Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs
Kompleksowy system zarządzania
energią w gminie wg. normy ISO 50001
Agnieszka Nykiel, asystent projektu
Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités”
PIERWSZA KONFERENCJA BILATERALNA W RAMACH PROJEKTU
POLSKO-NORWESKA PLATFORMA WSPÓŁPRACY DLA POSZANOWANIA
ENERGII I KLIMATU
Kraków, 22 kwietnia 2016r.
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 2
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 50000&1 SEAPs
Pełna nazwa: Wspieranie samorządów lokalnych w opracowaniu SEAPów i ich
integracji z Systemami Zarządzania Energią wg normy ISO 50001
Koordynator: SOGESCA (Włochy)
Dofinansowanie: Inteligentna Energia Europa (IEE)
Budżet: 1,62 mln euro
Czas trwania: 36 miesięcy (marzec 2014 – luty 2017)
Partnerzy: 13 partnerów z 9 krajów UE
Bułgaria
Francja
Grecja
Hiszpania
Łotwa
Polska
Niemcy
Rumunia
Włochy
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 3
PARTNERZY PROJEKTU
SOGESCA (IT) – Koordynator
Europejskie Centrum Jakości (BG)
Stowarzyszenie Gmin Rodopskich (BG)
EKODOMA Ltd. (LV)
AMORCE (FR)
MT Partners Engineering (FR)
Prowincja Ourense (ES)
Albea Transenergy ltd. (ES)
Stowarzyszenie Zarządzania Energią Okręgu Timis (RO)
Denkstatt Romania ltd. (RO)
STOWARZYSZENIE GMIN POLSKA SIEĆ „ENERGIE CITÉS” (PL)
Centrum Odnawialnych Źródeł Energii i Oszczędzania Energii (EL)
ICLEI – Stowarzyszenie Samorządów Lokalnych na rzecz Zrównoważonego Rozwoju(DE)
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 4
REALIZACJA W POLSCE
Miasto Grybów
Miasto i Gmina Pilzno
Miasto Słupsk
Miasto i Gmina Sztum
Gmina Zarszyn
Gmina Żyraków
Krajowy koordynator:
Stowarzyszenie Gmin
(PNEC)
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 5
CELE PROJEKTU
Wprowadzenie jednolitego, wzorcowego podejścia do integracji planu SEAP
z systemem zarządzania energią (SZE) wdrożonym w gminie - tzw. metodologii
50000 & 1 SEAPs, która będzie możliwa do zastosowania w różnych regionach
Europy.
Opracowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji planów SEAP zintegrowanych
z SZE zgodnymi z normą ISO 50001 w 40 miastach i gminach pilotażowych
z 8 krajów.
Instytucjonalizacja planów SEAP i zapewnienie ich efektywnej realizacji podczas
trwania projektu i po jego zakończeniu.
Szerokie rozpowszechnienie rezultatów projektu oraz zwiększenie liczby
samorządów lokalnych oraz Koordynatorów Porozumienia Burmistrzów i Organizacji
Wspierających Porozumienie przeszkolonych w integracji SEAPów z SZE
i stosujących metodologię 50000 & 1 SEAPs.
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 6
PLANOWANE DZIAŁANIA
Aktualizacja poradnika „Jak opracować Plan działań na rzecz
zrównoważonej energii zintegrowany z Systemem Zarządzania
Energią zgodnym z normą ISO 50001” oraz broszury
„Dlaczego warto zintegrować Plan działań na rzecz
zrównoważonej energii z Systemem Zarządzania Energią
zgodnym z normą ISO 50001”
Organizacja cyklu szkoleń dla przedstawicieli samorządów
lokalnych, Koordynatorów Porozumienia i Organizacji
Wspierających Porozumienie poświęconych tematyce projektu.
Zebranie i udostępnienie istniejących materiałów i narzędzi
dotyczących planowania energetycznego i zarządzania
energią na szczeblu lokalnym, wdrażania systemów
zarządzania energią itp.
Krok 1.
Metodologia
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 7
PLANOWANE DZIAŁANIA
Krok 2.
