+ All Categories
Home > Documents > Empresa Chiki Augustus 2009

Empresa Chiki Augustus 2009

Date post: 30-May-2018
Category:
Upload: empresachiki
View: 247 times
Download: 0 times
Share this document with a friend

of 20

Transcript
  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    1/20

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    2/20

    Meskos ku kualke otro idioma, Papiamentu tin un vokabulario amplio di palabra malu ku nos no por

    usa den publikashonnan manera esaki. Pero tin tambe palabra ku no ta palabra malu, pero ku pa hopi

    hende ta zona manera palabra malu. Nan si nos por usa sin niun sorto di reperkushon den e revista

    aki. Por ehmpel: impuesto.

    Pa definishon hende no gusta e nada ku tin di aber ku belasting, pero na mes momento e mesun

    hende ta ferwaktu pa gobirnu hasi loke e mester hasi. Ku kua sn, si no ta ku plaka ku el a kobra di

    impuesto for di komunidat?

    Den siglo 18 rei Fedjai e Gigante di Prusia a yega di bisa: Niun gobirnu no por eksist sin kobra

    impuesto. Anto mester kobra e plaka aki di e hendenan. E arte ta awor pa kobra di tal forma ku e no ta

    oprim e hendenan. Ke men, no tin sentido pa diskut riba rason pa manten un sistema di impuesto

    pa kubri nos nesesidatnan. E ta un obligashon inevitabel, pero e mester ta hustu alabes. Segun forsa

    nos komo siudadano i komo empresario kada un tin di aport na kaha di gobirnu. Esei ta sosod den

    forma di diferente impuesto esun mas ku e otro, pasobra por lo general ta konta ku esnan mnos

    pudiente no mester kontribu mes tantu ku esnan ku tin muchu mas pa gasta.

    Belasting f impuesto ta loke gobirnu ta kobra di su komunidat pa e perkur pa e nesesidatnan bsiko

    di su hendenan, manera un aparato gubernamental efisiente na sirbishi di e komunidat, un bon infra-

    struktura (aeropuerto, haf, ret di kaminda, etc.), un sistema edukashonal ku ta rindi, kuido mdiko, e

    sistema hudisial, etc. Esei tg no ta habri porta pa esnan den gobirnu yena e aparato gubernamental

    ku empleado di nan deseo sin ku e esei ta sirbi e sosiedat. E impuesto no tei tampoko pa tene un sek-

    tor pbliko grandi riba pia sino mester konstat ku ta mal gastamentu di plaka di komunidat tin. Pa

    e aparato gubernamental ta funshonal e mester ta mas chikitu posibel pa e kosta tambe mnos plaka

    posibel di komunidat. Esaki riba su mes semper lo keda un punto di debate. Sektor priv por lo general

    ta muchu masha krtiko riba e forma i sigur e fasilidat ku nos gobernantenan ta kere di por dispon di

    fondonan di komunidat.

    Kon ku bai bini, pa tur empresario ta nesesario pa nan ta altura di loke e leinan di impuesto ta preskrib.

    Pa definishon kada un di nos mester ta na altura di tur nos leinan loke den prktika ta algu imposibel.

    Hustamente pesei e edishon aki di Empresa Chik ta dedik tantu atenshon na e diferente sortonan

    di impuesto ku ta esnan mas relevante pa hende ta kana ku e idea pa lanta su mes negoshi, pero

    tambe pa esnan ku tin nan negoshi kaba i ainda kares di tur dato relevante. A papia ku boseronan di

    e instansianan ofisial ku ta kobra f kontrol e datonan fiskal (=di impuesto) di sektor priv, pero tambe

    di funshonarionan di instansianan ofisial ku mester sirbi komo fuente di informashon profeshonal pa e

    mesun empresario ku ta ku man na kabes pa atend su asuntunan atministrativo i fiskal.

    Anke tantu siudadano komo empresa ketu bai ta keha hopi di e kalidat di servisio na e instansianan

    ofisial lokal ku ta atend asuntu di impuesto i brdat ku tin hopi kos mas di drecha, mester konstat

    alabes ku nan a bin funshon muchu mih ku den pasado i ku nan a bira muchu mas atento i estrikto

    den aplikashon di e reglanan. Pesei ta kumbin tur empresario pa pone su mes bon na altura di loke e

    mester kumpli kun i pa buska konseho profeshonal pasobra alo largo esei lo kumbin e i su empresa

    mas. Ta di spera ku e edishon aki lo skapa hopi di nos empresarionan chikitu i mediano pa kai den e

    trampa di problemanan fiskal ku nan por a evit si djis nan tabata sa di antemano den ki labatiba nan

    ta hinka nan kurpa. Manera den hopi kasi ta konta, aki tambe ta asina: preven ta mih ku kura!

    22

    Impuesto ta un obligashon inevitabel

    Empresa Chik

    ta un publikashon di

    Kmara di Komrsio i

    Industria di Krsou

    Su meta ta pa inform i

    eduk empresario chik

    pa e por sigui kontribu

    na desaroyo

    ekonmiko di Krsou.

    Redakshon:

    Un tim di Kmara di Komrsio

    huntu ku diferente kolaborador

    Aviso:

    Spotlite Productions

    Farley Lourens

    Telefon: 461-0907

    Telefon: 510-8284/560-8284

    E-mail:

    [email protected]

    Kompaginashon i imprenta:

    Drukkerij Amigoe

    Kordinashon:

    Intermediate N.V.

    Telefon: 737-1070

    Tur derecho reserv

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    3/20

    AOV I AWW ta kai bou di SVBPor paga e dos primananariba menshon na kahaserka SVB mes f na Lands-ontvanger, pero tambeatraves di un transakshonna banko.E porsentahe di AOV ta

    13% total di kua e dunaddi trabou ta paga 7% i etrahad e otro 6%, min-tras ku den kaso di AWWtantu e dunad di traboukomo e trahad kada unta kontribu ku un prima di1%.

    Seor Davelaar a indikku un persona ta bini naremarke pa e seguronanmenshon, por ehmpel eAOV, na momentu ku ekumpli 60 aa, esta e edatku tur hende tin derechiriba un penshun. Si denkaso ku e penshonado takas i e esposa no a yega60 aa ainda, e por binina remarka pa kompen-sashon, basta e por probaku nan salario huntu ta boudi 12 mil florin pa aa. Payega na tal deklarashon,seor Davelaar a bisa kue penshonado tin di buskaesaki na inspekshon diimpuesto.Pa loke ta e AWW el asplika ku ta ora e kas diun persona a fayes, seahmber f muh, e ta binina remarke pa e AWW. Sie pareha tin yu, e mucha ta

    bini na remarke pa e pen-shun di wrfano.

    Kiko e seguronansosial ta?

    Seguronan sosial ta segu-ronan ku un karakter obli-gatorio. Nan ta kubri siertokaso i pesei e prima tamar na entrada di un per-sona. E seguronan aki takeda part na dos, ku ta eseguro pa pueblo i seguropa trahad.Seguronan sosial no tameskos ku provishonnansosial. Ta servisio pa asun-tunan sosial ta duna e pro-

    vishonnan sosial i ta kontapa tur hende i no nesesa-riamente e mester ta sigureinan, por ehmpel pa unkarchi dkter PP.

    Na Antia nos konos losiguiente pa loke ta seguropa pueblo:AOV, AWW i AVBZ. E lti-mo aki ta BZV maneh ie ta e seguro pa gastunandi malesa eksepshonal itambe ta konos den pueb-

    lo komo lei di labizjan.

    E seguronan pa trahad naAntia ta lo siguiente:ZV (seguro di malesa), OV(seguro den kaso di aksi-dente), CR (areglo di se-santia).Tur dunad di trabou mes-ter registr na SVB pa porehekut su derechinankomo dunad di trabou.Di e forma aki ta protehtambe e derechinan di etrahad.

    KambionanHopi dunad di trabouno ta tene kuenta ku namomentu ku tin kambioden nan konstelashon ditrahad, esaki mester kedapartisip mesora na SVB.

    Esaki tin di sosod pamedio di e mutatie formu-lier ku por baha tambe fordi SVB su website, yeni entreg esaki na SVB.Algun di e situashonnan kupor kondus na kambio i kumester yega e formulariota lo siguiente:Personal ta drenta servi-sio, retiro di un miembro dipersonal, ora no tin perso-nal mas den servisio, otrokambionan den e kantidatdi personal den servisio,ora e situashon di empresatermin.

    Ken ta sigurbou di AOV?Tur hende ku ta biba naAntia ta kai bou di AOV,tantu trahad, dunad ditrabou, ama di kas, hendedesemple i studiante. Nota import kua nashonali-dat e persona tin i si epersona tin entrada f no.Pa por bini na remarka pae AOV e persona mesterkumpli 60 aa i ku e mes-ter a kontribu na e seguro

    aki entre 15 i 60 aa diedat.

    Ken ta kaibou di AWW?

    Meta di AWW ta sirbi komo

    un seguro pa den kaso difayesimentu di esun ku takostwinner, esta ku entra-da di e famia ta dependprimordialmente riba e per-sona aki. Tur hende for

    di 15 aa ku ta biba naAntia f ku no ta biba aki,pero si ta paga impuestoriba entrada ta seguro paAWW.

    Den kaso di mucha ta konta

    e siguiente kondishonnan:e mucha no tin fam di sutata, pero e ta biba serkasu tata f mester tin unakta di mantenementu fun sentensia di wes kuta hasi ku e tata tabataoblig ku mantenshon die yu ei. Entre 15 aa te iku 25 aa mester trese undeklarashon di skol.

    SVB (SocialeVerzekeringsbank)

    Pater Euwensweg 9,Otrobanda

    Telefon: 434-4000

    33

    Dikon un persona tin di paga kontribushon esta prima na tantu

    AOV komo AWW? Esaki ta un pregunta ku trahadnan ta hasi ku

    gran frekuensia. Seor ... Davelaar ... di Banko di Seguro Sosial

    (SVB, Sociale Verzekeringsbank) a splika ku esaki ta e kontribushon ku

    hende ku ta traha ta paga i ku ta bai den un fondo pa asina por paga e

    penshunnan.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    4/20

    E empresario no tei sola-mente pa hasi negoshi,pero e tin tambe vriosobligashon pa kumpli kun.Un di e obligashonnan ku

    sigur un empresario tin dikumpli kun ta pa pago dibelasting. Stichting BAB tahasi kontrl den e kumpli-mentu aki. BAB ta haaenkargo pa investig serkaInspectie der Belastingen,pero tambe di MinisterioPbliko.E tipo di investigashonnanku BAB ta hasi ta entreotro:

    * Investigashon di boek-houdingAki SBAB ta hasi inves-tigashon a base di edeklarashonnan ku eempresario a entrega. Ekontrolad di SBAB ta waksi e deklarashon ta basariba realidat, e ta na tempui e ta kompleto.

    * Loke e empresa mes akonstatRelashon ku e investi-gashon aki BAB ta aktuariba loke e direktor mes akonstat enkuanto aktua-shon di e empresa. Porehmpel, nan ta bai ribae kantidat di personal denservisio i e kantidat dibishitante na e evento en

    kestion.

