7

Bu bilgi kitapçığı Türk Makamlarına sığınma başvurusunda bulunmuş kişilerin bulundukları ya da

yönlendirildikleri illerde yaşadıkları sürece; temel ve sosyal haklarından haberdar olmalarını ve hak arama

süreçlerinde kendi kendilerine danışmanlık verebilme ve bilinçlenme süreçlerini kolaylaştırmayı

amaçlamaktadır. Kılavuz yönlendirilen ilde kişilerin haklara erişim sürecini ve bulundukları illerdeki yaşam

alanlarını kolaylaştırıcı birtakım pratik bilgileri içermektedir.

Sığınma başvuru sahipleri ve sığınmacılarla çalışmakta olan kamu kuruluşları, uluslararası kuruluşlar

ve sivil toplum örgütleri kılavuzdaki bilgiler yoluyla hem sığınma alanına ilişkin temel bilgileri

edinebilir/hatırlayabilir hem de başvurucuları bu bilgiler doğrultusunda yönlendirebilir.

Hak arayan kişilerin haklarını bilmeleri kadar kişilerin hak arama süreçlerindeki muhataplarının da

bu hakları bilmesi kişilerin hak ettiği bir yaşam biçimine erişmeleri için büyük önem taşımaktadır.

‘‘İnsanlar sadece yaptıklarından değil, yapmadıklarından da sorumludur.’’

Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği

(SGDD)

GİRİŞ

8

Bu rehber sizin Türkiye’deki hayatınızı kolaylaştırmak, haklarınızı arama sürecinde

sizlere yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Rehber içerisinde hem gündelik hayatınızı

kolaylaştıran hem de haklarınıza erişimde size yardımcı olacak genelgelerin önemli

kısımlarını bulabileceksiniz.

Haklarımızı ararken sorumluluklarımızın da olduğunu unutmamalıyız, aşağıda

belirtilen uyarıları dikkate almanız, Türkiye’de kaldığınız süre boyunca size yardımcı olacaktır.

BMMYK, STK’lar, önemli kurum ve kuruluşlar size telefon yoluyla ulaşmaktadır.

Bu nedenle;

- Türkiye’ye ilk geldiğinizde Türkiye dışından almış olduğunuz telefonlarınızı ülkeye girdiğiniz ilk 1 ay içinde

kaydettirmeniz gerekmektedir aksi takdirde telefonunuz 10 gün içinde kullanıma kapatılacaktır. Kayıt için

herhangi bir GSM operatörüne pasaportunuz ve telefonunuz ile birlikte başvurmanız gerekecektir.Telefon

kaydı için 100 TL vergi ücreti alınmaktadır.

- Telefon numaranız değiştiğinde BMMYK’yı ve/ya BMMYK’nın uygulayıcı ortaklarını numara değişikliğinizi

bildiriniz.

Türkiye’de rutin kimlik kontrolü yapılmaktadır. Herhangi bir sorunla karşılaşmamak için ikamet tezkerenizi,

sığınma başvurusu sahibi kimlik kartınızı, sığınmacı / mülteci sertifikanızı her zaman yanınızda bulundurunuz.

Türkiye’de sığınmacıların / mültecilerin yerleştirildiği bir kamp bulunmamaktadır. Barınma ihtiyacınızı

kendinizin çözmesi beklenmektedir. Bu nedenle ev kiralarken kontrat yapmaya, kontratın bir kopyasının sizde

bulunmasına dikkat ediniz. Yıllık ödeme yaptıysanız yıllık ödeme yaptığınıza dair bilginin kontratta yazmasına

dikkat ediniz. Eğer mümkünse ödemelerinizi banka hesap numarasına yapmayı tercih ediniz.

Burada yer alan tüm STK’lar, uluslararası organizasyonlar ve kamu kurum ve kuruluşları size görev tanımları

içerisinde hizmet etmeye çalışmaktadır, herhangi bir yanlış uygulama ile karşılaştığınızı düşündüğünüzde,

şikâyetinizi yazılı olarak kurumların ilgili bölümlerine bildiriniz. Kavga etmek, kendinize ve/ya karşınızdakine

zarar vermek size ya da dosyanıza herhangi bir fayda sağlamayacaktır.

DİKKAT ETMENİZ GEREKEN BAZI KONULAR

9

Türkiye resmi adı ile Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti Ankara’dır. Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok

yaklaştığı noktada bulunan Türkiye: Batıda Bulgaristan ve Yunanistan ile, doğuda İran, Gürcistan, Ermenistan,

Nahcivan ile, güneyde ise Irak ve Suriye ile komşudur.

Türkiye yedi coğrafi bölgeye ayrılmıştır. Yandaki

haritada yedi coğrafi bölge gösterilmiştir. Mor renkli kısım;

Marmara Bölgesi, yeşil renkli kısım; Ege bölgesi, Turuncu

renkli kısım; Karadeniz Bölgesi, kırmızı renkli kısım; İç

Anadolu bölgesi, Sarı renkli kısım; Akdeniz Bölgesi, mavi

renkli kısım; Doğu Anadolu Bölgesi, kahverengi ile

gösterilen kısım ise Güney Doğu Anadolu Bölgesidir. Coğrafi

bölgelerin herhangi bir siyası özelliği yoktur.

Türkiye, merkezi idare kuruluşu

bakımından illere, iller ilçelere, ilçeler ise

köylere ayrılmıştır. İllerde yönetme ve yürütme

yetkilerini valiler, ilçelerde kaymakamlar,

köylerde ise muhtarlar yerine getirir.

Türkiye’deki 81 ilden 51’inde İç işleri

Bakanlığınca sığınma başvuru sahiplerine ve

sığınmacılara oturma izni verilmektedir.

Sığınma başvurusu sahipleri ve sığınmacıların

ikameti için uygun görülen illerin sayısı Nisan

2011 tarihinde 32’den 51’e yükseltilmiştir. Aşağıdaki tabloda 51 uydu şehrin listesini bulabilirsiniz

UYDU KENTLER

1) Adana 2) Afyonkarahisar 3) Ağrı 4) Aksaray 5) Amasya 6) Bilecik 7) Burdur 8) Çankırı 9) Çorum 10) Erzurum 11) Eskişehir 12) Gaziantep

13) Hakkari 14) Hatay 15) Isparta 16) Kahramanmaraş 17) Karaman 18) Kastamonu 19) Kayseri 20) Kırıkkale 21) Kırşehir 22) Konya 23) Kütahya 24) Mersin 25) Nevşehir

26) Niğde 27) Sivas 28) Şırnak 29) Tokat 30) Van 31) Yozgat 32) Çanakkale 33) Bolu 34) Uşak 35) Denizli 36) Yalova 37) Siirt 38) Balıkesir

39) Batman 40) Ş.Urfa 41) Kilis 42) Ardahan 43) Malatya 44) Kars 45) Iğdır 46) Düzce 47) Sakarya 48) Erzincan 49) Gümüşhane 50) Bayburt 51) Mardin

BAYRAĞI

RESMİ DİLİ TÜRKÇE

BAŞKENTİ ANKARA

DEVLET ŞEKLİ CUMHURİYET

YÖNETİM BİÇİMİ DEMOKRASİ

KURUCUSU MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

ULUSLAR ARASI TELEFON KODU 0090

TÜRKİYE HAKKINDA GENEL BİLGİLER

10

Coğrafi konumu nedeniyle Türkiye’de farklı iklim tipleri görülür, kıyı bölgelerinde denizin etkisiyle daha ılıman bir iklim hüküm sürerken iç kesimlerde dağların konumları nedeniyle karasal iklimin etkisi gözlenir. Karasal iklim: İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu'nun büyük bir kısmı Ege ve Akdeniz bölgesinin iç kısımlarında görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır, yıllık yağış miktarı azdır, yıllık ve günlük sıcaklık farkları yüksektir, bitki örtüsü bozkırdır. Akdeniz İklimi: Akdeniz, Ege ve güney Marmara kıyılarında görülür. Ancak Marmara'da görülen Akdeniz ikliminin özellikleri daha serttir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar yağışlı geçer. Karadeniz İklimi: Karadeniz kıyılarında ve Marmara’nın kuzeyinde görülür. Bitki örtüsü ormandır. En çok yağmur sonbahar mevsiminde yağar. Tüm Mevsimler yağışlıdır, doğal bitki örtüsü ormandır.

Türkiye’de şehirlerarası ulaşım, otobüs, tren ve uçak, deniz otobüsü ile yapılabilmektedir. Uygun fiyatları ve geniş servis ağları nedeniyle en çok tercih edilen şehirlerarası taşıma aracı otobüstür. Otobüs biletlerini firmaların yazıhanelerinden, otogarlardan temin edebilirsiniz. Tren yolu ile ulaşım rahat ve uygun fiyatlı olmasından dolayı tercih edilen diğer bir ulaşım yoludur, Türkiye’de tren ile ulaşım her bölgede bulunmamaktadır. Aşağıdaki tabloda tren ile ulaşım yapılabilecek hatları görebilirsiniz. Tren biletlerinizi TCDD Tren garlarından veya www.tcdd.gov.tr adresinden temin edebilirsiniz.

RESMİ TATİLLERİ 1 OCAK: YILBAŞI 23 NİSAN: ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI 1 MAYIS: EMEK VE DAYANIŞMA GÜNÜ 19 MAYIS: ATATÜRK2Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI 30 AĞUSTOS: ZAFER BAYRAMI

DİNİ BAYRAMLARI RAMAZAN BAYRAMI KURBAN BAYRAMI

SAAT DİLİMİ DOĞU AVRUPA ZAMAN DİLİMİ

TRAFİĞİN AKIŞ YÖNÜ SAĞ

YÜZ ÖLÇÜMÜ 783.562 km2

NÜFUSU 73.722.988

PARA BİRİMİ

TÜRK LİRASI (TL)

GÜZERGÂHI GÜZERGÂHI

ANADOLU EKSPRESİ

ANKARA –HAYDARPAŞA* (İstanbul) - ANKARA

ÇUKUROVA MAVİ EKSPRESİ ANKARA – ADANA - ANKARA

BOĞAZİÇİ EKSPRESİ

HAYDARPAŞA* (İSTANBUL) – ESKİŞEHİR – HAYDARPAŞA*

DOĞU EKSPRESİ İSTANBUL(HAYDARPAŞA)-* KARS – İSTANBUL (HAYDARPAŞA)*

KARESİ EKSPRESİ İZMİR MAVİ

ANKARA – ALSANCAK (İZMİR)- ANKARA

VANGÖLÜ EKSPRESİ İSTANBUL(HAYDARPAŞA)* – TATVAN – İSTANBUL (HAYDARPAŞA)

ESKİŞEHİR EKSPRESİ CUMHURİYET EKSPRESİ BAŞKENT EKSPRESİ

HAYDARPAŞA* – ESKİŞEHİR – HAYDARPAŞA*

GÜNEY KURTALAN EKSPRESİ

İSTANBUL ( HAYDARPAŞA*) – DİYARNAKIR / KURTALAN – İSTANBUL (HAYDARPAŞA)*

FATİH EKSPRESİ ANKARA EKSPRESİ

ANKARA – HAYDARPAŞA *- ANKARA 4 EYLÜL MAVİ TRENİ ANKARA – MALATYA - ANKARA

6 EYLÜL EKSPRESİ 17 EYLÜL EKSPRESİ

İZMİR (ALSANCAK) – BALIKESİR- BANDIRMA - ALSANCAK

MERAM EKSPRESİ İSTANBUL (HAYDARPAŞA)* – KONYA – İSTANBUL ( HAYDARPAŞA)

ERCİYES KAYSERİ- ADANA-KAYSERİ İÇ ANADOLU MAVİ TRENİ İSTANBUL (HAYDARPAŞA)*-

Şehirlerarası Ve Şehir İçi Ulaşım

11

*İstanbul – Haydarpaşa Tren Garı Ocak 2012 tarihinde hızlı tren çalışmaları nedeniyle 2 seneliğine kapatılmıştır.

Şehir içi ulaşımda otobüs, minibüs, tramvay ve yeraltı treni kullanılmaktadır. Otobüsler bazı şehirlerde özel halk

otobüsü ve belediye otobüsü olarak ikiye ayrılmaktadır. Belediye otobüslerine, tramvaya ve yer altı trenlerine bilet

yada jeton ile binilir, özel halk otobüsleri ve minibüslerde ise yolculuğun ücreti aracın içinde ödenir.

Türkiye’de genellikle batı ülkelerindeki mesai saatleri geçerlidir. Bankalar ve Bürolar 09.00 ve 17.30 saatleri arasında

açıktır. Resmi daireler 12.00 – 13.00 saatleri arasında, bankalar ise 12.30 – 13.30 saatleri arasında öğle tatili yaparlar.

Resmi Daireler ve bankalar hafta sonları kapalıdır.

Türkler misafirperverlikleri ile ün salmış bir millettir, farklı ülkelerden gelen kişileri merak ederler ve sizin ile dilinizi

bilmese bile iletişim kurmaya çalışırlar. Türkiye’de kaldığınız süre boyunca Türkçe bilmeniz size fayda sağlayacaktır.

Büyük şehirlerde İngilizce bilen kişi sayısı küçük şehirlere göre fazla olsa da, günlük işlerinizi halletmek için Türkiye’nin

her yerinde bildiğiniz her Türkçe kelime yaşamınızı kolaylaştıracaktır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi dili olan Türkçe, Ural – Altay dil grubundandır, yazı dilinde Latin alfabesi

kullanılır ve Dünya’da 150 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. Bu bölümde size faydalı olacak Türkçe bilgisi ve

cümle yapılarına yer verilecektir.

- Evet X Hayır - Tamam.

- Benim adım … . - Benim ülkem … .

- Merhaba - … ile görüşebilir miyim?

- Affedersiniz - Var X Yok

Türkçe bilmiyorum. - İngilizce biliyor musunuz? - Teşekkür ederim.

- Başım ağrıyor. - Başım dönüyor

- Midem bulanıyor. - …’ya alerjim var.

- Öksürüyorum. - Hamileyim.

- Kan grubum … . - Ateşim var.

- Burnum akıyor.

-

EKSPRESİ ADANA – İSTANBUL (HAYDARPAŞA)*

FIRAT EKSPRESİ

ELAZIĞ – ADANA - ELAZIĞ EGE EKSPRESİ İZMİR ( ALSANCAK) – BALIKESİR – İZMİR (ALSANCAK)

PRATİK TÜRKÇE BİLGİSİ

Hastanede gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler

Çalışma Saatleri

Dil ve İletişim

Konuşma esnasında en çok kullanılan Türkçe kelime ve cümleler

12

Doktor Ambulans Eczane

- … kaç lira? - … alabilir miyim?

- … var mı? - Nereden alabilirim?

- Litre - Kilogram

- Gram - Adet

- Para üstü - Fiş / Fatura alabilir miyim?

-

- Nasıl gidebilirim? - Bileti nerden alabilirim?

- Bilet ücreti ne kadar? - Otobüs saat kaçta?

- İnebilir miyim? - … dan geçer mi?

- Sağ X Sol - Aşağı X Yukarı

- Gitmek istediğim yer ... /Ankara/ İstanbul/ İzmir.

Durak Pasaport Kimlik

Alışverişte gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler

Yolculukta gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler

13

1951 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi, mültecilerin yasal haklara sahip olmasını sağlayan ve mülteci sorununa uluslararası zemin hazırlayan önemli bir tarihsel gelişimin doruk noktası olmuştur. Bunun somut örneği olarak 2011 yılı itibariyle 144 ülke 1951 Cenevre Sözleşmesine taraftır.

Unutmayınız: Coğrafi kısıtlamadan dolayı ulusal ve uluslararası mevzuattaki kavramlar farklılık göstermektedir.

Aşağıdaki şemada kavramların karşılıkları açıklanmıştır.

