แนวทางการฟื้นฟูจิตใจในสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)
(Combat 4th Wave of COVID-19 : C4)
โดย นายแพทย์เกียรติภูมิ วงศ์รจิตอธิบดีกรมสุขภาพจิต
การประชุมผู้บริหารระดับสูงกระทรวงสาธารณสุข ครั้งที่ 8/2563 วันที่ 7 พฤษภาคม 2563
Health footprint to mental health footprint Combatting the4th curve
เพื่อลดปัญหาสุขภาพจิตของคนไทย
Modified from Mrazek & Haggerty, 1994; cited in ResearchGate, 2020
ผลการประเมินระดับความเครียด
อัตราการฆ่าตัวตายของประชาชน ปี 2540 - 2561
ปี 2563 Suicide rate คาดประมาณอยู่ที่ 8.4-9.0 ต่อแสนประชากรไทย
พ.ศ. 2561 พ.ศ. 2562 พ.ศ. 2563
749 คน 799 คน 962 คนเพ่ิมขึ้น 20.4%
จ านวนผู้ที่ฆ่าตัวตายส าเร็จตามข้อมูล รง.506 ระหว่างเดือน มกราคม – มีนาคม
เพิ่มขึ้น 20.4%
สถานการณ์แนวโน้มปัญหาการฆ่าตัวตายของคนไทยในภาวะวิกฤต COVID-19
ปัจจัยสาเหตุเศรษฐกิจ (สัดส่วน)
การฆ่าตัวตายเพิ่มขึ้น
ประมาณการฆ่าตัวตายส าเร็จ
อัตราฆ่าการตัวตาย
37.4 - 46.4 %
1,432 ราย
8.8 ต่อประชากรแสนคน
5,851 ราย
37.4 - 41.4 %
1,278 ราย
8.6 ต่อประชากรแสนคน
5,697 ราย
26.4 - 37.4 %
1,155 ราย
8.4 ต่อประชากรแสนคน
5,574 ราย
ด าเนินชีวิตภายใต้มาตรการที่มีข้อจ ากัดมาก
ด าเนินชีวิตภายใต้มาตรการที่ผ่อนคลายมากข้ึน
ด าเนินชีวิตเหมือนก่อน มีมาตรการ
ลักษณะการด าเนินชีวิต
ไม่มีการผ่อนคลายมาตรการ ผ่อนคลายมาตรการบางส่วน ผ่อนคลายฯเกือบสู่ภาวะปกติ1 2 3Scenario Analysis
ภาพจ าลอง : แนวโน้มอัตราการฆ่าตัวตาย ปี 2563
A = Worst case ScenarioB = Worst + InterventionC = Baseline Scenario (2019)D = Official Target
บทเรียนจากวิกฤตอุทกภัย
เครียดสูง
อารมณ์เศร้า
เสี่ยงฆ่าตัวตาย
6,985
8,698
1,533
5.75
7.15
1.26
ระดับความเครียด จ านวน (ราย) ร้อยละ
โรคที่ส่งผลกระทบต่อภาวะทางจิตใจ ได้แก่ ภาวะเครียด ภาวะซึมเศร้า
และการท าร้ายตนเองหรือฆ่าตัวตาย
ระดับความรุนแรงขึ้นอยู่กับมุมมองของเหตุสูญเสีย
คือ บุคคลจากเหตุการณ์ เศรษฐกิจ
ที่มา http://www.mcc.-galya.com user files/สรุปรายงานการประชุม วันที่ 25 พฤศจิกายน 2554
กรอบแนวคิดการฟื้นฟูจิตใจ ในสถานการณ์การระบาด
ของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)
(Combat 4th Wave of COVID-19 : C4)
เป้าประสงค์หลัก
เพื่อลดการเกิดผลกระทบด้านสุขภาพจิต
การสร้างเสริมความเข้มแข็งทางใจ ของบุคคล ครอบครัว และสังคม
StressSuicide
Burn outDepression
1st
2nd
กลยุทธ์
บูรณาการส่งเสริม ป้องกันสุขภาพจิตเชิงรุก
(PP&P Excellence)
พัฒนาคุณภาพระบบบริการสุขภาพจิตและจิตเวช
(Service Excellence)
พัฒนาระบบการส่ือสารความเสี่ยงด้านสุขภาพจิตและสร้างความ
รอบรู้ด้านสุขภาพจิต(Risk Communication & Mental Health Literacy)
พัฒนาบุคลากรเพื่อเพ่ิมศักยภาพการปฏิบัติงาน(People Excellence)
พัฒนาระบบสังเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศ เพื่อจัดท าข้อเสนอเชิงนโยบายด้านสุขภาพจิต
พัฒนาและติดตั้งวัคซีนใจให้บุคคล ครอบครัว ชุมชนเพื่อเตรียมความพร้อมสู่ชีวิตวิถีใหม่(New Normal)
บทบาทหน้าที่ของหน่วยงานสาธารณสุขในการฟื้นฟูจิตใจฯเขตสุขภาพ สสจ. รพศ./รพท. รพช. รพ.สต.