    * Investigashonnan spes-fikoAki ta trata di investi-gashonnan ku nan ta hasipa oumento di belasting,pa haa sierto dokumen-tonan pa por tin un mihbista di e tareanan di eempresa i investigashon-nan spesialis riba terenodi outomatisashon manerareinseignerings, branche isistema.

    * FlitsonderzoekE investigashon aki ta

    kaminda e kontroladta determin si e infor-mashonnan ku ta bini diatministrashon di esun kuta paga e impuesto ta diakuerdo ku e informashondi terseronan. Asina tinvrios investigashon mas.

    DIFERENTE IMPUESTONa Antia nos konos dife-rente impuesto. Nos lo baisplika kada un di e impu-estonan aki kiko nan ta

    kuminsando ku esun kuprktikamente ta envolvtur hende i esei ta e omzet-belasting ku den boka dipueblo ta OB.

    * OmzetbelastingTa kobra omzetbelastingna momentu ku e empre-sario bende un produkto,servisio f import mer-kansia. E kliente ta pagae OB na e empresario i eempresario na su turno ta

    deklar esaki i ta paguna Landontvanger. E tarifadi e OB ta 5%. Solamentepa seguro ta konta un tarifadiferente.

    * Winstbelasting/impuestoriba ganashiSi bo ta un empresario kuta hasi negoshi ku un di esiguiente formanan hurdikoNaamloze vennootschap,Besloten Vennootschap,Stichting (fundashon) f

    Vereniging (asosiashon),bo tin di paga impuestoriba ganashi. E impues-to aki ta keda impon paInspektor di impuesto paempresanan ku ta hasiganashi. E suma ku tin dipaga impuesto ariba ta eloke ta sobra despues dikita tur gastu di e empresa.E tarifa stipul ta 34.5%.Mas tard 31 di mart dikada aa tin di hasi undeklarashon preliminar pa

    e impuesto riba ganashidi e aa ku a pasa. Eempresario tin di kalkulesaki i hasi su deklarashonna Inspekshon di Belas-ting. No ta nesesario pae relatonan anual ta kom-pa esaki ora ta entreg edeklarashon preliminar aki.E pago di esaki ta tumalug na Eilandontvanger.BAB ta blo rekord empre-sarionan ku no ta posi-bel pidi posponementu di

    e deklarashon preliminaraki.

    * Inkomstenbelasting/impuesto riba entradaKomo empresario mestertene kuenta ku diferentetipo di impuesto. Si bo tinun empresa ku ta kai bou die siguiente formanan hur-diko esta eenmanszaak,vennootschap onderfirma, commanditaire ven-nootschap, maatschap f

    man/vrouw firma, e ora eibo tin di paga e impuestoriba entrada.E suma ku ta kobra ebelasting aki riba dje, tae entrada di e persona/empresa.

    Generalmente un biaha paaa ta entreg deklarashonriba e impuesto riba entradaaki. Pero tambe ta eksist eposibilidat pa entreg undeklarashon preliminar un

    biaha tur luna. Di e formaaki bo ta evit ku na fin diaa mester paga un sumagrandi.

    Loonbelasting/impuestoriba salarioSi bo tin hende den servi-sio ku ta traha, nan ta risibun salario i ta kai bou dibo, e ora ei nos ta papia ditrahad. Na momentu ku

    tin trahad den servisio tinalgun punto pa tene kuentakun:- Impuesto riba salario/

    primanan di seguronandi komunidat iseguronan di trahad.

    - Tin di reten tantuimpuesto riba salariokomo primanan AOV/AWW i AVBZ di esalario di trahadnan.

    - No ta import si epersona ta den servisio

    fiho f no.- E reglanan di impuesto

    riba salario ta kontatambe pa hende ku tatraha partaim,trahadnan di fakansidjp i esnan ku ta yudariba djasabra porehmpel.

    BABRegentesselaan z/nTelefon: 734-2463

    44

    E diferente tiponan di belastingku BAB ta kontrol na Krsou

    Efundashon Belasting Accountantbureau (BAB) tei pa sru pa

    empresanan na Antia entreg nan deklarashonnan di impuesto di

    forma boluntario, na tempu i kompleto. BAB ta hasi investigashon

    i nan ta sru pa mehorashon di e kumplimentu di impuesto serkaempresanan na Antia. Tambe nan ta sru pa e empresarionan entreg

    nan deklarashonnan di impuesto i paga nan impuestonan. BAB ta un

    organisashon di profeshonal i kontrolad imparsial bou di guia di e

    direktor ku tin di duna responsabilidat na direktiva di e fundashon.

    E edifisio di BAB na Regentesselaan, Emmastad.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    5/20

    Aki bou ta sigui un deskrip-shon krtiku di algun die formanan hurdiko maskonos na Krsou i tiponan

    di impuesto ku kada unmester paga.

    Empresa Individual(Eenmanszaak)

    Bo ta e niko doo di eempresa. Den kaso ku botuma personal den servi-sio mester reten i pagaimpuesto di salario (loon-belasting). Mester atendtambe ku retenshon i pagodi e primanan pa Bankodi Seguro Sosial (SVB).Impuesto di Volmen diBenta (omzetbelasting) taaplikabel pa empresananindividual (eenmansza-ken) tambe.Komo doo di un een-manszaak ta responsabeltambe komo empresariopa impuesto riba entrada(inkomstenbelasting).E doo di un eenmans-zaak no por sigur sumes na SVB pa malesa.E mester hasi esaki serkaun kompania di seguropartikular.

    Nota bon tambe ku uneenmanszaak no ta unforma hurdiko; e doo tapersonalmente responsa-

    bel pa tur e debenan di eempresa. Komo doo di eempresa bo ta responsa-bel tambe komo personapriv pa e debenan di bonegoshi.

    Sosiedat(Maatschap)

    Ora bo ta ehers un ofi-shi liber huntu ku otronan(bo sosionan), ta yama boempresa un sosiedat. Boudi e kategoria aki ta kaipor ehmpel dkter, abo-gado i notario. Kada sosiota responsabel pa e unparti igual di debenan di e

    empresa. Un sosiedat nota un forma hurdiko. Kadasosio ta responsabel pae impuesto riba entradadi su parti di e ganashi.Kada sosio mester reteni paga impuesto di sala-rio i e primanan sosial pae hendenan ku nan tinden servisio. Impuesto divolmen di benta (OB) taaplikabel pa sosiedatnantambe.

    Sosiedat Annimo(Naamloze

    Vennootschap)Un sosiedat annimo(N.V.) ta persona hur-diko ku f mas akshon nanmber f aan toonder.Ta lanta un N.V. serkaun notario. E notario ta

    traha un akta notarial denkua ta hasi menshon di estatutonan i nmber di eakshonistanan.Banda di e akta notarial eN.V. mester tin tambe unprmit di establesimentu(vestigingsvergunning).Pa e prmit aki mester

    aplik na Dienst Econo-mische Zaken (DEZ).Komo persona hurdiko,e N.V. ta responsabel padebenan di e kompania.Ta konsider e direktorkomo un empleado di eN.V. i pa e motibu aki e tabini na remarke pa seguro

    di malesa i aksidente.E N.V. ta paga impuestodi salario i ta paga pri-manan sosial (manera

    AOV, AVBZ, etc.). Alabese N.V. ta kobra i pagaimpuesto di volmen dibenta (OB) pa e loke ekompania a kobra paservisio i produktonanbend i tambe impuestodi ganashi (winstbelas-ting).Den kaso di mal mane-ho por pone e direktorresponsabel pa esaki.

    BeslotenVennootschap (B.V.)Un besloten vennoot-schap (BV) ta un empresaku un persona por lanta,sea su so, f huntu kuotronan. Ta lanta e B.V. pamedio di intermediashondi un notario. E notariota traha un akta notarial,den kua ta hasi menshondi e statutonan i nmberdi e akshonista(nan). UnB.V. ta un persona hur-diko ku un f mas akshonna nmber.Banda di e akta notarial eB.V. mester tin tambe unprmit di establesimentu(vestigingsverguning). Pae prmit aki Mester apliktambe na DEZ.

    Komo persona hurdikoe B.V. ta responsabel padebenan di e kompania.E B.V. ta kobra i pagaimpuesto di volmen dibenta i alabes ta pagaimpuesto di ganashi(winstbelasting). E B.V.ta reten i paga alabesimpuesto di salario i e pri-manan sosial di e direktori e empleadonan.

    Fundashon iAsosiashonnan

    Un fundashon i asosia-shon no ta lant ku eophetivo pa hasi ganashi.

    Un fundashon ta un per-sona f entidat hurdikoku no tin miembro. Unfundashon ta lant ku eophetivo pa sirbi interessosial general, manerapa desaroy bienestar dimucha f pa duna aportena esnan den nesesidat.E meta di e fundashonno por ta pa paga esnan

    Diferente tipo di empresa i organisashoni e impuestonan ku nan mester paga

    Den un registro por haa e diferente kategorianandi negoshi ku nan mes tiponan di belasting.

    O

    ra bo ta bai kumins un negoshi ta di sumo importansia pa bo

    stipul kiko ta e forma hurdiko bo ke pa bo empresa tin. Bo

    por skohe por ehmpel di tin un empresa ku abo mes persona

    f abo huntu ku otronan ta bai maneh. Tambe bo por skohe pa un

    forma hurdiko. Persona hurdiko ta otro nmber di e loke abo por

    skohe pe. Naamloze Vennootschap (N.V.) f Besloten Vennootschap

    (B.V.) ta dos ehmpel di formanan hurdiko. Den kaso ku un empresa

    ta un persona hurdiko, e responsabilidatnan ta regl distinto for di un

    persona natural.Pa Farley I. Lourens

    pgina 6 >>>>

    55

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    6/20

    66

    Ofisina pa Propiedat Intelektual ta inform

    Derechi di outor i studiante

    Komo parti di e programa di estudio di diferente skol, studiantenansa kore stazje, traha un enkargo final, konos tambe komo

    afstudeeropdracht, i tambe skibi un tesina. Den e artkulo aki noslo inform tokante derechi di outor relashon ku e studiante ora e ta

    kore stazje, traha un enkargo final i skibi un tesina.

    Dependiendo unda e studiante kore stazje por lanta e pregunta ken

    tin derechi di outor riba loke e studiante a traha durante su stazje. EOrdenansa Nashonal di Derechi di Outor di 1913 no ta kontesta epregunta aki. E lei di derechi di outor di 1913 ta bisa den artkulo 7

    ku den un relashon di dunad di trabou i trahad, si no tin nadastipul den e kontrakt di trabou relashon ku derechi di outor e ora

    ei e dunad di trabou ta esun ku tin derechi di outor riba obranan

    trah dor di e trahad. Importante den e artkulo 7 aki ta e frase:relashon dunad di trabou i trahad. E palabranan aki ta indikativo

    pa por konklu ku e relashon di un stazjr i un dunad di trabou nota mesun kos ku e relashon di un dunad di trabou i un trahad. Un

    diferensia ta ku e stazjr no ta risib un salario pa su trabou pero siun kompensashon. Den kaso di ku un stazjr traha un obra, i no tin

    nada palabr entre e i e dunad di trabou, e ora ei ta e stazjr tinderechi di outor riba e obra ku el a krea.

