+ All Categories
Home > Documents > Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

Date post: 04-Apr-2018
Category:
Upload: lehkhabukhawvel
View: 308 times
Download: 0 times
Share this document with a friend

of 20

Transcript
  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    1/20

    VOL.1 NO.18 14 MARCH 2012 WED

    modellalduhsaki

    Pu Vanlalthanga & Pi LalhmuchhuakiTahan [F]

    photothangkhuma [kyaw moe]Kalay University

    BI-WEEKLY JOURNAL

    DIKNA-IN A LUNGAWITIR ANG CHE!Tarmit dawr tam hle mah se,

    khawl changkang tak tak hmang hlawm mah se...

    Mahni chhingmit hluttu apiang tan...

    I mit natna atana tha tarmit i vuah theih nan a endiktu thiamna,

    experience chu i hriat hmasak a tul ang.

    Yangon TUN LINN (Tarmit Lalpa)

    Kum 40 meuh lo thawk tawh U Tun Linn-a (Experience Optical)hruaina hnuaiah computer hmanga mit enahna-ah lo kalin

    i mit entir la, i mit mil power dik tak Tarmit rawn lam ve rawh le.

    I mil tur power dik tak kan lo thlansak thei ache.[Buy One Get One Free]

    E.F.C.M () Tel-073 21950, 073 21992

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    2/20

    2 |TAHANTIMES

    INTHLAN CAMPAIGN-NAA KHAW HRANG HRANGADAW AUNG SAN SUU KYI-I THUSAWI TLANGPUI

    Kachn State, Myt-kyna eh Bhamo khaa a thsa tangpte:February ni 23 khan Mokaung-ah eld-ah leh ni 24 khan Bhamo-ah thu asawi. A thusawi tlangpuite chu:

    "Ram chhunga remna a thlen a pawimawhzia hi Kachin mite hian inhriat ngei ka ring. Remna a awm chauhvin hmasawnna a awm ka ring a.Hma kan sawn chauhvin kan hlimin kan thla a muang dawn a ni. Inremna aawm theih nan kan inhriat thiam tawn a pawimawh. Kan inrin tawn a tul. Kaninzah tawn ngei a ngai bawk. A tawi zawnga sawi chuan Pinlong rilru atang

    chauhvin remna hi kan hmuh ka ring. Pinlong Agreement-ah khan a hmasaber atan Taingyintha zawng zawngten politics lamah lungrualna an lo nei ani. Chuvangin Pinlong rilru kan tih chu lungrual taka thawhho hi a ni," a ti.

    Pathen eh Myangmya khaa a thsa tangp te: Pathein khuaamipuite hnena a thusawitlangpui chu, Dik taka dankenkawh a pawimawh thu,zirna leh hriselna lamahmasawnna thlentirte, ani a. NLD party atanga in-candidate-te Hluttaw-a anluh chuan dan siam thatngai tam tak siam that a niang a. Retheihna um bovinhausakna kan thlentir dawna ni, a ti bawk. A nu pianna

    khua Myaungmya-a a thu-sawi tlangpuite chu heti ang hi a ni. "Myaungmya khua ka rawn luh pah hianmipuite retheihzia ka rawn hmu a. Lo neitute (leilettute) retheihzia ka hmuchiang hle. Retheihna laka kan him theih nan kan zavaia kan thawhho a tul."

    Kaa, Heho, Angpan, TadaOo, Nathogy eh Mektha khaaa thsa tangpte:Heng khuaa a thusawi tlangpui chu heti ang hi a ni. "Zirlaiten thiamna anzir zawha an thiamna zir chhuah hmantir kan phal loh hian an tan a na hle.Ram tan a pawi lehzual. Thawh tur an nei lo em ni ti ila an nei teuhin kahmu si. Ramin kawng engkima hma a sawn theih nan inawp dan dik (tha) apawimawh. Policy hi a pawimawh ber. Kan zavaia hma kan sawn theih nanhuman resources a pawimawh. Chumi chu awm turin zirna hi a pawimawh.Chuvangin zirna tha a awm theih nan tan kan la dawn a ni.

    Mandaay-a a thsa tangpte:March 3-a Mandalay-a a thusawi tlangpui chu heti ang hi a ni. "Mandalaymipuite hnenah thutiam pakhat pek che u ka duh. Heti anga phur taka min

    lo dawnsawn avangin thutiam hi pek che u ka duh. Democracy tak tak kanhmuh hunah he Mandalay-ah ngei hian dam takin ka lo kal leh ang. Manda-lay mipui zawng zawng in dam tlana thil hlauhawm laka in him theih nan katawngtaisak a che u," tiin.n

    domesTIcnews

    MIPUIIN THILTIHTHeIHNA NeI DeUH DeUH DAWN

    Kan hriat theuh tawh angin kan rama sawrkar thar lo ding chuan kumkhat ro an rel ta a. Kan ram politics inher danglam chho zelah thil tha

    tam tak hmuh tur leh hriat tur a rawn piang chhuak zel a. Mipui awin

    awmzia a nei ta hle mai.Pension hlawh tihpun a ni tawh a. Tuikhuah lian tak siam mek pawhmipui aw avangin tawp a ni leh a. Kan ram president chuan ram politicsthuah hnung lamah kan kir hauh tawh lo vang a ti bawk a. Lung in tangtam tak chhuah an ni a. US. EU leh khawvel ram hrang hrangin kan ramkal chhoh dan hi an welcome hle a, an hrekna tam tak pawh hlih a nitawh.

    April 1 khian Bi-Election a awm dawn a, Seat 48 thlan tur a awmdawn. Kum 20 chhung meuh sawrkar nena inhmu lo NLD party pawhsawrkarah an inregister leh tawh a, Bi-election-ah pawh seat awmzawng zawng chuh an tum. Foreign atangin Minister pawimawh tak takan lo kal reng a, kan ram hruaitute bakah NLD party hruaitu Daw AungSan Suu Kyi-i an rawn kawm ta o mai. Tun lai hian sawrkar hnathawktehlawh pun thu pawh nasa taka ngaihtuah a ni a. La pun mai lova tan-puina inpek zawngin kan kal phawt dawn.

    Kum 2010 inthlanah khan mipui tam takin vote pekna chang kan

    hre lo va, a pawi hle. Kan ram hi Democracy ram a lo nih tak avanginmipuiin thiltihtheihna kan nei tual tual dawn a, kan chanvo (rights) hi dikleh thiam taka kan hman thiam a pawimawh hle tawh ang. Mipui thiltih-theihna hi hre rengin nasa taka lo inbuatsaih chu mi tin mawhphurhna ani e.n

    KAN RAM SAWRKAR KUM KHAT A TLIN CHAMPHAMARCH NI 1 KHAN PYIDAUNGSU HLUTTAW-AH

    PReSIDeNT-IN THU A SAWIA thu sawi tlangpuite chu:

    SilaikengTaiyinta(hel)techuansilai

    aiah lap-top an chelek theih nan lung-

    rual takin kan thawkho tur a ni.

    Mipuiin an sawi huai huai Mobile

    phone chungchangah tunah hian a

    pawimawh tower sak mek a ni a, zawhel a nih hunah international levela

    kalpui a ni ang.

    Kansawrkarahhianmiluhlulpawllehrilrunempawltiinkanawmhrang

    lo. Idea inang lo tak tak kan nih ve avangin kan ruahman dan a thuhmun

    lo mai a ni.

    Kanramahhiansawrkarhnathawkhiarammipuizatatanga3.3%chauh

    anawma.Mipui96.7%tankanngaihtuahangai.Hlawhpunaridekdek

    a, thil rate a kai nghal mai hi. Hlawh hi kan pun thut chuan mipuiin an tuar

    thei.

    Presidenttelinrammipuiinkanpekturchhiahtekanpekvekatul.

    RuleofLawkalhmangakankalavanginmimalzalenna,chanvo,demo-

    cracy tih ang vel hi a rawn awm chho tual tual ang. Ram kan dinnaah Rule

    o Law hi a pawimawh hle. Lungrual takin ram kan din chho dawn.

    Mipuipawhinsawrkarakaldiktheihnanminkhalhngilkanmamawh.

    Kan ram President hian minute 51 chhungin he thu hi a sawi.n

    BY-eLeCTION-A VOTe THLAKNA HMUNAH MOBILePHONe LeH CAMeRA KeN LUH PHAL A NI ANG

    "Tun April ni 1-a by-election lo awm tur-ah chuan mobile phone ken luh phal ani ang," tiin Naypyitaw-a Union ElectionCommission Oce-ah, February 29-a 'In-thlan chungchanga hriat tur' workshop anbuatsaihah Union Election CommissionSecretary U Win Ko chuan a sawi a.

    Vote thlakna bul hnaia camera lehmobile phone ken luh phal a nih dawn lehdawn loh thu zawhna chhangin, vote thlaka tihbuai loh chuan khap an tum loh thu

    Secretary chuan a sawi a ni.Zawhna dang, vote thlaktu hian zalen

    tak leh up taka vote a thlak theih nan an ruahman dan an zawhna chu, 'Tuninthlanna-ah chuan vote thlaktu hian bang lam hnungpuakin zalen leh en-thlak theih miah lohin a thlak ang,' tiin a chhang bawk. NLD-ho zawhnaahchuan ram chhung, ram pawn thlingthlatute luh phalna an pek dawn lehdawn loh thu a tel a. Secretary chuan ram chhung mi thlingthlatu turte Dananga thlithlai tura phalna pek an nih tur thuin a chhang a.

    'Army lama vote thlaknate hi tu kut hnuaia awm tur nge?' tia zawhnachu, 'An awmna venga commission kut hnuaiah an awm ang,' tiin a chhangthung.n

    HLAWHPUN CHUNGCHANGA BUAINAKan rama Corruption a bo theih

    nan Pyithu Hluttaw Speaker Thura U

    Shwe Mann-a chuan Hluttaw-ah saw-rkar hnathawk hlawh tihpun chu a rawt a,tun lai hian inhnialna a chhuak nasa hle.Sawrkar hnathawktute hlawh tihpun thu-ah hian tihpun a niha harsatna lo thlengthei tam tak chu sawi a ni a. Tihpun a nihchuan bungraw man a kai chhoh an hlauva, kan ram sum hlutna pawh a tlak hniam chiam an hlau bawk. Economicslama mi thiam tam tak chuan sawrkar hnathawk hlawh tihpun hi an duh a,harsatna lo thleng thei pawh World Bank leh IMF sum puka chinel theih anrin thu an sawi nasa hle.

    Thura U Shwe Mann-a chuan sawrkar budget siam leh hunah sawrkarhnathawktute hlawh hi puntir ngei a tum thu a sawi a. A tlem ber hlawhahnuai khat tala bul tan thain a hria. Tuna kalpui mek project tangkai lo tamtak hi chhunzawm loh a nih chuar hlawh hi tihpun theih ngei a ring a ni.Kan ramah hian ei-rukna hi a hluan hle a, sawrkar hlawh hi a tam bawk si

    loh avangin hlawhpun a nih si loh chuan corruption hi a hluar reng dawn a.Hei tak hi Thura U Shwe Mann-a vei chu a ni. Hlawh hi pun a nih a, thil ratean control theih bawk chuan kan rama harsatna tam tak hi chinel a ni ngeiang.n

    14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    3/20

    TAHANTIMES |3

    HMUNLAI-AH SADAWR PAHNIH

    Hmunlaiah hian sa dawr hmun hnihah a awm a. Bawngsaleh Vawksa an zuar tlangpui. Bawng hi a tet deuh chuanni khatah pahnihte pawh an talh thin a, a len deuh chuanpakhat an talh tlangpui. Kum 10 vel liam ta khan heng sadawrte hi an din tan. Sawrkar-ah sum pe luta an din a nibawk. Bawngsa hi buk khatah Ks.4000/- a ni a, Ks.4500/-

    man pawh awmin duh thlan (special) chu Ks.5000/- te a ni.A chhak zawk sa dawr hi Pu Ropuma huanah a ni a. Hesadawr hian hming neiin '' an vuah.n

    TAHAN KHAWCHHUNGA KOHHRANTeTahan-ah hian kohhran a thahnem ve em em mai a, a zatchiah han sawi hian, rei lo deuhvah kohhran thar hi a piangleh hman thin a, a gure-a tar lan hleih theih pawh a ni lo. In-dependent Church o Myanmar (ICM) hi kohhran hlun tak anni a. Heng Methodist, Evangelical Free Church o Myanmar(EFCM), Presbyterian, Wesleyan-te hi kohhran lian deuhtean ni a. United Pentecostal Church (UPC) te, Baptist, SeventhDay, Elim, Nazarene leh a dang tam tak an awm. Kohhraneng emaw zatin missionary an chawm a, an tir a, thil lawm-awm tak a ni. Missionary tir tam kohhran apiangin Pathianmalsawmna pawh an dawng tam. Inpumkhatna lam thuah

    Tahan Kohhran Tangrual, Tahan Christian Youth Fellowshipleh Christian Fellowship o Myanmar te an awm a. Hengpawlte hian inpumkhatna lamah rawngbawlna tha tak ankalpui thin.n

    MUALZAWL-AH HMUNPHIAH A TLAWMTahan atanga chhim lam mel 40 vela hla Mizo khaw awmchhun Mualzawl khaw, in 37 nua chenna hi khaw namai lotak a ni. He khua hi kum 1937-a din a ni a, hla phuah thiamPu Patea (Zaliana) lo chen tawhna kha a ni. Mizo tlawm-ngaihna chhawm nung zeltu an ni. Mualzawl khaw hming hiZangiat tawng a ni a, a awmzia chu 'He mual hian min tihder'tihna a ni.

    An ei in zawnna ber chu tlangram lo neih a ni ber a,

    Pathianni tih lohah chuan nitin an eh chhuak thin. Methodistin 15, Wesleyan in 20, Salvation kohhran in 2 an awm a, in-pawh takin an khawsa a ni ber mai. Mualzawl hmunphiah tiasawi lar a ni ve thin a, hmunphiah keh hun hi January, Febru-ary thla vel hi a ni ber mai. Tel khatah hian kuang 100 a awmtlangpui a, tel khat hi Ks.200/- niin tel thumah Ks.500/-in kharchhawngtuten an lei thin. Vawi khat phurah kuang 1000 velhi an phur deuh ber thin a, duh thawh deuh te chuan kuang1400-1500 pawh an phur thin.n

    LocALnews14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18TAHAN THeOLOGICAL COLLeGe

    28TH COMMeNCeMeNT eXeRCISe

    2012 March ni 9 (Zirtawp ni) tlai dar 5:30 khan 2011-2012 Academic year atan TahanTheological College-in 28th Commencement Exercise a buatsaih a. He Commencement

    Exercise hi TTC New Campus-a Burgwal Kerk Playground-ah Open-air-a buatsaih a ni a,zirlai nu leh pa, an chhungkhat laina thianthate leh mi sawm bikte nen mipui 1000 chuange-in an hmanpui a ni.

