+ All Categories
Home > Documents > Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s...

Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s...

Date post: 01-Mar-2019
Category:
Upload: trinhkhanh
View: 212 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
350
Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Radom University in Radom Annual Reports of Education, Health and Sport 9781329900530 Edited by Iwona Czerwińska Pawluk Jan Falkowski Hanna Żukowska Wiesława Pilewska Józef Dziopak Walery Zukow http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/index http://journal.rsw.edu.pl https://pbn.nauka.gov.pl/search?search&searchCategory=WORK&filter.inJournal=49068 https://pbn.nauka.gov.pl/search?search&searchCategory=WORK&filter.inJournal=36616 http://elibrary.ru/contents.asp?titleid=37467 Open Access Radom 2014
Transcript
Page 1: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Radomska Szkoła Wyższa w RadomiuRadom University in Radom

Annual Reports of Education, Health and Sport

9781329900530

Edited by

Iwona Czerwińska Pawluk Jan Falkowski

H anna Żukowska W iesława Pilewska

Józef Dziopak W alery Zukow

http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/indexhttp://journal.rsw .edu.pl

https://pbn.nauka.gov.pl/search?search& searchCategory=W ORK& filter.inJournal=49068https://pbn.nauka.gov.pl/search?search& searchCategory=W ORK& filter.inJournal=36616

http://elibrary.ru/contents.asp?titleid=37467

Open Access

Radom 2014

Page 2: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Radomska Szkoła Wyższa w RadomiuRadom University in Radom

Annual Reports of Education, Health and Sport

9781329900530

Edited by

Iwona Czerwińska Pawluk Jan Falkowski

H anna Żukowska W iesława Pilewska

Józef Dziopak W alery Zukow

http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/indexhttp://journal.rsw .edu.pl

https://pbn.nauka.gov.pl/search?search& searchCategory=W ORK& filter.inJournal=49068https://pbn.nauka.gov.pl/search?search& searchCategory=W ORK& filter.inJournal=36616

http://elibrary.ru/contents.asp?titleid=37467

Open Access

Radom 2014

1

Page 3: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Scientific Councilprof. zw. d r hab. geo. Z . B ab iń sk i (P o land), prof. zw . d r hab. m ed . T . C hum achenko (U kraine), prof. zw . d r hab. techn . R. C ichon (Poland), prof. zw . d r hab m ed . N . D ragom ire tskaya (U kraine),

p rof. zw. dr hab. m ed . V . E zhov (U kra ine), prof. zw . d r hab. geo. J. F a lkow ski (P o land), prof. zw . dr hab . m ed . A. G ozhenko (U kraine), prof. zw . d r hab. geo. M . G rodzynskyi (U kraine), prof. zw . d r hab. I. G rygus (U kraine), prof. zw . dr hab m ed. A . G udym a (U kraine), prof. zw . d r hab . m ed . S. G u lya r (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . W . H agner (Poland),

prof. zw . dr hab. m ed . I. K arw a t (P o land), prof. zw . dr hab. m ed . M . K yry liuk (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . Y. L im an sky (U kraine), prof. zw . d r hab. geo. A . M eln ik (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . V . M iz in (U kraine), p rof. zw. d r hab. m ed . B. N asib u llin (U kraine), prof. zw . dr hab. geo. O. O bodovskyi (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . I. S a m o siu k (U kraine),

prof. zw . d r hab. m ed . L. S hafran (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . I. S hm akova (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed.A . Svirsk iy (U kraine), prof. zw . d r hab. O. Sokolov (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . V. S teb liuk (U kraine), prof. zw . d r hab. S. Y erm akov, (U kraine),

prof, d r hab. m ed . A. A vram enko , doc. PaedD r. E lena B end ikova , PhD . (S lovak ia ), prof. d r hab. K . B u śk o (P oland), dr hab. m ed . E . G ozhenko (U kraine), prof. dr hab. H . K nap ik (Poland), d r hab. R M uszk ie ta (Poland), prof. dr hab. m ed . W . M yśliń sk i (Po land), prof. dr hab. M . N ap iera ła (P o land), prof. d r hab. M . P a stu szko (Poland), prof. d r hab. K . P ru sik (Poland), prof. d r hab. M . Z asada (Poland),

dr m ed. L . B u tskaia (U kraine), d r I. M . B a tyk (P oland), dr M . C ieślicka (P oland), dr m ed . M . C harzynska -G u la (Poland), doc. d r n. m ed . V . C herno (U kraine), d r m ed . K C yw insk i (Po land), d r m ed . I. C zerw inska P aw lu k (P oland), d r biol. S. D o lom atov (U kra ine), d r m ed. M . D zierzan ow sk i (P oland), d r m ed . M . H agner-D erengow ska (Poland), dr m ed . B. Jęd rzejew ska (Poland),

d r m ed . U. K azm ie rczak (P oland), d r m ed. K . K iczuk (Poland), dr Z. K w aśn ik (Poland), d r m ed . T. M adej (P oland), dr m ed . E. M iko la jew ska (Poland), d r D . M iko la jew sk i (Po land), d r m ed . B. M u szynska (Po land), dr m ed . A. N a laz ek (Poland), dr m ed . N . N o v ik o v (U kraine), d r m ed . K . N ow ac k a (P oland), d r m ed . G. P o lak (Poland), d r m ed . P. P rokopczyk (P oland),

d r m ed . A. R adzim inska (P oland), dr m ed . L . S ierp in ska (Po land), d r D aves S inch (R epublic o f Ind ia), doc. dr A . Skaliy (U kra ine), d r T. Skaliy (U kraine), dr B. S tank iew icz (P o land), d r m ed . E . T re la (Poland)

Editorial BoardStefan A d am ca k (S lovakia), Pavo l B a rtik (S lovakia), E lena B endAko v a (C zech R epub lic ), Janusz B ie lsk i (Po land), K rz y sz to f B u śk o (Poland), M iro sław a C ieślicka (Po land), Je rzy E kste row icz (P o land), W łodzim ierz E rdm ann (P oland), T o m a sz F ro łow icz (Poland),

A ttila G ilany i (H ungary), Igo r G rygus (U kraine), H alina G u ła -K ub iszew ska (P oland), P a w eł Izdebsk i (P o land), S erg ii Ierm a k o v (U kraine), T ety an a Ierm akova (U kraine), Ja n a Ju rikova (C zech R epub lic ), V lastim ila K araskova (C zech R epub lic ), Jacek K law e (Poland), M a riu sz K lim czyk (Poland), A lic ja K o sten ck a (P oland), F ran tisek L an g e r (C zech R epublic), E lig iu sz M adejsk i (P oland), J ir i M ichal (S lovak ia ), L udm ila M ik lankova (C zech R epublic), E m ila M iko ła jew ska (Poland), V ik to r M ish ch en k o (U kraine), S tan is ław M ocek

(P oland), M iro sła w M rozkow iak (P oland), R adosław M u szk ie ta (P oland), A n n a N alazek (Poland), M arek N ap iera ła (P oland), Je rzy N o w o cie ń (Poland), P io tr O leśn iew icz (P o land), W ład y sław P a ńczyk (P oland), W iesław a P ilew ska (P o land), M iro sla v a P ridalova (C zech R epub lic ), K rz y sz to f P ru sik (P oland), K rz y sz to f Sas-N ow osielsk i (P o land), A leksand r Skaliy (U kraine), T ety an a Skaliy (U kraine), E w a S okołow ska (P oland), B łażej S tank iew icz (P oland), R obert S tępn iak (Poland), A lek san d er S tu ła (P oland), N ao k i Suzuki

(Japan ), M iro sław a S za rk -E ckard t (Po land), M acie j Św iątkow ski (P oland), H rycho riy T ere sch u k (U kraine), H ryho riy V asjanov icz (U kraine), M ariu sz Z asad a (P oland), T ety an a Z avho rodnya (U kraine), W ale ry Ż u k o w (Poland), H anna Ż ukow ska (Poland)

Advisory BoardZ y g m u n t B ab iń sk i (Poland), Y uriy B risk in (U kraine), L aszló C se rnoch (H ungary), K az im ie rz D enek (Poland), M iro slav D u tc h ak (U kraine), K aro l G crner (S lovakia), K az im ie rz K ochanow icz (Poland), Je rzy K osiew icz (Poland), S tan is ław K o w alik (Po land), T adeusz

M a szczak (P oland), M iko la j N o sk o (U kraine), Jerzy P o śp iech (P oland), E u g en iu sz P rystupa (U kraine), R o b e r t S zek lick i (Po land), J itk a U lrichova (C zech R epublic).

Reviewers:prof. zw. d r hab. geo. Z . B ab iń sk i (Po land), doc. PaedD r. E lena B endikova, PhD . (S lovak ia ), prof. zw . d r hab. m ed . T . C hum achenko (U kraine), prof. zw . d r hab. techn . R. C ichon (Poland),

prof. zw . d r hab. m ed . N . D ragom ire tskaya (U kraine), prof. zw. d r hab. m ed . V . E zh o v (U kraine), prof. zw . d r hab. geo. J. F a lkow sk i (Po land), prof. zw . d r hab. m ed . A . G ozhenko (U kraine), prof. zw . dr hab. geo. M . G rodzynskyi (U kraine), p rof. zw . I. G rygus (U kraine), prof. zw . A . G udym a (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . S. G u lya r (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . W . H ag n er (P oland), prof. zw . dr hab. m ed . I. K arw at (P o land), prof. zw . dr hab. m ed . M . K yry liuk (U kraine),

prof. zw . d r hab. m ed . Y . L im ansky (U kraine), prof. zw . d r hab. geo. A . M eln ik (U kraine), prof. zw . d r hab. m ed . V . M izin (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . B. N asib u llin (U kraine), prof. zw . d r hab. geo. O. O bodovskyi (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . I. S am osiuk (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . L . S hafran (U kraine), prof. zw . dr hab. m ed . I. Shm akova (U kraine),

prof. zw . d r hab. O. Sokolov (U kraine), prof. zw. d r hab. m ed . V. S teb liuk (U kraine), prof. zw . d r hab. S. Y erm akov, (U kraine), prof. dr hab . m ed . A . A vram enko , prof. d r hab. K B u śk o (Poland), d r hab. m ed . E. G ozhenko (U kraine), prof. d r hab. H . K n ap ik (P o land), prof. zw . dr hab . geo. A . M e ln ik (U kraine),

prof. d r hab. R M u szk ie ta (Po land), prof. d r hab. m ed . W . M yśliń sk i (P o land), prof. dr hab. M . N ap iera ła (Poland), prof. dr hab. M . P astu szk o (Poland), prof. d r hab. K . P ru sik (Poland),prof. dr hab . M . Z asada (Po land), prof. dr hab. m ed . W . Z ukow (Poland),

d r I. M . B a tyk (P oland), dr m ed. L. B u tskaia (U kraine), doc. d r n. m ed . V . C herno (U kraine), d r M . C ieślicka (Po land), d r m ed . I. C zerw inska P aw lu k (Poland), d r b iol. S. D o lom atov (U kraine), d r m ed. N . N ov ikov (U kraine), doc. d r A . Skaliy (U kraine), d r T. Skaliy (U kra ine), d r B. S tank iew icz (Po land), dr m ed . E . T re la (Po land)

E d i t o r s - i n - C h i e fAnatoliy Gozhenko

Walery ZukowC o - e d i t o r sRadosław Muszkieta

M arek NapierałaA s s o c i a t e E d i t o r s

Iwona Czerwinska Pawluk Mariusz Klimczyk

Mirosława Cieślicka Adam Szulc

S e c r e t a r yBartłomiej Niespodziński

© The Author(s) 2014.T h is ar tic le s is p u b lish ed w ith O p en A ccess at A n n u a l R ep orts o f E d ucation , H e a lth and S p ort o f R ad om sk a Szk o ła W y ższa w R adom iu , P oska , R ad om U n iv e r sity in R adom , P o lan d

O p en A ccess T h is ar tic les is d istr ib u ted un der th e term s o f th e C rea tive C om m on s A ttr ib u tion N on com m erc ia l L icense w h ic h perm its an y non com m ercia l use , d istr ib ution , an d rep rod u ction in any m ed ium , p rov id ed th e or ig in a l au th or(s) an d sou rce arecred ited .

n — Y ou m u st a ttr ib ute th e w ork in th e m ann er sp ec ifled by th e author or licen sor (bu t n o t in any w ay th a t su ggests th a t they end orse you or your use o f th e w ork ). N on com m erc ia l — Y ou m a y n o t use th is w o rk for com m ercia l S h are A lik e — I f y o u a lter , tran sform , or b u ild u p on th is w ork , you m ay d istr ib u te th e resu ltin g w ork on ly un der th e sam e or sim ilar lic en se to th is one.

D ec lara tion on th e or ig in a l version . B ecau se o f th e p ara lle l v ersion o f th e m agazin e p u b lish in g trad ition a l (pap er) an d o f e lec tron ic (on line), E d itors in d ica tes th a t th e m a in v ersion o f th e m a gazin e is to issu e a "paper ”

Z aw artość tegoż czasop ism a je s t ob ję ta licen cją C rea tive C om m on s U zn a n ie au torstw a-U życ ie n iek om ercy jn e-N a ty ch sam ych w aru n k ach 3.0

Publishing House: Radom ska Szkoła W yższa w Radom iu, Radom University in Radom Str. Zubrzyckiego 2 26-600 Radom Tel.: +48 48 383 66 05 [email protected] P rinting House: Radomska Szkoła W yższa w Radomiu, Radom University in R adom Str. Zubrzyckiego 2 26-600 Radom Tel.: +48 48 383 66 05 [email protected]

ISBN 9781329900530Liczba znaków: 630 000 (ze streszczeniami i okładką). Liczba grafik: 40 x 1 000 znaków (ryczałt) = 40 000 znaków.

Razem: Liczba znaków: 670 000 (ze streszczeniami, okładką i grafikami) = 16,75 arkuszy wydawniczych.Number of characters: 630 000 (with abstracts). Number of images: 40 x 1000 characters (lump sum) = 40 000 characters.

Total: Number of characters: 670 000 (with abstracts, summaries and graphics) = 16,75 sheet publications.

DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.46130

2

Page 4: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Content:

In tro d u c tio n ............................................................................................................................................................... 5

P ezala M ałgo rza ta , Z ukow W alery. Som atic F eatu res o f W om en’s Volleyball P layers E lem en tary School No. 31 in Bydgoszcz = C echy som atyczne s ia tk a rek ze Szkoły P odstaw ow ej n r 31 w Bydgoszczy. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a E d., P ilew ska W iesław a E d., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. R SW . R adom . 2014. 7-18. IS B N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. T his artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

P ilew ska W iesław a, P ilew ski R o b ert, Z ukow W alery C h ara c te ris tic s o f body com position h ighly qualified dancers an d dancers s ta n d a rd sty le o f dance spo rts in ligh t o f typology o f som atic A. W anky an d K re tsch m er = C h a ra k te ry s ty k a budow y ciała w ysokokw alifikow anych ta n ce rek i tan cerzy sty lu standardow ego sportow ego ta ń ca w świetle typologii som atycznej A. W ankego i K re tsch m era . [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S po rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 19-30. ISB N 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. This articles is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth a n d S port. RSW . R adom . Poland.

G an R om an . F eatu res o f hea lth in fan ts w ho w ere b o rn by assisted rep roductive technology. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n E d ., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 31-34. ISB N 9781329900530. © The A u th o r(s) 2014. This artic les is published w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

A dam czyk J a k u b G rzegorz, H ołuń M ateusz , Boguszew ski D ariusz , S iew ierski M arc in . E va luation o f th e effectiveness o f h an d g rip s tren g th tra in in g using a device Powerball® . The effectiveness o f th e force tra in in g w ith th e help o f P ow erball® = O cena skuteczności tre n in g u siły chw ytu ręk i za pom ocą u rządzen ia Powerball®. Skuteczność tre n in g u siły z pom ocą P ow erball®. Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a E d., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Zukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S po rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 35-44. ISBN 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is published w ith O pen A ccess a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth and S port. RSW . R adom . P oland.

K ołłą taj B a rb a ra , K ołłą taj W ito ld , Zaw ół Sylwia, Sowa M agda , K a rw a t I re n a D oro ta. V olun ta ry blood donation am ong full-tim e s tuden ts o f th e M edical U niversity o f L ub lin = H onorow e K rw iodaw stw o w śród s tuden tów stud iów stac jo n arn y ch U niw ersy te tu M edycznego w L ublin ie . [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a E d., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 45-72. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

Lew andow ska J ., B ra n d t E., D anielew icz A., Skaliy T., Skaliy A ., Z ukow W. H ealthy style o f life m an n er F itness = F itness sposób na zdrow y styl życia. [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., F alkow ski J a n E d., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f E d., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ealth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 73-100. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f Education , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

M uhanbe tka liev H a jrly Salyhovic, Ispu lova R osa N abuevna. T he P re s id en t an d th e a rm ed forces: the fo rm a tion o f the K azak h s tan a rm y = П рези дент и В ооруж енны е С илы : становление казахстан ской арм ии . [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona E d ., Falkow ski J a n E d ., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 101-104. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

S tankiew icz B łażej, D ix B a rb a ra , N ow akow ski A rkad iu sz , Z ukow W alery. C h arac te ristic s o f Som atic an d P hysical F itness O vera ll O lym pic Taekw ondo P layers = C echy som atyczne i sp raw ność fizyczna ogólna zaw odników T aekw ondo O lim pijskiego. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a E d., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 105-120. ISB N 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 113-120. ISB N 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. This articles is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

C ielasiński A rtu r, N ap ie ra ła M arek , C ieślicka M irosław a, Z ukow W alery. C om parison o f body com position, overall pe rfo rm an ce an d special p layers (ju n io rs) w ith th e m unicipal sports club “ S pó jn ia” W hite M u d (Białe B łota) an d “Z aw isza” Bydgoszcz = P o rów nan ie budow y ciała, spraw ności ogólnej i specjalnej p iłka rzy (jun io rów ) z G m innego K lubu Sportow ego "S p ó jn ia” Białe B łota i „Z aw isza” Bydgoszcz. [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 121-156. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This articles is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

W ajer P rzem ysław , N ap ie ra ła M arek , Z ukow W alery. Physical F itness o f Soldiers o f M ilita ry U n it No. 3557 in Bydgoszcz =Spraw ność fizyczna żo łn ierzy z Jed n o s tk i W ojskow ej n r 3557 w Bydgoszczy. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f E d., Z ukow W ale ry Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 157-192. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

Boguszew ski D ariusz, O gonow ska K inga, A dam czyk Ja k u b , O chal A ndrzej, D udziak D iana , B iałoszew ski D ariusz. Im p a c t o f aquafitness an d gym nastics hea lth exercises on the m en ta l w ell-being o f w om en a fte r the age 60 = W pływ ćw iczeń aquafitness i g im nastyk i zd row otnej na sam opoczucie kob ie t pow yżej 60. ro k u życia. [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., Falkow ski J a n E d., Ż ukow ska H a n n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ealth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 193-200. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

G ozhenko AI, K ovalevskaya LA , G orb en k o TN, D eribon E L , K ovalevskaya ES, Z ukow W. F eatu res o f com m un ity -acqu ired pneum onia in the back g ro u n d o f influenza A /H 1N1/09= О собенности течен и я в н еб ол ьн и ч н ы х пневм он ий на фоне гри п п а A /H1N1/09. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n E d., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 201-212. ISB N 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. T his artic les is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth and S port. RSW . R adom . Poland.

L igm an O liw ia, S tankiew icz Błażej, D ix B a rb a ra , Z ukow W alery. T he im p ac t o f tra in in g on the deve lopm ent o f th e som atic cha rac te ris tic s o f 13-15 y ea rs -p ad d le rs = W pływ tre n in g u na rozw ój cech som atycznych 13-15 le tn ich w ioślarzy. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f E d., Z ukow W alery Ed. A n n u a l R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. R SW . R adom . 2014. 213-230. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This articles is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . Poland.

3

Page 5: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

C ieślicka M irosław a, Z ukow W alery. T he im p ac t o f tra in in g on the deve lopm ent o f the som atic cha rac te ris tic s o f girls row ing tra in in g = W pływ tre n in g u na rozw ój cech som atycznych dziew cząt tre n u jący c h w ioślarstw o. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A n n u a l R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 231-250. ISB N 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

Beseda V.V., R om an ch u k A.P. Efficiency o f im provem en t abso lu te s tren g th o f m uscle in preschoo l ch ild ren using m assage gym nastics = Э ф ф екти вн ость п ов ы ш ен и я абсолю тной си л ы м ы ш ц у детей дош кольн ого возраста с исп ользованием м ассаж ной ги м н асти ки . [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n E d ., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 251-258. ISB N 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. T his artic les is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth and S port. RSW . R adom . P oland.

C ieślicka M irosław a, L igm an O liw ia, Z ukow W alery. E ffec t o f sports tra in in g fo r 13-15 yea rs overall efficiency row ers = W pływ tre n in g u sportow ego na sp raw ność ogólną 13-15 le tn ich w ioślarzy. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a E d., P ilew ska W iesław a E d., D ziopak J ó z e f Ed., Z ukow W ale ry Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 259-272. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

G u m en ju k RB, G oydyk V S, G orobec OP, S hukh tin VV, L ikhoded AN, G ozhenko A I, Z ukow W. C om plica tions an d ren a l dysfunction in A r t th e ra p y = О слож нени я и наруш ен и я ф ункци и п оч ек п ри А рт терапии . [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona E d ., F alkow ski J a n E d ., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Zukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 273-282. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ealth an d S port. RSW . R adom . P oland.

S hukh tin VV, G oydyk VS, G orobets O P, S hukhtina IN , Servetskiy SK, G ozhenko A I, Z ukow W. C lin ical an d la b o ra to ry cha racte ris tic s o f H IV -infected pa tien ts w ith d iso rd ers o f the sk in in th e O dessa region = К л и н и ко -л аб о р ато р н ая хар актер и сти ка В И Ч -и н ф и ц и ров ан н ы х бол ьн ы х с патологией кож и в О десской области. [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., F alkow ski J a n E d., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f E d., Z ukow W alery Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ealth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 283-294. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A n n u a l R ep o rts o f E ducation , H ealth an d S port. RSW . R adom . P oland.

Biegański P io tr, S łom ko W ito ld , D zierżanow ski M aciej, Polew ska Em ilia. P h ysio therapy in R heu m ato id A rth r it is = F iz jo te rap ia w reum ato ida lnym zapalen iu stawów. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f E d., Z ukow W a le ry Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ealth and S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 295-304. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

C ieślicka M irosław a, Z ukow W alery. In fluence o f th e row ing tra in in g on th e gene ra l fitness o f 14-15 yea rs com petito rs = W pływ tre n in g u w ioślarsk iego na sp raw ność ogólną 14-15 le tn ich zaw odniczek. [in] C zerw ińska P aw lu k Iw ona Ed., F alkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W a le ry Ed. A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 305-322. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S port. RSW . R adom . P oland.

G rygus Igor, K u czer T etyana. O ptim izing th e level o f physical hea lth o f s tuden ts by type o f au tonom ic nervous system = O p tym alizacja poziom u fizycznego zdrow ia s tuden tów z uw zględnieniem ty p u au tonom icznego nerw ow ego system u. [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak Jó z e f Ed., Z ukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 323-332. ISB N 9781329900530. © T he A u tho r(s) 2014. This articles is pub lished w ith O pen Access a t A nnual R epo rts o f E ducation , H ea lth an d Sport. RSW . R adom . Poland.

G ozhenko A I, B oris RN , Z ukow W. R ole o f lipid perox idation an d an tio x id a n t p ro tec tion in dam age in ra ts w ith cran io -ske le ta l in ju ry = Р ол ь перекисного оки сл ен и я ли п и дов и антиоксидантной за щ и т ы в повреж дении орган изм а к р ы с с кран и о-скел етн ой травм ой . [in] C zerw ińska P aw luk Iw ona Ed., Falkow ski J a n Ed., Ż ukow ska H an n a Ed., P ilew ska W iesław a Ed., D ziopak J ó z e f Ed., Zukow W alery Ed. A nnual R ep o rts o f E ducation , H ea lth an d S p o rt 9781329900530. RSW . R adom . 2014. 333-346. ISBN 9781329900530. © The A u tho r(s) 2014. T his artic les is pub lished w ith O pen A ccess a t A nnual R ep o rts o f E ducation , H ealth and S port. RSW . R adom . P oland.

4

Page 6: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Introduction

We hope that a varied program of the Annual Reports of Education, Health and Sport will answer

your expectations. We believe that the Annual Reports of Education, Health and Sport will contribute to

raising the knowledge, skills and abilities of doctors, therapists, physiotherapists, nurses, psychologists,

biologists, researchers, practitioners and health workers interested in rehabilitation, physiotherapy, tourism and

recreation.

Annual Reports of Education, Health and Sport, corresponding to the modern challenges of global

health specialists collect articles from those areas of the leading centers of renowned foreign and domestic.

Many of them present state of art in their field. This will be particularly valuable for young doctors in the

specialization, and students.

Welcome to familiarize yourself with this issue all relevant hazards and health, life and safety at work in

tourism, recreation, rehabilitation, physiotherapy, nursing organization to work safely and missions in these

conditions, the influence of environmental conditions on public health.

Authors from abroad and the country will present an overview of contemporary challenges and solutions

in these areas. The issue concerns the text of the wider work for human health, tourism, recreation,

physiotherapy, nursing, wellness and rehabilitation, including the economics of health care.

5

Page 7: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

© The Author(s) 2014.This articles Is published with Open Access at Annual Reports of Education, Health and Sport. RSW. Radom. Poland

Open Access This articles is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Attribution — You must attribute the work in the manner specified by the author or licensor (but not in any way that suggests that they endorse you or your use of the work). Noncommercial — You may not use this work for commercial purposes. Share Alike — If you alter, transform, or build upon this work, you

may distribute the resulting work only under the same or similar license to this one.

6

Page 8: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 7-18 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz

Cechy somatyczne siatkarek ze Szkoły Podstawowej n r 31 w Bydgoszczy

M ałgorzata Pezala, W alery Zukow

Kazimierz Wielki Universytet, Bydgoszcz, Poland

Key words: the construction of indicators of physical body, women’s volleyball players.

Słowa kluczowe: budowa fizyczna, wskaźniki ciała, siatkarki.

A bstractThe study of somatic young 14-year-old volleyball conducted in May 2013. The aim of this study was to obtain

information on the level of morphological features. The study was covered by a group of 18 that belong to the KS Palace Bydgoszcz. Somatic condition was determined by measurement of height, weight, body length, the width of the shoulders and pelvis, chest circumference and arm length and girth. Based on these measurements were calculated: BMI, Rohrer slenderness ratio specified key Curtius, characteristics Kretschmer, Pignet indicator, the indicator torso, shoulders, pelvis and shoulder musculature.Conclusions

LGirls with their studies have a higher body height compared to rówieśniczkami of regional research and represent the type of leptosomatic.

2 Majority, 72% of girls have the correct value of nutrition.3 Index torso identified the players as a long torso, shoulders index released study group with narrow

shoulders. Most athletes have a wide pelvis.4. Test girls most often have a very strong physique.

StreszczenieBadania cech somatycznych młodych 14-letnich siatkarek przeprowadzono w maju 2013. Celem badań było

uzyskanie informacji na temat poziomu stanu cech morfologicznych. Badaniami objęta była grupa 18, które należą do KS Pałac Bydgoszcz. Stan cech somatycznych został określony za pomocą pomiaru: wysokości, masy ciała, długości tułowia, szerokości barków i miednicy, obwódu klatki piersiowej oraz długości i obwódu ramienia. W oparciu o powyższe pomiary wyliczono: wskaźnik BMI, wskaźnik smukłości Rohrera określony kluczem Curtiusa, charakterystyka Kretschmera, wskaźnik Pigneta, wskaźnik tułowia, barków, miednicy i umięśnienia ramienia.Wnioski:

1.Dziewczęta z badań własnych charakteryzują się większą wysokością ciała w porównaniu z rówieśniczkami z badań regionalnych i reprezentują typ leptosomatyczny.

2. Większość, bo 72% dziewcząt posiada wartość prawidłową odżywiania.3. Wskaźnik tułowia określił zawodniczki jako o długim tułowiu, wskaźnik barków ukazał badaną grupę o wąskich

barkach. Najwięcej zawodniczek miało szeroką miednicę.4. Badane dziewczęta w najliczniej charakteryzują się bardzo mocną budową ciała.

7

Page 9: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Introduction

Somatic development in Kujawsko - Pomorskie interested in from 1990 to 2002 G. Nowicki (2004), who led the study of children and young people from urban and rural environments. The aim of this study was to determine the differences inside environment physical development of children (from birth) and young people in rural areas and to define the relationship between the said development and socio-economic situation of the surveyed families. Author notes that the differentiation of the physical test begins in pre-school, with the strongest association with physical development are the elements that affect the level of living conditions (demographic composition of families, financial situation, housing, the problem of unemployment). The results Nowicki (2004) indicate greater internal diversity of the rural environment than it did in the past. The reason for this phenomenon may be underdevelopment of the Polish countryside, caused by neglect the social state (education, health, culture, living conditions) (Napierała 2005).

Results of the 1999 (Przewęda, Drummer 2003), including the Kujawsko - Pomorskie has brought the image of the modern Polish young generation. The observed regional differences in the development of somatic and motor were considered painting social and economic situation of the population. They were the topographical drawing development and performance of the young generations of Poles, as well as highlighted a number of conditions that pose for the development of different regions of the country.

Not without significance is research conducted among athletes for each sport competitive assumed a certain goal. Most often it is the achievement of the highest level, which is reflected in winning the championship sports. However, to achieve it you need to pay special attention to the somatic features influencing the process of sports training (Cieślicka et al 2013, Cieślicka et al 2013b, Stankiewicz et al 2012).

The aim of this study was to obtain information on the level of morphological characteristics of young volleyball players from the Primary School No. 31 in Bydgoszcz.

Materials and methods

The study was carried out in late April and early May 2013, the Primary School No. 31 in Bydgoszcz. A total of 18 girls aged 14 years and took place in the presence of a school nurse. The test is the second team Youngsters KS Palace of Bydgoszcz. Girls team in most coaching volleyball for four years. Currently train 10 hours a week, in addition to four hours of physical education a week. Most of the training takes place at the sports hall in the Palace of Youth cooperating with the school attended by girls. To measure the development of somatic used medical attention, and as anthropometric edge. The subjects were dressed in sports clothes without shoes. The study was performed as follows:- The height of the body - the test was part of the importance of the height-integrated, accepted the position straight back to measure the arms straight at your sides, legs straight, feet joined, head set to Frankfurt. The test was performed with an accuracy of 0.1 cm.- Body weight - tested entered the medical importance in sports clothing without shoes. The measurements were made with a precision of 0.1 kg.

The measurement results were used to determine body types for each tested person. Types of body slenderness ratio Rohrer determined using the key characteristics of Curtius and Kretschmer, according to the following formulas:

body weight in the g x 100I = -------------------------------------------------- ratio Rohrer

(height of the body in the cm)

8

Page 10: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

We also calculated the BMI.BMI range for the primary classification:

• <18.5 - underweight• 18,5-24,99 - correct value• > 25.0 - overweight

There has also been anthropometric measurements such as body length, shoulder width apart and pelvis, chest and arm length and girth. Results of these measurements were used to calculate:- Pignet rate - has been calculated according to the formula I = the height of the body - (w + chest).Accepted:

Criteria men womenBuilding a strong x - 7.7 x - 18.8Building strong 7.8 - 12.5 18.9 - 22.5Construction of the 12.6 - 22.1 22.6 - 30.0averageConstruction of weak 22.2 - 26.9 30.1 - 33.8Construction of very poor 27 - x 33.9 - x

- An indicator of the trunk: I = (length of the body: the body height) x 100 Criteria men womenLong torso 31.3 - x 30.8 - xAverage body 29.6 - 31.2 29.5 - 30.7Short Torso x - 29.5 x - 29.4

- An indicator of the shoulders: I = (shoulder width: length of the body) x 100 Criteria men womenShoulders narrow x - 70.1 x - 72.6Barca srednioszerokie 70.2 - 76.5 72.7 - 77.2Shoulders broad 76.6 - x 77.3 - x

- An indicator of the pelvis: I = (pelvic width: shoulder width) x 100 Criteria men womenNarrow pelvis x - 71.5 x - 79.3Pelvis srednioszeroka 71.6 - 76.1 79.4 - 84.5Pelvis wide 76.2 - x 84.6 - x

- An indicator of muscle arm: I = (perimeter length) x 100; shoulder slim men> 77.1, stocky <77.2, respectively, for women> 76.0 and <76.1 (Drozdowki 1998).

The results were processed statistically and calculated: arithmetic mean, standard deviation, arithmetic difference, statistically significant differences for independent groups. Our findings volleyball Primary School No. 31 in Bydgoszcz, compared with the results of the regional (Napierała 2005). Calculations related to determine the statistical significance of differences between the compared values at levels of 1% and 5% confidence limits.

Results:

Table 1 expresses the numerical average performance of girls body expressed in cm. The arithmetic average body height in girls with regional research is 162.41 cm and the study's own 170.5 cm. Girls with their studies was higher and the difference is 8.09 cm and is statistically significant at 1%.

9

Page 11: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 1. Numerical characteristics of the body of girls (cm) compared to regional studies.The study group N Ô D u

Our study 18 170.5 6.97 8.09 4.86 **Regional Research 750 162.41 7.23Source: own study

* P <0.05, ** p <0.01, t „ . 005, df- - = 1.96, t „ . coi. df- - = 2.58

Table 2 presents the characteristics of the numerical weight of the study group of girls and peers of regional research. The average weight of 58.43 kg volleyball is, while the average research by Napierała (regional studies) is 52.08 kg. Higher body weight have a volleyball team studied, the difference is 6.35 kg and is statistically significant at 1%.

Table 2. Characteristics girls numerical weight (kg) compared with regional studiesThe study group N Ô D u

Our study 18 58.43 8.07 6.35 3.29 **Regional Research 750 52.08 9.22Source: own study

* P <0.05, ** p <0.01, t „ = 005, df- - = 1.96, t „ = 001, df- - = 2.58

Table 3 shows the characteristics of the respondents were girls, taking into account the basic classification of BMI. The results indicate that among respondents 18 volleyball players, 13 of them have the correct value, while the other five girls has underweight. Percentage values are contained in Table 4

Table 3. Primary Classification examined girls BMINo. Body weight

[kg]Body height [m] BMI Classification

1. 67.8 17.2 22.92 correct value2 56.8 17.1 19.42 correct value3 59.2 17.6 19.11 correct value4. 55 17.5 17.96 Underweight5 50.9 16.8 18.03 Underweight6. 58.3 16.4 21.68 correct value7. 54.1 16.8 19.17 correct value8. 70.3 16.8 24.91 correct value9. 54 17.1 18.47 Underweight10. 58.1 18.0 17.93 Underweight11. 57.2 17.2 19.33 correct value12. 44.1 15.7 17.89 Underweight13. 54.8 17.2 18.52 correct value14. 61.4 17.7 19.6 correct value15. 81.3 18.5 23.75 correct value16. 55.1 17.1 18.84 correct value17. 56.8 16.0 22.19 correct value18. 56.6 16.2 21.57 correct value

Source: own study

{0}Table 4.{/0}{0} {/0} Characteristics of basic numerical classification of respondents girls BMI

The study group NUnderweight The value of the

correct<18.5 18,5-24,99N % N %

Tested girls 18 5 28 13 2

10

Page 12: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 5 presents the types of body girls surveyed in the index of Rohrer.

able 5. Characteristics of body type examined girls.No. Total weight

body [g]Body height [cm] Rohrer index Type of body

1. 67800 172 1.33 Athletic2 56800 171. 1,14 Leptosomatic3 59200 176 1.09 Leptosomatic4. 55000 175 1.03 Leptosomatic5 50900 168 1.07 Leptosomatic6. 58300 164 1.32 Athletic7. 54100 168 1,14 Leptosomatic8. 70300 168 1,48 Athletic9. 54000 171. 1.08 Leptosomatic10. 58100 180 1,00 Leptosomatic11. 57200 172 1.12 Leptosomatic12. 44100 157 1.13 Leptosomatic13. 54800 172 1.08 Leptosomatic14. 61400 177 1.11 Leptosomatic15. 81300 185. 1.28 Athletic16. 55100 171. 1.10 Leptosomatic17. 56800 160 1.39 Athletic18. 56600 162 1.33 Athletic

Source: own study

Table 6 Characteristics of numeric types of somatic indicator disappears from Rohrer studied girls.The study group

N

Type leptosomatic Type Athletic Type piknicznyx - 1.27 1.28 - 1.49 1.50 - xN % N % N %

Tested girls 18 12 66, (6) 6 33.3 0 0Source: own study

The results, which are presented in Table 7 show that among respondents girls, most of them (28%) is characterized by a very strong physique, one strong build (6%), while 22% of respondents characterized by the construction volleyball average, poor and very poor. Graphic image of your body by Pignet index is presented in Figure 5Table 7 Numerical characteristics of body on t

Criteria Tested girlsN %

Building a strong 5 28Building strong 1 6Construction of the average 4 22Construction of weak 4 22Construction of very poor 4 22

ie basis of the ratio Pignet.

Source: own studyTable 8 shows the characteristics of the respondents rate the trunk volleyball. Studies have

shown that all the girls surveyed have a long torso.

Table 8 Characteristics of the numerical ratio of girls surveyed trunk.Criteria Tested girls

N %Long torso 18 100Average body 0 0Short Torso 0 0

Source: own study

11

Page 13: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The results are presented in Table 9 show that 100% of girls with its narrow shoulders.

Tab e 9 Characteristics of the numerical ratio of girls surveyed shoulders.Criteria Tested girls

N %Shoulders narrow 18 100Barca średnioszerokie 0 0Shoulders broad 0 0

Source: own studyThe table 10 has been depicted in terms of the characteristics of girls pelvis width. Among the surveyed volleyball prevails wide pelvis (61%), followed by T (39%), while there is no middle wide pelvis.

Table 10 Characteristics of the numerical ratio of girls surveyed pelvis.Criteria Tested girls

N %Narrow pelvis 7 39Pelvis średnioszeroka 0 0Pelvis wide 11 61

Source: own study

Table 11 shows the characteristics of the numerical muscular arm with the result that in the group dominated by girls with slim build arm (89%), while (11%) is characterized by a stocky muscled arms.Table 11 Numerical characteristics of respondents girls arm musculature.

Criteria Tested girlsN %

Slender arm 16 89Arm stocky 2 11

Source: own study

Discussion

Physical development, the rate of sexual maturation, physical fitness, work capacity and general well-being of the body are the main criteria for the health of children and adolescents. Cross-Sectoral research has been organized every ten years in the Polish schools were randomly selected, representing the entire nation. The study took place in 1979, 1989 and 1999 and included children and adolescents aged 7-19 years. Przewęda Research (2009), Przewęda and Drummer (2003) indicate a continuing tendency to grow and early physical maturation. These observations provide evidence of good health rather the current young generation.

Research issues and motor somatic development was wounded many researchers. Regional Studies in Kujawsko - Pomorskie conducted M. Napierała (2000, 2005, 2008, Cieślicka et al 2013). Another important factor is the ability to correctly assess the developmental age, the ability to anticipate physique athletes that make it possible to determine the possible time period and the result of the sport. In many sports people started to use measurements of body size for selection. The possibility of finding a model of somatic and motor sportsman future and therefore proper predict the outcome of sporting dealt with Seabra (1997). Numerous examples of gave Napierała M. (2008). The properties of the physical and biological maturation in gymnastics took up Sawczyn (2000), as well as a prognostic features in the construction of a somatic selection for gymnastics (Sawczyn et al 1997 Work Pilewski (2002) suggest an association with the level of somatic built athletic performance in social dance.

12

Page 14: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Physical development of children and young people from the region of Bydgoszcz monitor M. Napierała, and therefore many of his publications (2000, 2005, 2008). The study of sexual dimorphism in the construction of somatic Bydgoszcz took a team of high school students Napierała M. et al 2013. The aim of this study was to demonstrate the size dimorphism in the basic somatic characteristics: height and body mass in Bydgoszcz junior high students in different age groups. The study was conducted among 1115 students of both sexes in Bydgoszcz secondary schools aged 14-16. Dimorphic differences determined using Student t test, indicators Mollison, Rohrer and BMI. The results indicated that the boys turned out to be taller and weigh more than their peers in all age groups and the differences are statistically significant at 1%. The most numerous (especially in girls) is leptosomatic type, ie with a slim build. The biggest differences measured in Mollison dimorphic in body weight are 14-year-olds (WM = 1.12) and the height of the body 15-year-olds (WM = 1.11). BMI values taking into account the age of the respondents indicate that many students have a normal weight. It should be noted that the normal weight girls (all age groups) is more than boys.

Conclusions1. Girls with their studies have a higher height and weight compared with rówieśniczkami of regional research and is characterized by the construction of leptosomatyczną.2 BMI showed that the majority, 72% of girls are in the group with normal diet.3 Index torso identified the players as a long torso, shoulders index released study group with narrow shoulders. Most athletes have a wide pelvis.4. Test girls most often have a very strong physique.

References1. Cieślicka Mirosława, Tracz Marta, Zukow Walery, Changes in the Efficiency of the Overall in the Annual Training Cycle of Canoists. Zmiany sprawności ogólnej w rocznym cyklu treningowym kajakarzy, , Journal of health sciences vol 3, no 5, Radom 2013, s. 671-6922. Cieślicka M., Osińska N., Zukow W., Impact of Specialized Kayaking Training for the Body Construction and Composition of Kayakers. Wpływ specjalistycznego kajakarski treningu na budowę i skład ciała kajakarzy, Journal of health sciences vol 3, no 5, Radom 2013, s. 513-5283. Cieślicka M., Dix B., Zukow W., The impact of kayaking training on physical fitness and somatic construction at the stage of preparatory training. Wpływ treningu kajakarskiego na sprawność fizyczną i budowę somatyczną zawodników na etapie treningu przygotowawczego. Journal of health sciences vol 3, no 5, Radom 2013, s. 241-2544. Drozdowski Z. (1998). Antropometria w wychowniu fizycznym, AWF, Poznań5. Napierała M. (2000). Dziecko z regionu kujawsko - pomorskiego. Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci z klas początkowych. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz6. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz7. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko - pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy8. Napierała M., Kuska M., Żukowska H., Szark-Eckardt M., Zukow W. (2013). Sexual Dimorphism Somatic Features 14-16-year-old High School Students from Selected Secondary Schools in Bydgoszcz, Journal of Health Sciences (J for the Ss H) 2013; 3 (5): 425-4389. Nowicki G. (2004). Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży w rodzinach wiejskich, Kujawsko- Pomorska Szkoła Wyższa, Bydgoszcz10. Pilewska W. (2002). Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style taneczne, [w]:

13

Page 15: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Wychowanie Fizyczne i Sport. Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1., PWN, Warszawa 2002, s.12- 313.11. Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: 57-7112. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa13. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p.1.14. Stankiewicz B, Cieślicka M. Detailed analysis of a 240-second cycle ergometric test in middle- distance runners aged 16-19 Medical and Biological Sciences, 2012, 26/2, 121-127.

W stęp

R ozw ojem som atycznym w regionie kujaw sko - pom orskim interesow ał się od 1990 do 2002 ro k u G. N ow icki (2004), k tó ry prow adził badania dzieci i m łodzieży pochodzącej ześrodow iska m iejskiego i w iejskiego. Celem ty ch b adań było określenie różnic w ew nątrzśrodow iskow ych w rozw oju fizycznym dzieci (o d narodzenia) i m łodzieży w środow isku w iejsk im orazokreślenie zw iązku pom iędzy w ym ienionym rozw ojem a sytuacją socjalno-ekonom iczną badanych rodzin. A utor zauw aża, że różnicow anie się rozw oju fizycznego badanych rozpoczyna się w okresie przedszkolnym , a najsiln iejszy zw iązek z rozw ojem fizycznym m ają te elem enty, k tóre w pływ ają na poziom w arunków bytow ych (sk ład dem ograficzny rodzin, sytuacja m aterialna, w arunki m ieszkaniow e, problem bezrobocia). W yniki badań N ow ickiego (2004) w skazują n a w iększe w ew nętrzne zróżnicow anie środow iska w iejsk iego , n iż to m iało m iejsce w przeszłości. Przyczyną tego z jaw iska m oże być zacofanie w si polskiej, spow odow ane zaniedbaniam i społecznym i państw a (edukacja, zdrow ie, kultura, w arunki bytow e) (N apierała 2005).

W yniki badań z 1999 ro k u (Przew ęda, D obosz 2003), obejm ujące także w ojew ództw o kujaw sko-pom orskie, p rzyniosły w izerunek w spółczesnego polskiego m łodego pokolenia. Zaobserw ow ane różnice m iędzyregionalne w rozw oju som atycznym i m otorycznym zosta ły uznane za obraz sytuacji społecznej i ekonom icznej danej populacji. D a ły one topograficzny rysunek rozw oju i spraw ności m łodych poko leń Polaków , jak rów nież u jaw niły szereg w arunków , jak ie d la rozw oju stw arzają poszczególne reg iony kraju.

N ie bez znaczenia są badania prow adzone w śród sportow ców bow iem w każdej dyscyplinie sportu w yczynow ego zakłada się pew ien ok reślony cel. N ajczęściej je s t nim osiągnięcie ja k najw yższego poziom u, co m a przełożenie na zdobycie m istrzostw a sportowego. Jednak, aby go osiągnąć trzeba zw rócić szczególną uw agę na cechy som atyczne w pływ ające na proces szkolenia sportow ego (C ieślicka i wsp. 2013a, C ieślicka i w sp. 2013b, Stankiew icz i wsp.2012).

C elem nin iejszych badań było uzyskanie inform acji na tem at poziom u stanu cech m orfologicznych m łodych siatkarek ze Szkoły Podstaw ow ej nr 31 w Bydgoszczy.

M ateriał i m etody

B adania zostały w ykonane n a przełom ie kw ietn ia i m aja 2013 ro k u w Szkoły Podstaw ow ej nr 31 w Bydgoszczy. W badaniach w zięło udzia ł 18 dziew cząt w w ieku 14 lat i odbyły się w obecności pielęgniarki szkolnej. B adane to drugi zespół m łodziczek KS Pałac Bydgoszcz. D ziew częta z zespołu w w iększości trenu ją siatków kę od czterech lat. A ktualnie trenują 10 godzin w tygodniu, dodatkow o m ają 4 godziny w ychow ania fizycznego na tydzień. W iększość treningów odbyw a się na hali sportow ej w Pałacu M łodzieży w spółpracującym ze szkołą, do k tórej uczęszczają dziew częta. Do pom iaru rozw oju som atycznego użyto w agę lekarską, antropom etr i m iarę kraw iecką. Badani ubrani byli w strój sportow y bez obuw ia. B adania w ykonano następująco:- w ysokość ciała - badany w chodził na w agę z w budow anym w zrostom ierzem , przyjm ow ał pozycję w yprostow aną tyłem do m iary, kończyny górne w yprostow ane w zdłuż tułow ia, kończyny dolne w yprostow ane, złączone stopy, g łow a ustaw iona w pozycji frankfurckiej. B adanie w ykonano z dokładnością do 0,1 cm.- m asa ciała - badany w chodził na w agę lekarską w stroju sportow ym bez obuw ia. Pom iary wykonano z dokładnością do 0,1 kg.

W yniki pom iarów posłużyły do określenia typów budow y ciała każdej zbadanej osoby. T y p y budow y c ia ła określono w skaźnikiem sm ukłości R ohrera z w ykorzystan iem klucza C urtiusa i charakterystyki K retschm era, według poniższych w zorów:

masa ciała w gramach x 100

(wysokość ciała w cm )3O bliczono także w skaźnik BM I .Zakres w artości BM I w g podstaw ow ej klasyfikacji:

• < 18,5 - niedow aga

• 18 ,5-24 ,99 - w artość praw idłow a

• > 25,0 - nadw agaD okonano także pom iarów antropom etrycznych tak ich jak: długość tułow ia, szerokość barków i m iednicy, obw ód klatki piersiow ej o raz długość i obw ód ramienia. W yniki pow yższych

pom iarów zosta ły wykorzystane do następujących obliczeń:- w skaźnik P igneta - O bliczenia dokonano w g w zoruI = w ysokość ciała - (m asa + obw ód klatki piersiowej).

Przyjęto:K ryteria m ężczyźni kobietyBudow a bardzo mocna x - 7,7 x - 18,8Budow a mocna 7,8- 12,5 18,9- 22,5Budow a średnia 12,6 - 22,1 22,6 - 30,0Budow a słaba 22,2 - 26,9 30,1 - 33,8Budow a bardzo słaba 27 - x 33,9 - x

w skaźnik tułowia: I = (długość tułow ia : w ysokość ciała) x 100K ryteria m ężczyźni kobietyDługi tułów 31,3 - x 30,8 - xŚredni tułów 29,6 - 31,2 29,5 - 30,7Krótki tułów x - 29,5 x - 29,4

w skaźnik barków: I = (szerokość barków : długość tułow ia) x 100K ryteria m ężczyźni kobietyBarki wąskie x - 70,1 x - 72,6Barki średnioszerokie 70,2 - 76,5 72,7 - 77,2B arki szerokie 76,6 - x 77,3 - x

w skaźnik miednicy: I = (szerokość m iednicy : szerokość barków ) x 100K ryteria m ężczyźni kobietyM iednica w ąska x - 71,5 x - 79,3M iednica średnioszeroka 71,6 - 76,1 79,4 - 84,5M iednica szeroka 76,2 - x 84,6 - x

- w skaźnik um ięśnienia ram ienia: I = (obw ód : długość) x 100; ram ię sm ukłe dla m ężczyzn > 77,1, krępe < 77,2, dla kobiet odpow iednio >76,0 i <76,1 (D rozdow ki 1998).

W yniki b adań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytm etyczną, odchylenie standardow e, różnicę średnich arytm etycznych, istotność statystyczną różnic d la grup n iezależnych. W yniki badań w łasnych siatkarek ze Szkoły Podstaw ow ej nr 31 w Bydgoszczy porów nano z wynikam i badań reg iona lnych (N apierała 2005). O bliczenia dotyczyły określenia

14

Page 16: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

statystycznej istotności różnic pomiędzy wartościami porównywanymi na poziomach 1% i 5% ufności.

15

Page 17: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Wyniki

W tabeli 1 została przedstaw iona charakterystyka liczbow a średnich w yników w ysokości ciała dziew cząt w yrażona w cm. Średnia ary tm etyczna w ysokości ciała u dziew cząt z badań regionalnych w ynosi 162,41cm natom iast z badań w łasnych 170,5cm. D ziew częta z badań w łasnych okazały się w yższe a różnica w ynosi 8,09cm i je s t statystycznie isto tna na poziom ie 1%.

Tabela 1. Charakterystyka liczbow a w ysokości ciała dziew cząt (cm ) w porów naniu z badaniam i regionalnym i.

B adana grupa N X 5 D u

B adania własne 18 170,5 6,978,09 4,86**

B adania regionalne 750 162,41 7,23

(źródło: opracow anie własne)* P < 0,05; ** p < 0,01; t a = 0,05, df= m = 1,96; t a =0,01, df=m = 2,58

W tabeli 2 p rzedstaw iona została charakterystyka liczbow a m asy ciała badanej grupy dziew cząt i rów ieśniczek z badań regionalnych. Średnia m asa ciała siatkarek w ynosi 58,43 kg, natom iast średnia badań w edług N apierały (badania regionalne) w ynosi 52,08kg. W iększą m asą ciała charakteryzują się badane siatkarki, różnica w ynosi 6,35 kg i je s t statystycznie isto tna na poziom ie 1%.

Tabela 2. Charakterystyka liczbow a m asy ciała dziew cząt (kg) w porów naniu z badaniam i regionalnym i._____________________________________________________________________

B adana grupa N X 5 D u

B adania własne 18 58,43 8,076,35 3,29**

B adania regionalne 750 52,08 9,22

(źródło: opracow anie własne)* p < 0,05; ** p < 0,01; t a = 0,05, df= m = 1,96; t a =0,01, df=m = 2,58

W tabeli 3 ukazana została charakterystyka badanych dziew cząt z uw zględnieniem klasyfikacji podstaw ow ej w skaźnika BM I. W yniki w skazują, iż spo śró d badanych 18 siatkarek, 13 z n ich wykazuje się praw idłow ą wartością, natom iast pozostałe 5 dziew cząt charakteryzuje niedow aga. Procentow e w artości zaw arte są w tabeli 4.

Tabela 3. K lasyfikacja podstaw ow a badanych dziew cząt w skaźnikiem BMIL.p. M asa ciała [kg] W ysokość ciała [m] W skaźnik BM I K lasyfikacja1. 67,8 17,2 22,92 w artość praw idłow a2. 56,8 17,1 19,42 w artość praw idłow a3. 59,2 17,6 19,11 w artość praw idłow a4. 55 17,5 17,96 niedow aga5. 50,9 16,8 18,03 niedow aga6. 58,3 16,4 21,68 w artość praw idłow a7. 54,1 16,8 19,17 w artość praw idłow a8. 70,3 16,8 24,91 w artość praw idłow a9. 54 17,1 18,47 niedow aga10. 58,1 18,0 17,93 niedow aga11. 57,2 17,2 19,33 w artość praw idłow a12. 44,1 15,7 17,89 niedow aga13. 54,8 17,2 18,52 w artość praw idłow a14. 61,4 17,7 19,6 w artość praw idłow a15. 81,3 18,5 23,75 w artość praw idłow a16. 55,1 17,1 18,84 w artość praw idłow a17. 56,8 16,0 22,19 w artość praw idłow a18. 56,6 16,2 21,57 w artość praw idłow a

(Źródło: opracow anie własne)

Tabela 4. Charakterystyka liczbow a klasyfikacji podstaw ow ej badanych dziew cząt w skaźnikiem BM I

B adana grupa NN iedow aga W artość praw idłow a

< 18,5 18,5-24,99N % N %

B adane dziew częta 18 5 28 13 72

W tabeli 5 przedstaw ione zostały ty p y budow y ciała badanych dziew cząt na podstaw ie w skaźnika Rohrera.

Tabela 5. Charakterystyka typu budow y ciała badanych dziew cząt.L.p. M asa

ciała [g]W ysokość ciała [cm] W skaźnik Rohrera T yp budow y ciała

1. 67800 172 1,33 A tletyczny2. 56800 171 1,14 Leptosom atyczny3. 59200 176 1,09 Leptosom atyczny4. 55000 175 1,03 Leptosom atyczny5. 50900 168 1,07 Leptosom atyczny6. 58300 164 1,32 A tletyczny7. 54100 168 1,14 Leptosom atyczny8. 70300 168 1,48 A tletyczny9. 54000 171 1,08 Leptosom atyczny10. 58100 180 1,00 Leptosom atyczny11. 57200 172 1,12 Leptosom atyczny12. 44100 157 1,13 Leptosom atyczny13. 54800 172 1,08 Leptosom atyczny14. 61400 177 1,11 Leptosom atyczny15. 81300 185 1,28 A tletyczny16. 55100 171 1,10 Leptosom atyczny17. 56800 160 1,39 A tletyczny18. 56600 162 1,33 A tletyczny

(Źródło: opracow anie własne)

Tabela 6. Charakterystyka liczbow a typów som atycznych na podstaw ie w skaźnika R ohrera badanych dziewcząt.B adana grupa

N

T yp leptosom atyczny T yp atletyczny T yp p ikniczny

x - 1,27 1,28 - 1,49 1,50 - xN % N % N %

Badane dziew częta 18 12 66,(6) 6 33,(3) 0 0

(Źródło: opracow anie własne)

W yniki badań, k tóre zostały przedstaw ione w tabeli 7 w ykazały, iż w śród badanych dziew cząt w iększość z n ich (28% ) charakteryzuje się bardzo m ocną budow ą ciała, jedna m ocną budow ą (6% ), natom iast po 22% badanych siatkarek charakteryzuje się budow ą średnią, słabą i bardzo słabą. G raficzny obraz bu d o w y ciała w edług w skaźnika P igneta przedstaw ia rycina 5.

16

Page 18: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela 7. Charakterystyka liczbowa budowy ciała na podstawie wskaźnika Pigneta.K ryteria Badane dziew częta

N %

Budow a bardzo mocna 5 28Budow a mocna 1 6Budow a średnia 4 22Budow a słaba 4 22Budow a bardzo słaba 4 22

(Źródło: opracow anie własne)Tabela 8 przedstaw ia charakterystykę w skaźnika tułow ia badanych siatkarek. Badania w ykazały, że w szystkie badane dziew częta charakteryzują się długim tułowiem.

Tabela 8. Charakterystyka liczbow a w skaźnika tułow ia badanych dziew cząt._______________________________________________________________K ryteria Badane dziew częta

N %

D ługi tułów 18 100Średnie tułów 0 0K rótki tułów 0 0

(Źródło: opracow anie własne)W yniki badań przedstaw ione w tabeli 9 w ykazują, że 100% badanych dziew cząt charakteryzuje się w ąskim i barkami.

Tabela 9. Charakterystyka liczbow a w skaźnika barków badanych dziewcząt.K ryteria Badane dziew częta

N %

B arki wąskie 18 100B arki średnioszerokie 0 0B arki szerokie 0 0

(Źródło: opracow anie własne)W tabeli 10 ukazana została charakterystyka dziew cząt p o d kątem szerokości miednicy. W śród przebadanych siatkarek przew aża m iednica szeroka (61% ), następnie w ąska (39% ),

natom iast średnioszeroka m iednica nie występuje.

Tabela 10. Charakterystyka liczbow a w skaźnika m iednicy badanych dziew cząt.____________________________________________________________K ryteria Badane dziew częta

N %

M iednica w ąska 7 39M iednica średnioszeroka 0 0M iednica szeroka 11 61

(Źródło: opracow anie własne)

Tabela 11 przedstaw ia charakterystykę liczbow ą um ięśnienia ram ienia z czego w ynika, że w badanej grupie przew ażają dziew częta o sm ukłej budow ie ram ion (89% ), natom iast (11% ) charakteryzuje się krępym um ięśnieniem ramion.Tabela 11. Charakterystyka liczbow a um ięśnienia ram ienia badanych dziewcząt._____________________________________________________________

K ryteria B adane dziew częta

N %

Ramię smukłe 16 89Ramię krępe 2 11

(Źródło: opracow anie własne)

17

Page 19: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Dyskusja

R ozw ój fizyczny, tem po dojrzew ania płciow ego, spraw ności fizycznej, zdolności do p racy i ogólnego dobrobytu organizm u są głów ne kry teria s tanu zdrow ia dzieci i m łodzieży. P rzekrojow e badania zostały zorganizow ane co dziesięć lat w losow o w ybranych szkołach polskich, reprezentujących cały naród. B adania m iały m iejsce w 1979, 1989 i 1999 i obejm ow ały dzieci i m łodzież w w ieku 7 ­19 lat. B adania P rzew ędy (2009), P rzew ędy i D obosza (2003) w skazują na ciągłą tendencję intensyw niejszego w zrostu i w cześniejsze fizyczne dojrzew anie. T e obserw acje dają dow ody raczej dobrego stanu zdrow ia obecnego m łodego pokolenia.

P roblem atyka badaw cza rozw oju som atycznego i m otorycznego nurtow ała w ielu badaczy. B adania regionalne w w ojew ództw ie kujaw sko - pom orskim przeprow adził M. N apierała (2000, 2005, 2008, C ieślicka i wsp. 2013). N ie b ez znaczenia je s t um iejętność praw idłow ej oceny w ieku rozw ojow ego, um iejętność przew idyw ania budow y ciała zaw odników , k tóre dają m ożliw ość ew entualnego określenia czasu i w ielkości w yniku sportow ego. W w ielu dyscyplinach sportu zaczęto w ykorzystyw ać pom iary w ielkości ciała do selekcji. M ożliw ością znalezienia m odelu som atycznego i m otorycznego przyszłego sportow ca a za tem w łaściw ego przew idyw ania w yniku sportow ego zajm ow ał się Seabra (1997). Liczne p rzykłady podał M. N apierała (2008). W łaściw ościam i rozw oju fizycznego i dojrzew ania biologicznego w gim nastyce zajął się Saw czyn (2000), jak i te ż cecham i prognostycznym i w budow ie som atycznej w doborze do g im nastyki (Saw czyn i wsp. 1997). P race Pilew skiej (2002) w skazują na zw iązki budow y som atycznej z poziom em w yników sportow ych w tańcu tow arzyskim .

Rozw ój som atyczny dzieci i m łodzieży z reg ionu bydgoskiego m onitorow ał M. N apierała, stąd te ż liczne jeg o publikacje (2000, 2005, 2008). B adaniam i nad dym orfizm em płciow ym w budow ie som atycznej bydgoskich g im nazjalistów zajął się zespół M. N apierała i wsp. (2013). C elem badań było w ykazanie w ielkości dym orfizm u w podstaw ow ych cechach som atycznych: w ysokości i m asy ciała uczniów bydgoskich gim nazjów w poszczególnych grupach w iekow ych. B adania prow adzono w śród 1115 uczniów obu płci bydgoskich g im nazjów w w ieku 14-16 lat. Różnice dym orficzne określono testem T -S tudenta, w skaźnikam i M ollisona, R ohrera i BM I. W yniki b adań w skazały, że chłopcy okazali się w yżsi i o w iększej m asie ciała od sw ych rów ieśniczek w e w szystk ich g rupach w iekow ych a różnice są statystycznie istotne na poziom ie 1%. N ajliczniej (zw łaszcza u dziew cząt) w ystępuje typ leptosom atyczny, a w ięc o sm ukłej budow ie ciała. N ajw iększe różnice dym orficzne m ierzone w skaźnikiem M ollisona w ystępują w m asie ciała 14-latków (W M =1,12) o raz w ysokości ciała 15-latków (W M =1,11). W artości BM I z uw zględnieniem w ieku badanych w skazują, że najw ięcej uczniów posiada praw idłow ą m asę ciała. N ależy zauw ażyć, że dziew cząt o praw idłow ej m asie (we w szystkich grupach wiekow ych) je s t więcej niż chłopców.

W nioski:1. D ziew częta z badań w łasnych charakteryzują się w iększą w ysokością i m asą ciała w porów naniu z rów ieśniczkam i z badań reg ionalnych i charakteryzują się budow ą leptosom atyczną.2. W skaźnik BM I pokazał, że w iększość, bo 72% dziew cząt znajduje się w grupie o praw idłow ym odżyw ianiu.3. W skaźnik tułow ia określił zaw odniczki jak o o długim tułow iu, w skaźnik barków ukazał badaną grupę o w ąskich barkach. N ajw ięcej zaw odniczek m iało szeroką miednicę.4. Badane dziew częta w najliczniej charakteryzują się bardzo m ocną budow ą ciała.

L iteratura15. C ieślicka M irosław a, T racz M arta, Z ukow W alery, C hanges in the Effic iency o f the O verall in the A nnual Tra in ing Cycle o f Canoists. Z m iany spraw ności ogólnej w rocznym cyklutreningow ym kajakarzy, , Journal o f hea lth sciences vo l 3, no 5, Radom 2013, s. 671-69216. C ieślicka M., O sińska N ., Z ukow W ., Im pact o f Specialized K ayaking Training for the B ody Construction and C om position o f K ayakers. W pływ specjalistycznego kajakarski tren ingu na budow ę i skład ciała kajakarzy, Journal of health sciences vo l 3, no 5, Radom 2013, s. 513-52817. C ieślicka M ., D ix B., Z ukow W ., The im pact o f kayaking training on physical fitness and som atic construction at the stage o f prepara tory training. W pływ tren ingu kajakarsk iego na spraw ność fizyczną i budow ę som atyczną zaw odników na etapie tren ingu przygotow aw czego. Journal o f hea lth sciences vol 3, no 5, Radom 2013, s. 241-25418. D rozdow ski Z. (1998). A ntropom etria w w ychow niu fizycznym , A W F, Poznań19. N apierała M. (2000). Dziecko z reg ionu kujaw sko - pom orskiego. Rozwój fizyczny i m otoryczny dzieci z klas początkow ych. W ydaw nictw o U czelniane A kadem ii Bydgoskiej, Bydgoszcz20. N apierała M. (2005). W ażniejsze uw arunkow ania rozw oju som atycznego i m otorycznego dzieci i m łodzieży z w ojew ództw a kujaw sko - pom orskiego, W ydaw nictw o U czelniane A kadem iiBydgoskiej im. K azim ierza W ielkiego, B ydgoszcz21. N apierała M. (2008). Ś rodow iskow e uw arunkow ania som atyczne i m otoryczne a w iek rozw ojow y dzieci i m łodzieży (na przykładzie w ojew ództw a kujaw sko - pom orskiego), Bydgoszcz 2008, W ydaw nictw o U niw ersy tetu K azim ierza W ielkiego w B ydgoszczy22. N apierała M ., K uska M ., Żukow ska H., Szark-Eckardt M., Z ukow W . (2013). Sexual D im orphism Somatic Features 14-16-year-old H igh School Students from Selected S econdary Schools in Bydgoszcz, Journal o f H ealth Sciences (J for the Ss H) 2013; 3 (5): 425-43823. N ow icki G. (2004). Rozw ój fizyczny dzieci i m łodzieży w rodzinach w iejskich, K ujaw sko-Pom orska Szkoła W yższa, Bydgoszcz24. Pilew ska W. (2002). D obór po d w zględem budow y som atycznej oraz poziom u zdolności m otorycznych par sportow ego tańca tow arzyskiego reprezentujących odm ienne style taneczne, [w]: W ychow anie F izyczne i Sport. T om XLV I, Suplem ent N r 1, Część 1., PW N, W arszaw a 2002, s. 12- 313.25. Przew ęda R. (2009). C hanges in physical fitness o f Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et B ioethicae, vol:.7 num ber: 1, pages: 57-7126. Przew ęda R., D obosz J. (2003). K ondycja fizyczna polskiej m łodzieży, A W F, W arszaw a27. Seabra, A ., J.A. M aia, R. G arganta, M .A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an im pact o f selection, training and m atura tion in bod y build, som atotype, physical fitness and explosive strength? Astudy in Portuguese young soccer players, Conference: European C ongress on Sports M edicine, 23/26 Septem ber, Porto, Portugal, p. 1.28. Stankiew icz B, C ieślicka M. D etailed analysis o f a 240-second cycle ergom etric tes t in m iddle-distance runners aged 16-19 M edical a nd B io logica l Sciences, 2012, 26/2, 121-127.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared.Received: 10.05.2013.Revised: 10.06.2013.Accepted: 29.06.2013.

18

Page 20: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 19-30 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Characteristics of body composition highly qualified dancers and dancers standard style of dance sports in

light of typology of somatic A. Wanky and Kretschmer

C harakterystyka budowy ciała wysokokwalifikowanych tancerek i tancerzy stylu standardowego sportowego tańca w świetle typologii somatycznej A. W ankego

i K retschm era

W iesława Pilewska, R obert Pilewski, W alery Zukow

Institute O f Physical Culture, Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Key w ords: dance sports, somatic structure, typological systems.Słowa kluczowe: taniec sportowy, budowa somatyczna, systemy typologiczne.

AbstractThis paper attempts to provide specific somatic built pairs of highly sporty style dance standard.According to theorists sports physique athletes differs substantially from the construction of not dealing with sport, which is important in

sports activities. In many disciplines defined physique qualifies individuals for certain physical activities. It was found that the specific construction of somatic players depends on the nature of the work from the point of view of biomechanics is related to the effectiveness of exercise.MaterialThe research group finals and finals were couples dance sport Polish Amateur Championship standard-style (20 persons).In women age ranged from 18 - 26 years, in men 18 - 28 years. Test couples dancing rehearsed from 5 to 7 days per week starting from 14 to 23 hours a week. Registered dance subjects ranged from 7 to 15 years - the dancers and from 6 to 12 years - a dancer. Test couple in most cases have the "S" - class, which is compared to a master class sports classes.Method:To evaluate somatic built system was used typological A. Wanky developed by group of men (1954) extended by E. Kolasa the female teams (1969) and Kretschmer typological system.Conclusions1 According to. A typological system Wankego style dancers in the group presented most standard type of construction was: pure type V (60%) and a combination of two elements V and type VI (30%). Pozostałe10% presented mixed type IV. The largest share was elements: V (67.01%) and I (18.41%).2 According to. A typological system Wanky, extended by E. Kolasa the teams in the group of female dancers presented the standard style of construction was often a type: type mo tied VI (30%), mixed type IV (20%) of pure type I (20%), mixed type IA (10%), mixed type IH (10%) and pure type V (10%).The largest contributors were elements I (48.63%) and V (27.92%).3 According to. Kretschmer's classification usually presented in the group that was standard style dancers: athletic physique type (80%).The remaining 20% was a picnic type of construction.4 According to. Kretschmer's classification presented in a group of dancers presented mostly Latin American style type of construction was: leptosomatic type of body (100%).StreszczenieW niniejszej pracy podjęto próbę przedstawienia specyfiki budowy somatycznej wysokokwalifikowanych par tańca sportowego stylu standardowego.Zdaniem teoretyków sportu budowa ciała sportowców różni się zdecydowanie od budowy osób niezajmujących się sportem, co ma istotne znaczenie w działalności sportowej. W wielu dyscyplinach sportowych określona budowa ciała osobników predestynuje do podejmowania określonej aktywności ruchowej. Stwierdzono, iż specyfika budowy somatycznej zawodników uzależniona jest od charakteru wykonywanej pracy a z punktu widzenia biomechaniki związana jest z efektywnością wykonywanych ćwiczeń.Materiał:Grupę badawczą stanowiły półfinałowe i finałowe pary tańca sportowego, Mistrzostw Polski Amatorów w stylu standardowym (20 osób). W grupie kobiet wiek wahał się w granicach 18 - 26 lat, w grupie mężczyzn 18 - 28 lat. Badane pary taneczne trenowały od 5 do 7 dni w tygodniu licząc od 14 do 23 godzin tygodniowo. Długość stażu tanecznego badanych kształtowała się w granicach od 7 do 15 lat - tancerze i od 6 do 12 lat - tancerki. Badane pary w większości przypadków posiadała „S” - klasę, czyli porównując do klas sportowych klasę Mistrzowską.Metoda:Do oceny budowy somatycznej wykorzystano system typologiczny A. Wankego opracowany na zespoły męskie (1954 r.) rozszerzony przez E. Kolasę na zespoły żeńskie (1969 r.) oraz system typologiczny Kretschmera.Wnioski:

19

Page 21: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

1. Wg. systemu typologicznego A. Wankego w grupie tancerzy stylu standardowego prezentowanym najczęściej typem budowy był: typ czysty V (60%) oraz połączenie dwóch elementów V oraz I typ VI (30%). Pozostałe10% prezentowało typ mieszany IV. Największy udział miały elementy: V (67,01%) oraz I (18,41%).2. Wg. systemu typologicznego A. Wankego, rozszerzonego przez E. Kolasę na zespoły żeńskie w grupie tancerek stylu standardowego prezentowanym najczęściej typem budowy był: typ mieszany VI (30%), typ mieszany IV (20%) typ czysty I, (20%), typ mieszany IA (10%), typ mieszany IH (10% ) oraz typ czysty V (10%). Największy udział miały elementy I (48,63%) oraz V (27,92%).3. Wg. klasyfikacji Kretschmera najczęściej prezentowanym w grupie tancerzy stylu standardowego był: atletyczny typ budowy ciała (80%). Pozostałe 20% stanowił pykniczny typ budowy.4. Wg. klasyfikacji Kretschmera prezentowanym w grupie tancerek stylu latynoamerykańskiego prezentowanym najczęściej typem budowy był: leptosomatyczny typ budowy ciała (100%).

IntroductionIn many disciplines defined physique qualifies individuals for certain physical activities. As a result of research in a number of sports disciplines were isolated most important indicators of construction somatic players and athletes, characterized by the size of individual features and their proportions. It was found that the specific construction of somatic players depends on d nature of the work, and from the point of view of biomechanics related to the food of the effect of exercise. Therefore, the specific task work was to characterize the construction of somatic individuals practicing sports dance by typological systems: A. Wanky (extended by E. Kolasa the female teams) and Kretschmer.The term body building typology is meant systematization of various kinds and types of human anatomy in terms of similarities and differences in individual characteristics [1, 5, 7]. Type your body is genetically conditioned predisposition hand through inheritance of traits constitutional roll. The genetic determinants of construction (predisposition), superimposed influence of the external environment, including the important from the standpoint of physical education and sport movement factor, which can play either a positive or a negative role.Body of man is defined differently depending advances in the present aspect and criteria taken into account. However, since the time of Hippocrates typological in all systems based on morphology, similar concepts are found models of body, regardless of whether they are known or types factor activity [1].An important element for the construction of somatic characteristics is the ability to take the issue correlation between somatic features, and gel Ents motor skills. This issue was taken in Poland already in the twenties and continues to the present day. The issues of interdependence between the various effects of motor skills and different ways of body proportions contained are subject to scientific studies. As a result, it is concluded from the compounds of construction somatic motor performance. Identifies a specific set of body motor performance determined from the results of specific tests [3, 4, 6]. M. et al. appears to be a significant relationship between the level of muscle strength (static) and the mass and body height and lean body mass (LBM). The relationship between body height and the relatively high level of lean body mass (mainly caused by the development of an active tissue) was found in the test based on the capacities of speed events (results in an attempt to jump out of place).It is worth emphasizing that the observed phenomenon is not observed in individuals very high, characterized by leptosomatic physique. Weaker results achieved as a person characterized as a higher content of fat, while a positive role in achieving results in this assay,

20

Page 22: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

played body proportions and particularly the length of the lower limbs. The increase in strength of the association was also observed between those obtained in the test results, and the height of the body. The different relationship with somatic features of both sexes were among assay results based on endurance capacity (long course).The basic correctness adopted here quite significant - stronger in girls - Negative test results, the compounds of fat mass. As pointed out by [3] results were expected, since, as demonstrated ongoing research - trying to run over a distance of 1000m, is largely dependent on the ability of maximum oxygen consumption (VO 2 max), which correlates with the highest degree of body composition, specifically the proportion of active tissue.

Aim of the thesisIn this study, it was the task of characterizing the construction of somatic individuals engaged in sport dancing.

Material and methodsMaterialThe research group finals and finals were couples dance sport Polish Amateur Championship standard-style (20 persons).In women age ranged from 18 - 26 years, in men 18 - 28 years. Test couples dancing rehearsed from 5 to 7 days per week starting from 14 to 23 hours a week. Registered dance subjects ranged from 7 to 15 years - the dancers and from 6 to 12 years - a dancer. Test couple in most cases have the "S" - class, which is compared to a master class sports classes.Method:In order to determine the specific construction of the dancers in dance sport dancers, the following anthropometric measurements:Measurement of body weight Measurement-size

- body height (BV)- length of the neck (t-sst)- length of the body (sst-sy)

Measurements szerokościowe- shoulder width (aa)- chest width (thl - thl)- depth of chest (xi - ths)- pelvic width (c-c)

The study was performed by R. Martin accordance with the principles of anthropometric measurements [2] using antropometrem, compass kabłąkowym large metric tape, electronic scales. On the basis of the measurements were calculated following indicators of body:

- An indicator of body I = / length of the body: body height / x100- index shoulder I = / shoulder width: length of the body / x 100- pelvic index I = / width of the pelvis: Length of body / x 100- thoracic index I = / depth of chest: chest width / x 100

21

Page 23: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

We also calculated the size of the index using the formula Rohrer F. Curtis in the following form:Rohrer index I = / body weight (in grams): body height (cm 3) / x 100These results were used to assess body composition by Kretschmer typological system where: x ^ 1.28 has type leptosomaticLeptosomatic type is characterized by a narrow and elongated body structure, low body weight, length dimensions outweigh wide. The chest is flat and narrow, narrow shoulders, and pelvis are horse acts slender, generally weak muscles. Basic design slim.^ 1.28 1.49 characterizes the type of athleticAthletic type has a well-developed bones and muscles, wide shoulder belt, narrow hips, chest broad and strongly arched.General structure strong.1.47 ^ x has type pikniczny.Picnic type has a small frame, underdeveloped musculature and rich adipose tissue. Body shapes are rounded by a tendency to put on weight. The chest is broad and well domed, short legs, broad shoulders and pelvis. Basic design of squat [2].To determine your body type individuals practicing sports dance was used typology A. Wanky extended by E. Kolasa. According to J. et al Charzewski [1] A. Wanky method can be described both of individuals and groups or populations. It should be noted that this method have been described many groups of young people and athletes. Works were undertaken mainly in the Centre of Poznan, and in other centers. A separate system Wanky types are characterized as follows various features of your body.

Men:Type I - Body weak overall, long torso, narrow shoulders, medium-wide pelvis, flat chest and a small weight in relation to height.Type A - long torso, narrow shoulders, wide pelvis, barrel chest, average body weight relative to height.Type V - short torso, broad shoulders, narrow pelvis, flat chest and a large body weight relative to height.Type H - short torso, broad shoulders, wide pelvis, barrel chest, average body weight relative to height.Women:Type I - slim and relatively long torso, narrow shoulders, narrow pelvis, deep chest and a small weight relative to height.Type A - long in relation to the increase in the torso, narrow shoulders in relation to the length of the trunk, pelvis wide in relation to growth.Type V - short torso, broad shoulders, narrow pelvis, flat chest, small in relation to the increase in body weight.

22

Page 24: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Type H - short torso, broad shoulders, wide pelvis, deep chest, a large body weight relative to height. [2]

The results of epidemiological tests Table 1. Flow characteristic features of the construction of numerical swallows somatic standard style dancers________________________________________________________________

Design Features somatic

m SD min-max V.

Body height 178.27 3.84 173,2-184,2 2.16

Body weight 69.38 6.54 60,1-77,7 9.43

Length of body 52.96 1.91 50,3-56,2 3.60

Shoulder width 41.58 1.76 39,5-45,0 4.,24

Hip width 29.42 1.80 27,0-33,0 6.12

Width chest for 29.20 1.62 26,0-31,0 5.55

Depth chest 19.65 1.20 17,0-21,0 6.12

Rohrer index 1.22 0.10 1,05-1,34 7.82Indicator shoulder 78.54 2.70 73,88-82,24 78.54Indicator trunk 29.71 0.79 28,45-31,29 29.71Index chest for 67.30 2.21 64,52-71,43 3.28

Indicator pelvis 70.76 3.27 64,29-75,95 4.62

In Tables 1 and 2 show characteristic features of construction figures and indicators of somatic dancers standard style of dance sport.Table 2. Characteristic features of the numerical construction of somatic dancers standard style

Somatic m SD min-max {0}V.{/0}{1}{/1}

Body height 165.15 3.38 160,5-171,4 2.05Body weight 51.26 3 35 48,0-59,2 6.53Length of body 48.76 0.91 47,5-50,1 1.86Shoulder width 36.50 1.08 35,0-38,0 2.96Hip width 27.45 1,48 25,0-30,0 5.39Width chest for 25.25 1.30 24,0-27,5 5.13Depth chest 18.15 1.62 15,0-21,0 8.91Rohrer index 1,14 0.04 1,07-1,19 3.94Indicator shoulder 74.86 2.05 72,61-78,35 2.73Indicator trunk 29.53 0.60 28,3-30,12 2.04Index chest for 71.96 6.23 60,0-80,0 8.66Indicator pelvis 75.23 3.96 67,11-80,00 5.26

23

Page 25: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 3.Individual typological characteristics of the numerical composition of body building sports dancers dance style standard, semi-finals and finals participants Polish Amateur Championship typology A. Wanky (men's teams) and E. Kolasa (think female)_________________________

Typological composition (in%)

Dancers

1 A V H Type Dancers

1 A V H Type

1 13.38 6.02 69.59 11.04 V 1 74.99 10.46 4.70 9.85 1

2 10.80 4.96 77.25 6.99 V 2 78.27 11-26. 10.47 11.67 1

3 24.94 9.06 52.51 13.49 VI 3 66.06 15.66 5.81 12.47 IA

4. 17.57 5.48 69.87 7.08 V 4. 60.75 15.61 6.71 16.93 IH

5 16.65 6.18 67.32 9.85 VI 5 36.44 13.21 36.86 13.49 VI

6. 8.09 5.24 72.35 14.31 V 6. 42.97 13.68 24.27 19.09 I

7. 55.14 8.48 28.59 7.79 I 7. 22.63 8.65 55.58 13.14 VI

8. 8.96 4.66 77.34 9.03 V 8. 11.57 7.19 73.04 8.20 V

9. 27.58 7.06 57.68 7.68 VI 9. 55.13 10.49 21.82 12.55 I

10. 0.97 0,49 97.59 0.95 V 10. 37.51 10.29 39.89 12.13 VI

TOTAL

18.41 5.76 67.01 8.82 VI TOTAL

48.63 11.65 27.92 12.97 I

Above (Table 3.) Shows the individual characteristics of the composition of the typological physique athletes practicing standard style. Presented in the order in accordance with the level of sports dancers - occupied space on MP (from one place).According to the present system of typological, if one of the components represents at least 68%, the test specimen represents the type of clean. In the opposite case, a test subject has mixed type, estimated by the maximum number of two parts, the first symbol, every element most often presented [2].Based on the analysis presented in Table 3, the defining (included in percentage) the typological physique sports athletes dance, it was noted that the group standard style dancers often presented by the competitors was part of V (60%) and a combination of two elements V and I (30%).Overall, the analyzed group of riders style, the majority were standard elements of V (67.01%) and I (18.41%). The analysis of the percentage of the various components of this group dance style includes Figure 1

24

Page 26: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tan cerze S T

Fig.1.Percentage of body composition typological dancers dance sport standard style (semi-finalists and finalists Polish Amateur Championship) by typology A. Wanky

In the group of dancers reported fairly standard style of different types of body building athletes characterize this style. They were as follows: 30% of the dancers presented a mixed type VI, 20% mixed type IV, 20% pure type I, 10% of the mixed type IA, 10% mixed type IH and 10% pure type V. The study group the largest share I have elements (48,63%) and V (27.92%).The analysis of the percentage composition of the typological contains Figure 2

Tancerki S T

Fig. 2.Percentage of body composition typological sports dancers dance style standard (halffinal and Polish Amateur Championship finalist) by typology A. Wanky.

Table 2. Individual values Rohrer index and classification system by Kretschmer dancers Latin American style of dance sport - participants of the Polish Amateur Championships - the resultspresented in the order of occupied seats ( first place)

Dancers ST Dancers ST

25

Page 27: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Rohrer index size

Classification Rohrer index size Classification

1.34 athletic type 1.12 Type leptosomatic

1.31 athletic type 1.17 Type leptosomatic

1.28 athletic type 1.13 Type leptosomatic

1.11 Type leptosomatic 1.09 Type leptosomatic

1.16 athletic type 1.18 Type leptosomatic

1.24 athletic type 1.18 Type leptosomatic

1,25 athletic type 1.08 Type leptosomatic

1.17 athletic type 1.07 Type leptosomatic

1.05 Type leptosomatic 1,19 Type leptosomatic

1.31 athletic type 1.16 Type leptosomatic

Table 2 (above) shows the index values Rohrer dancers dancers and sports dance style and the standard classification system Kretschmer. According to the data type of structure often presented in a group of dancers was a standard style: athletic physique type (80%).The remaining 20% was a picnic type of construction. The group presented a standard style dancers often the type of construction was: leptosomatic type of body (100%).Conclusions

1 According to. A typological system Wankego style dancers in the group presented moststandard type of construction was: pure type V (60%) and a combination of two elements V and type VI (30%).P ozostałe10% presented mixed type IV. The largest share was elements: V (67.01%) and I (18.41%).2 According to. A typological system Wankego, extended by E. Kolasa the teams in thegroup of female dancers presented the standard style of construction was often a type: mixedtype VI (30%), mixed type IV (20%) of pure type I (20%), type mixed IA (10%), IH mixed type (10%) and the type of pure V (10%). The largest contributors were elements I (48.63%) and V (27.92%).3 According to. Kretschmer's classification presented in the style of a group of dancers was mostly standard: athletic physique type (80%). The remaining 20% was a picnic type of construction.4. According to. Kretschmer's classification presented in a group of dancers presentedmostly Latin American style type of construction was: leptosomatic type of body (100%).

References

1. Charzewski J., Lewandowska J., Łaska-Mierzejewska T., Piechaczek H., Charzewska J., Skibińska A. (1999): Antropologia. Wyd., AWF Warszawa.

2. Drozdowski Z. (1998): Antropometria w wychowaniu fizycznym. Seria: Podręczniki Nr 24.AWF w Poznaniu.

3. Szopa J., Mleczko E., Żak S. (2000): Podstawy antropomotoryki. Wydawnictwo Naukowe PWN

26

Page 28: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Warszawa - Kraków.4. Cieslicka M, Napierala M, Pilewska W, Iermakov S Journal: Pedagogics, Psychology, Medical-

Biological Problems of Physical Training and Sports Vol 10 Status of morphological and motor skills of girls participating in modern dance classes 2012 p. 96-104

5. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3,33-38.

6. Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In 12-19 year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3,53-60.

7. Cieślicka M., Dix B., Napierała M., Zukow W., Somatic construction of children practicing tennis at the stage of the base training, [w]: Health - the proper functioning of man in all spheres of life, (red.) M. Hagner-Derengowska, W. Zukow, Bydgoska Szkoła Wyższa, Bydgoszcz 2012, s. 163­172.

W stępW w ielu dyscyplinach sportow ych określona budow a ciała osobników predestynuje do podejm ow ania określonej aktyw ności ruchow ej. W w yniku prow adzonych badań naukow ych w szeregu dyscyplinach sportow ych w yodrębniono najbardziej istotne w skaźnik i budow y som atycznej zaw odników oraz zaw odniczek, scharakteryzow ane zarów no w ielkością poszczególnych cech jak i ich proporcjam i. S tw ierdzono, iż specyfika budow y som atycznej zaw odników uzależniona je s t o d charakteru w ykonyw anej pracy, zaś z punktu w idzenia biom echaniki zw iązana z efektyw nością w ykonyw anych ćw iczeń. W zw iązku z pow yższym w yznaczonym zadaniem pracy, było scharakteryzow anie budow y som atycznej osobników upraw iających sportow y tan iec w edług system ów typologicznych: A. W ankego (rozszerzonego przez E. K olasę na zespoły żeńskie) oraz K retschm era.Przez pojęcie typologii budow y ciała rozum ie się usystem atyzow anie rozm aitych rodzajów i typów budow y ciała ludzkiego p o d w zględem podobieństw i różnic poszczególnych cech [1, 5, 7 ]. Typ budow y cia ła uw arunkow any jes t genetycznie poprzez dziedziczenie predyspozycji rozw oju cech konstytucyjnych. N a genetyczne uw arunkow ania budow y (predyspozycje), nakładają się w pływ y środow iska zew nętrznego, w tym w ażny z punk tu w idzenia w ychow ania fizycznego i sportu czynnik ruchu, m ogący odgryw ać zarów no dodatnią bądź u jem ną rolę.B udow a ciała człow ieka definiow ana je s t rozm aicie w zależności od rozpatryw anego aspektu o raz uw zględnianego kryterium . N iem niej od czasów H ipokratesa w e w szystkich system ach

typologicznych opierających się na m orfologii, spotykane są podobne koncepcje m odeli budow y ciała bez w zględu n a to , czy nazyw ane są one typam i czy te ż czynnikiem działania [1 ].Istotnym elem entem w odniesieniu do charakterystyk budow y som atycznej je s t m ożliw ość podejm ow ania problem atyki w spółzależności pom iędzy cecham i som atycznym i, a elem entam i spraw ności m otorycznej. P roblem atyka ta podejm ow ana była w Polsce ju ż w latach dw udziestych i kontynuow ana je s t do czasów w spółczesnych. K w estie w spółzależności pom iędzy rozm aitym i efektam i m otorycznym i, a w różny sposób u jętym i proporcjam i budow y ciała są przedm iotem opracow ań naukow ych. W ich w yniku stw ierdza się zw iązki budow y somatycznej ze spraw nością m otoryczną. Identyfikuje się określoną specyfikę budow y c ia ła ze spraw nością m otoryczną określaną w ynikam i konkre tnych testów [3,4, 6 ]. M. in. znaczący zw iązek odnotow uje się pom iędzy poziom em siły m ięśniow ej (statycznej) a m asą o raz w ysokością ciała i m asą ciała szczupłego (LBM ). Zależność pom iędzy w ysokością ciała, a także relatyw nie w ysokim poziom em LBM (pow odow anej głów nie rozw ojem tkanki aktyw nej), stw ierdzona została w teście opartym n a zdolnościach szybkościow ych (rezultaty w próbie skoku w dal z m iejsca). N a podkreślenie zasługuje fakt, iż odnotow ane zjaw isko nie w ystępow ało u osobników bardzo w ysokich, charakteryzujących się leptosom atyczną budow ą ciała. Słabsze rezultaty osiągały także o soby znam ionujące się w iększą zaw artością m asy tłuszczu, natom iast pozytyw ną ro lę w uzyskiw aniu w yników w om aw ianym teście, odgryw ały proporcje ciała a szczególnie długość kończyn dolnych. W zrost siły zw iązku zaobserw ow ano rów nież pom iędzy uzyskiw anym i w w ynikam i testu , a w ysokością ciała. Zróżnicow ane pow iązania z cecham i som atycznym i u obu p łci odnotow ano pom iędzy w ynikam i p ró b y bazującej na w ytrzym ałościow ych zdolnościach (b iegu długiego). Z a podstaw ow ą praw idłow ość przyjęto tu dość znaczne - silniejsze u dziew cząt - negatyw ne zw iązki rezultatów próby z m asą tłuszczu. Jak podkreśla au tor [3] by ły to w yniki oczekiw ane, gdyż jak w ykazały prow adzone badania - p róba biegu na dystansie 1000m, je s t w znacznym stopniu zależna od zdolności m aksym alnego pochłaniania tlen u (V O 2 m ax), k tó ra w najw iększej m ierze koreluje ze składem ciała, konkretnie z proporcją tkanki aktywnej.

C el pracyW niniejszej pracy, podjęto zadanie scharakteryzow ania budow y som atycznej osobników upraw iających sportow y taniec.

M ateriał i m etody badańMateriał:G rupę badaw czą stanow iły półfinałow e i finałow e pary tańca sportow ego, M istrzostw Polski A m atorów w stylu standardow ym (20 osób). W grupie kobiet w iek w ahał się w granicach 18 - 26 lat, w grupie m ężczyzn 18 - 28 lat. Badane pary taneczne trenow ały od 5 do 7 dni w tygodniu licząc od 14 do 23 godzin tygodniow o. D ługość stażu tanecznego badanych kształtow ała się w granicach od 7 do 15 lat - tancerze i od 6 do 12 la t - tancerki. Badane pary w w iększości przypadków posiadała „S” - klasę, czyli porów nując do klas sportow ych klasę M istrzow ską.M etoda:W celu określenia specyfiki budow y tancerzy u tancerek sportow ego tańca dokonano następujących pom iarów antropom etrycznych:Pom iar m asy ciała Pom iary długościow e

w ysokość ciała (B-V ) długość szyi (t-sst) długość tułow ia (sst-sy)

Pom iary szerokościow eszerokość barków (a-a) szerokość klatki piersiow ej (thl - thl) głębokość klatki piersiow ej (xi - ths) szerokość m iednicy (ic-ic)

B adania w ykonano m etodą R. M artina zgodnie z zasadam i pom iarów antropom etrycznych [2] posługując się antropom etrem , cyrklem kabłąkow ym dużym , taśm ą m etryczną, w agą elektroniczną. N a podstaw ie dokonanych pom iarów w yliczono następujące w skaźniki budow y ciała:

- w skaźnik tułow ia I = /długość tu łow ia : w ysokość ciała/ x100w skaźnik barków I = /szerokość barków : długość tu łow ia/ x 100 w skaźnik m iednicy I = /szerokość m iednicy : długość tu łow ia/ x 100w skaźnik klatki piersiow ej I = /głębokość klatki piersiow ej : szerokość klatki p iersiow ej/ x 100

O bliczono także w ielkość w skaźnika R ohrera wykorzystując formułę F. Curtisa w następującej postaci: wskaźnik R ohrera I = /m asa ciała (w gram ach): w ysokość ciała (w cm3)/x 100 W yniki te posłużyły do oceny budow y ciała w edług system u typologicznego K retschm era gdzie: x ^ 1,28 charakteryzuje typ leptosom atycznyTyp leptosom atyczny charakteryzuje się w ąską i w ydłużoną budow ą ciała, m ałym ciężarem ciała, w ym iary długościow e przew ażają nad szerokościowym i. K latka piersiow a je s t płaska i w ąska, w ąskie są barki i m iednica, ko ń czyny sm ukłe, na ogół słabo um ięśnione. O gólna budow a smukła.1,28 ^ 1,49 charakteryzuje typ atletycznyTyp atletyczny m a silnie rozw inię ty kościec i m ięśnie, szeroki pas barkow y, w ąskie biodra, klatkę p iersiow ą szeroką i silnie sklepioną. O gólna budow a silna.1,47 ^ x charakteryzuje typ pikniczny.Typ p ikniczny charakteryzuje się drobnym szkieletem , słabo rozw iniętym um ięśnieniem i bogatą tkanką tłuszczow ą. K ształty sylw etki są zaokrąglone przez tendencję do tycia. K latka piersiow a jest szeroka i dobrze sklepiona, kończyny krótkie, barki i m iednica szerokie. O gólna budow a przysadzista [2].D o określenia typu budow y ciała osobników upraw iających sportow y taniec posłużono się typologią A. W ankego rozszerzoną przez E. Kolasę. Jak podaje J. Charzew ski i wsp. [1] m etodą A. W ankego określić m ożna zarów no poszczególnych osobników , jak i g rupy lub populacje. N a leży dodać, iż pow yższą m etodą scharakteryzow ane zostały liczne grupy m łodzieży i sportow ców . Prace podejm ow ane by ły głów nie w O środku Poznańskim , a także w innych ośrodkach. W yodrębnione w system ie A. W ankego typy charakteryzują w sposób następujący poszczególne cechy budow y ciała.

M ężczyźni :Typ I - słaba budow a ciała ogólna, długi tułów , w ąskie barki, średnio szeroka m iednica, p łaska klatka piersiow a o raz m ały ciężar w s tosunku do wzrostu. Typ A - długi tułów , w ąskie barki, szeroka m iednica, beczkow ata klatka piersiow a, średni ciężar ciała w stosunku do wzrostu.Typ V - krótki tułów , szeroki barki, w ąska m iednica, płaska klatka piersiow a i duży ciężar ciała w stosunku do w zrostu.Typ H - krótki tułów , szerokie barki, szeroka m iednica, beczkow ata klatka piersiow a, średni ciężar ciała w stosunku do w zrostu.Kobiety:

27

Page 29: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Typ I - sm ukła sylw etka, stosunkow o długi tu łów , w ąskie barki, w ąska miednica, g łęboka k latka p iersiow a i m ały ciężar ciała w stosunku do wzrostu. Typ A - długi w stosunku do w zrostu tułów , w ąskie bark i w stosunku do długości tułow ia, m iednica szeroka w stosunku do wzrostu.Typ V - krótki tułów , szerokie barki, w ąska m iednica, p łaska k latka piersiow a, m ały w stosunku do w zrostu ciężar ciała.Typ H - krótki tułów , szerokie barki, szeroka m iednica, g łęboka klatka piersiow a, duży ciężar ciała w stosunku do w zrostu [2].

W yniki badańTab.1. Charakterystyka liczbow a cech budow y som atycznej tancerzy stylu________ standardow ego_____________________________________

C echy budow y somatycznejM SD m in-m ax V%

W ysokość ciała 178,27 3,84 173,2-184,2 2,16

M asa ciała 69,38 6,54 60,1-77,7 9,43

D ługość tułow ia 52,96 1,91 50,3-56,2 3,60

Szerokość barków 41,58 1,76 39,5-45,0 4,24

Szerokość bioder 29,42 co o 27,0-33,0 6,12

Szerokość kl. piersiow ej 29,20 1,62 26,0-31,0 5,55

G łębokość kl.piersiowej 19,65 1,20 17,0-21,0 6,12

W skaźnik Rohrera 1,22 0,10 1,05-1,34 7,82

W skaźnik barków 78,54 2,70 73,88-82,24 78,54

W skaźnik tułow ia 29,71 0,79 28,45-31,29 29,71

W skaźnik kl. p iersiow ej 67,30 2,21 64,52-71,43 3,28

W skaźnik m iednicy 70,76 3,27 64,29-75,95 4,62

W tabelach 1 i 2 przedstaw iono charakterystyki liczbow e cech budow y oraz w skaźników som atycznych tancerek i tancerzy sty lu standardow ego tańca sportowego. Tab.2. Charakterystyka liczbow a cech budow y som atycznej tancerek stylu_________standardow ego____________________________________________

C echy som atyczneM SD m in-m ax V%

W ysokość ciała 165,15 3,38 160,5-171,4 2,05

M asa ciała 51,26 3,35 48,0-59,2 6,53

D ługość tułow ia 48,76 0,91 47,5-50,1 1,86

Szerokość barków 36,50 1,08 35,0-38,0 2,96

Szerokość bioder 27,45 1,48 25,0-30,0 5,39

Szerokość kl. piersiow ej 25,25 1,30 24,0-27,5 5,13

G łębokość kl.piersiow ej 18,15 1,62 15,0-21,0 8,91

W skaźnik R ohrera 1,14 0,04 1,07-1,19 3,94

W skaźnik barków 74,86 2,05 72,61-78,35 2,73

W skaźnik tułow ia 29,53 0,60 28,3-30,12 2,04

W skaźnik kl. piersiow ej 71,96 6,23 60,0-80,0 8,66

W skaźnik m iednicy 75,23 3,96 67,11-80,00 5,26

Tab.3. Indyw idualna charakterystyka liczbow a sk ładu typologicznego budow y ciała tancerzy i tancerek sportow ego tańca sty lu standardow ego, uczestn ików półfinału i finałuM istrzostw Polski A m atorów w typologii A. W ankego_______ (zespoły m ęskie) oraz E. K olasy (zespoły żeńskie)___________________________________________________________________

Skład typologiczny (w %)

Tancerze I A V H Typ Tancerki I A V H Typ

1. 13,38 6,02 69,59 11,04 V 1. 74,99 10,46 4,70 9,85 I

2. 10,80 4,96 77,25 6,99 V 2. 78,27 11,26 10,47 11,67 I

3. 24,94 9,06 52,51 13,49 VI 3. 66,06 15,66 5,81 12,47 IA

4. 17,57 5,48 69,87 7,08 V 4. 60,75 15,61 6,71 16,93 IH

5. 16,65 6,18 67,32 9,85 VI 5. 36,44 13,21 36,86 13,49 VI

28

Page 30: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

6. 8,09 5,24 72,35 14,31 V 6. 42,97 13,68 24,27 19,09 IV

7. 55,14 8,48 28,59 7,79 IV 7. 22,63 8,65 55,58 13,14 VI

8. 8,96 4,66 77,34 9,03 V 8. 11,57 7,19 73,04 8,20 V

9. 27,58 7,06 57,68 7,68 VI 9. 55,13 10,49 21,82 12,55 IV

10. 0,97 0,49 97,59 0,95 V 10. 37,51 10,29 39,89 12,13 VI

RAZEM 18,41 5,76 67,01 8,82 VI RAZEM 48,63 11,65 27,92 12,97 IV

Powyżej (tab.3.) przedstaw iono indyw idualną charakterystykę sk ładu typologicznego budow y ciała zaw odniczek i zaw odników upraw iających styl standardow y. Prezentow ana kolejność zgodna z poziom em sportow ym tancerek i tancerzy - zajęte m iejsce na M .P. (od 1 miejsca).Zgodnie z założeniam i prezentow anego system u typologicznego, jeżeli je d e n z elem entów stanow i przynajm niej 68% , badany osobnik reprezentuje typ czysty. W przypadku przeciw nym , badanego osobnika charakteryzuje typ m ieszany, oceniany na podstaw ie najw iększej liczebności dw óch elem entów , p rzy czym na pierw szym m iejscu staw ia się sym bol elem entu najliczniej prezentow anego [2]. N a podstaw ie przeprow adzonej analizy zam ieszczonych w tabeli 3, określających (u jęty w procentow o) skład typologiczny budow y ciała zaw odników i zaw odniczek sportow ego tańca, odnotow ano, iż w grupie tancerzy sty lu standardow ego najczęściej prezentow anym przez zaw odników był elem ent V (60% ) o raz połączenie dw óch elem entów V oraz I (30% ).Ogólnie w analizow anej grupie zaw odników stylu standardow ego najw iększy udział m iały elem enty V (67,01% ) oraz I (18,41% ). A nalizę procentow ego udziału poszczególnych elem entów dla grupy om aw ianego stylu tanecznego zaw iera rycina 1.

Tan cerze S T

□ I D A □ V □ HRyc. 1. U dział procentow y sk ładu typologicznego budow y ciała tancerzy sportow ego tańca sty lu standardow ego (półfinaliści i finaliści M istrzostw Polski A m atorów ) w edług typologiiA. W ankegoW grupie tancerek sty lu standardow ego odnotow ano dosyć zróżnicow ane typy budow y ciała charakteryzujące zaw odniczki tego stylu. P rzedstaw iały się one w sposób następujący: 30% tancerek

prezentow ało typ m ieszany VI, 20% typ m ieszany IV, 20% typ czysty I, 10% typ m ieszany IA , 10% typ m ieszany IH oraz 10% typ czysty V. W analizow anej grupie najw iększy udzia ł m ia ły elem enty I (48,63% ) o ra z V (27,92% ). A nalizę procentow ego udziału składu typologicznego zaw iera rycina 2.

Tancerki S T

□ I D A □ V D H

Ryc. 2. Udział procentow y składu typologicznego budow y ciała tancerek sportow ego tań ca stylu standardow ego (półfinalistki i finalistki M istrzostw Polski A m atorów ) wedługtypologii A. W ankego

29

Page 31: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tab.2. Indywidualne wielkości wskaźnika Rohrera oraz klasyfikacja wg systemu Kretschmera tancerek i tancerzy stylu latynoamerykańskiego sportowego tańca - uczestnikówM istrzostw Polski A m atorów - prezentow ane w yniki zgodnie_______ z kolejnością za jętych m iejsc (od pierw szego m iejsca)

Tancerze ST Tancerki ST

w ielkość w skaźnika R ohrera klasyfikacja w ielkość w skaźnika Rohrera klasyfikacja

1,34 typ atletyczny 1,12 typ leptosom atyczny

1,31 typ atletyczny 1,17 typ leptosom atyczny

1,28 typ atletyczny 1,13 typ leptosom atyczny

1,11 typ leptosom atyczny 1.09 typ leptosom atyczny

1,16 typ atletyczny 1,18 typ leptosom atyczny

1,24 typ atletyczny 1,18 typ leptosom atyczny

1,25 p atletyczny 1,08 typ leptosom atyczny

1,17 p atletyczny 1,07 typ leptosom atyczny

1,05 p leptosom atyczny 1,19 typ leptosom atyczny

1,31 p atletyczny 1,16 typ leptosom atyczny

Tabela 2 (pow yżej) przedstaw ia w ielkości w skaźnika R ohrera tancerek tancerzy i sportow ego tańca, sty lu standardow ego o raz jego k lasyfikację w system ie Kretschm era. Jak w ynika z danychnajczęściej prezentow anym typem budow y w grupie tancerzy sty lu standardow ego był: atletyczny typ budow y ciała (80% ). Pozostałe 20% stanow ił pykniczny typ budow y. W grupie tancerek stylustandardow ego prezentow anym najczęściej typem budow y był: lep tosom atyczny typ budow y ciała (100% ).

W nioski:1. W g. system u typologicznego A. W ankego w grupie tancerzy sty lu standardow ego prezentow anym najczęściej typem budow y był: typ czysty V (60% ) oraz połączenie dw óch e lem entów V oraz I typ

VI (30% ). Pozostałe10% prezentow ało typ m ieszany IV. N ajw iększy udział m iały elementy: V (67,01% ) oraz I (18,41% ).2. W g. system u typologicznego A. W ankego, rozszerzonego przez E. Kolasę na zespoły żeńskie w grupie tancerek sty lu standardow ego prezentow anym najczęściej typem budow y był: typ m ieszany VI

(30% ), typ m ieszany IV (20% ) typ czysty I, (20% ), typ m ieszany IA (10% ), typ m ieszany IH (10% ) oraz typ czysty V (10% ). N ajw iększy udzia ł m ia ły elem enty I (48,63% ) oraz V (27,92% ).3. W g. klasyfikacji K retschm era prezentow anym w grupie tancerzy stylu standardow ego najczęściej był: atletyczny typ budow y ciała (80% ). Pozostałe 20% stanow ił pykniczny typ budowy.4. W g. klasyfikacji K retschm era prezentow anym w grupie tancerek stylu latynoam erykańskiego prezentow anym najczęściej typem bud o w y był: leptosom atyczny typ budow y ciała (100% ).

B ibliografia1. C harzew ski J., Lew andow ska J., Ł aska-M ierzejew ska T ., P iechaczek H., C harzew ska J., Skibińska A. (1999): Antropologia. W yd., A W F W arszawa.2. D rozdow ski Z. (1998): A ntropom etria w w ychow aniu fizycznym . Seria: Podręczniki N r 24.A W F w Poznaniu.3. Szopa J., M leczko E., Ż ak S. (2000): P odstaw y antropom otoryki. W ydaw nictw o N aukow e PW N W arszaw a - Kraków.4. C ieslicka M, N apierała M, Pilew ska W , Ierm akov S Journal: Pedagogics, Psychology, M edical-B iological Problem s o f Physical Training and Sports Vol 10 Status o f m orphological and m otor skills o f

girls participating in m odern dance classes 2012 p. 96-1045. C ieślicka M ., N apierała M. T he som atic bu lid o f lightw eight row es. M edical and B iological Sciences, 2009,23/3,33-38.6. K lim czyk M ., C ieślicka M ., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport resu lt In 12-19 year old pole vaulut jum pers. M edical and B iological Sciences, 2009,23/3,53-60.7. C ieślicka M ., D ix B., N apierała M ., Z ukow W ., Somatic construction o f children practicing tennis a t the stage o f the base training, [w]: H ealth - the proper functioning o f m an in all spheres o f life,

(red.) M. H agner-D erengow ska, W. Zukow , B ydgoska Szkoła W yższa, Bydgoszcz 2012, s. 163- 172.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.Org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared.Received: 10.03.2013.Revised: 10.05.2013.Accepted: 01.07.2013.

30

Page 32: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 31-34 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

FEATURES OF HEALTH INFANTS WHO WERE BORN BY ASSISTED REPRODUCTIVE

TECHNOLOGY

Dr. Roman Gan Ivano-Frankivsk National Medical University

Abstracts. Birth history and medical history of newborn babies, which were born by in vitro fertilization in maternity hospitals in Ivano-Frankivsk were analyzed for study of particulars of mother and infants health status. Mother’s gynecologic pathology was presented by inflammatory diseases of the uterus, ovaries, fallopian tubes, endometriosis, polycystic ovarian syndrome. Extra-genital pathology had pronounced specificity, except obesity, arterial hypertension, that are companions of polycystic ovary syndrome. Pregnancy complications were presented by gestosis, pre-eclampsia, risk of abortion, anemia, hepato- nephropathy. IVF pregnancies have complications in near than half of the cases. These complications are a major cause of preterm birth, that causes the severity of the newborn. The major pathological conditions, that specific to the "children of the tubes" were chronic intrauterine hypoxia, growth retardation and malnutrition, intrapartum hypoxia and birth asphyxia, and as a consequence - the hypoxic - ischemic damage to the central nervous system. Next in importance, and the first for premature infants had complications of respiratory system: respiratory distress syndrome, respiratory failure, neonatal pneumonia.

Key words: In Vitro Fertilization, premature infants, health status

It has been over thirty years since, when the July 25, 1978 the first baby, conception of which was the result of in vitro fertilization from a single oocyte aspirated in a spontaneous cycle was born [3].

Of today the number of children which born from help of various assisted reproductive technologies is in the hundreds of thousands, and each year this number increases. At the same time, there remain conflicting data about the characteristics of the physical and mental state of these children[1,2,3]. This problem is due to the various ethical, professional and other aspects of the questions.

Objective: To investigate the features of the perinatal period and the health of infants who were born through assisted reproductive technologies.

Subjects: birth history and medical history of newborn babies, which were born by in vitro fertilization in maternity hospitals in Ivano-Frankivsk.

Results: Totally was born in singleton pregnancies 39 children (17 boys and 22 girls), 24 children in the twins (15 boys, 9 girls), 12 children in the triple (5 boys 7 girls).

31

Page 33: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The status of these children was compared with the averages 2,625 children, which were born in 2012 in the city clinical maternity hospital in Ivano-Frankivsk.

Analysis of obstetric history. Women giving birth with in vitro fertilization had a long period of infertility assisted with different genital and extra-genital pathology. Duration of

infertility was correlated with the state of women's reproductive health (Table 1).Table 1-

Terms of infertilityW om an’s age <3G y.o. 3G-4G y.o. >4G y.o.

singleton number 17 19 3term of infertility(y) 3,5±0,12 8,4±0,25 15,3±1,23

twins number 5 3 4term of infertility(y) 4,2±1,02 6,1±1,32 8,5±1,32

triple number 3 1 -term of infertility(y) 3,2±1,02 4,13±1,23 -

At the same time, multiple pregnancy correlated inversely with women’s age and was observed in more younger women not-longer term of infertility.

Gynecologic Pathology was presented by inflammatory diseases of the uterus, ovaries, fallopian tubes, endometriosis, polycystic ovarian syndrome. Extra-genital pathology had pronounced specificity, except obesity, arterial hypertension, that are companions of polycystic ovary syndrome. Pregnancy complications were presented by gestosis, pre­eclampsia, risk of abortion, anemia, hepato-nephropathy (Table 2).

Table 2-Gynecologic Pathology and Obstetric Hystory____________________Women

with singleton(n=39)

abs.num.(%)

Women with twins (n=12)abs.num.(%)

Women with triple

(n=4)abs.num.(%)

Genital and Extra-genital PathologyChronic adnexitis 14(35,89) 4 (33,3) 2 (50)Fallopian tubes inflammatory

i (2,5) i (8,3) i (25)

Other inflammatory pathology of genital

sphere

4 (10,2) 3 (25) i (25)

Endometriosis 5 (12,8) 3 (25) i (25)Fibro-mioma of uterus 6 (15,5) i (8,3) -

Polycystic ovary syndrome

5 (12,5) 2(24) i (25)

Vegetative dystonia i i (28,2) 3 (25) i (25)Arterial hypertension 4 (10,2) - -

Obesity 5 (12,2) 2 (24) i (25)Chronic pyelonephritis 9 (23,07) i (8,3) i (25)

Obstetric HystoryGestosis 24 (61,5) 5 (41,6) 2 (50)

Pre-eclampsia 8 (20,5) 3 (25) 2 (50)Risk of abortion 15 (38,46) 12 (100) 3 (75)

Anemia i i (28,2) 2 (24) 2 (50)Hepato-nephropathy 9 (23,07) 1(8,3) 2 (50)

ABO-and/or Rh - sensibilisation

6 (15,5) 3 (25) 3 (75)

32

Page 34: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The results of data analysis showed that IVF pregnancies have complications in near than half of the cases. These complications are a major cause of preterm birth, that causes the severity of the newborn.

In fan t’s health statusOf the 39 children from singleton pregnancies prematurely (before 37 weeks) were 3

(moderate-2, heavy - 1); twins: from 24 - 11 (moderate - 5, the heavy - 4); triplets - 12 of 12 (average gravity - 6, heavy - 6).The average percentage of prematurity in the study group was 33.3% In the control group preterm was 47 infants (1.7%). Even when compared with the rate of prematurity singleton pregnancies in the study group (7.5%), it becomes clear that prematurity is a characteristic feature of pregnancies caused by IVF severity of prematurity is displayed in the diagram (Fig. 1).

□ term bor singleton;

-d-prem ature twins

t t g r

n ;36

u r t e m born ; 13

SOntrO! grOuffliB 6

wins;

n ter

□ p ematuretriple;

I-dg;

■ , □ term

rematureripie; u

premature lll-dg

□ prematUm born ; c gjpupmaîi

re ontro

□ term bo

d_gU75l-dg

ffl--------

Fig.1. Timely and prem ature labor and the degree of prem aturity in infants studied groups.

The major pathological conditions, that specific to the "children of the tubes" were chronic intrauterine hypoxia, growth retardation and malnutrition, intrapartum hypoxia and birth asphyxia, and as a consequence - the hypoxic - ischemic damage of the central nervous system. Next in importance, and the first for premature infants had complications of respiratory system: respiratory distress syndrome, respiratory failure, neonatal pneumonia (table 3).

Table 3-Pathological states for surveyed newborns

Pathologyabs.num.(%)

Singleton(n=39)

Twins (n=24) Triple (n=12) Control group (n=2625)

Chronicintrauterine

hypoxia

7 (17,9) 9 (37,5) 10 (83,3) 11 (0,04)

33

Page 35: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Growth retardation and

malnutrition

8 (20,5) 8 (33,3) 10 (83,3) 26 (0,9)

Intrapartumhypoxia

10 (25,6) 7 (29,1) 10 (83,3) 29 (1,1)

Birth asphyxia 9 (23) 7 (29,1) 6 (50) 49 (1,8)Respiratory

distresssyndrome

5 (12,8) 3 (12,5) 10 (83,3) 11 (0,4)

Respiratoryfailure

6 (15,3) 6 (25) 12 (100) 12 (0,4)

Ischemic damage of the

central nervous system

7 (17,9) 13 (54,6) 12 (100) 45 (1,7)

Conclusion1. Pregnancy which took place as a result of IVF, have more complications than

the physiological pregnancy.Complications of pregnancy are associated with both the original genital and extra-genital pathology Meter, and the development of the fetus.

2. The frequency of abnormalities of the fetus and newborn, even with IVF singleton pregnancy is ten times higher than in normal pregnancy.

3. The severity of the fetus and newborn paologii increases exponentially with twin and triples pregnancy.

4. The birth of twins and triplets with IVF require special nursing because their condition is extremely heavy.

References

1. Differences in quality of life and emotional status between infertile women and their partners. Huppelschoten AG, van Dongen AJ, Verhaak CM, Smeenk JM, Kremer JA, Nelen WL.//Hum Reprod. 2013 Jun 7. PMID:23748487

2. van den Akker OB. For your eyes only: bio-behavioural and psycho-social research priorities// Hum Fertil (Camb). 2013 Mar;16(1):89-93

3. Barnhart KT. Assisted reproductive technologies and perinatal morbidity: interrogating the association.// Fertil Steril. 2013 Feb;99(2):299-302.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution NonCommercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, noncommercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict o f interest: None declared.

Received: 15.03.2013.Revised: 15.05.2013.Accepted: 02.07.2013.

34

Page 36: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 35-44 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF HAND GRIP STRENGTH TRAINING USING A DEVICE

POWERBALL®THE EFFECTIVENESS OF THE FORCE TRAINING

WITH THE HELP OF POWERBALL®Ocena skuteczności treningu siły chwytu ręki za pomocą urządzenia Powerball

Skuteczność treningu siły z pomocą Powerball

12 3 2Jakub Grzegorz Adamczyk ’ , M ateusz Hołuń , Dariusz Boguszewski ,M arcin Siewierski1

1. Zakład Teorii Sportu Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie2. Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu

Medycznego3. Sekcja Kultury Fizycznej SKN Fizjoterapii przy Zakładzie Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II WL

WUM

Adres do korespondencji: Jakub Adamczyk, Zakład Teorii Sportu Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, ul. Marymoncka 34 00-968 Warszawa; tel. (22) 834-41-54; [email protected]

Key words: m uscular strength, grip strength, training, Powerball.

Słowa kluczowe: siła mięśniowa, siła chwytu, trening, Powerball.