    Den kaso di traha un enkargo final pa trmin un estudio, ta e

    studiante ta esun ku tin derechi di outor riba e obra ku el a traha.Awor kiko si ta den grupo e studiante a traha riba e enkargo final? E

    ora ei e por ta asina ku tur e studiantenan den e grupo huntu tinderechi di outor riba e enkargo final.

    I finalmente, ora ku e studiante traha un tesina ta e studiante tin

    derechi di outor riba e tesina. E motibu ta paso ta e studiante a hasie investigashon i skibi esaki.

    Edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual di Antia Hulandes

    Berg Carmelweg 10

    Telefn: 465-7800

    Email:[email protected]

    Web: www.bureau-intellectual-property.an

    pa registr bo marka

    pa proteh bo patnt

    pa proba ku ta B kreashon

    ku a lanta e fundashon f

    su miembronan di direk-tiva. E fundashon porpaga terser partido si porehmpel for di un punto dibista sosial.

    Kontrali na un fundashon,un asosiashon si tinmiembro. Meta di un aso-siashon ta pa desaroyi salbaguardi interes disu miembronan. Aki nospor pensa den por ehm-pel riba un organisashondeportivo. Un asosiashonpor salbaguardi interesdi otronan ku no ta sumiembronan tambe. Akipor pensa di un asosia-shon ku a lanta ku unmeta sosial f ideolgiko.Un fundashon f aso-

    siashon no mester paga

    impuesto riba ganashi(WB) si e no ta operandokomo empresa. Den kasoku e fundashon f aso-siashon ta oper komoempresa, e tin di pagaimpuesto riba ganashipa e partinan di su ope-rashon ku ta konta komoempresa.

    Un fundashon f aso-siashon ku no ta operkomo empresa no tinnodi yena un deklarashon(aangifte) pa impuesto diganashi (WB).

    Fuente: E manual Onder-nemen op Curaaodi Stichting BelastingAccountants Bureau.

    Diferente tipo di empresa i organisashoni e impuestonan ku nan mester paga

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    7/20

    77

    Kandidato pa notario Angelique Victoria ta splika:

    E diferente formanan hurdiko for dikua por skohe pa lanta un empresa

    E diferensianan entre unNV, un BV i un Eenmans-

    zaakN.V. i B.V.- Un N.V. f B.V. ta un

    entidat hurdiko (naHulandes:rechtspersoon). Pues,lei ta mira un NV f BVkomo un persona.

    - Bien i debenan di unNV f BV ta separ fordi bien i debenanpersonal di e doonan(akshonistanan).

    - Un NV f BV riba sumes ta responsabel pasu debenan.

    - Un direktor di un NV fBV por bini na remarkepa ta sigur na SVBpasobra e ta unempleado di ekompania.

    Entre NV i BV tin algundiferensha chik. Un NVpor tin aandelen op naamf aandelen aan toonderi un BV por tin solamenteaandelen op naam. Orata trata di un NV ku tin masku 20 empleado na AntiaHulandes, ku activa di masku 5 mion florin i un entradanto di mas ku 10 mion flo-rin, e NV tin e obligashondi laga hasi kontrl i pa

    publik su resultadonan.Pa un BV e obligashon akino ta konta.

    Eenmanszaak Empresa individual- Un eenmanszaak no ta

    un persona hurdiko.Pues, lei no ta mira uneenmanszaak komo unpersona. Ta e hendeku tin e eenmanszaakta e eenmanszaak ie eenmanszaak ta ehende aki.

    - Bien i debenan di uneenmanszaak nota separ di e bien i

    debenan di e doo di enegoshi.

    - E doo di uneenmanszaak tapersonalmenteresponsabel padebenan di eeenmanszaak. No tinseparashon di ebiennan.

    - Un hende ku uneenmanszaak no tabini na remarke pa tasigur na SVB.

    E prosedimentu

    Lei ta stipul ku un NV fBV mester ta estables pamedio di un akta notarial iun eenmanszaak no mes-ter akud na un notario.E persona doo lo mesterakud na Kmara di Komr-

    sio pa inskrib su eenman-szaak. E durashon di esta-blesementu di un NV fBV ta depend di tur lokeun persona ke regla den estatutonan:1. E kliente mester trahasita ku un notario pa unentrevista di informashon,durante kua e notario tatende di e kliente kiko ekliente ke hasi i e notariota konseh e kliente i kon-test su preguntanan.

    2. E kliente mester pensaun nmber pa e NV f BV.

    E notario ta inform naDepartamentu di Hustisiasi e kliente tin mag di usa enmber. Pues, por ehm-pel, pa evit ku ta usa emesun nmber ku un kom-pania eksistente.3. E notario ta tumainformashon di eakshonista(nan) idirektor(nan) i tambe emeta(nan) di e kompaniapa traha e akta. Ora esakita kla, e kliente por pasaserka notario pa firma eakta. Na momentu ku firmae akta, e N.V. f B.V. takeda estables. E notario

    ta enkarg pa inskripshondi e N.V. f B.V. na Kmaradi Komersio. E notario taprepar e petishon pa unprmit di establesimentui pa gerensia (vestigings-en directievergunning) pae kliente entreg esaki naDepartamentu pa Asuntu-nan Ekonmiko. E klien-te ta haa e statutonani e registro di akshonistaserka e notario. E registrodi akshonista ta sirbi komo

    prueba di ken ta akshonistai kuantu akshon nan tin. E

    registro ta di importanshaentre otro na momentu kutin por ehmpel un tras-paso di akshon; e ora eilo mester hasi anotashondi esaki den e registro diakshonista.4. E kliente mes mesterregistr e NV f BV na ofi-sina di Belasting pa haasu number di CRIB. Tambee kliente mes mester regi-str e kompania na DienstArbeidszorg i SVB.

    Skohe esun masfaborabel pa bo tipo

    di negoshi

    Si bo ke tin un negoshichikitu lo ta mas fabora-bel pa habri un eenmans-zaak. Si bo ta premir kubo negoshi ta bai krese lota mas faborabel pa esta-bles un NV f BV. Tumakonseho serka un huristaspesialis riba tereno diimpuesto pa evalu si paimpuesto den bo situashonta mas faborabel pa habriun eenmanszaak f masun NV/BV.

    Repartishon di

    akshonE repartishon di akshon tadepend di e haltura diinvershon di e akshonista.A kambio di e invershonden e empresa, e ta risibun porsentahe di akshon loke ta kuadra ku suinvershon. Un estranhe-ro tambe por invert denun kompania lokal i risibakshon. Pa e estranherobira direktor di un NV f BVe mester tin mas ku 5 aainskrib na Krsou. Si e notin mas ku 5 aa inskrib naKrsou e no por bira direk-tor. Tin algun eksepshonden kaso ku por ehmpele invershon ta bon pa eko-nomia di Krsou i ku lo tabai tin puesto di trabou tahende lokal.Na momentu ku e NV fBV bai fayit, e biennan die NV f BV ta forma partidi e faillisementsboedel,mintras ku na momentuku un eenmanszaak baifayit, e biennan personal die hende ku tin e eenman-szaak tambe ta forma partidi e boedel.Si e bankrut di NV f BV tadeb na maneho defisiente

    (onbehoorlijk bestuur) di edirektor, por pone e direktoraki tambe personalmenteresponsabel (persoonlijkaansprakelijk) kontralina un NV f BV kamindapor pone e dirigentenanresponsabel (bestuurders-aansprakelijkheid). Esakita mas bien un sanshon.Ta hopi importante pa namomentu ku ta bai kumin-s un negoshi, pa informbo mes hopi bon prom.Bo por tuma informashonentre otro na Kmara diKomrsio, u notario i unkonsehero fiskal. Perkur

    pa semper e papelnan dibo kompania ta na rdu,manera e deklarashon diimpuesto (belastingaan-gifte), pago di primanan diSVB, etc.

    Ofisina di notario Klein-moedig & Naaldijk

    Mr. Angelique M. VictoriaKandidato pa notarioCaracasbaaiweg 125

    Telefon: 465-4900Faks: 465-4755

    Tur futuro empresario mester puntra su mes ki forma hurdiko

    su negoshi mester tin i kiko ta kumbin su empresa mas. Efuturo empresario mester ta bon inform di e karakterstikanan

    di e diferente formanan hurdiko ku ta eksist. Pesei aki lo elabor

    riba: Naamloze Vennootschap (NV), Besloten Vennootschap (BV) i

    Eenmanszaak (negoshi individual).

    Angelique Victoria: E notario ta tumainformashon i ta traha e akta.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    8/20

    88

    Impuesto di entrada i di salario

    Kiko esakinan ta i kon mester atend ku nan?Impuesto di entradaE base pa impuesto dientrada ta e loke ta yamabelastbaar inkomen(entrada riba kua mes-

    ter paga belasting). Esakita e total di ganashi dinegoshi, entradanan dilabor, entradanan di bien-nan (propiedat) i e derechidi pagonan peridiko ku tarisib, rebah ku gastunanku ta permit pa deskontfor di e entradanan.

    Pa ken impuesto ribaentrada ta konta?Tur habitante di Krsoumester paga impuesto ribasu entrada total (wereldin-komen); pues, tambe ribaentrada ku ta risib di eks-terior. Personanan ku nota bib aki, mester pagaimpuesto riba entradananku nan ta risib na Krsou.

    Deklarashon preliminarPor lo general ta kobraimpuesto riba entrada unbiaha pa aa. Ta eksist

    tambe e posibilidat dipago mensual; via di undeklarashon preliminar(voorlopig aanslag). Esakita pa evit ku na final diaa mester paga un sumagrandi di biaha. Despuesdi un periodo krtiku kua entreg deklarashon dientrada na Inspekshondi Impuesto, por spera eaanslag definitivo. Si noentreg deklarashon, In-spekshon por laga poneun asina yam ambtshalveaanslag. Esaki ta enserku ta bai haa un aanslagkalkul. E inspektor porduna adishonal un but dimksimo 2500 florin.Ta eksist e posibilidat

    ku den e aa korienteta impon voorlopigeaanslagen. Mester pagae tur aanslag-nan ei dene mesun aa. Si a risibe aanslag por ehmpelna ougsts, mester pagaesaki den un trmino disinku luna.Den kaso ku un persona kuta oblig na paga belasting,no entreg su deklarashonkonforme lei i na ora, einspektor di belasting porpone navordering.Pago di deklarashon pre-liminarEsaki mester tuma lugden un trmino di tempuekivalente na lunanan ku

    a sobra den e aa korientedespues di e fecha ku borisib e aanslag.

    Aanslag definitivoPago di esaki ta tuma lugdentro di dos luna despuesdi fecha di e formulario diaanslag.Navordering aanslagPago mester tuma lugdentro di un luna despuesdi e fecha di e formulario diaanslag

    PagonanMester realis pago diimpuesto riba entrada(IB) na Ontvanger van hetEilandgebied Curaao naRegentesselaan.

    Si e dunad di trabou kumester paga impuesto,pa un f otro motibu nopor kumpli ku su respon-sabilidatnan na tempu, e

    mester tuma kontakto maslih posibel ku Ontvangerpa yega na kualke pa-labrashon.

