De latinitate CIaudiani poetae obscruationes.

Non de Claudiauo ipso hio agitur neo qe eo, quidquid estpoetae <Pierios OUl'l'US laudibus iunumeris lassalltis', sed da Claudianotemporibus corrupti pridem eloquii ipsiusque latil1itatiB in extl'emapraecipitis C prisca loqueute', antiquum atgue ingenuum linguaelatinae nitol'em referre conato. Quod quatenus assecutuB Bit utdignosoerem, Claudiani oarmina uno' tenore perlegi, nona L, Ieepieditione usus, quae animaduertissem breuitet' et coacte exposi­turns.

1. Primum omnium ad deleetum uocum, quibus ClaudiauioraUo eontexta est, considerandulll intentus hoc inueni, WI;· (JUPE­

AOvn, noces plerasclue omnes antiquas uersatoque in liteds Iatinisnotas ae suetas, et quidem easdem fere, quibus pt'imi p. O. saeeulipoetae usi erant (in Ms praecipue Statius), perpaucas partim in­llolentiores dumtaxat, non tamen nouicias, partim prorsns nonitat.:lquadam ofTendentes, prauitate uix ullas. Quorum guod priore loeoproposuimus, Clandianum uoeahulis uti fere uett.~, mox aceuratinsdemonstrabiml1s, interim experimento primo ql10que probare pote­l'imus. Nominum uerborumque, quae apud Olaudianum exstantiniti(llem habentia r litel'am ducenta undett'iginta a Statii earmi­nibus abesse uidentllr h. e. 18°/0' ab i inoipientium treoentorumtriginta sex apud Statillm non inuenimus 54 (16% ), sed horumquoque sex et nonaginta maior pars apud eeteros ppA inuenitur,

1 H. e. quorum auetores ac testes habeutur scriptores antiqlÜo­res, Antoninorum, ut plurimum, aetate non inferiores, quod contrarece. insignire consueuimuB omnes eos, qui inde ab Antoninorulllaetate fuernut, quorum o1'dinem ducunt Appuleius et Tertullianusj ­pA denotat seriptores, qui inde ab Augusto usque ad Antoninos fuerunt,p poetas, sed antiquiores praeci1'ue, ppA poetas postaugustan08. Ql'O­ties ad n08tra 8c1'i1'ta reuoeamns, HA est = De latil1itate scriptornmhlstorlae Augustae meletemata, Dorpati 1870, Spiel1. = Spieileginm ad-,dendorum lexicls latinis, Mitau. 1875, Serut. = Subrelictol'nm lexi(,ogra­pbiaelatinae sCl'utarium, Reual. 1879 (Bero1. Calvary). AHa seripturaecompendia. ut u. c. 1'(aulo) pl(us), 1'. min., explicatione nOn indigent.Asteriscum (.) adicere solemus 'uoei, ut indicetur, non da ipsa per seagi, sad de speciali qlladam eins significatione.

De latinitate Claudiani poetae obseruationes. 587

omnia autem sunt uett. exoeptis si forte quatuor (0,007), quaeCla.udianus exhibet primus. At si Prudentium, aequalem tempo­ribus Claucliani poetam, in comparationem uoeamus, uidemuseorom quae ia adbibet, seo.indioem edit. Dressel. ab r et ab i in­oipientia 110 non esse apud Statium, et in his 42 nouida.

Voces minus consuetas, antiquas quidem, sed raro et asingulis tantum vel binis uett., quos nos quidem nouimus, adbibi­tas, eollegimus hasce: Vergilianas conifer rapt. Prosorp. I, 204 ra-

IU 398, exsuperabilis In Ruf:i!J. II 127, Stat. s. (sed inex­superabiJis uulg.), "illauda.tus i. illauda.bilis Ruf. II 226, inter­strepere aliq. (et Ambr. in ps. 43, 5), procubare, regifieus Ruf. II340 (iulit. Val. Flaccum), de IV eons. Honor. 337, Ouid. ad­mugire bis, oblectamen rapt. III 162,' Smt., flumineus De Stilieh.cons. I 200 iter al., Stat., iaeulabilis In Eutr. Il 167 taZUm nUllidco iaoulabilc, Stat. s., "praetentare IV oons. 534 tela solcbatpractenla1'c feris olim domitura gigantas (Ouid. uires), l'ecanduissebeIL Gildon. 211, - alior., StaUi maxime: assibilare Stat. et Ausou.ss. 11., anteuoIare Phoeu. 21, Sil. bis, Stßt. s., cornipes abs. proequus rapt. III 236 et saep., SiL, Stat., ut Theb. IV 271 (sed etNemesian.), inooicdnns Lucan. s., Sbt. bis, interlabi Gild. 346tanNs interlabentibus annis seruati, Stat. (Verg. in tm.), interni­grare hystr. 14, Stat., interuirere Stat., populatus Lua., praesu­dare Stat., - proiectare StiL 1356 missile, transL EnD., largusVI cons. 72, Pers., luuene., subanratus vr cons. Hon. 577, Petr.,inser.

Porro ha e 0 guoque Claudianus non quidem none uBurpauit,imo antiquiorum auetoritate tntus, uerumtamen eil. qua apud ipsumponuntur sigllificatione sine iUl10tura minus cOllsueta, nett.ql!idem, notatu utique haud indigna: dare q. faeere c. ace. dupLIV cons. Hon. 77 (Jauturl~ dabU1~t exempla sequentem, ibo 354 haecetfeeta daho; ili ce t pro moo, statim (Hand. Turs. s. u. 5) saap.,ut Gild. 472 ·tlioet per sa..r:a citati ruunt, de Olybr. et Prob. CODS.

211, in Ruf. I 178, (carm.) min. 129; iugaIis abs. (sc. equus)saep., ut rapt. II 319 ucrtzmt emeritos ad pasoua nota i1,~gales, III138, Verg. et SiL sS. 1L, saep. Stat., ut Th. VI, 330; literasillg. pro Iiterae ep. ad Olybr. 21 (;rebraq1~e fecundo festinet li­tem eursu libr'is atque (tnimis insinuanda nUJ'is, Stil. I 293, II 146,295, min. I 43 11.1., On., Tib., Marl;.; mos: d e more VI COllS. Hon.136 dum pracdarn de more parat, in Ruf. I 345, in Entr. II 280al., C p et postt.', in morem De bello Get. 44 in peoorum nwremformidine elausi, Stil. II 189, VI cons. 6 ncque camp~UJ 8olletl~ni8

ct ~~rna tuditur in mOf'em, Vel'g., Hor., Bine more In Eutr. II 45turn uates sine mOre rapi, Verg.; mundus = orbis Romanus Gild.237 mundtes gennanaque cUssidet aula, cons. Mall. Theod. praef. 9,in Entr. Il 39, 539 al. (cf. HA p. 121); 0 bliqual'e ahs. Stil. I289 nuno reota, nunc obliquante Cat'i1U~; ripa pro litus (maria)Gild. 243 Maeotide ripa, p, pA; re p 0 ne l' e pro reddere Get. 502nc noua praedari ct~pien:8 et parta f'cponas, de lluptt. Hon. et Mal'.304, Plaut., Hor.; reuoeare, nt rapt. II 318 curruB, III cons.

588 Paucker

Hon. 125 roscida reuocant elect1'a S01'ores (Phaethontis), saep. (cf.BA p. 122); subter adu. In Eut.r. II 79 subter adUlantes titulileguntur, Luer, Oie., super adu. i. insuper In Eutr. II 192 quassuper eunuchi fastus tulisset, sim. Verg.; sugge rar e; min. XLVIII4 1)ro telo geritur, quidquid suggesserit ira (cf. Serut. p. 55);suspellSUS q. immineos Gld. 262quamuis proditor apportet SZtS­pe'nsa marte salzdem, nunqztam gmtus erit; - et huc quidem for­tasse etiam aHa pertrahi poterant, translatiollum exempla quaedam,ut ealeare transl. q. insultare saep., e. e. Stil. II 381 famae ztul~

1161'e nuper calcatam togam, III 109 ztt magnos calcel honores (uttamen et ppA) interdum, etiam Stat. Theb. ur 208 al.), metal­lum (ductos mores meliore metallo), oblimare (oblimat eopiamentes), praeludere (Stat., Flor.), praestruere Get. 286 etaliq., Liu., quadrifidus transl. Phoebi laborem (et Ambr. hexaem.III 14, 60 diuisio), propr. Verg. (ut transl. etiam multifidus rapt.II 15 al. , sed praeeunte Val. Fl.). In summa nihil horum eorruptiesse eloquii existimaueris.

N ouiein, quae apnd CIaudianum eomparent aut primum aut(uDcis quadratis inelusa) post alios reee., haee dep1'ehendi: 1'e­tentus, us, - mandatrix (-tor Suet., all.) , [stimulator (sed-trix Plaut.)], - [expensa ICti, Veg. mit, Quer.], -magneti­eus min. XXX 26 gemma, - murratus Phoen. 95 (ex emend.),postt., - [praetumidus In Ruf. J, 225, StiL III 81, luvene.,Amm.], irreuoeandus, unanimis (-us uett., et Claud. al.),10 bellifer, electrifer, ignifluus, multisonorus min. XXII18 esseda multisonora (cod. Laur. multa sonora; cf. dulcisonorusSern. centim.), [purificus (?)], terrisonus, - deuexior, fll­rentior, properantior, stagnantior min. XXVII 38 Aegaeo stagnan­tior, - 20 gemiseere, - obst1'epitare, admodulari,eircumsti patus, inflor uit, per do minari, per sulcare Ma­xim. Taur., Drae., praeuelare, suherrare, [subiugare trnsl.,ut Lact., Aug. c. Iul. VI 23, 70 ef. saap., Ascon., pr. Arn., Eutr.hist.], SOsubterluere, subtermear e, superinsnItare, trans­Ia hi. Quae nec multa 1 sunt nee fere, credo, male affigurata (nisidisplieet 13) 2.

1 Praesertim si reputaueris, quod e. c. Statius n oue habet, utminimum, 103 uoces, quarum partem haud minimam ipsius esse fig­menta non dubitauerim.