İçişleri Bakanlığı’nın ve BMMYK’nın yürüttüğü paralel prosedürden dolayı Avrupa Konseyi üyesi ülkeler dışından gelenler iltica başvurularını bu iki kuruma da yapmalılardır. Bu iki prosedür birbiriyle bağlantılı olarak ilerlemektedir. İçişleri Bakanlığı:

1951 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi ve 1967 Protokolü

1951 Cenevre Sözleşmesi’ne göre, Mülteci Kimdir?

Irkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden, zulme uğrayacağından

haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından

yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen; yahut tabiiyeti yoksa ve bu tür

olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku

nedeniyle dönmek istemeyen kişidir.

İLTİCA KONUSUNDA ÖNEMLİ BİLGİLER

Türkiye Cumhuriyeti 1951 Cenevre Sözleşmesi’ni coğrafi kısıtlama ile imzalamıştır. Coğrafi kısıtlamanın sonucu olarak Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi ülkeler dışından gelerek iltica etmek isteyen kişilere geçici uluslararası koruma sağlamaktadır.

Avrupa Konseyi üyesi 47 ülke şunlardır: Almanya, Andora, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna

Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Ermenistan, Estonya, Finlandiya, Fransa, G. Kıbrıs Rum

Yönetimi, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Karadağ (Montenegro),

İtalya, İzlanda, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malta, Moldova, Monako,

Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Ukrayna,

Yunanistan.

Nasıl iltica başvurusu yapabilirim?

Uluslararası Mevzuat (BMMYK) Ulusal Mevzuat (İçişleri Bakanlığı)

Mülteci Sığınmacı

Sığınmacı İltica/Sığınma Başvuru Sahibi

14

Yasal yollardan ülkeye giriş yaptıysanızbulunduğunuz ildeki İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro’ya, Yasal olmayan yollardan ülkeye giriş yaptıysanız giriş yaptığınız ilin Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro’ya yazılı dilekçe ile iltica talebinde bulunmalısınız. BMMYK: İltica başvurunuzu, BMMYK Ankara, BMMYK Van ofislerine ve BMMYK’nın illerdeki uygulayıcı ortaklarına sözlü veya yazılı olarak bildirebilirsiniz. İltica başvurunuzu, her iki kuruma yaptıktan sonra bu kurumlardaki görevliler sizi prosedür ve sorumluluklarınız ile ilgili bilgilendireceklerdir.

Uluslararası Koruma devletlerin kendi

vatandaşlarını koruma yükümlülüklerini yerine

getiremediği durumlarda başka ülkelere sığınma

talebinde bulunan insanların güvenliğe

ulaşmaları, tehlikeli olan yerlere

gönderilmemeleri ve temel insan haklarından

yararlanabilmeleri anlamına gelmektedir.

Uluslararası koruma geçicidir. Çözüm, ulusal

korumanın yeniden sağlanması veya

sunulmasıdır. Bunun için üç olasılık mevcuttur.

Gönüllü geri dönüş, yerel entegrasyon veya 3. Ülkeye Yerleştirmedir.

Menşe ülkenize gönüllü geri dönüş yapmaya karar verdiyseniz, BMMYK’ya ve ikamet ettiğiniz ildeki İl

Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü’ne gönüllü geri dönüş yapmak istediğinizi belirten dilekçe

yazıp teslim etmeniz gerekmektedir. Bu konuda, ilinizdeki sivil toplum kuruluşlarından ve BMMYK’dan

danışmanlık alabilirsiniz. Bkz: Sivil Toplum Kuruluşları

TÜRKİYE’DEKİ İLTİCA SÜRECİ

Türkiye’de iltica konusunda uygulanacak usul ve esaslar, 1994 İltica/Sığınma Yönetmeliği ve 2006 Uygulama Talimatı ile düzenlenmektedir.

Türkiye’de İçişleri Bakanlığı’na iltica başvurusunda bulunan kişilere başvurular sonuçlanana kadar “Başvuru sahibi” , “Başvuran” ya da “İltica/Sığınma Başvurusunda Bulunan Kişi” statüsü, başvuru süreci tamamlandıktan sonra karar olumlu ise sığınmacı statüsü verilmektedir.

Türkiye’deki sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’nın belirlemiş

olduğu illerde serbest ikamet etmektedir. Sığınmacılar ve mülteciler ikamet edecekleri ili kendileri

seçemezler. Sadece akrabalık ilişkisi ve sağlık nedeniyle il seçimi yapılabilmektedir. İkametle ilgili

ayrıntılı bilgi için Bkz: Diğer Yasal Düzenlemeler

Türkiye’deki İltica sürecinin işleyişi nasıldır?

ULUSLARARASI KORUMA VE KALICI ÇÖZÜMLER

15

- Türkiye’ye yasal yollardan gelenler bulundukları Valiliğe bağlı olan İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro’ya, yasal olmayan yollardan gelenler ise giriş yaptıkları yer İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro’ya müracaat etmeleri gerekmektedir. - İltica başvurusunda bulunan kişilerin yabancıların İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü

İltica Büro kimlik tespitleri ve mülakatları yapılır. - İltica talepleri, İçişleri Bakanlığı’nca karara bağlanır. Alınan karar kişilere yazılı olarak bildirilir.

- İltica talebiniz kabul edilmediğinde, bu karara 15 gün içerisinde itiraz dilekçesi yazarak ve varsa destekleyici belgelerle itirazda bulunabilirsiniz.

- Başvuru sahibinin ilk olumsuz karara itirazda bulunmaması ve aksine bir talimat olmaması halinde; 15 gün içerisinde ülkeyi terk etmesi bildirilecektir. - 15 gün içerisinde yapılan itirazlar, İçişleri Bakanlığınca sonuçlandırılır ve nihai karar yabancıya yazılı olarak bildirilir. - Hakkında nihai olumsuz karar verilmiş yabancılar hakkında ikincil koruma kararı verilebilir. İkincil koruma kapsamında itiraz sahibinin sağlık, eğitim, aile bütünlüğü, aile birleşimi vb. insani mülahazalarla veya idari yargıya başvuru yaptığı için Türkiye’de ikametine izin verilip verilmemesi konusu değerlendirilmektedir.

Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) 1994 İltica/Sığınma Yönetmeliği

Sınırdışı

Türkiye'de muntazam surette bulunan bir mülteci veya sığınmacı ancak milli emniyet veya kamu düzeni sebebi ile 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde İçişleri Bakanlığı'nca sınırdışı edilebilir.

Sınırdışı kararına karşı onbeş gün içinde İçişleri Bakanlığı'na müracaat edilerek itiraz edilebilir.

İtiraz, daha önce sınırdışı kararını veren yetkilinin bir üstü tarafından incelenerek sonuçlandırılır ve valiliklerce ilgiliye tebliğ edilir

İçişleri Bakanlığı İltica başvurusunda dikkat edilmesi gerekenler

BMMYK TÜRKİYE ADRESLERİ

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, ANKARA

Adres: Tiflis Cad. 552. Sok. No:3 Sancak Mah. 06550 Ankara

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği , VAN

Adres: İstasyon Mahallesi, Terminal 1. Sok. Hayırlar Cad. 40/2 Van

BMMYK dosya durumunu öğrenmek için internet sitesi: http://results.unhcr.org.tr/ BMMYK Danışmanlık Telefonları: Mali Bölüm: Tel: 0312 409 70 06 Çarşamba günleri 14:00-16:00 Statü Belirleme Bölümü: Tel: 0312 405 80 66 Haftaiçi Hergün Saat 10:00’dan sonra Yerleştirme Bölümü: Tel: 0312 409 70 05 Perşembe günleri: 09:30-12:30 13:30-15:00 (Farsça) 15:00-16:00 (Diğer Diller)

Sınırdışı kararına 15 gün içerisinde itiraz edebilirsiniz

16

- Başvuru İltica başvurunuzu, BMMYK Ankara, BMMYK Van ofislerine ve BMMYK’nın illerdeki uygulayıcı ortaklarına sözlü veya yazılı olarak bildirebilirsiniz. - Kayıt Tarihinin Belirlenmesi

Başvurunuz sonucunda,size bir Kayıt tarihi verilecektir. Verilen kayıt tarihinde BMMYK Ankara’ya kayıt görüşmesi yapmak için gitmeniz gerekecektir.

- Kayıt Görüşmesi

Kayıt görüşmesine gittiğinizde BMMYK sizin kayıt işleminizi gerçekleştirir. Kayıt görüşmesine giderken eğer varsa pasaport, kimlik vb. belgelerinizi yanınızda götürmeniz gerekmektedir. Aynı dosya altında olan kişilerin görüşmeye beraber gitmesi gerekmektedir. Bu görüşme sonucunda üzerinde BMMYK dosya numaranızın olduğu sığınmacı belgesi verilecektir. Kayıdınız sırasında size yazılı olarak bildirilen İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro’ya kayıt olmanız gerekmektedir. Kayıt olduktan sonra Yabancılar Şube tarafından size verilen kimliğin kopyasını BMMYK’ya iletmeniz gerekmektedir.

BMMYK İltica Süreci

BMMYK iltica sürecinde dikkat edilmesi gerekenler

17

Unutmayınız: İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube İltica Büro’ya kayıt olmadan ve kimlik kopyanızı BMMYK’ya iletmeden size statü belirleme görüşme tarihi verilmemektedir.

- Statü Belirleme Görüşmesi

BMMYK tarafından size verilen Statü Belirleme Görüşmesi tarihinde görüşmeniz Avukatlar tarafından yapılmaktadır. Bu görüşmede statü belirleme görüşmesinin sonucunun belirlenmesi için kesin bir süre yoktur. Kararınızın sonucunu BMMYK’nın web sitesinden (http://results.unhcr.org.tr) veya Mülteci Statüsü Belirleme Bölümü telefonlarından ulaşabilirsiniz. (BMMYK Mülteci Statüsü Belirleme Bölümü 0312 405 80 66 / Haftaiçi Hergün 10.00’dan sonra ulaşabilirsiniz )

- Karar Olumlu ise; mülteci statüsü kabul edilmiştir. BMMYK tarafından kişiye mülteci belgesi verilir. Mülteci statüsü almış olan dosyalar Kalıcı Çözümler Bölümü’ne gönderilmektedir. Unutmayınız: BMMYK tüm mültecilere kalıcı bir çözüm bulmaya çalışmaktadır. Kalıcı çözümlerden biri olan 3. ülkeye yerleştirme bir hak değildir. Kabul edilen her dosya doğrudan 3. bir ülkeye sunulmamaktadır. Bu yüzden önceki bölümde bahsedilen kalıcı çözümlerden biri gerçekleşene kadar Türkiye’deki hayata uyum sağlamanız tavsiye edilmektedir.

- Karar Olumsuz ise; Mülteci statüsü başvurunuza ilk olumsuz karar verilmiştir. BMMYK size ret

edilme nedenlerini açıklayan bir ret mektubu gönderir. Bu karar 30 gün itiraz etme hakkınız vardır. Bu süre içerisinde itiraz göndermeyen kişilerin dosyası kapatılmaktadır. İtiraz mektubunuzu yazmak için Helsinki Yurttaşlar Derneği’nden danışmanlık ve destek alabilirsiniz. Bakınız. >>> Sivil Toplum Örgütleri

Unutmayınız: İstinaf görüşmesi her dosya için zorunlu değildir. Avukat dosyayı inceledikten sonra

gerekli görürse istinaf görüşmesi yapılmaktadır. İstinaf görüşmesi’nden sonra dosya hakkındaki

olumlu veya olumsuz karar verilecektir.

Olumlu Karar: Karar olumlu ise mülteci statünüz kabul edilmiştir. Dosyanız kalıcı çözümler bölümüne

gönderilecektir.

İkinci Olumsuz Karar: BMMYK’nın itiraz başvurunuza verdiği nihai karardır. Bunun sonucunda, dosyanız

kapatılacaktır.

İstinaf Süreci

18

AŞTİ (Ankara Şehirlerarası Terminali İşletmesi) Otogar binasında şehirlerarası otobüsten indikten

sonra, Otogar binasının içerisinden Ankaray’a (Metro) geçiş bulunmaktadır.

AŞTİ Otogar’dan Ankaray (Metro)’ya geçmek için, Sağ taraftaki Ankaray logosunu takip

ederek, Metro bilet gişelerine ulaşacaksınız.

Bilet gişelerinin yanındaki bilet satış bölümünden aşağıda görmüş olduğunuz Ego

Toplu Taşıma Kartından satın alın. Ego Toplu Taşıma Kartı en az iki kullanımlık

olduğu için kartı atmayın daha sonra kullanabilirsiniz. Bu kartı okutarak gişelerden

geçebilirsiniz.

Ankaray (Metro)‘a bindikten sonra, Kızılay durağında ininiz.

Metronun Güvenpark çıkışından çıkınız.

Güvenpark çıkışından çıktığınızda, Güvenpark Otobüs duraklarına ulaşacaksınız.

Güvenpark otobüs duraklarında 413 numaralı Altınpark - Çankaya otobüsüne binin.

413 numaralı otobüs için iki farklı seçeneğiniz vardır: Halk Otobüsleri (kartlı otobüsler) Ego Toplu

Taşıma Kartı alarak kullanılırken, Özel Halk Otobüslerinde para ödemeniz gerekmektedir.

Binmiş olduğunuz 413 numaralı

Altınpark – Çankaya otobüsünden

Yıldız kavşağındaki durakta ininiz.

BMMYK’nın yeri krokide gösterilmiştir

BMMYK Ankara Ofisi’ne Nasıl Gidebilirim?

AŞTİ Otogar’dan BMMYK Ankara’ya Gidiş

YK

Ego Halk Otobüsü Özel Halk Otobüsü

Yıldız kavşağı durağı

Toplu Taşıma Kartı

19

Ankara, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ikinci büyük şehri ve başkentidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin merkezi olarak tüm yabancı ülke elçiliklerine ev sahipliği yapmaktadır. İç Anadolu Bölgesi’nde yer almaktadır. Doğuda Kırşehir ve Kırıkkale; batıda Eskişehir; kuzeyde Çankırı; kuzeybatıda Bolu ve güneyde Konya ve Aksaray illerine komşudur.

Ankara önemli bir sanayi ve ticaret şehridir. Bunun yanı sıra buğday tarımı oldukça yaygındır. Ankara’da karasal iklim tipi görülmektedir. Yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları soğuk ve az yağışlıdır. İl bazında ortalama sıcaklık 10-13oC arasındadır.

Nüfus: 4.890.893 (2011 yılı) Şehir Nüfusu: 4.762 116 Köy Nüfusu: 128.777

Yüzölçümü: 30.715 km2

Bölge: İç Anadolu Bölgesi Telefon Alan Kodu: 0312 Valilik Web Sitesi: www.ankara.gov.tr

Kara, hava ve demiryolu bakımından çok önemli bir kavşak noktası olan Ankara iline ulaşım havayolu, kara yolu ve demir yolu ile sağlanabilmektedir, şehiriçi ulaşımı için halk otobüsleri, özel belediye otobüsleri ve raylı sistem bulunmaktadır. Bunların yanı sıra minibüste (dolmuş) kullanılmaktadır fakat diğer alternatiflere göre biraz daha yüksek ücretlidir.

Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan iç hatlarda birçok şehre direkt uçuş bulunmaktadır. Direkt olmayan uçuşlar ise çoğunlukla İstanbul aktarmalı yapılmaktadır.

Şehirlerarası kara yolu ulaşımında Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesi (AŞTİ) Ankara’daki tek otogardır. Bu merkezden tüm şehirlere otobüs bulunmaktadır.

Demir yolu ile ulaşımda ise Ankara ili üzerinden birçok İle ulaşım sağlanmaktadır.

( Bkz: Türkiye Hakkında Genel bilgiler, şehirlerarası ve şehiriçi ulaşım)

İLE YÖNELİK FAYDALI BİLGİLER; ANKARA

Şehirlerarası ve Şehiriçi Ulaşım

Ankara Esenboğa Havalimanı Devlet Demir Yolları (0312) 590 40 00 (0312) 309 05 15 AŞTİ Otobüs Terminali (Otogar) (0312) 207 10 00

20

Ankara ilinde şehir içi ulaşım 06.00 – 24.00 arasında raylı sistem, halk ve belediye otobüsleri ile sağlanmaktadır.