    Impuesto di salarioDen kaso ku bo tin hendeta hasi trabou pabo, tinalgun punto ku ta reker boatenshon.E personanan ku trahapabo ta risib pago pa nanlabor i abo komo dunaddi trabou mester reten ipaga impuesto di salario(loonbelasting). Abo ta pa-labr un salario bruto pae trabou i mester retenloonbelasting i primananfor di e suma total. E dife-rensia despues di a hasidedukshon di impuesto disalario, e primanan sosial,

    Komo empresario bo mester tene kuenta ku diferente tipo di

    impuesto. Si bo tin un negoshi ku ta oper bou di un di e siguiente

    formanan hurdiko, empresa individual (eenmanszaak), sosiedat

    bou di firma (vennootschap onder firma), sosiedat Komanditario

    (commanditaire vennootschap), sosiedat (maatschap) f man/vrouw

    firma bo mester atend ku impuesto di entrada (inkomstenbelasting).

    pgina 15 >>>>

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    9/20

    Ganashi di impuestoUn empresario lokal ku tahasi negoshi mester pagaun 34.5% di su ganashi naimpuesto di ganashi. Boudi ganashi ta komprend,segun seor De Boer diInFocus Accountants &Adviseurs, ta e diferensiaentre tur e entrada i gas-tunan. E empresario tin eoportunidat di hasi tur sugastunan i e por mustraku esakinan ta asuntu dinegoshi ku mester aten-d.Algun di e ehmpelnan akita gastunan di kompra diprodukto, gastu di sala-rio, hr, gastu di ofisina,etc. Pero tambe nan portene kuenta ku otro tipodi gastu, manera gastu diouto, di representashoni tambe di biahe i esta-dia. Empresarionan ku taoblig na kumpli ku nanimpuesto di ganashi ta NVi BV, fundashon i asosia-shon. E ltimo dos nan akita spesial ora ku ta tratadi un negoshi ku ta fun-shon bon. Un asina yameenmanszaak no ta pagaimpuesto di ganashi (pero

    impuesto di entrada).Un negoshi ta oblig nakumpli ku pago di impues-to un biaha pa aa. Esakita konta tambe pa lokenos ta yama e winstbelas-ting. Un biaha pa aa eempresario mester hasipagonan di impuestodi ganashi. Mester hasideklarashon di impuestopreliminar (voorlopige aan-gifte) prom ku 1 di apreli esun definitivo pa mastard dia 30 di yni. Oraku ta trata kaso di impues-to definitivo mester hasipago mesora si tin debe

    di impuesto di ganashi kua keda habr. Den kaso kuhasi e deklarashon defini-tivo, mester tene kuentaku e pago aki mester tumalug dentro di un periododi un aa. Si den e ltimoaanan no a hasi ganashi,e ora ei por bisa ku eganashi a keda nihil; fpor bisa na ku e ta sero.Si esun ku mester pagaimpuesto por mustra ku suganashi tabata mnos ku

    den e aanan anterior, eora ei e por yena su papeldi impuesto pa un sumamas abou, segun seorDe Boer a splika.

    Impuesto di volmen

    Mester paga impuesto divolmen di benta (omzet-belasting f OB) ora eempresario ta hasi entre-ga di produkto f servi-sio i si e ta import otrotipo di produkto i/f ser-visio. Komo empresarioun hende ta konklu ku tatrata di un persona ku tahasi negoshi riba su mesf si e ta prktika siertofishi. E forma hurdiko die empresa no ta relevante

    pa pago di impuesto. Dife-rente prestashon no taimportante ora ku por dunaindikashon eksplsito den easina yam lei di impuestopa pago di impuesto disalario, esta loonbelas-

    ting, bas riba landsveror-dening voor de loonbelas-ting, asina seor De Boera sigui splika. Tur servisiopaf di Krsou ta dispen-s pa paga impuesto. Turentrega di servisio paf diKrsou ta liber di impues-to. Si tin persona ku tamedia pa e empresario i eta hasi entrega di produktoi servisio pe, den tur doskaso mester tene kuentaku mester hasi pago diimpuesto tur aa. E entre-ga di servisio mester tumalug den e rea kamindaa duna servisio. Na Hulan-des ta yama esei heffings-gebied. Ta bon pa usa eterminologianan Hulandespa motibu ku ora ta trata

    asuntu di impuesto Hulan-des ta e idioma ofisial.

    Seor De Boer a splikalas leu ku tur entrega pafdi Krsou ta bai sin e obli-gashon di paga impues-to. Den kaso ku tin per-sonanan intermedio kumester sigui hasi bentadi produkto, por papia diun prestashon di impuestoi den e kaso aki mes-ter hasi dos biaha pagodi OB pa hasi petishondi e asina yam aftrekre-cht. Esaki ta vigente patur loke ta importashon di

    produkto destin pa bentaadelant. Den kaso ku tahasi entrega di produktona personanan interme-dio, e empresario por hasipetishon pa eksonerashondi OB pa e derechi diimportashon di produkto.E empresario mester hasipetishon riba su mes. Epor haa eksonerashondi su OB f e por hasipetishon pa haa e lokenan ta yama aftrekrechtpa importashon di produk-tonan ku ta bai bende.Inspekshon di impuestotin un formulario spesialpa esaki. Pero esaki taun responsabilidat ku emes mester kumpli kun.Tur kos mester bai segunlei fiskal, segun seor DeBoer. E empresario mes-ter deklar pago di e OBtur luna i paga e sumakorespondiente no mas latku 15 di e luna siguiente.

    Riba tur bon ku e empre-sario skibi pa servisio fbenta di produkto, mesterkobra e kliente 5% na OB,ni maske e kliente no apaga nada ainda! Esaki ta

    masha importante pa tenekuenta kun pa motibu kuna vrios okashon klienteta bisa ku e no ta paga si eno a kumpra f haa algu.Si ta stipul ku sierto klien-te no ta dispuesto na pagamas i e ora ei loke por hasita deskont e suma kore-spondiente den e prompago di OB ku ta sigui.

    Tene na bista ku ni maskeno a kobra OB di e kliente,e ora ei tg e empresamester paga e OB. Tinsierto kondishon bou dikua e empresario por

    hasi entrega di su peti-shon pa tur aa e hasisu deklarashon, esta aan-gifte, asina seor De Boera bisa finalmente.

    Gert-Jan de BoerinFocus Accountants &

    AdviseursKinikiniweg 2

    E-mail: [email protected]: www.infocus.an

    99

    Gert-Jan de Boer di inFocus Accountants & Adviseurs:

    Tur empresario ta oblig nakumpli ku pago di impuesto

    Ta konsider ku tur siudadano ku tin e obligashon di paga

    impuesto, konos lei (Iedere belastingplichtige wordt

    geacht de wet te kennen), segun Gert-Jan de Boer di In

    Focus Accountants & Adviseurs. Na Antia nos konos diferente tipo

    di impuesto. Dos di nan ta impuesto di ganashi (winstbelasting, WB)

    i impuesto di volmen di benta (omzetbelasting, OB manera e ta mas

    konos). Tur dos ta belasting direkto i e empresario mester kumpli ku

    mbos.

    Gert-Jan de Boer: Mester paga OB ni maske

    no a kobra e plaka aki di kliente ainda.

    Pa Manual Empresa Chik, literaturadi kalidat i tur otro informashon

    komersial general, akudi serka nos

    Kamar di Komrso i Industra di Krsou, Kaya Junior Salas 1, na Pietermaai ofTel. 461-3918 * Faks 461-5692 * E-mail: [email protected]

    Internet: www.curacao-chamber.an

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    10/20

    Estudionan ta indik ku

    den e delaster 10 aan-an un porsentahe haltudi empresanan na Krsoua sera. Tin indikashon-nan fuerte ku motibu diesaki ta pa falta di pre-parashon di e empresari-onan i tambe dor di gastuhaltu pa hasi negoshi.Ademas, un nivel aboudi edukashon di emplead-onan tambe ta hungaun rl. Tambe e falta difondonan pa akaparrsikonan haltu f pa fungikomo garantia pa fian-sanan ku empresarionanku negoshi chik i media-no ke hasi i un nesesidatpa training i edukashondi (futuro) empresarionanriba un base regular tafaktornan determinantepa klousura di negoshi.Den kuadro di esaki ePrograma pa garantiskontinuidat di empresarioChik i Mediano tin komometa: hasi e periodo dibida di futuro empresa-nan i esnan eksistente maslargu, kontribu na desa-royo ekonmiko di Kr-sou dor di krea i mantenpuesto di trabou, amplia eakseso pa empresa chiki mediano por haa finan-siamentu i kresementu dieksportashon di produkto

    i servisio.E programa lo konsist divrios aktividat den forma

    di entrenamentu, guia i

    konseho profeshonal,enkuentronan empresa-rial i diferente aktividat-nan dirig riba empresario-nan chik i mediano.

    EntrenamentuTa bai duna entrenamentugenriko i spesfiko segune demanda di empresananchik i mediano i esaki lo tabas riba e nesesidatnanku tin, por ehmpel, paloke ta abilidatnan empre-sarial, maneho general,maneho di eksportashon,plan stratgiko, belast-ing, plan di negoshi, ICT,etc. Empresarionan dinegoshi chik i medianomester haa konosemen-tu i tknikanan bsiko iavans di negoshi.

    MetaDespues di entrenamen-tu ta ferwagt ku e futuroempresarionan tin sufi-siente konosementu ikomprendementu pa porhasi e prom paso pakumins e negoshi, min-tras ku di e empresario-nan eksistente ta ferwagtku e nan tin sufisientekomprondementu di etpiko spesfiko i ku e poruza e konosementu akipa su negoshi i ta den

    posishon, eventualmenteasesor pa un konsehero,pa implement esaki i pa

    hasi e negoshi mas fuerte.

    Finalmente, mantenshon ikresementu di e negoshita e meta.

    Servisio di guia ikonseho

    Lo ofres guia na empre-sario chik i medianolokal pa un tempu defindi antemano. Lo guia eempresarionan riba tere-nonan di merkadeo,maneho finansiero, kon-seho riba tereno di atmi-nistrashon i organisashon,aspektonan legal, dise-o grfiko i pgina web,aspektonan tkniko,rekurso humano, komuni-kashon, inovashon, desa-royo personal, maneho dieksportashon, belastingi otro reanan spesfikoriba pa kua un klientepor haa yudansa, etc.Empresarionan lo risibguia i konseho dirig pamehor nan abilidatnanempresarial. Kmara diKomrsio tin akuerdo kuvrios konsehero profe-shonal ku ta traha riba unbase freelance.

    Ken por aplik?Empresanan chik i me-diano lokal estableskaba, esun ku a kaba dikumins i esun ku ta bai

    kumins un negoshi dentempu krtiku ku ke risibkonseho na momentu di

    start un negoshi, solu-shon un problema kunan ta eksperensi dennan kompania f si nanke profeshonalis nanempresa.

    Ken ta kualifikkomo empresariochik i mediano?