A bstractIntroduction. To many methods of improving muscle strength we are before choosing the one that will be effective and attractive. The aim of the work was to assess the effectiveness of hand muscle strength training using a device Powerball ®. Material and method. The test has undergone 40 person group (20 women and 20 men). Subjects divided into two groups for a period of 6 weeks participated in the training with the use of Powerball ® and traditional pinchers. The strength of the viability of the technique (hand grip). The Results. Regardless of the chosen to exercise equipment, the participants of the experiment recorded statistically significant improvement in grip strength, however, the size of the increment in both groups were varied. The group is known as Powerball ® change dynamics was significantly greater (p < 001). This trend was observed regardless of sex, and to a lesser extent strength parameters increased in women. Conclusions. Comparison of the results in groups has shown that despite the fact that both devices work in shaping forces of forearms, a Powerball ® manifests itself more dynamic changes and significantly higher values increase as compared to the pinchers. This indicates that the Powerball ® can be used as an alternative method of forearm muscle strength training.

35

Page 37: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

StreszczenieWprowadzenie. Wobec wielu metod doskonalenia siły mięśni stajemy przed wyborem tej, która będzie skuteczna i atrakcyjna. Celem pracy była ocena skuteczności treningu siły mięśni rąk za pomocą urządzenia Powerball®. Materiał i metoda. Badaniom została poddana 40 osobowa grupa (20 kobiet i 20 mężczyzn). Badani podzieleni na dwie grupy przez okres 6 tygodni uczestniczyli w treningu siły z użyciem urządzeń Powerball® i tradycyjnych ściskaczy. Siłę określano wartością chwytu (hand grip). Wyniki. Bez względu na wybrany do ćwiczeń sprzęt, uczestnicy eksperymentu zanotowali istotny statystycznie postęp w sile chwytu jednak wielkości przyrostu w obydwu grupach były zróżnicowane. W grupie ćwiczącej Powerball® dynamika zmian była znacznie większa (p<0,001). Tendencja ta została zaobserwowana bez względu na płeć badanych, przy czym parametry siły w mniejszym stopniu zwiększyły się u kobiet. Wnioski. Porównanie wyników w grupach pozwoliło wykazać, że pomimo iż oba urządzenia sprawdzają się w kształtowaniu siły przedramion, to Powerball® przejawia większą dynamikę zmian i istotnie wyższe wartości wzrostu w porównaniu do ściskaczy. Wskazuje to, że Powerball® może być stosowany, jako alternatywna metoda treningu siły mięśni przedramion.

W stępZe wszystkich zdolności motorycznych człowieka siła odgrywa nadrzędną rolę,

ponieważ służy ona do pokonywania oporów zewnętrznych oraz wewnętrznych lub przeciwdziałania się tym oporom kosztem wysiłku mięśniowego, w wyniku, czego możliwy jest ruch [1, 2, 3].

Zdolności siłowe ze względu na chęć poruszania się i wykonywania różnorodnych zadań są niezbędne każdemu człowiekowi. Według Enoki siła mięśniowa jest jednym z elementów wielkości momentu siły rozwijanej przez mięsień w pojedynczym, maksymalnym, izometrycznym skurczu, Hayward twierdzi, że jest to zdolność grupy mięśni do wytworzenia maksimum siły skurczu podczas pojedynczego ruchu [4, 5, 6]. Zdolność ta stanowi w stosunku do innych, właściwość pierwotną, warunkującą przejawianie się wszystkich składowych i motoryczności człowieka.

Kończyna górna człowieka składa się z ramienia, przedramienia oraz ręki i chociaż ręka jest w stanie wykonywać ruchy bez udziału pozostałych części kończyny to tylko w pełnym połączeniu możemy rozpatrywać funkcjonalność tego segmentu ciała. O jej funkcjonalności decydują takie „parametry”, jak jakość i wartość chwytu, czyli zdolność adaptacji ręki do trzymanego przedmiotu i zdolność do pokonywania obciążeń zależną od siły mięśni ręki [3].

Mimo wielu narzędzi do treningu siły mięśni rąk od popularnych ściskaczy, hantli, sprężyn, taśm, piłeczek po zaawansowane urządzenia jak np. Powerball® brak jest w literaturze opracowań, które by porównywały wyniki treningu różnymi metodami.

Powerball® jest urządzeniem stosunkowo nowym, dostępnym na szeroką skalę dopiero od kilku lat, wykorzystującym w swym działaniu zastosowanie żyroskopu do wymuszenia pracy mięśniowej. W pierwotnej formie urządzenie to zostało skonstruowane przez inżynierów NASA dla potrzeb astronautów. Ponieważ ciężar nie ma znaczenia w kosmosie Powerball®, wykorzystując siłę odśrodkową, oddziałuje na układ mięśniowo-stawowy, zmuszając go do pracy, dzięki temu można uniknąć wystąpienia zaników mięśniowych. We wnętrzu urządzenia znajduję się obrotnik, który wiruje wokół osi. Im szybciej się porusza tym

36

Page 38: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

większą generuje siłę odśrodkową, co przekłada się na większy opór działający na całą kończynę górną. Producent twierdzi, że urządzenie jest w stanie w chwili maksymalnych obrotów (około 10 tysięcy obrotów na minutę) generować obciążenia około 18 kg [7, 8, 9].

Metody pomiaru i oceny siły mięśniowej możemy podzielić na dwie grupy. Metody pośrednie oceniają wielkość i zmiany siły mięśniowej na podstawie wyników testów ruchowych przeprowadzanych podczas badań. Należą do nich m.in. test Lovetta, ocena sprawności ręki według skali Brunnstrom, Ashwortha, test uścisku, opozycji pięści, ustandaryzowane testy funkcjonalne grup mięśniowych Denisiuka, Eurofitu,Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej, Chromańskiego, Pilicza, test chwytuszczypcowy, klucza, zgrubny czy też testy zginania i prostowania nadgarstka. Pomiar pośredni siły mięśniowej polega na pomiarze momentu siły na zasadzie zrównoważenia momentów siły mięśni (nieznanych) poprzez momenty oporu (znane) [6, 10].

Dynamometria ocenia siłę mięśniową za pomocą specjalnych urządzeńwykorzystujących zasadę opierającą się na prawie Hooke'a, które mówi, że „odkształcenie elementu sprężystego jest proporcjonalne do wartości działającej siły” . Metodadynamometrycznego testu siły mięśni ręki jest istotnym kryterium, pozwalającym na ocenę obiektywną siły ręki [11].

Celem pracy była ocena skuteczności treningu siły mięśni rąk za pomocą urządzenia Powerball® u studentów. Ponadto dokonano porównania efektywności ćwiczeń za pomocą Powerball®, w stosunku do tradycyjnej metody, wykorzystującej sprężynowe „ściskacze” do rąk.

M ateriał i metodaBadaniom została poddana 40 osobowa grupa (20 kobiet i 20 mężczyzn) celowo

dobrana ze względu na płeć i wiek (Tab. 1). Osoby badane zostały zobowiązane do powstrzymania się od podejmowania dodatkowych ćwiczeń (podczas trwania eksperymentu), które mogłyby mieć wpływ na uzyskane wyniki.

Badani zostali podzieleni na 4 podgrupy po 10 osób (Tab. 1), które ze względu na chęć zwiększenia rzetelności badań i wiarygodności wyników zostały odizolowane od siebie, żadna z grup nie została poinformowana o istnieniu pozostałych grup. Podgrupa Powerball® (PB) mężczyzn i kobiet ćwiczyła za pomocą 250 Hz Powerball® Regular firmy NSD (rys. 1). Podgrupa Hand Grippers (HG) kobiet i mężczyzn trenowała ściskaczami sprężynowymi, model HG-01P2, producenta Axer Sport.

Każda z grup realizowała 6-tygodniowy cykl zajęć, z częstotliwością treningów 3 x w tygodniu, co drugi dzień. W przypadku podgrup Powerball® ćwiczenia polegały na wykonaniu pięciu serii po 30 sekund pracy prawą następnie lewą ręką. Seria składała się z 30 sekundowego rozkręcenia Powerball do jak największych obrotów poprzez okrężne ruchy nadgarstka, w pozycji zasadniczej z ręką wzdłuż tułowia. Pomiędzy seriami następowała 90 sekundowa przerwa relaksacyjna z rozciąganiem mięśni przedramion poprzez pogłębianie zgięcia grzbietowego ręki. W podgrupie Hand grippers przed podjęciem programu ćwiczeń dla każdego uczestnika określono maksymalną liczbę ściśnięć w czasie 30 sekund. W ramach programu ćwiczeń uczestnicy z podgrup Hand grippers trenowały identycznym programem treningowym składającym się z pięciu serii po 30 sekund pracy, najpierw prawą później lewą ręką, polegającej na powtarzanym ściskaniu z częstotliwością 80% maksymalnej. Ćwiczenia były wykonywane w pozycji zasadniczej z ramionami wzdłuż tułowia. Przerwa między seriami wynosiła 90 sekund [3, 8].

37

Page 39: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Rys. 1. 250 Hz Powerball“ Regular firmy NSD.

Tab. 1. Charakterystyka biometryczna badanej grupyGRUPA Wiek

(lata)Wysokość ciała

(cm)Masa ciała

(kg) BMI

Powerball Mężczyźni (PBM) 22,4 ±0,96 174,2 ±9,56 76,9 ±5,23 23,1±2,13

Powerball Kobiety (PBK) 22,9 ±0,99 166,7 ±9,05 58,1 ±8,22 21,15 ±2,62

Hand grippers Mężczyźni (HGM) 23,3 ±0,67 179,1 ±5,40 80,8 ±6,56 23,9 ±1,91

Hand grippers Kobiety (HGK) 23,7 ±0,82 169,9 ±7,24 57,6 ±4,81 21,4 ±1,57

Do oceny siły mięśni kończyn górnych w ścisku ręki (hand grip) posłużono się ręcznym dynamometrem połączonym ze wzmacniaczem tensometrycznym WTP3, z wersją oprogramowania v.3.1. Dynamometr miał możliwość regulacji rozstawienia uchwytu do indywidualnych preferencji ćwiczącego. Dokładność pomiarowa urządzenia wynosiła 0,1 N. Badani trzykrotnie wykonywali próbę maksymalnego chwytu ręki (hand grip), przy czym rejestrowano wartość najwyższą z trzech pomiarów, wyrażoną w kilogramach [12]. Zadanie wykonywano prawą i lewą ręką. Badanie wykonywano w pomieszczeniu zamkniętym, bez udziału osób trzecich mogących mieć wpływ na wyniki. Pomiar maksymalnej siły chwytu wykonano przed rozpoczęciem cyklu ćwiczeń i po ich zakończeniu [8]. W celu motywacji trenujących, osoby badane miały, co tydzień możliwość przetestowania efektów treningu w postaci testu dynamometrem, lecz wyniki te nie były zapisywane [12]. Pomiary zgodnie z wytycznymi American Society of Hand Therapists wykonywano w pozycji zasadniczej z ręką opuszczoną wzdłuż tułowia, bez kontaktu z inną częścią ciała [11, 14].

Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej przy pomocy programu Statistica 9.1 PL, w celu stwierdzenia istotności różnic pomiędzy kolejnymi pomiarami i między grupami posłużono się nieparametrycznym testem kolejności par Wilcoxona. Za próg istotności przyjęto poziom p<0,05 dla istnienia różnic znaczących statystycznie [15].

W ynikiBadane podgrupy mężczyzn nie różniły się istotnie poziomem siły zarówno w

pierwszym jak i drugim pomiarze. W wyniku zastosowanego programu ćwiczeń w obydwu podgrupach doszło do zwiększenia istotnego poziomu siły pomiędzy obydwoma badaniami (Ryc. 1).

Analogicznie do grupy męskiej, u badanych kobiet w wyniku treningu nastąpił istotny przyrost siły chwytu obu ręki (Ryc. 2). W obydwu pomiarach nie wykazano natomiast istotnego zróżnicowania pomiędzy poziomem siły ćwiczących za pomocą Powerball® i „ściskaczy”.

38

Page 40: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

[N]6OO

SOO

4OO

3OO

2OO

lOO

OHGM PBM HGM PBM HGM PBM HGM PBM

I pomiar II pomiar I pomiar II pomiar

LEWA RĘKA PRAWA RĘKA

* * istotność na poziomie 0.01 * * * istotność na poziomie 0.001Ryc. i. Zmiany siły chwytu lewej i prawej ręki u mężczyzn ćwiczących w podgrupie Powerball® (PBM) i Hand grippers (HGM).

LEWA RĘKA PRAWA RĘKA

HGK PBK HGK PBK HGK PBK HGK PBKI pomiar II pomiar I pomiar II pomiar

* istotność na poziomie 0.05 * * istotność na poziomie 0.01Ryc. 2. Zmiany siły chwytu lewej i prawej ręki u kobiet ćwiczących w podgrupie Powerball® (PBK) i Hand

grippers (HGK).

Wielkość przyrostu siły była uzależniona od stosowanego przyboru (Tab. 2). U mężczyzn zarówno w przypadku lewej jak i prawej ręki efekt treningu Powerball® oceniany wartością chwytu maksymalnego był zdecydowanie wyższy. Identyczną zależność uzyskano w grupie kobiet, gdzie również wielkość zmiany siły okazała się istotnie wyższa u ćwiczących Powerball®. Wielkości przyrostów w grupie kobiecej były jednak niższe niż u mężczyzn.

39

Page 41: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tab. 2. Wielkości (%) przyrostów siły chwytu u badanych oraz zróżnicowanie wielkości przyrostu pomiędzy podgrupami

MĘZCZYZNIPOWERBALL® HAND GRIPPERS wartość P

PRAWA RĘKA 12,3 ±3,1 4,8 ±2,1 0.000LEWA RĘKA 11,8 ±2,4 4,5 ±1,9 0.000

KOBIETYPOWERBALL® HAND GRIPPERS wartość P

PRAWA RĘKA 7,6 ±3,1 2,9 ±1,9 0.000LEWA RĘKA 7,2 ±3,9 3,3 ±2,7 0.002

DyskusjaWe współczesnym świecie, istnieje konieczność kształtowania siły i większe dbanie o

swoją kondycję fizyczną. Wobec wielu metod doskonalenia siły mięśni, przeciętny człowiek staje przed wyzwaniem, by wybrać dla siebie najodpowiedniejszy program treningowy a przede wszystkim, by był on dla niego bezpieczny, ciekawy i skuteczny [6].

Mocny chwyt jest bardzo ważny, dzięki niemu możemy posługiwać się narzędziami, przenosić ciężary, wykonywać przeróżne czynności. Sanchez i współautorzy twierdzą, że siła chwytu jest czynnikiem bardzo ważnym w sytuacjach kiedy konieczne jest działanie w ramach samoobrony, szczególnie dotyczy to kobiet [16].

Nowe urządzenie jakim jest Powerball® początkowo skonstruowane dla astronautów, lecz prostota jego działania i przystępna cena sprawiły, że stało się dostępne dla każdego człowieka [7, 8].

Podstawowymi kierunkami wykorzystania Powerball® wydaje się być medycyna i sport. Żyroskop generuje siły w różnych kierunkach, w sposób dość przypadkowy, zmuszając mięśnie przedramienia do reagowania w sposób nieprzewidywalny, co pobudza priopriocepcję. W medycynie i rehabilitacji można znaleźć zastosowanie dla Powerball®, u pacjentów z wiotkością stawów oraz do poprawy kontroli nerwowo-mięśniowej. Nyka i współautorzy stwierdzili, że możliwość sprawnego wykonywania zadań związanych z funkcją chwytu jest podstawowym oczekiwaniem pacjenta z niesprawnymi rękami [17]. Z kolei Incel i współautorzy donoszą, że ocena siły chwytu może być wyznacznikiem zdolności powrotu pacjenta do pracy [18]. Zwiększenie kontroli neuromięśniowej dokonuje się m.in. poprzez ekscentryczna pracę wydłużanych włókien mięśni przedramienia. Bastlovâ i współautorzy przeprowadzili badania, które wskazały na znaczną synergię mięśni obręczy barkowej w chwili działania mięśni przedramion, synergia ta może być wykorzystywana przy leczeniu pacjentów z uszkodzeniem stożka rotatorów [19].

Nieprzewidywalność działania Powerball® sprawia również, że w znakomity sposób może się on wpisywać w trening sportowy, którego celem jest poprawa jakości i siły chwytu a warunki prowadzenie walki sportowej bywają zmienne. Przykładami mogą być tutaj: sporty walki gdzie istotny jest mocny chwyt przeciwnika - judo czy sprzętu np. podnoszenie ciężarów, skok o tyczce, krykiet, tenis, sporty wspinaczkowe [20, 21, 22, 23, 24]. Z kolei w dyscyplinach, gdzie może wystąpić nadmierna lateralizacja (np. tenis, baseball, badminton) wydaje się to dobre narzędzie kontroli przygotowania [25].

Garcia wykazał, że siła ścisku ręki jest czynnikiem różnicującym wśród czołowych bokserów meksykańskich [26]. Z drugiej strony należy pamiętać, że jest to tylko jeden ze wskaźników mistrzostwa sportowego i wartość chwytu nie musi determinować wysokich rezultatów, co nakazuje traktować Powerball® jako urządzenie urozmaicające trening a nie kluczowy element treningu [16]. Franchini zwraca uwagę, że sam pomiar może wpływać na ocenę, gdyż np. w judo uchwyt w walce ma charakter dynamiczny a więc nieco inny niż w klasycznej próbie hand grip [27].

Dotychczasowe opracowania na temat skuteczności Powerball nie są jednoznaczne. Kasztura w swojej pracy wykazała, że jest on urządzaniem bezpiecznym, a jego zastosowanie

40

Page 42: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

w procesie kształtowania siły daje istotne efekty [8]. Balan i Garcia-Elias sugerują, że 4- tygodniowy okres regularnych ćwiczeń Powerball® jest niewystarczający dla zwiększenia siły, ale wydatnie zwiększa wytrzymałość mięśni przedramion [9]. Uzyskane przez nas wyniki przekonują, że czas sześciu tygodni trwania eksperymentu jak i częstotliwość ćwiczeń wydają się wystarczające dla uzyskania istotnych efektów w treningu siły. Podobnie uważa Trzaskoma, według którego już nawet trening stosowany 3 razy w tygodniu, (co drugi dzień), umożliwia uzyskanie istotnego przyrostu siły mięśniowej [3]. Wyniki niniejszych badań jednoznacznie wskazują na skuteczność treningu siły przedramion przy pomocy obydwu urządzeń, jednak efekt uzyskany za pomocą Powerball® był zdecydowanie wyższy. Tendencję tę potwierdzono dla prawej jak i lewej ręki zarówno w grupie kobiet jak i mężczyzn co pozwala wnioskować, że jest on urządzeniem skuteczniejszym. Pytaniem otwartym pozostaje czy wydłużenie okresu prowadzenia ćwiczeń spowodowałoby wystąpienie istotnego zróżnicowania między grupami?

Zgodnie z oczekiwaniami analiza wielkości zmian jakie wystąpiły w grupie kobiet i mężczyzn pokazuje większy przyrost siły u mężczyzn. Wynika to prawdopodobnie z większej podatności mężczyzn na trening siłowy [3]. Zając i współautorzy twierdzą, że u młodych kobiet, na skutek wzrostu poziomu estrogenu zwiększa się poziom tkanki tłuszczowej, natomiast wśród mężczyzn wzrost stężenia testosteronu powoduje przyrost masy mięśniowej, co przekłada się w późniejszym okresie na różnice w generowaniu siły między płciami [6]. Aoki i Demura oraz Ikemoto i wsp. donoszą, że siła chwytu jest próbą, w której różnica ta wyraźnie się uwydatnia [25, 28]. Inną przyczyną mogło być większe zaangażowanie mężczyzn w podejmowane ćwiczenia. Z uwagi na fakt, że nie było to przedmiotem badań, pozostaje to jednak w sferze spekulacji, wyznaczając jednocześnie kierunek dalszej eksploracji.

Ciekawym zjawiskiem, które zaobserwowaliśmy było wykorzystanie biofeedbacku. W czasie trwania cyklu treningowego. Ćwiczący mieli możliwość oceny efektów treningu, poprzez cotygodniowy test kontrolny dynamometrem, dzięki czemu byli bardziej zmotywowani do kontynuowania ćwiczeń. Obserwacje takie potwierdził Pieniążek, który po badaniach nad wpływem biologicznego sprzężenia na siłę i aktywność mięśni ręki stwierdził, że biofeedback posiada wartość motywacyjną, wpływa pozytywnie na efekty treningu leczniczego, zwiększa efektywność usprawniania ruchowego w początkowym okresie, lecz nie decyduje istotnie o odległych wynikach rehabilitacji [13].

W nioski1. Uzyskane wyniki wskazują, że bez względu na wykorzystany do ćwiczeń sprzęt

nastąpił istotny przyrost siły chwytu w całej grupie badanej, co świadczy o prawidłowości dobranych obciążeń.

2. Porównanie wyników w grupach pozwoliło wykazać, że pomimo iż oba urządzenia sprawdzają się w kształtowaniu siły mięśni przedramion, to ćwiczenie z wykorzystaniem Powerball® powoduje większą dynamikę zmian i istotnie wyższe wartości wzrostu w porównaniu do ściskaczy. Wskazuje to, że Powerball® może być stosowany, jako alternatywna metoda treningu siły mięśni przedramion.

3. Wobec uzyskanych rezultatów wydaje się, że Powerball® jest interesującą alternatywą, jako urządzenie służące kształtowaniu siły mięśni przedramion w grupach sportowców, pacjentów czy niepełnosprawnych. Wykorzystanie tej nowej formy ćwiczeń wzbogaca warsztat i uatrakcyjnia pracę m.in. trenera czy fizjoterapeuty.

41

Page 43: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Piśmiennictwo

1. Stefańska M. (2004) Force characteristic of upper extremity muscles of physical education

students. Wychowanie Fizyczne i Sport, 48 (4), 325-335.

2. Orzech J. (2004) Podstawy treningu siły mięśniowej, Wyd. 3. Sport i Rehabilitacja, Tarnów.

3. Trzaskoma Z., Trzaskoma Ł. (2001) Kompleksowe zwiększanie siły mięśniowej sportowców.

Warszawa, COS.

4. Enoka M. (2002) Neuromechanics of human movement. Champagne, Human Kinetics.

5. Hayward V.H (1997) Advanced Fitness Assessment Exercise Prescription (3rd edition).

Champagne, IL. Human Kinetics.

6. Zając A., Wilk M., Poprzęcki S., Bacik B., Rzepka R., Mikołajec K., Nowak K. (2010)

Współczesny trening siły mięśniowej. Wydanie drugie uzupełnione. AWF, Katowice.

7. Petrica T., Curkb B., Cafutab P., Żlajpah L. (2010) Modelling of the robotic Powerball®: a

nonholonomic, underactuated and variable structure-type system. Mathematical & Computer

Modelling o f Dynamical Systems, Aug 16(4), 327-346.

8. Kasztura A. (2010) Wpływ 3-tygodniowego treningu przy wykorzystaniu urządzenia

powerball na siłę mięśni przedramienia. Zeszyty Metodyczno-Naukowe AW F w Katowicach,

29, 151-158.

9. Balan S.A., Garcia-Elias M. (2008) Utility of the powerball on the invigoration of the

musculature of the forearm. Hand Surgery, 13(2), 79-83.

10. Wolińska O., Zwolińska J., Kwolek A. (2007) Weryfikacja oceny funkcji ręki w skali

Brunnstrom z wykorzystaniem elektronicznego urządzenia do diagnostyki ręki u pacjentów

po udarze mózgu. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 4, 350-354.

11. Skolimowski T., Sipko T., Giemza C. (1995) Wykorzystanie dynamometrii komputerowej w

ocenie wybranych parametrów siły mięśni. Fizjoterapia, 3(3), 16-17.

12. Ertema K., Harmaa A., Cetinb A., Elmalia N., Yologluc S., Bostana H., Sakarya B. (2005) An

investigation of hand dominance, average versus maximum grip strength, body mass index

and ages as determinants for hand evaluation. Isokinetics and Exercise Science, 13, 223-227.

13. Pieniążek M. (1988) Wpływ biologicznego sprzężenia zwrotnego na siłę i aktywność mięśni

ręki. Postępy Rehabilitacji, 2(2), 36-39.

14. Fess E.E., Moran C. (1981) Clinical Assesment Recomendations, Indianapolis, American

Society of Hand Therapists.rd15. Sheskin D. (2004) Handbook of parametric and nonparametric statistical procedures (3 ed.).

Sound Parkway, NJ. CRC press, 691-694.

42

Page 44: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

16. Sanchez A.G., Dominguez A.S., Turpin J.A.P., Tormo J.M.C., Llorca C.S. (2011) Importance

of hand-grip strength as an indicator for predicting the results of competitions of young

judokas. Archives o f Budo, 7(3), 167-172.

17. Nyka W., Jabłońska-Brudło J., Ciecholewska H. (2003) Total handgrip of both hands 5 years

following serious burns. Postępy Rehabilitacji, 17, 5-13.

18. Incel N.A., Ceceli E., Durukan P.B., Erdem H.R., Yorgancigil Z.R. (2002) Grip strength:

Effect of hand dominance. Singapore M ed J, 43(5), 234-237.

19. Bastlova P., Krobot A., Zitkova L., Mikova M. (2011) Svalove synergie horni konetiny:

polyemg studie pro klinicou praxi. Rehabilitation & Physical Medicine, Feb, 18(1), 3-8.

20. Zubitashvili G. (2011) Adjusting the Training Process in Judo According to Physical and

Functional Parameters. Education Physical Training Sport, 82(3), 68-75.

21. Koley S., Yadav M.K. (2009) An Association of Hand Grip Strength With Some

Anthropometric Variables in Indian Cricket Players. Facta Universitatis Series: Physical

Education and Sport, 7(2), 113-123.

22. Lucki. N.C., Nicolay. C.W. (2007) Phenotypic plasticity and fnnclional asymmetry in

response tn grip forces exerted by intercollegiate tennis players. The American Journal o f

Human Biology, 19, 566-577.

23. Grants. S., Haler T., Davies C., Aitcheson T.C., Wilson J., Whittaker. A. (2001) A

comparison of the anthropometric, strength, endurance and flexibility characteristics of

female elite and recreational climbers and non-climbers. Journal o f Sports Sciences, 19(7),

499-505.

24. Sterkowicz S., Lech G., Chwała W., Ambroży T., Jaworski J., Kłys A. (2011) Muscle strength

in judo contestants vs. untrained subjects. Archives of Budo, 7(3), 179-184.

25. Aoki H., Demura S. (2009) Laterality of Hand Grip and Elbow Flexion Power in Right Hand­

Dominant Individuals. International Journal o f Sports Physiology and Performance, 4, 355­

366.

26. GarciaC.M.R., Harasymowicz J., Viramontes J.A., Ordenes I.A., Vazquez F.B. (2010)

Assessment of hand grip strength in Mexican boxers by training phase. Archives o f Budo,

6(1), 33-38.

27. Franchini E., Miarka B., Matheus L., Del Vecchio F.B. (2011) Endurance in judogi grip

strength tests: Comparison between elite and non-elite judo players. Archives o f Budo, 7(1), 1­

4.

43

Page 45: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

28. Ikemoto Y., Demura S., Yamaji S., Nakada M., Kitabayashi T., Nagasawa Y. (2006) The

characteristics of simple muscle power by gripping: gender differences and reliability of

parameters using various loads. J Sports M edPhys Fitness, 46, 62-70.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared.

Received: 15.03.2013.Revised: 15.05.2013.Accepted: 04.07.2013.

44

Page 46: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 45-72 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Honorowe Krwiodawstwo wśród studentów studiów stacjonarnych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Voluntary blood donation among full-time students

of the Medical University of Lublin

B arbara K ołłątaj1, W itold K ołłątaj2 , Sylwia Zawół3 ,3 1M agda Sowa , Irena Dorota K arw at

1Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2Klinika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej z Pracownią Endokrynologiczno-Metaboliczną

3absolwentka Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

1Chair and Department of Epidemiology Medical University, Lublin 2Department of Paediatric Endocrinology and Diabetology, III Chair of Paediatrics, Medical

University, Lublin3graduate of Faculty of Nursing and Health Sciences, Medical University, Lublin

Adres do korespondencji: d r hab. n. med. W itold Kołłątaj

K linika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny, Lublin Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin

e-mail: wk@ data.pl Tel. 0-81-7185-440, fax. 0-81-743-13-72

StreszczenieW prowadzenie. Od 1958 roku, honorowe krwiodawstwo jest w Polsce podstawowym sposobem pozyskiwania krwi i preparatów krwiopochodnych. Jedynie niewielka liczba tych preparatów pochodzi z importu oraz pozyskiwana jest, od tak zwanych dawców specjalnych.

45

Page 47: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Cel pracy. Głównym celem pracy była ocena wiedzy, motywacji oraz częstości honorowych donacji krwi wśród studentów studiów stacjonarnych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. M ateriał. Badaną grupę stanowili studenci studiów stacjonarnych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kształcący się na wszystkich kierunkach i każdym roku nauki. W badaniu uczestniczyły 393 osoby, w tym 308 kobiet (78%) oraz 85 mężczyzn (22%).Metody. Metodą zastosowaną w pracy była metoda ankietowa, z wykorzystaniem Autorskiego Kwestionariusza Ankiety. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od lutego do kwietnia 2012 roku. Dobór osób do badania był losowy.W yniki. Wśród badanych studentów 82% uważa, że warto zostać honorowym krwiodawcą, 66% postrzega honorowe dawstwo krwi, jako możliwość realizacji altruistycznych ideałów. Większość (72,3%) jest świadoma faktu, że w Polsce istnieje niedobór krwi, ale tylko 132 (33,6%) osoby na 393 oddały kiedykolwiek krew, z tego 118 osób (30%) planuje ponowne donacje. Wśród przyczyn rezygnowania z donacji krwi przeważają względy zdrowotne (28%) oraz obawy związane z donacją (widok krwi, strach przed omdleniem) - 42,5%. Tylko 14% ankietowanych jest zdania, iż idea honorowego krwiodawstwa jest bardzo dobrze rozpropagowana wśród studentów.Wnioski.1. W opinii większości badanych osób (82%) warto jest zostać honorowym krwiodawcą, przy czym tylko trzecia część badanej grupy zadeklarowała, że kiedykolwiek honorowo oddała krew.2. Liczba studentów honorowo oddających krew w badanej populacji jest zdecydowanie za niska.3. W badanej grupie idea honorowego krwiodawstwa jest słabo rozpropagowana, dlatego konieczne są działania, które silniej zmotywują studentów do honorowego oddawania krwi.

Słowa kluczowe: honorowe krwiodawstwo, studenci, stan wiedzy, motywacja, obawy.

Summ aryIntroduction. Since 1958, voluntary blood donors have been the main source of blood and blood products to health care providers. Only a small number of these preparations is imported or obtained from the so-called special donors.Objective. The main objective of this study was to assess the knowledge, motivation and frequency of voluntary blood donation made by full-time students of the Medical University of Lublin.M aterial. The study group consisted of full-time students from Medical University of Lublin, from all directions, and each school years. The study involved 393 people including 308 (78%) women and 85 (22%) men.M ethods. The method used in this study was the survey method. The Author's Questionnaire has been applied. The survey has been conducted between February and April 2012. Selection of the participants of the study was random.Results. 82% of polled students expressed the opinion that it is worthwhile to be a voluntary blood donor, 66% of the students consider unpaid donation of blood as the feasibility of altruistic ideals. The majority (72.3%) are aware of the fact that there is a shortage of blood in Poland, but only 132 respondents (33.4%) have ever gave away the blood themselves. Only 118 of them (30% of respondents) plan to donate blood again. Among the reasons for sacrificing blood donation, the most common are: health problems (28% of respondents) and fears concerning the procedure of donation (the sight of blood, fear of fainting) - 42.5% of students. Only 14% of respondents expressed the opinion, that the overall voluntary blood donation knowledge level of students is very good.

46

Page 48: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Conclusions.1. The vast majority of respondents (82%) expressed the opinion that it is worthwhile to be a voluntary blood donor but only a third of students from the study group confessed that they had ever donated their blood.2. Number of voluntary blood donors among students is far too low.3. Popularization of voluntary blood donation idea's among respondents is not good. Due to this fact, the action that will improve such state of affairs and motivate students to donate blood more often is necessary.

Key words: voluntary blood donation, students, knowledge, motivation, fears.

1. W stęp

Krew jest tkanką płynną, która stanowi niezwykle cenny, jak dotąd, nie dający się

niczym zastąpić składnik żywego organizmu. Jej niezwykle skomplikowany skład warunkuje

udział w wielorakich procesach życiowych organizmu. Te właściwości czynią ją

niezastąpionym lekiem stosowanym z wielu wskazań medycznych [1,2].

Rola krwi, jako tkanki niezbędnej do utrzymania życia znana była już w starożytności, ale

pierwsze próby przetoczenia jej w celach leczniczych pojawiły się dopiero w XVII wieku.

W 1667 roku Jean Babtiste Denis, nadworny lekarz Ludwika XIV, przeprowadził pierwszą

transfuzję, przetaczając choremu krew jagnięcia [3]. Ze względu na często zdarzające się

poważne powikłania tego rodzaju zabiegów, od 1877 zostało zabronione przetaczanie

ludziom krwi zwierzęcej , a w wielu państwach wprowadzono nawet prawny zakaz

przetaczania krwi u ludzi. Od 1901 roku, po przełomowym odkryciu przez Karla Landsteinera

grup krwi, przetaczano krew zgodną grupowo, a od 1940 roku (zidentyfikowanie przez

Landsteinera, Wienera, Levina i Stetsona antygenu błonowego krwinek czerwonych -

czynnika Rh) krew zgodną w zakresie czynnika Rh [3, 4]. Od tej pory bezpieczeństwo

zabiegów przetoczeń krwi wyraźnie zwiększyło się, a zapotrzebowanie na ten rodzaj leku

systematycznie rośnie. Początkowo dawcami były głównie osoby przymuszone do oddawania

krwi (np. jeńcy wojenni, skazańcy) lub dawcy płatni, obecnie większość krwi pochodzi od

dawców honorowych.

1.1. Honorowe krwiodawstwo

Dawstwo honorowe sięga czasów I Wojny Światowej. W roku 1917, w Stanach

Zjednoczonych, a potem także w Europie rozpoczęto na większą skalę pobór krwi od

honorowych dawców.

47

Page 49: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W 1997 roku eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uznali, iż standardem w

krwiolecznictwie powinno być leczenie oparte o krew pozyskiwaną wyłącznie od

honorowych dawców. Tymczasem jeszcze w 2006 roku, zaledwie 49 ze 124 krajów

członkowskich, które nadesłały sprawozdania dotyczące krwiolecznictwa, przyjęło te

wytyczne, jako obowiązujące [5].

W większości krajów członkowskich WHO, oparcie gospodarki krwią wyłącznie na

donacjach dokonywanych przez dawców honorowych jest jeszcze kwestią przyszłości [6].

Równocześnie w niektórych krajach, na przykład w Brazylii i Australii, istnieje prawny zakaz

stosowania jakiejkolwiek gratyfikacji dla dawców krwi lub innych tkanek/narządów [7, 8].

Większość krajów dopuszcza stosowanie gratyfikacji dla hiperimmunizowanych dawców

osocza, a także częściowy lub całkowity zwrot kosztów podróży, niekiedy rekompensatę

utraconych zarobków.

Wątpliwości etyczne związane z krwiodawstwem płatnym i położenie głównego nacisku na

pozyskanie krwi metodą honorowego dawstwa powoduje, iż w wielu krajach pojawiać się

mogą problemy z pokryciem zapotrzebowania na krew [9, 10].

1.2. Honorowe krwiodawstwo w Unii Europejskiej

Dane opublikowane w 2011 roku przez Komisję Europejską [11] wskazują, że 37%

obywateli Europy, przynajmniej raz w swoim życiu honorowo oddało krew. Jeszcze w 2002

roku odsetek ten wynosił 31%.

Największa liczba honorowych krwiodawców notowana jest wśród mieszkańców Austrii

(66%). Duże zainteresowanie honorowym dawstwem krwi wykazują również mieszkańcy

Francji (52%), Republiki Cypru, Grecji (51%) oraz kilku nowych krajów Unii Europejskiej

(UE) - Bułgarii, Estonii, Łotwy, Litwy, Węgier i Słowenii. Najmniejszy odsetek takich osób

notuje się w Portugali (22%), we Włoszech (23%) i w Polsce (25%). W krajach europejskich

krew częściej oddają mężczyźni, niż kobiety. Na krwiodawstwo decydują się chętniej osoby

starsze, z lepszym wykształceniem. Liczba młodych dawców krwi jest nadal zbyt niska [11].

48

Page 50: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W krajach UE zabrania się poboru krwi, umożliwiającego dawcy osiąganie korzyści

materialnych. Dopuszcza się natomiast wypłacanie rekompensat za utracone zarobki lub

koszty podróży. W każdym z państw można odnaleźć różnice dotyczące honorowego

krwiodawstwa. We Francji nie jest dopuszczalna żadna forma wynagradzania za oddaną

krew, a nieobecność w pracy z powodu honorowego oddania krwi może wiązać się z utratą

zarobków. Za oddaną krew krwiodawcy nie otrzymują wynagrodzenia również w Niemczech,

Austrii, Wielkiej Brytanii a dawstwo krwi, poza niewielkimi wyjątkami, jest również

nieodpłatne w Słowacji. Wyjątki dotyczą głównie zabiegów trombocytoferezy. W Republice

Czeskiej dopuszcza się zwrot utraconych kosztów pracy, na Węgrzech, w Niemczech i w

Austrii oraz w Szwajcarii wypłacana jest niewielka bonifikata rekompensująca koszty

podróży (do 3 Euro w Szwajcarii, do 25 Euro w Niemczech i Austrii w przypadku dawców

krwi pełnej oraz 50 Euro w Austrii dla dawców płytek) [12].

1.3. Honorowe krwiodawstwo w Polsce

Honorowe krwiodawstwo w Polsce stało się faktem w 1958 roku, kiedy to, poza

nielicznymi wyjątkami, zaprzestano płatnego pozyskiwania krwi. W 1958 roku od

honorowych krwiodawców pozyskano 2,5% krwi, po roku 2012 - już 99,93% krwi i

preparatów krwiopochodnych [13]. Obowiązująca do dziś, Ustawa o publicznej służbie krwi

określa, że „Krwiodawstwo jest oparte na zasadzie dobrowolnego i bezpłatnego oddawania

krwi”[14]. Stan prawny na dzień dzisiejszy dopuszcza pewne wyjątki. Istnieje możliwość

płatnego pozyskania krwi od krwiodawców rzadkich grup krwi oraz osocza od dawców

hiperimmunizowanych [14].

W Polsce dopuszcza się też bezpieniężną formę gratyfikacji dla osób oddających krew, tj.

przywileje, tytuły, odznaczenia, zwolnienie z pracy lub zajęć lekcyjnych w dniu dokonania

donacji oraz zwrot kosztów przejazdu lub zwrot utraconych kosztów wynikających z

nieobecności w pracy.

Formą ukrytej gratyfikacji mogą być natomiast ulgi podatkowe dla dawców krwi. W 2012

roku dawca krwi mógł odliczyć od kwoty przychodu sumę wyliczoną ze wzoru: suma (PLN)

= (ilość oddanej krwi lub jej składników, np. osocza wyrażoną w litrach) x 130 PLN [15].

49

Page 51: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W 2009 roku zaledwie około 690 000 obywateli Polski zdecydowało się na honorowe oddanie

krwi, to stanowiło zaledwie 2,8% ludności w wieku produkcyjnym, czyli 1,9% populacji

ogólnej. Ten wskaźnik jest niemal dwukrotnie niższy, niż średnia europejska i zdecydowanie

niższy, niż zalecenia ekspertów WHO, według których pokrycie zapotrzebowania na krew

możliwe jest tylko w tych krajach, w których regularnie, każdego roku, donacji krwi dokonuje

nie mniej, niż 2,0-2,5% populacji [16].

Stosunkowo niskie zainteresowanie Polaków ideą honorowego dawstwa krwi oraz zakaz

prawny dotyczący zakupu krwi od dawców decydujących się na komercyjne oddanie krwi,

przyczyniają się do permanentnego niedoboru krwi gromadzonej w polskich bankach krwi,

czego skutkiem jest niski poziom zapasów i okresowe braki krwi pełnej i preparatów

krwiopochodnych. To z kolei stwarza realne zagrożenia dla zdrowia i życia pacjentów -

przede wszystkim chorych onkologicznie, cierpiących na choroby hematologiczne oraz dla

ofiar wypadków.

W obecnym stanie prawnym, jedynym sposobem w celu poprawy istniejącej sytuacji jest

podjęcie takich działań, które poprawią zgłaszalność osób decydujących się na honorowe

dawstwo krwi. Muszą tu być wzięte pod uwagę czynniki, które mogą wpływać motywująco i

antymotywująco na podejmowanie decyzji potencjalnych krwiodawców.

2. Cele pracy

Głównym celem pracy była ocena rozpowszechnienia i próba analizy częstości

honorowych donacji krwi wśród studentów studiów stacjonarnych Uniwersytetu Medycznego

w Lublinie.

Dodatkowo, podjęto próbę określenia rodzajów motywacji, jakimi kierują się studenci

zarówno oddający honorowo krew, jak i przeciwnicy tego typu działań. Podjęto też próbę

oceny poziomu wiedzy studentów na temat honorowego dawstwa krwi.

M ateriał

Badaniem objęto grupę 393 studentów studiów stacjonarnych Uniwersytetu

Medycznego w Lublinie w roku akademickim 2011/2012. W populacji tej było 308 kobiet, co

stanowiło 78,0% wszystkich badanych oraz 85 mężczyzn - 22,0% ogółu badanych - ryc. 1.

[Fig1]

50

Page 52: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Z analizy danych dotyczących miejsca zamieszkania wynika, że wśród badanych

respondentów najwięcej było osób - 154 (39,2%), których miejscem stałego zamieszkania

była wieś. Piąta część badanej populacji - 81 osób (20,6%), to mieszkańcy miast liczących

powyżej 100 tys. mieszkańców; zbliżony udział - 75 (19,1%) stanowili studenci zamieszkali

w miastach liczących poniżej 20 tys. mieszkańców. Znacznie mniejsze grupy tworzyli badani

z miast liczących 50-100 tys. mieszkańców - 49 osób (12,5%) i z miast liczących 20-50 tys.

mieszkańców - 34 (8,7%). Z uzyskanych danych wynika, że w badanej populacji więcej było

studentów, których miejscem zamieszkania była wieś lub małe miasta - 58,3% (229 osób) w

porównaniu z dużymi miastami, ale różnice te nie były znamienne.

Wybór metody doboru próby - losowanie warstwowe, proporcjonalne spowodował, iż

w grupie badanej znalazły się podgrupy o różnej liczebności. Liczebność podgrup była

proporcjonalna do liczby studentów z poszczególnych lat i kierunków studiów - ryc. 2.

[Fig.2]

Wśród 393 ankietowanych, najliczniejszą grupę stanowili studenci I roku - 91 osób

(23,2%). Kolejną, pod względem liczebności, była grupa studentów III roku - 79 osób

(20,1%) i zbliżona, II roku - 76 osób (19,3%). Z V roku studiów badano 69 osób (17,6%),

zaś z IV - 63 studentów (16,0%). Najmniej liczną grupę stanowili studenci VI roku, tj. 15

osób (3,8%).

3. M etoda

3.1. Organizacja i przebieg badań

Badanie zostało przeprowadzone w Uniwersytecie Medycznym w Lublinie w okresie

od lutego do kwietnia 2012 roku, z zastosowaniem metody ankietowej. Dobór osób do badań

był losowy. Badaniem zostali objęci studenci studiów stacjonarnych. Grupa respondentów

była proporcjonalna do ogólnej liczebności każdego roku studiów na poszczególnych

kierunkach. Badaniem zostało objętych 393 studentów, którzy zostali poproszeni o

wypełnienie ankiety. Osoby te miały zapewnione dogodne, takie same lub zbliżone warunki

na czas udzielenia odpowiedzi w Ankiecie, nie zastosowano reżimu czasowego. Przed

wypełnieniem kwestionariusza studenci zostali zapewnieni o anonimowości badania a także

poinformowani o celu jego przeprowadzenia.

3.2. Zastosowana metoda i narzędzia badawcze

51

Page 53: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Do zebrania materiału zastosowano metodę ankietową, z zastosowaniem

standaryzowanego narzędzia badawczego, jakim był Autorski Kwestionariusz Ankiety.

Opracowany na potrzeby niniejszej pracy Kwestionariusz zawierał 30 punktów, spośród

których 5 pierwszych stanowiło, tzw. metryczkę, gdzie uwzględniono: wiek, płeć, miejsce

zamieszkania, kierunek, rok oraz tryb studiów. Pozostałe pytania dotyczyły zagadnień

związanych z honorowym krwiodawstwem. Stanowiły one podstawę do określenia liczby i

częstości honorowych donacji krwi wśród ankietowanych oraz poznania wiedzy, jaką na ten

temat prezentują badani studenci. Kwestionariusz zawierał dwa rodzaje pytań, tj. półotwarte

oraz zamknięte, z możliwością wyboru jednej lub kilku z podanych odpowiedzi. Pytania

ułożone zostały w sposób nie sugerujący odpowiedzi, z zachowaniem odpowiedniej

kolejności.

3.3. Analiza statystyczna

W celu opracowania uzyskanych wyników został wykorzystany program Microsoft

Office Excel 2007.

4. W yniki

4.1. Znaczenie honorowego krwiodawstwa w ocenie studentów

Wszystkie badane osoby były pytane o znaczenie honorowego krwiodawstwa w

obecnym stanie prawnym, o korzyści i ewentualne, negatywne jego następstwa. Respondenci

mieli możliwość udzielenia więcej niż jednej odpowiedzi.

[Fig3]

Największa grupa osób - 260 (66%) postrzegała honorowe dawstwo krwi, jako możliwość

realizacji altruistycznych ideałów - pomoc innym ludziom. Niemal połowa badanych

studentów - 201 (51%) określiła honorowe krwiodawstwo, jako formę wspomagania służby

zdrowia. Kolejną kategorię odpowiedzi, jaką była „szansa na bezpłatne i szybkie badanie

lekarski^", wybrało 160 osób (40,8%). Tylko pojedyncze osoby - 3 (1%) stwierdziły, że w

czasach gospodarki rynkowej honorowe krwiodawstwo, to przeżytek - ryc. 3.

4.2. Stan gospodarki krwią w Polsce w ocenie badanych studentów

52

Page 54: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Większość badanych studentów - 284 osoby (72,3%) była świadoma faktu, że w

Polsce istnieje niedobór gromadzonej krwi (z tego 242 osoby - 61,6% - były zdania ,że „krwi

je s t za mało, ale je s t wykorzystywana właściwie”, 39 osób - 9,9% - „krwi je st za mało i je st

wykorzystywana niewłaściwie”, a 3 osoby - 0,8% - „krwi je st za mało i je st eksportowana”) -

rycina 4.

W opinii 30 osób (7,6%) ilość krwi zdeponowanej w polskich bankach jest wystarczająca (w

tym: 6 osób - 1,5% - była zdania, że „krwi je st po d dostatkiem, i je s t marnotrawiona’”, 24

osoby - 6,1%, że „krwi je st po d dostatkiem i je s t ona właściwie wykorzystywana””) - rycina 4.

Dość duża grupa studentów - 72 (18,3%) na pytanie, dotyczące stanu gospodarki krwi w

Polsce odpowiedziało, że nie ma zdania na ten temat.

[Fig.4]

4.3. Częstość honorowych donacji krwi wśród badanych studentów

Z grupy 393 badanych studentów, co najmniej raz krew oddały 132 osoby (33,4%),

natomiast nigdy krwi nie oddało 261 osób (66,4%).

[Fig. 5]

Z danych zawartych na rycinie 5 wynika, że największą grupę stanowiły osoby - 174

(44,3%), które krwi nigdy nie oddawały, ale mają taki zamiar. Grupy osób, które deklarowały,

że oddają krew tylko od czasu do czasu (53 respondentów - 13,5%) i tych, które oddały krew

tylko raz, ale planują kolejne (51 osób - 13,0%) były zbliżone liczebnie. Należy podkreślić

fakt, iż ponad piąta część ogółu badanych studentów nigdy nie oddała honorowo krwi i nie

ma takiego zamiaru. Grupy studentów uczestniczących w akcjach dawstwa krwi, zarówno

tych, którzy krew oddają regularnie i tych, którzy krew oddali tylko raz i nie planuj ą więcej ,

były tak samo liczne (po 14 osób - 3,6%).

4.4. Rodzaje motywacji do honorowego oddawania krwi wśród studentów

Studenci, którzy oddawali krew zostali zapytani o motywacje zgłaszania się do akcji

honorowego krwiodawstwa.

[Fig 6]

53

Page 55: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W pytaniu badani mieli możliwość wyboru więcej niż jednej z podanych odpowiedzi. Jak

wynika z danych zawartych na rycinie 6, największa grupa studentów - 108 osób (82,0%

badanych, którzy oddali krew) kierowała się chęcią pomocy, 72 osoby (54,5% badanych

dawców krwi) chęcią uzyskania satysfakcji ze spełnienia dobrego uczynku, a zaledwie 13

badanych (3,3% studentów, którzy oddali krew) możliwością osiągnięcia realnych doraźnych

korzyści - uzyskania zwolnienia z zajęć.

4.5. Opinie badanych osób na temat, czy warto zostać honorowym dawcą krwi

Wśród studentów zdecydowanie panuje przekonanie, że warto być honorowym dawcą

krwi. Zdanie to wyraziło (82% ankietowanych), z tym, że większe poparcie dla tej idei

spotyka się wśród studentek (85,1%) niż studentów (69,4%). 49 osób (12% ankietowanych)

nie ma zdania na ten temat, 23 osoby (6%) nie popierają idei honorowego dawstwa krwi.

4.6. Opinie przeciwników honorowego dawstwa krwi

W grupie 23 studentów (6% ogółu badanych) nie popierających idei honorowego

dawstwa krwi wymieniane były następujące argumenty (pytanie wielokrotnego wyboru):

- „jest to strata czasu” - 11 osób;

- „podczas donacji krwi można zakazić się nieuleczalnymi chorobami” - 10 osób;

- „honorowe dawstwo nie ma sensu, bo i tak krew jest później sprzedawana i ktoś na tym

zarabia” - 6 osób;

- „nie ma sensu tracić czasu i zdrowia nie mając w zamian odpowiedniej gratyfikacji” - 4

osoby;

- „oddawanie krwi szkodzi zdrowiu” - 4 osoby;

- „nie ma sensu, bo i tak krew jest marnotrawiona” - 2 osoby.

Wyszczególnione rodzaje odpowiedzi świadczą m.in. o braku wiedzy na temat stanu

gospodarki krwią w Polsce oraz zasad pobierania krwi od honorowych dawców.

4.7. Powody, dla których osoby popierające ideę honorowego dawstwa krwi same jeszcze

nie zdecydowały się na honorową donację

W grupie 261 osób (66,4% ogółu badanych), które jeszcze nigdy nie oddały honorowo

krwi, ale popierają te akcje, przyczyny braku aktywności w tym zakresie można podzielić na

kilka grup. Najwięcej było osób, które w swoich odpowiedziach uwzględniły przyczyny

zdrowotne. I tak, 73 osoby (18,6% ogółu badanych) stwierdziło, że choruje, i to ich

dyskwalifikuje, jako dawców krwi; w opinii 12 osób (3,1%) akcje takie mogą stanowić

54

Page 56: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

zagrożenie zakażeniem chorobami zakaźnymi; 5 osób (1,3%) oddawanie krwi wiązało z

możliwościami wystąpienia różnych szkodliwości dla zdrowia. Drugą grupę pod względem

liczebności i odsetka stanowili studenci (53 osoby - 13,5%), którzy stwierdzili, że na

honorowe oddanie krwi nie mają czasu. Kolejną grupę przyczyn stanowiły obawy, które

można zaliczyć do psychologicznych. I tak, 12,7% ogółu badanych stanowiły osoby, które

brak decyzji o oddaniu krwi wiążą z obawami omdlenia podczas pobierania krwi; bólu

towarzyszącego podczas zabiegu pobierania krwi obawiało się 9,7% badanych, a trudności w

zniesieniu widoku krwi zgłosiło 5,8% respondentów. Warto zwrócić uwagę na odpowiedzi

studentów świadczące o niezdecydowaniu w sprawie oddania krwi, mimo popierania przez

nich tych akcji. 10,9% respondentów odpowiedziało, że nie wie dlaczego dotąd takiej decyzji

nie podjęło, a 6,9%, że o tym nie pomyślało - ryc. 7.

[Fig. 7]

4.8. Powody, dla których, dotychczasowi honorowi dawcy krwi zrezygnowali z donacji

krwi

Wśród studentów, którzy przyjemniej raz w życiu dokonali honorowego oddania krwi

(132 osoby), znalazło się 14 osób (10,6% dawców), które zadeklarowały, że zrezygnowały z

dawstwa krwi. Wśród przyczyn tej decyzji badani podali:

- pogorszenie się ich stanu zdrowia (5 osób);

- zbyt duży stres podczas oddawania krwi (4 osoby);

- honorowe krwiodawstwo nie ma sensu (1 osoba);

- złe samopoczucie po wykonanym zabiegu (1 osoba).

Trzy osoby nie podały powodów decyzji o zaprzestaniu honorowego oddawania krwi.

4.9. Ocena rozpowszechnienia idei honorowego krwiodawstwa wśród studentów

Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Badani respondenci oceniali stopień rozpropagowania idei honorowego dawstwa krwi

wśród studentów w skali od 0 (niedostatecznie rozpropagowana) do 5 (rozpropagowana w

stopniu bardzo dobrym). Wyraźnie dominują tu dwie grupy respondentów o podobnej

liczebności i udziałach odsetkowych, mianowicie osoby, które stwierdziły, że krwiodawstwo

jest rozpropagowane w gronie studentów w „średnim” stopniu (139 osób - 35,4%) i studenci,

w opinii, których promocja w tym zakresie oceniona jest w stopniu „dobrym” (137 osób -

34,9%) - ryc. 8.

55

Page 57: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

[Fig. 8]

Należy podkreślić, że tylko 3 osoby (0,8%) oceniły stopień rozpowszechnienia

honorowego krwiodawstwa skrajnie negatywnie.

4.10. Źródła wiedzy o honorowym krwiodawstwie, kształtujące postawy badanych

studentów

Honorowe krwiodawstwo jest ideą, która funkcjonuje w społeczeństwie, ale tak

naprawdę nie ma jednolitego programu, którego celem byłoby dbanie o odpowiednią

świadomość i kształtowanie postaw społecznych. Odzwierciedlają to wyniki przedstawione

na rycinie 9.

[Fig. 9]

Największa grupa badanych osób - 136 (34,0%) o honorowym krwiodawstwie po raz

pierwszy usłyszała podczas zajęć w szkole średniej, a kolejna 87 (22,1%) - w szkole

podstawowej. Pozostałe, dużo mniejsze grupy badanych studentów (łącznie 43,9%) z ideą

honorowego krwiodawstwa zetknęły się już w późniejszym okresie życia, korzystając z

innych źródeł informacji.

5. Dyskusja

Krwiodawstwo jest ważną akcją pozwalającą na pozyskiwanie, a następnie

przetwarzanie krwi niezbędnej dla ratowania zdrowia i życia wielu ludzi. Jak dotąd nie udało

się opracować zamienników tego cennego leku, dlatego jedynym źródłem krwi jest ta

pozyskiwana od dawców. Ważne jest propagowanie idei krwiodawstwa wśród potencjalnych

honorowych dawców krwi. Znaczącą grupę stanowią ludzie młodzi, których liczba, jako

dawców jest nadal zbyt niska.

Dane uzyskane z badań własnych wskazują, że z grupy 393 ankietowanych studentów

niezależnie od tego, czy donacje były dotychczas jednokrotne czy wielokrotne, do

honorowego oddawania krwi przyznało się tylko 132 osób (33,4% ankietowanych) - rycina 5.

56

Page 58: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W badaniach przeprowadzonych na przełomie 2009 i 2010 roku, w grupie 400 studentów

obojga płci studiujących we Wrocławiu, znalazło się tylko 139 honorowych krwiodawców

krwi (liczba ta stanowiła 35% wszystkich badanych). Z grupy 204 wrocławskich studentek

uczestniczących w badaniu, krew oddawało 28%. W grupie 196 mężczyzn odsetek

oddających krew wyniósł 42%. Wśród dawców, największą grupę (42% badanych) stanowili

jednorazowi dawcy krwi. Odnosząc częstość donacji krwi do płci respondentów, liczba

oddających krew regularnie mężczyzn była większa niż liczba kobiet uczestniczących

regularnie w akcjach honorowego krwiodawstwa [17].

Badania przeprowadzone w pierwszej połowie 2010 roku wśród 655 studentów krakowskich

uczelni wskazują, że 77,1% ankietowanych nie oddaje krwi. Do honorowych donacji krwi

przyznało się tylko 150 badanych, tj. 22,9%. Z grupy 150 osób, 56 studentów podało, że

dotychczas krew oddało jeden raz. Wyniki przeprowadzonego badania nie wskazują istotnej

różnicy między byciem honorowym dawcą, a kierunkiem studiów, miejscem zamieszkania,

czy też płcią ankietowanych [18].

Porównując dane własne do danych z badań przeprowadzonych we wrocławskich uczelniach,

w podobnej pod względem liczebności grupie, zauważyć można zbliżoną liczbę studentów

deklarujących udział w akcjach honorowego oddawania krwi. Zarówno dane własne, jak i

dane dotyczące postaw studentów z Wrocławia i Krakowa wskazują na to, iż studenci

oddający krew stanowią mniejszość w badanych populacjach.

Odnosząc się do powodów, dla których młodzi ludzie decydują się na honorowe

krwiodawstwo, analiza uzyskanych wyników pozwala stwierdzić, że największa liczba

ankietowanych kierowała się chęcią pomocy innym ludziom. Takiej odpowiedzi udzieliło aż

82,0% ankietowanych. Duża liczba badanych, podejmując decyzje o dawstwie krwi,

kierowała się satysfakcją wynikającą z bezinteresownego oddania krwi. Warto zaznaczyć, iż

niewiele osób oddało krew ze względu na przywileje przysługujące dawcom lub zrobiło to

będąc pod presją grupy, w której się znajdowali. Uzyskane dane mogą wskazywać, że w

większości przypadków decyzja o honorowym oddawaniu krwi była świadoma i dobrowolna,

a tylko w nielicznych przypadkach wynikała z chęci pozyskania jakichkolwiek korzyści.

Badania przeprowadzone wśród 164 studentów Pielęgniarstwa Państwowej Medycznej

Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu wskazują, że oddający krew kierowali się w głównej

mierze chęcią pomocy. Badani uważali, że krew jest ważna w leczeniu i brali pod uwagę

możliwość, że sami mogliby jej potrzebować [19].

57

Page 59: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Altruizm jest głównym motywatorem honorowego dawstwa krwi także wśród studentów

studiujących w innych krajach (Kanada [20], Włochy [21], USA [22]). Altruizm jest także

istotnym motorem postępowania dawców wywodzących się z innych grup społecznych [23­

25], chociaż można napotkać także opinie, że mowa o czystym altruizmie jest tylko

uproszczeniem tematu. Ferguson E., Farrell K. i Lawrence C. [26] wskazują, iż decydujące

znaczenie może mieć tu preferowanie stylu życia, w którym centralnym punktem jest dobroć i

życzliwość. Dopiero takie preferencje życiowe sprzyjają wyzwalaniu postaw altruisty cznych.

Analiza badań własnych pozwoliła określić główne przyczyny, dla których studenci

nie zdecydowali się na honorowe krwiodawstwo. Wśród ankietowanych największą liczbę

stanowiły osoby, które nie oddają krwi ze względów zdrowotnych. Grupa ta liczyła 28%

ogółu badanych osób. Brak czasu był przyczyną, dla której nie podjęta została decyzja o

dawstwie krwi dla 13.5% ankietowanych. Wśród badanych 3,1% uważa, że podczas poboru

krwi można zakazić się różnymi czynnikami zakaźnymi, a 1,3% podaje, iż oddawanie krwi

jest szkodliwe dla zdrowia. Deklarowane obawy przed krwiodawstwem mogą być wynikiem

zbyt niskiej świadomości, dotyczącej przeprowadzanych zabiegów poboru krwi, która wśród

studentów uczelni medycznej nie powinna mieć miejsca.

Badania przeprowadzone wśród studentów z Medycznej Wyższej Szkoły w Opolu wskazują

również na podobne przyczyny, dla których studenci nie decydowali się na oddanie krwi [19].

Z grupy 52 osób, nie uczestniczących w akcjach honorowego krwiodawstwa 29

ankietowanych za główny powód podało problemy ze zdrowiem. 11 osób wyrażało obawy

przed ukłuciem igłą. Tyle samo studentów nie potrafiło dokładnie określić przyczyn, 7

badanych osób podało, że nie znalazło czasu na oddanie krwi, a 6 ankietowanych bało się

wkłucia igły [19].

Wśród ankietowanych studentów krakowskich uczelni 65,34% podało obawę przed igłami i

wkłuciem, jako główną przyczynę braku zgody na honorowe krwiodawstwo [18].

Obawa przed ukłuciem, strach przed widokiem krwi, to także typowe obawy potencjalnych

dawców krwi w innych krajach europejskich, USA i Afryce [27-29]. Wśród fobii, które w

naszych realiach wydają się nietypowe, jest obawa przed poznaniem własnego statusu

serologicznego dotyczącego ewentualnego nosicielstwa HIV. Takie fobie stanowią poważny

problem w Afryce [30, 31].

Z analizy danych dotyczących wiedzy studentów na temat honorowego dawstwa krwi,

wynika, że 47,1% z nich określa swój poziom wiedzy, jako „średni” .

58

Page 60: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Badania przeprowadzone w grupie studentów z Krakowa [18] wykazały, że istnieje zależność

między poziomem wiedzy na temat honorowego dawstwa krwi, a kierunkiem studiów.

Znacznie większym poziomem wiedzy odznaczali się studenci kierunków medycznych, niż

osoby studiujące na kierunkach ścisłych.

W badaniach własnych wykazano, że dla największej grupy badanych studentów (34%)

głównym źródłem wiedzy o akcjach oddawania krwi były zajęcia w szkole średniej.

Zdecydowana mniejszość swoją wiedzę o honorowym dawstwie czerpała z mediów

(programy TV, czasopisma, czy audycje radiowe).

Dla studentów krakowskich [19] podstawowym źródłem wiedzy o krwiodawstwie były

media. Spośród 365 ankietowanych, taką opcję wybrało 55,73% studentów. Kolejnym

wskazywanym źródłem wiedzy były informacje pozyskiwane od znajomych (taką odpowiedź

wskazało 49,95% ankietowanych) [19].

Studenci oceniają, iż ich poziom wiedzy na temat honorowego krwiodawstwa jest

„średni”, a więc nie jest satysfakcjonujący. Wymaga to wzmożenia wysiłków na rzecz

poprawy promocji i szerzenia idei honorowego krwiodawstwa w tej grupie społeczeństwa.

Większość ankietowanych (82%) uważa, że warto zostać honorowym krwiodawcą.

Podobne opinie wyrażali studenci z Opola i Krakowa [18,19]. W opinii badanych studentów

krakowskich uczelni, większość (65,19%) stwierdziła, że warto zostać dawcą krwi, a akcje w

tym zakresie są potrzebne [19].

Wyniki badań własnych i wyniki badań przeprowadzonych w innych uczelniach

wskazują na to, iż studenci w podobny sposób podchodzą do idei honorowego krwiodawstwa.

W zdecydowanej większości aprobują krwiodawstwo, a jednak liczba osób honorowo

oddających krew jest zdecydowanie za mała. Zastanawiające jest, że tak wiele osób podaje, że

nie może oddawać krwi z przyczyn zdrowotnych. Czy jest to własne tłumaczenie, czy też

odzwierciedla stan faktyczny - ten aspekt wydaje się warty przeprowadzenia szerszych

badań. Faktem jest, że względy zdrowotne lub obawa o zagrożenie własnego zdrowia (np. lęk

przed następstwami utraty krwi [32]) stanowią najczęściej wymienianą przyczynę rezygnacji

z donacji, także w innych krajach. W Grecji 37,7% potencjalnych dawców nie może oddać

krwi ze względów zdrowotnych (wyniki badań przeprowadzonych w Grecji przez Hellenic

Blood Transfusion Society [33]). W Iranie większość kobiet odmawiających donacji krwi

tłumaczy swoją postawę obawą o własne zdrowie (strach przed ewentualną niedokrwistością)

[34]. W 2012 roku, w Indiach 91% potencjalnych dawców krwi (pracownicy pomocniczy

szpitala w Gujarat), w anonimowej ankiecie, wyraziło obawy o następstwa zdrowotne donacji

krwi [35].

59

Page 61: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

6. W nioski

1. W opinii większości badanych osób (82%) warto jest zostać honorowym krwiodawcą, przy

czym tylko trzecia część badanej grupy zadeklarowała, że kiedykolwiek honorowo oddała

krew.

2. Liczba studentów honorowo oddających krew w badanej populacji jest zdecydowanie za

niska.

3. W badanej grupie idea honorowego krwiodawstwa jest słabo rozpropagowana, dlatego

konieczne są działania, które silniej zmotywują studentów do honorowego oddawania krwi.

7. Piśmiennictwo

1. Łętowska M. Działalność jednostek organizacyjnych służby krwi w Polsce w 2008

roku. J Transfus Med 2009, 2(4): 243-252.

2. Rosiek A, Rzymkiewicz L, Owczarska K, Łętowska M. Ocena następstw wieloletniego

oddawania krwi, osocza i koncentratów krwinek płytkowych. Acta Haematol Pol 2006,

37(1):75-84.

3. Klein H, Anstee D. Mollison’s Blood Transfusion in Clinical Medicine (11th ed.).

Oxford: Blackwell 2005, 406.

4. L.C. Dunn. The Coming of Age of Blood Group Research. The American Naturalist

1955, 89(844): 55-60.

5. World Blood Donor Day 2006. World Health Organization.

http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2006/pr33/en/ Available 22.05.2013.

6. Brown T. Strengthening Blood Systems In Africa: Progress Under PEPFAR and

Remaining Challenges. AABB News 1998, 4: 30.

7. Frequently Asked Questions - Australian Red Closs Blood Service.

http://www.donateblood.com.au/faq. Available 22.05.2013.

8. Fusco L. From Latin America to Asia, Rising Above Difficulties, Achieving New

Heights. AABB News 1998, 4 April: 30.

9. Buyx AM. Blood Donation, Payment, and Non-Cash Incentives: Classical Questions

Drawing Renewed Interest. Transfus Med Hemother, 2009 36(5): 329-339.

10. Jones RL. The blood supply, from donor to patient: a call for greater understanding

leading to more effective strategies for managing the blood supply. Transfusion, 2003,

43:132-135.

60

Page 62: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

11. Special Eurobarometer 333b. Blood donation and blood transfusions. June 2010 TNS

Opinion & Social. Avenue Herrmann Debroux, 40 1160 Brussels Belgium 2010.

12. Sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego - Sprawozdanie z

prowadzonych przez państwa członkowskie działań zachęcających do dobrowolnego i

nieodpłatnego oddawania krwi. 2010. http://eur-

lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2006:0217:FIN:PL:HTML

Available: 22.05.2013.

13. Statystyki krwiodawstwa 2012. Narodowe Centrum Krwi. http://krwiodawcy.org

Available 22.05.2013.

14. Ustawa dnia 22 sierpnia 1997 roku o publicznej służbie krwi. Dz. U. 1997, 106:

poz. 681.

15. Limity odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych - odliczenia od

dochodu/przychodu - 2012 r. Ministerstwo Finansów 2012. www.finanse.mf.gov.pl

Available 22.05.2013.

16. Blood donation in Europe. WHO. 14 June 2010. http://www.euro.who.int/en/what-we-

do/health-topics/Health-systems/blood-safety/activities/world-blood-donor-day/blood-

donation-in-europe. Available 22.05.2013.

17. Kozłowska K, Wójta-Kępa M. Wiedza i postawy studentów wrocławskich uczelni na

temat krwiodawstwa. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2011, 1 (2): 121-128.

18. Orzeł-Nowak A., Wcisło A. Krew bezcenny dar - studenci krakowskich uczelni wobec

honorowego krwiodawstwa. Pielęgniarstwo XXI wieku 2011; 35 (2): 61-67.

19. Niechwiadowicz-Czapka T, Szczęchowska M. Co studenci wiedzą o krwiodawstwie?

Wirtualny Magazyn Pielęgniarki i Położnej. Nursing.com.pl

http://www.nursing.com.pl/Ksztalcenie_Co_studenci_wiedz_o_krwiodawstwie_35.htm

l Available 22.05.2013.

20. Hupfer ME, Taylor DW, Letwin JA. Understanding Canadian student motivations and

beliefs about giving blood. Transfusion 2005, 45: 149-161.

21. Zito E, Alfieri S, Marconi M, Saturni V, Cremonesi G. Adolescents and blood

donation: motivations, hurdles and possible recruitment strategies. Blood Transfus

2012, 10(1): 45-58.

22. Smith A, Matthews R, Fiddler J. Blood Donation and Community: Exploring the

Influence of Social Capital. International Journal of Social Inquiry 2011, 4(1): 45-63.

23. Leibrecht BC, Hogan JM, Luz GA, Tobias KI. Donor and nondonor motivations.

Transfusion 1976, 16: 182-189.

61

Page 63: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

24. Healy K. Embedded altruism: blood collection regimes and the European Union's

donor population. Am J Sociol 2000, 105: 1633-1658.

25. Godin G, Sheeran P, Conner M, Germain M, Blondeau D, Gagné C, Beaulieu D,

Naccache H. Factors explaining the intention to give blood among the general

population. Vox Sang 2005, 89: 140-149.

26. Ferguson E, Farrell K, Lawrence C. Blood donation is an act of benevolence rather

than altruism. Health Psychol 2008, 27: 327-336.

27. Mathew SM, King MR, Glynn SA, Dietz SK, Caswell SL, Schreiber GB. Opinions

about donating blood among those who never gave and those who stopped: a focus

group assessment. Transfusion 2007, 47(4): 729-735.

28. Vossbeck-Elsebusch AN, Gerlach AL. The relation between disgust-sensitivity, blood-

injection-injury fears and vasovagal symptoms in blood donors: disgust sensitivity

cannot explain fainting or blood donation-related symptoms. J Behav Ther Exp

Psychiatry 2012, 43(1): 607-613.

29. Shaz BH, Demmons DG, Crittenden CP, Carnevale CV, Lee M, Burnett M, Easley K,

Hillyer CD. Motivators and Barriers to Blood Donation in African American College

Students. Transfus Apher Sci 2009, 41(3): 191-197.

30. Chateta G. Zim adults afraid of HIV status. 8 January 2010.

http://www.zimeye.org/?p=25768 Available 22.05.2013.

31. Fraser N, Ruark AH, Gorgens M, James V, Milanzi A, Colvin M, Ibbetson H, Mpofu

N, Nzima M. Zimbabwe. Analysis of HIV Epidemic, Response and Modes of

Transmission. Zimbabwe National AIDS Council.100 Central Ave, Harare, Zimbabwe

2011.

32. Payne D. Ireland fears blood shortage with new ban on donors. BMJ 2001, 323(7311):

469.

33. Marantidou O, Loukopoulou L, Zervou E, Martinis G, Egglezou A, Fountouli P,

Dimoxenous P, Parara M, Gavalaki M, Maniatis A. Factors that motivate and hinder

blood donation in Greece. Transfus Med 2007, 17: 443-450.

34. Kasraian L, Maghsudlu M. Blood donors’ attitudes towards incentives: influence on

motivation to donate. Blood Transfus 2012, 10(2): 186-190.

35. Mullah F, Kumar D, Antani D, Gupta M. Study of Knowledge, Perceptions and

Practices Related to Blood Donation Among the Healthcare Support Staff of a Tertiary

Care Hospital in Gujarat, India. OJHAS 2013, 12 (1): 1-4.

62

Page 64: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

>=25

iS 23-34TO

ai| 21-22

<20

3,

10

31,8

24,2

15I

20 25

odsetki

30 35

40,5

40 450 5

Ryc. 1. Badane osoby według grup wieku.

Fig. 1. Respondents - the age distribution.

63

Page 65: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

zdrowie publiczne

ratownictwo medyczne

pielęgniarstwo

położnictwo

v| kosmetologia1

fizjoterapia

dietetyka3

2 analityka medyczna

farmacja

techniki dentystyczne

lekarsko-dentystyczny

lekarski

0 5 10 15 20 25 30

odsetki

Ryc. 2. Badane osoby według kierunku studiów.

Fig. 2. The number of respondents in subgroups representing various fields of study.

9,4

5,3

2,8

6,4

14,5

9,4

1,3

4,8

12,0

2,3

7,4

24,4l l l l

64

Page 66: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

65

Page 67: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

(G

(G"DOGOai

oco

caiNU(GCM

to forma wspomagania budżetu państwa

to forma wspomagania służby zdrowia

to konieczność, gdyż forma honorowego krwiodawstwa zapobiega wypaczeniom

prowadzącym do utraty zdrowia w następstwie zbyt częstego oddawania krwi dokonywanego w

to szansa na bezpłatne oznaczenie grupy krwi

to szansa na bezpłatne i szybkie badanie lekarskie

to szansa na skorzystanie z przywilejów, jakie daje honorowe krwiodawstwo

to okazja do uzyskania usprawiedliwienia nieobecności w pracy lub na uczelni

to możliwość realizacji altruistycznych ideałów

to przeżytek w czasach gospodarki rynkowej

4,

,0

I I I

1 r

10,4

22,

0,1

38,4

40,

51,1

6,2

0 10 20 30 40 50 60 70 80

odsetki

6

6

Ryc. 3. Znaczenie honorowego krwiodawstwa w ocenie badanych studentów (odpowiedzi:

opcja wielokrotnego wyboru).

Fig. 3. The opinions of respondents on the sense of voluntary blood donation (multiple choice

items).

66

Page 68: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

»cIG3o

cIG

•ï’E'o.o

oQ .

3IG"

S

IGT3oa.IAOGjOc

nie mam zdania

krwi jest za mało i w ykorzystyw ana jest niewłaściwie

krwi jest za mało, ale jest w ykorzystyw ana w łaściw ie

krwi jest pod dostatkiem i jest m arnotrawiona

krwi jest pod dostatkiem i jest ona właściwie w ykorzystyw ana

krwi jest za dużo i jest m arnotrawiona

krwi jest za mało i jest ekspotrow ana

9,9

1,5

6,1

1,8

0,8

8,3

61,6

10 20 30 40 50 60

odsetki

700

Ryc. 4. Stan gospodarki krwią w Polsce w ocenie badanych osób.

Fig. 4. Blood management in Poland - respondents’ opinions.

67

Page 69: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

-o■MCOJ■OcoQ .</>OJL.Q)’CTCOJ

5

utuco■a

regularnie

od czasu do czasu

1 raz i planuję kolejne

1 raz i nie planuję kolejnych

nigdy, ale mam zamiar

nigdy i nie mam zamiarucu­NU

3,6

3,6

13

13,5

=F22,1

10 20 30

odsetki

44,3

40 500

Ryc. 5. Częstość honorowych donacji krwi wśród badanych studentów.

Fig 5. The frequency of voluntary blood donations made by students.

68

Page 70: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

■o■oooGOOJ5o

■oo5oo .

nie potrafię tego w ytłum aczyć

znalazłem /am się pod presją grupy, która podjęła decyzję o wzięciu udziału w akcji

satysfakcja

możliwość uzyskania zwolnienia z zajęć szkolnych / uczelnianych

możliwość oznaczenia grupy krwi

m ożliwość skorzystania z darm ow ego badania lekarskiego i w ykonania badań laboratoryjnych

chęć uzyskania przywilejów, jakie przysługują honorowym dawcom krwi

chęć pom ocy

0,8

0,2

3,

12,

11,2

18,3

=F =F27,

10 15 20

odsetki

25 30 35

6

0 5

Ryc. 6. Rodzaje motywacji do honorowego oddawania krwi wśród studentów.

Fig 6. The motivation for the voluntary blood donation among students.

69

Page 71: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

o-

5fV u5tu~a£>5oi—ocoG>usas

_asrooN

as'EIS)asNuGu>4-iO~aoaoasNUas

idee oddaw ania krwi i przetoczenia krwi są niezgodne z moimi przekonaniam i religijnymi

nie oddam krwi za darmo

nie mam zwyczaju uczestniczyć w akcjach charytatywnych

nie mam czasu

nie wiem , gdzie mam się udać

choruję i to mnie dyskw alifikuje

uważam, że podczas takich akcji można się zakazić (WZW, AIDS i inne czynniki zakaźne)

uważam, że oddaw anie krwi je st szkodliw e dla zdrowia

krew i tak jest m arnotrawiona, a więc takie akcje nie mają sensu

w Polsce jest dostatek krwi i nie widzę sensu ta ki ch a kcji

dotychczas nie przyszło mi to do głowy

boję się, że zemdleję podczas pobierania krwi

boję się bólu towarzyszącego pobieraniu krwi

boję si ę widoku krwi

nie wiem

0,8

1

1,3

0,8

0,3

6,

10,9

2,3

13,5

i i5,8

9,7

12,7

18,

i = 1 =

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

odsetki

6

3 1

9

Ryc. 7. Rodzaje powodów braku decyzji o honorowej donacji krwi wśród osób, które

popierają ideę honorowego dawstwa krwi.

Fig. 7. The reasons for the fact that respondents supporting the idea of voluntary blood

donation have never donated blood.

70

Page 72: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Ryc. 8. Stopień rozpowszechnienia idei honorowego krwiodawstwa wśród studentów UM w

Lublinie w ocenie osób ankietowanych

Fig. 8. The assessment of the respondents concerning the overall prevalence of ideas

promoting voluntary blood donation among the students of Medical University of Lublin

71

Page 73: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

u"o'JSĆ(UOOJ*

" l/l f t . ' l / l

4S. -'U lii ra .2 5- 1 ai >s -s-a gjo a W) g O ot:■° 2 ° § oj -c

"nT3W)T3OJk

dopiero ta ankieta uświadomiła mi, że w Polsce istnieje honorowe dawstwo krwi

z plakatów/ ogłoszeń

od znajomych lub od kolegów

od sąsiadów

od członków mojej rodziny

w trakcie lektury czaspoism młodzieżowych

w czasie słuchania programów radiowych

podczas oglądania programów TV

podczas zajęć na uczelni

podczas zajęć w szkole ponadpodstawowej

podczas zajęć w szkole podstawowej

1,5

0,8

4,3

0,5

0,5

6,4

=F

17

12,2

=F =F =F22,1

34,6

5 10 15 20 25 30 35 40

odsetki

0

0

Ryc. 9. Gdzie i od kogo badani studenci po raz pierwszy dowiedzieli się o idei honorowego

krwiodawstwa.

Fig. 9. Answers to the question „Where (from whom) have you learned about the idea of

voluntary blood donation?”

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared.

Received: 15.03.2013.Revised: 15.05.2013.Accepted: 04.07.2013.

72

Page 74: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 73-94 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

HEALTHY STYLE OF LIFE MANNER FITNESS

FITNESS SPOSÓB NA ZDROW Y STYL ŻYCIA

J. Lewandowska, E. B randt, A. Danielewicz, T. Skaliy, A. Skaliy, W. Zukow

University of Economy, Bydgoszcz, Poland Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

Key words: fitness, healthy style of life, “fit” , physical activity, nutrition.

Słowa kluczowe: fitness, zdrowy styl życia, „fit” , aktywność fizyczna, odżywianie.

A bstract

Background. A fitness is a form of the move which develops in Poland very quickly and a great interest among all sorts groups of the population, diversified in terms of the age, the sex and the performed work wakes up. It influences a lifestyle through the physical activity and the change of eating habits.Objective. An evaluation of the knowledge was a purpose of research on "fitness" and of preference of the physical activity of adults attending sports classes to the club fitness.M aterial and methods. It conducted research since March up to May 2012 in the Włocławek club fitness OD - NOVA. the Participation in the test was voluntary, anonymous and included the group of 100 randomly chosen persons. Participants in the test filled in the questionnaire consisting of 13 questions. Moreover results of numbers of people attending in classes the fitness including the sex and the age was obtained based on obtained data from the club fitness OD - NOVA.Results. It stated, that to the group of people in large most numbers attending classes "fitness" women are involved (75% - women, 25% - men). Respondents were the most numerous group with the higher education at the age of 20-29. They stated that the type of the performed career had affected the test results of get tests. Persons performing the physical labour professionally (44% of respondents) and students and trainee persons (35%) in large most numbers attended classes fitness. With main aim of the participation of persons polled on the class at the club fitness, former desire for the weight loss (72%). Tests showed that an aerobics had enjoyed the greatest interest (62%). Analyzing received results, it turned out that with main stimulus which induced respondents for the participation in classes fitness there was willingness of the improvement in the appearance (41%) what also a reduction in the fatty tissue is connected with.Inspections concerning moreover examining of the knowledge on they portrayed the fitness, that respondents had defined the notion "fitness" as above all physical activity. Other examined features affecting a lifestyle i.e. the beauty, healthy feeding, the care, the biological regeneration and rest to a little extent formed a relationship with the fitness.Conclusions. The knowledge on a healthy lifestyle not yet is sufficient in the society, and forms a relationship mainly with the physical activity and healthy feeding. Remaining elements and the like don't have living i.e. taking substances, avoiding the stress, the dream of significant effect, in the

73

Page 75: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Streszczenie

W prowadzenie. Fitness to forma ruchu, która rozwija się w Polsce bardzo szybko i budzi duże zainteresowanie wśród różnych grup ludności, zróżnicowanych pod względem wieku, płci i wykonywanej pracy. Wpływa na styl życia poprzez aktywność fizyczną oraz zmianę sposobu odżywiania się.Cel badań. Celem badań była ocena wiedzy nt. „fitness” oraz preferencji aktywności fizycznej osób dorosłych uczęszczających na zajęcia sportowe do klubu fitness.M ateriał i metoda. Badania przeprowadzono od marca do maja 2012 roku w włocławskim klubie fitness OD - NOVA. Udział w badaniu był dobrowolny, anonimowy i obejmował grupę 100 losowo wybranych osób. Uczestnicy badania wypełnili kwestionariusz składający się z 13 pytań. Ponadto wyniki ilości osób uczęszczających w zajęciach fitness z uwzględnieniem płci i wieku otrzymano na podstawie danych uzyskanych z klubu fitness „OD - NOVA”.W yniki. Stwierdzono, że do grupy osób najliczniej uczęszczającej na zajęcia „fitness” należą kobiety (75% - kobiet, 25% mężczyzn). Najliczniejszą grupą byli respondenci z wyższym wykształceniem w wieku 20-29 lat. Stwierdzono, że rodzaj wykonywanej pracy zawodowej miał wpływ na wyniki uzyskanych badań. Osoby wykonujące zawodowo pracę fizyczną (44% ankietowanych) oraz studenci i osoby uczące się (35%) najliczniej uczęszczali na zajęcia fitness. Głównym celem uczestnictwa osób ankietowanych na zajęciach w klubie fitness, była chęć schudnięcia (72%). Badania wykazały, że największym zainteresowaniem cieszył się aerobik (62%).Analizując otrzymane wyniki, okazało się że głównym bodźcem, który skłonił respondentów do udziału w zajęciach fitness była chęć poprawy wyglądu (41%), z czym wiąże się także redukcja tkanki tłuszczowej.Ponadto badania dotyczące sprawdzenia wiedzy nt. fitness ukazały, że ankietowani definiowali pojęcie „fitness” jako przede wszystkim aktywność fizyczna. Inne cechy badane wpływające na styl życia tj. urodę, zdrowe odżywianie, pielęgnację, odnowę biologiczną oraz wypoczynek w niewielkim stopniu kojarzyły się z fitnessem.W nioski. Wiedza nt. zdrowego stylu życia jeszcze nie jest wystarczająca w społeczeństwie, i kojarzy się głównie z aktywnością fizyczną i zdrowym odżywianiem. Pozostałe elementy życia tj. stosowanie używek, unikanie stresu, sen itp. nie mają znaczącego wpływu, w opinii respondentów, na zdrowie ludzi. Wskazuje to na konieczność dalszej edukacji społeczeństwa i promowania zdrowego stylu życia nie tylko przez aktywność fizyczna i odżywianie, ale także odpowiedni sposób bycia.

opinion of respondents, to the health of people. He shows the further education of the society andpromoting a healthy lifestyle not only by the activity it to the need physical and the diet, but also theappropriate manner.

Introduction

In the recent time more and more the awareness concerning the care of the own health, the external appearance and the physical fitness grows. An involvement in regular motor classes is an important component of a healthy lifestyle. It is exactly a fitness he is a soundness of the motor activity at every stage of the life of the man, since he lets into the appropriate manner keep the physical fitness and the health on the high level for years.

74

Page 76: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The intended purpose of this study is to determine how the facility affects the healthy human lifestyle, as well as highlight the role of fitness in the proper functioning of the human being.

Dorota and Agnieszka Ambroży quote for the World Health Organization, WHO, the health, the complete physical, mental, social, and not only the absence of infirmity (Ambroży 2010). The definition of health adopted by WHO returns a consideration that health is not just absence of disease and infirmity, but a state of good physical, mental and social well-being (Olex2009). Today's world requires special attention to human health. This applies primarily to an increase in physical activity, the improved diet, reduced intake of tobacco and alcohol and to increase health promotion and quality health education. According to the definition of health, physical fitness is a prerequisite for health. It includes many components, among others. efficiency of cardiopulmonary functions - breathing organism, thinness of the body, muscle strength and endurance, and flexibility. Movement and exercise a positive effect on people. Without exercise has not been possible to achieve a good quality of life and good health. Beneficial changes in training are seen watching the silhouette of a man that is simple and slender silhouette, enhanced by training the muscles and well-being. Able-bodied people are often open, courageous, and above all, the internal energy, which gives them the strength to effective living. Exercise, healthy eating habits, ability to cope with stress - all this improves the health and quality of life.

Fitness is a dynamic state of well-being research in terms of the psychological, sociological, coupled with the desire to achieve the maximum for a given unit of physical fitness through a variety of movement forms adapted to the taste expectations of the unit, which thus takes a significant responsibility for the functional improvement of your body (Ambroży 2010). Fitness is the result of performing the duties of everyday life without signs of fatigue, it is possible when the body is functioning at an optimal level in all three areas:

• physical• mental• emotional.

Fitness refers to both the physical aspects such as size and shape, which in practical terms apply to have proper body shape and fitness. In the aspect of the mind and shaping means having the right skills and qualifications. However, in terms of emotional effect Fitness is about feeling good stay in a good mood (Pietrzyk 2005).

Fitness is growing rapidly in Poland, as evidenced by the growing interest of people of all ages, both forms of participation in recreational fitness and gaining instructor permission to carry out such activities. Fitness is a very attractive form of exercise, which is characterized by the versatility of effects on humans.

Physical recreation is a form of behavior not the time to require public approval of the necessary physical and mental effort (Ambroży 2010). Among those with active lifestyles enjoy special recognition of these forms of physical recreation, which are called Fitness (Olex 2009). Fitness is a broad and very differently understood among other things:• Fitness is a total fitness, physical and mental condition, the ability to perform daily functions, a team of health and psychomotor components allow to be fit for work, home and leisure,• Centre allows a person to remain on standby to take any action. This is the physiological well-being conducive to protect against disease• Fitness - be ready to make efforts movement, physical activity, that is, so prepare your locomotive to meet the vital functions most efficiently. It's usefulness in life, the ability to adapt and become ready for action (Ambrose 2010).

One of the characteristics of fitness classes is their sport-external character. Participation in the group activities is not associated in any way with the competition and the struggle for the results. Another important feature of the course is its flexibility, which means that it is possible to adjust the type and parameters of the exercise to the individual needs of each participant, regardless of age, health or physical fitness. Further features that distinguish their fitness training is conducive to the

75

Page 77: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

social nature of social contacts, low price and wide availability. A participant of classes is not required to have any equipment needed to perform the exercise. Classes require small amounts of money in the form of fees for club membership or admission pass, they are also versatile because they can be grown practically all my life.

Fitness in this way has brought tangible benefits in terms of physical fitness, is to bring joyand positive impact on self-esteem. Participation in the activities should contribute to socialdevelopment and to help combat stress.

On the physical side of facility consists of several major components:• strength cardio - vascular and muscular,• muscle strength,• flexibility of the body,• physical composition of the body,• diets.

Way delivery of the physical development of the Centre's comprehensive training: covering endurance exercise (aerobic), strength training, exercise and coordination flexibilitical, agilitical and choreography, aided by a proper diet and healthy lifestyle (Ambroży 2010).

Fitness training is a conscious process that does not prejudice the harmonious, biological development of man, and at the same time complementing its resource skills is through a systematic, well-defined as to the form, intensity and volume of physical activity to develop skills in all of its components and leads to improved quality life, leading indirectly to maintain and protect the physical and mental health of man. An essential addition to your fitness training is to acquire new motor skills useful in everyday life (swimming, climbing, self-defense, skiing, boating, etc.) (Ambroży 2010).Impact of fitness training on human health:

• skeletal muscle growth and improve their vascularity,• increase blood flow and vascular joints,• increase joint range of motion,• improve motor skills and posture,• improve coordination,• increase the weight and degree of mineralization of bone tissue,• psychosocial effects of fitness training• improve the condition of the body in all age groups and slowing down the aging process,• strengthening the metabolism, which means increased consumption of calories,• prevention of cardiovascular disease and heart• tensions stressful• increase work efficiency,• improving self-esteem through better control of body weight,• inflicting the students to pleasure (Ambroży 2010).

In this approach, Fitness longer to be regarded not only as a specific type of physical activity, but as a lifestyle.

By Dorota Olex - Mierzejewska movement is one of the most original, vital signs of a man who needs to move in order to live and thrive in their ecosystem (Olex 2009).Anyone can say that movement and exercise have a positive effect on man in every aspect, ie biological, physical and spiritual. Without exercise will not achieve good health. Thanks to him, improves our physical and mental fitness, we become more social and motivated to work (Bak 2012). According to Ellen Karpay exercise is any sign of activity, which aims to improve physical fitness (Karpay 2007).

Aim of the thesis

76

Page 78: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Research hypothesis: "Fitness has positive effects on people's lives and affect the healing."

The study attempts to find answers to the following questions:What is the level of knowledge of people visiting health centers on fitness classes?• What is the success rate of improving health and physical activity through fitnesslifestyle man?• What is the availability of a fitness class?• With what level of determination, people come to fitness clubs?• With what the intended purpose of those visiting health clubs participate in a fitnessclass?

M aterial and methods

The main method of study was the diagnostic survey. According to the definition of T. Pilch diagnostic survey method is a way of gathering knowledge about the structural and functional characteristics and dynamics of social phenomena, not institutionally located, and with the importance of education, the opinions and views of selected communities, escalation and directions of development of the phenomena under study selected groups representative of the general population, in which the phenomenon is studied. The research was a survey technique. According to the definition of T. Pilch survey is therefore a technique for collecting information, often involvingthe performance of the tested individually by special questionnaires, usually with a high degree ofstandardization, often in the presence or in the presence of the interviewer (Wçglinska 1997). As a tool for testing a questionnaire.

In order to find answers to questions about the impact of fitness for human lifestyle, a survey was conducted during the period from March 10 to May 31, 2012, in fitness club - NOVA in Wloclawek.

Fitness Club OD - NOVA was founded in 1999. Its headquarters is located in Kujavian - Pomeranian in Wloclawek Street Dirt 102 It is modern and yet the biggest fitness club in the city.

The main objective of the research is to determine how the facility affects the healthyhuman lifestyle. And also highlight the role of fitness in the proper functioning of the human being.

Photo 1. Finess Club OD-NOVA

Fitness Club OD - NOVA offers its customers a wide range of services. Ladies and gentlemen, can benefit from a well-equipped gym and fitness classes. At the level of women's section features massage and slimming treatments, beauty salon and a school of childbirth. Men can also benefit from a very well-equipped rooms strength: a room free weights, machines for every part of the body, aerobic room, and a hall boxing. On the level of the men's division is a dry sauna and a solarium. All areas of the club are air-conditioned and adapted to the needs of practitioners. There is also a cloakroom and showers. The course ensure the safety of trained instructors. Since 2009, you can use the club pool, which is located at the Fitness Club, and complex rehabilitation combined with biological regeneration (including the. Grotto, infrared sauna). Classes at the club are adapted for people of all ages and fitness levels ( http://od-nova.info ).

77

Page 79: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The study included a total of 100 randomly selected people who visited at the time the above-mentioned club. Questionnaire was filled in 75 women and 25 men (Chart 1).

People who attend the club were varied by age. The largest group were people with age range from 20 to 29 years (32% women and 12% men).

W yk. 1. W skaźnik procentowy badanych osób ze względu na płeć

Chart 1. Questionnaire was filled in 75 women and 25 men

In addition, Chart 2 shows a breakdown of respondents considering their level of education. The graph shows that the majority of respondents (51%) have a university education, while none of the people surveyed did not have basic vocational education (Chart 2)

policealne/maturalne7%

W yk. 2. Wskaźnik procentowy badanych osób ze względu na pozimo wykształcenia

Chart 2. People surveyed did not have basic vocational education.

Chart 3 presents the residence of visitors Fitness Club OD-NOVA. They were mostly people living in the city Wloclawek, it is most likely associated with the close location of the club.

Wyk. 3, W skaźnik procentowy badanych osób ze względu na miejsce zamieszkania

8

Page 80: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Chart 3. People living in the city Wloclawek

The results of epidemiological tests

In the study, respondents to the question on knowledge of the concept of "fitness", most chose to answer - physical fitness (52%), followed by a healthy diet (13%), beauty (12%).Only 4% of respondents said that fitness is a kind of rest (Chart 4).

Wyk. i Znaczenie pojęcia "fitness" wg respondentów odwiedzających Fitness KlubOD- NOVA

Chart 4. Fitness is a kind of rest

The straight majority practices respondents, since wants to lose the exaggerated weight range in order to achieve better physical fitness, health, nice profile (77%). About the 10% practices respondents, because sport and the move let the everyday life abreact stress and emotions and break away from the monotony. Only a 5% examined practices in order to enter new acquaintances and to reinforce the bond with acquaintances. (Chart 5.)

w y p o czy n e k ;! .styl życia; 10

sprawnosclityczna; 52

za w arc ie rn zrv w k a :R nrirea en w an o w ych ;

zn a jo m o śt 5

W yk . 5. P o w o d y d la, któ rych resp o n d e n ci o d w ied za ją F itness K lub O D -N O V A

Page 81: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Chart 5. New relationships and strengthen ties with friends

The next question concerned attending classes fitness in the past and of plans connected with their continuation in the future. About 68% examined answered that in the past however it had attended the fitness didn't do the 32% of it earlier. As far as it declared the 92% of respondents, that in the future was going to attend that kind of classes (Chart 6).

A

NIE

TAK

uczęszczałem/łam na zajęcia fitness w przesłości

NIE

TAK

zamierzam uczęszczać na zajęcia

0 50 100

Wyk. 6. Doświadczenia, plany respondentów odwiedzających Fitness Klub

Chart 6. Future was going to attend that kind of classes.

Majority of respondents (62%) thinks, that classes fitness definitely their frame of minds affect the improvement but the 2% of respondents has a different opinion (Chart 7).

W y k . 7 , W p ł y w zajęć f i t ness na s a m o p o c z u c ie b a d a n y c h

Chart 7. Classes fitness definitely their frame.

80

Page 82: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The preferred form of physical activity, respondents in the club OD-NOVA in Wloclawek is aerobic (62%). Few interesting forms of physical activity were surveyed include: pump (exercises with barbells - 8%), circuit training (aerobic training - 8%). However, the least interesting was the form which consists of a gradual and careful stretching muscles or stretching (1%) (Chart 8).

Chart 8. Stretching muscles or stretching.

Analyzing the results of research we found that the most common reason that prompted respondents to participate in a fitness class was to improve the appearance (41%). Slightly fewer people (26%) said that their participation in fitness classes, a merit friend or colleague. A similar popular were the answers on the willingness of improved well-being (9%) and relieving stress (7%). Only about 3% of the respondents opted for walking on fitness classes through the power of the media (Chart 9).

Chart 9. Power of the media.

It has been found from research that half of respondents as the most important goal to be achieved through fitness classes, committed to improving your figure (50%).A small group of respondents, believes that the main aim is for them to improve health and physical fitness (14%), getting rid of extra pounds of body weight (8%), to relax after work (4%) and meet new people (4%).Only about 1% of the respondents indicated that the most important goal to achieve to get rid of negative emotions and mental health (Chart 10).

81

Page 83: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Chart 10. Important goal to achieve to get rid of negative emotions and mental health.

Based on the survey obtained information that the majority of respondents lead a healthy lifestyle (75%), 14% rated it difficult for them to say, but a substantial minority admitted that they do not lead a healthy lifestyle (6%) (Chart 11).

Chart 11. Substantial minority admitted that they do not lead a healthy lifestyle (6%).

Group of respondents who declared a healthy lifestyle asked to identify examples of behaviors taken to maintain a healthy lifestyle. About 30% of the respondents to maintain a healthy

lifestyle comes to fitness and gym, about 20% more healthily feeds. About 5% of respondents believe that by doing sports and avoiding stress better and more efficiently prevent bad habits health (Chart 12).

nic nie robię

unikam stresu

uprawiam sport

nie piję/nie palę

dbam o ciało

stosuję dietę

śpię

spaceruję

pływam

chodzę na...

zdrowo się odżywiam

jeżdżę na rowerze

ćwiczę

I 1

I 1 I 1 I 1

I 1

10

20

30

0 5 10 15 20 25 30 35

Wyk. 12. Zachowania respondentów w celu prowadzenia zdrowego stylu życia

Page 84: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Chart 12. Efficiently prevent bad habits health.

Asked the respondents to inquire about the elements of a healthy lifestyle. Of the twelve possible variants of answers respondents could choose up to three they consider the most important elements of a healthy lifestyle (Chart 13).

Ac robie 4

Joga I l

pilates | 1

hgiena osobista 4

wysypianie się 15

unikanie stresy 12

stała masa ciała 12

n ie s t o d o w a n ie . . .^ ^ | ^ ^ ^ ^ ^ J 15

dbanie o własny... 8

zdrowa żywność 44

aktywność fizyczna 44

0 10 20 30 40 50

Wyk. 13. Elementy zdrowego stylu życia wg respondentów

Chart 13. Most important elements of a healthy lifestyle.

The most frequently cited are: physical activity and healthy foods (44%). At the same time the second place were such things as non-stimulants and correct enough sleep (15%). The third choice of respondents fell avoiding stress and taking care to maintain a constant body weight (12%).

Respondents as the main obstacles affecting decisions about physical activity pointed to poor motivation (40%) and the high cost of participation in various activities (40%).Other important obstacles were lack of time due to, inter alia, work, school or other activities allowed (20%). The respondents believe that the main obstacles may include a lack of habits of active leisure and health, which may result in restrictions on the taking of physical activity (Chart 14).

83

Page 85: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Chart 14. Result in restrictions on the taking of physical activity.

Respondents had knowledge about what physical activity is shown in Figure 15It was found that the majority of respondents believe that the concept of physical activity lies in improving the efficiency and physical fitness, and body contouring. In a small minority were those who believed that physical activity can be a way to prevent diseases, regenerative powers, as well as a form of entertainment (Chart 15).

Chart 15. Prevent diseases, regenerative powers, as well as a form of entertainment.

Results

Lifestyle is one of the factors affecting the quality of the functioning of the unit, he determines the quality of our lives and what goes with it also our health. Proper nutrition, physical activity has a significant impact on the health and well being. The movement is a means of achieving the objectives of health promotion, but also a source of satisfaction and contentment.

84

Page 86: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Healthy lifestyle, seems to be in Poland are very common but has experienced continuous growth in health awareness and healthy behavior. It is now the fashion for youth and agility, which is why gyms are becoming increasingly common pastime. Fitness is not something we could have come back from time to time at different stages of our lives. Regularly performed exercise gives you the best chance of improving the quality and length of life, you are aware of people who attend fitness classes.

The study confirmed the hypothesis of the research: "Fitness has positive effects on people's lives and affect the healing. "People who exercise feel better, and their relationships with other people improve. Taking part in the activities offered by health clubs achieve many benefits such as physical activity, stress reduction, body shaping, and interpersonal networking.

Conclussions

The study can draw many practical applications:1 with an increase in education increases awareness of participation in various forms of physical activity,2 fitness classes comes far more women than men. Men prefer the fitness classes to spend time in the gym or give up in other forms of movement.3 exercises conducive to maintaining physical fitness and participation in fitness classes helps in changing the lifestyle and maintaining proper body weight,4 the main motive to participate in a fitness class was better posture but also to maintain good health and physical fitness,5 Exercise induced respondents primarily to improve their appearance and persuasion friend or colleague to attend a fitness facility.6 but there are many barriers to respondents to participate in the classes.These are largely due to high cost, but also their poor motivation.

References

Ambroży D., Ambroży A. (2010). Fitness w kulturze fizycznej, European Assciation for Security, Kraków, s. 10, 12-14, 21.

Bąk J., (2012). Fitness. Piękno, zdrowie i relaks, Dragon, Bielsko - Biała, s.3.Karpay E., (2007). Fitness, zdrowie i uroda, HELION, Gliwice, s. 33.Olex - Mierzejewska D., (2009). Fitness. Teoretyczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć,

AWF, Kraków, s. 9, 171.Pietrzyk D., (2005). Fitness nowoczesne formy gimnastyki, Towarzystwo Krzewienia kultury

Fizycznej, Warszawa, s. 4-5.Węglińska M., (1997). Jak pisać pracę magisterską, Impuls, Kraków, s.27.Strona internetowa: http: //od-nova.info

W prowadzenieW ostatnim czasie coraz bardziej wzrasta świadomość dotycząca dbałości o własne zdrowie,

wygląd zewnętrzny i sprawność fizyczną. Ważnym elementem zdrowego stylu życia jest uczestnictwo w regularnych zajęciach ruchowych. To właśnie fitness jest dobrą formą aktywności ruchowej na każdym etapie życia człowieka, ponieważ pozwala on w odpowiedni sposób utrzymać sprawność fizyczną oraz zdrowie na wysokim poziomie przez długie lata.

85

Page 87: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Założonym celem niniejszego opracowania jest ustalenie w jaki sposób fitness wpływa na zdrowy styl życia człowieka, a także przedstawienie roli fitness w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.

Dorota i Agnieszka Ambroży cytują za Światową Organizacją Zdrowia WHO, że zdrowie, to pełen dobrostan fizyczny, psychiczny, społeczny, a nie wyłącznie brak niedomagania (Ambroży2010). Definicja zdrowia przyjęta przez WHO zwaraca uwagę na to, że zdrowie to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa, ale stan dobrego fizycznego, psychicznego i społecznego samopoczucia (Olex 2009). Współczesny świat wymaga od człowieka szczególnej dbałości0 zdrowie. Odnosi się to przede wszystkim do zwiększenia aktywności fizycznej ludzi, poprawy sposobu żywienia, zmniejszenia spożycia tytoniu i alkoholu oraz zwiększenia promocji zdrowia1 jakości edukacji zdrowotnej. W myśl definicji o zdrowiu, to sprawność fizyczna jest warunkiem koniecznym zdrowia. Obejmuje ona wiele składowych, m. in. sprawność funkcji krążeniowo - oddechowych organizmu, szczupłość ciała, siłę i wytrzymałość mięśni oraz gibkość. Ruch i ćwiczenia fizyczne wpływają pozytywnie na człowieka. Bez ćwiczeń nie można osiągnąć dobrej jakości życia i zachowania zdrowia. Korzystne zmiany zachodzące podczas treningu są widoczne obserwując sylwetkę człowieka tj. prosta i szczupła sylwetka, wzmocnione przez trening mięśnie oraz dobre samopoczucie. Ludzie sprawni fizycznie często są otwarci, odważni, a przede wszystkim mają energię wewnętrzną, która daje im siły do efektywnego życia. Ćwiczenia fizyczne, zdrowy styl odżywiania, umiejętność radzenia sobie ze stresem - wszystko to poprawia stan zdrowia i jakość życia.

Fitness to dynamiczny stan poszukiwań dobrego samopoczucia z punktu widzenia psychologicznego, socjologicznego, w połączeniu z dążeniem do osiągnięcia maksymalnej dla danej jednostki sprawności fizycznej poprzez różnorodne formy ruchowe dostosowane do możliwości gustu oczekiwań danej jednostki, która tym samym bierze znaczną odpowiedzialność za funkcjonalne doskonalenie własnego organizmu (Ambroży 2010). Efektem fitness jest wykonywanie obowiązków dnia codziennego bez oznak przemęczenia, jest to możliwe gdy organizm będzie funkcjonował na optymalnym poziomie we wszystkich trzech sferach:

• fizycznej,• umysłowej,• emocjonalnej.

Fitness dotyczy zarówno aspektów fizycznych, takich jak wielkość czy kształt, co w wymiarze praktycznym dotyczy posiadania odpowiedniej sylwetki ciała czy sprawności fizycznej. W aspekcie umysłu oznacza posiadanie i kształtowanie odpowiednich umiejętności i kwalifikacji. Natomiast w aspekcie emocji efekt fitness to dobre samopoczucie pozostawanie w dobrym nastroju (Pietrzyk 2005).

Fitness rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie, o czym świadczy coraz większe zainteresowanie osób w różnym wieku zarówno uczestnictwem w rekreacyjnych formach fitness, jak i zdobywaniem uprawnień instruktorskich do prowadzenia tego typu zajęć. Fitness to bardzo atrakcyjna forma ruchu, która charakteryzuje się wszechstronnością oddziaływania na człowieka.

Rekreacja ruchowa jest to forma zachowań wolno czasowych, które wymagają aprobaty społecznej z koniecznością wysiłku psychofizycznego (Ambroży 2010). Wśród osób prowadzących aktywny tryb życia szczególnym uznaniem cieszą się te formy rekreacji ruchowej, które określa się wspólną nazwą FITNESS (Olex 2009). Fitness jest pojęciem szerokim i bardzo różnie rozumianym m.in.:

• fitness to ogólna sprawność, kondycja psychofizyczna, to zdolność do wypełniania codziennych funkcji, to zespół komponentów zdrowotnych i psychomotorycznych pozwalających być w formie w pracy, w domu i w czasie wolnym,

• fitness pozwala człowiekowi pozostawać w stanie gotowości do podejmowania wszelkich działań. Jest to fizjologiczny dobrostan sprzyjający zabezpieczeniu przed chorobą,

• fitness - to być gotowym do podjęcia wysiłków ruchowych, aktywności fizycznej, to znaczy tak przygotować swój aparat ruchowy, aby spełniał funkcje życiowe najbardziej efektywnie.

86

Page 88: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

To przydatność życiowa, zdolność przystosowania się i stała gotowość do podejmowania działań (Ambroży 2010).

Jedną z charakterystycznych cech zajęć fitness jest ich pozasportowy charakter. Uczestnictwo w zajęciach grupowych nie wiąże się w żaden sposób z rywalizacją i walką o wyniki. Kolejną ważną cechą zajęć jest ich wszechstronność, tzn. że jest możliwość dopasowania typu i parametrów ćwiczeń do indywidualnych potrzeb każdego uczestnika, niezależnie od wieku, stanu zdrowia czy sprawności fizycznej. Kolejnymi cechami, które wyróżniają zajęcia fitness jest ich społeczny charakter sprzyjający kontaktom towarzyskim, niska cena i powszechna dostępność. Uczestnik zajęć nie jest zobowiązany do posiadania jakiegokolwiek sprzętu potrzebnego do wykonywania ćwiczeń. Zajęcia wymagają niewielkich nakładów finansowych w formie opłat za członkostwo w klubie czy karnetu wstępu, są również uniwersalne, ponieważ mogą być uprawiane praktycznie przez całe życie.

Fitness w ten sposób ma przynosić wymierne korzyści w zakresie sprawności fizycznej, ma przynosić radość i pozytywnie wpływać na poczucie własnej wartości. Uczestnictwo w zajęciach sprzyjać powinno rozwojowi społecznemu i pomagać walczyć ze stresem.

Na fizyczną stronę fitness składa się kilka ważnych elementów:• wytrzymałość sercowo - naczyniowa i mięśniowa,• siła mięśniowa,• elastyczność ciała,• fizyczna kompozycja ciała,• sposób odżywiania.

Sposobem realizacji założeń fizycznego rozwoju w fitness jest kompleksowy trening obejmujący swoim zasięgiem ćwiczenia wytrzymałościowe (aerobowe), trening siłowy, ćwiczenia gibkościowe oraz koordynacyjne, zwinnościowe i choreograficzne, wspomagany poprzez właściwą dietę i higieniczny tryb życia (Ambroży 2010).

Trening fitness to świadomy proces, który nie naruszając harmonijnego, biologicznego rozwoju człowieka, a uzupełniając jednocześnie jego zasób umiejętności, prowadzi poprzez systematyczną, ściśle określoną co do formy, intensywności i objętości aktywność ruchową do rozwoju sprawności w zakresie wszystkich jej elementów oraz prowadzi do poprawy jakości życia, prowadząc pośrednio do utrzymania oraz ochrony zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka. Niezbędnym uzupełnieniem treningu fitness jest nabywanie nowych umiejętności ruchowych przydatnych w codziennym życiu (pływanie, wspinaczka, samoobrona, jazda na nartach, żeglarstwo itp.) (Ambroży 2010)Wpływ treningu fitness na stan zdrowia człowieka:

• przyrost mięśni szkieletowych i poprawa ich unaczynienia,• zwiększenie ukrwienia i unaczynienia stawów,• zwiększenie zakresu ruchów w stawach,• poprawa motoryki i postawy ciała,• usprawnienie koordynacji ruchowej,• wzrost masy i stopnia mineralizacji tkanki kostnej,• psychospołeczne efekty treningu fitness,• poprawa stanu organizmu we wszystkich grupach wiekowych i spowolnienie procesów

starzenia,• wzmacnianie procesów przemiany materii, co oznacza zwiększone zużycie kalorii,• zapobieganie chorobom układu krążenia i serca,• zmniejszenie napięć stresowych,• podwyższenie wydajności pracy zawodowej,• poprawianie poczucia własnej wartości poprzez lepszą kontrolę nad ciężarem ciała,• sprawianie ćwiczącym przyjemności (Ambroży 2010).

87

Page 89: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W takim ujęciu fitness należy traktować już nie tylko jako pewien specyficzny rodzaj aktywności ruchowej, ale jako styl życia.

Według Doroty Olex - Mierzejewskiej ruch to jedna z najbardziej pierwotnych, podstawowych czynności życiowych człowieka, który potrzebuje ruchu aby żyć i prosperować w swym ekosystemie (Olex 2009). Każdy może stwierdzić, że ruch i ćwiczenia fizyczne wpływają pozytywnie na człowieka w każdym aspekcie tzn. biologicznym, fizycznym i duchowym. Bez ćwiczeń nie osiągniemy dobrego stanu zdrowia. To dzięki niemu poprawia się nasza sprawność fizyczna i umysłowa, stajemy się bardziej społeczni i zmotywowani do pracy (Bąk 2012). Zdaniem Ellen Karpay ćwiczenia fizyczne jest to każdy przejaw aktywności, której celem jest poprawa sprawności fizycznej (Karpay 2007).

Cel pracy

Głównym celem badań jest ustalenie w jaki sposób fitness wpływa na zdrowy styl życia

człowieka. A także przedstawienie roli fitness w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.

Hipoteza badawcza: „Fitness przynosi pozytywne efekty w życiu człowieka i wpływa na jego

uzdrowienie”.

W pracy podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na następujące pytania:

• Jaki jest poziom wiedzy osób odwiedzających kluby fitness na temat zajęć fitness?

• Jaki jest stopień skuteczności poprawy zdrowotności i aktywności fizycznej poprzez fitness na styl

życia człowieka?

• Jaka jest dostępność udziału w zajęciach fitness?

• Z jakim poziomem determinacji przychodzą osoby do klubów fitness?

• Z jakim zamierzonym celem osoby odwiedzające kluby fitness uczestniczą w zajęciach fitness?

M ateriał i metody badań

Główną metodą badań był sondaż diagnostyczny. Według definicji T. Pilcha metoda

sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia wiedzy o cechach strukturalnych

i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, instytucjonalnie nie zlokalizowanych,

a posiadających znaczenie wychowawcze, o opiniach i poglądach wybranych zbiorowości,

nasilaniu się i kierunkach rozwoju tych zjawisk na podstawie badania dobranej grupy

reprezentującej populację generalną, w której badane zjawisko występuje. Z kolei techniką

badawczą była ankieta. Według definicji T. Pilcha ankieta jest zatem techniką gromadzenia

informacji, polegającą na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych

88

Page 90: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

kwestionariuszy, na ogół o wysokim stopniu standaryzacji, w obecności lub częściej nie w

obecności ankietera (Węglińska 1997). Jako narzędzie badań zastosowano kwestionariusz ankiety

(Zał. 1).

W celu znalezienia odpowiedzi na pytania dotyczące wpływu fitness na styl życia

człowieka, przeprowadzono badania ankietowe w okresie od 10 marca do 31 maja 2012 roku

w Fitness Klubie OD - NOVA we Włocławku.

Fitness Klub OD - NOVA powstał w 1999 roku. Jego siedziba znajduje się w województwie

kujawsko - pomorskim we Włocławku przy ulicy Polnej 102. Jest to nowoczesny, a zarazem

największy fitness klub w mieście.

Fot. 1. Finess Klub OD-NOVA

Fitness Klub OD - NOVA oferuje swoim klientom szeroki zakres usług. Panie i panowie mogą

korzystać z bardzo dobrze wyposażonej siłowni, a także z zajęć fitness. Na poziomie działu

damskiego znajduje się gabinet masażu i zabiegów wyszczuplających, salon kosmetyczny oraz

szkoła rodzenia. Panowie również mogą korzystać z bardzo dobrze wyposażonych sal siłowych:

sala wolnych ciężarów, maszyny na każdą partię ciała, sala aerobowa, a także sala bokserska.

Na poziomie działu męskiego znajduje się sauna sucha oraz solarium. Wszystkie pomieszczenia

w klubie wyposażone są w klimatyzację i dostosowane do potrzeb osób ćwiczących. Dostępna jest

także szatnia oraz natryski. W trakcie zajęć czuwają nad bezpieczeństwem wyszkoleni instruktorzy.

Od 2009 roku można korzystać z klubowego basenu, który znajduje się przy Fitness Klubie, a także

kompleksu rehabilitacyjnego połączonego z odnową biologiczną (m. in. grota solna, sauna na

podczerwień). Zajęcia w klubie dostosowane są dla osób w każdym wieku i na każdym poziomie

sprawności (http://od-nova.info).

Badaniami objęto ogółem 100 losowo wybranych osób, które odwiedziły w tym czasie

wyżej wymieniony klub fitness. Ankietę wypełniło 75 kobiet i 25 mężczyzn (Wyk. 1).

Osoby uczęszczające do klubu były zróżnicowane wiekowo. Największą grupę stanowiły osoby

z przedziału wiekowego od 20 do 29 lat (32 % kobiety i 12% mężczyźni) (Zał. 2. Tab. 1).

89

Page 91: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Ponadto na wykresie 2 zilustrowano podział respondentów uwzględniając ich poziom

wykształcenia. Z wykresu wynika, że większość badanych osób (51 %) posiada wykształcenie

wyższe, natomiast żadna z osób ankietowanych nie posiadała wykształcenia zasadniczego

zawodowego (Wyk. 2)

Na wykresie 3 zaprezentowano miejsce zamieszkania osób odwiedzających Fitness Klub OD-NOVA. W większości były to osoby zamieszkujące miasto Włocławek, związane jest to najprawdopodobniej z bliską lokalizacją klubu.

W yniki badań

W badaniach respondenci na pytanie dotyczące znajomości pojęcia „fitness”, najczęściej wybierali odpowiedź - sprawność fizyczna (52%), w dalszej kolejności zdrowe odżywianie (13%), uroda (12%). Jedynie 4 % badanych stwierdziło, że fitness to pewien rodzaj wypoczynku (Wyk. 4).Zdecydowana większość respondentów ćwiczy, ponieważ chce zrzucić nadmierną wagę aby osiągnąć lepszą sprawność fizyczną, zdrowie, ładną sylwetkę (77%). Około 10% ankietowanych ćwiczy, bo sport i ruch pozwalają

odreagować stres i emocje oraz oderwać się od monotonii codzienności. Jedynie 5% badanych ćwiczy w celu zawarcia nowych znajomości oraz umocnienia więzi ze znajomymi (Wyk. 5).

