Ένας όψιμος, άδικος επικριτής του επαναστάτη Ρήγα...

¢HMHTPIO™ A¶. KAPAM¶EPO¶OY§O™

ŒÓ·˜ fi„ÈÌÔ˜, ¿‰ÈÎÔ˜ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË

P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏ‹

E¶I™THMONIKH ETAIPEIA ME§ETH™ºEPøN - BE§E™TINOY - PH°A





A£HNA 2015

4

ŒÓ·˜ fi„ÈÌÔ˜, ¿‰ÈÎÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏ‹

Aı‹Ó· 2015

ISBN: 978-960-6733-19-2

© ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·ªÈÏÙÈ¿‰Ô˘ 3, 14562 ∫ËÊÈÛÈ¿-∞ı‹Ó·www.rhigassociety.gr

© ¢Ú. ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜,¶·È‰›·ÙÚÔ˜, πÛÙÔÚÈÎfi˜ ÙË˜ π·ÙÚÈÎ‹˜,¶ÚfiÂ‰ÚÔ˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·

ªÈÏÙÈ¿‰Ô˘ 3, 14562 ∫ËÊÈÛÈ¿-∞ı‹Ó·∆ËÏ. 210 8011066e-mail: [email protected]

5





A£HNA 2015

6

7

¶EPIEXOMENA

¶ÂÚ›ÏË„Ë ..................................................................................9

ŒÓ·˜ fi„ÈÌÔ˜, ¿‰ÈÎÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á· ......13

√È ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÁÈ· ÙÔÓ

ƒ‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ....................................................................17

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÙˆÓ ¿‰ÈÎˆÓ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÙÔ˘ Iˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ·..............18

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÙˆÓ ÂÈÎÚ›ÛÂˆÓ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ· ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·ÛÙ¿-

ÙË ƒ‹Á· ..................................................................................27

∆Ô ™˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ..............................................28

∆· ∞Ó·ÎÚÈÙÈÎ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ..................32

™ÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·....................34

∆· ÙÚ›· Ì¤ÚË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘

ƒ‹Á·..........................................................................................35

∞ã. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙË˜ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË˜.

∂ÈÎfiÓ· ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ......................................36

£Ô‡ÚÈÔ˜ ................................................................38

µã. ∏ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ‰Ú¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙË˜

Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ..........................................................41

°ã. ∏ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘

¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜ ......................................46

ŒÎ‰ÔÛË ¯·ÚÙÒÓ....................................................46

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ÎfiÌË ·fi„ÂˆÓ ÙÔ˘ ÂÈÎÚÈÙ‹ ÙÔ˘ ƒ‹Á·

1) ∆· ¤ÚÁ· ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÙÔÓ ƒ‹Á· ÛÂ «ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹»,

fi¯È Ô ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘ ..............................................................51

2) √ ƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó Ô ÂÈÌÂÏËÙ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡∆Ú›Ô‰Ô˜..............................................................................52

3) ªÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ √Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔ˘ ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ ‹Ù·Ó

Ô ƒ‹Á·˜ ................................................................................53

4) °È· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜......................................55

5) °È· ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ.......................................59

6) ™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË......60

7) °È· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÛÙÔ µfiÛÔÚÔ ÙË˜ ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›·˜ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜ ................................................63

8) ∆Ô ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ‰ÂÓ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ......................66

9) ∆·‡ÙÈÛË ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙË˜ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ÌÂ ‰‡Ô ÚfiÙ˘Ô˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ................................................70

10) ∏ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ ‰ÂÓ

‹Ù·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∏ÁÂÌfiÓÂ˜ ÙÔ˘˜ ..........................................79

11) √È ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ ¢·ÏÌ·Ù›·˜, ∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›·˜ Î·È

™ÎÏ·‚ÔÓ›·˜ ÛÙË Ã¿ÚÙ· Â›Ó·È ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘

ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ............................................................84

12) √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÙ·Ó ÁÈ· ÙÈ˜ «Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¤˜

ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜» ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ................................86

13) ∏ Ã¿ÚÙ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ

ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ............................................88

14) ∏ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ....................90

™˘Ì¤Ú·ÛÌ· ............................................................................93

∂˘ÚÂÙ‹ÚÈÔ ................................................................................95

8

9

¶EPI§HæH


™ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË ¤Î‰ÔÛË ÙÔ 2009 ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ·-fi ÙÔ ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙˆÓ °ÂÓÈÎÒÓ ∞Ú¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, (ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜, ∞ı‹Ó·) ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È ¤Ó· Û˘ÓÔ‰Â˘ÙÈÎfiÎÂ›ÌÂÓÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ô Û˘ÓÙ¿ÎÙË˜ ÙÔ˘, °ÈÒÚÁÈÔ˜ ∆fiÏÈ·˜, ˘Ô-ÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ Â›¯Â «ÂÓÈ·›Ô Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfiÚfiÁÚ·ÌÌ·», ‰ÂÓ Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi,ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË», Ô‡ÙÂ «ÙË ıÂˆÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË».

¶·ÚfiÌÔÈÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ Â›¯·Ó ‰È·Ù˘ˆıÂ› Î·Ù¿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ,fiˆ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎ¿ ÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ, ·fi ÙÔÓ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ·, Ô ÔÔ›Ô˜˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙Â fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó «ÌÂÁ·ÏfiÊÚˆÓ Î·È ÂÈ¯ÂÈÚËÌ·-Ù›·˜, ·ÏÏ’ fi¯È ÙfiÛÔÓ ÛÎÂÙÈÎfi˜ Î·È ÎÚ˘„›ÓÔ˘˜, Î¿ÙÔ¯Ô˜ ÁÓÒ-ÛÂˆÓ ÔÏÏÒÓ Î·È ˙ˆËÚfi˜ ÂÈ˜ ÙÔ ÓÂ‡Ì·, ·ÏÏ¿ ÂÈfiÏ·ÈÔ˜ Â-ÍÂÙ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Î·È Ì¿ÏÏÔÓ ÙË˜ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆ˜ ÙÔ˘ŒıÓÔ˘˜ ÙÔ˘». ∆È˜ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜ ÂÎÂ›ÓÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ºÈÏ‹-ÌÔÓ· Â›¯·ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ¿ ·Ó·ÛÎÂ˘¿ÛÂÈ ÙÔ 2000 ÌÂ ÙË ÌÂÏ¤ÙËÌ·˜, √È ¿‰ÈÎÂ˜ ÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÙËƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹.

ªÂ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÌÂÏ¤ÙË ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ÚfiÛÊ·ÙÂ˜¿‰ÈÎÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ·fi ÙÔÓ Û˘ÓÙ¿ÎÙË ÙÔ˘˜ ‰›-¯ˆ˜ Ó· ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ, ˜ ı· fiÊÂÈÏÂ, ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ·-

10

Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÔÙÂÏÂ› Ë ¿Ô„‹ ÙÔ˘ ˆ˜ ÌÂ ÙÔÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Ô ƒ‹Á·˜ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ. ∞Ó ı· Â›¯Â Î·ÈÌfiÓÔ ·Ó·ÁÓÒÛÂÈ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·È ÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi, Ùfi-ÙÂ ı· ¤‚ÏÂÂ, Î·È ‰ÂÓ ı· ¤Î·ÓÂ ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·˘Ùfi Ï¿ıÔ˜, ˆ˜Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ Ù· ÛÎÏ·‚ˆÌ¤Ó· ·ÏÏËÎ¿-ÚÈ·, «ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· ı· ˙Ô‡ÌÂÓ ÛÙ· ÛÙÂÓ¿/ÌÔÓ¿¯ÔÈ Û·ÓÏÈÔÓÙ¿ÚÈ· ÛÙÂ˜ Ú¿¯Â˜ ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿;», fiˆ˜ Â›ÛË˜ Î·È ÙÔ˘˜ ™Ô˘-ÏÈÒÙÂ˜ Î·È ª·ÓÈ¿ÙÂ˜, «™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜ Î·È ª·ÓÈ¿ÙÂ˜ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·Í·ÎÔ˘ÛÙ¿». ∞ÂÓ·ÓÙ›·˜ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ÙÔÓ ·ÔÎ·ÏÂ› Ï‡ÎÔ.

™ÙË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ·Ú¯ÈÎ¿ ÙÔ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·ıÒ˜ Î·È ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÌÂ Ù· ÔÔ›·ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfiÛ¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË», Î·È ·ÎfiÌË Â›¯Â «ÙË ıÂˆÚËÙÈÎ‹Û˘ÁÎÚfiÙËÛË», ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fi fiÛ· ·Ó¤ÁÚ·„Â Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈ-Ù‹˜ ÙÔ˘.

°È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ ÂÏÏËÓÈÛÌfi ·ÚıÚÒÓÂÙ·È¤Ó· ÙfiÛÔ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜, ÙÔÔÔ›Ô ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÂ ÙÚ›· Ì¤ÚË: ¶ÚÒÙ· ‹ıÂÏÂ Ô ƒ‹Á·˜ Ó· ÂÌ-„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÌÂ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·È ÙÔÓ ⁄ÌÓÔ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÌÂ Ù·√Ï‡ÌÈ·, ÙÔÓ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛÈ Î·È ÌÂ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ ÚfiÙ˘Ô ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·-ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ÛÙÚ·-ÙÈˆÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. ¶›ÛÙÂ˘Â Ô ƒ‹Á·˜ ˆ˜¯ˆÚ›˜ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË ‰ÂÓ ·ÔÎÙÈ¤Ù·È Ë ÂÏÂ˘ıÂÚ›·. ∂›¯Â ÙËÓÚfiÓÔÈ· Ó· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ ÁÈ· ÙËÓÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Â›¯Â ¤Ó· ÂÈ¯ÂÈ-ÚËÛÈ·Îfi Û¯¤‰ÈÔ ¤Ó·ÚÍË˜ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ·fi ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓ-ÓËÛÔ, fiˆ˜ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÂÊ·ÚÌfiÛÙËÎÂ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ 1821. ∫·È ÙÔÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Â›Ó·È ÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi Ì¤ÚÔ˜. ∂Ó‰È·Ê¤ÚıËÎÂ Ô ƒ‹Á·˜ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ÈÔÈÎ‹ÛÂˆ˜ ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˘

11

ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·Ó ÌÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË ÙË˜ Â-·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ÌÂ ÛÂ‚·ÛÌfi ÛÙ· ¢›Î·È· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘. ªÂ-Ù¤ÊÚ·ÛÂ Î·È Â›¯Â ¤ÙÔÈÌË ÙË ¡¤· ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, ÙÔÓ ‰ËÌÔ-ÎÚ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜. ∏Ù·Ó ·ÓÙ›ıÂÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÎÏËÚÔÓÔ-ÌÈÎfi Î·È ·ÔÏ˘Ù·Ú¯ÈÎfi ÙÚfiÔ ‰ÈÔ›ÎËÛË˜. ∂Í¤‰ˆÛÂ ÙÔ˘˜ ¯¿Ú-ÙÂ˜ ÙÔ˘ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ «...ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙË˜ ƒÔ‡ÌÂÏË˜,ÙË˜ ª. ∞Û›·˜, ÙˆÓ ªÂÛÔÁÂ›ˆÓ Ó‹ÛˆÓ Î·È ÙË˜ µÏ·¯ÔÌÔÁ‰·-Ó›·˜». √È ¯¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ› ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ··Ú·›ÙËÙÔÈ ÁÈ· Ó· Î¿ÓÂÈ Â-ÎÏÔÁ¤˜. √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˜. °È’·˘Ùfi Î·È ‰ÂÓ ÂÍ¤‰ˆÛÂ ¯¿ÚÙÂ˜ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂ-Ù·È Ë ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË. √È ¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎ¿, fiˆ˜ ÙÂÎ-ÌËÚÈÒÓÔ˘ÌÂ, Â›Ó·È ÔÏÈÙÈÎÔ› ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ÚÔ¤Î˘ÙÂ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË,ÁÈ· Ó· ‰ÈÔÈÎËıÂ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ¿ Ô ‰È·ÈÚËÌ¤ÓÔ˜ ÛÂ ∆Ô·Ú¯›Â˜Î·È ∂·Ú¯›Â˜ ‚·ÏÎ·ÓÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂Ï-Ï¿‰Ô˜ Î·È ÌÂ Û‡ÓÔÚ·, Ù· ÔÔ›· ÚfiÛÊ·Ù· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÛËÌ·ÓıÂ›.

∞fi ÙË ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜, ·-ÓÙ›ıÂÙ· ÌÂ Ù· fiÛ· ÔÛÙ‹ÚÈÍÂ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘, Â›¯Â «Â-ÓÈ·›Ô Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·», Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡Ï-ÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË» Î·È ÙË «ıÂˆÚË-ÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË». ∂› Ï¤ÔÓ ·Ó·ÛÎÂ˘¿˙ÔÓÙ·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜Ï·Óı·ÛÌ¤ÓÂ˜ Î·È ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜ ·fi„ÂÈ˜, ÔÈ ÔÔ›Â˜ ·Ó·ÁÚ¿-ÊÔÓÙ·È ÛÙÔ ÎÂ›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÂÈÎÚÈÙ‹, ÁÈ· ÙÔÓ ∏ıÈÎfi ∆Ú›Ô‰·, ∆·√Ï‡ÌÈ·, ÙÔÓ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛÈ, ÁÈ· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÛÙÔ µfiÛÔ-ÚÔ. ∆¤ÏÔ˜ ÌÂ ÙËÓ ÎÚÈÙÈÎ‹ ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ· Î·-Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ ‹Ù·Ó ÂÏÏÈ‹˜ ÂÎ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Ë ÌÂÏ¤ÙË ÙˆÓ ¤Ú-ÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·ıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ÂÚ› ·˘ÙÔ‡ ÂÚÂ˘ÓÒÓ,ÔÈ ÔÔ›Â˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÎ‰ÔıÂ› ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂ-Ï¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ÛÙÔÈ¯Â›· Ù· ÔÔ›· ‰Â›¯ÓÔ˘ÓÙÔ ÛÔ‚·Úfi Úfi‚ÏËÌ· ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÂÚÂ˘ÓÒÓ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ÌÂ ÙËÓ ·ÙÂÏ‹ ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È ÌÂÏÂÙÒÓ.

12

∂›Î·ÈÚË Ë Ú‹ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· «ŸÔÈÔ˜ ÂÏÂ‡ıÂÚ· Û˘ÏÏÔÁ¿Ù·È, Û˘ÏÏÔÁ¿Ù·ÈÎ·Ï¿» Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÌÂÏ¤ÙË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘, Ë ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·ÈÂÏÂ‡ıÂÚ· ÌÂ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎ‹, ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¤ÚÂ˘Ó· Î·È ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË ÁÈ·Ó· Â›Ó·È ÛˆÛÙ¿ Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙË˜ ÎÚ›ÛË˜.

13


ªÂÙ¿ ÙËÓ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹, ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ 1998ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜1 ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ·fi ÙÔ Î·Ï¿‰È·ÙËÚËÌ¤ÓÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙË˜ °ÂÓÓ·‰Â›Ô˘ µÈ‚ÏÈÔı‹-ÎË˜, ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ Â·ÓÂÎ‰fiıËÎÂ ÙÔ 2009 ·fi ÙÔÚˆÙfiÙ˘Ô ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙˆÓ °ÂÓÈÎÒÓ ∞Ú¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ ·-fi ÙÈ˜ ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ "ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜"2. ∏ ¤Î‰ÔÛË ·˘Ù‹ Û˘ÓÔ‰Â‡ÂÙ·È ·-fi ¤Ó· ÎÂ›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ °ÈÒÚÁÔ˘ ∆fiÏÈ·3, ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹ ÙÔ˘ πÓÛÙÈÙÔ‡-ÙÔ˘ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ EÚÂ˘ÓÒÓ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ ∂ÚÂ˘-ÓÒÓ ÌÂ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ·ÓÙÈÎÂ›ÌÂÓÔ ÙËÓ ·ÚÙÔÁÚ·Ê›·.MÂ ÙÔ ÎÂ›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ˜ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘

1. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, µÈ¤ÓÓË 1796-1797, ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ ÁÈ·ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Â·Ó¤Î‰ÔÛË, ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘, ·fi ÙËÓ ∂È-ÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·. ∞ı‹Ó· 1998.™˘ÓÔ‰Â‡ÂÙ·È ·fi Ù· ‚È‚Ï›·:1). ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∂˘ÚÂÙ‹ÚÈÔ Ô-ÓÔÌ¿ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ, ÙfiˆÓ Î·È Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ Î·È 2). ªÂ ÙÈ˜ÌÂÏ¤ÙÂ˜ ·). ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂Ï¿‰Ô˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·.∆· ÚfiÙ˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», ÛÂÏ. 13-90. ‚). µ¿Ûˆ ¶¤Ó·, «∆· ÓÔ-Ì›ÛÌ·Ù· ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·», ÛÂÏ. 91-148.

2. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, µÈ¤ÓÓË 1796-1797, ∂Î‰fiÛÂÈ˜ ª¤-Ó·Ó‰ÚÔ˜, ∞ı‹Ó· 2009.

3. °ÈÒÚÁÔ˜ ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜. ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ·-ÙÚÈˆÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· (1796-1797), ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜, ∞ı‹Ó· 2009, (ÛÂÏ. 78).

Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á·, ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ˆ˜ Ô ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ Â›¯Â «ÂÓÈ·›Ô Û˘Á-ÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·»,‰ÂÓ Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈ-Îfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË»,Ô‡ÙÂ «ÙË ıÂˆÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË».

Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿, ÛÙÔ Û˘ÓÔ‰Â˘-ÙÈÎfi ·˘Ùfi ÎÂ›ÌÂÓÔ ÚÔÛ·ıÂ› Ó· ·-Ó·Ï‡ÛÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ˘Ô-ÛÙËÚ›˙ÂÈ ˆ˜ «√È ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ÛÙÈ˜ Ô-Ô›Â˜ ÚÔ¤‚Ë Ô ƒ‹Á·˜ Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÙÂ-ÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ Ì‹ÓÂ˜ ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÙÔ˘, ‰ÂÓ

¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÓfi˜ ÂÓÈ·›Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡Î·È ÌÔÚÊˆÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ·˘Ùfi ˘ÔÛÙËÚ›-˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜. ŒÓ· ÚfiÁÚ·ÌÌ·¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi-¯Â˘ÛË Î·È Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ÂÎÙ¤ÏÂÛË, Î·È Ô ÂÓıÔ˘ÛÈÒ‰Ë˜ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ‰È¤ıÂÙÂ Ô‡ÙÂ ÙË ıÂˆÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË, Ô‡ÙÂ Ù· ··Ú·›ÙËÙ·¯ÚÔÓÈÎ¿ ÂÚÈıÒÚÈ·»4.

√È ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ·˘Ù¤˜ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á· ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ˆ˜Ô Û˘ÓÙ¿ÎÙË˜ ÙÔ˘˜, ÁÈ· Ó· Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·˘Ùfi, ı·Â›¯Â Î¿ÓÂÈ ÂÓ‰ÂÏÂ¯‹, Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ¤ÚÂ˘Ó·, ı· Â›-¯Â ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ı· Â›¯Â ·Û¯ÔÏËıÂ› ÌÂ ÙÔ Â-·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Î·È ı· Â›¯Â ÁÚ¿„ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÂ˜ ÌÂÏ¤ÙÂ˜ÁÈ’ ·˘Ùfi5. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ fiÌˆ˜, fiˆ˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·,

4. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi. ., ÛÂÏ. 21.5. ™ÙË µÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÂÚ› ƒ‹Á·, Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘ÌÂ, Î·È Â›Ó·È ÏÔ‡ÛÈ·, ‰ÂÓ

¤¯Ô˘Ó Î·Ù·ÁÚ·ÊÂ› ÌÂÏ¤ÙÂ˜ ÙÔ˘, ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÂÈ‰ÈÎÔ‡ ÌÔÓÔÌÂÚÔ‡˜ ·ÓÙÈ-ÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜, fiˆ˜ ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Ô›‰ÈÔ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ, «∏ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ·, ÌÂ ¤¯ÂÈ ··Û¯Ô-Ï‹ÛÂÈ ÛÂ ·ÚÎÂÙ¤˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÛÂÈ˜, ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ÚÔÛ¿ıËÛ· Ó· ÚÔÛÂÁ-Á›Ûˆ ÙÔ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓfi ÙË˜ Î·È ÙÈ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙË˜, ÁÓˆÛÙÈÎ¤˜, È‰ÂÔÏÔÁÈ-

14

15

ÂÎÊ¤ÚÔÓÙ·È ·fi„ÂÈ˜ Î·È ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó Û˘ÛÙË-Ì·ÙÈÎ¿ ÂÚÂ˘ÓËıÂ› Î·È ÌÂÏÂÙËıÂ› Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ô‡ÙÂ Î·È ÔÈÚfiÛÊ·ÙÂ˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜ ÁÈ’ ·˘Ù¿.

∏ Û¯ÔÏÈ·˙fiÌÂÓË ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ· Â›Ó·È ‰ËÏˆÙÈÎ‹ÙÔ˘ ÁÂÓÈÎÔ‡ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ ¤ÚÂ˘Ó·˜ ÛÙË ¯ÒÚ·Ì·˜, Ô˘ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈÎ¿ ¯ˆÚ›˜ ÂÓ‰ÂÏÂ¯‹ ÌÂÏ¤ÙË ÙˆÓ Û¯ÂÙÈ-ÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜ ·fi„ÂÈ˜ Î·È ÎÚ›ÛÂÈ˜6.∫·È ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÚ·ÓÙ·¯Ùfi ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÓÂ‡Ì·ÙÔ˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ô¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ ·fi ÙÔÓ °. ∆fiÏÈ· ÙÔ˘ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈ-Ô‡ ÛÙË Û¯ÂÙÈÎ‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›·˜ ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·-ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜7, (·Ú·Î¿Ùˆ Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ·), ˆ˜

Î¤˜ fiÛÔ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈÎ¤˜», °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 12. £· ı¤Ï·ÌÂ fiÌˆ˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÛÙÈ˜ ÙfiÛÂ˜ Û¯ÂÙÈ-Î¤˜ ÂÈ‰ÈÎ¤˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË Ã¿ÚÙ· ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ-Î‹ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ÛÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· Â›¯·Ó ÙÂıÂ› ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÏÂ-ÙËÙ¤˜ ÙË˜ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛ‹ ÙË˜, fiˆ˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ‰˘Ô ¯·ÚÙÒÓ µÏ·-¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜, ÁÈ· ÙËÓ ÛÎÔÈÌfiÙËÙ· ¤Î‰ÔÛ‹˜ ÙË˜ Î·È ÔÈÔ ¯¿Ú-ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ˆ˜ ÚfiÙ˘fi ÙË˜. ª¿ÏÈÛÙ· ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙Â ÛÙÔ ¿ÚıÚÔÙÔ˘, (∂Ù¿ ∏Ì¤ÚÂ˜, ÂÊËÌ. ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹, 22 ª·ÚÙ›Ô˘ 1998), fiÙÈ «Ôƒ‹Á·˜ ÂÍÂfiÓËÛÂ ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Î·Ù¿ ÙÔ Á·Ï-ÏÈÎfi ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ Delisle(ÂÚ. 1700», ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú-¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle. øÛÙfiÛÔ, Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ ¤¯ÂÈ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙË˜ ·ÓÔÚ·Ì·ÙÈÎ‹˜ ¿Ô„Ë˜ ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·-ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË˜, ÙËÓ ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÚÔÛı¤ÛÂÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÛÙÔ Î¿Ùˆ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›·˜ ÙË˜, °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜…, fi.., ÛÂÏ. 31.

6. ¶·ÚfiÌÔÈ· ÂÚ›ÙˆÛË Â›Ó·È Î·È ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ ∞‰·Ì·ÓÙ›Ô˘ ∫ÔÚ·‹, ÙÔÓ Ô-Ô›Ô Â¤ÎÚÈÓ·Ó Î·È Û˘ÓÂ¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÈÎÚ›ÓÔ˘Ó ˆÚ›˜ Î·Ù¿ Î·ÓfiÓ· Ó· ¤-¯Ô˘Ó ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ¿ fiÏÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÌÔÓÔÌÂÚÒ˜ ·Ô-ÌÔÓÒÓÔÓÙ·˜ Î¿ÔÈÔ ·fi ·˘Ù¿. ¢ÈÂÍÔ‰ÈÎ¿ ÁÈ· fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂÙÈ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ∫ÔÚ·‹ ‚Ï. ÙËÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔ˘Û· Î·È ÏÔ‡ÛÈ· ÛÂÛÙÔÈ¯Â›· Î·È ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ º›ÏÈÔ˘ ∏ÏÈÔ‡, π‰ÂÔÏÔÁÈÎ¤˜¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ∫ÔÚ·˚ÛÌÔ‡ ÛÙÔÓ 20Ô ·ÈÒÓ·, √ ¶ÔÏ›ÙË˜, ∞ı‹Ó· 1989.

7. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∆Ô “Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜” ÛÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ¡¤Â˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2010, ÛÂÏ. 55-65.

ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ. ∞Ó fiÌˆ˜ Â›¯Â Î¿ÓÂÈ ¤-ÛÙˆ Î·È ÌÈ· ·Ï‹ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ £Ô‡ÚÈÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ⁄ÌÓÔ˘ ¶·-ÙÚÈˆÙÈÎÔ‡ ı· ·¤ÊÂ˘ÁÂ ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·˘Ùfi Ï¿ıÔ˜ Ó· ıÂˆÚÂ›ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ˆ˜ Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ (Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍËÁÂ› ÛÙÔÓ£Ô‡ÚÈÔ fiÙÈ ÌÂ Ï‡ÎÔ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ), ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ Ô-Ô›Ô ‰Â›¯ÓÂÈ, ˆ˜ Ô‡ÙÂ Î·Ó ·Ï‹ ·Ó¿ÁÓˆÛË ‰ÂÓ Â›¯Â Î¿ÓÂÈ ÙˆÓÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È Î·Ù’ ·˘-ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÔÈ ÚfiÛÊ·ÙÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘ˆ-ıÂ› Â›Ó·È «¿‰ÈÎÂ˜» Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜.

∞˘Ùfi˜ ı· Â›Ó·È Î·È Ô ÏfiÁÔ˜ Ô˘ Ë Ê˘ÛÈÔÁÓˆÌ›· ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·ÈÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ «ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÚ›ÊÔ», fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ: «∂‰ÒÎ·È ¯ÚfiÓÈ· Ô ƒ‹Á·˜ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ÌÂ ÙÈ˜ ÔÏÏ¤˜ Î·È ¤ÓÙÔÓÂ˜·ÓÙÈÊ¿ÛÂÈ˜ Î·È ·ÓÙÈı¤ÛÂÈ˜ ÙÔ˘, ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ ÁÈ· Ì¤Ó· ¤Ó·Ó È-ÛÙÔÚÈÎfi ÁÚ›ÊÔ. ¢˘ÛÎÔÏÂ˘fiÌÔ˘Ó Ó· Î·Ù·ÓÔ‹Ûˆ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ,Î·È Ó· ÂÓÙ¿Íˆ ÙÔÓ ‚›Ô Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÛÂ ¤Ó· ÂÚÌËÓÂ˘ÙÈÎfi Û¯‹-Ì·... Ë ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ‚ÈˆÌ·ÙÈÎ‹ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ô˘ ¯·Ú·-ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Î·È ÛÙË ‰È·ÓÔËÙÈÎ‹ ÂÚÁ·Û›·ÙÔ˘ ·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˘»8. ŸÌˆ˜ ÁÈ· Ó· Ï‡ÓÔÓÙ·Ó ·˘Ùfi˜ Ô «ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ÁÚ›ÊÔ˜» ı· ¤ÚÂÂ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·Ó Ë ‚·ÛÈÎ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹Ì¤ıÔ‰Ô˜, Ë ÔÔ›· Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙË ÌÂÏ¤ÙË Î·È ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË fiÏÔ˘ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ-Ì¤ÓˆÓ £Ô‡ÚÈÔ˜, ⁄ÌÓÔ˜ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi˜, ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜Î·È Û˘Ó‰˘·ÛÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘, Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ¡¤·Ã¿ÚÙ· ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ªÔÏ‰Ô‚›·˜.

¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘ÌÂ ÙÈ˜ ¿‰ÈÎÂ˜ ÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ Û˘ÓÙ¿ÎÙË ÙˆÓ Úfi-ÛÊ·ÙˆÓ ÂÈÎÚ›ÛÂˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÌfiÓÔ Î·È ÌfiÓÔ ÂÂÈ-‰‹ Ù˘¯·›ÓÂÈ Ó· Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÙËÓ ÙˆÚÈÓ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿Ú-Ù·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ 2009, Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ô ·Ó·ÁÓÒ-ÛÙË˜ Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÂ› ÁÈ· ÙÈ˜ ·ÛÙ‹ÚÈÎÙÂ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Â-

8. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi. ., ÛÂÏ. 11.

16

17

ÈÎÚ›ÛÂÈ˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜,ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤ÚÂ˘Ó· fiÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È fi¯È ·ÔÛ·-ÛÌ·ÙÈÎ¿ Î·Ù¿ ÙËÓ ÚÔÎÚÔ‡ÛÙÂÈ· Ì¤ıÔ‰fi ÙÔ˘. ∂› Ï¤ÔÓ Ó· ÙÔ-ÓÈÛÙÂ› fiÙÈ Ë ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›· ··ÈÙÂ› Ó· ‰ÈÂÚÂ˘ÓÔ‡-ÌÂ ÚÒÙ·, Ó· ÌÂÏÂÙÔ‡ÌÂ fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÌÂÙ¿ Ó·Û¯ÔÏÈ¿˙Ô˘ÌÂ, Ó· ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ Î·È Ó· ÂÈÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ.

√È ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÂ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÁÈ· ÙÔÓƒ‹Á·. ∫·Ù¿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ˘‹ÚÍ·Ó ·ÚfiÌÔÈÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜,fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ‹Ù·Ó ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ·, Ô ÔÔ›-Ô˜ Â›¯Â ‰È·Ù˘ÒÛÂÈ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙÔ ‚È‚Ï›ÔÙÔ˘ ¢ÔÎ›ÌÈÔÓ πÛÙÔÚÈÎfiÓ ÂÚ› ÙË˜ ºÈÏÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜9. π‰È·›-ÙÂÚ· ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙Â fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó «ªÂÁ·ÏfiÊÚˆÓ Î·È ÂÈ¯ÂÈ-ÚËÌ·Ù›·˜, ·ÏÏ’ fi¯È ÙfiÛÔÓ ÛÎÂÙÈÎfi˜ Î·È ÎÚ˘„›ÓÔ˘˜, Î¿ÙÔ¯Ô˜ÁÓÒÛÂˆÓ ÔÏÏÒÓ Î·È ˙ˆËÚfi˜ ÂÈ˜ ÙÔ ÓÂ‡Ì·, ·ÏÏ¿ ÂÈfiÏ·È-Ô˜ ÂÍÂÙ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Î·È Ì¿ÏÏÔÓ ÙË˜ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆ˜ÙÔ˘ ŒıÓÔ˘˜ ÙÔ˘».

K·È ·˘Ù¿ Ù· ¤ÁÚ·ÊÂ ‰ÈfiÙÈ Ì¿ÏÏÔÓ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Â-ÍËÁ‹ÛÂÈ Ò˜ ¤Ó· ·Ú¯ËÁfi˜ ÌÈ·˜ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ Â‡ÎÔÏ· ÌfiÏÈ˜ Î·Ù·Êı¿ÓÂÈ ÛÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô-¯Â›Ô ÙË˜ ∆ÂÚÁ¤ÛÙË˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¤¯ÂÈ Ï¿‚ÂÈ Ù· ·Ó·ÁÎ·›· Ì¤ÙÚ·ÚÔÊ˘Ï¿ÍÂˆ˜. √ ºÈÏ‹ÌˆÓ ı· ‰ÈÂÙ‡ˆÛÂ Ù· ·ÚÓËÙÈÎ¿ Û˘ÌÂ-Ú¿ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ÌfiÓÔ ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÙË˜ Û‡ÏÏË„Ë˜ ˆÚ›˜ fiÌˆ˜,ˆ˜ ı· fiÊÂÈÏÂ, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ fiÏË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙË µÈ¤Ó-ÓË, ·fi ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1796 ¤ˆ˜ ÙÔÓ ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1797,Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Î·È ÙÔ ÂÎ‰ÔÙÈÎfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ10. ∂› Ï¤ÔÓ ‰ÂÓ ¤‰ˆ-

9. µÏ. πˆ. ºÈÏ‹ÌˆÓ, ¢ÔÎ›ÌÈÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfiÓ ÂÚ› ÙË˜ ºÈÏÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜, ÂÓ¡·˘Ï›· 1834, ÛÂÏ. 90. ∫·È ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÂÎ‰. ∫Ô˘ÏÙÔ‡-Ú·, ∞ı‹Ó· (¯.¯.).

10. ÿÛˆ˜ ÙfiÙÂ Ó· ÌËÓ ‹Ù·Ó Â‡ÎÔÏÔ ÛÙÔÓ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ¤Ú-ÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ‰ÈfiÙÈ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ‹Ù·Ó ‰˘ÛÂ‡ÚÂÙ·, ÂÎÙfi˜ ‚¤‚·È· ·-

ÛÂ ÛËÌ·Û›· ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ‰ÂÓ Â›¯ÂÌ¿ıÂÈ ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ·fi ÙË Û˘ÓˆÌÔÙÈÎ‹ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· Ì¤¯ÚÈÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›· ·fi ÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ¤ÌÔÚÔ ÙË˜ ∆ÂÚÁ¤ÛÙË˜. ∫·È ·˘-Ù¤˜ ÙÈ˜ Î·ÙËÁÔÚ›Â˜ ÙÔ˘ ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÌÂÚÈÎÔ› Û˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜, ¯ˆÚ›˜ÙË ‰¤Ô˘Û· ÌÂÏ¤ÙË Î·È ÎÚÈÙÈÎ‹ ‚¿Û·ÓÔ, ÙÈ˜ ÂÓÛÙÂÚÓ›ÛÙËÎ·Ó Î·ÈÙÈ˜ ‰È·Ù‹ÚËÛ·Ó Ì¤¯ÚÈ ÚfiÛÊ·Ù·.

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÙˆÓ ¿‰ÈÎˆÓ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ºÈÏ‹ÌÔÓ·. √È Î·ÙËÁÔ-Ú›Â˜ ·˘Ù¤˜, Ô˘ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ·fi ÙÔÓ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ·, ·Ó·-ÛÎÂ˘¿ÛÙËÎ·Ó ÛÙËÓ ÂÌÂÚÈÛÙ·ÙˆÌ¤ÓË ÌÂÏ¤ÙË12, ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤ÁÈ-ÓÂ ÌÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ÂÍ¤Ù·ÛË ÙˆÓ Â› Ì¤ÚÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙË µÈ¤ÓÓË Î·È ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. √È ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜Î·È ‰Ú¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ô˘ Â›¯Â ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ, ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·ÈÛ˘ÓÔÙÈÎ¿ Î·ÙˆÙ¤Úˆ:

fi ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Ô˘ ‹Ù·Ó Ï·ÙÈ¿ ‰È·‰Â‰ÔÌ¤ÓÔ˜, fiˆ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ô ºˆ-ÚÈ¤Ï ÛÙ· 1825. OÌÔ›ˆ˜ ÌÂ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›· ÙÔ 1797 ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔ˘ ƒ‹-Á·, Ë ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜, Î·È ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ Î·Ù·-Û¯¤ıËÎ·Ó Î·È Î·Ù·ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó, Î·È ÌfiÓÔ Ï›Á· ·ÓÙ›Ù˘· ÙÔ˘ ™˘ÓÙ¿Á-Ì·ÙÔ˜ Â›¯·Ó ‰È·Ê‡ÁÂÈ. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔ 1871, ‰ËÌÔÛÈÂ‡ıËÎÂ ÙÔ ÂÚÈÂ¯fi-ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ¶. ÃÈÒÙË ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi «¶·ÚıÂÓÒÓ»,ÛÂÏ. 507-512 Î·È 545-556. °È’ ·˘Ùfi ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Î·ÓÂ›˜ Ó· ‰ÈÎ·ÈÔÏÔ-Á‹ÛÂÈ ÙÔÓ ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÁÈ· ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÙË˜ ÌÂÏ¤ÙË˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á·,Î¿ÙÈ Ô˘ ‰ÂÓ ‰ÈÎ·ÈÔ‡Ù·È Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ °. ∆fiÏÈ·˜, ‰ÈfiÙÈ fiÏ· Ù·¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¤¯Ô˘Ó Â·ÓÂÎ‰ÔıÂ›, ·ÎfiÌË Î·È ÛÂ „ËÊÈ·Îfi ‰›ÛÎÔ, Î·È Â-› Ï¤ÔÓ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÔÛÈÂ˘ıÂ› ÔÏÏ¤˜ ÂÚÁ·Û›Â˜, ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÔÚÁ·ÓˆıÂ› ‰ÈÂ-ıÓ‹ ™˘Ó¤‰ÚÈ· Î·È ¤¯Ô˘Ó ¿ÚÍÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· Úfi-ÓÈ·, Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ó Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â-‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹.

11. ™¯ÂÙÈÎ¿ ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ Û˘ÓˆÌÔÙÈÎ‹ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á·µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹-Á·, ∞ı‹Ó· 2009.

12. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ “¿‰ÈÎË ÎÚ›ÛË” ÙÔ˘ πˆ. ºÈÏ‹ÌÔÓ· ÁÈ· ÙÔÓÂ·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹», £ÂÛÛ·ÏÈÎfi ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ, ÙfiÌ. 38(2000), ÛÂÏ. 257-273. ∫·È ÛÂ ·Ó¿Ù˘Ô, ∞ı‹Ó· 2000.

18

19

·) √ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ ·fi ÙËÓËÌ¤Ú· Ô˘ ‹ÚıÂ ÛÙË µÈ¤ÓÓË, ÙÔÓ ∞‡-ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1796, Â›¯Â Û˘ÓÂ¯Â›˜ Â·-Ê¤˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙÂ˜ ÙÔ˘ ÌÂÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÛÙÈ˜ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘˜ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Û·Ó ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÙÔÓ Â·-Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ ·È¿Ó·. Ã·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎ¿ Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙ· ·Ó·ÎÚÈÙÈ-Î¿ ¤ÁÁÚ·Ê· fiÙÈ «Î·Ù¿ ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔÓÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ÙÔ‡ÙÔ˘ (ÙÔ˘ 1797) Ô ƒ‹Á·˜µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ ¤„·ÏÏÂÓ ÂÓ ÙË ÔÈÎ›·ÙÔ˘ ∞ÚÁ¤ÓÙË, ·ÚÈÛÙ·Ì¤ÓÔ˘ ÙÔ‡ÙÔ˘Î·È ÙÔ˘ ŒÏÏËÓÔ˜ £ÂÔ¯¿ÚË, ‡ÌÓÔÓ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜, fiÛÙÈ˜ Ï¤ÁÂÙ·ÈÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ˜ ÂÓ ÙË Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎËÚ‡ÍÂÈ, Î·È ‰‹ ¯ÔÚÂ‡-ˆÓ ÂÚ› ÙËÓ ÙÚ¿Â˙·Ó»13. ∂›ÛË˜, Ô Û‡ÓÙÚÔÊÔ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·fiÙË ™È¿ÙÈÛÙ· £ÂÔ¯¿ÚË˜ ∆Ô˘ÚÔ‡ÓÙ˙È·˜ ÛÙËÓ Î·Ù¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘ «Ô-ÌÔÏÔÁÂ› fiÙÈ ¤Ï·‚Â ÚÔ˜ ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹Ó ·Ú¿ ÙÔ˘ [°ÂˆÚÁ›Ô˘] ™·-ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘ ÙÔ ÛÙ·ÛÈ·ÛÙÈÎfiÓ ¿ÛÌ· ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ·, fiÙÈ ¤-„·ÏÂ ÙÔ‡ÙÔ ÌÂÙ’ ·˘ÙÔ‡ Î·È ÙˆÓ ÂÓÙ·‡ı· Â˘ÚÈÛÎÔÌ¤ÓˆÓ ÊÔÈ-ÙËÙÒÓ ÙË˜ È·ÙÚÈÎ‹˜ ∫·Ú·Î¿ÛÛË Î·È ¶·Ó·ÁÈÒÙÔ˘, ÚÔÛ¤ÙÈ ‰ÂÎ·È ¿ÓÂ˘ ·˘ÙÒÓ ÔÏÏ¿ÎÈ˜ ÂÓ Û˘ÓÙÚÔÊ›· Î·È fiÙÈ ÂÍ·¤ÛÙÂÈÏÂÙÔ ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔÓ ÙÔ‡ÙÔ ÂÈ˜ ÙÔÓ ÚÔÌÓËÌÔÓÂ˘ı¤ÓÙ· ·‰ÂÏÊfiÓ ÙÔ˘[°ÂÒÚÁÈÔÓ ∆Ô˘ÚÔ‡ÓÙ˙È·Ó ÂÓ ™ÂÌÏ›Óˆ]»14.

∞ÎfiÌË, Â›¯Â Â·Ê¤˜ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÌÂ ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÍÈfi-ÏÔÁÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ı· ‚ÔËıÔ‡Û·Ó Ù· Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ-

13. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ Î·È ÙˆÓ Û˘Ó·˘ÙÒ Ì·ÚÙ˘ÚËÛ¿ÓÙˆÓ ÂÎ ÙˆÓ ÂÓ µÈ¤ÓÓË ∞Ú¯Â›ˆÓ ÂÍ·¯ı¤ÓÙ·, ÌÂÙ¿ÊÚ.™. §¿ÌÚÔ˘, ∞ı‹ÓËÛÈÓ 1891, ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÌÂ ÙËÓ ÚÔ-Ûı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›Ô˘ ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· (ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘), ∞ı‹Ó· 1996, ‚ã¤Î‰. 2000, ÛÂÏ. 19.

14. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê·..., fi.., ÛÂÏ. 103.

Î¿ ÙÔ˘ Û¯¤‰È·, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›¯Â Â·Ê¤˜ ÌÂ ÙÔÓ ÁÈ·-ÙÚfi ÙË˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙËÚ·˜, ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ ¶¤ÙÚÔ ºÚ¿ÓÎ15, ÌÂ ÙÔÓÂ›¯Â ÁÓˆÚÈÛıÂ› Î·È Â›¯Â Á›ÓÂÈ Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘. Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ‹ Â›-Ó·È Ë ÂÚÈÁÚ·Ê‹, ÙËÓ ÔÔ›· Î¿ÓÂÈ Ô ÃÚÈÛÙfiÊÔÚÔ˜ ¶ÂÚÚ·È-‚fi˜16, Ô ÔÔ›Ô˜ ˘¤ÊÂÚÂ ·fi ÌÈ· ¿ıËÛË ÙˆÓ Ì·ÙÈÒÓ ÙÔ˘ Î·È

15. °È· ÙÔÓ È·ÙÚfi Î·ıËÁËÙ‹ Î·È ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ ¡ÔÛÔÎÔÌÂ›Ô˘ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜ Peter Frank (1745-1821) ‚Ï. §¤·Ó‰ÚÔ˘ µÚ·ÓÔ‡ÛË, ∂ÊËÌÂ-Ú›˜, ¤ÙÔ˜ Œ‚‰ÔÌÔÓ, 1797, ¶ÚÔÏÂÁfiÌÂÓ·, ∞Î·‰ËÌ›· ∞ıËÓÒÓ, ∫¤ÓÙÚÔÓ∂ÚÂ‡ÓË˜ ÙÔ˘ ªÂÛ·ÈˆÓÈÎÔ‡ Î·È ¡¤Ô˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ∞ı‹Ó· 1995, ÛÂÏ.654. ∂›ÛË˜, Grand Dictionnaire Universel au XIXe siecle, ¶·Ú›ÛÈ, ÙfiÌ. 8,ÛÂÏ. 782.

