Caillau, Guillon. S. Ephræm. Opera Omnia. 1832. Volume 5.

8/6/2019 Caillau, Guillon. S. Ephræm. Opera Omnia. 1832. Volume 5.

http://slidepdf.com/reader/full/caillau-guillon-s-ephraem-opera-omnia-1832-volume-5 1/439









COLLECTIOSLLliCTA

SS. ECCLESLE PATRIjM.XXXVIII.

PATHES QUARTI ECCLESIjE S/ECULI.

S. EPHPwEM.V.



PROSTAT INSUPER VENALE

LUGDUNI,

Apun RUSANDj iubliopolam;

MONTIS PESSULANI,

Afud VIREBJQUE, bibliopolam;

PARISIIS,

[GAUiîE PKATRES, BIHLIOPOLASJApiid \

( AKT. POIEjLEUX, BIBLIOPOLAJB J

PxOMJE,

Apud MERLE, bibliopolam;

PERPINIANI,

ApUD ALZIN£, P.IBLIOPOLAM.

PARISIIS, B TYPOGRAPHEO DECOURCHANT,VIA VUI.OO DICTA dV.RFUHTH, N° I.



COLLECTIOSBLECTA

S. ECCLESLE PATRUM,U O M P *L E q T L > s

EXQUISITISSIMA QPERATl.M DOGMATICA £T.M0RALlA, TUM APOI .OCF.TICA' ET ORATORIA;

%^. .vccuk*ifrt&t;a _^^^

D. A. B. CAILLAU,PRESBYTERO,

NONNULLISQUE CLERI GALLICAXT PRESMTERIS,

V K A C L M

D. M. N. S. GUILLON,)\ PACVLTATE TTIEOI.OGM. PARISIENSI ELOQUEKTI.& SACRÊ PROFESSORE,

ALT.TORE LIBRI CUl TITTJLUS CALLICE :

MBLI0TI1EQUE CHOISIE DES PERES DE UEGLISE.

OPCS REGI DIGATUM.

TOMUS TRIGESIMUS OCTAVUS.

PARISIIS.APUD MEQUIGNON-HAVARD, EDITOREM,

VIA VULCO DICTA J.vCO", »' 2G.

M. DCCC. XXXII I.



m 4 \»r

S76S



S. P. N. EPHR.EMSYRI

OPERUMCLASSIS VI. —DE MORTE.

— VII. —DE RESURRECTIONE ET JUDICIO.

— VIII. —DE BEATITUDINIBUS.

xxxvm.





S. P. N. EPHRtEM syri

operum

CLASSIS VI. —DE MORTE.

e* >»>»>•>•>•>»>>•>•>•>•>•>•>•>••«••<•<•<•<•<•<•<•<•<•<•<•<•< •<•<•<

SERMO PRIMUS.

IN PATRES DEFUNCTOS I.

I. Cor mihi dolet : compatimini mihi, fratres, servi bene-

dicti. Venile, et audite. Anima mea dolore afQigitur : dolent

renes mci. Lbi jam sunt lacrymne? et ubi compunclio, ut

lacrymis ac suspiriis corpus meum abluamP Quis me in

locum transtulit inhabilabilem ? ubi tumultus adest praeci-

dens aique iulercipiens lacrymas, neque confusio adest im-

pediens planctum. Exallansque vocem meam, ploravi ad

Deura, acerbas lacrymas fundens : et inler suspiria dixi :

• Sana me, Douiine, et sanabor 1: » nimio enim dolore cor

meum angitur; et gtMiiilus ejus non sinunt me vel ad mo-mentum lemporis requiem capere. Conspicioenim,Doraine,

quod sanctos tuos, tanquam aurum eleclum, ex vano hoc

saeculo in vitae requiem assumas. Quemadmodum enim sa-

piens agricola prudenter celeriterque fructus colligit ma-

turescentes, ne damnum ab adversitate aliqua ingruenle

patianlur alque laedantur : sic et tu, Salvalor, electos con-

gregas sancte ac juste laborantes.

II. Et nos interim adeo pigri, et in instituta vitae ratione

segnes, in durilie nostra persislimus : el fructus nosler sem-

per immaturus remanet absquc bono animi proposilo, ul

pulchre maturescere nequeat in operibus bonis, et sancte

1 Jerem. xvu, 14.

1.

A2.



A S. EPHKiEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

pieque in horrea vitae recondi. Non enim lacrymas fructus

ille noster continet, ut iis irroretur ac maturescat : non com-

punclionem habet, ut ex lacrymarum afflatu revirescat at-

que florescat; sed neque humilitatem, ut aestum ingentein

amoena desuper adumbratione coerceat; non voluntariam

paupertatem, quae illum ab adversariis opprimi haudqua-

quam permittat. Nec charitatem Dei habet, radicem, scili-

cet, fortcm ac validam, quoc fructum suslineat. Nec con-

temptum continet rerum terrenarum, nec vigilias, neque

sensum vigilantem et attentum in precibus. Caeterum vice

istarum pulcherrimarum optimarumque virtutum contraria

planehabere deprehenditur : iram nimirum gravem, atque

furorem fructus deculientem, ut ad nihil jam prosit. Im-

modica possidendi cupiditas deorsum incurvat eum : angor

ac tcedium animi ingens, et reliqua ejusmodi mala, qua

tandem ratione sinant fructum pie maturescere, ut Domino

suo, ccelesti inquam agricolae, usui esse possit?

III. Hei mihi ! hei mihi ! o anima, eloquere jam, et lacry-

mas eflunde, quae patribus perfectis et sanctis ascetis tam

cito orbata es. Ubi sunt patres? ubi sancli? ubi vigiles? ubi

sobrii? ubi humiles? ubi mites ? ubi quietis sludiosi?ubi

continentes? ubi pii ac religiosi? ubi paupertatis amantes?

ubi corde compuncti, et grati acceptique Deo? qui quidem

in pura atque sincera precalione coram Deo assistebant,

tanquam Angeli Dei, madefacientesatque irriganles prope-

modumterram imbribus dulciumlacrymarum et compunc-

tionis. Ubi sunt amici illi Dei, charitate plcni, qui, nihil

prorsus corruptibile super terram possidentes, sed crucem

suam jugiter lollentes, sequebantur Salvatorem, caute per

angustam viam incedentes, sibique provide attendentes ne

in proecipitia incidercnt, neque oberrarent in deserto invio

et inaquoso atque caliginoso, sed per viam rectamvcrilatis

mandalorum Dci pergercnt, pleni scraper luraine proccep-



SliRMO I, I.N PATHBS Dl-PTNCTOS I. 5

lorum Chrisli, alacriter atque ardenter in bono vitae insti-

tuto ambulantes Deoque inservientes, ac voluntarie in hoc

vano saeculoafilicti?

Propterea Deus, vehementer eosdili-

gens, in portum vitae collegit ipsos, et in gaudium sem-

piternum; ut ibi exullent illicque cum magna voluptatc

perfruantur immortali sponso, in paradiso deliciarum coe-

lestique thalamo. Hinc quidem migrarunt, profecti adDeum

sauctum, habentes secum paratas lampades suas.

IV. Non est in nobis inodo illorum virtus, neque in nobisjam est illorum exercitatio; non est nuuc in nobis illorum

tempcrantia atque continentia; non est in nobis modo illo-

rum pietas atquc religio; non est inter nos jam illorum

mansuetudo; non est inter nos modo illorum voluntaria

pauperlas; non sunt inter nos jam illorum vigiliae; non est

in nobis illorum in Deum charitas atque dilectio; non est

in nobis modo illa Ghristi commiseratio; non est jam in

nobis illa membrorum compassio : sed cuncti jam sumus

agrestes atque feroces, immites et atroces, nec ferre pror-

sus nos invicempossumus; sagittaeignitaesuntlinguaenostrae

in alterutrum singulis horis; cuncti honorem quaerimus,

cuncti vanam gloriam captamus, cuncti avariliae studemus,

cuncti relaxati sumus, cuncti somnolenti sumus; omnes

perversi, ad nugas expediti, ad preccs fundendas pigri; ad

vagandum alacres, ad quiescendum infirmi; ad delicias pa

rati, ad temperantiam tristes; ad charitatem frigidi, ad ira-

cundiam fervidi; ad bona segnes, ad mala studiosi ac dili-

gentes. Quis igitur non lamentetur ? quis non deploret

condilionem nostram torpore ac negligentia plenam? Pa-

tres ilii, qui nos praecesserunt, utiiesque Domino fuerunl,

seque ipsos servarunt, non ita remissi erant ac desides; non

duplicem, sed simplicem et unicam curam atque cogitatio-

nem habebant perfecti illi, quo pacto nimirum solum sal-

vari possent. Praeclarum cunctis spectatoribus propositi



6 S. EPHRJ2M SYRI OPERUM CLASSIS VI.

erant speculum : unus ex ipsis pro multis hominibus Deumexorare polerat: duo rursus ex eis coram Deo assistere

valebant in sanclis precibus, Deumque benignissimum eliara

pro pluribus hominum millibus pie plocore.

V. Hei mihi ! hei inihi! o anima, in quae tempora inci-

dimus? Hei mihi ! charissimi, in quoe malorum volutabra

nunc devenimus? Jgnoranliae tenebris sponle obcaecamur.

Nam quia non vigilat animoe oculus ob nimiam caecitalem

rerumque distractionem, ideo imbecilles sumus alque inva-

lidi, neque propositam nobis vexalionem intueri possumus.

Ecce nunc sancti et justi eligunlur, et in portum vilac col-

liguntur, ne conspiciant pressuras et scandala quae propter

nostra peccala nobis superveniunt. Jlli eliguntur, et nos

dormilomus; illi rapiuntur, et nos ad vanissimum saeculum

pertrahimur; illi colliguntur, et nos somno detenti sumus;

illi confidenter ad Deum vadunt, et nos in terra variis curis

dislrahimur. Adventus Domini prae foribus est : et nos du-

bilamus. Tuba coelestis jam parata est sonitum edere ad

mandatum Dei, el voce horribili commovere universa, ut

mortuos excilet, et unusquisque secundum opus suum re-cipiat; Virtutes coclorum paralae assistunt in ordinibus at-

que agminibus suis, ut cum timore procedant coram Sponso

veniente in gloria ac majeslate in nubibus ccelorum ad ju-

dicandum vivos et mortuos : et nos increduli sumus.

VI. Quid ergo de nobis in illa hora fiet, fratres? Quo

pacto illic pro salutis nostrae negligcntia cxcusationem Deoreddituri sumus, nisi hic modo solliciti fuerimus, et abjecto

pudore fleverimus, optimam pcenitentiam ogentes in humi-

litate animae et mogna mansuetudine? Quomodo in tribu-

lalione illa singuli lamentabimur, quando quisque nostrum,

pcenitens ac lugens, cum amarissimis Incrymis dicet : Hei

mihi peccatori ! quid repente accidit mihi? Quomodo prse-

teriit vita; meae tempus in negligentia atque desidia? Ignoro



SERMO I, IN PATRES DEFUNCTOS I. 7

prorsus quo pacto surreptuin mihi sit vilne spalium, in dis-

tractionibus transactum. Ubi sunt jam illi dies quieti alque

tranquilli,quosegoindistractionibusevagalionibusque con-

sumpsi, ut pcenitenliam in cilicio et cinere agam? At nihil

verba mulla proderunt. Quando item aspiciemus sanctos in

gloria advolantes cum luce in nubibus aeris in occursum

Chrisli regis gloriae, nos autem ipsos in magna tribulatione

cernemus alque angustia, quis, putas, confusionem illam

diramque exprobrationem suslinere tunc valebit?

\1I. Sobrii igitur simus, fratres; vigilemus, charissimi;

vigilemus, o amici Dei,et filii a DeoPalre dilecti: redeamus

ad nos ipsos, et paululum cogilationes nostras a vanissimo

hoc sa?cuIo colligamus. Procidamus Deo cum multis lacry-

mis; obsecremus eum confidenler cum affectu ac studio,

ut nos liberet ab igne illo inextinguibili, et supplicio ama-

rissimo, ne ab ipso separemur dulcissimo Domino qui di-

lexit nos, et semetipsum pro nobis dedit in crucem. Vos

cunctos deprecor, cunctos obtestor ac supplex rogo ego

indignus et peccator, ut pro me inerte ac deside lacrymas

fundatis in orationibus vestris ac precibus mundis, ut ego

quoque vobiscum compungar et collacrymer, illuminetur-

que parumper excaecatum cor meum, et requiram Deumsanctum Salvatorem; ut perfeclam milii alacritatem largia-

tur, quo studiose diligenterque pffinilenliam agam, donec

tempus est suscipiendi lacrymas; ac vobiscum, fratres, sa-

lutem consequar et ego, vila quantumvis indignus. Obse-

cro, charissimi, suscipile deprecationem peccaloris Ephraem

fratris vestri negligentis atque inertis; demusque operara

cuncti pariter, ut Deum sanclum placemus, nobisque pro-

pilium reddamus, quamdiu tempus suppelit. Ecce enim in

januis Dominus adest, ut consummationem vani saeculi

laciat.









SERMO II, IN PATRES EEFUNCTOS II. 11

nunt : hinc profecti, capinmus e\ cspillis sanclorum, ut

mitem alque benignum nobis habeamus Dominum.

I\ . Si latro eos viderit, confestim procidens adorat, quo-

niam cruce semper amicli sunt otque ornati. Si fera ani-

malia saccos eorum aspexerint, illico recedunt, tanquam

maximum miraculum cernentia. Omne serpentis genus ipsi

suisconculcantpedibus.quoniam fide juslitiae succincti sunt.

Quandoautem eo> nspexerit Satanas, confcstim exhorrescit,

et cum dolore exclamat, protinusque recedit; quoniam infi-

nilos perfregit laqueos illos insequens, et in nullo prorsus

juslis illis nocere valuit. Neque enim crantremissi acsegnes,

sicut nos stulti ac demcnles; at fortiter cuncli hostem de-

bellabant, donec tandem penitus Salanam sub pedibus suis

contrivissent : ideoque insidias ipsius spreverunt, et quas-

cumque machinaliones ejus non reformidarunt. Si divitias

eis ostenderit, ens nihili faciunt, sed illas veluti petras con-

temnunt : nam divilias in ccelis cum sanctis Angelis habent.

Fames ipsos non aflligit; nam pane vilae, Christo, repleli

sunt, ex coelis sanctis descendenle : neque silis eos adurit,

quia in sua semper anima habent, similiter et in lingua

Christumfontem vivum.

Nequitvel

unam ipsorumturbare

cogitationem improbus Satanas, quoniam super petram

fundamentum posuere. In speluncis et rupibus habitant,

tanquam in cubiculis : montes porro et colles quos in cir-

cuitu habent, non secus ac muros excelsos, amant atque

desiderant. Mensa ipsis est omnis terra et montes; ccena

autem ac prandium, herbse silvestres atque agrestes. Prae-

cipuus ipsorum potus est aqua ex rivis; vinum autem si-

militer, ex cavernis ac foraminibus petrarum. Ecclesias

habent suas ipsi linguas, per quas jugiler suas preces per-

agunt : per duodecim horis, quas dies continel, continua

est ipsis ad Dominum precatio. Gloria quam in monlibus et

speluncis concinunt, est Sacrificium acceptabile, quod Deo



lij S. liPUlLEM SYRI OPERLM CLASSIS VI.

offerunt. Ipsi sibi sunt sacerdotes, et nostros suis precibus

morbos curant ac «anant : nam deprecatores atque inter-

cessoresnostri perpetuo sunt.

V. Non sapiunt alta, neque priuias cathedras requirunt

gloria quippe eis est humilitas, imitatores Christi facti, qui

propler nos miseros factus est pauper. Non sibi requiem

aliquam in mundo tribuunt; quoniam ibi solatium alque

refectionem recipiunt. Reddamur et nos similes illis qui in

montibus habitant, et pariter vitae illorum instituti partici-

pes. Oberrant hi cum bestiis, ferarum instar, et tanquam

volucres in montibus volitant : velut cervi cum feris ani-

mantibus pascuntur : mensa autem eorum semper parata

est, nam gramina et herbas semper hi comedunt. Tanquam

lucernae ipsi resplendent, errantes in montibus : et cuncti

lumine eorum illuminantur qui magno amore ac desiderio

ad eos accedunt. Muri firmi instar sunt patres in deserto;

atque ideo in pace custodiunt locuin in quo inhabitant.

Quandocumque aulem vel unus aliquis ex patribus occur-

rerit, omnis deinceps finitima ipsis regio pace perfunditur.

Collibus velut columbae insident, et sicut aquilae in monti-

bus excelsis et speluncis. Et regi quidem forte suum nimis

angustum est palatium; ipsis vero eliam spatiosae sunt ca-

vernae atque foramina terrae. Magis sancti ilii patres vestibus

suis gloriantur cilicinis, quam alii vestibus quibus induun-

tur purpureis : dissolvitur atque destruitur purpura; sed

saccus propter sanctorum patrum patientiam magno est

in pretio. Abominationi quippe illis est superbia, et valde

magnam humilitatem amplectuntur.

VI. Oderunt omnem vani saeculi gloriam; et ecce ab om-

nibus hominibus ob humilitatem magnamque eorum man-

suetudinem aeslimantur ct honorantur. Neque tali tantaque

pcrfruuntur reges quiele, quantam patres in eremo possi-

dent; quoniam Christus est ipsorum exultatio. Ferarum



SEIUIO II, IN PATRK9 DEFUNCTOS II. 10

instar, hcrbis in eremo pascuntur; quoniam jucunditalem

paradisi excipiunt. Gum autem defatigati jamfucrint,erran-

tes in montibus, tanquam in deliciis sese in lerra compo-

nunt : postquam vero dormierint, mox studiose surgunt, et

relut tubae Christum desideratum collaudant ac celebrant.

3rdines porro Angelorum semper ipsis adsunt, qui et pro-

egunt eos et custodiunt semper. Gratia Domini semper cumiis est , nec sinit eis inimicum occultari. Lbi genuflexerint,

utum ante se faciunt et rivos ex propriis manantes lacry-

nis. Postquam vero divinas laudes concluserint, surgit Do-

uinus ad ministrandum servis suis. Mane jam facto, stalim

elut alis elevatis per universum volant orbem. Non enim

st illis illustris habitatio sanctorum patrum in Eden : ubi

ol eis occumbit, ibi pernoctant; ubi nox advenit, ibi com-

norantur. De monumentis ac sepulcris non sunt solliciti;

lam, mundo crucifixi, mortui sunt in amore ac desiderio

ihristi : ubi enim aliquis ipsorum jejunium absolverit, illic

odem in loco ipsis monumentum construitur. Multiexeis

unt qui, flexo genu precibus intenti, placide atque man-

uete coram Domino requieverunt : alii similiter in petris

c saxis firmati, suas proprio Domino animas tradiderunt

lius simpliciter in monte deambulans mortuus est, factus-

ue est locus ei in tumulum et sepultorem : alius rursus

eipsum componens sepelivit, gratia sui confirmatus Do-

lini : alius porro herbas depascens Domini, obdormis-

ensque in sua ipsius mensa expiravit : alius autem rursum

n divinis constitutus laudibus, a sui flatus voce abreptus

st : alius dum in monte psalmis et divinis precibus reci-

andis vacat, venit ab inferis mors, ipsiusque preces obsi-

navit terminavitque. Vocem expectant quae ipsos excitet,

t instar florum suavem odorem spirantium efllorescant;

[uando terra mortuos jussa erit educere, subito germina-

>unt velut liliaefllorescentes.



l^ S. BPnRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

VII. £t tunc Dominus pro magnis eorum laboribus quos

ipsi amore Ghristi pertulerunt, vitam aeternam eis largitur;

et pro capillis ipsorum, coronam nexus atque ornamenti

honorifici; et pro ciliciis quibus rigidam duramque vitam

duxerunt, stolam ac vestem gloriosam nuptiarum praebet

eis : pro herbis autem et exigua aqua, Christus eis cibus

simul et potus efficitur; pro terrae cavernis in quibus ipsi

habitarunt, magnum eis Christus paradisum tribuit. Quia

tribulationibus atque angustiis in hoc mundo premi et ailligi

desiderarunt, magnum ipse gaudium eis concedit. Nequit

enim oratione declarari magna laelitia in quam intrabunt

cuncti sancti, qui, in hoc saeculo voluntarie aiflicti, nefa-

riis ac lurpibus passionibus fortiter restiterunt, devictoque

hoste, praecepta Dei altissimi servaverunt. Ideo quoque

Angeli sanclos felices atque beatos praedicant, et ad eos

dicunt : «Beali cstis vos, qui Christi amore ac desiderio

bene prudenterque magna cum vestra patientia scapham

vestram in terra tulo in mandatis Chrisli optimi Domini

gubernastis atque direxislis : quapropter ad tranquillum

jam portum pervenistis, et Christum recepistis, quem tan-

topere desiderastis atque amaslis. Nunc vero gratulamur

vobis, o beali, quoniam laqueos inimici eftugislis , et ad

Christum, qui vos coronavit, pervcnistis, factique estis regni

ipsius haeredes, sanclam perpctuo collaudantes Trinitatem,

quam decet omnis gloria, honor et adoratio in saecula.

Amen.

SERMO III.

IN EOS QUI IN CIIRISTO OEDORMIERUNT.

I, Quid ita hodie, charissimi, serio seduloquc simul hic

congregati sumus? nam convocaverant nos omnes, uno



SERMO III, IN EOS QUI IN CURISTO OnDORMIERUNT. |5

onsensu, qui ad Chrislum ex nobis antea sunt vocati fra-

res; ideoque alacriter ad Ghristi laudes celebrandas conve-

limus. Excitarunt quippe nos, qui in carne nos rcliquerunt,

d celcbrandos eos in terris qui cum Angelis Deuni glori-

icant in ccelis, chorosque cum supernis illis choris hilares

gunt; et mensam nobis spiritalem apponunt, cum sint ipsi

leliciis paradisi satiati; vinumque compunctionis nobis

roponunt, qui ibi omni consolatione pleni sunt; et lumina

ccendunt, qui ipsi sua corda illuminanl, ct ad luceni inac

;essibilem contcndunt. Abslraxerunt enim a nobis sanctos,

[iii ipsi apud Dominum sancti sunt; et eniigrarunt a nobis,

jui bene sanctequc ad Dominum profecti sunt : reliquerunt

ios orphanos, ct ad propriam patriam abierunt; relique-

unt corruptionem , et ad immortalitatem concesserunt;

nundo occubuerunt, et apud Christum exorli sunt; e terra

ixierunt, et jam supernam Hierusalem inhabitant; vitae

>raesentis felicitatem reliquerunt, et ad supernam beatitu-

linem pervenerunt; inanes sacculi tumultus dimiserunt, et

id loca tranquilla perrexerunt; ex mundi hujus procellis

ic fluctibus excesserunt, et ad tranquillissimos portus ap-

pulerunt; caliginosam istius vitae umbram deserucrunt, et

id Solem justitia3 sursum concurrerunt. Et cum adessent

nobis, non erant nobiscum; sed mentem ad Deum eleva-

tam habebant : et cum in terra adhuc essent, vitae institu-

tum in ccelis lenebant : et in carne cum viverent, non erant

in carne; non enim permanentem hic civitatem habebant,

scd supernam mansionem sibi patriam ducebant. Non hic

fluxas atque caducas opes possidebant; sed coelestes divi-

tias expetebant. Percgrini et advenae hic erant, sicut om-

ncs palres eorum : peregrini, inquam, hujus mundi, et

omnium quae in mundo sunt; semperque animas suas dis-

ponebant atque ornabant, superna considerantes, superna

meditantes, superna sapientes, et pulchritudinem quae illic



l6 S. EPHRjEM syri operum CLASSIS VI.

est desiderantes, mansionesque ac tabernacula quae iLi sunt

requirentes; supernos choros, supernas hymnodias et festa

quae ibi celebrantur, sempiterna bona , ac perpetua Deidona, animo complectentes. Ad illa respiciebant, ad illa

currebant, et ad illa properabant : quare et comprehen-

derunt.

II. Festinaverunt, et ideo in patriam supernumque tha-

lamum intrarunt; currebant, ideo et consecuti sunt; jeju-

narunt, et ideo jam exhilarantur : non neglexerunt, ideoqueexultant; sapienter egerunt, quoniam caducam hanc vitam

contempserunt. Exierunt, et viam suam bonam Deoque ac-

ceptam confecerunt; egressi sunt, et in regionem sanctam

aeternamque peregrinati sunt; excesserunt repente,et velut

castae et immaculatae columbae evolarunt; evolarunt ut tur-

tures solitariae et purissimae; evolarunt ex nobis, tanquamhirundines suavem vocem edentes; ex nostro segregati sunt

ovili, quasi agni puri ac sancti : ex mandra ac caula nostra

transmigrarunt, et moestae sunt oves; nostrum reliquerunt

nidum, et pullorum instar clamamus ; separatum est a nobis

membrum, et reliqua dolent membra. In lacrymas prorum-

pamus, quod pulchra illa nostra destituti simus dispositione;

suspiremus, quod pulchros vestros jam non intueamur cha-

racteres ; lugeamus, quod et nos hinc cito abituri siinus; do-

leamus, quod ita repenle hinc abripimur; tristemur, quando

virtutis vcstrse recordati fuerimus; contristemur, quando

oculos nostros circumverterimus, etcharitatem vestram non

aspexerimus : lacryinas efTundamus, quoniam et animalia

super aliorum ejusdem secum gcneris separatione lacry-

mantur; lugeamus, quoniam et boves suos compares requi-

rentes mugiunt, quoniam et hirundines abrcptis sibi pullis

clamilant, quoniam et agni nupcr nati a fratribus separati

vociferantur. Et quamvis vobis hinc ulile acciderit, trislitia

tamen affecti sumus : quod expetendum vobis erat, grave



SERMO III, IM BOS QUI IN CHBISTO OBSOBMIBBUNT. 17

•tque molcstum nobis faeluni est. tPretiosa in conspcctu

> Domini mors sanctorum ejus 1: at mors pcccatorum pes-

» sima2

. » Et proplcrca dicebat Prophcta : «Cur timcbo in

» die mala? iniquitas calcanci mci circumdabit ine 3. d

III. Veniet cnim dies ct hora, fratres; veniet, inquam,

omnino et non praeleribit, quando reliuquet homo omnia et

omnes,et solus abibit derelictus, abjectus, confusus, nudus,

omni auxilio destitutus, absque tutore et sine ullo comitatu,

imparalus ct loquendi audacia destitutusj siquidem in ne-

gligentia pracoccupalus fuerit, in die quam non novit, et

hora quam non expeclat, interea dum genio indulget, dumtliesauros sibi parat, dum deliciis vacat, dum secundis re-

bus utitur, dum absque cura atque sollicitudine vivit. Ve

niet enim repeute hora una,etcuncla cessabunt; una febris,

et omnia in vacuum et inanc abibunt; una nox profunda et

tenebrosa, atque aerumnosa, et abducetur tanquam judica-

tus ac condemnatus, ad pcenam quo lictores eum abducent.

Mullis sane tunc opus tibi erit ductoribus, o homo, multis

adjutoribus, multis orationibus, multisque sociis in hora

separationis animae a corpore : magnus tunc erit timor,

marnus tremor, magnum mysterium; magna tunc corporis

in illo mundo futura est calamitas. Nam si, cum ex una re-

gione in aliam transimus super terram, aliquibus viae duci-

bus ac directoribus indigemus; quanlo magis, quando in

infinita transeundum hinc erit saecula, unde nullus rediit

Multis tibi, rursus dico, adjutoribus in illa hora opus erit.

Nostra illa erit hora,et non aliorum, nostraque via : nostra,

inquam, hora, et quidem tremenda hora; noster pons, el

transitum non habens : omnium finis , et omnium terror :

remum grave atque diflicile, sed pcr quod omnes trans*

imus; arcla et angubta via, sed per quam omnes iter faci-

mus. Amarum sane ..c dirum est tale poculum; scd cuncti

1 Psal. rw, .>. — 2 Psal. xxxmi, 22. — J P«al. xlviji, h.

XXXVIII. 2





,M0 III, IN IiOS QUl 1N CIIRISTO ORDORMIERUNT. ig

et tristem aspectum exhibemus, ct nos ipsos miseros duci-

mus et deflemus; et \x supra vae amaruleolum dicimus,

quando ad nos qui reeedit, quippe oinuibus nobisconjunc-

tus est, omnes salulans, dieit : « Valele, lralres, valele, fra-

tres boni , et pro me in ista hora altente diligenterque ad

orandum evigilale : in viam namque longinquam nunc abeo,

quam ante nunqnam ingressus sum ; el in regionem mihi

peregrinam, unde nullus rediit; et in terram lenebrosam,

ubi ignoro quid mihi occurret; et in profundum infernum,unde uemo reverlilur. \alele, fratres mei charissimi, va-

lete; mihi cnim deinceps non est amplius frater : valete,

ainici; non euim amplius ego vesler amicus, sed peregri-

nus : valele, amici, vale, puleher comitatus; at non amplius

meus comitatus, scd lamentatio ac luclus. Valete, consan-

guinei mei atque aflines; valele, valete : adhuc modicum,et huc sequemini; modicum, et post nos venietis. Expecta-

bimus vos ibi, expeclabimus vos, ut veniatis ad nos : non

rnim nos amplius ad vos veniemus, non amplius in hac vita

intuebimur vos. Si quid novimus, novimus; et si quid egi-

inus, recipimus. Ecce hinc abducor, et ad vos non amplius

revertor. jNunc si quid boni egi, hoc ipsum et mihi lucrifeci;

et si quid mihi praemisi, illud ipsum eliam ibi occurret

mihi. Si quid vero hic thesaurizavi, quid mihi modo pro-

derit? Si cujus porro hic misertus sum, in hac hora miseri-

cordiam consequar; si quem protexi, etiam nunc protegar;

si quem liberavi, etiam hac hora occurret mihi. Quoniam

angusta mihi et gravis est proesens hora exitus animae meae;

super omnem horam angusla, et dolore plena est mihi prae-

scns hora : imparatus enim prajoccupatus sum. Caliginosa

mihi pracsens nox est ; sine fructu enim aridus ac siccus

excisus sum : gravis et molesta mihi praesens via, quoniam

nullum bonum e»t mihi vialicum. Quare amare atque acerbe

dcplorate me, etsuccurrite mihi; uiiseremini mei, etadju-



20 S. EPIIR.EM SYRI OPERCM CLASSIS TI.

vate; compalimini, et deprecemini pro me, ut ibi miseri-

cordiam inveniam. Non requiro multum, quoniam in mullis

peccavi. Quorsum igitur cereos accendilis mihi, fratres?

non cnim ego lampades animae meae accendi. Cur me ves-

libus splendidis induilis? non enim in meipso splendida

indumenta habeo. Quorsum vero aqua corpus meum de-

purgatis ? non enim meipsum aqune per lacrymas admiscui.

Quorsum porro etiam in tumulis atque sepulcris me cumsanclis deponitis, quorum vitam et mores non pcregi ? Quo-

modo meipsum decepi? quomodo mihi ipsi illusi, dicens :

Juvenis sum, adhuc perfruar rebus saeculi; vacabo deliciis

mundi, colam animalem hanc vitam atque praesenlem;

tandem aliquando p<enilentiam agam, benignus enim est

Dcus, et omnino mihi veniam concedet? Haec quotidie co-

gilans vitam ipse meam valde male cousumpsi. Edocebar

quippe, et non attendcbam; admonebar, et deridebam; au-

dicbam Scripturas, et lanquam non audiens agebam; au-

diebam de judicio, ct subsannabam ; audiebam de mortc,

et velut immortalis vitam traducebam , quasique acternus

conlemnebam : et ecce imparatus praeoccupatus sum, et

nullus est qui adjuvet; ecce impoenilens anticipatus sum, et

nemo qui redimat; ecce rogo, et nemo qui exaudiat; ecce

judicor atquc condemnor, et nemo qui salvet. Nam quoties

apud meipsum resipiscere constituebam, et denuo pejora

peragcbam ! quolies Deo procidi, ct rursus eum sprevi ! quo-

ties ipse mei miscrtus est, et iterum ipsum cxacerbavi ! Et

ecce miserabilis hinc jam abeo. Qtiam multa ipse mihi

bona concessit, et ego mala peregi !

VI. Ha?c ct similia moribundo homine ad nos praesentes

edisserente, repcntc constringilur ci lingua, immutantur

oculi, concutitur mcns, siletos, impediturque vox. Quundo

Dominicae copiac atque salclliles advenerint; quando fonni-

dabiles excrcilus invaserint,atque apprehenderint; quando



SERMO III , IH EOS QUI IN CIIRISTO OBDORMIBRUIST. 9.1

divini nuntii atque emissarii aniinam ex corporc migrare

josMvinl; quando inexorabiles apparilorcs io judicium

nos trahentes detulerint, quos miserabilis lunc speotanshomo, etiamsi rex sit, etiamsi magistratum 10 praefectturam

gerat, etiamsi lyrannus sit, etiamsi imperator ac monar-

cha fuerit, omnino commovelur, et sicut a terraj molu

concutitur; totus contremiscit, velulfolium a ventoraptum;

totus lurbatur, ac tanquam passerculus a venalore totusque

pavidus et altonitus redditur, videns horribiles ante se

exercitus, ridens formas peregrinas et validas, videns iigu-

ras horribiles, videns facies severas et austeras, videns or-

dinem atque comitatum quemnunquam antea conspexerat;

cogitans(|ue ;spud sc tunc dicit : Benediclus qui solus im-

mortalis est, solus Rex a?ternus. Quid est, obsecro, cum

his collatum regnum terrenum? quid est momentaneus ho-minuin principatus ? quid est vana et inhumana illa nostra

potestas? Ecce vere exercitus coelestes; ecce poteslalum

potestales ncternae; ecce figurae formidabiles illius qui solus

tremendus est; ecce ministri fortes illius qui solus fortis

est; ecce potentatus ejus qui solus potens est; ecce fortes

Dei fortis ; ecceforinae terribiles alque horrendae. Ista tunc

qui abripilur solus videt : nos vero non intuetur amplius,

sed ad praesentes potestales stupefactus extra se rapitur.

Fortasse tamenetiampreces quasdamapud seipsumrecitat,

susurrans, sicut lingua potest.

VII. Ex quibus verbis ac modis figurisque praesentes

frequenter et audimus et consideramus eum Dominicas

speclasse potestates : quare omnes tremebundi exhorresci-

mus, et nobis mutuo annuimus, dicentes : « Quiescite,

atque tacete jam, et decumbenti deinceps molesliam ne ex-

hibeatis, tumultumque omnem comprimile : silentium ser-

vate. et ad ipsum posthac ne loquamini; a clamoribus et

vociferationibus abslinete, ut ci tumultus turbasque non





»JfO III, IN EOS QUI IX CIIRISTO ORDORMIERUNT. 20

tium iahabilet, ne in regionem vivorum ingrediatur. Cnele-

rum sancti Angeli cxcipientes animam secum abducunl.

Tunc nos, mortale curantes corpus, et tanquam peregri-

num alquc alienum ex propria domo ad sepulluram effe-

renies, magnum aliud ct formidandum mvslerium cerni-

inus ; consideramusque ibi parvos ct magnos, regcs et

plebeios, tyrannos ac servos, cunctosque alios in unumcincrem ac pulvcrem redaclos, in unum foetorcm ac pu-

tredinem rermemque resolutos : et sicut esl hic /Ethiops,

ita et ihi, qui olim luit formosus; sicutsenex, ita junior in

putredinem versus ; sicul dcbilis, ita quoque fortis et in-

viclus : omnes, ut ab inilio, in unum pulverem cineremque

redacti; quemadmodum et ex Scriplura audimus : « Terra

» es,et in tcrram rcverterisl

; » et terra es, iterumque pul-

vis eflicieris.Quos

saepedum

liquefactosac putrefactos in

scpulcro jacentes conspicimus, digito nobis invicem de-

monstramus,dicentes : « Ecce hic talis, et ille talis: hicest

ille talis tyrannus; hic est ilie miles, et hic cst iile rex; hic

illius talis nepos, et ista filia illius talis : haec est, quae olim

adeopulchra apparebat puella; et hic qui antea ita comp-

tus atque ornatus inccdebal juvenis. »

VIII. Haec et ejusmodi frequenter in sepulcris cum su-

spirio dicimus; et illacrymamur, videntes omnem ibi ju-

ventulem incertam esse et incognilam; videntes magnumvcrc ac tremendum myslerium; videntes omncm ibi rela-

tem cs<e dissolutam ; videntes omnem corporum pulchritu-

dinem ibi evanuissc; videntes omnem aspectum jucundumibi cxtinctum; videnles omnefacundum os ibi obsiructum;

videntes omnem linguam velocem ibi conticuisse; videntes

omnem dentium pulcbritudinem ibi dispersam et omnemcapillorum nexum ibi computruisse; videntes omnem aeta-

tis decorem ibi contritum; videntes omncm principatus ac

* Gen. 111, iy.



2 /, S. BPHBJEM SYRI DPEEUU CLASSIS VI.

ma°-istralus potestalem ibi cessare, omnemque lyrannidem

et jactantiam ibi desiisse, et omnem juventuiis superbiam

atque despicienliam ibi desolatam; videntes omnem vanumbominum laborem illuc recidisse, ibi cessasse et ibi finitum

esse. Loquimur, et nemo est qui audiat; plangimus, et

nemo qui altendat. Nominatim ibi jacenles compellamus,

dicentes : « Quonam abiislis, fralres nostri ? ubi jam de-

gilis? ubi estis? quomodo nos ita repenle dereliquistis?

Vocem nobis edite, sicut edebalis olim; loquimiui nobis;

respondete nobis. » —c Nos, inquiunt, qui ex humanis ex-

cessimus, illi sumus quorum cujusque anima in locis sibi

congruentibus versatur, ut quaeque est commerita. Ilic

autem qui veslros ante oculos in sepulcro cernitur pul-

vis, iste quem conspicitis cinis, hic foetor, ista putrefacta

ossa , immundi hi vermes, corpora illorum sunt adolescen-

tulorum et puellarum, quos concupiscebatis olim : hic

cinis,illa est caro quam complectebamini, et quaminsatia-

biliter oscularisolebatis : haec putredo, illa est facies quam

dies noctesque inexplebili voluptate deosculabamini : haec

tabes et fluxio immunda, illa est caro inter cujus com-

plexus peccabatis. Ideo videte, et plane credile, qui adhuc

carne in vita vana versamini, certoque scitote, quod dumin lecto inter complexus vestrarum conjugum puellarum-

que jacelis, vos cinerem lutumque tunc complecti; scitote,

inquam, dum cuncla earum membra circumplectimini,

vos tunc foetorem et putredinem amplecli; discite, quando

carum amore ac desiderio adeo flagratis, vos tunc vermes

et cinerem telrumque odorem concupiscere. Nolite se-

duci, o juvenes et juvenculae insipientes; nolite decipi

in vana juvenlutis pulchritudine : nam et nos, qui ves-

tros anle oculos putridi jacemus mortui, in vila olim si-

cut vos apparuimus, et accurale ornali odoramcntisquc

inuncli fuimus, alque in bonis dies nostros duximus ; et





26 S. EPURÊM syri operum classis n.

quando omne os obstruelur, et omnis spiritus confitebitur;

fluviusque igneus ante judicem decurrel, de quo aitDnniel :

« Aspiciebnm, donec throni positi sunt, et Antiquus dierum» sedil : thronus ejus, flamma ignis; rotae ejus, ignis fla-

i grans. Flumen ignis trahebat in conspectu ejus. Millia

» millium ministrabant ei, et dena millia denum millium

i assislebant ei. Judicium sedit, el libri aperti sunt 4. » Atque

illa dies est nc horn, de qua etinm David : tCur timebo,

» inquit, in die? iniquilas cnlcanei mei circumdabit me 2 . »

Diei illi maledixit Job, dicens : «Maledical ei, qui maledicit

» diei illi qui est magnum cetum oppressurus 3, » hoc est

diabolum. De illa die etiam alius quidam clamat propheta :

«Ecce venit, dicit Dominus Sabnoth : et quis sustinebit

» diem introitus ejus? quando Deus maniieste veniet, Deus

» noster, et non silebit. Ignis anle conspectum ejus praece-

» det, et in circuitu ejus tempestas valida. Advocabit coelum

» sursum et.terram discernere populum suum A,» omnem-

que carnem ad tremendum illud tribunal ubi non eritpar-

vus et magnus, servus et liber; ubi non erit rex et subditus :

sed aequaliter omnes judicio obnoxii, omnes vincti, omnes

nudi, derelicti, tremebundi, plorantes, turbati, anxii atque

solliciti erunt quid singuli ipsorum dicturi sint, quidve Ju-

dici de mnle nctis responsuri. Ubi tunc ibi regum superbia?

ubi tvrnnnorum jactnnlin? ubi insipientum inanis gloria-

tio? ubi juventutis mollities? ubi superfluus atque lascivus

veslium ornatus? ubi tunc, qui principibus assistebant, et

n latere discurrebant famuli ? ubi comptae atque ornatie tunc

filiac? ubi nurum? ubi argentum? ubi auro infraenali equi?

ubi unguenta? ubi suflitus? ubi aromata? ubi quae frustra

pcrduntur alia? ubi tunc cpulae atque delicia?? ubi quae dies

noclcsque fieri solent conviv ia ? ubi qui cum lympanis et sal-

talionibus vinum bibunt et deliciis indulgent, Deum vero

1 Da . vii, r>. —- * Psal. xlvim, 6. —5 Job, m, 8. —4 P&al. xux.



IMO III, IN KOS QUI IN CllMSTO OnDORMlF.MJ.IT. t)

ct pauperes despiciunt? Nihil lioriuu i!)i cril : sed amaruui

\. Non amplius ibi locus erit dilescendi , sed pcrtimcs-

;idi; non tcmpus ibi erit prosperitatis, sed excusationis

atquc defensionis; non erit ibi ornatus ac claritas, sed ob-

scuritas; non erit ibi locus tripudiandi, sed lugendi atque

plorandi; non erit ibi juventutis jaclantia, sed apud inferos

exilium; non erit ibi propitialio atquc commiseralio, sed

timor ingens. Nulla in die illa formidabili atquc terribili crit

consolatio; ied justa et accurata relributio. Bonum in illa

tunc Iiora tibi subvenict auxilium, si pauperibus alque men-

dicis hic compassus fueris; boni pro te apud Christum tunc

erunt advocali, qui hic egeni a te enutrili, et misericordiam

consecuti, protecti ac conservali fucrint ; boni et praestan-

pro te ibi consolatores aderunt fralresChristi, pauperes,

orphani atque pupilli, viduce, advenae ac peregrini, inopes,

debilcs, ciaudi, caeci, cnptivi, derelicti, quique in tormentis

et solitudinibus, in carceribus, in exiliis, in infirmitatibus

ct aliis calamilalibus constituti, per te hic salvati fuerint,

et misericordiam consccuti. Magni hi tunc patroni tibi isthic

erunt, magni defensores, magni fautores atque auxiliato-

res, exhibentes tunc Christo quaecumque ipsis hic dederis,

quemadmodum ipsos paveris, quomodo ipsos refeceris, et

quo pacto ipsis descrvieris. Boni libi hi fralres isthic red-

dentur, sicut sunt fratres Christi ; si enim unus aliquis fra-

ter regis, plurimum se patrocinando ac deprecando potest

adpropriumfratrem regem; quantomagisubi fratruminter-

pellat multiludo ! Quod porro fratres Christus denominatu-

rus sitpauperes in treuienda illa hora judicii, ipsummet ad

justos qui a dexlris stabunt dicentem ausculta : «Quamdiu» iccistis uni ex his, inquit, fratribus mcis minimis, mihi

» fecistis *. » Hoc autem dicens, omnes ostendit digito ibi

1 Malth. xxv, 4o.



28 s. mnMsi syw operum classis vi.

prajsenles, ct adpedes suos consistcnlcs. Quis porro dignus,

quis porro felix in illa erit hora, quando cuncti cxhorrescent

ac contremiscent Angeli et homines, ut tunc nominari me-reatur frater Chrisli? Quam multis tihi istud thesauris erit

potius! quam multis opihus, quam multis coronis voxejus-

modi excelsior atque praestanlior

XI. Quinam igitur illi tales erunt, ut heatos praedicemus

et collaudemus ipsos? qui, ohsecro, erunt illi, ut et nos imi-

temur eos? Qui quidem in die et hora illa horrihilis atquetremendi judicii cum fducia et securitate, intrepidique ad

Christum tanquam ad patrem suum et amicum sincerum

ingredientur, certo scienles se velut filios et amicos veros

ah ipso susccptum iri; quippe qui ei vere alque legilime in-

servierint, et mandata ipsius ohservaverint. Quis, inquam,

erit ille adeo heatus, quem quidem cernens Christus in

throno sedens ad ipsum ingredientem, laetus excipiat, ob-

viamque ipsi procedat hilari facie et aspectu arridente, atque

appellatione laeta et henigna allocutione hunc apprehensum

amplectatur, et tanquam ex longinqua peregrinalione ve-

nientem amicum filium deosculetur, talibusque eum verbis

compellet : aBene venisti, o amice bone et fidelis; bene ve-

nisti, educator et altor meus, hospes meus et protector meus :

gratiam habeo bonae menti et voluntati tuae , et non sum obli-

tus charitatis luae. Memini quanta mihi bona praestiteris; novi

quoties me refeceris. » Quae dum ad eum ait Christus, tenet

ipsum manu coram omni illa magna celebritate, coram An-

gelis et Archangelis, et omni Principatu ac Potestate, coram

omnihus juslis, et Prophetis, et Aposlolis, ac sanclis; sta-

tuensque hunc in medio, simul prcedicat et ostendit eumomnihus, ac dicit : allic homo csurientem me aliquando

conspexit, ct pavit; silientcm, ct polavit; frigescentem, et

cooperuil me; hospitem,et susccpit mc; iufirmum me vidit,

et ministravil, et in domum suam introduxil; pedes mihi



SEHMO IH, I\ EOS QUI IX CTiniSTO ORDORMIERUXT. 20,

lavit, vulnera mea abstersit, super lectura suum me collo-

cavit, porlas domus sune mihi aperuit, cum gaudio mihi oc-

currit, cx aniino me refecit, in ncccssitate me respexit et

liberavit; in carceribus mc invenit, et rcdemit. Propterea et

ego dico ipsi : « Euge, serve bone ct iidelis, quia super pauca

» fuisti fidelis, super multa te constituam : intra in gaudium

» Domini tuil

; » perfruere deliciis paradisi mei; ingredere

in vitam acternam. » Neque vero ista duntaxat tunc dicet

Christus cis qui complacuerunt et servierunt ipsi; sed et

faciet ipsos discuinbere, et Iransicns ministrabit eis.

XII. Lt igitur nos quoque tali perfruamur voce et gloria

atque honore, curramus hic nunc, dilectissimi; fcstinemus,

pra20ccuperaus, ut non anticipemur; rapiamus, ne repente

abripiamur; introeamus, ne foris remaneamus ; demus,

inquam, operam , charissimi, propcremus, prasripiamus,

antevertamus; negligentiam atque pigriliam in qua adhuc

torpcscimus, expellamus; vanos timores atque dilationes

removearnus ct e mcdio tollamus; spcm inanem, nos dies

noctesque subsannantem, abjiciamus : nc deinccps in erro-

rem impellamus scducamusque nos ipsos; ne nobis ipsi

illudamus, ne nos deinceps irrideat inimicus. Ne nos in

hodiernum vel crastinum dieui impura relaxet cogitatio;

quoniam mulli, dum multa secum slatuerunt, ad crastinum

non pervenerunt, at subito rapti sunt, sicut passerculi ab

accipitre, et velut agni a lupo, et quasi captivus a latrone;

nec loqui prorsus valentes, ncc tcstamentum condcre, ne-

que vocem ullam edere : alii enim vcsperi cubitura sani

concedentes, ad mane uon pervenerunl; alii ad mensam

accumbenles expirarunt; alii inter ambulandum ct luden-

dum repenle sunt mortui; alii in balneo morientes idera

lavacrum pro epitaphio ac sepultura habucrunt; alii vero

dum nuptias cclebrarent, in ipso thalamo nuptiali subito

1

Mallh. xxv, 21.



50 S. EPHKyEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

alque inopinate abrepti sunt, et eadem sibi vestimenta pro

nupliis pararunt aique pro funere; successeruntque in lo-

cum tibicinum lamentantes, et in locum saltantium atquetripudiantium lugentes atque plorantes. Et isla omnia no-

vimus ac scimus; quodque gravius est, sponte interim et

scienter peccamus, nobisque ipsi illudimus : et propterea

nullam a Deo veniam consequimur ; quia non ex ignorantia,

sed scientes erramus. Scripturas quidem sacras audimus,

et collaudamus; sed quae dicunlur non facimus.

XIII. Quare horlor et obsecro, ut non solum auditores

simus doctrinae, sed et factores. Si quis ergo, post jam dicla

audita, depravatam fornicandi consuetudinem, quam ha-

bebat, paeciderit; bonus hic revera auditor fuerit : si quis,

praeleritarum injuriarum memoria, quam in proximum te-

nebat, deposita, ei reconciliatur; hic bonus auditor : si

quis, praesenti sermone compunctus, misericordiae et bene-

ficentiae operibus sese dederit; hic bonus auditor : ut non

in judicium haec et similis cuiquam lectio fiat, dum audi-

mus quidem et non facimus. Nisi enim mors fratris tui ad

sauiorem te menlcm reduxerit, nullus te juvare polerit; nisi

dum mortuum cernis resipiscas, quando tandem converle-

ris? nisi ex jam dictis compunctus fueris, nunquam a pec-

cato recedes. Hanc, charissimi, divinorum eloquiorum

mensam, qui ad Ghristum praecesserunt fratres nobis in-

struxerunt atque proposuerunt; haec vivifica ac salutaria

nobis fercula ipsi pararunt; hoc nobis doctrinae vinum mis-

cuerunl; hanc nobis laelitiam deliciasque in salutem sub-

ministrarunt : ut haec ipsa meditantes dies noctesque, ac

singulis horis, in ecclesia, in foro, in domo, in mensa, in

praetoriis, in iectis, in balneis, in conviviis, in conciliis at-

que consessionibus, valeamus ab improba et vana peccandi

consucludine dcsislere, et animam nostram ad pnenilen-

tiam convertere, ct deinceps a malo declinare, et Dominum



Sl-RMO IV , DE MORTIS COGITATION K. 5l

j)lacatum nobis reddere , regnuinque coelorum conscqui :

gralia, et iniseralionibus, atque benignilale Domini ct Sal-

vatoris nostri Jesu Christi; quoniam ipsi gloria cl potcntia,

nuncet semper, et in saecula saxulorum. Amcn.

SERMO IV.

DE MORTIS COGITATIONE, SEU DE IIABENDA SEMPJIR IN MENTE

DIE EXITUS VIT^.

J. Nescitis, iratres mei, qualem timorem et necessitatem

suslinere debemus in hora exitus nostri ex hac vita, quando

anima a corpore separatur? Magnus timor ac magnummysterium ibi consummalur. Aderunt enim in ipsa Angeli

boni et multitudo ccelestis exercitus, et omnes adversariae

polestales et principes tenebrarum, utrique cupidi su-

mendi animam ac ccnstituendi illi locum. Si igitur anima

c\ hoc tempore possedit virtutes bonas, vixitque vitam

lionestain, ac virtute praedita fuil, die cxitus sui, ipsae vir-

tulc> quas possedit in hoc statu fiunt Angeli boni, eamque

circumdant, neque sinunt ullam ex contrariis potestatibus

ipsam tangere; sed cum gaudio atque exultatione cum An-

^clis sanctis illam suscipiunt, cantantes hymnos victoriae

Deo, illamque offerunt Ghristo Domino et Regi gloriae,

cumque adorant cum ipsa universoque ccelesti exercitu; et

ducitur deinde ad locum quietis, ad inexplicabile gaudium,

ad lumen oelernum, ubi non est dolor, neque gemilus, nc-

[{ue lacrymae, neque sollicitudo, sed vita immortalis atque

Elerna Lelitia cum omnibus aliis qui Domino placuerunt,

n regno ccelorum. Si vero in hac vita turpiter vixit, ver-





SEKMO V, DE REC0RDAT10NE MORTIS. 35

mus cx loto corde, ct cos ipsos urgeamus ut praecurrentes

in liora auditiouis nostrae nobis opitulentur, ac nos liberent

ab advcrsariis : oppositos auteni nobis, quicumque sint, et

(jiiiiliumcuinque malorum suasores sint nobis, lugiamus,

ut a serpcnte et igne. Si vero nos etiam a virtute abstra-

liunt atquc impcdimento nobis sunt, dum tempus habemus

et dum sumus in vita, curemus illos propulsare, ac per

pcenitentiam exercilationesque virlutum propitium reddere

Deum, et praeparare nos ad exituui; nc forte venicnle et

pulsante, imparati invcniamur ad ejus occursum; quia qua

hora non cxpectatur, Dominus noster venit : ut veniente

ac pulsante inveniamur parati ad eundum ei obviam; quia

ipsum decet glcria, cum Patre et sancto Spiritu, nunc et

semper, et in scccula saeculorum. Amen.

SERMO V.

DE RECORDATIONE MORTIS, ET DE VIRTUTE, AC DE DIVITII9.

I. Morem gcrere oportet illi qui dicit : «Consolamini in-

» vicem, et aedificate alterutrum ': » non quod ego suffi-

ciens sim ad consulendum vobis, et ut meo islud studio

contendatis; verum novi eum qui ait : « Benedictus Deus, et

> Pater Domini nostri Jesu Ghristi, Pater misericordiarum,

» et Deus lolius consolationis, qui consolatur nos in omni» trihulalione nostra, ut possimus et ipsi consolari eos qui

» in onini pressura sunt; per exhortationem, qua exhorta-

» mur et ipsi a Dco \ » Proplerea necessarium duximus vo-

bis scribere quaecumque ex divinis Scripturis didicimus, et

de quibus a piis religiosisquc viris admoniti sumus, et si

1 i Ttiessal. v, n. —2 2 Cor. 1, \.

xxxviii. 3



3/J S. EPHIWEU SYRI OPERUM CLASSIS VI.

quid cx ipsa experientia accepimus; nc invidis illis assimi-

lemur artificibus, qui per invidiam multa artis suae quae

edocti sunt celant. Nos vero credimus dicenti : aDeus est

» enim qui operatur in nobis et velle et perficere, pro bona

» voluntate1

.» Neque enim virtus a multis possessa atque

exculta angustior eCQcitur; quemadmodum et quidam sanc-

torum ait : aQuoniam virtutis possessio ejusmodi est, ut,

» licet cuncti illam participent homines, nequaquam tamen

» ejus exhauriantur divitiae : » non enim est terrenae pos-

sessionis instar, quam qui in portiones dividunt, quantum

uni partium adjecerint, tantum alteri detrahunt; estque

exsuperantia unius, diminutio comparticipantis : unde quo-

que pro majori obtinenda parte, puguae exoriuntur inter

homines, odio deterioris conditionis. At qui virtutem pos-

sidet, extra invidiam est ejus possessionis copia; et qui plus

virtutis rapuerit, nullum per hoc damnum intulit secum

pari jure participare volenti : imo quo quis est capacior, eo

amplius ipse bona cupiditale repletur; ipsaeque virtutis di-

vitiae in prneoccupantibus non consumuntur. Exordiamur

itaque de novo argumentum, gratia magni Dei et Salvatoris

noslri Jesu Christi nobis cooperante.

II. Ncgligenlia multorum malorum fit causa non vigilan-

Libus, paulalim a spirituali consuetudins ac ralione vivendi

abducens, ct fldci ardorem depraedans, efliciensque ut vo

luptatibus tanquam dominis serviamus; non enim sinit cogi-

tatione complecti quae posthanc vitam erunt retributioncs.

Si vero eliam negligens audierit scripturas praedicantes sup-

plicia post morlcui manentia, ea tanquam alteri alicui re-

servala, ipseque extra criinen sit, quasi sensus expers non

percipit. Quemadmodum igitur negligcnlia est noxia, sic

vigilanlia perutilis est, ct bonorum omniuin conciliatrix :

nam vigilanli semper praesens est memoria Dei; et ubi Dei

1 Philipp, 11, io.



SERMO V, Dii RKCORD.VTIONE MORTIS. 55

recordatio firmata est, quaccumquc mali opcratio ccssat;

insatiaLile vero desiderium futurorum bonorum, scmper

>igcns, Lrcvem cursum efficit. Eteuim ad corporeum cur-

>um opus est bona membrorum disposilione, et acuto visu :

verum iu spirituali, opus est anima purificata : licet enim

corpus oppressum sit, ac debilitatum nimia imbecillitate,

nihil tamen nocucrit animae vigilanti; qucmadmodum ne-

que generoso Job dolorum tempestas, ct quod ipse sub dio

in stcrquilinio sederit. Nihil fortius pietate; nihilque mise-

rabilius ac calamitosius vita libidinibus afTcctionibusque

immoderalis referta : quanto cnim dulciora hoec momen-

tanea, tanto magis augent calamitatem.

III. Etcnim sicut auri una aut altera drachma privati do-

lent, qui avaritia stimulantur; et facultatum amator parva

vinca exiguoque agro cullo ad pabulum idoneo privatus

mceret, jacturam non ferens : ita quoque divitibus conjunc-

lus est dolor, separationem diviliarum in memoriam redu-

cens; et maxime quando quis seipsum ad senium declinan-

tem aspcxerit, discruciatur atque angitur, tanquam ferro

aliquo aut vinculis constrictus, dum nullum artificium in-

\« uire polest quo senectutem depellat; et licet sibi videatur

tibiis ac tympanis, reliquoque musicorum apparatu quibus

sese exercet ac recreat, memoriam mortis a se depellere,

per haec magis eam auget : quoniam tanta penitus laetitia

privabitur, cessabuntque ejusmodi plausus et ludi, ac ju-

cundissimus symphoniacorum concentus; mceror autem

intus adurere, et exedere ipsius viscera nondesistit.

Atquicerte dolor hic tragicus, fabulis ac bellis mortem interitum-

que denuntiat. Quod si mortis meminisset,omnino expecta-

tionis metus ejus mores commutaret, atque ad bene viven-

dum impelleret. Quis porro, diceret quispiam, infidelium

et impiorum mortis meminit? Ne nobis hoc mirum videa-

tur; quoniam omnis homo conjunctam habet mortis me-5.



56 S. EPHR.EM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

moriam. Et infideles quidem hac male utuntur, voluptatum

duntaxat abscessum deplorantes : fideles autem tanquam

adminiculo et auxilio adversus turpissimas passiones, ea

fruuntur. Omnibus igitur exploratum est, quia morti sub-

jccli sumus, fideles et infideles : post mortem autem judi-

cium esse non omnes credunt. Jusli quidera semper eam

ob oculos habenles, secundum eum qui dicit : « Et qucm-

» admodum statutum est hominibus semel mori, post hoc

» autem judicium *, » noctibus atque diebus orationes et

supplicationes Deo effundunt, ut liberentur a gehenna ignis,

caetcrisque tormentis, dignique sanctorum Angelorum red-

dantur chorea. Impii aulem ac peccatores, nudam quamdam

habent mortis recordationem, non de his quoe post mortem

eventura sunt laborantes, sed privalionem atque abscessum

voluptatum deplorantes. Si cui autem ipsorum obveneritrecordatio quae justos coercet, tunc prior dolor peribit,

obrutus a posteriori; non amplius enim congruet cum iis

qui dicunt : « Manducemus et bibamus, cras enim morie-

» mur 2. » Neque audebit lhesaurizareinutilia,etcongregare

manibus infructuosa, aut potius supplicia contra seipsum :

sed sollicitudo ipsum invadet, tanquam virum sapientem;praestantiorutn, inquam, reruni desiderium, impiorum cu-

ram devitans. Eorum vero qui terrenas divitias amant, om-

nis vita in spe vana consumitur; et quanto major est divi-

tiarum copia, tanto amplius mortis metum auget.

IV. Recordatio quippe mortis intus habitans, dolorem

affert secundum proportionem uniuscujusque sensus; nonut instituantur praeceplis temperantiae, prudentiae, juslitiac

et forlitudinis; nec de gehenna, et justo Dei judicio : ve-

rum inopia laborantes consilii, secum ipsi lamentantur, de-

piorantque opes, diclitantcs : « Quis igitur post morlem nos-

tram, tautam possidebit opulentiam? quod quidcm et regi-

* Hcbr. ix, 27, —2i Cor. xv, 02.



1EBM0 V, DK ISCOBDATIONB MOBTIS. OJ

bus gratum cst nossc, quis scilicel post cos regnalurus sit.

El quis igitur dominus crit lanti auri ct argenti? eccui

pottea deserviet tanlus auri apparatut? quis possidebit

dcauratas ct sericas vesles, ac varia et sumptuosa lintea?

quis ascendet in equos aurcis fraenis ornalos, atquc selec-

tos? quem sequctur praeeuntcm multitudo servorum ex di-

versis nationibus congregata? quisnam habitabit in turribus

et tricliniis quac ego sollicitc marmoribus ornavi, quorum

pavimentum lapillis ornatur tcctumquc auro distinctum

est? cui igilur in postcrum servicnt pistores et pincernac?

cui aiaUtent eunuchiministranlesPquis accumbet in mensis

argenleis ct Indico opere claboratis? quis fructus et defaeca-

tum vinum, quis meorum pomariorum primitias accipiet?

quis monilia alque collaria et zonas aureas possidebit? quis

armamentariorum et curruum, et exercitatorum equorum

ad iter et ad aciem bellicam, erit successor? quem famuli

dominum appellabunt? quis fragrantiam unguentorum ad-

hibebit? quis canes ad venationem et aucupia habebit?

primitias porro frugum, cui mei pastores ferent? et vecti-

galia, quibus solventur?» In multas autem partes mente

distracta, cum exitum qunestionis invenire non possit, valde

ingemiscens, rursus ad familiae administrationem reverti-

tur, nec audet in ccelis thesaurizare.

V. Quando autem jam cunctaanimoejusplacentiaflnem

sumpserint, velutifructuum copia, et facultas reddituum,et

jumentorum fecunditas, et dignitas illustris, et res contra

hostes in bello proeclare gestae; tunc mortis recordatio sub-

intrans conturbat cor. Si autem membra declinaverint ob

gravitatem senectutis, neque amplius servire possint ad ab-

surdas et vetitas voluptates; tunc et vitam sibi inimicam

aestimat. Si vero quis saevus est, crudelis atque superbus,

tt videatur longe recessisse a recordatione mortis, propter

dissolutionis et prosperitatis exsuperantiam; non propterea







4o S, EPHR^M SYRI OPERUM CLASSIS VI,

. w».-» w%v-w *-»-* v%.% w%

NECROSIMA,SEU

FUNEBRES CANONES.

GANON I.

IN FUNERE EPISCOPORUM.

I. Mors natam ex multiplici corporisaegritudine

pugnamdirimit, justisque restituit pacem, et victores athletas co-

ronat. Virtutem namque studiose colentibus ab infantia in-

cumbit bellum, gliscitque magis in dies, et ad ultimum

usque senium eos fatigat, nec alius mililiae finis quam vitae

fuit ; adveniente siquidem reddendae mercedis hora, mors

operarios velut sub occasum diei ad quietem reducit,tamdiu duraturam, donec supremus vitae mortisque Ar-

biler illos e tumulis, velut discusso sopore, excitet, et

morti exemptos ad vilam traducat immortalem. Quam-quam et justi a nostra sequestrati consuetudine, ac nostris

ab oculis conspectuque remoti, nobiscum agere non ces-

sant, sed somno licet sopiti ferreo taceant, nos erudire

pergunt; corpora namque aegritudo quasi vestes detrivit ct

assumpsit,animas non item; illis extinctis, istac permanent,

suumque habitum conservant, nec prohibentur quominus

nobis praesentes fiant et loquantur, ac suis praeceplis el

institutis nos ad pietatem informent. Animae scilicet, per-

manente vitae et rationis usura, voluptatis sedem obtinent;



HJNSBUS CANONKS, 4 1

corpora condit humus, velut creditum sibi dcposilum ali-

quando tandcm redditura. In nobis igitur lincret omnis

dolor, qui Curatorem amisimus ; noslrum tamcn illc dam-

num suum deputat compcndium, quandoquidcm iocnera-

tam pecuniam auctam in duplum rccepit : idcirco minimc

expavit, quod ei indicebatur iter.

II. Mors illum simili qua olim Mosen ornavit corona, et

ex alto in portum invcxit, vitae mortalis nerumnis ereptum,

et molesta cum aegro corpore lucta deiunctum. Vir mitis-

simus, ct in hac parte Mosi comparandus, populum sibi

commissum docuit et rexit : divinarum Scripturarum co-

dicem ei pro columna ignis proposuit, et pro nube Legem

obtendit, qune sacro rore simultates et odia extingueret.

Sacratam Deo plebem ab inanium deorum superstitionc

prius oppressam vindicavit; in hoc etiam Mosi compara-

bilis, qui populum suum fraudulenti regis jugo subtraxit.

Hic nos sollicitat gravis cura, igna ros qualem posthac simus

habituri pastorem. Ha3C enimvero nos cogitatio acerbissime

cruciat; non quod navigium ad portum, Pater, appuleris,

et vita defunctus, adcptus fueris coronam. Quidni enim tui

desiderio vehementer angatur Ecclesia, cui fame laborantiEliam restituisti provisorem, depulsaque annonae caritate,

crrores et profanos cultus etiam sustulisti? Nunquam pro-

fecto non dolebit amissum Artificem qui inchoatum a Paulo

acdificium terminavit, idemque perfectum consummatum-

que puro suarum institutionum auro illuminavit; lugebit

utique semper siccatum sacrse doctrinae fontem, quem sen-

sit usque suis plantariis mirifice salutarem, cujusve fluen-

tis irrigatus ager earum frugum copiam exuberavit quas

rerum divinarum scientia afFerre solet.

III. Ita ccrte gravis mcestitia et acerbus luctus viduam

derelictam subito occupavit, cum cogitaret tuis posthac

institutionibus sibi carendum, tuamque conticuisse vocem,



4 S. EPIIPwEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

pcccantibus vitiorumque veterno oppressis datum divinitus

vccordiae desidiacque remcdium. Tuam posthac frustra op-

peritur videre dexleram suis obtensam filiis, eisque crucis

signum imprimentem, unde omnis pendet nostrae salutis

spcs. Nil ergo mirum si templum ingredienti conlinuo sub-

oriunlur lacryma3,quodprohibetur te sedentcmad januam

intcrioris adyti spectarc, atque intueri vultum illum placi-

dum et omni suavitate temperatum. Iterum ubi illuxit dies

stalis precibus vacatura, procurrit ad terapluin in spera

reportandi tuarum benedictionum inde beneficium : sed

postquam in conferta confluentis populi turba diu requisi-

tum minime reperit, tui jam certa obitus, dolore discru-

ciatur, divellitur, opprimitur.

IV. Eniravero cum omnes boni pastoris partes erga

gregem tuum irapleveris, sibique tuis ille precibus salutem

redditara fateatur, et mansuetissiraum Mosen imitatus, Ec-

clesiam item moderato mitique regimine sine tumultu gu-

bernaveris, illa utique non dubilat quin pari quo Moses

exitu tuis fueris defunctus laboribus; quare, ut dictum est,

non tua angitur felicitate, sed quod tibi decedenti nemo

hactenus sufiectus est Apollo similis. Mors siquidem cumMosen Israelitis abslulisset, eam jacturam sua virtutc com-

pensavit successor Josue, et conceptum ex lrgislatoris obitu

moerorem omnino dctcrsit; tum co rcm pcrduxit, ut nec

salvatorem nec ducem populus adliuc dcsideraret. Cumjiulcm Ecclesia tua altcrum tui similem hactenus nacta non

fueril, non sine causa luget; qualis vidua tori consorte su-

bilo destituta, quae quidem, antequam trunco rccisum red-

datur caput, victu utilur duro ct amaro luctu divcllitur,

donec altero poliatur conjugc, qui rcs domesticas studiose

curet,suaque sapientia ejus dolori moduin statuat et finem.

V. Interea quamdiu hoc jactaraur asstu, tuae, precor,

Pater, Ecclesiae tuis succurre precibus,quas exauditum iri



llM-.HRES CYNONES. ft

non dubito : nam et pro populo suo oravit Moses; ita ettu

pro tuo grege prccare, ut ei Josuc siinilis rector obtingat.

Gertfl niulto antc Ezechiae tcmpora obicrat David, ipsius

nihilcminus dcprccatio periclitanli multo post Jcrosolymrc

subvenit,ct Scnnachcribi armis oppugnatam dofendit. Sa-

rdotem te experti sumus Aaroni similem, et saccrdotum

principcm, qualem prsedicamus Moseu : Joscph item pa-

triarchae pudicitiam, ct Elinc zelum in te suspeximus, lum

Davidis sanctimoniam, et Abrahae inlcgrilatcm et innoccn-

tiam ; idco nec tcmere crcdimus singulari tc prrcrogaliva,

qualis Jercmia? conccssa fuit, cx utero matris proptcr de-

corem tuum a Domino fuisse clcclum : illius certc Pro-

phctne vcsligiis ingressus, ab adolescentia jugum Domini

portasti, gravc idem et leve, seu laborcs cogites, seu prae-

mia.Illum interim supremum recte factorum Remunerato-

rem oramus, qui dum agcrcs nobiscum egregiis factis re-

busque prneclare gestis nomen tuum illustravit, ut in choro

ju*torum pro bene gesto pontificatu tibi coronam reddat.

^ I. (,a?lerum clsi sanctce animnc tuae aspectu prohibe-

mur, tuo te in corpore iniuemur, et quasi in pixide odo

ralo unguenlo plcna etiam olfactu percipimus. At tu, tui

non immemor gregis, tuis ei succurrito precibus, eique sa-

lutem ct incolumitatem exora; et praesta ut frequens po-

pulus, qui ad tuam renovandam memoriam convenit, tuis

adjutus precibus, felicitalis tuae consortium obtineat, tibi-

que in illa beatorum sede sociatus, illum laudet qui le in

eorum ordinem cooptavit.

CANON II.

1N FUNERE EPISCOPORUM.

I. Eritnc aliquis cui jucundum ct gratum non sit quod

Beatus iste pervenerit ad palmam? at neminem fore puto



44 s ' EPHR.EM SYRI OPERUM CL.VSSIS VI.

qui non vchemcntcr doleat nobis ereptum post victoriam

ducem, quem mysticum animarum nostrarum habebamussolem. Sed quoniam definitum transmigrationis momen-

tum perstat ratum et immobile, vestras, oro, cohibete la-

crymas,potius contenditevoces; amplum quippc laudalionis

argumentum ecce vobis exhibet pugil magnis certaminibus

gloriose defunctus : quapropter majoribus dignas subselliis

sumite tibias, supremum vitae morlisque Arbitrum lauda-

turi, qui eum sibi abstulit nobisque ademptum in sinu

suorum justorum collocavit. Socius, o Beate, fuisli sancto-

rum, et hominibus absolutaeperfeclacque virlulis par, anti-

quorum heroiim exemplum, et consumrnatae sanctiraoniae

ac integritatis imago; quidni igitur illis adjunctusbeatorum

sedes obtineres? quidni tibi tuus Dominus sempiternum

domicilium attribueret? quidni juberet ob spretam in ipso

aetatis flore jugalis tori jucunditatem, in horto deliciarum

illa liquida et libera voluptate frui ? Natalem ille tuum no-

verat unus, omnes sensere obitum, qui, secretis malis om-

nibus cumulatam, bonorum complexionem tibi compa

ravit.

II. Jam nulla libi ex corporis contagione molestia in-

cumbit, jam obtines locum ubi beati sempiterno aevo

fruuntur. Supremi Domini ista laus est, qui te hac felici-

tate beandum praestitit : haec enimvero tuis semper ob-

servabatur oculis, ad hunc scopum studiose dirigebas om-

nemvitaecursum; qui vero portum monstravit,etiam tenere

fecit. Talem vero exitum qui lugeat? imo quis non summo-pere gratum habeat, tibique tuam non gratuleturcoronam,

et summum recte factorum Remuneratorem, qui te tali

dignatus est honore, non laudet ?



FUNEBRES CANONES. 45

CANON III.

IN 1TNERE EPISCOPORUM.

I, Qui agilur nobis dies justis soluramodo jucundus ac-

ciilit atque gratissimus, iis videlicet qui, immutabilem

nclernitatem cogitantes, commodum ad tam prolixum iter

providens sibi commealum, et vestes nuptiali convivio de-

centes praeparant, eaque in promptu habere sludent. Quidni

proinde, Pater, te beatum dicamus, cui pro exhaustis

laboribus reposila conditur merces, tum reddenda cum>< mpiternum aevum inieris, et in statum immortalium inque

beatorum sedcs fucris translatus ; cxpcrtus siquidem vix trac-

tabile pondus a mortali manu impositum, ad suave Domini

lui jugum profugisli. Promissa, precor, hunc felicitate

beari, Domine, jubeto : ut ipse pie tibi decretas vigilias

constanter exegit, et sponte suscepta jejunia cum assiduo

precandi labore sancle conjunxit ; ila sane locum huic in tuo

accubitu minime negabis ; nec enim adhuc lugere debet,

qui dies noctesque lugendo transegit. Et quoniam ad bea-torum requiem se perventurum credidit,tu Domine, quaeso,

prohibe malum, ne ab ea exclusus doleat, sua se spe fuisse

deceplum. Et ipse quidem pulcherrimam ejus felicitalis

speciem quasi veritalis speculum oculis suis propositam

semper habuit, obducto licet velo tectam; sed bene noverat

aliquando tandem sibi Angelorum coelibus ascripto foredetegendam. Tuam ille juslitiam, severam scelerum vindi-

cem, velut actuum suorum lcstem perpeluo cogitabat, so-

litus idcirco suarum noxarum a se ipse pcenas exigcre. Qui

crgo luum nunquam non extimuit judicium, hunc, precor,

tuo demum tribunali sistendum clementer absolve. Suetus

per omnc tempus suam in conspectu tuo efFundere animara



4G S. 1-PllILEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

orando, perpetuo oculos addixerat fletui, et haec quidem

modo nobis ignota, lumine gloriae tuae in fine pandentur.

Jejunium sibi indixerat duplex, sic, ut cibos ab ore, et a

corde peccata removeret, ac temperanliam cum innocentia

copularet; ne committas, oro, ut a convivii tui hilaritate

repellatur.

CANON IV.

IN FUNERE EPISCOPORUM.

I. Mors nostras irrupit aedes, absciditque corporis noslri

membrum et abstulit. Dolori aliquis statuendus est modus,

nullus laetitiae de bono omnem excedente modum : tale ni-

mirum credimus, ad quod beatum hunc Virum transtulit

mors; exemptum enim vitae fragilis aerumnis, voluptatis in

aede locavit. Sacerdos fidelis charitale tua, quae est pleni-

tudo legis, floruit et excelluit; tua, Domine, precor, fidelis

charitas clientis sui patrocinium suscipiat. Sed et quoniam

longis jejuniis et inopi victu effrenatam vim corporis debi-

litare studuit, precor, ei inviolabile robur infunde ad per-

petuam lucem ituro. Gonticuisse vides, o salutis Reparator

nostrae , citharam verba Spiritus sancti luis ovibus reso-

nanlem; hanc, oro, tuo in convivio inlermissos jube con-

tinuare sonos : obmutuit vocalis lyra legis interpres tuae,

mors abslulit vocem; hanc tu noslris flexus precibus, in ea

quam inhabitas aede eidem restitue.

II. Quem tanlo dignatus es honore, ut in loco sancto

sacerdotali fungeretur ministerio, tuumque tuis ovibus pro-

pinaret sanguinem; hunc, precor, tua jubc pura et divina

jucunditale frui : et quandoquidem ille languentem laban-

temque populum ad firmam in le fidem excitavit, et a falsis

opinionibus deduxit; tua ipsum, quaeso, fides defendat, tua-







FUIWBBBJ CANOM.s. 4°/

voluntatc, ista sorte beandum prflestituit, Iaudis ct gloriai

h\ mnos decantem.

GANON VI.

IN FVNliRE JiPISCOPORVM.

I. Quin te hodie, Pater, beatum dicam, qui, Eliam eremi

gloriam aemulatus, adolescenliam in solitudine transegisti;

rursus magui iinilator Mosis, senectam mansuetudine et

lenilale decorasti, et integram conservasti penitusque in-

violatam ? L trinque Deo magna profecto habenda gratia est,

et quod adolescentiam tuam cuslodivit, et quod canitiem

gloriose coronavit. Filii Dei Discipulorum nihil possiden-

tium exemplo doctus, terrenorum bonorum pauperrimus

esse prceoptasti; qua in re tantam cum Ghristo gratiam ini-

>isti, ut gloriac sua3 vicissim tc consortem habere statuerit.

Davidis item dilectionem erga Jonathanem intuens, omnes

homines perfecta et sincera charitats complecti didicisli,

suetus absentibus juxla atque prassentibus omnia christianai

charitatis oflicia exhibere. Quodve similiter apud justumJob idoneum visum fuit, tibi summo studio exequendum

statuisti : idcirco ct egenis victum subministrare solebas,

et crigere afllictos. Luxuria corpori tuo nunquam impera-

vit, aut aliquam allevit maculam; nec turpis voluptas animi

tui constanlissimam continentiam labefecit : quapropter

Spiritus sanctus in mentem tuam se totus infudit, tuisquein membris habitavit, et Dominus, cui fideliter serviebas,

tuo capili coronam imposuit, adduxitque diem qui te a la-

bore ad requiem transtulit. Quidni ergo tuam, Pater, ani-

mam beatain praidicem omni in postcrum metu vacaturam ?

qui enim infestus premebat hostis, fugit; fugaeque dedecus

ipse quidcm tulit, victoriae decus tibi congeminavit.

xxxviii. 4



50 S. EPHR^M SYRI CPERUM CLASSIS VI.

II. Atqui naturae jura jubent pios fiiios parentis funus

solemni complcratione efferre; nam, etsi gloriosus exitus

illos laetificavit, haud leviler tamen aillixit, quod ejus con-

suetudine sibi posthac carendum iulelligunt. Humanus

sermo, Pater, tuos persequi triumphos desperat; vicisti

Diabolum, conlrivisti laqueos ejus, nullae in anteacta vita

a pueritia ad extremam usque senectutem haesere tibi ex

corporis contagione labes, per omnem aetalem severus et

continens omnes voluplatis illecebras superasti; et juvenis

quidem patriarchae Joseph in thalamo insigne factum aemu-

latus, ruentis luxuriae et licentiae vitae incitamentis invicte

restilisti ea virtute quam tibi occultus in eo certamine ad-

jutor suppeditabat. Laborum perinde patientissimus eam-

dem bene vivendi rationem perseculus es; non vigiliae, non

longa jejunia, non assiduum precandi studium, a proposito

vitae cursu te depulerunt. Eam morum integritalem servare

studuisti, quae omnibus justis inprimis placuit et summamattulit gloriam. Spes, charitas et fides, o Beate, te usque ad

tumulum individuae comites secutae sunt.

III. Hodiernum ecce diem obitus lui reddidit Deus illus-

trem et gloriosum tuis de teterrimo hoste triumphis, ex

hoc die tua per omnes annos recoletur memoria, honore

pari quali celebrantur illorum jusiorum nomina qui simili

virtute claruerunt. Dominus, cui servisti, justus est; inge-

nua quippe naturae suae virtute talis est, nec tibi mercedcm

usquequaque inlegram negare potest, qualem operariis ad

excolendam vineam conductis in Evangelio promisit. Statratum ac fixum ejusdem accubito esse potituros, qui mun-

dum et omnem ejus speciem despcxerunl.



FUNEBRES CANONES. 5l

CANON VII.

I.N FUNEIIE EPISGOPORUM.

I. Quis dabit, charissinii , acerbissimo funeri naeniam

componere,et in tanto luctu lamentabilc meditari carmen?

aut ferreuin cuinam pectus erit, ut conceptam ex hujus

sanctissimi \ iri obitu aegritudiuem sustineat ? aut quibus

cum questubus ejus efferendurn sit funus, cum doloris

magnitudo stuporem induxerit, sustuleritque fandi facul-

tatem? Sicubi contingat regem in castris morbo decedere,

vel alto confossum vulnere in acie cadere, continuo dila-

bitur exercilus et castra vacuata milite squalent; quid ergo

hodierno die, suo extincto praesule, nostrae jam erit urbistatuendum? Ingens profecto iis qui sapiunt incubuit luc-

tus, postquam talem mocnia nostra passa sunt labem, con-

ciditque columna totius aediflcii molem sustentans. Lampas

o extincta est, quaj nobis ubique et semper sua luce

praeibat viam ; cecidit corona capitis nostri, quae fratrum

decorabat coronam : animarum nostrarum medicum su-premus sustulit dies, ejusque myrolhecam subvertit.

II. Davidrex,divinoaillatus spiritu,canebat: «Pretiosaest

»inconspectuDominimors sanctorum ejus1

.» Quodsi Deus

justorum mortem singulari dignam honore dixit, quis nostro

de grege peccator (tales porro sumus omnes) lacrymarum

suarum obsequium deneget morti quae e medio armenti sui

deripuit pastorem? Ghriste, nostras instaura ruinas; labe-

factatum hodie murum, quaeso, reficito; nostra, precor,

tuere castra, postquam nostri ductor exercitus in acie pro-

stratus occubuit; nostrum mors immanis*1

ad instar ferae

gregem invasit, ovesque praeteriens, corripuit pastorem et

1J?3. cxv, 5.

4.



52 S. KPHBJ(II SYRI OPERUM CLASSIS VI.

rapuit. Lugeant oves, pastores quoque magno animi dolore

extinctam pastorum gloriam deplangant, et avulsum opti-

mum a suo grege pastorem. David Abnerem, militum pro

corporum salute dimicantium ducem, magno cum luctu

funeravit; regemque plorantem secuti ejus familiares et

servi, uberes profudere lacrymas 1: quanto acerbius plo-

randum nobis et mcesta imo de pectore ducenda suspiria,

qui spirituum nostrorum ductorem occubuisse cernimus.

III. Notus ilie Propheta sui collegae deceptor, ejusdem

letho ingemuit 2, violati licet praecepti pcenam hoc esse sci-

ret : cui ergo lugendus non sit Sacerdotis interitus, quem

munere suo sanctissime functum fuisse novit? Propheta

ille suo sodali et collegae suprema solvit, extinctum amare

deplorans sepelivit,eumderaque sibioptavitpatronum; qua-

propter etiam animadversionem et ipse reus evasit : videat

quisque suae quomodo saluti cousulat. Josephi ossa muni-

menta fuere castrorum : venerabilis potestas qua functus

es, Pater, terras nostras, precor, quasi firmissimus murus

cingat et protegat : urbibus et oppidis securitatem mcenia

afferunt, Ghristi Ecclesiae sanctorum sacerdotum praesidio

muniuntur. Nunc vero, cum vox tua, Pater, in conventunostro audiri desierit, tuae, quaeso, benedictiones nobis

fluant uberiores; et quandoquidem conspectus tuus nostris

oculis ademptus est, clara tui memoria animis inflxa nos-

tris nunquam obliteretur. Orphanos nos, Pater, reliquisti;

tuam, oro, precationem praesta nobis esse matrem, sitque

adoranda Trinitas noslrae pracsidium salutis.

IV. Tibi interim, Paler, ex animo hanc gratulamur glo-

riara, teque felicem ac fortunatum nunquamnon praedicabi-

mus, quod naufragiis infamcs scopulos enavigaveris, tutum-

que appuleris ^brluin, unde trucem pelagi faciem securus

tui intueris; tuam siquidem animam quasi margaritara





54 S. LPHR.EM SYRI OPERUM CLA5SIS VI.

merito praedicamus heroiim maximum, justitia et mansue-

tudine praesertim insignem ; ritam tamen reliquit, mor-

temque gustavit et ipse : paenae communi tuum parentem

haud fuisse exemplum, certe aegre ferre non debes.

II. > —AfFectus varii et curae tristes corripuere me statim ut

vidi coram positum cadaver filii et sponsi mei, et adeo gra-

ves, ut afflictam erigere nulla jam consolatio possit. —Da-

vidicos percurre Psalmos, incidet in limine apta dolori tuo

medicina locus ille : « Pretiosa in conspectu Domini morst> sanctorum ejus

1; » quem cum legeris, lauda eum qui sua

singulari providentia illos ad hanc sortem destinavit. —Squalet ecce domus, filios meos video intus lacrymantes;

et quis potis erit cohibere fletum? dulcis vita fugit, irrupit

truculenta mors, meas desolavit aedes, meque viduam reli-

quit. Ad mortualem conjugis lectum accedam, permittile,

antequam efleratur cadaver meisque subtrahatur oculis.

Minime id abnuimus; at prius veniat in mentem Mo-

hujus exemplum te ad pristinam animi sequitatem referre

debet : ille mortuo Aaroni fratri siccis oculis tumulum com-

posuit; vide ut recte factum imiteris, et pro lacrymis psal-

mos Domino decantes. —Mors id prohibet, quae filiorum

meorum gloriam abstulit, mihique coronam detraxit: hoc

ictu labefacta alque convulsa cecidi, tu, Domine, dolorem

relevato meum.

III. » —Jesus, summi Patris Unigenitus, rebus afllictis

feret opem, confide ; sanctorum astat chorus pro salute tua

supplicantium, supplices exoratus audiet Deus. —Omnis

vicinia casum collacrymalur meum, nati mei orphani facti

sunt, et ego vidua; tua, Domine, clementia causae patro-

cinetur meae. —Ohe dcsolata conjux, tuus sic aflatur spon-

sus : Lethum noli flcre meuin ; clenini si te sine liberis 1

liquissem, jure meum forte querereris decessum; sed cum* P». cxv, 5.





56 S. EPIIILEM SYRI GPEMJM CLASSIS VI.

Cum venerit illa dies in qua operarum conduclor stipendia

cuique juxta ejus opera rependet, justamque pro merito

singulis mercedem solvet ; niea, quaeso, Domine, suscipe

vota placatus ea clementia qua preces Latronis in cruce

pendentis ratas effecisti.

II. Cunctis mortalibus tritam ecce viam ingredior iturus

in regionem vivorum, in qua justis pramia pro meritis red-

dentur; ubi te quoque, Pater, tuorum laborum mercedes

manent : te, pie Genilor, supplices oramus ut nobis in eo

termino constitutis, ubi de salute dimicandum erit, tutum

sub precum tuarum alas perfugium exhibeas. Ita, Pater,

justis tui similibus deflnitum ac certum esse locum credi-

mus, ubi perpetuis plenisque gaudiis beatam vitam ducunt

nullo malorum interventu perturbalam, ubi melu solutus

animus ab eventu non pendet, unde nullus reflantis fortunae

impetus, nullus deficientis naturae labor, illum dispellere

possit ; illic obsecro te, Fili regis, luo me beari aspectu

jubeto.

III. Miserum me, cui, cum bonorum operum vacua fluxe-

rit aetas, nullae hactenus comparatae sunt alae, et quae me

levent in aera pennaepraesto

nonsunt ! Quid inter has an-

gustias positus consilii capiam, incertus haereo, quando-

quidemtempus instat quo mihi succensi ignis pelagus traji-

ciendum erit ? Qui potis ero supervolare flammarum vor-

tices, aut immensum tranare fretum ? Piarum precum alae

aere ieviores, et Angelorum pennae, quibuscum consuc-

visti, Pater, te ad summi coeli confinia comitabuntur, quonec levis vaporcuncta licet infra torrentis ignis pertingere

possit.



l-TM-inu-S CAROKXSi 67

CANON X.

IX rUHXBJ PRliSBYTEl\ORUM.

I. \ itae ecce mea2 supremus appetit dies, meaque de-

lluxit aetas, jamque runeratores mei quasi strcnui venatores

approperalo gradu appulere. Gertus itaque me hinc pro-

pediem abiturum, proindeque has quas haLeo sedes dese-rendas, et non iu loca mihi penitus ignota migrandum,

Lnecum ipse statui doloris mei testamcntum conscribere,

calamoque et attramento quae mihi dicenda sunt consi-

gnare. Justum namque est haeredes partem sibi ex haere-

ditate obvenientem cernere : bona itaque meo mihi labore

quaesita, el fceneratas mihi pecunias haeredibus suo singulis

jure decernam; vereor namque ne foenerator improvisus

me opprimat, repetatque saevus exactor traditae pecuniae

rationes. Video itaque mihi minime cessandum, sed naviter

et strenue commissae negotialioni insistendum, et anima-

rum salutem (hoc cnim negotium mihi commissum est) sine

cessatkmc curandam.II. Appetit messis tempus, arista sum, in aream subire

necesse est; vindemiai venere dies, quasi racemus vinitoris

incuria forte hucusque relictus, et ipse colligendus sumamicos idcirco obsecro et notos ut pro me orent, eo, si

acet, aflectu quo ego ipsos votis omnibus supplico ob-

estorque. Equidem vehementer timeo ne forte illic lolium

deprehendar, qui hic triticum dicor; neve arguar labruscae

racemus, qui cum electis uvis coelestem bibi rorem; ne

llic perferenda mihi lampas extinguatur, oleumque in meaucernula desiderem ; neve sordido involulus palliolo sistar

nvitus coetibus diviua luce coruscantibus. Actutum e casa

mihi ad breve tempus concessa eo migrabo unde remeandi



58 S. EPHILEM SYRI OPERCM CLASSIS VI.

nulla rclinquitur spes; sic mihi desperatus est reditus, nec

vos,charissimi, iterum revisam, nec vestro conspectu allo-

quiove fruar : vera etenim locutus est justus Job, tumquando in sterquilinio doloris positus aiebat : « Qui des

» cenderit ad inferos, non ascendet, nec revertetur ultra

» indomum suam, nequecognoscet eumamplius locusejus;

» et donec atteratur ccelum et terra, non resurget*. »Tumvero dormientes expergefacti deserent lectulos in quibus

eorum jacuere corpora inregione silentum. Negotiator, pa-

trium solum relinquens, celerem sperat reditum; agricola

post sementem praeslolatur messem : mihi autem, fratres,

certum est animam meam haudquaquamsuum repetituram

corpus, aut suis decorandam membris ante supremuro diem

omnium mortuorum restitutioni praestitutum.

III.

Equidem obitum haudmoleste fero, nec

mortemobire piget, quae me a meis vitiis absolvit : utilis siquidem

est peccatori approperatum lethum; profectum namque

suum negligenti concessa longiora vivendi spatia, tristio-

rem e vila exitum parant. Oh ! quales gemitus ciebit mo-

rienti imminens mors, quae fratres a fratribus dividit, amicos

a sodalibus separat, parentes a natis,ab ovibus pastores, et

ab auditoribus magistros ! Yos ego prasceptores et patres

semper reveritus sum, et impense colui, et nunc supplico

obteslorque, ut mei vos subeat memoria eo tempore quo

Sanctum dispensatur : nam, etsi omnium mortalium de-

terrimus sim, orthodoxam ildem, quam professus sum, in-

violatam servavi; lolium in agro ejus non seminavi, necullam Christi Regis nostri Evangelio aspersi maculam; ne-

quo aliquando de trino Nnmine dubitavi, aut impiam ali-

quam cogilationem suscepi adversus eum qui me condidit

etornavit. Nunquam Palrem tcmere pervestigavi, nec Filio

unquam in corde meo detraxi, vel incidit mihi aliquando

* Job, vn, 9, 10.