90

Page 92: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Kolejne pytanie dotyczyło uczęszczania na zajęcia fitness w przeszłości i planów związanych z ich kontynuacją w przyszłości. Około 68% badanych odpowiedziało, że w przeszłości uczęszczało na fitness natomiast 32% nie robiło tego wcześniej. Aż 92% ankietowanych zadeklarowało, że w przyszłości zamierza uczęszczać na tego rodzaju zajęcia (Wyk. 6).Większość respondentów (62%) uważa, że zajęcia fitness zdecydowanie wpływają na poprawę ich samopoczucia tylko 2% ankietowanych ma odmienne zdanie (Wyk. 7).

Preferowaną formą aktywności fizycznej respondentów w klubie OD-NOVA we Włocławku jest aerobic (62%). Mało interesującymi formami aktywności fizycznej dla ankietowanych były między innymi: pump (ćwiczenia ze sztangami - 8%), circuit training (trening aerobowy - 8%). Jednak najmniejszym zainteresowaniem cieszyła się forma polegająca na stopniowym i ostrożnym rozciąganiu mięśni, czyli stretching (1%) (Wyk. 8).Analizując otrzymane wyniki badań okazało się, że najpopularniejszym powodem, który skłonił respondentów do udziału w zajęciach fitness była chęć poprawy wyglądu (41%). Nieco mniej osób (26%) odpowiedziało, że ich udział w zajęciach fitness, to zasługa koleżanki lub kolegi. Podobną popularnością cieszyły się odpowiedzi dotyczące chęci poprawy samopoczucia (9%) i odreagowania stresu (7%). Jedynie około 3% badanych osób zdecydowało się na chodzenie na zajęcia fitness dzięki sile mediów (Wyk. 9).

Stwierdzono w wyniku badań, że połowa ankietowanych osób za najważniejszy cel do osiągnięcia poprzez zajęcia fitness, stawia sobie poprawę swojej sylwetki (50%). Niewielka grupa ankietowanych osób, uważa, że głównym celem jest dla nich poprawa kondycji oraz sprawności fizycznej (14%), pozbycie się zbędnych kilogramów masy ciała (8%), odprężenie po pracy (4%)

91

Page 93: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

i poznanie nowych ludzi (4%). Jedynie około 1% badanych wskazało jako najistotniejszy cel do osiągnięcia pozbycie się złych emocji i zdrowie psychiczne (Wyk. 10).

Na podstawie ankiet uzyskano informację, że większość ankietowanych prowadzi zdrowy styl życia (75%), 14% oceniło, że trudno im stwierdzić, natomiast zdecydowana mniejszość przyznała się, że nie prowadzi zdrowego stylu życia (6%) (Wyk. 11).

Grupę ankietowanych, która zadeklarowała prowadzenie zdrowego stylu życia poproszono o wskazanie przykładów zachowańpodejmowanych w celu utrzymania zdrowego stylu życia. Około 30% badanych, aby zachować zdrowy styl życia chodzi na fitness oraz na siłownię, około 20% dodatkowo zdrowo się odżywia. Około 5% respondentów jest zdania, że dzięki uprawianiu sportu i unikaniu stresu lepiej i sprawniej zapobiegają złym nawykom zdrowotnym (Wyk. 12).

Zwrócono się do ankietowanych z zapytaniem o elementy zdrowego stylu życia.

Spośróddwunastu możliwych wariantów odpowiedzi respondenci mieli możliwość wyboru maksymalnie trzech ich zdaniem najważniejszych elementów zdrowego stylu życia (Wyk. 13). Do najczęściej wskazywanych należą: aktywność fizyczna i zdrowa żywność (44%). Równocześnie na drugim miejscu znalazły się takie elementy jak niestosowanie używek oraz prawidłowe wysypianie się (15%). Na trzecim miejscu wybór ankietowanych padł na unikanie stresu i dbanie o utrzymanie stałej masy ciała (12%).

Respondenci jako główne przeszkody mające wpływ na podejmowanie decyzji o aktywności fizycznej wskazywali słabą motywację (40%) oraz wysokie koszty uczestnictwa w różnego rodzaju zajęciach (40%). Innymi ważnymi przeszkodami był brak czasu spowodowany między innymi pracą, szkołą lub innymi zajęciami domowymi (20%). Badani

92

Page 94: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

uważają, że do podstawowych przeszkód można zaliczyć również brak nawyków aktywnego spędzania wolnego czasu oraz stan zdrowia, który może spowodować ograniczenia w podejmowaniu aktywności fizycznej (Wyk. 14).Wiedza jaka ankietowani posiadali nt. aktywności fizycznej przedstawiono na wykresie 15. Stwierdzono, iż większość badanych uważa, że pod pojęciem aktywności fizycznej kryje się podnoszenie sprawności i wydolności fizycznej, a także modelowanie sylwetki. W zdecydowanej mniejszości były osoby, które uważały, że aktywność fizyczna może być sposobem zapobiegania chorób, regeneracją sił, a także forma rozrywki (Wyk. 15).

W nioski

Styl życia jest jednym z czynników wpływających na jakość funkcjonowania jednostki, to on decyduje o jakości naszego życia, a co się z tym wiąże także naszego zdrowia. Prawidłowe odżywianie, aktywność fizyczna mają znaczący wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Ruch to pewien środek osiągnięcia celów prozdrowotnych, ale również źródło satysfakcji i zadowolenia.

Zdrowy styl życia, wydaje się być w Polsce jeszcze mało rozpowszechniony jednak obserwujemy ciągły wzrost świadomości zdrowotnej, jak i zachowań prozdrowotnych. Obecnie panuje moda na młodość i sprawność, dlatego kluby fitness stają się coraz powszechniejszą forma spędzania wolnego czasu. Fitness nie jest czymś, do czego można byłoby powracać co pewien czas na różnych etapach naszego życia. Regularnie wykonywane ćwiczeń fizycznych daje największe szanse na poprawę jakości i długości życia, czego świadome sa osoby uczęszczające na zajęcia fitness.Badania potwierdziły hipotezę badawczą: „Fitness przynosi pozytywne efekty w życiu człowieka i wpływa na jego uzdrowienie”. Ludzie, którzy ćwiczą czują się lepiej, a ich relacje z innymi ludźmi ulegają poprawie. Biorąc udział w zajęciach oferowanych przez kluby fitness osiągamy wiele korzyści tj. aktywność ruchowa, zmniejszenie stresu, kształtowanie sylwetki, a także nawiązywanie kontaktów interpersonalnych.Z przeprowadzonych badań można wyciągnąć wiele praktycznych wniosków:

1. wraz ze wzrostem wykształcenia wzrasta świadomość dotycząca uczestnictwa w różnych formach aktywności ruchowej,

2. na zajęcia fitness przychodzi zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn. Mężczyźni wolą od zajęć fitness spędzać czas na siłowni lub udzielać się w innych formach ruchowych.

3. wykonywanie ćwiczeń sprzyja utrzymaniu sprawności fizycznej, a uczestnictwo w zajęciach fitness pomaga w zmianie stylu życia i utrzymaniu odpowiedniej wagi ciała,

93

Page 95: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

4. głównym motywem uczestnictwa w zajęciach fitness była poprawa sylwetki ale również utrzymanie dobrej kondycji i sprawności fizycznej,

5. do ćwiczeń respondentów skłoniła przede wszystkim chęć poprawy swojego wyglądu oraz namowa koleżanki lub kolegi, aby uczestniczyć w zajęciach typu fitness.

6. istnieje jednak wiele barier utrudniających respondentom uczestnictwo w zajęciach. Są to głównie wysokie koszty uczestnictwa, ale również ich słaba motywacja.

Piśmiennictwo

Ambroży D., Ambroży A. (2010). Fitness w kulturze fizycznej, European Assciation for Security, Kraków, s. 10, 12-14, 21.

Bąk J., (2012). Fitness. Piękno, zdrowie i relaks, Dragon, Bielsko - Biała, s.3.Karpay E., (2007). Fitness, zdrowie i uroda, HELION, Gliwice, s. 33.Olex - Mierzejewska D., (2009). Fitness. Teoretyczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć,

AWF, Kraków, s. 9, 171.Pietrzyk D., (2005). Fitness nowoczesne formy gimnastyki, Towarzystwo Krzewienia kultury

Fizycznej, Warszawa, s. 4-5.Węglińska M., (1997). Jak pisać pracę magisterską, Impuls, Kraków, s.27.Strona internetowa: http: //od-nova.info

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared.

Received: 15.03.2013.Revised: 15.06.2013.Accepted: 05.07.2013.

94

Page 96: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 95-104 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

The President and the armed forces: the formation of the Kazakhstan army

Президент и Вооруженные Силы: становление казахстанской армии

Hajrly Salyhovic Muhanbetkaliev, Rosa Nabuevna Ispulova

Муханбеткалиев Хайрлы Салыхович, доктор исторических наук, профессор

Испулова Роза Набуевна, кандидат педагогических наук, доцент

RESUME

This article is about development Kazakhstan Presidents army.The author considers structure and traininq, technical and human resources as

basic priorities of transformation of Armed Forkes

ТУЙТН

Бул макала Казахстан Республикасыньщ Президентшщ Карулы КYштерiн куру жэне дамыту туралы кезкарасы.

Автор непзп модернизация басымдыктары есебшде Карулы КYштердщ курулымы мен дайындыг, сондай-ак техникалык жэне кадрлык элеуетл жацарту мэселелерш карастырады

За прошедшие годы суверенитета укрепилась государственность

Казахстана, восстановлена историческая справедливость, разработана

законодательная правовая база, отвечающая высшим стандартам. Мы можем

ясно сказать, что Республика Казахстан набирает темп в реформировании

экономики, становлении политического многоконфессионального общества,

95

Page 97: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

демократизации общественной жизни и формировании гуманистического

мировоззрения.

Становление суверенного Казахстана происходило на фоне сложнейших

геополитических процессов. Южные границы бывшего СССР

характеризовались как пояс нестабильности и, даже более того, как

вероятные очаги военных конфликтов. Война в Афганистане перешагнула

рубежи государственных границ и оказалась явной военной угрозой.

Произошли события в г. Ош Республики Кыргызстан, где имели место

кровавые столкновения представителей двух народов - узбекского и

кыргызского, в результате которого погибли десятки невинных людей.

Казахстан не мог оставаться безучастным и к событиям в Закавказье, где

велась война между Азербайджаном и Арменией. Вспыхнула война в Г рузии

и на ее границах. Тяжелым наследием остались пограничные проблемы с

Китаем.

В этих условиях мы верили в будущее, верили своему законно и

всенародно избранному Президенту. Только эта вера давала силы перенести

трудности первых лет перестройки. Но быстро наладить жизнь оказалось

сложнее и болезненнее. В самые трудные годы преобразования страны, когда

невольно приходили сомнения, а правильно ли мы идем, был единственный в

стране человек, который рассеивал все сомнения — это Нурсултан Абишевич

Назарбаев [1].

Независимым государство может быть лишь тогда, когда оно способно

защищаться от любых посягательств на свою землю.

В Казахстане, как и других республиках, функции обеспечения

национальной безопасности возложены на многие институты, а задачу

непосредственной защиты государства выполняют Вооруженные Силы,

другие войска и воинские формирования, правоохранительные органы, в

которых работают и служат граждане республики.

7 мая 1992 года Указом Президента Республики Казахстан «О создании

Вооруженных Сил Республики Казахстан» все воинские формирования на

96

Page 98: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

территории Казахстана были взяты под свою юрисдикцию и созданы

Вооруженные Силы Республики Казахстан [2].

На создание и развитие Вооруженных Сил суверенного Казахстана ушли

годы, годы нашей жизни. Создав казахстанскую армию, при мудром

руководстве нашего Президента страны, Казахстан обеспечил прочную

стабильность, это стало возможным в результате выбора курса на

демилитаризацию и ядерное разоружение.

Статья 36 Конституции Республики Казахстан гласит: «Защита

Республики Казахстан является священным долгом и обязанностью каждого

ее гражданина». Этой же статьей определяется, что «граждане республики

несут воинскую службу в порядке и видах, установленных законом» [3].

В статье 40 указано, что «Президент Республики Казахстан является

главой государства, его высшим должностным лицом, определяющим

основные направления внутренней и внешней политики государства и

представляющим Казахстан внутри страны и в международных отношениях»

[2, ^12].

В статьях Конституции определены полномочия Президента,

Парламента, Правительства страны по обеспечению национальной

безопасности нашего государства.

Президент страны является Верховным Главнокомандующим

Вооруженными Силами государства. Он назначает на должность и

освобождает от должности высшее командование Вооруженных Сил,

организует и руководит работой Совета безопасности.

С первых дней создания казахстанской армии главной заботой

Президента страны - Верховного Главнокомандующего Вооруженными

Силами Н.А. Назарбаева стало создание нормативно-правовой базы

функционирования военной организации государства, комплектование

армии, подготовка офицерских кадров, налаживание инфраструктуры,

тыловое и техническое обеспечение, воспитание и морально­

психологическое состояние войск. Кроме того, Президент страны потребовал

97

Page 99: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

добиться усвоения генералами и офицерами частей и подразделений

Вооруженных Сил практических навыков в ведении боевых действий,

выработать тактическое мышление, необходимое для ведения современного

общевойскового боя.

В ходе реформирования Вооруженных Сил в 1997-1999 гг. проведены

мероприятия по сокращению численности армии, центрального аппарата

Министерства обороны, подвергнуты оптимизации организационно-штатная

структура органов управлений соединений и частей, военно-строительные

части были расформированы. Начался переход общевойсковых соединений и

частей на бригадную основу, авиационных полков на штаты авиационных

баз.

Решением Верховного Главнокомандующего Вооруженными Силами

Н.А. Назарбаева было создание трех видов Вооруженных Сил: Силы общего

назначения, Силы Воздушной обороны, Силы охраны государственной

границы [4].

2000 год положил начало следующему этапу строительства

Вооруженных Сил - этапу их качественного становления. Этому

предшествовало ряд существенных изменений, произошедших как на

внешнеполитической арене, так и внутри государства. В том же году Указом

Президента Республики Казахстан была утверждена Военная доктрина

Республики Казахстан в новой редакции.

Военная доктрина определила реальные и эффективные пути и средства

обеспечения военной безопасности государства применительно к его

современному геополитическому положению в Центрально-Азиатском

регионе. Современная казахстанская оборонная концепция, позволила

целеустремленно готовить страну и Вооруженные Силы к защите и обороне.

Военная доктрина определила приоритетные направления строительства

и реформирования Вооруженных Сил: оптимизацию структуры армии;

приоритетное развитие мобильных сил; совершенствование системы

управления, переход к военно-территориальной структуре; создание системы

98

Page 100: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

подготовки резерва; совершенствование системы военного образования и

подготовки военных кадров, создание и развитие военно-научной базы;

повышение престижа военной службы и гуманизацию военно-служебных

отношений.

Президент Республики Казахстан последовательно и целеустремленно

развивает принципы миролюбивой политики Казахстана. Сугубо

оборонительный характер предназначения Вооруженных Сил изложен в

новом Законе Республики Казахстан «Об Обороне и Вооруженных Силах

Республики Казахстан», где записано, что Вооруженные Силы Республики

Казахстан предназначены для:

- защиты суверенитета, территориальной неприкосновенности границ

Республики Казахстан;

- отражения нападения и нанесения поражения агрессору;

- охраны и обороны государственных и военных объектов;

- выполнения совместно с вооруженными силами других государств

задач по совместной обороне в соответствии с международными договорами.

Материальной основой обеспечения военной безопасности Казахстана

является его экономика. Экономическое обеспечение безопасности

предусматривает оптимизацию материальных ресурсов государства для

реализации задач на основе принципа минимальной достаточности [5].

Важнейшая составляющая военного потенциала нашей страны -

Вооруженные Силы, в настоящее время находятся на этапе коренных

преобразований, главным результатом которых должно стать качественное

повышение их боевого потенциала за счет увеличения удельного веса

полностью укомплектованных соединений и частей, их всестороннего

обеспечения и организации полноценной оперативной, мобилизационной и

боевой подготовки, изменения принципов комплектования. Конечной целью

должно стать создание профессиональных Вооруженных Сил.

Президент страны акцентирует внимание на то, что сегодняшняя армия

располагает реальной возможностью переориентации военного планирования

99

Page 101: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

с задач текущего обеспечения войск, на решение вопросов их качественного

совершенствования и определил основные направления по обеспечению

военной безопасности страны, перспективы развития Вооруженных Сил

Республики Казахстан.

Приоритетным направлением, определенным Президентом страны

является укрепление системы подготовки военных кадров, которая является

одной из стратегических задач. Командир должен умело руководить

подчиненными. Поэтому особое место принадлежит офицерскому корпусу,

для которого военная служба является делом всей жизни, целью и средством

общественного и физического существования. Необходимо отметить, что

совершенствуются такие принципы кадровой политики как принцип

комплектования войск кадровыми офицерами, высококвалифицированными

профессионалами, прозрачность кадровой политики и принцип бережного

отношения к кадрам.

Несомненно, важна мысль нашего Президента страны Н.А. Назарбаева,

что «нам нужна, как никогда, новая генерация офицеров, умеющих мыслить

масштабно, опирающихся на прорывные технологии, уважающих солдат, как

своих сограждан и как личности» [6].

Но в тоже время нельзя забывать и о младших командирах. Любая армия

крепка сержантами и они должны стать главной опорой офицеров в

повседневной деятельности и боевой учебе.

Одним из стратегических задач, определенных Главой государства,

является повышение роли военной науки, создание гибкой системы

военного образования, способной оперативно реагировать на текущие

перспективные потребности войск, переход к многоуровневой,

скоординированной межведомственной системе подготовки кадров.

Реформирование Вооруженных Сил невозможно провести без научного

обоснования. Поэтому наука объективно становится производительной

силой общества и берет на себя долю ответственности за судьбу и результаты

реформ в стране. Впервые в отечественной военно-научной практике в новой

100

Page 102: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Военной доктрине дана классификация военных конфликтов с учетом их

масштабов, интенсивности, состава противоборствующих сторон и

возможных последствий от участия в них страны. Четко сформулированы

научно обоснованные ответы на вопросы: к чему готовить, когда и как

применять военную организацию государства. Это, в свою очередь поставило

перед военной наукой задачу определить основные параметры и этапы

проведения военной реформы, приоритетные задачи, стоящие перед военной

организацией государства на каждом из этих этапов, уточник порядок

комплексного применения Вооруженных Сил в интересах обеспечения

военной безопасности государства.

Г лава государства в Послании народу Казахстана обращает внимание на

объективно существующиеся угрозы 21 века, которые могут стать серьезным

препятствием на пути ускоренной экономической, социальной и

политической модернизации. Это распространение нестабильности и

религиозного экстремизма в регионе, непрекращающийся наркотрафик, в

центре которого оказался Казахстан в силу своего географического

положения.

Особую актуальность приобрели угрозы распространения

международного терроризма и экстремизма, а также тесно связанные с ними

наркобизнес и незаконная торговля оружием. Радикальные исламские

организации в регионе целью своей деятельности провозгласили создание на

территории государств Центральной Азии исламского государства.

Казахстан активно участвует в создании региональных объединений в

сфере безопасности - ОДКБ и ШОС. Казахстанские воины принимали

участие в миротворческих операциях в Таджикистане и Ираке. В последние

годы системно повышается не только интенсивность боевой подготовки, но и

улучшаются ее качественные параметры. К 2010 году проведено 54 крупных

учения различного масштаба. После крупного учения «Взаимодействие-

2009» проведено антитеррористическое учение «Мирная миссия» в рамках

ШОС. Это крупное учение с участием международных партнеров

101

Page 103: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Казахстана.

Проявлением повседневной заботы Президента страны Н.А. Назарбаева

является выдвижение одним из направлений по обеспечению безопасности

необходимость модернизации Вооруженных Сил. Основными задачами

определены профессионализация армии и улучшение ее материально­

технической базы.

Проводимые в настоящее время мероприятия руководства казахстанской

армии дают основание полагать, что в армии проводится целенаправленная

работа по изменению ее облика, с учетом реалии современной военно­

политической обстановки.

На расширенном заседании коллегии Министерства обороны 17 февраля

2011 года Президент страны - Верховный Главнокомандующий

Вооруженными Силами Н.А. Назарбаев отметил: «Ваша задача - сделать все

необходимое, чтобы Вооруженные силы Казахстана в перспективе

соответствовали мировым стандартам XXI века. Они должны быть

укомплектованы профессионалами, преданными своей Родине, оснащены

современной техникой и вооружением, обучены новым тактическим

приемам» [7].

Итогом модернизации Вооруженных Сил должно стать эффективное,

вытекающее из международной политики Казахстана, ориентированное на

оборонную достаточность и безусловный приоритет качественных

параметров военное строительство; Вооруженные Силы должны полностью

соответствовать новой Военной доктрине, быть способны обеспечить

достаточную и надежную защиту Казахстана.

Сегодня Вооруженные силы Казахстана выполняют задачу по созданию

хорошо оснащенной, мобильной армии, способной обеспечить защиту

жизненно важных национальных интересов страны от существующих и

потенциальных угроз.

102

Page 104: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Пройденный этап становления Вооруженных Сил - это важный рубеж,

позволяющий проанализировать этапы становления и развития казахстанской

армии, подвести некоторые итоги и уточнить задачи на будущее.

Список использованной литературы:

1. Ертысбаев Е. Казахстан и Назарбаев: логика перемен. -Астана:

Елорда, 2001. -С.15.

2. О Конституции (Основном законе) Республики Казахстан. Указ

Президента Республики Казахстан от 6 сентября 1995 года // САПП

Республики Казахстан. -1995. №30. -С.49.

3. О создании Вооруженных Сил Республики Казахстан. Указ

Президента Республики Казахстан от 7 мая 1992 года //

4. О реформировании Вооруженных Сил Республики Казахстан. Указ

Президента Республики Казахстан от 17 ноября 1997 года // Алматы,

1997. - Делопроизводство ВА ВС РК, д.12, Т.2. -С.165.

5. Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан. Закон

Республики Казахстан от 7 января 2005 года // Казахстанская правда. -

2005. -8 января.

6. Послание Президента РК Н.А. Назарбаева народу Казахстана. Новый

Казахстан в новом мире. -Астана, 2007. -С.5-21.

7. Соответствовать мировым стандартам XXI века // Казахстанская

правда. -2011. -17 февраля.

ТУЙТНБ^л макала Казахстан Республикасыньщ Президентшщ Карулы

КYштерiн к¥ру жэне дамыту туралы кезкарасы.Автор непзп модернизация басымдыктары есебшде Карулы КYштердщ

к^рулымы мен дайындыг, сондай-ак техникалык жэне кадрлык элеуегл жацарту мэселелерш карастырады

103

Page 105: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

RESUME

This article is about development Kazakhstan Presidents army.The author considers structure and traininq, technical and human resources as

basic priorities of transformation of Armed Forkes

Адрес: 090000 Западно-Казахстанская обл. г.Уральск, пр.Достык, 162.ЗКГУ им. Утемисова

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared.

Received: 15.03.2013.Revised: 15.06.2013.Accepted: 05.07.2013.

104

Page 106: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 105-142 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 15.03.2013. Revised: 15.06.2013. Accepted: 05.07.2013.

Characteristics of Somatic and Physical Fitness Overall Olympic Taekwondo Players

Cechy somatyczne i sprawność fizyczna ogólna zawodników Taekwondo Olimpijskiego

Stankiewicz Błażej, Barbara Dix, Arkadiusz Nowakowski, Walery Zukow

Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz, Poland

Keywords: construction, indicators physical, Olympic taekwondo.

Słowa kluczowe: budowa fizyczna, wskaźniki ciała, taekwondo olimpijskie.

Abstract

Purpose of the research was an analysis in terms of somatic features and overall performance of players of Tae kwon do. The subject of research were the players of which contain vast collections of Tae kwon do Club 350 "fifteen".

Research included 32 people at the age of fourteen, fifteen, sixteen and eighteen have been measuring and calculating the BMI index body and an International physical agility test, which included: long jump, overhang on bended arms (girls) or subject to hanging on the stick (the boys), the swinging 4 times 10 m moving bricks, seda with lying and slope of the trunk in front. The results obtained were analyzed in terms of gender and age. The results obtained were compared with the results of the test carried out in regional peers 2001 by Mark Napierała. From the study, the following conclusions were reached: age has an impact on the national Fitness Test results between. Olympic Taekwondo players outperform peers in the province. Gender has an impact on the results obtained Between National physical fitness Test, girls achieve worse results. Olympic Taekwondo is a sport for everyone. Among the players of Tae kwon do no obese people.

Streszczenie

Celem badań była analiza pod względem cech somatycznych i sprawności ogólnej zawodników taekwondo. Przedmiotem badań byli zawodnicy bydgoskiego klubu taekwondo MUKS „piętnastka”. Badania objęły 32 osoby w wieku czternastu, piętnasty, szesnastu i osiemnastu

105

Page 107: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

lat. Dokonano pomiaru masy i wysokości ciała, obliczeniu wskaźnika BMI oraz przeprowadzono Międzynarodowy test sprawności fizycznej, który obejmował: skok w dal, zwis na ugiętych rękach (dziewczęta) lub podciąganie w zwisie na drążku (chłopcy), bieg wahadłowy 4 razy 10 m z przenoszeniem klocków, siady z leżenia oraz skłon tułowia w przód. Otrzymane wyniki analizowano pod względem płci i wieku. Uzyskane wyniki porównano z wynikami rówieśników z badań regionalnych przeprowadzonych w 2001 roku przez Marka Napierałę. Z badań wyciągnięto następujące wnioski:

- Wiek ma wpływ na wyniki Między Narodowego Testu Sprawności Fizycznej.- Zawodnicy Taekwondo Olimpijskiego osiągają lepsze wyniki niż rówieśnicy w województwie.- Płeć ma wpływ na uzyskane wyniki Między Narodowego Testu Sprawności Fizycznej, dziewczyny

osiągają gorsze wyniki.- Taekwondo Olimpijskie to sport dla każdego.- Wśród zawodników taekwondo nie ma osób otyłych.

Introduction

Life in the twenty-first century has its pluses and minuses. For sure the development of technology that allows us to interact more easily, easier access to knowledge and a greater range of activities is a plus. But more often observes a change in the mentality of children living today. They are found less and less interest in the privilege of sport, physical recreation - the simplest fun in the fresh air. Youth and more often as a form of leisure chosen games, Internet, etc.. Which brings me to what time prevalence posture, obesity, lack of fitness which in time will lead to the formation of various kinds of diseases.

The object of this study was to test the youth Olympic Taekwondo Training in Bydgoszcz. Interschool Students' Sports Club "Fifteen". We analyzed somatic characteristics (height, weight, and BMI) and researched the overall efficiency the tests carried out with MTSF-in. The aim of this study was to investigate how does the trained youth to their peers living in Kujawsko- Pomorskie. The comparison was made on the basis of brand Napierała conducted in 2001. It was also examined differences in the structure of somatic and performance in MTSF because of the age of the drivers sex.

Materials and methods

The study was carried out on players between the Student Sports Club Fifteen Bydgoszcz, which is based in the School of Sport Championship No XX in. The study was carried out between the overall efficiency of the national physical agility test and measure your height and weight from which BMI was calculated. The study was carried out in the school athletic on 11-12 March 2013 in the group between the ages of 14-18.The subjects were divided into two groups, a group of girls Dukes and a group of boys. Figure shows below the age distribution of respondents.

106

Page 108: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

8

7

6

5

4

3

2

1 O

14-15 16-18

Figure 1 The age distribution of students surveyed (Source: own)

The study took place in the gym, the school playground with a treadmill and a nurse's office, where the subjects were weighed and measured. Before starting the tests the players took part in a two minute warm-up, the order in accordance with the rules of conduct MTSF. The subjects wore during rehearsals in sports attire: shorts, white T-shirt, sports shoes. The tests took place in the morning between 7 and 11

Overall performance test consisted of the following tests:- Run over a distance of 50

- long jump with space- measuring the strength of the hand using a dynamometer- rising up on the stick for men, for women with bent shoulders sag- pole swinging 4x10 m- Traces of lying back performed in 30 seconds- bend the trunk forward

- Run 1000m for men for women 800m (Pilicz 1997 Warsaw) to measure the development of somatic used medical attention, and as anthropometric edge. The subjects were dressed in sports clothes without shoes. The study was performed as follows:- The height of the body - the test was part of the importance of the height-integrated, accepted the position straight back to measure the arms straight at your sides, legs straight, feet joined, head set to Frankfurt. The test was performed with an accuracy of 0.1 cm.- Body weight - tested entered the medical importance in sports clothing without shoes. The measurements were made with a precision of 0.1 kg.

The measurement results were used to determine body types for each tested person. Types of body slenderness ratio Rohrer determined using the key characteristics of Curtius and Kretschmer, according to the following formulas:

masa ciała w gramach x 100

(wysokość ciała w cm)3 We also calculated the BMI.BMI range for the primary classification:

• <18.5 - underwei ght• 18,5-24,99 - correct value• > 25.0 - overweight

107

Page 109: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The results were compared with the results of the regional (Napierała 2005). The results were processed statistically and calculated: arithmetic mean, standard deviation, coefficient of variation.

Results:

Table 1. Summary of numerical studies of weight and 14 boys.__________________

Num ber of respondents Gender Age Body height

[cm]

Bodyweight

[kg]1 m. 14 178 652 m. 14 154 41.53 m. 14 167 57.54 m. 14 173 55

Table 1 summarizes the numerical results obtained by the four players 14 years Bydgoszcz Taekwondo club. From the table we can read the gender, age, height and weight of the subjects. The highest test measured 178 cm. And the lowest 154 cm. The rest of the group fluctuated in the range from 167 cm to 173 cm. The highest of the study group was also classified as the heaviest of the group of the result of 65 kg. Among the heaviest boy and lightest 23.5 kg difference occurred.

Table 2. Summary of numerical studies of weight and 14 year old girls.N um ber of

respondents Gender Age Body height [cm] Body weight [kg]

1 D 14 164 55.22 D 14 160 53.53 D 14 157 50.44 D 14 161 49.8

Table 2 summarizes the numerical results obtained by the four fourteen contestants Bydgoszcz Taekwondo club. From the table we can read the gender, age, height and weight of the subjects. The highest measured the girls surveyed 164 cm. The lowest 157 cm. Between the lowest and the highest competitor appeared 7 cm difference. Body height rest of the respondents ranged between 160 cm and 161cm.Just as in the group of boys 14 years highest competitor is described as the toughest in the group, measuring her body weight was 55.2 kg. In the case of the lightest athletes of her body weight was 49.8 kg.

Table 3. Summary of numerical studies of weight and 15 years boys.______________

Item No. Gender Age Body height [cm]

Body weight [kg]

1 m. 15 174 56.3

2 m. 15 179 73

3 m. 15 189 564 m. 15 160 47

Table 3 summarizes the numerical results obtained by the four fifteen-year players Bydgoszcz Taekwondo club. From the table we can read the gender, age, height and weight of the subjects. The highest of the respondents received 189 cm body height and the lowest 160 cm. The rest of the respondents fluctuates between 174cm-179 cm. The test, which has been classified as the

108

Page 110: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

lowest is the person who received the lowest weight-47 kg. This result is about 26 kg less than thatobtained by the heaviest test. The remaining subjects received the results from 56kg to 56.3 kg.

Table 4. Summary of numerical studies of weight and 15 year old girls

Item No. Gender Age Body height [cm] Body weight [kg]

1 D 15 160 452 D 15 165 49.73 D 15 166 584 D 15 163 55

Table 4 summarizes the numerical results obtained by the fifteen contestants wtf taekwondo section. This table shows gender, age, height and weight of the subjects. Among the surveyed girls greatest value of the test body received an increase in 166 cm. The lowest among respondents was about 6 inches below the top athletes. The rest of the girls fit in the range from 163 cm to 163 cm. Among the surveyed girls heaviest reached 58 kg body weight and the lightest was about 13 kg lighter. The rest of the respondents classified in the range of 49.7 kg-55 kg.

Table 5. Summary of numerical researc i body height and weight of boys and 16 years old.Item No. Gender Age Body height [cm] Body weight [kg]

1 m. 16 177 752 m. 16 166 533 m. 16 180 60

4 m. 16 166.5 57

Table 5 summarizes the numerical results obtained by the four sixteen-year players Bydgoszcz Taekwondo club. From the table we can read the gender, age, height and weight of the subjects. The highest of the surveyed boys earned 180 cm body height, while the lowest 166 cm. The rest of the players ranged between 166.5 cm and 177 cm. The heaviest of riders weighing 75 kg, 53 kg and the lightest. The rest of the subjects ranged from 57-60 kg.

Table 6 Summary of numerical studies of weight and 16 year old girls

Item No. Gender Age Body height [cm]

Body weight [kg]

1 D 16 156 48.6

2 D 16 160 49

3 D 16 155 44

4 D 16 171 63

Table 6 provides a summary of numerical studies of weight and sixteen-athletes Bydgoszcz Taekwondo club. This table shows gender, age, body height and weight. The highest of the surveyed girls received 171 cm body height of 16 cm more than the lowest. The heaviest of sixteen is the heaviest person in the group generated net 63 kg of 19 kg more than the lightest.

109

Page 111: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 7 Summary of numerical studies of weight and 18 boys of summer.Num ber of

respondents Gender Age Body height [cm] Body weight [kg]

1 m. 18 178 63.12 m. 18 181 80.33 m. 18 176 65.54 m. 18 171 58.3

Table 7 summarizes the numerical results obtained by the four eight teenage athletes Bydgoszcz Taekwondo club. From the table we can read the gender, age, height and weight of the subjects. The highest of the respondents olds received 181 cm body height of 10 cm more than the lowest. The rest of the respondents ranged between 176 and 178 cm. The heaviest was highest among subjects weighing 80.3 kg, and lowest yielding results lightest 58.3 kg. The rest of the players ranged from 63-56 kg.

Table 8 Summary of numerical studies of weight and 18 year old girls._______________

Item No. Gender Age Body height [cm]

Body weight [kg]

1 D 18 176 66

2 D 18 172 68

3 D 18 174 59

4 D 18 175 63

Table 8 summarizes the numerical studies of weight and eighteen-year-athletes Bydgoszcz Taekwondo club. This table shows gender, age, body height and weight. The highest amount received athlete body measuring 176 cm by 4 cm more than the lowest. The rest ranged from 174­175 cm. The lowest of the eighteen-year-athletes turned out to be the hardest to give the result of 68 kg of 9 kg more than the lightest. The rest of the girls were in the range of 63-66 kg.

Table 9 Summary statistics study of a group of boys body (cm)

Age N Valuemin

ValueMax.

Average Arithmetic

[ x ]

Standarddeviation

Coefficient of variation [V]

14 4 154 178 168 8.97 0.05

15 4 160 189 175 10.45 0.06

16 4 166 180 172.38 6.22 0.04

18 4 171 181 175.6 3.64 0.02

Table 9 represents a statistical summary of the body of research in the group of men. The study of the body exhibit that with growing age arithmetic average height. Between the youngest and oldest vintage test of maximum difference. The arithmetic mean of the body with age increases by 17.6 cm. Also, between the two vintages, there is a large difference in the standard deviation, but the biggest difference in the standard deviation can be seen between 18 years and 15 years. The standard deviation of the group olds are 10,45 which means that the height deviates from the test

110

Page 112: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

arithmetic mean of 10.45 cm in one or the other. The group olds shows a highly significant difference in the maximum and minimum value, which is up to 29 cm. What does a very high variance of results.

Table 10 Comparison study their regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napiera a 2001 (cm)

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]

NAverage A rithm etic

[ x ] NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 168 653 167.19 0.7115 4 175 515 172.11 2,8916 4 172.38 601 175.33 2.9518 4 175.6 446) 178.78 3.18

After comparing the arithmetic means of the body, we note that in both groups there is a tendency increasing with age. Peers of regional research at fourteen and fifteen years old receive a greater average body height. The difference between the youngest group of respondents is 0.71 cm, and between 15 years is 2.89 cm.The research on older groups show that respondents from Bydgoszcz Taekwondo club receive a lower body height. Bydgoszcz taekwondoists sixteen obtain the result by 2.95 cm smaller and eighteen contestants by 3.18 cm.

Table 11 Summary statistics research group of boys body weight (kg)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 41.5 65 54.75 8.49 0.16

15 4 47 73 58.08 9.39 0.16

16 4 53 75 61.25 8.32 0.14

18 4 58.3 80.3 66.8 8.21 0.12

The above table shows summary statistics research group weight boys. Tends to increase weight with age players. The largest difference occurs between the youngest and oldest vintage. It is the difference 12.05 kg. If 14 years olds and the coefficient of variation was maintained at 16%.The standard deviation varies much less than the height. This may be due to the fact that the athletes compete in the Olympic taekwondo competition in specific weight classes and can perform a variety of treatments to maintain a given weight.Table 12 shows a comparison of the results obtained by taekwondo competitors and peers in the regional surveys. Observing the results it can be seen that in both cases there is a tendency of increase in weight with age. Nearly all age groups with their own research received less than the arithmetic mean boys regional research. Only fifteen riders achieve the same result as their peers in the region.

111

Page 113: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 12 Comparison study their regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (kg)

Age

O ur study Regional ResearchThe

difference[d]N

Average Arithm etic[ x ] N

AverageA rithm etic

[ x ]14 4 54.75 801 54.84 0.09

15 4 58.08 544 58.08 0

16 4 61.25 479 65.22 3.97

18 4 66.8 482 72.31 5.51

Table 13 Summary statistics research group of girls body height (cm)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 157 164 160.5 2.50 0.02

15 4 160 165 162 2.12 0.01

16 4 155 171. 160.5 6.34 0.04

18 4 172 176 174.25 1,48 0.01

Table 13 summarizes the test statistics of the body of the female study group. Table I show that there is a growing trend of body height with age of the respondents. The youngest contestants received a 13.75 cm less than eighteen years of the arithmetic mean of the players. Groups of sixteen-athletes is characterized by a high standard deviation, which is 6.34. This group also received the highest coefficient of variation, which is maintained at a level of 4%.

Table 14 Comparison study of the body's own girls regional research Kujawsko-Pomorskie M.Napiera a 2001 (cm)

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average Arithm etic[ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 160.5 750 162.41 1.91

15 4 162 439 163.72 1.72

16 4 160.5 .532 165.31 4.81

18 4 174.25 478 165.84 8.41

The table above shows the difference in the results obtained by the body height Bydgoszcz Taekwondo athletes and counterparts from the regions. In both groups, we can see an upward trend. Only the oldest group of contestants received a higher score than their counterparts in regional studies. Obtained the result by 8.41 cm larger.

112

Page 114: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 15 Summary statistics research group of girls weight (kg)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 49.8 53.5 51.48 1.47 0.03

15 4 45 58 51.93 4.98 0.10

16 4 44 63 51.15 7.12 0.14

18 4 59 68 64 3.39 0.05

This table shows the statistics of the results obtained in the measurement of body weight in the groups of girls. From the table it can be seen that as the body of an increasing tendency with age. The arithmetic average values obtained in the age group 14-16 years are quite close to each other. The highest arithmetic mean body weight as the body height acquired the oldest group of girls. The highest standard deviation occurred among sixteen-girls-7, 12, as the highest coefficient of variation, which is 14%.

Table 16 Comparison studies of body weight girls own regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (kg)______________________________________________________________________

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average A rithm etic[ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 51.48 750 51.96 0.48

15 4 51.93 527 54.06 2.13.

16 4 51.15 383 55.33 4.18

18 4 64 444 57.4 6.6

This table shows the statistical comparison of weight gained by the Bydgoszcz Taekwondo athletes with the results of the regional. With the results it can be seen that in both groups the body weight increased with age. Girls with age range 14-16 years received less arithmetic average body weight than their counterparts in the region, the biggest difference was 4.18 kg and occurred in the group of sixteen-year girls. The largest difference was among eighteen-year players who are about 6.6 kg heavier than their counterparts in the region. It may be noted also that the weight taekwondo athletes between 14-16 years old with age varies slightly, which may be caused by assigning players to the categories of weight. Which brings us to carry out a variety of treatments for athletes to maintain a given weight.

BMI

BMI tests were carried out on the basis of the results obtained and the body weight MNTSF. The term BMI was intended to show that among trained athletes in Bydgoszcz section of taekwondo are obese.

Table 17 shows a list of numerical results of the study of BMI. From the table we can see the number of respondents, age, sex, BMI, and the range in which you find the test subject. In the male group of sixteen were tested in the range of age from 14 years to 18 years. Among the group of men, one person is qualified for the BMI as an emaciated, six people as individuals are underweight, and nine people as individuals with normal weight.

113

Page 115: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Percentage gives the result:• 6.25% - persons emaciated,• 37.5% - those with underweight,• 56.25 - persons with the appropriate weight.

Table 17 List of numerical results of t ie study group of male BMIQuantity Age Gender BMI The scope of the test

1 14 m. 20.5 Proper Weight2 14 m. 17.5 Underweight3 14 m. 20.6 Proper Weight4 14 m. 18.4 Underweight5 15 m. 18.6 Underweight6 15 m. 22.8 Proper Weight7 15 m. 15.7 Emaciation8 15 m. 18.4 Underweight9 16 m. 23.9 Proper Weight10 16 m. 19.2 Underweight11 16 m. 18.5 Underweight12 16 m. 20.6 Proper Weight13 18 m. 19.9 Proper Weight14 18 m. 24.5 Proper Weight15 18 m. 21.1. Proper Weight16 18 m. 19.9 Proper Weight

Table 18 shows a list of the numerical results of the study of BMI. From the table we can see the number of respondents, age, sex, BMI, and the range in which you find the test subject. In the group of females were tested sixteen women between the ages of sixteen and eighteen. Among the women surveyed six women were classified as being underweight, ten as a person of normal weight. What percentage gives the result:

• 37.5% - those with underweight• 62.5% - people with normal weight

Table 18 List of numerical results of the study group of female BMIItem No. Age Gender BMI The scope of the test

1 14 D 19.4 Underweight2 14 D 20.9 Proper Weight3 14 D 20.4 Proper Weight4 14 D 19.2 Underweight5 15 D 17.6 Underweight6 15 D 18.3 Underweight7 15 D 22.7% Proper Weight8 15 D 20.7 Proper Weight9 16 D 24.1 Proper Weight10 16 D 19.1 Underweight11 16 D 18.3 Underweight12 16 D 21.5 Proper Weight13 18 D 21.3 Proper Weight14 18 D 23,0 Proper Weight15 18 D 19.5 Proper Weight16 18 D 20.57 Proper Weight

114

Page 116: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Figure 2 shows the graphical distribution of results for all tested competitors in Bydgoszcz Taekwondo club MUKS "Fifteen".

■ poniżej 15 - wyniszczenie

■ 15,0 -17,4 - wychudzenie

■ 17,5 -19,4 - niedowaga

■ 1 9 ,5 -2 4 ,9 -w aga prawidłowa

■ 25,0 - 29,9 - nadwagę

■ 30,0 - 34,9 - 1 stopień otyłości

■ 35,0 - 39,9 - II stopień otyłości

■ 40,0 i więcej - otyłość kliniczna

Figure 2 Graphical user BMI measurement results studied taekwondo athletes

On the charts, which is located above it can be seen that among the examined group of 3.13% are emaciated, 37.5% were underweight, and 59.37% who were of normal weight. Among the athletes tested, no person has been classified as a person devastated, overweight or obese in any way.

Table 19 Characteristics of the numerical results of the running for 50m. taekwondo athletesis)______________________________________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 7.8 9,1 8.23 0.52 0.06

15 4 7,5 8.6 7.95 0.42 0.05

16 4 7.1. 7,9 7.63 0.33 0.04

18 4 6.1 8,5 7.25 0.87 0.12

The table above summarizes the results of the run over a distance of 50 m obtained by the boys trained taekwondo. The analysis of the results presented in Table 19 it can be seen an upward trend of the results with age. The arithmetic average of the oldest vintage is 7.25 s is the result of better than 0.98 s the result obtained by the youngest age group. Looking at the standard deviation of the notes to the maximum dispersion of results between 15 years who have been the result of 0.42 s, and 18 years, the standard deviation is 0.87. The largest coefficient of variation, which persists for 12% achieved the oldest age group.

115

Page 117: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 20 Comparison of the results of current taekwondo athletes over a distance of 50 m withregional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (s)___________________ ______________

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic[ x ] N

Average A rithm etic[ x ]

14 4 8.23 663 8.17 0.06

15 4 7.95 819 7.85 0.10

16 4 7.63 789 7.71 0.08

18 4 7.25 739 7.55 0.30

The above table shows a comparison of the results of their own, and regional studies. It can be seen that in both groups, results increase with age of patients. Respondents taekwondo athletes aged 14-15 years received lower scores than peers from regional studies. However taekwondziści subjects aged 16-18 years achieved better results than 18 years of Kujawsko-Pomorskie. A significant advantage, which amounted to 0.30 s got the oldest age group. This means that taekwondo athletes age 16.18 years have a higher rate than their peers in the region.

Table 21 Characteristics of the numerical results of the running for 50m. taekwondo athletes (s)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 8,5 9.4. 8.98 0.43 0.05

15 4 8.3 8.9 8.58 0.22 0.03

16 4 8.6 9,1 8.85 0.18 0.02

18 4 8.3 8,5 8.45 0.09 0.01The table above summarizes the results of the run over a distance of 50 m obtained by the

girls Taekwondo Training. The arithmetic average of the oldest vintage is 8.45 s is the result of 0.48 s better than the result achieved by the youngest age group. Looking at the standard deviation of the notes to the maximum dispersion of results between the youngest girl who is 0.43 s, and 18 years, the standard deviation is 0.09.The largest coefficient of variation, which is 5% received youngest girl.

Table 22 Comparison of the results taekwondo athletes run over a distance of 50 m with regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (s)

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic[ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 8.98 570 8.93 0.05

15 4 8.58 546 8.87 0.29

16 4 8.85 604 8.82 0.03

18 4 8.45 546 8.88 0.43

116

Page 118: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 22 shows the comparison of girls run over a distance of 50 m with the results of regional studies. Players under the age of fourteen years reached about 0.05 s worse result than peers in the region. The contestants at the age of sixteen years, gained by 0.03 s worse than a sixteen-year results from the Kujawsko-Pomorskie. Girls with their studies at the age of fifteen and eighteen years proved to be faster than counterparts in regional studies. The best turned out to be the oldest group of subjects received the result by 0.43 sec better than eighteen of the region.

Table 23 Characteristics of the numerical results of the run over a distance of 600 and 1000m. taekwondo athletes (s)______________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 223 241 234.75 7.01 0.03

15 4 200 236. 220.00 12.96 0.06

16 4 200 230 217.00 10.82 0.05

18 4 180 220 202 17,38 0.09

The table above summarizes the results obtained by the boys trained taekwondo. The analysis of the results presented in Table 24 it can be seen an upward trend of the results with age. The arithmetic average of the oldest vintage is 202 s is the result of 32.75 s better than the result achieved by the youngest age group. Looking at the standard deviation of the notes to the maximum dispersion of results between 14 years who have been the result of 7.01 s, and 18 years with a standard deviation is 17.38.The largest coefficient of variation, which persists at 9% achieved the oldest age group.

Table 24 Comparison of the results taekwondo athletes run over a distance of 600 and 1000 m withregiona research Kujawsko-Pomorskie M Napierała 2001 (s)

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 234.75 1468 242.53 7.78

15 4 220.00 1242 234.31 14.31

16 4 217.00 1292 225.42 8.42

18 4 202 1497 222.01 20.01

Table 24 shows a comparison of the results of their own, and regional studies. It can be seen that in both groups, results increase with age of patients. Respondents taekwondo athletes in each age group tested performed better than their counterparts in regional studies. The largest difference occurred between 18 years, which amounted to 20.01 s. This means that taekwondo athletes are more durable than their peers in the region. Which certainly is educated during sports training.

117

Page 119: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 25 Characteristics of the numerical results of the run over a distance of 600 and800m. taekwondo athletes (s)_________________________ ______________ _______________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 212 240 224.00 11.25 0.05

15 4 218. 230 223.25 4.66 0.02

16 4 220 242 230.00 7.87 0.03

18 4 179 230 194.5 20.86 0.11

The table above summarizes the results obtained by the long transmission trained taekwondo girl. The analysis of the results presented in Table 26 it can be seen an upward trend of the results with age. The arithmetic average of the oldest vintage is 194.5 s is the result of a 29.5 s better than the result achieved by the youngest age group. Looking at the standard deviation of the notes to the maximum dispersion of results between 14 years who have been the result of 11.25 seconds and 18 years with a standard deviation is 20.86. The largest coefficient of variation, which persists for 11% achieved the oldest age group.

Table 26 Comparison of the results taekwondo athletes run over a distance of 600 and 800 m of regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (s)_________________________________

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 224.00 517 233.33 9.33

15 4 223.25 486 240.10 16.85

16 4 230.00 505 242.41 12.41

18 4 194.5 433 246.51 52.01

This table shows the comparison of the results of their own, and regional studies. It can be seen that in both groups, results increase with age of patients. Studied taekwondo athletes in each age group considered, achieved better results than their peers in their regional research. The largest difference occurred between 18 years, which amounted to 52.01

Table 27 shows the characteristics of the numerical results 4x10m shuttle run boys who train Taekwondo. The analysis of the results shows that with age players to improve their results. The oldest age group received the arithmetic mean of 1.08 s better than younger players whose average was 10.88 s The largest standard deviation obtained 14 years group, which is 0.61 s This group also noted the highest coefficient of variation, which I keep for 6%.

118

Page 120: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 27.Characteristics of the numerical results 4x10m shuttle run. taekwondo athletes (s)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 10.15 11,7 10.88 0.61 0.06

15 4 9.56 10.17 10.00 0.26 0.03

16 4 9.7 10.45 10.08 0.27 0.03

18 4 9.2. 10.4 9,8 0.45 0.05

Table 28 shows the comparison of taekwondo athletes with the results obtained by their peers. Taekwondoists in each age group performed better than their peers in the region. Among 14 years difference occurred 1.07 s, 1.95 s olds, szesnastolatkowl, 76 s, 1.72 s olds To sum up taekwondo players are faster than their peers.

Table 28 Comparison of the results 4x10m shuttle run taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (s)_________________________________________________

AgeOur study Regional Research The

difference[d]N

Average Arithmetic [ x ]

NAverage Arithmetic

[ x ]

14 4 10.88 room511 11.96 1.07

15 4 10.00 658 11.95 1.95

16 4 10.08 607 11.84 1.76

18 4 9,8 606 11.52 1.72

Table 29 Characteristics of the numerical results of 4x10 m shuttle run taekwondo athletesis)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

[2]

Coefficient of variation

[V]14 4 11.45 11.85. 11.66 0.14 0.01

15 4 10.56 11.44 11.07 0,32 0.03

16 4 10,6 14 11.90 1.34 0.11

18 4 10.8 14,2 12.03 1.35 0.11

The table above summarizes the results obtained by the girls trained taekwondo. The best result obtained a group of girls of fifteen years to obtain, 11.07 s. The worst result obtained oldest girls, which was the arithmetic mean of 12.03 s, this group also is characterized by the largest standard deviation, which is 1.35 s and the largest coefficient of variation, which is 11%.

119

Page 121: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 30 Comparison of the results 4x10m shuttle run taekwondo athletes regional researchKujaws co-Pomorskie M. Napierala 2001 (s)

O ur study Regional ResearchThe difference

[d]Age

NAverage Arithm etic

[ x ]N

Average A rithm etic [ x ]

14 4 11.66 977 12.73 1.07

15 4 11.07 1106 12.75 1.68

16 4 11.90 934 12.76 0.87

18 4 12.03 841 12.83 0.80

This table shows the comparison of taekwondo athletes with the results obtained by their peers. The players in each age group performed better than their peers in the region. Among 14 years difference occurred 1.07 s, 1.68 s of fifteen, sixteen .87 s, .80 s eighteenTable 31 shows the results obtained in the trial Traces of lying by taekwondo athletes. The best result obtained a group of sixteen-year boys give the arithmetic mean of repetitions 42.25. The worst result obtained youngest group of boys whose arithmetic mean was 29, 75 The largest standard deviation was observed in the group olds, which was 4.82, and the least diverse group of contest are fourteen, with a standard deviation is 2.95.

Table 31 Characteristics of the numerical results with the neighbors lying taekwondo athletes (number o f repetitions)_____________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

Average A rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 25 33 29.75 2.95 0.10

15 4 32 44 35.75 4.82 0.13

16 4 38 46 42.25 3.03 0.07

18 4 30 41 33.25 4.55 0.14

Table 32 Comparison of the results with the neighbors lying taekwondo athletes regional researchKujawsko-Pomorskie M. Napierala 2001 (num ber of repetitions)

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 29.75 438 23.37 6.38

15 4 35.75 399 24.19 11.56

16 4 42.25 378 24.18 18.07

18 4 33.25 409 24.37 8.88

Table 32 shows the comparison of the arithmetic mean of the results of taekwondo athletes with the results obtained by their peers. Players in each age group performed better than their peers in the region. Among 14 years starred difference 6.38, 11.56 olds, sixteen-year olds 18.07, 8.88 year-olds.

120

Page 122: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 33 Characteristics of the numerical results with the neighbors lying taekwondoathletes (number o f repetitions)_______ ______________ _______________ _______________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 22 29 26.50 2.87 0.11

15 4 25 30 27.25 1.92 0.07

16 4 26 30 28.25 1.79 0.06

18 4 27 38 32.50 4.27 0.13

Table 33 shows the characteristics of the numerical results with the neighbors lying girls who train Taekwondo. The analysis of the results shows that with age athletes improve the results achieved. The oldest age group received the arithmetic mean of 6 reps better than younger athletes, whose average was 26.50 repetitions. The largest standard deviation obtained eighteen group that takeaway 4.27.This group also noted the highest coefficient of variation, which I keep to 13%.

Table 34 shows the comparison of the arithmetic mean of the results of taekwondo athletes with the results obtained by their peers. Players in each age group performed better than their peers in the region. Among the fourteen experienced the difference 5.33, 6.38 of fifteen, sixteen 6.48, eighteen 11.53.To sum up taekwondo athletes are faster than peers in the region, and have stronger abdominal muscles.

Table 34 Comparison of the results with the neighbors lying taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (number of repetitions)_______________________________

AgeOur study Regional Research

The difference[d]N

Average Arithmetic [ x ]

NAverage Arithmetic

[ x ]14 4 26.50 342 21.17 5.33

15 4 27.25 335 21.37 6.38

16 4 28.25 356 21.77 6.48

18 4 32.50 365 20.97 11.53

Table 35 Characteristics of the numerical results of pull on the stick taekwondo athletes (number of repetitions)_____________________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 2 5 3.50 1.12 0,32

15 4 1 11 6.25 4.32 0.69

16 4 9 16 11.75 2.68 0.23

18 4 10 18 13.75 3.03 0.22

Table 35 shows the characteristics of the numerical results of pull on the stick boys, who train Taekwondo. The analysis of the results shows that with age players to improve their results. The oldest age group received the arithmetic mean of 10.25 better than younger players

121

Page 123: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

whose average was 3.50. The largest standard deviation obtained olds group, which is 4.32repetition. This group also noted the highest coefficient of variation, which remains on 69%.

Table 36 Comparison of results of pull on the stick taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (number of repetitions).______________________________

Age

O ur study Regional ResearchThe

difference[d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage

A rithm etic [ x ]

14 4 3.50 419 3.47 0.3

15 4 6.25 532 4.57 1.68

16 4 11.75 552 5.92 5.83

18 4 13.75 4,30 6.19 7.56

The above table shows a comparison of the arithmetic mean of the results of taekwondo athletes with the results obtained by their peers. Players in each age group performed better than their peers in the region. Among 14 years experienced the difference of 0.3, 1.68 olds, sixteen-year olds 5.83, 7.56 year-olds. With players taekwondo are more arm strength than their peers in the region.

Table 37 Numerical characteristics overhang on bent hands girls trained taekwondo.

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 2 15 6.00 5.24 0.87

15 4 1 12 5.25 4.15 0.79

16 4 3 10 5.50 2.69 0,49

18 4 8 20 14.75 4.32 0.29

The table above summarizes the results of the overhang on bent arms girls, taekwondo. Analyzing tables can be seen that the best results obtained arithmetic mean of the oldest girls give the result of 14.75 s worst result obtained in turn fifteen years old girls give the score 6 s The largest deviation from the average of the results can be seen among the youngest group studied. It amounts to 5.24 s, this group is characterized by a coefficient of variation of the biggest that I keep up to 87%.

Table 38 shows the comparison of test results obtained taekwondo athletes during their studies and the results of regional studies. Players in between the ages of 14 to 16 years received worse results than peers in the region. The biggest difference can be seen among the fourteen that the arithmetic mean of the results was 6 s and 7.51 peers. However, athletes have obtained a better result eighteen years of surveyed girls Kujawsko-Pomorskie. Girls Training received equal to the arithmetic mean of 14.75 Sa 3.06 better than their peers. The Taekwondo Training players aged 14­16 are less arm strength than counterparts from the region, athletes eighteen years of greater force of arms.

122

Page 124: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 38 Comparison of the results with bent arms overhang taekwondo athletes regional researchKujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (s) _______________________________________________

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 6.00 366 13.51 7.51

15 4 5.25 397 12.72 7.47

16 4 5.50 406 12.51 7.01

18 4 14.75 359 11.69 3.06

Table 39 Characteristics of the numerical results taekwondo athletes compression dynamometer (kg)_________________________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 30 65 43.75 14.11 0,32

15 4 49 120 78.50 30.32 0.39

16 4 30 120 67.75 35.43 0.52

18 4 55 120 80.00 25.74 0,32

Table 39 summarizes the results of compression dynamometer taekwondo athletes. Analyzing tables can be seen that the best results obtained arithmetic mean of the oldest boys to give the score of 80, in turn, the worst result obtained fourteen boys give the result 43.75. Clearly the results of an upward trend with age players. The largest deviation from the average of the results can be seen among the sixteen-boys. It is 35.43 kg, this group is characterized by a coefficient of variation of the biggest that I keep the 52%.

Table 40 Comparison of the results of compression dynamometer taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (kg)_______________________________________

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average Arithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 43.75 355 32.31 11.44

15 4 78.50 366 38.06 40.44

16 4 67.75 421 43.25 24.5

18 4 80.00 347 49.30 30.7

This table shows the comparison of test results obtained during the taekwondo athletes own test, and the results of regional studies. Players in each age group performed better than their peers in the region. The biggest difference can be seen among olds whose arithmetic mean of the results was 78.5 and peers in the region of 40.44. In summary trained taekwondo athletes have a higher strength than their peers in the region.

123

Page 125: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 41 Characteristics of the numerical results taekwondo athletes compressiondynamometer (kg)_______ ___________________________ ______________ ______________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 20 70 40.00 19.69 0,49

15 4 26 45 36.50 8.62 0.24

16 4 34 39 36.00 1.87 0.05

18 4 45 60 50.50 5.77 0.11

The table above summarizes the results of the crush dynamometer girls trained taekwondo. Analyzing tables can be seen that the best results obtained arithmetic mean of the oldest girls give the result of 50.50 kg. in turn, the worst result obtained sixteen girls give the result of 36 kg. The largest deviation from the average of the results can be seen among the youngest group studied. Is ono19, 26 kg., This group is characterized by a coefficient of variation of the biggest that I keep up to 49%.

Table 42 Comparison of the results of compression dynamometer taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (kg)_______________________________________

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 40.00 303 25.58 14.42

15 4 36.50 371 26.19 10.31

16 4 36.00 400 27.35 8.56

18 4 50.50 323 29.75 20.75

Table 42 shows the comparison of test results obtained taekwondo athletes during their studies and the results of regional studies. Players of all ages performed better than peers in the region. The biggest difference can be seen among the oldest group of respondents, the results of the arithmetic mean is 50.5 and peers in the region of 29.75. In summary trained taekwondo athletes have a higher strength than counterparts from the region Table 43 Characteristics numerical jump boys trained taekwondo. (Cm)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

[«]

Coefficient of variation

[V]14 4 195. 230 212.00 12.43 0.06

15 4 190 250 225.00 25.98 0.12

16 4 225 241 234.00 6.75 0.03

18 4 185. 250 230.00 26.22 0.11

This table shows the summary of the results of the long jump taekwondo athletes. Analyzing tables can be seen that the arithmetic mean of the best sixteen year old boys to give the result of 2324 cm, in turn, obtained the worst result of fourteen boys give the result 212 cm. The largest

124

Page 126: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

deviation from the average of the results can be seen among the boys of fifteen years. It is 25.98 inches, this group is characterized by a coefficient of variation of the biggest that I keep up to 12%.

Table 44 shows a comparison of results obtained in taekwondo athletes own test, and the results of regional studies. Players in each age group performed better than their peers in the region. The biggest difference can be seen among the sixteen-year olds whose arithmetic mean of the results was 234, and peers in the region of 58.33 m less. In summary trained taekwondo athletes have a higher growth rate of the lower limbs peers in the region.

Table 44 Comparison of the results of the long jump taekwondo athletes regional researchKujawsko- Pomorskie M. Napierała 2001 (cm)

AgeOur study Regional Research The

difference[d]N

Average Arithmetic [ x ]

NAverage Arithmetic

[ x ]14 4 212.00 331 170.85 41.15

15 4 225.00 372 172.55 52 45

16 4 234.00 349 175.67 58.33

18 4 230.00 412 179.01 50.99

Table 45 Characteristics of the numerical results of the long jump taekwondo athletes (cm)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 155 178 165.75 8.90 0.05

15 4 166 200 180.50 12.46 0.07

16 4 159 180 172.75 8.14 0.05

18 4 190 230 208.25 15.47 0.07

The table above summarizes the results of the long jump girls trained taekwondo. Analyzing tables can be seen that the best results obtained arithmetic mean of the oldest girls give the result of 208.25 cm. in turn, the worst result obtained fourteen girls give the score 165.75 cm. The greatest deviation from the average performances can be seen among the oldest study group. It is 1.47 cm., This group is characterized by a coefficient of variation of the biggest that I keep up to 7%.

Table 46 Comparison of the results of the long jump athletes Taekwondo regional researchKujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (cm)

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average Arithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 165.75 331 170.85 5.10

15 4 180.50 372 172.55 7.95

16 4 172.75 349 175.67 2.91

18 4 208.25 412 179.01 29.24

125

Page 127: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 46 shows the comparison of test results obtained taekwondo athletes during their studies and the results of regional studies. The test athletes at the age of sixteen and fourteen received worse results than peers with region. The biggest difference can be seen among the fourteen that the arithmetic mean of the results was 165.71 cm and 170.85 peers. However, eighteen years and fifteen athletes achieved a better result of the respondents girls Kujawsko-Pomorskie. The greatest differences were granted oldest girls, which amounted to 29.24 cm. The Taekwondo Training players age 14.16 years are less leg strength than counterparts in the region, and the players eighteen years and fifteen more power and dynamics of the lower limbs.Table 47 shows the results obtained from the slope of the trunk in front of the boys trained taekwondo. This table shows the arithmetic mean of the players, which is the highest received sixteen boys, their average was 13.25. However, the lowest average of the results obtained piętnastolatkowie 4.25.

Table 47 Characteristics of the numerical slope in front of the torso taekwondo athletes (cm)____________________________________________________________________________________

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageArithmetic

[ x ]

Standarddeviation

M

Coefficient of variation

[V]14 4 4 12 7.75 3.34 0.43

15 4 0 10 4.25 4.38 1.0316 4 0 25 13.25 8.98 0,6818 4 1 15 7.25 5.58 0.77

Table 48 Comparison of the results in front of the torso slope taekwondo athletes regional research Kujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (cm)_______________________________________________

AgeO ur study Regional Research The

difference[d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 7.75 349 3,55 4.20

15 4 4.25 371 4.49 0.44

16 4 13.25 343 5.14 8.11

18 4 7.25 375. 6.92 0.33

Table 48 shows a comparison of results obtained in taekwondo athletes own test, and the results of regional studies. Research riders at fifteen obtained worse results than their peers in the region. The difference between them was 0.44. However, the rest of the players surveyed achieved better results than their peers with region. The largest difference was between sixteen year olds, which amounted to 8.11 cm. The Taekwondo Training players the age of 15 are less suppleness than peers. The contestants at the age of fourteen, sixteen, eighteen, have greater flexibility to the body than their peers in the region.

126

Page 128: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 49 Characteristics of the numerical slope in front of the torso taekwondo athletes(cm)

Age N Valuemin

ValueMax.

AverageA rithm etic

[ x ]

S tandarddeviation

[«]

Coefficient of variation

[V]14 4 10 18 15.50 3.28 0.21

15 4 16 27 22.00 4.30 0.20

16 4 9 11 10.00 0.71 0.07

18 4 10 16 12.75 2.17 0.17

This table shows the results obtained in the slope of the trunk in front of girls trained taekwondo. This table shows the arithmetic mean of the players, which is the highest received fifteen year, the average was 22 cm. And the lowest average gained sixteen-year to a 10 cm. The largest deviation from the mean of results was observed in the group of fifteen-year and amounted to 4.30 cm, this group is characterized by the highest coefficient of variation of 21%.

Table 50 shows a comparison of results obtained taekwondo athletes during their studies and the results of regional studies. Players in all ages have obtained better results than peers in the region. The biggest difference can be seen among the fifteen year old whose arithmetic mean of the results was 22 cm, and peers in with area 9.13 cm. Training taekwondo athletes conclusion are more suppleness of the body.

Table 50 Comparison of the results in front of the torso slope taekwondo athletes regional researchKujawsko-Pomorskie M. Napierała 2001 (cm)

AgeO ur study Regional Research

The difference [d]N

Average A rithm etic [ x ]

NAverage A rithm etic

[ x ]14 4 15.50 364 7.57 7.93

15 4 22.00 335 9,13 12.87

16 4 10.00 375. 9.46 0.54

18 4 12.75 302 10.93 1.82

Conclusions

Research issues and motor somatic development was wounded many researchers. Another important factor is the ability to correctly assess the developmental age, the ability to anticipate physique athletes that make it possible to determine the possible time period and the result of the sport.In many sports people started to use measurements of body size for selection. The possibility of finding a model of somatic and motor sportsman future and therefore proper predict the outcome of sporting dealt with Seabra (1997). Numerous examples reported by M. Napierała (2008) and Cieślicka (2007, 2009), Klimczyk et al 2009 The properties of the physical and biological maturation in gymnastics took up Sawczyn (2000), as well as a prognostic features in the construction of a somatic selection for gymnastics (Sawczyn et al 1997 Work Pilewski (2002) suggest an association with the level of somatic built athletic performance in social dance.

Taekwondo is a Korean martial sport, which is an important part of the development, speed, power, jumping, reaction time, motor coordination. Players Bydgoszcz club this discipline were examined for somatic analyze ( height and weight), and motor skills (MTSF).The aim of the study was to

127

Page 129: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

compare the results achieved in terms of gender and age, to analyze the correlation between pairs of traits and whether trained taekwondo athletes perform better in MTSF, than their peers from regional studies.

The boys with their studies show a higher average growth (with the exception of eighteen years) than their peers with regional research. The average weight of the players in the age of fourteen and eighteen years of age is less than that of peers from regional analysis for the olds came out in the same way as their peers, and for sixteen-year olds higher. The height of the body of girls is lower than in the same age group with the exception of 18 years. The same phenomenon can be observed in body weight. Bydgoszcz taekwondoists characterized by low levels of BMI BMI.W the large part of taekwondo athletes are among those with underweight, but over fishing has been classified as being of normal weight. Research in height and weight is not a single type of construction had created somatic player do sports which is taekwondo. This means that the practice of this sport can take each individual. Taekwondo is a sport for everyone.The research drew the following conclusions:

- Age has an impact on the results between the National Physical Fitness Test.- Taekwondo Players perform better than their peers in the region.- Gender has an effect on the results obtained between the National Physical Fitness Test,girls perform worse.- Olympic Taekwondo is a sport for everyone.- Among the competitors taekwondo is not obese.

References

1. Pilicz S., Pomiar ogólnej sprawności fizycznej, Warszawa 1997

2. Napierała M., Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci z i młodzieży z województwa kujawsko-pomorskiego, Bydgoszcz 2005.

3. Napierała M., Cieślicka M., Dmitruk K., Budowa morfologiczna a zdolności motoryczne studentów I roku wychowania fizycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, „Annales”, (red.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie - Skłodowska, Sectio D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, nr 5, s. 226 - 229.

4. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3, 33-38.

5. Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In 12-19 year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3, 53-60.

6. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p.1.

7. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko - pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

8. Sawczyn S. (2000), Właściwości rozwoju fizycznego i dojrzewania biologicznego młodocianych gimnastyków w procesie wieloletniego treningu, „Roczniki Naukowe”, AWF, Gdańsk, t. 9, s. 171-190.

9. Sawczyn S, K. Kochanowicz, D. Kruczkowski, T. Dancewicz (1997), Cechy prognostyczne budowy somatycznej w doborze do gimnastyki sportowej, „Trening”, nr 3, s. 19-24.

1 0 . Pilewska W. (2002). Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style

128

Page 130: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

taneczne, [w]: Wychowanie Fizyczne i Sport. Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1., PWN, Warszawa 2002, s.12- 313.

W stępŻycie w XXI w ieku m a swoje p lu sy i m inusy. Z a pew no rozw ój technologii, k tó ra um ożliw ia nam łatw iejsze kontaktow anie się, łatw iejszy dostęp do w iedzy o raz w iększy asortym ent rozryw ek jes t

plusem . Lecz coraz częściej zauw aża się zm ianę w m entalności dzieci żyjących w spółcześnie. W ystępuję coraz m niejsze zainteresow anie upraw ieniem sportu, rekreacją ruchow ą - najprostszym i zabaw am i na św ieżym pow ietrzu. M łodzież co raz częściej jak o rodzaj spędzania w olnego czasu w ybiera g ry kom puterow e, Internet etc. Co prow adzi do co raz częstszego w ystępow ania w ad postaw y, otyłości, brak kondycji co z czasem będzie prow adziło do pow staw ania różnego rodzaju chorób.

Przedm iotem badań n iniejszej p racy była m łodzież trenująca taekw ondo olim pijskie w bydgoskim . M iędzyszkolnym U czniow skim K lubie Sportow ym „Piętnastka” . A nalizie poddano cechy som atyczne (w ysokość, m asę ciała i BM I) oraz spraw ność ogólną zbadaną na podstaw ie przeprow adzonych prób z M TSF-u. C elem pracy było zbadanie jak w ypada trenująca m łodzież na tle sw oich rów ieśników zam ieszkałych w w ojew ództw ie kujaw sko-pom orskim . Porów nania dokonano n a podstaw ie badań M arka N apierały przeprow adzonych w 2001 roku. Zbadano rów nież różnice w budow ie som atycznej i w yn ikach osiąganych w M TSF ze w zględu na w iek zaw odników płeć.

M ateriał i m etody

B adania zostały w ykonane na zaw odnikach M iędzy U czniow skiego K lubu Sportow ego P iętnastka Bydgoszcz, k tó ry m a sw oją siedzibę w Szkole M istrzostw a Sportow ego nr X X w Bydgoszczy.Badana spraw ności ogólnej przeprow adzono M iędzy narodow ym Testem Spraw ności F izycznej oraz pom iarow i w ysokości ciała oraz m asy na podstaw ie k tórych został obliczony w skaźnik BMI. B adania zostały w ykonane w szkole m istrzostw a sportow ego dnia 11-12 m arca 2013 ro k u na grupie w przedziale w iekow ym od 14-18. Badani byli podzieleni na dwie grupy, grupę dziew cząt o raz grupę chłopców. Poniższa rycina przedstaw ia rozłożenie w ieku badanych.

Rycina 1. Rozkład w ieku badanych uczniów (Źródło: opracow anie własne)

Badania odbyw ały się na sali gim nastycznej, bo isku szkolnym z bieżnią oraz w gabinecie p ielęgniarki, gdzie badani zostali zw ażeni oraz zm ierzeni. P rzed rozpoczęciem p rób zaw odnicy w zięli udziałw 2 m inutow ej rozgrzew ce, kolejność zgodna z zasadam i przeprow adzenia M TSF. B adani podczas prób ubrani byli w strój sportowy: krótkie spodenki, b iała koszulka ,obuwiesportow e. P róby odbyły się w godzinach porannych m iędzy 7 a 11.

T est spraw ności ogólnej składał się z następujących prób:- bieg na dystansie 50

- skok w dal z m iejsca- pom iar siły dłoni za pom ocą dynam om etru- podciąganie się na drążku dla m ężczyzn, dla kobiet zw is na ugiętych ram ionach- bieg w ahadłow y 4x10 m- siady z leżenia ty łem w ykonyw ane w czasie 30 sekund- skłon tułowia w przód

- bieg 1000m dla m ężczyzn d la kobiet 800m ( P ilicz 1997 W arszaw a) D o pom iaru rozw oju som atycznego użyto w agę lekarską, an tropom etr i m iarę kraw iecką. Badani ubrani byli w strójsportow y bez obuw ia. Badania w ykonano następująco:

- w ysokość ciała - badany w chodził na w agę z w budow anym w zrostom ierzem , przyjm ow ał pozycję w yprostow aną tyłem do miary, kończyny górne w yprostow ane w zdłuż tułow ia, kończyny dolnewyprostow ane, złączone stopy, głow a ustaw iona w pozycji frankfurckiej. B adanie w ykonano z dokładnością do 0,1 cm.

- m asa ciała - badany w chodził na w agę lekarską w stroju sportow ym bez obuwia. Pom iary w ykonano z dokładnością do 0,1 kg.W yniki pom iarów posłużyły do określenia typów budow y ciała każdej zbadanej osoby. T y p y budow y ciała określono w skaźnikiem sm ukłości R ohrera z w ykorzystaniem klucza Curtiusa i charakterystyki K retschm era, w edług poniższych w zorów:

masa ciała w gramach x 100

(wysokość ciała w cm )3O bliczono także w skaźnik BM I .Zakres w artości BM I w g podstaw ow ej k lasyfikacj i:

• < 18,5 - niedow aga

• 18 ,5-24 ,99 - w artość praw idłow a

• > 25,0 - nadw agaW yniki badań w łasnych porów nano z w ynikam i badań regionalnych (N apierała 2005). W yniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytm etyczną, odchylenie standardow e,

w spółczynnik zmienności.W ynikiTabela 1. Z estaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała ch łopców 14 letnich._______________________________________________________________________________

Ilość badanych Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 M 14 178 652 M 14 154 41,53 M 14 167 57,54 M 14 173 55

129

Page 131: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela nr 1 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych p rzez czterech czternastoletnich zaw odników bydgoskiego k lubu Taekw ondo. Z tabeli m ożem y odczytać płeć, w iek ,w ysokość i m asę ciała badanych. N ajw yższy z badanych m ierzył 178 cm. N atom iast najn iższy 154 cm. R eszta grupy oscylow ała w przedziale od 167 cm do 173 cm. N ajw yższy spośród grupy badanych został także zakw alifikow any jak o najc ięższy z g ru p y z w ynikiem 65 kg. M iędzy najcięższym chłopcem ,a najlżejszym w ystąp iła różnica 23,5 kg.

Tabela 2. Z estaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała 14 letn ich dziewcząt.Ilość badanych Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 K 14 164 55,22 K 14 160 53,53 K 14 157 50,44 K 14 161 49,8

Tabela nr 2 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych przez cz tery czternastoletnie zaw odniczki bydgoskiego klubu taekw ondo. Z tabeli m ożem y odczytać płeć, w iek, w ysokość i masę ciała badanych. N ajw yższa spośród badanych dziew cząt m ierzyła 164 cm. Z kolei najn iższa 157 cm. M iędzy najniższą, a najw yższą zaw odniczką w ystąpiła siedm iocentym etrow a różnica. W ysokość ciała resz ty badanych oscylow ał m iędzy 160 cm, a 161cm. T ak jak w grupie czternastoletnich ch łopców najw yższa zaw odniczka została zakw alifikow ana jako najcięższa w grupie, pom iar je j m asy ciała w yniósł 55,2 kg. W przypadku najlżejszej zaw odniczki m asa jej ciała w yniosła 49,8 kg.

Tabela 3. Z estaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała ch łopców 15 letnich.___________________________________________________________________________________

L.P. Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 M 15 174 56,3

2 M 15 179 73

3 M 15 189 56

4 M 15 160 47

Tabela nr 3 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych przez czterech p iętnasto letn ich zaw odników bydgoskiego k lubu Taekw ondo. Z tabeli m ożem y odczytać płeć, w iek, w ysokość i m asę ciała badanych. N ajw yższy spośród badanych uzyskał 189 cm w ysokości ciała, a najn iższy 160 cm. R eszta badanych oscyluje w przedziale 174cm -179 cm. Badany, k tó ry został zakw alifikow any jak o najn iższy je s t także osobą, k tó ra uzyskała najniższą m asę ciała-47 kg. W ynik ten je s t o 26 kg m niejszy od uzyskanego przez najcięższego badanego. Pozostali badani uzyskali w yniki od 56kg do 56,3 kg.

Tabela 4. Zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała 15 letn ich dziew cząt_______________________________________________________________________________________

L.P. Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 K 15 160 452 K 15 165 49,73 K 15 166 584 K 15 163 55

Tabela nr 4 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych przez piętnastoletnie zaw odniczki sekcji taekw ondo wtf. Z tabeli m ożna odczytać płeć, w iek, w ysokość i m asę ciała badanych.Spośród badanych dziew cząt najw iększą w artość w ysokości ciała uzyskała badana o w zroście 166 cm. Z kolei najniższa w śród badanych była o 6 cm n iższa od najw yższej zaw odniczki. R eszta dziew cząt zm ieściła się w przedziale od 163 cm do 163 cm.

Spośród badanych dziew cząt najcięższa osiągnęła 58 kg m asy ciała, a najlżejsza była o 13 kg lżejsza. R eszta badanych zakw alifikow ała się w przedziale 49,7kg-55 kg.

Tabela 5. Zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała ch łopców 16 letnich.___________________________________________________________________________________________________L.P. Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 M 16 177 752 M 16 166 533 M 16 180 60

4 M 16 166,5 57

Tabela nr 5 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych przez czterech szesnastoletnich zaw odników bydgoskiego klubu Taekw ondo. Z tabeli m ożem y odczytać płeć, w iek ,w ysokość i m asę ciała badanych. N ajw yższy spośród badanych ch łopców uzyskał 180 cm w ysokości ciała, z kolei najn iższy 166 cm. R eszta zaw odników oscylow ała m iędzy 166,5 cm, a 177 cm. N ajcięższy w śród zaw odników w ażył 75 kg, a najlże jszy 53 kg. R eszta badanych m ieściła się w przedziale 57-60 kg.

Tabela 6. Z estaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała 16 letn ich dziew cząt____________________________________________________________________________________________

L.P. Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 K 16 156 48,6

2 K 16 160 49

3 K 16 155 44

4 K 16 171 63

Tabela nr 6 p rzedstaw ia zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała szesnasto letn ich zaw odniczek bydgoskiego k lubu taekw ondo. Z tabeli m ożna odczytać płeć, w iek, w ysokość ciała oraz m asę ciała. N ajw yższa spośród badanych dziew cząt uzyskała 171 cm w ysokości ciała o 16 cm w ięcej od najniższej. N ajcięższa spośród szesnastolatek je s t także najcięższą osobą w grupie, uzyskała w ynik 63 kg o 19 kg więcej od najlżejszej.

Tabela 7. Zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała ch łopców 18 letnich.________________________________________________________________________

Ilość badanych Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 M 18 178 63,1

130

Page 132: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

2 M 18 181 80,33 M 18 176 65,54 M 18 171 58,3

Tabela nr 7 przedstaw ia zestaw ienie liczbow e w yników uzyskanych przez czterech osiem nastoletnich zaw odników bydgoskiego klubu Taekw ondo. Z tabeli m ożem y odczytać płeć, w iek ,w ysokość i m asę ciała badanych. N ajw yższy spośród badanych osiem nastolatków uzyskał 181 cm w ysokości ciała o 10 cm w ięcej od najniższego. Reszta badanych oscylow ała m iędzy 176, a 178 cm. N ajcięższy okazał się na jw yższy spośród badanych w ażąc 80,3 kg, a najniższy najlże jszy uzyskując w ynik 58,3 kg. R eszta zaw odników oscylow ała m iędzy 63-56 kg.

Tabela 8. Zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała 18 letn ich dziewcząt._______________________________________________________________________________________

L.P. Płeć W iek W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

1 K 18 176 66

2 K 18 172 68

3 K 18 174 59

4 K 18 175 63

Tabela nr 8 p rzedstaw ia zestaw ienie liczbow e badania w ysokości i m asy ciała osiem nastoletnich zaw odniczek bydgoskiego klubu taekw ondo. Z tabeli m ożna odczytać płeć, w iek, w ysokość ciała oraz m asę ciała. N ajw yższą w ysokość ciała uzyskała zaw odniczka m ierząca 176 cm o 4 cm w ięcej od najniższej. R eszta oscylow ała m iędzy 174-175 cm. N ajniższa spośród osiem nastoletnich zaw odniczek okazała się najc ięższą uzyskując w ynik 68 kg o 9 kg więcej od najlżejszej. R eszta dziew czyn znalazło się w przedziale 63-66 kg.

Tabela 9. Z estaw ienie statystyki badań w ysokości ciała g ru p y chłopców (cm)

W iek N W artośćMin.

W artośćM ax.

Średnia Arytm etyczna

[ x ]

Odchylenie standardow e[o]

W spółczynnik zm ienności [V]

14 4 154 178 168 8,97 0,05

15 4 160 189 175 10,45 0,06

16 4 166 180 172,38 6,22 0,04

18 4 171 181 175,6 3,64 0,02

Tabela nr 9 przestaw ia zestaw ienie statystyczne badań w ysokości ciała w grupie męskiej. Badanie w ysokości ciała w ykazuję, ż e w raz z w iekiem rośnie średnia arytm etyczna w ysokości ciała. M iędzy najm łodszym ,a najstarszym badanym rocznik iem w ystępuję najw iększa różnica. Średnia arytm etyczna w ysokości ciała w raz z w iek iem w zrasta o 17,6 cm. R ów nież m iędzy tym i dw om a rocznikam i w ystępuję duża różnica w odchyleniu standardow ym , aczkolw iek najw iększą różnice w odchyleniu standardow ym m ożna zauw ażyć m iędzy osiem nastolatkam i, a p iętnastolatkam i. W grupie p iętnasto latków odchylenie standardow e w ynosi 10,45 co oznacza ,że w zrost badanych odchyla się od średniej arytm etycznej o 10,45 cm w jed n ą bądź drugą stronę. W grupie p iętnasto latków widać także bardzo dużą różnice w w artości m aksym alnej, a w artości m inim alnej, k tóra w ynosi aż 29 cm. C o oznacza o bardzo dużej rozbieżności w yników .

Tabela 10. Porów nanie badań w łasnych z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r.(cm )

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]NŚrednia A rytmetyczna

[ x ] NŚrednia Arytmetyczna

[ x ]14 4 168 653 167,19 0,7115 4 175 515 172,11 2,8916 4 172,38 601 175,33 2,9518 4 175,6 446 178,78 3,18

Po porów naniu średnich arytm etycznych w ysokości ciała, zauw ażam y ,że w obu badanych g rupach w ystępuję tendencja w zrostow a w raz z w iekiem . R ów ieśnicy z b adań regionalnych w ieku cz ternastu i p iętnastu lat uzyskują w iększą średnią w ysokość ciała. R óżnica m iędzy najm łodszą grupą badanych w ynosi 0,71cm ,a m iędzy piętnastolatkam i w ynosi 2,89 cm.

Z kolei badania na starszych grupach w ykazują, że badani z bydgoskiego k lubu taekw ondo uzyskują m niejszą w ysokość ciała. B ydgoscy taekw ondziści w ieku szesnastu lat uzyskują w ynik o 2,95 cm m niejszy, a osiem nastoletni zaw odnicy o 3,18 cm.

Tabela 11. Zestaw ienie statystyki badań m asy cia ła grupy ch łopców (kg)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ x ]Odchylenie standardowe

[o]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 41,5 65 54,75 8,49 0,16

15 4 47 73 58,08 9,39 0,16

16 4 53 75 61,25 8,32 0,14

18 4 58,3 80,3 66,8 8,21 0,12

Pow yższa tabela w ykazuję zestaw ienie statystki badań m asy ciała g ru p y chłopców. W ykazuję tendencje w zrostow ą m asy ciała w raz z w iekiem zaw odników . N ajw iększa różnica w ystępuję m iedzy najm łodszym , a najstarszym rocznikiem . Jest to różnica 12,05 kg. W przypadku czternastolatków i p iętnasto latków współczynnik zm ienności utrzym ał się na poziom ie 16%.

131

Page 133: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Odchylenie standardow e zm ienia się w dużo m niejszym stopniu n iż w przypadku w ysokości ciała. M oże być to spow odow ane tym , że zaw odnicy taekw ondo olim pijskiego startują na zaw odach w konkretnych kategoriach w agow ych i m ogą w ykonyw ać różne zabiegi b y utrzym ać daną masę ciała.T abela nr 12 przedstaw ia porów nanie w yników uzyskanych przez zaw odników taekw ondo, a rów ieśników z badań regionalnych. O bserw ując w ynik i m ożna zauw ażyć, że w obu przypadkach w ystępuję tendencja w zrostu m asy ciała w raz z w iekiem . Praw ie w szystkie grupy w iekow e z badań w łasnych uzyskały m niejszą średnia arytm etyczną niż chłopcy z b adań regionalnych. Jedynie piętnasto letn i zaw odn icy uzyskują identyczny w ynik jak ich rów ieśnicy z regionu.

Tabela 12. Porów nanie badań w łasnych z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r.(kg)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia Arytmetyczna

[ X ]

14 4 54,75 801 54,84 0.09

15 4 58,08 544 58,08 0

16 4 61,25 479 65,22 3,97

18 4 66,8 482 72,31 5.51

Tabela 13. Z estaw ienie statystyki badań w ysokości ciała g ru p y dziew cząt (cm)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

Odchylenie standardowe[o]

W spółczynnik zmienności [V]

14 4 157 164 160,5 2,50 0,02

15 4 160 165 162 2,12 0,01

16 4 155 171 160,5 6,34 0,04

18 4 172 176 174,25 1,48 0,01

Tabela nr 13 przedstaw ia zestaw ienie statystki badań w ysokości ciała w śród badanej grupy żeńskiej. Tabela ukazuję, że w ystępuję tendencja w zrostow a w ysokości c ia ła w raz z wiekiem badanych.Najm łodsze zaw odniczki uzyskały o 13,75 cm m niejszą średnią arytm etyczną n iż osiem nastoletnie zaw odniczki. G rupa zaw odniczek szesnastoletnich charakteryzuję się w ysokim odchyleniem standardow ym , k tóre w ynosi 6,34. G rupa ta rów nież uzyskała najw yższy w spółczynnik zm ienności, k tó ry utrzym uję się na poziom ie 4%.

Tabela 14. Porów nanie badań w ysokości ciała dziew cząt w łasnych z badaniam i regionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (cm)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia Arytmetyczna

[ X ]N

Średnia A rytmetyczna

[ X ]

14 4 160,5 750 162,41 1,91

15 4 162 439 163,72 1,72

16 4 160,5 532 165,31 4,81

18 4 174,25 478 165,84 8,41

Pow yższa tabela ukazuję różnice w w ynikach w ysokości ciała uzyskanych przez bydgoskie zaw odniczki taekw ondo, a rów ieśniczki z regiony. W obu g rupach m ożem y zauw ażyć tendencje w zrostow ą. T ylko najstarsza g rupa zaw odniczek uzyskała w yższy w ynik n iż ich rów ieśniczki z badania regionalnego. U zyskały w ynik o 8,41 cm większy.

Tabela 15. Zestaw ienie statystyki badań m asy cia ła grupy dziew cząt (kg)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie

standardowe

[o]

W spółczynnik zmienności [V]

14 4 49,8 53,5 51,48 1,47 0,03

15 4 45 58 51,93 4,98 0,10

16 4 44 63 51,15 7,12 0,14

18 4 59 68 64 3,39 0,05

Pow yższa tabela ukazuję statystkę w yników uzyskanych w pom iarze m asy ciała w g rupach dziew cząt. Z tabeli m ożna odczytać, że tak ja k p rzy wysokości ciała w ystępuję tendencje w zrostow ą w raz z wiekiem. Średnie arytm etyczne uzyskane w przedziale w iekow ym 14-16 lat są dość zbliżone do siebie. N ajw yższą średnią arytm etyczną m asy ciała tak jak p rzy w ysokości ciała uzyskała najstarsza grupa dziew cząt. N ajw yższe odchylenie standardow e w ystąpiło w śród szesnasto letn ich dziew cząt-7,12, tak jak najw yższy w spółczynnik zm ienności, k tó ry wynosi 14 %.

132

Page 134: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela 16. Porównanie badań masy ciała dziewcząt własnych z badaniami regionalnych województwa kujawsko pomorskiego M. Napierała 2001 r. (kg)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

14 4 51,48 750 51,96 0,48

15 4 51,93 527 54,06 2,13

16 4 51,15 383 55,33 4,18

18 4 64 444 57,4 6,6

Pow yższa tabela przedstaw ia statystyczne porów nanie m asy ciała uzyskanej przez bydgoskie zaw odniczki taekw ondo z w ynikam i badań regionalnych. D zięki w ynikom m ożną zauw ażyć, że w obu grupach m asa ciała zw iększa się w raz z w iekiem . D ziew czynki z p rzedzia łu w iekow ego 14-16 lat uzyskały m niejszą średnią arytm etyczna m asy ciała n iż ich rów ieśniczki z regionu, najw iększa różnica w yniosła 4,18 kg i w ystąp iła w grupie szesnastoletnich dziew cząt. N ajw iększa różnica w ystąp iła w śród osiem nasto letn ich zaw odniczek, k tóre są o 6,6 kg cięższe niż ich rów ieśniczki z regionu. M ożna zauw ażyć także, że masa ciała zaw odniczek taekw ondo w przedziale 14-16 lat w raz z w iekiem zm ienia się nieznaczenie, co m oże być spow odow ane przypisaniem zaw odników do danych kategorii wagow ych. C o prow adzi do prow adzenia różnych zabiegów przez zaw odników b y daną m asę ciała utrzym ać.

W skaźnik BMI

Badania w skaźnika BM I zostały przeprow adzone na podstaw ie uzyskanych w yników w ysokości i m asy ciała w M NTSF. O kreślenie w skaźnika BM I m iało na celu ukazanie czy w śród trenujących zaw odników w bydgoskiej sekcji taekw ondo znajdują się o soby otyłe.

Tabela nr 17 przedstaw ia w ykaz liczbow y w yników badania w skaźnika BM I. Z tabeli m ożem y odczytać ilość badanych, w iek, płeć, bm i oraz przedział w którym się znajduję badana osoba. W grupie m ęskiej zostało przebadanych szesnaście osób w przedziale w w iekow ym od 14 lat do 18 lat. Spośród grupy m ęskiej jedna osoba została zakw alifikow ana w zakresie BM I jako osoba w ychudzona, sześć osób jako osoby z niedow agą, a dziew ięć osób jako osoby z w agą praw idłow ą.

Procentow o daje to w ynik :• 6 ,25% - osoby w ychudzone,• 37,5% - osoby z niedow agą,• 56,25- osoby z odpow iednią wagą.

Tabela 17. W ykaz liczbow y w yników badania w skaźnika BM I g ru p y m ęskiejIlość W iek Płeć BMI Z akres badanego

1 14 M 20,5 W aga Praw idłow a2 14 M 17,5 N iedow aga3 14 M 20,6 W aga Praw idłow a4 14 M 18,4 N iedow aga5 15 M 18,6 N iedow aga6 15 M 22,8 W aga Praw idłow a7 15 M 15,7 W ychudzenie8 15 M 18,4 N iedow aga9 16 M 23,9 W aga Praw idłow a

10 16 M 19,2 N iedow aga11 16 M 18,5 N iedow aga12 16 M 20,6 W aga Praw idłow a13 18 M 19,9 W aga Praw idłow a14 18 M 24,5 W aga Praw idłow a15 18 M 21,1 W aga Praw idłow a16 18 M 19,9 W aga Praw idłow a

Tabela nr 18 przedstaw ia w ykaz liczbow y w yników badania w skaźnika BM I. Z tabeli m ożem y odczytać ilość badanych, w iek, płeć, B M I oraz przedział w którym się znajduję badana osoba. W grupie żeńskiej zostało przebadane szesnaście kobiet w przedziale w iekow ym od szesnastu do osiem nastu lat. Spośród przebadanych kob ie t sześć kobiet zostało zakw alifikow ane jak o osoby z niedow agą, dziesięć jak o osoby z w agą praw idłow ą. Co procentow o daje w ynik:

• 37,5% - osoby z niedow agą• 62,5% - osoby z w agą praw idłow ą

Tabela 18. W ykaz liczbow y w yników badania w skaźnika BM I g ru p y żeńskiejL.P. W iek Płeć BMI Z akres badanego

1 14 K 19,4 N iedow aga2 14 K 20,9 W aga Praw idłow a3 14 K 20,4 W aga Praw idłow a4 14 K 19,2 N iedow aga5 15 K 17,6 N iedow aga6 15 K 18,3 N iedow aga7 15 K 22,7 W aga Praw idłow a8 15 K 20,7 W aga Praw idłow a9 16 K 24,1 W aga Praw idłow a10 16 K 19,1 N iedow aga11 16 K 18,3 N iedow aga12 16 K 21,5 W aga Praw idłow a13 18 K 21,3 W aga Praw idłow a14 18 K 23,0 W aga Praw idłow a15 18 K 19,5 W aga Praw idłow a16 18 K 20,57 W aga Praw idłow a

R ycina 2 przedstaw ia graficzne rozkład w yników dla w szystk ich przebadanych zaw odników taekw ondo bydgoskiego klubu M U K S „pię tnastka” .

133

Page 135: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Rycina 2. G raficzny rozkład w yników pom iaru BM I przebadanych zaw odników taekw ondo

Z w ykresy, k tó ry znajduję się pow yżej m ożna odczytać, że spośród przebadanej grupy 3,13 % stanow ią osoby w ychudzone, 37,5% to osoby z niedow agą, a 59,37% osoby z w agą praw idłow ą. W śród przebadanych zaw odników żadna osoba nie została zakw alifikow ana jak o osoba, w yniszczona, z nadw agą lub w jak im kolw iek stopniu otyła.

T abela 19. Charakterystyka liczbow a w yników biegu na 50m. zaw odników taekw ondo (s)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie standardowe

[o]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 7,8 9,1 8,23 0,52 0,06

15 4 7,5 8,6 7,95 0,42 0,05

16 4 7,1 7,9 7,63 0,33 0,04

18 4 6,1 8,5 7,25 0,87 0,12

Pow yższa tabela przedstaw ia zestaw ienie w yników biegu na dystansie 50 m. uzyskanych przez ch łopców trenujących taekw ondo. Z analizy w yników zam ieszczonych w tabeli n r 19 m ożna zauw ażyć tendencje w zrostow ą uzyskanych w yników w raz z wiekiem. Średnia A rytm etyczna najstarszego rocznika w ynosi 7,25 s je s t to w ynik o 0,98 s. lepszy od w yniku uzyskanego przez najm łodszą grupę w iekow ą. Patrząc na odchylenie standardow e zauw aża się najw iększe rozproszenie w yników m iędzy p iętnasto latkam i ,k tó rzy uzyskali w ynik 0,42 s, a osiem nastolatkam i, k tórych odchylenie standardow e w ynosi 0,87. N ajw iększy w spółczynnik zm ienności, k tó ry się utrzym uję na 12 % uzyskała najstarsza grupa wiekow a.

Tabela 20. Porów nanie w yników biegu zaw odników taekw ondo na dystansie 50 m z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia A rytmetyczna

[ X ] NŚrednia A rytmetyczna

[ X ]14 4 8,23 663 8,17 0,06

15 4 7,95 819 7,85 0,10

16 4 7,63 789 7,71 0,08

18 4 7,25 739 7,55 0,30

Pow yższa tabela ukazuję porów nanie w yników badań w łasnych, a b adań regionalnych. M ożna zauw ażyć ,że w obu grupach w yniki ro sn ą w raz z w iekiem badanych. B adani zaw odn icy taekw ondo w przedziale w iekow ym 14-15 lat uzyskali n iższe w yniki niż rów ieśnicy z b adań regionalnych. N atom iast badani taekw ondziści w przedziale w iekow ym 16-18 lat uzyskali lepsze rezultaty niż osiem nastolatkow ie z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego. Znaczną przew agę, k tóra w yniosła 0,30 s uzyskała najstarsza g rupa w iekow a. Oznacza to, że zaw odnicy taekw ondo w ieku 16,18 lat charakteryzują się w iększą szybkością niż rów ieśnicy z regionu.

Tabela 21. Charakterystyka liczbow a w yników biegu na 50m. zaw odniczek taekw ondo (s)

W iek N W artość W artośćŚrednia A rytmetyczna

Odchylenie standardowe W spółczynnik zmiennościMin. Max. [ X ] [o] [V]

134

Page 136: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

14 4 8,5 9,4 8,98 0,43 0,05

15 4 8,3 8,9 8,58 0,22 0,03

16 4 8,6 9 ,ł 8,85 0,18 0,02

18 4 8,3 8,5 8,45 0,09 G,Gł

Pow yższa tabela przedstaw ia zestaw ienie w yników biegu na dystansie 50 m. uzyskanych przez dziew częta trenujące taekw ondo. Średnia A rytm etyczna najstarszego rocznika w ynosi 8 ,45s je s t to wynik o 0,48 s. lepszy od w yniku uzyskanego przez najm łodszą grupę w iekow ą. Patrząc na odchylenie standardow e zauw aża się najw iększe rozproszenie w yników m iędzy najm łodszym i dziew czynam i, u k tó rych w ynosi 0,43 s, a osiem nastolatkam i, k tórych odchylenie standardow e w ynosi 0,09. N ajw iększy w spółczynnik zm ienności, k tó ry wynosi 5% uzyskały najm łodsze dziewczyny.

Tabela 22. Porów nanie w yników biegu zaw odniczek taekw ondo na dystansie 50 m z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ x ] NŚrednia Arytmetyczna

[ x ]14 4 8,98 570 8,93 0,05

15 4 8,58 546 8,87 0,29

16 4 8,85 6G4 8,82 0,03

18 4 8,45 546 8,88 0,43

Tabela nr 22 obrazuje porów nanie w yników biegu dziew cząt na dystansie 50 m z w ynikam i badań regionalnych. Z aw odniczki w w ieku cz ternastu la t osiągnęły o 0,05 s gorszy w ynik od rów ieśniczek z regionu. Z kolei zaw odniczki w w ieku szesnastu lat uzyskały o 0,03 s go rszy w ynik n iż szesnastolatki z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego. D ziew częta z badań w łasnych w w ieku p iętnastu i osiem nastu lat okazały się szybsze n iż rów ieśniczki z badań regionalnych. N ajlepsze okazała się najstarsza g rupa badanych, uzyskały w ynik o 0,43 s lepszy od osiem nastolatek z regionu.

Tabela 23. Charakterystyka liczbow a w yników biegu na dystansie 600 i 1000m. zaw odników taekw ondo (s)

W iek NW artość

Min.W artość

Max.

Średnia A rytm etyczna

[ x ]

O dchylenie standardow e [о]

W spółczynnik zm ienności [V]

14 4 223 241 234,75 7,Gł 0,03

15 4 200 236 220,00 12,96 0,06

16 4 200 230 217,00 10,82 0,05

18 4 180 220 202 17,38 0,09

Pow yższa tabela przedstaw ia zestaw ienie w yników uzyskanych przez chłopców trenujących taekw ondo. Z analizy w yników zam ieszczonych w tabeli n r 24 m ożna zauw ażyć tendencje w zrostow ą uzyskanych w yników w raz z w iekiem . Średnia A rytm etyczna najstarszego rocznika w ynosi 202 s je s t to w ynik o 32,75 s. lepszy od w yniku uzyskanego przez najm łodszą grupę wiekow ą. Patrząc na odchylenie standardow e zauw aża się najw iększe rozproszenie w yników m iędzy czternastolatkam i ,k tó rzy uzyskali w ynik 7,01 s, a osiem nastolatkam i, k tórych odchylenie standardow e w ynosi 17,38. N ajw iększy w spółczynnik zm ienności, k tó ry się utrzym uję n a 9 % uzyskała najstarsza g rupa w iekow a.

Tabela 24. Porów nanie w yników biegu zaw odników taekw ondo na dystansie 600 i 1000 m z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia Arytmetyczna

[ x ] NŚrednia Arytmetyczna

[ x ]14 4 234,75 1468 242,53 1,1*

15 4 220,00 1242 234,31 14,31

16 4 217,00 1292 225,42 8,42

18 4 202 1497 222,01 20,01

Tabela nr 24 ukazuję porów nanie w yników badań w łasnych, a badań regionalnych. M ożna zauw ażyć ,że w obu grupach w yniki rosną w raz z w iekiem badanych. B adani zaw odn icy taekw ondo w każdym badanym przedziale w iekow ym uzyskali lepsze w yniki niż sw oi rów ieśnicy podczas badań regionalnych. N ajw iększa różnica w ystąpiła m iędzy osiem nastolatkam i, która w yniosła 20,01s. Oznacza to, że zaw odnicy taekw ondo charakteryzują się w iększą w ytrzym ałością niż rów ieśnicy z regionu. K tóra na pew no jes t kształcona podczas treningu sportowego.

Tabela 25. C harakterystyka liczbow a w yników biegu na dystansie 600 i 800m. zaw odniczek taekw ondo (s)

W iek N W artość W artośćŚrednia Arytmetyczna

Odchylenie standardowe W spółczynnik zmiennościMin. Max.

[ x ] [о] [V]

ł35

Page 137: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

14 4 212 240 224,00 11,25 0,05

15 4 218 230 223,25 4,66 0,02

16 4 220 242 230,00 7,87 0,03

18 4 179 230 194,5 20,86 0,11

Powyższa tabela przedstawia zestawienie wyników biegów długich uzyskanych przez dziewczyny trenujących taekwondo. Z analizy wyników zamieszczonych w tabeli nr 26 można zauważyć tendencje wzrostową uzyskanych wyników wraz z wiekiem. Średnia Arytmetyczna najstarszego rocznika wynosi 194,5 s jest to wynik o 29,5 s. lepszy od wyniku uzyskanego przez najmłodszą grupę wiekową. Patrząc na odchylenie standardowe zauważa się największe rozproszenie wyników między czternastolatkami ,którzy uzyskali wynik 11,25 s, a osiemnastolatkami, których odchylenie standardowe wynosi 20,86. Największy współczynnik zmienności, który się utrzymuję na 11 % uzyskała najstarsza grupa wiekowa.Tabela 26. Porównanie wyników biegu zawodniczek taekwondo na dystansie 600 i 800 m z badaniami regionalnych województwa kujawsko pomorskiego M. Napierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia A rytmetyczna

[ X ]14 4 224,00 517 233,33 9,33

15 4 223,25 486 240,10 16,85

16 4 230,00 505 242,41 12,41

18 4 194,5 433 246,51 52.01

Powyższa tabela obrazuje porównanie wyników badań własnych, a badań regionalnych. Można zauważyć ,że w obu grupach wyniki rosną wraz z wiekiem badanych. Badane zawodniczki taekwondo w każdym badanym przedziale wiekowym uzyskały lepsze wyniki niż swoi rówieśnicy podczas badań regionalnych. Największa różnica wystąpiła między osiemnastolatkami, która wyniosła 52,01Tabela 27 przedstawia charakterystykę liczbową wyników biegu wahadłowego 4x10m chłopców, którzy trenują taekwondo. Z analizy wyników, wynika, że wraz z wiekiem zawodników polepszają się osiągane wyniki. Najstarsza grupa wiekowa uzyskała średnią arytmetyczną o 1,08 s lepszą od najmłodszych zawodników, których średnia wyniosłą 10,88 s. Największe odchylenie standardowe uzyskała grupa czternastolatków, które wynosi 0,61s. W grupie tej można też zauważyć największy współczynnik zmienności, który utrzymuję się na 6%.Tabela 27 .Charakterystyka liczbowa wyników biegu wahadłowego 4x10m. zawodników taekwondo (s)

Wiek N WartośćMin. WartośćMax.Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie standardowe

[o]Współczynnik zmienności [V]

14 4 10,15 11,7 10,88 0,61 0,06

15 4 9,56 10,17 10,00 0,26 0,03

16 4 9,7 10,45 10,08 0,27 0,03

18 4 9,2 10,4 9,8 0,45 0,05

Tabela nr 28 przedstawia porównanie wyników zawodników taekwondo z wynikami uzyskanymi przez swoich rówieśników. Taekwondziści w każdej grupie wiekowej uzyskali lepsze wyniki od swoich rówieśników z województwa. Wśród czternastolatków wystąpiła różnica 1,07 s, piętnastolatków 1,95 s, szesnastolatków1,76 s, osiemnastolatków 1,72s.Reasumując zawodnicy taekwondo są szybsi od swoich rówieśników.Tabela 28. Porównanie wyników biegu wahadłowego 4x10m zawodników taekwondo z badaniami regionalnych województwa kujawsko pomorskiego M. Napierała 2001 r. (s)

WiekBadania własne Badania regionalne

Różnica[d]NŚrednia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia Arytmetyczna

[ X ]14 4 10,88 511 11,96 1,07

15 4 10,00 658 11,95 1,95

16 4 10,08 607 11,84 1,76

18 4 9,8 606 11,52 1,72

Tabela 29. Charakterystyka liczbowa wyników biegu wahadłowego 4x10 m zawodniczek taekwondo (s)

Wiek N WartośćMin. WartośćMax.Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie standardowe

[o]Współczynnik zmienności [V]

14 4 11,45 11,85 11,66 0,14 0,01

136

Page 138: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

15 4 10,56 ł ł ,4 4 11,07 0,32 0,03

16 4 10,6 14 11,90 1,34 0,11

18 4 10,8 14,2 12,03 1,35 0,11

Pow yższa tabela przedstaw ia zestaw ienie w yników uzyskanych przez dziew czynki trenujących taekw ondo. N ajlepszy w ynik uzyskała g rupa piętnastoletnich dziew czyn, uzyskując, 11,07 s. Z kolei najgorszy w ynik uzyskały najstarsze dziew częta, k tórych średnia arytm etyczna w yniosła 12,03 s, g rupa ta także charakteryzuję się najw iększy odchyleniem standardow ym , które wynosi 1,35s o raz najw iększym w spółczynnik iem zm ienności, k tó ry w ynosi 11 %.

Tabela 30. Porów nanie w yników biegu w ahadłow ego 4x10m zaw odniczek taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ x ] NŚrednia Arytmetyczna

[ x ]14 4 11,66 911 12,73 1,07

15 4 11,07 1106 12,75 1,68

16 4 11,90 934 12,76 0,87

18 4 12,03 841 12,83 0.80

Pow yższa tabela obrazuje porów nanie w yników zaw odników taekw ondo z w ynikam i uzyskanym i przez sw oich rów ieśników . Zaw odniczki w każdej grupie w iekow ej uzyskali lepsze w yniki od sw oich rów ieśników z w ojew ództw a. W śród czternastolatków w ystąp iła różnica 1,07 s, piętnastolatek 1,68 s, szesnastolatek 0,87 s, osiem nastolatek 0,80s.

Tabela nr 31 obrazuje w yniki uzyskane w próbie siady z leżenia przez zaw odników taekw ondo. N ajlepszy w ynik uzyskała g rupa szesnasto le tn ich ch łopców uzyskując średnią arytm etyczną pow tórzeń 42,25. Z kolei najgorszy w ynik uzyskała najm łodsza g rupa chłopców , k tórych średnia arytm etyczna w yniosła 29, 75. N ajw iększa odchylenie standardow e w ystąpiło w grupie piętnastolatków , które w yniosło 4,82, a najm niej zróżnicow aną g rupą są zaw odniczy czternastoletni, k tórych odchylenie standardow e w ynosi 2,95.

Tabela 31. Charakterystyka liczbow a w yników siadów z leżenia zaw odników taekw ondo (liczba pow tórzeń)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ x ]Odchylenie standardowe

[о]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 25 33 29,75 2,95 0,10

15 4 32 44 35,75 4,82 0,13

16 4 38 46 42,25 3,03 0,07

18 4 30 41 33,25 4,55 0,14

Tabela 32. Porów nanie w yników siadów z leżenia zaw odników taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (liczba pow tórzeń)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ x ] NŚrednia A rytmetyczna

[ x ]14 4 29,75 438 23,37 6,38

15 4 35,75 399 24,19 11,56

16 4 42,25 378 24,18 18,07

18 4 33,25 409 24,37 8,88

Tabela 32 obrazuje porów nanie średniej arytm etycznej w yników zaw odników taekw ondo z w ynikam i uzyskanym i przez sw oich rów ieśników . Zaw odnicy w każdej grupie w iekow ej uzyskali lepsze wyniki od sw oich rów ieśników z w ojew ództw a. W śród czternastolatków w ystąpiła różnica 6,38, p iętnastolatków 11,56, szesnastolatków 18,07, osiem nastolatków 8,88.

Tabela 33. Charakterystyka liczbow a w yników siadów z leżenia zaw odniczek taekw ondo (liczba pow tórzeń)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ x ]Odchylenie standardowe

[о]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 22 29 26,50 2,87 0,11

15 4 25 30 27,25 1,92 0,07

ł37

Page 139: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

16 4 26 30 28,25 1,79 0,06

18 4 27 38 32,50 4,27 0,13

Tabela 33 przedstaw ia charakterystykę liczbow ą w yników siadów z leżenia dziew cząt, które trenują taekw ondo. Z analizy w yników , w ynika, że w raz z w iekiem zaw odniczek polepszają się osiągane w yniki. N ajstarsza grupa w iekow a uzyskała średnią arytm etyczną o 6 pow tórzeń lepszą od najm łodszych zaw odniczek , których średnia w yniosłą 26,50 pow tórzeń. N ajw iększe odchylenie standardow e uzyskała grupa osiem nastolatek, które w ynos 4 ,27 .W grupie tej m ożna też zauw ażyć najw iększy w spółczynnik zm ienności, k tóry utrzym uję się na 13%.

Tabela nr 34 obrazuje porów nanie średniej arytm etycznej w yników zaw odniczek taekw ondo z w ynikam i uzyskanym i przez sw oich rów ieśników . Zaw odnicy w każdej grupie w iekow ej uzyskali lepsze w yniki od sw oich rów ieśników z w ojew ództw a. W śród czternastolatek w ystąpiła różnica 5,33, piętnastolatek 6,38, szesnastolatek 6,48, osiem nastolatek 11,53. Reasum ując zaw odniczki taekw ondo są szybsze od rów ieśniczek z reg ionu o raz m ają m ocniejsze m ięśnie brzucha.

Tabela 34. Porów nanie w yników siadów z leżenia zaw odniczek taekw ondo z badaniam i regionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (liczba pow tórzeń)

W iek

B adania własne B adania regionalne

R óżnica [d]

NŚrednia A rytm etyczna

[ X ]N

Średnia A rytm etyczna

[ X ]

14 4 26,50 342 21,17 5,33

15 4 27,25 335 21,37 6,38

16 4 28,25 356 21,77 6,48

18 4 32,50 365 20,97 11,53

Tabela 35. C harakterystyka liczbow a w yników podciągania na drążku zaw odników taekw ondo (liczba pow tórzeń)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie standardowe

[я]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 2 5 3,50 1,12 0,32

15 4 1 11 6,25 4,32 0,69

16 4 9 16 11,75 2,68 0,23

18 4 10 18 13,75 3,03 0,22

Tabela 35 przedstaw ia charakterystykę liczbow ą w yników podciągania n a drążku chłopców , k tórzy trenu ją taekw ondo. Z analizy w yników , w ynika, że w raz z w iekiem zaw odników polepszają się osiągane wyniki. N ajstarsza g rupa w iekow a uzyskała średnią arytm etyczną o 10,25 lepszą od najm łodszych zaw odników , których średnia w yniosłą 3,50. N ajw iększe odchylenie standardow e uzyskała grupa piętnastolatków , które w ynosi 4,32 pow tórzenia. W grupie tej m ożna też zauw ażyć najw iększy w spółczynnik zm ienności, k tó ry utrzym uję się na 69%.

Tabela 36. Porów nanie w yników podciągania na drążku zaw odników taekw ondo z badaniam i regionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (liczba powtórzeń).

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

14 4 3,50 419 3,47 0,3

15 4 6,25 532 4,57 1,68

16 4 11,75 552 5,92 5,83

18 4 13,75 430 6,19 7,56

Pow yższa tabela ukazuję porów nanie średniej arytm etycznej w yników zaw odników taekw ondo z w ynikam i uzyskanym i p rzez sw oich rów ieśników . Zaw odnicy w każdej grupie w iekow ej uzyskali lepsze w yniki od sw oich rów ieśników z w ojew ództw a. W śród czternastolatków wystąpiła różnica 0,3, piętnastolatków 1,68, szesnasto la tków 5,83, osiem nastolatków 7,56. Zaw odnicy taekw ondo charakteryzują się w iększą siłą ram ion niż ich rów ieśnicy w regionie.

Tabela 37. C harakterystyka liczbow a zw isu na ugiętych rękach dziew cząt trenujących taekw ondo.

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

Odchylenie standardowe [я]

W spółczynnik zmienności [V]

14 4 2 15 6,00 5,24 0,87

15 4 1 12 5,25 4,15 0,79

16 4 3 10 5,50 2,69 0,49

138

Page 140: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

18 4 8 20 14,75 4,32 0,29

Pow yższa tabela ukazuje zestaw ienie w yników zw isu na ugiętych rękach dziew cząt, taekw ondo. A nalizując tabele m ożna odczytać, że najlepszą średnią arytm etyczną w yników uzyskały najstarsze dziew czyny uzyskując w ynik 14,75 s z kolei najsłabszy w ynik uzyskały piętnastoletnie dziew czyny uzyskując w ynik 6 s. N ajw iększe odchylenie od średniej w yników można zauw ażyć w śród najm łodszej grupy badanej. W ynosi ono 5 ,24 s ,grupa ta charakteryzuję się też najw iększym w spółczynnikiem zm ienności k tóry utrzym uję się na 87 %.

Tabela nr 38 przedstaw ia porów nanie w yników badań zaw odniczek taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a w ynikam i z badań regionalnych. Z aw odniczki w przedziale w iekow ym od 14 do 16 la t uzyskały gorszy w ynik od rów ieśniczek z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śród czternastolatek, których średnia arytm etyczna w yników w yniosła 6 s, a rów ieśniczek 7,51. N atom iast zaw odniczki osiem nastoletnie uzyskały lepszy rezultat od badanych dziew cząt z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego. D ziew czyny trenujące uzyskały średnią arytm etyczną w yników rów ną 14,75 s o 3,06 lepszą od sw oich rów ieśniczek. Z aw odniczki trenujące taekw ondo w ieku 14-16 la t charakteryzują się m niejszą siła ram ion niż rów ieśniczki z regionu, zaw odniczki osiem nastoletnie w iększą siłą ramion.

Tabela 38. Porów nanie w yników zw isu na ug iętych rękach zaw odniczek taekw ondo z badaniam i regionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (s)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia A rytmetyczna

[ X ]

14 4 6,00 366 13,51 7,51

15 4 5,25 397 12,72 7,47

16 4 5,50 406 12,51 7,01

18 4 14,75 359 11,69 3,06

Tabela 39. C harakterystyka liczbow a w yników ściskania dynam om etru zaw odników taekw ondo (kG)

W iek NW artość

Min.W artość

Max.