16. °È· ÙËÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔ˘Û· Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÙÔ˘ ¶ÂÚÚ·È‚Ô‡ ÛÙÔÓ Î·-ıËÁËÙ‹ Peter Frank (1745-1821) ‚Ï. ÃÚ. ¶ÂÚÚ·È‚Ô‡, ™‡ÓÙÔÌÔ˜ ‚ÈÔÁÚ·-Ê›· ÙÔ˘ ·ÔÈ‰‹ÌÔ˘ ƒ‹Á· ºÂÚ·›Ô˘, ∂Ó ∞ı‹Ó·È˜ 1860, [∞ı‹Ó· µÈ‚ÏÈÔ-ˆÏÂ›ÔÓ ¡fiÙË ∫·Ú·‚›·, 1973], ÛÂÏ. 38-39: «√ÊÂ›Ïˆ ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔÈ˜ Ó·ÔÌÔÏÔÁ‹Ûˆ ÌÂÙ’ Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡ÓË˜ Î·È ÙËÓ Úfi˜ ÂÌ¤ Â˘ÂÚÁÂÛ›·Ó Î·È Ù·˜·ÍÈÔÌÓËÌÔÓÂ‡ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁÁÂÏ›·˜ ÙÔ˘. (∏ ÂÓ µÔ˘ÎÔ˘ÚÂÛÙ›ˆ Û˘Ì‚¿Û·ÌÔÈ ÔÊı·ÏÌ›·, Î·È Ë ÎÔÈÓ‹ Ê‹ÌË ÙÔ˘ ºÚ¿ÁÎ, Ù·˘ÙÔ¯ÚfiÓˆ˜ ‰Â Î·È Ë Úfi-ÛÎÏËÛÈ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÌÂ ËÓ¿ÁÎ·Û·Ó Ó’ ·¤Ïıˆ ÂÈ˜ µÈ¤ÓÓ·Ó, ÚÔ˜ ÂÓÙÂÏ‹ıÂÚ·Â›·Ó ÙÔ˘ ¿ıÔ˘˜, Î·È Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÌfiÓ ÂÔÌ¤Óˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ƒ‹Á·).¶¿Û¯ˆÓ Á¿Ú ˘fi ‰ÂÈÓ‹˜ ÔÊı·ÏÌ›·˜ ÂıÂÚ·Â‡ıËÓ ˘’ ·˘ÙÔ‡ ÂÓÂÙ¤ÛÙ·-Ù·. ¶ÏËÚÔÊÔÚËıÂ›˜ fi ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹Ó ÌÔ˘ ÂÎ¿ıËÛÂ ÏËÛ›ÔÓÌÔ˘, ‹ÚÍ·ÙÔ ‰¤ ÂÚˆÙ¿Ó ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ ÙËÓ ·ÈÙ›·Ó ÙË˜ ÔÊı·ÏÌ›·˜, ‹, Û·-Ê¤ÛÙÂÚÔÓ ÂÈÂ›Ó ÙË˜ Ù˘ÊÏÒÛÂˆ˜, Û˘Ì‚¿ÛË˜ ÂÎ ÙÈÓÔ˜ ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎ‹˜ ·È-ÌÔÚÚ·Á›·˜ ÙË˜ ÚÈÓfi˜, ÂÓÒ ·ÓÂÁ›ÁÓˆÛÎÔÓ ÙÔÓ ‰ÂÈÓfiÓ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯ÔÓ. ∆Ô‡-ÙÔ ·ÎÔ‡Û·˜ Î·È ·„¿ÌÂÓÔ˜ ÙË˜ ¯ÂÈÚfi˜ ÌÔ˘ ÂÈ¤ ÌÔÈ Ù· ÂÍ‹˜, “Ì‹ ÊÔ‚Ô‡Ù¤ÎÓÔÓ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÂÓÙfi˜ ÙÚÈÒÓ ËÌÂÚÒÓ ¤ÍÂÈ˜, ˆ˜ ÙÔ ÚÒÙÔÓ, ÙÔ ÊÒ˜ÙˆÓ ÔÊı·ÏÌÒÓ ÛÔ˘. ∞ÓÙ·ÌÔÈ‚‹Ó ‰Â ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘ ¿ÏÏËÓ ‰ÂÓ ˙ËÙÒ ·Ú¿ÛÔ‡, ÂÈÌ‹, ÔfiÙ·Ó Û˘Ó £ÂÒ ˘¿ÁË˜ ÂÈ˜ ÙËÓ £ÂÛÛ·Ï›·Ó, Ì‹ ÏËÛÌÔÓ‹ÛË˜Ó· ÚÔÛÊ¤ÚË˜ ÙÔ˘˜ ÔÊÂÈÏfiÌÂÓÔ˘˜ ·Û·ÛÌÔ‡˜ ÌÔ˘ ÂÈ˜ ÙÔÓ ÂÓ §·Ú›ÛÛË·ÍÈÔÏ¿ÙÚÂ˘ÙÔÓ Ù¿ÊÔÓ ÙÔ˘ ‰È‰·ÛÎ¿ÏÔ˘ ÌÔ˘ πÔÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÂÈ¤ ‰Â ·˘-ÙÒ ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔÈ˜, fiÙÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘, ¶¤ÙÚÔ˜ ºÚ¿ÁÎ, È¿ÙÚÂ˘ÛÂ ÙÔ˘˜ Ô-Êı·ÏÌÔ‡˜ ÛÔ˘ ÛÂ‚fiÌÂÓÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘”». ªÂ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛË-ÌÂÈÒÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Î·ıËÁËÙÔ‡ ºÚ¿ÁÎ ÛÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘ πÔ-ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ı· Â›¯Â, Ì¿ÏÏÔÓ, ˆ˜ ËÁ‹ ÙÔÓ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙÔ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, µÈ¤ÓÓË 1797, ÛÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÛÂÏ›‰· ‰›-ÓÂÈ Â›‰ËÛË ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜, ÁÈ·ÙËÓ ‡·ÚÍË ÛÙË §¿ÚÈÛ· ÙÔ˘ Ù¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙË˜ È·ÙÚÈÎ‹˜, ÙÔ˘ πÔ-

20

21

Ô ƒ‹Á·˜ ÙÔ˘ Û˘Ó¤ÛÙËÛÂ ÙÔÓ ºÚ¿ÓÎ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ. ∞˜ ÛË-ÌÂÈˆıÂ› fiÙÈ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ºÚ¿ÓÎ ÚÔÛÙ¿ÙÂ„Â ÛÙÔ ¡ÔÛÔÎÔÌÂ›ÔÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜, fiÔ˘ ‹Ù·Ó ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜, ÙÔÓ È·ÙÚfi Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿ÙËÙÔ˘ ƒ‹Á·, °ÂÒÚÁÈÔ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ17, Î·È ÙÔÓ ÁÏ‡ÙˆÛÂ ÌÂÙ¿ ÙËÓÚÔ‰ÔÛ›· ·fi ÙË Û‡ÏÏË„Ë Î·È ÙÔ ‚¤‚·ÈÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘.

‚) √ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ Î·ÙfiÚıˆÛÂ Ó· ·Ú·Ï·Ó‹ÛÂÈ ÙËÓ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·, Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ Â›¯Â ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ È‰¤·ÁÈ· ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ Î·È ¤Ï·‚Â ÁÓÒÛË, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·ÈÎ·Ù·ÙÚfiÌ·ÍÂ, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›· ·fi ÙÔÓ Ù˘¯¿Ú·ÛÙÔ ŒÏÏË-Ó· ¤ÌÔÚÔ ÙË˜ ∆ÂÚÁ¤ÛÙË˜. ∆˘ÒÓÂÈ ÙË ÌÂÁ·ÏÂÈÒ‰Ë Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘,ÛÂ ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤ÍÈ ÌËÓÒÓ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Ù˘ÒÓÂÈÙÔÓ ÙfiÌÔ ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, ÙÔÓ ∏ıÈÎfi ∆Ú›Ô‰·, Î·ıÒ˜ Î·ÈÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜. ∫·È fiÏ· ·˘Ù¿ Ù·Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÂ ·›ÚÓÔÓÙ·˜ ¿‰ÂÈ· ÂÎÙ˘ÒÛÂˆ˜ Î·È Î˘ÎÏÔ-ÊÔÚ›·˜, fiˆ˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ ÁÈÓfiÙ·ÓÂ ÁÈ· Î¿ıÂ ¤ÓÙ˘Ô, ·fi ÙÔÓ ÏÔ-ÁÔÎÚ›ÙË ÙË˜ ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹˜ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜, Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ Â›¯Â Î·ıfi-ÏÔ˘ Ô„È·ÛıÂ› ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ‰Ú¿ÛË – Î¿ÙÈ Ô˘ Ú¤-ÂÈ Ó· ÚÔÛÂ¯ıÂ› ÛÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÎÚ›ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á·.°È· ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙË˜ ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ Û˘ÓÂ›‰ËÛË˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, Î·-Ù·¯ÒÚÈÛÂ ÛÙË Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ÔÏÏ¿ ÈÛÙÔÚÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›·, ÙÈ˜ ÂÈÂ-‰ÔÁÚ·Ê›Â˜ Î·È Ù· ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·, ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ Ù›ÙÏÔ fiÙÈ ËÃ¿ÚÙ· ÙÔ˘ Ù˘ÒıËÎÂ ÁÈ· ÙÔ Ù·ÍÂ›‰È ÙÔ˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜. ∏ ÚÔ-ÛÂÎÙÈÎ‹ fiÌˆ˜ ÌÂÏ¤ÙË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ë ¤Î‰ÔÛ‹ ÙË˜ ‰ÂÓ¤¯ÂÈ Î·ÌÌÈ¿ Û¯¤ÛË ÌÂ ÙÔ Ù·ÍÂ›‰È ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜18.¶Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÛÎÔfi˜ ‹Ù·Ó Ó· Ù˘ÒÛÂÈ ¤Ó·Ó ÔÏÈÙÈÎfi

ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∞Í›˙ÂÈ ›Ûˆ˜ ÙÔÓ ÎfiÔ Ó· Á›ÓÂÈ ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË Ì‹ˆ˜ ÛÙ· Î·Ù¿-ÏÔÈ· ÙÔ˘ Î·ıËÁËÙÔ‡ ºÚ·ÁÎ ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¡¤-Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜.

17. §¤·Ó‰ÚÔ˘ µÚ·ÓÔ‡ÛË, ∂ÊËÌÂÚ›˜, ¤ÙÔ˜ ∂‚‰ÔÌÔÓ, 1797, ¶ÚÔÏÂÁfiÌÂÓ·,∞Î·‰ËÌ›· ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1995, ÛÂÏ. 313 Î·È 651-654.

18. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘, «∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· Úfi-Ù˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», ÛÙÔ ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¤Î‰Ô-

¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‹ıÂÏÂ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÂ-Ù¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘. ∫·È ÂÂÈ‰‹ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Á›-ÓÂÈ ·˘Ùfi ÂÏÂ‡ıÂÚ·, Û˘ÁÎ¿Ï˘„Â ÙÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛÎÔ-Ô‡˜, ÌÂ Ù· ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎ¿, ÈÛÙÔÚÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· Ô˘ ÚÔÛ¤ıÂÛÂ,Î·ÙÔÚıÒÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Ó· ·Ú·Ï·Ó‹ÛÂÈ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘-ÓÔÌ›· Î·È ÙË ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· Î·È Ó· ¿ÚÂÈ ¿‰ÂÈ· ÂÎÙ˘ÒÛÂˆ˜ ÙË˜.°È· ¤ÍÈ Ì‹ÓÂ˜ Ù‡ˆÓÂ ÙË Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤ıÂÛÂ ·Ó·-ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜», ÛÙËÓÔÔ›· fiÌˆ˜, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Â-ÚÈ¤¯ÔÓÙ·Ó Î·È ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÔÈ Â˘ÚÈÛÎfiÌÂÓÂ˜ ÛÙËÓ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹ÂÍÔ˘Û›·, µÔ˘ÏÁ·Ú›·, µÏ·¯›·, ™ÂÚ‚›·, ªÔÏ‰·‚›· Î·È µÂÛÛ·-Ú·‚›·. ÕÏÏˆÛÙÂ, Î·Ù·¯ÒÚÈÛÂ Î·È È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌÂÈÔÏÔÁ›·,ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ ÔÔ›Ô ÚfiÛÊ·Ù· ¤¯ÂÈ ÂÈÛËÌ·ÓıÂ›19, ÁÈ· Ù· Û‡ÓÔ-Ú· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, Ô˘ ‹ıÂÏÂ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ. ∂ÙÛÈ, Ô ƒ‹-Á·˜ Ù‡ˆÛÂ ·ÓÂÓfi¯ÏËÙ· Î·È ÓfiÌÈÌ· ÙË Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ ˘fi-ÏÔÈÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ Î·È Ù· ¿ÏÏ· ‰‡Ô ‚È‚Ï›· ÙÔ˘, ¯ˆÚ›˜ Î·Ó¤Ó·Úfi‚ÏËÌ·, Î·Ï‡ÙÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡˜,ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÏ‹ÊıËÎÂ Ë ÙfiÛÔ Î·Ï¿ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË Î·È‰ÈÎÙ˘ˆÌ¤ÓË ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ÙË˜ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘.

Á) √ ƒ‹Á·˜ Â›¯Â Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤-‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ¿ÏÏˆÓ µ·ÏÎ·ÓÈÎÒÓ Ï·ÒÓ. ∫È ·˘Ùfi Û˘ÌÂÚ·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰Ë-ÌÔÛÈÂ˘Ì¤ÓÔ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ: Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÂÈÎfi-Ó· ÙÔ˘ ª¤Á· ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘, ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢È-Ô›ÎËÛÈ˜, £Ô‡ÚÈÔ˜. ∂›ÛË˜, ·fi Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓÛ‡ÏÏË„Ë, ·Ó¿ÎÚÈÛË, Ê˘Ï¿ÎÈÛË Î·È ı·Ó¿ÙˆÛ‹ ÙÔ˘, Ô˘ ‹Úı·ÓÛÙÔ Êˆ˜, ÌÂÙ¿ ·fi ¤Ó· ·ÈÒÓ· Î·È Ï¤ÔÓ ·fi ÙÔ Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ ÙÔ˘,

ÛË ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹-Ó· 1998, ÛÂÏ. 51.

19. ™¯ÂÙÈÎ¿ ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘, «∏ “ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ƒ‹Á·...», fi.., ÛÂÏ. 50.

22

23

·fi ÙÔ˘˜ ∞ÈÌ §ÂÁÚ¿Ó‰20 Î·È ∫ˆÓ. AÌ¿ÓÙÔ21. ∞fi ÙË ÌÂÏ¤ÙË fi-ÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· ‹Ù·Ó ÌÂ Ì¤ıÔ‰Ô ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÌ¤ÓÔ, ÚÂ·ÏÈÛÙÈÎfi Î·È ÂÊ·ÚÌfi-ÛÈÌÔ Î·È ÌÂ ÌÈ¿ ÚÔÔÙÈÎ‹ ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ı· Á›ÓÂÈ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎÚ¿-ÙËÛË, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ Î›ÓËÌ¿ ÙÔ˘ ˆ˜ Â·Ó¿-ÛÙ·ÛË, Û’ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÈ˜ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ·fiÂÈÚÂ˜ Î·-Ù¿ ÙË˜ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÂÍÂÁ¤ÚÛÂÈ˜.

‰) √ ƒ‹Á·˜ Î·ÙfiÚıˆÛÂ ·Ú¿ÓÔÌ· Ó· ÂÎÙ˘ÒÛÂÈ Ù· Â·Ó·-ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ¤ÚÁ·, ¯ˆÚ›˜ Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙfi˜ ·fi ÙËÓ ∞˘-ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·. ∫ÏÂÈÛÌ¤ÓÔ˜ ‰‡Ô ÌÂÚfiÓ˘¯Ù· ÛÙÔ Ù˘Ô-ÁÚ·ÊÂ›Ô ÙˆÓ ™È·ÙÈÛÙÈÓÒÓ ·‰ÂÏÊÒÓ ¶Ô‡ÏÈÔ˘, Ù‡ˆÓÂ ·Ú¿-ÓÔÌ· ÙËÓ ∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¶ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, ∆· ¢›Î·È· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒ-Ô˘, ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· Î·È ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Î·È ÙÔ ‚È‚Ï›Ô™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ. ™Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È fiÙÈ «...ÔHuggele ˆÌÔÏfiÁËÛÂÓ fiÙÈ ÂÈ˜ ÙÔ Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›ÔÓ ÙÔ˘ ·ÊÂÓÙÈÎÔ‡ÙÔ˘, ÙÔ˘ ¶Ô˘Ï›Ô˘, ÂÙ˘ÒıË Ì›· ÚÔÎ‹Ú˘ÍÈ˜ ÂÈ˜ Û¯‹Ì· Ê‡Ï-ÏÔ˘ ÌÂ Í˘ÏÔÁÚ·Ê›·Ó ÛÊËÓfi˜ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜, fiÙÈ Â¯ÚÂÈ¿ÛıË ‰È·ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·Ó ·˘Ù‹Ó ‰‡Ô Ó‡ÎÙ·˜ ÈÂ˙fiÌÂÓÔ˜ ÌÂÁ¿Ïˆ˜ Ó· ÛÂ‡-‰Ë fi ÙÔ˘ ¿ÓÙÔÙÂ Û¯Â‰fiÓ ·ÚfiÓÙÔ˜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ Î·È fi-ÙÈ ¤ÂÈÙ· Ù· Ì¤¯ÚÈ 3000 ÂÙÔÈÌ·Ûı¤ÓÙ· ·ÓÙ›Ù˘· ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ÂÈ˜ÙÔÓ ƒ‹Á·Ó ÂÈ˜ ÙËÓ Î·ÙÔÈÎ›·Ó ÙÔ˘»22. °ÓÒÚÈ˙Â Ï¤ÔÓ Ô ƒ‹Á·˜ˆ˜ ÌÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÙÚfiÔ ‰ÂÓ ı· ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Ú·Ï·Ó‹-ÛÂÈ ÙË ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· Î·È ÙËÓ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·. ∆ÒÚ· ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ-Îfi ÙÔ˘ ¤ÓÙ˘Ô ·Ó¤ÁÚ·ÊÂ ÍÂÎ¿ı·Ú· ÙËÓ «∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¶ÚÔ-Î‹Ú˘ÍË» Î·È ˆ˜ ÍÂÎ›Ó·ÁÂ ¤ÙÛÈ ÙÔÓ ¤ÓÔÏÔ ·ÁÒÓ· Î·Ù¿ ÙË˜ Ô-

20. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÚÁ· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹…, fi..21. ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ∞ı‹Ó·

1930, ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›Ô˘ ·fi ÙËÓ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ÂÈÌ. ¢ËÌ.∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘, ∞ı‹Ó· 1997.

22. ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, fi.., ÛÂÏ. 21.

ıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ù· Ù‡ˆÛÂ ·Ú¿ÓÔÌ·.Â) √ ƒ‹Á·˜ Î·ÙfiÚıˆÛÂ Î·È ‹ÚÂ ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔ ·fi ÙËÓ ∞˘-

ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ÁÈ· ÙË ÌÂÙ¿‚·Û‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÛÙÔÈ-¯Â›Ô ÙÔ ÔÔ›Ô ‰Â›¯ÓÂÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË Û˘ÓˆÌÔÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ‰Ú¿ÛË. Œ¯Ô-ÓÙ·˜ Ù˘ÒÛÂÈ Ù· Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ¤ÚÁ· Î·È ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛıÂ›,¯ˆÚ›˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ Î·ÌÌÈ¿ Ï·‚‹ ÒÛÙÂ Ó· ÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÈ˜ ˘Ô„›Â˜ ÙË˜∞˘ÛÙÚÈ·Î‹˜ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜, ·Ó Î·È ‹Ù·Ó ˘fi ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË,Î·ÙfiÚıˆÛÂ Ó· ¿ÚÂÈ ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔ, Ó· ÊÔÚÙÒÛÂÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù¿ÙÔ˘ Î·È Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÔ˘ ÛÎÔfi, ¤¯ÔÓÙ·˜ ¿ÚÂÈÙÈ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¤˜ ÙÔ˘ ·ÔÊ¿ÛÂÈ˜. Ã·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎ¿ Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ∞˘ÛÙÚÈ·Îfi˜ ¢ÈÔÈÎËÙ‹˜ ∆ÂÚ-Á¤ÛÙË˜ ÛÙÔÓ ˘Ô˘ÚÁfi ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜ ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜: «ªÔ˘ Î·ÙËÁ-Á¤ÏıË Ì˘ÛÙÈÎ¿ fiÙÈ Î¿ÔÈÔ˜ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ıÂ˜¤Êı·ÛÂ ÌÂ ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔÓ ÙË˜ ·ÚÌÔ‰›·˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎ‹˜ ·Ú¯‹˜¤ÊÂÚÂ Ì·˙› ÙÔ˘ ‡ÔÙ· ‚È‚Ï›·, ·Ô‚Ï¤ÔÓÙ· ÂÈ˜ ÙËÓ ·Ú·-ÛÎÂ˘‹Ó Â·Ó·ÛÙ¿ÛÂˆ˜ ÂÈ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹Ó»23. √ ƒ‹Á·˜ ¤Ê˘ÁÂ ·-fi ÙË µÈ¤ÓÓË, ‰È¤Û¯ÈÛÂ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ›· Î·È Î·ÙÂ˘ı‡ÓıËÎÂ ÛÙ· Û‡-ÓÔÚ¿ ÙË˜, ÙËÓ TÂÚÁ¤ÛÙË, ¯ˆÚ›˜ Ì¤¯ÚÈ ÂÎÂ›ÓË ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ë ∞˘-ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· Ó· Â›¯Â ˘Ô„È·ÛıÂ› Î¿ÙÈ ·fi ÙË ‰Ú¿ÛËÙÔ˘. ™ÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ÌÂÁ¿ÏË Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Û˘ÓˆÌÔ-ÙÈÎ‹ ÈÎ·ÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘.

˙) ∏ Û‡ÏÏË„Ë ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¤ÁÈÓÂ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›·. √ ÌÈÎÚfi-„˘¯Ô˜, ¯ˆÚ›˜ ·ÙÚÈˆÙÈÎ‹ Û˘ÓÂ›‰ËÛË, ∂ÏÏËÓ·˜ ¤ÌÔÚÔ˜ ¢Ë-Ì‹ÙÚÈÔ˜ √ÈÎÔÓfiÌÔ˘ ¿ÓÔÈÍÂ ÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹, Ô˘ ·Â˘ı˘ÓfiÙ·Ó,fi¯È ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ, ·ÏÏ¿ ÛÙÔÓ Û˘Ó¤Ù·ÈÚfi ÙÔ˘, Î·Ù¤‰ˆÛÂ ÛÙËÓ ∞˘-ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È Ù· ÎÈ‚ÒÙÈ· ÌÂÙ· Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ¤ÁÁÚ·Ê·. ŒÙÛÈ ÌfiÏÈ˜ Ô ƒ‹Á·˜ Î·Ù·-Êı¿ÓÂÈ ÛÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô Ó· Î·Ù·Ï‡ÛÂÈ, Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È, ·Ó·-ÎÚ›ÓÂÙ·È Î·È ÍÂÛÎÂ¿˙ÂÙ·È Ë Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘. ∆fiÙÂ

23. ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê·..., fi.., ·Ú. ¤ÁÁÚ. 1, ÛÂÏ. 3.

24

25

¤Ì·ıÂ Ë Î·Ï¿ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ÙËÓ Â·Ó·-ÛÙ·ÙÈÎ‹ Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·Ù·ÙÚfiÌ·ÍÂ ÁÈ·-Ù› ‰ÂÓ Â›¯Â ˘Ô„È·ÛıÂ› ÙË Û˘ÓˆÌÔÛ›·, Ë ÔÔ›· Ì¤Û· ÛÙËÓ ÂÈ-ÎÚ¿ÙÂÈ¿ ÙË˜ ÂÍ˘Ê·ÈÓfiÙ·ÓÂ, ‰›‰ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ˆ˜ Â›¯ÂÂÎÌË‰ÂÓÈÛıÂ› Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ÌË¯·Ó‹ ÙË˜ ·ÛÙ˘ÓfiÌÂ˘Û‹˜ÙË˜. ª¿ÏÈÛÙ·, Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ºÚ·ÁÎ›ÛÎÔ˜ ·Ú·ÎÔ-ÏÔ˘ıÔ‡ÛÂ Ï¤ÔÓ ·fi ÎÔÓÙ¿ ÙËÓ ÔÚÂ›· ÙˆÓ ·Ó·ÎÚ›ÛÂˆÓ24. √ƒ‹Á·˜ Î·ÙfiÚıˆÛÂ, Â› ÙfiÛÔ˘˜ Ì‹ÓÂ˜, Ó· ·Ú·Ï·Ó‹ÛÂÈ ÙËÓ ∞-ÛÙ˘ÓÔÌ›· ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Î·È Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛË-ÌÂ›Ô ÙËÓ È‰ÈÔÊ˘˝· ÙÔ˘, ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ‰ÂÈÓfiÙËÙ· Î·ÈÙËÓ Û˘ÓˆÌÔÙÈÎ‹ ÈÎ·ÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘25.

ŸÏÂ˜ fiÌˆ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓÚÔÓÔËÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, fiÛÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÛÙ‹˜ ‹Ù·Ó, fiÛÔ ·ÏËıÈ-Ófi˜ ÂÍÂÙ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ÌÂ ÈÎ·ÓfiÙËÙ· Ó· Î·Ï‡ÙÂÈ, ˆ˜ÁÓ‹ÛÈÔ˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜, ÙÔ˘˜ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡˜.¢È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Ï¤ÔÓ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Î·Ù¿ ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿ «ÛÎÂ-ÙÈÎfi˜ Î·È ÎÚ˘„›ÓÔ˘˜» Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ ÚÔÛÂÎÙÈÎfi˜ Î·È Û˘ÓÂ-Ùfi˜ «ÂÍÂÙ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ» Î·È fi¯È «ÂÈfiÏ·ÈÔ˜», fiˆ˜Ô ºÈÏ‹ÌˆÓ ÙÔÓ ·ÚÔ˘Û›·˙Â, ·ÏÏ¿ ÛÒÊÚˆÓ, ÌÂıÔ‰ÈÎfi˜, Û˘ÛÙË-Ì·ÙÈÎfi˜. ∂ÚÁ¿ÛÙËÎÂ ÌÂ ÂÚ›ÛÎÂ„Ë Î·ı’ fiÏË ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, Ë ÔÔ›· ·Ó·ÎfiËÎÂ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›·.

24. ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê·..., fi.., fiÔ˘ ÔÏÏ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ·Â˘-ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ºÚ·ÁÎ›ÛÎÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÛÂ ÔÏÏ¿ÛËÌÂÈÒÓÂÈ È‰ÈÔ¯Â›Úˆ˜ fiˆ˜ ÙÔ ˘’ ·Ú. 7 ¤ÁÁÚ·ÊÔ: «§·Ì‚¿Óˆ ÁÓÒÛÈÓfiÏˆÓ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ÙÔ‡ÙˆÓ. ¶Ú¤ÂÈ ÌÂÙ¿ ˙‹ÏÔ˘ Ó· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛË Ë·Ó¿ÎÚÈÛÈ˜ ÙˆÓ ÎÚ·ÙËı¤ÓÙˆÓ Î·È Ë ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤ÓË Ï‹„È˜ ¿ÏÏˆÓ ·Ó·ÁÎ·›-ˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ, Ó· Á›ÓÂÙ·È ‰Â Î·È ÂÈ˜ ∂Ì¤ ¤ÎıÂÛÈ˜ ·fi Î·ÈÚÔ‡ ÂÈ˜ Î·ÈÚfiÓÂÚ› ÙˆÓ ÔÚÈÛÌ¿ÙˆÓ». ∫·È Ù· ÂfiÌÂÓ· ¤ÁÁÚ·Ê· ’ ·Ú. 3, 5, 8, 10, 11,18, 23, 24, 26, 28, 29, 37, 39, 48, 62 ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·.

25. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ Û˘ÓˆÌÔÙÈÎ‹ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹,¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞-ı‹Ó· 2009.

26

√ ƒ‹Á·˜ Î·È Ô ∫ÔÚ·‹˜ ÛËÎÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÏËÁˆÌ¤ÓË ∂ÏÏ¿‰· ÛÂ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ £ÂfiÊÈÏÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ï·˚Î‹˜Û‡ÓıÂÛË˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ fiÙÈ Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ƒ‹Á· ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ÌÂ ÙÔÓ fiÁÎÔ ÙË˜ Î·È ÌÂ ÙËÓ Â˘ı˘ÙÂÓ‹ ÛÙ¿ÛË,fiÏÔ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÁÈ· ÙÈ˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜ ÙË˜ ·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË˜.Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ‹ Â›Ó·È Î·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, Ë ÔÔ›· Á¤Ú-ÓÂÈ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘. ™ÙË Ï·˚Î‹ ·Ú¿‰ÔÛË Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙË-Ù· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÌÂ ÙÔÓ Ï·ÙÈ¿ ‰È·‰Â‰ÔÌ¤ÓÔ £Ô‡ÚÈÔ Â›¯Â ÙÔ ÚÔ-‚¿‰ÈÛÌ·.

27

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÙˆÓ ÂÈÎÚ›ÛÂˆÓ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹

™ÙÔ Û˘ÓÔ‰Â˘ÙÈÎfi ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Ô °ÈÒÚÁÔ˜ ∆fiÏÈ·˜ ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ «√È ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ÚÔ¤‚Ë Ô ƒ‹Á·˜ Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ Ì‹ÓÂ˜ ÙÔ˘‚›Ô˘ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ ·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÓfi˜ ÂÓÈ·›Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤-ÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ Î·È ÌÔÚÊˆÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ·ÚfiÏÔ Ô˘·˘Ùfi ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜». π‰È-·›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ó·Ï‡ÂÈ Ù· Â› Ì¤ÚÔ˘˜ ÛÙÔÈ¯Â›·, Ù· ÔÔ›· Û˘-ÓÈÛÙÔ‡Ó ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ˆ˜ «ŒÓ· ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¯ÚÂÈ¿˙Â-Ù·È ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛËÎ·È Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ÂÎÙ¤ÏÂÛË». ∫·È ·ÊÔÚÈÛÙÈÎ¿ ÚÔÛı¤ÙÂÈ ÁÈ·ÙÔÓ ƒ‹Á· ˆ˜ «‰ÂÓ ‰È¤ıÂÙÂ Ô‡ÙÂ ÙË ıÂˆÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË, Ô‡-ÙÂ Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ¯ÚÔÓÈÎ¿ ÂÚÈıÒÚÈ·»26.

¢›ÓÂÈ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÛÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË fiÙÈ ı· ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, fiÙ·Ó ÁÚ¿ÊÂÈ ˆ˜ ·˘Ù¿ Ô˘ ÂÎ‰fiıËÎ·Ó «Î·-Ù¿ ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ Ì‹ÓÂ˜ ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ ¯·Ú·-ÎÙ‹Ú· ÂÓfi˜ ÂÓÈ·›Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ Î·È ÌÔÚÊˆÙÈ-ÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜». ∫·È Î·ÏÔÚÔ·›ÚÂÙ· Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜ ı·ÚˆÙ‹ÛÂÈ ·Ó Ô ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ ÂÎ-‰fiÛÂÈ˜, ·Ó ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÂÏ¤-ÙË˜ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ‹ Â›Ó·È ·ÊÔÚÈÛÙÈÎ‹ ¤ÎÊÚ·ÛË ÌÈ·˜ Ë-

26. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 21.

ÌÈÌ¿ıÂÈ·˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Î·È ·ÔÊ·›ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ Î·-Ù·Ê·ÙÈÎ¿, Û‡ÓËıÂ˜ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· Ì·˜.

∞Ó fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ˆÛÙfiÛÔ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ ÙÈ˜ ÂÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘, ÙfiÙÂ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿·ÛÙ‹ÚÈÎÙÂ˜, Î·È Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ Â›Ó·È «¿‰ÈÎÔ˜». ™’·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ı· ¤¯Ô˘Ó ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù· fiÛ· Ô ƒ‹Á·˜ ·-Ú·ÙËÚÔ‡ÛÂ ÁÈ· ÙÔÓ ÁÂÚÌ·Ófi ÊÈÏfiÛÔÊÔ Corneille de Pauw(1739-1799), Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ (Recherchesphilosophiques sur les Grecs, Berlin 1788, ÙfiÌ. 1, ÛÂÏ. 32) ¤ÁÚ·-„Â ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ÂÓ·ÓÙÈÒÓÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ˆÚ·ÈfiÙË-Ù· ÙˆÓ ∆ÂÌÒÓ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¤¯ÂÈ ÂÈÛÎÂÊıÂ› ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È Ó·‰ÂÈ Ù· ∆¤ÌË, «√ Î˘Ú ¶·‚ Ú¤ÂÈ Ó· Â‡ÁË ·fi ÙÔ ‚fiÚÂÈÔÓ ÊÚÔ-ÓÙÈÛÙËÚÈfiÓ ÙÔ˘, Ó· Á›ÓË ·˘ÙfiÙË˜ ÙË˜ ÙÔÔıÂÛ›·˜ ÂÎÂ›ÓË˜ Î·ÈÙfiÙÂ ÂÈıfiÌÂÓÔ˜ ı¤ÏÂÈ ÔÌÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ Ô ∆ÔÙ, ÙËÓ ˘ÂÚÔ¯‹ÓÙˆÓ ·fi Î¿ıÂ ¿ÏÏËÓ, ∂È‰¤ Î·È ·ÈÛÙ‹ ÂÈ˜ ÙÔ˘˜ ·˘ÙfiÙ·˜, Î·ÈÏÔÁÔÌ·¯Â› ÈÛ¯˘ÚÔÁÓˆÌÒÓ, Â›Ó·È ¿‰ÈÎÔ˜»27.

™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·˜ ‰Ô‡ÌÂ ÚÒÙ· ÔÈ· ¤ÚÁ· Ù‡ˆÛÂ Ô ƒ‹Á·˜«Î·Ù¿ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ Ì‹ÓÂ˜ ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÙÔ˘», ‰ËÏ. Î·Ù¿ ÙËÓ Â-·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¯ÚÔÓÈ¿ ÙÔ˘ 1797, ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛ‹ ÙÔ˘·fi ÙËÓ µÈ¤ÓÓË Î·È ÙË ÌÂÙ¿‚·Û‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∆ÂÚÁ¤ÛÙË ÌÂ ÛÎÔfiÙËÓ Î¿ıÔ‰fi ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ù· ÔÔ›· ı· fiÊÂÈÏÂ Ô ÂÈÎÚÈÙ‹˜ÙÔ˘ °. TfiÏÈ·˜ Ó· Â›¯Â ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ, ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ È‰›· ·ÓÙ›ÏË„Ë,ÚÈÓ ÂÍ¤ÏıÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÁÚ·Ê›‰· ÙÔ˘ ÔÈ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜ ÂÈÎÚ›-ÛÂÈ˜ ÙÔ˘.

∆Ô Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á·. √ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜28 Â›-¯Â ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó¿ÁÂÙ·È ÛÂ

27. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, µÈ¤ÓÓË 1797, ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î-‰ÔÛË ÌÂ ÂÈÌ¤ÏÂÈ·-ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-Â˘ÚÂÙ‹ÚÈÔ ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘ ·fiÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹-Ó· 2006, ÛÂÏ. 151.

28. «ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜» ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÂ fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÚÔ-

28

29

‰‡Ô ÚÔÓÈÎ¤˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜. ∏ ÚÒÙË ‹Ù·Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙË˜ Ô-ÏÈÁfiÌËÓË˜ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ÙÔ 1790 ÛÙË µÈ¤ÓÓË, ˆ˜ ÁÚ·ÌÌ·Ù¤-·˜ Î·È ‰ÈÂÚÌËÓ¤·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙfiÊÔÚÔ˘ ∫ÈÚÏÈ¿ÓÔ˘, Î·Ù¿ ÙËÓ Ô-Ô›· ÂÎ‰›‰ÂÈ Ù· ‰‡Ô ÚÒÙ· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ÌÂ Ù· ÔÔ›· ÂÌÊ·Ó›˙Â-Ù·È ÛÙ· ∂ÏÏËÓÈÎ¿ °Ú¿ÌÌ·Ù·, ™¯ÔÏÂ›ÔÓ ÙˆÓ ÓÙÂÏÈÎ¿ÙˆÓ ÂÚ·-ÛÙÒÓ Î·È º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ·. ∂› Ï¤ÔÓ, Â›¯Â ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ Ó··Û¯ÔÏÂ›Ù·È ÌÂ Ù· ÔÏÈÙÈÎÔÎÔÈÓˆÓÈÎ¿ ı¤Ì·Ù·. √ ›‰ÈÔ˜ Ô ƒ‹Á·˜‰›ÓÂÈ ÙË ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÏËÚÔÊÔÚ›· ÛÙÔ º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ· fiÙÈÂ›¯Â ÌÈÛÔÌÂÙ·ÊÚ·ÛÌ¤ÓÔ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ªÔÓÙÂÛÎÈ¤, ¶ÓÂ‡Ì·ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ29, ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ÂÍÔ˘ÛÈÒÓ Î·ÈÛÙ· ÔÏÈÙÈÎ¿ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‰È·Î˘‚ÂÚÓ‹ÛÂˆ˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∏ Â-Ó¤ÚÁÂÈ· ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙË˜ ÓÂ˘Ì·-ÙÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Â›¯Â ÙÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· ÙË˜˘¿ÚÍÂˆ˜ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ˘ ÓÔÌÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ ÁÈ· ÙË ÏÂÈ-ÙÔ˘ÚÁ›· ÙË˜ ÔÏÈÙÂ›·˜. ¢Â›ÁÌ· Î·È ·˘Ùfi ÙˆÓ ÌÂÏÂÙÒÓ Î·È ÙˆÓÂÓ‰È·ÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ˆ˜ ·fi ÔÏ‡ ÓˆÚ›˜ Â›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈÙË «ıÂˆÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ‹» ÙÔ˘. Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÛÙË ÙÂÏÂ˘-

Ûı¤ÙÂÈ Î·È ÙÔ «£ÂÙÙ·Ïfi˜», ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎ‹ Â-ÚÈÔ¯‹ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· Î·Ù¿ÁÔÓÙ·Ó. ∆Ô «ºÂÚ·›Ô˜» ÔÙ¤ ‰ÂÓ ÙÔ ·Ó¤ÁÚ·-„Â, ÙÔ˘ ÙÔ ÚfiÛıÂÛ·Ó Ô ∫ˆÓ. ∫Ô‡Ì·˜ Î·È Ô ÃÚÈÛÙ. ¶ÂÚÚ·È‚fi˜ ÙÔ 1834Î·È ¤ÎÙÔÙÂ ÔÈ Û˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜ ÙÔ ·Ó¤ÁÚ·Ê·Ó. ªÂ ÙË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜ ŸÓÔÌ· Î·ÈÎ·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¤Î‰ÔÛË ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂ-Ï¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 1997 (‚ã ¤Î‰. 2000) ·ÔÎ·Ù·-ÛÙ¿ıËÎÂ ÔÚÈÛÙÈÎ¿ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ Î·È ‰È·ÁÚ¿ÊÙËÎÂ ·fi Ù· ™¯ÔÏÈÎ¿ ‚È-‚Ï›· πÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ ·ÓÈÛÙfiÚËÙÔ Û·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi fiÓÔÌ· ÙÔ «∞ÓÙÒÓÈÔ˜∫˘ÚÈ·˙‹˜» Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ ·Ó·ÈÚ¤ıËÎ·Ó Ù· Ì˘ıÂ‡Ì·Ù· ÂÚ› ÙË˜ ‚Ï¿¯È-ÎË˜ Î·Ù·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·fi Ù· µÏ·¯Ô¯ÒÚÈ· ÙË˜ ¶›Ó‰Ô˘. √ ƒ‹Á·˜ÁÚ¿ÊÂÈ ÙfiÛ· Î·È ÙfiÛ· ÁÈ· ÙË ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Î·È ÙË ª·ÁÓËÛ›· ÛÙË Ã¿Ú-Ù· ÙÔ˘, ÂÓÒ ‰ÂÓ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ Ù· ÊËÌÈÛÌ¤Ó· ÙfiÙÂ µÏ·¯Ô¯ÒÚÈ·, ™·Ì·Ú›-Ó·, ¶ÂÚÈ‚fiÏÈ, ∞‚‰¤ÏÏ·, ™Ì›ÍË. ∆· ·ÁÓÔÂ›, ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ Ù· ÁÓÒÚÈ˙Â.

29. Montesquieu (1689-1755), De l’ esprit des loix, °ÂÓÂ‡Ë 1748. µÏ. Î·È ÙËÓÂÏÏËÓÈÎ‹ ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË, ªÔÓÙÂÛÎÈ¤, ∆Ô ÓÂ‡Ì· ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ, ÌÂÙ¿ÊÚ. ∫ˆ-ÛÙ‹ ¶··ÁÈÒÚÁË Î·È ¶·Ó·ÁÈÒÙË ∫ÔÓ‰‡ÏË, ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ¶·Ó·ÁÈÒÙË ∫ÔÓ-‰‡ÏË, ‰‡Ô ÙfiÌÔÈ, ºÈÏÔÛÔÊÈÎ‹ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË, ·Ú. 47, ÂÎ‰fi-ÛÂÈ˜ «°ÓÒÛË», ∞ı‹Ó· 1994.

Ù·›· ÛÂÏ›‰· ÙÔ˘ º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ· ÁÚ¿ÊÂÈ: «∂›‰ËÛÈ˜. ∞Ó Î·-ÓÂ›˜ ÊÈÏÔÁÂÓ‹˜ ·Á·¿ Ó· ÎÔÈ¿ÛË ÌÂÙ·ÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ÚÔ˜ fiÊÂ-ÏÔ˜ ÙÔ˘ °¤ÓÔ˘˜ Î·Ó¤Ó· ‚È‚Ï›ÔÓ, ·˜ ÌËÓ ÂÈ¯ÂÈÚÈÛı‹ ÙÔ Espritdes loix par Monsieur Montesquieu ÂÂÈ‰‹ Î·È Â›Ó·È ÌÈÛÔÌÂÙ·-ÊÚ·ÛÌ¤ÓÔÓ ˘’ ÂÌÔ‡, Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ¤¯ÂÈ Ó· Ù˘ˆı‹».

∏ ‰Â‡ÙÂÚË ÂÚ›Ô‰Ô˜ ‹Ù·Ó ¿ÏÈ ÛÙË µÈ¤ÓÓË, ·fi ÙÔÓ ∞‡-ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1796 Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1797, fiÙ·Ó Â›¯Â ·-ÔÊ·Û›ÛÂÈ Ó· Î·Ù¤ÏıÂÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·30 ÁÈ· Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· Â-Ê·ÚÌfi˙ÂÈ ÙÔ Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·È ·ÂÏÂ˘ı¤-ÚˆÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ∆fiÙÂ ÂÍ¤‰ˆÛÂ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘, ÙËÓ ∂È-Â‰ÔÁÚ·Ê›· ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜, ÙË Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿-‰Ô˜, ÙË ¡¤· Ã¿ÚÙ· ÙË˜ µÏ·¯›·˜, ÙË °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ªÔÏ-‰Ô‚›·˜, ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, Ù· ‚È‚Ï›· √ ∏-ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜, ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ,ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈ¤¯ÂÈ Î·È ÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi Î·È ÙË ¡¤· ¶Ô-ÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜ ÌÂ ÙÔÓ ·È¿Ó· £Ô‡ÚÈÔ˜. ∆· ‰‡Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›·¤ÚÁ·, ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ Î·È ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜,·Ó Î·È Ù˘ÒıËÎ·Ó, ‰ÂÓ Â›‰·Ó fiÌˆ˜ ÙÔ Êˆ˜ ÙË˜ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ·˜,ÏfiÁˆ ÙË˜ Î·Ù¿Û¯ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· ÌÂ-Ù¿ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›· ·fi ÙÔÓ Ù˘¯¿Ú·ÛÙÔ ŒÏÏËÓ· ÂÌfiÚÔ ÙË˜∆ÂÚÁ¤ÛÙË˜ Î·È ÙË Û‡ÏÏË„Ë ÙÔ˘ ƒ‹Á·. øÛÙfiÛÔ Ë ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜31 Î·È Ô £Ô‡ÚÈÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÌ„‡¯ˆÓÂ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆ-

30. Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ‹ ÂÓ ÚÔÎÂÈÌ¤Óˆ Â›Ó·È Ë Â›‰ËÛË, ÙËÓ ÔÔ›· ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ Ë∂ÊËÌÂÚ›˜ ÙˆÓ ™È·ÙÈÛÙÈÓÒÓ ·‰ÂÏÊÒÓ ¶Ô‡ÏÈÔ˘ ÛÙÔ Ê‡ÏÏÔ 20 ºÂ‚ÚÔ˘·-Ú›Ô˘ 1797, ÛÂÏ. 162 ‚, fiÙÈ Ë Ã¿ÚÙ· Ù˘ÒÓÂÙ·È Î·È Ì¤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˜ ∞ÚÈÏ›-Ô˘ ı· ¤¯ÂÈ ÔÏÔÎÏËÚˆıÂ› Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÛÙ¤ÏÓÔ˘Ó ÙÈ˜ ·Ú·ÁÁÂÏ›Â˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËµÈ¤ÓÓË «ÂÂÈ‰‹ Î·È ÌÂÙ¿ Ù·‡Ù· ‰ÂÓ ı¤ÏÂÈ Â˘ÚÂı‹ Ï¤ÔÓ Â‰Ò, ÌÂ ÙÔ Ó· ÌÈ-ÛÂ‡Ë Ô ÂÎ‰fiÙË˜ ÂÓÙÂ‡ıÂÓ», Ô ƒ‹Á·˜ ‰ËÏ. ı· ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ µÈ¤Ó-ÓË, ‰›‰ÔÓÙ·˜ ÂÌÌ¤Ûˆ˜ ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘ Ó· ·Ú¯›-ÛÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ÙÔ˘ ÌÂ ÙËÓ Î¿ıÔ‰fiÓ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

31. ∏ ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ıËÎÂ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·fi ÙÔÓ ¶.ÃÈÒÙË ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ¶·ÚıÂÓÒÓ, ÙfiÌ. ∞ã, (1871), ÛÂÏ. 507-512, 545-

30

31

Ì¤ÓÔ˘˜, Â›¯·Ó Î˘ÎÏÔÊÔÚËıÂ› Î·È ÛÂ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊË ÌÔÚÊ‹. ∆· ‰È·Ûˆı¤ÓÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¤¯Ô˘Ó fiÏ· Â·ÓÂÎ‰ÔıÂ›32 ÌÂ

Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ· Î·È Û¯fiÏÈ·, ÒÛÙÂ Ó· ÌÔ-ÚÂ› Ô Î·ı¤Ó·˜ Ó· Ù· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Î·È Ó·ÂÓËÌÂÚˆıÂ› ÁÈ· ÙÔ Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘ Î·È ˘-Â‡ı˘Ó·, ÙÂÎÌËÚÈˆÌ¤Ó· Ó· Î¿ÓÂÈ ÙÈ˜·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ Î·È fi¯È ·ÙÂÎÌË-Ú›ˆÙ· Ó· ÂÎÊ¤ÚÂÈ ·fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ Ù‡-Ô˘ fiÙÈ ÌÂ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Ô ƒ‹Á·˜ Û˘Ì-‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ, fiˆ˜ ˘Ô-ÛÙ‹ÚÈÍÂ Ô °. ∆fiÏÈ·˜, ÂÓÒ ÛÙÔÓ £Ô‡-ÚÈfi ÙÔ˘ ·ÔÎ·ÏÂ› ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ Ï‡-ÎÔ Î·È ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ· ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤-ÓÔ˘˜, «ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· Ó· ˙Ô‡ÌÂÓ ÛÙ· ÛÙÂÓ¿/ÌÔÓ¿¯ÔÈ,Û·Ó ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ÛÙÂ˜ Ú¿¯Â˜, ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿;».