FUNBBRES CANONliS. 5o,

de Spiritu snncto ambigere : horum ncmpe trium nomina,

Patris sciJicct et Filii et Spirilus sancli, in menle habui,

cultuque pari complexus sum et adoravi. Quiil enim? numcus, quo solcm vituperat,- eo vilem reddit ; aut dclcrit

laudem cxcellcntis atquo prrcstantissimac naturnc stultus

UoUb majcstalis scrutator? In sua c.ecus orbitatc se con-

tineat, vitium oculorum esse intelligat suum monitorera j

>ua item prolervo scrulatori confusio suliiciat, quod Con-

ditoris sui magnitudinem allatrasse dicatur.

I\ . Di\i. Post haec vos, omnes astantcs, obsecro obtes-

torque, ut miiii a Deo veniam et pacem inapetretis, eum-

dcmque mihi in imminente judicio propitium faciatis.

F;iveat, oro, ille votis meis, et cos qui tunus meum cura-

vcrint, seu mihi propter sacerdotii praerogativam aliquem

honorem operamve detulerint, ad sanctorum felicitatem

pro sua bonitate mecum in fine perducat. Jamque iterum

oro vos, fratres et amici, vosque omnes qui Ecclesiam fre-

quentatis, lacrymansque precor, perque Deum obtestor

qui me a vobis discedere jubet, ut, cum ad statas preces

peragendas convenerilis, mei memoriam habeatis, Domi-

num obsecrantes ut in die judicii misereatur mei, proquesua clementia mihi quoecumque coram eo admisi peccata,

remittat.

V. Ecce autem, frater, cum tempus sil, tritam morla-

lium viam ingredere; neve porro moleste feras quod te a

nostro convictu separat mors : aliud ac longe praestantius

domicilium tuus, qui te a nostro conspectu removet, Do-minus parat in luce et in regione justorum. Fratres et pa-

rentes tui vita pridem defuncti, te suo mox accensendum

tui opperiuntur, respectantque suis Iocandum sedibus.

Cacterum, ctsi apud nos in sacro ministerio os tuum nunc

sileat, in choris bealorum spiriluum ccrte non silet; et

licet quod fundere solebat suave melos, nostris subtractum



6o S. EPHfLEM SYRI 0PERUM CLASSIS VI.

sit conventibus, superum tamen adjunctum ccetibus sym-

phoniam profccto canit longe jucundiorem. Et quamvis,

postquam a nostro te abslraxeritDominus contubernio, tui

quidem pedes ejus limina terere jam nequeunt, obtines ta-

men supernam illam aedem omnium bonorum complexione

beatam. Quapropter vere dicimus diem obitus tui mcerore

simul et gaudio nos afFecisse : mocrore quidem, quo te a

nobis ille separaverit ; gaudio autem, quo ad lucidas sanc-

torumsedes transtulerit.

Necsane secus fieri

potest ut tuinos non angamur desiderio et doleamus absentem, ac simul

etiam gaudeamus, dum te coelitum numero ascriptumco-

gitamus. Rerum omnium Dominum interim oramus, ut te

quidem cumulata bonorum omnium complcxione beutum

efficiat, nos autem suo praesidio nunquam destituat; teque

in supernam domum introducat, nos vcro in sancta Eccle-sia stabiles conservet Deus, cui debetur honor et gloria a

vivis et mortuis. Etiam, Domine, justum est ut omnes de

te loquantur mentes, nullaeque aetates de tuis laudibus con-

ticescant.

CANON XI.

IN FUNERE PRESBYTERORUM ET MONACHORUM.

I. Portus est mors justis suo perfunctis labore, statioque

tranquilla unde pericula amittendi quassitas opes securi pro-

spectant ; cumque pie viventibus perpetuum sit cum Dia-

bolo bellum, mortem deputant laborum et militiae flnem.

Enimvero, quorum anteactam vilam commendant pia di-

vinarum Scripturarum lectio, vigiliae, jejunia, et assiduum

orandi studium, iis profecto jucundissima accidit mors,

somnusque videtur suavissimus ; quapropter impcralam e

corpore migrationcm minime perhorrescunt, quippc qui



FUNEBRLS CA.NO.Mv Gl

promissam post obitum operum mcrcouVm praestolantur.

Mors tua, Paler, pretiosa in conspcctu Domini; tuus e

corpore excessus gratissimus superis est, cunctisquc bea-

torum spirituum ordinibus admodum jucundus conspectus

convictusquc tuus. iMortem mortali nalurac tuac cymbameputa, pontcm, trajectum viamquc miuime salebrosam

nullis teutalionibus morbisvc infestam : eadcm tamcn quo

te a nostro conventu separavit, magnum luctum nobis at-

tulit et dolorem acerbissimum, abscntes juxta atque prae-

sentes prxculit, torsitquc vohcmenter amicos et familiares;

quippe qui tuo sc orbatos consortio ccrnunt, et longum

tibi indictum esse silentium. Heu ! quonam illa sacri the-

sauri vena defluxit? quovc receptus ille suavis sapientiae

fons sc condidit ? quis illud os aurcum obstruxit talium

aquarum scatcbram ? Dulcc melos citharx tua3 conticuit,

canlum dura mors abstulit, et cantorem in regionem si-

lentum deportavit, sublatoque fidicine, fides araneis ves-

tiendas reliquit. Lethifer aestus hanc profluentem siccavit,

Umpadis hujus lumen extinxit inexorabilis mors, qua3 fur-

tim irrepsit, et oleum subtraxit.

II. Venatores tui, Pater, acceleravere gradum, migratio-

nisque simul tibi approperavere diem; eripuere vitam, te-

que in ordinem mortuorum redegcrunt. Eheu ! castrum

eras magnarum dives opum, magnificum divinae bonitatis

opificium ; quis muros tuos diruit? quis firmissimas portas

perfregit? agrum felicissimum et amcenissimum hortum

quis ad hanc vastitatcm ct squalorem adduxit, supposito-

que ignc, ejus septa cremavit? quis navim freta alta tranan-

tem, ac ingcntes gratiae et sapienliae vehcntem thesauros

diripuit, ejusque pulcherrimum instrumentum allisitPPor-

tum ecce tutissimum fidamque stationem laborantibus

nautis apertam dccumani, morle ciente, fluctus subverte-

runt. Sertum multa artc contexlum, ct multiplici florum



6$ S. EPIIILEM SYRI OPERUM CLA.SSIS VI.

varietate illuminatum validam mortis impressionem non

tulit, discussum disjeclumque est, extabuit, et omnis spe-

cies ejus evanuit.

III. Eheu! quid accidit nobis miseris I vitale flumen,

quis tuum siccavit alveum? talentum tanto cum fcenore

receptum, quis nobis tuas deripuit opes? arbor pulcher-

rima, quis tua decussit poma nobisque abstulit? magnus

sapientiae thesaurus,et sacrarum institutionum bibliotheca,

quis eruditionis tuae fluenta oculis subdux.it nostris? Go-

lumen fuisti et decus Ecclesiae noslrae, Prophetarum tuba,

praeco Apostolorum, utriusque Testamenti oraculum, doc-

trinae divinitus inspiratae inlerpres, naturae in novam vitam

rediturae nobis allegatus nuntius, felix agri nostri cultor,

diligens vineae custos, et nostrorum proventuum amplifi-

cator : en quae colebas arva, tuum queruntur interitum, et

absenliam amare flent. Vir bonus segregatus in Evange-

lium, qui nostrum habitantibus orbem quasi novus lucifer

fueras, quis tuum exlinxit lumen, tuorumque certaminum

conatus elisit? Euge nunc, optime et docte nauclere, qui

haereditarias opes et luculentum patrimonium conservasti

constans et immotus adversus tumentes idolomaniae fluc-

tus ! jam superi inferique inter se certant, et accenso ex

aemulatione studio contendunt quo qui te ampliori honore

afliciant, et utrique suo quique in ordine per triumphum

te ducunt.

CANON XII.

1N FUNERE PRESBYTERORUM ET DIACONORUM.

I. Audivi mortuos quandoque redituros ad vitam, inde-

que perspexi suis eos in tumulis nec semper nec diu mora-

turos; audivi rursum,fratres, animarum in propria corpora

rcversiouem seculurum judicium : talia prospioiens, alta



FUNKBRES CANONES. G3

enimvero duxi suspiria, et criminum scclerumque meoruiu

conscius expavi, quoniam si in vitae exitu condemnandus

eram, mihi potius erat nunquam aspcxissc lucem. Scd ctsi

revocatus a corpore, sum igne probandus, tum, qux mihisalulis spes esso potest, qui foenum me esse novi? et si vi-

tam hic vivo miserrimam, et illic me manet formidabile

judicium, quo meo bono in lucem eductus sum , aut quid

mihi profulurus est ad illam redilus? Quid enim? si seve-

rus est Judex, num parcat nocenli ? ac si ejus tortorcs ro-

bustissimi sunt, leviane tormenta erunt? si gladios strin-

gunt igneos, corpus utique et animam occident. Si abdita

atque retrusa manifestanda erunt, quis me proteget locus ?

si intimas cordis cogilationes discutit Judex, quis ejus con-

spectum feret? si oculorum idem examinat nutus, quis

inter natos homines non erit nocens? et si hic nemo inte-

ger, quis illic purus erit ? et si inquirit in verba, quis nonoilendit in verbo ?

II. Atqui si nihil illic clementiae loci est, utinam c sinu

matris nunquam prodiissem ! Profecto si adolescentiae meae

peccata vindicanda sunt, senectutis meai poenitentia nulla

est. Si in tencbras abjiciar, quid tum me meae juvabunt

prcces ? Jam si mihi contingat e sepulcro ad poenam vocari,

indeque apud iuferos derelinqui, doctus parabola divitis et

pauperis, satis intelligo eum incarcerem detrusis necquan-

tulamcumque humoris gultulam concedendam, quantam

videlicet extrema minimi digiti pars capit, nec ad brevissi-

mum oculorum nictum, aut concessum avi ad explicandas

alas momentum, laxandas fore damnatorum pcenas, nec

ulli parcendum reo quominus meritas dependat poenas.

Tartarum quis oculis subjiciat meis ? si ejus tormenta ab-

sens non timeo, fortasse discam timere praesens. Aut quis

mihi dabit cernere a longe iniquorum carcerem, ut tristi

commotus aspectu Jeremiae planctuin concipiam, scelerum



G4 s « EPURiEM SYRI 0PLRU3I CL.VSSIS VI.

meinor meorum? Aut quis bealas piorum sedes mihi de-

scribet, ut in ea cogitatione defixus, damna fleam mea,

mecum revolvens a quali quantoque bono me mea volun-

tas prohibuerit? Non inutiles nec vanae forlasse fluent hiclacrymae, illic namque nec preces nec vola curabit Judex,

nec gemitibus commotus remollescet et remittet iram.

III. Caeterum non unum cst gehennae poenarum genus.

Circumstant reos undique tortores, et alium quidem in la-

cum demillunt, alium triclinio exclusum in tcnebricosura

carcerem delrudunt : hunc scelerum conscienlia exagilat,

et illum vincula coercent; alter torretur flammis, et alter

ferreis manicis et duro compede constringitur; alius im-

mortali vermi arrodendus tradilur, et alius in immensae pro-

funditatis baratrum praecipitatur; alium non suscipit Pater,

et alium non confitetur Filius. Talibus ego si adjungendus

sim, malc dispereant voluntates et opes, dignitates et hono-

res, mihi tanti causa futura mali. Equidem si mihi compa-

gibus corporis incluso vita ducenda est plcna lacrymarum

atque moeroris, inops, despecta, humilis, et hinc eductum

excipiet terribile judicium, vermis, ignis, nox; sepulcri le-

nebras evasisse gratia non fuit, nec mortem cum vita com-

inutare beneficium erit : supremus namque dies decreto-

riam feret sententiam; quidquid in eo judicio statutum

fuerit, id ratum et immutabile constabit, nulla vi, nulla

regia etiam potestate infringendum. Qui piis semel fulsit

dies, nunquam contenebrabit, ncc impiis semel offusa nox

aliquando dissipabitur; nec illorum benlitudo minuctur,

ncc istorum mitigabilur luctus; nec illa felicilas deficict,

nec ista poena finem habebit : lux justos excipiet, flamma

nocentes; luxuriosos sitis, esuries, hisque mala graviora

mancnt, piis Christi gratia csurientibus ct silientibus om-

nium bonorum copia et saturitas pneparalur; in impios

igneus acuilur gladius, piis corona lucis procuditur.



rOlTBBBBS GANONl 6")

IV. Oh! qualem triumphimateriemsupremusmundidies

a corporuin restitutione piis dabit ! quam amplum ovandi

gaudendique argumentum subministrabit lempus, quo re-

galia dignitatis suaj insignia assumcnt, in quales erumpent

voces, audita Judicis sententia ! quam rapido ferentur vo-

ialu ad provisa sibique patentia amoenissimi illius horti 1L

mina ! quali rursus exultabunt lactitia corpora resumentes

suis educta tumulis, Ghristi in primis inartyres, quantove

dices eos gaudio triumphaturos, quando res ipsa loquetur,

corporum lormenta in argumenta gloriae cessisse! At con-

tra ([uani acerba reis ad lojvam in judicio locandis accidet

decretoria illa sententia : o Discedite a me, maledicli, in

» ignem *,» in gehennam, in tormentum! Ego vero,fratres,

quid faciam, praesentc illa, quam semper extimui, hora? In

tartarum utique videor mihi prolrudendus; nec enim cir-

cumstantes lictores mihi permittent ad sanctorum chorum

profugere, nec istos inexorabilis Judex in mea causa depre-

catores admittet. Quorsum evadam ? num in propinquum

justorum agmen clanculum irrepam? facerem nisi astantes

Angeli id prohibercnt : quid igitur? num ad januam supplex

consistam ? sed sat scio, eo appropiantem me inde protinus

abigendum.

V. At enimvero dum haec mecum ipse revolvo, miserum

me exclamo, cui sua omnia tunc maleficia objectabuntur!

Angelis namque et hominibus occulta quaeque et secreta

tunc pandentur. Reus itaque convictus carceri perpetuo

addicar,poena exercendus nullum habitura

finem. Quo-

niam e corpore excedenlem animam nullae sequenturopes;

mors quippe rerum humanarum ultima linea est : idcirco

cum ad sepulcri limen ventum fuerit, omnia quantolibet

labore parta dilabuntur. Viribus pollentes et divitiis cernis

ulique bene multos,neminemtamen ultra sepulcrum: huc-

1

Matth. xxv, 4i.

wxvnr. 5





FUNEBRES CANONES. G7

VII. Atqui si sic res est, dicite, fratres, quis me hinc exce-

denlem exeipiet locus? quosve tum socios et contubernales

sum habiturus? nam si me manent quae sceleralis et pcrli-

dis statuta sunt supplicia et flagrans iguis, inaues crgo et

inutiles fuere mea 1 mihi hostiae et preces, nihilque meis pro-

feci concionibus, nec me soluta statarum liorarum pensa

juvabunt. Ne me, quaeso, Demine, cum impiis constituas;

sed contra qui te pie confessus sum, tu me vicissim confi-

tere; neque me ad laevam tuam abigas, qui Diabolum fugi.

.Equus es, ne, prccor, meam in flammis doleam viccm la-

nienlis, gemitu mcestoque ululatu, qui tibi nunc pia verba

et gratum fundo melos; neque suis in tenebris vociferantem

audiat me tartarus, qui stata hora nocturnos tibi decanto

Psalmos : justus es, ne me, obsecro, confundas cum rectae

fidei hostibus, quem ex severa ascetarum disciplina rerum

divinarum sludio vacare non piguit; neque me tuae mortis

auctoribus accenseas, qui crucem dixi praesidium et per-

fugium meum. Peccatorem me esse fateor, quia tu solus

sine peccato es : quisquis corporis expers non est, nec item

culpa vacat, alioquin nec tu corpus induisses.Parcecorpori,

parce anima3 quoque, quandoquidem corpus tuum corpori

nostro iinmiscuisli, et spiritum tuum spiritui nostro infu-

disti. Baptisma tuum nostra retinent membra., corpus tuum

vit.-e origo nostra? in nobis manet : in nobis, Domine, pars

magna tui est; ne nos partem sui habeat ignis, precor; gra-

tia tua miserente, quidquid reos nos facit, umbra fit.

VIII. Tuum est sine provocatione judicium, supremumest tribunal tuum, nec licet tua damnatum sententia alium

appellarc judicem. Si quis ficto crimine se oppressum que-

ritur, rescindi judicatum a principe postulat; sique saluta-

rem ab eo referat sentcntiam, evasit et causam obtinuit :

quem Deus absolvit, huic humanum judicium nil officit.

Lltimum porro judicium erit simile primo : illi, inquam. iu

5.



68 S. EPIIBitiU SYRI OPERUM CLASSIS VI.

quo dimillitur protoplaslus rcus, scelerisque poenam terra

maledicta luit; illi ignoscitur, plectitur isla. Non hoc no-

vum, quodDiaboluscjusque salelliles damnanlur ad ignem,

et homines gralia et misericordia digni deputantur. Diabolo

ille rogus praestructus est ab initio, ex quo tempore manare

ccepit homini pcccanti misericordia, atque ad supremum

usque diem fluet. Mitis es, Domine, et valde misericors; nc,

quaeso, desinas esse lalis qualem te tuus praidicavit Filius,

quando tibi proprium et verum discrevit nomen, teque so-

lum Bonum nuncupandum edixit : ratam, precor, habeto

Filii tui senlentiam, neve commiltas ut tuum istuc cogno-

mentuni occultum passim ignoretur. Tuum est, Domine,

egenlium niiserari condilionem, ct peccanlibus ignoscere

quin ergo supprimis criminum nostrorum nolaro, et scele-

rum nostrorum memoriam obliteras? Num confundes ma-num quae sanctum corpus tuum participavit, cum manu

militis qui impertita sibi a te dextera tibi alapam inflixit?

num os quod te manducavit, illius ori conjungas a quo

derisus et consputus fuisti; et ambo pari afFecti supplicio

frement?

IX. Casterum si statutum est nos semel e nihilo eductos,in nihilum nunquam reverti, persuasum tamen nobis est

nos huc nunquam redituros; nosler enim ex hac luce abi-

lus futuri reditus spem omnem et in omne tempus abscidit.

Restat igitur ut, nisi nostra hic mora usque ad absolutam

psrfectamque pcenitentiam protrahatur, tu, Domine, quod

debemus tibi de tuo ipse dependas. Ne, qua?so, tuos cul-

tores cum inanium deorum adoratoribus confundas; sed e

tumulo prodeuntes tua nos excipiat clementia. Talia me diu

noctuque meditantem rerum mcliorum expectatione sus-

tenta, Dcus meus, refugium meum; neve commiltas, o ma-

gnus judicum Judex, ut a judicio tuo tristis demissa fronte

rrccdam. Nc me, precor, illudat gohcnna, nec roea involet



ii KBBBBS C.y.nom.s. (j(j

in membrn. Converte me, ut converlar ad lc, et cognos-

cam te, ad te confugiam, atque indulgentiam oblineam,

tuaquc miseranle clementia inferni pccnas evadam.

CANON XIII.

IN F1INERE DIACONORVM.

I. En videtis abscissum e corporc noslro membrum, at-

que a turbido ac turbulento domicilio ad tranqnillam lucis

arlernac stationem translatum : nostrum cst, qui recle sapi-

mus, orare Deum ut cui decessum imperavit, mitem cidem

et misericordem se pracbeat. Vir modestns ac temperans

mores ad virlutis normam exegit, animo utens optimo; pla-

cidus et misericors nulla in fratrcs malevolentia suffundi

visus est : hunc, oro Domine, jube in triclinio tuo beate

agere. Cujus oculi, ad tua excubanles limina, noctes tra-

duxere insomnes, et uberes orando profudcre lacrymas,

practeritae vitac noxas sibi dimitti rogantes, hos, precor, a

tuo conspectu nunquam prohibeas; sed quem jussisti in

sanctuario tuo sacris fungi ministeriis , tuumque corpus

tuumque sanguinem gregi tuo porrigere, ipsum ad com-

munem cum tuis agnis pastum vocari, quaeso, jubeto.

II. Qui si plane benignum, facilem et blandum fratribus

praebuit, et eximia in peregrinos et advenas charitate excel-

luit, huncne tua charitas a charorum tuorum consortio ex-

cludet? Quem sapientiae tuae praecepta legere magnopere

delectavit, et pios de te sermones audire summa voluptas

fuit, huicne beatae resurrectionis tubam audire negabis?

Siccine sapientiae tuae divitiarum perpetuum admiratorem,

qui a sancti Spiritus tui praeceplionibus didicit animi corpo-

risque puritatem tueri, a sanctorum tuorum choro repelles ?

Vel plane potius deliciarum conlemptorem, et inertis otii



70 S. EPHRJIM SYIII OPERUM CLASSIS VI.

osorem tuo exceptum triclinio, tua ilem luce frui cum justis

tui amantibus decernes.

CANON XIV.

IN FUNERE MONACHORVM.

I. Sit Deo gratia, qui ob suam in dilectos suos charitalem

ad immortalis vitae convivium eosdem invitavit; quorum

proinde post vestigia cum aliquando cogitationes curaequc

meae per semitas mortis provectae fuisscnt, rem visu mira-

bilem vidi, impressum singulis immortalis vitae praesagium :

nostrae siquidem Reparator salutis sibi obtemperantibus

fldem reddendae immortalitatis dedit, datamque fidem se-

cuta descendit illius gratia, et in ipsis conquievit : fidem,

inquam, dedit, et ex parte praestitit, priusquam omne quod

pollicebatur exhiberet,* promisso vim quamdam conjunxit,

quae illico eos in sacros transformavit fontes, unde cunctis

mortalibus in posterum vita manaret; postquam enim gra-

tiae suae donis illos ad societatem sanctorum translulit,

hausitque orbis terrarum profluentem ex ipsorum gestis

suavem liquorem, continuo rerum Dominus coelestis regni

inter mortales conslituit politiam, et in hominibus imagi-

nem quamdam Angelorum adumbravit. Angelorura enim-

vero regimen sancti Dei homincs induxerunt in Ecclesiam,

et ad terrigenas coelitum mores traduxerunt; correxere pra-

vas quae ex proprii corporis conlagio oriebantur afTectiones,

et laborum patientia domuerunt, suaque membra in vasa

sanctitatis conversa sui Gonditoris consecravere voluntati :

iuteriores vero animi facultates in contemplationem curam-

que rerum divinarum conjecerunt, studueruntque animum

a quovis alio negotio feriatum, rerum omnium Moderatori

talem praeparare, utipsum

delectaret inibi velut in sua sede

morari.



PUNEBBBS CANONES. 71

II. Quidnam hic magis mirabitur, qui mentis et rationis

compos admiranda mirari potest, vel quis hominom dabit

ea diceridi facultate pollentem, ut quod jure miratur pro

dignitate eloquatur? Et sane quidnam majorcm nobis ad-

mirationem creare debet? an singularis in scrvos suos Dei

bonilas, an invictum animi robur eorum qui limo concreta

corpora in vasa snncta niutare potuerunt? Quam tamen

jore sibi priinani vindicat divina in suos charitas laudem

ot gloriam ipsi tribuamus, ut omnes in omnibus ejus teste-

mur majestatem.

III. Ad sabctorum contubernium, hominum causa, ejus

gratia descendit, quo collata suis servis beneficia faceret

communia universis. Quamobrcm sancti Dei homines di-

vinorum consiliorum conscii, ojusdcm charitatem per vitae

prsstantioris calles deducentem secuti, ad promissa bonaper objeclas ex corporis contagione difficultates sibi eni-

tendum slatuerunt; quod ut ad efFectum perducerent, illud

etiam fixum animo habuere, justitiam colere, servare or-

dinom, et quae sui officii essent explere : sic demum verae

piotatis ope in portum invecti, mutata ibidem conditione,

vilam oppido quam tranquillam adepli sunt.I\ . Istorum ego progressus sedulo mecum animo re-

volvens, inlellexi tandem quampridem occidisse mortem,

rediilque in mentem illud in eamdem jactatum cavillum :

« mors, ubi est morsus tuus ?» tu quae corpora quaeque

rapere ct vorare solebas : ecce autem nomen tuum ipsis

etiam raortalibus memoria excidit. Quale porro dices abea responsum te laturum fuisse, qui hoc illam scommate

pcrstringeres? « Valete, mortales, eam dicturam fuisse

imaginor, concidit regni mei status, cuncta periere mihi

Ada? peccatum sibi posterisque me pcperit malum, regnavi

usqoe dum mortalium natura noxa liberaretur, et resli-

tueretur in prislinum; quo peraclo, mors fui et esse jam



n>2 S. EVLIR/EM SYM OPIiRliM CLASSIS VI.

desii. » Haec ct hujusmodi a morte fuisse reponenda mecumcogito, tacente tamen; nec enim seu sermonis seu silentii

compotem esse dico. Mors audiri ccepit, postquam capita-

lis sententia in naturam lapsam lata fuit; illa rescissa est,

postquam ista restiluta fuit, gradu reposita pristino. Quo

autem Dominus rerum mortem mortalibus intimavit et in-

lulit, generi videlicet nostro cautum voluit ne quis in poste-

rum auderet legem infringere.

V. Vitam per hunc modum aeviternae similem nactus

homo, incredibili ejus amore exarsit, suscepitque contra

mortem irreconciliabile odium : ejusmodi porro odium et

amorem ille homini dedit, tanquam corporis custodes, qui

dederat vitam, quo videlicetpraesidioacceplum vivendi be-

neficium a contrariis quibusque tueretur; ut autem amor

vitne ad consulendum ejusdem incoiumitati ipsum sollici-

tat/ sic meminisse jubet quantum debeat muneris hujus

largitori ; mortis profecto metus depravatum ejus ingenium

a noxa cohibet, dum in mentem reducit hinc ei ingens

fluxisse malum, rei videlicet sibi charissimae jacturam.

VI. Istuc scilicet praestantissimae mentis consilio dispo-

situm est, eaque stalutumpotestate,cujus nutu omnia ad-

ministrantur, ut aerumnas vitae praesentis experti, moxsecuturae donum pro sua praestanlia acstimaremus. Vitam

ille dedit immortalem, quam interjecta mors ad tempus

interrumpit : mors quidem dicitur, quies tamen est et som-

nus brevis, eo ordine ab illo dispositus ut hoc quale-

cumque interstitium vila perennis exciperet, et temporali

servitio libertas aeterna succederet : vitam cum vita ita

commutavit, ut mortem inter utramque collocaret, inde-

que vitae usura praesens ex praeteritorum laborum aerumna-

rumque recordatione fieret jucundissima. Sic summus ille

rerum Conslitutor operum suorum cursus exitusque sa-

pientissimc gubernabat, ut per ca quae gerebanlur, quibus-





74 S. EPHRÊM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

prodessent. Mirarelantae majestatis inexhaustam bonitatem

nostrae naturae profusam, quae nos morti pridem addictos

ad novum vilae genus extulit, et amplitudinis suae vim nu-

menque vivis in mortuis ostendit, atque utrosque ad gratiac

suae familiaritatem invitat : cunctis illa impertit vitam, et

charitatis suae magnitudinem omnibus declarat, etsi bene-

ficiorum ejus copiam mentes quas ipsa condidit minime

comprehendant. Pium iterum generis nostri reslitutorem

admiremur et amplificemus, qui vivis quantumlibet im-

merentibus vitam conservat, et mortuos a cinere suo revo-

cat, et immortalitate donat, cunctaque ordinat, instaurat

et gubernat; qui universo generi nostro ineluctabilem con-

siliorum suorum vim in vivis et in mortuis prodit, qui ex-

tinctorum servorum suorum memoriam magnificat, adeo

extingui non patitur.

CANON XV.

IN FUNERE MONACHORUM.

I. Oh ! quam acerba nobis tua, Frater, accidit mors, quamgrave auribus nuntium, quam triste et lacrymabile spec-

taculum oculis ! Ecce autem dum aerumnosum antcacloe

vilae cursum ct praesentem beatae mortis exilum inluemur,

animis contrario oestu dislrahimur. Quanlum enim tuus

obitus nos perturbavit, tantum lcetificare debet tuus dc pro-

strato hoste triumphus. At vcro quibus argumentis populus

ad tui funeris pompam excilus comprimcre se queat; nec

enimvero potest, sed cogitur inter gemitus et laorymas ta-

libus sua damna querelis utcumque solari. « ccelestem

Negoliatorem, ait lacrymans, qui dum nobiscum versare-

tur, animum a rerum caducarum studio ad vera lucra con-

vertit, et hinc landem bene opulentus discessit, ad beatorum



FCNliBRKS CANONES. 75

semperque viventium regioncm profecturas; » Scd non te

sanc, sicut caeteros, dura inors nobis abslulit invituin; ille

cujus potestas superos et inferos continet, mortem, quac

oranes sibi subegit mortales,cum irapcrio lcgavit, jussilque

de medio populi nostri te dcripcrc, commodatum ei spe-

cnlum, quo consulto disceret sua corrigcrc vitia, et ad jus-

titiam, pulcherrimum animi ornamentum, quaerendarn in-

ilammaretur. Improvisa mors lucera cxtinxit, eripuitque

nobis dicm, teque tuus Dominus a noslro convictu avulsit :

quocirca tibi potius bealum otiura gratulamur; quid enim ?

nura tua nos felicitas ollendat, qui non ignoramus mortem

tibi melioremraulto,quara qui in vita fuil, attulisse statum ?

Nostra magis querimur darana, quod repente nobis erep-

tus fuerit solertissimus Provisor, et ad ferendam nostris

miseriis et calamitatibus opem paratus.

II. Et sane quidni te beatum praedicemus, qui vigiliis et

jcjuniis perpetuoque precandi studio hostem prostrasti, et

coronam adeptus es, coelestibus mox sedibus locandus et

regalibus ornandus insignibus?Vera siquidem et certa nar-

ramus,si te pracdicamus virum plene sanctum,et cum viris

perfectai cumulataeque virtulis comparandum censemus;quippe qui inter aequales, morum tuorum integritate, velut

insigne astrum fulsisti, quique animo excelso et alto Christi

operariorum exhausisti labores, inter spectata^ probitatis

ascetas integerrimus, adeo ut jure merito affirmemus in te

uno collecias multorura sanctorum virtutes, Samuelis con-

ntiam, Eliae caducarum rerura despicientiam, Elisei mo-destiam, Mathntiae zelum,castimoniam Josephi,etmitissimi

Mosis maosuetudinera.

III. Prophctarura siquidem et Apostolorura longe lale-

que pervagata documenta virtutum in tuis descripsisti mem-bris, et externa corporis specie adeo exacte repraesentasli,

ut quisquis te praesentem speclaret, illos habere ante oculos



j6 S. EPMl/EJI SYRI OPEllUM CLASSIS TI.

sibi videretur, adeo perfecte ipsorum mores in te forma-

veras, expresseras modestiam, atque severioris disciplinac

inducras haLitum, et erga calamitosos misericordiam tam

alte imbiberas; quin, et illorum abstinentiae corpus assue-

fecisti,unde fluxit illud, quod modo memorabam, assiduum

precandi studium; inde fiebat ut virtutum tuarum fama

erudiret absentes, et praesentes tua exempla inflammarent;

et quoniam domi forisque probitatis expertae exemplar

fuisti, tibi tuus ubique labor coelestes colligebat opes, et ad

similes thesauros sibi comparandos socios sollicitabat. Sic

remotos tuarum virtutum nolitia, et oculis observantia

facta vicinos recreabant; tuaque tyrones monita, perfectos

documenta consiliaque juvabant; sustinebas labantes, et

lapsos erigebas; strenuos suoque operi intentos commen-

dabas, castigabas ignavorum desidiam : omnis geueris vir-

tutum exemplaria omnium oculis subjecisti, ut quae spec-

tare eosdelectabat imitari non pigeret, laudans imitantium

studium, et increpans negligentium segnitiem.

IV. Quid, quod cupiens omnes homines habere tui

similes, doctus ab Apostolo qui omnia omnibus se fa-

ciebat, cum magnis magnuseras,

cum parvis parvumte

fecisti, ad eos descendisti ut tecum ascenderent, tuosque

in se formarent ; et licet assiduus oculos obsideret fletus,

haud tamen aberat in usu familiari modestus risus, et ser-

mo suavis, qui tuum luctum quem dixi perpetuum tempe-

rarent. Sic e duplici thesauro duplici hominum generi di-

vinas opes dispensabas; speculum namque, ut aiebam, po-pulo nostro datus es, e- forma plene sancta : in te quisque

se inspiciebat, respectansque ipse se tibi dissimilem accu-

sabat. Consuluerc desidiosi, tuosque labores admirati,

suam correxerunt inerliam; suum languorem damnavere

socordes; prostratos tuus ad perfeclionem consequendam

ardorerexit; fortiter certantibus tui in virtute processus



rtfREBlES CANO.\i:s. 77

magnos ad camdcm attulere spiritus : in studio abstinen-

tiaj multos post te reliquisti, singularem inde consecutus

gloriam; non crubuisti morum innocentiam, pudicitiam

et honestatem cunclis approbasti. Magna illa duo mandata :

t Diliges Dominum Deum tuum, et proximum tuum *,

ad normam novac legis indivisa observasti ; ambo pari cha-

ritatis ardore complexus, sua utrique jura inlegre cumu-

lateque reddidisti. Sic sanctorum virorum exempla audie-

bas, ut ad exequenda audita paratus accedcrcs; sic exe-

quebaris, ut ccepta perficer»

\ . Prostant adhuc ubiquc misericordine tuae, atque re-

ligionis monumcnta, accedentibus et participantibus non

modo utilitate proficua, verum eliam aspeclu jucunda.

Precationem aiunt esse currum menti, non sensui notum,

media inter coelum ac terram spalia permeantem ; tuam

hanc, Pater, quadrigam clam conscendebas, ut olim suam

Elias palam ; illa vcctus ad contemplandum non aspecta-

bilem Deum ferebaris: talem, precor, Pater, nobis filiis

tuis scribito haereditatem ; hujus namque praesidio obten-

tos ab adversario Iaqueos et objecta olTendicula nos facile

cvasuros confidimus. Vigilandi precandique labore assiduo

altritas corporis vircs, nec balncum nec unguenta recrea-

bant, ut qui statueras sordibus undecumque in cute con-

tractis internas, si quae animo hresissent, labes abstergere.

Insomnes oculi tuas tibi custodiere divitias, semperque libi

proesens animus tuos tibi thcsauros conservavit; caeteris

quippe inerli otio languentibus, somnoque sepultis, tuumtibi semper fervebat opus. Cum vero paticntiam et duritiam

vilae adamasses, non te nives ccelo cadenles a satione prohi-

buerunt, vel aestus ab excolendis quae seminaveras remo-

ratus est; scmina quae terrae commiserat jejunium, vigilia

mox lacrymis rigabat : usque adco nullum libi olium, sanc-

1

Malth. v^n, 3r. 3o.



78 S. EPHRjEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

tissiroe Pater, sine negotio fuit. Quis thesauros tuos non

parlicipavit? quis tuis non est locupletatus opibus? sed-

enimvero, cui conspectus tuus jucundissiinus non fuit, et

acerbissimus obitus ?

VI. Oculi tui somnum vigiliis et jejunio expugnarunt,

et quandoquidem in domo dormientium insomnes Angelos

aemulatus es, Angelus dormientium e medio te susci-

tabit. Sic porro tuam curvasti frontem , Deum precatus

ut tua susciperet sacrificia, ut ipse te faceres hostiam, le-

que ipse offerres victimam. Escam ventri subduxisti, cordi

nequitiam; perfectum jejunium tibi indixisti, quod os et

animum contineret ; ciborum sapores et condimenta gulo-

sis renuntiasli; lugentium victu contentus carnes appeten-

tium inlemperantiam simul et maledicentiam reprehende-

bas, ut qui carnes comederent et dictis amicos mordcrent.

Vini usum et castera sensuum oblectamenta fugiens , ori

injeceras frenum, tanquam domesticae pacis et quietis fir-

mamentum; labia insuper canticis, Spiritu sancto dictante,

scriplis obarmasti.

VII. Porro cujus hi constant triumphi,quomodo obitum

non doleant amici ? vel cujus laudantur tam praeclara gesla,

quemnam trophaea offendant ? Noster enimvero mcereat

conventus, et prodeat atratus ; lugubri veste suum testetur

dolorem, tua consuetudine ct coiloquio repente privatus.

Caeterum inter obitus luctum ac triumphorum tatitiam an-

cipites hacsere tuorum discipulorum et filiorum ccelus ;

scilicet quanto eos affecit mnerore decessus tuus, tanto

gaudio tua cumulavit victoria. Et sane cum ingressi con-

ventum fratrum inde te abesse sentiunt, lacrymas et gemi-

tus continere non possunt; mox vero tuum illustre certa-

men et felicem exitum recogilantes loetitia exultant. Quis

le, sanctissime Praeses, sanctae Ecclesiac coetibus abstulit?

quiste, venerabilis

Pater,a nostra consuetudinc separa-




vit? quis in tuam lucernam insiliit flatus, tuisque lumcn

cripuit oculis? quis tc ecclesiastica? disciplina) purum fon-

tem obstruxit, qui laetas segetes in cordibus piorum audicn-

tium rigare et augere solebas?quis te populi coronam ra-

puit, et locum tuum cx improviso vacuum rcliquit? Atqui

profecto nunquam te, Pater, e corpore exccssisse pigebit;

inde quippe ad beatorum domicilium tuus te Dominus

trajecit.

MII. Jure itaque beatum te praedico; quippe qui sanc-

torum socius adlectus ccelestis regni fclicitate frueris. Re-

stat igitur ut, quod nostrum est, maximas quas possumus

illi agamus gratias qui tibi militias vacalionem indulsit, de-

ditque frui pace et otio sempilerno. Ora et deprecare pro

nobis, Pater, ut delur nobis aliquando te in superna domo

videre, ut ccelesle regnum adepti Dominum tuum in omne

aevum laudemus, qui jure laudandus est a viventibus et

mortuis in saecula saeculorum. Amen.

GANON XVI.

IX FUNERE M0NACU0RUM.

I. Justitiam et pietatem colenlibus mors cst laborum et

lniseriarum jucunda quies; luctum parit peccatoribus, im-

piis etiam desperalionem : probis et honestis nec metumnec dolorem affert; magnas inculit formidines scelestis,

objecta impendentis judicii imagine. Imperatam a corpore

srparationem dolebunt omnes qui cum ipso nalurali nexu

conjuncli fuerunt ; consortis quippe absentiam aegre ferre

a natura indilum est. Qualem quisque peregit cursum, ta-

lem seniiet exitum et vitae finem: quorum ergo vilae socia

virtus fuit, mortis comes est laetilia ; ulque hi beati, sic

conlra illi miscri qui se vitiis manciparunt.

II. Taliareputantes, tuus nos, Paler, obitus magnopere



80 S. EPHR^M SYRI OPliRUM CLASSIS VI.

exhilarat, quanquam aliunde vehementer discruciet : quemenim tuus a nobis discessus non angat? quem contra tuum

de sperata felicitate gaudium non recreet? Sacerdos op-

time,qui sacra in templo ministeria sancte obibas, te allare

reposcit cui ministrare solebas, tuumque ad consuela ofli-

cia reditum opperitur; sacra squalet acdes te absente, et

noslra conticuere odea : tuam collegae consueludinem usum-

que iamiliarem desiderant. Siccine cinyra tua audiri desiit,

obmutuit cithara divinis sueta resonare laudibus?Quaenam

invida te nobis deripuit manus, aevo dignum instrumentum

intra lempli adyta repositum? Os illud ad canendas Deo

laudes datum, quis obstruere non dubitavit? quis contraxit

manus sacra minisleria usque ad defatigalionem obire so-

litas ? En video pedesper sancluiirium ingredicnles, perque

tritam templi viam discurrentes, subita mortis impressioneprostratos omnem amisisse motum. Tui videlicet clemen-

tissimi Domini voluntate mors delegata venit, te hominem

integerrimum in Paradisum deportatura : sacerdotalem

quippe dignitalem, quasi fcenebrem pecuniam tibi a Do-

mino ad negotialionem traditam, in duplum auxisli foene-

ratione et conlraclibus.

III. At tu quidem istam cceli dominam nec vi fraudibusve

rapuisti, neque numerata pecunia aliove prelio tibi com-

parasti ; divini quippe Spiritus donum est: nec illr.m adep-

tus luxuriae ancillam addixisti, nec mancipasti avariliae,

aut lasciviae fecisli sociam; nec vero quidpiam ei aequale

et comparabile duxisti, nec undc illa te super omnia exal-

tabat, licere tibi inde putasti pcr fas et nefas illam inva-

dere. Chore etDathan atque Abiron ambitionem nunquam-

non abominatus fuisti, qui noveras qualemquamque tristem

illi lulissent exitum : nec tu pnxsulibus, sicut illi Mosi ct

Aaroni sanctissimis viris, fastum ct supcrbiam objectasti,

qui non ignorarcs eos qui talia ausi fuerant incewlio ab-



FU>'F.nni:s c anones. 81

sumptos male periisse. Divinas contrn Scriptnrns n puero

versare suetus, inde miraui pcr omnem vitam morum in-

tcgritatem hausisti et servasti; hnc nimirum sapientin tc

imbuerunt sacri Codices, quos accurate legcre et assidue

meditari solebas. Sed in primis animuni pcrculit quod tibi

occurrit in Pentateucho, qui quidem salutarium documen-

torum aerarium est, homincni ab eo a quo ad suam imagi-

nem formutus fuerat accepisse lcgem, eamque cum fregis-

set, in lulum., de quo fuerat fictus, recidisse.

IV. Prophetaruni itaquc et Apostolorum oracula mente

et cogitalione ccmplexus, quae legeras opere praestabas,

quae alios docebas ipse observabas, tuamque prudenliam in-

telligentiamque ad aliorum ulilitalem conferebas, apprime

sollicitus de iiliorum filiarumque tuarum salute; verebaris

nimirum ne, tanquam acceptae pecuniae dissipator in fine

deprehensus, mulctam subirc cogereris. Omne vilae tempus

lucrandis fralribus contrivisti : nec enimvero ore docebas

uno, ora quippe plurima tibi tua sufliciebant opera; haec,

te tacente, praecepta dabant : adeo tuum quoque silentium

dischplina fuit. Charissimi iratrum, quis te sustulit? quis te

nobis subduxit, vir probitatis optimis quibusque invidendae?

quis impedivit currentem ? concionanleni quis inlerrupit?

quis disertissimum oratorem fecit infanlem? praepositum et

sociummultorumquis te ab eis avulsit?quisceconomum do-

mini sui exauctoravit, eique administrationem ademit ? quem

modo grex tuus opperietur diligentem et providum pasto-

rem? quem consolatorem in luctu et dolore prensabit ? Pru-

dente curatore subito deslitutus, cultum funebrem pro-

tulit, maxima qua poterat pompa cadaver elalurus ad tu-

mulum : noluit nimirum in sordido luctu te minus ornatum

rclinquere, mcestitiae insignia explicuit; sic lamen ut splen-

didis vestibus cuui quibus vivus sacraiaciebas, teexornaret,

tanquam Ecclesiae sponsum; ne tuorum te laborum praemio

xxxviii. 6



82 S. EPHRjEM SYIU OPERUM CLA.SSIS VI.

fraudare velle videretur, tibi post mortem persolvit amplis-

simum. Ferelrum gradu sacerdotali digna cinxit corona

patrum et fratrum, tuorumque filiorum et filiarum conserta

choris, qui etiam solemni cum pompa cadaver efferrent,

et ad tumulum cum hymnis et canlicis prosequerentur :

nae id factum bene, ut qui psalmos divini Spiritus instiuctu

compositos tuaruni commentationum materiam delegeras,

cum viveres, rebus sublatus humanis cum eorumdem con-

centu ad regionem mortuorum deducereris. Sic de. terris

peregrinorum in Ecclesiani translatus requievisti, ut e fa-

tiscente domo in aedes sempiternas migrares.

V. Astant ecce tibi sacerdoles primi, latera stipant mi-

nislri, adest populi conventus universus; spiritualibus can-

tibus simul omnes funus prosequuntur; confluxere videlicet

omnes Praesuli suo parentnturi. Habes hic sacrum minis-terium, divinarumque Scripturarum lectionem, et sacros

hymnos, ea scilicet quae, cum viveres, unice dilexisti et

complexus es. Non hic audis naenias et ejulatus, sed psal-

mos et carmina Prophetarum; non inanes fletus et tristes

gemitus, sed divina oracula; opportuna scilicet doloris le-

vamenta, et magnse argumenta spei. Ecce autem defluxit

omnis exequiarum honor, funeris pompa peracta est, tuo-

rumque fratrum vox conticuil; defccit amicorum ilclus, ct

famulorum sublatum est obsequium : flelus quidem, quia

post ejusmodi discessum desperatur reditus; excquiarum

vero pompa, quia sepulto cadavere funeratio transacta est.

VI. Sedenimvcro nos alter jam excipit luctus a tuo adparatum tibi domicilium transilu; hinc cnim triste lui de-

siderium nobis suborilur, et gravis cura : nec enim hujus

lemporis leges permittunt vivis ad suos vila jam functos

commeare, videre, colloquiove poliri. Quanqunm, \ ir op-

time, mortuus non es, vivis adhuc el loqueris; somuus, non

mors opprimit viros sanctos qui in Christo moriuntur.




Scilicet illa dies afFuit qua mortalis quisquc suum cogitur

repelere douiicilium, tibique proinde necesse cst trilam

inire viam ad scpulcrum, commune generis uostri recepta-

culum ; nec puto tibi molestum fore a cbarissimorum fra-

trum convictu abesse, aut ab hoininum gubernatione cura-

que vacare. Non le invituni violenta rapuit mors; Domini

illa tui rxecuta est mandatum, corpori luo finem laborum

attulit : ille misso viatore accersivit, suavissime tecum agens,

et longe secus quatn olim cuin Dalhan et Abiron, quos im-

misso igne consumpsit; non enim tu sacrificium, nullo

temporis servato ordine, Regi reguui cbtulisti, nec thura

sacrorum Lege rejecta in inleriora lempli adyta intulisti;

quod quia lilii Aaron ausi sunt, incendio periere. Iiophni

etPhineesDei acdem violarunt, cajsique in acie occubuere :

longe a te fuit ut scelus, sic poena sit sceleris. Non tu Hozae

levitatem imitatus, qui, quod pius videri vellet, ad susti-

uendam Arcam temere prorupit, et virtute quae vincit om-

nia prostratus concidit : non tu peregrini servi falsa dela-

tione oppressus, sublatus es letho quo insonles sacerdotes

impius suslulit Saiil. Alium tu, Pater, habuisti exitum, qua-

lemsummus sacerdos Aaron, agmine patrum

et fralrum

slipanteelatus, et qualem tulit Moses, quem Deus, cujus est

omne quod est, e corporis custodiis educlum, suo excepit

sinu. Et quandoquidem in obitu pacem et honorem conse-

cutus es ab eo a quo naturam acceperas, placeat corpori

tuo usque ad communem corporum restitutionem tantis-

per quiescere, donec praestitutus reddendae sibi mercedisadveniat dies.

\ II. Interea vero Deum exora, Pater, ut charorum tuo-

rum remuneretur lacrymas, quas ingenuus de lua inorte

dolor elicuit: suorum eis delictorum veniam ab eo de-

posce; preces quippe tuas curat, et volis benignas applicat

aures. Attolle manum tuam super populum qui tuum ex-6.



84 S. EPHRÊM SYRI OPERtM CL.YSSIS VI.

tulit cum honore cadaver, et quae ante solebas bona a Deo

optimo ei precare; justi siquidem morientis deprecatio

accepta est, et ad impetranda quae petit admodum efficax.

Valedicito gregi luum ploranti exitum, pacem apprecare

convenlui qui funebri carmine tuas exequias prosecutus

est : veniat in mentem sacrum allare super quo sancte

sacrificabas ; in generali illo sanctorum consessu res san-

ctae Ecclesiae curane memento, quippe quae materna chari-

tate te funeravit, deduxitque ad tumulum eo cum luctu

quo majore fratris funus neutiquam illa duxisset, cujusque

amor vicem parentum, consanguineorum et affinium sup-

plevit. Alque tunc illa quidem tuum obitum vehementer

doluit, sed nec certe minus nunc tui angitur cruciaturque

desiderio : enimvero cum vacuam cernit exedram tibi in

consessu filiorum suorum designatam, simul ei redit in

mentem tuus e corpore excessus, simul exaggeratur dolor;

Cumque filios suos videt congregalos, ac te non videt,

erumpunt lacrymae, undique luctus gemilusque audiuntur,

et inde reor discedere nunquam non recusaturam, nisi cura

funeris eam ad se revocaret. Nalurae scilicet leges prohi-

bent mortuum cum viventibus commorari, idcirco domi-

cilia geminavit, alterum viventibus dedit, seposuit alterum

mortuis : nec vivum sub humo, nec morluum super

humo manere permittit. Veniet olim illa dies in qua mor-

tui resurgent, unusque omnes recipiet locus; islam re-

spectat Ecclesia lucem, in paradiso et in deliciarum sede

sperat te sibi reddendum : inlerim dum medium istud

eflluit tempus, jubet te agere vilam a curis et ab omni

labore vacuam; dum porro vacat, precare ut tu illam in

ccelesti ac beata domo revisas.

VIII. « Patres et fratres, valete, mea desidcria, salvere

vos jubeo, a vcslro convictu nunquam redilurus discedn.

Non sic vila privari displicel, ut non magis plgeat a veslro







FUNEBRES CANOV 87

liberet, qucm me habere locum voluerit, suo jure de-

cernnt. »

XI. Reliquum est ut, quod oostri officii est, pro de-

iuncto fratre Deuni suppliccs oremus. Sanctissime Deus,

qui diligentium te preces clementer exaudif, uec ?ia mor-

tem peccatoris, sed magis ut vivat, lamuli tui miserere

bonitate tua atque clenientia : non intres in judicium cum

servo luo, pie Domine; quia nemo mundus a sorde : ne

memineris multl in quibus peccavit et gravite? deliquit;

nd peccatis absolulum, ad dexteram tunm astare juboto.

Ne despieias preces ejui qui te moriens invocavit, et opem

tuam imploraiil, llrvit et pro dclictis suis oravit; ne, pre-

cor, despicias focem oranlis, nec avertas faciem tuam ab

eo cui in Evangelio luo indulgentiam spopondisti : «Invo-

» cale me, dixisti, et exaudiam; pulsate misericordiae meae

» fores, et illico aperium '. » En promissis tuis contisus te

inclamavit, et Evangelii tui fidc fretus clementiae tua3 ja-

nuani quatere non destitit; ratas habeto preces ea pietate

quamsempercalamitosis adhibere consuevisti, eique regiarn

tu;im aperi, et gralinc tua? dono regnuin justis promissum

cum ipsis cblineat, atque una cum sacerdotibus hoc miui-

sterio rite perfunctis, ad lucidas sedes translatus, communifelicitate potiatur, tuamque inexhaustam bonitatem sanc-

tis ct justis sociatus ampliiicet. Jn tabernaculis dilectorum

tuorum laetetur, exultet et mumficentiam tuam praedicet,

carmen illud eucharislicum decantans : « Laudern dicam

ei qui gratia sua misertus est mei. »

1 Mattti. tii, 7. Luc. xi, 9.





FUXEBRES CANOXES. 8(J

CANON XVIII.

IX FUNERE CLERICORUM.

I. «Fratres Ecclesiae filii, oralum ile Deum ut res mihi

fauste feliciterque eveniat, neve nie a fidelium in ccelo de-

gentium consortio excludat. —Pie frater, quem abstinentia

aluit, et educavit oralio, io superna illa Jerusalem nos te

spectatum venturos speramus, tuamquc tibi gratulaluros

felicitatem. —Illum propitiate mihi qui me a vobis avulsit,

jussitque ad diem generalis inortuorum resurrectionis in

sepulcro manere. Ne, precor, mei oblivio vos capiat sacro

ministerio statisque precibus pie vacantes. —Gave putes

nos tui unquam immcmores fore, quos rata spes lenet fu-

turum ut dies illa quae a malis est scgregatura bonos, eadem

te nobis iterum repraesentet, conspectuque tuo nos recreet.

—Me mors a vobis, charissimi, divisit,conlicuitque cithara

mea divinas suela cantare laudes; id videlicet mortis jura

vetant. —Jesus, quem cum viveres unice amasti, in suas

te recipiet aedes, ubi cum Angelis in ccelo ejus munificen-

tiam praedicare prohibebit nemo. —Verumtamen Judici

aequissimo in ea, quam peto, regione ante sistendus sum :

vestris, oro, precibus illum ad misericordiam flectere con-

tendile; remollescet, spero, ejus adversus me ira ; mutabit

sententiam. —Quia paternae domus commoda deseruisti,

et, Chrisli amore plenus, eidem constanter adhaesisti, in ea,

nd quam lendis, te regione beabit.

—Interim vero mihi

lux hodierna lucis usuram auferet, cogetque totos desidere

dies. —Atqui, bone frater, hoc eodem die coronam idem

imponet, quem dilexisti, Jesus, atque in suas inlroducet

aedes. —Hoc equidem spero, at proh ! quam amarum est

poculum, fratres, quod haurire cogor, ut, quem sim habi-

turus receptorem,ignorem!





FTJNEBRES CANONl-S. Ql

rari prrrmia in ea ad qunm profecturus es rcgione. Se-

demmvero, quolusqmsque est qm non conlremiscnt ti-

more illius diei pertcrritus, in quo seu pcenmu seu prrc-

mium pro merito quisque suo recipiet? Dominus ille op-

timus, cui le conjunctissimum professus 68, cujusve mnn-

data fuleliler exhausisti, dignam lnudabilis vitnc morihus

factisque sedem tibi designabit. —Ignem qtiem fecit Deus

iniquis rescrvavit, hinc mihi horror, hinc melus ne forte in

cum sim ego conjiciendus rogum, Tuo, Domine, ndventu

Bperi mihi diem, et cum justis qui te dilexerunt regni tui

sorte dignnre me, precor. Tun me grnlin dulcis cnlnmito-

sorum spcs, et grande nillictorum prnesidium in suam mereum convictum suscipiat clientelam. —Ille qui spe rerum

meliorum per dies et noctes te hactenus sustentavit, in ge-

nerali mortuoruin ad vitam reditu in hortum voluptatis

transferet. —Fer opem supplici mihi, Salvator meus, cumtua miseris affulserit misericordia, et pracstn ut erecta fronte

et hilari vultu bonitnli ergn me tuae grntias quas potero agam

maximas. —Illa ulique bealorum sedes te nobis, speramus,

conspiciendum dabit in subselliis justorum qui eximiae for-

titudinis specimen illustre ediderunt, et marlyrum qui,hoste debellato, consecuti sunt coronam ; illic, vestro

ascripti consortio, profusam in nos Dei beneficentiam lau-

dabimus.

IV. —Interim, fratres etamici, iterumsalverevos jubeo;

vestras, oro, pro me conjungite preces, prosperum iter et

benevolum receptorem apprecamini mihi. —Aperi, quae-sumus, Domine misericors et clemens, regni tui aditus

fratri nostrb, cui nullus vacavit vitae dies ab oratione et

jejunio. —Istuc, oro, fratres, speroque, fore ut vestrae

preces ad eum quo pergo locum me deducant, et quasi

alites me submissis alis ad aedem vitae per sublime traji-

ciant. —Filii Domini tui crux, qua redemptus est mundus,





finkbres cano.nes. g5

regno suo exaltabit, graliam habcrc memcnlo. —Actum

e*t, charissimi, Judex non mutat factuni; vitae spcs omnis

accisa est. Quaecumque hactcnus occultavi, pandcre ratum

c>t, cum illc manifcstus paruerit. Quanquam propilium

mihi illum forc confido, qui me sua cruce redemit. —La-

bor tuus spes tua est, et abstinentia tua tuusest thesaurus,

vigiliae tuac praesidium tuum, et Dominus tuus fiducia tua

est, ipse corpori tuo ademptam rcstituet lucis usuram; in

ejns namque fide labores quicumque tibi inciderunt, forti-

ter lolerasti. —Domino venienti assurgenl omnes, etsi nonomnes scienl qualem habituri sint vitae rationem; examinis

quippe dies sortem cuique suam decernet. Confido tamen,

tuam, DominC, mihi ailluxuram gratiam.

II. — Infixum animo haeret victoriae signum, quocl pie

sumpsisti, Christi sacramentum; hoc te ad eumdem perdu-

cet, ejusque jucundissimo conspeclu bcabit. —Scelera memea terrent t Domini mei promissa me recreant; magnuminterim cogor sustinere metum, dum decretum cunctis

mortalibus judicium dirimat causam, indeque certior fiam

Judicem mihi esse placatum. —Bonus est Deus, pius et

misericors : idcirco aequo animo esto, praesertim cum tua

te comiletur victoria; scilicet professionis tuae humililas

suppressos excitabit citharae tuae cantus. —Stat alta mente

repositum, fratres, illum nunquam non fuisse severum

scelerum vindicem, refugitque limido sanguis, et contre-

misco revolvens terribilem ejus sententiam : « Disccdite a

» meo conspectu, qui unquam iniquitatern attigislis.» Ilunc

ego orare non desinam, ut suo me judicio absolvat faten-

tem reum. —Justus est Deus tuus, neque tuos labores

digna mercede fraudaLit : molestiae et aerumnae quas, ejus

confisus promissis, in monastica professione perlulisti, da-

bunt tibi in ejus regno locum. —.Egritudine animi ita

labcro, fralres, ut sanari plane non possim : horrendi ju-



£4 S. EPHFLEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

dicii metus membra qualit, et mirum quantum exagitat

mentem. Ille, precor, mcorum cognitor scelerum, me sibi

aliquando sislendum clementer accipiat. —Dominus et

Deus tuus te, frater, corpore exolutum hac te abducet

sollicitudine; nec enimvero despiciet cor altritum curis

Majestati suae gratissimis, ut in suo adventu congruentem

non solvat mercedem. —Suave Domini jugum humeris

meis ab adolescentia impositum constanler portavi, et qui

fiat ut audacissimus quispiam sugillator improbus in ejus

insurgat graliam? Quodsi contingat,

quem mihi patronumquaeram ? Misericordia tua, Domine, innocentiae, oro, pa-

trocinetur meae. —Spes illa, quae te modo suslentat, quave

hactenus munitus corpus tuum servituti ab Ada et Eva

generis nostri parcnlibus in posteros propagatse exemptum

Domino reddidisti, ipsa tibi adjudicabit causam, inducet-

que Judicem, ut te magnis honoribus exornet.

III. —Caelerum quae hucusque, charissimi, produximus

argumenla, ea nobis suggerit praesens tempus gratiae, ut

hinc discamus nostrum lenire dolorem; nam quae post se-

cutura sunt penitus ignoramus, nec ad ea pernoscenda

patet aditus. Quamobrem obsecro te, Deus magne, sum-

me, supplici parce. —Filius Viventis juravit se revocatu-

rum ad vitam immortalem pios in eum credentes; quid

ergo, num tibi, frater , qui eamdem profcssus es fidem

hanc mercedem negabit, aut aliquid ad perfectam felici-

tatem deesse patietur? — Ignola nobis Dei voluntas nos-

tram perspicit voluntatem, et fidei modum, in co stalu in

quo ejus judicio astabimus, causam vcnturus Judex diju-

dicabit. — Oris tui fructus Domino litabis, quos nempe

dixisti hymnos, et Iaudes quibus vox. tua ejus munificen-

tiam ornavit. Confide, frater, ille pro sua bonitate te in suo

advenlu despecluro et humilem non dcseret. — Iilius ta-

men dies mcam praetervolat intelligenliam, et diserlissimi









nS S. EPnR.^M SYRI OPERUM CLASSIS VI.

ferremus mortemPjusti quippe felicitatem sine fine durr.

turam adepti, cum resumpto corpore vitam duccnt bea-

tissimam, Dei laudibus sine cessalione vacaturi. Tuus,

Pater, Dominus incujusfide fuisti, cujusquc legibus vixisti,

sua erga te utetur clementia, cum idem le gregis sui

pastorem ac praesulem etiam creaverit.

IV. —Bone Jesu, perfugrum et praesidium meum, pccnis

quas merui eximilo me, tuaeque lucis clarilale laetifica.

—Annuet utique tuis Jesus votis, reddetque sui amnnli,

iqusque praeceplis obtemperanti, auctam in centuplum

laborum mercedem. Hoc scilicel praemium casle et integre

viventibus paratur, corona videlicet gloriae, quam jusli suo

imponent capiti, remuneralori Deo laudis hymnum modu-

lantes, cum rediviva resumpserint corpora. Quapropter

confide, Paler, haec merces luis reservatur moribus; nec

dubites ut, socius justorum factus, in omne aevum vitam

traducturus sis jucundissimam. —Veslris, oro,Deusannual

votis ; interim obsecro vos, charissimi fralres et patres, ut

vos Deum pro communi salule oraluros, mei memoria

nunquam praetereat.

GANON XXII.

1N FUNERE CLERICORUM.

I. Beate Pater, alumnos solare tuos : ecce tuam mcesti.

solliciti, praesentiam reposcunt. —Pater omnipotens \

qui me amastis, jacentes erigat, vestroque dolori finemimponat. Sed et aevilernus Filius vestras pro sua summamunificentia exornet coronas. Parcite jam, filii, lacrymis;

nec enim vos decet generis humani commune fatum, quasi

proprium deflere. — At enim palriarcha Joseph, ut pa-

rentem vidit extinctum, quantum erupit in flelum ! tale

profecto non dedecet imitari exemplum, tuumquc, Pater,




dolere ct collacrymari lethum. Eheu ! quis te nobis eri-

puit spiritus nostri thesaurum ? arcem munitissimam sic-

cine mors te cepit et diruit? Et vero tni corporis exuvias

cernere, utadmodum utile, ita valdo ol)vium esl ; at voccs

(jiiis nostris retcrat auribus ?

II. Ecce autem atrali prodcunl omnes quibus obtigit

non ignorasse te viruni sanctum et discernendi motus

animorum prudentia insignem, qui animam suam virginem

castam Christo desponderat : quare confide vicissim ab

illo te fore separandum a perditis et sceleratis sibique so-

ciandum. — Omnipotentis Domini in fide sumus, seu

morimur, seu vivimus : caveamus ergo ne divellamur ab

illo, tum vero maxime cum mortis metus animo insitus et

infixus mentem exagitat. —Nobis te, Pater, magistrum

et admonitorem Filius Regis dederat, qui nostris idenlidem

auribus ista occineret. —Cogitate, sacri Ecclesiarum sta-

tionarii, praefinitum vobis ad immulabilem aeternitatem iter,

et viaticum providcte.

CANON XXIII.

IN FUNERE CI.ERICORUM.

I. Siccine, Pater, veritatis athleta, nos deseris, seditque

tibi hinc demigrare, orbosque natos destituere ? Moses

utique popularibus suis extremum dicturus vale, te, Pater

sancte, morientem adumbravit : at idem moriturus admi-nistrum suura genti suae designavit ducem, ejus capiti im-

ponendo manum ; quo facto futuri Hebraeorum in terram

sibi promissam introitus praesagium dedit, et aperiendae

nobis ad salutem viae symbolum descripsit; suoque functus

officio, vita mox pariter defunctus est. Ecce autem extor-

res et exules in alieno solo nos deseris, Pater, quis jam pa-7-





FUNEURKS CAH0HB9. loi

cl spiritus tui sanguini immixlus est calix salularis; haud

illa te in periculo destituent, cui in regione justorum pa-

rant coronam. Officia ofliciis compensare debcmus, tibi-

que mortuo habere gratiam, quod plures divinae Scrip-

turae libros, quando vita manebat, explanasti. Praelcrquam

quod aequum et justum cst le cultorem agri delibarc fruges

tuo labore apud genlem inimundam quncsitas ; justorum

siquidem adliuc populus te, Paler, expectut, apud quemarvorum tuoruni proventus in horreum vitai conditi te ma-

nent, illic le tuac opperiuntur opes.

I\ . Pacatam petc civitalem, Pater; quam enim habi-

tabas cives habet domestico bello implicitos, pax hinc sem-

per exulat. Cum autem le mors ad sepulcrum deportaverit,

tum vero Salvator luus omnibus te eximet curis. Inlerea

vero dum aliud libi paratur domicilium, lanquam viator

itinere lassatus longo, a via quaere diversorium; sepulcrum

hoc esse puta, in quo tantisper quiesces, donec, appetente

praefinito die, dcstinatum tibi regnum obtineas. Interim

tuarum virtutum laudatores audire non pigeat. Etenimvero

quicumque tecum homine ad speciem simplici et inerudito

sua quandoque contulere consilia, si docti quidem fuerunt,

suam eruditionem, quasi meram inscitiam aestimarunt; si

nulcm indocti, tales esse desierunt : sermo nempe tuus

canon et norma disciplinae fuit, et aspectus tuus gravis et

dignitatc plenus, levilatis et petulantiae verber. Quicumque

te aspexit, sua vitia damnavit; vitam quippe tuam omni

labe integram esse animadvertit.

V. Praeparationem cordis tui vidit Dominus tuus, utique

ingcnuam et candidam ; agnovitque se a te unice dilectum,

suamque gratiam rebus omnibus tibi esse potiorem. Non

illc ut saeculi tui mores, sic tuos reprehendil, qui non igno-

raret qualem te hactenus erga ipsum te habuisses. Euge,

negoliator sapientissime, qui inter naufragia plurimorum



102 S. EPHRJ2M SYRI OPERUM CLASSIS VI.

amplissimas collegisti opes, et de misero et luctuosissimo

saeculo hausisti unde optima merce navim impleres ! nunc

vero quandoquidem post acrumnosam navigationem illa

portum jam tenet, omnemfelixnauclerus deposuisti curnui.

VI. Dexteram, Paier, lapso porrexisti ; te eniin siouli

ruinae obnoxium esse asseverans, praebuisti exempium

quo confirmatus se a lapsu relevaret, nec ipsum proinde

puderet culpam fateri suam. His et hujuscemodi artibus

Christo lucratus es fratres tuos, et opere complevisti dicta-

tum a Spiritu sancto Jeremiae oraculum : « Qui pretiosum

» separaverit a vili, quasi os Dei erit \ » Quapropter ad

tuum tumulum accedentes haud inepte consueta formula

utentur : oratio tua nobis succurrat; pretiosam quippe ia

conspectu Domini esse mortem sanctorum, Spiritus sanc-

tus Davidis ore canebat.

VII. Caeterum, etsi justos iugeuti gaudio adventus con-

spectusque tuus cumulaverit, nos certe tui desiderium, ex

quo decessisti, vehementer discruciat. Quanquam te cumDomino esse scientes, gaudio tuo nos quoque gaudemus :

interim vero preces pro nostra salute et securitate inter-

mittere non debes eo in loco ubi discipulorum tuorumoblivisci non potes; tui certe memoria nostris mentibus

alte infixa est, nec ulla delebit eam oblivio. Indidem ap-

precare nobis ut charitate mutua conjuncti domi, externos

bonis factis doceamus quae a te didicimus; et discipuli

exemplum imitentur illius qui fecit, deinde docere voluit.

CANON XXIV.

IN FUNERE CLERICORUM.

I. Saiilis regis interitum David flevit, et occultam animi

sui aegritudinem lacrymis patefecit; nae ego Davidem mi-

* Jer. x\



l ( NBB1B8 C LHOl I • >• IO

roi , iniii quod \it'- soaa insidiatorem, ne insidiis opprime-

relur, tutatus est; tum quod hostis pUnxil mortem, quando

is mio Jiberatori vitain eripere mcdilabalur. Jaiu, etsi eam

(juaui obivisti morteni vilam tibi peperisse erediinus, eadem

tamen optatam feliciiateiD tibi quidem atlulit, nos contra

ivi dolore ojjpressit ; tui namque discij)uli le auiabant

nihil minus quam Saiileui et Jonathanein David. Sic suus

Samuelem populus cum ingenti luctu funeravit : audierat

nimirum tonitrua, vini precum ejus tesLmlia; Allissimus

nempe pura Prophotac precatione Qezp# ( insolito uubium

tragoro ejus diclis fuerat suflragatus. Si mors Josirc regi la-

borum ae miseriarum quies fiuit, Meoque nec lugcndum

tuisse putas, quis illa Jeremise suggessii : * Omnes qui justi-

» liam colilis, viri fojminacque, Josiam mortuum lamenta-

» mini '. » Eliscum segrotantem rox quidam iuvisit; ut au-

leui ejus appropinquare inortem prsesensit, lacrymalus esl

et ploravit, rogavitque ut pro populo oraret, non ignarus

ejus preees esse maxime salutarcs. Annuit Propheta, et

quibus valebat viribus ct armis regis excrcitum instruxit.

II. Josue iilius Nun, cum a morte prope abesset, vitas

jn.ecepta suis dab :.t, ha3C plorantibus interlocutus : « Ad-

»cstis, videtis, mihi quidem propinqua instat mors; vos

» autem servateLegem, vos illa servabit2

.» Eliam ctiam ejus

discipulus sibi raptum lamentabalur; quanquam certior

postea factus quo ille provectus fuisset, ejus conspectum et

auxilium reposcebat. In funere Lazari illa a Domino dicta

legimus : «Haec infirmitas non est ad mortem 3;» inde nam-

que innotuit eju*potentia, cujus spiritu cuncta vivunt,

tj na q q e vox sepulcri, in quo tunc Luzarus jacebat, clavis

tuit. Trium tunc oculi lacrymariiut, Marthae scilicet, alquo

roris Mariae, et Domini : jam si is ex quo suspensa sunt1 2 P UH, j5. —2 J 05t MU|< _ I J oan . X(j 4.



)04 B» EPHRiEM STM OPtRUM CLASSIS VI.

orania, extinctum luxit amicum, quisnam, si tamen mor-

tuum amat, ejus obitum non doleat?

III. Interea tamen dum haec suprema fratri solvimus, te,

Domine, rogamus ut eumdem aliquando revicturum, ite-

rum nobis repraesentes in regno luo choris sanctorum ad-

junclum, in clara utique refulgentem luce, et gaudio laeti-

tiaque exultantem. Et quoniam ne ad nos ille accederet,

nostrasque inviseret aedes, intercessit acerba mors, ejus ab-

sentiam, confidimus, Jesus ipsius praeceplor supplebit;

hic nostras visitabit domos, suaque virtute communiet.

—Etiam, Domine clementissime, pauperis servi lui me-

mento, eique reddito mercedem suscepti in concinendis

laudibus tuis laboris : item precor ut eo die quo meumagitabitur judicium, tua me complectaris clementia, ne si

causa cadam,sanctorum obscuretur gloria; hos enim in hoc

periculo meos elegi defensores.

IV. Qui mortalibus vitam tribuit, charilate, qua fervet,

ossibus in tumulo projeclis motum restituet; buccinam

suo inflabit spiritu, qui vitali aura afflabit cadavera, infe-

rorum valvas suo clangore recludet : hic orandus est ut

mortuum Patrem nostrum jubeat ejus praedicare laudes,

et nos una cum illo et sanctcrum choris suave tantaque

majestate dignum decanlare melos. Appropinquat dies

magna Filii Domini rerum, in qua raundum qui fecit inno-

vabit. —Orate, fratres, ut commiseratione ver.iaque non

indignus inveniar in eo quod meis actibus habebitur judi-

cium : limeo, charissimi, illam sententiara, heu quantum

terribilem ! « Non omnis qui dicit, Domine, Domine 1,» eo

intrabit ubi se sperat in bonis, nullo adjuncto malo, cumsanctis semper victurum.

1 Maltl». vii, 2i.



PVNBBBKS CAHOHBf* 10.1

GANON XXV.

IN FUNERE CLEMCORUM.

I. Abeundi modo instat necessitas; abitum non timeo,

accersitus a Domino, a quo coniido coronam gloriae mihi

reddendam, nihilque proinde ad felicitatem defuturum.

—Ab Angelis, qui te a nobis separarunt, ad beatorum

sedes translatum iri lc credimus, optatum Conditori offe-

rendum munus : quapropter tibi beatum gratulamurexitum. Non ideo tamen de tua salule minus solliciti pro

te vota suscipere absistimus; te autem, Domine, deprecari

utservo tuo tribuas cumulatam illam bonorum complexio-

nem, atque ilia maxime optata et expetita securitate in

ccelo auimum ejus tranquilles.

II. Clangct buccina, et tuba canet, eoque velut classico

omnes mortales ad resumenda relicta corpora vocabit,

elsi justi duntaxat nubibus invecli Domino occurrent,

eoque ducente vitam inibunt perpetuis plenisque gaudiis

beatam. Quin ergo te felicem ducam,quem manet in coelo

corona floribus conserta nunquam morituris ? Istuc porro

Leneficium vitali illi voci te debere inlellige, quae cuminferorum locis intonuisset, cadavera perculit,et e tumulis

excitavit. —Eliam, Doroine, eo die quo tuba silentes ad

judicium vocatura vastum clangorem fundet, dignare mecongruentes tuae Majestati hymnos tibi concinere.

111. —Flos eras, Pater, oppido quanlum amabilis ! mors

le modo decerpit; Abrahamus patriarcha venientem effuso

nna excipiet. Coeli porlae patentibus foribus opperiuntur,.

ut ad aelernam transmittant requiem et plenum gaudium.

\ «re acquum et justum est ut te, Domine, omnes quas

condidisti res summis efferant laudibus, cui sic placet dissi-

patum Adac pulverem undique colligere.



luO F. LPUR.EH SYBI 01»ERL.\! CLASilS VF.

CANON XXVI.

IN FLNERE CLERICORL.M.

I. Tuani, Allissime, bonitatem omnes mortales in animo

et ore habere debemus, qui ad ima te demiseris, et homouictus,assumptum corpus inori,et a morte redire volueri-

ut ejus contactu corpora nostra reviviscereut. Tuus no>,

Pater, obitus vehementer aillixit, nec dolor is est quem

tempus lenire possit. Nunc vero quisnam te nobis restituet

locus, gloriae columen- nostrae, nostrique capitis corona,

cujus colloquioaspecluque populus noster ovabat? Siccatu^

est fons iliimis et purus qui placidis salientibus Ecclesiam

nostram irrigabat ; quid euimvero tua disciplina nitidius,

qu33 solis ad instar terras noslras sua Iuce exhiinrabat ? Quid

charitate tua ad nostra commoda profusius, quae noslrum

uunc exasperat dolorem, et ante tum suis pracceptis nos

erudivit, cum statutis et ordinationibus rerum nostrarum

statum composuit? Quid tuis adhortationibus eflicacius,

quibus ad ambiendam vitam immortalem nos inflammabas,

et ad comparandum nobis ornatum coelesti couvivio non

indecorum ? Sed et optima exempla nobis in tuis moribus

descripsisli, tuaeque vitoe integritate nos adversus vilia

obarmasli. Inde, Pater, paratur feiicitas tibi, nobis conlra

metus et gravis soiiicitudo; quisnam enim tui similem

nobis reddet, o speculum nostrum? Non quod jam lenes

quae beatam vitam efllciunt, eo ofFendimur; sed quod tibi

nos affari poslhac non licebit, quod abis, quod nos deseris,

quod inoras remolissimas sis profecturus. Heu ! quis exindc

iuiili nos disciplina iuibuet? quis nos vere pueros a vitiis

limore pariter ct amore frenabit, atque ad inodesliam ct

pietatem informabit?



II M-.itBES CAN0NBS. 1 07

CANON XXVII.

in funlre clebicoiu \i.

I. Perii, nisi quid respicias, Domine ; aides lui beati viri,

ipsius praeseutia me inirifice decorabat, hic siquidem ejus

citharac cautus nostrns mulcebat aures, ejusque sermo nos

recreabat. Tu,Domine, qui nlllictos relevns et sanas acgros,

tuam, oro, mihi adhibeto mediciuam; et quandoquidemejus voccm audire non possum, tenui aliquo lucis ejus

crepusculo Iretiiici me. Cousolator optime, ne, quaeso,

vullum tuurn avertas a me, postquam ab habitatore deserta

sum ; squaloreui meum pax tua tergat; en oculi et manus

secreta exploravere conclavia, renuntiant autem nusquam

repertum beatum cujus gratia piorum me turba frequen-

tabat. Aures item testantur ejusdem silentium, vocemque

tuisse suppressam. Quis vulnus alligabit meumPEt quidem

si ille me sublimc extulit, utique etiam humi depressit;

postquam hinc decessit mea securilas, incessit simul mea

tecta pavor et horror. Lt extinctum vidi, ut obstupui, sus-

tulit sensum, quae abstulit decus meum inors. Conticueresodales, quae me beatam praedicabant, postquam occidit

gloria mea; gaudium quoque fugit, subiitque moeror et

luclus.

CANON XXVIII.

1> FUNliRE PBINCIPUM ET DIVITIS CUJUSQUE.

I. Justiliam sepulcro assidentem contemplatus, rogabamcujusnam esset tumulus, quisve sepultus ibi putresceret;

non enim, aiebam, id satis explicat informis, quam video,







IIO S. EPIIR/EM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

tarant, jam nec mentis esse compotcs suai ; opulcntos, qui

divitras, quas fugicndbs essc sciebant, consectabantur,

cxtrcma inopia laborare, et obvio et facile parabili victucgere. Nemo hic pugnat, dissidet nemo; odia permixlis

ossibus extinxit ct sustulit scpulcrum.

CANON XXIX.

IN FUNERE PEREGRINORUM.

I. Quos infesti exercent casus, exemplum a me petant,

meoque moniti infortunio discant patienter ferre quod

exules, extorres et omnibus destituti subsidiis intercunl:

dediscant conlra divites copiosique fastum, suamque dam

nent insaniam amatores praestantium formarum, meo et

sodalium exitu correcti; sed et delicias et obleclamenta

consectantes intelligant in rebus humanis nihil non esse

mortale et caducum. Sed nec leve tenent hic argumentum

sapientes, unde eos pudeat sui Conditoris scientiam ne-

glexisse; et formosi, unde suam redarguant levitalem, ut

qui de naturae dono, eoque precario et fragili, sese efferant.

Castis pra^terea juvenibus insinualur utile documentum,

ut ex eo quo vident trepidare me metu, in timore Dei sibi

perseverandum slatuant; necnon virginibus, unde inalo-

rum impendentium praemonitac sua pericuia reputent, et

assidue fleant. Quicumque ergo insanire nolunL pro com-

perto habere debent, oram ad quam tandem nos omncsappellere necesse est, mortuorum esse regionem, in qua

nos excipient caeca nox et inscrutabile cliaos, quasi car-

ceris cuslos atque loci domina mors, lecena cuncta circum

pervadens ac semper rugiens. Catenati jacent promiscuc

cum plebeiis potcntcs quique, quorum corpora vcnnibus

dala pTJeda putrcscunt, snpientum ora silenl, carnrs mar-





112 S. EPHR.BM SYM OPi- BUM CLASSIS VI.

III- Interea, cum mors gaudio triuuipharet, et vicloria

ferox exultaret infernus, portisque patefactis, omnium acta-

tum et sneculorummortales promiscue intra sua viscera

reconderet, nec secus ac immilis tyrannus in bonos et in -

sontes soeviret, adeoque nec viris sanctissimis parceret; ac-

cidit ut et illum ex se Sanctum et ingenua virtule insonlem

raperet, sibique ipsum subjiceret qui vere fortis et potens

est, atque ad propria septa caligine atra opacata raptaret

ibique deponeret:

atenimvero retinere non valuit; Rexquippe fortissimus, triumphnli cum pompa inde emicans,

mortem invasit, et in sua sede profligavit, mox etiam in

vincula conjecit, carcerique sempilerno addixit. Vilissi-

mum insuper latronem generi humano perpetuo insultan-

tem comprehendit et proculcavit, extirpavitque infernum

omnium mortalium helluonem, et corporum sacrorum cor~

ruptorem. Malos daemones voce tremefecit, loca tenebrosa

concussit, morlisque acies cum suo duce profligavit. Clade

accepta, mors ululabal, et infernus longe lalcque per loca

horrifico clamore resonabat.

IV. Irrugiit enimvero catulus leonis, et portas tarlari

contrivit, corruerunt muri deliciis aflluentis et opulenlne

arcis, ejusque occubuere fortes, statim ut Christus aquila

praepotentis Dei soboles divina tonuit voce. Mors attonita

stupuit, submisitque caput superbus qui divinitatem am-

bivit; Christus perditionis increpuit auctorem et dejecit

prostravitque perduellem. Adamum inclamavit caeco in

carcere tabescentem, vinculisque exemptum ad pristinumhonoris gradum revexit : o Infelix Adam, ubi jaces, qui

conjugis consiliis deceptus corruisti ? Agedum facesse

isthinc vere Magni magna imago, accede et vide mortem

et Diabolum jam occubuisse, et draconis conlritum caput.

Adesto et lauda Patrem per Filium, et Spiritum per Uni-

genilum, cujus gratia soboles tua extincta reviviscet, in

,









ijG s. nvmJEH syri opercm cxassis vi.

qure pelo diligenter perficite; confido equidem fore ut pro

prcestita mihi ope misericors ille vobis aliquando in simili

stalu constituendis propitius adsit, et succurrnt eo die quo

prrcmium pro bene factorum merito soluturus adveniet.

Sed et vos, charissimi, iterum obsecro moneoque, ut quieti

sitis, et mansuetudinem et misericordinm colntis : snpien-

tum consilio oblempernte, quae nnimae utilin sunt snlngite.

Serio nttendite, et considernte nmplns quns ex men nego-

lintione collegi divilins, quomodo ex his nc pilum quidem

extra mnleficiorum meorum snrcinnm meum nd tumulum

imporlem. Vos autem mea desiderin, meo ex obitu con-

ceptum mcerorem facessite; supremus namque Paler res

vestras curabit. Praepotens illa vis, qnae patrinrcham Joseph

profugum comitntn est, et exulem nluit, enrlem, confido,

pro sua immcnsa liberalitate vobis prospiciet et alimenta

subministrabit. Quare vos viscera mea summo illi omnium

viventium Parenti, cujus mente mundus regitur, cujus bc-

nignitnle consulitur gcneri humano, etiam alque etiam

commendo, ipsumque rogo ut vos alllictos recreet, et si

qui infcsti casus inciderint, praesenti suo numine relevet.

Crux Salvatoris, nostrne salutis caput libertatisque prelium,

domum cum suis habitatoribus custodiet, spero, et vos

salvos atque incolumes pracslabit.

IV. Reliquum est ut ad vos, sacerdotes sancti et omnis

ecclesiasticus ordo, supplex me convertam, vestramquc

obsecrem fidem, ut Dei nostri misericordiam mihi oxorare

satagatis, quatenus me sinu Abrahae dignum efllciat, et ad

optatam securitalem et expetitas beatorum sedes cum La-

zaro mendico me transferat, atque a divilis conlubernio se-

paralum, incendio quo ille crematur eximat : membrumutique vestrum sum el ex bnptismo frater, mei proinde me-

mores, meorum pupillorum curam suscipitc; quoniam etsi





1]8 S. EPMUEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

inevitabilem hinc migrandi horam ! lacrymabilem tuum,

Heva, interitum ; o infaustum qui te sustulit, diem, in quo

velut in exemplari repraesentantur omnium mortalium fu-

nera, et longa mortem praecedentium calamitatura series !

Sic generis nostri parens facta est laqueus mortis cum vi-

veret, luctus argumentum cum moreretur.

II. In morlis itaque articulo constituta mater turbam

filiorum ac nepotum, sororum et sodalium ad funeris exe-

quias convocavit maximo cum animi dolore atque moerore ;

qui cum convenissent frequentissimi, et circumfusi lectum

obsiderent, illa confertam charorum catervam circum-

speclans, diu flevit, mox ccepit illorum orbitalem lamen-

tari sic, ut simul etiam exasperaret dolorem : « Quid faciam,

filii, dixit, jam praesente lictore, et ulleriorem hic mihi

prohibente moram ? Eheu ! quis me hinc invitam excedere

jubet, et repugnantem a charissima prole divellit? Mea de-

sideria, mea viscera, quis nos ab invicem separat? siccine

compellor relinquere quos inler tot aerumnas tanto cum la-

bore alui, ratumque est ut poslhac veslra consuetudine

caream? Goncesso virginibus honori vestri gratia ante re-

nuntiavi, et nunc postquam facta sum mater, de suscepta

prole gaudere prohibeor. Oh! quis mihi praeteritos viridis

juventae annos restituat, sic ut liberis simul et culpa ca-

rerem, caelebs, sed innocens ? vel quis mihi tribuat tales

vos cernere , quales suos Semone suspexit natos*?Heva

donum exitiale dedit, cujus syngrapha tanquam pro fce-

norereposcit suscipientis interitum : o vitaeparentem, quae

natis suis peperit interilum, concepit, peperit et enixa est

simul superaggeratis aerumnis, et miserrimo exitu eosdem

tumulavit ! Si mortem utique non introduxisset, nec sane

in partu ipsa doluisset; doluit tamen, quia nati culpa ejus

moriuntur.

1

Macbab. vn, 20.



1 L.MllIUliS CANOMiS. 1 J (j

III. Ecce sulem lilia Hevac diein mortis nobis moriendo

n memorat. Superstites nati ad matris funus de more vo-

cati, convenere, nactique cum morte luctantem, his com-

pellant vocibus : « Mater tuorum amor natorum, oh ! quaete a nobis infesta avellit vis? habes hic tuorum filiorum

catervam, vocein luam audirc cupit, oculos attollito, et cir-

cumspice charorum tuonmi turbam; circunifusi lectulum

ambiunl, teque dolentes inclamant, uti sponsum extinctum

thalamo viduata conjuv. Quid obticuisli et nihil respondes,.

maler ? an forte tibi loquendi facultatem ademit mors?Age, porrige manus, tende brachia, ultimos dato amplexus

gnatis, et suprema infigito oscula; quos cantare solebas

modos, sic tuis negas infantibus, en projecti provolvuntur

humi. (Jbi nota erga prolem charitas? quid ita cessarunt

solita hilaris vullus sermonisque blandimenta?

l\ . » Porro si rebus es sublata nostris, dicito, quis te

nunc detinet locus? quo le inveniendi spe tendamus iter?

pullos tuos nos esse pula, eo convolabimus, magnam la-

boris mercedem laturi, tuo od quantulumcumque tem-

poris spatium beari conspeclu ; quandoquidem domum in-

trantibus jam nihil praeter squalorem et luctum occurrit,

ipsi parietes dum tuas enarrant et laudant ordinationes,conceplam de tuo obitu mceslitiam exaggerant. Heu! quis

tuas, te subducta, aedes desolatas reliquit, luctuque im-

plevit et questubus? quis casus tuum interrupit iter, et

per caecos tramites cxtra viam vagari cogit? vel quae pro-

cella a nostro convictu abreplam procul abjecit? Natos,

maler, exaudi clamantes, plorantes aspicito : medere quodmoriens tute intulisti vulnus.

\ . » Ecce autem tuae te sodales reposcunt, repetunt

nimirum veterem necessitudinem, mcestae tuum nomen

ingeminant ; nec tamen ut ante licet nunc audire, cumnalura jubente taceas. Inde lacrymae,gemituset mixtae sin-



120 S. EPIHLEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

gultibus querelae. — nos miseras, cxclamant, quid te,

chara soror,obmutuisse cernimus? quidni tibi liceat tuas af-

fari sodales? tuus eccc vacat io nostro consessu locus, posl-

quam tibi inler nos versari et nobiscum agere deficiens

natura vetat. —Heu ! charissimi, quid faciam? cedo. cummors a veslro me consortio abigere obslinet, el vestra in

posterum consuetudine carere cogat Angelus morlis ? is

scilicet \iolentus insiliit in acdes, mcque uec opinanlem

corripuit et abduxil : inexorabilis est, nec preces altendit,

nec obsecrationes reveretur, nec fleclitur lacrymis, nec la

mentis commovetur; ad munera non respicit, aspcrnatur

aurum; matrem a prole divellit, orphanos relinquit natos;

formosos non miseratur, fortibus non parcit; labefaclal

formam et luto fcediorem facit, oris graliam corrumpit, et

omnem corporum statum ac venustatem confestim perdit ;

oculis visum adimit, auditum auribus; fucum et pigmenta

in sordes transmutat, muliebrem mundum pulvere con-

tectum proculcat, ora queslubus implet, et vocibus do-

lorem miscet.

\ I. —\ ide haereditalem quam nobis Heva mater mo-

riens reliquit, syngrapham nominum percurre, supputa

quantum mors exiget foenus. Contemplare aedes quas nobis

architectata est mater, sepulcrum videlicet, tenebras et

supplicium : en thalamus quem suis Heva rea mater fi-

liabus conslruxit et ornavit, et thorus quem illa stravit

composuitque, cadaverum humandorum feretrum id est :

en via quam munivit interdictam viventibus, dum vita

manet ; en semita quam aperuit, filios extinctos ad sepul-

crum ducenlem. —Yidete, quaeso, sodales, et expendile

quaeegolucra exlonga vitaemeae negotiatione reportaverim?

nulla sane, praeter peccata et maleficia, tenebricosum car-

cerem et ardentem rogum, sequaces et horribiles pcenas.

Cultus, munditiae, ornatus ecce jacent, armillas torques;



FCNEBB.ES CANONBS. 12 1

ct mimdum omncm nicuiii detraxit mihi mors, cui enim-

vcro ornnmenta non placcnt : et illa veslium mngna su-

pellex, pertinaci labore parata, mihi jam nulla cst ; con-

iusus et impexus capillus, heu ! quanli laboris et quantaj

industriae opus, ut inodo in cincinnos certa lcge dispositus

eumularetur in aggcrcm, modo per intervalla contortus

cubaret ad humerum.

\ II. » Dispcreat mundus, a quo infelix deccpta sum,

priusquam ejus fallacias cognoscerein. Vclcrator callidus

cavit nc decretam mihi ab ejus teclis discessionem subo-

dorarer, nec ego unquam prxsensi futuram rerum cjus

conversionem, illumque post generalem totius naturae dis-

solutionem pcrpetuo obruendum silentio; nec incauta pro-

\i lulum quod luentita fonna ine fallebat, hic reman-

surum : ct utinam una cum illo remanerent, quas mihi

allcvit, labes ! Florcm credidi pulcherrimum, quales fert

plures ver novum, nec reputavi consequentis acstatis ardore

siceandum. Pubesccntis juventne specie quasi objecto flore

me mundus inescavit, inque suum rete pcrtraxit. Auri ar-

gentique pondera lanquam clecta frumenti grana proposuit,

ea esca quasi stolida avis capta fui; quas mihi congessi

opes,quasque assectando diu erravi, mors abslulit, spem-

que omnem et consilia pervertit : oris decor et amoenae gra-

tiae genius, illa comparente, evanuerunt. Formam, fateor,

artificio misera colui, naturam fuco oblitam exterminavi,

ingenium levitati vendidi; subducta sunt omnia et velut

lutum profligata etperdila. Juventusilla amoris illex,dulcis

etblandaadolcscentia,mortis ambaesubiere jugum, utraque

simul in sepulcro deposila. Femina omnis cui elaborata

placet vestium concinnitus et quaesita pulchritudinis leno«

cinia, ad me, cedo, respectet; suam, credo, levitatem eru-

bescet: quaeve gemmarum copia cultusqueluxuria superbit,

vel sibi placet de oris venustate et eximia corporis specie,



1'22 Si LPIIR.EM SYRI OPEBUM CLASSIS VI.

in meo cadavere rerum humanarum caducitalem relegat

etdefleat; simul discat brevi casura omnia quae adoles-

centem deceperunt, et juvenem fecere superbum ; ducta

namque rerum nostrarum ultima linea, cuncta dilabentur,

humoque obruta in nihilum landem recident. Oh! si feminae

quae fugientem formam insequuntur et errant, munditias-

que insaniunt, nunc mihi morienti adessent, profecto resi-

piscerent, quaeque tanti faciunt plane despicerent.

