AUDITORIUMรูปรางของ concert hall
1. รูปส่ีเหล่ียมมุมฉาก ความสูง 15-18 ม. ความกวาง 19-23 ม.ขอด ี มีความสมดุลของเสียงและระบบอื่นๆขอเสีย มีขอจํ ากัดเร่ืองขนาดของเวทีเพราะถาหองกวางมากจะไมไดสัดสวนกับขนาดเวที ซ่ึงสวนใหญจะออกแบบใหมีสัดสวนความยาว ตอความกวางเปน 2:1ความสูงตอความกวาง 1.2:1 แตไมควรมีความกวางเกิน 32ม. และไมควรลดฝาเพดานใหเตี้ยจนเกินไป ซ่ึงรูปแบบน้ีเหมาะสมกับConcert hall ขนาดเล็กไมเกิน 1500 ท่ีน่ัง
2. รูปเกือกมา เหมาะสํ าหรับแสดงโอเปรา ไมเหมาะสํ าหรับแสดงดนตรี เพราะระยะเวลาการสะทอนของเสียงเกิดจากการใชผนังโคง ซ่ึงทํ าหนาที่กระจายเสียง ในลักษณะเดียวกับโรงโอเปรา
3. รูปพัด เปนรูปแบบท่ีมีขอดีในเร่ืองการจัดเกาอ้ีน่ังไดเปนจํ านวนมาก และคาใชจายลงทุนไมสูงนัก แตในแงการสะทอนของเสียงยังไมดีนักเน่ืองจากผนังอาคารมีทิศทางท่ีแยกจากกัน ทํ าใหไมสามารถรวบรวมเสียงเขมเขาดวยกันได จุดบกพรองจะอยูท่ีน่ังตรงกลางโรง การแกปญหาคือ ทํ าใหมุมของผนังนอยท่ีสุดเทาท่ีจะทํ าได คือมากกวา 90 แตไมเกิน 115 องศาผนังดานหลังมักจะทํ าใหมีลักษณะโคงเพ่ือชวยกระจายเสียง
4. รูปหกเหลี่ยม หรือรูปทรงเรขาคณิตแบบอ่ืนๆเปนรูปแแบบใหมท่ีเกิดขึ้นเพื่อแกปญหาเรื่องจ ํานวนคนในแบบส่ีเหล่ียมผืนผา และขอจํ ากัดของผนังรูปพัด โดยจะตองคํ านวนมุมท่ีเหมาะสม
5. รูปแบบอื่นๆปญหาการทํ าผนังยาว 2 ขางขนานกัน จะเกิด Echo ของเสียงและ
ทํ าใหเสียงถูกสะทอนรวมกันเปนจุดเรียกวา Sound Focus ทํ าใหเสียงบริเวณหน่ึงมีความดังมากกวาปกติมาตรฐานการออกแบบที่นั่ง
ระยะระหวางแถววัดจากหลังเกาอ้ีตัวหนาถึงสวนแรกของเกาอ้ีตัวถัดไปตองมีพ้ืนท่ีเวนวาง 30.5 cm ขึ้นไป แถวท่ีน่ังท่ีติดทางเดิน 2 ขางจัดได14-16 ท่ีน่ัง ถาติดทางเดินเพียงดานเดียว จัดได 7-8 ท่ีน่ัง
ทางเดินสํ าหรับ 60 ท่ีน่ัง กวางอยางนอย 91 cm. ใชเพียงดานเดียวถาใชสํ าหรับท่ีน่ังกวางท้ัง 2 ดาน ตองกวางอยางนอย 1.07 m. ทางเดินหลักเชื่อมกับทางออกตองกวางอยางนอย 1.52 m.ลักษฌะการจัดที่นั่ง
จัดแบบ Multiple-Aisle จัดใหแตละแถวมีที่นั่ง 14-16 ท่ีน่ังขนาบดวยทางเดิน 2 ขาง
จัดแบบ Continental ทุกท่ีน่ังจัดกลุมกันท่ีกลางหองควรจะมีท่ีน่ังมากกวาแบบแรกในแตละแถวในขณะเดียวกันทางเดินก็มีความกวางมาก
ขึ้นดวย การจัดลักษฌะน้ีทํ าใหสามารถจุคนไดมากข้ึน แตละท่ีน่ังคิอเปนพ้ืนท่ี 0.8 ตร.ม./คน
ความลาดเอียงของแถวที่นั่งเพื่อการไดยินและมองเห็นไดชัดเจนขึ้น นอกจากจัดใหแตละแถว
เรียงเหลื่อมสลับกันแลว ควรจัดใหมี Slope โดยท่ี แถวท่ี 3 สามารถมอง
ขามศรีษะแถวท่ี 1 ไดพอด ีซ่ึงจะไดความลาดเอียง 8-30 องศา โดยยกระดับแตละขั้นประมาณ 12 ซม. แตละข้ันกวางประมาณ 0.84-1.00 ม.
สภาวะการไดยินใน Auditorium ถูกพิจารณาวามีผลกระทบมาจากสถาปตยกรรม ในทางปฏบัิติเราสามารถออกแบบใหระบบเสียงในAuditorium ดีข้ึนได
ซ่ึงปญหาดานเสียงสามารถแกไขไดหลายวิธีท่ีใชกันในปจจุบัน ทางดานโครงสราง และการตกแตงภายใน1.!ความตองการทางดานเสียง
1.1! ควรมีความดังเทากันทุกสวนโดยเฉพาะท่ีน่ังหางไกล1.2! พลังงานเสียงควรถูกสงออกไปอยางสมํ ่าเสมอภายในหอง1.3! Auditorium ควรมีคา RT ท่ีดีท่ีสุดเพ่ือไมใหสงผลกระทบตอผู
แสดงและผูฟง1.4! Auditorium ควรปราศจากขอบกพรองทางเสียง เชน เกิดเสียง
กอง การลาชาของการสะทอนของเสียง และอ่ืนๆ1.5! เสียงรบกวน และการส่ันสะเทือนท่ีจะรบกวนการฟง ควรถูก
กํ าจัด2.!ระดับความดังที่เพียงพอปญหาในการจัดใหเกิดระดับความดังที่เพียงพอ โดยเฉพาะในAuditorium ขนาดกลางและใหญเปนผลมาจากการสูญเสียพลังงานเสียงในขณะเดินทางของคล่ืนและจากการดูดซับของผูชมและสภาพแวดลอมภายในหอง ซ่ึงเราสามารถแกไขไดดังน้ี
1.!Auditorium ควรจัดใหผูฟงใกลแหลงกํ าเนิดเสียงมากท่ีสุดเทาท่ีจะทํ าได เชาเพ่ิมท่ีน่ังช้ันบน ทํ าใหไดท่ีน่ังใกลมากข้ึน
2.!แหลงกํ าเนิดเสียงควรถูกยกใหสูงเทาท่ีจะทํ าได เพ่ือทํ าใหผูฟงเสียงโดยตรงจากแหลงกํ าเนิด
3.!พื้นที่ใตที่น่ังควรเปนพื้นเอียงหรือ ขั้นบันไดเพราะเสียงจะถูกดูดซับไปโดยผูฟงท่ีอยูแถวหนา หลักท่ัวไปขอหน่ึงคือ ความชันของทางเดินตรงของ Auditorium ไมควรชันกวา 1 ใน 8
4.!แหลงกํ าเนิดเสียง ควรถูกลอมรอบดวยพ้ืนผิวสะทอนเสียงขนาดใหญอยางใกลชิด เพือ่ท่ีจะทํ าใหเกิดการสะทอนเพ่ิมข้ึนของพลังงานเสียงในทุกสวนของผูฟงโดยเฉพาะอยางย่ิงในแถวท่ีน่ังหางใกล พ้ืนผิวสะทอนเสียงจะตองมีพ้ืนผิวท่ีสอดคลองกับความยาวคล่ืนเสียงและตัวสะทอนจะตองถูกจัดวางในตํ าแหนง และปริมาณท่ีทํ าใหเกิดชองวางระหวางเสียงจริง และเสียงสะทอนรบกวนอยางตอเน่ืองมุมของเสียงสะทอนเปนไปตามกฎของการสะทอนเสียง และการใชงานอยางมีประสิทธิภาพน้ันมาจากพ้ืนผิวของเพดานและสวนหนาของผนังดานขางท่ีใชเปนท่ีติดต้ังวัศดุสะทอนเสียง ในทางปฏบัิติใชวิธีการรวบรวม Acoustic ท่ีมีประสิทธิภาพของเพดาน และ ผนังสะทอนเสียงลงในการจัดวาง Lay Out ทางสถาปตยกรรม โครงสรางMechanic การใหแสงท้ังหมดเปนปญหาท่ีทาทายในการออกแบบAuditorium รวมสมัย