2 Non conexni quae noue noster habet a nominibns propriis de­clinata peregrinis, ut ScOtiCUB, Sigambria (adde Bructerus sing.), nutgraeco more Arethusaeus, Briareius, Epbyreias, Hydnspeus, Mycalaeus,Phlegethonteus (nota et Sardonius Get. 218: Sardonios sinus et illhospitaCyrni sl;txa, Verg. et SoHn. herba), quin etiam a latillis graeeo more, utnon modo exemplo priorum Scipiades saep., sad Allni!tdae, HOlloriadesIlUpt. 341. HOllorias Sero 131 Honoriades so1'ores (Cieerona epist. adOlybr. 4, - Saxona epitb. PalI. ct Celer. 89, Stil. II 255,:- Thybridisamnem Stil. II 189, sed inde rursns termiuatione latina Thybrinus Sero17 et saep.). Ceterum Claudianus, quem Graecum si non natione, at in­stitutione autumant fuisse, non mihi uidetnr procliuior aliis ad inte-

De latinitate Claudiani poetae obeeruationee. 589

II. Iam uero id quod maximi momenti est ad recte existiman­dum de apparatu uocabulorum Claudiani, ut uo cibus ipsum, si pau­eas mas exceperis, nonnisi probi8 Ct an t i q u i s uti appareat, idita quam evidentissime demonstratum erit, si per plcraque nominumu6rbot'umque del'iuatornm genera, cenau diligentiaaime peracto, uaucum omnino uett. tum Statii ool1ato, quales in quoque genere no­ces apud Claudiaunm adhibitas inuenel'imus, aeeurate indicauerimus.Statii potissimum usum cnm uau Claudiani per omuia fere mh'econoinere uidebitis, id quod, etiam sieubi non diserte id dieimus,pro affirmato habendum est. In deligendis e penu Claudiani figu­rae cuiusque exemplis eorum praecipue, quoad fiel'i potnit, ratiouemhabuimus, qnae apud Claudianum exstare e lexieis nequeat eog­nOBei.

Nu 11 a e Bunt apnd Claudianum uooes deriuatiuae desinentes in-tndo, -monia (-ium), -aneus, -aeeus, -ieeus (nisi patricius), -aster,-enais ab appell., -atilis (H A p. 20*)..

Rar ae .sunt apud ClaudianuID voces:in -ti 0 (-sio) exeuutes: 5, et quidem ambitio, proditio, ratio,

seditio, statio, 11288 uett., 1/sso omnium (Stat. 10); - non perse, sed pro pOl,tiolle plures in -io auerb. praes., ut religio, itemcognominatae illis in -sa,-ta exeuutes, ut otfensa In Eutr. II 59531., in bis, ut supra uidimus, 1 reee. (ap. Stat. huiusmodi nonexstant);

in -ura: 5, nt iactnra, e. 1/S0 uett. (Stat. 6);-e13, quae est figura omnino pm'um numerosa, 2: tutela IV Ilons.

598, querela (it. Stat.); ,-0 mase.: perpauea, praesertim si liquido deriuata numeramus,

ut trio;-arius: 5, ut aerarium Stil. Il 145: non iudeeores aeraria las­

saut expensae, 1/100 uett. (Stat. alterum tantum);-01' -ius: 3 subst., ut teutorium, praeterea uxorius, uett. 1/S6 ;

-an u s ab app., ut aroanus, notani 4, et plures quidem, proportione tamen non multas -inus finitas a nom. app., ut mariuus,taurinus, uel nerbis, ut rnina, item paueas de paueis in -uuns, utlaouna, -enus, ut terrenus, -ouns, ut colonus;

-nus mater. 3 tantum notaui: M1IUS, eburuus, ilignus, eompluratamen alia nomina in -nus desinentia, ut dominus, -gnus, ut ma­lignus, r·nus, ut paternus, supernus rapt. IU 107 et saep., Hor.,OU'l pA, -rous, ut diurnus;

-icus: 10, ab app., ut eiuicus, aut uerb., ut medicus adi. Apon.86, numel'aui, incertus an omnes, totide~ fere apo Stltt., qnotampartem uett., definire nuno non possum;

xenda' graeea. Quae enim et ipee frequentat, ut e. O. aula In Eutr. I144 (opp. priuata domus), IlOUS. Mall. Theod. 33, 164 et saep., cerastes,Eous, polus pro caelum VI COllS. pr. 13 poli stellantis. 111 eons. 10 aL,stemma, ea iam pridem llSU l'ecepta erant. rhomphaea certe reoo., etprosceninm adeo abusille. lOCllhlS est pro theatl'um Stil. II 403, deniMqua Dodonius, Cyl'oeus, Erymanthens nix grae.ca BuUt, graeoo eerteoarent exemplo.

590 Paucker

-i n n s deuom., nt tempestiuus, et nerb., ut captiuuB, 7, omnesnett., c. 1/13 ;

-bunclus: 1, tremebundus Ser.236 al.,e44uett. (Stat. p1.);­etiam congenaris figurae -enndne paucae habat, 5, ut feeundus(Stat. 4), sed nec lingua laHne. multas, eadamque est ratio desi­nantium in -antus, ut truculeritus (5), -timus, ut legitimus,-aHs, nt fidelis, -ulis, ut curulis, -OX, nt atrox, -iens (-neus,-aeus), ut amicus, opacus, all., Bed horum quoqne omnia exern-pla uett.; .

demi n u ti u ae: 9 tanturn eaeque forma terms, 11ix notione,ueluti anema, flagellum, nexillum, ita nt ab hoc genere poctaconsulto uideatur abstimÜ8se (Stat. p. pl., in qnis uere demin., utlapillus, libellus, tenelln8);

uerba compos. in -facere, 6, uett. 1/8, ut liquefacere VI CODS.

345, trcmcfaeerc Get. 204 11.1., et -ficare, 9, uett. l/ll , ut terri­ficare Stil. III 336.

PI ure s per se uel eerte pro portione Claudianus adhibetnoees

in -t 0 r (-sor) uel -r i x desinentes: 71, exceptill tribull omnes.nett., e. '/11, quarum exempla sunt int. cett. ductor nupt. 334,Stil. III 94 et saep., iaetator StiL III 26 proprii honoris, mon­lltrator rapt. III 429, ppA, nutritor rapt. UI 373 Apollinei ne­moris Orontes, IV Gons. 81, 503 aL, pA, ser!'. h. Aug. (HA p. 105),portitor In Ruf. Ir 503 plena lassatur alno, rapt. 1I 359, p, pro­creator feso. 2, 33 (Spioil. p. 289), uastator In Eutr. II 214Achiuae gentis 11.1., p, Sen., et usus attributiui satis frequen­tati ap. nost1'.: desertores Gruthungos In Eut!'. U 399, explora­tores ignell, populatrices cateruae, uenatrices pharetras IV eons 161,l'otis ultricibus Stil. I 98 (Stat. 85 uoces);

in -0 r abstr.: 47, hoc est pro portione permulta,s, uett. omuell,fel'e usitatissimas quasque, u. c. tremor In Eutr. II 27 (de ter­raa motu) et aliq., uapor VI cons. 346 (liquefaeta fulgnre cuspiscanduit) et subitis f{;uxere uaporibus ensf3S et saep.

-t a s: 23, omnes usitatisllimas, C. l/IG uett.-m en: 36, uett. e. Iho, quarum exempla sunt p. min. usitata

euruamen In Ruf. II 413, Ou., pA, fundamen Get. 347 11.1., p, lue-tarnen Get. 138, Verg., rece., spiramen 36, p. uelamen Dupt.211 (uelamina Serum) et saep., p, p en pr. IV eons. 538:Python implicuit fractis rnoritura uolumina lliluis (Stat. p. pt);_·-mentum: 15, uett. c. 1/12, e. c. fundamentum In Ruf. II 526Chaos, qua noetis opacae fundamenta latent (Stat. p. min.);

-g 0 fem. uerb. usitatissimas quasque: caugo, imago, origo, ru­bigo, uertigo, uorago, indago 1, denom. (in quibus suffixum -gocongeneratum esse uidetur ei q. e. -aeeus, -uceus): ferrugo, lanugo,uirago, uirgo, -11 (Stat. 12);

1 Sunt p1'aeterea nett. remeligo prise., tentigo, urigo, amhago (q.ambagago), compago, propago, ad-spergo (respergo Pmd, 8pargo Ve­nant.).

De latinitate Claudiani poetae obseruationes. 591

-ia ahatl'. ab adL uel part. admmlum multall (Stat. min.), OmneBuett. ae peruulgatas usu, nisi forte excipias inolementia VI oons.445 oaeli al., Verg., Stat. Th. V 173, Tae., lust., Auien. Arat.373belli ;

-iell finitas formas, quo in genere et ipso noui habet nihil, 0lau­eIianns plerumque declinatis ab Hsdem primitiuis in -ia uideturpraeferre, praeterquam quod auarities s(emel), auaritia saepiull po­suit, at pariter mollities et -ia SS. H., saepius quam -ia barbaries,luxuries, materies (ut Get. prf. 15 et saep., s. materiae eons. Mall.Th. 101), eonstanter segnities, llt uupt. 206, et, uti uulgo solent,oanities nupt. 325 et saep., eongeries In Ruf. II 135 &1., effigiell,planities, aliasque de quarum metaplasi rara in -ia Add. Lex. Lat.p. 28; - requiem StiL I 211: foeda requiem mercede paoisci,Get. 361, rapt. II 303 (Stat. Silu. IV 1, 9), nusquam l'equietem(adNeue lat. Formen}. I 568).

-sh I' (-stris, -stis), ut siluester, 4, hoc est usitatiorum (noncompositorum) amplius dimidium (Stat. 6); .

-OllUS: 39, uett. o. 1/10, int. cett. a,renOllUs 8til. I 337 arenososin aestus, dolosus Stil. II 136, Hexuosus fesc. 2, 12, Oie., all.,berbosus rapt. I 71 herboso de uertioe, Oat., p, inuidiosus In Eutr.n 564, nimbosus Gild. 497 Hyas, Verg., Ou., Plin., prodigiollusIn Eutr. II prf. 1.2; saouit in auctorem prodigiosus houos,rapt. In 339, Ou., pA, scopulosus Gild. 512, Oio., Luo. V,652 a1. et ppA, PUn., squamollus Stil. I 263, undosus uupt. 145crines, Get. 48: non posoimus omues undosam seruaro :lidem a1.,Verg., Sil., Stat. S. I 5, 34 a1., Solin. (8tat. p1.);