    Empresario Chik: Pakualifik komo empre-sario chik, bo empresa

    mester tin un mksimo di10 empleado (trahandopor lo mnos 20 ora pasiman), mintras bentadi bo empresa no magsurpas 500 mil florin paaa.

    Empresario mediano:Pa kualifik komo empre-sario mediano, bo empre-sa mester tin entre 10 ku50 empleado (trahandopor lo mnos 20 ora pasiman), mintras benta dibo empresa no ta surpas1 mion florin pa aa.

    Kon pa aplik?

    Esun ku ta interes poryama f pasa na Kmaradi Komrsio f traha unsita pa un entrevista per-

    sonal. Si durante e en-trevista personal resultku e kliente tin un reaspesfiko den kua e mes-ter di mas konseho i guia,Kmara di Komrsio portres den kontakto ku unprofeshonal den e mate-ria ku durante un tempudefin lo konseh i gui.E profeshonal i e klienteta firma un akuerdo denkua ta defin kontenidoi durashon di e servisio.

    E servisio aki lo kosta eempresario 40 florin pa

    1010

    Worried about your Nework Security?

    PERSEUSWEG 14 I CURAAO N.A I TEL: 4650356 I [email protected]

    FIREWALLS

    Are you worried about data protecon?

    Are you worried about what your

    employees are doing on the Internet?

    Do you want to stop Spam and Viruses?

    WHY FORTINET?

    No other network security vendor can

    match the unique mix of superior

    technology and performance of Fornet

    Firewalls.

    FORTINET DELIVERS:

    A proven approach to security

    Superior performance

    Low total cost of ownership

    Outstanding customer service

    Our experienced engineers stand ready to provide you with thebest network security soluon your company needs.

    Savant Communicaons, your FORTINET

    Authorized Dealer!

    Programa pa garantis konti

    Supsidio pa entrenamentu, guia i konseho

    Kmara di Komrsio ta kumins ku un progr

    pa haa entrenamentu, guia i konseho pro

    programa aki ta kai bou di Inisiativa Sosial E

    Empresar

    Kmara dPartisip positivo k

    Nr. Fecha Tpiko

    1 31 Kumins bo meksitoso

    2 7 i 9 Sia skibi un bo negoshi

    3 16 Promov bo hopi gastu

    4 21 i23

    Maneranan negoshiFIKS: Fiansa, Krdito, Sups

    5 28 Atra klienteempresa

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    11/20

    ora. E tarifa aki ta un tari-fa supsidi. E empresariomester paga, na momen-tu ku e firma e akuerdo,40% di e suma total di ekonsulta, ku ta bas ribae kantidat di ora durantekua e profeshonal lo guiae empresario.

    Benefisio di e servisio dikonseho i guia profesho-nalE servisio aki ta hopi favor-

    abel pa (futuro) empresa-rionan chik i mediano, ya

    ku asina nan ta haa asis-

    tensia riba e terenonan kunan mester riba un basepersonal.Ademas, 60% di e gastu-nan pa konseho ta sup-sidi pa e Programa pagarantis kontinuidat paEmpresario Chik i Me-diano. Pues, e kliente tapaga solamente 40% di egastunan, ku ta 40 florinpa ora.Ku e servisio aki nos taspera di por yuda mas(futuro) empresario chik imediano pa kumins nannegoshi eksitosamente,f pa solushon opstku-lonan ku ta stroba nandi maneh nan negoshiadekuadamente i pa pro-feshonalis nan empresa.

    11

    t di empresa chik i mediano

    rofeshonal pa empresario chik i mediano

    pa fasilit empresarionan

    di un manera supsidi. E

    (SEI).

    tei pa yuda abo riba e kaminda pa ksito.as di nos tayernan i realis e kambionanesa mester pa prosper!

    KontenidoPreis(ANG.)

    Grupo diEnfoke

    ugsts

    hi Orientashon pa esnan kutin idea pa kumins unnegoshi pero no sa undakumins.

    40,- FuturoEmpresari

    ptmberpa Prinsipionan di un Business

    plan, kiko mester poneaden, kon ta yega na einformashon. Paso a pasota para ketu na tur easpektonan di un plan dinegoshi.

    80,- (Futuro)Empresari

    Maneranan kreativo pahasi propaganda singasta hopi sn

    40,- (Futuro)Empresari

    Tin diferente manera kubo por aplik pa finansibo negoshi. Durante eenkuentro aki nos tadunabu un bista.

    80,- (Futuro)Empresari

    bo Maneranan pa atra mas

    kliente ku ta interes denbo produkto of servisio.

    40,- Empresari

    Mas informashon?Kmara di Komrsio ta invit tur empresario chik i mediano na

    e seshon di informashon ku ta tuma lug djaluna 17 di ougsts

    den Ouditorio di Kmara di Komrsio pa mitar di ocho di anochi.

    Bin tuma tur informashon i aplik mesora pa un sita.

    Pa mas informashon yama nos departamentu di Promoshon

    di Invershon i Servisionan Empresarial na 461-3918, e-mail

    [email protected]

    f pasa personalmente.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    12/20

    Segun Patrick van Rooij diDe Paus en Vesseur, un di

    e puntonan mas importanteku mester ariba prom kukumins ta kon ku ta baistruktur e negoshi fis-kalmente, esta pa belast-ing. Bo ta bai kuminsa unnegoshi chik f eenmans-zaak f bo ta bai kuminsmesora un sosiedat anni-mo, esta un NV? Ta bonpa bo sa adelant kiko tamas prktiko i kiko ta masbenefisioso tambe den bosituashon si bo ke bira unempresario.

    GastunanOra ku bo kumins ku unempresa chik, sempertene na kuenta ku bo mes-ter di yudansa pa tene boatministrashon na rdukaminda un atministradpor yuda. Ora ta trata unempresa chik bo mes porhasi esei ainda sin ku unofisina di atministrashonta yuda. Pero ora ku enegoshi bira mas grandi,tin biaha ta masha difsilpa bo mes hasi henter eatministrashon. Tempu tabai asina lih ku bo no tahaa tempu pa kaba tur kosna ora. Un ofisina di atmini-

    strashon tei hustamente pastipul bo kuenta anual i tayuda den evaluashon di ture gastunan. Tambe mesterdeklar impuesto di entra-da (inkomstenbelasting, IB)kaminda esei ta nesesario.Den kaso di un NV (ven-nootschap) mester trahaun kuenta anual tambe. Ina lug di un deklarashonpa IB, aki mester yena lokenan ta yama deklarashon diimpuesto di ganashi (winst-belasting, WB). Esaki tapoko mas komplik ku edeklarashon di IB di modaku ta bon pa buska un

    konsehero bil. Den siertokaso ainda mester yena edeklarashon di IB aserka,ounke esaki no tin nada dihaber ku e negoshi.

    En efekto, por kompare gastunan: mester trahaun relato anual i hasi undeklarashon pa impuestodi entrada. E niko asuntuadishonal ta e deklarashonpa impuesto di ganashi,loke den kaso di un een-

    manszaak no tin nodihasi.

    Struktura

    Seor Van Rooij a siguisplika for di e punto dibista fiskal ta importantepa puntra bo mes si ta bonpa lanta un NV. Un pre-gunta kardinal ta: kuantuganashi (esta deskontandotur e gastunan empresarialfor di e total di e volmendi benta) bo ta spera dihasi i kuantu di e ganashiaki bo mester pa por biba?Si ainda sobra plaka, eora ei ta bira interesante

    pasobra ku un NV bo porredus e peso di impuestoriba e ganashi ei (loke denun eenmanszaak no por

    mes fsil) i eventualmenteretras e ganashi aki pa unfuturo lehano.Aparte di e tarifa, segunseor Van Rooij tin algundiferensia entre impuestodi entrada i impuesto diganashi. Nan ta skondeden e posibilidatnan padedus gastu i prepar pro-vishon (por ehmpel p[apenshun). Ku e ltimo akibo por retras kobramentudi belasting.

    Impuesto di entrada

    Na Krsou mester pagaimpuesto di entrada f in-komstenbelasting riba turentrada propio. Ta kalkule impuesto aki di formaprogresivo, loke ke menku mas haltu bo entradata, mas tantu bo ta pagaimpuesto pa kada florin. Etarifa mas haltu ta 49.4%pa entradanan pa impues-to for di 112.685 florin paaa (inkluso opcenten).Ls di esei mester tenekuenta tambe ku primananpa AOV (14% te un mksi-mo di 10.856 florin) i AVBZ(2% te un mksimo di 8057florin) iOra e empresario tin uneenmanszaak, e mestertene kuenta ku e mester

    paga impuesto di entradai e primanan sosial ribahenter su ganashi. Tindiferente gastu ku e pordedus, pero tg nan talimit. Por ehmpel, bo pordedus sierto invershon,manera si ta pa kumpraekipo i su gastunan di outopa trabou, pero ta virtual-mente imposibel pa kumin-s traha riba un penshun abase di e ganashi.

    Impuesto di ganashiE tarifa di impuesto diganashi pa NV ta 34.5%(inkluso opcenten). Aki

    tambe ta aplik e impuestodespues ku a dedus ture gastunan, pero kontralina e eenmanszaak si porbai traha riba un penshuna kosto di e ganashi. Akipor dedus por lo generalmuchu mas gastu. Asinata redus e ganashi i bota paga mnos belasting,segun seor Van Rooij. Tindi e impuesto aki bo taporta hasta den futuro, porehmpel ora bo ta bai gosa

    di e penshun, pero hopi bee ora ei na un tarifa mas

    abou.

    KonklushonBo ta mira kaba ku e tarifapa impuesto di ganashi tahopi mas abou ku esun paimpuesto di entrada. Ade-mas e ganashi por ta masabou komo ku bo tin mas(f kstra) gastu ku bo pordedus. Pesei so kaba tabal la pena pa konsidermaneh e negoshi komoun sosiedat annimo (NV).Lo lubid ku ora e negoshita un sosiedat annimo papaga bo mes un salario. Tae suma di salario ta hungaun papel importante den edesishon aki

    Otro faktornanimportante

    E desishon pa bo negoshita un NV no ta dependsolamente di e aspekto fis-kal, segun Van Rooij. Tinmas faktor ku ta hunga unrl. Pensa riba e respon-sabilidat hurdiko, perotambe e fasilidat pa hasiun distinshon entre loketa di e kompania i loke tapropiedat priv. Ta difsilpa di antemano bisa ki ora

    mester skohe pa un een-manszaak f un sosiedatannimo.Un konsehero fiskal poryuda e empresario kon-sider tur aspekto. Hopibe mester di un hende payuda traha e deklarashon-nan pa impuesto i e kuentaanual di moda ku e ta balla pena pa papia ku uneksperto asina prom kubo kumins ku un negoshidi bo mes. E eksperto poryuda bo pensa riba e mihstruktura pa bo kaso i paindik kuantu e gastunanaki lo sali, segun e eksper-

    to fiskal.

    Mr. M.P.R. (Patrick) vanRooij, Tax partner De

    Paus & VesseurBaker Tilly Netherlands

    Antilles Tax AdviserSnipweg 30

    Telefon: 736-6344Faks: 736-6383

    Email:[email protected] Website: www.depaus-

    vesseur.com

    1212

    Patrick van Rooij di De Paus & Vesseur Belastingadviseurs:

    Pensa bon prom riba struktura fiskalprom ku bo kumins bo empresa!