    Kumin 2011-2012 academic year-ah hian degree course zir zo 39 an awm a, mi 38-inhe hun hi an hmang thei a. Master o Divinity 16, Bachelor o Theology 12, Bachelor oReligious Education 8, Bachelor o Arts in Religious Studies 3 an ni hlawm. Heng zirlaitehi Hakha, Mindat, Paletwa, Tamu, Tedim leh Tahan leh a chhehvel atangte-a lo zir an ni a.TTC hian kohhran (Denomination) hrang hrang 13 atanga lo kal zirlaite, zirna peng hranghrangah a chher mek a ni. Thirsakawr ke thum neia nawrchhoh ngai tlangval Bawi CungBik-an B.Th degree lukhum an khum khan lawmpuina kut ben a hlawh nasa khawp mai.'Rual a ban' ngei e. He Commencement Exerciseah hian kumin chhunga Model StudentAward, Tlawmngai Award, Biblical Linguistic Award chawimawina te leh Theology & EthicsPrize, Practical Theology Prize, M & E Prize, The Best Preacher Prize leh Prociency Prize

    lawman dawngtute hnenah chawimawina leh lawman hlanna neih a ni bawk.Kumin TTC Commencement Exercises-ah hian 'Commencement Address' thuchah

    sawitu atan Mizoram Aizawl-a Aizawl Theological College Principal Rev. Pro. Dr. Vanlal-chhuanawma sawm a ni a. Speaker Rev. Pro. Vanlalchhuanawma hian a thupui atan 'Theo-logical Eduction in the 21st Century' tih thupui hmangin zirtirna leh uihna thuchah a sawi a.English leh Mizo tawng (Mipuite'n ngaihthlak nuam an tih zawk a rin avang leh Principal lehFaculty-te remtihna-in) a hman chhawk a. "Theology hi thu-a duan mai ni lovin chanpui nunkeng tel a ni. Lan chhuahtir theih a ni tur a ni. Chuvangin "theology zam" tih aiin "theologytih" tih tawngkam hi thlan zawk a lo ni ta a ni."

    TTC 28th Commencement Exercise Program chu zan dar 8:00-ah hlawhtling takahman zawh el a ni.n

    TAHAN BAZARA THLAI HNAH/RAH CHANCHIN TLeMTahan bazarah hian tun hma deuh kha chuan thlaihnah/rah hi bazar chhunga zawrh a ni deuh ber a.

    Khatia bazar a kan ral tak hnua a thar an sak zawhleh hnuah hian ei theih lam chi reng reng chu bazarchhungah zawrh a ni ta meuh lo. Buhai leh bean chihrang hrang zuar erawh an la awm. Bazar pawnahthlai hnah/rah chu zawrh a ni ta a. Tun laia thlai hnahtam ber chu Anhling leh Antam a ni. Tel khat ( pa-tling hmer aia lian hrat ) hi Ks.200/-in an zuar tlang-pui. A zuartute hian zing hma takah mi dang ta ankhar chhawng a, an kharna aia sang hretin an zuarleh a ni ber. Tahan leh a chheh vela thlai hnah chingtute hnen atangin an khar deuh ber.

    Zikhlum, Parbawr, Maite pawh a tam hun vanglai a ni a. Tlawm te tea lei tur a awm reng.Alu leh Tomato pawh lei tur a awm reng a, Tomato hi buk khatah Ks.500/- a ni deuh tlangpui.Maite hi a te tha deuh chu buk khatah Ks.300/- a ni a, a lian deuh chu buk khatah Ks.200/- ani. Hmarcha hring pawh lei tur a awm reng a, no khatah Ks.200/- niin a zuartute hian bukkhatah Ks.1400/-in an lei thin. Heng bakah hian thlai hnah dang heng kuangkuah, anthur,maian, behlawi te pawh a awm thin a. Tahan bazar hi thlai hnah/rah tamna hmun ber pawh

    a ni mai thei a ni. Thlai hnah/rah khara zuartute hian sum an hai lut thei hle a, chhungkawtan malsawmna thlentu tak takte an ni. Tahan bazara thlai hnah leitute hi an thahnem thama, thlai hnah/rah zawrh hi ei zawnna tha tak a tlin thu a zuartu Nu Biaki hnen atangin thukan dawng.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    4/20

    4 |TAHANTIMES INTerNATIoNALnewsPeK AVANGA PeKA AWM MARINe SIPAI, MILLIONAIRe NI THUTAmerica ram Washington-a Marine sipai AlexDegenhardt an tih chu pa tlawmngai, mi tanpuitaima tak a ni a. Sipai tang chung siin, dam lothling mamawh hnenah a thling pek a tum a.

    A thling dawngtu tura chu Vegas-a chenga nih avangin Degenhardt chuan chu khuaaAirorce Base-ah training paha awmchilh turinWashington atangin Las Vegas a pan ta a ni.

    Las Vegas-ah chuan Bellagio Casinoinkhelhna hmunpui-ah a va leng lut ve a. Tang-ka nawi, khawl chhunga thlakin vanneih leh neih loh a han inah chhin ve a. A lo vanneikher mai. Tangka nawi an thun chiah chu USD mtd 2.9 a man ta tlat mai le. He marine sipaivannei tak, USD mtd 3 dawn lai mai pawtuhtu hian a nu leh a arnu rai teuh mai chu tanpuia tum nasa a. A nihlawh leh zelna chu, chu a inamna dawr pui chuan kum khatah USD nuaikhat zel a thlawnin kum 20 chhung a pe ziah dawn lehnghal a ni. A nu leh a arnute chu aduh dan takin hun rei tak a enkawl thei dawn ngei e.n

    14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18KHAWVeL HNAIH ZeTAH NI-A PUAK THeI

    THeNKHAT PUAKKumin chhung hian ni-a thil puak(solar storm) chu kan khawvelhnaih setah hmuh tur a awmdawn. He thil puak atanga lo persolar slare-ho chu kan khawvelathirhipthei wave-ho nen an in-tawkin an awm mai thei. Tunah

    pawh hian he thil hi a thleng tantawh a, mahse hlauh tur a awm lo.n [MSNBC]

    VIeTNAM MI KUM TLING LOHMeICHHe NAWHCHIZUARTe

    RAM DANGAH LUT NASA

    Sawrkar lamin an rama kum tling lo hmeich-he nawhchizuarte ram dangah an lut tih sawichiah lo mah se, Vietnam mi kum tling lohmeichhiate chu ram dangah nawhchi zuar-in an kal nasa an ti. Australia-a hmeichhehumhalhtu pawl pakhat chuan mi tam takinVietnam rama kum 16 hnuai lam hmeichhiatechu hruai chhuaha nawhchi zawrhtir an tumnasa a ti. Vietnam-a nawhchizuar zawngzawng zinga hmun thum hi kum 16 hnuailam an ni. n [Vietnam News/ANN]

    US-A TAKSA BUNG HRANG INPe:MI 60-AH A KUAL ZAWNGIN A INKALTHeLHUS-ah mi 30-in taksa peng 'kal' pakhat an dawng theuh a, apetu pawh mi 30 an ni. Heti anga damlo tana taksa bung hranginpe, kal kual kawi tam hi a la awm ngai lo. A bul intanna chumi pakhatin a chhung te, a thian tu emaw te 'kal' pek a duh a,an thisen a inmil si loh avanga an inpek theih loh atangin a ni a.He mi 30 zinga a miltu mi dang hnen atangin a pek duha chuan'kal' chu a dawng ve leh thung a ni.

    He thil hi thla li chhung a rei a, staes 11-a hospital 17-te an indawr kual zak zak a ni. Kum 44 mi Rick Ruzzamenti,Caliornia-a electrician pakhat chuan tu emaw hnenah a 'kal'pakhat pek a duh a. A tawpah Illinois-a Joliet khuaa Don Terry

    kum (46) mi, zunthlum Type 2 avanga zung tha thei tawh lo chua hmawr bawkna a lo ni ta a ni.

    A chhungte hnen atang chuan, an thisen inmil loh thu hla-ah Mr. Terry hian 'kal' a hmu thei lova, tichuan 'kal' dah 'list'-aha hming a ziak lut ve phat a. Kum 5 emaw kum 10 thleng emawpawh nghah ngai mai thei angin an hrilh a. Mr. Terry ang zun-thlum Type 2 vei, 'kal' sil ngai tawh chin tan dam rei beiseiawmloh tak a ni si a, a kum 50 bir thday hman theih loh a hlau rilruhle a. "Ka rilru kaptu ber chu ka nu leh pate anmahni chauhaawm tura han kalsan leh an apa natna khirh tak veia thilai anhmu tur hi a ni ber mai," a ti chhuak a ni.n [Reuters]

    HIGH SCHOOL ZIRLAIAH SeX(PORN) eDUCATION

    Australia ram High School-ah a tha zawng-a sex kalpui a nih theih nan Sex Educa-tion lama mi thiamten sex chungchang an

    zirtir dawn. Deakin University, Australia-aDebbie Ollis chuan pornography chung-chang naupangten an zir a tul a ti.

    Internet-ah hian sex lam rawngkai tamtak a awm a. Kum 13 atanga 16 inkar mipanaupang92%, hmeichhenaupang61% techuan internet kaltlangin sex lam hi an en a,zirtir thiam awm si lovin anmahni zir zirin anzir niin zir chiangtuten an report. Sex lam thuhi hmeichhiate hian an do nasa a, mipateaiin an do nasa zawk.n [Hellman]

    RAM DANGA ZIN CHHUAK HMeICHHIATeCHU INNeIH ZUNGBUN BUN TURIN CANADA

    SAWRKAR CHUAN FUIHCanada ram Foreign Ministry lam chuanmahni chauhva ram danga zin chhuaktur an hmeichhiate chu inneih zungbunbun turin an uih. Pasal la nei lote pawhzungbun lem siama bun mai tur a ni a.Mahni pasal thlalak, pasal nei lo tanpasal lem thlalak keng turin an uih bawka. Hei hian nasa takin a venghim dawn niin an ngai. Mipadang pawh melh lo hram turin an ti bawk. Culture thenkhatahchuan mipa mit en hi chu mipa nena awm tlan ka duh tihna ani. Tarmit dum vuah mai tur an ti bawk. Hei hi hmeichhe tanchauha an sawi a ni.n [UPI]

    Edentharnghaki Single Album chu

    rei lo te-ah zai/hla ngaina tak

    Zofate tan a lo chhuak dawn ta e.

    Yangon leh a chhehvela Mizo

    nula leh tlangval rualten zei tak leh

    mawi taka lem an chan te pawh

    thlir tur a awm dawn a ni.

    Mizo khawvela hla phuah

    thiam tak tak, hrang hluiten

    an sak tawh zinga mi, lengzem,

    lenglawng hlate ngaihthlak tur leh

    en tur a awm dawn a.Hla nem mawi tak tak chu

    i lo ngaithla ve ngei dawn nia.

    eU FINANCe MINISTeR Te DAR KAR 13 CHHUNG AN SAWIHOHNU-AH GReeCe RAM CHU URO BILLION 130 PUKTIR AN ReMTI

    Tun 2012 February ni 21 ni khan Belgium ram Brussel-ah EU-a Finance Minister te chu meet-ing an nei a, darkar 13 chhung an sawiho hnu-ah Greece ram chu Uro billion 130 chuang puktiran remti leh ta a ni. Leiba-in a dawlh zawh tep Greece chu tangka puktir leh turin EU Chair-man te, Luxembourg Prime Minister Jean-Claude Juncker te, International Monetary Fund-aDirector Christine Lagarde te huaihawtin meeting hi an thu a ni. EU-in Greece chu a vawi hnih

    puktirna a ni.n

    EDENTHARNGHAKI Sound system tha leh changkang, man tlawm taka

    hawh i duh chuan min rawn pan ang che.

    Mixer YAMAHA 24-Track SoundBoxpevey-telehInstrumentdangdangchangkangtaktak

    kan nei e. Concert-naahmanatanarintlakinstrumenthawhiduhchuanmin

    rawn pan dawn nia.

    Contact

    Pu KAPA

    / Ph: 22422

    C/o Pu LalenglianaBazar bul, Tahan 'A'

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    5/20

    TAHANTIMES |5INTerNATIoNALnews14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Oscar chawimawina hial lodawng tawh, Hollywood di-rector Kathryn Bigelow chuanIndia ram Chandigarh khaw-puiah 'Osama bin Laden-aan kah hlum dan channa lm'Zero Dark Thirty' chu a la tan

    ni awmin Internet chanchinahtarlan a ni.

    Miss Bigelow hi 'The HurtLocker' lm-in 'Director tha ber'Academy Awards te lo dawngtawh a ni a. 'The Hurt Locker'hi American sipaite Iraq-a anluh thu a ni. Miss Bigelow hian'rak pawl hotu' zawn thu hilm-ah siamin kum tam hun alo hmang tawh a. Tunah a hmawr bawk nan 'Athih thu' hi lak a tul ta a ni. Al Qaeda hotu binLaden-a hi 2011 May thla khan US Comman-do-ten Pakistan ram Abbottabad-ah an kaphlum a nih kha.