-eus mater. et sim. (HA p. 21 *) notaui 49, paulo usita.tiorumuett. paeuo dimidiam partem, ut int. cett. Hnreus ep. ad SOl'. 10serta a1., p, Am., luteus StiL II 471, p, Sen., Plin., sidereus traus!.cooS. Mall. Th. 266; Stilicho sidereusque genef, SeI'. 219 sidereasin ulnas et saep., ppA, spumeus Apoll. 64, p, Pt, sulfureus Ap. 18sulfureae feruida regna plagae a1., Verg., Sen., PI., uit1'eufl (da00101'0 aqueo) oons. Olybr. et Proh. 2251, rapt. I 268 al., - ae­quoreus In Ruf. IV 378 .et saep., p. litoreus Gild. 519: partemlitoreo complectitur Olbia 'muro, p, funerens rapt. II 357 oppidafunerei immunia leti, trusl. Gild. 466 fnnereis :linem positura ty­rannis, p, femineus 01. et Pr. 200: ooetibus exstat femineis, InEutr. I 336 labor, II 107 togaB et saep., p, Pliu., roco., uirgi­naus feso. 4, 27 ernor, Stil. In 263 agmine et saep., p (Stat.58uoces)j praeterea alias -ellS finitas. a nom. propr. (ut Oaellareus,quod int; uett. poetarum tantum est) 10, omnes praeeunte et Statio(qui habet) praeter Oastoreu8 min. XLVII 2, Sen. tr. et 0\1­pidineus unpt. 71 sagittae, Ou., Mart.;

iu -atus pal'tieipia denominatiua: praeter 1 nonie. 23, uett. c.1/9 (Stat. min.}, ut Inp!tta ahs. (so. frena) 01. et Pr. 82 et saep.,pictUl'atus min. 13 uoluol'es a1., Verg., 8tat., Auien. Ar. 261, uir­gatns Stil. I 66 tigres, Verg., ppA (in -ans: comans, atellans), ­etiam pauel!. qllaedam -itua finita, ut tm'ritus rapt. III 271 Oy­bele, B. Afr., p (usitatior. C. 1/2 ), ·utus: hirsutus, -stus, llt 110-

592 Pauoker

nestus, -tum 1lS(!LSK'flKa: 5, ut uireotum feso. 2,31, Vel'g., reoo.(Stat. 4);

-alis (-a1'is): 51, uett. c. 1/6, e. c. brumalis Get.322 siderea1. , fel'alis rapt. III, 130 et saep. (Stat. p. pI.), - congenerum in-ilis 15, uett. partem prope dimidiam, ut anilis In Eutr. II pr. 26anile gemens al. (it. Stat.);

-idus: 42, usitatiores quasque, omnium uett. fere dimidiampal1;em, ut e. o. so1'didus In Eutr. I 136, tumidus III eons. Hon.69 Euph1'ates, Sero 121: luminibus tumidum micat, Gild. 293: resineompositas tumidasque reliqui aL, p, Liu., pA, turbidus In Ruf.I 294 turbidus Orei ianitor, et aliq. (solidus et subst. min. XLVII3 solidis sex emptus, ICti, App.);

-ax, ut sequax CODS. Mall. Th. 40, inueni 14, quae eonficiuntusitatiorum huius figurae partem paeue dimidiam (Stat. p. pJ.);

deriuata a u er bi s potissimum in -us, ut mergus, parous, prae­sagus Get. 19 (arbor) et aliq., p, Tae., (odorus) - interdum -amase., ut incola, conuilla -, -mnus, ut alumnus, auetumnus, -is,ut aeclinis, uel -es, ut eompages, indoles, [i]s, ut ooniux (e oon­iugis), dux, -u us (c. 20 uerb.), ut continuus, oceiduus Gild. 159occiduis Gadibus, Get. 209 et saep., p, Gell., suooiduus 1'a:pt. In153, Ou., Stat. (of. HA p. 41 *), -ar[us], ra, rum ual er[isJ, -ris,ut puer, integ-er, cum prosthesi plerumque literae 0: -car, ora,crum, eris, ut lauaorum, uoluoar, aut b: -be r, bra, brum, bris, utfaber, fibra, probrum, saluber (muliebris), aut t uel st, ut cultei',litera, aratrum, monstrum (monere), cf. sup. -ster, -stris, - -ulus(22, C. 1/6 omn. uett.), ut patulus, speeula, eingulum, iaeulum, uel-ilus, ut nubilus, uigil, -ilis, quarum uerb., ut faoiIis, textilis,notaui 16, usitatiorum partem haud minimam (Stat. p. pl.), de­nom. quoque aliquot, ut parilis; cum prosthesi -oulus, a, um,ut baculus, oraeulum, spectaculum, -bulu s, a, um, ut stabulum,fabula, - exemplum (etiam -mulus, ut stimulus), -tulu s, ut ti­tulus, fistula, rutilus (= Rutulus), -tilis, ut fertilis, -bilis (u.inf.), - quo de genere uniuerso disseruimus in C Die lat. Deminu­tive .. , Mitau 1876' (Berol., Calvary), bie Bufficiat dixisse, mesatis amplam huiusmodi uoeum eopiam' apud Claudianum (ut et apoStat.) inuenisse, neque uUam in eis, quae non esset uett.;

-bilis finitas 23 inueni, uett. c. 1/12, quas tamen rarius adhibuit,ut lacrimabilis Stil. Il 261, p, reee., miserabilis Gild. 99, pelletra­bilis Get. 278: perfidia nacti penetrabile tempus irrupere Getae,p, .pA, reuocabilis In Eutr. n 488, Ou., pA (Stat. Th. I 291), p,saepius mobilis, nobilis (Stat. 47);

-seere (iuchoat.): praeter 1 nouie.49 simplices (nec computatis. perfectis -ui signif. inchoat:, ut canuit), uett. 3fto, ut lentescerehystr. 37 cornua ignibus, p, pA, liuescere Gild. 495 (liuescat luna)et aliq., Lucr., St. Theb. IV 58, raresoere rapt. II 331: aeternampatitur rareseere noctem, p, 1'ecc., tremiscere Gild. 413, p, tu­meseare PalI. et Cel. 125 (matura tumescit uirginitas) a1. , p, pA,uirescere Dupt. 86 (atria silua obstante uirespunt) a1., p, pA(Stat. mill.);

Da lll.tinitate Clll.udiani poetll.e obserull.Hones. 598

-tara (-aare) intena.: prn.eter 1 nonie. 47, nett. c. 2/11 , nt prea­sare rapt. In 163 (eod. Vat.), Plant., p, scitari rapt. III 248, p,snstentare propr. Apon. 48, ut Verg., Stat., PUn. (Stat. aliq. pl.).

Per m u Ita s Claudianus adhibet uoces deriuatiuas e generi­bus hia'ce:

-tUB (-sns) uerbalia: c. 120, uno exeepto omnia nett., c. 1/4, utu. c. despeotus trnst In Eutr. I 138, anct. ad Her., pA, monitusplur. Get. 429 sinistri, GHd. 217 area.nOll, cous. Mall. Th. 157,Plinii, oooursus In Eutr. I 123, uellatus et plur. 01. et Pr. 187(eertis uenatibus) et saep., - non eOlluumeratis formis in -um et·u, 'qull.e unlgo supina appeIlal1tes pro uerbornm formill lmhent,eum aint nominum, ut defensum Hild. 311, detersum In Eutr. II11 ire, ultul1J. Stil. II 84 iret, nuptum rapt. I 217 dari, oro.tul11Mall. Th, 283, dich Stil. III 83 turpe,factu Gild. 387 utile, pe­titu Mall, Th. 242 digna, relat.n In Eutr. II 549 turpis a1.,praeteritis etiam eis -ns terminatis, quae Li uerb. praee. declinatasunt, ut gradus, impetus, et quae a nominibus deriuata, ut equi­tatuB, senatus.

-i um (nel -ia) finita deriuatiua eum ea quae absque composi­tione aut a uerbis deelinata sunt, nt studium, alloquinm Stil. I 197a1. , Ou., pA, insidiae, aut a nominihns, ut arbitrium, somuium,tum ea quae accedeute praepositione aut a nomine aliquo deriuatasunt, ue obprobrium (ob, probrum), iniuria, aut a uerbo, ut con­nubium (eon, nubere),ClaudianulU inuenio adhibere plurima, usita­tiorum cerw. sui generis, meo quidem arbitratuj partem longemaiorem, eadem, exceptis paueis, ut u. c. discidium, negotium, esseetiam apud Statium. ' Praeterea noster etiam eomposita a nomineet suhsequente uerbo in -ium exeuntia (Spicil. p. 62 u. 14) UBur­pat 7, nisi me praeteriit aliquod, usitatiora haec quoque, ut au­spiaium, primordium.

Composita adieetiua 1: 1 praepositiua amplius 06n-

I Omne nomen compositum latinum rite nguratum propritim estadicctiuum, saluB. quidem potestatetranseundi in ius substantiui. Oon­stll.t antem e binis, a Blibieato compositionis uel, ut barbare loqllar, pri­miuerbio, quod adieatiuum aut per se est, aut :fit decliulIlione e sub­stll.utiuo uel uerbo, et b aduerbio praenxo illi, quod plerumque est prae­positio aliqua (con, per, pra9.. , dis.. , in priu.), nonnunquam autem de­clinamentum aliquod llduerbiale, ueluti trio, male-, alti-. Priminorbio,si per se adi!lCtiuum est, ll.duerbium praefigitul' eadem l'atione qua.prll.e­positio nerbis, Ha ut pl'imiuerbium potestatem suam reservans integramin compositione retineat et termillationem, ueluti dis-par, in-doeilis,Il.rmi·potens, et buiusmodi eomposita praepositiua dicere poterimus.Sin priminerbium e substantiuo deriuatur aut uerIJo,adiectiui dumpotestatem induit formam qnoque recipere solet declinata termiulltionein -UB, ut in.!lospit·us, IJlloifious (fwere), in -is, ut inermis, reheUis, -[i]s,ut disoot's (e discordis), -i u s, ut egregius, suffixo tamen. llonnunqull.mo.lJiooto, ut discolor[is], aligor[us], interdum etill.ID termillatione sub­stll.utiui maneilte , motionem äumtaxat per genera recipiente, nt eom­modus, a, um (cf. Spieit n.', 38). Et hoc alterum compositorum genus,ni quid nosti reetius, composita figu ra ti u a interim dici patillris, quae

Rhein. Mu•• f.. Phllol. N. F. xxXV. 38

594 Paucker

tum, quorum septem tantum nee apud Statium neo apud Augusteiaeui poetas uidentur exstare, proba tamen sunt et ipsa et, excep·tis forsitau 2, antiqua, ut intectus PalI. et Ce!. 28 inteeta papillas,Sall. fr., Tac.; - ceterorum exempla sint aceommodus IV Bon. 327fraudi uallis, Vei·g., Stat., Lampr., recc., insuperabilis GiId. 459caput insuperabile ramm, Verg., Ou., pA, intemeratus Stil. II, 87intemeratorum stabat reuerentia fratrum, Verg., Tao., FpA, obuneuB(uueus, a, um) Gild. <410' obuuco morsu (aquila), Verg., Ou., bel­lipoteus <m Hon. 144', p; -

11 figuratiua: paeue 160, e quibus si pauea illa, quae noui­da esse uidentur, segregaueris, duo bmtum neque apnd Statiumneque apud aureae aetatis poetas inveniuntur, criniger Get. 481Getarum euda al. , Luc., Sil., Iuuene., morigerus miu. XXII 1 mo­rigeras Rhodani alumnas, Plaut., Lucr. (Spie. 11. 61); ceterorumexempla sint d enom. aequaeuus VI oons. 547 principis etsaep.(4 -aeuus), Verg., pA, inglorius In Ruf. I 141 a1., insomnis InRuf. I 38 curae al., seminex In Ruf. II, 65 in unda mergi semi­necem, p, Lin., uerb. fumifer Apon. 36, Verg., Luc., Sil., St.Theb. VIII 467 (-(er 1/5 uett.), Ianiger 01. et Pr. 180: frondealanigerae earpentes uellera siluae al., lauriger III eons. 12 trium­phos a1., liniger IV cons. 573 saeerdos (Aegyptius; - -ger pL 1/4uett.), terrigena rapt. II 167 uiros, abs. = ~llaf!.ot Stil. I 323al. , Gigantes rapt. III 351 (4- -gena, cf. SpieH. n. 67).

