SAP JR 11-017 - JICA【 Confirming the higher ranked plans of BMA 2.2 】 Confirmation of status and...

SAP

JR

11-017

ดงในวนท 1 ตลาคม 2553 1 บาท = 0.0330 ดอลลารสหรฐอเมรกา 1 บาท = 2.76 เยน

ii

i

สารบญ หนา 1. บทนา 1 1.1 วตถประสงคและขอบเขตของการสารวจ 1 1.2 พนทของการสารวจ 1 1.3 หนวยงานทรบผดชอบ 1 2. ตารางการปฏบตงานและการทางานของงานระยะท 1 2 2.1 ตารางการทางานสาหรบการสารวจแผนการปฏบตงานของการสารวจ 2 2.2 นโยบายพนฐานสาหรบการสารวจ 2 2.3 การจดองคกรการสารวจ 2 3. การจดการนาเสยของกรงเทพมหานคร 4 3.1 ระบบบาบดนาเสยในประเทศไทย 4 3.2 แผนจดการนาเสยในปจจบน 5 3.3 โรงควบคมคณภาพนาปจจบน 6 3.4 สถานการณมลพษทางนาในกรงเทพมหานคร 8 3.5 ปญหาในการปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา และทอรวบรวมนาเสย 13 3.5.1 ปญหาทางเทคนค 14 3.5.2 การจดการและรปแบบองคกร 154. แนวทางการแกไขและยทธศาสตรในการพฒนาระบบบาบดนาเสยในของกรงเทพมหานคร 174.1 แนวทางการแกไขปญหา 174.2 ยทธศาสตรในการพฒนาระบบบาบดนาเสย 18ยทธศาสตรท 1 : การปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา โดยการปรบปรงระบบบาบดนาเสย 18ยทธศาสตรท 2 : การปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา โดยการขยายระบบบาบดนาเสย 24ยทธศาสตรท 3 : สงเสรมการยกระดบการใหบรการบาบดนาเสยเพอสงคม 25ยทธศาสตรท 4 : การปรบปรงการจดการระบบบาบดนาเสย 275. แนวคดตอแผนแมบทการจดการนาเสย 375.1 ปเปาหมาย สดสวนการครอบคลมและพนทบรการ 375.2 การคาดการณจานวนประชากรในอนาคต 375.3 แผนการใหบรการนาประปาของการประปานครหลวง 385.4 การเสนอพนทโครงการ 395.5 จานวนประชากรในพนทโครงการทเสนอ 395.6 การเกดนาเสย 40 5.6.1 ปรมาณนาเสยทเกดขนในปจจบน 40 5.6.2 การคาดการณปรมาณนาเสยทเขาระบบบาบดนาเสยในป พ.ศ.2583 415.7 การปรบเปลยนพนทในการใหบรการบาบดนาเสย 445.8 คาใชจายในการกอสราง 47

ii

หนา

5.9 การวเคราะหมลภาวะทางนา 485.10 การจดลาดบความสาคญของโครงการบาบดนาเสย 50 5.10.1 พนทบาบดนาเสยทนามาจดลาดบความสาคญของโครงการบาบดนาเสยใหม 50 5.10.2 การคดเลอกพนทโครงการตามลาดบความสาคญ 53 5.10.3 โครงรางพนทบาบดนาเสยหนองบอน 5.11 กลยทธสาหรบการพฒนาระบบบาบดนาเสย

55 57

1

1. บทนา 1.1 วตถประสงคและขอบเขตของการสารวจ การสารวจจะดาเนนงานตามบนทกขอตกลงระหวางองคกรความรวมมอระหวางประเทศแหงประเทศญปน (JICA) และกรงเทพมหานคร วตถประสงคของการสารวจมดงน

(1) เพอยนยนแผนการจดการนาเสยของหนวยงาน โดยดาเนนการเพอทบทวน แผนแมบทในปจจบนทมอย เพอศกษาสภาพของการพฒนาและกลยทธของระบบบาบดนาเสย และเพอรวบรวมสถานะขององคกรดานการจดการนาเสย และงานอน ๆ ทเกยวของ เพอเสนอแนะกลยทธสาหรบพฒนาระบบบาบด- นาเสย และเพอจดลาดบความสาคญของโครงการ

(2) เพอศกษาความเหมาะสมโครงการทจดลาดบใหเปนโครงการเรงดวนทตองดาเนนการโดยอาศยขอมลจากงานศกษาเบองตน 1.2 พนทของการสารวจ พนทการสารวจครอบคลมขอบเขตของกรงเทพมหานครทงหมดในราชอาณาจกรไทย 1.3 หนวยงานทรบผดชอบ ผรวมดาเนนการสารวจ คอ สานกการระบายนา กรงเทพมหานคร โดยมสานกงานจดการคณภาพนา ซงอยภายใตสานกการระบายนาเปนผรบผดชอบโดยตรง

2

2. ตารางการปฏบตงานและการทางานของงานระยะท 1 2.1 ตารางการทางานสาหรบแผนการปฏบตงานของการสารวจ ระยะเวลาสารวจ (ประมาณ 15 เดอน) แบงออกเปน 2 ระยะ ตามแผนผงในรปท 2.1

ระยะท 1 : ยนยนแผนงานจดการนาเสย ทบทวนแผนแมบทในปจจบนทมอย ศกษา สถานะของการพฒนาและกลยทธของระบบบาบดนาเสย และรวบรวมสถานะขององคกรดานการบาบดนาเสย ทงนเพอเสนอแนะกลยทธสาหรบพฒนาระบบจดการนาเสย พรอมทงเลอกโครงการทมลาดบความสาคญ และยนยนความจาเปนของแผนงาน (ประมาณ 6 เดอน)

ระยะท 2 : การศกษาความเหมาะสม (F/S) ของโครงการทมลาดบความสาคญแรก (ประมาณ 9 เดอน)

จากรปท 2.1 “Interim report” (รายงานฉบบกลาง) แกไขเปน “Final report1” (รายงานฉบบสดทาย 1) และ“Final report” (รายงานฉบบสดทาย) แกไขเปน “Final report2” (รายงานฉบบสดทาย 2) และวนทของ “EIA stakeholder meeting” (การประชมผทมสวนรวม) เปลยนไปจากพฤศจกายน 2553(November 2010) ไปเปน กมภาพนธ 2554(February 2011) และรายงานการประชม “Report Meeting 2” ยกเลก

2.2 นโยบายพนฐานสาหรบการสารวจ การสารวจจะปฏบตตามนโยบายพนฐานทไดอธบายในรายงานเบองตน ขณะปฏบตงานสารวจจะตองคานงถงความสาคญของขอบเขตของงาน (TOR) ของ JICA 2.3 การจดองคกรการสารวจ กรงเทพมหานครแตงตงคณะกรรมการกากบโครงการ โดยมรองปลดกรงเทพมหานครเปนประธาน เพอตดตาม ตรวจสอบ ความกาวหนาของงาน และใหขอเสนอแนะในระหวางปฏบตงาน บคลากรจากสานกงานจดการคณภาพนา สานกการระบายนา จานวน 12 คน ไดรบมอบหมายใหเปนผรวมสนบสนนการทางานของ JICA กลมบรษททปรกษาทดาเนนการสารวจ ประกอบดวย บรษท Tokyo Engineering Consultants จากด จานวน 4 คน และจากบรษท Nippon Koei จากด จานวน 3 คน

3

Year

Mon

thMAR

APR

MAY

JUN

JUL

AUG

SEP

OCT

NOV

DEC

JAN

FEB

MAR

APR

MAY

Num

ber of

Mon

ths

12

34

56

78

910

1112

1314

15

Phase 2

2011

2010

Mee

tings

W　o　r　k　s

Phase 1

Explanations and discussion on the Inception Report

Preparation of Draft Final Report

Preparation, explanations and discussions on Progress Report

Preparation of Inception Report (2)

Preparation of Interim Report (2)

Conf

irmin

g th

e hi

gher

rank

ed p

lans

of B

MA

【2.2】

Conf

irmat

ion

ofsta

tus a

ndre

view

of

exist

ing

Mas

ter

Plan【2

.3】

Esta

blish

ing

the

strat

egy

for d

evel

opin

g th

ese

wer

age

syst

em

【2.8】

Sele

ctio

n of

prio

rity

proj

ects

and

conf

irmat

ion

of th

e ov

ervi

ew o

f pro

ject

com

pone

nts

【2.1

1 】

Prop

osal

of l

and

for

cons

truct

ing

treat

men

t pla

nts a

ndpu

mpi

ng st

atio

nsre

late

d to

prio

rity

proj

ect

On-

site

stud

y on

prio

rity

proj

ect

　　（

1）Le

vel s

urve

y　　（

2）G

eote

chni

cal s

urve

y　　（

3）Pu

blic

aw

aren

ess s

urve

y

【3.4】

Esta

blish

ing

sew

erag

e fa

cilit

y pl

anan

d pr

elim

inar

y de

sign

of p

riorit

ypr

ojec

t

Proj

ect c

ost e

stim

atio

n an

dco

nstru

ctio

n pl

an

Conf

irmat

ion

and

prop

osal

for

orga

niza

tion

for

impl

emen

tatio

n,m

anag

emen

s and

oper

atio

n an

dm

aint

enan

ce

Ove

rall

evol

utio

n of

the

proj

ect f

rom

tech

nica

l,ec

onom

ic a

ndfin

anci

al, s

ocia

lan

den

viro

nmen

tal

aspe

cts

Report Mee

ting (1)

EIA Stake Holder Meeting (1)

Report Mee

ting (2)

EIA Stake Holder M

eeting (2)

【2.1】

【1.1】

Analysis of existing documents andpreparation of Inception Report

Reco

nnai

ssan

ceon

rela

ted

faci

litie

s and

statu

s of w

ater

pollu

tion

【2.4】 H

ome

wor

k

【2.5】

Con

firm

atio

n of

stat

us a

ndre

view

of

exis

ting

Mas

ter

Plan

(con

tinue

d)

【2.6】

Preparation of Interim Report (1)

Estim

atio

n of

wat

erqu

ality

impr

ovem

ent

effe

cts b

y si

mpl

e an

alys

isof

wat

er p

ollu

tion

【2.9】

Pres

enta

tion

of C

once

ptua

lM

aste

r Pla

n fo

r the

Sew

erag

e Sy

stem

【2.1

0 】

Cond

uctio

n st

udy

repo

rtm

eetin

g (1

)

【2.1

2 】

Plan

ning

of p

riorit

ypr

ojec

t and

setti

ngof

des

ign

crite

ria

【3.3】

【3.2】

【3.6】

【3.7】

【3.8】

Econ

omic

and

fina

ncia

lan

alys

es

【3.9】

Envi

ronm

enta

l and

soci

alco

nsid

erat

ions

【3.1

0 】

【3.1

1 】

Proj

ect o

fpe

rform

ance

indi

cato

rs

【3.1

2 】

Preparation of Final Report

【2.7】

【2.1

3 】【3

.1】

【3.5】

【4.1】

【4.2】

Impl

emen

tatio

n of

study

repo

rtm

eetin

g (2

)

【3.1

3 】

Comments fromBMA

On-site W

ork

Home Work

รปท

2.1 แผ

นปฏบ

ตงาน

4

3. การจดการนาเสยของกรงเทพมหานคร 3.1 ระบบรวบรวมนาเสยในประเทศไทย 1) ระบบรวบรวมนาเสยในกรงเทพมหานคร (ใชระบบทอรวบรวมนาเสยเปนระบบทอรวมแบบไทย) ในอดตระบบรวบรวมนาเสยในกรงเทพมหานครไดรบการพฒนาขนโดยมวตถประสงคเพอระบายนาทวม และรวบรวมนาเสยและนาฝนไปพรอมกน ดงทแสดงในรปท 3.1 ในฤดแลงนาเสยทงหมดจะถกรวบรวมเขาสทอรวบรวมและนาไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนา ในฤดฝนนาเสยและนาฝนไหลรวมกนในทอรวม ทาใหมปรมาตรนาในทอรวบรวมสงขน (โดยทวไปประมาณ 5 เทาของนาในฤดแลง) นาทงหมดจะรวบรวมเขาสทอรวบรวมนาเสย และนาไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนา นาเสยสวนเกนจะปลอยลงคลองโดยบอดกนาเสยทกอสรางขนใกลคลอง สวนนาเสยในทอจะนาไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนา นาเสยทมปรมาตรเกนกวาขดความสามารถในการบาบดของโรงบาบดนาเสยจะผานการบาบดขนตนโดยการแยกกรวดทรายกอนระบายทงลงคลอง บอดกนาเสยของกรงเทพมหานครมจานวนมากกวา 1,000 บอ สาหรบพนททไมมระบบบาบดนาเสย นาเสยและนาฝนจะระบายลงคลองหรอแมนาโดยไมไดรบการบาบด ระบบรวบรวมนาเสยในปจจบนมการใชทอระบายนาทมอยเดมดวย ซงคาดวามการลดภาระบรรทกมลพษทางนาในแหลงนาดวย ดงนน ระบบรวบรวมนาเสยสามารถกลาวไดวาเปนระบบบาบดนาเสยแบบประหยดวธหนง

ภาระบรรทกมลพษในนาเสยมคาตาเนองจากมการตดตงถงเกรอะ นอกจากนยงมนาทไหลเขาทอรวบรวมนาเสย เชน นาคลองไหลยอนเขาทอ และนาใตดนซมเขาทอ เปนตน เหลานเปนสาเหตสาคญททาใหคาความเขมขน BOD ลดตาลงเหลอประมาณ 1/2 ถง 1/3 เทา เมอเทยบกบคา BOD ของนาเสยในญปน

รปท 3.1 แนวคดของระบบทอรวบรวมนาเสย

2) สถานการณปจจบนของโครงการบาบดนาเสย ตามมตคณะรฐมนตรในป พ.ศ.2541 รวมกบ พ.ร.บ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต ป พ.ศ.2535 อนมตใหกรงเทพมหานครดาเนนโครงการบาบดนาเสยในพนทชนในประมาณ 100 ตารางกโลเมตร โดยสนบสนนเงนอดหนนในการดาเนนการในอตราสวนเงนอดหนนจากรฐบาลรอยละ 75 เงนกรงเทพมหานครรอยละ 25 นบแตนนมากรงเทพมหานครจงไดเรมดาเนนโครงการบาบดนาเสย โดยในปจจบนไดมการกอสรางทอรวบรวมนาเสยความยาวมากกวา 220 กโลเมตร

5

ปจจบน สานกการระบายนาไดเปดเดนระบบโรงควบคมคณภาพนาจานวน 7 แหง (ขดความสามารถทงหมด 992,000 ลกบาศกเมตร/วน) ปรมาณนาเสยจานวน 675,000 ลกบาศกเมตร/วน ไดรบการบาบดครอบคลมพนทบรการ 192 ตารางกโลเมตร รายละเอยดตามตารางท 3.1 นอกจากนสานกการระบายนายงมการเดนระบบโรงควบคมคณภาพนาชมชนอกจานวน 12 แหง ซงรบโอนจากการเคหะแหงชาต และมระบบบาบดนาเสยขนาดเลกอกจานวน 3 แหง รวมทงบงมกกะสนและบงพระราม 9 อกดวย ตารางท 3.1 แหลงเงนทนสาหรบคากอสรางโครงการบาบดนาเสยกรงเทพมหานคร

โรงบาบดนาเสย พนท

(ตร.กม.) ประชากร

(คน) ขดความสามารถ

(ลบ.ม./วน) เรมเดนระบบ(ปท พ.ศ.)

แหลงเงน (กทม.:รฐบาล)

งบประมาณ (ลานบาท)

โครงการปจจบน 1. สพระยา 2.7 120,000 30,000 2537 กทม.100% 464 2. รตนโกสนทร 4.1 70,000 40,000 2543 รฐบาล 100% 883 3. ดนแดง 37.0 1,080,000 350,000 2547 25:75 6,382 4. ชองนนทร 28.5 580,000 200,000 2543 40:60 4,552 5. หนองแขม 44.0 520,000 157,000 2545 40:60 2,348 6. ทงคร 42.0 177,000 65,000 2545 40:60 1,760 7. จตจกร 33.4 432,000 150,000 2548 60:40 3,482 8. โรงบาบดขนาดเลก 24,800

รวม 191.7 2,979,000 1,016,800 19,871

โครงการบาบดนาเสยในอนาคต 1. บางซอ 21 250,000 120,000 2555 กทม.100% 4,732 2. คลองเตย 56 485,000 360,000 60:40 11,046 3. ธนบร 59 704,000 305,000 11,561

รวม 136 1,439,000 785,000 27,844

หมายเหต : ขอมลงบประมาณโครงการบาบดนาเสยคลองเตย ปรบราคาครงท 3 ณ เดอนตลาคม 2553 ทมา : คณะผศกษา JICA 3.2 แผนจดการนาเสยในปจจบน ในแผนแมบทการจดการตะกอนนาเสยและการนานาเสยกลบมาใชประโยชน ซง JICA จดทาขนเมอป พ.ศ.2542 ไดเสนอพนทบรการบาบดนาเสยใหมจานวน 13 แหง ดงนนกรงเทพมหานครจงมแผนแมบททจะจดการนาเสยในอนาคตจนถงป พ.ศ.2563 โดยกาหนดใหมโรงควบคมคณภาพนาจานวน 20 แหงในพนทกรงเทพมหานคร รวมทงเสนอแนะใหมการใชตะกอนนาเสยและนานาทผานการบาบดกลบมาใชประโยชนดวย นบจนถงปจจบน กรงเทพมหานครดาเนนโครงการบาบดนาเสยตามแผนแมบทป พ.ศ.2542 โดยมโรงควบคมคณภาพนา 7 แหง ทเปดเดนระบบแลว โดยมโครงการศนยการศกษาและอนรกษสงแวดลอมบางซอ กรงเทพมหานคร อยในระหวางการกอสราง สวนโครงการบาบดนาเสยคลองเตยและโครงการบาบดนาเสยธนบรอยในระหวางเตรยมการดาเนนการ ขดความสามารถรวมของโรงควบคมคณภาพนาปจจบน 7 แหง รวมกนประมาณ 1 ลานลกบาศกเมตร/วน หรอประมาณรอยละ 40 ของปรมาณนาเสย ทเกดขน นอกจากนตามแผนปฏบตราชการกรงเทพมหานคร ป พ.ศ.2552 ยงกาหนดเปาหมายในการบาบดนาเสยในป พ.ศ.2555 ไวทรอยละ 42 และในป พ.ศ.2563 ไวทรอยละ 60 โดยสานกการระบายนาได

6

วางแผนปฏบตการเพอใหบรรลเปาหมายนน หลงจากโครงการศนยการศกษาและอนรกษสงแวดลอมบางซอ กรงเทพมหานคร โครงการบาบดนาเสยคลองเตย โครงการบาบดนาเสยธนบร และโครงการบาบดนาเสยบงหนองบอนจะไดรบการเสนอใหดาเนนการตอเนองกนไป นอกจากนสานกการระบายนายงไดอนมตงบประมาณเพอศกษาความเหมาะสมออกแบบรายละเอยด และกอสรางโครงการบาบดนาเสยมนบรไวแลวดวย สาหรบโครงการบาบดนาเสยทเหลออก 8 แหง จากทงหมด 20 แหงทนาเสนอไวในแผนแมบทดงกลาว ขณะนยงไมมการดาเนนการใด ๆ เนองจากไมมพนทกอสรางโรงควบคมคณภาพนา ซงสานกการระบายนาควรพจารณาถงความเหมาะสมในการดาเนนโครงการเหลานน นอกจากนกรงเทพมหานครควรคานงถงการปรบปรงประสทธภาพของบอดกนาเสย มากกวาการขยายและปรบปรงระบบบาบดนาเสยทมอยในปจจบน

3.3 โรงควบคมคณภาพนาปจจบน 1) ภาพรวมของโรงควบคมคณภาพนา โรงควบคมคณภาพนา 7 แหง ไดเปดเดนระบบแลว โดยโรงควบคมคณภาพนาสพระยา และโรงควบคมคณภาพนารตนโกสนทรเดนระบบและบารงรกษาโดยเจาหนาทของสานกการระบายนา สวนโรงควบคมคณภาพนาอก 5 แหงทเหลอ เดนระบบและบารงรกษาโดยภาคเอกชนทไดรบการคดเลอกจากสานกการระบายนา ขอมลโดยรวมของโรงควบคมคณภาพนาและทอรวบรวมนาเสย แสดงในตารางท 3.2

7

ตารา

งท 3.

2 ภาพ

รวมข

องโรง

ควบค

มคณภ

าพนา

7 แห

งและ

ทอรวบ

รวมนา

เสย

รายก

าร

สพระ

ยา

รตนโ

กสนท

ร ดน

แดง

ชองน

นทร

หนอง

แขม

ทงคร

จต

จกร

1. เรม

เดนระ

บบ (พ

.ศ.)

2537

25

43

2547

25

43

2545

25

45

2549

2.

พนทบ

รการ

(ตร.ก

ม.)

2.7

4,142

37

28

.5 44

42

33

.4 3.

ประช

ากร (

คน)

120,0

00

70,00

0 1,0

80,00

0 58

0,000

52

0,000

17

7,000

43

2,500

4.

ชนดข

องระ

บบบา

บด

Cont

act S

tabiliz

ation

Ac

tivate

d Slud

ge

Two S

tage A

ctiva

ted

Sludg

e N&P

Remo

val

Activ

ated S

ludge

with

Nu

trient

N&P

Remo

val

Cycli

c Acti

vated

Slud

ge

Syste

m N&

P Rem

oval

Verlic

al Lo

op Re

acto

r Ac

tivate

d Slud

ge N

&P

Remo

val

Vertic

al Lo

op Ac

tivate

d Slu

dge (

VER-A

S) N&

P Re

mova

l

Cycli

c Acti

vated

Slud

ge

Syste

m (CA

SS)

N&sP

Re

mova

l 5.

พนทโ

รงบาบ

ดนาเส

ย 1 ไ

ร 3 งา

น 4 ไ

ร 17

ไร

20 ไร

54

ไร

9 ไร

7 ไร

6. คา

กอสร

าง (ลา

นบาท

) 46

4 88

3 6,3

82

4,552

2,3

45

1,760

3,4

82

7. คว

ามยา

วทอร

วบรว

ม

นาเสย

(กโลเ

มตร)

2.3

16.25

66

55

46

26

37

.5

8. คว

ามสา

มารถ

ในกา

ร

บาบด

(ลบ.ม

./วน)

30,00

0 40

,000

350,0

00

200,0

00

157,0

00

65,00

0 15

0,000

9. ปร

มาณน

าเขาระ

บบเฉล

ย

ป พ.ศ.