VIII. Morti nulla potestas eximit mortales, nec vis ulla

subtrahet sepulcro; non fratres, non parentes, non circum-

stans filiorum corona, non familiae splendor, non generis

claritas, non propinquorum vel amicorum numerus, non

aurum vel argentum, non oris aut gemmarum nitor, nou

cultus et ornalus, non ampla veslium supellex, non fucus

et pigmenta, non dona vel munera, non pecuniae vel prae-

dia, non dignitas vel honorcs : cuncta haec usque ad tu-

mulum, quo cum ventum fuerit, rejiciuntur tanquam ex-

tranea, neque loco neque statui congruenlia. Mortuis sane

non prosunt lacrymae et plarictus, non luctus, non lamenla.

Virtus, quae vilae fuit socia, morlis comes erit. Fusae pre-

ces et erogatae pecuniae morientes nondeserunt, et in or-

thodoxa fide constantia arma etiam minislrabit,

IX. Interim cum lacrymis et precibus ex pio dolore

profusis pro defuncta oremus. Suscipe, Domine, pro tua

clementia spiritum ancillae tuae iu pace, et pro tuarum

miserationum magnitudine inler sanctos et electos consti-

lue, ejus peccata dimitte, relaxa et ignosce; noninlres ui

judicium cum illa, neque memineris erratorum ejus; et

([uia in manus tuas commendavit spiritum suum, huoc,

quoesumus, tuae crucis siguo tuere et prolege; et quia in-

vocavit te in die mortis suae, audi et exaudi vocem depre-

cationis ejus. Junge illam choro sanctarum virginum, ut

suos illa canlus cum earum cantibus conjungat, et laudet







FUMEBRES CAROHEI 12;~;

t orc# —Gaudco dictum, attamen vos prccor, omncs so-

dales qtia> amoris vel sanguinis vinculum conjunxit, vosquc

ineos itein intistites, patrcs et dominos, voti votis nectite,

i imimi ad coelum supplices tollite; poscile pocem so-

rori quam a vestro consortio reternuni dirimit divorliuin.

—At tu, quas petis nostras pro te preces, tuas vicissim pro

nobis reponere memcnto. Pia es, nec te pigere debct pro

populo nostro orare, qui a te modo separatus, tua utiquc

consuetudinc posthac frni non poterit, nec ex ttia ingc-

nua ct niodesta lamiiiaritalo, quam solebat, capere utili-

tatem. Tuas enimvero sigilias, jejunia, preces, et perpc-

tuum virtulis studium nosteatfium reputat populus, repente

tuo convictu destitutuin sfe mnxime dolet, ingemiscit, et

plorat.

III. —Nostram in Domino, <i sapimus, spem collocarc

debemus; ejus fides neminem fefellit, ipse dixit : « Qui lio-

nnorat justum in nomine justi, mercedem justi accipiet1

,»

nec fiet unquam ut proposito prremio fraudetur. Et ego

quidem juslitice mea? minime confido, nec mihi ex meis

benefactis aut ab alio quovis pra^sidio sccuritatem arrogo ;

quippe cui ratnm est a tanti Promissoris dicto unice pen-

dere : nec dubito quin mihi vobisque dalain liberaturus sit

fidem, vestrumque in me studium remuneralurus sit, et ob

exhibilum sui gratia mihi utique non merenli honorero,

vos ubique incolumes sit servaturus. Veslris, precor, coe-

Hlum chori conspirent cum vocibus, oraque vestra vocent

ad similcs modos,pro eo quodcantibus divinitus inspiratis

meas honestalis exequias.

IV. Sed et te, mi Conditor, obsecro et supplex oblestor,

ut. quamvis ego in mullis peccaverim, noe proinde quod

peto impetrare digna sim, prresentia mea vota suscipias, ct

cuin ?i> benc factorum remunerator, nostrosque idcirco

1 Matih. x, fi.



126 S. EPHRvEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

labores ampla mercede compenses, stipendiaque slrenue

certantibus liberaliter solvas, simili munificentia rependas

gratiam quam debeo aedi quac me excepit ac tumuiavit. So-rores, praeterea, a quarum convictu divellor, quos eis red-

dere nequeo, suscepti pro me laboris fructus, a tua, quaeso,

charitate referant uberrimos, ut talibus ornatae donis,

magno illo die adventus tui tuum ad reguum te revertentem

exultabundae sequantur. Hoc interim quotquot adestis vobis

opto precorque bonum, ut illa Filii Dei verba aliquandoaudialis : « Venite, possidele regnum 1

,» quod omnibus

sanclis meis paratum est. Vestras nimirum vigilias, quibus

diem cumnocle conjungere sqfetis,etpuras preces Sponsus

cujus famulatuui fideliter et caate coluistis, confidite., ph.-

cidus et volens accipiet, votaque vestra multiplicabit. Sed

et hanc pro meo in vos studio mihi^ precor, vicissim vestris

precibus impelrate graliam, ut in portum aeternae pacis in-

vecta, illic omni soluta metu couquiescam.

V. Ecce autem veclor meus, celeri pede impetratum

emensus iter, huc appulit, meque nec opinantem corri-

puit. Nec jam mihi templum adire licet, aut ejus limina

terere, aut vestris interesse choris, quosque solebam mo-dulari cantus : me mors improvisa cepit, et a vestro con-

victu avulsit. Cinyrae meae conticuit sonus, meaeque cilharae

succisi sunt nervi, et corpus exangue omnis destituit sen-

sus : anima evolavit, et quod hactenus tenuerat domici-

lium dereliquit : corpus exanimatum squalet, habitatore

qualis deserta domus. Poslremum oro, mihi mcorum ve-

niam peccatorum a summo Judice depostulate ; nam, etsi

in multis deliquerim, fidem tamen non negavi.

—VI. Confide, soror, Angeli pacis tibi venienli occur-

rent, Christi ancillam te agnosceut et salutabunt, et quoniam

satis perspectam habent praestitam ei a te servitutem, in

1 Matth. xxv, !>4-



PtJlfEBRBS CAN0NB9. 127

hortum deliciarum sursum le levabunt; illic justorum et

tiictorum sociata choris, in perpetuae lucis regionc aevo

mpiterno frueris.

CANON XXXIV.

IN FUNERE JUVKMM.

I. Omnibus quideni mortalibus cequalis impendet e vita

itus, admodum tamen molestus et gravis iis quibus vi-

ridis arridet juventa. Tu, Domine, meum relevalo dolorem.

Adest funeris dies, qui perpetuo nuptos separat divortio,

et chorea> et cantus in planclus et naenias vertit. Tua,

quaeso, niisericordia famulos tuos ad nuptialem in ccolo

coenam perducal. Quae te, frater, in hanc etidum Iucem

vita excepit, continuo laboribus addixit, multisque impli-

cuit curis; te nunc mors ad tumulum vocat : oCessa, cla-

niat, miser, respira, quiesce, habetoque gratiam ei qui,

quando vitam ademit, tibi hoc otium fecit.

II. Cum venerit felicis et miserae vitae finis qui juvenem

componit ad tumulum et adolescenti exequias parat, tuis,

precor, famulis praeteritae vitae aerumnas futurae gaudiis

compensa. O juventus senum corona, quis tuum decorem

extinxit ? quis vernantem pulchritudinis tuae florem re-

pente siccavit ? Te tamen meliora manent fata, Frater,

cui regni coelestis et aeternae felicitatis sors destinatur. Et

tu quidem exulta, fleant contra senes* Jko destituti obse-

quio. Baculi scilicet juvenes sunt, effoetos anais vetulos

tentant. Tua, Domine, gratia praesidiisque nixi eni-

tiuiur ad te.





i i NHBIU s i:a.mix:.s. i 10,

oexaiD. Lffltitiam allulit parentibus tuus, cIkii is.simc, nu

fonobris tuis iiliis moesttliam eete j» rit. (iouiide,

in aeterna feiieitale sanctorum illi le landeno revisent.

canon xxxvr.

l.\ MM-.r.I- IU BltOHI M.

I. Anu.l/iiis piiiT, quem gratia in utero matris tbrmavit,

ut fidil lucem, ul insiliit acerba inors ct acstu infestiore

qui let, vernantis Qoris ibiia decussit, caulem

fecit, ranios siccavit. Obitoin flere tuuin vcreor, qui di-

i ad supernae lucis adyta fuisse dcduclum.

lura rjuidem tuo, iili, falo illacryinari cogit : ego vero

duin recogilo te ad regionem beatae iucis translatum, ca-

venduin mihi video ne Regis aula proiano pollualur luctu,

lum ipse arguar audax ct impudcus, qui laelitiae regiam

ratus et lacrymans inlraverim. Quin ergo meiiore consi-

Muram hostiam oiTcram, el ad hilaritatem animum com-

ponam.

II. Tui quidcm cantus, chare puer, inens antc mulccbant

aoi |oe vehcraenlcr dclcctarunt ; suave melos quod

olim fundcbas memoria adhuc fetineo, ct verba recordor.

QuanqUam dum cor illa repetit, mcns ad superUm evoiat

s, et audit admirabunda ccelitcs lecum canentes

Iriumphnlc carmen Hosanna.

CANON XXXVIJ.

IX PtNERE PUKROIU V.

I. Ob ! quarn aroarus est Incttis in umcre p*erorum !

ftrefe ! ciur-in moleslum malribus es! a suis iiVfantibus di-

1 • \ 1 1*

'

.

9





FLM'lihi:S CANOMBS. 1 5 1

dexleram involavit immttis partitor severe denuntians se

nos oinnes ocyus in remotissiinam ab hinc rcgiouem de-

porlaturum. Bealum merito praedicamus (jui se inorlalnn

recogitat.

II. Frater fratris inanuni lorle tenrbal, insiliit niedia

inler utrumque inors, et quasi geniinorum meinbrorum

compagem dissolvit et dislraxit, fratrem a fralre divulsit.

Quein tu illo feliciorem Qoges qui sc a cunclis divisit ut

Doininuin sequeretur. Mors fortibus vitam eripuit, proco-

iain corporis staturam curvavit, membra quatefecit ct la-

befactavit, humile bustum aute fores apcruit, eoquc illata

cadavera deposuit, et praeteritain corum amplitudinem ct

decorem tumulavit. Profeclo laudandus ille cst qui morta-

lium superbiae Elisei sepulcrum objecil, ct falsae gloriae

umbram conscctantes pudorc confudit. Irrupit in thala-

mum inopinata mors, novas nuptas sustulit, jugalem torum

vacuum reliquit ; continuo epithalamia in naenias delluxe-

runt, ct choreae in planctum. fortunalam natam virginem

cui dalum cst procul a cousorte uni vacare sibi!

CANON XXXIX.

II RUNBIU? PUERORUM.

I. Adestis, fratres, videtis in tumulis cadavcra atro as-

i labo. Morlis obslupescite audaciam, quae naluram

iKK-lram corruperit, eanique tali nunc cum ignominia tra-

ducat. Adamum illa confudit. et posteritatis ejus superbiam

ulcavit. Nec tamen idcirco homini desperandum : terra

est, iii l( rram rediit; natus est, et occidit : reviviscct tamen.

Deus, cujus natura est misereri, supremo uiundi die opus

suum retractabil, et corruptum restituet. Iterum oro vos,

fratres, subire sepulcra non pigeal; mullum juvat vidcre

9-



10*2 S. EPHK.EM SYRI 0PKTWM CLASSIS VF.

dehisecrites in frusta marcidas carnes, cl inde scalenteol

verhrium colluvicm,etcadavcrum acervos quos mors cocgit

in Ilnman mortuis definiluin locum, projeclosque scelolos

tinearum et pulveris conceplacula : superbos mortales ista

rednrguunt, et ruLore suffundunt fatuos volupluarios, qui

sibi in luctuosissimo tempore felicitatem Gngunt et aucu-

pantnr. Nec vcs praclereant juvenes quos bene noslisolim

totos ad ungucm mundulos, miraquc tbrmac dignitatc pra>

stantcs; rcspicitc qualem in rcgionc luctus depositi indue-

rint habitum : mors scilicet, quasi rapidus tnrbo, omnia

diripuit ornamenta. Oh ! qualcm puris ac tabi mephitim

clausam circumgeslabant corpora, quac modo sepulta omncs

fugiunt, exhorrent affiries et propinqui.

II. IIuc appcllite, principes et salrapae, quibus familiarc

vilium cst superbia; sepulcra quac calcalis rnlrate, inspi-

cilc ad quanlam conlemplionem devenerit genus noslrum,

et inde arguile quanluiri inane *î t in rebns quibus vos ipsos

cffcrlis, cum extremum omriium rerum mortaliuui mors

sit. Suos ipsa cadavera spectatores docent, qucc codic?s

recinunt ad hunc, quem stupent, statum omncs morlaics

csse deventuros. Vos quoquc huc intendite oculos, qui-

cumque dignitales et honores assectamini, nobiscum spec-

taturi qualis in tumulo ignominia nos maneat. Quos hic

videtis, alii regalibus fulsere insignibus, in tribunalibus se-

dere alii judices ; bene mulli thiaras, cum viveronl,

gestabant, et auralis curribus vehebanlur. Ecce autcm

oinnes pcrmixlo cum ignobilis vuigi cineribus pulvere

phssini proculcantur. Nc pcrro mirum sirailem eos ttr-

lisse cxilum, quorum naturn cerle diversa non fnit.

III. Ncc vos ab noc speclaculo abesse debelis, juve

quos vestimentorum elaborata coneinnitas et qua?sita pul-

chritudlnis lenocinia delectnnt; vobis profecto nori oberit

ad sepuJcra rcspcxisse ssmel : huc ergo advertite oculos,





l54 S. EPHR2KM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

instabilis umbra erat, quam tu me docuisti utraque manucomplecti et stringere. Sic mc tu fnllacibus dislentum curis,

tanquam potens excitatus a somno, oppressisti. Lalronesres prostantes et palentes oculis deripiunt, raptoque con-

tenti, recedunt : tu vero astu me circumvenisti; nec enim

cultu externo nie spoliasse contentus, occulta etiam animi

ornamenta rapuisti; rerum humanarum spectaculum mefecisti, inopem, nudum, extorrem undiquc afllictum.

II. Gum umbras et larvas mihi ostentares, voluptatis

ego avidus, temere et efFrenate ad iis poliundum incitatus

sum, easque adeptus ovabam, mihi mansuras ratus : at

enimvero cum adolescentiam ingressus florentis nclatis de-

core superbus triumpharem, improvisa mors laetiliam et

voIuptalem,velutcrumpcnlcs flores, demessuit. Ecceomnes

mci sensus assidui laboris onere prcssi fremunt, longo

genne conlabucrc fletu, animus totus in luclu est; lacrymae

oculos, caleiKc manus et pcdes conlincnt. Tua, mi Jesu,

fides mea, prccor, yincula solvat; hujus profecto bene-

ficii memoria nunquam animo cxcidet meo. Navim con-

scenderam mcrcaturani facturus, cum pelagus excilalis

repente fluclibus hausit multo labore quaesilas opes : et

utinam merces soloe periissent,ct cgo periculumevasissem !

al non sic fuit, sed idem me quoque abslulit casus.

III. Cum natus ad lucis hujus usuram vcnirem, mundus

lacrymarum atque moeroris locus me plorantem excepit;

cumque peracto vitac curriculo discedendi tempus instaret,

mundus lonp;issimum ilcr ingressuro viaticum providere

rogatus, iterum lacrymas, suspiria, gcmitus obtulit. Judicis

inde mihi clementiam exorare cocpi, ut desertum misc-

ratus reum, dccretas pner.js condonaret. Objocta quando-

que somnianti morlis im.igo vchcmenler me percidit, et

quotics venit in mentem sepulcrum, ingens me metus oc-

cupat. Appropinquare diem non ignoro meae vita; extre-



FUNEIIRES CYNONES. ] 55

inum, qui hanc membroruin compagioem dissolvet, mequc

rebos homaoia sublatum excepturas mihi paratas Qammas.

MortaliUtis meae aotidotom io te, Domioe, soscepi; per

ic confido me illas evasurum : morlis namque timore per-

culsus, animum ad poBoiteotiam appuli. Et licet meus pro

te labor unius horne spatium non execsserit, certe non mihi

negabis inter novissimos operarios locum. Quia vero tuam

ego hic misericordiam laudavi, tua, precor, illic justilia

inihi, quantumlibet immerenti, parcat; et quia rogavi te,

M i\a mc, et ab igne erue me.

CANON XLI.

IN FUNERE PUERORUM.

I. O me miserum! modo id sensi, supremum instarcdiem, qui mortuis vitam restituet et pios ab impiis sepa-

rabit. Quonam porro me ipse vertam in eo judicio, in quo

ctiam de levi quod mihi excidit verbo rationem severus

Ijet Judex? Domine, ne respicias ad iniquitates et pec-

cata mea ; Domine, in illo die noli me condemnare. De-

tluxit aetas, dies mei evoluti sunt et consnmpti ; at(jue uti-

nam, sicut utiles virtutis quacstus neglexi, sic vitiorum

damna cavissem. Domine, cum veneris, ne, precor, in

mea malefacta inquiras. Poenam, agnosco, merui ; quo

autem modo effugiam, penitus non expedio. Quo cecidi,

miser! allo repente tractum gradu, Angelus morlis me pra>

cipitavit, et in caecum compegit carcerem. Tu, Domine,-citator mortuorum, mortuum me revocabis ad vitam,

ut laudem nomen tuum : nec enim pulvis confitebitur tibi,

nec iutum enarrabit gloriam tuam. Id modo, precor per

\iNcera misericordiae quae te ad nos traxerunt, ne in in-

terno deseras me, neque salulis spem adimas tuam appel-



]5G S. EPI1B2BU 6YW 0PBBUM CHSSIS VI.

lanti fidem ; incam, conlido, in prislinum restituLoncm

lua libi commendabit clemenlia.

CANON XLII.

IN FDJICBJS PliliBOnUM.

I. Cum rcsurrectionis aura morluos afflaverit, clamiorc

tuLnc cxcitata justorum membra suam repetent compagem,

divinoque roborala numine e lumulis remeabunt ad su-

pcros. Ccelum et lerram instaurabit qui condidit, opus

siiuui retractabit qui fecit, ct ad pristinum nitorem rc-

ducct. Singnli aclorum suorum rationem reddcnt, quos

suo Rex convivio dignos fecerit recensebit, nec illorum

quempiam abesse patietur. Tum vero homines quos con-

summala exlulil virlus cneloquc locavit cxullabunt, et epi-

nicin cantabunt, resonanlc tuba; mox cum Augelis in

unum coeunles agmcn mortem praccipitabunt in tartarum.

Cumquc sanctorum acies npparuerint, peccalores com-

meritas fercnt pcenas, ct caeco carceri flammisque addi-

centur qui oiim fortunae suoe altitudine inflati juslos asper-

nabantur.

II. Clausae paradisi portae, illis accedentibus, sponte sua

patebunt; Cherubim loci custos ipsos venerabundus evci-

piet, ultroque occurrens ad citharae sonum festivum mo-

dulabitur cartnen. Inde porro Sponsum ab orlu solis cum

majestate magna venientem conspicati, contiuuo pennasmittent, celcrique volatu aercm permeanles, Judicem in

throno considenlem adorabunt. Tum ille luculentis bene-

volentiae argumentis eos accipiens : «Venite, dicet, regni

immorlalis haeredes, et quae vcslro labore parta tenclis

diademata capiti vestro imponito. » Sontes quidem et in-

scntes exploratorius ignis probabit ; perqae eum etiam



HWl.ni.LS C WM >. ID7

justi transibunt, placidum lamen cl innoeuuin. Alia ini-

uiu condiljo erii ; quos illc cofreptos creinabit, vaata-

biiur inlcinus; inculta squalobit terra, vacuobuutur sc-

pulcra; ct Ad;c posteri, excusso pulvere, cadum con-icendent, Doininum sccuti.

CANON XLIII.

I> FLM.iiL PUBBOBOMi

I. Pars lua, Uomine, sunt parvuli pueri, hiscc sedes in

ccele stiper aslra dabis : illos pro aobis, oro, statue depre*

catoro.s ; puras quippe scimos cssc puerorum preccs. Quin

ergo k summis efiferam laudibus, qui juhcs tuis tales con-

! assidere mensis? Nosti a& Roparator salutis in oculis

caospectuque populi ampiexatus cst pueros, eisque hcnc-dixit ; (['io hujus aetatis purilatem ct innocenliam sibi pla-

*\- nionslraret. Vere omni laudc dignus cst cui inno-

os apud sc habere placuit. Vidil ille, in quo

tanquam in sua sedc considet justilia, hominum iniqui-

taica i.llrj omnem incre?isse modum, et pessumdata inno-

centia ubiquc regnare conlumaciam in pcrvcrsa nitentium;

delectum puerorum agmen, misso apparitore, ad se accer-

ivit, et in deliciarum reternarum sedc Jocavit.

II. Parvuli, quasi Iilia de deserta et inculta regione re-

i, in amoenissimi horti areis iterato panguntur, et quasi

garitae inserunlur diademati ; inde ad cceleste regnum

evecti, sine fine laudant sua3 fclicitatis Auctorem. Porro

cuinam jucundum non sit parvulos viderc ccelo donatos?

aut quisnam plangat eorum ohitum, quod tensos uhique

vitiorum laqueos evaserint? Utinam, tua, Domine, laventc

?ralia, talem mihi contingat hahere finem, ct heato eorum

potiri coiniclu ! Laus sit el gloria Optimo Maximo, qui



1 58 S. EPHRÊlf SYRI OPERUM CLASSIS VI.

pueros terris abstulit et coelo dedit, qui parvulos hujus

vitae aerumnis eripuit et in ccelestem et beatam domumtranstulit, atque in illam jucundissimam securitatem as-

seruit!

CANON XLIV.

IN FUNERE PUERORUM.

I. Perfecta tibi, Domine Deus noster, jam est laus ex ore

infantium et lactentium; pueri quippe sunt,qui modo quasi

agni simplices in horto deliciarum pubescunt, facti habi-

tatores regni coelestis, et, ut loquitur divinus Spiritus, tt-

rentibus hcrbis pascuntur ' nemorosis in montibus, Ga-

brielem Archangelum electi hujus gregis ductorem se-

quentes. Enimvero quos illi obtinuere gradus, pie casleque

viventiumet virginum quadantenus dignitatem antccellunt;

filii quippe Dei sunt, et sancti Spiritus soboles ; jamque so-

ciati ccelitibus et in iamiliam filiorum Dei asciti, incolunt

terram nefariis sceleruui vestigiis usquequaque expiatam,

ejus autem quae maledicto subjecta fuit ne meminere qui-

dem. Veniet tandem faustissimus ille dies, quando eorum

cadavera vocem Filii Dei audient, et e tumulis cum tripu-

dio exilient; contra inimica virtutis voluptas frootem sub-

mittet, rubore suffusa quod illorum mentes perturbare ne-

quiverit. Paucos hic quidem vixere dies, paradisus excepik

in aevum sempiternum victuros, unde ipsorumparentes

abesse se dolent, eoque ocyus pervenire desiderant.

1 Ezech. xxxiv, i4«





l4o S. EIMIR.E.U SYRl OPEIUM CLASflS VI.

ad clangentis tubae signum sua sepulti sepulcra descrent,

Chrisli siunmi Regis voce longo expergefacti sotuno.

CANON XLYI,

COMM. II.

I. Laudem tibi resonenl rnonumcnta mortuorum, a quo

bcatam resurrectionem expectant et gloriam. Venit ecce

dies, charissimi, in qua prccantes supplices audit et mi-

seratur Dcus. Sludeamus ergo nobis ad rcgnum aeteriiuui

planam munire viam. Quanti Domiuus homines facerct,

quam impense amaret, charitas qua Marlham, Mariam

et Lazarum. dilexit declaravit, quamquc etiam magnis do-

cumcntis teslatam reliquil. Lazarus amicas nosler, dixit

Domiaus discipulis suis, dormit*, vado excitare cum : cum-

que illi rcponcrent excitatore opus non esse doriuienli,

noluit Dominus arcanum celarc discipulos postero die fu-

turos facli spectatoies, et adinirandae rcsurrectionis tcstes :

a Lazarus mortuus est, subjecit, et gaudeo quod non eram

» ibi; sed eamus ad eum 2,» ex ore mortis illum extrahere

ratum est, quac ejus animani et copit iu caplivitatem ab-

duxit, corpus autem cxangue reliquit, mox eliam dissolvit.

Haec fatus, suum magnus jusliliae Sol cursum Bclhaniam

deflexit, Solem secutae sunt slcllac hausta ab eodem luce

nilenles.

II.Ubi

castellum intravit, occurrit Martha, defuucli so-

ror, ejusqucadpedesahjccla, imo trahenspeclore suspiria:

cDominus et Deus meus, dixit, si fuisses hic nunquam ceci-

dissct arbor in qua nidum geminae, quas vides, columbae

posuerant; nec enim te pra3scnle tuum mors amicum ra-

pere ausa fuissct, nec vcro potuisset ejuscorpusprosternere

1

Jonn. ii, u. —2

Ibid. i5.



FU N 8 15 1\ KS C AHOFI 1 S. 1 4 l

inimam in cxilium et captivitatem deporlare.i Tum Do*

Oiinus, mnlieris dolorr, locryrois moesliliaque commotus,

afttictam, injecla sjio resurrectionis, relevare orsus e.st :

tResurget, dixit, frnter lims ' ,» non est cnr Hubites ; in meaqnippo potestate posita est vita et mors, rerum omniuni ar-

biter cura ipse sim. —Scio, excepit Martha, te essc Chrta-

tuin Filium Dei.qui in hunc mundum venisti. » Cui Domi-

m:s : « Quicumque in mc credit, omissos repnrabM annos,

et ropubescet in novissimo die, quando omnc genus Adac

a morte nd ritam reducetur. »

III. Suhmovere fomuli, Domino juhenle, sepnlcralem

lapidem; tum ipse alta voce tnbefactum ca»co in specu ca-

daver ioclamat : conlinuo emicuit c tumulo Lazarus a qua-

triduo morluus, et hodie innudilo miraculo vilaa rcstitutus,

instilis pcdcs manusquc ligatus; quihus solutis, Dominus,

iRepetc nunc, ait, interropturo vitic cursum, luisquc jun-

ihus.c

CANON XLYU,

eomt. iii.

I. E^t ssne cur summo Opifici gralias agamus, quod

ram ab initio condiderit naluram; et majores adhuc

habeaiaus, quod nro suo erga nos amore in fine lemporum

eamdero vetustate collapsam restituero decrevcrit. Qoi-

cuinque e limo crevere homines, eodem operti, tuo, Do-

mine, tai i sisteotur judicio. Averle, precor, malum, ne

in eo superum inferomque conventu mea me scelera iguo-

miuiose Iraducant in conspectu supernorum ordinum,

\na cUritas illumioat. Vale terra, ferale divorso-

rium iarum reoeptaculura : quid mihi tr.ndem haesit

1 Joao,





FUNKT.RES CANONES. 1^5

talem naturam dominnri co^pit, ejusque dominatus duravit

usque ad udventum illius qui unus cuncta tenet e l mode-

ratur, qui etiara illius imperium everlit. Tum vero vo\,

qiuli.N nubium sequiturfragorem, pepulit auresmortuoruui:

« Saius nunc parta vobis, parta libertas. »

GANOI XLIX,

COM.M. V.

I. vos mci in communi ministerio collegoe., mementote

mei intra sanctuarium, quia mors me a sacro vestro con-

sortio separavit. Noli contristari, charissime, quod a nobis

avulsus fueriSf quoniam in societate sanctorum anima tua

corpori tandem reddenda, cornmorabitur. Ab adolescentia

tua, domine, jugum Domini tui suscepisti, et ipse te in

triclinio inocciduae lucis laetificabit. Mysticuin talentum

bonus servus a Domino suo accepit, negotialor egregius lu-

cruni retulit quo omuibus prodesset. Super sanctum altare

cui pie uiinislratis, memoria tua nunquam non recoletur.

Coroua gloriae tuai cum sanctis in co^lesti regno reperta est,

quia Clnisti Filii Dei amorem totis cum fide medullis hau-

sisti : piis conimcntationibus dies tuos sancle traduxisti,

nec eas oinisisti donec palmam adeptus es. Pauli monita

pugil slrenuus audivit, et ad bravium cceiestis regni ipse

quoquc cucurrit.

CANON L,

COMM. VI.

J. \ idere vos scio quantum oflicii ci sustineatis cujus

gratia mortui reviviscent, novumque vitae genus adepti,

u,!oriam etiam immorlulem assequcntur. Meminisse credo





ri M:iHvi:s c \m>m;>. 1^5

bcnevolus roceplor, ille siquidcm qui roundura ulrumque

molilua e^t, i;i neutro sua nos desliiuit providentia. Quod

ii vobisadhuc moleslumestparentumetpropioquorum ab-

ite corona incomitatos eiTerri ad tumulum t borum utiquc

abseotiam coelestium agminum acies suppleturas confidite,

qu.T si quidcm nec lacrymis ncc singullibus vestras exequias

proscquentur, vestrn cerle ora coelesti rore pcrfundcnt, ct

animum ab omni cura metuque relevabunt.

III. Quam vcra, quain ccrla sint qune dixi, mngnifice

declarat suo funere Moses : cxul illc a patria cxtremum

obiit diein, ncc a suis popuiaribus funeratus est ,• Dominus

iu secreto montis latere cadaver tumulavit : scilicet Mosis

propioquus ftaus erat, ct unus ipse omnium cognalorum

vicom cumulale supplevit. Domini manibus sepultus esl

ijr merilis clarus, el hac praerogativa dignissimus; nec

homini in ca fuueralione locum dari decebat, ad quamAngelorum certalim confluxerant agmina, suis ornata in-

signibus ad honestandum illius funus qui a Deo tanto in

honore habitus fucrat. Ccelestes exercitus suas explicuere

acics ad pompam funeris, et cum magno amore amoremDomini sui magnifice extulerunt. Occullum mansit sepul-

crum ; nenio quippe ccelitum qui ad exequias convenere

ccetus conspexit, cum magnus ille Propheta de mundoad mundum commigrarot; quandoquidem sui populares

abeuntem prosccuti non sunt, successere Angelorum chori,

qui et morienti astiterunt, et e corporis carcere exceden-

tcm line comitatu nusquam rcliquerunt. Quod si suis

H-braeae praeficae naeniis non cohoneslavere funus, certe

beatorum spirituOm conccntibus mortuus laudatus est.

Vc vero popularium ilctibus vacabat iocus, ubi Angeli

congruentibus nalurae suae cantibus ci parentabant; ncc

amicorum, iralrum vel propinquorum lacrymis sepuicrum

illud perfuodendum iuit, quod supremus rerum Dominusvvnr. jo





FUMiRRtS CANONI I. l4^

ipicntia* laade pracstabat; reliquas stultitia notatas le~

gimus, idcirco quod non omnes virtulis numeros haborenl.

Prudentes ilaqucpracterlucernas, quasinstruxeranl, uleum

sibi in futuruui providerunt; quod tauion ab imprudeu-

tibus raale noglectum fuit. Cumque interim sponsus pro-

missnm adventum prolraheret, omoes somuo sese dedi-

I rr, quando intempesta nocte insonuit tuba, et sponsum

coelestem adesse nuntiavit. Surrexere statim virgines, suas-

que resunipsere Inmpades < •bviam sponso in luce eommo-ranti proditurnc. Omnes uliquo par ad surgendum cura

sollicilabat, par utrisque solertia et rcqualc studium, et

fcrmc ubique pares : imparcs tanien fuerunt in co quod

imprudentes, qure scilicet viam, non proviso commeatu ,

ceperant, oleum sibi defecisse landem animadverterunt

quare a sodalibus cmcndicare coactac sunt; at illnc , « Videte,responderunt, ne, si id fiat, olci defectus fiat nobis vobis-

cum communis; «itcpotius ad vcndtntcs ctemitevobis *.»

llepulsai virgines abierunt ad emendum oleum nullo com-

parabile prelio. Interim odvenit sponsus, a et quae paratas

» erant intraverunt cum eo ad uuptias 2; » reliquac sero

renientes, clausis foribus, merilo neglectae sunt, eo quodofficium neglexissent : cumque suis recle faclis confisae

:ontra acclamarent, sibique clausa rescrari ostia peterent,

mnul quererentur sibi immerito negari prasmium suis quae-

>itum laboribus in custodienda virginitate exhaustis, res-

pondit sponsus : « Nec vos nec quam jactatis virginitatcm

ignosco. »

II. Gasterum, uti adventus sponsi futurum Christi ad-

ventum siguificat, sic virginum occursus omnes sanctos

upto corpore obviam illi prodituros pracsignat. Sym->oIum mortis somnus est, quo idcirco omnes aequaliter

irgines correptae dicuntur, quia mors naturam dissolvil,

1 Mattb. xxv, 9. —* Ibid. 10.

10.



1^8 S. EPHR£| SYRI OPi-RIJM CLA56IS VI.

et sublata conditionum differcnlia, omnes morlalcs acquat

et parcs facit. Clamor qui nocle media virginum pepulit

aures et somnum discussit, voccm adumbrat quae in Gne

mundi mortuos excilabit. Quod porro subditur alta jam

nocle venisse animarum nostrarum sponsum, id vero de-

ductum est ex more vulgari ducendi eodem tempore uovas

nuptas ad sponsi domum. Quod autem dicuntur surrexisse

simul virgines prudcnles atque fatuae, unumquemque mo-net communem sibi fore cum omnibus mortuis resurrec-

tionem. Lucerna? oleo deficicnto exlinctae eos nolant qui

alienis miseriis minime commoventur, cisdemque porten-

dunt severum remota misericordia judicium; quo aulem

fatuis virginibus oleum pelentibus prudenles negant, de-

clarant post adventum Judicis reos frustra misericordiam

ejus imploraturos. Et addunt: « Nc forte non sudiciat nobis

» et vobis *. » Sensus est, laboris vita mancnte suscepti meri-

tum mercedi post obitum reddendae acquale non esse, ne-

dum eam superare, ut cum aliis illud partiri liberum sit

volentibus. Fatuae porro, quae ad emendum oleum mit-

tuntur, si modo alicubi invenissent, invenissent utique in

eo loco in quo. propensiores fuissent in calamitosos; nec

rem familiarem ita clausissent, ut eam benignitas aperirc

non posset.

III. Rursus aptissime congruit pra?missis quod subjici-

tur, stultarum virginum reditum advenlu sponsi praeven-

tum, quod ilkc ignarne futuri minime suspicabantur:

quomoncmur nostraeprudentiae minime confidere, cum lempus

adventui Judicis praestitutum ignorcmus. Prudentes vero

virgines, occluso reliquis aditu, in triclinium receptae, re-

pracsentant sortem sanctorum, quibus solis dabitur aeterna?

pacis tenere portuin; fatuae contra, quibus sponsus iogi

sum negavit,ct quas adliuc exlra fores manere voluit, imo-1 Mattli. .\vv, <j.





l5o S. EPHRÊM syri operum CLASSIS VI.

docent homines quibus vacarc debeant studiis, dum prae-

sens agitur vita.

CANON LII,

COMM. VIII.

I. Enimvero jus est laudare vitae morlisque Arbitrum,

quo jubente reviviscunt mortui, adeptique lucis usuram,

claris etiam insignibus ornantur. Dum fluunt tempora, lra-

tres, et dilabuntur, regnum semper mansurum magis in

dies appropinquat. Ista cogitare vos, peccatores, Dominus

jubet, et pcenitentiam quaerere, vestraeque saluti consulere.

Rerum humanarum vicissitudines, calamitates et casus in-

festi, velut indicedigito demonstrant haud procul esse orbis

excidium; sed et signa nobis a Domino indicata, ex quibus

proximum instare mundi inleritum intelligeremus, jam ante

oculos versantur, et foribus imminent ; multiplicata nimi-

rum est iniquitas, et refrixit in plurimis charitas, labascit

fides, et pauci credunt mundum et quae in mundo aman-

tur et quaeruntur, opes et oblectamenta interitura. Super-

num illud domicilium, quod etiam Angelorum mentem

rapit, homines vix unquam recordantur, dumque licet, se

in luto volutant, indeque extrahi aegerrime ferunt, quanta-

libet vocis contentione contra acclamet Apostolus : « Reli-

» quum est ut qui gauden! sint tanquam nou gaudentes, et

» qui emunt,tanquamnonpossidentes; praeteritenimfigura

» hujus mundi 1! » et quamvis terrae filios ccelestis sponsus

invitet ad vitae immortalis ccenam, et patientissime oppe-

riatureo venire cunctantcs. Al tu qui, lulo concrelus, haec

summa non capis, ad ima, agc, descende et gehcnnain con

* i Ccr. vn, 3o.





1 5*2 S. EPHBjEM SYKI OPERUM CLASSIS VI.

abierunt; confusos divilis et pauperis cineres discernere

jam nemo potest.

III. Sed age, residuos regis et mendici cineres secernilo,

et pulverem in quem divitis et paupcris deiluxere cada-

vera : perge porro, et sua sapienli asserito ossa, et sua

fatuo; diserti orntoris et infanlissimi icliotas ora distinguito.

Profecto nec potis es discernere quae cernis corpora, infimae

sortis feminae atque supremae, nobilis herae et ignobilis an-

cillae. Quid quod nec designare potes, quanlalibet sagaci-

tate praestes, sepultorum corporum loculos, ducemne hic

tumulus aut e lixarum vulgo quempiam exceperit ? Hic porro

mullum habes quod mirere, conglomeratos videlicet tum

virorum, lum feminarum, quolquot a primo generis nostri

auctore ad praesens usque tempus vixere, cineres confusione

plane inextricabili permixtos, oblilerataque totius corporisforma et dissoluta membrorum compagine , necdum periisse.

Nae tu id factum miraberis ; atqui longe magis admirari de-

bes ejus potentiam qui eosad magnum usum conservat, et

suspicere ejusdem sapientiam qui singulos dislinguit et di-

gito monstrare potest, nec ignorat eorum numerum, ct

optime locum ac regionem novit ubi dispersi dissipatiquehucusque jacuerunt. Illius porro benignilatem nemo satis

laudare potest, quippe qui eorum neminem, deducta a primo

parente natorum ejus serie, sua destituit providentia, sed

etquos aetas ventura usque ad mundi inleritumprogenitura

est, comprehensos tenet, et mente repositos; iterum nec

satis aestimare ejusdem intelligentiam rerum omnium na-turas perspicientem, ut qui eorum qualitates et dissimiles

mores dijudicet, ut puta quis justus et probus, quisve ini-

quus et improbus.

IV. Cacterum, peracto judicio, quicumque piis laboribus

sibi juslitiae laudem pepererunt, iminortalisaevi haeredilatem

statim adibunl : quicumque vero supremi Judicis indigna-



FUNEHRKS CANO.NES. 1 55

tionem suis sceleribus in se concitanmt, acternaB noctis tene-

bris adjudicabuntur. Nullus poenitentiae locus ibi rolictus,

oinnes exrlusae preces; neino pctet opem, nemo feret;

comprecationrs ct sufTragia nemo suscipict, nec ullus ullo

timpore cx illis sequetur iructus. Contra felix ille sancto-

rum populus, sceleris purus ct noxae intcger, vocibus et

modis quoruin suavitatem cilari ncmo queat, divinae boni-

tatis proiusam in se liberalitatem praedicabit, et gaudio

cxultabit inexplicabili cxantlatos hactenus pro veritate la-

bores rccolens : iude statim suis alis per aera vecti in coe-

liun conscendenl. finpii contra plorabunt, recogitantes suis

se scelcribus Dci iraui coucilasse; mox in tartara detru-

denlur : illic, aeterna obruti nocte, et gehennae aslricti vin-

culis, poenas depcndent sempiternas.

CANON LIII,

COMM. IX.

I. Quicumque pie vivendi iniere viam, cum audissent Do-

minum in Evangeliosuo praecipientem mundi contemptum,

hortantemque ut, co contempto, ipsum unice diligeremus, ad

omnia tormenta ejus gratia perferenda anirnum compara-

runt, et quia ejus coufisi promissis mortem oppetere non

dubitarunt, vitam immortalem adepti sunt; regnum siqui-

dem aelernum tauquam suorum laborum mercedem perse-

cuti, coelestis nunc paradisi beatitudine fruuntur. De limo,

cummundum exaedificares, me, Domine, formasti ad ima-

ginem et similitudinem luam, tuisque sanctissimis manibus

membra compegisti mea; quandoquidem autem nunc, so-

luta tuo jussu compagine, corporis e carcere mihi exce-

dendum est, animae, quaeso, meae, in consessu sanctorum

decernito locuin unde mihi pateat optalus ad relicti corpo-



1 54 s ' EPHRjEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

ris cxuvias reditus, quibus receptis corpore simul el anima

beneficentiae in me tuae tr-slimonium perhibeam.

II.Liber accessus fiduciaquc plenus dabitur justis nd Fi-

lium Dei eo die quo mortuis patebit reditus ad vitam; et

quia nomen ejus confessi sunt, confitebitur et ip6e illos

coram Palre suo; et quia in fide ejus mortui sunt, vitam

assequentur et regnum, suorumque meritorum praemio in

superna deliciarum sede potientur. Oriente ab alto misc-

ricordia, cum sua sobole Adamus venienti Domino occur-

ret, qui mortem ejus gratia gustavit, et debitum solvit a se

contractum ; postmodum vero eumdem e pulvere exciv it,

ut lucis frueretur usura, et acceptorum beneficiorum Auc-

torem publicaret.

III. Ecce dics illuxit faustissima, quae mortuos vitne re-

stituet ; veslrum, mortales, cohibete fletum. Salutis vestrae

reparatorDominus propediem aderit, nutuque suo sepulcra

reserabit, et praepotenli voce sepultos revocabit ad auram;

mox in extremo generali orbis conventu ad dexteram suam

statuet, u t inde ocyus adparatas vobis sedes traducat. Gon-

traria plane sorsDiabolum manet, qui ab initio Adamo suamfelicitatem invidit et abstulit, Hevam seduxit, et mortem

invexil, quae quidem sequentibus annis saevam in eorum

posterosexercuit tyrannidem. Jam vero mors Christi cruce

profligata est, Adamus paradiso redditus regnum etiam

adeplus est. Fremit Diabolus praedam sibi ereptam; quo-

niam et gloriam et splendorem quibus Adamus innocens

fulserat, et sua culpa amiserat, in baptismo recepit, Ghristo

quae ille passus fuerat damna sarcicnte; qui et in fino tem-

porum redibit, nec modo ipsum, sed universam ejus so-

bolem vitae resliluet, et in lucidis sedibus gloriosis ornatos

insignibus collocnbit.

IV. Ecce sponsus appropinquat : unusquisque in se des-

cendat, suasque secum rationes expendat, et benefactis



FUNEBRES CANONES. j5.

piisquc operibus viaticum sibi prxpararc satagat; ut suf

fragantibus vitne integritate etcaslimonin, juxta datam fiden

a Domino liberalitcr cxcipialur. Illc proindc vere beatu:

qui ipse se diligenter cxaminat,siquc animadvertat occulta;

sibi adbuc hnerere labes, hiscc dctersis, studet vitam com-

ponere, omnisque in posterum noxae integram tueri. Milis-

simus est Dcus, idcmque Judex aiquissimus, nec vero reo-

rum vultu movctur. Ilem bealus qui oleo suam instruere

lucemam feslinat, ut percrebrcscente rumore adventare

Sponsum, lampadcm suam acccndat, mox ab illo in nup-

tiale triclinium iulroduccndus : ilerum beatus, quia luus

factus convivu te, Domine, ob redditammortuis vitam aeler-

num laudabit

V. Gratia et pcenitentia amba? nos nostri admonent ofH-

cii : « Dum vacat, clamant, satagite vestras eluere sordes;

nim ineunte die reditus mortuorum, non frater fratrem

necnatumgenilorreum absolvet, aut servabitindemnem.

Mortuorum porro restitutionem Jonas adumbravit, cumpost triduanam sub aquis moram pelago emersit, et conti-

nenti se restituit : simul futuram Filii Dei mortem et re-

surrectionem in seipso expressit; ad tertium quippe diem

Christus sub terram moratus, inde redivivus emicuit, et uli

Propheta Mniven, sic ipse suam Ecclesiam ab interitu libe-

ravit; futuram nempe toti orbi terrarum beneficentiae suae

testem. Jam nunc cogitate,fratres, quibus laudibus ornare

debeatis vitae Auctorem, qui semet mortalibus exhibuit, et

mortuos suis in tumulis revisit, atque apud inferos in agro

mortis vitae sparsit semina ; postremum ncgotio reparationis

nostrae ad exitum perducto, coelum conscendit, unde alte-

rum adhuc meditatur desccnsum, justorura quos mirifice

diligit causa, placidum lamen et suavem, qualis solet esse

cadentis pluvias lapsus : tum vero cum illis proprii corporis

dotes communicabit. Et hoc justis quidem debetur prae-



5G S. EPHRJlM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

tium ; ego vero, meoruin conscius scelerum, quanam ra-

ione tuo mc subducam judicio, vel quis me oculis tuis

ubtrahet locus? nam si ascendero in ccelum, lu illic es ab

svo in aevum ; si autem descendero in infernum, audiam

idventare diem resurrectionis; quae res justos quidem laeti-

licat, me contra reum vehementer conturbat.

VI. Nae tu, fili Adae, non recte sapis, qui naturae mor-

talis conditionem, qua natus es,inepterecusas. Quidenim?

num qui primum tibi vitam dare potuit, amissam reddere

non poterit; aut pigebit, quam fecit, corporis tui compa-

gem reficere eo die quo justos sui amantissimos immeusae

claritatis veslibus decorabit? Morti Adamum ob legis trans-

gressionem mancipavit Legislator, illa datum mancipium

in carcerem compegit, carcer sepulcrum fuit. Parentis

ruina inomnes

incubtiit natos, etomnino

quidem oppres-

sisset, nisi abundantia quaedam pietatis impulisset Domi-

num ut servis admirabili consilio opem et salutem ferret.

Filium itaque misit suum in terras futurum naturae lapsae

reparatorem. Hic seras et vectes carceris confregit, nosque

e mortis potestate ereptos, vitae dedidit. Omnes profecto

amores nostros sibi vindicat, qui genus nostrum obliteratadivini vultus imagine perditum sic amavit, ut pro ejus

salute crucis infame supplicium subire non dubitaverit,

imo et ad inferos descenderit, inde ad eum a quo missus

fuerat rediturus.

VIII. Eniravero ut haec audivere beati martyres, eo in

Chrislum amore exarserunl, ut ejus gloriae causa cervices

securibus alacres atque laeti submitterent. Nec sane minor

sequcntium juslorum iu hac parte laus fuit, qui suam in

Christum charitatem mira laborum patientia satis testatam

reliqucrunt. Faxit lua, Domine, gratia, ut in sanctorum

tuorum ordincm cooptari inereamur ; cupiraus enimvero

te adoraro prnesentem, ct coram tanli bciielicii nos me-



FUNKBIU-S CANONLS. 1 57

mores lestarij lum immensaa olemeniiaB turr- gratias agcre,

qui reneris misertus sis nostri. Sola profeclo tui iu dos

amoris vis te ad itl inducere poluit. a Exsiccatum cst fccnum,

» sicut scriptum tst s ct herba exaruit de tcrra ; vcrbum

» autem tuum, Domine noster, vivit et manet in aeter-

» num ': » beatus qui illud audit, et mandala ejus custo-

dil ; huic scilicet reposita est in Iiorto dclicinrum vitae sine

iinc mansurae Iuculenta haereditas.

\ III. Oculi mci expectant salutare tuum, Fili Dei, qui

tuo me redsmisti sanguinc. Festina, Domine, et excute

pulverem ab oculis meis; resuscita me, et ego gratias agam

tibi, Patriquc tuo, atquc Spiritui tuo sancto, o bone, qui

generi nostro propler tuam nimiam crga nos charitatem

salutem altulisti. Suis mc mors strinxit calenis, suoque

clausum carccre aliquandiu detinebit; ori meo injecit fre-

num, unde conticuit cinyra mca et labia mea obmutue-

runt. In te, Domine, uno mea omnis resedit spes fore ut

eo die, quando mortuis vitam restitues, meara quoque

citharam ilerum ad canendas laudes tuas attemperes.

IX. Deum interim propitiate mihi, charissimi, pericu-

losum iter proxime ingressuro,opemmihi ab illo exposcitc,

usque dum inlerjectum iguis fretum incolumis trajiciam,

vestrnrumque precum alis vcctus, portum immorlalis vitas

obtineam. Sepulcrum enimvero portus est , modo noxas

integer sis; nautnm a labore nd otium invitnt. Quin ergo

te, fraler, bcatum dicnm, qui navigium nd pnratam tibi a

Domino stationem tandem appuleris : excipict ille pro-

iecto liberalissime, laudalaque tua negoliatione et opera

sibi gnaviterpraestita, immortalis g!oria3 stola condecorabit.

Suminc Sacerdos, qui te obtulisti Patri tuo hostiam pro

nobis, suscipe propitius oblatlones nostras, et praosta ut a



1 58 S. EPHRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

tuis promissis pendentes, tuaque exequentes mandata,

propositam virtuti gloriani assequamur.

CANON LIV,

COMM. X.

I. Valete, fratres; a vestro discedentem convictu ves-

tra, precor, sequantur suffragia : talem enimvero cupio

habere comitatum, cujus nempe gratia Chrislus se mihi

socium adjungat. —Confide, frater, quoniam Filius Dei,

qui Lazarum sepultum e tumulo excitavit et extulit, te

quoque suscitabit mortuum, et ad dexteram suam collo-

cabit. —Est tamen quod me vehementer angit, et omnes

menlis meae exagitat partes; scilicet comperi in ea regione

ad quam me appellere necesse est, cleraentiac loci nihil

venineque, nil precihus loci esse. —Omni le eximet cura,

crede, novissimus dies : sed et quando mortui suis edu-

centur sepulcris, te quoque e tumulo evocatum divina cle-

menlia liberaliter excipiet, et sanctorum ccetibus aggrega-

bit. —Fandi facultas me destituit, obmutuitque cinyra

mea : patronos vos mihi et deprecatores in futuro judicio

fieri cupio. Etenimvero, quae nobis obtigit regio placet,

ejusque species habitatores mirifice delectat; idcirco me

miserum queror, quem mors ecce rapit et in caxum in-

ferni carcerem continuo retrudet. — Meliora, confide,

frater, te manent, ea videlicet quae poenilentia purgatis

justi Judicis benignitas prreparat bona, tuque resurgentes

sequeris praemium tuorum laborum recepturus.

II. —At profecto gravis mihi, chaiissimi, dolor incum-

bit, ul bene esse non possit, dum cogito nec bonaadesse

mihi, quibus Judici satisfaciam; nec idoneas preces, qui-



FUNEBRES CANONES. l5ij

bus exparoala ejus rcmollescat ira. —Quid adhuc tre-

pidas ? nec cnim is est rerum tuarum status, nec tam exi-

nuus labor, ut sperare non dcbeas ion ut cum e ccelo

dirime bonitatis fulgor justorum resurgentium corporibus

affulserit, tua tibi solvatur merces. Atcnim, ut certum sit,

cunctis concessum, dum vita manet, delictorum suorum

veniam postulare ; id tamen ucmini permittitur post obi-

Lum : ad judicium namque nos opera nostra praevertunt,

ipsisque solis ad Judicem conceditur acccssus. Vidc tainen

ut Davidis oraculum reminiscaris et expendas : « Ecce, ait,

Salvator tuus in cuelo est, sed ct in inierno adest, opemutique pelentibus ierre paratus : » exue metum. —Fateor,

lle in inferao adest; et ideo me meique similium fleo sor-

Lem, quippe qui languori nos ipsos desidiaeque jam pridem

iledidimus, et qualis nos exccpturus sit locus cum ignore-

uius, scelus tamen adhuc scelere cumulamus.

III. —Morlcm verius et Diabolum miscros dicito ; quos

quantum putas tum discruciatum iri, quando te ad Judicis

rlexteram locatum aspicient, et audient festiva modulari

:armina ? —Et haec mihi quidcmsunima votorum; sed cumncertus haercam quaeuam me maneat apud severum judi-

:em sors, timeo, et atroci exagitor cura. —Christi crux

,ibi ministrat arma ; ejusdem baptismum, corpus et san-

ruinem velut commendatitias litteras tecum deiers. —Bre-

m est lucis usura, plena lacrymarum atque moeroris, qua

lic cum dolore retineor; nec porro illic quo deportandus

>um opportuna malis meis paratur medicina. Nec me afllic-

ura relevant quacPropheta canit : « Vivent mortui tui, Do-

niine , d praedicens, indicla mortuis generali restitutione

, tabefacta cadavera suo e pulverc ad lucis usu-

ram rcditura; quandoquidem mors milii officium simul et

rilam abstulit, cum Diabolus anle in contrarios tramites

XXVI, \(,.



]6o S. EPIIR/EM SYRl OPKRUM CLASSIS VI.

me seduxissct. —Haud istuc diceres, si nosses divinam

gratiam suas dudum explicuisse a!as ; hosc scilicet le quan-

tumvis reum cupit cnixe servare,lum quando Majestali

sisteris, tuaque in acta inquirendum erit. — me infelicem,

qui in vita fragili et caduca inerli otio desidiicque me de-

didi, et vanis distentus curis nil ulile cgi ! —At reveniat in

mentem, quoeso, tibi orphanum illum viduae filium cxlinc-

tum, Domini voce excitum revixisse; idem, confide, susci-

tator morluorum, decusso lelhi somno, te paritcr cxcila-bit, et vitae restitutum in hortum ccelestium deliciarum

transferet.

IV. —Circumdederunt me laquci mortis, tu aulem,Do-

mine, ne me, precor, incomitatum inter pericula destiluas,

ubi compellor incedere per caecos Iramites ct crepidincs

horrendas. —At vero haec omnium mortalium conditioest,

ut aliquando calicem mortis exhauriant; hominem te esse

cum scias, commune hominum fatum recusare non debes.

—Hujus temporis vita frui, etiis quae mihi ftngebam com-

modis uti dalum non esl; sed nec dabilur quas collegi

opes asportare mecum, imo nec meipsum, cum desiero

esse quod sum. —Eo quo, frater, tendis iter, nos quoqueventuros confidimus, illic nos invicem coram revisemus.

Caelerum sot scis atrox malum esse mortem, quae nos a

propinquis separat, ut non sit a parentibus et fratribus spe-

rare salutem.

V. —Mortui sunt Moses prophetarum caput, ct Aaron

sncerdotumprinceps,sedet Josue, qui medio in cursu cou-

iinuit solem ; ideo mortem nec timere nec recusare debes,

etiamsi leonum denles non adco validi sunt qualis illa cerlc

est, quac nempe nulla vi impediri potest nc tempore certo

filiam a malrc divcllal. —Morsstupcbit ctDiaboIus, quancl

ah ipsorum tyrannide vindicabitur humanum genus univer

sum : tum vcro protege mc, o Fili Dci; sub olas miscricor

o



PUNEBBBS CANOxks. n G

diae tuac recipe me ; nec committas, oro, ut coram te uiea

publtcentur crimina, nequc ;ul summam ignominiam nu-

duni me iuea scelera ante omnium oculos sislant. Ascen-

dent e tumulis mortui in ordinem immortalium ascili, et

inferni serae sonitu tubae quassatae et diffracUc dissilient : in

6de et spe tua, Dominc, obdormivi, ne me, qmeso, sinas

cum fidei desertoribus et desperatis in inferno retineri ct

conlabesccTP.

\ I. —Confide, fratcr; enimvero qui Jonani de vcnlreceli

oraotem cxaudiil pelago in medio, te quoque ad immorta-Kem fitam e mortis faucibus extrahet, ac tartaro eripict.

\ alcle itaque quicumque meuui curaturi estis funus, mihi-

que veniam et oacem exposcite; via quam ingredior cumssternilale duratione sua communicat. —Tuus quidem con-

victus nobis jucundissimus fuit, et nunc etsi tuus subtrahi-

tur conspectus, mcmoria tamen tua nobis, qui te sempercoluimus et unice dileximus, nunquam excidet.

CANON LV,

COMM. XI.

I. Secus tumulum quo infcrendus sum forte consede-

ram, cum subiit animum explorare sepulla ibidem eada-

vcra. Ossuarium ilaquc ingressus vidco adolescenles quos

antc noveram insigni venustate praeslantes in pulverem

abiisse, quamque olim mirabar formac dignitatem penitus

extinctam esse. Ilinc subitam conversionem stupens, ubl

species nota illa est, aiebam, et quid ita concidit ille viridis

juventne figor? Cuncla scilicet in cinerem resederunl, dis-

M»lulaque compage, parlium etiam comparatio ct propor-

tio omnis confusa est. Sed et ubi ille oculorum fulgor ? Ex-

tincttis est nimirum. Et ubi oris decor, et conspiciendus

XXXVIII. 1 1



1&2 S. EPHRjEM SYRI OPI-RUM CLASSIS VI.

totius corporis habitus? Cuncta fuisse umbrara deprehendi,

et divulsis dissipatisque membrorum caementis atque junc-

turis, omnem pulcherrimi juvenis speciem revanuisse : indenaturae nostrae caducitatem intellexi, et oh ! qualem, dixi,

laturi sumus exitum ! Tum mirabar Diaboli astum, quo fac-

tum fuerat ut in hujusmodi luctum prolaberemur. Hinc co-

gitabam me quoque non absimili addictum supplicio,atque

in hasce tenebras quanlocius detrusum iri ; ut me con-

tinere non possem quin in uberes lacrymas eftluerem. Ju-cundam in libero aere vitae usuram considerabam, cumque

sepulcri carcere, in quem compingendus eram, compara-

bam; mox animo revolvens quale et quantum mihi para-

retur malum, ad meum collacrymabar casum; inde naturae

nostrae ingenitam recogilans nobilitatem, eamque cum luc-

tuoso ejusdem exitu conferens, eheu ! aiebam, in quales

oerumnas posteros suos Adamus conjecit! Ego vero, qui

videram non paucos in summa glorioe atque fortuuae altitu-

dine exullanles cum viverent, nunc vero hos ipsos in se-

pulcro labo sanieque diflluere cernebam, quidni in lacrymas

et acerba suspiria erumperem ? Enimvero cum vivos nobis-

cum versantes cum mortuis in sepulcro depositis compo-nerem, tristi specie commotus,o te miseram, aiebam, Adae

progeniem ! proh qualia te fata manent

II. Vivimus hodie, mutuo confabulamur, agitamus multa

crastinusnosdies vita fandique facullatespolialostumulabit,

et cum promiscuo silentum vulgo confundet. Cujus te hodie

forma delectat, postera luce mutatum ab illo horrebis et

fugies; quique hodie suavem spirat odorem, graviter olebit

cras; quem hodie cursitare vides, cras omnis expertem mo-

tus revises; quemque hodie se cunctis praeferenlem vidcs,

et divinos prope honores afFectantem, postero die mortuum

eflerri vidcbis,mox sepultum humi piitresccre: en qaiescit,

silel et squalet. Eheu ! quam gloriosus Adac in rilae introi-



iiM.ur.i.s <:\.\om.s. iG5

lus ! quaiii despectus, et feedus inde oxitus fuil ! Natum Pa-

radisus rxcepit, mortuum alra oLtoxit nox. Si nascentis

o loria nagna fait, major utique consocuta e^t inorionlem

MtDoaiinia ; scilicet vitne priuiordia illustravit Paradisi uni-

bra, infainariint Ououi sepulcri squalor et sordes. Ouain

jucundu fuit in Paradiso commoralio ! quam lurpis et

horrida moxsubseeuta insnnileruin rehgalio! Inillosum-

ma tenuit, in isto ad ima depressus esl. Priuium ejus do-

micilium beatissinnnn fuit, mediuui rcrumnis ct laboribus

iniestum, ultimuin triste et miserrimum. lameritabiiem

hominis casum ! Unde miseri exeidiuius, et quo tandem

prolapsi sumus ! E Paradiso ejecti, dejecti in sepulcrum

sumus; ab Angelorum consortio depulsi, amissis amoenis-

simi horti deliciis, tiueis, vermibus et serpentibus proeda dati

sumus. Sic priorem illam «loriam, qua nostri gencris parens

in Paradiso fulsit, exccperc vermium greges, qui cadavera

jtra depascerent, et pulcherrimum corporum nostrorum

aedificium, summi Palris insigne opus, in vilissimorum in-

sectorum cubile mutarent : postquam ab iilo honoris et

dignitatis fastigio, quod Adamo Paradisi colono obtigerat,

ejus posteri in iniernumcorruerunt, datum lineis pabulum;

causa inali tanti non a!ia fuit prncterHevre culpam, ipsa nos-

tri casus et inieritus auctrix facta est, ex quo Diaboii dolis

capta fuit; is videlicet per serpentem illam fascinavit, mox^•neris nostri caput per ipsam circumvenit, quare frustra

aliunde repetas nostrarum calamitatum originem.

III. Talia, fratres, mortuorum tumulos circumiens velut

oculis meis exposita considerabam, cum ad aliiora memeus animus repente extulit, indeqoe Dei justiliam vehe-

menter suspexi ; nimirum mors divini judicii imaginem

exhibet, quippe qucc omnes morlales promiscue ad tumu -

hnn rapit. Sceptra regum minrme re.Teretut*, nec optiuiates

ab iniiraa plebe secernit; sed conserto velul agmine prin-

ii.



1 64 s ' OTWM SYIU OPI-Rl M CLASSIS VI,

cipes agit et subditos, divites ct inopcs ; et qucmadmodum

nec supremi Judicis aequitas praemia et poenas dispensatura

personarum qualitatem attendet, sic neque mors mortalesex vultu aestimabit in co articulo in quo ultima rerum hu-

manarum linea ducenda ,erit : regem proinde nudumefferet qualem unum de plebe efferre solet, nec alio quamquo pauperes vincire consuevit compede constringet, cuminfimo vulgo in subterraneam cryptam ocius detrudendum.

Mors dynastas suis exuit insignibus, et ad privatorum sor-

tem redigit; ad januam quippe mortis quo quisque hacle-

nus fulsit, ornatum deponit. Mors superbos alta cupienles

deprimit, et peracto funere in teterrimum carcerem conipin-

git; nec porro liberalius accipiot qui sua fortuna gloriantur

sibiquc placent, quin in commune, quo caeteri nocentes

detinentur, ergastulum conjiciat non dissimilibus exer

cendos pcenis : omnes siquidem morlales aequat sepulcrum.

Hoc nimirumad infringendam illorum audaciam remedium

inventum est, ut videlicet inlelligerent se supra egcotes ac

tenues cxtollere non debere, ad similem squalorem et sor-

des adducendi fuerunt.

IV. Jam perge porro quicumque sapis, et aequissimam

Dei justitiam rursus contemplare; admirare supremum

illum Judicem, cujus aequitatem nec poleutis dignitas Ia~

bcfactavit unquam, uec divitis opulcnlia dissolvil. Regem

vidisli suis aute verendum insignibus, et in summo gloriae

et amplitudinis fastigio collocatum; intuere nunc in pui-

verem redactum, et ulrobique Altissimum mirare et lauda

ipsum illum vidisti regali bysso et purpura ovantcm, re-

spice in sepulcro cum mortuorum vulgo dcpositum, ejus-

que cadaveri substratas tineas et vcrmes. Spectasli quasi

Deum honores et officia dispensautcni, sibique tantum non

oninia arrogantcm : alenim qucm hodic se cunctis prajfo-

rcnlcm, ac tanlum divinos non affectanleui houorcs, |K)S-



lTMIUUS CANONB3. l65

lero die niorluum efferri cernes, el intor infimas plebis

miouUe quisquilias vocis motusque expertera humi pu-

trescera.

V. Ego vero cum raagnam ejusmodi rarain nostrarum

acquationom coutemplarer, et, morte omnes promiscue

mortales rapiente, summos nequari infimis, divinac sequi-

tatis symbolum quoddam in tinea illorum corpora indis-

criminatim consumente inihi Gngebam. Videtis, charissimi,

quam prope distet horrenda nostri obitus hora a magna

illa die in quam Deus scelerum pcenas reservat : ulrique

corle par esl in inferanda sententia sevcritas; nec enim

inors lUttutum ragibus e vita decessum in diem posterum

prorogat, nec divina aequitas meritis cujusquam particulam

detrahi patitur, quin unicuique pro debilo justitiae reddat

jus suum.

M. Equalis est toti natura? ortus et inleritus, tum cor-

porum corruptio; omnes in his tribus pares sumus, nec

alter altero major aut minor est. Haud enim dispar decreta

est mortuis resurrectio; omnes quippe, sive justi sive ini-

qui, sua singuli corpora pariter recipient in generali illa

mortuorum restitutione ; et haec quidem omnes habebit

jequales, omnes namque, ut dixi, resurgent ; etsi non

eadem nec paria cunctis reddentur sive praemia, sive sup-

plicia, sed haec justo librata examine singulis pro merito

dispensabuntur : quapropter non ut in resurrectione, sic

in pcenae mercedisquc distributione pares erunt; sed qua-

lem quisque suis sibi aclibus parabit locum, obtinebit. In

resurrectione proinde corporum nullum intererit discrimen,

conserli mixtique mortui resurgent, singuli tamen judica-

buntur, el suum cuique jus pro merilo reddetur, Cogita

;i (iomum, dum tibi vita manet, tibi aedificcs;

non cnim aliud, poslquam hinc excesseris, habebis tectum.

Hacc oinnia supremus mundi dies deccrnet : quamcumque





FUNEBRES C.1N0NES. 167

dain confidunt, oraque sna ad agendas tibi gralias pro

parta sibi salute solulum iri; uliniun libi, Dnmine clemen-

lissime, placcal aliquando landem generia noetri rclevaro

casum, iiicmbrorumquc nostrorum ordinarecompaginem,

ej eorpora in pulverem redacta reficerej tuo quippe nu-

min»' rcparanda speramus quae hucusque pcrdidimus. Re-

liquum est ut ad praedicandam tuam iu nos bcneficenliam

firOfl el mortuos et Cuncta quac condidisti saecula provo-

cemus; ita, Domine, lua in nos praechura merita celebra-

bunt seri nepotes, noc ullauuquniu

a;tasdc tuis laudibus

conticescct.

CANON LVI,

COMM. XII.

I. Enimvero ubi mihi venit in mentem supremus dies

quem Reparator mortuorum suo adventui praefinivit, fu-

turi judicii timorc perterritus, totus contremui; omniumnempe dierum ultimum eum fore sciebam, qui victores

pugiles beatorum sedibus transcribet : ejusmodi porro

mihi objecta species, quae mox dicturus sum suggessit.Adeste igitur, fratres, socii, patres nostri jurisconsulti; ad-

vertite huc, precor, animum, paucis vos morabor.

II. Quae modo nobis fluit, vitam videtis ; quid ha-

bet ista commodi, quid non potius laboris? Quam varia

ejus ratio, quam vaga volubilisque fortuna! humana omnia

occidunt, fluuut ac labunlur, praeler rcctam fidem et veramsanctilalem, quas in publicum prodire pudebit nunquam.

j; i l a l e quomodo improvisa nobis noslros mors abslulerit

majores : alqui scilis quot illi pertulerinl labores, quotve

exerciti fuerinl aerumnis ; ecce autein evolutis vivendi spa-

tiis mortuos hausit humus et assumpsit. Cccidere potenlis-



iG8 s. ephrjEm syri opbbvm classis vi.

simi reges, suoque casu sua regna oppresserunt, ncc eorum

ruinam suffulsit debellatus orbis, armisque subactae gentes

nullam lapsis tulere opem, nec aflliclos relevarunt opes

arena copiosiores, aut congestae supra omnem censum divi-

tiae: attamenadpropagandamin posleras aetatessui norainis

famani condidere urbes, allis cinxere muris, communiere

propugnaculis, statuas admirandae magnitudinis erexcre,

pingi curarunt augustas imagines, arbilrati perpetuos fore

testes fortunae atrjue gloriae suae; mors ecce illorum spes et

consilia pervertit, ipsosque bonis vitaque spoliatos rapuit,

cadavera in pulverem redegit. Magistratu alii summisque

honoribus fulsere prius, quibus placebat nobili curru vec-

tari, et equos habere forma ac celeritate praestantes : quid?

num non istos praeceps, rapida mors tandem nobis eripuit

tumuloque dedit? putrefacta membra cn vorant tineae et

verines. Rursus percontare quis habeat modo locus for-

tissimos duces rebus domi militiaeque geslis claros; hos

scilicet sors similis communi mortalium voragini trans-

cripsit, pulveri unde crevere reslituendos. Vel quas petiere

oras divites, quos insila habendi cupiditas aurum colligere

suasit et in seros annos recondere? viden' ut quas coacer-

varunt opes, subita mors abstulerit. Rursus mirare quo-

modo brevi intervallo defluxerit foeminarum Hevae nepo-

tum eximia illa oris spccies ct excelsa corporis statura,

indeque totius corporis dignitas, tum amplae et ornatae

vesles : siccine mors simul oinnia sustulit et dissolvit?

III. Non aurum, fratres, hominum quempiam immor-

talem fecit, nec praedia fundique vitam cuiquam ultra prae-

finitos terminos protulerunt; non eximunt letho sceptra

reges; dynastarum et principum fortuna mortalis et caduca

est, eorumque caducitalem testalur casus ipse corporum

el conspicui cineres; mors rectores populi sibi subjicit, qui

aliis jura dcderuut sibique scelera aggerarunt; suumque



i-uxebri-s cvno>es. jGq

subire jugum cogit tyrannos, qui rempublicam iniquo im-

pcrio pessumdederunt ; ncc opulentis parcit, quos avaritia

ouinia venalia habero docuit, nec impunito* dimillil raplo

fifere assuelos; pulverem utrisque pro aure ingerit: nau-

lain suetuiu mariuos fluctus fragili subigere ligno appellat

el judicat : lilleratos fruslra reluctantes rapit, quodque

verain sapientiam neglexeruut, redarguitj ingenii acumine

rerumque nolitia excellenlibus voceui intelligentiamque

adimit, teinporum rationaria indagantibus cursum inler-

cipit. Obmutescet illic raptor a suo raptore oppressus;

solvetur servitus, servis supremi Domini ad dexteram lo-

catis; quieacel arator: mors laboris iinem dabit, cadem

avaros coUigatis pedibus manibusque prosternet, qui rerum

iluxarum cupiditati nullum staluere modum ; oris contu-

maciam comprimet, et oculurum licenliam compescet.

Calceamenta multi laboris opus illic necessaria non erunt,

ubi duro compede constringentur pedes; preliosae vesles

detritac consumptaequc in pulverem abibunt; nudata cor-

pora inde abscedere vetat insolubile morlis vinculum. Nou

todunt ad inferos magniiicai iedes, non triclinia, non

thalami; dominis in eum carcerem relegatis, ad alienas

transennt isla manus, nec a nobis discedentem sua se-

quunlur bona nec per fas nefasque quaesitac opes. ./Equis-

simus ille Judex acta nostra severe discutiet ; tuba vici-

num Lnigeniti adventum praenuntians clanget, quo clan-

gorc totus concussus trepidabit orbis ; sol suos contrahet

radios, et luna suos; ratos astra motus intermittent, suum

coeliornatum deponent ; quidquid

ars excogitavit et finxit,

gemmi- c-to refulgens et auro, recidet in nibilum ; amplis-

simarum urbium ruinas vaslitas et solitudo leget. Pii pro-

im regnum adibunt, et in paradisum translati aevo

lemptterno fruenlur; et impii dclrudentur in gehennam

commeritts iliic pleclcndi pcenis, unde, agente scelerum





roVBmfei caxoxes. 171

—. Aliscricors est, facile de suo supplebit quod tibi decsse

putas; quas habes ranas, in millia deccin tibi auctas re-

M ntaliit. Sed et confide, Sponsus cui servasli fidem,

tuo imponet capiti coronam.

1J. —Atqui evolutoconcessomihi vivendi spalio, en adest

Angclus dierum ccnsor meorum, cogitque me cuuctantem

praccipilare moras; mcum polius flctc casum, profusisque

borjnis \fstras pro me preccs adjungite, discedentem et

>lro convictu mox separandum animo memoriaque re-

linctc. Equidcm dum rcputo paratum mihi rogum, refugit

timido sanguis; quaproptcr diilidcns precationi meac de-

prccatores vos cupio ; multum praesidii, multum opis ex

1 suflragatione spero, tremendum dum paro trajicere

ignem. — Pone metum, frater, ad illum tranandum ille

supcr omnia benedictus vircs subministrabit; dabit ipse

pennas, quibus furentes flammas facile supervolabis.

CANON LVIII,

COMM. XIV.

I. Mortem et Diabolum allercantes audivi uter ipsorum

e-^rt potentior hominis adversarius : suam mors extollebat

polenliam, cunclos sibi subigentem raortales; suam Dia-

bolus artem, qua eosdem, cum libuit, in nefaria scelera

et pessima facinora praecipitare solet et perdere. Favete,

adesle et cognoscile jure ne, an injuria reportatam de ge-

nere nostro victoriam sibi arrogent ambo; liquet enim

contrarium accidere, ut victus uterque sit, nec vicerit un-

quam, imo nec vincendi ipsis spcs ulla supersit. « Ehodum !

Mors, Diabolus inclamabat,quid superbis et justis insultas?

Domini tui proles sunt isti, nec tuo, sed parentis imperio

parcnt, dum tibi se sistunt. —. Atqui tibi, improbe Tenta-



IJ2 S. JiPIIR.EM SYRI OPLIUM CLASSIS VI.

tor, raors reponebat, obedire cuique libcrum est; ego vero

vcl invilos ad tumulura rapio. —Non abnuo, aiebat Dia-

bolus, atenimvero pudet utique me tyrannum dici, et libe-

res servorum habere loco ; idcirco aliam mihi placuit inire

viam, ut rcm dolis et illecebris transigerem, nec patientes

et invitos, sed volentes libentesque haberem subjectos. —At si qui, mors instabat, imperium dedcrunt, abrogandum

decernant, num tu decrclum infringere potis eris ? Meum,contra, jugum cuinam effugere aut excutere licebit un-

quam ? —Nec ego id diftiteor, Diabolus subdebat, at tu

etiam fateri debes tuum subire jugum eos duntaxat quos

islud pati cogunt prostratae vires et valetudinis casus. Ego

vero tanto feliciore successu dimico, quanto plus viribus,

opibus et potentia adversarii valent.

CANON LIX,

COMM. XV.

I. Per obitum corpore solutus animus constitit anxius ac

admodum tristis in bivio, unde statim binae erupere acies

contrariae et discordes, dum ad suas unaquaeque partes illum

Irahere decertat : ma!i siquidem daemones instant ut prae-

cipitem impellant in gehennam; obstant Angeli, et ad lu-

cidas beatorum sedes deducere contendunt. In eo immor-

talis vitae aeternacque mortis confinio constitutus animus

flocci non faciet charissimos quondamanimos,fratres, co-

gnatos et familiares; congestas opes aspernabitur et quae-

cumque possedit bona ; suorum illum peccatorum sola pre-

met recordatio, exagilabit et anget : obslupescet enimvero

se in tam multis peccare poluisse; tum vero ad corpus cui

hactenus insederat conversus : « Vale, fulissime comes,di-

cet, nos separat niors ; lu hic manebis, ego discedain. » Gui



rOHBBUS CANONLS. 170

corpii : « Omnia libi, mihi charissime, precor bona, inco

lomitatem, sulutem, reditum ; qui autem nos ambos con-

didit, cavchit uohis ulique nc in tartarum devolvamur. i

CANOJN LX,

COMM. XVI.

I. Succurre, Pater.moum miseratus fatum; placidus oc-

curre mihi, clemenlissime Judex; scd me, qui luo sumliitendus judicio, piius c lumulo evoca ad vilaui eo die

quo tuum apparebit siguum : ita, Pater, qui me ex sola tua

misericordia c Iuto formasti, lubefactam mihi restitues for-

mam, cum supremo mundi die omnium mortuorum fracta

remolieris corpora. Credimus utiquc, Jesu rege nostro com-

parente, sepulla ah orhe condito cadavera esse revictura;

vilum ipsis refundet illius vitulis vox, ct omnes excitahit

dormienles. diem cunclis mortalihus formidandam, qua,

disposilis suo quoque ordine tribunalibus, oheundum vadi-

rnonium reis denuntiahilur ! Oh! qualis iniquos tunc ohruet

confusio.reputanles aelerna ipsis apud inferossupplicia con-

stituta ! memiserum, cui prope imminct judicii dies, qui

cuncta malefacta mca propalahit ! Quis autem justiflcabitur

in conspcclu tuo illa hora qua libros aperies ? nec enim ibi

poenitcnliac aut precibus dabitur locus, ubi senlentia decre-

toria de summa litis ferenda erit, cui proinde vel dicto vel

facto nemini refragari licebit.

cAnon lxi,

COMM. XVII.

I. Obseero, Dominc, ne me cum impiis constituas; cumssus fucrim, tu

mevicissim confilcre :

ne me,



1^4 s * HPU^M SYRI OPBRUM CLASSIS VI.

precor, ad sinistram colloces, qui utique Diaboli socius non

fui; prohibe, quaeso,, malum, ne in igne positus voces mit-

tam doloris, qui laudis tibi hymnos canlavi; aut atro clausus

carcere vociferationibus furiosis insaniam, qui noctes in Psal-

mis traduxi : neve rejicias me in numerum eoruui qui te in

crucem egerunt, qui crucem tuam meum duxi refugium;

neque committas ut a tuo tribunali contracto animo et ca-

pite demisso discedam. Aspice me, precor, adsis et placi-

dus juves, et avertas mala, magne Judex et magne judicum

censor.

CANON LXII,

COMM. XVIII.

I. Oppido quam magnus generis nostri auctor in sua

conditione fuit! rursus mirum quam despicatus et nullus

evaserit in sua dissolulione ac interitu : resurget tamen

tua, Domine, gratia redivivus e tumulo. In sua conditione

Conditoris sapienliam velut in viva imagine repraesenlat

in sua dissolutione veteratoris accusat nequitiam, cujus

fraude periit. Sed confundetur utique Diabolus revisurus

illum gradu repositum pristino. In suo nalali clarus et or-

natissimus fulsit, omnera subsecuta raors sustulit gloriaui :

si vivus aliquid fuit, mortuus jam nihil est. Tuum est, Do-

mine, collapsa reslituere, qui causas cognoscis et acta exa-

minas; tu qui reum condemnas, et insontem absolvis.

II. Hominis species divina est, esto exitum qualem muta

animantia ferat. Formae quara, Domine, nobis dedisti, in-

tuere dignitalem, et qualis eam decet ipsi decerne locum.

Vivus unus ipse omnes loqueudi facultate excellil; morluus

mulis animantibus compar fuctus mutus erit : tu, Dominc,

loquelara ct cantum restilues. Interea vcro dum nostri



FUNEBRES CANONES. 1^5

corporis eompago dissolvatur, reliquis nos soluti curis,

muiuli vauitaleni consideremus.eaque perapecta, hocunice

salagamus, ut Domino operam DOStpam approbemus. Om-nipotens Deus, qui flecteris precibus liominum, respice nos,

tiiisijae verbis nos solare alllictos eo die qui nobis tuas

laudes narrandi canendique adimet fteultatem obturata

prolluentis scatcbra, et siccato eloquentiai ilumine.

CANON LXIII,

comm. xix. —In tcmport pestis.

I. Magnam panegyrim indixit mors, contraxit populos

et gentes, reges et principes, praefectos et satrapas; totam

concussit terram, turbavit insulas et maria, orbem univer-

sum commovit; sed et omnes mundi aetates ac tempora

concitavit, amplissimam aperuit voraginem, sepulcrum

omnium saeculorum morlalibus paratum receptaculum :

mortuorum media in regione sedet suo stipata satellilio,

regum more ; circumstat promiscua hominum colluvio,

cujus numerum ipsa novit, quac omnes traxit nulli evita-

bilis mors. Jauique magnam generis noslri partem pro-

stravit, et in atrum compegit carcerem; loquentes vivos

cum silentibus mortuis acervatis cumulis permiscuit; se-

pulcra cuncta patent, clausai squalent amplissimae aedes,

illa cadavcribus farta, ista? habilatoribus vacuae; apertam

ad ossuariaviam frequentissima turba

terit, vitae deserta

via esl : infernus et perditio non saturantur, nec sepulcra

dicunt : « Ohe satis cst : » deserta omnia sine capite, sine

viribus, desolata tecta, inlermissa opificia, inculta arva :

una omncs jam urgct cura sepulcri, haec dies noctesque

taligat, hanc nemo in posteram rejicit lucem : in-

stat quisque sollicilus proprio corpori praeparare tumbam,





FUXEBRES CANONES. I77

ruri, domi virgines corripuit et sustulit; sponsos in epulo

nuptiali oppressit, nuptiarum laetitiam vertit in luctum

novas nuptas exanimavit et abjecit, thalamos subvertil;

cantus et choreas abrupit, mceslitiam et lletum domesticis

indixit : ab urbe ille decesserat, in alias migraturus oras;

iter mors intercidit et exlinxit : pulsabat iste fores propin-

quae domus, responditab intra mors; tbrum alius intraverat,

processum illa interclusit; alium viam ingredi cogitantem

eademexcepil et abduxit; alius mensaui instruxcrat,

morsintercessit, parataque dape frui iuterdixit ; durum alius

fugiebat herum, scrvo fugitivo libcrtatem restituit obvia

mors; cuicumque illa occurrit, sepulcrum parat.

V. Yacuata? :edes ossuaria impleverunt texeruntque, mo-

nnmenta aperta mox inferenda opperiunlur cadavera,

clausae domus habitatorum absentiam testantur:

risus,lactilia undique exulant, regnat ubique fletus, mcestusque

por omnes it gemitus et dolor et horror. Ipsa terra inco-

laruin suorum calamitatibus ingemiscens, Dei misericor-

diam mullis et supplicibus precibus sollicitat, ut placatus

jôlit tantis malis dare finem. a Obsecro, Domine, clamat,

inorli pone modum, funeribus vix unquam saturandaenostris; jube a caedibus jam tandem continere manum :

facta sum quasi vidua undique deserta, attonita slupeo,

necsatismihi jam consto. Yiae desertae sunt, destitulae ha-

bitatore domus, sublatis civibus silet forum : mularum ani-

mantium voces, mitissime Deus, et atroces gemitus exaudi,

recor. Areae dominorum casibus illacrymantur, cessaruntratores, ereptum lugcnt pecora pastorem, ignotis in mon-

ibus sine rectore palantur : moeret equus sessore amisso,

t crebris hinnitibus domini interitum complorat : arva

uis deslituta colonis squalent; simili squalore obsita hor-

eut agri et vineae, data pecoribus pascua. Obsecro, Do-

nine, inferni claude fores, et mortis os obstruito; obsignaXXXVI II. 12



J 78 S. EPHR/EM SYEI OPERUM CLASSIS VI.

quae illa, lue grassante, aperuit nionuinenta : situ et illuvie

sordent domus, solita frequentia orbatae viae lugent; tri-

clinia, cubicula ulcerum pulresceulium odorem spirant,

cadaverum saniem olent viae ; sic extra et inlra et ubique

aer putredine tabescentium corporum balitu infectus puleL

Torcular sibi mors intra aedes nostras construxit, cujus

fama late per orbem pervagata est, coilegit populum

noslrum, et quasi uvas calcavit.»

VI. Verumtamen videte, fratres, ne vobis memoria ex-

cidat causa ob quam pcstilenlia nos invaserit. Enimvero

quamvis obriguerit nobis cor, et saxi naturam induerit,

attamen quae mala nobis inciderunt sentire debemus : atqui

nobis cavendum est ne, Deo nostra peccata vindicante,

talibus pcenis exerciti ita ploremus ut simul orphanum iui-

meritum flere compcllamus; neve hodie praebeamus cha-

ritatem, posleroque die aspera odia exerceamus : omnes

itaque puro corde et continuis precibus Deum propitiare

studeamus, ut pestilentiae finem faciat, nostrique misertus

avertat mala, et nos dignos efficiat qui die novissimo ipsum

beatas sedes repetentem sequamur.

CANON LXIV,

comm. xx. -«- In tempore peslis,

I. Quorsum jam quajritur historia rerum procul ab

aetate aspectuqu Jtiostro gestarum ? Mors ecce in aedibus

nostris cujuslibet aelatis mortoles depascitur, virga iuroris

armata saevit, cum utroque parente natos eilert ad tumulum,

cadavera prosternit humi, mox etiam dissolula compagine

ossa disperget qua sinent monumenti spalia : dulces ex-

pirant in complexu malrum infantes, et quasi decidui ilores

juvencs intereunt; vcntres qui vivos cffudcrunt, scquuntur



FINLBRES CAXONES. 1 7 (j

jxtinctos : repentino casu exanimata corruit matcr, cumnfans penderet ab ubere, sive otoula porrigeret, seu lu-

ieret ejus coma el dependulis cirris; vocat interini balbu-

iente ore matrem, nec eani obriguissc sentit; sic dulces

;antus et suavia oscula intercepit mors. At at quonam de-

luxit fons ille inexhaustus matorni nmoris?quomodo pressa

iilent labia adeo in sermone hlnndu, nec viscerum suorum

ructui ulla jam lihant oe< ula? cur vos, amici, in crudelem

natrem non insurgitis, quam piget gnato in ipsius sinum;orruenti succurrere? o mulier, quam cruda es, quam

uarbara, quae viscerum tuorum sobolem negligis ! Quid ?

*stne hic quem gestasti per menses novem ? num alius est

\b illo propter quem nuptias optasti, et cedificasti domum,

it videlicet fieres mater, et facultatum tuarum haberes

liaeredem? quodnam te modo impulit malum, ut natumaon modo desereres, sed et a tuo conspectu procul abi-

geres, adeo abfuit ut a collo tuo suspensum amplexareris?

Ehodum quid cunctaris? tende brachia, et natum sustolle

tuum, dira mater; admove ori ubera, etlacta; ampleclere,

ct labiis fige oscula. inexplicabilem luctum ! nec tamen

n lacrymas spectantium dillluunt oculi, nec erumpunt in

yoces dolore plenas : extinctis dominis solitudine horrent

omus, nemo tamen secum reputat tales fore quas habitat

des : relictae opes dominum reposcunt, pater occidit, fi-

us parente orbus undique derelictus errat : super nati

adaver exanimata corruit mater : reliqui silent, suis sci-

cet diriguere malis. Quid nos ergo tantopere sollicitat

ucis hujus usura plena lacrymarum atque moeroris, in qua

um maximo cruciatu atque dolore retinemur, cum nobis

ptandum magis sit invenire sepulcrum, quo nostrae mor-

alitatis ignominia tegatur? verendum namque est ne pol-

inctorem aliquando desideremus hanc protelando curam,

deo crevit pereuntium numerus, totque jam deserlae sunt

12.



!8 g. EPHRiEM SYRI OPURUM CLASSIS VI.

sedes : texere vias aggerali morbidorum grabati; neglecti,

derelicti in compitis mortui jacent in conspectu suorum si-

milcm mortem expectantium. Quis talia vidit unquam, aut

huicsimilem scenam spectavillugubrem horribilem?scriba

suo casu calamum fregit, tabulis caput allisit : ferelro eo-

dem bini, quandoque terni efferuntur discipuli, stupenle

magistro et atlonitis parenlibus : cum suo cultu virgines,

cum suis coronis sponsae, senes, juvenes et impuberes pueri

gregatim ad inferna descendunt : fceminae in gynaeceis oc-

cultse vulgi oculos fugiebant; ecce velut morticina canum

extra aedes projecta earum cadavera pedibus proculcantur.

Jamque adeo assuetudo mali animos efferavit, ut non modo

non lacrymis prosequantur mortuos, sed nec efferant qui-

dem, aut sepeliant : cadaverum numerus adeo incre\it,

ut assiduo labore lassati pollinctores, curam prorsus abje-

cerint, nec invenire sit qui sodalium calamilati mentem

adhibeat. Venere dies quibus intra canum aut ogreslium

bestiarum viscera sepulcrum opperiri compelliniur. Eia,

fratres, supplices ad ccelum tendamus manus, Dei clemen-

tiam cum gemilu et lacrymis imploremus. Succurre nobis

nunc,Deus, quaesumus, ut invalescentem in dies pes-

tilentiam avertas, neve committas ut servorum tuorum

corpora pereant, et canibus avibusque praeda flaot : ab

hujusmodi ignominia tuerc, precor, novos item nuptos, et

prohibe ne, dum venuslati student et mundum parant, Iue

correpti cadant, eorumque cadavera feris discerpenda rc-

linquantur. Rursus ne viri foeminaequepost aelatem integre

casteque exactam ab obilu projiciantur in vias, et a traus-

euntibus tanquam retrimenta proculcentur.

II. Interea vero dum infelix populus in tanta mala prae-

cipitatus, rerum humanarum speclaculum praebet, fratrum

nostrorum cladibus nos ingemiscere justum est, et cuni

acerbo dolore et luctu divinam clementiam in auxilium in-



FUNEBRES CAN0NES. l8l

vocare, antequam lux nos deserat. Te, Patcr et Fili, mor-

tui tivique laudent, et Spiritum sanctum sempcr glori-

liccut. Amen.

CANON LXV,

COMM. XXI.

I. Bcalum dicite, fratres, cui persuasum est mortem sibi

cssc incvitabile malum, proptereaque viaticum ad viam pro-

vidct ad scmpitcrnum aevum ducturam; quamobrem bea-

tum tc, charissime, arbitramur, qui non ignarus huma-

narmn rerum, quam eae fluxae et mobiles siut, piorum ôperum thesaurum tibi in ccelo reposuisti. At tu, Domine^ W.I }j , Xea die quam vindicandis impiorum sceleribus praestituisti, ^

fer aillicto opem mcrito crucis tuac, sicut lattonis misertus

cs. At tibi, frater, bona sit spes fore ut eo quo cflejes.tis Rex

venturus est die, te e somno excitet, et indumebt^ gloriai

evornet.

II. —Sedenimvero mors me maerore complevit, charis-

simi, eo quod a vestris subselliis in aevum sempiternumme separare parat. —Ut lamen ita sit, citharam certe

tuam, quam illa nostris choris auferet, ad supernam Jeru-

salem transferet, suavissimum melos illic modulaturam.

Tu autem, Domine, ne, precor, avertas faciem tuam a

servo tuo supremo vitae die, quo a tua majestate ejus causa

disceptabitur. Tu vero confide, frater; navatam sibi Chri-stus operam mercede fraudare non potest, pro tuis proinde

laboribus te illic ad commeritos honores provehet. —Hoc

ipsum, fratres, me exagitat, quod quis non timeat ? cumsciam illic unumqucmque pro operum suorum ratione

praemium seu pcenam laturum, sicut scriptum esl. Tua,

Domine, gloria in tuo adventu sua luce me recreet, ut tua



l82 S. EPHRÊM SYRI 0PERLM CLASSIS VI.

gratia sublevatus in illud transferar rcgnum ubi sempiterno

lumine justi amici tui beantur. Spes es moerentium, dulce

praesidium aflliclorum; tua, obsecro, pro me nocente stet

pietas. —Spes illa qua te per dies et noctes sustentare

consuevisti, eadem futura est ad paradisum comes, cumtibi resurrectionis affulserit dies.

