Date post: | 27-Mar-2023 |
Category: |
Documents |
Upload: | khangminh22 |
View: | 0 times |
Download: | 0 times |
Số 202022
KHỞI NGHIỆP
ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỘ KHOA HỌC VAgrave COcircNG NGHỆ CỤC THOcircNG TIN KHOA HỌC VAgrave COcircNG NGHỆ QUỐC GIA
BẢN TIN
1
01Quỹ mạo hiểm GGV hỗ trợ đưa Việt Nam trở thagravenh mắt xiacutech quan trọng trong Tam giaacutec vagraveng khởi nghiệp
TIN TỨC SỰ KIỆN
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
02
03
05
06
07
Ứng dụng Metaverse sẽ bugraveng nổ ở chacircu Aacute
Startup Việt True Platform được roacutet 35 triệu USD ngay từ vograveng hạt giống
Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Đạo đức của triacute tuệ nhacircn tạo
04Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacute
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp Đan Mạch
CỤC THOcircNG TIN KHOA HỌC VAgrave
COcircNG NGHỆ QUỐC GIA
24 Lyacute Thường Kiệt Hoagraven Kiếm Hagrave NộiTel (024) 38262718
2
QUỸ MẠO HIỂM GGV HỖ TRỢ ĐƯA VIỆT NAM TRỞ THAgraveNH
MẮT XIacuteCH QUAN TRỌNG TRONG ldquoTAM GIAacuteC VAgraveNG
KHỞI NGHIỆPrdquo
Ngagravey 3052022 Quỹ đầu tư GGV đatilde kyacute kết thỏa
thuận hợp taacutec với NIC nhằm củng cố mối quan hệ
hợp taacutec lacircu dagravei hỗ trợ phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi
nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Nam
Theo đoacute GGV sẽ tăng cường đầu tư vagraveo thị
trường thuacutec đẩy trao đổi phaacutet triển caacutec yacute tưởng mới
đồng thời đoacuteng vai trograve lagrave chất xuacutec taacutec hỗ trợ caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam xacircy dựng
được vị thế trong khu vực
Hiện GGV đatilde thagravenh lập caacutec văn phograveng đại diện
tại caacutec nước Singapore Việt Nam vagrave Indonesia
những nơi được xem lagrave ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo
của khu vực Đocircng Nam Aacute
Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng
đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute nhiều hơn đến
Đocircng Nam Aacute Trong đoacute Việt Nam đatilde trở thagravenh viecircn
ngọc mới của khu vực khi vươn lecircn nằm trong bảng
xếp hạng cugraveng với caacutec nước dẫn đầu khu vực như
TIN TỨC SỰ KIỆN
Vneconomyvn - Cugraveng với việc khai trương 2 văn phograveng mới tại Hagrave Nội vagrave TPHCM Quỹ Đầu tư mạo
hiểm Golden Gate Ventures (GGV) sẽ hợp taacutec với Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo quốc gia (NIC) thuacutec
đẩy sự phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Namhellip
Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
3
Singapore vagrave Indonesia với mức vốn đầu tư cao kỷ
lục 14 tỷ USD năm 2021 cao hơn 16 lần so với con
số 874 triệu USD kỷ lục trước đoacute vagraveo năm 2019
Dugrave Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave
saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư trong thập kỷ qua song theo
nhiều chuyecircn gia vagravei năm tới đacircy chiacutenh lagrave thời điểm
magrave thị trường nagravey thu huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội
tụ của tầng lớp tiecircu dugraveng lực lượng lao động trẻ vagrave
coacute học thức gia tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng
cao về cocircng nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế Internet
năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ USD - tăng
31 nhờ sự tăng trưởng 53 của thương mại điện
tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến năm 2025 nền
kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt giaacute trị 57 tỷ
USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng năm lagrave 29
Mặc dugrave cocircng nghệ y tế cocircng nghệ tagravei chiacutenh vagrave
phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave những lĩnh vực
lớn trong ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo song caacutec lĩnh
vực quan trọng khocircng keacutem khaacutec như trograve chơi điện tử
vagrave D2C (Direct to Customer - phacircn phối sản phẩm
trực tiếp tới khaacutech hagraveng) cũng cần được quan tacircm
Đocircng Nam Aacute một trong những thị trường trograve chơi
điện tử phaacutet triển nhanh nhất trecircn thế giới tạo ra
doanh thu lớn nhất trong lĩnh vực trograve chơi toagraven cầu
với 3 thị trường dẫn đầu trong khu vực lagrave Indonesia
Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Mocirc higravenh D2C cho pheacutep thương hiệu tương taacutec trực tiếp đến người tiecircu dugraveng
4
ỨNG DỤNG METAVERSE SẼ BUgraveNG NỔ Ở CHAcircU Aacute
Sức noacuteng Metaverse (vũ trụ ảo) đang bao trugravem
thế giới cụ thể về những diễn biến sắp tới tại khu
vực chacircu Aacute cũng thu huacutet sự quan tacircm lớn của thị
trường Doanh nghiệp Việt cũng đang chờ đoacuten
những tiacuten hiệu mới để sớm tham gia vagraveo thị trường
tiềm năng nagravey
Cơ hội marketing giagravenh thị phần thực vagrave ảo
Tại sự kiện ldquoMetaverse in Asiardquo (Metaverse đatilde
đến chacircu Aacute) do Metalook phối hợp với Trung tacircm Hỗ
trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) Trung tacircm Hỗ trợ
khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo TPHCM (Saigon
Innovation Hub SIHUB) cugraveng nền tảng Metaverse
Connect Club tổ chức ngagravey 255 nhiều diễn giả lạc
quan tin rằng Metaverse sẽ mở đường cho hệ sinh
thaacutei startup Việt vocirc cugraveng tiềm năng nhắm tới thị
trường lớn trong kỷ nguyecircn số năng động hiện nay
Metaverse sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng
dụng trong doanh nghiệp Việt như một giải phaacutep
marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh
tương taacutec khaacutech hagraveng sắp tới vagrave startup Việt sẽ tiếp
tục ghi tecircn vagraveo bản đồ cocircng nghệ thế giới tiếp nối sự
thagravenh cocircng của game Blockchain
Ocircng Huỳnh Kim Tước CEO của Sihub cho biết
Metaverse coacute thể bắt nguồn từ caacutec tiểu thuyết hay chỉ
xuất hiện trong caacutec bộ phim khoa học viễn tưởng
nhưng ngagravey nay noacute khocircng chỉ lagrave viễn tưởng vagrave giấc
mơ magrave cograven lagrave một mocirci trường kỹ thuật số sống động
nơi mọi người coacute thể lagravem việc tương taacutec chơi trograve
Vneconomyvn - ldquoMetaverse in Asiardquo sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng dụng Metaverse trong doanh
nghiệp Việt Nam như một giải phaacutep marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh tương taacutec khaacutech
hagravenghellip
TIN TỨC SỰ KIỆN
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
1
01Quỹ mạo hiểm GGV hỗ trợ đưa Việt Nam trở thagravenh mắt xiacutech quan trọng trong Tam giaacutec vagraveng khởi nghiệp
TIN TỨC SỰ KIỆN
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
02
03
05
06
07
Ứng dụng Metaverse sẽ bugraveng nổ ở chacircu Aacute
Startup Việt True Platform được roacutet 35 triệu USD ngay từ vograveng hạt giống
Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Đạo đức của triacute tuệ nhacircn tạo
04Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacute
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp Đan Mạch
CỤC THOcircNG TIN KHOA HỌC VAgrave
COcircNG NGHỆ QUỐC GIA
24 Lyacute Thường Kiệt Hoagraven Kiếm Hagrave NộiTel (024) 38262718
2
QUỸ MẠO HIỂM GGV HỖ TRỢ ĐƯA VIỆT NAM TRỞ THAgraveNH
MẮT XIacuteCH QUAN TRỌNG TRONG ldquoTAM GIAacuteC VAgraveNG
KHỞI NGHIỆPrdquo
Ngagravey 3052022 Quỹ đầu tư GGV đatilde kyacute kết thỏa
thuận hợp taacutec với NIC nhằm củng cố mối quan hệ
hợp taacutec lacircu dagravei hỗ trợ phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi
nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Nam
Theo đoacute GGV sẽ tăng cường đầu tư vagraveo thị
trường thuacutec đẩy trao đổi phaacutet triển caacutec yacute tưởng mới
đồng thời đoacuteng vai trograve lagrave chất xuacutec taacutec hỗ trợ caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam xacircy dựng
được vị thế trong khu vực
Hiện GGV đatilde thagravenh lập caacutec văn phograveng đại diện
tại caacutec nước Singapore Việt Nam vagrave Indonesia
những nơi được xem lagrave ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo
của khu vực Đocircng Nam Aacute
Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng
đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute nhiều hơn đến
Đocircng Nam Aacute Trong đoacute Việt Nam đatilde trở thagravenh viecircn
ngọc mới của khu vực khi vươn lecircn nằm trong bảng
xếp hạng cugraveng với caacutec nước dẫn đầu khu vực như
TIN TỨC SỰ KIỆN
Vneconomyvn - Cugraveng với việc khai trương 2 văn phograveng mới tại Hagrave Nội vagrave TPHCM Quỹ Đầu tư mạo
hiểm Golden Gate Ventures (GGV) sẽ hợp taacutec với Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo quốc gia (NIC) thuacutec
đẩy sự phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Namhellip
Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
3
Singapore vagrave Indonesia với mức vốn đầu tư cao kỷ
lục 14 tỷ USD năm 2021 cao hơn 16 lần so với con
số 874 triệu USD kỷ lục trước đoacute vagraveo năm 2019
Dugrave Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave
saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư trong thập kỷ qua song theo
nhiều chuyecircn gia vagravei năm tới đacircy chiacutenh lagrave thời điểm
magrave thị trường nagravey thu huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội
tụ của tầng lớp tiecircu dugraveng lực lượng lao động trẻ vagrave
coacute học thức gia tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng
cao về cocircng nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế Internet
năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ USD - tăng
31 nhờ sự tăng trưởng 53 của thương mại điện
tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến năm 2025 nền
kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt giaacute trị 57 tỷ
USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng năm lagrave 29
Mặc dugrave cocircng nghệ y tế cocircng nghệ tagravei chiacutenh vagrave
phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave những lĩnh vực
lớn trong ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo song caacutec lĩnh
vực quan trọng khocircng keacutem khaacutec như trograve chơi điện tử
vagrave D2C (Direct to Customer - phacircn phối sản phẩm
trực tiếp tới khaacutech hagraveng) cũng cần được quan tacircm
Đocircng Nam Aacute một trong những thị trường trograve chơi
điện tử phaacutet triển nhanh nhất trecircn thế giới tạo ra
doanh thu lớn nhất trong lĩnh vực trograve chơi toagraven cầu
với 3 thị trường dẫn đầu trong khu vực lagrave Indonesia
Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Mocirc higravenh D2C cho pheacutep thương hiệu tương taacutec trực tiếp đến người tiecircu dugraveng
4
ỨNG DỤNG METAVERSE SẼ BUgraveNG NỔ Ở CHAcircU Aacute
Sức noacuteng Metaverse (vũ trụ ảo) đang bao trugravem
thế giới cụ thể về những diễn biến sắp tới tại khu
vực chacircu Aacute cũng thu huacutet sự quan tacircm lớn của thị
trường Doanh nghiệp Việt cũng đang chờ đoacuten