    No tin nada mas dushi ku traha pa bo mes. Bo por program bo

    dia manera bo ke, skohe e klientenan ku abo ke i no tin un hefeta hala rosea pis bo tras. Di mes e entradanan ta pa bo mes.

    Mas ku klaro ku bo mester sa bo profeshon hopi bon pa motibu ku

    klientenan lo no bini serka bo si bo ta ehekut bo tareanan di un forma

    mediokre. Ademas, e ora ei nan lo no paga bo tampoko. Si bo ta hasi bo

    trabou bon, e volmen di benta ta oument i e entradanan ta oument.

    Di e forma aki hopi hende a kumins nan mes negoshi i nan ta gana

    nan bon pida pan.

    Patrick van Rooij: ta bon pa konsider lanta un NV.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    13/20

    1313

    Robbin Martina, ks-presidente di Kmara di Komrsio (1998-1999):

    Mester duna espasio pa ideanan nobo!Robbin Martina a sigui unpreparashon komo profe-shonal den ramo di ekono-mia na Hulanda kamindael a biba pa dies aa pa

    studia i traha. Na Hulandae tabata dosente di ekono-mia na HEAO Rotterdami tambe pa algun tempuna Landbouw Hogeschoolna Delft. Na e dos instan-sianan aki el a duna lsden prinsipalmente ekono-mia komersial i merkadeo.Despues na Hulanda el akumins, manera e mesta bisa, ku su karera denmundu di consultancy.

    Bk na Krsou RobbinMartina a traha tres aa nae kompania Curaao, Inc.pa djei e bai traha pa unkonsorsio di tres empresaindustrial na Krsou: Antil-lean Paper and Plastic Co.,Envases Unidos i Antille-an Pet Containers, promkomo direktor athuntui despues komo direktorgeneral.

    Protekshon dimerkado si f n

    Seor Martina a inform kuden aanan nobenta taba-tin basta desaroyo ronddi e echo ku si mesterproteh produkto produslokalmente f n. Diferente

    diputado i minister tabatapro liberashon di merkado,mintras otronan tabatakontra. E vishon i manehoden aanan setenta tabataku mester a duna indus-tria lokal oportunidat dipara riba pia i desaroy. Diotro banda importadnantabata di pensamentu kukomo gobirnu tabata hisaimpuesto di importashonriba sierto produkto kukompanianan lokal tambetabata produs. Esaki taba-ta un kompetensia inhustupa nan sektor i negoshi,seor Martina a konta.

    Sosten di ASINAE tres empresanan pakua seor Martina tabatatraha na final di aanannobenta tabata propiedatdi e empresario Hubert vanGrieken, kende den pa-sado tambe tabata presi-dente di Kmara di Komr-sio i Indus-tria Krsou.Otro empresario ku tambetabata un tempu miem-bro di direktiva di Kmara

    di Komrsio i Industria idoo di vrios kompaniaindustrial aki na Krsou

    tabata seor Rodney Luciadefuntu. E tabata alabespresidente di ASINA (Aso-siashon di Industrialista diAntia Hulandes). Nan dostabata e personanan ku apropon pa mi pone mi meseligibel pa drenta direktivadi Kmara di Komrsio iIndustria. Hasiendo esei,unabes elig, mi mester aduna sosten na e miembroseor Ed van Arkel di Antil-liaanse Verffabriek i dene mesun rosea defendinteres di e sektor indus-trial, segun seor Martina.

    Interes di pais takontaOra ku a elig seor Mar-tina, e presidente di tempuei tabata seor RichardHart. Un aa despues aelig seor Robbin Martinakomo presidente. Esei ela keda pa dos aa (1998-1999). El a konta ku ora ela bira presidente, e repre-sentantenan di VBC tabataduda poko kon el lo eherssu responsabilidat. Mi

    tabata, segun ami, e presi-dente di mas hben kue organisashon a yega di

    konos i representantenandi e diferente sektornantabata hopi pendiente pawak interes di kua sektorlo mi a bai sirbi. Tur hendeta wak nan interes propio,pero ami a sali for di epunto di bista ku mi mes-ter a traha na bienestar ditur empresa i na interes dipais en general. Mi tabatabuska e partinan positivodi tur e sektornan i tambeesnan mnos positivo.Esakinan mi tabata ponena diskushon. Mi tin di bisaku mi tabatin e benefisioku seornan Van Grieken

    i Lucia tabata asist i kon-seh mi a base di nan eks-perensia, tantu komo ks-miembro di direktiva, komonan eksperensia i konose-mentu komo empresario.

    No sera wowopa desaroyo

    Seor Martina a sigui bisaku siendo e mes un ekono-mista, e tabata di opinion kuno por duna kompania pro-tekshon pa semper. Sigur

    siendo un pais chik, bo nopor sera wowo pa desaroyointernashonal, pone regla i

    sera bo merkado. Awendia,por ehmpel ku avansenandi teknologia, e konsumidpor pone su mes al tantudi kasi tur kos. Bo ta miratambe e sheft den e formadi hasi negoshi. E empre-sanan ta pone atenshon nae maneho di e kliente naprom lug; no solamenteku palabra, pero den hinternan maneho. Si e kliente tadi opinion ku e no ta haabalor pa su sn f esun ku

    e ta hasi negoshi kun nota hasi esaki di un formahustu, e por skohe pa loketa mih pe.

    Sanger i idea noboDespues di e tres aananden direktiva i Kmara diKomrsio i Industria di Kr-sou, seor Martina no apone su mes reeligibel. Mita di opinion ku no ta sanopa keda hopi aa sint na emesun puesto i esei tabataalgu ku mi ta nota ta sos-od den demasiado orga-nisashon aki na Krsou. Sipa aanan largu bo mesterkeda na e mesun posishonden un organisashon sinduna espasio pa hende iideanan nobo, bo mes tabira parti di un problema,pasobra bo ta keda trese emesun kosnan dilanti sinimport si bo tin rason fn i ta pone ku e orga-nisashon su desaroyo di un

    manera f otro ta stanka.

    Aanan ku a siguiRobbin Martina mes,despues ku el a kedatres aa den direktiva i atraha kuater aa pa Antil-lean Paper and Plastic Co.,Envases Unidos i AntilleanPet Containers, a bai trahakomo consultant na Ernst& Young. Na 2001 el abira doo di Capaz Con-sultants i na 2006 direktorfinansiero interino di EWT,kompania kaminda awen-dia e ta direktor general.Banda di esaki seor Mar-

    tina tin diferente otro aktivi-dat empresarial di kua kuorguyo e ta menshon ekompania Suproco N.V., kuta import materia primafor di ACP (paisnan dikontinente Afrikano, Kari-be i kontinente Pasfiko)pa proses esaki pa biraprodukto final di suku akina Krsou, pa djei, bou die areglo di LGO, eksportnan atrobe pa Europa prin-sipalmente.

    Un di e presidentenan ku den transkurso di 125 aa di eksistensia

    di Kmara di Komrsio i Industria di Krsou, tabata Robbin

    Martina. E tabata miembro di direktiva pa tres aa di kua dos

    aa (1998-1999) komo presidente di e organisashon.

    Robbin Martina: Bo a mira un sheft di hasi negoshi na Krsou.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    14/20

    1414

    Ultimo dos kandidato paPremio di Inovashon 2008

    Den un siklo di artkulo ku InnovatieCentrumCuraao (ICC) ta publik nos ta enfok ribadiferente partisipante na e Premio di Ino-vashon di aa pas. E artkulo aki ta pa dunaatenshon na e ltimo dos partisipantenan na e

    Premio di Inovashon 2008 ku nan ta Suares &Co. i Tactical Creative Advertising.

    WEBSITE SOFTWARE INOVATIVOSuares & CO a desaroy un software papor ofres website profeshonal i pagabel naempresa mediano i chik i na e sektor di orga-nisashonnan non-profit. E website te aki ta fsilpa e usuario mes manten atraves di instruk-shonnan on-line.E punto di salida ta pa konstantemente drechae produkto teniendo na kuenta ku e nesesidat-nan di e kliente i desaroyo teknolgiko ku takambia kontinuamente.

    E Content Management System (CMS), yamQwikZite, ta un sistema desaroy aki mes ku tae niko ku un interface na Papiamentu banda

    di Hulandes, Ingles i Spa. Esaki, huntu kue fasilidat den uso i e servisio ekstenso, tapone ku te awe no tin kompetensia serio paQwikZite.

    E bentahanan di e inovashon aki ta: E ta pagabel. E empresario no ta depend di e persona

    ku a traha e website pa aktualis esaki. E empresario ta bini na

    remarke pa haa e supsidiodi Webstart di KORPODEKOpasobra QwikZite ta kumpli ku eeksigensianan pa esaki.

    PRODUKTO INOVATIVO PA MELDU I SPARTEMPUTactical Creative Advertising a pensa un siste-ma pa e esnan ku tin un pstbs na pstkantorpor haa un mensahe den un forma digital ku

    ta anunsi ku tin pst den su buzon. Kada besku pst drenta e buzon, e doo ta haa un e-mail, SMS, f un seal riba supagerf kualkeotro forma ku e ta dese pa notifik ku tin pstpe.E meta di e inovashon ta pa duna un servisiona e kliente ya ku e no mester di bai innesesa-riamente su pstbs pa verifik si tin pst.

    E bentahanan di e inovashon ta loke ta sigui: Spar tempu, gasolin, uso

    di outo i tur otro esfuerso enbano pa bai wak si tin pst.

    Gastu adishonal ku un trep na e pstbs tatrese kun.

    E ta baha e drmpel pahendenan ku semper tabatingana di tin un pstbs, perono ta hasi pasobra nan sahaa nan ta hasi e trepinnesesario pa e pstbs.

    Esaki tabata e ltimo dos partisipantenan kunos a relat den e siklo di artkulo tokante ePremio di Inovashon 2008. Den e siguienteedishon nos lo sigui mas artkulo inovativo pae lektornan di Empresa Chik.

    InnovatieCentrum Curaao (ICC)Parke Industrial Brievengat F-1

    P.O. Box 4267Telefon: 737-1360

    E-mail: [email protected]

    Spar e kaminda pa bo P.O. Box

    E tim di Suares i QwikZte

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    15/20

    1515

    etc., ta bira e ora ei e loketa yama salario nto. Eltimo aki ta loke bo mesterpaga e persona ku a trahapabo.

    RegistrashonMester reten loonbelas-ting di tur trahad; noopstante ku e persona(nan)aki ta den servisio fiho ftemporal. Reglanan paloonbelasting ta kontatambe pa personanan kuta traha den un relashondi trabou no fiho, ta trahasolamente den temporadadi fakansi, f riba djasa-bra. Asina bo tin un hendena trabou (no opstante

    ku ta pa medio di un direlashonnan manera men-shon aki riba) bo mesterpone Servisio di Impuestona altura di esaki. Ora bohasi e registrashon Servi-sio di Impuesto lo informbo kua ta e obligashonnanatministrativo ku abo komo

    dunad di trabou mesteratend kun. Den kaso kubo kumpli ku e obligashon-nan aki, bo ta redus eposibilidatnan di hasi fayo itambe di risib asina yamnaheffingsaanslagen.

