LEGES NOVELLAE - Ravenna Capitale

LEGES NOVELLAEAD THEODOSIANVM

PERTINENTES

EDIDIT

ADIVTORE TH. MOMMSENO

: -.lo ~:. .. :." :. .. :

• ti. • • .... • ..

PAVLVS M. MEYER

----------- ----- ---

BEROLINIAPVD WEID.MANNOS

MDCCCCV

CONSPECTVS OPERISpag-

VIConspectus subaidiorum et explicatio signorum - _ . . . .

PROLEGOMENA IN LEGES NOVELLAS AD THEODOSIANVM PER-TINENTES

De singulis legum novellarum syllogis. . .Codices corporis Maioriani (primae lIyllogu.e)Codices Breviarii (alterius syllogae)Codices tertiae syllogae . . . . . .Excerpta. Breviarii epitomae. Varia .

I. Ex syllogis Orientalibus excerptaII. Ex syllogis Occidentali bus excerptaIII. Breviarii Alariciani epitomaeIV. Breviarii minora . . . . . . .V. Libri latentes vel deperditi . . .

Legum novellarum editionea et apparatusCrisis legum novellarum . . . . . . .

A. Leges novellae Theodosii II. Valentiniani IlI. Maio-riani (1-6) . . . . . . . . . . . . . .

B. Leges novellae Marciani et reliqua per Ahu-icianosaolos servata .

C. Legea novella.e Anthemii . . . . .Cap. VIII. Constitutionum acceptores et tempera loeique

l. Constitutionum a'cceptoresII. Constitutionum tempora et loci

Cap. I.Cap. II.Cap. III.Cap. IV.Cap. V.

Cap. VI.Cap. VII.

XI

XXV

XXXI

XLIII

LV

LXII,XIIl

l,XV

I,XXVlI

LXXXIXXCXCI

XCVI

I. CORPV8 LEGVM NOVELLARVM 1'HEOD0811 Il. VALHNT1Nl-ANI 111. JIAIOllILYI IN OCCIDENTE A MAIORIANO CON-DITVM .

Il. LEGVM NOVELLARVM J/AROIANI IN ORIENTE PROMVI.GATA-RVM QVAE IN BREVIARIVM ALARICIANVM RECEl'TAE SVN'l' 179

III. AVCTARIVM LEGES NOVEI,LAS };XTRAVAGANTES CONTINENSSEVERI ET ANTllEMII 197

Index titulorum .... . . . .Corrigenda et Addenda ad vol. l et Il

209213

II.

LEGVMNOVELLARVMIN ORIENTE PROMVLGATARVM

MARCIANI

IN EPITOMEN ALARICIANAM RECEPTAE.

,

1~

TITVLI LEGVM NOVELLARVMDIVI MARCIANI A.

De opporo," ConfWfU 9"M di=iwuu p.l.

I. NemÌDem exhiberi de provincia ad comitatum niai ad relationem iudicia aquo fuerit appellatum.

nimmem Fuld., neminl L uhiblre Fuld. II/fUJl de prowDcia) de pro luaS"»!, de prouiDoi&ni .FtdtJ., otIt. O Diii) ni Ji\cld. ad reiacionl.Fu/ci.,a rel.tioDI L ad quo Fuld. CUlrat B, Imlril Fuld. appellatui D,appellitua Fuld., ap.-lat L

II. De indulgentiia reliquorum.ii) iii O

III. De praediia civitatum oIDDÌum.iii) ii :E praeaidiil 8

IIII. De matrimoniia senatorum.V. De teatamenw clericorum.

de otIt • .l\Jd. clerjoorum] cl. It reUgiOIOrom O, cl. uel reUgioioram N

Fuld. ONSL'I18Z (om. II. 1111) B (_. II)

LIBER LEGVM NOVELLARVM DIVI MARCIANI A.

I. NEMINEM EXHIBERI DE PROVINCIA AD COMITATVMNISI AD RELATIONEM IVDICIS A QVO FVERIT

APPELLATVM.i] 0lIl. 0C8 (contnt.) niminem Fuld., nemini. e:a:bibere0.,.'1'8.% (lGI.) •

.Ft.ld. pon.. 44Q9. 4414. 4416 de prouiDoia (-am Fuld. [~])] deprouinoia lua S (lat. a) J:S (lat.), de prouiDoiani Fuld. (lo")' 0tIt. O adoomitatum] ad proumtiam uel ad comitatum Copi'- .A~ 4 reIa-tionem] relation. Fuld., rationem PGn..4409 iudicill _. N (coni«d.) EPan.. 44Q9. 4410 a (ad E Jiùld. Leid. _ Oap. .Aflgilr. 4) quo (quemOcap • .Angilr. 4) fu.rit (emerit Fuld.) appe11atum (-tul NO.,.lI.tJ:S [lGI.] Ald.PlIf'Ù.44l0. 4414. 4416) (add. id 81t ut actor rei Corum eequatur ["'du. 48]11.'_ PttA. [od Sich4rd.J)] 0lIl. O

Nov. I (450 Oct. 11).IIIPP. V.&.l.Blft'JM.UQ .., ~ .ti. KDIOTV" )(ulta remediorum genera Doatn.e

clementiae provincialibu8 lI11ia proapicere gestienti et orebra cogitatio II11bpetit et ipeererum 118U8 adportat. Nam cum venalem iudicum ambitum radicitua amputaaaet etad rea privataa vel publicaa aincenaaime gubernandas homÌDea apcctandoe atque consul-to. truiaaet invito8 - sciena quippe felicem fore rem publicam, si a Dolentibus et actus I

publieoe repuisantibui regeretur -, cogitanti noatn.e pietati statim occurrit, quonammodo pouint longi itinena intervallo et enormibua II11mptibua legitimo egentes auxilioliberari. Videtia enim agmina, videtia catervas adeuutium iD1initas DOn solum a fiDitimia

l impp.] intep. O ualentiniani] lic O IuM., Iualentini sa, ulent PE, u&1Poril. 4409, ualen-tinianua O et religui marclani] ne ObBe.lu.n., mardnianUI Sb, mare(Ml-t)ianu. O et reli-pi aug. O edictum] ad edictum E, edic-tum ad omn81 ludicee O, ediotum ad populuml""", _ .,. Leid. Poril. 4414. 4416 gene-rem N nOlU&E, DOIUem 01 I cIe-mentia 01E geetiendi 041.,., gMti.nt EbipuE, iplA'''' a uaumHNPM. namcum] DADI E, n80 01 uenale N01 iudiciUlllNE. ambitu Eb, ambito N radicitu._K amputu .. ECPM, amputare O, uel publiou] uel publici N, et publicalO

Ilinceri8lime) sereniaaime E gubeman.EL 'p8CtaDdOl]lic HN, lpectabilM O, g-pectando(Hl-u)1 reliqui '/6 a1qu. conaullol(coDiumao. Eb) t.rui_t (tn:a:iAeH, tradidiAetPMB _ PWt. [od Siehord.J) muilol (-tua NEL)] etiam inuitOl tradere uefiét O 6 felicem

fore (fore CelicemO) rem] Celicem profo", rem _ PttA. (od 0uiGc.), felicem Cerorem (Curo-rem N) NE a nolentibu.) nolentibua.,abolenti bUIEb actoe HNEPM, acto E8 repulaantibua) recuaantibua O re~retur]ne OP' comedura probabili, 0lIl. reliftncogitanti] baec cogitanti O nOl&raepietati(-tIa BN.)] pietati noatrae O occurrerit EEL 8/7 quoll&lll (quoniam BNM, quo.)modo poaint] quo iure JIOIIintO, quo iiiiipoeaint S, quoniam modo ueatra JIOIIIintB, quodadmodo (amodo L) uestrae 0fua .i\ EL'l longi itinerla ..• au.mptibu. cf. _. MoiMWn.'. 41~. enormibua (Hl inorm- Ml marm-)]inermibua O, inarmibuI., in omnibua O8 liberari] liberali N nidetia] uidimua Olugmina NPM uiclimu. O cateruOi Kadeuntium] andientium L, aut oentium Enon solum) id eIIt non IOlumE a finitimia(fitinitimis K)] inflnitimil N

MARCIAN. I 182 NEHINEM EXBIBEBI

provinciia, verum extremo orbis Romani limite confluentes et adveraum SU08 advenari08conquerentes. Quod profecto nullatenus accidiaaet, ai in loeis iotegritaa vel I8veritaa IO

iudicum floruiaset. N e igitur huiusmodi flagitia etiam ulterius porrigantur, ne quia de-sertis Iaribus suis aut certe dulcibus pigooribua per iucognitaa mundi partea diutiWl per-vagetur, hoc consultiasimo edicto statuendum pariter et omnibus declarandum pietaa

l nostra decernit: Quicumque civilem actionem vel certe criminalem accusationem ad-versariis suis intendere moliuntur, viroa clarisaimos adeant provinciarum rectorea et ex- "positis querimoniis insinuatisque deaideriis suia paratisaimum promptiasimumque poathacsubsidium iuria expectent. llli noxiae potentiae vim legum benignam obponant, illidivitiia integram mentem obiciant. Non illos supercilium, quod hoc tempore nullnm est,terrebit, non effeminabit meutem aeveram quilibet census oblatua. 8ed uaieaiqne, nonaltiore suspecta , non despecta humiUore fortuna, noatrae mandatorum non inmemores tepietatia et antiquo et nostro iure succurrent et querimonias suaa probantibus aut indemni-

2 tate servata aut legitima vindicta consulent aubsecute, Haa ergo ob cauaaa nullumadvereanum suum a proximis vel longinquia pa.rtibus, non per aacros adfatua, non permagnificentiaaimorum vel inlustrium iudicum I8ntential volumas e:dUbere, nisi forsitanaut propter potestatem adveraarii aut ipsius rei difficultatem aut publici debiti molem Il

deficiente rectore provinciae spectabilis iudicis , qui in locis vel proximo deget, velS ampliasimae potestatis vel aliorum ma.iorum iudicum auxilinm poatuletur. His pro

commodo vestro et pro nostri imperii humanitate dispositia unuaquiaque veatrum, cumsint in loeìs iudices legum custodea et earum pervigiles defenaores, prout quieque poasitBine peregrinatione, BÌDe sumptibul super dubiia rebus et adire iudicea et auxilium ami- te

9 uero N orbia (lic HC S, urbis reliqui) ro-mani] romanl orbi. O confluentea] oonfluenti-bUI PM8, commeantel O adnersus OlO conquerentes] lÌc OHNCP', conquireutelreliqui accldlseet] ,ic OROP', accedisset E"', occidisaet NP lM, concidissent S, concidia-aent oocidileet EL ai m locia 0lIl. H11 iudicinm NES ne] lÌc OE, et ne reliquif1agilia huiuamodi.,. etiam om. O.,. ulteriua]ulteriora PM8 porrigatur BE.,., perroganturE n!UI ne quia deaertia] neque diaaertu8 Hli Jaribua] laboribus OHNS.,. cum Pith.(ad

Sichord.) ligneribua OS'" incognotu s»diustius li/ll peruagitur K, per-

uagentur H II consultisaimum EL, con-salenti••imo O 8tatuendum] ila tuendum N

pariter ..• declarandum om. O pariter]pariter autiquitua E H quicumque] ut qui-cunque O &eCoeationem] &ctionem H16 molliuntur N uiria N rectorea pro-uinciarum O 16118 et e~poaitia] expositil.KL 16 paratilllÌmum] parati. paratiuimum K

promptiasÌDlumque] prumptiuÌDlum Nl'l iori E expecteot] lÌc OHE, expectet N,expectant L, expetent C"', expetant PSK, ex-petint M ilii] et illi H noxiae] none K,DOX ac E potenti.e] poteDtia H", om. Hl

uim (de EL) legum benignam (-neDl 8, -11&E» b. u. L O apponant O ilIi. N18 diuiwe) de uitiia OPM integrum E, in-tegra E obiciant) lic Cui. ed. 1 el po,terioruedd., abiciant BE, obicient NOKL.,., obteruentO et reliqui iUos) ,criplim"" ilio BEOL.,.,illiua PMS, ulliu. O, illiE, illumN; RiUerlignificori 1ùc Oh""aplaium, qui o. 46() a Mar-ciano ittt.rfecttu ut (cf. Sud Gpud PotJ1/-W"u'OtOa III, 2486tq.), houd inicwiG J'tII4'lupercilio E.KL.,. 18fl9 est terrebit] ex-

terrebit E, terrebit H, est aliquem terrebit O19 non] nec E eft'eminauit HNEM eeue-ram) .iDcer.m O; cf. e, lO quaelibet 8oen.u lubl.tua N aed) le E iO altior M,alteriorae N de.pecta (diapecta HNEL) hu-miliore] hum. deap. O fortune K nostro]nouo O Il .uoourrente E 111ft indemp-Ditatell S il coD8ulentur E, coDlulentei B