    Pakistan ramah lak an duh a, Pakistan

    sawrkarin a phal si lova, chu vangin Chandi-

    RUSSIA PReSIDeNT INTHLA-NAH PRIMe MINISTeR PUTIN-A

    A TLING

    Heti hian President term hi vawi thum a chelhdawn ta. Kum li liam ta chhung khan Putin-ahian Russia ram Prime Minister hna a thawk.Eptu lam chuan vote chhiarnaah dik lo awminan sawi a, an duh lohna entira kawng zawhturin mite an uih. Amah tantuten a lawmnaconcert an buatsaih ve bawk. Inthlan thawhkhatnaahPutin-anvotehi60%ahmua.Com-munist Party President Gennady Zyuganov-a chu vote hmu tam pahnihna a ni. Putin-achuan "Thianghlim taka indonaah kan hneh ani," tiin mittui parawl chungin a sawi. Putin-ahi kum 59-a upa a ni tawh. Inthlan hi Europerama mi thenkhat, mi 700 chuangin an lo en-thla reng nghe nghe.n [AFP, RIA]

    AN NUCLeAR SIAM CHU RALTHUAMLAM TANA HMAN TUR A NIH LOH

    THU-AH IRAN CHUAN INTIAMNA NeIRAWH Se: BAN KI-MOON

    UNO Secretary General Ban Ki-moon chuanIran ramin nuclear an siam mek chu ralthuamlama hman tur a ni lo an tih thuah intiamna elai tak a neih a tul a ni a ti. IAEA hotute chuIran ramah lutin nuclear chungchang enah

    an tum a. Mahse Iran sawrkarin a lo ngaih-ven loh avangin an hlawhchham nghe nghe.Khawthlang ram leh US hian Iran ramin nu-clear a siam hi an duh lo hle a, Israel ramphei chuan Iran hi do a tum thut thut a ni. Hetianga Iran ramin nuclear siam hi a thulh lo anih chuan Israel hian a do ngei an ring a, Is-rael ramin a do chuan America hian a puihngei a rinawm avangin Middle East boruak hia hot viau dawn niin an ngai.n

    HMeICHHe DIReCTOR, OSCAR CHAWIMAWINADAWNG TAWHIN BIN LADeN-A FILM A LA

    BIN LADeNA AN THAHNAAHHOLY BIBLe PAHNIH AN CHHAR

    Nikum May thlaa bin Ladena anthahna Pakistan ram Abbottabad-ah Holy Bible pahnih chu thuhruka ni tih an hmu chhuak. Bin Laden-an raka chet a tum dan a rua-hmanna pawh hmuh tel a ni bawk.Heng Bible-te hi English Versionan ni nghe nghe. Pakistan ram ISImember-te chuan heng Bible-te hi

    an enah mek a. Bin Laden-a hi kum 58-a upa niin Kristianram haw em emtu a nih avangin heti anga a ina Bible anhmu hi mak an ti em em a ni awm e. A thiltih dikzia nem-ngheh nan a hmang niin mi thenkhat chuan an ngai.n

    UKRAINe BORDeR GUARD Te MODeL ANG MAIKumin thal lai Euro 2012 en tura kal tum oot-

    ball ans mipaho chuan airport-a tawi khawtlaia, han hnuual deuh an chak ngei ang. Hetiangthil hi history-a la awm ngai lo a ni. Ukraine ramKiev bul Brispol airport-a passport lo checktu-te chu, hetiang Eastern Europe checkpoint-alo awm thin border guard khawng teng tawnghmuh beisei tan chuan dangdai tak an ni ngeiang le.

    Tak takin tuna border guards lo awmte chukhawi airport maha awm lo ang an ni tlat. Antinte chu uluk taka tin hnawihsena chei, make-up lah duh tawka hnawih, sam ni se hairstyledangdai tak a ni bawk. Heti ang hmeichhe guard-te hian sipai uniorm an lo ha ang a, model

    mawi tak angin an lo awm dawn a ni. He hmeichhiate hi an vaiin border guard an ni a, mite chuduhsak takin an lo veng ang. Kumin June July thla khian Poland ram nen Euro 2012 hi anthleng kawp a, heti ang hian ruahmanna an siam ta a ni. Thlawhna atanga ootball an-ho anlo chhuk chu tha taka Warmly Welcome neih an lo tum a ni ber mai.n

    garh hi a hmun pakhat atanan thlang ta a ni. Khawpuichhung kawt thler khat chuLahore khua anga chei a tulavangin billboard leh signste Urdu tawnga thlak a ngaia, auto-rickshows-ah Lahore

    plates-te tar a ngai a. Chubakah Pakistan inthuama lovei nuai nuai tur te an awm atul bawk a.

    Miss Bigelow-in hetia ankhuaa lm a la tur hi Chandi-garh khuaa local theatre di-rectors, actors, writers leh thuleh hla lama thawkho rengrengin an lawm a, an phur-

    pui em em laiin conservative group, 'VishwaHindu Parishad' chuan an lo duh lo ve thunga. 'India ramah Pakistan Flag tar kan phal lo'tih banner-te kengin an lm la tur chu an lokalh ve thung a.

    Engpawh nise he lm hi kum 2012 tawp

    dawn lama tlangzarh theih an inbeisei.n [CNN]

    AFGHANISTAN-AH NATO SIPAITeDUH LOH eNTIR

    NATO siapi thenkhatin 'Qur'an' pathian thu bu an halsakduh loh entir nan Aghanistan ramah mipuiten February ni22 ni khan kawng an zawh a. Hei hi Kabul khawpuia ankawng zawh ni hnihna a ni. February ni 22 ni khan Jalahabatkawngpui dungah mawtawr tyre te an hal a, chulai vengchu American kaihhruai NATO siapi camp nen a inhnaihhle a. Kawng zawh mipui 500 rual chuan, "American-ho thirawh se, Obama thi rawh se," tiin an au dual dual mai a ni.Heng mipui kawng zawh hi February ni 21-a intan a ni a,khawpui hmar lam zar American sipai awmhmun khuarna

    hnaih lamah a thleng hmasa a ni. NATO sipai thenkhatinan pathian thu 'Qur'an' bu tam tak an hal niin chanchina thang a, boruak a buai ta a ni. Aghanistan-a Americansipai lal General John Allan chuan Aghan mipuite hnenahngaihdam a dil a, sipaiten an thil hal chhiat zingah 'Qur'an'ang Islam sakhaw thil a tel leh tel loh nah turin thupek achhuah a ni.n [AP]

    ARGeNTINA RAMAH ReL A CHe SUAL,MI 49 CHUANG AN THI

    February 22 khan Argentina ram khawpui bul Buenos Aireskhuaah pasenger phur rel chu a che sual hlauh mai a, mi49 chuang thiin mi 550 chuangin hliam an tuar. Anmahniram sana-ah chuan zing 8:30 vela che sual a ni. A break aail avangin platorm a su a, ti hian a che sual ta a ni. Relamihring tang tlatte chu la chhuakin an hnaih ber damdawi

    inah an kalpui nghal zel.n [Xinhua]

    KHAWVeLA TLANG SANG BeR eVeReSTTLANG SAN LAM DIK TAK TeHPUI TUR-

    IN NePAL SAWRKARIN A NGeNTun 2012 February thla ni 29 khan Nepal sawrkar chuanEverest tlang san lam dik tak teh chhuahna turah ramhrang hrangte tanpuina a dil a. Everest tlang hi Nepal lehChina ram kar tawna ding luah a ni a. India Surveyor teteh dan chuan he tlang hi eet 29029 meter 8848-a sanga ni a. 1999-ah American National Geographical Societychuan GPS thiamna hmanga a tehnaah meter 8850 a tehchhuak a. China erawh chuan 8844 meter-ah a chhuahthung. Nepal ramin a tehnaah vur khuhna lai te a teh tel a,China-in a teh tel lo thung. "Everest tlang san lam dik tak

    teh tha tur hian Nepal sawrkarah hmanraw tha leh thiamnachangkang a awm lo a ni," tiin Surveyor Director KrishnaRaj Bc chuan a sawi.n [Nepal News]

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    6/20

    6 |TAHANTIMES

    HMANGAIHNA HNAWLTU CHINA NULAIN HReMNA TAWKChina nula hmel tha tak pakhat chu chemical tuia theh a nihavangin a sakhmel mawina a kang chhia a ni awm e. He nu hikum 17-a upa a ni a, a school kaipui mipa pakhatin hmangaihbiathu a hlan chu a lo hnial a. Biathu hlantu tlangval zak lutukchuan chemical tui hian a theh ta a ni. A taksa pum chu a kangta a. He nu Zu-i hian nikum September thlaa he buaina hi tawk ani a, thla eng emaw zat damdawi ina enkawl a nih hnuah tunahchuan damdawi in ata a chhuak ta. Zu-i nu Li Kun-i chuan hetlangval Tao-a hian kum 2/3 liam ta atanga a anu hi rawn rimtan a nih thu a sawi a. School danga an insawn hnuah pawh hetlangval hian a la tihbuai zel avanga harsatna an tawh thu pawh

    a sawi. Roreltute chuan he case avang hian a thehtu tlangval hikum 10 lung in tang thei a ni a, khai hlum hial pawh a hmach-hawn thei an ti.n [The Sun]

    worLdcrime 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18MI PAKHATIN A BIALNU THATIN KUM HNIH CHUANG

    A RUANG A THUKRUThailand ram police-te chuan a bialnu thata kum hnih leh a

    chanve dawn a ruang thukrutu Norwegian sumdawng pakhat

    chu an man. A bialnu hi Thailand mi a ni nghe nghe. He Norway

    mi hi Stein Dokse a ni a, a thil tihsual thu hi a puan tawh thu

    Police Col. Sirisak Wasasiri chuan a sawi. A bialnu hi Rung-

    napa Suktong a ni a, kum 2009 khan a bo thu report a ni bawk.

    Dokset-a inbualna room-ah Suktong-i ruang hi police-hovin an

    va chhar a ni. Dokset-a hi police-ten an man nghal bawk.n[Daily Chilli]

    MALAYSIAN FIRFIAKTe THAH AN NIPhilippines ram sipaite chuan Al-Qaeda (most-wanted) hruaitute an thah thu February thla

    tawp lam khan an puang a. He pawl hi Abu Sayya and Jemaah Islamiyah a ni nghe nghe. An

    thahte chu Abu Sayya leader Umbra Jumdail, Malaysian Zulkifi bin Hir (Marwan pawh an ti

    tho), Singaporean Abdullah Ali-te an nih thu sipai thu puangtu Col. Marcelo Burgos chuan a

    sawi. Marwan-a hi an hruaitu ber nia rin a ni.

    Jolo Island chunga Parang town-ah anniho hi sipaiten an that ta a ni. Abu Sayya pawl

    hian mi tam tak an kidnap (man/hruaibo) tawh a, bomb an tipuak zing hle a, kum 20 chuang

    mah rakin an lo che tawh thin.n [AP]

    AL QAeDA PAWL ZAWM TUMTUKUM 27 LUNG IN TANG TURIN AN ReL

    Al-Qaeda pawl zawm tuma abeih avangin New York pa pa-khat Betim Kaziu chu kum 27lung ina tang turin March ni 4

    khan Brooklyn khuaa Federalcourt pakhat chuan a chung thua rel. Kaziu hian he thu lo pawhtualthah tum thubuai leh thil dangthubuai awrh a nei bawk.

    Kaziu hian Iraq, Aghanistanleh Balkans-a Al Qaeda pawl-hote zawm a tum a, mahse ahlawhtling lo a. Kosovo thlengpawh a kal kual a ni awm e. Pakistan kalna tur ticket pawha kawl reng a, a kal hma-in an man a ni. A hnen atang hiansawrkarin 'arewell martyrdom video' an tih pawh an mannghe nghe. Pawikhawihtuten an thih chilh hnua mi lo en turaan lak lawk video a ni. n [NLM]

    KHMeR ROUGe TAN-IN VeNGTU LU BeRDAM CHHUNGA TANG TURIN

    Khmer Rouge sawrkar laia tan in vengtu lu ber chu mihringtehistory-a nunrawng bera pawi khawihtu a nih avangin UNOkaihhruai Cambodia-a supreme court pakhat chuan damchhunga tang turin a chungthu a rel. Court pakhat chuankum 19 tang turin a rel thlu a, mahse sawrkar ukilte chuan 'anep lutuk' tiin thubuai chu an tihnuntir tha leh a, tunah erawhchuan dam chhung tang turin a chungthu an rel ta a ni.

    Court chairman Kong Srim-a'n 'Duch' ti pawha an hriatlar Kaing Guek Eav-a chungchanga court thutlukna a chhi-arnaah "Duch-a hi awihawm loh khawpa hlauhawm, tenawmrapthlak, hremna sang bera hrem tlak a ni," a ti tawp mai ani.1970 chho vel khan lung in tihbaiawm lutuk Tuol Sleng-ami singkhat leh sangli lai an thah thu-ah khan Duch-a hi a

    tawlreltu ber a lo ni awm e. A chungchanga court thutluknaan chhiar lai hian kum 69 laia upa tawh Duch-a chu tuarnavak awm pawhin a lang hranpa lo a.

    Tuna court thutlukna hi engti kawng maha tihdanglamdan kawng awm tawh lo thu tlukna tawp a ni. Khang thil pawikha a lo khawih ngei a ni tih Duch hian a inpuang a. "KhmerRouge hruaitute thupek khauh leh rum lutukte zawma ka thillo tihahte khan min ngaidam hram rawh u," tiin ngaihdam

    chu a dil a ni awm e.n

    DRUGS ADDICT PAKHAT CHUAN A SeXA THLAK HNU-AH TIANG VUAK A PUMPeLH

    Singapore rama drugs addict luhlul deuh mai pakhat chuankum 2006 khan Thailand ramah a nihna (sex) a thlak danglamtira, tunah chuan hmeichhia a ni ta. Hmeichhia lo ni ta hian drugs(Syabu) hmang thina ngaih a nih avangin kum 7 leh thla 3 lungin tang tura a chung thu rel a ni a. Hmeichhiaa ngaih a lo nih takavangin vuak a tuar tur erawh a pumpelh phah thung.

    He nu hi kum 40-a upa, Preetika Nivashni M. Rechnam ani. Tianga vawi thum an vuak tur chu a pumpelh ta a ni. Mipachuan vawi ruk atanga vawi 12 thleng vuak an tuar thin. He nu

    hi nikum December 2 khan Oxley Hole (Geylang-a awm) roompakhatah mipa pahnih nena an lo awm lai man a ni. A zun antest-naah Heroin leh Syabu hi an hmu ta a ni. n [The Straits Times]

    cdkifrD;owfHk;ta&SUzuf? RTC ? AkdvfcsKyfvrf;? wyfOD;oDwm&yf? uav;NrdKU/ zkef; - 09-47072224? 073-22117? 073-21466?