2552

(ลบ.ม

./วน)

18,21

3 28

,791

204,9

31

124,2

82

132,6

05

63,98

0 12

0,470

10. ผ

เดนระ

บบ

สานก

การระ

บายน

า สา

นกกา

รระบา

ยนา

เอกชน

เอก

ชน

เอกชน

เอก

ชน

เอกชน

11.

คาออ

กแบบ

สาหร

บนาเข

า

(1) BO

D (มก

./ล.)

150

200

150

150

150

150

150

(2) CO

D (มก

./ล.)

- 50

0 -

- -

- -

(3) T-

N (มก

./ล.)

30

40

30

30

30

30

30

(4) T-

N (มก

./ล.)

8 10

8

8 8

8 8

(5) SS

(มก./

ล.)

150

200

150

150

150

150

150

12. ค

าออก

แบบน

าออก

(1) SS

< 3

0 < 3

0 < 3

0 < 3

0 < 3

0 < 3

0 < 3

0 (2)

BOD

< 20

< 20

< 20

< 20

< 20

< 20

< 20

(3) T-

N < 1

0 < 1

0 < 1

0 < 1

0 < 1

0 < 1

0 < 1

0 (4)

NH 3

-N

< 5

< 5

< 5

< 5

< 5

< 5

< 5

(5) T-

P < 2

< 2

< 2

< 2

< 2

< 2

< 2

(6)

DO

> 5

> 5

> 5

> 5

> 5

> 5

> 5

หมาย

เหต : ข

อมลป

รมาณ

นาขอ

งโรงค

วบคม

คณภา

พนาช

องนน

ทรเป

นขอม

ลชวงป

พ.ศ.

2550

เนอง

จากข

าดขอ

มลใน

ป พ.ศ

.2551

และ 2

552

ทมา

: สาน

กการ

ระบา

ยนา

8

2) ประสทธภาพในการบาบด ขอมลประสทธภาพในการบาบดนาเสยของโรงควบคมคณภาพนา 7 แหง ในป พ.ศ.2552 แสดงไวในตารางท 3.3 ซงนาเสยเขาระบบรวมทงหมด 693,300 ลกบาศกเมตร/วน หรอเทากบรอยละ 70 ของขดความสามารถรวมท 992,000 ลกบาศกเมตร/วน นาเสยเขาโรงควบคมคณภาพนาทงครมปรมาณทเกอบเตมขดความสามารถของระบบบาบด ในทางตรงกนขามนาเสยทเขาโรงควบคมคณภาพนาทเหลอทง 5 แหง ซงตงอยฝงตะวนออกของกรงเทพมหานคร มปรมาณนาเสยเพยงรอยละ 60 ถงรอยละ 80 เทานน ซงแสดงวาระบบสามารถรบนาเสยเพมไดอก คาความเขมขน BOD และ SS ของนาเสยทเขาระบบอยท 24-56 มลลกรม/ลตร (คาเฉลย 38 มลลกรม/ลตร) และ 24-121 มลลกรม/ลตร (คาเฉลย 58 มลลกรม/ลตร) ตามลาดบ คาความเขมขนเหลานคอนขางตา ซงเปนอปสรรคในการบาบดนาเสยทเหมาะสม คาความเขมขนของ BOD และ SS ของนาทงทผานการบาบดอยท 3.3-10.5 มลลกรม/ลตร (คาเฉลย 6.2 มลลกรม/ลตร) และ 5.6-11.7 มลลกรม/ลตร (คาเฉลย 8.6 มลลกรม/ลตร) ตามลาดบ คาความเขมขนเหลาน เปนคณภาพนาทผานการบาบดท ไดมาตรฐาน มประสทธภาพการบาบด BOD เฉลยรอยละ 82 และ SS รอยละ 78 ประสทธภาพการบาบดนคอนขางตาเพราะความเขมขนของ BOD และ SS นาเสยทเขาระบบตา อยางไรกตามระบบบาบดนาเสยยงแสดงวามประสทธภาพการบาบดอยในระดบทนาพอใจ ตารางท 3.3 ประสทธภาพในการบาบดนาเสยของโรงควบคมคณภาพนาทง 7 แหง (ป พ.ศ.2552)

BOD (มก./ล.) SS (มก./ล.) โรงควบคมคณภาพนา

ขดความสามารถ ในการบาบด (ลบ.ม./วน)

ปรมาณนาเขา (ลกบาศกเมตร/วน)

สดสวนนาเขาระบบ (รอยละ) นาเขา นาออก

ประสทธภาพในการบาบด (รอยละ) นาเขา นาออก

ประสทธภาพในการบาบด

สพระยา 30,000 18,213 60.70 56.0 5 90.5 109 7 94.0 รตนโกสนทร 40,000 28,791 72.00 44.0 11 76.4 26 11 55.5 ดนแดง 350,000 204,931 58.60 27.0 5 80.6 31 8 73.4 ชองนนทร 200,000 124,282 62.10 24.0 5 79.3 24 7 72.7 หนองแขม 157,000 132,605 84.50 51.0 4 93.2 121 10 91.4 ทงคร 69,000 63,980 98.40 28.0 3 88.5 59 6 90.6 จตจกร 150,000 120,470 80.30 33.0 11 67.8 37 12 68.4

ทมา : คณะผศกษา JICA

3.4 สถานการณมลพษทางนาของกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครดาเนนการเฝาระวงและวเคราะหคณภาพนาในแมนาเจาพระยา และคลองตาง ๆ ในพนทกรงเทพมหานครอยเปนประจา ในป พ.ศ.2552 มจดตรวจวดคณภาพนาในแมนาเจาพระยา 9 จด (รปท 3.3) และในคคลองสายหลก 283 จด

1) สถานการณมลพษทางนาในปจจบนของแมนาเจาพระยาในเขตกรงเทพมหานคร ในประเทศไทยไดกาหนดมาตรฐานนาผวดนขนสาหรบแมนาตาง ๆ โดยแมนาเจาพระยา มคาคณภาพนาทวดไดจดอยในระดบท 4 ซงคา BOD ตองนอยกวา 4 มลลกรม/ลตร และคา DO ตองมากกวา 2 มลลกรม/ลตร ผลการวเคราะหคณภาพนาในสวนของคา BOD และ DO ในป พ.ศ.2552 ของแมนาเจาพระยา สรปไวในตารางท 3.4

9

ตารางท 3.4 คณภาพนาของแมนาเจาพระยา

รปท 3.2 ภาพแสดงทตงของจดเฝาระวงคณภาพนาของ แมนาเจาพระยา

จากแผนภมคาความเขมขนของ BOD ของแมนาเจาพระยาดงรปท 3.3 แสดงวาคามลภาวะทางนาคอย ๆ เพมขนทละนอย จากจด RO2 ถง RO4 ชวงของความแปรปรวน (ความแตกตางระหวางจดตาสดถงสงสด) ชวงกวางขนจะเปนชวงจาก RO5 และมแนวโนมกวางขนอยางตอเนองไปจนถงจดท RO9 ซงเปนจดสดทายบรเวณทายนาของพนทสารวจ คาดวาสถานการณมลพษทางนาทเปนอยนอาจมสาเหตมาจากการรบมลพษจากคลองสแมนาเจาพระยา และการไดรบอทธพลจากนาขน-นาลงของแมนาเจาพระยากเปนได

ทมา : คณะผศกษา JICA รปท 3.3 แผนภมของคาความเขมขน BOD ของแมนาเจาพระยา

จด BOD (มก./ล.)

DO (มก./ล.)

R01 4 2.1 R02 4 1.9 R03 4 1.7 R04 5 1.7 R05 6 1.6 R06 6 1.9 R07 6 2.1 R08 6 1.8 R09 5 1.9

0

5

10

15

20

25

30

35

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

(km)

M ax

M in

Ave

R01

R09

R08

R07

R06

R05

R04

R03

R02

: Sam pling point

R01

R05

R04

R03

R02

R06R07

R08

R09

N

0 1 2 3 4 5 km

ทมา : BMA


BOD

(mg/

l)

(km)

10

2) สถานการณมลพษทางนาของคลองในพนทกรงเทพมหานครในปจจบน สาหรบคลองในพนทโครงการนนไมมการจดประเภทของคลองเหลานตามมาตรฐานนาผวดนทกาหนดไวแตอยางใด กรงเทพมหานครไดกาหนดคาเปาหมายในการปรบปรงคณภาพนาคลองเหลาน ตามแผนบรหารราชการ ซงแสดงไวในตารางท 3.5 ซงกาหนดใหคา BOD และคา DO ในนาทผานการบาบดน จะเปนตวกาหนดมาตรฐานนาทงกอนทจะปลอยลงสคลอง โดยท BOD ทมคาระหวาง 10-15 มลลกรม/ลตร และคา DO ท 1.0-2.5 มลลกรม/ลตร ซงเปนคาทกาหนดวาคณภาพนาคลองไดรบการปรบปรงใหมคณภาพดขน

ตารางท 3.5 เปาหมายตามแผนบรหารราชการกรงเทพมหานคร . สถานการณปจจบน ป พ.ศ. 2552 ป พ.ศ. 2555 ป พ.ศ. 2563 1. ฟนฟคณภาพนาในคลองเปาหมายในพนทใหบรการบาบดนาเสย

1.1 ยกระดบคณภาพนาทงจากโรงควบคมคณภาพนา (คา BOD มก./ลตร)

นอยกวา 15 นอยกวา 15 นอยกวา 10 นอยกวา 10

1.2 ฟนฟคณภาพนา (คา DO มก./ลตร) มากกวา 1 มากกวา 1 มากกวา 1.5 มากกวา 2 1.3 รกษาคณภาพนา (คา DO มก./ลตร) มากกวา 2 มากกวา 2 มากกวา 2 มากกวา 2.5

ทมา : แผนบรหารราชการกรงเทพมหานคร ป 2552-2555

จานวนจดเฝาระวงคณภาพนาคลองในป พ.ศ. 2552 มทงหมด 283 จด โดยจดทมคา BOD เกนกวา 15 มลลกรม/ลตร (เปนไปตามเปาหมายในการปรบปรงคณภาพนาตามเกณฑทกาหนด) ซงจดดงกลาวอยทกรงเทพมหานครฝงตะวนออกของแมนาเจาพระยา จานวน 55 จด จากจดเฝาระวงทงหมด และ 3 จดอยทกรงเทพมหานครฝงตะวนตก (ฝงธนบร) จากจดดงกลาวมจานวน 27 จด ทตงอยในพนทบรการบาบดนาเสย (อางองจากรปท 3.4) คาความสมพนธระหวาง BOD และ DO (ตารางท 3.6) เปนไปแบบไมมนยสาคญ (คาความสมพนธ r = 0.388) แสดงวาคา DO ไดรบอทธพลจากตวแปรอนมากกวาคา BOD อยางไรกตามการทคาความสมพนธเปนลบนน บงชวาการลดคาของ BOD นน นาไปสการปรบปรงระดบคา DO ใหสงขน

ตารางท 3.6 คาความสมพนธระหวางคา BOD และ DO ในลาคลอง จานวนขอมล

การแบงประเภทคณภาพนา รวม คา DO นอยกวา 1 มก./ล.

คา DO 1มก./ล. หรอมากกวา

คาเฉลย DO(มก./ล.)

10 มก./ล. และตากวา 2,236 596 27% 1,640 73% 1.9 ตงแต 11 มก./ล.–15 มก./ล. 524 275 52% 249 48% 1.3 ตงแต 16 มก./ล.-20 มก./ล. 247 205 83% 42 17% 0.6 ตงแต 21 มก./ล.-30 มก./ล. 208 206 99% 2 1% 0.1 มากกวา 31 มก./ล. 177 177 100% 0 0% 0.0

ทงหมด 3,392 1,459 43% 1,933 57% -


11

ทมา :

คณะผ

ศกษา

JICA

รปท

3.4 (1

) คาค

วามเข

มขน

BOD

ในนา

คลอง

(1/2

)

72

144

145

143

132

131

621

661

1371

1381

1391

14111412

1401

1421

1431

1491 1501

1471

146

141

1461

1441

142

3141

51

12

5253

61

21

15 14

43

42

76

75

117

74

62

73

63 721

722

98

801

13

81

82

83

85

LE

GE

ND

mor

e th

an 2

0 m

g/l

from

16

mg/

l to

20 m

g/l

from

11

mg/

l to

15 m

g/l

10 m

g/l

and

belo

w

N

01

23

km

441

471

434

473

451

472

392

292

431

391

671

1663

1662

152 341

672

311

422

1672

1661

1671

151

161

433

192

191

432

291

312

342

321

332

322

331

211

201

212

761

202

762

222

641

642

791

221

631

162

421

423

841

851

265

264

263

401

402

551

241

522

541

491

561

531

523

262

521

251

261

1682

1681

411

831

252

821

393

394

811

395

771

N

05

10 km

LE

GE

ND

mor

e th

an 2

0fr

o m16

mg/

l to

20

fro

m11

mg/

l to

15

10 m

g/l

and

bel

ow

สญญล

กษณ

O มา

กกซษ

20 มก

./ล.

O ตง

แต

16 ม

ก./ล.

ถง 20

มก./ล

. O

ตงแต

1

1 มก./

ล. ถง

15 มก

./ล.

O 10

มก./ล

. หรอ

ตากว

า

สญญล

กษณ

O มา

กกวา

20

มก./ล

. O

ตงแต

1

6 มก./

ล. ถง

20 มก

./ล.

O ตง

แต

11 ม

ก./ล.

ถง 15

มก./ล

. O

10 มก

./ล. ห

รอตา

กวา

12

รปท

3.4 (2

) คา

ความ

เขมขน

BOD

ในนา

คลอง

(2/2

)

สญญล

กษณ

O มา

กกวา

20 ม

ก./ล.

O ตง

แต

16 ม

ก./ล.

ถง 20

มก./ล

.O

ตงแต

1

1 มก./

ล. ถง

15 มก

./ล.

O 10

มก./ล

. หรอ

ตากว

า

สญญล

กษณ

O มา

กกวา

20 ม

ก./ล.

O ตง

แต

16 ม

ก./ล.

ถง 20

มก./ล

.O

ตงแต

1

1 มก./

ล. ถง

15 มก

./ล.

O 10

มก./ล

. หรอ

ตากว

า

13

3.5 ปญหาในการปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา และทอรวบรวมนาเสย จากการตรวจสอบสภาพการทางานในปจจบนของโครงการบาบดนาเสยและภาวะมลพษทางนาในแมนาเจาพระยาและคคลองในพนทกรงเทพมหานคร สามารถสรปปญหาทเกดขนไดดงน

- แมจะมการนามาตรการปรบปรงคณภาพนามาดาเนนการอยกตาม แตยงไมสงผลใหคณภาพนาในแมนาเจาพระยา และคคลองไดรบการปรบปรงใหดขนอยางชดเจน จงจาเปนตองเรงรดมาตรการการขยายงานและทาใหเกดประสทธภาพสงสด

- จากแผนแมบทเดมเสนอพนทบาบดนาเสย 20 พนท แตมโรงควบคมคณภาพนาทเปดดาเนนการเพยง 7 พนท อกทงมการรวบรวมนาเสยไดตา การบาบดนาเสยทาไดเพยงรอยละ 40 ของปรมาณนาเสยทเกดขนทงหมดในกรงเทพมหานคร

- เหตผลสาคญททาใหการดาเนนโครงการบาบดนาเสยไมมความกาวหนา เพราะมพนทกอสรางระบบบาบดนาเสยจากด และงบประมาณไมเพยงพอ

- ระบบทอรวบรวมนาเสยเปนระบบทอรวม ในชวงฝนตกทาใหนาเสยรวมกบนาฝนไหลลงส คคลองและแมนา

- แมในพนทบรการบาบดนาเสยกยงพบวามนาเสยบางสวนทไมไดนาเขาสโรงควบคมคณภาพนาแตปลอยลงสคคลองโดยตรง

- มปญหานาคลองไหลยอนเขาระบบทอรวบรวมนาเสย หรอนาเสยทรวบรวมไดในทอรวบรวมนาเสยไหลลงสคคลองโดยตรง สาเหตเพราะการกอสรางบอดกนาเสยไมเพยงพอ และขาดการบารงรกษาบอดงกลาว

- การควบคมแหลงกาเนดนาเสยไมเพยงพอ เพราะการเชอมตอทอรวบรวมนาเสยจากบานเรอนเขาสระบบระบายนามไมเพยงพอ เปนตน

- การเฝาระวงตามกฎหมาย เชน การตรวจสอบเฝาระวงนาเสยจากอาคารสถานประกอบการไมเพยงพอ เปนตน

- ดวยเหตผลดงกลาวขางตน ทาใหคาความสกปรกของนาเขาระบบบาบดนาเสยจงมคาคอนขางตา

- การประสานความรวมมอในการดาเนนมาตรการปองกนปญหานาทวมและการปรบปรงคณภาพนาคลองยงไมเพยงพอ

- ยงไมมการจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสย - กฎหมายดานการจดการนาเสยและกฎหมายอน ๆ ทเกยวของกบการตอเชอมทอกบระบบ

รวบรวมนาเสย ระบบบาบดนาเสย มาตรฐานนาทง การจดการบารงรกษาระบบบาบด นาเสยและอน ๆ ทเกยวของไมเพยงพอ

ระดบการใหบรการบาบดนาเสยของกรงเทพมหานครยงตาดวยสาเหตทการรวบรวมนาเสยเขาสระบบบาบดนาเสยยงไมเพยงพอ มการบาบดซาซอนของนาเสยจากอาคารบานเรอนเพราะการตดตงบอเกรอะควบคกบการตอเชอมทอเขาระบบบาบดนาเสยรวม (การตดตงบอเกรอะเปนการปฏบตตามกฎหมาย) การใหความสาคญกบการระบายนาฝนเพอการปองกนนาทวมและแกปญหาจราจรตดขดมากกวาการแกปญหามลภาวะทางนาตามทเรยกวา “เวนสตะวนออก”

14

หนวยงานทรบผดชอบเกยวกบระบบรวบรวมนาเสยและระบบบาบดนาเสยไมไดรบการจดการอยางเปนเอกภาพ เพราะมทงสานกการโยธา และกรมควบคมมลพษเขามามสวนในการจดการนาเสยรวมกบสานกการระบายนาในดานการควบคมคณภาพนา ความรวมมอระหวางหนวยงาน เชน สานกการระบายนา กบหนวยงานดานการออกกฎหมาย เชน กรมควบคมมลพษยงไมเพยงพอ สถานการณปจจบนในการดาเนนงานดานนจะกลาวในรายละเอยดตอไป 3.5.1 ปญหาทางเทคนค 1) การปลอยทงนาเสยทไมไดรบการบาบด ในพนทบรการบาบดนาเสยปจจบน การเกบรวบรวมนาเสยแลวปลอยใหไหลลนจากบอดกนาเสยสงผลใหเกดมลพษทางนาในคลองใกลเคยง นาเสยทไมไดรบการบาบดลวนปลอยลงสทอระบายนานอกพนทบรการบาบดนาเสยและไหลลงคลองเครอขายใกลเคยง สงผลใหเกดมลพษทางนาในพนทบรการบาบดนาเสยดวย 2) สถานการณนาคลองไหลยอนเขาระบบทอ ปลายทอรวบรวมนาเสยในหลายพนทของกรงเทพมหานครจะอยในระดบเดยวกบผวนาของนาคลอง การกอสรางทอเชนนทาใหไมมความตางของระดบนาจากปากทอ ซงโดยหลกเกณฑแลวจาเปนตองมความตางระดบททาใหนาจากปลายทอไหลลงสคลองได ผลทตามมาคอ ทาใหเกดปญหานาคลองไหลยอนเขาสทอรวบรวมนาเสย สงผลใหเกดปญหาการเจอจางของนาเสยในบอดกนาเสยเหลาน ซงเปนเหตผลหนงททาใหคา BOD ในนาเสยทเขาสระบบบาบดนาเสยตา โดย BOD มคาเทากบหรอตากวา 50 มลลกรม/ลตร ปญหาความเขมขนของ BOD ตาน นอกจากมสาเหตจากนาคลองไหลยอนเขาสระบบรวบรวมนาเสยแลว ยงเกดจากการยอยสลายสารอนทรยในบอเกรอะจากอาคารบานเรอนกอนเขาสระบบทอรวบรวมนาเสยดวย ซงปญหานสงผลกระทบตอคาใชจายในการเดนระบบบาบดนาเสย เพราะตองเสยคาใชจายในการบาบดนาในปรมาณทเพมขน ซงเกดจากการไหลเขามาจากนาคลอง สงผลใหประสทธภาพในกระบวนการบาบดตาลง เพราะขาดสารอาหารทจาเปนตอระบบแอกทเวเตดสลดจ (Activated Sludge) 3) มลพษทางนาทมสาเหตมาจากระบบบาบดนาเสยทมอยในปจจบน

บอเกรอะซงบาบดเฉพาะของเสยทขบถายออกมาจะทางานในระบบไรอากาศ โดยมระยะเวลาเกบกกประมาณ 10 วนจนถง 1 เดอน การลดปรมาณสงสกปรกในบอเกรอะนจะสามารถลดไดประมาณรอยละ 50 คลายกบถงหมกไรอากาศ โดยครงหนงของสารมลพษจะถกปลอยสทอระบายนาสาธารณะ เมอรวมนาเสยจากหองนา หองครว เขากบมลพษจากสงปฏกล ทาใหมปรมาณมลพษรวมรอยละ 84.5 ปลอยสแหลงนาสาธารณะ ดงนนจงมความจาเปนอยางยงตองเกบนาเสยทปลอยทงโดยไมไดรบการบาบดนามาบาบดใหไดมาตรฐานกอนปลอยทงเพออนรกษแหลงนา สาหรบอาคารทกอสรางใหมหรอการปรบปรงอาคารใหมนนจะตองไดรบอนญาตตามกฎหมายควบคมอาคาร และตองตดตงระบบบาบดชนดตดกบทสอดคลองกบขอกาหนดตามพระราชบญญตจดสรรทดนทกาหนดมาตรฐานนาทง (BOD มคาตงแต 20 ถง 50 มลลกรม/ลตร) ตามประเภทของอาคาร สาหรบความรบผดชอบในเรองการใหอนญาตเปนหนาทของสานกการโยธา ตองดาเนนการผานสานกงานเขต ดงนนการวางมาตรการแกไขปญหามลพษทางนาควรมขอบเขตทแนนอนชดเจนในการแกไขปญหา สาหรบบานเดยวตามกฎหมายตองมการตดตงบอเกรอะ แตนาเสยอน ๆ จะปลอยผานตะแกรงและบอดกไขมนเทานน