III. Adesto mihi, Salvator meus, cum apparuerit mise-

ricordia tua, ut resurgam, tibique pro collatis beneficiis

gratias agam, quas debeo, maximascum

sanctis qui vir-

tutis studio claruerunt, et martyribus qui coronam adepti

sunt. Interim dum haec agilur vita, da nobis sic nostram

curare salutem, ut aliquando obtingat tuo potiri aspectu,

in nos beneficentiam testari.

CANON LXVI,

COMM. XXII.

Quicumque mortales estis accepti beneficii memores,

Filio Dei habete gratiam, qui vos a mortis servitute libe-

ravit; nam cum vestra vos peccata in hunc carcerem con-jecissent,ad inferos ille descendit, mortisque vincula rupit,

et mortuos e sepulcris suscitavit. Et quoniam collata ge-

neri nostro ab eo beneficia nec compensare, sed nec satis

quidem aestimare possumus, nostra certe damna recogitare

debemus, et ad ea reparanda poenitentiae nobis subsidia

comparare. Rapido cursu praeterfluit tempus, nihil semperfloret, aetas succedit aetati : felices qui praeteritae vitae ma-

lefacta damnantet expiant! miseri iniqui qui justitiam nec-

dum didicerunt ! Quod si, Domine sanctissime, ex jure et

justo nostras dijudicare causas velis, quem tuum absolvet

judicium ?

II. Nemo partis opibus confidat, nemo adeptus honores



FUNEBRES CANO>F.S. 1 83

sibi de immorlalitale blandiatur : non mortem, non per-

peluum ignem arcent ista, nec vos a poena absolvunt, Spes

iio>tij ia Dto >it, in cujus nianibus posita est inors vitaque

nostra; ab eo petendum est ut ab atro carcere nos liberet

in quem scelesti detrudendi sunt. Nemo confidal sibi illud

semper slabile et firmum permansurum, quod fragile et

caducum esl; in misera, infirma commutabilique vita ver-

samur, cujus gratia vitam immortalem amittere certe non

dcbemus. Quid enim prodest, si quis mundum universum

lucrctur 1

, etanimam in gohennam praecipitet, et incurrat

in incendia nullum habitura iinem? Una igitur nos cura

sollicitet, ut videlicet opera nostra Regi Christo approbe-

mus ; hicenim cordis nostri secreta scrutabitur, nostrasque

cogitationes propalabit. Satagamus ergo, ne forte ab eo de-

prehendamur pravis cupidinibus capti, atque ad inertiam et

voluptates pessumdati, nobisque illa regerat ; a Nescio vos,

» diseedile a me,qui operamiui iniquitalem 2. » Dum sumus

in his inelusi compagibus corporis, pnletque aditus ad im-

plorandam Dei miscricordiani, et obtinendam delictorum

veniam, ejus placare justiliam studeamus nostrorum con-

versione morum, et horrendum judkium effugere, quoniam

severissimum est, quaeque intentat supplicia maxime diu-

turna sunt.

III. Divinus sermo iu Evangelio sempiternam poenam ini-

quis diserte comminatus est, vitamque beatam et in omne

aevum maasuram promisit justis; edixitque iniquos Miarum

legum contemptores ad sinistram abjiciendos; justos vero,

qui ad illarum normam suos exegere mores, ad dexteram

cum honore locandos : ideo tuam, RexChriste,clemenliam

ornmus, ne servis tuis peccata eorum opponas, quoniam

sacramentum corporis tui sumpserunt. Tua, quaesumus,

Domine, pietas in supremo illo mundi die, et mortuorura1 Matlb. xn, a6.

—2 Id. vn, a5.



1 84 S. EPMLEM syri operum CLASSIS VI.

restitutione, ipsorum causam peroret, ut, ea sibi adjudi

cata, gehennam evadant, et Spiritu sancto subministrante

alas, ex hoc iufimo orbe in ccelum supremum invehantur,

justorum ccetibus sociandi. Tuam, Domine Jesu, miseri-

cordiam imploramus, tuamque oramus justitiam, ut miser-

tus nostri nostra nobis peccata eo die dissimules,quo judex

in throno luo sedebis ; quoniam fidem tuam obligasti fore

ut omnes qui coram hominibus te confessi fuissent, vicis-

sim ipse propitius et misericors conflleris coram Patre tuo

qui in coelis est, et coram omuibus Angelis tuis.

IV. Tui, Christe, memor j udicii, mea malefacla vehemen-

ler doleo; nec enim ullus illic futurus est lenitali locus,

quando dies ipse severitatem exiget; ne, quaeso, committas

ut a sede piorum abactus, incidam in eum ignem in quo

scelerum suorum improbi dependunt pcenam ; sed reo sup-

plici da veniam, tuisque constituta sanctis, quae ille certe

non meruit, praemia decerne.

CANON LXVII,

COMM. XXIII.

I. Uti jussisti, Rex Christe, fide comite vitae meae ad

finem venere dies; istud decretum ab excelso templo tuo

manavit, eoque spirilum meum in manus tuas venturum

significasti : hoc tantum oro, ut in lucidis sedibus regni tui

me constituas. Veniet dies quo cotruptibile hoc induet, quod

nec deteritur neque corrumpitur : vivit in aeternum qui

illud condidit et e nihilo creavit, ejusque vitali voce e tu-

mulo ad regnum vocabitur. Tua, Domine, nos voluntas finxit

et ornavit, libuitque libi tuam nos appelhire imaginem ; in-

terdicta meis parentibus arbor me perdidit, mea membra

succussit mors, dissolvit et attrivit; una mihi jam superest



FUNKBRES CANONES. 1 85

spes, si forte Bonus ille, qui rae fioxit, sua pielate nunc mi-

niine destitoat. Quod mihi certum cst, corpora oostra post-

qimm labefacta et corrupta fueriot, Filii Dei omnipotente

voce reviclura sunt, et omnes morlui ad vitam immortalem

redituri ; sed et morlis imperium desiturum, adeo ut justi

omnes iliam irrideant, insultentque illis verbis : a Ubi est,

.Mors, victoria tua1

?

II. Cum venerit Rcx Christus, Archangelus clanget

tuba, eoque clangore e sepulcris exciti mortui, in mo-

menlo resurgent nunquaui morituri : felices animac quibus

daLitur erecta lrontc in eo judicio consistere! Christi ad-

ventum corpora prxstolautur, dum animae dolent tamdiu

difleri ipsorum resurrectionem et restitutioncm in formam

prislinam, undc eis liceat interruptos cantus resumere.

Laudem et gloriam summo Patri debemus, qui e luto sua

nos voluntate formavit; ejusque Filio Jesu, qui descendit,

nosque misera servitute oppressos cruce sua redemit; et

Spiritui sancto, qui nos morte labefactos restituet, et

pristino reponet gradu.

III. Praedicator veritatis stultum de resurrectione dubi-

tantem seminis comparalione revincit : « Insipiens, ait,

» tu quod seminas non vivificatur, nisi prius moriatur 2. »

Mors itaque dux est, ad regnum viam demonstrat. Vereor

ne mihi mea peccata fiant quasi interjectus agger, et adi-

tum intercipiant ad praeparatum cunctis sanctis ccelesle

regnum. Hoc mihi, Deus, da, ut gehennam evadam; cae-

tera pro tua voluntate dispone,mihique, quem

ipseproba-

veris, locura decernito.

IV. A primo generis nostri parente mors erupit, et usque

ad Christum excurrit. Christus ejus imperium evertil, et

peccatum stimulum illius confregit; inde per omnes mimdiaetates parta hominibus per Chrislum victoria propagata

1i

Cor. xv, 55. —J

Ibid. 56.



l86 S. liPHRiBM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

est. Ghristo habeamus gratias, qui descendit, etpro nostra

salute mortein gustavit; Adamum idem in sepulcro invisit,

eique regnuin promisit; quid quod et omnes ejus posteros

venlurus Judex e pulvere suscilabit. Interea vero, dumpraesens fluit aetas, anima et corpus fragilis vitae amore

capta ab invicem separari recusant; idcirco, morte appro-

pinquante atque imperante divortium, sua damna plan-

gunt, et ambo Dei misericordiam votis et lacrymis solli-

citant, et dimissionem precantur.

CANON LXVIII,

COMM. XXIV.

I. Cum omnibus sanctis tuis, Rex Christe, spiritui servi

tui dona requiem ubi nulla perturbatio dominatur, unde

fugere dolor et angor ac tristes curae, ubi sola regnat lae-

titia de promissa nobis usquequaque perfecta bealitudine

nullumque habitura flnem. In Deo collocanda est salutis

spes, qui cum nostri generis auctorem ipse formaverit, li-

quet eum in sua potestate nostram habere sortem, vitam

et mortem. Humana omnia umbra et nihil sunt, fragile et

caducum est quod ficta felicitatis spe nos fallit; a tua, Do-

mine, sola gratia status et vita nostra pendet, tu ambo

tuere. Supra rerum naturam Bonus nostri amantissimus

extulit imaginem, quam ipsius benignitas formaverat; ex

quo autem mors ea labefactavit, in spem longe praestan-tioris vitae et plenae in gradum pristinum restitutionis

erexit, ut tanta munerati gloria, Muneratoris gratiam tes-

taremur.

II. Vide, fraler, ne imperatum tibi somnum moleste

feras; hunc enim futura resurrectio discutiet : audisti uti-

que Salvalorem dicentem : « Qui credit in me vivet, et



FUNKBRES CANONLS. 187

i non morietur in neternum, ct ego resuscitabo eum in no-

2 \ivimo die '. » Rursus beatus Paulus clainal : <. Oporlct

» corruptibile Jioc induere incorruptioneiu, et morlale boc

v indtierc immortalitateni 2. » Yirtus qnr illud iormavit,

collopsnm ejus formam reparabit : quamobrem jusli coeli-

tibus sociati Domino venienti occurrent, eumdcmque se-

quentur in coelum redeuntcm, illic promissa praemia rc-

cepluri, ubi animus omni melu solulus optata securitate

potietur. Separatur anima a corporc ; id vidclicet tu, Do-

inine, jubes: indeque e<> elevabitur ubi omnes sancti ma-

gnum diem tuum expectant, in quo sua corpora mirabili

decore ornata ilcruin induent, a^ternam tibi pro accepto

beneiicio habituri gratiam.

III. Paradisi arbor Adamum suo fructu pavit, et vila

privavit :

cruxin

Calvariae montefons salutaris fuit, ex

quo ei ejusque posteris vita manavit et de morte trium-

phus, cum ante peccati lue correpti contabuissent. Vos

precor, charissimi, ut cum in templum ao^solemnes preca-

8 conveneritis, memineritis mei, qai a vestro con-

spectu mox arcendus sum, spe omni reditus incisa : orate

ut, cum venerit Judex, et iinusquisque operum suorumsarcinam portabit, mihi propitius sit. Rex Christe Salvator

noster, in die adventus tui me meo e tumulo educito, et

ad tuam dexteram astare jubeto; socia me ccelibus justo-

rum, qui libi placuerunt et in crucem tuam crediderunt,

teque confessi sunt; jube me cum ipsis aeternae vitae haere-

ditatem adire. Christe, Rex gloriae et mundi Dominus, tui

vultus imagines, quas infernus mortalium vorago hausit,

recupera et restitue; obslruito os quod omnes juslos et pios

cultores tuos voravit, meque pro tua clementia regni tui

hneredem cum illis institue. Eo die adventus lui, Salvator,

qui omnes mortales ingenti terrore complebit, et ad judi-

1 Joao. vi, 4o. —* 1 Cor. xv, 53,





FIM-IJRES CAiNONES. 1 89

veritas et justitia atque promissa a Salvatore felicitas, quique

ea fruiluri sunt unici ejus legis seternae custodes. Quod reli-

quumest,rccogitate,rogo, inevitabilem esse nobis morteni;

deterit ha?cel labelactathumanaorunia, oosque ijisius manucadere necesse est. Dum pcenitentiac datur locus, veniam et

pacem a Domino flagitemus ; certum enim et ratum est

poslhac nullam sero resipiscenlibus resture spem.

CANON LXL\,

comm. xxv. — In tempore pcstis.

I. Ecce jam sacrae squalent acdes, qui eas frequentet jam

nullus est; omnes scilicet tuum, Domine, mandatum sus-

tulit. Sacerdotes inter gemitus et lacrymas relicti sublatos

a suo consortio collegas atquc ad non redeunda mortis loca

trauslatos complorant. Flete, plorale nunc senes, baculus

voter confraclus esl, nec jam relictus est qui vos labantes

suslineat, aut sublevet lapsos; inimica mors illum fregit,

contrivit ct humavit. Quis vestrum, fratres, ad tantam ci-

vium nostrorum stragem oculos contineat, ne diilluant in

lacrymas? quis premat dolorem, ne in acerbos erumpat eju-

latus? quis siugultus suspiria cohibeat, dum cernit juvenes

omni leporeet venuslate pracditos, quasi flores torrente aestu

arefactos, periisse? Te, summe Pater, qui ad magnam glo-

riam tuam nos fbrmasti, precamur, tua nos pietale serva

ac tuere, ne augusta vultus tui imago dispereat, fialque ini-

micorum ludibrium; luum namque est, salutem et secu.

ritatem supplicibus asserere.

II. Nullum lclhi genus est illo funeslius quo impium pe-

rire contiugit ; ipsius impietas rogum quo sine fine creman-

dus est accendit; nonest ejus consolabilis dolor, cum summasit omnium bonorum nmissio, et desperatio recuperandi.





FUNEBRtS C A.NONES. 1 9 1

tamen meinento mei, et ignosce reo : opus manuum tua-

rum suin, tu compegisti me ; venial auioris prislini recor-

datio in inentem : pins es et mitissimus ; venict illa dics

quando mortuos ad vitam evocabis, ne ine, precor, ab illo-

rum consortio disjungas : tua mihi succurrat virlus, quae

vitain ante dedit ; ecce Diaboli ludibrium factus sum, ejus,

wo, compescesannas : tuanostempla appella>li, uc,quacso,

âcratas tibi sedes in noslri caruiiici^ poteslateui venire per-

aiittas; sua ilJe actus invidia, splendorem quo oHendebatur

lobis eripuit, nudos projecit iu non redeunda inierni loca.

Nobis mors maledicta prxest, excubatque pro foribus, exi-

um prohibere parata, imo et spem omnem illiuc evadendi

ibscindere sicunde ailulsisset : tu aulem, Domine, tuum e

coclo mitte Dilectum, qui atri carccris scras perfringat;

cumque adversarium noslrum ipse profligaverit, tu nos-

runi reparato casum.

II. Magna habent patresfamilias unde sibi gratulentur,

>i tamen custodivere dcpositum, et sedulo atque utiliter

credita sibi talenta Domino suo cum foenore repraesenta-

runt : navatam ille sibi operam remunerabitur; supremo

[juippe die manifestus aderit, et illos sepultos e tumulis

educet, justoque praemio honestabit fidem qua ipsius ex-

plevere mandata; inde in beatorum sedes translati et con-

>ociati Angelis magnam assequentur gloriam. Tua, Domine,

^recor, potentia homines tibi sacratos corroboret, ul servos

rigilantes se tibi praestent, fidenter expectantes adventum

tuum cum ardenlibus lucernis, indeque regnumadire tuum

mereantur. Hic dies tuis, slrenue pugil, laboribus finem

attulit; stadium ad certauien intrasti, ex quo victor redi-

isli; cursum tuum consummasti, fidein inlegerrime ser-

vasti : tibi utique Filius Dei laborum mercedcm rependet,

ubi ipsius inagna dies illuxerit. Cum aulem Oriens ex alto

ad nostram redemptionem prodierit, tuas, oramus, pro



1<) 2 s * EPURÊM SYRI OPEIUM CLASSIS VI.

nobis ad illum fundc preces; hostia videlicet sunt ipsi

gratissima : confide, tuus cum venerit Dominus, et ipse

vocaberis et resurges.

III. Filii, suscipite disciplinam Patris, atquc tesUmen-tum ccelestis haereditatis; ambo a Domino manant, et in

aeternum manebunt. Extra illa jam nihil est, nisi mortale

et caducum : mundus transit, ejusquc seu commoda seu

incommoda somnia sunt ; sola manet vita iis qui bene vi-

vendo scmper vivendi pignus accipiuut, et in fine dierum

magno Regi venienti occurrent. Bona quae nobis praedicata

sunt nunquam interibuntjhocmihi, charissimi, afFerte gau-

dium, ut omnes in veritate et doctrina sana ambulelis; sic

enim fiet ut cum vobis dabilur Sponsi faciem intueri, ego

vicissim de filiorum meorum felicilale gaudeam.

IV. Fratres, verbum Domini suscipite, ut vita caste in-

tegreque transacla, ab hoc mundo in alterum sine fine

mansurum transealis; quoniam Dominus misericordiam

suam in appropinquantes ci ejusque gloriam diligentes

ostendet, istorum corpora in die magna sua clarificabit

et quod verbis explicabile non esl, tanquam caput claritati

corporis sui perfecte configurabit populum suum : illic

Ecclesiae filii decreta in omne aevum coelitibus bona asse-

quentur; hunc scilicet beatissimum statum Christus pro

sua summa erga eos charitate ipsis prarparavit, quem etiam

eo die quo se nobis conspiciendum dabit, mox ppracto ju-

dicio ad suum regnum revertenlem comilnbunlur.

V. Pnrtns ccce opes relinqucre compellor, imo el vcs-

tem, nudusque et inops hiuc excedere; nec modo qure

mihi allluebnt rerum copin, sed et vita ipsa me dcslituit;

honorcs, divitia; nd sepulcri conslilere limen, ncc licuit

ullra progredi, et dominum eo mox inferendum sequi :

cognati quoque mei nbierc procul, sprcvcrunt me, ct con-

spectum odcrunt mcum ; sed ct uxor ct nnti mci, ut mc



I l NEURES CANONES. 1 (j5

veteri gloria spoliatum aspexere, statim fugerunt, circum-

fusac cadaveri meo noctis horrore perculsi. lluc vos adeste,

opulenti et potentes, ac funestam rerum nostrarum con-

vcrsionem et infelicem exitum considerate; et si quas forte

animadvertitis contractas cx praeteritis annis labes, si qua

admissa olim peccnta rcmordent, paraluui iniquis igncm

extimescite et cavetc.

VI. Spes omuium noslrum, Domine, tu es, et pereun-

tium vita : quanquam tibi non pereunt, qui dormiunt,

morlui; resurgeut nimirum statim ad voluntatis tuae nu-

tum, eorum dolores obtoii vitali verbo oris tui revanes-

cent : led et ipsortun corpora claritate mirabili illuminata,

ad instar mntutini sideris, fulgebunt, perpetuaque pace

fruetur animus residentibus molibus quos vehemens et

fercx nalura ciere solebal. Quae cum ita sint, precor quae-

soquc le, Deus magne, ut quas mihi naturae meae pravitas

allevit maculas, tua gratia abstergas, ne forte mihi adilum

ad propositam virluti gloriam occludant, quam tuo favore

me assecuturum confido; adeo ut postquam redivivus pro-

missam corpori clariludinem accepero, in societalem cce-

iestis regni tui civium merear cooptari. Non nobis tua

Domine, intulit volunlas quod patimur malum, nec illa

vitae nostraj spatium conlraxit, et approperato letho con-

clusit, unde in nihilum post brevem lucis usuram recide-

remus : mortis lerminus ad cohibendam peccandi licentiam

positus est, ne homines sine fiue peccarent. Extrema au-

tem mundi die Dominus Jesus apparebit, et omnes quidem

mortuos vita donabit ; eos tamen duntaxat sibi in regno

socios alleget qui strenuam ei operam navarunt, ratus mi-

nime decere homines ccelo dignos posthac in terra morari

quam alias ipse execrationibus prosecutus fuissel. Hic

porro admonemur ut vilae nostrae rationes eo ordine pru-

denter ac seduio componamus, ut quo die venturus est

vxxviii. i5



]g4 S. F.PHILEM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

Rex, sui regni consortes nos habere minime dedignetur :

cjus porro domum asciti, prrcteritaruin aerumnarum memo-

riam perennis felicilalis gauilio pcnilus discutiemus.

VII. InvictiRegis noslri advcntus universum orbem con-

cussit, atque in sui admiralionem traduxit; mortuos quippe

excivit e tumulis, ilhiminavit caecos, leprosos mundavit,

mortem et Diabolum vicit, gencri nostro libertatem asse-

ruit; ipse mortuus et sepultus de sepulcro redivivus et

integer emicuit, etin ccelum adsuum Genitorem remeavit.

Cum vero tempusadvenerit, in terras iterum

descendetcum majestate magna, stipatus omnium ccelestium ordi-

num agminibus : tum vero datam in Evangelio Discipulis

fidem liberabit, promissumque in ccelum ascensum com-

plebit, dabitque usquequaque integram sempiternae felici-

tatis haereditatem adire.

GANON LXXI,

COHM. XXVII.

I. Me quidem mirifice exhilaravit, quisquis ille fuit qui

mihi narrabat appropinquare diem quem Dominus suo ad-

ventui praefinivit, quique reparabit mortuis amissam prae-

sentis lucis usuram et futurae felicitatis spem. Deo gratia,

qui mortem inexorabilem fecit, cujus proinde fidem nemo

donis labefactare queat, qua3 iniquos et justos promiscue

rapit; ille solus qui ad tuam, Domine, crucem profugerit,

die adventus lui te sibi placatum inveniel.

II. Cum nihil essem, de lulo formisli me, et nunc quo-

niam (ormam quam dedisti labefeeit mors, tu, Domine,

labefactam restituc, ut perpetuum beneficentiae tuae lestem

me habeas. Rex noster Ghristus, ccelo delapsus ab alto,

mortuis refcret vitam, sepultis lucem; tum vero te preca-



1 l M-BRES CANOMiS. 10,5

mur et quassumus, magne Fili Dei, quose nostro convictu

islulit mors nobis redivivos rcsliluo. lecum IU rogno tuo

cinn summa ^jloria semper victuros. ô\ quippe Filii Dci

findet sepulcra et mortuos ad prsedicandam Reparatoris

sui potenliam excitabit : novus tunc Lucifer deiunctis red-

det diem, et Chrislum in sepulcris laudarc docebit. Sic

Christus, qui propter postram redemptionem, venit, pro-

pter nostram rcsurreelionem redibil. Tu, Domine, meumniiseratus casum, tribue modo mihi vitam r*aitta«g et pa-

cem, ut in die adventus tui tuam videam in me clemen-

tiain : quod de me slatuisli, ad eilectum perductum cst

luo obsccuta numini mors ine suslulit, tua milii miscri-

dia amissam rcparet \itam, benelicii me memorem sem-

per agnoso

III. Christi in nosmerita ubique testari debemus; quippc

qui naturam mortalem a mortis lege excmit, data fide spe-

que certissima futurae resurrectionis : gratias igitur habes-

mus summi Patris Unigenilo, qui nos a sacvissima mortis

dominatione liberavit. Te, eiagne Pater, invoco, qui nos

ab initio e lulo finxisti; propitius esto mihi, et vitam mihi

reddito qum Tftciasim tuorum erga me meritorum memo-riani milii reMiluat. Te, Jesu salutis Ii°paralor nostrae,

laudo, qui arbilratu tuo atque amplissima potestate vilam

et mortem dispensas. Gloria sit Patri, Fiiioque, et Spiritui

sancto, qui vitam restituet mortuis, quando mortis tyran-

nidem gloriosa omnium justorum resurrectio subveriet, et

vilas inchoabit imperium. In Patrem credidi, et Filium

confessus sum, et Spiritum sanctum adoravi meaj Repara-

torem vitab.

i3.



lgG S. EPHR-EM SYRI OPJiRUM CLASSIS VI.

CANON LXXII,

COMM. XXVIII.

I. Rex Christe Reparator salutis nostrae, hoc mihi da

atque largire, ut, cum veneris, me redivivum e tumulo

exlrahas, cumque tua se prodet majestas, ad ejus dexte-

ram astare me jubeas. Tuam, Domine, adoramus crucem,

in qua noslra reposita cst omnis salutis spes, quaeque nos-

tris corporibus immortalitatem et splendorem impertiet;

salutare tuum expectant oculi mei, et justitiaj tuac sermo-

nem opperiuntur aures : ne me, quaeso, in sepulcro desti-

tuas, cum sis sepultorum spes. Vox Filii Dei Adamum in

pulvere jacentem eriget, et ad lerram quidem promissionis,

ut olim Hebraeos, transferet, quem coelo invectum iramor-

tali gloria convestiet.

II. Interea vero dum illuc ascendere necdum licet, sanc-

torum voces quasi touitrua aures pulsant : insonant suis

Apostoli tubis ; peccatores ut resipiscant admonent, et vcram

sibi vitam comparare studeant; nam quae nunc agitur vita

fabula est. Nostram ecce resurrectionem nobis annuntiant

Prophetae; Apostoli propositum virtuti praemium; Evan-

gelium Domini viam demonstrat qua itur ad regnum. Te

tolus, Domine, orbis flexis genibus adoret, et omnis lingua

laudet nomen tuum, qui es reparator mortuorum, et om-

nium morlalium posthuma spes. Anima autem mea in Deolaetetur, et omnia ossa mea dicant : o Domine, in miseri-

cordia tua vivifica me. » Ad te clamamus, Dcus immortalis;

bonum nunquam natum, nunquam desiturum : nos mor-

tales mors ecce premit, manifestum tibi dolorem noslrum

considera; nostra nos peccala clamare cogunt, quae alias

in Paradiso nobis praeripuere vitam, propter quod et nunc



PUlfBBlBS CAlfOlfEl, 1 97

el lemper tuam imploramai clementiim, et obeecramui

nt mortalis et fragilis naturae tutelam suscipias : ne com-

mittas, Domine, ut noslra nos peccala portrahant ad in-

tcrilmn, cum ipse sis qui peccata dimittis; ne orphanos

destituas parvulos nostros, neve seucs omni praesidio nu-

datos ignoEniniae et miserisa expositos dorelinquas. Mors

oadem est semper, et ex aclibus nostris nostrum arguit

rcatum; jam istud duntaxat petimus, ut nos ab illa tuearis;

atrox quippe crudelis est, immilis et omnis pietatis expers.

I rbi cave, precor, in qua vera in te pietas iloret, cujus

salutaris doctrina oranes circa regiones pervagata est; ne,

uti olim Sodoma, civium luorum sepulcrum etrogusfiat:

clemens amator hominum, avidae morlis ori injice frenum,

et inexpugnabiles ejus porlas obstruilo; sic enim flet ut

quae non potuere genus noslrum extinguere, pedibus nos-

tris scabelh fiunt. Ne nos tuo, Domine, proesidio, desli-

tuas; pro ea charitate qua nos amasti, etiam nos prolege,

ut tibi sedulo strcnueque serviamus.

CANON LXXIII,

COMM. XXIX.

I. Tibi jucundissimus semper erit prudentum virginum

conspectus, quippe quae puro oleo suas instruxere lucer-

nas sancte inlegreque vivendo. Sedes in ccelo castis et

juslis discipuiis paratur pro iaboribus quos in terris pertu-

lerunt; illic in paradiso voluptatis perpetuis plenisque gau-

diis fruuntur. Subeat vos, oro, charissimi, mei meraoria,

quoties teraplum oraturi intratis; nam etsi nullius noxae

integer sim, orthodoxam certe fidem nulla maculavi labe.

Bone Deus, qui naturam nostram ab initio e limo formasti,

nunc lapsam ac deformatam pristino reslitue nitori; ipsius

namque spes opesque sunt in te uno omnes. Tuum, salutis



1q8 S. EPHR.EM SYIU OPERUM CLASSIS VI.

assertor nostrae, judicium horrcndum reputans expavesco;

ne me, quaeso, in oculis cceleslium spirituuni, in foro su-

premi Judicis causamdiclurum, ignoininiosae nuditatis

poena dedecores. Vestram exoro charitatem, charissimi,

vestras imploro preces, mihi propitiate Deum, ut in augus-

tam gloriae suae sedem me recipiat. Non est cur tuis, Dis-

cipule veritatis, dilfidas rebus, ut qui gloriosam lampadem

tuam ornaveris, Domino, quacumque die venerit, paratus

cum solemni carmine Hosanna occurrere.

GANON LXXIV,

COMM. XXX.

I. Divini Patris Unigenitus, quem a viridi juventa usque

ad effoetani senectutem dilexisti, in paradiso voluptatis in

consessu sanctorum tui, frater, memoriam tuebitur, quod-

que integra tibi constitit orthodoxa fides, pudicus ac de-

corus ubique slatus, incessus, vultus, oculi citra omnempetulanliae notam, ideo tui nominis fama viget adhuc, et

velut odorata species suavem spirat odorem. Ecce in An-

gelorum societatem cooptatus es, et paradiso voluptatis

tuum transcriptum est nomen, in coelesti Jerusalem corona

gloriae decorandum. Vox illa quae Lazarum et puellam

Jairi flliam suscilavit, te quoque e tumulo excitabit, secre-

tisque malis omnibus, cumulata bonorum complexione

munerabitur.

CANON LXXV,

COMM. XXXI.

I. Venere Apostoli nunliantes vitam nobis tua roorte

reparatam; iidem, qua^sumus, redeant ad tuum tribuna!

pii pro nostra salute deprecatores. Christe Rexglorine, qui



1TNEBRES CAXOMS. 1 99

quos amisimus firatres collegisti, tua nos dextcra a morte,

quae nostris exerto gladio cervicibus imininct, protegej sed

et divinus ille Spiritus, quein exaquis baptismi induimus,

nobis tuae misericordias foros nperiat, ut intra ejus limina

idmissi, tuorum erga nos meritorum amplitudinem teste-

ninr : interim BUam senes defleant calamitatem, adeo per-

crebuere ranera , ut juvenes senum funerateree pollinclorera

ieeiderent; at si mors jurenes rapit, quid praeler ignomi-

niam reslnt senibus sepuitura cuiluris? CaHeras ertjo mit

tanms cogitalioncs, unaquo sit cura precandi Dcum ne nos

furor BJna ab omnibus solvat curis eo judicio quod in So-

domitas evetcuil, eo quia aliis distcnti negotiis ei uni vacare

noluerunt, ut precibus ct votis Dei clementiam exorarent.

Sacerdoles in templo hymnis et psalmis, quos a Spiritu

sancto acceperunt, tuam praedicant uiajestatem ; precor

quresoque te, milissime Dcus, averte malum, ne sacrum

quod tibi fundilur melos in nasnias funcra sociorum con-

vertant.

II. Crux sancta, quae Ecclesias fundasti, et ad gloriam

tuam magnificas excitasti asdes, nostram, quaeso, haerentem

pulveri fronteni releva, caeteraque membra detrita et con-

sumpta redintegra. Incolae tecta reliquere sua, inde squa-

lent desertaj aedes; ipsa corpora, cum ferendo dolori non

essent, destituerunt animae. Grux Salvatoris, vitae repa-

ratrix expultrixque morlis, tu, quaeso, mundum sartura

tectum et ab omni detrimenlo sincerum inlcgruttique

custodi. Pater omnipotens, qui nos verilate obsignasti,

hnereditatem dilecti Filii tui juxta fidem luam nobis con-

\a, refecto quod de luto formasti corporc. Annue, Deus,

quod supplices, lacrymantes rogamus; ne, precbr, nostras

despicias preces, sed consueta nos misericordia complec-

tere, et propitius da supplicanlibus servis pacem et salutem.



200 S. EPIIRjEM SYRI OPERUM CLA.SSIS VI.

GANON LXXVI,

COMM. XXXII.

I. Rex vitae repertor et reparator de coelo venict cummajestale magna, redditaque sepultis usura lucis, sepulcra

vacuabit. Universa terreni Adae posterilas in unum conserla

agmen resurget, defunctorum Suscitaloris potentiam tesr

tatura ; quamobrem mcerorem peliile, mortales; fausta

quippe dies Domini adveniet, quac et dormientes experge-

faciet, et moestos exhilarabit : Angeli et cceliles universi

Dominum venientem comitabuntur, vobisque sua gratu-

latione diei iliius laeliliam cumulabunt. Vos ista petunt

laetissima nuntia, quos crux Salvatoris redemit, el sempi-

terni regni haeredes instituit; tristes proinde curas animo

excutite, appropinquat ecce Domini adventus, cujusdivina

vox in intimos terrae sinus penetrabit, indeque extrahet

paratos laudum ejus buccinatores. Laudibus amplificemus

et proni adoremus Jesum Verbum divinum, ejusque me-

moresbeneficiorum,

rocogitemus nosejus

crucefuisse

redemptos, iilumque iterum in terris conspiciendum, et

generi nostro vitam reddilurum die omnium maxima, in

qua ejus majestas tota se prodet.

II. At quis nos liberabit de corpore ? generator hoc est

et altor pravarum affectionum, mortis mancipium, et ser-

vus peccati. Deo autem gratia, qui dedit nobis pro suabona voluntate victoriam, et nece Dilecti sui nostro generi

salutem asseruit. Nae tuam, homo, sortem ignoras, si cor-

poris tui dissolutionem moleste feras : Rex siquidem noster

Christus, summa deserens, ad ima dcscendet, e sepulcris

mortuos redivivos educturus; educet utique et gloriam

regnumque suum cum illis communicabit.



FUXEllIWS CAÔÊS. 201

III. Enimvero si Adami crimen mortis invexit tyranni-

dcm, totamquc naturam perdidit, oppido quam poliori jure

justiliaui ct vitam nobis reparavit Christicrux, quae

mor-tem vicit, nostrumque genus ab omni rcntu purgavit ! Hanc

profecto spcm mortuis Dominus ostcndil, magnum doloris

ipsorum levamentum, tum quod c scpulcro propria virtute

emicuit, lum quod, everso niortis iniperio, aditum morla-

libus patefecit ad immortaliUilcm, atque ad beatam vitam

eximiis cumulatam bonis proloplastum ct omncs cjus po-steros traduxit : scilicet quia deliquimus, mcrito in nos

exarsit ullrix juslitia, qunc quidcm nos univcrsos disperdet,

nisi tua, Doniinc, clemenlia miseris succurrat; hujus pro-

feclo opera illius rcinollcscet ira, et strictum gladium pla-

cata dcponct. O prnesidium ct salus noslra, tuain peromnia

momenta implorainus opem : misericors pie Domine, suc-

curre miscris oppressis, ct praesta ut in Ecclesia sede gra-

tiarum debitum Trinitali tuae modulemur carmen. Proptcr

scelera nostra terram diebus istis improvisi concussere

molus; scilicet quia aucla est iniquitas nostra, ideo gra-

viora nobis incubuere mala. Peccatores, Domine, ad poeni-

tentiam adducito, et miserationes tuas a nobis pcenamcommerilam depreccntur, nostramquc nequitiam supremo

Judici excusenl. Profeclo nisi misericordia tua nostram in

tuo judicio causam defendat, nulla superest salutis spes;

genus quippe nostrum per se impotens est ad mitigandam

indignationem tuam, acceptas a nobis injurias jure perse-

quenlem. Christe nostrae assertor salutis, humanae nonignarus conditionis, tua, quaesumus, erga nos utere cle-

mentia; homines namque ardenter amas.

IV. Jesu redemptor meus, ab implacabili morte eripe

mc ; prohibe malum, ne illa me in tartarum praecipitet;

oppressum me subleva, meos oppressores coerce, et ser-

um tuum laetifica; quia spes mea et praesidium meum tu



202 S. EPHRjEM syri operum CLASSIS VI.

es. Jesus, verae sapientiae doctor, viam ad ccelum ducentem

nobis suis praeceptis demonslravit : « Cor vestrum, inquil,

terrena despiciat; horreatanimus quaecumque occurrunt

nefaria et scelerata : hac itur ad vilam. » Si sic res est, o

me infelicem ! quoniam ecce propinquat vitac meae finis; et

quae mea fuit segnities? nullum mihi viam propediem in-

gressuro paravi commeatum; sed et quo mc vertam, Cre-

ditori mox rationem dati el accepti redditurus? Quarc,

dum vacat, remissionem debiti ab illo supplicibus mullis-que precibus impetrare studeamus, ut in proximo judicio

nos accipiat placatus.

V. Lux salutaris inferno affulsit, et mortuis resurgendi

potestatem fecit; revixere plurimi, et civitatem ingressi,

suique Suscilatoris pra^cones effecti, necis ejus auctoribus

execrabile parricidium exprobrarunt. Resurgelis vos simi-

liter, qui leges Dei negligilis, violatis, rumpitis; videle nc

vos ante peractam poenitentiam Dei judicium opprimal.

Supplices propitiemus Jesum, ut nostri misertus partum

nobis sua nece thesaurum aperiat, atque perfectum ac

sincerum sui amorem nostris inserat cordibus ; nos vero,

dum praesens agitur vita, paratum nobis sub ejus alis quae-

ramus perfugium.

VI. Etiam, Domine Deus, meae arbiter mortis et sorlis,

cum veneris, tuus, quaeso, suavis et dulcis Spiritus me sup-

plicem, solum, undique desertum, per salutis viam ad tua

regna deducat. Christum interim magnificemus et venere-

mur, ejusque in nos merita recolamus ; humiliavit videlicet

semetipsum, et pro nobis mortem gustavit; quid quod et

suum modo corpus et sanguinem nobis imperlit, et olim

sua morte vitam Adae ejusque soboli reddidit, et ab aeterna

morte liberavit? sed et in extremo suo adventu nos pa-

riler sua cruce redemplos cuui universa Adae progenio

suscitabit.



FUNEBKJJS CAISONES. 200

VII. Divina r<tt quae Lazarura e monumcnto evocavil,

tibi quoque, fraler, vilara amissam reparabitj mox etiam

ad suain dexteram aslare concedet 1 rajslitiita die qua Mejus majestas manilestabit. Agite, Adaj nepoles, Filio Dci

Hosanna occinilc, cantate hymnos, hunc dicile oranium

morluorum excilatorein ; dum cgo in boc vitnc mortisque

confinio diserle palamque proiiteor ine in Patrem credere,

cultumque Filii et puram SpiritUS sancti religionera susci-

pere, atque coniidere iore ut \'n\ plana salulis raihi pan -

datur ab hisce tribus uoininibus. llcputanti raihi tuum,

Salvator meus, adventum, cor pepulit horror pectusque

trerauit : quid enim uon expavescam, dum meac menti

objicis monumenta situ et illuvie squalcntia, mortuorum

rejectantia redivivos cineres, et reiracta compage fatiscen-

tem iniernum, indeque patefactum resurgentibus exitura?

mortem prselerea inexorabilem, nec ulla arte flectendam

ut parcat, nc fratreni a fratribus, natos a parentibus di-

vellat ? Quamobrem vos oplo, charissirai, niihi apudDeumin Ecclesia dt>precatores, sic vobis promptum est vestris

precibus meum lenire dolorem ; approperato ecce gradu

mors vilam mihi in medio cursu abrupit, forraam exlinxit,

corpus exanime in scpulcrum projccit. Quotquot ista au-

distis gentes, Ghristi gratiam magnilicate; ejus quippe ad-

ventu et cruce mortalibus vita reddetur, et servis regnum

comparabitur. Siccine me mors abstulit, compegit in tu-

mulum, corperculit, turbavit mentem apprehensione mali

impendentis, animam acorpore

separavit.

^ 111. Brevis est in hoc orbe vitae nostrae cursus, celerri-

meque peragitur. vos qui ad interitum ruitis, peccatores,

resipiscite aliquando, et maleficia vestra damnate; nec

enim mors pretio, sed aequitate jura describit; non aesti-

mat opes, opulentos juxta atque pauperes promiscue rapil.

Gloria Patri,qui nos condidit, et Filio, qui nos cruce sua







206 S. BPH&flM SYRI OPERUM CLASSIS VI.

ditabis : gratiam Reparatori luo habelo, qui coelestiuni

spirituum societatem tibi promeruit et praestilit. Talia

porro recogitantes simul rapimur ad suspiciendam ado-

randamque divini Patris benignitatem erga nos singularem,

a quo Unigenilus ad nos allegatus genus noslrum a Diabolo

ac morle liberavit, et nunc ad dexteram sui Genitoris

assidens pro nobis omnibus inlerpellat. Et sane si priori*

Adae inobedientia mortem accersivit, et omnes ejus poste-

ros damnavit et perdidit, versa vice secundus Adam reos

absolvit et vita donavit. Quamobrem iterum iterumque

supremo Patri gralemur quod dilectum Filium mium nostri

generis Salvatorem instituerit, atque debellatorem mortis

et Diaboli dederit, statueritque eumdem ad suam dexteram

pro nobis adesse deprecatorem.

CANON LXXVIII,

COMBI. XXXIV.

I. Vitse labenlis usura defuncli suis e tumulis divinam

erga se clementiam laudant : Deo gratia, clamitant, qui nos

aliquando noslro e pulvere relevabit. Vos autem moriluri

confidite, postquam Adae corpus ipsius culpaconsumptum,

formamque squalore carceris corruptam, Ghristus resti-

tuere et ad dexteram suam collocare decrevit; idque, fra-

tres, ad vestri levamentum doloris frequenter animo revol-

vite, venturam aliquando diem in qua omnipotenti ejus

voce exciti evigilabunt dormientes, deque suo excitatore

magna praedicabunt. Tuani propterea, Chrisle, crucem

adoramus, per quam constat salus et resurrectio nostra,

mortuique resurgent et sua resument corpora, indita sibi

diwnitus luce clarificata. Etiam atque etiam te, Domine,

laudamus,quod ab initio naturam nostram condidisti et



HNEURES CANONES. 2O7

eatornasli, deinde in serritotem abdactan pct Dilectum

tmiin j)relio magno redemisli. Chrisli siinul benclirenliam

prata praedicationc, ampliGoemus,quoniam se ipsom humilia-

vit subiitque mortem sua volunlate sosceptam, ut Adamumad eam, a qua excider.it, Pnradisi Iwcredilatem rOTOCarot.

Tua scilicet, Salvator ooster, cruce rodempti Adae posterf,

qui jamperditi erant, in novam OTaSere lucein, et de sepul-

cri pulvere cceluin invecti sunt; propter quod adorent te,

salulis Reparator nostrae, superi inferique, tua vidrlicet

resurrectione roborati dudum excussimus peooati jugum.Quamobrem iterum Chrbti bencficcnliam oonfiteamur,

qui sua pridom cruce oobrs liberlatem asseruit, seque re-

diturum recepit, ut animsfl corpus restiluat, et corpus in-

fusa clarilate illuminet. Interini dum ego tua, Domine,

admiranda opera memoro, tua me, misericors Salvator,

consueta clementia fovere ne, precor, absistas, ut statutotempore de terra relevatus, majestatem tuam dignis laudi-

bus amplilicem. Ilerum atque iterum laudetur Pater, et

Filius, et Spiritus sanctus ; tria nomina, personac tres, unus

Deus humani gcneris reparator.

CA.NON LXXIX,

COHH. XXXV.

I. « Legem tuam dilexi, Domine, ideo mandata tua

» custodiam 1. » Diaboius suis me arlibus circumvenit, et

captivum abduxit, sic mea culpa in eum unde creveramlimum redactus sum : attamen confido me aliquando tua

excitatum vocc revicturum. Temere decerptum a proto-

plasto in Paradiso pomum me reum fecit, peccato mortique

addixit; virginis Mariae Filius me mco reatu absolvit, sibi-

1 Psal. cxvin, iGj.





FUNEIIRES C VNONES. 20O,

vissimo fiet iis qui peccaverunt, nec dignas peccatis sus-

cepere pcenas. Quicumque autem operati sunt justitiam,et

Domini sui praeceplis obtemperarunt, justum meritorum

praemium recipient in ccelo, et vitam aeternam obtinebunt.Gaudebunt justi acternum otium adepti, ipsa prneteritorum

laborum recordatio ipsorum gaudium cumulabit, mutuaque

charitate sibi de soluta mercede gralulabuntur. Tu, Do-

niine, qui pius peccanlibus ignoscere sempcr es paratus,

nos upplices luamque iinplorantes clementiam propitius

evaudi, etdomesticis tuis benignus accense; sedet defuncti

fratris nostri miserere, ejusque peccata dimitte.

CANON LXXX,

COMM. XXXVI.

I. Quin te, frater, praedicem hominem fortunatissimum;

corpus namque tuum nulla inquinalum labe velut acerram

puri thuris plenam a prima aetale Deo sacrasti; quapropter

tuus te Dominus ad amplissimam pacis regionem, ad pro-

missa vitae sempiternae gaudia traduxit : totum vitae tempus

in piis vigiliis, jejuniis et assiduo precandi studio trans-

egisti,atque voluntariae paupertatis opevelut superimposilo

ponte trajecisti fretum naufragiis plurimorum infame, nul-

lus dubitoquin tuus, quem unice dilexisti, Dominus regni

sui tibi reseraturus sit januam, teque ad dexleram suam

locatilrus; et quoniam Domini tui vineam per omne vitae

tuae spatium excolere nunquam deslitisti, auguror in omneaevum lui nominis famam manaturam, tuasque nobis pre-

l nunquam non profuturas : inlerirn Christi beneficen-

tiam juslis laudibus prosequemur, qui te in vas honoris sua

majestate dignum forinaverit.

II. Ad eum quem Rex Christus paravit portum appulere

XXXVIII. i/ f



2 1() S. EPHRjEM stri ©perum GLASSIS VI.

omnes qui suam posuerant opcram Jn ejus obsequio ei plena

ejus mandalorum executione, quorum ulique vestigiis nos

insistere debemus simili in Deum studio; sic enim in sem-

piternam, quam illi assecuti sunt, felicitatem evademus.

Omnes justi palmam adepti sunt favente Chrisli gralia, qui

crucis ignominiam in triumphi gloriam invertit; inde sibi

statuerunt omni ope enitendum ad coelestis regni consecu-

tionem, tanquam laborum suorum finem et aerumnosae na-

vigationis portum; nec enim ignorabant Dominum in parte

temporis ultima cum majestate magna rediturum in terras,

seque mox in coelum ascendentem electos suos comitari

jussurum.

III. Dextera pielatis tuae,Domine, protege clientum tuo

rum coetum, qui solemni conventu memoriam cohonesta

vi^ viri speclalae inlegritalis et sanctimoniae, cujus precibusexoratus, perpeluam, confidimus, dabis pacem iis quibus

tuam dedisli luccm. Enimvero ejus gestorum iama omnia

circum loca pervasit, et popidos undique excivit, dumsperant se ejus suffragalione aliquod a te beneficium con-

seculuros : tuere, Domine, pios ejus memoriae veneratores,

ut laudent te omnibus diebus vitae suae.

IV. Amplum et nobile domicilium tibi, o beate, paratur

in coelo, tuam videlicet fidem et charitalem et obedientiam

jusla mercede carere tuusDominus nunquam palielur. Ora

nobiscumRegemGhristum, qucm dilexisli, ne animas nos-

tras sua unquam pietale destituat; magnificam domum fe-

licitatemque line cariturain inlcr Angelorum laud^ntiumagmina tuus tibi Dominus praeparavit, in quam cliam te in-

troducet condicta die adventus sui, simulque dabil inter

coelilum ordines secum aelerna bcatitudine frui. Kt sanc si

illis quorum vita culpa vacavit, quique vilae iutpgritate at-

que innocentia floruerunt, vel ad excolendam Filii Dei vi-

nenm strenuam contulere operam, amplissimi bonoris et



FUNEBRB9 C ANONF.S. »11

gloriae sedem decrevit, profecto tuus tibi Dominus aequale

praemium negare non debet.

V. Tuum, pater, venerabile nomen in ecclcsia sanctorum

fastis ascriptum recolilur; tua autem felicitai et gloria sur-

sum in ca'lo ad Christi dexteram constituta esl. Interim te,

pater, obsecramus ut preces tuas pro nobis inlerpouas,

tanquam firmissimum adversus hostrfof assaltus munimen-

tum. Et tuam quidem, sac^rdos sancle ac venerabilis, rae-

moriani terra colil; tuos vero labores singulari gloria com-

pensat ccelum, cujus amore coronam mereri studuisti. Tuv«*ro pio fidclium coetui satage pacein et veniam impetrare

a Domino # qui te ad hanc sortem clogit.

VI. .Modestia et lenitas, inlegritas et innocentia in hoc

beato viro tanquam in sua sede constilere : propositum

cerlamen strenue peregit et absolvit ; magnam propterea

Christo debemus graliam, qui illum adversus quorumcum-

que tormentorum vim et acerbitatem Spiritus sancti lorica

munivit. Solemnis dies, qui tuam, pater sancte, refert me-

raoriam, non hominibus modo, sed et Angelis cunctisque

ccelilibus accidit laetissimus. Tu vero cuin ad portum ap-

puleris, Ghristum propiliare memenlo, ut fluctus quibus

miseri nos morlales jactamur, sua pace componat. Laetan-

lur, inquam, in ccelo Angeli, et homines in terra, dumtuam instaurant celebritatem; simul Domini tui magnifi-

ceutiam praedicant, qui tibi quidem pugnanti adfuit, et vic-

torem ex acie reduxit, nunc vero quasi fontem ad abster-

gendum mcerorem afllictis constituit, lutumque miseris ad

cvadenda pericula perfugium.

14.







9 1 s - iiPHR/EM SYRI OPERUM CLA.SSIS VI.

lucis transferat, illisque adjungal qui suani ipsi operam

studiumque Icgitimc approbarunt : oremus nt hujus lucis

usura privalus, audiat invilunlcm ;;d regnum xlerniim, a

Chrislo suis electis iu heatissima illa rrgione paratum. Ut

porro fateamur casum tuum cunctis esse admodum lacrv-

mabilem, et obitum acerbissimum, tum maxime funestum

divortium quod te e patrio solo avulsum in ignotas oras

exulem abegerit ; altamen tcnere debes dictum testantis

eumqui pro Christo nil molestum et grave perpessus fuis-

set, nec vitamin seipso habiturum. Cum ergo Domini tui

ingenua sua virtute benignissimi mandatum expleveris,

profecto dubitare non debes quin te ad regna Iucis inocci-

duae translatum, sempiterna requie sit remuneraturus.

CANON LXXXIII,

COMM. XXXIX.

I. Pretiosa in conspectu Domini Dei noslri mors accidit

sancti ejus, obitusque venerabilis patris nostri, qui mystica

pugna fortiter slrenueque defunctus, ex acie superior dis-

cessit : nunc vero extinctus sacrum corpus suum nobis re-

liquit, vas utique electum et praestantissimum atque puris-

simum ; anima quippe ccelum invecla est, et cum Angelis

commoratur, Deum pro nobis perpetuo interpellatura.

Quidni enim venerabilem sacerdotem pie venerari debea-

mus, qui sacri corporis sui membra hostiam viventem,

sanctam et acceptam Deo obtulit ? quapropter choris An-

gelorum ascriptus, nunc in ccelo gaudio fruitur immula-

bili; unde autem liberum habet ad Christum aditum, pro

nohis orare non desinit.

if. Miltite ista, fratres, quin potius omni qua potestis

contentione causam curate meam, ne incomilatus impera-



1 l NKBRKS CANOM -. U 1

tam perscquar viara, poslqunm a veslro consortio inc mors

abslraxerit : idcirco cum in tejqplo congregati orabitis»

mei a precor, ?es subeal meraoria, orate pro me, el rogate

Dcuin ut inca mihi crral i dimilLit. Kô sane, doncc veniatdies judicii mei, recogitabo peccata mea, et veniani depre-

cabor : « Dominus et Deus ineus, peccavi, dicam, ve-

rumlamen da veniam petenti, rl animae mea requiem cumsanctis tuis conccde. »

CANON LXXXIV,

COMM. XL.

J. Cum forle scpulcro assedissem, sccletum hominis intra

condilum conlemplabar; dolebam eniiuvero labefactum,

situ et illuvie squalcnlcm, et magnam partem in cineresrcdactum, adeo non erat undc nota pulcherrimi vultus

lineamenta recognoscerem; exaggerabaturquedolor meus,

cum viderem per loca circum dispersa inortuorum homi-

num ossa diuturno squalorc detrita : triste spcclaculum non

ferens, inde discessi, cum stalim revenit in mentein iuturus

omnium mortuorum ad vitam reditus, pepulitque aurestubae sonus tanla? rci nuntius. Tum vero tuam, Domine,

bonitatem suspexi ob paratum posteris Adac mortalitatis re-

raedium, eoquc inagis quod idem in Evangelio praedictum

legebam. Inde coepi majestati tuae gratias agere, tum quod

naturam nostram tua ab initio imagine decorasti, tum

maxime quod in fiue temporum Filium tuum in terras mi-seris erroris depulsorem, statuerisquc ut idem supremo

mundi die redeat, etmortuorum sepulcra revisat, indeque

extractam universam Adee progeniem immortalitate mune-

retur, ita tamen ut justos in ccelum secum rapiat, iniquos

contra in tarlara praecipitet, piis acclainantibus : « Justum



2lC S. EPHR^M SYRI OPERVM CLASSIS VI.

est judicium tuum, Domine; Rex universorum, Domine,

tu es ; tibi laus et gloria. »

CANON LXXXV ET ULTIMUS,

COMM. XLI.

I. Quo, Domine, a facie tua fugiam, et ubi me abscon-

dam a conspectu tuo ? Coelum sedes tua esl, ct terra sca-

bellum pedum tuorum : semilae tuae in mari, et in inferno

potestas tua ; quod si mundi appropinquat interitus, tua,

Domine,misericordia,precor,nobisbonumconcedatfinem.

Nosli, Domine, multam esse nostram iniquitatem, nos item

novimusmultas esse miserationes tuas; et nisi misericordiae

tuae suam pro nobis interponant gratiam, propter scelera

nostra omnis salutis spes nobis accisa est et periimus. Do-

mine, Domine, ne tuas circa nos laxes manus ut deseras,

quoniam nos corpore et sanguine tuo pavisli ; tempore no-

vissimo, quando coram te singulorum hominum examina-

buntur opera, ne projicias a facie tua qui sanctum nomentuum coufessi sunt. Pater, Fili, et Spirilus sancte Para-

clete, salva nos, et animas nostras tuere: oramus, Domine,

clementiam tuam ut peccata nostra dimittas, et ignoranlia>

nostras dissimules : aperi nobis miserationum tuaruui ja-

nuam, quieta nobis tempora tribue; et quoniam resipiscen-

tibus tuae putent fores, nostras propitius ratas habeto preces.



S. P. N. EPHRtEM syri

operum

CLASSIS VII. —DE RESURRECTIONE ET JUDICIO.

0»>«>'>'>»»'>'>'>'>'J^ >•>•>•>•>•«•<<•<<•<•<•<•<•<«<•<•<«< •<•<•<

SERMO PRLMUS.

DE RESIRRECTIONE MORTUORUM.

1NTERROGATIO.

I. Quid sibi vult sermo ille scriptus : « Nihil intulimus

• in hunc mundum; manifestum quod nec auferre quid

i possumus ' ?»

RESPONSIO.

II. Arbitror hoc quod ait tale esse : nihil intulimus in

mundum, neque efferre quid poterimus ; quandoquidem

propria Creatoris sunt omnia, nos vero advenae sumus et

peregrini. Quod si qais divitias alque substantiam sub ma-

nibus habet, non est proprie dominus rerum, sed dispen-

sator; eo quod et ipse ab altero tradita sibi bona acceperit,

rursusque post ipsum in alterum transferetur sors, opificis

arbitratu : unde confiteri oportet illius qui dedit gratiam.

Haec igilur scientes sapientes oeconomi, ne negligant opus

justitiae, beatitudine illa perfrui volentes. Ait enim Domi-

nus : « Beatus ille servus quem cum venerit dominus ejus,

» invenerit sic facientem. Araen dico vobis, quia super om-

» nia bona sua constituet eum 2. » Dispensavit enim digne

sua in judicio, unde in aeternum non commovebitur. Dicit

1 Tim. vi,7. —

2 Matth. xxiv,46.



2l8 S. EPHRjEM syri opercm CLASSIS VII.

namque Spiritus sanctus : « Bonus vir qui miseretur et

» commodat, disponet sermones suos in judicio, quia in

» aeternum non commovebitur. In memoria aelerna erit jus-

» tus : ub auditione mala non timebit. Paratum cor ejus spe-

» rare in Domino, confirmatumest corejus,donecdespiciat

s inimicos suos. Dispersit, dedit pauperibus; justitia ejus

» manet in saeeulum saeculi, cornu ejus exaltabilur in glo-

» ria. Peccator videbit et irascetur, dentibus suis fremet et

» tabescet ; desideriumpeccatorum

peribit '. »

Justus autemin memoria aeterna erit., et ab auditione mala non timebit.

Et quae qualisque est ista auditio mala ? Ego eam existimo

ejusmodi : « Tollatur impius, ne videat gloriam Domini 2;

et istud : « Ligate manus et pedes ejus, et projicite inutilem

» servum in tenebras exteriores3

; » et illud : « Discedite a

» me, maledicti, in ignem aeternum, qui paratus est Dia-» bolo etangelisejus *. » Contra vero,audiet justus : «Euge,

» serve bone et fidelis, quia in pauca fuisti fidelis, supra

» multa te constituam : inlra in gaudium Domini tui5

. »

Unde et Dominus largitor omniura bonorura edixit ne affi-

ciamur hujus vitae rebus, cum dixit : « Nemo potest duobus

» dominis servire6

; » et : « Non poteslis Deo servire et mam-» monae 7

: » et : « Nolite thesaurizare vobis super terram,

» ubi aerugo et tinea demolitur, et ubi fures perfodiunt et

» furantur : ubi enim thesaurus vesler est, ibi et cor ves-

» trum erit8

: » et rursus ait : « Vendite bona vestra, et dale

» eleemosynam,et facite vobis sacculos non veterascentes,

» thesaurum reconditum in coelis 9: » ac ilerum : « Et ego

» dico vobis, facite vobis amicos de mammona iniquitatis,

» ut cum defeceritis, recipiant vos iu aeterna tabernacula i0.

» —Qui enim confidunt in propria virtule, et in multitu-

1 Psal. cxi , 5-io. —* Isai. xxvi, 10. —' Matlh. xxn, la, et xxv, 3o. —Md. xxv,4a. —5 Ibid. 21.— «id.vi, a{. —7 Luc. xvi, iS. —8 MaUli. vi,

19-21. —9 Lnc. xii, 33. —*° Id. xvi, 9.



SERMO I, OE RESURRECTIONE HORTUORUM. 2*9

» dine rlivitiarum suartini gloriantur, ut honiines morieu-

» tur.etsicut unus de principibus cadeni 1: » non enim be-

nevolentinm servarunt erga Grcatorcm. « Qui autcin susti-

» nucrint Dominum, ipsi liaTcditate possidrbunt terrain2

. »

\ i m lumcn iu iis est verbuin, et sal, et potentia, juxla

hanc Domiui vocem : « Vos cstis sal terrac5

: » unde et muudus consislit usque adhuc, in se contincns sal et lumina-

ria : suut enim e generatione in genorationem iuservientes

Bomino ; alioquin non consislerct mundus. « Si enim, iVi-

» quit, sal inratuatum fuerit, in quo salietur? ad nihilum

» valct amplius, nisi ut mittatur ibras, et conculcctur ab

» hominibus. »

III. In Sodomis, quoniam nihil hujus partis repertum est,

practer unum solum, momeuto temporis perierunt. Verum

ne quandiu quidem justus cum iilis fuit, efludit in eos

manus omnipolens iracundiam, ne quid mali hic etiam ex

illorum societate contraheret. Quamobrem felix regio,felix

civitas, felix generatio, quae in se multitudinem continet

justorum ; feliciores autem justi ipsi, per quos mundus sal-

vatur : beatiludines enim et laudes justis repositae sunt.

Idcirco, deponentes acliones ab honestate alienas, imitemur

vitae institula justorum ; ut cum iis hajreditate possideamus

laudcs, facti lumen et potestas et civitas magni Regis, ut

ipse sit nostra gloriatio : « Quia in manu ipsius sunt omoes

» fmes terrae4

. » Ipse dat, secundum Psalmislara, a nivem

i sicut lanam; nebulam sicut cinerem spargit : iniltitcry-

» stallum suam sicut buccellas : ante faciem frigoris ejus

» quis sustinebit? Einittet verbum suum, et liquefaciet ea :

» flabit spiritus ejus, et fluent aquae5

. » Tunc terra, susci-

piens odorem contemplationis, induitur decorem suum,

Dei jussu, et, queuiadmodum vas gemmatum et auro in-

A. i.iviii, -\ lxxxi, 7. —*Pgal. xxxvi, 9. —3 Maith. t, i5. —^Psal.

xcit, 4. b Psal. cxltii, 16-18.



2 20 S. KPHRiEM SYRI OPEHUM CLASSIS VII.

tertextum, delectat speclatores; et aves devolantes red-

dunt sonum dulcem, aeris serenitate se oblectantes : qua-

drupedia quoque in agris exultant, quia germinarunt campisolitudinis ; et pastores exultantes laetantur in donis Do-

mini : flumina contra asperitatem et immoderatum cursum

aquarum, quiete dum feruntur, lselificant aquosa loca ; et

pisces exiliunt ad splendorem solis : arbores foliis destitutae

reflorescunt foliis ornatae ac fructuum copia : montes et

colles, et valles, omnisque terra reflorescens, gloriam Do-mini praedicant, quod sicut sponsam ornatu mundo ipsam

expolierint. Et nos filii hominum, abjicientes tristitiam

hiemis,laetamur, perfruentes aeris temperie, et copia fruc-

tuum.

IV. Faciamus ergo et nos fructus justitiae Domino ac-

ceptos, ut audacter dicere queamus ad Creatorem : « Lae-

» tabitur Dominus in operibus suisl

. » Vere enim laetatur

Dominus super facientibus justitiam. Ne quis igitur inani

extollatur prudentia, aut potentia, aut divitiis; haec enim

ut faenum exarescent. « At, qui gloriatur, in Domino glo-

» rietur2

. » Quid majus pretiosiusve apud homines regali

diademate ? neque hoc quidera per saecula remanet in ca-

pite hominis ; cum ex generatione in generationem transeat

a capite in caput : quid porro habet rex quod non dedit

Deus ? nonne ipse fecit Dominus coelum et terram, et quae

in eis sunt? nonne ipse creavit aquam, super quam fun-

davit terram ? Gui igitur imperat rex, quod non dedit

Dominus, qui corporibus et armis atque thesauris domi-

natur ? Sed, cedo, quis haec fecit ? et quis est qui corpora

multiplicat per filiorum procreationem, et rerum neces-

sariarum abundantiam, quibus et ingenium parandi arma

existit ? nonne ipse Dominus producens omnia ? Quis me-

talla inquirentibus suppeditat, nisi Dominus? Quis vel solo

* Psal. ciu, 5i,~a x Cor.i,3i; et aCor. x, 17.



SERMO I, DE RESURRECTIONE MORTUORUM. 22 1

respectu commovet terram tanquam frondem aut festucam

in aqua nalantem? nonne ipse Dominus? Quanquam et

istud in oculis ejus leve sit; cum et in commovenda illa,

habitantes in ea turbationem doloremque passuri sint.

Quod si porro quaecumque pra?sto nobis fuerint, aurum,

argentum, et vestimentum, servi cl ancillac, pecorum et

boum armenta, equorum et camelorum greges; non oria-

tur autem sol ; pro nihilo pulabuntur : sapiens contemptui

fuerit, potens languescat, divcsquc id inopiam redigatur.

Justum igitur confileri quod niliil hic possideanius, cumCreatoris propria sint univcrsa : nos autem nostram agnos-

camus infirmitatem. Quemadmodum enim, dum eorum

qui obdormierunt contuemur ossa aut crania, suspiramus;

sic et qui post nos noslra inspecturi sunt ossa, vultum

contrahent : nam ex eodem limo terrac compositi sumus

cuncli lilii hominum.

V. Haec igitur praecognoscentes, fratres dilectissimi in

Domino, « humiliemus animas nostras sub potenti manu» Dei, ut nos exaltet in tempore visitalionis *. » Odio ha-

beamus inanem gloriam, et insolentiam, qu33 est insipien-

tia : fugiamus superbiam ; huic enim Deus resislit : dili-

gamus autcm humilitatem, ut cum mansuefacti simus,

doceat nos Deus vias suas. Quam multi in terris dominati

sunt post orbem conditum, et omnes in pulvere dormiunt

et nulla apparet differentia ossium regalium ab ossibus

caplivi; non possidentis currum et equos cum fraenis au-

reis, ab eo qui propriis praecucurrit pedibus; non vescenlis

deliciis, ab eo qui in pauperlale vixit; non ejus qui formae

elegantia praecellit, ab eo qui pulchritudinis est expers;

non occisoris, ab occiso. Verum cuncti sub terrae cumulo

dormiunt, donec sancta resonet tuba, suscilans eos qui

a saxulo sunt mortui : ut referat unusquisque quae in cor-

11 Pttr. v,6.





SERMO I, DB RBSVRRECTIONE MORTUORUM. 220

» sum Dominus. Et prophetavi, sicul pneceperat mihi Do-

» minus. Faclus est autem sonitus prophetanle me, ek ecce

» commolio : et accesserunt ossa adossa, unuinquodque ad

» compositiouem suam. Et ecce super ea nervi et carnes

» natae sunt : et ascendit in eis cutis desuper, et spiritus

» non erat in ipsis. Et dixit ad me : Vaticinare, fili hominis;

» vaticinare supcr spiiilum, et diccs ad spiritum : Hacc di-

» cit Dominus Deus : A quatuor veutis vcniat spiritus, et

» insuillet supcr iutcrlectos istos, ct reviviscant. Et prophe-

» tavi, sicut praecepcrat inihi : ct ingressus est in ea spiri-

» tus, et vixerunt, stcteruntque super pedes suos, exercitus

» grandis nimis valdc. Et dixit Dominus ad me : Fili ho-

» minis, ossa haec, univcrsa domus Israel est; ipsi dicunt:

» Aruerunt ossa nostra, et periit spes noslra, et abscissi

» suuius. Proplcrea vaticinare, et diccs ad eos : Haec dicit

» Dominus Deus : Ecce cgo apcriam tumulos vestros, et

» educam vos de sepulcris vestris, et inlroducam vos in

» terram vcstram : et scictis quia ego Dominus, cum ape-

» ruero tumulos vestros, ct eduxero vos de sepulcris vestris,

» popule meus, et dcdero spiritum mcum in vobis, et vixe-

» rilis, et iutroduxero vos in terram vestram : et scielis,

» quia cgo Dominus locutus sum, et faciam, ait Dominus

» Deus *. »

VII. Unde quoque advcniens Dominus noster et Deus

Jesus C^hristus, divino suo ore dixit : « Amen, amen dico

» vobis, quia venit hora, et nunc est, quando mortui au-

» dicnt vocem filii Dei, et qui audierint vivent 2. » Et

rursus : « Nolite mirari hoc, quia venit hora in qua

» omne9 qui in monumentis sunt audient vocem filii Dei:

» et procedent, qui bona fecerunt, in resurrectionem

» vitac; qui vero mala egerunt, in resurrectionem ju-

» dicii \ » Scriptum est enim : « Attende caslum, et lo-

* Eêch. xxx vm, i-i4. —2 Joann. v, »5. —3 Ibid. 28.





StRMO I, N iBftVRRMCTIONE UORTUORVM. >??.')

exlollatur potcns ; non dolcat servus, neque gloriclur do-

minus : omnes namque e tcrra, et in terram dissolvenius

corpus, quoadusque vencrit Dominus, qui vivilicaLit cor-

pora nostra. Glorientur vero justi, et kctentur io Dotnino :

beali cniin cuncti qui tunc digni fuerint invcnti hcnedicla

illa vocc : « Venile, benedicli Patris inci, possidcte paratum

» vobis rcgnum a constitutione mundi \ » Persislite igitur,

qui opcrainini jusliliam, laborcs pro veritale Dei tolcrantes

clcnim labores bujus momentaneae vitaj multam vobis prac-

bcbunt fiduciani in iuturum.etangustia pracscntis vilae vobis

crit pro iuturo in requicm, exaltationem et gloriam; et qui

nunc est Qetus, QetYobia in consolalionem et rcfrigcrium:

scriptum cst enim: « Beati omnes qui immanent in ipso:

» quia populus sanctus habitabit in Sion2

. t, Tunc rursus

fiet quod scriplum cst : « Ecce servi mei laelabunlur, et vos

b coniundemini : ccce scrvi mei exultabunt in laetitia; vos

» autem clamabilis prac dolore cordis vestri, etpra) contri-

» lione spirilus ululabitis. Et demiltetis oculos vestros, in

» saluritatcm eleclis mcis. Et interficiet \os Dominus Deus.

» Et servos suos vocabit nominc novo, quod bcnedicetur

» super terram3

. » Et rursus dicit : « Obliviscentur enim

» angustiarum suarum priorum, et non ascendent super cor

» eorum. Erit enim coelum novum et tcrra nova, et non

» eruntin memoria priora,et non ascenderit ipsissuper cor;

» sed gaudium et exultationem in iis invenient 4. »

IX. Ego vcro peccalor,mecum cogilans cujusmodi bona

reposita sinl justis, qualisque furor ante denuntiatus sit pec-

caloribus, meipsum dcspicio; ct cum non sim mihi boni

alicujus operis conscius, hanc ad te, qui bonus es et Re-

demplor, vocem emitlo : Deus, propitius esto mihi pecca-

tori : ille siquidem publicanus cum mc praestantior atque

perfeciioresset, inpedesstans, deorsumaspiciebat,etpectus

* Matth.xw, 5). —*Isai. xxx, iS. —Hd.i.x\, i j-iG. —*Ihid. 16-18.

\ xxvi 11. i5



2 26 S. EPHRjEM SYRI OPERUM CLA.SSIS VII.

percutiens, supplicabat ; ego vero peccatis eum superans, in

terram super faciem cadens, frontemquc in pavimentum

concutiens, clamo ad te misericordein, et immaculatum,

atque tremendum : Deus, propitius eslo mihi peccatori, et

indigno : non sit mihi in judicium quod audeam nefaria mea

lingua impurisque labiis meis nominare sanclura tuura no-

men et supercxaltalum in saecula. Verum sit mihi invocatio

nominis tui,Domine, in illuminationein et sanclificationem

carnis et spiritus. Unguenlorum odor ascendens, odore

corapletdomum: quanto magis memoria tua, Domine,dul-cior melle et favo, implet animam sanclificalione et illu-

minatione, iis qui in cognitione te Salvalorem requirunt?

Da mihi desiderium in salutari tuo, Domine, tanquam terrae

sitientiet expectanti pluviam; ut faciam fructum ante mor-

tem, et non confundar in dic relributionis. Miserere om-

nium noslriim, quia bonus cs. Gratias agimus bonitati tuae,

Domine, quod dignaris nos, licet indignos, servire nomini

sanclo luo, et manus extendere ad tc Patrem universoruoi.

X. Libera nos*ab omni operatione Satanica, et da glo-

riam sancto nomini tuo, Domine. Concede nobis ut invr-

niamur sicut terra pulchra et bona, ut cum susceperimus

semen tuum, fructificemusin centuplo, et sexacuplo ct tri-

cecuplo. Da nobis, Domine, ut digne mercemur in tuo ar-

gento quae apud nos deposuisti; ut mnam decies multipli-

cantes, offeramus tibi fruclum juslitiae, ct digni reddamur

habere polestalem supcrdecem civitales. Da nobis, Domine,

alacritatem vigilandi ad tuum oecursum, ul habeaiuus lum-

bos mcnlis succinclos, ct spiritales lucernas animae inextin-

guibiles, te expcctanles* Deum nostrum, et Salvalorem

Jesum Ghristum. Dignare nos, Domine, raptu justorum,

quando in nubibus occurrcnt libi universorum Domino;

ut non cxpcriamur amarum et incvitabile illud judicium.

Dissipa, Dominc, inlolerandum peccatorum noslrorum







S£11M0 11, DE CONSUMMATIONE l£CVLI. 2 29

quarc illuin dominum et domus suac praefectum renuntia-

vit, et ipsi thesauros omnes commisit. Terram quoque et

elementa hujus imperio subdidit, cujui nutibus res crealae

omnes certatim ac studiosissime paruerunt. Huic insuper

maximi ducis honorem detulit, qui lot tantaque supra na-

turam gessit, ut non hominis, sedDei vocabulo nuncupare-

tur. Exultarunt montes, cum cgrederetur de terra /Egypti,

de domo servitutis; deque ipsius fuga laetitiam colles pcr-

ceperunt. Commotum est mare a facie ejus, et viam ape-

ruit in ejus mcdio, instar muri, aquis a dextra laevaque

circumstantibus, ut pastor cum grege pertransiret.

X. Josue Bar Nun, Moysis discipulus, quia Dei timore

plenus erat, Jordancm divisit, ut populum ad terram a Deo

oplimo maximo multo ante conslitutam introduceret. Hic

ipse Jerichum profectus, vix apud munitissimam urbem

vociferatus cst, ipsius statim mcenia corruerunt. Solem ve-

tuit ne ad occasum solita celeritate volveretur : mirum !

stetit sol, stetcruntque ambo praegrandes solis ac lunae or-

bes, donec hostium copias penitus delevisset. Quidplura?

ccelo ipsi imperavit, ut qui ex caede evasissent, Chananaeos

exterminaret : cujus dicto audiens lapideum imbrem de-

misit, quo pugnae superstites obruit depressitque.

XI. Elias insuper vir erat Dei observantissimus, cujus

promovendi cultus studio ita conflagrabat, ut ad improbo-

rum perfidiam conterendam natus esse videretur. Hic idem

cum divina prope auctoritate fungeretur, coelo interdixit

ne rorem aut pluviam emitteret, quoad sibi visum aliter

foret : cujus quidem praecepto coelum diligenlissime paruit.

XII. Hos viros sanctissimos res omnes creatae vehemen-

ter sunt veritae, eorumque imperio sese sponte libenterque

subjecerc, non aliam ob causam, nisi quia et ipsi Deumextimescerent. Quamobrem saluberrimus iste timor tan-

tam eisdem gloriam peperit, ut in iis, veluti in domestica





SKRMO II, DB COXSUMM.lTIovi: sr.cui. 201

subito dclicit. Duni ergo lalis tantusque hospei in anima

diversalur, quis eam pavor concutiat? qui metus cxani

Uieut ?

\I\. \ iv autem Dei timorem deposuimus, animalia

ip#t poatraa dilioni subjecta nos territant, quaoquarn illa

Deus coudideril nostris usibus, non ul sua nos iimnanitalc

ttrrerent, sed ut nostram auctoritatem reformidarent.

Quod quidem ex luculcnlissimis hisce Domini vorbis per-

spicue colligitur : > Dominaniini piscpbus maris, et \<>la-

)> tilibu> com", ct universis aiiimnnlibus qua: uioventur su-

» per. terram '. »

\ \. Nos autem feras pertimascimus vitamusque, quia

Deum nec liuiemus nec adamamus. Quod etiam causae est

cur scarabams ipse, quo nihil vilius aut abjectius inveniri

potest, et iinmundissimum quodvis replile nos turbat exa-

gitatque.

XXI. Itane homo vecors atquc aincns ignominiosum

serpentem limes, Deum vero nihil meluis? a scorpione

trcpidas, a verbo aulem Dei non commoveris? cameluin,

leonem, ursum, tigrim, canem dcniquc ipsum formidas;

Deum niliili pendes ? Nescis, insane, nescis quanlas vircs

Dei timor habeat. Ipse profecto avidas leonum fauccs in

lacu quondam clausit, ne Danielem discerperent; cujus

sanctissimi viri carncs, qui Deum timebal, ferro duriores

eorum oculis apparuere.

XXII. Ignis, cujus voracitas est unicuique notissima ,

succensus quondam in Babylonis fornace fuit, eo consilio

ut ibi tres pueri ob contumclias simulacro regio illatas con-

cluderentur. Licet tamen in fornace hujusmodi incendenda

omnem barbari operam studiumque insumpsissent, flamma

nihilominus nullum formosissimis Deumque timentibus

pueris detrimentum intulit; sed, quod mirandum magis

1 Gen. i, 28.



202 S. EPIHliEM syri operum CLASSIS VII.

est, in suavissimum rorem auramque lcnissimam conversa,

eosdcrn admirabiliter fovit, texit, recreavit.

XXIII. Qui Deum timent, nec aquam, nec ignem, nec

animalia, hominesque aut quidpiam aliud timere possunt.

Si quis adcst qui aquarum vim timeaty maximum illum

Israelitarum ducem Moysen inlueatur, cui procellosum pe-

lasrus minime nocuit, quin ct ipsum vado trajicienlem sus-

tinuit. Quem ignis movet mox laudatos inspiciat pueros,

quosne leviter quidem flanimae attigerunt, imo moUiter

complexae sunt. Qui belluarum feritatem horret, mentem

ad Danielem leonum faucibus objectum convertat, qui in-

genitam iis fcrocitatem in ovium mansuetudinem conver-

sam sensit. Quem armatus miles exanimat, Ezechiae ora-

tioncm crebro usurpct, qua nimirum rex ille immortali

laude dignus plurima pugnantium agmina profligavit:

mar-tyres demum spectct, quos nec vis ulla nec furor perculit,

sed equulcos, tormenta, enses, vincula mortemquc ipsam

alacres despexerunt.

XXIV. Nihil est quod Dei timorem acquare possit; hic

siquidem cruciatus omnes et quaevis malorum genera mi-

rum in modum vincit : nec ulla res est adeo metuenda,quoe non islius virlute facile superetur. Porro Dei timor

amori aequatur, quae virlutes perfectum Deo domicilium

construunt.

XXV. Qui Deum timet, labi aut crrare nequaquam po-

test ; divina quippe praecepta accurate custodiet, atque ita

ab iniquitate maxime abhorrebit.

XXVI. Qui peccat, longissime a Deo abest, proindequc

Diabolus illum metu implct; quare dies in summa animi

perturbalione trahere ubiquc cogitur.

XXVII. Quia omnipolentis Dei timorem excussimus,

ideo mentem noslram vitium infecit, quocum tremorcs

trepidationesque irrepscrunt : cxpcrimento namque vidc-



$£RMO II, DE CONStMUATlONL 5.ECULI. 233

mus improbos quoscumque, dum peccant, pallescere, et

suum scelus prae verecundia obtcgere; persuasum enim

illis cst lelhale id virus esse, quo nihil Deo detestabilius;

unde cum dignos communi omnium odio se csse videant,

latibula quaerunt, quia venenum in lucem prodere erubes-

cunt.

XX\ III. Peccator enim, propriae conscientiae testimonio

exagitatus, et aliorum conspectum vitat, et suam ipse foedi-

tatem odio habet : et sicuti hoc proprium inest oculis, ut a

deformi conspectu abhorreant, pulchrum vero cernere ges-

tiant, lucem appetant, tenebras eflugiant; ita peccator,

cujus viae tenebroe sunt obscurissimce, sese ab omniumaspectu subtrahit, ratus scmetipsum omnium esse oculis

gravem atque intolerabilem. Huc etiam accedit eo illum

timiditatis devenire, ut ad levissimamfrondium agitationem

expavescat, et suis etiam non raro vocibus exanimetur.

XXIX. Fures adulterique clanculum incedunt, et pro-

ferre vix audent verbum, cum metuant ne propria culpaip-

sorum fraus detegatur ; quapropter vel nutibus vel oculorum

ictibus secum ipsi alloqui coguntur : tanta est eorum timi

ditas ac diffidentia ! Adde praeterea, eam esse peccatoris

ignaviam, ut de ipsis quoque gressibus suspicetur : si enim

libratis minus vestigiis ambulet, timet ne in ipsomet scelere

deprehensus pcenas luat; si inanem vocis sonum accipiat,

immotus, lapidis instar, haeret; si canem latrantem audiat,

omnino corruit; si quidpiam forte moveatur, ad fenestras

advolat, ut e muro aut sepibus evadat : nonquam tamen

ex janua eflugium quaerit. Et quoniam infernum hostem

intrinsecus latentem gerit, quocumque se vertat, sua illi

scelera tanquam furiae occurrunt, quae ipsum respirare non

sinunt.

XXX. Jam vero si crimina hominibus occulta tantum

formidinis injiciunt, quid dicendura de iis quae publice in-



234 S. EPHR^M SYM OPtRUM CLASSIS VII.

nolescunt? quid cum anle formidanduni divini judicii tri-

bunal disculienda proponcnlur ? Si fureui aut adulterum

unius homunculi aspectuslanlopcre

sollicitat,quem non

iisdem lerrorem ultio Domini. ac terroe ccelique ingeret

exproLratio ?

XXXI. Nulla cogitalio, nulius oculorum obtutus iinpu-

nitus evadet : juslissimus siquidem Judex, qui relevat pro-

funda et abscondila, non modo prava cordium consilia ,

verum ludicra etiam quaelibet et inconsideratos gestus re-teget, et in discrimen vocabit. Ccelum terramque suae ad-

minislras justitiae adhibebit, cum interim et improbi timore

horribili complebuntur, et inler justos viv quisquam erit

qui valeat sine melu Judicem intueri, cujus ardebunt oculi

el furor undequaque emicabit, cleinentiae nomine jam pe-

nitus extincto.

XXXII. Ccelum concutietur, et ejus luminaria, quaj in

pra3sentia tam pulchre fulgent, eodem labeiaclata motu

concidant necesse est. Sol obscurabilur ; et luna, quam a

sole haurit, luce privabitur. Sidera, quae iulixa coelo sunt,

elabentur. Pelagus horribili murmure infremel, et in ipso

furoris aestu deficiet. Terra quoque incendio flammisquetamdiu conflograbit, donec in nihilum redigatur: subver-

tentur montes, et ut plumbum in medio fornacis liquescent.

XXXIII. Surget Deus ad judicandum, et ejus inimici

conterentur; creatura autem omnis,chlamydisinstar scissae

et prorsus lacerae semianimis decidet. Firmamentum col-

labelur, ccelum ac lerra transibunt, et universus orbis ut

fumus dissipabitur.

XXXIV. Cumvero improborumac perduellium causam,

omnium animis planc titubanlibus, cognoscendam suscipiet,

ul in ipsorum perfidiam ea qua par est severitate animadver-

tat,quis erit virlule adeo praestans ut queat tantam cladis acer-

bilalem sustinere ? Sua modo beneficentia ut optimus parens







SEBMO II, Dli COMSUMMATIONE MMIU« s3^

brtasse cineribus admixta ad judicium pertrahatur, Dei

ussu fiet ut terrenus pulvis ab humanis cineribus segre-

;etur.

XLII. Quos aequoringurgitavit,

quos fera comederunt,iuos avium discerpscre ungues, quos ignis absumpsit, in

nomento singuli ad perfectam aetatis mensuram redacti

urgent, et in jus prodibunt. Quare pueruli quoque illi qui,

jraeseutis vilae limen nondum ingressi, in malris utero de-

:esserunt, ad florentissimaui inlegramque aetatcm, Deo ita

sapientissime disponente, traducentur.XLIII. Foemina quae foetum in utero gestans occubuit,

mmdem, licet in virum mutatum, recognoscet; eademque

•atione, foetus matrem a caeteris distinguet suam. Haec au-

em mutua cognitio utrisque inerit, etiamsi nulla caetero-

juin cum ipsis consuetudo aut necessitudo intercesserit.

XLIV. Huc accedit, quod resurrectio praeter inlegramnnicuique actatem, scientiam quoque perfectam tribuet.

Quapropler quem propria non excaecavit improbitas, om-

aia tam quae in coelo quam quae in terra sunt, superaddito

^loria? lumine, in Deo tanquam in speculo perspicue dis-

incteque cognoscet.

XLV. Mulier impudica quae ex adulterio conceptam pro-

em aborlioni causa praestita, lucis beneficio privavit,

iovo illo mundo minime perfruelur; id enim infans tam

normiter laesus non sinet : quocirca cum impudentissima

uulier puerili innocentiae neutiquam parccns suflbcatum

llum in terrae visceribus condidit, eadem ita exigenle faci-

oris atrocitate, perpetua noctis caligine obruetur.

XL^ I. Jam vero ut ad rem redeamus, in ipsa aetatis

nensura in qua summus opifex Deus primos hominum pa-

entes constituit, omnes reviviscent; nullo aetatis discri-

ine remanente, quisquis ex operum quae gessit conditione

b alio tanlummodo differet : nam qui propriae dignitatis



2.58 S. EPHILEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

immemores cupiditati ad satietalem indulserint, insigni

turpitudine notabuntur; qui vero ita se gesserint ut eoromprobata sit fides, integritas, probitus, virtus, « fulgebunt

» quasi spLendor jirmamenli, et quasi stellcv in perpetuas9 ceternilates

4. »

XLVIL lllud autem postremum erit, quod Judicis ju

probi ab improbis dissociabuntur, illi quidem ad ccelum,

hi vero ad inferos, unde egressi sunt, redituri. llis gestis,

haec una eademque vox ab omnibus exaudietur : « Justus

» es, Domine, et rectum judicium tuum\ » « Justus es et

reclus, »clamabunt qui latus dextrum tenebunt, ioam sta-

tutum juslis praemium persolvis. —Justus es et reclus,»

ad laevam stantes vociferabunt, «nam debilas improbis pce-

nas constituis.

XLVIII. Proh! quam felix justorum conditio! Hi cnim

vitam adepti immortalem beatissimamque, praechro Dei

conspectu in perpetuum perfruentur. Tanta insuper erunt

gloria ac splendore praediti, ut quibuslibet ccelorum radiis

eorum lux et claritas summopere antecellat.

XLIX. At quid loquar de iis quorum ignominiosa vita

nullum honestae morti locum reliquil? Va3 miserrimis illis!

quippe qui in inferno acerrimis cruciatibus divexali, suam

omnes dementiam infelicitatemque inutiliter ingemisccnt.

L. Qui uefariis Deum sceleribus ad ultionem concita\it,

suamque fraudem virtutum iuvolucris contexit, in lene-

bras omni luce carentes projicietur. Qui livore iutiinsecus

absumpti pravum in animo dolum toverunt, in horribilem

puleum igne ac sulphure plenum praecipiles delabentur.

Qui vesano furore correptus charilatem e suo sinu expu-

lerit, et proximos capitali odio sit prosecutus, Angelis di-

vinae ultionis administris puniendus tradetur.

LI. Qui panem esurienti denegaverit, nec afllictis proxi-

1 Daa. xii, 5. —* Psal, cxvm, i5j.



SEIUIO II, DE CONSUNTMATIONK S.-ECUU. 200,

morum rebus succurrerit, opem assidue exposcere cogelur,

quin ullom sihi aHuturuni coniidal.

LII. Quiopes in laxu intemperantiaque profuderit, quin

egenti aliquid solatii tribueret, in alroci incendio positus,

gutlulaui nquae implorabit, quae tainen ipsi dcncgabitur.

LIII. Quorum impurissima ora coutunselias conviciaque,

et, quod deterius est, blasphiemias egerere consueverunt,

in pcsliferaui sordium senlioam obvoluta, oppihbuntur.

LIV. Qui ass alienum rapacibus furatuaosl manibus, seu

fraudulenler se in ludo gessit, doniumque suam turpibus

luerife opulentierem reudidil, assiduo deniium stridore ia-

borabit, ipsumquc daemones aspcrrimis tormentorum ge-

neribus torquebunt.

L\. Qui sensua libidine percitus menteui ad stupra et

adulleria aliaque id genus ilngitia convorlit, in aestuanti

ilia flammarum voragine supra quani cuique credibile sit

exardescet. Qui sacrosancta sacerdotum jura violavit,

Dcumque audacler contempsit, acerbiorem praj aiiis pce-

nam luet.

L\ I. Quae cum ilafulura sint, te modo.Deus oj)time, Pa-

trcm amantissimum prolilcmur. Tuavalcat pro nobis virtus,

ne cumtui

nominis hostibus gehennaj perpetuoaddicamur.Gvm misericors sis, tuae nos clemenlioe prrcsidio tuere;

cum, lucis auctor, noslram mentcm lux graliae radiis il«

ustra, ne caliida hostis assenlatione capiamur; cum justus,

jusliliam; cum salvator, salutem; cum demum sanclus,

sanctilatem nobis omnibus imperlire : ut qui ad divini tui

corporis etsanguinis communionem tolies accessimus, perle servatos esse intelliêntes, in hoc unice incumbamus,

ut noslri erga tc amoris tibi argumenta minime dubia pra>

keamas.





SERAlO III, tk si:cr>uiM DOMrNl ADTBNTUM I. '2.1+ 1

mei, considerate ne, dum clamor ille insonuerit, inveniatur

quis vestrum lampadem obscuram et sine oleo habens, aut

\e>te squallida ac sordida amictus, dainneturquc in tene-

bras exteriores ct supplicia illa iminortaliaatqueaeterna,ubi

erit lletus et stridor dentium. Muniamus ergo nos, charis-

simi, quoniam nescimus quando Dominus nosler vcnict.

Sicut cnim fur in nocle, et ut laqueus; sic dies illa tre-

mcnda superveniet : ct sicut fulgur velocissinium, ita erit

adventus Douiini. Canet enim tuba, ct mortui resurgent,

et terra ex fundamentia suis contrcmiscet, et cceli cum vir-

tutibus suis commovebuntur.

II. Hei mihi ! dilccti mei, quis in hora illa sibi confidet?

omnis spiritus contremiscet atque cxhorrescet. Sed gratia

Salvatoris corroborabit et lajtificabit corda justorum, ra-

pienturque in nubibus obviam ei. Similes autem mei, pigri

ac desides, cum timore atque tremore super terram mane-

bunt. Quare nos ipsos a tcrra modicum sublevemus, dilecti

mei, et facilius ad calum ascendamus. Quidproderit nobis

mundus i»te, quod sic nos curis atque solliciludinibus ejus

innectimus? aut quodnam ex splcndido vestium ornatu ln-

crum consequemur, nisi ignem inexlinguibilem? aut quid

nobis conferet exquisitus ciborum apparatus, nisi suppli-

cium aeternum? Certo igitur scitote, dilecti mei, quod nisi

brevi hoc temporis curriculo certaverimus, perpetuam ibi

panitentiam absque ullo fine acturi simus. Quid ergo, cha-

rissimi fratres, ita negligentes ac desides sumus? quam-

obrem nos ipsos studiose non praeparamus? Ecce enim dies

Domini magna ac terribilis appropinquavit super nos. Cur

non omnem inutilem curam a nobis abjicimus, et a rerum

terrenarum pondere nos liberamus? Nescitis quod angusta

et arcta sit janua vitae, et dives per eam ingredi non possit * ?

Amat enim Deus pauperes, quique seipsos sponte propter1 Hatth. vji, i4.Luc. xiii, 24.

xxxviii. 16

[



2^2 S. EPHRiEM SYM OPERUM CLASSIS VII.