5.!พื้นท่ีและปริมาตรของ Auditorium ควรเล็กท่ีสุด การลดระยะทางเสียงตรงและเสียงสะทอน
6.!ควรหลีกเล่ียงคุณสมบัติการขนานกัน ระหวางของเขตพ้ืนท่ีของเสียงสะทอนท่ีตรงขามกันมักอยูตรงขามแหลงกํ าเนิด เพ่ือกํ าจัดการสะทอนดานหลังของแหลงกํ าเนิดเสียงท่ีไมตองการ
7.!ผูฟงควรนั่งอยูในสวนที่มีความไดเปรียบ ท้ังดานการไดยินและมองเห็น ควรหลีกเลี่ยงการจัดที่นั่งแบบกวาง ทางเดินไมควรอยูตรงกลางแนวของ Auditorium ท่ีซึ่งเปนท่ีดีท่ีสุดสํ าหรับการดู และฟง
8.!ถานอกจากแหลงกํ าเนิดเสียงเบ้ืองตน แลวยังมีแหลงกํ าเนิดเสียงเพิ่มขึ้นมาในสวนตางๆ ของหอง แหลงกํ าเนิดเหลาน้ีจะถูกลอมรอบดวยแผนสะทอนเสียง ในทุก Auditorium มันเปนส่ิงจํ าเปนท่ีจะทํ าใหพลังเสียงมากท่ีสุดเทาท่ีจะเปนไปไดถูกสงไปยังพ้ืนท่ีรับเสียง
9.!นอกจากจะมีผิวสะทอนที่ชวยเสริมแรงของเสียงไปสูผูพังแลว ยังมีผิวสะทอนที่เพิ่มเขาไปเพื่อน ําเสียงกลับสูผูแสดง โดยเฉพาะอยางย่ิงAuditorium ท่ีออกแบบสํ าหรับ แสดงดนตรีและการพูด
3.! คุณสมบัติทางเสียงคุฌสมบัติทางเสียงที่ตองการการออกแบบ Auditorium ตอง
มีคุณสมบัติดังนี้1.!Liveness เสียงที่มีความกังวาน (หองท่ีมีความกังวาล = Live Hall)
02.!Fullness of Tone หองจะตองกํ าหนดคา R.T. เสียงไมจางหายไปเร็วเกินไปนัก เพ่ือความกลมกลืนของเสียง
3.!Intimacy ตองทํ าใหผูฟงรูสึกใกลชิดกับการแสดงดนตรี,เหมือนน่ังฟงในหองขนาดเล็ก,มีคา ITAG ตามกํ าหนด
4.!Wormth มี Liveness ของเสียงเบส ตองทํ าให R.T. ของความถ่ีต่ํ าๆ(250 Hz) ยาวกวา R.T. ของความถ่ีสูง (500-1000Hz)
5.!Loudness of Direct Sound ขีดความดังโดยตรงจากแหลงกํ าเนิดจะอยูในระยะ 60 ฟุต
6.!Loudness of Reflect Sound ความดังของเสียงสะทอนมาสูคนฟงถาพอเหมาะจะไดยินเสียงชัดเจนแตตองไมมากไปกวาเสียงตรง
7.!Definition of Clarity เสียงพูดตองแยกออกชัดเจนและพังรูเร่ือง8.!Brilliance ทุกความถ่ีของเสียงBright ,Clear ,Ricw9.!Diffusion กระจายเสียงไปสูผูฟงอยางท่ังถึง10!.Balance มีความสมดุลระหวางเสียงดนตรีและเสียงรอง11!.Immediately of Aespone นักดนตรีตองไดยินเสียงดนตรีที่เกิดจากการผสมของทุกๆเครื่องดนตรี
12!.Dynamic Range การกระจายเสียงที่ดัง และ คอยท่ีสุดไปท่ัวหอง13!.Blend จากการวางตํ าแหนงเคร่ืองดนตรี ท่ีทํ าใหเกิดการผสมของเคร่ืองดนตรีตางๆ
14!.Uniformity ตองไมเกิด Dead spot และ Sound-Conlentrateคุณสมบัติของเสียงที่ไมตองการ1.!Echoes เกิดจากคล่ืนเสียงท่ีไลกันมาเปนระลอก เชา ความเร็วเสียง
1125 ฟุต:วินาที ถาระยะระหวาง เสียงจริงและเสียงสะทอนเดินทาง
ตางกันมากกวา 66 ฟุต จะเกิดเสียงสะทอนท่ีซอนกัน แกไขโดยใชDiffuser และ Absorber
2.!Sound Focus เสียงท่ีรวมเปนจุดและดังมากในจุดหน่ึง แตท่ีบริเวณอ่ืนจะปกติ เกิดจากเสียงกระทบผนังท่ีเปนConcave Surface
3.!Whispering Galleries เกิดจากเสียงสะทอนจากผนังเวาเขา โดยเฉพาะเสียงสูงซ่ึงเคล่ือนตามผนังทีกวางๆ เสียงกระซิบน้ีไดยินในท่ีหางใกลออกไป ถึง 220 ฟุต เชนท่ี St. Paul’s Cathedal
4.!Dead Spot เปนผลสืบเน่ืองมาจาก Sound Focus เสียงท่ีสอดแทรกกันตามคุณสมบัติของคลื่นทํ าใหไดยินไมชัดเจน
5.!Flutter Echo or Room Flutter เกิดจากการสะทอนของผนังท่ีขนานกันแกไขโดยใชผนังเอียง Defuser หรือ Absorber
6.!Distortion การเปล่ียนคุณภาพเสียงดนตรีโดยไมไดตั้งใจ เน่ืองจากการดูดซับเสยของผนังหองมากเกินไป หรือผิดปกติท่ีความถ่ีเสียงตางๆ Distortion นี้สามารถที่จะหลีกเลี่ยงได โดยใชวัสดุดูดซับเสียงท่ีมีคุณสมบัติดูดซับเสียงไดเทาๆกันตลอดในทุกยานความถ่ีเสียง
7.!Room Resonance เกิดข้ึนเม่ือยานความถ่ีท่ีแคบมีแนวโนมท่ีจะดังกวายานความถี่อื่นๆ อาการน้ีจะเปนมากในหองเล็กๆมากกวาในหองใหญ วิธีขจดัอาการน้ีสามารถกระทํ าได โดยออกแบบหองอัดเสียงใหเสียงสามารถถูกอัดไดโดยใชไมโครโฟน
การออกแบบทางกายภาพเพื่อใหไดคุณสมบัติของเสียงตามความตองการ-Reverbation Time
การควบคุมการกังวาลของเสียงเสียงจากแหลงกํ าเนิด เม่ือเกิดข้ึนควรมีระยะทางเสียงเพ่ือเกิดความ
กังวาลบางในระดับที่พอเหมาะ ไมใชขาดหายไปอยางรวดเร็ว แตไมมากเกินไปจนเกิดการซอนกัน
ความกังวาลที่พอเหมาะนั้นขึ้นอยูกับปริมาณของหองนั้นแตละหองมีหนาท่ีตางกันจะมีคา R.T.ท่ีเหมาะสมตางๆกัน
สูตรการหาคาR.T.R.T.=0.16v/A+X
เม่ือ R.T. = Reverbation Time (วินาที)V = ปริมาตร(M2)A = พท. ดูดซับเสียงท้ังหมด (M2*sabin)X = คา สปส การดูดซับเสียงของอากาศหูคนเราจะแยกเสียงเปน 2 เสียง ก็ตอเม่ือมีเสียงตามกันประมาณ 50
msec หรือมากกวาแตถาประมาณ 30 msec จะเกิดความกังวาลของเสียงคาR.T. ในแตละสถานท่ีจะแตกตางกันออกไป เชน 0.5 วินาที ใน
Living Room 3-6 วินาที ในโบสถ ดังตัวอยาง
ORGAN MUSIC 2.5 วินาทีRomantic Uarrical Music 1.8-2.2 วินาที