Bir sonraki sayfadaki Ankara Hızlı Taşıma Hattı tablosunda duraklar gösterilmiştir. Bu hatlardan sadece kırmızı, yeşil ve gri hatlar şu anda kullanılmaktadır. Diğerleri inşaat halindedir ve henüz kullanıma açılmamıştır.

Metro ve Ankaray’da Ego Toplu Taşıma Kartı kullanılmaktadır. Ego Toplu Taşıma Kartını metro içerisindeki bilet gişelerinden ve Güvenpark otobüs duraklarındaki bilet gişesinden temin edebilirsiniz. Tam ve indirimli olarak iki farklı kart vardır. İndirimli kart öğrencilerin kullanması içindir.

Ankaray Hattı ilk ve son metro kalkış saatleri: İlk metro, Aşti’den 06:00’da, Dikimevi’nden 06:15’te; Son metro ise Aşti’den 23:50’de Dikimevi’nden 24:10’da kalkmaktadır. Ankaray hattı yukarıda belirtilen saatler arasında, yoğun saatlerde 5 dakikalık sıklıkta, yoğun olmayan saatlerde ise 10 dakikalık sıklıkta geçmektedir.

Ayrıntılı bilgi için, Bkz: www.ankaray.com.tr

Ankara’da Ego Halk Otobüsleri ve Ego Özel Halk Otobüsleri olarak iki farklı otobüs hizmeti sunulmaktadır.

Halk Otobüsleri (kartlı otobüsler) Ego Toplu Taşıma Kartı alarak kullanılırken, Özel Halk Otobüslerinde para ödemeniz gerekmektedir.

Ego Toplu Taşıma Kartını, Kızılay Güvenpark otobüs duraklarındaki bilet gişesinden veya metronun içerisindeki gişelerden temin edebilirsiniz. Güncel otobüs güzergahlarını ve kalkış saatleri için Bkz: EGO Genel Müdürlüğü’nün web sitesi www.ego.gov.tr

Unutmayınız: Ego Halk Otobüslerini kullanırken aktarma yaptığınızda indirimden yararlanabilirsiniz: Aktarma indirimi çok binişli tam biletler (5lik,10luk,20lik tam biletler) için geçerlidir. Kartınızı bir

otobüs yolculuğunda kullandıktan sonra 75 dakika içerisinde iki indirimli aktarma hakkınız vardır. Her aktarma için 59 kuruş biletinizden düşülmektedir. Aktarma indirimi tam biletler için geçerlidir, indirimli (öğrenci) çoklu biletlerde 75 dakika içerisinde aktarma ücretizdir.

Ankara Hızlı Taşıma Hattı

Ankara Otobüs Hattı

Ego Halk Otobüsü Özel Halk Otobüsü

21

22

Parklar ve Mesire Alanları: Türkiye’de birçok insan boş vakitlerini değerlendirmek, doğa ile iç içe olup keyifli vakit geçirmek için park ve mesire alanlarını tercih etmektedir. Yürüyüş yapmak ve sakin vakit geçirmek için uygun olan bu alanlar aynı zamanda çocuklu ailelerin de çocuklarının rahatça oyun oynayabilmesi için sıkça ziyaret ettikleri yerlerdir.

Altınpark: Bilim, fuar ve kongre merkezi, anaokulu ve yaz okulu, olimpik yüzme havuzu, büfe ve lokantaları, müzikli ve ışıklı su gösterileri, oyun ve eğlence alanları, göl kıyısındaki anfileri, kayıkları, çarpışan botları, elektrikli gezinti arabaları, mini gezinti treni, atları ve atlı arabaları ile Altınpark oldukça geniş ve renkli bir parktır. Girişi ücretsizdir. Ulaşım: Altınpark, Ankara Aydınlıkevler semtindedir. Ankara'nın çeşitli semtlerinden Altınpark'a Belediye ve Özel Halk Otobüsleri sefer yapmaktadır. Örneğin, 413 numaralı Altınpark-Çankaya otobüsüne Ulus yönüne doğru bindiğinizde Altınpark’a

ulaşabilirsiniz. Gençlik Parkı: Ankara'nın değişmez sembollerinden biri olan gençlik parkı, oldukça büyük bir alan üzerine şehir merkezine kurulmuştur. Havuz kenarında dinlenme alanları, çocuk oyun alanı, çay bahçeleri ve lunapark bulunmaktadır. Parkın girişi ücretsizdir, fakat lunapark ücretlidir. Ulaşım: Gençlik Parkı Ulus semtinde merkezde yer almaktadır. Kızılay’dan Ulus’a giden tüm otobüslerle Güvenpark’a ulaşabilirsiniz. Evcil Hayvanlar Parkı: Keçiören semtinde bulunan bu park, çocukların hayvanları tanıması ve iyi vakit geçirmesi için güzel bir alandır. Parkın içerisinde, özellikle akvaryum balıkları, kümes hayvanları, sülünler, kamerun koyunları, kıl keçileri, papağan türleri, geyikler, ceylanlar, devekuşları ve turnalar bulunmaktadır. Parkın girişi ücretsizdir. Ulaşım: 481 numaralı Uyanış-Pınarbaşı-Ulus-Kızılay otobüsüne binebilirsiniz. Otobüs durağına Kızılay meydanından Maltepe yönüne Gazi Mustafa Kemal Bulvarı üzerinden 10 dakikalık yürüyüşle ulaşabilirsiniz. Mogan Parkı: Büyük çoğunlukla açık, yarı açık mekanlar sunan park içerisinde dinlenme, piknik, eğlence yerlerinin yanı sıra sportif ve kültürel faaliyet alanları da bulunmaktadır. Parkın içerisinde piknik alanları, asma köprülerle ulaşılan marina adası, ahşap kıyı yolu, koşu ve yaya yolları, çocuk oyun alanları, engelli çocuklar oyun alanı, istasyonlu koşu pisti, 3 adet tenis kortu, 2 adet mini futbol sahası ve basketbol sahaları bulunuyor. Mogan Parkı, göl kenarında yer almaktadır. Girişi ücretsizdir. Ulaşım: 157 numaralı Oyaca Belediyesi-Gökhöyük-Ulus Özel Halk Otobüsüne Sıhhiye’de yer alan Adliye Sarayı karşısındaki duraktan Kızılay yönünde binebilirsiniz. Müzeler ve Tarihi Eserler: Anıtkabir: Anıtkabir, Türk Kurtuluş Savaşı'nın ve inkılâplarının önderi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarıdır. Bu büyük anıt mezarda yirmi dört aslan heykeli ziyaretçileri karşılamaktadır. Anıtkabir’in içerisinde Mustafa Kemal Atatürk’ün kişisel eşyalarının, fotoğraflarının, kıyafetlerinin ve ödüllerinin sergilendiği Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi bulunmaktadır. Ulaşım: Ankaray metrosuna Kızılay’dan Aşti yönünde bindiğinizde Tandoğan durağında ininiz. Anıtkabir 5 dakikalık yürüyüş mesafesindedir.

Ankara Kalesi: Ankara’ya hâkim bir tepenin üzerinde kurulmuş olan ve zaman içinde kentin simgesi haline gelen Ankara Kalesi'nin ilk yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. M.Ö. 2. yüzyılda Galatlar zamanında var olduğu bilinen kale daha sonra Romalılar döneminde onarım görmüştür. İç ve dış kale olmak üzere iki kısımdan oluşan kalenin iç surları büyük bir olasılıkla 7. yüzyılda Bizanslılar tarafından inşa edilmiştir. Selçukluların eline geçen kale bu dönemde ve onu takip eden Osmanlı döneminde çeşitli onarımlar görmüş, son yıllarda yapılan restorasyon çalışmalarıyla sağlamlaştırılmıştır. Ulaşım: Kızılay merkezden kalkan tüm Ulus otobüslerine binebilirsiniz. Ulus Gençlik Parkı karşısındaki durakta inin. Anafartalar Caddesi üzerinden 15 dakikalık

Boş Vakitleri Değerlendirme

23

yürüme mesafesindedir. Tarihi Karacabey Hamamı: Karacabey Hamamı, 1440 yılında yapımı bitmiş tarihi bir Osmanlı külliye binasının parçasıdır. Ankara’daki en eski binalardan biridir. Anadolu’daki hamam kültürü Türk hamamlarında devam etmektedir. Kadın ve erkek için ayrı bölümleri bulunmaktadır. Hamamın girişi ücretlidir. Halk Eğitim Merkezleri: Boş vakitlerini değerlendirirken yeni beceriler edinmeyi isteyenler için Halk Eğitim Merkezleri çeşitli kurslara katılma imkânı sunmaktadır. Halk eğitim merkezlerinde İngilizce, Türkçe öğrenebilir, müzik ve el becerisi kurslarına katılabilirsiniz. Aşağıda Halk Eğitim merkezlerinin adres ve telefon numaralarını bulabilirsiniz, kurslar hakkında bilgi almak için telefon edebilir ya da direkt başvuruda bulunabilirsiniz.

Çankaya Başkent Halk Eğitim Merkezi Tel: (0312) 439 39 24 Adres: Başkent Halk Eğitim Merkezi, Aziziye mah. Hoşdere Cad. Refik Belendir Sk. No:50 Yuk. Ayrancı, Çankaya/Ankara Yenimahalle Halk Eğitim Merkezi Tel: (0312) 336 44 86, (0312) 334 51 46 Adres: 411. Sokak No:6 Demetevler, Yenimahalle Ankara 06300 Türkiye

İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı: İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı’nın (IKGV), temel amacı sığınmacılara ve mültecilere psiko-sosyal destek sağlamaktır. IKGV, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin Türkiye’deki uygulama ortaklarından biridir ve 7 şehirde Mülteci Destek Birimleri aracılığı ile sığınmacılara ve mültecilere psiko-sosyal destek sağlamaktadır. Türkiye’deki iltica süreci ve haklar ile ilgili olarak sığınmacı ve mültecileri bilgilendirerek gerekli yönlendirmeleri yapmak, yasal işlemlerle ilgili danışmanlık sağlamak, korunma gereksinimi olan bireyleri saptamak ve bu bireylere danışmanlık sağlamak ve mevcut

hizmetlere erişimlerini kolaylaştırmak başlıca amaçlarındandır. Arapça (Perşembe- Cuma, 13.00-17.00 saatleri arasında), Farsça (Perşembe- Cuma, 13.00-17.00 saatleri arasında), İngilizce (Hafta içi her gün) ve Türkçe (Hafta içi her gün) dillerinde hizmet vermektedir. Tel: (0312) 428 30 11 Faks: (0312) 428 30 11 Adres: Cinnah Cad. 27/7 Çankaya ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 9.00-17.30 Temel Faydalanıcılar: Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Ulaşım: Kızılay Güvenpark otobüs duraklarından 413 numaralı Altınpark - Çankaya otobüsüne binin ve Kuğulu Park durağından bir sonraki durak olan Farabi durağında ininiz. Yanında taksi durağının olduğu 27 numaralı apartmanda

İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı bulunmaktadır. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği: Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’nin (SGDD) temel amacı din, dil, ırk ve politik görüş farklılığı ayırt etmeksizin sığınmacı ve mültecilerin insan haklarını gözetmek, mültecilere, göçmenlere ve geçici sığınma hakkı arayan kişilere psiko-sosyal destek sağlamak, başvuranlarının sorunlarıyla

ilgilenmek ve bu sorunlara çözümler getirmeye çalışarak kişilere yardım etmektir. Başvuranlarına hukuki danışmanlık, sosyal danışmanlık, giyecek yardımı, psiko-sosyal danışmanlık, ilaç temini hizmetleri sunan SGDD hizmetlerini başvuranların talep ve sorunları doğrultusunda genişletmektedir.

SGDD, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin uygulama ortaklarından biridir. 12 ilde temsilciliği olan ve 5 diğer ilde de etkinliği olan Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’nin, Ankara şubesi derneğin idari merkezidir.

Tel: (0312) 427 57 83 Faks: (0312) 427 57 83

Sivil Toplum Kuruluşları

24

Adres: Cinnah Cad. 27/7 Çankaya ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 9.00-17.30 Temel Faydalanıcılar: Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Ulaşım: Kızılay Güvenpark otobüs duraklarından 413 numaralı Altınpark - Çankaya otobüsüne binin ve Kuğulu Park durağından bir sonraki durak olan Farabi durağında ininiz. Yanında taksi durağının bulunduğu 27 numaralı apartmanda Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği bulunmaktadır.

Kaos GL Derneği: Kaos GL Derneği, LGBT bireylerin insan hakları için mücadele etmektedir. Türkiye'de LGBT bireylerin uğradığı hak ihlallerini ve ayrımcılığı görünür hale getirmek için raporlama yapmakta ve hak ihlallerini engellemek için gerekli anayasal ve yasal düzenlemelerin yapılması için çalışmalar yürütmektedir. Eşcinsel, biseksüel ve trans varoluşu konusunda toplumsal farkındalık için çalışmalar yapmaktadır. Kaos GL Derneği, LGBT sığınmacı ve mültecilere destek vermektedir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile iyi niyet anlaşması çerçevesinde düzenli olarak LGBT sığınmacı ve mültecilerin genel olarak gönderildiği uydu kentleri ziyaret edip birebir görüşmeler yapmaktadır. Derneğin, BMMYK dosya takibi yapabilmesi için sığınmacının iltica başvuru nedeninin "cinsel yönelim

ya da cinsiyet kimliği" olması gerekmektedir. Sığınmacı, cinsel yönelimini ya da cinsiyet kimliğini BMMYK’ya bildirmediği sürece dosya takibi konusunda derneğin çalışma alanının dışında kalmaktadır. Fakat, BMMYK'ya bildirilmemiş olsa dahi, başvuran LGBT sığınmacı ve mültecilere diğer konularda destek verilmektedir. Dernekte hukuki danışmanlık, sosyal danışmanlık, giyecek yardımı, gıda yardımı, psiko-sosyal danışmanlık, sağlık hizmetleri ve ilaç temini hizmetleri sunulmaktadır. Hizmetler Arapça (Salı-Çarşamba-Perşembe) ve İngilizce (hafta içi her gün) dillerinde verilebilmektedir.

Tel: (0 312) 230 03 58 Faks: (0 312) 230 62 77 Adres: GMK Bulvarı 29/12 Kızılay/ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 09.30-17.00 Temel Faydalanıcılar: LGBT, Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler, Göçmenler Ulaşım: Kaos GL Kızılay merkezindedir. Kızılay metrosu Milli Müdafaa çıkışından (YKM binası karşısı) çıktığınızda Maltepe yönünde Gazi Mustafa Kemal Caddesi üzerinde 5 dakikalık yürüme mesafesindedir.

Kadın Dayanışma Vakfı: Kadın Dayanışma Vakfı’nın temel amacı kadına yönelik şiddet ve kadın ticareti ile mücadele alanlarında kadınlara doğrudan destek vermek ve politika üretmektir. Ek olarak alandaki politik ve sisteme dayalı eksikliklerle ilgili baskı unsuru oluşturmaktır. Vakıf, başvuranlarına hukuki danışmanlık, sosyal danışmanlık, giyecek yardımı, psiko-sosyal danışmanlık ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini sunmakta ve ihtiyaca göre başka kaynakları harekete geçirmektedir. Kadın Dayanışma Vakfı, insan ticareti mağduru kadınlarla çalışmaktadır ve kadın ticareti ile mücadele sığınağı mevcuttur. Bu sığınakta kadınlar çocukları ile birlikte ihtiyaç ile doğru orantılı olarak geçici sürelerle kalmakta ve psiko-sosyal, sağlık ve hukuki destek almaktadır. Sığınakta kalanlar için içeride ve dışarıda aktiviteler ve kurslar düzenlenmektedir. Bu hizmetler dışında, Vakfın Kadın Danışma Merkezi aktif olarak çalışmaktadır. Kadınlar çocukları ile başvurabilmekte ve ihtiyaç ile doğru orantılı olarak dayanışma sağlanmaktadır. Psikolojik görüşmeler ve sosyal danışmanlık randevulu yapılmaktadır. İngilizce, Türkçe, Rusça, Romanca, Moğolca,ve Buryatça dillerinde her gün hizmet verilmektedir.