556. √ £Ô‡ÚÈÔ˜ Î·È Ô ⁄ÌÓÔ˜ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi˜ ÂÎ‰fiıËÎ·Ó ·fi ÙÔÓ ÃÚÈ-ÛÙfiÊÔÚÔ ¶ÂÚÚ·È‚fi ÛÙËÓ ∫¤ÚÎ˘Ú· ÙÔ 1798 Î·È ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎÒ˜ Â·-ÓÂÎ‰fiıËÎ·Ó ·fi ÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ªÂÛ·ÈˆÓÈÎÔ‡ Î·È ¡¤Ô˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÙË˜∞Î·‰ËÌ›·˜ ∞ıËÓÒÓ ÙÔ 1998, ÌÂ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÙË˜ ÂÂÙÂ›Ô˘ ÙˆÓ ‰È·ÎÔ-Û›ˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ ·fi ÙÔÓ Ì·ÚÙ˘ÚÈÎfi ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á·.

32. ¶ÚÒÙË ·fiÂÈÚ· ¤Î‰ÔÛË˜ ÙˆÓ ∞¿ÓÙˆÓ ‹Ù·Ó ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ §¤·Ó‰ÚÔ˘µÚ·ÓÔ‡ÛË ÙÔ 1968 ÛÙË ™ÂÈÚ¿ Õ·ÓÙ· ¡ÂÔÂÏÏ‹ÓˆÓ ∫Ï·ÛÛÈÎÒÓ, ÛÂ ‰‡ÔÙfiÌÔ˘˜, Ô˘ fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ï‹ÚË˜ Î·È Â› Ï¤ÔÓ ¯ˆÚ›˜ Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ·.¢Â‡ÙÂÚË ·fiÂÈÚ· ‹Ù·Ó ÙË˜ µÔ˘Ï‹˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ 2000-2002, Ë ÔÔ›·ÌÂ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «Õ·ÓÙ· Ù· ™ˆ˙fiÌÂÓ·» ÂÍ¤‰ˆÛÂ ÌfiÓÔ Ù· ¤ÓÙÂ ‚È‚Ï›·, ÂÎÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ‰‡Ô ¯ˆÚ›˜ Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ·, Î·È ‰ÂÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿-ÓÔÓÙ·È Ù· fiÏÔÈ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ë Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Ë ¡¤· Ã¿Ú-Ù· ÙË˜ µÏ·¯›·˜, Ë °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ªÔÏ‰Ô‚›·˜ Î·È Ë ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂ-Á¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘. ∞fi ÙËÓ EÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ ÙÔ 2006 Ë ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛËÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ fiÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ÌÂ Ù· ·ÓÙ›-ÛÙÔÈ¯· Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ· Î·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi Î·È Â› Ï¤ÔÓ ÙÔ 2007 Î·Ù¿ ÙËÓ Â¤-ÙÂÈÔ ÙˆÓ 250 ¯ÚfiÓˆÓ ·fi ÙË Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· (1757-2007) Î˘ÎÏÔÊÔ-Ú‹ıËÎ·Ó Î·È ÛÂ „ËÊÈ·Îfi ‰›ÛÎÔ (CD-ROM).

√ Ù›ÙÏÔ˜ ÙÔ˘ „ËÊÈ·ÎÔ‡‰›ÛÎÔ˘ ÌÂ Ù· Õ·ÓÙ·

ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2007.

∆· ∞Ó·ÎÚÈÙÈÎ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹. ¶ÚÔÛı¤-ÙÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹-Á·, ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤Ó· ÌÂ Û¯fiÏÈ· Î·È Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ·,Â·ÓÂÎ‰ÒÛ·ÌÂ ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›ˆÓ Î·ÈÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· Û‡ÏÏË„Ë˜ Î·È ·Ó¿ÎÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÙˆÓ™˘ÓÙÚfiÊˆÓ ÙÔ˘, Ù· ÔÔ›· Â›¯·Ó ¤ÚıÂÈ ÛÙÔ Êˆ˜ ÙË˜ ‰ËÌÔÛÈfi-ÙËÙ·˜ ·fi Ù· ∞Ú¯Â›· ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜ ÙÔ 1891 ·fi ÙÔÓ ∞ÈÌ. §Â-ÁÚ¿Ó‰ Î·È ÙÔ 1930 ·fi ÙÔÓ ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔ, Î·È Ù· ÔÔ›· Ì¤¯ÚÈÚfiÛÊ·Ù· ‹Ù·Ó ‰˘ÛÂ‡ÚÂÙ·33. ∆· ¤ÁÁÚ·Ê· ·˘Ù¿ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó

33. ∆· ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÁÈ· ÙËÓ ÌÂÏ¤ÙË Î·È ¤ÚÂ˘Ó· ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ·ÏÏ¿ ‰˘ÛÂ‡ÚÂÙ· Î·È ÌfiÓÔ ÛÙÈ˜ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ µÈ-

32

√È Ù›ÙÏÔÈ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ «∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹», ·fi Ù·∞Ú¯Â›· ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜, Ù· ÔÔ›· ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ Êˆ˜ ÙË˜ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙÔ˜ ÔÈ ∞ÈÌ. §Â-ÁÚ¿Ó‰-™. §¿ÌÚÔ˜ Î·È ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔ˜ ÙÔ 1891 Î·È 1930 ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·. ∂·-ÓÂÎ‰fiıËÎ·Ó ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›ˆÓ ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔ-ÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ÙÔ 1996 Î·È 1997. ∆ÒÚ· ‰ÂÓÂ›Ó·È Ï¤ÔÓ ‰˘ÛÂ‡ÚÂÙ·, ·ÏÏ¿ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· Ù· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜ Î·ÈÓ· Ì¿ıÂÈ ÁÈ· ÙÔ ÚÂ·ÏÈÛÙÈÎfi Î·È ÌÂ ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ¤ÚÁÔÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔ ÔÔ›Ô ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ·ÁÓÔÔ‡Ó ÌÂÚÈÎÔ› Ô˘ ÙÔ ÎÚ›ÓÔ˘Ó ¿‰ÈÎ·.

33

Ó· Î·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘ÌÂ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÁÈ· ÙËÓ Â-·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ë ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ¤¯ÂÈ ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ·fi ÙÔ 1986 Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 2009, Ô˘ ‰ËÌÔÛÈÂ‡ıËÎ·Ó ÔÈ fi„ÈÌÂ˜ Â-ÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á·, ¤ÓÙÂ ¢ÈÂıÓ‹ ™˘Ó¤‰ÚÈ· ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á·,ÂÎ‰›‰ÔÓÙ·˜ Î·È Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· ¶Ú·ÎÙÈÎ¿ ÙÔ˘˜.

∞Ó Î·È Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ÂÌÊ·ÓÙÈÎ¿ ÙÔÓ›˙ÂÈ fiÙÈ ·˘Ù¿, Ù· ÔÔ›·ÁÚ¿ÊÂÈ, Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÂÏ¤ÙË˜34, fiÌˆ˜, fiˆ˜ ı· ‰È·ÈÛÙÒ-ÛÂÈ Î·È Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÔÈ ¿‰ÈÎÂ˜ Â-ÈÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÏÏÈÔ‡˜ ÌÂÏ¤ÙË˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÚÂ˘ÓÒÓ, ‹ Â›Ó·È ËıÂ-ÏËÌ¤ÓË ·Ú¿ÏÂÈ„Ë. ∫·È ÔÈ ‰˘Ô ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ˆÛÙfiÛÔ Â›Ó·È ÂÈ-ÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Î·Ù·ÎÚÈÙ¤Â˜. °È’ ·˘Ùfi ÙÔÓ›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ë ÚfiÛÏË„Ë ÙˆÓÈ‰ÂÒÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÛÂ ÈÎ·Ófi ‚·ıÌfi Ú·ÁÌ·-ÙÔÔÈËıÂ›. ∫·È ÙÔ‡ÙÔ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·ÈÌÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÂÏ¤ÙË fiÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÚÈÓ ·fiÙËÓ ‰È·Ù‡ˆÛË ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙÂ ÎÚ›ÛÂˆ˜. ™˘Ó‹ıˆ˜ ‰È·Ù˘ÒÓÔ-ÓÙ·È ÎÚ›ÛÂÈ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÂÓfi˜ Î·È ÌfiÓÔ ¤Ú-ÁÔ˘ Î·È ¯ˆÚ›˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÈ ··Ú·›ÙËÙÔÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ› ÙˆÓ Â-ÚÈÂ¯ÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘˜.

‚ÏÈÔı‹ÎÂ˜ ·ÔÎÂ›ÌÂÓ·, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ÙˆÓ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰ Î·È ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, Ô˘ Â›¯·Ó ÂÎ‰ÔıÂ› ÙÔ 1891 Î·È ÙÔ1930 ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·, Ë ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›-ÓÔ˘-ƒ‹Á· (ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜) Ù· ÂÍ¤‰ˆÛÂ ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÌÂÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›ˆÓ ÙÔ 1996 (‚ã Â·Ó¤Î‰ÔÛË 2000) Î·È ÙÔ 1997·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·. ∆· ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ·˘Ù¿ ‚È‚Ï›· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï¤ÔÓ Û¿ÓÈ·, ·ÏÏ¿Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· Ù· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î·ÓÂ›˜ Î·È Ó· Ù· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ.

34. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜. ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ·ÙÚÈˆÙÈ-ÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· (1796-1797), ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ª¤Ó·Ó-‰ÚÔ˜, ∞ı‹Ó· 2009, ÛÂÏ. 12.

∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏ‹35. ªÂ ÙË ÌÂÏ¤ÙË fiÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹Î·È ÙÔÓ ·Ó¿ÏÔÁÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ÙÔ˘˜, È‰È·›ÙÂÚ·ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘ ¤ÚÁˆÓ, Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Î·È ÙˆÓ Û¯ÂÙÈ-ÎÒÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ ÁÈ· ÙË Û‡ÏÏË„Ë, ·Ó¿ÎÚÈÛË, Ê˘Ï¿ÎÈÛË Î·È ı·-Ó¿ÙˆÛ‹ ÙÔ˘, Ô˘ ‹Úı·Ó ÛÙÔ Êˆ˜ - ÌÂÙ¿ ¤Ó· ·ÈÒÓ· Î·È Ï¤ÔÓ·fi ÙÔ Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ ÙÔ˘ - ·fi ÙÔ˘˜ ∞ÈÌ §ÂÁÚ¿Ó‰, ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔÎ·È ¡ÙÔ‡Û·Ó ¶¿ÓÙÂÏÈÙ˜36, ÙfiÙÂ Û˘Óı¤ÙÂÈ Î·ÓÂ›˜ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfiÛ¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙ›Ó·-ÍË ÙË˜ ·ÔÏ˘Ù·Ú¯ÈÎ‹˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ Î·È ÙËÓ ·fi-ÎÙËÛË ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ Â›-¯Â Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ Î·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·ÚıÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤-ÓÔ ∂ÏÏËÓÈÛÌfi: ¡· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ ÚÒÙ· ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜,ÂÌ„˘¯ÒÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜, Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ù· fiÏ· ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÙË˜ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜, Ó· Î·Ù·ÛÙÚÒÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ¤Ó· ¤ÓÔÏÔ ÛÙÚ·-ÙÈˆÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ, ‰ÈfiÙÈ ÁÓÒÚÈ˙Â ˆ˜ ‰ÂÓ ÁÎÚÂÌ›˙ÂÙ·È Ë ·ÔÏ˘-Ù·Ú¯ÈÎ‹ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ ÌÂ Â˘¯ÔÏfiÁÈ·, ·ÏÏ¿ ÌÂ ÛÙÚ·-ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË, Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÙÔ˘Û¯¤‰ÈÔ ÌÂ ¤Ó· ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÌÂÙ¿ÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË, ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÂ›·˜ ÛÙÔÓ µ·Ï-Î·ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ.

∆ÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È Ï¤ÔÓ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ Â›¯Â «Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·» ÁÈ· Ó·Î˘‚ÂÚÓËıÂ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ¿ Ô ·ÂÏÂ˘ıÂÚˆÌ¤ÓÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ÌÂ ÙË ¡¤·

35. ∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ‰ÈÂÍÔ‰ÈÎ¿ ·Ó·Ù‡Û-ÛÂÙ·È ÛÙË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜, ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜: ∆ÔÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË ÙˆÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ∞ı‹Ó·, (˘fi ÂÎÙ‡ˆÛË).

36. ¡ÙÔ‡Û·Ó ¶¿ÓÙÂÏÈÙ˜, ∏ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ·fi Ù· ÛÂÚ‚Ô-ÎÚÔ·ÙÈÎ¿ ·fi ÙËÓ ¶·Û¯·Ï›Ó· ™˘ÚÔ‡‰Ë, ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘-ÏÔ˘, ¤Î‰ÔÛË ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2000.

34

35

¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË. ∫·È ·ÎfiÌË, ÌÂ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â-·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË-„Ë, ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË», Ô˘ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔ-Ú¿ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ ÂÏÏËÓÈÛÌfi. ∂› Ï¤ÔÓ ÌÂ ÙËÌÂÏ¤ÙË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â-·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ ÙÈ˜ ÔÏ‡ÏÂ˘ÚÂ˜ Ù˘¯¤˜ ÙË˜ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘: ¢È·ÊˆÙÈÛÙ‹˜, Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜, ÔÏÈÙÈÎfi˜ÓÔ˘˜, ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfi˜ ÓÔ˘˜, ÂıÓÂÁ¤ÚÙË˜, Ì¿ÚÙ˘Ú·˜ Î·È ÔÚ·Ì·ÙÈ-ÛÙ‹˜ ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÂ›·˜ ÛÙÔ µ·ÏÎ·ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ.

∆· ÙÚ›· Ì¤ÚË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ƒ‹Á·. ∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÁÈ· ÙËÓ·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÂ ÙÚ›· Ì¤ÚË:

∞ã. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙË˜ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË˜: √ ƒ‹Á·˜, ˆ˜ Ú·Á-Ì·ÙÈÎfi˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜, ÛÙfi¯Â˘Â ÚÒÙ· Ó· ·Ó˘„ÒÛÂÈ ÙÔ ËıÈÎfiÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, Ó· ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹‰È¿ıÂÛË Î·È ÓÔ‹, ··Ú·›ÙËÙ· ÛÙÔÈ¯Â›· ÁÈ· Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ù· fi-Ï·. °È· ÙÔ ÛÎÔfi ÙÔ˘ ·˘Ùfi ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ‰‡Ô ‚·ÛÈÎ¿ ÛÙÔÈ-¯Â›· ÙË˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜: ·) ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, ÌÂ Ù· ¤ÓÙ˘· Î·È ‚) ÙÔÓ‹¯Ô, ÌÂ ÙË ÌÔ˘ÛÈÎ‹ ÙÔ˘ £Ô˘Ú›Ô˘.

∫·Ù·ÔÏÂÌ¿ÂÈ, ÛÙfiÛÔ, ÙÈ˜ ‰ÂÈÛÈ‰·ÈÌÔÓ›Â˜ Î·È ÚÔÏ‹„ÂÈ˜,Ô˘ ÂÚÈ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÔÈÚÔÏ·ÙÚÂ›· Î·È ·¿ıÂÈ·, ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ ‰Â›ÍÂÈ Ë ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜,Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ·fi Ï‹ÌÌ·Ù· ÙË˜°·ÏÏÈÎ‹˜ ∂ÁÎ˘ÎÏÔ·È‰Â›·˜37 ÙˆÓ Diderot Î·È D’ Alembert Î·ÈÎ·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ·Ê¤ÚÂÈ ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹

37. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ °·ÏÏÈÎ‹ “Encyclopédie” ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· “º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ·”», √ ∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜, ÙfiÌ. 21 (1997), ÛÂÏ.95-128. ∆Ô˘ È‰›Ô˘, «ƒ‹Á·˜ Î·È °·ÏÏÈÎ‹ Encyclopédie. ªÈ· ·ÎfiÌË ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔ›ËÛ‹ ÙË˜ ÛÙ· 1797», √ ∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜, ÙfiÌ. 25, (2005), ÛÂÏ. 418-420.

ÁÓÒÛË ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ. ™Ù· √Ï‡ÌÈ· ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ Ù· ·-ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ √Ï˘ÌÈ·ÎÒÓ ·ÁÒÓˆÓ ÙË˜ ·Ú¯·ÈfiÙËÙÔ˜ Î·È·Ú·ÙËÚÂ› fiÙÈ Î·È ÛÙÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ ÙÔ˘ ÔÏÏ¿ ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ‰È·ÙË-ÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ £ÂÛÛ·Ï›· Î·È Û’ fiÏË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ı¤ÏÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈÓ· ˘ÂÓı˘Ì›ÛÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ∞ÎfiÌËÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜ ı¤ÏÂÈ Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ·Ú¯·›· ‰fiÍ·Î·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· Û˘Ó‰¤ÛÂÈ ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ÌÂÙÔÓ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ∂ÏÏËÓÈÛÌfi Î·È Ó· ÙÔÓ›ÛÂÈ ÙËÓ ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ¿ÙÔ˘. ªÂ ÙÈ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÎ¤˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ı¤ÏÂÈ Ó· Â-ÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ÙÔ˘˜ Û˘ÓÂ›‰ËÛË Î·È Ó· Î¿ÓÂÈ ÙËÓ Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ ·Ú-¯·›Ô˘˜ ÚÔÁfiÓÔ˘˜38.

∂ÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘. ™ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ Ôƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÂÔÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÌÂ ÛÎÔfi Ó·ÂËÚÂ¿ÛÂÈ, Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤„ÂÈ ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤-ÓˆÓ, Ó· ·Ó˘„ÒÛÂÈ ÙÔ ËıÈÎfi ÙÔ˘˜. ∂Î‰›‰ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂ-Á¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘39, fiÔ˘ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó-‰ÚÂ›· ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. ™Â ÌÈ· ÂÔ¯‹, ÙÔ1797, Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· Ô ¡·ÔÏ¤ˆÓ µÔÓ·¿ÚÙË˜ ÂÎıÂÈ·˙fiÙ·Óˆ˜ ÂÏÂ˘ıÂÚˆÙ‹˜ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Î·È Ù· ÛÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ‚ÚÈÛÎfi-Ù·ÓÂ ‰›Ï· ÛÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰·, ÛÙ· πfiÓÈ· ÓËÛÈ¿, Î·È ·Ú-

38. «∏ ·ÎÚÈ‚‹˜ ÁÓÒÛÈ˜ ÙË˜ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆ˜ ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ Ì·˜ Â›Ó·È ¤Ó ·fiÙ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÒÙÂÚ· Ì¤Û· ÚÔ˜ ÙÔÓ ÊˆÙÈÛÌfiÓ Ì·˜ Î·È ÙËÓ Î·ÏÏÈ-Ù¤ÚÂ˘ÛÈÓ ÙË˜ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆ˜ Ì·˜», ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔÓ ∂ÚÌ‹ ÙÔ §fiÁÈÔ, 15 ∞-ÚÈÏ›Ô˘ 1817, Ô ÏfiÁÈÔ˜ È·ÙÚfi˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ∫·Ó¤ÏÏÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì¿ÏÈÛÙ·ÙÔ 1820 Û˘Ó¤ıÂÛÂ ÂÌÓÂ˘ÛÌ¤ÓÔ˜ ·fi ÙÔÓ ƒ‹Á· ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ «∆È Î·ÚÙÂ-ÚÂ›ÙÂ, Ê›ÏÔÈ ÎÈ ·‰ÂÏÊÔ›». °È· ÙÔÓ ™Ù. ∫·Ó¤ÏÏÔ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎ¿ ‚Ï. ¡ÈÎfiÏ·-Ô˜ ∫. µÏ¿¯Ô˜, ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ∫·Ó¤ÏÏÔ˜ (1792-1824), ∫Â›ÌÂÓ· Î·È ªÂÏ¤Ù·È¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ºÈÏÔÏÔÁ›·˜, ·Ú. 98, ∞ı‹Ó·È 1975.

39. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, (ÂÈÌ¤ÏÂÈ·-Û¯fiÏÈ·), √ ª¤Á·˜ ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ·Ó·ÛÙ·ÛÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ-Î‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2006.

36

37

∏ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙËÓ ÔÔ›· Â·ÓÂÎ‰ÒÛ·ÌÂ ÙÔ2006 ÌÂ Û¯fiÏÈ· ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÌÂ ·˘Ù‹Ó ı¤ÏËÛÂ Ó· ÂÌ„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ ÁÈ· ÙË ÏÂ˘ÙÂÚÈ¿ ÙÔ˘˜ ÚfiÙ˘Ô ·Ó‰ÚÂ›-·˜, ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜.

38

ÎÂÙÔ› ŒÏÏËÓÂ˜ (∫ÔÚ·‹˜, ¶ÂÚÚ·È‚fi˜, ª·ÚÙÂÏ¿Ô˜ Î.¿) ÙÔ˘ ¤-ÏÂÎ·Ó ‡ÌÓÔ˘˜, Ô ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ ‰ÂÓ ÙÔÓ ˘ÌÓÂ›, ‰ÂÓ ÁÚ¿-ÊÂÈ Ô‡ÙÂ ÌÈ· Ï¤ÍË, Ô‡ÙÂ ¤Ó· ÛÙ›¯Ô ˘¤Ú ÙÔ˘. ∞ÂÓ·ÓÙ›·˜, Â-ÎÂ›ÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó-‰ÚÔ˘ ÁÈ· Ó· ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ-Ì¤ÓÔ ÚfiÙ˘Ô, ·Ó‰ÚÂ›·˜, ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ-ÎfiÙËÙ·˜.

£Ô‡ÚÈÔ˜. √ ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ÙÔÓ ‹¯Ô, ÙËÓ ÌÔ˘ÛÈÎ‹. °ÓˆÚ›-˙ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÌÈÎ‹ ÙË˜ ÁÈ· Ó· ÂÌ„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, Ó·ÙÔ˘˜ ÂÌÊ˘Û‹ÛÂÈ ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÓÔ‹ ÁÈ· ÙÔÓ ÍÂÛËÎˆÌfi.™˘Óı¤ÙÂÈ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ. ∏ Ï¤ÍË ıÔ‡ÚÈÔ˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÔÚÌËÙÈÎfi˜,ÔÏÂÌÈÎfi˜ Ì·ÈÓfiÌÂÓÔ˜. ∆ËÓ ‰·ÓÂ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜Û˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜, ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÛÂ ¯Ú‹ÛË ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘. ŒÎÙÔÙÂÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ÛÙÔ ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎfi ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ Î·È Á›ÓÂÙ·È Û˘ÓÒÓ˘ÌÔ˜ÌÂ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË. √ £Ô‡ÚÈÔ˜ Â›Ó·È ÌÂ ·Ï¿ ÏfiÁÈ· ÁÚ·ÌÌ¤-ÓÔ˜, ÁÈ· Ó· Â›Ó·È Î·Ù·ÓÔËÙfi˜ ÛÙÔ Ï·fi. ¢ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ˘Ô-ÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜ Î·È ÂÂÍËÁ‹ÛÂÈ˜, fiˆ˜ ¿ÏÏÂ˜ ·ÍÈfiÏÔÁÂ˜ ÔÈËÙÈÎ¤˜‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙË˜ ÚÔÂ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹˜ ÂÔ¯‹˜. ªÂ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎ¤˜ ÂÈÎfiÓÂ˜ ‰ÈÂÎÙÚ·Áˆ‰Â› ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ÛÎÏ·‚È¿˜ Î·ÈˆıÂ› ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙÈÙ¿ÓÈÔ ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘ ·ÁÒÓ·:

«ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· Ó· ˙Ô‡ÌÂÓ ÛÙ· ÛÙÂÓ¿ÌÔÓ¿¯ÔÈ Û·Ó ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ÛÙÂ˜ Ú¿¯Â˜, ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿;»

∫·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·Ó·ÊˆÓÂ› ÙÔ ··Ú¿ÌÈÏÏÔ: «∫¿ÏÏÈÔ’Ó·È ÌÈ·˜ ÒÚ·˜ ÂÏÂ‡ıÂÚË ˙ˆ‹,·Ú¿ Û·Ú¿ÓÙ· ¯ÚfiÓÔÈ ÛÎÏ·‚È¿ Î·È Ê˘Ï·Î‹».

ÿÛˆ˜ Ó· Â›Ó·È Ë ÂÌÂÈÚ›· ÙˆÓ Û·Ú¿ÓÙ· ÚfiÓˆÓ ÙË˜ ˆ‹˜ ÙÔ˘.

™ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ ·Ó·ÈÚÂ› ÙËÓ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û· ÙfiÙÂ ¿Ô„Ë ÙË˜ ÂÏ-ÏËÓÈÎ‹˜ ‰È·ÓfiËÛË˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙˆÓ º·Ó·ÚÈˆÙÒÓ ˆ˜ ˘Ë-ÚÂÙÒÓÙ·˜ ÙÔ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ı· Á›ÓÂÈ Ë ¿ÏˆÛË ÙË˜ ÂÍÔ˘Û›·˜. °È’ ·˘-Ùfi Î·È Ê¤ÚÓÂÈ ·‰È¿„Â˘ÛÙ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ

39

˘ËÚ¤ÙËÛ·Ó ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ Î·È ÙÂÏÈÎ¿ ·ÔÎÂÊ·Ï›ÛÙËÎ·Ó:«√ ™Ô‡Ù˙Ô˜ ÎÈ Ô ªÔ˘ÚÔ‡˙Ë˜, ¶ÂÙÚ¿ÎË˜, ™Î·Ó·‚‹˜,°Î›Î·˜ Î·È ª·˘ÚÔÁ¤ÓË˜, Î·ıÚ¤ÙË˜ Â›Ó’ Ó· È‰‹˜.∞Ó‰ÚÂ›ÔÈ Î·ÂÙ¿ÓÔÈ, ·¿‰Â˜, Ï·˚ÎÔ›,ÛÎÔÙÒıËÎ·Ó ÎÈ ·Á¿‰Â˜ ÌÂ ¿‰ÈÎÔÓ Û·ı›»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 15-18).

√ ƒ‹Á·˜ Î·È ÙÔÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ÁÈ·Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘. ŒÚÂÂ Ó· Î·Ù·ÚÚ›„ÂÈ, ˆ˜ Ì‡-ıÔ, ÙËÓ ‰È¿¯˘ÙÔ ÂÔ›ıËÛË fiÙÈ Ù· ÔıˆÌ·ÓÈÎ¿ ÛÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· ‹-Ù·Ó ·Ó›ÎËÙ·, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ê¤ÚÓÂÈ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ·Ú¿‰ÂÈÁ-Ì· ÙˆÓ “°ÎÈÚ˙È·ÓÏ‹‰ˆÓ”, Ï·fi˜ Ô˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙËÛÂ ÛÙËÓ Â-ÚÈÔ¯‹ ÙË˜ £Ú¿ÎË˜. µÚÔÓÙÔÊˆÓÂ› ÛÙÔÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ Ò˜ Ô™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ ‰˘Ó·Ùfi˜, fiÛÔ ÔÈ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ ÓÔ-Ì›˙Ô˘Ó:

«¶ÔÙ¤ ÌËÓ ÛÙÔ¯·Ûı‹ÙÂ ˆ˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi˜Ø Î·Ú‰ÈÔ¯Ù˘¿ Î·È ÙÚ¤ÌÂÈ Û·Ó Ï·Áfi˜ ÎÈ ·˘Ùfi˜.∆ÚÈ·ÎfiÛÈÔÈ °ÎÈÚ˙È·ÓÏ‹‰Â˜ ÙÔÓ ¤Î·Ì·Ó Ó· ‰È‹ˆ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› ÌÂ ÙfiÈ·, ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó· Â‚Á‹»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 111-114).

◊Ù·Ó ·ÎfiÌË Î·È ÔÏ‡ ÌÂıÔ‰ÈÎfi˜ ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤-‰ÈÔ. ¶ÚÔÛ·ıÂ› Ó· ÂÓÒÛÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Ï·Ô‡˜Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ √ıˆÌ·ÓÈÎ‹ Ù˘Ú·ÓÓ›· ÛÙÔÓ ·-ÁÒÓ· ÙË˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÛÂÒ˜ ÙÔ˘. ∏ ‰‡Ó·ÌË ÂÓ ÙË ÂÓÒÛÂÈ. °È’ ·˘-Ùfi ·Â˘ı‡ÓÂÈ ÚÔÛÎÏËÙ‹ÚÈÔ ÛÂ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÙÔ˘ µ·ÏÎ·-ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ·Ó·ÊˆÓÂ›:

«µÔ˘ÏÁ¿ÚÔÈ ÎÈ ∞Ú‚·Ó›ÙÂ˜, ∞ÚÌ¤ÓÔÈ Î·È ƒˆÌÈÔ›,·Ú¿Ë‰Â˜ Î·È ¿ÛÚÔÈ, ÌÂ ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ÔÚÌ‹,ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÂ˘ıÂÚ›·Ó Ó· ˙ÒÛˆÌÂÓ Û·ı›, ˆ˜ Â›Ì·Ûı’ ·ÓÙÚÂÈˆÌ¤ÓÔÈ, ·ÓÙÔ‡ Ó· Í·ÎÔ˘Ûı‹»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 45-48).

™ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÙË ı·-Ï¿ÛÛÈ· ‰‡Ó·ÌË, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÚÔÛÙ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓÂ˜Ó·‡ÙÂ˜, Ô˘ ‹Ù·Ó ÛÙËÓ ∆Ô‡ÚÎÈÎË ·ÚÌ¿‰·, Ó· ÙËÓ Î¿„Ô˘Ó(ÛÙ›¯. 81-82):

«∫È’ fiÛ’ Â›ÛÙÂ ÛÙËÓ ·ÚÌ¿‰·, Û·Ó ¿ÍÈ· ·È‰È¿,ÔÈ ¡fiÌÔÈ Û·˜ ÚÔÛÙ¿˙Ô˘Ó Ó· ‚¿ÏÂÙÂ ÊˆÙÈ¿».

* * *ŸÛÔÈ Ú·ÁÈ¿‰Â˜ ¤ÎÙÔÙÂ ¿ÎÔ˘Á·Ó ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ ÓÔÈ-

Òı·ÓÂ Ó’ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÁÈ· ·ÁÒÓ· Î·È ı˘Û›· Ë „˘¯‹ ÙÔ˘˜. ∂Ó‰ÂÈ-ÎÙÈÎ¿ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ ÌÂÚÈÎ¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜. √ ∫ÔÏÔÎÔÙÚÒÓË˜40,Ô °¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ªˆÚÈ¿, ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÔÌÔÏÔÁÔ‡ÛÂ: «∂Ê‡Ï·Í·›ÛÙÈÓ ÂÈ˜ ÙËÓ ·Ú·ÁÁÂÏ›·Ó ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Î·È Ô £Âfi˜ ÌÂ ·Í›ˆÛÂÓÎ·È ÂÎÚ¤Ì·Û· ÊÔ‡ÓÙ· ÂÈ˜ ÙÔ °¤ÓÔ˜ ÌÔ˘, ˆ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙË˜ ÙÔ˘.ÃÚ˘Û‹ ÊÔ‡ÓÙ· ‰ÂÓ ÂÛÙfiÏÈÛÂ ÔÙ¤ ÙÔ Û·ı› ÌÔ˘, fiÙ·Ó ¤·ÈÚ-Ó· ‰Ô‡ÏÂ˘ÛÈÓ ÂÈ˜ Í¤Ó· ÎÚ¿ÙË», ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ô ∫ÔÏÔÎÔÙÚÒ-ÓË˜ Î·Ù¿ ÁÚ¿ÌÌ· ÙË ‰È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ƒ‹Á·,

«∫¿ÏÏÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Î·Ó¤Ó·˜ Ó· ¯·ı‹‹ Ó· ÎÚÂÌ¿ÛË ÊÔ‡ÓÙ· ÁÈ· Í¤ÓÔÓ ÛÙÔ Û·ı›»,

(£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 57-58).

√ °¿ÏÏÔ˜ ÊÈÏ¤ÏÏËÓ·˜ ºˆÚÈ¤Ï41 ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ·, ÙÔ1824, Î˘ÎÏÔÊfiÚËÛÂ ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ÌÂ Ù· ÂÏÏËÓÈÎ¿‰ËÌÔÙÈÎ¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ™’ ·˘Ù¿ ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ Î·È ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ·Ó Î·È‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ·fi‰ÂÈÍË ÙË˜ Ï·ÙÈ¿˜ ‰È¿‰ÔÛ‹˜ÙÔ˘, Ô˘ Â›¯Â Á›ÓÂÈ ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘ Ï·Ô‡. ∂› Ï¤ÔÓ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ Î·ÈÙËÓ Â›‰Ú·Û‹ Ô˘ ·ÛÎÔ‡ÛÂ Ô £Ô‡ÚÈÔ˜ ÛÙÔ Ï·fi. ™ËÌÂÈÒÓÂÈ ¤-Ó· ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜, Ô˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛıËÎÂ ÙÔ 1815 ÛÂ

40. µÏ. °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∆ÂÚÙÛ¤ÙË˜, Õ·ÓÙ·, ÂÈÌ. °. µ·Ï¤Ù·˜, ÂÎ‰. °ÈÔ‚¿ÓË, ∞-ı‹Ó· 1967, ÙfiÌ. °ã, ÛÂÏ. 64 Î·È 225.

41. Cl. Fauriel, Chants populaires de la Grece moderne, Paris, 1825, ÙfiÌ. 2, ÛÂÏ15 Î. ÂÍ.

40

41

¤Ó· ¯¿ÓÈ ÙË˜ ∏Â›ÚÔ˘. ∞ÎfiÌË ÔÈ Â·Ó·ÛÙ¿ÙÂ˜ ÙÔ˘ ∞Ï¤Í·Ó-‰ÚÔ˘ À„ËÏ¿ÓÙË42 (1792-1828) ÙÚ·ÁÔ˘‰ÒÓÙ·˜ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ ÍÂ-Î›ÓËÛ·Ó ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÙÔ 1821. ∫·È ÔÈ ™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜ ÙÔ˘ªfiÙÛ·ÚË ÌÂ ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙˆÓ ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙÈ˜ Ì¿¯Â˜ÂÊÔÚÌÔ‡Û·Ó43.

√ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∆ÂÚÙÛ¤ÙË˜, ÁÚ·ÌÌ·Ù¤·˜ ÙÔ˘ ∫ÔÏÔÎÔÙÚÒÓË, ·-Ú·ÎÙ‹ÚÈÛÂ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ ˆ˜ «ÙÔ ÈÂÚfiÙÂÚÔÓ ¿ÛÌ· ÙË˜ Ê˘Ï‹˜Ì·˜»44. ª¿ÏÈÛÙ· ÙfiÓÈ˙Â fiÙÈ Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘ ƒ‹Á· «ø˜ Û¿Ï-ÈÁÁÂ˜ ÂÈ˜ ÙËÓ πÂÚÈ¯Ò ÂÁÎÚ¤ÌÈÛ·Ó Ù· ÙÂ›¯Ë ÙË˜ ∆ÚÈÔÏÈÙÛ¿˜, Â-Ù›Ó·Í·Ó ÂÈ˜ ÙÔÓ ·¤Ú· ÌÂ ÙÔ˘˜ ·ÏÏÔÊ‡ÏÔ˘˜ Ù· ÊÚÔ‡ÚÈ· ÙË˜ªÔÓÂÌ‚·ÛÈ¿˜, ÙÔ˘ ¡·˘Ï›Ô˘, ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ Î·È Ù· ÙÚÈÎ¿Ù·Ú-Ù· ÙÔ˘ Â¯ıÚÔ‡». ∫·È ÌÂ ¤ÌÊ·ÛË Ô ∆ÂÚÙÛ¤ÙË˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ,«∆· ÏÔÁÈˆÙ·Ù›ÛÙÈÎ· ¿ÛÌ·Ù·, ‰ÂÓ ÂÁÎÚ¤ÌÈÛÛ·Ó ÔÙ¤, ‰ÂÓ Û·-ÏÂ‡Ô˘Ó Ô‡ÙÂ ÙËÓ ·Ú¿¯ÓËÓ ÙÔ˘ ÎÔÎfiÚÔ˘ ÙË˜ Î·ÌÈÓ¿‰·˜». •Â-Î¿ı·Ú· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ ÌfiÓÔÓ Ô Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi˜ ·È¿Ó·˜, Ô£Ô‡ÚÈÔ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Ó· ÍÂÛËÎÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆ-Ì¤ÓÔ˘˜ Ú·ÁÈ¿‰Â˜ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, ÁÈ· ÙÔ È‰·ÓÈÎfi ÙË˜ Â-ÏÂ˘ıÂÚ›·˜.

µã. ∏ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ‰Ú¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙË˜ Â·Ó¿-ÛÙ·ÛË˜. ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·-Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹‰Ú¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ÚÒÙ· ÌÂ ÙËÓ

42. «√ £Ô‡ÚÈÔ˜ ‹ÙÔ ÙÔ ·Á·ËÙfiÙÂÚÔÓ ÕÛÌ· ÙÔ˘ ∞Ï. À„ËÏ¿ÓÙÔ˘. ∂È˜ ¤Ó·ÏfiÁÔÓ ·È ÔÈ‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· (√ £Ô‡ÚÈÔ˜ Î·È Ô ·È¿Ó “ŸÏ· Ù· ¤ıÓË Ô-ÏÂÌÔ‡Ó”) ·ÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÂÈ˜ ÙÔ ÓÂ‡Ì· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ‡ÙÔ˘ fi-ÓÔÌ· ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡», πˆ. ºÈÏ‹ÌˆÓ, ¢ÔÎ›ÌÈÔÓ ÈÛÙÚÈÎfiÓ ÂÚ› ÙË˜ ºÈÏÈ-Î‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜, ÂÓ ¡·˘Ï›· 1834, ÛÂÏ. 99.

43. Pouqueville, Histoire de la Régénération de la Grece, ¶·Ú›ÛÈ 1825, ÙfiÌ.µã, ÛÂÏ. 179 Î·È 387.

44. °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∆ÂÚÙÛ¤ÙË˜, (1800-1874), «§fiÁÔ˜ ÙË˜ 25 ª·ÚÙ›Ô˘ 1857», ÛÙÔÕ·ÓÙ·, ·Ó·ÛÙ‹ÏˆÛË °. µ·Ï¤Ù·˜, ÂÎ‰. °ÈÔ‚¿ÓË, ∞ı‹Ó· 1967, ÙfiÌ. ∞ã,ÛÂÏ. 226.

¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎÔ‡ ÂÁ¯ÂÈÚÈ‰›Ô˘ ÂÚ› ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ Ô-Ï¤ÌÔ˘ Î·È ÌÂÙ¿ ÌÂ ÙÔÓ ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi ¤Ó·ÚÍË˜ Î·È Û˘-Ó¤¯ÈÛË˜ ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎÒÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ.

°ÓÒÚÈ˙Â Ô ƒ‹Á·˜ ˆ˜ ¯ˆÚ›˜ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË ‰ÂÓ ·Ô-ÎÙÈ¤Ù·È Ë ÂÏÂ˘ıÂÚ›·. °È’ ·˘Ùfi ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·-Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Î·È ÂÌ„‡¯ˆÛË ÙˆÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÛÂÒ˜ÙÔ˘. ªÂ ÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË ÙÂÏÈÎ¿ ı· ·ÔÎÙÈfiÙ·Ó Ë ÂÏÂ˘ıÂ-Ú›·. £ÂˆÚÂ› ··Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙËÓ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ÂÎ·›‰Â˘-ÛË ÙˆÓ ˘Ô‰Ô‡ÏˆÓ, Ë ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂÙÈ˜ ÈÛ¯‡Ô˘ÛÂ˜ Û‡Á¯ÚÔÓÂ˜ ·fi„ÂÈ˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ÔÏ¤ÌÔ˘, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ú·ÁÈ¿‰Â˜ ‹Ù·Ó ··›‰Â˘ÙÔÈ. ªfiÓÔ ÔÈÏËı˘ÛÌÔ› ÙˆÓ ª·ÓÈ·ÙÒÓ Î·È ™Ô˘ÏÈˆÙÒÓ Î·È ÔÈ ÎÏÂÊÙ·Ú-Ì·ÙÔÏÔ› ‹Ù·Ó ÂÎ·È‰Â˘Ì¤ÓÔÈ. °È’ ·˘Ùfi Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ·ÊÚ¿˙ÂÈ ÙÔ

ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÂÚ› ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ Ô-Ï¤ÌÔ˘ ÙÔ˘ ∞˘ÛÙÚÈ·ÎÔ‡ ÛÙÚ·Ù¿Ú¯ËKhevenhüller, (1683-1744), Maxi-mes de guerre45, Î·È ÙÔ ÂÎ‰›‰ÂÈ ÌÂ

45. ∞fi ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙË˜ Á·ÏÏÈÎ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ Maximes de guerre ÙÔ˘ 1771 ¤¯Ô˘ÌÂÊˆÙÔÙ˘›· ·fi ÙËÓ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ ∫ÔÁÎÚ¤ÛÔ˘ Î·È ¤¯ÂÈ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈ-ÛÙÂ› ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË Î·È ¤Î‰ÔÛË ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·. ∫·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ı· Á›ÓÂÈ ÁÓˆÛÙfi ÙÔ˘-Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÔ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô P‹Á·˜ ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ.

42

√ Ù›ÙÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙË˜ Á·ÏÏÈÎ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜«Maximes de guerre», 1771, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ, «™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ», ÁÈ· Ó·ÂÎ·È‰Â˘ÙÔ‡Ó ÔÈ Â·Ó·ÛÙ¿ÙÂ˜ ÛÙËÓ ÔÏÂÌÈÎ‹Ù¤¯ÓË, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙÂ˜ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘.¢Â›ÁÌ· Î·È ·˘Ùfi ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ¿ÏÏ· ÙÔ˘ ÂÈÙÂÏÈ-ÎÔ‡ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ƒ‹Á·.

