Get Your FlowerAct Together! - Amazon S3 · 7. Ontwikkelingen in ICT en Big Data voor...

transcript

Get Your FlowerAct Together!

De ontwikkelingssprong van het sierteeltcluster naar

een Floriculture Ecosystem

Getting your FlowerAct Together, 6 april Together,2016

1 @Prof.dr. Annemieke Roobeek, Nyenrode

Business Universiteit & MeetingMoreMinds

1972: Mijn eerste werkstuk over de Veiling in Aalsmeer

Tegenwoordig ga ik als hoogleraar met het Nyenrode International MBA naar Aalsmeer om de flower cluster

in de praktijk te zien

Wat is een cluster?

• “Clusters zijn geografische concentraties van onderling met elkaar verbonden bedrijven, gespecialiseerde toeleveranciers, aanbieders van diensten, bedrijven in aanpalende industrietakken en instituties in onderwijs, onderzoek, normering, ondernemerschap en handel, die op een specifiek terrein met elkaar concurreren, maar vooral ook samenwerken vanuit een gedeeld belang.”

(vrij naar Michael Porter)

Kernelementen sierteeltcluster NL

(zaad)Veredeling

Kassenbouw

Verpakkings-industrie

ICT, klimaat- energie, water-

technologie

Substraat, fertilizer, pesticide,

herbicide

Koeltechniek en houdbaarheid

(vracht)

Douane-handling import/export

Fijnmazige afzet Bloemisten

Retail, Online, Importerende groothandel

Nederlands exportbeleid;

handelsorganisaties Promotiebeleid

(bloemenbureau Holland)

Tuinbouw organisaties Belangen- en

looby organisaties

Veilingen (fysiek/online)

Logistiek Transport

(groot)Handel specialities &

niches

Kwekers Telers

Greenports Holland Toerisme

(Keukenhof) Onderwijs, research (MPS)

kwaliteitstandaard org.

Machinebouw robotica

Financiering (banken,

crowdfunding, P.E.)

Consument Maatschappelijke/publieke

opinie; NGOs (vb. Hivos)

Bloembollen

3 boodschappen

• Benut de kracht in het sierteeltcluster om door te ontwikkelen naar een breder ecosyseem

• Geef ruimte aan kleinschalige variëteiten, koester nichebedrijven en investeer in productvernieuwing en excellentie

• Verduurzaam door circulair te werken, kwalitatief betere gewassen te produceren, data analyse, intelligente productieregulering in energie-arme kassen en slimme logistiek

De 7 trends

1. Minder centrale rol van de veiling 2. Consolidatie, schaalvergroting, internationalisering en

efficiency 3. Verkorting van de keten door groothandel en retail 4. Rem op productinnovatie en minder variëteit 5. Consument vraagt naar langere houdbaarheid 6. Verduurzaming in kassenbouw, energiegebruik,

transport & logistiek en verpakkingsindustrie 7. Ontwikkelingen in ICT en Big Data voor

optimalisering, timing productie, distributie, e-commerce, platforms

Afname rol van de veiling

Dutch cutflower trade 2008

Share auctions Share others

[WAARDE]

Dutch cutflower trade 2013

Share auctions Share others

Source: ABN Amro, Porter (2013)

Aantal bloemenkwekerijen in NL sterk gedaald

2000 2015

Aantal bedrijven

Areaal bloemenkwekerij daalt

2000 2015

Areaal snijbloementeelt Nederland

Schaalvergroting bij de bloemenkwekerijen in Nederland

2000 2015

Omvang bloemenkwekerij

<0,25 ha 0,25 to 0,75 ha 0,75 to 1,5 ha 1,5 to 3 ha 3 > ha

Source: CBS (2016)

Absolute toename kwekerijen >3 ha 2000-2015: +93%

Productiewaarde is stabiel

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Productiewaarde bloemkwekerijproducten

Bron: Van Willegen, R., Van der Meij, K., Bril, A. & Ensink, B. (2014) & Van Willegen, R., Ensink, B., Splinter, G.M. & Dijkxhoorn, Y. (2010)

Productiviteitsgroei snijbloementelers

2000 2013

Één arbeidsjaareenheid 0,38 ha 0,45 ha

118.000 SO 151.000 SO

Groei 2000-2013 + 28%

SO = Gestandaardiseerde opbrengst van een gewas of diersoort, uitgangspunt voor omvang en typering van bedrijven binnen de EU

Bron: CBS (2014)