8ubeecuta] ne HNKL.,., IUbleCutu rtliqui,om. O; cf. ".86tq. ob) utE iI8 aduar-earium .uum a pro uel longinqui. (longiqula H,longiaque S, a longinquia E, ad longinquia L)partibu8] • 10ngiDqui. uel proximia partibuaad comitatum uclumus exhiberi O (cf. ". 24)non) nec O BaC08E adiatua) al'atos K,.ft'ectu. NPL, aft'ecto.'" non) nec Oit magnificentiqimorum) magn. potestatem B·

lententiam H uolumDl exhibere (-ri HP' cum SicAGrd., exigere"') om. O (cf. e, 28)i6 poteetatum HNK aduenariiaH diCfl-cultate N debit. K iI6 deficiente] de-finieute Pitla. (ad Ouioc.] cum Cui. ed. 2 ree-torem K lpeotabilea NES, expectabilee.,8pecialia H indicea NES.,. locia nel DM. O

proximo) in proximo EL degit OE, de-tegit L, decent E 16/i1'l uel ampliasimae)amplisaimae OPMS l'l poteltatellN.BiudicHe PMS postuletur auxilium O18 ueetro)lÌc HNEKL.,.cum PUA. (ad8ic~),nostro O, tuo O e4 reliqui nostri] noa&ro NEa buma,uitate imperli O ueet.ronalD O

iD Iocìs iudicea (iudicia E, iuria 8») lociu-diC811Ha, loci iudicia Hl> et earum (arumE» ueterum E prout quiaque) uti qui8q1llllO. uii prout quiaque KL, pro utrllque BIO luper] IlÌDe8 iudicia E, iudicem CUi.ed. 1 80(81 et (ut N, Dm. K) auili1llllamicum ('conun S) legibuaj et &ID. l". AL O

NEIUNEM EXBIBERI 183 MARCIAN. I

eum legibua adipìeci, haec qoae dicta aunt obeervare debebit. Si vero vel ab adveraanotamquam excedente provinciale praesidium fuerit contemptus vel a iudice non audituabocque in ampliaaimae potestatia vel alio maiore, conpetenti tamen, e:xamine per relatio·nem iudicia contra adversariurn miaaam seu ipsum iudicem documentis quibusdamneglexiaae nostrae maiestatis edicta sui peri culi memor ae promiserit probaturum, tunc 1$

poBt indemnitatem ei legibus Bervatam etiam vindicta iuri congrua in convictum protiuua4 subeequetur, Quod ai appellatio apod iudicem fuerit subsecuta, ea, qoae auper provo-

cationibua legibua antiquitus statuta sunt, diligentius modia omnibua conplebuntur.:; Bia additur allud maius, qood innocentee praecipue hactenus conterebat. Nonnulli nam-que suìs adlegationibus diffidentes, vexare auos adveraarios tantummodo cupientes, non 40

iure cum bis, sed arte pognabant et per sermonem fucatum et falerata verba, nonnum-quam legibus arte confusia, ad aliena eos iudicia pertr&hebant, ita ut bine aaepiuaeveniret, ut et miles in civili et privatus in militari, sed sibi incongruo, peregrinareturiudicio. Ergo hanc quoque partem ne ad laesionem nobis aubiectorum per iuria etlegum contemptum ulterius perduraret, hoc providentiasimo edicto nostra pietaa censuit 4)

emendandum. Iubemua namque omnes pro priacia ac aaluberrimis inatitutia auos adver-aarioa aatiafactionem forsitan dift'erentea in proprio, non in minime conpetenti fictia quibua-

6 dam occaaionibua expoacere litigii foro. Actor rei forum aequatur. Qood sine caelestisententia non constat esse decretum, intactum inviolatomque servetur: nemo a nostraserenitate poatulet - nec enim impetrabit non reecriptum non mandatum vel iuaaum quod to

Il adlpeci N dieta] prodicta S uel abaduenario) uel aduersario E. uel aduel'll&riilH,aduenario O 82 &amquam om. O exei-dente EL, ucedentem + prouinciale ....•contemptua nel om. O praeaidiom) praediumH-EL contemptua] comtu8 E, coneecatns +cum PilA. (od Ouioc.) auditua) aditol PM,addito I S Il bocque] baec quae S, beo-qne H In] iam inE, om. + poteatateaNE uel alio •.... &amen Dm. O al io]aliorum H maiore conpetenti] ne NE cumOui. ed..1, re conpeteuti O, maiorum e. H. nonCo PMS cum Pith. (od SÙ:hGrd.), maiore non e.EL eumine] cognitione O 111M rela-cione N U iudicil Dm. O miaMm] miasaH, emiaam Siclaord. seu ìpsum ••••quibuadam Dm. O _ipaam N documentum S

quibuadem H IO neglexiaet O, neglexia-IeIIt H, neglecta O maieatatia nOitrae Olui periculi memor Dm. O perieulo Omemor se] m. ai OS, memorie M probatora O

16 indemuitate HO el] et O, Qtn. Hseruatam] aeroata O, seruata tam E, reserua-&amN cum Pith.(od Ouioc.), reaeruatum HEL+ uindictam ME iDriI HE conuìc-tum] conuicto +, condieto O, uietom imil H87 subeequetur] lubseqoitur NE, lubsequaturO, obsequitar t+, IUOsequentur O obaeeutaS, ObeecUtulO ea que] et e& quae K, at-que O .uper] per N 88 antiquitu E,antiquil EL; cf. inler oliG TMcd. Il, SO, 26lont atatuta O, It. IÌnt O, ltatotaN 89 ad-ditua E, aditol PM quod] quod bactenUBO

innocentem OPMS, innocentiam Obactenui om. O conterebant H ncnnnllis N

{O alligationibua HS+ defidentea GOPMuellare] et uallAre O, ne une H suoe] uos NU iure om. O eom bil] commi.li 11 sed

arte] ne OHNEP', sed arta EL, sedare reli-!lUi repugnabant Eb fucatum] faetom 

falerata] ne HNPJI+, pba1erata O, faluta08 cum Pith. (od Siclaord.), fal.. rom E, per-fallere et faluta XL 42 arte] ICripnmlU,ante libri alina M 801] 80 E, eaa K, om. O

protrahebant + ita ut bine ..... " ìu-dieio om. O ita ut] ne E CWI' Oui. ed.1ne~mimu Yat. reg. 1128, utH, at O, aot reliquibie PMS 48 eueuiret] ne E cum Oui. ed. 1,euenerit H, enenit reliqui miles (milil N<I»in (ne HE cum Oui. ed. l, om. reliqui) ciuili(-e 0)] mali ciuili et milis eiuili EL iD mili-tari (-eN)] IÌt militari OP'MS sed] et E;fOf"taRe ,crih. cumSuckio acilicet sibi] liue P'MS incongruum X, iDcongruol N peregri-natur H "Iubieet.arum PMS "/46 periurÌI et legnm contemptum] ,cripnmtu dubitan-tu, legum (-gemH) superioril (super prioreaN)et legum contemptum (-tu E) reliqui, et legumcontemptum O, patiamor iuris et legum eontemp-tum Sichard. comecturG 46 ulteriul] alteriul1MH .perdoraret] ne OEK, perdurare reli-qui f6 emendandam O omnes om. E4>pro priacil] propitiil O 46/47 aUOIaduenariOiDm. ctnn Pilla. (od Ouioc.) 47 utisraetioneNE, (&etione cum Pttb: (od Ouioc.) forai-tan om. cum Pith. (od Ouioc.) dift'ereutea]ne OHNSEL cum Pith.(od Sichard.), deferen-tea religui in proprio non in minime .•••48 exposeere] in proprio foro conoenire O nonom.N in om.E conpetentil H faetilHL 48 pcscere 8 litigii foro] Seec", liti-gatore BbNEL, litigator B-, legatore E, Iiti-gatorem reli!lUi auctor S <1>, aetor igitur O,om. H; cf. nOlI. Yolmt. S6 (S4), 21 quod) etquod O .ine] li nee N caeleatil N49 constat _l coustantea se E decretum]seeretom inlAntum aeruetur et in-uiolatum O a] ad E, om. H 60 inpe-traoit NEOpaM non l'88CI'Ìptom]nOlltrumr. EP mandatum datum 

dicunt sacrum - anos adversarios in minime conpetenti iudieio respondere, mUÌDle cumhoc tempore, quod superiua dictum est, unUBquieque clarilsimorum vel Bpectabiliumiudicum, si tamen propter cauaaa praedictaa ita U8as tulerit, et integraa adeuntibuaaurea praebere et omni postposita invidia, omni spreta gratia recto proposito potuerit

7 indicare. Quam rormam etiam in militari parte volumus ohlervari n8C paaaim allqu.em »armatae militiae aociatum Ionginquis partibua trabi, sed in locia apud conpetentem ìn-dicem pulsari, nisi tamen anper maximia et neC8ll8ariia caumet militarem iudicem in locis excedentibua fuerit accuaa-tus: Il "non ignorante eo", cuius ex interpellatione aliquia se-cundum datam rormam in Ionginqua fuerit protractus exa-mina, quod, si culpa sui fuerit dilata cognitio vel minimeactioni suae adfuerit vel delata probaverit, pro caIumniaquidem poenam luat legibus constitutam; pro vero pecuni-aria causa post dispendia, poat sumptus, considerata quantitatepostulatorum vel medii itineris intervallo, condemnationempro aestimatione iudicis austinebit. Il Nam dignum eat 608, 1..:;II,_,fi,-""_· ,,--,""'-...-;0---'--';-:--:--

qui maiorum nostrorum nostrarumque legum, avaritia stimulante ve! invidia incitante.finea perturbare BeU castra perfringere conabuntur militantum, ealtem intimato, quo

8 magis puniuntur, dispendio refrenari. Ergo conaulite veatri8 commodia, nostris saIuberri-mia parete praeceptis. Nemo a nostra pietate maioribus occupata vel a magnificeDtisei- 70

mia aeu inlustribus iudicibus nisi in maximis ac neceeaariìs, quod auperiua cautum est,rebus publicis vel debitis exhibitionis subsidium poscat. Nam si quis aliter quam edictacontinent petulanti animo bis deapectis maiorem iudicem vel nostram primum CODtraordinem legum adierit maiestatem, Bciat Be non aolum litis iacturae atqae plua petitionis

MARCIAN. I

6 I diecunt cl> sacram H in (om. E) mi-nime) inminere cl> lJIUims .••• 00 iudicareom. O 62 quod) ut E clariasimorum) ,icHNE, elariaaimum reliqui expectabilium NSci> 68 iudicium NEL propter] pro H

praedicta K ita USU8tuleril] ita ut sue-tulerit.HE, obtulerit cl> et inlegras] integrasK 64 et omui] in omui H, in omnia Kindicia Ha, inuicia Ifb omnis HNKLcI>expreta H, praeca L, prae K proposita K,praeposito L 66 uolumua] id uolumus Hobaeruare HNOK aliquem om. cl> 66 mili-taem (Iic) K sociatu N longis quia Sparenti bus cl> trabit E, om. E 61i et mili-tarem] et apud m. O. militarem K in om. G

excideutibus OHGcI>, exaedentibua N59 ignorante] ignorantiae GEptMS 80 culusom. G ex om. H a1iqui Ha, a1iquid Hb

60 datum EcI> formaml firmum cl>in om. H longinquam PMSKL, longinquo O

80/81 eumina] eumine OGEK, examinemS, euoima N fII quod] a quo G. ad quod S

delaIA E, dilatum O, dilatata HG cog-niti G minima KL 82 actioni] Iic EPMIust., aceusationi O. actioni. reliqui adfuerit]fuerit O dela'a 11ic HEK.L I""., dilata O etreliq," probauerit) non probauerit O procalumnia) pro ealumniam NH, calumniam G88 poenam loat] poena luat NcI>, posnalemaut G coostituta N uero) uiro G, om. H

88/M pecuniaria) pecuniali H 8t postsumptu.] pro sumptus G, post disumpto8 KIO p08tuIaturum N inteluallum G, om. Ocoodemnatione GcI>, contemplationem ()a86 pro aeatimatione (e:.:timations H)) praeso-matiotione G 80S) ut quo. G 67 quiom. N noatrorum DOitraramque) n08traro.m-

184

1,",- " 61, 4Il incipil •DOn ignore& il1

que NEcI>, n08trarom H auaritia .••• iu-citante om. O auaritia] auilia GPIMB8timulatae G· inuidia) iudicia GptJlS. tltlCUOqatio relicto om. O 68 BoiaNK pertur-bAnt O seu castra . . • . 69 puniuntur o",. O

conabantur E, om. GS militantum) ,cripA.-""": cf. Il. 80, ibi tantum E, alii tantum H,b.bitantum NOP, babitatum cl> , habit teetan-tum G, babitia tantum reliqui intimato] neHNKL cum Oui. eà.l in _rgine. intemptato EOPcI>, intemptatos M. intemptemu. reliquiquo] qui cl> 69 puniantur O: recù ergo(om. E) conaulite (coD8uletePM, cum IOlitae E,consulte NS, coasulentì cI>, conaolatJl (Iic) K)]eonsullte ergo O commodis o"'. K DO.triaom. K 70 parete (parite N, parere HEKL)p.] praecepti8 parete O a] ad SKLnostrum pietatem KL usi a) usi ad HNKL,uel E 71 in om. O'NE neoeuariis) D_-sariia rebus O quod 8uperiua ..•• 71 debiti.om. O quod) quo cl> superiua cautum est(est c. H, cautum E)] super iudicatum est N72 rebua] si S publieia usi] tneliw uel pu-blicia debitia) litia cl> exhibitionibua Eposeant N, pascat H qui K quam edicta],enb. cum PWa. (ad 0ui4c.), quam edictum O,quam dicta EP', quae dieta relifUi 71 con-tinet Ocl> petolanti . . . • d8llpectia _ Opetulanti animo hi8] petulantia Demo bia N.petulantia modi. cI>, petulanti a his S, petul.n-tes aoimi bis E d8llpecti.] ne Ope, diapeotiaHNEK.LcI>, deaperatis reliqui maiorea O,om. H iudicea O nostre H primum ••..74 legum om. O primuml promant <1>; for-tfU" priuR 74 adiret 8, disrit Niacturae] O cum Su:hortL, iacturam relifui libri

&&queplua •.. 76 pericolo OIR. O

NEMINEII EXHIBEBI 185 MARCIAN. I

peri culo, verum et.iam conpetenti motui l'ore subdendum. D4T. v m. ocr. OO_8T4lftD10POLl nv~o 4. TU .,. 4VIDO va. 00_118.