    Tin algun eksepshon kumester tene kuenta kunpa retenshon i pago diimpuesto di salario tantupa personal ku traha denservisio temporal, komo

    esnan den servisio fiho.Por sosod ku un hendeku a bin traha serka bo tariba lista di salario di unotro kompania kaba; porehmpel e ta un uitzend-kracht ku bo a hr tem-poral serka un uitzendbu-reau f un empleado ku bo

    a hr pa un tempu definserka un otro kompania.Den situashonnan similarbo no mester reten i pagaimpuesto di salario ya kue uitzendbureau f e otrokompania serka kua e per-sona ta den servisio, lomester a hasi esaki kaba.Den kaso di un freelancer(un hende ku no ta trahaden servisio fiho) e asuntuta un tiki mas komplik. Tadepend si e freelancer ta

    traha pa su mes (pues, kue ta independiente) f kue ta traha pabo (bou di boresponsabilidat).

    Den kaso ku bo no ta bibana Antia Hulandes f taestables riba un di e isla-nan di Antia Hulandes, ta

    konsider bo komo inhou-dingsplichtige: - Si bo tin establesimentudi negoshi fiho aki: manerafilial /ofisina f tayer. - Bo tin un representantefiho aki. - Bo tin un f mas perso-na den servisio i inspektordi impuesto a stipul ku bota un inhoudingsplichtigeOra bo tuma hende denservisio bo mester tene unatministrashon di salario.

    Esaki mester kumpli kusierto kondishon pa bo porduna Servisio di Impuesto edatonan nesesario i korek-to. Mas aleu bo atminis-trashon mester ta di talforma ku esaki ta aksesibelpa Servisio di Impuesto.

    Na kuminsamentu di aabo ta risib formulario serkaInspekshon di Impuestomanera pa: deklarashondi impuesto di salario,verzamelloonstaten, for-mularionan pa hasi aan-gifte i pago, tarhetanan diimpuesto di salario, karchi-nan di artkulo 45 ALL i dife-rente asina yam aanbie-dingsbrieven. Den un otroedishon nos lo por atendesei mas en ekstenso.

    Impuesto di entrada i di salario

    Kiko esakinan ta i kon mester atend ku nan?

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    16/20

    Ougsts

    Airport and Airline ExpoNew Delhi, India,3-5 ougsts

    Lug: Pragati MaidanWebsite:

    www.civilaviationweek.com

    International Footwear& Leather Show

    Bogot, Colombia,4-6 ougsts

    Lug: Corferias-Centro deConvenciones

    Website:www.ifls.com.com

    MATTECH 2009Miami, Merka,5-6 ougsts

    Lug: Miami Beach Con-vention

    Website:www.mattech.us

    House & Gift Fair SouthAmerica

    So Paulo, Brazil,15-18 ougsts

    Lug: Expo Center NorteWebsite:

    www.grafitefeiras.com.br

    Expo Mama & BebeGuayaquil, Ecuador,

    29-31 ougstsLug: Centro de Conven-

    ciones Simon BolivarWebsite:

    www.expomamabebe.com

    SptmberApple Expo

    French computer TradeShow

    Paris, Fransia,1 sptmber

    Lug: Paris Expo Porte deVersaillesWebsite:

    www.apple-expo.com

    Wind Expo LaweaWind Power and renew-able energy Conference

    and ExhibitionPanam, 2-4 sptmber

    Lug: Atlapa ConventionCenterWebsite:

    www.lawea.org/ing

    Living 2009Krsou, 3-6 sptmber

    Lug: World Trade CenterWebsite:

    http://destination-curacao.com/living/

    BIJOUXExhibition of Costume Jew-

    elryMilan, Italia,

    4-7 sptmberLug: Fiera Milano Nuovo

    PoloWebsite:

    www.macef.it/bijoux/

    7th Annual ABCKids Expo

    Las Vegas, Merka,13-16 sptmberLug: Las vegas

    Convention CenterWebsite:

    www.theabcshow.com

    The Global GearManufacturing Forum

    Indianapolis, Merka,15-17 sptmber

    Lug: Indiana ConventionCenter

    Website:www.gearexpo.com

    Expo CibaoSto. Domingo,

    16-20 sptmberLug: Complejo Deportivo

    La BarranquitaWebsite:

    www.expocibao.com.do

    IFAI Expo 2009- A worldof Technical Textiles

    San Diego, Merka,23-25 sptmber

    Lug: San Diego Conven-tion CenterWebsite:

    www.ifaiexpo.com

    OktoberMulti-Housing World

    Conference & ExpoFor multi-housing Indus-try Builders, Architects,

    Designers,..Denver, Merka,

    1-2 ktoberLug: Colorado Conven-

    tion CenterWebsite:

    www.mhw.com

    West CoastFranchise Expo

    Los Angeles, Merka,2-4 ktober

    E-mail:mtarabocchia@mfvexpo.

    comWebsite: www.mfvexpo.

    com/WCFE.aspx

    Belleza y SaludInternational Showcasefor Esthetics, Health, Hair-dressers and Integral Cos-metics for the man and the

    womanBogot, Colombia,

    4-12 ktoberLug: Corferias- Centro de

    ConvencionesWebsite:

    www.feriabellezaysalud.com

    Energy Expo India 2009Energy International Exhi-

    bition & ConferenceAhmedabad-India,

    9-11 ktoberLug: University Ground-

    Ahmedabad, GujaratWebsite:

    www.energyexpo.biz

    NovmberAAPEX 2009

    Automotive AftermarketProducts Expo

    Las Vegas, Merka,3-5 novmber

    Lug: Sands Expo CenterWebsite:

    www.aapexsow.com

    Americas Food & Bever-age Show & Conference

    Florida, Merka,9-10novmber

    E-mail: [email protected]

    Website:www.amer icasfoodan-

    dbeverage.com

    Haiti First InternationalBusiness Expo

    Port-au-Prince, Haiti,10 novmber

    E-mail:[email protected]

    Website:

    www.haititradecenter.com

    Expo Pesca 2009Lima, Per,

    12-14 novmberLug: Jockey Plaza Con-

    vention CenterWebsite:

    www.thaiscorp.com

    Caribbean Home &Garden ExpoSt. Maarten,

    13-15 novmberLug: Sonesta Maho

    ResortWebsite:

    www.thecaribbeanhome-expo.com

    TranspoQuip LatinAmerica

    So Paulo, Brazil,17-19 novmber

    Lug: Expo Center NorteWebsite:

    www.transpoquip.com

    9th Trademission DoingBusiness with the

    Kingdom ofthe Netherlands &

    SurinameRotterdam, Hulanda,

    24-26 novmber

    Website: www.cura-cao2009.com or www.

    interexpo.bizE-mail:

    [email protected]

    Expo Los CabosHotel and Restaurant Inter-

    national ShowLos Cabos, Mexico,

    25-27 novmberLug: Crown Plaza

    Los CabosWebsite:

    www.prestigeexs.com

    DesmberAqualie 2009

    Spa & Fitness ExpoParis, Fransia,1-2 desmber

    Lug: Parc Floral de ParisWebsite: www.aqualie.com

    ExposystemsInternational Exhibition& Congress on Integrat-ed Solutions for Fairs &

    EventsSo Paulo, Brazil,

    2-4 desmber

    Lug: Parque AnhembiSo PauloWebsite:

    www.exposystems.com.br

    Colombia PetroleumShow

    Bogot, Colombia,1-4 desmber

    Lug: Corferias Centrode Convenciones

    Website:www.colombiapetrolem-

    show.com

    ExpoartesaniasBogot, Colombia,

    8-20 desmberLug: Corferias Centro

    de ConvencionesWebsite:

    www.expoartesanias.com

    Performance RacingIndustry ShowOrlando, Merka,10-12 desmber

    Lug: Orange County Con-vention Center

    Website: www.perfor-manceracing.com

    1616

    Eventonan internashonal

    www.belastingdienst.anWebsite di Departamentu di lokal Belasting.

    www.businessknowhow.com

    Idea, konseho i informashon pa kuminsun empresa na kas.

    www.businessownersideacafe.comDiferente artkulo i idea tokante kon pa

    kumins bo mes negoshi.

    www.emt-communications.comEMT Communications ta un empresa ku ta duna kon-seho riba komunikashon, skirbi teksto pa aviso i website

    i ta duna tayer.

    http://www.evd.nl/evenementen/handelsreizen/index.asp

    Skema di biahe internashonal ku EVD Hulanda taorganis f konhuntamente ku otro instansianan.

    www.siac-nv.comEmpresa lokal ku ta hasi diseo interior i di arkitektura.

    www.smartbiz.comInformashon pa hasi kampaa pa bonegoshi usando e-mail marketing.

    www.website101.comWebsite kaminda por kumpra domain

    name pa bo website.

    www.websitemarketingplan.comInformashon pa mehor presensia di

    bo negoshi online.

    www.weethoehetzit.nlUn website di Hulanda ku ta splika empresarionan

    nan derechi i obligashonnan ora ta tumaempleado estranhero den servisio.

    Website ku informashon balioso

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    17/20

    LokalEmpresa, ku ta traha produktona man, ta buska un espasiodi produkshon di mas o mnos150m2. Awa i elektrisidat tanesesario. Por kompart espasioku otro negoshi. Preferibel denun rea di agrikultura paf disiudat.

    Internashonal1.Ta buska importadEmpresa ta buska importad papeper kr i brd for di St.Lucia.Tel.: 758-454 9230Faks: 758-454 9231

    E-mail:[email protected]:www.baronfoodsltd.comPais: St. LuciaSektor: Alimento

    2.Ta buska importadTa buska importad pa zeta dikushin (Corn, Canola Cotton-seed, Peanut, Fish & Chip, Sun-flower, etc.Tel.: +1(202) 368-1878Faks: +1(202) 331-3759E-mail:

    [email protected]: Merka

    Sektor: Alimento

    3.Ta buska importadEmpresa merikano ta buskaimportad pa hand dryer ku sauza hopi den restorant.Tin mas ku 20 diferente modl.E-mail:[email protected]:www.americandryer.comPais: MerkaSektor: Ekipo pa hotl irestorant

    4.Ta buska importad

    Ta buska importad pa belahand-made ku diferente fragan-sia, produkto pa kurpa i bao.Tel.: 1-800-495-1680Faks: 1-417-724-3236E-mail:[email protected]:www.mostlymemories.comPais: MerkaSektor: Kosmtika

    5.Ta buska importadTa buska importad pa produk-tonan ku ta yuda kita strech-

    marks, drecha tono di ktis,pa kabei ku ta kai i diferente

    produkto mas di beyesa.Tel.: 517-367-2787Faks: 828-681-2009E-mail:[email protected]:

    www.apurebeauty.comPais: MerkaSektor: Kosmtika

    6.Ta buska importadTa buska importad pa un liakompletu di lubrikante pa outoi ekipo industrial di marka Pro-long.Tel.: 909-865-8031

    Faks: 909-865-4467E-mail:[email protected]:www.prolong.comPais: MerkaSektor: Automotive

    7.Ta buska importadCheeseLand ta un empresaku ta eksport mas ku 50 dife-rente keshi di kalidat haltu for diHulanda. Nan ta buskando undistribuid lokal.Tel.: 31-348-690440

    Faks: 31-348-691010E-mail:

    [email protected]:www.chesselandinc.com

    Pais: HulandaSektor: Komestibel

    Si abo tin un oportunidat dinegoshi ku bo ke pone dene rbrika aki f pa mas infor-mashon tokante di un di esnanmenshon, tuma kontakto kuSentro di Informashon Komersialdi Kmara di Komrsio na num-ber di telefon 461-3918, numberdi faks 461-5652 f e-mail nos [email protected]

    Oportunidatnan di negoshi

    Publikashonnan noboE biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsouta konten mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio di

    rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumentorelashon ku komrsio ku ta dirig riba merkado mundial.

    Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan dennos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial:

    - International Trade ForumConscious Consumer- Basis Tijdschrift voor beleidsonderzoek Nr2/2009

    - TRA Tijdschrift recht en arbeid nr.6/7 2009- Coaching Het vakblad voor leidinggevenden: Innovatie is mensenwerk- Caribbean Yellow Pages 2009 Including Major U.S. Exporters- Internationaal ondernemen nr.3 / 2009- The CourierThe magzine of Africa-Caribbean-Pacific & European Union Cooperation and relations- Contact MagazineTrinidad Building Small & Medium Enterprises- F & A Actueel Fiscaal en juridisch vaknieuws en advies voor de financieel-administratieve professional- Antilliaanse NieuwsbriefAppeltje van Oranje voor Bonaire- WorldCity Miami Trade Numbers- Buitenlandse Markten Zakendoen in ontwikkelingslanden nr.5 / 2009- Bioetanol Bioetanol de Caa de Azucar / Energia para el desarollo sostenible

    E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or di mainta te 4 or di atardi.

    1717

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    18/20

    ResmenFor di biaha pas nos a haa sa kiko ta socialnetwork i kon e ta funshon. Nos a repas eteknologia tras di social network, ku ta Web2.0.Tambe nos a eksplor e posibilidatnan ku eteknologianan aki ta ofres pa negoshi chik i

    mediano

    Kon ta kumins?

    No desesper! Kumins ku bo profil pblikopersonal. Via di bo profil pbliko bo ta kuminskrea, kontakto ku bo futuro klientenan.Na momentu ku a skirbi e artkulo aki ta face-book tabata e social network di mas uslokalmente. Si bo grupo di enfoke ta lokal,facebook lo ta un alternativa pa hasi promo-shon fsil i lih.

    Fan PagesE siguiente paso ta pa kumins un group f unFan Page pa: Negoshi Produkto, marka f organisashon Personahe, banda f artistaKiko ta e diferensia entre un fan page fgroup? Por krea fan page solamente pa unpersona f un representante di un entidat legal

    (negoshi). Mientrastantu por krea un grouppa ken ku ta i kon ku ta, tokante kualke tpiko,kaminda tur hende por kompart nan opiniontokante e tpiko.

    Bishit e siguiente link pa asina bo por traha boFan Page http://www.facebook.com/pages/create.php

    Si ainda bo na a log in, hasi esaki prom kunos sigui.Lesa bon i skohe loke bo ke bai promov. Tin

    3 opshon ku bo por skohe for di dje. Local Brand, Product, or Organization Artist, Band or Public Figure

    Skohe e opshon ku abo ta dese, kaba yenainformashon i deskripshon di loke no a skohe.

    Despues di esei, pensa un bon nmber pa bofacebook fan page; unabes ku bo skohe unnmber, bo no por kambi mas.

    E siguiente paso ta pa aad Applications pahasi bo Fan Page mas agradabel i atraktivo.Applications ta diferente funshonalidat kufacebook ta ofres pa hasi bo fan page inter-aktivo.Awor ku nos tin tur kos kla, e pgina no ta habrpa pbliko ainda. Awor, tuma e oportunidat pakontrol i hasi kambio kaminda ta nesesario.Unabes ku bo ta sigur, aktiv e pgina dorprimi riba Publish.Den futuro si bo ke hasi kambio f maneh eFan Page un link lo apares riba na e Appli-cation Bar na e parti abou di bo Public Profileku ta Ads and Pages. Den e parti aki por kam-bia bo fan page dor di klik riba e link Page.Pa e pgina kumins haa Fan, komparti pa

    kumins ku bo amigunan.E fan page mester ta interaktivo i atraktivo.

    Esaki ta e dos aspektonan mas importante paatra fan.Por hasi un fan page interaktivo dor di aadfunshonalidat via Applications. Usando Appli-cations ku ta interaktivo, por duna e hende unrason pa bira un Fan i sigui bishit bo fanpage regularmente.Atraktivo tambe ta un ingrediente pa bo fanpage tin ksito. Personalis e fan page ku unlogo, pone un link pa bo website i vise vrsa.Krea kntst i pone nan riba bo fan page.

    Eksplor i traha bo fan page. E no ta kostanada i e por tin benefisio pa bo negoshi. TrahaBo fan page, manten fresku i inovativo paasina abo por tin benefisio.

    Pa mas informashon di social networking ifacebook por tuma kontakto ku Stimul-IT viapst elektrniko: [email protected]

    1818

    Social-Network pa Negoshi

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    19/20

    Di e forma aki BDO a haachns di yega na un grupoku ta difsil pa yega ne.

    Edwin de Vries a splikaku pa loke ta e marshe,e temanan ku nan a pre-sent a kuadra presis. Ekliente i e akountent die forma aki a bini masserka di otro. E interes kua keda demostr durantee marshe sigur a surpasBDO su espektativanan,segun Edwin de Vries.For di e marshe BDO ahaa vrios kliente nobopa e parti di Boekhou-ding. Esaki tabata nanmeta sigur: pa hasi masnegoshi i nan a logr.

    Oportunidat pa kitadrmpel

    Na prom instansia, par-tisip na e marshe paempresario aki pa BDOtabata un tst pa por pre-sent su mes. Sigur el asurpas nan espektativa-nan i mas ainda tenien-do na kuenta ku den untempu asina krtiku nan ahaa vrios kliente nobo.Hopi biaha, segun Edwinde Vries, hende tin eimpreshon ku BDO ta unofisina di akountent asinagrandi i e empresario chik

    f asta mediano no takuadra serka nan. Esakita un persepshon robes.BDO tei pa e empresariochik tambe. Nan tin klien-te relativamente chik, porehmpel dkternan kusolamente un trahad ribapayroll, te empresa ku 500hende den servisio.

    Tur esaki ta pas den enegoshi ku BDO ta hasi.Pesei e partisipashon na emarshe tabata asina bunitai mas ainda pasobra nan akombin ku vrios otroinstansia, manera servi-

    sio pa impuesto, i dunae empresario un infor-mashon total. Den nankaso nan por a presentpresis kiko BDO ta hasi ikita e drmpel ku tabataeksist pa yega na BDO.Dor di tin algu niko ribae isla aki, BDO ta purba

    diferensi su mes for diloke otronan ta hasi.

    Online boekhoudenLoke ta hasi BDO sigurdiferente di otronan ta eonline boekhouden. Tatrata di tenementu di bukidi forma dirkt. E niko

    kos ku segun Edwin deVries e kliente tin mes-ter ta un kmpiuter kuta konekt riba Internet.Nan lo sru pa e haa unpassword i asina haa eakseso nesesario pa yegana e sistema pa e klientemes por hasi su atmini-strashon.

    Akountentnan tradisho-nal ta kontrol e bukinandi un empresa despues,

    pero serka BDO i ku esistema online esei ta sos-od al instante. Ta tratadi un produkto inovativokaminda e kliente ta yenasu atministrashon i BDOta kontrol esaki digital-mente.

    Tene buki taimportanteEdwin de Vries a splikamas aleu ku komo akoun-tent e por bisa ku sn tae kos di mas importanteden un empresa, pero sino maneh e sn aki bon,paga e debenan bon i botrahadnan, e negoshilo kana robes sigur i epor kondus na kiebro die negoshi. Dor di un bonplanifikashon finansiero e

    empresario por sa presiskon e ta invert su sn i eta den mih situashon pa

    atend ku su negoshi. BDOta konsiente ku un bonboekhoudingta importantepa un empresa. Pesei paBDO ta masha importantepa duna e empresananku nan ta atend konsehokon hiba un mih atmini-strashon i sigur mas efi-siente pa nan negoshi.Di e forma aki e empre-sario por krea e tempunesesario pa e por hasiloke ta importante pa sunegoshi i esei ta hasi bonnegoshi.

    InformashonPa Edwin de Vries infor-mashon manera a bindilanti na e Marshe paEmpresario ta importantepa organis mas ku unbiaha pa aa. Esaki masainda teniendo na kuen-ta ku ta tur instansia tahuntu bou di un dak payega serka di e empre-sario i manera el a bisakaba, kita e drmpel ku taeksist serka e empresa-rio. Edwin de Vries mesno ta esun ku ta disid sinan lo spnser e prksimoMarshe pa Empresario,

    pero e lo sru di duna unkonseho positivo pa otroaa nan por tei atrobekomo spnser, teniendona kuenta e oportunidat kunan ta haa pa por yegamas serka e kliente.

    Kresementu rpidoBDO ta eksist 12 aana Krsou, pero duranteltimo 4 aa nan a kresebarbaramente. For di2005 sigur BDO a biramas agresivo den suinformashon i konsekue-ntemente a krese rpida-mente den komunidat.

    BDO tin ofisina na Kr-sou, pero tambe na Arubai Boneiru.

    Edwin de Vries,akountent/manager

    BDO GalverasNetherlands Antilles BV

    Telefon: 462-1200Castorweg 2

    Website:www.bdo-an.com

    1919

    Edwin de Vries ta wak bk ku satisfakshon

    Na Marshe pa Empresario BDO a treseakountent i kliente mas serka di otro

    B

    DO Galveras Netherlands Antilles BV tabata un di e spnsernan

    prinsipal di resien Marshe pa Empresario 2009. BDO ta

    satisfecho ku e interes demostr di parti di empresarionan paloke ta informashon ku en partikular BDO a duna durante e Marshe

    pa Empresario. Edwin de Vries, akountent i gerente na e prestigioso

    kompania, tabata un di esnan tras di e informashon ku nan a duna i el

    a mustra su satisfakshon pa esaki. El a bisa ku esaki tabata e prom

    biaha ku BDO a partisip. Tabata difsil pa nan a bisa delant kiko por

    a spera. Nan a duna tres biaha e mesun charla di boekhouding na

    diferente ora. E prom charla a keda hopi bon bishit i e dos ltimonan

    un poko mnos. Sinembargo, tur hende tabata entusiasm ku e tpiko

    di boekhouding, teniendo na kuenta ku ta algu nobo na e evento aki,

    segun Edwin de Vries.

    Edwin de Vries (BDO): Maneh sn bon pa negoshi bai bon.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Augustus 2009

    20/20

    2020


Recommended