Nederlands aandeel in wereldwijde export dalende: opkomst andere

exportmarkten

Wereldwijde handelsstromen bloemenhandel

Bron: Rabobank (2015)

Bron: Rabobank 2015

Innovatie in de kassenbouw: ICT, data, software, programmering processen

Trend naar duurzaam: CO2 emissie

Duurzame energie in de

glastuinbouw sector

Aardwarmte 45%

Zonnewarmte 19%

Biobrandstoffen 14%

Inkoop duurzame

elektriciteit

Inkoop duurzame

warmte

Inkoop duurzaam gas 1%

Bron: LEI

De daling tussen 2010-14 voor 91% verklaard door krimp van het areaal, minder verkoop elektriciteit en groei duurzame energie. Deze factoren zijn structureel evenals de reductie van de CO2-emissie in de periode 2010-2014.

Trends naar duurzaam: winst in energie efficiëntie in de

glastuinbouwsector

CO2 emissie daling 2014

t.o.v. 1990

Glastuinbouws

ector -16%

Nederland

algemeen -2%

Bron: LEI

De glastuinbouwsector is een koploper

Andere dynamiek in sierteeltcluster NL

(zaad)Veredeling

Kassenbouw

Verpakkings-industrie

ICT, klimaat- energie, water-

technologie

Substraat, fertilizer, pesticide,

herbicide

Koeltechniek en houdbaarheid

(vracht)

Douane-handling import/export

Fijnmazige afzet Bloemisten

Retail, Online, Importerende groothandel

Nederlands exportbeleid;

handelsorganisaties Promotiebeleid

(bloemenbureau Holland)

Tuinbouw organisaties Belangen- en

looby organisaties

Veilingen (fysiek/online)

Logistiek Transport

(groot)Handel specialities &

niches

Kwekers Telers

Greenports Holland Toerisme

(Keukenhof) Onderwijs, research (MPS)

kwaliteitstandaard org.

Machinebouw robotica

Financiering (banken,

crowdfunding, P.E.)

Consument Maatschappelijke/publieke

opinie; NGOs (vb. Hivos)

Bloembollen

Data-driven, energiezuinige

Kassen

Dynamiek in de ontwikkeling

Opbouw en ontwikkeling van een sierteeltcluster van wereldformaat

‘Going Alone’ van aparte internationaal opererende bedrijfstakken in en rond het cluster. Cluster verzwakt en de producenten boeten in op productinnovatie.

Ecosysteem hergroepering door Getting your FlowerAct together.

NL als duurzaam levend lab met internationale expansie voor alle spelers, groot en klein.

Dynamiek in de ontwikkeling

• 1e periode (tot ca. 1970): ontwikkeling van het cluster door vereende kracht van publieke en private inspanningen (kennis en kunde in de praktijk; coöperatief)

• 2e periode (tot 2000 en verder): de verdere uitbouw van het sierteeltcluster tot wereldspeler van formaat. Van zaden, kweektechnieken, logistiek, kassenbouw tot ICT en verpakkingstechniek en kennis van de handel (specialisatie in de onderdelen van het cluster)

• 3e periode (na 2010): van intensief samenwerkend cluster naar uitgroei van op zichzelf opererende bedrijfstakken en ondernemingen die zich internationaal ontwikkelen met lossere binding naar moedercluster.

Dynamiek in het cluster

• 4e periode (vanaf 2010, doorlopend): opkomst van internationale subclusters ivm met comparatieve voordelen m.n. klimaat en energiekosten. Daar en in het moedercluster massificatie, industrialisatie en focus op beperkter aantal gewassen. Verschraling van productinnovatie. Stabilisatie productiewaarde NL, aandeel uit buitenland groeit. Business model van de veiling onder druk, toenemende macht van de groothandel en de retail. Versnippering in het cluster. ‘Going alone’ en ondertussen neemt niemand de regie. De overheid verdwijnt meer en meer als institutionele kracht uit het cluster. Cluster valt uit elkaar. De veiling is slechts een speler, niet de speler.

• . Getting your FlowerAct

Together, 6 april Together,2016 22

@Prof.dr. Annemieke Roobeek, Nyenrode Business Universiteit & MeetingMoreMinds

Een vergezicht dat dichtbij is: mijn visie op innoveren in ecosystemen

Nabije toekomstbeeld

• 5e periode (toekomstontwikkeling): duurzaam ecosysteem. • Duurzame productieketen met lagere CO2 uitstoot, MVO en circulaire

economie worden (internationale) standaard; • belang van data over alle onderdelen productieketen en de markt neemt

toe ivm efficiency en on line marketing; afstemming van data in het ecosysteem wordt het concurrentievoordeel voor alle betrokkenen.