Verba denominatiua in eum nonnullis in -ire etpaueioribull in -ere, ut flauere rapt. 126 al. - e. 270 (ab adi.amplius 100), omnia, excepto 1 nou., uett., omnis summae (com­putatiB et quorum participia tautum exstAnt) c. 1/5, usitatiorumautem forsitan 1/4 ; exempla apponimus: acerbare In Ruf. I 182:exiguum stimulando uulnus acerbat 0.1., Verg., ppA, asperare InRuf. 11 128 (uallum sudibus) et saep., Varr., pA, celebrare, u. c.In Eutr. I 472: celebrate tribunal pro tbalamis, fucare Stil. II 136fucata genas al. , gelare trusl. In Ruf. Il 131 stetit ore gelato,ppA, glomerare In Ruf. II 461 commotae glomerantur apes al.,p, Tac., Iassare StiL I 23 Pierios currus laudibuB innumeris al,p, pA, lymphatus In Eutr. II 45 pectora, p, pA, manifestare Apon.74 quod manifestat odor, Ou., Stat. Th. II 389 al. , lust. (Berut.22), nigrare intro 01. et Pr. 42 nigrantibus antris al., Varr., p,seeundare Stil. II 364 incepta, p, Tac., lust., Vop., soporare rapt.I 282soporatis Iillguis, pA, uastare rapt. UI 168 (uastata pascua) \et saep. (33 desu~t apo Stat., qui p. min. habet).

Verba praepositionata: deductis, quae inter nouicia rettu­limus, c.820 (eum apo Stat. inuenerim 1055), quae forsitan confi­eiant 'luintam fere partern uett., int. (lett.: abuti GUd. 267 intempus abusi mox: odere, asseruare (alicui In Eutr. I 448 Eutro·

Bunt partim denominatiua, ut longaeuuB (ll.eul1m), iners, pll.rtim uerbalia,ut naufragus (frangere) Get. 345 al. , impune. Deniql1e non est quodmoneam, Il.dl1erbium quod dicimus in compoBitione partinm uocabuli nonpl'Ol'SUB esse idem, quod aduerbium in compositione pal'tium sermonis.

De latinitate Claudiani poetae obseruationes. 595

pio fasces asseruabantul'), desaeuire In Eutr. I 182 in omnes, ef­fultus In Ruf. II 135 effuIta columnis atria (imit. Stat. Th. 1145),exarmare trus1. min. XXVIII 4 exarmatum terris eingentibUl'l ae­quor, Stil. III 353 a1., exundare In Eutr. II 18 quo .. exundatfons ilIe mari, pA, infremere In Ruf. U 385 uox desuper ingensinfremuit al., Verg., IlpA (ut et Luc. I 21, St. Ach. II 181), inge·minare Get. 21 quamuis (poetae) uarBs miracula mOllstris ingemi­nent, rapt. III 70 aL, Verg., Du., Val. FJ., Stat. Th. VII, 400 a1.,inneetere In Eutr. n 493: quoscunque Prometheus excoluit mul­toque innexuit aethera limo, in Ruf. I 315 moras et saep., p, pA,insonare e. ace., ut Verg., VI COllS. 625 uerbere signa, Stat. S. II,7, 114, interiaeere c. acc. In Ruf. II 39 quae Pooti aequor etBadriacas tenus iutel'ia.cet undas al., Plin., Aus., interserere nupt.157 uiolis algas a1. , Lucr., Du., Nep., pA, iutumescere fesc. 2, 32al., Du., .pA, obluctari cous. 1\'lal1. Th. 104, Verg., pA, obtieuisseGild. 128, '1'131'., Du., Mart., reec., obtrudere Iu Eutr. I 41 foedumignaris obtrudere munus, com., recc., perlegere i. animo perlu"strare rapt.IU 165 desel·tos toros a1., p (et Stat. S. V 1, 210 al.),pel'llcgare cons. MalL Th. 76, praceurtere Gild. 195, praetendereGet. 332 et saep., remoliri In Eutr. I 195 elaustra, Du., pA, re­mordere Get. 302 me eura, p, Liu., transgredi trausl. IV cons.51.Verborum deelinandi formas insolentiores, Dec tamen singulares no­tauimus: insignibat rapt. I 248, Verg., Stat., 'lenibat In 'Eutr. 184, Verg., iusilii (Liu.). Datinum 4 decl. in -u exeuntem Claud.hltbet In Eutr. I 131: tantone libet mortalia risu uertere, nupt.50: inuius humano greasu, ibo 130 (ad Neue F. L. I, p. 357).

III Vemm enimuero tempOl'i ac couauetudiui tanquam naturaerepugnare durum· est, nec faeile 'La ?:TllI!~V(fftU1. exsuperabis. Quan­tumuia aedulo doctus poeta nouieias fugerit uoees" si gni fielt ti 0­

nes .tamen' nouellas \uocibus quasi temporum sedimina. accretas,tune iamdudum assuetas plane eluctari non potuit, neque omniomnino temporum illuuieaermonem suum immuuem ac purumpraestare.

Sed prinsquam consuetudinis rece. quae in uoeabulorum u s uClandiani deprehendulltur uestigia perlego, eil. componere placuit,quae possunt uideri esse poetae signifieationes uooum dietio­uumaß, dum suo q:uodam quasi iure poetieo plus minusue abutitur,siue priorum exemplo siue ultro pro arbitrio licentius figurantis acuariantis, ueluti a familiari Ipsi adiectiui pro substantiuousurpatione, ut pro mare exemplo Verg. et Ouid. dicit profulldumllupt. 168 bacis .. 9'ubro quas legemt ipsa profm/'do al. , ual Eu­nii exemplo eaerula, ut Mall. Th. 182 desueta uet~~8 tentabo cae­rulauector, rapt. II 3 a1., post alios pOl'TO opima IV eons. 632Odothaei regis opima rettulit tibi, Gild. 343 al., enlta Sero 70 pm'pinguia c1J.lta, Gild. 1l0 al.; ant b met 0 ny mi a adhibita, utoffieia pro mil1istl'i VI cons. 523 of{icii.s trepidantibus, Tert., Lact.,Treb.; aut euerbornm eum praegnH.lltia quam grammatici llOStl'idicunt usurpatione, ut eum Gild. 513 <Iusanos in fa ma t nanitamontes' dicH pro: infamans eos appellat; - aut, quae iam esse

596 Pallcker

uidentur sensus linguae obtusioris atque errabundi, d 00 n fi ni um(quae nos Wechselbegriffe, ut sunt ipse et solus, appellare solemus)inter se permutatione, ut eum eonnbium pro nuptiae panitStil. I 3 conubii, festiuos cantus 11.1. (at, credo, non primus, cf.Stat. S. III 3, 110 111.), Re proinde earmen conubiale IV oons.651 (cf. Stat. Ach. I 101), uel e praepositionum in composi­Hone uerborum quadam enallage minus rationali (cf. HA p. 52sqq.), ut affil'mare pro oonnrmare i. rati habere rapt. IJI, 304(qnaesita mann securus habeto:) quisflUi<; es, afßrnw praeaam. Ho­rum omnium inaolentiae cuiuadam in uocum 'uau modonun exemplainfra descripsimus:

3 conuexll. pro caelum rapt. n 91 medio patent conue.'Casereno, in Ruf. II 45<1, StiLIlI 190, VI cons. 542 al. , non quidemprorsus noue: Verg, conuexa coeli, aupora, cf, Stat. Th. X 501 etLll.ct. ad l.; Rom an a = res Romanae Gild. 242 dubio sÜwantRomana sUb ictu, = terrae Rom. Sen.; curu Hs abs. metan. proconsulatus In Eutr. I 26, Mall. Tl!. 260 et saep., magis propriacurulis abs. Tao.; nocens prors. Buhst. usque I1d assumptionemadiectiui In Ruf. II 198 ignauo ta,~tum licui.sse nocenti, cf. 317;it. deui.a rapt. n 168 Zatchrosa deuia; cf. porro IV cons, 411successus superant aduersa Ol1tonis, ibo 78 noua molid praeceps,of. Gild. 300, IV cons. 34 uasta Aethiopum, in Eutr. II 578Asiae uberI'ima uastant.

b Aur 0 r a saep. pro oriente, terris orientalibus : IU cons. 69gentes remotas colligit Attrorae, in Ruf. II 100 discors Aurom i.imperium orientale, in Eutr. II 521, IV cons. 130, Gild..60 sq.(nota et Eoas persaepe dici terras resque orientales; Gild.226 urbiiHapsus Eoae, i. Oonstantinopoli, in Eutr. I 154 rebus Eois exitioa1.), it. Triones pro ragione boreali, uti IV cons. 474 gens quanon 8cgthioos diffusior. uZla Triones incoluit, III cons. 205, Stil. I217, ubi sie .et Boreas; Triton pro lacu Tritonis Minerul1e Sl1croIV cons. 36 tti"gineum Tritona bihit; - candor pro ardor IVcons. 195 al. , <Hyg. astr.', canduisse pro eXl1rsisse (001. aqul1candens); proluuies pro esuries i. homo auidus In Ruf. II499 insatia,bilis auri proluuies, p,-eUoflue nihil non ause pamto;­saeoula pro genus humanum, homines (cf. usum uoois Lucr.);Mall. Tb. 191 foedo aeterres saecula uictu, in Ruf. II 208 unosi plaeuit deZeri saecUta lapsu, ib.473 huc post emeritam mcn'ta:liasaecula uitam deuenitmt, Stil. 11 11, Sero 55 a1.; - tenor: Gild.206 ttestrum uis nul:ta tenorem sepa1-at ci. e. mutunm nexum Ro·mae et Africae'; - u ir gin it a s: in Eutr. I 329 Troianam solaMineruam tt·irginitas VestaUs aait, Amm.; consanguinens:Gild. 286 ne co,wanguineis cet;tetur cominus armis, 111 cons. 154a1. (cf. gei:mana aula Gild.237); a1. hystr. 24 consa,~guineis hasti­Uhus asperat armos, et sie Stl1t.; - enervstull q. castratus(Viet. epit.); - dimHtere pro relinquere in Ruf. II 894 {emquae montes nupe'r dimisit auitos, cf. Gild. 522; - sudare saep.pro eum Budore i. labore faoere.. ,quam metanymiam qUl1damtenuspraeiuerant Silo et Stat., ut nupt. 111 quae proelia sudas? (cf. Prud.

