordes, paci fici , qui perfccut i onem pro…

pret i ufi ici am Pat i untur , alii qui i bipa uei ( on au . Q11 0 enim iure i o li pampcreseti am Prophetandi fpi ri turn fiinnl cum. ,

mu & oy gî sx:cipi ent , cz teri s neg.1bi tur?

Pofi'

umnficerc,me nemincm Èa&xnnx vi

nd n og of’ccndcri t

“

. omni a

fere ( unt nova eius i nterpretarnenta ad

Nov um Tefìamentum , qual e i fìud efi de

pauperi bus 1 ut mend i ci s fpi ri t11 , qui fpi ri

tuproyhct i co donati fun t, ideo bea ti àC hri fìo Prmdican tuc… H7wxn

ì

w; m al;

dupli ci ter pofl‘

un t i ntclligh pro du

Pli ci 11 0 1 i 0 nc voei s 7r7axì ; quam habe t 3,

pud G rzzcos non apud i llo s imag'ina rio s

H elleni fìas, qui null i f ucre . Aut enim i n

original i figni ficat i onc hqc v erbi hi c fum end am efi , qua hum i lcm deno tat , aut inufuali , qua mcnd i cum . S i i l lo modo acc i

pi emus mm 73 7 9 1 17…aZrn'

'n? 0pmî,ua v@

pro men te animi ,…fazpc e ci s fum itur, & P aulo Apoflo lo eri t

S i c w7a ; :aì 7mm

m agy a r : f un t hum i lcs fpiri tu, oi qui non a l to s fpi 1

'

i tus

getunt ,

6 6 8 C I… S A L M A S I I

getunt, fed guafi con tri tq s fta&os , de1 e«

61 0 8 ac fubmi fl‘

os . N am 7r7wxà,‘

ex etym 1

f ui -

propri etateplane *rm m èg w7a

'

argv

efi mmm?è au S ic mq apud “

hum i li s fpi ri tu, 6A1y64vpgf , qui Opponi tt_tr75m; a Ao4u

'

xgg pé;a w yéovw magnum

nl tum fpimnti . S’

ep tuaginta i n Pfalmo

x xx 1 1 1 m m:v£; 7 43 7 15621 4 7 : v ocant qui

i n“

Hd ) e ngn ,N; id

qui apud Efai zî lo co (11151151 fcripto rm n= :

S ed cantri to:fi £ri tu corde,pro codern _ ,

lege1'

e efi in Pfà lm i s , eo ipfo X X X I 1 1 ,eodem v erfu :15 n nw contri tb com’e,

wpé‘z'

gaaupn'

reemu'

vot . Ubi :15 id efhcor, &

mw, i 1‘

i t11 s, non di v erfam v idétur haberefigui£cati onem , fed pro m ente animipgmîy an (11 111 1111 1 11 1? ut a libi d i cimus

%od fi i n ca mori one capiatur qua tune

gaflîm p er totat11 Grzec: i am 1 1111 1 11 51 1 1 (ol ear, nimi rurn

.promendico i l l o qui n ihi l omn1no hab et, qùique omni bus rebusdefici tur eo fenfa 76 7 79511 4 ,

efÎet hi c ac

c ipi'

end 1'

i pro i ra quomodo eti am ubiqueapud opt imos e ci x au&ores apudS eptuag ints. in terprete s capi confuev i t

‘

.

H i ne w es 5ùy è"

, w uìuz o’

py'

rî; apud i fìosfaepeoccurri r

‘

. Sed… & nomen rm Hg:

b rze 1î, quod fpi ri tum w veò°

,ux figni fica t ,

non raro Pro Swy g; àpyp apud 1 110 3 pom


670 C L » S A L M A 3 1 1

i nteflìgendi gua; calami ta; ac paupert41 depnf

fi t . nare,i fìud ? Q_gi a n imi rum eadem

voc e qua: paup erem afll i&um notat ,et

i ii redd i tur à S eptuagin ta .Ergo fru111 3 feparav i t 11 0 5y am ew gw; Chri flus\ 7 70

«@ea éèov,cum idem fi gni ficent hic v oces . in aliqua igi tur lauti ore fortuna eri t pofitus , non poteri t «:q,ad i llum perti nebi t Cbrifl i y zme wy ìè

o;oaéwm A rgu i fi wpa c-Î'

; ex argumentd n111 1 Cri ‘ ic i etiam Prophetaa effe debent{pi ri tum habe re prophet icum qui pro

phetx rcv cm fi1nuet i_

amfi non fi nt pauperes acm i feri , debebufit quoque efÎ e

'

Nonne ta l es e tiam putamus fui ife Davidem qui rex tam en era t, in celfifiîmo

1Î1 111g i 0 poten tize loca tus?

tarcm

1e_tìnent clem en ti am ,guam i n eos ,quos

r i t . I 11 q11 3 11 1 1110 cs

quanti q110 1 halluci nati ones quan taden ique

— quam m i randa m i i è randaqueÎUC11CÌÌ «:r7wxeéce

? Sed ha c ad locum Plu

m . Magi s au tem m ihi proba tur ut arm

931 7157r vetîgm'

r : i n telligà'

1ur de h11m i li busfpi ri t11 ,

0 11 T R A P E Z I T. F (B N O R E . 6 7 1

i ri tu, & qui humi lem fpi ri tfi geran t ut

ii i d i cam . Non de pauperi bus hanc 10cum aut 1115di ci s qui om ni re defi i tùunî:uri lla Chrìfi i verba expon€da e11è , certd e11,cu multos d i ìiore5 in forte lauta con1111 11 1 0 3 rep eri re 11 1 w7aoxm

‘

; 7157rn éy zw ,

i n quos compctat i l le y a ua efa'

pÈ; à Chrifioprod i tus . E con trari o plcrofque v i dcre

li c e t revera vr7a pgu‘

1 T!Àd’

pyv efgo ac v îa'

a lg ,&omnium egenos , qui 1 3 11 1511 0 11 1111 1 7r7mp@Îm da

'

pn : fed magna flames 5p71’

1101 .

U t ad paupercs 11 0 111 os redeamus , certumefi , eos ,prazc ipuc qui hanc qux 11um cuma lias v a lidi 11 11 1 , habent , & mul ti s l oci s tolerantur 11 aliquid co llegcrin t ex quce1h1ac rcpof ucr int fi1pellcfì i lemque a l i

qu_am acquificri ng po i 1è i lla u ti p1gno

t e po1îta fibi c0 n tra ncccfl ì tatem urgentem P1

'

0 1P1CC 1‘

6 , 11 11u3 11 110 ip1i s c6 tigeri t ,quod farpe e

'

v en i t , 11 1 ex aliena q11 11d 1 4 ui

hi 1poflìn t corradcre .% :e enim ra ti o € 11 ,v eUc eos po t ius farn e ul tima coufic i , acd eficerc , quam rcs quas haben t inuti l e sad t rapez i tam dcfe1‘ 1' e , ut comed ;mr 2

N ec porro 11 1 6 110 1 1 i ure 11 i t i tur, 13 0 1111 13 1 0trap ez i ta , 1 1 1 tali bus m end i ci s pau

peri bus de m cnfa (ua fi ipcm la rg i a tur… ,

cum 9 0 111 11 1 11 1 11 1 11um f umere d eque co

r edd endo cum ufuri s ca v ete pignori bus .

67 2. C L . S A L M A'

3 1 1

n g enimmenfwwìmwàpoiTetomnes mend i cos pauperes

pe ten tes eleemofyna dcberct i uv arq_, ì

P rx fet tim , ut di xi , cum ad hoc publica,confl i tuti 11 11 1 , pub i i camque ad eo cxcr

ceant menfam ut omni bus qua egeni s

qua d i t i o1 i bus fed egefìate laboran ti bus , fi1ccurrere pofiì nt

“

. q ue tan

1 0 procl i v i us ob andum e11, q11 0 d d i ferte

lexMo1îs P1 qcepi t , dandum € 116 mutuum . .

ege11 o (i v em end i co pignore accepto ,

fine 111 311 0 1 6: quidem Iudx i s i d € 11 , fm

tri bus cum faenore genti lihus ex tranci s qui bufcunque…Pauperihus 11 0 11 e11

‘

q_ ,

111 1) 11 111 1 11 cred endum unic o arg1imcnto,

fed, 11 1 puran t, v a_

li di flîmo 111 v 1611111 11 1 0

pugnant fan& ifiîmi Theologi . let te hanchab

d i v i ti bus fa: 11 0 1 11 11 1 11 1… ui a nim i rum

paup eriEus 1mnera 1 i exprefl è P1 oli i bi tum

11 1 l ege divina Exod .—x x 1 1 v er1Î X X V .

L evin X X V . v erf. xxxv . xxxv 1 . XXXV I 1 .

D euteron . xv . x 1 Ad hwe refpondeo .

P rim 1'

i , falli omnes ,qu 1 putant , quod Ind aei s i ntc1 fc obferv andum ci 1 ca 11 111 1 113 legeMofi1 i caprmfcri b i tur , C hrifi i anos 11 ou

d i e, quo iure hoc effet,omni s 11111 1 11 p1 0 hi bim int er Ch1 i fl i an

'

os

cenferi


674.


pr.ecepti s Ex0 d i , fed eadem . Verum cum

prior lex 0 bfc11 1 i 0 1 efi , pofieri 0 1

clari or Per pofieri orem expl i ccmda rrb

efl°

epri orem , Plan ifiîme li quct . Speci ali aquid€ -

31 1 11 111 efi derogare genq ra li bus ,n6contra,fed ar haec rega la hi c locf1haberet,deberet c6fl are, leg5Ex0 d i quq v etatpau

peri bus fuenerato da1 i , fpeci a lem elfe,& ad

pauperes refiri ngendam… D eberet etiamdemonîìrarbquod i n D euteronom i om an

datum exmt de fa rnemudo ex1m11 ci s

11 0 11 foenerando i nd igen i s , 11 0 11 eiTe gen t:1 ali ter conceptum fed de foli s paupè ribus intelligendum. . n d numquam…

monfirahun t , nec effici ent , 11 1 tam clarav erba legi s ei ufd€ qua: i n D euteronomio

repeti tu1 a lium fcnf11m quam generalemrecipi ant . Id cum i ta fi t, non potefì priorlex 0 bfcuri us enunt i ata d erogar e, poflet io ri adeo liquida: luci dx que Praefer

t im cum 11 traque eadem 11 1 Qujd igi turm ani fefi i us quam l eg em Ex0 d i de fcr:noreexponendzî effe ex v e1 b i s D euteronom i ì :

qua: genera l i te1 cò'

cepta (11 11 1 , nifi v elimus

c0 11 1 11 1 1 i 11 11 1 fib i eflì: fac1 am fc1 ipturam,

quod ali 0 loco fpeci al i terg enefal i t er v etarc? Sed c11 1 exp1 cflî1 m en

t i o fit pauperi s fratri s i n Exodo , qux nul lai n D euteronom i o ? l am i n al i i s do

cuimus ,

D E TR A P E Z I T. F (L’

N O R E . 675cuimus idee paupcte; d i fcrte nom i ;maffe Mofem , quia m axim e in p

“

aupcrum…

grat i am ufuram v ctabat inter Iudae*os .

l deo enim ah omnibus f ui t prohi benda, ut tan to magi s à paupcri bus abfìine

ren t cam exigerq_ … D ci nde vide tur…

paupcrum ea de caufa' etiamm em i ni ffe , quia non ali i ferm e quam_ ,

paupcres ind igen t pecuni x mutuo Eo

enim ipfo pauper i ntellig i tur qui peti t"

quod non hab e t , & d i t ior i lle unde p etitur. … Hoc m i rabi le i naud i tum v ideba tur maximo Iuri fconful to . N on i ta vifi1m i l li fuifiè t , fi cogi taflìzt in i i s rebus

publi ci s i n qui bus m crcaturx Rud ium

non v ige r, ubi luxus non ferve t , folosta n tum paupercs cgercmutuo . Mercato renim non cgefta tc fi forte ad mu tuum_ ,

compelli tur, fed i llud cxPeti t , ut lucrum_ ,

ma ius compendium cx eo reportct‘

.U bi

luxus d i v i tes inv adir , non i am fua: i l li sfufiìciunt d i v i ti ze, cum plura fxpe pro

fundamt, quam ex fui s rcd i t i bus rcd igunt ,coguntur i nde mutuati . u i s non e

gefìa tcm in i l li ; hg ; facere, nt mutuen turgd i car? N am quibus parcs non ( unt ad fumprum fi1cultatcs , eo ipfo quo impares red

duntur impenfis quas fac ere i nfl i tuun t‘

,

cgcni cenfcndi funr‘

. N ec de m ercatoriV v bus

676 C l… S A L M A S I I

bus aliud d i X eri s % amvi s non opushabeant ,fi v el in t, aha li i s rogare mutmim ,

quia tamen ad lucrum quod captanî ; tan

tam [ ibi pecunia: qua. ca t cu t copi ì neceî}£1 t i àm iud i&mt, egent eo quod defiderant.S i fubti l i ora hxc {un t quam veri ora ;pauper neuter d ic i poteft, aut m ercato r…ncgoti ans aut dives luxuri ofus , i llud tam en certo certi us ef’c, i n c i v i tafibus ubid i v 1 tes frugi (unt nulli ( unt m erca tores , folos pauperes mutuo md igere. T al i sfu1 t 1ntcr in i tiaRomana refpubl i ca . Turnenim q ui dîv i tcs i n ca cran t fuo parcebant, frugali ter v i v ebanl: paup6ri bus

i nopi bus fo li s fcr:nerabantur. Ar nec

marcatura tune apud cos v igebat”

. Subextrema vero reìpub li cge temporamum…

luxu s pafl ì rn i nv alui fl è t , in maxim i s div iv 1 tns maxim a egefias d eprehend i coepi f,

eo fzeculo\plures d i v i tes ad trapez i tam

i bant quam paup’

ercs‘

, ut rnutuu_

mmda ;

Pgterell r’

. (Lux re‘

s caùfam ded i p tra& a

tui Plutarchi : JLaw ez'

jeosvg, de‘

non

fir nore Qg i a. d i v i tcs eo tempore fcr nore acc1p eban t px ì1 c (oli , {

‘

e-ffe ufuri s confic i ebant Longc magis i dv erum effe appareb i t Republica H c

brzeorum, quod d iximu ; ; p\

aupe'

rcs folos

tune mutuo i ndigui ife fi, quali s ed tem

porc


673 C L S A L M A S I i_

dara eam fanxi t P er tribus fami li as ,adeo

ut numerofiorè s’

fam i li ae vel tribus maioTem porti onem agri acciPerent quam i n

qui bus

fpauci o

ga effent capi ta . Si c enimd i ferte

‘

pripfitMofe‘

s de d i v i fìone aflî

gnati one terree fan&a: inter Ifra'

e'

li tas, ubi

eam x x x I 1 1Kaq

‘xa@nM goòoyéat n y lu

'

î aw’

réì'

v nAàgwr >

Jy 5v .'Toî

'

g TLU)

xoom'

%ea wnaw'

r j v {981 n ?; %Aao'

fl om €Aaoflw'

aw e È‘“

xd”

rrai%ea

-xv aw

’

n'

5v . Et pa/fiflîonèx terra:eorum r!i b i detì5] b rtìtoj èmndumfami li a; b e

]lrws. Et pluri lw s gîcìdem multiplimbi ti : ea

mm afiîgn fl ìonem ( 9 4 mìnoribm mìnuetìr.

P lanum cfl,fìatuera pro num ero capi tummai nri bus fami li i s ampliorem agri knodum aflìgnandum m ino

‘

ri bus m ino rem .

Ponamus ig i tur , quod cont igi t,uni v erfam i llum terra: Chanaan nÀnggxt

'

aw m ren…If m

'

éli tas expra: fcipto D ei

“ fui lÎ e azquali

te r — d i v i fam cqrn a lter a l tero plus‘

in ea

d i v ifione,non acceperi t , fed omnes xqua

em port i onem fi'

b i afl ìgnatam a ttri bu

tarn tenueri n tzi nt er i l la in i tia non potefi

dici a l teram fam i liam a ltei* a pauper iu remÎ UÌÎÎD N i m fi quae num ero capi tt1m .

au& ior fui t amfali orcm etiam afiîgnem a

'

cccpi r“

. Omnes erant inter feg q

uales , omnc33 Fares N on.

tamen i ta

D E T R A P E Z I ’I' . Fm N O R E . 6 79

femper mànfuri fuerc. In fin port ion bagri cxcolenda non camdem d i l igent i am

unus quam a l t cr adhi bcre potui t‘

. Suntubique locorum quidam firenui pa trcsfa

m i lia , funt pigri . N onnulli pa rci ,par

t im prodigi . A lius ad laborem alius adl ibi d inem m agis Procli v i s . Hoc id emi bi tum potui t Qg i ad rcm_ ,

e ram: ex i lli s at ten t iores di ti ores eti anp

cv adeb3 nt , qui rem ifiì o res pauped ores .

Mul ta e tiam acci den ti a non prx v i fa po

tuereplerofquc e tiam d i ligw ti um im

pigrorum co lonorum ad i nopi am pau

pertatem red igerp . Di luvium, i ncen

d iam , term: labes xoo'

o'

pzaa, agri s fil is t ep ent e a liquem fpo li arc po lÎunt

". Gmn

do, x fìus alia calami tas fpcm anni tot iu s potefl i n terciperq » Infin i ta talia i ufo rtunia colono i nfperata queant ev en ire ,qu ibus dc d i v i tc pauper exi fìat , aut m inus d iv es . S tatus i ll e l fra '

él i ta rum tem m

C hanaan i t in :rzqui s inter fe port ion i busd i v ifl1 m poflîdenti um , compa ra ti debe t ‘

Pluri bus fra t ri bus qui patcrnam hacrcd i tat em crev erunt eequa li tcr i n ter fe d i v i f

c

run t .N emo ex his pamperi or aut d i t i or v elunomimmo efi aut una agri pertica . Vix

tam emfieri potelì a romne s port ionîf fuami ; a tueantq; colant ferv entque v el au

f

V v 4 geant

6 80“

C L . S A L M'

A S I I

geant , ut ad extremum omnibus par, af

qual i s manea t ficut ah ini tio étl i quc_,

forte a t tri bute…efi…Multo m inus hoc potui t ufu venirem tam num erofa gen te qu;termm fanéì am i nfedera tfl “ Guin omnesah initio d i v ifiones xquales gifcnb lapfutamen tempon s hand a li ter fieri pq tui tquin pleri q

'

ue aut virio filo aut fortunaa liqua facul tares ami ttcreut . Hi s gafibusut prov i dcrè t Mofes etiam pri ufqugm_ ,

térram i llam occ11pafîè n t ac d i v i lìifq11 fi ,

nonJ

folum legem i llis ded i t ap formam

pi'

33fC 1'

ipfit qua eam inter fe d i v i deren t ’

,

fed etiam caì i t, fi qui s faculta tibus fui s ac

pofÎeffion i bus quacungue rat ione exci de:

r et ,quomodo à I ni s tri buli bus ei fubv en i ri deberct ‘

. n d fratres ei ufdem ha:

1°

cdi tat i 5cq nfortes , ah eodem pa,tre or

ti faciy

ant, ut 3 115…ex fratri bus in pauper:ta tcmProlapfo aut inopia al iqua 0 pprcglÎ o

fi1ccurrant , v el l_

argi cn’

do quo i nd iget , v el

m utuo fine ufiu i s dando hoc idem pet .

Mofem Deus flapui t, i l lo fuo p0p1110a b eadem fl i rPe profc&o,& ei ufdem,

cluafi hscred i tati s ac nAnegjcîmg quam i lli 3 834

gua v eratpo iìÈ iform ut_

fi qui s egcre ex i lli s quocunq ; ex bafi1 v iel cauffa i nciperct ,mutuo ìndigeret , ut nc ah eo exi gerct u

i nms , fed dare :: tanquam fi fra ter à frat tefu


6 82 — C L — S A L M A S I° I

i n terra Iudx a in ter conforms pro pa ttpari ei ufdem d i ti oui s n i fi qui deci di ifet

i n paupertatem ac decoxi ffet inertia fim

aut fortunze m ahgni tatg… Og od iraquei n É xodo d i ci tur , in mutuo fratri pauperidando 11 0 11 i lli imponeùdas effe ufura s,m in ime i d refl ri ngcndum ad pauperes , i ta ut

d i v i ti poflè imponi ,ex co conclud i

,dc«

beat“

. (Q1 ja en im fol i ,inter fratre s qui

facultatibus col lapfi cffent primi s i ll i stempori bus ad mutui 0 pern decurrere co

gebantur , non ali ud îbi fanci tur à Mok ;

quam g110 d i 11 Deuteronom i o general ibus

verbis confl i tui t ai 7ì\ o*rej g Émk eî'

;71 1?

oZJ‘eAcpgî 11 3 c

’

xmvmeî; . Extraneo fmnerabù,fi a tri autem tuo non fwnembpì. Hoc efì,

omn i fra tti tuo . I dem quippe fui t dicerei llo tempore quo lex data efi , i n i llaregion e, 11 911 acc1p1 cs ufums 21 fra t t e tuo ,

11 0 11 accipi es à fratre tuo pauperc . N e

m o enim tu11c n ifi.pauper , cuius a t tri

ta7 quacunque ration e forent facul tare s ,M etcaturi s non i n

fiabant Iudzr i ut e tiam d i ferte teflatur. >

Iofephus fed terne tanuîin colendaz v a

cabant . Non efi ig i tur quod qui s 11fi11‘

g1 3

nobis mcrca to 1 i as 0 b i i ci ag quafi 11 6 v eti t$

fuerint i lla l ege Mof.1i ca , qui a de paup ere frat11q; nom inatim cav i t , 11 0 11 ab i llo

€ X l "

D E T R A P E Z I Ì , F m N o xu -z. 6 83

ex igenda s € 111: 11fi1 1‘

3 5. N ifi ab omni busPari ter 11111 1 91m acc ipere Iudcei s I 11dazunrp

11 .1 1 11m prohi bui ffct Mofes , d i fl inxifl è t i nte r paupcrem d i v i tem , aut m erca tor em agri co lan1 , que

madmodum inter_ ,

ex1mneum f1°

:1 1 1°

cm i n D euteronom io

d i fti nxi t , d iccndo , Extrmzeofwnerabi y , franituononfwnembzif . I ta ergo d i xi iÎct m ercato ri aut d i v i t i fi°

a t ri tuo fmnerab i s , non. ,

i tem puuperi . Nemo certe ni lî qui fe r i

pt 11 1 3m fib i contrad i ccre ccnfcat ,poflît le

gem Exod i ad ib los paupercs reducerq f

l egem D euteronom i îwîde omni bus ge11 c1 21111 er interpretat i . Atqui non al i ten_,

Po lÎ e expon i verba Dcuteronom i i nifi hac

i nterpretat ionc,plane q uet .Ergo nccEx

od i v erba a lium fcnfum adm i ttunt . Hisadde, quod , quantum efi: n1 agi fì ì

°

orum , ad

unum omnes , 11 111 1 213 cum omn i bus ludx 15

Iudzeo v eri ta s confent i unt, cum omnibus Peregrin i s qua paupcri bus qua dìv i t i

bus li c ims . Non p:11 v i fac i oRabb inorum

omn ium hac i n parte confcnfum ,fcd etiam

pl 11 1 i s Iofcpl1 i a11& 0 1 i tatcm , qu i

id em quoque affitmat Ant iqui tatun1 In

da i carum III) . IV . Ja véfa v BE'

Cegt t'

w v 59rì'ro'

1w ts' €Èé9

'

w pmJev ), figw f o‘

v , (. m'fremr c

’

v x'

3%Jì'

xou ov arpdav à su'

eo93 'mÈcTJX M )

oi >ì\oì [501191511v 513 ;Cget'

au c 013111 83 xégd”@v e

Î

vau

voy ,»

C 1… S A L M A'

S M

I L\

vo‘…nv , fmv 0 41 9 1 v 13

f

r “M°"N

QIw‘

à. 9’EX 720 11013114q 6591 1 255115117 1 ;

m. Fwnemn Habmumm nemmzlzrea t , neque

a

°

[ mmnequepotum . Z\Qn enim iu/Zum eff in—

re

dim 174601 8 fortuna tri bu/i 1 fi dfitlxb enìentem

eimneve/jîtatiùmin lucroponere gmtef quaw i ll *

pro beneficioaflurws eff, b i ckjjue911475 re

Pofitums efì‘mutuumdantìpra,

è umamhzte. S i

5…<pu'

Ag71 u'

xou; non l i cet Hebrazo —

@ ao

36U9 093, 11C6 1 utique Idem i n

li bro fecundo con tra Api onem abfolut s

à i ci tmon licere mutuum dan ti 11f11 1° :1 3 exiAmo;ca

'

v , i nqui b, eì dLaî'

ejc'fng AoiCoz,

9-oîvac1 © e n'

{1 11/Jac n se1ogaîîv Bon9à'

v òvîotg,ò 9

W 6L9uu© w opn; 11 01 1 59nn2 71 9 am a vaa gnatN Ì Q’

71 14. T…a 7ì\ar gyuav g ) ; ose'

1wx. JLcw eto'

occ 'ro

Ncl

nov 8 A171L21514. Tow@°

m?ìwe ay…azcao

‘IÎw ofiìxìjÀS GW-v X OWMWOW. Iudex

gui munera acceperi t; morte multatur. Ei qu:

fi 1pmfi der ì .mxìli a altemm iub are ne impune

fit. % d quén zan depofi 1 i t , na i allat. Alim.:

nemo cantrefz’

et. mntzmmdedi t, ufimwne

acripi zzt . H lk ( 9 ° ta li bm pr.ecePtùfi ci fi w5no

_flmmm hominum interj è canti neturi V ides6 11 11 1 11 0 11 facere dc:rim cn pauperi s d i

11 1 1 1 3 1 11 11f11 1‘

18 111 1 € 1°

Iud seo s Prohibend i s ,

fed [ Implici ta 71 0

'

11 g1; M'

1Î/ e'm4 @am mutzmm zzfum5 non accipì.zt .

O\H

.

Od i n A11 1 11p111 11 1 ib11 3 dixi t là\aw a

'

fmEÎ eom

'

wv



nonnem i randum efi , ea fid,em 11 0 11 i 11 v q 11 i

re apud do& iflîmum Theologum , qui

nov ze fen ten ti x 11 11610 1 efi , quam nefci d an

c11_

iquam fano do&o fi t p1‘

0 b3 1 11 11 1 3 . S i c

i ll e fcri bi t cap . V I I I Theologi cae de 11

f11 1° i s i 11 fì i tuti on i s : Sed ( 9° terti um ef?jfiet i nli f obj è rb ationi 1 qzwa

'cofizlgimr ex loco

®eutew zomi i 11 11 1 1 1 x xx x x'

: @eum

d a'aband…mtìarem a mtelam contra ufumriws ini

gui ta ter Iegefarenfl manda/ Îe ut exem[ 1tx qflè ntd à a un

'

; a li da cxj è non ìnìujlupofl 2fl îanef Ifi ac

li tamm in term C/aanaan. Egò v ero nefci o

unde eX pi fcatus hoc fit 11f11 1° 3 id ea i nt erd ixi ifc Deum Ifracl i t i s a r corum poffefl ì ones ahhi s exemp t:e ciÎ cnt . HOC i l lev olui t , eo capi te 11 0 11 m inus v ct i tas effe 11111 1 11 8 Iudx i s cum Peregrini s & cxtranei s

quam cum ipfis fratri bus fi rl inter Ifi aè'

lì

td/5inb ìcem bemgmm ac liberaliws ag i b oluìfl?

@eam ut interf mtrex ( 9° cobmrede1 ex clermbìa

teme Cbamnm, nequepermìfi/] Z° ufùmpremi autonemrì cfl ìujjuam fra tmmfi rtem aut pafl ìflîunem . % x rat O ed ipum qui haec i ntelligat , nam ego hi c m e prorfus Dav um p rofitcor . Ai r, hoc demonflzrari collat i s i nt er fe fcri y turi s ,D eutcron . x x I 1 1 , L c

v i t . X X V . V i deamus i gi tur quomodo hocdcmonfìretut i ll i s fcripturx loci s in ter fecomparati s . Vet4 t inqui r @eu/s L eb i t .

X X V )

D E T R A P E Z

'

I T . F ( B N O R I-b 6 87x x v , x x x v , eti dm ab extrmeoér' inqui li noufìmzm exìgcre eadem i ure quoMam b etzzt exi

gereà fratrepaupera. Hoc plan e m ihi inaud i tf1 , nec puto m inus ali i s e tiam m e 10 11

ge do& i ori bus . Etzlocus i lle c i tici 11 0 11de cxtraneo accipi endus fed de fratt e .

fi de cxtraneo fumcretur huic xaa£ÀlgÉ/AE

'zfiov contraria s ciÎet D euteronom i i

locus , extraneofavnerabìr f mtri autem no

nembù . S ed 0 Pt i fi l tî, l l t fil) i v idetur, haecconci liat Theologus i ta a rgum entumconclud i t . Ì\

7qn cft'

erg a, inquir, de extranea

Pauperefi rmo in Derbi5 i l l is D euteronom i i

x x

'

1 1 1 , x x , Extraneodah : in ufimzm. Opor

tet ig i tur i uxta legni i omw intelligere extranemn , cui non debctur obpxupertatem eleemojj mtautgmtui tum mutuum , fi a

’mm quo b elfòris

i nterccrle/mnt rommercìn t'

mìeù‘ìci a b el\

quz'

Épmg@ b eni e/mt i n Izzdmmprapter commerci a . —Ergo i 11xtc1 fc11 tcnti am Theologi verba i lla Mofis cx D euteron . x x x 1 1 , Ex

tranea dabi r i n ufi 1ram,fi dfìutri nondabìr, dcbe11 t accipi de Ct

‘

fl l] € 0 d i v i tc, 116 de paup e re . S c i li ce t q11 i .1 azque 11 111 1 11. prohi betur

accipi à pa11perc cxu aneo quam à f ratrc

Paupcrc per l egem Dei . (E id ergo i bi'

d i ftinx i t in ter fra trem extrancum 11 1

hui c fmnemri permi tta t i lli prohibesìt‘?

S i ext raneus i ll e cui in Remus -dati perm1 tt1 t


m itri t Mofes , de d i v 1 te cft intell igendus ,C 111

°

11 0 11 & fi ater i lle cui V6 1 .1 1 11 1°

ad 11f11

ram dari , 11 0 11 p:1 1°

i 1 131° de eo qu1 d ives

‘

efi

i ntelligi dcher . I t 1 enim m ens legi s pofi 111.1 1 ut cx tcm p.1 1 es fi 11 t , tam cui in terd i €tio fit, quam cui pcrm i fl 1o cum 1 1 0 11

dhcernantur 11 i 11 1 11 1 i 0 11 e 11 1 1 €0 1 1 11 1 1 1 1 1 3

fra term tg t i s . Extrancafwnembi f , fratn‘

non

fw embi y , hoc 1 Pc aeque Paupcri ac d i v i t i ,un ique . Hoc 111 11 1 111 , puto , Mofes l ege fim6 119 1 6 111 111 1 , 11 6 11 1 1 3 11 6 0 tantum d i v i t i fa :

11 6 1°

:1 11 d 11 111 £1 11 X Ì1Î 6 1 , 11 0 11 etiam Pà11per i :omn i :111 te111 fratri tam d i v i t i quam pau

pcri 11 0 11 ciÎ e Fce 11 emndum decrev i flet- u

Q. 1 1 1 6 11 1 11 1 fi 1111 i 11s i lla l ege f11 i iÎ et 1 1 11 1 0 11cept .1 extraneo fw1zer.zbw

o

, fratrì nan

fwnembiy , qua non declararet cui frat ti autC 1i i € X t 1

'

21 11 € 0 11 0 11 f11e11 er.1 11d11 111 1 111 f0 13 11 e

1°

.1 11 d1 1m effet‘ ? Sed cum v eli ì i dem_ 1

Theologus , foli 11 1 11p14

1°

i Iudx o faencmri

Mofe111 i 11 te1 d i xi fle,non e tiam d i v i ti , 11 111‘

111 3 v ideo ,quomodo potueri t 1e11 fi1m ifium1 11 11113 D euteronom i i v erb i s d ice re 11 0 11

ef‘

e f11: 11 e11 1 11d 11 111 frutt i p1 11perl , & elfofqenerandum extrm1 eo d i v i ti ,cum fine 11119.

cxcq i t i one :1c d i fi ìn& i one niti p; reg ri nitati s i r…1 lex v ener.

»» li ter form ata. fit zEx1m

neodabìy 1 12 ujùmm,f mh i autem non,dabi y .Er

go fi1b i ntelli gendù,ut fenfus ,quemàTheo°

logus



@ 9'

gj ou olvl'

$y ab réf w'

c

°

m wAe ; {gìm go/x8 :(gì Zéaew o

°

aZJ”eA<D6; ax_ y…srnxf o‘g l

Deinde fequi turRatim é Ai uLy m e’

« ìn-8.

w'

mv , x’ ‘

m 11'

964 , {g.} 9ufv a g o

éy w‘nu'

y @n (Jat qzq o'

oZJ‘EACDO

’

Q6 311427 056 8 .

Hunc locum adduxîtTheologus , ut omnino ofl cndab v ctare Deum eti à ah extraneo

inquilino ufi1ram exigere eodem iure

quo i llam v etat exig i è. frat te paupere.Sed

non hi cfcnfus eorum v erborum… V e rbaha c, x

’

M’

xLy m e'

a lrréf nan acripiey ab

eu uj à mm non referenda (unt adadv enam fiv ew arw av , fed ad

ipfum paupererrp(l g od au tem fratri s

Pauperi s i ta rati onem bahendam cenfet‘

u t acm go/xx, non eam mentemi d habet ut g1fi1 ram ah i l i o fratrc cx1gi i deoDeus n

'

ol i t,qui a nec e tiam v el i t eamacc ipi

‘

ab adyena . .A;s Àn

'

xLy « .e w°

g a fganÀu'

1 8

:(g4mxgomx; Am.]4; @ 9è9z M ro'

mv . Eum

apprebend; x utPrafi /j tum ( 9°adv enam nan exi

gey dé eouj ìmzm. Hocpaéì:opr0 pi tìum mad

g i s & fav orab i lem fe adv en i s extranei s

D eus o(ìcnderet , l

quam Iudzei s , frqui denpaeque bene tra&andum Fra tti fratrem pfxciperet , quam al i enigenam adv enanp .

Qupd v el cogi tati non potefì,nifi abfurde.

Uncle igi tur Theologus colleg i t ,hoc locov ctare Deum cxigcre ufuras ah extranei s

ea dem

D E T R A P E Z I T. F aeN o ru —z. 69 1

codem iure quo eas*

v etat exigi à fratre_,paupere

i S ic paulo pofi v erfl x xx xx , cum

d i c i t D eus , fi a ttenuatm f mter tum apud te

fueri t , ( 9 *Wudi tm tibi fit, nonfi rb i etfi n imtemfi rb i : ut mercenari a ; eri t tiéi aut adb emz.

V/juead annum remìflîoni : opemm apud tephe

fl abi tmon i n tellexi b eodcm favore profe

quendum effe i nqu i l inl a tqu‘

c: adv enam

quo ci v em ac tri bul€,fiv c fratrE.N ec a li te rergo i ntelligendus l ocus v er£ x X X V eiufdè

'

capi ti & Non enim i n ufi1 ri s v ctandi s cm:

qua t fratte ac tri bul€ i llum cum inqui l inoadv ena , quafi ea dem modo ac iure p ro…

hi beat accipì eas à fra trc,-arq ; ahextranco .

Nihi l cffet hoc abfurd i us v erba Mofis

ah ea m'

étemaxime ali ena (unt . S ed pauperem ad egcfla t

'

éreda&um fratrÉ , qui

folv endo non cfh i ta tm&anclfi e ffe fratrc

cred i tore ut a li en igenarh allo‘

phylum .

D ctcri or longe fui t condi ti o apud Iudaeosadvenae& pcmgri n i qui in ter i llos m aneret , quam Civ i s ac tri buli s . Nolul t tam en

pefijmc trafil a t i inqui linos à Iudazi s nec

opprim i ; nec un un a uffici , ut d i ferte pm:cipi rMofes Exod i x x 1 1 , v erf. x x x. Et

Peregri no mm inferef b im, nec apprime.r cum,

gui a ['

mfigrìnifuì/Ìu in terra fl(gyptì i Non_ ,

d i C i t ,quod no tandum ; nec al ibi ufpi am d ì&um rcper

'

rtur i n fcx:i‘

ptura , ufi1ras perX x egri

69 2 C L o S A L M A S I I

égri no minim e effe accipi endau Immo'

è contra i n D euteronomi o expreffe fancitur extraneo fwnembzì . Non , v im cflì _,

i nferendam exrraneo

'

1‘

1 ec cum effe opPrimendum, folummodo cavet ‘

. Hoc cr

go v olmirMofes fratrcrn qui fe frutu v en

d idifl è t ,non ferv i tutem ferv i re apud i llumdebera fed loco effemercenari i v el adxe

mx . Arfi advena fe'

v end1d i fîet aut v cndi

tus ah ul lo fi l i iT€ t Iud pro fei* v o , aut

mancipio habi tus ci effer 2 Iudzens vero

qui fe Iud au&oraffet ac v end idi ifet ad

preci um part i cipandum,_

non fet v us fra tt ifuo emptori ext i ti ifet fed tanqui merce

cum dici t Mofes , fratrem a ttenuatum ad

apud Romanos utriufque. generi s hom ines fuerc qui f9 0 1l i e f ua. fe i ndabant , operam oh debi tum quod

'

di fî

folv erc non_ poterimt prazflabant qfi ì

‘

fe v endebant ad precium pa t ti d pandum .

D c qui bus mul ta d i lÎ eruimus i n libro d emodo ufurarum . Omnino i l l e locus L evi tici

_de quo hi c :.Ìgimus de obaerati s qui


C L . S A L MA S I I .

cuiujè uezmf mtmmfart autpefièjîonem. Idem paulo fuP ra d1xeratterra Cham:

Hoc efi , quod ego negavi i am fi1p1'

a mq , ,

111 telligeré. Nullìbi enim legi,ufitra >

pof

nes Prem i aut ahufuri s efl°

c imma11 es . Sed hec ufpìam in (crip ta t a legi tur.ubi ufura. à frai ribus exig‘i v etatur id eocam vera t i ut pofl è fl îones terrg Cha

naani caenon ce… Perfdni s fame,non pre_d i i s imponuntur ufi1n

ve. l deo

i n Exodo di ci tur, 11 0 11‘

imp0 11 € 11d 21m CEDfra t t i ufuram è a

ì

v iîè è fi y ov òxà‘aw efay;*

rqÎî'

ai d“eA©éî7591 1 1 43 937? ou , è

'a

‘

paw'

rcîv

Koon 7re1’

y w v , 68% 3917 Tol

ug u. Et ubi

pe…ni amma ti ìam pauperzgm apudte efi non acerézw enkcxaflor uan impone: ci

11 umm. Et fame imponi ci ufu1‘

am non. …

:si ult , cui fi imponere tur non agri s eiusnec51113 (1110 5hàbe1

‘

et n 111l0 3 , 1mP0 11 i eam

diu qui sbi forte damni retinere Pg tcmt eamgupco le ’

re, fru&am ex ea percipere, 110 11 ;

}1îlb t‘bfl t l l l'

tum paupen fed dives 11 6 ,C 11 1 11

gup ind igebat fi I11 Depter. xv , rri endi

D E T R A P E Z I T . P (E N O K E . 6 9 ;comutuum elÎ c dandum P ignore uccepto,

int Mofes . Mcnd icus i l l e fiv e vflwxo‘

;

nullam habui t po ifeflìonem , qugm v end eret aut hypo theca: dare t fed v cfi

‘

cs tan

tum fi forte aut fupcl lc& i lemq uam pi

gnori po_neret

“

. De tali omn ino m en

dì coprx cipi t ub i pignus captum dc i l lofit, ante occafum foli s effe reddendum finon babear al iud pal lium quo d e 11 0 & e

Pofl ì t fe Operi re .C ui mutuum ah

eodem nfura exigi tmn N am ufura acccfiì omutui efi , ab eo pendet . Non igi tur…ufurà imponi tur praed i i s , quia. nec m

'

u

tuum… Armutuum prx cipue i lli s dabatur, qui bus , ut dixi , 11 0 11 1 ema 11 fcr:111 1 fim

prx d i a fed qui i am ca v cndi derant , ne

cefiîtate ada& i Hoc quidem Pri v i le

gium habucre polÎ cfiìones Ifra'

él i taru'

nrp

i n terra C hanaani t ida 1 1 1 ne v end i po ifenta

’

; B&Cau’

wa w, ut loquuntur S eptuag in ta 1 11terpretes I ta mancipah.m tur cmptori

bus ac v xn i bzmt ahhi s qu i PI'

$ inopia cas

vendere cogcbantur ut quocunu tem

pe re rem .1nci

gnari polfent , & l i berari w el

à vend i to re 1 11 11mm 0 3 al i cund e extri ca

ret , Vcl ab aliquo genere proximo . S in eutro m odo rcm ancipar

'

c

'

tur, anno iè ptìmo qui annus a

’

<péaw c, rcdi ba t i n fuz1m

pofiè flîoncm qu i eam v e11 d i dc: 1°

at H az e

X X 4 no

6 9 6 C 1… S_

A L M A S I I

n gmi_

ni ignota fim t qui facram‘

fc\

t iptumm

v è l de limihe fala ta 1‘i t . S ed i llùd i naud itum ufuras non effe impofîtg s Ifra

'

él i

mmmpofl‘

eijîonibus atque ideo faenusv eti tum inte r Iudezos fuifi

‘

c ut (forum. ,

fundi ah ufufarii exac°cione immunes effentd .

*

Fruiìra e tiam teflem ci tant fc1zipturà

'

ut probenfi non effepauperihus fa rne1

‘

11 11 d11 11p . Pauperi bus quippe, vel etiam

paupernmi s ac mendi ci s effe dgmd 1

pi gnore,fi fratres fint , cumMofes prazcip i at , ex eo conclufio p er confequen ti arncerta

*

eli ci tut (îextmnei [ i nt his poffq , ,

i u.fu mus dari , quia fcencrari extranei q Perm i feri t fratriw v etueri t

‘. Prx terca

paupè runì nomine i am—docuimus omnes

è omp1xhend i lfe Mofemmc 11emi ni’

l udaeo

ufuram da t e v olui ife Iudxumf ed idea

pauperum cxprcîfam fcc i flè

guia tune tempori s foli pauperes mumuin

Peters folcren t, eoqu'

c 111 d igere. S ed po11 axn 11s ,defoli s revera pauperi bus i îlud le

Òi s d ivingmanda tum e lfe i ntcrprè tandHanc legem fi placcì1t in ter Ch1

‘

i fì i anos

i ntrodùcbqua (anxi tMofes , yauperjbus fo

113 11 0 11 effe fub ufuri s mutuum dandum…non q li ter i lla v a lere poteri t , ni fi etiam _ ,

quòd aheocìemMofe confii tutum f ui t i ùtroducatùr alia lege, ut nemo poflì t [oaupg

rem


69 8 C L S A’

L M A‘

S I p

pecca ti adfinc: fi qui s v el fub i llud tem

pus fratti fuo pauperi m end ico quid

quam mutuo dare renuat quo i d ipfi1m_ ,

ami ifurus efi , ingruente nimi rum anno t emi flîoni s . Egregi e vero Phi lo in li bro dechari tate, hui c Mofai cse l egi 1 1f11 1

‘

3 1n interf1‘dtres

‘

v etant i ei ufdem aliud p1‘

aîceptum

adi ungi t, ut omn i s lubcntiflîme omni egeno fubv en i ret, qua beneficio quamutuoKau

\

@f 9 76É71'1,w ìJZè 1 51 v ao

’

va àu‘eo93, ì(gbì av

€015? e a’

nvneo'

n gov , ai 7ìx’

ci vacn xeea?