những tiacuten hiệu mới để sớm tham gia vagraveo thị trường
tiềm năng nagravey
Cơ hội marketing giagravenh thị phần thực vagrave ảo
Tại sự kiện ldquoMetaverse in Asiardquo (Metaverse đatilde
đến chacircu Aacute) do Metalook phối hợp với Trung tacircm Hỗ
trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) Trung tacircm Hỗ trợ
khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo TPHCM (Saigon
Innovation Hub SIHUB) cugraveng nền tảng Metaverse
Connect Club tổ chức ngagravey 255 nhiều diễn giả lạc
quan tin rằng Metaverse sẽ mở đường cho hệ sinh
thaacutei startup Việt vocirc cugraveng tiềm năng nhắm tới thị
trường lớn trong kỷ nguyecircn số năng động hiện nay
Metaverse sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng
dụng trong doanh nghiệp Việt như một giải phaacutep
marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh
tương taacutec khaacutech hagraveng sắp tới vagrave startup Việt sẽ tiếp
tục ghi tecircn vagraveo bản đồ cocircng nghệ thế giới tiếp nối sự
thagravenh cocircng của game Blockchain
Ocircng Huỳnh Kim Tước CEO của Sihub cho biết
Metaverse coacute thể bắt nguồn từ caacutec tiểu thuyết hay chỉ
xuất hiện trong caacutec bộ phim khoa học viễn tưởng
nhưng ngagravey nay noacute khocircng chỉ lagrave viễn tưởng vagrave giấc
mơ magrave cograven lagrave một mocirci trường kỹ thuật số sống động
nơi mọi người coacute thể lagravem việc tương taacutec chơi trograve
Vneconomyvn - ldquoMetaverse in Asiardquo sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng dụng Metaverse trong doanh
nghiệp Việt Nam như một giải phaacutep marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh tương taacutec khaacutech
hagravenghellip
TIN TỨC SỰ KIỆN
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
2
QUỸ MẠO HIỂM GGV HỖ TRỢ ĐƯA VIỆT NAM TRỞ THAgraveNH
MẮT XIacuteCH QUAN TRỌNG TRONG ldquoTAM GIAacuteC VAgraveNG
KHỞI NGHIỆPrdquo
Ngagravey 3052022 Quỹ đầu tư GGV đatilde kyacute kết thỏa
thuận hợp taacutec với NIC nhằm củng cố mối quan hệ
hợp taacutec lacircu dagravei hỗ trợ phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi
nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Nam
Theo đoacute GGV sẽ tăng cường đầu tư vagraveo thị
trường thuacutec đẩy trao đổi phaacutet triển caacutec yacute tưởng mới
đồng thời đoacuteng vai trograve lagrave chất xuacutec taacutec hỗ trợ caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam xacircy dựng
được vị thế trong khu vực
Hiện GGV đatilde thagravenh lập caacutec văn phograveng đại diện
tại caacutec nước Singapore Việt Nam vagrave Indonesia
những nơi được xem lagrave ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo
của khu vực Đocircng Nam Aacute
Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng
đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute nhiều hơn đến
Đocircng Nam Aacute Trong đoacute Việt Nam đatilde trở thagravenh viecircn
ngọc mới của khu vực khi vươn lecircn nằm trong bảng
xếp hạng cugraveng với caacutec nước dẫn đầu khu vực như
TIN TỨC SỰ KIỆN
Vneconomyvn - Cugraveng với việc khai trương 2 văn phograveng mới tại Hagrave Nội vagrave TPHCM Quỹ Đầu tư mạo
hiểm Golden Gate Ventures (GGV) sẽ hợp taacutec với Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo quốc gia (NIC) thuacutec
đẩy sự phaacutet triển hệ sinh thaacutei khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo tại Việt Namhellip
Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
3
Singapore vagrave Indonesia với mức vốn đầu tư cao kỷ
lục 14 tỷ USD năm 2021 cao hơn 16 lần so với con
số 874 triệu USD kỷ lục trước đoacute vagraveo năm 2019
Dugrave Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave
saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư trong thập kỷ qua song theo
nhiều chuyecircn gia vagravei năm tới đacircy chiacutenh lagrave thời điểm
magrave thị trường nagravey thu huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội
tụ của tầng lớp tiecircu dugraveng lực lượng lao động trẻ vagrave
coacute học thức gia tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng
cao về cocircng nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế Internet
năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ USD - tăng
31 nhờ sự tăng trưởng 53 của thương mại điện
tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến năm 2025 nền
kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt giaacute trị 57 tỷ
USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng năm lagrave 29
Mặc dugrave cocircng nghệ y tế cocircng nghệ tagravei chiacutenh vagrave
phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave những lĩnh vực
lớn trong ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo song caacutec lĩnh
vực quan trọng khocircng keacutem khaacutec như trograve chơi điện tử
vagrave D2C (Direct to Customer - phacircn phối sản phẩm
trực tiếp tới khaacutech hagraveng) cũng cần được quan tacircm
Đocircng Nam Aacute một trong những thị trường trograve chơi
điện tử phaacutet triển nhanh nhất trecircn thế giới tạo ra
doanh thu lớn nhất trong lĩnh vực trograve chơi toagraven cầu
với 3 thị trường dẫn đầu trong khu vực lagrave Indonesia
Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Mocirc higravenh D2C cho pheacutep thương hiệu tương taacutec trực tiếp đến người tiecircu dugraveng
4
ỨNG DỤNG METAVERSE SẼ BUgraveNG NỔ Ở CHAcircU Aacute
Sức noacuteng Metaverse (vũ trụ ảo) đang bao trugravem
thế giới cụ thể về những diễn biến sắp tới tại khu
vực chacircu Aacute cũng thu huacutet sự quan tacircm lớn của thị
trường Doanh nghiệp Việt cũng đang chờ đoacuten
những tiacuten hiệu mới để sớm tham gia vagraveo thị trường
tiềm năng nagravey
Cơ hội marketing giagravenh thị phần thực vagrave ảo
Tại sự kiện ldquoMetaverse in Asiardquo (Metaverse đatilde
đến chacircu Aacute) do Metalook phối hợp với Trung tacircm Hỗ
trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) Trung tacircm Hỗ trợ
khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo TPHCM (Saigon
Innovation Hub SIHUB) cugraveng nền tảng Metaverse
Connect Club tổ chức ngagravey 255 nhiều diễn giả lạc
quan tin rằng Metaverse sẽ mở đường cho hệ sinh
thaacutei startup Việt vocirc cugraveng tiềm năng nhắm tới thị
trường lớn trong kỷ nguyecircn số năng động hiện nay
Metaverse sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng
dụng trong doanh nghiệp Việt như một giải phaacutep
marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh
tương taacutec khaacutech hagraveng sắp tới vagrave startup Việt sẽ tiếp
tục ghi tecircn vagraveo bản đồ cocircng nghệ thế giới tiếp nối sự
thagravenh cocircng của game Blockchain
Ocircng Huỳnh Kim Tước CEO của Sihub cho biết
Metaverse coacute thể bắt nguồn từ caacutec tiểu thuyết hay chỉ
xuất hiện trong caacutec bộ phim khoa học viễn tưởng
nhưng ngagravey nay noacute khocircng chỉ lagrave viễn tưởng vagrave giấc
mơ magrave cograven lagrave một mocirci trường kỹ thuật số sống động
nơi mọi người coacute thể lagravem việc tương taacutec chơi trograve
Vneconomyvn - ldquoMetaverse in Asiardquo sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng dụng Metaverse trong doanh
nghiệp Việt Nam như một giải phaacutep marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh tương taacutec khaacutech
hagravenghellip
TIN TỨC SỰ KIỆN
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
3
Singapore vagrave Indonesia với mức vốn đầu tư cao kỷ
lục 14 tỷ USD năm 2021 cao hơn 16 lần so với con
số 874 triệu USD kỷ lục trước đoacute vagraveo năm 2019
Dugrave Việt Nam đatilde lọt vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave
saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư trong thập kỷ qua song theo
nhiều chuyecircn gia vagravei năm tới đacircy chiacutenh lagrave thời điểm
magrave thị trường nagravey thu huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội
tụ của tầng lớp tiecircu dugraveng lực lượng lao động trẻ vagrave
coacute học thức gia tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng
cao về cocircng nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế Internet
năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ USD - tăng
31 nhờ sự tăng trưởng 53 của thương mại điện
tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến năm 2025 nền
kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt giaacute trị 57 tỷ
USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng năm lagrave 29
Mặc dugrave cocircng nghệ y tế cocircng nghệ tagravei chiacutenh vagrave
phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave những lĩnh vực
lớn trong ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo song caacutec lĩnh
vực quan trọng khocircng keacutem khaacutec như trograve chơi điện tử
vagrave D2C (Direct to Customer - phacircn phối sản phẩm
trực tiếp tới khaacutech hagraveng) cũng cần được quan tacircm
Đocircng Nam Aacute một trong những thị trường trograve chơi
điện tử phaacutet triển nhanh nhất trecircn thế giới tạo ra
doanh thu lớn nhất trong lĩnh vực trograve chơi toagraven cầu
với 3 thị trường dẫn đầu trong khu vực lagrave Indonesia
Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Mocirc higravenh D2C cho pheacutep thương hiệu tương taacutec trực tiếp đến người tiecircu dugraveng
4
ỨNG DỤNG METAVERSE SẼ BUgraveNG NỔ Ở CHAcircU Aacute
Sức noacuteng Metaverse (vũ trụ ảo) đang bao trugravem
thế giới cụ thể về những diễn biến sắp tới tại khu
vực chacircu Aacute cũng thu huacutet sự quan tacircm lớn của thị
trường Doanh nghiệp Việt cũng đang chờ đoacuten
những tiacuten hiệu mới để sớm tham gia vagraveo thị trường
tiềm năng nagravey
Cơ hội marketing giagravenh thị phần thực vagrave ảo
Tại sự kiện ldquoMetaverse in Asiardquo (Metaverse đatilde
đến chacircu Aacute) do Metalook phối hợp với Trung tacircm Hỗ
trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) Trung tacircm Hỗ trợ
khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo TPHCM (Saigon
Innovation Hub SIHUB) cugraveng nền tảng Metaverse
Connect Club tổ chức ngagravey 255 nhiều diễn giả lạc
quan tin rằng Metaverse sẽ mở đường cho hệ sinh
thaacutei startup Việt vocirc cugraveng tiềm năng nhắm tới thị
trường lớn trong kỷ nguyecircn số năng động hiện nay
Metaverse sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng
dụng trong doanh nghiệp Việt như một giải phaacutep
marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh
tương taacutec khaacutech hagraveng sắp tới vagrave startup Việt sẽ tiếp
tục ghi tecircn vagraveo bản đồ cocircng nghệ thế giới tiếp nối sự
thagravenh cocircng của game Blockchain
Ocircng Huỳnh Kim Tước CEO của Sihub cho biết
Metaverse coacute thể bắt nguồn từ caacutec tiểu thuyết hay chỉ
xuất hiện trong caacutec bộ phim khoa học viễn tưởng
nhưng ngagravey nay noacute khocircng chỉ lagrave viễn tưởng vagrave giấc
mơ magrave cograven lagrave một mocirci trường kỹ thuật số sống động
nơi mọi người coacute thể lagravem việc tương taacutec chơi trograve