Early Uarrical Music 1.5-1.7 วินาทีOpera 1.2-1.6 วินาทีChamber Music 1.4 วินาที
-Diffusionการกระจายเสียงใหท่ัวถึง และใหเสียงแตกตัวออกไปไมเกิดเสียง
สะทอนโดยตรง และสามารถทํ าใหแกปญหา Echo Flutter ไดการทํ าใหเกิด Diffusion ทํ าไดโดยใชวัศดุเปนเหล่ียมมุมหรือมีความ
หนา 0.3-0.6 m. ควรมีการกอสรางอยางมั่นคง
-Reflectionการสะทอนเสียง มีความสํ าคัญในการสรางคุณภาพเสียงท่ีใหความรู
สึกโอบลอม อบอุนแกผูฟง ลักษณะเสียงสะทอนท่ีนํ ามาพิจารนามี 2ลักษณะคือ
• !The early reverbrant energy ทํ าใหเสียงจริงมีความกระจางชัดเน่ืองจากมีการสะทอนไดครบทุกโทน แตตองระวังเร่ืองความแตกตางของเสียงจริง และเสียงสะทอน ตองทํ าใหเกิดความสมดุลโดยใชระนาบสะทอนเสียง แขวนจากเพดาน เพื่อ Balance เสียง
• !Lately reflection เสียงสะทอนดานขางมีสวนชวยใหเกิดความรูสึกอบอุนในการรับฟง ตองมีคุณสมบัติไมใหมีความแตกตางของเสียงจริงจากผูแสดงไปยังผูชมทางตรง (Direct Sound) กับเสียงสะทอน(Reflected Sound) ตองไมเกิน 8 msec และตองเปนทิศทางที่เหมาะสม ไมเกิดลักษณะคลุมเคลือและจับทิศทางไมได
-Imtial Time Delay Bap (ITDG)ชวงเวลาหลังจากเสียงตรงขับออกมาแลวสะทอนแรกตัวไลตามกัน
มา ชวงเวลาน้ีจะเปนตัวตัดสินวาเสียงมีความกระชับหรือไม คา ITDG มีคาเฉล่ียอยูระหวาง 15-20 msec จะดี แตถามากกวาน้ีทํ าไดโดยแกSectionของ Hall และใชแผน Acrylic กลมแขวนลงมาจากเพดานในระยะท่ีเหมาะสมNoise Vibration Control
Auditorium จํ าเปนตองควบคุมเสียงที่เกิดขึ้นภายใน-ระหวางอาคารเพื่อเปนผลดีตอสมาธิและอรรถรสในการรับฟงดนตรี
การควบคุมเสียงไดตองทราบถึงแหลงที่มา ซ่ึงสามารถสรุปได 2 หลักใหญๆ คือ
1.!Airborne Noise เสียงรบกวนท่ีผานอากาศเปนตัวกลาง ปองกันไดดวยการใชตัวดูดซับเสียงติดต้ังภายในหอง
2.!Structure-Borne Noise or Impact Noise มักเกิดจากวัตถุกระทบกันเสียงผานมาตามโครงสรางและสงผานอากาศใหไดยินการใชตัวรองรับยืดหยุนหรือใชขอตอโครงสรางและมาสงผานเสียงรบกวนได
การออกแบบอาคารเพ่ือควบคุมเสียงรบกวนจากภายนอก1.!การใชระยะถอยรนจากแหลงกํ าเนิดเสียง เพ่ือลดความเขมเสียง2.!การนํ าเอา Landscape Element หรืออาคารอื่นมากัน ลดความเขมเสียง
3.!สรางNoise Shadow หรือ Noise Shade หรือ Building Elementของอาคารเอง
4.!ลดเสียงที่มาจากแหลงกํ าเนิดเสียง เชน เลือกใชระบบเคร่ืองกลท่ีมีเสียงเบาและมีการปองกันการส่ันสะเทือนโดยใช Absorber
5.!วางตํ าแหนงหองใหไกลจากแหลงกํ าเนิดเสียง แยกสวนท่ีมีเสียงดังออกจากหองท่ีไมตอการเสียงรบกวน
6.!ทํ าผนังหองท่ีมีโอกาศรบกวนของเสียงไมติดกัน7.!การทํ าผนัง 2 ชั้น เพ่ือเพ่ิมความสามารถการกันเสียง8.!การแขวนฝาเพดาน กับพ้ืนช้ันบนดวยท่ีแขวนแบบลดการส่ันสะเทือน การใชฝาเพดานท่ีมีคุณสมบัติกันเสียงได
9.!ปองกันเสียงรบกวนจากหลังคาเชนควรมีชองวางระหวางฝากับวัสดุมุง หรือหลังคา 2 ชั้น โดยมีหลังคาคอนกรีตช้ันหน่ึงกอนจะถึงหลังคามุงกระเบื้อง ซ่ึงกันเสียงไดราว 25-40 dB กระเบื้องแผนเล็กกันเสียงไดดีกวากระเบ้ืองแผนใหญ ใน Auditorium อาจมีการบุฉนวนกันเสียงดวย
การปองกันเสียงดังทํ าไดโดยใชวัสดุดูดซับเสียงท่ีมีคาความสามารถในการปดก้ันเสียง ทํ าใหเสียงสูญเสียระดับการกวนลง(TransmissionLoss) มีสูตรในการหาคือ
TL = L1-L+10 10G S-10 IOG STL = Transmission LossL1 = ระดับเสียงภายนอกท่ีสงรบกวนL2 = ITFY [GLUP’4KP.OSIIV’MUJ9HV’DK]
S = พท. แผนก้ันเสียงรบกวนA2 = พท. ผังของตัวดูดซับเสียงท้ังหมดของหองท่ีกํ าลังจัด
ระบบโครงสรางใน AUDITORIUM-! ในสวนโครงสราง AUDITORIUM จํ าเปนจะตองใชโครงสราง WIDE
SPAN โดยคํ านึงถึงความเหมาะสมทางดานการใชสอย ความประหยัด ความสงางาม และสมเหตุสมผล
-! โครงสรางผนังบางสวนจะเปนผนังปองกันเสียง อาจจะตองมีการบุวัสดุสะทอนหรือดูดกลืนเสียงหรือทํ าผนัง 2 ชั้น หรือผนังท่ีหนากวาปกติ เชน AUDITORIUM และ REHEARSAL ROOM ตองมีระบบปองกันเสียงท่ีดีในสวนของ AUDITORIUM ตองมีการปองกันคลื่นRF (RADIO FREQUENCY) ท่ีอาจทะลุเขามารบกวนการใชอุปกรณอิเล็คโทรนิคในอาคารดวย
เทคนิคการออกแบบรายละเอียดโครงสรางผนัง ผนังใน AUDITORIUM แบงงายๆเปน 2 สวน คือ-! ดานขาง-! ดานหลังใน CONCERT HALL ตองคํ านึงถึงผนังดานขางมาก เพราะอาจเกิด
เสียงสะทอน แกไขไดโดยการทํ าใหผนังผายออกสวนของผนังตอนใดท่ีเกิดเสียงสะทอน แกไขโดยใชพ้ืนผิวท่ีหยาบ
หรือใชวัสดุกลืนเสียงชวย
ปญหาท่ีเกิดจาก FLUTTER ECHO คือ เสียงสะทอนไปมาระหวางผนัง 2 ขาง แกไขโดยการทํ าผนัง 2 ขางไมใหขนานกันทํ าใหเอียง เท หรือเปนรูปฟนเล่ือย
ผนังในระดับศรีษะของผูฟงจะเปนต ําแหนงท่ีสะทอนเสียงใหแกผูฟงไดดี จึงควรใชวัสดุสะทอนเสียง สวนของผนังท่ีสูงข้ึนไปน้ันไมคอยมีผลในการสะทอนเสียงแกผูฟง จึงใชวัสดุดูดเสียงเพ่ือบังคับการเกิดREVERBERATION
