ส่วนที่ 1 ลักษณะส...

สวนท 1 ลกษณะส าคญขององคการ (1) พนธกจและหนาทตามกฎหมาย

กรมอนามย มหนาทตามกฎหมายทตราไวในกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ.2552 ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนท 98 ก ลงวนท 28 ธนวาคม 2552 ดงน ตารางท OP-01 บทบาทหนาทของกรมอนามย

หนาทตามกฎหมาย (เรยงล าดบความส าคญ) ผลผลต/สนคา/บรการ และการสงมอบ 1. พฒนาระบบกลไกและการดาเนนการตามกฎหมาย กฎหมาย (พรบ. กฎ/ประกาศกระทรวง การพจารณาอทธรณ คาแนะนาของ

คณะกรรมการตามกฎหมาย) นโยบาย ยทธศาสตร และขอเสนอแนะเชงนโยบาย มาตรฐานบรการหรอมาตรฐานผลตภณฑ จดเปนผลผลตสายบน ซงจะสงมอบใหระดบกระทรวง หรอ รฐบาล เพอมอบหมายหนวยงานทเกยวของบงคบใชหรอดาเนนการในสวนทเกยวของตอไป

2. พฒนา นโยบาย ยทธศาสตร ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และมาตรฐานดานการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

3. พฒนาระบบและกลไก ในการเฝาระวงสถานะสขภาพและปจจยกาหนดสขภาพ รวมถงการพฒนาองคความร รปแบบบรการ เทคโนโลยหรอนวตกรรม

ขอมลสารสนเทศในการเฝาระวง องคความรจากการศกษาวจย รปแบบบรการ นวตกรรม คมอ แนวทางการดาเนนงาน หลกสตร จดเปนผลผลตสายลาง ทจะสงมอบไปยงกลมเปาหมายตางๆ ไดแก เขตสขภาพ ราชการสวนภมภาค (จงหวด/อาเภอ) และสวนทองถน หรอ setting ตางๆ ผานการประชม การฝกอบรม สมมนา ดงาน หรอสงผานสอ digital โดยตรงไปยงกลมเปาหมายตางๆ รวมถงประชาชนดวย

4. การประสานความรวมมอ การพฒนาศกยภาพภาคเครอขาย การสรางกระแสสงคม และการรณรงคเผยแพรองคความรและเทคโนโลย

(2)วสยทศนและคานยม วสยทศน กรมอนามยเปนองคการหลกของประเทศ (National Health Authority) ในการ

อภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมเพอประชาชนสขภาพด (เมอวนท 24 ธนวาคม 2558) คานยม/วฒนธรรมองคกร HEALTH (เมอวนท15 มนาคม 2549) ดงน

H : Health Model : เปนตนแบบสขภาพ E : Ethics : มจรยธรรม A : Achievement : มงผลสมฤทธ L : Learning : เรยนรรวมกน T : Trust : เคารพและเชอมน H : Harmony : เปนอนหนงอนเดยวกน

สมรรถนะหลกขององคกร A2IM ซ ง A = Assessment (ประเมน) , A = Advocacy (ใหขอเสนอ), I = Intervention (ปฏบตการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม) และ M = management (จดการ/อภบาลระบบ) (3)ลกษณะโดยรวมของบคลากร (ขอมล ณ วนท 1 ตลาคม 2561) ตารางท OP-2 ลกษณะโดยรวมของบคลากร

จาแนกตามตาแหนง จาแนกตามระดบการศกษา จาแนกตามสายงาน ตาแหนง จานวน รอยละ การศกษา จานวน รอยละ สายงาน จานวน รอยละ

ขาราชการ 1,870 52.63 ตากวา ป.ตร 1,089 30.65 สายงานหลก (แพทย ทนตแพทย พยาบาลวชาชพ นกโภชนาการ นวก.สาธารณสข)

1,461 41.12 พนกงานราชการ

549 15.45 ป.ตร 1,819 51.20

พนกงานกระทรวง

445 12.52 ป.โท 530 14.92 นกวเคราะหนโยบายและแผน สายงานสนบสนน และสายงานอนๆ

2,092 58.88

ลกจางประจา 689 19.39 ป.เอก 115 3.24 รวม 3,553 100 รวม 3,553 100 รวม 3,553 100

กรมอนามยมอตรากาลงรวมทงสน 3,553 คน จาแนกตามประเภท การศกษาและสายหลกสายสนบสนนไดดงตารางท 1 เพอใหบคลากรกรมอนามยเกดความผกพนในการทจะขบเคลอนยทธศาสตรใหบรรลวสยทศน พนธกจ โดย

1. กาหนด HR strategy ทเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรของกรมฯ มการกาหนด KPI แลวกระจาย KPI ลงสระดบหนวยงานจนถงระดบบคคล (Personal scored card) พฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงาน (PMS) ทสามารถเปรยบเทยบระหวางหนวยงานและจายวงเงนเลอนเงนเดอนสอดคลองกบผลการปฏบตงาน