Vneconomyvn - ldquoMetaverse in Asiardquo sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng dụng Metaverse trong doanh
nghiệp Việt Nam như một giải phaacutep marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh tương taacutec khaacutech
hagravenghellip
TIN TỨC SỰ KIỆN
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
4
ỨNG DỤNG METAVERSE SẼ BUgraveNG NỔ Ở CHAcircU Aacute
Sức noacuteng Metaverse (vũ trụ ảo) đang bao trugravem
thế giới cụ thể về những diễn biến sắp tới tại khu
vực chacircu Aacute cũng thu huacutet sự quan tacircm lớn của thị
trường Doanh nghiệp Việt cũng đang chờ đoacuten
những tiacuten hiệu mới để sớm tham gia vagraveo thị trường
tiềm năng nagravey
Cơ hội marketing giagravenh thị phần thực vagrave ảo
Tại sự kiện ldquoMetaverse in Asiardquo (Metaverse đatilde
đến chacircu Aacute) do Metalook phối hợp với Trung tacircm Hỗ
trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) Trung tacircm Hỗ trợ
khởi nghiệp vagrave đổi mới saacuteng tạo TPHCM (Saigon
Innovation Hub SIHUB) cugraveng nền tảng Metaverse
Connect Club tổ chức ngagravey 255 nhiều diễn giả lạc
quan tin rằng Metaverse sẽ mở đường cho hệ sinh
thaacutei startup Việt vocirc cugraveng tiềm năng nhắm tới thị
trường lớn trong kỷ nguyecircn số năng động hiện nay
Metaverse sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng
dụng trong doanh nghiệp Việt như một giải phaacutep
marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh
tương taacutec khaacutech hagraveng sắp tới vagrave startup Việt sẽ tiếp
tục ghi tecircn vagraveo bản đồ cocircng nghệ thế giới tiếp nối sự
thagravenh cocircng của game Blockchain
Ocircng Huỳnh Kim Tước CEO của Sihub cho biết
Metaverse coacute thể bắt nguồn từ caacutec tiểu thuyết hay chỉ
xuất hiện trong caacutec bộ phim khoa học viễn tưởng
nhưng ngagravey nay noacute khocircng chỉ lagrave viễn tưởng vagrave giấc
mơ magrave cograven lagrave một mocirci trường kỹ thuật số sống động
nơi mọi người coacute thể lagravem việc tương taacutec chơi trograve
Vneconomyvn - ldquoMetaverse in Asiardquo sẽ thuacutec đẩy tiềm năng lớn về ứng dụng Metaverse trong doanh
nghiệp Việt Nam như một giải phaacutep marketing chiến lược trong hoạt động kinh doanh tương taacutec khaacutech
hagravenghellip
TIN TỨC SỰ KIỆN
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
5
chơi kiếm tiền hiển thị vagrave trao đổi tagravei sản ảo Nhiều
cocircng ty lớn đatilde tham gia vagraveo khocircng gian nagravey vagrave coacute
caacutec khoản đầu tư đaacuteng kể vagraveo thị trường mở ra cơ
hội lớn cho doanh nghiệp trước lagraven soacuteng mới về
chiến lược tiếp thị trực tuyến vagrave giagravenh thị phần trong
cả hai thế giới thực vagrave ảo song song
Chuyecircn gia Blockchain ocircng Cris DTrần lần nữa
khẳng định Metaverse chiacutenh lagrave giải phaacutep trong chiến
lược marketing vagrave tiếp thị số hiện đại Metaverse
tham gia vagraveo hoạt động tiếp thị trực tuyến giuacutep caacutec
chiến dịch marketing tương taacutec tốt hơn với khaacutech
hagraveng tiềm năng thocircng qua caacutec trải nghiệm về
Metaverse ldquoMetaverse được noacutei tới ở tất cả caacutec diễn
đagraven kinh doanh vagrave xu hướng marketing Vagrave noacute chắc
chắn sẽ lagrave một trong những giải phaacutep chiến lược
trong cạnh tranh về thương hiệu vagrave giagravenh thị phần
trong thời gian tớirdquo ocircng Cris DTrần nhận định
Chacircu Aacute lagrave hạt nhacircn chigravea khoacutea bugraveng nổ
Metaverse
Metaverse khocircng chỉ lagrave thực tế ảo vagrave nhập vai
magrave noacute tiacutenh toaacuten khocircng gian kết hợp với Thực tế ảo
(Virtual Reality-VR) vagrave Thực tế ảo tăng cường
(Augmented Reality-AR) để mọi sinh hoạt được diễn
ra như thật trecircn Internet Blockchain kết hợp với VR
AR higravenh thagravenh một thế giới ảo song song với đời
thực NFT GameFi lagrave những sản phẩm Metaverse
thời kỳ sơ khai
Ocircng Chu Quang Thaacutei Thường trực phiacutea Nam
Trung tacircm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia (NSSC) cho
rằng chuacuteng ta đang noacutei về thời kỳ đầu vagrave những gigrave coacute
liecircn quan đến Metaverse cũng dần được lộ diện
Blockchain cocircng nghệ tagravei chiacutenh lagrave những goacutec tiếp
cận cận cảnh nhất coacute liecircn quan đến Metaverse để
giải quyết những vấn đề xatilde hội đang cần được thaacuteo
gỡ hoặc tiến bộ hơn Đacircy lagrave cơ hội để startup dễ
dagraveng khởi nghiệp đổi mới saacuteng tạo Ocircng cũng đaacutenh
giaacute tagravei năng Việt về độ nhạy beacuten trước cocircng nghệ
mới sẽ coacute nhiều bứt phaacute mới trong thị trường nagravey
sắp tới
Tại điểm cầu trực tuyến ldquoMetaverse in Asiardquo ocircng
BK Han Cố vấn chiến lược NFT nhagrave saacuteng lập
MGen vagrave Box Media đatilde chia sẻ tầm nhigraven về một
tương lai khi caacutec doanh nghiệp sẽ hợp taacutec đầu tư tổ
chức sự kiện diễn đagraven vagrave xacircy dựng caacutec nền tảng
chung thocircng qua Metaverse Trong tương lai gần
quan hệ tương hỗ giữa caacutec nhagrave saacuteng tạo nội dung vagrave
caacutec doanh nghiệp trong Metaverse sẽ đoacuteng vai trograve
quan trọng trong việc quyết định hướng phaacutet triển
của cocircng nghệ nagravey BK Han khẳng định dugrave đacircy lagrave
sacircn chơi chung của toagraven cầu nhưng chacircu Aacute sẽ lagrave hạt
nhacircn lagrave chigravea khoacutea cho sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển
của Metaverse
Nhagrave đầu tư được vinh danh trong danh saacutech Top
3 nhagrave đầu tư coacute ảnh hưởng nhất tại Giải thưởng
Blockchain thế giới năm 2014 ocircng Eddy Travia
khẳng định Blockchain sẽ tiếp tục lagrave cơ hội đầu tư thuacute
vị giagraveu tiềm năng cho caacutec caacute nhacircn lẫn caacutec thể chế tagravei
chiacutenh với mục tiecircu chủ chốt lagrave nền tagravei chiacutenh cởi mở
vagrave minh bạch
ldquoMetaverse sẽ mang lại nhiều sự đổi mới về cocircng
nghệ cũng như caacutech tiếp cận về caacutec vấn đề xatilde hội
cho caacutec đối tượng caacute nhacircn tổ chức vagrave định chế tagravei
chiacutenh noacutei chung Noacutei caacutech khaacutec Metaverse sẽ lagrave
nhacircn tố chiacutenh trong cocircng cuộc caacutech mạng hoacutea nền
kinh tế hiện nayrdquo ocircng Eddy Travia noacutei
Nhagrave tư vấn vagrave chiến lược Mike Mumola thigrave cho
rằng chacircu Aacute lagrave một trong những trụ cột chiacutenh của sự
higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của Metaverse đồng thời
chia sẻ quan điểm Metaverse sẽ thay đổi hoagraven toagraven
ngagravenh cocircng nghiệp chăm soacutec sức khỏe đặc biệt lagrave
sức khỏe tinh thần với nhiều cơ hội mới
Người đứng sau thagravenh cocircng của caacutec dự aacuten
Blockchain được đaacutenh giaacute lagrave phugrave hợp với mục tiecircu
phaacutet triển của Liecircn hợp quốc ocircng Raj Kappor cho
rằng sự phaacutet triển cũng như tiacutenh bền vững của
Blockchain sẽ đồng hagravenh cugraveng sự gia tăng trong
nhận thức vagrave quan tacircm của xatilde hội về cộng đồng khả
năng tiếp cận khả năng hogravea nhập sự đa dạng năng
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
6
lượng xanh cũng như giaacuteo dục cho phụ nữ trẻ tuổi
Caacutec yếu tố nagravey sẽ giuacutep định hướng cũng như nacircng
tầm ảnh hưởng của Blockchain theo hướng tiacutech cực
Bagrave Jane King Saacuteng lập viecircn vagrave Giaacutem đốc điều
hagravenh của LilaMax đồng tigravenh với quan điểm chacircu Aacute lagrave
nhacircn tố đoacuteng goacutep chiacutenh cho sự phaacutet triển của
Metaverse Blockchain cũng như phong tragraveo khởi
nghiệp Bagrave nhấn mạnh tiền matilde hoacutea viacute dụ rotilde neacutet nhất
lagrave Bitcoin đang dần coacute vai trograve lớn hơn trong caacutec giao
dịch kinh tế hiện nay ldquoTrong tương lai caacutech chuacuteng ta
mua baacuten đầu tư hoặc thậm chiacute lagrave xacircy dựng kế hoạch
tagravei chiacutenh cũng sẽ hoagraven toagraven chịu ảnh hưởng đaacuteng kể
bởi Metaverse vagrave Blockchainrdquo Jane King nhận định
NFT Passort ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp
Việt
Phaacutet triển tagravei nguyecircn số đang lagrave xu thế chung của
thời đại Caacutec doanh nghiệp ở Việt Nam cần nhanh
choacuteng tăng tốc trecircn đường đua số hoacutea Trung tacircm
Quản lyacute tagravei sản số (httpstssorgvn viết tắt TSS)
chiacutenh lagrave người ldquochắp caacutenhrdquo cho doanh nghiệp Việt số
hoacutea nhanh nhất goacutep phần thuacutec đẩy quaacute trigravenh chuyển
đổi số quốc gia
Ở Việt Nam TSS lagrave đơn vị đầu tiecircn được Nhagrave
nước cocircng nhận tư caacutech phaacutep nhacircn được pheacutep tổ
chức hoạt số hoacutea quản lyacute tagravei sản số trong caacutec hoạt
động kinh tế tuacircn theo định hướng kinh tế số của
Nhagrave nước vagrave Chiacutenh phủ Trung tacircm Quản lyacute tagravei sản
số được điều hagravenh vagrave quản lyacute bởi Liecircn hiệp Khoa học
doanh nhacircn Việt Nam Nhận thức rotilde được giaacute trị vagrave
tầm quan trọng của chuyển đổi số OpenLive NFT đatilde
chiacutenh thức trở thagravenh đơn vị đầu tiecircn tại Việt Nam đưa
caacutec sản phẩm văn hoacutea cocircng nghệ giaacuteo dục dự aacuten
khởi nghiệphellip lecircn nền tảng NFT Song song với việc
đầu tư xacircy dựng marketplace NFT toagraven diện
OpenLive NFT đatilde tiến hagravenh số hoacutea dự aacuten bằng caacutech
hợp taacutec cugraveng TSS OpenLive NFT cung cấp nền tảng
cho người sử dụng được thỏa sức saacuteng tạo tạo ra
những sản phẩm NFT độc quyền tiến hagravenh caacutec giao
dịch mua baacuten trao đổi tất cả caacutec sản phẩm NFT từ
caacutec taacutec phẩm nghệ thuật văn hoacutea cho đến những
giao dịch liecircn quan đến bất động sản dịch vụhellip
Ocircng Jimmy Giaacutem đốc Kinh doanh OpenLive NFT
cho biết OpenLive NFT lecircn hệ thống của TSS dựa
trecircn những thocircng tin đatilde được đăng kyacute thể hiện sự uy
tiacuten minh bạch cocircng khai cũng như những giaacute trị đem
lại vagrave tiềm năng phaacutet triển của dự aacuten nagravey ldquoPhaacutet hagravenh
NFT Passport of Blockchain chiacutenh lagrave bước tiếp theo
trong quaacute trigravenh phaacutet triển của OpenLive NFT Hoạt
động nagravey sẽ giuacutep thực hiện mục tiecircu chuyển đổi số
số hoacutea tagravei sản tạo tiền đề để hogravea nhập với xu thế
toagraven cầu của OpenLive NFTrdquo ocircng Jimmy chia sẻ
Becircn cạnh đoacute NFT Passport of Blockchain cograven
giuacutep OpenLive NFT dễ dagraveng tiếp cận với nhiều đối
tượng khaacutech hagraveng hơn từ đoacute thuacutec đẩy mocirci trường
NFT Việt Nam noacutei riecircng vagrave chacircu Aacute noacutei chung phaacutet
triển nhanh choacuteng vagrave lớn mạnh
Để trở thagravenh marketplace NFT OpenLive NFT đatilde
nghiecircn cứu vagrave xacircy dựng hagraveng loạt tiacutenh năng hữu iacutech
như Launchpad Omni Chain Đồng thời dugraveng token
OPV để caacutec hoạt động giao dịch trong trong hệ sinh
thaacutei thanh toaacuten đơn giản nhanh choacuteng hơn Hiện tại
đồng token OPV đatilde coacute mặt trecircn rất nhiều sagraven giao
dịch lớn ở quốc tế như Pancake swap Mexc vagrave mới