Wafpau g, y oo’

7usu {423 xa ej è'

éoìf rmî'

9 dLeoAoy 1€oy2u

'

xg, 371 1Î xoÉ

e/ c7€o'mv

,rwaìJLalv iov \ ,

SWUJ‘O9WO’

OI

‘LLQUOV’

cv ma ga?{557171'

W1 alvaa'

y nn; Exx

d Écp AacCo’

vr@ ei 5>è y.àBz'

ìxon v

mxggc'

vau y £v èm y o'

m m è ;M 9W

po‘m m , lunàìv è

’

Éw SomAn$o c.

Cum b etuiflî’ t M oj è 1fl a trifavmmri , i dem eti am

11mcepi t,nepropterea lentiore: ex7lerent i nv antmlaendo, ac tergìb eg/e entur fed manu. atgzge

mente lìb,emli

.pnm'

puequidem gmtìfimrenturindigentibm

‘

, i llud repa t.zntex quod benefici a» :

fwnorà quodammadogenza eff meli a

neceflîtati r reddendum '

ex"b alunt.zri a

afi fl i one. Sì qui : autem noli t fi mm donare,

fi lt5'

utpromptij îmeac lubm tt'

flîmemutuo i llud

det , nibi lpm terfartem receptnru4 . Ex quibusd atum efi aoPlufquammani fci’c

'

um, non…

g16bere inter Ghri fti anos v.erati mutuum. .

D F… T R A P E Z I’

L F ( B N OR E . 69 9

11fi1 1 a 1 111m, 11 1fi eadem l ege qua ifiud vete.bi tur neceflîtas et i àfn induca tur mutui

gratui t i , ahomni bus omni bus clandi . At v idendunn zm lex aliqua tali s imponi poflît hodi cm i s

‘

Chri fìi ani s , non dimm , 11 1 Gal lus B i fpg,no mutuum omn i

pctenti det , aut H i fpanus G allo i dqug , ,

hecefl°

ario facere teneatur fed ,quod plusefi Gallus G allo ,Hi fpanusHi fpano ,

Reforma tusReforma to .Hoc li non po

tefi obt inczri , fruflm i llud veli s tenere,a rmutuat iones fian t fine ufuri s ubi nul l i

gra tui ta: lo cus clfc poflît etiam fi legg _,

imperetuc… Sim i li modo qui Chri lìi

l ege C l1 rifi i an i s ufura s veri tas credi dcri t,

dcbebi t e tiam obferv andum omni modocurare i llud Chri fii prqceptum quod foli sdarurperfc& i s Ommpetmti dato,@ neminem

mutu4 ri te b oleùtem ab e1ferzì . Trapez i ti cas

prxcipue ufums ,& publica au&ori tatc C6fìi tutas , ifia. omn ino afferunt,qua ndoqui dé

'

nemo pri v a tus pauperi mutuum ne fab 11

fin i s qui dem dare fufli neat nifi pignora

Pro fecuri tate accipi at . Atqui ne pignom

quidem null i us pret i i à paupcrculo div e saliqui s accipere d ignetur aut fummulam

qua opus habchi t ci daremutuam cui in

gen tes i 1m rca i acm t otiofae fumma: quasb ccupa rc qux ri t fcenore. Ergo effe opor

( Ct ,

7 0 0 C 1… S A L M A S I‘

1

tet , qui confii tuatur public e .1dfi _

hoc ut"

omnibus det v elmcndi ci s qudque ad

minimas ufqu€ fummas fub v i liflì in i s

quibufquePignoribus; a'

c m1n1m1 preti i .

Hac porro Pra terea razione“

prohi bent“

pauperes àb auxiliari a i fìa mutui c0pi atam Theologi nofìri quam Canon iquod etiam pignora à

'

privati :; fcr ne1‘anti bus accipi i uf

’cum 11 eggn t d 1V1 11 0 1 11 1 1

contrariam id a iÎérunt . igitu ‘r hacfublata porè fl:amp1gnorum à paupere acc1pwndorur

'

n 9 111113g'

1 i,

.velle t mutuum dat e

? S ic dare,.plane efÎ É t perdere. Ha maltem tamemratio efi quaimprobandos Î hèologi,fi uè al: omm

'

ém accipi ant . Ergo 11 0 11 prom ifcue debcnt ah omnibus acc iperc , fed àquibufdam tantum… (Lùi (unt 1111 quid am? nu di v i tcs ? .@ afi v ero pauy crcul i

n‘on poflìnt Pro fui s opibus copi i s etiampignus dare Non eF: gravins onerofius

panperi ,palli f1 opp igne1‘

a1‘

ct v igi l1 t i aliquq t

aflîum, aut f’cragulzî v eftem 110 11 pre_ ti ofìorem, quam locupl e ti Attaìi ca aulzm magnipteti i aut argent i i fa ffì iì , aut gemm as .N0 11

ahomnibus igi t ur acciperc dcbent , fed ah

ill is ta ntum\

qui datepoflîmt .Unufquifqueenìm pro aefìimati one fui pignori s 111 11

1 11 11

8 cc ip i t, ex quò fecuri tas nimi rf1 fiat trapeZi ta:


7 0 1 C 1 … S 1 1 1 M A 3 1 1

qui ahhuiufmodi m endico tal e pignus aé-"

i

ciperet . fl u i d fi pannucea qui bus carere

potefì centunculos inuti les b aÉ eat‘

pauperculus? ferv are ea potins eri t céì

gen

dus , quam ut his OPP1 0 11 erat1 s famem-ì

3

qua

prem i t ur pellar? 8 1 vendere talia i lli s p erm i t ten tTheologi ,cur non pignori Oppo11 ere Poterun t ad eumdem ufum 11eCefl ì ta

ti s 16 V8 11 d33 . L ev ins fanc ex Opp1onerat15

m alum quam ex di v cndìti s 1 C oguntur…

quippe quos neceflîtas prem i t minimo fuaadd i cere. N am plus fiepenumero reci

pi un‘

t ex menfa . D eind è cum menfx pi

g“

11 0 1 11 d ifimhuntur au&ori tatc publica , fiP la ti s v aeni erin t in au€t iona accipi uù t hy

Pe1‘

ocham . S

1 3

p'

crmi tti t , cur non hi s fe mori dari ,cumpignus fccuri tatem Ero forte nfuri s

przefiarequeat . Atqui ne de'

pignori bus

quidem d i v i te accipi endi s pleri quq_ ,Theologorum tam pon tifici ò 1 um qua 11pnofirorum confentiunn (L ‘Efentent i a ma

nav i t à iure canon ico cui i us civi l e hacìn pa t te contrafi t1m d b 111 in ali i s multi s.S ed cum ce

’

rtum fit rem ufurarìam in te rCh‘

1 i fì i anos confii tuendam effe ex iure c iv i li , quia 11fi11aenon funt contraria: i urìdi v ino, m i 1 0 1 3pig11 0

‘

1 11 11 1 accipi endorum

Pro"

D E T R A P E‘

2 1'

L - F 1B N O‘

R L 7 0 ;

prohibi tionem hodi e valere apud eas na

t iones C hri fii zmas qax exReformatione

fua iuri <;zmoni co prorfus 1 e11u11 113 1 1111 td

.

(& i d enim ra t i oni s efi , ut l i ci tum fit , hy

Pc thecze bona (ua oh credi tum obliga1 € veti tum l1 abeatur, pigno 1

'

a darq _,

pro debiti fecuri tate c redi tori N o tum_ .

efi , pignori dari mobi l i a , hypo thccx im

mobi lia . Sed tut i orcm elÎ c cx hypetheca rei immobi l i s quam ex pignorq _,

cauti oncm , ut cautioni s plus efi i n utro

que qua pigno re qua hypo them quam_ ,

in perfona fidei ulÎori s aut fp0 11 f0 1 15. Et

ccrtum efi, i'

11 hi s i us civi l e pro norma. cf

fe debere genti bus omni bus qua: i u1 c_ ,

i l lo 11 1 11 11 1 11 1 nifi aliquod iuri s divini acmorali s 11; 11 11 1 211i fv € przeceptum contrafl crfi 4 @od n iti

.

fit , nec i uri s canonic iul lum effe refpc&um decet ub i i n iw

ri s d i v 1n1 ac na tural i s confi i tut i s 11 0 11 ef

fe fundatum appa1erfl Affertur qui

dem CX fc1 1'

ptum , pc1 Mofem Deu rrL ,

przecipere , ut acceptum pignori à proximo v efi imenturn ante foli s occafum_ ,

reddatut ci . Exod . x x x 1 , v c1 f. X XV I ,D euteron . x x 1 v , v crf. x 1 1 1 .… S_ed

puîos oEfiring erc_ fi

, g 1mm _ qui bus pe

c i a

t e civ i l i Iudaico , non po te“: al ios_

(go

7 0 4

ci ali ter praefcripta efi Przeterca; cum. »

fuprafcripti s loci s”

apud Ezechi elenp1

Non……

cgnim red ceptum_ ,

fui lfet “

. Et Poterag egiflator, fi omnino accipi 11 0 11 l i ce1 ct à P roximo pignus

‘

,

accipi endum v etare potins quam ac

ceptum rcfìi tui ìuberb . 1 1 112 135111m…

C l redd i v

CF“

,

v etui t accipi .'Atqui

i d oportuifl è t i ntercli ci fi omnibusfui îÎct r

'

ed‘

dendum omne\ pignus .

Brev i us quipp e f ui t ac iufìius 11 0 11 ac

c i pi , quam reddi acccp1um fanxi lTa _ _E_t

Amtra boves M aton os :1Î i a i 11 f11 11 11 1 6 11 t3. colendx

'

ter[rx 11 0 11 1i ceb3 t ah agricola aufc1‘1 i .Athe1 1 is' arma mi li ti s in pignus accipere aut

"

capcre v e titum . Et apudRomanos Iuri fconfultos p ignori dati s gcnerali ter ommbus boni s excipiuntur tamen qua v eri fi

m i le'

efì qnemquaî 11occi ali tè r 0 bl iga turum11 0 11 f1l i flh Excipi ebunmr igi tur ah i l la

generali obl‘igatione,quze in u

'

fu quoti di a»

11 0


7 0 6'C L . S A L M A S I I

re Parte, qua? 7fémfc: y u'

Aa, i 11 quaponi tm:

quod terendum eff, fi1pcri ore, quze prem i t ter i t . I lla wim propri e,haec 3373621191, ali i s à

’

y@ S ed ha: c alibi . H anc i giturmolam omni no v etui t Pignori capi , i defiîde orfni i bus qui cunq ; eam habent . Idé

'

:

{féci fÎ cf& de palli o fl 1 agulo ,fi de quocun

q‘

ue i d capi i n pignus prohi bui lfeu % od

eam reddi i nhet , de certi s videtur exec

pifl è quibus oh neceffitatem foret redde11 da . Ex reffi s v erbi s ci fo l i reddendumfgggg

'

t , cuius ea eiÎ et gaugertas , ut Îolf1 i dv pfì im eptum habe1 et , cui 11 0 61 11 incuba

u

claratun… Tum igi tur r eddi debet, Cum_ ,

a li ud v efi imen tum pauper 1116 11 0 11 habe ti n quo

’dorrn i at : Si i n pigmu acceperix b cjlìmmtumproxz

'

mì tui , antequam occuéuè ri t fol,rcfl i tue: i llud ei qui a ipfimz/ òlum efi operimentum eìm i llud b e/Zìmentum eìm ef? mt!

fi v e i ngua dormi at .D e_

folo paupere,fdlo v efi imen to pignoni capto accipi en

dum i d effe, e tiam Iofcphus monet li b . 1 v .

Anti

D BTR A P E Z 1 1 . F (B N O R B . 7 0 7

Ant i qui taturn Iudai carùm : a?r‘

9‘w im…

e a7 c@ém , ap ìv vîAt'

e Jba i ,è (4 £A1 9d È v Ì,u x'

not

£Î 75ìvàxvpev 37 m; 6-7; 17o É;cn 751 0 mim 79

31 0J 7 07; mvay évm ÉAeo: v ìy on @« N cc ali iig i tur reddendum P ignus quam pauperi ,

nec al iud q'uam v efìimcntum , i dque l i fo

11'

i hoc i l li ( uperfit , cui i n fhx1 t i s i ncul> et,a…ut quo fe Operi at , no&u d 1

'

1 fomnum ca

pi t .N ec

z echie lgfì‘,pignur debi tari ( eridere. Ì\Qmomguìn multi ,

“

ocazfiorerìpìendomm Pignammfiat

dìb i tìamm ma teri a fi d ei debi tori , dc qua in

lege/ ì ribi tur quod [ maper fi t @ proprizzm op

pojîteri t antefa/i f occaflmz ope

rimentum recipere deéeat, ne crurz

'

a tur fi igorerlamet ad@aminum, gui a ltar ef? aim i nfuri aSi n autem iuxta cd gumf è q!tuntur panem (fi t

rienti daredebemm, nmlum opexzìrc b q/l imen

to quantomagìyfuum reddere fi taw en debi è

tori ; ìndubi tatapaupertm €17 . Atque i ta plane folv erun t qui damC anon i ftoeob i e€ti o

nem-quam con tra i nfl i tut ionem Mon

d um pi etat i s a li i i n tm tarunt quodnim i rum p ignora i n hi s acc ipc 1

‘

cntur_ ;

con tra prx c: eptum d i v i nurn quo i ubc

1 11 1 pignu s redd i . i nqui un t ,

quod aufz‘ori k mdi l rini rmmdati de reddemi a Pi

guare d i l ft’ fo/i 1 armfi mz /oqùi tur in cx

Y y z trem.e

7 0 8 C L . S A L M A S I I

trem…eneafiîtatz’

: quoni am a li ter non [?Qflît i….

M repmxìmumquipignorab i t . cafi ; teneturguìlibet haben: fizm1tatem ci prabm

’ere. ua:

ipfifiîma v erba f1111 t B ernardini de BufiòO rdini s Minor i d e Obferv ant i a, ex li brocui ti 1 111113 ®efenforium M onti s pietatìx,raîztmjîgnzenht amni a mw abe fà Z/ìtatì5. Bed

11 0 fi 1 i theologi n ihi lòmi n'

us pertendent‘

,

t rapez i tas hocfiernos contra i llud preec e

pt11m c0mm i t tcre , dwn promifcuePignom

ggael mreczpìunt ac ratinent etiam integumen

M indumenta ex leg e natzme aut decori ri b ì

li xhomini nece/flzria, freguenter ne ìn]l rumentixqu i dem gua qui ; Di tdm j zg/lentat ,

‘exceptix.

R6 fp0 11d 6 0 11 0 11 eflì: cxtendenda ad a liaq 1 19eli bet q1wc Mofes de (0 10 v efìi r

'

nen to

coopa to 1 i o excep1 1 ,& hoc quid€paup e1 1 qui folum i d hab

x

et quo fe i nv olv at

0 pcri ;u 11 0 61 11 1 eddcndmN ec «eti am indefcq

‘

ui tu13 ut: trap ez i ta hoc ; enfupeccet‘

;

fi det i 11 ea t v efi inu mt11m uni cum Cub i tq

1; i um pa1 1pe1*11m i ali cui us nec antéTol@s

oceafum ex mandato Mofa i co ci redda t .D efccndere i llud

“

manda tum ex fpeci ah

i 11 1'

0 1 11d 96 0 1 11 111 , fnp 1‘a docuimus , nec i lld

obligati eos quibus 11 0 11 efi: fpecìali

i 11 i 11'

11 61 1'

1, quique a l i 0 iure ci v i l i 11 1u11 1 11 1 .

D ci ndc i d i n privato formlfean locumbabear, qui v efi imentum à paup

‘

ere i n pi


7 10 C L . S A L M A S I Ì

,c0 nemo pauperum has neen i as trapezm z

ci s m ini fi1 i s occini t . (@ i bu s enim mag13

necelfari a pecun ia quam aufÉ n1nt , qu i pi

gnus ipfi1m quod defe1 unt,mol lent P ign11311111m domum referre cum ea m i fe

1 1 9. C0 nfli&ari ex qua duntaxat p0 flì1n t“

emerger e P igno ré da to pro Pecunia . P0R1 emo n emo pracfum i tur P ignori qui cq1i am 0pp0 nere quo carere 11 0 11 poflì t ,

fine quo v i x v i vere guca fqui fq1l fi:'

penfitat neceflì ta tes fi1as a tque inv i cemi ta eas 0 0 11 f6 1

'

t , exam inat, acponderat ut

lev i orem cedere iubeat grav i ori .Qg i duov efl imenta habet, mav ul t unum dàre pi

»

g11 0 1‘

1 , a 1q11e 113 xfl i v epo_

tius_

v cfti ri dum

famém qua i nfiat gra1ri flìmam amoli a ; ur.’

Inter extremum qùi dem f1 igus extre

mam famem d iflìci li s foret tanqua mmo

1 i s mali clc& io . Sed efi l evi frigorlant epofita fam es i 11 10 1e1 2111 da , fac

qui'

grav i us malum Popefì lancé i nqua eff

inclinare ac deprim ere. Ten etur quid em

gui li bet privara s è Ch1 i fìi an15,cari tate i 11be11

,tc, 11ud ii operi 1 '

e, efuri en ti pan'

é da'

1 e . Sed pifiori s 5111 1 v ei’ci am negoti atori s

i 1i fi 11 0 1 11 0 11 d ebet panem quem“

v zrnalem

habét d pm i nus eius aîi r v efies Pannuv e

guibus v Édundi s 31 domino Prgpofitus efi ,

P _

3 Upel'

ìbu'

s aut mend1 c1 s erogare ac domare::

D E T R A P E Z 1 T . F ( B N 0 11 1 . 7 1 1

nare . I ta nec famulus trap ez i ta: pignot a quae à pauperibus acc ipi t et i :m1 fi

fci at i ncommodum ex i llorum p enuriapati dcbìtorcm pauperem poref1 aut dc

de1 reddere non r eddi ta pecunia . Ad ac

cipi cnda pignora tantum dcfìi natus €11,

ac tum reddcndo. debi tori bus cum pecu

niam cuius ratia obligara fun t refol

v 11n: …Anjplì trapez i ta 1‘eddc1 e i lla egemt i bus » i u1 e 1 e1…1 041 1 11 1 …p1 11 1fq11 3 111 li be ra tafint , 11 e.mov eri quidem_p,ofl è ,quzef1i onem

Puro . N ec c11 im fci re potcf1 quinarn ex

h is egen t iflîm i i n ta n ta turba pign0 1 :1 de v

ferent ium , neque fi fci rct , ca ramen redde1 e debcret, cum Publica 3 1161 0 1 1 13 1 1? hocf ung:1 1 11 1 munere omn i bus P ecunia…dand i f ub pignori bus , 11 cc in te r pa 11pe1 em_ ,

ac d i v i tem d i f1111g11 c11 d1. P0 11 1 cn1 0 hac

femel patefacî1a i amm ac da ta portaom ne s paupercs 11 1 11e1

'

0

'

1 , ac

ea caufa fe clÎe ut reddi ipfis pig11 113 debe1 et .Se enim egen t i flìmum elÎ e, n emo 11 0 11

qui ri tarctur nec polÎ c fuo pig 11 0 1 1: carc

S i c m enfa [111 1 6 11 0 11 poflì t pl ;

1 iq1re omn es 1 0 filbfid i ò Pri v arcn tur quodi ndem axìmum paupa i bus 0 b v cn i re co nfta t “

; ( l 1 1 ÌS en im ta lemm cnfam c011d 11cct e v ell e t cum ea cond i tione locaretur…ut P ignora omni bus cxtrem :1m paupcrtz1

Y y 4 1 6 111

7 1 1. C L . S A L M A S I I

t em ac necefl ì tatem Profeflì s 1 e<1deret“

non (0 111 1 11 pecuni a Non accipere

11 1 11 0 pignora, i d€ elfet hoc fen__

1h ac red

der e accepta , nec 1113 0 1331 1 21 . Ar q11i s tan1 :1 1u111 di v i ti a1un1 trap ezi ta quamv 1 s . e1

{am l i beraÎem ac mun id

‘

onav erl s qui fufficere

pauperi bus , ac

que 0 pus h

(1 reg q s ta

exercere 0 p0 1 1eretfl C aete1 11m 11 0 11 fa c er e c0n 1 1 a l egem , qi 1x 11111 0 1

“

pignus à

reddere, 11 0 È11e1‘

11 0 3 t rapez i tas pi

g 11 0 1 :1 11 0 11 reddentes , al i 0 , fè d invincibil ia rgumen to i am 111 11 11 61 1:

11 11s cred i derun t Pignori s jllud genusquod reddi an t e 0 ccafi1m pauperi iube1 11 13 11151 111: cum i l li s Pignorihus qux 11 0 ,

di e 1ca p11111 1u 1 oh debi ti fecuri tatem , 10

1 0 caelo 0 1 11 1 1 1111 1 . D ocuimus i n l i bro de

1 1

1&

ci< ni e


7 1 4 C L . S A L M A S I I

gere . In debi toribus Chi rographari i s

prx cipue hop 0 b 1111 1111 cum fci l i cet

{hi l , depigno1

ti b 11sa u 1 hyp0 1hgci s cautum

fui fl è r x Apud Romanos etiam i dem i us_p1gnori fcapi onum i n mora. (0 111 110 11 13d i u v igui t . Et confii tuti oni bus tamen…

imperatorum non ali ter ufurpari li cui t‘

,

n i fi ind ex re cogni ta pignus capi endum_ ,

pronunti aflet‘ Ali oquin crimen de v i

P rivata i ncurri fl‘

et qui non preec è dente

i ndi ci s [ enten ti a pignus cepi flè t fl Non….

en im fine v iolent i a ali qua P ignora fic ca

pi ebantur , cum per Vim quali extorque1 0 11 1 11 1 & auferren tur à debi to re . Mul taì taqu e differen tia fui t 111 1 01 pignus ca

P1um proptermo 1 am folut i oni s , - pi

g 11 1l s acceptum ex pa&o convento profecuri tate debi ti . ah invi to pigì1 us 1 21

P11 non cog fiderat neceflîta tcm eius autpgefìatem cui i llud aufert nec i ncom

m odum quod pati P0 t€flî ex re 1111 abla1 a . A1 qu i datpignus ex P3& Î 0 11 6 3 v 0

l ens ac l_

i bens i d fac 1 1 & 11ov i t quid flb1

opus fit , quid m inus au1 magi s‘

11 eczeifa

ri um fit remque i llam'

praecipue oppi

g 11 6 1 3 1 , gua fepoffe egrere 111 111123 1. Ideoq;

1egi b11 3 bene c0 11 1111 11 121 1 1'

1 rerumpubli ca

pignus eius v afis v el i 11 fìrum è'

tì deb i

1 0 1 1 li c e t cò'fenti re credjtori i llud exconfen

D E TR A P E Z I T . F CB N 0 R E . 7 1 ;confcnfu d 6 b110 1 15 36 6 1p6 1 6 quod tamen

pignori capere € Ìd € fi l cred i tori 11 0 11 116 6A 1 3 1 1 11m ahagri co la 3 u1 boves 3 1 3

1 0 1 10 5pro pignore aufer1‘

e 11 0 11

Quid 11 1116 11 1 agrjgola 3 1 3 1 1 11 11 1 fuum jpfc

OP 1 11 6 1 31 6 1 fua v 0 11'

113 1 6 , 3 11 11 0 11 116 6 1 6 1 ?

Imm 0 116 6 1 6 1 . Nu11um 3 1 3 1 1 11m C ìì ì)ede 1110 p0 116 1

" A1 1P16 ex 13 3 310 p‘

î'

gnori613 1 6 9 0 116 1 cx mul ti s unum quo 6 3 1 6 1Q_ ,

maxim e p0 116 1 . C erte v el unicum quodhabet 11 613 1 6 1 , pignus Qg i d fi3 1 3 1 10 n1 1 6 11 11n 1 13 1 6 v ult , al i .1m 3 1 1 6 11 1

CRPC1TCL‘

€ 3 1 3 1 1 11 11 1 quod

PO 1T€ C, 0 ppig11 6 1 3 1 2Qg id fi 6 0 tempore ;pignori po 11 et quo ip1î inuti l e 6 11 N ec

enim fcmpe1‘

3 1 3 1 1 1 111115 6 11 3g 1 16 0 113 . 8 6 11

dcn i que qui fque quid fibi 6 X p6d13 1 nec

P0 1 6 11 imped i ri 1 6 1113 111 1 v el etiam aba ti

q110 m 0 110 v eli t “

A1 11 0 11 116 6 1 cui v i s 6 3

p ign0 1 3 6 3p6 1'

6 de fuo d 6b11 0 1 6 qua 3 b13

1 3 ip1î1m 111 mag num incommodum 3 11 1“

d5. 11 11m con i i ci cu1 1 3 11 1 11 116 qui bus 10 1 111 3 11 v 1& 11m 11 0 11 p0 111 1 1111 321 6 1 6 . O

\u i en im

capi t pignus 11 1 d 6b11 0 1 6m 111u111 ad folut i onem 3 d1g3 1 , 11 6 6 tempora 1 6 1p16 11 debi

u t i li ta tem ,m c commodi ta tem ,

omnium 16 6 11 1 115 dum PCCUHÌEI IH ab 1110

(m m 6 X 1 11 11d3 1“

. A1 3 1 1 11m 11 3 quc, 3 11 1 bo

Y€ S, 3 11 1 3 113 3 1 3 11 d1 1111121 11n1'

613 6 0 tempo1 6 6 3

7 1 6 C I… S A LMA S I I

1 6 6 313 6 1 6 11 0 116 1 quo 3 1 3 1 10 maxime fer

v eret . Q13113 11 3 6 1 6p113 fpem 3 n11 1 1 0 13 11 p

ipfi 3 d im6 1 6 1 proi 11 de vi tam i

U t 6 6 6 6 lege M0 13 16 3 m 0 13 n 1 d 6b110 1 15

non 116 1111 d ebi tori capere pignon qu1 3 ,

111qu11 lex, animam 11 0 6 6 116 1 ipfi 6 1 1p6 1 6 .

D euteronomi i xxxv , V61 11 v 1_Q_ 11od dc_ ,

im ori fca 10 11 6 111 1 6111 1 debeu non 116… C…0 116 1151 1 quo u11 111 11 1 É cptuagm

'

f’î’ m

1 6 1 9 1 6 1 65: £n ÉM X t/eq'

aéf ; y u'

m , a’

à‘è Z%y xî

°

21m 37740 X 1w‘3'

7Q Q\u/

0 d Iofeghus reddi t è véxugov Aa yCa

’

rm i d

gag s Cap€ t € li b . I V 116 A11 11q1111 3 111…31 11 113 16 13 Mu

’

Alw 5 v a? 7 aw’

r lw meeJnM:35514 : Aay Caz

'v ev v

'

evéxupov , 1411 9‘

epc3'

v7 au

q9fif a gg

'

; m'

a m’

ae, àpy ai vcoy , y nafl’

fmî ìzJ‘a

'

a;37 m

'

5'3 m''n «PE? xegémy . M olam ( 9° ad eamper

…

tìnenti a i nflmmenta non li cereper pignorzl/ì apìonem azzfi rre ne 1955ablatixpri bmtar ci _bipa

randi flzm/Mte ( 9 4 05ina}ìamgmb ìm ali quid

; atìantur. N3 11 1 Èvéxv gg Aa.uCé

116 P1g11 0 1 116 3p10 11 6 € IÌEIITLG L‘

ZBCÌS u

furpari , (10 6 1111111 113 111 v olum ine deModoUfi1 1 3 1 11m cap . xx 1 1 . Molam unufqui fl

que apud 16 11 3 11 6 13 3 1 0 1111 1 qua frumentuxp111 fari nam 1 6 1 6 1 6 1 6 11 111 machinarum hu

iufmod i , qua v ento 3 11 1 aqua V6 1 1°

3 11 1 11 114

ad 111 0 16 11 1111 11 1 111115 nondum 6116 1 . C umig i tur


7 f8 C L . S A L M A S l I

i n telligend fu h on de co,de quomt darerur

acd peretur,dn tet credi tor'

é ac debi toré

conv en i b hi s v erbi s mani fefl iflîme docet :

j p5£yaug:uun îa fl @'

à î7 lw‘SmîJba w, uîè @f5: d u)

oinla y Ba à\z

'

cmv'r dg

'

erexvmifm @; Wì Mm w’eu'

7w'

n u }Qo'

nw t , 1 6J‘a %véxugov aîn 7v ca ,è 75?

àoen'

o 'ra: my/fw «D

’

4 675(M N? &vbÀéw m ml

vo'

pwu Bortì ’ cì x; à'mrra . Si b?70 de

6i torey cìrmj b lutìanem improbe agant ( 9° eam

morentur non li cere’ domnm eorum ìngreflìxpì

gnam capereprìu/juam i ndi ci ; fèntentìa de 60canfi ìtutqmfit Pigna: autemfòri y/Èantemfla

gìhzre debere debi tarem iflzal ad credi taremf wrenihi l contradz

'

centem ei qui leggi : pm/ìdìafizbm

'

xm adfi Deniz“. Hoc i us pìgnori s apudIudazos prop ter moram foluti ‘

oni s capi en

di expl icat verbi s exD eut è ronom i o i am…

f apfa ci ta ti s cap . xxxxv , v erf. x. quq apud9 Q'

Septuagm ta 1 ta legun tm m v 5commune n

37 *rt_J wi nm

'

w av ù, o’

@eiM y ae a'

fiJv ì ì? ?ì Eîù eu

O'

? a’

; 7 lw'

oìn/a wa rì vì,è vexvéj ààf fi à

25“ 5'

vîfi'

è b lè o'

aîvfipw7r@ Î J‘a’

va év av v ÈS‘ ÌVÀÉEofm m 7 3 è véxugov

'

e'

Ew . D e co folurn cave tlex, ne qdé

”

s debi tò ri s ìngred i atu‘g cred i tor

ad pignus capi endum fed/

_fori s expe

& € t , douce v en i at , pignus ipfi 3c

mt debi tor extra i anuam fl au ti . Nihilautem habet Mofes de au&ori tate l udi ci s,qua fi11tus c redi to r debeat p i gnus capere >

quod

D E T R A P E Z 1'

r . F G: N O R E . 7 1 9quod al ia s non l}ccat facerq…Hoc tamen

colligìtur ex verbi s Iofephi , (A?; oîm'aw

BaJ‘/auh au

'snxuexa

'

fm @; Wì @îfì 7 00'

7w MmZ\Qn domum .eim badante; ad pigna}

rapi enrlumpriu/juamfuper eo im mldi tum fueri t . %od ex i 11ri sRoman i formaproenl

d ubio haufit cui iuri tune locum i n l'

n

daza fui flì: non efi ambigendum… (Qx

cunque en im ad caerimon i as relig ioni s

r i tum pertìneban t , Iudx i s lib era fuo

modo moreque ufurpanda fucre 31 Roma

n i s conceifa . vero ad i us civi le pert ineren t, l udzea i n prov i nci am reda&a , &

l eges Romana s acc ipere i uffa fecundùm

i us Romanum apudPraefides di fceptabanturi… H i nc i l lud dc pignori bus

quod tunc apud Iudazos ex iureRomano

i ud i cari (o lebat ne fci licet fine Praefi

di s i uiTu credi to r chi rogmphari us Pen. .

v im deb i tori s fui pignora qu-

x

haberct obhgata, capere pofl‘

cr'

. q uc

i n omn i bus prov i nci i s u li ta tum tum fil i f

fe c lare pa tct ex colle&aneìs P auli li b .

v , Ti t . xxv x de v i publica priva ta, hi sv erbi s : Credi tur cbi rograpbarìu: fi /Îne iu/]ù

pmfidi :per b im debi tori ; fi l i ptlgnar4 , mm non

baberet oblìgata , rcperi t , ìn legem I afiamdeVi

pri l mta cammi tti t . Notabi s haec finepmfia’l

’

4 iuflu. Ergo i nprov inci i s omnibusRo «

m ams

7‘

l o

/


màni s quae à pra fide regebantur idem, .

iuri s fui t . N ec i taque Iudx a hui us iuri s€ X P€ I

’

S ubi imperio.à C i 11 f i fdi& i oni Ro

manorum fubefle'

coepi tfl N am , anteai n Iudx a ,ut i n to to ori ente li cui t pignora debi tori s capere , non expe&ata i u

d i ci s fentent i a ut al ibi fafe docuinîus ;Pignora vero apud fe depofit a pro ércdi toex conv efi t i one d ebi tori po terat ,

cred i tb r Perfequi V indi ca t e e tiam fiue au

6tori tate'

i udi c1 s . Mag11 0pere“ igi tur er

r;mt , qui l ex i l lo manda to l egi s Mofai caz,qua pauperi fohî i d haben t i v ef

’cimen tum

ìn quo cubet , fi pignori captum fit, ambfoli s occafum effe reddendum fanci tur. »

nefas l udaai s fui ife,& nunc eiÎe i lli c1 tu 1 11de Chrifl i ani s coll igunt , pignus ex paf& i c onven tione accipere, aut , fi acc; eptum

fi t , reddj deberq ,…D e pigno re i nv

’

olun

tario non de volun ta riohx c i ntelligi parefi . Pignora cx conven tione trad i tam a.

g151am fun t cred i ton s prop ria quàm db i t6ri s ideo i ùre fuopot efi: ea Vi ndi caì

'

e.

N am a r a—i r Phi lo , i n\

li bro de Somni i s ,7 oì Îevs

'

xv gg J‘e mno'm v y îMov 3 a

9fil'

4242:s

a we'

m v i s-c'v . Simiì i ter qux index caufa co -

î

gni ta cap1 perm i ferìt , plus i am P ertinen tad cred i torem quam ad debi torem. a z

v ero pri v atus per v im g eperi t ex debi;ore

UO)“


7 1 2 C L . S A L M A S I I

gi s l i ci tum v i deri debet quod cum nuî

lo iure divino pugnar pignoga ac fidu

c ias ad fccuri tat‘

em debi ti accipere e tiamà Pauperrim i s % od fi i us tollas, neminem i nv eni as qui pauperì mutuum v eli t"

darc .TunC en im da re perdere, i dem fo

ret . tam prseci fe ad i us Iudai cum nos

v 0 cant e tiam quod pecul iare i ll i gentici vil e fui t, ut i n rebus pignerati ci i s ac fwncrati ci i s Chrifii anos obl iget cur non i n

omn i bus,fed i ndquibufdam tantum i d fieri

azquum cenfent . U t omnigm gar rgt ig |e

fl°

e

Non i am dic od e anno i ub i lx o, anno rem iflîoni s, dc

quibus al ibi fati s fupc‘

:rque d i&um efl ,

’

fed

quod ad rem qua de hi c agìmus atti net,

dc i fi i s ipfis pauperi bùs ,qui non è rant ful

vendo . L ex en imMofai czi adm i fit, ut qu i

a d eam egefiatem reda& i‘

effen t qua nec

pignori s dandi fi lius unic i v efl ìment i

fu‘

o qdd i ceren t“

. In L fev i ti co cap. x x v ,

Pofiquam v etui r fratti pecuni am dati adufuram , fìatim fubîung

i t : è aàv 3m 7re:v ì

@ 3è9z'

m , 33 4w55693'

1"

ou , JL3A; JJ

I 4fi camdl,a aw omér g . w gp m$curog n m én

x@r

D E T R A P E Z I T . q o n xa. 7 1 ;à:@ ì

’

guf am.Si attenuatu/s, boa efl ,flzculb ztibmdéfi fluf ,fl ater tum b endatfi ti…

bì,nonfi rb i et t ibifi rhi tutcmfi rl >i ,fi rl tanquam

mercenarim aut ad1:ermeri t ti bi . Przefcri b i t

modà quo ferv i rc debeat apud cred i toremfuum deb i tor , quem non vul t tanqua rrpfervi aere empti effe, fed tamquam m ercenari i Hand mul tum d i flîm i li s con

d i ti o f ui t addi&orum oh x s ali enam, fub

m edii s principi bus imperi i Romani qu i

non fervi effe nut ferv i tutem fcrv i re inte ll igcbantun fed in ferv i ; ute_

.

efÎ‘

c duntaxat .

M è reenari or i i ferv i tut i hodi e àffini s famu»

l o rum anci lla rum Opera in annum cer

ta m crcedc: condufì:a . In quibus omnibus u t ai r C icero mer…ipj à aur

'

z‘ara .

mentu?è_fi rhi tutzà Mcfi oà

‘x'

Ax; eo s Gm:ci’

v oca_

nr fl Iofephus à‘x'

As ; e tiam appella t‘

qui huiufmod i mercenari am fcrv i ret1 t‘

ferv i tutcm . Nec i i tantum qui a: rc al i eno‘

obrut i d i flb lv ere i llud non po lÎ ent hoc

genere ferv i tut i s volun tario fefe*

au&o

rabant , fed etiam qui mul tam qua a lionicfÎet condemnatus ,d i lfolv ercnon v a le ter.

tamj b /b erepne inopi a nonpoteri t,fi r1 m5 u xe/Zo

qui'

s eam pendere damna:fizerìt. Idem ftatuendum efi dc quocunquc debi tore qu i

Z 7… crc

7 1 4 C L S A Î. M A S I I .

credi tam fol v ere non pofiè t . I s ferv ua‘

emf apud Iudx os fuo cred i tò ri ,fed co me‘

do quo ferv i re cum v olui tMofes tamquammercenari um adv efi anp ; Et fine du

bio aHufit Iofephus ad i l le. Lev i tic i X X V :

%aìv ij\wévndm5oZJQAQJO

'

; d x J(9àrr xe.gaìv av naZv74Àn

'

d/ yW w°

y . gyej anîufr g

;(9Lìm gofxx, è Zéa*

zqzq 5aZJEACDO’

; cx,u eè u

'

d x.

Quz de fra t t e debi tora qui folv endo nonefi , .xddi éì us efi: creditori fuo fratt i donec d i ffolv at quod d eber, accipi enda effe,fuprà docuimus . Non enim multum d i

Raba t i ta addi ffhl s ah 6 0 qui fév endiderat ,ut al ibi demonfi ratum eFC. % zero i am ;

olunt , lm iu fmod i egenos pignoreapud trapez i tam egefiat i s onus {i bi

lcv are, an mallcut , 6 0 8 pro fcrv i s ame i ll i s operamm ultos i n annos ferv i lem apudcred i torcs fuos Atqui i n po

o

pulo i l lo'

Ifi‘

a'

c

'

li ti co l i cui t credi tori i ta deb i torem fuum obaératum ferv um haberedonec folv i lfet . Mul to m agi s l i cui t, quodlonge l ev ins éflè egen t i bus fatcndum efk,

P1g1161'

8. ahhi s acc ipet e ex cov en t ione, aute tu m



Hebre w legi tur, fignanter : lenotet, fub pignore mutu i dare, cur i llud dep1gnore om i ferunt, quod tanti efi mom è

'

ti ,praecipuqìn l ege ac; mandato d i v ino

?Si quis d i ceret,v eti ri

'

i effe verbo Dei P ignus pauPeri busaccipere,Pofl

°

et hac au&ori taté cònv inoi .C ut eam igi tur fubtraxerun; è v erfi oni buàfui s , quae tanti efi ponderi s ad refutand0 5C anoni fìas qui mutufi dari fil l) pignoribus qual i l ege div ina prohi bi t ii affeìunt

"

?

APen i s pignoribus haec lex i ta reddita ex

H è b t ceo, ut d ebet , eos cohfutat f Ncc no

i ntelle demutuodando m end i ci s agi tur . Qg _

i s en im talibus det mutuum,nifi cav ean t de reddendo

n t , dato plgnoge'

Fruflm,

Prx cepjlfet d qndum effemutuum frat t i mg 11 d i co,nifi pignuscipi endum pcrm ififict. Etiam fi fiom

xi fl è t hoc ipfo quod prx cipi t idamlum ciTemutuumrcr

*. Al i òqui 1i non

t ere p'

aupetum 15 huiufmocli fanxiflè bfiip

'

cm . Arfi ipem i llisplanedat qui d

D E T R A D E z 1'

r . P ( E N O K E . 7 2 7

fine pignore mutuum . S ed necmos G riec i s fui t, cuiquam i nopi dare mutuum i d/

€7r’

òvexu'

5cy . S i acceptunicxconv enti onc non eflì: t fxpc c apiv im folebat, ceffante in folad one debi tre.Scd omn ino m el ius fui t, i d expri xni i nv erfiohi bus ex H ebre w tradu& i s , cum. ,

Hebraeum v ombulum eam v im plan e habeat .Haec cum i ta fi n t , nul la efi rat io, cur

hodie prohi bea tur.

Chri fti ttnus à Chrifl i ano pignus acciperc etiam oh mutuifmnebri s fecuri tatenp . Li enicIuder i s acc iperepignora à m endi co fra tt e, i d eff, ad

extremam pauperta tem reda&o , i nmutuo

gratui to i lli dando . Ergo i n fa rnebri

C hrifi i :mi s accipi enda debent perm i tti ,quia v et i ta ufura Iudaeo non eo s 0 b1igat .

(& i dà'

legulcius nupcr (cripte ,nuga to rio

quod incidi t i nmanus m eas cfihqc exararècontendi t , ufuras effe i llici tas iure natural i . Qg i d i a ? O

\u ia Hebrx i s veri tas v olui t

Deus .Ar v olui t lic i tas cum al i i s gen tibus .

N6 ergo iure naturali i l lici tze Non enimr em i l lici tum iure naturali perm i fiiîet P°

"

pa lo f ao, cum cx teri s omn ibus exercenda…m . Non perm ifit If m

'

c

'

1i t i s ma char icum ext ranei s , falfum tefìimonium dic er ei n ext rancos compilare cxtraneos ., nec

alia crimine. admi tterc quae contra l egemZ z 4 mo

7 1 8 C 1… S A L M A S I I

momlcrn ac naturalem faci unt . Ergo hec

P; rmififfet ufuram pum genti bus , fi i lla

con tra i us natural e facefet .Numqui clLo

gìcoi uri d i cus i l l e-

ccnfebi t contra i us nat in‘

ale efic,d gbi t11m rep etere ah eo cui cred i dgri s Nihi l fame magi s iuri natural iconfentaneum ut nemo l iberetur deBi tonifi d i fl

‘

olutum fit .Hui c i uri natural i D euslocum effe v olui

'

t i n populo fuo,fi cum ex

tranci s contraheren t , ut quocîmque tem

pp re répofcerent debi tum fuum ah i lli squibus credi di ffentfl In ter fratres ipfos ,hoc efi , Iudx os ipfos , aliam Pecul i areml egem fanxi t ,& îlli iuri naturali contrari iS ep timo quipp e quqq ; anno liberum a re

al i eno elÎ e i ufl i t qucmcunque fratfem qui

fratri°

fuo i llud deberet . Unde annus i l led i cebatur annus rem ifiîohi s . D euteron . x v . Tè v 057%57e1 0v 057r4 174‘

rm g5'

cmc èo‘

ìv ?cm m e'

abnj, 753 5\oZJsACP{J nì

’

®éaw mny'

au ; xpéègc Cx. C&od répofci

vul t credi tfiab extranei s , i urîs efi: na turali s

quod v etat 21 fratrc r epeti feptimo quoqueanno i d i uri s

,fui tpeculi ari s ac c ivi li s. In .

dx orum . Id em efb dc ufuri s .

‘

.Ufura: l idta i ure natural i .