    X-RAY , ULTRASOUND , Computerized LAB , Computerized ECGOT major room - OT minor room - Labour room- Special patient rooms with aircon

    txl;ukq&m0efBuD;rsm;tjynfhtpHk - acwfrSDpufypnf;ud&d,mrsm;tpkHtvif - oifhwifhaomaps;ESKef; - aEG;axG;jynfhpkHaom0efaqmifrI

    ULTRASOUND Trans abdominal (2D),(3D), Color Dopplar, Transvaginal probe , Linear probe wdkYjzifh uav;taetxm;usm;-r cGJjcm;ay;jcif;? 0rf;wGif;a&m*gtrsKd;rsKd;? rdrd&ifaoG;avmif;\ ykHo@mefudk oHk;zufjrifEdkifjcif;?

    trsKd;orD;rsm;\ rsKd;yGm;t*Fgrsm;udk tao;pdwf odEdkifjcif;? ESvkH;ESifh aoG;aMumrsm;udk tao;pdwf yDjyifpGm odEdkifjcif;? "gwfcJG Haematology Analyser, Electrolyte analyser, Biochemical analyser, ELISA analyser, Urine chemical analyser wdkYudk

    tokH;jyK EdkifiHwumpHcsdefrSD tajz&Edkifjcif;? dk;dk; ESvkH;prf;oyfpuf? uGefysLwm ESvkH;prf;oyfpuf

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    7/20

    TAHANTIMES |7geNerALknowledge14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    RAM KANG AVANGIN KUM KHATAHMI 339,000 THI ZIAH

    Khawvelah hian kum tin ramngaw hi a kang nasa thei hlea. Ram kang avanga thi hi kumtin mi 339,000 an awm ziahthu ram kang chungchang an

    sawihona-ah American mi thi-amte chuan February 19 khanan puang. Ram kang avangamihring thih tamna hmun chuArica-a Sahara hmun hi a ni a, he hmuna ram a kan avanginkum tin mi 157,000 an thi ziah. A dawttu chu South East Asiahi a ni leh a, mi 110,000 an thi ziah tih an sawi. Ram kangavanga thite thih chhan hi tam tak chu meikhu an hip nasatlutuk vang a ni.n [NLM]

    FeBRUARY 29-AH FA PALIMINUTe RUK CHHUNGIN A NeI

    Kumin February thla ni 29khan England ram Bristolkhaw nu pakhat chuan ni

    khata minute ruk chhunginnau pali a neih thu internetchanchinah tarlan a ni. EmmaRobin chuan a neih hun takaia kar 11-a hma-ah St. Mi-chael damdawi inah nau palichu minute ruk chhungin zaichhuahsak a ni. A khin berpound thum leh ounce khat-arit a ni a, a te ber chu poundhnih leh ounce riat a ni. Naupali pai hi thil vang tak a ni a, phir an ni naa an zinga pahnihchauh an hmel a inang bik a ni. Chawlhkar 29 leh ni khat apai hnu-ah February 29-ah a nei ta hlawm a ni.n [NLM]

    TURKeY RAMAH, KUM 1500 KAL TAA BIBLe AN CHHARTurkey Police pakhat chuan kum 2010 khan ruih theih thilasumdawng a dapna lamah kum 1500-a upa Holy Bible bukhat a chhar a. Tun 2012 February ni 23 khan Turkey Cul-ture and Transport Ministry chuan Holy Bible chhar thu hi apuang a, a bu chu Ankara khua-ah an kawl tha a ni awm e.He Holy Bible hi 'thil hlui zuar thin sumdawng' kut atangaman a ni a. An ziah kum erawh an la chhui mek a ni. Trans-port Ministry-in a puan dan chuan mipuite hmuh tura pho chhuak tur chuan tlema thuamthat, then thianghlim a la ngai a. He Bible pumpui hi Leather (savun)-a siam a ni. A ziaktupawh savuna ziah a ni. He Bible hian Turkey tangka mtd 40 a man a ni awm e.n [AFP]

    BALLOON MIHRINGKum 62-a upa pa pakhat chu a taksa pumabawl a khah tlat avangin Balloon mihring tiin anko tawp. Mi thenkhat phei chuan ui vakvai ti tepawhin an ko. He pa hming hi Mohammad Umara ni a, kum 14 a nih atangin a taksaah bawl arawn awm tan a, tunah chuan a awm khat vektih theih a ni. "Mi tha pangngai ka ni, hna pawhthahnem ngai takin ka thawk. Mahse ka pawnlam lan dan hian mi tam tak a barakhaih thin.

    Miten min hmuh hian an hawi sawn a, ka bulahpawh an lo kal duh ngai lo," tiin a sawi.Umar-a hi India ram Hyderabad mi a ni.

    He pa nu kutah hian bawl hi a awm ve bawk a,mahse a taksa pumah a awm ve lo. Umar-a hia pian tirh chuan a taksaah bawl a awm lo. Kum14 a nih atang chauhvin a rawn awm ta a ni. Doctor pawh a lo pan ve tawh thin. Doctor-techuan a a neih chuan a ate chu amah anga an awm theih thu an hrilh. Mahse kum 28 anih chuan kum 45 mi nen an inngai zawng a, an innei nghe nghe. A nupui hian chhungkawnuam tak kan din ang a ti. Fa pathum an nei tawh.n [DM News]

    ALBINO CLAN ZINGA KHAWVeLA CHHUNGKAW LIAN BeRAlbino kan tih hi vun var leh sam leh mit buanghnam kan sawina a ni a. He chhungkuaa an paber chu Roseturai Pullan (kum 50) a ni a, nuber chu Mani (kum 45) a ni. Fa paruk an nei a,Albino Clan-ah chuan chhungkaw hung ber an

    rawn ni ta ani. An apate chu Vijay (kum 25),Shankar (kum 24) leh Ramkishan (kum 19) anni a, an anute chu Renu (kum 23), Depa (kum21) leh Pooja (kum 18) te an ni bawk.

    Renu-i hian Albino tho Rosheh (kum 27)chu pasalah a nei a, apa kum hnih mi Dhara-mraj-a an nei tawh bawk. An chhungkua hianDelhi khawpuiah room khatah tawt takin an khawsaho nghe nghe. An vun a var a, an sampawh a var niin an sawi. Roseturai-a chuan, "kan vai hian 'angrez' tiin min ko thin. A awmziachu 'English (sap) tihna a ni a, India hnam zinga heti anga kan lo piang hi mi tam takin anhre thiam thei lo," tiin The Sun-ah a report. Kum 1983 khan a nupui nen hian an lo innei a.Tamil Nadu atangin Delhi-ah hian an insawn nghe nghe. "Heti anga hnam inang inneih hikan nu leh paten tha an ti a, thil tha leh hausakna niin an lo ngai bawk," a ti. South India-aawmte chuan natna neiah an ngai thin. An nunkhua pawhin harsatna tam tak a tawk thinbawk. A nupui pawh hian heti anga mi var a neih hi a tirah chuan a duh lo hle. A a tir a hrintum pawhin damdawi inah te a kal a, a nei tam a duh lo. Mahse tunah chuan ate hi thilpekhlu takah a ngai thei tawh.n [The Sun]

    KHAWVeLA HNUTe LIAN BeR

    Khawvela hnute lian ber, 109.22 cm (43 in) neitu chu US mi,Annie Hawkins-Turner (aka Norma Stitz) a ni a, a hnute telina awm len lam chu 177.8 cm (70 in) a ni..n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    8/20

    8 |TAHANTIMES ceLebrITy 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Macaulay Culkin-a nena an inkawplohna pawh kum 8 lai a ni ta, Mila Kunis-i

    chuan hmangaihna tih lam chu a nuna aawm tawh loh thu a sawi riap mai.

    Nikum November thla khanMarine Corps Ball an buatsaih thina

    hla sa tur leh lam turin Mila Kunis-i hiSgt Scott Moore chuan a lo sawm

    nghe nghe. The Black Swanactress Mila Kunis-i chuan mite rinloh ang takin mipa a kawp lohna

    a rei tawh thu Harper's Bazar-aha sawi chhuak. Culkin-a hian

    Mila Kunis-i nena inkawp lehhi a beisei viau nain Kunis-i

    hian amaha awm mai mainuam a tih zawk avang-inCulkin-a beiseina chu atham ral leh ta. Mahnia

    awm hi Kunis-i chuannuam a tih thu leh ropuitawka a ngaih thu a sawi

    bawk. Kan lo inkawp pawh

    kha a ropui tho, mahse ahun lai a liam ta a ti. Kum 28mi Kunis-i hian ina tawmchawt hi a thlang deuh

    ber a. "Khawiah mah kaleng chhuak meuh lo. Inaawma TV en hi ka thlang

    deuh ber, wine in zeuhzeuh pawh ka duh thin,"

    a ti.n

    MILA KUNIS-I CHANCHIN TLEM MAHNI STYLe-A KHAWSAK DUHeMMA WATSON

    Harry Potter star Emma Watson-i chuan mahni style ngeiakhawsak a duh thu a sawi. Hman deuh kha chuan design-er-ho tanpuinaa inthuam vel a lo duh thin a, tunah chuanama duh dan style zuia inchei leh khawsak a duh thu asawi chhuak ta a ni. Interview-naah, "Tun hma deuh khachuan designer-te kawhhmuh dan anga inchei hi ka lo duhthin a, tunah chuan keima duh dan ang taka inchei hi kathlang tawh zawk," a ti. Ani hi Harry Potter lm a chan hnuarawn lar chho em em, hmel tha leh zei tak a ni. "Mite hian

    Harry Potter lm star ang chauhvin min hmu a, kei chuankeimah angin ka inhmu thin," a ti bawk.n

    FA NEIH DUH MEGAN FOXTransormers star Megan Fox-i chuan a

    neih a duh thu a sawi chhuak. "Fapahnih nei ta ila a tha ang, pathum

    pawh a pawi lo," a ti. A pasal hi Bri-an Austin-a a ni a, chhungkaw din a

    duh thu a sawi chhuak. A pasal hi ahmangaih hle a, a pahnih vel tal neih-sak a duh thu Cosmopolitan magazinenena interview an neihna-ah MeganFox-i hian a sawi chhuak. Hlimtaka pawn lama awr chhuah velpawh a peih tawh loh thu a sawibawk. "Hlim taka ina khawsakka thiam ta," tiin nui bawk

    bawk chungin a sawi. "Kapasal hi ka kawppui turtak a ni, harsatna kantawh chang pawhin kanpahnih hian kan chingel mai thin, kan inka-rah lungrualna hi aawm nghet hle," a tibawk.n

    CHUAI THeI LO KIM Hee-SUN, KUM 10KAL TA ANG THO KHAN A LA NALHKorea nula nalh lutuk mai actress Kim Hee-sun chuan W Fashion Maga-zine tan a thla a laktir a, Korea media-ho chuan kum 10 kal ta ang tho khana la nalh a, a hmel thatna a chuai hauh lo tiin an ak nasa. Chu thlalakahchuan Kim-i chu Nina Ricci Siam, thuam chi hrang hrang inbelin a inlar a,nun nem zaidam hmel tak, mi hipna ngah tak a ni ringawt an ti. Miin an

    ak mawlh mawlh chu magazine thlalak chungchangah ani chuan, "Designpangngai elai tak leh rawng min kap engtu tha tak takin an siam a, anthilsiamte hi kan hmang kan hmang mai a nih hi," a ti. Kim Hee-sun hi SBSTV Series, 'Faith'-ah a chan dawn leh dawn loh a la chiang lo a ni awm e.n

    INTeRNeT-AH CHANCHIN DIK LO THeHDARH-TU MI 41 SONG HYe-KYO-IN A KHING

    South Korea actress lar Song Hye-Kyo

    () chuan a chanchin ni lo puipuia internet-a thehdarhtu mi 41 chukan hnung lawk khan court-ah akhing tih February 23 ni chanchin-bu-ah te tarlan a ni.

    Police leh a ukilte sawi danin Feb-ruary thla tir lam khan heng mi 41-tehi 'Chanchin dik lo thehdarh' vangina khing a ni awm e. An thu thehdarhzinga pakhat chu, 'He actress hi politi-cian pakhat nen inkungkaihna neiin tan-puina a dawng a, kum 2008 Septemberatangin nikum kum tawp thleng chu panen chuan an inkawp a, tangka thah-nem tawk tak a hui lut hman,' tih ani a. A ukilte chuan he thubuaihi Seoul-a Kanam police-hokutah an hlan chhawng a,police-te chuan an chhuithuai dawn a ni awm e.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    9/20

    TAHANTIMES |9eNTerTAINmeNT

    TOP 10 BOXOFFICE

    1 Dr. Seuss' The Lorax $122M2 John Carter $31M3 Project X $40M4 Silent House $7M5 Act of Valor $56M6 A Thousand Words $6M7 Safe House $116M8 The Vow $118M9 This Means War $47M10 Journey 2: The Mysterious Island $91M

    TOP 10 MUSIC ALBUMS1 21 Adele2 The Greatest Hits Whitney Houston3 WZRD WZRD4 NOW 41 Various Artists5 The Bodyguard Whitney Houston6 Careless World:Rist of... Tyga7 19 Adele8 Take Care Drake9 Talk That Talk Rihanna10 Whitney Houston Whitney Houston

    Transormer lm hi 1, 2, 3 tiin lm thum an chang twh a, a hlawhtling hle nghe nghe. Tunah pali-na chan lehan tum a, kum 2014 thal laia release theih an beisei. He lm-ah hian Michael Bay-a chu director a ni ang.