nhất lagrave SP exchangeio
Tổng giaacute trị thị trường của Metaverse đatilde đạt xấp xỉ 500 tỷ USD trong năm 2020 vagrave coacute thể lecircn tới
800 tỷ USD vagraveo năm 2024 Theo thống kecirc số lượng người dugraveng tham gia vagraveo caacutec nền tảng vũ trụ
ảo tiacutenh đến hết thaacuteng 32022 đatilde tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 vagrave lượng người dugraveng caacutec thiết
bị thực tế ảo đatilde đạt hơn 28 triệu người Metaverse sẽ tạo ra sự bugraveng nổ khocircng chỉ về cocircng nghệ magrave
cograven tạo ra taacutec động lớn tới nền kinh tế thựcrdquo - Theo Bloomberg
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
7
TIN TỨC SỰ KIỆN
STARTUP VIỆT TRUE PLATFORM ĐƯỢC ROacuteT
35 TRIỆU USD NGAY TỪ VOgraveNG HẠT GIỐNG
Ngagravey 23522 startup cocircng nghệ True Platform
cocircng bố nhận được 35 triệu USD ngay trong lần gọi
vốn đầu tiecircn từ caacutec quỹ danh tiếng lagrave January
Capital Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT Tập
đoagraven FPT vagrave một số nhagrave đầu tư caacute nhacircn khaacutechellip
Ra đời cuối năm 2021 startup cocircng nghệ nagravey
định hướng trở thagravenh một cocircng ty toagraven cầu ngay từ
ngagravey đầu thagravenh lập Sản phẩm của True Platform lagrave
những phần mềm ứng dụng hướng đến giải quyết
bagravei toaacuten trong hoạt động quản lyacute vận hagravenh của
doanh nghiệp True Platform giuacutep doanh nghiệp tối
ưu quy trigravenh vận hagravenh tương taacutec giao dịch với
khaacutech hagraveng quản lyacute quan hệ khaacutech hagraveng hiệu quả
hơnhellip
Với khoản đầu tư nagravey CEO Phạm Kim Hugraveng
cho biết True Platform sẽ tập trung vagraveo phaacutet triển vagrave
hoagraven thiện hệ sinh thaacutei caacutec sản phẩm theo đuacuteng định
hướng của một cocircng ty Product-Centric (lấy sản
phẩm lagravem trung tacircm) Đặc biệt mở rộng quy mocirc
nhacircn sự vagrave xacircy dựng đội ngũ 100 người đầu tiecircn lagrave
một trong những ưu tiecircn hagraveng đầu của startup nagravey ở
thời điểm hiện tại
Trong thời gian sắp tới True Platform sẽ tập
trung xacircy dựng 2 bộ sản phẩm quan trọng cho thị
trường quốc tế bao gồm Success Platform - Nền
tảng quản trị hướng khaacutech hagraveng (Customer-centric
platform) vagrave Rework Platform - Nền tảng vận hagravenh
kiểu mới dagravenh cho nội bộ doanh nghiệp vagrave giữa caacutec
cocircng ty với nhau Cả hai bộ sản phẩm đều được dự
kiến ra mắt trong năm nay
Ocircng Hugraveng cũng cho biết trecircn thực tế số vốn
cam kết dagravenh cho True đatilde vượt quaacute 5 triệu USD
Đacircy lagrave vograveng gọi vốn đặc biệt nhất magrave tocirci từng thực
hiện khocircng chỉ bởi quy mocirc vagrave giaacute trị đối với một
startup mới thagravenh lập magrave cograven bởi sự đồng thuận
của caacutec nhagrave đầu tư về một chặng đường lacircu dagravei của
True Chuacuteng tocirci tracircn trọng niềm tin của caacutec quỹ đầu
tư vagrave hoagraven toagraven tin tưởng vagraveo cơ hội người Việt coacute
thể tạo ra caacutec sản phẩm coacute yacute nghĩa trecircn toagraven thế
giớirdquo CEO Phạm Kim Hugraveng noacutei
Được biết vograveng gọi vốn được dẫn dắt bởi
January Capital một quỹ đầu tư đến từ Singapore
với kinh nghiệm từng roacutet vốn vagraveo hơn 40 startup vagrave
coacute quy mocirc đầu tư trải rộng từ giai đoạn Pre-Seed tới
Series C Quỹ nagravey hoạt động chiacutenh tại khu vực chacircu
Aacute- Thaacutei Bigravenh Dương hướng tới những nhagrave saacuteng lập
coacute tham vọng lớn vagrave đủ năng lực để đi đường dagravei
Về phiacutea Alpha JWC Ventures hiện đang sở hữu
một danh mục caacutec startup tiềm năng đặc biệt coacute tới
11 cocircng ty đang tiến rất gần đến mục tiecircu hiện thực
hoacutea giấc mơ trở thagravenh kỳ lacircn Quỹ nagravey vừa huy động
thagravenh cocircng số vốn hơn 400 triệu USD đaacutenh dấu cột
mốc trở thagravenh quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Đocircng
Nam Aacute chuyecircn đầu tư vagraveo caacutec startup trong giai
đoạn đầu
Trong khi đoacute BEENEXT được thagravenh lập năm
2015 tại Singapore tập trung đầu tư vagraveo caacutec startup
trong vograveng Seed vagrave Series A Quỹ nagravey chuacute trọng caacutec
startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ SaaS
coacute sản phẩm phục vụ thị trường toagraven cầu coacute nội lực
để tăng trưởng mạnh vagrave tiềm năng mở rộng thị
trườnghellip Alpha JWC Ventures vagrave BEENEXT trước
đoacute đều đatilde từng đầu tư vagraveo startup Basevn do ocircng
Hugraveng saacuteng lập
Vneconomyvn - Thương vụ nagravey đaacutenh dấu một trong những khoản roacutet vốn trong vograveng hạt giống (seed)
lớn nhất từ trước đến nay vagraveo một startup hoạt động trong lĩnh vực cocircng nghệ tại Đocircng Nam Aacute
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
8
TIỀM NĂNG THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM TRONG KHU VỰC
ĐOcircNG NAM Aacute
Thời khắc toả saacuteng của Việt Nam
Chia sẻ tại sự kiện ocircng Vũ Quốc Huy Giaacutem đốc
Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia tại Việt Nam
Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư cho biết năm 2021 lagrave một
năm phaacutet triển rất mạnh mẽ đối với caacutec cocircng ty khởi
nghiệp của Việt Nam vagrave thu huacutet được khoản vốn đầu
tư đổ vagraveo caacutec doanh nghiệp khởi nghiệp cao nhất từ
trước đến nay lagrave 14 tỷ USD vagrave caacutec doanh nghiệp
mới thagravenh lập trong 4 thaacuteng đầu năm 2022 đatilde tăng
123 so với cugraveng kỳ vagrave tăng 319 so với hai năm
trước ldquoCon số nagravey cugraveng với đagrave tăng trưởng tiacutech cực
của đầu tư nước ngoagravei cho thấy sự cocircng nhận rotilde
ragraveng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp vagrave caacutec cocircng ty khởi nghiệp Việt Nam
đang vươn lecircn một tầm cao mới chuacuteng tocirci kỳ vọng
caacutec khoản đầu tư nagravey sẽ tăng gấp đocirci trong ba năm
tớirdquo ocircng Huy noacutei
Ocircng Vinnie Lauria Saacuteng lập Quỹ đầu tư Golden
Gate Ventures nhận định sau một thập kỷ tăng
trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu
chuacute yacute nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute trong đoacute Việt Nam
được viacute như ldquoviecircn ngọc mớirdquo của khu vực Cũng theo
ocircng Vinnie Golden Gate Ventures đatilde xacircy dựng nền
moacuteng vững chắc ở Đocircng Nam Aacute trong hơn 10 năm
với caacutec văn phograveng đại diện ở khắp caacutec nước
Singapore Việt Nam vagrave Indonesia - chiacutenh lagrave ldquoTam
Giaacutec Vagraveng Khởi Nghiệprdquo ở Đocircng Nam Aacute vagrave cũng lagrave
Quỹ đầu tư với định vị tập chung chiacutenh vagraveo thị trường
trong khu vực
Theo đại diện Golden Gate Ventures Việt Nam
đatilde vươn lecircn nằm trong bảng xếp hạng cugraveng với caacutec
nước dẫn đầu khu vực như Singapore vagrave Indonesia
với mức vốn đầu tư cao kỷ lục 14 tỷ USD roacutet vagraveo caacutec
doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vagraveo năm 2021
cao hơn 16 lần so với con số 874 triệu USD trước
đoacute vagraveo năm 2019
Golden Gate Ventures dự baacuteo dugrave Việt Nam đatilde lọt
vagraveo tầm ngắm của caacutec nhagrave saacuteng lập vagrave nhagrave đầu tư
trong thập kỷ qua nhưng những năm tới đacircy mới
chiacutenh lagrave thời điểm magrave thị trường nagravey sẽ thực sự thu
huacutet được sự chuacute yacute nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiecircu
dugraveng vagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute học thức gia
tăng cugraveng với với nhu cầu ngagravey cagraveng cao về cocircng
nghệ kỹ thuật số sau đại dịch
Tiecircu thụ nội địa được dự baacuteo sẽ tăng trưởng với
tốc độ 20 mỗi năm Trecircn thực tế Việt Nam được
đaacutenh giaacute sẽ trở thagravenh một động lực quan trọng đối
với thị trường tiecircu dugraveng của chacircu Aacute trong thập kỷ tới
với 36 triệu người được tăng thecircm vagraveo tầng lớp tiecircu
dugraveng Dacircn số tầng lớp trung lưu được cho lagrave đang
tăng nhanh nhất ở Đocircng Nam Aacute vagrave ước tiacutenh sẽ
chiếm khoảng 40 tổng dacircn số hiện nay tăng từ
mức chỉ 10 vagraveo năm 2000 Đến năm 2030 con số
nagravey ước tiacutenh coacute thể đạt tới 75
Một trong những điểm hấp dẫn khaacutec của thị
trường Việt Nam đoacute lagrave lực lượng lao động trẻ vagrave coacute
trigravenh độ học vấn caacuteo với 70 dacircn số dưới 35 tuổi
trecircn tổng 98 triệu người vagrave tỷ lệ biết chữ khoảng
954 - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực
chacircu Aacute
Yếu tố thứ ba goacutep phần vagraveo tiềm năng của Việt
Nam lagrave nhu cầu kỹ thuật số gia tăng mạnh mẽ sau
TIN TỨC SỰ KIỆN
Kinhtevadubaovn - Sau một thập kỷ tăng trưởng vượt bậc cộng đồng đầu tư toagraven cầu bắt đầu chuacute yacute
nhiều hơn đến Đocircng Nam Aacute đặc biệt lagrave Việt Nam Caacutec chuyecircn gia đatilde nhận định như vậy tại Hội thảo
ldquoĐầu tư đổi mới saacuteng tạo Tiềm năng thị trường Việt Nam trong khu vực Đocircng Nam Aacuterdquo tổ chức tại
Trung tacircm Đổi mới saacuteng tạo Quốc gia (NIC) ngagravey 3052022
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
9
đại dịch Việt Nam đatilde coacute thecircm 8 triệu người tiecircu dugraveng
kỹ thuật số mới với 55 đến từ caacutec khu vực phi đocirc
thị tiacutenh từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu
năm 2021 Tổng giaacute trị hagraveng hoacutea của nền kinh tế
Internet năm 2021 Việt Nam được dự baacuteo lagrave 21 tỷ
USD - tăng 31 nhờ sự tăng trưởng 53 của
thương mại điện tử so với cugraveng kỳ năm ngoaacutei Đến
năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute thể sẽ đạt
giaacute trị 57 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng keacutep hagraveng
năm lagrave 29
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei Trung tacircm Đổi mới Saacuteng tạo Quốc gia kỳ
vọng thập kỷ tới sẽ được chứng kiến Việt Nam phaacutet
triển với tốc độ chưa từng thấy trước đacircy ldquoChuacuteng tocirci
đang ở vị thế hoagraven hảo khi coacute mức độ thacircm nhập
internet cực kỳ cao thị trường nội địa vocirc cugraveng lớn
mạnh nhiều nhagrave saacuteng lập với những yacute tưởng saacuteng
tạo coacute thể mở rộng ra ngoagravei Việt Nam vagrave rất nhiều
đối taacutec đang coacute mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phaacutet triển
hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Việt Nam
Trong thập kỷ qua Chiacutenh phủ Việt Nam đatilde đầu tư
vagraveo nhiều lĩnh vực trụ cột - từ hỗ trợ giaacuteo dục cho
đến xacircy dựng cơ sở hạ tầng vagrave phaacutet triển hệ sinh
thaacutei Những khoản đầu tư nagravey hiện đang được đền
đaacutep - rotilde ragraveng lagrave do sự quan tacircm lớn tới từ caacutec nhagrave
đầu tư vagrave hoạt động khởi nghiệp cực kỳ tiacutech cực của
Việt Namrdquo bagrave Nga noacutei
Trograve chơi điện tử lagrave lĩnh vực coacute cơ hội đặc biệt
lớn ở Việt Nam
Caacutec chuyecircn gia nhận định cocircng nghệ y tế cocircng
nghệ tagravei chiacutenh vagrave phacircn tiacutech chuỗi cung ứng tiếp tục lagrave