Christum in piis excrcitationibus, vigiliis multisque aftlic-

tationibus contriverunt, seque ipsos ad videndum sponsum

immortalem cum gloria praepararunt ut regnum coelorum

haereditate possiderent.III. Ecce enim, charissimi, ipsa nos janua invitat, di-

cens : o Accedite, et properate ad me. « En mater quoque

nostra Hierusalemcum amore et desiderio ad nos loquitur :

«Venile, filii mei desideralissimi, venite ad me; multipli-

cetur nuinerus vester, et in thalamo Domini magniiiceutur

chori veslri in lumine cum sanctis Angelis. Vidcam vos

cum gloria et decore, cum gaudio et exullatione. Goncu-

piscite me, fllii mei, sicut et ego concupisco vos. Nihil pos-

sederitis super terram, nihilquc solliciti sitis; sed satagite,

laborisque amantes estote. Nam ecce Sponsus paratus est

ut prodeat in nubibus cceli cum gloria et majeslale bene-

dicti Patris, et vocabit singulos nominatim, eosque recum-bere faciet in ordine sanctorum in luce iueffabili, in vita

incorruptibili, immortali et sempilerna, pro ralione labo-

rum suorum; ubi non erit dolor, neque mceror, neque

gemitus. » Haec igitur omnia scientes, satagamus, quaeso,

lilii mei, satagamus brevi hoc tempore vitae. Ne simus hic

negligentes, charissimi mei, ut non per infinita saecuk

postmodum pcenitenliam agamus, ubi nihil proderunt no-

bis lacrymae ac gemitus, ubi non erit amplius poenitentia.

Caelerum in studiis atque laboribus veslris, dilectissimi

mei, gaudent et exultant Angeli atque Archangeli : sicut

contra in torpore ac negligentia vestra gaudet inimicus.

Conlendile igitur, fllii mei desideratissimi, conlendite,

quaeso, ut et ego laeter in vobis, et vos in me in sxcula sae-

culorum.

IV. Procidens supplico tibi, Domine mi Jesu Christe

Fili Dei vivi, ut dones mihi, et omnibus qui te diligunt, ut

cum gforia et gaudio te videamus in regno tuo, illudque



SERUO III, IN SECUNDUM DOMIM ADVENTUM I. 2^haTcditate percipiamus cum iis qui desiderant et diligunt

te. Charissimi mei, si hic desides ac negligenlcs iuerimus,

nullam in die illa trcmenda excusationem habebimus.

Quomodoenim pcccata nostra purgemus, non inveniemus:nam cum Dominus et Salvator noster ad nos descenderit,

omnis nobis excusalio sublata est; donavit cnim nobis

vilam seinpilernam. Erainus inimici, el reconciliatus est

nobis Dominus nosler; erainus terreni, el cudesles iacli

sumus; mortales. et immortales facli; iilii lcncbrarum, et

filii lucis evasimus; captivi, et revocali sumus; servi pec-cati, et liberi iacli miiuus; pcrdili ac dispersi, ct inventi

collectique sumus ; infirmi, et sanati ; non antca consecuti

mi>ericordiam, et misericordiani conseciiti sumus; pecca-

tores, et salvati sumus ; tcrra et cinis, et filii Dei cvasimus :

nudi eramus, et opcrti sumus, factique sumus hncrcdes Fi-

iii Dci. Ecce hacc ncbis onmia largitus est Dominus noster,

cum pro nobis incarnatus in lerram desccndit. Quid ergo

nos, dilcclissimi, pro his omnibus ei retribuemus? qui pro

nobis consputalus est, qui flagellalus, qui in crucem sub-

lalus, qui colaphis percussus,, (jui caesus ab impuris illis,

iniquis, pcccatoribus ac inielicibus ? Quid igilur possumus

nos miseri ac peccalores Domino nostro pro his omnibusrelribuere? \ x nobis, si desides iuerimus ! quoniam nullam

apud eum excuâtioncm habebimus.

V. Venite igitur, dilectissimi mei, excutiamus a nobis

omnem curam atque sollicitudinem vani hujus ac trans-

iluri soeculi; magnoque cum studio ac diligentia scrviamus

ei soii : quouiam ipse cst Dominus ct herus nosler. Ecceenim dies ejus vere appropinquavit, adventusque ipsius

prorsus nos anlevcrtil. Venite igitur, amici mei, praepare-

mus nos et vigilemus, expeclantes Dominum noslrum et

sponsum immortalem. Ecce enim jam fulget, ecce venit

nox praecessit, dies autem appropinquavit. Fiiii lucis, festi-

16.



244 s - WtaUBM SYBt OPF.RUM CLASSIS VII.

natc ad lucem : exite cum gaudio, occurrite luci Domini

nostri; ostendite ei virtutes vestras; ofFerte ei pias reli-

gionis exercitationes vestras, lacrymas vestras, omnesque

tribulationes quas sustinuistis propter ejus desidcrium et

propter ejus amorem. Ne ergo negligentes silis atque ignavi,

sed sustinete modicum : nullus vestrum respiciat relro, sed

sursum ad ccelestem illam pulchritudinem, ad cceleste illud

immortalis Sponsi gaudium oculos suos dirigat; ut illius

gloriae et claritatis atque deccris contemplatione anima

nostra salietur. Qui conlinens est ac temperans, adhuc

modicum expeclet; ecce enim regalis mensa eum praesto-

latur : qui sitit, perferat; ccce enim dcliciae paradisi ei

paratae sunt : qui vigilat et psallit, qui orat et plorat, con-

fortetur; quia gaudium thalami Domini sui ipsum conso-

labitur.

VI. Haec igitur omnia scientes, nihil in terris possi-

deamus, fratres mei charissimi : nam in dic illa ostendere

unusquisque noslrum tenebitur quam hic possederit vir-

tutem, quos labores, quas pielatis exercitationes, quas

vigilias. Putatis, fratres mei, quando oslensuri sunt mar-

tyres cicatricessuorum verberum ac cruciatuum, et as-

cetae suam exercitationem et continenliam, palientiam, tri-

bulationes, paupertatem ct lacrymas; qui hic negligentcr

ac inutiliter vitam traduxerunt, in quo gloriari poterunt?

Vae ipsis, qui neglexerunt! Venite, amici mei; venite, sat-

agamus; vcnite, procidamus ei, el lugeamus atque ploremus

coram ipso diu noctuque absque rubore ac verecundia, in

oralione et psalmodia, ut lucem animae nobis donet, ct in-

telligamus adversarii nostri honestatisque inimici insidias :

nostro enim objicit aspectui Iubricitales, ac scandala et

damna, pestemque immodicae cupiditalis habendi, distrac-

tionem saeculi hujus, voluptatem carnis, longiorcm vitae

praesentis cxpectalionem, timiditatem in religiosis exerci-









2 48 S. EPHRjEM syri GPERUM CLASSIS VII.

minibus, et rursum lacrymas et labores propler poeniten-

tiam : et ipsi stabunt hilares, el alacres, et gloriosi, «ex-

» pectanles beatam spem, et adventum gloriae magni Dei,» et Salvatoris Nostri Jesu Christi 1

.»

III. Et cur breviler non dico majora? cum audierimus

magnam illam vocem et terribilem clamorem e summitati-

bus coelorum dicentem : « Ecce sponsus venit 23 ecce Ju-

dex accedit, ecce Rex apparet, ecce Judex judicum reve-

latur, ecce omnium Deus venit ad judicandum vivos et

mortuos;» tunc, Christo dilecti, ex clamore illo trement

fundamenta, nervique terrae a terminis usque ad terminos,

et mare, et omnes abyssi. Tunc, fratres, angustia et timor

ac stupor supra omnem hominem ex clamore et sonitu

tubae, atque a timore et expectatione eorum quae superven-

tura sunt orbi terrae : « Virtutes enim coelorum commove-» buntur 3

,» sicut scriptum est. Tunc praecurrent Angeli,

et chori Archangelorum simul current, Cherubim et Sera-

phim, et illa plena oculis in potentia et virtute, clamabunt

«Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Sabaoth, qui est, et

» qui erat, et qui venturus est4

, » Omuipotens. Tunc omnis

creatura in coelo, ej; in terra, et sub terra, cum tremore et

virtute clamabit : « Benedictus qui venit Rex in nomine

» Domini 5. » Tunc scindentur coeli, et revelabitur Rex re-

gum, immaculatus et gloriosus Deus noster, ut fulgur terri-

bile, cum virtute magna et gloria incomparabili; sicut et

Joannes theologus pronuntiavit, dicens : « Ecce venit in

» nubibus coeli, et videbit eum omnis oculus, et qui eum

»pupugerunt, et plangent se super eum omnes tribus

» terrae6

. » Quae igitur anima vult inveniri tunc, ut possit

sustinere, cum coelum et terra fugae se dabunt, ut ait Theo-

logus rursus : «Et vidi thronum magnum candidum, et se-

1 Tit. it, 18. —2 Matth. xxv, 6 . —3 1 d . xxiv, 29. —4 Apocal. iv, S. —5 Matth. xxi, 9. —6 Apocal. 1, 7.



SEHM0 IV, IN SECUNDUM DOMIMl ADVENTUM II. 24o,

» dentcm super eum, a cujus conspectu fugit terra etcoc-

» lum; et locus non est invenlus eis1 ?» Vidisline unquam

timorem hujusinodi? vidisli tales rcs inusitatas et tremen-

das? Coelum et terra fugiet, et quis prneterea stare potc-

rit? Nos pcccatores quo fugicmus, cum videbimus sedes

positas, et Dominum omnium sneculorum sedentem; cumaspiciemus innumerabiles excrcitus iu tiniore thronum cir-

cumslantes?

IV. Tunc Danielis prophctia implebitur : «Aspiciebam,

» inqait, donec throni positi sunt, ct Antiquus dierum se-

» dit : vestimentum ejus candidum quasi nix, et capilii ca-

» pitis ejus quasi lana munda; thronus cjus flammne ignis;

» rotne cjus ignis accensus : fluvius igneus egrediebatur a

» facie ejus : millia millium assistebant ei, et decies centena

» millia ministrabant ei. Judicium sedit, et libri aperti

» sunt2

. » Magnus timor, fratres, in illa hora, atquehorror

et slupor, cum constituet ille sine personarum acceplione

judiciuin, atque aperientur illi libri tcrribiles ubi scripta

sunt et opera nostra, et sermones, et actiones nostraa, qui

locuti sumus et operati in vita hac, et putavimus latere

Deum,qui

scrutatur cordaet

renes, ut scriptumest :

« Quo-» niam capilli capitis vestri omnes numerati sunt s

;» vide-

licet cogitationes et discursus, de quibus Judici rationem

reddemus. Quot lacrymis indigemus propterhoram illam,

et negligimus ! Quot fletus et suspiria fundemus, cum vide-

bimus magna illa dona quae suscepturi sunt a gloriae Rege,

qui bonum certamen certarunt ! cum videbimus nostris ocu-lis ccelorum regnum inefFabile, et rursus ex alia parte con-

spiciemus prassentcs cruciatus tremendos, atque in horummeditullio omnes tribus atque omnes spiritus hominum ab

Adam protoplasto usque ad ultimum omnium natum, om-nesque cum tremore genua flectentes et supplices proci-

1

Apoca!. xx, li. —5 Daniel, vn, 9, 10.— s Luc. xu, 7.



250 S. EPIIIUEM SYRI OPERUM CLASSI3 VII.

dentes in faciem, sicut scriptum est : « Vivo ego, dicit Do-

» minus, quia mihi curvaLitur omne genu *! *

V. Tunc, dilecli a Christo, omnis humana natura stans

media inter regnum et judicium, inter vilam el mortem,

inler securitatem et necessilatem, omnes terribilem horam

judicii expectanles, et nemo nemini poterit auxiliari. Tuncreposcetur ab unoquoque confessio fidei, et baplismatis

sisnum, et fides immaculata ab omni haeresi, et sijnllum

infraclum,ci vestis impolluta, ut scriptum est, quoda omnes3 in circuitu ejus ferent munera terribili Regi '. » Omnes

enim qui in sancta Ecclesia tanquam cives ascripti sunt,

rationem reddcnt juxta propriam virtutem. «Potentes vero

» potenter examinabuntur 3,» ut scriptum est : «Cui mul-

» tum datum est, multum qua?retur ab eo; et qua mensura

> melietur quisque, remetietur ei \ » Verumtamen, sive

magnus quis sit, sive parvus, ex aequo omnes fidem confessi

sumus, et sanctum signaculum accepimus; omnes similiter

Diabclo renuntiavimus, exsulllantes eum; atque omnes si-

mililer Chrislo cooptati fuimus, adoranles eum. Siquidem

cognovislis mystici iavacri virtulem, atque inimici renun-

tiationem : etenim renuntialio quam in sancto baptismate

facere postulamur, exigua quidem videtur verbo; sed re

inlellecta magna admodum est, quam qui servare potest

erit bealissimus. Paucis enim verbis, omni quod mali nomine

nuncupatur, quodque oditDeus, nuntium remittimus : non

uni, aut duobus, aut decem; verum omni malo ita dicto,

quod odit Deus, renuntiamus. Exempli gratia : « Abrenun-

» tio, inquit, Satanae, et omnibus operibus ejus. » Quibus

operibus? audi : scortationi, adulterio, impuritati, menda-

cio, furto, invidiae, veneficio, divinationi, incantationi, ex-

candescentiae, iracundiae, blasphemia^, inimicitiae, conten-

1 Isai. xlix, 18, et xlv, 2^. Rora. xiv, 11. Pfailip. 11, 10. —a P»al. lxxv,

12. —» Sapient. vi, 7. —* Luc. xn, 4S. Matth. rn, a. Marc. iv, »4-.





252 S. EPIIRj&M SYRI OPKRUM CLASSIS VII.

hora. Quo autem modo intcrroganiur ? Interrogantur

paslores, id est episcopi, et de propria administratione et

de eorum grege, et reposcitur unusquisque de rationalibus

ovibus quas suscepit a Christo pastorum principe : si vero

ex negligentia episcopi ovis perierit, sanguis ejus ex mani-

bus illius exquiritur. Similiter et presbyteri rationem red •

dent de propria Ecclesia : simul etiam diaconi; ct quisque

fidelis de domo sua, de uxore, de fdiis, servis et ancillis1

reddetrationem,

aneducaverit eos in disciplina

et cor-reptione Domini, sicut hortatur Apostolus. Tunc interro-

gantur reges, principes, divites et pauperes, parvi et magni,

de rebus quas egerunt; scriplum est enim, quod « omnes

» stabimus ante tribunal Christi, ut referat unusquisque

» propria corporis, prout gessit, sive bonum, sive ma-

» lum2

. »Et a!io loco scriptum est : « Non est qui de mani-» bus meiseruetur 3

.

VII. —Precamur te ut nobis dicas quae fient post haec?

—Loquar in dolore cordis mei, quoniam vos non potestis

audire quae post haec eventura sunt. Sed quiescamus, di-

lecti a Christo. —Rursus igitur dicebant Christo dilecli :

Num terribiliora sunt ante dictis quae a te audivimus? —Magister rursus lacrymans dixit : Dico cum lacrymis :

non enim possunt sine lacrymis narrari, quia novissima

sunt. Sed quoniam praeceptum habemus ab Apostolo,

haec fldellbus hominibus commendari 4, vos vero fideles

estis ; haec commendo vobis, vos autem alios docete. Etsi

vero cordis dolore afficiar in hac narratione, tamen com-patimini mihi, fratres benedicti.

VIII. Tunc vero, Chrislo dilecti, post perscrutationem

et publicationem operum cujusque coram Angelis et ho-

minibus, omnes «adversarii ponentur sub pedibus ejus, et

* Eplies. vi. —2 Rom. xiv, 10. 3 (lor. v, 10. — s DtMiler. xxxn, 5(». —* 2 Titn. ii, 2.



SKRMO IV, IN SKCUNniM DOMINI AOVKNTIU II. 253

» evacuabitur omnis principatus et polcstns, et fleclelur

» Deo omne genu '. » Sicut scriptum est : «Tunc separabit

- nb invicem, sicut pastor segregat oves ab haedis2

.»

Qui cnim habenl bona opcra ct bonos fructus, scgregantur

ab infroctuosis ct peccatoribus : qui et fulgebuni sicut sol.

lli sunt cjui, praecepta Domini custodientes, inisericordes,

paiipcrumorphnnoruinque nmnntcs, et hospitio excipientes,

et nudos vestientes, et in carcere detentos visilantes, et la-

borantium susceptores, et aegrotos invisentes, et Iugentes

nunc, sicut dicit Dominus; tnendicantes nunc propter di-

vilias qu.T in ccelis repositac sunt, et peccata fralrum dimit-

tentes, et signaculum fidei custodientes infractum atque

inunaculatum ab omni haeresi. JIos stntuet a dextris, haedos

v ro a sinistris. Hi sunt infrucluesi, qui Pastorem bonum ad

iracundiam provocant, qui non attendunt vocibus pasto-

rum Principis, arrogantes, indocti, qui hoc tempore pce-

nitcnlix tnnquam haedi ludcntes, et voluptatibus indul-

gentes, consumpserunt in crapulis atque ebrietatibus et

cordis duritie onine tempus vitae suac; sicut ille dives qui

nunquam misertus est pauperis Lazari. Ideo ii qui sunt

pnrtis sinistrae3 ,condemnati sunt, ut immisericordes atque

immitcs, et non habenles peenilentiae fructus, neque oleum

in suis lampadibus. Qui vero, oleum a pauperibus emen-

tes, vasa sua implcverunt, a dextris assislunt gloriosi atque

hilares, splendidas tenentes lampadas, audiuntque illam

beatam ct misericordem vocem : « Venite, benedicti Patris

» mei, possidete regnum quod vobis paratum est a con-

» stitutione mundi 4. » Qui vcro a sinistris, audient acerbam

illam austcramque sentcnliam : a Disccdite a me, maledicti,

» in ignem acternum, quod paratum est Diabolo et Angelis

» ejus5

. » Sicut non miscrli estis, ita nec nunc misericor-

1i Cor. xv, aj.. Rom. xiv. n. I ai. j.5, 24. Phillip. 11, 10. —2 i\Iallh.

xxv, 5a. —3 Luc. x\i, 19. — 4 Mallh. xxv, 3.j. —5 Ihid. 4'.



254 S. EPHILEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

diam consequeiuini; sicut vocem meam non audistis, ita

neque ego nunc exaudiam vestras lamentationes : mihi

enim neque minislrastis, neque esurientem aluislis, neque

sitienti potum dedistis, neque peregrinum excepistis, ne-

que nudum induistis, neque aegrotum me visilastis, neque

ad me in carcere manentem accessislis. Allerius domini

operarii fuislis et ministri, id est Diaboli : ideo discedite a

me, operantes iniquilatcm. » « Tunc ibunt hi iu supplicium

» aelernum, justi vero in vilam aslernam 1.»

IV. In idem vero supplicium abeunt omnes, an diversa

sunt supplicia? Diversa pcenaruni loca sunt, ut in Evan-

gelio audivimus. Sunt sane tenebrae exteriores 2, haud du-

bium quin et interiores. Gehenna ignis locus alius, stridor

dentium locus praecipuus. \ermis qui non dormit, in alio

loco est3

. Slagnum ignis locus alius4

: tartarus locus spe-

cialis : inextinguibilis ignis propria regio : infernus et per-

dilio in propriis locis. luferiora lerrae locus alius5

. Orcus,

ubi aflliguntur peccatores et profunduui inferni, locus cru-

delior. In his suppliciis dislribuuntur miseri, quisque pro

gravilate suorum peccatorum, sive gravius, sive lenius,

secundum quod scriptum est; quoniam «funibus pecca-

» torum suorum quisque conslringitur8

. » Tale aulem et

illud est : « Vapulabit mullis, et paucis \ » Quemadmodumet hic sunt diversae poenae, sic etiam in futuro sacculo. Qui

autem inimicitias exercent inter se, si contigcrit hos sic

excorpore proficisci, inexorabilem damnationem invenient

in hora judicii, atque ut exosi in cxteriorcm ignein mit-

tentur alque in tenebras sempiternas, utpole qui dcspectui

habuerint facile Domini praeceptum, quod dicit : «Diligite

» alterulrum, et remittite usque septuagies septies8

.»

1 Mattli. xxv, 46. —2 Id. vni, 12. Marc. ix, ^2. —3 Apocal. xix, 20. —b 2 Tetr. 11, 4- —5 tphes. iv, 9. —' Proveib. v, 22. —7 Luc. xn, 4/, 4^.

—8 1 Joan. iii, 11. Mattb. xvm, 22.



SERMO IV, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTUM II. 255

Quicumque vero peccaverit, non debet secure degere,

neque e conirario desperare; iqooniam advocatum ha-

» bemus apud Palrem Jesum Christum Deum justum, et

*

tpse propitiatio est pro peccatis nostris

1:

» non proiis

qui securi vivunt atque oliosi slcrtunl, (juique in deliciis

lc risibus vitam ducunt; sed pro iis qui plorant et poeni-

te/itiam agunt, clamantque ad euin die ac uoete : qui etiam

a Paraclito consolationem accipieot. Qui vero, cum pcc-

caverit, oblitus fueril peccatorum, in ettffl, cum morielur,

illj ira Dei eadet quaui ligoificavift Manassos dicens : « In-» tolerabilis ira comminalionis tu;e super peccatores

2. »

V \ e acoriatori, v;e obrio, v.x* bibrntibus vinum cum

tympanis et tibiis, opera autom Domini non aspicienlibus,

neque sermonum ejus recordantibus 1 V« iis qui injuria

alliciunt divinas Scripturas ! \ ae iis qui consumunt tempus

hoc pcenitentiae et conscrsionis io superbia et rebus ridi-

culis I quajrent enim lempus, et non invvniont, quod male

expenderunt. \ ae iis qui cousulunt spiritus deceptionis, et

alttndunt dcemonum doctrinis3

! quia cum iis condemna-

buntur in luluro saeeulo. \ x iis qui scribunt iniquilaleui

\ ae iis qui incpta patrant incantalionis, divinationis et pue-

ôrum corruptionis, atque horum similia M Vaa iis qui de-

mdant mercedeni mercenarii ! quia qui fraudat mercedem,

cut qui sanguinem fundit. \ ae injustis judicibus, qui ab-

olvunt impium, et justitiam justi eliminanl! Vae iis qui

naculant sanctam fidem haeresibus, aut haereticis consen-

unt ! ^ ae iis qui immedicabili morbo laborant, hoc est,

nvidia atque odio ! Et quare plura dico, et non recido cele-

-ermonem ? Vae omnibus qui a sinistris locum sortiun

ir in die iUa terribili ! quia tenebris offundentur, atque

mare flebunt quando audient acerbam illam sententiam :

iu. n, 12. —2 Oiatiu Manaases, 5. kaih v. —31 Tim. iv, 1. —

Sap. xviu.



2 56 S. l.PHR/EM SYRl OPERUM CLASSlS VII.

«Discedite a me, maledicti!

!» Alii aulem rursus audient

gravein illam sententiam : « Convertentur peccatores in in-

» fernum 2. » Alii audient : « Amen, Amen dico vobis : Nes-

» cio vos : discedite a me, operanles iniquitatem5

.» Alii au-

dient, scilicet invidi : « Accipe quod luuiu est, et vade *: »

et quonam? certe eo quo qui audierunt : « Disceditc a me,

» maledicti, in ignem 6. • Alii audient : a Ligatis manibus

» et pedibus, mittite in tenebras exteriores. » Alii ut zizania

alligabuntur ad comburendum in camino ignis6

.

XI. Sicut vero multi modi salutis sunt, sic etiam man-siones multae in regno coelorum; et quemadmodum sunl

multi modi peccatoruro, errorumque, sic multi modi tor-

mentorum. Quotquot lacrymas et compunctionem habetis,

lugete mecum : ego enim, fratres mei benedicti, recordor

misera; illius divisionis, et ferre non possum. In hora enim

illa terribili separabuntur invicem divisione miserabili, et

migrabit unusquisque migratione quae non habet redilum,

Quis adeo lapideus est, qui non flebit dehinc illam horam,

quando dividentur episcopi a coepiscopis,presbyteri a com-

presbyteris, et diaconi a sociis diaconis, et subdiaconi et

lectores a suis sodalibus? Tunc segregabuntur qui quon-

dam reges fuerunt, et flebunt, alque ut mancipia expellen-

tur. Tunc suspirabunt principes et divites immisericordcs,

et respicient undique in angustias redacti, et nemo erit qui

juvare possit. Neque divitiae aderunt, neque adulalores as-

sistent, ueque invenient misericordiam; neque enim miscrti

sunt, neque praemiserunt ut invenirent : sicut el dicit Pro-

pheta de talibus : «Dormierunt somnum suum, ct nihil

» invenerunt7

. » Tunc separabuntur parcnlcs a filiis, atque

amici ab amicis; tunc dividentur cum dolore conjuges qui

non custodierunt lectum suum immaculatum; tunc discri-

* Matlh. xxv, 4i. —2 Psal. ix, iS. —* Luc. xiu, a;. —4 Malth. x

—5 Id. xxv, 4i. —e Id, xxn. —7 Psal. lxxv, 6.



SERMO IV, I\ SKCUNDUM DOMI.M ADVENTUU II. S»?

minnbuntur virgines quidem corpore, moribus aulem immi-

M rkordes et crudeles. Judiciuin eniin sine miscricordia

illi qui non fecit misericordiam. Sed practeribo multa di-

cere, ouia retinet me timor et tremor in hac narralione;

atcjue ut dicam brcviler : tunc praelerea ejiciuntur a tribu-

nali, atque ab Angelis crudetibua pulsi percussiquc abigun-

tur, et stridentes dentibus, et sacpe saepius convertuntur

ut videant juslos, et gaudium unde divisi sunt. Et vident

ineflabilem lucein illam : rident pulchritudines paradisi;

vident notos in regione illa; vident magna illa dona qua3

recipient a Rege gloris strenue certantes. Deinde paulo

\)o>[ sejuncti ab omnibusjustis, et amicis,et notis, postremo

absconduntur ab ipso Deo, cum amplius nequeant videre

gaudium ct verum illud lumen. Et taudem appropinquant

ad praedictas pcenas, ut dividantur et dispergantur in ipsis.

XII. Tuuc aspicientes omuimodam suam derelictionem,

et quod omnis sua spes perierit, et nullus poterit auxiliari,

sive patrocinium suscipere ipsorum, justum enim judicium

Dei est; tunc, inquam, amarissimis lacrymis ululantes di-

cunt : « Oh ! quantum temporis in dcsidia perdidimus !

Heu! quomodo illusi sumus !

Heu!

quomodoScripturas

audientes ludibrio habuimus ! ibi enim Deus loquebatur per

Scripturas, et non attendcbamus. Sic nos clamamus; ipsc

vero faciem suam a nobis avertit. Quid profuerunt nobis

mundi fines ? ubi pater, qui genuit ? ubi mater, quae peperit

nbi fratres? ubifilii? ubi amici? ubi divitice ? ubisubstantiaj?

ubi turbai? ubiccenae? ubi multus atque

inutilis fructus?

ubi reges atque potentes ? Quomodo ex omnibus his nemo>alvare potest, neque nobis ipsis possumus opem ferre;

scd prorsus a Deo atque a sanctis derelicti sumus ? Quid

faciemus; quoniam poenitentiae tempus non erit amplius,

neque qnid poterit patrocinium,neque lacrymarum utilitas,

neque adhuc aderunt pauperes et mendici oleum venden-xwviii. 17



2 58 S. EFHRjEM stri operum CLASSIS VII.

tes? Absoluta enim est celebritas. Quando habebaraus tem-

pus et facultatem, et vendentes clamabant cum lacrymis,

«Emito,» nosaures claudenles, non audivimus, nequeemi-mus : nunc igitur nos quaerimus, et non invenimus. Noudabilur ullerius liberatio nobis miseris, non consequemur

in poslerum misericordiam; non enim digni sumus. Juslum

Dei est judicium. Non ultra videbimus sanctorum ordines,

non amplius lumen verum aspiciemus. Ab omnibus dere-

licti sumus. Et praeterea quid dicemus? Valete omnes justi,

valete* Apostoli, et Prophelae, et roartyres; vale chorus

Patriarcharum, vale ordo monachorum; vale honorabilis

atque vivifica Crux; vale regnum ccelorum; vale Ilierusa-

lem coelestis, mater primogenitorum; vale paradise delicia-

rum ; vale et tu, Domina Dei Geuitrix, mater misericordis

Dei; valete patres et matres, filii et filiae : tandem haud am-

plius quemquam vestrum aspiciemus. » Et demum abeunt

singuli in pcenarum locum, quem sibi praepararunt suis

scelestis facinoribus, ubi vermis eorum non moritur, et

ignis non extinguitur.

XIII. Ecce consolationem vestram explevi, vestroque

desiderio satisfeci; ecce nostis quid nobis ipsis paremus;

ecce audistis quid negligentes et desides, quique poenilen-

tiam non agunt, lucrentur : audistis quomodo qui Domini

praecepla irrident deridentur; audistis quomodo vita hacc,

quae animam labefactat, multos seducit et decipit : nostis

quo pacto qui sacras lilteras ludibrio habent illuduntur.

Nemo decipiatur, dilecti mei ac benedicti ; nemo incredu-

lum se praebeat, quod sermones qui de judicio dicuntur

exiles sunt : sed sedulo ac firniiter credamus omnes Do-

mino, esse resurroclionem morluorum, el judicium, relribu-

tionemque bonorum pariter et malorum secundum divinas

Scripturas; et contemptis rebus omnibus hujus temporis,

iisque negleclis, curemus quae pertinent ad defensionem



SERMO IV, IN SECUNDUM DOMIM ADVENTUM II. s5q

cautioncmque torribilis tribunalis, hoiTendsnque illius ac

iormidabilis horae. H;ec onini ost illa bora inultoruin gemi-

tuiiin, niulloruin dolorum, inultarum tribulalionum, quas

universam vilain probat.

XIV, De bac bora trrribili ac <lir saucli Prophelce alque

Apostoli pra?<iixerunt; de bac difl itque bora divina> litterce

a lerminis usque ad tcrmiuos terrffi in Ecclesiiscl oinni loco

cIamant,omnibusque lc.«li(icantur, admonrnlquc dicenlss :

«\idele, vigilate, altendite, sobrii eslolc, orate, misericor-

- estole ac parali, (juia «nescitis diem, neque boram, qua

» Dominus vcnturus esl '.» Oinnes igilur, ut dicebam, di-

vini liomines cum laboribus ac lacrymis clamant, expeclau-

tes illius diei necessitatem. De bac die dicebat Jsaias pro-

pbela : « Ecce Dominus venil ad consumendam omnem» terram, et ad perdendos peccatores ex ea

2. » Et rursus

idem Propbeta inquit : « Ecce Dominus venit, et merces

» ejus cum eo; et opus cujusque coram eo3

.» Alius Pro-

pheta clamat, dicens : « Ecce Dominus venit, et quis poterit

» cogitare diem adventus ejus, el quis stabit ad videndum

» eum '?» Alius vero Propbcta clamat, dicens : « Domine,

» audivi audilinncm tuam, ct Limui, et ingressusest tremor

» in ossibus meis 5. » Alius Propbeta clamal ex ore Domini

«In die ultionis retribuam, ct non est qui de manibus meis

» eruetur6

. » De hac die divinus David dixit : « Deus ma-

» nifeste veniet, Deus noster, et non silebit : ignis in con

» spectu ejus exardescet, et in circuitu ejus lempestas va-

» lida 7 . » De hac die clamat Apostolus Paulus : * In die qua

» judicabit Deusocculla homiuum, secundum Evangelium

» nieum ". » Et rursus dicit : « Videte quomodo ambulelis 9:

horrenduin est incidere in manus Dei viventis,0

. » Clamat

1 Mattli.xxv, i4- —2 Isai. xin, 9. —»ld. xl, 10, et lxii, 12. —^Malach.

111, 2. —» llabar. m, iG. —6 Deut. xxxn, 55, 09. — ' Psalm. xnx, 5. —8 Uulu. 11, 16. —9 Epbes.v, ij, —M Hcbi. x, 5u.

'7-



260 S. EPHRÊM SYRI OPERIM CLASSIS VII.

autem et beatus Petrus, princeps Apostolorum, de die illa

loquens : a Dies Domini veluti fur in nocte, ita venit; in

» quo coeli igne solventur, et elementa calore tabescent*. »

Et quid dico de Prophetis et Apostolis ? ipse Dominator nos*

ter et Dominus de die illa testimonium praemisit dicens :

t Videte ne graventur corda vestra in crapula et ebrietate,

» et curis hujus viiae, et superveniat super vos repentina dies

» illa : lanquam laqueus enim superveniet in omnes habi-

» tantes super faciem omnis terrae2

. Vigilate itaque, quoniam

» qua hora non putatis, Filius hominis veniet 3

; et contendile

» intrare per angustam portam quae ducit ad vitam *.

XV. Per eam, fratres mei, gradiamur viam, ut vitam

aeternam haereditate possideamus; qui enim hanc calcat,

manifestum est quod et vitam consequetur aeternam; haec

enim via est vita. Nam si pauci sunt qui inveniunt ipsam,

nos, dilecti, non aberremus ab ea. Nemo ex vobis exlra

illam gradiatur, ne in perditionem abeat; quemadmodum

et Propheta inquit : « Ne forte irascatur Dominus, et pe-

» reatis a via justa6

.» Audiamus Dominum dicentem :

a Ego sum lux mundi, ego sum vita; ego ostium, per quod

» si quis introierit, salvabitur. Ego sum via : qui sequitur

» me, non offendet, sed habebit lumen vitae*. » Per hanc

igitur beatam viam ambulemus, per quam ambularunt

omnes qui Christum concupierunt. Per hanc ambulationes

angustae, sed requies beata; per hanc ambulationes auste-

rae,sed

retributio hilaris; perhanc

ambulationes arctae,

sed diversoria spatiosa : per hanc ambulationes pceniten-

tia, jejunium, oratio, vigilia, humilitas, paupertas spiritus,

conlemptus carnis, animae diligentia, cubatio humi, absti-

nentia a lavacris, aridorum comestio, fames, sitis, nuditas,

misericordia, lacrymae, fletus, suspiria, genuflexiones,

1

a Pet. m, 10. —2

Luc. xxi, 54-35. —!

Id. xn, 4o. —4

Id. xm, a|. —k Psal. ii, 12. — 6 j oan , vin, 12; x, 9, et xi, 9.



SKRMO IV, IN SECWIDUM DOMIltl ADVI.mim II. 261

ignominiaj, persecutiones, praedae, colaphi, labores manuum, pericula, insidiac; convicia accipere, et sustinere;

odio haberi, et non odisse; inala pati, et bona relribuere;

dimittere debitoribus debita, animam ponere pro amicis;

deinum eflundere sanguinem pro Ghristo, cum tempus

requirit. Hujus arctae portae et angustaj \iac ingrcssus si

quis tenuerit, beatam recipiet retributionem, quoe est in

ccelis, cujus nunquam erit finis.

XVI. Lata autem janua, et spatiosa via, quoe ducit ad

perditionem : hujus gressus impracsentiarum jucundi, sed

postea tristes; hic dulcia, illic fellc amariora; hic levia,

illic vero gravia et molesta ; hic futilia nulliusque ponderis

videnlur, illic autem veluti agresles feroe circumdant pec-

cantes et pcenitentiam non agentes, juxta sermonem Pro-

phetac; ait enim : « In die mala iniquitas calcanei mei cir-

» cumdabit me 1

;» hoc est : iniquitas ejus vitoe, scilicet,

gressus spaliosae viae, quos Apostolus ex parte enume-

ravit dicens, « quales sunt fornicatio, adulterium, impu-

» dicitia, idololatria, contentio, aemulatio, ira , seditio

» invidia, homicidia, atque horum similia2

, » sunt gressus

spatiosoe vitoe : similiter vero ludicra, clamores, deliciae,

citharoe, tibiac, saltaliones.lavacra, mollia indumenta,pran-

dia opipara, manuum plausus et strepitus, hymni temere

prolati, strata mollia et cubilia promiscua, nimia edacitas,

fraterna odia, quodquc omnium deterrimum est, impceni-

tentia omnimodaque oblivio exitus hujus vitae; hujusmodi

sunt gressus asperae illius viae, quam multi ingrediuntur

ideoque diversorium idoneum invenient : pro deliciis fa-

mem, pro ebrietate sitim, pro requie dolorem, pro risu

iletum, pro cithara gemitum, pro corpulenlia vermes, pro

desidia sollicitudinem, pro sallationibus daemonum socie-

tatem, pro curiositalibus alque incautationibus, rcliquis-

1 Pttl. \r.vni, 1]. —2 Galal. v, ii)-?.i.





SERMO IV, IN SECTNnm DOMIM ADVENTUM If. 5>65

minationis meac, «ibi sum in me-dio eorim ',» et cum ipsis

ero usque ad consummationem sasculi, et io futuro saeculo

paseam tos in scmpilcrnum.

XVIII. Terribile illud judicium Judicemque inexorabi-lem memoria recolens beatiis David, per singulas noctes

stratum Iacrymis rigabat, Deumque precabalur, dicens :

«Domine, ne intres in judicium cum servo tuo 2 ,»neque

velis jus taecum dicere, miscricors ; sed cum sim omnis

defensionis inops, ideo deprccor bonilatem tuam, ne in-

tres in judicium cum servo tuo : si enim volueris hoc fa-

cere, non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens.

Videle, fratres, beatum David limentem diem illam et ho-

ram, obsecrantem, et ad dcfensionem paratum. Venite

igitur et vos, fralres Cbristo dilecti, antequam veniat dies

illa, priusquam dissolvatur conventus, priusquam Deus ma-

nilesle veniat et inveniat nos imparatos. «Prceoccupemus» fuciem ejus in confcssione, » in poenitentia, in oralioni-

bus, in jejuniis, in lacrymis, in peregrinorum susceptione;

praeoccupemus, antequam ipse manifeste veniat, nosque in-

veniat imparatos. Ne cessemus poenitentiam agere, et obse-

crare diligenter, et prasparari in occursum Domini, omnes

simul viri et mulieres, divites ac pauperes, servi ac liberi,

senes et juvenes.

XIX. Videte ne quis dicat, «Quoniam multum peccavi,

et non est mihi remissib. »Qui hoc dicit, nescit quoniam

Deus est pcenitentiam agentium, et advenit propier male

habentes, qui ait : aGaudium est super uno peccalore poe-

» nilenliam agenle3

;» quique ait : «Non veni vocare justos,

» sed peccatores ad poenitentiam \» Haec aulem est vera

popnitentia, abslinere a peccato, illudque odisse, juxla di-

centem : « Iniquilatem odio habui, et abominatus sum 5

; »

1 M.itth. xvin, 20. —2 Psai.(

cxlii, 2. —* Luc. xv, 7. —4 Id. v, 02.

5 Psal. cxvm, 160.



264 S# EPIIR^M SYRl OPERUM CLASSIS VII.

etillud: «Juravi et slatui custodire juslificationes tuas1

.»

Et tunc Deus cum gaudio suscipit accedenlem ad se.

XX. Videte ne quis audacler dicat, « Quoniam non pec-

cavi. » Qui hoc dicit caecus est, caecutiens et seipsum se-

ducens, et ignorat quomodo furatur eum Satanas cum in

verbis, tum in operibus, cum per auditum atque oculos,

tum per tactum ac cogitationes. Quis enim jactabit se ha-

bere cor mundum, omnesque suos sensus puros? Quia nul-

lus sine peccato, nullus mundus a sorde, nullusomnino

inler homines innoxius, nisi solus ille qui pro nobis pau-

per factus est, cum dives esset2

. Ipse solus sine peccato,

qui solvit peccatum mundi, quique vult omnes homines

salvos fieri, et non vult mortem peccatoris; qui est amalor

hominum, et multse misericordiae, propitiator, bonus, ani-

mas diligens, atque omnipotens, omnium hominum Re-demptor, Pater orphanorum, Judex viduarum, Deus poe-

nitentiam agentium , animarum corporumque Medicus

desperantium spes, fluctuantium portus, desertoruui auxi-

lium, via vitae; qui omnes ad poenitentiam vocat, nullum-

que poenitentium aversatur. Ad hunc confugiamus et nos :

omnes enim quolquot ad ipsum confugerunt peccatores,

salutem sunt assecuti.

XXI. Et nos igitur, fratres mei, ne desperemus de pro-

pria salute. Peccavimus? poenitentiam agamus. Millies pec-

cavimus? millies poenitentiam agamus. Omni opere bouo

gaudet Deus, supra modum autem anima poenitenliam

agente : erga hanc enim totus extenditur, propriisque ma-nibus suscipit atque advocat, dicens : —«Venite ad me,

» omnes qui laboratis, » quoniam qui venit ad me non

ejiciam foras ; « Venite ad me, omnes qui laboratis

» et onerati estis, et reficiam voss

» in superna civitate.

Ibi omnes sancti mei magno cum gaudio requiescunl.

1 Psal. cxvm, 106. —2 2 Cor. vin, 9. —3 Matth. xi, 9.S.



SERMO IV, IN SFCUNDUM DOMINI ADVENTUM II. 265

Venite ad gaudium inexplicabilc , incouiparabilc , in

enarrabile, ad ea bona quae desiderant Atngeli prospi-

cere 1

, ubi sunt chori atque ordines justorum. Ibi sinus

Abrahae suscipit omnes qui sufferunt tribulalioncs, quem-admodum et Lazarum quondam paupercm : ibi aperiuntur

thesauri bonorum meorum aeternorum : ibi superna Hie-

rusalem mater primogenitorum : ibi est beata terra mitium.

«\enite ad me omnes, et ego rcficiam vos,»ibi, ubi omnia

placida atque a tumultu libera; ubi lucida et Deo grata;

ubi nemo injurius nequc tyrannidem exercens; ubi nonamplius erit peccatum, neque pcenitentia ; ubi lumen in-

accessibile, et gaudium indicibilc. aBeati qui lugent.2

» Lu-

gete, poenitentiam agite, et convertimini ad me,etego re-

ficiam vos, ubi non amplius erit labor, neque lacrymae,

nequecura, nequesolliciludo, nequequerela. Gonvertimini,

filii hominum, et ego reficiam vos, ubi non amplius mas et

fcemina; ubi non amplius Diabolus, neque mors, neque je-

junium, neque tristitia, neque contentio, neque aemulatio

sed gaudium, pax, et requies, atque exultatio. Converti-

mini ad me, et ego reficiam vos, ubi aqua quielis, et vi-

rentis herbae locus, et vinea culta a Deo universorum;

in illam beatam terram mansuetorum, in quu et ego vitis

vera germino, cujus agricolam Patrem auditis3

.

XXII. «Venite, omnes qui laboratis et onerati estis, et

» ego reficiam vos4

, » ubi incorruptibilis vita, et totius bo-

nitatis laetitia. Veniie ad me omnes laborantes, et ego re-

ficiam vos, ubi solum amabile, continua exultatio, aeterna

Inetilia, inocciduum lumen et sol indeficiens. «Tollite ju-

» gum meum super vos, et discite quia mitis sum et humilis

» corde, et invenietis requiem animabus vestris. » Ibi sonus

fetta agentium, ibi thesauri occulti sapientiae et scientiae

revelantur. Yenite ad me omnes, et ego reficiam vos, ubi

1i P«-tr. i, ii. —2 Matth. v, 5. —Uo;ui. xv, I. —* Matth. xr, 28.





SERMO V, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTUM II. 267

\\1\. AudUtis, dilecti, utiles promissionos, dulcesque

voces Salvaloris animarmn nostraram ? Qnis vidit Patrem

ita benevolum? quil niedictim ita honum vidil.1 \enito igi-

lur, adoremus, et procidamus ante eum, conlilrntos |>f'c-

cata nostra1

. Gloria bonitati ipsius; gloria ipsius longani-

initati; gloria ipsius benignilati, ipsiusque indulgenliae J

gloria ipsius miserationibus; gloria regno ipsius; gloria,

honor et adoratio nomini ejtis in saecula ! Amen.

\ \\ . Itcrum dico, et dicore non desistam : ne inertiae,

peccatores, ac timidilali dedamus nos : ne cessemus cla-

mare die nocluque eum lacrvmis; misericors enim est, et

verax, et 1'aciet omnimodam ultionein pro illis qui clamant

ad ipsum die ac nocte : ipse enim cst Deus eorum qui poe-

nitentiam agunl, Pater, et Filius, et Spiritus sanclus, cui

gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.

SERMO V.

IN SECUNDIM EOMIM NOSTRI JESUS CHRISTI ADVENTUM III,

De communi rtflrtrreCtiOBt, i!o pu-nitentia et dc charitatc.

I. Dilectissimi, nihilsincerae charitati prneferamus; multa

enim negligendo peccamus diebus singulis el horis : atque

ideo charitatem possidere studeamus 2; haec enim operit

multiludinem peccalorum s. Quid enim prodest, fratres, si

habeamus omuia, sola autem nos salvante charitate carea-

mu*? Quid prodest, si quis instructo convivio, et abunde

paratis ^pulis, regem et principes invitet, magniflceque ex-

cipiat omnes, ita ut nihil apparatui desit praeter sal?num-

quid prandium illud sine sale manducari poterit ? non solum

1 Psal. xciv, G. —21 Joan. ni. —s Jacob. v, 20.



268 S. EPIIR.EM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

sumptus et operam perdet, sed et injuriam sibi et contu-

meliam ab invilatis referet. Ita et hic fiet, fratres mei; in

ventum enim laboramus, nisi charitatem habeamus : namsine charitate opus omne immundum est. Sive enim quis-

piam virginitatemcolat, sive jejuniis se aut vigiliis maceret,

sive orationi insistat , sive suscipiat pauperes , sive dona

offerat Deo aut primitias fructuumve decimas, sive ec~

clesias construat, sive aliud aliquid magnum faciat; nisi

charitalem habeat, nihili omnia apud Deum aestimabun-

tur, neque beneplacitum erit in illis Domino. Noli igitur

sine charitate aliquid agere. Si autem dixeris, Quia fra-

trem meum odi, sed Ghristum diligo; invenieris mendax :

arguet enim te Joannes theologus dicens : « Qui non diligil

» fratrem suum, quem videt, Deum, quem non videt, quo-

» modo potest diligere * ? » Manifestum est igitur eum qui

servat odium adversus fratrem suum, etiamsi videatur Deumdiligere, mendacem esse, ac seipsum penitus fallere : dicit

enim rursus Joannes, quoniam « hoc mandatum habemus

» ab eo, ut qui diligit Deum, diligat et fratrem suuin 2. »

Et iterum Dominus dicit : « In his duobus mandatis uni-

» versa lex pendet et Prophet»3

. » miraculum ingenset stupendum ! Qui habet cbaritatem, totam legem implet

« Plenitudo enim legis est charitas4

. »

II. O inaestimabilis virtus charitatis ! o vis dilectionis

immensa ! Nihil est charitate excellentius aut pretiosius,

neque in ccelo, neque in lerra. Haec divina charitas est om-

nium caput et summa virtulum. Charitas est bonorum om-niumcausa; charitasestvirtutumsal; charitas est iinis legis.

Haec in corde habilavit Abel; haec Patriarchis opitulata est;

ista servavit Moysen; haec habitavit in Prophetis ; haecDavid

Spiritus sancti domicilium fecit; ista Job confortavit. Sed

longe his majora dicam : haecDei Filium de ccelis ad nosde-

1 i Joan. iv, 70 . —2 Ibid. ai. —* Matth. xxn. \o, —* Rom. xm, n>.



SERXIO V, 1N SECUNDUM DOMIIfl ADVENTUM III. 2G()

duxit. Per charitatem bona nobis omnia manifestala sunt

mors per eam inortua est, infernus caplivatus, Adain revoca-

tus : per chnrilatem unus factus est Angelorum liominumque

grex; per charitatem paradisus reseratur, coelorumque rc-

gnum repromittitur. Haec Piscatores sapientia imbuit; isla

corroboravit nnrtyres; hnec eremos in civitates convertit

liajc montes ac speluncas Psalmorum vocibus rcplevit ; hnec

non viros tantum, sed et malieres per arctam angustamque

viam incederc docuit. Sed quandiu loqui de charitatc per-

sistam ? quis cniin illam pro merito laudarc sufliciat ? Ne

ipsi quidem Angeli omnia charitatis merita pro sua digni-

tate explicare valebunt. Obeata charitas, bonorumomnium

indultrix. Beati, et vere beatissimi, qui charilatem veram

et minime iictam sibi comparare student ! queraadmodum

ait Dominus : o Majorem hac dilectionem nemo habet, ut

» animam suam ponat quis pro amicis suis *. d

III. Hac divina charitate flagrans Paulus Aposlolus

dicebat : t C^haritas proximo malum non operatur, non red-

» dit malum pro malo 2, » nec maledictum pro maledicto.

Qui haucpossidet, non superbit, non invidet, non irascitur,

non murmurat, non odit fratrem suum aliquando : qui hanc

adeptus est, non modo diligentes se diligit, verum etiam

jflligentes. Hanc divinam charitalem possidens Stephanus

>rotomartyr, pro se lapidantibusDeumprecabatur, dicens:

Domine, ne statuas illis hoc peccatum 5. » Beatus homo

ui, contemptis omnibus, charitalem assecutus est : hujus

merces quotidie crescit; hujus corona praeparata est; hunc

\ngeli omnes beatum praedicant; ab hoc nunquam Domi-us separatur : o Deus enim charitas est ; et qui manet in

charitate, in Deo manet, et Deus in eo \ » Et haec qui-

lem hactenus de charitate.

IV. Nosvero ad id quod instituimusredeamus,Ioquamur-

1 Joan. xv, i3. —2 Rom. zm, 10. —3 Act. vn, 09. —* 1 Joan. iv, iG.



2 yS. EPBRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

que depoenitentia etde judiciofuturo. Haec jugiter die noc-

tuque meditemur, dilectissiini ; exlremamque horam sem-

perante oculos habentes, inextinguibilis flammae nunquam

obliviscamini. Psalmus nunquam de veslro ore dtficiat;

Deus enim cum nominatur, daemones fugat : ubi Psalmus,

illic et Deus est; ubi vero personant Diaboli canlica, illic

ira et perpetuum vae; ubi sacri codices lectionesque, ibi

justorum lactitia, salusque animarum; ubi vero cilharae

chorique perstrepunt, ibi virorum ac mulierum offuscatio

Diabolique celebritas est. Quid prodest, dileclissiini, ad

momentum temporis hic choreas agere feslaque celebrare,

illic vero in oelernum cruciari? Consideremus, quia nihil

proderunt nobis orbis fines in illa hora; pensemus, quia

nullus cuiquam auxiliari poterit : sed unusquisque onus

suum portans assistet, expectans sententiam contrase fe-

rendam. Haec alto corde cogilantes, dilectissimi, sobrie et

juste et pie vivamus in hoc saeculo, sicut docuit Apostolus :

u Emundemus nos ipsos ab omni inquinalione carnis ct

aspiritus1

. Deponamus opera tencbrarum 2: » neque jam

gentium ritu ambulemus. Cum sanctorum memorias ce-

lebramus, memores simus omnium debilium, viduarum,pupiilorum, peregrinorum, pauperum, necnon eorum qui

in carceribus detenti sunt, et qui io solitudinibus el mon-

tibus, et speluncis et cavernis terrae delitescunt. Fislivi-

tales honoremus, epulantes non celebritale saeculari, sed

divina exullatione; non mundane, sed spiritualiler et chri-

stiane. Non januarum coronemus frontes, non choreasstatuamus, non libiis cl cilharis auditum effoeminemus,

non mollibus indunientis utamur, non auro ornemur,

non comessationibus et ebrietalibus operam demus; verum

haec omnia Graecis Judaeisque relinquamus.

V. Nos autem pretiosa ac viviiica Salvatoris cruce postes

1 2 Cor. vu, l. —2 Roiu. xui, la.



SERMO V, I.N SECUNDUM DOHKl ADVENTUSI III. 27

nostras coroneinus, dicentes ciini Apostolo : « Mihi absit

1 riortari, nisi in cruce Domini nosiri Jesu Christi1

.» Pin-

gamus in januis alque io frontibus noslris, <'t in peclore,

et in ore, atque in nu-mbris omnibus vivilicam crucem :

limillll iusupcrabili hac chrislianorum arinalura ; ea

eniin victrix est morlis, fidelium spes, lux orbis terrae,

paradisi reseralrix, profligalrix liarcsuin, firmamentum h>

dri, magua orthodoxorum custodia salutarisque gloria.

Hanc, o christiani, diebus singulis et noctibus, horis alque

momcntis in omni loco circumferre Uon desinamus : nihil

sine ipsa perficiasj sed, sive dormias, sive evigiles, sive

operi insistas, sive manduces, sive bibas, sive iter agas,

sive per mare naviges, sive transmittas flumina, membra

tua omnia cruce vivifica exorna : « neque accedent ad te

» mala, et fliigellum non appropinquabit tabernaculo tuo; »

hoc enim signo conspecto, adversariae potestates conler-

rilac recedunt. Crux enim sanctificavil orbem, tenebras

fugavit, lucemque revexit. Haec eliminavit errores; haec ab

crtu solis et occasu, septenlrione et meridie collcgit gentes,

atque in unam Bcclesiam, et in unam fidem, alque in unumbaptisma in charilate connexuit : haec orthodoxorum inex-

pugnabilis murus est. Quod os, quae lingua digne pro me-

rilo laudare poterit victricia arma CJhristi Regis? Crux in

Calvariae loco defixa, mox ritae nostrae botrum pulhdavit.

Hoc denique pretiosissimo signo Chrislus Salvator noster

infemi voracissimum disrupit ventrem, nimisque patulum

Diaboli obstruxit os. Eo conspecto contreinuit mors, om-nc>que quos a priino homine usque ad id lemporis sub di-

tione sua tenuerat vinctos, deuiisit. Crucis armis accincli

li Apostoli, omnein lnimici calcavere virtutem : hac se

thoracis vice munienles inililes Christi et martytes, omnes

artes et inventiones alrocitatesque tyraunorum superarunt;

1

Galat. ti, 14.



2 ~'2 S. EPHR.EM SYRI OPERIM CLASSIS VII.

lianc bajulanles qui saeculo abrcnuntiarunt, summo cum

gaudio et alacritale in solitudinibus et montibus, et spe-

Iuncis et cavernis terrae sibi sedes elegerunt.

VI. immensam benignissimi Dei bonitatem, qui tam

magna tamque praeclara munera humano generi per crucem

indulsit ! Haec sancla crux rursus in consummatione saeculi,

cum secundus illuxerit Domini adventus, prima cum glo-

ria ingenti et Angelicorum exercituum multitudine appa-

rebitin coelo; inimicos quidem terrens

ac vexans,fideles

autem laetificans atque illuminans, adventumque magni

Regis annuntians. Et de pretiosa quidem cruce hactenus

diximus ; etsi plura his dici poterant.

Crctera omnia quaesequuntur de futuro judicio ad

verbum leguntur supra in Sermone IV; ideo a nobis

consulto omittuntur.

SERMO VI,

PAnÊNETICUS, II* SECUNDUM ADVENTUM DOMINI IV.

I. Resipiscamus,acpcenitentiamagamus,fralres,utDeum

peccatis noslris propitium reddamus. Imploremus ipsum,

quia exacerbavimus eum; humiliemur, ut nos exaltet; ado-

remus, ut laetilia nos afficiat; Iugeamus, ut consoletur nos.

Projiciamusanobismalam vivendicousuetudinem,etvirtuteinduamur, tanquam vestimento : maxime autem nos, qui an-

gelico vitae instituto digni habiti sumus. Sumamus, charis-

simi, pro mensura bonum ac perfectum certamen patrum

qui anle nos vita defuncti sunt. Noli, frater, hodie a lem-

peranlia commendari, et cras in conviviis versari; noli

hodie aquam bibere, et cras vini potationi te dare : nc ho-



SERMO VI, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTUM IV. 270

die nudis pedibus incedas, et cras calceamentorum varie-

late gaudeas; ne hodic vilibus utaris vestibus, et cras orna-

tus incedas ; cave hodie mansuetus sis ac humilis, et cras

arrogans atque superbus; cavo hodie obodienlem te prac-

boas, et cras dissolutum atque inobedientem : vide ne ho-

die in to audiatur ploratus ac ojulatus, ot cras risus atque

contemptio; vide no hodie humi cubos, ot cras molliter in

lecto dormias; no hodio poenitontiam agas, et cras ejus

obliviscaris. Sed canonem unum rctine, sicut etiam sancti

fecerunt patres, qui ad quinquaginta et ultra annos suum

non mutarunt canonem et regulam.

II. Curmundo ronuntiasti, charissime,si mundanaadhuc

oblectamenta quaeris? Ad tribulationem vocatus es, et tu

rcqiiiem inquiris ! ad nuditatem, et tu vestium ornatum sec-

laris ! ad silim perferendam, et tu vinum potitas ! ad bel-

lum, et tu sine armis in coeleste regnum ingredi cupis! ad

vigilias, et tu somno obdormiscis ! ad gemitum atque plo~

ratum, ot tu rides ! ad charitatem, et tu fratrem tuumodisli ! ad subjectionem atque obedientiam, et tu contra-

dicis atque repugnas ! ad mansuetudinem et humilitatem, et

tu superbis !

adhajreditatem regni ejus, et tu terrena sapis !

III. Videte, fratres, ne post renuntiationem saeculi, quae

sunt mundi sapiamus; nolite iterum converti retrorsum, et

res mundanas sapere, vel agere, aut loqui. « Gorrumpunt

» enim bonos mores colloquia mala *. » At, sicut propheta

David ait, in lege Domini meditare die ac nocte, ut cumipso confidenter

dicas:

«Ego vero lcgem tuam meditalus1 sum J

; » et iterum : « Meditabor legem tuam semper 3;

et rursus : « Bona mihi lex oris tui, super millia auri et

» argenti4

; » et rursus : « Exultabo ego super eloquia tua5

: »

et tu, frater, ne saecularia loquaris, scd spiritalia ; neque de

terrenis, verum de ccelestibus. Sursum cor tuum ad Salva-

11 Cor. xv, 35. —

2Psal.cxvm, ~o. —

3Ib. 117. —

4Ib. 72. —

5

Ib. 162.

XXXVIII. 18



2 n/k

S. EPHRJ2M SYRI OPERUM CLISSIS VII.

torem Christuin habe, et cum Davidc dicito : « Domine,

» non est exallatum cor meum d

. » Ad ipsum respice sem-

per, dicens : « Ad te levavi oculos meos, qui habitas in

» coelis 2 . » Produc lacrymas; quoniam « qui seminant in

» lacrymis, in exultatione metent \» Nocte dieque ad no-

vissimam horam respice. Psalmus assidue sit in ore tuo;

nam Deus cum nominatur, dsemones fugat. Cum Deo raul-

tis, et cum hominibus loquere paucis. Semper Dei memi-

neris : et ccelum mens tua evadet. Ne quaeras delicias; sed

voluptatum fuge illecebras. Omne saeculi islius gaudium

detestare. Humi cubationem ne abjicias, quoniam requiem

aeternam conciliat. Ne tibi grave jejunium appareat; quo-

niam in laelitiam sempiternam te transmittet. Ghristi factus

es miles? ne rebus hujus vitae impliceris; ut ei qui suae te

ascripsit militiae placeas. Renuntiasti saiculo? ne saeculum

diligas, neque quae in eo sunt. Adjecisti manum tuam ad

aratrum ? ne respicias ad ea quae retro sunt. Desponsasti te

Christo? cum adventantem expecta.

IV.Singulis vero diebusachoris, momentisque,ipsius re-

cordare, sicut sponsa sui ipsius sponsi : semper in eum men-

tem defixam habe. Quemadmodum uxor maritum amans

virum suum, licet procul absentem ac peregrinantem, in

memoria apud se habet; et cum in multis constituta sit

sollicitudinibus atque angustiis, non cessat explorare tias,

et interrogare praetercuntes, quonam abiissc potuerit? de

ipso loquitur, et dormiens eum expectat et auscultat; non

fruitur quiete, neque ridet cum quoquam, non laetatur, non

desinit lacrymari, donec susceperit desideratum : sic igitur

ct tu, christiane, ac praecipue qui vanissimo saeculo abre-

nunliasti. Et quid dico, qui abrenuntiasti ? omnes enim sta-

bimus ante tribunal Christi, ut referat unusquisque propria

corporis, prout gessit, sive bonum sive malum. Quocirca

deinceps, frater, ne nimium momentanea alimenta appe-

ip.sal. cxix, 1. —2 rsai. cxxn, i,— s Psal. cxxv, 5.



SERMO VI, |M SECUNDUM DOMIM ADVfcMTM IV. 2^5

tas : nou corporalem requieni quaras; non iles somnumnimiLim oculis tuis; neque vitani curae ac sollicitudinis ex-

perlem dogas : sed Deum prae oculis tui> .semper habc, ut

cum sauclo David dicere queas : «Providebam Dominuin» in conspeclu mco seinper

1. » Nou cesses divinas perscru-

tari Scripturas; non cesses sanctam niatrein luam inter-

rogare Ecclesiam, quando veniet desideralus Sponsus : et

signum adventus ejus perquire ac disce, quia Judex non

tardabit.Non dcsiuas interrogarc, donec planecerlior factus

sis ; non desinas de iioc interpellare eos qui exacle noruut.

\ . Cupis porro nosse quinam illi sint qui accurate mag-

nuin isludacformidabilennslerium sciantPProphetae, Apo-

stoli,et Evaugelistie : lii plene de horribili advenlu Ghristi

ac Sponsi instructi sunt : hos, fraler, interroga; et audies

quod veniet et non tardabit. Interroga magnum prophetam

Isaiam; respondebitque tibi, dicens : « Ecce Dominus ve-

» niet : et merces ejus cum ipso2

; » et ilerum : a Dominus

» Sabaoth egredielur ad conterendum bella3

. » Aliusque

Propheta ait : « Veniens veuiet, et non tardabit \ » Yicis-

simque tibi propheta respondebit Malachias, dicens : «Ecce

» veniet, et quis suslinebit diem introitus ejus?aut quis

» stabit in conspeclu ipsius5

?» Docebit quoque te prophela

David, cum dicit : « Deus maniresle veniet : et adorabunt

» eum omnes reges terrae °; » et iterum : « Quia veniet, ut

» judicet terram7

. » Quod si Petrum quoquc interrogcs co-

rvphaeum; ipse tibi respondebit vicissim, ac dicet : «Non

» tardat Dominus promissionem, sicut quidam tarditatem

» existimant : sed patienter agit, nolens quemquam perire,

» sed omnes ad pcenitentiam reverti; » et rursus : « Dies

» Domini, sicut fur in nocte, ita veniet8

. » Respondetque

1 Psal. xv, S. —- I-ai. xl, io. —5 Id. lxii, ii. —* Habac. n, 5. —M ilach. iii, 2. —6 Psal. xlix,3, et lxxi, ii,— "

Ps>al. xcvn, 9.—* 1 Pet.

111. 9.

18.



2-6 »• EPHIUEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

tibivicissim Jacobus, dicens : o Ecce Judex anle januam as-

» sistit * . » Quin et Joannes te admonebit theologus, dicens

« Ut cum apparuerit, fiduciam habeamus, et non confun-

» damur ab co in adventu cjus 2. » Intcrroga etiam, charis-

sime, sanctumMatthaeum Evangelistam; et ipse tibi clarius

de adventu Sponsi dicet quae ab ipsomet audivit. Ait autem :

Dixit Dominus : a Vigilate, quia nescitis horam, neque

»diem 3,» in qua Christus Dominus veniet; et rursus :

c Eslole parati, quia qua hora non pulatis, Dominus ve-

y> nietu

; » ct rursus : « Beatus ille servus, quem cum vencrit

» dominus ipsius, inveniet vigilantem6

. » Rursusque ait

« VidebuntFilium hominis venientem in nubibus coeli, cum» virtute et majestale magna. Tunc sedebit supersedem ma-

» jestatis suae, et congregabuntur coram ipso omnes genles,

» et separabit eos ab invicem, sicut pastor segrcgat oves ab

«haedis1

;» et quae sequuntur. Pieliquosque si interroges

Evangelistas, ac cunctos sanctos, similia ab cis de adventu

Domini audies, quod prope sit in januis. Non igitur am-

plius excusationem habes : ecce a beatissimis Prophetis et

Apostolis omnem veritatem audisti : modo ergo quae tuae

sunt salutis para.

VI. Et quid, inquies, agam ut salver, misericordiamque

inveniam, ac fiduciam in die defensionis ? Ego tibi dicam :

solumserva. Quod siDominum audieris,el ipse teexaudiet;

nam ita dixit Dominus : «Si dimiseritis hominibus errata

» ipsorum, et Pater vesler ccelcstis dimittet peccata ves-

» tra7

. » Ecce audisti tandem unum pra?ceptum magnum

ct lcve; dixit enim benignissimus Deus : o Onus meum levc

» est \ » Nam quod ac quale onus est, dimitlcre fratri of-

fensas, et induJgenliam atque remissionem a Deo proprio-

4 Jacol>. v, 9. —21 .<oann. 11, 28. —3 MattU. xxiv, 42, ct xxv, i3. —

k Luc. xii, 4o. —5 Ibid. 43. —° Matlh. xxiv, 00; xiv t 3i, 3a, —"' Matih.

vi, i4- Marc. xi, 2G. —8 Mattli. xi,oo.



skrmo vi, l.N si:ciiM)iM domim ADTBNTVM iv. 277

riim accipere deliclorum ? ut cum fiducia dicere possis :

«Dimille mihi oiTensiones meas, Doiuiue ; ego euim iVatri

nno iTinisi. 1 Hoc serva prxceptum : ne inimicitias ad-

versus aliquem habeas ; neque quemquam unquam odio

prosequaris ; ne ludicris rebus vaces; ne verba otiosa pro-

ieras; ne aliis detrahas alque obloquaris; ne ullos maledic-

tisincessas; nc mundanis hominibus niinium adhacseris ac

converseris ; ne fabulis ac nugis tc dedaftj ne res terrenae te

occupeut. Qui universo renuntiasti mundo,ne aliam admit-

tas solliciludinem, neque aliud certamcn, praeterquam diei

illius horribilis; scmperque cor ct lingua tua de judicio

medileutur. Sive igitur operi, sive orationi intentus sis;

si\e ambules, sive sedeas ; sive comedas, sive jejunes; sive

in cubili tuo vigil jaceas, sive quid aliud agas, non desistat

mens tua cogitare, et os tuum loqui de judicio.

VII. Gorde porro sic tecum cogita : « At quomodo res-

pondere potero Judici? Numquid reperieturpeccator alius

ut ego? Quo pacto peccata mea delebo?» Quo pacto?ego

libi dicere potero : sicut fecit et docuit David, dicens :

« Lavabo per singulas noctes leclum meum, et lacrymis

» meis slratum meum rigabo *. » Sic plora et cogita, dicens :

<t Sed qualia sunt horrenda illa tormenta quae divina dicit

Scriptura? qualis est fluvius ille igneus ? qualis ignis ille

mextinguibilis? cujusmodi tandem tenebrae illae exteriores ?

cujusmodi stridores illi dentium? cujusmodi gehenna illa

ignis? qualis erit vermis ille nunquam moriens? qualis ca-

minus ille ignis? et cui tandem ex islis locis ego peccator

destinandus ero ? » Hacc tecum meditare, o fili, singulis die-

bus, ac noctibus, et horis; et studiose in jejuniis, vigiliis et

orationibus ac lacrymis persiste; semperque in cella sub

siientio versare : et ne contemnas, neque relaxeris, mi fra-

ter. Etsi

aliqui tibi detrahant, aul te derideant vel spernant*Pial. vi, 7.



278 S. KPIHLEM syri operum CLASSIS VII.

aut deprimant, tu noli nttendere iis, sed ob oculos tibi con-

stitue desidcraluin Sponsum, et dicito : « Dignus sum qui

illudar; nam et Dominus meus illusus cst ac contumeliis

affeclus, consputatus et crucifixus, odioque a Diaboli dis-

cipulis habitus. » Atque etiam nos docet Dominus ut et nos

injuria affecti sufFeramus; conviciis ac maledictis excepti,

benedicamus; ct persecutionibus exagitati, sustineamus.

Rursusque memineris, fraler, Domini ad suos Discipulos

dicenlis : « Si mundus vos odit, scitote quia me priorem

» vobis odio habuit. Sed quoniam ego elegi vos de mundo,

» propterea odit vos mundus *.» Et iterum : «Beati estis,

» cum maledixerint vobis homines, et persecuti vos fucrint,

» ac vos oderint 2. » Quin et cuncti pcr angustam hanc viam

ambularunt sancti, sicut ait Apostolus : « Quoniam ludibria

» et verbera experti sunt, lapidati sunt, secli sunt, tentati

» sunt, in occisione gladii mortui sunt, circuierunt in me-

» lolis, in pellibus caprinis; egentes, angustiati, aillicti, in

» solitudinibus errantes, in montibus et speluncis, et in ca-

» vernis terrae3

. » Ita et tu, frater, si sustinueris, et cano-

nem tuum paululum curaveris, una cum ipsis reperieris.

VIII. Nolite ergo obtorpescere, quia odit vos mundus :

qui enim oderunt, infelicissimi sunt; at qui propter Christum

odio habentur, felicissinii : veniet enim, et reddet unicuique

secundum opera sua. Ait quippe Propheta : « Veniet, etquis

» sustinebit diem introitus ipsius *?» Vere enim, vere for-

midabilis est dies adventus ejus. Audi quoque haud dissi-

mile huic; dicit enim prophetaDaniel: «Throni positi sunt,

» et Antiquus dierum sedit. Vestimentum ejus candidum

» sicut nix, et capillus ejus quasi lana munda. Thronus

» ejus quasi flamma ignis. Mille millia assistebant ei, et de-

» cies millies centena millia ministrabantei : judiciumsedit,

1

Joan. xv, iS. —2

Matth. v, 11. —3

Hebr.xi, 56-3S. —* MjkuI». 111, 2.

Jocl. 11, 1 1.



SERMO VI, IN" SECUNDTM DOMINI ADVENTUM IV. 279

» et libri aperti luni \ » Quis non reformidet diemillum?

cjuis boram illam non pertimescat? Hic crebro si clarius

lonltru resonet, non sufferimus : at cuncti in terram praj

hororrc inclinamur atque deprimimur. Quil igitor hinc

perleret, quando signa illa admirabilia et okstupescenda

contuobitur? quando virtutes crelorum commo>eri aspicies?

quando elementa dissolvi videbis? quando cernescccluni ut

librumconvolvi, soloin obscurari, lunam in sanguinemcom-

mutari, astra o ceclo decidentia, sicut iblia c iicu; terram

comburi, et qiurcumque in ea sunt opera ? quando tubam

e ccelo horribilitcr resonantem, et ecs qui a sacculo ob-

dormiorunt excitantem audieris? quando c»rlos discindi, ot

Deum magno cum lurore super peccatores revelari con-

templatus fueris? quando Angelos emissos et circumcur-

santos, congregantesque eleclos ex quatuor ventis, a sum-

mis coelis, usque ad extremitatem corum, conspexeris?

quando thronum horribilom paratum, justumque Judicem

sedeutcm contuitus eris ? quando omnem humanam na-

turam coram ipso magno cum timore atque tremore con-

gregatam fideris? Mil.i credite, fratres mei charissimi,

multis digna est lacrymis multisque suspiriis dies illa,

quando commiserandam et lugubrem illaui horam con-

tuebimur, quando nos ab invicem Judex separabit, sicut

pastor oves segregat ab haedis.

IX. Tunc parentes segregabuntur a filiis, et filii a pa-

reutibus. Tunc fratres separabuntur a fratribus, et amici

ab amicis, consanguineique a familiaribus. Tunc clerici a

sociis dividentur clericis, episcopi a coepiscopis, diaconi ab

aliis diaconis, et subdiaconi et cantores atque iectores a

se invicem. Tunc quoquc conjuces a se uiutuo separa-

buntur cum lacrymis. Tunc regos plorabunt, el principes

magna hic factitantes, et vitam cum injuslilia et aliorum

injuria degentes, propriosque ac ejusdem fidei fratres op-1 Daniel, vu, 9, 10.



2 8o S. EPIIBJEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

primentes. Tunc sanguis eorum qui ex episcoporum ac

presbylerorum negligenlia perierunt, ex corum manibus

requiretur. Tunc quod quisque lalentum accepit et appo-

suit, repeletur; et omnis quidem cbristianus de iis quac

audivit atque accepit exquiretur : praecipuc autempontifi-

ces, sacerdotes et levitae; nam «potentes potenter tormenta

» patientur. » Tunc quisque cum timore atque tremore con-

sistet, caput demittens, et sententiam adversus ipsum pro-

dituram expectans ; tunc aspiciet quomodo honorabuntur

qui in jejuniis et vigiliis, lacrymis atque orationibus decer-

taverint; tum etiam qualia a rege oblectamenta atque so-

latia accipient, et suspirans, dentibusque stridens, dicet

«Quomodo ego miser non decertavi exiguo illo vitae meae

tempore, sed in negligentia traduxi dies meos ? nunc autem

quo me ire deceat, ignoro; aune ad supplicium?» Haec

porro secum cogitante, a Rege prodit sententia, dicens :

« Quod quisque seminaverit, hoc et metet 4. » Tuuc qui hic

seminaverint in lacrymis, in exultatione illic metent. Tunc

quisque abibit quo et opera ejus; constituta quippe unius-

cujusque coram ipso erunt opera, sic ad eum dicentia :

«Tu nos fecisti, o miser. Debuisses tuis nos diluisselacry-

mis. Scripturam audisti, dicentem : Veniet hora, ut reddat

unicuique secundum opera sua; et irrisisti ejusmodi dicen-

tes. Age nunc igitur, et fructus laborum tuorum percipe.»

X. Tunc abibit unusquisque ad locum proprium, quem

sibi ipsi praeparavit : implebiturque Scriptura, dicens :

«Tunc loquetur ad eos in ira sua, et in furore suo contur-» babit eos

2. » Qui vero sese praeparaverint, non conturba-

buntur; sed cum fiducia clamabunt : «Paratus sum, etnon

» sum turbatus. » At qui imparali extiterint, conturbabun-

tur, dum illud audient : a Discedite a me, maledicti, in ig-

» nem aeternum 3.» Tunc abibunt, hi quidem in tenebras

exteriores, alii vero in stridorem dentium et reliqua suppii-

1 Galat. vi, S. —* Psal. II, 5. —3 Matth. xw, 4i.



SERMO VI, IN «COHDUM DOMI.M .YnVKNTUM IV. 28l

cia; propellentibus eos cum diligentia ac feslinatione Ange-

lis, et ad eos dicentibus : Sicut oves facti eslis inferni, mors

depaseet vos. Hi porro abibunt, dentibus stridentes, et post

terguin crebro respicientes, cernenlesque quo pacto scpa-

rati sint, abducentur : nullusque qui auxiliari ibi possit, rc-

perietur. I bi cuncta* tunc mundi opes ? ubi potenlia rcgum ?

ubi prineipum temeritas?Quomodonus([uain tuncapparebit

qui adjuvare possit dilectos? ubi tunc qui genuit, pater? ubi

quae peperitmater ? ubi germani fratresPubi amici?ubi con-

sanguinci ? ubi comessantium crclus? ubi turbae? ubi qui in

divitiis gloriantur? Oh ! quantis digna erit lacrymis atque

suspiriis illa hora ! Propter istam horam dicebat Dominus:

«Beali qui nunc lugent ac plorant *. » Tunc, fratres, qui

iiduciam invenerit, vere beatus erit. Tunc beati Apostoli

super solem resplendebunt ; Prophetae exhilarabuntur; et

martyres coronabuntur. Tunc apparebunt etiam qui hic in

montibus, speluncis cavernisque terrac occultati fuerunt

greges beatorum monachorum, qui mundo renuntiarunt,

in exultatione cum Angelis choros ducent; similiter qui in

speluncis se ipsi per lacrymas et vigilias atque orationes

contecerunt. Qui hic viles fuerunt et obscuri, ibi clari com-

parebunt, et cum fiducia; qui hic inglorii et contemptibi-

les, ibi cum gloria erunt atque honore; qui hic pauperes

et mendici, ibi divites atque dilecti; qui hic palriam reli-

querunt et cognationem ac fratres et delicias, ibi regno

coelorum perfruentur. Oh ! quam felices, imo felicissimi

sunt monachi, qui hic aflligunlur et vim patiuntur, et illic

regnum rapiunt ! Nam hic in speluncis, et cellis, ac mon-

tibus sine intermissione Deum glorificastis eique deservis-

tis, non solura viri, sed etiam mulieres, genus fragile et

imbecille; illic vero cum Angelorum choris eum rursus

collaudare promeriti estis : Christum desiderastis, saeculo

1 Matth. v, 5. Luc. vi, 21.



2 g 2 s « EPHRÊM SYRI OPERtM CLASSIS VII.

vos abdicastis, recessistis ex mundo, habetis Christum.

tNemoenim est, inquit, qui reliquerit domum, vel frati

t aut filios propter me, qui non centuplum inpraeseoti sae-

i culo accipiet , et in futuro vitam arternam possidebit ; » sicut

ait Dominus. Ipsi gloria in saecula. Amen.

SERMO VII.

JX SECiXPlM ADYEKTUM DOMIM NOSTRI JESU CHRISTI V,

SEC

Sermo utilis de pcenitentia et judicio, et >eparatione aniniae et corporis.

I. Dilectissimi, quam ulilitatem invenimus in vana hac

vita ? Heu ! beatus qui reperit fiduciam in hora separatio-

nis, quando nimirum anima a proprio corpore dividitur.

Veniunt enim Angeli ad excipiendam animam, et ad sisten-

dam eam tribunali terribili, ac tremendo judicio. Ingens

timor, fratres, in mortis hora, quando anima separatur a

corpore cum timore et doloribus : pracsentant enim se

animae opera ipsius, in hora separationis, quae fecit die ac

nocle bona et mala, et Angeli festinantes student eam a

corpore expellere; conspiciens autem anima opera sua,

veretur exire. Peccatoi is vero anima a corpore cum timore

separatur, et tremens abit ad sistendum se Regi immortali;

coacta vero e corpore egredi, dum videt opera sua, cum

timore eis dicit : Date mihi spatii horam, ut exeam. Res-

pondent ei opera ipsius : Tu iecisti nos; nos tecum veni-

mus ad Deum. Odio habeamus, fratres, hanc vitam ina-

nem, et Christum solum Sanctum diligamus. Nescki

fralres, qua hora sit noster exitus : nemo nostrum novit

horam aut diem separationis. Repente vero progredienln

nobis, ac deliciis fruentibus secure super terram, venit



SERMO fU% IN BECUWBm DOMIM ADVENTUM V. 285

edictum dcserendi corpus, et disccdit pcccator die qun non

rxpectat, plenus peccatis eiistens, et Piduciam non habons.

Proplerea hortor tos, iralres, fiamus liheri,servitutera

vanae hujus ritae oxcutiamus : pennis tollamus animam nos-

train ad Deum quotidie ex laqueis etscandalis.

II. Malignus semper pedicas subducit a conspectu animaj

nostrac, ut ipsi oilendiculiim ponens, irrctitam ducat ad

aeternum supplicium. In inrdiis scandalis laqucisque am-

hulamus, dilectissimi , orantcs ne incidainus in illos. Dul-cedine relerti sunt Jaquei mortis. Non laxetur nostra vo-

luptas erga dulcedinem ipsorum laqueorum mortis, id est

ttrrenarum rerum, et pecuniarum, ac cogitationum, ope-

rumque malorum sollicitudinem. Nc dulcedine capiaris,

iraler, laquei morlis; ne emolliaris, ncque diilluas in me-

ditationem cogitationum malarum. Si sordida cogitatio in

anima ingiessum invenerit, suaviter emollitur ad pravam

lnedilationem, ut ipsam morte afliciat, et prava cogitatio

vertitur in laqueum animar;, nisi abigatur per orationem et

lacrymas, per continentiam et vigilias. Fias semper ab

omnibus terrenis rebus liber, ut a pedicis cogitationum

operationumque malarum libereris. Nc relaxeris temporis

momentum in considerationem cogitationis pravae. Ne ver-

setur diu, frater, in anima tua cogitatio mala. Confugias

semper ad Deum per preces, et jejunium, et lacrymas, ut

ab omnibus laqueis, scandalis et malis affectionibus eripia-

ris. Ne longum tempus vivere te putes, frater, in terra :

nam ex improviso veniet mandatum Domini, et inveniet te

peccantem, neque amplius poenitentiae tempus habentem,

neque similiter indulgentiam.

III. Et quid dices in hora separalionis, frater ? Acci-

dere enim potest ut mandatum non concedat tibi tem-

poris punctum in terra. Multi sunt qui se putabant multo

tempore victuros; venit repente mors, exinanivit ineptam



284 s « EPHILEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

expectationem. Venit repente mors, invenit hominem pec-

catorem, et divitem censentem plures annos se in terra in

relaxatione vivere,computantem digitis sortem, et fruc-

tum, dividentem cogitatione longo tempore numerum di-

vitiarum suarum. Venit ex improviso mors, omnia simul

irrita reddidit, computationem et divitias, et sollicitudinem

vanae ratiocinationis. Venit tandem mors, reperit virum

justum et sanctum colligentem coelestes divitias per preces

ac jejunia. Habeto semper mortem ante oculos, frater mi,neque timeas tui corporis separationem. Sic semper ex-

pecta singulis diebus, tanquam prudens et spiritalis, mor-

tem et exhibitionem ad tribunal Domini. Praepara quotidie

tuam lampadem, ut prudens et studiosus ipsam conside-

rans singulis horis, in lacrymis atque orationibus; quanto

tempore in securitate manes, frater, sollicitus sis : venit

enim tempus plenum, ac refertum timiditate, et timore, ac

lumultu, quod non sinet cogitare meliora propter ipsius

confusionem. Attendite, dilectissimi mei, quomodo omnia

mala crescunt, atque proficiunt quotidie prava, procedit-

que nequitia. Hoec expectant venturam confusionem ac

tribulationem magnam quae ventura est super omnes ter-

minos lerrae propter peccata nostra; propter nostram mol-

litiem mala proveniunt.

IV. Fiamus vigilantes, Christo diiecti bellatores, sin-

gulis diebus. Vincamus bellum hostis, a Ghristo dilecti.

Discamus pugnae instituta; invisibilis enim existit. Pugnae

hujus inslitutiones sunt semper esse spoliatum rebus terre-

nis. Si quotidie ante oculos habeas mortem, non peccas;

si spolieris terrenis rebus, in fugam non verteris in bello :

si oderis terrcna, dcspiciens temporalia, poteris utbellator

optimus victoriae praemium referre. Etenim quia terreua ad

se pertrahunt deorsum, ac pravae affectiones cordis oculos

obscurant in bello, idcirco expugnat vincitque nos mali-



SERMO VII, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTtM V. 285

o-nus, tcrrenis repletos, ct terrenarum sollicitudinum pas-

sionibus inservientes : nnm universi pariter terrena diligi-

mus, fratres, et mens nostra in terra propter nostram so-

cordiam detrimenlum accipit. Inclinata est dies, et ad

vespcram tempus nostrum vergit, et nos, amici, proptcr

nostram incredulitatem matutinam horam esse cxistima-

mus. Ecce in foribus est rcgnum cojlorum, ut eflulgeat;

nos vero de eo audire nolumus. Fiunt aliquando signa, et

prodigia, qusc dixit Dominus, fames, et pcstilentiae, et

terrne motus, terrorcsqur, ct populoruni motus : haec au-

tem omuia videntur nobis tanquam somnia, qucc invicem

narrantur; illorum auditio nos non terrct, neque aspectus.

Congregantur electi anle tribulationem, ne confusionem

videant, alque ingenlem angustiam impendentcm mundoiniquo. Sementis jam pervenit ad messem, atque hoc sae-

culum finem habet. Angeli falces tenent, nutumque expec-

tant. Timeamus, dilectissimi : hora est undecima diei, ac

viae longitudo multa : festinemus in mansionc inveniri.

Simusvigilantes, atque a somno careamus, tanquam vigiles.

Ignoramus qua hora Dominus venire vult. Elevemus nos a

ponderc rerum terrenarum : nihil solliciti sitis omnino,

dixit Dominus. Omnes ut diligamus, nos jubet Deus. Nos

vero charitalem potius persecuti sumus; et c terra effugit.

Amorem perfeclum erga Deum in tcrra non invenis, ab

omnibus rejectus est : ab universis dilectio odio habetur;

invidia potius regnat : contenliones confusionesquc in lerra

cumulantur, iniquitates omnes simul operuerunt. Unus-

quisque terrena inquirit, ac coelestia aspernatur : tempo-

ralia cxoptat, et futura nemo diligit.

A . (ifel^slis essc cupis? qua3 in lerra sunt minime quae-

ras, sed aversare alquc execrare : operare vero ut perfec-

tus, ac concupisce ut perfectus regnum ccelorum. Cogita

dicens : « Longum est exercitationis tcmpus etgrave, et



286 S. EPUILEM SYIU OPfcRUM CLASSIS VII.

ipse sum Degligens alque iinbecillis, et operam navare non

possum. » Auribus excipe verba optimi utilisque consilii :

intellige quid tibi dico, fratrer a Gbristo dilecte. Si in aliam

regionem longinquam transire volueris, una hora tolum iter

conficere non potes, sed gradatim singulis diebus eundo et

consistendo migras, et cum tempore et labore pervenis in

regionem quam desideras. Haud aliter est regnum coelorum,

ac paradisi delectatio : per jejunia ac continentiam, vigilias-

que ac dilectionem, unusquisque ibi comparet : hae sunt

viae quae in ccelum ducunt ad Deum. Ne timeas inilium

bonae viae capessere, quae ducit ad vitam. Ire solum deli-

bera per viara : et si promptus inventus fueris,extemplo iter

dirigitur coram te, et laetus procedens, stationes habes in

ipsis delectatione affeclus. Roborantur enim gressus aniinae

tuae in singulis mansionibus, ac difficullatem minime inve-

nies in via quae ducit ad vitam : ipse Dominus tui causa

faclus est via ad vitam cupientibus cum gaudio ire ad Pa-

trem luminum.

VI, Fias mihi, Christe, via vitae, quae ducit ad Patrem

tuum. Ipsa sola laetitia est, et finis illius regnum coelorum.

Fias mihi, Domine Dei fili, via vitae, atque illuminatio.

llausi per me ipsum ex fonte gratiarum, plenus desiderio.

Facta est gratia in corde servi tui lumen, et gaudium, et

dulcior super mel et favum in ore famuli tui. Facla est gra-

tia in anima servi tui, veluli thcsaurus ditavit paupertatem

meam, (ugavit indigenliam ac putredinem. Facla est gratia

tua servo tuo refugiuin, et potentia atque exultatio, defensio

et exaltatio, et cibus animae. Non tacebit, Domine, servus

tuus a multa dulcedine dilectionis ac gratiae tuae. Aperi os

meum indigni. Quomodo rursus sustinebit lingua mea, post

tantum praesidium, ne hymnos et laudes dicam diebus sin-

gulis Largitori bonorum ? Et quo pacto rursus audeo inter-

cludeje fluctus gratiae tuae, qui scatent in corde meo pecca-



SERMO VII, IN SECUNDUM DOMIM ADVENTUM V. 287

toris ? Imple eos dulcedinecum multis beneficiia tuis, ut psal-

Jens laiulem iactoreoi cteli, qui tribuit proprio iamulo dona

ccelcstia. Propter ingentia munera magnifico graliam tuam,

Christe Salvator, in Ecclesia magna Inudabo te : ipse egomngnifico me. In ipsn non quiescet liogua inea confiteri gra-

tiam tuam,I)omiue : non lacebitcithara mea caneremelodias

spiritales. Dcsiderium tui trahit me ad te, Salvator, gloriatio

anim.e mene. Tua gralia niilem reddit meotem, ut trahatur

post te. Fiat tibi cor meum terra booa excipiens bonum se-

men,atque illud aspergat gratia tuarore vitaâeternne: etme-tel grntin tun maoipulum bonum in terrn cordis mei, com-

punctionem,adorntioneui,snnctiiicationem; quaeplacita tibi

suut semper ul faciat. Cooverte nnimnm meam ad ovile pa-

radisi deliciaruni cum ove invcnta : inveniatur anima mea

in lumine. Ulani quidem ovem repertam super humeros

tulit : hanc vero indignam nniniam meam per gratinm

tuam trahe, atque utramque offerto Patri tuo immaculato

et immortali in conspectu Angelorum atque Archangelo-

ruin, ut dienin inter paradisi delicias cum omnibus sanclis:

Gloria Patri immoiiali,et Filio immortali,etSpiritui sanclo

immortali : Patri quidem invisibili, Filio vero in carne viso,

et Spiritui qui locutus est per Prophetas et Apostolos.

Gloria ipsi sanctissiinae et consubslantiali Trinitati, quac

adoratur et laudatur ab universa coelesti virtute, terres-

trium et infernorum, quod ccelestia dedit dona proprio

servo, ut ipse oflerat pugilluni gloriae Piegi saeculorum, et

Dee universorum, Patri, et Filio, et sancto Spiritui, nunc,

et semper, et in saecula saeculorum. Amen.



288 S. EPIIItjEM SYRl OPERUM CLASSIS VIII.

v-v-vv-v-vw-» VVk W-.V-V-» v-v-vwv vv-« vv-v v».-» ;.

SERMO VIII;

DE SECUNDO ADVENTU DOMIMI NOSTRI JE5U CHRISTI VI,

De patienlia ct consummatione liujus sacculi, ac de sccundo adventu ;

necnon dc mcditatione divinaium Scripturarum : et qu.x quantaque s>it

quietis silentiique utilitas.

I. Illustris est vita justorum : sed quomodo illustratur,

nisi per patieutiam? Hanc dilige, o monache, tanquam for-

titudinis matrem; admonet enim Psalmista, dicens : « Ex-

» pecta Dominum et custodi viam ejusl

, » Paulus quoque

modum acquirendae virtutis docens, ait : a Tribulatio pa-

» tientiam operatur 2. » llanc exercens, spem fontem omnis

boni invenies : spes autem non confundit. Subditus igitur

esto Domino, et ora eum, inveniesque deinceps illud : « £t

» dabit tibi omnes petitiones cordis tui3

.» Quid hoc bea-

tius, quam consequi talis regis benevolas aures? Quis non

exoptet judicis aures sibi apertas atque obsequentes? Opera-

rius es virtutis, o frater; conduxit te Ghristus; dum tempus

habes, operare bonum. Audi Paulum dicenlem : « Quod-

» cumque seminaverit homo, hoc et metet *: » semina in

Spiritu, ut de Spiritu melas vilam acternam; « quoniam

» qui seminat in carne sua, inqait, de carne ct metet cor-

» ruplionem 5. » Audi bonum adhortatorem commonentem

«Seminate vobis in juslitia, vindemiate fruclum vitae6

. »

Ne sis negligens in laboran.Jo, spem libi fruclus ante oculos

constiluens : ubi cnim sunt certamina, ibi et praemia; ubi

4 Psal. xxxvi, 34. —- Kom. v, 5. —3 Psal. xxxvi, 4- —h Galat. «, «S.

—5 Ibid. —c Osec, x, 1 2.



SERM0 VIII, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTUM VI. 289

bella, ibi eliam honores; ubi colluctatio, ibi quoquo co-

rona.

II. Ad haec respiciens, ange teipsum per paticntiam,Sanctis vocibus sempcr tecum loquere, ac dicito : <r Viri-

» liter age, et conforletur cor tuum, et sustineDominum 1.»

Praepara in exitum opera tua, et ad agrum tuum colendum

accingere. Ager est praesens haec vila. Pro bono ligone no-

vuin tibi Testamentum sumito. Sepi agrum ac fundum

tuum spinis, jejunio, oralione atque doctrina : si hoc mu-nitus sis sepimonlo, non te fera invadet fraudulenta, Dia-

bolus, inquam. Vineaa pulchraj inslar, animam tuam ex-

colo : et sicut vinearum custodes manu pulsant ac voce

clamitant, iisque lragoribus insidiatores arcent; ita et tu

clama orationc, jubila cantu psalmodiae, et fraudulentam

fugabis bestiani vulpem, hoc est Diaboluui, de quo dicebat

Scriptura : « Capile nobis vulpes parvulas2

, » et reliqua.