    Film producer tur chu Lorenzo Di Bonaventura a ni ang. Part 1,2,3 pawh kha Bay-a direct-na hnuaia chan a nia, tuna 4-na pawh amah thovin a direct ang tiin producer thian a sawi. Producer chuan, A dik, Bay-a tho chudirector tur a ni. Kum 2014 thal lai velah chhuah theih kan beisei. transormer lm lak hi chona lian tak a ni a,a chip chiar chuan engmah kan la sawi thei lo, a ti. A changtu pa tur hi a la chiang lo va, he lm lo chang thinShia Le Beou-a chu a nih a rinawm tawh lo. Le Beou chuan, Transormer lm chan leh hi a chi tawh lo. Kum15 liam ta kha chu ni se tha tur. Eng pawh ni se, Transormer lm chang theia ba awm kha ka lawm hle, minchawimawina a ni, a ti.n

    AVRIL LAVIGNe-INA THAWMHNAW HLIP

    Zai thiam hmel tha leh sexy Avril Lavigne-in a album siam

    hnuhnung ber 'Goodbye'-ah a hlasak laiin a thawm-hnaw ahlip tlat mai. Hei hi a an-te laka lawm thu sawinaah a ngailehnghal. "Ka album 'Goodbye' tan hian eng emaw ti takashooting neih ka duh, heti anga ka inhlip hi lawm thu ka sawi-na a ni e," a ti.n

    14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Beauty Salon

    Website: www.tahantimes.comE-mail: [email protected]

    Highlight

    tm;ay;rI (10) BudrfjynfhygursufESmaq;? *sD;cRwf? aygif;wif? acgif;avQmfjcif;rsm; aqmif&Gufay;ygonf/

    (B) Tel. 073-22008

    TRANSFORMER 4 DIRECTOR ATAN

    MICHAEL BAY

    WALK OF FAMe-AH JeNNIFeR ANISTON TeL Ve TAJennier Aniston-i hi lm starlar leh hmel tha em em, BradPitt-a nupui hlui kha a ni a.Friends lm a chan hnu-ah arawn lar chho lehzual a. Holly-wood chuan February 22 khan'Walk o Fame'-ah dah lutin achawimawi a ni. HollywoodBoulevard-a W hotel pawnahhe program hi buatsaih a nia. Fiamthu lam chang thin Adam Sandler, Malin Akerman, Kathryn Hahn,Aniston-i pa leh a bialpa te pawh an tel ve. Aniston-i (kum 43) hi Walk oFame hmanga an chawimawi artist 2462-na chiah a ni bawk.n

    SONG HYe-KYO-I CHU SINGeR A NI DAWN eM?South Korean actress Song Hye-Kyo-i chu singer a rawn ni dawn ta em ni?Kum 16 meuh lmstar a nih hnu-ahhla thunna studio-ah John Park-anen an hmu tlat mai. John Park-a hiKorean thlah, American singer a ni."Hla sak hi ka duh, timna eng mah kanei lo," a ti. He Korean lmstar lar takhi a an-ten a zai ri an rawn hre maidawn a ang hle. Park-a hi kum 23 miniin American Idol vawi 9-naah khansemi-nalist a ni nghe nghe.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    10/20

    10 |TAHANTIMES pp 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    The Black Eyed Peas hiLos Angeles, California-a 1995 kuma din, Ameri-can hip pop group a ni.He group-ah hian rapperwill.i.am, apl.de.ap leh Ta-boo, leh singer Fergie te an

    tel.19882000: Behnd theFront eh Brdgng the Gap1988 kum daihah tawh khanpawl riat zirlai William Adams(will.i.am) leh Allan Pineda(apl.de.ap) te chu lo intawkinan rap dun a, Los Angeleschhehvelah an lo perormnasa tawh a. Anni pahnihhian 1992 khan Ruthless Re-cords nen an sign ta a. Anthiante zinga pakhat, DanteSantiago nen, an pathumchuan Atban Klann (ATBAN:

    A Tribe Beyond a Nation) tiinhming an invuah a. An debutalbum, Grass Roots, erawhchu release theih a ni ta lo,Ruthless records ounder athih tak daih avangin.

    Atban Klann chu orm thalehin Black Eyed Pods tiin ahming an thlak a, a hnu lehahBlack Eyed Peas tiin. Dante

    Santiago aiah Jaime Gomez(Taboo) chu an la a, KimHill chu background singeratan an dah nghet bawk a.Hip-hop tihdan phung anglo takin live band hmanginan perorm thin. InterscopeRecords nen sign-in 1998kumah an debut, Behind theFront chu an release ta a. Analbum pahnihna Bridging theGap chu 2000 kumah antichhuak leh bawk.

    200406: Monkey BsnessAn album palina MonkeyBusiness chu 2004 ku-mah an record a, June ni 7,2005 khan an release a. Healbum-a single hmasa ber,"Don't Phunk with My Heart"chu U.S-ah a hit hle a, U.S.Hot 100-a pathumna hanni chhovin Grammy dang,

    Best Rap Perormance by aDuo or Group category tanan hmuh belh leh phah ta ani. He album-a single dang;"Don't Lie", "My Humps" leh"Pump It", "Pump It" te pawhchu an hlawhtlinpui hle bawk.

    March ni 21, 2006 khanThe Black Eyed Peas chuanremix album, Renegotiations:The Remixes an releasebawk. December ni 31, 2006khan The Black Eyed Peaschuan Monkey Business tourtawpna atan Rio de Janeirokawpuia Ipanema Beach,Brazil ramah, mipui maktad-

    uai khat hmaah an perorm a,hei hi tun thlenga an concertneih ropui ber a la ni.

    200910: The E.N.DAn studio album pangana,

    The E.N.D. ("The EnergyNever Dies") chu June ni9, 2009 khan an release a.Chawlhkar khat chhungacopy 304,000 hralhin cop-

    ies Billboard 200-a pakhat-na a ni chho ta a. He albumhi Billboard 200 Top Ten-ahchawlhkar 38 chhung teh-meuh a awm.

    He album hian FavoriteRock/Pop Group leh Fa-vorite R&B/Soul Groupcategory-ah American

    Music Award a dawng a.Best R&B/Soul Album (TheE.N.D.) tan pawh nominationan hmu na a, he category-ahhi chuan Michael Jackson anhneh ta lo a ni.

    January ni 31, 2010 kumaGrammy hlannaah pawhGrammy pathum; Best PopVocal Album (The E.N.D.),

    Best Pop Vocal Perormanceby a Group "I Gotta Feeling"leh Best Short Form Video"Boom Boom Pow" te tan andawng a. Hemi tum hian cat-egory paruk tana nominatean ni.

    July ni 27, 2010 kumahThe Black Eyed Peas chuanremix album: The E.N.D.Summer 2010 Canadian In-vasion Tour: Remix Collec-tion chu an release.

    2010present: The Begn-nng eh chah akAn studio album parukna:

    The Beginning chu Novem-ber ni 30, 2010 khan an re-lease a.

    May ni 22-a 2011 BillboardMusic Awards hlannaahnomination pali an neih zingapakhat, "Top Duo/Group" chuan dawng.

    Staordshire-a Alton Tow-ers-ah July ni 6, 2011 kumaconcert an neih tumin TheBlack Eyed Peas chuan antour neih mek an zawh hunachawlh lawk an neih tur thuan puang. Will.i.am chuanchu chu Twitter-ah rawn sawinawn lehin hetia an chawlhlailawk chhung hian hla-phuah erawh an chawlh lohtur thu a sawi.

    n

    200104: Ferge-n a am,nternatona hahtnnaeh EephnkAn album pathumna El-ephunk chu 2003 kumahan release leh a, hei hi tunaan member Fergie zai telnahmasa ber a ni.

    He albuma single pali;Where Is the Love?, "Shut

    Up", "Hey Mama" leh "Let'sGet It Started" te chu nasatakin an hlawhtlinpui ta a."Let's Get It Started" pheihi chuan Best Rap Peror-mance by a Duo or Groupcategory-ah 2005 kumaGrammy a dawntir bakahRecord o the Year leh BestRap Song tan nomination ahmuhtir bawk.

    2004 kum khan The BlackEyed Peas chuan the Elep-hunk Tour neiin Europe lehAsia khawmuala ram tamtakah nasa takin an hming

    an chher ta a ni.

    Tahan Times C a r t o o n

    THE RENGS

    the

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    11/20

    TAHANTIMES |1114 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    F. lAlBiAKMAwiA

    MYANMAR ENGTIANGIN NGE A INTHLAK DANGLAM ?

    ENG NGE A AWMZIA?

    Article

    M

    yanmar hi nikum atang

    khan politics lamah nasatakin a inthlak thut a. Sipailam atanga rawn insawn a,civil sawrkar rawn ni ta-aPresident U Thein Sein leha hote chu tun April thlaa loawm tur by-election tan an in-buatsaih mek a. He by-elec-tion-ah hian kum rei tak anlo hren tawh Daw Aung SanSuu Kyi pawh a in-candidatea. He inthlan chungchanghi ram pawna mithiam te,thlingthla duh te, human rightgroups te pawh an sawm a,an sawiho a. Inthlan laia an

    lo awm ve an phal dawn lehdawn loh erawh hriat a la nilo. Heng bakah kum 10 bi tamtak ralthuam lo keng thin tawhethnic group-te nen pawhinremna siam that tumin anbei nasa tih kan hmu. Thurinvanga tang, mi tam tak achhuah bawk. Heti anga rangtak taka hma a han lak zungzung takah chuan, kum khatkal ta thlenga 'Myanmar Gen-eral-ho hian entikah mah thu-neihna hi an thlah lo vang,'tia ngaihdan lo nei nghetUS-a top ocial-te chu mak

    tiin an ka ta ho mai a ni. Hetihrual hian kum sawm hnih laiMyanmar ram hrema lo hrek-tu US leh EU-te tan pawhngaihthah mai mai theih a nita lo tlat mai le.

    Potca (Chance) hn rem-chang

    Myanmar a inthlak dan-glam dan hi kum 2010 No-vember thlaa rampum inth-lan atang phei chuan a vungchho telh telh tawh a. Khatihlai khan international commu-nity te chuan, 'A phen atanga

    sipaiten thuneihna (power)an chelh, sipai sawrkar hmelthar mai a ni leh ang chu!'tiin ngaihdan an lo siam sa a.Daw Aung San Suu Kyi-i NLDParty lah inthlanna-ah a in-rawlh ve si lo. Thenkhat lahin,'Politics hmun ruak pakhattalte chu a la awm ve mahna,'lo ti tawk an awm ve bawk.

    Tichuan inthlan result alo chhuak a, U Thein Sein-a'nPresident hna a rawn chelhta a ni. Civil sawrkar din a loni a, Civil Parliament thar alo ding bawk. Khata tang chi-

    ah khan Hluttaw pahnih lehPresident-te chuan 'siamthathna' chu huai takin an bei tahlawm a nih kha. A hma lamasipai hotu lu ber erawh kha

    chu mipui hmaah a inlan ngai

    ta reng reng lo.Daw Aung San Suu Kyi-i

    tang pawh a rawn chhuak a,U Thein Sein nen an inkawm.A rah chu a party, NLD party atuai thar leh a, politic khawve-lah dan ang thlapin a zuanglut. Hmana General lo ni tawhhovin an luah (Parliament)Hluttaw te chuan sawrkarpolicy duan tharte pawh duhtawk tawkin a chai a, a nunghle mai a. Sawrkarin Nation-al Human Rights Commis-sion a din. Rampawna tlanchhuak politician ho pawh a

    ko kir. Ram chhung media-tepawh a khuahkhirh nasat thintehreng nen, a thlah dul ta hlebawk. Thla hmasa khan rinnaavanga tang za tam a chhuaha. Myanmar sawrkar hmalakdante enin Obama pawhinMyanmar nen ambassadorlevel-a inzawm leh an tumthu a puang. US-in Myanmara hreknate pawh nakumahphelh dul turin emaw, hlipvek turin emaw Congress kanawr thei mai thei a ti bawk.

    inthak dangam nana th

    pamahKum tam tak mahnia

    sapa tala lo tal sawrkar pa-khat kha engvangin nge he-tianga rang lutuka a inthlaksawk sawk tih hi hriatthiama har a. Heng hi a tak tak ani em, a hlen chiah ang emtih pawh sawi thiam a la har.Khawthlang lam Policy makermithiam thenkhat chuan USleh EU-in an hrek an tihtawp-sak a, international khawvelalen ve leh an duh vang te,khawthlang lam ram atangainvestment an beisei vang te,

    economics lama hmasawnduh vang hrim hrim te niin anring a.

    Myanmar hi Asia khaw-chhak lama ram rethei bera ni a. Mahse an chanchinatanga thu dik tak chhar uherawh a awl lo. Rin ai daihin ahnawkin a ril thei.

    US leh EU-ten an hrek a.Chuti chuan khawthlang lamram te chu a thurualpui theingei a. Mahse China, SouthKorea, Thailand leh Indiacompany liante erawh chuanMyanmar-ah sum tam tak an

    invest hlawm a. A bik takinkhawnvartui leh natural gaslam thilah a ni. 'Asian News'behchhanin sawi ta ila, '2010,2011-ah te khan Myanmar-

    a ram dang rawn invest-na

    sum hi USD billion 20 a tlinga. ASEAN-a a luh theih lehtheih loh thu-ah pawh khaw-thlang US leh EU-te hreknaDan khan engmah tih theih anei pha lo. A dang thei lo.

    Kum 1990 hnu lam atangkhan sawi leh daih ila. A taktakah chuan hetia Myanmara inthlak thut chhan hi thildang vang a ni zawk mai thei.

    Sipai General-ho tanarinawm leh rin tlak tak UThein Sein-a, zawi muangdapa inthlak thleng tur ramhruaitu atan an thlan uh vang

    a ni thei. Liberal taka thawhtur chu U Thein Sein hianhma hruaiin a thawk mek a nia. Mahse Myanmar-ah sipaihian thuneihna a la changsang hle a ni. Parliament-ahseat25%alahauhtlatmaia, Deence budget pawh ala sang lua. Ralthuam keng,hel an la awm vang pawh a nimai thei le.

    A kara remna paaKum 20 chhunga sipai

    lam hotute hian politics tu-alzawlah Daw Aung San Suu

    Kyi-i a inlar ve chauhin ramsiam that, thlak danglam antum hi a hlawhtling thei angtih an hriatthiam atang chiahkhan thawhpui tha-ah a lehsiam ta a ni. Mipuite hmuhdanah he 'inthlak' boruakahhian Daw Aung San Suu Kyichauh hi mipuite rilru hruaitheitu tur a ni dawn a. Thawhvut vut tur a ni na a, mawh latak tak tur chuan rin aiin huna duh dawn a. Chu chu mipu-iten an hriat ah a, an pawmtheihna tur chuan amah (DawAung San Suu Kyi) chauh hi

    a ti theitu awmchhun a ni maithei a ni. 'A lehlam lehlam in-hen tawka a thianga kal a tul'tih hi atan pawh duhthlan tur,a ram tana a tih mai tur niina hria a ni mahna. U TheinSein-a nen thawk dunin, ramtana ke pen a tumna-ah hiana naran mai ni lo, duh dan lehngaihdan al pawh a nei maithei. Mi tlem zawk hnam tenen chuan sawi tur an la ngahviau ang. AmaherawhchuDaw Aung San Suu Kyi-i hiankhawvel hriata nikum lama athu sawiah kha chuan, 'Hun

    kal tawh ata lo zuang chhuakrawh u,' tih hi a telh reng maia nih kha.