Integracja
SEAPu i SZE
Wybór gmin, które w ramach projektu opracują SEAP
zintegrowany z Systemem Zarządzania Energią zgodnym z
normą ISO 50001 i pomoc w przystąpieniu do
Porozumienia Burmistrzów
Wspieranie wybranych miast i gmin w sporządzeniu
bazowych inwentaryzacji emisji oraz w opracowaniu
SEAPów zintegrowanych z SZE zgodnym z normą ISO
50001
Aktywne zaangażowanie mieszkańców i lokalnych
interesariuszy w proces opracowania i wdrażania SEAPów
(organizacja lokalnych forów energetycznych)
Formalne przyjęcie opracowanych SEAPów i certyfikacja
wdrożonych Systemów Zarządzania Energią
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 8
PLANOWANE DZIAŁANIAKrok 3.
Wdrażanie
SEAPu i SZE
Wybór 3 działań zaplanowanych w SEAPie, które każda z
gmin uczestniczących w projekcie zrealizuje w jego ramach
(uwaga: działania te nie będą finansowane z budżetu
projektu 50000&1 SEAPs).
Wybór źródeł/narzędzi finansowania, które zostaną
wykorzystane do realizacji wybranych działań.
Realizacja wybranych działań przy wykorzystaniu
wybranych źródeł i narzędzi finansowania i przy wsparciu
krajowego koordynatora projektu.
Wdrażanie Systemu Zarządzania Energią zgodnego
z normą ISO 50001 w miastach i gminach.
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 9
PLANOWANE DZIAŁANIA
Krok 4.
MonitoringMonitorowanie wdrażania Planów działań na rzecz
zrównoważonej energii opracowanych w ramach projektu
Monitorowanie wdrażania Systemów Zarządzania Energią
zgodnych z normą ISO 50001
Analiza korzyści wynikających z integracji obu podejść
Opracowanie rekomendacji dla decydentów krajowych i
europejskich na postawie doświadczeń zdobytych podczas
realizacji projektu
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 10
KILKA SŁÓW O PN-EN ISO 50001:2012
Europejski Komitet Normalizacyjny przyjął Normę Europejską EN ISO
50001:2011 w październiku 2011. Norma PN-EN ISO 50001:2011, stanowiąca
wprowadzenie tej normy jako Polskiej Normy, została w lipcu 2012 zastąpiona
aktualnie obowiązującą normą PN-EN ISO 50001:2012.
Dokument ten ma służyć pomocą w zakresie tworzenia systemów i procesów
niezbędnych do poprawy efektywności energetycznej i racjonalnego
wykorzystania energii. Zastosowanie się do zaleceń normy powinno przyczynić
się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, oddziaływań na środowisko
oraz zmniejszenia kosztów za wykorzystanie energii. Norma określa
podstawowe i szczegółowe wymagania stawiane systemowi zarządzania
energią
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 11
W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO 50001
1. Zdefiniowanie odpowiedzialności kierownictwa
zaangażowanie najwyższego kierownictwa
wyznaczenie przedstawiciela kierownictwa
zidentyfikowanie zespołu ds. zarządzania energią;
2. Zdefiniowanie polityki energetycznej organizacji.
(Plan jako narzędzie realizacji polityki energetycznej gminy/miasta)
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 12
3. Planowanie energetyczne (planowanie powinno prowadzić do realizacji
czynności doskonalących wynik energetyczny), tj.:
przegląd działań wpływających na wynik energetyczny;
wymagania prawne i inne wymagania;
przegląd energetyczny: określenie aktualnych źródeł energii, identyfikacja priorytetów i
możliwości poprawy wyniku energetycznego;
określenie energii bazowej - zmiany w wyniku energetycznym powinny być mierzone
względem energii bazowej;
zidentyfikowanie wskaźników wyniku energetycznego;
cele i zadania energetyczne oraz plany działania z określeniem ram czasowych i
metody weryfikacji efektów;
W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO 50001
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 13
4. Wdrażanie systemu zarządzania energią:
wykorzystanie planów działania;
zapewnienie kompetencji pracowników (wykazanie kompetencji, podniesienie przez
szkolenia);
komunikacja wewnątrz organizacji (komentarze i sugestie nt. doskonalenia SZE);
dokumentacja i zapewnienie nadzoru nad dokumentacją;
sterowanie operacyjne - identyfikacja działań i czynności utrzymaniowych związanych
ze znaczącym wykorzystaniem energii;
rozważenie możliwości poprawy wyniku energetycznego i nadzoru operacyjnego
podczas projektowania nowych, modyfikowanych i odnawianych obiektów,
wyposażenia, systemów i procesów;
określenie i wdrożenie kryteriów oceny zamawiania usług, specyfikacji zakupu energii.