3


7 30 1

C 1… S A L M A S I I

fa :nus dammare i nfii tuerant, quod pignora .accipemnt qui bufv i s , quodpaupcri bus fmnerarentut . Ncurtum ho rum_ .

cum uu:e d ivino pugnare -meputo fati si am probaffp . A lias etiam aliquo t t at iones afferunt, non i ta.magni momenti ut

Pr0ptcr eas debeant inde ei i ci trapezìtaeubi confl i tuti ( unt aut uou debeant erigita le s menfa: ubi nondum funt i nfii tutx .

fei o,

null iEtiam i n i ll i s loci s cinis fures argeutfi aurum

fa&11m furt i v um gemmafque furre t i cìas

ac}mgri fabrorurn officinas portare Foleur,ut i bi ea vendan t quam 3 8 menfaS

trapez i tarum… Nam ex v end i ti s plusaccipi unt ah auri falai i s qu

‘am à ndenfarus fi pignori ea q tunu

enim ferm e pretium redd i t i l li s auri faber,cum m enfari us terti arn Pa t tern amplia :dc :efìima tionepignorum detrahat ,ut falv a

fibi effe ac fecura forspoffi t cfi ufuri s uniusann i .Atqui h<gcmai ori s refpe/

&us furmfdt,( lu

‘

ze i n rebus ami argenti fac’

ti ac gemnu s Comm i ttuntut…

D B T R A P E Z I T. F CB N O R E . 7 3 1

mm menfari o , quam ah auri fabro , fi qui sindic i a adfera t , probare queat , fibi effefurrept i , redd i ti s nemp e nummi s quos dedi t pro ca menfarius aut pret io x

'

cfoluto

auri fabri s . Addun t heologi , in occ

fionem lurcones ex gaugeri bus art ifici busopexu i i s arrig

crc ut fue. d i lagi dent , ex

faC i li‘ggg gypi gagem isndammnnmmo

rum m ihicompertfi cfl ,non plures cife ex i llanum Opificum facce gancones pop i

n_gs i_n i l li s l oc i s qua: t rapez i ta s habent ,

quamh in'

i ll i s ci v i ta t i bus ub i null i fimt . S i

qui pg ; un; gg _g xghahcnt ex ifii s lurcon i lms

quam confuman t v eftcs funs aut uxorumip

fi tabcrn ari o cauponi oppigncra nr,aut

_cgam vi}i v cndunr Oppigncrg as

i idcm cauponeîP11) _

9 1.1e131mo

figrcti o reti »

nem, aut àl i i s add icuntur v i li nn o au&o

rit a tc Ind ic i s . Nunquam dcefì occafiofaculta s profundcrè fun v olcnti bus , e tiamfi traprz i tarum commodi tas ci s non pra

flo fi t “

. Tamctfi hzr c ma i fa — impellcget

mlfv cs ad tuburd ng,hdìîuut cos adia tarct , ,

1; gn propterca tamen fubtmhenda ef

fet bene i lla utenti bus , P 1‘

opter abufurrp

Paucorum non debct to ll i ufus pluri fi .La

tro mquc enfe acci ngi tur ac v ìutor,hic ad

tutela…fui i l l e ad pcrn i d cm v i at0 rum .

Nou

7 3 1 C L . S A L M A S I‘

I

Non i dci rco tamen gladius adimendus

v i atou ,quod eo aba ti tur Re&at ult imo exami nandum , fed omnium grav i f

fimumTheologomm telf1 i li quo v im

maximum pofuerunt ad , ey ertendas men

fas .tnap.gzi tx um ufurarum nim i rutn im

prob i tas , i d efi , immodi cus modus .Theo

logus nof‘cer i n lìbro.fi10 …Thcologi €ze de

Uiuri s i nfii tut1 0 n1 s , capi te, nifi fallor, x ,

è x tri bus quas adduci t canfis qua1 e norb

tol è rzmdos putet , fed ei i ci @ndos ex hom inum confort io Longobardos ,hm c 113511 11

Addi t et1am, quadultra duplum fienws muti

mm d ccìpìant, quadfiartem wquat in m ux

gudttuormenfibm. Non hoc d i xi lÎet fi fci f

ex

cms modo ,ficut ah Iufi ini ano confli tutus

efi , ad centefimam’

reda&us potefì

quis i n anno qua _

tem as amplius c entefimas acc1pere,ut alibi d i&u 1 i fumus . Pro

s acci

Huic rati on i i am r Tertia c itquod unam hcmc n egot i at i onem exe1 ce

'

n t, gumi i llibemle6177;“

ac tur

ped1 C1 t, etmmdeum bzzmano,aumpium.Eti am

huic



Per ten'

îpemtum eius ufum tol l i abufurn_ ,

11 0 11 Pofl è , certum efi . Furtum VCI mo

dica: rei i lli ci tum. … Nullus igi…r modu si n furto , ar l i ci tum fit impon i Potcfi , fic

quidem ut l i cea t fum_t i ,exernpli grat i a ,fe>1

3 11 1 6 0 8, 11 09 l igg q t' c‘ì11odecim4 . Ar i n ufu

1;…is lege q /

ìin i aniTéx i n c en tum caperd_ ,

perm i tt i tur , duodecim pro cen tum exi

gere v etatur… Modus i l l e l egi timus fcm ifiìum ufurarum hi c centefima: i lli ci

tus , con tra legem. …Trapez i ti cum au

tem omn e f<m1us i uxta. 11 0 fi 1'

0 5TheologosP ro i lleg1 t1mo haberi debct,nec 11110 111 0

dò Potefi legi ti rnfi fieri . Ergo trapez i tam11 0 11 toleraren t , qui fem ifl ì bus ufuri s coh

tentus efi . a re? Ra ti onem aÉ erunt nul

lam, n i fi guia trapez i tìca/hzec ufi1m efi .An

quia veri ta iure d i v i go?N ihi l minus . Non

en im hoc poflìmt Probare .N ec enim cum

Mofes Iudx i s fui s permt fognerari a li en igeni s , de trapez i ti co foenore eX eepi t

‘.

Hod i eque Iudzei ubique locorum follet tesf un t trapez i taz,& Chrifizi ani s hanc òperam

qui ea uti v olunt , admodum nav am dil igentem praef

’cant dum 11 0 11 credunt n i

m i ru'

m hoc fibi Remus à Mofe veti tum.

Nec fui t omninofSi v et i ta, cseteri s li ci ti s ,effet ‘

trapez i ti ca ufum aut rat ionc_,

ipfi11s cred i tori s veri ta v i deri deberctfl

aut

D E TR A P É Z I T . P ( E N O K E . 7 3;aut rati on e deb i tori s . Ra tion e crcdi tori shgud a li ter v etimi ntelligi potcfì quamquatenus trapez i ta efi qui eam exercer

”,

n ihi lque a liud arti s Prom i ttît‘

. Profeflîo

qrgo (ola i n hoc fc1enori s genere improbav i deretur… S ed hoc i am fati s f apra refutav imus Rad om: deb i tori s damnanda

v en i ret, quod paupcri bus etiam fcr:nerantut , non tantum d i t ioribus . Hoc quoquefuperi ori laus d i fcuflhm efi . Rationq _,

pignorum non polÎe improbarn ccnferì

fir nerat ionem trapez i ti cam ,et i am abundedocuimus S equi tur ig i tun quoni amhoc ob i ic ìunt , u t fola ra ti one mod i , qui

n imi us fit , v xde:mtur rei i ci enda: ac reprobzmdze trapez i t i ca: ufurzr . M ed i ocri tas i ta

quc fw nori s l egi tima s cas li ci tafque redd et, fanabi t omne ca rum v i tium . Ubien im abufus re i i n n im i etate confiiì i t‘

mederi ci poflùmus modo adhi bi to, cx»

celÎ u i n quo pec€atur fublato Abufus

quippe cum fit in i uflus 11q i d quo mo

dum cxccd i t i ufi i ci a: :rqui ta t ique con

t rarius efi to ll i tur faci le,& fic ad i ufìum

modcra tumquc ufum rcduci tur. . Ub i

ergo ufurx n ocent exceffu ut profint ad

a:qui orcm modum reduccndze (unt non

tol lcndaz. N GC a li ter de trapez i t i ci s exif‘cimandum quam dc pri v ati s . % i 11 imo

7 36 C I… S A L M A S Ì I

eas pe1mi t ti tan to magis neceffe efipri v atas quanto P luribusVidendum ergo , quae fint modera ta: ac

modi ca ufurm. Ez dem, puto, quae i uflgaz,

hoc eFt, m edia: un a grav i flîmas lev i f

fimas , maximas m inim as . enimi ufh1m efi,neque è v 7 65Lèareg€al7ìxovlz, ne_quc

EWr w %>Àeîmwn confifii t , fed in m edio a tr iufquc,non exceflì1 nim i rum , 11 eq ; d eceffìi

v i ti ofii I ta Pel lpa tet1c1 à\xaa oauu lw Ra tneban t effe inter duo extrema med i à

'

, hoc efi

73 1L

y a ovegzafl . Iuflus 1g1 t11 1‘

,

qu i neque M eovemmo‘

; efi , neque y.ezovex%m g. H i crax a

Pud Stobazum 1 11 l ibro d g ,

:iufi i ci a : O fu,nrmm'

n whsavearav ,y évzH i c efi que oiny €oMmqov

v ocatAri&0 td es , Iui pmg .Eîg0 qui in

a l tero extreme cit , nempe in m\eobe£fmì 11 ìufius An qui ef

’c1 11 a lte

1 0 , e1 i t ,um v sn

'

lmg ; I ta v i deretur,fi quidemmedium fecans inter utramque aingo

'

«mZaZ propri e i ufìus cenfendus . I ta de eo

fcri bi t i dem H i erax : oih‘tx’

à'7 1 9@13

'

A0m àéo

11241 9 1 ; £m gne w og<pa vacs‘

anwenorìàovaq 79au

’

xpoeAaJr s q AJauo93,nrafi m yflu

”ww ; Jaw a

m1c mm v , ai?ì\ 8 7 43 M Z: 7113 11 9

Q/

Odfl Wli t aliquu egenti bmfi b»eni re, C9“

0rbw5locare, captibo: redimempoteffbac fi cere, fi t! rebera quod medium eff inter


7 3 8 C I… S A L M A S I I

P er peccat , plus fib i Ét i bui t affi1m i r‘

quam par ePc ac

mo

dum exccd i t , «w i r 7 3&n géa'

Mov . Ita. labo'

r

i… immod i cus .

Improbi am labw G ramm ati ca v eteri , quaen im i s grandi a dcpe1

'

1 dub . aut crafià*

Qg 0 d vi tium qui haberenx labeoney v ul

go di& i . Improbamnatumm dixi t alius au& 0 1

‘ de enorm i oreHarum . Et imprabe 11

num a lieni extarc qui prom i neret . C ert e .

improbapurpum 11 0 11 a lia ration e poeti sappellata , quam oh excel lenpi am em i *

men tiam colori s , J) aì 7 3Cw egéaz'

Mov 755xgéag,

ut G rzeci loquuntun Inde ergo improb eufime, & impmbum fwnmLati n i s, quod n im ium efi i ni ufium qui à w;.eoyen7mìx

t

quia tal e folent exigere fa rne

1'

atorcs . Hui c fa :mori opjofinéi ui’cae ufu

raz m edia: utpote i_11 ter g ià y i{îìmas le

v i flì 1i 1 as .Arnumqufd«

qua lév i orcgs , et l am

Tale s c er te quas33ma accipi unt . C aeterfi cum i fì i n equ

'

ei ufii propriefin t , qui a 7 ì1 11mco

’

mw non co

lun t, quqma6m; i ufìi ci a efi: in ter duas 05111567rAeoveÉ

,/a v y am É/aw, fi taw i der€tur

lev ìflì rna: 1lfi1 1'

12 pro i ni ufìi s accipi'

e'

dx .

C ertum tamen efi , qui nullas accipi t ,me

l iet i? ac probior€ effe quam qui vel mo

d icas .

D E T R A P E Z I T . F CB N O R E . 7 39d icas. Et i fìum quam qui i aflas qui J

‘z’

d i ci tu1n Hum: porroetiam ciÎe probabihorem quam qui i n i u

Ra s exiginTanrundé autem recìpcre quantum datum fit ul tra fortem n ihi l exi »

gere m era i ufl ici a efi hoc efi , ac°

7rAc31 c?i

xgm’

v ès v . (& od Dominus v ocat m‘?a t e

c ipere. V era enim i a o’

m; J)xauoawf14, &

quqàm5; i ta v ocatu 1 3 iu par pro pari rec i

pi endo ccrn i tun In terdum tamen P lus recip e t e quam d cderi s i ufium elb non m

‘

7a51 ,fed xam

''

n , prop ter J’

m'

pagov eius qui ded i t , pro eo quod ciùs i nterefl pecun i a fua ca rerg , .

'J11 hac i ufìi ci a xan a1'

7 1

prorf um v erfi1 tur i ufl i c: i a ufuraru rn_ ,

V i dearnus ig i tur, quales i ufh1: fint , & qui sea s tales , aurqui d , facere pofl ì t . Igjìg glanc fun t cxmfun

quidem perp etuum efi , cum mul ta 1614 114 4 ,

fi ad i us na tura l e rcv occn tur aut i us gen

ti i1m , v i dcri pofl ì nt omni no i n i ufìz1 : (cd i n

con tra& i bus omni bus cò v en ti oni bus ,

quai ad foc i ctatcm ci v i lem con t inendam

perti nen t ,quod : 6w y w , e tiam i d Mmm debet v i dcri . Hoc & i 11 ufuri s ob ti ncre dc

bet . Ergo qua: lcgi umze , cx derh i ufìx .

Leg i t imx fun t quas lex confl i tui t i d efb

A a :I 2. m ag i

740 C L S A L M A S X I

mz1gifl tat 11s ,qui l ege tale s elle 1 11bct , 1 11 1 6 a

rim ampl i…es,interimm inores ,prout v i

det i d pofiulare c ivi tati s cui przeefl fiat i ,

ex cop i a t e1 a11 1-

pe11 uri a aut

commerc1orum guze 1 11 ea v 1gcnt muone.

N on 1g1 1 11 1 i dem modus p erp etuo ferv aridebe t v el 1 11 eadem c1 v 1 tate quia res mu

tant & 11 egot i a . Magi i’cratus ef’cergo pro

v i de1 e,q11ando& quornodo res 11fi1 1‘

at i a 1 11

fua civ i tat e confi i tuenda fit, utrum i ntend enda aut rem i ttenda . S i 11 0 11 faci t ipfe11f113 hoc faci t commefc iorum ratio .

N am i n to to O 1 i e11 te , 11 111111 3 unquarrp

fui t 11f11 1 15modus fiatutus, nifi ex v olun

ta te contrahent i um Hodi equa volumras ea pro l ege efi totius 0 1 i en t i s faenera

tori bus . Sed necMofes , cum pe1m ifit“

Iudaei s fui sl foe11 us exe1 cere cum omnibus

gent i bus , de modo qu 1cquam praefcripfit .

C um m odus l taque uf uri s iure div i no pofitus f ueri t 11 1111115, non ali 11 111 nunc obferva t i convenir n i fi legi timum , i fque pro

i ufìo habendus quem magifira tu3 impofi1e1 i r t Theologus nofìcr, qui folum ad

p1 ob .1 t modum quem q ’ci 11 ìanus c6fi i tu

n one fue. fanxi r d ebui t etiam nobi s t '

e

voca t e tempora Iufl ini anea , (121 1 11 11 1uc0 11 d 1 t10 11 e111 i 110 1 11 111 temporum u t fic

maiori rati one nobis p robater 11fi1 1 as

i llas,


74 1 C L . S A L M A S 1 1;

ni an i ycentefimam fuifl è cum an teri orum

c è tefimaL a t in i s ,doceho i n li bro deUfii ri s

I 11fi111 i an ci s . Qg i 11f11ra s pg) t Iuflzi n i a

n eas folas effe i ufias'

& .temPereitas cenfet,cur 1 1 on CX codem Iufli ni a no Trapez i 1:a s

admi tti t , eorumque ufi1 ras beiTalcs Ma

gifiratq s Amfl el‘

odamenfis , quì menfam4,

f u:ìm hoc efi , fui ,pri v i legu

belfalem accipi t 11fi1rbus fmd era t i Belgi i pub li c i .m cnfam loc

‘

a t c erti s homi n i bus quipro ipf0

*

7; amfm zîam lange ampli us exi

gun t , & binas ferme t entefimas .1Q1

/

od

t amen faci un t ex magifiratus pracfcrigto ,

à quo m cnfam publi cam conduxerunr“

.

Et ratio i ufque pofiulat grav i o'

ne s ac

Cipi a 1_1 t 11fura s -Prop ter fi1mptus quo s‘ i xu ,

menfam fac ere ten è'

t'

ur, onera qu; ; fuft inen t : N am omn i éey o omn ibus i 11loci s ubi trapez i tf: olim fu

'

cre

Pci tuti fcmperm'

a i or es .el s

fas . 11furpatas ufums conftat qua xn _ 1

pri v ati s…Athen i 5 t emas centefimas ca’

pi e 4b ant ,…cum fefi1ui _

cen tefi nì a s tan tum v ulgocx tcri caperen t

‘

. % od 1 e1d i fios at'

ti ncr,

d e quibu s nunc ferr'

no efi ut m enfagm è ntheea i zì in numm i s

_

11 1mquaîn defici entibus

habea‘

nt …pecun i am foenore ah ali i s 'q 0 ?

guntur f umerp . Eani ipecuni amìl i ccr ’

CVIO"

.

D E T R A P E Z I T . F ( B N O R E . 74 ;lev i ori bus ufuri s accipi an t quam ipfi

dan t plerumque tamen i n damnum _ ,

e i s c edi t dum ea quam haba 1 t i nterim

o t iofa efi , quam deben t f ub ufi1ra curti r ‘

.

S cio et i £i ciTe ex i lli s multos quo s Cananes ah omni 11111 1‘a abfìi ncre i uben t , qui

( nam pecuni am ad menfam cen tefim i s 10

g are 11 0 11 dubi tenr ’

Sx p e enim trap ez i tac ogi ta r v el grav i ore fe more condu&os

nummo s accipere, a 1m menfle fundus exhaufhi s efi . Preeterea cum omni bus dent‘

jnd i ffercn tcr prom ifcue fazpe ind e accid i t u t multi expauperi ori bus pjgnoraci s v i l i à reli nquan t pro d ebi to , ex qui

b us nec fortem pecunia: fux pofiîn t recipere fi v emdan tun… Fa llun tur ipfi 11 0

r aro , aut corum famul i , i n pignoribus acc ipi end i s , ac fal iàs g emma

'

s pro v eri s creb ro rcc ipiunt . P retium pignori bus i n

t erdum mai us a:quo per errorem p0 11 11 11 t .Frequ€ter et i amcòpi la ntur à fi1muli s ,quos

multo s ad m i n ificri um m enfcc coguntux’

…

Qg i n i fìorum fi ipcnd i a m in ifi ro rum quorum Opera n tuntu1‘ ad exer

c cndam menfam 11 0 11 parum fac i un t ad

imppnfa s augcnda s quas m enfa requi ri t“

.

S i cafi1 s al iqui s x des to t pignora recipi ent cs i ncenderi t , ex magn i s opi bus rcpen tc

n ihi l Pofiì dcnt , ac cede r e ind e foro co

A a a 4 g11 11 t 11 1‘

.

S A L M A S 1"x

guntur_ …A zdes etiam tot rerum, quee

voP.

Pignemntur, continencìarum capac:es ,

‘

an'

1plae , magno ipfì s (unt conducendx .

Qq as cum refertas en mul ta v eflee ac [ 11

Pelle& i le fci ant fures prov o‘

cantur tan to

Procl i v i us ad eas compi landas pari etum

Perfofî‘

ores . Haec communia hodi erni strapqzi ti s cum antiquìà. Accedunt ha c

ìaroprmncotemcorunv onera quae v eteres

tt àpezi tze non agnofccbant . Pro menfi.

ei s elocata

i praefiatfl D elphenfis parem. .

v e& iga li a filmmam. Hagenfi s pendi t“

tan tum fexcentos florenos annuc i . Don

dracenus , o& ìngen tos . Et 1 13 1 11 caeteri s

ci v i tat i bus , p erinde u t fun t populofae,pro numero pauperum qui i n i ll i s _

habitan—t carius au t v i li us mcnfw locatttr

…tur ut

deci in


746 C L . S A L M A S 1 1

fus publicum ci v i tat ium . (L od cum 11 11 1

al i eni a magi f1mtu publico nom ine exercendum lub Pe11fione annui v e& igali s

perm i t ta tur, etiam certa fumma condu&ore exigi tum n 1 11 1 1 0 11 11 contracì us , tanquam donat i v um al iquod ad remuneramd am benev olcn t i a1h magi fh atu3 qui i llum

cam menfam exercendz'

i fol f1 ad

nque

ge n ro s . L eydenfis duot antum m i lli a . Haec (11 11 1 11 1 3 etiam paup e1 ib11 s erogatu1 3 m end i ci s i nv alid i s . Au

& i o publi€ e habetur ad Pignon m enfae

d i fh .1h€nda quater 111 11 11 11 0 . E i przeeft11 0 11 trapez i ta ipfe, led i l l e q11 i pubhcum_ ,

hoc 1n 11 11 11 3 h3 b 6 1 1 11 11 1 b 1:‘

ofiîci um , 11 1

a 11& i ones c111et , i i fque Ha i’w:

g 11afi magi&cr efi , v oca 1 1n Belg i cé ,

{Boelbzgf meeflen P ignora m enfx d i flra

b enda 1 11 1 3 1 11 1 a l i a bona…quazcumqueìn c1 v 1 ta te P11b ìi ce hafize fi1bi i ci un tu1 . EX

1 eda&a fumma Pignorum d1 v end1 tm 11m _ ,

folv i t

cha

Pfun

ga: v ocan t Hzg uf tten mee/Zer. In al i i s

qui bufdarn ci v i tat i bus hzzc fumma quse

1 ed i t ex hyperocha pignorum 111111 3 610

1 11m 1 1 3 1111u1 1 11 m anusD

13 121 f0 11 :13 3°‘11116 pu

bl icee , cui nom en efi: Rentmecjler. N ei ci o

11 11 4 colligend i s 11 1 bi s 1 ed i t i bus . U 1 11 1 f1 1 ,

omni s ea lumma 1 11 paupe1 es inpend i tum .

Hoc e ti…am 11 fi i 11 de fcnti t Trapez i ta

quia fi pignus cli v endatur cc11 1 1î floreni s ,3 11611611 u 11 1 n1 agi fìer (e let quinque fiore11 0 5ex c entum 111b1 1 :1h6 1 13pro 6 11 1 0 111 111 1111

1 0 civ i ta ti s . Hoc efi , ex fi11 g11l i s libri sFranci c i s fo li dum unum ex 11 11g11113 flo

r en is &ufi h 11 1 11 . A1 apud v etc1 es Roma

1 1 0 5 ipfi Argen tzu i i , fiv e T1 apcz i tze , hoc

m u11us publicum habebant quod hi c habet au& ionum przepofi tus 11 1 omni busn im i rum a

'u& ion i bus preec ifcn t , 11 0 11 1 11 11

1 11m pignon i…ad menfam fuan1 d cpofi to

1 11 11 L… Eacqu€ adco an te taberna s ipfo11 1m cclcbrari foli tza c 0 11 1 11 13 0 11 c1

‘

3.

filmpt 115 quos Trapc2 1 1’

x fi1fi‘

c1‘

1 e co

g11 11 1 11 1'


gun“

tur in admini flzrat ione mcnfse Publi cx

nam conduxerunt 11 1 nemo 11 0 11 videt?aciun t—

ut non tam l eves ufuras a‘

cciperc_ ,

queant quam Privati qui nihi l horurrpfumptuum atque oneram fufiinere

agnofccre cognntur i 1; locand i s (1115 foz

x1o1'

i nummi s . [ dci rco Amflelodamen

fis trapez i ti ca menfa, qua ah ipfo magifi 1 atu aut ah homine ah ipfis delcg.1 1 0

eX erce1u1 m inores 11f11 1 35exigi t“

. Ete

11 i n1 fi pignus fit infra pret i11m cè n tum. ;

fiorenorum i n gui num dantu1 fedeci nui n centena qua: efi: ccntcfima 11f11ra c11m

quadrantali . A cen tum 11fq11 e quin

gen te s novem de c en tum accipiuntur…

z1 1i 11 11 i numm i ; qux fi1 11 1: dod 1 an tes 11f11 1 11 3.

%_

i dqui d 3 11 1511111 11 quingentos fi0 1 e11 0 3

pro eo pignore datur à Przr fe&o m enfae

m 11 1 11 11m , d e ca 1 teni s tantum num

mos 11fu tae nomine pend i t*

fl *n fl111 1"

ufuraz beffes . 'Et tale s Iufi i ni anus , qui adm 1 11 1m 11 modum 11f11 1 213 coegi t , trapez i ti s

fui temy ori s perm ifit accipere ,cum privati s ' tan tum fcm i ffes i ndulîè ri t i d efi fex

i 11 cen tum exigere conceiferi t . Ar impenfis omn i bus d educ°ti s quais il l i trapez i taz

infumere i n al i i s urbi bus cogun tur quibusf uammenfgm .m agi fìmtus eloca1 , ea quamaccipiunt 11f111 :1 exced ìt beîTalea p .

Et


750 C L . S A L M ’

A 3 1 1

n ihi l eos h3 buifl‘

ìe quod contra. Oppon e1

‘

6 11 t , non tamem 3 dm i ttendum ccnfui ffc .

( l gazfti o haec f'

3 611 bene’: fubduéìzo cal

culo (ci ri potefl , an 11 3 fe res habe3 1 11 1 11113 1111m 3 11 1

“ Nihil al i ud hi cpofl ìm d ic et e, q11 3 111 , fi 113 fit , 11 11111 3 de 11f11 1 3 1 u11 1 im

m odefìi 3 1 1 3p0 2 1 1 1 0 3 1 11m querelam theo10 g0 5111 1111 111110 N am 111 11 0 111 0 i urc_ ,

quod rega la fenfus commums

non pu1 3 1 11 1 f1 1161 11u111 percipi endom np

1 3 110 0 0 11 1713 1 0 , 11 111 qui dedu& 3 impenf3fi1pe1 3 1 111 1f . S i c0 '

lligo 1111 3 11 1 11m ager 111 111 1 redd3 1 , prius f upputo quid i n 0 1111 11

1 3111 agri & fru& uum Percepti onem mih ifi t impendendum… P f àîî€ t 6 ft confideran

dum efhhoc trapez i t i cum fcr:nus ,d e cuiusl 1 im i o modo q1111 11 3 n 1 11 1

‘

, l1 ebdomad3

ri 11m € 112: cuius 3 113 10 11g0 efi 1 3 110 quamm enfìr ui 3 11 1 3 11n11 1. I11 1qu11 11 1g u1ppe foret,

uf11 1 3 3 hebdomaclatim folv endas 3Î‘11113 16 3

confti tui m e11 1’1 1 113 11111 3 11 1 3 11 11 11 3 11m de

pendend i s . U t d i 3 r1 11m 3pud v eteres fee

nus maximum omn ium fui t, q1113 111 d i em

e

mp effet c 111 ccum am fu3 1n 0 120 11 are 3 d

unum ( 111 11 1 3 11 3 1 di em ‘v olui ifer t Ecce;

11

IL L

D E T R A P E Z 1 1 . F (B N O R E . 751

6 13b 6 1 1 11 3 11 6 1 1 613 11 111 3 11 m enfcm v el 3 11

num xque b 0 n 3 cod i t i one Qg 3m 11 oc

C3 110 11 6 111 hod i e 3m 11 1 :1m fieri p0 1 6 1 11 ut"

i n 1 0 1 0 3 11 11 0 1 3 113 11 0 11 m ihi,occurra tfl 1I 1 3

m agn3 1pe exci dam bene 10 C 3 11 C12£ peca11 126 , q11azm ihi imers 1 0 16 1 6 3 111 1 0 1 11

annum 13 6 6 11 11 prop ter 11n1us Hi ecu1x 111

6 1 11 11 1… Exemplo i d 11 13 11 11 11 1 113 1 . Hodi cè

'

re mu tuatus (um 1 1 6 6 6 11 1 0 5fioren 0 5, ut”

6 1 3 11111 0 d i e COS t i bi 1 6 11113 111 eadem 11 0 1 3 ,cum unius 110 1 6 11 1 3 ugm 6n1 0 . L ev i fiîmum

hoc fu mus 3 11 d i em ad annum g 1‘

3 \11111 J

mum . N am 11 ad 3 11 11 u11m tempus 1 6 16 1 1 6tu t h:B C 11111 1 3 111 ce n tum 110 1 6 11 0 8 forti s ,dat c entum v igi nt i & unum 6 11 111 1 1 6

d ec i rn 11u116 1 ù 1 1 16 11 1 6 fiorenos . Ad

d iarium fu mus 1 6 13 1 3 1111u1111 0 d1 u1u1 3 , ut

d ixi , lev i fl ìm3 6 11. N am 3 11 11q111 Hemero

(13 11 11132 10 11g6 ampl iorcs 3 6 6 1p16b3 11 1 , 11 1“

1 1 0 13 v 1m 115 111 l i bro dcModo u11 11 3 1um. …P 0 1 6 11 3 11 1 6 11 1 116 1 1 11 1 unus i lly: finmnus ,

quem u 11 1 33 11 0 m1nc 131 0 1 1 6 6 6 11 113 113 d i_gml l

Ecce en im , cum 0 116 1 1 6 1 , beneemend i v el fundi al icui us, v el merci s , exqui bus m agnus 3 11 m e 1 6 1111 11 1 113 10 1 6 1 “

qu3311115 11 6 6 3 1gentum 3 11manum C11è t” ,

add i tus ad fortem trecen torum 110 1 6 11 0 »

rum


rum 1111 113 110 1 6 11 113 11 0 6 mihi P€PCI‘

Ìt com..

1 1 3 ergo 111 hebd0madarìo

fmno te 11 3 11 annum 6 0 111p…3 110 "6 1113

I ÒVOCCÌ LIY , v i dcbi tu 1 improbifiìmum : fi111 hcbdomad ern 6 0 11 1pt1 1 6 1 11 1 , 11 1 111 1111u

tum 6 11, 11 0 1’

L 11 111 1 111m 0 11 6 1 0 111fl 1 VÌdCI Ì 616

11 6 1 3 6 6 111 16 11 11 3 6 forfem non di 11 1 6 1111 61 1

1 1 , 16 11& plerumque maximamm 1 1611 1

1 0 1 1 opp0 1 111 11 11 3 1 11n1 compendi orum_ ,

cau13 6 11 . N am 111 11 1 111 11 113 111 111m13

11113 16 3 11 1 plurimum à p3 11p6 1 1b11 3 cx

P€ ti 10 16 11 1 , l ocum h3 b6 1 11 0 11 d iu 16 1

V3 11 d13 . Q1 1 3 11 1 11111m 6 11 u t 111 11 3 6 11e ,

11 11g1113 3 feptim3nas pro 110 1 6 11 0 uno

11111 1 11110 dare 1111 11 1 11 obolum , 111 6 11 0

1113 v :1m p3 1 1 6 111 v ige1îm 3: 133 1 113 11 11 1113 110

1 6 11 1 , hoc 6 11 6 6 11 1 6 11m3m fexagefi

x11 am ei u1dem 110 1 6 11 1 13 3 1 1 6 111 3 ? P 3uper-à6 1111 13 plerumque 3 6 6 6p1 0

'

11 11 1113 110 1 6 11 1

111 11 1 11 0 3 11 11 11 3 11 1 11 11 1 a lteram 11 6 11 110 111 3

1161 11 1 6 111 1113m p0 1 6 11 113 111111 6 m erc ede11 11 111 3 3 111 « 3 11 6 1 111 3 ( 16 11 1 32, 11 0 6 6 11, 0 61 11V33

P3 1 113 3 111 3 11 11 111 3 , 6 1 10 111 1 3 . 8 1 3 11 annum

i ntcg1 um 1 6 1111 6 1 6 1 i llud 116 1111 11 11 1 , magna6 6 1 1 6 111 116 11111 1 16 3 1 1 0 11 0 6V3 116 1 6 1 . N am ;

110 1 6 11 113 1111 113 p3 1 6 1 6 1 qu3 d1 3g111 1 3 0 11 0

d 6 11 1 3 3 , 11 0 6 6 11, 1611 1111116 1 0 3 fiv e 3 116 3 , terI 13 111 6 11 6 11 6 1 110 1 6 111 p3 1 1 6 11 1 . …

10611 11 3 6 11 111 3 1113 e co1um

maximum


754' C L. S A L M A S I

‘

1

d i em aut hebdomadem mihi refl i tueri s ,poft i d tempus non fc datura fit occafio eaa libi occupandi . In noflzri s q1ioque an

nui s redi t i bus quae ufuree funt alia no

m ine d i ffi cih'

us pecuni am i nv eniunt"

mutuam qui ad exiguum tan tum ' team quazrunt ,qua qul diu eam (uni tturi , dummodo cauti onè

'

idoneam pofiînt

prxfiarg . (hgin e tiam olimfei maio res mos fui t ufuras cum

tempus peteretur, menfiru i i ut‘

puta , v el

trimefl t e, quam cum ad annum integrumd efideraretun @ od eti am nunc multi s inloci s obtinet“ Ne ex his regi oni bus

d i fcedamus, in l i bro Statutorum Frifix ,

t i t . xx , de annui s red i t ibgs fanc1 tur ut ;

omnes negoti a torex in i lia Prov inci a quìpecu

nia dant fwnari non…ampli ore fmantur m

teru/‘

urìa gu4mpramhzfiptza zt ium ufiammm:

m'

ji in mmj èm, dum trcfbe, mdem credahtur.

Qtt/

orafiacentdìmmspro mt.: anni’

p4fte computandwsjl ipularì li cet in j}wtium trimq/lmnec

ampliws.Et pecunix diutìmpartìum confi nj‘

m

apud debi tore»? manea’

nt , a t in reliquum tem

pzw non mai orey quam gra mm j èptuncìumfl nmmmm . Eapropter inple ri fque m qnfis

qua: i n his regioni buè agi tantur fn*

omi

nori bus fu'

mm i s , qui a faci li us ac ci tjus

redduntuxymaiores ufura: taxatazTunt . Apud

1512 T R A P E Z I Ì . F ® N O R E .\ 7 I Ì

pud'

Amfìelodamenfcm menfam, fimutuadcm cnîîm

,daturn excedat quingentoa flore

s

nos , non plus cap tant quam de’

centeni s

o&onos qux ( unt belÎ cs ufura: Ar fimutuum trapez i t i cum imm centum fiom:

nosRet, in cen tenos urfeden i capi ant'

ur i uè

efi . Et fic tamempaupcrcs magis gravat icertum efi . N am praecipue i fì i (unt , qui

minores furnmas intra ccn tum fiorenos

confifìentes de menfa petere confuev erum. n qui fque quic cgentior ef

’c, eo

e tiamminori bus ege t quam minipotefi ah egeftate fe v i nd i carg … Eodem

plane modo m enfa U l traié& ina pro p i

gnori bus ahuno floreno ufque ad trecen

ros qfiimati s capi t d imìd i um affi s fiv eRuf

feri i n feptimanam dc l i bra una Flandri

ca, hoc efi , fex li bri s G al li ci s . l n p1gnori

Bus aut em quorum pretiurn efi intra trecentos m i lle, tres tantum obolo s exigi f ihoc efl,

—

uno obolo mina; quam dim i di umafi

'

ì s . In i i s v ero qua mi ll e Horenorum…x fi imat i oncm excedun t , i n cen tenos folummodo accipi t duodecim cum d im idio . a e ufura paul o maior eff ccntcfima . S ic hebdomadari um fa

'

enus ohm inores fummas przecipue i nfl i tut

'

um pau

peri bus maxime congrufi, quamv 1 s fi t grav i flîmum fi cum a nnuo comparctunmulti s

B‘ b b 2 tamen.


tamen nom i nibus deprehend i tut egentibus fatis l eve . P rimum quod ci to fors inco rcddi potefì . Et quo cirins reddi tur, eomelius . C um en im tempore i ncrefcan t

‘

ufurie, qui cùrfum carum impedi t , in

terrumpi t , fort e fiatim reddita, mul to lcv ius dammim ex tam brevi i nterufi1rìo fent i r

‘

. U t qui nafcenti morbo protìnus oc

currunt , nec per longa s moras i nv alefc erefinunt, lev i us aegrdtan t

“

. Et quemadmo

dum melius efi , gravi ancipi ti morbofiatim d efungi quam cum l ento d iu confii&ari i ta moderanti us urunt ufurzr:

gr_av iflìmx flatim interp ellata: forte perfol_uta , quam lev i ores d i u tra&x curfu

longi tempori s plures accumulata . D e

C € t *

ali

bi

tori cogi a adfit , toti us menfis ufurarn te

neturEraci’carg w r Et idem in annui s nfu

ris . Maxima i raque ùti li tas i n menflrui s

amuìifque ufuri s credi tori s v erti tur : quon iam cti arnfì lev i ores Fcipulatus fi t i n. fmenfcm vel annum ufu1‘as quam i nhc

bdoma


C L . S A L MA s I Inon . At v i dere efi quotidie etiam p…1u;

»

perri rnos per to tum annum pecunia è

m enfa. fe mori fumpta, non tan tum fi 11Q_,

perni ci c fuaf ed etiam gum maximo commodd utentes , è con trari o plurimos divites vel modi ci s i l li s ac legi tìm i s ufiu i s qué;hodi e redi tuum c0 11&i t 11 t0 1 11m 11 0 m11m_ ,

yoè ant ll r , ad fummam redigi paupertatem . Sua igi tur quemque negligen tiai nert ia Perd i t , aut prod igal i tas ,non fu musìyfurn p

’

er Qg i d quod mul ta , hoctempo re i n his locis i n more pofi ta , lic i ta honePca habentu1 3 qua: ramen pronio re ad inopi ze praecipi ti 1î

’

protrué

dum pau‘p eres quam fu mus trapez i ti cum ?

His ant i bus aud i v i conqucrentenìq uemdam paupercm a t ti fipem , fe inter un iu sann i fpati um uxore du&a ,nata fibi fili ola,

eademque denatd,paene ad inci tas egcflati sfui fÎ ed etrufum . Qg Od mul ti s fept

“

imani

l abo rando qui s ac parcendo quxfiy i t, una.({ie s aufcrt , Li , ,fiji us bapt

’

i zandug au; efferc1i dus , aut uxor ducenda . ìVocantur ami g i

plures ,cognat1 , v 1 c1nî,ad nuptjas,ad f anus,à d bapt

'

ffm tuf , b i bi tur‘

abinv 1

tati s i d quod ad\Plures feptimanas fufiìce

ret pà uperi ad v i v endum _ , Sig: fumus

unum 1111 0 d i e certi us neca t pauperem4

quam fcm1us té tins ann i ve l trapezi ti cum .

D B TR A P E Z I T. F QB N O R E . 759 ,

D e hi s tamem mori bus , adeo pauperum…

pauperi cm intenden t i bus i nccnden ti

bus ,ne yeu‘quidem Theologì ,qui ad v erfus

trapez i ti cum fu mus , iudicio pauperunnquorum maxime i nterefh pa11pexi b 11 s ma

xim e uti le, pleni s bucci s quotidie d e tonan t‘ . Ubi l eges furnptuari se cont 1

‘a ne

po tinos con v i v i orfi fump1 11s? Ubi aleato

r i x contra a lmnes O\n omnia brcv iore

v i a perducunt ad cgen t i am d i v i tes i nv e

nes , quarn ul lum faenus e tiam improbi ffimfi.Immo i 11 caufa ( unt i llae res , ut lo cusfit improbo fe mori , quo fe non apud tra,

pez i tas plerumque conficere (olent fed

apudprivaros clanculari os faaneratores ,

qui necem i lli s longe magis v elocem

prazfcn taneam i nfcrun t quam public i . Alca legi bus Romani s v et i ta erat , ufu1‘a tra

pezi t i ca l ici ta . H aec oh ut i li t…1tcm quamqmnibus prx fla t Pc1

‘

m i iÎ a i l la oh p ern ici em i 1

'

1 co11cefl ì . Nunc vice s v erfz:: ( unt ,omnia contraria . Pern ici ofg perm i t

tuntur, ut i li z1 ac necclfari a v ctantu1s… Elu

femm , immo cl i fcram , i n Praefat i one deU

f uri s d i fhî i llud C aton i s , t , fm…

11 C1°

:1 1°

i

In ter a lia a rgumen ta,

di@cum poflì: p_utzw imus hoc etiam attu

1imus , quod pro prx fentaneo cxi tio, cuiusB b b 4 me

760 C L S A L M A S I I

m e tus paupc;n 1mm1net ope danìfii ca ,

longinquum donatur. Non placuìt hdc

fi1mmoTheologo, amico, eti à'

fimoli t,noflro . Et, nonpofl î» i dfi fi rre ai t ,fi jîm

°

oè

me prqlatumfit. Q1 jd igi tur ? An putav ìt,i oco à me di&um Rerum di co ferie ea

mne ratione ufum me efl°

q _, S i multosocci di t fmnus , qui negligenti a fua ,

î nav i a , ferper i ncrefcere i llud paflîquali gangrxnam ad Vi tal is. ufquc

tandem penetrare, a t quam multos fatendum efi firma re fui ffe ferv atos ,qui bonumquod i 11 eo efi ex opepraefenti ,ufurparunt ,quod malum habet ex d iuti nae i ncuba tiomi s mora, ev i tarunt

‘

Pene et i am , plurimos non fue v i ri o, fed fortuna: adv erfx ,

per fmnus cuc&os’fui fl

‘

eJ . N 1m1 ruxr1 ad

fmnori‘

s auxi lium confugerunt eo tempo ..

1°

e quo pcreundum ip‘

fis fiatim fui t nifital e fubfidìum occurri fl

'

et"

. Paulo poibi n idem exi ti um Przec1p1 tati funt , fienore

etiam fi c enim d ixéri s impellente,uC1 r1us 1 11 barathrum caderenr

’

Dato i l li sm i feri s mutuo gra tui to forfi tan nec

eos ferv affcs . Ad tempus quidem refpi

ra lfeng,adfufo hoc rè frigeri o , fed poftpau, »

lo de‘

nuo recid i ifenr ’

. Mul tos ad inopi am

redigi ex mutuo , etiam gra tui to, tefìi s eft

facgzg (criptum, quae mgmin i t homini s ar


C Lv. S A L M A S I I

hdd i e geri re An non contrari :; opti on i

opi nion ique repugnat humand natura?Reponere fe di c i t do&iflìmus Theol o

gus'

, ut contrarium ev incat ex humànae

natura: iudi ci o , no ta ac Protri ta illa . Ì,( qnef? bi bere,fi d b alere, bmg. I tem:

M i tim iflf;peri t j_

ù bi ta qui me1gìtur anda,

% m fi mgui liguidìx bracb\i aagzm.

quas , mqu1 t, non b idet qua lr”

areoptime izz

i llammfl atum qui non aliwsquam fleizemtorìajl méentfù ì p aufi qg ìì tabulwsì % am bene ha:é

quadrent nefci o, a li i Vi dcr— int , fed feio£meam i llud manere fix

'

um

V6 ,

D E T R A P E Z I T. P (E N O K E . 7 6 3

v crumque naturalius elÎ e hom1n1 v o\ tum, mala pcri cula qua: time t d i fférricinam repr:r fentarL Hui c v eri tati , princ i

pi i s humansena turae fementi , nihi l oppon i potefì , quo defiruatun…

‘

Multo m inuseam ev ertunt v erficuli à Theologo ad Hdem con traria fen tcnti x faci endam addu& i . Q1yi d ad rem p errine t i llud Mart i al i s,gno, uan b z

'

b ere/ è d b alera Iri tam tfl è ,d i ci t?An

ut creda…mus , malum longinquius v i deri

gravins quam quod i nflat , f uturumquam precfcns£’N ihi l tale ex i llo v crfuprobari pofl

‘

e vid eo An val ere ccnfend i

film 1111 inopes egcni qui nummulurrp

non habent unde vivant ? quibus i n pfxfe11 ti arum n ihi l efi quod edant nifi aut

“

fi ipem regem, aut mutuum petant‘

Ar“

i llud nolun t , qui a nunquam mendim runt ,

i flud 11 0 11 pofl ìmt,nifi f< r:nuspromi tùmt‘

.