    President U Thein Sein-a chuan, "Tun hmaa hlawh-

    chhamna zawng zawng chu

    kan thlak tha ang a, ramhmasawnna tur hlirin hnakan thawk ang," tiin mipui atiam a. Policy hmasa-ah tekhan China a nghenchhannasa lutuk kha khawthlanglam sawrkarte mit a timim hlea. Tuna Myanmar hruaitutethutiam leh thiltihte kan enhian zavaia that tlanna turazai khata luangzaa thawhtum tak tak an ang a ni. Chinaram rinchhan pumhlum rikn-gawt an tum tawh lo tih 'Myit-Sone Project' an tihtawp thutngam dan atang khan a lang.

    washngton nen akma?

    Kum nga kal ta chhungkhan Myanmar hian US tanpawimawhna a nei lian hrethret a. Khawnvartui leh natu-ral gas bakah khur chhuakthil dang tam tak hi Ameri-can company-te tan marketpawimawh tak a la ni chhothei dawn a. A pawimawh lehthupui zawk chu North Ko-rea leh a nuclear ralthuamleh thiamthil Myanmar kutaa luh lohna tura ven hi a ni.

    Hnam tenaute inkara buaina,ral tlanhovin Thailand, Indialeh China ramri hrul vel anghawng boruak a la awmcheu.

    Heng boruak zawngzawngin a nghawngtur, ethnic hnam te,ralthuam kenghonen inkara buai-na, a vaia hanthlirin remna lehmuanna elaitaka thawh-chhuah apawimawh-

    zia a lang.Hetah takhian DawAung SanSuu Kyi-i hia lai taka dahthiam a pawi-mawh hle ang.Rampum huap,hnam zawngzawng huap thilthenkhatah, malthlan chuan hruaitu atanatha ber chu Daw Aung SanSuu Kyi hi a ni tlat.

    Civil sawrkar-a indin mek

    sawrkar thar hi democratictaka che tura uih hlawm antha mai thei. Hun kal taa anawm dan hlui atanga an talchhuah theih nan hei hi a

    pawimawh a ni. Tichuan My-

    anmar hi remna leh muannanen democracy system diktak leh economics systemtha tak kawng zawhin a kalthei ngei ang. A kal vung thuaitheih nan ram dang sawr-kar hrang hrang te, institu-tion dang dangte hian englaipawha vil rengin, thurawnpe-in, tanpuiin an puihbawmreng a tul. East Temor ramathil thleng, ethnic-te inremnatha an neih theih dan te khamodel atan a tha mai thei. Thilinang thlap erawh zawng a nilo. Tuna thil pawimawh chu

    sawrkar thar hi hnung lamhawia a pen let leh loh nanleh a tulna hmun leh hunah atul lai apiang mawihnai, elaitaka 'thlak thleng' hna thawhthuai hi a pawimawh ber a ni.

    n

    [Joshua Kurtlant ziak, 'HowMyanmar Changed andWhat It Means,' tih lehlin ani. Joshua Kurtlant hi Councilor Foreign Relations-a AsianAairs mi thiam, Myanmarthlirna ziak thin a ni.]

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    12/20

    12 |TAHANTIMES

    MYANMAR

    MY MYANMAR

    PersPective 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Ka EngAmah Mizo Pop Lalpa Vanlal-

    sailova tawngkam hawhin, 'rinhle-hlna chhingmit' nena khawvel

    pumin an thlir reng laiin Myanmarram inthlanna (2010) chu tluangtaka zawh el a ni a. Tunah kumhnih hmel a lo hmuh hnu meuhphei chuan beiseina kawl pawh a loeng zual sauh sauh va, kum 2011chhung chauha Myanmar kechhehdan mai pawh khan lung hi a tiawitawk hle tawh mai. Rinhlelhna lehhmuhsitna chhum chhah taktechuan min kiansan zai an rel tan ta.Myanmar ram hruaitu ('thuneitute'ni tawh lovin) ten mipuite aw anngaithla a, an thinlungah an hruaimipuiten hmun an lo chang tan tahi lei mihringte leh van Pathian duh

    dan nen inmila hmasawnna duh-awm ber chu a ni. Myanmar ram tanbeiseina kawl a eng ta.

    Sea Games (2013)Nakum 2013 khian Southeast

    Asean Games (Sea Games an tih)vawi 27-na chu kan ramin a thlengdawn a. Naypyitaw, Mandalay lehYangon khawpuiah te hman tur a ni.He inamna kutpui hi kum 1961 leh1969-ah khan Yangon-ah nghah a loni tawh a, tun hi a vawi thumna atankum 44 hnu-ah Myanmar-a nghaha ni leh ta a ni. Southeast Asia ramhrang hrang (10) atanga hruaitu

    pawimawh leh inam mi duhawmtak takten uankhawm nan tling lehtlaka min pawm avangin heti anghun ropui hi kan chanpualah min pephal a ni a. Hei hian Myanmar ramtan hmasawnna rahbi pawimawhtak min rah kaitir ngei ang tih hia rinhlelhawm lo ve. He inamnakutpui inbuatsaihna avang ringawtpawh hian transportation and com-munication, hotel & restaurant leh

    tourism lamah pawh hma kan sawnphah hle dawn a ni.

    Charman (2014)

    Kum 2014-ah ASEAN Chair-man nihna ropui leh pawimawh chuMyanmar ram chanvo tur a ni. Henihna hi 2006-ah khan chelh tawhtur a ni a. Amaherawhchu, sipaisawrkarna hnuaia Myanmar ramdinhmun enin chelh tlakah an ngailova, kum 2016-ah chauh chelh turaruahman a nih phah ta a ni. Ama-herawhchu, kum 2011 November17-a Indonesia ram Bali khawpuiaASEAN rorelna sang ber (the 19thASEAN Summit)-ah chuan 2014-ahMyanmar ramin ASEAN Chairmannihna chelh turin lungrual takin an lorelthlu ta a. Indonesian Foreign Mi-

    nister Marty Natalegawa phei chuan,"Myanmar rama inthlakthlengna thaleh lawmawm hi a kaltluan zel theihnan he thutlukna hmang hian tan-puia tihngheh kan tum a ni" a ti nghenghe.

    Chu vangin, heti-ang nihna lehchanvo pawimawh nen inmila kanram hian khawvel ram hrang hrangtemit hmuhah ngil taka ke a pen a, anbeng hriatah thawm tha leh hlimawma chhuah chhoh zel a tul a. Chuchu kan ram leh mipuite tan chuanbeiseina hlimawm min siama mintihhlawhtlinsaktu tur a ni.

    AFTA (2015)Sea Games leh ASEAN Chair-

    man nihna aia eibar zawnna kawngakan ram min tihmasawn chak zualtheitu thil pakhat a la awm a, chuchu ASEAN Free Trade Agreement(AFTA) an tih hi a ni. Mizo tawngaa awmzia chu ASEAN ramte zalentaka insumdawn tawnna tura inrem-na thuthlung tih a ni mai awm e. Kum1992 khan AFTA hi ASEAN member

    LALTHUAMLIANA

    rual u zawk ram ruk (Singapore,Brunei, Indonesia, Thailand, Malay-sia leh Philippines) ten bul an tan a.Kum 2013-ah Vietnam-in a sawm

    ang a, Myanmar leh Laos-ten 2015-ah, Cambodia-in 2017-ah.

    Heti anga FTA siam hi ASEANchauh a ni lova, NAFTA tiin NorthAmerican Free Trade Agreementpawh an lo nei tawh thin. FTA pa-khat an siam hian thuthlunga tel ramzawng zawngin a hlawkna an telthin. Ram pakhatin a hlawkpui emem laiin ram dang pakhat chuan achhiatpui tih ang hi a awm ngai lo.Chuti ang chu awm sela miten an tiduh hauh lovang.

    A nih, eng ang chiahin nge kanhlawkpui ve ang? Tlem tarlang ila.Pakhatnaah chuan zalen taka in-

    sumdawn tawnna avangin ram dangatanga bungrua chawk luh chhiah(tax) pek a tul tawh dawn lo va. Chu-vang chuan a hmaa chhiah (tax)sang lutuk avanga ram dang atanghna leh bungrua lo lut thei lo leh lolut duh lote kha a lo luh phah dawn ani. Entirnan, tun hmain luxury thil pa-khattanataxchu200%anihchuanUS dollar 100 man kha kan ram alo luh hnu-ah tax avangin $300 mana lo ni ta a. A hlawkna tel tur chuan$350/400 vela zawrh a ngai daih tih-na a ni. Mahse FTA avanga tax peka ngaih loh hunah chuan $100 manchu 150 velin kan lei thei tawh dawn

    tihna a ni a, kan hmuh ngai loh leh kanhman phak loh thil tam tak chu leiinkan hmang ve thei tawh dawn a ni.

    Pahnihnaah chuan ram pawnatangin investment tam tak a lo lutang a. Ram dang company tamtawk tak chu an rawn lut nghal ngeiang. Chu chuan kan ram chhungathalaite tan hna tam tak min siamsakang a, thlahlawhte pawh a lo tamina lo tihtham ve tawh dawn a ni. Hnapakhat a rawn inhawn tawh chuana chhehvelah hna te peng chi hranghrang a pun phah thei bawk ang.Entirnan, Zohmun leh Kanan inkarkhawimaw laiah company pakhat

    rawn inbun sela, Zohmun leh Kananthalai thenkhat chuan hna an hmuhphah ngei ang. Chubakah, a chhehvela mite tan pawh a sir velah chawdawr emaw, thingpui dawr emaw talchu an siam thei ang a, chungkaweizawnna atan an lo hmang ve theibawk dawn a ni.

    inpeh rahMyanmar hmalam hun thlirin

    inbuatsaihna tur kan ngah hle mai.A ram pum huap pawhin sawrkarinthawh tur a ngah hle a, a bikin AFTA(2015) tan phei chuan kut kuang-kuah hman lo leh mawng hung hmanhlek lova inbuatsaih a ngai tawh ani. Economics lama khawvel mi-thiam chhuanvawr Proessor Stiglitschuan Myanmar ram tan chuan

    thlawhhmalak thiamna (agriculture) ainnghat eizawnna (ari-based indus-tries) lama tan lak hmasak a uh berang tiin thurawn a siam a. Tuna kan

    rammipui za-asawmsarih(70%)hileilet thlawhhma eizawnna ringte kannih avangin a thurawn hi a pawmawmviau a ni.

    Entirnan, Lakhuihthei kan lo chinga. A bikin "Zohmun chhuak" a nih pheichuan a pum a lianin a thlum tui zuala ni. Amaherawhchu, industry thakan neih loh avangin kan Lakhuihtheiduhawm tak takte chu a hun chhungrei loteah tlawm te tea hralh zawhvek a ngai thin a, a hlawk tur anginkan hlawkpui thei lo. Industry tha lehchangkang a awm erawh chuan kanLakhuihthei te chu bur tha leh mawitak takah thunin kum tam daih turin

    kan siam ang a, ram dangah thawnchhuakin Zohmun Lakhuihthei tui takhmangin Indonesian putar leh Siang-pore pitar ha tha vak tawh lote pawhkha kan chawm thei tawh dawn a ni.Tichuan, keinin a sumpai zawnginkan lo hlawk phah tawh dawn bawk si!

    Hetiang hi tunlai thil awmzia chua nih tak avangin Zo thalai rualtehi chawl hman kan ni lo ve. Zirlaitepawhin degree pakhat lak satliahmaiah duh tawk ngaha lehkha zir vemai mai hun a tawp (daih) tawh tihkan hriat a hun ta. Keimahnia thiamnaleh theihna awmte (human resource)sawr chhuak tak tak tura tan lak a

    ngai e. Chik taka thil chhuta ngaih-tuah peih lova a nuamtawl zawnganun khawsak kan sim a hun ta hlemai. Tunlai thil awm dan chhut nguna, critical thinking hmanga kan thlitmthiam a hun tawh hle. Engvang ngekeini hi kan hnuual? Eng kawngah tehian nge tlakchham kan neih? Eng-tianga hmalam pan tur nge kan nih?Heng zawhnate hian min tithangharhngei teh se!

    Sawrkar ke pen a ngil a, a thawm-ri a mawi chhoh zel phawt chuankhawvel ram hrang hrangte nen in-sumdawn tawnna kawng a inhawngzau tial tial ang a. Mi ramah leh hnam

    dang zingah mikhual leh chhiahhlawhanga awm tawh lovin kan pian kantona he ramah hian hna tha tinrengthawk theiin kan awm tawh ang a. Re-theihna avanga nu leh a, u leh nau,thian tha leh thenrual tha inthentezawng pawh kim leh ni awm leh theihian ka ring a, ka beisei tlat a ni.Chutih hunah chuan he kan pian kanseilenna 'Rangkachak Ram' hi 'Myan-mar! Oh, my Myanmar!' tiin thinlungtakin kan pawm thei tawh ang. Chu mihun chu lo thleng thuai mawlh rawhse!

    Reerence:1. Myanmar People Magazine

    (October & November, 2011)2. Internet

    n

    SINGAPORE LEH MALAYSIA

    KAL DUH TANn Singapore-a mi ina (House maid) awm tura kal duh tan an hlawhthla ruk leh a chanve (6) kat tur a ni ang a, hlawh kat chhunginan nu leh pate thla tin cheng singkhat (Ks.10,000/-) kan pe ang.

    n Singapore-a lo buaipui turin oce-ah ka pianpui unau ngei a awma, an pawimawh a lo tihsak thei reng ang.

    n Yangon a awm chhungin ei in tha tak leh kar tin sa vawi khat kanpe ang.

    n Thla tin vawi khat Singapore leh Malaysia kan zin theih avanginkan naupangte pawimawh kan ngaihtuahpui thei reng bawk.

    n Malaysia visit-a kal duh tan kut nem ngai lovin a hmun thleng kanthlah thei reng bawk.

    n GIGA Mizoram atang pawhin kan kaltir thei e.

    Contact with:

    Pi ROziKPuiiGIGA Myanmar, Yangon

    Tel: 0949278743, 0943098278, 0943140397

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    13/20

    TAHANTIMES |13HeAltH

    MALARIA, THUNUN THeIH LOH!2012 February ni 9 nia Myanmar ram chhunga malarianatna control dan tur sawihonaah World Health Organi-zation thu-chhuah siam chuan, "Malaria hrikin damdawi

    a ngam' thin hi Myanmar ram hriselna lama harsatnalian a tling a ni," a ti. Tunlai hian Mon State, Bago Region,Taninthayi Region-ah te hian Malaria vei an tam em ema, damdawia enkawlna pawh sawt thei miah lo, damlotamna ber bial a ni hlawm. WHO puan danin Kawlramahhian kum 2001-ah ringawt khan mi nuai khat-ah 10 chu malaria natna-in an thi thin a.