Observa semper inimicum, si forte absurda cor tuum con-

fixerit concupiscenlia : si animum tuum quasi funda pe-

tierit, et in cum cogitationes immundas injecerit, resiste,

et oppone ei sculum fidei ; indue te galea spei; extrahe

gladium Spiritus, quod est verbum Dei, et sic armatus ad-

versus hostem, sustine : et ne sis in bello negligenlior, sed

sobrium atque vigilantem te praebe in oninibus, et dicito :

Non enim ejus ignoramus consilia. Gaude autem in Do-

mino semper, sicut scriptum est : « Modestia veslra nota

» sit omnibus hominibus \ » Timor Dei versetur in corde

tuo. Ne timidus sis alque ignavus, ac piger operarius. Nefugias coronam. Tempus breve est, sed judicium longum :

ad quae respiciens, o monache, admone cor tuum, et cumsuncto illo loquere, ac dicito : « Viriliter age, confortetur

» cor tuum, et sustine Douiinum 4. » Imitare David, et uno

jactu lapidis prosterne adversarium : assistunt enim Angeli

d Psal. \\\ 1, i 4. —- Cant. ii, i.">. — 3 riiilip. iv, J. —k Pâl. xxvi. 14.

xxxviii. 19



2QO S. EPHRiEM SYRI OPERUM CLISSIS VII.

spectatores vitae tuae ; quoniam « spectaculum facti sumus

» mundo, et Angelis atque hominibus *. » Si te victorem

viderint, gaudebunt; at si victum,cum

id sufferre nequeant,

tristes recedcnt. Gaudebunt super te daemones.

III. Pro framea igitur ac gladio, timorem apprehende

Domini : nam timor Dei velut gladius anceps est, omnemconcupiscenliam pravam excidens. Semper ergo mente

Deum timoremque ejus sumito, memor semper novissimi

illius diei, quando coeli ardore ignis solventur, et terra cumomnibus operibus quae in ea sunt comburetur; quando as-

tra tanquam folia decident, sol et luna tenebris obscura-

buntur, neque dabunt lumen suum; quando apparebit Fi-

lius Dei, et de ccelis in terram descendet, coelorumque

Virtutes commovebuntur; quando Angelorum discursioaes,

vocesque tubarum supervenient : ignis in conspcctu ejus

ardens atque percurrens, exuret totum orbem; in circuitu

ejus tempestates maximae, terraeque motus horribiles, ac

fulgura, qualia nunquam evenerunt neque fient usque in

diem illum, ut et vel ipsae Virtutes coelorum tremore magno

corripianlur. Nos igitur quales oportebit tunc esse, fralres

mei, cujusmodi nos limor ac horror invadet? PerpendeIsraelitas in eremo, quomodo caliginem atque obscurita-

tem, clangoremque tubarum ac vocem ipsius Ioquentis Dei

in mcdio ignis perferre nequiverint; scd operam dabant ne

Dei vox atque oratio ad illos acccderet : non enim forebant

in verilate quod peragebatur, tametsi nequc cum horrorc

desconderat, nequc cum ira alloquebalur ipsos, sed omnipotius consolationc ccrtiores eos rcddcbat csse cum illis

Deum.

IV. Audi ergo, fraler : si nequc cum consolationc va-

Iucrunt sufTcrrc advcnlum ejus, quando ncc C(eli inceusi

ignc fioluti sunt, ncc lerra cum his quae in ipsa sunl cxusla ;

1i Cor. iv, y.



SERMO VIII, IN SECUNDUM DOMIM ADVliMUM VI. 29

neque tubae dederunt sonum, sicut ventura illa tuba reso-

nabit, excitabitque cunctos qui a sajculo doruiierunt; ne-

quc ignis devoravit universum munduin; ncque quis alius

rerum fulurarum obvenit terror, et uon potuerunl tole-

rarc : quid, obsecro, facturi sumus quando in furorc et

ira iutolerabili descendet, sedebitque in solio gloriaa suae,

omnemque terrani ab ortu solis usque ad occasum et

cunctos fines orbis advocabit, utdijudicet populum suum,

rrddatque singulis juxta opera sua? Ilei mihi ! quales ct

quo animo tunc oportebit nos esse, quando nudi ibi appa-

rebimus, prodituri ad horrendum ilhid tribunal? Hei mihi I

ubi tunc procacitas ac petulantia? ubi lunc carnis forti-

tudo; ubi pulchritudo fallax atque inutilis ? ubi tunc hu-

mana vo!uptas?ubi tunc impudens inverecundaque auda-

cia ? ubi tunc ornatus vestium? ubi tunc voluptas peccali

vere immunda et sordida ? ubi tunc qui masculorum ster-

cora in voluptate ponunt? ubi tunc eorum negligentia qui

in desidia hic vitam transegerunt? ubi tunc deliciarum ille-

eebrae? Cuncta illa praeterierunt, et mollis aeris instar dis-

soluta suot. Lbi tunc avaritia, et rerum lcrrenarum cupi-

ditas, quaeque ex ipsis oritur immisericordia ? ubi lunc

immanis superbia, quae cuncta despicit scque solam ajsti-

mat quid esse? ubi tunc inanis ac vana hominum felicitas

< t gloria? ubi tunc potentia ? ubi tunc tyrannis? ubi prin-

ceps, ubi dux, ubi magislratus? ubi qui in opibus, ubi qui

in mullitudine gloriabantur divitiarum suarum, et Deumcontemnebant? Tunc aspicienles vere mirabuntur, contur-

babunlur, commovebuntur, tremor apprehendet eos : ibi do~

lons ut parturientis, in spiritu vehementi lunc conterentur.

Lbituncsapientia sapientium?ubi vanaeeorumastutiae? Va?,

vae ipsis ! « conturbati sunt, ct moti sunt sicut ebrius a vino;

» et omnis sapientia corum devorata esl ', » (Jbi tunc sa-

1 P<al. cvr, ij.

19.



2Q/2 S. LPHU.EM SYI\I OPfiRUM CLA.SSTS VII.

piens? ubi scriba? ubi conquisitor hujus saeculi vanissimi?

Peribit omnis sapientia, mi frater.

V. Expende igiiur quales et quo tunc animo oporteat

nos esse in reddenda ratione omnium, tam parvorum quammagnorum, quae egimus, usque ad minimum : nam et de

verbo otioso rationem reddituri sumus justo Judici. Quales

oportebit esse nos, ut gratiam illa hora coram ipso invenia-

mus? At vero quo nos gaudio afficiemur, si ad dexteram

Regis separabimur? Cujusmodi nos lunc oportebit inveniri,

quando nos justi amplectenlur ibi ? amplectentur, inquam,

te ibidem Abraham, Isaac et Jacob, Moyses, Noe, Job,

David, sanclique Prophelae, Apostoli ac martyres, et quot-

quot sancti Deo in vita complacuerunt; et quoscumque

modo contemplari velles, ibi venient ad te, ct amplexa-

buntur te, super salute tua glorianles. Quales nos esse

tunc necesse erit ? quale illud eril gaudium atque in-

effabile quod capiemus, quando Rex iis qui a dextris

erunt cum hilaritate dicet : t Venite, benedicti Patris mei,

» possidete paratum vobis regnum a conslitulione saeculi1

.»

Tunc, mifrater,

accipies regnum decoriset

diademaspe-

ciei2 de manu Domini, et de caetero cum Ghristo regnabis;

tunc haereditate percipies illa bona quae Deus praeparavit

diligenlibus ipsum : tum porro securus eris, nulloque am-

plius pavore perfunderis. Recogita, mi frater, cujusmodi

sit in ccelis, sicut ante diximus, regnare : accipies eniui

diadema de manu Domini, et de caetero cum Christo re-

gnabis.

VI. Rccogita, mi frater, quale sit Dei perpetuo frui as-

pectu; quale sit ipsum datorem luminum possidere ! Tunc

enini non ultra tibi erit sol in luuiine diei, Mcut ait Esaias,

neque orlus lunae illuminabit noctem tuam : sed erit tibi

Dominus lux perpetua, Deus gloria tua. Ecce, frater nii,

* Malili. xw, r>4. —2 S?.]i. v.



SERMO VIII, IX SECUNDUM DOM IXI \DVr\TI'M VI. !>O,0

quanta gloria roposita sit timentibus oum, cuslodiontibus-

quc mandata cjus, jani audisti : postea voro, poccalorum

quoque exitium cogila, quando ad tremendum inlrodu-

cenlur tribunal; quanta eos coram justo Judice confusio

tunc apprehendet, nullam habentes excusationii suse viam;

quauta oos, cum ad sinistram Regis segregabuntur, vere-

cundia corripiol; quantae in oos tenebrae irrucnt, quando

in ira sua loquetur ad eos, el in furore SUO conturbabit ip-

sos, dicens : « Discedile a ine, malediciti, inignem

aeter-

b nuin, qui praeparatus ost Diabolo et nngelis ejus *. »

^ II. Heu! heu ! quanta pressura ot angustia spiritus af-

ficicntur, quando supervenerit chunor omnibus audienti-

bus : «Convertanlur peccatores in infernum; omnes gentes

» quae obliviscunlur Deum 2! » Ileu ! heu ! quas voces inter

lamenta gemitusque emittent, quando abduccntur amaris-sime cruciandi in aitcrnum! Heu ! qualis est locus ille cla-

inoris atque stridoris dontium, tartarus appellatus, quem

et ipse horret Satanas ? Heu ! qualis est s;ehenna ignis inex-

tinguibilis? Heu ! qualis est non dormiens et venenatus ille

vermis ! Heu ! quam graves sunt lenebrae illae exteriores,

aeteraae, et in aeternum permanentes? Heu ! quales suntangeli tormentis praepositi, immites atque immanes, qui in

suppliciis illis jugiter conviciando exprobrant, et graviter

admodum increpant ? Tunc qui in tormentis reperientur,

intentis vocibus clamabunt ad Dominum, et non exaudiet

eos : tunc intelligent sibi res vitae hujus omnes inanes eve-

nisse; et quae hic videbantur dulcia, felle quovis atque ve-

neno acerbiora. Lbi tunc falsi nominis voluptas peccati,

cum non sit alia voluptas, quam timere Dominum ? In hoc

vere voluptas est; istud vere tanquam ex adipe et pingue-

dine animum roplet. Tunc damnabunt seipsos, et opera

quae fecerunt; tunc confilebuntur judicium Dei esse jus-

1 Matth. ixr. 4-,. —2 Psal. ix, xS.



2(j4 s « EPHRiEM S\RI 0PERUM CLASSIS VII.

tum, dicentes : Audiebamus enim haec, et a pravis nostris

a ctionibus noluimus recedere. Sed tunc nihil profuerit ejus-

modi commemorare. Hei, hei mihi peccatis incomparabili-bus praegravato ! nam super numerum arenac maris peccavi,

et ab iis, velut a mullis ferreis catenis, incurvor : non enim

audeo sursum intueri altitudinem coeloruin.

\ III. Ad quem igitur confugiam, nisi ad te, benignissime,

idemque clementissime? « Miserere mei, Deus, secundum

» magnam misericordiam luam, et secundum multitudinem» miserationum tuarum dele iniquitatem rueam*.» Ad te

confugio propter multam bonitatem et clementiam tuam.

Ad iracundiam te provocavi, et ad te ob magnam miseri-

cordiam tuam recurro. Te aspernatus sum, et ad te propter

summam tuam benignitatem confugio, et obsecrans clamo :

«Averte faciem tuam a peccatis meis, et omnes iniquitato

» meas dele. Gor mundum crea in me, Deus, et spiritum

» rectum innova in visceribus meis 2, » propter nomen tuum

solum. Nihil enim quod tibi ofFeram habeo, non opus bo-

num, neque cor mundum : verum miserationibus tuis confi-

sus, me ipsum projicio, ut me ad compunctionem adducas,

et ad perseverantem mandatorum tuorum observationem :

ne iterum facile in peccatum relabar, sed ex hoc temporc

serviam tibi in sanctilate et juslitia omnibus diebus vilre

meae.

IX. Obsecro ergo vos, fratres, ut ista expectantes, slu-

deamus immaculati et irreprehensibilcs ei inveniri iu pace.

Quando prava aliqua tibi supervcnerit cogitatio, hunc gla-

dium extrahe; id est timorcm Dei recogita, omnemque for-

titudinem confringes inimici. Loco autem tubae divinas

Scripturas adhibc : quemadmodum enim tuba sonans con-

grcgat milites; sic et divinae Scripturac clamanles, cogila-

tiones nostras congrcgant ad timorem Dei : sunt enim co-

1 Psal. l, 1. —2 Ibid. 11, 12.



SBBMO VIII, IN SECCNDIM DOMINI ADVENTUM VI. 20,5

gilaliones nostrac liiililuiii instar, rcsislimtquc adversariis

Uogis. Et rursus, queinadinodum luba, belli lcmporc so-

nans, strenuorum inilituui alacrilalcm iu adversarios exei-

tat; ita ct divin:c Seripluiu- le promptiorem ad onine opusbonuin reddunt, tcque advcrsus improbas passiones ac vilia

magis aniinant corroboranlque. Idcirco, ini fratcr, quan-

tiun jjolucris, vim tibi infer, quo Ircquenlius it! iis vcrscris,

ul cogitationes tuas congregenl, quas inimicus invcnto suo

maligno dispergit improbas suggorons, vcl etlam tribulatio

nes sêpe inferens, aut rcs secundas ac helas exliibcns : haec

quippe sua calliditato ao dolo operatur, ut liomincm a Deo

alicnum rcddat. Gum enim aliquem cogitalionibus lasdere

atque dcjiccrc nequiverit, lum tribulationibus eum allicit,

ut mentcm illius obscuret, occasionemque superseminandi

rcperiat quae voluerit; incipitque lunc suggerere monacho

cogitationes ejusmodi, ac jurejurando dicere : Ex quo bo-

nuni operari ccepi, malos dies cxperior : faciamus igitur

mala, ut rursus eveniant bona. Tunc nisi quis sobrius in-

lialur ac vigil, devorabit cum, tanquam infernus vivcn-

tem. Quod si neque per ejusmodi nocere ei potucrit, tunc

prospera affert ei, et in superbiam elevat ipsum, fraudem-

que multiplicem subministrat eidem cunctis malis intolera-

biliorem atque deteriorem : haec enimest, quae superbum

et insipientem reddit hominem; haecin profundum voiupta-

tum mentem detrahit; haec in coelum facit ponere os blas-

phemia? : scriptum est enim : « Et posuit in ceelum os

»suum l. » Haec hominem ignorare facit Deum; atque adeo

ne imbecillitatcm quidem propriae naturae cognoscere, ns-

que cogitare diem mortis possit. Haec autcm omnium ma-

Iorum est via, pcr quam qui gaudct incedere, in penctralia

mortis perveniet. Haec est via de qua Ghristus dixit : « Lata

d et spaliosa cst via quae ducit ad perditioncm 2.

1 Psal. LXUI, 9. — 2 Maltli. vn, iT

>.



20,6 S. E*HBJJM SYRI 0PERTJM CLASSIS VII.

X. Ecce audisti, mi frater, quare inimicus nunc qui-

dem prosperitates, interdum angustias adhibeat : in quod

enim inclinatiorem hominis animum viderit, eo adversus

illum inique se armat. Quapropter, mi frater, sobrium te

praebe ac vigilantem solerter, operamque da semper ut

lectioni divinarum Scripturarum adhaereas, quae te doceant

quomodo efftigere oportcat laqueos inimici, et vitam acter-

nam assequi : nam sacrarum Scripturarum lectio menlemvagabundam contrahit et colligit, donatque in Deum co-

gnitionem; scriptum est enim : « Vacate, et videte quo-» niam ego sum Deus l

. » Audis, frater, quod Dei scien-

tiam accipiat qui simplici veroque corde divinis vacat

Scripturis? Idcirco, mi frater, vide ne negligas animam

tuam; sed lectioni ac precibus sedulo incumbe, ut mens

tua illuminetur, fiasque perfectus et integer, in nullo defi-

ciens. Gloriantur alii de magnatum principumque ac re-

gum familiaritale atque colloquio : at tu coram x\ngelisDei

gloriare, colloquens, et cum Spirilu sanclo per sacras lit-

teras conferens; nam Spiritus sanctus est qui loquitur per

eas. Da operam igitur ut divinarum Scripturarum leclio-

nem familiarem tibi reddas, et persistas in oralione : quo-

tiescumque enim per eas Deum interpellas, toties tibi

corpus sanctiflcatur et anima.

XI. Hoc ergo cognoscens, mi frater, cura ut frequentius

eas verscs. Et licet labores manibus, mente ora : nara et

beata Anna, mater prophelae Samuelis, orabat, et labia

ejus tantummodo movebantur : oratio autem ipsius in

aures Domini Sabaoth introivit, concessaque est ei petitio

sua. Ideo, frater charissime, licet manus occupatas teneas,

mente tamen ora. Quod si legere forle nescias, adhibe

eum a quo audire queas, alque proficere; scriptum quippe

est : « Si videris sensatum, evigila ad eum, ct gradus os-

J Pgal. \lv, 1 1.



SERMO VIII, IN BBOWHBUM DOMINI ADVENTUM VI. 297

»tiorum illius cxterat pes tuus l, i Hoc enim conducit, fra-

ter, non solum scientibus quid lcgant, sed et ignorantibus

nam mulli sunt legentes, sed quae legunt non intelligunt.

Vide ergo, o monachc, ne donum Dei quod in te cst negli-

gas, quod gratis tibi a Cliristo est collalum. Sed studc, ct

inquire quomodo placere possis Deo, ul beatitudinc sanc-

torum perfruaris; scriptum est enim : « Beati qui scrutan-

» tur testimonia ejus, in tolo corde cxquirent eum 2. » Vidc

ne te interrumpat inimicus, cum volueris legere, taedium

tibi affcrens, teque in mentis dislractioncra conjiciens, ac

dicens : Fac primum rem istam, quoniam et cxigua est;

sicque postmodum sccurior Ieges. Quando enim suggerit

ejusmodi, simul inducit te ad opus manuum prompte per-

agendum; haec autem omnia suggerit, ut te a leclione ab-

ducat et impediat. Cum enim hominem viderit Diabolus

studiose et cum utilitate legentem, ejusmodi occasionibus

aliisquc variis impugnat eum, studens ipsum impedire. Tu

ergo ne parueris ei, sed esto quasi cervus sitiens desiderans-

que adire fontes aquarum, id est sacras Scripturas ; ut ex

iis bibas, refrigeresque silim tuam variis le morbis aduren-

tem. Bibe simul et illam quae inde ad te manat, utilitatem.

XII. UIuc vero mea spectat oratio, ut quando tibi do-

naverit earumdem intelligentiam Dominus, ex iis verbum

quod tibi utile sit ne te praetereat ; sed ingenio ac mente tua

meditaberis illud, inscribesque cordi tuo, et memoria tua

istud conservabis indelebile; sicul scriptum est : « In justi-

1 flcationibus tuis meditabor 3. » Rursusque ait : « In corde

» meo abscondi eloquia tua, ut non peccem tibi4

. » Et ite-

rum : t In quo corriget adolescentior viam suam ? in cus-

» todiendo sermones tuos 5. » Vides, frater, quod in recor-

datione verbi ejus corrigit homo viam suam? Quis enim

recordatur verborum ejus, et non corrigit ; nisi sit ille plane

1 Eccli. vi, 56. —2 P 3 al. cztiii, 2. —3 lbid. 16. —4 Ibid.11. —5 Ibid. 9.



2()8 5. EPIIR/EM SYRI OPERBM CLASSIS VII.

reprobus, et nriserrimus, nihil prorsus cogitans? quin et

quorum videtur sibi recordari, obliviscitur. Tali enim ho-

mini dicit Deus : « Quare tu enarras juslitias meas, et assu-

d mis testamentum meum per os tuum 1?» Jubet ergo au-

ferri ab ipso etiam quod videtur habere; videtur enim talis

habere fidem, per quam et se christianum appeliat, sed

operibus eam negat, et est infideli deterior : ideo auferri

ab eo jubet Spiritum sanclum, quem accepit in die re-

demptionis, quemque videtur habere. Et flt talis homoinstar flctilis vasis vini, rimam habentis, et per eam vinum

deperdentis : quod quidem omnes qui aspiciunt, nescientes

quid acciderit, arbitrantur plenum esse; sed re explorata,

eo dislillanle, mox palam fit omnibus vacuum illud jacere.

Ita et homo ejusmodi in die illa judicii perquisitus, inanis

invenietur et vacuus : et tunc cunctis manifesta erunt quas

ad illum pertinent. Talesque sunt qui in die illa ad Regem

dicent : « Domine, nonne in nomine tuo prophetaviinus,

» et in nomine tuo virtutes multas fecimus ? Respondensque

» Rex, dicet ipsis : Amen dico vobis, nescio vos 2. »

XIJI. Vides, frater, quod nihil penitus habeat qui ejus-

modiest.

Tu ergo memoriatene quae audis, et corrige

viam tuam. Vide ne sinas volucres coeli descendere, et se-

men Filii Dei comedere; ipse enim dixit : o Semen est ver-

» bum, quod audistis3 .» Abde semen in terroe viscera, hoc

est, absconde verbum in medio cordis tui, ut fructifices

Domino in timore tuo. Porro cum leges, studiose et ac -

curate legas, magna cum tranquillilate alque industria per-currens versum; et non studeas duntaxat libri folia evol-

vere, sed,si opus fuerit, non pigeat etiam bis terve ac sae-

pius eumdem repetere versum, ut vim orationis intelligas.

Cum autem te ad sedendum ac ad legendum, vel etiam ud

alium legentem audiendum paras, Deum cumprimis ora,

1 1'sal. xux, G. —2 MnttU. vn, 25». —3 Luc, vni, n. Matth. xm.



SERMO VIII, IN SKCUNDUM DOMINI ADVENTUM VI. «299

dicens : «Domine Jesu Christe, aperi aures et oculos oor-

dis mei, ad audieudum et intelligcndum sthioiios tuos,

iaciendamquc voluntateni luain : quoniam ego incola sum

in terra, Doniine, non abscondas a me inandata tua, sed

revela oculos meos, et considerabo mirabilia dc lege tua.

In te enim spes mea, Deus meus, ut tu cor ineuni illu-

mines. » Etiain, mi irater, obsecro, sic scinper Deuui ora

ut tibi menteni illuminet, aperiatque virtutem sermonum

suoruin. Mulli enim decepti sunt prudentia sua judicioque

confisi, et cum dicerent se esse sapientes, stulti lacti sunt,

non intelligentes Scripturas; incideruntque in blasphemias,

et perierunt. Si ergo inter legenduin occurrat libi verbum

aliquod intcllectu dillicile, vide ne te umlignus doceat di-

cere intra te, quod non sic se habeat ut dicit verbum istud :

Quomodoenim sic esse potest? et ejusmodi. Sed si credis

Deo, crede et sermonibus ipsius, et dic ad malignum : « Vade

post me, Salana : ego enim novi quod eloquia Dei eloquia

casta sunt, sicut argentum igne cxaminatum, probatum

terras, et purgatum septuplum; nihilque in iis obliquum

vcl tortuosum esse, sed omnia bona his qui intelligunt, et

recta his qui cognitionem inveniunt. Ego aulem insipienssum, et non intelligo. Novi tamen spiritaliter scripta esse

ait enim Apostolus, quod spirilalis sit lex. » Deinde sic re-

flexis in ccelum oculis dicito : «Domine, credo sermonibus

tuis, non contradico, sed confido sermonibus sancti Spi-

ritus. Tu igitur, Domine, salva me, ut iuveniam gratiam

coram te; ego enim aliud non qu?ero, Domine, nisi solumsalvari,et misericordiam tuam,indulgentissime, consequi.

XIV . Posside autem et mentis tranquillitatem atque quie-

tem, fraler, pro muro munilissimo : nam quies superare te

laciet passiones tuas; tu cnim de loco superiori pugnas,

illae autem dc loco inferiori. Acquire igitur cum timore

Dei quietem,et non nocebunt tibi quaecumque tela inimici



000 S. EPHR/EM SYRl OPERUM CLASSIS VII.

nam quies cum timore Dei juncta, currus igneus est, in

ccelum possessorem suum efferens. Fidem illius tibi faciat

propheta Elias, qui quietem ac timorem Domini amans,

assumptus est in coelum. quies scala ccelorum ! o

quies compunctionis mater ! o quies peccatorum spe-

culum, quae homini sua scelera atque dclicta ostendis!

o quies quae lacrymas nequaquam impedis! o quies mansue-

tudinis procrealrix! o quies humilitatis contubernalis ac

socia! o quies timori Dei conjuncla, quae menti lucem in-

fers! o quies cogitationum inspectrix, et discretionis ad-

julrix! o quies omnis boni genitrix, jejunii firmamentum,

et gulae impedimentum ! o quies orationis sacraeque leclio-

nis vacatio ! o quies cogitationum serenitas, et tranquilli-

tatis portus ! o quies animae securitas ! o quies jugum suave

et onus leve, reficiens porlansque portantem te! o quies

procacitatis inleremptrix, et impudentiae inimica! o quies

pictatis ac religionis mater! o quies passionum carcer!

o quies animae laetitia etcordis! o quies oculorum et aurium

linguaeque frenum! o quies omnis virtutis cooperatrix

o quies voluntariae pauperlatis hospita et amica! o quies Chri-

sti ager fructus optimos proferens ! o quies murus ac pro-

pugnaculum decertare cupientium propter regnum ccelo-

rum ! Ita, mi frater, hanc optimam tibi partem compara

quam Maria elegit : haec enim Maria quietis exemplar exi-

slit, sedens secus pedes Domini, ipsique soli adhaerens;

quare et cam laudavit Dominus dicens : « Maria optimam

» partem elegit, quacnon

aufcretur ab ea 1. »

XV. Gernis, frater, qualis sit mentis tranquillitas ac

quies, cujus possessorem et ipse laudat Dominus. Hanc, mi

frater, posside, et delectaberis inDomino tuo, ad pedes ejus

sedens, ipsique soli vacans atque adhaerens; ut confidenter

dicere queas ct tu : « Adhacsit anima mea post te, me sus-

*

Luc. x, 4a.



SERMO VIII, IN SECIWDUM DOMINI ADVEM l V. VI. 5oi

» ccpit dextera tua. Pvoptcrca sicut adipe et pinguedine

» repleatur anima mea \ » llauc, qua?so, partein, mi fraler,

tibi vindica, quovis melle dulciorem:

melior enim est buc-cella panis in sale cum quietc ac tranquillitate, quam incnsa

>umptuosis instructa dapibus, cuin distractionibus ac curis.

Audi dicentem : « Veuile ad inc, omnes qui laboratis et

> onerati estis, et ego vos reficiam ~. »l\eiicere tc cupit Do-

minus a curis, ab ira, a tribulationibus atque dislractioni-

bus bujus saeculi; vult tc liberum esse a gravi opere atquelabore laterum Egypti; vuk te in solitudincm adducere,

hoc est, ad sanctam quietem, ut vias tuas illuminet columna

nubis, et cibet te manna, pane scilicet tranquillitatis ac

quielis; ut haereditate percipias lerrain bonam, supernam

ncmpe Hierusalem. Ita, charissime, hanc dilige ac conse-

quere, ut delecieris in via teslimoniorum Dei, sicut in om-nibus diviliis. Ita, frater, quietem cum timore Dei posside,

et Deus pacis erit tecum.

XVI. Obsecro vos, fratres mei spirituales ac dileclis-

siiui, ut studeatis singulis diebus horum memoriam facere,

fidei scilicet ac charitalis, spei, huinilitatis; sigilloque assi-

duc munimini oralionis, et meditationis divinarum Scrip-

turarum, alque quietis, et cselerarum viriutum : ista enim

si nobiscum adsint et abunde suppetant, non otiosos ne-

que infructuosos nos constituent in cognilionc Domini

nostri Jesu Ghristi. Nam monachus, cui ha2C praesto non

sunt, sed negligit salutem suam, caecus est et manu tentans,

oblivionem accipiens purgationis veterum suorum delicto-

rum; acciditquc illi, quod vero dicitur proverbio : Canis

reversus ad vomitum suum, et sus lola in volutabro luti.

Si enim refugientes inquinamenta mundi in cognitione Do-

mini nostri Jcsu Christi, his rursus implicati superantur;

facta sunt ipsis novissima pejora primis : meiius quippe erat

J Paal. Blij <>. —2 Maltli. xr,



002 S. EPHRÊM SYRI OPERUJI CLASSIS VII.

illis viam veritatis non agnovisse, quam post ognitam denuo

retrorsum converti. Proinde, dilectissimi servi fideles, elec-

tique milites monachi, amplectamur praedictorum armatu-

ram in cordibus noslris, eorumque quotidic absque ulla

intermissione meminerimus; ut bonum certamen certaro

possimus, omnemque virtutem inimici conculcare, ut a

superventura in filios diffidentiae ira liberemur, inveniamus-

quc misericordiam ac gratiam in die illa judicii coram jus-

tissimo Judice, qui reddet secundum uniuscujusque opus;

cui convenit omnis gloria cum Palre et sancto Spiritu,

nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen.

SERMO IX.

DE ADVENTU DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI, VII,

ALIAS

Sermoinadvcntum Domini,et de consummatione sacculi : et in adventum

Antichristi.

I. Quomodo minimus ego et peccator Ephraem, plenus-

que dclictis, enarrare ea potero quac mcas excedunt vires?

Quia tamen Salvalor noster pietate sua indoclos sapien-

tiam docuit, perque eos fideles ubique illuminavit, et ipse

linguam nostram affatim movet ad ea recensenda quae in

communem ulilitatem aedificationemque et mihi diccnti,

et cunctis auditoribus cedere possint : verba in doloribus

facturus sum, et cum suspiriis dicam de instanti hujus

mundi consummatione, impudenlissimoque ac saevissimo

Dracone, qui turbaturus adveniet omnem sub ccelo re-

gionem, timorem ac pusillanimitatem, gravemque pcrfi

diam cunctorum simul hominum pectoribus injiciens, pro-



SKRMO IX, || SECUNDUM DOMINI ADVENTUM VII. OOO

digia quoque ac signa terrorcsque portendcns, ut, si iieri

possit, in errorem etiani ipsos inducol eleclos, nmnesque

decipiat in falsis ac mendacibus signis prodigiorumque

imaginationibus, quac ab illo iient1

. Siquidem sancti Dei

permissu, potestatem decipiendi mundum accipict, quod

impleta jam sit impietas saeculi, quodquc ab omnibus et

ubivis locorum pessima quaeque perpetrentor. Eara igitur

ob rem imraaculalus Dominus spiritu erroris lentari pa-

tietur mundum propter eorum impictatem; quandoquidera

sic Deo relicto, placuit hominibus adhaerere maligno.

II.Magnum,fratres, tunccunctishominibus,maxime vcro

iidelibus, erit ccrtamen in diebus illis, quando signa ct

prodigia in magna potestatc ab ipso Draconc periicientur :

quando rursus seipsum ut Deum ostentabit, formidabilibus

portcntis per aera volitans, cunctique dscmones in forma

Angelorum coram tyranno in aiire sublimcs volitare con-

spicientur. Clamabit enim cum fortitudine, etiam formas

innnutans, ad immensum terrorem cunctis incutiendum

hominibus. Quis, quaeso, fralres, sic tunc reperietur mun-

dus, et immobilis persistcns, ut evidens tunc argumentum

secum in animo habcat, jam sanctum unigeniti Filii Dei ad-

ventum adcsse, quando inenarrabilem illam viderit tribula-

tionemubiquesuperomnemanimamfieri.omni prorsussola-

tioacrequiedestitutam undique,interra et in mari? quando

univcrsum mundum conspexerit turbatum (fugiet enim

unusquisque ad montes, ut abscondatur in illorum cacu-

minibus), etalios quidcm fame perire, alios gravissima siti,

instar oerae, liquescere, et qui eorumdem tunc misereatur

nullum adesse; quando viderit quamcumque facicm lacry-

mis madentem, ac magno cum desiderio homines sciscitari

ui usque adhuc sit verbum Dei in terris? respondeatur-

quc, nusquam : quis, obsecro, dies illos feret? quis intole-

1

Mattli. xxi\



5o4 S - EPHRiEM SYRI 01>ERUM CLASSIS VII.

rabilem illam sustinebit, quando viderit confusionem po-

pulorum undique ab ultimis finibus terrae venientium ad

videndum Tyrannum, multosque coram Tyranno proci-

dentes, clamantesque magno cum tremore : «Tu es Sal-

vator noster ? »

III. Tunc mare turbabitur, terra exarescet, coeli non

pluent, plantae marcescent, cunctique orientalis plagae in-

colae terrore nimio exlerriti, ad partes occidentales fugient;

et vice versa qui occiduas regiones inhabitant, prae timore

ad loca orientalia fugam capient. Assumpla enim potestate

tunc impudentissimus ille daemcnas ablegabit ad universos

terrre flnes, qui cunctis palam praedicent magnum jam

Regem cum gloria apparuisse : Venite, et videte eum. Quis,

quaeso, ita adamantino est peclore, ut fortiter atque intre-

pidecuncta illa scandala perferat? quis, inquam, erit iste,

sicut ante dixi, homo, ut eum omnes Angeli ftdicein prae-

dicent? Ego quidem, o fratres Christo dilecli, et perfecti,

vel sola recordatione saevi illius Draconis attonitus lio, dumanimo mecum complector cogitoque futuram illam tribu-

lationem atque angustiam quae illo tempore cunclis obve-

niet hominibus ; et quomodo scelestus hic Draco humanogeneri apparebit, maxime vero quam atrox infestusque fu-

turus sit sanclis Dei hominibus, qui fallacia ejus porlenta

vincere potuerunl ! Erunt enini tunc plurimi, qui Deo

grati placitique reperientur, in montibus et collibus, locis-

que desertis, in multis orationibus planctuque immenso,

salvandi : Deus siquidem sanctus, contemplans eos sic in

gemitibus inefiabilibus fideique sincerilate perseverantes,

commiseratione illorum ducetur, velut indulgentissimus

paler, salvos eos ubi sese abdiderant conservans. Etcnim

impurissimus ille non cessabit inquirere sauctos quosque

in lerra ac mari, secum sic statuens quod deinceps super

teiram rcgualurus sit, omnesque doniinatui suo subjcctos



•BBMO IX, IN SECCNDUM DOMINI ADVENTUM VII. 5o5

fore : existimabitque, miser, se hora illa tremenda rcsi-

stere posse, quando ad judicium veneritDominus ; ignorans

interim suam ipsius imbecillilatem atque superbiam, ob

quam et ipse corruet. Turbabit lamen terram, exterrebit-

que simul univcrsa fallacibus prodigiis ct magicis signis.

Nulla tcuipore illo, quando Draco vcncrit, crit in lerris re-

quics; vcrum maxima tribulatio, pcrturbatio alque con-

iusio, mortes atquc fames in cunctis finibus terra?; siqui-

dein ipse Dominus divino orc suo pra*dixit, talia non con-

tigisse ab inilio creaturoc *.

I\ . Nos autem peccatores quo pacto immensam atque

inexplicabilem illam angusliam adumbrabimus, cum sic

cam nobis Deus dcnominaverit? Figat vero hic quisque se-

dulo menlem suam in sanctissimis dictis Domini ac Salva-

toris nostri, animadvertatque quo pacto ob necessitatem

angustiamque illam intolerabilem, dies illos sua pietate ac

misericordia abbreviet, nos sic adhortans, dicensque :

« Orale, ne fiat fuga vestra in hieme vel sabbato 2 .»Et

rursus : a\igilate omni tempore, oranles assidue, ut digni

» sitis fugere tribulationem, et starc ante Deum : tempus

» enim prope est3

.» Nos intcrim cuncti in hac malitia per-

manemus, et nullatenus credere volumus. Oremus igitur

assidue cum lacrymis et orationibus dies noctesque, pro-

cidenles coram Deo, ut salutem nos peccatores conse-

quamur.

\ . Si quis compunctionem cum lacrymis habeat, Domi-

num roget, ut eflugere queamus tribuiationem superven-

turam orbi terrae; ne omnino videat illam bestiam, neque

terribilia ejus signa audiat. Erunt enim per loca fames,

terrae motus, mortesque diversae in terris4

. Strenui sit

animi oporlet, qui in medio tot scandalorum suam ipsius

llatth. xxiv. Maic. xm. —>2 Matth. xxiv, 20. — 5 Luc. xxi, 36. —

* Matth. xxiv.

SXXVIII. 20



3o6 S. .EPHRjEM syri oplrum CLASSIS VII.

salvare poterit vitam. Si enim aliquis hominum vel paulo

remissior inventus fuerit, facile expugnabitur, captivusque

reddetur per signa atque portenta Draconis pessimi ac dolo

pleni : indignusque talis reperietur in die judicii, qui spon-

tanea voluntate sua fidem Tyranno dedit. Multis sane ora-

tionibus et lacrymis opus erit nobis, charissimi, ut firmi

atque constantes in tentationibus permaneamus. Plurima

etenim sunt phantasmata atque figmenta bestiae tunc fu-

tura : cum enim adverselur Deo, cunclos ipse molilur per-

dere. Ad eumdem modum se armabit Tyrannus, ut cuncti

bestiae sigillo reperiantur muniti, cum advenerit deceptu-

rus universum mundum suis signis atque prodigiis tempore

suo, in consummatione nimirum saeculorum, et ita demumsibi cibum et quamcumque formamcomparandipotestatem

habeant : statuet aulem principes populi ad istud edictum

suum exequendum. Attendite, fratres, superbiambestiae,

et machinamenla iniquitatis : quoniam a ventre initium

ducet, ut quando quis cibi pressus fuerit inopia, cogatur

tunc signaculum illius suscipere; nec id quidem promiscue

in quolibetcorporis membro,sed in dextera manu ac froute

characterem hunc impium insculpturus est : ne scilicet

facultas sit homini dextera se signandi signo crucis, nequerursus in fronte ullatenus sanctum Domini nomen impri-

mere queat, aut gloriosam et honorandam Ghristi Salva-

toris crucem. Novit quippe infelix ille, per impressionem

crucis Domini potestatem sibi omnem ademptum iri :

quamobrem signat hominis dexteram, quod ea scilicet

cuncta nostra membra signemus; similiterque fronlem,quod illa, candelabri in modum, lucernam lucis. hoc est,

signum Salvaloris nostri in altum prrcferat.

VI. Restat ergo, fralres mei, horrendum cunclis fidelibus

Christi amatoribus certamen; ne unquam ad horam usque

mortis formident, neve torpore languescant, quando Draco



SERMO IX, 1N SISCUNDUM D05IINI ADVKNTUM VII. 607

signaculum suum loco signi crucis Salvatoris imprimere

conabitur, ut nulla penitus ralione nouien Domini ac Sal-

valoris nominetur temporibus suis ; iacielque hoc suae in-

iirmitatis conscius, pertimescens metuonsquo sibi propter

sanctam virtutcm nominis ipsius Salvatoris. Si quis cnim

ejus signo non fuerit notatus, uequaquam phantasmatibus

illius illaqueabitur, neque eliam rursus ab hoc recedet Do-

minus, verum eum illuminabit trahetque ad seipsum.

Oportet igilur nos, charissimi, omni studio alque diligen-

tia nosse atque vitarc hostis phantasmata. Dominus autem

noster in tranquillilate nobis omnibus adveniet, ut propter

nos fraudes et machinamenta bestiae reprimat. Quamob-

rem sinceram lirmamque Christi fidem tenentes, insta-

bilem Tyranni virtutem deturbemus ; mentem praeterea

constantem piamque nobis vindicemus : et ipse cum vide-

rit se nihil posse, suam agnoscens infirmitatem, confusus

a nobis recedet.

VII. Ego minimus omnium rogo vos, fratres Ghristi

amatores, ne ignavia torpeatis, quin potius per virtutem

crucis vos fortes firmosque praebeatis. Inevitabile jam cer-

tamen prae foribus est. Quare, clypeo fidei assumpto, om-

nes parati estote, tanquam servi fideles, nou alium expec-

tantes. Quando enim fur ille ac pessimus saevusque hostis

primum suis temporibus adveniet, volens electum veri

pastoris Christi gregem furari, mactare ac perdere, for-

mam sibi veri iliius Pastoris assumet. Perdiscamus, o

amici, quonam amictu impudeas ille serpens in terris ap-

>arebit. Quandoquidem Salvator humanum volens libe-

rare genus, e Virgine natus est, et in habitu hominis per

sanctam virtutem suae divinitatis conculcavit hostem :

unde secum ipse cogitabit dolosus de assumendo adven-

tus ipsius habitu, quo sic nos decipiat. Etenim Dominus

noster in peliucentibus nubibus, sicut fulgur horribile, co-

20.



3o8 S. EPHRjEM syiii OPERUM CLASSIS VII.

ruscans in terras descendet : at non sic inimicus adveniet;

apostata enim erit : nascetur autem perfecte illius organum

ex spurcissima muliere; non sic tamen incarnabitur : atque

isto habitu amictus veniet scelestissimus ille ut fur; et ut

cunctos decipere possit, se humilem simulabit atque quie-

tura, injustitiae osorem, aversorem idolorum, magnum pie-

tatis scstimatorem, benignum, pauperum amatorcm, spe-

ciosum ultra modum, longe placidissimura, hilarem in

cunctos; supra modum autem Judaeorum gentem hono-

rabit, quod hi scilicet maxime illius expectent adventum.Atque inter haec omnia editurus est signa, portenta, atque

terrores in potestate magna. Astu doloque placere cona-

bitur cunclis, ut cito populi amorem atque benevolentiam

sibi conciliet. Munera non captabit, cum iracundia non

loquetur, moestus non apparebit, sed omnino hilaris ; et sub

specie religionis, quoad regnaverit, decepturus est mundum.Quando autem multi e populo ac plebe tot tantasque ejus

virtutes aspexerint, ipsumque potentia adeo praistantem;

cuncti pariter in eamdem sententiam descendent, suramo-

que cum gaudio illum sibi Regem proclamabunt, dicenles

ad invicem : Numquid reperiri poterit alius vir tantus,

adeoque benignus ac justus? Cito autem ejus regnum en-

getur, et in furore suo tres reges magnos atque potentes

perculiet. Deinde supra raodum corde exallabitur, evo-

metque Draco universam suam amaritudinem : orbem ter-

rarum turbabit, ultimos fines terrae commovebit, aflliget

univcrsa, polluet inquinabitque animas ; non amplius velut

pius ac religiosus, verum prorsus per omnia austerus,

durus, iracundus et excandescens, saevus instabilis, ler-

ribilis, inflexibilis, odibilis et abominabilis, immitis, im-

probus et impudens, qui universum mortalium genus

in barathrum impietaiis praecipitare studebit. Signa vero

multiplicans, falso ct non vere ejusmodi ostcntabit. Ete-



SERMO IX, IN SECUNDUM DOMINI ADYl-NTVM VII. 3oQ,

nim astante circumcirca maxinia populorum multitudine

eumpropter phantasmata laudantium, vehementissimam

emissurus est vocem, adeo ut locus totus moveatur in quo

turbae ei assistebant, inquiens : Cognoscite, universi po-

puli, magnam potestatis meae virtutem. Transferet autem

montes coram oculis spcctantium, et insulas ex mari at-

tollet : ficta autem ab eo erunt omnia, nihil vere fiet; sed

mundumapparentibus suis portenlis decipiet : et mulli his

credent, et ut Deum iortem ipsum glorificabunt.

VIII. Tunc vehementer omnis lugebit anima ingemis-

cetque : tunc omnes aspicient pressuram illam ineffabilem,

qua dies noctesque prementur; neque usquam reperient

ubi cibis famem sibi expleant. Siquidem praesides quidam

populi, duri atque immites per loca constituentur, qui illos

duntaxat paululum ciborum, eorum scilicet quales tunc in-

venientur, sibi coemere permittent, qui signaculum Ty-

ranni secum in fronte vel dextera praetulerint. Tunc defi-

cient infantes in sinu matrum; ipsaeque matres vicissim

super infantes morientur : pater item cum uxore et filiis

in mediofori

corruetmortuus, nec erit qui eos sepulturae

condat et in monumentis componat. Et prae multitudine

cadaverum per plateas projectorum ingens undique fcetor

ipsos viventes forliter aflliget. Mane omnes cum dolore ac

gemitu colloquendo dicent : Quando adveniet vespera, ut

fruamur requie ? adventante autem jam vespera, inter ama-

rissimas lacrymas secum ita loquentur:

Quando putas illu-

cescet, ut urgentem pressuram effugiamus? nec dabitur

ipsis fugiendi aut abscondendi se locus, cuncta etenim si-

mul turbala tum erunt, mare et arida; quamobrem sicnos

praemonuit Dominus : « Vigilate, et orate incessanter, ut

» effugiatis a tribulatione illa *. » Gravis tunc fa3tor in mari,

faetor in terra, pestilentiae et terrae motus:

confusio in mari,1 Matth. xxiv, 42. Marc. xm, 35. Luc. xxi, 36.



5 10 S. EPHFLEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

et confusio super terram; terrores in mari, et terrores in

terra. Auri argentique copia ct vesles sericae nulli quidquam

in pressura illa proderunt : sed cuncti mortales tunc mor-

tuos beatos praedicabunt qui sepulli fuerint, priusquam

tanta in lerris supervenerit tribulatio. Tunc per plateas pa-

lam projectum jacebit aurum atque argentum, nullusque

erit qui tangat illud; quandoquidem cuncta tunc abomina-

tioni erunt. Verum cuncti tunc fugiendi occultandique se

quaerent modum, nec ullus eis e pressura illa evadendi lo-

cus patebit. Imo praeter pestilentiam, pressuram metuin-

que, ferae atque serpentes humana vescentes carne repe-

rientur. Intus timor, extra tremor, et nocte diuque in

plateis jacebunt cadavera : in plateis foetor, in domibus

fcetor; in plateis fames ac sitis, in domibus fames ac sitis;

in plateis vox ululatus, in domibus vox gemitus ; in plaleis

luinultus, in domibus tumultus. Unusquisque alteri cuin

gemitu ejulatuque occurret, pater filio et filius patri, ma-

ter filiae : auiici amicos in plateis complectentes, deficient;

et fratres a fralribus amplexi, mortui concident. Marcescet

pulchritudo aspectus omnis carnis, reddenlurque homiuumfacies velut emortuae. Delestatioui atque odio tuuc erit pul-

chritudo mulierum; labescetque omnis caro, et concupis-

centia homiuum»

IX. Cuncti vero qui crudeli crediderint bestiae, impiuin-

que illius characterem pro siguaculo accepcrint, simul ad

ipsum accedent, cum anguslia ulque dolore dicentes : « Da

nobis quod edamus et bibaraus; quoniam ecce cuncti defi-

cimus fame tabciacti, vcncnatasque a nobis depelle bes-

tias. » Cumque non sit impuro illi quod eis darc possit, ad

eos magna cum severitatc rcspondebit : « Uude dabo vobis

quod cdatis et bibatis, o homiues, cum ccelum terrae plu-

viaui dencgct, tcrraque idco prorsus gcrminarc ac fruclifi-

care nequeat? » Quibus auditi», populi ingemiscent ilebunt-



SERMO IX, IN SECUNDUM DOMINI ADVENTUM VII. 3 1 1

que, inter tot angustias omni penitus solatio dcsliluti :

addeturque ipsorum afllictioni allliclio verbis non expri-

menda, quod ita se promptos ad Tyranno crodondum exhi-

huerint. Cum iile intelix ne sibi quidem ipse opitulari cjueat,

quomodo ergo ipsorum miserebilur? ln diebus illis erit

pressura magna prre tribulatione quani Draco inferel, et

prae timore, ac terrne motu, sonitii(|iic maris, et fame, ac

siti, thorsuque ferarum. Quicumquc enim signaculum Anti-

christi Bcceperiot, ipsumque ut Deum optimum adorave-

rint, partem in regno Christi non consequentur, sed cumDracone projicientur in gehennam. Felicem illum qui re-

prrtus iuerit sanctus et iidclis, spcmque firmam fixamquc

in Deum habens; quoniam facillime hic cvadcre poterit

omnes ipsius tcntationcs, tormenta atque phantasmata.

X. Cacterum priusquam ista fiant, mittct misericors Do-

minus Eliam Thcsbiten, el Enoch, qui palam humano ge-

neri pietatem praedicent, cdicantque cunctis ne Tyranno ob

timorem credant, clamantes atque dicentes : «Seductor hic

est, o homines : nullus illi prorsus credat, aut obtemperet

impio : nullus vestrum terrcatur; cilissime enim destrue-

tur. Dominus sanctus jam ecce de ca?lo adveniet, judica-

turus omncs illos qui signis ejus crediderlnt. » Quanquam

pauci tunc rcperientur qui illorutn Prophetarum dictis sint

obtemperaturi. Ha3c aulem omnia facturus est Salvator, ut

cunctis oslendatur ejus infinita clementia : quandoquidem

ncc illo tempore mortalium genus est deslituturus praedica-

tione veritalis, ut omnes in die judicii reperiantur inexcu-

sabiles. Plurimi porro sanctorum, qui tunc reperientur cumiinpurus ille ailvenerit, profusi lacrymarum fluminibus, ge-

menles ct flentes ad Deum sanctum recurrent, ut a Dra-

cone illo liberentur; confugientque maximo cum studio ad

deserta, et occultabuntur metu perculsi in monlibus et

speluncis, capitibusque suis lerra ac cinere conspersis, in



3l2 S. EPHR/EM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

maxima cordis humilitate die noctuque orabunt. Donabi-

turque illis a Deo sancto quod orantes petierint; deducet-

queeos gratia ipsius

ad loca definita, et salvabunlur occul-tati in cavernis et speluncis, ne Antichristi signa atque

terrores conspiciant : et iis quidem qui cognitione atque

inlelligentia illustrali fuerint, continuo innotescet Anti-

chrisli adventus; qui vero mentem in terrenis rebus de-

flxam habuerint, etsi audient, non tamen credent, sed di-

entem aspernabuntur. Atque hujus rei gratia prrevalebuntjincti, quandoquidem curam omnem saeculi abjecerunt.

XI. Lugebit tunc omnis terra et mare; lugebit aer cumferis bestiis et volatilibus coeli; lugebunt montes et colleset

ligna campi; lugebunt quoque luminaria cceli proptcrgenus

mortaiium, quoniam omnes declinaverunt a Deo sancto,

et seductori crediderunt, pro vivifica Salvatoris cruce cha-racterem impuri Deoque adversarii assumentes ; lugebit

terra ac mare, quia vox psalmi et orationis repente cessa-

vit de ore hominum; lugebunt Ecclesiae Ghristi universae

luctu maximo, eo quod amplius non offeratur divina et

sancta oblalio. Postquam ergo tria tempora cum semi im-

pleta fuerint potestatis et operationis scelesti illius, consum-matisque jam scandalis omnibus totius terrae, quemadmo-

dum Dominus praenuntiavit, veniet de coelo sicut fulgur

coruscans, Sanctus, immaculatus, terribilis et gloriosus

Deus noster cum gloria incomparabili, praecurrentque ante

gloriam ejus Angeli et Archangeli, flammae ignis, et fluvius

igne plenus terribili cum eruptione exaestuans ; Cherubimquoque vullum deorsum inclinatum tenentia, et Seraphim

volantia, alisque igneis facies pedesque occultantia, et cumtremore clamantia : « Surgile qui obdormistis, ecce jam

» venit Sponsus *. » Tunc aperientur monumenta, et in

iclu oculi excitabuntur omnes tribus, aspicientque sanctam

d Isai. vi, 2G, ct xxvi, i3.



SEBMO X, DE JUDICIO ET RESURRECTIONE. 5l5

Sponsi pulchriludinem *: et millia millium ct decies centena

millia Angelorum et Archangelorum, innumernc mililiac,

gaudebunt gaudio magno; sancti quoque ac justi, et quot-

quot non acceperunt signaculum impuri impiiqueDraconis.

Abduceturque Tvrannus vinctus ab Angelis una cum om-

nibus dacmonibus coram tribunali; et ducentur simul cum

eo quotquot ejus signum acceperint, omnesque peccatores

et impii ligati. Feretque adversus eos Rex senlentiam dam-

nationis aclernac in igne inextinguibili. Qui autcm signacu-

lum Autichristi non receperint, et quicumque in speluncis

tunc occultati fuerint, cum Sponso exultabunt in aeterno

et coelesti thalamo, cum sanctis omnibus in sempilerna sae-

culorum saecula. Amen.

SERMO X.

DE JUDICIO ET RESURRECTIONE.

I. Adeste, fratres mei omnes, et me Ephraem minimumaudite : cogitationemque nostram judicem statuamus, ut

exploratione cordis noslri perdiscamus num, quemadmo-

dum divinitus inspiratac nobis tradunt Scripturaj, ita et

ambulemus. Caveamus igitur Spiritum sanctum con-

tristare, in quo signati sumus. Et quidem, si quis sibi bo-

norum operum fuerit conscius, gratiam, quam in humi-litate ab hominum amatore Deo accepit, augere studeat.

At, si peccatorum conscientia arguimur, quid est quod

negligentes sumus, Christo dilecti fratres? Ecce enim per-

venit ad nos, o fratres, dies terribilis, in qua lumen solis

1 Matth. xx?, 6.



3l4 s « EPHRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

obscuratur et astra decidunt; in qua ccelum tanquam liber

complicatur; in qua buccinat tuba vehementem atque for-

midabilem sonum emittens, cunctosque ab initio saeculi

defunctos excitans; in qua ad vocem et nutum Judicis,

promptuaria inferni redduntur vacua; in qua Christus in

nubibus cum sanctis Angelis advenit, judicaturus vivos et

mortuos, redditurusque omnibus secundum ipsorum opera.

II. Vere enim formidabilis est gloriosus Christi adventus.

Res enim est plane admiratione dignissima, Christo dilecti,

cernere coelum repente discindi, et terram immutari, ac

mortuos resuscitari : reddet enim terra corpus hominis

quale suscepit, licet a feris discerptum, licet ab avibus co-

mestum, licet a piscibus absorptum fuerit; non deperibit,

ne capillus quidem hominis, coram Judice : Deo enim ju-

bente, omnes incorruptibiles fiunt; corpusque ejusmodi

accipient singuli, quale eorum mcrentur opera. Justorum

corpora septuplo solis radios superabunt; at peccatorum,

tcnebrosa et foetore plena invenientur : quoniam hominis

corpus ipsius opera et actiones indicabit; quisque enim

nostrum actiones suas in proprio gestabit corpore. Gravis

siquidem noslrorum operum tunc fiet inquisitio: etenim,

sive verbis, sive cogitationibus quis nostrum peccaverit,

tunc ipsi apparebit; et sive bona, sive etiani similiter mala

egerit, manifeste illa tunc contuebitur : quocumque enim

se verterit, suas ante se actiones cernet. Quamobrem con-

tendamus, dilecti fratres, opprobrium atque confusionem

horribiiem, quae tunc cunctos consequentur peccatores,

effugere; nitamurque bonorum illorum parlicipes fieri quae

praeparavit Deus omnibus justis, quae oculus non vidit, nec

auris audivit, et in cor hominis non ascenderunt; io quae

desiderant Angeli prospicere. Nam cum e coelis Christus

descenderit, stalim inextinguibilis ignis ubique ante Chri>li



SEBMO X, D£ JUDICIO ET BESUIMECTIOXE. 01

conspcclum prnccurret, opcrietquc universa. Etenim quod

Noe factum est diluvium, inextinguibilis hujus ignis figura

extitit : quemadmodum eniin tum nqua oinnes montiumoperuit vertices, ita et tunc igne occupabuntur universa;

lunc nndique Angeli discurrent, rapientque sanctos omnes

atque iideles cum gloria in nubibus aiiris, obviam Ghristo.

111. Contendamus igilur, amici mei, digni illo inveniri

raptu et consisterc tunc irrcprehensibiles omnique crimine

vacantes cornm tremendo iilo atque formidabili tribunali.

Beatus enim ille qui in nubibus Hegi glorias occurrit, sicut

contra infelicissimus est qui raptu illo privatur : qui enim

sic non rapti fuerint cum gloria in nubibus, se impios pec-

catores esse designabunt. Ne igitur torpeamus, Ghristo di-

lecti fratres; nam ecce stadium omnibus apertum. Dumigitur tempus nobis suppetit, pcenitentiam agere studeamus,

et perniciosas corporis et aniinre passiones vincere. Yinca-

mus voluptalem, sicut lemperans et continens Joseph, non

solum corpore, sed et mente : ita namque vir perfectus se

conlinentiae legibus aslringit. « Qui enim viderit mulierem

» ad concupiscendum eam, jam mcechatus cst ipsam in

» corde suo *. 9 Corporis enim acliones multis frequenter

diflicultatibus impediuntur, et humano metu praedicuntur :

at meutis actiones absque metu perficiuntur, et sine labore.

\ olo dicere, fratres charissimi : saepenumero quis vestrum

lascive aspexit, et cogitationem sceleris admisit, practeriitque

illico. Similis est ille capreae spicuio transfixae, quae cumênatorura manus evaserit, sagittam tamen in se ipsa ges-

tanjS abiit. Nam si quis nostrum impudica superatus sit co-

gitalione, non quidem talis jam propterDeum pudicus est

nisi enim saepe hominum melusêu verecundia prohibuis-

sent, corpus sane cum anima corrumpere non metuisset.

1 Matlh. v, 28.





SERMO XI, IN ILLUD : DL'0 ERtNT IN AGRO. 3l 7

SERMO XI.

in illud : Duo erunt in as.ro.W

I. Audisti quod « duo erunt in agro, quorum aller assu-

» metur, et alter relinquetur; duae molentes in mola, una

bassumetur et una relinquetur; et duo in domo

1

,» etreli-

qua. Et hi quidem qui in domo, qui in sublimitate sunt

constituti ; ut judices, praefecti, reges, oplimates : est nam-

que judex justus, et est injustus; ac justus quidem ab igne

assumetur, injustus autem relinquelur. Qui vero in agro,

hoc scilicet in mundo, sunt agrestes, rudes et idiotae, ge-

nere et opibus minimi, gloria item nominis conspicui, at-que inglorii; et hi quidem justi, alii autem injusti : justi

assumendi, injusti in igne relinquendi. Molentes autem sunt

multitudo mulierum, vicissim vero et ipsae animae quae ser-

vile sortilae sunt jugum, et in morbo vitam terminant : sunt

quippe mulieres justae, sunt et injustae. Sunt aegroti ac lan-

guidi justi, ut Job et Lazarus; sunt et injusti, ut Cain et

Giezi; unde ait : « Duo erunt in Iecto *,» illorum infirmita-

tem denotans : justi assumentur, et injusti relinquentur.

II. Sed quonam modo justi sint assumendi, dicat Paulus

«Qui vivunt inDomino, innubibus, inq uit, ohvlam Domino

» rapientur in aera, et semper cum Domino erunt '. » Injusli

vero quo pacto relinquendi? a Gongregabunt Angeli elec-

» tos quidem a quatuor venlis, impios autem comburent

» igni inextinguibili \ » Ne igitur suspiceris ex lignis inex-

tinguibilem illum supplicii ignem fore, succensoresve illius,

1 Matth. xxiv, 4o. Luc. xvn, 54, 35. —2 Luc. xviij o\. —3 2 Thess. iv,

16. —* Matlh. xxiv, 01. Luc. 111, i~.



3l8 S. KPIIILEM 8YRI 0PERUM CLASSIS VII.

lictores aliquos, ut plerique imperiti vulgo arbitranlur. AdSodomam respice, et caminum absque lignis cerne. Cogita

quomodo uxor Lot versa sit in saxum, et comminationes

ignis admirare :

simul enim cum Lot erat uxor, et duae filiac

quandoquidem neque Lot cum suis filiabus ignis confla-

grationem sensit, neque ignis minas uxor effugit : sed uni-

cuique propriam sortera justitia divina atlribuit, persolvit-

que. Sic ct in judicio assumentur justi, ul Lot; injusti vero

relinquentur, ut uxor ejus.

SERMO XII.

DE JUDICIO ET COMPUNCTIONE.

I. Venite, universi fratres; consilium a me peccatore et

imperito Ephroem accipite. Jam enim dies illa horrenda

atque terribilis nos occupat, o fratres mei; dum nos inte-

rim, dilectissimi, vagamur animo, nolentes brevitalem tem-

poris hujus intelligere, et sedulo curare ut Deum nobis

propitium reddamus. Eccc enim dies, et anni, ac menses,instar somnii et umbrae pomeridianae, praetereuut, ut su-

bito tremendus ac magnus Christi adventus properet. Vere

cnim terribilis erit illa dies peccatoribus, ac illis qui volun-

tatem Dei exercere, seque ipsos salvos facere noluerint.

Obsecro vos ergo, fratres mei charissimi, venite, projicia-

mus a nobis curam atque sollicitudinemrerumterrenarum ;

omnia enim praetereunt, et cuncta evanescunt. Nihil nobis

in illa proderit hora, praeter boua quae hiuc detulerimus

opera : futurum enim est ut unusquisque nostrum propria

facta ac dicta ante tremendi Judicis tribunal deferat.

11. Cor sane tremit, et renes immutantur, dum actuum



SERMO XII, DE JUDICIO ET COMPUNCTIOM :. OIQ,

manifestalio, cogitationuinque ac sermonum exacla discus-

sio ibi iiet. Magnus tiinor, fratres ; niagnus tremor, o amicil

Quis non ploret? quoniam ibi manifesta erunt quae unus-

quisque 10occulto et obscuro gesserit. Intelligite hoc, fra-

tres mei, quod vobis denuntio. Atque ut studio vestro sitis-

iaciaui, frugiferas arbores pro exemplo ad coniirmandum

proferam, quae ab intrinseeo ipsarum principio, tempore

suo pcma cum frondibus edunt; non extrinsecus aliunde

sua venustate induuntur arbores, sed ab interiore princi-

pio, Dei jussu, singuhe fructum, pro sua quaeque nalura,producunt : sic et iu illa horribili die, quaccumque hominum

corpora gesserinl, sive bona., sive mala, palam prolerent;

et deferet secum uuusquisque ante tremendum Christi tri-

buuai proprias actiones tanquam fructus bonos et jucun-

dos, locutiones autem ut folia. Sancti fructum bonum et

vegetum proferent : martyres gloriam patientiae ex tor-

mentis ac pcenis suis secum afferent : monachi religiosam

exercitationem, continentiam, vigilias, et orationes. Homi-

nes autem peccatores, impii atque profani, ignominia luc-

tuque ac uluiatu pieni, secum eo fructus deferent turpis-

simos ac marcidos, vermemque non dormientem in igne

incxtinguibili.

III. Horrendum ibi, iratres, erit judiciura, in quo eliam

absque testibus cuncta erunt manifesta, opera atque serrao-

nes, cogitationes et animorum sensa; ubi etiam assistent

miilia millium, et decies dena millia Archangelorum et

Angelorum, Gherubim et Seraphim, justorum et sancto-

rum, Prophelarum atque Apostolorum chori. Quid ergotorpemus ct negligentes sumus, fratres charissimi? ecce

nunc tempus appropinquavit, et dies nos praeoccupat quo

omnia nostra etiam occultissima tremendus Judex in lumen

proferet. Quod si nossemus, fralres, quid nobis immineat,

diu noctuquc iudesinenter plangeremus, Deum deprecantes



3ao s. ephrjEm syri operum classis vh.

ut nos a confusione illa aeternisque tenebris liberet : obtu-

rabitur enim coram tribunali illo os bominis peccatoris, et

contremiscet omnis creatura; ipsaque sanctorum Angelo-

rum agmina ob majestatem illam et gloriain adventus ejus

expavescent. Quid vero in die judicii ei dicemus, si hoc

vitae tempore adeo negligentes fuerimus, fratres? ipse enim

palienter nos expectat, et omnes nos ad suum regnum in-

vital. Rationcm eliam a nobis de tanta brevis hujusce vitae

negligentia exquiret; dicetque ad nos ipse : « Propter vos

incarnalus sum, propler vos in terris palam incessi, propter

vos flagellatus sum, propter vos virgis caesus sum, propler

vos crucifixus sum, exaltatus in ligno; propter vos terrenos

aceto potatus suin,ut vos sanclos atque coelesles redderem.

Re°-num meum donavi vobis. Omnes vos nieos vocavi fra-

tres : Patri vos obtuli : Spiritum misi vobis. Quid amplius his

mihifuit agendum, quod non egerim, ut salvemini ? Tantum

liberam vestram voluntatem nolo cogere, ne saluti vestrae vis

ac necessitas imponatur. Jam dicile, peccatores et natura

morlales, quid vos propter me Dominum vestrum perpessi

estis, cum ego pro vobis sim passus? Ecce ergo praepara-

tum vobis est regnum et vita, requies et gaudium, suppli-

ciuni item aeternum in tenebris exterioribus. Quamquisque

malueril incedere viam, eo pergat : in libera uniuscujusque

posilum est voluntale.

IV. Venile omnes, procidamus coram ipso, et ploremus

coram Domino qui fecit nos, dicentes : « Domine, haec

omnia tu Deus propter nos sustinuisti; at nos peccatores

multarum miserationum tuarum immemores sumus. Quidjgitur peccalorum genus tibi incomprehensibiii, benignis-

simo et misericordi Deo retribuet? Qui gralia tua univer-

sum terrarum orbem illuminasti, quique caeci cx utero nali

oculos aperuisti, illumina quoque cordis nostri oculos, ut

te diligamus, Domine, et cum desiderio tuas jugiter volun-



Sl-RMO XII, DE JUDICIO ET COMPUNCTlONi:

.

3'2 1

tates perficiamus. Ecce calix treniendi tui sanguiuis lumine

ac vita plenus est. Intelligentiani nobis lumenque largire,

ut cum fide et desiderio ac sanctificatione ad ipsum acce-

damus, sitque nobis in remissionem peccatorum, et non adjudicium. » Qui eniin anima indigne ad divina mysteria ac-

cesserit, seipsum condemnat, non purificans se ut Uogem

in tlinlamum suum suscipiat : est eniin nostra anima sponsa

sancta immortalis Sponsi; nuptiac autem sunt divina sacra-

menta, quae in sancta anima comcduntur et bibuntur. At-

tende itaque tibi ipse, thalainumque tuuni jugiter immacu-latum custodire, et ccelesteni sponsum Christum Regemsusciperc conlende, ut in die adventus sui mansionem apud

te una cuui Patre suo faciat; eritque laus tibi coram sanctis

Archangelis, ingredierisque in paradisum magna cum glo-

ria et gaudio. Quid enim a te quaerit Deus praeter salutem

tuam, ofrater? Si vero neglexeris, et salvari nolueris, rec-

tasque vias Domini non ambulaveris, et mandata ejus non

custodieris, teipsum interimes et ex coelesti thalamo ejicies.

Deus sanctus, qui solus est absque pcccalo, propter le pro-

prio non pepercit Filio; et tu, infelix, tui ipsius non mise-

reris

V. Expergiscere igitur parumper a somno tuo, o vilis

atque abjecte hoino : aperi os tuum, et invoca eum; ora

assidue, lacrymas indesinenter funde; segnitiem atquc igna-

viamfuge; amamansuetudinem,diIigecontinentiam,sectare

quietem, meditare psaluiodiam : dilige Deum ex tota anima

tua, sicut et ipse le dilexit; esto Dei templum, et in te excel-

sus Deus habitabit; nam anima quae io seipsa Deum habet,

templumDei sanctum et mundum eflicitur; habitante enim

Deo in anima, Angeli ccelcstes super ea Icetantur, festinant-

que honorare illam, utpote templum Domini sui effectam.

VI. « Bcatus vir qui te ex toto cordc dilexerit, mundum-

que et quaecumque in eo sunt detestatus fuerit; ut te solum

xxxvm. 21



02 2 S. EPUR.EM STRI 0PERUBI CLASSIS VII.

Dominum sanctissimum, pretiosam margaritam, ac vitae

thesaurum possideat! » Si quis ita Deum sincere diligit, ne-

quaquam in terris ejus est cogitatio; sed sursum semper,

ubi et diligil, et sitit, ut perfruatur. Inde dulcedinem sen-

tit, inde illuminatur, inde perpetua dulcedine amoris Dei

satiatur. Sed quis, putas, amorem Dei digne explicare po-

terit ? Paulus Apostolus, qui gustavit eum et satiatus est ex

eo, proclamat et dicit : « Neque allitudo, neque profundum,

» neque vita, neque mors, neque Angeli, neque Principa-

» tus, neque Potestates, neque creatura alia, neque quaecum-

» que alia simul, poterunt a charitate Dei separare animam

» quae gustavit dulcedinem ejus '. » Ignis immortalis est

charitas Dei, quae a terris suslollitur, et terrena quaecum-

que odio habet. Et hoc ipsum nos docent sancti martyres,

qui eam gustaverant et illa se expleverant. Deiicatum ac

molle vinculum est charitas Dei, et tamen gladius anceps

eam scindere non potest : dissecuerunt tyranni membra

sanctorum, charitatem autem eorum nequaquam dissecare

potuerunt. molle ac dulcc charitatis Dei vinculum! gla-

dius eam non discidit, neque ignis extinxit; submersio,

vincula suppliciaque illam in profundum demergere nequi-verunt. Quis ergo non admiretur, aut quis non desideret

hanc charitatem ? nam et hanc Deus Ecclesiae suae chari-

tatem donavit, ut ea semper exornetur, Ilaec pignus Dei

est in anima, columna et firmum in sancta anima fulci-

mentum. Haec rursus charitas unigenilum ad nos Filium

attraxit : per hanc charitatem paradisus apertus est; perhanc chnritatem ligatus est Fortis ; per hanc charitatem

anima facta es(. sponsa Sponsi immorlalis, ut ejus drcore

illuminetur : propter hanc charitatem passus est Sponsus

impassibilis et purissimus. Nam si anima extra hanc chari-

tatem fuerit, non complacebit sibi in ipsa cceleslis Domi-

* Rom. vni, 38, 5q.



sermo xn, M jidicio |ff compiinctionk. SqS

nus : omnino aulcm voluulatcm cjus cogere non vult Deus,

et ob id sune eam libertati reliquit, ut semper agat sicut

ipsa voluerit. Quis igitur digne poterit sulTeceritque glori-

iicare et collaudare Deum Salvatorem ob tantum donum,

quod ab ejus gratia cuncti accepimus? Gloria et adoralio

ejus benignitati.

VII. Audite, fratres, bonuui consilium tenuitatis meae

studeamusque semper, donec tempus habcmus, caste ac

Deo digne conversari,ut

Spiritus sanctus habitet in nobis,et charitas Dei abundet in nobis, quo ejus semper volunta-

tcui perficiamus. iNe aliain habeamus sollicitudinem, fra-

tres, pra^ter hanc solam, quomodo scilicet anima nostra in

lumine ioveniatur : ne vinciamus constringamusque illam

ullis rebus terrenis, aut sollicitudinibus possessionum et

pecuniarum; yeruin exornemus eam orationibus et jeju-niis, vigiliis et lacrymis, ut quantulamcumque fiduciam

anima coram tribunali tremendi Judicis inveniat, quando

omnes animae cum timore ac tremore assistent; quando

electi ibi separabuntur a peccatoribus; quando stabunt

oves a dextris, et haedi a sinistris. Gerto scitote, fratres,

»'Uod in proximo est adventus Domini, ut reddat unicuiques :cundum opera sua : sanctis quidem et electis suis re-

quiem in luce pcrpetua ; peccatoribus autem, qui eum exa-

cerbaverunt, supplicia atque tormenta. Beatus homo qui

in illa hora fiduciam invenerit, audieritque vocem illam di-

centem : « Venite, benedicti Patris mei, possidete cuncti

• electi regnum meum. '

\ III. Tunc videbit unusquisque seipsum in lumine, con-

sideransque seipsum, cogitabit ac dicet : Numquid ipse ego

sum? et quomodo hic repertus sum ego vilis et indignus?

Tunc Angeli accedentes cum gaudio magno glorificabunt

sanctos, enarrabuntque eis ipsorumconversationem, vitam-

* MattL xxv, 54.

21.



324 S> EPIIR>EM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

quc religiosara, continentiam, vigilias et orationem, pau-

pertatem voluntariam, perfectam omnium rerum nudita-

tem, in siti patientiam, in fame tolerantiam, in oratione

perseverantiam, in nuditate laetitiam : quae omnia ob per-

fectam in Christocharitalem pertulerunt ; atque ista magno

cum gaudio sanctis praedicabunt. Justi autem vicissim An-

gelis respondebunt dicentes : «Omninoquandiu in terris vixi-

mus, ne unam quidem diem in recte factis transegimus, aut

ullumopus bonum fecimus. » Quibus rursus Angeli in me-

moriam revocabunt locum ac tempus : et seipsos admi-

rantes, glorificabunt Deum, aspicientes corpora sanctorum

super luminis claritatem in coelo fulgentia, quod in terris

voluntarie afflicti sint : « thesaurum enim in agro abscon-

»ditum invenerunt, venditisque omnibus super terram, il-

»lum acquisiverunt*

; » suaque patientia pretiosam apud se

margaritam occultaverunt, vestemque immaculatam com-

pararunt. Modicus est labor exercitationis, fralres ; at re-

quies maxima : exiguo durat tempore labor continentiae;

sed requies ejus in paradiso deliciarum permanet in saecu-

lum saeculi. Si quis forte sibi conscius sit quod peccaverit

Deo, et intentione atque proposito animi laxato sponte de-

liquerit, quandiu tempus suppetit , ex aflectu lacrymas

fundat, jugiterque plangat, ut lacrymis suis divinam cordi

suo gratiam conciliet. Possideat compunctionem, lavet cor-

pus suum lacrymis atque singultibus. Ingens est vis lacry-

marum, fratres, plurimumque valent lacrymae quae secun-

dum Deum sunt, quando quis Deum orans corde illustratur.

IX. Volo igitur vobis, fratres, virtutem atque potentiam

lacrymarum explicare. Anna per orationem accepit Sa-

muelem prophetam in exultationem et gloriam cordis sui.

Mulier quoque peccatrix, in domo Simonis, a Domino, la-

crymis sanctos ejus rigando pedes, veniam ac remissionem

1 Matth. xui, 44.



SJiRMO XII, DE JUMCIO 1-T COMPrXCTIONL. 525

consecuta est peccatorum. Compunctio, fratrcs, sanitas est

aniinac, remissionemque peccatorum nobis conciliat. Com-

punctio, fratres, unigenitum Dei Filium in nobis habitare

facit, dum eum desideramus ac quncrimus. Compunctio,

fratres, Spiritum sanclum ad animam invitat et attrahil.

Certo scitote, fratres, non esse in terris quid dulcius gaudio

quod ex compunctione oritur. Putatisne vos lacrymarum

habere experientiam, o fratres? numquid quis vestrum ab

illo lacrymarum gaudio, quod secundum Deum est, illu-

minatus reperitur ? Si quis veslrum expertus lacrymarum

dulcedinem, mediante oratione desidcraverit elevari e ter-

ris, in hora il!a totus hic extra corpus fertur, extra 9aecu-

lum universum totus est, nec amplius conversatio ejus in-

venitur in terris : talis quippe cum ipso Deo colloquium

habet, et in Christo illuminatur. Magnum sane miraculum,

fratres, quod terrenus homo in oratione sua cum Deo ser-

mones conferat. Sanctae ac purae, quae secundum Deumsunt, lacrymae semper animam a peccatis abstergunt, eam-

que ab iniquitatibus expiant. Lacrymae secundum Deumfiduciam jugiter ad ipsum Deum praebent : nec prasvalent

unquam cogitationes sordidoe appropinquare animae com-

punctionem cordis secundum Deum semper habenti. Quid

ergo hac dulcedine potest esse sublimius? quid ista beati-

tudine desiderabilius? cum anima ipsum Deum in ora-

tione contemplatur ? Quando enim anima Deum desiderat,

o fratres, semper eum sua precatione intuetur, ipsumque

mcditatur die ac nocte.

X. Thesaurus securus est compunctio cordis, gaudioque

inefTabili exultat anima compunctionem habens. Compunc-

tionem autem dico, non unius tanium diei, sed quae noctu

diuque ct usque in finem perseverat. Fons est purissimus

compunctio cordis, fructuosasanimae plantasirrigans : dico

autem fructuosas plantas, opera bona atque virtutes, quae



3s*6 s. ephrajm syri operum classis vii.

assiduc lacrymis precibusquo irrigantur. Quare fructuosas

speciosasque plantationes in anima tua semper plantare

contende, easque lacrymis et orationibus irriga : plantae

enim lacrymis precibusque irrigatae, uberrimos fructus

proferunt, eleclos animaique utilissimos. Speciosae sint

plantae tuae, o frater, mixtas lacrymis preces fundens, ut

sic irrigata? crescant, fructumque proferant de die in diem.

Noli imitari hominem desidiosum et peccatorem, semper

dicentem et nunquam facientem : qui ex proposito negli-

gens est, nec puram orationem nec cordis compunctionem

habens ; qui agnoscit seipsum semper peccatorem, semper-

que futurorum supplicium reformidantem, nullamque ex-

cusationem pro deliclis negligentiae suae habentem.

XI. Quapropter vcs obsecro, fralres mei sancti, qui

Deum timetis et quae illi sunt placita semper facitis; iuter-

cedite apud ipsum pro me misero, ut veniat super me gra-

tia ejus propter vestras orationes, salveturque anima mea

in tremenda et magna hora illa, quaudo venerit Christus,

ut reddat unicuique secundum opera sua. Gloria soli Deo,

immortali, sancto, immaculato atque tremendo, bono et

misericordi, qui linguam nostram movet redditque expedi-

tam sua gratia ad dulciter canendum verba judicii, et cha-

ritatis atque compunctionis, in aedificationem animae, illu-

minationcm cordis, mentisque ulilitatem; ut omnis anima

horum meditatione atque dulcedine ad vitam trahatur aeter-

nam. Amen.



SERMO XIII, DE RESURRECTIONE ET JUDICIO. O27

SERMO XII 1.

DE RESURRECTIONE KT JUDICIO, BT DE REGNO CfELORUM, ET

Ml NDITIA A.MM.E.

I. Gloriaomnipolcnti Deo, qui os nostrum

snpcrno nutu

aperuit, ad enarrandum de illis terribilibus miraculis de

quibus omnes sancti homines a saeculo cecinerunt. Quis

ignorarepotest, rel oblivioni traderein pracscntiarum,quam

graude discrimen est, quanta post cxcursum vitae peccato-

ribus supplicja, et quanta juslis promissa sunt praemia? Id-

circo praeparare mentem et mundare debemus, omniquevirtute insistere, et operam dare semper de ccelestibus sa-

pere, et sublimia et seterna sectari, contemnentes tempo-

ralia desideria, et ad illas promissiones tendentes, de qui-

bus omnes sancti suspiranles, et a longe aspicientes, per

fidem et patientiam,longitudinem aequoanimo pertulerunt,

fidelem existimantes eum qui promisit : nam omni carceretristiorem commorationem corporis arbitrantes, expecta-

baut illam beatam Domini diem, et splendidam, in qua

fulgebunt ut sol, in qua etiam Filius Dei cum gloria et sanc-

tis virtulibus ejus descendet in nubibus coeli. Veniet enim

in virtute brachii sui, et opera uniuscujusque coram ipso,

et colliget sanctos suos a summo cceli usque ad summumejus. Cujus est intolerabilis potentia, in qua cceli solventur

ut liber, et terra producet omnes qui a saeculo requieverunt.

Monteset petrae omnisque arida obstupescent a facie ejus,

cum venerit judicare vivos et mortuos. Universos enim tre-

mor apprehendet, et Virtutes coelorum contabescent, eo

quod multa nimis erunt castra ejus, et fortia opera ser-



^28 8« EPHR/EM SYM OPERUM CLASSIS VII.

monum ejus. Nubcs etiam pulvis pedum ejus, comminaiis

mnre et cxsiccans illud. Veniet ergo Dominus cum indi-

gnatione et ira, et tanquam procella currus ejus, et ignis

praEibit ante faciem ejus. Audient vero qui in monumentis

sunt vocem ejus, et procedent qui bona feccrunt in resur-

rectionem vitae; qui vero mala fecerunt, in resurrectionem

judicii.

II. Tunc apparebit illud terribile judicium Christi, in

quo throni apponenlur, et multa millia Angelorum asta-

bunt. Fluvius igneus curret ante eos, et libri aperienlur in

quibus singulorum acta conscripta sunt. Propterea, reme-

morantes diem illum, in quo haec omnia Dominus revela-

bit, cum venerit glorificari in sanctis suis, non negligamus,

dileclissimi,nequein praesentibuset caducis rebustanquam

in aeternis et perennibus delectemur : non obdormiamussomno nequissimo ; somnum autem dico peccatum et mor-

tem. Non obliviscamur sanctorum Patrum qui hujus vitae

nostrae duces optimi extiterunt; quorum contemplantes

conversationem, imitemur fidem : qui « circumierunt in

» melotis et pellibus caprinis, egentes, angustiati, afflicti *,»

et quotidie pro Christi nomine morientes. Scio enim quam-

plurimos et obdormisse, et nunquam de die illa terribili

cogitasse; qui sine dubio, cum venerit Sponsus, excluden-

tur a thalamo, Nos ergo omni custodia servemus cor nos-

trum, expectantes patremfamilias Christum Deum, ac Do-

minum nostrum, qui dum dives cssct, propter nostram sa-

lutem pauper factus est*, et infirmitatcm nostram volun-

tate propria in semetipso suscepit : nam idcirco pau-

per factus est, ut nos divitiarum suarum socios faceret, et

ineffabilis futurae gloriae participes demonstraret : ideo cru-

cifixus est, ut nos a cruciatibus et potestale Diaboli libe-

raret. Hunc crgo diligere sinc intermissione debemus, ut

1 Hcbr. xt, 07. —2 2 Cor. vm, 9.



SEHM0 XIII, DE HESUltr.ECTIONE ET JUDICIO. 02O,

ab ipso quoque diligi mereamur, ct cum illo in mansionem

illam quae apud Patrein praeparata est, inlroeamus, ct vi-

deamus lumen in luniine.

III. Terribilis eniin erit dies illa. Advcntus ejus magnus

et praeclarus nimis; et quis idoneus erit ei ? Propter quod,

has promissiones habentcs ineffabiles ct tremendas, exulte-

mus exultatione inenarrabili et gloriosa. Abluamus fre-

quenter animas nostras lacrymis, ne radixamaritudinis sur-

sum germinans impediat, et per hanc inquinentur multi;

ut illo purissimo et splendidissimo lumine constituti in quo

non est ruga vel macula, conlcmplemur inaestimabilem et

beatam Christi Salvatoris nostri naturam, ubi Pater et Fi-

lius et Spiritus sanctus est. Ibi contemplabimur omnemnaluram Angelorum et Archangelorum, Virlutum et Po-

testatum ; ibi,fratres,quae vobis a saeculo servata sunt inef-

fabilia bona; ibi, fratres, videbitis sanctam civitatem, quae

est omnium in praesenli lugentium mater; illic ex uberibus

ejus consolationis lac potabilis ; illic de torrente epulationis

bibetis; illic vocabimini filii Dei; illic aperientur vobis

portae regni, et intrabitis in penetralia regni Patris; illic

vobis ostendet omnes sanctos suos ; illic apparebit vobis sol

justitiae; illic egrediemini et lactabimini, tanquam vincti

soluti a vinculis. Illic transformabit Deus corpus humilita-

tisvestrae conforme corpori claritatis suae; illic renovabitur,

sicut aquilae, juventus vestra ; illic terram repromissionis

videbitis; illic sub alis prolegemini, quemadmodum si ma-

ter fdium protegat suum; illic videbilis, et laetabimini, de

quibus in hoc mundo sine cessatione planxistis. Illic per-

cipietis coronam pulchritudinis et vestem jucunditatis de

manu Domini, et dicetis : a Laetetur anima mea in Domino:

ainduit enim me indumento salutis, et justitiae; et circum-

• dedit me veste laetitiae. Tanquam sponso circumposuit

»mihi mitram, et tanquam sponsam ornavit me ornamon-



55o S. EPHR.EM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

» to •. » Illic « saturabimini quicumque esuritis et sititis justi-

» tiam2

.»Illica fulgebitis s i cu t sol in ihronoPatris vestri3

;» illic

immortalia saecula, et manentia invenietis. Illic donabitur

vobis sine perturbationibus et fluctibus longitudo dierum;

illic vox laetantium et exultantium. Illic vobis praeparatus

est locus in domo Dei et muro ejus, et nomen sempiternum,

quod non delebitur ; ipse enim Dominus nomen esl vestrum,

nam non erit vestri similis quisquam.

IV. Si conversi fueritis,et feceritis gaudium in caelis, in

die illa in qua judicabit Deus occulta hominum, invenielis

fiduciam ubiefTugatur dolor,et tristilia, et gemitus. Si enim

recordamur de die illa tremenda et adventu Domini glo-

rioso, cum venerit sanctorum omnium multitudine consti-

patus, in quo coeli magno impetu transient, elementa ignis

caloretabescent. Paremus nos sine macula invcniri in

illo

terribili Christi examine, in quo omnes actus nostri et co-

gitationes et eloquia arguentur : nam et pro operibus et

sermonibus oliosis, et pro dedecorosis et inhonestis aspec-

tibus, et pro omnibus actibus, vel manifestis, vel occultis,

quae ab origine mundi cogitata vel gesta sunt, rationem

singulireddent; et promeritis suis judiciumsingulisument.Ne ergo gloriam noslram in terrenis quaeramus; ne carnis

curam in desideriis faciamus; ne temporalia et corruptibi-

liadiligamus; ne talentum nostrum confodiamus in terram;

ne stultis illis connumeremur virginibus; ue hoc mundoulamur, eo quod praeterit ejus figura : quia, « etsi domus

«noslra hujus habitationis dissolvatur, non manufactam,»sed aeternam in ccelis habebimus '. » Hic patriam non quae-

ramus, sed futuram desideremus.

V. Intuitum etiam nostrum deflectamus ad sauctos, et

invenicmus eos tam mente quam et cogitatione ad aliud

immortale saeculum esse translatos, « qui curcuierunt, ut

1 lsai. lxi, 10. —2 Luc. vi, 21. —3 Matth. xui, 4^. —u aCor. v, 1, 2.



SERMO XIII, DE RESURRECTIONE ET JUDICIO. 55 1

psupra mcminitnus, in melotis, et in pcllihus caprinis;

«egenles, •Dgustiali, aillicti; quibus non erat clignus niun-

»dus; in solitudinibus crranles, io monlibus , ct in speluu-

»cis et iu cavernis terra) *;» lapidati, et vcrberati, et oni-

niuni tribulationum opprobriis tentati. Nam laboraverunt

sequentes post Deum, nec aliquid horum qurc diximus pro-

positum eoruin mentemque turbavit : nam, quemadmodumadamantinus murus nou patet insidiis, sic eorum inens

non vulsa, et couversatio eorum pennansit imniobilis. Ni-

hil isti hic requirebant, sed jugiter ibi thesaurizabant, fi-

delem exislimantes qui repromisit, et invisibilem tanquam

videns. L nusquisquc eorum sustinuit sola intelligentia spi-

ritali, et puro cordis oculo conlemplabatur illa quae nec

oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascen-

derunt, in queui desiderant Angeli prospicere, pro quibus

constituti in terris, velocem depositionein tabernaculi sui

quaerebant, et de illa supcrna commoratione, quam tarde

se adipisci senliebant, gementes proclamabant, dicentes :

Quando veniemus, et apparebimus ante faciem Dei ? et

alius : Bonum est magis mihi mori, quam vivere. Et idem

beatus Apostolus omnia uiundi oblectamenta tanquam ster-

cora deputabat, propter quod dicebat :a Cupio dissolvi,et

»cum Christo esse2 .»Simeon etiam ille justus, qualem vo-

cem emisit cum Deum in suas ulnas suscepit?o Nunc di-

» mittis servum tuum, Domine, secundum verbum tuum,

»in pace : quoniam viderunt ocuJi mei salutare tuum 3. »

Quemadmodum enim in vinculis vel carceribus, sic omnes

sancti usque ad tempus resolutionis sua3 in corporibus

commorantur, donec veniantad tranquillissimum portum,

et adipiscantur sine fluctibus vitam.

VI. Propterea et nos, fratres dilectissimi, respicicntes

ad hos mirabiles viros, et beatissima eorum sequentes ves-

1

Hebr. xi, 07, 5S. —2

Philip. r, 20. —}

Luc. 11, 29.



532 »• KMRjEM syri OPERUM CLASSIS VII.

tigia, necnon passionibus eorum communicantes, ad nihil

aliud nostrum propositum dirigamus, nisi qualiter Deo pla-

ceamus; nec propter gloriam humanam retardemus cur-sum nostrum quominus ad mensuram patrum nostrorum

pertingere valeamus; sed omnivirtute aequiparentes merita

eorum, cum ipsis in regnis coelestibus gaudeamus : quia si

fuerimus socii passionum, simul et consolationis erimus

et si sustinemus, et conregnabimus : quia non sunt condi-

guae passiones hujus temporis ad futuram gloriam quae

revelabitur in nobis; non ignorantes quia qui seminant

in lacrymis, in gaudio metent, et qui parce seminant, parce

et metent : « Euntes, inquit, ibant, et flebant mittente?

» semina sua : venientes aulem venient in exultatione tol-

» lentes manipulos suos * ; » et : « Beati qui lugent, quo-

» niam ipsi consolabuntur; » et: « Beati qui esuriunt, et si-

» tiunt justitiam nunc, quoniam ipsi consolabuntur 2» de

illa regali mensa in qua Abraham, et Isaac, et Jacob, et

omnes sancti a saeculo requiescunt. Beatus ergo est qui in

sanctis operibus jugiter conversatur, et immaculatam ser-

vat animam suam, de qua nobis grande certamen est.

« Quid proderit homini, si universum mundum lucretur,

» animae aulem suae detrimentum patiatur? Aut quam dabit

» homo commutationem pro anima sua 3? » Igitur festine-

mus, ne excludamur ab illis promissis aeternis, et a tha-

lamo immortalis Sponsi; nequando incipiamusforis stantes

clamareetdicere: Domine, Domine, aperi nobis'; quia tunc

nobis poenitentia nihil proderit; sed contrario audiemus:

Nescio vos unde estis. « Ibi erit fletus et stridor dentium *.»