ผนังควรจะตองตอกันไปตลอดไมควรเจาะชองหนาตางการใชผนังเอียงเล็กนอย เปนการทํ าใหเกิดเสียงสะทอนท่ีดีย่ิงข้ึน
และยังแกปญหาการเกิด FLUTTER ECHO ใน AUDITORIUM ขนาดใหญได ทํ าใหเกิดเสียงกระจายไปไดยินท่ัวทุกวิถีทาง โดยไมตองใชระบบเคร่ืองขยายเสียง แตตองไมเอียงมากเกินไปจนเกิด REFLECTION ได
ผนังดานหลัง เปนตัวสะทอนเสียงสูหูผูฟงดานหนาเวที ซ่ึงเปนเสียงท่ีไมตองการ การออกแบบผนังดานหลังควรออกแบบใหเปนวัสดุกลืนเสียง
ผนังดานหลังไมควรตั้งฉากกับฝาเพดาน เพราะจะเกิดเสียง FEEDBACK ไปยังหูผูฟงตอนหนาเวที ในกรณีท่ีใชเคร่ืองขยายเสียง ถาออกแบบผนังดานหลังเปนรูปโคงตามรูปของที่นั่ง จะเกิด ECHO และFOCUSSING จึงควรหลีกเล่ียงการออกแบบผนังดานหลังแบบCONCAVE SURFACE เพราะเสียงจะดังเปนจุดไมสม่ํ าเสมอ
วิธีการแก FEED BACK ของเสียงอาจทํ าไดโดยเวาเพดานท่ีจะจรดกับผนังหรืออาจจะออกแบบผนังดานหลังใหเอียงก็ได เพราะจะชวยกระจายเสียงและแก ECHO แตสํ าหรับหองขนาดใหญตองระวังการทํ า
ผนังเท เพราะถาหองสูงมากผนังจะเทมาก ชวยกระจายเสียงเกินไปจนเกิดเปน REFLECTION สะทอนการกลับไปขางหนาเกิด FEEDBACK เปนECHO ไดเหมือนกัน
ถาผนังสวนใดสะทอนเสียงจนทํ าใหเกิด ECHO แกโดยการใชวัสดุดูดซับเสียง หากยังมีการสะทอนเหลืออยูบาง ก็จะไมมากพอท่ีจะทํ าใหเกิดผลเสียหายขึ้น
เพดาน เพดานมีสวนชวยสะทอนเสียงไปยังผูฟงอีกดวย โดยเฉพาะตอนที่หางจากเวที คือ ผูฟงแถวหลังและ บางคร้ังอาจใชเพดานเพ่ือDIFFUSION แตบางสวนท่ีทึบ หรือผนังเปนวัสดุดูดเสียงก็อาจใชเพดานหนาท่ี REFLECTION
การออกแบบเพดานท่ีเหมาะสมน้ัน เปนสวนสํ าคัญอยางหน่ึงของผนังหมดท่ีจะชวยบังคับทิศทางของเสียง โดยใชวิธีสะทอนเสียงไปได ควรจะออกแบบเพดานในลักษณะที่เปน SOUNDING BOARD ซ่ึงใหญมากพอที่จะใหการสะทอนเสียงเปนไปโดยสมํ ่าเสมอ และอยูในตํ าแหนงท่ีเหมาะสมท่ีสามารถจะกระจายเสียงไปยังสวนท่ีน่ังดานหลัง ซ่ึงตองการความดังของเสียงเพิ่มขึ้นจากสวนอื่นๆ
ความสูงของเพดาน ควรจะสัมพันธกันอยางดีกับสวนของผังพ้ืนปริมาตรของหองควรถูกกับจ ํานวนผูชม เพดานจะตองเปนฉากชวยสะทอนเสียงแกผูน่ังแถวหลังๆ ไมมีกฎเกณฑตายตัววาเพดานสูงเทาไร อาจถูกกํ าหนดโดยปริมาณของหอง ความเหมาะสมโดยท่ัวไป เพดานสูงประมาณ1,2 หรือ 3 ของความกวาง มิฉะน้ันแลวจะเกิดเสียงกองข้ึน
อัตราสวนอยางตํ ่าสํ าหรับหองใหญ เชน 100 X 150 ตารางเมตรเพดานสูง 30 – 35 เมตร
อัตราสวนอยางตํ ่าสํ าหรับหองเล็ก เชน 18 x 24 ตารางเมตร เพดานสูง 10 – 12 เมตร
ในการบรรเลงดนตรีประเภท CHAMBER MUSIC เพดานควรต่ํ าเรียบสะทอนแสงไดดี เพดานรูปโคงไมควรใช เพราะจะเกิด SOUNDFOCUS ฝาเพดานไมควรขนานกับพ้ืนเพราะจะเกิด FLUTTER ECHO ขึ้น
ฝาเพดานท่ีดีควรมีคุณสมบัติตางๆท่ีใหความสัมพันธอยางดีระหวางความสูงของหองกับสัดสวนของผังพื้น อันทํ าใหเกิดปริมาตรภายในข้ึนอยางเหมาะสม
ถาฝาเพดานเปนมุมฉากกับผนังดานหลังจะทํ าใหเกิดเสียง ECHOสะทอนกลับไปยังแถวหนาๆได แกไขโดยใชผลสะทอนเสียงใหเกิดประโยชนโดยนํ าเอา CEILNG SPLAY มาใชกับฝาเพดานและผนังดานหลัง จะเปนแผนตรงหรือเวาก็ได ผลท่ีไดคือเสียงสะทอนลงสูผูฟงแถวหลังๆไดยินชัดเจนย่ิงข้ึน
การปองกันเสียงสะทอนการปองกันเสียงสะทอนจัดวามีความสํ าคัญตออาคารและโครงสราง
ทัดเทียมกัน การประดับโคมไฟ การปรับอากาศและการวางผังท่ีสมบูรณจะตองไมละเลยในเรื่องนี ้โดยเฉพาะอยางย่ิงอาคารประเภท หองประชุมโรงมหรสพ และโรงเรียนดนตรี ในการออกแบบปองกันเสียงสะทอนไดอยางสมบูรณแบบตองใชสถาปนิกและวิศวกรท่ีชํ านาญ ประกอบกับวิทยา
การทางเทคนิค ถาหากสรางอาคารข้ึนมาแลวเกิดปญหาทางดานเสียงเนื่องจากสถาปนิกไมไดคํ านึงมากอนก็เปนการยากมากท่ีจะแกไขใหม ซึ่งส้ินเปลืองมากท้ังยังอาจไมสามารถควบคุมระบบเสียงสะทอนไดดีเหมือนกับอาคารท่ีไดวางผังปองกันเสียงสะทอนไดอยางถูกตอง
วัสดุกอสรางท่ีใชในอาคารน้ัน บางอยางมีคุณสมบัติในการดูดเสียงสะทอนไดดี เชน เซลโลแทรกซ พรม เฟอรนิเจอรบุหนัง ผามานหนา สวนวัสดุท่ีเปนตัวกันเสียง เปนพวกผนังตางๆเชน กํ าแพงอิฐ ฝาไมกระจก ท้ังน้ีตองใหชองรอยแตกตางๆนอยที่สุด เพราะจะตองใหคุณภาพในการกันเสียงดีท่ีสุด วัสดุท่ีก้ันเสียงท่ีดีช้ันตรงๆปเปนปฏิภาคกับน้ํ าหนักดนตรีของวัตถุน้ัน สํ าหรับวัสดุท่ีบาง เชน ไมอัด กระจก ถากันเปน 2 ชั้น โดยมีชองอากาศตรงกลาง ก็จะมีคุณภาพดีกวาผนังช้ันเดียวมาก การปองกันเสียงสะทอนในงานสถาปตยกรรมน้ันมีความตองการ 2 ทางคือ
1.!เพื่อใหส่ิงแวดลอมในการปองกันเสียงสะทอนไดผลเปนท่ีนาพอใจ2.!เพื่อสภาวะการรับเสียง ชัดเจนย่ิงข้ึนเพื่อท่ีจะใหวัตถุประสงคท้ังสองขอน้ีบรรลุตามความมุงหมาย การ
วางผังอาคารและควบคุมเสียงสะทอน จึงตองอาศัยความรูเบ้ืองตนเก่ียวกับเรื่องเสียงสํ าหรับมหรสพและโรงดนตรีจะตองวางผังจุดท่ีะเลนดนตรีลักษณะอาคารหรือลักษณะหองโถงดนตรี ปริมาตรหอง วัสดุกอสรางและวัสดุท่ีใชประดับหองประตู หนาตาง ใหมีคุณสมบัติปองกันเสียงสะทอนไดดีส่ิงแวดลอมในการปองกันเสียงสะทอน