Tel: (0312) 432 07 82 Faks: (0312) 430 40 05 Adres: Mithatpaşa Caddesi, 10/11 Sıhhıye/ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 10.00-18.00 Temel Faydalanıcılar: Kadınlar, Gençler, Şiddet Mağduru Kadınlar, İnsan Ticareti Mağdurları, Yetişkinler

25

Ulaşım: Kızılay metrosu Karanfil çıkışından çıktığınızda Mithatpaşa Caddesi üzerinden 5 dakikalık yürüme mesafesindedir

Başkent Kadın Platformu Derneği: Başkent Kadın Platformu Derneği’nin temel amacı, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak üzere faaliyetlerde bulunmak, günümüzde kadınların yaşadıkları sorunları teşhis etmek ve bu sorunlara yönelik çözüm arayışında bulunmak, kadınları güçlendirici çalışmalarda bulunmaktır. Dernek başvuranlarına, sosyal danışmanlık ve dil kursu hizmetlerini sunmaktadır. Arapça

(Çarşamba-Perşembe-Cuma, 10.00-16.00 saatleri arasında), İngilizce (Pazartesi-Salı-Çarşamba-Perşembe, Cuma, 10.00-16.30 saatleri arasında) ve Türkçe (Hafta içi her gün) dillerinde hizmet verilmektedir. Tel: (0312) 231 99 21 Faks: (0312) 232 12 50 Adres: Gülseren sok. No:22/4 Maltepe/ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri:10.00-16.30 Temel Faydalanıcılar: Kadınlar Ulaşım: Ankaray metrosuna Aşti yönüne doğru bininiz. Maltepe durağında indiğinizde Gülseren Sokak 5 dakikalık yürüme mesafesindedir.

İnsan Hakları Araştırmaları Derneği: İnsan Hakları Araştırmaları Derneği, mültecilerin doğrudan başvurusunu kabul etmemekle birlikte genel olarak iltica alanında hak ihlallerini izlemekte ve raporlama çalışması ile yine bu alanda kamuoyunda bilinç artırmaya dönük olarak eğitimler gerçekleştirmektedir. Tel: (0312) 431 88 76 Faks: (0312) 431 88 76

Adres: Kültür Mah. İçel Sokak. No:23-11 Kızılay /ANKARA web sitesi: http://www.ihad.org.tr Helsinki Yurttaşlar Derneği - Mülteci Savunuculuk ve Destek Programı – HYD

HYD- Mülteci Savunuculuk ve Destek Programı (MP): Mültecilerin ve hassas durumdaki göçmenlerin Türkiye’deki hukuksal koruma mekanizmalarına erişimi, sığınma ve düzensiz göç kontrolü alanındaki devletin politika ve uygulamalarının izlenmesi, uluslararası standartlarla uyumlu politika ve yasal düzenleme önerilerinde bulunması amaçlarına yönelik çalışmalar yürütmektedir. Türkiye’de uluslararası korumadan yararlanmak üzere devlet makamlarına ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (BMMYK) başvuruda bulunmak isteyen ve/veya hareket halindeyken yakalanıp hukuka aykırı olarak sınırdışı edilme ya da keyfi olarak

alıkonma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kişilere kapsamlı ücretsiz hukuki destek sağlamaktadır. Gereken durumlarda ulusal yargı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) araçlarını kullanarak koruma müdahalelerinde bulunan Helsinki Yurttaşlar Derneği başvuranlarına Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce, Somalice, Türkçe, Rusça dillerinde hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir. Telefon : 0 212 292 48 30 - 0 212 292 48 32 Faks:0 212 292 48 33 Adres: Dr. Refik Saydam Cad. No: 39 Kat:4 Daire: 11 Beyoglu/İstanbul Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 09.30 – 17.30 Pazartesi --- 14:00 - 17:30 Arapça Perşembe --- 10:00 - 17:30 Farsça Kurumun Temel Faydalanıcıları: Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Kendisini Fransızca, İngilizce, Türkçe dillerinde ifade edebilen danışanlar hafta içi her gün çalışma saatlerinde derneğimize bizzat veya telefonla başvurabilirler. Diğer dillerde tercüme hizmetine ihtiyaç duyan başvuranlara ise HYD tercüman havuzundan ilgili dildeki tercüman ile en kısa sürede irtibata geçilerek, geri dönüş yapılır. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi

Uluslararası Af Örgütünün amacı her insanın İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tarafından kabul edilen insan haklarına ve diğer tüm uluslararası insan hakları standartlarına erişebilmesini sağlamaktır. Uluslararası Af Örgütü, bu hakların ağır ihlallerini engellemeye ve sonlandırmaya odaklanmış bir şekilde eyleme geçip, araştırmalar gerçekleştirmektir. Mülteci ve sığınmacıların insan haklarının korunması amacıyla da tüm dünyada çeşitli çalışmalar

26

yürütmektedir. Türkiye'de mülteci ve sığınmacılara hukuki destek vermek üzere çalışmaktadır. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi insan kaynağı problemleri nedeni ile ancak aşağıdaki konularda, tüm şehirlerde ikamet eden mülteci ve sığınmacıların başvurularını kabul etmektedir. - İltica prosedürüne erişimde yaşanan problemler - Alıkonma merkezlerinde haksız tutulma, işkence ve kötü muamele iddiası - Hukuk dışı geri gönderme ve geri çevirme riski -İçişleri Bakanlığı tarafından hakkında verilen sınır dışı kararlarına karşı idari ve adli itiraz mekanizmalarına erişimde rehberlik Tüm başvurular için multeci@amnesty.org.tr adresine başvuru yapılabilir. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, UNHCR'nin uygulama ortağı değildir. Bu nedenle UNHCR randevuları, dosya bilgisi talebi, prosedür süresi gibi konularda başvuruculara yeterli destek sunulamayabilir.Uluslararası Af Örgütü başvuranlarına Türkçe, Kürtçe ve İngilizce dillerinde hukuki destek hizmeti vermektedir. Telefon : 0212 361 62 17 Faks:0212 361 62 19 Adres: Kamerhatun Mahallesi Hamalbaşı Caddesi 22/1-2-3-4-5 Beyoğlu - İstanbul Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 10.00 – 18.00 Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi mülteci ve sığınmacıların başvuruları ile ilgili görüşmeleri Ankara'da, randevu sistemi ile gerçekleştirmektedir. Randevu için multeci@amnesty.org.tr adresine başvuru yapılabilir. Kurumun Temel Faydalanıcıları: Yaşlılar, Kadınlar, Gençler, Çocuklar, LGBTT, Mülteciler ve Sığınmacılar, İşkence Mağdurları , Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Bulunduğunuz ildeki önemli kurum ve kuruluşların adres ve telefonlarını bilmek size ihtiyacınız olduğunda kısa sürede oraya ulaşmanızı sağlayacaktır. Türkiye’de yaşan kişiler yaşadığı ildeki Valilik, Belediye, Hastane gibi kurum ve kuruluşların yerini bilmektedir ve bu kurumlara sıkça gittikleri için adres tarif ederken bile önemli kurum ve kuruluşlara göre yol tarif etmektedirler. Bu bölümde ilinizdeki önemli kamu kurum ve kuruluşların adresleri ve telefon numaraları ve verdiği hizmetlerle ilgili kısa bilgiler bulacaksınız.

Ankara Valiliği: Valilik; kanun, tüzük, yönetmelik ve hükümet kararlarının ilan edilmesini ve uygulanmasını sağlamaktadır. Bakanlıklardan gelen talimatları ve emirleri yürütmekle görevlidir. Bu işlerin gerçekleşebilmesi için gerekecek bütün tedbirleri alabilmektedir. Bulunduğu ilin her yönden genel idaresini ve gidişini düzenleme ve denetlemeden sorumludur. Adres: T. C. Ankara Valiliği, Ulus / ANKARA Tel: (0 312) 306 66 66 Faks: (0 312) 306 66 70 (0 312) 306 66 00

Ankara Büyükşehir Belediyesi: Büyükşehir Belediyeleri en az üç ilçe belediyesini kapsayan büyük yerleşim yerlerinde oluşturulan özel yönetim biçimleridir. Büyükşehir belediyeleri belediyeler arasında koordinasyonu sağlayan; kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; idarî ve malî özerkliğe sahip, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kurumlardır. Belediye hizmetleri hem büyükşehir, hem de ilçe belediyesi eliyle yürütülmektedir. Belediyelerin hizmetleri arasında imar, su, altyapı, zabıta hizmetleri, park-bahçe düzenlemeleri, evlendirme hizmetleri, şehir içi ulaşım hizmetleri yer almaktadır. Adres: Hipodrom Cad. No: 5 Yenimahalle / ANKARA Tel: (0312) 507 10 00 Faks: (0312) 224 11 82 Çankaya Belediyesi: Çankaya ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Adres: Ziya Gökalp Caddesi No: 47 G Blok Kolej/ Ankara Tel: 444 06 01 / (0312) 458 89 00 / (0312) 458 90 007 Yenimahalle Belediyesi: Yenimahalle ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Tel: 444 93 64 / (0 312) 526 26 26

Adres: Yenimahalle Belediye Başkanlığı, İvedik Caddesi No:33, Yenimahalle / ANKARA Keçiören Belediyesi: Keçiören ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Adres: Cumhuriyet Cad. No:1 Kalaba Kent Meydanı Keçiören ANKARA Tel: 0312 361 10 65

Önemli Kurum ve Kuruluşlar

27

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları: Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin en önemli sosyal yardım kuruluşlarıdır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları; sosyal güvencesi olmayan, yoksul, kimsesiz, muhtaç durumda bulunan kişilere ayni ve nakdi yardım hizmeti sunmaktadır. Vakıflar, valilik veya kaymakamlıklara bağlıdır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına dilekçeler kısmında bulunan örnek dilekçeyi doldurarak yardım başvurusunda bulunabilirsiniz. Bkz: Dilekçe Örnekleri Ankara Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı: Tel: (0312) 306 66 84 Adres: Varlık Mah. Tanzimat Cad.No:58 Yenimahalle /Ankara

Çankaya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı: Tel:(0312) 418 33 24 Adres: Kumrular Cad. No:5 Kızılay / ANKARA

Emniyet Genel Müdürlüğü: Rütbeleri polis memurluğundan başlayıp Emniyet Genel Müdürlüğüne kadar uzanan, tüm il ve ilçelerde örgütlenmiş, kırsalda görevini askeri polis olan jandarmaya bırakmış, kentte ise görevi kendisi yöneten iç güvenlikten sorumlu devlet teşkilatıdır. Ankara İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü: Kayıtlı olduğunuz İldeki Yabancılar Şube, yabancıların Türkiye’de geçirdikleri süre boyunca işlemlerinden sorumlu olan devlet teşkilatıdır. Tel: (0312) 303 55 55 / 0505 318 06 00 09 (10 Hat) Faks: (0312) 384 07 03 Adres: Konya Devlet Karayolu Üzeri İskitler Dikmen / ANKARA Hastaneler: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi: Adres: Ülkü Mahallesi Talatpaşa Bulvarı No:5 Altındağ / ANKARA Tel: (0312) 508 40 00 Hacettepe Üniversitesi Hastanesi

Adres: Hacettepe Üniversitesi Merkez Kampüsü, Sıhhiye / ANKARA Tel: (0312) 305 50 00 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi Adres: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Sıhhiye / ANKARA Tel: (0312) 508 33 33 Adliye: Ankara Adalet Sarayı Adres: Atatürk Bulvarı No: 52 Sıhhiye / ANKARA Tel: (0312) 509 31 80

ACİL DURUMLARDA ARANACAK NUMARALAR

Polis İmdat 155* Can ve mal güvenliğini tehdit edecek durumlarla karşılaşıldığında

Hızır Acil 112 Acil durumlarda ambulans hizmeti

Alo İtfaiye 110* Yangın Anında

Alo Belediye - Zabıta 153 Belediyelerin hizmetleri hakkında çağrı merkezi; Engelli Hizmetleri, Evde Bakım Hizmetleri, Kadın ve Aile Sağlığı vs gibi

Alo İnsan Ticareti 157 İnsan ticareti mağdurları yardım ve ihbar hattı

Alo Jandarma 156* İl ve ilçe belediye hudutları dışında kalan polis teşkilatının olmadığı alanlarda 155 yerine aranır.

Telefon Kütüphanesi 0800 219 91 91

Görme engelliler için telefonda ücretsiz kitap okuma servisi, servisi kullanmak için ilk önce kayıt yaptırmak gerekmektedir

Alo Kadın ve Çocuk Hattı

183 Kadın ve çocuklara yönelik ihmal ve istismar olaylarına müdahale eder.

Alo Kayıt dışı İstihdam Hattı

170 Sigortasız Çalıştırılan İşçilerin arayabileceği ihbar hattı

Ruhsal Bunalım Danışma Hattı

182 Ruhsal bunalım anında uzmanlar tarafından destek alabileceğiniz hat

Alo BİMER 150 Başbakanlık İletişim Merkezi: Şikayet, İstek ve Önerileriniz Valiliklerdeki halkla ilişkiler departmanı tarafından alınarak iletilir.

Alo Sosyal Yardım Hattı 144 Sosyal yardıma ihtiyacı olan kişilere profesyonel iletişim desteği sağlar

Alo Uyuşturucu Hattı 156 Madde Bağımlılarına yönelik destek hattı

*** 2012 yılında Alo 155,110,156 tek bir numarada toplanıp Alo 112 ‘de hizmet vermesi için çalışma ve eğitimlere başlanılmıştır.

28

Bu bölümde;

Mültecilerin ve sığınmacıların sağlık, eğitim, iş piyasası ve adli mekanizmalara erişimi ve bu konulardaki

pratik bilgileri ve yasal hakları,

Mültecilerin ve sığınmacıların sağlık, eğitim, iş piyasası ve adli mekanizmalara erişimi ile ilgili kanun,

yönetmelik ve genelgelerin önemli kısımlarını,

İlgili yasal belgelerin altındaki internet adreslerinde kanunun, yönetmeliğin veya genelgenin aslını,

Mevzuat dışında kalan ilgili konularda alınabilecek alternatif çözüm hakkında gerekli bilgileri bulabilirsiniz.

Bu bölümde bahsedilen haklardan yararlanmak için mutlaka ikamet tezkeresi ve yabancı kimlik

numaranızı almanız gerekmektedir. Eğer ikamet tezkereniz olduğu halde yabancı kimlik numaranız yok

ise ilinizdeki Yabancılar Şubesinden ve/ya

https://tckimlik.nvi.gov.tr/YabanciKimlikNo/DogumYiliveIkametTezkereNoSorguModul.aspx.

adresinden doğum yılınızı ve ikamet tezkere numaranızı girerek öğrenebilirsiniz.

HAKLARIM VE HAKLARA ERİŞİM

29

Türkiye’de sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşlar ülke genelinde Türkiye

Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’na bağlıdır, il bazında ise Sağlık İl Müdürlükleri’ne

bağlıdır.

Türkiye’de iki tür sosyal güvenlik sistemi vardır:

Primli Sosyal Güvenlik: İlgilinin prim ödemek suretiyle hizmetlerden

yararlandığı sistemdir.

Primsiz Sosyal Güvenlik: Sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler bu alana

girmektedir.

Primsiz sosyal yardım ve hizmetlerin bazıları:

- Fakir ve muhtaç kişilere yardım: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu uyarınca oluşturulan fondan

yapılan yardımlar.

- Sosyal Hizmetler: 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kanunu gereğince yaşlı, çocuk veya özürlülere yapılan

yardımlar.