    "Kawlramah hian damdawiin a ngam loh malaria natna a hluar hle mai a. Bago Region-ah phei chuan malaria damdawi-a enkawla sawt thei miah lo, malaria hrik pai sia damlokhawsik an tam em em mai a. A hrik hi ram chhungah mai ni lo, ram dang dangah a darhpherh zo ang tih an hlauh avangin khawvel ram liante pawhin an thli thlai reng tawh a ni,"tiin Medical Research Department-a malaria research branch thuneitu pakhat chuan a sawi.Myanmar ramah hian mi 100-a 60 hi malaria kai theihna hmuna khawsa kan ni a. 100-a 49phei chu malaria hlauhawmna ber, leh a lai hawl vel hmuna cheng kan ni.

    Myanmar rama malaria natna control-na tur kawng zawnna-ah leh damdawi pawisa lomalaria hrik thunun chungchangah te, hmun dang, ram danga a tai darh zel loh nana inven dan chungchangah te WHO member ram Australia, Japan, England, American ramaHealth Organization te chuan kum 2012-ah hian Myanmar ram nen thawhho an tum mek a

    ni.n[Messenger]

    14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18TAKSA ReSISTANCe CHAK THAT ZUAL NAN

    1. Prn var damda ntn e thn rah: Purun vara siam thisen chakna nitin milligram1200 ei thin chu, thisen chakna damdawi pangngai ei thinte aiin hritlang ilo vel an kai harbik.(66%)

    2. Ntn ne() no khat n thn nh chan chahsan phat rah: Zu (alcohol) kankaa a luh tam chuan kan thin a zu khawih thin avangin taksaa hrik tha lo leh tur tha lo athenai hna, thinin a thawh thattheihloh phah.

    3. Taksa resstance a chak eh nan 'yogrt' (las) n thn rah: Nitin yogurt no khat inthinchuainloteaiinhritlangvei25%-inantlemzawk.

    4. Hrtang o trn fmkhr rah: Hritlang kan vei a, kan khurh hlawk hlawk hian taksa

    resistanceatlahniamtheia.Hrawknalehhnaptuiawlsamdanchu20%-inakaithinani. Wales Cardi University-ah common cold department-a research result a ni.

    5. Rr rmtang ne o tra amdan tham: Pathian thu ngaihtuah a, nitin rilru chawlhahdamdiaiturachawlthintehiativemiahloteaiinanhriselthinzawk.(50%)

    6. Mt kham taka mt: I mutthilh lai khan i thluakin meltonin a siam chhuak a. Meltonin hitaksa sipai(cell) tam tak insiam tura tanpuitu a ni awm e.

    7. Exer ak ar tk sh: Aerobic-a regular taka nitin inam thinte hi an thisenah 'thisenvar'kantihmaihnathawh55%-inachakphaha.Amaherawhchuinsawizawianasatlu-tuk chuan thawkna kawngah hrik tha lo a lut tam lehzual a, a let ruk laiin a pung thei tlat.I insawizawinaa chau hnawp khawpa i beih chuan taksa resistance tichau thei Adrenalinleh Cortisol a rawn chhuah teuh vang a ni.n[Good Health]

    ZANAH MeI CHHI eNG CHUNGA MUTTAKSA TAN THAT LOHNA A AWM

    Mei chhi-a mut hian kan mut hlanin 'Melatonin Hormone' achhuah tlem tak avangin mipa chuan zun kawng lama can-cer vei a awl phah a, hmeichhe lamah chuan hnute cancervei hma phahna a ni thei thung.

    Harvard Medical School-a mithiamte thil zir chhuah chuzanah mei chhi enga kan mut hian kan taksa-in 'Melatonin'hormone a siam chhuah hna a tibahlah a, mut a titui lovinthisen san leh san loh thu-ah te, thisena thlum awm dan te

    a tichingpen deuh thin tih hi a ni. Melatonin hormone hi kanthluaka Pineal Gland-in a siam chhuak a. Kan taksa khawlche vel titluang thatu, 'Physiological Regulation Hormone'atana thil tangkai tak a lo ni a. Zanah mei eng puma kan muthianchu'melatonin'hormonechuazatve(50%)aiatlemchauh a insiam chhuak thei a lo ni.

    America ram Ohio University-a damdawi thiamte hmuh-chhuah ve thung chu, mei chhia kan mutin kan taksa 'Glu-cose Metabolism' a khawih chingpen a, kan taksa a rih(thau) phah thei a ni awm e.

    Sazu rual hnih ei-in inang rengin an chawm a. Rual khatchu zanah mei chhi engin an dah a, a dang chu thimthamahan dah thung a. Zan mut huna mei an chhit ensakho chu,chhitsaklohho aiin 50%-in ankhin daih zawktih rin lohdeuhin an hmu chhuak a ni. Mei chhi enga mut leh than-ininkungkaihna a neih dan hi thalai thau lutuk takte-ah zir-chian a la ngai dawn a ni. Chuvangin a theih chuan mei(sen) eng set set chauh chhiin emaw, mei tithi-in emaw muthin zawk mai teh.n[Good Health]

    HRISeLNA ATAN LAM A THAKum eng zat mi pawh ni ila thil eng emaw hlimna kan tawnhian kan lam thin. Lam thiam hrim hrim pawh an awm. Lam(zuan) hian taksa kan hriselna a thlen a, hlimna min pe bawk.

    Taksa a tnem: Kan zuanga kan han lam hian kan taksa atinem (zawi) hnap thei a. Taksa sawizawina tha tak mai a nihavangin taksa hriselna atan a tha hle. Kan lam hian tihrawlhi a chet deuh vek avangin taksa a tinema tihrawl a tichak.

    Chakna(thahr) mn pe: Kan han lam hian kan sawi tawhang khan kan tihrawl chu exer tha tak kan pek avangin taksatan chakna tha tak a ni. Lam tam takah zuan hi a tel ngeingei a, kan han zuan hian kan chawn hian chakna a lo hmuh

    phah ve bawk.Mn thah har: Lam (zuan) hi kut leh ke kan sawizawinatha tak a ni. Lam (zuang) thinte chu an taksa a kham (rawl)ve ngai lo va, an tihrawlin rei tak chhung hna a thaw theihphah. An hah har bik a nih chu.

    Rr a thm: Kan han lam ve mai khan rual kan pawlnakawngah thian min siamsak tam bik a. Thian neih tam hianmahni inrin tawkna a siam a, mihring a tizahawm bawk.Chuti ang mi chu an hlim nge nge. Lam lai ngei ngeiah pawhhlimna a thlen nghal. Lam an hlim a, hlim an lam.n

    HRISeLNA ATANA eNG THATNAMihring hian ni eng kan mamawh em em a. Kan taksa a hrisel theih nanni eng hi a pawimawh em em a ni. Oce thim deuh khep khupa hnathawk thin kan nih chuan chhun chaw kan eiin pawna chhuaha dawraei a tha hle. Oce i kal laia eng i dawn pawh khan i rilru a tiharh vang

    ngei ang.Eng vang nge eng a pamah?Mi thiamte chuan ni khatah eng mamawh zat hi awmin an sawi a. Enghian kan taksaah a tha zawngin hna a thawk thei em em a ni. Zing nichhuak eng mawi tak hian kan muhil hi a kai tho va, rilru a tihlimin atiharh vang thin. Eng mang lo hi chuan mut a tichhuak thin. Eng hian rilruharh vanna, eeling tha leh hna thawh theihna min pe thei.Eng at nge eng kan mamah?Chhunah hian School leh hna thawkna hmunah eng tam tak kanmamawh. Zan lam hi chu chawlh hahdam hun a nih avangin eng hi kanmamawh lutuk lo.

    Chhun lama kan harh van lohna kan nguai viauna chhan hi kanmamawh zat eng kan dawn loh vang a ni. Pawn lamah darkar khat velkea kal a tha. Kan mut hma darkar khat velah TV o hmiah tur a ni. Enlaia muthilh aiin thima muthilh hian mut khamna tha zawk min pe.n

    THINGPUI SeN INNitin thingpui sen no thum in thin la, thisen sang a titla hniam thei a. Heihi Australia Western University-a Scientist-te hmuh chhuah a ni. Hetianga thingpui sen in hian thisen sang tehnaa a chung lam systolic pres-sure leh a hnuai lam diastolic prssure a titla ve ve thei a ni awm e.n

    em&DESifh rsufrSefqdkif

    1500 (Bi focal) 2500

    15.3.2012 30.3.2012 50% Discount

    wufaevif; em&DESifhrsufrSef

    VITAMIN 'C' HNATHAWHKan taksa hian Vitamin hrang hrang a mamawh a, chung zingah chuanVitamin 'C' hi kan mamawh em em pakhat a ni. Vitamin 'C' chuan vunleh thisen dawt tan hna a thawk a, pan a tidam hma. Ruh leh ha tithatua ni bawk. Mi thiamte chuan thluaka thil hriat theihna hnathawh pawh apui thin an ti. Vitamin 'C' tel tamna ei tam a tha hle a nih chu.n[HealthToday]

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    14/20

    14 |TAHANTIMES locAl News 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Tahan leh a chheh velah tuibur zukna khawl nei hi an awm ve nual a. Tunhma deuh kha chuan Barrelbung hmangin kuta her a ni deuh ber thin. Kum 1980 vel bawr atang khan tuibur zukna khawl hi bun tannia hriat a ni. Tuibur hmuamtu pawh thawk khat lai kha chuan upa lam deuh hian an hmuam deuh urmai a, thalai lam erawh chuan chu tih teh chiamin an ti vak lo.

    Tunlaia tuibur zute zingah chuan Tahan 'B' groupa awm Pu Chawnga tuibur khawl kan tih maiKawlkulh khaw mawnga awm hi a dangdai ang rengin a tunlai hle. Heng tiang hi tunlaia an zuk tlangpuia ni nghe nghe. Tui tha hmanga siam a ni a, a khat tawka kan zauh tih mai lo chu amahin hna a thawkmai thei a ni.

    Beng khat (lu 5)-ah hian pyi 12 vaihlo kuang beng a ni thin a, tum khatah gallon 26 vel tuibur al tuitak a chhuak thin a ni. Vawi khat bengah hian darkar 4 vel a awh a, ni khatah tum thum vel an beng deuhtlangpui. Tuibur um khatah Ks.150/-in khar chhawngten an lei thin a, a hmuna zawrh dan pangngaiahchuan um khatah Ks.200/- in an hralh thin. Heng tuiburte hi Tahan leh a chheh vela mite aiin Chin Hilllamin an khar deuh ber thin a, tum khat lakah gallon 20-te an tawlh thin thu dawn a ni.n

    TUI THA HMANG TUIBUR ZUKNA KHAWL

    CIIM NUAIHIGH CLASS BOARDING SCHOOL

    Seikantha Street, Pinlong (3), KalaymyoOce: 073-22289

    Zir dan, inenkawl dan, inkaihhruai dan sawi sel bo a ni a, zirna building,hmunram leh mutna engkim duhthusama tha a ni. MBBS (15), HBVS (5),Nursing (7), Medicine lam zirna (4), a dang proessional zirna (mahniinchawm theihna) University hrang hrangah zir mi tam tak a hring chhuaktawh a ni. School hawn hmain, pawl hrang hrangte tan an zirlai tur zirtiran ni ang.

    Pawl (8,9,10) tan 6.3.2012 atangin thal school hawn tan a ni ang. Kumpuilinglet tan 14.5.2012 atanga zir tan a ni ang. Zir tur zat bithliah a ni. Tlai

    palh a hlauhawm hle a, ngaihven thuai a hun ta.

    Note: Hming in pek a theih tawh a ni.Subject kima distinction hmute hnenah Ks.1000,000/- hlan a ni ang.

    BIKe CARRIeR TeNHNA AN HMU ZeL

    Tahan-ah hian bike carrier hi an pung ve zela. A awmna (duty) ber chu Tahan Adminis-trative Oce bul (Saya Muanliana te kawt)-ah a ni a. Heta duty hi mi 20 vel an ni. Mi pa-khat chauh an phurh chuan (Tuingo thleng)Ks.1500/- a ni a, mi pakhat aia tam an phurhchuan mi pakhat phurh man Ks.1000/- ani. Duty senior awm chuang lovin passen-ger hmu hmu an kal chhuak mai thin. Zanlama chuan man a to deuh va, mi pakhatahKs.2000/- (2500/-) te a ni tlangpui. Christ-mas dawn velah chuan passenger an tha-hnem thei hle.n

    TAHAN LIBRARYTahan Library hi kum 1993-ah din a ni a. Adin tirh chuan building a la awm loh avang-in inah hawh mai a ni thin. Library buildingchu sak a lo ni ta a, Methodist kohhran Mis-sion Veng Biak in Compound, MYA Chap-el kawt chhak deuha sak a ni nghe nghe.Din a nih tan tirh chuan mimal tlawmngaitepek khawm deuh chauh rin a ni a. Method-ist Kohhran Mission veng Society-a mi tha-hnemngaite hnen atangin lehkhabu hi dawna ni bawk. Mizo ram atangin mi tlawmngai-ten lehkhabu 300 chuang an rawn presenta. A dang zawng chu a leia lei a ni ber. Tun-ah hian lehkhabu 2600 vel a awm a. Mizolehkhabu a tam ber a, Kawl lehkhabuin a

    dawt. Kawl magazine hrang hrang pawhhawh tur a awm. Ni khatah bu 30 vel hawhchhuah a ni deuh ber. A hawh man bu khat-ah Ks.100/- a ni a, hawh atanga ni 5 ni-ahpek leh tur a ni. Khaw dang atang pawhin anrawn hawh nual. Library building din a nihatangin Librarian pahnih, Nl. Laldinpuii lehNl.Lalpuithangi a nei tawh. Tunah Nl. Lalpui-thangi'n a enkawl mek. Thawhtanni atangaInrinni thleng chhun leh zanah hawn a ni a,inkhawm zanah chuan khar a ni.

    Heti anga Library kan nei hi kan vanneia. Lehkha chhiar hian mihring a tihmasawnem em a, lehkha chhiar tam apiang an rawn

    tlak nge nge.n

    FAVAI HMANG BUHDeNGKHAWLHe buhdengkhawl hi YCW bula a awm avanga YC buhdeng-

    khawl tia miten an hriat lar a ni a. Kum 1995 bawr chhova din

    tan a ni. Buhdengtute hi khaw hrang hrang atangin an lo kal thin

    a, Letpanchaung khua atangin an lo kal tam ber a ni awm e. A

    den man hi a den chhuah buhai atanga chhut a ni a, Tin khatah

    Ks.200/- a ni. Ni khatah buhai ip 150 te an deng chhuak tlangpui.