những lĩnh vực lớn trong lsquoTam giaacutec vagraveng khởi
nghiệprsquo becircn cạnh caacutec lĩnh vực quan trọng khaacutec như
trograve chơi điện tử vagrave D2C Đocircng Nam Aacute một trong
những thị trường trograve chơi điện tử phaacutet triển nhanh
nhất trecircn thế giới tạo ra doanh thu lớn nhất trong lĩnh
vực trograve chơi toagraven cầu với 3 thị trường dẫn đầu trong
khu vực lagrave Indonesia Việt Nam vagrave Singapore
Khu vực nagravey dự kiến sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng keacutep
hagraveng năm lagrave 85 trong giai đoạn dự baacuteo từ 2022
đến 2027 nhờ vagraveo dacircn số sử dụng nền tảng trực
tuyến tăng nhanh cugraveng với sự tăng trưởng trong việc
sử dụng thiết bị di động vagrave với gần 23 dacircn số chơi
trograve chơi điện tử tham gia vagraveo thể thao điện tử
(eSports) Trograve chơi điện tử lagrave một lĩnh vực coacute cơ hội
đặc biệt lớn ở Việt Nam với doanh thu gần 530 triệu
USD vagraveo năm 2020 gấp đocirci so với năm 2015
Caacutec nhatilden hiệu D2C đatilde tăng gần gấp ba lần số
vốn huy động được từ caacutec nhagrave đầu tư trong 20 năm
lecircn tới hơn 2 tỷ USD thocircng qua 105 thương vụ Mặc
dugrave theo dữ liệu của Venture Intelligence phacircn khuacutec
nagravey đatilde chứng kiến sự sụt giảm vagraveo năm 2020 khi chỉ
huy động được 735 triệu USD trong khi vagraveo năm
2019 với tổng số tiền đạt gần 15 tỷ USD thocircng qua
120 thương vụ
Tiềm năng caacutec thị trường khaacutec
Ocircng Vinnie Lauria nhận định Đocircng Nam Aacute luocircn lagrave
khu vực coacute tiềm năng lớn nhưng việc mở rộng mocirc
higravenh kinh doanh lagrave một thaacutech thức đối với nhiều
người vigrave tiacutenh động độc đaacuteo của mỗi thị trường
ldquoNghiecircn cứu của chuacuteng tocirci về caacutec Kỳ Lacircn lớn nhất
khu vực đatilde chỉ ra rằng việc kết hợp caacutec thế mạnh
độc đaacuteo của Singapore Indonesia vagrave Việt Nam với
nhau sẽ tạo ra sự kết hợp thagravenh cocircng coacute thể giuacutep họ
đổi mới vagrave tăng trưởng với tốc độ nhanh choacutengrdquo
Bagrave Kim Ngọc Thanh Nga Trưởng ban Phaacutet triển
hệ sinh thaacutei NIC (ngoagravei cugraveng becircn traacutei)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
10
Ocircng Huỳnh Hữu Trung người saacuteng lập Mio nền
tảng thương mại xatilde hội dagravenh cho hagraveng tạp hoacutea vagrave
nocircng sản tươi gần đacircy đatilde huy động vốn vograveng Series
A vagrave đaacutenh bật caacutec mocirc higravenh thương mại truyền thống
chia sẻ ldquoVới tư caacutech lagrave một nhagrave đầu tư vagrave hiện tại
với vai trograve lagrave doanh nhacircn tocirci biết rằng caacutec thị trường
trọng điểm của Đocircng Nam Aacute lagrave Việt Nam Singapore
vagrave Indonesia ldquoTam giaacutec vagraveng khởi nghiệprdquo Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Việt Nam cần hiểu rotilde những mocirc higravenh kinh
doanh nagraveo hoạt động hiệu quả tại caacutec thị trường nagravey
để tạo ra sản phẩm tốt nhất vagrave mở rộng quy mocirc tầm
cỡ khu vựcrdquo
Theo caacutec chuyecircn gia Singapore tiếp tục duy trigrave vị
triacute lagrave thị trường lyacute tưởng của khu vực với tư caacutech lagrave
trụ sở chiacutenh trong khu vực vagrave toagraven cầu đại dịch lagrave
minh chứng củng cố cho vị triacute nagravey vigrave COVID-19 khiến
nhu cầu đầu tư tăng mạnh mẽ vagraveo caacutec dịch vụ kỹ
thuật số Indonesia sẽ lagrave nhaacutenh thứ ba của ldquoTam giaacutec
vagraveng khởi nghiệprdquo trong khu vực Đocircng Nam Aacute khocircng
chỉ vigrave đacircy lagrave quốc gia coacute dacircn số vagrave nền kinh tế lớn
nhất trong khu vực magrave vigrave đại dịch đatilde thuacutec đẩy tăng
trưởng kỹ thuật số vagrave đổi mới saacuteng tạo bản địa hoacutea
khocircng giống bất kỳ quốc gia nagraveo từng thấy trước đacircy
Từ khi đại dịch bắt đầu cho đến nửa đầu năm 2021
Indonesia đatilde chứng kiến 21 triệu người tiecircu dugraveng kỹ
thuật số mới trong đoacute 72 đến từ caacutec khu vực
khocircng phải thagravenh phố lớn - một dấu hiệu cho thấy sự
thacircm nhập kỹ thuật số đang gia tăng nhanh choacuteng tại
thị trường nagravey Tổng khối lượng hagraveng hoacutea của nền
kinh tế Internet của quốc gia nagravey ước tiacutenh đạt 70 tỷ
USD vagraveo năm ngoaacutei - tăng 49 so với cugraveng kỳ năm
ngoaacutei nhờ vagraveo mức tăng trưởng 52 trong thương
mại điện tử
Đến năm 2025 nền kinh tế Internet tổng thể coacute
thể sẽ đạt giaacute trị 146 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng
keacutep hagraveng năm lagrave 20 Lagrave một trong những thị trường
dịch vụ kỹ thuật số socirci động nhất trong khu vực
Indonesia tiếp tục thu huacutet dograveng vốn mạnh mẽ trecircn
toagraven cầu với caacutec phacircn khuacutec thương mại điện tử
cocircng nghệ tagravei chiacutenh (fintech) cocircng nghệ y tế
(healthtech) vagrave cocircng nghệ giaacuteo dục (edtech) đang
chiếm được sự chuacute yacute
Những thương vụ đầu tư vagraveo startup Việt Nam nổi bật năm 2021
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
11
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
BỐN KỲ LAcircN COcircNG NGHỆ CỦA VIỆT NAM
VNG vagrave Sky Mavis với cơ cấu doanh thu hiện nay
vẫn đang được xem lagrave những doanh nghiệp phaacutet
triển kinh doanh phacircn phối trograve chơi trực tuyến lagrave chủ
yếu Tuy nhiecircn VNG coacute doanh thu game online chủ
yếu từ mảng game truyền thống cograven Sky Mavis coacute
doanh thu chủ yếu đến từ game NFT (Non-Fungible-
Token) được xacircy dựng vagrave phaacutet triển trecircn nền cocircng
nghệ blockchain
2 Kỳ Lacircn cograven lại VNLife hoạt động mạnh về cổng
thanh toaacuten vagrave MoMo mạnh về viacute điện tử đều được
xếp vagraveo doanh nghiệp cocircng nghệ tagravei chiacutenh (Fintech)
Đacircy lagrave lĩnh vực đang coacute sức noacuteng đầu tư tại Việt
Nam trong vagravei năm trở lại đacircy vagrave cũng đang diễn ra
cạnh tranh quyết liệt
Trong đoacute lĩnh vực viacute điện tử chứng kiến sự cạnh
tranh cograven gay gắt hơn khi theo số liệu của Ngacircn hagraveng
Nhagrave nước Việt Nam (NHNN) Việt Nam hiện coacute 43 tổ
chức khocircng phải lagrave ngacircn hagraveng đatilde được NHNN cấp
Giấy pheacutep hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian
thanh toaacuten trong đoacute coacute 37 tổ chức đatilde cung ứng dịch
vụ viacute điện tử ra thị trường với tổng số viacute điện tử đang
hoạt động lagrave khoảng 1639 triệu viacute (tăng khoảng 275
triệu viacute so với thời điểm cuối năm 2020)1
VNG
Từ một cocircng ty phaacutet hagravenh game nhỏ do những
người mecirc chơi game thagravenh lập VNG đatilde mở rộng ra
nhiều lĩnh vực vagrave trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn của Việt
Nam VNG hiện hoạt động với 4 mảng kinh doanh cốt
lotildei Trograve chơi trực tuyến Nền tảng kết nối Tagravei chiacutenh amp
Thanh toaacuten vagrave Dịch vụ đaacutem macircy
Lecirc Hồng Minh - nhagrave saacuteng lập Chủ tịch vagrave CEO
VNG - được biết đến lagrave một người rất nghiện game
Năm 2004 Minh cugraveng một số người bạn coacute chung sở
thiacutech thagravenh lập cocircng ty Vinagame (sau nagravey đổi tecircn
thagravenh VNG)
Dugrave xuất phaacutet điểm chỉ lagrave một doanh nghiệp phaacutet
hagravenh game giờ đacircy VNG đatilde chuyển migravenh rất nhanh
để đoacuten bắt hagraveng loạt xu hướng cocircng nghệ ldquohotrdquo nhất
thế giới như dịch vụ đaacutem macircy hay tagravei chiacutenh caacute nhacircn
vagrave thanh toaacuten di động
Năm 2012 VNG cho ra mắt nền tảng mạng xatilde
hội Zalo Vagrave đến nay nền tảng nagravey đatilde coacute đến 64 triệu
người dugraveng Khocircng những vậy Zalo cograven ngagravey cagraveng
trở thagravenh một cổng kết nối đắc lực một cocircng cụ giao
tiếp đặc biệt hiệu quả giữa người dacircn với chiacutenh
quyền điện tử của hơn 20 tỉnh thagravenh cung cấp cho
người dugraveng thocircng tin thời gian thực về tigravenh higravenh giao
thocircng tra cứu lịch tiecircm chủng đăng kyacute caacutec thủ tục
hagravenh chiacutenh cơ bảnhellip
Nhờ sự phủ soacuteng mạnh mẽ vagraveo năm 2014 VNG
chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn đầu tiecircn với mức định
giaacute trecircn 1 tỷ USD Được phaacutet triển gắn liền với nền
tảng Zalo viacute điện tử ZaloPay cũng rất nhanh choacuteng
đatilde lọt vagraveo Top 5 viacute điện tử trecircn thị trường nội địa
VNG Cloud - thương hiệu dịch vụ đaacutem macircy của VNG
cũng đang liecircn tục mở rộng mạng lưới đối taacutec với tốc
Tiacutenh đến thời điểm hiện tại Việt Nam đatilde coacute 4 Kỳ Lacircn cocircng nghệ gồm VNG VNLife MoMo vagrave Sky
Mavis thuộc hai lĩnh vực phaacutet hagravenh game vagrave thanh toaacuten
VNG đạt lợi nhuận cao gấp 2 lần vốn điều lệ
1 Để thị trường viacute điện tử Việt Nam phaacutet triển ổn định bền vững Tạp chiacute Ngacircn hagraveng
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
12
Bảng 1 Bốn Kỳ Lacircn cocircng nghệ của Việt Nam
Tecircn đầy đủ Cocircng ty cổ phẩn VNGCocircng ty Cổ phần Giải
phaacutep Thanh toaacuten Việt Nam
Cocircng ty cổ phần Dịch vụ
di động trực tuyến
(M_Service)
Sky Mavis PTE LTD
Năm thagravenh lập 992004 0132007 2007 2442019
Năm trở thagravenh
Kỳ Lacircn
2014
(10 năm)
2020
(13 năm)
2021
(14 năm)
2021
(hơn 3 năm)
Nhagrave saacuteng lập Lecirc Hồng MinhNgocirc Quang Thocircng
Tanh Le
Nguyễn Mạnh Tường
Nguyễn Baacute Diệp
(đồng saacuteng lập)
Nguyễn Thagravenh Trung
Nhacircn viecircn 2700 Khoảng 4000 Khoảng 1600 Xấp xỉ 40
Định giaacute 22 tỷ USD gt 1 tỷ USD gt 2 tỷ USD 3 tỷ USD
Mảng kinh
doanh chiacutenh
Trograve chơi trực tuyến
Nền tảng kết nối
Thanh toaacuten điện tử
Dịch vụ đaacutem macircy
Zalo AI
TrueID
Giải phaacutep ngacircn hagraveng
Thanh toaacuten điện tử
Du lịch trực tuyến
Baacuten lẻ đa kecircnh
Thanh toaacuten trecircn di độngGame
Thanh toaacuten
Mức độ phổ
biến
Zalo coacute 62 triệu
người dugraveng hằng
thaacuteng (2020)
Zing Play Solutions
coacute gần 60 sản phẩm
đang phaacutet hagravenh trecircn 7
thị trường trong vagrave
ngoagravei nước (2020)
Cung cấp hơn 30 dịch vụ
cho hơn 50 ngacircn hagraveng tại
Việt Nam vagrave Campuchia
Hơn 100000 điểm chấp
nhận thanh toaacuten
Hơn 30 triệu người
dugraveng đồng hagravenh
Hơn 50 ngagraven đối taacutec
kinh doanh
Hơn 140 ngagraven điểm
chấp nhận thanh toaacuten
Axie Infinity coacute tổng
cộng 2 triệu người
chơi hoạt động hagraveng
ngagravey Lượng doanh
thu đến từ việc giao
dịch mua baacuten caacutec
nhacircn vật trong game
lecircn tới con số 22 tỷ
USD
Websitehttp
wwwvngcomvnhttpsvnpayvn httpsmomovn
https
wwwskymaviscom
Trụ sở chiacutenh
VNG Campus
(KCX Tacircn Thuận)
Z06 Đường số 13
phường Tacircn Thuận
Đocircng - Q7 TPHCM
Tầng 8 số 22 Laacuteng Hạ
phường Laacuteng Hạ
quận Đống Đa Hagrave Nội
Tầng M Togravea nhagrave
Petroland số 12 Tacircn
Tragraveo phường Tacircn Phuacute
Q7 TPHCM
Tầng 2 WMC Tower
Số 102A-B-C
Cống
Quỳnhphường
Phạm Ngũ Latildeo Q1
TP HCM
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
13
độ đầy hứa hẹn
Như vậy chỉ trong vograveng 15 năm kể từ khi thagravenh