An ergo feli ci or eorum vi ta exifiimanda

efi quo s ul tima prcmi t 11 eccflîtas , quan…i llorum qui fc fm11 eratori obnoxi os fa

c i u11 t ut ez1 l ibercntur ? Atqui v i v unt i fìi

v a lentu i nterim,dum i l l i qui ad hoc fuffugiam z1ol 11 11 t recurrcre , .Vi tam tral1unt

“

m ortemìferiore_m. … N ecabi t eo s ti 11d em

fa :nerator .At n ifi ad i um cant , mm"

er

empt i Îunr‘

. N iEi li ne Îaci cnàa v 1 de

[ urha:cmedi i tempori smora qui interimlu

7 64 C L . S'

A L M A S I I

lucratur? Inte…ali guidfi0t i nqui ebat i ll ei n tal i necefiì ta t i s cafu .Vel hxredi tas ipfi

aliqua obv eni et, vel legatum am icus re

l inguet , vel cong1zm um princeps dahi t“

,

vel thefaurum i nv eni et vel l i beri , quo smul tos habet alendos haec caufa eiusefi: egefiati s mori entun… a m mul tainm edio acci dcre Poflìm,

t quze…eum ab .inop1 a v ind i ce

‘

nù fi gucat expeéì:are Spesomni s cum t e i

,pfipet i t, (1 è v efl igio p ereundum efi . D a i ll i tempus, quo rcfpi ret

“

,

P lane pofiea emerger‘ Hoc fac i t pl e

rumque à dani fia da ta fab 11fi1ri s Pecunia.Ar m i ti

'

us Pereunt quos fubi tus vo tar aequo te v ortex , quam qui F1 11Rta brachi a,fatigant natando .

'Qul

i s tamen n'ave fi°

a&a ,

in mare dei e&us nonn atat eti à'

fi fpem

11 0 11 v i deat enatand i Mo v er brachia qui zd i u quant iîpotcfì dum vi t e5 fuffi :Ciunt ,quamv i s ni hi l (eprofccîìturum (ci auHoc natura omnibus ° i nfev i t ut omniavi ta: caufa , tanta eius efi: dulccdo, faci ant ,

e tiam qui eam retinere fe non polfe fen

t i 11 11 t . Nihi l tam naturx m nfentaneum

efi quam quod i lle canti lhbatMmeenas ,

qu i v i i arn , v el i n cruce fubfidem velfi1bfì i tem fibi conferv ati v olcbat,dum_ ,

v i v eret fecurus non Tolli ci tus quam_ ,

bene; .


C L J S A L M A 3 1 1

quem medicus condemnav i t, ex a ncipi tiv ale!:udinc natq aut fati

’

ope Po tinsquam medent i s opera, ferv abi tur……Hoc

vidi t etiam nofìcr Theologus fed cafum

fingi r talem , quo beneficium fmneratori s

i nopem ex ultima egefi:ate eripi ent i s,nonfolqm…elev are conatur, fed etiam ìn mal efici

‘

utn conv erterg . F inge, inqui r, mfumxin gua autf4memorìendum fit badi a, aut b ìfl itarzdumneceflm

'

o toximtopane,zuemcaxeri t b e

mficm pijlor, religtta omni aé/ìèmPt4 armana ìn

ob/èfllz urbe Toxic‘

atum pmefi’

z qui: non eli

gat Promorteprzefi’ntì j}eprotollendi i llam in

die:,autfòrteji mpi a aligua adji t infiptimamwplum , guia eti ampoflît acci dere @eoabermev im toxia

‘

,quod eti amM i tbri dati ebes

ui t . F inge etiam, i demeb eni rerel:em ut i/Zìm

pani: beneficio fDem v i tam proroget acfi r

b etì ut, qui mori tumffi wrat, abjìdìonifi 1perb iM t. % d? interimnon lìcebi t bomre 7: amîciddmpzî/lorem iflum quipam

'

mlfi uìfl è t toddmm?

togemume taxim i lli camma larenomenpbarmari

Efl è'

t bi tWxPopuli quid ui ®ci ?

M ui: dò eb entufizé‘

faprb5andapatahNonpoterat meli ori comparatione ac fi?

mi l i tud ine uti —

prazfiantiflìm1m Theolo

gus ut ev ertefet quod 11 1q efi adfiz—ruere

D E T R A P E Z I ’

I'

. F ( B N O R E . 76711ofira confirmaret . Omnia i n ca com

pa t aì i one c laudican t fed per eam tamen

re&o Ram ( 1110 quae d iximus . H aec parabola nobi s folum i d eiÎ e confidcrandumpropohi t,quod inopi m elius efi , quodi lle mal le t‘ P 1

°

x fert et obfelfus i n extre

ma fame Pancm toxica tum nulli , mor

tem protollendam przefcnti . Ergo Pra:fi at in urb e

'

obfeifa Panem €c veneno i nfe&um quam nul lum fiqu idem eo ad

t empus v i v ere pra cptaren t obfeflî quamRatim penuria Pan i s emori . Si c ad i no

piam extremam rcda&us i am i am periturus , vi tam prorogare mallet, ope fir ncratori s quam prorinus eam

Mel ius efi igi tur CHE: ta le s fieneratorcs

qui cgcn t ifiîm i s i n extremo cafuopem_ ,

hanc qualemcunque ferant quam non.

»

(@ id i l le pi fìor v cnenat ius fa

c i a: aut hic fmncrator improl>us fpc&a n

dum 11 0 11 efi , fed quid pauperi bus conducat aut obfeffi s . S a tis efi , fi ratio habcature ius quod necefl ì rium efi cgcn1 ibus u t

“

confict, i llud melius adelÎe quam abeffp .

Nunc v i dendum , quid i ntcrfit i nterpi fì0

rem i llum v enefiw m qualern finxi t Theologus , hunc fa :neratorem quali s è. ma

‘

g ifiratu confi i tutus efi . P rimum quod adhomicid ium atti net, quod urf ique …1 flìng i t

v 1 1°

76 3 C L . S A L M A S I I

v i rTheolog iae fci enti flìmus n emo hom i ci da efi: 11 i fi qui h omini s occi dcndì

an imam b abuin Medicus qui propinav i ta gro pharmacum ad eum fa1 1anclum , 6 co

ìnteri i t, nonpotefì Pro homi d da.ple& i ,animo ferv andi non perdendì homini shoc feci t “

. N ec m inus efi hofii s aliqui s ,éum, voro occidencli i nim ici cum fana

v i t , ac . i lle, qui in Przel io v omi cam hofti s

gladio imprefl°

o aperui t , à medici s pro mcurabi l i reli &am, cum eam i nterficcre co

gi taret . D en iq ; pi iìor i lle qué imagi natur

Theb logt1s , a1 l t fci ens nefci enti bus anen1toxi catum v endi d i t , aut ignarus S i&i ens ,

obfefTos perdere defi inans, i nobfidenfium , ta l em panem coxi t oh

feflîs v cndi d i t , pro perduellep1mi endusefi , quamv i s prorogata ad tempus vi ta quico ufi fimt , tandem etiam pofiea tal i opev ixeri nt obfidioni fuperfl i tes fuerin t

’

:

a lias fame peri turi . Hoc exemplum pi fìo=

ri s Theologi ci nullo modo conv eni ; cumfignefatore, opem ah eo i 1nplora ntihus

mi feri s extrema. inop ia confe& i s . Sed

afferam i am alium pi fìorcm , qui Opti fl‘

l b

cum tali fmncratore t' ”

pi ffor aliqui s i n urbemen i ndideri t quo putaret faporem ci

conci liari v el v im mai orem num endi ,



c'

um g1cciperc v ul t magi f’cra tus . Ah eo

hui c muneri Praepofi tus efi ut egenti'

ous

'

opi tuletur , non 11 1: i llos enecet‘

. S i al i »

qu i hoc m odo percunt fuo i d virioculpapat i untunqui rem fqlubr&ut fibi eXi ti ali s fit ,Procurant .At plurimi s fala ti f ui tfmneratorem i n Promptu habui ffe à quoauxi lium flagi tarent

“

. Tam occìdi t, inquirTheologus , ; uì

ci cut4mpropi n4 tfiti enti , è qz_ m

forteannum nan gueat ficperb i lzere quam qui

boa'ìe gladi o b i t…zm aufert duella decemem.

Q\u;pfauter mag l i znfi mi f ? V i s hoc fci re ,

quanta v i s fit tucc compat ati on i 3 inte ll ige1

‘

e C& x fo v i ci fiîm à te u ter magi si nfam i s , qui

— fw norc fcmetipfum occi di t ,

an qui gladio incum bi t a r fibi

confci fcat ?N/

am fi v era i lla tua fim i li tudoagen t i s refpeà u , etiam debet val ere ad

pat i entenrp . S i faenerator, quem fimi lem

faci s ci qui ci ci 1ùam flt i ent i propina…tamoccìd i t quam qui gladio al teri p er duell um vi tam adim i t necefl è efi , ut v ideatura que fem efipfum i nterficere qui per f( Bncratorem hoc faci t fponte fua, quam i l

l e qui' f ao gladi o i ncumbi tfl U t enim

qui ci cutam ipfe fci ens bibi t quo moriat 1113 93que f ui hom i ci cla efl , atque i ll eferrum i n pe&us ad igi tzi ta qui fefe volfem ore truci dar , non minus c

'

ri t hab

D E T R A P E Z F (B N O R E . 77 1

dus ex v ero au&or fux fibi neci s quam

qui eam v i fibi confci v i n N am theolo

gus c i cutam p1 0 p111 :1 11 1 i :1dfim i la t cum. ,

qui gladio i nterfici r fl D i xeram i n ead emPrazfat i one, qui nem inem ad fc inv i 1um…

v eni re compelli t, qui nem i 1 1€bo1 1 i è ev olvi t ni fi v olm1 t è

'

, non PolÎ c i llfi Culpa…fuft i 11 ere mal i quod fcc i t rogatus invi ta nti :haud fame m agi s , quam fi qui s , ut olim f&pe, m ortem fib i inferte cupi cn t i nec au

de11 tb manum commod arcr‘

. Provocaread me ipfum fc dic i t m aximus rl1 colo

gus un non Imc orati oflag i tet rctmffati onem.

'

S c autem cenfcre , @ab idìr imi i ci a fi elm

Mud ma la morte SenAérgo mulhmtìx 7101°

fi elm°

i/lì quod ifleì fi°fà ffum nuntìabat , non

debere a up eume?y . Ego quoque idem cum… .

exim io theologo cc1 1feo . C um enim

F0 pulo D ci nefa s elfet fibi ipfi manus i nerre ut e tiam apud nos quì C hri fìi an i

fumus i d pro [ celere habetur, qui m anum

talia agi tanti commodaret , param aut n i

hi l abelfct ah 6 0 qui hom i ci d i i rcus cfl‘

et»:

habendus . Apud v eteres Romanos G ra:cofquc 11 0 11 ead em 0 p111 i 0 c irca cos qui fib i manus v io len t :15a t tuli fÎent-fl Safpe ac

mul t i s , i d land i datum m em i n imt C aronial i i fquc quos hi fiori a G r:nca Romana

(uggerin Nemo cx Iudss i s aut C hri l’ci a

C c c n i s


n i s dixi t fa :nerari i d i? cfl è quod hominemoccidere . C a toni s fen i ori s hoc d i vi ìum_ ,

fui t .U t igi tur i l li refpm1 derem ex opin ione qua: tune v a leba t inter Romano s, ne

gav i , magi s hom i ci dz'

i v i deri qu i hom inî'

:

fa more necaret , quì cum qui mami oecidere fe v olenti , i1 ec audent i c6modàret .

Multos ope1?a ferv orum ad hoc ufo

‘

s (:fconfìa t, qui maximam à fui s dom ini s gratiam hoc fa&o i 11 i v eru11 t “

. Aliqui s dee rev era t fem et ipfum i nterficerc quia indicabat omn i no hoc fibi honeftum effe ac

glori ofum potins quam carn i fici s manuO\uj ad iuv afl è t mori fic cu

pi en tem ac d ebere fe Putantem fed non

fati s fortem ad ferrum iugulo demi ttendum am ic i offi ci o f11 11 6?c115 credebatur…I ta Nero ad iutus cf’c ahEpaphrod i to 21 libel li s . Et nonne hoc ipfi confifl ti us fui t,

prout tunc hom ines epi nab…mtu 1 3 ut (e excontumeh1 s crudel i s ac turpi s fuppli ci ieriperet quam cerv i c e furew inferta ad

necem v i rgi s ca di Idem cum in i lla ne

cefl ì tate pera 1fl°

orem cuius manu P erire t requi fiv i t nem ine reperto nec ami

cumj è habere, nec inimi cum,quefius efi .

nempe an1 1éum 11 0 11 reperi ebat qui h

b i offic1um preef’care v elle t nec i ni 1h

qui v i tam ipfi ad imeret . n cafu



fua mcnfa vel Pefl im e u tent i , quam ut"

Pauperem cum tandem reddat nec pau

uperrimum acmendi a un .

N on tamen Pt

opera ali qui s ad egefiatem compulq

Ghrifium oportebat pati cruq i s fapPl i ci um pro falut e géfl e,

ri s h11manh N ec

i dci rcò i lle p er m trad i tus efi: ad ne

cefi 1 , rc&e feci utandus de quo ipfcDom inus pronunci av i t , mel1us i l li homi11 i

'

fi1i flè fi natus non effer ‘. S ed hoc v o

lumus i n compara ti one duorum horummala rum l onge lev i us v i deri egere,quam

i nopi am detrudcrent hom inesAegi timg ,

hoc faccrent ut pote à m agi fìratu confl i

tuti . Trap ez i ta homini bus bona adim i t,a r Purant Theologi . E rgo ad hoc publicepofitus .

.Mi les .xjtam hom in i bus eri

D E TR A P E Z I T . P CB N O R B . 77 ;

fl i unus C hri fìi anos , (gd ]21l 18 efÈ ,Pon ti fici us Ponti fici os Reforma tusRe

forma to s . N on m i li tia tamen damnanda

efi ,, quin immo ra publ1 cx neccflî1u a d h…

e tiam Chrifl i anzm co iure i i s mori bus

quibus nunc v i v i tur in ter Chri fì i anos . S l

omn es Chrifi i an i tal es effe…guales cfl‘

q ,

1 1ec_mili ri z . U tramque ar tem hom inuml egi tim e occi dendorum in bello glad io,

ad menfam fa morc , necelTari am reddid i t hom inum improb i tas . Neutram ta

men iure d ivino v eti tam l i quet .Ti trapez i rm, qu i m i l i te s fcr€d i , fi hi fi1 i s Ripè

'

d i i s

cò'

te t i fi11 t , i lli fmno te lcgi timo& fib i li c ito P er m agi fìra tum 31 ( 111 0 confii tuti (unt .

I ta publ icanos , v cl fuzne1 a1 0 1 1b 115handpaulo deteri ora mdm i ttebat ad puzn i tentiam& bapt i fmum Iohzîncs , hac folz1 con

d 1 t1 0 11 cm1pofita ut nihi l «534 7 3 J>am m

y ye'

vor acciperent“

. Id em ctmm ead em le

gem i l i tan tcs ad lav acmm pmni tent i ce— rc

ccpi t , fi 11 cm i 11 em concutcrcn t , nec quiequam ul tra Ptipcnd i a fi1a v cllen t . D c om

n i bus m i li tant i bus i ntellcxi t Luca s , 11 0 11…de foli s Przefid i ari i s aut em eri t i s , ut 11

_

upcr

C Clì fl l i£j _dm m-lfl fl… .

V erba hzr c e ius funt cap. 1 1 1 . È7nifw'

m ìî5C C C 4 d 0

'

731g


4 151 31/ 0ì 559179 116u1 701 ig}151497; 74'

7rom'

, g…y . I bi {11 11 1 11 1 1 15 v i r Beza 11 0 1av erat‘

; y n uopvi ys ; dic i Pro 55917767 4 3 . N am

H ebrxos ut i fazpe parti cipi i s lo co nom inum quae Gramma ti d v erbaha v ocant

"

.

n d v eri fl ìmum . C ze terum nec H e

brx i folum haec parU c1pi a 11fi1 1pan1nom i num, fed G rzeci , Lati n i , atq11e etiamArabes . G rzeci s oi

.ueméaméy evo:pro g en ico

Aoz v el w aym7 d%y eyu p1'

ò w a

I ta Q1_10modo‘ Latin i s amante: Pro amatori bus .

Et negoti ante: pro nego ti atorihus . %od

faepe occurri t i n v eteri bus i nferipti on i

bus . Ncgoti am .emrìm@ fi rmrìuy îj goti am

fi ammtarim . 2( c:goti amfi garim. Q1_1j ali i sl o c i s v ocan tur negoti ataresfarr4m , j àgari ì,€37“ f mmentarìì Sed n n

'

li tzmt‘m° P ro m i]i ti bus hoc Cft , spann uowîvug , e tiam dixi tL ampri d i us i n vi ta A lexandri S everi fic

ubique quantum fibi c ét m i li tum fei

v i lÎ e, ut in a lbi cq Imberet numemm

temporami li tantìum continente; .Nihil tritius efi . Re&e i taque Beza . N onplacui t

hoc Exerci tatori . l\{qn nerefl? inquir“

:

era t, ut mì; ;p doyérag,quomm Ì9 i £ mmtio, aut

) wcp'

: mti anem ex Hebneoerudi tipeterent . Immodefte Bezam defignan a les ergovi s 6% 6 C ri ti ce ifios g a rd om

'

rs ; Lucae?



nom inantun i n v cteri bus i nfcnpt ioni

bus . Qg i przefid i ari os & i 11 1111 0 loco fi1bfift€tes i ta v ocari t , nem inem ex v eteri bus

nov i Sufp1 cau v 1deor,qui d i llum in errorem impuleri t,ut putaret , hi c

e_

iTe e>q>onendos d e eo m i li tf1 genere, quid iu in eodem loco fubfiflerenb ut foleurp1

°

x fid i .1 1°

iL Apud Hefychium l egi t 5-597 w

'

eà a u, J>a 7gléa v . Hoc i l le fiatim arripui t ,fecurus 3 11 congrueret huic loco Luca: i llai nterpretatim Sed nec vidi t m endurn_ ,

cÎTe i 11 ‘

Hefychi o ipfius Hefychi i errore ,qui deferipfit ex l i bro v i tiofo , ub i fe riptum erat , 9591M

'

9o33pro cga;ede«ògvel : gayy d.

'

eè au N am i n li bri s capi ta li chara&ereexat ati s i&ze l i t tera: i ta affines [un t nl: faz

pe confundantur . T P A I‘ EÎ”1‘ E 2 8 A I ,

E T P A TET E ® A 1 . A1 rgay ;géeògefi: J)a yy/Ca f, prg quo i n al i i s etiam auéì o

t i bus mem i n i Tè pe l egere sgan u'

soì a t, cum

hac figni ficat i onemorand i ,& i n ufi 0‘

loco

confii tendi ficut pluribus ad ipfi1m l o .

cum Lucee ofìendarn . A ddi t: Cri ticusSed nonnn uam v eterana; fil m emeri ta; mì:

&7zug-eom uoyé

vu; im dicebant . q d audio{f i t qui fe ad eo doéì um

11 1 vel pri ncipagum,

1 11 ca l i tte1°atura iure fibi v ind icet

“ Al l : gan u'

eà m i dem quod Sm s*

pa r£ ew

fim?

D E TR A P E Z I T F (L‘N O R E . 77 9

è au Mili tare m i li tia abi t e ac ci ngulum dcponerq , Non H cllcn iflam a liquem hui us 1è 11 1 6 11 1 i 113 f11 11d 11 11 1 habet , federud i t ifiîm f1 S teplmni G 10 flì ri um 2 7 9:7 ob

'

opca l , mi li ta emereo'

r. I tem : Emmi tm,

$mAa 7apyrîa'

a; 3 3171 9501761611 17@ Ergo fccundum hoc v ombulari 1um cuiusl‘ i ra te i d evinci v ul t , rpan u

'

s fi a : idem quo d$mcfd 7gdi

'

eoîì az. 0 3 0 d fi confid ere malui ffet i llud L exi con quod con tum el ix caufai ta fempcr foli tus efi appellarc, fibi meliuscq 11 fului ffeh N am ex co d i d i ei iîè r, m a

xi rnum h:cfilTe vi tium i 11 i llo G loflàri oS tephani p ro emoreor , lcgcndurn effemerco. N am mm merere fimpli ci tcr…mercre, d i cuntur qu i m ili ta…ac fl ipcnd i am cre11 t . N am equamerere di ci tur quiequo m i li tar pediézu mcrere qui pedes .Ind e emeri ti qui non ampli us mercur, v e

te tan i ac m i fiîci i . oi £w s*

gaerc£5mvon Et1 661 6 i n i i fdem G loflîs , £m gga

'

rdi aym, emeN O 1] Cfg0 1d € fl 1 g@ TÀfoym gm-

Fd

7 5v'

apm. HOC emereor i llud mereo. C erte s

'

gan ua ac'

y er@ codem fenf a d i ci tur…quo quiaeft qui mi li tav i t non ampli us gpa 1 4izj ,i d efi , m i iimr

‘

. S i c qui fui t , non cfl zquiv i xi t, non v i v i t :qui m i li tav i t, non mili tar.At .$mgpaîn v éy eroxfimt qui m i li ti z1

° remunt i a1

‘

nmt .

7 80 C L . S A L M A S 1 I

t i arunt . C x terum ; pan u6y ev@ efi adhuc

m ihtans m i les . A’

woi gan uéuev@*

ampli us m i l i tans. S i c vnè z

'

feo'

3rau efi i ei u

nare Symng ifeè g i eiu11 111m fq lv ere. c

nota vel l ippi s . De hi s tamen emeri ti s ac

v eterani s po tins puta t accipi endos i fios

Lucera «; pa7w oy îves, con tra verbi G raeci not i 0 1i em certi flìmam, con tra ipfam au

& ori s exp eflîfiîmam fen tenti am acmen

tenL , . Qg òmod0 enim fanus ali qui s de'

emeri t i s his qui 11 0 11 21mpli us m i li tant,interpre ta ti hce Euangeli fia: v e1ba

{yoffqrt,

cum l ohannes i lìos ; 94 75uoyérou; à e qua?1°

entes , quid facere deberen t inhe t: effe conten tos fui s fiìpendi i s ? A

’

gnà‘

è e n ?:

34a191’

0 1515y 13m Atqui em eri ti fi ipendi a nonampli us accipi unr

'

. Hanc d e emeri ti s

expofit i onem idem fe probare fatetur Prxi l la a ltera de prx fidi ari i s . % d inquirfi vertoy mi li te,° yunler m mt dcquz/zm

i nteflexljìì t , mafie nihi l erat, eam on oi 5°pa17 20 °

5y em dicerentur. Ergo cum Lucas non…d i xeri t oÎ fed fimpli ci ter gge

7 euày evot, ex eo l iquet , non de certo gen er em i li tfi quales funt praefidi arì i i llum inte l_1cxi fl e fed de omn i bus m i li ti bi i s emeriti s v eteran i s . c men s efi Cri ti ci ut

v i deor i llam ex v erbi s eius fati s c erto colleg i lfb . S ed qua: fecluu11 tur,proffil s non



fi i an i mi li te s quamv i s i n commi li tiò

paganorum . Arfi qui m elius i nfpi 1‘

ati 21

gra tia di v ina ad pè rfeéì i ofa vocati ci ngulum depofui ifent & m i li tu fe abd i caffent, non l i cel mt i lli s eam repetere. % od

fi fcci ffen t Pceni tcnt i ze publica pcx:nzefubi i ci ebantur P e r multos annos . Er

quod m i rum , et i aìn f ab princip e Chrifii a1 1 0 C 0 11fi11 11 1 i 11 0 ,q11 i fy11 odo i nterfui t, hoc

decrev erunt pa tresN i csen i C onci li i , C 9…

11 0 11 emq11 e fuper eo fanxerunt eiufdem . ,

Synod i x x1 0 Î mg ; v n3ér m èînz‘7 iîf xd

3 îy evo: m‘

; fri mm pg) 7 4 171 4 ’f%ì n‘v a

’

meî'

ar

?Quev ov olv azd) amo'

v7ef , a'

; nuw'

agmî; na?7 1m cip

) u'

a a @; oéàmc 1è Bevwm'

w ; 19 709950 4 1 78 m’

m

s°

pac74L'

ec8m . D e huins C anoni s m en te mul

ti mul ta d ixcre , nemo eam adhuc a lfe

q 11 11 1 113 efi . D e his enim fanci tus efi , qui

m i l i ti ae dcpofito ci ngulo, ut m el i ori v i tx

v acarent , C hrifi i ano bom in i couv en i en t i ori pofica mutata fente11ti a , ,ut i n

eam cum honore ali q11o i terum adfcri be

{ €11 t11 t vel la 1‘g i ti onc vel benefici o ducum prqfidum laboraruna hqc v erba, @Bevecpm

’

m na7apflcîaa : 73a’

vacgpm ev'

eò;(Le veram i li ti a. effe“

capi endum C anoua n

indican t ‘

. N am o?va ; pat7éîfeoì m 11 0 11 Po tefì

accipi n i fi'de eo qui fcc11 11do v ùlt s

-

gofieé»

D E T R A P E Z F oe N O R E . 78 ;1 £1 a11 i terum m i li ti se nomen ( 11 1

°é. Dc

i 11 de i llud w7ogîréb w 11 0 11 1 6 11 hui crei 11 1 0 9 1 111 111 , de hi s qui ad m i li ti am

revocati benefici o t ri bunorum aut du

cum a liqu em gradum i n m i l i tia 0 11 1111 0

H ime b e

pti one. Et@enefici a riux t1°ìbzmi , Benefici a

rim @ua k, rze latzc/aì nm°

, (111 1 13.

t i c. av i i h0 11 0 1 è'

pel benefici um impetraffct‘

N 1fi porl 11s l egcndum 11 1 @mefici 4

rim latu lah i ì . N on igi tur capi cnda v e1 ba

C 8 11 0 1113 (16 his qu i [ ulcepto pmni tenti x

v o to c 11 11 1 11 .1 11 11 11 ut mos fui t pofieriod szev i , fecul0 13 0 1111 1 0

dum rcfumpta fx cul1 ri v e11e, ac1v 0 m i tum

u t cancs 1 ed i bant . I ta quidem 11 0 11 11 11111

c0 11c1 11 .1 fcq11 1 0 1m ev i , Patr es ali quo tv i dentur i llum C :111 0 11 e11 1 exp0 fi1 i fi ì fed

pcrperam . N ec prob 0 de hi s accipi , quiperi ccut i oni s t è porc,propter fidcm ,m i li

t i t; ci 11g11111 11 1 ab i eccra11 1 , & poffca fide ejera11 te s pecun i i s ac doni s pri fii numm i l i ti rehonorem recipi ebant , r1 11 fumque ad Ec

clefiam red i eran t Nihi l enim hi c C a‘

non d ici t dc fidci ab iura t i one aut regreffui n Ecclefiam . S implici te r quippe conc e

Ptu_

s € 11 , .1c 11 1 1ut11 3 1 11 eos , q11 i g 1 1 t1 a 1 11

1pi 1°

.1 11 1 6 di v ina , cin 00 11 10 mi l i tia: depòi 1( O )

7 84 C I… S A L M'

A S 1 1

to, quo m elius & pcrfcéì i us vitae 111 1111 11tu111 m agi fque Chri fìi anum capefl è ren t

“

,

P0Rmodum i llud refum eren t denu0 femi l i ti se fac1‘amento 0 b11garen t

"

. N O1L_

abf0 111 1e damnarunt mi li ti am i llins . tem

pori s patres y nccm i l i tes. qui exneceflîta teci nom en dedi flent improbabant fed eos

11 0 11 excufarunt , immo pmna dignos ccclcfiafl:i ca i ud i carfit , quibus cum i am lib e1 11 111 eiÎ et 11 0 11 mi li tare ahea utpote i am

d im ifiîs ac facram en to foluti s i terum ad

eam red i re placeret , ut f0 1e11 1 cane ; ad v ot 11m… N em i n i tune l i cebat m i li ti arrpdetre&arb . Ti ronum Prxbi ti o 0 11 115

tum f ui t patrimoni i potins quam Per:

fonale munus . V eterani s qui fili os ar

m i s gerend i s habi les 11 0 11 fp0 n i e fua m i lit i x 0 btul i flìznt hand impune fui t lege

ian i V a lenti s . I idem impeunt flammi f ultricibm com

Éurena’

gtm, eam gui d a'

fl 1g ìendafizcmmentamili ti.e truncati9 nedig i fafl tm damnum carport}cx

petì/lì’ t . Multi enim 1110 tempore, quia ne…

ceflîtate ad bellum cogebantur p1°

x ignav i a fib i pollic es tr11 11 caban t , 11 e m i li tare….

0

v i patrcs 11 0 11 p1°

0 p1 131° fabrc1m c11 1 11 111 Chri


7 86 C L S‘

A L M A S I I

rìbi le, t.tm t.etmm quàm bomìnis trucidati u?

Idea bella execmlzi lìa_/ìmt . Et capi te V I I .

Vetm pneceptum ef? nan ocrìdere.

accìPì debet, nan tamquam iubeamur a

dium tantum, quod etiam lègi &m Publi ci ; inber

ta r, mmm ab/li nere,j è d nec iuflîoneìnterjwfl ta .

Sed i dem ,clat i us , qui s fueri t femq ac fen

ten ti aPat tum 1111115zev'

i ci rca czed5 gt i am

i 11 Prx li 0ex offi ci o faci endam , fig11 i fica t

11fi 1c1a'

cap.v .dc q ìi _ci aCh1°

i 1111 11 0_

1'f1 W i ìm nab èget (C hrifii anus ) aut quid

pet4 t ex ali ena termmifi 1fi ci t fttn? Car…autem

Éelligeret fic,j è 4 !ienzkfizrari bm mi —fi eat, li n czlizo:

animopaxacym_

omniémperpetuob erfqtur «Sci

Ii cetpereg.r1nu merci bM …mt bumanoj à nè uìne‘

deleéfalxi tur, qui nec l'

umamfc‘i a t app fier

‘

e mi

fi ci i ntar1j]23 ducà t nef41!Scd

'

omi tt0jîd, yuonùmfieri pateff,ut 11 6! imitm’

; ad_colga tur. N imi ru1n ad

033d faciendam , dum m i li tare cogi tmg ,

N am i l lo gey 0 , 11 0 11 folum »fub imperato ribu

'

s genti ‘li b 11fs , fed etiam Chr_i fì i ani s , cum

dcleéìzus ,t i 1

‘

0 11 11m ageremr, quibus .mi l ita ti s ac 1121 1 11 1 9. effet , q1

‘

1 i eius ercond i ti ohi s uti m i li ti zr :v gcgati onem

hab è renh ad'

m i litaregebzu1 tur

‘

,

'

ncc i llud îdefugere p(Qi femél al 1 tem ei &; m ento

D E T R A F ( B N O R E . 7 87

dut e emenfa fi ipend i a , 11 ifi cx i ufla ac

m eri ta caufa impetra ta m i [fi0 ne,d i fcedere

figni s non habuerc fas . Q i al i ter m il i{i am deferui flè t , capi te plc&el mtur… Er

go i ll i fi1 11 1 , 11110 5 i nv i to s ad mi li t i am , i d efi ,

truci dandorum hom i num legi timarn gr

tem fubeundam , cx 11 g g cfl ì tate leg11m…@ngì

fandos tam i gfe infinuzu,gumn gatrcs con:.

ci li i N i cxn i . (ma excuù t ione catchant “

qui dep0 fito cingulo m i fl ì one impa rata m i li ti arn repetebant . Non en im ad hoccogebantur fed [ ua volunta te ad vom itum tamquam cane s red i bant . H i funt “

igi tur de quibus i ntellcxi t i ll e ca11 0 n. .

x 1 1 conci l i i N i cx n i quos Pmni tentiam 1 3 111 10 ng21m eo nomine agere i uflìt .

Bam f11 i 11€ patrum in i llo canone (anc i endo fen ten t i am , 0 fiend i t e t i am Thedpha

nes qui C 0 nfìan t i num i nrer alia c0 11 111

tui fÎ e d ici t , JLélz'

n eov JÈ xy g a vx‘g 114 0313 ;

-15Ue095, È9va'

5v g\

( gì s‘

g9mv 7réé‘w v à

'

gxa v'

.

S010 1 Cbrìfl ianofj è fundonun mi li tare, hoc 6 11,

ad m i li ti am non rev oca t i pra»i nri arumtam m( 9° exerrìtuumpmfi

*flumr gem e. Prorfus i 11 xta C .1 11O 11 15m en tem fanxi t (0 10 3

Chri fti ano s n10 11 debcre fecundo m i li tare,

11 ec rev ocandos effe ad m i l i ti i , q11 1b 115ta

men cxcrci tuum duca tus PY0 VÌnCi a

D d d rum


prxfidatus comm i tt i dc11 11 0 P0 1Îe11 1 :

A6Un gov 56917 635093 TheoPhanl quod 111C anone efi , ai vac9@ t r éîfscàu4. V i dcri poflè t

huic confi i tuti oni C onfiantini contrari 1îQquod apud Theodoretum lcgi tur l i b . 1

H i fiori x Ecclefiaflti cze, ubi 11 11 1 1 1 1 , 11 11 11 0

imperatorem optionem dedijj è Cbr{/Zi anix quid b exerci ta eie£fi qfl2nt al: i n?emtari émgeîzti lihw , »elpré/Zìnum locum retinendi b elmm

banomta dimiflîone atioperf mmdì. Sed i 11t€renim fimpli ci

G ra ci s , 1 079 5'@9flr a'

ag ai

410144129 av i“

; ; eg wefacg 71 1159 ° i d efi ,

quibus q'

11azcunque digni ta s ercp1a fucrat .Nam ggger éx

’

a hi c cìE/wpao,ut fupra d1x1mus .

Multi e tiam veterani ad m i li ti am fecund am ev ocabantur fed 11 0 11 cogebantutf_…

Inde Evocatz'

. D e quibus nos a libi . Patres jgi tur primi ti v ae Ecclefia n qui non…

damnabant m i li ti aîn primam , quia ex nc

ceflîìate Pè 1° leges imperi i defcendebat , fc

c11 11 c1à'

(1113: ex volunta t e profici fcehatur,prorfus condemnarun 1 , ne homines aliqui s C 11 1 11111 11 11 3 1 1 0 11 coa&ns truci daret .Ar i i dcm nec publ i ci s fw neratori lms i d

efhtrapez i ti s , nec pri v a ti s , qui plerumquè

Pei of‘

es cmntp11bli c1 s pmnam 111111 111 Eè

clefiafl i cam impofuiflì: leguntur quamv i s P laccat nofìri s Theologi s ex C ato11 i s

di&o


C L . S -A L M A S Ì I

tari s m in ifiros ex ali eno Nege;fioc verum ei ÎeÀ1 poteÎf,aut ,hnon pot

‘

cflz,

quia verum efi , ab{ì ineat mehoc nom inecrimi nari . Z( qnfi rt, inquir, iflud%îilu, a Ag.59m; afi n laquendi magzfler in guacumque

Tbeo!agonîfi laola , ut bor :la/ è ufi 1rpari finant,

qui nonfi mtfìae exi/lìmati anzì pradigì ( 9° quì

f da di b ìna credunt,j è panam/ùum É)?nx'

a-zav ®ci

benedi ffi ane ipflx admmfùm edere. q d his,

v el i5nefc io, i ta obfcura funt‘ Nullum_ ,

%ny aa Aé£ew g quod fet t e nequeant Theolog i , i n m ci s v erb i s .$impl ici tcr d ixi ,om

nes profcfiì ones ex a lieno v i v ercuqui a ohi e&um f uera t , fmneratores ex alieno divites CITQ, O

\ujdam viv ant tantum ex

al i eno , quidam e tiam d i tefcunt . Ex abandanti , qui ex a li eno d i tantur, etiam viverei n tel lìgend i ,& 3971éq1 0 v (hum panem 31 D 6 0

admenfum habere.

z

% i s enim di v es, nonadm i n i culante d i v ida grati a

?Hoc amplius

i Pce habe t quod faci li us v ivi r ; i l le autemd i ffici li us qui pauper efi , medio in iquoven trem fibi fuum cafligare cogi tum . S iquis fponte [ ua ad hanc parcum m odumfe dcm i tt i t, nec curar d av i ti as quae ( aperfiuzmt ta n to bea ti or efi . Nulla en im

D E T R A P E Z I T . F m N o n r—z. 79 1

1 1

tenta efi fu erv acu i smcc le& i s . Und b

i l lud . P auli qui Di ffum habent ar bq/li tum,

debere ej emntentoy . P lurim i ex a ltari tantum v i v un t , ui bus fi daretur cx eoaem_ ,

a l tari cli tefccre2 non i llud59ng sfl ov aîgn arcn tur… Und e i n Ecclefia Romana

Pi ngui a i l la opima qua: v ocan tur… bc

nefici a , in Sacerdot i i s ,Pri ora t i bus , Abba

t i i s , Epi fcopat i bm Archi epi fcopati

bus n i fi cx a i tari ? Altari hazc data fuere

quze m i ni fìro s alta ri s d i ta run t“

. Innocen

t ifiîm a fan& ifiìma Apofiolorum v i tae tiam ex a lta ri fi1fìcntaba…n… q i 11 ter

eo s adperfcétifiîmam fc&am en i tcbantur,

non de a 1i cno , fed de fuo ta n tum fcrv i c

bant al ta ri , acm an i bus Operabantur,pro

prioque labore Vi&um qux reban t,u[ Paulus Barnabas . C x teri cx Euangelio fe

tueban tur. Hoc efi , corum fum t i bus quibus Euzmgeli um przrd icaban t

“

.

i nqu i t Paulus , quoni am gui defi wmrìooperan

tur, de _/Zxcmrìo .cdunt quì a ltarì a'efi rb iunt ,

mm a ltxri partìa°

pantur I ta @ominm

ardinab i t i n qui Eu…mgeli um admmtiant ut

deEzmnge/io b i lumt . N on im tamen feci t“

D d d 4 Pau

79 2, C L Z S A L‘

M A S H

Paulus, fed quamv i s hop idem fib i l i ceret,quod reliqui s Apofiol i s , ne cui quam one

ri effet, P ropri is manibus unde v i v eret fib i parahar. % od tefiatuf alio loco de fe:hi s v erbi s Ngque grati s pzmem manducab i‘

ma: d baliguo, fl d in labore@ fl tigati ane, noffe

nta , hequem b ejlmm gmb aremm.

aberemmpotq/latem, / è d ut nosJarema : b abi : ad imi tando: nor.

Exemplq igi tur fuo v olui t al io s ad idemfaciendum i nv i tat e, ne Ecd efias grava.rent,dum fuo labo re v i v erent , nec ah i i squibus euangelimban t fumerent

"quodcderent, 08% Hanc Paul iBarnaba >

’

on gvAmlu) mAw a'

aw fibi imi tand am feéuendàm proPofuerunt pr imimonachi tamquamperfc&i flìmum [3f3a

‘

raAzr ez'

wr exemplan Hzc t: autem loquutio,ex al tari v i v ere , ah faccrdot i bus Iudazi s

m mav i t Lev i ti s qui carnìbus hofti amî

quaem a&aban_

tur v efci folebant . n d

faccrdotibus gent i li um m ori s f uit" .

Hoc, ex al i eno erat: ì i v erc, quia pri v at0 vrum qui fac ta faci ebant , hai v i & imzef ue

Ex ciui bus partes habeban t funs fa.cerdotes . n d P aulo d i ci tur Svùc'naog ng

’

goaùppsejfe,9m. Inde Apoflb li qui ex

Euangeli o v i v ebant, quafi ex al tari v i v éreeenfebantur quia Euangeli i prxjglicatio

COS


7 9 4 C L . S A L M A S I I

uni cui que d i v i deret , non vendere? . ua:

or'

nni a preti o facere ac m erc ede i ta l i cet ,ut mp u P1

'

uhi beantur opem fuam, v el opes ,v e1 0 peras gmtui tas al i i s przcbere , quibu sl iber affe&are viam v i tamque perfe& i o

rem… S i c fmneratori fua pecunia ali enam pari t, ut opi fici fi1 a ars al i enum ar

gentum adquiri r m ercatori merces fua:a li enum fimi l i ter adplicant , fimi li tep

de omni bus . Q11513C1111 1111 e igi tur ,ars , qui

cunque qusei’cus , quodcunque munus

offici um ,fac: rum aut ci v i le, emolumen tum

ali quod fuo arti fici acprofefl‘

ori refert, i d

omn e ex ali eno, aì’

g*

rx morn ing ;cenferi poteih fiqui dem placcat cum pa

O 1‘

at ione DominicaD eo patre hri

Rus Dominus 11 0 3 dom… interp reta ti .

M î lfifiìmam i nterpretat i onem ,

obi ter hi c docebimus . Non enim cenfeo , i ta ciTe ex o

nendam eam v g cgm ut v ulgg £àgu.mtantigui 11 0 11 ganci acgcgerunt , ut dg pan e

quo tid iano ad v i éì; um neceflàri o in tel li

gatur. 1 . Q1 1 0 nom ine quidam etiam cc

leberrìm i Theologi , qui dqui d ad vi tam. )

hom in i 11 eceiîq ri um efi , i 11 telhgendum efi

fe putarunt uxorem , l iberos , ope

rates, 1mperl a .

D E T R A P E Z I T . F oe iq o r1 12 . 7 95

bus , gui flgi 1‘i tal i ter i n tergretat i (unt , dc_ ,

pane i llo Zw a7m a'

b gui C hri fius CH. derem inus d ubi ta l en t fi v e rum v im ac fi

gnifica t ioncm voei s nov i lfcn t“

.

Sed cum G raecb qui d ciTet

rarcnt Latin i quotidi anum i n antiq v er..

[ i one redd i tum reperi ffent , multi cg cc

teri s i s . V e

rum ut fic i ntelliga tur, neque ratio vo cabul i pati tur, 1w quc m ens D om in i adm i t »t i t . In ea preca t i on i s formula fui s tradenda reprehe11di t G rand i mor€genti li um , eo ,

1 11mq ; 6a fl v y’

w , qu'od putarent, inmul

t i loquio fuo fc ah num ine cirins exaud i ri .Q1

_od i llud mult i loqui um Dum P lurima.

n im i rum i n preci bus ( 1118 à Deo petergnt“

qua? fibi 11ccelîh ri a exi fìimarent caftam _ ,

uxorcm ,pulcros l ibe1‘

0 5,d i v i t i as , fundos ,mdes , am i cos fide s , ferv os fidcles d igni

tatcs honores alia C um tanpm ul ta pctercnt ac requi rcrent , non po temn t bm v i tcr conc ludi comm p1

‘

cces .H inc

mÀq y'

oc Ba fl v y'

mi n orando . Non…

en im i l li panca pofccbant nec paucis .P ra: cupi d i ta te impctrand i q1ue à D eo

pctcrcnt , fxpius eadem repetebanr‘

.