1.!ความเขมและลักษณะของเสียงตางๆท่ีจะเกิดข้ึนในโถง
2.!วิธีท่ีเสียงตางๆจะกระจายไปยังจุดตางๆของหองโถงส่ิงแวดลอมตางๆท่ีเก่ียวกับเสียงสะทอนข้ึนอยูกับความมุงหมายใน
การใชหองหรืออาคารนั้น สํ าหรับหองในโรงพยาบาลตองการขจัดเสียงอึกทึก ซ่ึงเกิดจากส่ิงแวดลอมใหนอยท่ีสุดเทาท่ีจะทํ าได สวนในโรงงานท่ีมีเสียงอึกทึก ก็ตองพยายามไมใหเสียงอึกทึกมากเกินไป จนอาจกระทบกระเทือนตอความสบาย ประสิทธิภาพ และสุขภาพของคนงานดวย
ในหอง AUDITORIUM ปญหาสิ่งแวดลอม ในการปองกันเสียงสะทอนย่ิงมากเปนทวีคูณ หองฝกซอมดนตรีจะตองปองกันภาวะการฟงเสียง ภาวะการฟงเสียงในหองจะไดรับผลเปนที่พอใจนั้น ตองการสวนตางๆดังน้ี
1.!เสียงเบ้ืองหลัง (BACKGROUND) จะตองมีระดับต่ํ ากวา2.!การขจัดเสียงสะทอนกลับ ซ่ึงตอเน่ืองกันหลายคร้ังหลายหน3.!จัดการกระจายเสียงไปทั่วที่วางในหองใหเหมาะสม4.!ใหเสียงไปถึงผูฟงอยางเพียงพอเสียงเบื้องหลังเกิดจากเสียงที่ลอดออกมานอกหอง รวมท้ังเสียงท่ีเกิด
ในหองดวย จํ าเปนจะตองตัดลงใหเหลือเล็กนอยท่ีสุด เพ่ือจะใหการฟงดีขึ้น
เสียงสะทอนกลับ ซ่ึงตอเน่ืองกันหลายคร้ังหลายหน ก็จํ าเปนจะตองมีการสกัดกั้นเทาที่จะทํ าได สํ าหรับหองบรรยายและหองซอมดนตรี ท้ังน้ีเพราะเสียงสะทอนกลับนี้จะท ําใหเกิดเสียงพรา ท่ีจริงแลวเสียงสะทอนท่ีพอเหมาะจะชวยใหดนตรีมีความไพเราะยิ่งขึ้น แตตองไมมีข้ึนอยางสม่ํ าเสมอท่ัวหอง การจัดเสียงใหกระจายไปยังที่วางตางๆ ในหองอยางเหมาะสมน้ัน
การขจัดจุดท่ีเสียงพรา เสียงกองและเสียงรวมใหมีนอยท่ีสุดเทาท่ีจะทํ าไดสวนการจัดเสียงไปยังผูฟงไดอยางชัดเจนและดังพอนั้นก็เพื่อจะท ําใหผูฟงไดรับฟงดนตรีสํ าหรับวงดนตรีเล็กๆเสียงดนตรีจะดังพอ แตถาเปนหองประชุมใหญ การออกแบบเวทีหรือท่ีเลนดนตรีมีความสํ าคัญมาก บางท่ีอาจตองการ ระบบขยายเสียง เชน ในการเด่ียวดนตรีชนิดตางๆ
มาตรฐานการปองกันเสียงสะทอนมาตรฐานการปองกันเสียงสะทอน ข้ึนตรงตอภาวะการฟงเสียง 4 ขอ
ซึ่งไดรวบรวมขึ้นเปนสูตรและกฎเกณฑตางๆ เพ่ือเปนประโยชนในการออกแบบใหมีประสิทธิภาพดีขึ้น
ปญหาแรก ซ่ึงเก่ียวกับส่ิงแวดลอมและภาวะการฟงเสียง ก็คือ การควบคุมเสียงเบื้องหลัง ระดับเสียงน้ีเราอนุญาตใหมีไดในหองตางๆไมเทากัน เชน ในหองสงวิทยุกระจายเสียง เราพยายามใหระดับเสียงต่ํ าสุด ดังตารางตอไปนี้มาตรฐานโดยท่ัวไปสํ าหรับเสียงเบ้ืองหลังท่ีอนุญาตใหมีไดหนาที่ของหอง ระดับเสียงอึกทึกเฉลี่ยหองสงวิทยุ 25 – 35หองดนตรี 30 – 40หองประชุมเล็กส ําหรับการบรรยายหรือหองประชุมใหญที่มีระบบขยายเสียง 35 – 45หองสมุดหรือหองทํ างานท่ีใชสมาธิ 40 – 60
โรงงานและโรงซอม 50 – 80ระดับเสียงท่ีตํ่ ากวาระดับตารางขางบนน้ี เปนส่ิงท่ีตองการคาท่ีอยูระหวางตัวเลขแสดงถึงผลที่ไดจากการจัดระบบปองกันเสียงที่ด ีคาระหวางตัวเลขน้ีเปนคาท่ีตองลงเน่ืองจากประโยชนใชสอย
การควบคุมเสียงสะทอนตอเนื่องปญหาตอไปน้ี ไดแก การควบคุมเสียงสะทอนตอเน่ือง ไดแก การก้ัน
เสียงใหจางไปแมวาจุดที่เปลงเสียงจะหยุดแลวก็ตาม ก็ยังมีเสียงสะทอนตอเน่ืองอีกชั่วระยะเวลาหน่ึง เรียกวา เวลาของเสียงสะทอนตอเน่ือง ไดแกเวลาเปนวินาที ซ่ึงเสียงสะทอนตอเน่ืองจะจางลงถึง 1 ลานของความเขมเสียงเดิม สํ าหรับขนาดของหองและภาวะการใชสํ าหรับหองหน่ึงๆ จะมีระยะของเสียงสะทอนที่ไดผลดีที่สุดระยะหนึ่ง โดยท่ัวไปแลวหองท่ีมีขนาดใหญตองการเวลาของเสียงท่ีสะทอนตอเน่ืองนานย่ิงกวาเสียงดนตรีและเสียงวงดนตรีส่ิงแวดลอมในการปองกันเสียงสะทอนน้ัน ตองประกอบดวยเวลาของเสียงตอเน่ืองอยูในระหวางเขตจํ ากัด ซ่ึงอาจนอยกวาเสียงพูดเสียงหรือดนตรี ถาหากหองน้ันประกอบดวยวัตถุกันเสียง ซ่ึงจะทํ าใหเวลาของเสียงสะทอนตอเนื่องราวๆเดียวกับการฟงเสียงพูด หองน้ีจะมีสภาพท่ีเหมาะท่ีสุด
ในกรณีสวนมาก หองท่ีใชเวลาสะทอนตอเน่ืองมากกวาเวลาท่ีกลาวมาแลว 3 เทา การปองกันเสียงสะทอนไมไดผลดี เน่ืองจากหองจะมีเสียงสะทอนและเสียงพราไปหมด สํ าหรับหองท่ีตองการความเงียบมาก เชน
หองสมุดหรือหองรับแขก เวลาของเสียงสะทอนตอเน่ืองไมควรเกิน ½ เทาของเวลาสูงสุดของเสียง
สํ าหรับความตองการใหเสียงกระจายไปท่ัวหองซ่ึงไกลเปนปญหาท่ีสํ าคัญมาก จะไดกลาวตอไปในเร่ืองการควบคุมการกระจายเสียงของหองใหญๆ ขนาด 50000 ลบ.ฟ. จะตองใชเคร่ืองขยายเสียงชวยจะตองจัดจุดกระจายเสียงที่ด ีเพ่ือใหเสียงน้ันมีคุณภาพท่ีดี
สํ าหรับ AUDITORIUM ท่ีมีขนาด 1 ลาน ลบ.ฟ. เสียงของวงดนตรีซิมโฟนีก็มีความชัดเจนดี ถาเสียงเบ้ืองหลังไมดังมาก อยางไรก็ตามเสียงยวดยานอาจกลบเสียงดนตรีตอนที่เบาที่สุดหมดจึงตองจัดต ําแหนงท่ีเลนของวงดนตรีใหอยูหางจากเสียงรบกวนมากท่ีสุด โดยค่ันเสียงดวยท่ีวางสํ าหรับคนท่ีน่ังฟงSUITESOUND ABSORBTING MATERAL
การดูดเสียงพลังงานของเสียงประกอบดวย AIRPRESSURE ซ่ึงเกิดจากการไหวตัวของตัวกลางในรูปและขนาดคล่ืนท่ีประสาทหูรับได ตัวอยางเชน สีไวโอลิน สายจะส่ันเกิดเสียงสะทอนเทียบเสียงกรวยกระดาษในลํ าโพง การไหวตัวของตัวกลางทํ าใหเกิดเสียงข้ึน ซ่ึงเราอาจใชประสาทสัมผัสทราบได