IlfUBPBIi'l'4TlO. 8i quia adveraarium l11um aut repetitione aat criminia obieotione pallave-rit, in provincia, in qua oouaiatit iUe qui pullatur, lUU exerat actiouee nee aeatimet advenariumBuum alibi aut longiua ad iudicium pertrahendum: illi vero qui pullatus fuerit, li iudicemI11IJI8CtmD habuerit, Uceat appellare. 8iallli etiam et militantee ordine teneantur, ut et ipli 80apud oonpetentee iudioee, quu conpetere sibì credunt, elterant i.ctionee, quia omnibua legibuaoonatitutum eee, at aotor rei forum Mquatur.

BREV. (0[_ w.JENG [ttmu, CUÌUI tuo loco (fol.80Sb) non ezIGl nùi principium u.-qtU ad 2 geetienti (GG), porliculM guaedom fol.Bosa nooelloe VaUnt.B6(U) i~adne:a:oe _', hoc quiMm ordine ._GIo, ut po.t 67 et neceuariil •.•. 69 puniantDr uquma-Iur l edictam ... 3 uellAlem (Gli), lÙniqUe 55 neglexiase •..• 0 aduenariOl; ÌfIIcr. 1U6_.irat. tuo loco holJemlUJ EX [mcipit 80 et militantee] OPJlSKL, itetra .kw 10_ lectionihuI<f[0fA.1Ulmr. mt.]; IÙCtW" omUIO f«I:tu omfIU fare irucriplionem IU6lcriptionewt i~-tioneIn, Ndcm.. interprdGtiorwJm u.qI'e ad 80 appellare erd&ihd. &» codicilnu fr~1o.. inoro continentilnu D [Pori •. l:1446J inler Theodo'ÙJni 9,1, Il ÌfIIcrip~_ et teztuln inler-pretolionem noalro", inUf'ponit lU6 prlJUcripto Cex interpretatione legia martiani' oddiIo infini clI8Cundum haa legel decreuit oanbaginenee concilium Clphulum :ED', Plaillipp. 1741 in_r:qiM inferitwe fol. 191a eadem ezhibe', prtJdereG m fol. J.3b inlerpretotionil principi"", ['U1f'14ad 80 appeUare] lU6 prlJUcripto Cet item legee dicunt').

Adlai6uerun' nOtlellom CJUt inlerpretotionem L. B. BVRG. 88, 1 (cf. ti. 7'1-79), IV8T. 7,61,4, OAPITVL. ANGILRAMNIIVinfin. (rubricom et ti. 48= 8:1). VII [= BemcUct. Lmtoodd. IV, 18J (fl. '1'1'9.9..). XXIX (fl. 79180), olii fJ.IIO' negla:imlU. HINOJlAR (ed. HGrdoutnin ACIÙ ConciliortMn V [1714J p. 1B48) lU6 proucriplo cet item !egei dicunt' inlerpr~ler'fIIJt t.IIfJ.Ue ad 80 appellare.

'l6 periculum H motui] ric HKL Cui. ed. 1,mutui NOPM, mutua 8, maltae O cum Pitla. (ad8io1uwd.), metu E cum Pitla. (ad CulIJC.), morti... CUln .PilA. (ad Ouiae.) fore] forte <1>, fori O

76/76 dat. u (ui EKL'l'8DB PorV.4408.4414.4415, iiO, prid. G, am. Epit. Mon.) id.(kl G, non. O) oct. oonetantinop. (conloI E,am.1l) (hic jinil O) (in•. prae G, ppo PorV.44(8) aalento (couatantino B) a. (am. OPM8Leid.) uii (ai PGn... 4411. 4416, u Leid., iiii 'l'9 Por". 4418, am. PGn...4414) et auieno (ricEO Pon... 4414. 4416 Epit. MOft., abieno NP M8PGr". 4409.4410. 4411, auiano G, abndtio· [=abundantio] H, albino reliqui) uc, (HK9Pon...44Q8. 4418, uir cl PON. 4409, uic DiI, nicariilG, OIR. reliqui) COD88. (am. NGEK Poru.4410.4414. 4416) libri 77 adueraarium Rum] ric

NESKb'P9D Pon...44Q9 Epit. .Mon., aduena-riam reliqui aut am. N repetitione] repe-titionem DB, ad repetitionem N Fuld. aal0tR. DI crimiuia] criminalee B, certia P.M,certe S obiectione] abieooionem B, labiee-tione L, Bubactione K» 78 conailltetHme) ilIi Fuld., am.8 exerAt] exeroeat Gaccionem Ftdd. e:dimet H, ltimet Il Fuld.

78 suum am. H aut] ad B, Oln. H PGru.4409 iuditii G, iudioem N erotrahendum B

illi aero • . •. 80 appellare J cf. fJ.IIO' Wco.ottulimu. ad noti. VaUnt. 36(84), 1118 iUi]ric B Fuld. ""'" Capii. Angilro .. ni 7., Oui.ed. 1,ille reliqui pulatua fnerit)Jal .. tur C80 IU8C8ptamB appellari NGD ut et]et nt B, et E ipeil Ka 81 8Xerce&ntG

~2 ut am. H .nctar EXS'P9 Pori •. 4409furum 'l'b, foro N, lUrmam B, futurum '1'&9

II. DE INDVLGENTIIS RELIQVORVM.ii] am. O

Nov. II (.so post Oct. 11).DD'P. v~V8 JIT Jl4BO.LUV8 44. P4LL4DI0 P(B4KDOTO) p(JLUTOJU)o. Curae nobia

est utilitati humani generis providere; nam id die ae nocte proepicimus, ut universi, qui

l alllentinianul et] aar Pori •. 4409 martin_!: Ilu~litate K. prouideri XOPJlBanal E aug. G, om. O pjiO] po"', pC die ac] dle hac H8, de hao OPGN.4409, praepoeita 08 curiae P mua] priUI praeoipimua E'

id] in l!pro.pici-

MARCIAN. D 186 DE INDVLGENTU8 RELIQVORVII

sub nostro imperio vivunt, et armorum praesidio ab hostili impetu muniantur et iD pacelibero otio ac securitate potiantur. Ideoque mirati IUDlUS laudabilem suggeationem celai-tudinis tuae, quae praeter alias virtutes, quibua sublimitas tua plurimum pollet, etiam th1lD1ll.uitatem toi culminis evidenter ostendit. Nam debitorum, quae in reliquia trahuo-tur, exactionem moleatiam esse testatur obnoxiill ac merito poatulavit, ut praedicti debi-toret sacra nostra indulgenti a liberentur. Quapropter admirabilem inainuationem tue.ml probandam esse cenauimus. Ceaset igitur pro securitate provincialium exactio reli-quorum et a sextae indictiouis initio usque ad finem qnintae decimae nuper elapaae IO

debita deleantur, sive el[ poseeesionibus t liberari vel patrimonialia templorumve aut civiliafiscalisve iuris, een in auro seu in argento seu in speciebus vel in metallica quacumquemateria allové quolibet conlationis titulo in publicis calculia reaidere noscuntur. Et sivearcae sublimitatis tuae aive thesauria sive sacro debentur aerario, aive cellariis ve} pri-vatae rei nostrae aut dominicae domui, sive operibus huius inclitae urbis, omnia conIa- 11

toribus neo non cnrialibus seu cohortalibus seu provincialibus offìciie et aliis, quicumque2 reperiuntur obnoxii, remittantur. Et ne qua liberalitatem nOBtram ealigo fraudia valeatinpedire, etei in privatum contractum vel in cautionem debitum publicum tranaiase ve}novatum esae dicatur aut si quis curialis exactor vel cohortalis conpulaor pro obnoxio

S se intulieee commemoret, nibilominus liberalitaa nostra firma permaneat. Curialibus ,.,etiam et cohortalibus nulla super exactionibus adversus obtioneB vel actuarios -reI devotis-BimOS milites querellae permittatur occasio, ita ut et obtionea et aetuarii et devotiasimimilites invicem taceant et nullam adveraus curiales seu cohortales vel conlatores &eD

officia provincialia seu decurionea moveant pro debitia publicis actionem, etiam si quas

I ncstri N hOltili) homum O muniunturHPMS in Dm. E 4 otio] itio X potian-tnr] potiuntur PS, patiantur HbG, patiunturHaE, puniantur El, ponuntur M miseratiH] forku~ aelmirati 6 quae] .te EL cumCui.ed.l, quibuIO, Dm. reliqui alial] iIlaa H

lullimita. O eti.m om. Gl 6 humani-tatem] hamanitate PMS. ad humanitatem K'1 ex&CtionumE, esactìone N moleatiam]moleetam OH cum Cui. ed. l, moleetium obnoxiil _ teatatur O obnoxìus G, ob-noxii E 8 nOltram E qui propter S9 prohanda C8nluimua] HNGEXCK,C8nll8musrsliqui cellit NS lIieuritate M

lO a sextae indietionÌ8 (inditionil GS, in-dictionee E<I» initio (indicio P1MS)] a I18xtaindlctione O; sa incipit a_437 &pt. l adfinem (im. ad S) quintae decimae] finit G. 447Aug.31 lllpee H, a1apeae GE 11 diluan-tur E llÌue ex .... 12 iuril om. O sìue].ibi N, luae G liberali N, liberaria E, libe-ralibus G, aerarii Cui. td. l in mGrgine; t:r:pte-IGveN emphyteuticarii Suek patrimoni.lel K

templorumae) ,erib.CIlm Cui. ed. l elPilh.(adSicJaGrd.), templorumque G, temporumue (tem-porum uel <1>, temporum H) re~ui lllli ciui-iiI (-el E) fllcaliF(-ea E)ue (que H, nel EL)]fiacalis eiuilis fiacalilue XOPMS li seu inargento BeU in auro O BeUin auro] luae inl. G seu in apeciebus (specibus E li siue[seue Ka) ìn Ip. X uel inl uel K metalli. E

qusecumque ES III materica N con-IOlationill G reaedere NG et .iue) sìueS,et ai E J f arehae ss; arci. G then-.. aria HP, theeuri. K saero .erario deben-tur H .iue cellarlil •• .. 16 cohortalibuiom. O cellariil) .crib. cum Cui. ed. 1, eel-

larii HNE.,., celarli K, cellario rdiqui; ,,_cellarlum pro mmmo omnium ullGrio tIefUe,criploru mque in,criptionu confirmant14/16 priuataej prluitate G 16 rei] aeu N

nOltra N ant] ut ad 8 domai) doma.HEXCPMS huiua] 8iue S, lÌue huiua KL

inclinatae .,. orbis .,. 16{l6 oonlatori-bUI] coneultorihua EL 16 neo non) neonon etH coh.(-a)rtalibu8 GK et aliia0fI1. O quaecumque N, quibulICumque"'_Pith.{od Cuioc.) n rei pereuntur K nequa] neque E, ne quam .,. libertatem O,libertate G nostra G ealieo E Craudea:NG ualeat] poaBit 00 ]8 etai _.•.19 dicatur) cf. noti. Maiorian. :l, :l1'f. etai1.i O priuatu contractu G cauuonem) ricNXOK.,., cautionibulH, cauuone reliquipublicum debitum O 19 nouatum] locatumG, notatum'" aut] ut G, om. H qnia]qua K exactor1 uel exactor N ooartalia G

19JtO pro obnoxio se (Ii S)] prout noxiose G20 intulisae Dm• .,. cum Pith; (od CuiGc.)