BWÎ‘ÌQ

27 9 6 C I… S A L M A S I I

Barflv y mefi, i d Bav flog quì

Propri e qui non Rotefl plane eloquiquod v ul t , ut i fi1nt qui d i cun tur poyMaÉ

AG: . Sxpe en im unam fyllabam mul ti sv i ci bus i terant pri ufquam u nam v ocem…

queant in tegra ta; . Inde Baofl v y e?v

e t iam d i cuntm qui eadem faepi us repemnt i n loquenclo . Non 1gi tur vul t aflìm ilari gm ti bus in preci bus Deo fundend i s

C hri fius fi1os d i fcipù los , nec 6 0 1 11 11 L .

m) .q y'

aw Bacfl aAoy xu 1 111 1 1211 1 1 11 ms

pofcencli 3 quae fibi 11fi11 fu1 1 1"

.M »; à v o;.co1w

fiun 0 132 33 0

fi

m mg upw v mv kge«ww

-1 vpa?9fou

"mo‘a4 ow’

rm'

v . Ngì n'

t enìm

patee ler qui d 011s t b abà anteguam petaw

fum. ni d C lari ns , quam nolle Chu flzum

ea à D eo patre peri quorum nofier indi

get ufa s , quia Deus fei t , qui d nobi s opusfi t, ut non meccfle habeamus hoc ab i llofiagi tatu Tradi t deinde formulam precat i 0 ni s qua fuos d i fc ipulos uti ccnfer

‘

,

longe d i v erfam ab i lla genti li u,qui neccffa1 i a ad vi&um quaecurnque à fui s D i i spofcebant N 0 11 igi tur v er 1fm 1 lc efi ,Chn

fi:11m 1 11 1 21 compend i ofa orat ione 1111) no

mine pani s pet i à.1 f1l i s v 0 111 i 1Te neceffat ia

ad v i tam , v cl (0 111 11 1 vi&um cum tam ex

p1 elfe 11 0 11 1 eo s im i ta ti 711 71q 71'

0011Òc en t1

1111111 1 11 orando,quì eapeteb.mt , quae ubi


7 98 C L . S A L M A S I I

bLI STOHÌCÌtQHCÌQYIL… (Lujd i gitur ah i llo

Przg cipued efidej are ‘deben1 11 s , ac P1

‘

eci bus

nof’cri s Pofcere

? l n"

r eîn f}, 1nqui t ,wgfi av v 1-luì

É acafl xe£aw 91 551 }1" -

Lw'

lw viure"

,

7M ZZ 7m'

1155m‘

9\9 29601m 1Îy îv . % rìte erga

Érimùm regnum@ai ( rr i ufl ìci am pim ( 9° he:

omni a .zdi ìci ent àà n renda i taquq ;

c'

aelefi i a tan tum. i 11prim i s i ubet tereref’crìa fcq11utura prom i tt i t etiam non…

quaefita . S ibi ipfe igi tu1‘ con traria s e lfe t

Chrifi us ,fi, cf1 haec omnia d i cer—, in orarion i s ram

'

éformula quam Prqfc1°

ìb i t fui s ,p4

nem quafidi anum, i d ef’c

*omn i a ad v itam_ .

conducen t i a ,pc1 i à D eo iuberetfl Addi tde 1’1i gne Pro claufulm quae pani i lli quotidiano fiv e craf’cino rogando pro

'

rfi1s ad v er

fa11 t 1 11‘ Î\79 !i te eìgo] bfli cìti cfl è de

'

rmjlìno

i ìinm enim dz°

exfi lli ri tm erìtfi/»ì ipfi . , Suf l

bam,

cra

E'

t certe nemo ePcex v etcri bfis in terpretib11 s omn ium l inguarfi qui i 11

'

v erfìone fim

exprefferi t i llam c1‘

\

afiin i figni ficati on

In‘

eptum quippe hoc fe re; àbfurdum

nobi s bodi epanem'

nq/lmm lm/Zim'

diei .

A Ii i

D E T R A P E Z I T . P ( E N O K E .

Ahi 39n 11’

01 0 v in terpreta ti€y srégq: aigy o

'

foi ,fizb/ZMentem. A li i panem indigenttle ut Sy

— frus . Alii panem/ ìcflîf im tem 71 06151 , 111Acgypt i us & Ambs . C yri l lus H i erfolymi tanus , C atcd 1 cfi v , dc 1É1 11& 0 pane i d eff,

Ù9rxx'

av av CX POHÌC,"I"

J.vxficm@m owo'

y2w v imen im v ercres lib ri co loco lcgun t adfi ;bfl mti zzm anim .e ordinatum . In ali i s fcnpti sl cg i : 5 a

‘

€; 1 v a w’

r o‘

7 lw‘

x’

m'

aw 1L8p jiq 769715,L<XU@5 7079 m3ueoîg . rehem i nfué/Zanti am anim.e con

b ert i tur , i n fl mffu purifguc manet .quo no s a l ibi . % dam etiam Gneoorurnna 9mu ey vo

‘

v i nterpretat i f un t n ifi exL a tiv erfionc v ctcri i d hauîè ri n t‘

. Hiero-snymus dcn iquc corrc&a v cteri i llaL at i nav crfione qua?panem quotidi 4num è

‘

rcdd iderab

A [ 111 16 i ta hpanem no/lmm jùper/ìM/Ìm ti a/É rla nE

'

m a

f

av ov n imi rfi acccp1 1 quafi 3911‘éo-1

’

qc,fitpmfù b/l d /l fiî, l l î 39n’

y e7pov d i ci tun quod Cflfi lprdmmfln£î.$0 d £7rg’

m v G rzr c i hoc fenfa d i ccrcn t , 11 0 11 3%g

'

avov l ta ergo adMatthefi fe ribi t :% d noxfi 4pwfì; bfl anti a lem cxprj îmur ìnGnew E)?nx

’

av av babetur.2 130 11 Derbi?Seftua nìntai nterpreta -xov fi eym

’nt i

'

flîme Ifi tì}nml .

( : ar

79 9

C 1… S A L M A S I I

m C ri ticus *

fa

e[ k put.zri t a tquem a%4émov b el gui a nonflztzs

afl è queretnr quid cfl t b el quia

exìffimaret dumm Pfeudohelleni ftx 1111

ad deli rium ufque co'

e

'

gerunt cum defîpe

rc Subi i ci t iì at im : Ome b ox badi a yuodfi i am nan exhzt apud Hellenifl zw ac pot im s /ìtb/Zantia lem denotareh Falli tur non

fem‘

eL N am ex tat elpud i 1105

quos habet Pro Hel len i fi i s ,& al iud omn ino figni ficat quam adfubjlantzlzlem. Q_

od

quid 11 1 , eg0 non poflhm d i v i narg…Hey .

6 11 1 11 1 1 1 1 compofi ti one i dem ple1 umqùg ,»

n0 fcat apud G 1 aecos quod fupc1 v el fup1 a .

Uncle fi 1per d /Ìd ante a li a . Sed

abfolute 7 3 v el

S i c 7zu'

vrwv apud Home1 um , fmrègmz'

v

n e; @@w cfreeov mxv7w v . Et rm-È : g l ammat1

ci no fqnt 1dem 0 11 1fic:1 1 <1 quod u7rég..IdemInde 13 1 0 0

D

& quod idemefi a tque fupe1 abundm s , prxo P11 11

m , exi

mium . Idee -zav H i e1 onymus ex

îfi imav i t idem efi‘

e quod ad

(111…ad id quod e&, v '

cl fuperadd 1 tur, quaffuperfubfian ti ale. c rerum n

'71 1: Scptua

gi 11 t 1 i ta reddi dcrunt quod CPC al ieni peculia te, fingulare,

‘ premium m mm ca

rumque.U 11de càc i n É xodoD eu


80 2. C L S A L M A S I'

I

ue7eîv au . A t 3'

ìzzaa/a1 G t'

X CCHOL

di ci tur , quia S'?né'

vax non efi: in ufu , fed

è 7r f-7m h Nec igi tur’

em z'

mnv potefizv eni rq ,

Krm‘

75; £a/cg , fed ab al i o v erbo v eni t quamà f11bfiai1 ti v o eÎ vau quod eft ej 2 . Priufquéap,

eri amus quid nofh‘

az fi t fen tent i x ex

cuti amus alogìas i nept i as expofitìonìs

quam .C ri t i cus Saccr commcntus efLN i

hi l i lle quidem no v i pro tul i t quod fi t a li… Qlîì fi î‘

l ti . N am e ius i n terpretati oeo red d i t ut ì vnéa@ fi t quoti d i a

nus pani s . (31 0 111 0 110 i d probare adlaboret, v i deamus . S ibi perfuade1 , èmém v è

'

g70’

eum di ci qui i n N um eri s I V .

…V I I . voca

t 11 1‘

“

1 1 ;3n ;-1 1: 1n

‘» E t j ùpermenfi :mflzcier

’

um ex «

pdnrlentpanni?by d t'i fl tbi fi tl îfl , (wPani : i lle

g i y j ì1per eam eri t : N umqui d Septuag inm

i bi rcdd idcrunt a g7ov’

em'

mey pro pane i llo1ug1 iqu1 perp etuo fupermenfa haerè rc d e

bebat I ta 1 111 1 8dd11 11 1 : 1è 0î59701 o?h a?zur7a

‘:

’

n'

« 13753;'

ém n u. Ergo cx conclufion ;

C ri tici , a°'

p7© 6 .ho? m v756 è'

gn ; %mx'

a m:

res eadem… Og id i t a ? Venufl e inquirin di b ìn.z hac premtione ®0minm cv

a s nob i s hi c allufiones narrat quasv e11 uflatcs i n Dom ino ? % i a v enuflzus

ipfc efi urbanus divina s v i r à fa i sadulatori bus credi t i ,ind e puta t b ene d i v ini tati ac v e11ufìati

conv em

D ETR A P B Z I'

L F a m 0 11 13. 80 3conveni re… 0 1

4 0 d eti am infra repetir‘

.

I ta ut urbane i nterim @ Wnujle ma = n5: dg

yua in lege mmtio, afludatur. % od 3 110 10 .

co , nimi rum cap x xx ExcrjrcÎ tÎ tîo—

ì

num facmnî, etiam Gabriel€ Archangelam urbanum faci t ,mìnus i dmi ratus (um ,

quandoqui dcm hi c: C hrifio urbani tatem tri bui tfi Nihil refiat nifi ut D eum_ ,

pan em e tiam ali quando nobi s urbanasal lufiones ac v enufias facere t 1'adat‘ . Si c

autem fcrìbìt de G abri ele di&o loco In

fi lutatìane'

Angeli camm 3 795mad a m 1uîvndi

rìtur pneter m 9144 deDorebac notamm ad 73

m Harmafi i licet quonomi ne uxor F la me acSamuelì: mater di ffafìci t, allufijfi,fi d urbane ( 9 4ocm/te, i : Angel…v idetur. % afi fci li cet non

magung ; caufa f ueri tAngelo c1'

1

rg incm xela eomw'

vùu ex vero appellandi ,

n ifi frigi das i nfulfas a llufiones , qux ta

men fuav i flîmz2 C ri tico v i den tur cap raxct

‘ l Sed tacco , nc crumpam in ca dicen »

da quae i llo digna ( unt . Vcncrcs fibi fua

:1c y enufìates fervet v enufiulus a’

rà gwwf

cas d i v i nimri ta n ta: adfing1 tadpl i cet in t e tam feria t ii fan&a . (mi dfaci t hi c a llufio i n re :1dco d i v erfa? ubi

idem fpi ri tus utramqueprzec€pi t ? Pani sb iéChri flt1 s efi , quem ipfe Ch1

'

ifius à pat l

‘

€ fuo petendum effe monf‘trat n ihi l

E e e habe:

80 4 C L . S ÌA L M A S I I

-habet affine [1 111 11 3 C hri fti pan i'

à app ell i …

ti o q11z1‘Chri fìus dd igna tur èméau@ cumi

fi lo pane qu i P erpetuo i n mcnfapofitus

ciTc deb 6‘oat qui d i ci tur , i d

cf’c l 11g l s vel perp etuus . % id en im . .

commune quan tum ad fig‘

ni ficati onem’u; èmsm

’

ga cum J) am v7 o'

fi HOC ipfumfia

tim nos docebi t C ri ti cus . E’

méawòr à'

gn v

vul t elTe Panem 75; %méav 1 , d i ei crafl in i pa

nem . Primum , %mx'm@ ab èmx?au .V i X potefi

format i , fed q iîè t èwzaaa Î@—.D ei nde e tiam

11 in ufu13èmz?an d i catur depoftg ro d i e, fub

i ntel ligendo 1îpéga non’

t arnen ah eo be

n eded 11cerctur’

w éméw P ro crafiino . Nam

èmé'

w 11 0 11 abfo lute cf’c dies crafì i nus fed

v entu'

ram , au t futuramd enotatfl N am èmz?au efi: Èmgxogém ut

“

Îc.mc$v, ìmgxéuerog. N am ì 7nîx'

au ìop7à d1e l

1 11 1‘ de d ic fefìo venturo ct iamfi pofi plu

res d i e s fit adfututus . Pofiremo, nihi l efii nept i us quam panem cmjlf7zi di ei

‘

nobi squotidie 11 0 11 11111c . Qg i d habchi t crafi i 11 11 s d i es . fi Panem i l l i d i ci defiinarurruhod i e comedamu s 2 An i terum fequenti

di e petemus panem fubfcquen tem

fic femper indefici entcm panem habchimus <l g an to fimpl i ci us f ui t i ta concipiv erba C6prccat i on i s , ut , quomodo etiamLatinus ven i t i nterpres , Pan€ nobi s m


30 6 C 1… S A L M A S I I

C oncordant i i5v eteri sTefiam è'

ti i&cC ri

t ìcusProHellen i fìi ci s bab'

et , i n v erbofcri b i t ex

,jîn€QPagnino , w an, quafi effe :v mvn fignificare i uge , continuum , Perpe.

tuum infi .zm. D i v iîît C ri ticus‘

haec v ocabula legi t ,perpetuum, in 4715. 1 11de ergo habet, quofdam eX pofui flè i lludm mi nflam.

%od efi falfifiîm 1î. Nam perpetuum i n

fians , v elperpe1io i nfians i ll e in tellexi t .Etym 1

'

1 voe i s w an Pagninus i ta eX pli cabat

quafi e ife l: idem quodmmm. (L p d fignifi

Cat , fl q lzìle ej ? durare perfebeiare flare .

Ergo quod Perpetim inflat v el fiat i d

efi: v pn , 11 0 11 vero i nflans per fe deno1 3 1 , co,

fe nfu quo accipi tur Pro prmfenti ,quod S ta c i s efi Pcrgi t ( am en. .

C ri t i cus, m i ras inde elici t c6clufiones .

\

l n/Zan; i nqui r, Latini 1 , vantinuunz, nermmus‘

pmfl m quamfiatzzmm, zzt è 1 es à ; Gna i 1 . c

m i ta m 0 11fi 1‘

3 fun t ut i nfìans i dem fi t

quod continuum nec m inus praefen s;quam futurum , i ta etiam e

‘

ci s è n

5'

c5: acc1p1 atu Infla11 3 pro p1'

33f€ 11 ti efi‘

Latini s , ut è u, s-aìs G ra ci s n

1 0 accipi tur mul to minus p1‘

ò con

;Qg emadmor/zî inqui mm …Taa'

tmpne

i nfiantìa,fìztnm rÈneffìt . C crt'

e 11 0 11 T1m .

o i s qui tempus tacifè labcns, pm t

ingf’cantihus &‘

infizanti a, cum f11 1 111 i s

D E T R A P E Z I T . F (B N O R E . 80 7feri e connecîì iu Dies hefiernus i n pra terit i s , hod i ernus i nfla ns efi crafhnus i n fu

turi s .% d cx eo colligi t

tem accipi p1 0 futuro& cont inuo apudLa

1111 0 5. Ergo e tiam eodcm argumen topro prcr teri to fumerctur. At è%im ccrafìi

nus efi . n mod 0 ergo Pro inflan ti prrefen ti que hod i emo capi poteri t

“

Hoc

e tiam explicar C ri ticus . Hellen{/lw i n

qui t, fi 1turi mtione, guì4 die: di em duci t, ( 9°/ èqumter continuo èmò

'

m ; di runtnr, à'

gm è vném r,

forma 7%è u a u

'

mor quamquam ali aferma tionedìxerm; t . S i hui c bom ini tauquz1m magnoidoneo a 11& 0 1‘ i de i lli s Helleni fi i s i n i u

ra to fine tcfic crcdcremusm im i um no

b i s imponeren N efci t qui d Cm: cc fi t“

ì 7na'

mog,& audct i d nom en tranfcri bcrc nc

fe io qui bus H cllc11 ifi i 3 qui i n rerum1 3 11 0 11 fucrun t “

. % i a d i es d i em duci t ,&poficri or fequi tur pri orem ergo futurus

P ro i 11 11 .1 11 te uterque p ro continuo ?Egrcg1

'

a ra tio . Tu ‘: per annu s eX pe&av i

mus i llas Noms ut hzr c tandem legere11 1 115

? Scd x1ond 11m fini s inflan t i um mugnrum… N am hic fame e tiam nuga: 11 11

g .18 ducun t ut d i es d i em , i t:1 con tinuai11 11 11 1 . I tz1 ig i tut f ubi ici t :%Kd ì‘cf l

.

gui M at

t/M j Euange/ìum quad fm mdum Hebmm

Hi era:g;ma dici tur, babd ant , cum bammaj ?E e c 4 ta fem

80 3 C L . S A L M A S I I

tatem b ertendi fibi impofi14m b i dererzt panemcmfl iniflb e Z en rv èma

'

aw , conb ertebant . Pcf

Plexa involut‘

a hac ora ti one quid v eli t

11 0 11 affequo1 3 fed per caliginè'

tantum video, cum v el leMatthaei Euangd i um in. ,

Hebra i cum fermonem ex Gra no 21 N aza

raei s f1ìi ife conv erfum. …% id enim aligd

i lla… t i 11niunt , rum ban: necgfitatem b ertmdi

flbi impafitam bident? At qux neceflîtas i i

11511119 0 111 3 v ertcnd i? O

\u ia n imi rumj i c»

br:ei eram qu ie ce non i ntelligebantfl

id eo Mattheei Euangeli um G raecumH e

b 1‘ai ce v ert endum cur_a1unt . Haec m ens

C ri ti c i,

q11 az nulla i ll i fui t cum haecferi1 i s nefci t , E

ì lìique v ctcres qui

i d tefl ìmr non finunt i d i gnorare, nifi t e;

rum omn ium totius a11 1 1q11 1 1 :1 11 s 1mpe

g i ti flîmos . %i s i n G raecum i llud tranflzul e t i t non fà ti s certf1 cfl è , feri bi t i déHie‘

ronymus i n ca talogo fcriptq rurn Eccl efiafi i corurm Ar commen tari o i n Matthx i

x 1 1 d i ci t, i llud Euangeli umMat thx i quo

utebantur N azarzei Eb i on i tx v o

cabatu1‘ à pleri fque authenti cum Mat thqi ,

fc de, H ebrai co i n G rcecum fermonem_ ,

P len i us f ui t quam Graecum quod hodi e extat

‘. Ideo @ Anpésu r w


3 1 0 C L . 5A .L M A‘

S 1

Hebrxax,profupe1ficé/Zantia i i reperi v m‘

gumi

dìcìtur cmfl inzzm,id eu? fù !urzam dcl nal fir, 19 0

a'ie.An dic i£Hi eronymus quod cum dk c

t e vul t C ri ti cus , COHVÌCL

‘

EÌH‘

C Nàzarz ospa

( tini , fiv e è'

w or 7 175è 7n£1111: Falfum

efi, a11em’

em'

m : effe panem 75$È7 1 8'

011€ aut

cra£ni .N ec v e1'

1'

i efi a rm: an5, quod iEuangel i oc rai co Mat ihzxi fui t i figni

fieare panem crafi ini cum Hi eronymus

panem crajl inam v

'

ertat inte‘

rpretetu;

fiztumm. I ta enim fcri bi i: mm verb i eiusnon retuli t: integra exei ci ta1 0 1 proflzpef

fub/là’

tizzli pme reperi fi rm,u dici turcm/Zimî'

,

ut/i tf mfl 15, cmfl inum, id efi, fufa:mm,da nabì: badi a. Et Im c adfert Hi eronymus , 11 1 ofle11da t , àq cipi endum de pane fu

perfubflzm t i al i i d cib pane i llo vivo quidefcendi t à cx li s . Non igi tur pan€ crafìi

n i i ntcllexi t , neq1w a gn w7 3; È7n a'

ma; , d fu.

tur11m fi ve v entu'

rum Panem…. S i dc nfua,

l_ì_ panea d lit teram acciperemus ,qui d elfct

pgg is_ _ci afiinus nifi crafiino d i e -coquemhefternus Pani s 11 0 11 alia s efi

W a ri o di e co&us , hodi ernus .

Ar ri dìculum ,petere nob i ser1 1 0 d i e panem crafìi nuau

fiy e cra&ini d ici .Non dubi nrn efì, ut d ixi ,

quia Eua1w el ium‘

Mat thx i G 1‘

x cum è ) :o

Hebrzeo traduc'

kum fit“

, NamMat thazum

H ebrai

13 5 TR A P E Z l T. F CB N O R E , 8 1 1

c rai ce (cripfiflì: nemo a 11 1 i q110 1 11m

unquam dubimv i rn Erg0 i llud extracontrov erfiam efi , interpretat i onem v o

ci s’

em —

'

no; effe petendam cx Hebre wMattheei . N arn qui Matthxum i n e

cum tranfiuli t C rrece rcddcre e X pri»

mer e conatus efi quod in Hebrq0 inveni t .InHebrz o porro Mat theei Hi eronymus ,qui v id i t , f11ifi

‘

c teftatur, ann a n‘1 i d cfh

pam?'

cra/linml , v‘el crafi ìni . Hine pater

“

,

eiTc cd i t ioncm i ll H&

catgm liq11er‘

. Nam pro 1m:: 13m1‘7 id

efi pan: najìm craflg'

no quod fui t i n germano c raic0 Mattha i ed id i t 1 1m

'

1

C um enim nefci rct qui d cflÉ-:t '

em

éaz@w i n G rx co , è Lat1no quatidz'

annmpaazenz

i llud efiînxi t . Nora t quippe, S eptung in13. interpretes i llud w : n vertere inte rdum 149

'

fiuipa v . Ex ea e rgo Munfteri i n

tcrprctati one rapui t C ri ticus facer cogitat i 0 n

'

é i llummi ri ficî & 11 1 0 11 11 1 i fic5, q11 3

C hri ihîa l t i n cò'

cipi cnda formula precat i 0 11 15huins a llùfilfc ad i llum : ;a

-.Sd e

quo efi i 11 Num eri s .At i llud veri Ma tthcei

cx H ebrx orum

quatenus d i& io‘me, 9 11 3: ma n i fica t ,

etiam p0 fi6 1 11m tempus i lli s 10 10 1 11 0

tare,

8 1 2 C L . S A L M A S I I

tare,& v en tùrum v el futurum . S i c G rcgc1 s

27 1663 61 055 v entuì*um ,

qui ramen è v w'

m v 1îùéga r d c crafi ino d i e

di cunt . I ta L atini pofl emm tempu} 7 31

èm àvm g ém v omnt & bmtur,um pa

fl emm diem de craft ino 7?1v %7rta'

auv zîyégav .

I llud igi tur Hebrxum "mu 11 0 11 tantumcraftinum d i em denoraf fed pofterum_ ,

omnino tempus & F11 1 11 1 11m, q11a 111 v i 510 11

gius remotam…… S i c in Ex0 d0 cap.x 1 I Iv erf x 1

‘

v . ìaìv 5'

ef9 7 119 11 ae a‘

7 4 171 4 . Si

inpq/ìemm tefi lim interroga ,fl in temporefìztura .

\

n d i n c rx o eft , "111 73 . l ta ergo

i n prccati one Dom ini ca '

1 1m 1: 1n'7 pani ;

cm/l ini‘non cmftinm eft exponendus , fed

f utumf , 11 1: 1 5616 Hieronymus accipi t‘

n ec ali ter accipi Potef’c. G raze 11 s i n terprcs

ad v erbum i d redd i d i t ,

’

em a'

m@

i d efi: pam}fizturm V CI b entumr. O\n

nom en optima forma i n m one ta e co

rum percuflì1m fui t , cx analogia mul

torum fimi lium… N am ah quodeft èmgxo

’

ueva; v el v cn turus 113 fa&us efi:

ìma

'

az@a ut 21 -a quod (1111 6 1efi v el fuperfiui t atque abundar. I ta ah

É 1( c$11 Ah Hefychius : S&M}. Plu

ra’

ad h0c exemplum fa€ta i nv eni ri poff

( unt fi qui s flud iofius inquimt“

. S im il i teì.‘


8 1 4 C :. S A L M A S I I

par arn'

uepov . Hoc enim pof’culabat eloqum

G ra ci ; ati o . At d ixi t 759 c

’

e

'

g70» :?v 7 39

èm a'

m u fiy'

Îy aaî…uegom e , i ta eX prcflì‘.

ù agy s3; cnunti atamon poffunt dei ìgna

rc niti pa nem i llum nofl rum id cib Chri

fium , qui pani s nofier efi , quxv entums

efi,"r‘

ìmén or. Etfi c L atine omnino ven id ebet : ? anem i llum najlmmqui b enturm eft

'

,da

nobi s hodi e. Pani s crafii nus '

v el crafìini dicinon efi: zgofter, ut i am di ximus nec nififiult

°

e}

,goîf umus Pctere cum nobi s hodi e?no di c repmzfen tari exhi beri . Prumcer te Chri fti ani non a li ter accepi fl

‘

e vidEtur, qui ex eo i n more habucrunt, quot id i e panem 1 11um

’

. fumerb . Cypri anusHanc aza

‘empanemnobrk dari guotidiepaflu/a

mm ?_ze (ja i i n Cbri/Zoflmms ( 9° eucbari/Ziam

guoti diead cibun1 fiz/utixaccìpimm, intercedente

a ligw igmb iore deli ffo , dum aéjlenti mm

cammum'

canter è mlcjl ipanepro/y iéemur, è Cbr!»

fl i corporefi ; aremnr. S ed de hoc more quot i dì

\

è facmmenti s Part i cipand i nos ali o 10co . l erique etiam v eterum pa trum Làtinom G raecorumque re& e v jdcrtlxl t , deChri fto ; qui nofl cr efi Pani s , cflè i n telli

»

gendfi . N ec porro qui fquam ex his autumafiè t e tiam dé carnali pane cap 1 13 0 11256 v im voei s G w

'

am; percepi fl è nt . In tomi l la orati oncuquze brev i flîma efi , nihi l Pe»

tere

,D F. TR A P E Z ‘

r . F ( B N O R E . 8 1 ;t è t e à Deo i ubcmur n i fi i lla fola qa ze i a . ,

nofìra poteflatc non . fun t quzequc D eo

ut ea habeamus pct i d ebcn t , nc inducamur in tentati onem ut l i beremur…

in ma lo u t fia t Dei v olunms ut eius t e

gnum adv cn i at‘

. Ergo ut Chrifìus ,

qui pani s nofìer ac v cn turus efi ut nos

refufci tet ze tem a vi ta donet , fcmper_ ,

nobi fcum i n ha c v i ta fit , non nìfi ah ipfo

Deo qui hoc nobi s d at , habcrepoflì1mus .

Itayue petendopanem guati di anum inquir"

Tcrtul i i anus perpetui tatam pj lu/amm in

C indi »idui ta t?à corpore aim.Hcc t e

fpi ci t i ll ius feculi mor5quo quo tidi e cor

poriChri fl i i n ca na dom ini ca participabant

,Indiv idui t amem& fpi ri tali tcr cfi illo

pane noflzro C hrifio cflè quotid i e i llxîh…1bcre nob i fc

’

fi d cbemus , credendo i u ci?.

legem eius m ed i tando, bona qua: i uflîtopera faci endo . (@ od debc—mus pctcrc

Deo nobi s dari cum v i rcs nofh*

zepcr fc

han c cum Chri flo i nd i v i dui tat è'

, ucverbi sTertulli an i utannob i s prqfiarc n6poflînt .

A t pcmem cfui ideo à Deo petcre nos v e

tat Chri fi 115, quia unufqui lque potei? eumfibi ex arte, ad i uv i tc D eo, dare . S ei t enimDeu s quid nobi s opus fit , uni cuiquba rtcm a l i qu i quam maxime ci conv en it e i ud i cab folct affignat c unde v i v atfl Tè

7 9xn'

or,

8 1 6 C L . S A L M A S I I

n xvfor, i nqu i ebat J)a 7gà4g. Men u

di ci tatem ipfi m exi di ci habcnt pro arte

guzefiu. Et n em in i dcefì ifi e Pan i s quonoficr v i€tu s vi ta‘

confìa t fl Ea g rati a"

de i llo _g ax*

ando non debernus cHe foll ici ti nec pofiulat i onem eius partcm_ ,

facere prccat i on i s quam D eo offerimus .

Ex hac i nterpretad one nofl ra v i deat do

& i ffirnusTheologus , quii frufì_ra Voluer1 t

folos eos ,qui ex a ltari v i v unb hoc efi , al

tari s m in i fi ro& pané fuf1 èm x'

a var com edet e. Omni bus quippe art i bus quaeex a li eno v i v unt huins ’

emaa t'x aì

'

gn u quofn odo

v ulgo acc1p1un t efus & ufus cònced i tur .

Ar i uxta eX pofiti onem quam attulimus ,

foli s qui C hri fìi fpi ri tum haben t, darur a ri nd i v idui fiut cum i i’co pane, qui defcédi tè cx li s ad fala rem generi s humaniv cn turus efi ind i care vivo s mortuos .

I ll e ipfe efi q'

ui d ixi t Egofi tm panty l;zhe

qui de nela dcfcmdi . Pani s igi tur i llQ_,

nofìer efi , v ere è 7n z'

mo; aì'

97 04 i d efi , ut

i n Ma t thzei au then t i co f ui t wm: 1

,

3Dn'7,

Pani s eff v ivus omni bus qui i n cum credun t quamcumqua artem ar profcflîo

n em exercean t ,modo i n ca exem è'

da cha

r i tatem habeant fi eov ima : non fiu t" ,

n ihi 1que «JP; To Jza v-gm y uéoav acd pi ant , ut

publi can i s praefm ìb i t Iohannes . Nec er

go Tra


C L . S A L M A S I Y

Cant hand gray afim me fin

'

am àmeàopi

ni one deduc i . Interim , dum i l li

meliora afferant q110 dmi

hi v erius v i fum efi

fcr1pfi.

Vocum quaein hoc Volumi ne, occafione datzî, attinguntur expli canùur.

v me,pduper. 6 3 9 . w7ax69 660

rwe $7wci}w roàomre o£yî;'

rmd re. 210 6

mnum.mutzergratix .

w h quid .

2 9 ;111 151 A6) @v dixaz

'

e4cay. I 54rin mm rontri ti j i ri t 6 68

pignore acceptamutuarì . 71 ìòmpi ttî

f. 6 1 8. y am nmr.£n 7 36msn: » « un

'

? 1 37mem mmm . 66 9

1 *

unn

g

c= n5,pamîfjugzlc: 80 2…805. 80 4 .805.

1

ann nn5, gmd? 8 1 0 . 8 1 1 . 8 1 2 . 3 1 6

.: m parti ta! ,publìamurminuti“ .

fi rm mzjl inm , fiamma. 8 1 o . t ra: . 3x fi :3 1 z

: NBg 0Pw 8 ;m 93 ; permflî mntri tifi ìrìtw 66 835m; m contri ti ( orde. 66 8n‘ua , proprìum,perzdiam Equ

'

o—em . 80 1m 3 1; pignm.

7 z5mv pìgnemrù 7’JV: mmn£n 6 6 1

WW: ,m/lm. 6 1 7 . « n0 665

‘m4 1@

mp mpvff’wv o

'

1W'

ÌD WOQW1 °

D J'

\D b el

t:up multa Perna, oblatzofizrm.

puni re , mulffare.

mw mem animi .

’Jn‘7w mmfizrius.

D SV? Cl

?”g i p

'pw ,

'qui

’ narìz

n'

1'

1 Bmw 5M) oxrux@n

n53 3 1 1 1 1m lex trMi tio.

w an quìd— nam

“

i vmm pwpetuumìnam,

I N D E

G R JE C Ù S.

75; d'l

’

wxz'd s a

’

7vxc'

a i o I ‘7 3 I 74“

A'

w3 3v 7 ÉAHOV,

A }a eaî quffi wm

Aly }dffi dqui d ? 2-7 6

A y ,u ovèp;a Ac

A'

7ye7xmumarma .

A:p éa zov , quìdîA gw3

n 121 616 V i ta. .

A’

/(an o

Aw we; $emwm


1 60 .

wogv a'

ab. 1 6 1 6

A’

xooS-obgfrz'[email protected]

omrnpar»

nor.1 4 ;

A’

xe'

gouou fl'

M-W.

2. 9 2.

A’

nè fao, ao.2.

A’

xawwwgax'

ao trapegz'

tamm , magnà meri to

ut elamtom , tmet . 50 7

A’

m'7xazgaa I .aa Suogqv a . I 47 à?rîogzog.z69

A’

Z ggtrfig, è'w m .

Ì

A3xnoà‘fxauoz. I 9 6 . I 97 . z8; . 7 6 . 7 39 .

X’

nr@ u contraffw . 51 6 . j 1 7

A'

À à vavzzrz5'

hq .

botulm.

A’

Àoy&o'

y2w u

A'

y acgn'at 7r€i ypaanzvàuU

aîàe; . 25 A'

pag

1 1Îab 637reej svc'r@f.

2 6 1 374 .

Aîy aagrw

ho} qui- zmzm? 1 39 0 . fi Àc3

'

vaq .

I I O J (_gÌ, 52 8

È'

y sqf o: n h a

'

3'

vaLt.I

LA'

po:CÈ, mutuam.6 2.

. 80 1A

’

d mà'

ov on

I N D B x .

A‘vafà wy ab fi $1é©ogav ,petuni a . 1 76

A’

vd au 60n‘

76m7re'

fn4 37

A’

vafgavmv pro/Zratum. 2.56

X votgpat7 6U€og'

ou fi amdo gpwrét'

eo&a4, 783

7 83 .

A vakwpnraì , ai 7r2e; suroz.A vacxwpn

'rw v 7rv ì u-m

'

om

A v sA@9-spou

A veAéîf9spo:fuzw >3 ég; a ovaq .

A vewepwmfmc w x@ : trape;< i tar1tm ìn

tionem non deduflm. 4 ; IA

’

vem'

M 7fl@ 3 3A

’

véxov@. Toì ai véxov@. I 52.80 3

A’

fvawc, C9" aZvo'

nm . 1 3 I

A’

v 'nM'

7flwg @0n9 0'

9 . 4 1

® ‘xv éspv rfo

-sxg. 4 1 0 . 4 1 4 . 4 1 5.

4 1

A’

éfa , digni ta : TBIpoli ti c.»A

’

£faoA

’

gt’

d l C?“

A’

Em'

g so: /0mpleter.

dfftcfl ffd .

A’

7reej su r@v.

A 7repzsu'

r© v7€c7r@ a

A"

7reptgufm ®:Acav ©ou

A 7rnA9-e, B€Cnxs .A a m]?z« 3mMpoxapé

‘fa c.

F f f 4

I N D E x .

Ay l

m ns'

o: 75M3'

vau .

A'c s' a am v , mer4 1ufl

'ìtù .

A mxoaw© 7mArrex'

at.

A’

mÀ a ws—moî

A’

mAà r xpyzy'

azzg emerìtm.

A’

m vng'

fefiwq .

A"7mpo: pauperer.

A’

m; éyub indumre.

A’

ma pà'

v .

A’

mgvhma} v i de Vi ta .

A’

mfgvAw 39n'

fiènr o: vvpo'fzu î

'

0 t

m 7 0 1 , 7rf x'

v 0w’

7 239‘ kî'mî1M5w v s ùxf.

A'

m'

gv ìxo: Cz a'epì u'a v .

A’

7m;poor éîlo

'

feXA/ o; b etemzzì, emeri t i .

7 80 .

A'

mgpaor éfiau yfluoz gpa r& aalyîuA

’

7rs an'

ca auus a'foa.

A’

7rf ogcm'

g amu 4 1 4A

’

7rfiw w7mì .mlu’

aoCb?ìfîìprzeceptorix, eademquagtte dfedebet i n aim difi zf…alix( 9

° T57 9

A’

WG

;emuoc5 4 30

9te/ 4'

06 56 3

549rampfarw . j j ;

A’

eyv e/ mou‘345…

A 'ÎPWÒTM aiy ciîvsc. 563A PWy ov, d _g cntuMflgrzatam. ; 47

A'

p;fl’

2 4 1

‘

7 39'

,77 9

7 80


I N'

o ìa x .

.AÎfi A,oîzvdvA

'

a'éAy etac, M p

vex'

oo Î lù€

.A 9%ìnam

’A"«mm ; gmefi f£a €

.a :mm@ primi C

'

9'bodiemì.

À:annt ou $L9WO'

CIOI, 13.A am; e n Am :

'

at. 346 . 89 59 2…

.A'

wrflàom y ov,fiutawa cb.peomm oflîci ìm,men«

A'

awr a.

A ami a , 23 mm 2'

woo'

w v c'

i v somma.;

.A wu z'

ac; 7m'

9>7

A'fny.omtc

'

v ì'

y nMy w

A"q1u.@—v

, €7rv véd'ìg g

A <DM W© ° 3 2 4

A'

cpap‘w q‘ menfxfi.5fidzum. 67 2.

A"<pggm v, genm lmanz

'

fz'

. 452.

A d b A'

xegw'

v . 8 1 3

B .

Ba'7îw w,

‘

pro

Bao'

vowav .7 éxmy,

Bafva w @ ,cm turin}.

Balme POPfl’

, pauper.

Baez) , azw a >hwÉm.

Ba ya ; 7Ev ou.

Bacfl oÀoy a v .

Baz°f7v y’

a.genti lizcm, Quali.

I . N D E X'

.

Bà'e'

Auy y ab

Beve<pem'

.c 7B.'auoxn Aaîîvau. 1 4 1

‘

Bla: e'

7rovefa'kw . 1 9 3 .

Bm?4xaa ìmp'erfi ffw b i rt.ntw . .545.

B.a Zxxog, quomadofìat 4;2 95

BmmxwvwoAn-a w,

Bonr cî; >con aq'

v ,

I‘

/ve09 2 Jo'

xz,uo.fl a 7reòm u

averi .

A .

Aaw a

’

(4v 2. ; 4 4 .

AM 6'

1'

W. 4 36

5

555.

Aaw i gv‘

; necpubliaa , ne: primm , ImfieurIud.eonuflur.

Am'gvmì

'

sp; a <rm [cgìtìm4 566/AM HSÎX

I ' N B x .

M a g xà , è èwegty otétnfi E'

J‘onwaog zuî, ea

rumdem 5

Aaw a s' mn

'Sto

'

icomm.:S 1

Am clg-mèv , wogvmàv male rì tbeologu com

A<{Ag‘

c èm'

og:c©-n

Aez'

£a g 76;uaw îa4 547 . 57 I

1 95

Aewa r w'

mg. 1 9 3 2 4 ;

Aéov . 1 8Jéov , quid ?80

5-56

Aeu'n gov gpom

v'

eoSu4, 7 88

Anpoa1 w'

vfig. publi cam.& 384

Atgon m ypévov , “fi lm. I 94

Aia ©égov , quod intÈrefî. 6 9 . mz ufi.m 7 0

A.ai <popov qui d? 1 74 . 1 78 .

quod intercfî. 7 39

N ai®°gov tui inci . 4 ; 6

Atà‘aimmAm quimzm olim? 4 1 8

N 3wxn'

, 33nauo7m'

, muni a 4 1

4 1 7 .

Al €aw 1’

w v ne,.va y .

AfMH cine,.Co

A?.wuov 7 3 Îov v .,

A.'xauov itaon É

'

1 1 .

Ammaauu'

mqualem.:diumAmécgtro.7 0

'

a9..

AW fi t'

w, K n'

y afgî band . 75

1 74


E'

Amymejm a mwvfa . 538

È’

Améîvaa .53o

B,

À ZKJMVJ'

OG. 538

E"Aaflow

E’

Aaflwîxuè g, 253nemvy'

9. 2. ya ovenhm’

g,2 8p

7 7

EAwflaî'

lmgî170 . 1 7 I aZ-x

I 9 6 . 1 9 7

Ey woy'

m.373

E’

w É/îd ’ W7MÀGÉM:I conjunfi d .

E’

p7goejmî,‘ réxvn.

E’

pqro'

y ov gua.compleff;ttur

E’

veega Kn'

y aom .

E’

ves aîs , pmfm., i nfi4m

E'

vépcv ggt ?.ouoÉvdv Aa.wCa

'

veà wg

E'

vexuegfè'

a v,b el òvexue/ a'

fezv

aî©egy.>ì fm orzér.

vo…9we'r g n'

7…'

Gowg.

E’

Es afw°

épjot .vflwzco

'

g

oo

’

va'

ymg.

3%enuìc, 3 2 3

è 7regwr à'

v 564 . ìnjlìplìlatz'

mmzj

de-î

E 7rì )

! I 9O

4

80 6

71 6

Ì N D E X .

È mCa 7ìxa v , % Caihk éoìî. .2 7 3 .. 2 74.

EmJ‘oai g , la.gìtionar , quid? 7 8E cedendo Vi r I 97 .%Aafl ai

74… 75?E 71191114 97. M À8 egyou. 483Em9v y fu; .

)QJn.

Emxm$fig&@

760477253. 549Em xaem

’

a. ufi.r4 8 IE m Àa Co

,u3u@ u

E m y eÀd“. 2€;d 52 9

È m y eM roa è 9v . 3 3 2.

E 7r.y ergov .. 9 9 . 80 Cbrt 2. 8

2 9 4 ‘

E -u 7 0 6

Em è'

au , è 7reexougun. 2.

79 8..7 99 .. 80 0 . 80 1 .

unde di flum 2 80 2 . 80 4.

8 I 2 0 8 I 3É w.

’

mcom Ba'

ìM-xv . 2.53

E’

m auo7reî'

v 446 . 2.

Emmwmì”

égyov , tura an nome..digni tatifl

4 1 2… . 4 2 5. mmtia.JUo.xrî.

E m a m7mE m am ma oxà

‘lmav ;

Lm auon ì s' cee) f ogga ’3

E7rlwewo., « ftbmi enf um , (î’

I 14 D x .

urb mm.omm 4362.0 me; dzfl.

’

7 4 1 6

2 9 I

%7regxépcgv@f o 3 1 1 ° 3 1 3

E'

wov efJì s-v.

1 32 7

Ee9ev.o'

y o‘

ckeny af7 wv

39ny éì mau

390455093 ejmj}ev i e: .

E’

gyoîèeoggb'

f ytf

ej ov . 3 2 . è?;wgfag.553 .'m3

;a'

lwaofru .

E'gga Àéîov5’

gykxvov .

I 58

E gpourfas , ufimz 32 . 477 478 . 47 9 quae

485

B g;otata.xenp.oérwv 7 0mquo

'

9.

E’

pja o'îaoJ‘aw e.s mà legtî«tìm 56 6

E’

pyctafa. 7éxvn.

1 90

E,

eya gvfej ao,

1 9 0

quid ? 47 3 —47 9 —4 80 —4834 34 o485

vrfiafy y.oa , 4 1 2 . ufi.rd . 3 2.

E g£ vn c ,776

B'

àu‘

.poîi v T€o<péîglenone..