SAĞLIK HAKKI – Pratik Bilgi

Türkiye’de Sağlık Hizmetleri

30

Bu bölümünde sağlık alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda sağlık hakkına erişim

için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz.

Bunun sonucunda, İltica/sığınma başvuru sahipleri sağlık ile ilgili konularda herkesi kapsayan bazı yasal düzenlemelerden yararlanmaktadır:

Türkiye’nin ulusal mevzuatına göre, vatansızlar ve sığınmacılar genel sağlık sigortasına sahipken, iltica/sığınma başvuru sahipleri genel sağlık sigortalı sayılmamaktadır, bu nedenle sağlık merkezlerine gittiğinizde hizmetlerden ücretini ödeyerek yararlanabilirsiniz.

Birinci basamak sağlık hizmetleri için bulunduğunuz semtteki Aile Hekimliğinden yararlanabilirsiniz. İlaç temini için reçetenizle beraber SYD Vakıflarına veya ilaç yardımı yapan sivil toplum kuruluşlarına başvurabilirsiniz.

Sağlık hizmet bedelleri için Valiliğe bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’ndan (SYDV) yararlanabilirsiniz. Bu konuda ilinizdeki SYD Vakıfları’na danışabilirsiniz.

Acil bir sağlık hizmeti almanız gerektiğinde, hastanelerin acil servislerinden giriş yapabilirsiniz.

Trafik kazası sonucunda üniversitelere bağlı hastaneler, bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına başvuran kazazedelerin sağlık hizmet bedelleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmaktadır.

Hastanelerde tedavi alan hastaların rehin tutulması veya rehin kalması kesin olarak yasaklanmıştır. Tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken kişilere İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından gerekli destek sağlanabilmektedir.

Özel hastanelerde fakir ve muhtaç hastalara yatakların %3’ü ücretsiz tedavi için ayrılmaktadır. Bu haktan

yararlanmak amacıyla başvuru yapmanız için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından alınmış acil

hastalığınız hakkındaki belgeniz ve sevkiniz olmalıdır.

Aile Hekimliği sisteminde Aile Hekimi hastaların ilk başvuracakları doktordur. Kendisine kayıtlı olan bireyler ile bütün sağlık sistemi arasında aracılık yapar ve sağlık sorunlarında bu süreci yönlendirir. Hastalardan, acil durumlar dışında, kendi aile hekimlerine başvurmaları beklenilmektedir. Bulunduğunuz semtteki aile hekimlerinden birinci basamak sağlık hizmeti almak için yararlanabilirsiniz.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre; Genel Sağlık Sigortalı Sayılanlar: Yerleşim yeri Türkiye'de olan kişilerden;

2) Vatansızlar ve sığınmacılar, genel sağlık sigortalısı sayılır.

Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından, Türkiye’ye sığınan kişiler statü belirleme sürecinde ‘sığınma başvuru sahibi’ statüsünde olmaktadır. Sığınmacı statüsünü ancak Birleşmiş Milletler tarafından mülteci statüsü aldıklarında ve bir ülkeye yerleştirme işlemi kesinleştiğinde almaktadırlar. Bu durumda ‘iltica/sığınma başvuru sahipleri’ genel sağlık sigortalı sayılmamaktadır.

Türkiye’de sağlık sigortalı mıyım?

1. Basamak Sağlık Hizmetleri – Aile Hekimliği

SAĞLIK HAKKI – Yasal Düzenlemeler

31

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Sağlık Yardımı Başvuru sahipleri ile statü almış mülteci ve sığınmacıların tüm sağlık giderlerinin kendileri tarafından karşılamaları esastır. Ancak kendi imkânlarıyla veya BMMYK aracılığıyla sağlık giderlerini karşılayamayan ve herhangi bir sosyal güvencesi de olmayanların sağlık giderleri mevzuat ve imkanlar ölçüsünde devletçe karşılanmaktadır.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) 20.05.2009 tarihli Ülkemiz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara SYD Vakıflarından Yapılacak Yardımlar Genelgesi İltica/Sığınma Başvuru Sahipleri;

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında yer almadıkları için genel sağlık sigortalısı sayılmamaktadırlar.

Bu nedenle, iltica/sığınma başvuru sahipleri, SYD Vakıflarına sağlık yardımları ile ihtiyaçları halinde diğer sosyal yardımlar için ikamet ettikleri yerdeki İl/İlçe SYD Vakıflarına başvuruda bulunabilirler.

3294 sayılı Kanunun amaç ve kapsamı doğrultusunda değerlendirilerek, muhtaçlığına karar verilen kişilerin; ayakta tedavilerine yönelik ilaç giderleri ile sadece kronik hastaların ayakta tedavi giderleri ve bu tedavilere yönelik tıbbi malzeme bedelleri (diyaliz, kanser, diyabet tüberküloz, aids gibi hastaların diyaliz, kemoterapi ve radyoterapi, şeker stribi, kolostomi torbası vb. giderleri) SYD Vakıflarınca karşılanabilecektir.

Sağlık Bakanlığı’nın 16.05.2005 tarihli 9608 sayılı Yataklı Tedavi Kurumlarında İşletme Yönetmeliği Değişikliği Genelgesi Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavi görerek hastane ile ilişiği kesilen hastaların döner sermaye ile ilişiğinin kesilememesi halinde hasta veya yakının fatura muhteviyatı hakkında bilgilendirilerek taburcu işleminin yapılması esası getirilmiştir. Hastaların rehin tutulması veya rehin kalması kesin olarak yasaklanmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın 2006/75 sayılı Hasta Kabul ve Taburcu İşlemleri Genelgesi Özel ve kamuya ait sağlık kurumlarında tedavi faturalarının ödenmemesi gerekçe gösterilerek,hastaların taburcu edilmemesinden veya taburcu süresinin uzatılmasından veyahut buna benzer yanlış yorumlamalara yol açabilecek her türlü işlemden kesinlikle kaçınılarak, kamu hastanelerinden zorunlu sebeplerle özel hastaneye sevk edilen ve tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken hastalar ile kamu hastanelerinde tedavi olan ancak tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken vatandaşlara İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından gerekli desteğin sağlanmasına özen gösterilmesi gerekmektedir.

2918 sayılı ve 13.10.1983 tarihli Karayolları Kanunu Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır.

Sağlık Bakanlığı’nın 2004/47 sayılı Taburcu işlemleri Genelgesi

Hastanelerin acil servislerine başvuran hastaların sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın konunun tıbbi etik ve insani yönü göz önüne alınarak, gerekli tıbbi müdahalelerinin hemen yapılması, acil hastalarla ilgili idari ve mali işlemlerin tıbbi işlemleri geciktirmesine kesinlikle mahal verilmemesi sağlanmalıdır.

İltica başvuru sahipleri sağlık konusunda hangi haklara sahiptir?

Hastanelerde Taburcu İşlemleri

Trafik Kazası Sonucunda Alınan Sağlık Hizmetlerinin Bedelleri

Hastanelerin Acil Servisleri

32

Diğer yandan, sosyal güvencesi olmayan hasta ve hasta yakınlarının mağduriyetinin önlenmesi ve sağlık kurumlarının tahsil edilemeyen hastane giderlerinin takibi açısından; -Sosyal güvencesi olmayan hastaların hastanelere ilk müracaatında adres bilgilerinin tam ve güvenli olarak temin edilmesi, -Taburcu esnasında, hizmet bedeli olarak düzenlenen fatura hakkında hasta ve/veya hasta sahibinin bilgilendirilmesi, -Taburcu işlemlerinin geciktirilmeden yapılması, -Ödeme yapılmaması halinde, tahsilat işlem ve takiplerinin tedavi ve taburcu işlemlerinden tamamen bağımsız olarak, genel hükümler doğrultusunda ve ödenmeyen fatura üzerinden yapılması gerekmektedir. Ayrıca herhangi bir senet veya taahhütname alınması yoluna gidilmemesi uygundur. H

27.03.2002 tarihli ve 24708 sayılı Özel Hastaneler Yönetmeliği Fakir ve muhtaç hastaların tedavisi

Özel hastanelerde, en az bir yatak olmak kaydıyla, yatakların % 3’ü fakir ve muhtaç hastaların tedavisi için ayırılır ve bu sayı ruhsatlarında gösterilir. Ücretsiz tedavi için ayrılan bu yataklarda, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Başkanlığınca öngörülen kriterlere uygun fakir ve muhtaç kişilerden, hastanenin bulunduğu yerdeki en büyük mülki amir veya müdürlük tarafından sevkedilen hastalar ile acil olarak müracaat eden ve başka bir kuruma nakli tıbben mümkün olmayan fakir ve muhtaç hastaların tedavileri ücretsiz olarak yapılır.

Türkiye’de Eğitim ve Öğretim Sistemi

Türkiye’de eğitim sistemi üçe ayrılır: İlköğretim: Dört yıllık birinci kademe ve dört yıllık ikinci kademe olarak ikiye ayrılmaktadır. Türkiye’de 06-13 yaş arası için zorunlu 8 yıllık eğitimdir. Bu eğitimi tamamlayanlara ilköğretim diploması verilir. Ortaöğretim: İlköğretimden sonra dört yıllık genel, mesleki ve teknik

öğretimdir. Bu okulları bitirenlere ortaöğretim diploması verilir. Yükseköğretim: Lise öğretiminden sonra bir konuda uzmanlaşmayı amaçlayan yüksekokul veya üniversite öğretimidir.

EĞİTİM HAKKI – Pratik Bilgi

Bu bölümünde eğitim alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda eğitim hakkına erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz.

Türkiye’de iltica / sığınma başvurusu sahipleri eğitim görmeleri genel hükümleri tabidir. Bunun sonucunda;

06- 14 yaş arasındaki her çocuğun statüsüne bakılmaksızın eğitim ve öğretim görmesi zorunludur.

Orta öğretim kurumlarında eğitimlerine devam etmek isteyen kişiler, ülkelerinden aldıkları diplomaları yanlarında ise diploma denkliği yaptırarak Türkiye’de eğitim ve öğretimlerine devam edebilirler. Diplomaları yanlarında değil ise kişinin beyanına bakılarak, beyan ettiği sınıfa denk gelen bir sınava tabi tutularak sınıfları belirlenecektir.

Diploma denklikleri için İlinizdeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne başvurunuz.

Yüksek öğretim kurumlarında eğitimlerine devam etmek isteyen kişiler, diploma denkliklerini yaptırdıktan sonra gitmek istedikleri üniversiteye veya yüksek okullara başvurarak, başvurdukları üniversite veya yüksek okulun düzenlediği sınavlardaki başarılarına göre üniversitelere kabul edilecekleridir.

Özel Hastanelerde fakir ve muhtaç hastaların tedavisi

33

1994 İltica/Sığınma Yönetmeliği Mülteci ve sığınmacıların ülkemizde kalacakları süre ile sınırlı olarak öğrenim görmeleri ve çalışmaları genel hükümlere tabidir. 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’na ve 22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı 222 Sayılı Öğretim ve Eğitim Kanununun 2. maddesine göre ülkemizde mecburi ilköğretim, 06–13 yaş grubundaki çocukları kapsamaktadır. Bu nedenle, statüsüne bakılmaksızın 06–13 yaş aralığındaki çocukların eğitim ve öğretime tabi tutulmaları mecburidir. Milli Eğitim Müdürlüklerinin koordinesinde, sivil toplum kuruluşları ile de işbirliği içerisinde, mülteci ve sığınmacılar ile başvuru sahiplerinin çocuklarının okullara kaydı ve devamı sağlanacaktır. Okul çağındaki çocuklardan ihtiyaç içerisinde olanlara, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu, Belediye ve diğer Sivil Toplum Kuruluşlarından, eğitimlerini sağlamak amacıyla yardımcı olunacaktır. Bunun yanı sıra, orta öğretim ve yüksek öğrenime devam etmeleri için teşvik edilecektir. Yetişkin, başvuru sahiplerinin, sığınmacıların ve mültecilerin, Belediye, Halk Eğitim, Milli Eğitim vb. kamu kurum kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarınca düzenlenen Türkçe ve diğer dil kursları ile meslek ve beceri edindirme kurslarına katılmaları teşvik edilecek ve ilgili birimlerle koordineli olarak yardımcı olunacaktır. Bu konularda özellikle üniversitelerin ve etkileşim içerisinde olan sivil toplum kuruluşlarının desteği aranacak ve bu amaçla gerçekleştirilecek toplantılara katılımları sağlanacaktır.

6544 sayılı 16.08.2010 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Yabancı Uyruklu Öğrenciler Genelgesi Vatansız, sığınmacı/mülteci ve sığınma/iltica başvuru sahibi durumundaki yabancı uyruklulardan öğrenim belgesi bulunmayanların, okul ve sınıf seviyelerini beyanlarına dayalı olarak mülakat, gerektiğinde yazılı veya sözlü sınav yoluyla ülkelerinde öğrenim gördükleri sınıf seviyesi üzerinden denkliğini belirleyerek ilgili okul/kurumlara yönlendirecektir. Vatansız, sığınmacı/mülteci ve sığınma/iltica başvuru sahibi durumundaki yabancı uyrukluların kayıt-kabullerinde veli veya vasilerine verilen en az altı ay süreli ikamet izinlerinin bulunması şartı aranacaktır.

Diploma denklikleri için, İl Millî Eğitim Müdürlüklerine başvurmanız gerekmektedir. İl Milli Eğitim Müdürlükleri, eğitim-öğretimden sorumlu müdür yardımcısı/şube müdürünün başkanlığında yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili iş ve işlemleri yürütmek üzere bir komisyon oluşturacaktır. Bu komisyon

tarafından denklik işlemleri yapılacaktır.

Son yapılan düzenlemelere göre 2011’den itibaren ÖSYM tarafından merkezi olarak uygulanan Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) yapılmayacak, üniversiteler yabancı uyruklu öğrenci kabul kriterlerini kendileri belirleyecekler ve kendi bünyelerinde Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavları (YÖS) düzenlenecektir. Bu sebeple, başvurmak istediğiniz üniversitenin internet sitesinde başvuru için gerekli belgeler hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz.

Mülteci ve sığınmacıların ülkemizde öğrenim görmeleri genel hükümlere tabidir.

Diploma Denklikleri

Yükseköğrenim için Yapılması Gerekenler

ö

EĞİTİM HAKKI – Yasal Düzenlemeler

34

Bu bölümünde iş piyasası erişim haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda iş piyasasına erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz.

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun İzin Alma Yükümlülüğü ve İzin Verme Yetkisi Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye'de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir. İzin İsteminin Reddi Madde 14 Çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması istemi; a) İş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler ve istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişikliklerinin çalışma izni verilmesine elverişli olmaması, b) Başvurulan iş için ülke içinde, dört haftalık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunması, c) Yabancının geçerli bir ikamet tezkeresinin bulunmaması, d) Bir işyeri, işletme veya meslek için izin talebi reddedilen yabancının aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunması,

İŞ PİYASASINA ERİŞİM – Pratik Bilgi

Sığınmacı olarak Çalışma İzni Alabilir miyim?

Türkiye’de yabancıların çalışma izni alabilmesi için hukuki bir engel olmamasına rağmen, çalışma izni almak zor ve uzun bir süreçtir.

Başvurulan iş için ülke içinde, dört haftalık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunmamalıdır.

Çalışma izninin alınması için işverenin başvuru yapması gerekmektedir.

Türkiye’deki çalışmak isteyen sığınmacıların en az 6 aylık geçerli ikamet iznine sahip olması gerekmektedir.

Kişiyi istihdam sağlamaya istekli bir işverenin olması gerekmektedir çünkü işveren mülteci veya sığınmacı çalıştırmak istediğinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bu kişinin çalışma izni için başvuru yapmak zorundadır.

Yabancıların çalışma izin başvurularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının internet sitesinden (www.csgb.gov.tr) elektronik olarak yapılması ve kağıt ortamında gerekli belgelerle birlikte şahsen veya posta ile Bakanlığa ulaştırılması gerekmektedir.