15

สาหรบแหลงกาเนดนาเสยชมชนสามารถแบงไดดงตารางท 3.7 อาจกลาวไดวาเปนเรองยากมากในการปรบปรงสภาพแวดลอมทางนาโดยไมมในการบาบดนาเสยในพนทชมชนเมอง

ตารางท 3.7 การแบงประเภทของแหลงกาเนดมลพษชมชน สภาพพนท สถานะของอาคาร ระบบบาบด

บานเดยว สงปฏกล : บอเกรอะ นาเสยจากหองนา หองครว ฯลฯ : ไมมการบาบด

พนทเมองทมอยในปจจบน

อาคาร การบาบดของเสยจากหองนาไมเพยงพอและการบาบดสงปฏกลจะขนอยกบประเภทของอาคาร

บานเดยว มการบาบดทเหมาะสมสาหรบของเสยทมาจากหองนา และสงปฏกล โดยเหมาะสาหรบการพฒนามากกวา 10 หลง

พนทเมองใหม

อาคาร มการบาบดทเหมาะสมสาหรบของเสยทมาจากหองนา และสงปฏกลขนกบประเภทของอาคาร

3.5.2 การจดการและรปแบบองคกร 1) ดานกฎหมาย ปจจบนไมมขอบญญตทเกยวของกบการใหบรการบาบดนาเสยในกรงเทพมหานครโดยตรง โดยกฎหมายทเกยวของคอ พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535 ระบวา นาเสยทเกดขนตองไดรบการบาบด ซงกฎหมายนเปนนโยบายระดบชาต ไมไดระบถงขนตอนการดาเนนงานบาบดนาเสยของกรงเทพมหานครอยางชดเจน ถงแมพระราชบญญตบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ.2528 ระบวา กรงเทพมหานครมหนาทใหบรการบาบดนาเสยเทานน ซงเปนขอความสน ๆ ไมมความชดเจนในรปแบบการใหบรการบาบดนาเสยในเชงธรกจแตอยางใด 2) การมหลายหนวยงานรบผดชอบมากเกนไป การบรหารจดการระบบบาบดนาเสยไมไดดาเนนการโดยหนวยงานเดยว เบดเสรจ การดแลใหบรการสบ และบาบดสงปฏกลดาเนนการโดย สานกสงแวดลอม ทอระบายนาจากบานเรอน ทอระบายนาสาขา เปนความรบผดชอบของสานกการโยธา ในขณะทการวางแผนการเดนระบบรวบรวมนาเสย บอดกนาเสย และการบาบดนาเสยอยในความดแลของสานกการระบายนา ภารกจทกระจายอยหลายหนวยงานนแสดงใน รปท 3.5 แมแตในขอบเขตความรบผดชอบของสานกการระบายนา สานกงานจดการคณภาพนา มหนาทบรหารจดการระบบบาบดนาเสย สวนระบบทอระบายนาดแลโดยกองระบบทอ แมวาสองหนวยงานดงกลาวอยภายใตสานกการระบายนา แตอยในสายการบรหารทตางกน การแยกภารกจดงกลาวเปนอปสรรคในความรวมมอและดาเนนการอยางมประสทธภาพ

16

รปท 3.6 ภาระหนาทในการบรการบาบดนาเสย ทมา : คณะผศกษา JICA

รปท 3.5 ความรบผดชอบในการจดการระบบใหบรการบาบดนาเสย

ขอบเขตหนาทของสานกสงแวดลอม

การรวบรวมสงปฏกล

โรงบาบดสงปฏกล

บอเกรอะ ทอระบายนา

การเชอมตอทอภายใน

ระบบบอดกนาเสย ทปลอยสภายนอก

บอดกนาเสย

ทอรวบรวม นาเสย

ขอบเขตหนาทของสานกการโยธา

นาทง

ขอบเขตหนาทของสานกการระบายนา

โรงควบคมคณภาพนา

คลอง

17

4. แนวทางการแกไขปญหาและยทธศาสตรในการพฒนาระบบบาบดนาเสยของกรงเทพมหานคร 4.1 แนวทางการแกไขปญหา

พนทบ

าบดน

าเสย

กา

รปรบ

ปรงเช

งเทคน

ค ระ

บบบา

บดนา

เสย

(ระย

ะกลา

ง)

(ระบ

บรวบ

รวมน

าเสย

) ระ

บบบา

บดนา

เสย

(ระยะ

ยาว)

(ร

ะบบบ

าบดน

าเสย

ทวไป

) ยท

ธศาส

ตร

พนทเม

องทเปน

อยใน

ปจจบ

น พน

ทบาบ

ด นา

เสยทม

อย

ปจจบ

น

มาตร

การส

าหรบ

นาฝน

(สถ

านสบ

นากา

รเกบก

กนา)

การป

รบปร

งบอด

กนาเส

ย- ป

รบปร

งสภาพ

แวดล

อมทา

งนา

- มาต

รการส

าหรบ

นาเสย

ทไมได

รบกา

ร บ

าบด

- มาต

รการส

าหรบ

การค

วบคม

นาซม

เขา

ระบ

บ - ม

าตรก

ารปองก

นนาท

วม

ยทธศ

าสตร

ท

1

พนทบ

าบด

นาเสย

ใหม

มาตร

การสา

หรบน

าทวม

(สถาน

สบนา

การเกบ

กกนา

ปรบป

รงทอรว

บรวม

นาเสย

) - ป

รบปร

งสภา

พแวด

ลอมท

างนา

- มาต

รการ

ปองก

นนาท

วม

- การ

ปรบป

รงสภา

พแวด

ลอม

ทางน

า - ก

ารบา

บดสง

ปฏกล

- ม

าตรก

ารสา

หรบ

ป

องกน

นาทว

ม

พนทก

ารพฒ

นาให

ม หล

กเกณฑ

สาหร

บระบ

บทอแ

ยก

หลกเก

ณฑสา

หรบท

อระบ

ายนา

- ร

ะบบท

อแยก

- ใช

ระบบ

ใหมแ

ละสะ

อาดส

าหรบ

พนท

เมอ

งใหม

- ปรบ

ปรงสภ

าพแว

ดลอม

ทางน

า - ม

าตรก

ารปองก

นนาท

วม

บทบา

ทใหม

ของระ

บบบา

บดนา

เสย

- การ

สรางค

วามเข

าใจแล

ะการ

มสวน

ร

วมขอ

งผพก

อาศย

- การ

ใชแหล

งทรพ

ยากร

จ

ากกา

รบาบ

ดนาเส

ย - ม

าตรก

ารแก

ไข ป

ญหาร

ะดบโ

ลก

ยทธศ

าสตร

ท

2 ยท

ธศาส

ตร

ท 3

การจ

ดองค

กร

- การ

บงคบ

ใชกฎห

มายท

เกยวข

องกบ

ร

ะบบบ

าบดน

าเสย

- คมอ

สาหร

บการ

พฒนา

เมอง

(ระบ

บบาบ

ดนาเส

ยไดถก

กาหน

ดใน

ก

ฎหมา

ยพฒน

าทดน

) - ก

ารยก

ระดบ

ผรบเ

หมาก

อสรา

ง

- การจ

ดเกบค

าธรรม

เนยม

บาบ

ดนาเส

ย - ก

ารควบ

คมนา

เสย

อตส

าหกร

รม

การจ

ดการ

โครงส

รางข

องระ

บบบา

บดนา

เสย

ใหรว

มการ

ควบค

มทงน

าเสยแ

ละนา

ทวม

ใหเป

นหนง

เดยว

- ควร

ใหบร

การร

ะบบ

จดเด

ยวเบ

ดเสรจ

แก

ผพก

อาศย

ยทธศ

าสตร

ท

4

รป

ท 4.1

ขนตอ

นการ

พฒนา

ระบบ

บาบด

นาเสย

18

4.2 ยทธศาสตรในการพฒนาระบบบาบดนาเสย

ยทธศาสตรท 1 : การปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา โดยการปรบปรงระบบรวบรวมนาเสย

ยทธศาสตรท 1.1 : การปรบปรงระบบทอรวบรวมนาเสย (ประเภทระบบทอรวมแบบไทย) มาตรการปรบปรงบอดกนาเสยแบบรวม ระบบระบายนาทมอยในปจจบน และโครงสรางตลอดจนการเดนระบบบอดกนาเสย จะนาเสนอโดยประเมนจากสถานการณปจจบนของระบบทอรวบรวม นาเสยในกรงเทพมหานคร

1) มาตรการแกไขบอดกนาเสยในกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครใชระบบทอรวบรวมนาเสย ซงรวบรวมนาเสยรวมกบนาฝน ในระบบทอรวม ดวยสภาพทางภมศาสตรของพนททเปนทราบและเปนการยากในการรกษาระดบนาจากแมนาเจาพระยาใหตาลงกวาปากทอ เพอปองกนนาไหลยอนเขาสระบบทอรวบรวมนาเสย ดงนนจงไมสามารถรวบรวมนาเสยใหไหลตามแรงโนมถวงได มาตรการแกไขในการปองกนนาคลองไหลยอนเขาระบบและการรวบรวมนาเสยไดอยางสมบรณจะตองพจารณาถงประสทธภาพระบบรวบรวมนาเสยในกรงเทพมหานคร มาตรการแกไขทคมคา คอการกาหนดใหตดตงอปกรณปองกนนาฝนซมเขาทอ สาหรบพนททไดรบการพฒนาขนใหม รวมกบการใชอโมงคใตดนในการเกบกกนาฝน 2) การปรบปรงระบบระบายนาฝนควบคกบการปรบปรงคณภาพนาในคลอง จดมงหมายในการปรบปรงระบบรวบรวมนาเสยแบบรวม (ระบบทอรวมแบบไทย) คอ การปรบปรงคณภาพนาในคลอง ซงสามารถกลาวไดวา การปรบปรงคณภาพนาคลองจะดหรอไมขนอยกบการทาใหความเขมขนของ BOD ในนาเสยทเขาสระบบบาบดนาเสยสงขนไดมากกวาคา BOD ปจจบนซงมคาทตามาก เหตผลททาใหคาความเขมขนของนาเสยเขาระบบบาบดนาเสยตามาก คอ

1. การทมนาคลองไหลยอนเขาระบบทอรวบรวมนาเสย 2. การเกดนาใตดนซมเขาสทอรวบรวมนาเสย 3. การลดความสกปรก BOD จากระบบบอเกรอะ 4. เกดการยอยสลายของสงสกปรกในเสนทอ

เหตผลทกลาวมาขางตนไดแสดงในรปท 4.2 คณะผศกษาจงพจารณาเสนอมาตรการปองกนนาคลองไหลยอนดวยวธการใชเครองสบนาในการสบนาเสย และการลดจานวนบอดกนาเสยลง ซงจะอธบายในหวขอตอไป

รปท 4.2 การปรบปรงนาเสยเขาระบบทมคาความเขมขนตา

ความเขมขนของนาเสยเขาระบบตา นาคลองไหลยอนเขาทอ ระบบสบระบายนา

การลดจานวนบอดกนาเสย

การใชเวยร (weir) ทปรบ ระดบได

บอเกรอะ

นาใตดนไหลซมเขาทอ

19

แนวคดเรองระบบระบายนาทจะอธบายตอไปน เปนการเสนอใหใชระบบสบระบายนาทสอดคลองกบระบบปองกนนาทวม คอ

1. ปดระบบบอดกนาเสยใหมากทสดเทาทจะเปนไปได เพอปองกนนาคลองไหลยอนเขาระบบ

2. สงนาเสยในปรมาณ 2-5 DWF จากทอรวบรวมนาเสยทมอยเขาสโรงควบคมคณภาพนา 3. นาฝนซงปจจบนถกปลอยทงจากบอดกนาเสยลงสคลองโดยตรง จะไดรบการ

รวบรวมโดยทอระบายนาใหมและสบระบายนาลงคลอง 3) มาตรการแกไขนาเสยทปลอยลงสคลองโดยไมไดรบการบาบดดวยการรวมบอดกนาเสย มาตรการแกไขสาหรบนาเสยทไมไดรบการบาบดไดอธบายไวขางลางน และมการขยายความอกครงโดยเสนอการแกปญหาระยะยาวในสวนตอไปน เหตผลหลกสาหรบการปลอยทงนาเสยทไมไดรบการบาบด เหตผลเนองจากระดบนาทสงในบอดกนาเสยแมในฤดแลง ซงเกดจาก

- การรกษาระดบนาคลองใหมระดบทสงของสถานสบนาทตงอยทายนา - การทจดเปดรบนาเสยในบอดกนาเสยอดตนเพราะขยะ

สาเหตหลกทการปลอยทงนาเสยทไมไดรบการบาบดลงคลองไมใชปญหาโครงสรางระบบบอดกนาเสย แตเกดจากการเดนระบบสบนาและการบารงรกษาบอดกนาเสยไมดพอ มาตรการชวคราว ขอเสนอ 3 มาตรการมดงตอไปน

1. ลดระดบนาทบอสบนาเสยในโรงควบคมคณภาพนาเพอไมใหนาในทอรวบรวบนาเสยสงตลอดเวลา

2. การบารงรกษาบอดกนาเสยเปนประจาเพอปองกนขยะอดตน 3. ยกระดบสนเวยรในบอดกนาเสยใหสงขนในฤดแลง

เหตผลหลกของการปลอยทงนาเสยทไมไดรบการบาบด ไมไดเกดจากโครงสรางของบอดกนาเสยแตเกดจากปญหาการเดนระบบของสถานสบนาเสย และการบารงรกษาบอดกนาเสย ควรสบนาเพอทาใหระดบนาเสยทหนาโรงควบคมคณภาพนามระดบตา และทาความสะอาดบอดกนาเสยเปนประจาเพอดแลการไหลของนาเสยเขาระบบในหนาแลง อกทงควรหมนตรวจสอบ โครงสรางของบอดกนาเสย ถาสนเวยรมระดบตาจะทาใหนาเสยปรมาณไมถง 5 DWF ถกปลอยทงลงสคลองได จงควรปรบระดบสนเวยรใหสงขน การแกปญหา การเดนระบบและบารงรกษาระบบ(และมาตรการแกไขระยะยาว) สานกการระบายนา ควรทาความสะอาดบอดกนาเสยอยางสมาเสมอ แตจากรายงานประจาปของสานกงานจดการคณภาพนาป พ.ศ.2552 ไดรายงานถงปญหาอปสรรคทไมสามารถทาความสะอาดบอดกนาเสยไดสะดวก เนองมาจากปญหาอปสรรค ดงน

- การจราจรทตดขดชวงเวลากลางวน ทาใหตองทางานในเวลากลางคนเปนสวนใหญ - จานวนรถทวงผานเปนจานวนมาก และมการจอดรถปดทบฝาบอดกนาเสย ทาให

การเปดฝาชองสาหรบคนลงไปทางานในบอพกไมได ในกรงเทพมหานคร มบอดกนาเสยมากกวา 1,000 บอ จาเปนตองใชทรพยากรทงแรงงานคนและใชเวลาในการบารงรกษาบอเหลาน เพอใหการดแลบารงรกษาบอดกนาเสยอยางมประสทธภาพ ควรลดจานวนบอดกนาเสยลงในอนาคต

20

4) มาตรการปองกนนาคลองไหลยอนเขาระบบทอโดยเปลยนจดปลอยนาทงเปนเครองสบนา มาตรการแกไขสาหรบการปองกนนาคลองไหลยอนเขาระบบทอไดอธบายอยขางลาง พรอมมรายละเอยดเพมเตมดงตอไปน

เหตผลหลกทนาคลองไหลยอนเขาระบบทอ คอ - การควบคมระดบนาคลองทมระดบสงกวาระดบสนเวยรทอยในบอดกนาเสย - บานประตปด-เปด (Flap gate) ทบอดกนาเสย ไมสามารถปดไดอยางสมบรณ

มาตรการแกไขปญหาชวคราว - ลดระดบนาคลองใหตากวาระดบสนเวยรในบอดกนาเสย - มการดแลบารงรกษาบอดกนาเสยเปนประจา เพอปองกนปญหาขยะอดตน

การรกษาระดบนาคลองใหตากวาระดบสนเวยรในบอดกนาเสยในหนาแลงนนเปนการปองกนนาคลองไหลยอนเขาระบบทอได นาคลองไหลยอนสามารถปองกนไดถาระดบนาคลองตากวาระดบทเสนอแนะไว แตอยางไรกตาม มบอดกนาเสยจานวน 29 แหงทไดตรวจสอบ (ทจตจกรจานวน 1 แหง ดนแดง 1 แหง และชองนนทรจานวน 27 แหง) พบวาการปองกนนาไหลยอนดวยการลดระดบ นาคลองอยางเดยวนนทาไดยาก จงจาเปนตองทาความสะอาดบอดกนาเสยอยางสมาเสมอ เพราะทาใหบานประตปด-เปด (Flap Gate) บรเวณบอดกนาเสยทางานไดอยางสมบรณแบบ มาตรการระยะยาว การปองกนนาคลองไหลยอนเขาสบอดกนาเสยในพนทบรการบาบดนาเสยชองนนทร ทาไดยากมากเนองจากระดบนาคลองทควบคมไวนนสงกวาสนเวยรสวนใหญทมอย ในระยะยาวจงจาเปนตองยกเลกการใชบอดกนาเสยทมอยทงหมด และเปลยนวธการรวบรวมนาเสยในพนทบาบดนาเสยนใหเปนระบบสบนาเสย ในพนทบรการบาบดนาเสยรตนโกสนทร มบอดกนาเสย 5 บอ ซงระดบนาคลองทควบคมไวนนสงกวาระดบของสนเวยรในบอดกนาเสยในชวงฤดแลง พนทบรการบาบดนาเสยนเปนพนททองเทยวทสาคญและไมสามารถลดระดบนาในคลองในฤดแลงได เพราะจะทาใหสภาพความสวยงามของพนทลดลง ดงนนในพนทดงกลาวจงจาเปนตองยกเลกการใชบอดกนาเสยและเปลยนไปใชระบบสบระบายนาแทน เชนเดยวกนกบพนทบรการบาบดนาเสยของโรงควบคมคณภาพนาชองนนทร 5) การรวบรวมนาเสย และการตรวจสอบเพอปรบปรงทอระบายนาทมอยในปจจบน ตามปกตนาเสยจากบานเรอนจะไหลลงสทอระบายนา ซงวางตามแนวถนน และจะมบอดกนาเสยดกรบนาเสยเหลานและรวบรวมเขาสระบบบาบดนาเสย แตในกรณทไมมระบบบาบดนาเสย นาเสยเหลานจะไหลลงสคลองโดยตรง อยางไรกตาม จากการสารวจพบวา มหลายแหงทนาเสยไมไดระบายลงสทอระบายนาสาธารณะ แตไหลลงสคลองโดยตรง ซงเกดขนบรเวณบานและอาคารทตงอยรมคลอง นอกจากนยงตรวจพบสภาพนาเนาเสยนงขงในพนทลมบางพนทดวย สงสาคญทตองดาเนนการคอการรวบรวมนาเสยทยงไมผานการบาบดใหเขาสระบบบาบดนาเสย และการตอเชอมทอนาเสยเขาสโรงควบคมคณภาพนาใหสมบรณ เพอปรบปรงสภาพแวดลอมและคณภาพนาในแหลงนาสาธารณะ เพราะฉะนนจงจาเปนตองตอเชอมทอระบายนาเสยทงหมด (100%) ใหเขาสระบบรวบรวมนาเสยในอนาคต โดยบงคบใชกฎหมายตอเชอมทออยางเครงครด โดยกรงเทพมหานครหรอสานกงานเขตตาง ๆ ใหการสนบสนนเพอปรบปรงระบบทอภายในบรเวณบาน

21

6) มาตรการปรบปรงระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว มาตรการปรบปรงระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว เกยวกบระบบรวบรวม นาเสยและระบบบาบดนาเสยไดเสนอไวในตารางท 4.1 และแสดงในรปท 4.3 ตารางท 4.1 มาตรการการปรบปรงระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว พนทบรการบาบดนาเสย ระยะสน ระยะปานกลาง-ระยะยาว พนทปจจบน (ระบบทอรวบรวมนาเสย)

มาตรการดานโครงสราง • ลดระดบน าท สถานสบน า ในโรงควบคมคณภาพนา • ทาความสะอาดบอดกนาเสยเปนระยะ (โดยเฉพาะชองเปดทบอดกนาเสย (orifice) และบานปด-เปด (flap gate)) • ตรวจสอบบอดกนาเสยทงหมดและปรบปรงระดบสนเวยร หากพบวามการไหลลนของน าคลองเข า บอในช วงหนาแลงใหลดระดบนาคลองลง มาตรการอน ๆ • จดตงองคกร/หนวยงานเพอทาการ หารอเรองการรวบรวมนาเสยทยงไมไดรวบรวมเขาสระบบบาบด • ตรวจสอบเครอขายทอระบายนาทมอยในปจจบนเพอการปรบปรง

(ระบบทอระบายนาทวไป) • ยกเลกหรอลดจานวนการใชบอดก นาเสย • ใหแยกพนททอระบายนาท ไหลแบบใชแรงโนมถวง และแบบสบสงนาออกจากกน ใหเปลยนเปนพนททใชระบบสบน า เส ยหากแหล งรบน า (คลอง) มระดบนาสงขน • ใชระบบระบายนาทมอย ใหเตมประสทธภาพ ( เชนการใชอ โมงคระบายนาในกรณทมฝนตกเลกนอย)

พนทใหม • ใหรวมจดปลอยนาทงของบอดกนาเสยใหเหลอนอยทสดเทาทจะเปนไปได • ปรบระดบนาในบอดกนาเสยใหสงกวาระดบนาคลองใหมากทสดเทาทจะเปนไปได • ดดแปลงโครงสรางของบอดกนาเสยไมใหมนาไหลลนเขาระบบในชวงหนาแลง • ใหใชระบบทอแยก รวบรวมนาเสยในบางสวนของพนทบาบดนาเสย