Średnia A rytm etyczna

[ X ]

O dchylenie standardow e [о]

W spółczynnik zm ienności [V]

14 4 30 65 43,75 14,11 0,32

15 4 49 120 78,50 30,32 0,39

16 4 30 120 67,75 35,43 0,52

18 4 55 120 80,00 25,74 0,32

Tabela 39 ukazuje zestaw ienie w yników ściskania dynam om etru zaw odników taekw ondo. A nalizując tabele m ożna odczytać, że najlepszą średnią arytm etyczną w yników uzyskały najstarsi chłopcy uzyskując w ynik 80 z kolei najsłabszy w ynik uzyskali czternastoletni chłopcy uzyskując w ynik 43,75. W idać w yraźnie tendencje w zrostow ą w yników w raz z w iekiem zaw odników . Najw iększe odchylenie od średniej w yników m ożna zauw ażyć w śród szesnastoletnich chłopców. W ynosi ono 35,43 kg ,grupa ta charakteryzuję się też najw iększym współczynnikiem zm ienności k tóry utrzym uję się na 52 %.

Tabela 40. Porów nanie w yników ściskania dynam om etru zaw odników taekw ondo z badaniam i regionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (kG)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia Arytmetyczna

[ X ]

14 4 43,75 355 32,31 11,44

15 4 78,50 366 38,06 40,44

16 4 67,75 421 43,25 24,5

18 4 80,00 347 49,30 30,7

Pow yższa tabela obrazuje porów nanie w yników badań zaw odników taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a wynikam i z badań regionalnych. Zaw odnicy w każdym przedziale w iekow ym uzyskali lepsze w yniki od rów ieśników z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śró d piętnastolatków , których średnia arytm etyczna w yników w yniosła 78,5 a rów ieśników z regionu 40,44. Reasum ując zaw odnicy trenujący taekw ondo charakteryzują się w iększą siła niż rów ieśnicy z reg ionu

Tabela 41. C harakterystyka liczbow a w yników ściskania dynam om etru zaw odniczek taekw ondo (kG)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

Odchylenie standardowe [я]

W spółczynnik zmienności [V]

14 4 20 70 40,00 19,69 0,49

15 4 26 45 36,50 8,62 0,24

16 4 34 39 36,00 1,87 0,05

139

Page 141: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

18 4 45 60 50,50 5,77 0 , ł ł

Pow yższa tabela ukazuje zestaw ienie w yników ścisku dynam om etru dziew cząt trenujących taekw ondo. A nalizując tabele m ożna odczytać, że najlepszą średnią arytm etyczną w yników uzyskały najstarsze dziew czyny uzyskując w ynik 50,50 kg. z kolei najsłabszy w ynik uzyskały szesnastoletnie dziew czyny uzyskując w ynik 36 kg. N ajw iększe odchylenie od średniej w yników m ożna zauw ażyć w śród najm łodszej grupy badanej. W ynosi ono19,26 kg., g rupa ta charakteryzuję się też najw iększym w spółczynnik iem zm ienności k tó ry utrzym uję się na 49 %.

Tabela 42. Porów nanie w yników ściskania dynam om etru zaw odniczek taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (kG)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia Arytmetyczna

[ x ] NŚrednia A rytmetyczna

[ x ]14 4 40,00 303 25,58 14,42

15 4 36,50 371 26,19 10,31

16 4 36,00 400 27,35 8,56

18 4 50,50 323 29,75 20,75

Tabela nr 42 ukazuje porów nanie w yników badań zaw odniczek taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a w ynikam i z badań regionalnych. Z aw odniczki w każdym przedziale w iekow ym uzyskali lepsze w yniki od rów ieśniczek z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śród najstarszej g ru p y badanych, k tórych średnia arytm etyczna w yników w yniosła 50,5 a rów ieśników z regionu 29,75. Podsum ow ując zaw odniczki trenujący taekw ondo charakteryzują się w iększą siła niż rów ieśniczki z regionu

Tabela 43. Charakterystyka liczbow a skoku w dal chłopców trenujących taekw ondo.(cm )

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ x ]Odchylenie standardowe

[о]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 195 230 212,00 12,43 0,06

15 4 190 250 225,00 25,98 0,12

16 4 225 241 234,00 6,75 0,03

18 4 185 250 230,00 26,22 0,11

Pow yższa tabela obrazuje zestaw ienie w yników skoku w dal zaw odników taekw ondo. A nalizując tabele m ożna odczytać, że najlepszą średnią arytm etyczną w yników szesnastoletni chłopcy uzyskując wynik 2324 cm z kolei najsłabszy w ynik uzyskali czternastoletni chłopcy uzyskując w ynik 212 cm. N ajw iększe odchylenie od średniej w yników m ożna zauw ażyć w śród piętnastoletnich chłopców. W ynosi ono 25,98 cm, g rupa ta charakteryzuję się też najw iększym w spółczynnikiem zm ienności k tó ry utrzym uję się n a 12 %.

Tabela nr 44 ukazuje porów nanie w yników badań zaw odników taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a w ynikam i z badań regionalnych. Zaw odnicy w każdym przedziale w iekow ym uzyskali lepsze w yniki od rów ieśników z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śród szesnastolatków , k tórych średnia arytm etyczna w yników wyniosła 234, a rów ieśników z regionu o 58,33 m. mniej. R easum ując zaw odnicy trenujący taekw ondo charakteryzują się w iększą dynam iką kończyn dolnych rów ieśn icy z regionu.

Tabela 44. Porów nanie w yników skoku w dal zaw odników taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (cm)

W iek

B adania własne B adania regionalne

Różnica[d]

NŚrednia Arytm etyczna

[ x ]N

Średnia Arytm etyczna

[ x ]

14 4 212,00 331 170,85 4 ł , ł 5

15 4 225,00 372 172,55 52 45

16 4 234,00 349 175,67 58,33

18 4 230,00 412 179,01 50,99

Tabela 45. Charakterystyka liczbow a w yników skoku w dal zaw odniczek taekw ondo (cm)

W iek NW artość

Min.W artość

Max.

Średnia Arytm etyczna

[ x ]

Odchylenie standardow e [о]

W spółczynnik zm ienności [V]

14 4 155 178 165,75 8,90 0,05

15 4 166 200 180,50 12,46 0,07

16 4 159 180 172,75 8,14 0,05

18 4 190 230 208,25 15,47 0,07

ł40

Page 142: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Pow yższa tabela ukazuje zestaw ienie w yników skoku w dal dziew cząt trenujących taekw ondo. A nalizując tabele m ożna odczytać, że najlepszą średnią arytm etyczną w yników uzyskały najstarsze dziew czyny uzyskując w ynik 208,25 cm. z ko lei najsłabszy w ynik uzyskały czternastoletnie dziew czyny uzyskując w ynik 165,75 cm . N ajw iększe odchylenie od średniej w yników m ożna zauw ażyć w śród najstarszej grupy badanej. W ynosi ono 1,47 cm., g rupa ta charakteryzuję się te ż najw iększym w spółczynnikiem zm ienności k tó ry utrzym uję się na 7 %.

Tabela 46. Porów nanie w yników skoku w dal zaw odniczek taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (cm)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia A rytmetyczna

[ X ]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ]

14 4 165,75 331 170,85 5.10

15 4 180,50 372 172,55 7.95

16 4 172,75 349 175,67 2.91

18 4 208,25 412 179,01 29.24

Tabela nr 46 przedstaw ia porów nanie w yników badań zaw odniczek taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a w ynikam i z b adań regionalnych. B adane zaw odniczki w w ieku szesnastu i cz ternastu lat uzyskały gorszy w ynik od rów ieśniczek z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śród czternastolatek, których średnia arytm etyczna w yników w yniosła 165,71 cm, a rów ieśniczek 170,85. N atom iast zaw odniczki osiem nastoletnie i piętnastoletnie uzyskały lepszy rezultat od badanych dziew cząt z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego. N ajw iększą różnice uzyskały najstarsze dziew częta, k tó ra wyniosła 29,24 cm. Z aw odniczki trenujące taekw ondo w ieku 14,16 lat charakteryzują się m niejszą siła kończyn dolnych niż rów ieśniczki z regionu, a zaw odniczki osiem nastoletnie i piętnastoletnie w iększą siłą i dynam iką kończyn dolnych.

Tabela nr 47 obrazuje w yniki uzyskane w sk łonie tułow ia w p rzód przez ch łopców trenujących taekw ondo. Z tabeli m ożna odczytać średnią arytm etyczną zaw odników , k tó rą najw iększą uzyskali szesnastoletni chłopcy, średnia ich wyniosła 13,25. N atom iast najm niejszą średnią uzyskali piętnastolatkow ie z wynikiem 4,25.

Tabela 47. C harakterystyka liczbow a sk łonu tułow ia w p rzód zaw odników taekw ondo (cm)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia A rytm etyczna

[ X ]

Odchylenie standardow e [о]

W spółczynnik zm ienności [V]

14 4 4 12 7,75 3,34 0,43

15 4 0 10 4,25 4,38 1,03

16 4 0 25 13,25 8,98 0,68

18 4 1 15 7,25 5,58 0,77

Tabela 48. Porów nanie w yników skłonu tu łow ia w przód zaw odników taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (cm)

W iek

Badania własne Badania regionalneRóżnica

[d]N

Średnia Arytmetyczna

[ X ] NŚrednia A rytmetyczna

[ X ]

14 4 7,75 349 3,55 4,20

15 4 4,25 371 4,49 0,44

16 4 13,25 343 5,14 8,11

18 4 7,25 375 6,92 0,33

Tabela nr 48 przedstaw ia porów nanie w yników badań zaw odników taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a w ynikam i z badań regionalnych. B adan zaw odnicy w w ieku p iętnastu lat uzyskali gorszy w ynik od rów ieśników z regionu. R óżnica m iędzy nim i w yniosła 0,44. N atom iast reszta badanych zaw odników uzyskało lepsze w yniki niż ich rów ieśnicy z regionu. N ajw iększa różnica w ystąp iła m iędzy szesnastolatkam i, k tó ra w yniosła 8,11 cm. Z aw odnicy trenujące taekw ondo w ieku 15 lat charakteryzują się m niejszą g ibkością n iż rówieśnicy. Z kolei zaw odnicy w w ieku czternastu, szesnastu, osiem nastu la t w ykazują w iększą gibkość ciała niż rów ieśnicy z regionu.

Tabela 49. C harakterystyka liczbow a sk łonu tułow ia w p rzód zaw odniczek taekw ondo (cm)

W iek N W artośćMin.

W artośćMax.

Średnia Arytmetyczna

[ X ]Odchylenie standardowe

[я]W spółczynnik zmienności

[V]

14 4 10 18 15,50 3,28 0,21

15 4 16 27 22,00 4,30 0,20

16 4 9 11 10,00 0,71 0,07

18 4 10 16 12,75 2,17 0,17

Pow yższa tabela obrazuje w yniki uzyskane w skłonie tu łow ia w p rzód przez dziew częta trenujących taekw ondo. Z tabeli m ożna odczytać średnią arytm etyczną zaw odników , k tó rą najw iększą uzyskały p iętnastolatki, średnia ich w yniosła 22 cm. N atom iast najm niejszą średnią uzyskały szesnastolatki z w ynikiem 10 cm. N ajw iększe odchylenie od średniej w yników , wystąpiło w grupie piętnastolatek i w yniosło 4,30 cm, g rupa ta charakteryzuję się rów nież najw iększym w spółczynnikiem zm ienności 21 %.

141

Page 143: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela nr 50 ukazuje porów nanie w yników badań zaw odniczek taekw ondo uzyskanych podczas badania w łasnego, a wynikam i z badań regionalnych. Zaw odniczki w każdym przedziale w iekow ym uzyskały lepsze w yniki od rów ieśniczek z regionu. N ajw iększą różnice m ożna zauw ażyć w śró d p iętnastolatek, k tórych średnia ary tm etyczna w yników w yniosła 22 cm , a rów ieśniczek w z reg ionu 9,13 cm. Reasum ując zaw odniczki trenujące taekw ondo charakteryzują się w iększą gibkością ciała.

Tabela 50. Porów nanie w yników skłonu tu łow ia w przód zaw odniczek taekw ondo z badaniam i reg ionalnych w ojew ództw a kujaw sko pom orskiego M. N apierała 2001 r. (cm)

W iek

Badania własne Badania regionalne

Różnica [d]

NŚrednia A rytmetyczna

[ x ] NŚrednia A rytmetyczna

[ x ]14 4 15,50 364 7,57 7,93

15 4 22,00 335 9,13 12.87

16 4 10,00 375 9,46 0,54

18 4 12,75 302 10,93 1,82

W nioskiProblem atyka badaw cza rozw oju som atycznego i m otorycznego nurtow ała w ielu badaczy. N ie b ez znaczenia je s t um iejętność praw idłow ej oceny w ieku rozw ojow ego, um iejętność przew idyw ania

budow y ciała zaw odników , k tóre dają m ożliw ość ew entualnego określenia czasu i w ielkości w yn iku sportow ego. W w ielu dyscyplinach sportu zaczęto w ykorzystyw ać pom iary w ielkości ciała do selekcji. M ożliw ością znalezien ia m odelu som atycznego i m otorycznego przyszłego sportow ca a za tem w łaśc iw ego przew idyw ania w yniku sportow ego zajm ow ał się Seabra (1997). L iczne p rzykłady podał M. N apierała (2008) i C ieślicka (2007, 2009), K lim czyk i w sp. 2009. W łaściw ościam i rozw oju fizycznego i dojrzew ania biologicznego w gim nastyce zajął się Saw czyn (2000), jak i też cecham i prognostycznym i w budow ie som atycznej w doborze do gim nastyki (Saw czyn i wsp. 1997). Prace P ilew skiej (2002) w skazują na zw iązki budow y som atycznej z poziom em w yników sportow ych w tańcu towarzyskim .

Taekw ondo jes t to koreański sport w alki, k tórego w ażnym elem entem jes t rozw ijanie, szybkości, siły, skoczności, czasu reakcji, koordynacji ruchow ej. Zaw odnicy bydgoskiego k lubu tej dyscypliny zostali zbadani p o d kątem zanalizow ania cech som atycznych ( w ysokość i m asa ciała ) o raz cech m otorycznych ( M TSF). C elem badania było porów nanie osiąganych w yników pod w zględem płci i w ieku, zanalizow anie w spółzależności pom iędzy param i cech oraz spraw dzenie, czy zaw odnicy trenujący taekw ondo osiągają lepsze w yniki w M TSF, n iż ich rów ieśnicy z badań regionalnych.

C hłopcy z badań w łasnych w ykazują w iększą średnią w zrostu ( z w yjątkiem grupy osiem nastoletniej) n iż rów ieśnicy z badań regionalnych. Średnia m asa ciała zaw odników w w ieku cz ternastu i osiem nastu lat je s t m niejsza n iż u rów ieśników z badań regionalnych, dla p iętnasto latków w yszła identycznie ja k u rów ieśników , a dla szesnastolatków wyższa. Średnia w ysokość ciała dziew cząt je s t n iższa n iż u rów ieśniczek z w yjątkiem grupy 18 letniej. T akie sam o zjaw isko obserw ujem y z m asą ciała. B ydgoscy taekw ondondziści charakteryzują się niskim poziom em BM I.W zakresie w skaźnika BM I duża część zaw odników taekw ondo sytuuję się w śród osób z niedow agą, aczkolw iek ponad połow o została zakw alifikow ana jak o osoby z w agą norm alną. B adania w ysokości i m asy ciała nie w ykreow ały jednolitego typu budow y som atycznej zaw odnika upraw iającego sport jak im jes t taekw ondo. Co oznacza, że praktyką tego sportu m oże się zająć k ażdy osobnik. Taekw ondo jes t sportem dla każdego.

Z badań w yciągnięto następujące w nioski :- W iek m a w pływ na w yniki M iędzy N arodow ego T estu Spraw ności Fizycznej.- Zaw odnicy Taekw ondo O lim pijskiego osiągają lepsze w yniki n iż rów ieśnicy w w ojew ództw ie.- Płeć m a w pływ na uzyskane w yniki M iędzy N arodow ego T estu Spraw ności Fizycznej, dziew czyny osiągają gorsze wyniki.- T aekw ondo O lim pijskie to sport dla każdego.- W śród zaw odników taekw ondo nie m a osób otyłych.

References

Pilicz S., P om iar ogólnej spraw ności fizycznej, W arszaw a 1997Napierała M ., W ażniejsze uw arunkow ania rozw oju som atycznego i motorycznego dzieci z i m łodzieży z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego, Bydgoszcz 2005.Napierała M ., Cieślicka M., D m itruk K., Budow a m orfologiczna a zdolności m otoryczne studentów I ro k u w ychow ania fizycznego U niw ersytetu K azim ierza W ielkiego w Bydgoszczy, „A nnales”,

(red.) W. Śladkowski, U niversitatis M ariae C urie - Skłodow ska, Sectio D , M edicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. X V III, nr 5, s. 226 - 229.C ieślicka M ., N a p ie ra ła M. T he so m atic b u lid o f lig h tw e ig h t ro w es. M ed ica l an d B io lo g ic a l S c ien c es , 2 0 0 9 , 23 /3 , 3 3 -38 .K lim czy k M ., C ieślicka M ., S zark M. S o m a tic c h a ra k te ris tic s , s tre n g h t an d sp o r t re su lt In 1 2 -1 9 y e a r o ld p o le v a u lu t ju m p e rs . M ed ica l an d B io lo g ic a l S c ien c es , 2 0 0 9 , 2 3 /3 , 5 3 -6 0 .Seabra, A ., J.A. M aia, R. Garganta, M .A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an im pact o f selection, training and m atura tion in bod y build, som atotype, physical fitness and explosive strength? A study

in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports M edicine, 23/26 Septem ber, Porto, Portugal, p. 1.N a p ie ra ła M. (2 0 0 8 ). Ś ro d o w isk o w e u w a ru n k o w a n ia s o m a ty c z n e i m o to ry c z n e a w iek ro z w o jo w y d z ie c i i m ło d z ie ż y (n a p rz y k ła d z ie w o je w ó d z tw a k u ja w sk o - p o m o rsk ie g o ),

B y d g o szcz 2 0 0 8 , W y d a w n ic tw o U n iw e rsy te tu K a z im ie rz a W ie lk ie g o w B y d g o szcz ySawczyn S. (2000), W łaściw ości rozw oju fizycznego i dojrzew ania biologicznego m łodocianych gim nastyków w procesie w ielo letn iego treningu, „Roczniki N aukow e”, AW F, Gdańsk, t. 9, s. 171 -

190.Saw czyn S, K. K ochanow icz, D. K ruczkow ski, T . D ancew icz (1997), C echy prognostyczne budow y som atycznej w doborze do g im nastyki sportow ej, „Trening”, nr 3, s. 19-24.Pilew ska W . (2002). D obór p od w zględem budow y som atycznej oraz poziom u zdolności m otorycznych p ar sportow ego tańca tow arzyskiego reprezentujących odm ienne style taneczne, [w]:

W ychow anie F izyczne i Sport. T om X LV I, Suplem ent N r 1, Część 1., PW N, W arszaw a 2002, s.12 - 313.

ł42

Page 144: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 143-156 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 17.03.2013. Revised: 16.06.2013. Accepted: 08.07.2013.

Comparison of body composition, overall performance and special players (juniors) with the municipal sports club “Spójnia” White Mud (Białe

Błota) and “Zawisza” Bydgoszcz

Porównanie budowy ciała, sprawności ogólnej i specjalnej piłkarzy (juniorów) z Gminnego K lubu Sportowego "Spójnia” Białe Błota i „Zawisza” Bydgoszcz

A rtu r Cielasiński, M arek Napierała, M irosława Cieślicka, W alery Zukow

Kazimierz Wielki Uniwersytet, Bydgoszcz, Poland

Keywords: body composition; overall and special perform ance; players; juniors; sports club; “Spójnia” ; W hite M ud; Białe Błota; “Zawisza” ; Bydgoszcz.

Słowa kluczowe: budowa ciała; sprawność ogólna i specjalna; piłkarzy; juniorzy; klub sportowy; "Spójnia” ; Białe Błota; „Zawisza” ; Bydgoszcz.

A bstract

Abstract football is certainly the most popular and most exciting sport discipline in the world. Billions of people keeps track of daily highlights such as the football World Cup, the European Championship, the Champions League, national team matches. From an early age we shape in a lot of players very important features, which without any doubt will be useful in their adult life. To the development of players still increased, trainers and all the coaching staff must keep a constant control of the performance in the training process, the results of the whole team and individual progress of a single player. One of the ways is to perform all sorts of fitness tests. In addition, training staff must be suitably qualified, choose suitable training material in the cycles and periods of training (Stępniak et al. 2004, Stankiewicz, 2005).The aim of the study was to investigate the characteristics of somatic, efficiency overall and specific players (Juniors), “Zawisza” Bydgoszcz and “Spójnia” White Mud (Białe Błota). Specify the height and body mass of players and on this basis are thin silhouette body. To determine the overall efficiency of the International physical fitness Test was used and the efficiency of the special using test Stoles. The results of the research are statistical and treated in tables.

143

Page 145: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Streszczenie

Piłka nożna to z pewnością najpopularniejsza i najbardziej emocjonująca dyscyplina sportu na świecie. Miliardy ludzi śledzi codziennie najważniejsze wydarzenia piłkarskie takie jak Mistrzostwa Świata, Mistrzostwa Europy, Liga Mistrzów, mecze Reprezentacji Narodowych. Od najmłodszych lat kształtujemy w zawodnikach wiele niezwykle ważnych cech, które bez cienia wątpliwości będą przydatne w ich dorosłym życiu. Aby rozwój piłkarzy wciąż wzrastał, trenerzy oraz cały sztab szkoleniowy muszą prowadzić nieustanną kontrolę osiąganych w procesie szkolenia wyników całej drużyny, jak i indywidualnych postępów pojedynczego zawodnika. Jednym ze sposobów jest wykonanie różnego rodzaju testów sprawnościowych. Oprócz tego kadra szkoleniowa musi być odpowiednio wykwalifikowana, dobierać odpowiedni materiał treningowy w danych cyklach i okresach treningu (Stępniak i wsp. 2004, Stankiewicz, 2005).Celem badań było zbadanie cech somatycznych, sprawności ogólnej i specjalnej piłkarzy (juniorów) „Zawiszy”

Bydgoszcz i „Spójni” Białe Błota. Określono wysokość i masę ciała piłkarzy i na tej podstawie scharakteryzowano smukłość sylwetki ciała. Do określenia sprawności ogólnej wykorzystano Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej a sprawność specjalną przy pomocy testu Stuły. Wyniki badań poddano obróbce statystycznej i przedstawiono tabelarycznie.

Introduction

Football is certainly the most popular and exciting sports discipline in the world. Billions of people keeps track of every major football events. World Championships, European Championships, Champions League, National Team matches, most of us watch with great pleasure. Sport has become for people more than just a pastime, thanks to the good time. Sports and especially team sports, including football, not only develops your muscles, improves our camera movement, shapes endurance, speed, strength, but also entertains, teaches and educates. Football is a great "school of life". This is the game we know what it's like to win, lose, pick up after their defeat, do not give for a win, even in hopeless situations. Shaping the young players a lot of very important features which without a doubt will be useful in their adult life Stankiewicz et al, 2002a, 2002b). Fun, exercise dexterity, agility, muscle strength and endurance and proper development of children with physical, mental, and allows for the development of social personality traits.

Aim of this study was to assess the amount and weight of the players, the players determine the slenderness of the body, physical examination of general and special junior footballers "Zawisza" Bydgoszcz and “Spójnia” White Mud (Białe Błota). Results were compared between the players of both teams.

Materials and methodsThe study was conducted among a group of 30 players who play every day in two different

teams, "Zawisza" Bydgoszcz and “Spójnia” White Mud (Białe Błota). Juniors are having after 18 years. All players playing in the "Zawisza" live in Bydgoszcz and train five days a week for one and a half hours on the training unit. And the juniors "Spójnia" train three times a week for half an hour and only some of them live in the White Blota.

To measure the importance of somatic used medical antropometr. The subjects were dressed in sports clothes without shoes. The study was performed as follows:- The height of the body - the test was part of the importance of the height-integrated, accepted the position straight back to measure the arms straight at your sides, legs straight, feet joined, head set to Frankfurt. The test was performed with an accuracy of 0.1 cm.- Body weight - tested entered the medical importance in sports clothing without shoes. The measurements were made with a precision of 0.1 kg.

The measurement results were used to determine body types for each tested person. Types of body slenderness ratio Rohrer determined using the key characteristics of Curtius and Kretschmer, according to the following formulas:

144

Page 146: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

masa ciała w gramach x 100

(wysokość ciała w cm)3We also calculated the BMI.BMI range for the primary classification:

• <18.5 - underweight• 18,5-24,99 - correct value• > 25.0 - overweight

Overall efficiency of selected tests measured MTSF: run over a distance of 50 meters, long jump with space, run over a distance of 1,000 meters. S legitimacy special and targeted tested Stoles test: running at 30 m, slalom with the ball, football agility, strength specific. The results were subjected to statistical processing .The results are shown in tabular form.

The results of epidemiological tests

Table 1. Numerical characteristics of the respondents of the body (cm)

Team N X a D Significanceu

Spójnia 15 180.87 6.09Zawisza 15 180.13 4.16 0.73 0.39

Source: own study* P <0.05, ** p <0.01, t „ = 005, f „ = 2.02, t „ = 00,, df= „ = 2.70

The type of the man has a lot of parameters. One of them is the body height and weight. These are the qualities that in the case of football, determines the position on the pitch and usefulness in different parts of the game. The height of the body determines the physical development of the individual to the various life stages of the biological and physical tendencies shows the organism. Players Foot characterized by an average amount of PLN body in the best of all team games. While this is not a decisive factor that determines the class of player is in the game often plays a big role. Each of the formation, each item has a different optimal growth and therefore an overall increase in football players is very diverse.

Comparing the mean scores of the players body "Spójnia" (180.87 cm) and "Zawisza" (180.13 cm), it can be concluded that senior players are Spójnia about 0.73 cm, but the difference is not statistically significant (.39).

______________ Table 2. Characteristics studied numerical weight (kg)______________Team N X cr D Significance

uSpójnia 15 73.07 8.40

0.4 0.14Zawisza 15 73.47 7.08Source: own study

* P <0.05, ** p <0.01, t „ = 005, f „ = 2.02, t „ = 001, f „ = 2.70

Body weight footballers is one of the determining factors often motility parameters player, in many cases turns out to be crucial. Affects performance player's strength and, above all speed. Weight player can have, an impact on direct combat with the enemy.

145

Page 147: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The arithmetic average body mass of players "Spójnia" is 73.07 kg and players "Zawisza" 73.47 kg. Players Zawisza average have a higher body weight of 0.4 kg of rivals, but there is no statistical significance of differences (0,14).

The analysis of the measurements and the calculation of BMI for each of the players of both teams shows that Zawisza:

• 13 players - is in the range indicating normal body weight,• 2 players are a little overweight;• The average BMI for Zawisza is 22.8.

in the Spójnia:• 12 players is the norm,• 2 players are overweight,• One player is underweight• The average BMI is 22.4 for Spójnia.

Table 3. Typology of the body by Kretschmer

Source: own study

With both in the team Zawisza and Spójnia is the most people to build a body leptosomatic, to a lesser extent are people with an athletic physique, but about body types picnic not present at all. The team Zawisza is 40% of the players to build the athletic body, while the team is Spójnia fewer - 33%. Players of physique leptosomatic is more in the team Spójnia - 67%, and the team Zawisza is 60% of the players on the structure of the body.

Overall efficiency

Table 4 . Characteristics of the numerical results of the running for Dist ns 50 mTeam N X a D Significance

uSpójnia 15 7.74 0.34

0.13 0.97Zawisza 15 7.61 -0.40Source: own study

* P <0.05, ** p <0.01, t « = 0.05, df= . = 2.02, t « = o.oi, df= . = 2.70

146

Page 148: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The analysis of the measurements and the calculation of the average speed that players Zawisza (mean score 7.61 s) are Spójnia faster than competitors (mean wynik7, 74) of 0.13 s but the difference between the results indicates no statistically significant differences (0,97). _______ Table 5. Characteristics of important numerical results jump from space.______

Team N X cr D Significanceu

Spójnia 15 2.34 0,090.02 0.52Zawisza 15 ,2.35 0,1

Source: own study

After calculating the average distance jumps that riders Zawisza (mean score 2.35 m) jump on the players Spójnia (2.34 m) of 0.01 m. The difference between the results indicates no statistically significant differences (0,52).

Table 6. Characteristics of the numerical results of the run at a distance 1000 m (s).Run over a distance of 1000 m [s]

Team N X cr D Significanceu

Spójnia 15 190.2 13.36 20.73 4.9.Zawisza 15 169.5 9.52Source: own study

From measurements of the 1000m race that players Zawisza (mean score of 169.5 s) have better efficiency, the players Spójnia (190.2 s) as they defeated the distance faster than competitors Spójnia for 20.73 s The difference between the results indicate the statistical significance of differences, which is 4.9.

Special Efficiency

Table 7. Results athletes in individual events Zawisza measured in seconds.

Player

Competitions1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Cross-30m 4,5 5,4 4.9. 4,8 4,8 4.9. 5.0 5.1. 5.2 5.2 5.5 5.1. 5.1. 4,8 4,5Slalom Ball 9,8 10.5 10,6 10,6 10.4 10.9 11.6 10.9 10.8 10.8 10.3. 10.4 12.1 11,9 10.8

Agilityfootball 15.9 16.3 17.3 17.3 17.4 17.9 17.3 17.1 17.7 16.5 16.9 16.4 16.9 17.6 17.7Specificstrength 61.3 69.9 68.3 66.1 65.3 68.1 69.1 70.2 71.5 73.4 72.4 72.9 66.2 68.1 67.5

Source: own study

147

Page 149: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 8. Scoring players Zawisza point scale according to the test suite T for a special performance._______________________________________________________________

PlayerCompetitions

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15Total

Results

Cross-30m 48 18 36 38 38 36 32 28 26 26 16 28 28 38 48 484

Slalom Ball 65 58 57 57 59 54 47 54 55 55 60 59 42 44 55 811

Agilityfootball 59 55 44 44 43 37 44 46 39 53 48 54 48 40 39 693

Specificstrength 63 42 45 51 53 46 44 41 38 33 36 34 51 46 48 671

Medium 58.75 43.25 45.5 47.5 48.25 43.25 41.75 42.25 39.5 41.75 40 43.75 42.25 42 47.5 664.75

Source: own study

Table 9. Results athletes in each discipline Spójnia measured in seconds.Player

Competitions 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Cross-30m 5,3 5.2 5.2 4,8 5.1. 4.9. 4.9. 4,6 4,8 4,8 5.1. 5.1. 5.2 4.9. 4.9.

Slalom Ball 10.5 10.8 11.5 12.3 12.5 10.9 11.1 11.6 10.4 11.2 11.4 10.8 11,9 11.2 12.1Agilityfootball 16.4 16.9 17.9 17.7 16.8 17.4 17.8 17.9 17.9 18.1 18.0 17.5 17.1 17.4 17.9

Specificstrength 65.5 69.9 71.2 75.5 74.5 74.3 74.2 74.5 66.8 68.2 66.4 73.1 70.3 77.2 74.9

Source: own study

Table 10. Scoring competitors by S pojnia point scale T for a set of specific fitness tests.Player

Competitions1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Totalpoints

Cross-30m 22 26 26 38 28 36 36 44 38 38 28 28 26 36 36 486

Slalom Ball 58 55 48 40 38 54 52 47 59 51 49 55 44 51 42 743

Agilityfootball 54 48 37 39 49 43 38 37 37 35 36 42 46 43 37 621

Specificstrength 53 42 39 28 30 31 31 30 45 46 51 34 41 24 29 554

Medium 46.75 42.75 37.5 36.25 36.25 41 39.25 39.5 44.75 42.5 41 39.75 39.25 38.5 36 601

Source: own study

148

Page 150: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 11. Total points of both teams and the di 'ference between them.Attempts

Zawisza Spójnia The difference points

Running at 30 m 484 486 2

Slalom Ball 811 743 68

Agility football 693 621 2

Specific strength 671 554 117

Totalpoints 2659 2404 255

Source: own study

The Race to 30 meters junior team Spójnia proved better at exactly two points from junior Zawisza.However, in two other events, was the opposite:

• In the slalom with a ball team won Zawisza by 68 points more than the team Spójnia.• The football agility by 72 points.• A specific strength is 117 point difference in favor of the players Zawisza.

What graphically presented in the following graph:

Bieg na 30 m Slalom z piłką Zwrotność piłkarska Wytrzymałośćspecyficzna

♦ Spójnia

-■— Zawisza

Konkurencje

Fig 1. Chart difference of points scored by a team Zawisza and Spójnia.Source: own study

Discussion and Conclusions

The problem of physical activity is very much widespread and touches most of the world. It is sometimes associated with a lack of desire to exercise, and sometimes the lack of conditions or the time of development. The difficulties associated with physical fitness in terms of Przybylski (Przybylski 1998). exist even when a specific sport in his case is

149

Page 151: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

presented in football, he believes that it is in a low efficiency of training youth football clubs. One of the reasons is the lack of relevant selection criteria. Selection of football has its own characteristics, is determined by a wide range of requirements for the body to players in the business of match. Speaking of physical activity and going forward, the sport can confidently say that it has a big impact on our health and reduces the risk of disease in some cases. Based on the study conducted by Drabik (Drabik 1997), states that physical activity has a positive effect on reducing the risk of death from coronary heart disease in men aged 40­59. The relative risk of death is reduced by 60% in physically active people. Long-term studies have been conducted for eight years, and created a number of research material nearly 17,000 graduates of different universities. Nowadays, there is also the problem of dependence of people on the Internet, this applies to children, adolescents and adults. For example, I cite the results of studies conducted on the students of secondary schools in Lublin by (Kołłątaj et al.2013). Namely purpose of this study was to estimate the number of Internet addiction among adolescents above. The result of these studies, we concluded that this is a major health and social problem. What is certain is that every person is born with a predisposition to resource motor behavior, which have a genetic basis. Part of motor behavior can be purchased at the time of life are affected, inter alia, physical development, gender and environmental conditions in which the child is brought up and growing. Changes in motor activity are most noticeable at school (Napierała, 2005).A lot of information about the acceleration and deceleration of the motor development present us with research on children and youth, through, inter alia, Denisiuk (Denisiuk, Milicerowa 1969), or shed and Zak (1986). They prove that there is a problem when it comes to the status and direction of human motor skills, and environmental influences. Denisiuk built including a test of general motor skills, because he believed that physical activity in childhood has an impact not only on health but by the "transfer" as in adulthood. In a study conducted on children and young people of Cracow by Drabik (1997) showed that in children aged 11-14 years were characterized by high physical activity, and in later years this efficiency decreased gradually.In a study of young people studying in mainstream schools and vocational schools, related to the increase rate of maturation biological development of boys and girls has been shown that there is a big difference between them. Namely young people attending mainstream schools is better developed physically from the students of vocational schools. A study of adolescents in Bydgoszcz Primary School No. 57 for them. Major Henry Sucharski in Bydgoszcz, Schools High School No. 33 in Bydgoszcz and the School of Social stuffs in Bydgoszcz by (Lysiak et al 2013) shows that the most common forms of physical activity among the students of these schools may include volleyball, football and swimming.

• In the course of over a distance of 50 meters Zawisza players are Spójnia faster than competitors only 0.13 the difference between the results indicates no statistically significant difference (.97).The hypothesis has not been confirmed.• In the long jump with space Zawisza players jump on the players Spójnia only0.02 m which also indicates a lack of statistical significance of differences (0,52).The hypothesis has not been confirmed.• However, on the run over a distance of 1,000 meters Zawisza juniors have better efficiency organisms from junior Spójnia as they defeated the distance faster than competitors Spójnia at 20.73 pThe difference between the results indicate the statistical significance of differences, which is 6.34. The hypothesis was confirmed.

150

Page 152: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

ConclusionIn terms of the construction of somatic studies have shown that taller than Zawisza

players are the players Spójnia about 0.73 cm, but the difference is not statistically significant (.39). As for the weight loss test players is a junior Zawisza have greater weight than rivals about 0.4 kg, and the lack of statistical significance of differences. The BMI test results between the teams presented themselves very well. The team Zawisza 13 people ranged indicating proper body weight, only two people were slightly overweight and was not underweight people. 12 players in the Spójnia is normal, two slightly overweight, and one player is underweight.

References

1. Denisiuk L. Milicerowa H., Rozwój sprawności motorycznej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, PZWS, Warszawa 1969.2. Drabik J., Aktywność, sprawność i wydolność jako miernik zdrowia człowieka, AWF, Gdańsk 1997.3. Kołłątaj B., Szakuła J., Kołłątaj W., Wrzołek K., Problem uzależnienia od Internetu wśród uczniów szkół ponadpodstawowych w Lublinie, Lublin, 2013.4. Łysiak N, Przesławska M, Zieliński R, Ratkowski W, Cieślicka M., Czas wolny uczniów z różnych typów bydgoskich szkół, , [w]: State, prospects and development rescue, physical culture and sports in the XXI century, (red.) Marek Napierala, Aleksander Skaliy, Walery Zukow,II edycja, University of Economy, Bydgoszcz, Bydgoszcz 20135. Napierała M., Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko-pomorskiego, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 20056. Przybylski W. Czerwiński J. Polakow G., Piłka nożna trening, AWF, Gdańsk 1998.7. Stankiewicz B., Roczny cykl treningowy młodzika w biegach średnich na przykładzie Rafała Wośka [w]: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005, str. 184- 1938. Stankiewicz B., Sprawność lekkoatletyczna studentów wychowania fizycznego z Bańskiej Bystrzycy i Bydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie Organizovaneho Vyucovania Telesnej Vychovy na Vysokych Skolach, Nitra 2002; str. 68- 739. Stankiewicz B., Stępniak R., Rozwój Fizyczny a sprawność ogólna dziewcząt w wieku 10­12 la, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2002, str. 252- 26210. Stępniak R., Stankiewicz B., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu maratońskim na przykładzie Małgorzaty Sobańskiej, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004 str. 243- 2531 1 . Szopa J., Żak S. Zmiany sprawności fizycznej dzieci i młodzieży Krakowa w latach 1974­1983, „Wychowanie Fizyczne i Sport”, nr 1, s. 37-53.

W stęp

Piłka nożna to z pew nością najpopularniejsza i najbardziej em ocjonująca dyscyplina sportu na świecie. M iliardy ludzi śledzi codziennie najw ażniejsze w ydarzenia piłkarskie. M istrzostw a Świata, M istrzostw a Europy, L iga M istrzów , m ecze R eprezentacji N arodow ych w iększość z nas ogląda z w ielką przyjem nością. Sport stał się dla ludzi czym ś w ięcej n iż tylko rozryw ką, dzięki k tórej dobrze się baw i. Sport a w szczególności g ry zespołow e, w tym p iłka nożna nie ty lko rozw ija m ięśnie, doskonali nasz aparat ruchu, kształtuje w ytrzym ałość, szybkość, siłę, ale przede w szystk im baw i, naucza i w ychow uje. Futbol stanow i św ietną "szkołę życia". T o podczas g ry poznajem y ja k to je s t w ygrać, przegrać, podnosić się po porażce, nie dajem y z a w ygraną naw et w beznadziejnych sytuacjach. K ształtujem y w m łodych zaw odnikach w iele niezw ykle w ażnych cech, k tó re bez cien ia w ątp liw ości będą przydatne w ich dorosłym życiu S tankiew icz i w sp, 2002a, 2002b). Zabaw a, ćw iczenie zręczności, zw inność, siły m ięśni i w ytrzym ałość zapew nia dzieciom p raw idłow y rozw ój fizyczny, um ysłow y o raz pozw ala na rozw ój społecznych cech osobowości.

Celem badań była ocena w ysokości i m asy c ia ła piłkarzy, określenie sm ukłości ciała zaw odników , zbadanie spraw ności fizycznej ogólnej i specjalnej p iłkarzy jun io rów „Zaw iszy” Bydgoszcz i „Spójni” B iałe Błota. W yniki zostały porów nane, pom iędzy p iłkarzam i obu zespołów .M ateriał i m etody

B adania przeprow adzono w śród grupy 30 piłkarzy, grających na co dzień w dw óch różnych drużynach „Zaw iszy” B ydgoszcz i „Spójni” Białe Błota. Są to Juniorzy, m ający po 18 lat. W szyscy zaw odnicy gra jący w „Zaw iszy” m ieszkają w B ydgoszczy i trenują 5 dni w tygodniu, po półtora godziny na jednostkę treningow ą. Zaś ju n io rzy „Spójni” trenu ją 3 ra zy w tygodniu, po półtora godziny i ty lko część z n ich m ieszka w B iałych Błotach.

Do pom iaru cech som atycznych użyto w agę lekarską, antropom etr. B adani ubrani byli w strój sportow y bez obuwia. B adania w ykonano następująco:

151

Page 153: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

- w ysokość ciała - badany w chodził na w agę z w budow anym w zrostom ierzem , przyjm ow ał pozycję w yprostow aną ty łem do miary, kończyny górne w yprostow ane w zdłuż tułowia, kończyny dolne w yprostow ane, złączone stopy, g łow a ustaw iona w pozycji frankfurckiej. B adanie w ykonano z dokładnością do 0,1 cm.- m asa ciała - badany w chodził na w agę lekarską w stroju sportow ym bez obuwia. Pom iary w ykonano z dokładnością do 0,1 kg.

W yniki pom iarów posłużyły do określenia typów budow y ciała każdej zbadanej osoby. T ypy budow y ciała określono w skaźnikiem sm ukłości R ohrera z w ykorzystaniem klucza C urtiusa i charakterystyki K retschm era, w edług poniższych wzorów:

masa dalia w gramach x 100

(wysokość ciała w cm )3O bliczono także w skaźnik BM I .Zakres w artości BM I w g podstaw ow ej klasyfikacji:

• < 18,5 - niedow aga

• 18 ,5-24 ,99 - w artość praw idłow a

• > 25,0 - nadw agaSpraw ność ogólną m ierzono w ybranym i próbam i M TSF: bieg na dystansie 50 m etrów , skok w dal z m iejsca, bieg na dystansie 1000 m etrów . Spraw ność specjalną i ukierunkow anej zbadno testem Stuły: bieg na 30 m, slalom z piłką, zw rotność piłkarska, w ytrzym ałość specyficzna. . W yniki badań poddano obróbce statystycznej. W yniki przedstaw iono tabelarycznie.

W yniki badań

Tabela 1. Charakterystyka liczbow a w ysokości ciała badanych (cm)

D rużyna NX cr D Istotność

u

Spójnia 15 180,87 6,090,73 0,39

Zaw isza 15 180,13 4,16

(Źródło: opracow anie własne)* p < 0,05; ** p < 0,01; t a = 0,05; df = ra = 2,02; t a = 0,01, df=ra = 2,70

N a typ budow y człow ieka składa się w iele param etrów . Jednym z n ich je s t w ysokość ciała i m asa ciała. Są to cechy, k tóre w przypadku piłki nożnej, w arunkuje m iejsce za jm ow ane n a boisku i przydatność w poszczególnych fragm entach gry. W ysokość ciała określa rozw ój fizyczny osobnika n a poszczególnych etapach ży c ia b iologicznego i pokazuje tendencje fizyczne danego organizm u. P iłkarze nożni charakteryzują się średnią w ysokości ciała najn iższą ze w szystkich g ier zespołow ych. C hoć n ie je s t to decydujący czynnik, k tó ry decyduje o k lasie zaw odnika, to w czasie gry często odgryw a dużą rolę. K ażda z formacji, każda pozycja charakteryzuje się różnym optym alnym w zrostem i dlatego ogólny w zrost piłkarzy nożnych je s t bardzo zróżnicow any.

Porów nując średnie w yniki w ysokości ciała zaw odników „Spójni” (180,87cm ) i „Zaw iszy” (180,13cm ), m ożna stw ierdzić, że w yżsi są zaw odnicy Spójni o 0,73cm , lecz różnica nie jes t isto tna statystycznie (0,39).

T abela 2. Charakterystyka liczbowa masy ciała badanych (kg)D rużyna N

X cr D Istotnośću

Spójnia 15 73,07 8,400,4 0,14

Zaw isza 15 73,47 7,08

(Źródło: opracow anie własne)* p < 0,05; ** p < 0,01; t a = 0,05, df = ra = 2,02; t a = 0,01, df=ra = 2,70

M asa ciała piłkarzy nożnych je s t jednym z czynników decydujących często o param etrach m otoryki zaw odnika, w w ielu przypadkach okazuje się kluczow a. M a w pływ na w ydajność zaw odnika, jeg o w ytrzym ałość, a p rzede w szystk im szybkość. M asa ciała zaw odnika może m ieć, w pływ n a bezpośrednią w alkę z przeciw nikiem .

Średnia arytm etyczna m asy ciała zaw odników „Spójni” w ynosi 73,07kg i zaw odników „Zaw iszy” 73,47kg. Zaw odnicy Z aw iszy średnio m ają w iększą m asę ciała o 0,4 kg od ryw ali lecz brak je s t istotności różnic statystycznych (0,14).

Z analizy w ykonanych pom iarów i po obliczeniu w skaźnika BM I dla każdego z badanych zaw odników obu drużyn w ynika, że w Zawiszy:• 13 zaw odników - m ieści się w przedziale w skazującym praw idłow ą w agę ciała,• 2 zaw odników m a lekką nadw agę;

Średnia w artość BM I dla Zaw iszy w ynosi 22,8.w Spójni:

12 zaw odników m ieści się w norm ie,2 zaw odników m a nadw agę,1 zaw odnik ma niedow agęŚrednia w artość BM I dla Spójni w ynosi 22,4.

Tabela 3. T ypologia ciała w g K retschm era

(Źródło: opracow anie własne)

152

Page 154: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Zarów no w drużynie Zaw iszy ja k i Spójni je s t najw ięcej osób o budow ie ciała leptosom atycznej, w m niejszej ilości są osoby o budow ie ciała atletycznej, a o typie budow y ciała p iknicznym nie w ystępują w ogóle. W drużynie Zaw iszy je s t 40% zaw odników o budow ie ciała atletycznej, z kolei w drużynie Spójni je s t ich m niej - 33% . Zaw odników o budow ie ciała leptosom atycznej je s t w ięcej w drużynie Spójni - 67% , a w drużynie Zaw iszy je s t 60% zaw odników o tej budow ie ciała.

Sprawność ogólna

Tabela 4. C harakterystyka liczbow a w yników biegu na dystans 50 m.Drużyna N X 17 D Istotność

u

Spójnia 15 7,74 0,340,13 0,97

Zaw isza 15 7,61 0,40

(Źródło: opracow anie własne)

* p < 0,05; ** p < 0,01; t a = 0,05; df = ra _ 2,02; t a = 0,01, df=ra — 2,70

Z analizy w ykonanych pom iarów i po obliczeniu średniej szybkości wynika, że zaw odnicy Z aw iszy (średni w ynik 7,61s) są szybsi od zaw odników Spójni(średni wynik7,74) o 0,13s. lecz różnica pom iędzy w ynikam i w skazuje na brak statystycznej istotności różnic (0,97).

_________________________________________________________ Tabela 5. C harakterystyka liczbow a w yników skoku w dal z m iejsca.____________________________________________________Drużyna N X 17 D Istotność

u

Spójnia 15 2,34 0,090,02 0,52

Zaw isza 15 2,35 0,1

(Źródło: opracow anie własne)

Po obliczeniu średniej odległości skoków w ynika, że zaw odnicy Z aw iszy (średni w ynik 2,35m ) skaczą dalej od zaw odników Spójni (2,34m ) o 0,01m. R óżnica pom iędzy

w ynikam i w skazuje na brak statystycznej istotności różn ic (0,52).

Tabela 6 . Charakterystyka liczbow a w yników biegu na dystans 1000 m (s).Bieg na dystansie 1000 m[s]

Drużyna N X (JD Istotność

u

Spójnia 15 190,2 13,3620,73 4 ,9 **

Zaw isza 15 169,5 9,52(Źródło: opracow anie własne)

Z pom iarów biegu na 1000m w ynika, że zaw odnicy Zaw iszy (średni w ynik 169,5s) m ają lepszą wydolność, od zaw odników Spójni (190,2s) poniew aż pokonali ten dystans

szybciej od zaw odników Spójni o 20,73s. R óżnica pom iędzy wynikam i wskazuje statystyczną istotność różnic, k tó ra wynosi 4,9.

Sprawność specjalna

Tabela 7. W yniki zaw odników Z aw iszy w poszczególnych konkurencjach m ierzone w sekundach.

' ' \Z a w o d n ik

Konkurencie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Bieg na 30m 4,5 5,4 4,9 4,8 4,8 4,9 5,0 5,1 5,2 5,2 5,5 5,1 5,1 4,8 4,5

Slalom z piłką 9,8 10,5 10,6 10,6 10,4 10,9 11,6 10,9 10,8 10,8 10,3 10,4 12,1 11,9 10,8

Zwrotnośćpiłkarska 15,9 16,3 17,3 17,3 17,4 17,9 17,3 17,1 17,7 16,5 16,9 16,4 16,9 17,6 17,7

W ytrzymałośćspecyficzna 61,3 69,9 68,3 66,1 65,3 68,1 69,1 70,2 71,5 73,4 72,4 72,9 66,2 68,1 67,5

(Źródło: opracow anie własne)

T abela 8 . Punktacja zaw odników Zaw iszy w edług punktow ej skali T dla zestaw u testów spraw ności specja lnej.

153

Page 155: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

^.ZawodnikKohkyrencje

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Sumawyników

Bieg na 30m 48 18 36 38 38 36 32 28 26 26 16 28 28 38 48 484

Slalom z piłką 65 58 57 57 59 54 47 54 55 55 60 59 42 44 55 811

Zwrotnośćpiłkarska 59 55 44 44 43 37 44 46 39 53 48 54 48 40 39 693

W ytrzymałośćspecyficzna 63 42 45 51 53 46 44 41 38 33 36 34 51 46 48 671

średnie 58,75 43,25 45,5 47,5 48,25 43,25 41,75 42,25 39,5 41,75 40 43,75 42,25 42 47,5 664,75

(Źródło: opracow anie własne)

T abela 9. W yniki zaw odników Spójni w poszczególnych konkurencjach m ierzone w sekundach.''''''.Zaw odnik

Konkurencje1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Bieg na 30m 5,3 5,2 5,2 4,8 5,1 4,9 4,9 4,6 4,8 4,8 5,1 5,1 5,2 4,9 4,9

Slalom z piłką 10,5 10,8 11,5 12,3 12,5 10,9 11,1 11,6 10,4 11,2 11,4 10,8 11,9 11,2 12,1

Zwrotnośćpiłkarska 16,4 16,9 17,9 17,7 16,8 17,4 17,8 17,9 17,9 18,1 18,0 17,5 17,1 17,4 17,9

W ytrzymałośćspecyficzna 65,5 69,9 71,2 75,5 74,5 74,3 74,2 74,5 66,8 68,2 66,4 73,1 70,3 77,2 74,9

(Źródło: opracow anie własne)

Tabela 10. Punktacja zaw odników Spójni w edług punktow ej skali T dla zestaw u testów spraw ności specjalnej.^»■Zawodnik

Konkurencje

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Suma punktów

Bieg na 30m 22 26 26 38 28 36 36 44 38 38 28 28 26 36 36 486

Slalom z piłką 58 55 48 40 38 54 52 47 59 51 49 55 44 51 42 743

Zwrotność piłkarska 54 48 37 39 49 43 38 37 37 35 36 42 46 43 37 621

Wytrzymałość specyficzna 53 42 39 28 30 31 31 30 45 46 51 34 41 24 29 554

średnie 46,75 42,75 37,5 36,25 36,25 41 39,25 39,5 44,75 42,5 41 39,75 39,25 38,5 36 601

(Źródło: opracow anie własne)

154

Page 156: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

T abela 2. Suma punktów obu drużyn oraz różnica między nimi.

(Źródło: opracow anie własne)

W B iegu na 30 m etrów drużyna jun io rów Spójni okazała się lepsza o dokładnie dw a punkty od drużyny jun io rów Zaw iszy. Z kolei w pozostałych konkurencjach było na odwrót:

• W slalom ie z p iłką drużyna Z aw iszy zdobyła o 68 punktów więcej od drużyny Spójni.• P rzy zw rotności piłkarskiej o 72 punkty.• A w wytrzym ałości specyficznej różnica punktów w ynosi 117 n a korzyść zaw odników Zawiszy.

Co graficznie przedstaw ia poniższy wykres:

Bieg na 30 m Slalom z piłką Zwrotność piłkarska Wytrzymałośćspecyficzna

Konkurencje

Ryc. 1. W ykres różnic zdobytych punktów przez drużyny Zaw iszy i Spójni. (Źródło: opracow anie własne)

D yskusja i w nioski

Problem aktyw ności fizycznej je s t rozpow szechniony bardzo m ocno i dotyka on w iększości świata. Czasem jes t on zw iązany z b rak iem chęci do ćw iczeń, a czasem z brak iem w arunków , czy te ż zagospodarow ania sobie czasu. Trudności zw iązane ze spraw nością fizyczną z punktu widzenia Przybylskiego (Przybylski 1998). istnieją naw et po w ybraniu konkretnej dyscypliny sportu w jeg o przypadku je s t to przedstaw ione w piłce nożnej, uw aża on, że w iąże się to z niską efek tyw nością szkolenia m łodzieży w k lubach piłkarskich. Jedną z przyczyn je s t brak trafnych kry teriów selekcyjnych. Selekcja p iłk i nożnej m a sw oją specyfikę, je s t uw arunkow ana szerokim zakresem w ym agań staw ianych organizm ow i piłkarzy w procesie działalności m eczow ej. M ów iąc o aktyw ności fizycznej a idąc dalej, o sporcie m ożna śm iało stw ierdzić, że m a on duży w pływ na nasze zdrow ie o raz zm niejsza ryzyko chorób, w niek tórych przypadkach. O pierając się na badaniach przeprow adzonych przez D rabika (D rabik 1997), stw ierdza się, iż aktyw ność fizyczna w p ływ a korzystnie na zm niejszenie ryzyka zgonów z pow odu choroby wieńcow ej u m ężczyzn w w ieku 40-59. W zględne ryzyko zgonu je s t n iższe o 60% u osób ak tyw nych fizycznie. B adania B yły prow adzone długofalow o przez 8 lat, a m ateriał badań tw orzyła liczba praw ie 17 ty sięcy absolw entów różnych Uniw ersytetów . W dzisiejszych czasach istnieje rów nież problem uzależnien ia ludzi od Internetu, do tyczy to zarów no dzieci, m łodzieży szkolnej ja k i dorosłych. D la przykładu m ogę przytoczyć w yniki badań przeprow adzonych na uczniach szkół ponadpodstaw ow ych w Lublinie przez (K ołłątaj i wsp. 2013). M ianow icie celem pracy było oszacow anie skali uzależnien ia od In ternetu w śród wyżej w ym ienionej m łodzieży. W ynikiem ty ch b ad a ń autorzy stw ierdzili, że jest to istotny problem zdrow otny i społeczny. Pewne jes t, że każdy człow iek rodzi się z pew nym zasobem predyspozycji do zachow ań ruchow ych, k tóre m aja podłoże genetyczne. Część zachow ań ruchow ych m ożna nabyć w czasie życia, w pływ n a nie m ają m iędzy innym i rozw ój som atyczny, uw arunkow ania p łci i środow isko w jak im dziecko się w ychow uje i w zrasta. Zm iany w m otoryce najbardziej są zauw ażalne w czasach szkolnych (N apierała, 2005). D użo inform acji na tem at przyśpieszenia i zw aln ian ia rozw oju m otorycznego przedstaw iają nam badania naukow e dotyczące dzieci i m łodzieży szkolnej, p rzez m iędzy innym i D enisiuka (D enisiuk, M ilicerow a 1969), czy Szopy i Ż aka (1986). D ow odzą one, że istnieje problem jeś li chodzi o stan i kierunek zm ian m otoryczności ludzkiej o raz w pływ y środow iskow e. D enisiuk zbudow ał m iędzy innym i test ogólnej spraw ności m otorycznej, poniew aż uw ażał, że aktyw ność fizyczna w dzieciństw ie m a w pływ nie ty lko na zdrow ie ale poprzez je j „transfer” także na dorosłość. W badaniach p rzeprow adzonych na dzieciach i m łodzieży K rakow skich przez D rabika (1997) w ynika, że w w ieku 11-14 la t dzieci charakteryzow ały się w ysoką aktyw nością fizyczną, a w późnie jszych latach spraw ność ta spadała sukcesywnie. W badan iach m łodzieży uczącej się w szkołach ogólnokształcących i w zasadniczych szkołach zaw odow ych, zw iązanych ze w zrostem dojrzew ania w skaźnika b iologicznego rozw oju chłopców i dziew cząt w ykazano, że jest m iędzy nim i duża różnica. M ianow icie m łodzież uczęszczająca do szkół ogólnokształcących jest lepiej rozw inię ta fizycznie od uczniów zasadniczych szkól zaw odow ych. B adania przeprow adzone na m łodzieży bydgoskiej ze Szkoły Podstaw ow ej nr 57 im. M jr H enryka Sucharskiego w B ydgoszczy, S zkoły G im nazjalnej nr 33 w Bydgoszczy oraz Zespołu Szkół Spożyw czych w B ydgoszczy przez (Łysiak i wsp. 2013) dow odzą, że do najczęstszych form aktyw ności fizycznej w śród uczniów ty ch szkól m ożna zaliczyć siatków kę, piłkę no żn ą o raz pływanie.

• W biegu na dystansie 50 m etrów zaw odnicy Z aw iszy są szybsi od zaw odników Spójni zaledw ie o 0,13 s i różnica pom iędzy w ynikam i w skazuje na brak statystycznej istotności różnic (0,97). H ipoteza nie została potw ierdzona.

• W skoku w dal z m ie jsca zaw odnicy Zaw iszy skaczą dalej od zaw odników Spójni zaledw ie o 0,02m. co rów nież w skazuje na brak statystycznej istotności różnic (0,52). H ipoteza nie została potwierdzona.

• N atom iast w biegu na dystansie 1000 m etrów juniorzy Z aw iszy m ają lepszą w ydolność organizm ów od juniorów Spójni, poniew aż pokonali te n dystans szybciej od zaw odników Spójni o 20,73 s. R óżnica pom iędzy w ynikam i w skazuje statystyczną isto tność różnic, k tó ra wynosi 6,34. H ipoteza została potw ierdzona.

155

Page 157: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Pod w zględem budow y som atycznej badania w ykazały, że w yżsi od zaw odników Zaw iszy są zaw odnicy Spójni o 0,73 cm, lecz różnica nie je s t istotna statystycznie (0,39). Co do m asy ciała badanych zaw odników to ju n io rzy Zaw iszy m ają w iększą m asę ciała od ryw ali o 0,4 kg, i rów nież brak je s t istotności różnic statystycznych. W w ynikach badań BM I obie drużyny zaprezentow ały się bardzo dobrze. W drużynie Z aw iszy 13 osób m ieściło się w przedziale w skazującym praw idłow ą w agę ciała, ty lko dwie osoby m iały lekką nadw agę o raz nie było osoby z niedow agą. W Spójni 12 zaw odników m ieści się w norm ie, dw óch m a lekką nadw agę oraz jed e n zaw odnik m a niedow agę.

L iteratura

1. D enisiuk L. M ilicerow a H., Rozw ój spraw ności m otorycznej dzieci i m łodzieży w w ieku szkolnym , PZW S, W arszaw a 1969.2. D rabik J., A ktyw ność, spraw ność i wydolność jak o m iernik zdrow ia człow ieka, A W F, G dańsk 1997.3. Kołłątaj B., Szakuła J., Kołłątaj W ., W rzołek K., P roblem uzależnien ia od Internetu w śród uczniów szkół ponadpodstaw ow ych w Lublinie, Lublin, 2013.4. Łysiak N , Przesław ska M, Z ielińsk i R, R atkow ski W , C ieślicka M ., C zas w o lny uczniów z różnych typów bydgoskich szkół, , [w]: State, prospects and developm ent rescue, physical culture and sports in the XXI century, (red.) M arek N apierala, A leksander Skaliy, W alery Zukow ,II edycja, U niversity o f Econom y, B ydgoszcz , B ydgoszcz 20135. N apierała M ., W ażniejsze uw arunkow ania rozw oju som atycznego i m otorycznego dzieci i m łodzieży z w ojew ództw a kujaw sko-pom orskiego, W ydaw nictw o Akadem ii Bydgoskiej im. K azim ierza W ielkiego, Bydgoszcz 20056. P rzybylski W. C zerw iński J. Polakow G., P iłka nożna trening, A W F, Gdańsk 1998.7. Stankiew icz B., R oczny cykl tren ingow y m łodzika w b iegach średnich na przykładzie R afała W ośka [w]: W ydaw nictw o A kadem ii Bydgoskiej, B ydgoszcz 2005, str. 184- 1938. S tankiew icz B., Spraw ność lekkoatletyczna studentów w ychow ania fizycznegoz Bańskiej B ystrzycy i B ydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie O rganizovaneho V yucovania T elesnej V ychovy na V ysokych Skolach, N itra 2002; str. 68- 739. Stankiew icz B., Stępniak R., Rozwój F izyczny a spraw ność ogólna dziew cząt w w ieku 10- 12 la, [w]: Zbornik vedeckovyskum nych prac- vedy o sporte, B ańska B ystrzyca 2002, str. 252- 26210. Stępniak R., S tankiew icz B., B ezpośrednie przygotow anie startow e w biegu m aratońskim na przykładzie M ałgorzaty Sobańskiej, [w]: Z bornik vedeckovyskum nych prac- vedy o sporte, B ańska B ystrzyca 2004 str. 243- 253.11. Szopa J., Ż ak S. Zm iany spraw ności fizycznej dzieci i m łodzieży K rakow a w latach 1974-1983, „W ychow anie F izyczne i Sport”, n r 1, s. 37-53.

156

Page 158: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 157-192 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 17.04.2013. Revised: 16.06.2013. Accepted: 08.07.2013.

Physical Fitness of Soldiers of Military Unit No. 3557 in Bydgoszcz

Sprawność fizyczna żołnierzy z Jednostki Wojskowej nr 3557 w Bydgoszczy

Przemysław W ajer, M arek Napierała, W alery Zukow

Uniwersytet Kazim ierza Wielkiego w Bydgoszczy

Key words: physical fitness and their evaluation, soldiers.Słowa kluczowe: sprawność fizyczna i ich ocena, żołnierze.

AbstractA summary of the article gives the theme associated with the fitness of soldiers military unit no 3557 in Bydgoszcz and the results of the physical fitness tests. Examined 124 fitness card 68 soldiers chose the same exercise that allowed to conduct solid research. The aim of the study was to:-determine the level of motor skills of soldiers in different age groups; -which is the Group's highest rating average was najsprawniejsza age from all attempts of motor skills; -What is the relationship between motor skills tests. Applications: training soldiers of military unit should develop these forms, which are complementary, it, inter alia, to the realm of the psychological, ethical and not just physical. It seems to be an introduction to military units for methodical literature, which contains content relating to physical education. In order to achieve a high level of physical fitness in preparation of soldiers should be reaching for measures such as early-morning mortar, exercises power, melee, fun, etc., to the soldiers to endure strenuous activity. The highest rating was obtained, including in the hook 10x10m. The highest average scores for the entire exam scored age group with V average 4.83. High physical fitness on soldiers is an important aspect and no less important than other forms of training. This work shows that they care about the physical condition and approach to the aforementioned issues with a lot of commitment and motivation, which are confirmed by the results of the physical fitness test.

StreszczenieW artykule przedstawiono tematykę związaną ze sprawnością fizyczną żołnierzy Jednostki

Wojskowej nr 3557 w Bydgoszczy oraz wyniki badań sprawności fizycznej żołnierzy. Przeanalizowano 124 karty sprawności fizycznej z czego 68 żołnierzy wybrało te same ćwiczenia co pozwoliło na przeprowadzenie rzetelnych badań.Celem pracy było:- określenie poziomu zdolności motorycznych żołnierzy w poszczególnych grupach wiekowych;- która z grupa wiekowych jest najsprawniejsza uzyskała najwyższa średnią ocen ze wszystkich prób zdolności motorycznych;

- jaki jest związek pomiędzy próbami zdolności motorycznych.Wnioski:

157

Page 159: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

1. Szkolenie żołnierzy jednostki wojskowej powinno rozwijać te formy, które mają charakter uzupełniający, to miedzy innymi działanie na sferę psychiczną, etyczną a nie tylko fizyczną.2. Celowym wydaje się wprowadzenie do jednostek wojskowych metodycznej literatury, która zawiera treści dotyczące edukacji fizycznej.3. Aby osiągnąć wysoki poziom sprawności fizycznej w przygotowaniu żołnierzy należy sięgać po środki takie jak zaprawy poranne, ćwiczenia siłowe, walka wręcz, zabawy biegowe, itp., aby żołnierze łatwiej znosili duży wysiłek fizyczny.4. Najwyższe oceny uzyskano łącznie w biegu wahadłowym 10x10m. Najwyższą średnią ocenę za cały egzamin uzyskała grupa wiekowa V ze średnia 4,83.5. Wysoka sprawność fizyczna u żołnierzy jest istotnym aspektem i nie mniej ważnym od innych form doskonalenia zawodowego. Niniejsza praca pokazuje, że żołnierze dbają o kondycję fizyczną i podchodzą do wyżej wymienionego zagadnienia z dużym zaangażowaniem i motywacją, czego potwierdzeniem są wyniki ze sprawdzianu sprawności fizycznej żołnierzy.

IntroductionThe concept of physical culture is understood by everyone in different ways. For

some it's a boring exercise, carried out forcibly in gym class, others are well aware how important aspect is to keep your body in impeccable form. Broader level of physical culture is a very important criterion for assessing the health of individuals. Their condition largely depends primarily on the type of occupation. Physical fitness is attributed primarily to individuals working physically, as well as the military, who, due to the nature of their work, they must be prepared to defend the territory of the Polish state.

Besides preparing typical physical and motor, it is very important that appropriate psychological predispositions. These three criteria are on the right direction of possible actions and help you keep the "cold blood" in extreme conditions. Another important aspect of the system of physical culture is also a military rehabilitation. Selection of the appropriate measures can effectively stimulate the need for physical activity and the formation of habits such as attention to posture, striving to achieve the goals and the way self-improvement. How can one deduce physical culture in the military is not only a number of issues of preparation for a possible defense. It is also, in principle, above all, learning that combines physical and moral plane broad issues of biological, psychological and social attitudes existence.

Therefore physical education in the military should indirectly as well as directly to prepare soldiers for defense.

Physical education and its objectives and tasks, performed in units, is primarily aimed at improving motor skills, physical and mental abilities that seem to be an essential factor in modern combat operations. Their main objective is primarily to provide a high state of health of soldiers and resistance to stress resulting from the specific profession. This applies both to the individual units, as well as larger groups of soldiers for whom service to the defense of the country is an important factor for self-realization.

This paper presents the results of the physical fitness of soldiers of Military Unit 3557 in Bydgoszcz. The aim of this study was to:

- determine the level of motor skills of soldiers in each age group,- that the age group is the most efficient obtained the highest grade point average in alltests of motor skills;- what is the relationship between tests of motor skills.

1 Provisions for physical education in the Polish Army

158

Page 160: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Articles of the Law of 11 September 2003. a professional military service related to the implementation of physical education in Land Forces:

Art 5.4. The military medical commission can be directed to the office o f a professional soldier in other than those listed in paragraph. Three cases justified by the needs o f the Armed Forces, including in particular:

1. i f not started within the prescribed period to test the physical fitnessArt 50a.1. Professional soldier is obliged to maintain physical fitness ensuring the

execution of his official duties by participating in organized activities in physical education:

1a) organized activities in physical education can lead people with professional physical education teacher, coach or sports instructor,

2) a professional soldier subjected annually sprawdzianowi physical,3) professional soldier can be discharged from the physical fitness test in the calendar

year o f the service or health professional soldier and the woman is also released during pregnancy, breast-feeding,

4) physical fitness professional soldier evaluate on the basis o f the practice varied by gender, age groups and military units and positions business and domain soldier held by physical and mental capabilities o f the professional army,

5), based on our test professional soldier is exposed to physical fitness assessment, expressed in on a scale o f 5 to 2 (very good, good, satisfactory and unsatisfactory),

6), the Minister o f National Defence shall establish by regulation:1 specific conditions and procedures fo r conducting tests ofphysical fitness;2 scope o f practice varies by gender, age groups and military units and positions the service, as well as possessed by the soldier category o f physical and mental capabilities o f the professional army,3 mode o f settling fitness test in the calendar year and the documents required in these cases,4 the documentation o f inability to jo in the fitness test,5 the documentation o f assessments received by the soldiers and not to jo in the test fo r reasons other than those referred to in paragraph 3.

Article 111. Soldier training shall be exempt from the professional military service by: 6a) received in two consecutive years o f unsatisfactory fitness test or not

participate fo r two consecutive years fo r the test unless they have been exempted from this test under paragraph art.50a. 3 (the last legal interpretation o f this provision is interpreted in such a way that a soldier is subject to the effects o f this provision only on receipt o f two consecutive years o f unsatisfactory or fo r two consecutive years did not take the test. I f in one year had a failing grade in the second year did not take to test it against the soldier can not be applied to art. 111 point6a).

Every professional soldier should have an impeccable level of fitness. They are simply required to maintain a certain level it. It is also important to participate in the exams, to demonstrate the degree of physical fitness and preventive tests that precede them.A very important issue also seems to be able to consult with senior physical education and sports, as well as military health care. It is very important because during and addressing issues of self-assessment skills and the ways and methods of improvement. Each soldier has free use of sports facilities and equipment in the military unit in which they serve. They take an active part in the process of training and take an active part in the process of training. The stimulus, which effectively is to encourage them to do so, shall be granted the

159

Page 161: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

opportunity awards and medals, awarded for activities closely related to the promotion of physical culture and achievements in sport.

Tasks commander o f a military unit in the fie ld ofphysical culture -ensuring subordinates the right conditions to maintain and develop physical fitness in accordance with the applicable rules,- monitoring o f the implementation o f its powers o f physical, financial protection fo r the realization o f physical culture- to work fo r the development o f sports facilities and keep it in a solid performance in the framework o f itscompetence.

Due to the effort to which they are subjected to a soldier during training exercises, physical education classes are held on a regular basis, in regular interval of time, the semester system - monthly or weekly basis. The main aspect in the implementation of specific subjects, and the number of hours devoted to lectures, to a large extent depends on the type of forces and services. In case the unit commander does not find any problems arising from the condition of the individual soldier, there is no impediment to the conduct of courses closely related to specific disciplines of sports, such as climbing, canoeing, rowing, horse riding and swimming. Selection of the appropriate discipline largely depends on the conditions and the possibility of direct access to this type of entertainment. The only discipline carried out at all levels of military education, including military units, to fight in close contact. To carry it out are necessary while specialized state authority.

Classes program of physical education are compulsory and priority. For this reason, are realized in business hours, not less than four hours in a week. Every professional soldier, who reports directly to the commander of the unit is required to schedule a physical education within a specified time dimension. In the course of their lifetime must take into account, inter alia, the theory of physical education and sports, athletics terrain and obstacle courses, gymnastics and strength training, fighting in close contact, swimming and water rescue, handball, volleyball, basketball, football, skiing, climbing and mountain rescue, rowing, horse riding, sailing, comprehensive and specialized physical training, sports activities in various fields of sport and physical recreation and tests.

2 The organization and methods of teaching physical education

Among the projects pursued by the physical education in military units of the Polish Armed Forces programming classes and sports and athletic interception.Physical education classes are held primarily for training groups (teams, platoons, companions, teams - naming is dependent on the specific unit). You can also conduct physical education classes for individual soldiers. Important is the fact that the level of training and the methods of conducting a large extent depends on your fitness level specific training group as well as access to owned facilities. Both physical education classes, as well as checking the competition, they must be prepared with great attention to detail, and the results should be recorded in a specially designed classroom newspapers.

the Duringclasses and tests are valid commands in the General Rules o f the Polish Armed Forces (General Rules o f the Polish Armed Forces has been introduced fo r use by Decision No 188/MON Minister o f National Defence on 10 June 2009 - ref. Pieces Gen. 1613/2009 withamendments.)

Physical activities in the field of physical education are conducted on the basis of diagrams and training programs. This means roughly that every military unit sets its own specific training program and the diagram that the structure is similar to that discussed earlier training topics. Organization of specific exercises and programs must be adapted to the conditions prevailing in a particular unit. It is very important also seems to have an

160

Page 162: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

appropriate training base. Any training should be organized in such a way that the result will make it easier to get high grades in the course of the annual physical fitness test. An important aspect of determining its success is the organization within hours of programming tournament all kinds of leagues in team, as well as learning the basics. The comprehensive development of the body will be here in just one of the many positive aspects that affect the organization of the training exercises +.

Activities related to the implementation of the program of physical education in military units organized by the commander of the military unit. Their proper conduct supervised professional physical education teacher or instructor or trainer. To address the physical education program was very successful and well organized, divide them into groups of specialized training. The division is made, paying special attention to the functional structure of the military unit. This specific unit commander, a command determines the specific organizational division of the groups and appoint commanders responsible for each group. Activities must be carried out under the strict supervision of persons with appropriate training authority. Results of each group are recorded in a specially prepared lesson logs.

Planning, organizing and conducting mandatory physical education is a duty laid down in A rt. 50a. section 1 of the Act of 11 September for professional m ilitary service. contrast, all issues related to the implementation of physical education based on general regulations contained in the "Rules of the physical culture of the Polish Armed Forces' Schools. 842/2011 Order No. 134/Szkol./P7 Chief of General Staff on 11 February 2011

Physical education classes can be divided into three main groups: the first, main and final. The introductory part is, inter alia, the preparation of a group of soldiers to exercise a broad sense, to which they must cope by doing specific exercises with the main part. It is responsible primarily for the subject matter and purpose of activities. In the course of its implementation are carried out cleaning exercises and drills, as well placed considerable emphasis on preparing soldiers to exercise by warming up properly chosen. Very often used are also all kinds of auxiliary exercises. The main part of course is responsible for the formation of motor habits, skills, and production of motor skills in soldiers. Also involves the use of physical skills and the appropriate matching them to different conditions and situations.The final part involves the gradual bringing to normal after exercise carried out in the main part of the course. They are used primarily for doing various kinds of relaxation exercises, breathing, corrective and cleanup. The final part is the discussion of key issues and exercises performed in the course of activities previously carried out. A very popular form of relaxation applied immediately after exercise are also massages, automasaze, baths and wellness measures.

Table 1 The time tha t is spent on each p a rt of the activityPart of the course duration course in minutes

45 80

Pre 12 - 15 15- 20Home 30 - 25

o■oVO

Final 3 - 5 5- 10* During the course of more than 80 minutes, the entire surplus of time allocated on the main body.

(source: Auxiliary materials...)

161

Page 163: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Physical education classes are carried out through different organizational forms, namely:- the whole sub-division -teams (groups),- in the circuit (small or large), in streams,in acombination.Both the initial part and the final results are always the whole sub-division. Content organization depends largely on the subject, content, location, purpose, fitted with appropriate equipment as well as physical capabilities of individual units.Before leading join the classes, you should first of all-look at the subject, the content of the program schedule and location class (room, hall, fitness center, playground, fitness center, swimming pool, area)- check the condition of tools and equipment,study manuals and methodological materials and the method of determining the organization of education and to improve skills- develop a plan outline- give instruction commanders teams (platoons).

During this exercise classes, it is very important to follow all the rules of teaching, such as awareness, activity, pogl^dowosc, availability, grading difficulties, regularity and durability. Each new exercise should be preceded by an appropriate screening on the basis of the analytical methods of teaching. Sometimes you will need to break down the total for each phrase (momentum components). Each exercise should be demonstrated and discussed by the team leader, or possibly the best in terms of physical fitness soldier. Summary display should be clear for the rest, otherwise it is necessary to reinstall the demonstration.

Teaching the individual elements of exercise should be done in the following order:- the name of a particular exercise,- demonstration and detailed explanation of the technique exercise (grip)- presentation exercises breakdown rate or preparatory elements-teaching simple exercises as a whole and broken down harder on the rate or the use ofpreparatory elements-teaching classes in a complex whole- improving the training exercises.

During the presentation of exercises, used three basic methods which include:- synthetic method, which consists of teaching practice (grip) in total (simple and uncomplicated exercise),- analytical method in teaching practice (grip) elements (phases) using the following exercises supporting or temp- combined method - the using either method to the elements.

Each of the presented exercises also requires adequate preparation of athletes. Necessary in this case, it is manufacturing of adequate strength, endurance, speed, agility and motor coordination. If the present exercise is difficult, you should also ensure that the demonstration took place at a constant, a specific order, which is consistent with the generally accepted methods of teaching specific exercise. If a soldier, for various reasons, was forced to cease exercising, or interruptions in their performance, it should be remembered that in no way do not affect the level of their performance.

A very important factor contributing positively to training is their regularity. Only then can you talk about any results arising from the exercise.

162

Page 164: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Exercises regulated because of their intensity, which directly influenced by, inter alia, such factorsas:-thenumber of reps you perform certainexercise-tempo (speed) for their exercise;- weight of the equipment, or repairs;-sizethat can be overcomeobstacles;-varietyof terrains, weather conditions and time of day;-dosingduration of exercise

to your workouts have been successful, it is very important that the effective use of their duration and provide high, the quality of each exercise. That is why it is so important in this case is to ensure that the appropriate organization of classes, the so-called shortening. cleaning exercise, understandable explanations and correct their formulation. Note also the optimal use of the space allotted to exercising. Classes should be conducted in such a way as to provide all the comfort by adapting training to the level of a particular participant.

Should be used by a particular order, guided by the following principles:- the general physical development of the special preparation of the relevant muscle groups- the practice known to the unknown -from easier to more difficult exercises,- from simple to complex exercises -from small to large loads-from the small to the large number of repetitions.

To be able to say about the effectiveness of the activities, you must observe the following order:- exercises against resistance supplies light weight (medicine ball, ball, weights, stones, sandbags, bar, box ofammunition),-exercisewith amenities and facilities that give the opportunity to graduate load (barbells, dumbbells, expander)- exercises in overcoming your own body weight ( ladder, rope, horizontal ladder, wheels, rails, rail).

appropriate organizational forms and methods of training can have a significant impact on the health of the soldiers. That is why it is essential that the activities were carried out in a way that ensures proper physical development and health sensational individual units. Importantly, physical education should be regarded as a kind of "switch" from the other activities of daily living, sometimes eating or resting. However, we must remember that all activities aimed at improving health, should be carried out with care to preserve all safety rules.

Sport is a very important aspect in the development of physical education in military units. Sports are one of the most important elements of proper training. Work is mainly specialized military education institutions as well as activities organized in specialized military training centers. Classes are conducted business hours (these are usually two hours per week). Sports are treated primarily as a supplement to scheduled classes. They can also be used for general understood intentions known. mass sports or be a perfect way to self­actualization needs improvement of mobility.

Participation in sports can be a great way to lead an active lifestyle, and thus attention to physical fitness and health. Very important in this case, it is also a competition that perfectly affect the ability of team activities. By the way, also serves as an education. Generally understood athletic competition includes all the soldiers. They can be divided into mandatory and optional. The organization of sports competitions is the responsibility of the commander. Carried out mainly by the faculty of physical education. Of course,

163

Page 165: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

every event should be in accordance with the principles of fair play and should also ensure that they are adequately rank and binding.

Activities of the organizing committee is based on the "Plan-calendar of sporting ventures in the Polish Armed Forces in the year ...", the order of the commander of a military unit and Regulations competition.

Organizing Committee is working according to a schedule that includes the following steps:1) preparation, which is carried out:a. the preparation o f facilities, equipment, sports equipment and measurement,b. ensuring adequate media coverage,c. collateral material and technicald. documentation preparation occupations (eg protocols, list o f startup messages),e. set up a committee o f judges, technical and information ordinal,f. medical coverage,g. setting technical professions,2) primary, which includes:a. Opening ceremony,b. the implementation o f a specific program event, theofc. announcementthe fina l results (final statement),d. the official end o f the competition and

3)final consisting of:a. a summary o f sports results and organizationalb. financial and economicsettlement.

Regulations competitions shall be based on objective event, date and place of their organization, sports, conditions of participation, minimum requirements and qualifying start, the organization of individual sports competition and the rules for awarding points, awards and financial rewards.

One of the basic and most important elements of training candidates for voluntary military service is properly performed physical morning start. It is very important also for preparatory training of candidates to serve in the NSR (National Reserve Forces) and the cadre courses that last longer than 30 days.Morning commissioning physical is run on the training regardless o f weather conditions. The morning begins with a physical start 10 minutes after waking up, and takes 30minutes.

Purpose morning start is physical:1. preparing soldiers fo r a smooth transition from a night o f rest to a state ofphysical2. activity,tempering organisms soldiers,3. troops forming endurancecapacity.

To participate in the morning start-up do not qualify for the soldiers on duty, with sick leave or staying in the infirmary. Those who show any signs of disease, perform the tasks assigned by the service sub-division on duty. The only person empowered to grant exemption from participation in the morning start might be the commander of the unit. Any details related to their organization sets cathedral of physical education and sport. Starting the morning is primarily a special form of slow-as long as the outside temperature does not exceed -10 degrees Celsius (if applicable form of the march). Starting a physical run by designated for doing soldiers. They should be marked by special identification numbers located on the back and chest. Commissioning is carried out under the supervision of the officer in charge, who oversee the proper conduct and the safety of the soldiers. Any necessary documentation morning start physical team develops physical education and sport. The information contained herein relate primarily marszobiegowych routes and types of clothing.

164

Page 166: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

3 Control of physical fitnessof soldiers

Physical fitnesscan be determined on the basis of some rather important aspects directly related to the tasks of mobility as well as the ability to make effective use of muscles in the process of doing physical exercise.

Physical fitness by Denisiuk, the current capacity to perform physical activities that require considerable commitment of strength, speed , strength, dexterity, agility and all other motorskills.

Physical fitness, (...) is a property determined by the state o f the whole body, not ju st the locomotive and acquired skills. In this sense, the proper person is the one who actually can walk, run, throw, lift and carry more or less complex tasks in changing environmentalconditions.

Each military unit organizes special activities every week, so that the soldiers have the opportunity to improve their efficiency.

Checks External scale to assess physical fitness of soldiers. This is done by means of tests of controls. It applies to 30% of the staff, and the soldiers involved are chosen randomly in different age groups. Test includes two exercises included in the scope of the annual test, which must include the swimming and marszobieg.Assessment of an individual soldier with the control test is obtained on the basis of grades earned during the test of the control and the other, resulting in an annual quiz.

Assessment of physical fitness professional soldiers can be determined under the provisions of of the Regulation of the Minister of National Defence. It applies to, inter alia, the conduct test of physical fitness professional soldiers. Tests are carried out mainly in May and June. Before him, it is necessary to consult the medical officer, who will exclude any contraindications to participate in the quiz. If any, will take place, the doctor issues a relevant judgment and does not allow a soldier to participate in physical fitness quiz.

Test takes place at the location specified by the commander of the unit. In the event that a professional soldier during the test, for reasons independent of each other (business trip), staying away from the place of service, but for not less than 30 days, is required to serve a test in place of their duties. The soldier on duty outside the country, is required to undergo test after an employee is the parent unit of the military. Scope of practice in force during the test largely depends on the age and sex, and specific military units and their positions.To carry out fitness test in accordance with the provisions shall be allocated to the following age groups:

1. group I - fo r 25 years,2. group II - from 26 - 30 years,3. group III - 31 - 35 years,4. group IV - 36 - 40 years,5. the group V - from 41 - 45 years;6. Group VI - from 46 - 50 years;7. Group VII - from 51 - 55 years;8. Group VIII - over 55years.

Membership of a professional soldier for a particular age group is determined by subtracting from the calendar year in which the test is carried out physical, the birth of a professional soldier.Soldier professional motor skills test is done in one day, in sports gear, credit in the form of four classes:- in the case of a professional soldier - man:

165

Page 167: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

a. marszobieg to 3000 m or swim continuously for 12 min.,b. rising up on the stick high or bending and straightening the arms in support lying face up on the bench,c. swinging gear 10x10 m or zigzag course "envelope",d. slopes trunk in front for 2 min,- in the case of a professional soldier - Women:a. marszobieg at 1000 m or swim continuously for 12 min.,b. bending and straightening the arms in support lying face up on the bench,c. running zigzag "envelope"d. slopes of the trunk in front for 2 min.

Exercises chooses himself interested in the time of procurement examination card. Final assessment of physical fitness is determined based on the obtained in the execution of existing activities. In order to receive a final passing grade, it seems necessary to obtain at least three positive ratings during zdawanych exercise.

Assessment of the fitness test is determined based on the arithmetic average of the individual classes, the soldier received training during this test as follows:

1) the average 4 51 and above - very good,2) an average o f 3.51 to 4.50 - a good rating, and3) the average from 2.51 to 3.50 - a good rating,4) average 2.50 and below -insufficient.

Soldiers fired the test due to medical condition, are required to provide relief within a period not later than seven days from the date of issue, the commander of a military unit. Possible reasons for dismissal are announced in dispatches military unit.

T abular list of exercise and physical fitness test standards of professional soldiers for men and women located in the Regulation of the Minister of NationalDefence.

4 Objective research and hypotheses

The research results are exercises documented in 124 pages of physical fitness in all age groups, the soldiers received the Military Unit 3557 in an annual fitness test in 2013.

An analysis of the results of physical fitness is an important aspect in terms of student education physical. Thanks to them, we can draw several important conclusions that will be useful both for the soldiers, as well as mainly for the person designated or full-time soldier, organizing and exercising technical supervision over the conduct of studies on physical education in Military Unit. According to the nomenclature used in the Polish Armed Forces that person holds the position of Instructor of Physical Education. By analyzing results using statistical measures, Instructor of Physical Education is able to draw the lines, efforts to improve the physical condition of the passenger, with a particular focus, less efficient and receiving abnormally low scores of soldiers. The way to have a good level of physical fitness is the use of appropriate teaching methods and conducting periodic verification tests will allow the instructor of physical education in cooperation with other responsible persons for training soldiers functional subunits commander, achieved in a reasonably short time, the intended effect of improving efficiency physical sub-division or even an entire military unit.

Under the concept of a research problem M. Lobocki see a question or set of questions to which the answer is to provide research, or the problem is considered to have a specific question, determine the quality and size of some ignorance (a lack of existing knowledge) and objective and scientific workabroad.

166

Page 168: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

pursued research in a specific order, among other things, such as: obtaining information, knowledge about something, about someone in your field. Through the purpose of the study understand the tendency to enrich the knowledge about people, things or phenomena beingstudied.

On the other hand, the main objective of the research is to determine the level of training of soldiers in terms of motor skills, which are a component of military training soldier serving in the unit.

Specific objectives of the work are:- to determine the level of motor skills of soldiers in each age group,- that the age group is the most efficient obtained the highest grade point average in all tests of motor skills;- what is the relationship between tests of motor skills.

hypothesis (hypothesis) - specific, verifiable expectation that to reality, formulated on the basis of more general theorems widely - to anticipate the nature of things made with theory. To say that if the theory is true, then it should be referred to the phenomenonobserved.

Hypothesis Home of the study: the arithmetic average of individual motor skills are at the level of assessment very good and good.

This paper makes the following attempts to answer the questions:- the level of motor skills in all groups age level is very good;- most efficient group is group I - 25 years- there is a significant correlation between tests running gear.

5 M ethods, techniques and research toolsin order to gather relevant research material, the technique of analysis of the

collected documents ("Personal fitness cards" - soldiers of the Military Unit No. 3557 in Bydgoszcz).

Results obtained by them soldiers, were subjected to statistical analysis, what is more, the data from the Based on the evaluation system of physical fitness of soldiers from the Minister of National Defence on the scope, manner and frequency of testing physical fitness of soldiers.

Results were calculated using statistical measures such as:- the arithm etic mean;- standard deviation;- the coefficient ofvariation,which indicates the percentage of the arithmetic mean of the average standard deviation. The higher the value of v is greater variation in size within a given feature (the sample). Accepted interpretation of this factor:The value of the variationto 5% of small6-10% moderate11-20% much21-50% muchmore than 50% of a very high

was calculated correlation coefficient at the same time depending on the direction of the inserting characters plus or minus. This allows you to specify the relationship directly or inversely proportional. Checked whether the value of the coefficient is significant (large

167

Page 169: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

enough to be statistically significant, significant). Assess the strength of the correlation (absolute value of the correlation coefficient) made by JP Guilford scale:

less than 0.20 correlation weak dependence almost nothing significant,.20 - .40 correlation between low dependence clear, but small,0.40 - 0, 70 moderate correlation, correlation significant,.70 - .90 correlation between high and significant correlation,0.90 - 1.00 correlation between very high and very confidentAdditional

Relationship.exercises:1. (...) Marszobieg to 3000 m / 1000 m / - Takes place in sports gear on the athletics

track, on the road or in a flat and hard surface (about equal to the sum of field gradients).

Manner of: sets (groups) at the time, the group should be composed of up to 30 soldiers (at 1000m - to 15 soldiers). At the command "start" signal or a group of soldiers will run. Time is measured with an accuracy of one second from the start signal until crossing the finishline.

2. (...) Water continuously for 12 minutes - Takes place on indoor and outdoor swimming pools (25 or 50 meter), in a swimsuit without the use of swimming equipment (except for swimming goggles). Jump Start is performed on the head with a minimum of 50 cm from the surface of the water (allowed water start).Bathing carried out individually or in sets. On the command "On your marks" controlled becomes the starting platform, the command "Start" or signal to jump the start and beat any way as the longest distance in 12 minutes. At the command "stop" signal or stop in place setting out the supporting ropes course, by the time of measurement of distance by conducting a test. Stopping the examinee before the expiry of the time during the test results to be completed, which will not pass thetest.

3. (...) Pulling on the rod high - takes place in sports gear. The minimum height of the rod high to do exercises - 220 cm.On the command "Ready" controlled soldier carries on his shoulders sag nachwytem upright in the elbows - the starting position. At the command 'Train"pulls up so that the chin was above the bar pr^znika high and back to the starting position, then repeats the exercise. Assessors (control) indicates the number of classified loud pullups. If you do not perform a controlled exercise, as described, for example, "no is lifting to the desired position or return to the overhang of arms outstretched in the elbows" evaluation (control) repeats the last number includedpullups.

4. (...) Running zigzag "envelope" - is dressed in a sport where on the ground is a chalk or paint points of the rectangle ABCD with sides of 3 x 5 m diagonal measure E, as well as arrows indicating the route of the race. The points set "flags" with the following parameters: height of at least 160 cm, base diameter not exceeding 30 cm and a weight of 3.5 kg.Manner of: the command "Start" (beep) begin controlled in accordance with the defined direction, avoiding "flags" from the outside. The route runs three times. After each lap

168

Page 170: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

evaluation (control) indicates the number of repetitions, eg, "two more", "one more time". Overturn "flags" to hear a sample, which is the ultimatetest.

5. (...) Running Centre 10 x 10 m - Takes place in sports gear.At the command "Start" (beep) controlled start to run in the direction opposite flags, circulates it back to the flag at the starting line and beat it orbits the route five times. Tipping flags will repeat the test, which is the ultimate test. Time is measured with an accuracy of 0.1 seconds from the start signal until you cross the finish line. The exercises use the "flag" with the following parameters: height of at least 160 cm, base diameter not exceeding 30 cm and a weight of 3.5kg.

6. (...) The body in front of the slopes in 2 minutes - takes place in sports gear.At the command " Goths "controlledthe position: lying back with his fingers crossed and stacked on the back of the head, shoulders touching the mattress, legs bent at the knees (maximum angle), feet hip-width that can be held by wspolcwicz^cego or engaging the bottom rung of the ladder. The command "Practice" - does slope forward while touching elbows knees and immediately returns to lie, to allow braided fingers on his head contact with the ground (first iteration). During the exercise does not detach from the substrate hips. Assessors (control) sequence number lists aloud correctly performed repetitions. If you do not perform a controlled exercise, as described, for example: "Do not touch the knees or elbows in position to repeat exercises touches both shoulders and crossed my fingers mattress surface", the evaluator (control) repeats the last number of bendsincluded.

7. (...) Curls and extension of the support arms lying face up on the bench gym - is carried out in sports gear.

On the command "Ready" controlled executes supports lying face up on the bench, legs together or slightly apart - maximum width of the hips. The command "Practice" - bends the arms so that the shoulder joints were below the elbow joints (straight silhouette - ie shoulders, hips and ankles are straight line), then returns to the stance and repeats the exercise. This exercise is carried out as a continuous (no pauses between each repeat). Assessors (control) counts aloud number included repetitions. If you perform a controlled exercise in accordance with the description eg not bend their arms or completely straighten, stop, do not keep the entire body in a straight line evaluation (control) indicates the last number ofrepetitions.

Physical fitness tests shown Military Unit held in accordance with Regulation Minister of National Defence on 12 February 2010 on the taking of physical test of professional soldiers (Journal of Laws of 2010 No. 27, item. 138 and 2012, pos. 1516). But that's not all, because every year it seems Commander of the Land Forces Command of the Land Forces carry out a physical check of professional soldiers (Order No. 21 of the Land Forces Commander of 16.01.2013 onwards), which specifies the place, time and committees.

Test physical function was held on 20 June 2013, and started at 07.40. Yearly (recurring every year) examination held under the supervision of the Land Forces Command in Warsaw, with the participation of a physical education instructor in a military unit. The examination took place in sports attire and the individual warm-up. The exam was attended by 124 soldiers.

169

Page 171: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Among the 124 soldiers of the military who took part in the exam, 68 men chose the same four attempts, such as:- marszobieg at 3000m,- trunk slopes forward for 2 min;- rising high on the stick;- run service 10x10m.

makes it possible to perform tests on the basis of 68 individual cards of physical fitness. To determine the physical fitness of soldiers were used to assess physical fitness system set out in the Regulation of the Minister of National Defence

6. The research m aterial

Was a place of research Military Unit 3557 in Bydgoszcz. The studies were part of the soldiers on duty in the unit has been subject to physical examination and have a current medical examination. The unit is serving 165 soldiers, with the number 124 came up to the test of physical fitness. The commander of a military unit has consented to the results of the examination for the purpose of research analysis and comparison of results obtained by them and use them in this work. Apparently the number of respondents can raise at least astonishment, or even concerns about the quality of physical fitness test conducted. Here are the explanations as to the nature of the personal and the destination the same military unit. It is the only one in Poland, with a very specific nature of tasks. Tasks performs as intended also in the missions abroad - it causes exclusion from training cycle unit, this also applies to the organized system of physical education, a large number of soldiers - according to the rules, the first group is on a mission, the other preparing to go to the area of operation and the third is resting after six months service as in Afghanistan or in Iraq earlier. To this must be added an unplanned trips to the training of foreign exchange - even outside the country, and other random things. This "glorious" part of the justification and not another voter, unfortunately plagues described a military unit - as in many other organizational units and the Polish Armed Forces, were sick, or in the exam date or the negative part examinee excelled in some competition here marszobieg a distance of 3 km. Fortunately, today the situation has changed in favor. However, in a study of problems not encountered that in any way could jeopardize the fair conduct of research.

7.Analysis of test resultsAbility to perform measurements and analysis of the individual exercises using

statistical measures such as the arithmetic mean, standard deviation, coefficient of variation, allows the assessment of the level of physical fitness and an indication of the correlation coefficient of individual samples in the studied age groups.

Table 2 Results of the test of physical fitness and age group - up to 25 years - 1.1AGE

GROUP I - for 25 years

- 1.1No. Exercise

170

Page 172: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Marszobiegat 3000 meters

slopesin front of the trunk for 2

min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 12.46 5 60 55 12 29.20 5

Combat 2 12.56 5 63 55 12 29.40 5

Soldier 3 15.10 3 55 4 0 2 31.40 44Soldier, 14 15 3 60 55 12 29.30 5

Soldier 5 15.10 3 50 3 6 2 30.80 4Soldier 6 15.10 3 50 3 1 2 32.40 3Soldier 7 14.30 3 55 4 10 4 3080 4

The soldier 8 14.45 3 37 2 10 4 30.60 4Soldier 9 12.40 5555 61 14 29.80

10Soldier 14.15 3 50 3 12 5 30.10 511Soldier 14.36 3 60 5 8 3 29.40 5Soldier 12 15.00 3 50 3 0 2 30.70 4Average

Standard 1.04 7.34 5.12 0.98

Coefficient of Variation

0.074 0.13 0.63 0.032

7% 13% 63% 3%

(source: own)

Table 3 The correla tion coefficient - Age G roup I - for 25 years - 1.1Attempts slopes trunk in front for

2 minPulling on the

rodhighswinginggear

10x10 m

to 3000 m Marszobieg -0.596433022 -0.774813501 0.714550438slopes of the trunk in front of the

for 2 min0.333006549 -0.563188004

Pulling on the rod high -0.761823452

(source: own)

171

Page 173: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 2 shows the results obtained by the soldiers selected exercises as well as statistical results obtained, the arithmetic average of all ratings received samples of 3 , 88 The standard deviation value ranges from 0.98 to 7.34. The shuttle run 10x10 (3%), there is little variation "v", a slow-moderate,the slopes of the trunk significantand very large in pull-ups on the bar high for as much as 63%. Top marks obtained in the subjects soldiers 10x10 m shuttle run (4.42) and the lowest in slow-(3.50).

Contrast, Table 3 shows the correlation between the exercises. From the results obtained in Table 6, it can be concluded that the highest correlation occurs between attempts running gear (0.71), which is the value of the high and there is a significant correlation between the two tests. It also noted a correlation between low and skłonami an attempt to force the front, but the relationship is a clear, albeit a small one. High correlation (correlation significant) but the inverse can be observed between walking or running and swinging over and pull up on the stick (-0.77 and -0.76). Moderate inverse correlation also exists between skłonami in front and over the shuttle (significant dependence) (-0.56).

TABLE 4 Physical fitness test results

AGE II - from 26 to 30 years -

2.1No. Exercise

Marszobieg at 3000 meters

slopesin front of the trunk for 2

min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 11.53 5 75 5 18 5 27.10 5Soldier 2 14.30 3 60 5 10 4 30.20 5Soldier 3 13.02 5 55 55 11 29.80 5

4Soldier, 13 33 4 55 55 12 29.60 5

soldier5 16.20 2 60 55 12 31.50 4

Soldier 6 13.30 4 55 5 9 4 30.70 5Soldier 7 17.00 2 50 44 9 3030 5

The soldier8 16.20 2 50 4 11 5 31.60 4Soldier 9 14.40 3 50 4 11 5 29.70 510Soldier 16.45 2 55 5 9 4 31.30 411Soldier 15.25 3 45 3 10 4 30.30 5Soldier 12 17.00 2 55 55 11 29.90 5

Soldier 13 14.09 4 55 55 11 30.80 4

172

Page 174: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Soldier 14 17.00 2 43 3 ii 3 28.80 3average

Standard 1.76 7.46 2.23 1.17

Coefficient of Variation

0.12 0.14 0.20 0.04

12% 14% 20% 4%

(source: own)

Table 5 The correlation coefficient - Age G roup II - from 26 to 30 years - 2.1Attempts slopes trunk in front for 2

minPulling on the

rodhighswinginggear 10x10

m

to 3000 m Marszobieg -0.601744498 -0.342333093 0.4864329slopes trunk front for 2

min0.740008806 -0.4222231

Pulling on the rod high -0.717806

(source: own)

Table 4 shows the results obtained in some exercise by soldiers as well as the results obtained statistics, the arithmetic mean of all samples received ratings of is 4.23. The standard deviation value ranges from 1.17 to 7.46. The shuttle run 10x10 (4%), there is little variation "v" in the slow-large,the slopes oftrunk, a largeand pull-ups on the bar high there is a strong 20%. Highest m arks obtained in the subjects soldiers 10x10 m shuttle run (4.71) and the lowest in slow-(3.07).

contrast, Table 5 shows the correlation between the exercises. The results obtained in Table 8 it can be concluded that the highest correlation is between attempts to brute force (0.74), it is a high value and there is a significant correlation between the two tests. It also noted a moderate correlation between tests running gear and running marszobieg Beach (0.48), but the relationship important. Moderate correlation (correlation significant), but the inverse can be observed between pulling up on the stick and skłonami trunk and walking or running (-0.54 and -0.60). Moderate inverse correlation also exists between skłonami in front and over the shuttle (significant dependence) (-0.56). High correlation (correlation significant) but inversely proportional occurs between pulling up on the stick and over the shuttle (0.71).

Table 6 Physical fitness test results Age G roup II I - from 31 to 35 years - 3.1AGE GROUP III - from 31 to 35 years -

3.1

173

Page 175: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

No. Exercise

Marszobiegat 3000 meters

slopesin front of the trunk for 2

min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 15.35 3 50 5 8 4 30.90 5Soldier 2 14.30 4 50 55 10 30.60 5

Soldier 3 13.02 5 50 55 10 29.10 5

Soldier 4 14,30 4 50 5 1 2 31,10 4Soldier 555 13.30 5 50 7 3 29.10

soldier 6 12.20 5 55 55 10 29.50 5

Soldier 7 13.56 4 50 5 10 5 30.90 5soldier 8 12.15 5555 66 14 28.60

soldier 9 13.20 5 50 55 10 29.90 5

10Soldier 14.13 4 50 55 10 30.50 5

11Soldier 12.10 5555 50 10 30.20

12Soldier 15.30 3 50 55 10 29.90 5

soldier 13 12.54 5555 55 12 29.90

14soldier 12.41 5 60 55 10 30.20 5

Soldier15 12.57 5555 50 11 29.90

16soldier 12.42 5 20 2 10 5 29.70 517Soldier 14.22 4 50 55 10 30.60 5

18soldier, 13 54 4 50 5 0 2 29.40 5A soldier 19 15.15 3 50 5 1 2 31.80 4soldier 20 13.55 4 40 3 0 2 30.40 5

A soldier 21 15.10 3 40 3 0 2 31,00

5

Average

Standard 1.10 8.65 4.45 0.78

174

Page 176: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Coefficient of Variation

0.08 0.17 0.37 0.03

8% 17% 37% 3%

(source: own)

Table 7 The correlation coefficient - Age G roup III - from 31 to 35 years - 3.1Attempts slopes trunk in front for 2

minPulling on the

rodhighswinginggear 10x10

m

to 3000 m Marszobieg -0.143761817 -0.49313906 0.639889933slopes trunk front for 2

min0.316380467 -0.1930867

Pulling on the rod high -0.46380134

(source: own)

Table 6 shows the results obtained in some exercise by soldiers as well as the results obtained statistics, the arithmetic mean of all samples received ratings of is 4.50. The standard deviation value ranges from 0.78 to 8.65. The shuttle run 10x10 (3%), there is little variation "v", a slow-moderate,the slopes of the trunk significantand very large in pull-ups on the bar high for as much as 57%. Top marks obtained in the subjects soldiers 10x10 m shuttle run (4.90) and the lowest in the pull-ups on the bar high (4.14).

Contrast, Table 7 shows the correlation between the different exercises. From the results obtained it can be concluded that the highest correlation is between attempts to cross country (0.65), it is a high value and there is a significant correlation between the two tests. It also noted a correlation between low and skłonami an attempt to force the front, but the relationship is a clear, albeit a small one. Moderate correlation (correlation significant), but the inverse can be observed between walking or running and swinging over and pull up on the stick (-0.49 and -0.46).

Table 8 Physical fitness test results Age G roup IV - from 36 to 40 years - 4.1AGE GROUP IV - from 36 to 40 years - 4.1

No. Exercise

Marszobiegat 3000 meters

slopesin front of the trunk for 2

min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 16.13 3 43 33 8 31.20 3

Soldier 2 16.07 3 43 3 6 4 32.10 4

17З

Page 177: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Soldier 3 13.10 5 45 55 8 31.20 5

Soldier 4 16.00 3 45 5 7 4 31.30 5soldier 5555 13.31 5 45 8 30.60

soldier 6 14.10 5 45 55 8 30.40 5

soldier 7 14.28 5 35 3 8 5 31.20 5soldier 8 15.42 3 45 55 8 31.00 5

Soldier 9 16.20 3 40 44 6 32.30 4

Soldier 10 14.48 4 45 5 9 5 32.90 311Soldier 14.55 4 35 33 5 30.10 5

Soldier 12 16.20 3 45 5 2 2 29.50 5Soldier 13 18.00 2 55 55 8 30.70 5

Average

Standard 1.39 5.06 1.87 0.92

Coefficient of Variation

0.09 0.11 0.27 0.03

9% 11% 27% 3%

(source: own)Table 9 The correlation coefficient - Age G roup IV - from 36 to 40 years - 4.1

Attempts slopes trunk in front for 2 min

Pulling on the rodhigh

swinginggear 10x10 m

to 3000 m Marszobieg 0.461974771 -0.290158906 0.022491997slopes torso forward for 2

min0.21991611 -0.0137195

Pulling on the rod high 0.482742231

(source: own)

Table 8 shows the results obtained by the soldiers in some exercise as well as statistical results obtained, the arithmetic average of all ratings received samples is 4 , 34 The standard deviation value ranges from 0.92 to 5.06. The shuttle run 10x10 (3%), there is little variation "v", a slow-moderate,the slopes oftorso a largeand big thepull-ups on the bar as high as 27%. Top marks obtained in the subjects soldiers 10x10 m shuttle run (4.69) and the lowest in slow-(3.69).

176

Page 178: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Contrast, Table 9 shows the correlation between the exercises. The results obtained in Table 12, it can be concluded that the highest correlation is between two different tests (pull-up on the stick and run service) (0.48) is the value of moderate (significant dependence), except that there is a correlation between walking or running and skłonami trunk (0.46) moderate size (significant relationship). There is also a correlation between attempts to brute force (0.21) the low (pronounced dependence), but small. Low correlation (correlation clear) but inversely proportional noted between walking or running and you can pull up on the stick (-0.29).Table 10 Physical fitness test resultsAge G roup ̂ V - from 41 to ̂ 45 years - 5.1

V AGE GROUP - 41 to 45

years - 5.1No. Exercise

Marszobiegat 3000 meters

slopesin front of

the trunk for 2 min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 14.30 5 42 5 6 5 30.10 5Combat 2 12.28 5 40 55 7 30.70 5

Soldier 3 13.33 5 40 55 6 29.60 5

Soldier 4 14.07 5 41 5 6 5 31.30 55Soldier 16.10 4 40 55 6 31.00 5

Soldier 6 16.20 3 36 4 6 5 31.70 5Average

Standard 1.54 2.04 0.41 0.78

Coefficientof

Variation

0.11 0.05 0.07 0.02

11% 5% 7% 2%

(source: own)Table 11 The correlation coefficient - Age G roup V - from 41 to 45 years - 5.1

Attempts slopes trunk in front for 2 Pulling on the swinginggear 10x10min rodhigh m

177

Page 179: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

to 3000 m Marszobieg -0.492502129 -0.667260949 0.56026792slopes trunk front for 2

min0.040000 -0.5763633

Pulling on the rod high -0.0210352

(source: own)

Table 10 shows the results obtained in some exercise by soldiers as well as the results obtained statistics, the arithmetic mean of all samples received ratings of is 4.83. The standard deviation value ranges from 0.41 to 2.04. The shuttle run 10x10 (2%), there is little variation "v" in the slow-significant 11%, the slopes of the trunk and pull-ups on the bar high moderate.Top marks obtained in the subjects soldiers 10x10 shuttle run I pull up on the bar high (5.00) and the lowest in slow-(4.50).

Contrast, Table 11 shows the correlation between the different exercises. From the results obtained in Table 14 it can be concluded that the highest correlation occurs between attempts running gear (0.56), which is a moderate value, and there is a significant correlation between the two tests. It also noted a moderate correlation but inversely proportional between the torso and over skłonami shuttle (-0.57). Moderate correlation (correlation significant), but the inverse can be observed between walking or running and pulling up on the stick and skłonami body (-0.66 and -0.49).

Table 12 Physical fitness test results Age G roup VI - from 46 to 50 years - 6.2AGE GROUP VI - from 46 to 50 years - 6.2

No. Exercise

Marszobiegat 3000 meters

slopesin front of the trunk for 2

min

Pulling on the

rodhigh

swinginggear 10x10 m

Score Score Score Score Score Score Score Score

Soldier 1 19.20 2 35 5 5 5 32.60 4

Combat 2 15.28 5 36 5 7 5 32.00 5Average

Standard 2.77 0.71 1.41 0.42

Coefficient of Variation

0.16 0.02 0.23 0.01

16% 2% 23% 1%

178

Page 180: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

(source: own)

Table 12 shows the results for selected soldiers exercises as well as the results obtained statistics, the arithmetic average of all ratings received samples is 4.50. The standard deviation value ranges from 0.42 to 2.77 .. The shuttle run 10x10 (1%), there is little variation "v" in the slow-large,the slopes of the body small and large inpull-ups on the bar as high as 23%. Top marks obtained in the subjects soldiers pull up on the bar high and torso bends forward at the time of 2min (5.00) and the lowest in slow-(3.50).

Table 13 Statem ent of arithm etic - all age groups.STATEMENT

arithm etic - ALL AGE GROUPS

Age groupsattempts Marszobiegat3000m

slopes torso forward for 2

min

Pulling on the rod

high

gearCentre10x10m

arithmetic mean of the

group

Age Group I 3.50 3.92 3 67 4.42 3.88

Age Group II 3.07 4.50 4.64 4.71 4.23

Age Group III 4.29 4.67 4.14 4.90 4.50

Age Group IV 3.69 4 , 62 4.38 4.69 4.35

Age Group V 4.50 4.834.83 5.00 5.00

Age Group VI 3.50 5.00 5.00 4.50 4.50

The arithmetic mean of 3 , 76 4.59 4.47 4.70 4.38

Table 13 shows the arithmetic mean of the results obtained in the different age groups as well as the overall average for all arithmetic test group (4,38). The highest scores were obtained in total 10x10m shuttle run. The highest mean score for the entire exam age group received the standard V 4.83.

DiscussionThe measure of the respective tasks of the soldiers is their level of military training,

and thus a high level of physical fitness of soldiers, which essentially translates into the proper implementation of the set tasks carried out during combat operations conducted in the mission, but also carried out during the training such as polygon, in the country. Therefore, it is an important aspect to the soldiers approached with due diligence not only to the problem of training ogolnowojskowego, specialist, both in theory and practice, but also to train in terms of physical fitness.

Hypothesis and has affirmed itself as: the level of physical fitness is as soldiers at the level of good, but not as expected at a very good level, the arithmetic mean of all samples in all age groups is reflected in the outcome of 4.38.

179

Page 181: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Hypothesis II was not confirmed because, as it turns out, most efficient age group was a group of V from 41 to 45 years, to explain the situation is in the summary but in short terms are the soldiers who are behind so many missions and exercises that match their individual grades, he defends a full explanation is given below;

Hypothesis III confirmed and finds the trail in the results Research from the first, ending with the last test in the age group ie there is a significant correlation between cross country trials.

analysis of the results clearly shows that the level of physical fitness of soldiers from the Military Unit 3557 is at a good level. It could be argued that the impact on the situation on the floodplain of physical education has a large representation of the soldiers in missions abroad, where, despite a long time official, the stress resulting from the dangers of service in Afghanistan, for example, there are more opportunities for personal training, depending on the needs that arise from knowledge of their shortcomings observed during previous examinations in physical education. The same is true for the participation in training, especially long-term, at home and abroad. Greater amount of time, willingness to adapt to others, as well as requirements for the potential candidates for promotion to the next higher official position, which is associated with the promotion, forcing more active and motivated in improving physical fitness. The results are shown in the annual examinations in physical education. The improvement of physical manpower Military Unit 3557, in all age groups, has also affected the attitude of managers who do not mind or even encourage self-training in this place draws a mentoring role physical education instructor, which should assist in consulting time proper selection and presentation of a practical demonstration exercises, operating equipment, etc. In short, improved performance is the result of a number of soldiers of activities, both organized, somewhat arbitrarily, instructional or through commands, but also individual commitment and certain other forms of incentive. However, what would be the reasons for the improvement of the physical condition, it is a fact, providing the correct direction of change in the approach to physical fitness, which will cease to be merely an empty phrase of forgotten, not completely true word of a bygone era "Able to soldiers' . With the rest, or may be otherwise given the purpose of the Armed Forces.

Conclusions:1. Training of soldiers, military units should develop those forms that are

complementary to, among other things, the impact on the mental sphere, ethical and not just physical.

2. It seems appropriate to introduce a methodological support military unitbooks that contain content related to physical education.

3. soldiers in preparation measures must be taken, such as mortar in the morning, weight training, melee combat, fun-country skiing, etc., in order to achieve a high level of physical fitness and hence to the soldiers endured great exercise, which is an integral part, connected to the service, not only in the country but also in the missions.

4. highest scores were obtained in total 10x10m shuttle run. The highest meanscore for the entire exam age group received the standard V 4.83.

References1. Arska-Kotlińska M., Bartz J.; Wybrane zagadnienia statystyki dla studiujących

wychowanie fizyczne; Skrypty AWF; Poznań; nr 85; 1993;2. Babbie E.; Podstawy badań społecznych; PWN; Warszawa; 2008;3. Denisiuk L., Milicerowa H.; Rozwój sprawności motorycznej dzieci i młodzieży w

wieku szkolnym; PZWS; Warszawa; 1969

180

Page 182: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

4. Dutkiewicz W; Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki; Wydawnictwo Stachurski; Kielce; 2000;

5. Łobocki M.; Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych; Oficyna Wydawnicza Impuls; Kraków; 2007;

6. Migasiewicz J.; Wybrane przejawy sprawności motorycznej dziewcząt i chłopców w wieku 7-18 lat na tle ich rozwoju morfologicznego; Wydawnictwo AWF Wrocław; Wrocław; 2006;

7. Materiały pomocnicze do realizacji wychowania fizycznego w jednostkach Wojsk Lądowych; Biblioteka nr ewid. 676; Warszawa; 2012;

8. Regulamin kultury fizycznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;Szkol. 842/2011 Rozkaz nr 134/Szkol./P7 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 11 lutego 2011 r.;

9. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 lutego 2010 r. w sprawie przeprowadzania sprawdzianu sprawności fizycznej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 27, poz. 138);

10. Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych z dnia 11 września 2003r. (Dz.

U. z 2010 r., Nr 90, poz. 593).

W stępPojęcie ku ltury fizycznej przez każdego rozum iane je s t w różnoraki sposób. D la n iek tórych to nudne ćw iczenia, w ykonyw ane przym usow o na lekcjach W F, inni z

kolei doskonale zdają sobie spraw ę, jak w ażnym aspektem je s t zachow anie sw ojego ciała w nienagannej formie. P oziom szeroko pojętej ku ltury fizycznej je s t bardzo istotnym kryterium w przypadku oceny zdrow ia poszczególnych osób. Ich kondycja w dużej m ierze uzależniona je s t przede w szystk im od rodzaju w ykonyw anego zaw odu. Spraw ność fizyczna przypisyw ana je s t przede w szystkim jednostkom pracującym fizycznie, a także w ojskow ym , k tórzy ze w zględu na specyfikę w ykonyw anej pracy, m uszą być przygotow ani do obrony tery torium państw a polskiego.

O prócz przygotow ania typow o fizycznego oraz ruchow ego, bardzo istotnym w ydaje się fakt odpow iednich predyspozycji psychicznych. Te trzy kry teria stanow ią o w łaściw ym kierunku ew entualnych dzia łań o raz pozw alają zachow ać "zim ną krew " w ekstrem alnych w arunkach. K olejnym istotnym aspektem w system ie k u ltu ry fizycznej w ojska je s t rów nież rehabilitacja ruchow a. D obór odpow iednich środków potrafi skutecznie rozbudzić potrzebę aktyw ności ruchow ej oraz ukształtow anie naw yków tak ich ja k dbałość o postaw ę ciała, dążenie do realizacji za łożonych celów a p rz y okazji sam odoskonalenie. Jak m ożna za tem w yw nioskow ać, ku ltura fizyczna w w ojsku to nie ty lko szereg zagadnień z przygotow ania do ew entualnej obrony. T o także, a w zasadzie przede w szystkim , nauka łącząca w sobie fizyczne oraz m oralne płaszczyzny szeroko pojętych zagadnień z zakresu biologicznych, psychicznych oraz społecznych postaw egzystencji.