lập sự ra mắt của hagraveng loạt caacutec sản phẩm mới khiến
VNG phaacutet triển nhanh đến mức choacuteng mặt Tiacutenh đến
cuối năm 2018 tổng tagravei sản của VNG đạt mức gần
4959 tỷ đồng
Khocircng chỉ lagravem chủ thị trường trong nước VNG
đatilde liecircn tục khảo saacutet tigravem kiếm cơ hội tại caacutec thị
trường quốc tế khi mở chi nhaacutenh tại Thaacutei Lan
Myanmar Philippineshellip hợp taacutec với caacutec đối taacutec
quốc tế hagraveng đầu cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm
vagrave cocircng nghệ
Trong lần sinh nhật lần thứ 15 của VNG Lecirc Hồng
Minh chia sẻ về khaacutet vọng 2332 của cocircng ty ldquoVNG
đặt ra một khaacutet vọng mới 2332 cho 5 năm tiếp theo
2332 coacute nghĩa lagrave lấy cột mốc năm 2023 VNG sẽ đạt
320 triệu người dugraveng toagraven cầu 32 triệu người dugraveng
cho caacutec sản phẩm mới vagrave 320000 khaacutech hagraveng
doanh nghiệp VNG sẽ cố gắng hết sức vagrave tập trung
caacutec nguồn lực để hướng tới những cột mốc nagraveyrdquo
VNPay
Theo baacuteo caacuteo kinh tế số E-Conomy SEA năm
2020 VNPay chiacutenh thức trở thagravenh kỳ lacircn cocircng nghệ
thứ 2 tại Việt nam sau vograveng gọi vốn năm 2019 từ
Softbank Vision Fund vagrave quỹ đầu tư nhagrave nước GIC
Cũng theo baacuteo caacuteo nagravey VNPay lagrave một trong
những startup dịch vụ thanh toaacuten tagravei chiacutenh nhận roacutet
vốn lớn trong năm 2020 trecircn toagraven khu vực goacutep phần
giuacutep tổng lượng vốn đầu tư vagraveo caacutec startup fintech
Đocircng Nam Aacute đạt mức kỉ lục 17 tỷ USD tăng 40 so
với cugraveng kỳ Trước đoacute theo thống kecirc của
Crowdfundinsider hai thương vụ đầu tư vagraveo MoMo
vagrave VNPay chiếm hơn 90 tổng số vốn fintech roacutet vagraveo
thị trường Việt Nam trong năm 2019
VNPay đang sở hữu mạng lưới thanh toaacuten khocircng
dugraveng tiền mặt bằng matilde QR phổ biến ở caacutec thagravenh
phố lớn của Việt Nam Ứng dụng nagravey cograven lagrave đối taacutec
của nhiều ngacircn hagraveng tại Việt Nam bao gồm những
ngacircn hagraveng lớn như Agribank Vietcombank
VietinBank vagrave BIDV Thocircng qua caacutec ứng dụng ngacircn
hagraveng VNPay thu huacutet hơn 15 triệu người dugraveng hoạt
động hagraveng thaacuteng với caacutec chức năng như chuyển tiền
thanh toaacuten hoacutea đơn đặt veacute xe buyacutet vagrave mua thực
phẩm tươi sống hagraveng ngagravey
Với mục tiecircu xacircy dựng siecircu ứng dụng độc đaacuteo
tiếp cận dễ dagraveng nhất khocircng chọn caacutech lagravem như caacutec
đối thủ lagrave xacircy dựng ldquoứng dụng đa chức năngrdquo VNPay
chọn xacircy dựng hagraveng loạt siecircu ứng dụng mỗi ứng
dụng cho một ngacircn hagraveng đối taacutec Nền tảng ứng
dụng thanh toaacuten của chuacuteng tocirci khocircng tồn tại ở bất kigrave
đacircu trecircn thế giới ocircng Niraan De Silva Giaacutem đốc
điều hagravenh VNLife (chủ quản của VNPay) chia sẻ
Trong vagravei năm tới ngoagravei việc lagrave caacutenh tay đắc lực
của ngacircn hagraveng VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận caacutec
tiểu thương caacutec cocircng ty fintech nhỏ Vagrave VNLife cũng
muốn đưa dịch vụ ngacircn hagraveng số của migravenh ra nước
ngoagravei VNLife hiện đatilde bắt đầu kết nối với ngacircn hagraveng
lớn tại hai quốc gia lagrave Campuchia vagrave Myanmar
Ngacircn hagraveng hagraveng đầu ở Philippines vagrave Indonesia
cũng đang đề xuất kết nối chuacuteng tocirci ocircng De Silva
noacutei thecircm
Sky Mavis
Sau 3 năm kể từ khi cho ra đời tựa game Axie
Infinity startup Sky Mavis đatilde gacircy bất ngờ cho cộng
VNPay được xem lagrave Kỳ Lacircn cocircng nghệ thứ 2 của Việt Nam
sau khi được định giaacute 1 tỷ USD vagrave nhận 300 triệu USD vốn
đầu tư
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
14
đồng Việt khi đạt giaacute trị vốn hoacutea thị trường 24 tỷ
USD Axie Infinity lagrave một tựa game sử dụng cocircng
nghệ blockchain đầu tiecircn ở Việt Nam vagrave khu vực
Đocircng Nam Aacute được xacircy dựng với bối cảnh lagrave một vũ
trụ của caacutec thuacute cưng (gọi lagrave caacutec Axie) Người chơi
Axie Infinity sẽ điều khiển đội quacircn Axie của migravenh để
chiến đấu với những người chơi khaacutec vagrave nhận về
phần thưởng Ngoagravei việc chiến đấu người chơi cograven
coacute thể lai tạo để cho ra thecircm caacutec Axie mới Trong
năm 2021 dịch bệnh phức tạp Axie Infinity được
hagraveng triệu người chơi trecircn toagraven săn đoacuten vigrave vừa chơi
game giải triacute vừa coacute thể kiếm tiền từ game
Trong năm 2021 Sky Mavis thực hiện hai vograveng
gọi vốn Thaacuteng 52021 Mark Cuban vagrave một nhoacutem
nhagrave đầu tư quốc tế đatilde đầu tư 75 triệu USD vagraveo Sky
Mavis Thaacuteng 102021 cocircng ty nhận vốn vograveng series
B với số tiền 152 triệu USD một trong caacutec thương vụ
gọi vốn lớn nhất trong năm của caacutec startup tại Việt
Nam Ở vograveng gọi vốn nagravey Sky Mavis được định giaacute 3
tỉ USD vagrave trở thagravenh ldquoKỳ Lacircn cocircng nghệrdquo thứ 3 của
người Việt tiếp bước thagravenh cocircng của VNG vagrave VNPAY
trước đoacute Tuy nhiecircn Sky Mavis lagrave Kỳ Lacircn nhanh khi
chiacutenh xaacutec chỉ mất 3 năm 8 thaacuteng để lagravem được điều
nagravey hai kỳ lacircn trước đoacute gồm VNG mất 10 năm vagrave
VNLIFE (VNPAY) mất 13 nămTiacutenh đến nay Axie
Infinity đatilde đạt mức 3 triệu người chơi từ khắp nơi
trecircn thế giới
Người đứng sau thagravenh cocircng của Axie Infinity lagrave
Nguyễn Thagravenh Trung CEO kiecircm nhagrave saacuteng lập Sky
Mavis Ở tuổi 29 Trung đang trecircn đagrave trở thagravenh tỷ phuacute
cocircng nghệ đầu tiecircn của Việt Nam Trung tốt nghiệp
đại học FPT chuyecircn ngagravenh kỹ sư lập trigravenh
Chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực
cocircng nghệ Trung cho rằng caacutec bạn trẻ cần xacircy dựng
đội ngũ đa quốc gia để coacute thể tiếp cận thị trường
quốc tế vagrave coacute nhiều cơ hội lagravem việc với những đối
taacutec nhagrave đầu tư lớn đồng thời cần thay đổi tư duy về
sản phẩm
ldquoCaacutec lập trigravenh viecircn người Việt về cơ bản coacute khả
năng kỹ thuật đaacuteng nể chỉ thiếu chuacutet tư duy lagravem sản
phẩm vagrave phần lớn chưa quen lagravem việc với những dự
aacuten mới lạ mang tiacutenh đột phaacuterdquo Trung noacutei thecircm
Trung cho biết năm 2022 Sky Mavis sẽ cho ra
mắt Axie Infinity Origin phiecircn bản mới cải thiện về hệ
Axie Infinity mang đến cuộc caacutech mạng về game thuộc sở hữu của người chơi
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
15
thống chiến đấu của trograve chơi Điểm đặc biệt của
Origin lagrave người chơi coacute thể bắt đầu chơi miễn phiacute trải
nghiệm vagrave coacute hứng thuacute với trograve chơi trước rồi mới
quyết định coacute necircn đi sacircu vagraveo những yếu tố khaacutec về
tagravei chiacutenh phức tạp hơn Caacutec sản phẩm trong hệ sinh
thaacutei của Axie như viacute điện tử hay sagraven giao dịch cũng
sẽ được phaacutet triển vagrave tối ưu nhằm đưa đến người
dugraveng những trải nghiệm sử dụng tốt nhất
MoMo
M-Service JSC cocircng ty mẹ của viacute điện tử MoMo
vừa trở thagravenh Kỳ Lacircn thứ tư của Việt Nam với mức
định giaacute hơn 2 tỷ USD trong vograveng Series E sau khi
huy động được khoảng 200 triệu USD từ caacutec nhagrave
đầu tư toagraven cầu lagrave Mizuho Bank Ward Ferry
Goodwater Capital vagrave Kora Management trong đoacute
nhagrave đầu tư dẫn dắt chiacutenh lagrave Mizuho Bank
Theo bước chacircn của caacutec cocircng ty kỹ thuật số nổi
tiếng của chacircu Aacute như WeChat của Tencent Go-Jek ở
Indonesia vagrave Grab ở Singapore MoMo đatilde nhanh
choacuteng phaacutet triển thagravenh một ldquosiecircu ứng dụngrdquo Tiacutenh đến
2112 MoMo coacute 31 triệu người dugraveng tăng 11 triệu
người dugraveng so với thaacuteng 92020 với 140000 điểm
chấp nhận thanh toaacuten trecircn cả nước tăng 20000
điểm so với cuối năm 2020 50000 đối taacutec kinh
doanh tăng 10000 đối taacutec so với thaacuteng 92020
MoMo đang lagrave đối taacutec tagravei chiacutenh của hơn 50 ngacircn
hagraveng cocircng ty tagravei chiacutenh bảo hiểm
Năm 2021 MoMo ra mắt thecircm hagraveng loạt dịch vụ
tagravei chiacutenh như viacute trả sau vay nhanh Doanh thu của
cocircng ty ước tiacutenh tăng trưởng khoảng gấp đocirci so với
2020 MoMo đang lecircn kế hoạch hợp taacutec với ngacircn
hagraveng cocircng ty chứng khoaacuten triển khai higravenh thức tiền
gửi coacute kỳ hạn vagrave đầu tư chứng chỉ quỹ trong năm
2022
Ocircng Nguyễn Mạnh Tường - Phoacute chủ tịch HĐQT
đồng Tổng Giaacutem Đốc MoMo - cho biết Cocircng ty khocircng
vội vagraveng cho kế hoạch IPO Hiện caacutec nhagrave đầu tư vẫn
đang hagravei lograveng với kết quả kinh doanh vagrave chưa coacute kế
hoạch thoaacutei vốn Đồng thời MoMo đatilde nhận được khaacute
đủ vốn đầu tư vagrave chưa coacute kế hoạch huy động thecircm
vốn trong ngắn hạn Vigrave vậy kế hoạch IPO được xem
xeacutet trong khoảng vagravei năm tới
Nguyễn Lecirc Hằng
(tổng hợp)
Momo chiacutenh thức trở thagravenh Kỳ Lacircn mới của Việt Nam được định giaacute tới 2 tỷ USD
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
16
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
HỆ SINH THAacuteI KHỞI NGHIỆP ĐAN MẠCH
Caacutec cocircng ty khởi nghiệp ở Đan Mạch được thấy
trong nhiều lĩnh vực chẳng hạn như CNTT vagrave phaacutet
triển phần mềm (277) hoặc dịch vụ phần mềm
(255) với vai trograve đi đầu trong lĩnh vực cocircng nghệ
sinh học cocircng nghệ y tế (85 so với 65 trung
bigravenh của EU) vagrave lĩnh vực cocircng nghệ xanh (85 so
với 40 trung bigravenh của EU) Hầu hết caacutec cocircng ty
khởi nghiệp của Đan Mạch đang tạo ra doanh thu
chiacutenh hoặc hoagraven toagraven thocircng qua doanh nghiệp với
doanh nghiệp B2B (821) Caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch thể hiện mối quan tacircm lớn đến quốc
tế hoacutea Trong khi 870 muốn quốc tế hoacutea trong khu
vực đồng Euro thigrave 548 caacutec cocircng ty khởi nghiệp
của Đan Mạch (so với mức trung bigravenh 397 của
EU) đang tigravem caacutech gia nhập thị trường toagraven cầu
Trung tacircm khởi nghiệp địa lyacute của Đan Mạch lagrave
Copenhagen
10 cocircng ty khởi nghiệp xuất sắc của Đan Mạch
đaacuteng để mắt tới trong năm 2022
Với nền văn hoacutea nổi tiếng mang phong caacutech
Hygge vagrave lagrave một trong những quốc gia hạnh phuacutec
nhất trecircn thế giới Đan Mạch cũng lagrave nơi coacute hệ sinh
thaacutei khởi nghiệp thuacute vị
Với thiết kế vagrave đổi mới saacuteng tạo lagrave một phần của
DNA Đan Mạch đất nước coacute sự pha trộn thuacute vị giữa
tiacutenh saacuteng tạo tinh thần khởi nghiệp cao vagrave đội ngũ
Hệ sinh thaacutei khởi nghiệp của Đan Mạch đatilde vagrave đang phaacutet triển ổn định trong thập kỷ qua Caacutec nhagrave
saacuteng lập ở Đan Mạch điển higravenh lagrave nam giới (872) vagrave coacute bằng đại học (915) Một xu hướng rất
tiacutech cực ở Đan Mạch đoacute lagrave văn hoacutea lagravem việc cởi mở với 739 so với mức trung bigravenh của EU lagrave