ถามีพลังงานคล่ืนเสียงมากพออาจทํ าใหตัวกลางท่ีคล่ืนเสียงไปกระทบ ส่ันไดคล่ืนเสียงจะหมดพลังงาน ถากระทบกับตัวกลางหรือวัสดุท่ีส่ันไดดี SOUND ABSORB เชน นุนเม่ือขรุขระหรือเวลามีคล่ืนเสียงมากระทบ แรงอัดอากาศจะขยับเสนใยน้ันหลังงานของมันจะหมดลง แตเสียง
ท่ีกระทบวัสดุแข็งผิวหนาเรียบ (SOUND REFLECTING MATERIAL) เชนไมหนา กํ าแพง ค.ส.ล. คล่ืนเสียงจะกระทบกลับเปนสวนใหญ
ในบางโอกาสวัสดุท่ีสะทอนเสียง อาจทํ าใหดูดเสียงได เชน แขวนแผนไมอัดดวยสปริงใหยืดหยุนได ก็มีคุณสมบัติดูดเสียงไดดี ถาความถ่ีของเสียงใกลเคียงกับการยืดหยุนของไม เสียงจะดูดกลืนทางMACHANISM ซ่ึงเปนการเปล่ียนแปลงพลังงานของเสียงใหเปนพลังงานรูปอื่น
ชนิดของวัสดุดูดเสียง1.!PREFABRICATED ACOUSTIC UNITSเปนวัสดุดูดเสียงท่ีสํ าเร็จรูปรวมท้ัง ACOUSTIC TITLE มักทํ าเปนแผนๆและเจาะรูพรุน
2.!ACOUSTICPLASTER AND SPRAYEDON MATERIALเปนวัสดุท่ีประกอบดวยรูพรุน (POUS) และพวกพลาสติกหรือวัสดุท่ีมีใยผสมกับ
3.!ACOUSTIC BLANKETเปนวัสดุพวก BLANKETS สวนใหญทํ าดวย MINERAL หรือ
WOODWOOL,GLASSFIBERS ซึ่งแบงออกเปน 4 ประเภทประเภทท่ี 1 ทํ าเปนแผนสํ าเร็จรูปมีรูพรุน และใช PORDLAND CEMENTเปนตัวยืด
-! ALL MATERIAL เปนเม็ดเล็กๆและใช PORDLAND CEMENTเปนตัวยืด
-! ALL MATERIAL UNIT เปนเม็ดเล็กๆและใชยิปซ่ัม หรือ LINESเปนตัวยืด
-! MINERAL หรือใชไมออนผสมกับ MINERAL BINDER ซ่ึงไมติดไฟ เชน แผน SOFTION ของ AMERIAN ACOUSTIC
ประเภทท่ี 2 เปนแผนสํ าเร็จรูปท่ีเจาะพรุนดวยเคร่ืองจักรและรูเปนระเบียบ แบงเปน
-! เปนแผนท่ีมีผิวหนาแข็งและแกรง เจาะรูพรุนใชสํ าหรับเปนแผนปดหนาหรือเปนตัวยืด ใชกับวัสดุดูดเสียงท่ีออนนุม เชน พวกBLANKET แบบน้ีใชสีไมอุดรูพรุนทาบผิวหนาได
-! เปนแผนวัสดุท่ีมีผิวหนาออนนุมกวาแบบแรก และเจาะรูพรุนสามารถทาสีไดโดยไมทํ าใหคุณสมบัติดูดเสียงลดลง
-! เปนวัสดุแบบเดียวกัน แตเจาะใหทะลุเปนทางยาวหรือทํ าเปนรองซ่ึงสามารถดูดเสียงได
ประเภทท่ี 3 เปนแผนท่ีมีผิวหนาหยาบ (ASSURED SURFACE) อาจทํ าไดจากวัสดุหลายชนิด เชน วัสดุกอสราง MINERAL CORK มีคุณสมบัติดูดเสียงไดดีเหมือนประเภทท่ี 4 วัสดุชนิดน้ีท่ีมีผิวหนาหยาบเปนหลุมบอมากทาสีไดประเภทท่ี 4 เปนแผนท่ีมีผิวหนาเปนใย (TOLTED FIBER SURFACE)แบงเปน
-! เปนแผนท่ีทํ าดวยใยบางๆ เชน ข้ีแกลบผสมกับ MINERALBINDER ผิวหนามีท้ังเรียบ ปานกลางและหยาบ
-! ทํ าดวยไสไมชนิดออน เชน ไสไมสน หญาปลอง วัสดุประเภทน้ีติดไฟไดงายแตดูดเสียงไดดี ราคาถูกมักทํ าเปนแผนสํ าเร็จรูป ขนาดกวาง 4 ฟุต ยาว 4 – 40 – 12 ฟุตทาสีไมได
-! ทํ าดวยพวก MINERAL FIBERS นํ ามาอัดเชนเดียวกับACOUSTIC PLASTIC AND SPRAYERON MATERIAL
คุณสมบัติขึ้นอยูกับวัสดุท่ีใช ความหนา วิธีทํ า การแข็งตัวของวัสดุท่ีใชโดยเฉพาะดูดเสียงท่ีความถ่ีต่ํ าๆ มีความหนาพอเหมาะและประหยัดควรหนา ½ ” คุณสมบัติของ ACOUSTIC จะดีหรือไมข้ึนอยูกับความแหงหรือตัววัสดุท่ีใช ปูนฉาบ จะตองมีคุณสมบัติในการดูดซึมไมคอยมาก และจะตองมีความช้ืนพอดีไมเปยกหรือแหงมาก เพราะถาเปยกมากการเกาะกินระหวางผิวหนาของผนังกับปูนหรือวัสดุที่ฉาบจะไมเกาะกันด ีแตถาแหงเกินไปมักจะดูดเอาความช้ืนจากปูน ทํ าใหเส่ือมคุณสมบัติและรอนวิธีทํ า ACOUSTIC มีหลายแบบ1.!ทํ าจากวัสดุท่ีผสมกับน้ํ าแลวแข็งตัว เชน ยิปซั่ม PORTLAND CEMENTหรือ LINE จะได ACREGATE ผสมหรือไมก็ได
2.!ทํ าดวยวัสดุชนิดอ่ืนท่ีใชปูนฉาบดวยเคร่ือง3.!ทํ าดวยวัสดุท่ีมีใยผสมกับ BINDERAGENT และนํ าไปใสเคร่ืองพนใหเปนฝอยหรือฉาบดวยเครื่อง วิธีน้ีไดผลดีมากในการดูดเสียง แตส้ินเปลืองมาก
ACOUSTIC BLANKETวัสดุท่ีใชทํ าสวนมากเปนพวกใยหิน ขนสัตว ใยไมและใยแกวความ
หนาของ ACOUSTIC BLANKET ประมาณ ½ “ – 4 “ ถาหนากวาน้ีใช
กรณีพิเศษ วัสดุใชดูดเสียงท่ีมีความถ่ีต่ํ าไดดี ย่ิงหนามากย่ิงดูดเสียงไดดีแตเลวลงในการดูดเสียงท่ีมีความถ่ีสูงๆ ปกติ ACOUSSTIC BLANKET จะเปนแผนออนมวนได จึงตองใชติดกับโครงสรางท่ีแข็งตัว ใชปดหรือประกบดวยวัสดุท่ีเปนแผนแข็ง เชน เมโซไนทหรือแผนโลหะท่ีตองมีรูพรุน คุณสมบัติในการดูดเสียงวิธีน้ีคลายกับพวก FRABLICATED UNIT เสียงเล็ดลอดของวัสดุท่ีปะหนาเขาไปและถูกดูดดวย BLANKET ขนาดของรูบนแผนปะหนาควรอยูในระหวางความกวางของรู ระยะทาง3/6 “ 1/2 “1/8 “ 3/8 “โดยที่ระยะหางของรูยิ่งมาก คุณคาของการดูดเสียงท่ีมีความถ่ีสูงจะนอยลงแตดูดเสียงท่ีมีความถ่ีต่ํ าดังเดิมการดูดเสียงโดยวิธีอ่ืนๆ ABSORBTION BY PATCHES OF MATERIAL