- 2 -

2. ใหความสาคญกบเรองสมรรถนะหลกขององคกร (A2IM) โดยใช A2IM ในทกขนตอนของการบรหารงานบคคล ไดแก การสรรหาและคดเลอกบคลากร การเลอนระดบ การประเมนผลการปฏบตงาน และเปนหวขอใน HRD (Human Resource Development)

กรมอนามยไดมการกาหนดขอกาหนดดานสขภาพและความปลอดภยของบคลากรทปฏบตงานในลกษณะทเสยงภยตอสขภาพ โดยจดใหมการตรวจสขภาพประจาป ใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทมความเสยง เชน หองเอกซเรย หองทนตกรรม LAB หองปฏบตการเพอการตรวจวเคราะห ฯลฯ จากสารเคม (4)สนทรพย ตารางท OP-3 สนทรพยทส าคญของกรมอนามย

ประเภท รายละเอยด อาคารสถานท

สวนกลาง อาคารสานกงาน อาคารศนยหองปฏบตการ ศนยเดกเลก, Fitness Center, บรการทนตกรรม สวนภมภาคศนยอนามยท 1-12 สถาบนพฒนาสขภาวะเขตเมอง ศนยอนามยกลมชาตพนธ ชายขอบและแรงงานขามชาต ศนยทนตสาธารณสขระหวางประเทศ

วชาการ 1) งานวจย &วารสาร Health 2) นวตกรรม 3) สมดบนทกสขภาพกลมวยตางๆ 4) มาตรฐานดานสงเสรมสขภาพ(SMH,BFI,YFHS,HPH)และอนามยสงแวดลอม (GCH,EHA) 5) หลกสตรการอบรมตางๆ

กฎหมาย 1) พรบ.การสาธารณสข พ.ศ. 2535 2) พรบ.การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ. 2559 3) พรบ.ควบคมการสงเสรมการตลาดอาหารสาหรบทารกและเดกเลก พ.ศ. 2560

เทคโนโลยสารสนเทศ

ระบบฐานขอมลกลางกรมอนามย (Data Center) ไดแก DoH Dashboard, ระบบศนยตดตามผลการปฏบตงาน กรมอนามย (Department Operation Center : DOC), ระบบงานบคลากรกรมอนามย (HR), ระบบจดหมายอเลกทรอนกส (anamai.mail.go.th) เปนตน ,web site ของ กรม/กอง/สานก/ศนยเขต

อปกรณการปฏบตงาน

หอง Lab ดานโภชนาการ และอนามยสงแวดลอมไดแก1)อปกรณและเครองมอตรวจวเคราะหและทดสอบทางวทยาศาสตรขนสง 2)Test Kits เชน SI-2, อ11 (ชดตรวจสอบโคลฟอรมแบคทเรย), อ31 (ชดทดสอบคลอรนอสระคงเหลอในนา) 3)รถ Mobile ตรวจวเคราะหคณภาพสงแวดลอม

หมายเหต SMH : Safe Motherhood Hospital, BFI:Breath Feed Initiate, HPH : YFSH: Youth Friendly Health Services, HPH:Health Promoting Hospital, GCH :GREEN&CLEAN Hospital, EHA : Environmental Health Accreditation (5)กฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบ

ตารางท OP-4 กฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบ กรอบความรวมมอ / พนธะสญญาระดบโลก /

ขอตกลงระหวางสหประชาชาต กฎหมายระดบประเทศ

กฎหมายในก ากบดแลของกรมอนามย

SDGs, Paris Agreement, Global Nutrition Target, ASEAN Declaration, กรอบความร วมมอด านอนามยและส งแวดลอม 14 ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอ เ ช ยตะ ว นออก , มต ท ปร ะช มสม ช ช าสหประชาชาต สมยสามญ ครงท 71

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 65, พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.2534, พรบ.ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 , พรบ.ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540, พรฎ.วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 และประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

พรบ. 3 ฉบบ (อางในสนทรพย กรมอนามย )

(6) โครงสรางองคการ กรมอนามยมหนวยงานในกากบรวมทงสน 37 หนวยงาน (หนวยงานตามกฎกระทรวงฯ 26 หนวยงาน

และจดตงภายใน 11 หนวยงาน) ดงแผนภาพท OP-1 และมระบบกากบตามแผนภาพ OP-2

- 3 -

ภาพท OP-1 โครงสรางกรมอนามย

ภาพท OP-2 การก ากบดแลตนเองทดของกรมอนามย

(7) ผรบบรการและผมสวนไดเสย ตารางท OP-5 สนคาและบรการของกรมอนามย

กลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย สนคา/บรการ ความตองการและความคาดหวง ผรบบรการ 1.ประชาชน 4 กลมวย ไดแก สตรและเดกปฐมวย วยเรยนและวยรน วยทางาน วยผสงอาย 2.Setting ตางๆทงภาครฐ/เอกชน/ทองถน เชน ศนยเดกเลก, โรงเรยน, องคกรในชมชน (ชมรม, สมาคมตางๆ ฯลฯ) ,วดสงเสรมสขภาพ, สถานประกอบกจการ, รพ.