43

ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ ÌÂ ÛÎÔfi Ó· ÚËÛÈÌÔÔÈ-ËıÂ› ÁÈ· ÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ.¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÔÈ ÂÌÂÈÚ›Â˜ ·fi ÙËÓ ¤ÎÚËÍË ÙË˜ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘1821 ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ ÙÔÓ ÚÒÙÔ Î·ÈÚfi ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Â·Ó·-ÛÙ¿ÙÂ˜ ‹Ù·Ó ¿Ì·ıÔÈ ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘. √È Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ Â›-Ó·È ÔÏÏ¤˜ Î·È Û˘ÓÔÙÈÎ¿ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÔÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ∞-fiÛÙÔÏÔ˘ µ·Î·ÏfiÔ˘ÏÔ˘, ∆· ∂ÏÏËÓÈÎ¿ ™ÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘182146. ¢È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È ÍÂÎ¿ı·Ú· fiÛÔ ÚÔÓÔËÙÈÎfi˜ Î·È ÚÂ·-ÏÈÛÙ‹˜ ‹Ù·Ó Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ.

°È· ÙÔ fiÛÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ‹Ù·Ó ·˘Ù‹ Ë ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ó·ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ ‰ËÏ·‰‹ Î·È Ó· Ù˘ÒÛÂÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÌÂ ÙË Û‡Á¯ÚÔ-ÓË Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È ·fi fiÛ· ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ô∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Ô ∂ÏÏËÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¡ÔÌ·Ú¯›· ÙÔ˘, ÛÙ· 1806,ÌfiÏÈ˜ ÔÎÙÒ ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙÔ Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, «ÙˆÓ ·ÚÌ¿-ÙˆÓ Ë ÂÈÛÙ‹ÌË Â›Ó·È ‰ÈÂÍÔ‰ÈÎˆÙ¿ÙË Î·È ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ¤Ó fiÓË-Ì· fi¯È ÌÈÎÚfiÓ ÂÚ› ·˘Ù‹˜, ‰È· ÙÔ ÔÔ›ÔÓ ÔÈ Ó˘Ó ŒÏÏËÓÂ˜ ÌÂ-Á¿ÏËÓ ¯ÚÂ›·Ó ¤¯Ô˘ÛÈ. ∫·È ¿ÌÔÙÂ˜ Î·Ó¤Ó·˜ ÊÈÏÔÁÂÓ‹˜ Ó· ÙÔÎ·ÙÔÚıÒÛË, ‰È· Ó· Ì¿ıˆÛÈÓ fiÏÔÈ fiÛÔÓ Ë Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË»47.

¶ÚÔÛı¤ÙÔ˘ÌÂ ·ÎfiÌË fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÛÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ÛÙÔ¿ÚıÚÔ 109, Î·ıÈÂÚÒÓÂÈ ÙËÓ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÙˆÓÁ˘Ó·ÈÎÒÓ: «√ÏÔÈ ÔÈ ∂ÏÏËÓÂ˜ Â›Ó·È ÛÙÚ·ÙÈÒÙ·È. √ÏÔÈ Ú¤ÂÈÓ· Á˘ÌÓ¿˙ÔÓÙ·È ÂÈ˜ Ù· ¿ÚÌ·Ù· Î·È Ó· Ú›¯ÓÔ˘Ó ÂÈ˜ ÙÔ ÛËÌ¿-‰È. √ÏÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· Ì·Óı¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Ù·ÎÙÈÎ‹. ø˜ Î·È ·È ∂ÏÏË-

46. ∞fiÛÙÔÏÔ˘ µ·Î·ÏfiÔ˘ÏÔ˘, ∆· ∂ÏÏËÓÈÎ¿ ™ÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘ 1821,£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1970.

47. ∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Ô ŒÏÏËÓ, ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¡ÔÌ·Ú¯›·, ‹ÙÔÈ ÏfiÁÔ˜ ÂÚ› ∂ÏÂ˘ıÂÚ›·˜,ÂÓ πÙ·Ï›· 1806, ºÈÏÔÏÔÁÈÎ‹ ·ÔÌÓËÌfiÓÂ˘ÛË, ∫Â›ÌÂÓÔ-Û¯fiÏÈ·-ÂÈÛ·Áˆ-Á‹ °. µ·Ï¤Ù·˜, ªÂÏÂÙ‹Ì·Ù· ¡. ∞. µ¤Ë˜ - ª. ™ÈÁÔ‡ÚÔ˜, ∞ÔÛÂÚ›ÙË˜,∞ı‹Ó· 1982, ÛÂÏ. 78. ¶Ú‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘, «∆È ÁÓÒÚÈ˙Â Ô ∞-ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜ ÙË˜ ∂ÏÏËÓÈÎ‹˜ ¡ÔÌ·Ú¯›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏ‹», ¡¤· ∂ÛÙ›·, ÙfiÌ. 175, ÙÂ‡¯. 1862, (πÔ‡ÓÈÔ˜ 2014), ÛÂÏ. 684-695.

Ó›‰Â˜ ‚·ÛÙÔ‡Ó ÌÈ˙Ú¿ÎÈ· (=ÙfiÍ·) ÂÈ˜ ÙÔ ¯¤ÚÈ, ¿Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È Â-ÈÙ‹‰ÂÈ·È ÂÈ˜ ÙÔ ÙÔ˘Ê¤ÎÈ». ∂›ÛË˜ ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ÙÔ˘™˘ÓÙ¿ÁÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ ÁÈ· ÙË ¯ÚË-ÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙË˜ ÍÈÊÔÏfiÁ¯Ë˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙÂ˜: «ŸÏÔÈ ÔÈ∂ÏÏËÓÂ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ·È ¤¯Ô˘Ó Ì›·Ó Ì·ÁÈÔÓ¤Ù·Ó (=ÍÈÊÔÏfiÁ¯Ë),ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÊÔÚÔ‡Ó ÂÈ˜ ÙËÓ Ì¤ÛËÓ ÙˆÓ ˆÛ¿Ó ¯·ÓÙ˙È¿ÚÈ, Î·ÈÂÓ Î·ÈÚÒ ·Ó¿ÁÎË˜ ‹ ·Ú·Ù¿ÍÂˆ˜ ÙËÓ ÂÚÓÔ‡Ó ÂÈ˜ ÙÔ ÙÔ˘Ê¤-ÎÈ». ∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÔÈ ∂ÏÏËÓÂ˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÙÂ˜ ÙÔ 1821 ·-ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó ¤ÓÙÔÓ· ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÙË˜ ÍÈÊÔÏfiÁ¯Ë˜, Û‡ÌÊˆÓ·ÌÂ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜, ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÔÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ∞fi-ÛÙÔÏÔ˘ µ·Î·ÏfiÔ˘ÏÔ˘48. øÛÙfiÛÔ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â ÂÈÛËÌ¿ÓÂÈÙËÓ ÛËÌ·Û›· ÙË˜ ÍÈÊÔÏfiÁ¯Ë˜ ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÙË˜ Ì¿¯Ë˜ ‹‰Ë ·-fi ÙÔ 1797.

∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ Î·È ÙÔ Û¯Â-‰È·ÛÌfi ÙË˜ ¤Ó·ÚÍË˜ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ·fi ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ª¿ÓË˜ fiÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÔÈ ÂÌÂÈÚÔfiÏÂÌÔÈ ª·ÓÈ¿ÙÂ˜, fiˆ˜·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙ· Û¯ÂÙÈÎ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ÙË˜ Û‡ÏÏË„Ë˜ Î·È ·Ó¿-ÎÚÈÛË˜49. ªÂÙ¿ ı· ÚÔ¯ˆÚÔ‡ÛÂ Ó· ÂÏÂ˘ıÂÚÒÛÂÈ ÙËÓ ˘fiÏÔÈÔ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È ÌÂ ÙËÓ ·Ú¿ÏÏËÏË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ ÂÎ·›‰Â˘-ÛË ÙˆÓ ˘Ô‰Ô‡ÏˆÓ, ı· ‚¿‰È˙Â ÚÔ˜ ÙËÓ ◊ÂÈÚÔ, fiÔ˘ ·Ó-ıÔ‡ÛÂ ÙÔ ¿ÏÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂÌÂÈÚÔfiÏÂÌÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÏËı˘-ÛÌÔ‡, ÔÈ ™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜. ∞fi ÂÎÂ› ı· ÚÔ¯ˆÚÔ‡ÛÂ, Û· ÛÂ ÙfiÍÔ, Ó·Â·Ó·ÛÙ·Ù‹ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÏÂ˘ıÂÚÒÛÂÈ ÙËÓ fiÏÔÈÔ ∂ÏÏ¿‰· Î·ÈÙÈ˜ ¿ÏÏÂ˜ µ·ÏÎ·ÓÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∫·È Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ë ÌÂÙ¿ ·fi Ï›-Á· ¯ÚfiÓÈ· ÂÍ¤ÁÂÚÛË ÙÔ˘ 1821, ¿Ú¯ÈÛÂ ·fi ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ,fiˆ˜ ‹ıÂÏÂ Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Î·È Ô ƒ‹Á·˜ ÙÔ Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘. ∞ÓÙ›ıÂ-

48. ∞fiÛÙÔÏÔ˘ µ·Î·ÏfiÔ˘ÏÔ˘, ∆· ∂ÏÏËÓÈÎ¿ ÛÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘ 1821, fi..ÛÂÏ. 190.

49. ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, fi.., ÛÂÏ.155 Î·È 179. ∂›ÛË˜ ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰Ú, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂ-ÏÂÛÙÈÓÏ‹, fi.., ÛÂÏ. 11 Î·È 71.

44

45

Ù·, ·¤Ù˘¯Â, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, Ë Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙÈ˜ ¶·Ú·‰Ô˘Ó¿‚ÈÂ˜ÂÚÈÔ¯¤˜, ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ˆÛÙfiÛÔ Ô ƒ‹Á·˜ ˙Ô‡ÛÂ Î·È ÙÈ˜ ÁÓÒÚÈ˙ÂÎ·Ï¿. ∞ÏÏ¿, ˆ˜ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfi˜ ÓÔ˘˜ ‹ÍÂÚÂ ÔÏ‡ Î·Ï¿ fiÙÈ ‰ÂÓı· Â›¯Â ÂÈÙ˘¯›· Ë ¤Ó·ÚÍË ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ·fi ÂÎÂ›Ó· Ù·Ì¤ÚË, ÁÈ\ ·˘Ùfi Î·È ÛÙÚ¿ÊËÎÂ ÚÔ˜ ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ.

¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛËÌ·ÓıÂ› fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÛÙ‹ÚÈ˙Â ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·-Û‹ ÙÔ˘ ÛÙÈ˜ ÓÙfiÈÂ˜, ÁËÁÂÓÂ›˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ÎÈfi¯È ÛÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙË˜ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘. ¶Ô˘-ıÂÓ¿ ÛÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘, ÛÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÛÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ‰ÂÓ Î·Ù·¯ˆ-Ú›˙ÂÈ ¤ÎÎÏËÛË ÛÙÈ˜ Í¤ÓÂ˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÁÈ· ‚Ô‹ıÂÈ·. °ÓÒÚÈ˙Â fiÙÈ ÔÈÍ¤ÓÂ˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÁÈ· Ù· Û˘ÌÊ¤ÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÎÈ fi-¯È ÁÈ· Ù· Û˘ÌÊ¤ÚÔÓÙ· ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ.

¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ô ƒ‹Á·˜ ÁÓÒÚÈ˙Â ÙÔ 1797 ÙË ‰È·Ï˘ÙÈÎ‹ ÂÛˆÙÂ-ÚÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ OıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÌÂ ÙÈ˜ ‰È·-Û·ÛÙÈÎ¤˜ Ù¿ÛÂÈ˜ ÙˆÓ ·Û¿‰ˆÓ, Ô˘ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ Î·È ÛÙÔÓ£Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘50, Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Î·È ÙËÓ ÂÍˆÙÂÚÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÌÂÙ· ÛÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘ ¡·ÔÏ¤ÔÓÙ·˜ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ πÙ·Ï›·Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ï‡ÛÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙË˜ µÂÓÂÙ›·˜.

°ã. ∏ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ÒÚÔ˘. ∆ÔÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á· ‰ÂÓ ÛÙ·Ì·ÙÔ‡ÛÂÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Î·È ÛÙËÓ ¤ÎÚËÍË ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜, fiˆ˜Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙÈ˜ ÂÍÂÁ¤ÚÛÂÈ˜. ¶ÚÔ¯ˆÚÔ‡ÛÂ Î·È ÛÙËÓ Â-‰Ú·›ˆÛ‹ ÙË˜, ÛÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ı· ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÓÂ ·fi ÙËÓ Ôıˆ-Ì·ÓÈÎ‹ Ù˘Ú·ÓÓ›·. √ ƒ‹Á·˜ ¤‰ÈÓÂ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· ÛÙÔ ÙÈ ı· Á›-ÓÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË. ¶fiÛÔ ÚÔÓÔËÙÈÎfi˜ Î·È

50. £Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 87-104. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓ-Ï‹, £Ô‡ÚÈÔ˜: ∞Ó¿Ï˘ÛË», ¶Ú·ÎÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘, ∂ÏÂÁÂ›·, ·ÙÚÈˆ-ÙÈÎ¿ £Ô‡ÚÈ· ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ Ô›ËÛË ·fi 7Ô ·È. Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, 21 πÔ˘-Ï›Ô˘ 2013, µ¿ÏÈ· ∫¿ÏÓÙ· °ÚÂ‚ÂÓÒÓ, ÂÈÌ¤ÏÂÈ· Î·ı. °È¿ÓÓË˜ ªfiÙÛÈÔ˜,(˘fi ÂÎÙ‡ˆÛË).

46

ÌÂıÔ‰ÈÎfi˜ ‹Ù·Ó. ¶›ÛÙÂ˘Â fiÙÈ Ë ·Ó·Ú¯›· Â›Ó·È ÌÔÚÊ‹ Ù˘Ú·Ó-Ó›·˜, fiˆ˜ ÙÔ ÙÔÓ›˙ÂÈ Î·È ÛÙÔ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘, «ÎÈ ·Ó·Ú¯›· Ô-ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙË ÛÎÏ·‚È¿» (ÛÙ›¯. 27). °È’ ·˘Ùfi ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi Ì¤ÚÔ˜ÂÓ‰È·Ê¤ÚÂÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ÈÔ›ÎËÛË˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛËÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. ¶ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ¡¤·˜ ¶Ô-ÏÈÙÈÎ‹˜ ¢ÈÔ›ÎËÛË˜ Î·È ÙËÓ ·Ú¿ÏÏËÏË ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ-¯ˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ÙÔ˘ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ı· ·ÔÙÂ-ÏÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙË˜ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓË˜ ‰ËÌÔ-ÎÚ·ÙÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÂ›·˜.

¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢Ô›ÎËÛÈ˜. √ ƒ‹Á·˜ ÂÙÔ›Ì·ÛÂ ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ÙÔ˘ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÒÛÙÂ ÌÂÙ¿ÙË ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË, Ó· ‰ÈÔÈÎËıÂ› Ô ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˜ µ·ÏÎ·ÓÈÎfi˜¯ÒÚÔ˜ ÌÂ ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·. ªÂÙ¤-ÊÚ·ÛÂ ·fi Ù· °·ÏÏÈÎ¿ ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, Ô˘ ÂÚÈ¤-¯ÂÈ ÙËÓ ∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¶ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù· ¢›Î·È· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘,Î·È ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ÛÙ· ÔÔ›·, ˆÛÙfiÛÔ, ÚÔÛ¤ıÂÛÂ Î·È ÔÏÏ¿‰ÈÎ¿ ÙÔ˘ ÎÂ›ÌÂÓ·, Ù· ÔÔ›· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚˆÙÔÔÚÈ·Î‹ Ô-ÏÈÙÈÎ‹ ÛÎ¤„Ë ÙÔ˘. ∂›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔ˘∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ Î·È µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘. √ ƒ‹Á·˜ ÛÙ‹ÚÈ˙Â ÙË Ó¤·ÔÏÈÙÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· Î·È fi¯È ÛÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔ-ÌÈÎ‹ ÂÍÔ˘Û›·.

∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ Ó· ¤¯ÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ¤ÙÔÈÌÔ ¤Ó· Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎÂ›-ÌÂÓÔ, ÁÈ· Ó· ‰ÈÔÈÎËıÂ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ¿ Ô ÂÏÂ˘ıÂÚˆÌ¤ÓÔ˜ ¯ÒÚÔ˜‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó ÔÏÈÙÈÎfi˜ ÓÔ˘˜ Î·È Â›¯Â «Û˘ÁÎÚÔÙË-Ì¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·» Î·È «ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi» ÛÙÔÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘.

ŒÎ‰ÔÛË ¯·ÚÙÒÓ: ™ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Î·È Ë¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ·ÚÙÒÓ ÙÔ˘, Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ¡¤· Ã¿ÚÙ· ÙË˜µÏ·¯›·˜ Î·È °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ªÔÏ‰Ô‚›·˜. √ ƒ‹Á·˜ ÂÙÔ›Ì·-˙Â ·ÎfiÌË Î·È ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË È‰È·›ÙÂÚˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ÁÈ· ÙË µÔ˘ÏÁ·-

47

Ú›·, ÙË ™ÂÚ‚›· Î·È ÙË µÔÛÓ›·51. ∫·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ı· Â›¯ÂÏÂÙÔÌÂÚÂ›˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÁÈ· fiÏÔ ÙÔ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘, ‰È-·ÈÚÂÌ¤ÓÔ ÛÂ ∂·Ú¯›Â˜ Î·È ∆Ô·Ú¯›Â˜, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ™‡-ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ¿ÚıÚÔ 3, fiÔ˘ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ ‰È·ÈÚÂ›Ù·È ÛÂ ∂-·Ú¯›Â˜ Î·È ∆Ô·Ú¯›Â˜ «‰È· ÙËÓ Â˘ÎÔÏ›·Ó ÙË˜ ‰ÈÔÈÎ‹ÛÂˆ˜».

µ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ‰È·ÁÚ¿ÌÌÈÛË ÛÙ· Û‡ÓÔÚ· ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, Ô˘ ‹Ù·Ó Î·È Û‡ÓÔÚ· ÙË˜ OıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ A˘ÙÔÎÚ·-ÙÔÚ›·˜, ÙËÓ ÔÔ›· fiÌˆ˜ ‰È·ÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰ÂÓ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔ Àfi-ÌÓËÌ·, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ Î¿ÓÂÈ ÁÈ· ÙÈ˜ ‰È·ÁÚ·ÌÌ›ÛÂÈ˜ ÙˆÓ ∂·Ú¯ÈÒÓ Î·È∆Ô·Ú¯ÈÒÓ. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Ó·ÁÚ¿„ÂÈ fiÙÈ Â›Ó·È Ù· Û‡ÓÔ-Ú· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙË˜ «∂ÏÏËÓÈÎ‹˜ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜», ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ ı·ÙÔ˘ ¤‰ÈÓ·Ó ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· ÂÎ‰ÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘. √‡ÙÂ ¿ÏÈ ‹-Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ‹Ù·Ó Ù· Û‡ÓÔÚ· ÙË˜ OıˆÌ·ÓÈÎ‹Ã˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ‰ÈfiÙÈ ·Ó¤ÁÚ·ÊÂ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÌÂ ÔÏÏ¿ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Î·È ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›Â˜ ·Ú¯·›ˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÙfiˆÓ Î·ÈÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÚÂ˘ÓÒÓ Ì·˜, ÔÈ¯¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ› Â›Ó·È ÔÏÈÙÈÎÔ› ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿-ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·Ó ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙË˜Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. ∫·È ÔÈ ¯¿ÚÙÂ˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘Ó¿ÊÂÈ· ÌÂ ÙË ¡¤· ¶Ô-ÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË. √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿-

51. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙÔ˘ Johann Christian von Engel, Geschichte desUngrischen Reichs und seiner Nebenlande. – ÙfiÌ. π: Geschichte des altenPanoniens und der Bulgarey, Halle 1797, ÛÂÏ. 473-474, Ô ƒ‹Á·˜ ÂÙÔ›Ì·˙Â ÏÂ-ÙÔÌÂÚÂ›˜ ¯¿ÚÙÂ˜ Î·È ÁÈ· ÙÈ˜ ˘fiÏÔÈÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÙË˜ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜, ™ÂÚ-‚›·˜, µÔÛÓ›·˜. ∆ËÓ Ì·ÚÙ˘Ú›· ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ Ô °. §¿˚Ô˜, «√È ¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹-Á·. ŒÚÂ˘Ó· Â› Ó¤ˆÓ ËÁÒÓ», ¢ÂÏÙ›Ô πÛÙÔÚÈÎ‹˜ ∂ıÓÔÏÔÁÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜,ÙfiÌ. 14, (1960), ÛÂÏ. 231-312, ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ππ, ÛÂÏ. 296-298. ∂›ÛË˜ ÛÙ· ‚È-‚Ï›· Î·Ù¿ ÙË Û‡ÏÏË„‹ ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÔ‰ÔÛ›· ÛÙËÓ ∆ÂÚÁ¤ÛÙË, Ô ƒ‹Á·˜ Â›-¯Â Î·È ¤Ó· ¯¿ÚÙË ÙË˜ ™ÂÚ‚›·˜, µÔÛÓ›·˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô, ˘Ôı¤ÙÔ˘ÌÂ, fiÙÈ Ì¿Ï-ÏÔÓ ı· ÙÔÓ ‹ıÂÏÂ ÁÈ· Ó· ÂÎ‰ÒÛÂÈ Î·È ÁÈ· ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·˘Ù¤˜ ÏÂÙÔÌÂÚ‹¯¿ÚÙË ‰È·ÈÚÂÌ¤ÓÔ ÛÂ ∂·Ú¯›Â˜ Î·È ∆Ô·Ú¯›Â˜. µÏ. ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔ˜, ∞-Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ∞ı‹Ó· 1930, ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Â-·Ó¤Î‰ÔÛË ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›Ô˘ ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›·ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 1997, ÛÂÏ. 145.

ÊÔ˜. ∏Ù·Ó Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜ Î·È ÂÓ¤Ù·ÛÛÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÛÙÚ·-ÙËÁÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ. ™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ó· ‰ÈÂÍ·¯ıÔ‡Ó ÂÎÏÔÁ¤˜ ÁÈ·ÙËÓ ÂÎÏÔÁ‹ ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ, ÙˆÓ ‚Ô˘ÏÂ˘ÙÒÓ.

∆Ô ÚÒÙÔ Ê‡ÏÏÔ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ Â›Ó·È Ë ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›· ∫ˆÓ-ÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂ-ÚÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ ÛÙËÚ¿¯Ë ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÂÈÎ¿ıÔÓÙ·È Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘, ÂÓÒ ÛÙ· fi‰È· ÙÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ¤‚·ÏÂ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ÙÔ«Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜», ÙÔ ÔÔ›Ô ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ¤¯ÂÈ Â-ÈÛËÌ·ÓıÂ›. ∆Ô ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·-‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ fiÙ·Ó ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó ·fi ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·ÈÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ı· ·Ú¿ÍÔ˘Ó Ù· fiÏ· Î·È ı· ÁÎÚÂÌ›ÛÔ˘ÓÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÙËÓ Ó¤· Î·Ù¿-ÛÙ·ÛË ÌÂ ÙËÓ ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË52. ∆Ô fiÙÈ Ô ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Û˘Ì-‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Î·È fi¯È ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ, fiˆ˜ ‰È·-ÙÂ›ÓÂÙ·È Ô °. ∆fiÏÈ·˜, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ·Îfi-ÌË ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ £Ô‡ÚÈÔ˘, fiÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ÂÂÍ‹ÁËÛËˆ˜ Ù· ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È Û·Ó Ù· ÏÈÔÓÙ¿-ÚÈ· «ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ·, Ó· Ô‡ÌÂÓ ÛÙ· ÛÙÂÓ¿/ ÌÔÓ¿¯ÔÈ, Û·ÓÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ÛÙÂ˜ Ú¿¯Â˜, ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿», ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜Ô‡ÙÂ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ ‰ÂÓ Â›¯Â ‰È·‚¿ÛÂÈ ÚÈÓ ‰È·Ù˘ÒÛÂÈ ÙË˜ ÂÈ-ÎÚ›ÛÂÈ˜ ÙÔ˘. ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·Ú·Î¿Ùˆ.

°È· ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜53, ¤¯Ô˘ÌÂÙÂÎÌËÚÈÒÛÂÈ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‹ÚÂ, ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô ¯¿ÚÙË, ÙÔÓ ¯¿ÚÙËÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Gul. Delisle. ∫·È ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ ‹ıÂÏÂÓ· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·Ú¯·›· ÔÏÈÙÈÎ‹ ‰È·›ÚÂÛË Î·È ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÔÓÔ-Ì·ÙÔÏÔÁ›· Î·È fi¯È ÙË Û‡Á¯ÚÔÓ‹ ÙÔ˘ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹. ∂Ó‰È·Ê¤ÚÔÓ

52. ¢ÈÂÍÔ‰ÈÎ¿ ÌÔÚÂ› Î·ÓÂ›˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜ ∆Ô Úfi-·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ÛÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ¡¤Â˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜, ¤Î‰ÔÛË ∂È-ÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2010.

53. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· Úfi-Ù˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·, ∞ı‹Ó· 1998.

48

49

¤¯ÂÈ Ô Ù›ÙÏÔ˜ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Ê‡ÏÏÔ 4, fiÔ˘ ÂÎÙfi˜ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Ô ƒ‹Á·˜ Û¯Â‰›·ÛÂ ÙÔÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi ÙË˜ ¿ÏË˜ ÙÔ˘ÚÔ·ÏÔÊfiÚÔ˘ ∏Ú·ÎÏ‹ ÌÂ ÙËÓ ¤ÊÈË ∞Ì·˙fiÓ·. ∆Ô Úfi·ÏÔÛ˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔ ˘fiÌÓËÌ·, ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ‰‡Ó·-ÌË Î·È ÙÔ ·ÌÊ›ÛÙÔÌÔ ÙÛÂÎÔ‡ÚÈ ÙËÓ ÂÚÛÈÎ‹ ·ÛÈ·ÙÈÎ‹ ‰‡Ó·ÌË.∫·È ¤¯ÂÈ ÙÛ·ÎÈÛÌ¤ÓÔ ÙÔ ÛÈ‰ÂÚ¤ÓÈÔ ÙÛÂÎÔ‡ÚÈ ÙË˜ ∞Ì·˙fiÓ·˜, ı¤-ÏÔÓÙ·˜ Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ó· ‰ËÏÒÛÂÈ Ô ƒ‹Á·˜ ˆ˜ ÙÂÏÈ-Î¿ ı· ÓÈÎ‹ÛÂÈ Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈÎ‹ ‰‡Ó·ÌË ÛÙËÓ ¿ÏË ÌÂ ÙË ‡ÏË, ÙË‚›·, ·Ó ÔÈ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ ÔÚÂ˘ÙÔ‡Ó ÌÂ ÙÈ˜ ·ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ‹,·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ·, ·ÊÔÛ›ˆÛË ÛÙ· È‰ÂÒ‰Ë, ›ÛÙË ÛÙÔ Î·ı‹-ÎÔÓ, ˘ÂÚ¿ÛÈÛË ÙÔ˘ ‰ÈÎ·›Ô˘. √ ƒ‹Á·˜ Ù‡ˆÛÂ ·ÎfiÌË ÏÂÙÔ-ÌÂÚÂ›˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ‰È·ÈÚÂÌ¤ÓÔ˘˜ ÛÂ ÙÔ·Ú¯›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ µÏ·¯›· Î·ÈªÔÏ‰·‚›·. ª¤¯ÚÈ ÚfiÛÊ·Ù· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Î·Ù·ÓÔ‹-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÛÎÔÈÌfiÙËÙ· ¤Î‰ÔÛË˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ. ∆ÒÚ· fi-Ìˆ˜ ÌÂ ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙÔ˘ ÚÔ¿ÏÔ˘ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜, ÙÔ ÔÔ›ÔÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ¤¯ÂÈ ÂÈÛËÌ·ÓıÂ›, Î·ıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÏÔÍ‹ ı¤ÛËÙˆÓ ı˘ÚÂÒÓ, Û· Ó· Â›Ó·È ÂÙ·Ì¤Ó· Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙË˜ µÏ·¯›·˜Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈÛÔÛÎÂ·ÛÌ¤ÓÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÙË˜ªÔÏ‰·‚›·˜, ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Î·È ÔÈ ¯¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ› Â›Ó·È Ô-ÏÈÙÈÎÔ› ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, Ô˘ ı· ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁÔ‡ÓÙ·Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ ÁÎÚ¤ÌÈÛÌ· ÙË˜ ÛÔ˘ÏÙ·ÓÈÎ‹˜ ÂÍÔ˘Û›·˜54.

∏ ‰È·Ú·ÁÌ¿ÙÂ˘ÛË ÙˆÓ Â› Ì¤ÚÔ˘˜ ·˘ÙÒÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ ÛÙÚ·-ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔÓ ·-Ó·ÁÓÒÛÙË Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÂ›, Î¿ÙÈ Ô˘ ı· ¤ÚÂÂ Ó· Â›¯Â Á›ÓÂÈ Î·È·fi ÙÔÓ ÂÈÎÚÈÙ‹ ÙÔ˘, °. TfiÏÈ·, fiÙÈ, fiˆ˜ ÂÍ¿ÁÂÙ·È ·fi ÙË ÌÂ-Ï¤ÙË ÙÔ˘ fiÏÔ˘ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ Û‡Ï-

54. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, √È ¯¿ÚÙÂ˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, µÈ¤ÓÓË 1797. ¡¤· ÛÙÔÈ¯Â›·-∂˘ÚÂÙ‹ÚÔ-∞˘ıÂÓÙÈÎ‹ Â·-Ó¤Î‰ÔÛË, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·,∞ı‹Ó· 2005.

ÏË„Ë˜ Î·È ·Ó¿ÎÚÈÛË˜, Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â ÙËÓ ··Ú·›ÙËÙË «ıÂˆÚËÙÈ-Î‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË», Â›¯Â ¤Ó· «ÂÓÈ·›Ô Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi Î·ÈÌÔÚÊˆÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·», Â›¯Â ÌÈ· «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë», ÙÔÓ ·-·Ú·›ÙËÙÔ «ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi», Î·È Â› Ï¤ÔÓ «ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi-¯Â˘ÛË» ÁÈ· ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ÚÔ˜ ·fiÎÙË-ÛË ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜ ÙÔ˘˜.

Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ Â›Ó·È ÂÓ ÚÔÎÂÈÌ¤Óˆ, ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ Î·È ÙËÓ Â›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, Ù·ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ª·ÎÚ˘ÁÈ¿ÓÓË, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙÔÓ ˙ˆÁÚ·ÊÈ-Îfi ›Ó·Î· «¶ÙÒÛÈ˜ ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜» ÛËÌÂ›ˆÓÂ ÛÙ·1836, «ªÂÙ¿ ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ·˜ ƒ‹Á·˜ Ô µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ Û‡ÚÂÈ

ÙÔÓ ÛfiÚÔÓ ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜ ÂÈ˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ·˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÓ-ı·ÚÚ‡ÓÂÈ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔÓ ÙË˜ ·ÂÏÂ˘ıÂÚÒÛÂˆ˜. √È ŒÏÏË-ÓÂ˜ ÂÓıÔ˘ÛÈ·Ûı¤ÓÙÂ˜ Î·È ÂÓı·ÚÚ˘ı¤ÓÙÂ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÙÔ˘ƒ‹Á· ¤Ï·‚ÔÓ Ù· fiÏ· ˘¤Ú ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜»55.

55. µÏ. √ ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜ ÙÔ˘ ™ÙÚ·ÙËÁÔ‡ ª·ÎÚ˘ÁÈ¿ÓÓË, °ÂÓÓ¿‰ÂÈÔ˜ µÈ‚ÏÈÔı‹-ÎË ÙË˜ ∞ÌÂÚÈÎ·ÓÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜ ∫Ï·ÛÛÈÎÒÓ ™Ô˘‰ÒÓ Î·È §·ÔÁÚ·ÊÈÎfi-∂ıÓÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1984, ÂÈÎfiÓ· ·Ú. 2.

50

§ÂÙÔÌ¤ÚÂÈ· ·fi ÙÔÓ ¶›Ó·Î· ·Ú. 2 ÌÂ Ù›ÙÏÔ«¶ÙÒÛÈ˜ ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜», 1836, ÙÔ˘¶·Ó·ÁÈÒÙË ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˘, Ô˘ ¯·Ú¿¯ÙËÎÂ ÌÂ ÙÈ˜Ô‰ËÁ›Â˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ª·ÎÚ˘ÁÈ¿ÓÓË, Ô ÔÔ›Ô˜¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÁÚ¿ÊÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Â-·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ˆ˜ ¤Ì·ıÂÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓÂ˜ ÙÔÓ «ÙÚfiÔÓ» ÙË˜ ·ÂÏÂ˘ıÂÚÒ-ÛÂÒ˜ ÙÔ˘˜: «ªÂÙ¿ ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ·˜ ƒ‹Á·˜ Ô µÂ-ÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ Û‡ÚÂÈ ÙÔÓ ÛfiÚÔÓ ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜ ÂÈ˜ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ·˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ô‰ËÁÒÓ ·˘-ÙÔ‡˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔÓ ÙË˜ ·ÂÏÂ˘ıÂÚÒÛÂÒ˜ ÙˆÓ».∞˘ÙfiÓ ÙÔÓ «ÙÚfiÔÓ» ı· ¤ÚÂÂ Ó· Â›¯Â ‰ÈÂÚÂ˘-Ó‹ÛÂÈ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹-Á· ÚÈÓ ÁÚ¿„ÂÈ ÙÈ˜ "¿‰ÈÎÂ˜ ÎÚ›ÛÂÈ˜" ÙÔ˘.

51

∞Ó·ÛÎÂ˘‹ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·ÎfiÌË ·fi„ÂˆÓÙÔ˘ fi„ÈÌÔ˘ ÂÈÎÚÈÙ‹ ÙÔ˘ P‹Á·

¶·Ú·ı¤Û·ÌÂ ·Ú·¿Óˆ ÙÔ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·-ıÒ˜ Î·È ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·-fiÎÙËÛË ÙË˜ ÂÏÂ˘ıÂÚ›·˜ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ·fi Ù· ÔÔ›· Â-Ú›ÙÚ·Ó· ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë, Â-ÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË» Î·È «ıÂˆÚËÙÈÎ‹Û˘ÁÎÚfiÙËÛË», ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fi fiÛ· ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÂ ÛÙÔ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆ-ÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ Ô °ÈÒÚÁÔ˜ ∆fiÏÈ·˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·Ó·ÛÎÂ˘¿˙Ô-ÓÙ·È ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ Ï·Óı·ÛÌ¤ÓÂ˜ ·fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘, ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ‰È·Ù˘-ÒÓÂÈ ÛÙÔ Û˘ÓÔ‰Â˘ÙÈÎfi ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ ÙË˜ Â·Ó¤Î‰ÔÛË˜ ÙË˜Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Î·È ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÛÙÔÈ¯ÂÈÔıÂÙÔ‡Ó ÙËÓ ÂÏÏÈ-‹ ÌÂÏ¤ÙË ÂÎ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·ıÒ˜ Î·È ÙË˜Û¯ÂÙÈÎ‹˜ ÚfiÛÊ·ÙË˜ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜.

1. ∆· ¤ÚÁ· ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÙÔÓ ƒ‹Á· ÛÂ ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ Î·Èfi¯È Ô ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘. ÀÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á· fiÙÈ «∏ Û‡ÏÏË-„‹ ÙÔ˘, Ë ·Ú¿‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙÈ˜ ÔıˆÌ·ÓÈÎ¤˜ ·Ú¯¤˜ Î·È Ë ı·Ó¿-ÙˆÛ‹ ÙÔ˘, ÙÔÓ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÛÂ ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ·ÁÒÓˆÓÁÈ· ÙËÓ ÂıÓÈÎ‹ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·»56. ∂ÎÂ›Ó· fiÌˆ˜ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍ·ÓÙÔÓ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ ÛÂ «ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ·ÁÒÓˆÓ ÁÈ·ÙËÓ ÂıÓÈÎ‹ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·», ÙÔÓ›˙Ô˘ÌÂ, ‹Ù·Ó Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘, ÙÔ

56. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ °¤ÓÔ˘˜..., fi.., ÛÂÏ. 28.

ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÌÂ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÙÔ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ÙÔ˘˜ Ã¿ÚÙÂ˜, ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞-ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘57 ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ-ÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ë ›ÛÙË ÛÙÈ˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ¢ÂÓ ‹-Ù·Ó «Ë Û‡ÏÏË„‹ ÙÔ˘, Ë ·Ú¿‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙÈ˜ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ ·Ú¯¤˜Î·È Ë ı·Ó¿ÙˆÛ‹ ÙÔ˘» Î·È ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ ÔÏÏÔ› ŒÏÏËÓÂ˜ Ê˘Ï·-Î›ÛÙËÎ·Ó, ı·Ó·ÙÒıËÎ·Ó, ı˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ÔÏÂÌÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙËÓ Â-ÏÂ˘ıÂÚ›·, fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ·Ó·‰Â›¯ÙËÎ·Ó ÛÂ «ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹»,fiˆ˜ Ô ƒ‹Á·˜. ∞˘Ù¿ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· fiÊÂÈÏÂ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈ-ÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ Ó· Â›¯Â ÌÂıÔ‰ÈÎ¿ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ÚÈÓ ¿ÚÂÈ ÙËÓ ¤ÓÓ·Î·› ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙ· ÂÈÎÚ›ÓÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

2. √ ƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó Ô ÂÈÌÂÏËÙ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›Ô-‰Ô˜. ™Ê¿ÏÏÂÈ Ô °. ∆fiÏÈ·˜58, fiÙ·Ó ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ «Û˘ÌÌÂ-Ù¤¯ÂÈ» ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›Ô‰Ô˜, Î·È ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ Ôƒ‹Á·˜ ‹Ù·Ó Ô Î‡ÚÈÔ˜ Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi˜ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹˜ ÙË˜ ¤Î‰ÔÛ‹˜ÙÔ˘. ◊Ù·Ó Ô ÂÈÌÂÏËÙ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ √ ∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›-Ô˘˜59, ÛÙÔ ÔÔ›Ô, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÒÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÙÔ˘ ¤ÚÁˆÓ∆· √Ï‡ÌÈ· Î·È ∏ ‚ÔÛÎÔÔ‡Ï· ÙˆÓ ÕÏÂˆÓ, Û˘ÌÂÚÈ¤Ï·‚Â

57. √ fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ı· fiÊÂÈÏÂ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁÈÎ¿ Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÂÈÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË fiÙÈ Ë ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, Ô˘ ÂÍ¤‰ˆÛÂ Ôƒ‹Á·˜ ÛÙË µÈ¤ÓÓË ÙÔ 1797, ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÙËÓ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î·È Ó·‰ÂÈ ÌÂ Ù· ›‰È· Ù· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ·˘Ù‹, ÂÊfiÛÔÓ ¤¯ÂÈ Â·-ÓÂÎ‰ÔıÂ› ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ Î·È ÌÂ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÙÔ 2005 ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Â›Ï¤ÔÓ ÛÙÔÓ „ËÊÈ·Îfi ‰›ÛÎÔ ÌÂ Ù· Õ·ÓÙ·, Ù· ÔÔ›· ÂÎ‰fiıËÎ·Ó ÙÔ 2007.

58. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 22.59. ∆ÂÎÌËÚÈÒÛ·ÌÂ ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÛÂÏ›‰ˆÓ ÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›Ô‰Ô˜,

ÌÂ ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË Î·È ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÚˆÙfiÙ˘Ô˘ ·ÓÙÈÙ‡Ô˘ ÙË˜ µÈ‚ÏÈÔı‹-ÎË˜ ÙË˜ πÛÙÔÚÈÎ‹˜ ∂ıÓÔÏÔÁÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·-ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ ÙÂÏÈÎ‹ ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÛÂÏ›‰ˆÓ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔ˘ƒ‹Á· √ ∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜, µÈ¤ÓÓË 1797», ˘fi ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÛÙÔ £ÂÛÛ·-ÏÈÎfi ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· www.karaberopoulos.gr/el/arthra-gia-velestinli.

52

53

Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ™˘ÓÙÚfiÊÔ˘ ÙÔ˘ ∞ÓÙˆÓ›Ô˘ ∫ÔÚˆÓÈÔ‡, √ ÚÒ-ÙÔ˜ Ó·‡ÙË˜, ÂÍ Ô‡ Î·È «∆Ú›Ô˘˜». ∂› Ï¤ÔÓ ¤ÁÚ·„Â ÙËÓ ·-ÊÈÂÚˆÙÈÎ‹ ÚÔÛÊÒÓËÛË ÛÙÔÓ Ã·Ù˙Ë-∫ÒÓÛÙ· √Ï˘ÌÈÒÙË,ÛÙËÓ ÔÔ›· Î·Ù¤ÏËÁÂ ÌÂ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ¤ÚÁˆÓÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›Ô‰Ô˜, «™ÔÈ ÚÔÛÊˆÓÒ ÙÔ ‚È‚ÏÈ¿ÚÈÔÓ ÙÔ‡ÙÔ,ÂÌÂÚÈ¤¯ÔÓ ÙÚ›· ÙÈÓ¿, ÚÒÙÔÓ, ÙËÓ ÂÈÏÈÎÚÈÓÂÛÙ¿ÙËÓ ÊÈÏ›·Ó,‰Â‡ÙÂÚÔÓ, ÙËÓ Á˘Ó·ÈÎÂ›·Ó ÛˆÊÚÔÛ‡ÓËÓ Î·È ÙÚ›ÙÔÓ ÙËÓ Ê˘ÛÈ-Î‹Ó ·ÏfiÙËÙ·...».

™¯ÂÙÈÎ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ı· ÌÔ-ÚÔ‡ÛÂ Ó· ‰ÂÈ, fiˆ˜ Î·È Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜, ÛÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÙË˜ ·Ó¿-ÎÚÈÛË˜, Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘ÌÂ Â·ÓÂÎ‰ÒÛÂÈ, «√ÌÔÏÔÁÂ› Ô ƒ‹Á·˜...fiÙÈ ÂÍ¤‰ˆÎÂÓ ¤ÚÁÔÓ ÂÈÁÚ·ÊfiÌÂÓÔÓ √ ∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜, ÙÔ‡ı’fiÂÚ ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂÓ ÂÏÏËÓÈÛÙ› Ì¤ÚÔ˜ ÌÂÓ ÂÎ ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ∞‚-‚¿ ªÂÙ·ÛÙ·Û›Ô˘, Ì¤ÚÔ˜ ‰’ ÂÎ ÙË˜ µÔÛÎÔÔ‡Ï·˜ ÙˆÓ ÕÏÂˆÓÙÔ˘ °¿ÏÏÔ˘ Û˘ÁÁÚ·Ê¤ˆ˜ ª·ÚÌÔÓÙ¤Ï...», Î·È «√ ∫ÔÚˆÓÈfi˜...Ù¤ÏÔ˜ ÔÌÔÏÔÁÂ›, fiÙÈ ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ ÙÔ Û˘ÁÁÚ·ÌÌ¿ÙÈÔÓ ÙÔ˘ °ÂÛÓ¤-ÚÔ˘ √ ÚÒÙÔ˜ Ó·‡ÙË˜ ÂÈ˜ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹Ó Î·È ·¤ÛÙÂÈÏÂÓ ·˘ÙfiÂÈ˜ ÙÔÓ ƒ‹Á·Ó ÚÔ˜ ÂÎÙ‡ˆÛÈÓ, ˘Ê’ Ô‡ Î·È Â‰ËÌÔÛÈÂ‡ıË ÌÂÙ¿ÙˆÓ È‰›ˆÓ ·˘ÙÔ‡ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂˆÓ ÂÓ Ùˆ ‚È‚Ï›ˆ Ùˆ Ê¤ÚÔÓÙÈ ÙÔÓÙ›ÙÏÔÓ ∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜, fiÂÚ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍ¤‰ˆÎÂ Î·Ù¿ ÙËÓ È‰›·ÓÙÔ˘ ÔÌÔÏÔÁ›·Ó ÚÔ˜ ·Ó·ÌfiÚÊˆÛÈÓ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¤ıÓÔ˘˜»60.

3. ªÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ √Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔ˘ ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ ‹Ù·Ó Ôƒ‹Á·˜. ™ÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÓÔ‰Â‡ÂÈ ÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛËÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ·fi ÙÔ ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙˆÓ °ÂÓÈÎÒÓ ∞Ú-¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, Ô ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ¯ÚË-

60. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ Î·È ÙˆÓ Û˘Ó·˘ÙÒ Ì·ÚÙ˘ÚËÛ¿ÓÙˆÓ, ÌÂÙ¿ÊÚ. ™. §¿ÌÚÔ˜, ∞ı‹Ó· 1891, ·Ó·ÛÙ·ÙÈ-Î‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Â˘ÚÂÙËÚ›Ô˘, ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfi-Ô˘ÏÔ˜, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 1996 (2000), ÛÂÏ. 61 Î·È 99 ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·.

ÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·. øÛÙfiÛÔ, ı· fiÊÂÈ-ÏÂ Ó· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Î·È Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÂÈ ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ÁÈ· Ù· ÙÂ-ÏÂ˘Ù·›· ÔÚ›ÛÌ·Ù· ÙË˜ ¤ÚÂ˘Ó·˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ ·ÙÚfiÙËÙ· ÙË˜ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË˜ ÙˆÓ √Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔ˘ ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ, Ô˘ ÂÚÈ¤¯ÂÙ·È

ÛÙÔÓ ∏ıÈÎfi ∆Ú›Ô‰·. ∏ ÙÂÎÌËÚÈˆ-Ì¤ÓË ¤ÚÂ˘Ó¿61 Ì·˜ ¤‰ÂÈÍÂ ÌÂ ÂÓ‰Ô-ÎÂÈÌÂÓÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›·, ÌÂ ÙÈ˜ ·Ú·ÎÙË-ÚÈÛÙÈÎ¤˜ Ï¤ÍÂÈ˜ ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ Ô ƒ‹Á·˜¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÌÂ ÙËÓ ÚfiıÂÛË«Û‡Ó» fiÙÈ ‹Ù·Ó Ô ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ√Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔ˘ ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ Î·È fi¯ÈÎ¿ÔÈÔ˜ Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ Â›¯Â ˘Ô-ÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙÔ 1930 Ô ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔ˜,Î·È ÛÙÈ˜ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙÂ˜ ·˘Ù¤˜ ·fi-„ÂÈ˜ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·ÎfiÌË ÂÓ ¤ÙÂÈ 2009!

∆· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙË˜ ¤ÚÂ˘Ó¿˜ Ì·˜ ı· ¤ÚÂÂ Ó· ‹Ù·Ó ÔÈÎÂ›·ÛÙÔÓ °. ∆fiÏÈ·, ÌÈ· Î·È ·Û¯ÔÏ‹ıËÎÂ Î·È ÌÂ ∆· √Ï‡ÌÈ·, ‰ÈfiÙÈ·ÓÙ›Ù˘Ô ÙË˜ ÌÂÏ¤ÙË˜ Ì·˜ ·fiÎÂÈÙ·È ÛÙËÓ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ/∂.π.∂. £· ·ÔÊÂ‡ÁÔÓÙ·ÓÎ·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ë Â·Ó¿ÏË„Ë ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ·fi„ÂˆÓÙÔ˘ ∫ˆÓ. ∞Ì¿ÓÙÔ˘ ÙÔ˘ 1930, ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ fiÙÈ «ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜» Ôƒ‹Á·˜ Ó· ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ ∆· √Ï‡ÌÈ·62 Î·È ·ÁÓÔÒÓÙ·˜ ÙËÛ‡Á¯ÚÔÓË ¤ÚÂ˘Ó· ÙÔ˘ 2001, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÙË˜ ÂÏÏÈ-Ô‡˜ ÂÎ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÁÓÒÛË˜ ÙË˜ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜, fiÙ·Ó ÁÚ¿ÊÂÈ «√∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜ Â›Ó·È ¤Ó· ÙÚ›Ù˘¯Ô Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÙÔ˘Metastasio (∆· √Ï‡ÌÈ·, ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÌ¤ÓÔ ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜ ·fi ÙÔÓƒ‹Á·)». ∫·È ÛÂ ˘ÔÛËÌÂ›ˆÛË ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È fiÙÈ «∂Ó‰ÔÈ·ÛÌÔ‡˜

61. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, √ ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ ÙˆÓ √Ï˘Ì›ˆÓ ÙÔ˘ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›-ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2001.


54

55

Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ·ÙÚfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›-Ô‰Ô˜ ÂÍ¤ÊÚ·ÛÂ ÚÒÙÔ˜ Ô ÕÌ·ÓÙÔ˜ (∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ›ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ∞ı‹Ó·, ™È‰¤ÚË˜ 1930, ÛÂÏ. Î·ã-Î‚ã). °È· ÙÔÓÛ¯ÂÙÈÎfi ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ‚Ï. ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜, ¡¤Ô˜ ∞Ó¿-¯·ÚÛÈ˜, ÂÈÌ. ÕÓÓ· ∆·Ì¿ÎË, Õ·ÓÙ· Ù· Ûˆ˙fiÌÂÓ·, ÙfiÌÔ˜ ¢ã,∞ı‹Ó· 2000, ÛÂÏ. 51, ˘ÔÛËÌÂ›ˆÛË 14».

4. °È· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜. √ ƒ‹Á·˜, Î·Ù¿ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ÙÔ˘ Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙË˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó‡„ˆÛËÙÔ˘ ËıÈÎÔ‡ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙË˜ ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ÌÓ‹ÌË˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË˜ ·˘ÙÔÛ˘ÓÂÈ‰Ë-Û›·˜ ÙÔ˘˜, ÂÎ‰›‰ÂÈ ÙÔÓ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÙfiÌÔ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜63 ÙÔÜ ∞‚‚¿

63. √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ˆ˜ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÂÎÂ›ÓÔÓ, ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ·Ó¤ÁÚ·„·Ó Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜ Î·È ÔÈ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ, «¶ÂÚÈ‹-ÁËÛÈ˜ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜ ÂÈ˜ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·», ·Ô‰›‰ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Á·Ï-ÏÈÎfi Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Voyage de jeune Anacharsis en Grece. ∞Ï¿ Î·ÈÌfiÓÔ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, Ù›ÙÏÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‰˘Ó·-ÌÈÎ‹. ∂›ÛË˜ ÛÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ·Ô‰›‰ÂÈ ÙÔ «voyage» ÌÂ ÙËÓ Ï¤-ÍË «Ô‰ÔÈÔÚÂ›·» ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ¤˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ Ï¤ÍË «ÂÚÈ‹ÁËÛÈ˜». °È· ÙÈ˜ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ·˘Ù¤˜ ·Ú·-ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∂ÈÛ·ÁˆÁÈÎ¿ ÛÙÔÓ ¡¤ÔÓ ∞Ó¿-¯·ÚÛÈ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó·, 2009.

H ÛÂÏ›‰· Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔ˘ ÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘ «¡¤ÔÃÓ¿¯·ÚÛÈ˜» ÙÔ˘ J.J. Barthélemy, Ô˘ ÌÂÙ·-ÊÚ¿ÛÙËÎÂ ·fi ÙÔÓ °. µÂÓÙfiÙË Î·È ÙÔÓ ƒ‹Á·Î·È ÂÎ‰fiıËÎÂ ÌÂ ÙËÓ ÂÈÌ¤ÏÂÈ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ô Ô-Ô›Ô˜ ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ ·ÚÎÂÙ¤˜ ˘ÔÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜ ÌÂÔÏÈÙÈÎÔÎÔÈÓˆÓÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ‰Â›ÁÌ· ÎÈ’·˘Ùfi ÙË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ÙÔ˘ Ù·ÎÙÈÎ‹˜ ÛÙËÓ ·Ê‡-ÓÈÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ.

Barthélemy. ∆· ÚÒÙ· ÎÂÊ¿Ï·È· 32, 33 Î·È 34 ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÙË-Î·Ó ·fi ÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ µÂÓÙfiÙË (Â›¯Â ‹‰Ë ·Ô‚ÈÒÛÂÈ ÙÔ 1795)Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ· 35, 36, 37, 38 Î·È 39 ·fi ÙÔÓ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏ‹, Ô ÔÔ›Ô˜ Â›¯Â Â› Ï¤ÔÓ ÙËÓ ÂÈÌ¤ÏÂÈ· Î·È ÙË Û¯ÂÙÈÎ‹‰ÈfiÚıˆÛË ÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘, fiˆ˜ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÔÓ Ù›ÙÏÔ, «‰ÈÔÚ-ıˆıÂ›˜ Î·È ÂÎ‰ÔıÂ›˜ ·Ú¿ ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ [ÙÔ˘ ƒ‹Á·]».

∆Ô ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Â›Ó·È Ô Î‡ÚÈÔ˜ Û˘ÓÙÂ-ÏÂÛÙ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘ Î·È ‰ÂÓ Û˘ÌÌÂÙÂ›¯Â ·ÏÒ˜, fiˆ˜ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË Â›ÎÚÈÛË ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·, fiÙÈ «Ô ƒ‹-Á·˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ‰‡Ô Û˘ÏÏÔÁÈÎÒÓ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂˆÓ,Ô˘ ÂÎ‰fiıËÎ·Ó ·ÌÊfiÙÂÚÂ˜ ·fi ÙÔ Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›Ô ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓª·ÚÎ›‰ˆÓ ¶Ô˘Ï›Ô˘ ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ “∏ıÈÎÔ‡ ∆Ú›Ô‰·” Î·È ÂÎÂ›ÓËÙÔ˘ ÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘ ÙË˜ ÂÚÈ‹ÁËÛË˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ∞Ó¿¯·ÚÛË ÙÔ˘·‚¿ Barthélemy, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙË˜ ÔÔ›·˜ ÚÔ‚·›ÓÂÈ Î·È ÛÙËÓ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÚ›ÊËÌË˜ “Ã¿ÚÙ·˜”»64.

∂› Ï¤ÔÓ ‰ÈÔÚıÒÓÔ˘ÌÂ Î·È ÌÈ· ·ÎfiÌË ·Ó·ÎÚ›‚ÂÈ· ÛÙÔ ·-Ú·ÙÈı¤ÌÂÓÔ ÎÂ›ÌÂÓÔ, fiÙÈ ÛÙÔ Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›Ô ÙˆÓ ¶Ô˘Ï›ˆÓ Ù˘-ÒıËÎÂ ÌfiÓÔ √ ∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜, fi¯È Î·È Ô Ù¤Ù·ÚÙÔ˜ ÙfiÌÔ˜ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜, fiˆ˜ Ï·ıÂÌ¤Ó· ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È, ‰ÈfiÙÈÛ‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· Û‡ÏÏË„Ë˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Ù˘ÒıËÎÂ «·-Ú¿ Ùˆ Ù˘ÔÁÚ¿Êˆ ¶›¯ÏÂÚ»65.

™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ Ù· fiÛ· ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ô °. ∆fiÏÈ·˜ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ «‰ÂÓ‹Ù·Ó Ô ›‰ÈÔ˜ Â‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙÈ˜ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ·˘Ù¤˜, fiˆ˜ Ë ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ∞Ó¿¯·ÚÛË, ÙÔ˘˜ ÚÒ-ÙÔ˘˜ ÙfiÌÔ˘˜ ÙË˜ ÔÔ›·˜ Â›¯Â ‹‰Ë ÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™·-ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜»66, ı· ı¤Ï·ÌÂ Ó· ÙÔ˘ Î¿ÓÔ˘ÌÂ ÁÓˆÛÙfi, ·Ó Î·È ı· ¤-

64. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 22.65. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹..., fi.., ÛÂÏ. 61.66. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜. ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ¶·ÙÚÈˆÙÈ-

ÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· (1796-1797), ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ª¤Ó·-‰ÚÔ˜, ∞ı‹Ó· 2009, ÛÂÏ. 21.

56

57

ÚÂÂ Ó· Ù· ÁÓÒÚÈ˙Â ·Ó ÌÂÏÂÙÔ‡ÛÂ ÙÈ˜ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ÂÚÁ·Û›Â˜, ˆ˜Ë ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˘ ‹Ù·Ó ÛÙ· ¯·ÚÙÈ¿ ·fi ÙÔ 1795Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÔ‡‰·˙Â ÛÙËÓ π·ÙÚÈÎ‹ ™¯ÔÏ‹ ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜, fiÙ·Ó Ôƒ‹Á·˜ ‹ÚıÂ ÛÙË µÈ¤ÓÓË. ∆fiÙÂ, ÙÔ 1797, Ô ƒ‹Á·˜ ÚÔÒıËÛÂ ÙËÓ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·-¯¿ÚÛÈ‰Ô˜ Î·È Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ı· ÂÓ›Û¯˘Â ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹·˘ÙÔÁÓˆÛ›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÌÂ ÙË ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ¤Ó‰ÔÍÔ˘ ·ÚÂÏ-ıfiÓÙÔ˜ ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ. °È’ ·˘Ùfi ÙÔÓ›˙Ô˘ÌÂ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜, ˜ ¿Ó-ıÚˆÔ˜ ÙË˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÂÂÈ‰‹ ·ÓÙÈÏ‹ÊıËÎÂ ÙËÓÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙË˜ ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ ÌÓ‹ÌË˜ ÙˆÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ, ÚÔˆıÂ› ¿ÌÂÛ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊˆÓ,Ù· ÔÔ›· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÙÔ 1797 ÛÙ· ¯·ÚÙÈ¿, ÙfiÛÔ ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ °.™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˘ fiÛÔ Î·È ÙÔ˘ °. µÂÓÙfiÙË, ‹Ù·Ó ‰ËÏ·‰‹ Ô ¿ÌÂÛÔ˜˘Â‡ı˘ÓÔ˜ ÙË˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜.

™ÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ ÌÂ Ù›ÙÏÔ «µÚ·¯Â›· ŒÎıÂÛÈ˜ ÂÚ› ÙË˜ Û˘ÏÏ‹-„Âˆ˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÙÈÓÒÓ Î·ÙËÁÔÚÔ˘Ì¤ÓˆÓ Â› ÛÙ·ÛÈ·ÛÙÈÎ·›˜ÛÎÂ˘ˆÚ›·È˜...» ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÂÈÛËÌ·›-ÓÂÙ·È: «Ÿˆ˜ ‰Â ·Ú·ÛÎÂ˘·ÛıÂ› Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ ÚÔ˜ ÙÔÈ-·‡Ù·˜ ‰È·ı¤ÛÂÈ˜ [Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¤˜], ˘ÂÎÈÓ‹ıË ˘fi ÙÔ˘ ƒ‹Á·ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛÈ˜ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜, Â¯·Ú¿¯ıË È‰›· Ã¿ÚÙ·ÙˆÓ ÙÔ˘ÚÎÈÎÒÓ Â·Ú¯ÈÒÓ ÂÏÏËÓÈÛÙ› ÂÈ˜ ‰Ò‰ÂÎ· Ê‡ÏÏ·...»67.°È’ ·˘Ùfi ÂÍ¿ÏÏÔ˘ ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ ÙfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·-¯¿ÚÛÈ‰Ô˜ Â›¯Â ·Ó·Ï¿‚ÂÈ Ó· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ Ô Û‡ÓÙÚÔÊfi˜ ÙÔ˘ È·-ÙÚfi˜ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ¡ÈÎÔÏ›‰Ë˜ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· Û‡ÏÏË-„Ë˜ Î·È ·Ó¿ÎÚÈÛË˜ «…ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂÓ ÂÏÏËÓÈÛÙ› ¯¿ÚÈÓ ÙÔ˘ ƒ‹Á·ÂÎ ÙÔ˘ Â‚‰fiÌÔ˘ ÙfiÌÔ˘ ÙÔ˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜ ÂÓ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔÓ, Ô‡ ËÌÂÙ¿ÊÚ·ÛÈ˜ Â›¯Â ÙÔÓ ·˘ÙfiÓ ÛÎÔfiÓ…»68.

¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ‚¿ÛË Ô ÈÛ¯˘ÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·69 ˆ˜ Ë Ã¿ÚÙ· ÂÎ-

67. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹..., fi.., ÛÂÏ. 11. 68. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹..., fi.., ÛÂÏ. 81.69. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 38.

‰fiıËÎÂ ÛÙÔ «Ï·›ÛÈÔ ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙÔ˘ ∞Ó¿¯·ÚÛË».∆ÔÓ›˙Ô˘ÌÂ fiÙÈ ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ ¤ÁÈÓÂ. √ ÙfiÌÔ˜ ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜ ÂÎ-‰fiıËÎÂ ÌÂÙ¿ ÙË Ã¿ÚÙ· ÛÙËÓ ÔÔ›· ·Ú·¤ÌÂÈ Ô ƒ‹Á·˜ Î·È Â-› Ï¤ÔÓ Ô ƒ‹Á·˜ Â›Ó·È Û·Ê‹˜ ÛÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘ ˆ˜ÌfiÓÔ ÔÈ 9 ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›Â˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜ Î·È fi¯È fiÏË Ë Ã¿ÚÙ·, «…¶ÚÔ˜ ‰Â 9 ÂÈ-Â‰ÔÁÚ·Ê›·È ÙÈÓÒÓ ÂÚÈÊ‹ÌˆÓ fiÏÂˆÓ Î·È ÙfiˆÓ ∞À∆∏™Û˘ÓÙÂ›ÓÔ˘Û·È ÂÈ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„ÈÓ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∞Ó·¯¿ÚÛÈ‰Ô˜…».

¢ÈÂ˘ÎÚÈÓ›˙Ô˘ÌÂ ·ÎfiÌË fiÙÈ ÔÈ ·Ú·ÔÌ¤˜ ÛÙË Ã¿ÚÙ·, ÔÈ Ô-Ô›Â˜ ·Ó·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙÔ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛÈ Â›Ó·È ·Ú·ÔÌ¤˜ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È fi¯È fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ÙÔ˘70 fiÙÈ Â›Ó·È ÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÒÓ, «ÛÂ ·ÚÎÂÙ¿ ÛËÌÂ›· ÙÔ˘ ÙÂ-Ù¿ÚÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘ ÙË˜ ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË˜, ÔÈ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ¤˜ ·Ú·¤-ÌÔ˘Ó ÛÙË “Ã¿ÚÙ·”», Î·È ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ Ô µÂÓÙfiÙË˜, Ô˘ Â›¯Â ÌÂ-Ù·ÊÚ¿ÛÂÈ Ù· ÙÚ›· ÚÒÙ· ÎÂÊ¿Ï·È·, Â›¯Â ‹‰Ë ·Ô‚ÈÒÛÂÈ ÙÔ1795, ÂÓÒ Ë Ã¿ÚÙ· ÂÎ‰fiıËÎÂ ÌÂÙ¿ ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ·, ÙÔ 1797. ∂›Ï¤ÔÓ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â ÙËÓ ÂÈÌ¤ÏÂÈ· Î·È ÙËÓ ‰ÈfiÚıˆÛË ÙÔ˘ Ùfi-ÌÔ˘. ª¿ÏÈÛÙ· ÛÙÈ˜ ÙÚÂÈ˜ ÚÒÙÂ˜ ·Ú·ÔÌ¤˜, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ-ÓÙ·È ÛÙ· ÎÂÊ¿Ï·È· Ù· ÔÔ›· ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ Ô µÂÓÙfiÙË˜, Ô ƒ‹Á·˜Â›Ó·È ÚÔÛÂÎÙÈÎfi˜ Î·È ÁÈ· Ó· ÌËÓ Á›ÓÂÈ Û‡Á¯˘ÛË, ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈÙËÓ Ã¿ÚÙ· Î·È ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘.

∂› Ï¤ÔÓ ÙÔÓ›˙Ô˘ÌÂ, ÔÈ ·Ú·ÔÌ¤˜ ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙËÃ¿ÚÙ· ÙÔ˘ Ô˘‰fiÏˆ˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË fiÙÈ «ÔÈ ÌÂÙ·ÊÚ·-ÛÙ¤˜ ıÂˆÚÔ‡Ó ÙË Ã¿ÚÙ· Ê˘ÛÈÎfi ÂÍ¿ÚÙËÌ· Î·È ‚Ô‹ıËÌ· ÙÔ˘ ·-Ó·ÁÓÒÛÙË ÙÔ˘ ∞Ó¿¯·ÚÛË», fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÈ-ÎÚÈÙ‹ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜ ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ¯Ò-ÚÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜, ˜ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ Î·È Ô ¤¯ˆÓ ÙËÓ Â-ÈÌ¤ÏÂÈ· ÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘, ÁÚ¿ÊÂÈ ÙÈ˜ ÔÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÌÈ· Î·È Â›-¯Â ÂÎ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ Ã¿ÚÙ· ÚÔ ÌËÓÒÓ.

70. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 39.

58

59

5. °È· ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ. √ ƒ‹Á·˜ ÁÓÒÚÈ˙Â fiÙÈÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ‹Ù·Ó ··›‰Â˘ÙÔ ÛÙËÓÙ¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘ Î·È ‰ÂÓ ı· ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ ÔÈ Â·Ó·ÛÙ·ÙË-Ì¤ÓÔÈ ÏËı˘ÛÌÔ› Ó· ·ÓÙÈ·Ï·›ÛÔ˘Ó ÌÂ Ù· ÂÍ·ÛÎËÌ¤Ó· ÛÙÚ·-ÙÂ‡Ì·Ù· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘, ·Ó ‰ÂÓ ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·Ó ÛÙÔÓ Û‡Á¯ÚÔ-ÓÔ ÙÚfiÔ ÔÏ¤ÌÔ˘. °È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÏfiÁÔ, Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â ÚÔÓÔ‹ÛÂÈ,ÚÈÓ Î·Ù¤‚ÂÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ó· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÎ‰ÒÛÂÈ ¤-Ó· ‚·ÛÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ ‰È¿ÛËÌÔ˘ Ùfi-ÙÂ ∞˘ÛÙÚÈ·ÎÔ‡ ÛÙÚ·Ù¿Ú¯Ë Ludwig Andreas von Khevenhüller(1683-1744), ÙÔ ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ. £·‹Ù·Ó ‚·ÛÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÒÓ ÛÙËÓÙ¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘.

øÛÙfiÛÔ Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ÛÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰ÈÂÚÂ˘Ó‹ÛÂÈÙÔÓ ÛÎÔfi ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂÙ¤ÊÚ·ÛÂ ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ∂ÁÎfiÏÈÔÓ Î·È Ó· ÙÔ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÈ ÌÂ ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤-‰ÈÔ, ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÓÔËÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙÔÓ ÂÈ-ÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘, ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ «™ÙÔ Ù˘Ô-ÁÚ·ÊÂ›Ô ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ ¶Ô˘Ï›Ô˘ ÌÈÛÔ-Ù˘ÒıËÎÂ Î·È ÙÔ ™ÙÚ·-ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ, ¤Ó· Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ Ô˘ ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ ÛÙÚ·-ÙÈˆÙÈÎÔ‡˜ Î·ÓÔÓÈÛÌÔ‡˜, ÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹ Î·Ù‹¯ËÛË Î·È ‰‡Ô Â-·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ¿ÛÌ·Ù· ÛÂ ‰ËÌÒ‰Â˜ ‡ÊÔ˜»71.

∂ÈÚfiÛıÂÙ·, ÁÈ· ÙÔ fiÛÔ ÌÂıÔ‰ÈÎfi˜ ‹Ù·Ó Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂ ÙËÓÂÓ¤ÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘ ·˘Ù‹, ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È Î·È ·fifiÛ· ÁÚ¿ÊÂÈ Ô ∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Ô ∂ÏÏ‹Ó ÙÔ 1806 ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¡Ô-Ì·Ú¯›·72 ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÂ› ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÎ¿ ¤Ó· fi-ÓËÌ· ÂÚ› ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ ÔÏ¤ÌÔ˘. ∞Ó Ë ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· Ó· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ ¤ÁÎ·ÈÚ· ÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÂÚ› ÙË˜ Ù¤¯ÓË˜ ÙÔ˘ÔÏ¤ÌÔ˘ Î·È Ó· ÙÔ ÂÎ‰ÒÛÂÈ ‰ÂÓ ‰Â›¯ÓÂÈ «ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi

71. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 21.72. µÏ. ˘ÔÛËÌÂ›ˆÛË 47.

Î·È ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË», ÙfiÙÂ ÙÈ Â›Ó·È; ∫¿ÙÈ Ô˘ Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈ-ÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·¤Ê˘ÁÂ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ Î·È ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ ·-Ó¤ÊÂÚÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎÔ‡ ∂ÁÎÔÏ›Ô˘.

£· ı¤Ï·ÌÂ Â›ÛË˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Î·È fi¯È«Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ» ‰ÂÓ Â›¯Â «ÌÈÛÔÙ˘ˆıÂ›», fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ, ·ÏÏ¿ Â›¯ÂÙ˘ˆıÂ› Î·È Ù· ÌÈÛ¿ ·ÓÙ›Ù˘· ÙÔ˘ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎÔ‡ ∂ÁÎÔÏ›Ô˘‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó «·ÎfiÌË ÂÈ˜ ÙÔ Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›ÔÓ» Î·È Ù· ¿ÏÏ· ÌÈÛ¿«·Ú¿ Ùˆ ‚È‚ÏÈÔ‰¤ÙË Gartl ÚÔ˜ ‚È‚ÏÈÔ‰¤ÙËÛÈÓ» Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ-Ù¿ Ù· ∞Ó·ÎÚÈÙÈÎ¿ ŒÁÁÚ·Ê·73.

6. ™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜. ™ÂÌÈ· ÂÔ¯‹ ÛÎÏ·‚È¿˜ Î·È Ù˘Ú·ÓÓ›·˜ Ô ƒ‹Á·˜ Â›¯Â ÙËÓ ÚfiÓÔÈ·Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ ÙÔÓ ÚÒÙÔ ∫·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi ¶ÔÏÈÙÂÈ·Îfi Ã¿ÚÙË ÙÔ˘µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ÒÚÔ˘ ÌÂ ÙËÓ ÂˆÓ˘Ì›· ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜,ÁÈ· Ó· Î¿ÓÂÈ ·ÎfiÌË ÈÔ ¤ÓÙÔÓË ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙËÓ ·ÏÈ¿ ·-ÔÏ˘Ù·Ú¯ÈÎ‹ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘. ¶›ÛÙÂ˘Â fiÙÈ Ë ·Ó·Ú¯›·Â›Ó·È ÌÔÚÊ‹ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Î·È ÛÙÔÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘,ÛÙ›¯Ô 27, «°È·Ù› Î’ Ë ·Ó·Ú¯›· ÔÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙË ÛÎÏ·‚È¿», ÁÈ’ ·˘ÙfiÎ·È ÚÔÛ¿ıËÛÂ Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÈ ÙÔÓ Î·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi ¯¿ÚÙË ÚÈÓ ·-fi ÙËÓ ¤ÎÚËÍË ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Î¿ıÔ‰fi ÙÔ˘ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∫·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÔÈ Â·Ó·ÛÙ·ÙËÌ¤ÓÔÈŒÏÏËÓÂ˜ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ› Ï·Ô› ı· Â›¯·Ó ¤ÙÔÈÌÔ ¤Ó·Û¯¤‰ÈÔ ÁÈ· Ó· ÙÔ „ËÊ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Î˘‚ÂÚÓËıÂ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ¿ ËÓ¤· ÔÏÈÙÂ›·, Ë ÔÔ›· ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ı· ·ÓÙÈÎ·ıÈ-ÛÙÔ‡ÛÂ ÙËÓ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹ ÂÍÔ˘Û›·. ∫·È ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÚÔÓÔËÙÈÎfi-ÙËÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔÓ «Û¯Â‰È·ÛÌfi» Î·È ÙËÓ «ÛÙfi¯Â˘ÛË» ÙÔ˘ ÁÈ·ÙËÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÔÚÂ›·, Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ÙËÓ ·ÁÓÔÂ›.

∂›ÛË˜ Ô ÈÛ¯˘ÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘, ˆ˜ ÛÙÔ fiÚ·Ì· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ‹Ù·Ó

73. ¶Ú‚Ï. ∫ˆÓ. ÕÌ·ÓÙÔ˜, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹...,fi.., ÛÂÏ. 165.

60

61

Ó· «ÂÓÛˆÌ¿ÙˆÓÂ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙË˜ÂÚÈÔ¯‹˜»74, ‰Â›¯ÓÂÈ ¿ÏÈ ˆ˜ ‰ÂÓ ÌÂÏÂÙ‹ıËÎ·Ó Ù· ÔÏÈÙÈÎ¿ÎÂ›ÌÂÓ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ™ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, Ù· ¢›Î·È· ÙÔ˘∞ÓıÚÒÔ˘, Ô ƒ‹Á·˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÛÂ‚·ÛÌfi ÙÔ˘ Î¿ıÂ ·Ùfi-ÌÔ˘ Î·È ÙË˜ Î¿ıÂ ÔÌ¿‰·˜ ÛÙÔ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘. √-ÏÔÈ ÔÈ Û˘Ó˘fi‰Ô˘ÏÔÈ Ï·Ô› «¯ˆÚ›˜ ÂÍ·›ÚÂÛÈÓ ıÚËÛÎÂ›·˜ Î·ÈÁÏÒÛÛË˜», fiˆ˜ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ¿ÚıÚÔ ÙÔ˘ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·-ÙÔ˜, ı· ··ÚÙ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈÎ‹ ÔÏÈÙÂ›· ÙÔ˘ Î·ÈÛÙÔÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ (ÛÙ›¯. 43) ÙÔÓ›˙ÂÈ «ÛÙËÓ ›ÛÙÈÓ ÙÔ˘ Î·ı¤Ó·˜ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˜ Ó· ˙‹». ¢ÂÓ ÛÙÔÈ¯ÂÈÔıÂÙÂ›Ù·È ·fi Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘, ˆ˜Ô ƒ‹Á·˜ ÛÙfi¯Â˘Â Ó· ÂÓÛˆÌ·ÙÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ÛÙËÓ «∂ÏÏ¿‰·», fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô °. ∆fiÏÈ·˜, ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ‰Â›-¯ÓÂÈ ˆ˜ ‰ÂÓ ÌÂÏ¤ÙËÛÂ Ù· ÔÏÈÙÈÎ¿ ·˘Ù¿ ÎÂ›ÌÂÓ¿ ÙÔ˘.

√ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ÂÎÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ ·fiÎ¿ıÂ ∂·Ú¯›· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ ‹ıÂÏÂ Ô ƒ‹Á·˜, Â›Ó·È ·-¿ÓÙËÛË ÛÂ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Â›‰Ô˘˜ ÙÈ˜ ·ÈÙÈ¿ÛÂÈ˜, ‰ÈfiÙÈ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ÏËı˘ÛÌfi˜ ‹Ù·Ó ÌÂÈÔ„ËÊ›· ÛÂ fiÏÔÓ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙË˜ ¡¤-·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ¢ÈÔÈÎ‹ÛÂˆ˜. ¶·ÚfiÌÔÈ· Î·È Ë ı¤ÛÈÛË ·fi ÙÔÓƒ‹Á· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ˆ˜ Â›ÛËÌË˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿-ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ıÂˆÚËıÂ› fiÙÈ ‹ıÂÏÂ Ó· ÂÓÛˆÌ·ÙÒÛÂÈÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÛÙËÓ «∂ÏÏ¿‰·». ∏ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· Ó·ıÂˆÚÂ› ˆ˜ Â›ÛËÌË ÁÏÒÛÛ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·ÙÔ˘ ÚÂ·ÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘, ‰ÈfiÙÈ ‹Ù·Ó Ë Ï¤ÔÓ ‰È·‰Â‰ÔÌ¤ÓË ÛÙÔÓ ‚·Ï-Î·ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, ˆ˜ ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ Î·È ÙË˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜Î·È Â› Ï¤ÔÓ, fiˆ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÛÙÔ ¿ÚıÚÔ 53, «...ˆ˜ Ï¤ÔÓ Â˘-Î·Ù¿ÏËÙÔÓ Î·È Â‡ÎÔÏÔÓ Ó· ÛÔ˘‰·Ûı‹ ·fi fiÏ· Ù· ÂÈ˜ ÙÔ ‚·-Û›ÏÂÈÔÓ [ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·] ÙÔ‡ÙÔ ÂÌÂÚÈÂ¯fiÌÂÓ· Á¤ÓË».

74. «...∆Ô fiÚ·Ì· ÙÔ˘ ƒ‹Á· fiÛÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ‹ ÙÔÈÎ¿ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ÎÈ·Ó ‹Ù·Ó-Î·ıÒ˜ ÂÓÛˆÌ¿ÙˆÓÂ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙË˜ÂÚÈÔ¯‹˜-ÂÌÓÂfiÙ·Ó Î·È ·fi ÙÈ˜ È‰¤Â˜ ÙË˜ °·ÏÏÈÎ‹˜ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË˜»,°. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 46.

62

∏ ∂

È

Â‰ÔÁ

Ú·Ê

›· Ù

Ë˜ ∫

ˆÓÛ

Ù·ÓÙ

ÈÓÔ˘

fiÏ

Âˆ˜,

179

6, Ì

Â Ù·

·Ú¯

·›·

ÂÏÏ

ËÓÈÎ

¿ Ù

Ôˆ

Ó‡ÌÈ

· Û

ÙÔ µ

fiÛ

ÔÚÔ,

Ù·

Ô

Ô›·

Ô ƒ

‹Á·

˜

Úfi-

ÛıÂÛ

Â ÎÔ

ÓÙ¿

ÛÙ·

¿ÏÏ

· Ù

Ô‡ÚÎ

ÈÎ·

ÙÔ

ˆÓ‡

ÌÈ·

ÙÔ˘

Úfi

Ù˘

Ô˘ ¯

¿ÚÙ

Ë, ı

¤ÏÔÓ

Ù·˜

¤ÙÛÈ

Ó·

‰Â›

ÍÂÈ Ù

ËÓ ·

Ú¯·

›· Î

ÏËÚÔ

ÓÔÌÈ

¿. ™

ËÌ·

ÓÙÈÎ

‹ÁÈ

· Ù

Ô Û˘

Ì‚ÔÏ

ÈÛÌfi

Î·

È Ë

·Ú¿

ÛÙ·

ÛË Ù

Ô˘ Î

ÔÈÌÈ

ÛÌ¤Ó

Ô˘ Ï

ÈÔÓÙ

·ÚÈ

Ô‡ Ì

Â ÙÔ

«Úfi

·

ÏÔ Ù

Ô˘ ∏

Ú·ÎÏ

¤Ô˘˜

» ÛÙ

·

fi‰È·

ÙÔ˘

.

63

7. °È· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÛÙÔ µfiÛÔÚÔ ÙË˜ ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›·˜ ÙË˜∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜. √ °ÂÒÚÁÈÔ˜ §¿˚Ô˜75 Â›¯Â ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÙÔÓÚfiÙ˘Ô ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Jean Adam Zizla, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚË-ÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›· ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂ-ˆ˜, ·ÏÏ¿ fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛÂ Ó· ·ÓÂ‡ÚÂÈ «Ù·˜ ·Ï·È¿˜ ÔÓÔÌ·-Û›·˜», Ù· ·Ú¯·›· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘. ¢ÂÓ Î·ÙfiÚıˆÛÂÓ· ‚ÚÂÈ ÙËÓ ËÁ‹, ÙËÓ ÔÔ›· Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÁÈ’ ·˘Ù¿.øÛÙfiÛÔ Ë ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜, ÛÙËÓ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ Â·-Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ 1998, ¤‰ÂÈÍÂ fiÙÈ Ù· ·Ú-¯·›· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ Ù· ¤Ï·‚Â ·fi ÙÔÓ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Barbie du Bocage, «Plan du Bospore de Thrace pourle voyage de Jeune Anacharsis, Juillet 1784», Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÚÈ¤¯Â-Ù·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Recueil de Cartes Geographiques, 1788, ·fifiÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ‹ÚÂ Î·È ÙÈ˜ ¿ÏÏÂ˜ ÂÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›Â˜. ¶·Ú·Ù›ıÂ-ÓÙ·È ÛÂ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯›· Ù· 83 ÙÔˆÓ‡ÌÈ·, Ù· ÔÔ›· Ô °. §¿˚Ô˜ ¿-ÊËÛÂ ¯ˆÚ›˜ Ù·‡ÙÈÛË, Î·È Û˘ÌÏËÚÒıËÎ·Ó ÌÂ ÙËÓ ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜,fiˆ˜ ÌÔÚÂ› Ó· ‰ÂÈ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·-fi ÙÔ ÛÙfiÌÈÔ ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘ ÛÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ.

75. °. §¿˚Ô˜, «√È ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·», fi.., ÛÂÏ. 234 Î. ÂÍ.

64

65

¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿ Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÌfiÓÔ ÛÙ· fiÛ· ¤ÁÚ·„ÂÔ °. §¿˚Ô˜ ÙÔ 1960, ·ÁÓÔÒÓÙ·˜ ÙÈ˜ ÚÔÛı‹ÎÂ˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÌÂÙËÓ ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜ ÙˆÓ ·Ù·‡ÙÈÛÙˆÓ ·fi ÙÔÓ °. §¿˚Ô ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ «√È ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ÙÔ-ÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÓÙÔÈÛÙÂ› Â-·ÎÚÈ‚Ò˜. √ °ÂÒÚÁÈÔ˜ §¿˚Ô˜ ÚÔÙÂ›ÓÂÈ ˆ˜ ÂÓ‰Â¯fiÌÂÓÔ (Î·ÈÂÓ Ì¤ÚÂÈ) ÚfiÙ˘Ô ¤Ó· Û˘Ó·Ê¤˜ ÙÔÔÁÚ·ÊÈÎfi Û¯Â‰È¿ÁÚ·ÌÌ·ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘, Û¯Â‰È·ÛÌ¤ÓÔ ÂÈÙfiÔ˘ ·fi ÙÔÓ ÌË¯·ÓÈÎfi JeanAdam Zisla Î·È ‰ËÌÔÛÈÂ˘Ì¤ÓÔ ÛÙ· 1770. øÛÙfiÛÔ Ë Û‡ÁÎÚÈÛËÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ó Ù· ‰‡Ô ¤ÚÁ·, Ê·ÓÂÚÒÓÂÈfiÙÈ ÙÔ ÙÔÔÁÚ·ÊÈÎfi ÙÔ˘ ƒ‹Á· Â›Ó·È ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ Î·È ˜ ÚÔ˜ÙÈ˜ ÈÛÙÔÚÈÎ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÈ˜ Û‡Á¯ÚÔÓÂ˜ Ôıˆ-Ì·ÓÈÎ¤˜»76. √È ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙ·Ì·ÙÔ‡Ó ‰ËÏ. ÛÙËÓ ÚÔ ÂÓÙËÎÔ-ÓÙ·ÂÙ›· ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ §¿˚Ô˘, Î·È ·ÁÓÔÂ› ÙÈ˜ ÚfiÛÊ·ÙÂ˜77, ÔÈ Ô-Ô›Â˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó Ù· ÎÂÓ¿ ÙÔ˘ §¿˚Ô˘ Î·È ¤¯Ô˘Ó Ù·˘ÙÈÛÙÂ›

76. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 31. 77. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·...», fi..,

ÛÂÏ. 41-44.

Ù· ·Ú¯·›· ÔÓfiÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· Ô ƒ‹Á·˜ ¤¯ÂÈ ‚¿ÏÂÈ Î·Ù¿ Ì‹ÎÔ˜ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘ ÙÂÎÌËÚÈÒÓÔÓÙ·˜ fiÙÈ Ù· ¤Ï·‚Â ·fi ÙÔÓ ¯¿ÚÙËÙÔ˘ Barbie du Bogage. øÛÙfiÛÔ, Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ÛÙËÓ ˘ÔÛËÌÂ›ˆ-ÛË ·Ú. 150 ÙË˜ ÛÂÏ. 59, ·Ï¿ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË fiÙÈ«°È· ÙÔÓ Û˘ÁÎÚÈÙÈÎfi ›Ó·Î· ÙˆÓ ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ¯·Ú-ÙÒÓ, ‚Ï. ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, (ÂÈÌ), ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ∞ı‹Ó·, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 1998, ÛÂÏ. 41-44».

8. ∆Ô ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ‰ÂÓ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ.π‰È·›ÙÂÚÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ÛÙËÓ ∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›· ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈ-ÓÔ˘fiÏÂˆ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ, ÁÈ· ÙÔÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi, Ë·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ ÛÙ· fi‰È· ÙÔ˘ ÔÔ›-Ô˘ Ô ƒ‹Á·˜ ¤‚·ÏÂ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ÙÔ «Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜»78, ÙÔÔÔ›Ô ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ¤¯ÂÈ ÂÈÛËÌ·ÓıÂ›. ™ÙË Ú¿¯Ë ÙÔ˘ ÏÈÔ-ÓÙ·ÚÈÔ‡ ÂÈÎ¿ıÔÓÙ·È ‰‡Ô ÎÏ·‰È¿, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ‰ÂÌ¤Ó· ÛÙË‚¿ÛË ÙÔ˘˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ ÙÔ ¤Ó· ¤Ó·ÓÙÈ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ Ó· ·Ó¤Ú¯ÔÓÙ·ÈÎ˘ÎÏÔÂÈ‰Ò˜ Î·È ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙÔ˘˜ Ó· ˘Ô‚·ÛÙ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ¤Ì-‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘, ·fi fiÔ˘ ÎÚ¤Ì·Ù·È ¤Ó·˜ ÂÁÁÂÁÚ·ÌÌ¤-ÓÔ˜ Î‡ÎÏÔ˜ ÌÂ ÎÂÓÙÚÔÌfiÏ· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙË˜ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘, ÏfiÁ¯Â˜,Ï¿‚·Ú·, Ï·‚‹ ·fi ÁÈ·Ù·Á¿ÓÈ Î.¿.

ÀÔÛÙËÚ›Í·ÌÂ fiÙÈ ÙÔ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÙˆÓ µ·ÏÎ·Ó›ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ fiÙ·Ó ı· ÂÓ-ı·ÚÚ˘ÓıÔ‡Ó Î·È ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó ·fi ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·È ÙËÓ Â·-Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· ı· ·Ú¿ÍÔ˘Ó ÙÔ Úfi·ÏÔ - Ù· fiÏ· - Î·È ı·ÁÎÚÂÌ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘, Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙÔ˘ Ô-Ô›Ô˘ ÂÈÎ¿ıÔÓÙ·È ÙËÓ Ú¿¯Ë ÙÔ˘ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ Î·È

78. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· Úfi-Ù˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», fi. ., ÛÂÏ. 39-40. ∆Ô˘ È‰›Ô˘, ∆Ô Úfi·ÏÔ ÙÔ˘∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ÛÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂ-Ï¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2010.

66

™ÙËÓ «∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›· ÙË˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜», Ë ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÂ› Î·È ÙÔ 1ÔÊ‡ÏÏÔ ÙË˜ ‰ˆ‰ÂÎ¿Ê˘ÏÏË˜ «Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜», Ô ƒ‹Á·˜ ¤ıÂÛÂ ÙËÓ fiÏÔ ÓfiËÌ··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡, ÛÙËÓ Ú¿¯Ë ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÂÈÎ¿ıÔÓÙ·È Ù·Û‡Ì‚ÔÏ· ÙË˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘. ŸÌˆ˜ Ô ƒ‹Á·˜ ÛÙ· fi‰È· ÙÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡¤‚·ÏÂ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ÙÔ “Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜”, Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÈ ˆ˜ fiÙ·Ó ÔÈÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ, «Ù· ·ÏÏËÎ¿ÚÈ·» ÙÔ˘ «£Ô˘Ú›Ô˘», ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó ÌÂ Ù· ÎËÚ‡ÁÌ·-Ù· ÙÔ˘ «£Ô˘Ú›Ô˘» Î·È ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ı· ·Ú¿ÍÔ˘Ó ÙÔ Úfi·ÏÔ-Ù· fiÏ·, ı·ÁÎÚÂÌ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ Î·È ı· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfiÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ. ∆Ô ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ‰ÂÓ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ, fiˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ó·˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙ· Ô Û˘ÓÙ¿ÎÙË˜ ÙË˜ “Ó¤·˜ ¿‰ÈÎË˜ ÎÚ›ÛË˜” ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·-ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á·, ·ÏÏ¿ ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·ÔÎ·ÏÂ› «·ÏÏËÎ¿ÚÈ·».

67

79. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜. ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ·ÙÚÈˆÙÈ-ÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· (1796-1797), ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ª¤Ó·Ó-‰ÚÔ˜, 2010, ÛÂÏ. 32.