De latinitate L'laudiani poetae observationes. 597

Cath. II 76: sudauit impl\.r proelium), IV eous. 525 cum Threiciaprimum sudaret ,in hasta, rapt. II 16 suaata marito (Vulcano) fi­bula et sie al. (cf. labore Cyc10pum Budatus thorax Sil.), Stil. II194 Lingonico sudatas uomere messes (cf. Sil. III 92 fludatuslabor,sim. Stat., qui et Tb. X 526 audant elaustra remoliri), atque itasudol' In Eutr. II 395 me petit hic sudor (ef. Stat. Th. !II 404a1., aed sim. et antt.), desudare In Eutr. Ir 602 una 1J1'0 ge­mino desudet cardine uirtus, M. 'rh. ( 11 > desudat.is iudiciis a1. (cf.St. Tbeb. III 277), insudal'e Stil. 1II 364 acres insudant [onsisSatyri (cf. St. Silu. III 1, 126); sudare al. (metaph.) q. scatere SeI'.62 IUy1'iais suda1~t equitatibus al.ae, aI. synOD. horrere IV eODS.655 crinittts tuo suilabii (asae Sueutf,S, (ultima fraternas horl'ebuntJBaetra secures). .

C ae e lamare qm pro l\.lloqui emu elamore: .In Ruf. II 317taZibtf,8 acclam.at dictis infame concilium, reluetl\.ri ibo 354, et IlllC

referri poterat etiam, salua metonymia, Budare, possuntque haeequoque: IVeons. 540 'sq. moUes .. sinuare fugas. ;at~t subitosflexisse recuyStf,S, quod sie resolueris:fugns facere sinuantem nelin modum sinuum, reeUl'SUS facere subito se' fleetentern, eodemquemado ibo 462 curuare sit~us, min. XIX 27 mille uias re tor­quere, - in Eut!'. I 196 sq. qu'ldquid se TigrilJ ab Haemo di­ui ~i t h. e. quidquid (interllalli) efficitse diuideus ab H., et inhune modum GHd. 158 quod Nilus ct Atlasdissidet (al. Prop. I12,4), ibo 160 qtwd Paraetonio secedit litore Tingis. .

d al ternus pro uterque; IH eons. Hon. 58 .utroqtuJ sub alce(et calido et frigido) Tethyos allemae refluas calca~~it arenas, cons.Ma.IL Tb. pr. 16 contulit aUernas Pytliitf,8 amis aues, cf. rapt, ITI379, Get. 567. .

. e indiguari pro dedignari IV cons. 560 Pegastf,8 BeUero­phonteas indignaretur habenas;- remi ttere pro permittere Stil. II37 occulto saeuire uetat, prodesse remittit; l' e. s p ec tu s proaspeetus rapt. 111 149 non exspectato respectu cladis (Ceres) amic~

tus conscidit 1.

r AHa praeterea noue, ut uidentur, usurpata, quae ex;istimaripotest CIaudianmi i p se sibi indulsisse, sunt:

gemini pro duo (non ambo): Gild. 250 Zibrauit gemi1~as uires(puguantinm); madidare intro (Vellaut. quoque cit. Da-Vit;cf. trepidare, uiridans, roscidare Ps. Aug. serm. 170, 1); - pa­rens i. pater (non alteruter parentum, sed opp. mater) Gild. 128mater Oytherea parensque J.I.!auors; patriu s = gen. obi. GHd.393 pattias in pignora (filios) contulii iras . , obtruncat iuuenes;­praepoll. per <an .. vorüber' Gat. 605 miles. per uariasuestes one-

1 Etiam simplex pro eomposito commnni poetarum ritu Claudia­nus quoque saepius ponU, ut u. e' ferre p1'O referre Stil. II 348: iamol'euerat infans ore ferens patrem, neTtere pro eue.l'tere 1)1 Ruf. n 53:impe.rinm..proditor uuus iuers augusto tempore uertit, temnel'eGet. 647al., aHa, - hisque adiungimus ludere in qm pr.o ilIudere eui In Eutr.I 230; in miseras leges hominumque negotia ludit.

598 Pll.ucker

rataque plaustra metallo t,'ansit (.. et. caedis auarllS eontemptasproculcat opes), trans Gild. 274 duotos Oamillus t,·ans mU1'umPU(W08 obsessae redd·id·it urbi (nempe non transscenso mure); 1

restituere aliquem In Eutr. II 589 sie miM (dat. 6th,) restiiu­unt populos;. reus attrib. Stil. I 362 f,'aotuntm reos humilisub iudice 'uullus; semel pro primum G6t. 170 (frigida tel"decies Aemum tendit hiems uestire gelu, .. ) ex quo [Iens haee ..Istntrn tra1'Ml1,ecta semel uestigia limit Tlweicio funesta solo; addebis pro bis tantum eons, Mall. Theorl 23 ipsa haec amplissimasedes orat~tem stupuit bi.s laudatura regente1n (da race. in numera­libus diuersa temere miscentibus cf. HA e. TI 7; et forllitanhuc pertioeant haee quoque: Gig. 82 tune (Mauors) ense Pelorumt1'ansigit adtterso.. atque uno te r n a s animas interficit ictu, cf.rapt, I 15 ternis Hecate ttariata figttris, Verg. binae am'es, bine.hastilia, Gilel. 104 quid mihi selJtenOs montes turbamque dedistis,quae nonposset ali?, VI eons. 617); - stringer e trausI.Gild. 372': quaecunqne meo barbara nntu stringitnr;traetus rapt. IU 242 ut rauco reduces tractu detorsit luibfflas(de sono nenti curru Plutonis excit80ti interpretantur), 801. Get. 23insopitis refusum tractibus (i. anguem; - pl'O graeoismi sforr:litan habenda: eongesta mens rapt. I 4, nV>lf1Jat qJ/tSVEC;;su b s is tare In Eutr. 'n 368>: nec tantis unum subsistere p.ossepericlis (vq,ÜnrJ,ai}rJ,L); suecumbere q. se prosternere (il1wnin7:Etv)In Rnf. II 153 8UCC~tmbere poscit cuncia sibi, ibo I 195 priuatoregno, in Eutr. I 507, nupt. 194; summus (ut ~l(QOC;) pro ex­tremus loeal. rapt. I pr. 6 lito1'a securo tmmite sumtna Zeoms,PhoEm. l.

IV. Denique e e 0 n s u etudi D e sequioris magis latinitatishaee Olaudiane, quamuis strenue antiquitatis uindici, uident.ur ob­repsisse:

actus i. actum, res gesta: UHd. 291: ut sileam mecum quosgesserit actus, Stil. I 14 ueteres actus, eons.Mall.Theod. 145,PUn. min" Minue.36 al., IJact., 1301'1', hist Aug. (HA p. 136), postt.,e. e.. Salu. gub. Dei III 88 a1.

a li us pro .alter: In Eutr. I 397 discors Griens felicib~t8 actisin?,idet utque aZio Phoebi de cardine surgunt oriminu, qua de abu­sione roce. magis cf. HA p, 66 et Melanges gr. rom. de l'Ac. deSt. Ptsbg t. III, p. 595 sq., add. Berut. p. 29.

breuis q. exiguu8 StiJ~I42 nU breue moliri, Gild. 107 breuiorduOJ'~ (Roma) see1t?·~us aeuum, Get. 220 a1., ac proinde breuitasmin. XLVI 11 .doni (HA p. 128, Sm'nt. p. 36).

t Praeterea de praepositionum usu Claud, (de quo cf. et sup.p.587 s. u. mos) notauimus: ad post Gild. 230 011lihi post Alpes nt/nefll'imum l'ciLdite, in Eutr. I 46 (cf. Hand. Turs. s. u. U 4; plllra nosproxime aLl, ad 13 u b Stil. II 154 clal'i quod sub tc gCSSCl'it olim admo­ltitum fac.ti, !b, 203 8ttb tot ]J1'incipt'bus quaec.unquc amisimus et sie a1.,ql1i. usus magi6 est postoriorum quorllmqne; ad in GHd. 236 in fmtl'csmedio disc.o1'di(~ Maul'o nasc.itul·; adde a d = 'während, auf. . . hin' InRuf. I 165.

De latinitate Claudiani poetae obserllationes. 599

eonnel1ire qm: VI eons. 387 ttla te benefacta morantem con­ueniunt (Sm·ut. p. 38 sq.).

deferre (Serut. p. 39 sq.): Stil. III 195 (quod adhuo nullopotuit terrore Bubl'lcta libertas Romana pati) Stilichoni,s amoridetUlit. .

dis cere: In Eutr. I 32 Libyae si discis arenus (Sorut. p. 54 sq.).d iBllimulare o. info q. reeusare, nolle In Ruf. II 164 si dissi­

mUlus nostras succurl'ere morti, Hier. c. Joann. 18, alL postt.di uersue: Stil. II 102 diuersos tacum cinguntur in usus (cf.

HA p. 151).hueusque temp.: in Ruf. I 267 hucusquc minatus haerebat, cf.

Serut. p. 65 eq.; adiullgimus nuueusque Gild. 256 germani mene­usqtre tui responsa colebat; en itel'um calcat, Amm. XXVII 7, {) a1.,abusq ue In Eutr. H 103 flauis Gradiuu,s abusque Gelonis a1'uacruentato 1'epetebat Thracia curru, Verg., Tae., SoHn. 4, 1 Tar­tesso, App., Amm., Viet. Cae,s. 16, 11 al., inus q ue tempo min.III 6 aeterMs itur inusquc inoras, 10eaL Stat., Solin., Auien., Viel;.Caes. 33, 3.