(ระบบทอระบายนาทวไป) • ยกเลกหรอลดจานวนการใชบอดกนาเสย • ใหแยกพนททอระบายนาทไหลแบบใชแรงโนมถวง และแบบสบสงนาออกจากกน ใหเปลยนเปนพนททใชระบบสบนาเสยหากแหลงรบนา (คลอง) มระดบนาสง • ใชระบบระบายนาทมอยใหเตมประสทธภาพ (เชนการใชอโมงคลกในกรณทมฝนตกเลกนอย)

22

ยทธศาสตรท 1.2 : การบาบดสงปฏกลและของเสยจากบอเกรอะอยางเหมาะสม

1) การบาบดสงปฏกลทโรงควบคมคณภาพนาและการกาจดทง จากการสงเกตการทางานทโรงบาบดสงปฏกลออนนช สงปฏกลทสบจากบอเกรอะไมสามารถบาบดดวยกระบวนการแอกทเวเตดสลดจ (Activated Sludge) ไดอยางสมบรณ และคณภาพของนาทผานการบาบดยงไมดเทาทควร โรงบาบดสงปฏกล ไดผนวกเอากระบวนการกาจดไนโตรเจนและการบาบดขนกาวหนา (เชน การตกตะกอนทางเคม กรองทราย ตามดวยการดดซบดวยแอกตเวทเตดคารบอน หรออลตราฟลเตรชน) กอนปลอยนาทผานการบาบดแลวลงสแมนาตามเมองใหญในประเทศญปนทจดใหมระบบบาบดนาเสยนน โดยทวไปไดนาสงปฏกลไปบาบดทโรงบาบดนาเสย สงปฏกลทรบเขามาในระบบบาบดนาเสยจะปนกบนาเสยและเจอจางลงและไดรบการบาบด โดยจดรบสงปฏกลเขาสระบบบาบดนาเสยสามารถรบไดใน 3 จด คอ

- บอพกในโครงขายทอรวบรวมนาเสย - บอดกกรวดทรายในระบบบาบดนาเสย - ถงยอยสลายตะกอนในระบบบาบดตะกอน

2) ผลกระทบจากการรบบาบดสงปฏกล การรบสงปฏกลเขามาบาบดทโรงควบคมคณภาพนาผลกระทบทคาดวาจะเกดมดงตอไปน

- คณภาพของนาทผานการบาบดจะดขน เนองจากการบาบดปฏกลเปนไปอยางสมบรณ เมอเปรยบเทยบกบนาทงจากโรงบาบดสงปฏกลออนนชในปจจบน

- ไมจาเปนตองลงทนจดทาระบบกรองทรายและการเตมโอโซนเพอปรบปรงระบบบาบดสงปฏกลในสวนทเสอมโทรมและหยดทางานอยอกตอไป

- สามารถหลกเลยงการลงทนซาซอนกนระหวางโรงบาบดสงปฏกล และโรงควบคมคณภาพนาได

- ไมจาเปนตองเปลยนแปลงการขนถายจากรถขนถายสงปฏกลขนาดเลก (2-3 ลกบาศกเมตร) ไปเปนรถขนถายปฏกลขนาดใหญ (10 ลกบาศกเมตร) สงผลใหการทางานมประสทธภาพดขน เพราะระยะทางขนสงของรถบรรทกสงปฏกลจะสนลง เนองจากมโรงควบคมคณภาพนากระจายอยหลายแหงทวกรงเทพมหานครแทนทโรงบาบดสงปฏกล 2 แหง เชนปจจบน

- ชวยใหนาเสยทเขาสโรงควบคมคณภาพนามความเขมขนของ BOD และ SS สงขน ทาใหโรงควบคมคณภาพนาสามารถทางานไดเตมขดความสามารถทออกแบบไว

23

รปท

4.3 แน

วคดม

าตรก

ารปร

บปรงร

ะบบร

วบรว

มนาเส

ยในระ

ยะสน

ระยะ

กลาง

และร

ะยะย

าว

มาตร

การป

รบปร

งในร

ะยะส

น

ลดระ

ดบนา

ในคล

อง (ห

นาแล

ง) ยก

ระดบ

สนเวย

รถาส

งไมพอ

พย

ายาม

ใชอโม

งคลก

ในชว

งเวลา

ทมฝน

ตกนอ

ย (ใช

ระบบ

ระบา

ยนาอ

ยางม

ประส

ทธภา

พ)

ทอระ

บายน

าทอย

ระดบ

ตาแล

ะใชส

บนาร

ะบาย

นาฝน

ทดแท

น

ลดระ

ดบนา

ในบอ

สบ ณ

โรงค

วบคม

คณภา

พนา

การล

ดจาน

วนบอ

ดกนา

เสยโด

ยการ

รวบท

อเขาด

วยกน

ทาคว

ามสะ

อาดต

ามกา

หนด

ทอระ

บาย

นาฝน

ลงส

ทอนา

เสยจา

กบาน

บอดก

นาเสย

มาตร

การป

รบปร

งในร

ะยะป

านกล

าง ระย

ะยาว

ทอนา

เสย

คลอง

สถาน

สบนา

บอพก

โรงคว

บคมค

ณภาพ

นา

24

ยทธศาสตรท 1.3 มาตรการจดการนาเสยจากภาคธรกจ มธรกจมากมายในพนทบรการบาบดนาเสย เชน ภตตาคาร ตลาดสด โรงพยาบาล สถานบรการนามน ธรกจรบทาความสะอาด และธรกจอน ๆ เปนตน บางสวนปลอยทงนาเสยลงในทอระบายนาโดยตรง ซงนาเสยดงกลาวประกอบดวยสารอนทรยในปรมาณความเขมขนสง ไขมนและนามน โลหะหนก และนาทมอณหภมสง ซงยากตอการบาบดดวยวธการทางชวภาพอนเปนสาเหตใหเกดการอดตนในทอระบายนา และเกดการกดกรอนของโครงสรางคอนกรต ทาใหการทางานของระบบบาบดนาเสยไมเตมประสทธภาพ หากคณภาพนาทงจากโรงควบคมคณภาพนาไมไดตามมาตรฐานนาทง (ตามเกณฑทประกาศใชเมอ มถนายน พ.ศ.2553) ดวยสาเหตดงกลาวขางตน ผดแลระบบบาบดนาเสยตองไดรบการตกเตอน การประกอบธรกจทกดานควรไดรบการตรวจสอบ ตงแตกระบวนการผลต คณลกษณะของนาเสย ระบบบาบดเบองตนทตดตงอยในปจจบน ดวยเหตนจงควรมการรบสมครจดทะเบยนสถาบนหรอองคกรททาหนาทบรหารจดการนาเสย และทาการตดตงระบบบาบดเบองตน และควรมการกาหนดเกณฑมาตรฐานของนาเสยทเขาสระบบบาบดนาเสย อกทงควรมการตราขอบญญตวาดวยเรองนาเสย ไดแก มาตรฐานนาเสยเขาระบบฯ หนาทรบผดชอบในการตดตงระบบบาบดเบองตน และการจดทะเบยนผรบจาง การตรวจสอบระบบเฉพาะจด และการจดการนาเสย ซงการกาหนดเงอนไขดงกลาวไวอยางชดเจนจะชวยใหหนวยงานทองถนทมอานาจหนาทความรบผดชอบเขาใจบทบาทของตนเองในการปฏบตงานไดดขน

ยทธศาสตรท 2 : การปรบปรงสภาพแวดลอมทางนา โดยการขยายการใหบรการบาบดนาเสย

ยทธศาสตรท 2.1 การขยายบรการบาบดนาเสย 1) การปรบพนทใหบรการบาบดนาเสย

ไดมการตรวจสอบพนทบรการบาบดนาเสยทเปดดาเนนการอยในปจจบนเพอตรวจสอบระบบบาบดทปรมาณนาเสยเขาระบบยงไมสงเทาขดความสามารถทออกแบบไวจรง และมความเปนไปไดทจะขยายการใหบรการบาบดนาเสย โดยพจารณาจากอตราการไหลของนาเสยในปจจบน ขดความสามารถทออกแบบไวและอตราการไหลของนาเสยในอนาคต หากพบวาโรงควบคมคณภาพนายงรบนาเสยไมเตมขดความสามารถทไดออกแบบไว และยงสามารถรบนาเสยจากพนทขางเคยงเขามาบาบดเพมเตมไดอก จงตองปรบรปแบบการรวบรวมนาเสยใหม เพอชวยประหยดคาใชจายในการกอสรางโรงควบคมคณภาพนาได ในการศกษาครงนไดตรวจสอบการใชประโยชนจากขดความสามารถสวนทเหลอของโรงควบคมคณภาพนาดนแดงและโรงควบคมคณภาพนาอน ๆ

2) การเลอกใชระบบบาบดนาเสยแบบประหยดพนทและพลงงาน กรงเทพมหานครตองประสบปญหาในการจดหาพนทเพอกอสรางระบบบาบดนาเสยในพนททมการเตบโตของเมองอยางเตมท ปจจยหลกซงจะชวยใหโครงการบาบดนาเสยนนประสบความสาเรจ คอ การจดหาทดนเพอการกอสรางระบบบาบดนาเสย ดวยขอจากดดงกลาวทาใหมการกอสรางโรงควบคมคณภาพนาแบบหลายชน หรอแบบใตดนซงไมคานงถงการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ การจดหาทดนเพอการกอสรางระบบบาบดนาเสย ตองอาศยการประสานความรวมมออยางใกลชดกบหนวยงานทเกยวของ ขณะเดยวกนจะตองพจารณาจดหาทดนจากแผนงานทดและการใชทดนของรฐอยางมประสทธภาพ ดงนน เมอมการลงทนโครงการบาบดนาเสยจะตองตรวจสอบทดนทจะใชเพอกอสรางระบบบาบดนาเสยกอน ในขณะเดยวกนสงทควรพจารณา ไดแก ระบบบาบดนาเสยทใชพนทนอย การเพมประสทธภาพในการเดนระบบและบารงรกษา ตลอดจนการใชเทคโนโลยทประหยดพลงงานเพอสอดคลองกบสภาพพนททมอยจากดเหลาน

25

ยทธศาสตรท 2.2 โครงการนารองใชระบบทอแยกเพอการรวบรวมนาเสย การใชระบบทอแยกเพอรวบรวมนาเสยเปนเทคนคทมศกยภาพในการนามาประยกตใชเพอปรบปรงระบบรวบรวมนาเสยเดมทมอย (ระบบทอรวมแบบไทย) หากจะพฒนาระบบทอแยกควรดาเนนการในพนทชมชนเมองทพฒนาขนใหมจะงายกวา ซงควรเสนอโครงการนารองนในพนทดงกลาว โครงการนารองนเปนกรณตวอยางทงทางดานเทคนคและองคกรของกรงเทพมหานคร การเลอกพนทโครงการนารองควรประเมนถงผลกระทบตอโครงการ จงควรเลอกพนทดงตอไปน

• พนทชมชนทพฒนาขนใหม ซงประกอบดวย ทอยอาศย และสถานประกอบการซงม ระบบบาบดนาเสยของตนเอง • พนทชมชนทกาลงขยายตวใหม และตงอยในพนทบรการบาบดนาเสยในปจจบนทม

ความเปนไปไดทจะรบนาเสยเขาสระบบรวบรวมนาเสย (ไหลลงสทอรวบรวมนาเสยปจจบน)

• พนทชมชนใหมท ตงอยใกลกบระบบรวบรวมนาเสยทมอยในปจจบน และสามารถปรบปรงบอดกนาเสยทมอยใหรบนาเสยเพมเตมได

• พนทตวอยาง ซงประชาชนเขาใจการทางานของระบบบาบดนาเสยเปนอยางด และใหความรวมมอในการพฒนาการทางานของระบบรวบรวมนาเสย โดยไมปลอยใหเศษขยะหรอนามนไหลลงสทอระบายนา และยนดจายคาธรรมเนยมบาบดนาเสย

ยทธศาสตรท 3 : สงเสรมการยกระดบการใหบรการบาบดนาเสยเพอสงคม ระบบบาบดนาเสย มบทบาทไมเพยงแตเปนการยกระดบการสาธารณสข การรกษาคณภาพแหลงนาและการระบายนาฝน แตยงชวยไมใหมลพษ (สารอนทรย) อนเกดจากกจกรรมของคนในเมองไหลไปสสงแวดลอม การใชประโยชนจากนาเสยทผานการบาบดและตะกอนนาเสย ซงเกดขนทก ๆ วน จะเปนแหลงทรพยากรทมการหมนเวยนใชใหเกดประโยชนแกสงคมและชวยลดภาวะโลกรอน ความเขาใจของประชาชนทไมทงนามนลงทอระบายนา และการใชประโยชนจากนาทผานการบาบดเปนมาตรการทจะชวยปองกนปญหาในบอดกนาเสย ขอเสนอแนะในการปรบปรงบทบาท และการใหบรการบาบดนาเสยมดงน 1) การนานาทผานการบาบดกลบมาใชประโยชน ในกรงเทพมหานคร มการนานาทผานการบาบดสามารถนากลบมาใชประโยชนอยางไดผล เชน ใชรดนาตนไมตามขางถนนและสวนหยอมรมทางเปนตน ในชวงฤดแลงยงสามารถใชนาทผานการบาบดเพอเปนแหลงนาใหพนทสเขยวและสวนสาธารณะได นอกจากนนาทผานการบาบดยงสามารถนาไปใชทงดานการชลประทาน การหลอเยนของเครองปรบอากาศ ใชทดแทนนาบาดาล เพราะกฎหมายกาหนดหามใชนาบาดาลในกรงเทพมหานคร จงควรพฒนานาดงกลาวทดแทนนาประปา เพอจายใหแกชมชนใหม การใชนาทผานการบาบดโดยใชระบบบาบดทถกสขลกษณะเพอการหลอเยน ยงชวยลดภาวะโลกรอนได เนองจากนาดงกลาวมความสามารถในการถายเทความรอนไดดกวาอากาศมาก 2) การใชประโยชนจากตะกอนนาเสย ตะกอนนาเสยจากโรงควบคมคณภาพนาทง 6 แหง จะขนสงไปทโรงควบคมคณภาพนาหนองแขม เพอหมกในถงหมกตะกอนและรดนาออก มการศกษาโดยนากาซทเกดจากการยอยสลายในถงหมกตะกอนมาผลตกระแสไฟฟาดวยเครองยนตราคาถก นอกจากนตะกอนนาเสยทผานการหมกยอยสลายแลว ยงสามารถนาไปใชปรบปรงคณภาพดนใหตนไมในเกาะกลางถนนและสวนสาธารณะดวย ตะกอนทผานการยอยสลายและหมกเปนปยแลว จะนาไปใชประโยชนทงหมด

26

ปญหาทคาดวาจะเกดหากมการขยายระบบบาบดนาเสยมดงตอไปน

ก) ปรมาณตะกอนเพมขน ข) มสารพษปะปนอยในตะกอนนาเสย ค) ขยะชมชนนามาหมกทาปย

การใชประโยชนจากกากตะกอนนาเสย มดงตอไปน ก) ใชเปนเชอเพลงไดทงแบบกาซชวภาพและแบบตะกอนแหง แสดงถงคณคาของกาก

ตะกอน นาเสยในดานเปนแหลงพลงงาน ข) เพมปรมาณกาซชวภาพดวยการหมกผสมระหวางตะกอนนาเสยกบขยะชมชนในถง

หมกตะกอน ค) ใชเปนเชอเพลง ตะกอนแหงสามารถนาไปใชเปนเชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรมท

มอปกรณหลอเยนทใชถานหน หรอใชเชอเพลงชวภาพ 3) มาตรการลดผลกระทบจากภาวะโลกรอน ในแผนปฏบตการเพอลดภาวะโลกรอนป พ.ศ. 2550-2555 ของกรงเทพมหานคร ไดระบใหมการวางแผนกอสรางโรงควบคมคณภาพนาเพอควบคมการปลอยกาซมเทน และการรณรงคไมใหประชาชนทงขยะลงคคลอง ผลทคาดวาจะไดรบโดยตรงจากมาตรการลดภาวะโลกรอนกคอ การปรบปรงระบบรวบรวมนาเสยและบาบดนาเสย และผลทไดในทางออมกคอ การใชประโยชนจากแหลงทรพยากรของการบาบดนาเสย และความรวมมอกบองคกรอน เชน สานกสงแวดลอม ซงเปนหนวยงานรบผดชอบในการบาบด สงปฏกล มาตรการเกยวกบระบบบาบดนาเสยสรปไวในตารางท 4.2 ตารางท 4.2 มาตรการลดภาวะโลกรอนในกรงเทพมหานคร สวนประกอบของระบบบาบดนาเสย มาตรการตวอยางทปฏบตไดผล ระบบทอรวบรวมนาเสย เมอพจารณาคาสมประสทธโลกรอน (CH4/CO2 = 21)

การเกบรวบรวมนาเสยไมใหไหลลงสคลองเปนการลดปรมาณกาซมเทน (CH4) ในคลอง

ระบบบาบดนาเสย การออกแบบใหความสงในการสบนาเสยเปนไปอยางเหมาะสมเปนการประหยดพลงงาน

ใชเครองจกรทประหยดพลงงาน การเดนระบบอยางประหยดพลงงานดวยการควบคมถงปฏกรณ ปองกนการเกดไนโตรเจนออกไซด (N2O) โดยการตงการเดนระบบ

แบบเตมอากาศ และแบบไมเตมอากาศในถงปฏกรณใหเหมาะสม การนานาทผานการบาบดมาใชประโยชน

ลดการใชนาประปาดวยการใชนาทผานการบาบด

ลดการใชพลงงานทอปกรณแลกเปลยนความรอนดวยการใชนาทผานการบาบดเพอการหลอเยน

27

สวนประกอบของระบบบาบดนาเสย มาตรการตวอยางทปฏบตไดผล การใชประโยชนจากตะกอนนาเสย ไดพลงงานจากกาซชวภาพทไดจากบอหมกยอยสลายตะกอน ลดการใชเชอเพลงโดยการใชตะกอนนาเสยเปนเชอเพลง เมอพจารณาคาสมประสทธโลกรอน (CH4/CO2 = 21) เราสามารถ

เปลยนกาซมเทน (CH4) ทเกดจากพนททฝงกลบกากตะกอนนาเสย ไปเปนกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ดวยการนาตะกอนแหลานนมาเปนเชอเพลงแทง

การรบบาบดสงปฏกล ประสทธภาพการใชพลงงานแตกตางกนระหวางระบบบาบดสงปฏกลกบระบบบาบดนาเสย

การลดระยะทางขนสงของรถขนถายสงปฏกล การใหขอมลแกสาธารณะและการรบฟงความเหนของประชาชน

ลดการใชพลงงานและไฟฟา ดวยการรณรงคใหประชาชนลดการปลอยมลภาวะสสงแวดลอม เชน การเกบไขมน และลดการปลอยนาเสยลงคลอง เปนตน


ยทธศาสตร 4 : การปรบปรงการจดการระบบบาบดนาเสย

ยทธศาสตร 4.1 การปรบปรงการจดการระบบบาบดนาเสย

การดาเนนโครงการบาบดนาเสย จาเปนตองใชงบประมาณจานวนมาก ทงในการกอสราง การเดนระบบ และบารงรกษาระบบ สงสาคญทสด คอ ความมนคงทางการเงนทจะทาใหดาเนนโครงการฯ ไปไดอยางตอเนอง ดงนนจงจาเปนตองเขาใจถงคาใชจายโครงการโดยละเอยด ทงคากอสราง คาเดนระบบ และบารงรกษาระบบ รวมทงคาปรบปรงระบบในอนาคต เพอลดคาใชจายทงการกอสราง เดนระบบ บารงรกษาระบบ และการจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสย การทาใหผใชนาเขาใจถงระบบบาบดนาเสยไดดนน จาเปนตองใหผใชนาเขาใจถงผลของการบาบดนาเสยททาใหการปรบปรงสภาพแวดลอมดขน 1) แหลงเงนลงทน จะเหนไดวาการจะดาเนนโครงการบาบดนาเสยใหเปนไปตามแผนแมบทการจดการ นาเสยนน ตองใชเงนจานวนมากในการดาเนนโครงการเหลานน จนถงปจจบนโครงการบาบดนาเสยทงหมดกอสรางโดยใชแหลงเงนทนจากงบประมาณของรฐบาลกลาง และกรงเทพมหานคร เพอกระตนใหการดาเนนโครงการบาบดนาเสยเปนไปอยางรวดเรว สงสาคญกคอ การหาแหลงเงนทนอนเพมเตม ซงมทางเลอกอกหลายทางดงตอไปน

1. ใชงบประมาณอดหนนจากรฐบาล 2. งบประมาณกรงเทพมหานคร 3. กองทนสงแวดลอม 4. สถาบนการเงนระหวางประเทศ 5. เงนกจากตางประเทศ (ODA) จากหนสวนการพฒนา

2) คาธรรมเนยมบาบดนาเสย สาหรบคาใชจายในการเดนระบบบาบดนาเสยนน จาเปนตองมการคนทนเพอใหการประกอบธรกจดาเนนตอไปไดอยางยงยน จนถงปจจบนกรงเทพมหานครยงไมมการจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสย คณะผศกษาขอเสนอแนะใหกรงเทพมหานครเรงรดจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยใหเรวทสด

28

ในป พ.ศ. 2547 กรงเทพมหานครไดตรา “ขอบญญตกรงเทพมหานครเรองการจดเกบคาธรรมเนยม บาบดนาเสย พ.ศ. 2547” โดยความเหนชอบของสภากรงเทพมหานครและกระทรวงมหาดไทย ขอบญญตนระบวา เมอกรงเทพมหานครใหบรการบาบดนาเสยในพนทใด กรงเทพมหานครจะสามารถเรยกเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยจากประชาชนในพนทนนได ปรมาณนาเสยทใชคดคาธรรมเนยมเทากบปรมาณการใชนาประปา ในกรณทมการใชนาจากแหลงนาอน (เชน ผลตประปาเองจากแมนา) จะตองจายคาธรรมเนยมดวย อตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสยทเสนอไว แสดงในตารางท 4.3 กลาวคอ ในระยะเวลา 3 ปแรก ใหจดเกบในอตรา 1 บาทตอลกบาศกเมตร และเพมขนอก 0.25 บาท ตอลกบาศกเมตร ทก ๆ 6 เดอน จนมราคาถง 2 บาทตอลกบาศกเมตร ถงแมกรงเทพมหานครมความตงใจจะจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยมาตงแตป พ.ศ. 2547 แตจนถงปจจบนยงไมมการจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยแตอยางใด อตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสยมหลายอตรา ตวอยางเชน อตราคาธรรมเนยมของบานพกอาศย สถานทราชการ สถานประกอบการขนาดเลก จะกาหนดไวในอตราทเทากนกบคาใชจายในการเดนระบบบาบดนาเสยและการบารงรกษา และสาหรบสถานประกอบการขนาดใหญ อาคารทประกอบไปดวยกจกรรมหลายอยาง ตลอดจนโรงงานอตสาหกรรม อตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสยถกกาหนดใหเทากบคาใชจายในการเดนระบบบาบดนาเสยและการบารงรกษา บวกกบสวนหนงของงบลงทน อตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสยทเสนอไวในป พ.ศ. 2547 นน จาเปนตองมการทบทวนและปรบอตราใหสอดคลองกบสภาพปจจบน ดงนน จงขอเสนอแนะใหมการทบทวนอตราคาธรรมเนยมฯ ทก ๆ 3 ป ปจจบนมการคาดการณวาในอนาคตการจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยอาจจดเกบรวมกบคานาประปา อยางไรกตามจากขอมลของกลมงานระบบขอมลและการบรหารการจดเกบคาธรรมเนยม สานกงานจดการคณภาพนา ในปจจบน ยงไมมบนทกขอตกลงในเรองดงกลาวกบการประปานครหลวงแตอยางใด มขอสงเกตเรองการจาแนกผใชนา จากขอมลทไดรบนนสามารถสรปไดเปน 2 กลม คอ กลมบานพกอาศย และกลมทไมใชทพกอาศยเทานน นอกจากนการจาแนกผใชนาตามแหลงกาเนดนาเสยนนมหลายกลม ในการแกปญหาดงกลาว กลมงานระบบขอมลและการบรหารการจดเกบคาธรรมเนยม สานกงานจดการคณภาพนาควรจะฝกพฒนาฐานขอมลผใชนาตามประเภทแหลงกาเนดนาเสยทจะจดเกบตอไป .