libertaa EXO Il coartalibue G .uperexaetionibu8] ne E, luperaetionil E, auper ex-actionea O, 8nperex.etionia reliqui obtiouil EEL, obiectiunea H acturiua K ilfli de-uotissimul K n qUlerela ut et] ut}O'GXOK obuonelj obieetiones H actn-arios H, actu.li S et deuotiuimi] deaotillimiE, et deuoti'limo. H 28 in inaioem Hnulla G seu] leo K coartalea G ueiconlatoree .... 14 aetionem bi. XPM ueleonlatores ..•. 24 pronincialia 6i1 Oa nelconIatore. om. H eu] .80 E ,. pro-amcialium H decurioree Ga, decurionum H

pro debitil (prouidetil H) publiciB 111ft. OaeUonibul H, queationem O

DE INDVLGENTII8 RELIQVORVM 187 MABClAN. U

" expenaaa se pro a.liia intuliaae contendant. Praeterea. quidquid ex titulo senatorii follia ti5 in proVÌDcUa debetur, hoc quoque remitti iubemua. Si quid autem ex quintae decimaeiudictionia ve! superiorum temporum debitia ad expenaaa primae indicticuìs seu posteri-orum temporum deputatum est et si quid ex naulia ac pretiia materiarum et relevatisvel donatia aut tranalatia atque adaeratis vel ab arca sacratisaimae Constantinopolitanaeurbis debetur, id huìue donationis beneficio non tenebitur. Sed et si quid in auro vel IO

in speeìebue ve! in materiis civitatum operibus deputatum est et hoc erogatum non essemODatratur, eina quoque ratio servetur intacta Dee pOl8int debitorea huina dODationisauxilio Diti, eed conpellantur hi, qui noxii reperiuntur, inplere 8Uscepta opera et snmp-tuum reddere rationes. Nec enim oportet hanc liberalitatem nostram eo usque protendi,

6 ut in aliorum lucra iDiu8te proficiat, quod oma.tui urbium delegatum est. Sentiant h

uDivem, quantum aibi pieta. n08tra profuerit, et in poaterum devoto animo penaitationespublicu 80lvant qui se sciant praeteritia debitis Iìberatoe , Palladi p(arena) k{arisaime)

7 a(tque) a(manti88ime). Inlnatris igitur et praecelsa magnitudo tua huius saluberrimaepragmaticae legia moderationem per universo8 POPUI08 ae provinciarum iudicea edictispropoeitia divulgari curabit, ut securi et beneficium n08trae pietatis et securitatia aDa8 ~fructum libenter &gnOlicant. BClBIP'U. PALUUIO v(mo) uo.(V8TBI) p(UUIICl'l'O) p(a.urrom)oOBIDTl8, BEU:0GDt v(mo) no.(V8TBl) ClOKlTl 8A.CUBVJl UItGlTlOIJ'fll, GDftBLlO v(mo) m-L(V8TBl) OOKITl BBBVJl PBIV.A.UBVJl, JUXlJ[Q(0 v(mo) no.(V8'I'JII) OOKITl BT PUBP08lTO 8.A.OBI

OVBIOVLI .••••• D. li. V.A.LDTIlfLU(O .... TU BT ...V1JIlIIO ve. 001188.

16 espenlui H intituli_ X senatorii].erilI. CII1R GUi. ed. 1, senatorea <1>, senatoria rdi-qui lil>ri Collil] polles G, uIIi8 <1>, publicia E,IOlidia S cum PilA. (ad 8ichord.), 80lidia CollilXL, orn. O 28 debitor NGXO remitti]non mitti PMS quis H ex quintali deeì-mae ..•.. 27 temporum orn.G ex] a O,ad PMS 26/27 quintae decimae (quindeci-mae EbXO, quintali N) indiotionie lindictionesH, inditionia SX<I»] vide ad ".10 27 tem-porom orn.H primae indiotionia (inditionil8, orn. .K)] G. 448 Sepl. 1- 449 Aug. 3128 quia ac] baec G, aut E et (ex G)reuelatia GO 29 tr&nlatiaX .tqne] et Oab om. N archa OGXS, arcu K consteu-tinapolitaoae P, oon.tantinopoli K 80 idlad N S, inE, __ O beneficio donationia (}

non om. O et li] li G, et N quid] qnie-quid N 81 In speciebue] in speeibus N,llpeciebua OSX cinitat\lm] oomitum OPMS operibui orn. O et hoc] hoe N, dehoc G 82 intaotal ita G PO_Dt G,poISit E 81 auxilio] benefitio O niti aed]noti lint G hio XO 88/M lumptum GPM M rationia NGE banc) eam S, saPM, aDa X, tHICUO 'Palio relicto orn.01libertatem E 80 lucra] IOlacia OPMS cumPilA. (ad 8icAM'fl.), orn. G quocl omatui) curDam N delegatum (delegatu. S, diligatum X)BIt) delegatur O sentiant. . . .. 88 proCueritet orn. O II8Iltiant] senliant M, cellJl8mua8

88 quantum libl] li tantum S, li tantum libiqnantum lit H et) ut 8 in poetero G, inposterum ~ O deuoto] debito BapeuaitationelJ peDl&tionllll(-iaL) EL, penliODIIIIE, pelUl8DtactiODesG 87 pnblica E, om. O

qui 118 ( __ E) IOiant (eciunt O)] quiaeciant N,quill8C&lltX praeteritia] publicia O, praeteriUII liberatu8N, libertoeG, obligatolOpalladii S, palladioN, pallidi GK 87/88 pkaa]Iic 00, pk HNXPM, pk et <1>, ii kl ag G, pk

aq am L, pk atcj am E, Jlk atque amantÌIIIÌmeE, pareDi karisaime S 18 inluater H prae-oelsa magnitudo tua) tic per_o E, praecelJaml (mai: X) XO, pmtaNPM, pmt. O, pela.mCat.X, polm infatL, praet m(t <1>, preceiia(preciara 8) magnificentia tua GS, tu" H.aluberrima O, saluberrimi s» 89 praug-maticae HEX, praumaticae L, pranmaciae G,prigmaticae N, pragmatioi XP.M, om Olegia om. X moclerationem) Iic OHS,mocle-ratione reliqui per uniuenoa) perueno. X,per diueRIlI L ao prouiDoiarum iudiC81om. O ediotia 1'011 uulgabit O 40 propo-litia] prompte XO dinulgari (Iic O, dinnl-gare X, deuulgari GS, die uulgare PJl, denul-gare reliqui) curabit (-uit NEXX+, -bitur S~unlgabit O securì orn. O et beneficiumbenefioium H II8Onritatil] aanctitatia PM

41 AgDOIC&tH, agDoscent L, oognOlcent X'1/48 scripta palladio ti. iDI. om. et ppo

orienti. hermogeni ti. inl. pon ml\ximiDO ti. inLParV.4411 ,. ICJ' ••••• 48 muimino ti.om. Lrid. ser .•••• " cubiouli om. D ParV.44()8. 4414. 4416 101'••••• " d. om.Epit.Mon. IICI' ••••• U ualent. a. om. PorV.44()9VCJt. 1048 8er.. . • . ,. conse, om. '1'9fl/f2 ppo (PC pa XL, praepolito 08, praeCectoO) orientil] o pro cunctis H '2 hermogenile bermogeni G a, hermogeniano KL oomitiet H, orn.ParV. 4411 lI&CI'orumH largiti-orum N, largionum K, largiter X genethlio),ic ,crib. IIlcundum concilii Ohalcedonerui, G.

451 holJiti proe,cnpla (cf. Hardouin, Acl. Oon-cii. II p. 63164. :1'/31'/4), genetrio H, geneclicNOPMXL, geneglio PGrV. 4411, genedio GX,geDeeioE, gitecilio O, gitelicio S 48 oomiti]co~. Poril. 4411 priuatorum H, praedio-tarum ParV. 4411 muimino] muimiano OPMS, muimo G il.) uscar. Poru.44ninluatril Parti, un oomiti et) Otn. IAid.

MARCIAN. m 188 DE PRAEDD8 ClVlTATVII OIlNIVK

IIn'UPBBTATIO. Lex iata hoc continet, ut per provinclu reluatae beneficio principia Q

tribntorum reliquiae non quaerantur, tamen quod exactum est, ai apud aactorel r.ecn- CIOIl-

IUterit, id praeeipit, ut publicil debeat utilitatibua non perire, sed quod euotum est a reteD-tatoribua th_urla inferatur et a proTiDcialibua TlI a poueIIOribua qaod IOlatam DOn turinon quaeratur.

BREV. (O{_ inL]NBGEXOPMSX, item HIecIU 1cI_ kctionibul L. lo-.. -.or. iftl.];~ ~ omiuo imcriptionem IUlHcriptioMlR inIMpr~ -"" f... ~ PtIl-iena. inUrprelcltionem mtegram """,I). - Ali i~ Il. 41hf•• .., .BeMdicI. LMÌIIJ(MG. LL. II, J p. 1'11fJf.) 1c.869.

PGm.4411 jlraepoBitu PG";,.4411, propo-lito E, ppo GPM Leid. ncria N, lIorioLeid.

«ca(",,'-o)biliNPG";,.4411, oupiculeLeid.Diu memiI loctU cùjiciUnl in libri, (e:IItat

dai la YGl. reg.1048 PCJf'Ù.4409, dato L, pptaD). Pa,.;,.44()8 habet data iii noii maF rommterpolGta ez nOI'. Yolent. 1,8 eodem anno eo-eùtnque lUlI titulo dota. DGlclm elle _Uomno,w_ po" oct.l1 proecedenl_llo (MGrcion.1) docd cL n.] dnn X, domo Poru. 44n,dom Dr Leili., domiuo O, domnoPori,. 4408. 4414.4416, domini NEXO, domni GD, dominici S,0ffI. L ullentioilnUJD Leid., wentiniani GXOl'MLD, ualente Pom.4408 a. uii •...oonlB. om.lAid. uii] uiii X, ui OPa";,. 4414.4416, 4 O, ltuii COOI. Voto 1048 Po";,.4409,0ffI. E auieno] ,ic OXO Epit. MOfI., auiano

G, albiDoHE YGl.I048 PCJf'Ù.4408,abain Paril.4411, abiegno Pari •.4414. 4416, .bieno r"4i sta H principe Fuld. " tributaram D

reliquae HNXOX'D Fuld. Epit. Mon.quaerentur 9'8 umen] amen Ald. euc-tum1 .mum 9'8 e:uctore N Jiùld. 1'Nidi_HNX09'8, relidere PM8 4t/f7 oontetueritAld. 47 praecipitl praecipia G, preoipetH,praecepitNEXOX'l'8D JiWd. peri_Hquoo] li Alti. f7/48 a retentatoribua1 •retentoribul G'l'. a retentatibua X, a reten-tantibui L, llenawribul H f8 &h_urla]thenaauria HP M, in &h_aria '1'8 iDler.tur(Iic) Fuld. et a] et ad XI9'8D a p.] •poaselBioribul M, poueIIOribu. N quod _.Ald. 80litum C, lulturo N, 80lute Ald., non80lutum 9'8 non otri. E

fil. DE PRAEDIIS CIVITATVM OMNIVM.ciuitatem.

No .... III (451 Jan. 18).

iii otri. O praeaidiil 9 (lot.) PCJf'Ù.44180ffI. P•• Epit. Mon.

omnium

DIPP. TALBlfTIIUANV8 ET XABCUNVS AA. PALLADIO p(B.UnO'1'O) p(BAftOBJ)o O..ullft'lB.