68

ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÂ›· ÛÙÔ ÒÚÔ ÙË˜Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘. ∞˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÌËÓÂ˘ÙÈÎ‹ ÙË˜ ·Ú¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ «ÚÔ-¿ÏÔ˘ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜» Ô °. ∆fiÏÈ·˜79 ÙËÓ ıÂˆÚÂ› Ï·ıÂÌ¤ÓË, ˘-ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÌÂ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Ô ƒ‹Á·˜ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ. Ã·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ fiÙÈ «Ë ÂÓıÔ˘ÛÈÒ‰Ë˜ ·˘-Ù‹ ·Ó¿Ï˘ÛË [ÙÔ˘ ¢. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˘] ‰ÂÓ Â˘ÛÙ·ıÂ›. √ Ï¤ˆÓÂ›Ó·È ¤Ó· Û‡ÓËıÂ˜ ¤Ì‚ÏËÌ· ÙˆÓ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓˆÓ, ÂÓÒ ÙÔ Úfi·ÏÔ ÙÔ˘∏Ú·ÎÏ‹ ÛÙ· fi‰È· ÙÔ˘ ÌÔÚÂ› Ó· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ, fiˆ˜ ‹‰Ë Â›·-ÌÂ, ÙËÓ ‡·ÚÍË ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÛÙË µ·ÛÈÏÂ‡Ô˘Û· (ÙËªËÙ¤Ú· ∂ÎÎÏËÛ›·, ÙÔ˘˜ º·Ó·ÚÈÒÙÂ˜, ÙÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜, Î.Ô.Î.)·Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ÌÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎ‹, “ÎÚ˘ÙÔÁÚ·ÊËÌ¤ÓË” -ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á·». ¶ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È ·ÎfiÌË fiÙÈ «∆ËÓ ÂÚ-ÌËÓÂ›· fiÙÈ Ô Ï¤ˆÓ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ˘ÈÔıÂÙÂ› Î·È Ô§¿˚Ô˜ “OÈ Ã¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·”, fi. ., ÛÂÏ. 234».

∞Ó fiÌˆ˜ Â›¯Â ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Ù· ∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÎÂ›ÌÂÓ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·,ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·È ÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi, ÂÎÂ› ı· Â‡ÚÈÛÎÂ ÙÔ Û˘Ì-‚ÔÏÈÛÌfi ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ. ¶ÔÈÔ˘˜ Ô ƒ‹Á·˜ Û˘Ì‚Ô-Ï›˙ÂÈ ÌÂ ÙÔ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Î·È ÌÂ ÙÈ ·ÚÔÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙÔÓ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ, fi¯È ÌÂ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ ·ÏÏ¿ ÌÂ ÙÔÓ Ï‡ÎÔ. ∞fi ÙÔ˘˜ ÚÒ-ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ £Ô‡ÚÈÔ‡ ÙÔ˘ Ô ƒ‹Á·˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ÂÂÍ‹ÁËÛËˆ˜ Ù· ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È Û·Ó Ù· ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·.

«ø˜ fiÙÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ· Ó· ˙Ô‡ÌÂÓ ÛÙ· ÛÙÂÓ¿,ÌÔÓ¿¯ÔÈ, Û·Ó ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ÛÙÂ˜ Ú¿¯Â˜ ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿;».

∂›ÛË˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯. 63-64 ·ÔÎ·ÏÂ› ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ· ÙÔ˘˜ ª·-ÓÈ¿ÙÂ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜:

«™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜ Î·È ª·ÓÈ¿ÙÂ˜, ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ· Í·ÎÔ˘ÛÙ¿,ˆ˜ fiÙÂ ÛÙÂ˜ ÛËÏÈ¤˜ Û·˜ ÎÔÈÌ¿ÛıÂ ÛÊ·ÏÈÛÙ¿;»

∞ÎfiÌË ÛÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi, ÛÙÚÔÊ‹ 5, ·Ó·ÊˆÓÂ›,

69

80. ∂·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ ·fi„ÂÈ˜ Ô˘ Â›¯·Ó ‰È·Ù˘ˆıÂ› ÚfiÓÈ· ÙÒÚ· ˆ-Ú›˜ Û¯ÂÙÈÎ‹ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË, fiˆ˜ Î·È ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÎÂ›ÌÂÓÔÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜... fi.., ÛÂÏ. 20, «∫·Ù¿ ¿Û·Èı·ÓfiÙËÙ·, Î·Ù¿ ÙËÓ ÚÒÙË Û‡ÓÙÔÌË ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙË µÈ¤ÓÓË Ô P‹-Á·˜ ÂÍ¤‰ˆÛÂ ·ÓˆÓ‡Ìˆ˜ ÙÈ˜ ÚÔÊËÙÂ›Â˜ ÙÔ˘ “∞Á·ı¿ÁÁÂÏÔ˘”», ·Ú¿ ÙËÓÙÂÎÌËÚÈˆÌ¤ÓË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜. ◊Ù·Ó ÙÂÏÈÎ¿ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÎ‰fiÙË˜ ÙÔ˘ “∞Á·ı¿Á-ÁÂÏÔ˘”;, ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹-Á·, ∞ı‹Ó· 2009, ÌÂ ÙËÓ ÔÔ›· ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÂÎ‰fi-ÙË˜ ÙÔ˘ ·ÓÙÈÙ‡Ô˘ “∞Á·ı¿ÁÁÂÏÔ˘” ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ fi-ÙÈ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰ÈÂÚÂ˘ÓËıÂ› ÙÔ ı¤Ì·. AÏ¿ Î·È ÌfiÓÔ ÌÂÙ·Ê¤ÚÔÓÙ·È ·ÙÂÎÌË-

«¶Ò˜ Ù¤ÙÔÈ· ·ÏÏËÎ¿ÚÈ·,Ô‡ ‘Ó·È Û·Ó Ù· ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·,Ó· ˙Ô˘Ó ÛÙËÓ Ù˘Ú·ÓÓ›·Ó».

∫·È ÛÙË ÛÙÚÔÊ‹ 15, ·ÚfiÌÔÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜,

«∫’ ÂÛÂ›˜ ÌÚÂ ·ÏÏËÎ¿ÚÈ·Â›ÛÙÂ Û·Ó Ù· ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·.KÙ˘¿ÙÂ ÙÔ˘˜ ∆˘Ú¿ÓÓÔ˘˜».

∆ÔÓ›˙Ô˘ÌÂ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ÙÔÓ ·ÔÎ·ÏÂ› Ï‡ÎÔÛÙÔÓ £Ô‡ÚÈfi ÙÔ˘ (ÛÙ›¯. 103-104):

«¯·Ú¿Ù˙È ÙË˜ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ÛÙËÓ ¶fiÏ’ ·˜ ÌË Ê·Ó‹,ÁÈ· Ó· „ÔÊ‹Û’ Ô Ï‡ÎÔ˜, ÔÔ‡ Û·˜ Ù˘Ú·ÓÓÂ›».

¶·ÚfiÌÔÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÂfiÌÂ-ÓÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ £Ô‡ÚÈÔ˘:

«¡· ÛÊ¿ÍˆÌÂÓ ÙÔ˘˜ Ï‡ÎÔ˘˜, Ô˘ ÙÔÓ ˙˘ÁfiÓ ‚·ÛÙÔ‡ÓÎ·È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Î·È ∆Ô‡ÚÎÔ˘˜ ÛÎÏËÚ¿ ÙÔ˘˜ Ù˘Ú·Ó-ÓÔ‡Ó»,

£Ô‡ÚÈÔ˜, ÛÙ›¯. 121-122.

ª¿ÏÈÛÙ· ÛÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ·˘Ùfi ‰›ÛÙÈ¯Ô ÙÔ˘ £Ô‡ÚÈÔ˘, Ô ƒ‹Á·˜‰›ÓÂÈ Û˘ÓÔÙÈÎ¿ ÙËÓ ÔÏÂÌÈÎ‹ Ù·ÎÙÈÎ‹ ÙÔ˘, Ë ÔÔ›· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·ÈÛÙËÓ ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ Î·È fi¯È ÛÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ Î·È ÛÙÔ˘˜ «·Á·ı·ÁÁÂÏÈÎÔ‡˜ ¯ÚËÛÌÔ‡˜»80, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ

Á›ÓÔÓÙ·È ·Ô‰ÂÎÙÔ› ·ÓÂÍ¤Ù·ÛÙ·, ¯ˆÚ›˜ Û¯ÂÙÈÎ‹ ¤ÚÂ˘Ó· Î·ÈÙÂÎÌËÚ›ˆÛË. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÔ˘‰ÂÙÂÚˆıÔ‡Ó, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ô ƒ‹-Á·˜, ÔÈ Ï‡ÎÔÈ Ô˘ ÎÚ·ÙÔ‡Ó ÙÔ ˙˘Áfi ÙË˜ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, ‰ËÏ·‰‹ Ô™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ Î·È ÔÈ Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ÂÎÚfiÛˆÔ› ÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ù˘-Ú·ÓÓÔ‡Ó fiÏÔ ÙÔÓ Ï·fi, Î·È ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ∆Ô‡Ú-ÎÔ˘˜ ·ÎfiÌË. ™ËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÔÏÈÙÈÎÔÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ ıÂÒÚËÛË ÙÔ˘ ÚÔ-‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ ÔÔ›· ı· ¤ÚÂÂ Ó··ÏÏ¿ÍÂÈ Î·È ÛÙË ı¤ÛË ÙË˜ Ó· ÙÂıÂ› Ë ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜,Ô ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ‰ÈÔ›ÎËÛË˜, Ô˘ ı· Û¤‚ÂÙ·È Ù· ‰ÈÎ·ÈÒ-Ì·Ù· ÙÔ˘ Î¿ıÂ ÔÏ›ÙË ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ·ÓÂÍ¿Ú-ÙËÙ· ·fi Ê˘Ï‹, ÁÏÒÛÛ· Î·È ıÚËÛÎÂ›·.

ªÂÙ¿ ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÁÈ·ÙÔÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi ÙÔ˘ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ Î·ÈÙÔ˘ Ï‡ÎÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ ı· Ú¤ÂÈ Ë «ÂÓıÔ˘ÛÈÒ‰Ë˜ ·Ó¿-Ï˘Û‹» Ì·˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· Á›ÓÂÈ ÙÂÏÈÎ¿ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ÙÔÓ °.∆fiÏÈ·, Ô ÔÔ›Ô˜ Ï¤ÔÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤Ì·ıÂ fiÙÈ fiÊÂÈÏÂ Ó· Â›¯ÂÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Ù· Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÙÔÓ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi Î·È ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË ÚÈÓ ·fiÙËÓ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÂÈÎÚ›ÛÂÒÓ ÙÔ˘.

9. °È· ÙËÓ Ù·‡ÙÈÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÌÂ ‰‡Ô ÚfiÙ˘-Ô˘˜ ¿ÚÙÂ˜. ™ÙËÓ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÙÔ 1998, Î·Ù·‚Ï‹ıËÎÂ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó···ÓÙËıÔ‡Ó ÔÚÈÛÌ¤Ó· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· Â›¯·Ó ‹‰Ë ÙÂıÂ› ·-fi ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó··Ó Ô ƒ‹Á·˜ Û¯Â‰›·ÛÂ ÂÍ ·Ú¯‹˜ ÙËÓ Ã¿ÚÙ· ‹ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ Î¿-ÔÈÔÓ ÚfiÙ˘Ô ¯¿ÚÙË Î·È ÔÈfiÓ. π‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ›˙·ÌÂ fiÙÈ «√ÈÛ˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜ Ô˘ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó ÌÂ ÙÔÓ ƒ‹Á· Î·È ÙËÓ “Ã¿ÚÙ·

Ú›ˆÙÂ˜ ·fi„ÂÈ˜, ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÎÈ ·˘Ùfi ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ¿ÏÏ· ÙË˜ ÚÔ¯ÂÈÚfiÙËÙ¿˜ÙÔ˘ ÛÙË Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÙË ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹.

70

71

ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· Ó· ÂÓÙÔÈÛÙÂ› Ô ÁÂ-ˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ¯¿ÚÙË˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ¯ÚËÛ›ÌÂ˘ÛÂ ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· ÙË“Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜”. ¶ÔÏÏ¤˜ ÚÔÛ¿ıÂÈÂ˜ Â›¯·Ó Î·Ù·‚ÏË-ıÂ›, È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi, ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ÚÔÙ‡Ô˘»81. ∫·È ÌÓËÌÔÓÂ‡ÔÓÙ·Ó ÔÈ Û˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜: °ÂÒÚÁÈÔ˜§¿˚Ô˜, ¶ÔÏ˘¯Ú. ∂ÓÂÂÎ›‰Ë˜, πˆ¿ÓÓË˜ Ã·Ù˙ËÊÒÙË˜, ∞fiÛÙÔ-ÏÔ˜ ¢·ÛÎ·Ï¿ÎË˜, µ›ÎÙˆÚ ªÂÏ¿˜, ∫ˆÓ. ™Ù¿˚ÎÔ˜ Î·È °ÈÒÚÁÈÔ˜∆fiÏÈ·˜.

π‰È·›ÙÂÚ· Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ §¿˚Ô˜82 ÛÙËÓ ‰ÈÂÍÔ‰ÈÎ‹ ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ÙÔ1960 ÁÈ· ÙË Ã¿ÚÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙfiÓÈ˙Â fiÙÈ «¤Ó· ˆÚÈÛÌ¤ÓÔÚfiÙ˘Ô ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË ·ÓÂ˘ÚÂı‹ Î·È ı· Ú¤ÂÈÓ· ·Ó·˙ËÙËı‹». ∂›ÛË˜ Ô µ›ÎÙˆÚ ªÂÏ¿˜83 ·Ú·ÙËÚÔ‡ÛÂ ˆ˜«ı· ¿ÍÈ˙Â ‰›¯ˆ˜ ¿ÏÏÔ ÙÔÓ ÎfiÔ Ó· Á›ÓÂÈ ·fi ÂÈ‰ÈÎÔ‡˜ ÌÈ· ÛÂ‚¿ıÔ˜ Û˘ÁÎÚÈÙÈÎ‹ ¤ÚÂ˘Ó·. √ˆÛ‰‹ÔÙÂ fiÌˆ˜ Èı·ÓfiÙÂÚÔÊ·›ÓÂÙ·È Ô ƒ‹Á·˜ Ó· ‚·Û›ÛÙËÎÂ ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ¿ÏÏˆÓ».

∂Ó‰È·Ê¤ÚÔÓ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰ËÌÔÛ›Â˘Ì· ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·84, ÛÙÔ ÔÔ›Ô˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙Â ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1998, ˆ˜ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍ¤‰ˆÛÂ ¤Ó·¯¿ÚÙË ÙË˜ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ Delisle, Î·È fi¯È ÙË˜ ·Ú¯·›-·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜: «∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔÓ Ï¤ÔÓ Û¯Ô-ÏÈ·ÛÌ¤ÓÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯¿ÚÙË. ∆Ô ¤ÚÁÔ Î˘ÎÏÔÊfiÚËÛÂ ¤ÓÙÂ ¯Úfi-ÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ Î˘ÎÏÔÊÔÚ›· ÙË˜ Û‡ÓıÂÛË˜ ÙˆÓ ¢ËÌËÙÚÈ·›ˆÓ Î·È,Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘, fiÊÂÈÏÂ Ó· ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜¯¿ÚÙË˜ ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ ÙË˜... ∞ÓÙ’·˘ÙÔ‡, Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍÂfiÓËÛÂ ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi-

81. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· Úfi-Ù˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·, fi.., ÛÂÏ. 19.

82. °. §¿˚Ô˜, «√È ¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·...», ¢.π.∂.∂.∂., ÙfiÌ. 14 , (1960), ÛÂÏ. 286. 83. µ›ÎÙˆÚ ªÂÏ¿˜, ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ªÔÚÊˆÙÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓÈÎ‹˜ ∆Ú·-

¤˙Ë˜, ∞ı‹Ó· 1997, ÛÂÏ. 18.84. °. ∆fiÏÈ·˜, «√È ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· µ·ÏÎ¿ÓÈ·, Ë “Â˘Ú‡¯ˆÚË ∂ÏÏ¿‰·”

ÙˆÓ º·Ó·ÚÈˆÙÒÓ», ∂Ù¿ ∏Ì¤ÚÂ˜, ÂÊËÌ. ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹, 22 ª·ÚÙ›Ô˘1998, ÛÂÏ. 20-23.

‰Ô˘, Î·Ù¿ ÙÔ Á·ÏÏÈÎfi ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘-ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÙÔ˘ Delisle (ÂÚ. 1700)». (Ë ˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰ÈÎ‹Ì·˜)

∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì·˜ ÌÂÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ Â˘ÚÂÙËÚ›Ô˘ ÙˆÓÔÓÔÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿-‰Ô˜ Î·È ÙËÓ ÂÈÌ¤ÏÂÈ· ÙÔ 1998 ÙË˜·˘ıÂÓÙÈÎ‹˜ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Â·-Ó¤Î‰ÔÛË˜ ÙË˜ ·fi ÙÔ ¿ÚÈÛÙ· ‰È·-ÙËÚËÌ¤ÓÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ·ÓÙ›Ù˘ÔÙË˜ °ÂÓÓ·‰Â›Ô˘ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË˜, Ù¤-ıËÎÂ Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ·ÓÂ‡ÚÂÛË ÙÔ˘ ¿ÚÙË, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ôƒ‹Á·˜ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ˜ ÚfiÙ˘-Ô ÁÈ· ÙË ‰ÈÎ‹ ÙÔ˘ ¤Î‰ÔÛË. ∏ Â-ÚÂ˘ÓËÙÈÎ‹ Ì·˜ ·˘Ù‹ ·Ó·˙‹ÙËÛË ¤-ÊÂÚÂ ÙÔ˘˜ Î·ÚÔ‡˜ ÙË˜.

™ÙË ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔµÂÏÂÛÙ›ÓÔ, ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·ÓÛÙÈ˜ 13 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1998 ÙÔ¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ «√ ƒ‹Á·˜ Î·ÈË ÂÔ¯‹ ÙÔ˘»85, ÌÂ ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔ-

ÓÈÎ‹ ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ ÙÔ˘ ∂-ıÓÈÎÔ‡ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ (‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜ ÙfiÙÂ Ô µ·Û. ¶·Ó·-ÁÈˆÙfiÔ˘ÏÔ˜) Î·È ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙË˜ ¡ÔÌ·Ú¯È·Î‹˜ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›-ÎËÛË˜ ª·ÁÓËÛ›·˜ (¡ÔÌ¿Ú¯Ë˜ ÙfiÙÂ Ô ¶¿ÓÔ˜ ™ÎÔÙÂÈÓÈÒÙË˜), fi-Ô˘ ı· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÓ· ÙËÓ ÂÈÛ‹ÁËÛ‹ ÌÔ˘ ÌÂ ı¤Ì·, fiˆ˜ Â›¯Â ·-Ó·ÁÚ·ÊÂ› ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘, «∏ “¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹

85. ™ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘ Ô Ù›ÙÏÔ˜ ÙË˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂˆ˜ ‹Ù·Ó «∏“¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜” Î·È Ë “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·: ÌÈ·Ó¤· ·Ó¿ÁÓˆÛË».

72

73

¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜” Î·È Ë “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·: ÌÈ· Ó¤· ·-Ó¿ÁÓˆÛË». °È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÙÚÂÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ ÈÔ ÚÈÓ Â›¯· ÂÈ-ÛÎÂÊıÂ› ÙË °ÂÓÓ¿‰ÂÈÔ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË, ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË Û¯ÂÙÈ-ÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙË˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÒ˜ ÌÔ˘. ∆fi-ÙÂ ˙‹ÙËÛ· Ó· ‰ÈÂÚÂ˘Ó‹Ûˆ ÙÔ ÛÒÌ· ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë °ÂÓÓ¿‰ÈÔ˜ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË. ◊Ù·Ó ÌÈ· ÔÏ‡ Û˘ÁÎÈÓËÙÈ-Î‹ ÛÙÈÁÌ‹, fiÙ·Ó ÙÔ ‚Ï¤ÌÌ· ÌÔ˘ ¤ÂÛÂ ÛÙÔ ‚fiÚÂÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Guil. Delisle Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ¿-Óˆ ·fi Â›ÎÔÛÈ ÊÔÚ¤˜ ‰ÈÂÍ¤ÏıË ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ-ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ Ù· ‰Ò-‰ÂÎ· Ê‡ÏÏ· ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ Î·Ù¿ ÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ ∂˘ÚÂÙËÚ›Ô˘ ÙË˜,

∆Ô ‚fiÚÂÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle, 1707, Ô˘ Ô ƒ‹Á·˜¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· ÙÔÓ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ì¤ÚÔ˘˜ ÙË˜ «Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜∂ÏÏ¿‰Ô˜», fiˆ˜ ¤¯Ô˘ÌÂ ‰Â›ÍÂÈ Î·Ù¿ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙˆÓ ·Ô-ÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ‹˜ Ì·˜ ÙÔÓ ™ÂÙ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1998 ÛÙÔ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ Ô˘‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛÂ ÛÙÔ µÂÏÂÛÙ›ÓÔ ÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ EÚÂ˘ÓÒÓ/∂.π.∂.

86. ∏ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ‹ Ì·˜ ·˘Ù‹ ÌÂ Ù· ÚÒÙ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ‰ËÌÔÛÈÂ‡ıËÎÂÛÙË ÌÂÏ¤ÙË Ì·˜ «∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· ÚfiÙ˘¿ ÙË˜Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», ÛÙÔ ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, (ÂÈÌ. ¢ËÌ. ∫·-Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜) ¤Î‰. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂ-

74

‰È·›ÛÙˆÛ· ·Ì¤Ûˆ˜ ˆ˜ Ô ¯¿ÚÙË˜ ·˘Ùfi˜ ÙÔ˘ Delisle ‹Ù·Ó ›-‰ÈÔ˜ fiˆ˜ Î·È ÙÔ˘ ƒ‹Á·: Ë ª·ÁÓËÛ›·, Ë Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹, Ë §¤Û‚Ô˜,Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ ›‰È· Î·È Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ·. ∏ ÂÓ Û˘ÓÂ¯Â›· ‰ÈÂÚÂ‡-ÓËÛË ¤‰ÂÈÍÂ ÙËÓ Ï‹ÚË ÔÌÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ.

∏ ¯·Ú¿ ‹Ù·Ó ·ÓÂ›ˆÙË. ∂ÓËÌ¤ÚˆÛ· ÙÔÓ °È¿ÓÓË ∫·Ú¿, ¢È-Â˘ı˘ÓÙ‹ ÛÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ, ÛÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔ-ÓÈÎ‹ ÔÌ¿‰· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Û˘ÌÌÂÙÂ›¯·, Î·È ÙÔ˘ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ· ˆ˜ÂÓÙfiÈÛ· Â› Ù¤ÏÔ˘˜ ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ŒÙÛÈ ÌÂÙ¿ ÙÚÂÈ˜ ËÌ¤ÚÂ˜, ÛÙÈ˜ 13 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1998,·ÚÔ˘Û›·Û· ÛÙË ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· (ÙÈ Û‡ÌÙˆÛË!) ÙÔ˘˜ ‰‡Ô¯¿ÚÙÂ˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂ Ù›Ù-ÏÔ Ï¤ÔÓ ÙË˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÒ˜ ÌÔ˘ «Guill. Delisle Î·È Ë “Ã¿ÚÙ·ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜”. ∆·‡ÙÈÛË ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÂÓfi˜ ÚÔÙ‡Ô˘». ¢Ë-ÌÔÛÈÂ‡ıËÎÂ ÛÙËÓ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ1998 ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜, Ë ÔÔ›· ÌÂ ÙËÓ ÂÈÌ¤ÏÂÈ¿ ÌÔ˘ Â›¯Â ÂÎ‰ÔıÂ›·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·86 Î·È ÌÂ ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙË˜ ∞Î·‰ËÌ›·˜ ∞ıËÓÒÓ.

∏ Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹ ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle Î·È ÛÙËÓ «Ã¿ÚÙ· ÙË˜∂ÏÏ¿‰Ô˜» ÌÂ ÙËÓ Ù·˘ÙfiÛËÌË ÌÔÚÊÔÏÔÁ›·.

75

∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎ¿ ·Ó·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ÌÂÚÈÎ¿ ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÙË˜ ∞ÙÙÈÎ‹˜ ÛÙÔÓ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle Î·È ÛÙËÓ «Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜» ÙÔ˘ƒ‹Á·. ∞ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎ¿ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Î·ÓÂ›˜ ÙËÓ ËÁ‹ ÙËÓ ÔÔ›· Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔ-Ô›ËÛÂ ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙË˜ «Ã¿ÚÙ·˜» ÙÔ˘.

∆ÂÎÌËÚÈÒıËÎÂ Ï¤ÔÓ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜, ˜ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· Ù· ÂÓÓ¤·Ê‡ÏÏ· ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›-·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Guil. Delisle (1675-1726), Graeciae AntiqueTabulae Nova ÛÂ ‰‡Ô ÙÌ‹Ì·Ù· Î·È ÌÂ ‰È·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ 64,5 ÂÎ x 46,5ÂÎ. ¤Î·ÛÙÔ. ∆Ô ÚÒÙÔ ÙÌ‹Ì· ÂÚÈ¤¯ÂÈ ÙÔ ÓfiÙÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ ∂Ï-Ï¿‰Ô˜ Î·È Ê¤ÚÂÈ ÙÔ Ù›ÙÏÔ ÌÂ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˘, ÙÔÓÙfiÔ Î·È ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›· ¤Î‰ÔÛ‹˜ ÙÔ˘ «Autore GuillelmoDelisle, Graeciae Antiquae Tabula Nova, Parisiis, Oct. 1707».∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì·, Ô˘ ÂÚÈ¤¯ÂÈ ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜,ÛÙÔ Î¿Ùˆ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂÚÈıˆÚ›Ô˘ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ Î·È ÙËÓ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›·, «Graeciae ParsSeptentrionalis. Autore Guillelmo Delisle, Mart. 1708».

øÛÙfiÛÔ Ô °. ∆fiÏÈ·˜87 ÛÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘ ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ ·Ó·-Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ «Ô ƒ‹Á·˜ Â¤ÏÂÍÂ Ó· ÛÙËÚÈ¯ıÂ› ÛÂ ¤Ó·Ó ‰È¿ÛËÌÔ ÙËÓÂÔ¯‹ ÂÎÂ›ÓË ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÂÎÂ›ÓÔÓ ÙÔ˘Guillaume Delisle, ¤ÚÁÔ ÛÂ ‰‡Ô Ê‡ÏÏ· ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 18Ô˘ ·È-ÒÓ·» Î·È ¤Ú· ·fi Î¿ıÂ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›· ·ÔÛÈˆ-¿ ÙËÓ ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜ ·˘Ù‹. ¢ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙËÓ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿Ù·‡ÙÈÛË ÛÙÔ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙÔ µÂÏÂÛÙ›ÓÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ì¿ÏÈÛÙ· Â›¯ÂÁ›ÓÂÈ ¤ÓÙÔÓË Û˘˙‹ÙËÛË, ‰ÈfiÙÈ ÌÂÚÈÎÔ› Û‡ÓÂ‰ÚÔÈ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡-Û·Ó ÙËÓ ÚˆÙÔÙ˘›· ÙË˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÒ˜ Ì·˜ Î·È ÈÛ¯˘Ú›˙Ô-ÓÙ·Ó, fiˆ˜ Ô º›ÏÈÔ˜ ∏ÏÈÔ‡ Î·È Ô ∆Ú. ™ÎÏ·‚ÂÓ›ÙË˜, ˆ˜ Ù¿-¯· Ô °. ∆fiÏÈ·˜ Â›¯Â Ù·˘Ù›ÛÂÈ ÙËÓ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· ÌÂ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Delisle ÛÙÔ ‰ËÌÔÛ›Â˘Ì¿ ÙÔ˘ ÛÙÔ ∂Ù¿ ∏-

ÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ÌÂ ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙË˜ ∞Î·‰ËÌ›·˜ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó·1998, ‚ã ¤Î‰. 2003, Î·È ÛÂ ·Ó¿Ù˘Ô, ∞ı‹Ó· 1998 ÌÂ ÚÔÛı‹ÎË ÔÚÈÛÌ¤-ÓˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Ù·‡ÙÈÛË. ªÂ ÙËÓ ÚÒÙË Ì·˜ ·˘Ù‹ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË Î·ÈÙË ‰ËÌÔÛ›Â˘Û‹ ÙË˜ ‰fiıËÎÂ ÙÂÏÈÎ¿ ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô Â›-¯Â ı¤ÛÂÈ ÙÔ 1960 Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ §¿˚Ô˜ ÛÙËÓ ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÂÌÊ·ÓÙÈÎ¿ «ŒÓ· ÚÈÛÌ¤ÓÔ ÚfiÙ˘Ô ÙË˜ Ã¿Ú-Ù·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË ·ÓÂ˘ÚÂı‹ Î·È ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙËı‹».

87. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ Á¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 42.

76

77

Ì¤ÚÂ˜ ÙË˜ ÂÊËÌ. ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹, ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1998. (øÛÙfi-ÛÔ ÂÓÙ‡ˆÛË ¤Î·ÓÂ, Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ‰ÂÓ ¤Ï·‚Â ÙÔÓ Ïfi-ÁÔ ÁÈ· Ó· ÂÈ‚Â‚·ÈÒÛÂÈ ÙÈ˜ ÂÓÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘˜). ∆Ô˘˜ ÙÔÓ›ÛıËÎÂfiÌˆ˜ fiÙÈ Ô °. ∆fiÏÈ·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î¿ÓÂÈ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ¯¿ÚÙË ÙË˜·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle, Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿Û·ÌÂ, ·ÏÏ¿ ˘Ô-ÛÙ‹ÚÈ˙Â ÛÙÔ ‰ËÌÔÛ›Â˘Ì¿ ÙÔ˘ fiÙÈ «Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍÂfiÓËÛÂ ¤Ó·Ó ¿Ú-ÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Î·Ù¿ ÙÔ Á·ÏÏÈÎfi ÚfiÙ˘Ô ÙÔ˘¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÙÔ˘ Delisle (ÂÚ.1700)», (Ë ˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰ÈÎ‹ Ì·˜). ∂› Ï¤ÔÓ, ‰‡Ô ËÌ¤ÚÂ˜ ·Ú-ÁfiÙÂÚ· ÛÂ ÂÈÛÙÔÏ‹ Ì·˜ ÛÙÔÓ º›ÏÈÔ ∏ÏÈÔ‡, ÙËÓ ÔÔ›· ÎÔÈ-ÓÔÔÈ‹Û·ÌÂ ÛÂ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ™˘Ó¤‰ÚÔ˘˜, ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ Î·Ù·-¯ˆÚ›ÛÙËÎÂ fiÏÔ ÙÔ ÎÂ›ÌÂÓÔ ·fi ÙÔ ‰ËÌÔÛ›Â˘Ì¿ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ·ÛÙÔ ∂Ù¿ ∏Ì¤ÚÂ˜ ÙË˜ ÂÊËÌ. ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹, 22 ª·ÚÙ›Ô˘ 1998,ÛÂÏ. 20-23, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÌÊ·ÙÈÎ¿ ÙfiÓÈ˙Â fiÙÈ «Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍÂfiÓË-ÛÂ ¤Ó·Ó ¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Î·Ù¿ ÙÔ Á·ÏÏÈÎfi Úfi-Ù˘Ô ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÙÔ˘ Delisle(ÂÚ. 1700)».

∂› Ï¤ÔÓ Ë ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÚfiÛıÂÛÂ Î·È ¤Ó·Ó‰Â‡ÙÂÚÔ ÚfiÙ˘Ô ¯¿ÚÙË, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂÁÈ· ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, Ô˘ ÂÚÈ¤¯ÂÙ·ÈÛÙ· Ê‡ÏÏ· 10, 11 Î·È 12. ∆ÂÎÌËÚÈÒÛ·ÌÂ88 fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÁÈ· Ó·Û˘Ì-ÂÚÈÏ¿‚ÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‚·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, fi-Ô˘ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·Ó Ë ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹ ÂÍÔ˘Û›·, ÌÈ· Î·È Ô ¯¿ÚÙË˜ ÙË˜·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·Ó Ï›ÁÔ ÈÔ ¿Óˆ ·fi ÙÔÓ ∞›ÌÔ,¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ¯¿ÚÙË ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô, ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘Rizzi Zannoni89, Ô ÔÔ›Ô˜ ‹Ù·Ó ÙË˜ Û˘Á¯ÚfiÓÔ˘ ÂÔ¯‹˜. ∫·Ù’·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô ƒ‹Á·˜ ı· Â›¯Â ¤Ó· Ï‹ÚË ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÙÔ›Ì·˙Â ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Î·È Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì-

88. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜”...», fi.., ÛÂÏ. 32-38.89. Rizzi Zannoni, Carte de la Partie Septentrionale de l’ empire Otoman…,

Paris 1774.

‚¿ÓÔÓÙ·Ó ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· ÛÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, Ë ÔÔ›· ‹-Ù·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙË˜ «ƒÔ‡ÌÂÏË˜, ÙË˜ ª. ∞Û›·˜, ÙˆÓªÂÛÔÁÂ›ˆÓ ¡‹ÛˆÓ Î·È ÙË˜ µÏ·¯ÔÌÔÁ‰·Ó›·˜», ÒÛÙÂ Ó· ‰ÈÔÈ-ÎËıÂ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ¿ ÌÂ ÛÂ‚·ÛÌfi ÛÙ· «¢›Î·È· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘».øÛÙfiÛÔ ı¤ÏÔ˘ÌÂ Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ô °. ∆fiÏÈ·˜90 ÌÓËÌÔÓÂ‡-ÂÈ ÙËÓ ·ÓÂ‡ÚÂÛË ÙÔ˘ ‰Â˘Ù¤ÚÔ˘ ÚÔÙ‡Ô˘ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Zannoni,Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿Û·ÌÂ ÁÈ· ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂Ï-Ï¿‰Ô˜, ·Ú·¤ÌÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Ì·˜ «¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ∫·Ú·-ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, fi.., ÛÂÏ. 32»,Î¿ÙÈ Ô˘ ·¤Ê˘ÁÂ Ó· Î¿ÓÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿-‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle.

∞Ó Ì·ÎÚËÁÔÚ‹Û·ÌÂ Î·È ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È fiÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ ‰ÂÓÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÂ ‰ÈÎ‹ Ì·˜ ˘·ÈÙÈfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ ˘·›ÙÈÔ˜ Â›Ó·È ÔÛ˘ÓÙ¿ÎÙË˜ ÙˆÓ ÚÔÛÊ¿ÙˆÓ ÂÈÎÚ›ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ƒ‹Á· ÌÂ Ù·ÔÏÏ¿ «ÌÔ¯ıËÚ¿ ÂÈ¯ÂÈÚ‹Ì·Ù·», Ô˘ ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ ÛÙ· ÎÂ›ÌÂ-Ó¿ ÙÔ˘, fiˆ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Î·È Ô °·ÏËÓfi˜, «∆ˆÓ ÌÂÓ ÏfiÁˆÓ ÙÔ˘Ì‹ÎÔ˘˜ Ô˘¯ ËÌ¿˜ ·ÈÙÈ·Ù¤ÔÓ, ·ÏÏ¿ ÙÔ˘˜ ÂÌÏ‹Û·ÓÙ·˜ ¿ Û˘Ó¤-ÁÚ·„·Ó ‚È‚Ï›· ÌÔ¯ıËÚÒÓ ÂÈ¯ÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ»91.

* * *

™˘ÓÔ„›˙Ô˘ÌÂ ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÙÂÎÌËÚÈÒÛ·ÌÂ ˆ˜ Ë Ã¿ÚÙ·ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ Â›Ó·È Û‡ÓıÂÛË ‰˘Ô ¯·ÚÙÒÓ, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ƒ‹-Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ ˆ˜ ÚfiÙ˘·, ÙÔ˘ Guil. Delisle Î·È RizziZannoni Î·È ˆ˜ Ë ¤Î‰ÔÛ‹ ÙË˜ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈ-ÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË Î·È ÙÔ £Ô‡ÚÈÔ, ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, Î·È ˆ˜ Ë ¤Î‰ÔÛ‹ÙË˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ô Î·ı·Ú¿ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎfi˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜. √ ƒ‹Á·˜

90. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 62. 91. µÏ. °·ÏËÓfi˜, (2Ô˜ ·È. Ì.Ã.), ¶ÂÚ› ÙˆÓ Î·ı’ πÔÎÚ¿ÙËÓ Î·È ¶Ï¿ÙˆÓ·

‰ÔÁÌ¿ÙˆÓ, µÈ‚Ï›ÔÓ Ù¤Ù·ÚÙÔÓ, ÎÂÊ. ·ã (Galenus, Opera Omnia, ¤Î‰.C.G.Kühn, ÙfiÌ. V, §ÂÈ„›· 1823, Â·Ó¤Î‰. 2001, ÛÂÏ. 360).

78

79

‹Ù·Ó Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜ Î·È fi¯È ¤Ó·˜ Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˜.ÃÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ, ˆ˜ ÚfiÙ˘Ô, ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜92

ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ ¤Ó· ÔÏÈÙÈÎfi ¯¿ÚÙË ÌÂ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÔÏÈÙÈÎ‹ ‰È-·›ÚÂÛË Î·È fi¯È ÂÎÂ›ÓË ÙË˜ √ıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ó¿-ÁÎÂ˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· Â-ÎÏÔÁÒÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘. ∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ô ƒ‹-Á·˜ ‰ÂÓ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ, ˜ ÚfiÙ˘Ô ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘, ¤Ó· ¿Ú-ÙË ÙË˜ Û˘Á¯ÚfiÓÔ˘ ÙÔ˘ ÂÔ¯‹˜, ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔÓ ÛÎÔ-fi ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ÙÔÔÔ›Ô ¤ÚÂÂ Ó· Â›¯Â ÚÔÛÂ¯ıÂ› ·fi ÙÔÓ °. ∆fiÏÈ·.

10. ∏ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ·ÚÙÒÓ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∏ÁÂÌfiÓÂ˜. ™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ‰‡Ô ¯·ÚÙÒÓ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ÙÔÓ fiÚÔ«Ã¿ÚÙ·», ¡¤· Ã¿ÚÙ· ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ÙË˜ªÔÏ‰Ô‚›·˜, Ô fi„ÈÌÔ˜ ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ·ÚÌfi˙Ô˘Û· ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙ· fiÛ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿Û·ÌÂ ÛÙËÓ ÁÈ· ÚÒÙËÊÔÚ¿ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛ‹ ÙÔ˘˜ ÌÂ Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ· Î·È ÚˆÙfiÙ˘-· Û¯fiÏÈ·, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ı· «Ú¤ÂÈ Ó· ıÂˆÚËıÔ‡Ó ˆ˜ ·-Ï‹ ‚ÈÔÔÚÈÛÙÈÎ‹ ÂÎ‰ÔÙÈÎ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·»93 ÂÎ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ƒ‹Á·. ª¿ÏÈÛÙ· ÛÂ ¿ÏÏÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ˆ˜ ÂÓÈÛ¯‡ıËÎÂ ÔÈ-ÎÔÓÔÌÈÎ¿ ·fi ÙÔ˘˜ ∏ÁÂÌfiÓÂ˜ Ë ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ·˘ÙÒÓ,«ÂÓÈÛ¯‡ıËÎ·Ó ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÛÔ‰¿ÚÔ˘˜ ÙˆÓ ‰˘Ô Ë-ÁÂÌÔÓÈÒÓ, ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ À„ËÏ¿ÓÙË Î·È ÙÔ˘ ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘∫·ÏÏÈÌ¿¯Ë, ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·»94, ·Ú·¤ÌÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ Î·Ù¿ıÂÛËÙÔ˘ ƒ‹Á·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙÈ˜ ·Ó·ÎÚ›ÛÂÈ˜ ·Ó¤ÊÂÚÂ fiÙÈ Ù‡ˆÛÂ ÙÔ˘˜

92. ™¯ÂÙÈÎ¿ ‚Ï. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «°È·Ù› Ô ƒ‹Á·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ˜ ÚfiÙ˘Ô ÙË˜ “Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜”;»,À¤ÚÂÈ·, ÙfiÌ. 4, (2006), ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂ-ÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ÛÂÏ. 591-604, Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙË ÛÂÏ. 603.

93. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 26.94. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 22.

¯¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÌÂ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ ∏ÁÂÌfiÓˆÓÎ·È ÚÔ˜ «ÎÂÚ‰ÔÊÔÚ›·Ó»: «√ ƒ‹Á·˜ Î·Ù·ı¤ÙÂÈ ÌÂÓ ÚÔ˜ ÙÔ‡-ÙÔÈ˜, fiÙÈ ÂÛ¯Â‰›·ÛÂ Î·È ¯¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ªÔÏ‰·‚›·˜ Î·È µÏ·¯›·˜,˘ÔÛÙËÚÈ¯ıÂ›˜ ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ ‰È· ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ˘fi ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ À„ËÏ¿ÓÙË Î·È ∫·ÏÏÈÌ¿¯Ë, Ô‡˜ Î·È Â¯¿-Ú·ÍÂ ÌÂÓ ·Ú¿ Ùˆ ª‡ÏÏÂÚ, ÂÍÂÙ‡ˆÛÂ ‰Â ·Ú¿ Ùˆ ¡›Ù˜, ·ÏÏ’ÂÂÈ‰‹ Â› ÙÔ˘ ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ ÂÈÌ¤ÓÂÈ, fiÙÈ ÙÔ‡ÙÔ Ú¿ÙÙˆÓ Ìfi-ÓÔÓ ÏfiÁÔÓ Â›¯ÂÓ ÙËÓ ÎÂÚ‰ÔÛÎÔ›·Ó, ‰ÂÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ‰Â ÙÔÂÓ·ÓÙ›ÔÓ, ‰È· Ù·‡Ù· ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ‡ÙÔ ÛËÌÂÈÔ‡Ù·È ÂÓÙ·‡ı· Ìfi-ÓÔÓ ÚÔ˜ ÁÓÒÛÈÓ»95.

95. ∞ÈÌ. §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÂÚ› ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹..., fi.., ÛÂÏ. 63.

80

∏ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ∏ÁÂÌfi-Ó· ÙË˜ µÏ·¯›·˜ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ À-„ËÏ¿ÓÙË ÌÂ Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙË˜ ∏ÁÂ-ÌÔÓ›·˜ ÙÔ˘ ÏÔÍ¿, Û·Ó Ó· Â›Ó·ÈÂÙ·Ì¤Ó· Î·È Î¿Ùˆ ·fi ·˘Ù¿ ÙÔÚfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜.

∏ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ∏ÁÂÌfiÓ· ÙË˜ ªÔÏ-‰·‚›·˜ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ∫·ÏÏÈÌ¿¯Ë ÌÂ ÙÔÓ ı˘-ÚÂfi Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙË˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜ ÙÔ˘ ÏÔÍ¿ ÙÔÔ-ıÂÙËÌ¤ÓÔ Î·È Î¿Ùˆ ·fi ·˘Ùfi ÙÔ Úfi·ÏÔÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜. ∆Ô ÎÂ›ÌÂÓÔ ÛÙÔ ·ÓÔÈÎÙfi ‚È-‚Ï›Ô «¶ÚÔ˜ Ùˆ ∆‡Ú· fiÔ˘ Ë √ÊÈÔ‡Û·. ¶Ï›Ó.‚È‚Ï. ‰ã.» Â›Ó·È ·fi ÙË °·ÏÏÈÎ‹ ∂ÁÎ˘ÎÏÔ-·È‰Â›· ÙˆÓ Diderot Î·È D’Alembert.

81

∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÌÂ ÙÈ˜ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›Â˜ ÙˆÓ ∏-ÁÂÌfiÓˆÓ Î·È ÙÈ˜ ¿ÏÏÂ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜, ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ¤‚·ÏÂ ÛÙÔ˘˜¯¿ÚÙÂ˜ ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ ‹ıÂÏÂ Ó· ·Ú·Ï·Ó‹ÛÂÈÙË ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· ÙË˜ ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹˜ AÛÙ˘ÓÔÌ›·˜ Î·È Ó· ¿ÚÂÈ ÙËÓ¿‰ÂÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÙ‡ˆÛË ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ·˘ÙÒÓ, Î¿ÙÈ Ô˘ ÙÔ ¤-Ù˘¯Â, fiÙ·Ó ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÈ˜ ·Ó·ÎÚ›ÛÂÈ˜ «...fiÙÈ ÙÔ‡ÙÔ Ú¿Ù-ÙˆÓ ÌfiÓÔÓ ÏfiÁÔÓ Â›¯ÂÓ ÙËÓ ÎÂÚ‰ÔÛÎÔ›·Ó, ‰ÂÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È‰Â ÙÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ...». ◊ıÂÏÂ Ó· Û˘ÁÎ·Ï‡„ÂÈ ÙÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Î·Ù¤ıÂÛÂ fiÙÈ Ù‡ˆÛÂ ÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜ ÌÂÙË ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÙˆÓ ∏ÁÂÌfiÓˆÓ. ∂›Ó·È ÌÈ· ·¿ÓÙËÛË ÛÎÔ-ÈÌfiÙËÙ·˜ ÙËÓ ÒÚ· ÙË˜ ·Ó·ÎÚ›ÛÂˆ˜.

øÛÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·-‚›·˜ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·Í‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ·ÔÙÂ-ÏÔ‡Ó ÔÈ ı˘ÚÂÔ›, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ƒ‹Á·˜ ¤‚·ÏÂ Î¿Ùˆ ·fi ÙÈ˜ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›Â˜ ÙˆÓ ∏ÁÂÌfiÓˆÓ. √È ı˘ÚÂÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ô-ÙÂÏÔ‡Ó Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙˆÓ ∏ÁÂÌÔÓÈÒÓ ÙÔ˘˜, Â›Ó·È ÏÔÍ¿ ÙÔÔıÂ-ÙËÌ¤ÓÔÈ, Ï·ÁÈ·ÛÌ¤ÓÔÈ Î·È fi¯È ÛÂ fiÚıÈ· ı¤ÛË, fiˆ˜ ı· ¿ÚÌÔ-˙Â ÛÂ Û‡Ì‚ÔÏ·, Î·È Î¿Ùˆ ·fi ÙÔ˘˜ ı˘ÚÂÔ‡˜ ¤‚·ÏÂ Î·È ÙÔ «Úfi-·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜» ÔÚÈ˙fiÓÙÈ·, fiˆ˜ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ ÛÙÈ˜ ÂÈ-ÎfiÓÂ˜. ∞Ó ÔÈ ∏ÁÂÌfiÓÂ˜ Â›¯·Ó ·Ú·ÁÁÂ›ÏÂÈ ÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ‡˜,‰ÂÓ ı· ‹ıÂÏ·Ó Ù· Û‡Ì‚ÔÏ· ÙˆÓ ∏ÁÂÌÔÓÈÒÓ ÙÔ˘˜ Ó· Â›Ó·È Ï·-ÁÈ·ÛÌ¤Ó· Û· ·Ú·ÂÙ·Ì¤Ó· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈÛÔÛÎÂ·ÛÌ¤ÓÔ˜ Ôı˘ÚÂfi˜ ÙË˜ ªÔÏ‰·‚›·˜96. °È’ ·˘Ùfi Î·È Î·ÏfiÈÛÙ· ı· ÚˆÙ‹ÛÂÈÔ ·Ó·ÁÓÒÛÙË˜, ÔÈÔ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜ ı· ‹ıÂÏÂ ÙÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙË˜ Â-ÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘, ÙË˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜ ÙÔ˘, Ó· Â›Ó·È ÏÔÍ¿ ÙÔÔıÂÙËÌ¤ÓÔÎ·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈÛÔÛÎÂ·ÛÌ¤ÓÔ;

96. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 67, «™‡ÌÊˆÓ· ÌÂÙËÓ ÔÌÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙË ‰·¿ÓË ÁÈ· ÙË ¯¿Ú·ÍË Î·È ÙËÓ ¤Î-‰ÔÛË ÙˆÓ ·ÚÙÒÓ ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜ Î¿Ï˘„·Ó ÔÈ ÔÛÔ‰¿ÚÔÈÙˆÓ ‰‡Ô ËÁÂÌÔÓÈÒÓ». §ÂÁÚ¿Ó‰, ∞Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê·... fi.., ÛÂÏ 63.

∂› Ï¤ÔÓ, Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ «ÚÔ¿ÏÔ˘ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜»,Ô˘ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ¤¯ÂÈ ÂÓÙÔÈÛıÂ› ÛÙÈ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Î¿Ùˆ·fi ÙËÓ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›· ÙˆÓ ∏ÁÂÌfiÓˆÓ, ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛËÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ·˘ÙÒÓ ¯·ÚÙÒÓ. √ ƒ‹Á·˜ ÂÓÙ¿ÛÛÂÈÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÛÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ. ¢ÂÓ Ù‡ˆ-ÛÂ ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÙÔ‡˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÁÈ· Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, Û·¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˜, fiˆ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È97, ÛÂ ÌÈ· ÂÔ¯‹ Î·Ù¿ ÙËÓÔÔ›· ·Ú¿ÏÏËÏ· Ù‡ˆÓÂ ÙË Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, ÙÔÓ£Ô‡ÚÈÔ, ÙÔ ™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ Î·È Ù· ¿ÏÏ· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘.∆Ô˘˜ Ù‡ˆÛÂ ÁÈ· ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ, ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ¯¿ÚÙÂ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ Â·Ú¯ÈÒÓ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ ¤¯Ô˘ÌÂ ˘-ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜98. √È ¿ÚÙÂ˜

97. √ °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 24, ·ÔÌfiÓˆÛÂÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·fi Ù· ¿ÏÏ· Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿ ÙÔ˘ ¤ÚÁ·, ÙËÓ ¡¤·¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË, ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ, ÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi, ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, Î·È Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·-ÙfiÓ Ó· Î·Ù·ÓÔËıÂ› Ô ÛÎÔfi˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ÙÔ˘ ÌÈ· Î·È ı¤ÏÂÈÓ· ·Ú·ıÂˆÚÂ› ÙÔ «Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜», Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÛËÌ·ÓıÂ›.°È’ ·˘Ùfi Î·È ÁÚ¿ÊÂÈ: «∆Ô fiÙÈ ÔÈ ÙÚÂÈ˜ ¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÂ ‰È·-ÊÔÚÂÙÈÎ¤˜ ÛÊ·›ÚÂ˜ ÙË˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ ÙÔ˘˜, Î·È fiÙÈÂÈÙÂÏÔ‡Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ù˘-ÒıËÎ·Ó ÙËÓ ›‰È· ¯ÚÔÓÈ¿, ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ¯·Ú¿ÎÙË Î·È ÙÔ ›‰ÈÔ Ù˘ÔÁÚ·-ÊÂ›Ô, Ê·ÓÂÚÒÓÂÙ·È Î·È ·fi ÙÔ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓfi ÙÔ˘˜. ∆· ÛÙÔÈ¯Â›· Ê˘ÛÈÎ‹˜ÁÂˆÁÚ·Ê›·˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙˆÓ ËÁÂÌÔÓÈÒÓ Â›Ó·È‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¿ ·fi ÂÎÂ›Ó· ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ›‰ÈÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, È‰È·›ÙÂÚ·ÛÙÔ ÚÔ˘ ÙÔ˘ ¢Ô‡Ó·‚Ë. ∂› Ï¤ÔÓ ÔÈ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙˆÓ ËÁÂÌÔÓÈÒÓ Â›Ó·È ¯¿Ú-ÙÂ˜ Û‡Á¯ÚÔÓË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ÁÂˆÁÚ·Ê›·˜, ÂÓÒ Ë Ã¿ÚÙ· Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ·Ú¯·È-ÔÁÓˆÛÙÈÎfi, Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓÔ ÌÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÚÈ‹ÁËÛË˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ∞Ó¿-¯·ÚÛË Î·È ÌÂ ÙÔ ·ÙÚÈˆÙÈÎfi ÌÔÚÊˆÙÈÎfi ÓÂ‡Ì· ÙË˜ “·ÏÈÁÁÂÓÂÛ›·˜”,ÙË˜ ·Ó·‚›ˆÛË˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ·ÍÈÒÓ, Ô˘ ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi ˘ËÚÂÙÔ‡ÛÂ».

98. ¢ËÌ. ∫·ÚÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ “Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜” ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆· Úfi-Ù˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», ÛÙÔ ∏ Ã¿ÚÙ· ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¤Î‰,.∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ÌÂ ÙËÓ ˘-ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙË˜ ∞Î·‰ËÌ›·˜ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1998, ÛÂÏ. 50-52.

82

83

ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜, ˆ˜ ∂·Ú¯›Â˜ Â›Ó·È ‰È·ÈÚËÌ¤ÓÂ˜ÛÂ ∆Ô·Ú¯›Â˜, ··Ú·›ÙËÙÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔÙÔ˘ ƒ‹Á· ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÏÔÁ‹ ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ Î·Ù¿ ÙÈ˜ ÂÎÏÔ-Á¤˜, Ô˘ ÂÙÔ›Ì·˙Â ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘Ú-Á›· ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘. °È’ ·˘Ùfi ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Ô ƒ‹-Á·˜, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ Î¿ÓÂÈ Î·È ÛÙË Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ‰È·ÈÚÂ› ÙËÓ∂·Ú¯›· ÙË˜ µÏ·¯›·˜ ÛÂ «∆Ô·Ú¯›Â˜» fiÚÔ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Â›ÛË˜ Î·È ÛÙÔÓ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛÈ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·˜ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿«...ÂÓ ÙË µÏ·¯›· ÂÈ˜ Ù·˜ ÙÔ·Ú¯›·˜ µÏ¿ÛÎ·Ó, ∆ÂÏ √ÚÌ¿ÓÈ Î·ÈŸÏÙÔÓ». ∂› Ï¤ÔÓ Ô ƒ‹Á·˜ ıÂˆÚÂ› ÙËÓ «µÏ·¯ÔÌÔÁ‰·Ó›·»Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ ¡¤·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ¢ÈÔ›ÎËÛË˜, ‰È·ÈÚÂÌ¤ÓË ÛÂ ∂·Ú¯›Â˜Î·È ∆Ô·Ú¯›Â˜, ¿ÚıÚÔ 3 ÙÔ˘ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘.

ªÂ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÚÔÛı¤ÙÔ˘ÌÂ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛ‹Ì·˜ ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ, ÙËÓ ÔÔ›· ˆÛÙfiÛÔ ÌÓËÌÔÓÂ‡ÂÈ99, ÂÈÛËÌ¿-Ó·ÌÂ ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ªÔÏ‰·‚›·˜ ¤ÓÙÂÎ· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ÙÔ˘ ∂˘-ÍÂ›ÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘, ÛÙ· ÔÔ›· Ô ƒ‹Á·˜ ÚÔÛı¤ÙÂÈ Î·È Ù· ·ÓÙ›-ÛÙÔÈ¯· ·Ú¯·›· ÙÔˆÓ‡ÌÈ·.

∂› Ï¤ÔÓ ÛÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙË˜ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ ËÁÂ-ÌfiÓ· ÙË˜ ªÔÏ‰·‚›·˜, Ô ƒ‹Á·˜ ‰›Ï· ÛÙÔÓ ÏÔÍ¿ ÙÔÔıÂÙËÌ¤-ÓÔ ı˘ÚÂfi ÙË˜ ªÔÏ‰·‚›·˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ì¿ÏÈÛÙ·, ¤¯ÂÈ ÌÈÛÔÛÎÂ-·ÛÌ¤ÓÔ Î·È Î¿Ùˆ ·fi ·˘ÙfiÓ ¤¯ÂÈ ‚¿ÏÂÈ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ÙÔ Úfi·-ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜, ¤¯ÂÈ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô ·ÓÔÈ¯Ùfi Î·È ÙË ÊÚ¿ÛË«¶ÚÔ˜ Ùˆ ∆‡Ú· fiÔ˘ Ë √ÊÈÔ‡Û·, ¶Ï›Ó. ‚È‚Ï. ‰ã.». ∫Â›ÌÂÓÔÙÔ ÔÔ›Ô, fiˆ˜ ¤¯Ô˘ÌÂ ÙÂÎÌËÚÈÒÛÂÈ100, Ô ƒ‹Á·˜ ¤¯ÂÈ ¿ÚÂÈ ·-fi ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ï‹ÌÌ· ÙË˜ °·ÏÏÈÎ‹˜ ∂ÁÎ˘ÎÏÔ·È‰Â›·˜ ÙˆÓDiderot Î·È D’Alembert. ªÈ· ·ÎfiÌË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ·fi ÙÔÓƒ‹Á· ÙË˜ °·ÏÏÈÎ‹˜ ∂ÁÎ˘ÎÏÔ·È‰Â›·˜, Î·Ù¿ ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ-

99. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜,..., fi.., ÛÂÏ. 59.100. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «ƒ‹Á·˜ Î·È °·ÏÏÈÎ‹ Encyclopédie. ªÈ· ·-

ÎfiÌË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ‹ ÙË˜ ÛÙ· 1797», √ ∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜, ÙfiÌ. 25, (2005),ÛÂÏ. 418-420.

Î‹ ÙÔ˘ ¯ÚÔÓÈ¿ ÙÔ˘ 1797, ÂÎÙfi˜ ·fi ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ 1790, Ô˘ Â›¯Â¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ· Î·ÈÙËÓ Â›¯·ÌÂ ÙÂÎÌËÚÈÒÛÂÈ101. ∫·È ·˘Ù¿ Ù· ÛÙÔÈ¯Â›·, fiˆ˜ Â›-ÛË˜ ÔÈ ı˘ÚÂÔ›, ÔÈ ÏÔÍ¿ ÙÔÔıÂÙËÌ¤ÓÔÈ Î·È ÌÈÛÔÛÎÂ·ÛÌ¤ÓÔÈ,Î·ıÒ˜ Î·È ÙÔ Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜, ‰È·Ï¿ıÔ˘Ó ÙË˜ ÚÔ-ÛÔ¯‹˜ ÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ· ‹ ÛÎfiÈÌ· Ù· ·ÁÓÔÂ›, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙÂ˜ ·ÓËÌ¤ÚˆÙÔ˘˜ ÛÙ· ÔÚ›ÛÌ·Ù· ÙË˜ ¤ÚÂ˘Ó·˜ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ÂÙÒÓ. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Â›Ó·È ÂÈÛÙË-ÌÔÓÈÎ¿ Î·Ù·ÎÚÈÙ¤Â˜.

11. √È ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ ¢·ÏÌ·Ù›·˜, ∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›·˜ Î·È™ÎÏ·‚ÔÓ›·˜ Â›Ó·È ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ıÂˆÚÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘¯ÒÚÔ˘ ÙË˜ «∂ÏÏËÓÈÎ‹˜ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜», fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Ô °. ∆fi-ÏÈ·˜:

«™ÙÔ ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÔÈÎÈ-ÛÌÔ‡ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙË ıÂÌ·ÙÈÎ‹ ÛÂ ÔÈÎÈÏ›· ÔÓÔÌ·ÙÔÏÔ-Á›· ÙˆÓ ÂÚÈÊÂÚÂÈÒÓ ÙË˜ ‚·ÏÎ·ÓÈÎ‹˜ Î·È ÙË˜ ¢˘ÙÈÎ‹˜ ªÈÎÚ¿˜∞Û›·˜, Ô˘ ··ÚÙ›˙Ô˘Ó ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹ Û‡ÛÙ·ÛË ÙË˜ “∂ÏÏ¿-‰·˜”. ∏ ¯¿ÚÙ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Û˘ÓÔÏÈÎ¿ 26 ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÂÎ ÙˆÓÔÔ›ˆÓ ÔÈ 16 Â›Ó·È Â˘Úˆ·˚Î¤˜ (ÛÙË ‚·ÏÎ·ÓÈÎ‹ ¯ÂÚÛfiÓËÛÔÎ·È ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô) Î·È ÔÈ 10 ·ÛÈ·ÙÈÎ¤˜ (ÛÙË ‰˘ÙÈÎ‹ ªÈÎÚ¿ ∞Û›·)∞Ó·Ï˘ÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË: ∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›·, ™ÎÏ·‚ÔÓ›·,πÏÏ˘Ú›·, ¢·ÏÌ·Ù›·, ™ÂÚ‚›·, µfiÛÓ·, ª·˘ÚÔ‚Ô‡ÓÈ,...»102. £· ¤-ÚÂÂ Ó· Â›¯·Ó ÏËÊıÂ› ’ fi„ÈÓ Ù· ÚfiÛÊ·Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù¿ Ì·˜103

101. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ °·ÏÏÈÎ‹ “Encyclopédie” ¤Ó· ÚfiÙ˘ÔÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· “º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ·”», √ ∂Ú·ÓÈÛÙ‹˜, ÙfiÌ. 21(1997), ÛÂÏ. 95-128.

102. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜,…, fi.., ÛÂÏ. 45.103. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, «∏ «Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜» ÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∆·

ÚfiÙ˘¿ ÙË˜ Î·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯Â›·», ·Ó¿Ù˘Ô ·fi ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË, ∏ Ã¿ÚÙ·ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ÙË˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-

84

85

Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ‰È·ÁÚ¿ÌÌÈÛË ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ ÛÙÔ ‚fi-ÚÂÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÙËÓ ÔÔ›· fiÌˆ˜ ‰È·-ÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰ÂÓ Î·Ù·¯ˆÚ›˙ÂÈ ÛÙÔ ÀfiÌÓËÌ¿ ÙË˜ Ì·˙› ÌÂ ÙÈ˜ ‰È·-ÁÚ·ÌÌ›ÛÂÈ˜ ÙˆÓ ∂·Ú¯ÈÒÓ Î·È ∆Ô·Ú¯ÈÒÓ. ŒÙÛÈ ‰ÂÓ ı· ¤Î·-ÓÂ ÙÔ Ï¿ıÔ˜ Ô ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙÔ Ò-ÚÔ ÙË˜ «∂ÏÏ¿‰Ô˜» ÙËÓ ∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›·, ÙËÓ ™ÎÏ·‚ÔÓ›· Î·ÈÙËÓ ¢·ÏÌ·Ù›·. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ Â›Ó·È ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ ÙË˜

µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 1998, ÛÂÏ. 50. ∂›ÛË˜, ÙÔ˘ È‰›Ô˘, ∆Ô ¯·Ú-ÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹ fi ÙÔ Êˆ˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÂÚÂ˘ÓÒÓ,∞ı‹Ó· 2010.

ªÂÁ¿ÏÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ, ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ¯·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Â-ÓÙ·ÛÛfiÌÂÓÔ ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, ¤¯ÂÈ Ë ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙˆÓÛ˘ÓfiÚˆÓ ÌÂ ÙËÓ ·¯È¿ È‰È·›ÙÂÚË ‰È·ÎÂÎÔÌÌ¤ÓË ÁÚ·ÌÌ‹ ( ) ÌÂÙ·Í‡ ÙÔ˘ Û¯Â-‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÙË˜ ¢·ÏÌ·Ù›·˜ Î·È ∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›·˜, ÙËÓ ÔÔ›· ‰ÂÓ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔ ÀfiÌÓËÌ· ÙË˜ «Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜». H ¿ÏÏË ‰È·ÎÂÎÔÌÌ¤ÓËÁÚ·ÌÌ‹ (-----) Â›Ó·È ÁÈ· ÙÈ˜ E·Ú¯›Â˜. °È’ ·˘Ùfi ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Ô P‹Á·˜ ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ Ë «¡¤·¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜» Â›Ó·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙË˜ «ƒÔ‡ÌÂÏË˜, ÙË˜ ª. ∞Û›·˜, ÙˆÓªÂÛÔÁÂ›ˆÓ ¡‹ÛˆÓ Î·È ÙË˜ µÏ·¯ÔÌÔÁ‰·Ó›·˜», Â·Ú¯›Â˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÂÚÈ¤¯ÔÓÙ·È Â-ÓÙfi˜ ÙË˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ «Ã¿ÚÙ·» ÙÔ˘.

86

OıˆÌ·ÓÈÎ‹˜ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, Î·È Î·Ù’ ·ÎÔÏÔ˘ı›· ÙÔ˘ ÔÚ·-Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔ ÔÔ›Ô ‹ıÂÏÂ Ó· ‰ËÌÈÔ˘Ú-Á‹ÛÂÈ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘.

12. √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÙÈ˜ «Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¤˜ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜» ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜, Ô‡ÙÂ ÁÈ· ÙËÓ «ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÁÂ-ˆÁÚ·Ê›· ÛÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ¤‚Ë Ë Û¯ÔÏ‹ d’Anville», ·ÏÏ¿ ‰È¿ÏÂ-ÍÂ ÛÎfiÈÌ· ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ Delisle, Î·Èfi¯È ÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÔ¯‹˜, fiˆ˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙Â ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘1998 Ô °. ∆fiÏÈ·˜. √ ¯¿ÚÙË˜ ÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ DelisleÂÍ˘ËÚÂÙÔ‡ÛÂ ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘. √ ƒ‹Á·˜ ÛÙ· ·Ú¯·›· ÙÔˆ-Ó‡ÌÈ· ÚfiÛıÂÛÂ Î·È ÔÏÏ¿ Û‡Á¯ÚÔÓ·, ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔ-ÚÈÎ‹ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·Ó Î·È Î·ÙËÁÔÚ‹ıËÎÂ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·-¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘. ∂› Ï¤ÔÓ ‹ıÂÏÂ Ó· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÔÓÔ-Ì·ÙÔÏÔÁ›· Î·È ÔÏÈÙÈÎ‹ ‰È·›ÚÂÛË ÛÂ ∂·Ú¯›Â˜ Î·È ∆Ô·Ú¯›Â˜,

∆Ô ÀfiÌÓËÌ· ÙË˜ «Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂Ï-Ï¿‰Ô˜», ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍËÁÂ› ÙËÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÚÔ¿ÏÔ˘ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·. °È· ÚÔÊ·ÓÂ›˜ ÏfiÁÔ˘˜‰ÂÓ ÂÍËÁÂ›, ÏfiÁˆ ÙË˜ ∞˘ÛÙÚÈ·Î‹˜ ÏÔ-ÁÔÎÚÈÛ›·˜, ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÚÔ¿ÏÔ˘ÛÙÔ ÎÔÈÌÈÛÌ¤ÓÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ, fiˆ˜ Â›-ÛË˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜. ∂›ÛË˜ Ôƒ‹Á·˜ Ì·˙› ÌÂ ÙÈ˜ ‰È·ÎÂÎÔÌÌ¤ÓÂ˜ÁÚ·ÌÌ¤˜, Ô˘ Û˘Ì‚ÔÏ›˙Ô˘Ó Ù· fiÚÈ·ÙˆÓ ∆Ô·Ú¯ÈÒÓ Î·È ∂·Ú¯ÈÒÓ ‰ÂÓÎ·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ·¯È¿ ‰È·-ÎÂÎÎÔÌ¤ÓË ‰È·ÁÚ¿ÌÌÈÛË ( ) ÁÈ·Ù· Û‡ÓÔÚ· ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿-ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÌÂ ÙË ¢·ÏÌ·Ù›· Î·È ∫¿Ùˆ√˘ÁÁ·Ú›·.

87

fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ÛÙÔÈ¯Â›· Ù· ÔÔ›· ·ÁÓÔ‹ıË-Î·Ó ·fi ÙË ÌÔÓÔÌÂÚ‹ ÂÍ¤Ù·ÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÂÈ-ÙÈÌËÙÈÎ¿ ÁÚ¿ÊÂÈ, «∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ Â¤ÏÂÍÂ Ó· ‚·ÛÈÛÙÂ›ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Delisle, Â›¯Â Û·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌËÓ ÌÔÚ¤ÛÂÈÓ· ÂˆÊÂÏËıÂ› ·fi ÙË ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÂÚÁ·Û›· Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ È-ÛÙÔÚÈÎ‹ ÙÔˆÓ˘Ì›· Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÁÂˆÁÚ·Ê›·ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ¤‚Ë Ë Û¯ÔÏ‹d’Anville…∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·˘ÛÙËÚ¿ ÛÙ·ÛÙÔÈ¯Â›· ·Ú¯·›·˜ ÁÂˆÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ Delisle Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÌËÓÂ˘-ıÂ› ˆ˜ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ ¤ÏÏËÓ· ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ Ó· ÂÓÙ¿ÍÂÈ ÔÚı¿ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ·fi ¿ÏÏÂ˜ËÁ¤˜»104.

∆ÔÓ›˙Ô˘ÌÂ fiÙÈ ÙÔÓ ƒ‹Á· ‰ÂÓ ÙÔÓ ÂÓ‰È¤ÊÂÚÂ Ë «ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÁÂ-ˆÁÚ·Ê›·» Î·È Ë «ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÙÔˆÓ˘Ì›·» ÙË˜ «Û¯ÔÏ‹˜d’Anville», ·ÏÏ¿ ‹ıÂÏÂ Ó· ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÔıˆÌ·ÓÈÎ‹ Ô-ÓÔÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÌÂ ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈÎ‹, ‰ÈfiÙÈ Û‡Á-¯ÚÔÓË ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÔÓÔÌ·ÙÔÏÔÁ›· ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Î·È ÙËÓ ‰·ÓÂ›˙ÂÙ·È¤ÙÛÈ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÔ¯‹. ∂Í¿ÏÏÔ˘ ÛÙÔÓ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛË ÌÂfiÓÔ ÂÂÍËÁÂ›, fiÙ·Ó ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ˘˜ ¯ÔÚÔ‡˜ ÌÂ ÙÔ˘ÚÎÈÎ¿ Ô-ÓfiÌ·Ù·, ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË˜ ÛÎÏ·‚È¿˜ ‹Ù·Ó ·ÈÙ›· Ô˘ ¯¿ıË-Î·Ó Î·È Ù· ÂÏÏËÓÈÎ¿ ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÔÚÒÓ, ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·˜ ÂÌ-Ê·ÓÙÈÎ¿ «∞Ê’ Ô‡ Â¯¿Û·ÌÂÓ ÙÔ ·Ó, Û˘ÓÂ¯¿ıËÛ·Ó Î·È Ù· ÔÓfi-Ì·Ù· ÙˆÓ ¯ÔÚÒÓ»105.

√ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Â·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˜, ‹Ù·Ó Â·-Ó·ÛÙ¿ÙË˜. ∆Ô˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘˜ ‹ıÂÏÂ ˆ˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ÔÚ·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘. °È’ ·˘Ùfi Î·È ÂÍ¤‰ˆÛÂ ÂÎÙfi˜ ÙË˜Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜

104. µÏ. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜,..., fi.., ÛÂÏ. 61. 105. ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹, ¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜, µÈ¤ÓÓË 1797, ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Â·-

Ó¤Î‰ÔÛË ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›-ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2006, ˘ÔÛËÌÂ›ˆÛË ÛÂÏ. 125.

Î·È Â›¯Â ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›ÛÂÈ Ó· ÂÎ‰ÒÛÂÈ Î·È ÙÔ˘˜ È‰È·›ÙÂÚÔ˘˜¯¿ÚÙÂ˜ Î·È ÁÈ· Ù· ˘fiÏÔÈ· Ì¤ÚË ÙÔ˘ ‚·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ÁÈ·ÙËÓ µÔ˘ÏÁ·Ú›·, ÙË ™ÂÚ‚›· Î·È µÔÛÓ›·.

£· ¤ÚÂÂ Â›ÛË˜ Ó· Â›¯Â ÚÔÛÂ¯ıÂ› ·fi ÙÔÓ °. ∆fiÏÈ·, Ô Ô-Ô›Ô˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ÌÂ ÙÔ˘˜ ¿ÚÙÂ˜, fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÍ¤‰ˆÛÂ ¿ÚÙÂ˜ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ¤ıÂÛÂ Î·È Û‡-ÓÔÚ·. ¢ÂÓ ÂÍ¤‰ˆÛÂ ¿ÚÙÂ˜ ÁÈ· ¿ÏÏË ÂÚÈÔ¯‹, fiˆ˜ ¤Î·Ó·Ó ¿Ï-ÏÔÈ, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô ÕÓıÈÌÔ˜ °·˙‹˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÍ¤‰ˆ-ÛÂ ¯¿ÚÙÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∞Û›·, ÙËÓ ∂˘ÚÒË, ·ÁÎfiÛÌÈÔ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·ÛÙÔÓ ¶›Ó·Î· °ÂˆÁÚ·ÊÈÎfi ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ Û˘ÌÂÚÈ¤Ï·‚Â Î·È ÙËÓ™ÈÎÂÏ›·106.

∞˘Ù¿ ı· ¤ÚÂÂ Ó· ‹Ù·Ó ÔÈÎÂ›· ÛÙÔÓ ·Û¯ÔÏÔ‡ÌÂÓÔ ÌÂ ÙÔ˘˜¯¿ÚÙÂ˜, ·Ó ‚¤‚·È· ÌÂÏÂÙÔ‡ÛÂ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈ-Îfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ Î·È ÙË Û¯ÂÙÈÎ‹ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ·ÂÚÁÔÁÚ·Ê›· Ì·˜, Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÂ› Î·Ù¿ Î·ÓfiÓ·ÛÙ· ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎ¿ Û¯fiÏÈ· ÙˆÓ Â·ÓÂÎ‰Ôı¤ÓÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· ·fi ÙËÓ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂ-ÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·.

13. ∏ Ã¿ÚÙ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔÙÔ˘ ƒ‹Á·. ∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ ·ÎfiÌË ÌÈ· ¿ÛÙÔ¯Ë ¿Ô„Ë ÙÔ˘ °.∆fiÏÈ·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÈÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ë Ã¿ÚÙ· ¤ÌÌÂÛ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌÂÙÔ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á·, fiˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ˘-ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ: «∏ Ã¿ÚÙ· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¤ÛÙˆ Î·È ¤ÌÌÂÛ· ÌÂ ÙÔ ·-ÙÚÈˆÙÈÎfi Î›ÓËÌ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·»107. ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ ˆ˜ ¿ÛÙÔ¯Ë ÙËÓ

106. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎ¿ ‚Ï. °ÈÒÚÁÔ˜ ∆fiÏÈ·˜, Ã¿ÚÙÂ˜ Î·È ÈÛÙÔÚ›Â˜. ∂ÏÏËÓÈÎ¤˜ ÙÔ-ÔÁÚ·Ê›Â˜ ÙË˜ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛË˜ Î·È ÙˆÓ ºÒÙˆÓ, ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ ∑‹ÙË, £ÂÛÛ·-ÏÔÓ›ÎË 2008, ÛÂÏ. 207.

107. µÏ. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜..., fi.., ÛÂÏ. 47, «∏ Ã¿ÚÙ·Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¤ÛÙˆ Î·È ¤ÌÌÂÛ· ÌÂ ÙÔ ·ÙÚÈˆÙÈÎfi Î›ÓËÌ· ÙÔ˘ ƒ‹Á·, Î›ÓË-Ì· ÂÓ ÔÏÏÔ›˜ ÂÌÓÂ˘ÛÌ¤ÓÔ ·fi ÙË °·ÏÏÈÎ‹ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·È ÙËÓÚÔÒıËÛË ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ °¿ÏÏˆÓ ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ªÂÛfiÁÂÈÔ».

88

89

√ Ù›ÙÏÔ˜ ÙË˜ ‰ˆ‰ÂÎ¿Ê˘ÏÏË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÛÙÔ 4Ô Ê‡ÏÏÔ, ÌÂ ÙËÓÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ Á˘ÌÓfiÔ‰· ∏Ú·ÎÏ‹ Ó· ÙÛ·Î›˙ÂÈ ÌÂ ÙÔ Í‡ÏÈÓÔ Úfi-·ÏÔ-Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ‰‡Ó·ÌË˜-ÙÔ ÛÈ‰ÂÚ¤ÓÈÔ ÙÛÂÎÔ‡ÚÈ ÙË˜ ¤ÊÈË˜ ∞Ì·˙fi-Ó·˜-Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙË˜ ·ÛÈ·ÙÈÎ‹˜, ‚·Ú‚·ÚÈÎ‹˜ ‰‡Ó·ÌË˜. √ ƒ‹Á·˜ ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ Ì‹Ó˘Ì· ·È-ÛÈÔ‰ÔÍ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜, ˆ˜ ÙÂÏÈÎ¿ ÛÙËÓ ¿ÏË ÌÂ ÙÈ˜ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÙˆÓ ·Ú-Ì¿ÙˆÓ, ÙË˜ ‡ÏË˜, ı· ÓÈÎ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂ‡Ì·ÙÔ˜, ·Ó ÔÚÂ˘ÙÔ‡Ó ÌÂ ÙÈ˜ ·-ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ‹, ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ·, ·ÊÔÛ›ˆÛË ÛÙ· È‰ÂÒ‰Ë, ›ÛÙË ÛÙÔ Î·ı‹-ÎÔÓ, ˘ÂÚ¿ÛÈÛË ÙÔ˘ ‰ÈÎ·›Ô˘.

¿Ô„‹ ÙÔ˘, ÌÂ ÙÔÓ ÈÔ ‹ÈÔ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi, ‰ÈfiÙÈ Ë Ã¿ÚÙ· ÙË˜∂ÏÏ¿‰Ô˜, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ‰‡Ô ¿ÚÙÂ˜ ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ-‰·‚›·˜, (Î·È ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ÙË˜ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜, ™ÂÚ‚›·˜ Î·È µÔÛ-Ó›·˜, Ô˘ Ô ƒ‹Á·˜ ı· ÂÍ¤‰È‰Â, fiˆ˜ ¤¯Ô˘ÌÂ ·Ú·¿Óˆ ·Ó·-Ê¤ÚÂÈ) Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿-ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. ∂›Ó·È ÔÏÈÙÈÎÔ› ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰È·˙fiÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿-ÙÔ˘˜ ÙÔ˘, ÌÂ Û‡ÓÔÚ· Î·È ‰È·›ÚÂÛË ÛÂ ∆Ô·Ú¯›Â˜ Î·È ∂·Ú¯›Â˜Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘, ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛË (¿Ú-ıÚÔ 3). ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÌÂÏÂÙËıÂ› Ë Ã¿ÚÙ· fi¯È ˆ˜ ¤Ó· ·Ïfi ¯·ÚÙÔ-ÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ, ·ÏÏ¿ ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ÙË ¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛËÎ·È ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙÔ˘. √ ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·Ïfi˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˜. ◊Ù·Ó Â·Ó·ÛÙ¿ÙË˜ Î·È ÂÓ¤-Ù·ÛÛÂ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÛÙÔ ™ÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙ›Ó·ÍË ÙË˜ ÛÎÏ·‚È¿˜ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙË ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÂ›·˜ ÛÙÔÓ µ·ÏÎ·ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ.

14. ∏ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘. ÕÏÏÔ ¤Ó·‰Â›ÁÌ· ÚÔ¯ÂÈÚfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ƒ‹-Á· Î·È ÙË˜ ÂÏÏÈÔ‡˜ ÌÂÏ¤ÙË˜ ÙË˜ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜ ·fi ÙÔÓ °. ∆fi-ÏÈ· ·ÔÙÂÏÂ› Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ˆ˜ ÌÈ· ·Ï‹ ÌÂ «·˘ÙÔÛ¯Â‰È·ÛÌfi» ¤Î-‰ÔÛË. ŒÙÛÈ ‰ËÏ·‰‹ ¯ˆÚ›˜ ÛÎÔfi, «Ô ƒ‹Á·˜ ·˘ÙÔÛ¯Â‰›·ÛÂ ÌÂÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌfiÏÈ˜ ÔÏÔ-ÎÏ‹ÚˆÛÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙË˜ “Ã¿ÚÙ·˜”, Ù˘ÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÚÔÛˆ-ÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÛÙÚ·ÙËÏ¿ÙË»108.

ŸÌˆ˜ ‰ÂÓ ÎÔ›Ù·ÍÂ, fiˆ˜ ı· fiÊÂÈÏÂ, ÂÊfiÛÔÓ ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ ÌÂ-Ï¤ÙËÛÂ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ·˘Ù‹, Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ ‰ËÌÔÛÈ-Â‡Ì·Ù·, ÁÈ· Ó· ÂÓËÌ¤ÚˆÓÂ Î·È ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË, ÙËÓ ·Ó·ÛÙ·ÙÈ-Î‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ·fi ÙËÓ ∂È-

108. µÏ. °. ∆fiÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 27.

90

91

ÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·109 ÙÔ2006 Î·È ÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ı· ÁÓÒÚÈ˙Â fi-ÙÈ Ë ¤Î‰ÔÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ Ù˘¯·›Ô˜ «·˘ÙÔÛ¯Â‰È·ÛÌfi˜». ∞-ÂÓ·ÓÙ›·˜, Ë ¤Î‰ÔÛË ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ÂÓÙ·ÁÌ¤ÓË ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfiÛ¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘, ÌÂ «ÛÙfi¯Â˘ÛË» Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙÔ ËıÈÎfi ÙˆÓ ÛÎÏ·-‚ˆÌ¤ÓˆÓ, Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ·Ó‰ÚÂ›· ÙÔ˘ M. AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÙËÓ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. ¡· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ ¤-Ó· ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· ‰Ú¿ÛË. °È’ ·˘Ùfi ÂÍ¿ÏÏÔ˘ ÛÙÔÓ ⁄ÌÓÔ ¶·-ÙÚÈˆÙÈÎfi, ÛÙÚÔÊ‹ 33, ı· ¤‚ÏÂÂ fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔÓª. ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó‰ÚÂ›· ÙˆÓ Û˘Á¯ÚfiÓˆÓ ÙÔ˘Ú·ÁÈ¿‰ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó‰ÚÂ›· ÙÔ˘:

«∞Ï¤Í·Ó‰ÚÂ, ÙÒÚ· Ó· ‚ÁË˜·fi ÙÔÓ Ù¿ÊÔÓ Î·È Ó· È‰‹˜ÙˆÓ ª·ÎÂ‰fiÓˆÓ ¿ÏÈÓ·Ó‰ÚÂ›·Ó ÙËÓ ÌÂÁ¿ÏËÓ,Ò˜ ÙÔ˘˜ Â¯ıÚÔ‡˜ ÓÈÎÔ‡ÓÂ,ÌÂ ¯·Ú¿ ÛÙË ÊˆÙÈ¿».

∆ÔÓ›˙Ô˘ÌÂ Í·Ó¿, ÁÈ· Ó· ÂÌÂ‰ˆıÂ›, ˆ˜ Ô ƒ‹Á·˜ ÂÓ¤Ù·ÛÛÂÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÌÂ«ÚfiÁÚ·ÌÌ·» Î·È «ÛÙfi¯Â˘ÛË». ™Â ÌÈ· ÂÔ¯‹ Ô˘ fiÏÔÈ ÌÓÔ‡-Û·Ó ÙÔÓ ¡·ÔÏ¤ÔÓÙ· µÔÓ·¿ÚÙË ˆ˜ ÂÏÂ˘ıÂÚˆÙ‹ ÙˆÓ Ï·ÒÓ(∫ÔÚ·‹˜, ¶ÂÚÚ·È‚fi˜, ª·ÚÙÂÏ¿Ô˜ Î.¿) Ô ƒ‹Á·˜ ‰ÂÓ ¤ÁÚ·„Â Ô‡-ÙÂ ÌÈ· Ï¤ÍË, Ô‡ÙÂ ¤Ó· ÛÙ›¯Ô ˘¤Ú ÙÔ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÂÍ¤‰ˆÛÂ ÙËÓÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÁÈ· Ó· Â›Ó·È ÛÙÔ˘˜ ÛÎÏ·-‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÚfiÙ˘Ô ·Ó‰ÚÂ›·˜, ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÔÊ·ÛÈ-ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ¯ˆÚ›˜ ÛÎÔfi «·˘ÙÔÛ¯Â‰È·ÛÌfi˜» Ë

109. µÏ. ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, √ ª¤Á·˜ ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂ-ÛÙÈÓÏ‹. ∂ÈÌ¤ÏÂÈ·-ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á·, ∞ı‹Ó· 2006.

¤Î‰ÔÛË ÙË˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, fiˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ó· ÙËÓ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ Ô ÂÈÎÚÈÙ‹˜ ÙÔ˘.

* * *

£¤ÏÔ˘ÌÂ ·ÎfiÌË Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ Ô Î·ÏfiÈÛÙÔ˜ ÌÂÏÂÙË-Ù‹˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ı· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ fiÙÈ ÌÂÙ¿ ÙÈ˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜ÙÔ 1960 ÙÔ˘ °. §¿˚Ô˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· Î·È ÁÈ· ÔÏ-Ï¤˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ ÂÚÂ˘ÓËÙÈÎ‹˜ ·Ú·Í›·˜, ÚÔÛÙ¤ıËÎ·Ó ÔÈ ÚˆÙfi-Ù˘Â˜ ¤ÚÂ˘ÓÂ˜ Ì·˜, ÔÈ ÔÔ›Â˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Î·-Ù¿ ÙÔ 1998, Î·Ù¿ ÙËÓ Â¤ÙÂÈÔ ÙˆÓ ‰È·ÎÔÛ›ˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ, (ÙÈÛ‡ÌÙˆÛË), ·fi ÙÔÓ Ì·ÚÙ˘ÚÈÎfi ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ƒ‹Á· ÌÂ ÙËÓ ÁÈ·ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·˘ıÂÓÙÈÎ‹ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜Î·È ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ¡¤· Ã¿ÚÙ· ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È °ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ·ÙË˜ ªÔÏ‰Ô‚›·˜ ÌÂ Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ Â˘ÚÂÙ‹ÚÈ· Î·ıÒ˜ Î·È ÌÂ Ù· Ó¤·ÛÙÔÈ¯Â›· ÁÈ· Ù· Û‡ÓÔÚ·, ÙÔ «Úfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜» ÛÂ fi-ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÔÏÈÙÈÎ‹ ‰È·›ÚÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÂ ∆Ô-·Ú¯›Â˜ Î·È ∂·Ú¯›Â˜. ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË ‰È·Ù˘Ô‡ÌÂÓË ¿Ô„ËÙÔ˘ °. ∆fiÏÈ· fiÙÈ «∏ ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ·ÚÙÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ƒ‹-Á·…‰ÂÓ Â›¯Â ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ¿ÊËÛÂ Ô °ÂÒÚ-ÁÈÔ˜ §¿˚Ô˜, ÚÈÓ ·fi ÂÓ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ·»110, ‰‡Ô ÙÈÓ¿ ı· Û˘Ì-‚·›ÓÔ˘Ó: ‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜ ÔÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ 1998 Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ÂÎ‰fi-ÛÂÈ˜, ÌÂÏ¤ÙÂ˜ ÌÂ Ù· Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÛÙÔÈ¯Â›· ÙË˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹˜ ∂-Ù·ÈÚÂ›·˜ ªÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚÒÓ-µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘-ƒ‹Á· ‹ ËıÂÏËÌ¤Ó· ·-Ú·ÏÂ›ÔÓÙ·È Î·È Î·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ÂÓ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È Ô ·-Ó·ÁÓÒÛÙË˜. ∫·È ÔÈ ‰˘Ô ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Â›Ó·È, fiˆ˜ ÙÔÓ›˙Ô˘ÌÂ, Â-ÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ Î·Ù·ÎÚÈÙ¤Â˜.


92

93

™Àª¶∂ƒ∞™ª∞

ªÂ fiÛ· ÙÂÎÌËÚÈˆÌ¤Ó· ·Ú·Ù¤ıËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ, Î·Ù·‰ÂÈ-ÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹˜ Â›¯Â ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ Û˘Á-ÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È, È‰È·›ÙÂÚ· ÂÎÂ›ÓÔ Ô˘ ÂÎ-‰fiıËÎÂ ÙË ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¯ÚÔÓÈ¿ ÙÔ˘ 1797, ÛÙÔÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÏÂ˘ı¤Úˆ-ÛË ÙˆÓ ÙfiÛˆÓ ·ÈÒÓˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ. ∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ,ÙÔ ÔÔ›Ô Â›¯Â Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ, ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÂ ÙÚ›· Ì¤ÚË: ñ ¶ÚÒÙ· ÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË˜, ·Ó˘„ÒÓÔÓÙ·˜

ÙÔ ËıÈÎfi ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ÌÂ ÙÔÓ £Ô‡ÚÈÔ Î·È ⁄ÌÓÔ ·-ÙÚÈˆÙÈÎfi, Î·È ÛÊ˘ÚËÏ·ÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ·˘ÙÔÛ˘ÓÂÈ‰Ë-Û›· ÙÔ˘˜ ÌÂ ÙÔÓ ¡¤Ô ∞Ó¿¯·ÚÛË, Ù· √Ï‡ÌÈ· Î·È ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘.

ñ ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ Ô P‹Á·˜ Â›ÁÓˆÛË fiÙÈ ¯ˆÚ›˜ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹ Ó›ÎË ‰ÂÓ ·ÔÎÙÈ¤Ù·È Ë ÂÏÂ˘ıÂÚ›·, ÊÚfiÓÙÈÛÂ Ó·¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ Î·È ÂÎ‰ÒÛÂÈ ¤Ó· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ‹˜Ù¤¯ÓË˜ ÁÈ· Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÔ‡Ó ÔÈ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔÈ ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ÔÏ¤ÌÔ˘ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ ÙÈ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ·fiÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ, fiÔ˘ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÛÙ¤ÚÈˆÛÂ, ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ1821.