544 họ hoagraven toagraven đồng yacute cho nhacircn viecircn của migravenh tự do thực hiện cocircng việc ở mức độ cao
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
17
nhacircn tagravei được đagraveo tạo bagravei bản đang tạo ra những
cocircng ty coacute yacute tưởng thuacute vị Người Đan Mạch thể hiện
sự quan tacircm đặc biệt đến việc hướng dẫn caacutec cocircng
ty khởi nghiệp hướng tới caacutec yacute tưởng vagrave cocircng nghệ
bền vững saacuteng tạo lấy con người lagravem trung tacircm
Đacircy lagrave một trong những xatilde hội kỹ thuật số vagrave nhanh
nhẹn nhất thế giới vagrave với mục tiecircu quốc gia lagrave sử
dụng năng lượng taacutei tạo 100 vagraveo năm 2050 đổi
mới trong cocircng nghệ đang tăng vọt
Trong năm 2021 quốc gia Bắc Acircu nagravey đatilde khẳng
định migravenh lagrave một trung tacircm năng động trong khu vực
với caacutec vograveng phaacute kỷ lục vagrave ngagravey cagraveng được chuacute yacute
trecircn toagraven cầu Đặc biệt ở Copenhagen sự kết hợp hỗ
trợ của cộng đồng doanh nhacircn giagraveu kinh nghiệm mocirci
trường kinh doanh khocircng phức tạp vagrave lực lượng lao
động coacute trigravenh độ học vấn cao đang tạo ra những
bước phaacutet triển thuacute vị Quecirc hương của những gatilde
khổng lồ chacircu Acircu Just Eat vagrave Zendesk Đan Mạch
cũng lagrave nơi sinh ra hai Kỳ Lacircn nổi bật của chacircu Acircu
vagraveo năm 2021 - Pleo vagrave Lunar Do đoacute năm 2022
được coi lagrave một năm trọng đại đối với Đan Mạch
Dưới đacircy lagrave 10 cocircng ty khởi nghiệp của Đan Mạch
tất cả đều được thagravenh lập từ năm 2019
Klimate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Klimate
lagrave một cocircng ty khởi nghiệp cocircng nghệ xanh đưa ra
caacutec chiến lược đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu phugrave hợp
với tương lai traacutenh được cạm bẫy Greenwashing
(lagrave quaacute trigravenh truyền đạt hoặc cung cấp thocircng tin sai
lệch để đaacutenh boacuteng thương hiệu) Klimate giuacutep caacutec
cocircng ty hướng tới đạt được lượng phaacutet thải CO2
bằng khocircng kết hợp cocircng nghệ loại bỏ caacutec-bon tốt
nhất vagrave tối đa hoacutea việc đaacutenh giaacute taacutec động khiacute hậu
trong phạm vi ngacircn saacutech vagrave tham vọng cụ thể
Klimate được thagravenh lập dựa trecircn nhận thức rằng rất
nhiều tiền đang được chi cho hoạt động khiacute hậu -
nhưng phần lớn trong số đoacute thực sự bị latildeng phiacute cho
caacutec khoản bugrave đắp chưa phugrave hợp Cocircng ty khởi
nghiệp nagravey coacute sứ mệnh giuacutep caacutec cocircng ty hoạt động
tốt hơn sử dụng phương thức kinh doanh vagrave cocircng
nghệ để kết hợp cugraveng nhau nhằm tạo ra những taacutec
động tiacutech cực trecircn thế giới Nhoacutem 11 người coacute trụ sở
tại Copenhagen đatilde loại bỏ 1500 tấn caacutec-bon vagrave
quyecircn goacutep được hơn 639 nghigraven Euro
Monta - Năm 2020 yacute tưởng của Monta xuất phaacutet
từ việc thất vọng với thị trường xe điện (EV) Trong
khi lĩnh vực xe điện đang tăng vọt trecircn khắp chacircu Acircu
với đầy đủ cocircng nghệ tiecircn tiến trải nghiệm sạc vẫn
cograven nhiều hạn chế
Monta lagrave một hệ thống quản lyacute tiacutenh phiacute dagravenh cho
tất cả người laacutei xe EV để quản lyacute caacutec điểm sạc của
họ một caacutech trơn tru vagrave linh hoạt EV được coi lagrave
tương lai của phương tiện di chuyển vigrave vậy chuacuteng ta
cần coacute những hệ thống tốt hơn để quản lyacute hậu cần
Monta thiacutech ứng với nhu cầu của người dugraveng -
bất kể họ lagrave những caacute nhacircn hay một tập đoagraven lớn
đang cố gắng giảm lượng phaacutet thải CO2 Cocircng ty
khởi nghiệp bắt đầu vagraveo năm 2022 với khoản tagravei trợ
trị giaacute 17 triệu Euro vagrave coacute kế hoạch thuacute vị nhằm đẩy
nhanh việc sử dụng xe điện bằng caacutech cung cấp cho
người laacutei xe điện higravenh ảnhn về tiacutenh khả dụng của
điểm sạc giaacute cả vagrave giải phaacutep thanh toaacuten thocircng suốt
Female Invest - Với sứ mệnh thu hẹp khoảng
caacutech giới về tagravei chiacutenh Female Invest coacute trụ sở tại
Copenhagen giaacuteo dục phụ nữ về tagravei chiacutenh caacute nhacircn vagrave
đầu tư thocircng qua một nền tảng học tập dựa trecircn
đăng kyacute Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 cocircng ty khởi
nghiệp edtech hiện đatilde huy động được tổng cộng hơn
5 triệu Euro vagrave coacute caacutec thagravenh viecircn tại hơn 60 quốc gia
Giải phaacutep sạc EV đaacuteng tin cậy
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
18
Cocircng ty khởi nghiệp được thagravenh lập bởi ba người
phụ nữ Họ đatilde cugraveng nhau hợp taacutec để đầu tư một
khocircng gian toagraven diện minh bạch vagrave vui vẻ hơn cho
phụ nữ Bằng caacutech tạo ra một khocircng gian để phụ nữ
trograve chuyện vagrave tigravem hiểu về tiền bạc cocircng ty khởi
nghiệp đang giuacutep cải thiện quan điểm về bigravenh đẳng
tagravei chiacutenh trecircn toagraven thế giới Lagrave một nền tảng học tập
điện tử xatilde hội Female Invest cốt lotildei của noacute chiacutenh lagrave
cộng đồng Tư caacutech thagravenh viecircn bao gồm quyền truy
cập vagraveo hội thảo trecircn web bản ghi acircm video
eLearning caacutec bagravei baacuteo chuyecircn sacircu cacircu đố nội dung
coacute thể tải xuống lớp học chiacutenh quyền truy cập vagraveo
tạp chiacute trực tuyến cũng như quyền truy cập vagraveo cộng
đồng trực tuyến đang phaacutet triển
Levitate - Được thagravenh lập vagraveo năm 2020
Levitate đatilde huy động được hơn 730 nghigraven Euro với
sứ mệnh mang lại khả năng tiếp cận bigravenh đẳng cho
cuộc sống năng động
Cocircng ty khởi nghiệp trẻ nagravey chuyecircn sản xuất caacutec
bộ phận giả dagravenh cho thể dục thể thao coacute chất lượng
cao vagrave thacircn thiện với mocirci trường cho người bị cụt với
chi phiacute hợp lyacute Noacute được thiết kế đặc biệt để giuacutep
những người bị cắt cụt chacircn hoặc cụt bẩm sinh coacute
thể hoạt động Cho đến khi Levitate những người
khuyết tật giống như người saacuteng lập cocircng ty khởi
nghiệp đatilde phải vượt qua hagraveng loạt ragraveo cản về tagravei
chiacutenh vagrave cảm xuacutec để coacute được hagravenh trang cần thiết
cho di chuyển
Levitate đatilde tưởng tượng lại toagraven bộ hệ thống
mang lại cho mọi người quyền để trực tiếp điều khiển
những chiếc chacircn giả chạy về nhagrave của họ Cocircng ty
khởi nghiệp hiện coacute số lượng khaacutech hagraveng trecircn 17
quốc gia
Finematter - Sử dụng cocircng nghệ để giuacutep caacutec nhagrave
thiết kế đồ trang sức mở rộng quy mocirc bền vững
Finematter được thagravenh lập vagraveo năm 2020 Nền tảng
kết nối người tiecircu dugraveng với việc lựa chọn đồ trang
sức được lagravem thủ cocircng bởi caacutec nghệ sĩ độc lập hỗ
trợ caacutec nhagrave saacuteng tạo vagrave doanh nhacircn độc lập mở rộng
quy mocirc doanh nghiệp của họ magrave khocircng lagravem mất đi
tiacutenh saacuteng tạo Trong một thế giới tiện lợi được sản
xuất hagraveng loạt Finematter lagrave một luồng gioacute mới tocircn
vinh chủ nghĩa caacute nhacircn tiacutenh nghệ thuật vagrave trecircn hết lagrave
sự kết nối của con người Tigravem nguồn cung ứng sản
phẩm từ caacutec nghệ nhacircn trang sức độc lập giỏi nhất
từ khắp nơi trecircn thế giới nền tảng nagravey trưng bagravey
tuyển chọn caacutec sản phẩm cực kỳ độc đaacuteo vagrave dẫn đầu
về thiết kế Finematter cũng nhằm mục điacutech trở thagravenh
một nguồn tạo ra taacutec động tiacutech cực hỗ trợ vagrave giaacuteo
dục cho caacutec studio vagrave nghệ sĩ trong việc phaacutet triển
caacutec phương phaacutep sản xuất bền vững hơn Tạo điều
kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm vagrave thocircng tin cũng
như học việc cộng đồng nagravey mang lại cho caacutec
thương hiệu độc lập sức mạnh vagrave kiến thức để xacircy
dựng doanh nghiệp của họ theo caacutech tốt cho chiacutenh
họ vagrave cả hagravenh tinh
Responsibly - Nền tảng dữ liệu nhagrave cung cấp
dagravenh cho hoạt động mua sắm coacute traacutech nhiệm
Responsibly được thagravenh lập vagraveo năm 2021 nhằm
đưa ra một cửa hagraveng tiacutech hợp caacutec dữ liệu về những
nhagrave cung cấp coacute traacutech nhiệm trong số nhiều nhagrave
cung cấp dữ liệu khaacutec nhau Cocircng ty khởi nghiệp
hiện đatilde huy động được hơn 175 triệu Euro vagrave đang
phaacutet triển với tốc độ nhanh Responsibly được thagravenh
lập với sứ mệnh thực hiện mọi giao dịch mua hagraveng
coacute traacutech nhiệm trecircn thế giới Cocircng ty đang phaacutet triển
nhanh choacuteng nagravey đatilde xacircy dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu
để giuacutep tất cả những người tham gia mua sắm kết
nối - mang lại cho người mua sự minh bạch magrave họ
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
19
cần để đưa ra quyết định nhagrave cung cấp chỉ phải cập
nhật một sản phẩm vagrave nhagrave cung cấp dữ liệu coacute thể
dễ dagraveng tigravem thấy người dugraveng cho dữ liệu của họ
Phần mềm mua sắm khocircng cần phải xacircy dựng hagraveng
trăm tiacutech hợp vagrave đoacute lagrave những gigrave magrave Responsibly
đang cung cấp - một phong tragraveo để đồng bộ hoacutea vagrave
cộng taacutec
Podimo - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Podimo
đatilde phaacutet triển nhanh choacuteng nhận được 69 triệu Euro
vagraveo thaacuteng 11 năm ngoaacutei Cocircng ty cung cấp dịch vụ
đăng kyacute giải triacute bằng acircm thanh vagrave podcast đồng thời
đang thực hiện sứ mệnh mở rộng việc cung cấp nội
dung của họ trecircn toagraven thế giới
Podimo cung cấp hagraveng nghigraven podcast saacutech noacutei
vagrave trải nghiệm độc quyền ở cả định dạng ngắn vagrave
dagravei cũng như caacutec podcast phổ biến từ mọi nơi trecircn
thế giới thocircng qua nguồn cấp dữ liệu RSS Nhận thấy
rằng đại đa số người nghe thiacutech truy cập nội dung
bằng ngocircn ngữ mẹ đẻ của họ cocircng ty khởi nghiệp
đưa nội dung ngocircn ngữ địa phương vagraveo cốt lotildei của
trải nghiệm người dugraveng tạo ra một dịch vụ coacute thể
truy cập quốc tế vagrave đang phaacutet triển rộng ratildei Vagraveo năm
2021 Podimo đatilde tăng gấp đocirci sản lượng caacutec chương
trigravenh độc quyền trong tuần bao gồm những giọng ca
thuacute vị vagrave được quan tacircm nhất hiện nay vagrave hiện đang
cung cấp hơn 950 taacutec phẩm gốc vagrave caacutec chương trigravenh
độc quyền Hiện tại dịch vụ coacute sẵn trecircn khắp Đan
Mạch Đức Tacircy Ban Nha Na Uy vagrave khắp Chacircu Mỹ
Latinh với mục tiecircu mở rộng hơn nữa trong năm nay
Dynasty Studios - Được thagravenh lập vagraveo năm
2021 Dynasty Studios lagrave một cocircng ty khởi nghiệp
game thế hệ tiếp theo hoạt động với blockchain để
phaacutet triển lối chơi phong phuacute chất lượng cao nhằm
mục điacutech định higravenh tương lai của trograve chơi game cocircng
ty trẻ đatilde thu về hơn 5 triệu Euro Coacute trụ sở tại
Copenhagen cocircng ty khởi nghiệp được xacircy dựng
bởi một nhoacutem caacutec nhagrave phaacutet triển trograve chơi kỳ cựu với