Avaritiae suae cnlpam arguit, qui pro posaesaionibua, quaa detinet, debit&a functioneainferre cunctatur. ltaque inter ceteroa egregios actu8, quibus rei publicae tua sublimitaaprodest , etiam lIuggestionem de praediis iuria civilis oblatam iure laudamuB, per quampoatulatum est, ut, Bi qui memorata praedia dempto civili canone consecuti SUDt, veterem i

l canonem in posterum cogantur agnoscere. Celsitudo igitur I 1""1.11, '10,6tua id uobis placuiaae cognoscat, ut, lisi qui "vel ' ex titulo U incipit I ·uel· _.donationia vel ex emptione sive ex alio quolibet titulo P08-lesaiones r >iuris ci ...ilia, tantnmmodo" quae huius iuris esaevere probantur, cuiualibet civitatia et praecipue huius aeteruaeurbia, cui maiorem debemus favorem, tam civilia, ut dictum

l imperatorum G ualena Pomo 4414marciana.] arcadial N Pomo 4410 ••. ] augG, ad 9'8, 0tII. O Leid. p.n.dio] ad palla-dium Epit.JlOfl.I""t.(I), 0fII. G Parù, 4409IIUI.rXO) ppo orienti.] praepoeiw orientia 8,jjf. orienti. XL, ppo 1'41,.;,.4410.4418, pp Iust;(1), preposito O, praefecto G, otri. Pom.44091_ (XO) la pro poue .. ionibus] pro pes-aionibui S, pro poueuionibui luil'" PGm. 4408

detenit lo'X, detineot HXPM debitu1 BNrI>, debita E, om. rtliqui 8 cunctatui XO",canctanlUr Ori>. moratur O tua 0ffI. Hf prodeflBt BEPJl etiam otri. B luggel-BionelB iure ciuili E ohlata N, ohl.w H,aublatam B+ laudamua11. aelÌllmB

r uel domUl l> iurla duro-uel ergu- taut ciui- IOurla lia·

quem H l) qui. K dempto] adempio BNEX, adepta rI> conllCute XI, oonaequuta O

sunt] .iDt O ueterem] ut ueterem XL8 cogucscere O 7 placniMet K 8 IXemptiooe] Iic BPM Iun., empuone S, a(c)ep-uone XO, ex emptionia rtliqui Iine1 nel H

a1io quolìbet] aliquolibet X, alio modo quo-libet XO 8/9 po_ionil HNE8K9 iurea El ciuili NE" 9/10 tantummodoquae buiu. iari. _ nere probantur] ne 1..,.,tantommooo qu(a)e (quarl» rllligui libri noCri,0ffI. O, t&ntummooo et RicAard. n pauo-ram S tam ciuilia • . • •. 11 poIHIIÌon.0tII. O tam] n08tr.e 8

8It, iuris quam etiam agonotheticaa poBIeB8iones, •ex· con-nlatu AuxonU et Olyhrii dempto civili canone acceperunt,r inpoeitum ·praediis· canonem iuta fidem publicorum monu-mentorum •civitati·, ad quam •praedia· pertinuerunt, prae-bere ·iubeantur·lI: ex praeaenti quoque quarta indictione,ce888.Dte praeteriti temporia canonia exactione, manente penes801 IUccesaoresque 80rum et detentatorea iDIibat(l dominio.IlNam ai privatia viria debita Don patimur denegarl, multomagia praebenda sunt civitatibus quae iure debentur, cumauftlciat poaaesaoribU8, quod apud 80S domininm in perpe-

2 tuum ex n08tra liberalitate permaneat. Si quae tamenp0888l8iones iuria civilia canonem privatis largitionibua inpr&elenti praebent vel numquam ademptum vel poatea in-positum, ad banc "pragmatieam" iuasionem non pertinebunt,secl privato aerario canonem, quem nunc agn08cunt, inferreex more debebunt, dominio firmiter apud 80S 8uccesaoreaque

S eorum et detentatores pari modo permanente. Il Illud etiamdiapositioni8 cnlminis tui probamua atque firmamus, ut, aiqui cuiualibet iudicis commotione multati lunt et partem seu' totam multam adhuc de- IO

bere nosenntnr, id quoque indulgentia nostrae clementiae perfruantur, ut nullam 8U8tineant"exactionem, Palladi p(arens) k(ariasime) a(tque) a(mantissime). CeIaitudo igitur tuahsee, quae per hanc pragmaticam legem 8&Dximus, rectoribus provinciarum declarareDon dift'erat, ut et civitate8 et poseessoree et ceteri, de qnibus haee constituimua, utili-tati auae consult~m esse laetentur. D.6.T. xv 1t4L. FJlBB. COlll'r.6.ln'UIOPOLI JUlICU.l(O .6.. I 3$

con.

11 .gonothetiru) ncHNOblw'.(KJ, agonotbe-cal"', abonothe("el-te "el-tbei)ticu XoapM,ubonoteticaa S, ex bono Igonot(b)eticu KL,in(et tbeudica. E 11/18ex conlulatu ....18 canone om. X ex consultu H; rupO'fldet.. 879 18 aoxonii] .te HNXO, luxoni cf>,auxonomi l.,." (O), aUlOnii KL lwt. (X), au-IOni E, alboniiPNS, albini O olybrii] XOPXL l"". (01), olybri N, o(tlel ho)librii OBS,olibri E4>, celebri N dempto) templo H, deempto E, Idemplo 4>, id empto N accipe-fUnt EK lf inpoaitum (·lo X) praediia) inpoIterum praediorum O UJl6 munimento-rum NS, momenlorum K Ili pertinuerunt(-rint M)] pertinuiue neeeuntur O 18 quartaindictione] incipit a.4MJ Sept.1 17 ceuanteom. O prleteriti •• • • DJanente 0In. cf>canoni.] Si4:hard., canonum O, canonem K,canone reliqtti euctionem ONK pune E

18 detemptatorea K, detentorea S, deten-tore. eorum O inlibato] .te OHE, inlibataeX, intibata reliqtti 19 priuatil uiria) prina-ti. iuria O. prinati iuri. O l",t. (K O), priuati.ni iuri. E paliamar HK 20 cinitatibn.qnae) quae talibua O 21 .nfflciat po88t'880ri-bo.) luffirientia poaaeuori. H domiDum S

in 0lIl. H n ex] et X li om. Kquae] qui OE.", qnid N 28 poue .. ione.]po_ionia O, egregiul posaeeaionil E, egregio.(-UI L) aclol (-n. L) po_ionia KLiuri E canone N largitioni. S, 'Irgioni-bn. K 24 praeeente K praebent uelnumquam) praebentum nuper 4> cum Pith. (odOuiae.) adeptom N, ab impetum E

i89 MARcIAN. III

r- ~eia"•eaedem rea· u

llfinit

Il rtdit

• pragmatieam· om.

ZIi pagmlticam N in_ione K 27 domi-mnm E, domino NS 28 detentatores) de-temptalorN K, detenlorea OS, de retentatori·bua H 29 di8politioni8] ex dilP08itione O,expolitionia E probamua atque 0lIl. OIO iudicea N, iaria OS commotione) com·motionem XM, commutationem O, commnta-tione El, communitione El, commumone Set partem) et quantitatem E, et quantitatePMS, seu qUlntitatem O NO K 80/81 de-bere) dare O Il id quoque) ii quoque O,ideoqne N indnlgenti. (indulgentiae H, fn-dultu O) no.trae clementiae] n. c. iDdulgentiamX prollu.tur H, perfruor S nt nnllam• . . 82 exactionem om. O UI) .te S recw,et libri reliqui nuIlnm N 8ì! exactio-nem] Ictionem 8 palladii S, palladio Npll.a] ne OXOPM, pila H, pll 4>, jik aug N,pi. aq. am. X, Pk. adque amanti_ime E, panlnakari .. imae aug. S celaitudo) ini: cel.itndo H

88 praugmaticam H, pagmaticam N_ncimu801JPNS M deferantN eluì-tatee et) cinilati. E et cetari •••• conati·tuimu. _. O M/16 ntilitati. HSK86 laetanlur M, latentar N 16/88 dat. J:D(ric HEK pan.. 4416CtIM S~hord., ui ll'9Epit.Non. CUIR Pith: [od S~hord.l, u reliqtti, 0In ••

pan.. 4418) bI. febr, (eeptb. N Epit. Mora.)conltantinop. (om. O Epi" Mon.) marciano (mu-tiniano E, om. Pori,. 4418) (hic fini' N Pori,.4409.4410) a. (om.PKLeid.) i (ric HXO pan..4408. 4411. 4414. 4416, ii O, 0lIl. reliqui) cona,(om. EK Pom. 4414.4416) libri

MARCIAN. nn 190 DE JUTRIMofihI8 8ENAroanl

IlfTBRPllB'l'ATIO. Bi quid de fillCalibna agril vel aedifloiia donadone priDoipis ..... veodi-tiene vel qualibet ratione ad pri ....tos Cort&ue pervenerit, id la iata con.dtuit ut IOluto caDOuea poeael.oribol in perpetuom teneator et, inpleda fiIcalibul debitis, illi qui pouideot heredibulUil relinqoendi aot qui'bol voluerint donandi habeant poteltatem. 40

BREV. (O{om. int.}HNG{om. tat.]EXOPMSK, iteIn HlectiI CGIMft kctioni6uI L<I[()fA• ..w-_. int.); = duurtatU pan.. 4408 irucriptionern, t«Mu principiua (VItJUe od 2 poII8IIiouibu]mb_. inlwpretationem tzhiIJet, reliqui fere omnu irucr. mb_. interpr. 1er'IHInt, FuldetuUinterpretationem 'o",,,,). - IVST. 11, 70, 6. - Of. nOli. TMod.. :18 f 1.

l'l quis Hrpe .Epù. Mon., qui O donatio-nem D, donaeionUD111 prineipes 11 uelo,,,. N 87 j88 uinditioue G Jiùlli., uìndieio-nem bi, 11 88 racionem 11, traditione Dad] a Fulli. prinatul Fuld., priaatum S,priua 11 peruenw Fu.ld.,_ peruenit Sid o"'. K iBt.a om.lI 89 poueuoriba.]poueuore Fu.ld., po_ribal uel eiua heredi-bus Epit . .Aeg. perpetuum] Iic HOK Fuld.Epit. Mon., perpetuo reliqui teneantur HNE

OrpD PatU. 4409, tenuantar Il et inp1etis)inpletia H Ceecalibal O, s-lia AU.i1li qui) i11ia qui 'P9, qood illi N _poue-dent N, pouedit Fuld. hereditatibu 'P9ro aut] arpe, uel Epit. Mon. qaibal] ~i~-qnid Epil. Mon. noluerint O, uolllerit &pii.Mon. donandi] CaoiendiBpiL M_habeant poteetatem (-tes .N}) babeant Iiberamp. D.Mdà . .Epù • .Aeg., liberam h. p. EpiL Mon.

IIII. DE MATRIMONIIS SENATORVM ••iili om. GO

Nov. un (454 ApriI. 'l.IIIPP. VALDTI1fIA1fV8 no J(ABCURVS AA. PALLADIO p(BAB- I IIUL 1,14,9

noTO) P(JU.BTOBI)O. Il Leges sacratiaaimae, quae conatringunt Il itacipieomnium vitas, intellegi ab omnibus debent, ut universi prse-scripto earum manifestins eognito vel inhibita declinent velpermiasa aectentur. Si quid vero in isdem legibua latum I ,fortaasis obseurius fuerit, oportet id imperatoria interpreta-tione patefieri Il, ut omnis aanetionis removeatur ambiguum Il addito daritiamque legamet in suam partem iuria dubia derivare litigatorum contentio na.trae ham~tati. inOOD-alterna non posait, negotiorum quoque cognitores ac tribu- gruam emendarifosilnalium praesides apertam definitionem legum secuti suapenais lO

Dutantibuaque sententiis inter scita incerta non fluctuent. Plana enim et faeilis ad pro-nuntiandum via patet iudici, quotiens non est illud ambiguum, iuxta quod Deceaae est

1 impp. ualen&. et (om. G) marcianui (om. G)aL (.ug O, i rpe)] idem .agusti O palla-dio] ne OHOE'I> llUt. 6, li, 7, ad paU(lIel -I)adioParil. 4409.4414.4416, ad pal1adium nlliquiIl0l''; et lud. 1,14,9 1/1 ppo] prepo OK,praepo.itum S, ppm Pan..4410, pm Paril. 4409,()fA. Ime. l, 14,9(OR). 6,6,7(0) 8 debentut] debent et K, debent E aniuenis K,uniuerao 8/f praescripto) lÌc HXO ImL,praescripti E, praelCripta K, per lICriptumO,pencripto reliqui, reecripto f eorum K.,.,-. O maniCeatiul .... 6 aectentur) mani-Ceste Caoienda intelligant O ooguita HKinhibita] Iic Iu.n.. (PLOllbMb), inbabita llUt.(]laJla), babita noIt" libri, l'robibita S~hord.cIeolinantXO, detioet Ime. (Ra) 6 praemie-1M Il .i quid] li qui. HE, aint S, lin PM

uero] aufem O in iadem • . . . 6 CorlUlilCIIRo O in i8dem) hi. H 6 Cortalae HE

KcI' obacuriua] cognita oblcurum O id]ad H imperatorum OS, impetratoria E7 omnis (-nea NEE<I» eanetionia (aanctionesBK {bUI"', .elione. N») omne O remouean-tur HNE 8 in otn. lI1l& Npanem om. O iDria dabia derinare (diriaareNSK<I») dirinare i. d. O litigatorem Ncontentio] conteltatio E 9 poeMt Hcognitorea] cognitiones OS, reeE 9/10 actribunalium ..••• 10 eecut.i 0lIl. OlO aperta deflnitione NE eecatl1 HE"'jlÌeut E, aieuti reliqui 11 nutanUblllquenotantibuaque N, nutantibui et S, et nutanti-bus O, llutantibul quoque E, uataliblllque Hacita] Il ita M incerta Otn. N ftue&uantK

plana . • .. 18 illdiciaria otn. O piane S.plenam K faeilea N Il/li pronunt.iando lili aial die S patit K quot.iena] 0Qr_

.na S illum E ambigum H quo lC

DE MATRDlOND8 8ENATOaVM 191 MARCIAN. mt

1 t iudiciaria. Magnificentia tua in cauaia omnibus terminandia rectum aemper tramitematudena tenere iustitiae consulnit clementiam noetram super Conatantinianae legia eaparte, in qua aliqnid emere videtur ambiguum. Nam cum aanciret, ne seuatori, per- Il

fectiaaimo, duumviro, flamini municipali, sacerdoti provinciae babere liceret uxorem an-cillam ancillae filiam, libertam libertae filiam, uve Romanam vel Latinam factam, scaeni-cam vel eeaeaicae filiam, tabemariam vel tabernari filiam vel lenonis aut harenarii filiamaut eam, quae mercimoniis publieis praefuit, vetitia interdictiaque peraonia adiecit etiamhumilem abiectamque peraonam. ExiDde de matrimonio magnam dubitationem in iudiciis IO

nasci tua adaeruit celaitudo, utrumne haec nomina etiam ad pauperea ingenuaa feminaareferri debeant easque a matrimonio 8enatorum praescriptum legis excludat. Absithoc nefaa illia penitua temporibus, ut credatur cuiquam dedecori data esse paupertaa,cum saepe plurimia multum paraverint gloriae opes modicae et continentiae fuerit testi-monium cenaus angnatior. Quia arbitretur inclitae recordationia Conatantinum, cum ft

geniales senll.tori08 toroa contamÌDari pollutarum mulierum faece probiberet, forluuaemunera bonis natnralibua praetuliaae et divitiia, quas varietaa caauum tam potest adimerequam tribuere, p08tposuiase ingennitatem, quae auferri non potest, u semel nata Bit?