Daha ayrıntılı bilgi almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın internet sitesine bakabilirsiniz: www.csgb.gov.tr

İŞ PİYASASINA ERİŞİM – Yasal Düzenlemeler

35

e) Yabancının çalışmasının milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık için tehdit oluşturması, Hallerinde reddedilir.

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 21.maddesi gereğince izinsiz yabancı çalıştıran işverenlere ve yabancılara 2012 yılında uygulanacak İdari Para Cezaları:

Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için; 6.795 TL

Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya; 679 TL

Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya; 2.717 TL

Yukarıda sayılan fiillerin tekrarı halinde idari para cezaları bir kat artırılarak uygulanmaktadır.

Para cezaları her yıl güncellenmektedir. Güncellemelere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın web sitesinden ulaşabilirsiniz: http://www.csgb.gov.tr

Mülteciler ve sığınmacılar, boşanma, vasi atanması ve sınır dışı edilme gibi konularda dava açmaları gerektiğinde sürecin işleyişini tam bilmemeleri ve maddi yetersizlikler sonucunda sorunlar yaşayabilmektedir. Bu durumda, Türk Hukuku adli yardım, yargılama masraflarının karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Dava açmak durumunda kaldığınızda, davanızda haklı olduğunuza dair kanıtlarınız varsa ve maddi durumunuz yargılama ve avukat masraflarını karşılamak için yetersizse adli yardıma başvurabilirsiniz.

İzinsiz Yabancı Çalıştıran İşverenlere ve Yabancılara Uygulanan Para Cezaları

ADLİ MEKANİZMALARA ERİŞİM – Pratik Bilgi

Bu bölümünde adli mekanizmalara erişim alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda adli

mekanizmalara erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz. Adli yardım talebini iki şekilde yapabilirsiniz:

1. Adli yardım talebinizi, davanın açılacağı mahkemeye iddianın özeti ile birlikte, iddianızı dayandırdığınız delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığınızı gösteren mali durumunuza ilişkin belgeleri mahkemeye sunmalısınız.

2. Adli yardım talebinizi, Barolara bağlı adli yardım bürosuna veya temsilcilerine de yapabilirsiniz. İstek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Adli yardım isteminin kabulü halinde; büro gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir.

Adli yardım istek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Bu amaçla kendisinden fakirlik belgesi talep edilebilir.

Fakir Belgesi almak için yapmanız gerekenler:

Fakirlik Belgesini bağlı bulunduğunuz mahallenin muhtarına başvurarak alabilirsiniz.

Fakirlik Belgesi almak için temel koşullar şunlardır: Herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmamak ve mülk sahibi olmamak

Bu koşullar muhtar tarafından tespit edilir ve muhtar tarafından fakirlik belgesi düzenlenir.

Adli yardım başvurularında bazı illerdeki barolar sığınmacı ve mültecilerden fakirlik belgesi talep etmemektedir, bu belgeyi almadan önce ilinizdeki baroya başvurunuz.

Bkz>>> Adliye Sarayları ve Baroların adreslerini İle Yönelik bölümde bulabilirsiniz.

36

12.01.2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Adli yardımdan yararlanacak kişiler - Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler. - Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. - Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır. Adli yardımın kapsamı - Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar: - Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet. - Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet. - Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi. - Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini. - Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kısmından yararlanmasına da karar verebilir. - Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. Adli yardım talebi - Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir. - Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. - Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır. - Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır. Adli yardım talebinin incelenmesi - Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir. - Adli yardım talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz. Ancak, adli yardım talebi reddedilirse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir. - Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz. Adli yardım kararının kaldırılması Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru sonucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyileştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır. Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. Adli yardım kararıyla atanan avukatın ücretinin ödenmesi Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hazineden ödenir.

Adli Yardım Nedir? Nasıl yararlanabilirim?

Yargılama masraflarını karşılayamayacak durumdaysanız yararlanabileceğiniz yasal düzenlemeler:

ADLİ MEKANİZMALARA ERİŞİM – Yasal Düzenlemeler

37

19.3.1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu

Adli Yardımın Kapsamı

Adli yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanlara bu Kanunda yazılı avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır.

Adli Yardım Bürosu

Adli yardım hizmeti, baro merkezlerinde, baro yönetim kurullarınca avukatlar arasından oluşturulan adli yardım bürosu tarafından yürütülür. Baro yönetim kurulu, ayrıca baro merkezi dışında avukat sayısı beşten çok olan her yargı çevresinde de bir avukatı adli yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirebilir. Büro ve temsilciler, baro yönetim kurulunun gözetimi altında çalışırlar.

Adli Yardım İstemi

Adli yardım istemi, adli yardım bürosuna veya temsilcilerine yapılır. İstek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır.

Yardım isteminin reddi halinde, ilgilisi yazı veya sözle baro başkanına başvurabilir. Baro başkanının vereceği karar kesindir.

Bu bölümde;

Mültecilerin ve sığınmacıların barınma, evlenme, aile içi şiddet, insan ticareti, türk vatandaşlığı ve

refakatsiz çocuklar gibi konulardaki yasal hakları ve bu hakların uygulanması ile ilgili pratik bilgileri,

Mültecilerin ve sığınmacıların bu konulara ilişkin haklara erişimi ile ilgili kanun, yönetmelik ve genelgelerin

önemli kısımlarını,

İlgili yasal belgelerin altındaki internet adreslerinde kanunun, yönetmeliğin veya genelgenin tamamını ve

aslını,

Mevzuat dışında kalan ilgili konularda alınabilecek alternatif çözümler hakkında gerekli bilgileri

bulabilirsiniz.

Bu bölümde bahsedilen haklardan yararlanmak için mutlaka ikamet tezkeresi ve yabancı kimlik

numaranızı almanız gerekmektedir. Eğer ikamet tezkereniz olduğu halde yabancı kimlik numaranız yok ise

ilinizdeki Yabancılar Şube Müdürlüğü’nden ve/ya

https://tckimlik.nvi.gov.tr/YabanciKimlikNo/DogumYiliveIkametTezkereNoSorguModul.aspx . adresinden

doğum yılınızı ve ikamet tezkere numaranızı girerek Yabancı kimlik numaranızı öğrenebilirsini

Avukatlık hizmetlerini karşılayamayacak durumdaysanız yararlanabileceğiniz yasal düzenlemeler:

DİĞER YASAL DÜZENLEMELER

DİĞER HAKLARIM ve

SORUMLULUKLARIM

?

İkamet, Evlenme,

Vatandaşlık…

38

Türkiye’deki sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’nın

belirlemiş olduğu illerde (uydu kentlerde) serbest ikamet etmektedir. Sığınmacılar ve

mülteciler ikamet edecekleri ili kendileri seçemezler. Sadece akrabalık ilişkisi ve sağlık

nedeniyle il seçimi yapılabilmektedir.

Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine 6 ay ikamet izni

verilerek ikamet tezkeresi düzenlenmektedir. Bu sürenin bitiminden itibaren 6 ay daha uzatılmaktadır. 1 yıl

sonunda uzatma kararı için İçişleri Bakanlığı’na danışılmaktadır.

Sığınmacılar ve mülteciler Türkiye’de İçişleri Bakanlığı’nın belirlediği uydu kentlerde serbest ikametleri

boyunca barınma masraflarını kendileri karşılamaktadır. Bunun sonucunda, ev kiralamada çeşitli sorunlarla

karşılaşılmaktadır. Sığınmacıların ve mültecilerin, ev kiraladıklarında kiralarını peşin vermemeleri tavsiye

edilmektedir. Çünkü kirayı ödedikleri aydan önce evi boşaltmak istediklerinde kiralarının geri verilmesi

konusunda sorunlar yaşanabilmektedir.

Son değişiklikler sonucunda, sığınmacılar ve iltica/sığınma başvuru sahiplerine ikamet tezkeresi

düzenlenirken, mali durumları bozuk olan kişilere kendi beyanları da dikkate alınarak kanaat oluşturmak

suretiyle harçsız ikamet tezkeresi düzenlenmeye başlanmıştır.

Defter bedelleri ödenmek zorundadır, bu konuda muafiyet bulunmamaktadır.

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı

İkamet İzni Verilecek Haller

Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine altı (6) ay resen ikamet izni verilerek ikamet

tezkeresi düzenlenecektir. Ancak, ikamet tezkeresi yalnızca sığınmacı/mülteci yerleştirmesi yapılan (Ek-14)’teki

listede yer alan İllerce düzenlenecektir. (Ek–14) dışındaki İller tarafından başvuru sahibinin ikameti insani

mülahazalar ile uygun görülmesi halinde, Bakanlığımızca verilecek talimat üzerine ikamet tezkeresi düzenlenecektir.

Ek-14’te belirtilen İllerce Resen ikamet tezkeresi düzenlenirken; Ülkemize yasal yollarla gelerek makul olan en kısa

süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine vizelerinin veya vize muafiyetlerinin bitiminden itibaren, İllegal

ve doğrudan gelerek makul olan en kısa süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine ise illegal giriş

tarihlerinden itibaren ikamet tezkeresi düzenlenecektir.

Resen ikamet izni verilen kişilerin ikamet izinleri temdit edilirken aksine bir talimat alınmadığı sürece ilk altı aylık

ikamet izninin bitiminden itibaren, resen altı (6) ay daha uzatılarak toplam bir (1) yıl süre ikamet izni verilmiş

olacaktır.

Resen bir yıl ikametlerine izin verilen başvuru sahiplerinin ikamet tezkeresi süresinin bitimine bir (1) ay kala Bakanlığa

işar sorulacak ve alınacak talimata göre işlem yapılacaktır.

İKAMET – Pratik Bilgi

İkamet İzni Verilen İller (Uydu Kentler)

İKAMET – Yasal Düzenlemeler

39

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı

Ek- 14 İltica ve Sığınma Başvuru sahipleri ile Mülteci ve Sığınmacı Yerleştirildiği Resen ikamet izni Verilecek İller

Unutmayınız:

Sığınmacıların ve mültecilerin, hangi ilde ikamet edeceklerine Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı karar

vermektedir. Sığınmacıların, o ilde ikamet edip etmedikleri illerindeki Emniyet Müdürlükleri Yabancılar

Şube Müdürlüğü tarafından denetlemektedir.

19.03.2010 tarihli Mülteciler ve Sığınmacılar Genelgesi Bakanlığımızca statü tanınan ve 3. Ülkelere çıkışına izin verilen bazı sığınmacıların, gecikme fazileri ile birlikte bu harçları ödeyemedikleri için yurttan çıkışlarında aksamalar yaşanmaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 88. Maddesi “Aşağıda yazılı yabancılara ikamet tezkeresi harçsız olarak verilir a) Türk okullarında veya fakültelerinde okuyan öğrenciler ve… d) Mali durumlarının bozuk olduğuna ikamet tezkeresi vermeye yetkili makamlarca kanaat getirilen yoksullar, “…“ hükmüne haizdir. Bu hüküm çerçevesinde; iltica-sığınma başvurusu yapan kişiler veya mülteci ve sığınmacılardan, mali durumları bozuk olanlar ve öğrencilerden ikamet harcı alınmayacaktır. 08.04.2011 tarihli Harçlar Genelgesi İltica/sığınma başvuru sahipleri ile mülteci ve sığınmacılara ikamet tezkeresi düzenlenirken, 492 sayılı Harçlar Kanunun 88/d maddesi gereğince, kişilerin mali durumlarının bozuk olduğuna kanaat getirilmesine somut verilerin dikkate alınması esas olmakla birlikle, bu hususa ilişkin bir bilgi edinilmemesi durumunda, bu kişilere kendi beyanları da dikkate alınarak kanaat oluşturmak suretiyle harçsız ikamet tezkeresi düzenlenecektir.

22 Eylül 2006 tarihli ve 24126/158423 sayılı Mülteci/Sığınmacıların ve İltica-Sığınma Başvuru Sahiplerinin Eğitim Sorunları Genelgesi Ailesinden ayrı ikamet tezkeresi talebinde bulunan öğrencilere öğrenimleri süresince harçsız ikamet verilmesi, Aile ile birlikte ikamet alacaklardan öğrenim görecek olan çocuğa harçsız ikamet verilmesi belirtilmiştir.

1) Adana 2) Afyonkarahisar 3) Ağrı 4) Aksaray 5) Amasya 6) Bilecik 7) Burdur 8) Çankırı 9) Çorum 10) Erzurum 11) Eskişehir 12) Gaziantep

13) Hakkari 14) Hatay 15) Isparta 16) Kahramanmaraş 17) Karaman 18) Kastamonu 19) Kayseri 20) Kırıkkale 21) Kırşehir 22) Konya 23) Kütahya 24) Mersin 25) Nevşehir

26) Niğde 27) Sivas 28) Şırnak 29) Tokat 30) Van 31) Yozgat 32) Çanakkale 33) Bolu 34) Uşak 35) Denizli 36) Yalova 37) Siirt 38) Balıkesir

39) Batman 40) Ş.Urfa 41) Kilis 42) Ardahan 43) Malatya 44) Kars 45) Iğdır 46) Düzce 47) Sakarya 48) Erzincan 49) Gümüşhane 50) Bayburt 51) Mardin

İkamet Harçları

40

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Valiliklerce Resen İl Dışına Çıkma İzni Verilmesi

Kendilerine ikamet izni verilmiş olanların, diğer illerdeki işlerini takip etmek amacıyla (sağlık,akraba ziyareti, banka işlemleri, BMMYK ile görüşme, iş görüşmesi, kurs, tatil v.b.) kısa süreli izin talebinde bulunmaları durumunda, talepleri Valiliklerinizce değerlendirilerek resen 15 güne kadar yol belgesi düzenlenmek kaydıyla izin verecektir. Verilen süre içerisinde işlemlerini tamamlayamayan başvuru sahibi, mevcut sürenin uzatılması için bulunduğu ilin Emniyet Müdürlüğüne doğrudan müracaat ederek süresinin uzatılmasını dilekçe ile talep edecektir.

Talep üzerine ilgili Emniyet Müdürlüğü, ikamete bağlı bulunduğu il ile koordineli olarak talebideğerlendirecek ve olumlu görülmesi halinde on beş (15) güne kadar mevcut izin ve yol belge üzerine şerh düşülmek kaydı ile uzatılacaktır.

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı’na göre öncelikli olarak iki nedenle ikamet ilinizi değiştirmeyi

talep edebilirsiniz.

1. Akrabalık ilişkisi nedeniyle: İkamet ili değişikliği talep edilen ilde yakın akrabaların olması durumunda(anne, baba, kardeş, eş, çocuğu, büyük anne, büyük babanın) uygulanabilmektedir. İkamet ettiği İl Valiliğince talebin inandırılıcılığına ve doğruluğuna ilişkin (ikamet talep edilen ilde akrabasının olup olmadığı hakkında) araştırma yapılır ve yakın akrabaların olduğu sonucuna varılırsa sevk kararı verilmektedir.

2. Sağlık nedeniyle: İkametiniz olan ilde sağlık sorununuzu tedavi ettiremediğiniz durumlarda tedavinin yapılamadığına dair devlet hastanesinden rapor alınarak başka ile sevk talep edebilirsiniz. Bu rapor İl Sağlık Müdürlüğünce incelenmekte ve Valilikçe değerlendirilerek sevk kararı verilmektedir.

İllere sevk edilmeye ilişkin kararda, öncelikle uydu illerinin yoğunluğuna ilişkin istatistikler göz önüne alınır.

Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Bursa gibi metropol illeri haricindeki sığınmacıların İçişleri Bakanlığı’nca

ikametlerine izin verilen illere yerleştirilmesi önceliklidir.

İkamet iliniz değiştiğinde Nüfus Müdürlükleri’ne adres değişikliğinizi bildiriniz.