Herum pro denuo, rursus (id quod ad III,d pertinel'e dieas):In Eutr. 11 403 his dictis Um'um sedit, Gild. 256 (sup. ad nun'eusque), Stil. 111 112 (purosque probet damnetque noeentes) etpatl'ius ztemm clemens &'lJerceat artes, II 389 aL, Spartian. Iu1. 2absolutus iterum ad regendam prouineiam missus cst (iam tre8 dein­eeps rexerat Iulianus), id. Seu. 14, 7 (of. Hand. Turll. s. u. Ir 2).

merere pro assequi: Stil. IU 181 Roma gaudebat, quod tc mcr­uisset citrem, II 99id negas solum . . , qz!idquid fuerat defm'me me­reri, rapt. II 287 semperque tenemus, quod Sttperi meruere sernel,Gilt'!.. 28, in Euh'. I 311, IV cons. 17 a1. it. promerere nupt. 175,cf. Sorut. p. 45 sqq.

ne interrogationi obliquae impositum: in Eutr. I 36 meclicumdum consulit emptor, ne qua per occultttm lateat iactura dolorem,rapt. Irr 144 sq. sie aestuat ales .. cf; plurima cogitat absens, negracilem ucntus cliseusserit arbore nidum, ne fttrtum pateat hominineu praeda colUbris; cf. Berut. p. 64.

Oll e od u m pro nondum: Gild. 30 Tarpcias si necdttm rcspuisarces, in Ruf. 11 206, SeI'. 119, in Eutr. I 811, 11 24, 112, Stil.I 119, 380, II 287 a1., cf. Scrut. p. 64 et 11 *.

n esoi re (de rebus) q. non ualere eum inf.: in Eutr. I 423 tenerotractari pectore nescit publica maiestus, Iun. Philoll. 5 et 7 (cf.nosse e. info Serut: p. 22 anno et 48).

nimium" q. ualde, more reeentioribus magis frequentato, saep.,u. o. ~til. II 55 nimium fideles fama putat, qui . . maluerint com­missa reclclere; llimius sie III 306 (HA p. 116 sq.).

numero si pro multi (zahlreiche): Gild. 259 in tuam sorternnumerosas transtUl"it urbes, min. V 58, Eutr. hist. amioi, Veg. mitIII 1 numerosis animalibus, et all. reee.

pariter pro eommllniter, simul: III eon8. Hon. 147 sq. (quidenim per proelia gessi te sine?.) Odrysium pariter Gctico foe­dauimus Hebrum sanguinc, Sat'maticas pariter prostrauimus alas

600 Paucker

Riphasaque simul fessos porre.vimus artus in glacie aI.; cf. BA p.153, ubi exemplis adel., si tanti est, 111.0. Nepot. 15, 10 Massilien.sestr08 pariter 'flu:mumitti uetabant, S. Ruf. 10, Viet. Vit. pers. Vand.I 10, 33 Grog. hist. Franc. II 41 et saep.

pigoora saepe = filii, uoo pro filiia, ut iam nett. loquebantur,metonymia usi, etiam ceteros affectus, ut coniuges,parentes, com­plexa (inusque Tertulliani aetatem, ut ad natt. II 9 intelligitur),cnins usus multa exempla collegit Cort. ad Lue. II 370; in Eutr.I 222 quas 71ignom tantis suo06clent o71ibus?, 7.4, Gild. 310 1·0871'ioe.frat1'is conubium 71ignusque meao 1'egale 8erenae, 393, rapt. III116 custodia caripignoris, 318, eons. 01. et Prob. 143, in' Ruf. I230, IU eons. Hon. 152, SeI'. 113, 165 a1.

plu s pro magis: Stil. II 313 plus ideo sumenda tibi fasligiaiuris, ne pereat tam priscus honos, in Eutr. II 562; cf. plus for­mosus Nemes., passio plus acuta Oass. Fe!. 47, plus crassiorem PI.Val. III 23, et sexeenta taUa in info lat.

pr a e cipe re pro iubere In Ruf. II 219 pareere praeeipit hosti,cf. Spieil. p.289, add. App. Met. II 5 in., et saep. praeoeptumi. iussum, ut In Ruf.' U 202 pmeceptis obstare timet, rapt.l 227accelerat (i. eeleriter implere studet: In, e) praecepta V61mSj 111204, IV oons. 237 al.,Stat. Aoh. I 598.

prodigialill trnal.In Ruf. II 434 eaput (Rufini), Amm. res.pro e lium pro helium: Stil. I 329 neglectum Stilicho morem

rettmit, ~6t äucibus mandarent proelia patres al.; uid. HA p. 147,cf. Petr. 89, Sidon. ep. I 1 maiores nostri proelia, quibus nihil eatfoeäius, bella (i. e. res pulohras) clilcerunt (.. pari eontrarietatefata,· quill. non paroerent, Parcas uocitauere).

promoucl'c aliquem: Stil. Ir 158 nec quas promoulwis aUoturgidus alloquaris fastu, Lampr. Alex. 34 quos Heliogabalus et inconsiliis tUtpibus habebat ei p1'omouebat, 42, 4, 46, 1, id.. Hel. 20,3, Oapit. M. Aut. 6, 7, Treb. trig. 10, 14, promouere qm adqd Curt. ad eum gradum Suet., Plin. ep., Oapit. M. Ant. 29, 1.

qua n ti pro quot: in Eutr. I 33 sq. 'quat ille mmauit tabmasuel quanta twcabula uertit, rapt. II 308 quanti iuuenes, quantae ..'lnC6tres, SeI'. 212 qua1~tae lacrimae, Uf cons. Hon. 126, cons. Mall.Th. H9 al., tanti pro tot: in Rnf. II 91 tantis lacrimis, 1224,2/10 al., cf. Sert1t.p. 51.

q ui li be t relat. Gilet 281 quasl'ibet ad partes amimus nutaueritanceps, traclucit sem,m Libyam; cf. Sernt. p. 52.

q nisqu e pro quiIibet uel quisqull.m: In Ruf, I 224 si semel atant,is poscenft. quisque uogasset, (effera praetumido quatiebat cordafurore); quieunque indefin. exstat 01. et Prob. 133.

reform are pro reparare, restitnere Phoen. 25 emeritos artt6Sfecunda mo'C,te reformat; cf. Scrut. p. 52 sq.

l'efundere pro reddere, restituere min. VII 10 (quas fallacisoollegit lingua parelltis,) has eaclem nati lingua refundit oPo8 al.,cf. Bernt. p. 53.

re1notl\r6: <rapt. I 42' re1uetatus pass., App., Coripp. loh.II

Da iatinitate Clandiani poetae obseruationes. 601

234 aduersos re~uctat (Romana acies) prendere coUes; cf. remensuspass. VI cons. 302 81, Luer., Verg.

reueren tia q. pass. (Ehrwürdigkeit): In Eutr. II 73 (feminacum seuuit retinet couubia partu,) u:r:orl,sque demf,8 matris f·cue·rentia pensat, cf. HA p. i 48,

solo. ci u m synOD. auxilium, adiumeutum In Eutr. II 355 q%~i

ta1~tis darent solacia morbis, Aug. et postt. (Z. f. österr. Gymn.1878 p. 342); solaeiari sie, unde <soulager>,Spioil. p. 314.

suspeetu8 act, IV COllS. 278 fUnt dubic suspeetus agas, neufa~sus amicis rumorumue anidus, cf. HA p. 51 et 53, Scrut. p. 14*(pass., ut uulgo, rapt. III 208).

triumph are traml.: in pass. III COllS. 25 signa triun~phato

quotiens {lemisset ab lstro a1. , cf. Neue FL n p. 259, ubi add.Stat. Tlieh. VIf, 181 (triumphatos Jndos), <Flor. IV 2, 20, lust. II14, 12, XLII, 5' (addiderat WiedemalJn Philol. 1867 t. XXVIp. 726), Vop. Aur. 33, 2, et ad aet, c. ace. Muim. Taur. serm. 48ut diabolum Dominus iusto certamine triumpharet, detriumphareqm Tert. apol. 27 ex.. tyrannusi. aft'ectator imperii: Gild. 6 patriis solu1n quod de­

fuit armis, tertius (post Maximum et Eugenium) occubuit nati uir­tute tyrannus, 466, Stil. I 140 11.1., of, HA p. 44 aq.

uel pro et: in Eutr. I 218 Pha1'os Augusto iacuit ueZ OretaMeteUo, Get.. 131, VI cons. 555, 657, Pall. et OeL pr. 6, cuiusabusionis olim collegimus exempla Tert., scrr. bist. Aug., Lact.,Anr. Vict., Sulp. Seueri, 11.11. (uia. Spici!.. p. 283),

V. ReIiquum est, ut pauculas quasdam obseruationes profe­ram ad syntacticum usum Claudiani partineutes. Quas ita saUscommode eonuexero, si quae enotata habeo per artis grammaticaecuiusHbet paulo uberioris, ut puta Kuehneri (tom. II Hannov. 1878),paragraphos ut aduersaria ad eas digessero:

ad Kuehneri L L § 6 et ] 27, 5 (Zumpt. gr.lat. § 379 et 607):prouehi c. .Inf. et nom. praed. IV cons. 154 sq. inter cunabulacons~EZ prmtehe1'isj cantari pers. c. info In Eutr. I 290 Oedipodesmatrem, natam dumisse Tlty~ste8 cantatur, decarui rapt.. <I 217':'rartareo nuptum Proserpina regi iam pridem est deoreta dari. Cf.Capit. Maxim. et Balb. 16: cum .. na Maximus quidem contraMaxminnm pugnasse d 0 0 ea t ur, sad resedisse apud RauenUam .. ,5: praefeotus urbi. prudentissimus appr 0 batus est, Vop. Car, 11:uersn talis fuisse pra e di ca tur, ut omnes uicerit, et aHa recc.SpieiL n. 37", Semt. p. 22. COllstructionis c. dupL ·acc. subi. etpraed. exemplum est notatu dignum In Eutr. II 69 famulumdig­natur regia patrem.

ad K. 70, 3 (Z. 383): cuuctari aliqllem uel, praeeunte Stat.,aliquid (Ioci sunt ap, K.), remigare ainum rapt. <U 78', t,rium­phare sup. IV.

ad K. 72, 3 (Z. l. 1.): aceus. ohi. eft'ectiui exempla suut int. cett.effiuere decus 01. et Prob. 52 quantum stagfUJ '1'agi .• efflumeredecus, spirareeulfur rapt. I 155, Verg. ignem (cf. III, c).

ad K. 70, 4 (Z. 386): peruenire c. aco. Get.74 n.ec peruenere

602 Paucker

iuuentae i'obur Aloidae, Catull., Ou., Curt. Cf. Solin. 11, 31: Ita­liltm adu e ct t1 s est, Verg., Tac., H. Alex. 86: amnem Polytime­tum adfuere, Amm.XXV 4, 14: utHdifficultat.es superstaretimmensa,s, al. Ou., Stat.; App. mag. 50: si pel'lliciosa illa dulcedouenis omnibus peruasit, cf. Met. X 24.

ad K. 76,9 sqq. (Z. 415): adesse 100. c. dat. Stil. I 116 as­sUluus eastr'i.s aiterat, rarissimus urbi; ads pi rare In Eutr. I 464eumtehi fbabella perosi a.'IJ?irant trabeis, Verg., Stat. Th. XII 197,Val. Max.; aduigilar6 stnpris, naUo, Tib., Mani!., Stat.; con­fligere SeI'. 229 gentibus, in Eutr. I 411 tuis armi.s, Lucr.; de­fIuere In Eutr. II 283 aurea def/,u:nit eapiU turris; .:..- degene­rare (patri Achilli), Mani!., Stat. Adiungimus datiui poetico rituterminatiue, ut quidam dieunt, instar in, ad o. aoe. (ut: it clamoroaelo) uarbis iUlleti axempla (cf. K. 76, 6, f, g): In Eutr. II 505proeedm'e AlIJibu8, rapt. III 380 campo reeumbtmt (sc. arboresoaesae), Verg., Bor. 1, in Eutr. II 439 cumit7.is immanib118 aggeratundas; adiungillus porro: ibo I 127 eulinae caedere ligna, II410 assiduus ludis.

ad K. 77, 4, b (Z. 422): Get. 225 iam oneri creduntur opes.ad K. 83, 3 (Z. 423, n. 1): Sero 26 terrae pelagique labores.ad K. 85, 2, a, e'-g, 1 (Z. 436 et 438): abundans IV oons.