2 llle vero honeati amantiaaimua et morum 8anctissimu8 cenaor eas humiles abiectasqueiudicavit esse pel1Ionas et matrimODiia seuatorum duxit indiguas, quas aut naacendi IO

decolor macula aut vita probrosis qua8lltibua dedita aordentibua notia polluit et vel peroriginia turpitudinem vel obacaenitate profesaionia infecit. Ideoque omnem dubitationem,

18 iudiciaria religui, iudicariH (Y); forlfU88 .mb.iudicia dari nllliliWN magnificentia] undemagn. O in cauli.] ne in caulil E termi-Daotia K IIJfl4: tramitem atudena] st. tr. O

14: teneri N iolltitia K eonsolnìt H.opra OPI/S, aupra per.EL, eemper E

conatanuane EX; leil. TMod. 4,6,8 = IUlt.6, :17,1 16 aliqDi K 16/16 perCectiuimo..•. 16 prooiDciae orn. O praefectiuimo X04> 18 duom oero EXC, dom nero HS.,., dioom uero X flumiDi J[ munici-palia SK IllcerdoJ1i P, sacerdotii Kbaberet K 16/17 ancillam ••.. 19 praefuit]cf. v. 44-48 17 ancillae filiam l uel elus flliamO libertam) libertae N, orn.OS Bioe) ticTMod. 4, 6,.8 ('1'), eiue E, ciuem reli~ fiO'!"

factam) Ile OÉ; cf. Theod.4, 6, 8 ('1J, wlIatreliqlli floltri 18 nel tAbernari) nel taber-nariae O, tabernariae E fIliam orn. HNnel lenonis . . • • flliam om. OS leonia Ebarenarii flliam) arenari.e'" 19 aut eam)aot .. X8, aotem P merci( -e O)moniia) mEO cum TMod. 4,6,8 (T) e' lUI'. 6,:17, 1, merci-monia O, mercimonii religui publicia] mTMod. 4, 6, 8 (T) et lUI'. 6, :17, l (VRb M), pu-blici K, publice(ve/-ae)reliqui fiO,," etlUlt.(CJla)

praefoit) profuit 0<1>, oendidit O adiecit]adiectam K euam orn. O 20 bomilemOIR. o adiectamqae N exlnde de mam-monio] ,mpAIIIUI, lIlI: mammonio reliqui, buie O

magnam orn. O in iodiciia orn. O21 naaci (odd. baec E) tua adeernit] nuci u-leruit toa O, nucituram ac O utrumae Obue nomina ••••• 22 uclodat) ingenual .etpaope"" feminu per boc acriptum a matri-moniil Nnatorum lex e:aclodat O nomina)monia N etlam orn.. O 2i referre Ndebeat EPI/8 a OIR. NOP peneriptumOEE.,. e:leludant O" .baitl .criplirnUl,Jet abait O, ablit ut religui 211 baec]!L.,.

iDi.] N OOE8, illiusK.,., ullia.NL, nlliareliqui penitut) NE, pu(-o N)temua NEL cvm Cui. ed. 1, fuiaee O, OfII.reliqui at] et O

credantur O dedecori (decoria E) data(orn. .N,)) dedecorataO U plnrimil] plnreeE,OIR. O parauerit OK gloria X Op11ll8

continentia N faerint O 26 Nn.WI Sangnicior O arbitretor] arbitret Dir N

conltanuni OE 26/26 cum (om.oo) geni-&lei (-lil OE.xOPMl'I)] coogeoitale(-i Ll. KL

28 eeo&toriol] ne E, Nnatorial EXCbL.,.,een.toria Wl N, eenatoribua O", eenatorio PM,aenatorii OS, eenatorii ordinia O toroa) m(vel tboroe) OOESX.,., t(b)orua OPML, COrulI, tOrul N pollutarlum K, pollutorum so,polluturum N, a pollatarum Pitla.(Gd Biclaord.)

faece) ne OP' cum PilA. (ad Sichard. etCuioc.): coniecturo, face coniecule p(etrum)Fab(rulll) oil Pith.(od Sichord.) et m edidilCui. ed. 1, racne cum Pith.(od Cuiac.), facerereligui libri probibere NO, probibentem O

fortonae • • . • 18 tribaere orn. O 27 diDi-uu X cuuum tam) eumpta O adamereNO 28 pOltpoluiaee] m ON.,., potelt po-tuiaee XOPMS, potestE, potui_e K, potuia-let O iDgenuitate O non potelt om. Oai om.8 29 ilIe nero) immo O boneateES.,. amantiuimol K, amatiti .. imua Oet morum B&Dctiaeimus orn. O eaneuaaimOl K

cenaor eaa) cenaeor 88. P, conaoreal K, een-sorae b.. NO bamilie N obiect.uque NO

IO mammonii S daxit 0711. O Il deco-lor] decoloraait O macula) maculalO, macu-laDit E probroai O qU88uonibua Klordibue O notia) NEP'E, nobtol cumPitA. (od Ouioc.), natia reliqui, orn. O nelper) aut O, uel aut PMS 82 origni. M,origenil N, originea E turpitudine ONXPMB obacinitate N infIcit K

quae quorundam mentibus inìeeta fuerat, auferentea, manentibus et 80lidillima in perpetaumtirmitate darantibus cunctis bis, quae super matrimoDiia senato- I I_.6, 6,1rum aanxit conatitutio. di vae memoriae ConatantiDi, Ilbumilem ve! n inc:ipUabiectam feminam minime eIUDiudicamua intellegi, quae, licetpauper, ab ingenuis tamen parentibus nata sit. "Bed" licereatatuimus senatoribus et quibuscumque IUDplisaimis dignitati-bus praeditis ex ingenuis natas, quamvis pauperes, in matri-momum sibi adscire nullamque inter ingenuas ex divitiis et

S opulentiore fortuna esse distantiam. Humilea vero abìee-taaque personas eaa tantummodo mulierea esse cenaemus,'quas enumeratas et apecialiter expreaaas copulari matri-moniis senatorum lex praedicta non passa est: boc eat· an-cilllUD ancillae filiam, libertam liberta.e fililUD, "sive Roma-nam vel Latinam factam·, scaenicam vel scaenicae filiam,tabernariam vel tabernari vel lenonia aut barenarii filiamaut eam, quae mercimoDiia publice praefuit. 'Quod quidembaud dubie CredimUB ipsum divae memoriae Conatantinumin ea, quam promuIgavit, sanctione senaiaae· ideoque huiue-modi inbibuiaae nuptias, "ne" senatoribus harum femÌDarum, "ne. owa.quas nUDC enumeravimuB Il, non tlUD conubia quIUD vitia IIftni,

" iungerentur. Cetera etiam, quae ab inclitae recordationis Cona-"-fta-n-;tin'-'-o-v....,el.-a·b-a-;l~ij:-s-poat~eum divis principibus super naturali bus fìliis eorumque matribus, de eoneubinis qnoqueingenuis et de bia, quae post UXOriBobitum in nuptiaa convenemnt , quaecumqae eacna uconatitutiombus definita snnt, iubemus inviolabiliter custodiri: ita tamen, ut promulgataaprius leges eae, quae postmodum latae SUDt, auctoritate praecedant et quaecumque exipsia est poaterior tempore sit validior sanctione, Palladi p(arena) k(arisaime) a(tque)

5 a(mantiasime). Inl(ustris) igitur et magnifica auctoritaa tua hane serenitatis noetrae

IlARClAN. nn 192

118 (uerant N aulerentill E, au(erentibua N,aut ferentee K manentibus] mentibus Eet solidilaima ••.• U dunntibua om. Esolidi.imam K in perpetuo K 8" firmi-tatem NE quae] quea E IO aanxit]IlDa idN 80/86 uel abiectam1 abiectam-que O 16 intellegi om. O 87 paupel&NXOK eed om.E 88 quibuaque E8' _pr&edictiaNE 19/40 matrimonio NSK

40 adacire] &deoireM, ucire ItUi. (Qa), lICireE, accipere Iaut. (reliqui): cf. Epit. Mon., ad-IlCÌlCereSicAo,.1l.. ex] etN 'l dilitantiaNE

humilia J[ '''l''t abiectaaque] et abiec-tu O "I tantum OE mulierea 8818 om. O

cenluimua E, iudioamUl O "8 enumera-tu .... 68 iungerentur] lex diui cooatantinicomplexa lIIt O innumerataB E, enumetataBM, dinumentu S et lpecialiter) ai spec, N,IJI80ialiterK f6 ancill&K libertam • . • .f8 praefuit] uel qUM lupra iam lunt deRigna-tae penonae <1>: cf.o.16-19 liberatam E,_. Epil. Mon. libertae] liberti Epit. Non.

liue] 'DideGd o. 17, ciue E, ciui EpiL Mon.,ciuem reliqui "7 tabernariam uel tabemari]IÌC K Iaut.. (PLMNa), tabem&rÌam uel taber-nariae filiam E Epit. Mon. Iau'. (CNb) , tabar-narii uel tabem.riae C, taberoariae uel taber-narii reliqui uel lBlloni.] leonia E are-nariae EpiL Non. f8 mlrcemoniil N, io_rcemoniil E publice] publica E; ,ed oideIl.19 praeCuit] fuit P '" baudl aut NEPMSE credidimua K diui dE60 quam] qua E mulgluit 8 a IIDCtia-

DE JU.TRDlONII8 BENATOBVlr

'unde·

'qnu •..• hoc _. _.

'quod quidem ..•• Mn-8.·_. l.

nem S I18naiase]I8niase E, lI&Dltiue E cu..Siclw.rd. 60/61 huiuamodi] iD huinamodiE1t

61 iDhibuisae nuptiaa] in dobiill innuptiu Ene om. NE _Iorum PMS Comi-

narum] firmarum N 61! enumerabimua N,numerauimua E tam] tantum E68 iungentur E quae] quaecunque Oab om. OE inclitae] iDeaute G conaiaD-tino . . •• 68 definita lunt] idem uel ceteripolt eum diui priDeipel de matrimoDÌil difllDie-runt O; ck quorum comtitutioniblU cf. ~meum qui imcribitur 'de,- f'l1tItUcM E0ùu6inat'p.1i8MJIJ. coUltantini N '" eum] eum G

priocibua P luper] per N filiia (_. B)eorumque] filiil eorum E, filiorumque E, qua-rumque G 66 ingeuiil O quae] qui EE.,.

poat om. G in] ante GSE _.HIA.(GeISichG,.Il..) conuenerint E, inueuerunt Z,uenerunt O 66 cUltodire B promulga ... ]'U: NObK, promulgatia O, promu1gat.am Ca,promulgata reliqui 67 legea eae quae] XOoM, 1. sa quae K, l. Ba &equeN, L aequae pl,I. hae quBOP', legem eae quae Cb, lega etquae <1>, lege li sa quae O, lega .i haec quae B,lege seu quod E, legibUI hae quae O, iuhemuasae quae Oa po8lmodoG lata E qui-cumque K 68 posteriore K, poat teri (ne) N

68/69 pIE.. ] IÌC OXOPME, pIENO.,., pk .t-que amantilaime E cum Pith.(atl Ouiac.), pareMkariIIIimae aug S 69 igitur et] et EK, iidrc O magnifica aoelori'" tua] IÌC NXCB,magniftea aucloritate .,., magnificam ai PJI,

nE TES'l'AJlENTI8 CLÉRIOORVM 193

legem perpetuo in aevum omne valituram edietis ei more propositia ad omnium notitiam 60

faciat pervenire. DU. PBID. !f0!f. 4PBIL. OOlfBT4lfl'IlfOPOLI 4ftJO ft II'l'VDIO n. 00. OOlfll8,

Ilft.lBPBft4TIO. Hao lege permiuam elt, ut exeeptia Tilibaa infamibulque perBOniB,quulex iata commemorat, pauperel et ane ulla dignitate natalinm, dammodo honena& et honeetiaparentibaa procreatu, I18natorea, si yolaeriDt, UXOfeaeligendi et daeendi habeant poteatatem.Quod et omnibaa exemplo legia baiaa ane dabitatione permittitur. u