29

ตารางท 4.3 อตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสย

ประเภทผใชนา อตราคาธรรมเนยมนาเสย

(บาท/ลกบาศกเมตร) บานพกอาศยทใชนาเกนกวา 10 ลกบาศกเมตรตอเดอน 2 องคกรของรฐ, รฐวสาหกจ, อาคารสานกงาน 2 ศาสนสถาน, สถาบนการศกษา, มลนธ 2 โรงพยาบาล 4 โรงแรม 4 ศนยการคา, หางสรรพสนคา 4 ตลาดสด 4 รานอาหาร, ภตตาคาร พนทนอยกวา 100 ตารางเมตร พนทมากกวา 100 ตารางเมตร

2 4

อาบอบนวด, สถานบรการอบนวด 4 รานคา, ธรกจ พนทนอยกวา 100 ตารางเมตร พนทมากกวา 100 ตารางเมตร

2 4

อาคารทมธรกจหลายประเภท 4 โรงงานอตสาหกรรม ใชนานอยกวา 200 ลกบาศกเมตร ใชนาระหวาง 200-500 ลกบาศกเมตร ใชนามากกวา 500 ลกบาศกเมตร

4 6 8

อน ๆ 4

ทมา : ขอบญญตกรงเทพมหานคร การจดเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยป 2548 ความสามารถในการจายคาธรรมเนยมบาบดนาเสย เพอพฒนาการเดนระบบบาบดนาเสยใหมประสทธภาพ ตองมงบประมาณเพยงพอตอความตองการในการดาเนนงาน ตามหลกการทผกอมลพษเปนผรบผดชอบคาใชจาย ผอยอาศยทกคนควรรวมรบผดชอบในการชาระคาธรรมเนยมใหการเดนระบบบาบดนาเสยเหมาะสมไดมาตรฐาน เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดขนตอพนททายนา จากโครงการบาบดนาเสยบางซอทาใหทราบวา มเพยงรอยละ 60 ของผใหสมภาษณทมความเตมใจทจะจายคาธรรมเนยมบาบดนาเสยในอตรา 1.1 บาทตอลกบาศกเมตร (โครงการศนยการศกษาและอนรกษสงแวดลอมบางซอกรงเทพมหานคร เลมท 2, 2549) ซงอตรานคดเปนครงหนงของอตราคาธรรมเนยมทเสนอไวในป พ.ศ. 2547 จากผลการศกษาลาดบตอมาทดาเนนการโดยกลมงานระบบขอมลและบรหารการจดเกบคาธรรมเนยม สานกงานจดการคณภาพนา ตงแตวนท 18 มกราคม 2554 ถง 12 กมภาพนธ 2554 ในพนท 20 เขต ซงอยในพนทบรการบาบดนาเสยปจจบน โดยสารวจกลมตวอยาง 2,300 ราย ผลปรากฏวา เพยงรอยละ 56 ของผใหสมภาษณเตมใจชาระคาธรรมเนยมบาบดนาเสย และจากผลการสารวจเรองอตราคาธรรมเนยมบาบดนาเสยทเหมาะสมจากกลมตวอยาง 2,181 ราย (คดเปนรอยละ 95 ของผใหสมภาษณ) มความเตมใจทจะจายในอตราทแนนอน อยางไรกตามรอยละ 80 ของผใหสมภาษณตอบวา อตราคาธรรมเนยมควรจะอยระหวาง 0.5 ถง 1 บาท/ลกบาศกเมตร

30

3) การเปลยนเครองจกรอปกรณและการปรบปรงระบบบาบดนาเสย

คาดวาอายการใชงานของเครองจกรอปกรณและเครองไฟฟาประมาณ 20 ป และการเปลยนเครองจกรและการปรบปรงระบบบาบดนาเสยมกเกดขนซากนหลายครง และเปนไปอยางตอเนอง ระบบบาบดนาเสยสพระยาเรมตนเดนระบบในป พ.ศ.2533 ปจจบนเดนระบบครบ 20 ป แลว และพบวาเครองสบนา ตะแกรงดกขยะ และเครองรดตะกอนมความสกหรอลงมากและถงกาหนดเวลาของการเปลยนเครองจกรและการปรบปรงระบบบาบดนาเสยแลว ตอจากนจะเปนเวลาเปลยนเครองจกรของระบบบาบดนาเสยแหงอน ๆ ซงตองทยอยดาเนนการตามลาดบของอายการใชงาน

4) การยกระดบการใหบรการบาบดนาเสยโดยใชตวชวดประสทธภาพ (PIs) ตวชวดประสทธภาพ (PIs) จดเปนเครองมอในการประเมนระดบการปฏบตงานวามประสทธภาพและประสทธผลของงานเปนอยางไร ประสทธภาพ คอ ปรมาณทรพยากรทนามาใชใหเกดผลดานการบรการ เชน เพมระดบการใหบรการไดสงสด โดยใชทรพยากรทมอยใหนอยทสด สวนประสทธผลกคอ วตถประสงคทกาหนดขนในหลายดานแลว ทาใหระดบของการบรการบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย สาหรบตวชวดประสทธภาพยงสามารถใชประเมนเพอเปรยบเทยบปรมาณงานทบรรลผลสาเรจ โดยการเปรยบเทยบผลสาเรจของงานเชงปรมาณ หรอเทยบกบผลงานทผานมาเปรยบเทยบประวตผลงานในอดต ปจจบน หรอเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบเปาหมายทวางไว ประสทธภาพของการปฏบตงานสามารถประเมนไดจากหลายดาน รวมทงการใหบรการบาบดนาเสย ซงประกอบดวยกจกรรมทซบซอนหลายดาน ดงนน การพฒนาตวชวดหลายตวชวดจงไดมการนามาประยกตใชดวย สาหรบการใหบรการบาบดนาเสยในหลายประเทศมความเปนมาทแตกตางกน และมบทบาทแตกตางกนในหลายรปแบบ ดงนน ในการเลอกตวชวดจงควรพจารณาเลอกตวชวด (PIs) ใหเหมาะสมกบลกษณะการปฏบตงานแตละประเภท

ยทธศาสตรท 4.2 ความรวมมอกบภาคเอกชน

ความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนในเรองตอไปนจะชวยลดภาระคาใชจายในการกอสรางและคาเดนระบบบาบดนาเสย 1) ความรวมมอกบโครงการพฒนาทอยอาศย พระราชบญญตควบคมอาคาร ป พ.ศ.2544 และพระราชบญญตจดสรรทดน พ.ศ.2543 ระบใหโครงการพฒนาทอยอาศยจะตองตดตงระบบบาบดนาเสยภายในพนทโครงการ แผนผงระบบและขดความ สามารถในการระบายนา รวมทงการเชอมตอทอระบายนาไปยงทอระบายนาสาธารณะ อกทงมขอบงคบทางกฎหมายใหมการใชประโยชนจากนาฝน และนาเสยทผานการบาบดหรอขอความรวมมอกบผพฒนาทอยอาศย ควรมการประสานประโยชนกบภาคเอกชนเพอใหมการใชระบบบาบดนาเสยรวมกบภาครฐ ซงกอใหเกดประโยชนทงสองฝาย คอ ทงผพฒนาทอยอาศย ภาครฐและสาธารณะ ไดแก กรงเทพมหานครและประชาชนทอาศยใกลเคยง 2) การสนบสนนใหมการจดทะเบยนผตอเชอมทอระบายนา สงสาคญคอสนบสนนใหมการจดทะเบยนผตอเชอมทอระบายนาในกรงเทพมหานคร การตดตงและตอเชอมทอระบายนาจากบานเรอนเขากบทอระบายนาสาธารณะนนเปนสงทตองดาเนนการดวยความเอาใจใสเปนพเศษ เพราะการตอเชอมทไมไดมาตรฐานเปนสาเหตใหเกดการแตกราวของทอระบายนา และเกดนาไหลซมเขาทอ เพราะการตอเชอมทอผดประเภท ไดแก การเชอมทอนาฝนเขากบทอนาเสย เปนตน

31

ในประเทศญปนผไดรบอนญาตใหตอเชอมทอระบายนาจากบานเขากบทอระบายนาสาธารณะ คอ ผตอเชอมทอทไดจดทะเบยนกบทางราชการแลวเทานน ผตอเชอมทอทจดทะเบยนจะตองจางเฉพาะชางและวศวกรทมประสบการณเทานน ถาเปนลกจางจะตองผานการฝกอบรมในหลกสตรทเกยวของโดยตรง เพอใหมคณสมบตตามทกาหนด พรอมทงมเครองจกรอปกรณทเหมาะสมกบงานเทานน ผตอเชอมทอทจดทะเบยน สามารถรวมงานกบภาครฐในการแกไขปญหาเลก ๆ นอย ๆ เชน การแกปญหาการอดตนของทอระบายนาสาธารณะ เปนตน ดงทกลาวมาแลวขางตน มความจาเปนตองสงเสรมใหมการจดทะเบยนผรบจางเดนทอในกรงเทพมหานครเพราะถอวาทอมบทบาทสาคญมาก 3) การถายโอนงานเดนระบบและบารงรกษาระบบใหกบบรษทเอกชน ระบบบาบดนาเสย สถานสบนาและบอดกนาเสยในพนทบรการสพระยา และรตนโกสนทร มการเดนระบบและบารงรกษาโดยบคลากรของกรงเทพมหานคร ในขณะทอก 5 พนทบรการบาบดนาเสย ดาเนนการเดนระบบและบารงรกษาฯ โดยบรษทเอกชนทกรงเทพมหานครวาจาง สญญาจางเดนระบบและบารงรกษาระบบบาบดนาเสย/ระบบรวบรวมนาเสยนมกาหนดอายเวลา 5 ป คาใชจายในการเดนระบบและบารงรกษาแบงออกเปน คาใชจายคงท (คาบคลากร) และคาใชจายผนแปร (พลงงานในการสบนาเสย การบาบดนาเสยและการบาบดตะกอนนาเสย) คาใชจายผนแปรคานวณคาใชจายตอหนวยจากปรมาณนาเสยทผานการบาบดและตะกอนทผานการบาบด ความรความชานาญเกยวกบการเดนระบบของเจาหนาท สานกการระบายนาจะถายทอดไปยงพนกงานของบรษททรบจางเดนระบบเพอใหการเดนระบบและบารงรกษาเปนไปอยางมประสทธภาพ ยทธศาสตรท 4.3 : การปรบปรงองคกรการจดการนาเสย

ขอเสนอสาหรบมาตรการในการปรบปรงดงกลาว แสดงไวดงตอไปน 1) รวบรวมความรบผดชอบของงานจดการนาเสยทกระจดกระจายใหมาอยในองคกรเดยว เพอใหสามารถบรการแบบจดเดยวเบดเสรจได คณะผศกษาเสนอแนะใหถายโอนความรบผดชอบในการบรการทเกยวของกบงานจดการนาเสยใหมาอยภายใตองคกรเดยว งานทเกยวของกบงานจดการนาเสยแตยงอยในการดแลของสานกการโยธานนใหถายโอนมาอยในความรบผดชอบของสานกงานจดการคณภาพนา สานกการระบายนา เพอทจะรวบรวมภารกจดานการจดการนาเสยใหอยภายใตองคกรเดยว จงตองมการปรบเปลยนโครงสรางองคกรของสานกการระบายนาใหม ซงไดแสดงภาพทชดเจนไวในแผนผงตอไปน (รปท 4.4) ขณะเดยวกนตองมการแกไขกฎหมายเพอถายโอนความรบผดชอบทเกยวกบระบบรวบรวมนาเสยจากสานกการโยธามายงสานกการระบายนา ในขอเสนอน หนวยงานระดบกองจะจดตาแหนงไวตามสายงานในความรบผดชอบทใกลเคยงกน ซงกลมงานบางกลมจะปรบเปลยนใหสอดคลองตามเนองานทปฏบตจรง จงเสนอใหมการตงกองประชาสมพนธขนเพอสรางความพงพอใจแกลกคา ความรบผดชอบเกยวกบการตอเชอมทอจากบานเรอนเขาสทอระบายนาสาธารณะใหมการถายโอนจากสานกการโยธามาใหแกกองระบบทอระบายนาตอไป ทงน ควรจะมหนวยงานสาขาของสานกงานจดการคณภาพนาจานวนหนง ใหมทตงกระจายตวอยทวพนททใหบรการ เพอเปนหนวยงานใหบรการประชาชนหรอศนยลกคาสมพนธ นคอการจดเตรยมองคกรของสานกงานจดการคณภาพนาเพอรองรบงานทงหมดดานการจดการนาเสยนบจากรบนาเสยบานเรอนจนสงถงระบบบาบดนาเสยและการนาไปกาจดทง ทงนาทผานการบาบดและตะกอนนาเสย เปนตน

32


รปท 4.4 แผนผงองคกรของสานกการระบายนาทเสนอใหปรบปรงใหม

2) การใหภาคเอกชนรวมทนกบภาครฐ (Public Private Partnership (PPP)) การใหเอกชนรวมทนกบภาครฐ หมายถง การดาเนนธรกจหรอบรการโดยใชแหลงทนในการดาเนนการผานการรวมทนระหวางภาครฐรวมกบบรษทเอกชน 1 ราย หรอมากกวา ปจจบนนจานวน 5 ใน 7 โรงควบคมคณภาพนา ของกรงเทพมหานคร เดนระบบโดยภาคเอกชน โดยทาสญญาวาจางระยะเวลา 5 ป เพอเพมประสทธภาพในการทางาน จงไดเสนอใหพจารณาจางบรษทเอกชนทมความชานาญในการปฏบตงานลงไปตรวจสอบอโมงครบนาเสยขนาดใหญใตดนเปนครงคราว

รองผอานวยการสานก (ระบบบาบดนาเสย)

สานกงานจดการคณภาพนา

ผอานวยสานก

รองผอานวยการสานก (สวนบรหารและเทคนค)

รองผอานวยการสานก (ระบายนา)

สานกงานเลขานการ กองระบบอาคารบงคบนา

กองประชาสมพนธ

- บรหารงานทวไป- วเคราะหคณภาพนา - โครงการและจดการตะกอน - ระบบขอมลและจดเกบคาธรรมเนยม - พฒนาระบบบาบดนาเสย - ซอมบารง - ปฏบตการ 1 (ดนแดง) - ปฏบตการ 2 (ชองนนทร) - ปฏบตการ 3 (หนองแขม)

กองสารสนเทศ

กองระบบทอ

- บรหารงานทวไป- บารงรกษา 1 - บารงรกษา 2 - วศวกรรมทอ

กองระบบคลอง

กองพฒนาระบบหลก

กองเครองจกรกล

33

อยางไรกตาม ขอตกลงควรจะจดทาดวยความระมดระวงอยางสงเพอใหเกดประโยชนสงสด ตวอยางเชน สญญาจางบรหารจดการระบบบาบดนาเสยจะตองกาหนดตวชวดมาตรฐานการเดนระบบ คอ หากคณภาพนาทงเกนเกณฑมาตรฐานทกาหนดจะตองมบทลงโทษ รปแบบของการใหภาคเอกชนรวมทนมหลายรปแบบดงแสดงไวในตารางท 4.4 ตารางท 4.4 รปแบบและลกษณะของการใหเอกชนรวมทน

รปแบบการใหภาคเอกชนรวมทน

ขอกาหนดหลก

สญญาการบรการ กาหนดภารกจเฉพาะดาน ทงคาธรรมเนยม/คาบรการคงทหรอเปลยนแปลงได เชน การตดตงมเตอร การอานมเตอร การเกบตวอยาง การซอมแซม การอบรมเจาหนาท เปนตน

สญญาการบรหารจดการ

การเดนระบบและซอมบารงเครองจกรทบรหารจดการโดยบรษทเอกชน รวมถงการบรหารดานการเงนทงสาหรบการลงทนและการปฏบตงาน เชน โรงควบคมคณภาพนา สถานสบนา การลางทอเปนประจา เปนตน

สญญาเชา การเดนระบบและการซอมบารงเครองจกร บรษทเอกชนรบผดชอบเงนคาบรหาร โดยผใหเชาจะยงคงเกบสวนของคาธรรมเนยมและทรพยสนทประเมนเปนชวงเวลาทกาหนดตามอายงาน

สญญาสมปทาน การเดนระบบและซอมบารงเครองจกร บรษทเอกชนจะรบผดชอบเงนลงทน และเงนดาเนนการ และมสทธในการเกบคาธรรมเนยม วธนเหมาะสาหรบงานนาประปา

BOT ภาครฐเปนผลงทนภาคเอกชน ดาเนนการโดยเงนจากการเกบคาธรรมเนยม มการเกบ คาธรรมเนยมการเดนระบบ และสงมอบใหรฐอาจใชไดกบงานบาบดนาเสย

BOO ภาครฐเปนผลงทนภาคเอกชน เดนระบบจากเงนเกบคาธรรมเนยม แตไมตองสงตอใหภาครฐ ไมเหมาะสาหรบงานบาบดนาเสย

ขอตกลง ภาครฐผกอสรางและผเดนระบบมความเสมอภาคในเรองของการแบงปนความเสยง เปนการมสวนรวมปฏบตงานเฉพาะกจเปนพเศษ ไมเหมาะกบงานบาบดนาเสย

Public Finance Initiative (PFI)

เอกชนเปนผลงทนและเปนเจาของภาครฐเปนผเดนระบบโดยการเชาจากเอกชน ซงจะมราคาแพงกวาการกเงนจากธนาคารพาณชย แตภาครฐไมตองรบความเสยงในเรองทรพยสน


ดงนนเพอใหการจดทาแผนแมบทฉบบนสมบรณ จงไดเสนอความเปนไปไดของหลกการใหภาคเอกชนมสวนรวม คอการใชสญญาเชาทรพยสน (Lease agreement) สาหรบการเดนระบบและการซอมบารงเครองจกร และใช BOT สาหรบการสรางโรงบาบดนาเสยใหม สาหรบงานประจาควรจางหนวยงานภายนอก

ยทธศาสตรท 4.4 : การกาหนดเงอนไขของกฎหมายการบาบดนาเสย ในปจจบนกรงเทพมหานครยงไมมกฎหมายเกยวกบการบรการบาบดนาเสยโดยตรง งานจดทาแผนแมบทฉบบนเหนวา การจดใหมขอบญญตการบาบดนาเสยเปนสงจาเปน เพอสามารถกาหนดหนาทรบผดชอบ รวมถงการเกบคาธรรมเนยมบาบดนาเสยจากประชาชนและผประกอบการทใชบรการระบบบาบดนาเสย ซงกฎหมายควรจะครอบคลมเนอหา ดงน

34

- การตอเชอมทอระบายนา - สภาพของระบบบาบดนาเสยแบบตดกบท - การบาบดนาเสย - คาธรรมเนยมบาบดนาเสย - อานาจหนาทของสานกการระบายนา นอกจากนควรมการตรากฎหมายการบาบดนาเสยของประเทศไทย ซงเปนความรบผดชอบ

ของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพราะเปนกฎหมายระดบประเทศทสงกวาขอบญญตการบาบดนาเสยของหนวยงานระดบทองถน การจดกลมกลยทธเฉพาะดาน แบงตามหวขอขางตน สามารถสรปไดตามตารางท 4.5 พรอมทงหนวยงานทรบผดชอบ ตารางท 4.5 กลยทธการพฒนาระบบการบาบดนาเสยและหนวยงานทรบผดชอบ

กลยทธเฉพาะดานเพอการพฒนาระบบบาบดนาเสย

หนวยงานทรบผดชอบ

ประเดน และเกณฑทตองการ

1) มาตรการแกไขบอดกนาเสย สนน. รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก และกองทเกยวของใน สนน.

กลยทธท 1.1

2) พฒนาระบบระบายนาฝนควบคกบการปรบปรงคณภาพนาคลอง

สนน. รวมมอกบกองพฒนาระบบหลกและกองทเกยวของใน สนน

3) มาตรการสาหรบการปลอยทงนาเสยทไมไดรบการบาบดรวมกบวธใชบอดกนาเสย

สนน. รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก และกองทเกยวของใน สนน

4) มาตรการควบคมการไหลยอนของนาคลอง โดยการเปลยนจากการปลอยทงนามาใชเครองสบนา

สนน. กทม.

- งบประมาณเพยงพอ - รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก และกองทเกยวของใน สนน

5) อตราการดกนาเสย สนน. รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก และกองทเกยวของใน สนน

6) การรวบรวมนาเสยและตรวจสอบ ทอระบายนาทมในปจจบนเพอปรบปรงทอ

สนน. รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก และกองทเกยวของ ใน สนน

7) วางมาตรการปรบปรงระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว

สนน., กทม. - งบประมาณเพยงพอ -รวมมอกบกองพฒนาระบบหลก สนน. และกองทเกยวของ ใน สนน รวมมอกบสานกอนใน กทม.ทเกยวของ

1) เพมประสทธภาพในการบาบดสงปฏกล สสล., สนน. รวมมอกบสานกอนทเกยวของใน กทม.