• Kassenbouw in sleutelrol met de veredelaars en niche kwekers/telers. • Groothandel neemt verantwoordelijkheid op en gaat breed investeren in

samenhang van het ecosysteem om wereldleiderschap verder uit te bouwen.

• Platformen voor veiling en logistiek. • Webbers als de neutrale connectors in het ecosysteem (publiek/privaat)

om samenwerking in breder ecosysteem te realiseren, de innovatie aan te jagen en de kwaliteit te verhogen

• Van cluster naar internationaal opererend ecosysteem van wereldklasse

Onderweg van nationaal cluster naar internationaal opererend ecosysteem

Uitgaan van een gezamenlijke missie Clusters van Clusters verbinden

Inzet op innovatie, duurzaamheid en kwaliteit Delen van informatie en data

Business Ecosystem

Business Ecosystems are also defined as intentional communities of economic actors whose individual business activities share in some large measure the fate of the whole community…. Establish business ecosystems to co-evolve innovation across complementary contributions arising within multiple markets and hierarchies”

James F. Moore

Samenwerken over de grenzen van de business

communities heen en innoveren met grote en

kleine partijen rondom een gezamenlijke missie.

Floriculture Ecosystem 2020

Sustainable Transport & Logistics

for freight optimization

Growers: breeding the

best and unique varieties to keep up the high quality

and product innovation

Traders: High quality bulk

and more focus on specialities;

educate the customers

Big Data, Informatics,

Digital Platforms, Interconnectivity and exchange

of information via smart devices

Greenhouses, CO2

neutral energy, water, waste infrastructure for

optimal growth and timing of delivery

Public/Private Institutions:

Education & Science

Partijen in het Floriculture Ecosystem i.o.

Getting Our FlowerAct Together

NL im/exportbeleid Douane handling

Promotiebeleid Toerisme

Onderwijs, Kennis en innovatie

Energie Klimaattechnologie Koeling

LTO belangenorg. NGO’s

Veilingen/ Platforms

Verpakkings industrie

Kassenbouw

GreenPorts

Bloemisten, Online Fijnmazige afzet

Retail massa-afzet

ICT, data, software, controlsystemen

Distributie Logistiek Transport

Kwekers Telers

Niche veredelaars kwekers en telers

Veredeling

(importerende) Groothandel

Houdbaarheids- technieken

Pesticide Herbicide

Gespecialiseerde handelaren

Substraat Fertilizer

Machinebouw Robotica Watersystemen

Bloembollen

Banken Finance

28 @Prof.dr. Annemieke Roobeek, Nyenrode Business Universiteit & MeetingMoreMinds

Webbers: inhoudelijke rol in het ecosysteem

• Webbers komen uit verschillende delen van het clusters, kennen de gedeelde visie en zijn ultieme connectors

• Webbers kennen de partijen in het ecosysteem en de markt

• Webbers integreren en brengen vraagstukken samen

• Webbers zijn de verbinders op inhoud, op proces en op human capital

• Webbers hebben mandaat en een directe verbinding met de top van de kernpartijen in het ecosysteem

• Webbers zijn de movers & shakers en zorgen dat de sprong vooruit gerealiseerd worden

Comfort zone

Bedrijf/Organisatie

Opbouw van een samenwerkend ecosysteem van

wereldklasse

EXPLOITATIE

EXPLORATIE

Strategie: Pushing the Boundaries

Governance Structuur Webbers

Korte periode waarin je klaar moet zijn voor de omslag

Get Your FlowerAct Together!

Contactgegevens

•Prof. Dr. Annemieke J.M. Roobeek

•Hoogleraar Strategy & Transformation Management Nyenrode Business Universiteit

•a.roobeek@nyenrode.nl

•MeetingMoreMinds

•Gebouw ‘De Huygens’

•Jan Evertsenstraat 725

•1061 XZ Amsterdam

•MeetingMoreMinds

•tel. 020 – 504.0002 of M: 0654746150

• annemieke.roobeek@meetingmoreminds.com

•www.meetingmoreminds.com

Get Your FlowerAct Together! - Amazon S3 · 7. Ontwikkelingen in ICT en Big Data voor...

Documents