BREV. (0[_. ifILJ H (fin" 18 lenoniaJ NG [ftU) loco fol. !J()4 WC1'iptionem mblCriptionem(GG) ~ 1erI1111, fol.808 pon pri_ Marciani _1loII fra.gtM'llt4 ~ ('rtut4(19 uetitia ••.. , 31 IOrdentibaa, 51 barum •••. 61 peraenire) cmm mblCf'ipnone (~) lw.lJenlur)EXOPM8K, iIem ukcfil tllmen lectionibul4> [_o ,ub'C1'. inl.J; decurlClti *'" cmiuo ornm, f-Imer. 1Ubur. iraterpr. ez/aiheJat, .FulderuiI inWpretCltionern '01_ (finii 64 poteat&temJ). -THEOD.4, 6,8 (=1""-6, J'/,1) Il. l-11-1VST. 1,14,9. 6,6,7. - NOV.1VST.ll'1,6: TÒ" 8ilC."'(lTanl"o,, ToV TjJ, ";t11'oi, l~EfQI, "oµo"TÒ" 7reò' r~r~KI" y",(!aµµwo" (= TMod.4, 6, Si cf. noti. I"". 89, 16) ICalT~" hr' aVTtjj ytWOµf"'l" I(!l-",,,tl,,,, (= """,11Gm fIOltrClm) t11fÒJlG(!ICUI"oiiTOii TjJ, "'tlI{Joii, l~EfQI" cIl ,J" Gt Trij" ytIJ'"urti" tltlCvyla" li, 11 lC.,J1tITGnlJfOtI"oµo,";nlti, hti1tttw, 7reò' T"'G' dE,";µatl' ICflfotlµF/µI"o", IC.,lvonal, 0';8wlmrne1ti, Teò1f1fJIC(!ftTli" tlVYXfIJ(!oVfU",all' ;;8,,,,,,Toi, ,0"1oµ1,,0,, 7rlll(!fXOµI", Il ICCÙ olo~oTf µaycUo"dE"';µ,"" ICot1µoino, Trì, TOurVTG' y""mICa, µITti 1fl?our~.,,, tltIµ,oltd.,,, lavroi, tI""ann,,,(41.6-12).

mla AlH, praeceba auotoritu tua E, preceleamapitleentia tua O, pmt G I18reDÌtatianOlWae om. oso legem llese N, om. E) perpetao (perpendoGl in aeuum omne (IO omnem G, omne aeumB) ualituram (ric .NP'SK, ualiditaram G, uali-tura reliqui)] perpetao ualitaram legem oex more orli. O praepoaitia XOK, pp 4>DOtiamN 81 faciu G, faciet 4>, precipiat O

daL prid. (Bab die Ga, DIn. Pom.44Q9."11."18) non. (id Pari,. 44(8) aprii. (mal D, mar.O, a. 1",,- 6,6,7 [LbJ, om.1",t. 6,6, 'I[DJ)conatantinop. (orn. GaE Bpit. Mon. I"". 6,6, 'I[DJ) &etio (aethio G', et(tIfIl-c)io ONG", accio1"".6,6, 'I[D), ae(1III1-e)titioPII';'. 4408.4-109."14. "16, eticoLeid., getio E) et (e PariI.4409)ltudio (eetudioB, 1taJJi01"",6,6,7[DJ, utarlo Ga,adorio &m.J68 [-pon..44Q9J cum Sio1Klrd.

(an -giMJ, utatorio Pon.."14."16, 011&.OG'S Leid.) nu. cc. (11111 ,àmilim-) con... (om.NEH) libri 6t bae lega •••. o:eeptia_.G baec NEB legam B promiuum Bpersoni8 (-nu ") quu] persone alieuu Fuld.,

penonia S 81/811 quu lo: .. • . 88 et aneom. K' 88 commemorat] ce_t GS pan-peribaa Fuld. dignitatem N natalioinmFuld. dummodum B boneetu et] boneata.it NE, bOD8It&aait et G, ornoM boneatil]boneatua "9B M parentibus] parentumJi'uld., natalibaa B procreatnl "91', proerea-tam Ji'uld. aenatorea (-ria Ji'uld.) a] a aeua-toree GPMS, aB, aenatorea XO uolue-runt E uxorea om. Ha elegendi 09, ethelegendi B et dueendi] aeducendi K a86 quod etl P' _ S~1KIrcl., qaod o: rùiquilibri, orn• .É exemplia "9, eltemplam Blegis] reges N permittetur N

V. DE TESTAMENTIS CLERICORVM.

Nov. V (.s5 ApriI. 28).

u] ornoGO teltamento G c1ericorum] religiOIOrum O (cont_),olericorum et (uelN (Ial.) religiolOrum O {lGI.) N(lat.)

DD'. K4BOl4lfV8 4. P4U.4DIO p(1I.UDOTO) P(UftOBI)o. 8aepe materiam acribendiaf'erendiaque legibus negotia inopinato exorta auppeditant et aut novu conatitui aanctionesaut dnriue et aaperiua lataa faciunt abrogarlo Aequalia enim in utroque aequitaa est yel

1impp PII';'. 4414.4416 marcianaa a. (om.04>Pori,.44(9)] maroia.na.e et uaI;u ... PCIf'iI."16, iidem ii (praecedi' impp. ualentinianuset marcianaa) 1"".1,2, lS. Voknti"iano oc-oiIo 466 Mllrt.16 (cf. .Morn_, chron. min. Ip. 808. 490. 492) prfUM:f'ipta conatitutionumMGrcia""m ,ol"m _inani "'9"e od ei", obi-"'''' 41.467 Febr. 7 ppo] po N4>PariI.44Q8,pfo G, prepoeito 08, pf. p. orienti. Bpit. Mon.,

T8IOD. II.

om. Poril. 44<)9 materia NGK4> ICribeudiQb, ornoO I freudiaque K, deferendiaqne G,ferendia O inopinata GE, inopinate O, inopi-natum N eltorral exorat XO luppeditantet] Inbpeditante NÉ Il et uperim] aut alp. O

lataa] 1aeau E faciant G obrogari Naeqaali.] aequal .. N, eligit PM, elegit G,

eligi 8, est O in ntroqne] in Qtraqne E, in-troque XPMS, intra quaequae G eat OtrI. O

18

MABCIAN.V 194 DE TE8TAMENTIB CLEBIOORVJI

promulgare, quae iuata sunt, vel antiquare, quae gravia sunt. Nuper curo de teetamentocl(ariaaimae) Di(emoriae) fem(inae) Bypatiae, quae inter ali08 virum religioaum Anatolium I

preabyterum in portione manifelta bonorum suorum acripsit beredem, ampliaaimo BeD&tu prae-sente tractaret pietaa mea et dubium videretur, an valere deberent eae voluntatea ridu·arum, quae testamento BUO aliquid bis cleri cis rellnquunt, qui sub praetextu religion.iabuiusmodi femÌDarum domos adeuut, cum lex divae memoriae Valentiniani et Valentia etGratiani eccleaiasticos vel e08, qui continentium se volunt nomine nuncupari, nibil qua- IO

cumque liberalitate viduarum vel eJ:tremo indieio permittat adipisci, contra haec autemdivae memoriae Valentiniani Theodosii et Arcadii conatitutio legeretur: ••••.• in·apicientibua et aeatimantibua nobia latoria animum visum est iusta ae rationabili pseai-tentia priorum constitutionum vigorem antiquare voluiaae. Nam cum in prima leseviduarum tantummodo mentio facta lit, in seeunda autem tantummodo diaconiaaaru.m, I~

inteilegitur eam constitutionem, quae viduarum et diaconill8&1'1UDmemiDit, de lega utra-l que diJ:iase. Quod cum de voluntate latoria et de sanctione legil nobia videretur,univeraum testamentum iuaaimus relegi atque replicari; et cum repertum fuiaaet aliasquoque partes eiusdem voluntatia ita iuste ac prudenter inatitutaa, ut nullnm beDede se meritum neglexerit, multa sacrosanctia eccleaiis, multa panperibns, multa mo- •nachla religionia intuitn , multa captivorum redemptioni commota miserabili eorumaorte contulerit, multa libertis suia delatorum aibi obaequiorum contemplatione

4: promulgari N quae inllta) ea quae recta Knel anuqaare •... IIUDtOIR. N que)

.. quae K lun& om. O cum om. O6 clm. rem. hypatiae) clamCembillpaciaO, cleri-oorum occuione feminae hipatiae O, clariaai-mae memoriae (clariuimaemoriae K) hypatiae(ip~&iae E, aepatiae N, ypuiae cl> CIItnPitA. [odOuioe.], epaaiae E) religui aliu XOreligioeum uirum O 6 preabyterum otIl. N

iD portiooe • • . . anonun cnn. O heredem)hereditalem O po.t heredem odd. cum trae-W'et O(lIide od Il. 1) amplillllimnm OEaenatui O, IMID&tamE 6/7 praell8otemE, pre-atanle X 'l tracW'et) ne NO, tractatore O,tractare religui, om. O(oide od Il.8) pieta&imeae O et dubinm] dobinm O IO nalerecleberent) ICripntntu CIImPilA. (od SicAord.), anuere deberent pkrique, annuere debuerunt O,IO nere (-ro N) _ deberent NE-X, annuere_ deberent Eb, IO O (vide mfrG) eae] N,IleO, atE, hec O, hae religui uoluntatia O'lj8 uidlW1llll] uidnarum nalerent O (vide ",pra)8 relinquent OE lub praetextu (·to O)]

IUpra ledn X 9 huiolmodi] huius Kdomoel NPMS, domU8reliqui ademt O-x

&/10 181 dinae (cliniE) m. nalentiniani(ualenuni S) et nalentill (-teII NES) et gratiaDi(et gr. o",. OOS eum PilA. [od SicAo,.cl.J)]Iigni-fo:otvr Th~ 18," '0 IO eccleaiuticOll(-ua El] ne NEXO<l>& ec TIIUd. 18,li,20, cleri·coe 00PM8 CIIm PilA. (od EMAord.), clerìeoa(-08 L) eccl8lliutiC08 (-u. L) KLtI>b conte-nenUam EcI>l, in continenuum O nomea cl>

noncnpari K, nnncnpare X nibil] nichDeorum O 10/11 qnaecumque OOKcI>11 libertale XC Del estremo] ne TMOd.18,',20, ut 81tremo O, utì estremo religui, 8][-

tremo relinquuntur O permitut S 11 d.m. nalenL (odd. et OOPMScI» theod. et arcadiiooua&itu&io(-uonell 0)1 intelkgitu,. TMod. 16,:1,'"

legeretur] ne NÉXO, legitur +, Iegii OPMS, legill legeretur EL, et legee nobili O (";de od

Il.18) pOlI legeretur flllCcidUH terIitM Ù/gi.(lCiliut TMod. 16, li, 28) fllmtionem, fUG prio,. ..COfUtitutionu ontiquGbGntur, per.tpicul6... Bup-pkndum igitvr: (lertiam eorundem imperatorum]inlpicientibol 18 et aell1imlUlubua] et ari·mantibollX, extimantibua E-, _timantibua.Eb,teatantibua E" nobili latoria aDimnm otn. O(vide od Il. 1') latorial ne NE, latore. E,latoria reliqui animo OX 11ÌInm _. O;molumtu uilUB iuxta OE sel bano (]a

rationabile N, rationabilia K 111/14: peui·ten&iaeK 14: uigore N anuquare] lOti·qnam re OXO uoluiaae 0lIl. O in primalega) in prima in lage O 16 uidnarum}de uidnarum E taotummodo1 tantum O

mentio . . . . taotummodo 0lIl. O laotallit} .il CaotaK. mcta eIIt E MOUDCIo N

taotum mo N. taotum O, _. 8 diade-I&rum PM 16 intellegilur ••.. diaoon... •rum OIR. O eam ooDltitotionem] ea lega O

qoae] qua O et diac.) diacoru-rum Nmeminet NO, inmiDet K lege otn. O

18/] 7 ntraque] iura quae O l'l quod cum(eum M) de] quodcomqoe de Eb, quo deinde O

et de eanctiooe legill om. O de IInctione)de aanctiouil GPM8, disaen.ione K uicleturOPMS 18 uninerao leAtamentoO, lllliu_testamentum K religi E, regi K atqnereplicari om. O et cum] eum N alloe N19 ita om.OO inltitutu ut] iutitatu N

tI>, in.tituta anot OP, atatuta auni E, ioatitutaIoni ut EL 19/20 bene de 181 ne NEEL cum ad. ed. l, de ae bene tI>, de 18 religui