VII. De anima noslra certamen agitur, de qua si ne-

glexerimus, ct periculum immensum est, et supplicium

sempiternum : non est enim in inferno confessio, non la-

crymae ibi, non gemitus, quae Judicis avertant sententiam;

1 Psal. cxxv, 6.-2 Matth. v, 5, 6. —8 Id. xxvi, 26. —* Id. vm, 1?.



SERMO XIII, Dii RESURRECTIONE ET JIDICIO. 335

non est dilatio ulla temporis ad agendam pcenitentiam; non

est regressio post excessum ad vitam : sed omnia dura,

aspera et amara occurrent eis qui tempus pceuitentiae per-

diderunt.Obviabit

eis horrenda illa facies suorum delic-

torum, quae omni tormento major extabit et durior. Sed

et conscientiae suae verberibus cruciati, infelicia illa ver-

ba crebro loquentur, et dicent : a Vae ! vae nobis miseris,

quibus contigit videre hanc diem ! » Ubi enim tunc pecca-

tor oculos converterit, contemplabitur suorum imagines

delictorum. Tunc videbitis Angelos et Archangelos peruniversum mundum discurrere, et omnes electos Dei et

sanctos congregare 1

, qui rapientur obviam Christo, et sic

semper cum Domino erunt; quia « ubicumque fuerit cor-

» pus, illuc congregabuntur et aquilae2

. » Peccatorum autem

et negligentium nunc vitam suam, exitum videbitis tristem

et exitiabilem : sol enim tunc obscurabitur, et coelum tuncplicabitur tanquam liber, cadent astra, omnia conturba-

buntur elementa ; Virtutes et Potestates assistent, et ignis

velut fluvius currens omnia omnino replebit : ignis enim

ille comburet montes, et colles, et maria ; et omnia Deus

judicabit per ignem. Tunc in illa die videbitis universum

orbem tanquam pomorum custodiam, et tubae illae Ange-licae terribilia et tremenda clangentes, refulgebunt tan-

quam claritas firmamenti. Tunc lamentabuntur se et

plangent omnes peccatores terrse, et illud amarissimum

proclamabunt : Vae ! vae nobis ! cum viderint claritatem

laetitiamque sanctorum; cum viderint Abraham, Isaac, et

Jacob, et omnes justos percipientes immarcescibiles coro-

nas de manu Domini; cum viderint se ab eorum consortio

separari.

VIII. Tunc enim exient Angeli, et separabunt omnes

malignos de medio justorum. Tunc audient infelices illam

«Mattb. xxiv. —2 IbiJ. 28.



334 8# EPHR^M STRI OPERUM CLASSIS VII.

Christi voccm terribilein, et potentem : «Recedite a me,

» maledicti, in ignem aeternuin, qui praaparatus est Dia-

» bolo et angelis ejus4

. » In illa hora necessitatis amare

nimis et lacrymabiliter suspirabunt, cum traditi fuerint

morti, et inextinguibili igni, et tenebris exlerioribus, et

vermibus immortalibus; cum in inferno inferiori mancipali

fuerint, ubi est fletus el stridor dentium, ubi est tartarus et

crudelis gehenna. HaBC namque universa supplicia expec-

taut hos qui non pro suis animabus viriliter decertaverunt,

qui non multiplicaverunt talentum sibi creditum, qui noncastitatem cum fralerna charitale servaverunt. Festinemus

ergo reconciliari proximis nostris, ut sol non occidat super

iracundiam nostram, nec malitiaB reminiscamur in cordibus

nostris. Infirmum etiam in operibus confortemus, et in

aegrotis et languidis Dominum visitemus, et cum viderimus

eum in pauperibus esurientem, saturemus; sitientem, et

potemus; nudum, et vestiamus; infirmum, et visitemus;

hospitem, et colligamus ; in carcere, et eamus ad eum; pe-

tentem etiam eleemosynam per manus pauperum non des-

piciamus, ut et ipse in adventu suo vocet nos ad se, et di-

cat : «Venite, benedicti Patris mei, percipito regnum quod

» vobis paratum est ab origine mundi * ; » quia propter vos

pauperfactussum, et mihi in ipsis pauperibus ministrastis.

IX. Ego autem, fratres charissimi, haec vobis scribens,

fortiter defleo, nec a luctu nec a lacrymis cesso, quia ab

his bonis alienus existo, et in me impletum est illud Apos-

toli : « Ne cum aliis praedicaverim, ego reprobus efficiar3

.»

Spero autem per oraliones vestras tempus poenitentioc pro-

mereri, ut stare possim adversus insidias Diaboli, « quia non

» est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem; sed

» adversus principes et polestates, contra spiritalia nequi-

» tiae in ccelestibus \ » Orate ergo pro nobis semper, fratres

* Matth. xxv, 4* • —* Ibid. 54. —31 Cor. ix, 37. —* Ephcs. vi, 1 2.



SERMO XIII, DE RESIRRECTIONE 11 Jl DICIO. 555

charissimi, et orantcs non deficiatis, ut hoc mcdium pro-

fundum, quod est inimicus et Diabolus, totum pratcrmcare

possimus, ct effugiamus illa quae futura sunt mala ; ut ve-

nianl tempora refrigerii in adventum Christi, quac suis

temporibus ostendet Beatus et solus poteus, et transleret

nos, si digni fuerimus, in illani boatam spem, ct ineffabi-

lem h-eliliam, et mansionem sternam, de quibus nunc ex

parte narrantes, tanta evangclizavimus vobis, tanquam si

quis ex maris hujus pelago aqua* gultam possit digito suo

auferre. Sit nomen Domini hcncdiclum, qui paravit ccelos

in prudentia sua, qui praeparavit sanclis suis regnum, et

gaudium ante constitutionem mundi, de quo suspirant et

lugent qui tunc audient : « Venite, omnes qui ploratis,

gaudete io gaudio meo, et videle me, et laetetur cor ves-

trum, et ossa vestra tanquam herba florebunt. Ibi laudatio,

et exultatio, et jucunditas sempiterna est. »

X. Dilectissimi fratres, illic iulgebilis sicut sol; illic lne-

tabimini laelitia inenarrabili ; illic Deum videbitis, quod est

bonorum omnium potissimum; illic vobis Ghrislus de-

monstrabit omnem gloriam Patris et ofiicia sanctorum An-

gelorum ; illic adorabimus Patrem in atriis sanctis; iliic

sine iluctibus et perturbationibus vitae vivemus; illic choris

miscebimur sanctorum; illic auferentur ab oculis nostris

acrymae quae pupillas oculorum nostrorum obnubilant.

IHic cantabimus et dicemus :« Mirabilis es, Domine, in

»sanctis tuis; » illic coniitebimur Domino, et dicemus :

i Quia repleti sumus mane misericordia tua, exultavimus

» et Letati suraus in omnibus diebus nostris ' : delectati su-

mus pro omnibus diebus quibus nos humiliasti2

. Quam»magnificata sunt opera tua, Domine ! orania in sapientia

» iecisti \ Benedic, anima mea, Dominum, et noli oblivisci

»omnes retributiones ejus, qui propitius sit omnibus ini-

1 Psal. utxxix, i4- —2 lbid. i5. —J Psal. ciu, u£.



556 S. EPHMEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

»quitatibustuis, quisanatomneslanguorestuos, qui redimit

»de interitu vitam tuam, qui coronat te in misericordia et

»miseratione 4 .»GIoria tibi, Ghriste, gloria tibi, quia«ju-

» dicia tua abyssus multa2

, »et promissiones tuae inscrula-

biles et investigabiles divitiae tuae.

XI. « Quis sapiens et intelligit haec3

? »Quia reclae viae

Domini, et justi ambulabunt per eas : impii autem infirma-

buntur in eis. Gloria Patri et Filio et Spiritui sancto, sicut

erat in principio, et nunc et semper, et in saecula saeculo-

rum. Amen.

%, -»^% »/%•%> v -%,-%. %.-%.-«. %**•-% %.-%.-%, *

SERMO XIV.

DE DIE JUDICII.

I. Obsecro igitur vos, fratres charissimi, venite proji-

ciamus a nobis omnem sollicitudinem actuum tcrrenorum:

ne obligetur mens nostra in terrenis negotiis, quia omnia

terrena pertranseunt, omnia depereunt, omnia evanescunt;

nequaquam nobis prodesse poterit in illa hora judicii, nisi

conversalio sancta, et bona opera quae hinc detulerimus

nobiscum : futurum namque est ut unusquisque nostrum et

actus suos et cogitationes ante tribunal tremendi judicii

deferat. Contremiscit cor meum, et renes mei dissolvuntur,

quotiescumque recogito quod revelandse sint cogitationeset

sermones, et actus nostri in die judicii; grandis enim timor

erit, fratres dilectissimi, et grandis tremor, o amici mei.

Quis est enim qui non timeat, aut quis non conlremiscat,

ac lamenletur, ac lugeat, eo quod ibi omnia manifestabun-

tur quae hic in occulto tenebris gesta sunt?

II. Intelligite, fratres mei, hoc quod vobis dico, ct consi-

* Psal, cii, 2-4. —2 Psal. xxxv, 7. —3 Psal. cvi, 43.



SERMO XIV, DE 1)1 E JUDICII. OO7

derate exemplum quod vobis ob vestram intelligentiam pro-

fero, arboris fructilerae in tempore suo : primuin intrinse-

cus concipiunt Iructum, postea vero divino nutu extrinsecusproferunt, secundum naturam, et fruclum, et folium; sic

et in illa die terribili omnes homines quaccumque in hoc

saeculo, quasi in temporc suo occulte intrinsecus,sive bona,

sive mala, gesserunt, ibi quasi fructus proprios ante tribunal

Domini proferunt. Tunc justi bonos et jueundos proferunt

fructus; saucli similiter, fructus suavissimos, et omnibusgraliarum floribus rxornalos; martyres vero, suppliciorum

et pcenarum Iructus patienliac gloriosos; monachi autem

sancta' conversationis sikt, id est conlinentiae, humililatis,

vigiliarum, et orationum, atque in obedientia immarcesci-

biles proferunt fruclus. Peccatores vero et impii ac profani

proferent fructus lurpissimos et execrandos, plenos confu-sione et opprobrio, ululalu et luctu, vermium quoque ici-

mortaliura, et ignis inextinguibilis cum gemitu. Tremen-

dum vero, o dileclissimi fratres, ibi judicium, in quo sine

testibus omnia manilestantur : ibi assistunt millia millium,

et decies dena millia Angelorum et Archangelorum, Che-

rubim et Seraphim; ubi justorum chori circumstant, Pa-

triarcharum ct Prophetarum, Apostolorum et Marlyrum, et

omnium omninoque sanctorum.

III. Quid ergo negligimus, dilectissimi fratres ? ecce nunc

tempus concluditur; dies appropinquat, in quo omnia oc-

culta nostra a lumine arguuQtur. Si sciremus, fratres, quid

immineat vel incumbat, jugiter plangeremus, obsecrantes

Dominum diebus et noctibus sine cessatione, ut liberet nos

ab aelerna confusione et perennibus tenebris. Observetur

enim omnes hos peccatores ante tribunal gloria ejus cum

metu animo ' et tremore, et contremiscet omnis creatura;

1 Forte : Observtolur enim omnes hi peccatores aote tribunal gloriae ejus

cliu metu animi, ctc.

XXXVI II. 2 2



558 S. EPIIR^M SYRI OPERUM CLASSIS VII.

et ipsa agmina sanctorum Angelorum expavescent in die

adventus ejus. Quid ergo tunc dicemus, si in hoc tempore

parvo negligenter vixerimus ? ipse enim nos patienter ex-

pectat, et omnes ad suum regnum invitat. Rationem enim

exquiret a nobis propterhanc negligeutiam nostram, et di-

cet nobis : « Propter vos incarnatus sum, propter vos in

terris palam conversatus sum, propter vos consputus sum,

propter vos in palmis in facie verberatus sum, propter vos

crucifixus sum, propter vos suspensus sum in ligno, felle

cibatus sum et aceto potatus sum, ut vos sanctos et coeles-

tes efficiam; regnum meum donavi vobis, paradisum meumaperui vobis, omnes vos sanctos vocavi, Patrem meum ob-

tuli vobis, Spiritum sanctum vobis misi; ampliora bono -

rum omnium quid debui facere et non feci vobis tamen ut

salvemini? humilem voluntatem vestram solummodo quae-sivi, non vos coegi, ut ne saluti vestrae causa necessitatis esset

occasio ; dicite mihi, peccatores, et mortales atque passi-

biles secundum naturam, quid passi estis propter me do-

minalorem vestrum, cum ego pro vobis impassibilis passus

sum?» Ecce itaque praeparatum est regnum, et vita requies-

cit, laetitia in lumine sempiterno; praeparata est etiam morset vita, poena, luctus et tenebrae : eligat unusquisque, ut

propria voluntate voluerit, rcctam viam incederit.

IV. « Vcnite adoremus, dilcctissimi frdlrcSj et procida-

» mus, et ploremus ante Dominum, qui fecit nos 1,» di-

centes ei : « Dominator et Domine, haec omnia ut Deus

sustinuisti pro nobis : nos autem peccatores semper te ex-

acerbamus, et beneficiis tuis sumus ingrati. Tu Deus sine

inilio, natura incomprehensibilis, misericors et pius, com-

placuisti gratia tua per passionem crucis peccatores salvos

facere, qui te non noverunt, donans eis post indulgentiam

delictorum eliam lumen scientiae tuae. Quid ergo retribuit

* Psal. xciv,6.



SERMO XIV, DF. Dlli JUDICII.55(J

genus humanum libi invisibili, et benignissimo Doinino?

nam cum impii cssemus, non sccunduin naturam, scd pro-

pria voluntate, quasi pius atque amutor oinnium salvasti

no>; sed iterum pcr negligentiam nostram atque pcccata

incidimus : tu autcm idcm ipse es sempcr misericors et mi-

serator, terribilis et gloriosus, conditor saculorum, patien-

ter ab inilio sustinens pcrversitalcm noslram, donans nobis

tcmpus pcenitentix, ct remissioncm pcccalorum pro ineiVa-

bilibus miscrationibus tuis, quas osteudisli nobis. Filius

Pei, \ictus nobis cs Dominc Dcus nostcr charitale tua et

sanclis miseralionibus tuis, ut pcr cruccm luam totum

inundum servares : nisi cnim viclus fuisscs charitate, mise-

ricors Christe, lcnuiipMJm hostiam vivam et immaculatam

nuncpiam pro pcccaloribus obtulisses. Qui illuminasti gra-

tia tua universum mundum, illumina quod in me est tene-

brosmn : oculus enim meus velatus est et caecus, lllumina

eum semper et miserationibus tuis, ut crassante Diabolo

penitus obscuretur; illumina etiam nostros interiores ocu-

los, dominator Domine. \oce igitur diligamus, tibique con-

iiteamur : cx charitate omnes voluntales luas perficere

valcamus. IIoc crgo prcesla nobis, misericors Ghriste, ut

pleni gratia ct illuminatione scientiae tuas, cum fide et sanc-

tiiicatione accedamus ad calicem tuum, ut proficiat ad re-

missionem peccatorum, non ad conderanationem in die ju-

dicii; quia quicumque mysteriis tuis indignus accesserit,

suara animam ipse coudemnat, non se castigans, ut te ccd-

lestem Regem atque immortalem Sponsum in sui pectoris

purissimum suscipiat thalamum.

\ . Nam anima nostra sponsa est immortalis Sponsi : co-

puia autem nuptiarum, coelestia sacramenta sunt; quia

cum manducamus corpus ejus et sanguinem ejus bibimus,

ct ipse in nobis est et nos in eo. Attende ergo tibimelipsi,

festina cordis tui thalamum jugiter virtutibus exornare, ut

22*



540 S. KPIIR/EM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

inansionem cum benedicto Patre suo faciat apud te; et una

cum Angelis coram et Archangelis erit tibi laus et gloria-

tio, et cum magna exultalione et gaudio ingrediaris in pa-

radisum. Quid enim prseter salulem tuam, o homo, Deus

quaerit a te? si aulem neglexeris, et salvus fieri nolueris,

rectasque vias Domini non ambulavcris, nec mandata ejus

cuslodieris, temetipsum inlerficies, et a ccelesti thalamo

Domini temetipsum expellis. Dominus solus sine peccato

proprio Filio non pepercit, et tu infelix tui non misercris ?

Expergiscere ilaque a somno tuo parumper, o miserande :

aperi os tuum, obsecra eum, projice a te onera peccato-

rum, ora frequenter, sine cessatione lacrymas funde, molli-

tiem animae fuge, negligentiam execrare, malitiam non ama,

ama vero mansuetudinem, dilige continentiam, meditare

psalmodiam;festina, fraler, ora,

donec libi datum est tem-pus; dilige Dominum ex lota anima tua, sicut et ille di-

lexit le. Es lu templum Domini, et Dominus excelsus habi-

tavit in te: anima autem Dominum habens in se, templum

est Domini. Divina etiam mysteria celebrant in ea Angeli,

et Archangeli laelantur ei, et frequenter cam visitare fes-

tinant.

VI. Beatus vir qui Dominum ex toto corde dilexerit, ct

mundum islum, et omnia qua^ in eo sunt, tota virlute odit,

ut te solum sanctum possideat preliosam margaritam, et

vitae suae thesaurum. Vere enim dileclio Domini gralia

et dulcedine plena cst, et beatus est qui custodivit eam,

nec est exsaliatus ab ea : ignis enim immortalitatis est

charitas Domini. mollissimum charitas Domini vincu-

lum, stuporis et miraculum plenum, quod nec secare

potuit nec solvi : bis aculus eum gladius non secavit,

ilagrans ignis non solvil; membra secabantur, chari-

tas non secabatur; comburebantur viscera, et vincula non

solvebantur; mergebantur iterum in profundum sanclo-



SEIMO \iv, DJB nii: lUDldl. 3 i1

ruin corpora, et charitas Domini doo potuit aliquid de-

mergi. Quis putas non adroiretur de hoc vinculo charitas?

Quicumque ergo puro corde Poroinuui el sincere dilexerit,

talero charitatem haherc prohatur. Hanc charitatcra dedit

Dorainus Ecclesia? suae, ut ipsa semper exornelur et polleat;

haec charitas columnae firinaraenturo est diligcnlibus Do-

minuro; hacc charitas uuigenitum Deiquc Filiuro ad nos de

ccclis altraxit : propter hanc rharitateni Deus hoino iactus

est; propter hanc charitalero Deus incorporeus incarnatus

est; propter hanc charitatem invisihilis visibilisque est;

propter hanc charitatem paradisus reserandus est; propler

hanc charitalem sponsa Christi anima effecla est : et prop-

terea impassibilis passus cst. Sine hac charitate si fieret

anima, non placebit in ea Dominus, nec delectabitur su-

per ea.

\ II. Credite mihi, fratres mei, quia in proximo est ad-

ventus Doroini, in quo reddit unicuique secundum opea/i•*

sanctis quidem et eleclis suis requiem et laetiliam; pecca-

toribus vero, et qui eum exacerbaverunt, supplicia et tor-

menta. Beatus homo qui invenerit fiduciam in illa hora, et

qui audierit beatam illam vocem : « \enite, benedicti Pa-

» tris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab

»origine mundi ! 1 Tunc justi cum se viderint in lumine in

illam inenarrabilem gloriam, inlra semelipsura singuli ob-

stupescenl, et dicent : Putas, ipse ego sum, et quomodo

hinc glorias dignus inventus sum ? Angeli autem accedentes

cum gaudio magno ad sanclos, enarrantes eis conversatio-

nem eorum immaculataro, continentiam, vigilias, oratio-

nes, voluntariam paupertatem, solum Dominum mercali

sunt. Modicus labor est institutionis nostrae, fratres charis-

simi, et magna est requies; parvi temporis est aflliclio con-

tinentiae, et retributio ejus, id est deliciae paradisi, et exul-

tatio, et laetitia, in saeculum sseculi permanet. Quicumque



342 S. EPHRÊM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

sibi conscius est quod pecCaverit Domino, et per negligen-

liam sua voluntate peccaverit, donec tempus est, ex affectu

lacrymae ei jugiter defluant.Credile milii, fratres, non est

dulcius super gratia lacrymarum; si quis in oratione sua

Dominum contemplatus est, illum semper desiderans, la-

crymarum dulcedine satiatus est hujusmodi, elevatus est a

terris, totus extra corpus in coelo est : et quid dico exlra

corpus? lotus coelestis est, et non invenitur conversatio

ejus in terris, hujusmodi cum Domino loquitur. In Christoloquitur, a sancto Spiritusanctificatur. Grande miraculum!

homo terra et cinis in sua purissima oratione cum Deo fa-

bulatur.

VIII. Beatus homo qui habet compunctionem jugiter

sccundum Dominum. Compunctio, fratres, sanitas animae

est, illuminatio mentis; compunctio, fratres, remissionemdelictorum nobis conquirit; compunctio, fratres, Jesum

uiflgenitum habitare facit in nobis, cum eum desideramus

et quaerimus. Volo vobis, fralres, enarrare pcenitentiam la-

crymarum : Anna per Iacrymas Domino Samuelem pro-

phetam accepit, ad sublimitatem et gloriationem animae

suae : mulieris autem peccatricis debita in domo Simonis

a Christo Domino dimissa sunt, quae lacrymis pedes ejus

rigabat, et crine tergebat. Grandis virtus est lacrymarum,

multumquepraevalentlacrymae: semperacquirentlacryma?;

sordidas cogitationes expelluht, nec proximare eas permit-

tunt animae compunctionem cordis habentis. Quid hac bea-

titudine potest esse sublimius, cum ipsum Dominum anima

in oratione propria conlemplatur? Nam cum eum deside-

rat, eique semper fabulatur. Thesaurus indeficiehsest com-

punctio cordis, gaudium inefFabilc. Exultat anima qune ha-

bet compunclioncm cordis; fons enim purissimus est com-

punctio cordis, irrigans semper plantaria fructiferae animae :

semper ergo sanclae plantaiionis tuaj irrigentur a te per be-



SERM0 XV, DE RESURRECTIOMS DIE I. 545

nedictionem et gratinni Doinini nostri Jesu Ghrisli, cui cst

honor et gloria cum Patre et Spiritu sancto iu srccula saxu-

lorum. Amen.

%^%"»%.<W»^<^ *.**-%.>%."%*

SERMO XV.

DE RESURRECTIOMS DIE I.

I. Sicut media nocte dormientibus omnibus repente fit

sonus magnus e coelo, et horrenda tonilrua ac fulgura ter-

ribilia, cuni tcrrae motu, extcrrenturque omnes facientcs

mala ; ha?c reputantes percutiunt pectora sua, jacentes in

lecto suo, quod non habent quo confugiant aut abscon-

dantur : sic in illa hora tanquam fulgur ex improviso fletj

et terrebit universam terram. Tuba enim cum terrore reso-

nabit e ccelo, et suscitabit dormientes. Coeli etenim cumvirtutibus ccrum commovebuntur, et omnis tcrra, tanquam

aqua maris, trepidabit a facie gloriae ipsius : ignis enim ter-

ribilis prneibit a iacie ejus, ipsam expurgans ab omnibus

quieam maculavorunt. Infernus

portas suas aperiet,mors

evacuabitur, quia pulvis humanae naturre, audiens tubam,

vivificabitur.

II.Mirabileenim erit, fratres dilectissimi,videre illahora,

in ictu oculi, velut piscium multitudinem in mari versan-

tium, multitudinem profecto innumerabilcm, humanae na-

turae ossa singula circumcurrentia ad aptam compositionem.Suscitari igitur clamabunt, et dicent : « Gloria ei qui colle-

git nos et excitavit propter suam bonitatem. » T unc justi

gestiunt, et cum gloria rapiuntur in nubibus, ad occurren-

dum immortali Sponso, omnes qui cum dilexerunt et cura-

runt perficere omnes voluntates ejus : prout quisque ex-





sermo xvn, m: timori: animarum. 345

tor sim, ct indignus, semper tamen ad januam tuam pulso;

ac licet sim piger el negligens, lamen per viara tuam vado.

III. Sludeamus igitur, fratres mej dilectissimi, placere

Deo, cum tempus est. Ploremus die ac noctc in conspectuillius, in oratione nostra et in psalinodia, ut eripiat nos ab

illa sede, quae finem non habet, atque a slridore dentium,

et ab igne gehennae, et a verme qui non dormit, et gratiam

nobis largiatur in regno ipsius atque in vita aetcrna, undc

fugit dolor, moeror et suspiria.

»%vnw»kMt«%vt«v»*M« ».-*». »-»* v-»-» .

SERMO XVII.

D£ TIMOHE ANIMARVM.

I. Ego Ephraem peccator, ignavus ac piger in certaminc

spirituali, in quo assidue ob negligentiam meam animique

torporem vincor, vobis, strenuipugiles, Deiqueamanlissimi

fratres, ingentem animi mei timorem atque treraorem, qui

quodamdie

memiserum atque

distraclum invasit, enarrarevolo. Solus sedebam in loco quodam quieto, tranquillo at-

que sublimi, et inanes hujus vitae curas, tumultus ac per-

turbationes mente revolvebam; et illacrymans dicebam :

c Quomodo vita haec velut umbra fugit, et inslar velocis-

simi cursoris pertransit, et tanquam flos matutinus mar-

cescit? » Rursusque cum dolore ac gemitu : « Quomodo,inquam, saeculum hoc praetereat, ignoramus. Quare ignavia

rebusque ac cogitationibus inutilibus distrahimur? »

II. Haec dum mecum expendo, repenle oculos in ccelum

mstuli, et pene a seusibus alienatus, magno timore per-

culsus, oculis cordis mei Dominum summa in gloria seden-



540 5. EPHRjEM SYRI OPERUM CLASSIS VII.

tem prospexi, et sic animam meam compellantem audivi:

« Cur, o anima, coelestem tuum thalamum lumine gloriue

plenum contemnis ? cur, o anima sponsa mea, me immacu-

latum ct immortalem sponsum tuum odisti ? cur, o anima,

spernis illa bona quae ego in lumine vitae praeparavi tibi ? cur

oanima, te a me per res cogitationesque indecentes alie-

nasti ? cur, o anima, omni cum studio adventum meum non

praestolaris ? cur, o anima, lampadem tuam non tenes,

expectans dum clamorem illum audias : « Ecce sponsus

»venit, exite obviam ei *»cum laetitia? cur, o anima, non

contendis tibi vestem ad nuptias dignam parare? cur,

o anima, cum gaudio ccelestem illum sanctumque thala-

mum non ingrederis ? cur, o anima, me qui bonus sum,

teque a morte in vitam asserui, odisti? Ego, o anima,

tui causa mortem oppetii, ut te sponsam mihi conci

liarem; ego, o anima, regnum tibi in haereditatem sine

invidia praestiti ; ego, o anima, cuncta bona mea tan-

quam rex tibi largitus sum; ego, o anima, homo propter

te factus sum, ut vitam tuam a corruptione liberarem;

ego, o anima, vitam tuam cunctis operibus meis praetuli;

ego, o anima, thalamum tibi in ccelis praeparavi, Angelis-

que mandavi ut in eo coram te ministrarent, ut cum gaudio

illuc intrares. Tu vero, o anima, me coelestem sponsum et

ineffabilia quae tibi paravi, bona sprevisli. Sed quis, quaeso,

praeferri mihi potest, qui res omnes creatas meis miseratio-

nibus conservo ? Quis pater vitam donat ut ego, quem tu,

anima, reliquisti, et alienum odioque dignissimum concu-

pivisli ? »

III. Ad haec, fratres, in illa hora vehementcr contremui,

dum formidabilia illa Domini verba, maximamque anima?

meae confusionem atque turbalionem oculis mentis raese

considerarem. Unde prae timore atque confusionc defeci.

1

Matth. xxv, G.



SERMO XVII, DE TIMORK AIVIMVRtJM. O47

cogitabamquc ubi me absconderem, quod lantam ignomi-

niam ferre nequirem; dicebamquc npud me : « Venilc mon-

tes, et me pcccatorem ac impiumo perite. » Et dcmisso ca-

pite confusus, alta vocc meipsum deflerc himentabiliter

coepi,dicens : «Cur cgo cx uteromatris prodii, ut Dominumsanctum, bonum et miscricordem exaccrbarem? Conccp-

tioncm in utcro matris ct corporis incrcincnlum contempsi

dona coelestia, ac sancta gratiac tuae rcmedia aspernatus

sum. » Flens tamen procidi, ct cum planctu ac dolore cor-

dis mci rogavi, et illacrvmans cxclamavi, dicens : t Exaudi,

Dominc, llctum meum, ct suscipc vcrba deprecationis meae,

quae ego peccator liniore tuo perterritus otTerotibi, Ionga-

nimis. misericors et clementissime. Ne feccris mihi secun-

dum cuncta opcra mea, neque memineris pessimarum

exacerbalionum mearum,quibus ego gratiam tuam, optime

Domine, irritavi. Sed potius tantum mihi peccatori tem-

poris concede, hominum amator benignissime, ut poeni-

tentia? spatium habeam. Gratia tua, quae innumerabilia de-

licta juventutis meae tulit, et nunc senectutis spretum, of-

fcnsionem et prolcrviam perfcrat. Novi ego jusjurandum

tuum, clementissime, quod per temetipsum jurasti, dicens:

« Vivo ego, dicit Dominus, quia nolo mortem peccatoris

»et impii; sed magis ut convertatur ab omnibus iniquita-

»tibus, quas fecit *. » Jurasti, Domine misericors, optime

hominum amator, pro tuis miserationibus, te mortem pec-

catoris nolle, sed potius ut converteretur et viveret : mise-

rere mei peccatoris, qui adjuro te per misericordiae tuae

viscera ut mihi propitius sis; miserere, parce, et ne adju-

rationis meae libertas tc offendat. Tu qui corda scrutaris el

renes hominum, omnesque cogitationes perspicis, nosti,

Domine, me acerbissimo animi dolore coactum, ista ausum

in conspectu tuo eloqui. Respice, Christe Salvator, fontes

1 Ezech. xviii, 20, et xxxm, 11.



5^8 S. F.PHRjEM syri OPFRUM CLASSIS VII.

lacrymarum mearum, conlritionesquc ac gemitus indignae

meae animae : et veniat terribile praeceptum, et me protegat,

antequam formidabilis jussio adveniat, meque imparatum

et confusum deprehendat; sed potius gratia tua concedat

mihi exiguum tempus verae poenitentise. Nequit, clemen-

tissime, gratia tua peccatorem despicere lacrymantem.

Ignoscit omni animae quae supplex ad te recurrit, et pecca-

torum quae patravit veniam ei donat. »

IV. Exaudivit sanctus et benignus vocem meam, et plo-

ratum lacrymarum mearum, et misertus est mei. « Et nunc

respice ut longanimis et misericors, ut ego quoque fructum

poenilentiae referam. Quamobrem supplico ut pcenitentiae

spatium mihi largiaris. » Suggerit mihi semper salutis viam

Salvator, et nunquamnon me ad vitam trahit, ut salvus

Cam. Quoties in mentem mihi venit illa dies et hora in qua

me repente timor hic invasit,totus horreo, lacrymor ac in-

gemisco ; ilerum mox omnium simul obliviscor, precum,

lacrymarum, timoris et spalii poenitentiae mihi divina gra-

tia concessi. Sed unde mihi ista durilia, negligentia et obli-

vio? unde ita subito fio impudens, timoris expers, distrac-

tus et iracundus, adeo ut plane nec timor Dei nec judicium

futurum mihi versetur ob oculos ? Numquid injustus est

Deus, aut vult dissimulare opera mea? absit. Omnes vos

rogo obteslorque, Dei amantes amici mei, ut pro me homine

peccatore et minimo apud Deum misericordem et benignis-

simum intercedere velilis. Quae mihi acciderunt ideo pate-

feci vobis, ut misericordiama

Dcoobtineam; neque dubilo

quin, si voluerilis, mihi peccalori vestris apud Deum ora-

tionibus et supplicationibus succurrere possitis. Novi ego

multorum deprecationesetiam Apostolos e carcere et vincu-

lis et roorle liberare valuissef

: quanto magis vos me pec-

catorem et impium a morte liberare potestis

1

Act. xii. ****"



SKRMO XVII, DE TllfOBE ANIMAIU V. 549

V. Succurrite crgo qui timetis Dominum, preces vestras

pro me fundite, ut divina gratia inanima mea resplcndeat,

nientemque tenebris circumfusam illuminet, promptusque

ac dignus efliciar precum vestrarum adjutorio, qui pumi-

tentiam agnm; et adveniente in aniuiam meam eadem di-

vina gratia, dulcescat omnis amaritudo mea : gratiae enim

prrescntia dulcedinem, tranquillitatem et compunclionem

aflert; graliae fluctus jubarque sancti Spiritus exhilarant

cor, faciunlquc ut aniina repente rcrum lerrcnarum cupi-

ditatumque carnalium ac noxiarum obliviscatur; gratiae

fluctus mentem et animiui fovent; gratiae fluctus similes

sunt in anima horto regiopulchris fruclibus plantisque fruc-

tiferis pleno, qui tum vario sapore, tum odore, tum jucun-

ditate sua, mirificam oculis delectalionem, et ori atque

odoratui recreationem aflerunt : ita et divinae gratiae fluctus

illuminant, dulcefaciunt et exhilarant. Beata illius animae

opera, quae in seipsa habet undas gralire; illustratur enim,

aflicitur dulcedine, gaudio perfunditur, contemplatione ac

suavissimo odore repletur. Iterum dico : Beala illa anima,

quae cunclis divinae gratiae donis ornata est ! Nihil anima illa

intuetur in terra, sed tota deiixa haeret in Deo; cum tha-

lami suavilas et gratia illam aliorsum se vertere nequaquam

permittat. Ecce rursus ad fores Domini mei procido, sup-

plicans, obsecrans, adorans, et continue dicens : Ignosce

mihi, et dimitte delicta mea, clementissime. Expedit enim

servo, posteaquam peccavit, non eflugere manus Domini

sui; sedomni

potiuscum submissione

ethumilitate cordis

ab eo veniam expectare. Nam sic etiam homines delinqucn-

tibus servis suis oflensas condonarc consueverunt ; quod

si homines morlales ct improbi errata conservis dimittunt;

quanto magis sanctus et bonus Dominus, omnium nostrum

conditor, omniumquc creator Deus, multum misericors,

miseralor et patiens, iniquitates atque delicta peccato-



35o S. EPHB^M SYRI OPERUM CLASSIS VII.

ribus remittet, qui supplices ad eum assidue confugiunt?

VI. Thesaurus siquidem misericordiae ejus saltem mo-

dicam animi promptitudinem a nobis requirit, et mox gra-

tiae suae divitias profundit in eos qui ipsum cum magnacontritione requirunt. Nam similis est thesaurus ille fonti

uberrimo, qui aquam haurientibus abunde praebet : unde

facile est cuivis explicare quo pacto fons ille divinis mise-

rationibus comparetur. Quemadmodum enim fons volen-

tem non prohibet; ita gratiae thesaurus nullum hominem

arcet quo minus particeps illius reddatur. Modo jgitur vo-

luntas accipiendae gratiae potiendique thesauro adfuerit,

illico totus gratiae thesaurus quaerenli palebit. Haurite ex

hoc fonle, charissimi, ccelestium donorum rivos atque

fluenta, dum licct : lempus enim veniet, et dies, quando

ex eo bibere plane nemini licebit. Quamobrem immeusam

benignitatem tuam, Domine sancte, cuncli mortales roga-

mus, ut nobis largiaris spatium pcenitentiae, et veniam pec-

catorum, ut tibi puro corde cunctis diebus vitae nostrae

serviamus,gratique tibi in bonis operibus effecti, sic vitam

nostram transigere mereamur, ut ad aeternam tuam beati-

tudinem perveniamus, quam omnibus sanctis tuis praepa-

rasti, qui libi per singulas generationes placuerunt. Quaeso

obtestorque vos, haeredes Dei, et Christi fratres, ut mei

memineritis, assidueque pro me Salvatorem exorelis, ut

per Ghristum ab hoste maligno, qui me singulis horis op-

pugnat, liberer. Sanctissimae Trinitati sit gloria in saxula

saeculorum. Amen.



S P. N. EPHRiEM SYRI

OPERUM

CLASSIS VIII. —DE BEATITUDINIBUS.

»>>•>•»•>>»>>>»> >•>•>• »•>•>•>•*•"<•<•«•<•<•<•<•<«<•<•<•<•<•<•<

SERMO PRIMUS.

SEU HE.VTITUDINUM CAPITA. LV.

I. Beatus qui a cunctis rebus terrenis vanac hujus vitae

totus cst liber in Domiuo, ac Deuui soluni bonum atque

misericordem diligit.

II. Beatus qui virtutes excolit, et velut terra fertilis ex-

culta, uberes vitae fructus profert in Domino.

III. Beatus qui bonus virtutum cultor est, vineamque

spiritalem plantavit, ac vindemians torcularia sua fructi-

tibus vitae replet in Domino.

IV. Beatus qui spiritali gaudio suos reficit conservos ex

fructu virtutum quas suo plantavit labore, ut fructum vitae

referret in Domino.

V. Beatus qui, Angeli ccelestis instar, synaxi alque ora-

tioni vacat, puras quotidie cogilationes retinens; nec adi-

tum maligno patefacit, quo animain suam captivam a Deo

Salvatore abducat.

VI. Beatus qui prudenter et cum judicio planctum de-

siderat, et cum compunctione lacrymas in terris coram

Domino fuudit, velut pretiosas margaritas.

VII. Beatus qui vitac sanctimoniam, ut lucem, diligU,

et corpus suum non coinquinat tenebrosis maligni operi-

bus, coram Domino.



552 S. EPHRÎI SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

VIII. Beatus qui oorpus suum in sanctificationem servat

Salvatori, et non dedecorat animam suam operibus alienis,

sed gratus placensque permanet in Domino.

IX. Beatus qui odio habet omnem turpitudinem pec-

cati, et seipsum hostiam vivcnlem et beneplacenlem obtu-

lerit Domino.

X. Beatus qui in scipso semper memoriam Dei retinue-

rit : eril enim totus ille tanquam Angelus coeleslis, super

terram cum timore ct amore serviens Domino.

XI. Bealus qui poenitenliam, qua peccatores salvantur,

diligit; neque ilerum, velul in Salvalorem noslrum Deumingratus, animum ad peccandum appellit.

XII. Beatus qui in sua scdens cella instar generosi mi-

litis, regni thesaurum, hoc est, corpus suum cum anima,

sine reprehensione conservaverit in Domino.

XIII. Beatus qui in cella sua, tanquam Angelus in ccelo,

castas relinet cogitationes, suoque eum ore collaudat qui

omnium spirituum potestatem habet.

XIV. Beatus qui faclus est sicut Seraphim et Gherubim,

et in spirituali lilurgia nunquam est segnis, sed assidue glo-

rificalDominum.

XV. Bealus qui semper spiritali gaudio plenus est, nec

in portando suavi jugo Domini pigrescit : coronabitur enim

in gloria.

XVI. Beatus qui se purum et incontaminalum servat ab

omni sorde peccati, ut confidenler in domum suam susci-

piat Regem glorioe Dominum nostrum Jesum Christum.XVII. Beatus qui ad immaculata mysteria Salv atoris cum

timore, revcrentia ac tremore accedit, certo sciens se vitam

in ipso recipere sempiternam.

XMII. Beatus cui ob oculos quolidie versalur medita-

lio morlis, fcetidasque dcslruit cupiditates, quae in ignavo-



SERMO I, DK BEATITUDIMBUS. 555

rum cordibus latitant : qaoniam in separationis hora conso-

lutionem accipiet.

\l\. Beatus qui assidue animo secum timorem g«'hennae

complectilur, et in lacrymis ac suspiriis sinceram pounit-

entiam agere satagit iji Domino : quia ex magna angustia

liberabitur.

XX. Bcatus qui sponte se assidue humiliat : quoniam ab

illo coronabitur qui pro nobia seipsum ultro humiliavit.

\\I. Beatus qui omni cum pietate in cella sua sedet,

quemadmodum Maria juxta pedes Domini; et sicut Martha

sollicitus est in suscipiendo codcm Domino uc Salvatore

noatro.

XXII. Beatus qui, divino timore incensus, semper in se

Spiritus sancti ardorem retinet, et spinas ac tribulos pra-

varum cogitationum exurit.

XXIII. Beatus qui operibus alienis manus suas non pol-

luit, sicut solent profani : etenim super hoc in die illa tre-

menda judicium erit coram Domino.

XXIV. Beatus qui pulchras ac bonas quotidie cogitatio-

nes excolit, et spe improbam desidiae afibctionem vincit,

qua ascetae Domini impugnari solent.

XXV. Beatus qui in opere Domini se gerit instar slre-

nui militis, desides excitando, et pusillanimes in via Do~

mini adhortando.

XXVI. Beatus qui fructibus in Domino abundarit, ut

sanctos Angelos sibi custodes habeat, sicut fructiiera arbor

a proprio custodiri solet agricola.

XXVII. Beatiis qui cum prudentia spiritali mansuetu-

dinem amat, et supplantari non se permittit a serpcnte

improbo, cum spem suam in Domino bono et misericorde

defixam habeat.

XX\ III. Beatus qui sanctos honorat, et proximum dili-

XXXVIII.2 5



554 S * EPHRjEM syri operum CLASSIS VIII.

<rit, et invidiam, qua Gain concitatus fratrem occidit, ex sua

propellit anima.

XXIX. Beatus qui opere Tyrannum reprehendit, el a

conspectu flammae voluptatum non inhorruit : nam rore

Spiritus sancti perfundetur anima illius.

XXX. Beatus qui menti suae tenebrosam Diaboli nebu-

lam oflundi non est passus, neque dulci lumine justorum-

que lsetitia est privatus.

XXXI. Beatus qui oculiscordis illuminatus, semper

contuetur Dominum : quoniam hic a cupiditatibus cogita-

tionibusque improbis liberabitur.

XXXII. Bealus qui bona et honesta amat colloquia, ct

pravos ac turpes detestatur scrmones, qui corrumpunt mo-

res bonos : quoniam non reddetur caplivus maligni.

XXXIII. Beatus qui proximum suum admonet cum ti-

moreDei,nec animamsuam decipit,ferream magniPastoris

virgam assidue pertimescens.

XXXIV. Bealus qui proximo morem gerit secundum

Deum, et tribulationes sequo perfert animo : coronabitur

enim talis, velut confessor in Domino.

XXXV. Beatus qui se ab ignaviae vilio, velut parum vi-

rilis, vinci nequaquam patitur; sed perfectam amplectitur

patientiam, qua sancti coronas acceperunt.

XXXM. Bealus qui continenliam secundum Deum di-

ligil, nec venlris causa damnatur, tanquam deliciis ac sor-

dibus indulgens : niagnificabilur enim talis in Domino.

XXXVII. Beatus qui non inebrialur vino, quasi guke

luxuique deditus; sed sempcr sc obleclat in recordatione

Domini, in quo cuncti sancli scse obleclare solent assidue.

XXXVIII. Beatus qui suas facullales secundum Deumdispensat, et non condemiuitur a Deo Salvatore, velut ava-

rus et immisericors m proximum.



SliRUO I, DE HKATITUDIMBUS. 3J5

XXXIX. Beatus qui precibus ac lectionibus, bonisque

operibus intentus est : illuininabitur enim talis, ne iu inor-

tem obdormiat.XL. Beatus qui bona evasit sageoa spiritalis, multosque

optimo capit Domino : commendabilur enim ejusmodi

valdeinDomino.

XLI. Bcatus qui proximo bonum pracbet cxomplum,

nec illius oilendit coiiscicnliam, iaciens ea quac non conve-

niunt : bencdicetur enim talis in Domino.XLII. Beatus qui longanimis est et misericors, barba-

raeque se iracundia; mancipium non facit : quoniam talis

c.valtabitur in Dotnino.

XLIII. Beatus qui in charilate sublimis est, velut civitas

super montem posita, quam cum aspexerit hostis, recedit

cum timore, ab ejus sibi munilione metuens, in Domino.XLIV. Beatus qui fide Domiui clarescit, velut lucerna

coruscans super altum candelabrum, et animas tenebrarum

caligine obductas, quae infidelium impiorumque haeresim

sequuntur, illuininat.

XLV. Beatus qui amore semper capilur vcritatis, et os

suum, tanquam impietatis instrumentum, non accommodatmendaciis, illud de verbo otioso praeceptum reformidans.

XLM. Bealus qui non judicat proximum suum, tan-

quam insipiens; sed, ut prudens atque spiritalis, enititur

trabem ex oculo proprio ejicere.

XL\ II. Beatus cujus cor, instar palmae, floret in recti-

tudine fidei; neque infidelium impiorumque haeresi, tan-

jiiam spinis, impellitur.

XLMII. Beatus qui palpebras oculorum suorum conti-

net, neque eum cogitalione aut sensu decipit pellis carnis,

unde paulo post distillat sanies atque putredo.

XLIX. Beatus cui ob oculos versatur dies emigrationis

ab hac vita, quique superbiam abominalur, priusquam im-

25



556 6. EPIIRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

bccillitas naturoe nostrae in scpulcro putrefacta redarguatur

a morte.

L. Beatus qui mente sua versat mortuos tumulatim in

sepulcrisdormientes,omnemquefceti(lamaserepeIlitconcu-

piscenliam: nam in gloriaexcitabitur,quandocoelestistuba3

clangor audietur omnes filios hominum expergefaciens.

LI. Beatus qui prudenlia spiritali stellarum chorum

gloria resplendentem, ccelique pulchritudinom contuetur,

et amoreac desiderio rapilur contemplandi Greatorem uni-

versorum.

Lll. Beatus in cujus mente versatur ignis ille qui des-

cendit supermonlem Sinai, clangorque tubarum, etMoyses

in medio cum timore alque tremore consistens; quique

salutis suae non est immemor.

LIIl. Bealus qui non confidit in homine, sed in Domino,

qui iterum venlurus est cum gloria mulla ad judicandum

totum orbem terrarum iii justilia : erit euim velut arbor

ferlilis prope aquas posita, et fructum facere non cessabit.

LIV. Beatus cujus mens, tanquam nubes pluviis, gratia

plena est, animasque morlalium ad incrementum frucluumvitae capiendum irrigat : quoniam gratia ipsius in sempiter-

nam cedet gloriam.

LV. Beali qui secundum Deum quotidie sunt vigiles ac

sobrii; siquidem a Deo protogentur in die judicii, et velut

filii thalami, in exultalione et laetilia Sponsum aspicient.

Sed ego, meique similes, incrliae ac voluptalibus dediti,

jremenles ac flcntes contuebimur fratres nostros in «doria

incomparabili, nos ipsos autem in tormentis.

Alque ista dum mecum pcrpendo, charissimi, in Iacry-

mas prorumpo ; quippe qui post cursum inceplum mox de-

feci, et in mcdio stadio a cursu destili,miscrandum specla-

culumaspicientibus me praebens. Quomodoigitursegnitiem

ac negligentiam nxeam maximam non deplorem? alii siqui-



11(0 I, DE RBA.TITUDIRIB1J8, 557

dem insacco ac ferroseipsos bumiliarunt; alii vero in clau-

sura et jejunio Domino servierunt; olii 9uper columnas

certamen absque reprehensione consummarunt; alii in dc-

serto ac solitudine virtulem excoluerunt ; aiii in obedientia

coronas acceperunt : cgo autein miser, meique siinilcs

ignavi atcjue ambitiosi, forma quidein ac habitu pii rdigio-

sique sumus ; sed re ipsa pietatem atque religionem exui-

mus. Quis enumerel passionea sanctorum martyrum, non

virorum duutaxat, sed etiam fceminarum, et mente non

obstupescat ? llli Dominum suum imitanles, liumiliabant

scipsos ; dos autem honorcs ct salutationes in foro expeti-

mus: illi pietatis amorc in custodiis conclusi, famcm, tor-

menta 1 1 vincula sunt pcrpessi ; nos vero nc minimum

quidem laborem at(juc molesliam suflerre sequo animo pos-

sumus, sod dclicias atque voluplates totis viribusconsecta-

mur : illi contumelias atque conteinptus ad mortem usque

libentcr sustinuerunt ; at nos etiam admonitiones asperna-

mur : illi flammas non curarunt; at nos ne durum quidem

verbum pcrferimus : illi ad cruciatus et tormenta gaudcntes

atque loetantes publice incedebant ; nos autem eorum au-

dientes certamina, demiramur quidem, verum imitari ea

nolumus. Quocirca multis opus est nobis gemitibus ac Ia-

crymis, ne e regno ejiciamur ccfilorura, cum magna cer-

tanlibus proposita sit gloria. Ne simus ergo negligentes ac

pigri in divinis oiliciis : « Non enim injustus est Deus, ut

» obliviscatur operis1

» servorum suorum, qui quidem se

totos divinae ejus voluntati submiserunt devoveruntque ;

qui propter sanctum nomenejus huic sacculo renuntiarunt;

qui, propriis relictis parentibus, se longe fecerunt; qui ad

fores ejus pulsant hora tertia, sexta, nona, vespere et mane,

aut potius lota die ac nocte. Et exisliinas hujusmodi humi-

litatem a Deo parvipendi? absit. Clausuras namque tole-

1 Hebr. vi, 10.



358 S. EPHR^M SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

rant, manibus operantur, jejuniis vigiliisque incumbunt,

insultus malignorum spiriluum sustinent, genua ad oralio-

ncm flectunt, frontem assidue in pavimentum concutiunt,

divinamejus bonitalem suppliciter deprecanles : ct horum

ipse preces despiciet? absit. Homo, quanlumvis horridus

atque austerus, ab aliis ad eum accedentibus placari se per-

mittit : et Deus, qui benignus est et bonus, qui dives est in

misericordia, ct ingralorum quoque miserelur, ejusmodi

allliclionem, religionem,- gemitus, lacrymas, compassio-

nem, sanctitatem, humilitatem, silentium, conlinenliam,

patientiam, superborumque submissionem aspernabitur ?

Nullo sane modo.

Caveamus ergo animos despondere, et in divinis ofliciis

negligentes esse, charissimi : quin potius confidenter atque

audacter pulsemus:

nam quantodiutius perseveraveris

pul-sando, tanto locupletior tibi merces erit. Assidue vigila :

qua enim hora minime expectas, mittet Dominus qui te

congregent in horreum vitae, in coetum justorum; ut dein-

ceps quiele perfruaris, et ab omni sollicitudine Iiber sis,

ubi non est bellum neque adversarius : sublatus siquidem

ibi erit hoslis qui in pugnam descendat, simul cum belli

occasionibus : est autem helli occasio, cupiditas pulchri-

tudinis ad congressum : at in coelis, neque nubent, neque

nubentur; sed sunt sicut Angeli in ccelo1

. Rursus occasio-

nes belli sunt divitiae et gloria terrena : verum haec cuncla

corruptibilia sunt, cum sint terrena. Idcirco et quidam nos

sanctorum instruens, ait : « Nolite diligere mundum, ne-»que ea quae in mundo sunt. Si quis diligit mundum

,

»non cst charitas Patris in eo : nam concupisccntia car-

»nis, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae non

»est ex Patre, sed ex mundo est. Et mundus transit, et

» concupiscenlia ejus. Qui autem facit voluntatem Dei,

1 Marc. xn, Luc. xx.



-IV.MO II, DF. BEATITl DINIIM 9. 55o

»monot in aeternum '. » Sicnt enim qui in senticetum inci-

dit, a >]>i nis et fepribus pungitur, queusque exsilieri) i/i lo-

cum mundum; at ubi jam se inde extricarit, non amplius

limet ipmai illai \ ita et lancti hominc*, dum in simDein

locnm sentibni ac spitois plenum incidant, atudio atquein-

dustria pro calceis ntuntur; nnde fit nt, per medium illa

nuu eontes, ab ii> minime mlnerentur. Inertiam rcro •ec*"

tantes, ac otio ad Gnem usque dediti, ab iis detrimentum

capiunt, intereuntque. Atque hoc significana Dominus, li-

lio qni reversus erat mandavit dari calceamenta pro pedi-

bu>, cum stola etannulo 2, ut audacter atqne intrepide caput

calcaret serpentis. Similem vcro dicit esse loco spinis re-

ferto praesentem vitam, iu qua sptnarum instar germinant

peccata ': loco autem puro lupernatn llierusalem compa-

rat, quae est civitas Regifl magni, ubi exulat tristilia, dolor

et gemitus. Qua utinam perfrui nobis omnibus liceat, gratia

et benignitate Domini nostri Jesu Christi. Amen.

SERMO II.

BEATITEDINES ALI.E. CAPITA XX.

I. Beatus qui praesentem hanc vitam odit ac deserit, et

in solo Deo meditatio vitae suae est.

II. Beatus qui odit ac detestatur pessimum peccatum,

Deumque solum bonum atque hominum amatorem diligit.

III. Beatus qui in terra est tanquam Angelus coelestis,

et, imitalor factus Seraphim, castas assidue cogitationes

habet.

IV. Beatusqui castusest Deo,et sanctus acpurus a cunc-

1i Joan. n, i5-i -

. — l Luc. \ v. —5 Id. xvi.



5Go 6. KPlWiEM SYRl OPERVM CLASSIS VIII.

tis immunditiis, cogitationibusque, nc operibus improbis.

V. Beatus qui lotus in Domino est liber a cunctis hujus

vanac vitce rebus.

VI. Beatus qui menle versat formidabilem illam futuri

judicii diem, et qui lacrymis vulnera anitnae suse curare

studet.

VII. Beatus qui prorsus est ut ncbula in lacrymis, assi-

dueque flammam ignis improbarum passionum restinguil.

VlII.Beatusquiin via mandatorumDominiambuIal, man-

siones jugiter sibi sinccre faciens per fidem et charitatem.

IX. Bealus qui in bonis asceticae vitae moribus proficit,

et a Deo se regnum ccelesle accepturum sperat.

X. Beatus qui horribilis mandati de verbo otioso memi-

nit, et ori suo custodiam ponit, ne excidat a mandato.

XI. Beatus cujus anima facla est tanquam lignum nuper

satum, semper lacrymas secundum Deum, tanquam flatum

aquae, continens.

XII. Beatus qui pro optimis plantis virtules ac vitas

sanctorum in sua plantat anima.

XIII. Beatus qui plantas suas plantat, irrigatque lacry-

mis ac precationibus, ut fructus gratos proferant Domino.

XIV. Beatus qui flamma amoris Domini incensus, sordi-

das quascumque cogitationes et animae suae inquinamenta

comburit.

XV. Beatus qui suapte voluntate est velut terra pulchra

ac bona, fruclificans semen bonum in centesimo, trigesimo

ac sexagesimo.

XVI. Beatus qui ex instituto inventus est semen bonum

in agro quod in suo agro seminavit Dominus.

XVII. Beatus qui electam et ccelestem illam invcnit mar-

garilam, vendilisque univcrsis suis in tcrra bonis, emit il-

lam solam.

XVIII. Beatus qui in agro absconditum thesaurum inve-



SERMO II, DE Bl VTITUDINllU |4. 36

nit, et gaudens vendidit sua omnia, et illumsolum possqdit.

\I\. Beatus cjui animo suo versal assidue diero ex hac

vita discessus, studetque -^dulo paratus cl intrepidus in

hora illa iuvcnlri.

XX. Beatus qui in hora illa emfgrationis, quando cumtimore atquc dolore anima separabitur a corporc, fidnciam

invenerit : venturi enim sunt Angeli, qui animam accipiant

rt i corporc separent, sistantque ante tribunal immortalis

•ctremendi Judicis. Magnus limorerit, o fratres, inhora

mortis, quando cum timore atque dolore separabitur anima

a corporo .- siquidem in hora illa separationis prassentabun-

tur animae sua quae gesserit opera, diurna atque nocturna,

sive bona sive mala ; impellentibus autem eam jam Angclis

ut exeal e corpore, illa respiciens ad sua opera, cgredi per-

timcscet. Peccatoris vero anima cuni timorc e corpore re-

cedet, et treinebunda abibit, statuenda ad tribuna!immor-

talis Juuicis : cum autem jam emigrare e corpore cogetur,

contuebilurquc sua opera, tunc cum timore dicetcis : « Con-

» cedite mihi unius adhuc horae spalium donec egrediar.i

At cuncta ejus opera simul una voce respondebunt, dicent-

que ei : « Tu nos fecisti, tecum una ad Dcum ibimus. »

Despicientes igilur vanitatem hujus vitse, fralres meicharissimi, Chrislum unicum desidercmus, sanctum ac re-

demptorem animarum nostrarum. Ignoramus, fratres, qua

hora noster cxitus futurus sit : nemo diem et horam separa-

lionis exploratam habet. Nobis super terram absque omni

sollicitudine ambulantibus, ct deliciis ac voluptatibus va-

canlibus, repcnte formidabile mandatum emittitur, sepa-rationis animae a corpore; migratque peccator die et hora

non expectata, animam plenam peccatis habcns, nec iis ex-

cusationem reporiens. Quamobrem hortor moneoque, cha-

rissimi, ut efficiumur liberi, neque vanae et fugacis vilae

hujus servitute detineamur : ha:c vita oiTendiculis et laqueis



362 S. EPHRJSM SYRI OPERtM CLASSIS TIII.

mortis plcna est; ab his animam nostram quasi alis quibus-

dam extollamus. Jmprobus daemon perpetuo nostris ani-

mabus slruit insidias, ut, cum eas scandalis affecerit, ad 03.

terna supplicia pertrahat.

Jn medio offendiculorum incedimus, charissimi : quare

attendamus nobis, ne in laqueos morlis incidamus. Dulce-

dinepleni suntlaquei malignae mortis; caveat animanostra,

ne laqueorum ejus dulcedine relaxelur : est aulem istorum

laqueorum dulcedo, sollicitudo rerum terrenarum, ac pe-

cuniarum, necnon pravarum cogitationum atque aclionum.

Cave dulcedine laqueorum morlis capiaris, frater; cave,

dissolutus laxeris meditatione improbarum ac turpium co-

gitationum. Quod si aditum sibi in animam cogitatio mala

fecerit, iniqua meditatione eam oblectat, ut ipsam morti

tradat; fitque mala cogitatio tanquam laqueus in anima,

neque expellitur, nisi precibus, lacrymis, continentia atque

vigiliis. Idcirco advigila, et liber esto a cunctis rebus ter-

renis, ut a Iaqueiset a cogitationibus aclionibusque iniquis

libereris. Cave,ad momentum quidem temporis inimprobae

cogilationis meditatione relaxeris : cave, frater, ne cogitatio

perversain

anima tua immoretnr. Assiduis ad Deum pre-cibus, jejuniis ac lacrymis confugito, ut ab universis laqueis,

ofFendiculis et passionibuslibereris. Cave tibi longamadhuc

in terris vitam persuadeas, o frater, et interim in medita-

tione pessimarum cogitationum actionumque mollescas ac

dissolvaris; edictum autem ex insperato emissum a Domino

te peccantem ofTendat, nullumque tibi pcenitentiae ac re-missionis tempus reliquum tribuat.

Et quid dicturus es morti in hora illa tuae emigrationis,

o fraler ? accidit enim ut ne puncto quidem horae te patia-

tur praeceptum Domini in terris remanere. Cum longani

multi sibi persuadeant in terris vitam, venit ex insperato

mors, et hominem reperit peccatorem ac divitem sibi mul-



SKRMO II, DB UEATITUD15IBUS. 563

tos adhuc annos, quibus se tranquille super tcrram victu-

rum credit, computantem, summaniquc prcuniarum sua-

rum atque usui\t in digitis siipputantem, el ln mulla an-

noruoi tcinpora numerum suarum divitiarum partientem :

venit autem mors ex insperato, et omnem ejus compulum

una ciun diviliis et sollicitudinibus vanissiini temporis in

momentodcstruvit. Venit rursus mors eadem ad virum jus-

tum, quem bonas et cadestes divilias precibus ac jejuniis

congregantem, mortemque assidue ob oculos habentem,

morlisque adventum ac corporis srparationem nullatenus

metuentem iiiveuit. Sic et tu semper, velut intclligens ac

spiritualis, quotidie mortem, ac separationem animne a cor-

pore, apparitionemque ad tribunal Domini, expecta. Lam-

padem tuam quotidie, tanquam paratus ac prudens, in-

slructam habe, eamque iterato singuiis horis cum lacrymis

et precibus, ut parata sit, adverte. Quamdiu tibi est inte-

grum, neque oppugnaris, serio tuis rebus consule, charis-

sime. Veniet enim tibi tempus incredulitatis, negligentiae,

ignaviae atque duritiei plenum, quod prae confusione sua

qune sint potiora cogitare non sinet. Altendite, charissimi,

quo pacto omnia jam mala vigeant, quomodo pessima quae-

que suos quolidie progressus faciant, quomodo malitia ac-

crescat : quae omnia fuluram confusionem, magnamque

illaui tribulationem superventuram in omnes fines terrae

portendunt. Propter nostra peccata quotidie ista omnia pro-

ficiunt, et propter nostram relaxationem atque ignaviam

vitia in terris regnant.

Simus ergo vigiles, o Dei amalores, et strenui bellatores.

ut quotidie hostem improbum in pugna superemus, velut

perfecti amatores Dei. Instruamur et moribus hujus beili :

siquidem invisibilis est hostis; sunt autem in hoc positi

mores belli istius, ut nos rebus spoliemus terrenis. Si mor-

tem assidue ob oculos constitutam mediteris, non peccabis;



564 s - EPHRjEM sym operum CLASSIS VIII.

si reLus terrenis exutus fueris, in pugna non superaberis;

si terrena orleris, et momentanea, charissime, despexeris,

tunc victoriae palmam, tanquam oplimus belligerator, con-

sequeris. Cum enim res terrenae deorsum ad se trahant, et

passiones oculos cordis in bello obfuscent, hanc ob remnos in belli conflictu improbus vincit hostis, quod lerreni

simus, rerumque lerrenarum nimium satagamus, et cupi-

ditatibus serviamus. Nam quotquot sumus, charissimi, ler-

rena hodie diligimus, et in terris mentem noslram defixam

habemus, ob nostram molliticm atque segnitiem. Dies in-

clinat ad vesperam; tempus nostrum eflluxit; nos autem,

ob nostram incredulitalem, horam adhuc matutinam esse

pulamus. Ecce prae foribus cst rrgnum ccelorum; et nos

interim de Iioc nolumus audire signa et prodigia qua; Do-minus praedixit. Peslilenliae, terrae motus, terrores, bella ac

gentium motus jam contigerunt : haec autem omnia nobis

pro somniis refcrri videntur, neque quidquam commove-mur eorum auditu vel etiam aspectu. Electi, ne videant

magnam illam confusionem atque pressuram, quae iniquum

hunc mundum obruet, colliguntur. Jam lempus advenit

messis, etmaturuit seges

:

finem habet hoc saeculum,et

Angeli, arreptis falcibus, nutum praestolantur.

Timeamus ergo, charissimi. Hora est jam undecima diei,

et prolixum adhuc iternobissuperest. Ad hoc incumbamus,

ut in via inveniamur. Sobrii simus, et evigilemus a somno,

velut insomnes. Ignoramus qua hora Dominus universac

terrae venturus sit : quare a nobis onus alque sollicitudi-

nem rerum terrenarum deponamus ; vetat enim Dominus

sollicitos omnino nos de quacumque re super terram esse ',

commendatque mutuam inter nos charitatem 2. At a nobis

polius charitas exterminata est, et e terris profligata : pec-

catis plena sunt omnia; cunctos pariter occupavit injusti-

1 Malth. vi. —2 Joati. xvm.



SBBMO II, DE BKATITUDINIlllS. 365

tia; unusquisquc tcrrcna coDCupiscit, ct coelestia spcrnit:

futura diligit nemo. Cupis coelestis fieri? sint tibi semper

odio atcjuc detestalioni qusscumque res lerreeas : exerci-

tatiouem, ttnquam perfectus, colc, ct ad regnum coeleste,

aspira. Cavc aulein tecum cogitando sic dixeris, monachc :

« Magnus in exercilatione consistit labor; ego vcro pusillus

sum et imbecillis, nec cxercitationum laborem pcrfcrrc

valeo. » Auribus tuis phlcherrimi optimique consilii vcrba

percipito, el quae tibi, charissime Christiqueamantissime

frater, dicturus sum memorise manda. Si ad aliam longin-

qunm regionem et patriam peregrinari velis, non poieris

totius ilineris intervallum unico temporis momento absol-

vere; sed pedetentim quotidie per multas mansiones pro-

ficiscens, post ntagnos tandem itineris exantlatos labores

pervenies in eam quam expectabas regionem. Sic quoquede ccelesti regno et paradiso deliciarum agitur, quo per

jejunia, per continentiam et pcr vigilias unusquisque per-

veuire potest; siquidem continenlia, lacrymae, preces, vi-

giliae et charitas, ipsa? sunt mansiones quac in coelum du-

cunt. Ne verearis pulchrum initium bonas viae suscipere,

quce ad vilam ducit : per illam solum incedere' viam velis,

et promptus in te animus invenietur, cademque mox via

ante pedes tuos dirigetur. Gaudens et incedens non sine

oblectatione per iterillud mansiones facies; gressus animae

tuae per singulas mansiones reddentur firmiores. In hac via,

quae ducit ad ccelum, nullam invenies diflicultatem : Domi-

nus ipse coelestis per seipsum factus est via ?ifae his qui

cum gaudio ad Patrem luminum pcrvenire cupiunt.

t Tu mihi, Christe Salvator, factus es via vitae, ad Pa-

trem ducens. Sola haec jraudium in se continet, iinisnue

ejus reguuin ccelorum est. Factus cs mihi, Domine Jesu

Fili Dci, via vilae et illuminatio, hausiquc per me ipsum ex

tuo fonle dona, plenus dcsidcrio. Facta cst tua gratia in



566 S. EPMLfiM SYRI OPERUM CLA.SSIS VIII.

corde servi tui lux atque laclitia, dulcior in ore famuli tui

super mel et favum. Facta est gratia tua in anima servi tui

velut thesaurus,paupertalem ditavit, egestatem et putre-

dinem depulit. Facta est gratia tua servo tuo refugium et

virtus, protectio et exaltatio, gloriatio et cibus totius vitae.

Quomodo ergo servus tuus, Domine, magnam charitatis et

gratiae tuae dulcedinem silere poterit ? Indignum os meumaperui; sed quo pacto lingua mea largitorem bonorum pro

dignitale laudare et glorificare poterit ? aut quomodo rursusego peccator excludere audebo gratiae tuae fluctus in corde

meo pullulantes, ac suavitate mulliplicium donorum ple-

nos ? Ganam gloriam coelorum Domino, qui famulo suo donacoeleslia per multiformia munera est largitus. Magnificabo

gratiam tuam, Christe Salvalor : in hac etenim magnifi-

canda ego ipse magnificabor. Non cessabo, Domine, lingua

mea gratiam tuam collaudare; non silebit mea cithara mo-dulans cantica spiritualia. Ad te, Salvator, qui gloria es

vitae meae, desiderio tui trahor; tua gratia menlem meamad sequendum te, dulcedine quadam, trahit. Fiat tibi cor

meum terra bona, quae semen bonum suscipiat, illamque

rore vitae aeternae perfundat gratia tua : eademque gratia

manipulum optimum e terra cordis metat compunctionem,

adorationem, sanctificationem, cujusmodi semper libi sunt

gratissima. Converte meam animam cum ove illa inventa

ad ovile paradisi deliciarum : anima mea in illo lumine in-

veniatur; et sicut ovem illam inventam in humeros tuos

sustulisti, ita quoque indignam hanc meam aniinam ad te

manu tua trahe, offerasque ulrumque immaculato atque

immortali Patri; ut cum omnibus sanctis in deliciis illis

paradisi dicam : gloria Patri immortali ! adoratio ei qui ca3-

lestia dona vili atque abjeclo contulit, ut gloriac drachmamipse ofFerat Regi universorum in saecula ! » Amen.



SERMO III, DE BE.YTITUDIMBUS. 5(>7

SEllMO III.

DE BEATITUDINTBUS ATQUE l.M KUCITATIBUS.

I. Bcati qui Deuni diligunt, el propter araorcm ipsius

oraii i spernunt terrestres. Beati qai lugent uocte ac

dic, quoiiiam ipsi a veutura ira libcrabuutur. Beati qui

voluutaric sc ipsos dejiciunt, quouiam ibi exaltabuutur.

Beati contincntes, quoniaui paradisi dcliciac ipsos susci-

piun-t. Bcati qui ailligunt sua corpora per vigilias atque

exercitationes, quoniam exultatio paradisi ipsis pracparata

est. Beati qui purgant se a pravis cogitationibus, quoniam

Spiritus sanctus habitat in ipsis. Beati qui diligunt Deumex lota anima super omnia, quoniam ipsi amici Ghristi

invenientur. Beati qui libentcr ferunt cruccm ipsius, et

iu veritatc Christum subsequuntur, quoniam ipsi occupa-

bunt supcrnam Hierusalem. Bcatiquipraecinxerint lumbos

suos in veritate, paratas habentes lampades suas, expec-

tantes coelestem sponsum; quoniam oum ipso regnabunt

in regnoccelorura. Beatus quipossidet intelligentes oculos,

stabili raente revolvens contemplationcm fulurorum bono-

rura, quoniam occupabit illa. Beatus qui assidue habet

ante oculos diem quarationera reddet, quique acceptus iu-

veniri studet. Beatus qui victor extitit voluptatum carnis,

quoniain iiduciam habebit ultima die judicii. Beatus qui

luget in terra propter Deura, quoniam illius fructus in ccelis

gerrainab-jut. Beatus qui gratis panem non comedit, sed

in sudore raanuum su ruin, juxta Apostoluin, et aliis

erogat ex propriis laboribus, quoniam in sinu Abrahae re-

quiescet.



5G8 S. EPIIR.EM SYUI OPERUM CLASSIS VIII.

II. Vae illi qui in erroribus exislit, et noa novit lempus

poenitenlire; quoniam ibi eum poenilebil cum ejulatu inuti-

liter in saeculum. Vae illi qui dicit : Quoniam in praesentia

voluptatibus carnis fruar, et in senectute pcenilenliam

agam; quoniam sicut laqueus, ita superveniet illi raors

improvisa et expectatio illius pcribit. Vae illi qui voluntarie

peccat, et cras vult resipiscere : non enim inlelligit quid

pariat superveniens et media nox. Vae illi qui dat manumscelesto, bonum cognoscens ; quoniam Angeli mali illum

suscipient in die obitus ipsius. Vae illi qui ponit ofFendicu-

lum proximo ex iniquis suis operibus, quoniam rationem

reddet in die judicii, pro quibus et aliis scandali occasio

fuit sui ipsius malis facinoribus. Vae illi qui mundo renun-

tiavit,etrursus ea quae mundi sunt sapit; quoniam parabola

aratri persequetur ipsum. Vae illi qui sequilur voluntates

carnis, el parvi facitcuram animae suac; quia resolvetur in

lerram vita ipsius, et ipsius spes. Vae ei qui non studet

omnibus suis viribus dehinc parare, ut hinc afferat defen-

sionem. Vae iis qui patientiam amiserunt ! et quid facient

cum visitabil Dominus ?

III. Satagite, dilecti, hoc brevi tempore vobismetipsis

opitulari, et per pcenitenliam et lacrymas propilium red-

dere patientem ac misericordem Deum, qui suscipit con-

versionein nostram, et vilam praebet. Nc speniamus salu-

teni nostrain, ne delectemur voluptatibus hujus mundi

quoniam ad lempus sunt,et postea displicenliam inducunt,et vicissim ad alios transeunt : et omnis mundi hujus gloria

de terra in terram redit, nihilque aliud nos comitalur proe-

ter solum peccatum, atque ex hoc supplicium. Nemo nobis

illa die auxiliabilur, non amicus, non cognatns, nisi hinc

pcenitentia, virtutesque adjutrices ipsius, vera dilcclio, hu-

militas, obcdienlia, continentia : hae nos ex hac vila co-mitantur: hac obsistunt advcrsis polcstatibus, quae nos com-



SERMO IV, DE UANSIOXinUS BEATIS. ^69

prehendere volunt in exitu hujus nostrae vitae. Illae offerunt

nos Salvatori Christo, ut adoremus et glorificemus una

cum Patre et sancto Spiritu nunc et semper, et in saecula

saeculorum. Amen.

W-X.V-VXW X vx x x vxvx x vvx » v xx v v-. vxxvxvvxvx V -» x» » x v x» » x x » x x x » V w-v x v». X -%.-» %^>

SERMO IV.

DE MA.NSIONIBUS BEATIS.

I. Salvator nostcr mansiones multas Patris, vocat men-

suras inlclligcntiae eorum qui in regione illa commorantur :

dico aulem «liscrimina ac differentias quibus mente et in-

telligentia gloriam parlicipant; non enim locorum diversi-

tatem, sed charismatum ordinem, mansiones multas appel-

lavit. Quemadmodum enim unusquisque pro puritate et

capacitate visivae potentiae sensibilibus radiis solaribus frui-

tur, et quemadmodum unica lucerna in una domo lucente,

aliter atque aliter luminis splendor diffunditur, licet etiam

per mullas lucernas non fuerit divisus : ad eumdem modum

in futuro saeculo justi omnes indivisibiliter habitabunt,

unius gaudii participes. Caeterum pro sua ipsius mensura ac

capacitatc, ab uno sole intelligibili splendorem suum qui-

libet accipit, et pro dignitate, gaudio et exultatione per-

fruitur, tanquam ab uno aere, et loco ac cathedra, et con-

templalione atque forma. Neque contemplatur quis alte-

rius praecellentioris inferiorisve indigentioris mensuras : ne

videns superabundantem sodalis sui gratiam, suique ipsius

defectum, sit hoc ei doloris et moeroris causa. Absit au-

tem ut id fiat ubi dolores et suspiria desunt.

II. Verum quisque secuudum datam sibi gratiam, pro sua

capacitate atque mensura interius laetatur; Iicet una foris

xxxvin. 24



O7O S. EPHILEM SYRI 0PERUM CLASSIS YIII.

sitomnium conlemplatio etgaudium unum. Et extra duos

hosce ordinesalius non est ordo medius (1): loquorautem

de allero quidem superno, altero vero inferno, inter quos

medians est varietas differentiae retributionum. Quod si

verum sit ut constat esse verissimum, quid insipientius ab-

surdiusve iis qui dicunt : Quoniam suffeceril mihi gehen-

nam effugisse, ingredi autem regnum ccelorum mihi non

est curae : cum effugere gehennam, hoc ipsum sit regnumingredi; quemadmodum, et eo excidere, in gehennam est

introire. Neque enim tres nos regiones Scriptura edocuit *.

Quid ergo ? « Cum venerit Filius hominis in majestate sua,

«statuet oves quidem a dextris suis, haedos autem a sinis-

> tris2

. » Non enim tres ordines recensuit; sed unum a dex-

tris, et alterum a sinistris : separavitque regiones horum a

tabernaculis islorum, dicens : « Quoniam abibunt hi in sup-

»pliciumaeternum 3, «peccatores videlicet; « Justi autem in

»vitam aeternam, fulgebunt sicut sol4

. »Et rursus : « Ye-

»nient ab oriente et occidenle, et recumbent in sinu Abra-

»hae, in regno ccelorum : filii autem regni ejicientur in te-

«nebras exteriores, ubi erit fletus et stridor dentium s. »

. ».-%. %%.-%^.w»/-%.*

SERMO V.

DE LOCIS BEATIS.

I. Haec ipsa proecepta complentes, istuc corumdem fruc-

tus praemittamus : haec, charissimi, hic quidem perficiun-

tur, at ibi praeoccupant : hnec, fratres, hic quidem appa-

rent parva, sed ibi magnam et incomparabilem nobis mer-

* Matth. xxv, 3i. —2 Ibid. 53. —5 Ibid. 46. —u Matth. xm, 4^- Sap.

ill, 7. —5 Matth. viii, 11, la.



SEHMO V, DE LOCIS BEATIS. O7

cedempraeparant. Illud quodcumque mandatum receptum

itntcvertit observantem illud; illuc omne pracceptuin et

opus bonum, sive magnum sive parvuin, in proraptuaria

ccelestia abit, reponiturque ubi neque tinea nequo aerugodemolitur, neque fures pertodiunt \ Illuc aliqnid bonorum

opcruui praemittere studeamus, ut bac \ ita lacrymabili et

aerumnosa defuncli, cum iiducia istuc properomus, gau-

deutes praestolantesque in nubibus occursum, mereainiir-

que introire ubi onuies quoquo sancti in maguo gaudio re-

gnant, pro nobis deprecantes Dominum ut digni habeamurqui possimus intrare in gaudium illud ineilabile, incompa-

rabile el inenarrabile, inquod desiderantangeliprospicere 2,

ubi chori et agmina justorum. Ibi sinus Abrahae excipit eos

qui hic tribulationes, instar Lazari, passi snnt : ibi thesauri

aeternoruin bonorum aperiuntur, ubi superua Hierusalem

mater primogenitorum, lanquam sponsa ornata, excipiensmandatorum Domini observatores : ibi in terra beata man-

suetorum, ubi cuncta sunt pacifica atque tranquilla, ubi

CJiicta lucida et spectabilia, ubi nullus injuriae illator aut

tyrannus, ubi nullum est peccatum ac denigratio, ubi lux

inaccessibilis et gaudium ineiTabilc, ubi nec labor nec la-

crymae; ubi nec cura, nec sollicitudo, nec planctus; ubinon est masculus et foemina, ubi non est diabolus et mors,

ubi neque jejnnium neque dolor, neque contentio neque

aemulatio , sed universim et undequaque gaudium, pax, lae-

titia; ubi aqua est refrigerii, etlocus herbae virescentis, et

fons in quatuor partes divisus, ac vinea ab universorum

Deo exculta in illa terra beata pulcherrimorum germinumac fructuum, quae lignum vitae portavit, quaeque spiritali-

bus gratiarum fontibus distillat, in qua vinea vera germi-

nat, cuius agricolam spirituum novimus : vita est immor-

talis, et bonum inexplicabile, nulloque nomine exprimen-

*Matth. vi. Luc.xu. —21 Petr. 1, 12.

24«



5ni S. EPnn^M SYRI OPKRUM CHSSIS VIII.

dum, ubi pulchritudo illa ineffabilis, ubi lumen verum ct

omnis bonilatis fons, et potestas quae omnibus rebus praeest,

quceque sola amabilis est, atque perpetua exultatio, ac lactitia

sempiterna, lux nesciens occasum, sol non occidens : ubi ci-

vitas Regis est de qua magnifica et gloriosa suntprnedicata,

in qua festos dies agentium voces resonant, in qua sapientiae

thesauriet intelligcntiae arcana. Ibi, fratres mei charissimi,

dona maxima, gaudium incomparabile, quod hominis voce

explicari nequit: ibi Angelorum myriades,primogenitorum

celebritates, Apostolorum throni, Prophetarum praesiden-

tiae, Palriarcharum sceptra , coronae martyrum, laudes jus-

torum : ibi audacter atque intrepide versantur qui arctam

et strictam ingressi sunt viam, chorosque cum Archangelis

jungunt qui in solitudinibus, montibus, speluncis, terrae-

que foraminibus jejunando, vigilando, ac lacrymando se

ipsi confecerunt : et Pater orphanorum judexque viduarum

in aeterna tabernacula recipit pupillos et eas quae vere vi-

duae sunt. Ibi omnis principatus ac potestatis merces repo-

sita est, locusque paratus pontificibus, sacerdotibus, dia-

conibus, subdiaconibus, lectoribus, regibus, principibus,

militibus, divitibus, pauperibus, virginibus, conjugatis, ser-

vis, liberis, viduis et orphanis : omnibus, inquam, his ibi

reposita sunt praemia, fructus et actiones, et quod quisque

istuc praemiserit, sicut scriptum est : « Quia in manu ejus

» et nos et sermones nostri '. » Et rursus apud Apostolum :

« Quia uniuscujusque opus manifestum erit2

. »Et alibi di-

cit : « Quod enim seminaverit homo, hoc et metet \ »

II. Quamobrem ista scientes, seminemus opera justitiae,

seminemus, inquam, in pauperum, viduarum et pupillorum

manibus; ut istic liceat metere vitam acternam. « Duui tem-

»pus habemus, operemur bonuin ',» prxmiltamusque istuc

quisque pro viribus eleemosynam, compassionem, hospita*

1 Sap. vii,16, —

l 1

Cor. 111, 10. —*

Galat.vi,

7, —*

Ibid, 10.



SERMO V, DE LOCIS BEATIS. 3^3

litatem, pcenitentiam, lacrymas, jejunium, vigilias, conti-

nentiam, orationem, psr.lmodiam, abstiuentiamque a con-

viciis, injuriis ac certaminibus, tribulationem, tolerantiara,

humicubationem, virginitalem : majora autem cunctis tria

ista, ne haeresi ulla polluatur fides, ut in pauperes amor

vigeat, et fratribus offensiones condonentur, utque nullae

simultates nullacque inimicitiac cum aliquo suscipiantur. Quae

etsimilia, fratres mei, facientes prncmittamus singuli istuc

pro viribus, unus quidem unum praeceptum, alter autem

duo; unus quinque, alter decem, alius vero triginta ; alius

sexaginta, alius autem centum. Deus aulem miseralionum,

cui vel duo sola minuta viduae accepta fuerunt, suscipit

ab unoquoque et multa et pauca, et relribuit singulis,

sicut scriptum est : € Quoniam unusquisque propriammer-

»cedem accipiet1

,» secundum proprium laborem. Saltemne

prorsus quis infructuosus inveniatur

Reliqua huj us sermonis habentur classe iii, serm. i,

defestis Diebus.

1i

Cor,iii, 8.



374 s « EPHBiEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

DE PARADISO EDENSERMONES DUODEGIM.

SERMO VI.

DE PARADISO EDEN I.

I. Divina Moysis doctrina posteri profecere omnes : hanc

ille grnvissimis et certissimis monumentis testatam accepit,

et Pentateucho complexus est, Hebraeisque suae disciplinae

alumnis tradidit. Opus profecto venerabile, quod coelestium

arcanorum aerarium jure appelles. Ab hoc fonte nobis ma-

navitparadisi Eden notitia, de quo hic agendum erit. Mag-

num sane argumentum decujus veritate quanquam ambi-

gere nefas est, ab ejus tamen tractatione me semper

absterruit mysteriorum eo comprehensorum majestas, et

scriptoris in iis exponendis concisa et astricta oralio,

circa ea praesertim quae de geminis arboribus narrantur

plane admiranda.

II. Haesi enimvero animi varius, cum duplex affectus

velut anceps aestus incertum raperet; amor quippe cog-

noscendi Paradisum, ad explorandas ejus naturam et pro-

prietates trahebat ; retrahebat contra avertebatque metus

ob rei difiicultatem et amplitudinem. Affectui utrique,

quantum fas fuit, aliquid indulgendum statui : quae pro-

indeper se arcana prodenda non esse ducebam, tacitus pie

veneralus sum ; quae autem clara et aperta prostabant,



SERMO VI, DE PARADISO EDEN I. 3^5

accuratiusexpendenda suscepi : eam itaque disquisitionem

mihi proposui, per quam rerum utilium cognitione proli-

cerem, illudque mihi iiuli\i silentium, per quod oilicio et

reverentia auctoris mihi demerer gratiam.

III. Equidcm de Paradiso multa scribere mihi jucundis-

simum est, etsi pauca de ipso legere licuerit, cum multa

sint quae si quis examinarc velit, operosum studium, curam

longissimani deposcant; oculis igitur in ea quae sihi sub-

jecta erant intenlis, aniinus ad sacratiora Paradisi adyta

transvolavit, in ejusque gloriam totum se mersit; non quod

coufiderem assequi me posse qualis ille et quantus sit, sed

quod discere vellem quae homini de illo scire fas esse pu-

tabam.

IV. Paradisum oculo mentis vidi; in editissimo loco ille

positus est, despicitque depressos infra sua pomocria allissi-

mos quosque montes; quamobrem affusae orbi nostro dilu-

vii aquas summis radicem ejus tantum rasere fluctibus,

pedibusque ejus velut oscula libantes, aditum adoravere,

subitoque recessu in circumjectos collcs montesque de-

fluxerunt. Generalis ergo illa aquarum alluvio calcaneum

Paradisi innocenti ailluxu lambit, reliquorum vero mon-tium capila contundit.

V. Attamen etsi Paradisi altitudo immensa sit, nec idco

arduus et difEcilis est ejus ascensus iilis, quibus lam prae -

clara haereditas obvenit, tales Paradisus sua pulchritudine

allicit, et gloriosa luce ex interioribus adytis promicante,

indeque spirantis odoris suavilate trahit. Clarae nubes ten-

toria componunt iis qui illam meruere sedem; iude iiiii

lucis in orbem nostrum deiapsi, cum libuit, terras in qui-

bus passi sunt frequenter revisunt, insultant fluctibus ma-

ris : incolas nempe Paradisi reverenlur freta quae Simonem,

cum esset petra, subraisso dorso sustinuerunt. Fortunatum

illum cui obtigit spectare suos illorum choris admixtos



5 7 6 «• BPHRiEM SYRI OPERVM CLASSIS VIII.

VI. Qui porro supernas obtinent sedes, infra posita cog-

natorum tecta respectant, et nubibus per aerem vecti, no-

tas repetunt oras quarum accolis recte vivendi praecepta

dcderunt, et quasi principes et moderatores praesunt. Ta-

lium curruum ornatus et magnificentia laboribus pro Deo

haustis respondet, et triumphi numero populorum quos

unusquisque erudivit. O vos beatos quibus licebit videre

Prophetas et Apostolos sua ducentes agmina, et singulos

suis stipatos alumnis ! ratum enim et certum est illud :

«Qui

» fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno coe-

» lorum K »

VII. Et quoniam Paradisi locus ab orbe nostro remo-

tissimus hominem spectatorem non admittit, audendum

nihilominus, etilluc aditus, qua dabitur via, pertentandus;

symbolis itaque et undecumque quaesitis comparationibusad cognitionem, quae per se incomparabilis, enitendum.

Qualem cernis orbem lunae, talem finge tibi Paradisum, in

eam conformatum figuram ut undique mare terram que

ambiat et intra se contineat.

VIII. Ex quo autem huc defluxit oratio, et dulce est de

Paradiso loqui, alias praeter allatam imagines hic subji-

ciemus. Moyses pulcherrimum tabernaculi altare corona

cinxit, quam ex auro conflavit; simili quippe metallosplen-

debat, quo cingebatur, altare : talem commentare tibi Pa-

radisum, diadema scilicet mira summi Opificis arte fabre-

factum, mundoque circumductum.

IX. Cum autem peccasset Adam, Deus illum e Paradiso

expulit, et in subjectam vallem ex gratia relegavit; cumque

ejus posteri illic obdurarent obstinati in flagitio, dissipati

sunt ; et quoniam vicinas Paradiso obtinere sedes non me-

ruere, inde rursus ejecti, Deo jubenteab Arca in Cardoos

montes deportati sunt.

* Ifatth. v, 10.



SERMO VI, DE PAIUDISO EDEN I. 077

X. lllic diviso contubernio gemina duorum fralrom fa-

miliac ab invicem discessere; et Cain in terra Nud habilavit

infra dcvexa montium, quos Seth ct Enos cum sua stirpe

jam ab initio insederant, qui et filii Dei nuncupati sunt,

ha?sitque ipsis cognomentum, donec, relicto palrio solo, in

planitiem descenderunt, indcque duxcre sibi uxores fdias

hominum, ncmpe Cainilarum.

XI. Hic porro mente consurgc, et contemplare filios

lucis in Paradisi arce locatos, indeque velut e sublimi spe-

cula horribilem Tartari faciem intuentes. Recole divitem

ibidem detentum et superos respectantem, atque in eorum

ordinem Lazarum bcata sorte cooptatum. Rogat infelix

Abrahamum, ut aillicto ferat opem; at ille, quo certe non

mitior alter, quique ut a Sodomitis miserandam cladem

averteret nil intentatum omiserat, severus tamen divitis

casum miseratus non est, iniquum ratus misericordiam ei

tribuere qui fratri negaverat.

XII. Interjectum porro immane chaos, sublata utrisque

commeandi facultate, dirimit commercium, quod si dare-

tur, amorem aliquando pareret, nec mediocrem justis de

poena iniquorum animi aegritudinem. Qui enim fieret ut

illi, cernenles in Tarfcaro fdios, fratres aut quavis alia ne-

cessitudine sibi conjunctos acerbissimis aflectos suppliciis,

non commoverentur, si eos amarent ? At enimvero ea est

sanctorum felicitas, ut nec pia mater de impii filii dolore

perturbetur, nec aegre ferat hera miserabilem exitum an-

cillae, quam in schola iidei habuit sodalem.

XIII. Deridebunt justi persecutiones passi impios per-

secutores suos, torti lortores, et interfectores interfecti,

Propheta? lapidibus obtriti, Apostoli trabibus suffixi tyran-

norum capilibus insultabunt. Porro fiiii iucis ab illa glo-

ria? atque feiicitalis altitudine, in qua se positos aspicient,

sontes tartareo carcere detentos identidem prospectabunt,



378 S. EPHILEBI STRI 0PERUM CLASSIS VIII.

animoque revolventes quem illi vitae tenuere cursum, mi-

rabuntur qui factum ut homines mente et rationc praedili,

abjecta salutis spe et poenae metu, vitiis sese dediderint j

XIV. Oh ! quale paratur malum sceleratis qui ea quae

in frequenti celebritate et clara luce committere erubes-

cebant, tenebris occultari posse credebant ! integumenta

proinde quaerebant quibus sua involverent flagitia, eaque

non solum oculis intuentiuui subducerent, verum etiam au-

dientium aures mendaciis illudere ineptissimis contende-

rent. Ego vero extra misericordiae tuae, Domine, gratiam

alia velamenta non petam. In illa certe omnium maxima

celebritate peccator digito monstrabitur, et ejus scelerum

flagitiorumque notitia omnia inde saecula pervagabitur.

XV. Sed audaci ingenio meo haec commemorando in-

dulsi satis; fortasse non deerit qui dictis addere audeat,

benigna Dei disposilione provisum iri ut indocti ac rudes,

qui ex insipientia legem violarunt, culpaeque laxatas poenas

pependerunt, per loca Paradiso adjacentia distribuantur,

alimenta statui suo convenientia inde petituri.

XVI. Haec tamen si existit regio alia Paradisi, perinde ac

si non existeret, minime attenditur, ardentissimc tamen

appetitur a nocentibus in infima gehennae loca relegatis;

ejus certe prospectus ipsis exaggerat poenam, dum rivOs

per subjecta Paradisi prata salientes intuentur, indeque

micat cor hauslo istinc humore sitim sedare cupiens. Hasce,

inquiunt, flagitabat aquas dives ille, incassum tamen; qui

cnim flammarum quo is cruciabatur ardorem utcumque

mitigare vellet, ncminem invenit. Sic miseri intrinsecus

igne, extrinsecus aqua torquentur.



SERMO VII, DE PARADlSO EDEN II. 379

SERMO VII.

DE PARADISO EDEN II.

I. Nemo felicior illo qui Paradisum desidorat; vix alium

extra istum Paradisus impensius amat aut cupit ardentius :

homini sic erga se ailecto venicnti inlimine laetus occurrit,

sinu complectitur, condit intra viscera ; aversum aulem et

ab ipso alienum mcrito fastidit, abomiuatur, fugit. Janua

scilicet Paradisi homines explorat et discernit, quanquam

neminem non amet.

II. Ageitaque, dumquevita manet, fabricare tibi clavem

Paradisi : janua illa, jam audisti, te desiderat, tuum laeta

prcestolatur adventum, jamque praesenti jucundissime ar-

ridet; rationalis est, suum intrantibus commetitur ambi-

tum, modo major, modo minor ; ad staturam et dignitatem

singulorum se conformat, suisque incrementis et decre-

mentis signat illorum majores aut minores in virtute pro-

fectus.