BAŞKA İLE TRANSFER - Pratik Bilgi

YOL İZİN BELGESİ – Pratik Bilgi

Diğer illerdeki işlerinizi takip etmek amacıyla ikamet ettiğiniz ildeki İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğüne kısa süreli yol izni talebinde bulunmanız gerekmektedir.

Bu izin tek seferde 15 güne kadar düzenlenebilmektedir.

Verilen süre içerisinde işlemlerini tamamlayamayan sığınmacılar, sürenin uzatılması için bulunduğu ilin Emniyet Müdürlüğüne doğrudan müracaat ederek süresinin uzatılmasını dilekçe ile talep etmelidir.

Verilen izin sonunda ikamet iline dönmeyen sığınmacılar yakalandıklarında gerekli tedbirler alınarak ülkeden çıkarılabilecekleri kişiye tebliğ edilmekte ve kişi para cezasına çarptırılabilmektedir.

Yol izin belgesi hangi durumlarda verilmektedir?

YOL İZİN BELGESİ – Yasal Düzenlemeler

41

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Başvuranların Başka İllere Sevk Taleplerinin Değerlendirilmesi ve Sevk İşlemlerini Geçekleştirilmesi İllere sevk edilmeye ilişkin karar, öncelikle uydu illerimizin yoğunluğuna ilişkin istatistikler ve başvuru sahibinin ön görüşme sırasında yerleşmek istediği yere ilişkin talebi ile sebebi göz önüne alınarak Bakanlıkça değerlendirilerek sonucu ilgili Valiliklere bildirilecektir. Bakanlığımızca sevk edilmesi uygun görülenlere ilişkin bildirimi alan Valilikler tarafından, başvurana yazılı olarak tebligat yapacak ve tebligatın bir sureti ilgiliye verilecek ve sevk edildiği ile bilgi verilip, gönderilerek sevk işlemi tamamlanacaktır. Akrabalık İlişkisi Nedeniyle İkamet İli Değişiklik Talebi İllere dağıtımı yapılanların, diğer İllerde akrabaları olduğunu beyan ederek başka bir İle sevk edilmeyi talep etmeleri halinde, ikamet ettiği İl Valiliğince sevk edilmeyi talep ettiği il Valiliğinden talebin inandırılıcılığına ve doğruluğuna ilişkin (akrabasının olup olmadığı hususunda) resen araştırma yapılacaktır. Bu araştırma sonucu, sevk talebine dayanak olan akrabalık derecesinin anne, baba, kardeş, eş, çocuğu, büyük anne, büyük babanın olduğunun anlaşılması halinde Valiliklerce sevki sağlanacaktır. Bu akrabalıkların dışındakiler ve tereddüde düşülen diğer durumlarda, araştırma sonucu Bakanlıkça değerlendirilmek üzere gönderilecek ve sevk talebinin uygun görülmesi halinde sevki sağlanacaktır. Sağlık Nedeniyle İkamet İli Değişiklik Talebi İkamete bağlandığı ilde rahatsızlıklarını tedavi ettiremediği için tedavisinin yapılması amacıyla başka bir ile sevk edilmeyi talep edenler hakkında; Tedavilerinin yapılamadığına dair devlet hastanesinden rapor aldırılacaktır. Bu rapor, İl Sağlık Müdürlüğünce incelenerek, yabancının tedavisinin hangi illerimizde yapılacağı belirlenecektir. Belirlenen iller arasında Valiliğinizce de değerlendirme yapılarak öncelikle Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Bursa gibi metropol illerimiz haricindeki sığınmacıların genel olarak yerleştirildikleri illerden birine resen sevki sağlanarak Bakanlığa da bilgi verilecektir

20.10.2006 tarihli ve 2006/11057 sayılı Türkiyede Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkında

Yönetmelik

Nüfus Olaylarının Bildirim Yükümlülüğü

Nüfus kayıtları tutulan yabancılar kendileri ile ilgili nüfus olaylarını, yerleşim yeri adreslerini ve bunlardaki

değişiklikleri, yerleşim yeri nüfus müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdürler. Nüfus müdürlüklerince gerekli işlemler

yapılarak, bu değişiklikler yabancılar kütüğüne işlenir. Başka ile transfer olduğunuzda nüfus kaydınızı kayıtlı olduğunuz ile taşımanız gerekmektedir. Nüfus kaydınızı İl Nüfus Müdürlüğü’ne gecikmeden yaptırınız.

Sığınmacı olarak hangi koşullarda ikamet ili değişikliği talep edebilirim?

Sığınmacılar ikamet ettikleri illerde nüfus kayıtlarını nasıl yaptırmalıdır?

BAŞKA İLE TRANSFER - Yasal Düzenlemeler

42

- Evlenme Ehliyet Belgesi: Yetkili makamlarca kişinin; adını, soyadını, anne- baba adı ile doğum tarihi ve doğum yerini medeni durumunu (evlenmesine engel halinin bulunup bulunmadığını) gösterir şekilde düzenlenmiş ve usulüne göre tasdik edilmiş “” (İlgili belge çok dilli ise tasdiksiz, Apostilli ise tercüman ve noter tasdikli, vatandaşı olduğu ülke makamlarından alınmış ise Türk Konsolosluğu’nun tercüme ve tasdiki ile, sığınmacının İstanbul’da bulunan Konsolosluğu’ndan alınmış ise Valilik tasdikli, İstanbul’da Konsolosluğu yok ise Ankara’da bulunan Büyükelçiliği’nden alındıktan sonra Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdikli şekilde olmalıdır)

- Doğum Belgesi (“Evlenme Ehliyet Belgesi”nde anne - baba adı, yok ise“ anne - baba adını gösterir geçerli bir belge aranır.)

- Pasaportun Aslı ve Türkçe Tercümesi - Aile Hekimliği’nden alınmış sağlık raporu - 5 Adet Vesikalık Fotoğraf

Evlenme dosyalarının geçerlilik süresi, evlenme ehliyet belgesinin düzenleme tarihinden itibaren altı aydır. Bu süre içinde evlenme akdi yapılmadığı takdirde dosya iptal edilir. Nikah günü talep ederken evrakların (altı ay) geçerlilik süresinin dolmamış olmasına dikkat ediniz.

85/9747 sayılı ve 10.7.1985 tarihli Evlendirme Yönetmeliği Vatansızların ve Vatandaşlık Durumu Muntazam Olmayanların Evlenmesi Vatansız veya mültecilerle, vatandaşlık durumu muntazam olmayan yabancıların müracaatları evlendirme memurları tarafından kabul edilir. Bunların evlenme manilerinin bulunup bulunmadığı, Türkiye’de nüfus kaydı tutuluyorsa Genel Müdürlükten* verilecek evlenme ehliyet belgesi ile, henüz nüfus kaydı tesis edilmemiş ise emniyet makamlarınca tutulan dosyalardaki bilgilere göre bu makamlarca verilecek belge ile tesbit edilir. * İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü

Evlenme Ehliyeti ve Şartları

On sekiz yaşını doldurmuş, mahkemece vesayet altına alınmamış olan erkek ve kadın başka bir kimsenin rızası veya iznine bağlı olmaksızın evlenir.

EVLENME - Pratik Bilgi

Mülteciler, sığınmacılar ve sığınma başvuru sahipleri evlenme ve

boşanmada bulundukları ülkenin hukukuna tabidir. Bu nedenle evlenme yaşı,

evlenme ehliyeti ve evlenme şartları gibi konularda Türk Hukuku’nun yasalarına

uymak zorundadırlar.

Mültecilerin, sığınmacıların ve sığınma başvuru sahiplerinin, evlenebilmeleri için uyruğu bulundukları ülke makamlarından evlenme ehliyet belgesi getirmeleri gerekmektedir.

Bu kişilerin, evlenme manilerinin bulunup bulunmadığı, bazı durumlarda Türkiye’de nüfus kaydı tutuluyorsa Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden verilecek evlenme ehliyet belgesi ile, henüz nüfus kaydı tutulmamış ise emniyet makamlarınca tutulan dosyalardaki bilgilere göre tesbit edilebilmektedir.

Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduğu yerdeki Belediye’nin Evlendirme

Memurluğu’na birlikte yazılı veya sözlü olarak başvurmalıdır.

EVLENME - Yasal Düzenlemeler

Evlenme dosyalarında bulunacak belgeler nelerdir?

43

4320 sayılı ve 14.01.1998 tarihli Ailenin Korunmasına Dair Kanun Türk Medenî Kanunu’nda öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin veya mahkemece ayrılık kararı verilen veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı olan veya evli olmalarına rağmen fiilen ayrı yaşayan aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi üzerine Aile Mahkemesi Hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak aşağıda sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir.

AİLE İÇİ ŞİDDET – Pratik Bilgi

Aile içi şiddete maruz kaldıysanız en yakın polis merkezine ya da jandarmaya, savcılığa veya doğrudan aile mahkemelerine müracaat ederek tedbir talebinde bulunabilirsiniz.

Karakol, savcılık ve mahkeme görevlileri, çeşitli nedenlerden ötürü, başvurunuzu almaya yetkili olmadıklarını söyleyebilirler. Bu durumda yasal hakkınız olduğunu hatırlatın ve ısrar edin.

Savcılık veya mahkemeye verdiğiniz dilekçenin bir kopyasını saklayın. Başvuru tarih ve numarasını not edin.

Telefon ile de şikâyette bulunabilirsiniz. Olaya ve duruma tanık olan kişiler de örneğin komşu veya akrabalarımız da şikâyette bulunabilirler.

Fiziksel şiddete uğramışsanız en yakın sağlık ocağı ya da hastaneye başvurarak rapor almalısınız. Vücudunuzdaki izler kaybolmadan muaye

Muayenene olmanız kanıt olması açısından önemlidir.

Aile içi şiddete karşı nasıl korunabilirim?

Aile içi şiddete karşı alınacak yasal tedbirler nelerdir?

AİLE İÇİ ŞİDDET – Yasal Düzenlemeler

Eşinizin ya da diğer aile bireylerinden birinin size ve çocuklarınıza şiddet uygulaması nedeniyle ayrılmak veya boşanmak istiyorsanız başka davalar açmanız gerekmektedir.

Daha önce boşanma veya ceza davası açmış olmanız, bu haktan yararlanmanıza engel değildir. Diğer dava veya davalar devam ederken de tedbirlerin uygulanması için başvuruda bulunabiliriz.

Acil bir şekilde, sığınma evine ihtiyacınız varsa, bulunduğumuz ildeki Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne (Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü) dilekçe ile başvurarak yaşadıklarınızı anlatıp sığınma evi talebinizi dile getirmelisiniz. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bağlı sığınma evlerine başvurmadan önce polise başvurmanız ve polis nezaheretinde sığınma evlerine gitmeniz gerekmektedir. Bulunduğunuz ilde belediyelerin de sığınma evleri var ise buralara da başvuru yapabilirsiniz. Kadın dayanışma merkezlerinden sığınma evlerinin danışma merkezlerinin adres ve telefonlarını isteyebilir ayrıca kadın danışma merkezlerinden hem kendiniz hem de çocuğunuz için destek alabiliriz. >>> Bakınız: Sivil Toplum Kuruluşları & Acil Durum Rehberi

Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı’nı arayarak danışmanlık alabilirsiniz.

44

01/03/2008 tarihli ve 26803 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun Uygulanması Hakkında Yönetmelik

Uygulanacak tedbirler

(1) Aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığı’nın bildirmesi üzerine şiddetin belgelenmesi aranmaksızın aile mahkemesi hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak ikinci fıkrada sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya olayın özelliğine göre uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir. (2) Bu tedbirler kusurlu eşin veya diğer aile bireyinin; a) Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmamasını, b) Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmamasını, c) Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesini, ç) Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesini, d) Varsa silâh veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesini, e) Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak şiddet mağdurunun yaşamakta olduğu konuta veya işyerine gelmemesi veya bu yerlerde bu maddeleri kullanmamasını, f) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurmasını, içerir.

Tedbirler geçicidir en fazla 6 ay için uygulanabilir. Gerekiyorsa tedbir kararı tekrar verilebilmektedir. Cumhuriyet Başsavcılığı koruma tedbirlerine uymayan eş veya diğer aile bireyleri hakkında Sulh Ceza Mahkemesinde dava açılabilir. Ve kişi hapis ile cezalandırılabilir.

12.07.1998 tarihli ve 23400 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı Kadın Konukevleri Yönetmeliği

Kadın Konukevlerine Kabul Edilecek Kadınlar

Kadın konukevlerine, durumları aşağıda belirtilen kadınlar kabul edilir: a) Eşler arası anlaşmazlıklar nedeniyle evini terk eden ya da eşleri tarafından terk edilen ve bu sebeple yardıma ihtiyaç duyan kadınlar, b) Fiziksel, cinsel, duygusal ve ekonomik istismara uğrayan kadınlar, c) Boşanma veya eşin ölümü nedeniyle ekonomik ve sosyal yoksunluk içine düşmüş kadınlar, d) İstenmeyen evliliklere zorlanan kadınlar, e) Evlilik dışı hamile ya da çocuk sahibi olan ve bu nedenle ailesi tarafından kabul edilmeyen kadınlar, f) Daha önce uyuşturucu, alkol bağımlılığı olup, bu konuda tedavi görmüş ve alışkanlıklarını terk etmiş kadınlar, g) Cezaevinden yeni çıkmış olup, yardım ve desteğe ihtiyacı olan kadınlar, h) Kontrolleri dışında oluşan çevre koşulları nedeniyle ekonomik ve sosyal yoksunluk içine düşmüş kadınlar. Kadın Konukevlerine Kabul Edilmeyecek Kadınlar Kadın konukevlerine durumları aşağıda belirtilen kadınlar kabul edilmez: a) Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı olan kadınlar, b) Fuhuşu meslek edinmiş kadınlar, c) Herhangi bir suç nedeniyle hükümlü olan veya adli mercilerce haklarında arama, yakalama, tutuklama kararı verilen kadınlar,

Devlete bağlı sığınma evlerine (kadın konukevi) kabul edilme koşulları nelerdir?

Şiddet uygulayan aile bireyi, mahkeme kararı ile hakkında alınan tedbirlere uymazsa ne olur?

Kadın Konukevi: Fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik istismara uğrayan kadınların, psiko-sosyal ve ekonomik

sorunlarının çözümlenmesi sırasında varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geçici bir süre

kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.

45

d) Ruh sağlığı bozuk olan kadınlar, e) Zihinsel özürlü kadınlar, f) Korunmaya muhtaç çocuk tanımı içinde değerlendirilebilecek kadınlar, g) Korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç yaşlılar, beden fonksiyonlarında, günlük yaşama faaliyetlerini bağımsız yapmalarına engel olacak düzeyde özürü olanlar, bulaşıcı ve sürekli tıbbi tedaviyi gerektirir ağır hastalığı olanlar ve benzeri özel ve sürekli bakıma ihtiyacı olan kadınlar.

Kadınların Kuruluşa Kabul Edilecek Çocukları Kadın konukevlerine, kadınların 0-12 yaş arasında bulunan kız veya erkek çocukları kabul edilir. 12 yaşın üstünde olan kız veya erkek çocukların durumu meslek elemanlarınca değerlendirilerek konukevinde kalıp kalamayacağı hakkında karar verilmektedir.

Başvuru Kadın konukevlerine kabulünü isteyen kadınlar; illerde il sosyal hizmetler müdürlüğüne, ilçelerde varsa ilçe sosyal hizmetler şube müdürlüklerine bir dilekçe ile başvuruda bulunabilirler. Başvurular il müdürlüklerince ya da ilçe sosyal hizmetler şube müdürlüklerince değerlendirilir.

Sığınmacı ve sığınma başvuru sahiplerinin, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bağlı sığınma evlerine başvurmadan önce polise başvurması ve polis gözetiminde sığınma evlerine gitmesi gerekmektedir. Kalınacak Süre

Kadınların kuruluşta kalma süresi 3 aydır. Bu süre kuruluş müdürlüğünün teklifi ve il müdürünün onayı ile üç ay daha uzatılabilir.