à‘zw acgz/a , kgfipa@,qaali d bmm? 1 7 3

csi.Cdsum v . 7 .

7 6 9\

£ v’

rzaè t'

su-r@»

2 6 1


I N D B x .

K&W 2fi mix :

KawmAsìw.

Ka.7mì\efao C9 “ Èy nvg.'

a. conjunffa .

Kan aw'

1 v'

v ,

Kepà'a .

'

v clv'

s'

pdv .

Ke'

mua. .e;

Ke©alAauov fi n

I ’

a"

w ; ; fi 3@a.

K wà'w i îà

'eg fia'pmgw

'

ao.

KAnp.mf. Vi deC leri c..

KÀ.'

CW@A 7rv.y éb'

g.

KA.vomfluyg exercìtium. 1 2 2

KÀo7m'

wa'

8@ cw &nxAnm'

x . 59 2

KAa7m, @ a l mrìti a .

1 85è ;.ovacxof. 3 2 9

Ko>ì wC.su ì trapegg'

tce. 378. 54 9

51 7Ka7re.

'

aq nam . 1 3 2

KogCaìv , jurammtum quale ? 2 2

Koa7n ; imperfi ffi am'

r. 2 9 8Kej v…o'.ww w . 4 82Kpuo.g , frigt u.

3 1 7KUCEQVÉWQ, GMEWAJLLM ,

0 g g 2 v mj v

369 — 374

« I N D B x .

Ku.{ùug'

v 5'

gya vov .

.Kuy .vowff;w

Ku'

7rq'

po; 7w i g.

Aw'

.ov ,'m'

@'

AÉOV.

Aw7rod“u'

m » na££urni .

o.:cocy ay o'

9 Ta7v K? “"W 78026“

aw'

n îv « vxwy j à ào'

vrwv . 355

MoMomg. mafie. q..inr.m I54M a gpom? bac.m

'

oney . 9 2 . 1 95 perduffaren

46 8.

66 3

6 68

M eS I 7 1 1 7 2 .I 33

M e9wà‘gu

’

m .1 7 1 1 7 2

Mé9wà“aq

're'

xvn.1 7 I

Ma aveulmè%3311 q’mìg ) ìì‘banm. 1 97 . I 97 363737

Ma oveéî.’

oo extremum ,,s&nmoa

'

wfnc.7 57 33

Méam


I NMu

'

hoU T€aÉ7re€ab o

Mwegìx, (f dvdnm .

n ok oy c-"

i v .

Mweoìtoy m

n .v'

w,

B o'

y zy a ,

N oìwm c aZva y :y joo jmgmtium.

( f prxceptaperfiaéîionix. 3 1 6

N oy o$‘è rx

'

aEs av'

a. .è ;7'

7 03'

y \L6Làoà àa O-ngéìxwv

rza5ègz'

Caoa-zs' . 2 2 7

N o'

pw.y /2gapyîvo. ri b ìlc'. 4 0 1

BOÀ05u'

M C9“0'

BaM gummf. 4 2 9

0 7 3606,n 09'

.

57.L9 7r.3w w nîg.

/}iri tuf0

'

À0'

M ngo; quid?

7 0 6

1 3 1

1 3 1

- 1 51 r 1 52 3 1 3.4

I N D E X ,

a. 1 6 1

O"v ÈBnuJAMV. 70 6

O'

7pwgw'

vng. 1 9 3è©oe&v mer.. 4 1 6

’

_v a

'

b'

uLuxacJo ; . 157 .

0'

P341'

fl 1î p 6 6 8

p’

eéy osu. quid ?

O"

b ari.abujìw , ( 9° explimt.'a. 2 24.. 2 25

0 av v x'

egwag $.mì y oung, tantum, @’r. 1 44 .

1 45

0 <psA‘

oc, r o

'

w g .

ci rculatore..

O"

xmua . A.'

o'

xnpafrwv Jpo'

y ar.

H .

I]i .. gum

— mzm

I'

Ia.fînI'

Iauà‘eggeqfa. phi loj òpborum.

Ha nr&'

a v mze v.

Ha na w ’fd ;

aì'

nr@Haemv v .

H amr ì v m xrà a v .

l'

Icw à“onezfs u

H@ Jocfa .

.flm fim c &&Jaàìàm am v, .37 8 è£s awc.

,I'

late9 nveì mn

G g g 4

259152

1 4 3

51 8

51 6

1 6 . 5:g1 6

f

51 7 . ;5

51 8

1 9 31 4

,

J,? vop09-e

I,N D

‘

E'

Hp.ggèpmvoîy ou

Ha ggwo.fi oo mqu.ffluarm ( 9°

Hwej voy o..n°969 ; (pu

'

a1 v , b i t.. (9 4 abjjuej}i r.'tu.tv div ini.. 34 1

Ha ga anf aîflowzg n A.3v.q . 2 4 1 . 2 44.

Ha genhéy vn ; n Aaî'

vau . 2 4 1 .2 44.

Ham€oÀofaq. 474

Hévng,paupgr, 11‘2N 6 6 0

TI ÉW17'QQ inope…r. 644

Hew'

a quid ? 6 39 . 7w a'

awdàeA<pn'. 6 6

I 9}1 193) in cgampofltione ( 9

°extra, 80 0

U eej a.7ì\oc. SO'

O

fl ey é“…xèw'

epexe4v fi.penfle 80 1

H sej ìPnoexefaq.

Uey xa iaa,fi apembundantìa . 80 1

80 1 . unde ? 8 1 2

H eejos exfy at.w ì fig eépam . 1 7 I

Hey mîzmo'

. 253.254 . 1 55

Hey ml mà'

v 2 95U ed sw rvc 252 -253 . 256

Heeg‘

o'

v @@Émev j i.perfluum 80 1

Hegvéì'

v v endere. 1 4 3…Ma mAeu‘

v. 8 1 3


I N D E 11 .

genti lium , quali f ? 7 95 79 6

m9fl ev'

f9 3

mgv éUwv 1 56 . qui. 454 . 455.

459 46 0 .

m9veu'

n v @“ mpv su'

eosu4 , qmd ? 1 4 3 . 1 47mgv a

'

a , quali f 456 .

y..id ? 1 44 .

1 47 .

1 Arabi guid?x3 8. y o.xa

'

at .

1 36 .

y o.xe.'

aw campieffat..r?443

.JJoÀoAa qfieîa . 1 65. quand.) permi/ÌJ.fi.eri t 1 2 6 . an 1 2 1 1 2 3

1 2 4 . 1 25w ogva

'

ao, tmpeq'

tim. 47 1

mgvéw .1 2 6

m'

evau 3 2 8m'

evn, qme?

m’

m xac'

y v . 1 4 6 .

1 65.

w a'

gwa.K ngv t'.

1 46

m'

evo. 154a v

'

gv@ ,

’

quzà 1 2 5. 1 4 1 . 142 .

154 . mev su'

wv . 156mgvoCooxa

‘

, 1 9 1 . 3 4 6 8mevoJìa

f

xg van barari oli . 1 9 2 . aguari p/.M. 46 87rogm w

'

v , JLaw . male camp4mta rìtbeo

7 9 .

9 4 . qu.efl . 4 2 9= arfaceîg , éf 7flwxof.

I N D B x .

negotium , .ontrafln. 163 ..1 64

ov 71€a&ypai lz 1 3'

1 w . 164

165.

g fo.yy aoréîl o

'

pcguab wfwy um éq q'

.776 . negatu tore., xa.7rnAou 374 .375

imperfetî.e 2 97 .

vrfioÉazs‘

, ww; 554

vr€6£

os a v , _ew ere 1 15

91 80999 ° 7 37

perduffore. .

def morì. 58

w CoM'

promana. 53 2

7r£o.ug. 7 37

w 9 www.

786 19609,6 6 1

w anì w'

r g codi t.o int..I 69 0 , 69 1.6 9 2

w avà‘@v ufimz. 81

mjav à@ aiw'

>gyuej x 1 1. 2 9 . 2 9 6

w n à‘o. 7

w ;uafa , quid 4 14. 41 6 .2

6769 951711 4 14. 53 2

W JW9’E'

VOH oìy ya pà éy8uov . 2 74…2 76 Joul e.

2 77

w awmàmwa. nonnuflarum tlacola

gomm 50 8 .52 1 .

57 9 7 39

9 231114 065,

WW, probu5,.c rapog.


' I 1. 1 ) E .x .

à su»repov 7 88

Ef g f à éyguo., gpotîfzoîfrzq 776 7 80

É uy xa@@a n%9ff 45;

Euy xoogéx fl zcolîc probìbere.

Z u.9®oîvm —SS9 fi fdmfflfiev ìf]îmw 789

Ewgo© aw n'

oa. 3 86

v <pow'rgvfl c, Evv lcfi eM fy naxì0.

2 48 .

Euppegfè

'

eaìî9'

uaîoag'

npq .

Z w a 7ìxac'

é'

jaq Ba ptf

g.

w oà'o.w m…o

'

mg luguucg3'

.

IEuuxa

'la.

2 w.lt o.rép7toyou

03 68% oi vrîmvm .1 32

Ta.Ao.naîpà ©—n

2 0 5

Tomewo'

m vflwxég 6 62 . pauperculm. 664 .

Tome.vcî.7.1/ 2U'

32 0611 i ontìi tij}ìri tu.

Toc7rezv ì o95, 73.0'

os m .

Taw «mM y fao Baofl v y'

oa

TéAe.o.

2 9 1TéAd@«

556 . fi x numm.. 557 .

à‘

an'

qem g 557 , v.wmxog f

é

yn … 57 ?

To'

no.. 7 0 .

—To'

.cwv .c Coìwì %Tn'

aî oa q am?oz. 7 9

35

Tg9ffrejoof.6Ax7 0 6

n t7réî'

n;577

Tg; 7réa .

580

T@9t7re'

i'

n549

T@t7f éZhfl g > ;oyue9ey o.éàc >f yv gov

'

v v ,

n meZîm . 1 3 . 6 . >?wgafi w zuq.4 2 8

Tegwreì'

fiuq80 9 . inju/le

$.7mauuaiymp u 8 1 7

n :7rejîqu1 (9° 51 4 .51 9

n ew eZî'rd

'

fv 5'voy oc. 5

C interdiéîum.7 1 . qui.!

74. auffori tat.s 52 4

n :ws i î'

r dxmc.47 1

[email protected]'

7

'

.ì'

g2 9 6

n cweèflxmîStoicomm…187

n :7r2{aîym ( 9°

Tg Co.cfio*

poof155


É l àù!À0) dî’d ì’ìJ

xa'

e, m 537

I 8 1 1 82 .

clerici."

Probi bi t.t . 4 2 2

° <P.AoÉppfl poc quà? 350

zai.eov è'

xw g. 2 1 a i

%poxegàn'

g .

1 7 9 . 1 80

Q.M'

Jovoc2 60

1 7 80

®.Àa'

9eog2 6 0

,°cpgovîzgmgf.

f 254 . 34 3

Q.Àoaw'

y c fi c€

®.Aog ny om1'

aa vo'

o'

npao. 72

®.Aokgn'

y ow v c x

'

@.A59eoc.1 60

®.Aokgn'

y aumg ??rfogmg.-2 69

baminumPlerìqtt€ mag is gutÌm

à‘olméu 33

®o.vmd ov .2 67

<Dopm.ggî*reÀa

'

îmf.

(Pogfn'

ov Boopu‘

pontìfirum'

. 3 1 15. 2 0

@po'

vmuoc mem animi . 667 . 6 68

®po’

vmowac,®P0Vfl g xoî oi 7rfig

jgu qu .

*Deùy5v acî'

ega1 g.

Q>WÌVWGQcoy wv .

I N D E X .

XAej i

'

e09g de impudi ca . 1 33X ote,.qua

'

rwv {Alg <poegìSan?99?755ÀJ‘owraî.

3 3 9

X ote,.a'

y wrw v 346

X aie,49 3 87

X a ponw v w ev.'

a . 637

X 9q ty ov mfm{pov . 6 6 1

XMpmm £ .Sfd1 7 3 I 74

X pry'

ya m , €vepya‘.(gì bg;é. 480

X M'

WG 4 85

xp.;polr w v ai7ìxa jm'

. 570

xpnluéf

rw v èpgaw .'

ac 369

X Ffl/AOGZM'

IACS‘

7uwrendxjìudÌum. I 73 .

fenemtorzcm

36 3-mà Stai rorum . 1 80

X pny ofi‘5‘l ît r î .3 kgnpa Z.gx mucio.% .l uguog.

356

X p?awà d Vfi ad .. 4 36

X y g a.vromplc.!atur 64 .

65

n cw a

'

ò'

v mÀ.r eîaq .

v macîa.JLH'

£J€X pua.

'

ov

X puawvén'

v .

p oî©wv agerfittìomtlì..

H hh 2

I N,D E x .

‘I".

@ 3ègc'

Caw-xcn.33.n'

7 z?.oj

p09€7 8‘f ua m

'

.911

'

Nn'

7zf ao'aî s

'

'

s'

pyov

.QÎ mA.; Apyoug ..Au'

29 om.A€ye..

Q'

N‘

D E X

ER U M ET VERB O RU M

ut an&ot am omn imodo c1 tato

rum cmendamrum v el ca

fi xgatorum…

A.

rei

re. modumpert inet . 733.

ufm . 735. no..debe. i zzC.?Ztfid e]]è Mt uf…ttal .

731

afa s'

unm’

c.

A .azpere,conclndi t ex ige588

ipfi..à sfing i t i 0fm . 51 9

A tc..fa re qu i bm prob.;6 4 3

A ero.

“

56 2

A ddi à'

t'

ì ob

A ddi c'

ìz'

odebi torù. 7 2 9

A dimare ..fummprafenremedmm,é

q..idenìlev ando: fed

d.fiîci le , immob ile. 6 2 8

A djutori um d i v inumx

grat ia.


I . N … D E … X .‘

77 2 . 77 3ìmpxobe

Amfieladammfis null..m 7 38 .

Lomba rdum habent , Apoflolz'

c. j nod.’

32 0 nega tiv a .439_

, 4 45° 4 4 9 ° 450 ° 455°

Apafialécum_

co v i v endz' genere di

fim-tm theologù

'v erftm.38Apofialarum .

8m auuaw y c , é .nfa = mmm cam

mis faci e..dm . 50 8 . pa ra tia. 3 1 8

ipfe quod ,mpvodì a

’

moven

4 6 8.

50 8.

Ana themzt i.a bufm . 52 1 531 . 534.

.

'

Ancìlhz 7 2 3 6 6 9

A ngel., m. ('

f‘ Amre . 559

..rb.mi ì 80 3 l ibg'

dinù'

neguij

Anima l i., in honorem fimus . 2 87

dei mafi a rz'

fi » A rcadius.52 8. 529 . 530 .

(

l im. 445debere i.. can 559 .

fif mta ha bere . 6 47 A rcefllam ,qmmè‘

jk sfie

An.mi 6 67

.Àm.rm.z 534 r..m indeAmm.redi t.g uf..m quodmulti. e

°

gm t i è ug

8 3 6

Amm : .ubi lam ,é»fept i A rchi ep.fcapz.s recè tzor.ls

remìjfìonu . 2 2 6 . 4 2 4

A rena

A ntéqz.òs now ...il dere… C br.]ì im àmte

39 8 4 69

ignorat io,mmf» .

I N -D E x .

ta bernae. M ontana : . €64.

et A r.d i , m mr i . 1 85.

i am 2. fre A r iolz , à C l.r ifl i ani t..teegen.mm 4 6 8

a di u v a ndar i."

A rzflophanes .

148 1 6 4 1 84 4 77 .6 36

A rgenta rzamfa cere , A r ijìo.eles , cum P la

fi or i ta t i spz.blim . 5 4 toneconczli a ripoflît ?zoA rgenta rmr coa fi .ones

fa éîi ta re. 558

A rgenta rim fw nera tor

556 .

.mpez i te mer 57 6

nob iliare.. 34 9. A r.flatel.s interprete..56 8 . 74 . 1 75.pa raphmfles .

A rgent4 r i arumfides m.. 1 55. 1 36 . 1 73.

i or què mfi na torîx di » 1 9 7

aflî termm..f i ar.i s "U..

c i..552 . (9° i .. denomina ri ani bm ,

544 .

(7° ufiw .583 A rnobim ,promiflìx . 6 4 6

profefl?o , ( è » callegzum . A rs ,

539 bcneflcem

544

trapez ita . 4 2 9

fingnlorum ..d me.. A rs é»

profejflo re.non

fam depom'

potef? prohibcr i ,fì re.fi li tum. .pfa efi 59 6

A rgent i i nv eni end.’ modi exercera , (9°

tre.. 34 . marca tura .

575. oflmflo.54 7 .57 1 . 4 6 9negot i a tz

'

o confifi a .574 A rtes , res ..a

2 77 . firlt'

. 8 15.8 1 6

interpres. 2 75 A rte: li bera le: , i ll i beraH hh 4 lex,

I N D

1 89

A rte: C ler i ci :

7 1

A rtesqa.aflmtri& , quom0

do licita ?A rtes 1 89

A rte. v i t.ojîz q’

j * &Ì%P°M P3 97€ bona: e]]è e.u pra

fitente.

Artzfices ,omnesrnmcenfu . 6 ; 5. omnes ,

a li eno *v n'iîr.

Art ifici a , é» qnafl..s ,apvu su

'

3t po. 1 9 0

4 rtemidorm .

*v ideV i ta.»

1 52.

6 4 0

A : , (’

a—aurea., Romanomm …o…

6 4 4

fl :hanafiw .

4 6 0 .

A themzm . 457 . 557

A theni enfium ufum .7 4 2.

A thlet im , è

fl i572i fd t 6 . 4 6 9

A t r i enfi.pracìpum fi r

W 6 ° 157A v a ntdges,w\ smm i y acm

,

1 7 0 .

1 65. 4 8 .

èìd‘o: véa s

?

E X .

39 1 99…7 2 . idolola tr.a .

fi eov.fi az, 1 4 I

év 77%eov651'

1 .

A v a rztza , l.bi.Ìa,1 79 1 80

A v a ri t i.zé» li bidomeret r.cemfac.t . 1 45

*v olupta tum.

1 39

A v a rit ia cm..

damnoo .

A v ari t i a ,q.m

do

genera . 87

ama b Ecclejìfirepell endm , é » com

2 47

A v a rm,éw.ymmzm ..1 74.

A v an a ,M eove

'

rm4‘.

d.fi nmm.

1 85.

A v a romm 1 86

7 4 6

551 .

(9° prapafltum olim

per.inu i t . 747A ..éîor é l i ci ta tor,

ma ior i 51 1

A..fi amme..tum promo…

..onéa 533.554


P” 130a

rentefim.îfwfiè éîa . 4 0 0

4 6 .mpé£

Amfieloè

damenfium , (9 °—

a li..

fit ;*v er è pr.fec

‘î.s

( rr

59 0

7 48B oni , mnli .opt imi . 337.

B eth A ra B oni , debe.

7”

77 6 .

B igami.z*v ìde Polyga

mi a . 31 0 .

B odemeria ,t'

fi . 95

ci entes . 39 0

(9°Chr ifl i anm ,g.c

ma lum,dàfl”emnt…4 65

B od inm , 4 49B OM ÌM .

Boelhuysomcefi er, Ì?flflg B rm’

e..fi

habere ha ber.

exter.m circ..in nobis , effe de

B ana euw x.'

ac &Wxîdg ,

B onaf..pm ..oflmmpotefl.i.em i .. .i a

mini e.î comprehenfa ;i.a

56 0

m.. Principe 1 1

78 1

G .

Aîdes

ex ajficìafacera.

Y

786

a rm s . 585

Ca lì n.a tor il genm .z .tm

pez zt..mm

fir.î . fe..corpa

8 15 adm.fl°

um prohi bi to

bli co… 573

C..mpforeh &82‘mfl—‘Ofgéh

553°

_I '

N D E X .

Canon redempt i ajfici z.s; ; Comum ignav orzma , (32

Canon Apaflolomm pr i pafiammna tu ra . 4o3

ma fy nod i I ero]olymitama. s‘

;

Camme: Apnfioli ci .6 z .6 ; Ca reer ,pra i ll i s qui in ca.

4 2 0 -449 .

Canone: Conci li arum. 8.

— 1 9

1 4 2…

Ca rceri v irando apudtmp

'

eygtam remedmm

prafem . 72. x

6 0 . 6 1 . 6 4 . 65. perfe6 8.

1 38 41 0 4 31 432… 36 8 .

4 1 8. 4 1 9 .

&i onu apex . um

fummmaprax imi .go

[ alam dona t i onem a d

mitrit.C a r i tm e

’

gu im di v inmn.

—7 8 1 0 7 81 781 7 67

Canomca epiflala .

C angm'

cz. qui ? 6 2… 6 3.

conjzmc‘M.

6 2. C a r i tm.qux—nampermzlfl

fa fv efet? 35C amon i cum negotium . 6 2. C a r i tmprohz

'

bet faenteCanon i cum jm ,éa C amo

zzi/l& .

ri , quamodo explode»dw n

6 8 . 77 . Ca n tu»! Iaga lu , Chri

fi i ana .

Ca r i tm a bfque re/Ì cé'

t’

u

— 1 1 1 —573.

7

C anm ifla , (y vfures, quéi n refimz

'

les 6 8

Canamfla v etere5 nv

w'

.

Canomfia nav i.C anam

'

jìe, najìrzThealog i . 9 5

C ananij ù reformat i . 7 0C 4nta brig imfe zzr v i fa:der i1 :xemplnr . 4 61

lun i (9° ut i li ta“ : pro.

pria in fem ori dantenu lla ejfiepotefì‘. 6 16

Ca rina p ovo,u tfùf i nmutuafwnebri . 6 1 0

C a ri ta perfeéîi anù , éca ri tm fmzemtomm.

6 1 6 .

Ca rita; liber» , é* coa

54 . 431

C a rzta t i s gradm .6 17 . l i

nen[ 24 17727224 46 ; .pqrfe

I N

Cebes.Cama le: (9°

Cam ifex zm infami:fa lw î aui ìari ta tepublìc/i qué i d muneris

habet ? 4 9 ;

G a rm'

am -efm , qui bm

permijfm é»prohi bi

ms . 451

C arolmM agnm. 52. 2.

Carola : V.

tmpmi t imli [ a li permzflîone au&or i nfamia modermz trapez i .Mmm. 4 0 0

Caroli Qgt z'

ntépra tmfioreprejfa . 9 3

Can aparmangurin v ehil

2 76

374

C afl ar , dav :m'eiusM '

é“

.mbem a .y6o .gfl

C af…ad fv erfi,vréet îw mà .

a ccidenti» . 2 S4

( 34q confci ent i 4 . .3 15Ca tha r i.Ca to fw :gemtar 1 2 . ( è »

fa wari s adv erfa ri us .

fwnemrz'

ideme]]îzquadhomi nem occidere . 759

C a tullm . 1 44

Ca uda‘

eguit i l2. 649.

3 1 7

Cenfi2res . 2 9

Cmfum ecclefigfiìcà . 351

40 leges civ ile: .

C enfm res liez'm.

C enfuum fupputa t i ones.6 4 1 . 6 4 3.645646 .

C entena r i a coena x 6 4 1

C entena rìm liberta s.6406 4 2 .

Centenafifiert ìpt . 6 42

C entefima ufurà .4 7 ..duo

decim in annum. ;57 .

574 . leg i t imzz.

‘

4 0 0 .

57 4 .qmbm lz'

cz'

t4 ,'v el

i ll i cim 33 1 .ubi fv et i ta ?

734

C ente[ìmx ant i gw 1 ,

pofierz'

ommtempomm,

7 4 1

Centefìmx. t rim: ufum

pr i v a tomm. 4 2 7

C emejîma tem a.

”lf m ofi°d x(ufi t t rìgz'

nta

fexm annum. 557

Centefima term A the

um. 74 ?

C entummi ll ia azm . 64 2.

Centummi ll iaffiertz'

um

64 1 .C erebm imagmofa , namm.

87

537

C’

eft une beîlc chofe

que


I N D

Clemens A lexandrìnm‘.

31. 1531 1 9 1 .

31 5530 431 4 69 ,

Clement i : commenta toi‘.

C imedi . 1 15. q’

m'

nam J44 54 9 .

1 47 . 1 50 .154 . C lement iaPad@gogm &55.

Ci rca 2205, noni n nobis , 1 6 1 .

efl'è extermz boma de Clement ina can i tutz

'

a

bém. 56 0 nes .

C i n i è Chrijìi anz'

tme C lerici è n Lanci quandolim i. 4 6 9 nondumfuer int in d if

.

C i rcula tarex. ferita te. 7 3

C i rcnmducì ci rtu ir z'

,C ler i ci ,fwnemtares . 4 3 ,

ci rcumz'

rz'

, ci rcz'

îmv e… a b -ufurìs prohi bi t i .

niri .C i rcumznmtz

'

o ,m\eoveîix . C ler i ci , regulnres, canoni

€50 6 2 . 63

£w'

le jm jm i di v ino C leri cammperfeéì‘i a. 68 .

m'

l prafi n bere potes‘ì 6 9 .

2 1 7 .

C leri cìz5 qua ìnterd iéì'a ?

C iv ili: lex , na tura li ob .

331 .4 71]b 153 trapez i tz'

cà

raga ! .1 0 3 i nterdi éî

‘um?

45

s lium rerum imperi . 4 7 . 4 9 . 50 . fem ore i n

tizi notata . 37©:Aatpyv eîgz

C i v i ta t ès enw lzm ent am. 9 1 . 4 26 . 4 1 7 . (en qui

1ì adts — rechr.

'

7 4-7 demfalzs. 1 8 . 1 9 . fed

C ìv imri ; pa rt i ceps 21 9 11 4 014 jb rdz

'

doî arte.communim efacm52m

cur quaflzmr i az.

ef? cum i nfamié a r prohi bìt az.

cendm . 588 C ler:cu qnad uet i tum , ut

civitatis res mm pms clerz

'

m , :d La'

z'

ci s per

melim z

'

ntell iga t , tbeo mij‘

am. 4

Iog i — ne, an *v er‘

amagì

flmtm .67 .

C la v ularz'

: cmfm .C aaé

'

r’

ìones M getfi rim1 76.

é?imre. 5 8

Cacio“

I, 1 1 D

Coc iana pei ores omni

t rapez im. 658 . 659

c uf i entz'

àm ipjè folfati: non luce: . 6 0 . 6 1

Caalefl i a [ ola i n ora tz'

m e

,D omim

'

m pmfcrìptu79 8.

C a mo: centennrì4 . 6 41

C aemre cura re. 36 1

Colleg i a teflamm tom fl :

nota ta . 7 7

Collag54 t ì, demm'

. 539 .

540 .

Colly bth‘

.

17 0 . 1 7 1 .

Comi c…G r.ecm .z45.l la

t ima . 531

Commerc i um mm v ici2m non obflzmte bello.51 1 .

Commercia (9° firma ,

einfdem iur is or ig i2m . 1 o3. 1 0 4 . ex legena tura li.

C ommerci amm ra t io

fur»: mach?paw t. 74 0Cammiffa , 9 11 4 dei 'v i fi a'iE.z relznquuntur . 48 6

4 87 .

4 80 . 4 85C ammadzì

'

a lt eri…mm

tuo i ncò'

mado, nmper

fec'

ì i o7m efi . 3 9 1

Commodum fimma laen iî, bem*ficimnmmma /eflr io. 1 14

B X .

Commodum 9 144fi144.554 °

C ammam'

onem[ 11 6/f ec i:utmque Papa ad du

r iciem corda indulget .1 0 0 .

Communìa f mfm

39 7Commutat i v i Antraéì'm .

C amwdùmte: , è Chrzfi i an i ta teal i em

'

. 9

Comaedia pa ll ina G ra

M 1 44

Campenfa torìxufum . 83.

84 . 85.

Compenfa torz'

a cumhyperochd . 86

Cona tm ad a lt i am D ei

345C onci li a t ri x , lena . 31

Concili» . v ide,C anones .

Conci li a ,fupm s fi apas.

4 1 3.

Cmci liomm f4 néì'i anes

decreta . 3o ; . zma’e or

mmhabeant . 337Conci ana taresjlalide cm

querzmtur apudmag i-«Éfffkf

jlmtum de ìmmamtarere: quam ipfipro i ll ic ita hnbem'

. 74 9 . 750 .

Paflores.Conmpzfcentì» ad mae

chmzdum é concu

pifi ent i a dfcz'

mz'

pra ceptz

‘

.

I N"

D È'

X .

P": 30 3 C onfci ent i a cnfia . 315C amupìfcent i z. am lm . Confi lz

'

a é »

prac9pm.30 1 .

emendm . i 9 9

C ancupìfim t i a ma la ad tu;

a lt iore: v irtute: adflni C onflupmtz'

ane: am . 15;ra re nan permzttunt .

34 3. Cont i nuum , ìnjhms.C onju ; ere li cet àfuperim 3o go7

re, quod buie exerce‘

re -Comméìm ,opaîyuf , 1 54 ,

permzjfum. 51 0 pm‘

ambnlones a li oruìn

Condufi io, ìnm gm tmm. contraé?tgum an i dea4 0 1 . i ll i ci tz

'

, nec coinmuta

C afi duéì‘or i s nan eadem t i v i ? 3 65, ex im ag en

gw eloca tari: infamia . f ixin . 40 1 bam. fideì.

Î I 9 ° 69 0 7 o ‘

C an'

jugz'

z'

ante baptz'

fmum C antméì‘m ufurén z

i tem tz'

impedzmenta a al commutntzy i .36 1 .gm

jà crì munari : elec‘ì’

i a miti . 364nem. C antmc

‘ì’m , 1 m d iflm

Conni v ent ia permzflîo mm. 1 84

un ita .350 .51 1 51 3. ex Cont ri t i ]}z’

rìm cordo .

éuf4 7emagz'

flmmm i n 6 64. 6 68.

negari a tmpe1 i tamm Controv er/ia , 499551441 0 154,nanpotz

'

s. 4 9 9 . in tm C antumeli amax ima ,guà i

pezz'

t ìwî, nulla . 733. homafìéz'

i nfert . 153C 0hmdmKi rcherm‘

. 80 5 C am n'

w zpefl'

ìmz'

. 39 3Confcz

'

mtz'

a fi la mora li a Cònw'

m'

omm nepot im’

é oz'

nds è rentz'

4 dz'

fcer fumptm,namt ìf 759m

'

t . 1 1 6. omnes obfir in C apo, m apa. 1 14

gi t magzfimmz'

. 1 4 0 C ar , gua rum rerum feConfi i ent i e bam: *v almz de: ? 1 0 5tm,praceptorîc

'

Chr ifl i Cor dumm, 1 0 4 . 1 0 5

prìnczf ium'

zévfinx ; nan Corde , fi i r i tn c‘

ontriti *i ntellee?m nudi fcz

'

en

t i a é experz'

mtz'

n.551 . Carba n, qzmlefacmmm

H ?» mm.1 1 6

C 0 270


E X .

i n ret inendaî forte re D epo/i fa pìeta tz'

1 . 4 1 1

d i tuumzmnuomm. 7 8 D efid ia évpz'

grz'

tz'

4 ab ele

D ebi tommex igere ,pro, à non perpetuo a liedebitore . 49 0 342

'

D ebi tomm , qu i non fal D em , am'v emlflm ? 8 0 3

v endo conditio w ife D iaconomm afiîcium.4 1o

m . 4 1 7 .pr imomm517687 15.

°

D emlogz'

pmcepta , im d ifuimtmmora le] D i aconèsprz

'

mòs qm'

d fue

.

”

Decz'

mnmdeca log i prace… 330 .

mrvc prohiber. 136 D iaconi : qmzfimfi rdz'

zìi

D emm°

coEegz'

a tz'

. 539 . v eri ti . 4 1 8

54 0 . D ìa voniflhmm

D ecretmé wonfilia . 31 9 330 . 33 1 .

D ecreta , Ù praceptat .30 4 D imci tpu .

D ighi tm , Ù cum tz'

v , 53 2

D ecreta Pomìfimm. Vide D ign i ta tum redemptì'

a

Ponufices . v i t i nmfizm lz'

534

D efenfi1 re: Ecclefidm 7fl . D i leéì‘ionwfierfeéîio. 1 87

4 1 0 . 1 .53 3. D inachm . 1 51

D eli ò'

z'd {qua. D ei *v z

‘

nd i D ioC occeìm .

commi ttuntnr .48 6 D i adarm apud Photz'

um.

4 87. 48 1 .

D elphenjè progmmmapro D iogenes La ert i uz. 9 6.

menfi: elomtz'

ane. 50 3

D emocrz'

tm . D i onyjim Exiguw .6x. 6 4

D ema/îhè nes. 538 . 65.

54 1 .D ionyflmHa lz

'

mrnajfigm .

579 .

D ena r iu'

a . 64z. in argento 74 3 . 6 4 6 .

56 1 D iplomapri naz'

pìs Am ia

D eamm collega . 39 9 3 ci propri *v i leg i a t rapeD ejmrcz

'

a'

v a ri . 1 85 z im B redami . 50 7

D eponere; 56 1 D iploma ta pro L 0m6mD epofimm, ìumgent ium. dis . 57 7

4 0 1 .

Ì N .D E 1X o‘

s : i di fi îfl . Vi de Repu D i v e: omnvs .qui mad i am.

D ifim/a , quidD iffenfa re remi ttere.

1 1 8 .

D ifim]h re res Ecclefia/l i D iv e:wu quorum :m mm ?

D ifimfator (gv trapez ita .

51 4.

rhum da : . 6 1 34 0 4 D i v e: nemo— nan admi

m'

cula 7zte div ini gmt idmodo ex i ufla . 79 0

plur i bm egetquàmpauper .6 1 1

D i v e: xm

D zflmfa tores pnuperum, D iv e: iwv mù de quo

év d i v i tes . 1 30

D ij mja tores mu lt ipliz'

n Eunngeli a. 387 . Vi

de Vende.

ca ti E cclefia opulenm D i v i t i»:

mm 4 1 1

D zl@utantes dzfi utmzd i

mufizîtantum . 8 17

D ifl infi z'

onesfr i v ala na

mn .

D i tefcereex a lta r i , nemomim

'

firamm conte

mm'

t , id continga t.79 1 .

D i tefcm te: ex a li ena.79 oD i t ìflîmnm fieri pd uper

r imum. é .; a flpn m

Zummendi cum.utmm

duri…? 6 13

D i v as , quia 635. 636 .

6 9 4 .

D iv e: é pauper , mmfqu ifgue qui non cogitur mend im re. 6 1 6

D i v e: i nfuomodononpo.

t ent ior quàm ]muperi nfil a.

rela tiv a . 6 1 1

D iv in? (9°pauper i»: tmpez.i ta nu (lamd if erent ìamfa ci t. 6 57 .658

D i v i temfi rv a rì gra t i adiv ina. cpm .

1 1 63

D i v i te: ne, mz «Oerbpan

perfi ,méliùspaflìntp"

fl n'

cére9mdpaupc’rtfl t l

fit ut i lim . 584 . 585.

58 6 . egmommdzfi en

]a torex, iuxm g'

naw n

dammentem. 1 30 . 4 71

femper da re debeant.poj]?nt

*v e? 30 0 . non

m dlza rgenta riamfze:

guentabant , egent i nm

an7w uandor il gm tùî.

54 8. game lev i ar i pnt i apleq ue merce:mà

’

t gufi pauperes .6 0 t6 51 . D i v i tes egeni .675.plures

I i : 1

I N D B x .

guagzdoquequè mpa

D olm , legz'

ca‘

7ztmrim‘a 1 9

pere: mutuofumentes . 691 41212. 1 84

6 7 6 .Pim e: fizm t pan… Dona tm, 56 1

pere: finì culp4î) D onn in .fv la in perferfîà

mè’

szîmutnandoq uè m mrìtM e numer. 6 1 8

fumperes pauperrimi .

6 1 9 .

6 1 1 .b onaria ante nnptz

'

m‘.

D im'

tes idolal . 31 3.

1 6 6 .D ona tmm fed ngagi

.

D iw'

mmcmfm.638 .defi [ imm Lombardù jm

m'

t ìo. 639 . gradm. paji ta ) ad remy nerd

+ 9 9 ,

t i onem benev olm tìa .

D ìv i t i a ,fummobona . ( 9° 7 4 6

perfi fl ioni maxime D ani rat i o,dmn?w lan“

con—zmr i1 . 1 87 tm. 34 1

D ì v i tìarflmcontemptuzf. D ot i5refiz'

tut i q :

e)mgue caujfà . 1 9 9 . 43. cm

anzu i dolola : ria . 1 59 . i ejima , infmenfem:557

ufus, (5°mm 57 4o

‘

boli feic, 557.

paupertme confli éîa t i a , 574 .

ufm res dz'

fl‘ìcìlzorh 6 4 . D uci: v irtus mamy è

1 65.abfolut ìor eflè deéet ,

fe‘

rw'

re 1:

el i is què mmilita: grcgmz

'

z.

Mt i .

Dw i tz'

m fuperflz4m non D uodecim i n annum

curfl f e ,m5}07 id befi t i Centefimfl . 5î7‘574'

D nadecim Tabula». 644mmpa rs . 79 0

D i v ortz'

um. Vide Repupud ium .

D aeg u epifcapz'

cham

ò'

ì‘er in v erbo é» 1v i

EC clefi» adfiìffafe

'

m

m.

D ocere gra t is . 7 9 3tà

‘

. 3 1 8

D ofiores , éa epifiopi , quo. E cclq/ìnA rzfiocmt im, à

mododzfcrz‘

mz'

nnt i ?4 18 manan b im. 4 34

E cqlefiafumlfl tz'

o. 30 8

Eccle


I N D ESt adm- recht . 7 47 ,

Epz'

fcopzu‘

.papa .

É mplaflmm a ri : a lieni. Epifcopz' bona , é« Ea lg

imiurm dum. 1 6 9 fia .

Empt io v endi t ìo, bo Eps pimzmm , (y perfe

neflfl . 395 i urisgw o éì‘ioin eorequifi ta 331 .

f i um. 4 0 1 333.

Emptores fupelleè

'

ì i lz'

um, s'

faopoqua.*v etentur î

qua. apud tmpcz ìmm 31 1 31 3.

m rz

°

potm'

flè ntwìxeovîm t tomzzz

'

tmpez i oportea t

tai deteriora . 659 É pifcopi quim1m

Enìcà re enecare: 1 15 531 .

Ent rage. immgmm, 7 45 Epifi api v eri , Apoflolarîi

Epaphradz'

tm , Nero. fa cce ore: ,719 1 17 144

771 .adfin

'

é'

t‘i eri t .

Epi fletm.w 6 . 39 1 . A d

eum S impli ci i com Epifi'opi pr imi exflìpen

menta r im , cum auéìfio d iofala 31 9 .

r is naji ra'

d ijfizrta t ion ibm , gu i ,fub pr& loadbuc,mox i n [mem ex i

b i t . 1 9 8

Epim gi v im. 2 74 damn generum. 4o7.

Epiglaanim .

fpipl mm'

z

'

z'

nterpres. 6 3 Epzfi opz'

é» daéì‘ores

Ep'

ifcopev em , ca rna li hm iminatz

resmi n ime expetz'

bz'

lia . 4 1 8 . 4 1 9 .

4 1 1 , Epifcapi modem : è 4 71

Epìfcapmm t lis fun t ìqm'

. pofle

fiz'

o 533 r i ares ,évpriora . 4 24

Bpìfcopattus v eri p4 1 1e5. Epifi oporum prifi:omm'v

'

im. 1 9 4 .

v et i tum ? 33o l 33t . gsa

Epifcopm w arm, d i :efcere Epu lumprona ta li defini‘Wi i fw .

fi amm mota tum. 77

Eqq lrex,

I N D

Equejlres , é» egm'

te1 ,

publi cani . 1 4 4 .egn i tes ,E v ora t i .

publimni . E urz'

pi des.

B quomerere. 7 7 9 E î‘febim ° 75E quam m loca tores . 553 E ujìa thìm S

’

eéaflenm ,

E rgafler ia rcha .mm i zmz cfurg

v emr.E rgafl ulum ,pro homìne 451 0

qu i i n 6 0 . 1 4 ;Excejfm rei , (5° res.

E rzpereprafenta neum re m tm 7770518 772 .

med ium ,é» eopraflmz 1 1 4 .

f i t“ quzdem, fed quad E X CLÌ/ÎM/S li bi d l fl h’

, qu i d?i n nu ll im potefla te ,

1 1 1 . 1 49

promi tzere, 57m £g u 1 6 Excammun i czzt io i mpe

30 0 61 6936 1 2 . 6 1 8 z i ta rum,magw , (31 me

Ejfe, (9° v ellee]]è , quando. r i tama ior i magiflmnamfint in i quo? 34 tm , ordine: pr i ncipes,

Eflote proba bi le: num m elam tores , tenet .50 7

mula ri z'

, C hrzfi i pm Exercera rem , (91 mi i lld ,

cept aru d i c‘ì‘nm . 550 u trz1mgueper inde lzci

Efur i ei quantu 50 24 ? 769 tum v el i llzcz'

tum . 4 6 9

F.t lam'

ci , é»

pu lv limml Exercere quod li cet , id (91

clacura a lziprofefe exEmmgelz

'

zzm fi cumi nm arrendam ,permzjfum.

H ebrew . 21 51 0 .

M a tt i na :'pfoH ebm i ce 1; xercerepecun i am. 31 .

fi r ipmm . 4 85. fumm , pecumfim

81 1 . Gmmmhod i er fuam.

numé v etemm. 80 8 . Exerci ta t i a,perfeéîi a. 1 89

8 0 9 . ex H ebra a tmdu Exa ci ta tarfa cer .

5211 771 . 8 1 0 3 31 .

E unngelzz pradz'

mt i a , 1 33.

9 1411 114?

30 8 155. 1 6 1 . 1 6 3.

Eucha rz'

flz

'

apama ( è» cor

pm . 8 1 3. quot i dzepnr

t i cz'

pa ta .

_E v m tm ni lfncz'

t adpraI i i 4 1 7 3.

I N 1) 1 x .

gueper i nde li ci i umm:i ll i cztum’

. 4 6 9

Facere (91 mmfacereqmzfibi qu i s fieri nò!let : guant ttmdzflè rat72t ì

7 7 1 7 7» 77 8 780 31 0

781 .8 0 0 80 1 8 0 3. 80 4 F a à?» ex ev entu praba rì8 0 5.8 0 6 .80 7 . 8 0 9 .8 1 0 non pojfmzf . 7 6 6

Fa fìz'

tar e caxc'

l iofi es a r

Exercz'

tmtm gerere png gentmùu . 588

fefi uìaw com eîum F amis , quaqta1*v bs ? 7 69

fu it i u , qn i èm i temm Famuli , mercena rzz. 7 1 3milita re z

'

nterdzczm r . F amulomm [ :bem li tw

7 87 . ex heri bonu , i ll ìcz'

tfi .

E x igera li cet quad 4 c 657.

pere. 388 Fcramm f&v iflîmaz,En ered ebi tarem,pra, à

’è Pi m “. 7 89

debi tore 4 9 0F eflm . 777

Exzfìum, è D ei F 1dejb la jè r*v nmur, 31 7

te. 1 54 F i demjfor ,pz'

gnm . hypo

Exz'

t i um long inquumm el them 7 0 ;

pr4fi ms utra gm. d elz

'

mtu 6072 1 v olun

v im ? 7 1 tm ,pmceptamm Chri

Experìent i a medi i ntell e fl iprz'

ncz'

pz'

um é=finia,fi m , canfi i em

*

uz ba… non i ntelleéì’u/S nudi:zd v olant» : i n u t ré fr:z

°

ent i a1 [y expexi ent ia .

pri ncipz'

um (èn fi )…pmcaptomm C lar ifl i ? F idesperfeéì

‘d 318. 31 9

551 . 551 . F i dem praprz'

am cerrum

Extranem ,eé»f mtar , qu i . punt ,qu i meli or ibaa:fenam apudM ofem ? 6 89 fefidem Imbemimn no

Extmnez i nter I ud.cos luni . 50 6

conditio. F in l°

6 .fumn mperfi fi i a

F m: . 1 9 0

A cere a liquam rem E lagz’

t i zzm z'

mpumm . 1 4 7

Ò’eflîdemmi .%tmm F 161% *v z'

ri4 imi ecem . 1 7


I N D B

6 0 4 . canìunéîi . 36 8 : zî.