การใชวัสดุดูดเสียงลดความดังของเสียงลงน้ัน ข้ึนอยูกับการนํ าเอาวัสดุมาติดต้ังภายในหองท่ีตองการ โดยการติดอยางกระจายท่ัวไป เพ่ือใหคุณสมบัติในการดูดเสียงที่ดีที่สุดควรกระจายติดตั้งวัสดุเปน PATTERNเล็กๆแทนการติดตั้งวัสดุที่มีพื้นที่เทากัน แตคิดเปนแผนใหญๆ เปนแผนเดียว จากการคนพบวัสดุดูดเสียงชนิดหน่ึงหนา 1 น้ิว เน้ือท่ี 48 ตร.ฟุต หรือขนาด 6 X 8 ฟุต จะมีคุณภาพนอยกวานํ ามาติดเปนช้ินเล็กๆแลวนํ ามาจัดเปน PATTERN PANEL ABSOORBERS
การลดเสียงที่มีความถี่ตํ่ าๆ ควรใชวัสดุท่ีเปนแผนบางๆเชน แผนใยไมอัด กระดาษอัด ไมอัด หรือแผนพลาสติก เปนฝาเพดานหรือไมบังผนัง
ตามปกติวัสดุเหลาน้ีมีคุณสมบัติในการสะทอนเสียงไดดี ถาทํ าใหแข็ง หรือเปน MASS เชน ติดแนบกับโครงสรางอยางม่ันคง หรือปะติดกับผนังคอนกรีต ถาติดแนนวัสดุเหลาน้ีไมสามารถเคล่ือนไหวได เชน ปะหนาวัสดุท่ีออนตัวได พวก MINERALWAAL BLANKET หรือทํ าใหมีชองอากาศอยูเบื้องหลังวัสดุ หรือโดยวิธี SPOT-CEMENTING กับ PANEL โดยตรงแลวจะกลับมีคุณภาพดูดเสียงต่ํ าๆไดดี แตจะดูดไดมากนอยเพียงใดข้ึนอยูกับระยะของชองอากาศและคุณภาพของชองวัสดุออนตัวRESONATOR PANEL ABSORBERS
การควบคุมการดูดเสียงตามความตองการโดยใชหลักส่ันสะเทือนเชน ใชวัสดุดูดเสียง ซ่ึงมีรูพรุนมาทํ าเปน PANEL แลวตัดบานพับใหเปดปดไดทํ าใหปริมาตรของชองอากาศหลังเปล่ียนแปลง อันมีผลถึงปริมาตรการดูดเสียง ถาตองการดูดเสียงมากก็เปด PANEL ออกใหพอดีกับขอบที่ยกสูงขึ้น แตถาตองการใหสะทอนเสียงก็เปด PANEL ทํ าใหไมมีชองวางการใชวัสดุพวก LIGHT PAROUS CLOTH ปดผิวหนา PANEL ท้ังภายนอกและภายในจะชวยเพิ่มคุณสมบัติดูดเสียงการกันเสียงของฝาผนัง
จุดประสงคทางโครงสรางของฝาผนังหรือ PARTITION ใชเปนที่แบงขอบเขตและรับน้ํ าหนัก ถามีน้ํ าหนักบรรทุกอยูบนกํ าแพงหรือผนังแบบน้ีมักเปน MASS แข็งแรงท้ังมีคุณสมบัติกันเสียงไดดี แตในโครงสรางเหล็กหรือคอนกรีตเสริมเหล็กการใชผนังเปนสวนชวยรับนํ ้าหนักจึงใชแบบPARTITION เบาๆเพื่อใหประหยัด ทํ าใหคุณสมบัติการก้ันเสียงลดลง
ประเภทของผนังที่ใชกั้นเสียง1.!SINGLE HOMOGENOUS PARTITION เปนผนังช้ันเดียวใชวัสดุเปน SOLD NONFORONS ขนาดท่ีประหยัดคือใชกออิฐหนา9 “ คอนกรีตหนา 6 “
2.!SINGLE INHOMOGENOUS PARTITION เปนผนังวัสดุเปนโพรงใช HOLLOW TILES ซ่ึงมีชองอากาศอยูภายในท่ัวไป ผนังแบบน้ีเบากวาแบบแรกแตมีคุณสมบัติคลายกัน
3.!DOUBLE PARTITION เปนผนังหนาๆ อาจทํ าใหเปนตัวINSULATION ไดดีขึ้น โดยจ ําแนกเปนผนังบางๆ 2 ชั้น แตเสนมีชองอากาศระหวางกลาง เชน ผนังท่ีทํ าดวยวัสดุอยางหน่ึงในทางเปน INSULATION การยึดระหวางผนังทั้ง 2 น้ันถาหางมากความม่ันคงจะลดลง สํ าหรับผนังหนักๆ อาจทํ าใหหางกันและไมตองการชองอากาศมากนัก การปองกันเสียงท่ีมีความถ่ีต่ํ าๆ ท่ีรอยตอของผนังกับผนัง พ้ืนเพดานควรจะรองดวยวัสดุท่ียืดหยุนไดอาจใช POROUS MATERIAL เชน COCK หรือ PELP STIPแลวจึงใช PLASTER หรือใยบัวปด
4.!COMPLEX PARTITION เปนแบบ STUD PARTITION จะมีชองอากาศระหวางผนังหรือไมมีก็ได ผิวหนาใชวัสดุท่ีเรียบ เชนแผนไมขัดแตะหรือระแนงฉาบปูน PLASTER, BOAED,FIBERBOARD ปดบน RIGID FRAME WESK เปนผิวหนาท่ีชวยใหแข็งแรงขึ้น และมีคุณสมบัติปองกันเสียงท่ีมีความถ่ีสูงไดดีมากการติดต้ังใชตอกตะปูยึดติดกับ STUD ถาตองการใกผนังท้ังสอง
หางกันมากขึ้น ควรใชผนังแบบ DOUBLE STUD หรือSTAGGED STUD อาจใชวัสดุกันเสียงอ่ืนๆ ใสระหวางแผนผนังผิวหนาท้ังสองหรือใชวัสดุกันเสียง
การกั้นเสียงและพื้นเพดานเสียงรบกวนท่ีสงผานมาตามพ้ืนและเพดาน ไดแก
-! คลื่นเสียงตางๆท่ีมีอากาศเปนสื่อ ซ่ึงไมคอยมีปญหามากนักเพราะสวนมากพื้นจะกั้นเสียงชนิดนี้ไดดีพอสมควร เน่ืองจากโครงสรางน้ีมักจะมีชองวางอากาศ ซ่ึงก้ันคล่ืนเสียงไดดี
-! เสียงที่เกิดจากการสั่นไหวโดยตรง เชน การส่ันไหวของเคร่ืองจักรเคร่ืองยนตรตางๆ การทํ าใหพ้ืนลอยจากโครงสรางสํ าคัญ โดยใชพวกยางหรือแผนโฟมเสริมก็ชวยไดมาก โดยเฉพาะถามีการส่ันสะเทือนไหวและมีความถ่ีต่ํ าๆ
-! เสียงที่สงผานมาตามโครงสรางหรือใชโครงสรางเปนสื่อ เชน เสียงท่ีผานลงไปพื้นขางลาง เสียงดิน เสียงของตก เสียงเคร่ืองดนตรีบางชนิด เชน กลอง เสียงเหลาน้ีจะสงผานไปตามโครงสรางท่ีทํ าดวยวัสดุแข็งๆไดด ีการแกไขอาจทํ าไดโดยการปูผิวหนาพ้ืนโดยตรง หรืออาจทํ าใหชองอากาศค่ันระหวางพ้ืนกับเพดานของช้ันท่ีอยูใตลงไป จะชวยก้ันการสงผานของเสียงไดดี
การลดเสียงรบกวน (NOISE REDUCTION)1.!ระบบปรับอากาศ
-! COMPROTORS ไมจํ าเปนจะตองวาง COMPRESSOR ใหหางจากโครงสรางของอาคาร หากแตใหใชโครงสรางท่ีรองรับน้ันยืด
หยุนได เพื่อนลดความสั่นสะเทือน ใตพ้ืนน้ีก็ทํ าใหเปนเพดานแบบแขวนโดยใหมีชองอากาศอยูตรงกลาง เพ่ือชวยลดเสียงท่ีจะสงผานลงไปขางลาง
-! COOLING TOWER เปนหอท่ีใชระบายความรอนใหกับหองตางๆแลวจะใหเสียงกระหึ่มรบกวน หอน้ีสวนมากจะอยูบนดาดฟา มีอากาศเปนตัวชวยดูดกลืนเสียง สวนการปองกันเสียงท่ีจะลงไปขางลางก็คือใชแผนยาง ท่ีเรียกวา NEOPRENE เปนยางสังเคราะหจาก CHLOROPRENE มีคุณสมบัติทนความรอนแสงแดด น้ํ ามัน และการทํ าปฏิกิริยากับอากาศ รองใหหอผ่ึงน้ํ ามันก็จะชวยลดเสียงท่ีเกิดจากการส่ันสะทือนลงไปขางลางได