D latego też w ychow anie fizyczne w w ojsku pow inno pośrednio, a także bezpośrednio przygotow yw ać żo łn ierzy do obrony.W ychow anie fizyczne o raz jego cele i zadania, realizow ane w jednostkach, m a na celu przede w szystk im udoskonalanie zdolności m otorycznych, zdolności fizycznych oraz

psychofizycznych, k tóre w ydają się n iezbędnym czynnikiem w e w spółczesnych dzia łan iach bojow ych. G łów nym ich celem jes t przede w szystkim zapew nienie w ysokiego stanu zdrow ia żo łn ierzy oraz odporności na stres w ynikający ze specyfiki w ykonyw anego zaw odu. D otyczy to zarów no pojedynczych jednostek , jak rów nież w iększych grup żołnierzy, dla k tórych służba na rzecz obrony kra ju je s t istotnym czynnikiem samorealizacji.

N iniejsza praca przedstaw ia w yniki badań spraw ności fizycznej żo łn ierzy Jednostki W ojskow ej 3557 w Bydgoszczy. C elem p racy było:- określenie poziom u zdolności m otorycznych żo łn ierzy w poszczególnych grupach w iekow ych;- k tóra z grupa w iekow ych jes t najspraw niejsza uzyskała najw yższa średnią ocen ze w szystk ich p rób zdolności m otorycznych;- jak i je s t zw iązek pom iędzy próbam i zdolności m otorycznych.

1. Przepisy dotyczące wychowania fizycznego w W ojsku Polskim

A rtykuły U staw y z dnia 11 w rześnia 2003r. o służbie w ojskow ej żo łn ierzy zaw odow ych zw iązane z realizacją w ychow ania fizycznego w W ojskach Lądowych:A rt. 5.4. D o wojskowej kom isji lekarskiej m ożna skierow ać z urzędu żołn ierza zaw odow ego rów nież w innych n iż wym ienione w ust. 3 przypadkach uzasadnionych p o trzebam i

S ił Zbrojnych, w tym w szc ze g ó ln o śc i:1) gdy nie przystą p ił w nakazanym term inie do spraw dzianu spraw ności fizyczn e jArt. 50a.1. Ż ołnierz zaw odow y jes t obow iązany utrzym yw ać spraw ność fizyczną zapew nia jącą w ykonanie przez n iego zadań służbow ych przez uczestn ictw o w

zorganizow anych za jęc iach w wychow ania fizycznego:1a) zorganizow ane za jęcia w zakresie w ychow ania fizycznego m ogą prow adzić osoby posiadające kw alifikacje zaw odowe nauczyciela w ychow ania fizycznego, trenera lub

instruktora sportu,2) Żołn ierz zaw odow y j e s t poddaw any raz w roku spraw dzianow i spraw ności fizycznej,3) Żołn ierz zaw odow y m oże być zw oln iony ze spraw dzianu spraw ności fizy czn e j w danym roku kalendarzow ym z przyczyn służbow ych lub zdrow otnych, a kobieta żo łn ierz

zaw odow y j e s t zw aln iana rów nież w okresie ciąży karm ienia dziecka piersią,4) spraw ność fizy czn ą żołn ierza zaw odow ego ocenia się na podstaw ie ćw iczeń zróżnicow anych ze w zględu na p łeć , grupy w iekow e oraz jed n o s tk i w ojskowe i zajm ow ane

stanow iska służbowe, a także p osiadanej p r ze z żo łn ierza ka tegorii zdo lności fizy czn e j i p sych icznej do zaw odow ej s łużby wojskowej,5) na podstaw ie przeprow adzonego spraw dzianu wystawia się żo łn ierzow i zaw odow em u ocenę spraw ności fizy czn e j wyrażoną w skali o d 5 do 2 (bardzo dobra, dobra,

dostateczna i niedostateczna),6) M in is ter O brony N arodow ej określi, w drodze rozporządzenia:

1. szczegółowe w arunki i tryb przeprow adzenia spraw dziany spraw ności fizycznej;2. zakres ćw iczeń zróżnicow any ze w zględu n a p łeć , grupy w iekowe oraz jed n o s tk i w ojskowe i za jm ow ane stanow iska służbowe, a także p osiadaną p r ze z żołnierzakategorię zdolności fizy czn e j i p sychicznej do zaw odow ej słu żby wojskowej,3. tryb zw alniania ze spraw dzianu spraw ności fizy czn e j w danym roku kalendarzow ym oraz dokum enty wym agane w tych sprawach,4. sposób dokum entowania n iem ożności p rzystąp ien ia do spraw dzianu spraw ności fizycznej,5. sposób dokum entowania otrzym anych p rze z żo łn ierzy ocen oraz nieprzystąpienia do tego spraw dzianu z p rzyczyn innych n iż określone w ust. 3.

Art.111. Ż ołnierza zaw odow ego zw alnia się z zaw odow ej służby w ojskow ej w skutek:6a) otrzym ania w dw óch ko le jnych latach oceny n iedosta tecznej ze spraw dzianu spraw ności fizy czn e j lub nieprzystąpien ia w dw óch ko le jnych latach do tego

sprawdzianu, chyba że zosta ł zw oln iony z tego spraw dzianu na podstaw ie art. 50a ust. 3 (ostatnia w ykładnia pra w n a in terpretuje za p is ten w sposób, że żo łn ierz po d leg a skutkom tego zapisu tylko w przypadku otrzym ania w dw óch kolejnych latach oceny n iedostatecznej lub p r ze z dwa kolejne la ta nie przystą p ił do sprawdzianu. Jeże li w jed n y m roku m ia ł ocenę niedostateczną, a w drugim roku n ie p rzystą p ił do spraw dzianu to w stosunku do żołn ierza n ie m ożna zastosować przep isu art. 111 p k t 6a)1.

1 Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych z dnia 11 września 2003r. (Dz. U. z 2012 r., Nr 90, poz.593),

181

Page 183: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

K ażdy żołnierz zaw odow y pow inien w ykazyw ać się nienaganną spraw nością fizyczną. Są w ręcz zobow iązani do u trzym ania określonego je j poziom u. Bardzo w ażne je s t rów nież uczestnictw o w spraw dzianach, m ających wykazać stopień spraw ności fizycznej oraz w badaniach profilaktycznych, k tóre je poprzedzają.Bardzo istotnym zagadnieniem w ydaje się rów nież m ożliw ość konsultacji z kad rą w ychow ania fizycznego i sportu, jak rów nież z w o jskow ą służbą zdrow ia. Jest to o tyle w ażne, gdyż w trakcie ich trw ania poruszane są kw estie oceny własnej spraw ności o ra z sposobów i m etod ich uspraw niania. K ażdy żo łn ierz m a m ożliw ość bezpłatnego korzystania z obiektów sportow ych o ra z sprzętu w jednostce w ojskow ej, w k tórej pełn ią służbę. B iorą czynny udział w procesach treningow ych o raz b iorą czynny udzia ł w procesach treningow ych. Bodźcem , k tó ry skutecznie m a ich do tego zachęcić, są przyznaw ane z tej okazji w yróżnienia oraz m edale, przyznaw ane za działalność ściśle zw iązaną z propagow aniem ku ltury fizycznej o ra z osiągnięcia w sporcie.

Z adania dow ódcy jed n o s tk i wojskowej w obszarze ku ltury fizycznej:- zapew nienie podw ładnym odpow iednich w arunków do utrzym ania i rozw ijania spraw ności fizy czn e j zgodnie z obow iązującym i przepisam i,- nadzorow anie w zakresie sw oich kom petencji rea lizacji ku ltury fizycznej, zabezpieczenie środków finansow ych do realizacji p rzedsięw zięć kultury fizycznej,- podejm ow anie działań na rzecz rozbudow y bazy sportow ej i utrzym ania j e j w sta łe j spraw ności w ram ach sw oich kom petencji2.

Ze w zg lędu na w ysiłek, jak iem u poddaw any je s t żołnierz w trakcie trw ania przedsięw zięć szkoleniow ych, za jęcia z w ychow ania fizycznego odbyw ają się cyklicznie, w regularnym odstępie czasow ym , w układzie sem estralnym - m iesięcznym bądź tygodniow ym . G łów nym aspektem podczas realizacji poszczególnych tem atów oraz liczbie godzin przeznaczonej na zajęcia, w dużym stopniu uzależniona je s t od rodzaju w ojsk i służb. W przypadku, k iedy dow ódca jednostk i nie stw ierdzi żadnych problem ów w ynikających ze stanu zdrow ia konkretnego żołnierza, nie m a przeciw w skazań do prow adzenia kursów ściśle zw iązanych z konkretnym i dyscyplinam i sportow ym i, tak im i jak w spinaczka w ysokogórska, kajakarstw o, w ioślarstw o, jazd a konna czy pływ anie. W ybór odpow iedniej dyscypliny w dużej m ierze uzależniony je s t od w arunków oraz m ożliw ości bezpośredniego dostępu do tego typu rozryw ki. Jedyna dyscyplina prow adzona na w szystk ich szczeblach szkolnictw a w ojskow ego, rów nież w jednostkach w ojskow ych, to w alka w bliskim kontakcie. D o je j p rzeprow adzenia konieczne są natom iast specjalistyczne upraw nienia państw ow e.

Z ajęcia program ow e z w ychow ania fizycznego są obow iązkow e i trak tow ane priorytetow o. Z tego w łaśnie pow odu realizow ane są w godzinach służbow ych, nie krócej n iż 4 godziny w tygodniu. K ażdy żo łn ierz zaw odow y, k tó ry podlega bezpośrednio p o d dow ódcę jednostki, zobow iązany je s t zap lanow ać za jęcia z w ychow ania fizycznego zgodnie z określonym w ym iarem czasowym . W trakcie ich trw ania należy uw zględnić m iędzy innym i teorię w ychow ania fizycznego i sportu, atletykę terenow ą i to ry przeszkód, gim nastykę i ćw iczenia siłow e, w alkę w b lisk im kontakcie, pływ anie i ratow nictw o w odne, piłkę ręczną, piłkę siatkow ą, koszyków kę, piłkę nożną, narciarstw o, w spinaczkę i ratow nictw o górskie, w ioślarstw o, jeździectw o, żeglarstw o, kom pleksow y i specjalistyczny trening fizyczny, za jęcia sportow e z różnych dziedzin spo rtu i rekreacji ruchow ej oraz sprawdziany.

2. Organizacja i m etodyka prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego

Spośród przedsięw zięć, jak im i kieruje się w ychow anie fizyczne w jednostkach w ojskow ych Sił Z bro jnych RP są za jęcia program ow e i sportow e o raz zw ody sportowe. Z ajęcia z w ychow ania fizycznego organizow ane są przede w szystk im d la grup szkoleniow ych (drużyn, plutonów , kom pani, zespołów - nazew nictw o jes t zależne od specyfiki danej jednostki). M ożliw e je s t rów nież prow adzenie zajęć z w ychow ania fizycznego dla żo łn ierzy indyw idualnych. Istotnym w ydaje się fakt, że poziom ćw iczeń oraz m etod ich prow adzenia w dużej m ierze uzależniony je s t od poziom u spraw ności fizycznej konkretnej g ru p y szkoleniow ej ja k rów nież od dostępu do posiadanego zaplecza. Zarów no zajęcia z w ychow ania fizycznego, ja k i spraw dziany czy zaw ody, m uszą zostać przygotow ane z dużą dbałością o szczegóły, a w yn ik i pow inny być odnotow yw ane w specjalnie w tym celu opracow anych dziennikach lekcyjnych.

W czasie za jęć i spraw dzianów obow iązują kom endy zaw arte w R egulam inie O gólnym S ił Zbrojnych R zeczypospolite j P o lskiej (Regulam in O gólny S ił Zbrojnych R zeczypospolite j P o lskiej zo sta ł w prowadzony do użytku decyzją nr 188/M O N M in istra O brony N arodow ej z dnia 10 czerwca 2009 r. — sygn. Szt. Gen. 1613/2009 z uzupełnieniam i)3.

Z ajęcia ruchow e z zakresu w ychow ania fizycznego prow adzone są na podstaw ie diagram ów oraz p rogram ów szkoleń. O znacza to m niej w ięcej tyle, że każda jednostka w ojskow a ustala w e w łasnym zakresie konkre tny program i diagram szkolenia, k tó ry konstrukcją zb liżony je s t do om aw ianej w cześniej tem atyki szkoleniowej. O rganizacja konkretnych ćw iczeń o raz program ów m usi być dostosow ana do w arunków panujących w konkretnej jednostce . Bardzo istotne w ydaje się rów nież posiadanie odpow iedniej bazy szkoleniowej. K ażde szkolenie pow inno być zorganizow ane w tak i sposób, k tó ry w rezultacie u łatw i uzyskanie w ysokich ocen w trakcie przeprow adzania spraw dzianu rocznego spraw ności fizycznej. W ażnym aspektem decydującym o jeg o pow odzeniu je s t organizow anie w ram ach go d zin program ow ych turn ieju w szelkiego rodzaju lig w grach zespołow ych, ja k rów nież nauka od podstaw . W szechstronny rozw ój organizm u będzie tu tylko jednym z w ielu aspektów pozytyw nie w pływ ających na organizację program ów ćw iczeniow ych.

Z ajęcia zw iązane z realizac ją program u z zakresu w ychow ania fizycznego w jednostkach w ojskow ych organizow ane są przez dow ódcę danej jednostk i w ojskow ej. N ad ich praw idłow ym przebiegiem czuw a zaw odow y nauczyciel w ychow ania fizycznego, ew entualnie instruktor bądź trener. A b y za jęcia program ow e z w ychow ania fizycznego zaliczyć do udanych o raz praw idłow o zorganizow anych, dzielim y je na specjalistyczne g ru p y szkoleniowe. P odziału dokonuje się, zw racając szczególną uw agę n a strukturę funkcjonalną danej jednostk i w ojskow ej. T o dow ódca konkretnej jednostk i, za pom ocą rozkazu organizacyjnego decyduje o konkretnym podziale grup o ra z w yznacza dow ódców odpow iedzialnych za poszczególne grupy. Z ajęcia m uszą być prow adzone po d ścisłym nadzorem osób posiadających stosow ne upraw nienia szkoleniow e. W ynik i poszczególnych grup odnotow yw ane są w specjalnie w tym celu sporządzonych dziennikach lekcyjnych.

P lanow anie, organizacja i prow adzenie obow iązkow ych zajęć z w ychow ania fizycznego je s t obow iązkiem zaw artym w art. 50a. pkt.1 Ustawy z dnia 11 września o służbie woj skowej żołnierzy zawodowych.N atom iast ca łokształt spraw zw iązanych z realizacją w ychow ania fizycznego bazuje n a uregulow aniach ogólnych zaw artych w „R egulam inie k u ltu ry fizycznej Sił Z brojnych Rzeczypospolitej Polskiej” Szkol. 842/2011 R ozkaz nr 134/Szkol./P7 Szefa Sztabu G eneralnego W P z dnia 11 lu tego 2011 r.

Z ajęcia z w ychow ania fizycznego podzielić m ożna na 3 podstaw ow e grupy: w stępną, głów ną oraz końcow ą. Część w stępna po lega m iędzy innym i n a przygotow aniu grupy żo łn ierzy do ogólnie pojętego w ysiłku fizycznego, jak iem u m uszą podołać, w ykonując konkre tne ćw iczenia z części g łó w n ej. O dpow iada ona przede w szystk im za tem at oraz cel zajęć. W trakcie je j realizow ania przeprow adzane są ćw iczenia porządkow e o raz m usztry, ja k rów nież kładzie się spo ry nac isk na przygotow anie żo łn ierzy do ćw iczeń poprzez praw idłow o dobraną rozgrzew kę. Bardzo często stosow ane są rów nież w szelkiego rodzaju ćw iczenia pom ocnicze. Część g łów na za jęć odpow iada za kształtow anie naw yków ruchow ych, um iejętności o ra z w yrabianie cech m otorycznych u żołnierzy. Polega także n a zastosow aniu um iejętności fizycznych o ra z odpow iednim dopasow aniu ich do różnych w arunków i sytuacji.Część końcow a polega na stopniow ym doprow adzeniu do norm alnego stanu po w ysiłku fizycznym przeprow adzonym w głów nej części za jęć. S łużą k u tem u przede w szystkim różnego rodzaju ćw iczenia rozluźniające, oddechow e, korektyw ne o raz porządkow e. Część końcow a służy rów nież om ów ieniu podstaw ow ych zagadnień o ra z ćw iczeń w ykonyw anych w trakcie przeprow adzonych w cześniej zajęć. Bardzo popularną form ą re laksu stosow aną bezpośrednio po w ysiłku fizycznym są rów nież m asaże, autom asaże, kąpiele o raz środki odnow y biologicznej.

Tabela 1. Czas jak i przeznacza się na poszczególne części zajęćCzęść zajęć Czas trw ania zajęć w m inutach

45 80W stępna 12 - 15 15 - 20Główna 30 - 25 60 - 50

K ońcow a 3 - 5 5 - 10*Na zajęciach dłuższych niż 80 m inut, całą nadw yżkę czasu przeznacza się na część głów ną.

(źródło: M ateriały p o m o cn icz e ...4)

Z ajęcia z w ychow ania fizycznego prow adzi się p rzy stosowaniu różnych fo r m organizacyjnych, a mianow icie :- całością pododdziału,- drużynam i (grupami),- w obw odach (m ałym lub dużym), w strum ieniach,w fo rm ie kom binow anej5.Zarów no część w stępną ja k i końcow ą prow adzi się zaw sze całością pododdziału. T reść organizacyjna uzależniona je s t w dużej m ierze od tem atu , treści, m iejsca, celu, w yposażenia w odpow iedni sprzęt ja k rów nież od m ożliw ości fizycznych poszczególnych jednostek.Z anim prow adzący przystąp i do zajęć, pow inien przede wszystkim:- zapoznać się z tem atem , treśc ią zajęć w program ie oraz m iejscem zajęć (sala, hala, ośrodek spraw ności fizycznej, boisko, ośrodek gim nastyczny, pływ alnia, teren),- sprawdzić stan techniczny przyrządów i przyborów ,przestudiow ać podręczniki i m ateriały m etodyczne określające organizację o ra z m etodę nauczania i doskonalenia umiejętności,- opracow ać plan konspekt,- udzielić instruktażu dow ódcom drużyn (plutonów ).

Podczas przeprow adzanych zajęć, bardzo istotne jest, aby przestrzegać w szelk ich zasad nauczania, tak ich ja k św iadom ość, aktyw ność, poglądow ość, dostępność, stopniow anie trudności, system atyczność o raz trwałość. K ażde now e ćw iczenie należy poprzedzić odpow iednim pokazem w oparciu o analityczne m etody nauczania. C zasam i rów nież konieczne będzie rozbicie całości na poszczególne frazy (tem pa, elementy). K ażde ćw iczenie pow inno być zadem onstrow ane o ra z om ów ione p rzez dow ódcę drużyny, lub

2 Materiały pomocnicze do realizacji wychowania fizycznego w jednostkach Wojsk Lądowych- Warszawa 2012 - Biblioteka nr ewid. 676, s. 8,3 Regulamin kultury fizycznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej Szkol. 842/2011 Rozkaz nr 134/Szkol./P7 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 11 lutego 2011 r., s.17,4 Materiały pomocnicze do realizacji wychowania fizycznego w jednostkach Wojsk Lądowych- Warszawa 2012 - Biblioteka nr ewid. 676, s. 16,5 Materiały pom ocnicze. , op. cit., s.16,

182

Page 184: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

ew entualnie przez najlepszego p o d w zględem spraw ności fizycznej żołnierza. P rezentow any pokaz pow inien być ja sn y dla reszty, w przeciw nym razie konieczne je s t ponow na jego dem onstracja.

N auczanie poszczególnych elem entów ćw iczeń pow inno odbyw ać się w następującej kolejności:- podanie nazw y konkretnego ćw iczenia,- pokaz o raz szczegółow e objaśnienie techniki w ykonania ćw iczenia ( chwytu),- p rezentacja ćw iczenia w rozb ic iu na tem pa lub elem enty przygotow aw cze,- nauczanie łatw ego ćw iczenia w całości, a trudniejszego w rozbic iu na tem pa lub przez stosow anie elem entów przygotow aw czych,- nauczanie ćw iczenia złożonego w całości,- doskonalenie ćw iczenia przez trening.

Podczas prezentow ania poszczególnych ćw iczeń, stosuje się 3 podstaw ow e m etody, do k tórych należy:- m etoda syntetyczna, polegająca na nauczan iu ćw iczenia ( chw ytu )w całości (proste i n iezłożone ćw iczenia),- m etoda analityczna poprzez nauczanie ćw iczenia (chw ytu ) elem entam i ( fazam i ) z zastosow aniem ko lejnych ćw iczeń pom ocniczych lub temp,- m etoda kom binow ana - z zastosow aniem jednej i drugiej m eto d y do części elementów.

K ażde z prezentow anych ćw iczeń zobow iązuje rów nież do odpow iedniego przygotow ania ćw iczących. K onieczne w tym przypadku w yda je się w yrobienie odpowiedniej siły, w ytrzym ałości, szybkości, zw inności o raz koordynacji ruchow ej. Jeśli prezentow ane ćw iczenie n ależy do trudniejszych, n a leży rów nież zadbać, aby dem onstracja odbyw ała się w stałej, określonej kolejności, k tóre są zgodne z ogólnie przy ję tym i m etodam i nauczania konkretnego ćw iczenia. Jeżeli żołnierz, z różnych przyczyn zm uszony został do zaniechania ćw iczeń lub przerw y w ich w ykonyw aniu, należy pam iętać, aby w ża d en sposób nie w pływ ała ona na stopień ich w ykonyw ania.

B ardzo istotnym czynnikiem , w pływ ającym pozytyw nie n a treningi je s t ich system atyczność. T ylko w tedy m ożna m ów ić o jak ichkolw iek rezultatach, w ynikających ztreningów.

Ćw iczenia reguluje się ze w zględu na ich intensyw ność, na któ rą bezpośredni w pływ m ają m iędzy innym i tak ie czynniki jak:-liczba pow tórzeń w trakcie w ykonyw ania konkre tnych ćw iczeń fizycznych -tem po (szybkością) ich w ykonyw ania;-ciężar sprzętu lub oporządzenia;-rozm iar pokonyw anych przeszkód;-zróżnicow anie terenu, w arunków atm osferycznych i p o ry dnia;-dozow anie czasu trw ania ćw iczeń

A b y treningi p rzyniosły oczekiw any rezultat, bardzo istotnym w ydaje się fakt efektyw nego w ykorzystania czasu ich trw ania o raz zapew nienie w ysokiej, jakości poszczególnych ćwiczeń. D latego ta k w ażne w tym przypadku jes t zapew nienie odpow iednia organizacja zajęć, skracanie czasu na tzw. ćw iczenia porządkow e, zrozum iałe objaśnienia oraz praw idłow e ich form ułow anie. N ależy pam iętać rów nież o optym alnym w ykorzystaniu m iejsca przeznaczonego do w ykonyw ania ćw iczeń. Z ajęcia pow inny być prow adzone w tak i sposób, aby zapew nić w szystk im kom fort poprzez dostosow anie tren ingu do poziom u konkretnego uczestnika.

N a leży je stosow ać w edług określonej kolejności, kierując się następującym i zasadam i:- od ogólnego rozw oju fizycznego do specjalnego przygotow ania odpow iednich g rup m ięśniow ych,- od ćw iczeń znanych do nieznanych,- od ćw iczeń łatw iejszych do trudniejszych,- od ćw iczeń p rostych do złożonych,- od obciążenia m ałego do dużego,- od m ałej do dużej ilości pow tórzeń.

A b y m ożna było pow iedzieć o efektyw ności w ykonyw anych ćw iczeń, konieczne je s t zachow anie następującej kolejności:- ćw iczenia z pokonyw ania oporu ciężaru lekkich przyborów ( piłka lekarska, kula, ciężarki, kam ienie, w orki z piaskiem , belka, skrzynia z am unicją ),-ćw iczenia z przyboram i i urządzeniam i dającym i m ożliw ość stopniow ać obciążenie (sztanga, sztangielka, ekspander),- ćw iczenia z pokonaniem w łasnego ciężaru ciała (drabinka, lina, drabina poziom a, kółka, poręcze, drążek).

O dpow iednie form y organizacyjne oraz m etody szkoleniow e m ogą m ieć znaczący w pływ na zdrow ie żołnierzy. D latego też tak istotne jest, aby za jęcia prow adzone by ły w sposób zapew nia jący w łaśc iw y rozw ój fizyczny oraz rew elacyjny stan zdrow ia poszczególnych jednostek . Co w ażne, w ychow anie fizyczne należy trak tow ać jak o swego rodzaju „łącznik” z innym i zajęciam i dnia codziennego, czasem spożyw ania posiłków czy odpoczynkiem . Jednak pam iętać należy, że w szelkie za jęcia m ające na celu popraw ę kondycji, n a leży prow adzić z dbałością o zachow anie w szelk ich zasad bezpieczeństw a.

Sport jes t bardzo istotnym aspektem w kształtow aniu w ychow ania fizycznego w jednostkach w ojskow ych. Zajęcia sportow e są jed n y m z w ażniejszych elem entów praw idłow ego szkolenia. Prow adzone są przede w szystk im w specjalistycznych placów kach szkolnictw a w ojskow ego ja k rów nież, jako za jęcia zorganizow ane, w ośrodkach szkolenia w o jsk specjalistycznych. Z ajęcia realizow ane są w godzinach służbow ych (są to przew ażnie 2 godziny tygodniow o). Z ajęcia sportow e traktow ane są przede w szystkim , jak o uzupełnienie zajęć program ow ych. M ogą być rów nież w ykorzystyw ane do ogólno pojętych zam ierzeń tzw . sportu m asow ego lub być znakom itym sposobem do sam orealizacji po trzeb zw iązanych z uspraw nianiem ruchow ym .

U dział w zaw odach sportow ych m oże okazać się doskonałym sposobem na prow adzenie aktyw nego trybu życia, a co za tym idzie dbałość o spraw ność fizyczną oraz stan zdrow ia. Bardzo istotne w tym przypadku byw a rów nież w spółzaw odnictw o, które doskonale w pływ a na um iejętność działań zespołow ych. Przy okazji pełn i rów nież funkcje w ychow aw cze. Ogólnie pojęte w spółzaw odnictw o sportow e obejm uje w szystk ich żołnierzy. M ożna je podzielić na obow iązkow e oraz n ieobow iązkow e. Za organizację zaw odów sportow ych odpow iedzialny je s t dow ódca jednostki. P rzeprow adzane głów nie przez kadrę w ychow ania fizycznego. O czyw iście każde zaw o d y pow inny odbyw ać się w zgodzie z zasadam i fair p lay oraz należy zadbać także o ich odpow iednią rangę o raz oprawę.

Działalność kom ite tu organizacyjnego oparta je s t na „P lanie-kalendarzu przedsięw zięć sportow ych w S iłach Z brojnych RP na ro k . . . ”, rozkazie dow ódcy jednostk i w ojskow ej oraz regulam inie zaw odów .

K om itet organizacyjny p ra cu je w g harm onogram u, który obejm uje następujące etapy:1) przygotow awczy, w którym realizuje się:

a) p rzygotow anie obiektów, urządzeń, sprzętu sportowego i pom iarowego,b) zapew nienie odpow iedniej opraw y medialnej,c) zabezpieczenie m ateriałowo-techniczne,d) p rzygotow anie dokum entacji zaw odów (np. pro tokoły, listy startowe, kom unikaty),e) pow ołan ie kom isji sędziowskiej, technicznej i in form acyjno-porządkowej, f zabezpieczenie medyczne,g) oprawę techniczną zawodów;

2) główny, który obejmuje:a) uroczyste otwarcie zawodów,b) realizacja szczegółow ego p rogram u zawodów,c) ogłoszenie ostatecznych wyników (Ikomunikat końcowy),d) oficjalne zakończenie zawodów;

3) końcowy po lega jący na:a) podsum ow anie w yników sportow ych i organizacyjnych,b) rozliczenie finansow e i gospodarcze6.R egulam in zaw odów sportow ych sporządzany je s t w oparciu o cel zaw odów , term in oraz m iejsce ich organizacji, dyscypliny sportow e, w arunki uczestnictw a, m inim alne

w ym agania startow e oraz kw alifikacyjne, sposób organizacji poszczególnych konkurencji sportow ych oraz zasady przyznaw ania punktów , w yróżnień i nag ród finansow ych.Jednym z podstaw ow ych i najw ażniejszych elem entów kształcenia kandydatów do pełnienia zaw odow ej służby w ojskow ej, je s t praw idłow o przeprow adzony poranny

roz ruch fizyczny. Jest to bardzo istotne rów nież w przypadku szkoleń przygotow aw czych kandydatów do służby w N SR (N arodow e S iły R ezerw ow e) oraz podczas kursów kadry zaw odow ej, które trw ają dłużej n iż 30 dni.Poranny rozruch fizyczny je s t p row adzony w dniach szkoleniow ych n iezależnie od w arunków atm osferycznych. P oranny rozruch fizy czn y rozpoczyna się 10 m inu t p o p o budce i trwa 30 m inu t7.

Cel p orannego rozruchu fizyczn eg o jest:1) p rzygotow anie żo łn ierzy do p łynnego przejścia z nocnego odpoczynku do stanu aktywności ruchowej,2) hartowanie organizm ów żołnierzy,3) kształtowanie zdolności wytrzym ałościow ych żo łn ierzy8.

D o udziału w porannym rozruchu nie kw alifiku ją się żo łn ierze na służbie, posiadających zw olnienie lekarskie lub przebyw ający w izbie chorych. Ci, k tó rzy w ykazująjak iekolw iek objaw y chorobow e, w ykonują zadania w yznaczone przez służbę dyżurną pododdziału. Jedyną osobą w ładną do udzie len ia zw oln ien ia z uczestnictw a w porannym rozruch m oże być dow ódca jednostki. W szelkie detale zw iązane z ich organizacją ustala katedra w ychow ania fizycznego i sportu. R ozruch poranny to przede w szystkim sw oista forma m arszobiegu, o ile tem peratura na zew nątrz nie przekracza -10 stopni Celsjusza (w tedy obow iązuje forma m arszu). R ozruch fizyczny prow adzony jes t p rzez w yznaczonych ku tem u żołnierzy. Pow inni być oni oznaczeni poprzez specjalne num ery identyfikacyjne, um ieszczone na p lecach i piersiach. R ozruch odbyw a się p o d nadzorem oficera dyżurnego, k tó ry czuw a n ad praw idłow ym jeg o przebiegiem oraz bezpieczeństw em żołnierzy. W szelką potrzebną dokum entację porannego roz ruchu fizycznego, opracow uje kadra w ychow ania fizycznego i sportu. Zaw arte w niej inform acje dotyczą przede w szystkim tras m arszobiegow ych oraz rodzaju ubioru.

6 Regulamin kultury fizycznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej Szkol. 842/2011 Rozkaz nr 134/Szkol./P7 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 11 lutego 2011 r., s.19,7

Regulamin kultury fizy czn ej. op. cit., s.19,8 Regulamin kultury fizycznej... op. cit., s.19,

183

Page 185: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Spraw ność fizyczną m ożna określić na podstaw ie kilku dość istotnych aspektów zw iązanych bezpośrednio z zadaniam i ruchow ym i ja k rów nież zdolnością do efektyw nego w ykorzystyw ania pracy m ięśniow ej w procesie w ykonyw ania ćw iczeń fizycznych.

Spraw ność fizyczna w edług D enisiuka, to aktualne m ożliw ości w ykonania czynności ruchow ych w ym agających znacznego zaangażow ania siły, szybkości, w ytrzym ałości, zręczności, zw inności i w szystk ich innych cech m otorycznych9.

Spraw ność fizyczna, ( . . . ) to w łaściwość uw arunkow ana stanem całego organizmu, a n ie tylko aparatu ruchow ego i nabytym i um iejętnościam i. W tym rozum ieniu człowiekiem spraw nym j e s t ten, kto aktualnie p o tra fi chodzić, biegać, rzucać, dźw igać oraz w ykonywać m niej lub bardziej skom plikow ane czynności w zm ienia jących się w arunkach o toczenia10.

K ażda jednostka w ojskow a organizuje co tydzień specjalistyczne zajęcia, dzięki k tórym żołnierze m ają m ożliw ość podniesienia sw ojej sprawności.Kontrole zew nętrzne m ają n a celu ocenę spraw ności fizycznej żołnierzy. O dbyw a się to za pom ocą spraw dzianów kontrolnych. D o tyczy on 30% kadry jednostki, p rzy

czym żołnierze uczestn iczący wybierani są losow o w poszczególnych grupach w iekow ych. Spraw dzian obejm uje zakresem dw a ćw iczenia zaliczane podczas spraw dzianu rocznego, w tym obow iązkow o pływ anie o raz marszobieg.Ocenę indyw idualną ze spraw dzianu kontrolnego żo łn ierz uzyskuje na podstaw ie ocen zdobytych podczas spraw dzianu kontrolnego o ra z pozostałych, uzyskanych na spraw dzianie rocznym.

Ocenę spraw ności fizycznej żo łn ierzy zaw odow ych m ożna w yznaczyć się na podstaw ie przepisów zaw artych w rozporządzeniu M inistra O brony N arodow ej. D otyczy ona m iedzy innym i kw estii p rzeprow adzenia spraw dzianu spraw ności fizycznej żo łn ierzy zaw odow ych. Spraw dziany przeprow adzane są głów nie w m aju o ra z czerw cu. P rzed przystąpieniem do niego, konieczna je s t konsultacja z lekarzem w ojskow ym , k tó ry w ykluczy ew entualne przeciw w skazania do w zięcia udziału w spraw dzianie. Jeśli takow e będą m iały m iejsce, lekarz w ystaw ia stosow ne orzeczenie o ra z nie dopuszcza żołnierza do udziału w spraw dzianie spraw ności fizycznej.

Spraw dzian odbyw a się w m iejscu określonym przez dow ódcę jednostki. W przypadku, k iedy żołnierz zaw odow y w czasie trw ania spraw dzianu, z przyczyn niezależnych od siebie (w yjazd służbow y), p rzebyw a po za m iejscem pełnienia służby, jed n a k w okresie n ie kró tszym niż 30 dni, je s t zobow iązany do odbycia spraw dzianu w m iejscu w ykonyw ania obow iązków służbowych. Ż ołn ierz pełn iący służbę po za granicam i kraju, zobow iązany je s t odbycie spraw dzianu po staw ieniu się w m acierzystej jednostce wojskow ej. Zakres ćw iczeń obow iązujących podczas spraw dzianu w dużej m ierze uzależniony je s t od w ieku i płci oraz konkretnych jednostek w ojskow ych oraz zajm ow anych stanowisk.W celu przeprow adzenia spraw dzianu spraw ności fizycznej zgodnie z przepisam i ustala się podział na następujące g ru p y wiekow e:

3. K ontrola spraw ności fizycznej żołnierzy

1) grupa I — do 25 lat;2) grupa I I — od 2 6 - 30 lat;3) grupa I I I — o d 31 — 35 lat;4) grupa IV — od 3 6 — 40 lat;5) grupa V — o d 41 — 45 lat;6) grupa V I — od 4 6 — 50 lat;7) grupa V II — o d 51 — 55 lat;8) grupa V II I—p o w yżej 55 la t1'Przynależność żołnierza zaw odow ego do danej g ru p y w iekow ej ustala się poprzez odjęcie od roku kalendarzow ego, w którym przeprow adzany je s t spraw dzian

spraw ności fizycznej, roku urodzenia żołnierza zaw odow ego.Ż ołn ierz zaw odow y odbyw a spraw dzian zdolności m otorycznych w ciągu jednego dnia, w stroju sportow ym , w formie zaliczenia cz terech ćwiczeń:- w przypadku żołnierza zaw odow ego - mężczyzny:

a) m arszobieg na 3000 m albo pływ anie ciągłe przez 12 min.,b) podciąganie się na drążku w ysokim lub uginanie i prostow anie ram ion w podporze leżąc p rzodem na ław eczce,c) bieg w ahadłow y 10x 10 m albo bieg zygzakiem „koperta”,d) skłony tu łow ia w p rzód w czasie 2 min,

- w przypadku żołnierza zaw odow ego - kobiety:a) m arszobieg na 1000 m albo pływ anie ciągłe przez 12 min.,b) uginanie i prostow anie ram ion w podporze leżąc p rzodem na ław eczce,c) bieg zygzakiem „koperta”,d) skłony tu łow ia w p rzód w czasie 2 min.

Ćw iczenia w ybiera sam zain teresow any w m om encie pobieran ia k a rty egzam inacyjnej. O cenę końcow ą spraw ności fizycznej u stala się na podstaw ie tych uzyskanych podczas w ykonyw ania obow iązujących ćw iczeń. A by otrzym ać końcow ą ocenę pozytyw ną, konieczne w ydaje się uzyskanie przynajm niej trzech ocen dodatnich podczas zdaw anych ćwiczeń.

O cenę ze spraw dzianu spraw ności fizycznej u stala się na podstaw ie średniej arytm etycznej ocen z poszczególnych ćw iczeń, uzyskanych p rzez żo łn ierza zaw odow ego podczas tego spraw dzianu w następujący sposób:

1) średnia 4,51 i w yższa - ocena bardzo dobra;2) średnia od 3,51 do 4 ,50 - ocena dobra;3) średnia od 2,51 do 3 ,50 - ocena dostateczna;4) średnia 2 ,50 i niższa - ocena niedostateczna12.

Żołnierze zw olnieni ze spraw dzianu ze w zględu na stan zdrow ia, m ają obow iązek dostarczyć zw olnienie w term inie nie później n iż w ciągu siedm iu dni od daty ich w ystaw ienia, dow ódcy jednostk i w ojskow ej. Ew entualne p rzyczyny zw oln ien ia ogłaszane są w rozkazie dziennym jednostk i wojskow ej.

Tabelaryczny wykaz ćwiczeń i norm spraw dzianu sprawności fizycznej żołnierzy zawodowych dla kobiet i mężczyzn znajduje się w Rozporządzenie M inistra O brony N arodow ej13.

4. Cel badań i hipotezy badawcze

Przedm iotem badań są w yniki ćw iczeń, udokum entow ane na 124 kartach spraw ności fizycznej w poszczególnych grupach w iekow ych, jak ie uzyskali żołnierze Jednostki W ojskow ej 3557 podczas rocznego spraw dzianu spraw ności fizycznej w 2013 roku.

Przeprow adzenie analizy w yników spraw ności fizycznej je s t istotnym aspektem z punktu w idzenia studenta w ychow ania fizycznego. D zięki nim m ożna w ysnuć wiele w ażnych w niosków , które będą przydatne zarów no dla żołnierzy, ja k rów nież w głów nej m ierze d la osoby, w yznaczonego bądź eta tow ego żołnierza, organizującego i spraw ującego nadzór m erytoryczny, nad prow adzeniem zajęć z zakresu w ychow ania fizycznym w Jednostce W ojskow ej. Zgodnie z nom enklatura stosow aną w Siłach Z bro jnych R zeczypospolitej Polskiej osoba taka zajm uje stanow isko Instruktora W ychow ania F izycznego. Dzięki analizie w yników p rzy użyciu m iar statystycznych, Instruktor W ychow ania F izycznego je s t w stanie w ytyczyć kierunki, działania zm ierzające do popraw ienia kondycji fizycznej stanu osobow ego jednostk i, ze szczególnym uw zględnieniem , m niej spraw nych i uzyskujących rażąco niskie w yniki żołnierzy. D rogą do uzyskania w łaściw ej oceny stopnia spraw ności fizycznej je s t stosow anie odpow iednich m etod nauczania i p rzeprow adzanie cyklicznych testów spraw dzających, pozw oli to instruktorow i w ychow ania fizycznego w e w spółpracy z innym i odpow iedzialnym i z a w yszkolenie żo łn ierzy osobam i funkcyjnym i, dow ódcy pododdziałów , osiągnąć w odpow iednio kró tk im czasie zam ierzony efekt, jak im jes t popraw a spraw ności fizycznej pododdzia łu lub naw et całej Jednostki W ojskowej.

Pod pojęciem problem u badaw czego M. Łobocki w idzi pew ne pytanie lub zespół pytań, na któ re odpow iedzi m a dostarczyć badanie, lub problem tak i uw aża się za sw oiste pytanie, określające, jakość i rozm iar pew nej n iew iedzy (pew nego b raku w dotychczasow ej wiedzy) o raz cel i g ran icę p ra cy naukow ej14.

R ealizow ane badania są w pew nym określonym celu, m iedzy innym i takim i jak: uzyskanie inform acji, w iedzy o czym ś, o kim ś w danej dziedzinie. P oprzez cel badania rozum iem y dążenie do wzbogacenia w iedzy o osobach, rzeczach lub zjaw iskach będących p rzedm io tem b a d a ń 5

9 L. Denisiuk, H. Milicerowa, Rozwój sprawności motorycznej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, PZWS Warszawa 1969 r.10 J. Migasiewicz, Wybrane przejawy sprawności motorycznej dziewcząt i chłopców w wieku 7-18 lat na tle ich rozwoju morfologicznego, Wydawnictwo AWF Wrocław, Wrocław, 2006, s.8,11 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 lutego 2010 r. w sprawie przeprowadzania sprawdzianu sprawności fizycznej żołnierzy zawodowych §6.2 (Dz. U. Nr 27, poz.138),12 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej... op. cit.13 ibidem14 M. Łobocki, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych; Oficyna Wydawnicza impuls;Kraków; 2007,15 Dutkiewicz W., Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, Wydawnictwo. Stachurski, Kielce; 2000, s.50,

184

Page 186: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Z kolei głównym celem badań jest określenie stopnia wyszkolenia żołnierzy pod względem zdolności motorycznych, które to są je dną ze składowych wyszkolenia bojowego żołnierz pełniących służbę w jednostce.

Cele szczegółowe pracy to:- określenie poziomu zdolności motorycznych żołnierzy w poszczególnych grupach wiekowych;- która z grupa wiekowych jest najsprawniejsza uzyskała najwyższa średnią ocen ze wszystkich prób zdolności motorycznych;- jaki jest związek pomiędzy próbami zdolności motorycznych.

Hipoteza (hypóthesis) - określone, weryfikowalne oczekiwanie, co do rzeczywistości, sformułowane na bazie ogólniejszego twierdzenia; szerzej - przewidywanie dotyczące natury rzeczy wprowadzone z teorii. Stwierdzenie, że jeśli teoria jest prawdziwa, to powinno być zaobserwowane określone zjawisko16

Hipoteza główna niniejszej pracy: Średnie arytmetyczne poszczególnych zdolności motorycznych są na poziomie oceny bardzo dobrej i dobrej.Niniejsza praca formułuje następujące próby odpowiedzi w kwestiach:

- poziom zdolności motorycznych we wszystkich grupach wiekowych jest na poziomie bardzo dobrym;- najsprawniejsza grupa wiekowa to grupa I - do 25 lat,- istnieje znacząca korelacja pomiędzy próbami biegowymi.

5. Metody, techniki i narzędzia badawcze

W celu zgromadzenia odpowiedniego materiału badawczego, zastosowano technikę analizy zebranych dokumentów („Indywidualnych ka rt spraw ności fizy c zn e j" - żołnierzy Jednostki Wojskowej nr 3557 w Bydgoszczy).

Wyniki, które uzyskali żołnierze, poddano analizie statystycznej, co więcej analizowano wyniki w oparciu o systemu oceny sprawności fizycznej żołnierzy z Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie zakresu, trybu i częstotliwości przeprowadzania testów sprawności fizycznej żołnierzy.

Wyniki liczono używając takie miary statystyczne jak:- średnia arytmetyczna;- odchylenie standardowe;- współczynnik zmienności, który informuje, jaki procent średniej arytmetycznej stanowi średnie odchylenie standardowe. Wyższa wartość v oznacza większe zróżnicowanie wielkości w obrębie danej cechy (próby). Przyjęto interpretację tego współczynnika:

Wartość współczynnika ZmiennośćDo 5% mała6-10% umiarkowana11-20% znaczna21-50% dużaPonad 50% bardzo duża

Wyliczono współczynnik korelacji określając jednocześnie jego kierunek przebiegu zależności, wstawiając znaki plus lub minus. Dzięki temu można wskazać zależność wprost lub odwrotnie proporcjonalną. Sprawdzono czy wartość współczynnika jest istotna (na tyle duża, aby była statystycznie znacząca, znamienna). Oceny siły korelacji (wartości bezwzględnej współczynnika korelacji) dokonano wg skali J.P. Guilforda:

poniżej 0,20 korelacja słaba, zależność prawie nic nie znacząca,0,20 - 0,40 korelacja niska, zależność wyraźna, lecz mała,0,40 - 0,70 korelacja umiarkowana, zależność istotna,0,70 - 0,90 korelacja wysoka, zależność znaczna,0,90 - 1,00 korelacja bardzo wysoka, zależność bardzo pewna17.

Opis ćwiczeń:1) ( ...) Marszobieg na 3000 m /1000 m/ - odbywa się w stroju sportowym na bieżni lekkoatletycznej, drodze lub terenie o równej i twardej nawierzchni (o równej sumie

spadków i wzniesień terenowych).Sposób prowadzenia: seriami (grupami) na czas, grupa powinna liczyć do 30 żołnierzy (na 1000m - do 15 żołnierzy). Na komendę „Sta rt" lub sygnał grupa żołnierzy rozpoczyna bieg. Czas mierzy się z dokładnością do 1 sekundy od sygnału startu do momentu przekroczenia linii m ety18.

2) ( ...) Pływanie ciągłe przez 12 minut - odbywa się na pływalniach krytych i otwartych (25 lub 50 metrowych), w stroju kąpielowym bez wykorzystania sprzętu pływackiego (za wyjątkiem okularów pływackich). Skok startowy wykonuje się na głowę z wysokości minimum 50 cm od lustra wody (dopuszcza się start z wody).

Pływanie prowadzi się pojedynczo lub seriami. Na komendę „Na m iejsca" kontrolowany staje na słupku startowym, na komendę „Start" lub sygnał wykonuje skok startowy i pokonuje sposobem dowolnym jak najdłuższy dystans w ciągu 12 minut. Na komendę „ S to p " lub sygnał zatrzymuje się w miejscu podtrzymując liny wytyczającej tor, do czasu dokonania pomiaru odległości przez prowadzącego sprawdzian. Zatrzymanie się zdającego przed upływem wyznaczonego czasu podczas wykonywania próby powoduje jej zakończenie, co stanowić będzie nie zaliczenie próby19.

3) (...) Podciąganie się na drążku wysokim - odbywa się w stroju sportowym. Minimalna wysokość drążka wysokiego do wykonania ćwiczenia - 220 cm.Na komendę „ G otów " kontrolowany żołnierz wykonuje zwis nachwytem o ramionach wyprostowanych w stawach łokciowych - pozycja wyjściowa. Na komendę „ Ć w icz!” podciąga się tak, aby broda znalazła się powyżej prężnika drążka wysokiego i wraca do pozycji wyjściowej, następnie ponawia ćwiczenie. Oceniający (kontrolujący) głośno podaje ilość zaliczonych podciągnięć. Jeżeli kontrolowany nie wykona ćwiczenia zgodnie z opisem, np.: „nie podciągnie się do wymaganej pozycji lub nie wróci do zwisu o ramionach wyprostowanych w stawach łokciowych” oceniający (kontrolujący) powtarza ostatnią liczbę zaliczonych podciągnięć20.

4) ( ...) Bieg zygzakiem „koperta” - odbywa się w stroju sportowym w miejscu, gdzie na podłożu oznacza się kredą lub farbą punkty prostokąta ABCD o bokach 3 x 5 m i środek przekątnych E, jak również strzałki wskazujące trasę biegu. Na punktach ustawia się „chorągiewki” o parametrach: wysokość, co najmniej 160 cm, średnica podstawy nieprzekraczająca 30 cm i wadze do 3,5kg.

Sposób prowadzenia: na komendę „ S ta rt" (sygnał dźwiękowy) kontrolowany rozpoczyna bieg zgodny z oznaczonym kierunkiem, omijając „chorągiewki” od strony zewnętrznej. Trasę przebiega trzykrotnie. Po każdym okrążeniu oceniający (kontrolujący) informuje o liczbie powtórzeń, np.: ,jeszcze dwa razy”, ,jeszcze raz”. Przewrócenie „chorągiewki” powoduje powtórzenie próby, która jest próbą ostateczną21.

5) ( ...) Bieg wahadłowy 10 x 10 m - odbywa się w stroju sportowym.Na komendę „ S tart" (sygnał dźwiękowy) kontrolowany rozpoczyna bieg w kierunku przeciwległej chorągiewki, obiega ją, wraca do chorągiewki na linii startu, obiega ją i pokonuje tę trasę pięciokrotnie. Przewrócenie chorągiewki powoduje powtórzenie próby, która jest próbą ostateczną. Czas mierzy się z dokładnością do 0,1 sekundy, od sygnału startu do momentu przekroczenia linii mety. Do ćwiczenia wykorzystujemy „chorągiewki” o parametrach: wysokość, co najmniej 160 cm, średnica podstawy nieprzekraczająca 30 cm i wadze do 3,5 kg22.

6) (...) Skłony tułowia w przód w czasie 2 minut - odbywa się w stroju sportowym.Na komendę „ G otów " kontrolowany przyjmuje pozycję: leżąc tyłem z palcami rąk splecionymi i ułożonymi z tyłu na głowie, ramiona dotykają materaca, nogi ugięte w stawach kolanowych (maksymalnie do kąta prostego), stopy rozstawione na szerokość bioder, które mogą być przytrzymywane przez współćwiczącego lub zaczepione o dolny szczebel drabinki. Na komendę „ Ć w icz!" - wykonuje skłon wprzód z jednoczesnym dotknięciem łokciami kolan i natychmiast powraca do leżenia, tak, aby umożliwić splecionym palcom na głowie kontakt z podłożem (pierwsze powtórzenie). Podczas wykonywania ćwiczenia nie odrywa się bioder od podłoża. Oceniający (kontrolujący) głośno wymienia kolejno ilość prawidłowo wykonanych powtórzeń. Jeżeli kontrolowany nie wykona ćwiczenia zgodnie z opisem, np.: „nie dotknie łokciami kolan lub w pozycji wyjściowej do ponowienia ćwiczenia nie dotknie obiema łopatkami i splecionymi palcami rąk powierzchni materaca”, oceniający (kontrolujący) powtarza ostatnią liczbę zaliczonych skłonów23.

7) (...) Uginanie i prostowanie ramion w podporze leżąc przodem na ławeczce gimnastycznej - prowadzi się w stroju sportowym.

16 E. Babbie, Podstawy badań społecznych, PWN; Warszawa; 2008,17 Arska-Kotlińska M., J. Bartz, Wybrane zagadnienia statystyki dla studiujących wychowanie fizyczne; Skrypty

AWF, Poznań, nr 85, 1993,

18 Rozporządzenie Ministra O brony. ibid.19 Rozporządzenie Ministra O brony. ibid.20 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. ibid.21 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. ibid.22 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. ibid.23 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. ibid.

185

Page 187: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

N a kom endę „ G otów " kontro low any w ykonuje podpór leżąc p rzodem na ław eczce, nogi złączone lub w lekkim rozkroku - m aksym alnie na szerokość bioder. N a kom endę „ Ćwicz! " - ug ina ram iona tak , aby staw y barkow e znalazły się poniżej staw ów łokciow ych (sy lw etka w yprostow ana - tzn. barki, b iodra i kostki stóp stanow ią linię prostą), następnie w raca do podporu i ponaw ia ćw iczenia. Ć w iczenie w ykonuje się w jednym ciągu (bez przerw m iędzy kolejnym i pow tórzeniam i). O ceniający (kontrolujący) głośno odlicza ilość za liczonych pow tórzeń. Jeżeli kontro low any w ykona ćw iczenie niezgodnie z opisem np.: nie ugnie ram ion lub ich całkow icie nie w yprostuje, za trzym a się, nie utrzym a całego ciała w linii prostej oceniający (kontrolujący) podaje ostatnią liczbę pow tórzeń24.

T esty spraw ności fizycznej w przedstaw ionej Jednostce W ojskow ej odbyły się zgodnie z Rozporządzeniem M inistra O brony N arodow ej z dnia 12 lutego 2010 roku w sprawie przeprow adzania spraw dzianu spraw ności fizycznej żo łn ierzy zaw odow ych (Dz. U. z 2010 r. N r 27, poz. 138 i z 2012 r. poz. 1516). Jednakże to nie w szystko, gdyż co roku D ow ódca W ojsk L ądow ych w ydaje R ozkaz w spraw ie przeprow adzenia w W ojskach L ądow ych spraw dzianu spraw ności fizycznej żo łn ierzy zaw odow ych (R ozkaz nr 21 D ow ódcy W ojsk L ądow ych z dnia 16.01.2013 r.), w którym określa m iejsce, term iny oraz komisje.

Spraw dzian spraw ności fizycznej odbył się w dn iu 20 czerw ca 2013 ro k u i rozpoczął o godzinie 07.40. R oczny (cykliczny raz w roku) egzam in odbył się p o d nadzorem kom isji z D ow ództw a W ojsk L ądow ych w W arszaw ie, z udziałem instruktora w ychow anie fizycznego z jednostk i w ojskow ej. E gzam in odbył się w stro jach sportow ych oraz po indyw idualnej rozgrzew ce. W egzam inie udział w zięło 124 żołnierzy.

Spośród 124 żo łn ierzy jednostk i wojskow ej, k tó rzy w zięli udzia ł w egzam inie, 68 żo łn ierzy w ybrało te same 4 próby tak ie jak:- m arszobieg n a 3000m;- skłony tułow ia w przód w czasie 2 m in;- podciąganie na drążku wysokim ;- bieg w ahadłow y 10x 10m.

D zięki tem u m ożna było w ykonać badania w oparciu o 68 indyw idualnych k a rt spraw ności fizycznej. D o określenia spraw ności fizycznej żo łn ierzy posłużono się system em oceny spraw ności fizycznej przedstaw ionym w R ozporządzeniu M inistra O brony N arodow ej

6. M ateriał badań

M iejscem badań była Jednostka W ojskow a 3557 w Bydgoszczy. B adaniam i zostali objęci żołnierze pełniące służbę w jednostce , k tórzy podlegali egzam inow i spraw ności fizycznej oraz posiadają aktualne badania lekarskie. W jednostce pełni służbę 165 żołnierzy, z tej liczby 124 podeszło do egzam inu spraw ności fizycznej. D ow ódca jednostk i w ojskow ej w yraził zgodę na w ykorzystanie w yników egzam inu w celu dokonania b adań analityczno-porów naw czych uzyskanych przez n ich w yników i w ykorzystanie ich w niniejszej pracy. Pozornie liczba badanych m oże budzić, co najm niej zdziw ienie, bądź naw et obaw y dotyczące, jakości przeprow adzanego egzam inu spraw ności fizycznej. W tym m iejscu należą się w yjaśnienia, co do charakteru stanu osobow ego, jak i p rzeznaczenia samej Jednostki W ojskow ej. Jest ona jed y n a w Polsce, o bardzo specyficznym charakterze realizow anych zadań. Z adania zgodnie z przeznaczeniem realizuje także w w arunkach m isji poza granicam i k ra ju - pow oduje to w ykluczenie z cyklu szkolenia jednostk i, dotyczy to także zorganizow anego system u w ychow ania fizycznego, znacznej ilości żo łn ierzy - w g zasady, pierw sza g rupa je s t na m isji, d ruga przygotow uje się do w yjazdu w re jon działania a trzecia odpoczyw a po półrocznej służbie np. w A fganistanie czy w cześniej w Iraku. D o tego dodać należy niezaplanow ane w y jazdy n a szkolenia kursow e - także poza granicam i kra ju oraz inne losow e sprawy. T o „ chw alebna” część uspraw iedliw ienia takiej a nie innej frekw encji, n iestety p lagą opisyw anej jednostk i w ojskow ej - podobnie ja k w w ielu innych jednostkach i kom órkach organizacyjnych Sił Z brojnych R zeczypospolitej Polskiej, by ły zw olnienia lekarskie, albo w term inie egzam inu bądź to w ykluczające udział egzam inow anego w pew nej konkurencji p rzodow ał tu m arszobieg na dystansie 3 km . N a szczęście obecnie ta sytuacja zm ieniła się na korzyść. M im o to podczas przeprow adzania badań nie napotkano na problem y, k tóre w jak im kolw iek stopniu m ogłyby przeszkodzić w rzetelnym ic h przeprow adzeniu.

7. Analiza wyników badań

M ożliw ość w ykonania pom iarów i analiza poszczególnych w yników ćw iczeń p rz y użyciu m iar statystycznych tak ich jak: średnia arytm etyczna, odchylenie standardow e, w spółczynnik zm ienności, pozw ala na ocenę poziom u spraw ności fizycznej oraz w skazania w spółczynnika korelacji poszczególnych prób w badanych grupach w iekow ych.

lT abela^ i W y n ik i_ sp raw d zian u sp ra^ o śc if l^ czn eL G ru £ aW ek o w aI^ ld o 2 5 J la t^ 1 i

GRUPA W IEK O W A I - do 26 lat - l . l

Lp.

Ćwiczenia

Marszobieg na 3GGG m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim

Bieg wahadłowy 10x10 m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Ż ołnierz 1 12,46 З 60 З 12 З 29,20 З

Żołnierz 212,56 З 63 З 12 З 29,40 З

Żołnierz 315,10 3 ЗЗ 4 0 2 31,40 4

Ż ołnierz 414,15 3 60 З 12 З 29,30 З

Żołnierz 515,10 3 З0 3 6 2 30,80 4

Ż ołnierz 615,10 3 З0 3 1 2 32,40 3

Ż ołnierz 714,30 3 ЗЗ 4 10 4 30,80 4

Żołnierz 814,45 3 37 2 10 4 30,60 4

Ż ołnierz 912,40 З 61 З 14 З 29,80 З

Ż ołnierz 1014,15 3 З0 3 12 З 30,10 З

Ż ołnierz 1114,36 3 60 З 8 3 29,40 З

Ż ołnierz 1215,00 3 З0 3 0 2 30,70 4

Średnia arytm etyczna 14,09 3,50 54,25 3,92 8,08 3,67 30,33 4,42

M in 12,40 37,00 0,00 29,20

M ax 15,10 63,00 14,00 32,40

Odchylenie standardow e 1,04 7,34 5,12 0,98

24 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej... ibid.

186

Page 188: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W spółczynnik zm ienności0,074 0,13 0,63 0,032

7% 13% 63% 3%(źródło: opracow anie własne)

Tabela 3. W spółczynnik korelacji - G rupa wiekowa I - do 25 lat - 1.1

Próby Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy 10x10 m

M arszobieg na 3000 m -0,596433022 -0,774813501 0,714550438

Skłony tułowia w przód w czasie 2 min 0,333006549 -0,563188004

Podciąganie się na drążku wysokim -0,761823452

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 2 przedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych przez żo łn ierzy ćw iczeniach jak rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia ary tm etyczna w szystk ich ocen z otrzym anych p rób w ynosi 3,88. O dchylenie standardow e kształtuje się od w artości 0,98 do 7,34. W biegu w ahadłow ym 10x10 (3% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu um iarkow ana, w skłonach tu łow ia znaczna , a bardzo duża w podciąganiu na drążku w ysokim bo aż 63% . N ajw yższe oceny uzyskali badani żołnierze w b iegu w ahadłow ym 10x10 m (4,42) a najniższe w m arszobiegu (3,50).

N atom iast tabela 3 pokazuje w spółczynnik korelacji pom iędzy poszczególnym i ćw iczeniam i. Z w yników uzyskanych w tabe li n r 6 w yw nioskow ać m ożna, że najw iększa za leżność zachodzi pom iędzy próbam i biegow ym i (0,71), je s t to w artość w ysoka i zachodzi znaczna korelacja pom iędzy tym i próbam i. Zauw aża się rów nież korelację n iską pom iędzy p róbą s iły a skłonam i w przód , ale za leżność w yraźna, aczkolw iek m ałą. K orelację w ysoką (zależność znaczna) ale odw rotnie proporcjonalną zauw ażyć m ożna pom iędzy m arszobiegiem i biegiem w ahadłow ym a podciąganiem n a drążku (-0 ,77 i -0,76). U m iarkow ana korelacja odw rotnie proporcjonalna w ystępuje rów nież pom iędzy skłonam i w przód a b iegiem w ahadłow ym (zależność istotna) (-0 ,56 ).

Tabela 4. W yniki spraw dzianu sprawności fizycznej

G rupa wiekowa II - od 26 do 30 lat - 2.1

GRUPA W IEKO W A II - od 26 do 30 lat - 2.1

Lp.

Ćwiczenia

M arszobieg na 3000 m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy 10x10 m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Żołnierz 1 11,53 5 75 5 18 5 27,10 5

Żołnierz 214,30 3 60 5 10 4 30,20 5

Żołnierz 313,02 5 55 5 11 5 29,80 5

Żołnierz 413,33 4 55 5 12 5 29,60 5

Żołnierz 516,20 2 60 5 12 5 31,50 4

Żołnierz 613,30 4 55 5 9 4 30,70 5

Żołnierz 717,00 2 50 4 9 4 30,30 5

Żołnierz 816,20 2 50 4 11 5 31,60 4

Żołnierz 914,40 3 50 4 11 5 29,70 5

Ż ołnierz 1016,45 2 55 5 9 4 31,30 4

Ż ołnierz 1115,25 3 45 3 10 4 30,30 5

Ż ołnierz 1217,00 2 55 5 11 5 29,90 5

Ż ołnierz 1314,09 4 55 5 11 5 30,80 4

Ż ołnierz 1417,00 2 45 3 11 5 28,80 5

Średnia arytm etyczna14,93 3,07 54,64 4,50 11,07 4,64 30,11 4,71

M in11,53 45,00 9,00 27,10

M ax17,00 75,00 18,00 31,60

Odchylenie standardow e1,76 7,46 2,23 1,17

W spółczynnik zm ienności0,12 0,14 0,20 0,04

12% 14% 20% 4%

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 5. W spółczynnik korelacji - G rupa wiekowa II - od 26 do 30 lat - 2.1

187

Page 189: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Próby Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy 1Gx1G m

M arszobieg na 3000 m -0,601744498 -0,542355093 0,4864329

Skłony tułowia w przód w czasie 2 min 0,740008806 -0,4222231

Podciąganie się na drążku wysokim -0,717806

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 4 przedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych przez żo łn ierzy ćw iczeniach ja k rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia ary tm etyczna w szystk ich ocen z otrzym anych p rób w ynosi 4,23. O dchylenie standardow e kształtuje się od w artości 1,17 do 7,46. W biegu w ahadłow ym 10x10 (4% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu znaczna, w sk łonach tu łow ia znaczna , a w podciąganiu na drążku w ysokim w ystępuje rów nież znaczna 20% . Najwyższe oceny uzyskali badani żołnierze w biegu wahadłowym 10x10 m (4,71) a najniższe w m arszobiegu (3,07).

N atom iast tabela 5 pokazuje w spółczynnik korelacji pom iędzy poszczególnym i ćw iczeniam i. Z w yników uzyskanych w tabeli n r 8 w yw nioskow ać m ożna, że najw iększa za leżność zachodzi pom iędzy próbam i siłow ym i (0,74), je s t to w artość w ysoka i w ystępuje znaczna korelacja pom iędzy ty m i próbam i. Zauw aża się rów nież korelację um iarkow aną pom iędzy próbam i biegow ym i, m arszobieg i bieg w ahadłow y (0,48), ale za leżność istotna. Korelację um iarkow aną (zależność istotna) ale odw rotnie proporcjonalną zauw ażyć m ożna pom iędzy podciąganiem n a drążku i skłonam i tułow ia a m arszobiegiem (-0 ,54 i -0,60). U m iarkow ana korelacja odw rotnie proporcjonalna w ystępuje rów nież pom iędzy skłonam i w p rzód a b iegiem w ahadłow ym (zależność istotna) (-0,56). Korelacja w ysoka (zależność znaczna) ale odw rotnie proporcjonalna zachodzi pom iędzy podciąganiem na drążku a biegiem w ahadłow ym (-0,71).

Tabela 6. W yniki spraw dzianu sprawności fizycznej

G rupa wiekowa I II - od 31 do 35 lat - 3.1

GRUPA W IEKO W A III - od 31 do 35 lat - 3.1

Lp.

Ćwiczenia

M arszobieg na 3000 m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy 1Gx1G m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Ż ołnierz 1 13,33 3 3G 3 8 4 30,90 3

Ż ołnierz 214,30 4 3G 3 1G 3 30,60 3

Ż ołnierz 313,02 3 3G 3 1G 3 29,10 3

Ż ołnierz 414,30 4 3G 3 1 2 31,10 4

Ż ołnierz 513,30 3 3G 3 7 3 29,10 3

Ż ołnierz 612,20 3 33 3 1G 3 29,50 3

Ż ołnierz 713,36 4 3G 3 1G 3 30,90 3

Ż ołnierz 812,13 3 66 3 14 3 28,60 3

Ż ołnierz 913,20 3 3G 3 1G 3 29,90 3

Ż ołnierz 1014,13 4 3G 3 1G 3 30,50 3

Ż ołnierz 1112,10 3 3G 3 1G 3 30,20 3

Ż ołnierz 1215,30 3 3G 3 1G 3 29,90 3

Ż ołnierz 1312,34 3 33 3 12 3 29,90 3

Ż ołnierz 1412,41 3 6 G 3 1G 3 30,20 3

Ż ołnierz 1512,37 3 3G 3 11 3 29,90 3

Ż ołnierz 1612,42 3 2G 2 1G 3 29,70 3

Ż ołnierz 1714,22 4 3G 3 1G 3 30,60 3

Ż ołnierz 1813,34 4 3G 3 G 2 29,40 3

Ż ołnierz 1913,13 3 3G 3 1 2 31,80 4

Ż ołnierz 2013,33 4 4G 3 G 2 30,40 3

Ż ołnierz 2115,10 3 4G 3 G 2 31,00 3

Średnia arytm etyczna13,34 4,29 49,33 4,67 7,81 4,14 30,15 4,90

M in12,10 20,00 0,00 28,60

M ax13,33 66,00 14,00 31,80

188

Page 190: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

O dchylenie standardow e1,10 8,65 4,45 0,78

W spółczynnik zm ienności0,08 0,17 0,57 0,03

8% 17% 57% 3%

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 7. W spółczynnik korelacji - G rupa wiekowa III - od 31 do 35 lat - 3.1

Próby Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy lOxlG m

M arszobieg na 3000 m -0 ,143761817 -0,49513906 0,659889953

Skłony tułowia w przód w czasie 2 min 0,316380467 -0,1950867

Podciąganie się na drążku wysokim -0,46380134

(źródło: opracow anie własne)

T abela 6 p rzedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych przez żo łn ierzy ćw iczeniach jak rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia arytm etyczna w szystk ich ocen z otrzym anych p rób w ynosi 4,50. O dchylenie standardow e kształtuje się od w artości 0,78 do 8,65. W biegu w ahadłow ym 10x10 (3% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu um iarkow ana, w skłonach tu łow ia znaczna, a bardzo duża w podciąganiu na drążku w ysokim bo aż 57% . N ajw yższe oceny uzyskali badani żołnierze w b iegu w ahadłow ym 10x10 m (4,90) a najniższe w podciąganiu się na drążku w ysokim (4,14).

N atom iast tabela 7 pokazuje w spółczynnik korelacji pom iędzy poszczególnym i ćw iczeniami. Z w yników uzyskanych w yw nioskow ać m ożna, że najw iększa za leżność zachodzi pom iędzy próbam i b iegow ym i (0,65), je s t to w artość w ysoka i zachodzi znaczna korelacja pom iędzy tym i próbam i. Z auw aża się rów nież korelację niską pom iędzy próbą siły a skłonam i w przód, ale zależność w yraźna, aczkolw iek małą. K orelację um iarkow aną (zależność istotna) ale odw rotnie proporcjonalną zauw ażyć m ożna pom iędzy m arszobiegiem i b iegiem w ahadłow ym a podciąganiem na drążku (-0 ,49 i -0,46).

Tabela 8. W yniki spraw dzianu sprawności fizycznej

G rupa wiekowa IV - od Зб do 4G lat - 4.1

GRUPA W IEKO W A IV - od Зб do 4G lat - 4.1

Lp.

Ćwiczenia

M arszobieg na 3000 m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy lOxlO m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Ż ołnierz 1 16,15 3 4З З 8 З 31,20 З

Ż ołnierz 216,07 3 4З З б 4 32,10 4

Ż ołnierz 313,10 З 4З З 8 З 31,20 З

Ż ołnierz 416,00 3 4З З 7 4 31,30 З

Ż ołnierz 513,31 З 4З З 8 З 30,60 З

Ż ołnierz 614,10 З 4З З 8 З 30,40 З

Ż ołnierz 714,28 З ЗЗ 3 8 З 31,20 З

Ż ołnierz 815,42 3 4З З 8 З 31,00 З

Ż ołnierz 916,20 3 40 4 б 4 32,30 4

Ż ołnierz 1014,48 4 4З З 9 З 32,90 3

Ż ołnierz 1114,55 4 ЗЗ 3 З 3 30,10 З

Ż ołnierz 1216,20 3 4З З 2 2 29,50 З

Ż ołnierz 1318,00 2 ЗЗ З S З 30,70 З

Średnia arytm etyczna15,22 3,69 43,85 4,62 7,00 4,38 31,12 4,69

M in13,10 35,00 2,00 29,50

M ax18,00 55,00 9,00 32,90

O dchylenie standardow e1,39 5,06 1,87 0,92

W spółczynnik zm ienności0,09 0,11 0,27 0,03

9% 1 1% 27% 3%

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 9. W spółczynnik korelacji - G rupa wiekowa IV - od Зб do 4G lat - 4.1

1S9

Page 191: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Próby Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy lOxlO m

M arszobieg na З000 m 0,461974771 -0,290158906 0,022491997

Skłony tułowia w przód w czasie 2 min 0,21991611 -0,0137195

Podciąganie się na drążku wysokim 0,482742231

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 8 p rzedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych p rzez żo łn ierzy ćw iczeniach ja k rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia ary tm etyczna w szystk ich ocen z otrzym anych p rób w ynosi 4,34. O dchylenie standardow e kształtuje się od w artości 0,92 do 5,06. W biegu w ahadłow ym 10x10 (3% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu um iarkow ana, w skłonach tu łow ia znaczna, a duża w podciąganiu n a drążku w ysokim bo aż 27% . N ajw yższe oceny uzyskali badani żołnierze w b iegu w ahadłow ym 10x10 m (4,69) a najniższe w m arszobiegu (3,69).

N atom iast tabela 9 pokazuje w spółczynnik korelacji pom iędzy poszczególnym i ćw iczeniam i. Z w yników uzyskanych w tabeli n r 12 w yw nioskow ać m ożna, że najw iększa zależność zachodzi pom iędzy dw om a różnym i próbam i (podciąganie na drążku a bieg w ahadłow y) (0,48), je s t to w artość um iarkow ana (zależność istotna), p rócz tego zachodzi korelacja pom iędzy m arszobiegiem a skłonam i tułow ia (0,46) w ielkość um iarkow ana (zależność istotna). Zachodzi rów nież kore lacja pom iędzy próbam i siłow ym i (0,21) w artość niska (zależność w yraźna) lecz mała. Korelację n iską (zależność w yraźna) ale odw rotnie proporcjonalną zauw ażyć m ożna pom iędzy m arszobiegiem a podciąganiem na drążku (-0,29).Tabela 10. W yniki spraw dzianu sprawności fizycznej

G rupa wiekowa V - od 41 do 45 lat - 5.1

GRUPA W IEKO W A V - od 41 do 45 lat - 5.1

Lp.

Ćwiczenia

M arszobieg na З000 m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy lOxlO m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Ż ołnierz 1 14,30 З 42 З 6 З 30,10 З

Ż ołnierz 212,28 З 40 З 7 З 30,70 З

Ż ołnierz 313,33 З 40 З 6 З 29,60 З

Ż ołnierz 414,07 З 41 З 6 З 31,30 З

Ż ołnierz 516,10 4 40 З 6 З 31,00 З

Ż ołnierz 616,20 3 36 4 6 З 31,70 З

Średnia arytm etyczna14,38 4,50 39,83 4,83 6,17 5,00 30,73 5,00

M in12,28 36,00 6,00 29,60

M ax16,20 42,00 7,00 31,70

O dchylenie standardow e1,54 2,04 0,41 0,78

W spółczynnik zm ienności0,11 0,05 0,07 0,02

11% 5% 7% 2%(źródło: opracow anie własne)

Tabela 11. W spółczynnik korelacji - G rupa wiekowa V - od 41 do 45 lat - 5.1

Próby Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy lOxlO m

M arszobieg na З000 m -0,492502129 -0,667260949 0,56026792

Skłony tułowia w przód w czasie 2 min 0,040000 -0,5763633

Podciąganie się na drążku wysokim -0,0210352

(źródło: opracow anie własne)

Tabela 10 przedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych p rz ez żo łn ierzy ćw iczeniach ja k rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia ary tm etyczna w szystk ich ocen z o trzym anych prób w ynosi 4,83. O dchylenie standardow e kształtuje się od w artości 0,41 do 2,04. W biegu w ahadłow ym 10x10 (2% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu znaczna 11%, w sk łonach tu łow ia oraz w podciąganiu na drążku w ysokim um iarkow ana. N ajw yższe oceny uzyskali badani żołnierze w b iegu w ahadłow ym 10x10 m i podciągania się na drążku w ysokim (5,00) a najniższe w m arszobiegu (4,50).

N atom iast tabela 11 pokazuje w spółczynnik korelacji pom iędzy poszczególnym i ćw iczeniam i. Z w yników uzyskanych w tabeli nr 14 w yw nioskow ać m ożna, że najw iększa zależność zachodzi pom iędzy próbam i biegow ym i (0,56), je s t to w artość um iarkow ana i zachodzi znaczna korelacja pom iędzy tym i próbami. Z auw aża się rów nież korelację um iarkow aną ale odw rotnie proporcjonalną pom iędzy skłonam i tu łow ia a biegiem w ahadłow ym (-0,57). Korelację um iarkow aną (zależność istotna) ale odwrotnie proporcjonalną zauw ażyć m ożna pom iędzy m arszobiegiem a podciąganiem na drążku i skłonam i tu łow ia (-0 ,66 i -0,49).

19G

Page 192: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela 12. W yn ik i spraw dzianu spraw ności fizycznej

G rupa wiekowa V I - od 46 do 50 lat - 6.2

GRUPA W IEKO W A VI - od 46 do 50 lat - 6.2

Lp.

Ćwiczenia

M arszobieg na 3000 m Skłony tułowia w przód w czasie 2 min

Podciąganie się na drążku wysokim Bieg wahadłowy 1Gx1G m

W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena W ynik Ocena

Ż ołnierz 1 19,20 2 33 3 3 3 32,60 4

Ż ołnierz 213,28 3 36 3 7 3 32,00 3

Średnia arytm etyczna17,24 3,50 35,50 5,00 6,00 5,00 32,30 4,50

M in13,28 35,00 5,00 32,00

M ax19,20 36,00 7,00 32,60

O dchylenie standardow e2,77 0,71 1,41 0,42

W spółczynnik zm ienności0,16 0,02 0,23 0,01

16% 2% 23% 1%(źródło: opracow anie własne)

Tabela 12 przedstaw ia uzyskane w yniki w w ybranych przez żo łn ierzy ćw iczeniach ja k rów nież otrzym ane w yniki statystyczne, średnia ary tm etyczna w szystk ich ocen z o trzym anych prób w ynosi 4,50. Odchylenie standardow e kształtuje się od w artości 0,42 do 2,77.. W biegu w ahadłow ym 10x10 (1% ) w ystępuje m ała zm ienność „v”, w m arszobiegu znaczna , w skłonach tułow ia m a ła a duża w podciąganiu na drążku wysokim bo aż 23% . N ajw yższe oceny uzyskali badani żo łn ierze w podciągania się na drążku wysokim i skłonów tułow ia w przód w czasie 2m in (5,00) a najniższe w m arszobiegu (3,50).

Tabela 13. Zestawienie średnich arytm etycznych - wszystkie grupy wiekowe.

ZESTAW IENIE ŚREDNICH ARYTM ETYCZNYCH - W SZYSTKIE GRUPY W IE K O W E

Próby G rupy wiekowe M arszob ieg na 3000m Skłony tułowia w przód w czasie

2 minPodciąganie na drążku

wysokim Bieg wahadłowy 10x10m Średnia arytm etyczna grupy

G rupa wiekowa I 3,50 3,92 3,67 4,42 3,88

G rupa wiekowa II 3,07 4,50 4,64 4,71 4,23

G rupa wiekowa III 4,29 4,67 4,14 4,90 4,50

G rupa wiekowa IV 3,69 4,62 4,38 4,69 4,33

G rupa wiekowa V 4,50 4,83 5,00 5,00 4,83

G rupa wiekowa VI 3,50 5,00 5,00 4,50 4,50

Średnia arytm etyczna 3,76 4,39 4,47 4,70 4,38

Tabela 13 przedstaw ia uzyskane średnie arytm etyczne w yniki w poszczególnych grupach w iekow ych ja k rów nież ogólna średnia arytm etyczną za całość badanej grupy (4,38). N ajw yższe oceny uzyskano łącznie w b iegu w ahadłow ym 10x10m. N ajw yższą średnią ocenę za cały egzam in uzyskała g rupa w iekow a V ze średnia 4,83.

Dyskusja

M iernikiem w łaściw ej realizac ji zad ań przez żo łn ierzy je s t ich poziom w yszkolenia bojow ego, a co za tym idzie w ysoki poziom spraw ności fizycznej żołnierzy, co w głów nej m ierze przekłada się na w łaśc iw ą realizację postaw ionych zadań, realizow anych w czasie prow adzonych działań bojow ych w ram ach m isji, ale rów nież realizow anych podczas szkolenia np. poligonow ego, w kraju. D latego tak istotnym aspektem jes t, aby żołnierze podchodzili z należytą sum iennością nie ty lko do problem u w yszkolenia ogólnow ojskow ego, specjalistycznego, zarów no w w ym iarze teoretycznym i praktycznym , ale także do w yszkolenia p o d w zględem spraw ności fizycznej.

H ipoteza I nie po tw ierdziła się ponieważ: poziom spraw ności fizycznej żo łn ierzy kształtuje się na poziom ie dobrym , a nie ja k zakładano na poziom ie bardzo dobrym, średnia arytm etyczna w szystk ich prób w e w szystk ich grupach w iekow ych przekłada się na w ynik 4,38.

H ipoteza II nie została potw ierdzona gdyż ja k się okazuje, najspraw niejszą grupą w iekow ą okazała się grupa V od 41 do 45 lat, w ytłum aczenie tej sytuacji znajduje się w podsum ow aniu ale w skrócie u jm ując są to żołnierze k tó rzy posiadają za sobą tak w iele m isji i ćw iczeń że w ynik ich uzyskanych ocen, sam się broni a pełne w ytłum aczenie znajduje się poniżej;

H ipoteza III potw ierdza się i odnajduje ślad w w ynikach badań począw szy od pierw szej, kończąc na ostatniej badanej grupie w iekow ej tzn. w ystępuje znacząca za leżność pom iędzy próbam i biegowym i.

P rzeprow adzona analiza uzyskanych w yników w yraźnie pokazuje, że poziom spraw ności fizycznej żo łn ierzy z Jednostki W ojskow ej 3557 kształtuje się na poziom ie dobrym. M ożna zaryzykow ać stw ierdzenie, że w pływ na za istn iałą sytuację n a niw ie w ychow ania fizycznego m a liczny udzia ł żo łn ierzy jednostk i w m isjach poza granicam i kraju, gdzie m im o dłuższego czasu służbow ego, stresu w ynikającej z niebezpieczeństw służby np. w A fganistanie, istnieje więcej m ożliw ości na trening indyw idualny, w za leżności od potrzeb, będących w ynik iem znajom ości w łasnych n iedoskonałości zaobserw ow anych w czasie w cześniejszych egzam inów z w ychow ania fizycznego. Podobnie w ygląda sytuacja w zw iązku z udziałem w szkoleniach, szczególnie tych długoterm inow ych, w kra ju ja k i zagranicą. W iększa ilość czasu, chęć dostosow ania się do innych, a także w ym ogi staw iane

191

Page 193: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

potencjalnym kandydatom do aw ansu na kolejne w yższe stanow iska służbow e, co w iąże się z aw ansem , w ym uszają w iększą aktyw ność i m otyw ację w zakresie podnoszenia spraw ności fizycznej. E fekty są w idoczne n a rocznych egzam inach z w ychow ania fizycznego. N a popraw ę kondycji fizycznej stanu osobow ego Jednostki W ojskow ej 3557, we w szystkich kategoriach w iekow ych, m a także w pływ postaw a przełożonych, k tórzy nie przeszkadzają a w ręcz zachęcających do sam odzielnego treningu, w tym m iejscu rysu je się m entorska rola instruktora w ychow ania fizycznego, k tóry pow inien służyć pom ocą w zakresie doradztw a czasem prezentacji praw idłow ego doboru czy praktycznego pokazu ćw iczenia, obsługi sprzętu itp. R easum ując, popraw a w yników żołn ierzy je s t w ynikiem szeregu działań, zarów no ty ch zorganizow anych, n iejako odgórnie, instrukcyjnie lub poprzez rozkazy, ale przede w szystk im indyw idualnego zaangażow ania i pew nych innych form m otyw acyjnych. N iem niej jed n a k jak ie by nie były p rzyczyny popraw y stanu kondycji fizycznej, to je s t ona faktem , św iadczącym o w łaściw ym kierunku zm ian w podejściu do spraw ności fizycznej, k tó ra przestanie być jedynie pustym frazesem z zapom nianego, nie do końca praw dziw ego hasła z minionej epoki „Spraw ni ja k żo łn ierze” . Z resztą czy m oże być inaczej b iorąc p o d uw agę przeznaczenie Sił Zbrojnych.

W nioski:1. Szkolenie żo łn ierzy jednostk i w ojskow ej pow inno rozw ijać te formy, k tóre m ają charakter uzupełniający, to m iedzy innym i oddziaływ anie na sferę psychiczną,

etyczną a nie ty lko fizyczną.2. C elow ym w ydaje się w prow adzenie jak o pom ocy m etodycznej w jednostce w ojskow ej książek k tóre zaw ierają treści dotyczące edukacji fizycznej.3. W p rz y g o to w an u żo łn ierzy należy sięgać po środki takie jak zap raw y poranne, ćw iczenia siłow e, w alka w ręcz, zabaw y biegow e, itp., aby osiągnąć w ysoki poziom

spraw ności fizycznej a co za tym idzie aby żołnierze znosili duży w ysiłek fizyczny, k tó ry je s t nieodłącznym elem entem , zw iązanym ze służbą, nie ty lko w k ra ju ale także na misjach.

4. N ajw yższe oceny uzyskano łącznie w biegu w ahadłow ym 10x10m. N ajw yższą średnią ocenę za cały egzam in uzyskała g rupa w iekow a V ze średnia 4,83.

Bibliografia

1. A rska-K otlińska M ., B artz J.; W ybrane zagadnienia statystyki d la studiujących wychow anie fizyczne; Skrypty A W F; Poznań; nr 85; 1993;2. B abbie E .; P odstaw y badań społecznych; PW N ; W arszaw a; 2008;3. D enisiuk L., M ilicerow a H .; Rozw ój spraw ności m otorycznej dzieci i m łodzieży w w ieku szkolnym ; PZW S; W arszaw a; 19694. D utkiew icz W ; P odstaw y m etodologii badań do pracy m agisterskiej i licencjackiej z pedagogiki; W ydaw nictw o Stachurski; K ielce; 2000;5. Łobocki M .; W prow adzenie do m etodologii badań pedagogicznych; Oficyna

a. W ydaw nicza Im puls; K raków ; 2007;6 . M igasiew icz J.; W ybrane przejaw y spraw ności m otorycznej dziew cząt i chłopców w w ieku 7-18 lat na tle ich rozw oju m orfologicznego; W ydaw nictw o A W F

W rocław ; W rocław ; 2006;7. M ateriały pom ocnicze do realizacji w ychow ania fizycznego w jednostkach W ojsk Lądow ych; B ib lio teka nr ewid. 676; W arszaw a; 2012;8 . R egulam in ku ltu ry fizycznej Sił Z brojnych R zeczypospolitej Polskiej;

Szkol. 842/2011 R ozkaz nr 134/Szkol./P7 Szefa Sztabu G eneralnego W P z dnia 11 lutego 2011 r.;9. R ozporządzenie M inistra O brony N arodow ej z dnia 12 lutego 2010 r. w sprawie przeprow adzania spraw dzianu spraw ności fizycznej żo łn ierzy zaw odow ych (Dz. U. N r

27, poz. 138);10. U staw a o służbie w ojskow ej żo łn ierzy zaw odow ych z dnia 11 w rześnia 2003r. (Dz. U. z 2010 r., N r 90, poz. 593);

192

Page 194: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 193-200 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.03.2013. Revised: 16.06.2013. Accepted: 08.07.2013.

IMPACT OF AQUAFITNESS AND GYMNASTICS HEALTH EXERCISES ON THE MENTAL WELL­

BEING OF WOMEN AFTER THE AGE 60

Wpływ ćwiczeń aquafitness i gimnastyki zdrowotnej na samopoczucie kobiet powyżej 60. roku życia

1 2 13Dariusz Boguszewski , Kinga Ogonowska , Jakub Adamczyk ’ ,Andrzej Ochal1, D iana Dudziak4, Dariusz Białoszewski1

1. Zakład Rehabilitacji, Oddział Fizjoterapii. Warszawski Uniwersytet Medyczny2. Sekcja Nauk KF, SKN Fizjoterapii przy Zakładzie Rehabilitacji. Warszawski Uniwersytet Medyczny3. Zakład Teorii Sportu. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie4. Studium doktoranckie. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Adres do korespondencji: Dariusz Boguszewski, Zakład Rehabilitacji, Oddział Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 81, 02-091 Warszawa; tel. (22) 572-09-20; [email protected]

Key words: elderly people, aquafitness, gymnastics health, health training

Słowa kluczowe: osoby starsze, aquafitness, gimnastyka zdrowotna, trening zdrowotny

A bstract

Introduction. The quality of life depends on two groups factors, one of them we cannot modify, second - we can. The first are genetics and environment, the seconds - diet and physical activity. The aim of this study was assess the impact of aquafitness and gymnastics health exercises on mental well-being among women after the age 60. Material and methods. In the research took part 81 female. Average age was 67.5. the people were divided into three groups. First group - participants of aquafitness exercises (n=24), second - gymnastics health (n=27), third - non-active (n=30). Research tools were Geriatrics Depression Scale - short version and authors questionnaire. To develop empirical data, the following statistical tools were used: Pearson correlation and Mann-Whitney’s U test. The minimum level of significance was set at p<0,05. Results. Groups I and II scored lower Geriatric Depression Rating Scale than Group III (p<0.01). Among physically active women was one person with

193

Page 195: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

symptoms of severe depression and 5 people with symptoms of moderate depression. 45 participants of aquafitness and gymnastics were classified as a normal state. Among non­active people 3 persons had symptoms of severe depresion and 14 - moderate depression. Conclusions. 1. Aquafitness and gymnastics health exercises had positive impact on mental condition of elderly women. Therefore this kinds of activity should be promoted among seniors at risk of the occurrence of depression. 2. Aquafitness and gymnastics health classes are an effective way to sustain the health of the elderly. Therefore, it can be classified as one of the methods of determining successful aging. These methods of exercises can help in the successful aging.

Streszczenie

Wstęp. Na jakość życia i pomyślne starzenie się wpływają czynniki, których nie możemy modyfikować oraz takie, które podlegają zmianom. Do pierwszych należy genetyka oraz środowisko. Do drugich można zaliczyć dietę oraz aktywność fizyczną. Celem badań była ocena wpływu ćwiczeń aquafitnessu i gimnastyki zdrowotnej na samopoczucie kobiet powyżej 60. roku życia. Materiał i metody. Zbadano 81 kobiet. Średnia wieku wynosiła 67,5 lat. Osoby badane podzielono na trzy grupy za kryterium podziału przyjmując uprawianą aktywność fizyczną. Pierwszą grupę stanowili uczestnicy zajęć aquafitness (n=24), drugą - gimnastyki zdrowotnej (n=27), a trzecią - nieaktywne fizycznie (n=30). Narzędzia badawcze stanowiły: Geriatryczna Skala Oceny Depresji w wersji skróconej oraz autorska ankieta. Do opracowania danych empirycznych posłużono się korelacją Pearsona, oraz testem U Manna- Whitney’a. Minimalny poziom istotności ustalono na poziomie p<0,05. Wyniki. Grupy aktywne fizycznie uzyskały niższe wyniki Geriatrycznej Skali Oceny Depresji, w porównaniu z grupą nieaktywną (p<0,01). Spośród seniorów uczęszczających na zajęcia ruchowe wyodrębniono tylko jeden przypadek depresji ciężkiej oraz 5 przypadków depresji umiarkowanej. Stanem prawidłowym cechowało się 45 uczestników aquafitnessu i gimnastyki zdrowotnej. Wśród osób nieaktywnych fizycznie 3 wskazywało na objawy ciężkiej depresji, a 14 na objawy depresji umiarkowanej. Wnioski. 1. Uczestnictwo w ćwiczeniach aquafitness i gimnastyki zdrowotnej pozytywnie oddziałują na sprawność psychiczną osób starszych, dlatego te formy aktywności należałoby szczególnie propagować wśród seniorów zagrożonych występowaniem depresji. 2. Zajęcia aquafitness i gimnastyki zdrowotnej są skutecznym sposobem podtrzymywania zdrowia osób w podeszłym wieku, toteż można je zaliczyć do jednej z metod warunkujących pomyślne starzenie się.

W prowadzenie

Rozwój cywilizacyjny sprawia, że ludzie żyją coraz dłużej i coraz dłużej są aktywni zawodowo, przez co często nie dysponują odpowiednią ilością czasu dla zapewnienia opieki swoim bliskim (babciom, dziadkom, rodzicom) w podeszłym wieku. Dlatego seniorzy często ze swoimi problemami, chorobami i niesprawnością pozostają osamotnieni. Aby pomóc ludziom starszym stwarzane są różne programy aktywizujące do działalności społecznej, takie jak np. uniwersytety trzeciego wieku proponujące zajęcia zależne od zainteresowań i umiejętności. Ważnym elementem w opiece nad osobami starszymi jest wprowadzenie aktywności fizycznej w celu podtrzymania ogólnej sprawności, zapobieganie dysfunkcjom oraz chorobom wieku późnego. Szczególną wartość mają ćwiczenia wykonywane w grupie. Pozwalają one na utrzymanie kontaktów z ludźmi, są niezbędne w aktywizacji ludzi, którzy często wycofują się z życia towarzyskiego i społecznego [1].

194

Page 196: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Aktywność ruchowa powinna być dostosowana do wieku, wydolności organizmu i stanu zdrowia. Realizowany z osobami starszymi trening zdrowotny, ma na celu utrzymanie bądź dążenie do uzyskania sprawności fizycznej zgodnie z wiekiem i stanem zdrowia. Jego celem jest podtrzymanie wydolności aerobowej, siły mięśniowej oraz odpowiedniej gibkości [2]. Trening powinien angażować wszystkie duże grupy mięśniowe. Ćwiczenia mają na celu utrzymać sprawność, niezależność i samodzielność do wykonywania codziennych czynności, a także ograniczać zmiany związane z naturalnym procesem starzenia się, zapobiegać chorobom, a także poprawiać nastrój, sprawiać by osoba starsza czuła się potrzebna, stać się elementem spędzania czasu wolnego [3, 4, 5].

Uczestnictwo w zorganizowanych zajęciach rekreacyjnych likwiduje monotonię dnia codziennego, poprawia nastrój i samopoczucie, zaspokaja potrzebę rozmowy, akceptacji, wymiany opinii, poglądów i doświadczeń. Zapewnia zachowanie zdrowia psychicznego i pozwala na dobrą adaptację w zmieniającym się środowisku zewnętrznym [6, 7, 8].

Aktualnie oferta zajęć ruchowych dla seniorów (szczególnie w dużych miastach) jest dość szeroka. Do najpopularniejszych rodzajów ćwiczeń można zaliczyć m.in. aquafitness i gimnastykę zdrowotną. Zachodzi wobec tego konieczność fachowej, rzetelnej weryfikacji skuteczności proponowanych form aktywności. Głównym celem poznawczym badań była ocena wpływu ćwiczeń aquafitnessu i gimnastyki zdrowotnej na samoocenę kondycji psychofizycznej kobiet powyżej 60. roku życia.

M ateriał i metody

Badaniami objęto 81 kobiet. Średnia wieku wynosiła 67,5 lat (±6,3). Osoby badane podzielono na trzy grupy za kryterium podziału przyjmując uprawianą aktywność fizyczną. Pierwszą grupę stanowili uczestnicy zajęć aquafitness (n=24), drugą - gimnastyki zdrowotnej (n=27). Obie formy treningu organizowane były w ramach projektu Miasta Stołecznego Warszawy „Senior - Starszy - Sprawniejszy” . Trzecia grupa to osoby nieaktywne fizycznie (n=30), nie uczestniczące w żadnych zorganizowanych zajęciach ruchowych. Badane grupy nie różniły się znacząco pod względem wieku, masy i wysokości ciała. Charakterystyka wszystkich grup znajduje się w tabeli 1.

Tab. 1. Charakterystyka badanych grup (wartości średnie ±SD)

GRUPY LICZEBNOŚĆ WIEK [lata] BMI

Grupa I AQUAFITNESS n=24 67,9 ±5,50 26,3 ±3,19

Grupa II GIMNASTYKA ZDROWOTNA n=27 67,9 ±6,16 27 ±3,68

Grupa III NIEAKTYWNI FIZYCZNIE n=30 66,6 ±7,48 28,7 ±4,3

Kondycję psychiczną badanych oceniono za pomocą Geriatrycznej Skali Oceny Depresji w wersji skróconej [9]. Zawiera ona 15 pytań z możliwymi odpowiedziami „tak” lub „nie”, punktowanymi według klucza. Jest to jedno z najczęściej stosowanych narzędzi, służących do oceny depresji wieku podeszłego. Badanie to charakteryzuje krótki czas trwania, wysoka spójność i rzetelność. W interpretacji wyników brano pod uwagę sumę punktów, przyznawanych według klucza: 0-5 pkt. - stan prawidłowy, 6-10 pkt. - depresja umiarkowana, 11-15 pkt. - depresja ciężka [9, 10, 11]. Drugim z narzędzi badawczych była

195

Page 197: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

autorską ankietą zawierającą 10 pytań, dotyczących wybranych elementów stylu i jakości życia.

Do opracowania danych empirycznych posłużono się narzędziami statystycznymi: średnią arytmetyczną wraz z odchyleniem standardowym, korelacją Pearsona, oraz testem U Manna-Whitney’a. Minimalny poziom istotności ustalono na poziomie p<0,05.

W yniki

Wśród osób nieaktywnych fizycznie 3 wykazywały objawy ciężkiej depresji, a 14 objawy depresji umiarkowanej. Stanem prawidłowym charakteryzowały się 13 kobiet. Spośród seniorów uczęszczających na zajęcia ruchowe wyodrębniono tylko jeden przypadek depresji ciężkiej (w Grupie I), oraz 5 przypadków depresji umiarkowanej (3 w Grupie I i 2 w Grupie II). Stanem prawidłowym cechowało się 20 uczestników aquafitnessu i 25 gimnastyki zdrowotnej (tab. 2).

Grupy aktywne fizycznie uzyskały niższe wyniki Geriatrycznej Skali Oceny Depresji, w porównaniu z grupą nieaktywną (co świadczy o mniejszej skłonności do depresji). Odnotowano istotne statystycznie różnice między grupą osób nieaktywnych fizycznie a grupą ćwiczącą gimnastykę zdrowotną (p=0,000), oraz aquafitness (p=0,007). W pozostałych dwóch grupach ocena stanu psychicznego utrzymywała się na podobnym poziomie (tab. 3). Znaczących różnic nie stwierdzono pomiędzy obiema grupami ćwiczącymi.

Tab. 2. Liczba osób charakteryzujących się depresją ciężką, umiarkowaną lub stanem prawidłowym

stanprawidłowy

depresjaumiarkowana depresja ciężka

G rupa I 20 (83,3%) 3 (12,5%) 1 (4,1%)G rupa II 25 (92,6%) 2 (7,4%) 0G rupa III 13 (43,3%) 14 (46,7%) 3 (10%)

Tab. 3. Wartości punktów uzyskane w Geriatrycznej Skali Oceny Depresji

Min. Max. Śr. SD p1

G rupa I 0 14 3,5 3,22 0,007

G rupa II 0 7 2,96 1,6 0,000

G rupa III 1 11 5,83 2,65 -Różnica między grupą badaną (I lub II) a kontrolną (III)

Wynik Geriatrycznej Skali Oceny Depresji w Grupie III silnie korelował (r=0,48) z wiekiem badanych (ryc. 1). Podobnych tendencji nie zaobserwowano zarówno w grupie ćwiczącej aquafitness (r=-0,13), jak i gimnastykę zdrowotną (r=0,04).

196

Page 198: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

r=0,48 •1 2

10 p<0,01

\ 55 60 65 70 75 80 85 90

Ryc. 1. Korelacja pomiędzy wiekiem badanych z Grupy III a wynikiem Geriatrycznej Skali Oceny Depresji.

Wśród osób uprawiających aquafitness 72% odczuwało dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa i stawów obwodowych. W grupie uczęszczającej na zajęcia gimnastyki zdrowotnej odsetek osób wskazujących na podobne dolegliwości wyniósł 78%, a w grupie nieaktywnej fizycznie aż 94%. Uczestnicy zajęć ruchowych przyznali że po ćwiczeniach nastąpiła wyraźna redukcja doznań bólowych. Większość ankietowanych z obu grup aktywnych fizycznie pozytywnie oceniła prowadzenie zajęć ruchowych, na które uczęszczali. Spośród osób uczęstniczących na aquafitness 72% przyznało, że po ćwiczeniach odczuwa przypływ energii. W grupie gimnastycznej podobnej odpowiedzi udzieliło 84% uczestników. Odsetek osób, które po ćwiczeniach odczuwały zmęczenie wyniósł: 24% dla aquafitnessu i 25% dla gimnastyki, jednak żaden z ankietowanych nie uznał zajęć za zbyt forsowne.

Dyskusja

Aktywność fizyczna jako element zdrowego stylu życia wywiera znaczący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układów całego organizmu, obniżenie ryzyka wystąpienia groźnych chorób, m.in.: nadciśnienia tętniczego, udarów mózgu, choroby niedokrwiennej serca i cukrzycy typu II [12, 13]. Zwiększona aktywność ruchowa pozwala osobom starszym zachować niezależność i samodzielność w wykonywaniu codziennych czynności, co skutkuje poprawą jakości życia. W licznych pracach badawczych wykazano, iż dzięki aktywności zwiększa się sprawność fizyczna, a procesy inwolucyjne ulegają spowolnieniu [14, 15, 16, 17].

Według badań Szczepańskiej, Greń i Woźniewskiego [18] regularne ćwiczenia fizyczne są istotnym czynnikiem łagodzącym zaburzenia nastroju i poprawiającym samopoczucie u osób w wieku podeszłym. Trzymiesięczne systematyczne ćwiczenia fizyczne wpłynęły na redukcję objawów depresji szczególnie takich jak: poczucie bezradności niepokój i lęk. Badani odczuwali przypływ energii, z większą nadzieją spoglądali w przyszłość i chętniej podejmowali się nowych zadań. Wykazano także, że brak aktywności fizycznej jest czynnikiem predysponującym do wystąpienia depresji, a systematyczne uczestnictwo w zajęciach ruchowych pozwala na uzyskanie efektu przeciwdepresyjnego podobnego do działania farmakoterapii [19, 20, 21, 22, 23]. Z badań przeprowadzonych na potrzeby niniejszej pracy wynika, że grupy aktywne fizycznie charakteryzują się istotnie

197

Page 199: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

niższym odsetkiem osób, które wskazywały na objawy depresji mierzonej za pomocą Geriatrycznej Skali Oceny Depresji.

Systematyczna aktywność ruchowa może w każdym wieku zwiększyć zdolności adaptacyjne ustroju, tym samym zapobiegać przedwczesnemu starzeniu się \[24]. Badania pokazują, że jedną z najkorzystniejszych form aktywności jest gimnastyka, wykonywana, w różnych formach, co najmniej trzy razy w tygodniu, najlepiej jednak codziennie w dawkach od 30 do 60 minut [25]. Szczególną rolę gimnastyka odgrywa w wieku starszym, kiedy w organizmie zachodzą się zmiany inwolucyjne. Mimo różnych często sprzecznych doniesień przeprowadzane badania pokazują, iż aktywność ruchowa pozwala na dłuższe utrzymanie sprawności psychofizycznej, zapobiegając niepełnosprawności, a także jest profilaktyką wielu schorzeń kardiologicznych, ortopedycznych, czy neurologicznych [26]. Specyficzną formą gimnastyki są formy fitness, w tym również aquafitness. Ćwiczenia w wodzie, według wielu autorów, szczególnie pozytywnie oddziałują na kondycję psychiczną [27, 28, 29]. U uczestniczek aquafitnessu zaobserwowano znaczące obniżenie poziomu lęku, mierzonego Kwestionariuszem Spielbergera, oraz podwyższenie poziomu pozytywnych nastrojów, mierzonych kwestionariuszem POMS [27, 28, 29]. Poprawę samopoczucia zaobserwowano już po jednych zajęciach w wodzie [29].

W celu potwierdzenia wyników, a także uzyskania większej ilości informacji na temat zależności pomiędzy rodzajem aktywności fizycznej a jakością życia osób w podeszłym wieku, należałoby kontynuować badania na większych grupach, przy użyciu bardziej specyficznych i obiektywnych metod. Kierunkiem dalszych badań mogłoby być rozszerzenie grup badanych o osoby, uczęszczające na inne zajęcia ruchowe np. Nordic Walking lub Tai Chi albo powtórne przeprowadzenie testów wśród wszystkich badanych w celu uzyskania informacji, czy dłuższy okres uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych wpływa na zmiany w obrębie omawianych elementów.

W nioski

1. Uczestnictwo w ćwiczeniach aquafitness i gimnastyki zdrowotnej pozytywnie oddziaływało na sprawność psychiczną osób starszych (zaobserwowano istotne różnice w porównaniu z grupą nieaktywną fizycznie), dlatego te formy aktywności należałoby szczególnie propagować wśród seniorów zagrożonych występowaniem depresji.

2. Seniorzy aktywni fizycznie znacznie rzadziej odczuwali ból ze strony aparatu ruchu. Aquafitness i gimnastyka zdrowotna może być zatem także elementem profilaktyki dolegliwości bólowych.

3. Zajęcia aquafitnessu i gimnastyki zdrowotnej okazały się skutecznym sposobem podtrzymywania zdrowia osób w podeszłym wieku, toteż można je zaliczyć do metod warunkujących pomyślne starzenie się.

References

1. Bicka A, Kozdroń E. Aktywność ruchowa ludzi starszych czynnikiem adaptacyjnym do określonego wieku. Kultura Fizyczna, 2003, 5-6: 26-28.

2. Kawiński A. Projektowanie treningu zdrowotnego - metodyka postępowania. Medicina Sportiva, 2001, 5(2): 129-146.

198

Page 200: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

3. Twardowska-Rajewska J. (red.) Senior w domu. Opieka długoterminowa nad niesprawnym seniorem. Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań 2007.

4. Kostka T. Rola aktywności ruchowej w promocji zdrowia u osób starszych. Medicina Sportiva, 2001, 5(2): 147-150.

5. Rutkiewicz J. Geriatria. PZWL, Warszawa 1979.

6. Andruszkiewicz A, Bołdak A. Jak promować pomyślne starzenie się. Kultura Fizyczna, 2008, 3-4: 23-27.

7. Parnicka U. Aktywność ruchowa - to zdrowa jesień życia. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2004, 4: 38-40.

8. Demianiuk H, Łobożewicz T. Wpływ aktywności ruchowej na sprawność motoryczną w opinii ludzi długowiecznych, samodzielnych funkcjonalnie. Roczniki Naukowe AW F Warszawa, 1999, tom XXXVIII: 177-195.

9. Gabryelewicz T. Łagodne zaburzenia poznawcze. Rozpoznawanie, różnicowanie, postępowanie. Med. Media, Warszawa 2003.

10. Guszkowska M, Rogacz-Mańka D, Wit B. Temperament i płeć psychologiczna kobiet uczestniczących w gimnastycznych formach rekreacji. Wychowanie Fizyczne i Sport, 1999, 4: 82-89.

11. Dałek B, Czernicki J. Testy w ocenie sprawności funkcjonalnej pacjentów w wieku podeszłym. Fizjoterapia, 1999, 7(4): 47-51.

12. Bouchard C, Shepard RJ, Stephens T. Physical activity, Fitness, and Health. Chamapaign, IL: Human Kinetics, 1994.

13. Drabik J, Drabik P. Wydolność i aktywność fizyczna osób w starszym wieku. Wychowanie Fizyczne i Sport, 1997, 3: 47-54.

14. Siwiński W. (red.) Sport, rekreacja ruchowa, turystyka. Poznań PWD „Ławica”, 1996.

15. Rodziewicz-Gruhn J. (red.) Uwarunkowania rozwoju sprawności i zdrowia. WSP Częstochowa 1999.

16. Umiastowska D. (red.) Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku, PTNKF, Szczecin 1995.

17. Osiński W, Muszkieta R. (red.) Wychowanie fizyczne i sport w badaniach naukowych. AWF Poznań 2000.

18. Szczepańska J, Greń G, Woźniewski M. Wpływ systematycznych ćwiczeń fizycznych na samopoczucie i zaburzenia nastroju osób w podeszłym wieku z niewielkimi deficytami poznawczymi. Fizjoterapia, 2004, 12(3): 37-46.

19. Cho BL, Scarpace D, Alexander NB. Test of stepping as indicators of mobility, balance and fall risk in balance-impaired older adults. J Am Geriatr Soc, 2004, 52: 1168-1173.

20. Martinsen EW. Benefits of exercise for the treatment of depression. Sports Med, 1990, 9: 541-546.

21. Blackwood SK, MacHale SM, Power MJ, et al. Effects of exercise on cognitive and motor function in chronic fatigue syndrome and depression. Neurol Neurosurg Psychiatry, 1998, 65: 41-546.

199

Page 201: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

22. Babyak M, Blumanthal JA, Herman S, et al. Exercise Treatment for Major Depression: Maintenance of Therapeutic Benefit at 10 Months. Psychosomatic Medicine, 2000, 62(5): 633-638.

23. Blumental JA, Babyak MA, Moore KA, et al. Effects of exercise training on older patients with major depression. Arch Intern Med, 1999, 25: 2349-2356.

24. Malina RM. Aktywność fizyczna a rokowanie długowieczności. Medicina Sportiva, 2002, 6(1): 9-16.

25. Skrzek A. Aktywność fizyczna w profilaktyce procesów starzenia. Życie akademickie. AW F Wrocław, 2007, 113/2007, http://www.awf.wroc.pl/zycie/nr113/03-113.html

26. Osiński W. Aktywność fizyczna podejmowana przez ludzi w starszym wieku. Antropomotoryka, 2002, 24: 3-24.

27. Boguszewski D, Slodkowska M, Adamczyk JG, Ochal A. The Role of Pilates and Aquafitness Exercises in Sustaining the Health and Fitness of Elderly Women. Sport Science Review, 2012, XXI, 3-4: 127-138.

28. Mossakowska M. Aquafitness - sport całego życia. Kultura Fizyczna, 2007, 1-2: 21­26.

29. Piotrowska-Całka E, Guszkowska M. Wpływ ćwiczeń aquaaerobicu na stany emocjonalne kobiet. Wychowanie Fizyczne i Sport, 2007, 51(1): 25-29.

200

Page 202: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 201-212 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.01.2013. Revised: 16.06.2013. Accepted: 10.07.2013.

FEATURES OF COMMUNITY-ACQUIRED PNEUMONIA IN THE BACKGROUND OF

INFLUENZA A/H1N1/09

ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ВНЕБОЛЬНИЧНЫХ ПНЕВМОНИЙ НА ФОНЕ ГРИППА A/H1N1/09

Gozhenko AI1, Kovalevskaya LA2, Gorbenko TN3, Deribon EL1, Kovalevskaya ES2, Zukow W.4

1 л - i i

Гоженко А.И. , Ковалевская Л.А. , Горбенко Т.Н. , Дерибон Е.Л. , Ковалевская Е.С.2, Zukow W4

1U krainian Research Institute of Medicine of T ransport, Odessa, Ukraine Odessa National Medical University of Ukraine

3Voenno-medical clinical Centre of Southern region, Odessa, Ukraine 4Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

1У краинский НИИ медицины транспорта, г. Одесса, Ukraine 2Одесский Н ациональны й медицинский университет, Ukraine

Военно-медицинский клинический Центр Ю жного региона, г. Одесса, Ukraine 4Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Резюме

ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ВНЕБОЛЬНИЧНЫХ ПНЕВМОНИЙ НА ФОНЕ ГРИППА A/H1N1/09

В работе проанализированы случаи гриппа A/H1N1/09 с описанием клинической картины, осложнений, летальных исходов в различных возрастных группах. Высказаны предположения о возможных триггерах формирования капилляротоксикоза. Имеются явные противоречия между достижениями в науке и практическими результатами борьбы с этим заболеванием.

201

Page 203: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Ключевые слова: грипп A/H1N1/09, внебольничная пневмония,особенности течения, патогенез.

Резюме

ОСОБЛИВОСТ1 ПЕРЕБ1ГУ ПОЗАЛ1КАРНЯНИХ ПНЕВМОН1Й НА ФОН1ГРИПУ A/H1N1/09

В робот проанаизовано випадки грипу A/H1N1/09 з описанням кл тч н о ! картини, ускладнень, летальних випадюв у рiзних вiкових групах. Висловлеш припущення про можливi тригери формування капшяротоксикозу. Виявлено явнi розбiжности мiж досягненнями в науцi i практичними результатами боротьби з цим захворюванням.

Ключовi слова: грип A/H1N1/09, позалжарняна пневмон1я, особливостi перебiгу, патогенез.

FEATURES OF CLINICAL COURSE OF COMMUNITY-ACQUIRED PNEUMONIA DUE TO A/H1N1/09 INFLUENZA

This paper analyzes influenza A/H1N1/09 clinical cases with a description of the clinical picture, complications, deaths in different age groups. There made the assumptions about possible triggers of capillarotoxicosis formation. There revealed clear contradictions between the achievements in science and practical results of disease fighting.

Key words: influenza A/H1N1/09, community-acquired pneumonia, features of the course, pathogenesis.

Annually in the world to get influenza 500 million people, 2 million of them die. In Russia each year, to 41 million cases of the disease. The total number of cases of influenza and acute respiratory infections since the beginning of the epidemic in Ukraine (from 29.10.2009 to 28.03.2010 g) was 6.2 million. The number of victims of influenza and acute respiratory infections in Ukraine reached 1,127 people (as of 28.03.2010 g) [1]. The largest number of casualties recorded in Donetsk (193), Lviv (113), Kharkiv (65), Dnipropetrovsk (54) regions and Kiev (54).

Clinically H1N1 flu can not be distinguished from the seasonal flu. Recorded by the clinical picture varies widely - from afebrile and asymptomatic infection of the disease (in 8-32% of cases) [2] to severe fatal.

Infection occurs through inhalation of microdroplets respiratory secretions produced by coughing or blowing the nose. Replication cycle lasts 4-6 hours Isolation

202

Page 204: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

of the virus from the respiratory tract of an infected person begins 1-2 days before onset of symptoms and ends in 5-7 days after the disappearance of clinical manifestations of the disease. These terms may be increased in children and patients with immune suppression. The high virulence, a short incubation period, a massive selection with nasopharyngeal secret to the rapid spread of the influenza virus, especially in isolated groups of people.

Among the main pathogenetic factors causing severe course of influenza include the following effects of the virus:• cytopathic (on airway epithelium);• vaso pathic (hyperemia, stasis, thrombosis, hemorrhage), which leads to dysfunction of various organs;• immuno suppressive (suppression function of monocytes / macrophages). [3]

Reproduction of virus in the cells lining the airways leading to the defeat of the mucous with a possible subsequent development of bacterial complications. There viremia may develop toxic and toxic-allergic reactions (mainly from cardiovascular and nervous systems), hemorrhagic capillary toxicosis, micro thrombo embolism [4, 5]. At all times, an almost constant finding in postmortem studies of deaths from the flu in the first days of illness was a hemorrhagic syndrome in the form of congestive hyperemia of the brain and small hemorrhages in the epicardium, pleura, lungs, and other organs with profound hemodynamic disorders. In this case, no or mild destructive and inflammatory changes [5]. Back in the years 1959-1967. EE Friedman pointed out that along with the defeat of the epithelium of the mucous membranes of the respiratory tract with the formation of inclusions in plasma and subsequent degeneration, desquamation and metaplasia of epithelial cells, characteristic of respiratory lesions in the flu are profound hemodynamic disorders in the lungs, and distinguished between three morphological and pathogenic type o f pneumonia the flu:• primary segmental pneumonia, beginning with the development of segmental edema;• primary segmental pneumonia, beginning with the development of segmental atelectasis;• secondary segmental pneumonia, which are segmental with the growth and coalescence of small lesions. [5]

The epidemic flu season and SARS in 2009 differs from the previous number of features:

• earlier onset (September-October, compared to December - January in the past);

• a combination of disease burden of seasonal influenza and pandemic influenza caused by the new reassortant virus A/H1N1 (California), 2009, containing genes swine, avian and human influenza viruses;

• involvement in the epidemic process to persons of all age groups, but more often children and young people;

• more frequent involvement of the lower respiratory tract with the development of progressive pneumonia in children and young and middle-aged [Clinical management of human infection with pandemic (H1N1) 2009: revised guidance.

203

Page 205: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

November 2009].Lightning (hypertoxic) form of influenza, according to many authors, is not

strictly delineated in respect of clinical variant of the disease. The clinical picture is dominated by a severe neurotoxicosis with the development of cerebral edema, cardiovascular failure, respiratory failure (acute hemorrhagic pulmonary edema), bronchiolitis, constriction of the larynx. Often there is a combination of these syndromes that distinguish them from the master does not seem possible. The distinctive features of this form are the extreme severity and the transience of the disease, often with fatal outcome. There are no published data about what day after being hospitalized patients die from complications of influenza in Ukraine, with a deep detailed pathologic, histologic analysis of the latter.

Analysis of their own clinical experience

We analyzed our own clinical experience of patients with influenza-induced pneumonia. The material for the study included 961 medical history of patients (men and women) with pneumonia, aged 18 years and older were hospitalized at pulmonary Military Medical Clinical Centre South region during the epidemic of influenza and viral pneumonia in November-January 2009 to 2012.

Distribution of patients by sex showed no statistically significant differences.

Distribution of patients by groups is presented in Table 1 (Group 1 - patients aged 18-20 years, Group 2 - Patients 20-40 years old, the third group - patients older than 40 years).

Table 1. Distribution of patients by groups

Nosological

form

Total 18-20 years of age

(group 1)

20-40 years (group 2)

Older than 40 years (group 3)

abs % abs % abs % abs %Community-

acquiredpneumonia

2009

212 25 52 25 34 16 122 59

2010

248 25 80 32 35 14 126 54

2011

269 100 166 58 16 5 94 37

2012

222 100 94 42 19 9 94 49

204

Page 206: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

To diagnose in the early stages used serological tests: HAI, RSK. Since 2010. typing of influenza virus was hampered due to the difficulty of providing. The patients were examined and treated in accordance with the orders of the Ministry of Health of Ukraine № 128 from 19.03.2007g. "On approval of clinical protocols of medical care in the specialty pulmonology" [7, 8].