W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO 50001
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 14
5. Regularne sprawdzanie (w zaplanowanych odstępach czasu):
zapewnienie monitorowania, pomiarów i analizy wyników;
ocena zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami;
przeprowadzanie audytów wewnętrznych;
prowadzenie przeglądów niezgodności lub potencjalnych niezgodności, działań
korygujących i zapobiegawczych;
zapewnienie nadzoru nad zapisami (niezbędne do wykazania zgodności SZE i normy).
6. Przeglądy zarządzania
Przeglądy SZE w zaplanowanych odstępach czasu w celu zapewnienia, iż system jest
odpowiedni, adekwatny i skuteczny.
W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO 50001
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 15
• Wdrażaniei funkcjonowanie
• Regularne monitorowanie
• Audit wewnętrzny
• Polityka energetyczna
• Planowanie energetyczne
• Przeglądy kierownictwa
• Ciągle doskonalenie
Działaj Zaplanuj
WykonajSprawdź
CYKL DEMINGA
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 16
DLACZEGO WARTO RÓWNOLEGLE REALIZOWAĆ SEAP I SZE?
Opracowanie i wdrażanie SEAP/PGN może powodować problemy z włączaniem
elementów tych planów do codziennego zarządzania gminą oraz z właściwą
organizacją i prowadzeniem monitoringu wdrażania. Integracja SEAPu z SZE
pomaga poradzić sobie z tym problemem, poprzez:
usystematyzowanie wdrażania planu oraz monitorowania jego rezultatów;
jednoznaczne wskazanie osób, zasobów i wskaźników potrzebnych do
realizacji zadań;
pomoc w typowych trudnościach napotykanych w tym procesie, jak np.
rotacje zaangażowanych w niego osób.
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 17
KORZYŚCI Z INTEGRACJI SEAPu Z SZE
opracowanie spójnej polityki na rzecz bardziej
efektywnego wykorzystania energii i przyjęcie
mierzalnych celów umożliwiających jej realizację
określenie środków naprawczych i potencjalnych
usprawnień na etapie opracowania planu SEAP
pokazanie stronom trzecim, że SEAP jest wprowadzany w życie w sposób
efektywny
zaangażowanie w proces planowania energetycznego lokalnej społeczności, co
pozwoli władzom lepiej zrozumieć potrzeby energetyczne mieszkańców oraz
sprawniej komunikować się z nimi w kwestiach związanych z energią i ochroną
środowiska
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 18
KORZYŚCI Z INTEGRACJI SEAPu Z SZE
opracowanie metod pomagających monitorować długoterminowe cele
przewidziane w planie
usprawnienie kontroli postępów w realizacji planu i rewizji przewidzianych w nim
działań i środków
dokładna analiza różnych aspektów energetycznych, w tym zużycia energii w
obiektach i procesach, zużycia energii przez różnego rodzaju instalacje,
zaangażowany personel, a także innych zmiennych mających potencjalny wpływ na
sytuację energetyczną gminy
przyjęcie właściwych wskaźników, które pomogą monitorować i ocenić efekt
energetyczny podejmowanych działań
stałe usprawnianie procesu zarządzania energią.
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 19
DOBRY PRZYKŁAD DZIERŻONIOWA
Dzierżoniów (woj. dolnośląskie) jako pierwsza gmina w Polsce
zintegrował swój Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)
z systemem zarządzania energią zgodnym z normą ISO 50001.
Przygotowanie SZE ramach projektu Apetyt na klimat
współfinansowanego przez NFOŚiGW
SEAP przyjęty w 2011 r., a SZE certyfikowany w lipcu 2013 r.
Inne systemy zarządzania: jakością, środowiskiem
Nagroda doskonałości EFQM
Liczne korzyści: redukcja kosztów, optymalizacja procesów,
podniesienie bezpieczeństwa energetycznego, pozytywny PR
Supporting Local Authoritites in the Development and Integration of SEAPs with
Energy management SystemsAccording to ISO 500001www.50001seaps.eu
@50001SEAPs 20
Dziękuję za uwagę!Zapraszam na www.50001seaps.eu/pl
Agnieszka Nykiel, asystent projektu
Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités”
www.pnec.org.pl