อสม. : กรมสนับสนนุบริการสขุภาพ กรมสุขภาพจิต
• สนับสนุนงานในพื้นที่
• วางแนวทางติดตาม ก ากับภาพรวมของเขตสุขภาพ
• สนับสนุน และติดตามงานของพื้นที่
• รวบรวมข้อมูล• รายงานผล ระดับ
จังหวัด/เขตสุขภาพ
• จัดระบบคัดกรอง ตรวจวินิจฉัย บ าบัดรักษากลุ่มเสี่ยงที่ส่งต่อจาก รพช.
• บริการจิตเวชฉุกเฉิน• ให้ค าปรึกษา
สุขภาพจิตที่จ าเป็น
• จัดระบบการติดตาม ประเมินกลุ่มเสี่ยงที่ส่งต่อ จาก รพ.สต.
• ตรวจวินิจฉัย บ าบัดรักษาให้การปฐมพยาบาลจิตใจเบื้องต้น
• ให้ค าปรึกษาสุขภาพจิตที่จ าเป็น• ติดตาม และสนับสนุนการ
ด าเนินงาน “วัคซีนใจวัคซีนครอบครัววัคซีนชุมชน/องค์กร”
• ติดตามประเมินกลุ่มเสี่ยงที่ส่งต่อ อสม.
• ประเมินสุขภาพจิตกลุม่เสี่ยง• ให้การปฐมพยาบาลจิตใจ
เบื้องต้น• สนับสนุน และร่วมด าเนินงาน
“วัคซีนใจวัคซีนครอบครัววัคซีนชุมชน/องค์กร”
• เยี่ยมบ้านเพ่ือประเมินคัดกรองสุขภาพจิตเบื้องต้น • แนะน าการเฝ้าระวัง และป้องกันปัญหาสุขภาพจิตด้วยตนเอง • ปฐมพยาบาลจิตใจเบื้องต้นโดยใช้หลัก 3ส.• ด าเนินงาน “วัคซีนใจ วัคซีนครอบครัว และ
วัคซีนชุมชน/องค์กร”
• ก าหนดนโยบาย และสนับสนุนการด าเนินงาน (องค์ความรู้ และเทคโนโลยดีา้นสุขภาพจิต)• พัฒนาบุคลากรตามแนวทางฟ้ืนฟูจิตใจฯ• จัดระบบการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตเชงิรุก ทางโทรศัพท/์ออนไลน์ โดยเฉพาะ Helper• จัดท าฐานข้อมูลและรายงานผล เพ่ือให้ข้อเสนอเชิงนโยบาย
& กทม.1-12
สื่อและเทคโนโลยีทีส่นับสนุนการด าเนินงาน
สื่อและเทคโนโลยีทีส่นับสนุนการด าเนินงาน
สื่อและเทคโนโลยีทีส่นับสนุนการด าเนินงาน
วัดระดับความเครียด
วัดระดับความวิตกกังวล
วัดระดับความซึมเศร้า
ส าหรับประชาชนทั่วไปสามารถประเมินสุขภาพจิตเบื้องต้นด้วยตนเอง และสามารถคัดกรองปัญหาโรคจิตเวชได้ผ่าน Application Mental Health Check up
Download
ท่านสามารถค้นหาขอ้มูลเพ่ิมเติมได้ที่ www.dmh.go.th
สังคมไทยไปต่อได้....ถ้าใจ ไม่ป่วย
กายห่าง
แต่ใจห่วง
Social Distancing
But Still Connect