    Zanah an deng ngai lem lo.

    Thawktu mi panga an awm. An buh den tam ber chu Ay-

    eyarmin leh Pawsan a ni bawk. Favai (tuah chi) pawh an zuar

    reng a, tang thumah Ks.100/- a ni. He buhdengkhawl hi Gas

    khawl hmang a ni nghe nghe. A neitu chu Pi Thianghlimi a ni.

    Tahan (Kalaymyo kawngpui hmar lam)-ah hian buhdengkhawl hi

    pasarih vel a awm thu hriat a ni.n

    I harsatna kan pui thei reng che

    U HRANG NAWN KAP(uyfoJ) - (/)

    Electirc, Battery, Solar vuah (t) leh (a tha lut tlem)ti ang chi kan siamsak thei reng e.

    tvif;opf TV

    Tel. 22046

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    15/20

    TAHANTIMES |1514 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    eFCM-IN GeNeRALCONFeReNCe VAWI 54-NA

    HMANGEvangelical Free Church o Myan-

    mar hi Tahan khuaa kohhran hlun lehlian tak a ni a. February 20-26, 2012khan General Conerence vawi 54-na chu an biak inah an hmang. HeConerence hi tluang takin an hmangzo ta. Ram dang mi khual pawh annei nghe nghe. He conerence anneih hma hian February 17-19, 2012khan Mission Conerence vawi thum-na chu an kohhran biak inah tho hianan hmang.

    THe TRUTH BIBLICAL COL-

    Letpanchaung 'D' Group-a khawsaPi Khuangtuahmawii anu Lalrem-

    ruati te nua khawngaih thlakzia lehvanduaizia hi kan han sawi dawn a.Lalremruati (kum 26) hi MizoramaKhanpui khuaah hna thawkin a awm

    a. He khuaah hian kum 2010 khanLalthantluanga chu pasalah a neia. Fapa thla 6 mi Lalhruaitluangaan nei nghe nghe. Chuti chuan Let-panchaung lamah an chhungkuainJanuary thla khan an rawn zin a. PiKhuangtuahmawii te inah chuan anchengho ta a. March 3, 2012 Inrinnikhan Letpanchaung khua Pu Chal-buaian lawmthu sawina buatsaihinan lengkhawm hlawm a. Ruai pawhbuatsaih a ni bawk. Chuti chuan PiKhuangtuahmawii chu lenkhawmnalamah a kal ve a. Pu Lalthantluangapawh a atu ve lauh lauh a. Pi Lal-remruati chu a apa pua-in inah a

    awm. Tlai lam dar 3 leh a chanve vela rawn thleng a. Pu Lalthantluangachu inah a haw a. A nupui leh a apachu a sawisa ta a ni. A sawisak danhi tuman an hmu lo. Mahse an kawm-chhak nuin nau tap ri a hriat chungaih tha lovin Pi Khuangtuahmawiite inah a tlan lut a. Pi Lalremruati chua apa delhin a lo tlu reng mai.

    Thenawm khawveng te inpun

    LeGe & SeMINARY CHUANCOMMeNCeSMeNT eXeR-

    CISe BUATSAIHFebruary 26, 2012 Pathianni khan

    Tahan A Group-a awm Salem Baptistkohhran biak inah Commence-ment Exercise vawi 13-na chu ropuitakin an buatsaih a. Degree la tharchhung-te bakah hlutpuitu an thahnem hle.Degree la tharte hi B.Th-ah mi pa-ruk, M.Min-ah mi pali, G.Th-ah mipahnih leh B.Min-ah mi pahnih an ni.

    MYANMAR PeNTeCOSTALCHURCH OF GOD CHUAN

    khawmin an han en chianga, Pi Lal-remruati beng sir chu a lo kaw pawngmai. Engmah hre lovin a lo let renga ni. A naute delh chu an la chhuaka, a naute chu a hmai vel a lo vungnasa mai a ni. Pi Lalremruati hmai,

    mit leh lu vel pawh a vung nasa hle.A pasal an han zawnga an hmu tareng reng lo. A pasalin rawng takinPi Lalremruati te nua hi a lo sawisaa ni tih an hre ta. Pi Lalremruati lupawh chu tuboha chhut a lo ni rengtih an hre ta a ni. Chuti chuan Ka-laymyo Civil Hospital an panpui ta a,enkawl mek a ni. A apa chuan hnutehnek tur nei hek lo Letpanchaung-ah Pi Khuangtuahmawii chhungtenan lo enkawlsak ta ngawt mai a ni.Mi pawisa an puk cheng nuai 10 lehsing 8 pawh mi nunrawng Lalthant-luanga chuan a tlanbopui a. AizawlaRamhlun vengah police-ten an man

    ta. Pi Khuangtuahmawii hi hmeithaia ni a, a sawi dan chuan Khanpuikhuaa a anute an awm laiin vawikhat chu Lalthantluanga hian a nu-pui leh a apa chu thlanah hruaiinthah a lo tum tawh bawk.n[He chanchin hi kan editor-ten10.3.2012 niah Pi Lalremruati an en-kawlna Kalaymyo Civil Hospital-ahkalin an va zawh chhuah a ni. Ed.)

    a n

    TUNLAI TAHAN BORUAK

    Tahan boruak han tih lemah chuti teh chiama sawi tur a awm hran lonain ti ti thuphung leh kamram tur ting tang chuan a awm ve nameuh

    mai. Thlasik rimnam hnukhawi lam a ni a, thal boruakin min tuam tan a.Sik leh sa inthlakthleng lai a nih avangin hritlang awm na a leng mek tihtheih a ni. Thalai tam zawkte zan an men rei deuh avangin zing thawhan harsat lek lek a, upa thenkhat erawh chu var rual vela teihawi anawm nual bawk.

    Incheina lamah kan thalaite an hawiher a danglam hret hret a, mit lataka incheite pawh hmuh tur an kat ve ta nuk mai. Khawlaiah lirthei bikeleh motor danglam tak tak an vei sek tawh bawk a, vaivut khu erawha tam thung a ni. Lirthei khalh chak avangin eksiden hriat tur a awmpheuh pheuh a, a bik takin bike khalh chak avanga che sual an tamdeuh ber. Bike khalh chak lo tura inuih a tulzia thu hi Varanda-a thalaitetiti pakhat chu a ni ve reng ta mai.

    Ei in lam thlai thar, thei chi hrang hrang Bazar-ah an chhep hnurhlawm a. Dawnawh hun lai tak a ni a, kan editor pakhat lu tiat pakhat hiKs.1000/- hu velin lei theih a ni bawk. Kohhran tin deuh thawin inkhawm-pui tur buatsaihin hma an la mek a, Methodist kohhran chuan 2-4 March,2012 khan Thlarau Inkhawmpui (Convention) Mualzawlah neih a ni a,an hlim hle. Thil bo thawm hriat tur a awm zauh zauh, police ten hei aiahma lak nasat an tum thu hriat a ni.

    Huau huau lamah chuan Kalay, Kabaw-ah Chapchar Kut hmantumin boruak an hai mek a, khaw (group) tin hnam lam zir thawm hriat

    tur a awm tan ta.GSM phone cheng nuai hniha lei theih a nih thu hian mipui ngaih-ven a hlawh hle. Mikhual mi thar hmuh tur an thahnem thei hle a, Kham-pat bung tlawhtu pawh an kat ve ta nuk mai. Pawl 10 hnuai lam examzawh el a ni tawh a, March 12 atang hian hian pawl 10 exam neih tana ni a, zirlaite an beingawrhin mipuite pawn theih ang tawk tawkin hmaan lakpui mek a ni.

    Khualzin veivak tuktin an awm deuh reng a, sumdawng mite pawhbungraw changkang tak tak an la ve ta nual mai. Nitin hnathawka ehchhuak an thahnem tial tiala in chhung khawsak, inkhawm leh hnat-langa eh chhuak erawh an chu ti lem lo. TV neite zan an meng rim a, atuka hnathawh tikhaihlak em erawh an awm vak lo. Kan la tha tlang a niber e.n

    MI KHAWNGAIH THLAKLALReMRUATI Te NUFA

    ZAWLBUK-IN CONCeRT BUATSAIH DAWNDamlo mi mangangte tana hmalatu pawl Zawlbuk chuan Oxygen bur lei nanleh thisen petute chhawmdawl nan tiin March 22-24, 2012 zan hian EFCMJubilee Hall-ah Concert dangdai tak a buatsaih dawn ta.

    He Concert-ah hian Tahan leh a chhehvela musician leh zai thiamtenan talent ropui tak an show dawn a. Hei aia boruak lar leh zawk chu Mizo-rama zai thiam lawr, hmanah leh tunlai thlenga an mipuiten an lawm tawptheih loh Ngurthangvela, C.Sanga, Zomuanpuii ten khunkhan takin an rawnshow dawn a, mipui beng a verh hle tih thawm hriat a ni.

    Zawlbuk Concert-ah hi mipuiten kan hlut lehzual a tulna chhan chudamlo Oxygen pek ngaiten a thlawna an hman theihna tur leh thisen pekngaiten awlsam taka an dawn theihna tura hma lakna tur a nih avangin a niber a. En man pawh tlawmngaihna hming chawiin mi pakhatah Ks.5000/-,Ks.2000/-, Ks.1500/- man en theih tura buatsaih a ni bawk.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 18, March, 2012

    16/20

    16 |TAHANTIMES gna n 14 March 2012 Wednesday|Vol.1 No.18

    Ministry o Transport atanga thudawn danin ram pawn khualzin pas-senger phur thlawhnate, a bik takincharter fight (thlawhna hired) te chukhaw te deuh airport-ah tum nghalan phal tawh a, he thu hi 22 ebruary2012 khan dawn a ni.

    Ram hrang hrang atanga khual-zinte hi thlawhna hire tawp te-in anlo thlawk a, khaw te airport-ah di-rect-a tum nghal mai hi ni kum lamatangin an rawn dil tawh a.

    Ministry o Transport-a DeputyDirector chuan, Khaw te airport-adirect-a tum nghal diltute hi chi hnih-a thliar theih an ni a. Charter Flightleh Package Flight tiin. Tunah rihchuan charter fight-hote hi direct-atum kan phal ta a, an tum an tumtawh mai, a ti a.

    Heng charter fight (hire) te hianan tlawh leh len vah duhna bul hnaiber airport-a tum nghal hi an duh

    RAM DANG MI KHUAL ZINTe ANLO LUHNA ATANGA CHHUAH LeH

    KHeR DAN HLIH A NI TARam dang mi khualzinte an lo luhhian One Entry, One Exit (Luhna lehchhuahna thuhmun) system-a kal ani thin a. Tunah erawh 2012 Februaryni 2 nia thu dawn danah chuan khawiatanga lut pawh ni se, an duh duh-na khua atangin an chhuak leh thei

    dawn ta a ni. Ministry o Transport-a De-puty Director-in Tunah chuanphalna kan pe vek tawh. Ramri khuaatangin lo lut mah se, Yangon Airportatang-a a thlawh chhuah duh leha thu. Myawady atangin an lo lut a,Shan State lam atanga haw nghal anduh thung a, a theih vek. Khual zinmite tan a samkhai dan tur kan ngaih-tuahpui a ni, a ti a. Nikum 2011 kumchanve hnu lam atang khan hetiangaphal tura ngenna a nasa chho hle a.An duh anga khual zin mite an luhchhuah theih dan tur ngeia ruahman-na siam a ni ber mai.n

    RAM CHHUNGA AIRPORT:

    PRIVATe COMPANY-INAN DUH CHUAN SAWRKARINA THAWHTIR PHAL

    Ministry o Transport chuan 2012February ni 21 ni khan, ram chhung-a air-port te hi private company-tenan enkawl duh a nih phawt chuanan phal thua puang a. A diltu thawhzawh dan tawk enin a rin tawk chuanphalna a pe thei reng a ni. Tunah hianYangon International Airport, Nay PyiTaw International Airport leh Manda-lay (TadaU) Airport-te chauh hi Inter-national airport a ni hlawm a, AsiaWorld company-in a enkawl mek a.Thawh rawn dil an awm chuan a sum-pai hnim phum tur zat te, hnathawktu

    awm zat tur te leh an thawh theih dantur tak tak te enchikin an kutah sawr-kar chuan a hlan dawn a ni.n

    KAN RAMA UNIVeRSITY-Te CHURAM DANG UNIVeRSITY LeVeLA

    KALPUI TUM A NIKan rama University-te chu ram dangUniversity level-a kalpui a nih tur thuUnion Education Minister Dr MyaAye-an a sawi. February 27 khanNay Pyi Taw-ah zirna lam chung-changah meeting pawimawh neih a

    ber a. Tunah chuan chutiang chiahchuan an direct thin ta a ni.

    Chaung Tha, Ngwe Saung kalduh chu Pathein-a tum mai an duh a.Yangon-a tum kher kher a, kal chhun-zawm leh ngai kha an ngaithei lo a ni.Pagan, Nyaung Oo kal duh pawhina hmuna direct-a va tum rawih khaan duh ber a ni, tiin travel Agency-athuneitu pakhat chuan a sawi a. Antumna airport atanga airport dangaan pakai leh zel duh erawh chuantum phalna an lak leh a ngai dawna ni.n

    RAM PAWN THLAWHNATe, KHAW Te-AHDIReCT-A TUM MAI AN PHAL TA

    ni a. He meeting-ah hian Union Edu-cation Minister Dr Mya Aye chuanhe thu hi a sawi a ni. Basic Educa-tion zirtirtute leh University-a lecturerzawng zawngte pawh an thiamna a losan zel theih dan tur ngaihtuah meka ni a. Human resources lama hmasawn chhoh dan tur buaipui mek anih thu minister chuan a sawi bawk.Tunah hian National Education Com-mittee din a ni a, he committee hian

    zirna lama hma kan sawn theihna turchu uluk takin a ngaihtuah dawn a ni.Kan ram economics, social leh culturelama hmasawnna a thlen theih dantur zirna kalpui chu he committee tumber a ni ang.n

    ZAN LAMA MOBILe PHONe BIAKMAN TIHHNIAM A NI DAWN

    March thla ni 14 atangin zan lama Mo-bile phone hman man chu a zat-veatihhniam a ni ang. Zan dar 11 atangazing lam dar 7 inkara mobile phonehman man


Recommended