113 pietatis, in Elltr. II 381 corporis, LucH., Nep., Manil., cal­Hdus rapt. '11 11> oaUida uoti, mun ificus IV oons. 500 laudis,tim ens Gild. 17 exitii; .K. 85. b, 0 regcsta sunt: ambiguuB uitae(Ta.c.), audax animi {Lucr.}, exiguus animi, facilis frngulll, gl'auiormorum, segnes operum puellas (Ta.c.), uiOtllS animi.

ad K. SI, 14 (Z. 452): s llperbire C. abI. Gild. 73 sq. uulgi{lctibus a1., Plin.

ad K, 81, 10 (Z. 456): magno (sc. pretio) cOllstr. o. petereODDS. Mall. Tb, 147 melius tnagnoque petendum credis (in abstrusarerum ratione morari ?), pacisci o. abI. in Eutr. 1199 kic Asiamuilla pewtus t'egit.

ad K. 81, 7 (Z. 460): undare trns1. c. abI. rapt. In 25 un­daret neu silua fauis, SeI'. 71 diuitiis a1., Val. Fl., Sil., exundareIV cons. 550 anhelantes elvundant sanguine gemmae (i. frena gem­mata), - germinare StiL III 290 frons get'minat auro (aureiscqrniblls); adiungimus etiam, ut abundantiae notionem quandaminuolueus, gemere rapt. I 205 uesana misto concentu delubra ge­munt, II 8, in Eutr. I 178 ellJSu:tibftS campi gemiscunt Aethiopurn.

ad K. 80,.3 (Z. 468): in Eutr. II 189 principe curn largo ue­niat (quas inde reportet diuitias., requirit) GiId. 249 tivrbaque re­ductus lib"auit geminas euentu iudice uires; cf. Capitol. M. Aut.13: retardatull bellice. profeotione.'

ac1 K. 210, 4 (Z. 507):d u m o. coni. tempo hist. (q. pro cum)

1 Cf. prosternel:e ten'ac App. Met. IX 37, Capit. Maximin. 17:iaciebat Re in pariettls, nonnunquam ternte se prosternebat, cl. 14, 2: 'se terrM adfligentem. App, M. VI 27: eam protinus adplodo terraejMare. Emp. 299 BC: papaueris oapita .. uasi notili coniciuntur.

Da latinitata Claudiani poetae obseruationes. 603

in Eutr. II 413 (exercitus .. lIlultum priori dispar ..) Thracum ljuiferre pruinas, dum Stilicho ,'egeret, .. S'uei~erat, Gild. 306, C Gig.1.01 >. Cf. Spicil. n. HP.

ad K. 44. n. 1: paene um1 prope werden stets nur mit dem in­dio. verbunden (Z. 520): rapt. I 42 sqq. paene iten~m rupissentetemfmta ßdern lJenitusljue t'eu~ftso carctin) pubes Ti/ania 'u;idissetcaeleste iubar.

ad K. 220, 4 (Z, 522): siue •. siue .. c. 00 n i. StiL III pr. 7 sqq.8C'1.~ (Scipio) 8'ubderet HiSl1anum Oceanum, sou infert·ef Libyco signatremenda mari, hac"i'f:bat [l{)ct~{s latC1'i Ennius; item Fronto ep. adM. Ant. I 6, ibo 8, Veg. mil. I 4: siue equitem, siue peditem sa­gittarium uelis imbuere, III 8 (bis), 11, Sidon. saepe, ut ep. VIII,6: de Vitruuio siue Co] nmella., seu alterutrum ambosue sectere,decentissime facill, V 8, IX 9, Instit. imp. lust. I 11, 1 et saep.

ad. K. 227, 2 (Z. 552 b): i 11 d i c. in interr. susI)ensa Gild. 68pauicZo metinmr caenÜa ~r.oto, puppis si lJ~ta uenit .. ,493, Mall.Th. 96; of. Oapit. Pert. 5: qua.lis ill'lperator es futurus, hinc in­tellegimus, quod .. , Aur. a.p. Vop. Aur. 26, 4, Amm., utXIV 6,14: anxia deliberatione traetatur, an exoeptis iis, quibus uicissitudodebetur, peregrinum inuitari oonueniet, Oros. VII 28: qualis tunopersecutores iIIos finis mansit, expediam a1.

ad K. 182, 9 (Z. 569), cL Melett.lexistor. (Dorp. 1875)p. 36-38:coni. (praet.) in enunt. relatiua iteratiue: In Ruf. 1 187 sq.cuicunque . . pmedia cuUa fuissent, Rtt/ino populandus erat, IIIcons. 181, Stil. I 47,170, II 801 sq., Gild. 56 Memphi~ si fm·tenegasset, pensabam Pharium Gaetulis messibus anm~m (StiL In195 sq. e.~lsultant auidi, guocunque decortts conspiciarc loco); ­Capit. Ant. P. 7: balneum, q uo usus fu iss e t, Bine meroede po­pulo exhibuit, M. Ant. 20, 5, Lampr. Hel. 29, 6, 2'7, 4 (quot),Gomm. 14, 6, Vulo. An. Oass. 4, 2, Spai·t. Geta. 7, 5 (quotiens),Eutr. hist. X 15, Vict. epit. 20, - Capit. Part. 12: quot­quot essent amici, nouem libras oa1'nis per treB miSSllS pOllebat,Maximin. 29: fecit et spatas .. aureas, et omnino qn i d q uid eiuspulohritndinem posset iuuare, Paoat. paneg. Theod. 37, 3, - Lampr.Alex. 46: si quos soiret 11e1 11ihil petisse uel non multum, .. no·eabat aos et dioebat: .• our .nibil petirl 18, 1, 29, 2, 4, 5, 46,3,47, 3, 51, 6, Comm. 10, 3, HeL 4, 3, 6,29, 7, Spart. Hadr. 18,5, Vop. Firm. 4, 4 (sad O. iud. Sp. Geta. 5, 2, Car. 5, 7), Paoat.Theod. 9, 4, 21, 4, 32, 5, Amm. XXI, 16, 8 et 9, Lampr. AL45 : u b i aliquos uolu isse t .. reotores prouinoiis dare . • ,pomina

1 Exemplis nuno addimus Ammiani XVIII B, 6: Barbatio : . et,du m domesticos pl'otectores sub Gano regeret Caesal'e, pl'oditor erat,et post eius exoessum .. in Iulianum paria confingebat, XVII 13, 27:persultabat lllyrioum furor hostilis, dum Halos tuel'emur at Gallos, ih.23, XV 8. 10, XVln 6, 9 et 10, 8, () (sed ibo 7 quae dum aguntur,et ita. saep.), ibo 11, XIX 12, 2, XX 6.1, ibo 11, 12, XXVII 10, XXVIII1, 7, ibo 4, 9, XXIX 1, n, XXX 5, 17, ibo 7, 5, Tart. lud, 9:dum Moysi successor destiual'etnr, Auses .. illCipit uooari lesus, chl'QoliOg!'. Momms. 640, 20: dum obsideretur ab allophylis, 641, 22.

604 Paucker

eorum proponebat, Treb. trig. 9: Gallienus ut erat .. ubi necessitascoegisset, neIox, fortis, Amm. XXV 4, 5, - Spart. Hadr. 22:ipse,cnm in Italia esset, semper togat.us processit, 8, 6,17,4,18, I,eapit. M. Ant. 11, 6, Pert. 12, 7, Lampr. Al. 34, 6, 7, 40, 9,43,5 aL, Amm. XXI 16, 6: somno cOlltentns exiguo, cmD id poscerettempus et ratio. .

ael K. 139, 5 (Z. 571): rapt. III 197 ades utinam uesana Gi­gantum hane aederit cladem, .. sed cliuae .. sorores in nostrasconiumuere 1'uinas (regnI. Gild. 108).

ad K. 221, 4 (Z. 574 not.): quamuis c. indic., ut p interelumsoIentque pA, VI cons. 538 quamuis (aer) assiduo noetem {oeda­uerc~t imbre aI., saepius tamen c. conL, ut n. c. In Ruf. II 118.

ad K. 33, 10 (Z. 590): infin. perf. freq. pro info pl'aes., sedinterdum irrat. h. e. non = info aor., ut In Eutr.. Il 372 festisiUae lusisse diebus orant et positis aequaeuas uisere pensis, Mall.Theod. 312, Get. 224, etiam VI ·cons. 465, in Ruf. II 267; cf.Pacat. Theod. 40: an ego dubitauerim . . dixisse.

ad K. 123 (Z. 597): infin., quasi nomen aubst., obiectiue C.

uerbo transit. const1'. IV cons. 282 non ea:torquebis amari, inEutr. II 306 ignorare fing-it, VI cons. 301 dum parcere fingit, <M:.Th. 46': claUluD subit tOl'quere, Stat., cf. Tert. praescr. haer. 2:dum Bunt (hae1'eses), habent posse, et, dum possunt, habent esse.

ad K. 125, d (Z. 598): infin. CUlU adieetiuis constr. exem­pIa sunt notabiliora In Eutr. I 86 non blandior ~6UUS euntis an­eiZlae tetig'isse latus .. , Hor., Stat., ~b. 89, neo fra~ule repertaeautior el~6si frerJ7Jitus uita1'e mat'iti, Hor., fese. 1, 2 certior Par­this sagittas tendet'e, ppA, Mall. Theod. 241 sq. praedut·us ini­quas aceepisse pt'eees, Hor., in Eutr. I 363 lenis facilisque mo­ueri SUP1Jlicibus, Prop., all. p, <IV eons. 514' nuHo leuis terroremoueri, Hor., aaep. Sil., in I~utr. I 64 maturus emi, <nupt.. 38'mater rogari mo Ili 01', Ou., IV cons. 529 arcus iussum mentirinescius ietum, Verg. et p, Stil. I 65 quis Stiliehone prior fm'ropenet1'are leones?