2) รบสงปฏกลมาบาบดทโรงควบคมคณภาพนา

สสล., สนน. กรมควบคม

มลพษ

รวมมอกบสานกอนทเกยวของใน กทม.


1) มาตรการสาหรบธรกจนาเสย สสล., สนน. กรมควบคม

มลพษ

- รวมมอกบหนวยงานอนทเกยวของ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ - จดตงหนวยงานใหม หรอแกไขกฎหมาย

35




1) เปลยนแปลงพนทบรการบาบดนาเสยของโรงควบคมคณภาพนาในปจจบน

สนน. กลยทธท 2.1

2) จดใหมระบบทกะทดรดและประหยดพลงงาน

สนน.


1) โครงการนารองระบบทอรวบรวมนาเสยแบบทอแยก

สนน. สนย. กรมควบคมมลพษ

- รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม. ทเกยวของ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ - จดตงหนวยงานใหมหรอแกไขกฎหมายใหม

1) การนานาทผานการบาบดมาใชประโยชน สนน., สนย. รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ

2) การใชประโยชนจากตะกอนนาเสย สนน., สนย. รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ

กลยทธท 3

3) การลดภาวะโลกรอน สนน.กทม., กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

- รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ

1) คาใชจายเพอลงทน สนน. กทม. กระทรวงการคลง

- งบประมาณเพยงพอ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ

2) คาธรรมเนยมบาบดนาเสย สนน. กทม. กปน. กระทรวงทรพยฯ

- งบประมาณ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ

3) คาเดนระบบและบารงรกษา สนน. กทม. งบประมาณเพยงพอ 4) การเปลยนอปกรณเครองจกรหรอซอมแซมระบบบาบดนาเสย

สนน.กทม. กระทรวงการคลง กระทรวงทรพยฯ

รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ


5) ขอกาหนดสาหรบสงเสรมการบรการบาบดนาเสย

สนน. กทม. - งบประมาณเพยงพอ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ

1) โครงการความรวมมอเพอพฒนาเมอง สนน., สนย. กทม. รวมมอกบหนวยงานอนใน กทม. ทเกยวของ

2) สงเสรมการจดทะเบยนผรบเหมากอสรางระบบทอ

สนน., สนย. กรมควบคมมลพษ

- รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ

- รวมมอกบหนวยงานรฐบาลทเกยวของ


3) การสงมอบงานเดนระบบบาบดนาเสยใหภาคเอกชนดาเนนการ

สนน.

36




1) บรณาการภาระหนาททกระจดกระจาย สนน., สนย. สสล. - รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ


2) มาตรฐานระบบบาบดนาเสยแบบตดกบท สนน., สนย. สสล. - รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ


3) การใหเอกชนรวมทน สนน., กทม. รวมมอกบหนวยงานอนใน กทม. ทเกยวของ

4) การใหประชาชนมสวนรวมในการดาเนนการ

สนน., กทม. รวมมอกบหนวยงานอนใน กทม. ทเกยวของ


5) การพฒนาบคลากร สนน. กลยทธท

4.4 1) ขอบญญตการบาบดนาเสย สนน., กทม.

กรมควบคมมลพษ - รวมมอกบหนวยงานอนของ กทม.ทเกยวของ - รวมมอกบหนวยงานรฐบาลท

เกยวของ - ตงหนวยงานใหม หรอแกไข

กฎหมายใหม


37

5. แนวคดตอแผนแมบทการจดการนาเสย 5.1 ปเปาหมาย และพนทบรการบาบดนาเสย จากแผนปฏบตราชการของกรงเทพมหานคร พ.ศ.2552-2555 กาหนดเปาหมาย นาเสยไดรบการบาบดไวทรอยละ 60 ในป พ.ศ.2563 สาหรบแผนแมบทการบาบดนาเสยฉบบนไดกาหนดปเปาหมายในระยะยาวและระยะกลางอยทป พ.ศ.2573 และป พ.ศ.2583 ตามลาดบ อตราการบาบดนาเสยพจารณาใหเพมขนทละนอยและเปาหมายการบาบดนาเสยอยทป พ.ศ.2583 5.2 การคาดการณจานวนประชากรในอนาคต

1) ประชากรของกรงเทพมหานคร สานกผงเมองไดคาดการณจานวนประชากรของกรงเทพมหานครโดยใชขอมลจากการสารวจสามโนประชากร ซงมการเพมขนในแตละป จาก พ.ศ.2553-2565 จะมประชากรเพมขนปละ 30,400 คน ดงแสดงในรปท 5.1 และตารางท 5.1 การคาดการณจานวนประชากรของป พ.ศ.2573 และ 2583 โดยตงสมมตฐานวา แนวโนมการเพมขนของประชากรจะตอเนองอยางนไปจนถงป พ.ศ.2583 การคาดการณจานวนประชากรของป พ.ศ.2583 แสดงในรปท 5.1 และตารางท 5.1 ซงจะเหนวา การเพมขนของประชากรในชวงระหวางศตวรรษท 70 และ 80 ป (พ.ศ.2513-2523) มการเพมขนอยางรวดเรว และเรมคงทหลงป พ.ศ.2533

ทมา : คณะผศกษา JICA และสานกผงเมอง กทม. รปท 5.1 การคาดการณจานวนประชากรโดยสานกผงเมองและ คณะผศกษา JICA

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

4,000,000

5,000,000

6,000,000

7,000,000

8,000,000

9,000,000

1950 1970 1990 2010 2030 2050

by JST Projected by CPD

2493 2513 2533 2553 2573 2593

จานวนประชากร

(คน)

ป พ.ศ.

38

ตารางท 5.1 คาดการณจานวนประชากร (พ.ศ.2573 และ 2583)

ป พ.ศ. คาดการณจานวนประชากร (คน)

การเพมขนของประชากร อตราการเจรญเตบโต หมายเหต

2553 6,714,954 2555 6,775,676 2560 6,927,480 2563 7,018,563 2565 7,079,285

30,361 คน/ป รอยละ 0.44/ป (คาเฉลยจาก 12 ป) สานกผงเมอง

2573 7,322,390 2583 7,623,000 30,361 คน/ป - คณะผศกษา JICA

ทมา : คณะผศกษา JICA และสานกผงเมอง กทม. 2) การคาดการณจานวนประชากรโดยสานกงานเขต การคาดการณจานวนประชากรตามเขตการปกครอง ไดคาดการณ โดยคดจากประชากรในอนาคตของกรงเทพมหานคร ซงแสดงในตารางท 5.1 และแนวโนมการเตบโตของประชากรในเขตปกครอง สาหรบประชากรในอนาคตของเขตทมจานวนประชากรลดลงจะตงสมมตฐานวาจานวนประชากรคงทไวทป 2551 สวนเขตทมจานวนประชากรเพมขนใหขนอยกบแนวโนมการเพมขนของประชากร 5.3 แผนการใหบรการนาประปาของการประปานครหลวง

1) แผนการใหบรการนาประปา การใหบรการนาประปาทงหมดของกรงเทพมหานครดาเนนการโดยการประปานครหลวงเพยงหนวยงานเดยว โดยใหบรการนาประปาทงในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ขอมลปรมาณนาประปาทใหบรการรวบรวมจากรายงานประจาป และจากการคาดการณปรมาณนาประปาทผลตถงป พ.ศ. 2560 ไดจากการสมภาษณเจาหนาท รายละเอยดแสดงในตารางท 5.2

2) การบรการนาประปา โดยการประปาสาขาตาง ๆ และการใชนา จากขอมลการใหบรการนาประปาและการใชนาของสานกงานสาขาของการประปานครหลวงพบวา ในป พ.ศ. 2550 2551 และ 2552 อตราการใชนาของอาคารบานเรอนรอยละ 47.6 สถานประกอบการ รอยละ 32.3 และอตสาหกรรมรอยละ 4.0 อตราสวนการใชนาของสถานประกอบการตอบานเรอนของป พ.ศ. 2550 ถง 2552 ในภาพรวมไมมการเปลยนแปลงมากนก แตจากขอมลของสานกงานสาขาของการประปาจะมการเปลยนแปลงอยางมนยสาคญ คอ การใชนาในพนทเพอการอนรกษวฒนธรรมและในพนททมสถานประกอบการจานวนมาก อตราการใชนาจะสงเปน 2 เทา ของการใชนาในครวเรอน รายละเอยดตามตารางท 5.2

39

ตารางท 5.2 การใหบรการนาประปาของการประปานครหลวง

ป พ.ศ. ประชาชนทรบ

บรการ (คน)

ปรมาณนาทผลต

(106ลบ.ม./ป)

อตราสวนการบรการตอปรมาณนาทผลต

(รอยละ)

ปรมาณนาประปา

(106ลบ.ม./ป)

ปรมาณนาประปา (ลบ.ม./วน)

หนวยการใชนาประปา

(ลตร/คน/วน) หมายเหต

2543 7,535,825 1,438.6 61.2 880.3 2,411,781.0 320.0 2544 7,621,972 1,481.6 62.7 929.5 2,546,575.0 334.0 2545 7,715,075 1,505.0 64.4 969.4 2,655,890.0 344.0 2546 7,815,347 1,516.2 66.9 1,013.9 2,777,808.0 355.0 2547 7,625,840 1,538.4 69.9 1,076.0 2,947,945.0 387.0 2548 7,708,756 1,628.0 69.5 1,131.0 3,098,630.0 402.0 2549 7,802,639 1,699.7 69.0 1,173.0 3,213,699.0 412.0 2550 7,867,379 1,739.4 70.4 1,224.0 3,353,425.0 426.0 2551 7,910,699 1,765.7 70.8 1,250.6 3,426,301.0 433.0 2552 7,958,163 1,736.4 72.0 1,250.3 3,425,479.0 430.0

ปฏบตจรง

2553 8,253,151 1,800.8 72.1 1,299.2 3,559,485.0 431.0 2563 8,799,507 2,184.1 73.6 1,607.0 4,402,692.0 500.0 2573 9,382,031 2,350.4 75.0 1,762.8 4,829,517.0 515.0 2583 10,003,118 2,500.5 75.0 1,875.4 5,138,018.0 514.0

ตามแผน

ทมา : การประปานครหลวง 5.4 การเสนอพนทโครงการ ปจจบนกรงเทพมหานครมโรงควบคมคณภาพนาทเปดเดนระบบแลว 7 แหง และมโครงการทอยในระหวางการกอสราง คอ โครงการศนยการศกษาและอนรกษสงแวดลอมบางซอกรงเทพมหานคร สวนโครงการบาบดนาเสยคลองเตยและโครงการบาบดนาเสยธนบร ไดดาเนนการศกษาความเหมาะสมแลวเสรจ นอกจากนในแผนแมบทการจดการนาเสยทจดทาในป พ.ศ.2549 ไดเสนอโครงการบาบดนาเสยอก 10 แหง สาหรบแผนแมบทฉบบนไดเสนอโครงการบาบดนาเสยเพมอก 9 แหง เพอใหครอบคลมการขยายตวของเมอง โดยแบงโครงการบาบดนาเสยธนบรออกเปน 2 พนท ซงโครงการทเสนอขนมาใหมนเปนโครงการทจดทาขนเพอเปนกรณศกษาในการเปลยนแปลงพนทบรการบาบดนาเสย โดยจะตรวจสอบปรมาณนาเสยเทยบกบขดความสามารถในการบาบดนาเสยของโรงควบคมคณภาพนาทมอยในปจจบนกอนสรปเปนพนทโครงการใหม พนทโครงการทเสนอในรายงานการศกษาน เปนการเสนอเพอใชเฉพาะชวงเวลาหนงเทานน แสดงในรปท 5.2

5.5 จานวนประชากรในพนทโครงการทเสนอ จานวนประชากรในพนทโครงการทเสนอขนมาใหมนไดจากการคานวณทมฐานขอมลจากจานวนประชากรของเขตปกครอง โดยพจารณาถงการใชประโยชนทดน และความหนาแนนของประชากรในพนท รวมทงการใชประโยชนทดนในรปแบบตาง ๆ ซงจดทาโดยสานกผงเมอง

40


รปท 5.2 พนทโครงการบาบดนาเสยทเสนอ 5.6 การเกดนาเสย

5.6.1 ปรมาณนาเสยทเกดขนในปจจบน 1) การใชนาประปาในพนทโครงการทเสนอ จากการคานวณปรมาณการใชนาประปาในพนทโครงการบาบดนาเสย โดยสานกงานประปาสาขา พบวาอตราสวนการใชนาของสถานประกอบการและการใชนาของครวเรอนแปรผนไปตามพนทอยางมนยสาคญ ขนอยกบการประกอบกจกรรมในพนทนน ๆ ของสถานประกอบการในพนท อตราการใชนาสงสดคอ 572 ลตร/คน/วน อยในพนทบรการของโรงควบคมคณภาพนารตนโกสนทร และอตราการใชนาตาสดคอ 284 ลตร/คน/วน ในพนทโครงการสายไหมและในบางพนทของโครงการอน 2) ปรมาณนาเสยคดจากปรมาณนาประปา ตารางท 5.3 แสดงปรมาณนาเสยและการคาดการณปรมาณนาเสยของโรงควบคมคณภาพนาทง 7 แหง ประเมนวาอตราการเกดนาเสยคดเปน 0.80 ของปรมาณนาประปา และจากการประเมนความครอบคลมของทอระบายนาท 0.80 ซงจากการสารวจสภาพทเปนอยในปจจบนยงพบวามการปลอยนาเสยลงสคลองโดยตรง แมในพนททมทอรวบรวมนาเสยแลวกตาม ในทนอตราสวนของนาเสยทไหลลงทอ คอสดสวนระหวางนาเสยทไหลลงทอตอนาเสยทเกดขนทงหมด

โรงควบคมฯ ทเปดใหบรการ

โรงควบคมฯ ทอยระหวางการกอสรางหรอศกษาความเหมาะสม

โครงการบาบดนาเสยทเสนอในแผนแมบท ป พ.ศ.2542

โครงการบาบดนาเสยทเสนอในแผนแมบทฉบบน

41

ตารางท 5.3 ปรมาณนาเสยและการคาดการณอตราการไหลของนาเสยทโรงควบคมคณภาพนา

ลาดบ โรงควบคม คณภาพนา

พนท (ตร.กม.)

ประชากร (คน)

ปรมาณนาประปา

(ลบ.ม./วน)

อตราการเกดเปน นาเสย

ปรมาณ นาเสยทเกด-


ความครอบคลม

ของระบบทอ

ปรมาณนาเสยเขาระบบ


1 สพระยา 2.70 57,466 31,106 0.80 24,885 0.8 19,678 2 รตนโกสนทร 4.14 49,457 28,303 0.80 22,642 0.8 18,270 3 ดนแดง 27.00 498,402 265,731 0.80 212,585 0.8 171,480 4 ชองนนทร 28.50 372,765 172,803 0.80 138,242 0.8 109,447 5 หนองแขม 44.00 335,240 117,343 0.80 93,874 0.8 66,951 6 ทงคร 42.00 240,207 74,534 0.80 59,627 0.8 54,187 7 จตจกร 33.40 209,055 96,323 0.80 77,058 0.8 62,101

รวม 18,174.2 1,762.592 786,143 628,913 502,114

ทมา : คณะผศกษา JICA 3) นาใตดนไหลซมเขาทอและนาคลองไหลยอน ปรมาณนาเสยทเขาสระบบบาบดนาเสยมนาคลองทไหลยอนเขาสระบบทอผานทางบอดกนาเสย รวมทงนาใตดนทไหลซมเขาทอรวบรวมนาเสยดวย ดงนนในแผนแมบทฉบบนไดคดอตราการไหลของนาซมเขาทอและนาคลองไหลยอนคดเปนอตราการไหลซมเขาระบบทอเฉลยประมาณ 10 ลกบาศกเมตร/วน/เฮกตาร (1000 ลกบาศกเมตร/วน/ตร.กม.) ตามพนทบรการ หรอคดเปนรอยละ 40 ของปรมาณนาเสย อตราสวนนแปรผนตามพนทบรการอยางมนยสาคญ 5.6.2 การคาดการณปรมาณนาเสยทเขาระบบบาบดนาเสยในป พ.ศ.2583 1) จานวนประชากรในพนทบรการ จานวนประชากรในพนทบรการในป 2583 แสดงในตารางท 5.5 2) อตราการใชนาของผใชนา อตราการใชนาในภาคครวเรอนประมาณการไวท 200 ลตร/คน/วน สวนอตราการใชนาในสวนของสถานประกอบการแบงออกเปน 4 ระดบ ขนกบลกษณะกจกรรมของสถานประกอบการตามทแสดงในตารางท 5.4 ตารางท 5.4 การแบงกลมผใชนา (พ.ศ.2583)

สดสวนการใชนาของสถานประกอบการตอภาคครวเรอน

ภาคครวเรอน (ลตร/คน/วน)

สถานประกอบการ(ลตร/คน/วน) รวม พนทบรการ

A 2.5 200 500 700 สพระยา, รตนโกสนทร, ชองนนทร B 2.0 200 400 600 ดนแดง คลองเตย C 1.5 200 300 500 อางถงตารางท 5.5 D 1.0 200 200 400 อางถงตารางท 5.5


3) อตราการเกดนาเสยจากการใชนาประปา การเกดนาเสยจากการใชนาประปาของป พ.ศ. 2583 ใชอตราเดยวกบอตราทใชในปจจบน คอ 0.80

42

4) อตราความครอบคลมของระบบทอ อตราความครอบคลมของระบบทอในป พ.ศ.2583 ประมาณการไวท 0.90 5) อตรานาซมเขาทอ อตรานาซมเขาทอรบนาเสยคดเปนสดสวนทแปรผนตามพนทบรการ โดยคดอตรานาซมเขาทอท 0.10 ลกบาศกเมตร/วน/ตารางกโลเมตร พจารณาจากสถานการณทเกดขนจรงในปจจบนจากโรงควบคมคณภาพนาทเปดเดนระบบทง 7 แหง อยางไรกตาม หากนาอตราการไหลนมาใชกบโครงการใหมทไดเสนอไวพบวา ยงมชองโหวหลายประการ เมอนาหลกการดงกลาวขางตนมาคานวณปรมาณนาเสยแลวจะพบวามปรมาณนาเสยเขาระบบสงกวาทควรจะเปนมาก การนาอตรานาซมเขาทอมามาคานวณใหมประสทธภาพจงไมควรนบรวมพนทสวน พนทวางเปลา แหลงนาหรอพนทอน ๆ ดงนนเพอเปนการจากดอตราการไหลซมทมากเกนไปในแผนแมบทฉบบน จงเสนอใหใชอตราการไหลซมทรอยละ 40 ของอตราการไหลของนาเสย 6) คาดการณปรมาณนาเสยเขาระบบในป พ.ศ.2583 รปท 5.3 แสดงพนทโครงการทเสนอและการคาดการณปรมาณนาเสยของแตละโครงการ ในป 2583 แสดงในตารางท 5.5

ทมา : คณะผศกษา JICA รปท 5.3 พนทโครงการบาบดนาเสย (ตามพนทโครงการทมในปจจบน)

ตารางท 5

.5 การคาดการณปรมาณ

นาเสยเขาระบบบาบดน

าเสยของโครงการบาบดน

าเสยในป พ

.ศ.2

583

หนวยของนาประปา

ลาดบ

พนทโครงการ

พนท

(ตร.กม

.)

จานวนประช

ากร

(คน

)

แ บง

กล

ม

สถาน

ประก

อบ

การ/ค

รวเรอ

น

ครวเร

อน

ลตร/ค

น/วน

ประกอบก

าร

ลตร/คน

/วน

รวม

ลตร/คน

/วน

อตราการเ

กด นาเสย

ลตร/คน

/วน

ปรมาณ

นาป

ระปา

ลบ.ม

./วน

อตราการเก

ด นาเสย

ลบ

.ม./วน

ปรมาณ

นาเส

ยเขาระบบ

ลบ.ม

./วน

อตราก

ารไหล

ซม

ลบ

.ม./ว

น/

ตร.กม.

x10

-2

อตราการไ

หลซม

ลบ

.ม./วน

อตราการไหล

ซม

(จากด)

ลบ.ม

./วน

อตราการไหล

จรง

(ทใช)

ลบ.ม

./วน

อตราการไห

ลรวม

ลบ

.ม./วน

1 สพ

ระยา

2.

26

57,4

95

A2.

5020

050

0 70

0 56

0 40

,247

32

,197

28

,977

5

1,13

0 11

,591

1,

130

30,1

07

2 รตนโกสนทร

3.67

49

,480

A

2.50

200

500

700

560

34,6

36

27,7

09

24,9

38

10

3,67

0 9,

975

3,67

0 28

,608

3

ดนแดง

39

.23

513,

145

B2.

0020

040

0 60

0 48

0 30

7,88

7 24

6,31

0 22

1,67

9 10

39

,230

88

,672

39

,230

26

0,90

9 4

ชองนนทร

28.7

2 37

2,96

0 A

2.50

200

500

700

560

261,

072

208,

858

187,

972

5 14

,360

75

,189

14

,360

20

2,33

2 5

หนองแขม

43

.84

405,

487

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 16

2,19

5 12

9,75

6 11

6,78

0 10

43

,840

46

,712

43

,840

16

0,62

0 6

ทงคร

44.4

7 25

6,03

3 C

1.50

200

300

500

400

128,

017

102,

413

92,1

72

5 22

,235

36

,869

22

,235

11

4,40

7 7

จตจกร

30.7

3 20

9,57

5 B

2.00

200

400

600

480

125,

745

100,

596

90,5

36

10

30,7

30

36,2

14

30,7

30

121,

266

8 คลองเตย

73.0

9 57

9,67

0 B

2.00

200

400

600

480

347,

802

278,

242

250,

418

10

73,0

90

100,

167

73,0

90

323,

508

9 บางซอ

20.9

5 22

9,06

3 C

1.50

200

300

500

400

114,

532

91,6

25

82,4

63

10

20,9

50

32,9

85

20,9

50

103,

413

10

ธนบรเหนอ

29.2

2 35

9,54

2 C

1.50

200

300

500

400

179,

771

143,

817

129,

435

10

29,2

20

51,7

74

29,2

20

158,

655

11

ธนบรใต

20

.87

333,

707

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 16

6,85

4 13

3,48

3 12

0,13

5 10

20

,870

48

,054

20

,870

14

1,00

5 12

หวยขวาง

13

.33

109,

358

B2.