ñ ™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔ ÂÓ-‰È·Ê¤ÚÔÓ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙÔ˘ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˘µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ‡ ÒÚÔ˘, Ô˘ ı· ÚÔ¤Î˘ÙÂ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·-Û‹ ÙÔ˘. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛÂ Î·È ÚfiÛıÂÛÂ ÔÏÏ¿ ‰ÈÎ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›·ÛÙÔ Á·ÏÏÈÎfi ÎÂ›ÌÂÓÔ ÙˆÓ ¢ÈÎ·›ˆÓ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÂÍ¤‰ˆÛÂ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙÔ˘ ¯Ò-ÚÔ˘ ·˘ÙÔ‡, ÒÛÙÂ Ó· Â›Ó·È Û‡ÌÊˆÓÔÈ ÌÂ ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ¿ ÙÔ˘,‰È·ÈÚËÌ¤ÓÔÈ ÛÂ ∆Ô·Ú¯›Â˜ Î·È ∂·Ú¯›Â˜, ÁÈ· Ó· Á›ÓÔ˘Ó Â-ÎÏÔÁ¤˜. ∞Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙË ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÚ·-

ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘, fiÙÈ Ô ƒ‹Á·˜ ÙÂÏÈÎ¿ Â›-

111. «ªÂ Ù· ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ÛÙÔÈ¯Â›· Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘ÌÂ, ÔÊÂ›ÏÔ˘ÌÂ ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓÓ· ÂÚÌËÓÂ‡ÛÔ˘ÌÂ ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á· ˜ ·˘ıfiÚÌËÙË Î›ÓËÛË ·fiÚÚÔÈ·ÙË˜ ÚÔÛ¯ÒÚËÛË˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ ·ÙÚÈˆÙÒÓ, Ô˘Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËÎ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙÔ Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›Ô ÙË˜ “∂ÊËÌÂÚ›‰Ô˜” ÙˆÓ·‰ÂÏÊÒÓ ¶Ô˘Ï›Ô˘ Î·È ÂÌÓ¤ÔÓÙ·Ó ·fi ÙÈ˜ Á·ÏÏÈÎ¤˜ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¤˜È‰¤Â˜ Î·È ·fi ¤Ó·Ó ÂÓıÔ˘ÛÈÒ‰Ë ·Ú¯·ÈfiÊÈÏÔ ·ÙÚÈˆÙÈÛÌfi», °. ∆fi-ÏÈ·˜, ∞Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ °¤ÓÔ˜…, fi.., ÛÂÏ. 26.

94

¯Â Ú¿ÁÌ·ÙÈ ¤Ó· «ÂÓÈ·›Ô Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓÔ ÔÏÈÙÈÎfi Î·È ÌÔÚÊˆ-ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·», ÌÈ· «ÂÓÈ·›· Û‡ÏÏË„Ë», ¤Ó· «ÂÈÙÂÏÈÎfi Û¯Â-‰È·ÛÌfi», Î·È «ÂÈ‰ÈÎ‹ ÛÙfi¯Â˘ÛË» Î·ıÒ˜ Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏË «ıÂˆ-ÚËÙÈÎ‹ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË», ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fi fiÛ· ·ÙÂÎÌËÚ›ˆÙ· ˘Ô-ÛÙ‹ÚÈÍÂ Ô °ÈÒÚÁÔ˜ ∆fiÏÈ·˜ ÛÙÔ ÎÂ›ÌÂÓfi ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÓÔ-‰Â‡ÂÈ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ 2009 ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ·fi ÙÔ ·-ÓÙ›Ù˘Ô ÙˆÓ °ÂÓÈÎÒÓ ∞Ú¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜. °È’ ·˘Ùfi Î·È ·-Û¯ÔÏËı‹Î·ÌÂ ÌÂ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ÎÂ›ÌÂÓÔ, ÂÂÈ‰‹ Û˘ÓÔ‰Â‡ÂÈÙËÓ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙË˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔ˘ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏ‹.

∂› Ï¤ÔÓ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë fiÏË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ƒ‹Á·, fiˆ˜·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎÂ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙË˜ ÌÂÏ¤ÙË˜, ‰ÂÓ‹Ù·Ó ÌÈ· «·˘ıfiÚÌËÙË Î›ÓËÛË ·fiÚÚÔÈ· ÙË˜ ÚÔÛ¯ÒÚËÛ‹˜ ÙÔ˘ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ ·ÙÚÈˆÙÒÓ»111 ÙË˜ µÈ¤ÓÓË˜, ·ÏÏ¿ ÌÈ·Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ÌÂ Ì¤ıÔ‰Ô ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÂÓfi˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌ¤ÓÔ˘ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·ÚıÚÒÓÂÙ·È ÛÙ· ÙfiÛ·¯ÚfiÓÈ· ÛÎÏ·‚È¿˜ ¤Ó· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ, ÁÈ·ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙË˜ ·ÔÏ˘Ù·Ú-¯ÈÎ‹˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˘ Î·È ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ·Û¿-‰ˆÓ ÙÔ˘ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎ‹˜·ÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÂ›·˜ ÛÙÔ µ·ÏÎ·ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, ÙÔÓ Ô-Ô›Ô Ô ƒ‹Á· ÌÂ Û‡ÓÔÚ· ÔÚ›˙ÂÈ ÛÙË Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ Î·ÈÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ÙË˜ µÏ·¯›·˜ Î·È ªÔÏ‰·‚›·˜.

95

EYPETHPIO

Anacharsis Jeune 63Barbie du Bocage 63, 66Barthélemy 55, 56Corneille de Pauw 28D’Alembert 35, 80, 83Delisle, Guil. 15, 48, 71-78, 86, 87Diderot 35, 80, 83Engel, Johann Cristian von 47Esprit des loix 30Fauriel, Cl. 40Frank, Peter 20 Khevenhüller, L.A. 42, 59Metastasio 54Montesquieu 29, 30Pouqueville 41Recueil de Cartes Geographiques 63Zannoni, Rizzi 77, 78Zizla, Jean Adam 63, 65

∞‚‰¤ÏÏ· 29∞Á·ı¿ÁÁÂÏÔ˘ ÚÔÊËÙÂ›Â˜ 69∞ı‹Ó·È 41∞ÈÁ·›Ô 84∞›Á˘ÙÔ˜ 69∞›ÌÔ˜ 77∞Î·‰ËÌ›· ∞ıËÓÒÓ 74, 76, 82∞Ì·˙fiÓ· 49, 89ÕÌ·ÓÙÔ˜, ∫ˆÓ. 23, 32, 33, 34, 47, 54, 55∞Ó·ÙÔÏ‹ 24

96

ÕÓıÈÌÔ˜ °·˙‹˜ 88∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ∫˘ÚÈ·˙‹˜ 29∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜ Ô ŒÏÏËÓ 43, 59∞Ú‚·Ó›ÙÂ˜ 39∞ÚÁ¤ÓÙË˜, ∂˘ÛÙÚ¿ÙÈÔ˜ 19∞ÚÌ¤ÓÔÈ 39∞Û›· 88∞ÙÙÈÎ‹ 75∞˘ÛÙÚ›· 24∞˘ÛÙÚÈ·Î‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›· 18, 21-26, 30, 81

µ·Î·ÏfiÔ˘ÏÔ˜, ∞fiÛÙÔÏÔ˜ 43, 44µ¿ÏÈ· ∫¿ÏÓÙ· °ÚÂ‚ÂÓÒÓ 45µ·ÏÎ¿ÓÈ· 71, µ·ÏÎ·Ó›ˆÓ Ï·Ô› 66µ·ÏÎ·ÓÈÎ‹ 84µ·ÏÎ·ÓÈÎÔ› Ï·Ô› 22, 60µ·ÏÎ·ÓÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ 11µÂÏÂÛÙ›ÓÔ 76µÂÓÂÙ›· 45µÂÓÙfiÙË˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 55-58µÂÛÛ·Ú·‚›· 22‚È‚ÏÈÔ‰¤ÙË˜ Gartl 60µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ∫ÔÁÎÚ¤ÛÔ˘ 42µÈ¤ÓÓË 17-20, 24, 28-30, 32, 57, 69, 94 µÈ¤ÓÓË˜ AÚ¯Â›· 32µÏ¿ÛÎ· 83µÏ·¯›· 15, 22, 49, 79, 80, 81, 83, 86, 87, 90, 94µÏ·¯ÔÌÔÁ‰·Ó›· 11, 78, 83, 85µÏ·¯Ô¯ÒÚÈ· 29µÔÛÎÔÔ‡Ï· ÙˆÓ ÕÏÂˆÓ 52, 53µÔÛÓ›· 47, 84, 88, 90µfiÛÔÚÔ˜ 11, 62, 63, 65, 66µÔ˘ÎÔ˘Ú¤ÛÙÈ 20µÔ˘ÏÁ·Ú›· 22, 46, 88, 90µÔ˘ÏÁ¿ÚÔÈ 39µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ 31µÚ·ÓÔ‡ÛË˜, §¤·Ó‰ÚÔ˜ 31°·ÏËÓfi˜ 78

97

°·ÏÏÈÎ‹ ∂ÁÎ˘ÎÏÔ·È‰Â›· 35, 80, 83, 84°·ÏÏÈÎ‹ E·Ó¿ÛÙ·ÛË 61, 88°¿ÏÏÔÈ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› 88°ÂÓÈÎ¿ ∞Ú¯Â›· ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ 9, 13, 53, 94°ÂÓÈÎ‹ Ã¿ÚÙ· ªÔÏ‰Ô‚›·˜ 16, 30, 31, 46, 79, 92°ÂÓÓ¿‰ÂÈÔ˜ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË 13, 50, 72, 73°¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ªˆÚÈ¿ 40°ÂÛÓ¤ÚÔ˜ 53ÁÂˆÁÚ·Ê›· ·Ú¯·›· 87, ÈÛÙÔÚÈÎ‹ 86, 87°Î›Î·˜, °ÚËÁfiÚÈÔ˜ 39°ÎÈÚ˙È·ÓÏ‹‰Â˜ 39

¢·ÏÌ·Ù›· 84, 85, 86¢·ÛÎ·Ï¿ÎË˜, ∞fiÛÙÔÏÔ˜ 71¢ËÌËÙÚÈÂ›˜ 71¢›Î·È· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ 11, 23, 46, 61, 93¢Ô‡Ó·‚Ë˜ 82

∂ÎÎÏËÛ›· 68∂ÏÏ¿‰· 26, 28, 30, 36, 46, 59-61, 73, 76, 77, 79, 85ŒÏÏËÓÂ˜ 36, 38, 40, 43, 50, 52, 57, 60∂ÏÏËÓ›‰Â˜ 43∂ÏÏËÓÈÎ¿ ÛÙÚ·ÙÂ‡Ì·Ù· 43∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· 47, 84∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¡ÔÌ·Ú¯›· 43, 59ÂÏÏËÓÈÎfi ¤ıÓÔ˜ 53ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ 57∂ÓÂÂÎ›‰Ë˜, ¶ÔÏ˘¯ÚfiÓË˜ 71∂·Ó¿ÛÙ·ÛË 43∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ¶ÚÔÎ‹Ú˘ÍË 19, 23, 46∂·Ú¯›· 11, 47, 82, 83, 85, 86, 90, 92, 93∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜ 15, 30, 48, 62, 63, 66, 67∂ÈÂ‰ÔÁÚ·Ê›Â˜ 47, 58∂Ù¿ ∏Ì¤ÚÂ˜, ÂÊËÌ. ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹ 15, 76, 77∂ÚÌ‹˜ Ô §fiÁÈÔ˜ 36∂‡ÍÂÈÓÔ˜ ¶fiÓÙÔ˜ 63, 83∂˘ÚÒË 20, 88∂ÊËÌÂÚ›˜ 20, 21, 30, 94

98

∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜, ¶·Ó·ÁÈÒÙË˜ 50

∏ÁÂÌfiÓ·˜ 79-83∏ÁÂÌÔÓ›· 81∏ıÈÎfi˜ ∆Ú›Ô˘˜ 11, 21, 30, 52-56∏ÏÈÔ‡, º›ÏÈÔ˜ 15, 76, 77◊ÂÈÚÔ˜ 41, 44∏Ú·ÎÏ‹˜ 49, 89

£ÂfiÊÈÏÔ˜ 26£ÂÛÛ·Ï›· 20, 36£Ô‡ÚÈÔ˜ 10, 16, 18, 19, 22, 23, 26, 30, 31, 35, 36, 38-41, 45, 46, 48, 52,

60, 66-70, 78, 82, 93£Ú¿ÎË 39ı˘ÚÂfi˜ 81, 83

π·ÙÚÈÎ‹ ™¯ÔÏ‹ µÈ¤ÓÓË˜ 57πÂÚÈ¯Ò 41πÏÏ˘Ú›· 84πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ/∂π∂ 13, 54πfiÓÈ· ¡ËÛÈ¿ 36πÔÎÚ¿ÙË˜ 20πÛÙÔÚ›· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 28πÛÙÔÚÈÎ‹ ∂ıÓÔÏÔÁÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 52ÈÛÙÔÚÈÎ‹ ÙÔˆÓ˘Ì›· 87πÙ·Ï›· 45

∫·ÏÏÈÌ¿¯Ë˜, ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ ∏ÁÂÌfiÓ·˜ 79, 80∫·Ó¤ÏÏÔ˜, ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ 36∫·Ú·Î¿ÛÛË˜, ∫ˆÓ. 19∫·Ú¿˜, °È¿ÓÓË˜ 74∫¿Ùˆ √˘ÁÁ·Ú›· 84-86∫¤ÓÙÚÔ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ/∂π∂ 72-74ÎÂÚ‰ÔÛÎÔ›· 81∫¤ÚÎ˘Ú· 31∫ÈÚÏÈ¿ÓÔ˜, ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˜ 29∫ÔÏÔÎÔÙÚÒÓË˜, £Âfi‰ˆÚÔ˜ 40∫ÔÚ·‹˜, ∞‰·Ì¿ÓÙÈÔ˜ 15, 26, 38, 91

99

∫ÔÚˆÓÈfi˜, ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ 53∫Ô‡Ì·˜, ∫ˆÓ. 29∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË 15

§¿ÈÔ˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 47, 63, 65, 68, 71, 76, 92§¿ÌÚÔ˜, ™˘Ú›‰ˆÓ 32, 33§¿ÚÈÛ· 20§ÂÁÚ¿Ó‰, ∞ÈÌ›ÏÈÔ˜ 23, 32, 34, 53§¤Û‚Ô˜ 74ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ 10, 15, 16, 31, 38, 48, 62, 66-69Ï‡ÎÔ˜ 68, 69

ª·ÁÓËÛ›· 29, 74ª·ÎÂ‰fiÓÂ˜ 91ª·ÎÚ˘ÁÈ¿ÓÓË˜, ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ 50ª¿ÓË 44ª·ÓÈ¿ÙÂ˜ 10, 42, 44, 68ª·ÚÌÔÓÙ¤Ï 53ª·ÚÙÂÏ¿Ô˜ 38, 91ª·˘ÚÔ‚Ô‡ÓÈ 84ª·˘ÚÔÁ¤ÓË˜, ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ 39ª¤Á·˜ ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ 10, 22, 30, 31, 36-38, 52, 82, 90-93ªÂÏ¿˜, µ›ÎÙˆÚ 71ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜, ÂÎ‰fiÛÂÈ˜ 9, 13ªÂÛfiÁÂÈÔÈ ¡‹ÛÔÈ 11, 78, 85ªÂÛfiÁÂÈÔ˜ 88ªÂÙ·ÛÙ¿ÛÈÔ, ∞‚‚¿˜ 53, 54ªÈÎÚ¿ ∞Û›· 11, 78, 84, 85ªÔÏ‰·‚›· 15, 22, 49, 79-81, 83, 86, 87, 90, 94ªÔÓÂÌ‚·Û›· 41ªÔÓÙÂÛÎÈ¤ 29, 30ªfiÙÛÈÔ˜, °È¿ÓÓË˜ 45ªÔ˘ÚÔ‡˙Ë˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 39ªfiÙÛ·ÚË˜ 41ª‡ÏÏÂÚ, ¯·Ú¿ÎÙË˜ 80

¡·ÔÏ¤ˆÓ µÔÓ·¿ÚÙË˜ 36, 45, 91¡·‡ÏÈÔ 41

100

¡¤· ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ¢ÈÔ›ÎËÛÈ˜ 11, 16, 18, 22, 30, 35, 46, 48, 60, 61, 70, 78, 82,83, 85, 90

¡¤· Ã¿ÚÙ· µÏ·¯›·˜ 16, 30, 31, 46, 79, 92¡¤Ô˜ ∞Ó¿¯·ÚÛÈ˜ 10, 11, 20-22, 28, 30, 36, 55-58, 82, 83, 87, 93¡ÈÎÔÏ›‰Ë˜, ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ 57¡ÈÙ˜, Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›Ô 80¡ÔÌ·Ú¯È·Î‹ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË ª·ÁÓËÛ›·˜ 72¡ÔÛÔÎÔÌÂ›Ô µÈ¤ÓÓË˜ 20, 21

ÍÈÊÔÏfiÁ¯Ë 44

√ıˆÌ·ÓÈÎ‹ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· 45, 47, 86√ÈÎÔÓfiÌÔ˘, ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ 24ŸÏÙÔ˜ 83√Ï‡ÌÈ· 10, 11, 36, 52-54, 93√Ï˘ÌÈ·ÎÔ› ·ÁÒÓÂ˜ 36ŸÓÔÌ· Î·È Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ƒ‹Á· 29ÔÛÔ‰¿ÚÔ˜ 79, 81√ÊÈÔ‡Û· 80, 83

·ÏÏËÎ¿ÚÈ· 10, 38, 67¶·Ó·ÁÈˆÙfiÔ˘ÏÔ˜, µ·Û›ÏË˜ 72¶¿ÓÙÂÏÈÙ˜, ¡ÙÔ‡Û·Ó 34·Ú·¯ÚÔÓÈÛÌÔ› 86¶·Ú›ÛÈ 40¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ 10, 44, 45, 93¶¤Ó·, µ¿Ûˆ 13¶ÂÚÈ‚fiÏÈ, °ÚÂ‚ÂÓÒÓ 29¶ÂÚÚ·È‚fi˜, ÃÚÈÛÙfiÊÔÚÔ˜ 20, 29, 31, 38, 91¶ÂÙÚ¿ÎË˜ 39¶›Ó·Í °ÂˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 88¶›Ó‰Ô˜ 29¶›¯ÏÂÚ, Ù˘ÔÁÚ·ÊÂ›Ô 56¶Ï›ÓÈÔ˜ 80, 83¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ 20¶ÓÂ‡Ì· ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ 29¶fiÏË 69¶Ô‡ÏÈÔ˘, ·‰ÂÏÊÔ› 23, 30, 56, 59, 94

101

ÚfiÁÔÓÔÈ 36, 57¶ÚÒÙÔ˜ Ó·‡ÙË˜ 53¶ÙÒÛÈ˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂˆ˜ 50

ƒfi·ÏÔ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ 48, 49, 62, 66-68, 80-84, 86, 92ƒÔ‡ÌÂÏË 11, 78, 85ƒˆÌÈÔ› 39

™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 19, 21, 56, 57 ™ÂÌÏ›ÓÔ 19™ÂÚ‚›· 22, 47, 84, 88, 90™È¿ÙÈÛÙ· 19™ÈÎÂÏ›· 88™Î·Ó·‚‹˜, ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ 39™ÎÏ·‚ÂÓ›ÙË˜, ∆ÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏÔ˜ 76™ÎÏ·‚ÔÓ›· 84, 85™ÎÔÙÂÈÓÈÒÙË˜, ¶·Ó. 72™Ì›ÍË, °ÚÂ‚ÂÓÒÓ 29™Ô˘ÏÈÒÙÂ˜ 10, 41, 42, 68™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ 10, 16, 31, 34, 38, 39, 42, 48, 59, 60, 66-70, 94™Ô‡ÙÛÔ˜, ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ 39™Ù¿˚ÎÔ˜, ∫ˆÓ. 71™ÙÚ·ÙÈˆÙÈÎfiÓ ∂ÁÎfiÏÈÔÓ 10, 18, 23, 30, 42, 43, 59, 60, 82™‡ÓÙ·ÁÌ· 18, 23, 43-47, 52, 83, 87, 90, 93™¯ÔÏÂ›ÔÓ ÙˆÓ ÓÙÂÏÈÎ¿ÙˆÓ ÂÚ·ÛÙÒÓ 29™¯ÔÏ‹ d’ Anville 86, 87

∆·Ì¿ÎË, ÕÓÓ· 55∆ÂÏ √ÚÌ¿ÓÈ 83∆¤ÌË 28∆ÂÚÁ¤ÛÙË 17, 18, 21, 24, 28, 30, 47∆ÂÚÙÛ¤ÙË˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 40, 41∆Ô·Ú¯›· 11, 47, 49, 83, 85, 86, 90, 92, 93ÙÔˆÓ˘Ì›· ÈÛÙÔÚÈÎ‹ 87∆ÔÙ 28ÙÔ‡ÚÎÈÎË ·ÚÌ¿‰· 40∆Ô‡ÚÎÔÈ 69, 70∆Ô˘ÚÔ‡ÓÙ˙È·˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ 19

102

∆Ô˘ÚÔ‡ÓÙ˙È·˜, £ÂÔ¯¿ÚË˜ 19∆ÚÈÔÏÈÙÛ¿ 41∆‡Ú·˜ 80, 83

ÀÌÓÔ˜ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi˜ 10, 16, 30, 31, 68, 70, 82, 91, 93ÀfiÌÓËÌ· Ã¿ÚÙ·˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 85, 86À„ËÏ¿ÓÙË˜, ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ 41À„ËÏ¿ÓÙË˜, ∞Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜ 79, 80

º·Ó·ÚÈÒÙÂ˜ 38, 68, 71ºÈÏ‹ÌˆÓ, πˆ. 9, 17, 18, 26, 41ºÈÏÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚÂ›· 17ºÚ·ÁÎ›ÛÎÔ˜, ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ 25ºÚ¿ÓÎ, ¶¤ÙÚÔ˜ 20, 21º˘ÛÈÎ‹˜ ·¿ÓıÈÛÌ· 29, 30, 35, 84ºˆÚÈ¤Ï 18, 40

Ã·ÏÎÈ‰ÈÎ‹ 74 Ã¿ÚÙ· ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 9, 11, 13, 16, 21, 22, 27, 29-31, 46-49, 51, 53, 56-58,

63, 66, 67, 70-79, 82, 83, 85, 87-90, 92, 94¯¿ÚÙË˜ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ 71, 86¯¿ÚÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ 72¯¿ÚÙË˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÔ¯‹˜ 71Ã·Ù˙‹-∫ÒÓÛÙ·˜ √Ï˘ÌÈÒÙË˜ 53Ã·Ù˙ËÊÒÙË˜, πˆ¿ÓÓË˜ 71ÃÈÒÙË˜, ¶. 31¯ÔÚÒÓ ÔÓfiÌ·Ù· 87ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› 69, 70

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

ººÀÀ™™ππ∫∫∏∏™™ ∞∞¶¶∞∞¡¡££ππ™™ªª∞∞µπ∂¡¡∏ 1790

ºˆÙÔ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ öÎ‰ÔÛË, Ì¤ ÂéÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ Î·› Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, \∞ı‹Ó· 1991. T¤Ù·ÚÙË öÎ‰ÔÛË 2006.

\∂ıÓÔ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈÎfi öÚÁÔ ÙÔÜ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉ,¬Ô˘ ÁÈ¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù¿ ı¤Ì·Ù·ÙÉ˜ Ê˘ÛÈÎÉ˜ Û¤ «êÏÔÜÓ ≈ÊÔ˜». ∆¿ ÎÂ›ÌÂÓ· ÂrÓ·ÈÎ˘Ú›ˆ˜ àfi âÈÛÙËÌÔÓÈÎ¿ ‚È‚Ï›· ÙÉ˜ Û˘Á¯ÚfiÓÔ˘âÔ¯É˜ Î·› Ì¿ÏÈÛÙ· àfi Ù‹ °·ÏÏÈÎ‹ \∂ÁÎ˘ÎÏÔ·È-‰Â›· ÙáÓ Diderot Î·› D’ Alembert.

\∂ÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹-EñÚÂÙ‹ÚÈÔ: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-86387-2-0

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

™™XXOO§§EEIIOONN TTøøNN NNTTEE§§IIKKAATTøøNN EEPPAA™™TTøøNNBπ∂¡¡∏ 1790

\∞ı‹Ó· 2006

ºˆÙÔ·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎËÂñÚÂÙËÚ›Ô˘ ÙÔÜ ‚È‚Ï›Ô˘ P‹Á·, Ô‡ àÔÙÂÏÂÖ Ù‹Óà·Ú¯‹ ÙÔÜ Ó¤Ô˘ ÏÔÁÔÙÂ¯ÓÈÎÔÜ Âú‰Ô˘˜ ÙÔÜ ‰ÈËÁ‹-Ì·ÙÔ˜ ÛÙ‹Ó ÊÏÏ¿‰·.

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹-EñÚÂÙ‹ÚÈÔ: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-88710-3-4

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

OO ∏∏££ππ∫∫√√™™ ∆∆ƒƒππ¶¶√√ÀÀ™™µπ∂¡¡∏ 1797

\∞ı‹Ó· 2001

ºˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ â·Ó¤Î‰ÔÛË Ì¤ ÂåÛ·ÁˆÁ‹ Î·› ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ.

¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰‡Ô Û¤ öÌÌÂÙÚË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË öÚÁ· ÙÔÜƒ‹Á·: ·) ∆¿ \√Ï‡ÌÈ·, ıÂ·ÙÚÈÎfi öÚÁÔ ÙÔÜ \πÙ·ÏÔÜMetastasio ‚) Ù‹ µÔÛÎÔÔ‡Ï· ÙáÓ ò∞ÏÂˆÓ, ‰È‹ÁË-Ì· ÙÔÜ °¿ÏÏÔ˘ Marmontel Î·› Á) ÙfiÓ ¶ÚáÙÔ ¡·‡ÙË,Âå‰‡ÏÏÈÔ ÙÔÜ °ÂÚÌ·ÓÔÜ Gessner, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔÜ Û˘-ÓÂÚÁ¿ÙË ÙÔ˘ \∞ÓÙˆÓ›Ô˘ ∫ÔÚˆÓÈÔÜ, Û¤ Â˙‹ ÌÔÚÊ‹.


ISBN: 960-86387-6-3

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

OO ∏∏££ππ∫∫√√™™ ∆∆ƒƒππ¶¶√√ÀÀ™™µπ∂¡¡∏ 1797

E¶IME§EIA - EI™A°ø°H - EYPETHPIO:¢HMHTPIO™ A¶. KAPAM¶EPO¶OY§O™

EK¢O™H

E¶I™THMONIKH™ ETAIPEIA™ ME§ETH™

ºEPøN - BE§E™TINOY - PH°A

A£HNA 2001

Aã. A¶ANTA TA EP°A TOY PH°A

E¶I™THMONIKH ETAIPEIA ME§ETH™ ºEPøN - BE§E™TINOY - PH°A

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

∆∆∞∞ ∂∂¶¶∞∞¡¡∞∞™™∆∆∞∞∆∆ππ∫∫∞∞µπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜, ≠ÀÌÓÔ˜ ¶·ÙÚÈˆÙÈÎfi˜,\∞ı‹Ó· 1994. ¶¤ÌÙË öÎ‰ÔÛË 2005.

™¤ ÌÈ¿ Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ‹ öÎ‰ÔÛË ÚÔÛÊ¤ÚÂÙ·È ÙfiÚáÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· ÙáÓ ^∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·› ÙáÓ ôÏÏˆÓB·ÏÎ·ÓÈÎáÓ Ï·áÓ Î·› Ù¿ ñfiÏÔÈ· â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ¿öÚÁ· ÙÔÜ âıÓÂÁ¤ÚÙË Ì¤ ÂñÚÂÙ‹ÚÈÔ çÓÔÌ¿ÙˆÓ, ÚÔ-ÛÒˆÓ, ÙfiˆÓ Î·› Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ.

\∂ÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹-EñÚÂÙ‹ÚÈÔ: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN:960-85396-1-7

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

¡¡∂∂√√™™ ∞∞¡¡∞∞ÃÃ∞∞ƒƒ™™ππ™™∆√ª√™ 4Ô˜

µπ∂¡¡∏ 1797

\∞ı‹Ó· 2006

\∂·Ó¤Î‰ÔÛË ÊˆÙÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎËÂñÚÂÙËÚ›Ô˘ ÙÔÜ Ù¤Ù·ÚÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘, ÙÔÜ ïÔ›Ô˘ Ù¿ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÂÊ¿Ï·È· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛıËÎ·Ó àfi ÙfiÓƒ‹Á·, ï ïÔÖÔ˜ õıÂÏÂ Ó¿ ÙÔÓÒÛÂÈ Ùfi äıÈÎfi ÙáÓÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓˆÓ ^∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ Ùfi öÓ‰ÔÍÔîÛÙÔÚÈÎfi ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘˜.

\∂ÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹-EñÚÂÙ‹ÚÈÔ: ¢ËÌ. \A. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-87458-3-7

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

NNEEAA ÃÃ∞∞ƒƒ∆∆∞∞ ∆∆∏∏™™ BB§§AAXXIIAA™™°°EENNIIKKHH XXAAPPTTAA MMOO§§¢¢AABBIIAA™™µπ∂¡¡∏ 1797

\∞ı‹Ó· 2005

°È¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ â·ÓÂÎ‰›‰ÔÓÙ·È ÛÙfi ú‰ÈÔ Ì¤ÁÂıÔ˜Ì¤ Ùfi ÚˆÙfiÙ˘Ô Î·› Ì¤ Ù‹Ó ÚÔÛı‹ÎË EñÚÂÙËÚ›-Ô˘ çÓÔÌ¿ÙˆÓ. ¶ÚÔÛÎÔÌ›˙ÔÓÙ·È Ó¤· ÛÙÔÈ¯ÂÖ· Ù¿ïÔÖ· âÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó ÙÔ‡˜ ¯¿ÚÙÂ˜ ·éÙÔ‡˜ ÛÙfi â·Ó·-ÛÙ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔÜ P‹Á·.


ISBN: 960-88710-1-8

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

MMEE°°AA™™ AA§§EE••AANN¢¢PPOO™™µπ∂¡¡∏ 1797

\∞ı‹Ó· 2006

^H ÂåÎfiÓ· ÙÔÜ MÂÁ¿ÏÔ˘ \AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ Ì¤ Ù›˜ ·Ú·-ÛÙ¿ÛÂÈ˜ àfi ÙÔ‡˜ ıÚÈ¿Ì‚Ô˘˜ ÙÔ˘ âÎ‰fiıËÎÂ àfiÙfiÓ P‹Á· BÂÏÂÛÙÈÓÏÉ Ùfi 1797, Ì¤ ÛÎÔfi Ó¿ ‰ÒÛÂÈÛÙÔ‡˜ ÛÎÏ·‚ˆÌ¤ÓÔ˘˜ ≠EÏÏËÓÂ˜ ≤Ó· ÚfiÙ˘ÔàÓ‰ÚÂ›·˜ Î·› àÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙÔ˜.òEÎ‰ÔÛË ™˘ÏÏÂÎÙÈÎ‹ Û¤ 500 àÚÈıÌËÌ¤Ó· àÓÙ›Ù˘·ñÔÁÂÁÚ·ÌÌ¤Ó· àfi ÙfiÓ ¶ÚfiÂ‰ÚÔ ÙÉ˜ \EÈÛÙËÌÔ-ÓÈÎÉ˜ ÊÙ·ÈÚÂ›·˜.

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜

ISBN: 960-88710-0-X

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

AA¶¶AANNTTAA TTAA EEPP°°AA

æHºIAKO™ ¢I™KO™ (CD)

\Aı‹Ó· 2007

¶ÂÚÈ¤¯ÔÓÙ·È ¬Ï· Ù¿ öÚÁ· ÙÔÜ P‹Á· ïÏÔÎÏËÚˆÌ¤Ó·ÁÈ¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ì¤ Ù¿ EñÚÂÙ‹ÚÈ¿ Î·› Ù›˜ EåÛ·Áˆ-Á¤˜ Û¤ ìÏÂÎÙÚÔÓÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹.\EÈÌ¤ÏÂÈ·: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜

\EÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ÊÙ·ÈÚÂ›· MÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙåÓÔ˘-P‹Á·

ISBN: 978-960-6733-03-1

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

ÃÃ∞∞ƒƒ∆∆∞∞ ∆∆∏∏™™ ∂∂§§§§∞∞¢¢√√™™µπ∂¡¡∏ 1796 - 1797

\∞ı‹Ó· 1998, Bã òEÎ‰ÔÛË 2003

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹-EñÚÂÙ‹ÚÈÔ: ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

^∏ ÚˆÙfiÙ˘Ô˜ Ã∞ƒ∆∞ âÎ‰fiıËÎÂ àfi ÙfiÓ ƒ‹Á· µÂÏÂÛÙÈÓÏÉÛÙ‹Ó µÈ¤ÓÓË, 1796-1797, Û¤ ‰Ò‰ÂÎ· Ê‡ÏÏ· Ì¤ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙÔÜ Î¿-ıÂ Ê‡ÏÏÔ˘ 50Ã70 âÎ. ÂÚ›Ô˘.^∏ öÎ‰ÔÛË ·éÙ‹ ÙÔÜ ƒ‹Á· ıÂˆÚ‹ıËÎÂ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ pıÏÔ˜ ÁÈ¿Ù‹Ó âÔ¯‹ ÙÔ˘ Î·› àÔÙÂÏÂÖ ÌÔÓ·‰ÈÎ‹ öÎ‰ÔÛË Û¤ Ù¤ÙÔÈ· ‰È¿-ÛÙ·ÛË ÙÔÜ µ·ÏÎ·ÓÈÎÔÜ ¯ÒÚÔ˘.°È¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ â·ÓÂÎ‰›‰ÂÙ·È ·éıÂÓÙÈÎ¿ ÛÙfi Ê˘ÛÈÎfi ÙË˜ Ì¤-

ÁÂıÔ˜ àfi Ù¿ ı·˘Ì¿ÛÈ· ‰È·ÙËÚËÌ¤ÓÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ÙÉ˜ °ÂÓÓ·‰Â›Ô˘ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË˜.^∏ â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÉ˜ Ã∞ƒ∆∞™ ÙÔÜ ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏ àfi Ù‹Ó \∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ \∂Ù·ÈÚÂ›· ªÂÏ¤ÙË˜ºÂÚáÓ - µÂÏÂÛÙ›ÓÔ˘ - ƒ‹Á· Û¤ ÙÂÙÚ¿¯ÚˆÌË öÎ‰ÔÛË, ¯·ÚÙ› velvet 150 ÁÚ., ‰È·Ù›ıÂÙ·È Û¤ Î·Ï·›ÛıË-ÙË ·Ófi‰ÂÙË Û˘ÛÎÂ˘·Û›· Ô‡ ÂÚÈ¤¯ÂÈ:1. ∆¿ ‰Ò‰ÂÎ· Ê‡ÏÏ· ÙÉ˜ Ã∞ƒ∆∞™, Û¤ ÙÂÙÚ·¯ÚˆÌ›· ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔÜ Î¿ıÂ Ê‡ÏÏÔ˘ 50Ã70 âÎ. Â-

Ú›Ô˘.2. ≠∂Ó· ‚È‚Ï›Ô ·Ófi‰ÂÙÔ 21Ã30 âÎ. Ì¤ 148 ÛÂÏ. Ô‡ ÂÚÈ¤¯ÂÈ Ù›˜ ÌÂÏ¤ÙÂ˜:

·) ¢ËÌ. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜, ^∏ Ã¿ÚÙ· ÙÉ˜ ^∂ÏÏ¿‰Ô˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·. ∆¿ ÚfiÙ˘¿ ÙË˜ Î·› Ó¤· ÛÙÔÈ-¯ÂÖ·.‚) µ¿Ûˆ ¶¤ÓÓ·, ∆¿ ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ÙÉ˜ Ã¿ÚÙ·˜ ÙÔÜ ƒ‹Á·.

3. ≠∂Ó· ‚È‚Ï›Ô - ∂Àƒ∂∆∏ƒπ√ ÙáÓ çÓÔÌ¿ÙˆÓ, ÚÔÛÒˆÓ ÙfiˆÓ Î·› Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ÙáÓ ‰Ò‰ÂÎ· Ê‡Ï-ÏˆÓ ÙÉ˜ Ã∞ƒ∆∞™, ·Ófi‰ÂÙÔ 21Ã30 âÎ. Ì¤ 128 ÛÂÏ., Ùfi ïÔÖÔ Û˘ÓÙ¿¯ıËÎÂ ÁÈ¿ ÚÒÙË ÊÔÚ¿.

4. ª›· Û˘ÓÔÙÈÎ‹ àÂÈÎfiÓÈÛË ÙáÓ ‰Ò‰ÂÎ· Ê‡ÏÏˆÓ ÙÉ˜ Ã∞ƒ∆∞™, Û¤ ÛÌ›ÎÚ˘ÓÛË Û¤ ≤Ó· Ê‡ÏÏÔ ÛÙ‹ÓïÔ›· Ê·›ÓÂÙ·È êÙ¿ ï ¯áÚÔ˜ ÁÈ¿ ÙfiÓ ïÔÖÔ ï ƒ‹Á·˜ ëÙÔ›Ì·˙Â Ù‹Ó â·Ó¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Î·› Ù‹ ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔÜ ÔÏ˘ÂıÓÈÎÔÜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘.

ISBN: 960-85396-9-2

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

∆∆∞∞ ∂∂¶¶∞∞¡¡∞∞™™∆∆∞∞∆∆ππ∫∫∞∞µπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - ÚÔ˘Ì·ÓÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·. µÔ˘ÎÔ˘Ú¤ÛÙÈ1999, Û¤ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì¤ ÙfiÓ âÎ‰ÔÙÈÎfi ÔrÎÔ «√ª√¡√π∞».

ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ÃÚÈÛÙ›Ó· ª·Î¿ÓÔ˘, ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· \πfiÓ ªÚ¿ÓÙ, ¶ÔÈËÙ‹˜.

¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿ ÎÂ›ÌÂÓ·: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.\∂ÈÏÔÁ‹ ƒÔ˘Ì·ÓÈÎÉ˜ µÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜ ÁÈ¿ ÙfiÓ ƒ‹Á·:≠∂ÏÂÓ· §·˙¿Ú, ª·Ú›· ƒ·Ê·‹Ï·.

ISBN: 973-96318-6-Χ

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

∆∆∞∞ ∂∂¶¶∞∞¡¡∞∞™™∆∆∞∞∆∆ππ∫∫∞∞µπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi™‡ÓÙ·ÁÌ·.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - ÛÂÚ‚ÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·.µÂÏÈÁÚ¿‰È 2000, Û¤ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì¤ Ùfi µ·ÏÎ·ÓÈÔÏÔÁÈÎfi\πÓÛÙÈÙÔÜÙÔ ÙÉ˜ ™ÂÚ‚ÈÎÉ˜ ÕÎ·‰ËÌ›·˜ \∂ÈÛÙËÌáÓ Î·› ∆Â-¯ÓáÓ.

ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË Î·› âÈÌ¤ÏÂÈ·: ª›ÚÔÛÏ·‚ µÔ‡ÎÂÏÈÙ˜.¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿ ÎÂ›ÌÂÓ·: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 86-7179-031-2

ΣΤΑ ΣΕΡΒΙΚΑ

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

∆∆∞∞ ∂∂¶¶∞∞¡¡∞∞™™∆∆∞∞∆∆ππ∫∫∞∞µπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - ‚Ô˘ÏÁ·ÚÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·.™fiÊÈ· 1998, Û¤ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì¤ ÙfiÓ âÎ‰ÔÙÈÎfi ÔrÎÔ «IBANBAZOB».

ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¡¿ÓÙÈ· ¡¿ÓÙÔ‚·, ÎÛÙÔÚÈÎfi˜ µ·Û›Ï ™Ù·Ó›ÏÔ‚, ™˘ÁÁÚ·Ê¤·˜.

¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿ ÎÂ›ÌÂÓ·: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 954604-080-0

ΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ

Bã. TO ™YNTA°MA TOY PH°A ™E A§§E™ °§ø™™E™

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

∆∆∞∞ ∂∂¶¶∞∞¡¡∞∞™™∆∆∞∞∆∆ππ∫∫∞∞µπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - åÙ·ÏÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·.Bã öÎ‰ÔÛË - \Aı‹Ó· 2006.

ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË Î·› âÈÌ¤ÏÂÈ·: L. Marcheselli Loukas, K·ıËÁ‹ÙÚÈ· ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎáÓ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ TÂÚÁ¤ÛÙË˜.¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿: ¢ËÌ. \∞. ∫·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-88710-5-0

ΣΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ

ΣΤΑ ΡΩΣΙΚΑƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏

TTAA EE¶¶AANNAA™™TTAATTIIKKAAµπ∂¡¡∏ 1797

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - ÚˆÛÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·.T˘ÊÏ›‰· 2001 Û¤ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì¤ ÙfiÓ âÎ‰ÔÙÈÎfi ÔúÎÔ "§ˆÙfi˜".

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: òOÏÂÁ TÛÈÌ¤ÓÎÔ, ™˘ÁÁÚ·Ê¤·˜.¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ΣΤΑ AΛBANIKAƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏


\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - àÏ‚·ÓÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ·.Bã öÎ‰ÔÛË - \Aı‹Ó· 2007.

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: £ˆÌÄ˜ NÈÎÔ‡ÏË˜.\EÈÌ¤ÏÂÈ·-¶ÚÔÏÔÁÈÎ¿: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 978-960-88710-7-6

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏


\∞ı‹Ó· 2005

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - \IÛ·ÓÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ· àfi Ù‹Ó\EÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ÊÙ·ÈÚÂ›· MÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙåÓÔ˘-P‹Á·

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: Isabel Garcia Galvez, K·ıËÁ‹ÙÚÈ· ÓÂÔ-ÂÏÏËÓÈÎáÓ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ TÂÓÂÚ›ÊË˜ÎÛ·Ó›·˜.

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-87458-9-6

ã ã

ΣΤΑ IΣΠANIKA

ΣΤΑ ΓAΛΛIKAƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏


\∞ı‹Ó· 2002

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - Á·ÏÏÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ· àfi Ù‹Ó \EÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ÊÙ·ÈÚÂ›· MÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙåÓÔ˘-P‹Á·

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢ËÌ. ¶·ÓÙÂÏÔ‰ÉÌÔ˜, K·ıËÁËÙ‹˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ \AıËÓáÓ.

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-87458-2-9

ΣΤΑ AΓΓΛIKA

RHIGAS VELESTINLπS

REVOLUTIONARYSCRIPTS

REVOLUTIONARY PROCLAMATION

HUMAN RIGHTS

THE CONSTITUTION

THOURIOS ROUSING SONG

Translation:Vassilis K. Zervoulakos

Editor:Dimitrios Karaberopoulos

PUBLICATION:

SCIENTIFIC SOCIETY OF STUDIES

PHERES - VELESTINO - RHIGAS

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏


\∞ı‹Ó· 2002

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - àÁÁÏÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ· àfi Ù‹Ó \EÈÛÙË-ÌÔÓÈÎ‹ ÊÙ·ÈÚÂ›· MÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙåÓÔ˘-P‹Á·

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: B·Û›ÏË˜ ZÂÚ‚Ô˘Ï¿ÎÔ˜.\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ISBN: 960-86387-9-8

ƒ∏°∞ µ∂§∂™∆π¡§∏


\∞ı‹Ó· 2007

\∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎ‹ ÚÔÎ‹Ú˘ÍË, Ù¿ ¢›Î·È· ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, Ùfi ™‡ÓÙ·ÁÌ·, ï £Ô‡ÚÈÔ˜.ò∂Î‰ÔÛË ÛÙ‹Ó ëÏÏËÓÈÎ‹ - ÁÂÚÌ·ÓÈÎ‹ ÁÏÒÛÛ· àfi Ù‹Ó\EÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ÊÙ·ÈÚÂ›· MÂÏ¤ÙË˜ ºÂÚáÓ-BÂÏÂÛÙåÓÔ˘-P‹Á·

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: \AÓÙÒÓË˜ °·‚·ÏÄ˜, K·ıËÁËÙ‹˜ °ÂÚ-Ì·ÓÈÎáÓ, Kurt Bremer.

\EÈÌ¤ÏÂÈ·-EåÛ·ÁˆÁ‹: ¢ËÌ. \A. K·Ú·ÌÂÚfiÔ˘ÏÔ˜.ISBN: 978-960-6733-02-4

ΣΤΑ ΓEPMANIKA

Date post:	04-Dec-2023
Category:	Documents
Upload:	independent
View:	0 times
Download:	0 times

Ένας όψιμος, άδικος επικριτής του επαναστάτη Ρήγα...

Documents