III. Quam istaec omnia caduca sint, nemo aliquando

tandem non agnoscet : periere divitiae, oblectamenta et

voluptates evanuerunt, defluxit eximia oris species, et po-

testatis insignia ablata sunt. Ducta videlicet ultima vitae linea

omnes in ignotam deportabuntur regionem, ubi recursante

praeteritae fortunae memoria, praesentis status calamitatibus

et miseriisingemiscent ; animadvertentopes esse somnia et

ampla patrimonia umbram : quae possidebant bona, dole-

bunt amissa: quibusque carebant, malis se miserrime ob-

rutos deplorabunt, potentiam inutilem, invidiosam opu-

lentiam, quibus hactenus cohaeserunt, jam avolasse; quae



580 S. EPHRiEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

vero nunquam non oderunt, egestatem et animi corporis-

que aegritudines jam adesse; quibus confidebant, praesidia

defecisse, illisque repente oppressos, quae nunquam ti-

muere, malis : hinc mcesta ducentes suspiria, mirabuntur

quomodo victi, quomodo ex improviso capti spoliatique

nec hoslem nec latronem praesenserint. Fefellit incautos

falsa propriae fortunae gloria, quos vera commissorum sce-

lerum poena premit : brevis felicitas defluxit, in aevum du-

ralurae miseriae usque manebunt.

IV. Tum vero justi clare perspicient umbram fuisse jet

plane nihii vitae transactae calamitates, quasque sustinuere

pridern aeruranas jam nullas esse, quibusque conflictari

solebant incommodis, jam datum finem; pia jejunia, quas-

que sponte suscepere poenas somnium avolasse, dissipata

proinde rerum falsa imagine verae felicitatis sibi diluxissediem, et quae regni coelestis propria est, rerum omnium co-

piam aflluxissc.

V. Etsi Paradisus, ut dixi, ob immensam altitudinem

extraneis inaccessus sit, facili tamen aditur clivo a justis;

his enimvero se totum indulgct impertitque. Universam

ambit terram et magnum mare, proximus coelitibus, suo-rum amicus, inimicus externorum.

VI. Vidi secus clausum subolescentes laeto proventu

ficus, quarum foliis contextae coronae damnatorum capiti

non male congruerent : caeterum etsi earum frondes expe-

terent fortasse alii suis spoliati indumentis, iis tamen in

Paradiso vestiri neminem non puderet; nam etsi nudumveslirent, rubore tamen et moerore suffunderent quia nu-

ditati tegumenta quasrere, quanquam alibi fieri debeat, in

sacrario lamen sanclitalis vertitur in dedecus.

VII. Fallitur quisquis capere se posse putat quaeParadi-

sum cxornant decora ; non cnim hominis est comprehen-

dere ejus constitutionem, praestantissimum magnae mentis



SERMO VII, DE PARASIDO EDF.N II. 38

opus, aut partium ejus distributionem earumque mutuam

inter se habitudinem, aut domicilia, aut thalamos incolis

amplissimaornatissimeque disposita. Perenncs rivi felicia

ejus arva oberrant, qui, etsi a natura loci suavissimum tra-

hunt odorem, non servant tamen, uti nec saporem ; mutant

enim, postquam nostras attigere terras; nostri quippe soli

qualitatibus imbuuntur, ut noslris aptentur usibus.

VIII. Suprema igitur illa voluntas, cui cuncta parent,

aquas qua? per Paradisi prata vagabantur coegit in fluvios,

et per subterraneos meatus ad nos derivavit, scatebrasque

eisdem distinxit, quo fere modo nunc illas extenuat, et in

nubem concretas suo nutu, per aerem diffundit.

IX. Age vero, suminus illc Arlifex uti Paradiso, quae

ejus loci dignitas exigebal, ornamcnta dedit, sic eorumdem

copiam et qualitatem distinxit, simul etiam variavit, ut exipsa ornalus varietate constaret differentia et series gra-

duum ex eo quod inferioribus altiores amplitudine et splen-

dore pracstarent : inlimos conditionis infiuiae habitatoribus

concessit, medios mediae, supremos supremis.

X. Cum ergo justi Paradisi instituti haeredes ad cernen-

dara suam singuli hnereditatem convenerint, magnus ille

Judex unicuique propriis competentem meritis locum at-

tribuet, intra quem se quisque continere debebit. Incola-

rum multitudini etvarietati recipiendaegraduum amplitudo

et distributio statuta est. Pavimentum paenitentibus relic-

tum est, mediam regionem habent innocentes, et quae huic

proxime supereminet triumphatores,supremam Divinitatis

thronus obtinet.

XI. Ipsum hunc ordinem in Noemica arca servatum

fuisse inde colliges, quod Noe animalia per infimos arcae

thalamos distribuit, volucres per medios, ipse quasi Deus

suprcmos sibi reservavit- Simili seric ad Sinai' juga promis-

cuum vulgus intra vicinos campos sc continuit, sacerdoles



58a s. fphrjm syri opercm classis viii.

circumstetere clivum montis, in ipso medio clivo Aaroncum sociis substitit, Moyses ad culmen progressus est,

summum montis apicem insedit Deus.

XII. Arca itaque et Sinai geminae sunt Paradisi figurae,

in quibus nobis ejus conditor conslitutionem ejusdemdescripsit, indicavilque Paradisum fuisse locum deliciis,

qua corporis, qua animi refertissimum, in quem quidquid

ipse reliquis mundi partibus contulerat, optimum conges-

sisset, securitatem videlicet ob immensam suam altitudi-

nem, ob florumet aromatumplantarumquecujusvisgeneriscopiam et varietatem sensibus gratissimam amoenitatem.

Is fuit Paradisus, qui tamen Ecclesiae umbra et figura

fuit.

' »"'»'»•»'*»'»»'»'»»»'»<'». %--«.-».%-».-»>»,»»,v^»» v WV%-% V •» V v»-w

SEMIO VIII.

DE PARADISO EDEN III.

f. Sed enimvero Paradisum illum, fratres, qui in summopositus est, ut modo aiebam, et in quo velut in sua sede

moratur Deus, nobis profecto penitus interdictum est in-

vadere, vel cogitatione apprebensum describere ; quae

enim mens adeo perspicax fingi potest, cujus aciem ille

Paradisus non fugiat, aut discursum non antevertat, aut

processum non praetervolet? Longe enimvero remotus est

locus, et a nostris sensibus sejunctus, ejusque amplitudo

et cpulentia nostram plane superat intelligentiam.

II. Nota vitae arbor, opinor, innata luce Paradisum ubi-

que collustrans,est ejusdem sol ; ejus folia in modum speculi

posita ac tersa universum horti ornatum repraesentant; cir-

cum salae arbores dum spirautibus impulsae auris verticem



SERMO VIII, DE P.VRADISO EDEN III. 585

curvant, illam tanquaiu generissui caput cl reginam ado-

rare credas.

III. Arborem scientiae Deus in uiedio Paradisi plantavit;

custodes dedit Horroreui et Metum, qui areolain in quaposila erat tuerentur. Duo sibi Adumus iinperata prajsensit

in illo unico praccepto, quo ipsi et conjugi vetita) arboris

fructus decerpere et comedere cautum fuerat; intellexit

enim non modo eam arborem sibi esse magnopere veren-

dam, sed etiam ejus aream; nec proiude sibi ias esse eo

pedem interre.

IV. Serpens, cui Paradisi ingressus negabatur, nec enini

animalibusaut volucribuseoaccederepermissumabAdamo,

dum hic e Paradiso egressus per ejus iines spatiabatur, di-

dicit quid rei Paradisus esset, cum callidus veterator eamnotitiam ab Eva vafre percontando captaret.

^ . Cum autem execrandus ille subodoratus fuisset glo-

riam illius adyti quod intra scientiae arborem condebalur,

divinoque velabatur praecepto ea ferme religione qua post-

modum ostium Mosaici tabernaculi subducto velo vulgi as-

pectibus subducendumfuit, simul conjectavit ejus fructum

clavem esse justiliae, qua eadem scelerum vindex scelesto-

rum oculos recludere parabat, qui praeceptuni violare ausi

fuissent tantisper, dum propriam agnoscerent stultitiam.

M. Protoplastorum itaque oculi simul aperti erant, ut

obvia quaeque cernerent; simul clausi erant, ne gloriam vel

ignominiam viderent, ne scilicet adyti gloriam introspice-

rent, aut proprii corporisnuditatem : geminas hasce scien-

tias Deus in arbore reposuit, eamdemque quasi judicem

inter cas sedere fecit.

VII. Lt autem Adamus interdictam escam invasit,in ejus

oculos involavere simul ambae, appositaque tegumenta de-

traxerunt. Tum vero gloriam interioris adyti perspexit, et

contremuit ; propriae nuditatis igaominiam sensit, et erubuit



584 s * EPHRiEM SYRl OPERUM CLASSIS VIII.

doltiit, ingemuit : quanquam geminae istae cognitiones ad

poscendam exorandamque veniam posteamagnopere ipsum

juverunt.

VIII. Quisquis ejus arborispoma

libavit,visum inde

re-

cepit, eoque a munere mirabilem hausit voluptalem; vel

visum quidem recuperavit, sed contrario plane effectu, ut

haberet unde accrrime torqueretur; id nempe accidit pec-

catoribus qui saturantur, ut doleant. Felices illos quibus,

quod habere non licuit, nec spectare contigit ! contrarium

diviti illi accidit cui poenam acuit et auxit vidisse pomorumillorum putamina, nec impetrare poluisse, etsi esuriens ea

vehementer appeteret.

IX. Suam.Adamo nuditatem velavit Deus, ut eam ipsi

post transgressionis culpam delegeret, unde vehementer

iilum suac dementise puderet; sed nec ei, quod dixi, ady-

tum ostendit, ut majore gaudio post obedientine meritumillum remuneraretur : ambo illa arcana texit, ut proemium

conduplicaret, neve citra pugnam Adamus coronam con-

sequeretur.

X. ConstituitqueDeus Adamum judicem inler utramque

sortem, ut si arboris poma decerpsisset, mox ei honoris

gradum unde sua ipsum superbia dejecerat manifestaret,

nec non ignominiam crimini debitam poenam : sin autem,

prostrato hoste, victor ex acie rediisset, tum eum gloria et

magnificentia exornaret, ac simul edoceret cujusmodi et

qualis futura fuisset ejus ignominia si ab officio discessisset

adeo ut corpore et animo sanus ct integer, aegriludinis ta-

men etmiseriae notitia non careret; ratione scilicet discer-

neret utramque, perfecla tamen valetudine et plena felici-

tale frueretur : sicenim quod possidebat beneficium fuisset,

nec inutile ornamentum quod sciebat. Et vero si quis gravi

morbo oppressus exactam tamen sanilatis scientiam habe-

ret, utrinque cruciaretur, et quod morbi vim et molestiam



SERMO VIII, DE PAR.VDISO EDEiN III. 385

sentiret, et quod sanitatis, cujus pretium non ignoraret,

jactura torqueretur.

XI. Si Adam invictus tentalioni miniuie succubuisset,

eum statum assecutus fuisset in quo felicitatem re ipsa pos-

sideret, miseriam specularetur, et in se ipso quideui quasi

nobilis arbor nova in dies caperet incrementa, et ad dis-

cernendas reruni naturas mente intelligentiaque semper

proficeret. Hunc Serpena perfertil ordinem, exitium Ada-

mo re ipsa inlulit ; solum vetcris glorioe speciem memoriam-que reliquit, ut ob id quod iuvenerat pudore suffunderetur,

ct de eo quod amiserat lugeret.

XII. .Alystici illius tabernaculi ostium arbor fuit, poma

vclum; quo aulem Adumus illa decerpsit, velum reduxil,

quia pneceptum violavit. Continuo ex interiori adyto erupit

lux, qua perculsus Adam expavit, fugamque arripuit, atque

perfugium quajsilurus sub puras ficus foras procurrit.

XIII. Geminos porro sinus in arbore distinxit Deus ; in

superioreSanctumsanctorum posuit,in inferiore Sanctum.

Adamus, quem postea rex Ozias imitatus fuit, utrumquc

adytum temere pertentans, repulsus est. Rex fceda lue,

Adam ignominiosa nuditate punilus, ambo proprii corporis

turpiter deformatam speciem erubuerunt, trepidique lati-

bula appetivere.

XIV. Profecto si Paradisi arbores clarissima circumor-

nata3 gloria singulae suam habuere comam, uti suis Sera-

phim alis, sic illoe suis se texere ramis, ne proprium domi-

num nudatum spectarent; utrique Adami sensere pudorem,

quod cernerent repente suo se decore spoliatos : suum ei

ornatum abstulit serpens, proptereaque pedibus multatus

fuit.

\\ . Quod autem Deus Adamum ab aditu interioris ta-

bernacuii prohibuit, id porro fecit ut ille suam operam in

ministerio exterioris sanctuarii tantisper probaret, atque

XXXVIII. 25



386 S. EPgn^M SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

ibidem velut ejusdem aedis institutus sacerdos incensum

adoleret, praeceptum videlicet observaret, jussus istud thu-

ris habere loco, dum se compararet ad ministerium inte-

rioris tabernaculi, quod ei tunc spectare minime licebat,

mox in aspectum fugiente lemplo omnes fugientem sensus

Deum adoraturus.

XVI. Paradisi antigraphum Moyses exhibuit,quando duo

sanctuaria in illo discrevil, alterum simpliciter appellans

Sanctum, et altcrum Sanctum sanctorum ; et ad illud qui-

dem nunquam non patebat accessus, ad istud vero semel

duntaxat in anno : simili Deus dispositione interiorem Pa-

radisumclausit, aperuitque exteriorem, et utendum Adamo

concessjt.

*,-*». v*. *.©<-*-» » '

SERMO IX.

DE PARADISO EDEN IV.

I. Enimvcro cum ignorare non posset Adamum ex sua

inoum

indulgentia audaciorem evasurum , ut si ei frena

laxaret, atrociora etiam ausurum, et quandoquidem repa-

gula ei ante opposila leviora fuisse exitus docuerat, Deus,

qui arborem ante voce duntaxat et praeceplo niunicrat,

postea aciem gladii opposuit, objecitque Cherubim propu-

gnaculum inexpugnabile.

II. Protoplastus, etsi propria immunditia prohiberetur,

intrare tamen obstinavit in Sancta sanctorum, cui utique

placere non polerat qui similis ei non erat. Et quoniam

interdictum sibi sacrarium iuimundo pede temeraro cst

ausus, ab exleriore eliam templi aditu sibi alias permisso

repulsus est. Ea est natura maris; objecta undecumque

sibi cadavera rejectat.



5ERMO I\, Dfc 1'ARADISO EDEN IV. 38y

III. Simili le°;e postea populo Ilebrncorum cnutum fuit

ut si quis in cnstris lepra correptus luisset, inde forns pro-

tinus abigeretur, tanlisper dum, miserente Deo, purgatn

cute, inox hyssopo, sanguine et aqua elutuin, sncerdos

mundum jain csse doclararet; caque ceremonia oxpi.-ilus,

communi conlubernio proprincque hnuvdil.ili restiluobatur.

I\. Adamus quidein Paradisum mundus ct intoger

intravit; in ea tamrn munditi.T sede lepratu contrnxit

omnium liedissiinam, proprio scelere el Serpenlis halitu

corruptus. Sed Paradisus, oinnis impatiens immunditia),

inquilinum turpissime deformatum c sinu stalim cxcussit,

et longe procul a sc nbjecit. Hunc Ininen misernnda cladc

fraclum projcctumque conspicalus Allissimus, illc sacer-

dotum Princeps et Deus, majestatem suam ad cjus usquc

curam deduxit, detcrsaque hyssopo culc, Paradiso illum

restituit.

V. Nudus Adamus decorus crat; vestem conjux manusua elaboratamei accommodavit, vestcm scilicet sordidam,

et orani sorde culpa pejore fcedatam. Lapsum Protoplastum

vidit Paradisus et luxit casum, cui ipse causam dedisset

vestem Maria alinm latroni qua^sivit aplavitque, et addito

promisso in spem forluna? melioris ercxit. Hunc ilem Pa-

radisus vidit, et effuso sinu complexus est,sedem ab Adami

relegatione vacuam ei assignavit.

VI. Moyses, eo quod circa divini promissi effectum ali-

quantispertitubasset,ingressu Terrae Sanctae multatus fuit,

citra Jordanem subsislere jussus. Adamus post lapsum

Pnradiso ejectus diu profugus et exul erravit, reditum pro-

hibente Cherubim. Ltrumque divino consilio actum ac

disposilum fuit : venit tandem illa dies quando ambo ab

exilio rcvocati, Moyses promissionis terram intravit, Ada-

mus Paradisum revisit.

VII. Atqui fatendum est neminem ea dicendi facultate

25,



388 S. EPIIRyEM SYRI OPERTJM CLASSIS VIII.

pollere, ut adumbrare sufficiat vel interioris aditus excel-

lentiam, vel exterioris apparatum describere; quando nec

simplicem ornatum, qui Paradisi pomcerium illuminat, ex-

plicare pro dignitate cuipiam concessum sit : nemo sane

exponere queat quales Paradisi indigenarum oculos oblec-

tabant laetissimi colores, quos naribus profundebant odores,

aromata, flores et herbae; quanta gustatui manabat ex sa-

poribus voluptas ; quae tandem fuerit omnium ejus partium

dispositiopulcherrima

et venustissima species.

VIII. Quemadmodum igitur nullius tantum est flumen

ingenii, tantaque dicendi copia quae Paradisi thesauros

adumbrare valeat; ita neque excellentiam qua ipsius pomce-

rium praestat, quisquis satis enarrare potest. Nam, etsi or-

namenta illa et opes quibus pomcerium hoc abundat,

cum superioribus Paradisi deliciis conferri nullo modoqueant, si tamen cum terrestribus divitiis contentio quae-

dam et comparatio fiat, perspicuum profecto erit nihil

adeo magnificum ac singulare in toto terrarum orbe repe-

riri, quod ab earumdem praestantia quam longissime non

superetur.

IX. Quae cum ita sint, nolite, precor, audaciae succen-sere meae, qui meis viribus majorem tractare materiam

mihi sumpserim. Res magna est Paradisus, ut qui illum

laudare contendat, ejus Jaudes deterere videatur, cumaequare non possit. Atenim si speculum invenire non licet

quod ejus imaginem repraesentet, nec adsunt colores qui-

bus penicillus inimitabilem ejus imitetur formam, equidemreprehendendus non sim, qui ex hujusmodi argumenlo

qualemcumque tandem utilitatem mihi vobisque afferre

studuerim.

X. Paradisi nempe cogitatio mcerentem solatur, erudit

parvulum, sanctum ad profectum accendit, humilis alque

egentis inopiam spe sublevat. Utinam unam mihi singuii



SERMO IX, DE PARADISO EDEN IV. 38q

minam, minutum saltem unum conferant quicumquc Para-

disum adepti sunt, et universi pro me orent, similemque

contingatcxorare sortem mihi, qui pro mea tenuitatc isla

dc Paradiso disserui.

XI. Te, Deus optime, cui omnia palent, precor, ne

meum damnes consilium, aut meum arguas in his disqui-

rendis arcanis studium; tu, qui ahditus et retrusus om-

nium mentium intclligentiam superas : nec enim de aeterno

luageneratione disputare

sumausus;

quamquis enarrabit ?

Quoniam vero ad tantum et impenetrabile secrctum atto-

nitus haesi et tacui *, adorandum conceptum partumque

admirandum revcritus, Paradisi me, quaeso, colonum de-

cernito, cum tc super omnia diligam, et incomprehensum

tuum numen laudare nou cessem.

»w»-»-» »»-»»-» -»»»», »-»-»»-»-v v» »»-» -»»-» -»»-» -»»-»-»»^»-1 \--v-v »>»-»»-»-»»-»-» »^wv»-» v-wv^v-» ww

SERMO X.

DE PARADISO EDEN V.

I. Summi Opificis dictum mihi ejus effecta consideranti

visum est simile Petrne populum per deserta vagantem con-

sequentis2

, quae, etsi nullum in se contineret humorem,

aquarumnihilominus torrentes fundebat rivos : dura scilicet

silex suapte natura cujuslibet liquoris expers referentia

pelagus iluenta eructabat; sic Dei sermo e nihilo cuncta

molitus est.

II. Moyses mundi opificium volumine descripsit, ut

Conditoris potentiam natura et scriptura loqueretur, et iUa

uteremur, et ista erudiremur : ambai omues pervagantur

locorum regiones ac temporum spalia, per singula se nobis

1 Im. i.iii. —2 1 Cor. i\. l<>.



00,0 S. EPHIWiM SYRI OPEUUM CLA.SSIS VIII.

ofTerunt momenta; quam oppido id factum bene, ut qui

Conditorem esse negant, totumque hunc orbem ejus nu-

mine natum, propriae perfidiae praesentem haberent ubi-

que reprehensorem.

III. Gum in eo, quod saepe laudavi, volumine, lineas et

elementa diligenter expenderem, ac versuum seriem et or-

dinem explorarcm, quas prima legenti incidit periocha meperamanter deosculataadsequenlempertraxit; sic deinceps

ab altera ad alteram deduclus ad illas pervasi in quibus

occurrebat Paradisi descriptio; ea statim me rapuit, et a

codice i-n illius sinum conjecit.

IV. Exarati versus, quasi porrecti a nostro continente

ad Paradisi usque ostium pontes, oculis mentique locum.

spectare avide cupientibus. expedivere trajectum. Oculus

mentem legendo praeverterat, oculum mens speculando ab

ea cura mox relevavit : oculum requies, labor mentem

excepit.

V. Enimvero postquam ex codice didici vada et ostia

Paradisi, continuo interjectum fretum trajeci; utque ad

locum ventum est, oculus quidem substitit ad Iimen, mens

et ratio introgressainterioribus adytis involitare coepit,quae

scripta non legerat indagatura. Eden Scriptura vocat editis-

simum locum, amosnjssimum, mira luce nitentem, visu

pulcherrimum, et omnium bonorum complexione copiaque

bealissimum.

VI. I.llic spectare datum labernacula justorum, et ipsos

gratissimum balsami odorem expirantes, floribus pomisque

intexto serto redimitos : rerum gestarum claritati taberna-

culi dignitas respondet. Et aliud quidem videre erat humili

struclura depressum, aliud vero in sublime assurgens

splendido instrumeuto ornatum, quaedam specie non ad-

modum decora, quaedam forma ad miraculum exculta.

VII. Sedenimvero, etsi Paradisi species magnopere me





5q 2 s. ephilem syri operum CLASSIS VIII.

ficis praestantissimum, intra se receptet corpora spiritibus

aflinia, etsi tot esse fingas ut ea suis calculis numeralis

scientia assequi non possit.

XII. Eam admiratus Paradisi ampliludinem et ornatum,

Conditoris majestalem summopere laudavi, jamque redi-

tum cogitabam, cum subito emissae ab adyto voces aures

pepulere meas, audivique chorum cantantium concinentL

bus tubis notum mihi hymnum : Sanctus, Sanctus, ctc.

atque intellixi quibus divinitas intra Paradisum laudetur

modis.felicem illum qui Paradisum consecutus est,

seuid ei ex merito, seu ex gratia obtigerit, sive uti praemium

labori repensum, sive uti beneficium ex mera liberalitate

collatum !

XIII. Me contra miserum,queme Paradiso egressum dux

reliquit me meus et retrocessit ! Ut enim fines terrae hujus

spinarum altricis attigi, excepere me in ipso adilu calami-tates et aerumnae, luctus et dolor, expertusque didici orbein

nostrum carcerem esse et publicam facinorosorum custo-

diam.

XIV. Atqui si res sic est, cui non videatur miraculum

homines ejusmodi ergastulo inclusos suam inde flere di-

missionem, adeo ut ipsi vel pueri suum inde exitum plo-

rent, etsi ad lucem e tenebricoso carcere educantur, et ex

angustissimo loculo eductis detur coelo liberiore fruiPTalis

profecto videri debet in hunc orbem relegatis mors, novaj

videlicet nativitatis typus et imago : fletur taraen mors, quae

morientes a terreno domicilio miseriarum aerumnarumque

cloaca in coelum verae felicitatis arcem evehit.

XV. Te, summe, precor, Dominator Paradisi, in ejus po-

mcerio mihi commorari concedito, et inde victum quae-

rere, quandoquidcm ultro commeandi mihi omnis facultas

adimitur. Quae inlra conduntur obsonia sanctorum mensas

instruant, fruges in ejus agro sponte nascentes velut inde



SERMO XI, DE PARADISO EDEN VI. O90

cadentes mica; peccatoribus annona fiant; nec cnim nisi

tuo munere vivere possunt.

SERMO XI

DE PARAUISO EDEN VI.

I. Divinai litterrc scientiaj claves sunt, quibus instructus

casu oblatum volumen evolvere coepi, occurritque statim

anliqui fcederis arca, legumque codex, quibus perlectis ad

primum divinae Scripturce librum totum appuli animum

summi quippe Opificis existentiam docet, ejusque opcrum

descriptionem continet, apparatum et ornamenta velut ocu-

lis conspicienda proponit.

II. Liber illud Paradisi me adduxit oslium, quod nactus

apertum, continuo animus a materia defcecatusinvasit. Hic

enimvero loci apparalu perculsus obstupui, haesitque velut

in salebra mens : nec enim ulia rationis humanae facultas,

nullus sensus Paradisi divitias comprehendere potest, aut

sapores discernere, aut colores aut ornamenta nestimare,

aut explicare naturam et proprietates.

III. Omnia ille felicis inquilini membra complectitur, et

afficit voluptatibus non labentibus et fluxis, sed immortali-

bus atque perpetuis, et oculos quidcm rerum speciosissima-

rum aspectu, auditionem liquidissimis cantibus, olfactum

et gustatum ambrosiis et odoribus. Disce laudare bonum

qui ad hoc beatissimum domicilium vocavit homines vigiliis

et jejuniis exercitos, ut pro talibus pcenis sponte susceptis

immensa voluptate fruautur, prataque omniênis referta de-

liciis possideant.

IV. Paradisum aspiciens in sublime feror, ipsum cogi-



D94 s ' E*HRjEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

tans dives fio, et p lupertatis obliviscor meae ; suo ille anhs-

litu temulento similem me fecit, desii esse qui fui; mira

rerum in eo spectandarum varietas et concursus adeo me

rapuit, ul mihi mUuram mutasse viderer, et animus beatis

pulsatus undis aaceps fluitaret. Hic locus ille fuit qui velut

succensa fornax Adamum corripuit et spoliavit : at at meamquale vinum mentem ibidem mersit, meorumque mihi ma-

leficiorum memoriam abstulit?

V. Hoc spectabam, cum repente in altum abripior, et

qui fluctus in quos me Paradisi aspectus conjecerat susti-

nere non poteram, aliusme paradisus illo augustior ad con-

templandam rerum praestantissimarum speciem transtulit.

Hic porro mecum cogitabam si quem vides hortus tanta

venustate nitet, quali decore fuisse putas vivam tanti Opi-

ficis imaginis Adamum, vel quo splendidiorem affulsuram

crucem quae DeL Filium portavit ?

VI. Non enina propter Paradisum factus est homo, sed

propter hominem Paradisus unice creatus est. Paradisi pro-

ventu pretiosior est amor, ejusque pomis longe praestantior

hymuus; sermone sapidiores fructus nullus gignit ager,

nulla species cum fide comparabilis est, neque charitati

aequanda aromata.

VII. Pulcherrimum Deus Paradisum molitusesl, quando

sanctam aedificavit Ecclesiam, arborem scientiae iu illa se-

vit, arborique mandatum aflixit,amplissima homini praemia

proposuit; altamen quod mirere, nec ei illa consequendi

desiderium injecit ; horrenda supplicia intendit, nec ad ea

cavenda metum incussit; disciplinam in Ecclesia instituit

magnis refertam promissis, unaque saevis armatam minis,

edixitque omnes perituros qui illam contemnerent, nemi-

nem contra quem illam cautiorem faceret, salutem non

consecuturum.

VIII. Paradisus itaque Sanctorum coetum adumbravil :



SEBMO XI, DE PA.RADISO EDEN VI. 3o)0

in eo, fratres, divinus carpitur iructus per omnes dies, om-

nibus aptus perennem imperlire vitam ; quotidie e mystico

racemo exprimitur merum immortalitatis pharmacum; ser-

pens pedibus multatus maledictosimul devinctus jacet; sa-

lutari suppressum silentio os Evae ad suum Opificem ducitur.

IX. Nemineni in eo populo videre est nudum, quia 0111-

nes gloriam induerunt; nec foliorum integuiuenlis involu-

tum rubore suflusum, quia omnes, favente Domini gralia,

stolam Adac noxa deperditam recuperarunt. In hunc porro

cooptatum coetum aures tersere suas veneno serpenlis olim

iafoctas,qui auscultantesnostri generis auctores novam ct

candidam vestem leccre atram, continuoquc deposuerunt.

X. /Eternum uumen et divina vis,quae nec laborem sen-

tit nec defatigari potest, alium Paradisum plantavit, quem

liberum hominis iirbitrium studio operaque sua omnigenis

frugibus ditavit, adeo ut amcenitate loci deleclatus rerum

ille supremus Conditor sibi in eo sedem fixerit; sic enim

hominis voluntas hunc Paradisum Dei cultui addixit, uti

Deus aiterum homiuis utiiitali voluptatique aplaverat.

XI. Enimvero strenui et fortes proventum arvorum suo-

rum secum ferentes, suum ecce intendunt iter ad Paradi-

sum illum omnis generis frugum divitem; suis illi profecto

tropaeis speciosissimum illum hortuni superant. Sentiet ille

justorum opibus suarum plantarum splendorem obscurari,

suaque ornamenta iliorum dotibus minora.

XII. Qualem te dicam beatum, cui obtigit Paradisi po-

maria visere ejusque speculari poma ! inde reor comper-

tum tibiquantum ejusioci proventibus praecellant justorum

fcetus. Virginum certe et sanctorum lilia et rosas cum ali-

quando vidissent Paradisi flores, retrocesserunt, victique

dedere manus; talibus consertae floribus coronae mundummundique Opificem delectant, et ab ulroque quibusiibet

arborum fcetibus anteponuntur.



5g6 S. EPHRjEM syi\i OPERtM CLASSIS VIII.

XIII. Omnia naturae decora vincit illa in animo pars,

qua ratiocinamur et intelligimus; hujus porro tanta visest,

tanta item liberae voluntatis est dignitas, et intelligentium

facultatum amplitudo, ut si in altera ponantur paradisus,

arvorum proventus, terrenaque omnia, ne appareant qui-

dem. Admirare et lauda illum qui ad hanc gloriae altitu-

dinem Adamum evexit. Quamobrem si quae de Paradiso

prodita sunt cum sanctorum actis conferas, statim intelli-

ges ut haec, illis penilus exclusis, totam sibi vindicent aesti-

malionem.

XIV. Paradisi exemplis se justi ornarunt, amplissime-

que ejus loci decora ipsi in se transcripserunt. Arbores

ergo praetereamus,heroum victorias prosequamur, haere-

des, non haereditatem laudemus.

XV. Profecto si Paradisi speciem admiramur, quam op-

pido admirabilior videri debet magna virtute quaesitus

animo decor ! illa quippe naturae, hic liberae est voluntatis

opus. Humana voluntas ea qua pollebat arbitrii potestate

hortum Eden aemulata est, protulitque flores qui Paradisi

splendorem suo fulgore hebetarunt.

XVI. In ea porro admirabili mentisque oculis perju-

cunda regione locati quicumque coluere justitiam ad sua

nos vocant subsellia, suos cupiunt nos esse, flerique socios,

fratres et velut unius corporis membra. Quid igitur, fra-

tres, cessamus? quin trepidi eo contendimus, ut si quidem

eorum conlubernales fieri nequeamus, circa eorum tccta

moremur.

XVII. Beatus sane praedicandus cst qui tales consecu-

tus est opes, vel certe tenui licet rore inde meruit aspergi.

Te, magne Deus, prccor, dignare me magnae illius haeredi-

lalis portiunculam obtinerc. Videat me adversarius meus,

invidiaque disrumpatur, sua spe dejectus, ratus me ocyus

compingendum in eum quem milii destinavit carcerem :



SERMO XI, DE PVn.VDISO EDEN VI. O97

cernat ille me potius in ea rcgiono locatum, quam mihi

tua liberalitas et munificentia paravit.

XVIII. Felix cui obligit videre stolam sanctorum, et

loquentem Sapientiam auscultare ! beatas aurcs illorum

vocibus saturas, et fortunatos ipsorum in cadem felicitate

socios ! Euge, qui primos assequi contendis ! vah! quem

piget postremos sequi

XIX. Pcriculum cvasit cui talcs ja divino judicio obti-

gere deprecatorcs, causa cecidit quisquis talcs oflcndit ac-

tores. Paradisus illorum reccptat amicos, inimicos hausit

intbrnus. Constat ain die illa Sodomis remissius forc quam« illi civitati *» cujus pulvcrcmc pedibus excusserunt suis.

In qua oraverc domo, mortuus revixit; cuique pacem ap-

precati sunt, omnem ademere metum.

XX. In -Egyptum reccpti fuere, periclitanti succur-

rerunt : horribilem solitudinem ingressi, accensa in modumcolumnae face illustrarunt; quodque subierc mare aequutn

et jus docuere virga et verbere, quod mente sensuque care-

ret; in ardentem fornacem conjecti^ infuso rore restinxere

flammam; in quem detrusi fuere lacum descendit Ange-

lus, docuitque jejunare feras,

XXI. Sal teme illorum Ecclesia est, terram condivit ut

incorruptam servarct; eo mundum Conditoris dextera as-

persit, ubicumque is habitabilis est : sic nempe ratum ipsi

fuit, ut sicut coetus ille, cum sit Adac proles, aliquid undi-

que decerpsit, vicissim ubique in communem orbis terroe

utilitatem disseminaretur : dispersus tamen ille se collegit,

collectusque so diffudit, ut e rcbus omnibus tractum bono-

rum suorum iu se reciprocaret, unde mox pleniore alveo

ad eosdem redundaret.

XXII. Justorum doctrina positas ad ortum gentes illu-

minavit, inde lucem accepere qui occasum spectant populi,

*Luc. x, 12.



3q8 »• EPHR^M SYRI OPERTJM CLASSIS VIII.

illorum opera Boreales revixere nationes, et Australes ip-

sorum imbutae disciplina sapienliam didicerunt. Cum coe-

lum conscenderent, patuit via; cum in pelagus descende-

rent, cessere fluctus, siccata sunt freta. Mysterium quod

Apostoli parabolis involutum accepere, cunctis exposuere

gentibus, claramque ejus notitiam per omnes dissemina-

vere regiones : mundus evangelium complexus est, vitam

sibi ab illo spondens opem et salutem.

XXIII. Cum aliquando ex eo quem dixi coetu quidam

curru vectus aetherem transcenderet, rei novitate excitati

confluxere coelites, alienigenam in decretas sibi regiones

translatura spectaturi. Obstupuere homiuem Juto argilla-

que fictum, coelesti nunc lumine circumfusum per aerein

vehi. Quem ergo dices iliorum sensum fuisse, quando re-

rum Dominus nostras miseratus aeruinnas ipsis videntibus

descendit in terras, corpus induit, mox nube receptus

homo Deus ccelum conscendit, atque superis iuierisque

jura dedit?

XXIV. Angelos ex igne spirituque delibatos obstupe-

fecit Elias, eo quod gemmam in limum demersam suavis-

simo nihilominus odore spirantem gestaret, quanquam

longe majore admiratione pcrculit Opificis sapienlia, quae

ejusmodi formaverat margaritam : hacc proprio vocabulo

virginitas appellatur, quae nostram nobis sortem gratulan-

tibus Angelis, genus nostrum extulit, et coelitum ordines

ad admirationem traduxit. Magnum paratur virginitati cer-

tamenin terra, nec porro minor in coelo corona.

XXV. Charitas et scientia, comite veritate, mentem sur-

sum elevant, eiquejiovam foenerantur lucem, cujus ductu

alta arcana speculari assuescit. Paradisum desideravi, doc-

tus comperi portum esse paratum enavigato mari et hoste

debellalo illuc appellentibus. Magne Deus, qui mihi Pa-

radisi notitiam tribuisti, accessum, quaeso, ne deneges.



SEHMO XII, DE PVRVDISO KDEN VII. 699

SEKMO XII.

DB PARADISO EDEN VII.

I. Qulcumque vilnin ducitis miseram, diviuis auimumcondrmale promissis; non onim ad illa prxstanda Cet im-

potens remunerator, cujus ajrarium majus cst quam ut dc

e jus constantia cuipiam ambigendum sil. Filium pro salute

nostra nobis tradidit, ut pro certo haberemus et corpus

ejus apud nos mansurum, et datam fulein nunquam ab ipso

deserendam. Corpus dedit, dedit cum corpore thesauro-

rum suorum claves, professus eos nobiscum habere com-

munes, nobisque proinde repositos.

II. Sol occidit, incumbentibus tenebris quisque se somno

dedit, redit postera dies, omnes discusso sopore surgimus;

mysterium esl, unius videlicet noctis spatio nosler a nobis

Judex dirimitur, statim ac diluxerit ipsum jam adesse sen-

Solliciterem

vestram agite, fratres, neve torpori et

inulili otio vos ipsi dcdatis, existimantes longo vos adhuc

distentum iri certamine vestrumque proinde judicium diu

protrahendum. Nostra nos fata ecce premunt,,' nostrisque

observatur oculis supremae diei species, ut in prospectu illa

esse videantur.

IIIQuicumque

inmoerore

luctuque jacetis, vestram sus-

tinete sorlem tantisper, dum a Paradiso, quo tenditis, ab-

estis. Cum indictum iler emensi eo appuleritis, peregrino,

quo locus perfunditur, rore veslrse tergentur sordes. Felix

in eam stationem appulsus vos ad eam,quam dolor ademit,

jucunditatem evocabit, concessa requies terminum labo-

rum statuet, corona beabit. Esuriem depellent poma su-



ÔO S. EPHRJEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

mentem purgantia, sitim reslinguet nectar depulsor er-

rorum.

IV. Felicem pauperem, qui in illam respectat oram

circum undique fartam opibus; uniones et lapides pretio-

sos,quos nostrafert regio, ejus loci dignitas non admiltit;

sua adyta putat talibusinquinari quisquiliis, ut si quis geui-

mas et margaritas illuc importet, terram puram et sanctam

profanis et immundis mercibus temerasse videatur.

V. Viri foeminaeque pura prodibunl amicti luce, pva>

sens gloria veteris nuditatis ignominiaui obliterabit, turpes

membrorum motus subsident, concupiscentiae lutulenti

fontes obstruentur, excutietur iracundia, et anima lolio

depurgabitur, quasi triticum in Paradiso voluptatis satum.

VI. In beata illa regione exultabunt virgines : Eva laeta

videbit exterminatumSerpentem, qui venenum ejus au-

ribus olim infudit; illam porro conspicata ficus ovabit

«Tuam retracta, dicet, insontem pueritiam; memoranda

dies illa vide ne mente excidat, quando nudata perfugium

quaerens, in sinum te meum conjecisli. Euge, nunc lauda

Optimum, qui te, qua niles,purpura contexit. »

VII. Illic illustres juvenum acies victoriamsibi

mutuogratulabuntur : Josepho plaudeut, qui irapudiciliam in in-

sano pectcre ferventem caute vitavit, et feliciter elusit

aMacte animo, juvenis qui aspidem inproprio cubili elisisti,

quando Samson ille leonum terror a vipera prostratus ja-

cuit, capillorum insuper abscissionem passus, et Nazare-

nis insignibus spoliatus. »

VIII. In illa beatissima regione foeininae conjugalis viLr

incommodis periculisque defunclae respirabunt : quali pu-

tas gaudio triumphaturas cum, post puerperii dolores, et

exantlatos in educatione natorura labores, aspicicnt parvu-

los suos, quos pridem extinclos tanto cum luclu acerbis-

simaque comploratione extulerunt ac tumularunl, modo



SEMIO XII, DE PAIUDISO BDEN VII. Ôl

vivos veluti teneros agoos per Paradisi areolas oberrantes

purpura nilentes, subliuii gradu localos, et factos, oinni

detcrsa labe, Angelorum cognatos !

IX. Laus sit pio Domino et gratia, qui subolescentes

pueros in j)rimo aetatis flore decerpsit, velut postremos se-

ncscentis autumni fructus, quos mox in primos transmu-

taret hortoque suo transcriberet; novum \ides spectacu-

luin, poma sibi congeneres fructus legunt, et agri primitia3

ab agris deineUmtur sui similibus, adeo decerpti decerpen-tibus sunt puritate pares.

X. Ad Paradisum appellite animum, senes; confldite,

aillaute Paradisi aura, ellata vobis repubescet aetas, annis

labefacta species reparabitur; ejusmodi metainorphosim

adumbravit in sua facie Moyses, quando detrita senio oris

vcnustas refuso diviuitus vigore reviruit : quo quale aptius

symbolum exhiberi debuit, unde intelligeremus victi cor-

poris reviviscentem in ccelo decorem ?

XI. Justi siue labe nitent, quia omni noxa vacant; nullo

aguntur furore, quia nulla inflammantur ira; neminem fal-

lunt, quia simplices et ingenui sunt; nec Iaedere nec laedi

possunt; odisse nesciunt,quia nec invidere norunt; nemi-

nem calumuiantur, quia neminem accusant.

XII. In ea positi altitudine felicitatis atque gloriae lorti

pro fide martyres, et ad fidem conversi torlores, stalum et

locum corporum suorum repente mulatum spectabunt et

obstupescent, suavissimo placidissimoque olioperfruentur;

cxtrinsecus clara voce, intra animi puritale nitebunt, cor-

pora patente aniinae lumine clarescent.

XIII. Quibus pedum aut manuum vitio nec incedere nec

reptare prius licuit, jam per aerem volitant : sed et oh

qualis caecos ac surdos manet illic felicitas, quibus astra

videre et audire sonos eatenus negatum fuit ! qualem enim

putas, quam solidam, quam liquidam voluptatem eos haus-

xxxvin. 26



Ôi LPHEAM SYRl OPEEm CLASSIS VUI.

os a natura loci deliciarum mi ! qualis oculos

faufaruu ciesexhilarahii! qualis aures

Tum inslrumentoruin c< is rccreabit 1

Xl\ . Probus quisque, qui i. putabit rnale-

.Q queruquam jacere, hunc enimvero Pa-

adprec sequuntur pede : cui

«emper d. ia et contuui . ..lorum, huic

; : ..'.i:j . .:. ...? j uichritudinu aspeclus reservaiar : qui toimi

>.. . c. r Utt m mil g .: . ;... .: uit . hi:

..> mcmbra sua\i>>iun

liqooris rivi influ

XV. Puelia caducam perosa coronam in eo quem prse-

oplarunt justi thalamo clara micabit luce: iucifuga namque

opera < . gines quae a virorum ct

quiis sequestrata: inem pie coluerunt, coelitum con-

ne epuloque frueni .ulantibus Angelis, Pro-

tlauden

. imina sibi in \iclum quolidianum de!

Danielis iniil; juem idcirco reges deposilo d

demale subi.. e adorarunt, huic Paradisi ar-

bores, quae Prophetae praestiterunl pri

-mquesuaamoeui; ein.1 umbra quielem invitabunt; matutinum ro

suis exceptum frondibus, pomaque e suis pendenli.

oHerent.

. pedes sanctorum lavit, illo perfundetur r

. .los colliget fructus dextera egentes sublevare sueta. Pa-

rad pedes certatim am-bient, <: ; jlari

j

\\JlI.Sob;. r >erantia?que sLudiosos Paradisi pal-

ilerunt. Qv

si virginitaLem ab> jnt, lales in suum c

trahunt sinum ca. • ihori luxum et d

conlinentiae castitatique postposuerunt.



SERMO XII, Dli PARADISO 11)1N VII. Ôd

XIX. Marly res illic suas preferent coronns praeterito cer-

tainiiic parlas, quando pro Doiniuo luannoruin asperuati

minas, impavidistriclis gladiis

rogisqueardcnlibus occurrc-

runt. Quasi micanlia sereno ccelo lidera iulgebunl soptcm

fratres filii lucis, (|Uoruui magua triuinphi pars ad gloriam

uiatris redundavjt; omnes quippe pnri virtutc lyranni fu-

m, decretaque riserc supplicia.

XX. Fclices oras m quibus piae ibcminnc a servitio sanc-

toruin fatigalac rccrcabuntur. Ibi vidcre erit viduam Eliaj

hospitani in hortuui deliciarum reccplain, ct Paradisi ar-

bores C ubstitulas, subductisque hydriac lecythoque,

alimcnla mioistrantes ei quaa pauperes aluit.

XXI. Nullum illic olus inutile, omncs feraces sunt plantae

talihus pa>tieibis repubcscunl, tali odore afllatireviviscunt.

Ejus ncmpe ilores legentibus mortis pharmacum profun-dunt inexhaustum thesaurum. Nemo illic fatigatur, esurit

newo; nullus rubori locus, nullus errori adest nec pconi-

tentiac : undc abest peccatum, et acrumnis, incommodis bel-

loque pax et beata succcssit quies. Non illic senectus, non

mors, non funera, ubi filiorum procreatio cessabit.

XXII. Nulla hic animum mordet cura , nullus laniat mem-bra dolor, nullus concutit agitatque terror, nulke instruun-

tur insidiac, nullus denique tergo incumbit hostis, ubi pug-

nam diremit palma. Ipsi sibi muluo hellorum fincm sine

fine gratulabuntur, reddilamque coronam et pacem sem-

piternam.

XXIII. Cum oculis forte meis Paradisi species incurrisset,

haesi subitomoerore profligatus; inde mecum ipse revolvens

miserandamclademmeam,meique similiumcommunem vi-

ccmlamenlabar : « En,aiebam,defluxeredies mei,quasidies

una transacti sunt et evanuerunt; rcpenlc raplus raplum

non scnsi, tot scilicet malorum concursu perculsus dolori

succubui meo ; en periere mihi omnia, corona, nomen,

3\ Hli< w



4o4 S. EPIIRjEM SYRI 0PERUM CLASSIS VIH.

^loria, diznitatis insignia, lucida domus, et regalis mensa.

Nae ille solus beatus cui obtigit talibus potiri bonis.

XXIV. Vosprecor, filii lucis,

casum meumvidete; ves-

tris, oro, lacrymis unam hanc redimite animam, unde

mihi nova accedat causa laudandi illam Majestatem cu-

jus dextera ad ulrumque porrecta manet, poenam juste

repetens, et gratiam misericorditer tribuens; mihi, precor,

contingat ut, ingenua erga me utens clementia, misericor-

diae mihi suae profundat thesaurum. »

XXV. Illam intrare regionem prohibetur quisquis amari

nonmeruit; nec ego me tali honore dignor: mihi si dabi-

tur perfugium in Paradisi pomcerio, majora non appetam.

Paradisum esse dico magni divitis mensam, poma caduca

legam, eaque extra Paradisum cx gratia comedam, ut in

me illud compleatur : a Gatelli comedent sub mensa do-

» minorum de micis 4. »

XXVI. Tum vero intelligam quod in actis noti illius

divitis legi, qui decidua a prandio panis frustula inopi esu-

rienti negavit : cernam item appositas Lazaro in opulenta

mensa dapes; ignea contra fame tortum immitem divitem.

Inde fiet ut tua ab extra fremens me terreat justitia, et ab

inlra spirans gratiae tuae aura reficiat.

XXVII. Te, summe Deus, precor quaesoque, meis favc

votis, et jube me in pomoerio considere, ut ejus regionis

incolis propinquus fiam, et invidiosus exlernis. Speclare

quis potis est gaudium et Paradisum ? Merces repensa justis

receptis me meae ignaviae redarguet, poena inflicta relictis

iniquis quanta in me usus fueris clementia declarabit.

XXVIII. Qui oculi loci aspectum sustineant, vel quac

aures ferant voces inferum supcrumque resonantes, modoiniquos contra acquissimum Judicem in gehenna vocife-

rantes, modo justos immensas pio rcmuneratori gratias

1 Matlh. xv, 27.



SEltMO XIII, DE PARADISO EDEN VIII. 4°5

agentas? respectabunt scilicct se mutuo partcs, et mani-

festl fient singulorum opera, tum bona ad laudem, tum

mala ad ignominiam cl probruni.

XXIX. Ne mea, quaeso, acta in illa lucc cxponantur; qua

quidem iu parte despicabiles admodum sumus, et despi-

ciondi, dum crimina nostra tibi manifcsla aliis occultare

connmur. Me miscrum, qui personaruin rcrumque priva-

taruin rospcclum niihi feci Dcum ! Avcrtc malum, precor,

ct propilius praesla mihi ut tc timeam, revcrear ctcolam,

quia benignissimus cs.

XXX. Qucm tu tibi fecisti Deum hunc erubescis, si

tuus ab illo deprehensus fucrit error; hunc limes, perpe-

trati criminis conscius. Hujus notac homo laudabile etiam

opus laudis appetitione corrumpit; quisquis hoc vitio la-

bjrat servorum servum se facit. Bonus impedimenta sus-tulit, quo minus id quod placebat facere possemus : ipsi

met concessam libertatem alieno subjecimus arbitrio. Quid

hoc est consilii ? Siccine majestati tuae, Deus, quem ipsi

creavimus dominum anteferemus?

SERMO XIII.

DE PARADISO EDEN VIII.

I. Cum ca quoe in actis noti illius latronis leguntur, ad

aures meas pervenissent, gaudio cumulatus sum maximo,

ct anima proesertim mca, quoc prae vitiorum multitudine

in luctu ac squalore jam pridem versabatur, quaeque ma-

Iorum consolationem nullam inveniebat, spem concepit

nKiximaui in eo qui lalronis adeo misertus fuorat unice

collocatam; conlidensscilicct se olim,' ut latroni conces-



/Jof) S. EPHR/EM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

sum cst,Paradisumesse assecuturam, cujus me vel nomen

mirifice recreavit, el onjnes, quibus angebar, curae sollici-

tudinesque consedere. Quamobrem remissis animo habenis

ad Paradisi felicitatem liberius contemplandam lubens

contendo.

II. Tabernaculum ibi lucis sedesque splendidissimaspro-

spiciens, auribus accepi vocem, ter beatum fortunatum-

que latronem, quod Paradisi claves gralis sibi compara -

verit, praedicantem. Hunc proinde inibi praesentem adesserebar; sed mecum reputans, non posse animam a suo vasc

ac receptaculo, corpore videlicet, sejunctam Paradisi de-

licias sensu percipere, in ipso loco jucundilatis laetitiaeque

pleno tristitiam cepi maximam, quod arcanorum scrutatio

omnis irrita mihi esse atque imprudens videbatur.

III. Latronis itaque status mihi quaestionis faciendae occa-

sionem praebuit : si nimirum anima absque corpore videndi

audiendique vi polleat, cur eadem in illo inclusa detinetur?

si vero seorsim a corpore ejusmodi sensu careat, ncc vivere

possit, cur illo pereunte non morilur?

IV. Equidem anima sine corpore videre non potest; id

enim peculiare corpori est, ut si hoc luminibus orbelur,

illa etiam aspeclum amittens, dubiis vcluti manibus viam

cum eodem praetentare cogatur. Ex quo sane evincitur, al-

terum allerius exigere consortium; sicuti cnini anima cor-

pus indiget ut vivat, ita et corpore anima ut videndi au-

diendive munere fungatur.

V. Rursus si corpus obmutescit, anima quoque sine voce

consistit, sique illud ex diulurna aegritudine delirare con-

tingat, desipit et anima, quae etsi a corpore sejuncta in se

etiam ipsa recte valeat, corpori tamen unita, condilionem

ipsius sequatur necesse est, eo plane modo quo infans in

utero materno constilutus parentem consequitur ; ex eo po-

tissimum, quod discretionis expers est atque sermonis.



S! TMO XIII, DB PVIWMSO FT»E\ VIII. /,07

VI. Si ; eerpore pneruti aflimo inha ns tum

itis, 1 11111 socli cnrnoris eogmliohe cnret, co imîs

ab sojunctn debilior ad percipi»*ndiim <Tit iniclli-

oiijeqtio inops, eum ex se ntdlos, quifous utalur, sensus

i, ct nonnisi j>cr corporis sp< tqne inttruiae&o

videat, audiat, cogitatumquc proferat.

Vff. Eqoidem laudata deKciarnm sedes null.im rerum

palitur inopiam, sed plane cumulaleque perfecta cst ; unde

animnc soli sensuum coguitionisque Bxperti, cui proptcroa

quam multa desint vides, illuc fngredi non licet, nisi in re-

•urrectionis dio, (2) cu:n scilicol corpusomnibus snisexplc-

tum sensibus ad absolutionem perfectionemque perducetur.

\III. Praeterqoamquod, cum sapiontissimus mundi con-

dilor Dcus ad nominis sui lnudcm corpus humannm vcluti

inum effinxisset, ntillius id sanc vocis aul sermonrs com-

pos fuit ante inflnlam in ipsnm animam, qiue ubi canlus

movit, voccm dedere fidcs, pcr quas et ipsa sermonem au-

ditu facilem obtinuit.

IX. Adamum itaque perfcctum erpletumquc oinnibus

suis numcris ct partibus Deus in Paradisum transtulit : nc-

quc cnim sine corporc anima, vel corpus animae expcrsilluc

penetrare potuit; sed ambo siraul orani sciliccl cx parlo

perfecti integrique scdcra illam, in qua niliir ad recle bea-

l^que vivcndum dcsidcrcs, adivere, qucmadmodum et una

sordibus afFecli indc excesserunt; atque adeo liquet arabos

simul in die resurrectionis illuc rursus ingrossuros.

Adamo namqije haud sollicilam ParadiM custodiamagentc, limen fraudulentissimus prnedo inlravit, poraisque

cjus loci, qua3 alioquin homines cursim surripuissent, mi-

ninio curatis, ipsum pomarii custodeffl alque colonum rapuit

perdidilquc, quem Dominus noster ad qunerendum egressus

in inuTos descendit, rcpertuiiKjuc inde eduxit, admisitque

in Paradisum, hoc est, io mansiones optalissimas, quac in



4o8 S. EPHRiEM SYRI OPERTJM CLASSIS VIII.

ejus pomcerio occurrunt, ubi justorum animae confidunt et

amica sua corpora expectant; ut, cum aditus sibi in Pa-

radisum palefiet, suis conjunctae corporibus clament : « Ho-

sanna ! benedictus qui Adamum ex inferis eduxit, ct in Pa-

radisum una cum pluribus intromisit. »

SERMO XIV.

DE PARADISO EDEN IX.

I. «Militia est vita hominis super terram 1, » et in Eden

corona gloriae asservatur; nobis scilicet resurgentibus, co3-

lum terramque renovabit Deus, creaturas eximet in liber-

tatem, easque nobiscum exhilarabit : terrae siquidem com-

munimortalium parenti,quam propter peccatoresnon semel

ignominia atque execratione affecerat, optimus ille, justo-

rum causa, benedicet, et cum filiis nutricem instaurabit.

II. Calicem miscuit Diabolus, sua omnibus mortalibus

pocula porrexit,laqueos tetendit et retia, ut pios et probos

perderet, spinas seminavit et noxias herbas. Bonus in Pa-

radiso succos amaros in dulces servis suis convertet, coronas

reddet splendidas, et quia crucis improperium portarunt,

praeteritam ignominiam gloria compensabit.

III. Si tibi forte sedit arborem vitae conscendere, en illa

tuis occurrit pedibus, submissisque ramis, et cur vato verticead ascensum invitat; pulvillos capiti component floribus ver-

nantes rami; humilis est, flectitur et contrahitur, hospites

fovet et mulcet, non aliter quam uterus maternus infantem.

IV. At tu cuinam credes visum in arbore triclinium om-nigenis instructum dapibus, autopsonia undique certo or-

1 Job, vii, i.



SEEMO XIV, DE PAItVDISO EDEN IX. 4°9

dine importata aggestaque poma famis sitisque remerlia roris

pixides, florumque stromata lavanlibus opporluna ? Tenuis

et parvus essc non potest magni Principis lliosaurus, cujus

numino roruin copia a principio nala usque viroscit.

\ . Rcnidente ccclo, et sereno sub acre incohe in poma-

riis convivia agitant : prata gramen, poma arbores, cata-

stromata rosis ac liliis intexta pavimentum ornant. Quisnam

talia vidisse aut audisse se meininit, umbraculum pomis

structum in modum nubis capiti obtcnsum, aut floribus

tapoto toxtum, instar catopetasmatls, pedibus substratum?

VL -Equabili constantique amcenitate notabiles fluvii

totam circum rcgionem alluunt, quorum alter te venicntcm

statim excipicl, mox inde digrcdienti alter occurret; tuo

praeterea advontu laeti incolne, alter pomorum calathos, nec-

taris alter calicem ofTeret, alius vas rore plenum; alius opo-

Lalsama porriget, abluet ille, iste te unget : specics odoralac

hic ad narium oblcctaracntum uruntur, illic ad aurium

voluptatem funditur suave melos. Mirare et lauda Proto-

plasti Conditorem, qui ad tanlam felicitatera ipsum con-

diderit.

VII. Spirantes aurae lenes undiquc Martham ct Mariamrepraesenlant, dum ad rainisterium discursant : illud quippe

triclinium convivis vacuum nunquam fuit; intelliget enim-

vero Marlha, cuinain olim domestici ministerii laborem

aegre ferens obstrepere ausa fuerit; eum videlicet esse dis-

cet qui convictores suos vocat ad epulum, ubi famuli citra

laborem ministrant.

VIII. Aurae quippe conglobata? alise cibum, potum aliae

suppeditant; quod illae ministrant, opimat; quod istae

ûndunt, ungit ac lavat. Piem novam audis, flatus excu-

lcnta et poculenta fcrentes , fundentes rorem et oleum

ineple tamen rem certam negabis. Quas enim audis aurae

spiritus sunt, nec substantias a concrctione corporea secre-



/JlO s. EPHIUEM sym operum CLASSIS VIII.

tns corporeo modo afficiunt : quamobrem nec mirum si ab

ea epulari accubatione longc distat labor, sique nec manus

fatiganlur nec dentes, neque stomachus gravalur; singulare

est et admirabile epularum genus, ubi cibi polusve copia

faslidium non generat, nec officit jucunditati largitas;

constat nimirum sinc cibo saturitas, ct sine potu hilaril

ubi omnia spiriluum minislcrio transiguntur.

IX. Jam salis isluc arcanum in arvis plane dcscriplum

habes. Terra sparsum semen excipit, mox diffundit; vcn-

tus herbcscentem cx eo viriditatem fovet, adultam culmo-

que ereclam suo vapore alit, donec gravidala frugem pariat

et fundat. Quidni idem praesient aurae benedictionis segeti

ratione praeditae et u materia secretae? Quod enim a corpo-

rea concretione remotum est, hujus cibus corpus esse non

potest.

X. Aurae igitur intelligibiles inlelligentium mentium ali-

menta sunt; in hunc sensum dicta accipe, quod audis tibi

odores suaves parari, opobalsama odorata, opiparas dapes;

indeque intelliges Paradisi cives nec ore nec mauibus ad

cibum potumve sumendum indigere : torrens nimirum in-

telligibilis voluplatis illis cibi, potus et vestis sustinet et

supplet viccm.

XI. Rem oculis repraesentat tritici spica, quam nosira

profert terra maledicto subjecta et sentibus horrens; fru-

gem illa, ut supra tactum est, a vento concipit, supremo

id rerum Moderatore jubentc; vitalisaura laclat utramque,

et quasi porreclo ubere nulrit et perficit, unde haberemusob oculos imaginem epularum quibus beatissimae menles

mortalis concrelionis expertes sustentantur.

XII. Et sane cum frumentum noslro datum corpori ali-

mentum, inque rctrimentum magnani parlem excer»

dum videas ambientis aeris, utique incredibile videri non

debet fieri posse ut substanliis incorporeis cibi naturae sua3



SERMO XIV, DE PARADISO EDEN IX. Zj 1 *

congcncres et liquores subtilissimi r\ adyto Paradisi per

puras auras subministrentur et allluant.

\III. Ai:

r alit ignem. «( irspiralin aerii omnia: siqur ob-

Kcias a8ri impenetrabiles esse abditissfmos lerrre recessus,

discc aeris infltiMiin et vini insinuarc et pervadcre intitnos

quosquc teme sinus: aetherea niinirum aeris natura com-

munis esi rerum parens, se tota totum quidquid cst lactal

et nutrit, ab illa suspensa sunt omnia, ipsaque ab illo cx

quo nala sunt omnia.\i\. Errorem jam damnasse sunm Chaldxos credo,

quod astra tanti hactenus fecerint, ut ea cssc animaui

lmindi aSstimarent, eorumque vi \ivere agiqin omnia. Cre-

diuius cnim al> aere scu a?lhere contineri aliquc solem ct

rcliqua lutnina, pecudcs et bomincs, plantas ct scmina,

cum, sicut mox aiebam, videamus aeris ductu ali ignemsidcrum cognatmu.

XV. Age vero, aninia ulique aere nostro non indiget,

pnetervolat enim : eadem est corporis columen, quod totam

ejus sustinct cnmpaginem, alimentaque altori nostro sup-

pcditat, et noslrum foccundat agrum. Qualem animam esse

dixisti, talein imaijinarc Paradisi a?thercro, scu aerem sub-

titem et defaccalum; hic substantiis a materia sccretis con-

gruentem minislrat victum et ornat convivia : per hujus-

mcdi aeris regiones cogita beatissiinas mcare mentes, et in

eumdem se immergerc; immensae quippe voluptatis est

interminabile pclagus.

XVI. Paradisi exhalationes per se sola? medicantur esu-

riem, uti sitim indc cxpirantes aurae; tanta porro est animi

voluptas, ut in subjectos sensus redundet, eosque infinila

rerum jucundissimarum variclate delectet. Quos ergo ea

gaudii oopia beatos facit, nulla perturbat cura ; majcstatis

namque admiratione capti, ad ejusdem conlemplationem

perpetua mentis contentione feruntur.



4l2 S. EPHR/EM SYRI 0PERUM CLASSIS VIII.

XVII. Dum prnesens agitur vita esuriem corpora pa-

tiuntur, et appetunt cibum; cum autem vivere desie-

rint, exanima sine sensu jacent, ut anima eorum famem

induere videatur; omne tamen alimentorum aspernata

genus, de illo unice saginari petit quo omnia alunlur et

vivunt , cujusque claro intuitu se quandoque beandam

confidit.

XVIII. Corpora modo in materiam immersa ad puri-

tatem tunc et candorem animae assurgent ; nostri vero pars

melior anima facultates suas ita expolitas accipiet, ut men-

tem nobilissimam hominis partem plane assimilet, et ipsa

mens perturbationibus nunc obnoxia, perfecta et constanli

pace potiatur, divinae facta similis naturae.

XIX. Praestat corpore anima, et ipsa excellentior est

mens, et mente incomprehensa Divinitas. Sua corporianima accommodabit ornamenta; cum anima suas mens

communicabit dotes, mens ipsa ad Majestatis archetypum

conformabitur.

XX. Gum audis corpus ad animae dignitatem promo-

vendum, et animam in mentis decorem assurrecturam,

mentem vero in divinam transformandam naturam, disce

tuos moderari motus, amorem praecipue ac timorem, et

ubique tenere modum ut otium otiosum tibi non sit, nec

sine utilitate labor.

XXI. Quocirca si forte cibi potionisque voluptate ca-

peris, intemperantiae tuae sugillatorem senties Moysen, qui

montem subiturus nullam reficiendi curandique corporis

cogitationem susccpit, ut et a potione remotus formosior

evaderet, ct deficiente cibo mirabiliter saginaretur. Vidis-

tin' unquam hominem qui stomachi vacua compleret sim-

plici oculorum obtutu, indeque ori incredibilem venusta-

tcm conciliaret; quive ad humoris cxplendum desiderium,

curandumque cutis nitorem adhibcrct canlum? Moyses hic



SERMO XIV, DE r.YRADISO liDJ-X IX. l^\0

fuif, qui psalmoruni concentu vires corpori, ori claritatem

procuravit et auxit.

XXII. Quid isluc csti'in quod tandem excernitnr ? quodgulac conceditur? ejus certc recrementis oculis nil fcedius,

nnrihus nil gravius, onus alvo nil molestius, ct excessu vix

aliud corporia valetudini infestius*. GasLerum si epularis te

cxhilaral accubatio, et lautus ciborum usus pinguem te

facit, qualeui rcris obleetaticncm hausturuin nnimum ex

eo deliciarum pclago, in quo cjus facultates ab ubcrc Sa-

pientiac ldetabuntur; vcl quantam voluptalcm rcdundatu-

ram puram ccrncnlibus luccm a Patre per Filium difFusam,

el quam jucunda spcctacula cxhibenda justis?nec enim

talia quis unquam vidit : hi scilicct sunt quos audisti labo-

rassc, vigilassc, cum vitiis dccertasse, et omnes exorbuisse

diflicultatcs ; ipsi modo epulantur splendide, et inebriantur

torrente voluptatis defluenle a claro Divinitatis obtutu.

XXIII. Sic enim illa sc diffundit, ut nihil ipsi decedat

ita omnia complcctitur, et velut thesaurus comprchendit.

Omnibus proinde pro cujusque modulo se impertit, et velut

redaclo velo se conspiciendam offcrt. Clarissima et puris-

sima lux est, amoris sui abundantia omnia collustrat : ipse

quidcm in sc pleno orbe nitet; exiguum tanien esse oportet

quidquid extra se rebus quae vere magnae esse non possunt,

dispensat. i\on habet Genitor extra Unigenitum, quid ad

immensaa suai gloriaj radios non conniveat.

XXI\ . Allumen qualem quisque, dum vita manebat,

suis oculis perspicacitatem comparavit, talem moriens feret

ad cernemhtm Divinitatis majestatem; quales hic nactus

est aures, talibus uletur illic ad audienda suprcma) Sapien-

lias oracula; qualem hic adcptus fuerit altitudincm mcntis,

cordisquc amplitudincm, lalcm illic inveniet magnis cumu-

landam bencficiis.

XXV. Summus illc rcrura Dorainus sua dona cum su-



4l4 s » EPHR/EM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

scipientium qualitate metitur; vultus proinde sui lumen

nostris attemperat oculis, et auribus suas admodulatur

voces, et quibus se Iaudari modis velit ipse docet : sed

ct quibus ad beatitudinem ducimur auxilia ab ejus gratia

nobis afiluunt; ipsa vero gratia celsa sublimis nullius se

mancipat servitio, permeat sapores et condit, odores acuit,

colores illuminat, aninirX facultates versat; laudem ejus

buccinatores habet ccelilum choros, quos alit cantus, lux

vestit, et Divinitatis fulgor illustrat : divinae gratiae charis-

mata illorum corda meditantur, eructant fauces; ipsorum

quippe ora sunt sapientiae fontes, et pectora sedes pacis,

oculi veritatis testes; nec citra periculum est illorum

rationes disquirere, nec eorum praedicare laudes sine

quaestu.

XXVI. Utinam, Domine Deus, mihi meisque contingatinvenire relicta gratiae tuae frustula ! Dilecti tui obtutus bea-

titudinis est fons, ut quisquis in eum se merserit, omniuminde ciborum oblivia trahat; quisquis enim te aspicit, as-

pectu tuo saturus nihil extra te appelit : ea est immensae

pulchritudinis tuae vis.

SERMO XV.

DE PARADISO EDEN X.

I. Non tibi si adsit summa dicendi facultas, Paradisi ma-

gnificentiamenarrare queas ; nec si lingua disertissimus sis,

ejus ornamenta describere; sed nec si mente perspicacis-

simus sis, adhuc ineplus es ad conspiciendam ejus pulchri-

tudinem. Cum ilaque oculis impenelrabile sit quod intra

Paradisum conditur, quae extra posita sunt pervagabor ad-



SHRMO XV, Dli PARADISO EDIiN X. 4 J f)

mirabiiiHlus, (juo tandcm intelligam qiiam longe absim a

summo.

II. Aer a proximis suapte natura mulahilis, oinnes in Pa-radiso iuduit anni leuipestales, sic ut qnod habent optiinum

ab ipsis accipiat : quainobrem non ibi tristis aljget fcbrua-

rins ; ita viui omncm hicinis rclundit jucunda qobM tempc-

rics, ct perpetuo renidens solis fulgor in inaio nicnse qualit.

Sed ncc illic gelu torptdus riget dectmber asper borridus,

sed augusto mcnsi siniilis poinis ubiquc vcrnal ; talis ilcmjunius qualisaprilis; lcnibus auris calorcs suos julius iuitigat,

uli suos copioso rore scplcnibcr; rcliqui menses injucundi

ct horribiles mitescunt coulinuati junctique aeri Paradisuin

ainbienli, ejusque suavissimo lialitu suilusi.

III. Per oinnes anni menses soli fertilitas se movet, ple-

noque sinu ilorcs eiTundit, quibus pcr onincs anni lempes-tates corollas intexit Paradisi pedibus, caput attingere non

ausa. Non illuc iurentcs vcnti, uon turbines grassantur,

quippe ac pacis et tranquiliitatis sedes turbulentis ilatibus

impenetrabilis cst, illorum impctus elidentc qui Paradisum

obsidet vaporc, ne vidclicet ipsorum conlagione inficiatur

purissimus sether, cujus aura mortalibus vitam profundit

immortalem.

IV. Quam enim spiramus auram fcemina? quidam simi-

lem esse dixerunt duodecim nuptae viris; totidem namqueannum componunt mensss, a quibus illa opprimitur et gra-

vidalur.

V. Talis certe non est sacra et purissima regio Paradisi,

nec tales patitur congressus; infoecunda tamen non est, sed

suas profert fruges, suis congcnercs iloribus : aesluant in

bcatissimo illo solo fontes, facloque gurgite Iato greinio pa-

tcscunt in flumina vini, lactis, bulyri ct mellis. Commis-

suin deccmbcr diiTundit scmen, et clicit herbescenlem cx

eo viriditatem; subsequens mensis spicas efiert maturas;



4l6 S. EPIIRAM SYM OPERUM CLASSIS VIII.

insilit mox februarius, et adultam arvorum gloriam, de-

messa segete, aufert.

VI. Qualuor temporum mutaliones divisi in totidem spaliamepses efliciunt, Ver primas mitlit fruges, aestas maturat se-

getes, autumnus postremos anni foetus educit, relaxat curas

gaudium, hiems annum coronat, quietem et otium parit.

VII. Luna mutabilis multa mutat : ea nascente flores

erumpunt; eadem adulta plenoque jam orbe nitente, au-

gescunt et pubescunt; mox illa senescente ac demum nnlla,

illi flaccescunt et extinguuntur. Mensium exitus signat, et

eorum proinde interitum et ortum kalendae; est luna quasi

clavis, uterum naturoe aperit et claudit.

VIII. Paradisi stirpes et plantae suas singulae habent pro-

prietates, implantantur tamen aliae in alias. Florum duas

ecce vides propinquas species odore, calore diversas. Jamsi surculum ab altera resectum diflisso alterius ramo im-

plicueris, continuo insitus surculis alium a caule seu a cau-

dice florum speciem profundit : idem in pomiferis quibusve

stirpibus accidit; procedente. namque insitione continuo

apparent aliae frondes, alii flores, et alia poma. Paradisi

plantas foecunditas nunquam dcstituit, nec frugum interdi-

citur messis: hic primis foelibus proximi succedunt secundi

ac tertii, secundi primorum velut terga premunt, gemelli

quales alter alterius apprehendit planlam.

IX. Humana? hic sobolis propagalionem et perpetuam

seriem agnosce. Vides senes, juvenes et mediae actatis ho-

mines ; vides hic fcelum jam edilum, alios iliic prope eden-

dos. Qualem frugum in Paradiso periodum audisti, cur-

sum lalem in nostro genere observa ; per omnes videlicet

aetales decurrit, perque omnes hominum classes, senum,

juvenum, pucrorum et infantium. Parvuli ab ubcre pon-

dent, foetus in vcnlre formantur; simili, ut dixi, fluxu fc-

runtur, scriorcs succedunt praccoquis ct pcrmiscenlur



SERMO XVI, DE PARADISO EDEN XI. 4 l 7

Parndisi frugcs, perindc ut undn undam trndit, et cum

illa se miscet.

X. Bcatum ipse mccum diccbam reum; siquidcm ndconlinin Paradisi delatus in palroBum incideret, qui in cjus

pomoerio humilc lcctuin, ct pnrcum victum ei qunlicumque

condilionc transigeret; cum tnlin cogitantem perculit me-tut, nc quid perperara agerem dubitando num vitn functos

niedius inter Paradisum ct ignem locus cxcipcret, eoque

detenti carccre punirentursontes? Hic crnt hac in re scru-

pulus, cum nudio talia monentem : « Quin tu sequissimum

illum supremum rerum Dominum laudas, qui donorumsuorum prollucntcm ex tolo nunqunm intcrcidit, quominus

cliam nd peccatorem cxcurrnt, ejusque rigent nubes uti-

libus imhribus ngros? Quidni ergo tnnta bonitas illum

ignem pio humore perfundat, ejusque acerbilatem suo rore

reirigeret ?

' : »/v% : w%.a'

SERMO XVI.

DE PARADISO EDEN XI.

I. Pnradisi nurn suavissimus fons est, Adamus lac indc

suxit natus, eoqtie alimcnto crevit; inde nnimo voluptns

robur corpori, ori dccor ct pulchritudo mnnnbnt. Cumnutem violnssct mnndntum, conliuuo incubucre reo luctus

ct dolor, rerumnae et cnlnmitntcs, postremum, heu ! qunm

grnvis sarcinn senectus !

II. A Parndiso nbsunt isthacc omnin, nec voluptntis

hortum infestant frigus et aestus, et quac temporum vi-

cissitudinestristia

vehunt. Cum erô ad cum portumappuleris, illic tc omuium bonorum complexio icliciter

XXXVIII. 2^



4^8 S. KPHRiEM SYRI 0PE1\UM CLASSIS VIII.

excipiet, audies fidicines cytharis et tympanis mutuo cer-

tamine colludentes, ct ovanlium sociabere choris carmen

triumphale Hosanna canentium ; et laudantium Deum.III. Otium, securitas ac tranquilla quies ubique regnat,

muros et pomoeria a.4 tcrna pax obtinel. Cherubim Paradisi

custos tibi occurret, domesticis afFabilis et comes, terribilis

contra externis, iis scilicct qui locuin sauctum et purissi-

mum impuris manibus despicatum habuerunt.

IV. Sincera sunt ista, nec illita fuco; sed nec admixtamateriae, nec enim corpora sunl. Gave ea condemnes, quae

mortalis judicis cognitioni non subsunt. Quamobrem etsi

indoclis ad obviam vocum significationem haerentibus ler-

renus videatur Paradisus, hujusce tractatus subjeclum,

reapse lalis non est, terreno quanquam adumbratus; sed

locus purus, et a maleria secretus. Vocabula quidcm utri-

quc Paradiso communia sunt; at tu sacrum a proiano ex-

cernito : nec enim res arcanas et a sensibus abstractas

pingere cuipiam licet, nisi a conspicuis et patentibus colores

mutuetur.

V. Enimvero si Paradisi Conditor ejus magnificentiam

nostris non vesliret vocabulis, qua arte illius natura, pro-

prietates et ornamenta exponenda forent ? Quisquis ergo

ad hunc, quem dixi, scopulum haesit, et propriam ver-

borum signiflcationem, quae suprema Majeslas ad ipsius

captum profectumque usurpavit, inepte allendit, ejus auc-

toritati delrahit, ostenditque sibi haudquaquam salis

compertam magnam summi Dei benignilatem, qui sapien-

liam ad nostrae infantiae modos demisit; cum enim mor-

talis natura ab ipso immensum distet, nostra nobiscum

agens vocabula adhibet; ut nos ad suorum concepluum

intclligenliam promoveat.

VI. Ne tuam ergo mentem animumque perturbent ver-

nacula illa, quae in exponendis Paradisi deliciis adhibui,



SKRM0 XVI, 1)E P\nVTHSO idkn xi. 4 J 9

nomina; id enim factura crede, non quod terrenis ille

symbolis aut comparationibus egeat, quibus oxpressa ejii9

pulchritudo atque suavitas (it profecto perfatua, et admo-

dum filescit; sed quta rudis sdeo rftque hebea est nostro-

rum ingeniorum apies. ut tantam Paradisi prsestantiam

citra corporis species assequi dod valeat : oeque eniui

< jus radios inflrmis morUlium oculis iiitucri li-

cet ; quamobrem ineffabiles Paradisi volupiatcs noslrarum

Deus arborum figuris cxpressit, nominibusque iicuuni et

ioiiorum nuncupavit, utque spirilualia ipsa quibns Para-

disus constat oostro captui accommodarentur, ad corpo-

reorum quodammodo rationem traduxit.

VII. Coelum vides, indeque micantia astra admiraris?

atque illius terras flores isthacc suo splendore occullant lu-

mina, numeroque etiam superanl. Odorem quem Paradisus

exhalat, morborum aloxipharmacum esse deputa ad nos-

tram terram transfusum, veteri malediclo profligatum;

ejus scilicet loci exhalaliones antidola sunt veneni quo

rpens totam naturam infecit et corrupit.

\I1I. Bonus aurae bonnc vapor expiratus cccii inclemen-

tiam temperat, expiatque terram veteri delicto contami-

nataiu ; suo idem spiritfa mundum laborantem recreavit,

quando ei vilale pharmacum effudit.

IX. Spirilusnamque Apostoiorum ccenaculumconcussit,

mentesque nactus idoneas suo odore perfudit; inde suos

inslituit praecones, quorum opera ad erudiendos et convo-

candos quos suo convivio destinaverat convivas ulerelur ;

gestit enimvero videre suum multos celebrare triclinium;

ea est Dei in hominem bonitas et amor.



4 20 8. EPHRjEM SYRI OPERUM CLASSIS VIII.

v ww v w-v v-w v-v-v w-v w-v w-v w/v v-v v v-w- Vwv-w wV V-W » v-% v-v-v v*--v v-w i-w wv w-v

SERMO XVII.

D£ PARADISO EDEN XII.

I. Obsecroquaesoque, Domine, tua me bonitas luis prae-

stet dignum beneficiis ; aromatum ea est et odorataruin spe-

cierum myrotheca ; me misere esurientem illa reficiet : ejus

spiritu cuncla vivunt, et cui eo afilari contigit, haustaindc

voluptate omnem cibi appetitionem penitus extinxit : ea

est regalis inensae vis. Illum laudare memento qui in Pa-

radiso tale convivium parat.

II. Inde mihi incidit cogitatio, incessitque anxia cu-

pido sciendi quod ignorabam, quod scire autem verebar,

quod puderet haberi impudentem; quod ille mea; inspcc-

tor mentis comperiens, quaestionem mihi natam scite ves-

tivit et explicuit; dicenti fidem habui, quod enim volebam

totum expressit et exposuit.

III.Idporro

erat, quo indice Serpenti, quiProtoplastum

decepit, occulta veritaspatuisset ? Tum ille : « Serpens, re-

spondit, arcanum didicit, quod tamen ipse sibi ex ingenua

sua sapientia compertum credi volebat, audivitque DeumAdamo caventem ne arborem scientiae boni ct mali con-

tingeret ; hujusmodi praeceptum audivit veterator nequis-

simus,etprobe intellexit,indeque incauloagricolaefraudemmachinatus est, suasitque ut immaturos fruclus carperet

inde factum ut poma, quae maturo tempore decerpta vitalia

et salularia fuissent, perverso temporis ordine sibi morti-

fera evaderent. Veritatem callide tcxit, quippe qui non

ignoraret suis contraria promissis cventura protoplastis

mandatum violanlibus. Beneficium scilicet, si eo praeter

legem utaris, maleficium fecisti. »



I

SEIWIO XVII, DB 9ABADI80 EDEN XII. /f

i> 1

IV. Oziam regem sequere lempli penetralia impio tc-

mcrantcm; pontificatum infelix qnasrenat, regnum nmisit.

Adamus quaestUDI meditabatur, sua conduplicavit damnu.

Agnoscite, fratres, exprcssam iu adytis templi arboris vc-

tilaj aream, et in thure ab Ozia incenso pomum ab Adamodecerptum; lepra punilus rex, ignominiOM denudationc

Protoplastus. Scilicct inde malum erupit utriqne, undc velut

ex publicorcrario magnas sibi uterque opcs somniabat.

\ . Interea parabatur nostris mcdicina malis quam illc

demuni altulit iuvictuslsellator; quem Diabolus intuens iis

indutum armis quibus olim inslructum Adamum ipsc dejc-

cerat, novuni hostem derisit, nec intellcxit quocum adver-

sario negotium ageretur : quod enim Diabolo terribile ct

maximc pertimescendum fuit, lalcbal; palam prostabat

quod ejus alebat spem ; sed a sua miscr opiniouc falsus,

qni de victoria quasi jam parta triumphabat, conserta

pugna victus succubuit.

VI. Gcminas rerum Conditor scvit arbores in Paradiso,

arborem vikeet arborem scientioc, binos videlicet omnium

bonorum fonles. Duac nimirum sunt res quac hominem

Deo similem laciunt : vita morlc immunis, et ab crrore li-

bera sapienlia (3).

riM' lOMI TRIGESIMI OCTAVI.





.».%.»-»»•»»»»'» v. ». «MWMWfeMMMAMHMIMIWM4VIMIM

ANNOTATIONES.

Ajvnot. (i), pag. 370.

Ilicsanctum Ephrami uon loqui nisi de statu animarum post

extremum judicium, ex eo patet quod inferius dicat : « Quid

» ergoPcum vcnerit Filius hominis, etc. » Si enim ante illud

tempus non agnosceret medium quemdam locum ubi purifi-

cantur anima» i\ux peccata non penitus diluerunt in hac vita

pra?senti, nunquani in suo Testamento dixisset : « Mortui vi-

» vorum oblationibus juvantur;» nec discipulis mandatum

reliquisset, quatenus precibus, canticis, psalmis et oblationi-

bus funus suum prosequerentur.

Annot. (2), pag. 4^7-

Quando sanctus Ephroem dicit animas fidelium paradisi de-

liciis non fruituras ante judicii diem, mens ejus est, perfecta

tantum beatitudinis plenitudine, cujus etiam corpus sit par-

ticeps, beatas nunc animas carere. Quam ejus esse sententiam

ex eo constat, quod tam in Necrosimis, quam multis aliis in

locis praesentem justorum beatitudinem in coelis agnoscat, uti

videre est apud Cl. Ludovicum Muratorium in Dissert. de pa-

radiso adversus Burnetum, cap. xx.

Aioot. (3), pag. 4î.

Tractatus de paradiso Eden in quindecim sermones divide-

batur; sed tribus ultimis, utpoteomnino deletis, nullus captui

et interpretationi locus relictus est, ideoque omissi sunt.



CONCORDANTIABlBLIOTECyE LATINJE CUM GALLICA.

>0*4H

BIBLIOTHECA LATINA. BIBLIOTHECA GALLICA.

Sermo in eos qui in Clnisto obdcr- Ejusdcm fiagmcntum, tom. viu,mierunt' p. i4» p. 524 —325.

Sermo demortisrocordatione, p.55. Ejusdem fragmcnturn, ibiri. p. 5a5.

Necrosima, seu funebres canones, Eorumdem fragmenta, ibid. p. 209-

p. 4o —216. 246.

Sermones 11 et m, in sccunrium Do- Eorumdcm fragmenta,ibid. p. 288-

inini advcntum, p. 2^6 et 267. 5o2.

Sermo vn, de adventu Domini et <Jc Ejusdcm (Vagtnenlum, ibid. p. 5o5-

Anlichristo, p. 5o2. 5o4«



«xtltMtlMlVttV^tl »'.%» »»»-«.'».'»V-».-»».'«.'»«^-»^» W<

INDEXTOMI TRIGESIMI OCTAVl.

CLASSIS VI. —DE MORTE.

Skruo I. In patres drfunctos i. Pab'

.)

o II. In patre* defunctos n. S

Skbmo III. Iu eoa qui in Christo obdormicrant. 1j

vI \ D ortii cogitatiooe, sea debabenda semper in mente

die ezitai vitae. 3i

Saaiio V. Dc recordatione mortis, et de virtate, ac dc divitiia. 53

IfEGROSIMA. SEU FUNEBKES CANONES.

Cahom I. In funere episcoporum. 4*'

n II. In funcre episcoporum. 4«>

i III. In funere episcoporam. \o

I \ H.In funere episcoporam. /\6

Caroi V, In funcrc episcoporum. 4j1 k VI. Ia fanere cpiscoporum. 4y

i ^ II. In funere cpiscoporuin. 5i

Caboi VIII. In funerc episcoporum. 55

Cabob IX. In faaere presbyterorum. 55

In funcre presbyterorum. 5y

Cakox XI. In funere presbyterorum et monachorum. 6o

CaxoxXII. In funerc presbyteroruai ct diaconorum. 63

01 XIII. In funere diaconorum. (hj

. I

:

. . In funere monacborum. jo

Caboji XV. In funere monacborum. j4Cahoj XVI. In funerc mouachorum. ^q,

Ca*o.x XA II. In fuoere mooachorum. SS

WIII. In funcre clericorum. 8yI 1 \IX. In ruaerc clericoram. 02

Ca.io.x XX. ln fuuere clericorum. y5\ XXI. In funere clericoram. g6

« XXII. In funcre clcricorum. qS

1 XXIII. In funere clericoram. 09



42t> INDEX.

Canon XXIV. In funere clericorum. p a ,r, ll)2

Canon XXV. In funere clericornm. 10 5

Canon XXVI. In funere clericorum. 10 6

CanonXXVII. In funere clericorum. 10

-,

Canon XXVIII. In funere principum et divitis cujusque. Jbid.

Canon XXIX. In funere peregrinorum. i 10

Canon XXX. In funere patrisfamilias. n4Canon XXXI. In funere matrisfamilias. \\y

Canon XXXII. In funere mulierum. 120

Canon XXXIII. In funerc mulierum. \ 2 {Canon XXXIV. ln fuucre juvenum. \ 2 y

Canon XXXV. In funere juvenum. 12 SCanon XXXVI. ln funere puerorum. la o

Canon XXX^ II. In funere puerorum. Ibid.

Canon XXXVIII. In funere puerorum.

Canon XXXIX. In funere pueiorum., 5i

Canon XL. In funere puerorum. ^55

Canon XLI. In funere puerorum.

Canon XLII. In fnnere puerorum. 10GCanon XLIII. In funere pucrorum. i3j

Canon XLIV. ln funere puerorum. ^58

Canon XLV. Canones communes. 1. \Zg

Canon XLVI, comm. 11. ôCanon XLVII, comm. m. \^\

Canon XLVIII, comm. ir. \^ 2

Canon XLiX, comm. v,,

t

_,

Canon L, comm. vi. lbid.

Canon LI, comm. vn.

Canon LIl, comm. vin. i5<>

Canon LIII, comm. ix. j 55

Canon LIV, comm. x. i5S

Canon LV, comm. xi. iGi

Canon LVI, comm. xn. 167

Canon LVII, comm. xin. 170Canon LVIII, comm. xiv. 171

Canon LIX, comm. xv. 172

Canon LX, comm. xvi. ij3

Canon LXI, comm. xvn. hid.

Canon LXII, comm. xvm. 174

Canon LXIII, comm. xix. —Tempore pestia. 175

Canon LXIV, comm. xx. —Tempore pestis. 178

Canon LXV, comm. xxi. 181



INDf.X. 4 2 7

n LXVI, coinm. xxii. Fag. i8a

Caior LXVII, comm. xm. l8 4

\\ III, comm.xxiv. »86

\I\, comm. xxv. —Teinpore pesiis. 189

I n l.\ \ . coinni. xxvi. 190

r LXXI, comm. xxvn, 194

I LXXIi, coinm. xxvin. i<i<>

Caki 1 I Wlll, eomm. xxix. 197

> LXXIV, conim. xxx. 198

> LXXV, romm. xxxi. ll>id.

1 LXXVI, comm. ixxn. 200

Cv> iN LXXVII, comm. xxxm. ao5

( 'n \ LXXVIII, comin. xxxiv. 206

C.\mi\ LXXIX, comm. xxxv. 207

iiiip. xxxvi. 109

C \ 1 01 LXXXI, comm. xxxvii. 212

Caboh LXXXIi, comm. xxxviii. 2*5

Cahoi LXXXIII, comni. xxxix. 214.

Caxom L XXXIV, comro. xl. 2i5

Ca.\o?i LXXW et oltiiics, comm. xli. 216

CLASSIS VII. —DE RESURRECTIONE ET JLDICIO.

StBvio I. De resnrrectiooe mortuorum. 217

Sixmo II. Dc timorc Dei, ct consummatione sajculi. 22S

Skrmo III. In sccuudum adventum Domini nostri Jesu Christi 1. 240

SkrmoIV. lnsccundum adventum Domiai nostri Jesu Chiisti 11. 2 4 (3

Skiuo V. In sccundum Domini noslri Jesu Clui>ti iulventum 111,

scu de communi resurrectione, de pcenitentia et dc charitate. 267

Skruo VI. Parasneticus, in sccunduin adventnm Domini iv. 272

Skrmo VII. In secundum advcntum Domini nostri Jesn Christi ,seu scrmo ulilis dc poenitcntia ct judicio, et separatione animx

el corporis. 282

StRMO VIII. Dc secundo adventu Domini nostri Jcsii Cluisti vi, >eu

dt patienthi et consummalionc hujus sxxuli, ac dc secundo ad-

vcntu ; nccnon dc mcditaticne divinarum Scripturai um : ct quac

quantaquc sit quietis siltntiique utilitas. i88

Skrmo IX. De adventu Domini nostri Jesu Chrisli vn, alias sermo

in adventum Doinini, ct de consummatione sa:culi : et in advtn-

tum Antichrisfi. 002

Sermo X. De judicio et recufrectione. 5i3

Skbmo XI. In illud : Duo erunt in agro. 017SkbmoXII. De judicio et coropunctiooe. 5iS



428 INDEX.

SerhoXIII. De rerurrcctione el judicio3 ct dc regno cocloium, et

mundilia animae. Tag. 027

Sermo XIV. De die judicii. 536

Skrmo XV. De rcsurrcctionis dic 1. 5^5

SermoXVI.

Dercsurrcclionis

die11.

544Slrmo XVII. De timorc animaram.

CLASSIS VIII. —DE BEATITUDINIBUS.

Sebmo I. Seu bcatiludinum c;ipita lv. 55

Sehmo II. Bcaliludincs alisc. Capita xx. 55q

Sermo III. Dc beatitudinibus atque infelicilatibtis.

Skrmo IV. Dc niansionibus bcalis.#

5Cg

Sermo V. De locis bealis. 5jo

DE PARADISO EDEN SEUMOXES DUODECI.M.

Sermo VI. De paradiso Eden 1. Sj4

Sermo VII. Dc paradiso Edcn 11.

Sebmo VIII. Dc paiadiso Edcn 111.

Skrmo IX. De paradiso Eden iv. 5S6

Sermo X. Dc paradiso Edcn v. 3Sq.

Sermo XI. Dc paradiso Edcn vi. 5o5

Sermo XII. De paradiso Edcn vn. 599

Sermo XIII. De paradiso Eden vin. 4°5

Sermo XIV. Dc paradiso Eden ix. /\ott

Sermo XV. De paradiso Edcn x. 4 '4

Sermo XVI. De paradiso Eden xi. 4»7

Sermo XVII. Dc paradiso Eden xn. ^10

Axxotatioxes. 4^5

Concordaistia Bibliolhccac latinae cum gallica. 4 2 4

EXPLICIT INDEX.







m

O>

THE INSTITUfE OF MEDIAEVAL STUDIES

59 QUEEN'S PARK CRESCENT^NTQ - 5. CANADA

3765

Date post:	07-Apr-2018
Category:	Documents
Upload:	patrologia-latina-graeca-et-orientalis
View:	240 times
Download:	0 times

Caillau, Guillon. S. Ephræm. Opera Omnia. 1832. Volume 5.

Documents