0020

040

0 60

0 48

0 65

,615

52

,492

47

,243

10

13

,330

18

,897

13

,330

60

,573

13

หลกส

22.6

3 13

3,31

0 C

1.50

200

300

500

400

66,6

55

53,3

24

47,9

92

10

22,6

30

19,1

97

19,1

97

67,1

89

14

วงทองหลาง

35.4

7 31

3,29

6 C

1.50

200

300

500

400

156,

648

125,

318

112,

786

10

35,4

70

45,1

14

35,4

70

148,

256

15

บงกม

56

.39

340,

430

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 13

6,17

2 10

8,93

8 98

,044

10

56

,390

39

,218

39

,218

13

7,26

2 16

ดอนเมอง

32

.5

280,

749

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 11

2,30

0 89

,840

80

,856

10

32

,500

32

,342

32

,342

11

3,19

8 17

หนองบอน

63

.85

264,

883

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 13

2,44

2 10

5,95

3 95

,358

10

63

,850

38

,143

38

,143

13

3,50

1 18

มนบร

41.6

5 27

4,18

2 C

1.50

200

300

500

400

137,

091

109,

673

98,7

06

10

41,6

50

39,4

82

39,4

82

138,

188

19

ลาดกระบง

1 12

.58

59,5

02

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 29

,751

23

,801

21

,421

10

12

,580

8,

568

8,56

8 29

,989

20

หนองจอก

1 21

.09

208,

634

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 10

4,31

7 83

,454

75

,109

10

21

,090

30

,044

21

,090

96

,199

21

จอมทอง

58

.16

453,

938

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 22

6,96

9 18

1,57

5 16

3,41

8 10

58

,160

65

,367

58

,160

22

1,57

8 22

ลาดพ

ราว

62.0

6 47

5,38

4 D

1.00

200

200

400

320

190,

154

152,

123

136,

911

10

62,0

60

54,7

64

54,7

64

191,

675

23

สายไหม

29

.58

158,

188

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 63

,275

50

,620

45

,558

10

29

,580

18

,223

18

,223

63

,781

24

คลองสามวา

50

.15

310,

738

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 15

5,36

9 12

4,29

5 11

1,86

6 10

50

,150

44

,746

44

,746

15

6,61

2 25


2 49

.59

211,

457

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 10

5,72

9 84

,583

76

,125

10

49

,590

30

,450

30

,450

10

6,57

5 26


3 9.

88

28,1

29

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 14

,065

11

,252

10

,127

10

9,

880

4,05

1 4,

051

14,1

78

27

หนองจอก

2 3.

09

20,9

08

C1.

5020

030

0 50

0 40

0 10

,454

8,

363

7,52

7 10

3,

090

3,01

1 3,

011

10,5

38

28

ตลงชน

7.

59

149,

866

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 59

,946

47

,957

43

,161

10

7,

590

17,2

64

7,59

0 50

,751

29

หนองแขมเหนอ

2.08

17

,374

C

1.50

200

300

500

400

8,68

7 6,

950

6,25

5 10

2,

080

2,50

2 2,

080

8,33

5 30

หนองแขมใต

16.4

7 16

7,62

2 D

1.00

200

200

400

320

67,0

49

53,6

39

48,2

75

10

16,4

70

19,3

10

16,4

70

64,7

45

รวม

92

5.19

7,

344,

105

3,71

1,44

6 2,

969,

156

2,67

2,24

3

785,

710

3,45

7,95

3

นอกพนทบรการ

629.

39

281,

895

D1.

0020

020

0 40

0 32

0 11

2,75

8 90

,206

81

,185

10

62

9,39

032

,474

32

,474

11

3,65

9

รวม

/เฉลย

15

54.5

8 7,

626,

000

3,82

4,20

4 3,

059,

362

2,75

3,42

8

818,

184

3,57

1,61

2

44

5.7 การปรบเปลยนพนทในการใหบรการบาบดนาเสย สาหรบพนทบรการของโรงควบคมคณภาพนาดนแดงและจตจกรยงสามารถรบนาเสยเพมไดอกมาก เมอเทยบกบขดความสามารถทออกแบบไว สวนโรงควบคมคณภาพนาทงครและหนองแขมนน ใกลเกนขดความสามารถในการบาบดนาเสยแลว จงมการพจารณาปรบเปลยนพนทบรการบาบดนาเสยเพอปรบสมดลในการใหบรการใหเหมาะสมกบขดความสามารถทมของโรงควบคมคณภาพนาดงกลาว สาหรบโรงควบคมคณภาพนาสพระยา รตนโกสนทร ชองนนทร คลองเตย และบางซอ มขดความสามารถในการบาบดนาเสยเพยงพอทจะรองรบนาเสยไดถงป พ.ศ.2583 (ค.ศ.2040) ดงนนการปรบปรงพนทใหบรการบาบดนาเสยใหม จงไมรวมโรงควบคมคณภาพนาดงกลาวขางตน การศกษาความเหมาะสมของพนทบาบดนาเสยธนบรไดดาเนนการแลวเสรจ แตอยางไรกตามสถานทกอสรางโรงบาบดนาเสยยงไมแนนอน ลาสดจงมการศกษาความเหมาะสม โดยปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน และแบงพนทบาบดออกเปน 2 พนท ไดแก ธนบรเหนอและธนบรใต ตารางท 5.6 สรปการเปลยนแปลงพนทบรการบาบดนาเสย

ลาดบ โรงควบคมคณภาพนา

ปจจบน เปลยนแปลง หมายเหต

ดนแดง ดนแดง - รวบรวมนาเสยบางสวนสงไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนา ชองนนทร - ขยายการรบนาเสยทงหมดของหวยขวางและนาเสย บางสวนของวงทองหลาง

ชองนนทร ชองนนทร - รบนาเสยบางสวนจากพนทบรการดนแดงเขาบาบด หวยขวาง - - สงนาเสยทงหมดไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนาดนแดง

1

วงทองหลาง วงทองหลาง - สงนาเสยบางสวนไปบาบดทโรงควบคมคณภาพนา ดนแดง

จตจกร จตจกร - รวมนาเสยบางสวนจากพนทบรการหลกสเขาบาบด หลกส - - สงนาเสยทงหมดไปยงโรงควบคมคณภาพนาจตจกรและ

ดอนเมอง 2

ดอนเมอง จตจกร - รวมนาเสยบางสวนจากพนทบรการหลกสเขาบาบด ทงคร ทงคร - สงนาเสยบางสวนไปยงพนทบรการจอมทอง ธนบรใต - - รวมนาเสยทงหมดไปยงพนทบรการจอมทอง 3 จอมทอง จอมทอง - รวมนาเสยทงหมดของพนทบรการธนบรใตและบางสวน

ของทงคร หนองแขม หนองแขม - รวมนาเสยจากพนทบรการหนองแขมฝงเหนอและใต

ทงหมด หนองแขมฝงเหนอ - - บาบด ณ โรงควบคมคณภาพนาหนองแขม 4

หนองแขมฝงใต - - บาบด ณ โรงควบคมคณภาพนาหนองแขม ทมา : คณะผศกษา JICA

การปรบพนทใหบรการบาบดนาเสย อตราการไหลของนาเสย แสดงรายละเอยดในรปท 5.4 และตารางท 5.7

45

รปท

5.4 พ

นทบร

การบ

าบดน

าเสยท

เสนอ

ทมา :

คณะผ

ศกษา

JICA

46

ตารางท 5.7 การประเมนคาอตราการไหลของนาเสย ณ โรงควบคมคณภาพนาตาง ๆ ในป พ.ศ. 2583

อตราการไหลเขาระบบบาบด

นาเสย นาซมเขาทอ รวม ลาดบ โรงควบคมคณภาพนา




1 สพระยา 2.26 57,495 28,977 1,130 30,107 2 รตนโกสนทร 3.67 49,480 24,938 3,670 28,608 3 ดนแดง 59.31 689,699 297,950 59,310 357,260 4 ชองนนทร 28.72 372,960 187,972 14,360 202,332 5 หนองแขม 62.39 590,483 170,060 62,390 232,450 6 ทงครฝงเหนอ 15.13 128,637 46,310 7,565 53,875 7 ทงครฝงใต 29.34 127,396 45,862 14,670 60,532 8 จตจกร 36.45 239,653 103,530 36,450 139,980 9 คลองเตย 73.09 579,670 250,418 73,090 323,508 10 บางซอ 20.95 229,063 82,463 20,950 103,413 11 ธนบรเหนอ 29.22 359,542 129,435 29,220 158,655 12 ธนบรใต 20.87 333,707 120,135 20,870 141,005 13 วงทองหลาง 28.72 246,098 88,595 28,720 117,315 14 บงกม 56.39 340,430 98,044 39,218 137,262 15 ดอนเมอง 49.41 383,981 110,587 44,235 154,822 16 หนองบอน 63.85 264,883 95,358 38,143 133,501 17 มนบร 41.65 274,182 98,706 39,482 138,188 18 ลาดกระบง 1 12.58 59,502 21,421 8,568 29,989 19 หนองจอก 1 21.09 208,634 75,109 21,090 96,199 20 จอมทอง 58.16 453,938 163,418 58,160 221,578 21 ลาดพราว 62.06 475,384 136,911 54,764 191,675 22 สายไหม 29.58 158,188 45,558 18,223 63,781 23 คลองสามวา 50.15 310,738 111,866 44,746 156,612 24 ลาดกระบง 2 49.59 211,457 76,125 30,450 106,575 25 ลาดกระบง 3 9.88 28,129 10,127 4,051 14,178 26 หนองจอก 2 3.09 20,908 7,527 3,011 10,538 27 ตลงชน 7.59 149,866 43,161 7,590 50,751

รวมพนทบรการ 925.19 7,344.103 2,670,563 784,126 3,454,689 นอกพนทบรการ 629.39 281,897 81,186 32,474 113,660

รวม 1,554.58 7,626,000 2,751,749 816,600 3,568,349 หมายเหต : ปรมาณนาเสยทงหมดตามตารางท 5.5 คอนขางแตกตางเพราะอตรานาไหลซมเขาทอแตกตางออกไปตามพนทบรการบาบดนาเสย ดงนนอตราการไหลของนาเสยจงแตกตางกนไปตามพนทบาบดนาเสยทกาหนดขน

47

5.8 คาใชจายในการกอสราง คาใชจายในการกอสรางระบบบาบดนาเสยคานวณโดยใชราคาตอหนวยของโครงการบาบดนาเสยบางซอและคลองเตยเปนพนฐาน ราคาตอหนวยนประกอบดวยคาใชจายในการกอสรางทอรวบรวมนาเสย สถานสบนาเสย และคาใชจายของโรงควบคมคณภาพนาตอพนทบรการตอประชากร และตอปรมาณนาเสย การกอสรางในแตละพนทบาบดนาเสยคดคานวณเปนคาเฉลยโดยประมาณจากคาใชจายตอหนวยใน 3 ประเดน ดงกลาว โดยรายละเอยดของคาใชจายในการกอสรางตาง ๆ แสดงในตารางท 5.8 ผลรวมคาใชจายในการกอสราง ซงรวมทงโครงการบาบดนาเสยบางซอและคลองเตย คดเปนประมาณ 102,000 ลานบาท หากไมรวมสองพนทดงกลาวขางตนจะมคาใชจายประมาณ 86,000 ลานบาท ตารางท 5.8 คาใชจายในการกอสราง

คาใชจายในการกอสราง (ลานบาท) ลาดบ

พนทบรการบาบดนาเสย



อตราการไหล (ลบ.ม./วน) พนท ประชากร ปรมาณนาเสย คาเฉลย

1 สพระยา 2.26 57,495 30,107 - - - - 2 รตนโกสนทร 3.67 49,480 28,608 - - - - 3 ดนแดง 59.31 689,699 357,260 - - - - 4 ชองนนทร 28.72 372,960 202,332 - - - - 5 หนองแขม 62.39 590,483 232,450 - - - - 6 ทงครฝงเหนอ 15.13 128,637 53,875 2,515 2,486 1,972 2,324 7 ทงครฝงใต 29.34 127,396 60,532 - - - - 8 จตจกร 36.45 239,653 139,980 - - - - 9 คลองเตย 73.09 579,670 323,508 - - - 11,046 *1

10 บางซอ 20.95 229,063 103,413 - - - 4,584 *211 ธนบรเหนอ 29.22 359,542 158,655 4,857 6,949 5,809 5,871 12 ธนบรใต 20.87 333,707 141,005 3,469 6,449 5,162 5,027 13 วงทองหลาง 28.72 246,098 117,315 4,773 4,756 4,295 4,608 14 บงกม 56.39 340,430 137,262 9,372 6,579 5,025 6,992 15 ดอนเมอง 49.41 383,981 154,822 8,212 7,421 5,668 7,100 16 หนองบอน 63.85 264,883 133,501 10,612 5,119 4,888 6,873 17 มนบร 41.65 274,182 138,188 6,922 5,299 5,059 5,760 18 ลาดกระบง 1 12.58 59,502 29,989 2,091 1,150 1,098 1,446 19 หนองจอก 1 21.09 208,634 96,199 3,505 4,032 3,522 3,686 20 จอมทอง 58.16 453,938 221,578 9,667 8,773 8,112 8,851 21 ลาดพราว 62.06 475,384 191,675 10,315 9,188 7,017 8,840 22 สายไหม 29.58 158,188 63,781 4,916 3,057 2,335 3,436 23 คลองสามวา 50.15 310,738 156,612 8,335 6,005 5,734 6,691 24 ลาดกระบง 2 49.59 211,457 106,575 8,242 4,087 3,902 5,410 25 ลาดกระบง 3 9.88 28,129 14,178 1,642 544 519 902 26 หนองจอก 2 3.09 20,908 10,538 514 404 386 434 27 ตลงชน 7.59 149,866 50,751 1,262 2,896 1,858 2,005

รวม 925.19 7,344,103 3,454,689 101,221 85,195 72,362 101,886

หมายเหต *1 คาดการณจากการศกษาความเหมาะสม *2 ราคาตามสญญาจาง ทมา : คณะผศกษา JICA

48

5.9 การวเคราะหมลภาวะทางนา วตถประสงคของการวเคราะหมลภาวะทางนา เพอประเมนผลกระทบทางลบจากโครงการบาบดนาเสยทเสนอในแผนแมบทของกรงเทพมหานคร ตอสงแวดลอมทางนา 1) แหลงนาเปาหมายและจดตรวจวดคณภาพนา แหลงนาเปาหมายในการตรวจวด คอ ในแมนาเจาพระยาและคลองสายหลกของพนทศกษา เลอกจากแมนาเจาพระยา 7 จด และคลองสายหลกอก 25 จด การเลอกจดเกบตวอยางนาดงกลาว พจารณาจากจดเฝาระวงและตดตามผลคณภาพนาของสานกการระบายนาเปนจดตรวจวด 2) ทศทางการไหลของนาคลองสาหรบโมเดลวเคราะหมลภาวะทางนา สภาพทางภมศาสตรของพนทสารวจโดยทวไปเปนพนทราบ อตราการไหลของนาคลองขนกบนาขน-นาลง และไดรบอทธพลอยางสงจากการสบนาและการเปดปดประตระบายนาในฤดฝน การไหลของนาคลองบอยครงมการหยดนง บางครงไหลยอนกลบ อยางไรกตามเพอการปรบโมเดลมลภาวะทางนาใหเขาใจงายขนจงเลอกใชทศทางการไหลของนาแตละคลองเปนแบบปรกตในทศทางเดยว 3) พารามเตอรทใชในการประเมนคณภาพนา คาพารามเตอรทใชประเมน คอ คา BOD (Biochemical Oxygen Demand) 4) ตวแทนคา BOD สาหรบโมเดลวเคราะหมลภาวะทางนา มการเลอกคา BOD จากคาเฉลยรายป พ.ศ.2552 (ป ค.ศ.2009) เปนตวแทนในการวเคราะห 5) การวเคราะหสถานการณมลภาวะทางนา โมเดลวเคราะหมลภาวะทางนาถกพฒนาขนโดยคณะผศกษา JICA การวเคราะหคา BOD ในแมนาเจาพระยาและแมนาลาคลองในอนาคต โดยใชโมเดลดงกลาวแบงออกเปน 2 กรณ ดงน

• กรณไมมโครงการบาบดนาเสย การจดการนาเสยในกรงเทพมหานครยงคงสภาพเดมเชนเดยวกบปจจบนไปจนถงป พ.ศ.2583

• กรณมโครงการบาบดนาเสย ระบบบาบดนาเสยจะไดรบการพฒนาตามแผนแมบทการจดการนาเสยฉบบน

6) ผลการวเคราะหมลภาวะทางนา - หากระบบบาบดนาเสยยงคงรปแบบเดมเชนปจจบน โดยไมมโครงการบาบดนาเสย

คา BOD ในคลองสายหลกทางฝงตะวนออก เชน คลองแสนแสบ คลองลาดพราว คลองประเวศบรรมย และคลองพระโขนง เปนตน จะมความเขมขนสงเพมขนเปน 1.4 เทา (1.2-1.7 เทา) ของคาความเขมขนในปจจบน

- หากมการพฒนาระบบบาบดนาเสยตามทเสนอไว คา BOD ในคลองดงกลาวขางตน จะมความเขมขนนอยกวา 10 มลลกรม/ลตร

- หากคา BOD มความเขมขนนอยกวา 10 มลลกรม/ลตร จะสามารถอนรกษระบบนเวศวทยาและการปองกนมลภาวะจากกลนเนาเหมนของตะกอนกนคลอง เพราะจะสามารถรกษาระดบออกซเจนละลายนา (DO) ในคลองได (คาเฉลย DO อยท 1.9 มลลกรม/ลตร ท BOD นอยกวา 10 มลลกรม/ลตร และรอยละ 73 ของคา DO จากตวอยางทงหมดมคามากกวา 1.0 มลลกรม/ลตร)

49

- หากระบบบาบดนาเสยยงคงเหมอนเดมเชนเดยวกบปจจบนน ภาระบรรทก BOD (BOD Loading) จะเพมขนเปน 1.3 เทาของคาปจจบน (พ.ศ.2551) สงผลให BOD ในแมนาเจาพระยาเพมสงขนเปน 7 มลลกรม/ลตร จากเดมปจจบนมคาท 6 มลลกรม/ลตร

- ในทางตรงกนขามหากมโครงการบาบดนาเสยเกดขนตามแผนแมบททเสนอน คา BOD ในแมนาเจาพระยาจะลดลงเหลอ 5 มลลกรม/ลตร จากคา BOD 7 มลลกรม/ลตร ในกรณไมมโครงการบาบดนาเสยเกดขน

99

97

95

9493

101

271

462461

463

92

181

182

514

515

118

184

K. T

an

281282

4

7

44

7

57

12

7

5

6

7

7

9

7

8

11

6

13

16

9

10

12

6

9

11

6 10

12

7

11

16

7

9

11

6

12

15

7

R02

R03

R05

R06

R07

R08

R04

Klo

ng L

ad P

hrao

K. T

an

4

4

4

6

7

5

6

7

5

6

7

5

4

4

45

5

56

7

5

6

8

4

20

23

7

13

16

10

12

16

8

10

12

6

9

11

6

9

11

5

Existing

Future (without project)Future (with Project)

BOD Concentration (mg/l)

N

N


รปท 5.5 (1) ผลการประมาณการ BOD โดยใชโมเดลวเคราะหมลภาวะทางนา (1/2)

BOD (มลลกรม/ลตร) 9 ปจจบน 11 อนาคต (ไมมโครงการบาบดนาเสยใหม) 5 อนาคต (มโครงการบาบดนาเสยใหม)

50

261

252

671

431

433

393

Cha

oPh

raya

Riv

er

K. Bangkok Noi

K. Mon6

7

55

6

45

6

4

9

11

5

5

6

58

9

6

9

11

5

Existing

Future (without project)Future (with Project)

BOD Concentration (mg/l)

รปท 5.5 (2) ผลการประเมนคา BOD โดยโมเดลวเคราะหมลภาวะทางนา (2/2) 5.10 การจดลาดบความสาคญของโครงการบาบดนาเสย

5.10.1 พนทบาบดนาเสยทนามาจดลาดบความสาคญของโครงการบาบดนาเสยใหม ระบบบาบดนาเสยทมการดาเนนการและคาดหมายวาจะดาเนนการในระยะเวลาอนใกลน มจานวน 11 พนทบาบดนาเสย โดย 7 โครงการอยในระหวางดาเนนการบาบดนาเสย ขณะทโครงการกอสรางศนยการศกษาและอนรกษสงแวดลอมบางซอ กรงเทพมหานคร อยระหวางการกอสราง โครงการบาบดนาเสยคลองเตย ทาการศกษาเหมาะสมแลวเสรจ โดยโครงการบาบดนาเสยธนบรในพนทฝงเหนอกาลงอยระหวางดาเนนการขออนมตขอบเขตของงาน (TOR) และประมาณราคาโครงการจางทปรกษาศกษาสารวจ และออกแบบระบบรวบรวมนาเสยและระบบบาบดนาเสยธนบร สาหรบพนทบาบดนาเสยอก 8 พนท ซงเปนไปตามเกณฑการพจารณาตอไปนจะไดรบการคดเลอกเปนพนทเพอจดลาดบความสาคญของโครงการบาบดนาเสยใหมตอไป เกณฑการพจารณาคดเลอกพนทเพอจดลาดบ คอ

• นาเสยจากพนทดงกลาวถกปลอยลงคลองสายหลก เชน คลองลาดพราว คลองแสนแสบ คลองพระโขนง คลองบางนา คลองสนามชย คลองบางกอกนอย หรอคลองบางกอกใหญ เปนตน สงผลใหเกดมลภาวะในนาคลองดงกลาว • พนทชมชนเมองทกาลงขยายตวเตบโตอยบรเวณใกลเคยงกบพนทบาบดนาเสย • มจานวนประชากรเพมขนเนองจากการพฒนาทอยอาศยและการขยายเครอขายคมนาคม ขนสง

โครงรางของพนทบรการบาบดนาเสยและผลการคดเลอกพนทโครงการแสดงไวในตารางท 5.9 และจดทตงของโครงการแสดงไวในรปท 5.6

BOD (มลลกรม/ลตร) 9 ปจจบน 11 อนาคต (ไมมโครงการบาบดนาเสยใหม) 5 อนาคต (มโครงการบาบดนาเสยใหม)

51

ตารา

งท 5.