Sınır aşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol’e göre;

İNSAN TİCARETİ

İNSAN TİCARETİ - Pratik Bilgi

“İnsan ticareti”, kuvvet kullanarak veya kuvvet kullanma tehdidi ile veya diğer bir biçimde zorlama, kaçırma, hile, aldatma, nüfuzu kötüye kullanma kişinin çaresizliğinden yararlanma veya başkası üzerinde denetim yetkisi olan kişilerin rızasını kazanmak için o kişiye veya başkalarına kazanç veya çıkar sağlama yoluyla kişilerin istismar amaçlı temini, bir yerden bir yere taşınması, devredilmesi, barındırılması veya teslim alınması anlamına gelir. İstismar terimi, asgari olarak, başkalarının fuhuşun istismar edilmesini veya cinsel istismarın başka biçimlerini, zorla çalıştırmayı veya hizmet ettirmeyi, esareti veya esaret benzeri uygulamaları, kulluğu veya organların alınmasını içerecektir.

Devlete bağlı sığınma evlerine (kadın konukevi) nasıl başvurabilirim?

İnsan Ticareti Nedir?

Kadın sığınma evlerine çocuğumla kabul edilmenin koşulları nelerdir?

Genç veya yaşlı, kadın veya erkek istemediği halde çalışmaya zorlanırsa veya istismara uğrarsa, insan ticareti mağduru olabilir. İnsan ticareti mağdurları genellikle fabrika işçisi, seks işçisi, ev hizmetçisi, tarım işçisi, dilenci, organ bağışçısı olarak çalıştırılarak istismar edilmektedirler. Bu kişilere yaptıkları iş karşılığında çoğunlukla ya hiç para verilmez ya da çok az para verilir. Ayrıca, bu kişiler bazen kilit altında tutulmakta veya kendilerine çok kısıtlı hareket özgürlüğü tanınmaktadır. Eğer bir kişi başkası tarafından işe alınmış, kandırılmış ve çalışmaya zorlanmışsa, onun insan hakları ihlal edilmiştir ve bu kişi insan ticareti mağduru olabilir. Tespit edilen tüm insan ticareti mağdurlarının korunmaya ve yardım edilmeye hakkı vardır.

Bu konuda Uluslararası Göç Örgütü’nün ihbar hattı, İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı ve Kadın Danışma ve Dayanışma Vakıflarının psiko-sosyal danışmanlık ve sığınma evleri gibi hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.

Bakınız>>>Sivil Toplum Kuruluşları & Acil Durum Rehberi

46

İnsan ticareti tanımı oldukça kapsamlı ve kompleks bir tanımdır. Aşağıdaki temellere dayanmaktadır:

- İnsan ticareti kişilerin istismar amacı teminini, taşınmasını, barındırılmasını ve teslim alınmasını

içermektedir. - Kuvvet kullanarak ve kuvvet kullanma tehdidi ile zorlama, aldatma, kişinin çaresizliğinde yararlanma ve baskı

kullanımının diğer formlarını içerebilmektedir. - İnsan ticaretinin amacı fuhuş, zorla çalıştırma, kölelik ve angaryayı da kapsayan sömürüdür.

- ALO 157 İnsan Ticareti Mağdurları Acil Yardım ve İhbar Hattını arayabilirsiniz. - İnsan ticaretine maruz kalanlar kadın ise, bulunulan ildeki Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne (Aile ve Sosyal

Politikalar İl Müdürlüğü), varsa belediyelerin sığınma evlerine veya kadın danışma merkezlerine başvurabilirsiniz. Bakınız>>> Sivil Toplum Kuruluşları & Acil Durum Rehberi

22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Refakatsiz Küçük

Türkiye topraklarına hukuken ya da teamülen kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakati bulunmaksızın gelen ve bu tür bir kişinin bakımına etkin olarak alınmadığı sürece refakatsiz küçük olarak adlandırılan 18 (on sekiz) yaşın altındaki iltica/sığınma başvurusunda bulunan yabancı uyruklu bir kişi ya da belli bir uyruğu olmayan vatansız bir kişidir. Türkiye topraklarına giriş yaptıktan sonra refakatsiz kalan iltica/sığınma başvuru sahipleri de bu kapsama girer.

Refakatsiz Küçüklere İlişkin Prosedür

Refakatsiz küçük çocukların iltica-sığınma müracaatları halinde derhal Bakanlığa şifai ve yazılı

ön bilgi verilerek Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve/veya Çocuk Şube Müdürlükleri ile koordineli olarak derhal işlemler başlatılacaktır. Çocuğun yaş durumuna göre hemen veya işlemlerden sonra SHÇEK Yurtları veya Yuvalarına yerleştirilecektir.

Ancak herhangi bir kimlik belgesi bulunmayan veya yaşlarını ispatlayacak belgeye sahip

olmayan ve beyanına göre çocuk olduğunu iddia eden refakatsiz küçükler için, görünüşlerindeki yaşları ile beyan ettikleri yaşları arasında benzerlik kurulamayarak yaşının 18 yaşından büyük gözüktüğü durumlarda bir Devlet Hastanesi’nden veya Adli Tıp Kurumundan yaşının tespiti istenecektir.

İnsan Ticaretine maruz kaldığınızı düşünüyorsanız nereye başvurabilirsiniz?

REFAKATSİZ ÇOCUKLAR – Pratik Bilgi

BMMYK’ya iltica başvurusu yapmış olan refakatsiz çocukların, ikamet edecekleri şehirdeki İl Emniyet

Müdürlüğü’nün Yabancı Şube Müdürlüğü’ne kayıt işlemi için gitmeleri gerekmektedir. Kayıt işlemleri bittikten

sonra, Yabancılar Şube’de görevlendirilen bir memur tarafından yaşlarına uygun olarak Sosyal Hizmet ve Çocuk

Esirgeme Kurumu çocuk yuvalarına ya da yetiştirme yurtlara teslim edilmektedirler.

Herhangi bir kimlik belgesi bulunmayan veya yaşlarını ispatlayacak belgeye sahip

olmayan ve beyanına göre çocuk olduğunu iddia eden refakatsiz küçüklerin Devlet Hastanesinden ve Adli Tıp

Kurumundan yaş tespitleri istenmektedir.

SHÇEK çocuk yuvalarına ve yetiştirme yurtlarına kabul için bulaşıcı hastalık testi de istenmektedir.

REFAKATSİZ ÇOCUKLAR – Yasal Düzenlemeler

47

2010/03 sayılı Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Sığınmacı/mültecilere ait işlemler

Genelgesi

Uygulama Talimatında Refakatsiz Çocuk: ”Türkiye topraklarına hukuken ya da teamülen kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakati bulunmaksızın gelen ve bu tür bir kişinin bakımına etkin olarak alınmadığı sürece refakatsiz küçük olarak adlandırılan onsekiz yaşın altındaki iltica/sığınma başvurusunda bulunan yabancı uyruklu bir kişi ya da belli bir uyruğu olmayan vatansız bir kişi” olarak tanımlanmıştır. ”Türkiye topraklarına giriş yaptıktan sonra refakatsiz kalan iltica/sığınma başvuru sahipleri de bu kapsama girer” şeklinde ifade edilmektedir. Kuruluşlarımıza yukarıda tanımı yapılan çocuklarla birlikte bu kapsam dışında kalan ancak, ihmal ve istismara uğradığı tespit edilen iltica sığınma talebinde bulunan ve/veya mülteci/sığınmacı statüsünde bulunan küçüklerin kabullerinin yapılması esastır.

06.04.2010 tarihli ve 27544 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılmasında müracaat makamlarınca başvurunun işleme alınması ve uygulanacak esaslar

Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılmasında müracaat makamı yerleşim yerinin bulunduğu valiliklerdir.

Yasal ikamet izni olmaksızın veya yasal olmakla birlikte Türkiye’de yerleşme niyetini göstermeyen; sığınma veya iltica başvuru sahibi, sığınmacı, öğrenim, turistik, öğrenim gören çocuğuna refakat, tedavi gibi amaçlarla ikamete bağlandığı anlaşılan, kişilerin başvurusu kabul edilmez ve bu husus yazılı olarak ilgilisine bildirilir.

Refakatsiz çocukların, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı çocuk yuvalarında ve yetiştirme yurtlarında kalma hakları vardır.

Türkiye’de Sığınmacı olarak Türk Vatandaşlığı kazanabilir miyim?

Türkiye’de yerleşme niyeti göstermeyen sığınmacı ve sığınma başvuru sahiplerinin vatandaşlık başvurusu kabul edilmez ve yazılı olarak kişiye bildirilir.

TÜRK VATANDAŞLIĞI – Pratik Bilgi

TÜRK VATANDAŞLIĞI – Yasal Düzenlemeler

48

Bu bölümde; resmi kurum ve kuruluşlara bir istek, izin, şikâyet veya herhangi bir konuda bilgi vermek amacıyla sıkça kullanılan bazı dilekçe örneklerini ve dilekçeleri hazırlarken dikkat edilmesi gereken hususları bulabilirsiniz.

- Dilekçeyi mutlaka imzalayınız. İmzasız dilekçeler geçersiz sayılmaktadır. - Dilekçenin bir örneğini kendinizde bulundurunuz. - Dilekçeye tarih yazmayı unutmayınız. Kuruma dilekçenizi verdiğiniz günün tarihi ile dilekçe üzerinde yazan

tarih aynı olmalıdır. - Dilekçenizin sonucunu takip edebilmek için kuruma sunduğunuz dilekçeye mutlaka sayı alınız. - Dilekçe ile birlikte ilgili kurumlar bazı ek belgeler (sağlık raporu, fotoğraf, kimlik kartı sureti vb.) talep

edebilir. Bu belgeleri dilekçenin arkasına ekleyerek Ekler başlığı altında belgelerin neler olduğunu belirtiniz.

1. İltica Talebi Dilekçesi 2. Kayıt Dilekçesi 3. İkamet Harcı Muafiyeti Dilekçesi 4. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Dilekçesi 5. Adres Değişikliği Bildirimi Dilekçesi

Yukarıda listelenmiş olan dilekçe örneklerine ilerleyen sayfalarda sırasıyla ulaşabilirsiniz.

Unutmayınız:

Türkiye Cumhuriyeti kurum ve kuruluşlarına Türkçe dilekçe ile başvurmanız gerekmektedir. Dilekçeleri doldurmanıza kolaylık sağlamak için boşluklara neler yazmanız gerektiği açıklanmıştır. Bu dilekçeler genel durumlarda kullanılan örnek dilekçelerdir. Özel durumlarda lütfen ilinizdeki sivil toplum kuruluşlarına başvurarak yardım isteyiniz.

1.İltica Talebi Dilekçesi

İltica Talebi Dilekçesi sığınmacıların ülkeye giriş yaptıktan sonra en kısa zamanda Emniyet Müdürlüğü’ne iltica talebini sunmaları için kullanılmaktadır.

2.Kayıt Dilekçesi

Kayıt dilekçesi sığınmacıların İçişleri Bakanlığı’nın belirlediği ikamet şehirlerine ilk gittiklerinde ikamet iline kayıtlı olmaları için Emniyet Müdürlüğü’ne vermeleri amacıyla kullanılmaktadır.

3.İkamet Harcı Muafiyeti Dilekçesi

İkamet Harcı Muafiyeti Dilekçesi sığınmacıların mali durumlarının harçları ödemede zorluk yarattığı durumlarda Emniyet Müdürlüğü’ne bu talebin sunulması için kullanılmaktadır.

4.Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Dilekçesi

İltica/sığınma başvuru sahipleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına sağlık yardımları ile diğer sosyal yardımlar için başvuruda bulunabilirler. Bu dilekçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na bu tip başvurularda kullanılmaktadır.

5.Adres Değişikliği Bildirimi Dilekçesi

Adres Değişikliği Bildirimi Dilekçesi sığınmacıların ikamet ettiği şehirde adres değişikliği durumunda Emniyet Müdürlüğü’ne yeni adresin bildirilmesi için kullanılmaktadır.

Kurumlara dilekçe verirken şunlara dikkat ediniz:

DİLEKÇELER

Dilekçe Örnekleri

49

1- İLTİCA TALEBİ DİLEKÇESİ

EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜNE

……………(Ģehir)

…./…./20…

Ben …………………………………………………………………… (ad/soyad), …………...... uyrukluyum.

Ülkemdeki baskı ve zulüm sebebiyle ülkemi terk ederek …./…./…..... tarihinde ……………. Ġlinden ülkenize giriĢ

yaptım. Ġlinizden sığınma talebinde bulunmak istiyorum.

Gereğinin yapılmasını, saygılarımla arz ederim.

Ġmza

Ad/Soyad

2- KAYIT DİLEKÇESİ

EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜNE

………………(Ģehir)

…./…./20…

Ben …………………………………………………………………… (ad/soyad), …………......

uyruklu BirleĢmiĢ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne kayıtlı iltica/sığınma baĢvuru sahibi olarak, eĢim

ve çocuklarımla birlikte kaydımın alınması için …………… Emniyet Müdürlüğüne yönlendirilmiĢ

bulunmaktayım. Gereken iĢlemlerin adıma düzenlenmesini saygılarımla arz ederim.

Ġmza

Ad/Soyad

Refakatindekiler

Adres :

50

3- İKAMET HARCINDAN MUAFİYET DİLEKÇESİ

EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜNE

……………(şehir)

…. /…./ 20…

Ben …………………………………………………………….……….(ad/soyad), ………………. uyruklu Birleşmiş Milletler

Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne …………………….. dosya numarası ile ve …………….İli Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar

Şube Müdürlüğü’ne ……………………. dosya numarası ile kayıtlı iltica/sığınma başvuru sahibiyim.

Aşağıda kimlikleri belirtilen ailem ve ben …....……….. ilinde ikamet etmekteyiz (etmekteyim). Kötü ekonomik

koşullardan dolayı benden talep edilen ikamet harcını karşılayamayacak durumdayım.

Bu nedenle 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 88. Maddesi, (d) bendi ve İçişleri Bakanlığı Nisan 2011 tarihli

Harçlar genelgesi uyarınca, bana ve aileme düzenlenecek olan ikamet tezkeresinin harçtan muaf tutulması talebimi

takdirlerinize sunar, gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.

İmza

Ad/ Soyad

Refakatindekiler:

Adres:

51

4- SYDV BAŞVURU DİLEKÇESİ

……….(Ģehir) VALĠLĠĞĠ

SOSYAL YARDIMLAġMA VE DAYANIġMA VAKFINA

…………………(Ģehir)

…./…./20…

Ben ……………….………………… (ad/soyad), BirleĢmiĢ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne

…………………….. dosya numarası ile ve …………….Ġli Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar ġube Müdürlüğü’ne

……………………. dosya numarası ile kayıtlı iltica/sığınma baĢvuru sahibiyim.

Gıda ihtiyacı

Ġlaç ihtiyacı

Sağlık harcamaları ve hastane masrafları

Ev eĢyası ve mobilya ihtiyacı

Diğer:

nedenlerinden ötürü Vakfınızdan mali yardım talebimi takdirlerinize sunar, gereğinin yapılmasını saygılarımla arz

ederim.

Ġmza

Ad/ Soyad

Refakatindekiler:

Adres:

52

5- ADRES DEĞİŞİKLİĞİ BİLDİRİM DİLEKÇESİ

EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜNE

…………(Ģehir)

…. /…./ 20…

Ben ………………………………………………(ad/soyad), ……………. ilinde ikamet eden ……………….

uyruklu BirleĢmiĢ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne …………………….. dosya numarası ile ve

…………….Ġli Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar ġube Müdürlüğü’ne ………………….. dosya numarası ile kayıtlı

iltica/sığınma baĢvuru sahibiyim, adres değiĢikliğimi bildirir ve yeni adresimin

…………..………………………………………………………………….

……….……..…………..……….………………………….....................………………………………...........................

........................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................. Ģeklinde

kayıtlara alınmasını saygılarımla arz ederim.

Ġmza

Ad/ Soyad