F aenemtorespg blzci ,mer F a memtoresmen]21n Pf ica torz

'

bm omnibus o w m'

, …gl i , 51 ;

l impra la tz'

. 4 0 3. 430 Fwnem tores priv a ti ut

F aenemtoresé»publicz:ni ."v enditore: priv a ti re

1 9 . mm qu i b|m abmz’

dam,

F aenemtores omn i bmpu 4 1 9 .ferepejorespublibli canù meli ares. 1 4 1 , ci4 . 7 88 . clanm la rz

'

z'

77 3, omn i publica narent i aF a memtoresma li ma li : res . 7 9

meliores pwblz'

canàs . F a meratore: ò lenanes .

3 86 . 1 87 .

Fwnemtore: ® €cm 7m° Ewnemz'ommgenera . 1 9 7

nè dm a priv ileg ia . 3Theologos . 7 89 Fwnem tar i bm nulla im

Fwnem tores WWOMO'É V pafimpa ma Ecclefi'

ajl ivoy a1, xjfl mgfll òh 250 . 2 6 ! m . 788 .

Faenemtores i hìqu i Pu F a meraz'ori a profi/]Î a ,

niendi. 4 86 . eorum fwnm.ma le d ijìinéîa .

E cclefì4

fl i ca rzî poanamm im F a mera z'orì& prafij]îamî;.4 0 6 . i nm milim4 .

è ema culoD ei non re F aema . Vi de , U fixra.

gu i efcent . 36 0 F aema , è mutunm. 34 .

F aenem tores priv a ti (31 F amm , qf9a nfum , d a d,lf,

publz'

az'

. 565. fermzt ? 8 .

P armu amcontra D ei w

656 . lxnta tem?xo3. i uri sFwnera tares publi ci , mzprobentur à mag iflmm , an tantumper cm i nterd i c?ù

'

ì3 Cleron i v entz

'

am toleren a li emtm . ei que intermr ? 745. è mag iflm d i fi am. cui 4 1 1 . 4 1 3m Vrbe: guamaa

'a 21 M afeper

Fcener1ttores aq uemm . Iud a i s quei sprabz'

bi tîi ?

E X .

(91 ex quofa re ? 350 . Fa ma max imum G ru a

é quod-mzm 37 1 . comm.

mmpe i nter ipfos. 4 6 7 . fa mo: dia rium . 34 . (5mma lim .

F a mmpubli cum (y prìmm

t i cum commune .57 1 . trapez ztz

'

cum.

56 7 .

Faema publi cum , prob i

bi rum C anomfl i s, reli é?ocamb io. 573

Fwnm t rape< ft i cumcommum

'

nullzbi d ifcretum a li ter , guàm

prafiflione. 7 4 . pr i .

f unt arum ma le d1fl z'

n

fi um. 77 . plebemm .

i deaque li ci tum. 4 0 6 .

a uéì‘arimte mag'

zflmtm permijfum. 6 34 .

quonium u t i lifl'

ìmum.

759 . nemmemque ne

m t . 4 85. fed fola tur.4 8 6 . la ì

'

mm. 573

f wnm , leg i t imum. 337 .

7rAeonE£gt ca ret .351 4 11 0mado imprabetur à pat r i bm ? 354 . perv erfe

fupm gra v ij fìmzz crimim: damnmum. 4 7 4

47 1 .

hebdomada ri um,men .

flr uum,annuum. 750 .

Pa wm improbam (91 731

flum. 7 38

F a ma improbam impani ram rel i ft

'

um ip 11

t raguefb ra. 4 87 . (9°

qua re ?473. quoque}…m

'

fum é"

quomodo ?8 . 4 89 . lev i…

furto, (915.

F aema , et iam improbif fìmum zmmerztb pm

[ umpt i bm immad i ci5

folm nìta :um é con*0 i

*v z'

orum nata tur

tbeolog i5. 759“

F aenus i llegi t imum , uhfguefiaude tamen 1 4 5

dolo *v el fui . 1 19

Po wy s 11 6/Que oppre/ fìone,é oppreflia a bfquefaenare . 4 7 6

Fa mar i smodmfruflm exami na tur ,fifa nm inconceflì1m. 7 3

Fornari»: WM,51 3 1511 11.56 8

Fwnarùprafcjfio,ut i lu . 1 7

Fa mm a ccipi potei?nb ao. Fornari»: prohi bi t i a 4 71

è qua pigmu a ccz'

pere

permijfum . 7 0 1 . et i am

6 60mend i ra .

cù'

u]mparionè civ ili;jur i sd iéîi oni s ?

duplex thealog ianoflr i s .

9 8 . F amoria

Fwnar ès excejfm ,

F a morz'

acaz'

pere pan em353 Fm ter . 15°fraterpauper.

banomm Ali quam ad F ra t res , propter 5/Aoa'ìîx

'

acv

ha c reflantemfubindi é» propterm t. 6 1 4 5M°RW0 ÎW 4 36

F aema exereerc.Frauda tor , Ckrifl i /j h i

F a mm fol'v ere alternm mm non ha bet . 4 89

:mmm i zzfla r angacontra ria….

7 111 1 1. 1 7 7

Formula r i um nota riamm *v ctm . 51 7

F arm'

mrz'

m (9 1 farnikar i a . 1 4 1

F arnimrz'

i 11 611 01 . 153.

54 °

F am i ca tz'

a excefl‘

m . 1 1 4

Fornimtz'

o 691 f wrtat ìa.

4 14 4 51.

F ormmtzonmexcejfm ,

fom i ca tz'

o. 1 1 1

F arm'

mtor , (9° adulta .

1 1 3. é» fom ìmrim .

1 4 1 .

Fomzx 1 4 1…

1 44 .

Forum ufm , mos , faenar i d c negot ia tz

'

oni

modum inv enìmzt .

2 13»

557

FortunW adv erfa jkpe ,

nunquam faenm per

fijè z'

nfb rtunatum

perdit. , 7 6 0

F ra tern i tm Chrifiz'

nnn,

(911 11 111 11 .

1 19 . 11 0 71 1 11 121 5pàupe

”m quàm d i v i tem

pejfuma'a f .

F ram (3° w iolm t ia .

184 .

F rjìat Statutomm liber.754

F ranténm . 51 9 .

m'

t’mpemn i 4 . 4 85

Fmge; centefim4 …, fex11

éîomm cleri comm

la i carum . 4 1 8

F rument ‘

i mm. 53o.531 .

534Fugem hafiem tut i xa

guam colla topede : an

g radi , m un que. 2 66

F a rm i. 2 67

F um rz'

, é fwnera ri . 1 o4F a re: Canam]ì& . in

gn/i.mzm rgfimi le; ?68

Furumplem1 omni a ubi

1v elmd lz'

t rapez im.73 0

Furmm. eiusfl>e»

cm . 1 0 5

Furtnm,fizpultommper

fbflîo.facì i lcgiam. 1 48Fa rm


Ì 11 D B x

1 84 Hyperochd pignorum dia

He/claim.v endi tomm , ad cmix,

6 qui oppofm'

t

4 48 redit .'

Hypothem , pignarîsfide

8 1 2 … 7 0 3

H ìemx. 736 . 737

H ieronymus. 1 39 . 1 4 0 . I .

Dolold t ria .

Idolola tri a , av dri t ia ,1 6 5

-Hiflni ones ignomz'

hz'

ofi. q lolnt rM d i v i tz'

a rum.

1 59 .

21 chr ifiz'

am'

tate Idoloùztr i az. ranunciam,

a lieni . nan i ndz'

get ut ci711311 1 .

Hzfiriones refipzfcem‘es

mì 3 Wl'

“ i nterdi ca tur.

infame: Mmm . 4 9 5 458 .

Homerus . 80 0 Idolothy tom% f4nguinif

Homi cid%quòs? 7és .7 7o que cfm :

Hominum,émeretrzcum‘

n w utfim debitorezp

merca toras . 9 nonfwnus ,perd i t . 758

Hominum plerique<M\O 7 6 0 .

; ;qzhxazm , pot i us quàmIgnot i quaquejmzandi .

4571 160 1“ 1 88 . 6 1 6 .

:Haneftm mìuflz'

ci a . 1 35 I ll i bemle ford idztm zé»

Honefii v ox . 3 1 5 inhoneflum.31 5.minìtf

H onw abi làs ,T ime: . 6 0 6 libera le. 31 6

Hmos , éw curat io. I ll i bemle: , à vsaél;îhey u l 36

H ayatim . 35. 56 0 I ll i bem les prafej]ìones.

Hofiem fingere , tutz'

m

què m v inci culla to I ll i cz'

tu xtnt è , 11n f mfìm

pede congredz

'

fed “U i fl 71 9 12prohi berede nov o?cere, hm efiim . 1 6 6 gm t ìbm (9

«

H uy sfit ren-meefier 115 Iuda i s , denov o Chri

eleemojjmi s. 7 47 fl i 1 mz'

s flngula ri tez; a b

Hyperacba . 86 Apofiolzs mm preb i

D B .x

bim. 453 Impudi ci , ”6110 1. gui1u m?Imi ta t i o D ei qué bom

'

efi?ci untur homi nes ,ac Impunimm reli fl um. er

P"fi fi i . 1 9 1 51 0

Impenfa , [ umptus ,pem Impuri tm v enera a n

m'

a ,”50 069 1 . 1 7 6 . 1 7 7

Imperfefi a v i rtutes . 1 9 7 Inpurumflag i t ìum. 1 47Imperfefi amm feéì

‘a è In a cc identi» incidere.

1v irtute: . 1 9 7. 1 9 8 1 54 .

Jmperfi fi us , qui : ? 1 86 Inaqua lz'

tm‘

rigori : inm'

Imperi a , (91 cura t iones. t i è: aqua l i bm , i njufl :fi1 1 9 1 9 3

Impert inem (9. impert i Incidere in accìd è’t in. 1 54nent in v oce: nota ta: Incipz

'

entes . 1 88

umquam m inus La t ì Incommadum cum lucron.1 Ò barba rx.3 ma iori. 87

Impert inemfaéì‘um Cbr i . Im ammod ex commofl i 383 da a lter i ai s, cu i ,pra ter

Impwn i tentes duri Corda . perfeà‘ionem, nemo 05

1 0 8 . fl r i fim . 39 1

Importabi le onu: cmzam° Indt'jîì rent ia 14501 1 . 1 36

flamm. Vi deoopfn'ov ,non cont inm tur fa b

Improbima probiq ue, mam lzbm . 2 5

num i n eodemfem n Indigent i a med i cabi li s

dum dzflz'

néì‘n ofi ci a Ò 1 rremea'iabi li x. 89

fnbjìflere homme paf Ind igent i a in p1 mpere (5°

33 ; dw i te ana log iu. 6 1 6 .

Improbi tvu ef? qua g lad i i 6 1 7 .

menfague cade: Ieg i t i Indtgm pecunia: >PM IP€YZ

mm efl"eci t . 7 75 6 75.

Improbi tm, telonìum,Im rt i fl debi torè

'

, mm fw a

1 4 1 . nm ,perdi t .

Impraém 5fi7\50 1 1 1171 115: . 7 6 2.

737. Infama t i a reiqu4permi t .»

Improénm,7 5L;? 315&M02 t i tur , cù

' e iusmajeflafequ i perrmfl: pugna t .4 o 1

I N D . 15 X :»

Infdmi a .— 49 o . 4 g x. non Inqui li ni i nter Iudao!

pa m» ecclefi fiflz'

cfi . 49 4 conditio. 6 9 0 .6 9 1 6 9'

1

4 95. fed ci v i lu. 1 1 1 I nfi rz'

ptz'

anes weteres .4 1 6'

.

Infanzia. notare [ ali a smag ifimms propr i um as. 1 33

im Mmm m infamia Inflmzs , qu id ?nan ipjè jìt 1111 620r . 50 6. 80 7 .

I pfii tore: negot i a tares1 9 °

I nfamz'

a , q’9= l i ci tmn,pu a rt ifices

'

,è ; )4 gneta

'

tppe l o

gnamm. 51 0 1 9 0 . 374

Infanzia lam : i n civ ita te Inflmmenmm (91 1111711 …

nulla : . 588 tori um . 1 57

Infanzi sé‘èm veîdì sv c. 1 9 3 Inflmmenmm, few u1

9 4 .157 . 1 58 .

Infamem ef fi . Ò inteflm Intellec'

ì‘us muli fcìemm,

bi lem , dzfiîemnt . 4 88 . (91 . 6011 4 canfci ent i .z

4 9 1 .

*v alzmtaw i p utrpîprinInfames, bmo cipi um éflfim/s Chr ifl i

rabi les. 1 0 6 . intejìa l n'

praceptomm 551 .551

1951 13072 6 072tm .51 1 . nan Interefle, 1 541510 9591 1 74 .

omnes #5 ec: lèjìaî ex 1 75.(9° interefr'

.

495 Intérpretes . 56 4 .

'

Hi gy

Ingmmm 14550458’r èxvn. ptz

'

us.

La tina : fue.

Inhmeflum .mm w'

rtn

te è n pi etfi te : con; mz

3 11 771 31 5. minushone

finm. 31 6 7 9 9 . 8 0 4 . « 1 14lg4 1 15.

Inémi cos diligere . 0 1fv el 'v ulga tzìs. 1 38 . 1 53.

Injur ìa , @ lex ,oppo/ìm. 6 3.

rece»I njufi i cz

'

a bemficz'

um é tiar .‘1 56 . 44 1 . Ga ll i

bqne/îm.1 ,

131313 4 . 7 1 5

Inìufius , qu ia ? 1 6 0 Interprete: L X X .14 3.1 63.

64 4 457 . 4 59

Inopes .mzbene 1 1 11114 71 1 ? 6 6 0 . 6 61 . 6 6 4. 6 6 8 .


I N D E

Iurifdiéîz'

o c:‘1v i lì5, (9 ea Iuri4 Pont ifici z

'

dorfì'o‘

res,

: lèfiaflz'

m mz w w w notat i.r in ? Im i cont rar ia qua

I urzfdz'

éì‘z'

omîsufurpa f io, in me»finefrfi ztde,òì, vy el

pantj cìbm.nota tu. 315 1 1 9

Iusiur1 ndum empla 1 11/l iti» mem,aìnmîccfiw ov.

flrum&ri mli em'

. 1 6 9 . 7 3 9 .

Chrzfioprohibitum. I 11flz'

cz'

4 ext ’rema . 7 38

I uflz°

jîmt i ,perfi éîi . 348

Imfnmmum.fumma m . 1ufl ini anm.

furia . 1 85 — 9 4

Im gent ì ii mzciànutumlz'

acdz'

w'

nopagnat. 4 0 1Im d i v inummora le,p%

cepta demlagz"

.

Im d i v i num cbnrz'

tm’

. bonm acpimprinceps.

coni zméîa . 1 30 31 4 .

Impofltz'

v u7n . 350 Iuflinì4nM t rapeg tìm

Im gent ium , [ apraprm a tque‘ ufum . 74 1 7 48

cipem efi .

Imfcriptnm , ci v i le (9° I nflum , ('31 Ìujìm. 736

gemmm. 4 0 1

1 114 ci v i lepeculia ri: gè'

t is

.nmnnnguamnm‘umli Kalendarz

'

i curatzo. 51 9

contra ri um.

'

7 1 8

1% Inda è'

mm me Chrì . L .

fl i anas i n uno objì‘rz

'

n

LénN . canfflffi . 449

‘

ga i . i n pa ri bm ca terìs L‘

abeanes . 753

fecm? La bor improbm . 738

Im C ano7è imm , é= Pon Labw improbz'

orà 733

t ìficz'

um. Vide ,C ano La fiant im .

‘

mfi ae. 4 0 6 . L a i ci ,faculmes ,

4 9 4 —7 0 1 343— 34 6 .

Im canon i cum *v etm ,no La i ci pr ima Eccle[ì.z ha— d i ernù

/

epifi opu Ò'

jwo

fior i bus antaflabm: t.q

I N D 15 x .

I a zci s,zmufumpermiflk ? Leges ba rba r ia . 51 1

1 0 . 1 7. 50 . 4 1 3. Leges ci v rles , (9° cenfum4 1 4 E cclefiafl i cq . 1 48

La i ca interd i éîa , nu ob Leges Codi cù . 48 9 o,

fi ringant C ler i cas ?58.

6 4 . L egexprincipum an ulla

La ì cumfamm . 573 eterna 39 9

Lampridz'

m . 35. 565.58 1 . L egespubli c& Chrifiiana7 7 6 rum,évpraceptaC brì

Larg i t ionea,fi v3éd f,quid? fl i . 30 6 30 8

78 . Legum contrari etm mi

Laujìaca hé/ìorz'

a . 1 77 canci li etur in Inn ? 67

L eéìi ov a ri a .Vide, tcxtus . L eg i tz'

mum, iufium. 739

Legzlflator noma ..é unt i l Legulejm nuga torim

gum . 30 6 qu id4m. 7 1 7

L ex , obex flà toveffd c. °

1 95. L am m.é! faeneratores.1 9 6 . 1 87.

Lex , òv confili um. 3 1 9 L enones , 1 9 1 .

[L ex é» injuria ,oppofim.tolerandt ?

L ex , é lib ia'o. 1 7 8. L eno , infamì4. 51 1 . 51 9 .

1 8 0 . et i am refipzfcem . 1 1 1 .

LexM o/i s , ìugum , Chr i 1 1 1 . 4 95.

fl i amù um imponen Impera tor .dum. L eommz lacm. 4 6 0

L eggi,: *v ox . 357 Leav a rd imfis mag iflmLeg ia implet io, qu» lia?z78. tm epifiola ad trapez i

1 80 . mm. 50 5L eg i4 mora li ; abfer1 mtzo. Lex i con rontumelz

'

ofefic

31 7 . d i fi um. 779

Leg : cont ra r i a , qua m L i bera le: a rte: .1 89

mm [ ine fraude , 'v i . L i bera li tzw de a li ena.non‘v el dolo. 1 1 9 roncefl

‘

a . 657 . 7 1 0

Legem implere , nondum L i bera lzta tx'

4 ner v i. 31 .

efì‘perfec‘ì'um ejfe. 1 6 genera precipua . 1 65

1 6 8. L i beraria rea lm non [ alaK lc 1 imj u

I'

N 1)

£mputmi v a ,

’

infi lm‘

D ei . oz .

L i bertm centeM rz'

m.

6 4 1 .

L ìbzdov eneren,an vÀ eoveff°

L i bidocum excéjfni 1 1 4L ibido a v a ritia meret r i cemf4 ci t, 1 45

L i b ido, (9° lex. 1 88

L tbidi fl ù obfi aeni tzu i n

fnfl i s. 1 39 .ejîcxtci pt 1 78.1 7 9 J 8 0 .

L i bidinofm mz ìdalola

tm . 1 40

L ic inia: lex. 51 9L i ci tam rem, z

'

nprofi/fz'

o

nem v amre licet. 4 30L iéi ta tor , (é» aufìor, mer

inmajoì i 511 11943? 51 1

L i ci tam (y turpìtndo

pngmmt ìa . 51 0

L ìmea rim . 54 4

L i teì a 'N'

? 13”75V defendi30 0

L i tem magiflm tunm

gu ibm mwfimmzcon

duè'

z'

pres inv itant .50 3

L i v ius .Loca repeczmz

'

am, ufummc

Loca t i a , i uris gm t ìfi . 4 0 1

Loca tor'

w infamia nim'

or

quam conduc'

îoràs . 51 9Locuplete: . 6 44

E X

Locuplgs quà ? 54 3

L ag i ca

7 1 7 7 1 8,

Lîba rdz Vi deTrapezîtx .

Lomba rd…tantum «”rra .

candu“

.

c?or , mind s pecca : ,fìpeccht ,quizmmag iffmtm elomtar .519 . gna re

non eìi ci ena’m ?

585Lombardi

nomen .587

L Zba rai i ,gumeparmi/fié«

quo

416 i nfamifi (9° ,c'

uwavam.

W'

e°v ìndica tz'

. 57 8

Lambardorum a ufi z

'

ones,

74 6 .menfapublìm.5g3

non Mmm perfona le77211 72195435. oy erd é*

gmw zmz'

na . 74 1 . 74 3.

v i legìa .577 . mbèma

Ca rola V. occlujîe.4oo

L ucanimm. 4 4 9

L uci lim . 8 1

L un a r i (9° emergere exnecej]îta te.

L ucra tor i a ufum.

‘

85L ucmm, gua. pro lu

cro.. 1 15

L ucmm omne, campmfizfariam. 84

L ucram…profine l màere.C lerzczk interd i &um.7 1

L uce


I N‘

D E‘

11 1

fi leìfcì trdpey éta ,theolo tendmn ad

'

fv z'

mndum

gar i 7 8 9 ma im?

M ag ìfim tm v irtusma ior Ma lnm —;ewevagj v ,

(91 abfolut i or gnam: c i (1 v : 3 0

m'

am ej]°

e debet . 331

Mag ijîmt i i 715excb’

mun i » gra t i a efi . 7 63

ca re.fid trapez i tm, v ix Ma la re i. ufm nulla : .aqunm

*v i_

deri . 4 0 1

mì'

exnfìz'

anes .M ammona ma lum <v el

1 1 3. 1 1 5. li tem pra ma lm ,wv el 75

gmmma ta quibu&30 2

menfa rum i nv i tm t .Mm gcm: ; quorn

’

m. 553

tondaéîares. M dnopera ,a >fd ffi d perfa

Mng iflmm i parere ob mtlìs. 1 76

firz'

ng i t confcim t iz o Mm…habè s a rzdà ’

, hama

Mm s. 40era t camenta rius. 80 9

Magiflfi Iudaomm és M àm'

lom opemm ,defua

1 1 9 . n o ferv i t a lta ri :trafi a targs , cfr M anusfibz

'

v iolenta»! i n4 1 8

7 7 l 77 1

M agzfiramm ,a e$nd‘eîx in M anupret i iì

'

753 19 0010? 1 78

Mfi rt i a lzls. 7 0 1 . 7 6 3.

M agnaxi z'

meye:ttores , an M a thema ti cz'

Ch’

rz'

fiz'

a

1 9 1 n i ta tea lienì . : 4 6 8

M 4gna r i z'

merca tores Matth1 i l îuangaliumw i

1 45 de Euangel iumjè cunM a ledz

'

ei ,…quomodo a b dumH ebmos. 1

11 11 3 07; refurmmr . 3 M a tura,adulm,perfl éîq

M a lefica“ mm bengficio. 349

1 1 1 5 M ed i cim i d‘îr

’éov e 546

M a li , boni , opt imi . 87 M ed i cinamfficeregrfitu‘

.

M ad am 71071 é»fier i 7 9 3.

(mmm, d ifl'

erunt . 4 65 M edi ca : epzfi‘opus

M a lumquifascz'

t roga tm cura tor.inv itanti mz cd lpam

p

M ed i acr ium eff, mifum

fyfl i nea : ò 77 1 mg tendere . 8 344

M a li?

minata , zmpermi t…

I N .D B x .

M afm e ,ma trona Roma e M cm animi , 56 7

mt ex mm sxî egm t i bm M enfi: cambi i . 574

confuht . 56 8 .é°feq.M enfa fq nemtorù . 3z .33.

M embrarumg lor i a 'gfl ab . v el tmpez z'

t a bemd ,

333m i bono? li.

M endncz'

um , qu id ? 8 1 gmn.51 7 .pr i v am””l‘

Mendax , Chr ijl ifi i rz'

tum 14 l 3 -î33

nan ha bet . 6 89tantumpublz

'

m47 1

M end i cimon i um. 6 55 tl uc'

lar i tntzls mng :fìmM end ici tm v ot iv a ha tuum. V7

d i erna ut quafl y a rjg , b itt i ?) non L OM bfi î‘d0

mmm. 3 1 9 propria .

Mendi ci taa , a rs qér q…g .

'

fim . 8 1 6 nmmms

M i dia… femper inflm éì’

a debe:6 6 1 .6 6 1 à f11372e6r1

'

m11 €] fi 58 ù 586 71 11mpr0fima n

‘

a”

exalufm .65z , nb’ lu d i v i t i bm *v elpaupe.

magù quam d iv es . 657M endi ci pignm a cciperé mendim ql l oq; . 651li cet 7 1 5.7 1 6 .é1 511pe 6 33 634 . 1ma , ut ma

re. 7 1 7nopol i umfieneh e, v el

M end icum é»

perjurum plures . 51 5. gmt/ìma

fucerc,utmmg ra v imì 770P0 1’” 7456 0 5. M en]a , nlim M anfa pra

M endic i . 1 4 fl : t i ,pr i v i lag i um. 51 1

Mendi ci pauperes. Menffi cv crfa . 36

6 0 4 . Mmjh pr i v a ta nulla .

M end i corum genera , 51 5.

ra tio. 653 Menfi.fcrìptum . 30

Mendi cis mutuzmz non M enfi ad a rgentztm v al

dandum. 6 0 8 . n i [i pro : mmm dzjl i néh ohm.

pignore. 547 .

Mmd ìm trapez i ta fa me M enfi olea ria .539 .4 rgm

ra ri debet. 1 . ta ria . 539

7 0 1 . 7 31 .Àfmfa rù

'

publimril elam9 6 t i o.54 1 . è n candmf

'

t‘i a

K k 4 nisfum

”

1 1 1 13 3 X .

izì5fumptm . 744 . 745. M ercntores magnarìi és

74 6 . 74 7 »

Menfa rù'

fwnebrz'

um ext rai t iù

'

per‘

mì/fio pmmi@pr i v i leg i a . 587 .

pnefeè’

ì ì . 580

M enfa ri i .x6 VideT rape2 1 1 32. 9 1 0 0 15marca tore

olim nobi li ares . 3 6 9Mmfizri i Roma nor ii .57 1 .

q“

uìnguev ìri , tri nmv i

r igid e.Menfariommnomen .51 7

545. creat io, énmu‘

ne

m . 51 7 . 51 8 .

534 131 54 0 54 4 148

575. expublicmmtharz

'

mte. 54 1 .

M enfa riorum afi cm , fw

fubcociones . 1 4jMermtoresmutua fumè'.te; pecuniam mzpam

peres?

M arca tore: ò v fiemmtares.36 8 .486 .

56 8 . 6 0 1 . 6 0 4 .

M erca tores , é mercb tm

M arca tore: mmm mla ri i o 37 3— s75v 37 6 1 377

M erczztores , (èn t rapez im.

39 3.11 13r050 11 riflm tem

Flo ei z'

cz'

em motg i5fi aexecmtm ?3 8 1 .381 .395

Meu zztarz'

a , li n'

m. 46 7.

gnam em

pria é v mdz'

tz'

o. 39

nemr i 6 0 0 653 omni M ercator i a ufum, bej]è 1 .46 .

M am ìufi i 1‘ì4 ,

a'

t nM : J i M arca tu ra . 373.

6 7 1

’C9510V. 759

M erca tor 36 1

M erca tore: i d eff v en

dentes ,cè ementes. 39 4

Marca tore: ex a lzo fui

*vmzt .

MermtoresWEÉ V°.WI 1 6 1 .

nota ti… 370

M erm tores gna remeli aru codìt i on»sm ecclefia

wi m tm e im? 6 0 . M arca tura3

36 1 . 365.fequz'

ores tm .

pezz'

t ig.39 6 39 )

37 4 . res indifiè rem .

1 36 . é—mm m 51 3. ex’lege na tumli . 1mado lz'ci tn ?neceffi1r i a Òut i lu.48 9

an ta rpia ?31 5. .profiflìo

fardi da . 1 9 l C leri ci.: i n

i nterdzd'

ì‘a . 71

M ermz‘z1 m a rgenti . 575.

M eretrz'

cum . 1 9 1

qxafl 1m rì.eprofef ane:CQÌÎ HIUCÎ OZ l o


I N“D 13 x.

M i l i t ìa gmtm'

tn. 7 9 3

M i li t ia fmmd4 qzmre. .

fug i enda ? 7 8 1 .

av ocmis liéere defum

7 88

“M ilitia ubi (an guana'a

null» : 105115? 775

M imì . 1 33. ìgnomin i ajì .Cbrz

'

flz'

ani

ta te a lieni. 4 6 8

M ina .6 4 1

Minijìri a ltg rzk. Vide,P afl ores . v iv ente: al i eno. 79 0 .

‘1117e72ter exa lta ri di t 9f mm

‘,fi pof7 9 1

M imm la .3x6 cur cejfmr i nt ? 317

M ifl'

ì czz, emerztz. 77 9

554“

M ij ìos ,fe;rculnt. 564

M i t tere fv efiem, induere.

564 .

M adm‘

pr1fapfiam'

t rem

(91 d b ezi _ djfè è rnendw .

1 0 0 . d ifl>utm damodafa mori s; ergofwnm Ml

miz'tendum, madm zm

tememendam'm . 733.

7 35.

M adm ufuramm meda

da i n qué

repefltm ? ma

g ifim tum pert i neo .

’

589 .

m lfecm . 1 1 ,n nempe

ex afa évfmore. 1 3 3

M adm ufum‘

quz'

nqnpra

ba tur. 588

M mchm i .z7o . è n cancu c

- pzfi ere.

Mw chan'

a clanculur i a ,

(9° fluprz'

profej]ìopublim. 39 5

M aechimom'

nm. I 1 7 . 1 6 3

M aeclam guès ?

t a re .muta re . 36 1

M ala damefiz

'

ca. 7 1 6.

7 17

M olim m . 51 1

M alles quìn4m? l 44 . 154

M anachz'

primi . 7 9 1

M ona chorum prifcamm“Uim.

M anogamz'

zt. 1 1 7 .1 1 8

M anapoli a . 1 36 .474 .pri

v a ta 51 14124 . 51 6

Monfimpecuni a .547 .57 !

M om‘mzm feudopmphèHZ .

M ontespi è tafli5. 50 8.58 6 .

Mam ,xèw ép$ mc.

14 .9 1 .1 1 5.j511151771 5e71 Mam i”fwzzere , 51zozan …

t ro*v erfizîefi . L eg i nus t r i cm em jef rd i t .

758. 7 6 0 . 76 1 .

11 071fimper jdemé» un Mornli s lex m'

b i l de i n

I’

N D F. x l

d ij erent i bm ngit . 1 1 6 M umm accipere , locouMora lw legz«s elufia mag i fume , ]b lm me hypecr i

fi romm. 1 1 6 tu .

M orban ia . 1 9 9 m . 8 1 1

M orbm lem'

or nan curan M a ture, unde v erbum ?dus cumperi cu lo ma 36 1 .

jarbs. 587 M utua t i ofwneérì: boneM or i anes . 1 3 1 fiz

'

or quamg ra tu ita .

M ors lenta v el v im u 6 1 1 .

t ra g ra t i ar na tu ra ?7 65.

Morfe_

m [ i bi ìnferre cup ientz manum commo

dam , zm culpmn fufl i .ma t 77 7 1

Mort i cz'

mu m r *v efci i nf

terd ifi um ?4 4 8 . 451

M arum cu lpa i n repudmndaîmu lie re. 3 1 4

M a: , quandofaenori detmodum? 1 33

M efihopulus . 450

M ofes , (àv l udaommma

M ubammedanm .*v ide,

T urca .

M ulier v iroa lter ipfe.158.

M ultaprodeli éîonondum

commij]b ad li cent ium

commi ttcndì 745M umm ecclefì4 . 53 1 . 533.

pa tr imomamm. 559 .

perjbna lia .7 84 . public» .

9 11 1 ex fi l; en0 fi lìi t .79 4

M u tuum i uri sg ent ium.

4 0 1 . demeomum. 36 3.

quzbm detur ?6 9 5. pra'

ca ef? qu i redders potef?. 1 . nemi ni

nzfipetentz'

pa uperz'

da

tuf.6 o o . 6 9 6 . et iam

mendico. 659 . nonm.

mm a bfque pignore ,tum: enimfl ipe: mflg i5

ci conv enir. 7 1 6

Mmmm: ufum rìzmz pi

gnus requi r i t , nullorej 1 ec

‘i‘aperfonamm .658 .

pan em honorum a li

qzmmrefi antemfubi ndica : . 6 1 4 . benefici ummn

'

ta t i4 opus ,fiednon abfque re]?eéîu lncri proprìaque utilita .

t ìs .6 1 6 . eius m i li tm ac

necejfitm . 6 1 8 . ex i

guum gmm i to et i am

immenfi , longe utili….

651 . li c i tam Chri/lz'

a

71 15. 69 6 .

69 9 .

Mumum

I“

N X ?

M utzmmfim fmnore 'M Nfi tfl li um pro defuni ìz'

s,

bi y 33 ex teflasmemo, celebraM umumgmm ìmm cum t i o. nota ta . 7 7

apprefi one.1 4 7 6 N a tura imprpba . 738

M utuumgmtu i tum,qua N a tura w ola toress 1 50

modoaèwz'

pfum nexpau N a tura li leg i ci *v z'l£sderoperzmz? 7 gm

“

. 1 0 3M umm» gra tu imm . ad N a v a rrm . 576

1 11 114 05 ; faenebre a d N aut i cmnfwm .

C larifiimzos, gentesgue 4 0 0 .56 7 . 7 3 1 . 7 6 1 .

a liw ,pefi inet . 7 1 9 N 4m ra i , lmi 4 i Chr ifiìaM xmum, éo eleemofymz. 80 9

9 0 . fi ufl ipes. N ecmz

'

, (9° agere mmm6 0 7 . 6 0 8 651 . 651 . 1ew

'

11 5? 7 7 4

Mm'1mm , é=fwnm .

‘

34 N ecej èzrz'

a*Uetzmtur

M utuamfienebre , q’9= re theolagza pam i cz

'

ofz:dimm» confl imt i a . 8o permi t tmztur. _ 759

M utu i genem . 6 0 8 N ecej]îtm m um qu ì

M um i gra tu it i aéufm mag :flrd tnmodumfimdetec‘ì‘m é» explafm . g imr. 1 1 4

N ece/fitm nulla ; : ummn

M utu i gm tui z‘z'

(7 %fu dz relig ione nec legem folv emz

'.z pra fa me u ll aîtenetu r . 6 0 5

bri , eadem lega ratio. N eg lz'

gentm non faenm,

6 1 0 . hominem neg ligentem

M un mm petem , qua lè perdit . 758 . 7 6 0 . 7 6 1

6 1 9 N egotmm'es, negot i a taru .

M utunmda refiw eàre, à 7 7.

M afepm s eptnm . 59 9 Negat i4 1 ìo a lmd què m

M utuum daremm reddi v endz'

tz'

o ( 9° emptio.

tura . 395M umm» gratu i tuma

’4 N egot i 4 t t

'

a lq'

fl ma .

re. 7 93 3 9 1 .

N egotz'

a torùt , Iicita . 469

NN . N egot i 4 t_ im es lucrof4 C le

(È‘L confiffà .:4 49 rici4 interdiéì‘4 7 1 . 330

N egot iz;


I N D É l x .

Obfi quemi i v oluntm, a b, Onem pa tr imoni i . 784

(3. ex D eo. 30 1 . 30 2 Opemm ri tatu , 4d quinl ?z

Obfeqm'

, ,membramm 3 1 7.

g loria . 338 Opemm m4nìbm , defu0U cci dere , (9° imfcz

'

. 30 3 fl rv ìt a lta ri.O ccupa t i ,

fw%tm fl ìbvfo 1 54 Opera rz'

z'

. 1 8 . omnes i n

0 8 0 in centum befla là pauperum cenfu . 6 35

7 4 9 Opz'

fices . 1 8. òmnes fardiOé

'

z'odecz

'

m ìn annum,

*

fef di . 1 9 0 . ex z1h'

mo ‘v i

gn idmchm» in men… *v mat . 79

[ km . 557.574 Opzjîcesm ecivomt. 6 1

Oculm concupijè ent i a. Oppignem re li bet q‘

ug'

d

eruezzdm . 1 9 9 quid v endi potefl . 7 0 1Oecmamus,

51 4 . tuito. 47 6

D evonomz'

ecclefi1 531 . Oprimi bon i ma li , 337533 li nci. 4 0 7 . cleri ci . Ow reprorebus nas opor4 1 9 . tet qua fim t [ apra po

Oeè nmenìus.‘

159 t efla te”

m nofimm mb

O et i er ,ut i . 36 1 fi m: 607% i n orari onu

Ofi ci na , n i l habet qu i d D ominici comprehen

quam ingena um. 1 9 0 fa .non tampro i n quaOfi cina , (9° ta berme. 56 6

'

funt z'

n nofl roîpatefia te,oejwm ,u a . 533 ,qufi lu ef?pmzia efm

'

, é »

corpora li : ‘v i éîus . 8 1 4 .

regni rzmt v i rtutes. 8 15.

338 . .Omt io è 'pradz'

mtz'

a

0flîcia mmn'

anum. 51 9 . pa rt es ej>zfcopi v era .

535. 4 1 7 .

Oflîcz'

a 9 11 4 ex a lieno 11 Ora torperfqé?um. 88. 1 89

lam . 79 4 0 m'i na r i z

'

, é»pmfid i a r i f,Oflîcz

'

amm redemptza, v z mz i i dem milites. 77 7tiumfin a li . 534

’

Om'oecclejìafl im s é= de

O lez'

éurxì tares . 530 ao li berpramijfm . 63.

0 22715 importaéz'

lr: Cano 4 1 8 .

nafla rum, Vi de .Origenes. 32 7.

8 0 9 . .Ò Î ÌÎS

I N D B x.

Ù rù canflupmt i anes . 155 Papa ,epfcapun

0 7/ 1dm4 d iv a: pau de iure d iv ina ? 1 1 7.

per re]?eéîi v e. 6 13 1 1 8 .

Papa . Vide . Pont ifices.Ì) . P apinianus. 545

Acht . 51 6 elomtz'

o. P a rpa rz'

referrc. 1 8 1

58 1 Pa re: ra tiones. 84P achtcnaer Pachter , Pa radox» nu M em.: fn

‘

(9v pachten . 51 6 . 519 pi en: i a ,gua naqu i demPnéî.zgîa @pac

‘ìag ia rzi . I mmune ta lia 1 87

51 8 . P a radoxon trap:z i t iotmz.

P a fi a re,fi lv em . 51 8 6 1 0 .

Pa éîa ri i ,pachtcm. 51 9 Pa renmmhonor. 1 1 0

P a éîmn . 51 6 Furia re. 1 81

PugnimM. 8 0 6 Pa rmenides . 1 85Pa ll in a , G ram . 54 4 P a rt i cipi a loco nominumP a llad im . 56 8 . ad eam v erba li um H ebm ì

'

Vi r dofim . 569 [ mm . 775

Panù C /v r iflm , quomoda P afcere. 559

gzw t :d i enabzf mm.8 15. P ajfi v i tus li ci t» , v el i lli8 l 6 . cita .

Pam»: naflar. 8 1 3 8 1 6 P aflares ,fcm erd tarexfun:P am: cmfl inw ,futurm , nammull i . 4 0 5. E ccle

v enturm . 8 1 1 fi&min{flri qui i ni quzdPm…euch» rifi i a . 8 13. t rape( ft i s mag i s i nfaquotzd 1e à v eter i bus me: ha bemi i . 4 0 5

fitmptm . 5 P afiore: nemi nem ìnfaP an i s quotzdi an i , feu c

'

o’

mi j nature P0/fmzummm null a menf io in quemmagi/lm tus nan

”

ora tz'

oa amzmcfi . 79 6 :nfxma t . 50 781 3. 8 15. 8 1 6 quomado P afiomm im inmagzfira ;

i rrepfier i t i n textum mm.

L ammm 8 0 5 P aflomm E cclcfiam mPm mtox i ca fm null i pm nannullamm mg; awwv…

ferendm . 7 6 7 MM“ . 50 8

Pa ter ,

I N

I nter . gui z'

n mala , ime

ger, (9° innocem . 1 9

P a tres nota ti..PM ri zzrc/m pal m, mag ifirmw .

.Pa trz'

moniommmunera ,

fi u onem .51 8.537 .538 .

54 0 —559 a7 84

P aulm l C .

Pauli coll ec‘ìmzea . 7 1 9

Pauper, 8aìwvey c.

qu“ ? 6 75 6 9 4 7révu4'.

6 35ommk,petemm_

a

mum. 6 1 3

P auper é= di v as , mw agm

'

fquequ i non mmdz

'

mre cogita r . 6 1 6

Pauper Mmpotem infuamado quam di v as i nfue. 651 . paucz

'

orz'

bm

i ndiget quam di v a .

P 1 mper qua reproploeta'v ix 6 65

P a uper apudmerca torem.

pifiarem. lam'

um. tm

pez i tam, eàmdemfuÉri tra tionem. 656

P 1mper ex dim'

te én

ppm

perrim%5ex pampere1‘armz

'

fim bzlz'

or 6 1 6

P5upe_r appella t io rela t i

Pauperis etì itm ef? mu

mumpetere , (5° faenza

pmflm e. 6 0 0

D E . X .

Pnupem pauperrìm: ,

fere nulla d ifl‘è rent i a ,

idea apud t rapez i tam

plane nulla . 653P anpe

'

rué d i v i tzk apud

P a uperem fizrw zrì gmt i 4 div ina cpm . 1 6 3

Pnuperes , quà nnm, Ramam

'

4 . 9 4

6 65°

Pauperes propri eta rzz,div i: es dzfl>enfntoreseorum. 1 30

Paupere5 mzfo,l i mutuaegeiît ,é* ubi ?6 75.6 76

6 8 1 . game mri nsple

m q; pmfl ìna re caganm r quàm di v i tefi 6 0 1

P aupemm emem'e: fupelleéì

‘z

'

lem quapignomlocoe]]è pojfe: apud traPez i t ;zm flÀ t £ovér rq : o..

m72i tmpez.z'

td deter io

re5. 659 , infwnorefu

pm 5111 05 gnr v antur .

755Panperes-ne a n di v ites quid pauperta tz

'

fit ut i li u5 perfl> i cerepaflìm

'melim 584 .

f 85. f86 1

P auperes , mmdz'

cz'

.6 0 4

P fl uperesfl> i ri tu un pro

pbet& . 6 6 1


I N D É X .

qua D eo. 1 9 0 . tam P erfefi ionì5 pmceptd .

ma ior quìmz minor. vv i deP raecepta. 1 65.

339 . nm omm'

6m im 955551551 ? 1 7 8. 1 84 . 1 85.Para ta ind ifi

'

erenter ; m 30 0 31 6 . quo

mmm fiepema ior modocompetmzt omni.95556555 um ìmpem ta bm . 344

95551 771 i n p mfec'

ì‘u 515 P erfeéîioni5fiéî55, é= *v i r

duci bm . 338 .p55r i n 155555. 1 9 7. 1 9 8

1155re a bomniw hri Perfeé?ìonùfludium. 351

fl imm ex ig îa'a nan ejl

'

. P erfefìz'

om'

an omnes ob

6 1 8 . 555non 516 omni . fl ri éì‘ì ?

P erfeé'

t‘

555, quà?

551 , 1555gemi n i interdi Vide « im ac. 1 86 .

rega P erfeé'

t'

a qu i : prox ìmm ?