niềm đam mecirc trải nghiệm hướng đến người chơi Trograve
chơi vagrave blockchain lagrave hai xu hướng lớn tại thời điểm
hiện tại vagrave do đoacute Dynasty Studios coacute vị triacute tốt để phaacutet
triển với tốc độ nhanh trong năm nay với rất nhiều kế
hoạch mở rộng đatilde được thực hiện
Capturi - Được thagravenh lập vagraveo năm 2019 Capturi
sử dụng AI vagrave Phacircn tiacutech giọng noacutei để cải thiện caacutec
tương taacutec của khaacutech hagraveng Cho đến nay cocircng ty
khởi nghiệp đatilde huy động được hơn 55 triệu Euro
Nền tảng Capturi xaacutec định caacutec đặc điểm của caacutec
cuộc trograve chuyện với khaacutech hagraveng thagravenh cocircng Sau đoacute
khaacutech hagraveng của Capturi coacute thể sử dụng đặc điểm
thagravenh cocircng nagravey để sao cheacutep kỹ thuật của những
nhacircn viecircn giỏi nhất của họ cho những người cograven lại
trong nhoacutem Dịch vụ khaacutech hagraveng quan trọng hơn bao
giờ hết kể từ khi đại dịch xảy ra vagrave caacutec doanh nghiệp
vừa vagrave nhỏ trecircn khắp Chacircu Acircu đatilde nhận thấy những
kỳ vọng ngagravey cagraveng cao của khaacutech hagraveng Bằng caacutech
khai thaacutec sức mạnh của AI Capturi đang trao quyền
cho caacutec doanh nghiệp để cung cấp dịch vụ tốt hơn
cho khaacutech hagraveng trang bị cho họ caacutec nhoacutem cocircng cụ
vagrave kiến thức họ cần
Cytoki Pharma - Điều trị caacutec bệnh tổn thương
biểu mocirc CytoKi Pharma lagrave một cocircng ty cocircng nghệ
sinh học tiền lacircm sagraveng được thagravenh lập vagraveo năm 2019
vagrave hiện đatilde huy động được hơn 39 triệu Euro
Chương trigravenh dẫn đầu của Cytoki lagrave protein IL-22
được thiết kế hoạt động lacircu dagravei đảm bảo sự sống soacutet
vagrave điều trị sau chấn thương - tiacuten hiệu ldquoSống soacutet vagrave
phục hồirdquo của hệ thống miễn dịch đối với mocirc CytoKi
khai thaacutec sức mạnh của IL-22 trong điều trị chấn
thương nội tạng thocircng qua một protein IL-22 đatilde
được sửa đổi thiết kế để coacute caacutec đặc tiacutenh dược phẩm
tối ưu Cocircng ty đang hướng tới việc bắt đầu thử
nghiệm lacircm sagraveng vagraveo năm 2022 Đồng thời cocircng ty
đang hoagraven thiện một danh mục dự aacuten nhỏ đa dạng
cho caacutec bệnh liecircn quan đến tổn thương biểu mocirc dựa
trecircn cocircng nghệ sinh học IL-22 vagrave đatilde được chứng
minh coacute độ tin cậy cao về kỹ thuật protein
Minh Phượng
(Tổng hợp theo Eu-Startups vagrave Startupmonitor)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
20
KIẾN THỨC KHỞI NGHIỆP VAgrave ĐỔI MỚI SAacuteNG TẠO
Đạo đức AI lagrave gigrave
Coacute nhiều định nghĩa khaacutec nhau nhưng nhigraven
chung đạo đức AI lagrave thuật ngữ được đưa ra thể hiện
một tập hợp rộng những suy xeacutet về AI coacute traacutech
nhiệm kết hợp giữa an toagraven bảo mật caacutec mối quan
tacircm của con người vagrave caacutec suy xeacutet về mocirci trường
Một số lĩnh vực của đạo đức AI bao gồm
Traacutenh thiecircn vị AI
Vigrave caacutec AI học hỏi từ dữ liệu necircn caacutec AI được xacircy
dựng keacutem coacute thể (vagrave thực sự) thể hiện thagravenh kiến
với caacutec tập con dữ liệu được trigravenh bagravey keacutem Đặc
biệt những AI khocircng được đagraveo tạo tốt coacute thể thể
hiện thagravenh kiến đối với caacutec nhoacutem thiểu số vagrave được
miecircu tả khocircng đuacuteng caacutech Caacutec trường hợp thagravenh
kiến nổi tiếng chẳng hạn như trong caacutec cocircng cụ
tuyển dụng (Amazon phải loại bỏ cocircng cụ tuyển
dụng AI biacute mật thể hiện thagravenh kiến đối với phụ nữ)
vagrave trong chatbot (năm 2016 sử dụng cocircng nghệ
maacutey học caacutec kỹ sư của Microsoft đatilde tung chatbot
Tay lecircn Twitter
Chỉ sau một thời gian Tay bắt đầu đăng caacutec
đoạn tweet với nội dung phacircn biệt chủng tộc kỳ thị
giới tiacutenh) đatilde lagravem xấu hổ caacutec cocircng ty thương hiệu nổi
tiếng vagrave tạo ra rủi ro phaacutep lyacute
AI vagrave quyền riecircng tư
AI dựa vagraveo thocircng tin để học hỏi Một phần đaacuteng
kể thocircng tin nagravey đến từ người dugraveng Khocircng phải tất
cả người dugraveng đều biết thocircng tin nagraveo đang được thu
thập về họ vagrave thocircng tin đoacute đang được sử dụng như
thế nagraveo để đưa ra quyết định ảnh hưởng đến họ
Thậm chiacute ngagravey nay mọi thứ trecircn internet từ tigravem kiếm
đến mua hagraveng trực tuyến đến bigravenh luận trecircn mạng
xatilde hội đều coacute thể được sử dụng để theo dotildei xaacutec
định vagrave caacute nhacircn hoacutea trải nghiệm cho người dugraveng
Mặc dugrave điều nagravey coacute thể tiacutech cực (chẳng hạn như AI
đề xuất một sản phẩm magrave người dugraveng coacute thể muốn)
nhưng noacute cũng coacute thể dẫn đến sự thiecircn vị khocircng
mong muốn (chẳng hạn như ưu đatildei được dagravenh riecircng
cho một số người tiecircu dugraveng chứ khocircng cho những
người khaacutec)
Traacutenh những sai lầm về AI
AI được xacircy dựng keacutem coacute thể mắc sai lầm lagravem
dẫn đến bất cứ hậu quả nagraveo từ mất doanh thu phaacute
sản thậm chiacute cả caacutei chết Cần phải kiểm tra đầy đủ
để đảm bảo rằng AI khocircng gacircy rủi ro cho con người
hoặc mocirci trường của họ
Quản lyacute taacutec động mocirci trường của AI
Caacutec mocirc higravenh AI đang trở necircn lớn hơn mỗi ngagravey
với caacutec mocirc higravenh gần đacircy lớn hơn một nghigraven tỷ thocircng
số mỗi mocirc higravenh Những mocirc higravenh lớn nagravey tiecircu tốn một
lượng năng lượng đaacuteng kể để đagraveo tạo - việc nagravey lagravem
cho AI trở thagravenh một lĩnh vực tiecircu thụ tagravei nguyecircn lớn
Caacutec nhagrave nghiecircn cứu đang phaacutet triển caacutec kỹ thuật
giuacutep cho AI tiết kiệm năng lượng để cacircn bằng giữa
hiệu suất vagrave hiệu quả sử dụng năng lượng
Tại sao đạo đức AI quan trọng
Trải nghiệm với AI đatilde chứng minh rằng việc tuacircn
ĐẠO ĐỨC CỦA TRIacute TUỆ NHAcircN TẠO Khi triacute tuệ nhacircn tạo (AI) ngagravey cagraveng phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave caacutec chiacutenh phủ cố gắng đưa ra kịp cơ
cấu vagrave luật phaacutep để aacutep dụng vagraveo cocircng nghệ đang lớn lecircn từng ngagravey nagravey thigrave đạo đức AI lại nổi lecircn với
vai trograve lagrave một chủ đề quan trọng Vậy đạo đức AI lagrave gigrave vagrave tại sao noacute lại quan trọng
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)
21
theo đạo đức AI tốt khocircng chỉ lagrave hagravenh vi coacute traacutech
nhiệm magrave cograven giuacutep đạt được giaacute trị kinh doanh tốt từ
AI Caacutec vấn đề đạo đức coacute thể gacircy ra rủi ro kinh
doanh như lỗi sản phẩm caacutec vấn đề phaacutep lyacute thiệt
hại thương hiệu vagrave hơn thế nữa
Caacutec quốc gia vagrave thậm chiacute cả caacutec thagravenh phố vagrave
quận đang aacutep dụng caacutec caacutech tiếp cận của riecircng họ
đối với đạo đức AI Điều nagravey ngụ yacute rằng mỗi một
doanh nghiệp đều phải nhận thức được caacutec quy
định về AI ở cấp quốc gia vagrave thậm chiacute cấp thagravenh
phố Hai viacute dụ về quy định nổi bật liecircn quan đến AI lagrave
điều khoản ldquoQuyền được giải thiacutechrdquo trong Quy định
chung về bảo vệ dữ liệu của Liecircn minh Chacircu Acircu vagrave
caacutec phần liecircn quan của Đạo luật về quyền riecircng tư
của người tiecircu dugraveng California Mỹ Ở cấp độ mang
tiacutenh địa phương hơn caacutec thagravenh phố ở nước Mỹ
đang đưa ra những quyết định về việc sử dụng caacutec
thuật toaacuten đặc biệt lagrave caacutec thuật toaacuten được sử dụng
trong việc thực thi phaacutep luật Một trong những nỗ lực
lập phaacutep lớn nhất trong lĩnh vực AI lagrave Đạo luật AI
sắp ra mắt của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI của Liecircn minh Chacircu Acircu
Đạo luật AI do Liecircn minh chacircu Acircu đề xuất lagrave đạo
luật đầu tiecircn về AI của một cơ quan quản lyacute coacute quy
mocirc lớn nhất từ trước tới nay Luật xaacutec định caacutec ứng
dụng của AI gắn với ba loại rủi ro Thứ nhất caacutec ứng
dụng vagrave hệ thống tạo ra rủi ro khocircng thể chấp nhận
được chẳng hạn như chấm điểm xatilde hội do chiacutenh
phủ điều hagravenh lagrave loại được sử dụng ở Trung Quốc
đều bị cấm Thứ hai caacutec ứng dụng coacute rủi ro cao
chẳng hạn như cocircng cụ ragrave soaacutet hồ sơ (CV) để xếp
hạng ứng viecircn xin việc lagrave đối tượng phải tuacircn theo
yecircu cầu phaacutep lyacute cụ thể Cuối cugraveng caacutec ứng dụng
khocircng bị cấm một caacutech rotilde ragraveng hoặc được liệt kecirc lagrave
coacute nguy cơ cao phần lớn khocircng được kiểm soaacutet
Tầm quan trọng
Caacutec ứng dụng AI ảnh hưởng đến thocircng tin bạn
xem trecircn mạng bằng caacutech dự đoaacuten nội dung nagraveo
đang thu huacutet bạn thu thập vagrave phacircn tiacutech dữ liệu từ
khuocircn mặt để thực thi luật hoặc caacute nhacircn hoacutea quảng
caacuteo thậm chiacute được sử dụng để chẩn đoaacuten vagrave điều
trị ung thư Noacutei caacutech khaacutec AI ảnh hưởng đến nhiều
mặt trong cuộc sống của bạn
Giống như Quy định chung về bảo vệ dữ liệu
(GDPR) của Liecircn minh Chacircu Acircu vagraveo năm 2018 Đạo
luật về AI của Liecircn minh Chacircu Acircu coacute thể trở thagravenh
tiecircu chuẩn toagraven cầu xaacutec định mức độ AI coacute taacutec động
tiacutech cực thay vigrave tiecircu cực đến cuộc sống của bạn dugrave
bạn ở bất kỳ đacircu Quy định về AI của Liecircn minh
Chacircu Acircu đang tạo necircn một lagraven soacuteng quốc tế Vagraveo
cuối thaacuteng 92021 Quốc hội Brazil đatilde thocircng qua dự
luật tạo ra khung phaacutep lyacute cho triacute tuệ nhacircn tạo
Điểm yếu của Đạo luật AI
Coacute một số kẽ hở vagrave ngoại lệ trong luật đề xuất
Những thiếu soacutet nagravey lagravem hạn chế năng lực của Đạo
luật trong việc đảm bảo rằng AI vẫn lagrave một động lực
tốt cho cuộc sống của người dacircn Hiện tại viacute dụ
nhận dạng khuocircn mặt của cảnh saacutet bị cấm trừ khi
higravenh ảnh được chụp với độ trễ hoặc cocircng nghệ
được sử dụng để tigravem trẻ mất tiacutechNgoagravei ra luật
khocircng linh hoạt Nếu trong thời gian hai năm một
ứng dụng AI nguy hiểm được sử dụng trong một lĩnh
vực khocircng dự đoaacuten trước được thigrave luật phaacutep sẽ
khocircng coacute cơ chế nagraveo để daacuten nhatilden noacute lagrave ldquorủi ro caordquo
Kết luận
Khi caacutec caacute nhacircn ở mọi tầng lớp xatilde hội bắt đầu
nhận thấy AI coacute mặt trong cuộc sống vagrave trong cocircng
việc của họ thigrave đạo đức AI sẽ trở thagravenh một phần
quan trọng của kỹ năng về AI đối với hầu hết mọi
người Đạo đức AI hiện đang được giảng dạy ở
trường trung học vagrave phổ thocircng cơ sở cũng như
trong caacutec bagravei thực hagravenh AI coacute traacutech nhiệm ở caacutec
khoacutea học kinh doanh chuyecircn nghiệp ở một số nước
trecircn thế giới Khi caacutec luật như đạo luật AI ngagravey cagraveng
phổ biến thigrave kiến thức về đạo đức AI được kỳ vọng
sẽ trở necircn chiacutenh thống hơn
Phương Anh
(Tổng hợp)