Disease begins with catarrhal symptoms. The main clinical signs of pneumonia patients: cough - the 961 patients (100%), cough with little mucopurulent expectoration - the 570 patients (59.3%), signs of intoxication - (100%), pyrexia - (100%) and shortness of breath - in 180 (18.7%). In 59.3% (570 patients) of the cases were determined by auscultation moist rales in 18.8% (181 patients) - dry wheezing, 21.9% (210 patients) cases of wheezing were not determined.

Observed in the peripheral blood leukocyte reduction, neutrocytes, eosinophils, a slight increase in monocytes, ESR normal or reduced.

Final and reliable method of diagnosis of pneumonia - radiography and, in some cases, CT scans of the lungs. On radiographs in 331 (34.4%) patients interior lobar installed sided pneumonia in 181 (18.8%) - two-way interior lobar, in 60 (6.25%) - left-handed polysegmental, in 300 patients (31.2%) - interior lobar left-handed, in 60 (6.25%) - two-way polysegmental and in 30 (3.1%) patients - right-polysegmental pneumonia in 18 (1.9%) - subtotal pneumonia.

Been used in the treatment of pneumonia powerful combination therapy. The complex is comprised of antibiotic treatment inhibitors defense penicillins (amoxiclav intravenously 1.2 g 3 times a day for 5 days), cephalosporin drugs (ceftriaxone) and macrolide (sumamed) series. Metrogil applied intravenously (IV drip). Infusion therapy aimed at normalizing blood rheology, the improvement of microcirculation and detoxification, and therefore widely used reopoligljukin. Combined treatment also includes vitamins B, C, E, mucolytics (ambroxol), NSAIDs (ibuprofen), aminophylline. Been of significance antiviral drugs such as Tamiflu (oseltamivir), which has a wide range of biological (antiviral, immunomodulatory, anti-inflammatory) activity. Tamiflu was administered 75 mg 2 times a day per os [9].

All patients with interstitial lung disease received dexamethasone at a dose of 8 mg / day., Some patients - a man with a subtotal pneumonia received Medrol dose of 16 mg / day. [9].

Average bed-day stay of patients with pneumonia on a background of influenza in hospital - 12,1 ± 2,1.

Regardless of the fact that the period of 2009-2010 was the epidemic of influenza AH1N1, the number of patients with complications - pneumonia, registered more than in 2011 (269 persons. against 212 people. (2009) and 248 (2010). greatest

205

Page 207: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

number of patients with moderate and severe pneumonia severity appeared in groups of young and elderly (1st and 3rd groups, respectively) .

We have analyzed deaths over the years. number of deaths in 2009 - one patient in 2010. - 5 patients in 2011 and 2012. - 2 patient.

Patient In 2009, 80 years old, a long time (about 2 weeks) was treated by for influenza AH1N1 patient. had a history - CHD. was hospitalized with stroke, at the Review radiography (in the waiting room) was identified congestive pneumonia.'s death was caused by comorbidity on the 2nd day.

In 2010, 11 people were hospitalized with confirmed influenza A H1N1. ABOUT viral pneumonia can be judged in 15 cases (CT - Interstitial lung tissue damage.) of them died - 5 patients, all - women born 1959 to 1969 (41-51 years old). 1 In the case of death occurred on the third day, in 2 cases - a 10-day 11, 2 - 12-13 day. Cause of death by autopsy - ARDS.

In 2011 the first case of death - 75-year-old man with coronary artery disease , community-acquired pneumonia. According to relatives, 6 days ago with the flu.'s death came on the 14th day in the hospital from coronary heart disease and destructive pneumonia. During the second death - a woman 77 years old, a serious condition caused by neurological symptoms, diagnosed with focal pneumonia. In the history - CHD. died on day 1, the cause of death - acute interstitial pulmonary edema.

In 2012, two people died in the first case - a 42-year-old man with HIV infection (the latter was found in a hospital), diagnosed subtotal Pneumocystis pneumonia. died on the third day after admission. In the second case, the patient is 78 years old, hospitalized in the hospital with the diagnosis - pneumonia, flu aching 3 days, with multiple organ comorbidities (ischemic heart disease, atrial fibrillation, hypertension, subcompensated diabetes mellitus, chronic renal failure Article IV.). He died on the 2nd day after admission. Cause of death - a toxic hemorrhagic pulmonary edema.

During this period, 5 patients died at 1, 2, 3, 10-11, 12-14 days of hospitalization. Certainly, it is was associated with age, presence of concomitant multiple organ pathology, self-medication, late referral. known that in non-immune individuals after several passages of the virus production and an avalanche occurs in the first hours of the disease results in extremely high levels of viremia, and toxinemia, which is the main pathogenetic link flu.

According to recent data, the flu in the pathogenic aspect to be considered in the first place, not only as a generalized viral infection, as well as local invasion with systemic toxicity and hemorrhagic capillarotoxicoz with the overwhelming defeat of the microvessels of upper respiratory tract, lungs and central nervous system [10] .

First due to the proximity, and therefore high availability for toxins206

Page 208: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

microvascular pulmonary viral replication to places where there is the highest concentration of toxic metabolites and toxins, viral induction of cellular destruction. second leading pathogenetic component vast lung and central nervous system and in severe forms of influenza hypertoxic - blocked high degree of vascularization and high sensitivity to toxins neurocytes and hypoxia. Thus, it can be argued that the pathogenesis influenza pneumonia are essentially hemorrhagic pulmonary edema and inflammation associated with replication of the virus and toxinemia, act only as a trigger factor that triggers capillary toxicosis, subsequently is realized in the form of hemorrhagic edema, meninges and brain it. Pulmonary Edema in this situation naturally leads to hypoxia amplifying diffuse brain edema followed against vital functions. Therefore influenza pneumonia and meningoencephalitis inherently are not established, because it is not are without leading pathogenetic basis in the form of intense inflammation. This is confirmed by the fact that influenza viruses as biological entities, do not have a tropism neurocytes and predominantly affect the cellular part of the mucous membranes of the upper respiratory tract rather than the bronchioles and alveolar epithelium. Thus hemorrhagic edema light of the flu can be regarded as "acute respiratory distress syndrome," or as "shock lung". [4]

An important role in the pathogenesis of influenza play a toxic-allergic and autoimmune reactions. This is the basis for the development of an intense and massive inflammation in macroorganism. Quite possibly triggered by abnormal immune response to the introduction of the virus to the formation of an inadequate reaction of the organism as a whole.

Frequency of epidemics and the incidence depends on the duration of the acquired type-specific immunity in the population and the variability of the antigenic properties of the virus. Existing earlier view of the short duration of immunity and weaknesses postgrippoznyh been revised. It was found that the strain-specific post­infection immunity to the flu, most people kept almost to the end.

Significant role in immunity to influenza belongs to the immune memory. Among the non-specific humoral factors of immunity to influenza A virus consists of heat-labile beta-inhibitors, co-factor and interferon. These same include thermal effects of the human body, significantly increasing at a high temperature, located on the extracellular viruses. Postinfectious immunity from influenza A is stored 1-3 years, with influenza B for 3-6 years, so the outbreak of influenza A and B are layered and sometimes there is a long two-wave epidemic. humoral immune response in the form of education begins to develop protective antibodies in patients in the 10­14th day of the onset of the disease. [11]

As to whether the so-called "stress-adaptation" of the body of the flu impetus for the development of complications during the flu? Determines whether it is the speed of development and the outcome? What is the share of participation in determining the course of influenza (up to the lightning forms) "stress-adaptation" and toxinemia? These questions remain to be elucidated.

207

Page 209: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Why flu still remains poorly controlled infection?

There are several reasons for this paradox. These include: ubiquitous distribution and high infectivity, the causative agent, the high level of variability of its properties, rapidly developing resistance to the drugs antigrippozal, inappropriate drug therapy. Besides the above reasons, the basis of poor controllability flu is almost impossible to cover all population these complex events. example, the use of modern drugs or vaccines etiotrop action is not enough and covers only 5 - 10% of the population. Only selected contributors (mostly "at risk") receive adequate medical care, as for all the others, their destiny is self-care.

Paradox of the situation to date is in stark contrast to the achievements of science to develop effective ways to display, prevention and treatment of influenza and, on the practical results of the fight against this infection.

Other words, science developed theoretical background for the victory over the flu However, given all of the above, for the foreseeable future, this victory is not completely real.

References

1. Мшютерство охорони здоров’я Украши // 1нформащя щодозахворюваност на грип та гострi ресшраторш захворювання та !х ускладнення (пневмонп тощо) за перюд з 22 по 28 березня (12-й тиждень) 2010 р.: http://www.moz.gov.ua/ua/main/press/?docID=15184.

2. Clinical Aspects of Pandemic 2009 Influenza A (H1N1) Virus Infection // Writing Committee of the WHO Consultation on Clinical Aspects of Pandemic (H1N1) 2009 Influenza // N. Engl. J. Med. - 2010. - V. 362. - P. 1708-1719.

3. Малый В.П. Грипп А/ H1N1 как типичная эмерджентная инфекция (вирусологические, клинико-эпидемологические особенности, лечение и профилактика // Кшшчна iмунологiя. Алерголопя. 1нфектолопя. - 2009. - № 3 (Спецвипуск). - С. 10-22.

4. Малый В.П., Романцов М.Г., Сологуб Т.В. Грипп: Пособие для врачей. - СПб.-Х., 2007. - 84 с.

5. Соболева В.Д., Ладодо К.С. Глава XIII. Грипп (Influenza): в кн. Руководство по инфекционным болезням у детей / Под ред. С. Д. Носова. - М.: Медицина, 1980. - С. 275-303.

6. Perez-Padilla R., et al. Pneumonia and Respiratory Failure from Swine­Origin Influenza A (H1N1) in Mexico // N. Engl. J. Med. - 2009. - V. 361. - P. 680-689.

208

Page 210: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

7. Наказ МОЗ Украши № 813 вщ 07.11.09 «Про затвердження Алгоритму надання медично! допомоги хворим на пандемiчний грип, викликаний вiрусом (А H1/N1 Калiфоршя)»: http: //www.likar. info/handbook/articles/1477. html.

8. Наказ МОЗ Украши № 128 вщ 19.03.2007 р. «Про затвердження кшшчних прототш в надання медично! допомоги за спещальнютю «Пульмонолопя». - К., 2007. - 146 с.

9. European Centre for Disease Prevention and Control and the World Health Organization Regional Office for Europe: http://www.pitt.edu/~super1/lecture/lec34601/036.htm.

10. Копча, В.С. Грипп: пневмония или отек легких? Особенности патогенеза и лечения / В.С. Копча, А.Н. Бондаренко // Здравоохранение. - 2011. - № 2. - С. 44-49.

11. Cagle P.T. Color Atlas and Texts of Pulmonary Pathology, 2008, 720 p.

Ежегодно в мире заболевают гриппом до 500 млн. человек, 2 млн. из них умирают. В России каждый год регистрируется до 41 млн. случаев заболевания. Общее количество заболевших гриппом и острыми респираторными заболеваниями с начала эпидемии в Украине (с 29.10.2009 по 28.03.2010 г.) составило 6,2 млн. человек. Количество жертв гриппа и острых респираторных инфекций в Украине достигло 1 127 человек (на 28.03.2010 г.) [1]. Наибольшее число жертв зафиксировано в Донецкой (193), Львовской (113), Харьковской (65), Днепропетровской (54) областях и Киеве (54).

Клинически грипп A/H1N1 невозможно отличить от сезонного гриппа. Регистрируемая клиническая картина варьирует в широких пределах - от бессимптомной инфекции и афебрильного течения заболевания (в 8-32% случаев) [2] до тяжелых форм со смертельным исходом.

Инфицирование происходит при вдыхании микрокапель секрета дыхательных путей, образующихся при кашле или сморкании. Цикл репликации длится 4-6 ч. Выделение вируса из дыхательных путей инфицированного человека начинается за 1-2 дня до появления симптомов и прекращается через 5-7 дней после исчезновения клинических проявлений болезни. Эти сроки могут увеличиваться у детей и пациентов с иммуно супрессией. Высокая вирулентность, короткий инкубационный период, массивное выделение с назофарингеальным секретом способствуют быстрому распространению вируса гриппа, особенно в изолированных группах людей.

К основным патогенетическим факторам, обусловливающим тяжелое течение гриппа, относят следующие эффекты воздействия вируса:• цитопатический (на эпителий дыхательных путей);• вазо патический (полнокровие, стазы, тромбозы, геморрагии), приводящий к нарушению функции различных органов;• иммуно супрессивный (подавление функции моноцитов/макрофагов) [3].

Репродукция вируса в клетках дыхательных путей приводит к поражению слизистой с возможным последующим развитием бактериальных осложнений. Наблюдается вирусемия, возможно развитие токсических и токсико-аллергических реакций (преимущественно, со стороны сердечно-сосудистой и нервной систем), геморрагического капилляро токсикоза, микро тромбо эмболий [4, 5]. Во все времена почти постоянной находкой при патологоанатомическом исследовании умерших от гриппа в первые дни болезни являлся геморрагический синдром в виде застойного полнокровия головного мозга и мелких кровоизлияний в эпикард, плевру, легкие и другие органы с глубокими гемодинамическими расстройствами. При этом отсутствуют или слабо выражены деструктивные и воспалительные изменения [5]. Еще в 1959-1967 гг. Э.Е. Фридман отмечал, что наряду с поражением эпителиального покрова слизистой оболочки дыхательных путей с образованием внутри плазматических включений и последующей дегенерацией, десквамацией и метаплазией эпителиальных клеток, характерной особенностью поражения органов дыхания при гриппе являются глубокие гемодинамические расстройства в легких, и различал три морфологических и патогенетических типа пневмонии при гриппе:• первично-сегментарные пневмонии, начинающиеся с развития сегментарного отека;• первично-сегментарные пневмонии, начинающиеся с развития сегментарного ателектаза;• вторично-сегментарные пневмонии, которые становятся сегментарными по мере роста и слияния мелких очагов [5].

Эпидемический сезон заболеваемости гриппом и ОРВИ в 2009 г. отличается от предыдущих рядом особенностей:• более ранним началом (сентябрь -октябрь против декабря - января в прошлом);• сочетанием заболеваемости сезонным гриппом и пандемией гриппа, вызванного новым, реассортантным вирусом A/H1N1

(California) 2009, содержащим гены свиного, птичьего и человеческого вирусов гриппа;• вовлечением в эпидемический процесс лиц всех возрастных групп, но более часто детей и молодых лиц;• более частым поражением нижних дыхательных путей с развитием прогрессирующей пневмонии у детей и лиц молодого и

среднего возраста [Clinical management of human infection with pandemic (H1N1) 2009: revised guidance. November 2009].Молниеносная (гипертоксическая) форма гриппа, по мнению многих авторов, не является строго очерченным в клиническом

отношении вариантом заболевания. В клинической картине доминируют тяжелейший нейротоксикоз с развитием отека мозга, сердечно­сосудистая недостаточность, дыхательная недостаточность (острый геморрагический отек легких), бронхиолит, сужение гортани. Нередко наблюдается сочетание этих синдромов, так что выделить из них ведущий не представляется возможным. Отличительными особенностями данной формы являются крайняя тяжесть и быстротечность заболевания, часто заканчивающегося летально. В литературе отсутствуют данные о том, на какие сутки после госпитализации умирали больные от осложнений гриппа в Украине, с глубоким детальным патоморфологическим, гистологическим разбором последних.

209

Page 211: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Анализ собственного клинического опыта

Нами проведен анализ собственного клинического опыта ведения больных с индуцированной гриппом пневмонией. Материалом для исследования послужили 961 история болезни пациентов (мужчин и женщин) с пневмонией, в возрасте с 18 лет и старше, находившихся на стационарном лечении в пульмонологическом Военно-медицинского клинического Центра Южного региона в период эпидемии гриппа и вирусной пневмонии с ноября-января 2009 по 2012 годы.

Распределение пациентов по полу не показало статистически достоверных различий.

Распределение больных по группам представлено в таблице 1 (1-я группа - больные в возрасте 18-20 лет, 2-я группа - пациенты 20-40 лет, 3-я группа - больные, старше 40 лет).

Таблица 1

Распределение больных по группам

Нозологическаяформа

Всего 18-20 лет (1-я группа)

20-40 лет (2-я группа)

Старше 40 лет (3 группа)

абс % абс % абс % абс %

Внебольничнаяпневмония

2009 212 25 52 25 34 16 122 59

2010 248 25 80 32 35 14 126 54

2011 269 100 166 58 16 5 94 37

2012 222 100 94 42 19 9 94 49

Для диагностики в ранние сроки применяли серологические исследования: РТГА, РСК. С 2010г. типирование вируса гриппа затруднялось в связи с трудностями обеспечения. Больные были обследованы и получали лечение согласно приказу МОЗ Украины .№128 от 19.03.2007г. «Про утверждение клинических протоколов оказания медицинской помощи по специальности пульмонология» [7, 8].

Заболевание начиналось с катаральных симптомов. Основные клинические признаки пневмонии у больных: кашель - у 961 пациента (100%), кашель с небольшим количеством слизисто-гнойной мокроты - у 570 больных (59,3%), признаки интоксикации - (100%), гипертермия - (100%) и одышка - у 180 (18,7%). В 59,3% (570 пациентов) случаев аускультативно определялись влажные хрипы, в 18,8% (181 пациент) - сухие хрипы, в 21,9% (210 пациентов) случаев хрипы не определялись.

В периферической крови наблюдаются снижение уровня лейкоцитов, нейтроцитов, эозинофилов, незначительное повышение уровня моноцитов; СОЭ нормальная или снижена.

Заключительный и достоверный метод диагностики пневмонии - рентгенография и, в некоторых случаях, КТ легких. На рентгенограмме у 331 (34,4%) пациента установлена правосторонняя нижнедолевая пневмония, у 181 (18,8%) - двусторонняя нижнедолевая, у 60 (6,25%) - левосторонняя полисегментарная, у 300 больных (31,2%) - левосторонняя нижнедолевая, у 60 (6,25%) - двусторонняя полисегментарная и у 30 (3,1%) пациентов - правосторонняя полисегментарная пневмония, у 18 (1,9 %) - субтотальная пневмония.

В лечении пневмонии использовалось мощная комбинированная антибактериальная терапия. Комплекс антибактериального лечения включал ингибиторозащищенные пенициллины (амоксиклав внутривенно 1,2 г 3 раза в сутки в течение 5 дней), препараты цефалоспоринового (цефтриаксон) и макролидного (сумамед) рядов. Применялся метрогил внутривенно (капельно). Инфузионная терапия была направлена на нормализацию реологических свойств крови, на улучшение микроциркуляции и дезинтоксикацию, в связи с чем широко использовался реополиглюкин. Комплекс лечебных мероприятий также включал витамины группы В, С, Е, муколитики (амброксол), НПВС (ибупрофен), эуфиллин. Существенное значение имели противовирусные препараты, такие как Тамифлю (осельтамивир), обладающий широким спектром биологической (противовирусной, иммуномодулирующей, противовоспалительной) активности. Тамифлю назначался по 75 мг 2 раза в день per os [9].

Все больные с интерстициальным поражением легких принимали дексаметазон в дозе 8 мг/сут., некоторые пациенты - мужчины с субтотальной пневмонией, получали медрол в дозе 16 мг/ сут. [9].

210

Page 212: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Средний койко-день пребывания пациентов с пневмонией на фоне гриппа в стационаре - 12,1 ± 2,1.

Не взирая на то, что период 2009-2010 годы являлся эпидемией гриппа АНШ1, число больных с осложнением - пневмонией, зарегистрировано больше в 2011 году (269 чел. против 212 чел. (2009) и 248 (2010). Наибольшее количество пациентов с пневмонией средней и тяжелой степени тяжести оказалось в группах молодого и пожилого возраста (1 -я и 3-я группы, соответственно).

Нами проанализированы случаи смерти по годам. Количество умерших в 2009 году - 1 больной, в 2010г. - 5 пациентов, в 2011 и 2012 гг. - по 2 пациента.

В 2009 году пациентка 80 лет, длительно (около 2 недель) лечилась по поводу гриппа АИШ1 амбулаторно. В анамнезе - ИБС. Была госпитализирована с ОНМК, на обзорной рентгенографии (в приемном покое) была выявлена застойная пневмония. Смерть наступила от сопутствующей патологии на 2-е сутки.

В 2010 году были госпитализированы 11 человек с подтвержденным гриппом А НШ1. О вирусной пневмонии можно было судить в 15 случаях (по данным КТ - интерстициальное поражение легочной ткани). Из них умерших - 5 больных, все - женщины 1959 до 1969 г.р. (41-51 год). В 1 случае смерть наступила на 3-и сутки, в 2 случаях - на 10-11-е сутки, в 2 - на 12-13 сутки. Причина смерти по аутопсии - ОРДС.

В 2011 году 1-ый случай смерти - 75-летний мужчина с ИБС, внебольничной пневмонией. Со слов родственников, 6 дней тому назад заболел гриппом. Смерть наступила на 14 сутки в стационаре от ИБС и деструктивной пневмонии. Во 2-ом случае смерти - женщина 77 лет, состояние тяжелое, обусловленное неврологической симптоматикой, диагностирована очаговая пневмония. В анамнезе - ИБС. Умерла на 1-е сутки, причина смерти - острый интерстициальный отек легких.

В 2012 году умерло 2 человека: в первом случае, - 42-летний мужчина с ВИЧ-инфекцией (последняя выявлена в стационаре), диагностирована субтотальная пневмоцистная пневмония. Умер на 3-и сутки после госпитализации. Во втором случае, больной 78 лет, госпитализированный в стационар с диагнозом - пневмония, болевший гриппом 3 дня, с полиорганной сопутствующей патологией (ИБС, фибрилляция предсердий, артериальная гипертензия, субкомпенсированный сахарный диабет, ХПН IV ст.). Смерть наступила на 2-е сутки после госпитализации. Причина смерти - токсический геморрагический отек легких.

За указанный период 5 пациентов умерли на 1, 2, 3; 10-11; 12-14 сутки от госпитализации. Безусловно, это было связано с возрастом пациентов, наличием сопутствующей полиорганной патологии, самостоятельным лечением, поздним обращением. Известно, что у неиммунных лиц после нескольких пассажей продукция вирусов происходит лавинообразно и уже в первые часы болезни обусловливает крайне высокий уровень виремии, а также токсинемии, что и является главным патогенетическим звеном гриппа.

Согласно современным данным, грипп в патогенетическом аспекте необходимо рассматривать, в первую очередь, не только как генерализованную вирусную инфекцию, а как локальную инвазию с системным токсикозом и геморрагическим капилляротоксикозом с подавляющим поражением микрососудов верхних дыхательных путей, легких и ЦНС [10].

Первое обусловлено близостью, а следовательно, и высокой доступностью для токсинов микрососудов легких к местам репликации вируса, где наблюдается наивысшая концентрация токсических метаболитов вирусной индукции и токсинов клеточной деструкции. Вторая ведущая патогенетическая составляющая подавляющего поражения легких и ЦНС при тяжелых и гипертоксических формах гриппа - их высокая степень васкуляризации и высокая чувствительность нейроцитов к токсинам и гипоксии. Таким образом, можно утверждать, что патогенетически гриппозные пневмонии в сущности являются геморрагическим отеком легких, а воспалительные процессы, связанные с репликацией вируса и токсинемией, выступают только как триггерный фактор, запускающий капилляро токсикоз, реализующийся впоследствии в виде геморрагического отека легких, мозговых оболочек и именно мозга. Отек легких в этой ситуации закономерно приводит к гипоксии, усиливающей диффузный отек головного мозга с последующим нарушением витальных функций. Поэтому гриппозные пневмонии и менингоэнцефалиты по своей сути не являются таковыми, потому что не имеют под собой патогенетической ведущей основы в виде интенсивного воспаления. Это подтверждается и тем, что вирусы гриппа, как биологические объекты, не имеют тропности к нейроцитам и преимущественно поражают клеточное звено слизистой оболочки верхних дыхательных путей, а не эпителий бронхиол и альвеол. Поэтому геморрагический отек легких при гриппе можно рассматривать как «острый респираторный дистресс-синдром» или как «шоковые легкие» [4].

Существенную роль в патогенезе гриппа играют токсико-аллергические и аутоиммунные реакции. Все это является основой для развития интенсивного и массивного воспалительного процесса в макроорганизме. Вполне возможно, инициируется патологический иммунный ответ на внедрение вируса с формированием неадекватной реакции организма, в целом.

Периодичность эпидемий и уровень заболеваемости зависят от длительности приобретенного типоспецифического иммунитета у населения и изменчивости антигенных свойств вируса. Существующее ранее мнение о кратковременности и слабости постгриппозного иммунитета подверглось пересмотру. Выяснилось, что штамм специфический постинфекционный иммунитет к гриппу у большинства людей сохраняется практически до конца жизни.

Существенная роль в невосприимчивости к гриппу принадлежит иммунной памяти. В число неспецифических гуморальных факторов невосприимчивости к вирусу гриппа входят термолабильные бетта-ингибиторы, кофактор и интерферон. К ним же относят тепловое воздействие человеческого организма, значительно усиливающееся при высокой температуре, на внеклеточно расположенные вирусы. Постинфекционный иммунитет при гриппе А сохраняется 1 -3 года, при гриппе В в течение 3-6 лет, поэтому вспышки гриппа А и В иногда наслаиваются и возникают длительные двухволновые эпидемии. Гуморальный иммунный ответ в виде образования защитных антител начинает формироваться у пациентов к 10-14-му дню от начала заболевания [11].

Служит ли, так называемая, «стресс-адаптация» организма при гриппе толчком для развития осложнений на фоне гриппа? Определяет ли она скорость их развития и исход? Каков удельный вес участия в определении течения гриппа (вплоть до молниеносных форм) «стресс-адаптации» и токсинемии? Эти вопросы до конца не изучены.

211

Page 213: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Почему же грипп до сих пор продолжает оставаться плохо контролируемой инфекцией?

Существует ряд причин, объясняющих этот парадокс. К ним относится: убиквитарность распространения и высокая контагиозность возбудителя, высокий уровень изменчивости его свойств, быстро развивающаяся резистентность к антигриппозным препаратам, нерациональная фармакотерапия. Помимо приведенных выше причин, в основе плохой контролируемости гриппа лежит практическая невозможность охвата всего населения страны комплексом названных мероприятий. Например, применение вакцин или современных препаратов этиотропного действия явно недостаточно и охватывает лишь 5 - 10% населения. Лишь выборочные контингенты (в основном, «группы риска») получают адекватную медицинскую помощь, что же касается всех остальных, то их уделом остается самолечение.

Парадоксальность ситуации, сложившейся к настоящему времени, заключается в явном противоречии достижений науки, разработавшей эффективные способы индикации, предупреждения и лечения грипп а, с практическими результатами борьбы с этой инфекцией.

Иными словами, наукой созданы теоретические предпосылки для победы над гриппом, однако, учитывая все сказанное выше, в обозримом будущем такая победа не представляется полностью реальной.

Литература

1. Мшютерство охорони здоров’я Укра!ни // 1нформащя щодо захворюваносп на грип та rocrpi ресшраторш захворювання та !х ускладнення (пневмони тощо) за перюд з 22 по 28 березня (12-й тиждень) 2010 р.: http://www.moz.gov.ua/ua/main/press/?docID= 15184.

2. Clinical Aspects of Pandemic 2009 Influenza A (H1N1) Virus Infection // Writing Committee of the WHO Consultation on Clinical Aspects of Pandemic (H1N1) 2009 Influenza // N. Engl. J. Med. - 2010. - V. 362. - P. 1708-1719.

3. Малый В.П. Грипп А/ H1N1 как типичная эмерджентная инфекция (вирусологические, клинико-эпидемологические особенности, лечение и профилактика // Клжчна iмунологiя. Алерголопя. 1нфектолопя. - 2009. - № 3 (Спецвипуск). - С. 10-22.

4. Малый В.П., Романцов М.Г., Сологуб Т.В. Грипп: Пособие для врачей. - СПб.-Х., 2007. - 84 с.

5. Соболева В.Д., Ладодо К.С. Г лава XIII. Г рипп (Influenza): в кн. Руководство по инфекционным болезням у детей / Под ред. С. Д. Носова. - М.: Медицина, 1980. - С. 275-303.

6. Perez-Padilla R., et al. Pneumonia and Respiratory Failure from Swine-Origin Influenza A (H1N1) in Mexico // N. Engl. J. Med. - 2009. - V. 361. - P. 680-689.

7. Наказ МОЗ Украши N° 813 вщ 07.11.09 «Про затвердження Алгоритму надання медично! допомоги хворим на пандемiчний грип, викликаний вipуcом (А H1/N1 Калiфоpнiя)»: http://www.likar.info/handbook/articles/1477.html.

8. Наказ МОЗ Украши № 128 вщ 19.03.2007 р. «Про затвердження клжчних пpотоколiв надання медично! допомоги за спещальшстю «Пульмонологгя». - К., 2007. - 146 с.

9. European Centre for Disease Prevention and Control and the World Health Organization Regional Office for Europe:http://www.pitt.edu/~super1/lecture/lec34601/036.htm.

10. Копча, В.С. Г рипп: пневмония или отек легких? Особенности патогенеза и лечения / В.С. Копча, А.Н. Бондаренко // Здравоохранение. - 2011. - № 2. - С. 44-49.

11. Cagle P.T. Color Atlas and Texts of Pulmonary Pathology, 2008, 720 p.

212

Page 214: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 213-230 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.01.2013. Revised: 16.06.2013. Accepted: 10.07.2013.

THE IMPACT OF TRAINING ON THE DEVELOPMENT OF THE SOMATIC

CHARACTERISTICS OF 13-15 YEARS- PADDLERS

Wpływ treningu na rozwój cech somatycznych 13-15 letnich wioślarzy

Oliwia Ligman, Błażej Stankiewicz, B arbara Dix, W alery Zukow

Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Keywords: training; somatic characteristics; paddlers.

Słowa kluczowe: trening; cechy somatyczne; wioślarzy.

A bstract

With research on the development of somatic features in the region kujawsko - pomorskie did from 1990 to 2002 Doctor Grzegorz. Nowicki (2004) which carried out tests of children and young people coming from the urban environment and country. With main purpose of research G. Nowicki determining differences was inter entertainment in the physical development of children (from the birth) and of young people in the country environment and determining the connection of families between the exchanged development and the socio-economic situation examined

Obtaining information about the level of the state of features training morphological rowers in the Rowing RTW Club was an aim of this tests Bydgostia Lotto.

Obtaining information about the level of the state of characteristics of morphological rowers practicing the Bydgostia Lotto in the Rowing RTW Club and simultaneously was an aim of this tests trainee in the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz. Age bracket examined was located from 13 to 15 examining the year of age the somatic structure was measured two values so as: mass and the height of the body. In order to examine the somatic structure I used the medical weight range from measure. During the measurement of the height of the body the examined person stopped on the medical weight range I put on weight to measure growth so that heels, buttocks, the back and the head form the straightened silhouette, placed horizontally head. with shoulders left loosely along the torso. The measurement of the height of the body was made with the accuracy up to 0.1 cm. However at the measurement of the body weight examined also stood up on the medical weight range, this time with front for the

Page 215: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

measurement, without the footwear, dressed in the light sports dress. The body weight was determined with the accuracy up to 0.1 kg.

Tests of the somatic development were supposed among others what constitutional type to show young rowers demonstrate. It is possible to describe it with the Rohrer indicator. It is aimed what types at showing young rowers display.Conclusions

Obtaining information about the somatic build of young rowers at the stage of the basic training was an aim of this tests. The body weight cannot explicitly be determined, because make it up diverse decay of tissues: muscle, fatty and bone. The evaluation of the type of the build was determined with the Rohrer indicator, analysis results of somatotypes of the examined young stock, indicating the number of people simultaneously displaying the given type. It results from it that amongst boys the most he is leptosomatic- 61, a 72.62% gives it, the athletic type demonstrates 17 persons, i.e. the 20.24%, however the pyknic type displays only 6 persons what the 7.14% gives. After making the test of earlier tests they stated that in every age group boys were both taller and heavier than their peers. Comparing achieved results both qualities of the structure with tests M. Napierała and from 1999r. R. Przewęda it is possible to calculate the difference which occurs between examined from 2012r. but from 2001r. or also 1999r. Analyzing young people in the course of years in the aspect of the body weight it is possible to notice that boys in 2001 are lighter than their peers examined in 1999, however at present 13-14 and 15 lukewarm boys are heavier than their peers from previous years about +/- 10 kg. Considering the height of the body from years 1999, 2001 and it is possible to observe 2012 both at boys increase in the height of the body about +/- 7 cm.

Streszczenie

Badaniami rozwoju cech somatycznych w regionie kujawsko - pomorskim zajmował się od 1990 do 2002 roku doktor Grzegorz. Nowicki (2004), który realizował badania dzieci i młodzieży pochodzącej ze środowiska miejskiego i wiejskiego. Głównym celem badań G. Nowickiego było określenie różnic wewnątrzśrodowiskowych w rozwoju fizycznym dzieci (od narodzenia) i młodzieży w środowisku wiejskim oraz określenie związku pomiędzy wymienionym rozwojem a sytuacją socjalno-ekonomiczną badanych rodzin

Celem niniejszych badań było uzyskanie informacji na temat poziomu stanu cech morfologicznych wioślarzy trenujących w Klubie Wioślarskim RTW Lotto Bydgostia.Celem niniejszych badań było uzyskanie informacji na temat poziomu stanu cech morfologicznych wioślarzy trenujących w Klubie Wioślarskim RTW Lotto Bydgostia i jednocześnie uczących się w Zespole Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Przedział wiekowy badanych mieścił się od 13 do 15 roku życia Badając budowę somatyczną zmierzono dwie wartości takie jak: masa oraz wysokość ciała. W celu zbadania budowy somatycznej posłużyłam się wagą lekarską z miarka. Podczas pomiaru wysokości ciała osoba badana stawała na wadze lekarskiej tyłem do wzrostomierza, tak by pięty, pośladki, grzbiet i głowa tworzyły sylwetkę wyprostowaną, głowa ustawiona horyzontalnie. z opuszczonymi luźno wzdłuż tułowia ramionami. Pomiar wysokości ciała dokonany został z dokładnością do 0,1cm. Natomiast przy pomiarze masy ciała badany również stawał na wadze lekarskiej, tym razem przodem do pomiaru, bez obuwia, ubrany w lekki sportowy strój. Masę ciała określono z dokładnością do 0,1kg.

Badania rozwoju somatycznego miały pokazać między innymi jaki typ konstytucyjny wykazują młodzi wioślarze. Można to przedstawić za pomocą wskaźnika Rohrera. Ma on na celu pokazać jakie typy przejawiają młodzi wioślarze.Wnioski

Page 216: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Celem niniejszych badań było uzyskanie informacji na temat budowy somatycznej młodych wioślarzy na etapie treningu podstawowego. Masa ciała nie może być jednoznacznie określona, bowiem składają się na nią różnorodny rozkład tkanek: mięśniowej, tłuszczowej i kostnej. Ocenę typu budowy ciała określono za pomocą wskaźnika Rohrera, Wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanej młodzieży, wskazując jednocześnie ilość osób przejawiających dany typ. Wynika z tego, że wśród chłopców najwięcej jest leptosomatyków- 61, daje to 72,62%, typ atletyczny wykazuje 17 osób, czyli 20,24%,natomiast typ pykniczny przejawia tylko 6 osób, co daje 7,14%. Po dokonaniu analizy wcześniejszych badań stwierdzono, że w każdej grupie wiekowej chłopcy są zarówno wyżsi jak i ciężsi niż ich rówieśnicy. Porównując uzyskane wyniki zarówno jakości budowy badaniami M. Napierały oraz z 1999r. R. Przewędy można obliczyć różnicę jaka zachodzi pomiędzy badanymi z 2012r. a z 2001r. czy też 1999r. Analizując na przestrzeni lat młodzież w aspekcie masy ciała można zauważyć, że chłopcy w roku 2001 są lżejsi niż ich rówieśnicy badani w 1999 r., natomiast obecnie 13-14 i 15 letni chłopcy są ciężsi od swoich rówieśników z ubiegłych lat o +/- 10kg. Rozpatrując wysokość ciała z lat 1999, 2001 i 2012 można zaobserwować zarówno u chłopców wzrost wysokości ciała o +/- 7cm.

Introduction

With research on the development of somatic features in the region kujawsko - pomorskie did from 1990 to 2002 Doctor Grzegorz. Nowicki (2004) which carried out tests of children and young people coming from the urban environment and country. With main purpose of research G. Nowicki determining differences was of inside environment in the physical development of children (from the birth) and of young people in the country environment and determining the connection of families between the exchanged development and the socio-economic situation examined. The researcher points, that differentiation of the physical development examined he starts in the pre-school period, and with the physical development these elements which affect the level of the standard of living have umbilical ties. Results of those surveys (Nowicki, 2004) they illustrate bigger internal diversifying the country environment, than it took place in the past. They seek causes of such an occurrence in the backwardness of the Polish village, of couples being a result of public negligence (pushed 2005).

Findings from 1999 (Przew^da, Dobosz 2003), covering also kujawsko-pomorski province, show the image of the contemporary Polish young generation. Differences interregional made a note in the somatic and motor development they regarded as the image of the population given to the social and economic situation. They gave the topographical picture of the development and the efficiency of young generations of Poles, as well as detected the number of conditions for the development individual regions of the country create which.

There are tests amongst athletes because conducted in every sport of the professional sport not without meaning bets certain defined objective. Most oftentimes an achievement is it like of the high level what transferring into getting the sports championship has. However in order to reach it it is necessary to pay special attention to somatic features influencing the training process sports (Pilewska, 2002, Pilewska et al, 2008, Cieslicka and wsp. 2013, pushed et al, 2007, Cieslicka et al, 2009, Klimczyk et al, 2009). Obtaining information about the level of the state of features training morphological rowers in the Rowing RTW Club was an aim of this tests Bydgostia Lotto.

Page 217: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Material and methods

Obtaining information about the level of the state of characteristics of morphological rowers practicing the Bydgostia Lotto in the Rowing RTW Club and simultaneously was an aim of this tests trainee in the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz. Age bracket examined was located from 13 to 15 examining the year of age the somatic structure was measured two values so as: mass and the height of the body. In order to examine the somatic structure I used the medical weight range from measure. During the measurement of the height of the body the examined person stopped on the medical weight range I put on weight to measure growth so that heels, buttocks, the back and the head form the straightened silhouette, placed horizontally head. with shoulders left loosely along the torso. The measurement of the height of the body was made with the accuracy up to 0.1 cm. However at the measurement of the body weight examined also stood up on the medical weight range, this time with front for the measurement, without the footwear, dressed in the light sports dress. The body weight was determined with the accuracy up to 0.1 kg. Tests of somatic features allowed for favoring different types constitutional according to Kretschmer: the athletic type is characterized by a strong, proportional build and a development of the skeleton and muscles, wider sizes of face, neck, bars and the chest, both upper and bottom limbs are long stocked with wide hands and feet. Type picnic - is majority of transverse diameters above longish, weak musculature, stocky build, short neck, wide face, great tendency to the accretion of the fatty tissue, oftentimes tendency to sweating. Unlike the pyknic type dimensions overbalance the leptosomatic- type longish bodies above widish, a long head appears, neck, long upper limbs and bottom, the narrow face and barges, flat chest, also a lack of the musculature manifests itself

Rohrer indicator:

w y s c k o i S c i a i a w [crn]£

Curtiusa key:

• leptosomatic- type > x - 1.27

• athletic type > 1.28 - 1.49

• pyknic- type > 1.50 - x

Results

Tests of the somatic development were supposed among others what constitutional

type to show young rowers demonstrate. It is possible to describe it with the Rohrera

indicator. He is aimed what types at showing young rowers display.

Table 1. Putting together the statistics of tests of the somatic development of young people 13

years.

Age of 13 years

Page 218: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Inspected indicator Boys

Inspected indicator Height of the

body [cm]

Body

weight [kg]

A rithm etic mean 169 61

M inimum value 155 37

M aximum value 180 74

Standard deviation 6.03 10.52

Coefficient of 0.03 0.17

variation

The table shows No. 1 statistical putting together findings of the somatic development

of 13-letniej young people. It is possible here to read out, that the arithmetic mean of the

height at boys is 169 cm, a minimum value is 155 cm, however maximum is 180 cm. The

standard deviation is located within the limits of 6.03 whereas the coefficient of variation

amounts to the 3%. At the body weight of boys the arithmetic mean is 61 kg, a minimum

value is 37 kg, maximum 74 kg. The standard deviation equals 10.52 however a

coefficient of variation is a 17%. At girls an arithmetic mean of the height of the body is

162 cm, the minimum value of 155 cm, but maksymalna-173cm. The standard deviation

takes out 6.01 and the coefficient of variation equals 3%. At the body weight of girls an

arithmetic mean is 47 kg, minimum value of 38 kg, maximum whereas 52. The standard

deviation yield results 6.04, and coefficient of variation of the 12%.

Table 2. Putting together the statistics of tests of the somatic development of 14 years young

people

Age of 14 years

Inspected indicator Boys

Inspected indicator Height of the Body

body [cm] weight [kg]

Page 219: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Arithm etic mean 175 64

M inimum value 160 52

M aximum value 185 88

Standard deviation 6.34 8.35

Coefficient of

variation

0.04 0.13

The table shows No. 2 statistical putting together findings of the somatic development

of 14-letniej young people. We read out here at boys, that the arithmetic mean of the

measurement of the height of the body is 175 cm, a minimum value is 160 cm, whereas

maximum 185 cm. The standard deviation equals 6.34, however a coefficient of variation is a

4%. From the measurement of the body weight of boys we can see that the arithmetic mean

equals 64 kg, a minimum value is 52 kg, and maximum 88 kg. The standard deviation takes

out 8.35 in addition the coefficient of variation indicates the 13%.

Table 3. Putting together the statistics of examining the somatic development of young people

15 years

Age of 15 years

Inspected Boys

indicator

Inspected

indicator

Height of the

body [cm]

Body weight

[kg]

Arithm etic mean 178 65.5

M inimum value 160 53

M aximum value 190 86

Page 220: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Standard

deviation

8.1 8.8

Coefficient of 0.05 0.13

variation

The table shows No. 3 statistical putting together findings of the somatic development

of 15-letniej young people. At the measurement of the height of the body of boys was made a

note arithmetic mean of 178 cm, a minimum value is 160 cm, maximum it is 190 cm. The

standard deviation equals 8.1 and a coefficient of variation is a 5%. At checking the body

weight the arithmetic mean was 65.5 kg, to53kg minimum value, and maximum 86 kg.

Deviation took out 8.8 and coefficient of variation of the 13%. While checking the height of

the body of girls the arithmetic mean achieved 171 cm, minimum value of 161 cm, whereas

maximum 178 cm. The standard deviation is regular 4.48 and coefficient of variation of the

3%. The body mass index of examined girls showed that the arithmetic mean equalled 58 kg,

minimum value of 45 kg and maximum 85 kg. Result of deviation it 10.22 and the coefficient

of variation achieved the 18%.

Table 4. Analysis results of examined 13 years somatotypes

Boys 13 Numerical

sum m er result

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.20 Leptosomatic

2 1.08 Leptosomatic

3 1.36 Athletic

4 1.27 Leptosomatic

5 1.33 Athletic

6 1.54 Pyknic

7 1.40 Athletic

8 1.40 Athletic

9 1.26 Leptosomatic

10 1.08 Leptosomatic

11 0.97 Leptosomatic

Page 221: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

12 0.86 Leptosomatic

13 0.99 Leptosomatic

14 1.10 Leptosomatic

15 1.31 Athletic

16 1.12 Leptosomatic

17 1.47 Athletic

18 1.43 Athletic

19 1.43 Athletic

20 1.36 Athletic

The table shows analysis results of examined 13 years somatotypes No. 4. We

notice that amongst boys a leptosomatic- type dominates on 20 10 examined persons

demonstrate the leptosomatic type of 9 persons demonstrates the athletic type (33.3%),

and 1 person only displays the pyknic type (3.70%).

Table 5. Analysis results of examined 14 years somatotypes

Boys 14 Result

sum m er

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.07 Leptosomatic

2 1.21 Leptosomatic

3 1.08 Leptosomatic

4 1.27 Leptosomatic

5 1.30 Athletic

6 1.18 Leptosomatic

7 1.16 Leptosomatic

8 1.16 Leptosomatic

9 1.21 Leptosomatic

10 1.27 Leptosomatic

11 1.24 Leptosomatic

12 1.03 Leptosomatic

13 1.64 Pyknic

Page 222: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

14 1.03 Leptosomatic

15 1.21 Leptosomatic

The table shows analysis results of examined 14 years somatotypes No. 5. We

notice, that on 27 examined as similarly as amongst 13-latkow a leptosomatic type

dominates, until 20 persons display the leptosomatic type (74.07%), 6 persons

demonstrate the athletic type (22.2%) and 1 person only expresses the pyknic type

(3.70%).

Table 6. Analysis results of examined 15 years somatotypes

Boys 15 Result

summer

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.06 Leptosomatic

2 1, 08 Leptosomatic

3 1.02 Leptosomatic

4 1.63 Pyknic

5 0.95 Leptosomatic

6 1.10 Leptosomatic

7 0.98 Leptosomatic

8 1.14 Leptosomatic

9 1.06 Leptosomatic

10 1.41 Athletic

11 1.10 Leptosomatic

12 1.64 Pyknic

13 1.27 Leptosomatic

14 1.03 Leptosomatic

15 1.08 Leptosomatic

The table shows analysis results of examined 15 years somatotypes No. 6.

Above results depict for us, that the leptosomatic type dominates here similarly as at

13 and 14 years.

Page 223: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 7. Analysis results of somatotypes of the examined young stock with

quantitative pointing at the demonstrated type

Somatotypes Num ber of boys

according to

K retschm er

13 years 14 years 15 years

Athletic 9 1 1

Pyknic 1 1 2

Leptosomatic 10 13 12

The table shows No. 7 analysis results of somatotypes of the examined young stock,

indicating the number of people simultaneously displaying the given type. It results from

it that amongst boys the most he is leptosomatic - 61, a 72.62% gives it, the athletic type

demonstrates 17 persons, i.e. the 20.24%, however the pyknic type displays only 6

persons what the 7.14% gives.

Table 8. Comparing results of the body weight of boys and girls M. Napierała (regional tests

PROV kuj-pom), R. Przewęda (all-Polish test)

Age Chłopcy

Kujawsko- All-Polish Examining Comparison

pomorski test rowing

test R. Przewęda classes

M.Napiera (1999r.) (2012r.)

ła

(2001r.)

s X s X s d d

13 49,36 9,63 50,54 10,23 61 10,52 11,64 10,46

14 54,94 8,97 56,13 10,54 64 8,35 9,06 10,87

15 58,18 7,04 62,34 10,20 65,5 8,8 7,32 3,16

Page 224: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The table shows No. 8 comparing results of the body weight of boys. They conducted

research through M. Napierała in 2001r., R. Przewęda in 1999r. Amongst 13 years boys

the difference took out 11.64 between tests M. Napierała. Similarly he happens at 14

years, the difference took out 9.06 and at 15 years 7.32. These results what they show, that

boys at present are heavier than in 2001 whether of 1999.

Table 9. Comparing results of the height of the body of boys M. Napierała (regional tests

PROV kuj-pom), R. Przewęda (all-Polish test).

Age Boys

Kujawsko- All-Polish Examining Comparison

pomorski test test rowing

M.Napiera ła R. Przewęda classes

(2001r.) (1999r.) (2012r.)

X s X s X s d d

13 161.11 8.62 162.14 8.81 169 6.03 7.89 6.86

14 167.19 8.73 168.20 8.52 175 6.34 7.81 6.8

15 172.11 6.83 173.81 7.49 178 8.1 5.89 4.19

The table shows No. 9 comparing results of the height of the body of boys. They

conducted research through M. Napierała in 2001r., R Przewęda in 1999r. Amongst 13

years boys the difference took out between tests from 2012 and 2001r 7.89; at 14 years

boys 7.81 and at 15 years 5.89. It penetrates from the fact that in the course of years boys

in an age bracket of 13-15 years become taller than their peers from before years. It is

possible to notice a big difference amongst boys 13 - 14 years.

Conclusions

Obtaining information about the somatic build of young rowers at the stage of the

basic training was an aim of this tests. The body weight cannot explicitly be determined,

because make it up diverse decay of tissues: muscle, fatty and bone. The evaluation of the

type of the build was determined with the Rohrer indicator, analysis results of

somatotypes of the examined young stock, indicating the number of people

simultaneously displaying the given type. It results from it that amongst boys the most he

is leptosomatics - 61, a 72.62% gives it, the athletic type demonstrates 17 persons, i.e. the

Page 225: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

20.24%, however the pyknic type displays only 6 persons what the 7.14% gives. After

making the test of earlier tests they stated that in every age group boys were both taller

and heavier than their peers. Comparing achieved results both qualities of the structure

with tests M. Napierała and from 1999r. R. Przewęda it is possible to calculate the

difference which occurs between examined from 2012r. but from 2001r. or also 1999r.

Analyzing young people in the course of years in the aspect of the body weight it is

possible to notice that boys in 2001 are lighter than their peers examined in 1999, however

at present 13-14 and 15 lukewarm boys are heavier than their peers from previous years

about +/- 10 kg. Considering the height of the body from years 1999, 2001 and it is

possible to observe 2012 both at boys increase in the height of the body about +/- 7 cm.

References

1. Cieślicka M., Dix B., Zukow W., The impact of kayaking training he physical fitness and

somatic construction at the stage of preparatory training. Influence of the canoeing training on

the physical fitness and the somatic build of competitors on the stage of the preparatory

training. Journal of health sciences vol 3, yup 5, Radom 2013, 241-254 p..

2. Cieślicka M., pushed M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological

Sciences, 2009.23 motoricity/ 3.33 -38.

3. Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In

12-19 year old vaulut field jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009.23 motoricity/

3.53 -60.

4. She pushed M. (2005). More important conditioning of the somatic and motor

development of children and young people from the province kujawsko - Pomorskie, College

publishing company of the Bydgoszcz Academy for them. Kazimierz Wielki, Bydgoszcz.

5. She pushed M., Cieślicka M., Dmitruk K., the morphological Structure but motor abilities

of students and the year of the physical education of Large Kazimierz University in

Bydgoszcz, "Annales", (ed.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie - Skłodowska, Sectio

D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, No. 5, p. 226 - 229.

6. Nowicki G. (2004). Physical development of children and young people in country families,

Kujawsko-pomorski higher education institution, Bydgoszcz.

7. Pilewska W., 2002 motoricity/ Selection in terms of the somatic structure and the level of

abilities of motor pairs of the sports ballroom dance representing different dance/ styles, [in]:

Page 226: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

the physical education and sport. Quarterly, Tom XLVI, Supplement No. 1, Part 1. Scientific

publishing company PWN Warsaw 2002, p. 12 -motoricity 313.

8. Pilewska W., Pilewski R., 2008 motoricity/ somatic Build of competitors and competitors

of the sports dance/, [in]: Sport but the welfare, ed. Prof. Senior Lecturer Dr. E. Rutkowska.

Publishing company of M. Curie-Sklodowska University, Lublin, chapter XI, 109-117 p.

9 . Przew^da R., drummer boy J. (2003). Physical fitness of Polish young people, AWF, Warsaw.

W stęp

Badaniam i rozw oju cech som atycznych w regionie kujaw sko - pom orskim zajm ow ał się od 1990 do 2002 roku doktor Grzegorz. N ow icki (2004), k tóry realizow ał badania dzieci i m łodzieży pochodzącej ze środow iska m iejskiego i w iejskiego. G łów nym celem badań G. N ow ickiego było określenie różnic w ew nątrzśrodow iskow ych w rozw oju fizycznym dzieci (od narodzenia) i m łodzieży w środow isku w iejskim oraz określenie zw iązku pom iędzy w ym ienionym rozw ojem a sytuacją socjalno-ekonom iczną badanych rodzin. Badacz w skazuje, że różnicow anie się rozw oju fizycznego badanych rozpoczyna się w okresie przedszkolnym , a najsiln iejszy zw iązek z rozw ojem fizycznym m ają te elem enty, k tóre w pływ ają na poziom w arunków bytow ych. W yniki ty ch b adań (N ow icki, 2004) ilustru ją w iększe w ew nętrzne zróżnicow anie środow iska w iejskiego, n iż to m iało m iejsce w przeszłości. P rzyczyn takiego zjaw iska upatruje się w zacofaniu w si polskiej, będących rezultatem zaniedbania społecznego państw a (N apierała 2005).

W yniki badań z 1999 ro k u (Przew ęda, D obosz 2003), obejm ujące także w ojew ództw o kujaw sko-pom orskie, w skazują obraz w spółczesnego polskiego m łodego pokolenia. R óżnice m iędzyregionalne odnotow ane w rozw oju som atycznym oraz m otorycznym uznano za obraz sytuacji społecznej i ekonom icznej danej populacji. D ały one topograficzny rysunek rozw oju i spraw ności m łodych poko leń Polaków , jak rów nież u jaw niły szereg w arunków , jak ie dla rozw oju stw arzają poszczególne reg iony kraju.

Nie bez znaczenia są badania prow adzone w śró d sportow ców bow iem w każdej dyscyplinie spo rtu w yczynow ego zakłada się pew ien określony cel. N ajczęściej je s t nim osiągnięcie jak najw yższego poziom u, co m a przełożenie na zdobycie m istrzostw a sportowego. Jednak, aby go osiągnąć trzeba zw rócić szczególną uw agę na cechy som atyczne w pływ ające na proces szkolenia sportow ego (Pilew ska, 2002, Pilew ska i w sp., 2008, C ieślicka i wsp. 2013, N apierała i w sp., 2007, C ieślicka i w sp, 2009, K lim czyk i w sp., 2009). Celem nin iejszych badań było uzyskanie inform acji na tem at poziom u stanu cech m orfologicznych w ioślarzy trenujących w K lubie W ioślarskim R T W Lotto Bydgostia.

M ateriał i m etody

C elem nin iejszych badań było uzyskanie inform acji na tem at poziom u stanu cech m orfologicznych w ioślarzy trenujących w Klubie W ioślarskim R T W Lotto B ydgostia i jednocześnie uczących się w Zespole Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Przedział w iekow y badanych m ieścił się od 13 do 15 ro k u życia Badając budow ę som atyczną zm ierzono dwie w artości takie jak: m asa oraz w ysokość ciała. W celu zbadania budow y som atycznej posłużyłam się w agą lekarską z miarka. Podczas pom iaru w ysokości ciała osoba badana staw ała na w adze lekarskiej ty łem do w zrostom ierza, tak b y pięty, pośladki, g rzb ie t i g łow a tw orzyły sylw etkę w yprostow aną, g łow a ustaw iona horyzontalnie. z opuszczonym i luźno w zdłuż tułow ia ramionami. Pom iar w ysokości ciała dokonany został z dokładnością do 0,1cm. N atom iast p rzy pom iarze m asy ciała badany rów nież staw ał na w adze lekarskiej, tym razem p rzodem do pom iaru, bez obuw ia, ubrany w lekki sportow y strój. M asę ciała określono z dokładnością do 0,1kg. Badania cech som atycznych pozw oliły na w yróżnienie różnych typów konstytucjonalne w g Kretschm era: T yp atletyczny- charakteryzuje się silną, p roporcjonalną budow ą ciała o raz rozw ojem kośćca i m ięśni, szerszych rozm iarów tw arzy, szyi, barków oraz k latk i piersiow ej, kończyny zarów no górne jak i do lne są długie zaopatrzone w szerokie dłonie i stopy. Typ pykniczny-w ystępuje przew aga w ym iarów poprzecznych nad długościow ym i, słabe um ięśnienie, p rzysadzista budow a ciała, k ró tka szyja, szeroka tw arz, duża skłonność do odkładania się tkanki tłuszczow ej, często skłonność do pocenia. T yp leptosom atyczny- przeciw nie do typu pyknicznego przew ażają w ym iary długościow e ciała nad szerokościow ym i, w ystępuje długa głow a, szyja, długie kończyny górne i dolne, w ąska tw arz i barki, płaska klatka piersiow a, przejaw ia się także brak umięśnienia

W skaźnik Rohrera:

W . E =c ię ż a r c ia ia w [g]

w y s o k o ś ć c i a la w [ c m f

K lucz Curtiusa:

* 100

• typ leptosom atyczny-> x - 1,27

• typ atletyczny-> 1,28 - 1,49

• typ pykniczny-> 1,50 - x

W yniki

Badania rozw oju som atycznego m iały pokazać m iędzy innym i jak i typ konstytucyjny w ykazują m łodzi w ioślarze. M ożna to przedstaw ić za pom ocą w skaźnika Rohrera. Ma

on na celu pokazać jak ie typy przejaw iają m łodzi wioślarze.

Tabela 1. Z estaw ienie statystyki badań rozw oju som atycznego m łodzieży 13 -letniej

W iek 13lat

Badany wskaźnik C hłopcy

Badany wskaźnik W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

Średnia arytm etyczna 169 61

W artość m inimalna 155 37

Page 227: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W artość m aksymalna 180 74

Odchylenie standardowe 6,03 10,52

W spółczynnik zmienności 0,03 0,17

Tabela nr 1 przedstaw ia zestaw ienie statystyczne w yników badań rozw oju som atycznego m łodzieży 13-letniej. M ożna tu taj odczytać, że średnia arytm etyczna w zrostu u

chłopców w ynosi 169cm, w artość m inim alna to 155cm, natom iast m aksym alna w ynosi 180cm. O dchylenie standardow e m ieści się w granicach 6,03 zaś w spółczynnik zm ienności

w ynosi 3%. P rzy m asie ciała ch łopców średnia arytm etyczna w ynosi 61kg, w artość m inim alna to 37kg, m aksym alna 74kg. O dchylenie standardow e rów na się 10,52 natom iast

w spółczynnik zm ienności to 17%. U dziew cząt średnia arytm etyczna w ysokości ciała to 162cm, w artość m inim alna- 155cm, a m aksym alna-173cm . O dchylenie standardow e

w ynosi 6,01 a w spółczynnik zm ienności rów na się 3%. P rzy m asie ciała dziew czynek średnia arytm etyczna to 47kg, w artość m inim alna 38kg, m aksym alna zaś 52. O dchylenie

standardow e daje w ynik 6,04, a współczynnik zm ienności 12%.

T abela 2. Z estaw ienie statystyki badań rozw oju som atycznego m łodzieży 14-letniej

W iek 14lat

Badany w skaźnik C hłopcy

Badany w skaźnik W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

Średnia arytm etyczna 175 64

W artość m inimalna 160 52

W artość maksym alna 185 88

Odchylenie standardowe 6,34 8,35

W spółczynnik zmienności 0,04 0,13

Tabela nr 2 przedstaw ia zestaw ienie statystyczne w yników badań rozw oju som atycznego m łodzieży 14-letniej. O dczytu jem y tutaj u chłopców , iż średnia arytm etyczna

pom iaru w ysokości ciała w ynosi 175cm, w artość m inim alna to 160cm, zaś m aksym alna 185cm. Odchylenie standardow e rów na się 6 ,34 , natom iast w spółczynnik zm ienności to 4%. Z

pom iaru m asy ciała chłopców w idzim y, że średnia arytm etyczna rów na się 64kg, w artość m inim alna to 52kg, a m aksym alna 88kg. O dchylenie standardow e w ynosi 8,35 p rz y czym

w spółczynnik zm ienności w skazuje 13%.

T abela 3. Z estaw ienie statystyki badania rozw oju som atycznego m łodzieży 15letniej

W iek 15lat

Badany w skaźnik C hłopcy

Badany w skaźnik W ysokość ciała [cm] M asa ciała [kg]

Średnia arytm etyczna 178 65,5

W artość m inimalna 160 53

Page 228: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W artość m aksymalna 190 86

Odchylenie standardowe 8,1 8,8

W spółczynnik zmienności 0,05 0,13

Tabela nr 3 przedstaw ia zestaw ienie statystyczne w yników badań rozw oju som atycznego m łodzieży 15-letniej. Przy pom iar w ysokości ciała chłopców odnotow ano średnią

arytm etyczną 178cm, w artość m inim alna to 160cm, m aksym alna to 190cm. Odchylenie standardow e rów na się 8,1 a w spółczynnik zm ienności to 5%. Przy badaniu m asy ciała średnia

arytm etyczna w yniosła 65,5kg, w artość m inim alna to53kg, a m aksym alna 86kg. O dchylenie w yniosło 8,8 a w spółczynnik zm ienności 13%. Podczas badania w ysokości ciała dziew cząt

średnia arytm etyczna osiągnęła 171cm, w artość m inim alna 161cm, zaś m aksym alna 178cm. O dchylenie standardow e rów ne je s t 4,48 a w spółczynnik zm ienności 3%. W skaźnik m asy ciała

badanych dziew cząt w ykazał, że średnia arytm etyczna rów na się 58kg, w artość m inim alna 45kg a m aksym alna 85kg. W ynik odchylenia to 10,22 a w spółczynnik zm ienności osiągnął 18%.

Tabela 4. W yniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 13-latków

Chłopcy 13 letni W ynik liczbowy Typ konstytucyjny wg

Kretschm era

1 1,20 Leptosom atyczny

2 1,08 Leptosom atyczny

3 1,36 A tletyczny

4 1,27 Leptosom atyczny

5 1,33 A tletyczny

6 1,54 Pykniczny

7 1,40 A tletyczny

8 1,40 A tletyczny

9 1,26 Leptosom atyczny

10 1,08 Leptosom atyczny

11 0 ,97 Leptosom atyczny

12 0,86 Leptosom atyczny

13 0,99 Leptosom atyczny

14 1,10 Leptosom atyczny

15 1,31 A tletyczny

16 1,12 Leptosom atyczny

17 1,47 A tletyczny

18 1,43 A tletyczny

19 1,43 A tletyczny

20 1,36 A tletyczny

Tabela nr 4 pokazuje w yniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 13-latków. D ostrzegam y, że w śród chłopców dom inuje typ leptosom atyczny- na 20

badanych 10 osób wykazuje typ leptosom atyczny 9 osób wykazuje typ atletyczny (33,3% ), a tylko 1 osoba przejaw ia typ pykniczny (3,70% ).

Tabela 5. W yniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 14-latków

Chłopcy 14 letni W ynik Typ konstytucyjny wg

Kretschmera

1 1,07 Leptosom atyczny

2 1,21 Leptosom atyczny

3 1,08 Leptosom atyczny

4 1,27 Leptosom atyczny

5 1,30 A tletyczny

6 1,18 Leptosom atyczny

7 1,16 Leptosom atyczny

8 1,16 Leptosom atyczny

9 1,21 Leptosom atyczny

10 1,27 Leptosom atyczny

11 1,24 Leptosom atyczny

12 1,03 Leptosom atyczny

13 1,64 Pykniczny

14 1,03 Leptosom atyczny

Page 229: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

15 1,21 Leptosom atyczny

Tabela nr 5 pokazuje w yniki analizy typów konsty tucjonalnych badanych 14-latków. Zauw ażam y, że na 27 badanych podobnie ja k w śród 13-latków dominuje

typ leptosom atyczny, aż 20 osób przejaw ia typ lep tosom atyczny (74,07% ), 6 osób wykazuje typ atletyczny (22,2% ) i tylko 1 osoba w yraża typ pykniczny (3,70% ).

Tabela 6 . W yniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków

Chłopcy 15 letni W ynik Typ konstytucyjny wg

Kretschmera

1 ł,06 Leptosom atyczny

2 ł , 0S Leptosom atyczny

3 ł,02 Leptosom atyczny

4 ł,63 Pykniczny

5 0,95 Leptosom atyczny

6 ł , ł 0 Leptosom atyczny

7 0,9S Leptosom atyczny

8 к м Leptosom atyczny

9 ł,06 Leptosom atyczny

10 M i A tletyczny

11 ł , ł 0 Leptosom atyczny

12 ł,6 4 Pykniczny

13 ł,2 7 Leptosom atyczny

14 ł,03 Leptosom atyczny

15 ł,0S Leptosom atyczny

Tabela nr 6 pokazuje w yniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków . Pow yższe w yniki obrazują nam , że typ leptosom atyczny dom inuje tutaj

podobnie ja k u 13 i 14-latków.

Tabela 7. W yniki analizy typów konstytucjonalnych badanej m łodzieży ze w skazaniem ilośc iow ym na w ykazyw any typ

Typy konstytucjonalne wg Liczba chłopców

Kretschmera

В lat M lat I s lat

Atletyczny 9 ł ł

Pykniczny ł ł 2

Leptosomatyczny ł 0 В H

Tabela nr 7 przedstaw ia w yniki analizy typów konstytucjonalnych badanej m łodzieży, w skazując jednocześnie ilość osób przejaw iających dany typ. W ynika z tego , że w śród

chłopców najw ięcej je s t leptosom atyków - 61, daje to 72,62% , typ atletyczny w ykazuje 17 osób, czyli 20,24% ,natom iast typ pykniczny przejaw ia tylko 6 osób, co daje 7,14% .

Tabela 8 . Porów nanie w yników m asy ciała ch łopców i dziew cząt M. N apierały (badania regionalne woj. kuj-pom ), R. P rzew ędy (badanie ogólnopolskie)

W iek C hłopcy

Badanie Badanie B adanie klas Porów nanie

kujaw sko- ogólnopolskie w ioślarskich

pom orskie R. P rzew ęda (2 0 ł 2r.)

M .N apierała (ł9 9 9 r.)

(2 0 0 łr.)

X s X s X s d d

В 49,36 9,63 50,54 ł0 ,23 6 ł ł0 ,52 ł ł ,6 4 ł0 ,46

M 54,94 S,97 5 6 ,ł3 ł0 ,5 4 64 S,35 9,06 ł0 ,S7

I s 5S ,łS 7,04 62,34 ł 0,20 65,5 S,S 7,32 3 ,ł6

Tabela nr 8 p rzedstaw ia porów nanie w yników m asy ciała chłopców . B adania przeprow adzono przez M. N apierałę w 2001r., R. Przew ędę w 1999r. W śród chłopców 13-letnich

różnica w yniosła 11,64 m iędzy badaniam i M. N apierały. Podobnie dzieje się u 14-latków, różnica w yniosła 9,06 a u 15-latków 7,32. W yniki te co pokazują, że chłopcy obecnie są

ciężsi n iż w 2001 czy 1999 roku.

Tabela 9. Porów nanie w yników w ysokości ciała chłopców M. N apierały (badania regionalne w oj. kuj-pom ), R. P rzew ędy (badanie ogólnopolskie).

W iek C hłopcy

Page 230: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Badanie kujaw sko-

pom orskie

M .N apierała

(2001r.)

Badanie ogólnopolskie

R. Przew ęda

(1999r.)

B adanie klas

w ioślarskich

(2012r.)

Porów nanie

X s X s X s d d

13 161,11 8,62 162,14 8,81 169 6,03 7,89 6,8614 167,19 8,73 168,20 8,52 175 6,34 7,81 6,815 172,11 6,83 173,81 7,49 178 8,1 5,89 4,19

Tabela nr 9 przedstaw ia porów nanie w yników w ysokości ciała chłopców . Badania przeprow adzono przez M. N apierałę w 2001r., R Przew ędę w 1999r. W śród chłopców 13-letnich

różnica w yniosła pom iędzy badaniam i z 2012 a 2001r 7,89; u chłopców 14-letnich 7,81 a u 15-latków 5,89. W nika z tego , że na przestrzeni la t chłopcy w przedziale w iekow ym 13­

15 la t stają się w yżsi niż ich rów ieśnicy sprzed lat. N ajw iększą różnicę m ożna zauw ażyć w śró d chłopców 13- 14 letnich.

W nioski

Celem nin iejszych badań było uzyskanie inform acji na tem at budow y som atycznej m łodych w ioślarzy na etapie tren ingu podstaw ow ego. M asa ciała nie m oże być

jednoznacznie określona, bow iem składają się na n ią różnorodny rozkład tkanek: m ięśniow ej, tłuszczow ej i kostnej. O cenę typu budow y ciała określono za pom ocą w skaźnika

Rohrera, W yniki analizy typów konsty tucjonalnych badanej m łodzieży, w skazując jednocześnie ilość osób p rzejaw iających dany typ. W ynika z tego, że w śró d chłopców najwięcej

je s t leptosom atyków - 61, daje to 72,62% , typ atletyczny w ykazuje 17 osób, czyli 20,24% ,natom iast typ pykniczny p rzejaw ia ty lko 6 osób, co daje 7 ,14% . Po dokonaniu analizy

w cześniejszych badań stw ierdzono, że w każdej grupie w iekow ej chłopcy są za rów no w yżsi ja k i ciężsi niż ich rów ieśnicy. Porów nując uzyskane w yniki zarów no jakości budow y

badaniam i M. N apierały o raz z 1999r. R. P rzew ędy m ożna obliczyć różnicę jak a zachodzi pom iędzy badanym i z 2012r. a z 2001r. czy też 1999r. A nalizując na przestrzeni lat

m łodzież w aspekcie m asy ciała m ożna zauw ażyć, że chłopcy w ro k u 2001 są lżejsi n iż ich rów ieśnicy badani w 1999 r., natom iast obecnie 13-14 i 15 letni chłopcy są ciężsi od

sw oich rów ieśników z ubieg łych lat o +/- 10kg. Rozpatrując w ysokość ciała z lat 1999, 2001 i 2012 m ożna zaobserw ow ać zarów no u chłopców w zrost w ysokości ciała o + /- 7cm.

Piśm iennictw o

1. C ieślicka M ., D ix B., Z ukow W ., The im pact o f kayaking training on physical fitness and som atic construction at the stage o f prepara tory training. W pływ tren ingu kajakarskiego na

spraw ność fizyczną i budow ę som atyczną zaw odników na etapie tren ingu przygotow aw czego. Journal o f hea lth sciences vo l 3, no 5, Radom 2013, s. 241-254.

2. C ieślicka M., N apierała M. T he som atic bu lid o f lightw eight row es. M edical and B iological Sciences, 2009,23/3,33-38.

3. K lim czyk M ., C ieślicka M ., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport resu lt In 12-19 year old pole vaulut jum pers. M edical and B iological Sciences, 2009,23/3,53-60.

4. N apierała M. (2005). W ażniejsze uw arunkow ania rozw oju som atycznego i m otorycznego dzieci i m łodzieży z w ojew ództw a kujaw sko - pom orskiego, W ydaw nictw o U czelniane

A kadem ii Bydgoskiej im. K azim ierza W ielkiego, Bydgoszcz.

5. N apierała M ., C ieślicka M ., D m itruk K., Budow a m orfologiczna a zdolności m otoryczne studentów I roku w ychow ania fizycznego U niw ersy tetu K azim ierza W ielkiego w

Bydgoszczy, „A nnales”, (red.) W . Śladkowski, U niversitatis M ariae Curie - Skłodow ska, Sectio D, M edicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. X V III, n r 5, s. 226 - 229.

6. N ow icki G. (2004). Rozwój fizyczny dzieci i m łodzieży w rodzinach w iejskich, K ujaw sko-Pom orska Szkoła W yższa, Bydgoszcz.

7. Pilew ska W ., 2002/ D obór p od w zględem budow y som atycznej o raz poziom u zdolności m otorycznych par sportow ego tańca tow arzyskiego reprezentujących odm ienne style

taneczne/, [w]: W ychow anie fizyczne i sport. K w artalnik, T om XLV I, Suplem ent N r 1, Część 1. W ydaw nictw o N aukow e PW N W arszaw a 2002, s. 12- 313.

8. P ilew ska W ., P ilew ski R., 2008 /B udow a som atyczna zaw odniczek i zaw odników sportow ego tańca/, [w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkow ska. W ydaw nictw o

U niw ersy tetu M. C urie-Skłodow skiej, Lublin, rozdział XI, s. 109-117.

9. P rzew ęda R., D obosz J. (2003). K ondycja fizyczna polskiej m łodzieży, A W F, W arszaw a.

Page 231: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

230

Page 232: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 231-250The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.01.2013. Revised: 13.07.2013. Accepted: 13.07.2013.

THE IMPACT OF TRAINING ON THE DEVELOPMENT OF THE SOMATIC

CHARACTERISTICS OF GIRLS ROWING TRAINING

W pływ treningu na rozwój cech somatycznych dziewcząt trenujących wioślarstwo

M irosława Cieślicka, W alery Zukow

Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Keywords: training; somatic characteristics; girls rowing training.

Słowa kluczowe: trening; cechy somatyczne; dziewczęta; wioślarstwo.

Abstract

The contemporary sports training constitutes the complex process, in which apart from mastering elements of the technique and tactics the attention is concentrated on molding dominating motor features in the given sports sport. Many parameters comprise the type of the build of the man. A height of the body and a body weight are one of them. They are these are features, which in case of the rowing, conditions the place taken in a rowing crew. The height of the body determines the physical development of the specimen at individual stages of the biological life and shows physics tendencies of the given organism. Even though he isn't the deciding factor which decides on the class of the competitor, during the selection plays it substantial role. Every sport has determined main motor abilities which condition being a success in the large degree in the given event.

Showing the size of the dimorphism in somatic basic features was a purpose of research: heights of the body and body weights o f schoolgirls rowing in individual age groups.Material and methods

Girls were had tested schoolgirls of the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz training rowing. Age bracket examined these are 13-15 years. Examining the somatic build two values were measured so as: mass and the height of the body. For the somatic development measurement (mass and heights of the body) they used the medical scale from anthropometer and in the presence of the nurse. Examined were dressed in the sportswear without the footwear. Tests were performed as follows:- height of the body - examined entered by weight from built in measure height, accepted position straightened back to the measure, upper limbs straightened along the torso, straightened lower limbs, joined feet, head placed in the Frankfurt position. The test was performed with the accuracy up to 0.1 cm.- body weight - examined entered by weight medical in the sportswear without the footwear. Measurements were performed with the accuracy up to 0.1 kg.

Results of measurements served for determining types o f the build of every examined competitor. Types of the build were determined with rate o f the Rohrer slenderness with exploiting the Curtius key and characteristics of Kretschmer.

231

Page 233: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Findings were subjected to statistical processing and they calculated: arithmetic mean, standard deviation, difference of arithmetic means, coefficient of variation, difference. Findings of rowers of the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz was compared with findings regional (Napierała 2005) and of all-Polish tests (Przewęda, Dobosz, 2003).

A physical development is regarded as the main criteria for the condition of the health of children and young people, pace of the pubescence, the physical fitness, the capacity to work and the general prosperity of the organism. The large-scale research was organised every ten years at randomly chosen schools Polish, representing the entire nation. Tests took place in 1979, 1989 and 1999 and included children and young people at the age of 7-19. To constant tendency of the more intense growth and earlier physical ripening. They prove this test Przewęda (2009), Przewęda and Dobosz (2003). Results o f observation of researchers give evidence of rather a good medical condition of the young generation. In many sports disciplines they started exploiting measurements of the size of the body during selection and the recruitment. From the Bydgoszcz region M. Napierała monitored the somatic development o f children and young people, hence also numerous his publications (2005). With research on the sex under construction dimorphism somatic absorbed Bydgoszcz senior pupils oneself team M. Napierała et al., (2013).Conclusions:1. In group 13 -14 years are 7 competitors about leptosomatic for build however there are 12 competitors in the 15 years group about this somatic structure. 5 competitors 14 years displayed the athletic structure and one 15 years. Amongst examined competitors only two construction displayed the type pyknic.2. The difference of the body weight at girls between tests conducted in 2001 and 2012 amounted to the year at 13 years -0.72; at 14 years 8.92 and at 15 years 3.92. Results depict, that are only 13 years at present lighter, however the body mass index within a few years grew.3. In the course of years young people in an age bracket of 13-15 years both boys and girls become taller than their peers from before years. It is possible to notice a big difference at girls 14 -15 years.

Streszczenie

Współczesny trening sportowy stanowi złożony proces, w którym poza opanowaniem elementów techniki i taktyki uwagę skupia się na kształtowaniu dominujących cech motorycznych w danej dyscyplinie sportowej. Na typ budowy człowieka składa się wiele parametrów. Jednym z nich jest wysokość ciała i masa ciała. Są to cechy, które w przypadku wioślarstwa, warunkuje miejsce zajmowane w osadzie wioślarskiej. Wysokość ciała określa rozwój fizyczny osobnika na poszczególnych etapach życia biologicznego i pokazuje tendencje fizyczne danego organizmu. Choć nie jest to decydujący czynnik, który decyduje o klasie zawodnika, to w czasie doboru odgrywa istotną rolę. Każda dyscyplina ma określone główne zdolności motoryczne, które warunkują w największym stopniu odniesienie sukcesu w danej konkurencji.

Celem badań było wykazanie wielkości dymorfizmu w podstawowych cechach somatycznych: wysokości ciała i masy ciała uczennic trenujących wioślarstwo w poszczególnych grupach wiekowych.Materiał i metody

Badaniom poddano dziewczęta uczennice Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy trenujące wioślarstwo. Przedział wiekowy badanych to 13-15 lat. Badając budowę somatyczną zmierzono dwie wartości takie jak: masa oraz wysokość ciała. Do pomiaru rozwoju somatycznego (masy i wysokości ciała) użyto wagi lekarskiej z antropometrem i w obecności pielęgniarki. Badani ubrani byli w strój sportowy bez obuwia. Badania wykonano następująco:- wysokość ciała - badany wchodził na wagę z wbudowanym wzrostomierzem, przyjmował pozycję wyprostowaną tyłem do miary, kończyny górne wyprostowane wzdłuż tułowia, kończyny dolne wyprostowane, złączone stopy, głowa ustawiona w pozycji frankfurckiej. Badanie wykonano z dokładnością do 0,1 cm.- masa ciała - badany wchodził na wagę lekarską w stroju sportowym bez obuwia. Pomiary wykonano z dokładnością do 0,1 kg.

Wyniki pomiarów posłużyły do określenia typów budowy ciała każdej zbadanej zawodniczki. Typy budowy ciała określono wskaźnikiem smukłości Rohrera z wykorzystaniem klucza Curtiusa i charakterystyki Kretschmera.

Wyniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, różnicę średnich arytmetycznych, współczynnik zmienności, różnicę. Wyniki badań wioślarek Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy porównano z wynikami badań regionalnych (Napierała 2005) i badań ogólnopolskich (Przewęda, Dobosz, 2003).

Za główne kryteria stanu zdrowia dzieci i młodzieży uznaje się rozwój fizyczny, tempo dojrzewania płciowego, sprawności fizycznej, zdolności do pracy i ogólnego dobrobytu organizmu. Badania przekrojowe były organizowane co dziesięć lat w losowo wybranych szkołach polskich, reprezentujących cały naród. Badania miały miejsce w 1979, 1989 i 1999 i obejmowały dzieci i młodzież w wieku 7-19 lat. Na ciągłą tendencję intensywniejszego wzrostu i wcześniejsze fizyczne dojrzewanie. Dowodzą tego badania Przewędy (2009),

232

Page 234: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Przewędy i Dobosza (2003). Wyniki obserwacji badaczy dają dowody raczej dobrego stanu zdrowia młodego pokolenia. W wielu dyscyplinach sportu zaczęto wykorzystywać pomiary wielkości ciała podczas selekcji i naboru. Rozwój somatyczny dzieci i młodzieży z regionu bydgoskiego monitorował M. Napierała, stąd też liczne jego publikacje (2005). Badaniami nad dymorfizmem płciowym w budowie somatycznej bydgoskich gimnazjalistów zajął się zespół M. Napierała i wsp. (2013).Wnioski:1. W grupie 13- 14 letnich wioślarek jest 7 zawodniczek o leptosomatycznej budowie ciała natomiast w grupie 15-latek jest 12 zawodniczek o tej budowie somatycznej. Budowę atletyczną przejawiało 5 zawodniczek 14 letnich i jedna 15 letnia. Wśród badanych zawodniczek tylko dwie przejawiały typ budowy pykniczny.2. Różnica masy ciała u dziewcząt między badaniami przeprowadzonymi w 2001 a 2012 roku wyniosła u 13- latek -0,72; u 14-latek 8,92 a u 15-latek 3,92. Wyniki obrazują, że jedynie 13-latki są obecnie lżejsze, natomiast wskaźnik masy ciała w ciągu kilku lat wzrósł.3. Na przestrzeni lat młodzież w przedziale wiekowym 13-15 lat zarówno chłopcy jak i dziewczęta stają się wyżsi niż ich rówieśnicy sprzed lat. Największą różnicę można zauważyć u dziewcząt 14- 15 letnich.

Introduction

The contemporary sports training constitutes the complex process, in which apart from

mastering elements of the technique and tactics the attention is concentrated on molding

dominating motor features in the given sports sport. Many parameters comprise the type of

the build of the man. A height of the body and a body weight are one of them. They are these

are features, which in case of the rowing, conditions the place taken in a rowing crew. The

height of the body determines the physical development of the specimen at individual stages

of the biological life and shows physics tendencies of the given organism. Even though he

isn't the deciding factor which decides on the class of the competitor, during the selection

plays it substantial role. Every sport has determined main motor abilities which condition

being a success in the large degree in the given event. Therefore conducting selection which is

aimed out of many candidates is just important, to choose the ones which will have

appropriate conditions to in order to become competitive rowers. The rowing is a sport, in

which very much physical characteristics, i.e. the height and the body weight of the

competitor and his age outweigh. Instructor taking up work with new competitors should pay

special attention exactly to these physics conditions which can have their reflecting the

competitor in the more late sports result and other achievements given (Ligman et al., 2013).

And so tests amongst different athletes of sports because conducted in every sport of the

professional sport are justified bets certain defined objective. Most oftentimes an achievement

is it like of the high level what transferring the sports laurels highest getting has. However in

order to achieve the championship one should pay special attention to somatic features

233

Page 235: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

influencing the training process sports (Pilewska et al., 2008, Cieślicka et al., 2009, Cieślicka

et al., 2012, Stankiewicz et al., 2012).

Obtaining information about the level of the state of morphological features was a

purpose of research of schoolgirls of the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz rowing. And

showing the size of the dimorphism in somatic basic features was a particular purpose of tests:

heights of the body and body weights of schoolgirls rowing in individual age groups.

M aterial and methods

Girls were had tested schoolgirls of the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz training rowing.

Age bracket examined these are 13-15 years. Examining the somatic build two values were measured

so as: mass and the height of the body. For the somatic development measurement (mass and heights

of the body) they used the medical scale from anthropometer and in the presence of the nurse.

Examined were dressed in the sportswear without the footwear. Tests were performed as follows:

- height of the body - examined entered by weight from built in height measure accepted position

straightened back to the measure, upper limbs straightened along the torso, straightened lower limbs,

joined feet, head placed in the Frankfurt position. The test was performed with the accuracy up to 0.1

cm.

- body weight - examined entered by weight medical in the sportswear without the footwear.

Measurements were performed with the accuracy up to 0.1 kg.

Results of measurements served for determining types of the build of every examined

competitor. Types of the build were determined with rate of the Rohrer slenderness with exploiting the

Curtius key and characteristics of Kretschmer, according to following patterns:

masa ciała w gramach x 100 AND = — ----------------------------— Rohrer indicator

(wysokość ciała w cm)

Tests of somatic features allowed for favoring different types constitutional according to

Kretschmer: the athletic type is characterized by a strong, proportional build and a

development of the skeleton and muscles, wider sizes of face, neck, bars and the chest, both

upper and bottom limbs are long stocked with wide hands and feet. Type picnic - occurs

majority of transverse diameters above the length, weak musculature, stocky build, short

neck, wide face, great tendency to the accretion of the fatty tissue, oftentimes tendency to

sweating. Leptosomatic type - unlike the pyknic type overbalance dimensions the length

bodies above wide, a long head appears, neck, long upper limbs and bottom, the narrow face

and barges, flat chest, also a lack of the musculature manifests itself

234

Page 236: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Findings were subjected to statistical processing and they calculated: arithmetic mean,

standard deviation, difference of arithmetic means, coefficient of variation, difference.

Findings of rowers of the Team of Schools No. 10 in Bydgoszcz was compared with findings

regional (Napierała 2005) and of all-Polish tests (Przewęda, Dobosz, 2003).

Results

Table 1. Numerical order of examining the somatic 13-letnich development of rowers

L.P. Sex Age Height of the Body

body weight

The table shows No. 1 results of the examination of the somatic development, which

we can read out the age, the height and the body weight of seven examined 13-letnich

rowers on. Highest from them a height of body 173 made a note of the cm, three girls are

located in a period from 163 - 164 cm and three other competitors which the range holds

oneself by 155-158 cm. The body mass index looks as follows: three rowers about the

body weight exceeding 50 kg, two with the weight of 49 kg and other two being located in

a period of 38-39 kg.

Table 2. Putting together tests of somatic development 13 years rowers

Age of 13 years

Inspected indicator Rowers

Inspected indicator Height of the Body

body [cm] weight

235

Page 237: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

[kg]

A rithm etic mean 162 47

M inimum value 155 38

M aximum value 173 52

Standard deviation 6.01 6.04

Coefficient of 0.03 0.12

variation

The table shows No. 2 statistical putting together findings of the somatic development

of 13-letnich rowers. At girls an arithmetic mean of the height of the body is 162 cm,

minimum value - 155 cm, but maximal -173cm. The standard deviation takes out 6.01 and

the coefficient of variation equals 3%. At the body weight of competitors an arithmetic

mean is 47 kg, minimum value of 38 kg, maximum whereas 52. The standard deviation

yield results 6.04, and coefficient of variation of the 12%.

Table 3. Numerical order of examining the somatic 14 years development of rowers

L.P. Sex Age Height of the Body

body weight

12 K 14 176 65

236

Page 238: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The table shows No. 3 results of the examination of the somatic development, which

we can read out the age, the height and the body weight of twelve competitors, participating

in measurements on. Checking the height of the body of rowers is as follows: two highest

measure with 178 cm, six about the height of 170-176 cm, three which the height holds

oneself in the period of 162-167 cm and smallest about the measure of 155 cm. The

measurement of the body weight records results: heaviest of girls with the weight of 78 kg,

three which mass embraces scope of 70-73 kg, three next girls which the body mass index

holds oneself 62-66 kg, next three which the range of the body weight takes out 51-55 kg, two

lightest about mass of 45-46 kg.

Table 4. Putting together tests of the somatic 14 years development of rowers

Age of 14 years

Inspected indicator Rowers

Inspected indicator Height of the Body

body [cm] weight [kg]

Arithm etic mean 170 61

M inimum value 155 45

M aximum value 178 78

S tandard deviation 6.66 10.55

Coefficient of 0.04 0.17

variation

At examined girls an arithmetic mean of the measurement of the height of the body is

170 cm, a minimum value is 155 cm, and maximum it is 178 cm. The standard deviation

equals 6.66 whereas a coefficient of variation is a 4%. At the body weight of girls an average

is 61 kg, minimum value of 45 kg, maximum 78 kg. The standard deviation took out here

10.55 and coefficient of variation of the 17%.

Table 5. Numerical order of examining the somatic 15 years development of rowers

237

Page 239: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

L.P.

body weight

Sex Age Height of the Body

1 K 15 166 47

2 K 15 178 85

3 K 15 171 46

4 K 15 175 59

5 K 15 167 60

6 K 15 170 57

7 K 15 177 53

8 K 15 174 59

9 K 15 161 45

10 K 15 171 77

11 K 15 166 55

12 K 15 172 57

13 K 15 171 57

14 K 15 174 58

15 K 15 167 57

The table shows No. 5 results of the examination of the somatic development, which

we can read out the age, the height and the body weight of fifteen competitors on. We can see

here that the indicator amounts to heights of the body: at highest 178 cm, next nine girls about

the height being located in a period of 170-177 cm and five about the height of 161-167 cm.

At the body weight it is as follows: the heaviest competitor reached mass of 85 kg, next one

for 77 kg, next about mass of 60 kg, nine other which the rate of mass finds oneself in the

period of 53-59 kg and three about mass of 45-47 kg.

Table 6. Putting together examining of somatic development 15 years rowers

Inspected Rowers

indicator

Inspected Height of the Body weight

indicator body [cm] [kg]

Arithm etic mean 171 58

238

Page 240: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

M inimum value 161 45

M aximum value 178 85

Standard 4.48 10.22

deviation

Coefficient of 0.03 0.18

variation

The table shows No. 6 statistical putting together findings of the somatic development

of 15 years girls. While checking the height of the body of girls the arithmetic mean achieved

171 cm, minimum value of 161 cm, whereas maximum 178 cm. The standard deviation is

regular 4.48 and coefficient of variation of the 3%. The body mass index of examined girls

showed that the arithmetic mean equalled 58 kg, minimum value of 45 kg and maximum 85

kg. Result of deviation it 10.22 and the coefficient of variation achieved the 18%.

Table 7. Analysis results of 13 years somatotypes of rowers

Rowers Result

13 years

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.02 Leptosomatic

2 1.16 Leptosomatic

3 1.27 Leptosomatic

4 1.20 Leptosomatic

5 1.13 Leptosomatic

6 0.99 Leptosomatic

7 1.0 Leptosomatic

The table shows analysis results of examined 13 years somatotypes of rowers

No. 7. We notice that amongst young people a type dominates leptosomatic.

Table 8. Analysis results of 14 years somatotypes of rowers

239

Page 241: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Rowers Result

14 years

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.20 Leptosomatic

2 1, 24 Leptosomatic

3 1.22 Leptosomatic

4 1.02 Leptosomatic

5 1.33 Athletic

6 1.34 Athletic

7 1.39 Athletic

8 1.31 Athletic

9 1.0 Leptosomatic

10 1.38 Athletic

11 1.12 Leptosomatic

12 1.19 Leptosomatic

The table shows analysis results of examined 14 years somatotypes of rowers

No. 8. We notice, that on 27 examined as similarly as amongst 13 years a leptosomatic

type dominates, (7 competitors), 5 girls demonstrate the athletic type

Table 9. Analysis results of 15 years somatotypes of rowers

Rowers Result

15 years

Constitutional

type according

to K retschm er

1 1.03 Leptosomatic

2 1.51 Pyknic

3 0.92 Leptosomatic

4 1.11 Leptosomatic

5 1.29 Athletic

6 1.16 Leptosomatic

7 0.96 Leptosomatic

8 1.12 Leptosomatic

240

Page 242: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

9 1.08 Leptosomatic

10 1.54 Pyknic

11 1.20 Leptosomatic

12 1.12 Leptosomatic

13 1.14 Leptosomatic

14 1.10 Leptosomatic

15 1.22 Leptosomatic

The table shows analysis results of examined 15 years somatotypes of

competitors No. 9. Above results depict for us, that the leptosomatic type dominates

here similarly as at 13 and 14 years demonstrate of 1 person to the athletic type and

two rowers pyknic.

Table 10. Analysis results of somatotypes of the examined group of girls with

quantitative pointing at the demonstrated type

Somatotypes

according to

K retschm er

13 years 14 15

years years

Athletic 0 5 1

Pyknic 0 0 2

Leptosomatic 7 7 12

The table shows No. 10 analysis results of somatotypes of the examined group of

rowers, indicating the number of people simultaneously displaying the given type. He

results from it, that in the 13 years group and 14 years however there are 7 competitors

about the leptosomatic build in the 15 years group there are 12 competitors about this

somatic structure. 5 competitors 14 displayed the athletic structure summer and one 15

summer. Amongst examined competitors only two construction displayed the type pyknic.

Table 11. Comparing results of the body weight of girls M. Napierała (regional tests PROV

kuj-pom), R. Przewęda (all-Polish test) [kg]241

Page 243: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Age Girls

Kujawsko-

pomorski test

M.Napierała

(2001r.)

All-Polish

test

R.

Przewęda

(1999r.)

Examining

rowing

classes

(2012r.)

Comparison

S i3 0 sec. S i

3 0 sec. S i3 0 sec. d d

13 47.72 8.14 49.57 8.69 47 6.04

0.72 2.57

14 52.08 9.22 52.85 8.41 61 10.55 8.92 8.15

15 54.08 6.32 54.92 7.75 58 10.22 3.92 3.08

The table shows No. 11 comparing results of mass of girls. They conducted research

through M. Napierała in 2001r., R Przewęda in 1999r. The difference at girls between

2001 and 2012 took out at 13 years -0.72; at 14-latek 8.92 and at 15 years 3.92. Results

depict, that are only 13-latki at present lighter, however the body mass index within a few

years grew.

Table 12. Comparing results of the height of the body of girls M. Napierała (regional tests

PROV kuj-pom), R. Przewęda (all-Polish test)

Age Girls

Kujawsko- All-Polish Examining Comparison

pomorski test rowing

test R. Przewęda classes

M. Napierała (1999r.) (2012r.)

(2001r.)S i3 0 sec. S i

3 0 sec. S i3 0 sec. d d

13 160.38 7.38 160.04 6.56 162 6.01 1.62 1.96

14 162.41 7.23 162.63 6.07 170 6.66 7.59 7.37

15 163.72 6.59 163.97 5.84 171 4.48 7.28 7.03

242

Page 244: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The table shows No. 12 comparing results of the height of the body of girls. They

conducted research through M. Napierała in 2001r., R Przewęda in 1999r. Comparing 13-

letnie girls we notice the difference of the amount about 1.62; amongst 14 years she takes

out 7.59 and at 15 years 7.28. He penetrates from it, that in the course of years young

people in an age bracket of 13-15 years both boys and girls become taller than their peers

from before years. It is possible to notice a big difference at girls 14 -15 years.

Discussion

Research issues of the somatic development bothered many researchers. Regional tests in

the province kujawsko - pomorskie (M. Napierała 2005, 2008, Cieślicka and wsp. 2009, 2012).

The ability of the correct evaluation of the developmental age and the prescience of the build of

competitors, give the possibility of forecasting the possible time and sizes of the sports result. A

physical development is regarded as the main criteria for the condition of the health of children

and young people, pace of the pubescence, the physical fitness, the capacity to work and the

general prosperity of the organism. The large-scale research was organised, every ten years at

randomly chosen schools Polish, representing the entire nation. Tests took place in 1979, 1989

and 1999 and included children and young people at the age of 7-19. To constant tendency of the

more intense growth and earlier physical ripening. They prove this test Przewęda (2009),

Przewęda and Dobosz (2003). Results of observation of researchers give evidence of rather a

good medical condition of the young generation. In many sports disciplines they started

exploiting measurements of the size of the body during selection and the recruitment. From the

Bydgoszcz region M. Napierała monitored the somatic development of children and young

people, hence also numerous his publications (2005). With research on the sex under

construction dimorphism somatic absorbed Bydgoszcz senior pupils oneself team M. Napierała

et al. (2013).

Conclusions:1. In group 13 - 14 years rowers are 7 competitors about leptosomatic for build however there

are 12 competitors in the 15 years group about this somatic structure. 5 competitors 14 years

displayed the athletic structure and one 15 years. Amongst examined competitors only two

construction displayed the type pyknic.

2. The difference of the body weight at girls between tests conducted in 2001 and 2012

amounted to the year at 13 years - 0.72; at 14 years 8.92 and at 15 years 3.92. Results depict,

243

Page 245: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

that are only 13 years at present lighter, however the body mass index within a few years

grew.

3. In the course of years young people in an age bracket of 13-15 years both boys and girls

become taller than their peers from before years. It is possible to notice a big difference at

girls 14 - 15 years.

References

1. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and

Biological Sciences, 2009, 23 (3), 33-38.

2. Cieślicka M., Napierała M., Zukow W., State building somatic and motor abilities in kids

practicing tennis on prebasic training, [w]: Health - the proper functioning of man in all

spheres of life, (red.) M. Hagner-Derengowska, W. Zukow, Bydgoska Szkoła Wyższa,

Bydgoszcz 2012, s. 173 - 184.

3. Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). The impact of training on the

development of the somatic characteristics of 13-15 years-paddlers. Wpływ treningu na

rozwój cech somatycznych 13-15 letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss),

3(6), 213-230. Retrieved from

http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B%203%20%286%29%3A%20

213-230

4. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego

dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane

Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

5. Pilewska W., 2002/ Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności

motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style

taneczne, [w]: Wychowanie fizyczne i sport. Kwartalnik, Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część

1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s.12- 313.

6. Pilewska W., Pilewski R., 2008 /Budowa somatyczna zawodniczek i zawodników

sportowego tańca/, [w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkowska. Wydawnictwo

Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin, rozdział XI, s.109-117.

7. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa

8. Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three

decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: 57-71.

9. Stankiewicz B, Cieslicka M, Kortas J, Iermakow S., Long- distance ruuning as a social

phenomenon. Fiziceskoe vospitanie studentov. Harkow 2012 s. 140-150.

244

Page 246: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

W stęp

W spółczesny trening sportow y stanow i z łożony proces, w którym poza opanow aniem elem entów techniki i taktyki uw agę skupia się na kształtow aniu dom inujących cech

m otorycznych w danej dyscyplinie sportow ej. N a typ budow y człow ieka składa się w iele param etrów . Jednym z n ich je s t w ysokość ciała i m asa ciała. Są to cechy, k tóre w przypadku

w ioślarstw a, w arunkuje m iejsce zajm ow ane w osadzie w ioślarskiej. W ysokość ciała określa rozw ój fizyczny osobnika na poszczególnych etapach życia biologicznego i pokazuje tendencje

fizyczne danego organizm u. Choć nie je s t to decydujący czynnik, k tó ry decyduje o klasie zaw odnika, to w czasie doboru odgryw a is to tną rolę. K ażda dyscyplina m a określone główne

zdolności m otoryczne, k tóre w arunkują w najw iększym stopniu odniesienie sukcesu w danej konkurencji. D latego w łaśnie w ażne je s t prow adzenie selekcji, k tóra m a na celu spośród w ielu

kandydatów , w ybrać tych, k tó rzy będą posiadać odpow iednie w arunki ku tem u, aby stać się w ioślarzam i w yczynow ym i. W ioślarstw o jes t dyscypliną, w której bardzo duże znaczenie m ają

param etry fizyczne, czyli w ysokość i m asa ciała zaw odnika oraz jego wiek. Szkoleniow iec podejm ując pracę z now ym i zaw odnikam i pow inien zw rócić szczególną uw agę w łaśnie na te

w arunki fizyczne, k tóre m ogą m ieć sw oje odzw ierciedlenie w późniejszym w yniku sportow ym i innych osiągnięciach danego zaw odnika (L igm an et al., 2013). Zatem zasadne są badania

prow adzone w śród sportow ców różnych dyscyplin bow iem w każdej dyscyplinie sportu w yczynow ego zakłada się pew ien określony cel. N ajczęściej je s t nim osiągnięcie jak najw yższego

poziom u, co ma przełożenie na zdobycie najw yższych laurów sportowych. Jednak, aby osiągnąć m istrzostw o należy zw rócić szczególną uw agę na cechy som atyczne w pływ ające na proces

szkolenia sportow ego (Pilew ska i w sp., 2008, C ieślicka i w sp., 2009, C ieślicka i w s, 2012, Stankiew icz i w sp., 2012).

Celem badań było uzyskanie inform acji na tem at poziom u stanu cech m orfologicznych uczennic Z espołu Szkół nr 10 w B ydgoszczy trenu jących w ioślarstw o. A szczególnym

celem badań było w ykazanie w ielkości dym orfizm u w podstaw ow ych cechach som atycznych: w ysokości ciała i m asy ciała uczennic trenu jących w ioślarstw o w poszczególnych grupach

wiekow ych.

M ateriał i metody

Badaniom poddano dziew częta uczennice Z espołu Szkół nr 10 w B ydgoszczy trenujące w ioślarstw o. Przedział w iekow y badanych to 13-15 lat. Badając budow ę som atyczną

zm ierzono dwie w artości takie jak: m asa o raz w ysokość ciała. D o pom iaru rozw oju som atycznego (m asy i w ysokości ciała) użyto w agi lekarskiej z antropom etrem i w obecności

p ielęgniarki. B adani ubrani byli w strój sportow y b e z obuwia. B adania w ykonano następująco:

- w ysokość ciała - badany w chodził na w agę z w budow anym w zrostom ierzem , przy jm ow ał pozycję w yprostow aną tyłem do miary, kończyny górne w yprostow ane w zd łuż tułowia,

kończyny dolne w yprostow ane, złączone stopy, g łow a ustaw iona w pozycji frankfurckiej. Badanie w ykonano z dokładnością do 0,1 cm.

- m asa ciała - badany w chodził na w agę lekarską w stroju sportow ym bez obuwia. Pom iary w ykonano z dokładnością do 0,1 kg.

W yniki pom iarów posłużyły do określenia typów budow y ciała każdej zbadanej zaw odniczki. T ypy budow y ciała określono w skaźnik iem sm ukłości R ohrera z

w ykorzystaniem klucza C urtiusa i charakterystyki K retschm era, w edług poniższych w zorów :

masa ciała w gramach x 100I = W skaźnik Rohrera

(wysokość ciała w cm)B adania cech som atycznych pozw oliły n a w yróżnienie różnych typów konstytucjonalne w g Kretschm era: Typ atletyczny- charakteryzuje się silną, proporcjonalną budow ą ciała

oraz rozw ojem kośćca i m ięśni, szerszych rozm iarów tw arzy, szyi, barków oraz klatki piersiow ej, kończyny zarów no górne jak i dolne są długie zaopatrzone w szerokie dłonie i stopy. Typ

pykniczny-w ystępuje przew aga w ym iarów poprzecznych nad długościow ym i, słabe um ięśnienie, p rzysadzista budow a ciała, k ró tka szyja, szeroka twarz, duża skłonność do odkładania się

tkanki tłuszczow ej, często skłonność do pocenia. T yp leptosom atyczny - przeciw nie do typu pyknicznego przew ażają w ym iary długościow e ciała nad szerokościow ym i, w ystępuje długa

głow a, szyja, długie kończyny górne i dolne, w ąska tw arz i barki, p łaska klatka piersiow a, przejaw ia się także brak um ięśnien ia

W yniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytm etyczną, odchylenie standardow e, różnicę średnich arytm etycznych, w spółczynnik zm ienności, rożnicę. W yniki

badań w ioślarek Z espołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy porów nano z wynikam i badań reg ionalnych (N apierała 2005) i badań ogólnopolsk ich (Przew ęda, Dobosz, 2003).

W yniki

T abela 1. Z estaw ienie liczbow e badania rozw oju som atycznego 13-letnich w ioślarek

L.P. Płeć W iek W ysokość ciała M asa ciała

1 K 13 155 38

2 K 13 164 51

3 K 13 157 49

4 K 13 163 52

5 K 13 163 49

6 K 13 158 39

7 K 13 173 52

245

Page 247: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela nr 1 przedstawia wyniki badania rozwoju somatycznego, na której możemy odczytać wiek, wysokość i masę ciała siedmiu przebadanych wioślarek 13-letnich.

Najwyższa z nich odnotowała wysokość ciała 173cm, trzy dziewczęta mieszczą się w przedziale od 163- 164cm oraz inne trzy zawodniczki, których przedział mieści się od 155­

158cm. Wskaźnik masy ciała przedstawia się następująco: trzy wioślarki o masie ciała przekraczającej 50kg, dwie o masie 49kg oraz inne dwie mieszczące się w przedziale 38­

39kg.

T abela 2. Zestawienie badań rozwoju somatycznego 13 -letnich wioślarek

Wiek 13lat

Badany wskaźnik Wioślarki

Badany wskaźnik Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg]

Średnia arytmetyczna 162 47

Wartość minimalna 155 38

Wartość maksymalna 173 52

Odchylenie standardowe 6,01 6,04

Współczynnik zmienności 0,03 0,12

Tabela nr 2 przedstawia zestawienie statystyczne wyników badań rozwoju somatycznego wioślarek 13-letnich. U dziewcząt średnia arytmetyczna wysokości ciała to 162cm,

wartość minimalna - 155cm, a maksymalna-173cm. Odchylenie standardowe wynosi 6,01 a współczynnik zmienności równa się 3%. Przy masie ciała zawodniczek średnia

arytmetyczna to 47kg, wartość minimalna 38kg, maksymalna zaś 52. Odchylenie standardowe daje wynik 6,04, a współczynnik zmienności 12%.

T abela 3. Zestawienie liczbowe badania rozwoju somatycznego 14-letnich wioślarek

L.P. Płeć Wiek Wysokość ciała Masa ciała

Tabela nr 3 przedstawia wyniki badania rozwoju somatycznego, na której możemy odczytać wiek, wysokość i masę ciała dwunastu zawodniczek, biorących udział w

pomiarach. Badanie wysokości ciała wioślarek ma się następująco: dwie najwyższe mierzą 178cm, sześć o wzroście 170-176cm, trzy, których wysokość mieści się w przedziale 162-167cm

oraz najmniejsza o mierze 155cm. Pomiar masy ciała odnotowuje wyniki: najcięższa z dziewcząt o masie 78kg, trzy, których masa obejmuje zakres 70-73kg, kolejne trzy dziewczynki,

których wskaźnik masy ciała mieści się 62-66kg, następne trzy, których przedział masy ciała wynosi 51-55kg, dwie najlżejsze o masie 45-46kg.

T abela 4. Zestawienie badań rozwoju somatycznego 14-letnich wioślarek

Wiek 14lat

246

Page 248: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Badany wskaźnik Wioślarki

Badany wskaźnik Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg]

Średnia arytmetyczna 170 61

Wartość minimalna 155 45

Wartość maksymalna 178 78

Odchylenie standardowe 6.66 10.55

Współczynnik zmienności 0.04 0.17

U badanych dziewcząt średnia arytmetyczna pomiaru wysokości ciała to 170cm, wartość minimalna to 155cm, a maksymalna to 178cm. Odchylenie standardowe równa się

6,66 zaś współczynnik zmienności to 4%. Przy masie ciała dziewcząt średnia to 61kg, wartość minimalna 45kg, maksymalna 78kg. Odchylenie standardowe wyniosło tu 10,55 a

współczynnik zmienności 17%.

Tabela 5. Zestawienie liczbowe badania rozwoju somatycznego 15-letnich wioślarek

L.P. Płeć Wiek Wysokość ciała Masa ciała

1 K 15 166 47

2 K 15 178 85

3 K 15 171 46

4 K 15 175 59

5 K 15 167 60

6 K 15 170 57

7 K 15 177 53

8 K 15 174 59

9 K 15 161 45

10 K 15 171 77

11 K 15 166 55

12 K 15 172 57

13 K 15 171 57

14 K 15 174 58

15 K 15 167 57

T abela nr 5 przedstawia wyniki badania rozwoju somatycznego, na której możemy odczytać wiek, wysokość i masę ciała piętnastu zawodniczek. Widzimy tutaj, że wskaźnik

wysokości ciała wynosi: u najwyższej 178cm, następnie dziewięć dziewcząt o wysokości mieszczącej się w przedziale 170-177cm oraz pięć o wzroście 161-167cm. Przy masie ciała ma się

to następująco: najcięższa zawodniczka osiągnęła masę 85kg, następnie jedna o 77kg, kolejna o masie 60kg, dziewięć innych, których wskaźnik masy znajduje się w przedziale 53-59kg

oraz trzy o masach 45-47kg.

Tabela 6. Zestawienie badania rozwoju somatycznego 15 letnich wioślarek

Badany wskaźnik W ioślarki

Badany wskaźnik Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg]

247

Page 249: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Średnia arytmetyczna 171 58

Wartość minimalna 161 45

Wartość maksymalna 178 85

Odchylenie standardowe 4,48 10,22

Współczynnik zmienności 0,03 0,18

Tabela nr 6 przedstawia zestawienie statystyczne wyników badań rozwoju somatycznego dziewcząt 15-letnich. Podczas badania wysokości ciała dziewcząt średnia

arytmetyczna osiągnęła 171cm, wartość minimalna 161cm, zaś maksymalna 178cm. Odchylenie standardowe równe jest 4,48 a współczynnik zmienności 3%. Wskaźnik masy ciała

badanych dziewcząt wykazał, że średnia arytmetyczna równa się 58kg, wartość minimalna 45kg a maksymalna 85kg. Wynik odchylenia to 10,22 a współczynnik zmienności osiągnął 18%.

Tabela 7. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych 13-letnich wioślarek

Wioślarki

13 letnie

Wynik Typ konstytucyjny

Kretschmera

wg

1,02 Leptosomatyczny

2 1,16 Leptosomatyczny

3 1,27 Leptosomatyczny

4 1,20 Leptosomatyczny

5 1,13 Leptosomatyczny

6 0,99 Leptosomatyczny

7 1,0 Leptosomatyczny

Tabela nr 7 pokazuje wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 13-latnich wioślarek. Dostrzegamy, że wśród młodzieży dominuje typ lepto

somatyczny.

Tabela 8. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych 14-latnich wioślarek

Wioślarki

14 letnie

Wynik Typ konstytucyjny

Kretschmera

wg

1 1,20 Leptosomatyczny

2 1, 24 Leptosomatyczny

3 1,22 Leptosomatyczny

4 1,02 Leptosomatyczny

5 1,33 Atletyczny

6 1,34 Atletyczny

7 1,39 Atletyczny

8 1,31 Atletyczny

9 1,0 Leptosomatyczny

10 1,38 Atletyczny

11 1,12 Leptosomatyczny

12 1,19 Leptosomatyczny

T abela nr 8 pokazuje wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 14-latnich wioślarek. Zauważamy, że na 27 badanych podobnie jak wśród 13-latek

dominuje typ leptosomatyczny, (7 zawodniczek), 5 dziewcząt wykazuje typ atletyczny

Tabela 9. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych 15-latnich wioślarek

Wioślarki Wynik

15 letnie

Typ konstytucyjny wg

Kretschmera

1 1,03 Leptosomatyczny

2 1,51 Pykniczny

248

Page 250: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

3 0,92 Leptosomatyczny

4 1,11 Leptosomatyczny

5 1,29 Atletyczny

6 1,16 Leptosomatyczny

7 0,96 Leptosomatyczny

8 1,12 Leptosomatyczny

9 1,08 Leptosomatyczny

10 1,54 Pykniczny

11 1,20 Leptosomatyczny

12 1,12 Leptosomatyczny

13 1,14 Leptosomatyczny

14 1,10 Leptosomatyczny

15 1,22 Leptosomatyczny

Tabela nr 9 pokazuje wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latnich zawodniczek. Powyższe wyniki obrazują nam, że typ leptosomatyczny

dominuje tutaj podobnie jak u 13 i 14-latków 1 osoby wykazują na typ atletyczny i dwie wioślarki pykniczny.

Tabela 10. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanej grupy dziewcząt ze wskazaniem ilościowym na wykazywany typ

Typy konstytucjonalne

Kretschmera

wg

13 lat 14 lat 15 lat

Atletyczny 0 5 1

Pykniczny 0 0 2

Leptosomatyczny 7 7 12

Tabela nr 10 przedstawia wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanej grupy wioślarek, wskazując jednocześnie ilość osób przejawiających dany typ. Wynika z tego, że

w grupie 13-latków i 14 latków jest 7 zawodniczek o leptosomatycznej budowie ciała natomiast w grupie 15-latek jest 12 zawodniczek o tej budowie somatycznej. Budowę

atletyczną przejawiało 5 zawodniczek 14 letnich i jedna 15 letnia. Wśród badanych zawodniczek tylko dwie przejawiały typ budowy pykniczny.

T abela 11. Porównanie wyników masy ciała dziewcząt M. Napierały (badania regionalne woj. kuj-pom), R. Przewędy (badanie ogólnopolskie) [kg]

Wiek Dziewczęta

Badanie Badanie Badanie klas Porównanie

kujawsko- ogólnopolskie wioślarskich

pomorskie R. Przewęda (2012r.)

M.Napierała (1999r.)

(2001r.)

X s X s X s d d

13 47,72 8,14 49,57 8,69 47 6,04 -0,72 -2,57

14 52,08 9,22 52,85 8,41 61 10,55 8,92 8,15

15 54,08 6,32 54,92 7,75 58 10,22 3,92 3,08

Tabela nr 11 przedstawia porównanie wyników masy dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r., R Przewędę w 1999r. Różnica u dziewcząt między 2001 a

2012 wyniosła u 13-latek -0,72; u 14-latek 8,92 a u 15-latek 3,92. Wyniki obrazują, że jedynie 13-latki są obecnie lżejsze, natomiast wskaźnik masy ciała w ciągu kilku lat wzrósł.

T abela 12. Porównanie wyników wysokości ciała dziewcząt M. Napierały (badania regionalne woj. kuj-pom), R. Przewędy (badanie ogólnopolskie)

Wiek Dziewczęta

Badanie Badanie Badanie klas Porównanie

kujawsko- ogólnopolskie wioślarskich

pomorskie R. Przewęda (2012r.)

M. Napierała (1999r.)

(2001r.)

X s X s X s d d

13 160,38 7,38 160,04 6,56 162 6,01 1,62 1,96

14 162,41 7,23 162,63 6,07 170 6,66 7,59 7,37

15 163,72 6,59 163,97 5,84 171 4,48 7,28 7,03

249

Page 251: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela nr 12 przedstawia porównanie wyników wysokości ciała dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r., R Przewędę w 1999r. Porównując dziewczęta

13-letnie zauważamy różnicę w wysokości o 1,62; wśród 14-latek wynosi ona 7,59 a u 15-latek 7,28. Wnika z tego, iż na przestrzeni lat młodzież w przedziale wiekowym 13-15 lat

zarówno chłopcy jak i dziewczęta stają się wyżsi niż ich rówieśnicy sprzed lat. Największą różnicę można zauważyć u dziewcząt 14- 15 letnich.

Dyskusja

Problematyka badawcza rozwoju somatycznego nurtowała wielu badaczy. Badania regionalne w województwie kujawsko - pomorskim przeprowadził M. Napierała (2005, 2008,

Cieślicka i wsp. 2009, 2012). Umiejętność prawidłowej oceny wieku rozwojowego oraz zdolność przewidywania budowy ciała zawodników, dają możliwość prognozowania ewentualnego czasu

i wielkości rezultatu sportowego. Za główne kryteria stanu zdrowia dzieci i młodzieży uznaje się rozwój fizyczny, tempo dojrzewania płciowego, sprawności fizycznej, zdolności do pracy i

ogólnego dobrobytu organizmu. Badania przekrojowe były organizowane, co dziesięć lat w losowo wybranych szkołach polskich, reprezentujących cały naród. Badania miały miejsce w 1979,

1989 i 1999 i obejmowały dzieci i młodzież w wieku 7-19 lat. Na ciągłą tendencję intensywniejszego wzrostu i wcześniejsze fizyczne dojrzewanie. Dowodzą tego badania Przewędy (2009),

Przewędy i Dobosza (2003). Wyniki obserwacji badaczy dają dowody raczej dobrego stanu zdrowia młodego pokolenia. W wielu dyscyplinach sportu zaczęto wykorzystywać pomiary wielkości

ciała podczas selekcji i naboru. Rozwój somatyczny dzieci i młodzieży z regionu bydgoskiego monitorował M. Napierała, stąd też liczne jego publikacje (2005). Badaniami nad dymorfizmem

płciowym w budowie somatycznej bydgoskich gimnazjalistów zajął się zespół M. Napierała i wsp. (2013).

W nioski:4. W grupie 13- 14 letnich wioślarek jest 7 zawodniczek o leptosaomatycznej budowie ciała natomiast w grupie 15-latek jest 12 zawodniczek o tej budowie somatycznej. Budowę

atletyczną przejawiało 5 zawodniczek 14 letnich i jedna 15 letnia. Wśród badanych zawodniczek tylko dwie przejawiały typ budowy pykniczny.

5. Różnica masy ciała u dziewcząt między badaniami przeprowadzonymi w 2001 a 2012 roku wyniosła u 13-latek -0,72; u 14-latek 8,92 a u 15-latek 3,92. Wyniki obrazują, że jedynie

13-latki są obecnie lżejsze, natomiast wskaźnik masy ciała w ciągu kilku lat wzrósł.

6. Na przestrzeni lat młodzież w przedziale wiekowym 13-15 lat zarówno chłopcy jak i dziewczęta stają się wyżsi niż ich rówieśnicy sprzed lat. Największą różnicę można zauważyć u

dziewcząt 14- 15 letnich.

References

1. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid o f lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3,33-38.

2. Cieślicka M., Napierała M., Zukow W., State building somatic and motor abilities in kids practicing tennis on prebasic training, [w]: Health - the proper functioning o f man in all

spheres o f life, (red.) M. Hagner-Derengowska, W. Zukow, Bydgoska Szkoła Wyższa, Bydgoszcz 2012, s. 173 - 184.

3. Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). The impact o f training on the development o f the somatic characteristics o f 13-15 years-paddlers. Wpływ treningu na

rozwój cech somatycznych 13-15 letnich wioślarzy. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss), 3(6), 213-230. Retrieved from

http://iournal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B%203%20%286%29%3A%20213-230

4. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane

Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

5. Pilewska W., 2002/ Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style

taneczne, [w]: Wychowanie fizyczne i sport. Kwartalnik, Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s. 12- 313.

6. Pilewska W., Pilewski R., 2008 /Budowa somatyczna zawodniczek i zawodników sportowego tańca/, [w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkowska. Wydawnictwo

Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin, rozdział XI, s. 109-117.

7. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa

8. Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness o f Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: 57-71.

9. Stankiewicz B, Cieslicka M, Kortas J, Iermakow S., Long- distance ruuning as a social phenomenon. Fiziceskoe vospitanie studentov. Harkow 2012 s. 140-150.

250

Page 252: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 251-258The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.01.2013. Revised: 12.03.2013. Accepted: 13.07.2013.

EFFICIENCY OF IM PROVEM ENT ABSOLUTE STRENGTH OF M USCLE IN PRESCHOOL CHILDREN USING MASSAGE GYMNASTICS

Beseda V.V., Romanchuk A.P.

Southukrainian national pedagogical university n.a. K.D.Ushinsky, Odessa, U kraine (65020, Ukraine, Odessa, Staroportofrankovska str. 26), e-mail: [email protected]

Summary. Massage exercises conducted training courses for 10-20 (depending on the severity of motor impairment), 5 times a week, 6 cycles during the academic year. Duration of one session - 30 minutes. Classes were held in the first half of the day the individual method. Elements massage exercises used in the classroom, which were few-group and group method, 3 times a week for 20-45 minutes, depending on the age group.

Differentiated purposeful use of "massage gymnastics" with regard to the distribution of muscle tone in different parts of the body preschool children allowed to achieve better results in the group of children with poor performance of absolute strength muscles of the hand in the final test at 7.8 times the right and to the left in 6.6 times compared with baseline. When using the conventional methods of teaching physical education also showed improvement, but less pronounced: Right - 2.8 times, on the left - 2.3 times.

Keywords: children of preschool age, strength, massage gymnastics.

ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПОВЫШЕНИЯ АБСОЛЮТНОЙ СИЛЫ МЫШЦ У ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ МАССАЖНОЙ ГИМНАСТИКИ

Беседа В.В., Романчук А.П.

Южно-украинский национальный педагогический университет им. К.Д. Ушинского, г.Одесса, Украина

Аннотация. Массажная гимнастика проводилась курсами по 10-20 занятий (в зависимости от степени тяжести двигательных нарушений), 5 раз в неделю, 6 циклов в течение учебного года. Длительность одного занятия - 30 минут. Занятия проводились в первой половине дня индивидуальным методом. Элементы массажной гимнастики использовались на занятиях, которые проводились малогрупповым и групповым методом, 3 раза в неделю по 20-45 минут, в зависимости от возрастной группы.

Дифференцированное целенаправленное применение «массажной гимнастики» с учетом распределения тонуса мышц в различных частях тела детей дошкольного возраста позволило достичь улучшения результатов в группе детей с неудовлетворительными показателями абсолютной силы мышц кисти при итоговом тестировании в 7,8 раз справа и в6,6 раз слева в сравнении с исходным. При использовании общепринятой методики

251

Page 253: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

проведения занятий физического воспитания также наблюдались улучшения, но менее выраженные: справа - в 2,8 раза, слева - в 2,3 раза.

Ключевые слова: дети дошкольного возраста, сила, массажная гимнастика.

Актуальность. В последнее время всё чаще и больше практикуется понятие «психофизические качества», взаимосвязь между которыми была доказана неоднократно в исследованиях ученых различных специальностей. Особую роль в становлении личностных качеств психологи отводят развитию именно двигательных качеств в период дошкольного детства [3, 4, 5]. В свою очередь, физиологи, указывают на зависимость уровня двигательных качеств от состояния составляющих двигательной системы и внутренних органов ребёнка [1, 9]. Педагогические научные изыскания находят взаимосвязи успешности общего развития детей дошкольного возраста, где двигательный статус в целом, и двигательные качества, в частности, играют важную роль [2, 5, 6].

В тоже время ученые констатируют факты ухудшение состояния здоровья детей, которое усугубляется недостаточным уровнем и несвоевременностью диагностики состояния двигательного статуса [2, 9]. В дальнейшем это находит отражение в подборе средств физического воспитания и, как следствие, на уровне физической подготовленности детей. В существующих методиках физического воспитания выявляется ряд противоречий: несоответствие организации проведения физкультурно-оздоровительной работы в организованных детских коллективах и потребностями общества; превалирование усреднённого подхода при развитии двигательных способностей ребёнка без учёта его индивидуальных особенностей; недостаточное количество специалистов, которые владеют знаниями дифференциации подбора средств физического воспитания и применяют их на практике; использование методик по физическому воспитанию не имеющих научной обоснованности в частных детских учреждений [3, 6, 9].

Исходя из вышесказанного, разработка простой, имеющей научную базу, методики, позволяющей использовать дифференцированный подход в практической деятельности по физическому воспитанию детей дошкольного возраста, является актуальной.

Целью исследования было определение эффективности повышения силовых качеств детей дошкольного возраста при дифференцированном использовании «массажной гимнастики».

Эксперимент проводился в несколько этапов в период с 2000 по 2012 гг. на базе массовых и специализированных дошкольных учреждений г. Одесса и г. Харькова. Под наблюдением находилось 155 детей в возрасте от 3х лет до 6 лет (81 мальчик и 74 девочки), у которых определялся двигательный статус. Использовались тесты, позволяющие выявить мышечный тонус (группа тонических тестов), и уровень физической подготовленности (группа двигательных тестов). Оценка результатов тонических тестов проводилась по разработанной нами шкале с учетом амплитуды пассивных движений, степени сопротивления растяжению, а также упругости мышцы в спокойном состоянии [7]. Физическая подготовленность определялась в соответствии с разработанной нами шкалой оценок различных двигательных качеств с учетом возраста и пола детей [2].

Результаты исследования.По данным тестирования исходного уровня физической подготовленности детей одним

из отстающих оказалась абсолютная сила мышц кисти. Полученные результаты показали, что отставание в развитии этого двигательного качества сопровождается соответствующими нарушениями в мышечном тонусе (ТМ) туловища и конечностей.

252

Page 254: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

При отставании абсолютной силы мышц кисти отмечались следующие нарушения ТМ (табл. 1):

- гипертонус мышц воротниковой области (1,86±0,14 балла справа и 1,82±0,17 балла слева) и мышц передней поверхности голеней (2,04±0,29 балла справа и 2,36±0,18 балла слева);

- гипотония мышц задней поверхности предплечий (-1,64±0,26 балла справа и - 1,75±0.27 балла слева) и мышц передней поверхности в левом лучезапястном суставе (­1,25±0,28 балла), мышц внутренней поверхности бедер (-1,50±0,36 балла справа и -1,39±0,43 балла слева) и мышц задней поверхности голеней (-2,04±0,29 балла справа и -2,36±0,18 балла слева).

Таблица 1Особенности мышечного тонуса при отстающем качестве абсолютная сила мышц ___________________________ кисти (в баллах)____________________________________

Область исследованияСправа Слева

M ± m M ± m

ТМ воротниковой зоны 1,86 ± 0,14 1,82 ± 0,17

ТМ сгибателей в локтевом суставе -0,86 ± 0,31 -1,00 ± 0,33

ТМ разгибателей в локтевом суставе 0,86 ± 0,31 1,00 ± 0,33

ТМ сгибателей в лучезапястном суставе -0,96 ± 0,28 -1,25 ± 0,28

ТМ разгибателей в лучезапястном суставе -1,64 ± 0,26 -1,75 ± 0,27

ТМ груди 0,00 ± 0,30 0,32 ± 0,30

ТМ живота -0,79 ± 0,29 -1,00 ± 0,27

ТМ верхней части спины -0,39 ± 0,31 -0,18 ± 0,31

ТМ нижней части спины 0,21 ± 0,33 0,29 ± 0,33

ТМ внутренней поверхности бедра -1,50 ± 0,36 -1,39 ± 0,43

ТМ сгибателей в коленном суставе -0,61 ± 0,21 -0,86 ± 0,23

ТМ разгибателей в коленном суставе 0,54 ± 0,22 0,86 ± 0,23

ТМ сгибателей в голеностопном суставе -2,04 ± 0,29 -2,36 ± 0,18

ТМ разгибателей в голеностопном суставе 2,04 ± 0,29 2,36 ± 0,18

В дальнейшем была разработана программа двигательной коррекции с учетом особенностей мышечного тонуса.

Для эксперимента были сформированы две группы - экспериментальная и контрольная. Общее количество детей составило 155 детей, из них в экспериментальной группе (ЭГ) 81 ребёнок, а в контрольной группе (КГ) - 74 ребёнка. По своему составу группы были идентичны и существенной разницы не имели как по разделению полов, так и по составу нозологических групп (табл. 2).

253

Page 255: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Таблица 2Распределение детей ЭГ (п=81) и КГ (п=74) по нозологическим группам (в %)

Нозологические группы ЭГ КГ«Практически здоровые» 22,2 39,2Дети с нарушениями осанки 25,9 9,5Дети с нарушением неврологического статуса 16 23Дети-логопаты 12,3 16,2Дети с нарушением неврологического статуса в сочетании с нарушениями осанки 21 9,5

Дети с нарушением неврологического статуса и интеллекта 2,5 2,7

Выявив показатели развития двигательных качеств, производилась оценка физической подготовленности детей обеих групп (ЭГ и КГ) в соответствии с разработанной нами шкалой. При сравнении данных развития абсолютной силы мышц кисти в ЭГ и КГ в исходном тестировании (возраст детей 3 года.) отмечалось отставание от популяционных показателей (категория «неудовлетворительно развито»): в ЭГ - в правой кисти в 38,3% случаев, в левой кисти в 40,7%; в КГ результаты были немного лучше - справа в 32,4%, слева в 37,8% случаев (рис. 1, 2).

С учетом полученных данных, коррекционная работа проводилась с использованием нескольких методик: «массажная гимнастика»; кинезиотейпирование; пассивная коррекция.

«Массажная гимнастика» являлась основным методом коррекции имеющихся нарушений опорно-двигательного аппарата у детей в целом. Средства «массажной гимнастики» имели воздействие на все части тела. МГ проводилась курсами по 10-20 занятий (в зависимости от степени тяжести двигательных нарушений), 5 раз в неделю, 6 циклов в течение учебного года. Длительность одного занятия - 30 минут. Занятия проводились в первой половине дня индивидуальным методом. Элементы МГ использовались на занятиях, проводимых малогрупповым и групповым методом организации, 3 раза в неделю по 20-45 минут, в зависимости от возрастной группы.

Накладывание тейпов использовалось для закрепления полученных результатов, что позволило предотвратить дальнейшее ухудшение состояния физического статуса. Применение классических тейпов производилось с целью коррекции стоп в качестве «мягкой ортопедии» после занятия МГ. Классические тейпы ребёнок носил на протяжении дня, т.е. до ночного сна. Кинезиотейпы накладывались на различные части тела после прохождения курса МГ. Кинезиотейпы носились круглосуточно, в течение 4-5 суток, после чего процедура повторялась. Курс кинезиотерапии составлял 4 недели, т.е. на время перерыва между циклами занятий МГ.

254

Page 256: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Рис. 1. Распределение уровней развития двигательных качеств у детей дошкольного возраста экспериментальной группы (ЭГ) в исходном состоянии (ось X - двигательные качества:1 - абсолютная сила мышц правой кисти, I I - абсолютная сила мышц левой кисти, III - скоростно-силовые качества рук, IV - силовая выносливость рук, V - пальцевая координация правой руки, VI - пальцевая координация левой руки, VII - быстрота правой руки, VIII - быстрота левой руки, IX - скоростно-силовые качества ног, X - статическое равновесие; по оси У - встречаемость развития двигательных качеств в %; по оси 2 - распределение оценок развития двигательных качеств (в баллах): «1» - абсолютно неудовлетворительно, «2» - неудовлетворительно развито, «3» - удовлетворительно развито (нормативные значения), «4» - хорошо развито, «5» - развито отлично).

Рис. 2. Распределение показателей развития двигательных качеств у детей дошкольного возраста контрольной группы (КГ) в исходном состоянии. Подписи см. рис. 1.

Методы пассивной коррекции использовались как средство вспомогательной коррекции в виде специально подобранных (ортопедических) укладок и «антигравитационной разгрузки позвоночника». Данный метод применялся для коррекции осанки и профилактики её нарушений. Укладки производились ежедневно во время дневного

255

Page 257: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

и ночного сна, а также в режиме дня во время посещения детского сада (в виде физкультпауз и физкультминуток) и в домашних условиях (в виде домашнего задания родителям). Длительность применения укладок: от 5 мин. во время физкультпауз и физкультминуток; во время засыпания ребёнка, т.е. перед дневным или ночным сном.

Осуществляя подбор средств коррекции и нормализации мышечного тонуса при отстающем двигательном качестве абсолютная сила мышц, использовалась специально подобранная методика применения «массажной гимнастики» [8] с учётом выявленных нарушений тонуса мышц:

расслабление мышц воротниковой области и мышц разгибателей в голеностопных суставах;

стимуляция мышц разгибателей в лучезапястных суставах и сгибателей в левом лучезапястном суставе, мышц внутренней поверхности бедер и мышц сгибателей в голеностопных суставах.

Повторная диагностика проводилась каждые полгода. При итоговом тестировании (в возрасте 6 лет) двигательных качеств в ЭГ отмечалось следующее: наиболее частыми были показатели, превышающие нормативные значения (оценка «хорошо развито») - 59,3% справа и 39,5% слева. В КГ эти показатели составили - справа 41,9%, слева 16,2%. При этом неудовлетворительная оценка в ЭГ в правой кисти составила 4,9%, а в левой - 6,2%. В КГ эти отклонения были более выраженными: справа - 14,9%, а слева - 16,2% (рис. 3, 4).

0.0 *

I П Ш IV V V I У П У Ш IX X

Рис. 3. Распределение показателей развития двигательных качеств у детей дошкольного возраста ЭГ через 2 года. Подписи см. рис. 1.

256

Page 258: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Рис. 4. Распределение показателей развития двигательных качеств у детей дошкольного возраста КГ через 2 года. Подписи см. рис. 1.

Выводы. Дифференцированное использование «массажной гимнастики» в ЭГ позволило достичь улучшения результатов в группе детей с неудовлетворительным развитием абсолютной силы мышц кисти (при итоговом тестировании в 7,8 раз справа и в 6,6 раз слева по сравнению с первичным). В КГ, где использовалась общепринятая методика проведения занятий по физическому воспитанию по классической схеме, также наблюдались улучшения результатов в группе детей с неудовлетворительным развитием силы мышц кисти, однако менее выраженные, чем в ЭГ: справа показатели улучшились в 2,8 раза, слева - в 2,3 раза.

Учитывая вышесказанное, вопросы, рассмотренные в данной работе, связанные с проблемой развития абсолютной силы мышц кисти детей дошкольного возраста, позволяют акцентировать внимание на необходимости использования в дошкольных учреждениях дифференцированного подхода в развитии и коррекции двигательных функций детей с применением «массажной гимнастики». Актуальность данной проблемы в нынешних условиях развития общества представляется значительной и предполагает появление системы образовательных курсов для специалистов дошкольных учреждений массового и специализированного профиля.

References

1. Бальсевич В.К. Онтокинезиология человека. - М.: Теория и практика физической культуры, 2000. - 275 с.2. Беседа В.В., Романчук О.П. До питання ощнки фiзичноi т дготовленосп д^ей дошкшьного вшу: зб. наук. праць / за ред. О.В. Гаврилова, В.ГСтвака. - Вип. IXX, ч.2. - Кам’янець-Подшьський: Медобори-2006, 2012. - С.237 - 243.3. Бычкова С.С. Современные программы по физическому воспитанию детей дошкольного возраста / Авт.-сост. С.С. Бычкова. - М.: АРКТИ. 2002.-60 с.4. Голубева Г.Н. Формирование активного двигательного режима ребёнка (до 6-ти лет) средствами физического воспитания в основные периоды адаптации к условиям среды: автореф. дис. докт. пед. наук: 13.00.04 / Г.Н. Голубева. Малаховка, 2008. - 50 с5. Дворкина Н.И. Взаимосвязь силовых и психических качеств дошкольников 3-6 лет // Физическая культура: воспитание, образование, тренировка. — 2002. — №3. С.7 — 11.

257

Page 259: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

6. Мухина М.П. Физическое воспитание детей дошкольного и младшего школьного возраста в условиях применения педагогической технологии // Омский научный вестник. - 2008. - № 2 (66). - С.166 - 171.7. Пат. 67269 Укра!на, МПК А61В5/00. Споаб ощнки м’язового тонусу у д^ей дошкшьного вшу / Беседа В.В., Романчук О.П. - № u201109526 вщ 29.07.2011; опубл. 10.02.2012. Бюл. №3.8. Романчук О.П., Беседа В.В. Методичш аспекти проведення та оргашзацп масажно! гимнастики у ранньому в щ // Медична реабштащя, курортологiя, фiзiотерапiя. - К.: 2009. - № 4 (60). - C.37 - 40.9. Филиппова С.О. Перспективные направления научных исследований в области физической культуры дошкольников // Теория и практика физической культуры. 2006. - №9. — С. 15-17

References

1. Bal'sevich VK (2000) Ontokineziologiya cheloveka. Teoriya i praktika fizicheskoj kul'tury.2. Beseda VV, Romanchuk OP (2012) Do pitannya ocinki fizichnoi pidgotovlenosti ditej doshkil'nogo viku. V. IXX, ch.2:237-243.3. Bychkova SS (2002) Sovremennye programmy po fizicheskomu vospitaniyu detej doshkol'nogo vozrasta. M.: ARKTI.4. Golubeva GN (2008) Formirovanie aktivnogo dvigatel'nogo rezhima rebenka (do 6-ti let) sredstvami fizicheskogo vospitaniya v osnovnye periody adaptacii k usloviyam sredy: avtoref. dis. dokt. ped. nauk: 13.00.045. Dvorkina NI (2002) Vzaimosvyaz' silovyh i psihicheskih kachestv doshkol'nikov 3-6 let. Fizicheskaya kul'tura: vospitanie, obrazovanie, trenirovka. 3:7-11.6. Muhina MP (2008) Fizicheskoe vospitanie detej doshkol'nogo i mladshego shkol'nogo vozrasta v usloviyah primeneniya pedagogicheskoj tehnologii. Omskij nauchnyj vestnik. 2 (66):166 - 171.7. Pat. 67269 Ukraina, MPK A61V5/00. Sposib ocinki m'yazovogo tonusu u ditej doshkil'nogo viku8. Romanchuk OP, Beseda VV (2009) Metodichni aspekti provedennya ta organizacii masazhnoi gimnastiki u rann'omu vici. Medichna reabilitaciya, kurortologiya, fizioterapiya. 4(60):37-40.9. Filippova SO (2006) Perspektivnye napravleniya nauchnyh issledovanij v oblasti fizicheskoj kul'tury doshkol'nikov. Teoriya i praktika fizicheskoj kul'tury. 9:15-17.

258

Page 260: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 259-272 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.01.2013. Revised: 12.03.2013. Accepted: 13.07.2013.

EFFECT OF SPORTS TRAINING FOR 13-15 YEARS OVERALL EFFICIENCY ROWERS

W pływ treningu sportowego na sprawność ogólną 13-15 letnich wioślarzy

M irosława Cieślicka, Oliwia Ligman, W alery Żukow

Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Keywords: training; somatic characteristics; paddlers.

Słowa kluczowe: trening; cechy somatyczne; wioślarzy.

Abstract

Walking through life a man goes through his many stages, which is shaping up to be its appearance and physical characteristics of mental or motor. The stage of adolescence is undoubtedly one of the most common topics taken by many authors. Undoubtedly he is one of the most important areas of human existence. This period, is filled with lots of surprises that makes us our own body. Maturing entails a series of many changes in the physique, motoricity as well as in the psyche. During this period, we see a sharp increase in the length of the entire body, as well as internal organs and systems. By making various measurements and tests, you can also see the changes in motoricity. Fitness are all actions that express in action and movement activities specific to each stage of ontogenetic development.

The term itself, which is the efficiency of the individual was, and still is by many scholars, so that the definition of efficiency of forwards, until to be the most appropriate. One of the best methods of assessing the efficiency of the various tests for both foreign and Polish. Motoricity measurements can be made on each, since the IP may be a small child, student, teenager, and adult-parents or grandparents.

The purpose of the research is to test the construction and condition of the somatic cell motor skills a group of paddlers and III classes of high school take part to School No. 6 in Bydgoszcz, every day having at the stage of basic training rowing.Material and methods

Testing the efficiency of the total conducted using International physical fitness Test. The studies covered a group of paddlers aged 13-15 years, players the person looks at the rowing are students of class I, II, III Sports Gymnasium No. 6 in Bydgoszcz. I conducted research in cooperation with coaches rowing. Rowers are fighters RTW Bydgostia LOTTO-. In the study uses 8 International physical fitness Test attempts:

Run over a distance of 50 m from the long jump: 600 m distance extended Runs (girls and boys to 11y) over a distance of 800 m (girls of 12 years and more) over a distance of 1000 m (boys of 12 years or more) measurement of the strength of the hand relative strength Measurement: overhang on bended arms (girls-all ages and boys to 11y) subject to hanging on the stick (the boys of 12 years or more) to run the distance with moving 4x10m shuttle tiles with back rest Seda performed during the 30s the slope in front of the torso standing in the fast pace of life and needs associated with it are still before the man increased requirements for the improvement of personal and physical condition. Applications Thanks to slope in front of the stand can be seen to improve the flexibility of +/-4 cm, which showed rowers in the course of the study.

International physical agility Test largely went off very well when compared with research in a similar age group in 1999. and 2001. While the young rowers should obtain better results at this stage than the average, while taking account of the large contribution to the process, in which actively participate.

Streszczenie

Krocząc przez życie człowiek przechodzi przez wiele jego etapów, w których to kształtuje się jego wygląd fizyczny jak i cechy motoryczne czy psychiczne. Etap dojrzewania jest niewątpliwie jednym z najczęściej podejmowanych tematów przez wielu autorów. Niewątpliwie jest on jednym z najważniejszych działów ludzkiej egzystencji. Okres ten, przepełniony jest mnóstwem niespodzianek, które

259

Page 261: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

sprawia nam, nasz własny organizm. Dojrzewanie pociąga za sobą szereg wielu zmian w budowie ciała, motoryczności jak również w psychice. W tym okresie dostrzegamy gwałtowny wzrost długości całego ciała, jak również narządów i układów wewnętrznych. Dokonując różnego rodzaju pomiarów i testów, można także zobaczyć zmiany w motoryczności. Sprawnością fizyczną są wszelkie działania, które wyrażają się w czynnościach i działaniach ruchowych charakterystycznych dla każdego etapu rozwoju ontogenetycznego. Sam termin, jakim jest sprawność podejmowany był i nadal jest przez wielu uczonych, dzięki którym definicja sprawności ewaluowała, do czasu by przybrać najbardziej odpowiednią. Jedną z najlepszych metod oceny sprawności są różnego rodzaju testy zarówno zagraniczne jak i polskie. Pomiarów motoryczności można dokonywać u każdego, bowiem badanym może być małe dziecko, uczeń, nastolatek, a także dorosły- rodzice czy też dziadkowie.

Celem badań jest sprawdzenie budowy somatycznej i stanu zdolności motorycznych grupy wioślarzy I- III klas gimnazjum, uczęszczającej do Gimnazjum nr 6 w Bydgoszczy, na co dzień uprawiającej wioślarstwo na etapie treningu podstawowego.Materiał i metodyBadania sprawności ogólnej przeprowadzono przy pomocy Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Badaniami objęto grupę wioślarzy w wieku 13-15 lat, zawodnicy trenujący wioślarstwo są uczniami klasy I, II, III Gimnazjum Sportowego nr 6 w Bydgoszczy. Badania przeprowadziłam dzięki współpracy z trenerami wioślarstwa. Wioślarze są zawodnikami RTW LOTTO- Bydgostia. W badaniach wykorzystano 8 prób Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej:Bieg na dystansie 50 m Skok w dal z miejsca Biegi przedłużone:na dystansie 600m (dziewczęta i chłopcy do 11 lat) na dystansie 800m (dziewczęta od 12 lat i więcej) na dystansie 1000m (chłopcy od 12 lat i więcej)Pomiar siły dłoni Pomiar siły względnej:zwis na ugiętych rękach(dziewczynki - wszystkie grupy wiekowe i chłopcy do 11 lat) podciąganie w zwisie na drążku (chłopcy od 12 lat i więcej)Bieg wahadłowy na dystansie 4x10m z przenoszeniem klocków Siady z leżenia tyłem wykonywane w czasie 30s Skłon tułowia w przód w staniu

Szybkie tempo życia oraz potrzeby z nim związane stawiają wciąż przed człowiekiem zwiększające się wymagania w zakresie usprawnienia osobistego i kondycji fizycznej.Wnioski

Dzięki próbie skłonu w przód ze stania można zauważyć poprawę gibkości, o +/- 4cm, którą wykazali wioślarze w trakcie przeprowadzonych badań.

Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej w dużej mierze wypadł bardzo dobrze w porównaniu z badaniami prowadzonymi na podobnej grupie wiekowej w 1999r. i 2001r.

Natomiast młodzi wioślarze powinni uzyskiwać na tym etapie lepsze wyniki niż przeciętne, uwzględniając jednocześnie duży wkład procesu treningowego, w którym aktywnie biorą udział.

Introduction

Walking through the life of a man passing by many of its stages in which it shapes his or her physical appearance and motor characteristics and mental health. Maturation stage is undoubtedly one of the most common issues dealt with by many authors. Undoubtedly, he is one of the most important departments of human existence. This period is filled with lots of surprises that makes us our own body. Maturation entails a number of the many changes in body composition, motor skills as well as the psyche. During this period, we see a sharp increase in the length of the entire body, as well as internal organs and systems. When different measurements and tests, you can also see the changes in motor skills. Physical fitness are all activities that are expressed in movement activities and actions specific to each stage of ontogenetic development. The term, which is undertaken efficiency was and still is by many scholars, so that the definition of efficiency has evolved to time to take the most appropriate. One of the best methods to assess the efficiency of different types of tests are both foreign and Polish. Measurements can be made at the motor skills of each, because the

260

Page 262: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

test may be a small child, student, teenager, and adult-parents or grandparents. Each is distinguished by a completely different motor skills, some are outstanding in their discipline while others exceed their efficiency in the normal course of events (Stankiewicz, 2002, Stankiewicz et al, 2002, Stepniak et al, 2004). Rowing as a discipline of both a strength and forcefulness, the history signed up many years ago, because the references were heard during the years before our era, in ancient peoples (Henig et al, 2003) Today we can say that the sport is is of vital importance in the international arena and the world. Its continuous development gives it a broad sense prestige.

Objective of the study is to determine the construction of somatic and motor skills of a

group of paddlers I-III classes of high school, attending the School No. 6 in Bydgoszcz, every

day practices the rowing at the stage of basic training.

Material and methods

Performance general carried out using the International Physical Fitness Test. A group of rowers aged 13-15, coached rowing athletes are students of Class I, II, III School Sports No. 6 in. The survey was conducted in cooperation with the rowing coaches. Rowers are players RTW LOTTO-Bydgostia. The study used eight trials of the International Physical Fitness Test:

Run over a distance of 50 m Long jump from place Racing extended:A distance of 600m (girls and boys up to 11y)A distance of 800m (girls of 12 years and more)A distance of 1000m (boys from 12 years and over)Measurement of force hand Relative strength measurement:Slack with bent arms (girls - all ages and boys up to 11y)Rising in the slack on the stick (boys of 12 years and more)Running swinging at a distance of 4x10m with carrying blocks Traces of lying back made during the 30s Standing forward bend forward in becoming

Results

Table 1 Summary of test results on a 50m run [s]

test indicator rowers

age 13 years 14 years 15 yearsNumber of respondents (n) 20 15 15The arithmetic mean of 8.5 8.1 8.1Minimum 7.3 7.6 7.3Value Maximum 9.1 8.8 9.1Standard deviation 0.50 0.36 0.6Coefficient of Variation 0.06 0.04 0.07

261

Page 263: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 1 shows the statistics of the test results run on 50m. Details are as follows: among rowers 13-year arithmetic mean of the test run in the 50 is 8.5 s, resulting in 50 points in the tables puncting physical minimum value of 7.3 s - 64 points, and the maximum is 9.1 s - only 43 points. Standard deviation is 0.50 and coefficient of variation of 6%. Among 14-year-old rowers average trial run at 50m is 8.1 s - 50 points, the minimum is 7.6 s - 57 points, and the maximum is 8.8 s - 42punkty. The standard deviation was observed at 0.36 and the coefficient of variation of 7%. In athletes 15-year average for the test run in the 50 is equal to 8.1 s -45 points, the minimum value of 7.3 s -56 Points, maximum 9.1 s - 30 points. The standard deviation was 0.6 and the coefficient of variation of 7%.

Table 2. Comparing results of the test on the long jump right away

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

181 191 203

Minimum

value

143 147 170

Maximum

value

215 230 231

Standard

deviation

20.67 20.95 15.4

Coefficient of

variation

0.11 0.11 0.08

Table 2 shows the results of the long jump with space. Among 13-year-old rowers arithmetic mean in an attempt to jump from space was recorded at 181cm, which puncting physical tables gives 51.5., The minimum for 143cm-35.5 pts., The maximum at 215cm-66, 5 points. The standard deviation was 20.67 and the coefficient of variation of 11%. In athletes14-year average distance in the same sample showed up at 191cm-50 pts., The minimum for 147cm-33 pts., The maximum at 230 cm-66pkt. The standard deviation was 20.95 and the coefficient of variation as a 13 - year rowers 11%. Boys 15-year average long jump test obtained at 203cm-49.5 pts., The minimum for 170cm-36pkt., Maximum 231cm-61pkt. The standard deviation is equal to 15.4 and the coefficient of variation of 8%. Among all the rowers can be noted that the older the age group the results of this trial are getting better.

262

Page 264: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 3 Summary their results extended run at 800 and 100m

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

254.6 243.4 224

Minimum

value

228 221.1 202

Maximum

value

289.1 268.9 281

Standard

deviation

17.16 16.98 19.8

Coefficient of

variation

0.07 0.07 0.09

Table 3 presents the results of a statistical summary of prolonged running at 800 and 1000 m young rowers. Players 13-year-old showed the average time in the attempt to 254.6 s, giving 54 points in Tables puncting physical fitness, the minimum is 228s, giving you 62 points, the maximum is 289.1 s - 45 points. The standard deviation is at the level of 17.16 and a coefficient of variation of 7%. Rowers 14-year-old received an average time or in the course of the 1000m s 243.4 - 53.5 points, the minimum value of 221.1 s - 59pkt, maximum 268.9 s - 47pkt. The standard deviation stood at 16.98 and the coefficient of variation was 7%. In zawodniki 15-year average of the time in the trial run was extended 224S. - 56pkt, the minimum 202S. - 63pkt, maximum 281s. - 39pkt. Standard deviation 19.8 has a coefficient of variation 9%.

Table 4 Summary of test results of thehand strength

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

36 43 38

263

Page 265: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Minimum

value

29 35 35

Maximum

value

44 54 42

Standard

deviation

4.76 5.81 2.1

Coefficient of

variation

0.13 0.13 0.06

Table 4 shows the statistical summary of the test results force the hand, or dynamometer test youth. The results are as follows: Boys 13 - year-old gained an average in the sample dynamometer-61pkt 36kg, 29kg minimum value-52pkt, maximum 44kg-70pkt. The standard deviation is 4.76 and coefficient of variation of 13%. 14-year-old boy reported school in this attempt at 43kg-61pkt, the minimum-52pkt 35kg, 54kg maximum-73pkt. The standard deviation is 5.81 and coefficient of variation of 13%. In boys 15-year average for the test force is 38kg hand-49pkt, the minimum-45pkt 35kg, 42kg maximum-53pkt. The standard deviation of 2.1 and a coefficient of variation of 6%.

Table 5 Summary of test results in a slack hand bending

Inspected

indicator

Boys

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

1.5 3 3

Minimum

value

0 0 0

Maximum

value

9 12 11

Standard

deviation

2.98 3.76 2.8

Coefficient of

variation

1.94 1.25 0.9

264

Page 266: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 5 presents a statistical summary of the test results bending over hang hands - inpull- up on the stick boys, girls living in overhang. The results are as follows: 13-year-old boy received an average in an attempt to pull the stick 1.5 repetition which gave them 42pkt in Tables puncting physical fitness, the minimum is 0 and the maximum nine-70pkt pull ups. The standard deviation was 2.98 and the coefficient of variation of 194%. 14-year-old boy reported school in attempt pulls at 3 reps-47pkt, the minimum value of 0 and a maximum of 12 - 72 points. The standard deviation is 3.76 and coefficient of variation of 125%. In boys15-year average for this test came out similar to that in 14-year-olds, but it could third class 45pkt, the minimum value was 0 and the maximum is 11 pull ups - 65pkt. The standard deviation was 2.8 and the coefficient of variation of 90%.

Table 6 Summary of test results of the run 4x10m

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

11.6 11.34 11.6

Minimum

value

0 10.24 10.2

Maximum

value

13.4 12.6 12.6

Standard

deviation

2.88 0.74 0.7

Coefficient of

variation

0.24 0.07 0.06

Table 6 shows the statistical summary of the test results run 4x10m. U boys 13-year average of the time in the shuttle run is 11, 6s-gives it 53pkt in Tables puncting physical fitness, a minimum value of 0 and a maximum of 13.4 s-38pkt. The standard deviation is 2.88 and coefficient of variation of 24%. 14-year-old boy received an average time on the run 4x 10m 11,34 s-54pkt, the minimum value of 10.24 s - 63pkt and the maximum 12.6 s-42pkt. The standard deviation was 0.74 and the coefficient of variation of 7%. 15-year-old boys had a mean time in this trial 47pkt 11.6 s, the minimum value of 10.2 s-61pkt and the maximum12.6 s-37pkt. The standard deviation equal to 0.7 and the coefficient of variation of 6%.

Table 7 Summary table test results neighbors of lying during the 30s

265

Page 267: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

24 27 24

Minimum

value

17 21 19

Maximum

value

30 33 26

Standard

deviation

3.57 3.43 2

Coefficient of

variation

0.15 0.13 0.08

Table 7 shows the statistical summary of the test results neighbors of lying back in time 30 seconds. 13-year-old boys reported an average sample of lying 24powtorzen neighbors, resulting in a score 48pkt, the minimum 17powt - 34pkt, maximum 30powt-60pkt. The standard deviation was 3.57 and the coefficient of variation of 15%. In boys 14 - year average for this test is 27powt-53pkt, the minimum 21powt-41pkt and the maximum 33powt- 66pkt. The standard deviation equal to 3.43 and the coefficient of variation of 13%. 15-year- old boy showed an average of neighbors in an attempt to lie 24powt-47pkt, the minimum is 19 Reprat - 36pkt and the maximum 26powt-51pkt. 2 is hinged to the standard, a coefficient of variation of 8%.

Table 8 Summary of test results of the slope of the trunk in front of the standing

Inspected

indicator

Rowers

Age 13 years 14 years 15 years

Number

examined (n)

20 15 15

Arithmetic

mean

6 7 14

Minimum

value

0 0 7

266

Page 268: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Maximum

value

15 15 22

Standard

deviation

4.39 4.96 5.1

Coefficient of

variation

0.71 0.71 0.36

Table 8 shows the statistical summary of the test results slope in front of the body to become performed by the test youth. In boys, 13-year-old was observed in the sample average slope trunk in front of the stand 6cm-this is 55pkt in Tables puncting physical fitness, the minimum 0cm-47pkt, maximum 15cm-68pkt. The standard deviation equal to 4.39 and the coefficient of variation of 71%. 14-year-old boy showed an average slope attempts trunk forward 7cm-55pkt, value-45pkt 0cm minimum, maximum 15cm-66pkt. Hinged at one standard is 4.69 and the coefficient of variation of 71%. Among 15-year-old boys take the average of the sample slope trunk in front of the stand 14cm-giving 61pkt, the minimum 7cm- 52pkt, the maximum is 22cm-72pkt. The standard deviation is 5.1 and the coefficient of variation of 36%.

Discussion

Lives and needs associated with him put the rapid pace still before the man increasing

requirements in personal improvement and the physical fitness. The high development of

the automotive industry or the more and more high standard of living, contrary to

appearances requires versatile streamlining the man, which one should see to it .. already

for the youngest years against (Trześniowski 1963). Comparing achieved results of the

state of motor abilities with tests conducted in 2001r. M. Napierała and from 1999r. R.

Przewęda it is possible to calculate the difference which occurs between examined from

2012r. but from 2001r. or also 1999r. R. Przewęda in 1999 and in 2001r. M. Napierała

conducting one's tests were based on a larger research group. First, R. Przewęda in 1999

dealt with the yr with examining to the wide scale, this all-Polish diagnosing the physical

fitness was based on the International Test of the physical fitness. M. Napierała, similarly

to his predecessor he applied MTFS, however narrowed his inquiry to regional tests,

wanting to show what efficiency young residents of the province are characterized by

kujawsko- pomorskie. This tests show only a little research group three sports classes

constituted which rowing. The comparison is related to the same age group. Analyzing

individual averages of results, get in tests on the International Test of the physical fitness

it is possible to realize that on the run on 50 m good results were written down amongst

boys in 1999. The test on the long jump right away showed that rowers from 2012r. dealt

267

Page 269: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

1999 with better than peers and of 2001. Comparing results of the test on the prolonged

run at rowers on 1000 m shows that best they advised for oneself 13 - 14 years from 2001,

amongst 15 years the fastest timeouts were get by rowers from 2012r. The test on the

dynamometer attests to the fact that examined competitors in 2012 examined demonstrate

much greater strength of muscles the hand, than their peers. Results depict attempts to pull

rowers up on the bar, that much better came out in this test examined from 1999 and

2001r. than from 2012r. The test of pendular run 4 shows x of 10 m improvement in

temporary results achieved by rowers compared with achievements examined through R.

Przewęda and M. Napierała. Attempt of sitting positions from lying it put on weight

during 30 seconds got good results 13 - 14 - years rowers in comparing with

measurements from 1999 and of 2001.

Conclusions

Thanks to the test on the forward bend from standing it is possible to notice the

improvement in the suppleness, about +/- 4 cm which rowers demonstrated in the course

of conducted tests.

The international Test of the physical fitness largely came out very well compared

with conducted tests in the similar age group in 1999r. and 2001r.

However young rowers should achieve good results at this stage than averages,

including the big contribution of the training process in which actively they participate

simultaneously.

References

1. Hennig M. i wsp. Wioślarstwo pod redakcją Maraina Henniga PZTW Warszawa 2003.

2. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i

motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego,

Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego,

Bydgoszcz.

3. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF,

Warszawa.

4. Stankiewicz B., Sprawność lekkoatletyczna studentów wychowania fizycznego z

Bańskiej Bystrzycy i Bydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie Organizovaneho Vyucovania

Telesnej Vychovy na Vysokych Skolach, Nitra 2002; str. 68- 73.

268

Page 270: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

5. Stankiewicz B., Stępniak R., Rozwój Fizyczny a sprawność ogólna dziewcząt w wieku

10- 12 la, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca

2002, str. 252- 262.

6. Stępniak R., Stankiewicz B., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu

maratońskim na przykładzie Małgorzaty Sobańskiej, [w]: Zbornik

vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004 str. 243- 253.

7. Trześniowski R. (1963). Miernik sprawności fizycznej, Państwowe Zakłady

Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.

Wstęp

Krocząc przez życie człowiek przechodzi przez wiele jego etapów, w których to kształtuje się jego wygląd fizyczny jak i cechy motoryczne czy psychiczne. Etap

dojrzewania jest niewątpliwie jednym z najczęściej podejmowanych tematów przez wielu autorów. Niewątpliwie jest on jednym z najważniejszych działów ludzkiej egzystencji. Okres ten,

przepełniony jest mnóstwem niespodzianek, które sprawia nam, nasz własny organizm. Dojrzewanie pociąga za sobą szereg wielu zmian w budowie ciała, motoryczności jak również w

psychice. W tym okresie dostrzegamy gwałtowny wzrost długości całego ciała, jak również narządów i układów wewnętrznych. Dokonując różnego rodzaju pomiarów i testów, można

także zobaczyć zmiany w motoryczności. Sprawnością fizyczną są wszelkie działania, które wyrażają się w czynnościach i działaniach ruchowych charakterystycznych dla każdego etapu

rozwoju ontogenetycznego. Sam termin, jakim jest sprawność podejmowany był i nadal jest przez wielu uczonych, dzięki którym definicja sprawności ewaluowała, do czasu by przybrać

najbardziej odpowiednią. Jedną z najlepszych metod oceny sprawności są różnego rodzaju testy zarówno zagraniczne jak i polskie. Pomiarów motoryczności można dokonywać u każdego,

bowiem badanym może być małe dziecko, uczeń, nastolatek, a także dorosły- rodzice czy też dziadkowie. Każdy wyróżnia się zupełnie inną motorycznością, jedni są wybitni w swojej

dyscyplinie inni zaś przewyższają ich sprawnością w zwyczajnym biegu (Stankiewicz, 2002, Stankiewicz i wsp., 2002, Stepniak i wsp., 2004). Wioślarstwo jako dyscyplina o charakterze

zarówno wytrzymałościowym jak i siłowym, na kartach historii zapisała się już wiele lat temu, bowiem wzmianki słyszane były już w latach przed naszą erą, u ludów starożytnych (Henig i

wsp., 2003) Dziś można powiedzieć, że sport ten ma istotne znaczenie na arenie międzynarodowej jak i światowej. Jego ciągły rozwój nadaje mu szeroko pojmowany prestiż.

Celem badań jest sprawdzenie budowy somatycznej i stanu zdolności motorycznych grupy wioślarzy I- III klas gimnazjum, uczęszczającej do Gimnazjum nr 6 w

Bydgoszczy, na co dzień uprawiającej wioślarstwo na etapie treningu podstawowego.

Materiał i metody

Badania sprawności ogólnej przeprowadzono przy pomocy Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Badaniami objęto grupę wioślarzy w wieku 13-15 lat, zawodnicy trenujący

wioślarstwo są uczniami klasy I, II, III Gimnazjum Sportowego nr 6 w Bydgoszczy. Badania przeprowadziłam dzięki współpracy z trenerami wioślarstwa. Wioślarze są zawodnikami

RTW LOTTO- Bydgostia. W badaniach wykorzystano 8 prób Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej:

1. Bieg na dystansie 50 m

2. Skok w dal z miejsca

3. Biegi przedłużone:

a) na dystansie 600m (dziewczęta i chłopcy do 11lat)

b) na dystansie 800m (dziewczęta od 12 lat i więcej)

c) na dystansie 1000m (chłopcy od 12 lat i więcej)

4. Pomiar siły dłoni

5. Pomiar siły względnej:

a) zwis na ugiętych rękach(dziewczynki - wszystkie grupy wiekowe i chłopcy do 11 lat)

b) podciąganie w zwisie na drążku (chłopcy od 12 lat i więcej)

6. Bieg wahadłowy na dystansie 4x10m z przenoszeniem klocków

7. Siady z leżenia tyłem wykonywane w czasie 30s

8. Skłon tułowia w przód w staniu

Wyniki

T abela 1. Zestawienie wyników próby biegu na 50m [s]

269

Page 271: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 8,5 8,1 8,1

Wartość minimalna 7,3 7,6 7,3

Wartość maksymalna 9,1 8,8 9,1

Odchylenie standardowe 0,50 0,36 0,6

Współczynnik zmienności 0,06 0,04 0,07

T abela nr 1 przedstawia dane statystyczne wyników próby biegu na 50m. Dane przedstawiają się następująco: wśród wioślarzy 13-letnich średnia arytmetyczna próby biegu na 50m

wynosi 8,5s., co daje 50 punktów w tablicach punktacyjnych sprawności fizycznej wartość minimalna to 7,3s.,- 64 punkty, a maksymalna to 9,1s - zaledwie 43 punkty. Odchylenie

standardowe równe jest 0,50 a współczynnik zmienności 6%. Wśród wioślarzy 14-letnich średnia próby biegu na 50m wynosi 8,1s.,- 50 punktów, wartość minimalna to 7,6s., - 57 punktów,

a maksymalna to 8,8s - 42punkty. Odchylenie standardowe odnotowano na 0,36 a współczynnik zmienności 7%. U zawodników 15-letnich średnia w próbie biegu na 50m równa jest 8,1s -

45 punktów, wartość minimalna 7,3s. -56 punktów; maksymalna 9,1s.- 30 punktów. Odchylenie standardowe wyniosło 0,6 a współczynnik zmienności 7%.

T abela 2. Zestawienie wyników próby skoku w dal z miejsca

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 181 191 203

Wartość minimalna 143 147 170

Wartość maksymalna 215 230 231

Odchylenie standardowe 20,67 20,95 15,4

Współczynnik zmienności 0,11 0,11 0,08

Tabela nr 2 przedstawia wyniki próby skoku w dal z miejsca. Wśród 13-letnich wioślarzy średnia arytmetyczna w próbie skoku w dal z miejsca zanotowana została na

poziomie 181cm, co w tablicach punktacyjnych sprawności fizycznej daje 51,5 pkt., wartość minimalna na 143cm- 35,5 pkt., maksymalna na 215cm- 66,5 pkt. Odchylenie standardowe

wyniosło 20,67 a współczynnik zmienności 11%. U zawodnikow 14-letnich średnia odległość w tej samej próbie pokazała się na poziomie 191cm- 50 pkt., wartość minimalna na 147cm-

33 pkt., maksymalna na 230cm- 66pkt. Odchylenie standardowe wyniosło 20,95 a współczynnik zmienności podobnie jak u 13- letnich wioślarzy 11%. Chłopcy 15-letni średnią próby

skoku w dal uzyskali na poziomie 203cm- 49,5pkt., wartość minimalną na 170cm- 36pkt., maksymalną 231cm- 61pkt. Odchylenie standardowe równe jest 15,4 a współczynnik zmienności

8%. Wśród wszystkich wioslarzy daje się zauważyć, że im starsza grupa wiekowa tym wyniki tej próby są coraz lepsze.

Tabela 3. Zestawienie swyników biegu przedłużonego na 800 i 100m

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna254,6

243,4 224

Wartość minimalna 228 221,1 202

Wartość maksymalna 289,1 268,9 281

Odchylenie standardowe 17,16 16,98 19,8

Współczynnik zmienności 0,07 0,07 0,09

Tabela nr 3 przedstawia zestawienie statystyczne wyników biegu przedłużonego na 800 i 1000 m młodych wioślarzy. Zawodnicy 13-letni wykazali się średnią czasu w tej

próbie 254,6s., co daje 54 punkty w tablicach punktacyjnych sprawności fizycznej, wartość minimalna to 228s, co daje 62 punkty, maksymalna to 289,1s., - 45 punktów. Odchylenie

standardowe kształtuje się na poziomie 17,16 a współczynnik zmienności to 7%. Wioslarze 14-letni uzyskali średnią czasu w biegu na 1000m 243,4s.- 53,5pkt, wartość minimalna 221,1s.-

59pkt, maksymalna 268,9s.- 47pkt. Odchylenie standardowe ukształtowało się na poziomie 16,98 a współczynnik zmienności wyniósł 7%. U zawodników15-letnich średnia czasu w próbie

biegu przedłużonego wyniosła 224s.- 56pkt, wartość minimalna 202s.- 63pkt, maksymalna 281s.- 39pkt. Odchylenie standardowe liczy 19,8 a współczynnik zmienności 9%.

T abela 4. Zestawienie wyników próby siły dłoni

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 36 43 38

Wartość minimalna 29 35 35

Wartość maksymalna 44 54 42

Odchylenie standardowe 4,76 5,81 2,1

Współczynnik zmienności 0,13 0,13 0,06

270

Page 272: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela nr 4 ukazuje zestawienie statystyczne wyników próby siły dłoni, inaczej dynamometru badanej młodzieży. Wyniki kształtują się następująco: chłopcy 13- letni

uzyskali średnią w próbie dynamometru 36kg- 61pkt, wartość minimalną 29kg- 52pkt, maksymalną 44kg- 70pkt. Odchylenie standardowe stanowi 4,76 a współczynnik zmienności 13%.

Chłopcy 14-letni odnotowali średnią w tej próbie na poziomie 43kg- 61pkt, wartość minimalną 35kg- 52pkt, maksymalną 54kg- 73pkt. Odchylenie standardowe wynosi 5,81 a

współczynnik zmienności 13%. U chłopców 15-letnich średnia w próbie siły dłoni to 38kg- 49pkt, wartość minimalna 35kg- 45pkt, maksymalna 42kg- 53pkt. Odchylenie standardowe

stanowi 2,1 a współczynnik zmienności 6%.

Tabela 5. Zestawienie wyników próby uginania rąk w zwisie

Badany wskaźnik Chłopcy

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 1,5 3 3

Wartość minimalna 0 0 0

Wartość maksymalna 9 12 11

Odchylenie standardowe 2,98 3,76 2,8

Współczynnik zmienności 1,94 1,25 0,9

Tabela nr 5 przedstawia zestawienie statystyczne wyników próby uginania rąk

w zwisie- u chłopców podciąganie na drążku, u dziewcząt utrzymanie w zwisie. Wyniki prezentują się następująco: chłopcy 13-letni uzyskali średnią w próbie podciągania na drążku 1,5

powtórzenia co dało im 42pkt w tablicach punktacyjnych sprawności fizycznej, wartość minimalna to 0, a maksymalna 9 podciągnięć- 70pkt. Odchylenie standardowe wyniosło 2,98 a

współczynnik zmienności 194%. Chłopcy 14-letni odnotowali średnią w próbie podciągnięć w ilości 3 powtórzeń- 47pkt, wartość minimalna 0, a maksymalna 12 - 72 pkt. Odchylenie

standardowe stanowi 3,76 a współczynnik zmienności 125%. U chłopców 15-letnich średnia w tej próbie wyszła podobna jak u 14-latków, jednak trzecioklasistom dało to 45pkt, wartość

minimalna wyniosła 0, a maksymalna 11 podciągnięć - 65pkt. Odchylenie standardowe to 2,8 a współczynnik zmienności 90%.

Tabela 6. Zestawienie wyników próby biegu 4x10m

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 11,6 11,34 11,6

Wartość minimalna 0 10,24 10,2

Wartość maksymalna 13,4 12,6 12,6

Odchylenie standardowe 2,88 0,74 0,7

Współczynnik zmienności 0,24 0,07 0,06

Tabela nr 6 przedstawia zestawienie statystyczne wyników

U chłopców 13-letnich średnia czasu w biegu wahadłowym wynosi

w tablicach punktacyjnych sprawności fizycznej, wartość minimalna 0, a maksymalna 13,4s- 38pkt. Odchylenie standardowe to 2,88 a współczynnik zmienności 24%. Chłopcy 14-letni

uzyskali średnią czasu w biegu 4x 10m 11,34s- 54pkt, wartość minimalna 10,24s.- 63pkt, zaś maksymalna 12,6s- 42pkt. Odchylenie standardowe wyniosło 0,74 a współczynnik zmienności

7%. Chłopcy 15-letni odnotowali średnią czasu w tej próbie 11,6s- 47pkt, wartość minimalną 10,2s- 61pkt, a maksymalną 12,6s- 37pkt. Odchylenie standardowe równe 0,7 a współczynnik

zmienności 6%.

Tabela 7.Zestawienie wyników próby siadów z leżenia w czasie 30s

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat 14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytmetyczna 24 27 24

Wartość minimalna 17 21 19

Wartość maksymalna 30 33 26

Odchylenie standardowe 3,57 3,43 2

Współczynnik zmienności 0,15 0,13 0,08

Tabela nr 7 pokazuje zestawienie statystyczne wyników próby siadów z leżenia tyłem w czasie 30s. 13-letni chłopcy odnotowali średnią próby siadów z leżenia

24powtórzeń, co dało w punktacji 48pkt, wartość minimalną 17powt - 34pkt, maksymalną 30powt- 60pkt. Odchylenie standardowe wyniosło 3,57 a współczynnik zmienności 15%. U

chłopców 14- letnich średnia w tej próbie to 27powt- 53pkt, wartość minimalna 21powt- 41pkt, a maksymalna 33powt- 66pkt. Odchylenie standardowe równe 3,43 a współczynnik

zmienności 13%. Chłopcy 15-letni wykazali średnią w próbie siadów z leżenia 24powt- 47pkt, wartość minimalna to 19 powt - 36pkt, a maksymalna 26powt-51pkt. Odchylnie standardowe

stanowi 2, a współczynnik zmienności 8%.

Tabela 8. Zestawienie wyników próby skłonu tułowia w przód ze stania

Badany wskaźnik Wioślarze

Wiek 13 lat | 14 lat | 15 lat

próby biegu 4x10m.

11,6s- daje to 53pkt

271

Page 273: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Liczba badanych (n) 20 15 15

Średnia arytm etyczna 6 7 14

W artość m inim alna 0 0 7

W artość m aksym alna 15 15 22O dchylenie standardow e 4,39 4,96 5,1

W spółczynnik zm ienności 0,71 0,71 0,36

Tabela nr 8 ukazuje statystyczne zestaw ienie w yników próby skłonu tu łow ia w przód ze stania w ykonyw any przez badaną m łodzież. U chłopców 13-letnich zaobserw ow ano

średnią w próbie skłonu tu łow ia w p rzód ze stania 6cm - stanow i to 55pkt w tab licach punktacyjnych spraw ności fizycznej, w artość m inim alną 0cm - 47pkt, m aksym alną 15cm- 68pkt.

O dchylenie standardow e rów ne 4,39 a w spółczynnik zm ienności 71% . C hłopcy 14-letni w ykazali się średnią p ró b y skłonu tu łow ia w p rzód 7cm - 55pkt, w artością m inim alną 0cm - 45pkt,

m aksym alną 15cm- 66pkt. O dchylnie standardow e u n ich to 4,69 a w spółczynnik zm ienności 71% . W śród chłopców 15-letnich uzyskano średnią w próbie skłonu tu łow ia w przód ze stania

14cm- dającą 61pkt, w artość m inim alna 7cm - 52pkt, m aksym alna to 22cm - 72pkt. Odchylenie standardow e stanow i 5,1 a w spółczynnik zm ienności 36% .

Dyskusja

Szybkie tem po życia o raz potrzeby z n im zw iązane staw iają w ciąż przed człow iekiem

zw iększające się w ym agania w zakresie uspraw nienia osobistego i kondycji fizycznej. W ysoki rozw ój m otoryzacji czy coraz w yższy standard życia, w brew pozorom w ym aga

w szechstronnego uspraw nienia człow ieka, o k tóry należy zadbać ju ż od najm łodszych lat (Trześniow ski 1963). Porów nując uzyskane w yniki stanu zdolności m otorycznych z

przeprow adzonym i w 2001r. badaniam i M. N apierały oraz z 1999r. R. P rzew ędy m ożna obliczyć różnicę jak a zachodzi pom iędzy badanym i z 2012r. a z 2001r. czy też 1999r. R.

Przew ęda w 1999 r. o raz w 2001r. M. N apierała prow adząc swoje badania bazow ali na w iększej grupie badaw czej. Pierwszy, R. P rzew ęda w 1999 r. zajął się badaniem na szeroką

skalę, było to ogólnopolskie diagnozow anie spraw ności fizycznej na podstaw ie M iędzynarodow ego T estu Spraw ności Fizycznej. M. N apierała, podobnie jak jego poprzednik

zastosow ał M TFS, jednak zaw ęził swoje dochodzenie do badań regionalnych, chcąc pokazać ja k ą spraw nością odznaczają się m łodzi m ieszkańcy w ojew ództw a kujaw sko-

pom orskiego. N iniejsze badania pokazują jedynie niew ielką grupę badaw czą, jak ą stanow iły trzy klasy sportow e wioślarskie. P orów nanie odnosi się do tej sam ej g ru p y wiekow ej.

A nalizując poszczególne średnie w yników , zdobyte w p róbach M iędzynarodow ego T estu Spraw ności Fizycznej m ożna spostrzec, że w b iegu na 50m najlepsze w yniki zanotow ano

w śród chłopców w 1999 roku. Próba skoku w dal z m iejsca w ykazała, że w ioślarze z 2012r. radzą sobie lepiej n iż rów ieśnicy z 1999 i 2001 roku. Porów nanie w yników p ró b y biegu

przedłużonego u w ioślarzy na 1000m pokazuje, że najlepiej poradzili sobie 13- 14- latkow ie z 2001 roku, w śród 15-latków najszybsze czasy zdobyw ane by ły przez w ioślarzy z

2012r. Próba dynam om etru świadczy o tym , że badani w 2012 ro k u badani zaw odnicy w ykazują się znacznie w iększą siłą m ięśni dłoni, niż ic h rów ieśnicy. W yniki próby

podciągania na drążku w ioślarzy obrazują, że znacznie lepiej w tej próbie w ypadli badani z 1999 i 2001r. n iż z 2012r. A naliza b iegu w ahadłow ego 4x 10m ukazuje popraw ę

w yników czasow ych osiąganych p rzez w ioślarzy w porów naniu z osiągnięciam i badanych p rzez R. Przew ędę i M. N apierałę. Próba siadów z leżenia ty łem w czasie 30 sekund

lepsze rezultaty uzyskali 13- 14- letni w ioślarze w porów naniu z pom iaram i z 1999 i 2001 roku.

W nioski

Dzięki próbie skłonu w przód ze stania m ożna zauw ażyć popraw ę gibkości, o + /- 4cm, k tó rą wykazali w ioślarze w trakcie przeprow adzonych badań.

M iędzynarodow y T est Spraw ności F izycznej w dużej m ierze w ypadł bardzo dobrze w porów naniu z badaniam i prow adzonym i na podobnej grupie w iekow ej w 1999r. i

2001r. N atom iast m łodzi w ioślarze pow inni uzyskiw ać na tym etapie lepsze w yniki niż przeciętne, uw zględniając jednocześnie duży w k ład procesu treningow ego, w którym

aktyw nie b iorą udział.

B ibliografia

1. H ennig M. i wsp. W ioślarstwo p od redakcją M araina H enniga P Z T W W arszaw a 2003.

2. N apierała M. (2005). W ażniejsze uw arunkow ania rozw oju som atycznego i m otorycznego dzieci i m łodzieży z w ojew ództw a kujaw sko - pom orskiego, W ydaw nictw o U czelniane

A kadem ii Bydgoskiej im. K azim ierza W ielkiego, Bydgoszcz.

3. P rzew ęda R., D obosz J. (2003). K ondycja fizyczna polskiej m łodzieży, A W F, W arszawa.

4. Stankiew icz B., Spraw ność lekkoatletyczna studentów w ychow ania fizycznego z Bańskiej B ystrzycy i B ydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie O rganizovaneho V yucovania Telesnej V ychovy

na V ysokych Skolach, N itra 2002; str. 68- 73.

5. Stankiew icz B., Stępniak R., Rozw ój F izyczny a spraw ność ogólna dziew cząt w w ieku 10- 12 la, [w]: Zbornik vedeckovyskum nych prac- vedy o sporte, B ańska B ystrzyca 2002, str.

252- 262.

6. S tępniak R., S tankiew icz B., B ezpośrednie przygotow anie startow e w b iegu m aratońskim na przykładzie M ałgorzaty Sobańskiej, [w]: Z bornik vedeckovyskum nych prac- vedy o

sporte, Bańska B ystrzyca 2004 str. 243- 253.

7. Trześniow ski R. (1963). M iernik spraw ności fizycznej, Państw ow e Zakłady W ydaw nictw Szkolnych, W arszawa.

272

Page 274: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 273-282 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.03.2013. Revised: 12.04.2013. Accepted: 14.07.2013.

UDC: 616-085:616.61:616.988 УДК: 616-085:616.61:616.988

COMPLICATIONS AND RENAL DYSFUNCTION IN ART THERAPY

Осложнения и нарушения функции почек при Арт терапии

RB G um enjuk1, VS Goydyk1, OP Gorobec2, VV Shukhtin2,AN Likhoded2 , AI Gozhenko2 , W Zukow 3

Р. В. Гуменю к1, В.С. Гойды к1, О.П. Горобец2 , В.В. Ш ухтин2 ,2 2 3А.Н. Лиходед , А.И. Гоженко , W Zukow

Odessa Regional Center for the Prevention and Control of AIDS1 SE "Ukrainian Scientific Research Institute of Transport Medicine, Ministry of Health of Ukraine”2

Kazimierz Wielki Unversity, Bydgoszcz, Poland3

Одесский областной Центр по профилактике и борьбе со СПИДом1 ГП «Украинский научно-исследовательский институт медицины транспорта Министерства

здравоохранения Украины»2 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, Polska3

Abstract

This article discusses conducted a retrospective observational study using a database of the Department of Veterans Affairs of the U.S. Army. Of a large group of HIV-infected veterans (12 315) on the basis of data on serum creatinine were identified patients with CKD. The adequacy and continuity of HAART, which they have received.

Keywords: HIV, HAART chronic renal disease, renal failure.

Резюме

В статье рассматривается проведенное ретроспективное обсервационное исследование с использованием нескольких баз данных департамента по делам ветеранов армии США. Из большой группы ВИЧ инфицированных ветеранов

273

Page 275: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

(12 315 человек) на основании данных о сывороточном креатинине были выделены больные с ХБП. Определялась адекватность и непрерывность ВААРТ, которую они получали.

Ключевые слова: ВИЧ-инфекция, ВААРТ, хроническая болезнь почек, почечная недостаточность.

Introduction

Currently, the treatment o f HIV infection using antiretroviral (ARV) of the

four pharmacological groups. Formulations three groups inhibit HIV replication,

blocking the two key viral enzymes, nucleoside / nucleotide reverse transcriptase

inhibitors (NRTIs) and nonnucleoside reverse transcriptase inhibitors (NNRTIs)

block the reverse transcriptase and protease inhibitors (PI) - HIV protease. The

fourth group o f anti-retroviral drugs - fusion inhibitors (IP) - entered into clinical

practice in 2003. Appointment of ART patients can solve four problems: reducing

the viral load to the lowest possible level to the maximum possible sentence,

immune reconstitution (rise in the number of lymphocytes CD4), quality o f life,

the healing effect (improvement and extension of life). WHO recommends ART

for patients with a confirmed diagnosis of HIV infection and one of the following

conditions: stage III disease (its criteria include HIV wasting syndrome, chronic

diarrhea o f unknown etiology, prolonged fever o f unknown etiology, pulmonary

tuberculosis, recurrent bacterial infections, recurrent or persistent mucosal

candidiasis) using an auxiliary criterion by lymphocytes CD4 <350 l-1 stage I or II

according to WHO classification when CD4 count is 200 l-1. In determining the

need for immediate initiation o f ART is recommended to take into account the

number of lymphocytes CD4. For example, tuberculosis is possible for any

number of lymphocytes CD4, and other clinical criteria (chronic diarrhea,

prolonged fever, etc.) can be caused by other non-HIV-related causes. It is not

274

Page 276: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

clear whether ART is shown at the level o f lymphocyte CD4> 200 l-1 and at what

exactly. [1]

Almost all ART drugs have a number o f contraindications, because of their

negative effects on different organs and systems, can cause renal impairment, the

Moreover, the kidney disease in HIV-infected are more likely than the general

population, for reasons of both direct effects o f HIV and opportunistic infections

and nephrotoxic properties o f antiretroviral drugs, especially nucleoside reverse

transcriptase inhibitors (NRTIs) and protease inhibitors (PIs) [ 2].

Thus, the nephrotoxicity of ART should be considered and monitored during

treatment. Particularly noteworthy are those patients in whom there is a kidney

disease, especially patients with symptoms of chronic renal failure, which

develops in HIV-induced nephropathy. The problem is important as the majority

of patients receiving combination therapy without an accounting degree of renal

disease. [3]

Materials and Methods

A retrospective observational study was conducted using a database o f the

Department of Veterans Affairs of the U.S. Army. O f a large group of HIV-

infected veterans on the basis o f data on serum creatinine were identified patients

with CKD. The adequacy and continuity o f HAART, which they have received.

Indications for HAART were considered when calculating the reduction of CD4 +

<350 cells / ml in viral load (VL)> 30,000 copies / ml or CD4 + 350-500 cells /

mm at 5000 VI - 30 000 copies / ml. The researchers also collected data on the

patients assigned to anti-retroviral drugs that are excreted through the kidneys:

AZT (zidovudine), lamivudine (lamivudine), stavudine (stavudine), ddI

(didanosine), zalcitabine (zalcitabine), FTC (emtricitabine) and tenofovir

(tenofovir).

Stage CKD was defined based on the level o f glomerular filtration rate

(PFM), which was calculated based on age, sex, race, and serum creatinine. The

275

Page 277: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

researchers used the following classification: PFM > 60 mL/min/1,73 m was

regarded as a slight decline in renal function, PFM 30-59 ml/min/1,73 m - a

moderate loss o f function, PFM 15-29 ml/min/1,73 m - as a heavy reduction and

<15 - as kidney failure.

Results

Patients were monitored from 2001 to 2005, or until death. Total identified

12,315 veterans with confirmed HIV infection, indications for HAART and at

least one documented levels o f serum creatinine. O f these, 1,041 (8.5%) patients

had CKD, of whom 727 (5.9% of the cohort) had PFM 30-59 ml/min/1,73 m2, 109

(0.3%) - PFM 15 - 29 ml/min/1,73 m2, 41 (0.3%) - PFM <15 mL/min/ 1,73 m2 and

164 (1.3%) were on kidney dialysis. At the time of inclusion in the study in 1729

patients (14% of the cohort) received HAART. Multivariate analysis adjusting for

multiple clinical and demographic indicators confirmed the relationship likelihood

of HAART and the state of renal function. Compared with patients with normal

renal function, the total time during which patients with CKD HAART was 14%

lower in patients with PFM 30-59 ml/min/1,73 m , a 24% decrease in patients with

PFM 15-29 ml/min/1,73 m2 64% lower in patients with PFM <15 mL/min/1,73 m2

and 49% lower in patients on hemodialysis.

Analysis showed strong expression correlation level of kidney function and

the risk o f death: the odds ratio was 1.36 (95% confidence interval [CI]: 1,08­

1,72), 2.17 (95% CI 1,43-3,27), 5.97 (95% CI 3,18-11,19) and 1.92 (95% CI 1,30­

2,82), respectively, for patients with PFM 30-59 ml/min/1, 73 m2,with the PFM7 715-29 ml/min/1,73 m ,with the PFM <15 ml/min/1,73 m , and patients on

hemodialysis. [4]

Renal toxicity was noted in the treatment o f nucleoside reverse transcriptase

inhibitors (NRTIs) and protease inhibitors (PIs). Renal disease develops most

often in the treatment o f indinavir - as a result o f education and exposure to

indinavir crystals, which are found in the urine of nearly 20% of patients. Almost

276

Page 278: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

10% of patients develop nephrolithiasis, renal colic, but the stones are not visible

on the radiograph. The cause of nephrolithiasis is a high serum concentration of

the drug due to low body mass index [5], drug interactions and individual

variations in the level of drug in the blood. In one study, upon receipt of indinavir /

ritonavir dose of 800/100 mg with a small amount of food nephrotoxic maximum

serum concentration o f the drug decreased, presumably due to the fact that food

slows the absorption o f indinavir. [6] More than 20% of patients have

asymptomatic leukocyturia constant with a gradual decline in renal function with

no urological complaints [7]. However, renal failure is rare. [8] Renal colic is pain

in the lower back and sides of the abdomen and which may radiate to the labia or

testicles, sometimes there is hematuria. In these patients, the survey includes a

physical examination, urinalysis, renal function tests. Ultrasound can detect an

obstruction of the urinary tract, but small indinavir stones not detect.

Tenofovir was approved for use in 2001 and, like other nucleotide

analogues, adefovir and cidofovir, it also nephrotoxic. Animal studies have

revealed a dose-dependent nephrotoxicity, but although the people described in

only a few cases of kidney damage, and in large clinical trials of tenofovir

pronounced nephrotoxicity were found [9]. Yet the described cases o f acute renal

failure, proximal tubulopathy with Fanconi syndrome and nephrogenic diabetes

insipidus [10-18]. Two studies showed that the treatment with tenofovir is a

moderate decrease in creatinine clearance, in contrast to patients who have never

received tenofovir [19, 20].

Proximal tubular damage manifested proximal tubular acidosis,

normoglycemic glycosuria, hypophosphatemia, hypouricemia, hypokalemia,

generalized aminoaciduria and proteinuria. Typically, nephrotoxicity develops

after a few months of treatment, sometimes at the beginning [20 - 22]. Risk factors

are relatively high dose o f tenofovir, the initial renal dysfunction, low body

weight, use of other nephrotoxic drugs, or lopinavir / ritonavir. Protease inhibitors

277

Page 279: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

can disrupt the amino acid transport in the kidney, resulting in the proximal tubule

cells will accumulate tenofovir. Consequently, it may develop at tubulopathy

Fanconi type [22]. Furthermore an additional risk factor can be treated prior

nucleoside reverse transcriptase inhibitors [15, 17]. However, nephrotoxicity is

possible even without any predisposing factors to it. [24] Typically, renal

dysfunction after discontinuation of tenofovir are [22, 23].

Conclusions

In case of renal impairment, especially in patients with low body weight or

receiving lopinavir from tenofovir should be avoided if possible, or increase the

interval between doses. The normal level of creatinine may be misleading,

particularly in patients with low body weight, so all patients prior to treatment

with tenofovir should determine creatinine clearance. Studies o f kidney function

(including serum creatinine, blood urea, creatinine clearance levels o f protein in

the urine, glucose phosphate in blood and urine) to be carried out every two

weeks.

Tenofovir is not recommended in patients with renal insufficiency. It should

not be administered together with other nephrotoxic drugs (aminoglycosides,

amphotericin B, foscarnet, ganciclovir, pentamidine, vancomycin, cidofovir,

interleukin-2), and with the recent treatment with these drugs.

Studies in patients with CKD receiving ART significantly less likely than patients

with normal renal function. Those patients who were prescribed antiretroviral

therapy, including nucleoside analogs, often at doses that do not include their

degree o f impairment o f renal function. However, problems with ART (unassigned

patients in whom it is shown the main disease, improper dosing) lead to increased

patient mortality.

References

1. Увеличение масштабов применения антиретровирусной терапии в условиях

ограниченных ресурсов. Руководство по применению методов общественного

здравоохранения. Всемирная организация здравоохранения. Декабрь 2003 года.278

Page 280: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

2. Огляд етдемюлопчно!' ситуацп з ВШ-шфекцп/СШДу та захворюваностi на

хронiчний шелонефрит у ВIЛ-iнфiкованих хворих в Одеськш областi / А.И.

Гоженко О.П., Горобець, В.С. Гойдик, Р.В. Гуменюк // Актуальные проблемы

транспортной медицины. - 1(19) 2010.

3. Шелонефрит у ВШ-шфжованих хворих у стада СНГДу. Дерматовенерологiя.

Косметологiя. Сексопатологiя 1-2(11) 2008. А.И. Гоженко, О.П. Горобець, В.С.

Гойдык, С.К. Сервецкий, Р.В. Гуменюк.

4. Andy I. Choi et al. Low Rates of Antiretroviral Therapy among HIVInfected

Patients with Chronic Kidney Disease. Clinical Infectious Diseases 2007.

5. Meraviglia P, Angeli E, Del Sorbo F, et al. Risk factors for indinavir-related renal

colic in HIV patients: predictive value of indinavir dose/body mass index. AIDS

2002.

6. Aarnoutse RE, Wasmuth JC, Faetkenheuer G, et al. Administration of indinavir

and low-dose ritonavir (800/100 mg twice daily) with food reduces nephrotoxic peak

plasma levels of indinavir. Antivir Ther. 2003.

7. Dieleman JP, van Rossum AM, Stricker BC, et al. Persistent leukocyturia and loss

of renal function in a prospectively monitored cohort of HIV-infected patients treated

with indinavir. J Acquir Immune Defic Syndr 2003.

8. Kopp JB. Renal Dysfunction in HIV-1-infected Patients. Curr Infect Dis Rep 2002;

9. Antoniou T, Park-Wyllie LY, Tseng AL. Tenofovir: a nucleotide analog for the

management of human immunodeficiency virus infection. Pharmacotherapy. 2003.

10. Gallant JE, Staszewski S, Pozniak R, et al. Efficacy and safety of tenofovir DF vs

stavudine in combination therapy in antiretroviral-naïve patients: a 3-year

randomized trial. JAMA 2004.

11. Coca S, Perazella MA. Rapid communication: acute renal failure associated with

tenofovir: evidence of drug-induced nephrotoxicity. Am J Med Sci 2002.

12. Creput C, Gonzalez-Canali G, Hill G, et al. Renal lesions in HIV-1-positive

patient treated with tenofovir. AIDS 2003.

279

Page 281: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

13. Earle KE, Seneviratne T, Shaker J, et al. Fanconi's syndrome in HIV+ adults:

report of three cases and literature review. J Bone Miner Res 2004.

14. Karras A, Lafaurie M, Furco A, et al. Tenofovir-related nephrotoxicity in human

immunodeficiency virus-infected patients: three cases of renal failure, Fanconi

syndrome, and nephrogenic diabetes insipidus. Clin Infect Dis 2003.

15. Peyriere H, Reynes J, Rouanet I, et al. Renal tubular dysfunction associated with

tenofovir therapy: report of 7 cases. J Acquir Immune Defic Syndr 2004.

16. Rollot F, Nazal EM, Chauvelot-Moachon L, et al. Tenofovir-related Fanconi

syndrome with nephrogenic diabetes insipidus in a patient with acquired

immunodeficiency syndrome: the role of lopinavir-ritonavir-didanosine. Clin Infect

Dis 2003.

17. Saumoy M, Vidal F, Peraire J, et al. Proximal tubular kidney damage and

tenofovir: a role for mitochondrial toxicity? AIDS 2004.

18. Schaaf B, Aries SP, Kramme E, et al. Acute renal failure associated with

tenofovir treatment in a patient with acquired immunodeficiency syndrome. Clin

Infect Dis 2003.

19. Gallant J, Parish M, Keruly J, et al. Decline in Renal Function Associated with

Tenofovir DF Compared with Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitor Treatment.

Abstract 820. 12th CROI. February 22-25, 2005.

20. Mauss S, Berger F, Schmutz G. Antiretroviral therapy with tenofovir is associated

with mild renal dysfunction. AIDS 2005.

21. Hansen AB, Mathiesen S, Gerstoft J. Severe metabolic acidosis and renal failure

in an HIV-1 patient receiving tenofovir. Scand J Infect Dis 2004.

22. Izzedine H, Isnard-Bagnis C, Hulot JS, et al. Renal safety of tenofovir in HIV

treatment-experienced patients. AIDS 2004.

23. Rifkin BS, Perazella MA. Tenofovir-associated nephrotoxicity: Fanconi

syndrome and renal failure. Am. J. Med. 2004.

24. Barrios A, Garcia-Benayas T, Gonzalez-Lahoz J, et al. Tenofovir-related

nephrotoxicity in HIV-infected patients. AIDS 2004.

280

Page 282: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

ВведениеВ настоящее время для лечения ВИЧ-инфекции используются антиретровирусные препараты (АРТ) четырех фармакологических

групп. Препараты трех групп подавляют репродукцию ВИЧ, блокируя работу двух ключевых вирусных ферментов: нуклеозидные/нуклеотидные ингибиторы обратной транскриптазы (НИОТ) и ненуклиозидные ингибиторы обратной транскриптазы (ННИОТ) блокируют обратную транскриптазу, а ингибиторы протеазы (ИП) - протеазу ВИЧ. Четвертая группа антиретровирусных препаратов - ингибиторы слияния (ИС) - вошла в клиническую практику в 2003 году. Назначение АРТ пациентам позволяет решить четыре задачи: уменьшение вирусной нагрузки до минимально возможного уровня на максимально возможный срок, восстановление иммунитета (рост числа лимфоцитов CD4), повышение качества жизни, лечебное воздействие (улучшение состояния и продление жизни). ВОЗ рекомендует назначать АРТ пациентам с подтвержденным диагнозом ВИЧ-инфекции и одним из следующих состояний: стадия III по классификации ВОЗ (к ее критериям относятся ВИЧ-кахексия, хроническая диарея неясной этиологии, длительная лихорадка неясной этиологии, туберкулез легких, рецидивирующие бактериальные инфекции, рецидивирующий или персистирующий кандидоз слизистых) с использованием в качестве вспомогательного критерия число лимфоцитов CD4 < 350 мкл-1; стадия I или II по классификации ВОЗ, если число лимфоцитов CD4 равно 200 мкл-1. При определении показаний к немедленному началу АРТ рекомендуется учитывать число лимфоцитов CD4. Например, туберкулез легких возможен при любом числе лимфоцитов CD4, а другие клинические критерии (хроническая диарея, длительная лихорадка и др.) могут быть вызваны другими, не связанными с ВИЧ, причинами. Пока не ясно, показана ли АРТ при уровне лимфоцитов CD4 > 200 мкл-1 и при каком именно[1].

Практически все АРТ препараты имеют целый ряд противопоказаний, что обусловлено их негативным влиянием на разные органы и системы, могут вызывать нарушения почек, тем более, что заболевания почек встречаются у ВИЧ инфицированных чаще, чем в популяции в целом , по причинам как непосредственного воздействия ВИЧ и оппортунистических инфекций, так и нефротоксических свойств антиретровирусных препаратов, особенно нуклеозидных ингибиторов обратной транскриптазы (НИОТ), и ингибиторов протеазы (ИП) [2].

Таким образом, нефротоксичность АРТ должна учитываться и контролироваться в процессе лечения. Особого внимания заслуживают те пациенты, у которых имеет место заболевания почек, особенно пациенты с явлениями ХПН, развивающейся при ВИЧ индуцированной нефропатии. Проблема остается актуальной, так как большинство больных получают комбинированную терапию без учета степени поражения почек [3].Материалы и методы

Ретроспективное обсервационное исследование было проведено с использованием нескольких баз данных департамента по делам ветеранов армии США. Из большой группы ВИЧ инфицированных ветеранов на основании данных о сывороточном креатинине были выделены больные с ХБП. Определялась адекватность и непрерывность ВААРТ, которую они получали. Показаниями к ВААРТ считались уменьшения при подсчет CD4+ <350 кл/мкл при вирусной нагрузке (ВН) >30 000 копий /мл или CD4+ 350-500 кл/мкл при ВИ 5000 - 30 000 копий/мл. Исследователи также собирали данные о назначенных больным антиретровирусных препаратов, выводящихся через почки: зидовудин(zidovudine), ламивудин (lamivudine), ставудин (stavudine), диданозин (didanosine), залцитабин (zalcitabine), эмтрицитабин (emtricitabine) и тенофовир (tenofovir).

Стадия ХБП определялась на основании уровня гломерулярной фильтрации (УГФ), который рассчитывался с учетом возраста, пола, расы и уровня сывороточного креатинина. Исследователи пользовались следующей классификацией: УГФ >60 мл/мин/1,73 м2 расценивался как легкое снижение функции почек, УГФ 30-59 мл/мин/1,73 м2 - как снижение функции средней тяжести, УГФ 15-29 мл/мин/1,73 м2 - как тяжелое снижение и < 15 - как почечная недостаточность.Результаты

Больные отслеживались с 2001 г. по 2005 г. или до смерти. Всего были идентифицированы 12 315 ветеранов с подтвержденной ВИЧ инфекцией, показаниями к ВААРТ и хотя бы одним задокументированным уровнем сывороточного креатинина. Из них у 1041 (8,5%) больных отмечалась ХБП, из них 727 (5,9% всей когорты) имели УгФ 30-59 мл/мин/1,73 м2, 109 (0,3%) - УГФ 15-29 мл/мин/1,73 м2, 41 (0,3%) - УГФ < 15 мл/мин/1,73 м2 и 164 (1,3%) были на почечном диализе. На момент включения в исследование 1729 больных (14% когорты) получали ВААРТ. Многофакторный анализ с поправками на многочисленные клинико-демографические показатели подтвердил взаимосвязь вероятности получения ВААРТ и состояния почечной функции. По сравнению с больными с нормальной функцией почек, суммарное время, в течение которого больные с ХБП получали ВААРТ было на 14% меньше у больных с УГФ 30-59 мл/мин/1,73 м2, на 24% меньше у больных с УГФ 15-29 мл/мин/1,73 м2, на 64% меньше у больных с УГФ < 15 мл/мин/1,73 м2 и на 49% меньше у больных на гемодиализе.

Анализ показал сильно выраженную взаимосвязь уровня почечной функции и риска смерти: отношение шансов составило 1,36 (95% доверительный интервал [ДИ] 1,08-1,72), 2,17 (95% ДИ 1,43-3,27), 5,97 (95% ДИ 3,18-11,19) и 1,92 (95% ДИ 1,30-2,82)соответственно для больных с УГФ 30-59 мл/мин/1,73 м2, с УГФ 15-29 мл/мин/1,73 м2, с УГФ < 15 мл/мин/1,73 м2 и больных на гемодиализе[4].

Отмечена нефротоксичность при лечении нуклеозидными ингибиторами обратной транскриптазы (НИОТ), и ингибиторами протеазы (ИП). Поражение почек развивается особенно часто при лечении индинавиром — в результате образования и воздействия кристаллов индинавира, которые обнаруживаются в моче почти у 20% пациентов. Почти у 10% пациентов развиваются нефролитиаз и почечная колика, однако камни на рентгенограмме не видны. Причиной нефролитиаза считается высокая сывороточная концентрация препарата в связи с низким индексом массы тела [5], лекарственными взаимодействиями и индивидуальными колебаниями уровня препарата в крови. В одном исследовании при приеме индинавира/ритонавира в дозе 800/100 мг с небольшим количеством пищи нефротоксическая максимальная сывороточная концентрация препарата снизилась, по-видимому в связи с тем, что пища замедляет всасывание индинавира [6]. Более чем у 20% больных отмечается постоянная бессимптомная лейкоцитурия с постепенным снижением функции почек без каких-либо урологических жалоб [7]. Однако почечная недостаточность развивается редко [8]. Почечная колика проявляется болью в пояснице и боковых отделах и внизу живота, которая может иррадиировать в большие половые губы или яички, иногда появляется гематурия. У таких больных, обследование включает физикальное исследование, анализ мочи, оценку функции почек. УЗИ позволяет обнаружить обструкцию мочевых путей, однако маленькие индинавировые камни не выявляет.

281

Page 283: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Тенофовир был одобрен к применению в 2001 г. и, как и другие нуклеотидные аналоги, адефовир и цидофовир, он также нефротоксичен. Исследования на животных выявили дозозависимую нефротоксичность, однако хотя у людей описано лишь несколько случаев повреждения почек, и в крупных клинических испытаниях тенофовира выраженной нефротоксичности не обнаружено [9]. Все же описаны случаи острой почечной недостаточности, проксимальной тубулопатии с синдромом Фанкони и нефрогенного несахарного диабета[10-18]. В двух исследованиях показано, что при лечении тенофовиром происходит умеренное снижение клиренса креатинина, в отличие от больных, которые тенофовира никогда не получали [19, 20].

Повреждение проксимальных канальцев проявляется проксимальным канальцевым ацидозом, нормогликемической глюкозурией, гипофосфатемией, гипоурикемией, гипокалиемией, генерализованной аминоацидурией и протеинурией. Как правило, нефротоксичность развивается через несколько месяцев лечения, изредка в его начале [20- 22]. Факторы риска являются относительно высокие дозы тенофовира, исходное нарушение функции почек, низкий вес тела, прием других нефротоксичных препаратов или лопинавира/ритонавира. Ингибиторы протеазы могут нарушать транспорт аминокислот в почках, в результате чего в клетках проксимальных канальцев будет накапливаться тенофовир. Вследствие этого может развиться тубулопатия по типу синдрома Фанкони [22]. Кроме того дополнительным фактором риска может быть предшествующее лечение нуклеозидными ингибиторами обратной транскриптазы [15, 17]. Однако нефротоксичность возможна даже без каких-либо предрасполагающих к ней факторов [24]. Обычно нарушения функции почек после отмены тенофовира проходят [22, 23].Выводы

В случае нарушения функции почек, особенно у больных с низкой массой тела или получающих лопинавир, от тенофовира по возможности следует отказаться, или увеличить интервал между дозами. Нормальный уровень креатинина может ввести в заблуждение, особенно у больных с низкой массой тела, поэтому у всех больных перед началом лечения тенофовиром следует определить клиренс креатинина. Исследования функции почек (в том числе определение уровней креатинина, мочевины в крови, клиренса креатинина, уровня белка в моче, уровня глюкозы, фосфата в крови и моче) следует проводить раз в две недели.

Тенофовир не рекомендуется больным с почечной недостаточностью. Его не следует назначать вместе с другими нефротоксичными препаратами (аминогликозидами, амфотерицином B, фоскарнетом, ганцикловиром, пентамидином, ванкомицином, цидофовиром, интерлейкином-2), а также после недавнего лечения этими препаратами.

В исследованиях больные с ХБП получали АРТ значительно реже, чем больные с нормальной функцией почек. Те больные, которым была назначена АРТ, и в том числе НИОТ, зачастую получали препараты в дозах, не учитывающих их степень нарушения функции почек. Вместе с тем, проблемы с АРТ (не назначение больным, которым она показана по основному заболеванию, неправильное дозирование) приводят к увеличению смертности больных.Литература1. Увеличение масштабов применения антиретровирусной терапии в условиях ограниченных ресурсов. Руководство по применению методов общественного здравоохранения. Всемирная организация здравоохранения. Декабрь 2003 года.2. Огляд ешдемюлопчно!' ситуацн з ВШ-шфекцн/СНЩу та захворюваност на хрошчний шелонефрит у ВШ-шфжованих хворих в Одеськш обласп / А.И. Гоженко О.П., Горобець, В.С. Гойдик, Р.В. Гуменюк // Актуальные проблемы транспортной медицины. - 1(19)2010.3. Шелонефрит у ВШ-шфжованих хворих у стадн СНЩу. Дерматовенерологгя. Косметологгя. Сексопатолопя1 -2(11)2008. А.И. Гоженко,О.П. Горобець, В.С. Гойдык, С.К. Сервецкий, Р.В. Гуменюк.4. Andy I. Choi et al. Low Rates of Antiretroviral Therapy among HIVInfected Patients with Chronic Kidney Disease. Clinical Infectious Diseases 2007.5. Meraviglia P, Angeli E, Del Sorbo F, et al. Risk factors for indinavir-related renal colic in HIV patients: predictive value of indinavir dose/body mass index. AIDS 2002;6. Aarnoutse RE, Wasmuth JC, Faetkenheuer G, et al. Administration of indinavir and low-dose ritonavir (800/100 mg twice daily) with food reduces nephrotoxic peak plasma levels of indinavir. Antivir Ther. 2003.7. Dieleman JP, van Rossum AM, Stricker BC, et al. Persistent leukocyturia and loss of renal function in a prospectively monitored cohort of HIV- infected patients treated with indinavir. J Acquir Immune Defic Syndr 2003.8. Kopp JB. Renal Dysfunction in HIV-1-infected Patients. Curr Infect Dis Rep 2002;9. Antoniou T, Park-Wyllie LY, Tseng AL. Tenofovir: a nucleotide analog for the management of human immunodeficiency virus infection. Pharmacotherapy. 2003.10. Gallant JE, Staszewski S, Pozniak R, et al. Efficacy and safety of tenofovir DF vs stavudine in combination therapy in antiretroviral-naïve patients: a 3-year randomized trial. JAMA 2004.11. Coca S, Perazella MA. Rapid communication: acute renal failure associated with tenofovir: evidence of drug-induced nephrotoxicity. Am J Med Sci 2002.12. Creput C, Gonzalez-Canali G, Hill G, et al. Renal lesions in HIV-1-positive patient treated with tenofovir. AIDS 2003.13. Earle KE, Seneviratne T, Shaker J, et al. Fanconi's syndrome in HIV+ adults: report of three cases and literature review. J Bone Miner Res 2004.14. Karras A, Lafaurie M, Furco A, et al. Tenofovir-related nephrotoxicity in human immunodeficiency virus-infected patients: three cases of renal failure, Fanconi syndrome, and nephrogenic diabetes insipidus. Clin Infect Dis 2003.15. Peyriere H, Reynes J, Rouanet I, et al. Renal tubular dysfunction associated with tenofovir therapy: report of 7 cases. J Acquir Immune Defic Syndr 2004.16. Rollot F, Nazal EM, Chauvelot-Moachon L, et al. Tenofovir-related Fanconi syndrome with nephrogenic diabetes insipidus in a patient with acquired immunodeficiency syndrome: the role of lopinavir-ritonavir-didanosine. Clin Infect Dis 2003.17. Saumoy M, Vidal F, Peraire J, et al. Proximal tubular kidney damage and tenofovir: a role for mitochondrial toxicity? AIDS 2004.18. Schaaf B, Aries SP, Kramme E, et al. Acute renal failure associated with tenofovir treatment in a patient with acquired immunodeficiency syndrome. Clin Infect Dis 2003;19. Gallant J, Parish M, Keruly J, et al. Decline in Renal Function Associated with Tenofovir DF Compared with Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitor Treatment. Abstract 820. 12th CROI. February 22-25, 2005.20. Mauss S, Berger F, Schmutz G. Antiretroviral therapy with tenofovir is associated with mild renal dysfunction. AIDS 2005.21. Hansen AB, Mathiesen S, Gerstoft J. Severe metabolic acidosis and renal failure in an HIV-1 patient receiving tenofovir. Scand J Infect Dis 2004;22. Izzedine H, Isnard-Bagnis C, Hulot JS, et al. Renal safety of tenofovir in HIV treatment-experienced patients. AIDS 2004.23. Rifkin BS, Perazella MA. Tenofovir-associated nephrotoxicity: Fanconi syndrome and renal failure. Am. J. Med. 2004.24. Barrios A, Garcia-Benayas T, Gonzalez-Lahoz J, et al. Tenofovir-related nephrotoxicity in HIV-infected patient.

282

Page 284: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 283-294 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared. Received: 14.03.2013. Revised: 12.04.2013. Accepted: 14.07.2013.

УДК: 616.98:578.828.6;616.5 UDC: 616.98:578.828.6;616.5

CLINICAL AND LABORATORY CHARACTERISTICS OF HIV-INFECTED PATIENTS WITH DISORDERS OF THE

SKIN IN THE ODESSA REGION

Клинико-лабораторная характеристика ВИЧ-инфицированных больных с патологией кожи в Одесской области

VV Shukhtin1, VS Goydyk2, OP Gorobets1, IN Shukhtina1,SK Servetskiy2, AI Gozhenko1, W Zukow3

Шухтин В.В.1, Г ойдык В.С.2, Г оробец О.П.1, Шухтина И.Н.1,Сервецкий С.К.2, Гоженко А.И.1, W Zukow3

1SE "Ukrainian Scientific Research Institute of Transport Medicine, Ministry of Health of Ukraine" 2Odessa Regional Center for Prevention and Control of AIDS

3Kazimierz Wielki Unversity, Bydgoszcz, Poland

1ГП «Украинский научно-исследовательский институт медицины транспорта Министерстваздравоохранения Украины»

2Одесский областной Центр по профилактике и борьбе со СПИДом 3Kazimierz Wielki Unversity, Bydgoszcz, Poland

Keywords: HIV, skin pathology, histology (cytology) study of the skin.

Ключевые слова: ВИЧ-инфекция, патология кожи, гистологическое (цитологическое) исследование кожи.

Abstract

This article reviews the results of the survey 372 patients were hospitalized at the Odessa Regional Centre for Prevention and Control of AIDS. The aim of our study was to investigate and analyze the clinical manifestations and laboratory findings in HIV-infected patients with disorders of the skin in the Odessa area.

283

Page 285: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

When analyzing the material into account the clinical diagnosis, clinical stage of HIV infection, these immunological studies, instrumental and laboratory examination methods, co-morbidities, histopathological (cytology) study of the skin.

Established that the most common condition is candidiasis of the mouth, esophagus (82.26%), chronic herpes infection (33.87%), cytomegalovirus infection (24.73%) and toxoplasmosis (32.53 %).

On the basis of histological (cytology) skin research is one of the leading ranks dermatitis, differentiation (30.92%), degenerative changes of the skin, impaired function of the skin protein synthesis, inhibition of differentiation processes (28.49%), atrophy, hydropic changes pseudoplastic focus (26.88%).

Резюме

В статье рассматриваются результаты обследования 372 больных находившихся на стационарном лечении в Одесском областном Центре по профилактике и борьбе со СПИДом. Целью нашего исследования было изучить и проанализировать клинические проявления и лабораторные показатели у ВИЧ-инфицированных больных с патологией кожи в Одесской области.

При анализе материала учитывали клинический диагноз, клиническую стадию ВИЧ-инфекции, данные иммунологических исследований, инструментальные и лабораторные методы обследования, сопутствующие заболевания, гистологическое (цитологическое) исследование кожи.

Установлено, что наиболее часто встречающейся патологией является кандидоз рта, пищевода (82,26 %), хроническая герпетическая инфекция (33,87 %), цитомегаловирусная инфекция (24,73 %) и токсоплазмоз (32,53 %).

Исходя из гистологического (цитологического) исследования кожи одно из ведущих мест занимает дерматит, дифференцировка (30,92 %),дистрофические изменения кожи, нарушение белоксинтезирующей функции кожи, угнетение процессов дифференцировки (28,49 %), атрофия,гидропические изменения псевдопластического очага (26,88 %).

IntroductionTo date, there are more data on the prevalence of HIV / AIDS around the

world, our country and its individual regions [1, 2, 4]. As the analysis of the data,

the epidemic tends to further growth.

284

Page 286: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

According to official data of the World Health Organization, HIV / AIDS

infection was registered in 152 countries around the world, with data on the total

number of HIV-infected individuals ranged from 13 to 20 million [1-3]. Began in

the late 70’s of the 20th century as a disease of certain groups and public

communities, HIV / AIDS pandemic spread to all regions of the world, and is now

the world’s number of infections is more than 40 million people. For 20 years, AIDS

has claimed the lives of 22 million people [4,5]. Highest incidence of HIV infection

in 2006. Odessa region occupied 23 ranking among the 27 administrative territories

of Ukraine, in 2007. in 1470 there were new cases of HIV infection (61.3 per 100

thousand population against 34.4 in Ukraine). [9]

Odessa region is among the largest in Ukraine, both on the area that is 33.3

thousand square meters . km (5.5% of the territory of Ukraine), and the number of

population on January 1, 2005 amounted to 2415.7 thousand people, representing

5.1% of the total population of Ukraine [5,9]. According to the

administrative-territorial division of a membership of 26 districts, seven regional

cities, 12 cities of district subordination, and 33 urban-type settlements. Bordered

by the Vinnitsa, Kirovograd, Nikolaev areas, as well as Moldova, Romania, has

direct transport links with Bulgaria and Turkey. This situation causes the leading

cross-industry complexes in the region - marine and transportation, as well as the

development of high ship repair and shipbuilding industries, fishing and fish

processing industries. In the region there are 8 ports associated with highways

nearly 600 ports of almost all countries of the world.

Clinical manifestations of HIV infection are extremely diverse, due to a direct

effect of the virus on the body, as well as secondary changes related to frolic under

the influence of the virus in immunocompromised.

Skin lesions in patients with HIV infection are found in 80-85% of cases. In

the dynamics of HIV-infected skin lesions are recurrent in nature, with periods of

exacerbation and remission, and with very advanced forms of the disease become

heavy, not peculiar to their clinic variants [6,7,14]. According to most researchers in

285

Page 287: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

the early stages of the disease per patient accounts for approximately 2.5

dermatologic syndrome, and in the later - this figure rises to 3.7 [8,10,13].

Dermatologic manifestations are often the first symptom that causes the patient to

seek medical attention.

Thus, the aim of our study was to investigate and analyze clinical and

laboratory parameters in HIV-infected patients with disorders of the skin in the

Odessa region.

Material and Methods

The material of our study were data obtained from the survey 372 patients

who were treated at the Odessa Regional Centre for Prevention and Control of

AIDS. Analysis of the data took into account the clinical diagnosis, clinical stage of

HIV infection, these immunological studies, instrumental and laboratory

examination methods, comorbidity, histology (cytology) A study of the skin.

All patients received standard therapy and symptomatic treatment depending

on comorbidities.

Results

Total examined patients was 372 people. Of these men 233 people (62.63%),

women - 139 (37.37%). Given the sex of the patients, their distributed according to

age (Table 1). Urban residents was 318, accounting for 85.48%, rural - 54 (14.52%).

Table 1

Distribution of patients by age and sex,

age males,. (%) Females,. (%)Up to 20 years, 2 (0.86) --2030 31 (13.3) 26 (18.71)31 - 40 100 (42.92) 72 (51.8)41 - 50 years 84 (23.02) (36.05)3251 - 60 15 (6.47) (6.44)961 - 70 1 (0.43) -

286

Page 288: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

As the degree of immune deficiency, depending on the absolute number of

CD4 T-lymphocytes, noted: CD4 more than 1000 l-1 in 6 patients, which amounted

to 1.85%, from 1,000 to 501 l-1 in 24 (7.41%) patients, 500 to 201 l-1 - 124

(38.27%), 200 - 51 l-1 - 110 people (33.95%), up to 50 l-1 - 60 (18.52%) patients.

Based on the WHO classification of clinical stages of HIV infection, stage I

was not sick, in stage II - 4 patients, accounting for 1.08% in stage III - 121

(32.52%) in stage IV - 247 (66.4%).

Among all patients received HAART 192 patients (51.61%), and received -

180 (48.39%).

Analyzing the skin pathology in these patients reported the following most

occurring disease: candidiasis of the mouth, esophagus was observed in 306 people,

accounting for 82.26%, candidiasis of the internal organs - in 51 patients (13.71%),

candidiasis coleitis - 7 (1.88%), oropharyngeal candidiasis - 44 (11.83 %), herpes

labialis, severe course - 9 (2.45%), chronic herpes infection - 126 (33.87%), EBV

infection - 56 (15.05%), toxo infection - 92 (24.73%) , CMV infection - 121

(32.53%), mycosis smooth skin - 11 (2.96%),deep mycosis skin - 7 (1.88%),

allergic dermatitis - 4 (1.08%), seborrheic dermatitis of the face 6 (1.61%) and the

head - 4 (1.08%), exudative multiforme erythema - 1 (0.27%), Kaposi’s sarcoma - 9

(2.45%), onychomycosis of hands - 8 (2.15 %), herpes zoster - 3 (0.81%), vulgar

warts - 3 (0.81%), hairy leukoplakia - 4 (1.08%), common psoriasis - 2 (0.54%),

early neurosyphilis - 2 (0.54%), secondary syphilis - 1 (0.27%), seborrheic

dermatitis - 1 (0.27%), skin reticulosis (B-cell lymphoma) - 1 (0.27%), molluscum

contagiosum, a common shape with the defeat of the face, extremities - 1 (0.27%),

lymphoma Hodgkin - 1 (0.27%), skin abrasions - 1 (0.27%).

Among the comorbidities in HIV-infected patients were the following: HIV

-associated encephalopathy was determined in 149 patients, accounting for 40.05%,

debilitating illness - in 105 people (28.23%), herpes adnexitis - 1 (0.27%), chronic

bronchitis - 31 (8.33%), Bronchial asthma - 3 (0.81%), pneumonia - 85 (22.85%),

287

Page 289: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

pulmonary tuberculosis - 105 (28.23%), renal tuberculosis - 1 (0.27%), chronic

pancreatitis - 13 (3, 49%), chronic pyelonephritis - 211 (56.72%), chronic hepatitis -

284 (73.34%), liver cirrhosis - 11 (2.96%), hypochromic anemia - 89 (23.92%),

lymphadenopathy unspecified etiology - 30 (8.06%), deep vein thrombophlebitis leg

- 10 (2.69%), ischemic heart disease, angina - 1 (0.27%), diffuse toxic goiter - 1

(0.27%), uterine fibroids - 4 (1.08%), lymphoblastic lymphosarcoma - 2 (0.54%),

urine acid diathesis - 1 (0.27%).

was also performed histological (cytology) A study of the skin of

HIV-infected patients (Table 2).

Table 2

Histological (cytology) study of the skin of HIV-infected patients,

Histological conclusion Number of Patients%Dermatitis sluggish, impaired

differentiation34 9.14

Atrophy, hydropic changes

pseudoplastic hearth100 26.88

Dermatitis, differentiation 115 30.92Degenerative changes of the skin,

impaired protein synthesis function of

the skin, inhibition of differentiation

processes

106 28.49

Dystrophy and impaired

differentiation processes in all parts

of the skin

10 2.69

Skin with degenerative phenomena

violated the cyclic process of

differentiation

7 1.88

The analysis of laboratory tests of blood (blood biochemistry (Table 3) and

complete blood count (Table 4)), and urinalysis. Considering the performance of

urinalysis, noted: proteinuria was identified in 205 patients, accounting for 55.11%,288

Page 290: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

while 86 (23.11%) patients revealed leukocyturia, white blood cell count was within

5/8/10 in sight. Red blood cells in the urine found in 85 patients (22.85%), the

number ranged 2-3-5 in sight. Cylindruria was in 110 patients (29.57%). Bacteriuria

was determined in 163 patients (43.82%).

Table 3:

Some biochemical blood indices in HIV-infected patients,

Indices n M ± mTotal protein, g / l 320 78,32 ± 1,32Albumin, G / L 279 34,8 ± 1,7Ureammol / l 290 5,58 ± 2,34Uric acid, mmol / L 241 39,073 ± 16,43LDH, MO / ml 333 344,23 ± 26,53ALT, MO / ml 336 61,214 ± 6,25AST, MO / ml 334 69,793 ± 7,43Alkaline phosphatase 47117 , 83 ± 19,774Amylase T / (lhch) 226 69,76 ± 2,343Glucose, mmol / l 356 4,359 ± 0,25Triglycerides, mmol / L 255 2,13 ± 0,23Potassium, mmol / L 19 4.63 ± 0,39Sodium, mmol / L 24 138,413 ± 2,003Calcium, mmol / l 11 1,404 ± 8,44Iron mmol / l 269 16,03 ± 1,23Total bilirubin, mmol / L 303 12,81 ± 1 75

Table 4

Some indicators of blood count in HIV-infected patients

Indices n M ± mHemoglobin, Hb, g / L 358 120, 3 ± 4,17Hematocrit, Ht 346 34,25 ± 1,03ESR, mm / h 343 30,19 ± 2,97Number of red blood cells, RBC 352 3,7 ± 0,11Mean corpuscular volume, MCV 354 99.86 ± 3,46Mean corpuscular hemoglobin, MCH 353 35,34 ± 3,12Platelet count, PLT 358 232,85 ± 12,6

289

Page 291: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

White blood cell count, WBC 344 6,82 ± 1,044

Conclusions

Thus, skin pathology is one of the leading position in HIV infection. The

most common condition is candidiasis of the mouth, esophagus (82.26%), chronic

herpes infection (33.87%), cytomegalovirus infection (24.73%) and toxoplasmosis

(32.53%). According to the histological (cytology) skin research in HIV-infected

patients, one of the leading ranks dermatitis, differentiation (30.92%), degenerative

changes of the skin, impaired protein synthesis function of the skin, inhibition of

differentiation processes (28.49%), atrophy, hydropic pseudoplastic change focus

(26.88%).

Consequently, it can be concluded that the skin pathology is one of the most

frequent observed in almost all HIV-infected patients. The main cause of skin

lesions is immunosuppression. However, as a result of HIV infection in the skin are

infringements of differentiation processes, which respectively contribute to

disruption of the implementation of its core functions and also causes frequent skin

lesions in AIDS.

References

1. Арифанов С.О., Сабиров Ч.Ю., Набиев Т.А. Дерматологические знаки у

больного СПИДом // Клиническая дерматология и венерология. - 2005. - №3. -

С. 14-15.

2. Бабш Н.О., Щербшська А.М. Ко-шфекцп вiрусного генезу у хворих на

В1Л-шфекцш // Тнфжацшн! хвороби. - 2007. - №2. - С. 23-25.

3. Белозеров Э.С., Змушко Э.И. ВИЧ-инфекция. - 2-е изд. - СПб: Питер, 2003.

- 368 с.

4. Бойко А.Н., Прохоренко В.И. Социально-гигиенические, поведенческие и

эпидемиологические характеристики мужчин, вовлеченных в коммерческий

секс // Вест. дерматологии и венерологии. - 2007. - №4. - С. 26-28.

290

Page 292: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

5. Гуменюк Р.В., Гойдик В.С., Горобець О.П., Гоженко А.1. Огляд

етдемшлопчно! ситуацп з ВШ-шфекцп/СШДу та захворюваностi на

хронiчний пieлонефрит при В1Л-шфекцп в Одеськiй областi // Актуальные

проблемы транспортной медицины. - 2010. - №1. - C. 110-113.

6. Покровский В.В. ВИЧ-инфекция наступает // Терапевтический архив. - 2004.

- №4. - С.9-11.

7. Проценко О.А. Особенности клиники и течения поверхностных микозов у

ВИЧ-позитивных больных // Дерматолопя та венеролопя. - 2007. - №1. - С.

49-52.

8. Святенко Т. В., Шевченко О. П., Суременко Н. С. та ш. - Захворювашсть

В1Л4нфшованих хворих на дермато-венеролопчну патологш в

Дншропетровському репош // Дерматолопя та венеролопя. - 2008. - №3. - С.

56-61.

9. Стан етдем п В1Л/СН1Ду в Одеськш обласп та аналiз заходiв протидл.

Ситуацшний аналiз / Балакiрeва О., Семерик О., Гук А. та ш. - К., вид-во

Раевського, 2006. - 128 с.

10. Шухтин В. В., Гойдык В. С. Заболевания кожи и слизистых оболочек при

СПИДе в Одесском регионе // Морской вестник - 2010. - № 3. - С. 51-55.

11. Sexsually transmited infections HIV/AIDS programe. WHO/Europa syrvey on

HIV/AIDS and antiretroviral therapy: 31 December. Copengagen. WHO Regional

office for Europe, 2007.

12. The major genetic determinants of HIV-1 control affect FILA class I peptide

presentation / F. Pereyra, X. Jia, P. J. McLaren [et al.] // Science. - 2010. - Vol. 330.

- P .1551-1557.

13. Toxoplasmosis in HIV/AIDS patients: a current situation / V. Nissapatorn, C.

Lee, K. F. Quek [et al.] // Jpn. J. Infect. Dis. - 2004. - Vol. 57, № 4. - P. 160-165.

14. Use of laboratory tests and clinical symptoms for identification of primary HIV infection / F. M. Hecht, M. P. Busch, B. Rawal [et al.] // AIDS. - 2002. - Vol. 16. - P. 1119-1129.

291

Page 293: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

На сегодняшний день появляется все больше информации о масштабах распространения эпидемии ВИЧ / СПИДа во всем мире, в нашей стране и ее отдельных регионах [1, 2, 4]. Как показывает анализ данных, эпидемия имеет тенденцию к дальнейшему росту.

Согласно официальным данным Всемирной организации здравоохранения, ВИЧ/СПИД-инфекция зарегистрирована в 152 странах мира, при этом данные об общем количестве ВИЧ-инфицированных людей варьируют от 13 до 20 миллионов [1-3]. Начавшаяся в конце 70-годов 20 столетия как болезнь определенных групп и общественных сообществ, пандемия ВИЧ/ СПИДа охватила все регионы мира, и в настоящее время в мире число инфицированных составляет более 40 миллионов человек. За 20 лет СПИД унес жизни 22 млн. человек [4,5]. По уровню заболеваемости ВИЧ-инфекцией в 2006г. Одесская область занимала 23 ранговое место среди 27 административных территорий Украины, в 2007г. в области было зарегистрировано 1470 новых случаев ВИЧ-инфекции (61,3 на 100 тыс. населения против 34,4 в Украине) [9].

Одесская область относится к крупнейшим в Украине, как по площади, что составляет 33,3 тыс. кв. км (5,5% территории Украины), так и по количеству населения, на 1 января 2005 составила 2415,7 тыс. человек, что составляло 5,1% от всего населения Украины [5,9]. По административно-территориальному делению в ее состав входят 26 районов, 7 городов областного значения, 12 городов районного подчинения и 33 поселка городского типа. Граничит с Винницкой, Кировоградской, Николаевской областями, а также с Молдовой, Румынией, имеет прямые транспортные связи с Болгарией и Турцией. Такое положение обусловливает ведущие межотраслевые комплексы региона - морской и транспортный, а также высокое развитие судоремонтной и судостроительной отраслей, рыбопромысловой и рыбоперерабатывающей промышленности. На территории области расположено 8 портов, связанных транспортными магистралями почти с 600 портами практически всех стран мира.

Клинические проявления ВИЧ-инфекции крайне разнообразны, что обусловлено как прямым действием вируса на организм, так и вторичными изменениями, связанными с резвившимися, под влиянием вируса нарушениями иммунитета.

Поражения кожи у больных ВИЧ-инфекцией встречаются в 80-85% случаев. В динамике ВИЧ-инфекции поражения кожи носят рецидивирующий характер, с периодами обострений и ремиссий, а при далеко зашедших формах болезни приобретают тяжелые, не свойственные их клинике варианты [6,7,14]. По данным большинства исследователей, на ранних стадиях заболевания на одного больного приходится приблизительно 2,5 дерматологического синдрома, а на поздних - этот показатель возрастает до 3,7 [8,10,13]. Дерматологические проявления нередко являются первым симптомом, который заставляет пациента обратиться к врачу.

Таким образом, целью нашего исследования было изучить и проанализировать клинические и лабораторные показатели у ВИЧ-инфицированных больных с патологией кожи в Одесской области.

Материал и методыМатериалом нашего исследования послужили данные, полученные при обследовании 372 больных, которые находились на

стационарном лечении в Одесском областном Центре по профилактике и борьбе со СПИДом. При анализе данных учитывали клинический диагноз, клиническую стадию ВИЧ-инфекции, данные иммунологических исследований, инструментальные и лабораторные методы обследования, сопутствующие заболевания, гистологическое (цитологическое) исследование кожи.

Все больные получали базовую терапию и симптоматическое лечение в зависимости от сопутствующей патологии.РезультатыОбщее количество обследуемых больных составило 372 человека. Из них мужчин 233 человека (62,63 %), женщин - 139 (37,37

%). Учитывая пол пациентов, распределили их согласно возрасту (табл. 1). Городских жителей было 318 человек, что составило 85,48 %, сельских - 54 (14,52 %).

Введение

Таблица 1Распределение больных по возрасту и полу____________________________________________________________________________________Возраст Мужчины, чел. (%) Женщины, чел. (%)До 20 лет 2 (0,86) -20 - 30 лет 31 (13,3) 26 (18,71)31 - 40 лет 100 (42,92) 72 (51,8)41 - 50 лет 84 (36,05) 32 (23,02)51 - 60 лет 15 (6,44) 9 (6,47)61 - 70 лет 1 (0,43) -

По степени иммунологической недостаточности, в зависимости от абсолютного количества СD4-Т-лимфоцитов, отмечали: уровень CD4 более 1000 мкл-1 у 6 пациентов, что составило 1,85 %, от 1000 до 501 мкл-1 у 24 (7,41 %) больных, от 500 до 201 мкл'1 - 124 (38,27%), 200 - 51 мкл-1 - 110 человек (33,95 %), до 50 мкл-1 - 60 (18,52%) больных.

Исходя из классификации ВОЗ по клиническим стадиям ВИЧ-инфекции, в I стадии не было больных, во II стадии - 4 больных, что составило 1,08 %, в III стадии - 121 (32,52%), в IV стадии - 247 (66,4%).

Из всех больных ВААРТ получало 192 пациента (51,61 %) и не получали - 180 (48,39 %).Анализируя кожную патологию у этих пациентов, отметили следующие наиболее встречающиеся заболевания: кандидоз

слизистой рта, пищевода наблюдался у 306 человек, что составило 82,26 %, кандидоз внутренних органов - у 51 больного (13,71 %), кандидозный кольпит - 7 (1,88 %), орофарингиальный кандидоз - 44 (11,83 %), герпес labialis, тяжелое течение - 9 (2,45 %), хроническая герпетическая инфекция - 126 (33,87 %), ВЭБ инфекция - 56 (15,05 %), ТОХО инфекция - 92 (24,73 %), CMV инфекция - 121 (32,53 %), микоз гладкой кожи - 11 ( 2,96 %), глубокий микоз кожи - 7 (1,88 %), аллергический дерматит - 4 (1,08 %), себорейный дерматит лица6 (1,61 %) и головы - 4 (1,08 %), экссудативная многоморфная эритема - 1 (0,27 %), саркома Капоши - 9 (2,45 %), онихомикоз кистей рук - 8 (2,15 %), опоясывающий лишай - 3 (0,81 %), вульгарные бородавки - 3 (0,81 %), волосатая лейкоплакия - 4 (1,08 %), распространенный псориаз - 2 (0,54 %), ранний нейросифилис - 2 (0,54 %), вторичный сифилис - 1 (0,27 %), себорейный дерматит - 1 (0,27 %), ретикулез кожи (В-лимфома) - 1 (0,27 %), контагиозный моллюск, распространенная форма с поражением кожи лица, конечностей - 1 (0,27 %), лимфома Ходжикина - 1 (0,27 %), фурункулез кожи - 1 (0,27 %).

Среди сопутствующих заболеваний у ВИЧ-инфицированных больных отмечались следующие: ВИЧ-ассоциированнаяэнцефалопатия определялась у 149 больных, что составило 40,05 %, истощающая болезнь - у 105 человек (28,23 %), герпетический аднексит - 1 (0,27 %), хронический бронхит - 31 (8,33 %), бронхиальная астма - 3 (0,81 %), пневмония - 85 (22,85 %), туберкулез легких - 105 (28,23 %), туберкулез почек - 1 (0,27 %), хронический панкреатит - 13 (3,49 %), хронический пиелонефрит - 211 (56,72 %), хронический гепатит - 284 (73,34 %), цирроз печени - 11 (2,96 %), гипохромная анемия - 89 (23,92 %), лимфаденопатия неуточненной этиологии - 30 (8,06 %), тромбофлебит глубоких вен голени - 10 (2,69 %), ИБС, стенокардия - 1 (0,27 %), диффузный токсический зоб - 1 (0,27 %), миома матки - 4 (1,08 %), лимфобластная лимфосаркома - 2 (0,54 %), мочекислый диатез - 1 (0,27 %).

Также было проведено гистологическое (цитологическое) исследование кожи у ВИЧ-инфицированных пациентов (табл. 2).Таблица 2

292

Page 294: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Гистологическое (цитологическое) исследование кожи у ВИЧ-инфицированных пациентовГ истологическое заключение Количество больных %Дерматит вялотекущий, нарушение дифференцировки 34 9,14Атрофия, гидропические изменения псевдопластического очага

100 26,88

Дерматит, дифференцировка 115 30,92Дистрофические изменения кожи, нарушение белоксинтезирующей функции кожи, угнетение процессов дифференцировки

106 28,49

Дистрофия и нарушение процессов дифференцировки во всех элементах кожи

10 2,69

Кожа с дистрофическими явлениями, нарушен процесс циклической дифференцировки

7 1,88

Проведен анализ лабораторных показателей крови (биохимия крови (табл. 3) и общий анализ крови (табл. 4)) и общий анализ мочи. Рассматривая показатели общего анализа мочи, отметили: протеинурия была определена у 205 пациентов, что составляет 55,11 %, у 86 (23,11 %) больных выявлялась лейкоцитурия, количество лейкоцитов было в пределах 5-8-10 в поле зрения. Эритроциты в моче находили у 85 больных(22,85%) , их количество колебалось в пределах 2-3-5 в поле зрения. Цилиндрурия была у 110 больных (29,57 %). Бактериурия определялась у 163 больных (43,82 %).