-! DUMPS ใชวิธีแกปญหาการส่ันสะเทือนและการเกิดเสียงดังเชนเดียวกับ COMPRESSOR
-! PIPING การลดเสียงที่เกิดขึ้นจากการสั่นของทอก็ทํ าไดโดยทํ าตัวยึดจับทอนั้นใหเปนยางที่ยืดหยุนได ท่ีท่ีเปนขอตอหรือจุดเช่ือมก็พยายามใหยืดหยุนเชนกัน
-! CONDENSORS ไมคอยสํ าคัญเพราะกอใหเกิดเสียงดังนอยมากแตควรระวังการจัดวางใหดี อยาใหอยูในท่ีทึบหรือมีอะไรเคลือบเกาะ เพราะจะทํ าใหขาดคุณสมบัติในการระบายความรอนไปไดซ่ึงจะเกิดผลเสียมากอน
-! EVAPORATORS เสียงท่ีเกิดจากเคร่ืองน้ี คือเสียงวีดีโอแหลมของไอน้ํ าท่ีพวยพุงออกมาจากทอ แกไขโดย การสวมทอระหวางทางออกกับทางเขาเครื่อง
-! FANS อันนี้ถิอเปนระบบใหญอีกระบบหนึ่งที่มีระบบที่จะกอใหเกิดเสียงมากมาย เพราะระบบนี ้จะประกอบดวยมอเตอรท่ีจะหมุนพัดลมเพื่อจะสงลมไปยังหัวจายลม ซ่ึงอยูตามหองตางๆ บางระบบจัดวางใหพัดลมอยูในทอจายลม เชนเดียวกับเคร่ืองกรองอากาศ คอยลเย็น ระบบควบคุมความช้ืนสัมพัทธ ก็จะชวยลดเสียงจากหองเครื่องและตัวจายลมไดถึง 10 – 20 เดซิเบล แอยางไรก็ตามหากระบบน้ีอยูนอกทอลมแลว ทอลมซ่ึงทํ าหนาท่ีเปนเหมือนมานกรองเสียงและชวยลดเสียงรบกวนจากระบบนี้ที่จะเขาไปยังหองตางๆไดมากเชนกัน ถึงกระน้ันเราก็ตองคํ านึงถึงแรงดันของลมท่ีออกจากหัวจายดวยเหมือนกันเพราะจะทํ าใหเกิดเสียงไดเชนกัน สํ าหรับหองท่ีเก่ียวกับดนตรีแลวจะมีมาตรฐานกํ าหนดความเร็วลมที่ออกจากหัวจายเทากับ 500 ฟุต/นาที
อยางไรก็ดีความเร็วลมไมไดเปนตัวก ําหนดปริมาณลมท่ีจะแจกจายไปยังหองนั้น หากแตข้ึนอยูกับปริมาณหรือหนาตัดของทอลม โดยข้ึนอยูกับการคํ านวณหาหนาตัดท่ีเหมาะสมกับความเร็วลมและใหไดลมเพียงพอกับความตองการของหองประกอบกับไมใหเกิดเสียงรบกวนดวย
2.!หองเครื่อง (MACHINICAL)ไดแก ศูนยกลางของระบบเคร่ืองกลตางๆ เชน ระบบไฟฟา ระบบปรับ
อากาศ ปมหรือมอเตอรตางๆ ซ่ึงในขณะท่ีมันทํ างานจะทํ าใหเกิดเสียงรบกวนตอบริเวณขางเคียงโดยรอบ การแกไขก็โดยแยกพ้ืนสวนน้ันออกจากพ้ืนท่ีอยูขางเคียงแลวอุดรอยแยกตรงสวนท่ีจะสัมพันธกันโดยรอบดวยวัสดุ
ท่ีมีความยืดหยุน โครงสรางผนังตองสามารถปองกันการสงผานของเสียงได อาจทํ าใหผนังหนาเปนพิเศษหรือทํ าเปนผนัง 2 ชั้น มีชองอากาศตรงกลางก็ไดในกรณีหลังสามารถใชไดกับเพดาน3.!ประตูและหนาตาง (DOOR AND WINDOWS)เปนโครงสรางทางสถาปตยกรรมอีกอยางหน่ึง ท่ีมีผลตอการเล็ดลอด
ของเสียงไดเปนอยางดีมีกฎที่นํ ามาใชไดอยางหน่ึงคือ “หากประตูหรือหนาตางมีน้ํ าหนักตอหนวยมากเทาใด เสียงท่ีผานก็จะนอยลงเร่ือยๆ”
การออกแบบเวทีขนาดของเวทีข้ึนอยูกับขนาดของ ORCHESTRA-! วง CHAMBER ORCHESTRA ใชพ้ืนท่ี 6*9 ตรม. สูง 9 ม.-! วง ORCHESTRA เปนเต็มวง มีผูเลนถึง 100 คน จะใชเวทีขนาด 12*12ตรม. สูง 10-12 ม.
-! พื้นท่ีสํ าหรับไวโอลินและเคร่ืองเปาขนาดเล็ก ใชพ้ืนท่ี 1-0.8 ตรม.-! เซลโล กับ ดับเบิลเบส ใชพ้ืนท่ี 1-1.2 ตรม.-! GRAND PIANO ใชพืน้ท่ี 2.75*1.6 ตรม.ความลึกขอเวทีไมควรเกิน 13.5 ม. เวทีท่ีมีขนาดเล็กจะใชวิธีลดขนาด
ความลึกมากกวาลดขนาดความกวาง เวทีใน CONCERT HALL ขนาดใหญอาจมีการยกชั้นของเวที เพ่ือใหคนดูสามารถมองเห็นเวทีไดอยางชัดเจน จะยกระดับของเวทีในสวนเคร่ืองลมทองเหลืองและเคร่ืองPERCUSSION การยกระดับของเวทีนิยมใชพ้ืนท่ีท่ีสามารถเคล่ือนยายไดพ้ืนเวทีทํ าดวยไมบนโครงสรางไมเพ่ือใหมีการสะทอนเสียงท่ีดี โดยเฉพาะกับ เซลโล และดับเบิลเบส
ความตองการของนักดนตรีก็คือตองการไดยินเสียงเคร่ืองดนตรีทุกชิ้นบนเวที การทํ าใหรอบเวทีเปนผนังถึง 3 ดาน จะชวยรวมเสียงใหเปนไปตามท่ีนักดนตรีตองการการออกแบบชองวางวงดุริยางค (ORCHESTRA PIT) ใชในกรณีท่ี
CONCERT HALL ตองการใชสํ าหรับการแสดงอ่ืนๆ ดวย โอเปรา บัลเลหพื้นท่ีของ PIT คิดประมาณ 1.1 ตรม. สํ าหรับนักดนตรี 1 คน โดยคิดสํ าหรับวงขนาด 100 คน ชองวางวงดุริยางคน้ีสวนใหญจะออกแบบใหสามารถยกขึ้น-ลง ไดมีสัดสวนดังน้ี-! พื้นท่ีสํ าหรับ GRAND PIANO 5 ตรม.-! พ้ืนท่ีสํ าหรับผูควบคุมวง 2 ตรมใน CONCERT HALL ท่ีมีขนาดใหญ ผูชมดานหลังมักไดยินเสียงท่ีไม
ดีพอและเน่ืองจากตองการมีการ BALANCE เสียงจริงและเสียงสะทองจากการแสดงบนเวทีใหเขากันไดดี ดังน้ันฝาเพดานจึงเปนสวนสํ าคัญท่ีชวยสะทองเสียงไปยังผูฟงดวย อยางไรก็ตามไดมีการพบวา การใชเพดารท่ีสะทอนเสียงและวัสดุที่ทึบแข็งกอใหเกิดความเพี้ยนของเสียงได ขณะท่ีความตองการของเสียงจริงไปยังดานหลังของ HALL มีความ SERIOUSนอยลงเนื่องจากสามารถใช PLAN SHAPE ท่ีเหมาะสมชวย ดังน้ันในป1960 ผนังเพดานจึงใชแบบ HORIZONTAL และเปนแบบ DIFFUSIONแทนสวน REFLECTOR ซ่ึงใชสํ าหรับ PRECHESTRA มีความจํ าเปนในกรณีท่ีเพดานเหนือวง ORCHESTRA มีความสูงมากไปจึงจํ าเปนตองใชเพื่อใหเสียงกระจายสูผูฟง โดยไมใชเวลาเดินทางของเสียงมากนัก.
แสดงขนาดเฟอรนิเจอร
แปลนตัวอยางหองสมุด