20 multa (set multa O, multaa Kb) ucro-IInctill mult08 agroll eanctill O Il iuta!·tum K multam K captiuorum reclemp-tioni] Co redemptione NOPM8, ad Co reclemp-tiooem O commota) eum muta O, COIIIDIO-data NK miaerabili eorum] eorum ~_bili O, mil8rabiliorum NO Il oontulerit}conplebit ti> delatorum) O, Idem lat.orum(-em N) ,.eligui

praeatiterit, alteram quoque partem ÌDltitutionis, in qua Anatolium preebyterum reli-quit heredem, advertimus ordine fui886 dispositam. Ea enim mobilia, quae plnri-mia iuste ac pie .zeliquit, per hune voluit UDiversa conpleri, ut noa aolum heredia, Il

sed paene etiam dispensatoris fungatur officio. ldeoque huiusmodi praediet&e clariaaimaememoriae Bypatiae voluntatem etiam in ea parte, qua Anatolium presbyterum ÌDltituit

2 heredem, mea auctoritate firmavL Sed ne in posterum ve} ex prioribna constitutioni-bus, quarum superius feeimus mentionem et quaa nune praecipio penitus abrogari, velex praeaentia negotii dubitatione aliquid forte rellnquaturambiguum, securitati ve! fiduciae morientium providentesIl generali "perpetuoque victura hac' lege aancimus, "ut"sive vidua Bive diaconieaa ·seo· virgo deo dicata vel eancti-monialis mulier, Bive quocumque alio Domme religiosi honorisve! dignitatia femma nuncupatur, teatamento vel codicillosuo, quod tameD alia omni iuria ratione munitum Bit, ecclesiaevel mart,rio vel clerico ve! monacho vel pauperibus aliquidvel ex integro vel ex parte in quacumque re vel specie"erediderit" relinquendum, id modis omnibus ratum firmum-que consiatat, aive hoc inatitutione sive substitutione, seulegato aut fideicommisao per universitatem seu "specialibus",Bive scripta Bive ndli scripta volUDtate fuerit derelietum:omni in p08terum ·de huiuamodi negotio' ambiguitate sub- I·in huh18lnodi negotiis'

S mota. Il Donationibus etiam vel qualibet liberalitate IIftnittam viduarum qoam diaconisaarum Bive virginum, quae deodicatae II1lJlt, vel sanctimonialium quaecumque in ecclesiam

DB 'l'B8TAIIENTI8 CLEBlCORVK

n praeetiterit] praeetita G8, restlterit Xaltera NGPMS parte GPltIS inltitutionis]CODititUUOniaO anotolium E, anatolio Gpreebytero G U auertimua X ordinemGEK. dispositom E, diepositae G, deposi-tae K, dilpoaitaNPM8 ea om. GKmouiIiaP.M, nobilia (}&X 26 relinquid Nnoluit om. G conplere N heredea N,heres E 28 paene (piane O) etiam] peniten-tiam E diapenl&tores N fungantur NE

ideo X praedictae om. O 27 hypa-tiae] nc I, hyppatiae 0, hyppadiae G, hipatiaeX, hippatiae O, ipatiae PM8, epatiae N, epa-liae E, hipuiae. nolnntati GPM8 euamom. O qua] in qna X Anatolio Gpre.bytero G, propriom X 18 mea] _cripa-tntU, ea plerique, et., nOlltra O, om. Xanctoritatem • flrm.ni] N, firmaoit E. CUlliPiIA.(od o.wu.), flrmauimua XL, finnamol reli-gvà in om. 8 nel es] O cum Pit/a. (od8iclaord.), ut es EC, ot lex reliqui priori-bUI] memoratia O n quarum •..• men-tionem et om. O menlÌonem Jf nnne0In. O penitnl] poetea. cum Pit/a. (od Ouioc.),om. E obrogari NG I IUbrogari. cum Pit/a.(od Ouioc.) IO ex om. S. pra_nu OE8 negotii dobitationel negotio O forte]fortasll8 E, om.OK 111 ambigu.m El8Coritate X nel fldooiae om. O n gene-rabili E, (1m. O perpetuomque G, perpetuo O

uictura) uictor ab G hao] baecSo"goll.,0In. O eanctimu8 G., eanzemus Sangoll.

ut] ne ON. SOfigGIL, et reliqui, orno l'lUI.88 uiduas NG SGngoli. diaconiaaaaNG

SOflgoll. I8U (seo XK) uirgo] aine uirgo GE. SGngGII., uel uirgo IlUt. dea (dei;X

195 MARCIAN. V

1tUt. 1, 2, 18

Il i".ci-I· perpet~O-Ipii qoe VIci.

•uel' hac' orno

·speciali·

SGfl!Joll.)di(de- ONEK. Sèmgcall.)rata] dedicataG 8t mulier alue]II8U O qnocumqueJquaecumque E, quicomque Sfllfl!Joll.,qnolibet G,qnod S, quo O alii K religiosi •...86 dignitatia] religionis O religioeae E4>,religioea SX 116 f'emiuae G. 8M1goll.nuncupatar] nc O ItUt. (0), nuncupentur.,nuncupetur reliqui libri "0_";, nuncopata IIUt.(RltI) teetamentum G codiceUum GIMI 100] I18USMlgoU., 1U1UIIG alia) alinaGPltI8X, orno O omnil omniaG, omma&Jftgoll., homini a E, OlIa. 6 rationem G,nacioni So"goll. munitum) initum G, nomi-natum Songcall.,monitum nominatum XL17 martyrio] monaeterio 4>cum Pith.(od ~.)

monacbo uel pauperibua] pauperlb, nel mo-nacho N 88 uel (ue &ngcall.) ex integro]ex integro X, nel in integro llUt. (RM) exparte] parte O rem SMlgcall. nel .pecie]lpecieue O 19 crediderit] ne ONE., credi-dit reliflÀ, eredidit I18Uorediderit l,"" relin-quendo SangGll. modis OlIa. &fl!Joll. ra-tam G., raptum N 40 IÌne snlNrtituuoneorno N ItUt. (C? I8U] 1180 K tI legatio G,legata N fide commino G oniueraitatePMS MU lpecialibul] uel specialibua O,I18Uspecialiter P nel specialiter lJichortl., 11811speciali IIUI. 12 ICripta) acriptia GPMSt3 de huiusmodi) de hia modil G, in hni118lllodiItUt. n~tia G, negotiia 11Ut. ambigui-tatis G " a douauonibus N qnolibet E,quaelibet 4>, quamlibet G liberalitatem GE.,Iibertatem N, liberalitat K ti tam OlIa. Edeo] de eo S", OIR. G t8 dicata E, decatae N

in eccleeia EP.MK.

196nl martyrium vel clericum ve! monachum vel pauperea conIata fuerint, pari robore

4 firma esse praecipio, Palladi p(areD8) k(arisaime) a(tque) a(mantÌBlime). Inluatris igitoret magnifica auctoritas tua ea, qaae generali legis huiua sanctione decrevi, edictis exmore propositis ad omnium notitiam faciat pervenire. DU. x JUL, x.u. OOllBUlITDfOPOLI $0

.t.n"BmDO VO. OOlfL

IIn'BIlPBft.t.TlO. Banctimonialibua viduia diaconilaia omnibuque religiom8 matrouia !ulclego permittitur, ut, llen per teatamentnm IleU per fideicommiBaum llea per nuncupationem leU

per codicillOll vel quibuelibet a1iie BCripturia, quod voluerint eocleeiae epilcopia preebyteriB veldiaconibue et omnibue cleri eia reliDqueodi babeant poteRatem. Et li voluerint beredibu BUia nqUOlCumque post eorum obitum lublt.ituere, babeant poteatatem.

BREV. (O{Jinit 4() oonailtatjNGEXOPMSB., item,eùdU '-m kctiottihtu L." {OfA....Ner.inL]; et:!: IÙcurt4tU POf'Ù. 44Q8 pr~ ifller . ...Ner. interpretati_ te:Mu ~ "'f"4!ad 2 legibu __" reliqui t=tu omiI,o omfIU fwe ifller. MICr. interpr. et:!:hibent, &ttgcallft&-riI Ce:z:tuI portieulGm [82 hac lego ••••• 0 oonaiatat] et ~em, .lWdmriI inIerpreto-Iionem ,ola. (finit 55 pot8ltatem] 1uùJU). - IVST. 1,:l, 13.

Ad "".4-17 confertu THEOD. 14,:l, JO(G. 870) [= lu cliuae memonu Valentiniani etValentia et Gratiani: ti. 91g.; prima lex: Il.14]: 'Ecclesiastici aut ex eocl8liuticls uel qni oonti-nentium le uolant nomine nunonpari (cf. Il.10), uiduarum ao pupillarum domOll non adeant(cf. Il.9) . . .. Cenaemue etiam, ut memorati nibU de eiue mnlieriB, cni le priuatim aub prae-textu religiouia (cf. ti. 8) adiUDlterint, liberalitate quacumque uel utremo iudicio poaint adi-piaci (cf. Il.10<<1.)•...• , THEOD.16,J,:l7 (G. 890 1_.:l1) [= diuae memonu ValentinianiTheodOllii et Areadii oonatitutio: ti. 1:l; secunda: ti. 16]: '. • • Nibil • • • . • aub religioDia delen-IDone coueumat, eed uninena integra io liberoa proximOllue .••• tn.nBcribat (diaconiala) ac liquando diem obieril, nollam eccl8liam, nuUum clerioum, nullum pauperem IICribat beredes •••. ,THBOD.16, :l,:l8 (G.m Aug. J8) [= tertiam eorundem imperatorum: ftde ad ti. u1: 'Lesem,quae de diaconilBia nel uiduia (cf. ti. 16) nuper est promnlgata, ne quia uideliOllt cleriou neueaub ecclesiae nomine mancipia •••• inuaderet et remobs adftnibue ac propinquia ipee aub prae-textu catbolicae diaciplinae le apret uiuenlia beredem, eatenue animaduenat _ reu_tam(cf. ti. 14), ut de omnium cbania, li iam nota BIt, auferatur neque quisquam aut Iitigator 8&

libi utendum aut iudex nonerit uequendum·.

47 martyrium] in martyrium 8, monuterium GE+ cu. PitA. (ad o..iac.), martirum in mo-ua(-e L)lterio EL pauperia K collatam G,conl_ta K Cuerit G pari] nt pari EKf8 pracipio 11 paUadii K, om. E pba]Iic XOPMK, p.ld aa G, pkN+, pk at.q; aman-ti.ime E_ Pith.. (ad Oufac.), rrena kariai-mae aug. S egitur G • et magniftcaauctoritu tua] Iic NEXO, et mago aud. +, etmC ;t, iiK, et pmla PII, et pmt G, magnifi-oentia tua S c:um.Pil1a. (ad Sid&4rd.) ea (om.N) quae] perpetuae K generali (gerali. N)legis hoiue] g. h'ge h. EPMS, lege generalib. G, generali legibui K aanetioni. GPMS

decreuitGE 60 faciaa + 60,01 dat. x (xiGEK, om. XOHùid.) bi. mai. (m.ci G PorU.4409, mar. Pof'Ù.4419) coD.ltantinop. (otr&. Epit.M_I",,, [O}) antbemio (antimio KIIlflfilJlùid.Pof'Ù.4419, pantemio S, paothimio Pof'Ù.44U,tartemi PGf'Ù. 4409, etbio G, ualent. Diii et an-themio I"". (Cl) ue. (vel limililer) conI- (om. NEX) libri 6l!'aanctimoDialibu8]aanetimoniali-bua nirginibu8 Eptt. Mon. diaconill8ll Songoll.

omnibus qui G, omni omoibuqne PlI

religi0llÌ81 reliouia G ma&rouia] matrilllOlÙi8FIUd., Ceminia Eptl. 11-. bacJ baec N'68 ut 0lIl. K" per testamentum] E, testa-mentum Ald. EpiL Mon., uestimentum Il, testa-mento reliqui per fldeicommiuom] per ftdei-comlDÌl8O XOPM'P8S1Jl, fideicoumiuum Bo.-gall., ftdeioomlDÌlIO K per nuncupationem]per nuncupacione SongaU.., nono cnpa&ionemK PorÌ#. 4409, nuncupatiODe G, per mallci-pacione .Fuld. " codiciUue B, codiciUum K,codicellis .FtJd. S_,.u. quillibet s_'aU.,quaa1ibet S, quaelibet P' alias 8, a1ia 1'8,a1icos Fuld. lCI'ipturu S.li\Jd., IICriptura P'

quod uoluerint) quod aoluerit XOP1I8K",quod uoluerint acribere Ji\Ud., qui noluerint 8,quuioluerint Ip ecolesia &-gaU.. epiaoo-pi.] epillCOpo NE, epiacopos 'l'8a. episcopuell,nel. epiacopia EpiL Mon.. praeabitero E",ii uel diaconi bUI] diaconibuaNG EpiLlI-.

66 et omuibue clericis] clerici. monacbisEpiL MOlI. habeant] Iiberam babeantEpit.M_ et li) ai G beredibue] de bendi-bue Kb suia om. Epit. Non.. H qnoe-comque] cumque 9'9' babeant] at balle-ant G

Date post:	04-Nov-2021
Category:	Documents
Upload:	others
View:	3 times
Download:	0 times

LEGES NOVELLAE - Ravenna Capitale

Documents