9 พน

ทบาบ

ดนาเส

ยตาม

ลาดบ

ความ

สาคญ

ลาดบ

พน

ทบาบ

ดนา

เสยท

ไดรบ

คดเล

อก

ทตง

พนท

(ตร.ก

ม.)

ประช

ากรในป

258

3 (ค

น)คว

ามหน

าแนน

ประช

ากร

(คน/

ตร.กม.

)

แนวโ

นมกา

รเต

บโตข

องปร

ะชาก

ร (พ

.ศ.25

47-2

551)

แผนก

ารใช

ทดน

(ก

จกรร

มการ

ใชทด

นสวน

ใหญ)

คลอง

รบนา

เห

ตผลใ

นการ

เลอก

พนท

1 หว

ยขวา

ง (พ

นทยอ

ย)

20.08

16

4,800

8,2

07

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนป

านกล

างแล

ะมาก

กา

รพาน

ชยกร

รม

- บรเว

ณทาย

นาขอ

งคลอ

งลาด

พราว

- เปน

ทตงข

องพน

ทชมช

นเมอง

- ค

วามเส

อมโท

รมขอ

งคณภ

าพนา

ในคล

อง

ลาด

พราว

2 วงท

องหล

าง 28

.72

246,1

00

8,600

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนถ

งปาน

กลาง

การพ

านชย

กรรม

- บ

รเวณท

ายนา

ของค

ลองแ

สนแส

บ

- เปน

ทตงพ

นทชม

ชนเมอ

ง - ค

วามเส

อมโท

รมขอ

งคณภ

าพนา

ในคล

อง

แสน

แสบ

3 ดอ

นเมอง

49

.41

384,0

00

7,800

ลดลง

ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนน

อย

สาธา

รณปร

ะโยชน

(สนา

มบน)

- บรเว

ณตนน

าของ

คลอง

เปรม

ประช

า และ

คลอง

ลาดพ

ราว

- เปน

ทตงพ

นทชม

ชนเมอ

ง - ค

วามเส

อมโท

รมขอ

งคณภ

าพนา

ในคล

อง

ลาด

พราว

4 หน

องบอ

น 63

.85

264,9

00

4,149

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนน

อยแล

ะตน

นาขอ

งคลอ

งบางน

า กา

รพาน

ชยกร

รม

- บรเว

ณตนน

าของ

คลอง

บางน

า - บ

รเวณท

ายนา

ของค

ลองพ

ระโขน

ง

- เปน

ทตงพ

นทชม

ชนเมอ

ง - ก

ารเพ

มขนข

องปร

ะชาก

รเนอง

จากก

ารพฒ

นา

สนา

มบนน

านาช

าต

- ควา

มเสอม

โทรม

ของค

ณภาพ

นาใน

คลอง

บางน

า แ

ละพร

ะโขนง

5 มน

บร

41.65

27

4,200

6,5

83

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนน

อย

แล

ะปาน

กลาง

การพ

านชย

กรรม

- บรเว

ณตนน

าของ

คลอง

แสนแ

สบ

- เ

ปนทต

งพนท

ชมชน

เมอง

- ควา

มเสอม

โทรม

ของค

ณภาพ

นาใน

คลอง

แ

สนแส

บ

6 ลา

ดพรา

ว

ฝงตะ

วนออ

กของ

แมนา

เจาพร

ะยา

62.06

47

5,400

7,4

99

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยนาแ

นนนอ

ยและ

ปาน

กลาง

การพ

านชย

กรรม

- บรเว

ณตนน

าของ

คลอง

ลาดพ

ราว

- เ

ปนทต

งพนท

ชมชน

เมอง

- ควา

มเสอม

โทรม

ของค

ณภาพ

นาใน

คลอง

ล

าดพร

าว

7 จอ

มทอง

58

.16

453,9

00

7,804

สงขน

รวมพ

นท

10%

ตอป

ทพกอ

าศยห

นาแน

นนอย

และป

านกล

าง กา

รพาน

ชยกร

รม

- คลอ

งสนา

มชย

- เปน

ทตงพ

นทชม

ชนเมอ

ง - ก

ารเพ

มขนข

องปร

ะชาก

ร

8 ตล

งชน

แมนา

เจาพร

ะยา

ฝงตะ

วนตก

7.5

9 14

9,900

19

,750

สงขน

0-10

% ตอ

ป ทพ

กอาศ

ยหนา

แนนน

อย

- คลอ

งบางก

อกนอ

ยและ

ค

ลองบ

างใหญ

- เ

ปนทต

งพนท

ชมชน

เมอง

- การ

เพมข

นของ

ประช

ากร

ห

มายเห

ต : พ

นทบา

บดนา

เสยจา

กภาพ

5.6

ท

มา : ค

ณะผศ

กษา J

ICA

52

รปท

5.6 พ

นทบา

บดนา

เสยทไ

ดรบก

ารคด

เลอกต

ามลา

ดบคว

ามสา

คญ

ทมา :

คณะผ

ศกษา

JICA

อยระ

หวางด

าเนนก

าร,

การศ

กษาค

วามเห

มาะส

มเสร

จสน

หรอก

าลงด

าเนน

การศ

กษาค

วามเห

มาะส

ม

53

5.10.2 การคดเลอกพนทโครงการตามลาดบความสาคญ โครงการบาบดนาเสยทไดรบการคดเลอกจากพนทบาบดนาเสยทง 8 บรเวณ ดงแสดงในตารางท 5.9 โดยมการเปรยบเทยบปจจยดานตาง ๆ เพอประกอบการพจารณาคดเลอก เชน สถานการณในอนาคตของพนทนน ๆ สภาพความเนาเสยของนาคลองในปจจบน การลดผลกระทบตอมลภาวะทางนาในกรณทมโครงการบาบดนาเสยเกดขน มพนทกอสรางโรงควบคมคณภาพนาทเหมาะสม และเปนไปตามเปาประสงคของ สานกการระบายนา เปนตน การคดเลอกโครงการบาบดนาเสยใหมแสดงรายละเอยดตอไปนและสรปไวในตารางท 5.10 มการปลอยนาเสยลงคลองบางนา คลองลาดพราว และคลองแสนแสบ ทาใหคา BOD มความเขมขนมากกวา 10 มลลกรม/ลตร โดยเฉพาะคลองบางนามคา BOD สงกวา 15 มลลกรม/ลตร แสดงใหเหนถงความจาเปนเรงดวนในการดาเนนโครงการบาบดนาเสยในพนทซงเปนทตงของคลองดงกลาว การปรบปรงคณภาพนาในคลองขนาดใหญ เชน คลองลาดพราว คลองแสนแสบ เปนตน ไมเหนผลอยางชดเจน ดวยการดาเนนโครงการบาบดนาเสยในพนทเดยว เพราะคลองขนาดใหญดงกลาวครอบคลมพนทบรการบาบดนาเสยหลายพนท ตรงขามกบคลองบางนา ซงเปนคลองขนาดเลกทไหลผานชมชนหนาแนน ดงนนการกอสรางโครงการบาบด นาเสยในพนทดงกลาวสงผลใหคณภาพนาคลองดงกลาวดขน นอกจากนพนททง 8 บรเวณทไดรบการพจารณามเพยงพนทหนองบอนเทานนทมคลองบางนาไหลผาน สาหรบการศกษาความเหมาะสมของโครงการบาบดนาเสยทจะเกดขน พนทกอสรางระบบบาบดนาเสยจะตองมความชดเจน เนองจากตองมการออกแบบระบบบาบดนาเสยเบองตน เชน ทอรวบรวมนาเสยหลก และระบบบาบดนาเสย ซงเปนสวนสาคญในการศกษา เปนตน โดยพนทบาบดนาเสยหนองบอนและมนบรเขาขายเกณฑกาหนดของขอน ความประสงคของสานกการระบายนา ในการเตรยมการกอสรางระบบบาบดนาเสยในพนทชมชนทขยายตวเตบโตภายในป พ.ศ. 2583 (ค.ศ.2040) โดยไมรวมพนทเกษตรกรรม เพอบรรลเปาหมายดงกลาว สานกการระบายนาจะ เรงดาเนนการโครงการบาบดนาเสยใหมในพนททมความพรอมมากทสด สานกการระบายนามแนวคดทจะดาเนนโครงการบาบดนาเสยคลองเตย ธนบรเหนอและธนบรใต โดยไดทาการศกษาความเหมาะสมในพนทดงกลาวแลวเสรจ และพจารณาดาเนนโครงการบาบดนาเสยมนบรและหนองบอนตอไป ปจจบนสานกการระบายนาไดจดสรรงบประมาณในการศกษาความเหมาะสม ออกแบบรายละเอยด และกอสรางสาหรบโครงการบาบดนาเสยมนบรแลว และจะจดสรรงบประมาณเพอการออกแบบรายละเอยดในพนทหนองบอนเปนลาดบตอไป จากผลการประเมนกลยทธทางสงแวดลอม จงพจารณาไดวาไมมอปสรรคทจะขดขวางการดาเนนโครงการในพนทหนองบอนและมนบรและไมมปญหาในการคดเลอกพนททงสองในการดาเนนการในลาดบตน โดยสรปหนองบอนจงเปนพนททไดรบการพจารณาคดเลอกเพอเตรยมการกอสรางโครงการบาบดนาเสย เพอปรบปรงคณภาพนาในคลองบางนาและคลองพระโขนง ซงมพนทกอสรางระบบบาบดนาเสยทแนนอนแลว และจะดาเนนการศกษาความเหมาะสมในการศกษาชวงตอไป การคดเลอกนไดรบการยนยนดวยผลการประเมนกลยทธดานสงแวดลอมในประเดนตางๆและผลการคดเลอกไดนาเสนอไวในตารางท 5.10 ดงนนการศกษาความเหมาะสมจะดาเนนการในขนตอนท 2 ของการสารวจน โดยคดเลอกพนทบาบดนาเสยหนองบอนมาดาเนนการ

54

ตา

รางท

5.10

การค

ดเลอก

พนทโ

ครงก

ารบา

บดนา

เสยตา

มลาด

บควา

มสาค

ญ

ลาดบ

พน

ทบาบ

ดทได

รบคด

เลอก

พนท

(ตร.กม

.) ปร

ะชาก

ร (คน

) คว

ามหน

าแนน

ประช

ากร

(คน/ต

ร.กม.)

แผนก

ารใช

ทดน

(สวนใ

หญ)

คลอง

รบนา

คณ

ภาพน

าคล

อง

(BO

D มก

./ล.)

(1) คว

ามเรง

ดวนข

องโค

รงการ

(2) ผล

ทไดร

บจา

กโครงก

ารบา

บดนา

เสย

(3) ท

ตงระ

บบบา

บดนา

เสย

หมาย

เหต

1 หว

ยขวา

ง (พ

นทยอ

ย) 20

.08

164,8

00

8,207

- ทอย

อาศย

หนาแ

นนปา

นกล

างและ

มาก

- การ

พานช

ยกรร

ม บร

เวณทา

ยนาข

องคล

องลา

ดพรา

ว 10

-12

ปานก

ลาง

ปานก

ลาง

รวบร

วมนา

เสยไป

บาบด

รวมก

บดนแ

ดง

2 วงท

องหล

าง 28

.72

246,1

00

8,600

- ทอย

อาศย

หนาแ

นนนอ

ยแล

ะปาน

กลาง

- การ

พานช

ยกรร

ม บร

เวณทา

ยนาข

องคล

อง

แสนแ

สบ

11-12

ปา

นกลา

ง ตา

ยง

ไมกา

หนด

บรเวณ

เหนอ

นาขอ

งคล

องเป

รมปร

ะชาก

ร 13

3

ดอนเม

อง

49.41

38

4,000

7,8

00

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนนอ

ย - ส

าธาร

ณประ

โยชน

(สนาม

บน)

บรเวณ

เหนอ

ของค

ลอง

ลาดพ

ราว

10

ปานก

ลาง

ปานก

ลาง

ยงไม

กาหน

ด

บรเวณ

เหนอน

าของค

ลอง

บางน

า 13

-20

4 หน

องบอ

น 63

.85

264,9

00

4,14

9

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนแล

ะปา

นกลา

ง - ก

ารพา

นชยก

รรม

บรเวณ

ทายน

าของ

คลอง

พระโข

นง

7-8

สง

สง

มพนท

แนนอ

น คด

เลอกเป

นโคร

งการ

บาบด

นาเสย

ลาดบ

ตน

5 มน

บร

41.65

27

4,200

6,5

83

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนนอ

ยแล

ะปาน

กลาง

- การ

พานช

ยกรร

ม บร

เวณเหน

อนาข

องคลอ

ง

แสนแ

สบ

7-11

ปานก

ลาง

ปานก

ลาง

มพนท

แนนอ

น

6 ลา

ดพรา

ว 62

.06

475,4

00

7,499

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนนอ

ยและ

ปานก

ลาง

- การ

พานช

ยกรร

ม บร

เวณเห

นอนา

ของ

คลอง

ลาดพ

ราว

9-13

ปานก

ลาง

สง

อยระ

หวางพ

จารณ

าโดย

สา

นกกา

รระบ

ายนา

7 จอ

มทอง

58

.16

453,9

00

7,804

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนนอ

ยและ

ปานก

ลาง

- การ

พานช

ยกรร

ม คล

องทา

งฝงต

ะวนต

ก 5-9

ตา

ตา

ยง

ไมกา

หนด

8 ตล

งชน

7.59

149,9

00

19,75

0

- ทพก

อาศย

หนาแ

นนนอ

ยและ

ปานก

ลาง

- การ

พานช

ยกรร

ม คล

องทา

งฝงต

ะวนต

ก 5-6

ตา

ตา

ยง

ไมกา

หนด

หม

ายเหต

: พ

นทบา

บดนา

เสยตา

มภาพ

ท 5.1

0.1

ทม

า : คณ

ะผศก

ษา JIC

A

55

5.10.3 โครงรางพนทบาบดนาเสยหนองบอน แมพนทบาบดนาเสยหนองบอนจะมความหนาแนนประชากรนอยเมอเปรยบเทยบกบพนทอนในปจจบน แตแนวโนมจานวนประชากรจะเพมขนเรอย ๆ เนองจากการเปดตวทางรถไฟสาย Airport link ซงเชอมตอใจกลางเมองกบสนามบนสวรรณภมเพออานวยความสะดวกแกประชาชน นอกจากนบรษทเอกชนไดพฒนาโครงการทอยอาศยสาหรบผมรายไดสงเกดขนอกมากมาย อกทงมแผนการกอสรางเสนทางเดนรถไฟฟาตามแนวถนนศรนครนทรทางฝงตะวนตกของพนทสงผลใหมการขยายตวของเมองในอนาคต และเปนการขยายความสะดวกสบายแกประชาชน อกทงพนทบาบดนาเสยหนองบอนยงตงอยใกลกบสนามบนสวรรณภม จงคาดการณวาจะมการเจรญเตบโตของประชากรและการพฒนาเพอสนองความตองการตาง ๆ ของประชาชนในพนทอกดวย โครงรางของพนทบาบดนาเสยหนองบอน แสดงในตารางท 5.11 ทตงของโรงควบคมคณภาพนา จะตงอยใกลสวนหลวง ร.9 ซงอยในบรเวณบงหนองบอน อนเปนหนงในโครงการแกมลง ภาพพนทกอสรางระบบบาบดนาเสยแสดงไวในรปท 5.7 และ 5.8 ตารางท 5.11 โครงรางพนทบาบดนาเสยและระบบบาบดนาเสยบงหนองบอน

การออกแบบ หมายเหต

พนทบรการบาบดนาเสย 63.85 ตร.กม. รวมพนทสวน พนทวางเปลา และพนนา

ประชากร (พ.ศ.2583) 265,000 คน ความสามารถในการบาบด

(พ.ศ.2583) 135,000 ลบ.ม./วน

พนทโรงบาบด

1.1

7

เฮกแตร

ไร

- ทตงตดกบบงรบนานองบอน ภายใตโครงการแกมใกลกบสวนหลวง ร.9

- ใชกระบวนการบาบดนาเสยทางชวภาพ : บางสวนของระบบจะอยใตดนสวนอาคารสานกงานกอสรางอยบนดน


56


รปท 5.7 ทตงโครงการบาบดนาเสยหนองบอน

ทมา : คณะผศกษา JICA รปท 5.8 พนทกอสรางโครงการบาบดนาเสยหนองบอน

Proposed Site for Nong Bon

Rama IX Park

Reservoir

ทตงโครงการบาบด นาเสยหนองบอน บงหนองบอน

สวนหลวง ร.9

57

5.11 กลยทธสาหรบการพฒนาระบบบาบดนาเสย แผนการพฒนาระบบบาบดนาเสยจนถงป พ.ศ. 2583 จะพฒนาโดยแบงพนทบาบดนาเสยออกเปน 27 พนท โดยแบงออกเปน 4 กลมดงตอไปน กลมท 1 พนทบาบดนาเสยในปจจบน (7 แหง) สพระยา รตนโกสนทร ดนแดง ชองนนทร หนองแขม ทงครใต และ จตจกร กลมท 2 อยในระหวางการกอสรางและเตรยมการศกษาความเหมาะสม (5แหง) ไดแก บางซอ คลองเตย ธนบรเหนอ หนองบอน และมนบร กลมท 3 พนทบาบดนาเสยทจดลาดบความสาคญสง (7 แหง) ไดแกธนบรใต ทงครเหนอ วงทองหลาง ดอนเมอง ลาดพราว จอมทอง และตลงชน กลมท 4 พนทบาบดนาเสยทจดลาดบความสาคญตา (8 แหง) ไดแก บงกม สายไหม ลาดกระบง-2 ลาดกระบง-1 คลองสามวา ลาดกระบง-3 หนองจอก-2 ตามตารางท 5.12 และรปท 5.9 แสดงแผนพฒนาระบบบาบดนาเสย ซงแบงตามพนทบรการบาบดนาเสย เนองจากคากอสรางโครงการบาบดนาเสยทงหมดทจะเสรจสมบรณในป พ.ศ. 2583 ไดประเมนไวท 101,900 ลานบาท และ คาเฉลยรายปของการลงทนสามารถคานวณไดประมาณ 3400 ลานบาท ซงคดเปน 3 เทาของงบประมาณประจาปของสานกการระบายนาปลาสด แสดงใหเหนถงงบประมาณทจาเปนตองใชนนเพมขนอยางมนยสาคญซงเพอใหการดาเนนงานบรรลเปาหมายในป พ.ศ. 2583 เพอใหการลงทนครอบคลมคาใชจายทมจานวนมากทงหมด จงเสนอแนะใหมการกเงนจากสถาบนการเงน ทงในรปแบบจากสองแหลงเงนทนหรอจากหลายแหลงเงนทน โดยเสนอแนะแหลงทนจาก JICA รวมกบ แหลงงบประมาณทเพมขนของ กรงเทพมหานคร และรฐบาลกลาง โดยเสนอแนะใหดาเนนโครงการบาบดนาเสยใน 5 พนทบรการบาบดนาเสยรวมกบโครงการทอยในระหวางดาเนนการศกษาความเหมาะสม ใน 7 พนทโครงการ ซงไดมการเตรยมการ และคาดวาจะแลวเสรจในป พ.ศ. 2563 และดาเนนการในอก 7 พนทบรการทมลาดบความสาคญสงภายในป พ.ศ. 2573 และ โครงการบาบดนาเสยอก 8 แหงทเหลอใหดาเนนการใหแลวเสรจในป พ.ศ. 2583 ดวยขอสนนษฐานดงกลาว จงตองมการใชงบประมาณคอนขางสงอยางเหนไดชด

58


รปท 5.9 แผนปฏบตการ สาหรบโครงการบาบดนาเสย

59

ตา

รางท

5.1

2 แผน

การพ

ฒนาร

ะบบบ

าบดน

าเสย

ทมอย

ระ

หวาง

กอสร

างแล

ะเตร

ยมศก

ษาคว

ามเห

มาะส

ม (ถ

งป 2

563)

ลา

ดบคว

ามสา

คญสง

(ถ

งป 2

573)

ลา

ดบคว

ามสา

คญตา

(ถ

งป 2

583)

พน

ทบรก

าร

ขดคว

ามสา

มารถ

(ล

บ.ม.

/วน)

พนทบ

รการ

ขด

ความ

สามา

รถ

(ลบ.

ม./ว

น)

คากอ

สราง

(ล

านบา

ท)

พนทบ

รการ

ขด

ความ

สามา

รถ

(ลบ.

ม./ว

น)

คากอ

สราง

(ล

านบา

ท)

พนทบ

รการ

ขด

ความ

สามา

รถ

(ลบ.

ม./ว

น)

คากอ

สราง

(ล

านบา

ท)

1. สพ

ระยา

30

,000

10. บ

างซอ

120,0

00

4,584

12

. ธนบ

รใต

142,0

00

5,027

14

. บงก

ม 13

8,000

69

92

2. รต

นโกส

นทร

40,00

0 9.

คลอง

เตย

360,0

00

11,04

6 6.

ทงค

รเหนอ

54

,000

2,324

22

. สาย

ไหม

64,00

0 34

36

3. ดน

แดง

350,0

00

11. ธ

นบร

160,0

00

5,871

13

. วงท

องหล

าง 11

7,000

4,6

08

24. ล

าดกร

ะบง 2

10

7,000

54

10

4. ชอ

งนนท

ร 20

0,000

16

. หนอ

งบอน

13

4,000

6,8

73

15. ด

อนเมอ

ง 15

5,000

7,1

00

18. ล

าดกร

ะบง 1

30

,000

1446

5.

หนอง

แขม

234,0

00

17. ม

นบร

140,0

00

5,760

21

. ลาด

พราว

19

2,000

8,8

40

19. ห

นองจ

อก 1

97,00

0 36

86

7. ทง

คร

65,00

0

20. จ

อมทอ

ง 22

2,000

8,8

51

23. ค

ลองส

ามวา

15

7,000

66

91

8. จต

จกร

150,0

00

27

. ตลง

ชน

51,00

0 2,0

05

25. ล

าดกร

ะบง 3

15

,000

902

26. ห

นองจ

อก 2

11,00

0 43

4 รว

ม 1,0

69,00

0

914,0

00

34,13

4

933,0

00

38,75

5

619,0

00

2899

7 59

Date post:	23-Mar-2021
Category:	Documents
Upload:	others
View:	1 times
Download:	0 times

SAP JR 11-017 - JICA【 Confirming the higher ranked plans of BMA 2.2 】 Confirmation of status and...

Documents