ad K. 124, 1, b et. n. 1 (Z. 613 sq.»certare e. info rapt.1I196 reuerti, Enn., Verg., pA, negll.re c. info In Eutr. II pr. 44te ntmc amare negat, Gild. 273, in Ruf. II 8 pollutae negant are­soere fauoes, rapt. II 179 eum mersa negarent arua eoli, c. infopass. et in Ruf. II 223 (cf. Irr cons. 80: iam negat imbelles epu­las, mentiri IV cons. 529 aI.); - hoc al{eJ"e c. info Stil. III

·189 quis pr'inceps hoc omnibus cgil obsequiis, dominum sese pa-tremque uocari? Cf. Amm. XV 5, 19: diligens opera nauahaturSiluanum exstingni, Lampl'. Alex. 27: in animo habnit omnibus,offieiis genus' uestimenti proprium dare (habere in animo, ut ibo 24,4, 43, 4, Vop. Prob. ß, 7). _

ad K. 124, n. 2 et 186,4 (Z. 615-18): petere c. info rapt. BI 300SC'ire peto quae forma malil), Gild. 142 merg'i 1Jeto, Mall. Th. 3,

1 Omissioue uerbi etiam in enuntiationibus sllspensis freq uentiapo nostrum, ut 01. et Pr. 211: erectis auribus haasit, uude repentinuB

Da latinitata Claudiani poatae obseruationes. 605

Verg., Ou., Silo III 19, Stat. j - illieere Stil. n 42 ncc fastidircpriorem iUicitus; - de praeeipere C. info aup. IV, etiam imperaree. info Claudiauus quoque In Ruf. II 229.

ad K. 192, 2, f (Z. 629 not.): q uod (0. coni. maxime) pro ace.et inf.: Stil. II '130 eum eernat uterque, quod nee inops iaeeatprobitaa, nec inertia surgat diuitiis, in Ruf. II 73. Hac de abusionecf. quae dedit Draeger Hist. Synt. d. ll\t. 8pr. LI § 379, quorum exparte in supplementl1m adscripsimua haee: Petronii, qlli somperindio. habet, locis add. 46: dixi, guod mustella eomedit (oa1'deles),.- III sec. add. Solin. 2, 43: idem quodresiatat fu1minibus af­firmat, 32, 10, 16, 7, 23, 1, 91, e. jnd. 1, 76, Te1'tull. adu.lud. 13: unde manifestum est quod eiuit,as simul eo tempore ex·terminari deberet, eum .. , ibo inf., ibo 1, 2, B, 4 in., au. 43, 46,57, idol. 13, ad mart. 4, apo 7 al. , omnibus quas ujdi loeis e.eoni. (sed quia = quod ef. Spieil. n. 19 - e. ind., ut uirg. uel.17), Cyprian. saep. C. eoni., ut ep. 27 ut declararetis, quod stetnobiseum uestra sententia, interdum e. ind., nt ep. 36, 3: certisumus, quod amabuut, dom. 01\ 22, A1'u 0 b.V 42, VII 8 C. coni. j- scriptt. hist. Aug.: amplius quinquaginta exempla notalli,incertus an omnia, in quis quatuor ostendunt indicatiuum, ut Cap.Maor. 10: soiendum quod Caesar fuisse dicitur, non Augustus Dia­dumenus puer, Vop. Prob. 18, 7, Valer. apo Treb. trig. 3, Spart.Seu. 11 j ceteris locis eoni. est, ut Spart. Seu. 1: ignarus, quodnon lie61'et, Oapit. Maor. B: eredantibull eunctjs, quod oetoannis Antoninus imperaturus esset, M. Ant. apo VnIG. Cass.9: Verus mihi da Auidio uerum scripserat, quod cuperet im­parare, Lampr. HaI. 21: uiso, quod uuus bibisset, Treb. Gal!. 17:ubi de patl'e comperit, quod eaptus esset, Vop. Aur.2: asserenteTiberiano, quod Pollio multa incuriose pl'odidisset; La c t., af­firmante Dräg., saep., semel e. ind.; Firm. matb. n 16: seien­dum est, quod .. rasiatere sola non possit, 1 2, 3, II 8, 22, 83, IIIpr. a1. (oont), Firm. err. gent. p. 1 Burs.• 28, 43 a1.; - Hin.Alex. 10(00ni.); - Ammian. saepe o.ooni., ut XXII 2, 1: adden­tes, quod eum (Constantius) uooe suprerna Sl1oeeSSorem feeerit, XX'7, 7; aocepta fide, quod redire permittel'etur, XIX 1, 4, ibo 11,13, XX 9, 9, XXII 6, 3 XXIX 6, 3, XXX 2, 4 et 4, 2 11.1., sedsaepiuso. ind., ut XXIII 6, 24: fertur, quod milites fantlm seru­ta.utea inu6nere foramen angustum, XIX 9, I) aeeapta fide, quod ..sequetur, XIV 7, 11, XV 5, 6, 7, ib. 1, 4, XVIII, 6, Itl, XIX11, 2, XX 2, ibo 7, 9, ibo 8, 10, XXIX 3, 7, XXX I, 22, ibo5, 17, ibo 8, 1, 2 et 8 (ap. VieL., in Ca.eas. eerte, exempla nonuidentur exstare, Entr. unum affert Dl'.)j Ambros. Hexaem.aaepe, ut e. C. I 10, 37: contendunt probl1-re, quoll alind caelumesse non poasit, neo p!tti natUl'am, ut , . , usque o. co lli., ite111Augustin., ut serm. ment. I 16, 50: uehementer affirmans, quod

caeH fragor, rapt. UI IB7: haae llbi, digreditur tempUs, in Ruf. II 169,ibo I 75 sq., IVcona. 825 sqq.. 396, GUd. 261, maxime copulae par­tioipii, ut Get. 161 sq.: defiqimus queruli, si bos abductus a1'atro, si H­bata seges, ib.88, VI oons, 61>7, in Ruf. II 450, rapt. I 96, nupt. 97 al.

606 Paueker: Da lll.tinitate Claudiani poetae observationes.

. . oocideretnr, Oiu. D. V 12, ner. rel. gen. 3d lit. IV 33,52s. f., Oros. VII 25, Salu. gub. D. I 6 a1. , Sulp. Seu., ut u.Mart. 16, 4, dia!. 1 22, 2, lau. Nepot. 8, 9, 10, 9, 9, Bidon.,ut ap. I 11 andio quod satiram scribas, 2, II 5, 8, V 1, Olaud.Mamert. an. II 7, 3: persuadera mihi non possum, quod hUlUSanima corporea fuerit, 13, 12, 21, II '10 (semel €l. ind. 113),Maorob., ut Sat. V 19, I, II 4, 25 (etiam o. ind., sed fere praa­eedente chocf,. ut Comm. I 20, 18), Mare. Emp. 248, 268 D, Cass.Fel. 48 p. 106 (de Ooel. Aur. cf. Spiei1. 1. 1.).

ad J{. 182 (Z. 659): genit. gerund. eonstr. eum adieetiuisrelatiuis quidam, sad insolentius Mall. Theod. 226 Bq. nocendi pro.'digus, in Butr. Ir 341 docilis saltandi (docilis c.gen. aubst. Hor.),€lum adieetiuis, quae genit. adseisoere non Bolent; in Ruf. II 400audendi prOY/;ior, oum substant.iuis, quae non sunt aut uix habendapro relatiuis: nupt. 828 non t~lla nocendi tela, in Butr. II 327quibus est insignis edendi gloria, Stil. II 298 pellenai nulla dede­oods oracula; - item plus miuus insolent~r Tert. an. 88 (eonc'upis­centia) exinde soabida etiam in oeteraa oulpas et delinquendi (ae.eulpas) non naturalea, pat. 1 eonstant,iam oommonendi propriaeeonueraat.ionis auetoritate dirigere, ibo info uU pudol' nOll exhibendiquod aliis suggestmll imus exhihendi fiat magisterium, Vop. Pro­cnI. 13 nUllquam aliter quam latrocinandi (geu.defin.) pugllausmodo, Amm. XVII 13, 28 intel' disoul'SUB et repugnaodi miuaoesaohelitua, XXVII 5, 9 timenda exseorationa iurandi se esse ob­striotnm.

ad K. 135 (Z. 667): ab l. gerund. insolenter Stil. II 111 sempet'habendo plus sitiens (i. e. plus eo, quod ab eil. hahehatur 1), eonstr.c. adi. min. XIX 87 tumidt~ 1'egendo (ceIsa per fanlUlas ades diei­aue superbit).

ad K. 225, n. 6 (Z. 690 not.): quam pro magis (potius) quam:in Butr. Ir 206 concesso cupit ttia:isse colonus, 'lu,am dominus rapto,GHd. 188 tonnenta {latrnrnae profuit ferre, q'uam tales audire cho­ros; Plaut. Rud. 684 a1. , Nep. Dat. 8, 1, Liu. e. e. III 40, 2(Weiasenbol'll. ad I.), Ourt., Tae. aaep. e. c. Germ. 6, 7 (of. Böt­tioheri Lex. Tao. p.39), Val. Fl. VII 428, GelL, Fronto ep. ad M.Caes. IV 13: iudioem se quam oratorem uult Iaudari, IuaHn. VI 1,5: ut differant bo11a quam gerant, App. Flor. In 16, 69, Minno.5, Tert. ad natt. I 4: mirari quam assequi norunt a1. (Oeh1. aduirg. neI. 17), Oypr. ep. 36, 1: ut paoem sibi non appeterent,quam uindioarent a1. (cf. ind. adit. Hartel.), Arn. I 57 aL, Lad.inst. 11 7, 1 a1. (Bünem. ad I 3, 1), M. Ant. apo Vule. Cass. 2:si rei p. expediet Cassium uiuere quam liberos Maroi, Lampr. Al.11: uos ipsi magnifioi unum me de nobis esse censete, quam Magninomen ingerite, Amm. XXX 2, 4: imperätor eligel'e oonsilia qnaminuenire suffioiells, XVII 12, 19, XX 7, 18, XXVII 3, 4, XXVIII4, 17, Snlp. Seu. dia!. I 27, 8.

Reualiae. O. Pauoker.

1 Siquidem partioipia pass. ·ndus finita proprie Bunt praeseutia(HA p. 85).