Таблица 3Некоторые биохимические показатели крови у ВИЧ-инфицированных больных___________________________________________________

Показатели п M±mОбщий белок, Г/л 320 78,32±1,32Альбумин, Г/л 279 34,8±1,7

Мочевина, ммоль/л 290 5,58±2,34Мочевая кислота, ммоль/л 241 39,073±16,43ЛДГ, МО/мл 333 344,23±26,53АлАТ, МО/мл 336 61,214±6,25АсАТ, МО/мл 334 69,793±7,43

Щелочная фосфотаза 47 117,83±19,774Амилаза, Г/(лхч) 226 69,76±2,343Глюкоза, ммоль/л 356 4,359±0,25Триглицериды, ммоль/л 255 2,13±0,23Калий, ммоль/л 19 4,63±0,39Натрий, ммоль/л 24 138,413±2,003Кальций, ммоль/л 11 1,404±8,44Железо, мкмоль/л 269 16,03±1,23Билирубин общий, мкмоль/л 303 12,81±1,75

Таблица 4Некоторые показатели общего анализа крови у ВИЧ-инфицированных больных_______________________________________________

Показатели п M±mГ емоглобин, НЬ, г/л 358 120,3±4,17Гематокрит, Н 346 34,25±1,03СОЭ, мм/ч 343 30,19±2,97Количество эритроцитов, RBC 352 3,7±0,11Средний объем эритроцита, MCV 354 99,86±3,46Среднее содержание гемоглобина в эритроците, МСН 353 35,34±3,12Количество тромбоцитов, PLT 358 232,85±12,6Количество лейкоцитов, WBC 344 6,82±1,044

ВыводыТаким образом, кожная патология занимает одно из ведущих мест при ВИЧ-инфекции. Наиболее часто встречающейся

патологией является кандидоз рта, пищевода (82,26 %), хроническая герпетическая инфекция (33,87 %), цитомегаловирусная инфекция (24,73 %) и токсоплазмоз (32,53 %). По данным гистологического (цитологического) исследования кожи у ВИЧ-инфицированных пациентов одно из ведущих мест занимает дерматит, дифференцировка (30,92 %), дистрофические изменения кожи, нарушение белоксинтезирующей функции кожи, угнетение процессов дифференцировки (28,49 %), атрофия, гидропические изменения псевдопластического очага (26,88 %).

Следовательно, можно прийти к заключению, что кожная патология является одной из наиболее часто встречаемой и наблюдается практически у всех ВИЧ-инфицированных. Главной причиной развития поражений кожи является угнетение иммунитета. Однако в результате развития ВИЧ-инфекции в коже происходят нарушения процессов дифференцировки, что соответственно, способствуют нарушению осуществления ее основных функций и также обуславливает частые поражения кожи при СПИДе.

ЛИТЕРАТУРА1. Арифанов С.О., Сабиров Ч.Ю., Набиев Т.А. Дерматологические знаки у больного СПИДом // Клиническая дерматология и венерология. - 2005. - №3. - С. 14-15.2. Бабш Н.О., Щербшська А.М. Ко-шфекцн вiрусного генезу у хворих на ВШ-шфекщю // 1нфжацшш хвороби. - 2007. - №2. - С. 23-25.3. Белозеров Э.С., Змушко Э.И. ВИЧ-инфекция. - 2-е изд. - СПб: Питер, 2003. - 368 с.4. Бойко А.Н., Прохоренко В.И. Социально-гигиенические, поведенческие и эпидемиологические характеристики мужчин, вовлеченных в коммерческий секс // Вест. дерматологии и венерологии. - 2007. - №4. - С. 26-28.5. Гуменюк Р.В., Г ой дик В.С., Горобець О.П., Гоженко А.1. Огляд етдемюлопчно1 ситуацн з ВШ-шфекцн/СШДу та захворюваност. на хрошчний телонефрит при ВШ-шфекцн в Одеськш обласп. // Актуальные проблемы транспортной медицины. - 2010. - №1. - C. 110-113.6. Покровский В.В. ВИЧ-инфекция наступает // Терапевтический архив. - 2004. - №4. - С.9-11.

293

Page 295: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

7. Проценко О.А. Особенности клиники и течения поверхностных микозов у ВИЧ-позитивных больных // Дерматолопя та венеролопя. - 2007. - №1. - С. 49-52.8. Святенко Т. В., Шевченко О. П., Суременко Н. С. та ш. - Захворювашсть ВШ-шфжованих хворих на дермато-венеролопчну патолопю в Дншропетровському репош // Дерматолопя та венерологiя. - 2008. - №3. - С. 56-61.9. Стан ешдемп ВШ/СШДу в Одеськш област та анал1з заходов протидж Ситуац1йний анал1з / Балаюрева О., Семерик О., Гук А. та ш. - К., вид-во Раевського, 2006. - 128 с.10. Шухтин В. В., Гойдык В. С. Заболевания кожи и слизистых оболочек при СПИДе в Одесском регионе // Морской вестник - 2010. - № 3.- С. 51-55.11. SexsuaHy transmited infections HIV/AIDS programe. WHO/Europa syrvey on HIV/AIDS and antiretroviral therapy: 31 December. Copengagen. WHO Regional office for Europe, 2007.12. The major genetic determinants of HIV-1 control affect FILA class I peptide presentation / F. Pereyra, X. Jia, P. J. McLaren [et al.] // Science. - 2010. - Vol. 330. - P. 1551-1557.13. Toxoplasmosis in HIV/AIDS patients: a current situation / V. Nissapatorn, C. Lee, K. F. Quek [et al.] // Jpn. J. Infect. Dis. - 2004. - Vol. 57, № 4.- P. 160-165.14. Use of laboratory tests and clinical symptoms for identification of primary HIV infection / F. M. Hecht, M. P. Busch, B. Rawal [et al.] // AIDS. - 2002. - Vol. 16. - P. 1119-1129.

294

Page 296: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 295-304 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared. Received: 14.03.2013. Revised: 15.04.2013. Accepted: 14.07.2013.

Physiotherapy in Rheumatoid Arthritis

Fizjoterapia w reumatoidalnym zapaleniu stawów

Koło naukowe Katedry i Zakładu Terapii Manualnej Scientific society department and institute of Manual Therapy

Katedra i Zakład Terapii Manualnej CM UMK w Bydgoszczy, Toruniu

Piotr Biegański, W itold Słomko, Maciej Dzierżanowski, Emilia Polewska

Adres: ul. Świętojańska 20, 85-077 Bydgoszcz, II piętro, p.23 a, Tel. W ew. 116 kizterm an@ cm .um k.pl, Tel. (52) 585-54-16

Streszczenie

Choroby reumatyczne obejmują wiele schorzeń. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych jest reumatoidalne zapalenie stawów, które jest chorobą przewlekła o nieznanej etiologii i dotyczy około 1 % społeczeństwa. Ogromną rolę w tym schorzeniu odgrywa fizjoterapia. Zmiany dotyczą całego organizmu ale przede wszystkim narządu ruchu, a w szczególności degeneracji powierzchni stawowych. W zależności od okresu ostrego lub przewlekłego należy odpowiednio dopasować zabiegi oraz intensywność bodźców jakie są wykorzystywane. Z punktu widzenia fizjoterapeuty do zadań kompleksowej opieki nad chorym włącza się fizykoterapię która powinna zawierać: elektroterapię, laseroterapię, termoterapię, światłolecznictwo, magnetoterapię oraz wodolecznictwo. Oprócz tego drugim podstawowym narzędziem pracy jest szeroko pojęta kinezyterapia. Dodatkowymi instrumentami są masaż i odpowiednio dobrane zaopatrzenie ortopedyczne. Działania powinny być również uzupełnione o wizyty w specjalistycznych sanatoriach, które zajmują się usprawnianiem osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Proces rehabilitacji powinien być skierowany na walkę z bólem oraz pogorszenia jakości życia pacjenta. Konieczne jest sporządzenie długofalowego planu działania ze względu na okresy choroby i umożliwienie choremu jak największej aktywizacji w społeczeństwie biorąc pod uwagę jego wydolność.

Abstract

Rheumatism concerns a great many afflictions. One of the most prevalent is rheumatoid arthritis, which is a chronic disease with an unknown aetiology and it concerns about 1% of society. Physiotherapy plays an enormous role in this affliction. Changes concern the whole organism, but above all the musculoskeletal system, mainly a degradation of articular surface.

Depending on whether it is an acute or chronic period, one should appropriately adjust the treatment and the intensity of stimulus which are used. From the point of view of a physiotherapist the tasks of complex care of a patient concern physiotherapy, which should consist of:

295

Page 297: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

electrotherapy, low level laser therapy, heat therapy, light therapy, magnetotherapy and aquatic therapy. Apart from that, the second basic tool is a widely understood kinesitherapy. Additional are massages and appropriately chosen orthopedic supply. These actions should be supplied by the visits at specialised sanatoriums, which are supposed to improve the condition of people suffering from rheumatoid arthritis. The process of rehabilitation should be focused on the fight with the pain and the bad conditions of patient’s life. It is essential to prepare a long-term plan of actions because of the periods of the illness and make it possible for the patient to actively take part in the social life taking into account his efficiency.

Słowa kluczowe: reumatoidalne zapalenie stawów, fizjoterapia, ból.

Keywords: rheumatoid arthritis, physiotherapy, pain.

WSTĘPReumatologia będąca działem medycyny, zajmuje się głównie chorobami wewnętrznymi

oraz narządu ruchu. Choroby o podłożu reumatycznym są jedną z głównych powodów kalectwa w

Polsce.[1] Zaburzenia o podłożu reumatycznym charakteryzują się rozległością swojego działania,

dotyczą wielu narządów i układów takich jak: układ nerwowy, dokrewny, pokarmowy, krążenia czy

narząd wzroku. W sposób szczególny obejmują jednak układ ruchu [2].

Zostaje on zaatakowany i uszkodzony w sposób nieurazowy.

Jedną z najczęściej występujących jest reumatoidalne zapalenie stawów, które obejmuje

1-2-% społeczeństwa. [3] Etiologia tej choroby nie jest do końca poznana, istnieje jednak wiele

teorii wyjaśniających pochodzenie. [4, 26] Żadna z nich nie jest powszechnie akceptowana. Do

głównych dolegliwości, z którymi borykają się pacjenci z RZS należą: ograniczenie ruchomości,

obrzęki i ból [5] co w dużej mierze łączy się z kalectwem w rozumieniu socjalnym, spadkiem

jakości życia, w niektórych przypadkach niezdolnością do pracy [6]

OBRAZ KLINICZNY

Pacjenci, u których stwierdzono reumatoidalne zapalenie stawów, na początku odczuwają

nieswoiste dolegliwości i zmiany ogólne jak: nadmierna potliwość, uczucie rozbicia czy

zmatowienie paznokci. Rozpoczęcie choroby odbywa się powoli z postępującym zajęciem stawów,

czasem jednak bywa nagłe i agresywne zajmując jednocześnie wiele stawów. [7]

ZMIANY STAWOWE

296

Page 298: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Pierwsze widoczne zmiany najczęściej dotyczą stawów międzypaliczkowych bliższych,

śródręczno - paliczkowych, nadgarstkowych czy stawów stóp. Zapalenie z reguły postępuję w

kierunku od obwodu w kierunku proksymalnym [8]. Charakterystyczne są zniekształcenia typu

„łabędziej szyjki”, „palców butonierkowatych” czy kciuka szewskiego. Widoczne są przykurcze

zgięciowe stawów nadgarstkowych, oraz łokciowych. Staw barkowy zostaje przykurczony w

przywiedzeniu i rotacji. Zmiany w obrębie dłoni polegają na odchyleniu łokciowym palców II-V w

stawach śródręczno-paliczkowych. Stawy kolanowe ustawiają się w rzekomej koślawości, której

towarzyszą przykurcze oraz podwichnięcia tylno-boczne ze współistniejącą rotacją zewnętrzną

podudzia. Stawy biodrowe charakteryzują się przykurczem zgięciowo - przywiedzeniowym. W

kręgosłupie szyjnym następuje erozja zęba C2 i idące za tym podwichnięcia kręgów C1-C2. Obraz

kliniczny obejmuję również szereg zmian pozastawowych. [9, 17, 18]

ROZPOZNANIE, OKRESY I STOPNIE

Reumatoidalne zapalenie stawów diagnozuje się na podstawie kryteriów 5 ustalonych przez

American College of Rheumatology w 1987 r. Chorobę podzielono na 4 okresy: wczesny, zmian

umiarkowanych, zmian zaawansowanych i końcowy. Gofton podaje również 4 stopnie wydolności

czynnościowej [8, 9]

FIZJOTERAPIA W REUMATOIDALNYM ZAPALENIU STAWÓW

-FIZYKOTERAPIA

W leczeniu należy zwrócić szczególną uwagę na okres choroby. W fazie ostrej celem

fizjoterapii jest zmniejszenie zapalenie i dolegliwości bólowych - stosowane są zabiegi z zakresu

zimno lecznictwa. W okresie podostrej, jeśli pacjent toleruję ciepło to może być ono stosowane. W

okresie przewlekłym fizjoterapeuta do dyspozycji ma szeroki wachlarz zabiegów

fizykoterapeutycznych. [6]

ELEKTROTERAPIA

• prąd galwaniczny za pomocą, którego wykonuje się galwanizacje anodową - o działaniu

przeciwbólowym i natężeniu od 0,5 mA/cm2 [10]

297

Page 299: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

• jonoforezę, czyli metodę wprowadzenia związków chemicznych, w tym leków, jako jonów

w głąb tkanek. Czas zabiegu to 15 minut, natężenie do 3mA, [3] wprowadzamy w okolicę

stawu NLZP i hydrokortyzon (z anody) oraz leki przeciwbólowe np. lidokainę (z katody) [1]

• kąpiele elektyczno-wodne, dwukomorowe, czterokomorowe i całkowite. [1]

• prądy prostokątne Traberta (Ti=2ms, Tp=5ms, 143 Hz)

• prądy diadynamiczne DF,CP, LP o czasie 3 minuty każdy do wyraźnego odczucia pacjenta

[1]

• prądy interferencyjne Nemeca. [1] Ich dawkowanie to 0-100 Hz, natężenie do wyraźnego

odczucia pacjenta o czasie 15 minut [11]

• Akupunktura i elektroakupunktura [10, 19]

TERMOTERAPIA I ŚWIATŁOLECZNICTWO

• krioterapia ogólnoustrojowa - działanie temperatur poniżej 100 stopni C przez 2-3 minuty

[12]

• krioterapia miejscowa - nadmuchy zimnym powietrzem, parami ciekłego azotu lub

dwutlenkiem węgla. Czas zabiegu wynosi 3 minuty [5]

• lampa sollux z filtrem niebieskim o działaniu przeciwbólowym o czasie 15 minut [3]

• ciepłe zawijania wilgotne o temperaturze 38-40 stopni C, pojedynczych stawów

utrzymywane przez 15-20 minut, po zakończeniu tego zabiegu należy staw zawinąć suchą

tkaniną, aby utrzymać działanie ciepła

• kąpiele wodolecznicze całkowite, ciepłe 37-38 stopni C, również z dodatkiem wyciągów z

ziół leczniczych [6]

• -okłady parafinowe poszczególnych stawów [6] lub gorące kąpiele parafinowe o

temperaturze 45-50 stopni C i czasie 30 minut. [13] Lub coraz częściej okłady z masy

„fango”, która jest połączeniem wosku i masy wulkanicznej [10]

298

Page 300: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

ULTRADŹWIĘKI

ultradźwięki - stosowane miejscowo na małe stawy i tkankę okołostawową, również

segmentowo ze względu na ich działanie termiczne i przeciwbólowe [6] o czasie 3-5 minut,

dawce: 0,2-1 mW/cm2 w zależności od miejsca zabiegowego[10] Można przy pomocy

ultradźwięków wprowadzić leki np. NLZP (fonoforeza). Kojarzy się wówczas efekt leku z

wytworzeniem endogennego ciepła. [1]

MAGNETOTERAPIA

-Magnetoterapia - pole impulsowe o częstotliwości 15-20 Hz, natężeniu 5-8 mT, impulsy

sinusoidalne, czas 15-20 minut.[13]

LASEROTERAPIA

• Laseroterapia - zaleca się naświetlać punktowo okolice przyczepów mięśni, szpary oraz

torebki stawowej.Całościowa dawka energii w przypadku stanów podostrych to 3-6 J/cm2,

przewlekłych 6-12 J/cm2. Najkorzystniejsze efekty terapeutyczne daje seria 10-20 zabiegów,

co 2-3 dzień.[1]

WODOLECZNICTWO

• Stosuje się głównie: kąpiele wirowe, brodziki, wannę Hubbarda, terapeutyczne baseny

kąpielowe i natryski [4].

• Należy zwrócić uwagę na mniej popularne metody przeprowadzane głównie w leczeniu

balneologicznym jak sztuczne kąpiele siarczkowo-siarkowodorowych. Parametry takiej

kąpieli to: Temperatura 36-38 stopni C, średnie stężenie siarkowodoru 75 mg H2S/l wody,

przygotowywane z soli siarczkowych, czas zabiegu to 15-20 minut, wykonuje się je każdego

dnia. [14]

KINEZYTERAPIA

Główną rolę w leczeniu usprawniającym odgrywa kinezyterapia, którą należy odpowiednia

dobrać biorąc pod uwagę stan chorego, stopnień niesprawności i zaawansowanie choroby. [6]299

Page 301: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Indywidualny dobór ćwiczeń stanowi podstawowy element działania. Ćwiczenia powinny być

wykonywane ostrożnie a ich intensywność winna być zwiększana stopniowo [3]. Obowiązuje

progres ćwiczeń począwszy od biernych, przez czynne w odciążeniu przechodząc do czynnych oraz

czynnych z obciążeniem, które nie powinno być większe niż 50 procent maksymalnego. Wraz z

upływem czasu zwiększa się częstotliwość, tempo, czas trwania i ilość powtórzeń [6]

- W okresie ostrym wymagane jest odpowiednie ułożenie pacjenta, tak, aby uniknąć czynników

wpływających na niekorzystny przebieg schorzenia. Zalecane jest płaskie leżenie na wznak z

częstymi zmianami położenia ciała. Pod głowę należy położyć małą poduszkę. Zabezpieczenie

stawów kolanowych zapewnia mały wałek (maksymalnie 10 stopni zgięcia). [6] Kończyny górne

powinny być lekko odwiedzione i wyprostowane w rotacji zewnętrznej zmieniając jednak, co jakiś

czas do przywiedzenia i rotacji wewnętrznej ze zgiętymi przedramionami. [9] Pomimo

unieruchomienia stawy obwodowe powinny być poddawane biernym ruchom w możliwie pełnym

zakresie 20-30 napięć, powtarzanych, co 3 godziny. Oprócz ćwiczeń biernych konieczne jest

wykonywanie ćwiczeń oddechowych oraz okresowa zmiana pozycji - leżenie na brzuchu 2-3 razy

dziennie po 3 minuty, aby zapobiec przykurczom [8, 9, 25]

-W okresie przewlekłym należy przygotować pacjenta do wstania z łóżka oraz poruszania się. Na

wzrost osłabionej siły mięśniowej wpływać powinny ćwiczenia w odciążeniu z oporem a następnie

ćwiczenia czynne wolne w pozycjach izolowanych, należy unikać pozycji stojącej [9]

MASAŻ

W I okresie stosujemy masaż klasyczny wykorzystując głaskanie i wibracje. Opracować

należy kończyny, kręgosłup oraz klatkę piersiową. Po wykonaniu 5 zabiegów dołączamy

rozcieranie, ugniatanie i uciski. W okresie II, III i IV uwagę należy zwrócić technice ugniatania

podłużnego. Można włączyć również masaż segmentarny jak w chorobach mięśni i stawów. Siła

masażu wraz z postępującą chorobą powinna maleć. [8]

ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE

Powinno być indywidualnie dobrane do każdego pacjenta oraz jego stanu klinicznego [9,

25]. Najczęściej stosuje się ortezy szyjne typu Florida, Campa czy Philadelphia. U osób młodych

najczęściej jest to gorset Javetta. Ręka reumatoidalna powinna być zaopatrzona w ortezę już we

wczesnym stadium rozwoju choroby. Staw kolanowy zabezpieczony ortezą, która umożliwia

regulację zakresu wykonywanego ruchu. Wkładki ortopedyczne wykonane indywidualnie dla

300

Page 302: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

pacjenta mają za zadanie uchronić przed deformacjami w obrębie stóp. Zalecane są również

balkoniki, kule, laski w celu odciążenia stawów podczas ruchu [16, 22, 23]

DYSKUSJA

Reumatoidalne zapalenie stawów, jako choroba dotycząca około 1% ludzkości stawia przed

personelem medycznym ogromne wyzwanie w spowalnianiu procesu degeneracji układu ruchu.

Kompleksowa rehabilitacja zarówno w ostrym jak i przewlekłym okresie dolegliwości powinna być

stawiana, jako pierwszorzędne działanie. Począwszy od walki z bólem poprzez stosowanie kinezy i

fizykoterapii, należy skupić się również na jakże istotnej psychoterapii, aby zminimalizować skutki

pogłębiającego się inwalidztwa. Konieczne jest sporządzenie długofalowego planu działania,

mającego na celu zachęcenie do aktywnej współpracy z zespołem leczącym. Jak najszybciej należy

przystąpić do rehabilitacji zawodowej, aby zaadoptować chorego do własnej niepełnosprawności

oraz dać poczucie przydatności społecznej. Wszelkie działania rehabilitacyjne powinny być

indywidualnie dobrane i dopasowane do aktualnego stanu pacjenta. Nadrzędnym celem w

fizjoterapii osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów powinno być leczenie chorego, a nie

choroby. [17, 18, 20, 24].

Wnioski

W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów istotna jest kompleksowa opieka chorego

obejmująca współdziałanie lekarzy, fizjoterapeutów, psychologów. Ważna jest również aktywność

zawodowa [4, 9] Główne działanie rehabilitacyjne powinno być skierowane na walkę z bólem,

zwiększenie samodzielności oraz zapobieganiu pogorszenia jakości życia chorego. [6, 20].

References

1. Kasprzak Wojciech, Fizjoterapia kliniczna, Warszawa, Wydaw. Lekarskie PZWL, 2011, str.

444-456, ISBN:978-83-200-4007-4.

2. Kwolek Andrzej, Rehabilitacja Medyczna, Tom 2, Wrocław: wydaw. Urban&Partner, s.

277-307, ISBN: 83-87944-88-2.

3. Rosławski Adam, Ćwiczenia lecznicze i rekreacja fizyczna w chorobach reumatycznych,

Wrocław: AWF Wrocław, 1997, str. 6-7, 58-75, ISBN: 83-85279-65-2.

301

Page 303: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

4. Garrison J. Susan, Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej, Warszawa: wydaw. Lekarskie

PZWL, 1997,str. 61-77 , ISBN: 83-200-2098-0.

5.Dyszkiewicz Andrzej, Kucharz Eugeniusz Józef, Zastosowanie jonopresoterapii stawow rąk z

użyciem borowiny w leczeniu chorych na reumatoidalne zapalenie stawow. Reumatologia, tom 42,

zeszyt 4, 2004, str. 545-550, ISSN: 0034-3233.

6. Nowotny Janusz, Podstawy kliniczne fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu, Warszawa,

Wydaw. Medipage, 2006, str. 85-91, ISBN: 83-89769-26-3.

7. Bolanowski Janusz, Wrzosek Zdzisława, Choroby reumatyczne, Wrocław: wydaw. AWF

Poznań, 2007, s.7-38, ISBN:978-83-89156-61-7.

8. Materkowska Teresa, Reumatoidalne zapalenie stawów, Warszawa: wydaw. Lekarskie PZWL,

1997 , ISBN:83-200-2062-X.

9. Milanowska Kazimiera, Dega Wiktor, Rehabilitacja medyczna, Warszawa, wydaw. Lekarskie

PZWL, 2001, str.372-411, ISBN: 83-200-2607-5.

10.Głuszko Piotr, Istrati Julia, Suszko Robert, Zmiany w układzie krzepnięcia krwi i fibrynolizy u

chorych na reumatoidalne zapalenie stawow poddanym zabiegom w komorze kriogenicznej.

Rehabilitacjamedyczna, tom 7, nr 2, 2003, str. 72-74, ISSN: 1427-9622.

11. Rosławski Adam, Choroby reumatyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Wrocław, Rubikon,

1991, str. 5,ISBN: 83-900207-0-6.

12. Straburzyńska-Lupa Anna, Gerard Straburzyński, Fizjoterapia z elementami klinicznymi, Tom

2, Warszawa, Wydaw. Lekarskie PZWL, 2008, str. 889-893, ISBN: 83-200-3454-X.

13.Boerner Ewa, Ratajczak Barbara, Majerski Krzysztof, Terapia prądami interferencyjnymi w

połączeniu z kinezyterapią u pacjentow z reumatoidalnym zapaleniem stawow kolanowych.

Inżynieria biomedyczna, volumin 13, numer 1, 2007, str. 38-40, ISSN:1234-5563.

14. Zborowski Adam, Masaż w wybranych jednostkach chorobowych, Tom 1, Krakow, Wydaw.

AZ, 2010, str. 20-32, ISBN: 978-83-87046-16-3.

15. Paprocka-Borowicz Małgorzata, Zawadzki Marcin, Fizjoterapia w chorobach układu ruchu,

Wrocław,Wydaw. Gornicki, 2007, str. 77-92, ISBN: 978-83-89009-55-5.

16. Kassolik Krzysztof, Andrzejewski Waldemar, Krupa Wacław, Efektywność masażu klinicznego

i zabiegow fizykoterapeutycznych w leczeniu chorych na reumatoidalne zapalenie stawów.

Kwartalnik Ortopedyczny, numer 1-2006, zeszyt 61, str. 29-33, ISSN: 1230-1043.

17. Maciej Dzierżanowski, Marcin Dzierżanowski, K. Wrzecion, Witold Słomko, Agnieszka

Radzimińska, Urszula Kaźmierczak, Katarzyna Strojek, Grzegorz Srokowski, W. Żukow.

302

Page 304: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Discopathy of the lumbar-sacral segment and its influence on sexual dysfunction. Adv. Clin. Exp.

Med. 2013 Vol. 22 nr 1 s. 93-100.

18. M. Dzierżanowski, M. Dzierżanowski, P. Maćkowiak, W. Słomko, A. Radzimińska, U.

Kaźmierczak, K. Strojek, G. Srokowski, W. Żukow. The influence of active exercise in low

positions on the functional condition of the lumbag-sacral segment in patients with discopathy. Adv.

Clin. Exp. Med. 2013 Vol. 22 nr 3 s. 421-430.

19. W. Zukow, Z. Kalisz, R. Muszkieta, M. Napierala. Acupuncture for rheumatoid arthritis: A

randomized, sham-controlled clinical trial. Journal of Acupuncture and Tuina Science. 2011.

Volume 9, Issue 3, pp 168-172.

20. Grygus, I., & Nohas, A. (2013). Improvement of Life Quality of the Patients with Rheumatoid

Arthritis with Help of Physical Activity. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss), 3 (1), 97-104.

Retrieved from http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B

%203%20%281%29%3A%2097-104

21. Bugaj, A., Trela, E., Nalazek, A., & Zukow, W. (2012). Evaluation to improve the

physiotherapy treatment efficiency of patients with osteoarthritis of the hip joints. Journal O f

Health Sciences (J O f H Ss), 2(1), 57-82. Retrieved from

http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2012%202%281%29%3A57-82

22. Yezhov, V., & Subbotin, F. (2013). Estimation of pain and sensory threshold responses to

electrical stimulation in the measurement of the effectiveness of treatment of patients with chronic

myofascial cervicalgia. Оценка болевых и сенсорных пороговых ответов на

электростимуляцию в оценке. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss), 3(2), 174-197. Retrieved

from http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B%203%282%29%3A

%20174-179

23. Pietkun, K., Nowacki, M., Hagner-Deręgowska, M., Glowacka, I., Siedlecki, Z., Beuth, W.,

Zukow, W., Krakowska, A., & Nowacka, K. (2011). Assessment of various techniques in

neurorehabilitation, used in patients after stroke - review. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss),

1(4), 211-219. Retrieved from

http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2011%201%284%29%3A211-219

24. Radziminska, A., Szyper, S., Bulatowicz, I., Srokowski, G., Kazmierczak, U., Strojek, K.,

Kaliszewska, M., Dzierzanowski, M., & Zukow, W. (2012). Prevention of flat feet in preschool

children. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss), 2 (1), 25-39. Retrieved from

http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2012%202%281%29%3A25-39

25. Garczyński, W., & Lubkowska, A. (2013). Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów ze

zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Physiotherapy in osteoarthritis of

303

Page 305: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

the lumbar spine. Journal O f Health Sciences (J O f H Ss), 3(4), 118-130. Retrieved from

http://iournal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%2C%203%284%29%3A%20118-130

26. Gozhenko, A., & Zukow, W. (2012). Essays on the theory of disease. Journal O f Health

Sciences (J O f H Ss), 2(4), 7-25. Retrieved from

http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2012.%202%284%29%20%3A%207-25

304

Page 306: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 305-322 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial

use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.Conflict of interest: None declared. Received: 14.03.2013. Revised: 14.04.2013. Accepted: 15.07.2013.

INFLUENCE OF THE ROWING TRAINING ON THE GENERAL FITNESS OF 14-15 YEARS

COMPETITORSWpływ treningu wioślarskiego na sprawność ogólną 14-15 letnich zawodniczek

M irosława Cieślicka, W alery Zukow

Kazimierz W ielki University, Bydgoszcz, Poland

Keywords: training; overall efficiency; cladocerans.

Słowa kluczowe: trening; sprawność ogólna; wioślarki.

A bstract

The issues bothered associated with the motor development many researchers. There is an ability of the correct evaluation of the physical fitness which gives the possibility of possible determining the timeout not without meaning and sizes of the sports result. In many sports disciplines they started using measurements of the general efficiency at recruitments and selection for corner kicks of sports.

Obtaining information about the level of the general fitness of rowing competitors in the Rowing Club was a purpose of research RTW LOTTO-Bydgostia in Bydgoszcz.

Material and methodsA level of the general fitness of rowing competitors was tested a group of 29 girls was

provided with Tests. 12 competitors aged 14 - 15 years rowers. Girls train in the Rowing RTW Club LOTTO-Bydgostia in Bydgoszcz. Tests were conducted in 2012. For examining the level of motor abilities 7 tests were used from the International Test of physical fitness. While performing tests examined girls were dressed in the sportswear (T-shirt, pants, footwear with the anti-skidding sole). Such tests as the overhang, pulling up or the bend are performed without the footwear (Napierała 2005). Tests were performed according to the described instruction through S. Pilicz et al. (2003) and Napierała (2005).

They for determining the motricity most often times use tests testing the level of motor features so as: agility speed, endurance power, and, power. Thanks to these tests it is possible in the very simple way to describe groups the level of the examined efficiency, and knowing the starting level of the efficiency next it is possible in conscious and to direct the right way with development of motor characteristics of the young man.

305

Page 307: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Conclusions1. The examined group ran more quickly and are stronger (test on the overhang on the

bar) than their peers from previous years.2. Examined rowers in explosive strength of lower limbs, the agility and the suppleness

dominate their peers from regional tests.3. The examined group of girls achieved good results on the run on 800 m from its peers

from regional tests.4. Good results in all tests examined from peers from regional tests it is possible to

explain groups of rowers big contribution of the training process in which competitors take an active part.

Streszczenie

Zagadnienia związane z rozwojem motorycznym nurtowała wielu badaczy. Nie bez znaczenia jest umiejętność prawidłowej oceny sprawności fizycznej, która daje możliwość ewentualnego określenia czasu i wielkości wyniku sportowego. W wielu dyscyplinach sportu zaczęto wykorzystywać pomiary sprawności ogólnej przy naborach i selekcji do rożnych dyscyplin sportowych.

Celem badań było uzyskanie informacji na temat poziomu sprawności ogólnej zawodniczek trenujących wioślarstwo w Klubie Wioślarskim RTW LOTTO-Bydgostia w Bydgoszczy.

Materiał i metodyBadano poziom sprawności ogólnej zawodniczek trenujących wioślarstwo Badaniami

objęta była grupa 29 dziewcząt. 12 zawodniczek w wieku 14 lat i 15 wioślarek 15 letnich. Dziewczęta trenują w Klubie Wioślarskim RTW LOTTO-Bydgostia w Bydgoszczy. Badania przeprowadzone były w 2012 roku. Do zbadania poziomu zdolności motorycznych wykorzystano 7 prób z Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Podczas wykonywania prób badane dziewczęta ubrane były w strój sportowy (koszulka, spodenki, obuwie z podeszwą antypoślizgową). Próby takie jak zwis, podciąganie czy skłon wykonuje się bez obuwia (Napierała 2005). Próby wykonano według instrukcji opisanej przez S. Pilicza i wsp. (2003) i Napierały (2005).

Do określenia sprawności motorycznej najczęściej używa się testów badających poziom cech motorycznych takich jak: zwinność szybkość, wytrzymałość siła, oraz, moc. Dzięki tym testom można w bardzo prosty sposób określić poziom sprawności badanej grupy, a znając z kolei poziom wyjściowy sprawności można w świadomy oraz właściwy sposób kierować rozwojem cech motorycznych młodego człowieka.

W nioski1. Badana grupa biegała szybciej i są silniejsze (próba zwisu na drążku) niż ich rówieśniczki z ubiegłych lat.2. Badane wioślarki w zakresie siły eksplozywnej kończyn dolnych, zwinności i gibkości dominują nad swymi rówieśniczkami z badań regionalnych.3. Badana grupa dziewcząt uzyskiwała lepsze wyniki w biegu na 800m od swoich rówieśniczek z badań regionalnych.4. Lepsze wyniki we wszystkich próbach badanej grup wioślarek od rówieśniczek z badań regionalnych można wytłumaczyć dużym wkład procesu treningowego, w którym zawodniczki aktywnie uczestniczą.

306

Page 308: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Introduction

The issues bothered associated with the motor development many researchers. There is

an ability of the correct evaluation of the physical fitness which gives the possibility of

possible determining the timeout not without meaning and sizes of the sports result. In many

sports disciplines they started using measurements of the general efficiency at recruitments

and selection for corner kicks of sports (Ligman, 2013). The physical development, the pace

of the pubescence, the physical fitness, the capacity to work and the general prosperity of the

organism the main criteria for the condition of the health of children and young people are.

Tests carried out Przewęda and Dobosz (2003) show constant tendency of the more intense

growth and earlier physical ripening. But, changes in the fitness level and abilities for the

youth work show through Przewęda (2009) point at the decreasing tendency during this

twenty-year period. Works on getting to know the movement were conducted in the distant

past. At the turn of final years peculiarly it is possible to notice intensity of tests which are

aimed at creating the comprehensive structure of the theoretical motor activity of the man

used in different practical fields. Against the all-Polish background Ryszard Przewęda dealt

with tests concentrating around the problem of the fitness level (2003), of whereas examining

regional in the province kujawsko - pomorskie Marek Napierała carried (2000). Seabra dealt

with the possibility of finding the model of the somatic and motor future athlete (1997). With

general 13 years fitness of volleyball players from the MUKS Club Joker World Hanna

Kolarz took up (2009).

Obtaining information about the level of the general fitness of rowing competitors in

the Rowing Club was a purpose of research RTW LOTTO-Bydgostia in Bydgoszcz.

Material and methods

Obtaining information about the level of the general fitness of rowing competitors was

a purpose of research a group of 29 girls was provided with Tests. 12 competitors aged 14 and

15 years rowers. Girls train in the Rowing RTW Club LOTTO-Bydgostia in Bydgoszcz. Tests

were conducted in 2012. For examining the level of motor abilities 7 tests were used from the

International Test of physical fitness. While performing tests examined girls were dressed in

the sportswear (T-shirt, pants, footwear with the anti-skidding sole). Such tests as the

overhang, pulling up or the bend are performed without the footwear (Napierała 2005). Tests

were performed according to the described instruction through S. Pilicz et al. (2003) and

307

Page 309: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Napierała (2005).

Run on distance of 50 m (speed);

the long jump from the place (power);

run on distance of 800 m (endurance);

sitting position from lying I put on weight during 30 seconds (strength of the mm of the

abdomen);

pendular run 4 x of 10 m (agility);

bend of the torso ahead (suppleness);

overhang on bent hands (strength of the mm of shoulders)

Findings were subjected to statistical processing and they calculated: arithmetic mean,

standard deviation, difference of arithmetic means, coefficient of variation. Findings of

rowers were compared with findings regional (Napierała 2005).

Table 1. Statistical putting together results of the test on the run on 50 m [sec.]

Run on 50 m [sec.] Age Age

14 years 15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 8.6 8.4

Minimum value 7.9 8

Maximum value 10.1 9.2

Standard deviation 0.73 0.36

Coefficient of variation 0.08 0.04

The table shows No. 1 statistical data of results of the test on the gear on 50m. Data is

shown as follows: 14 years Rowers demonstrated the average on the run on 50 m 8.6 sec.,

308

Page 310: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

minimum value 7.9 sec., maximum 10.1 p.. Deviation was taken note on the level 0.73 and

coefficient of variation on the level of the 8%. At 15-letnich girls the arithmetic mean in this

test was bequeathed on the level to 8.4 s, minimum value of 8 sec., maximum 9.2 p. Deviation

was taken note on the level 0.36 and coefficient of variation on the 4%.

Table 2. Results of the test on the long jump from the place

Long jump from the place [cm] Age Age

14 years 15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 164 193

Minimum value 146 181

Maximum value 181 208

Standard deviation 12.12 5.78

Coefficient of variation 0.07 0.03

The table shows No. 2 results of the attempt of the long jump from the place. 14 years

girls put the average of the distance in the long jump right away on level 164 cm, minimum

value on 146 cm, maximum on 181 cm. The standard deviation took out 12.12 and coefficient

of variation of the 7%. Amongst 15 years girls the average of the distance in the same test was

193 cm minimum value of 181 cm and maximum 208 cm. The standard deviation took out

5.78 and coefficient of variation of the 3%. At examined competitors a tendency manifests

itself, in which for them older girls the achieved result of the test is it better.

309

Page 311: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 3. Putting together results of the prolonged race on 800

Prolonged run on 800 m Age Age

14 years 15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 208.1 196

Minimum value 188.6 174

Maximum value 230.6 225

Standard deviation 14.7 13.67

Coefficient of variation 0.07 0.07

The table shows No. 3 statistical putting together results of the prolonged race on 800

m and 1000 m flat 14 years competitors showed the average of time 208 in the same test, a

minimum value is 188.6 sec., maximum 230.6 p. Deviation equals 14.7 and coefficient of

variation of the 7%. At 15 years rowers the average of the time on the run on 800 m amounted

to 196 sec., minimum value of 174 sec., maximum 225s. The standard deviation takes out

13.67 and coefficient of variation of the 7%.

Table 4. Results of the test keeping hands in the overhang

Keeping bent shoulders in the

overhang

Age

14 years

Age

15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 7.3 11.5

Minimum value 0.2 0

Maximum value 18.2 22.1

Standard deviation 5.1 6.24

Coefficient of variation 0.7 0.54

310

Page 312: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The table shows No. 4 statistical putting together results of the test on hands at girls

holding in the overhang. At 14 years rowers average of the time in the overhang on the bar it

is 7.3 sec., the minimum value equals 0, and maximum 18.2 sec., regular standard deviation

5.1 and coefficient of variation of the 70%. 15 years competitors demonstrated the average of

the time in this attempt of 11.5 sec., minimum value 0, maximum 22.1. The standard

deviation constitutes 6.24 and coefficient of variation of the 54%.

Table 5. Statistical putting together results of the test on the 4x10m run

4x10m run Age Age

14 years 15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 11.8 11.7

Minimum value 10.69 11.2

Maximum value 13.04 12.3

Standard deviation 0.67 0.32

Coefficient of variation 0.06 0.03

The table shows No. 5 statistical putting together results of the test on the 4x10m run.

Examined 14 years competitors got the average of the time on the run 4 x of 10 m 11.8 sec.,

minimum value it is 10.69 sec., and maximum 13.04 p. Standard deviation on the level 0.67

and coefficient of variation of the 6%. rowers appointed the average of a testing time of run 4

as 15 years x of 10 m on the level 11.7 sec., minimum value 11.2 sec., maximum 12.3 p. The

standard deviation is regular 0.32 and coefficient of variation of the 3%.

311

Page 313: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 6. Statistical taking results of the test on sitting positions off being in time 30 of the sec.

Sitting positions from being in

time 30 of the sec.

Age

14 years

Age

15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 26 24

Minimum value 20 16

Maximum value 33 27

Standard deviation 3.42 2.93

Coefficient of variation 0.13 0.12

The table shows statistical putting together results No. 6 tests on sitting positions from

lying I put on weight during 30s. 14 years competitors took note of the average of this attempt

26 to repeat, minimum value 20 rep., maximum 33 rep. Standard deviation develops on the

level 3.42 however coefficient of variation of the 13%. at 15 years rowers average 24 was

observed of repeating, minimum value 16 of repeating, maximum 27 rep.. The standard

deviation took out 2.93 at the coefficient of variation of the 12%.

Table 7. Results of the test on the bend of the torso ahead from a standing position

Bend of the torso ahead from a

standing position

Age

14 years

Age

15 years

Number examined (n) 12 15

Arithmetic mean 10 16

Minimum value 1 6

Maximum value 20 22

Standard deviation 5.43 4.06

Coefficient of variation 0.54 0.25

312

Page 314: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

The table portrays No. 7 statistical putting together results of the test on the bend of

the torso ahead from standing. 14 years rowers took note of the average in this attempt 10 of

the cm - getting minimum value 1 cm-, and maximum 20 cm. Regular standard deviation 5.43

however coefficient of variation of the 54%. At 15 years rowers an average was calculated in

the attempt of the bend of the torso ahead from standing equal of 16 cm, the minimum value

was 6 cm, and maximum 22 cm. The standard deviation was get of the amount 4.06 and

coefficient of variation of the 25%.

Table 8. Comparing results of the test on the run on 50 m of girls M. Napierała of

examined rowers

Age

Kujawsko-pomorski test

M.Napiera ła

Examining rowers

(2012r.)

Comparison

of examined groups

(2001r.)

X sec. X sec. d d

14 8.93 0.68 8.6 0.73 -0.33 -0.23

15 8.87 0.78 8.4 0.36 -0.47 -0.45

The table shows No. 8 comparing results of the test on the run on 50 m of girls. They

conducted research through M. Napieral^ in 2001r. At 14-latnich competitors it is possible

to notice the difference -0.33; and at 15 years -0.47 what indicates to the fact that girls run

more quickly than their peers from previous years, but also portrayed an upturn which

demonstrates molding the speed along remains with age.

313

Page 315: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 9. Comparing results of the test on the long jump from the place of girls M.

Napierała and of examined rowers

Age

Kujawsko-pomorski test

M.Napiera ła

(2001r.)

Examining rowers

(2012r.)

Comparison

X sec. X sec. d d

14 170.85 16.92 164 12.12 -6.85 0.04

15 172.55 42.85 193 5.78 20.45 27.05

The table shows No. 9 comparing results of the test on the long jump from the place of girls.

They conducted research through M. Napierała into 2001r and examining rowers in 2012r.

Results show, that 14 years girls jump into the distance a bit more poorly than examined in

2001ro to, however corrected 15-latki oneself in the long jump in the course of years.

Table 10. Comparing results of the race prolonged to 800 girls M. Napierała and of examined

group of rowers

Age

Kujawsko-pomorski test Examining rowers Comparison

M.Napiera ła (2012r.)

(2001r.)

X sec. X sec. d d

14 233.63 36.09 208.1 14.07 -25.53 -34.91

15 240.19 33.27 196 13.67 -44.19 -44.78

The table shows No. 10 comparing results of the test on the run prolonged to 800 girls. They

conducted research through M. Napierała in 2001r. 14 years girls made a note -25.53 and 15

years -44.19 what provides about the very great improvement in the racing endurance in the

test on 800m.

314

Page 316: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 11. Comparing results of the test on the time of the overhang on the bar of girls M.

Napierała and of examined group.

Age

Kujawsko-pomorski test Examining rowers Comparison

M.Napierała (2012r.) of examined groups

(2001r.)

X sec. X sec. d d

14 14.07 13.73 7.3 5.1 6.77 4.79

15 12.72 13.56 11.5 6.24 1.22 0.26

The table shows No. 11 comparing results of the test on the time of the overhang on the

bar of girls at 14 years rowers -6.77 and at 15 years -1.22. Results show that in the course

of years the test on the overhang on the bar was defeated by extending of time off for her

lasting.

Table 12. Comparing of results of the attempt of run 4 of x 10 the m of girls M. Napierała

and of examined group of rowers

Age

Kujawsko-pomorski test Examining rowers Comparison

M.Napiera ła (2012r.) Of examined groups

(2001r.)

X sec. X sec. d d

14 12.73 1.50 11.8 0.67 0.93 0.83

15 12.75 1.41 11.7 0.32 1.05 0.89

The table shows No. 12 comparing of results of the attempt of run 4 of x 10 the m of girls.

They conducted research through M. Napieral^ in 2001r. Girls 14-year recorded the

difference -0.93 and 15 years -1.05. These results depict the improvement in the speed

both in the course of years as well as increase in the speed along with age of competitors.

315

Page 317: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Table 13. Comparing results of the test on sitting positions from lying I put on weight

during 30s. of girls M. Napierała and of examined group of rowers.

Age

Kujawsko-pomorski test Examining rowers Comparison

M.Napiera ła of examined groups

(2001r.) (2012r.)

X sec. sec. d d

14 21.17 5.36 26 3.42 4.83 4.57

15 21.37 5.30 24 2.93 2.63 2.52

The table shows No. 13 comparing results of the test on sitting positions from lying I

put on weight during 30s. of girls. They conducted research through M. Napieralç

groups of rowers showed the 14 years difference of competitors in 2001r and in 2012r.

about 4.83; however 15 years rowers 2.63. Out of girls greatest progress is in the

group of 14 summers a little bit smaller at 15 years.

Table 14. Comparing results of the test on the forward bend from standing of girls M.

Napierała (regional tests PROV kuj-pom) and of examined group of rowers.

Age

Kujawsko-pomorski test Examining rowing Comparison

M.Napiera ła classes of examined groups

(2001r.) (2012r.)

X sec. X sec. d d

14 7.57 6.15 10 5.43 2.43 2.31

15 9.13 6.53 16 4.06 6.87 6.52

The table shows No. 14 comparing results of the test on the run of the forward bend from

standing of girls. They conducted research through M. Napierała in 2001r in 2012, groups

of rowers were different at 14 years competitors a little bit smaller, because 2.43 however

316

Page 318: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

15-latki 6.87. This comparison shows that girls are suppler than their peers examined in

2001ro to.

Discussion

At many works about the physical fitness a need to increase the effectiveness within

the motor stimulation is emphasized, molding the permanent habit of practising motor

exercises at young people. There are many publications bringing up the issue of the

development of both the physical fitness of children and young people in literature. Many

theoreticians of the physical education and sport, anthropologists, doctors, psychologists and

different representatives of fields of study dealt with it (Kotlarz 2009). Researchers drew up

measures and tests serving for the evaluation of the physical fitness of groups of the

population, mainly of children and young people. How Sawczyn and co-authors pass (2003)

with motricity of the man an assessed efficiency is meant with not-requiring attempts to

master the technique of locomotions of the sports type. They for determining the motricity

most often times use tests testing the level of motor features so as: agility speed, endurance

power, and, power. Thanks to these tests it is possible in the very simple way to describe

groups the level of the examined efficiency, and knowing the starting level of the efficiency

next it is possible in conscious and to direct the right way with development of motor

characteristics of the young man. Findings Przewęda showed the image of the Polish young

generation which the researcher indicated to differences in the somatic and motor

development in. Findings were regarded as the image of the social and economic situation of

given population. The data analysis showed that in the physical development young people

prevailed from Poland Central, in it also from the province kujawsko - pomorskie. Big

swimming possessions from the research on the physical and motor development don't

dismiss taking them and monitoring from the more distant need (Napierała 2005).

Obtaining information about the level of the general fitness of rowing competitors in

the Rowing Club was a purpose of research RTW LOTTO-Bydgostia in Bydgoszcz and of

comparing them with tests conducted by Marek Napierała in 2001.

Conclusions

1. The examined group ran more quickly and are stronger (test on the overhang on the bar)

than their peers from previous years.

317

Page 319: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

2. Examined rowers in explosive strength of lower limbs, the agility and the suppleness

dominate their peers from regional tests.

3. The examined group of girls achieved good results on the run on 800 m from its peers from

regional tests.

4. Good results in all tests examined from peers from regional tests it is possible to explain

groups of rowers big contribution of the training process in which competitors take an active

part.

References

1. Kotlarz H., Sprawność ogólna 13- letnich siatkarek z MUKS Joker Świecie. Praca

magisterska WSG Bydgoszcz 2009.

2. Napierała M. (2000). Dziecko z regionu kujawsko - pomorskiego. Rozwój fizyczny i

motoryczny dzieci z klas początkowych. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej,

Bydgoszcz.

3. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego

dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane

Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

4. Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). The impact of training on the development of the somatic characteristics of 13-15 years paddlers. Wpływ treningu na rozwój cech somatycznych 13-15 letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), 213-230. Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B%203%20%286%29%3A%20 213-230.

5. Pilicz S., (1997), Pomiar ogólnej sprawności fizycznej, Akademia Wychowania

Fizycznego, Warszawa.

6. Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three

decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: 57-71.

7. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa.

8. Sawczyn S., Pilewska W., Zasada M. 2003 Sprawność fizyczna a efektywność procesu

treningowego w tańcu sportowym. Rocznik Naukowy, Tom XIV, AWFiS Gdańsk.

9. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of

selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive

318

Page 320: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on

Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p. 1.

WstępZagadnienia związane z rozwojem motorycznym nurtowała wielu badaczy. Nie bez znaczenia jest umiejętność prawidłowej

oceny sprawności fizycznej, która daje możliwość ewentualnego określenia czasu i wielkości wyniku sportowego. W wielu dyscyplinach sportu zaczęto wykorzystywać pomiary sprawności ogólnej przy naborach i selekcji do rożnych dyscyplin sportowych (Ligman, 2013). Rozwój fizyczny, tempo dojrzewania płciowego, sprawności fizycznej, zdolności do pracy i ogólnego dobrobytu organizmu są główne kryteria stanu zdrowia dzieci i młodzieży. Realizowane badania Przewędy i Dobosza (2003) pokazują ciągłą tendencję intensywniejszego wzrostu i wcześniejsze fizyczne dojrzewanie. Jednakże, zmiany w poziomie sprawności fizycznej i zdolności do pracy z młodzieżą przedstawiają przez Przewędę (2009) wskazują na spadkową tendencję podczas tego dwudziestoletniego okresu. Prace nad poznaniem ruchu prowadzone były już w odległej przeszłości. Na przełomie ostatnich lat szczególnie można dostrzec intensywność badań, które mają na celu stworzenie całościowej konstrukcji teoretycznej motoryki człowieka wykorzystywanych w różnych dziedzinach praktycznych. Badaniami skupiającymi się wokół problemu poziomu sprawności fizycznej na tle ogólnopolskim zajmował się Ryszard Przewęda (2003), zaś badania regionalne w województwie kujawsko - pomorskim przeprowadził Marek Napierała (2000). Możliwością znalezienia modelu somatycznego i motorycznego przyszłego sportowca zajmował się Seabra (1997). Sprawnością ogólną 13-letnich siatkarek z Klubu MUKS Joker Świecie zajęła się Hanna Kolarz (2009).

Celem badań było uzyskanie informacji na temat poziomu sprawności ogólnej zawodniczek trenujących wioślarstwo w Klubie Wioślarskim RTW LOTTO-Bydgostia w Bydgoszczy.Materiał i metody

Celem badań było uzyskanie informacji na temat poziomu sprawności ogólnej zawodniczek trenujących wioślarstwo Badaniami objęta była grupa 29 dziewcząt. 12 zawodniczek w wieku 14 lat i 15 wioślarek 15 letnich. Dziewczęta trenują w Klubie Wioślarskim RTW LOTTO-Bydgostia w Bydgoszczy. Badania przeprowadzone były w 2012 roku. Do zbadania poziomu zdolności motorycznych wykorzystano 7 prób z Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Podczas wykonywania prób badane dziewczęta ubrane były w strój sportowy (koszulka, spodenki, obuwie z podeszwą antypoślizgową). Próby takie jak zwis, podciąganie czy skłon wykonuje się bez obuwia (Napierała 2005). Próby wykonano według instrukcji opisanej przez S. Pilicza i wsp. (2003) i Napierały (2005).Bieg na dystansie 50 m (szybkość);skok w dal z miejsca (moc);bieg na dystansie 800 m (wytrzymałość);siad z leżenia tyłem w czasie 30 sekund (siła mm brzucha);bieg wahadłowy 4 x 10 m (zwinność);skłon tułowia w przód (gibkość);zwis na ugiętych rękach (siła mm ramion)Wyniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, różnicę średnich arytmetycznych, współczynnik zmienności. Wyniki badań wioślarek porównano z wynikami badań regionalnych (Napierała 2005).Tabela 1. Zestawienie statystyczne wyników próby biegu na 50m [s]bieg na 50m [s] wiek wiek

14 lat 15 latLiczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 8,6 8,4Wartość minimalna 7,9 8Wartość maksymalna 10,1 9,2Odchylenie standardowe 0,73 0,36Współczynnik zmienności 0,08 0,04

Tabela nr 1 przedstawia dane statystyczne wyników próby biegu na 50m. Dane przedstawiają się następująco: Wioślarki 14-letnie wykazały średnią w biegu na 50m 8,6s, wartość minimalną 7,9s, maksymalną 10,1 s.. Odchylenie odnotowano na poziomie 0,73 a współczynnik zmienności na poziomie 8%. U dziewcząt 15-letnich średnia arytmetyczna w tej próbie została zapisana na poziomie 8,4s., wartość minimalną 8s, maksymalną 9,2s. Odchylenie odnotowano na poziomie 0,36 a współczynnik zmienności na 4%.Tabela 2. Wyniki próby skoku w dal z miejsca

skok w dal z miej sca [cm] wiek wiek14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 164 193Wartość minimalna 146 181Wartość maksymalna 181 208Odchylenie standardowe 12,12 5,78Współczynnik zmienności 0,07 0,03

Tabela nr 2 przedstawia wyniki próby skoku w dal z miejsca. Dziewczęta 14-letnie uplasowały średnią odległości w skoku w dal z miejsca na poziomie 164cm, wartość minimalną na 146cm, maksymalną na 181cm. Odchylenie standardowe wyniosło 12,12 a

319

Page 321: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

współczynnik zmienności 7%. Wśród dziewcząt 15-letnich średnia odległości w tej samej próbie wyniosła 193cm wartość minimalna 181cm a maksymalna 208cm. Odchylenie standardowe wyniosło 5,78 a współczynnik zmienności 3%. U badanych zawodniczek przejawia się tendencja, w której im starsze dziewczęta tym osiągnięty wynik próby jest lepszy.Tabela 3. Zestawienie wyników biegu przedłużonego na 800_______________________________________________bieg przedłużony na 800 wiek wiek

14 lat 15 latLiczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 208,1 196Wartość minimalna 188,6 174Wartość maksymalna 230,6 225Odchylenie standardowe 14,7 13,67Współczynnik zmienności 0,07 0,07

Tabela nr 3 przedstawia zestawienie statystyczne wyników biegu przedłużonego na 800 i 1000 m. Zawodniczki 14-letnie wykazały w tej samej próbie średnią czasu 208, wartość minimalna to 188,6s, maksymalna 230,6s. Odchylenie równa się 14,7 a współczynnik zmienności 7%. U wioślarek 15-letnich średnia czasu w biegu na 800m wyniosła 196s, wartość minimalna 174s, maksymalna 225s. Odchylenie standardowe wynosi 13,67 a współczynnik zmienności 7%.Tabela 4. Wyniki próby utrzymanie rąk w zwisieutrzymanie ugiętych ramion w zwisie wiek wiek

14 lat 15 latLiczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 7,3 11,5Wartość minimalna 0,2 0Wartość maksymalna 18,2 22,1Odchylenie standardowe 5,1 6,24Współczynnik zmienności 0,7 0,54

Tabela nr 4 przedstawia zestawienie statystyczne wyników próby rąk u dziewcząt utrzymanie w zwisie. U wioślarek 14-letnich średnia czasu w zwisie na drążku to 7,3s, wartość minimalna równa się 0, a maksymalna 18,2s, Odchylenie standardowe równe 5,1 a współczynnik zmienności 70%. Zawodniczki 15-letnie wykazały średnią czasu w tej próbie 11,5s, wartość minimalną 0, maksymalną 22,1. Odchylenie standardowe stanowi 6,24 a współczynnik zmienności 54%.Tabela 5. Zestawienie statystyczne wyników próby biegu 4x10mbieg 4x10m wiek wiek

14 lat 15 latLiczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 11,8 11,7Wartość minimalna 10,69 11,2Wartość maksymalna 13,04 12,3Odchylenie standardowe 0,67 0,32Współczynnik zmienności 0,06 0,03

Tabela nr 5 przedstawia zestawienie statystyczne wyników próby biegu 4x10m. Badane zawodniczki 14-letnie uzyskały średnią czasu w biegu 4x 10m 11,8s, wartość minimalna to 10,69s, a maksymalna 13,04s. Odchylenie standardowe na poziomie 0,67 a współczynnik zmienności 6%. 15-letnie wioślarki ustanowiły średnią czasu próby biegu 4x 10m na poziomie 11,7s, wartość minimalną 11,2s, maksymalną 12,3s. Odchylenie standardowe równe jest 0,32 a współczynnik zmienności 3%.Tabela 6. Zestawienie statystyczne wyników próby siadów z leżenia w czasie 30s

siady z leżenia w czasie 30s wiek wiek14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 26 24Wartość minimalna 20 16Wartość maksymalna 33 27Odchylenie standardowe 3,42 2,93Współczynnik zmienności 0,13 0,12

Tabela nr 6 pokazuje zestawienie statystyczne wyników próby siadów z leżenia tyłem w czasie 30s. Zawodniczki 14-letnie odnotowały średnią tej próby 26 powtórzeń, wartość minimalną 20 powt, maksymalną 33 powt. Odchylnie standardowe kształtuje się na poziomie 3,42 natomiast współczynnik zmienności 13%.U wioślarek 15-letnich zaobserwowano średnią 24 powtórzeń, wartość minimalną 16 powtórzeń, maksymalną 27 powt. Odchylenie standardowe wyniosło 2,93 przy współczynniku zmienności 12%.Tabela 7. Wyniki próby skłonu tułowia w przód z pozycji stojącej

skłon tułowia w przód z pozycji stojącej wiek wiek14 lat 15 lat

Liczba badanych (n) 12 15Średnia arytmetyczna 10 16Wartość minimalna 1 6Wartość maksymalna 20 22Odchylenie standardowe 5,43 4,06Współczynnik zmienności 0,54 0,25

Tabela nr 7 ukazuje statystyczne zestawienie wyników próby skłonu tułowia w przód ze stania. Wioślarki 14-letnie odnotowały średnią w tej próbie 10cm- uzyskując wartość minimalną 1cm-, a maksymalną 20cm. Odchylenie standardowe równe 5,43 natomiast współczynnik zmienności 54%. U wioślarek 15-letnich obliczono średnią w próbie skłonu tułowia w przód ze stania równą 16cm, wartość minimalna wyniosła 6cm, a maksymalna 22cm. Odchylenie standardowe uzyskano w wysokości 4,06 a współczynnik zmienności 25%.

320

Page 322: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela 8. Porównanie wyników próby biegu na 50m dziewcząt M. Napierały i badanych wioślarek Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie Badanie wioślarek PorównanieM.Napierała (2012r.) badanych grup

(2001r.)X s X s d d

14 8,93 0,68 8,6 0,73 0,33 0,2315 8,87 0,78 8,4 0,36 0,47 0,45

Tabela nr 8 przedstawia porównanie wyników próby biegu na 50m dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r. U zawodniczek 14-latnich daje się zauważyć różnicę -0,33; oraz u 15-latek -0,47 co wskazuje na to, że dziewczęta biegają szybciej niż ich rówieśniczki z ubiegłych lat, ale także ukazana zostaje tendencja wzrostowa, która pokazuje kształtowanie szybkości wraz z wiekiem.Tabela 9. Porównanie wyników próby skoku w dal z miejsca dziewcząt M. Napierały i badanych wioślarek

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie Badanie wioślarek PorównanieM.Napierała (2012r.)

(2001r.)X s X s d d

14 170,85 16,92 164 12,12 -6,85 0,0415 172,55 42,85 193 5,78 20,45 27,05

Tabela nr 9 przedstawia porównanie wyników próby skoku w dal z miejsca dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r i badanie wioślarek w 2012r. Wyniki pokazują, że 14 letnie dziewczęta skaczą w dal trochę słabiej niż badane w 2001roku, nato miast 15- latki poprawiły się w skoku w dal na przestrzeni lat.Tabela 10. Porównanie wyników biegu przedłużonego na 800 dziewcząt M. Napierały oraz badanej grupy wioślarek

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie M.Napierała

(2001r.)Badanie wioślarek

(2012r.)Porównanie

X s X s d d14 233,63 36,09 208, 1 14,07 -25,53 -34,9115 240,19 33,27 196 13,67 -44,19 -44,78

Tabela nr 10 przedstawia porównanie wyników próby biegu przedłużonego na 800 dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r. Dziewczęta 14-letnie odnotowały -25,53 a 15-letnie -44,19 co świadczy o bardzo dużej poprawie wytrzymałości biegowej w próbie na 800m.Tabela 11. Porównanie wyników próby czasu zwisu na drążku dziewcząt M. Napierały i badanej grupy.

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie Badanie wioślarek PorównanieM.Napierała (2012r.) badanych grup

(2001r.)X s X s d d

14 14,07 13,73 7,3 5,1 6,77 4,7915 12,72 13,56 11,5 6,24 1,22 0,26

Tabela nr 11 przedstawia porównanie wyników próby czasu zwisu na drążku dziewcząt U wioślarek 14-letnich -6,77 a u 15-letnich -1,22. Wyniki wskazują, że na przestrzeni lat próba zwisu na drążku uległa wydłużeniu czasu jej trwania.Tabela 12. Porównanie wyników próby biegu 4x 10m dziewcząt M. Napierały i badanej grupy wioślarek

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie M.Napierała

(2001r.)Badanie wioślarek

(2012r.)Porównanie

Badanych grup

X s X s d d14 12,73 1,50 11,8 0,67 0,93 0,8315 12,75 1,41 11,7 0,32 1,05 0,89

Tabela nr 12 przedstawia porównanie wyników próby biegu 4x 10m dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r. Dziewczęta 14-letni odnotowały różnicę -0,93 a 15-letnie -1,05. Wyniki te obrazują poprawę szybkości zarówno na przestrzeni lat jak i wzrost szybkości wraz z wiekiem zawodniczek.Tabela 13. Porównanie wyników próby siadów z leżenia tyłem w czasie 30s. dziewcząt M. Napierały i badanej grupy wioślarek.

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie | Badanie wioślarek | Porównanie |

321

Page 323: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

M.Napierała(2001r.) (2012r.)

badanych grup

X s X s d d14 21,1 7 5,36 26 3,42 4,83 4,5715 21,37 5,30 24 2,93 2,63 2,52

Tabela nr 13 przedstawia porównanie wyników próby siadów z leżenia tyłem w czasie 30s. dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r i w 2012r. grupy wioślarek wykazały różnicę 14-letnich zawodniczek o 4,83; natomiast wioślarki 15-letnie 2,63. Spośród dziewcząt największy postęp jest w grupie 14 latek nieco mniejszy u 15-latek.Tabela 14. Porównanie wyników próby skłonu w przód ze stania dziewcząt M. Napierały (badania regionalne woj. kuj-pom) i badanej grupy wioślarek.

Wiek

Badanie kujawsko-pomorskie Badanie klas wioślarskich PorównanieM.Napierała (2012r.) badanych grup

(2001r.)X s X s d d

14 7,57 6,15 10 5,43 2,43 2,3115 9,13 6,53 16 4,06 6,87 6,52

Tabela nr 14 przedstawia porównanie wyników próby biegu skłonu w przód ze stania dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r w 2012 roku, grupy wioślarek wykazały różnicę u zawodniczek 14-letnich nieco mniejszą, bo 2,43 natomiast 15-latki 6,87. Porównanie to pokazuje, że dziewczęta są bardziej giętkie niżeli ich rówieśniczki badane w 2001roku.

DyskusjaW wielu pracach na temat sprawności fizycznej podkreśla się konieczność zwiększenia efektywności w obrębie stymulacji

ruchowej, ukształtowanie u młodzieży nawyku stałego uprawiania ćwiczeń ruchowych. W literaturze jest wiele publikacji poruszających zagadnienie rozwoju i sprawności fizycznej dzieci i młodzieży. Zajmowało się tym wielu teoretyków wychowania fizycznego i sportu, antropologów, lekarzy, psychologów i przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych (Kotlarz 2009). Badacze opracowali mierniki i testy służące do oceny sprawności fizycznej grup ludności, głównie dzieci i młodzieży. Jak podaje Sawczyn i współautorzy (2003) sprawnością motoryczną człowieka oznacza się sprawność ocenianą próbami niewymagającymi opanowania techniki czynności ruchowych typu sportowego. Do określenia sprawności motorycznej najczęściej używa się testów badających poziom cech motorycznych takich jak: zwinność szybkość, wytrzymałość siła, oraz, moc. Dzięki tym testom można w bardzo prosty sposób określić poziom sprawności badanej grupy, a znając z kolei poziom wyjściowy sprawności można w świadomy oraz właściwy sposób kierować rozwojem cech motorycznych młodego człowieka. Wyniki badań Przewędy wskazały wizerunek polskiego młodego pokolenia, w których badacz wskazał na różnice w rozwoju somatycznym i motorycznym. Wyniki badań uznano za obraz sytuacji społecznej i ekonomicznej danej populacji. Analiza danych wykazała, że przewagę w rozwoju fizycznym ma młodzież z Polski Centralnej, w tym również z województwa kujawsko - pomorskiego. Duży dorobek płynący z badań nad rozwojem fizycznym i motorycznym nie zwalnia z dalszej potrzeby ich przeprowadzania i monitorowania (Napierała 2005).

Celem badań było uzyskanie informacji na temat poziomu sprawności ogólnej zawodniczek trenujących wioślarstwo w Klubie Wioślarskim RTW LOTTO-Bydgostia w Bydgoszczy i porównania ich z badaniami prowadzonymi przez Marka Napierałę w 2001 roku.

Wnioski1. Badana grupa biegała szybciej i są silniej sze (próba zwisu na drążku) niż ich rówieśniczki z ubiegłych lat.2. Badane wioślarki w zakresie siły eksplozywnej kończyn dolnych, zwinności i gibkości dominują nad swymi rówieśniczkami z badań regionalnych.3. Badana grupa dziewcząt uzyskiwała lepsze wyniki w biegu na 800m od swoich rówieśniczek z badań regionalnych.4. Lepsze wyniki we wszystkich próbach badanej grup wioślarek od rówieśniczek z badań regionalnych można wytłumaczyć dużym wkład procesu treningowego, w którym zawodniczki aktywnie uczestniczą.Bibliografia1. Kotlarz H., Sprawność ogólna 13- letnich siatkarek z MUKS Joker Świecie. Praca magisterska WSG Bydgoszcz 2009.2. Napierała M. (2000). Dziecko z regionu kujawsko - pomorskiego. Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci z klas początkowych. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.3. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko - pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.4. Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). The impact of training on the development of the somatic characteristics of 13-15 years paddlers. Wpływ treningu na rozwój cech somatycznych 13-15 letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), 213-230. Retrieved from http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/article/view/2013%3B%203%20%286%29%3A%20213-230.5. Pilicz S., (1997), Pomiar ogólnej sprawności fizycznej, Akademia Wychowania Fizycznego, Warszawa.6. Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: 57-71.7. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa.8. Sawczyn S., Pilewska W., Zasada M., 2003 /Sprawność fizyczna a efektywność procesu treningowego w tańcu sportowym /, [w]: Rocznik Naukowy, Tom XIV, AWFiS Gdańsk.9. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p. 1.

322

Page 324: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 323-332 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, dis­

tribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecom- mons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared. Received: 14.04.2013. Revised: 14.05.2013. Accepted: 17.07.2013.

OPTIMIZING THE LEVEL OF PHYSICAL HEALTH OF STUDENTS BY TYPE OF AUTONOMIC NERVOUS

SYSTEM

Optymalizacja poziomu fizycznego zdrowia studentów z uwzględnieniem typuautonomicznego nerwowego systemu

Igor Grygus, Tetyana Kuczer1

National University of Water Management and Nature Resources Use Kremenets Regional Humanitarian Pedagogical Institute named after Taras Shevchenko1

Key words: students, autonomic nervous system, improvement, physical health.

Kluczowe słowa: studenci, autonomiczny układ nerwowy, polepszenie, zdrowie fizyczne.

Abstract

We analyzed changes in the physical health of students of the Faculty of Physical Education under the influence of physical training by type of autonomic nervous system. In the study, 87 students attended the first and second year of study. The basis of the impact was the principle of individualized physical activity, regularity and gradualness. It was found that by including the autonomic nervous edge-type system, a much higher level of physical health indicators at the end of the study were the students' main group, in which the overall assessment of the level of physical health above average level reached in principle at the expense of improving the life, strength and index Robinson.

РезюмеPrzeanalizowano zmiany poziomu fizycznego zdrowia studentów Wydziału Wychowania Fizycznego pod

wpływem fizycznych treningów z uwzględnieniem typu autonomicznego nerwowego systemu. W badaniu wzięli udział 87 studentów pierwszego i drugiego roku studiów. Podstawą wpływu była zasada indywidualizacji wysiłków fizycznych, systematyczność i stopniowość. Ustalono, że dzięki uwzględnieniu przewagi typu autonomicznego nerwowego systemu, o wiele wyższe wskaźniki poziomu fizycznego zdrowia pod koniec badania były u studentów głównej grupy, w których ogólna ocena poziomu fizycznego zdrowia sięgała poziomu wyżej średniego, w zasadzie kosztem polepszenia życiowego, siłowego oraz indeksu Robinsona.

323

Page 325: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Wstęp. Stan zdrowia młodzieży jest ważną zasadą i określającym momentem

pomyślności społeczeństwa oraz jego progresywnego rozwoju. Fizyczne

przygotowanie dorastającego pokolenia uświadamia się dziś jak ważny składnik

zdrowia, fizycznego rozwoju, podstawa wysokiej zdolności do pracy, przygotowania

do społecznie pożytecznej pracy, służby w Siłach Zbrojnych suwerennej Ukrainy

[2,4,6]. Studiowanie w uczelniach - ciężka i napięta umysłowa praca, która wykonuje

się w warunkach deficytu czasu na tle drastycznego obniżenia ruchowej aktywności.

Adaptacja organizmu do nowego miejsca bytowania zabezpiecza się nie oddzielnymi

systemami organizmu, a skoordynowanymi w czasie i obszarze funkcjonalnymi

systemami. Przedmiotowym wskaźnikiem pracy jakiegokolwiek systemu jest wynik

działania, co zabezpiecza maksymalnie pożyteczną dla organizmu funkcję.

Działającym czynnikiem podwyżki umysłowej zdolności do pracy i dbania o

zdrowie studentów jest zwiększenie ich ruchowej aktywności przez wykonanie

fizycznych ćwiczeń w trakcie zajęć fizycznym wychowaniem i sportem [1, 5, 7].

Aktualność studiowania morfofunkcjonalnych zmian organizmu pod wpływem

wysiłków fizycznych w zależności od wyjściowego stanu autonomicznego

nerwowego systemu, nieobecność naukowych prac, poświęconych dokładnemu

studiowaniu tego pytania, nie znane możliwe właściwości reagowania organizmu na

wysiłki fizyczne różnego rodzaju i intensywności determinują konieczność

późniejszego, bardziej zagłębionego studiowania danego problemu.

Cel, zadania pracy, materiał i metody.

Cel pracy - przeanalizować zmiany poziomu fizycznego zdrowia studentów

wydziału wychowania fizycznego z różną przewagą typu autonomicznego

nerwowego systemu.

Zadania:

1. Wyznaczyć poziom fizycznego zdrowia studentów uczelni humanistycznej z

różnym typem autonomicznego nerwowego systemu.

324

Page 326: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

2. Przestudiować zmiany fizycznego zdrowia częściowo i ogólnie u studentów pod

działaniem specjalnych fizycznych treningów z uwzględnieniem przewagi typu

autonomicznego nerwowego systemu.3. Ocenić skuteczność wpływu zaproponowanych ruchowych ogólnofizycznych

reżimów obciążeń w zależności od przewagi typu autonomicznego nerwowego

systemu studentów.

W badaniu wzięli udział 87 studentów pierwszego i drugiego roku Wydziału

Wychowania Fizycznego Krzemienieckiego Obwodowego

Humanistyczno-Pedagogicznego Instytutu im. Tarasa Szewczenka.

Metody badania: analiza naukowo-metodycznej literatury, wyznaczenie typu

autonomicznego nerwowego systemu, poziomu zdrowia fizycznego za metodą G.

Apanasenka, pedagogiczna obserwacja, metody matematycznej statystyki.

Wyniki badania.

Główną zasadą wpływu ruchowej aktywności studentów głównej grupy z

różnym typem autonomicznego nerwowego systemu była zasada indywidualizacji

wysiłków fizycznych, nie zrzucając z wag systematyczność i stopniowość.

Obciążenia za objętością były optymalne, odpowiadały poziomu przygotowania, co

znacząco zależało od przewagi typu autonomicznego nerwowego systemu. Jednym z

głównych problemów optymalizacji było ustalanie współzależności między

wykonaniem wysiłku fizycznego i jego skutecznym działaniem na funkcjonalne

systemy organizmu. Jeśli na początku badania u studentów kontrolowanej grupy z

przewagą normotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu indeks masy

ciała dorównał 22,49±0,53 kg/m2 (0 pkt), to pod koniec badania on prawie nie

zmienił się i składał 22,54±0,48 kg/m2 (0 pkt), wzrost tylko na 0,05. Życiowy indeks

na początku badania był 62,33±1,41 ml/kg (2 pkt), na końcu stał się 62,36±1,17

ml/kg (2 pkt), wzrost tylko na 0,03. Siłowy indeks na początku badania odpowiadał

66,53±2,25 % (1 pkt), a na końcu - 68,11±1,84 % (1 pkt), nieznaczny wzrost na 1,58

(p<0,05). Jeśli indeks Robinsona na początku badania był 95,37±2,65 j.u. (-1 pkt), to

na końcu stanowił 94,23±2,20 j.u. (1 pkt), polepszenie na 1,14 j.u. Czas odbudowy po

20 przysiadach za 30 s na początku badania dorównał 116,32±8,40 s (3 pkt), na325

Page 327: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

końcu nie polepszył się - 116,58±7,82 s (3 pkt). Ogólna ocena poziomu fizycznego

zdrowia (suma punktów) na początku badania u studentów kontrolowanej grupy z

przewagą normotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu sporządziła

4,63±0,98 punktów, co odpowiadało poziomu niżej średniego, a pod koniec badania -

4,79±0,92 punktów, co też odpowiadało poziomu niżej średniego, polepszenie tylko

na 0,16 punkta (tabela 1).

Tabela 1

Zmiany poziomu fizycznego zdrowia studentów z przewagą normotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu w trakcie badania

№Wskaźniki

Etap

ba

dani

a

NormoltonikiGłówna grupa Kontrolowana grupa

Dane pkt Dane pkt

1Indeks masy ciała, kg/m2

Na początku 23,30±0,55 0 22,49±0,53 0Na końcu 23,38±0,38 0 22,54±0,48 0

2Życiowy indeks, ml/kg

Na początku 64,01±1,98 2 62,33±1,41 2Na końcu 67,64±0,76 3 62,36±1,17 2

3Siłowy indeks,%

Na początku 59,84±2,80 -1 66,53±2,25 1Na końcu 92,24±1,39 3 68,11±1,84 1

4

IndeksRobinsona,jednostkiumowne

Na początku 92,31±3,41 0 95,37±2,65 -1

Na końcu 84,35±2,04 3 94,23±2,20 0

5Czasodbudowy, s

Na początku 131,41±9,61 1 116,32±8,40 3Na końcu 82,47±3,94 5 116,58±7,82 3

6

Ogólna ocena Na początku 3,35±0,86 4,63±0,98Na końcu 12,12±0,51 4,79±0,92

PoziomNa początku Niski Niżej średniegoNa końcu Wyżej średniego Niżej średniego

U studentów głównej grupy z przewagą normotonicznego typu

autonomicznego nerwowego systemu na początku badania indeks masy ciała

dorównał 23,30±0,55 kg/m2 (0 pkt), pod koniec badania on prawie nie zmienił się i

326

Page 328: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

stanowił 23,38±0,38 kg/m2 (0 pkt), wzrost tylko na 0,08. Życiowy indeks na

początku badania był 64,01±1,98 ml/kg (2 pkt), na koniec badania zrósł i stanowił

67,64±0,76 ml/kg (3 pkt), wzrost na 3,63 (p<0,05). Siłowy indeks na początku

badania odpowiadał 59,84±2,80 % (-1 pkt), a na końcu - 92,24±1,39 % (3 pkt),

znaczny wzrost na 32,40% (p<0,05). Jeśli indeks Robinsona na początku badania był

92,31±3,41 j.u. (0 pkt), to na końcu stanowił 84,35±2,04 (3 pkt), polepszenie na 7,96

(p<0,05). Czas odbudowy po 20 przysiadach za 30 s na początku badania dorównał

131,41±9,61 s (1 pkt), na końcu znacznie polepszył się - 82,47±3,94 s (5 pkt), wzrost

na 48,94 s (p<0,05). Ogólna ocena poziomu fizycznego zdrowia (suma punktów) na

początku badania u studentów głównej grupy z przewagą normotonicznego typu

autonomicznego nerwowego systemu stanowiła 3,35±0,86 pkt, co odpowiadało

niskiemu poziomu, a pod koniec badania - 12,12±0,51 pkt (p<0,05), co już

odpowiadało poziomu wyżej średniego, polepszenie aż na 8,77 pkt, w zasadzie

kosztem czasu odbudowy, siłowego indeksu i indeksu Robinsona.

Na początku badania u studentów kontrolowanej grupy z przewagą

sympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu indeks masy ciała

dorównał 21,98±0,35 kg/m2 (0 pkt), to pod koniec badania on prawie nie zmienił się

i stanowił 22,02±0,33 kg/m2 (0 pkt), wzrost tylko na 0,04. Życiowy indeks na

początku badania był 57,46±1,44 ml/kg (1 pkt), na końcu stanowił 57,31±1,36 ml/kg

(1 pkt), wzrost tylko na 0,15. Siłowy indeks na początku badania odpowiadał

60,38±1,72 % (-1 pkt), a na końcu - 60,28±1,73 % (-1 pkt), niewielki wzrost na

0,10%. Jeśli indeks Robinsona na początku badania był 95,91±2,93 j.u. (-1 pkt), to na

końcu stanowił 92,66±2,06 (0 pkt), polepszenie na 3,25 (p<0,05). Czas odbudowy

po 20 przysiadach za 30 s na początku badania dorównał 105,10±7,92 s (3 pkt), na

końcu - 101,29±7,47 s (3 pkt), polepszenie na 3,81 s. Ogólna ocena poziomu

fizycznego zdrowia (suma punktów) na początku badania u studentów kontrolowanej

grupy z przewagą sympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu

stanowiła 3,90±0,82 pkt, co odpowiadało niskiemu poziomu, a pod koniec badania -

327

Page 329: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

4,57±0,77 pkt, co już odpowiadało poziomu niżej średniego, polepszenie tylko na

0,67 pkt (tabela 2).

Tabela 2

Zmiany poziomu fizycznego zdrowia studentów z przewagą sympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu w trakcie badania

№Wskaźniki

Etap

ba

dani

a SympatotonikiGłówna grupa Kontrolowana

grupaDane pkt Dane Pkt

1Indeks masy ciała, kg/m2

Na początku 22,39±0,40 0 21,98±0,35 0Na końcu 22,35±0,30 0 22,02±0,33 0

2Indeks życiowy, ml/kg

Na początku 66,11±1,61 3 57,46±1,44 1Na końcu 69,52±0,98 3 57,31±1,36 1

3Indeks siłowy,%

Na początku 63,40±2,93 0 60,38±1,72 -1Na końcu 91,60±2,15 3 60,28±1,73 -1

4

IndeksRobinsona,jednostkiumowne

Na początku 91,09±3,21 0 95,91±2,93 -1

Na końcu83,08±1,73 3 92,66±2,06 0

5Czas odbudowy, s

Na początku 118,00±9,07 3 105,10±7,92 3Na końcu 90,91±5,89 3 101,29±7,47 3

6

Ogólna ocena Na początku 5,55±0,62 3,90±0,82Na końcu 11,00±0,52 4,57±0,77

PoziomNa początku Niżej średniego NiskiNa końcu Średni Niżej średniego

Na początku badania u studentów głównej grupy z przewagą

sympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu indeks masy ciała

dorównał 22,39±0,40 kg/m2 (0 pkt), pod koniec badania on prawie nie zmienił się i

stanowił 22,35±0,30 kg/m2 (0 pkt), zmiana tylko na 0,04. Życiowy indeks na

początku badania był 66,11±1,61 ml/kg (3 pkt), pod koniec badania zrósł i stanowił

69,52±0,98 ml/kg (3 pkt), wzrost na 3,41 (p<0,05). Siłowy indeks na początku

badania odpowiadał 63,40±2,93 % (0 pkt), a na końcu - 91,60±2,15 % (3 pkt),

znaczny wzrost na 28,20 (p<0,05). Jeśli indeks Robinsona na początku badania był

328

Page 330: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

91,09±3,21 j.u. (0 pkt), to na końcu stanowił 83,08±1,73 (3 pkt), polepszenie na 8,01

(p<0,05). Czas odbudowy po 20 przysiadach za 30 s na początku badania dorównał

118,00±9,07 s (3 pkt), na końcu polepszył się do 90,91±5,89 s (3 pkt), wzrost na

27,09 s. (p<0,05). Ogólna ocena poziomu fizycznego zdrowia (suma punktów) na

początku badania u studentów głównej grupy z przewagą sympatotonicznego typu

autonomicznego nerwowego systemu stanowiła 5,55±0,62 pkt, co odpowiadało

poziomu niżej średniego, a pod koniec badania - 11,00±0,52 pkt (p<0,05), co już

odpowiadało średniemu poziomu, polepszenie na 5,45 pkt, w zasadzie kosztem

siłowego indeksu i indeksu Robinsona.

Nieznaczne zmiany poziomu fizycznego zdrowia również odbyły się u

studentów kontrolowanej grupy z przewagą parasympatotonicznego typu

autonomicznego nerwowego systemu. Na początku badania indeks masy ciała

dorównał 21,96±0,77 kg/m2 (0 pkt), pod koniec badania on prawie nie zmienił się i

składał 21,94±0,78 kg/m2 (0 pkt), zmiana tylko na 0,02. Życiowy indeks na początku

badania był 61,58±1,51 ml/kg (2 pkt), na końcu stanowił 61,99±1,25 ml/kg (2 pkt),

wzrost tylko na 0,41. Siłowy indeks na początku badania odpowiadał 68,80±2,13 %

(1 pkt), a na końcu - 69,24±1,89 % (1 pkt), nieznaczny wzrost na 0,44. Jeśli indeks

Robinsona na początku badania był 92,13±2,36 j.u. (0 pkt), to na końcu stanowił

89,04±1,82 (0 pkt), polepszenie na 3,09 (p<0,05). Czas odbudowy po 20

przysiadach za 30 s na początku badania dorównał 77,33±5,88 s (5 pkt), na końcu -

76,22±5,26 s (5 pkt), polepszenie na 1,11 s. Ogólna ocena poziomu fizycznego

zdrowia (suma pkt) na początku badania u studentów kontrolowanej grupy z

przewagą parasympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu

stanowiła 7,22±0,83 pkt, co odpowiadało średniemu poziomu, a pod koniec badania -

8,11±0,71 pkt, co też odpowiadało średniemu poziomu, polepszenie tylko na 0,89 pkt

(tabela 3).

329

Page 331: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Tabela 3

Zmiany poziomu fizycznego zdrowia studentów z przewagą parasympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu w trakcie

badania

Wskaźniki

Etap

ba

dani

aParasympatotoniki

Główna grupa Kontrolowanagrupa

Dane pkt Dane Pkt

1Indeks masy ciała, kg/m2

Na początku 22,92±0,75 0 21,96±0,77 0Na końcu 22,98±0,58 0 21,94±0,78 0

2Indeksżyciowy, ml/kg

Na początku 65,57±2,58 2 61,58±1,51 2Na końcu 69,84±1,21 3 61,99±1,25 2

3Indeks siłowy,%

Na początku 66,16±3,41 1 68,80±2,13 1Na końcu 84,58±1,89 3 69,24±1,89 1

4

IndeksRobinsona,jednostkiumowne

Na początku 82,74±4,19 3 92,13±2,36 0

Na końcu 75,71±2,91 3 89,04±1,82 0

5Czasodbudowy, s

Na początku 100,50±9,71 5 77,33±5,88 5Na końcu 71,00±4,99 5 76,22±5,26 5

6

Ogólna ocena Na początku 7,70±1,39 7,22±0,83Na końcu 14,50±0,97 8,11±0,71

Poziom Na początku Średni ŚredniNa końcu Wyżej średniego Średni

Polepszenia poziomu fizycznego zdrowia były ujawnione u studentów głównej

grupy z przewagą parasympatotonicznego typu autonomicznego nerwowego systemu

pod koniec badania. Jeśli na początku badania indeks masy ciała u nich dorównał

22,92±0,75 kg/m2 (0 pkt), pod koniec badania on prawie nie zmienił się i stanowił

22,98±0,58 kg/m2 (0 pkt), zmiana tylko na 0,06. Życiowy indeks na początku

330

Page 332: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

badania był 65,57±2,58 ml/kg (2 pkt), pod koniec badania zrósł i stanowił 69,84±1,21

ml/kg (3 pkt), wzrost na 4,27 (p<0,05). Siłowy indeks na początku badania

odpowiadał 66,16±3,41 % (1 pkt), a na końcu - 84,58±1,89 % (3 pkt), znaczny

wzrost na 18,42% (p<0,05). Jeśli indeks Robinsona na początku badania był

82,74±4,19 j.u.(3 pkt), to na końcu stanowił 75,71±2,91 (3 pkt), polepszenie na 7,03

(p<0,05). Czas odbudowy po 20 przysiadach za 30 s na początku badania dorównał

100,50±9,71 s (5 pkt), na końcu polepszył się do 71,00±4,99 s (5 pkt), wzrost na

29,50 s. (p<0,05). Ogólna ocena poziomu fizycznego zdrowia (suma punktów) na

początku badania u studentów głównej grupy z przewagą parasympatotonicznego

typu autonomicznego nerwowego systemu składała 7,70±1,39 pkt, co odpowiadało

średniemu poziomu, a pod koniec badania - 14,50±0,97 pkt (p<0,05), co już

odpowiadało poziomu wyżej średniego, polepszenie na 6,80 pkt, w zasadzie kosztem

siłowego indeksu i życiowego.

Wnioski: Ogólny poziom fizycznego zdrowia studentów uczelni

humanistycznej z różnym typem autonomicznego nerwowego systemu na początku

badania znajdował się na poziomie niżej średniego. Główną zasadą wpływu ruchowej

aktywności studentów z różnym typem autonomicznego nerwowego systemu była

zasada indywidualizacji wysiłków fizycznych, a również systematyczność i

stopniowość. Dzięki uwzględnieniu przewagi typu autonomicznego nerwowego

systemu, wiarygodnie wyższe wskaźniki poziomu fizycznego zdrowia są ujawnione

pod koniec badania wśród studentów głównej grupy, w których ogólna ocena

poziomu fizycznego zdrowia sięgała poziomu wyżej średniego, w zasadzie kosztem

polepszania życiowego, siłowego i indeksu Robinsona.

References

1. Агаджанян Н.А., Баевский Р.М., Берсенева А.П. Проблемы адаптации и

учение о здоровье. - М.: Изд-во РУДН, 2006. - 284 с.

331

Page 333: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

2. Булатова М., Литвин О. Здоров’я i фiзична шдготовлешсть населення

УкраУни // Теорiя i методика фiзичного виховання i спорту. - 2004. - № 1. - С.

4-9.

3. Григус I., Свтух М. Шдвищення адаптацй та покращення можливостi

в1дновлення функцiонального стану оргашзму студентiв на навантаження //

Молодажний науковий вiсник Волинського нацiонального ушверситету iменi

Лесi УкраУнки. Фiзичне виховання i спорт. - 2012. - Вип. 7. - С. 56-60.

4. Драчук A.I. Динамша стану здоров’я студентiв гуманiтарних вищих закладiв

освiти // Педагогiка, психологiя та медико-бюлопчш проблеми фiзичного

виховання i спорту. - 2002. - № 22. - С. 23-28.

5. Журавель О.О. Проблема формування вмшь i навичок фiзичного

самовдосконалення студенЯв в сучасних умовах функцiонування системи вищоУ

освiти // Педагогiка, психологiя та медико-бiологiчнi проблеми фiзичного

виховання i спорту. - 2012. - № 3. - С. 57-60.

6. Кучер Т. Рiвень фiзичного здоров’я студентiв гумаштарно-педагопчноУ

академй // Спортивний вкник Придншров’я. - 2012. - № 2. - С. 74-77.

7. Маглеваный А.В., Кунинец О.Б., Яворский Т.И., Терло О.И. Динамика

показателей физической работоспособности студенток медицинского

университета // Физическое воспитание студентов. - 2012. - № 2. - С. 63-66.

332

Page 334: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (6): 333-346 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.

© The Author (s) 2013;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland

Open AccessThis article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,

distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://cre- ativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared. Received: 14.04.2013. Revised: 14.05.2013. Accepted: 17.07.2013.

Role of lipid peroxidation and antioxidant protection

in damage in rats with cranio-skeletal injury

Роль перекисного окисления липидов и антиоксидантной защиты в

повреждении организма крыс с кранио-скелетной травмой

Gozhenko AI, Boris RN, Zukow W

Гоженко А.И., Борис Р.Н., Жуков В.А.

State Enterprise ” Ukrainian Scientific Research Institute of Transport

Medicine, Ministry of Health of Ukraine”, Odessa, Ukraine

ГП “Украинский научно-исследовательский институт медицины

транспорта МЗ Украины”, г. Одесса, Украина

Keywords: cranio-skeletal injury, lipid peroxidation, antioxidant system, rats.

Ключевые слова: кранио-скелетная травма, перекисное окисление

липидов, антиоксидантная система, крысы.

Abstract

The dynamics of the content of lipid peroxidation and antioxidant defense in

333

Page 335: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

liver homogenates and serum of adult rats during the development of experimental

cranio-skeletal injuries. Found that in response to the cranio-skeletal injury in

animals affected greatly intensified free radical oxidation of lipids, which is on the

content of both primary and secondary products of lipid peroxidation in all terms

of the period of acute and late reactions to trauma significantly higher than the

control level. The activity of antioxidant enzymes - superoxide dismutase and

catalase in the liver homogenates of the simulated cranio-skeletal injury is

significantly reduced and has a wave-like nature. After 3 and 14 days up to control

values catalase activity after 7 days - superoxide dismutase. The results indicate a

significant deleterious effect cranio-skeletal injuries in animals that is especially

pronounced in the acute period of her.

Резюме

Изучена динамика содержания продуктов перекисного окисления

липидов и антиоксидантной защиты в гомогенате печени и сыворотке крови

половозрелых крыс при развитии экспериментальной кранио-скелетной

травмы. Установлено, что в ответ на кранио-скелетную травму у пораженных

животных значительно интенсифицируется свободнорадикальное окисление

липидов, которое по содержанию как первичных, так и вторичных продуктов

ПОЛ во все сроки периода острой и поздней реакции на травму существенно

превышает контрольный уровень. Активность ферментов антиоксидантной

защиты - супероксиддисмутазы и каталазы гомогената печени в условиях

моделируемой кранио-скелетной травмы существенно снижается и имеет

волнообразный характер. Через 3 и 14 суток достигает контрольных значений

активность каталазы, через 7 суток - супероксиддисмутазы. Полученные

результаты указывают на значительное повреждающее влияние

кранио-скелетной травмы на организм животных, что особенно выражено в

334

Page 336: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

остром ее периоде.

Introduction

Combined cranio-skeletal injury belongs to the complex types of

polytrauma due to damage to several anatomical sites. Under the action of the

traumatic factor of considerable power failure occurs functioning of the body,

which manifests a complex set of interrelated pathophysiological changes, a set

of adaptive or compensatory responses aimed at preserving the life of the

individual, the resumption of violations [1, 2].

When injuries arise any origin expressed endotoxemia caused by activation

of tissue proteolysis is the accumulation of intermediate metabolites - average

molecular weight and products of free radical oxidation of lipids and proteins of

biological membranes, the action of bacterial toxins, oxidative stress [3, 4, 5, 6,

7, 8].

Therefore, the aim of our work was to study the characteristics of the

processes of lipid peroxidation and antioxidant system in rats with

cranio-skeletal injury in the acute and late periods of its occurrence.

Materials and methods. Experiments were performed in 92 nonlinear

white male rats weighing 180-200 grams, which are kept on a standard diet

vivarium. The animals were divided into control and experimental groups. The

control group consisted of 8 intact animals. In the experimental group, there

were 84 animals in which a sodium thiopental anesthesia (40 mgkg-1 body

weight) was modeled closed head injury as described in [9] in their own

modifications. The impact energy was 0.375 J, which corresponded to the

335

Page 337: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

average injury severity. In addition, a specially designed device applied to a

single hit in each thigh, causing a closed fracture of the thigh bone. From

experimental animals withdrawn after total anesthesia by exsanguination from

the heart after the previous thiopental sodium anesthesia (60 mgkg-i of animal

body weight) at 2 and 12 hours, 1, 3, 7, 14 and 25 days after injury. The animals

that survived were evaluated state of lipid peroxidation (LPO) content in liver

homogenates of TBA-active products of lipid peroxidation and diene conjugates

(DC), the activity of enzymes superoxide dismutase (SOD) and catalase, as the

liver is the most significant displays processes in the body in violation of injury

[10]. Also in plasma ceruloplasmin content was determined. [10]

The reliability of the differences between the experimental and control

groups were evaluated using Student’s t test is the Wilcoxon-Mann-Whitney

test.

While working with laboratory animals adhered to international

requirements for the humane treatment of animals in accordance with the rules

of the "European Convention for the protection of vertebrate animals used in

experimental and other scientific purpose"(European Convention, 1984).

Results

The concentration of TBA-active products of lipid peroxidation, DC, the

activity of SOD and catalase in different periods of the cranio-skeletal injuries

filed in Table 1.

Table 1. Contents of TBA-active products of lipid peroxidation, conjugated

diene, the activity of superoxide dismutase and catalase in rats after

application of the cranio-skeletal trauma(Mm)

Control Period posttraumatic

(n = 8)2:00

(n = 7),12:00

(n = 6)1 day

(n = 6)3 days (n = 6)

7 days (n = 6)

14 day (n = 6),

25 days (n = 7)

336

Page 338: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

TBA-active products of lipid peroxidation, mkmol"10,635±0,018

2,05±0,16*

2,56± 2,25± 1,722±0,13* 0,10* 0,100*

Diene conjugates, conv g-1

2,032±0,079*

2,718±0,146*

2,359±0,067*

0,398±0,016

1,27±0,10*

1,89±0,19*

1,44±0,06*

0,937±0,056*

1,157±0,059*

1,517±0,066*

1,261±0,076*

Superoxide dismutase, mkkat kg-10,253±0,011

0,070±0,004*

0,116±0,007*

0,088±0,007*

0,203±0,006*

0,249±0,017

0,241±0,008

0,192±0,005*

Catalase, mkkat kg-16,28±0,24

4,06±0,12*

2,80±0,10*

4,60±0,18*

5,79±0,15

5,42±0,21*

6,34±0,10

4,85±0,13*

Note. * - Significant differences relative to the control group.

Contents study of lipid peroxidation products in all the follow-up of

posttraumatic period was significantly higher than in controls. The content in

liver homogenates of TBA-active products of lipid peroxidation in response to

the cranio-skeletal trauma in 2 hours increased 3.2-fold (p <0.001) relative to

controls. After 12 hours, the value of this index continued to rise above the

reference value of 4.0 times (p <0.001). After 1 day content in liver

homogenates of TBA-active products of lipid peroxidation decreased, but

remained higher than in the control at 3.5 times (p <0.001). After 3 days after

cranio-skeletal injury, compared with control, the growth of TBA-active

products of lipid peroxidation in 2.7-fold (p <0.001) after 7 days - 3.2-fold

(p <0.001) after 14 days - 4.3 times (p <0.001) after 25 days - 3.7 times

(p <0.001).

Studies have shown that the content in liver homogenates of DC in

response to the cranio-skeletal injury increased: 2 hours - in 3.2-fold (p <0.001)

after 12 hours - 4.7-fold (p <0.001) after 1 day - 3.6-fold (p <0.001). DC

content 3 days after cranio-skeletal injury, compared with the control was 2.3

times higher (p <0.001) after 7 days - 2.9-fold (p <0.001) at 14 days - 3 8-fold

(p <0.001), by 25 - to 3.2-fold (p <0.001).

Thus, in response to the cranio-skeletal injury in animals affected

significantly intensified free radical lipid content is for both primary and

337

Page 339: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

secondary products of lipid peroxidation in all terms of the period of acute and

late reactions to trauma significantly higher than the control level.

Responding to the cranio-skeletal injury showed a significant decrease in

SOD activity: 2 hours - 3.6-fold (p <0.001), after 12 hours - 2.2-fold (p <0.001)

after 1 day - 2.9-fold (p <0.001) after 3 days - 1.2-fold (p <0.01). After 7 and 14

days the activity of SOD significantly grown and was not different from control

values. 25 days later again took a significant decrease in SOD than 1.3 times the

control (p <0.001).

Catalase activity in liver homogenate cranio-skeletal injuries also reduced:

after 2 hours - 1.5-fold (p <0.001) , after 12 hours - to 2.4-fold (p <0.001) after

1 day - 1.4-fold (p <0.001). Catalase activity 3 days after injury is not

significantly different from control values after 7 days it was reduced to 1.1-fold

(p <0.05) after 14 days it is again not significantly different from the targets,

and by day 25 and was significantly reduced to less than 1.3-fold (p <0.001)

compared with control values.

Thus, in response to the cranio-skeletal injuries affected animals was

considerably reduced enzymatic activity of antioxidant protection, which was

especially pronounced in the acute phase after injury. In later stages resumption

noted antioxidant, which was most pronounced at 14 days.

Unlike SOD which protects intracellular structures functioning blood

ceruloplasmin, which captures the active oxygen species, preventing

peroxidation of cell membranes. When evaluating the content in the blood

plasma ceruloplasmin (Figure 1) found a significant increase it after 2 hours, 12

hours, 1 day and 3 days after injury to the animals, respectively, in 1.9-fold

(p <0.001), 2.4 fold (p <0.001), 2.0-fold (p <0.001), 1.2-fold (p <0.001). After

338

Page 340: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

7, 14 and 25 day rate not significantly different from control values.

250

5 0 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

О i----------------------------------1---------------------------------- 1----------------------------------1----------------------------------1 1---------------------------------- 1----------------------------------1----------------------------------

К о н т р о л ь 2 часа 12 часов 1 д е н ь 3 д н я 7 д н е й 14 д н е й 25 д н е й

Figure 1. Changes in the content of ceruloplasmin in the blood plasma of

animals with cranio-skeletal trauma.

Consequently, we noted a significant activation of lipid peroxidation in

the liver of animals with cranio-skeletal injury during all periods of the study,

which was accompanied by a decrease in antioxidant protection. In the blood of

animals marked by a compensatory increase in antioxidant performance.

Conclusions

1. In response to the cranio-skeletal injury in animals affected greatly

intensified by the free-radical oxidation of lipids, which is on the content of

both primary and secondary products of lipid peroxidation in all terms of the

339

Page 341: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

period of acute and late reactions to trauma significantly higher than the control

level.

2. The activity of antioxidant enzymes - superoxide dismutase and

catalase in the liver homogenates of the simulated cranio-skeletal injury is

significantly reduced and has a wave-like nature. After 3 and 14 days up to

control values catalase activity after 7 days - superoxide dismutase.

3. Ceruloplasmin content in blood plasma has been growing for 2 hours

and remains high after 12 hours, 1 and 3 days. After 7, 14 and 25 day rate not

significantly different from control values.

References

1. Гуманенко Е. К. Достижения в лечении тяжелой сочетанной травмы

за последние 20 лет / Е. К. Гуманенко, А. Б. Сингаевский // Скорая мед.

помощь. - 2004. - Т. 5, № 3. - С. 153-154.

2. Influence of antioxidants under polytrauma during traumatic sickness /

I. M. Nakashidze, T. I. Chikovani, N. G. Tsitsadze [et al.] // Georgian Med. News.

- 2009. - Vol. 171. - P. 72-75.

3. Бородин Е. А. Биохимия эндотоксикоза. Механизмы развития и

оценка степени тяжести при воспалительных заболеваниях легких / Е. А.

Бородин, Е. В. Егоршина, В. П. Самсонов. - Благовещенск : АГМА, 2003. -

129 с.

4. Морфофизиологический анализ плазмы крови при эндогенной

интоксикации / Л. М. Обухова. М. В. Ведунова, К. Н. Конторщикова, Н. А.

Добротна // Вестник Нижегородского университета им. Н. И. Лобачевского. -

2007. - № 6. - С. 104-107.

5. Scheff S. W . Neuroprotective effect of Pycnogenol® following traumatic

brain injury / S. W. Scheff, M. A. Ansari, K. N. Roberts // Exp. Neurol. - 2013. -

Vol. 239. - P. 183-191.

340

Page 342: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

6. Hall E. D. Relationship of nitric oxide synthase induction to

peroxynitrite-mediated oxidative damage during the first week after experimental

traumatic brain injury / E. D. Hall, J. A. Wang, D. M. Miller // Exp. Neurol. -

2012. - Vol. 238 (2). - P. 176-182.

7. Nimodipine can diminish oxidative stress in patients with severe head

trauma / A. Aslan, M. Gurelik, M. Cemek fet al.] // J. Neurosurg. Sci. - 2012. -

Vol. 56 (3). - P. 247-253.

8. Петухова О. В. Содержание липопротеидов и продуктов перекисного

окисления липидов у больных в остром периоде политравмы / О. В.

Петухова, И. М. Устьянцева, В. В. Агаджанян // Политравма. - 2006. - № 3. -

С. 65-68.

9. Ельский В. Н. Моделирование черепно-мозговой травмы / В. Н.

Ельский, С. В. Зяблицев. - Донецк : Изд-во “Новый мир”, 2008. - 140 с.

10. ДоклМ чш досл1дження лшарських засобiв: методичш рекомендаций

; за ред. чл.-кор. АМН Украши О. В. Стефанова. - К. : Авщенна, 2001. -

528 с.

Вступление. Совмещенная кранио-скелетна травма принадлежит к сложным видам

политравмы за счет повреждения нескольких анатомических участков. При действии

травмирующего фактора значительной силы возникает нарушение жизнедеятельности

организма, которое проявляется сложным комплексом взаимосвязанных

патофизиологических изменений, совокупностью адаптивных или компенсаторных

реакций, направленных на сохранение жизни индивида, возобновление нарушений [1, 2].

При травмах любого происхождения возникает выраженный эндотоксикоз, причиной

которого есть активация тканевого протеолиза с накоплением промежуточных

метаболитов - молекул средней массы и продуктов свободнорадикального окисления

341

Page 343: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

липидов и белков биологических мембран, действие бактериальных токсинов, развитие

оксидативного стресса [3, 4, 5, 6, 7, 8].

Поэтому целью нашей работы было изучить особенности протекания процессов

перекисного окисления липидов и состояния антиоксидантной системы в организме крыс

с кранио-скелетной травмой в острый и поздний периоды ее возникновения.

Материалы и методы. Эксперименты выполнены на 92 нелинейных белых

крысах-самцах массой 180-200 граммов, которых удерживали на стандартном рационе

вивария. Животных разделили на контрольную и опытную группы. В контрольную группу

вошли 8 интактных животных. В опытной группе было 84 животных, у которых под

тиопентало-натриевым наркозом (40 м г^кг'1 массы тела) моделировали закрытую

черепно-мозговую травму по методике [9] в собственной модификации. Энергия удара

составляла 0,375 Дж, что отвечало травме средней степени тяжести. Кроме этого,

специально разработанным устройством наносили однократный удар по каждому бедру,

что вызывало закрытый перелом бедренных костей. Из эксперимента животных выводили

после наркотизации путем тотального кровопускания из сердца после предыдущего

тиопентал-натриевого наркоза (60 мгJ кг-1 массы тела животного) через 2 и 12 часов, 1, 3,

7, 14 и 25 суток после травмы. У животных, которые выжили, оценивали состояние

перекисного окисления липидов (ПОЛ) по содержанию в гомогенате печени

ТБК-активных продуктов ПОЛ и диеновых конъюгат (ДК), активности ферментов

супероксиддисмутазы (СОД) и каталазы, поскольку печень наиболее существенно

отображает процессы нарушения в организме при травме [10]. Также в плазме крови

определяли содержание церулоплазмина [10].

Достоверность отличий между опытной и контрольной группами оценивали с

использованием критерия Стьюдента то Вилкоксона-Манна-Уитни.

Во время работы с лабораторными животными придерживались международных

требований о гуманном обращении с животными в соответствии с правилами

“Европейской конвенции защиты позвоночных животных, которых используют с

экспериментальной и другой научной целью” (European Convention, 1984).

Результаты исследования. Концентрацию ТБК-активных продуктов ПОЛ, ДК,

активность СОД и каталазы в разные периоды развития кранио-скелетной травмы подано

в таблице 1.

342

Page 344: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Таблица 1 - Содержание ТБК-активных продуктов ПОЛ, диеновых конъюгат,

активность супероксиддисмутазы и каталазы у крыс после нанесения

кранио-скелетной травмы (M±m)

Контроль Срок посттравматического периода

(п=8) 2 часа (п=7)

12 часов (п=6)

1 сутки (п=6)

3 суток (п=6)

7 суток (п=6)

14 суток (п=6)

25 суток (п=7)

ТБК-активные продукты ПОЛ, мкмоль/л0,635± 2,05± 2,56± 2,25± 1,722± 2,032± 2,718± 2,359±0,018 0,16* 0,13* 0,10* 0,100* 0,079* 0,146* 0,067*

Диеновые конъюгаты, усл.ед . ^ г 10,398± 1,27± 1,89± 1,44± 0,937± 1,157± 1,517± 1,261±0,016 0,10* 0,19* 0,06* 0,056* 0,059* 0,066* 0,076*

Супероксиддисмутаза, мккат^кг"10,253± 0,070± 0,116± 0,088± 0,203± 0,249± 0,241± 0,192±0,011 0,004* 0,007* 0,007* 0,006* 0,017 0,008 0,005*

Каталаза, мккат V кг-16,28± 4,06± 2,80± 4,60± 5,79± 5,42± 6,34± 4,85±0,24 0,12* 0,10* 0,18* 0,15 0,21* 0,10 0,13*

Примечание. * - достоверность отличий относительно контрольной группы.

Содержание исследуемых продуктов ПОЛ во все сроки наблюдения в

посттравматическом периоде было существенно выше, чем в контроле. Содержание в

гомогенате печени ТБК-активных продуктов ПОЛ в ответ на кранио-скелетную травму

через 2 часа увеличилось в 3,2 раза (р ^0,001) относительно контроля. Через 12 часов

величина данного показателя продолжала расти и превышала контрольные значения в 4,0

раза (р ^0,001). Через 1 сутки содержание в гомогенате печени ТБК-активных продуктов

ПОЛ снижалось, однако продолжало оставаться выше, чем в контроле в 3,5 раза

(р ^0,001). Через 3 суток после кранио-скелетной травмы, по сравнению с контролем,

отмечен рост ТБК-активных продуктов ПОЛ в 2,7 раза (р<0,001), через 7 суток - в 3,2 раза

(р<0,001), через 14 суток - в 4,3 раза (р<0,001), через 25 суток - в 3,7 раза (р<0,001).

Исследования показали, что содержание в гомогенате печени ДК в ответ на

кранио-скелетную травму увеличивалось: через 2 часа - в 3,2 раза (р ^0,001), через 12

часов - в 4,7 раза (р ^0,001), через 1 сутки - в 3,6 раза (р ^0,001). Содержание ДК через 3

суток после кранио-скелетной травмы, по сравнению с контролем, было выше в 2,3 раза

(р<0,001), через 7 суток - в 2,9 раза (р<0,001), через 14 суток - в 3,8 раза (р<0,001), через

25 - в 3,2 раза (р<0,001).

Таким образом, в ответ на кранио-скелетную травму у пораженных животных

значительно интенсифицируется свободнорадикальное окисление липидов, которое по

содержанию как первичных, так и вторичных продуктов ПОЛ во все сроки периода

343

Page 345: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

острой и поздней реакции на травму существенно превышает контрольный уровень.

В ответ на кранио-скелетную травму отмечалось существенное снижение

активности СОД: через 2 часа - в 3,6 раза (р ^0,001), через 12 часов - в 2,2 раза

(р ^0,001), через 1 сутки - в 2,9 раза (р ^0,001), через 3 суток - в 1,2 раза (р<0,01). Через 7

и 14 суток активность СОД статистически достоверно росла и не отличалась от

контрольных значений. Через 25 суток снова состоялось достоверное снижение

показателя СОД по сравнению с контролем в 1,3 раза (р<0,001).

Активность каталазы гомогената печени в условиях кранио-скелетной травмы тоже

снижалась: через 2 часа - в 1,5 раза (р ^0,001), через 12 часов - на в 2,4 раза (р ^0,001),

через 1 сутки - в 1,4 раза (р ^0,001). Активность каталазы через 3 суток после нанесения

травмы статистически достоверно не отличалась от контрольных значений, через 7 суток

она снижалась в 1,1 раза (р<0,05), через 14 суток она снова достоверно не отличалась от

контрольных показателей, а через 25 суток достоверно снижалась и была меньше в 1,3

раза (р<0,001) по сравнению с контрольными показателями.

Таким образом, в ответ на кранио-скелетную травму у пораженных животных

значительно снижалась активность ферментативного звена антиоксидантной защиты, что

особенно было выражено в острый период после нанесения травмы. В поздние сроки

отмечено возобновление антиоксидантной защиты, которое было максимально выражено

через 14 суток.

В отличие от СОД, которая защищает внутриклеточные структуры, в крови

функционирует церулоплазмин, который перехватывает активные формы кислорода,

предотвращая ПОЛ клеточных мембран. При оценке содержания церулоплазмина в

плазме крови (рис. 1) обнаружено, достоверное его увеличение через 2 часа, 12 часов, 1

сутки и 3 суток после нанесения травмы животным, соответственно в 1,9 раза (р<0,001), в

2,4 раза (р<0,001), в 2,0 раза (р<0,001), в 1,2 раза (р<0,001). Через 7, 14 и 25 суток

показатель статистически достоверно не отличался от контрольных значений.

344

Page 346: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

250Рисунок 1. Изменения содержания церулоплазмина в плазме крови животных с

кранио-скелетной травмой.

Следовательно, нами отмечена значительная активация процессов ПОЛ в печени

животных с кранио-скелетной травмой во все сроки исследования, что сопровождалось

снижением антиоксидантной защиты. В крови животных отмечен компенсаторный рост

антиоксидантных показателей.

Вывод. 1. В ответ на кранио-скелетную травму у пораженных животных

значительно интенсифицируется свободнорадикальное окисление липидов, которое по

содержанию как первичных, так и вторичных продуктов ПОЛ во все сроки периода

острой и поздней реакции на травму существенно превышает контрольный уровень.

2. Активность ферментов антиоксидантной защиты - супероксиддисмутазы и

каталазы гомогената печени в условиях моделируемой кранио-скелетной травмы

существенно снижается и имеет волнообразный характер. Через 3 и 14 суток достигает

контрольных значений активность каталазы, через 7 суток - супероксиддисмутазы.

3. Содержание церулоплазмина в плазме крови растет уже через 2 часа и остается

стабильно высоким через 12 часов, 1 и 3 суток. Через 7, 14 и 25 суток показатель

статистически достоверно не отличался от контрольных значений.

References

345

Page 347: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

1. Гуманенко Е. К. Достижения в лечении тяжелой сочетанной травмы за

последние 20 лет / Е. К. Гуманенко, А. Б. Сингаевский // Скорая мед. помощь. - 2004. - Т.

5, № 3. - С. 153-154.

2. Influence of antioxidants under polytrauma during traumatic sickness /

I. M. Nakashidze, T. I. Chikovani, N. G. Tsitsadze fet al.] // Georgian Med. News. - 2009. - Vol.

171. - P. 72-75.

3. Бородин Е. А. Биохимия эндотоксикоза. Механизмы развития и оценка степени

тяжести при воспалительных заболеваниях легких / Е. А. Бородин, Е. В. Егоршина, В. П.

Самсонов. - Благовещенск : АГМА, 2003. - 129 с.

4. Морфофизиологический анализ плазмы крови при эндогенной интоксикации / Л.

М. Обухова. М. В. Ведунова, К. Н. Конторщикова, Н. А. Добротна // Вестник

Нижегородского университета им. Н. И. Лобачевского. - 2007. - № 6. - С. 104-107.

5. Scheff S. W . Neuroprotective effect of Pycnogenol® following traumatic brain injury /

S. W. Scheff. M. A. Ansari. K. N. Roberts // Exp. Neurol. - 2013. - Vol. 239. - P. 183-191.

6. Hall E. D . Relationship of nitric oxide synthase induction to peroxynitrite-mediated

oxidative damage during the first week after experimental traumatic brain injury / E. D. Hall, J.

A. Wang, D. M. Miller // Exp. Neurol. - 2012. - Vol. 238 (2). - P. 176-182.

7. Nimodipine can diminish oxidative stress in patients with severe head trauma / A.

Aslan, M. Gurelik, M. Cemek fet al.] // J. Neurosurg. Sci. - 2012. - Vol. 56 (3). - P. 247-253.

8. Петухова О. В. Содержание липопротеидов и продуктов перекисного окисления

липидов у больных в остром периоде политравмы / О. В. Петухова, И. М. Устьянцева, В.

B. Агаджанян // Политравма. - 2006. - № 3. - С. 65-68.

9. Ельский В. Н. Моделирование черепно-мозговой травмы / В. Н. Ельский, С. В.

Зяблицев. - Донецк : Изд-во “Новый мир”, 2008. - 140 с.

10. ДоклМчш досл1дження лжарських засоб1в: методичт рекомендацн ; за ред.

чл.-кор. АМН Украши О. В. Стефанова. - К. : Авщенна, 2001. - 528 с.

346

Page 348: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

347

Page 349: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

Publishing House: Radom ska Szkoła W yższa w Radomiu, Radom University in Radom Str. Zubrzyckiego 2 26-600 Radom Tel.: +48 48 383 66 05 [email protected] P rinting House: Radom ska Szkoła W yższa w Radomiu, Radom University in Radom Str. Zubrzyckiego 2 26-600 Radom Tel.: +48 48 383 66 05 m [email protected]

ISBN 9781329900530Liczba znaków: 872 000 (ze streszczeniami i okładką). Liczba grafik: 274 x 1 000 znaków (ryczałt) = 274 000 znaków.

Razem: Liczba znaków: 1 146 000 (ze streszczeniami, okładką i grafikami) = 28,65 arkuszy wydawniczych.Number of characters: 872 000 (with abstracts). Number of images: 274 x 1000 characters (lump sum) = 274 000 characters.

Total: Number of characters: 1 146 000 (with abstracts, summaries and graphics) = 28,65 sheet publications.

DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.46130

ISBN 9781329900530

348

978132990053090000

Page 350: Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Annual Reports of ... · Somatic Features of Women’s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz = Cechy somatyczne siatkarek ze

ISBN 9781329900530

978132990053090000


Recommended