3 1 0 . nemi m'

ofiend i pa 2 89 .

555? pra terqmzm legi5 P erfeéîum eflì .plm ,quàmabfiw a tari bm . 387 implere legem. 8

388 389 . m qu i bm re P erfl c'

ì‘i mi zzm . 34 6

Vzde 71 1 5167115 Perfeéì‘orum v i rtutem

i n damno ex commodo m'

. 337a lter im . 39 1 . excludz

'

t P erfec'

ì‘a 55515,5I5l55156,m5515577 1 34 9

merca tumm 4 1 9 [ O 39

lam admzt tz'

tLdm a t i o 1 9 7

11 5572. 1 9 0 .

P erfeéì‘z'

a cleri camm. 6 8.

É erfefìzoqa afìum fa cìen

755v ztxfi emmz

'

zze.

l ’ufeéì‘ìo (

’

9v rà m e

, ime

qua ùz . 1 8 1

Pf rfeéìzan i5"v ox affan

m r . 1 9 7 . 47.465

P erfeéì‘a v i rtutes.

P erfeéì'

z'

or , qui : ?

P erfeéîw r "WM . 1

P erfeéîzj ìma feéîa , d5f150a lta rij è rv i t . 79 9 1

7 9 3

Perfefl iflîma ,qua lm?30 9

P erfè c‘îzfimz

'

qu i ad a l

t iom ajfiz'

m re paflì mt?

P erim lnd i errz,é up um

g ra t iw

I 1 N D B x.

gra t ia efi . 7 6 3 Petem , ipfi1 dame mina?Pen n ad annum, v elha 319d i e , mmm gra v im

? P et ron i i E umolpz“ . 1 71

7 6 1 . Pha rìfa us (91 publimF eri a riam . 4 87 nm . I 1

P eri umm , é1 rin nd i cum Pha r i]ìeoruhzfei?51 . 1 8 1 .

fa cere m‘mm gm 1 9 7 . nombn. 1 98v im ? 6 0 8 Philo.

Permij]îa rei , ei ufdem re iprofiflìonempermi tt i i

'. Phi loni5cpm qùod non ex

4 30 . ta t . 1 9 6

.Penn ifl'

z'

a conni v ent i c , ìn Ph: lofophm i n fintmt i ès.

t rapez i t ìuî, nu lla . 7 33 1 6 o .

Permiflìo qua i nfami am P hi lofophi nota ti. 1 0

exclndzt , v eljè cm . 31 1 P b i lofiphz'

a v eterum. 3o4

Permi t tere. (9 infama re Ph:q ophi cum'v i 'v è nd i

rem permz'

jfmn pu genm . 39 1

gna» : cummajejla to . Phi loxenm .

4 0 1 . Phi loxm i g lofi . 1 4 1 ,

P ermi tt i tfi f quodmanet 6 9 .

impun i tum. 330 P ignm h) potbem fideÌ°ermci ofa theologi sper 7uflor . 7 0 3mi tmntur utzl i a (91 P igna : comxentz

'

cna le , (96

ria *v etzmtur . caa c‘ì‘m um .

759 . 7

Perpetuum ìnflam P ignu sfa cz'

t , ut nemo,guì°1 ’b h

“ PDM“? 80 6 ha bet , mutuoufu ra

P erjcn bere ex mmfa . 3 0 r i oprohz'

bea tur . 6 38

Perfi cut i on i5tempore, bo Pignus , et i am mendi co,m

'

Cbriflìnni . 31 8 acczpzendum . 659

56 o P ignorz5captzo,propter de ..Perfii fcboli ajîes. 56 0 b it i d zjfolu t tanem i a

P erfmza li a munera . 51 8 quoque na tu ra li : .

7 1 5. 7 1 8 .

P e] fì7m°

ma li , boni , opt i . P 1gnar i5 captzo (9°da tto.

387 7 1 6 .

L I l Pigna «

I N D B'

x .

P 5g550 f 555515550perprzw t P 55, et i am qtm/Ìz5mfa…

fa: 7 1 3. (91 redd5550 , 7 1 0 55575555. 39 0

7 2 1 . Preta ‘5s 5555555555550 n A'

é

P ignor5s acceptz'

o , (9° re5l cm: 1 89

515550 7 0 3.7 0 4…555555055 1315555, (95 A rìfiateles , an*v etz

'

tnp05i555? 7 0 5 cam i lz'

arz'

poflînt ? 1 0

Pignor5s (51 de P l55555555. 34 .36 .

5555550 . 555. 557.

P igaor55à 5555551 5555fuen 56 0 . 581 . 637.

d555'

hyperoch5t ad pro 6 6 9 .

pr i emri um 555155. 659 P lini555. 4 64

P5gnorz515555patefi q555‘

5i P lures exeq555'

perfi oî'z'

0mk

q555'

5! v endere 552 [555 75555755505 perfeéì‘o 55?

mm. 7 0 2… propi orem eflì q555‘

5573

P ign55: 555551555525‘

q550 l iv

gu i de55551152503355555555, 556 illa éa fce fegueg dj pa rte. 1 89

55555. 7 0 1 P l555555519555.

P ignw mpere (91 5555555 6 76 .

re , 555ege7zo «fr men P ae755î 5755505555555 ulcif1: i

7 1 5.7 1 6 cr imen auéì‘or5s

P ignorz'

rem panerepm 7m nsl îd 7 89

fi555, q5555555f5515555.7 1 4 P ceme55555555,projb 1m m.Pignor55 45556555 55555 1550655. 1 40

pimda?

70 0 Parma (5° 55°

1’5g550555 q5509555 55555 w ile5. 1 1 1

perr im5s a ccipere 15555. Pwn i tentz'

urim . 6 3

7 1 1 . ( 9° g5555r5e? 7 1 7 Pwni tentmpublimprìf m

P ig55'

55'

5_

555 defl.i i55 55075 E5515f 55. et i amprami

perpet im 555515525555155… 755575551555555555. 4 7 1

5555. 34 1 P cm i tent in: ,f555'

efi mifeP z

'

flor 5healogz'

c555 7 6 8 r i cordi a . 1 0 8

P ijìorz'

b555q555555 p555555m Paemtentmm 555075551551

a mag iflmtu po t io ,mi q5505pertm555

75555555? 1 1 4 m : . 4 19

Pi555, q’9— 7’ 55fl555.4 1 1 350 .

Polit i …


I.N D

Pru eptn «50 15555555550

qy andoneceflh rza ? 31 7P raceptomm D omim co

rum 51550 ge,nera 1 6 6

.Pmceptamm mora li um

fumm55.4 6 3 . 4 64 . 95553

6555 omnes obligantur

C h55fi5'

55755.

? 55550 75555505575051555, 95555

3P radz

'

mtz'

m E 555555g0 155

95555155 30 8

P radz'

ca t i a, (9° 0555550 3 507 4 epifi: 0pespa rte; .4 o 6

4 1 7 .

P r4feéîz'

, m55

25555557; perfi na lz'

um

gerere pro1 57555555550 5 (91 exer

5555555575 , lzcztum 9555

6555 mzlz'

ta re 55555505

75055ef?507550fl55575. 7 87P r0pofi t ì cu ra tores. 534

i è m ,évw én 8 0 6

Pm/ides g regìbns 50m

m5'

flîs [ 555151505555

perfeéì i ores ej”e debezzt .

331 .

è n

5575555155555555515555. 7 7 7

P rat er i tum (91 555fl55755.8 0 7

; ; z. Vide Epi fcopi oP reféy5er i , q555055; 505555.

5555555555: 5505 55555555

beb55.4 1 9 .

P refby terì fe55 epifcopì ,5'5555555g5550555555. 4 0 7 .

P refby ter i fub Apofiol i s.4 50 .4 2 t .

P refby terommprifiomm

1 5555. 2 9 4

P 5555'

55555, 7° J‘té-wey v. 1 7 6 .

1 7 8.

P 5e55°

0 55110 m555e5550 55555

f55,55f5555 50115iu re 55055patef

‘

r'

._437 .

Preti5 555550555555 eti5m515055555510 5m5gzfi55.

555 5555555. 1 36

P 55'

5555'

1555A 5555555' diplo

55551550 pri v i leg io 555155555553 5055555. 550 7

P 55'

5555pe: qu i bus leg i busfi55]0 1555?4 0 L 555505555555lege: 9 9 .

greg i bm caîàmiflîsfibi

perf'

efi ìare;-555eflè debem'

. 332.

P555505) 55Ch55]555555,7555030 ex50555m555555555515

'

4 0 2 .

P 5005'

555, 5555550055559550 ,5555555555eadem 1505555550ì55x55 d i v erf5 0fl7

°

555,

l’

f05uzfe

I N D P. x .

P50055: , 150515055g0 . 73 7 95° 0559 0 555554w ? 6 1 6

Probus , C brzfi i anus , dm P50555055'

0 , w vcokfi. 33z.Pera rte: 55550555

'

g5'

05'

155 é f51555555 5555115 ]ed'

peri niufl5 pugmmt . 334 g5551555. 387

P50515'

g515'

555 pradz'

gum P 50555055'

05554 5555055555555

55055fw5555: ,p555'55. 758. 555555.

7 6 1 . P50]515055Vox . 7 7.

P rofifiìo rei nanpotefl fue Prophet5 555 0m555'

5 di…5555. 5565res ipf5 55? le 1555

g5'

55'

5555. 9 6 P50151555555515'

f55551555 perP 50f5/f5

'

0555 [ 5561555î, 55555 fi m5555555 'v zf5 550

55515555fingula rz'

ter fue 62555555 6 6555555551015555. 453. 458 . P ropi na t iopro 5555515de

4 6 0 . f55555‘ì'0555555. 77

P50fèjfìo5zes 511517055155. P 50 fU i5555'

555‘

5’ gerere [555

fard ide . feéì'555555permiffum

P rofejfor 9555655555555555 55551555

55 9555550 . 50 0 55 55055 conceflum.

P rofeflb res , 1551555555: 5lie 7 87 .

550 ? 7 9 0 P50 155'

5555'

55555555555155555555P rofejfòres L59151555f55 555 prarog555

'

m5 5jfi3555.

5551551 1550055 39 8.

tes quod opponerent ,5d P55615'

55555'

,

505555555 [ 55555555550 15555 P56155555555, 55551505555.

551555555555. 31 4.

P roficzentes. 1 88 P550155555555[ 515555555cò’

] ìn

P rofuflonesflorum. 7 8 gu i ta r 55555555551555015

P rogramm5f5 m5g ìflr0» 555555.

55555555 7555055: menf5 P517155'555555m epi v 0,u oc ,

‘

év

5555555055015511055: 555755 vomt‘

,«f îìt9m f . 2 6 0 . 2 6

55555. 50 3. 30 4 P 55615'

55555'

f06555555055'

6555

P 50 1e55555, 6 43. 644 . 6 4 3. longe 51555550555. 775.

6 4 6 . 638 deterrimum homi num

P romi t tere quad 5155555055 genus 95505 51550 10g5'

potef? (3° 555 55515550 5555555550am 55055505

755051 fl dm5num,

àvmrr i . gunt . 7 89 . 5555559555555

L l l 4 56 E ccle

1 N D

550 00514555remoti. 1 1 J. .

awww v 'rì v

fl : eccleji 0 550 [9055550505

1701555051505.

9 50015005555,é5051555505338 6

389 .

1355015005555 (9° fa mem to

1 4 .

[ a i , 1 1 1

Pu01504 555 p055550 505

P500150 01555 (èn 55015025550

384 .

Pu0li c0 maw mqzmle5555555555?

Pu015'

055555 0555550 150550

115… 545P 5001505? agere, li ci t il

P5501105555555 e

pifl: 0porumPuer ,

51500 0: 0553 0 . 7 37

P aym pap05m4 1 5.

F a rpam50 51550005. 738

P ute0m0mmcodex . z. 9 .

1 38, 1 45.1 c4 . é=feg .

P555055550 0501505150005.344.4 1 1 .

Impeza îoru . 358

32 gna reEcclefiaflz'

c5s ,

150550fi054515500505'

50 ? 354

1505505. 467.46 8 .5501f5,

é* 01551555555.

E X °

05510550555 55550555515055555055550 .

05550: ufum,

5550500555555 , 0 05555555024 ,1 0 .

531550

n flua rz& 515505 (95f006 19

@350fl555555'

4 , (35105505505.

% dfifl 4 55055

56 1 .p50f0fl0505.39 3.d5fifi0515

'

555055554 . 1 1 7

%dfl55555 qua le 55555

55005?

n jim ,ÈPJd 'f f

'

d .

@ 562 9 0555555: 050

05150550 . 7 94 .

Quafim [ 05015015 9555055:5555655555555. 4 1 8 .

% 0fl555 05555750555 °W°

5663059 5 0034 5104. 1 9 0

%0fl555, (9 0555015550055555555. 834

% 0fl55555505g 0550555. 1 1

91550fl55555f5505055505.0555'7'Wtw a

'

t iww f5505055015'

. 39 0

f05050555550555505

350055055, 5155, è qua

m0d0 , 1555555555?

4 89

Él ’f”50555555555:j055f555.39 7Qgìafim05501501555555. 74 ;

9235555q550 15555mj ggr i5.y36545


I N 1)

Sapi ent i : fludimn proa dip:fim da bea tzî fui .

t a . go g.

Sa rtorM:da'eléurgenf

6 30 . 6 3 l .

Sa rtor i a nfoenem torpm

fè rendm ? 1 9 4. 1 9 ;Sa t; r i em . Sr. . 1 46 .

2 6 9 .56 l .

Sca liger . 4 6 2.

Scient i a perfkfi a .3x& 31 9 .

Sci ent ia nudi i ntellefim ,

é» confci ent i azbom: 'v oImma i n u t rzîprz

'

nci

pi umÙfinu prxcepto

n um C larìfl i n um.

Sc i ta , d è crem é»

pu ce «

pm. 30 5Scim decrct4 confil i a . 3l 9

Scopws (9° meta . 1 58

Scorta t i a,an res U‘ta'

tvoey r.

Sorta tor , zm i nfama . 51 9

ScortM ar (èn adulter .

x:.

Scarta tor é 1 4 1.

Scortumfamofum ta lent i mugni . 46

Scorta 'u: 154

Scri berenemopote}?quoduni v erjb hominumgener i a llubefca t .

Scri berc ex a nimi f mtmt i a pmfla t ,guàmphtu

famcaptare.

E X

Scr i bere exmmf» . 30

S t u rm .

Scurmr i . 1 3 1

Scurrz'

li tm . 1 ; 1 . 1 32… in

d i éhs . 1 39Seé?x perfeé?n (9 im

perfeéì‘a ,

3 9 1 .

Seéì'a hummu v i ta .

Semina c 10 m mona .

gom i zî.

Semij]è s ufura . 1 6 9pr i v a

forum.588 . legi t ima .

7 34

Semi uncìa ri um faenzad imi vlm s obolm a n

num in centum. 6

Sena tor i » d igni tm , (9° a r

gen ta r iommfides . 4.

Sena torum fa memt i a

gua lu ; z.

Sena tarzbm , qui 6m afa .

m i ngerd i éîa era t.ma

nera loco i llamm a cci

pere, ìocula re. 373

Seneca .

Sen iores la i ci .communis

3 9 7

Sepu lcb rorum perfi2j ]ìo.

2. 4 8.3yz.

Sequentmm nan a dam .

p@ucìare: què m

ducent ium‘

,*v ìrmrw.

338 .

Serv ntor.D em.

I N D É x .

£affua Tu lln i nflzm t i o Szt t i bi é»

, fi t Ecclefi.z .

ceìzfuum popula ri um .

64 1 . 6 43.

Serv i re gra v ins , quampignar iponem 72 4 . v el Soci i M ogunt ìm

'

.

capì .

Serv i tz: sferv i lzs ,zfe» mer

v ena r ia .

Ser v a : 'v i fuem inflmmentnm. 1 57

Ser vmpmcìpnm , a : rz°

em

51 7

Sarw mz effe , ferv i tutem

fer v i re, ihferw tu

tedumaxa t ejfe.

\ 7 2

Serv i : non li cet li bera liém ex herariîfuommfam lta tz

'

bm . 7 1 0

Sefi upln,hemi alim 6 7

Sefqm'

cm tefim» *v nlgziA‘

them'

mfium. 74 2.

Sefquécè’

tefima colly bij Mr ii L ugdunîfium. 574

1 1 0 .

Sori etm , i uris gent ium.

4 0 8

8 619 1415…nonfd t ì: lucidm 6 o . 6

Solemm'

ta tum nuptz'

a

li um fim abrz'

nm , ba

pt ifma tw , a bufws . 758Salam? lex . 37 1

S alv eread aflèm. 4 81

Solut iones ex a rwî €26

30

Solut iones de memi . ; 6 1 .

; 6 2 .

Samni antes , pral3heta .

6 6

Sophocles . 4 7 91 89 .

1 9 o . I 9 1 .

Sord i dz'

&veA6b’

3zeox. 35,

a v a r i .

Sefquz'

dmchma ufura , ‘f5= Sord i dnm ìnbonefîum.

1605691ì ò ve’

a $€v Î : oé?a .

decz’m mmm an cen

t umfi rtz'

s. 557 . y74

S'

eflertz'

m in a re. 56 1

S eflertz'

ìnumm i . 64 0

Se tapi r fl fiéa mw 6 6 1

S i cari i . Chrz'

flz'

fim'

tM e

a li eni .

Simplici tm (9°merca tara . 380

Singulari t44 rei magi

31.-5° fed abfque

334Sors , 7 è um goo .xécpab.auov.

77 pecuni a h itma n.

1 7 1-1 7 7 .

Sarspecun i afwnebrà an

precium ufumrw m ?81

4 6 8 Sorm exagua t io ufums

cim fall i : . 7 8. redimum ammorum baudpoflremza fcapm . 78

fimmdepend”. 51. 6 Sort i :mutuifaenebriagratui


I —N D

ma , notmzdz'

è Theola

gbsfuemnt . 759

Supg reraga tzonw operafv ox ba rba ra . 3 4 4

Superi orem ejfe,zà :oveu'

lév.

1 7 0 .

Sy aophant4 . 6 64 . publicmzm. 2 6 0

cati a (3°pragmmm» .

50 4 . 50 5.

Sy nmachm . 1 33. 80 1 .

Sj 2zadm t rapez i tam ad

mi ttz'

mpim : em ad/acw m coenam ad L ei

den/es remi ttz'

ì pro

fejfares . 74 9 .750

Sy nodz'

. Vide C anones .

Sy nad i fupm Epz'

fi apas.

Sj rz'

, colly bifld .faenemtores (9°merca tare5. 4 1 .

— 37

T .

A bell io , (èn a rg lmmn

'

m Pan: fidei .1 4 .

Tnber2m a rgenta r i a . Vide, M enfa ,T 1 2pcz i ta

& C .

Î "a bermz oficina. 5174 0 ?

Ì ‘

a bem a M l C aflaru (3°

jub Ve’

terzém .

365.

E X .

Ta berna l i bra r i amm_bà à

d i e olim menfa r i omm doéîès homi n i bm

‘

éwhonefl is congerra7zi

bm a c pb i lofiphì»: ga rr i endz

'

tefnpmque fa llendz

'

commadm lacm

54 6 . egent ìbzu i tembenec z

'

endz’

.547 .548

T able de prefl .

T afel v an leen inge,prùv i legz

'

um . 52 2

Ta li a. eius lex . 4 65T6 10 72772722, l i cet res turpis,

guamodo li ci tam 1 15.

Templi prafana ì io 7272 723

i ù quoquequi extra .

333

Tempm ,pmteri i a ìnjfmzl i b… (5° Imc tumfizi ur i s , und feri e c07272é

Tenaces , 4 7174 771 1 85

7 672216 t fordzdd qui

I7m *v etzta ? 4 2. 2.

Tentammm *v .2f m7272 272C hr ifìum Cfi dfl fl t ? 2 86

Tere7ìtzm . 1 45. 56 2 . 647 .

Terreflrm , nulla i n om

t i a72e D omini ck? pmfcr ipta . 7 9 6 . 79 8

Tertu llza 7zm . 1 2 5. 1 54-157

2 79 3

-î —44 0 4 43o

451 . 4 6 2 . 4 6 3. 4 6 4 .

Tejlamentarum abufmnota tm . 7 7

Tu b Hebraommmutant

A ra be: inW . 7 2 5

Texms [ a cri v a ria leo‘ì’i a.

34 8 .

Tbea tm hìfirz

'

anim a

Chrifl i am'

ta te a liena .

Theacr i t'm . 7 89

Theodoretm .

Theodojìus excammuni

mt…. 4 0 2

Theedotìon . 1 3 3

Theologim s piflor . 7 6 8

Theologm magn i nominòs

2 0 8. 2217274 4 32 . a lim .

7 4 îo

Theologum ajìer ,fcenerfltomm leg i t imomm

a d'v erfa ri u:

4 8 4 9 1 ! 7 4 9 2 9 7 9 8

9 9 1 0 3 . 1 0 4 .

1 1 1 . 1 1 4 71 1 8 . 1 65. 1 87 .

2 0 1 .

—57 6 o377 47 9

E X ,

-395.

50 9 1 1 0 —545— 143. 54 4 .

—69 3 4 69 4 —734

Theolog i y ooy oà uxeîor4 0 0 .

Theolog i nojlri . 9 5. 9 6 .

Theolog i nofl rì Canoni

flù i ncaut i ara . 9 1

Theologi azdoéi‘ores. 50 7 .

50 8 .

Theolog i bon i Quando

quema lzpoli t i ci . 37Theologos i 72 rebm med i i»:

72072 debere mag ijl rd _

m i condi cere. 2 0 7

Theologi gramma : imlegzbus exempt i tm

mer i to? 50 . 72072 ra ro

fi7pr4 prìncipes

gzt im& fnper ioru pate

[ fam [afa rei , ut é wì*v : lid jurùd i éîionù u e

fu rpa tares. 59 0 . 59 1 .

720 t727i .

— 50 7 40 8 1 1 0

7 314

I N D E X .

732 7247 597 74783 Trfipèîz

'

mw ìdeLombar

Theologoriî fr i v ola

contra:Lomba rda: d if

c72]f22.578 . condzt iones

522017222proi i s gu ìbm

a mera ri lz'

cmt . 6 1 4 .

fri *Uold d i

6 1 6

Theoj>lmnes.

Theophi lus.

Theophmflus . 1 7 6 2 2 1

dus .Méfari d s .Afge'

n

pter 27fi4722;72, 22f2774 1770'

pi er ìll umfit 0127722722272da 588. pràbm.551 .

Chrifl i amm efi? potef'

f.658 . 17722222: i neîchau

fim .2 3. 2 6 . 2 9 . Videu

fara pub li ca .

647 Trapefi tmpa'

rt i tar; ò wi l

51 4 .

Theophy laflm.

Trapez i ta leg i t ime anf

2 7 1 — 2 73 330

443 478 . 4 79 .

Theophy ldéîi edi tore: 7272

17072. 4 15

Thefaurmìm d d

2 0712261271 , 7“c]7e72te 0072

è e9 ww

(15, d i t i orfm‘ì‘m quam

fuera : 4 7220 36 2 5

Tmpez i tx 096723 7207720Thuc‘y di des.

Ti bullus , div e: (9 172722:6 1 3 Trapez zta 1702724

"

m4g ipè ?

Ti ronùmj>ìabi ì ìo. 784 .

786 .

Î ?aéîatorn 3 73510222 7107.

272017221 772 fi faci t ) hodetm di t . 774

T741772 77} jj/720d0 Ml

profej]0205L ei denfes remijfm 772 admi t: ere

mr 720if270m 772 0 1177272772;

7 4 9 — 750

Tmpez‘. iM e

‘?mi lex.774.

Tmpez inz 0flìci um 22 27

7214 6203070 .59 7 . 22277

72295. 7 1 1 .

fi raqm ufcz'

fcz'

trime72

theologorumW “ …«h

'

fl 7 89

Tmpezimxv z'

deN fimula

1 11 2 8.2 9 .367272p721722t7?

bli c2î 49 9 .

mmf7ìm 72072 [ nam“

0072472


I“

N D’

B x.

0 200 quo772001'0fi 72077207

’07,

070 7702pez.7°

27°

0 07 7220772070773

7 35. 272707 rega li » .59 3.

72071100

07000d07270 0072727

770 777002 , fi720 0 772720

i nfami a 720703. 59 4 . 572

60 7227772 0 77272770772 772

prim0spa up0rum. 8 1 7 .

prafem 0706000 27600:

007277702 007r0070722 rem

d2°

07772 . 7 2 1 . (97 00720707

ferv i tutem. 7 2 4 .fa re:72072f0707

'

2.

‘

525.52 6 .

730 °

Tmpezztzca 772001707. 9 3.

0 0106220007 tempore Apoflalorum.

1702270 0272202772 . 7 6 77 .

9 2 . 9 7 . ut i li‘

tM . 3 9

Trapeà zt i cé 0772 cleri ci4

i nterd i éîum?

4 5. 4 7 4 9 —50

Tr071702 2070 00772pa r0ui 0xan .

6 70 .

Tr i but i on€s pa trimonio

mm 159

Tri bum , 07d 772072f077721770[7170 02772 dep0ji ta .

Tr i è utomm 0 72203 720°

2m'

70772 90007770070 tr0z T) 70777727°0

6202770170772? 52 0

T7 7°

007205. 4 85. 9770777040— à faenore 7200 0727007? 76 2Tr i em 0 77270f7

°

7720 uf7m :

pr i w m rum. 4 2 7I rìente: ufura . 74 1

Tf igz°

72M [ ex 772 07777272777,tema centefìma .

Trium'v i ri 772072j27m . 536 .

14 1T702000102720i0 7'77777 1207772.

7207722 leg i t imnun : ; 87.

7 88 78 9 .

Trucìda t ìo [7077277770772

17007705 1707706210: res.

Trunc‘ip0ll ice,poltrone&

7 84 .

Tuer i 5Piì v° °

Turm

00

Chr ifli 0mo 00 72

7702 C brijh'

anaw de

[ 0272g7077205.

Tumi tud0 é

pugn0mtz'

u. 52 0 .

52 8 Tutela 9770710 7727772700 ?

52 9 .

tbeologort7m

720727200110770772. 4 0 3

1 77677707 res Ty r027272005 é» 2277772705.

1207707 ?

I N D B x ,

V0 72012710 , é» 0772p72°

0 170720fl27. 595. i 02r l

°

2 gen

4 0 :Afa 707 1 717 1107. Vendi t i o 0100170 701 . 7 2 9 .

1 58. 062174 71 172707 I 0202'0 07

Vefi ìguli a ad menfam Romano: . 6 9 2 69 3publimm depafìtm 5r 8 Venta 7001 01707 17 6521

Veéi'iga li a imponere , 0272

7 07 1101722? 1 1 2 . 1 13. V072207 ext ra 772727727720

1 1 5. 722'

00722 , 0 7000jf001 . 1 2 4Veget i 707. 7 7 7 V0720 70 2

'

17072217207, C 1771Veb i 0ulxris 0urfm . 2 75. fl i 0272270 70 0212

'

0722'

. 4 682 7 6 . Ve720 7002 li bi do 0272 7W°V

_

é

VCÌ, (97 3 11 1 , quamodod ifi ffa ?

fem » : 1 2 8 . 1770 Ve7222fl007 172 D 070722-72u1 30 . C b r :fium,A ngelas

fue,Velle ef]e e]]è ; q020772010 00201227

mm; fim 272 aqua ? V0 760 720772 7207p1707010 ( è »

; 4 3. [ 0 027 7 7127001 172 0116713.Velox è 0222g077702. 1 39 .

2 75. V07721117001 . 1 32V072021102

'

027 22 WM 'TÉHW V0@22fl22722°

1722707 Sa biey z. 1 9 2 72007 ,

21 7057117.

V ende omni a 0272 v a V0fl i a rim .

54419 72722 Chr ijl i 70 72722 V0]12

°

772072722772 0ppignem7770 72722772. 2 6 2 . 2 86 . 702772 quod 7001010722102772V222

'

0 O l v es . 027270 0 0 022f22722. 7 0 5.V072010777f0/0 , (97 27010115001 .

7 2 4 . Vejl imentamm 10 02770 707.Vendente7 , (9 0772072707 . i d 553.

‘

ef? 7720 7 02270 707. 394 I7'

0fl 2

'

7020 0 0 7170 7 4 112 72701122d em‘e: 72072 negat i a n p077

°

72°

0 pr0f0npt'a 772

777 .

39 6 0 702710 720Vendere quod 12007 7 9 6 . 7 9 7.

oppigm r01n liceo . Vetere. 7271227720 .

70 2 .

5.

M 772 777 2

n eram'

,% gpaz

'ro’b6Mmu ”

'

u ,

Vò: Iegi contrari» .

"

Vetemri z'

'v eflz'

mento “ 9 .

mm lamtorw . 53 Vi ta 63 v a lere non‘v i

Veten bm 720*W£ni l dero -

U .

gm t… 39 8 Vi ta quamdin,non deefì ,

Vìnm‘

m cum. 53_o . 531 . mmdìu nemi gzi _ ,dee}?

pani s vv i é'

t'

m quo ea

Viéì‘or i a (9° m\eové:m ju x. canflfi t nanmagùpro

1 7 0indeprohoc quàm jlf

à

Vi5‘

t’m ,

um'

fi bfg‘fecdx ° m m m,

1 81 6

guaratur ? 3 2 8 ° Vi ta mufs;î m

'

l :mmm

mm omìm°

mr eorum,

Vi é'

t'

m corpora li: nu lla qua all a moda i n pon ;

ment io prbzfcr ipm fl

in fintenojlrd fam.

oratz'

one D omini ca . Vi tammfglz'

cz'

ar ; comm

8 1 5 quqsult imapremz

'

t na

VÌdBÉ Z ES,]ÒM 7QÌJ 7HH ,IWO-v 6 6flîtM i

‘U t l Ìll0fl t ì"quì

fefaenee rì obnoxz'

os

phem.

Vìndìzî& D ei qzm faciunt ? 7 63

reli nquendn? 4 3 6 Vi ta humamè commu

olent_

i a , Ò°fimw. 1 3 4 ni& dua tantumfifla .

Vi ll i cm (9° trapez tm.

{1 4 .VimChrzfiìfl nomm. 9 .

Vi r boma .1 9 7

3 2 Î’ im Chriflìan4 genera .

Wi rt"

u tempe:j’è qui ,pofiz 389 . Profej ìo.

7224 ; ea quod r v i t i i4

em*

erc. 337 Vi ta Apofioli cfl . g 68. z7r.

Vìrmtes . Vide P erfcex a ltari a tque im ex

Vi rtntes [ eÉM -…perfeéîa a li eno. 7 9 1 . perfeé?ìjfi

(93 ìmperfi cîa .ma , defuo a lmj

rz'

fi r

Vi rtumm dw erfitm ex fui t .7 9 1 .79 i . è \ 07723 i

oflìci u efi . 338 bmgmtì4.Apofla

Vimm: mflrM ifm v ìli lim (3° fifcetz'

m. z 64 .

Vi t»


I N‘

D E

6 1 6 . y e5 i r; dzfiè r è b Vfum qui bm ex ige”(9° quoiur

‘

a li cim ? 2 35. da 6 0 9 . ma è folis'

d i

4 37 . 6 1 4 . à nemi

587 .nzmgpropter tmp€… ne , m'

fi paupere éxz'

gi

{:Mmz w el hi c propter pate'

fr’

. 6 0 0 .£ que cr di

ifhzmfit damna na’m t zjfimo ( Imim cu lpé )588 . 4 73 inter fra t res fa cere pzuperrz

'

mum ,

cant rz'

bn les li cz'

m quà m ex pa upercu la4 36 . am « ;etz

'

m mezzdz'

mmpoi è fî.'

6x

I Hdd ù ? 7 34 .7 3y . qua!… Vfum publi ca? é»

pri*v a

reprob i àz'

m Inda»: tum cò'

plééì'

i tur .

I udxos? 6 756 77 . 6 82 . 4 6 .fi equent ij]ì'

6 i nter amzca: ma ,tmpez zt imj eupu

é» cont ri bu les . et i am bli ca . ; g.n qugzputeus

i nter gent iles , nulla . ut i lw .zz . VzdeTrape

amomnis ‘v erim zua Vi nd im tzz. 4 z .

C hr ifl ia na (y qa…m am gmv ijfima ?Chr ifl i ami : li ci ta 6 9 6 . 6 0 9 . pra ter t rapez i ti

6 9 9 . la è'

a’

: mm ('

S‘ 4 6fque i llfiî,quandomm, ; x.

Vfum [mm Bcclefì»fl i Vfummenfirud .v elud bi…

; aque ,probg tn , éwt rw damn'

d cce‘b t i

v

s num

ppz i t i ca improÈa ta ;pw n m. ; 3.

gmmtz'

a . Vfumpri *v p tomm,

Vfwm legi t imm an nn…. ( è » tmpez i ta rum nul

£i az ; i n.i k mimo: l i 6z

'

d ijlz'

m‘ì'a la i co…qu2

‘zm a lm quaflmzrz

'

i : mm permìfizî u]urrî.

pecca ta r . n o . qu i bm

i ntera’zéî’a . 6 2…

vui t ìam cler i com m 6 9 . flem nt .

C anan iji bs permìjfa , Vfum lm'

m , fwnebrenon amplim ]Îem n pecca tmp. 1 0 0

Blum eas , uf um . 80 . Vfum ei zaque moda:;]Îed red i tm

‘. 8 dz

'

fi em enda . 6

Vfwr@mmwflmz s m'

Vfam , é =mermmm . ; 75

fiM W? 9 ! 37 6

Vfum t rapezjta ;mer

ca tura merm tor .

4 1 9 .

Vfum t rapez i t i ca ,éfimer

ca tar i a . 39 .

36 8 .

Vfum marca tu ra qua

flua r i a , coniun èî‘xprw

fejfiones . 1 0

Vfum fi amme qu id intell igendum 36 1

Vfummpermi t tere ,t i l:mm re c6?um è

pa rte dann? Here u

fu ram ef? tollere. 6 1 6

Vfizmmpmfla t haber i proi ll i ci té.qua m pr5lm

.

m”

fa b t bcologamm

condzt i ani bza . 6 1 + ù

6 1 6

Vfumm promi ! tcre con

fult im quàm egefla teconfici .

Vfurdfubla té,quàmplur im i contra fim a li iha c

'

lenm li czt i mmm ,

ubalm di em nt . 6 1 8

Vfum . Vrde , Modus . un

50 0

Vfum , ìnter'ra

‘

e -n m y p i

m .x9 + .quà'

neceffa r i .e?

6 8 . un ex canni vum t i nî

ex lege :mm

m lt .a n

i ur i na tura l i , Òfacr islztterìs, contra r ia 1 1 .

v ari ta ?z . li u taz.9 7 . ygz

quomodoprahzbi ta ,

fuelli cim? l 0 0 . 1 0 l . 1 0 1 .

1 0 8 . qmbzu i nterd i fhz?

v elpermijfx?

legi tzm_ae , qua

nam ?7 39 y s,o . l udau

It t i te , nn 21 propbetu

dammt t& ? 355. 358 . un

Ckriflo v et i t& ? 6 1 9 .

folti Ecclefiaflzcis mt erdzfi a .

337 . C lerza 5pr0hi bz'

M ,

pauper zbm reddifoli t .z m tspermzflîc.

a bfgueparmî.6 . nonpma

'i u

fed pcrfonw impomm

t 14r . 6 9 4 .6 95. a b ì ia a c

cipi end& qu i reda’ere

mu tuumpojfzm t . 6 0 9 .

6 1 1 . publi ca tt t ìliorm

Pr l’Ufl tM . 7 357 36

peg tarum ma ; ores

centefimvx 4 6 . 416f9 11 0

fl ipula t i ane ( ènfcrxptum . 4 31 paena lcs , pxm z

tor i a ex mori . 83

a m , an quamodo,

a ci perfec? i onem pert i

flami a profimpl i czbm

pofiu lntzs cx C larzjfi

praceptz'

s . 3 1 0'

3 1 1

Mmm 4

I N D E X .

Vfi1m Iufiinìzmea . 7 4 0 . 1171 f1mpe1‘

??d fimbzglanas a liomìp? 366

Tert i 11m v olumen de

i i ; 116?11 r11m, promi ttz'

. exce]]ìu falus culpab,'

tur. 7 0 . l i s . hofi es ,patro11 1 red i tzmm annuar i .

Vf11m aqua !es . inapte 6 8 . jufii t ia 76 Ji…gv

3 11 171 . 2 8 1 151 31 51 711. 73 9 . precium,

quad mm; . 81 . flolida

734 . d ìfl ifl éì‘i 1)Vfum gra v i ore: ; «5? re s e fi t rapez ìt immmmij îqres, 11 7146 . 569 immmzinu impruden

Vf11m gra y zjf37311 i nhanenon

q m improbe , (31 fuffa .

7 33 Vfumr1tm ufur.e. 331 .

a m oppomtur fien'

les 433. 4 8 1 .

pe; a n i a . 83.

Vf1w s a l i a nomine. 734 tgrmìnd ndi uni ca

Vf11m lucrmar i az,év cam . m'

a fed zmpofl'

61111 .

penfatar i a ; cànonijìfi 6 1 S. 7 7 3.

mmfn'

v ola Vf11mrz'

a pecuma rejl n°

6 1 6 .

Vfi1mf ne te:?zporepr.zfl ì Vfum rz'

x re: . ea; im:e :zi

fiuto (ja redt mx v i li canfl i tumd4.

nu1 . 8 0 7 0 2 .

s me la rq am redi z'm Vjùra rzz . Vi de, a era

1171 11 141. 83 1 0 1 65. am corpora li terVf11m r5,

1’1'

1 114 puniend i . 4 341 4 . r1 m

'

i hypacr i f.z a li asVf11m , ( è ; nfurm ì.ggmm rofejlb : candemnant.d ina t i o. 36 8 .

Vf11m rum ceflk tzo, [ artu Vfw non tallendmproptaexxgua t ag. 79 .8 0 1 1614f11 11; . 7 3 :

m rz'

i contra c‘ì‘m . 36 m rei ,q dmodumpen ie:; fl ìpula t ione.

"net . 735


A D D E'N D A E T M LI

'

I'

A N B A.

PAg. 1 9 2 . l in . Pro 1fii s Lati

ne lenone: $acarione: : b el &amriolz'

, mp

i oJ)aiw oz repone haec adde Latine lcnone

‘

y . (l gamv i s hac e tiamvoce Latini ufffint '

pro G raec0 mm'

mgvdcom îg . , p rofi:i tutarum dom i ni s. ut ex Plauto, S eneca,

ali i s Romani s fcriptori bus comfiat . *At

bacari ones aci bacari 0 1i funt , quo s i i demG reed appel lant , m; voîmnàreunPag . 4 0 8 . lin .

'

1 6 po i?, Dacabat addeD e b ow ru Epip orum C leti L inid ifferenti ord ina ti one ahea. qua C lemen scum d i v erfi quoque muneri s i ni un& i one

à Petro'

codcm confecra tus efi: au&on. .

Angl i faxo in‘

natalèm C lemen ti s haec habet ; qux i n prim i s notanda funt : .f ljwjlolm(Petrus bum eleg i t in [P.zpam (Ram

pofî fi mm dtfi cj]àm (9 ‘antefi m»;

zlp/ùm. ? apam'

ordina»i t , @f in j i m Ept°

fi aPa

li Catbedm cal omb i t , ut Cbrì/ììanomm wu

mmhaberet . Ordinab emt quz'

dem duos Epip or

antea L immz ( 9° Cletmn Damm upn i llo: rallom]1ìt infi mcathea

’nt quemadmodum bun

cfi m££um b i rum,quem bacdie b enemmur. Qq è

’

l ocum

,accepturn ferarn C lari flì rno ac P rae

fianti fîìmo Iohanni déLaet, qui cum nobi sfuggeflì t ex fg riptore Anglofaxone con

v er

v erfum . Ca thedra propri e do&orum efi .

Inde pmpri a fa&a CPC eius gcn è ri s Epifcoporum , quorum munus erat: doc ere.Pag .4y z . l i n . 7 . à fine pofìfiqfaa ztì

addc .Non n efc i o Augufi inum con traN o

v at i anum fcri bere fuo x v 0 non adeo fi t i

& i iuri s f11 i ffe ha nc 0 bferv at i oncm; . Ex

quo tamen conftat non ufquc 0 0 tune procefl ì lÎ c i n ca obferv at i one negligendzn ut

fangui nem m crum ex animali occi fo fufum co

\

&umquc i n ci bi s ufurparcnt, fed utlepores tantum turdos & a l ia m inutaavium genera cum fuofibin ui ne neca taad efi1m non a l muercnt‘ .

Pag . 6 37 . 1i 11 . 1 0 . pro i l li s Him a li bi

;@leot éxv lw mw'

a y appefla t, lege addp .

H i nc i bi dem :ù xa corîxvfiw à paupertatcfufci tari ad opus di c i t quia 71m’

ac 33 1 0 9 1 121

xaponxm'

ì'

v efi .

E R R A T A .

Ag. : 9 rt i 11m ult .dt qué

P . ; spenfiones .

Pag . 6 0 . ]1 11 J 6 . nullum dei nceps non .7 0 .11n . 1

7 9 l 1 11 . 3.

ha ben . P 71 Iml&apubl1mni gent i lcs .

Pag.

Pag.t38 . l .8

Pag. 1 74. 1. 1 8

P ag. 6

P ag. 1 9 6 . 1. 2Î.

7Î i lla eì 1m.

à fine 3. 31 pzwruwî.

111 1 . quad li cea t .

m e1‘ì’. Pag.

4 . 7 . centejìmam . 1 9 . q11 1

9 .fi rmate. Pa

P à g .m. 3.rm t . °ì

"

m f Pag. 2. 39 .

66 1 1 1 1 : 1 9 . contra leges . Pag .z 6 6 .l,

9 . ded imzî 2 73. ]. à fine, 6 .391754 A61 120 0c,

P ag. 273.1. 6 m . Pag .

leg i t imi :

ma iores .Pag 7 .Hacenim [ 1151 11 271 af?.Pag .zSg à

1 .m11g1°

flrà l . ul t . nazz’

cm cupìfcere. D. 3O4

M 01211 : ha bet . 1 7 . adfam'

tdtù tz;

i n a ccipi ena'n cam‘

11mel iafl2er11 «

2. prg czgug .

P ag.11 1 . Pag. ; 4 3. a fine, 7 .m rgmz-z

mei iarzk erzt . Pag. 36 2. .l à fine 4 .

non qonmm'

p1t 121 iugufi . P . 39 9 .

à fi ne 3. dele.

1 .pracm 1tt ioJem .

m jìcqm'

dem. 47P . 4 80 .

è oéhemv . P . 333, 1. 1 I . 311 0 113211

{M et . P . 3. xf.wtdîfq. P . 330 . 1 3. ad

hi li fz ; i amm . R,11 1 5011flM ex deÉret ò. P .

6 . N onnehz: amni a .P 6 oo . l.a fine 9 .fl i uxm

pmfi: r ipmm. P .

Î4z .

_

l . z .fiflerfi fi . p,

. il fine, 3.

faci ent . p. 6 6 1 .

tamm Exen i ta

7 .w gwè v . P' 6 7 3. 6 ,

di v i tì . p. 683. l . D euteronomi i

2Î l\

.prab i ber i . 6 9 8 .L 1 . g f 1$7215p135511 1 1 p. 7 0 6 1.

4 . de B 11fi ì . l. hgcfenfu° P'

n'71 0

aul; . taci ta.

pt if1mfi .

ERRA


Date post:	03-May-2023
Category:	Documents
Upload:	khangminh22
View:	0 times
Download:	0 times

Ex - Forgotten Books

Documents