- องคความร/รปแบบบรการ/เทคโนโลย/ นวตกรรม - มาตรฐาน ดานการสง เสรม สขภาพและอนามยสงแวดลอม

- ไดมาตรฐาน/ขอกาหนด - ใชไดจรงและมประสทธผล - ความปลอดภยของผลตภณฑ/บรการ และผลกระทบตอสงแวดลอม ฯลฯ

ผมสวนไดสวนเสยทส าคญ 1.หนวยงาน/องคกรในภาคสวนสาธารณสข ไดแก เขตสขภาพ สสจ. รพศ/รพท/รพช/รพ.สต. คกก.-พฒนาคณภาพชวตระดบอาเภอ, สป.สช. ,สช. 2.หนวยงาน/องคกรนอกภาคสวนสาธารณสข เชน องคกรปกครองสวนทองถน, คณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอาเภอ (พชอ.) สสส. และกระทรวงอน ๆ

- องคความร นวตกรรม ผลงานวจย มาตรฐาน ขอเสอแนะเชงนโยบาย/มาตรการ - คมอแนวทางการดาเนนงาน หลกสตรการพฒนาศกยภาพ - กฎกระทรวง ประกาศกระทรวงและ คาแนะนาในการดาเนนการตามกฎหมาย

-ไดมาตรฐานเปนทยอมรบ -ใชไดจรงและมประสทธผล - การมสวนรวมในออกแบบ หรอแบงปนขอมล/ความรเพอปรบ ปรงผลตภณฑใหเหมาะสมกบพนท - มปญหาในการใชงานสามารถปรกษาไดสะดวก

การก ากบจากหนวยงานภายนอก ดานการปฏบตงานของบคลากร

สานกงาน ก.พ. อกพ.กระทรวงสาธารณสข สานกงาน ปปช. ปปท. สานกงบประมาณ กรมบญชกลาง สานกงานตรวจเงนแผนดน

การตรวจสอบจากองคกรภายนอก ดานผลการด าเนนงาน

คณะทปรกษาภาคประชาชน กรมอนามย คณะกรรมการ คตป. ภาคเครอขายกรมอนามย สานกงาน ก.พ.ร.

ระบบการก ากบภายในกรมอนามย

การควบคมก ากบดานบคลากร

อกพ.กรมอนามย คกก.จรยธรรมประจากรม กลมงานคมครองจรยธรรม กลมกฎหมายและวนย ชมรมจรยธรรม คกก.พจารณาขาราชการ ดเดน/คนดศรอนามย คกก ยทธศาสตรกาลงคน/ คกก.จรยธรรมการวจยกรมอนามย

การควบคมก ากบดานองคการ

กลมตรวจสอบภายใน คกก.พฒนาระบบราชการ คกก.บรหารความเสยง คทง.ตดตามประเมนผลระบบ ควบคมภายใน คกก.บรหารแผนยทธศาสตรฯ คกก.PMS

การควบคมก ากบ ดานสงแวดลอม/สงคม

คทง. ลดการใชพลงงานกรมอนามย GREEN & CLEAN Health Literacy

การควบคมก ากบดาน C/SH

ศนยรบขอรองเรยน คกก.ขอมลขาวสารของราชการ คกก.อทธรณ

การก ากบดแลองคการทดของกรมอนามย

- 4 -

(8) สวนราชการหรอองคการทเกยวของกนในการใหบรการหรอสงมอบงานตอกน ตารางท OP-6 สวนราชการหรอองคการทเกยวของกนในการใหบรการหรอสงมอบงานตอกน

สวนราชการ/ องคกรทเกยวของ

บทบาทในระบบงาน ของกรมอนามย

ขอก าหนดส าคญ ในการปฏบตงานรวมกน กลไกในการสอสาร

1. องคกรภาครฐ ไดแก กระทรวง/กรมทงภายในและภายนอกกระทรวง/หนวยงานและองคกรสวนภมภาค/ทองถน

- การพฒนารปแบบ - การขบเคลอนในระดบพนท - การกากบ ตดตามประเมนผลการดาเนนงาน

- ดาเนนงานภายในขอบเขตภารกจขององคกร - การสนบสนนการดาเนน งานภายใตยทธศาสตรชาต/กระทรวง/กรม

- MOU รวมกน โดยกาหนด วตถประสงคทมรวมกน ภารกจของแตละหนวยงาน รวมถงขอตกลงตางๆ - แตงตง คกก./คทง. - การประชม/สมมนา และสรปผลการประชม - หนงสอราชการ - รายงานความกาวหนาการบรรลวตถประสงค/KPI

2. มหาวทยาลยทงของรฐและเอกชน

- การพฒนาองคความร งานวจย และนวตกรรม - การจดทาหลกสตร

- ขอมล ความรทางวชาการ ทถกตอง ทนสมย และเปนประโยชนตอการดาเนนงาน

3. องคกรภาคเอกชน / NGO /องคกรภาคประชาชน/อนๆ

- การเปนเครอขาย /หนสวนสนบสนนและรวมขบเคลอนการดาเนนงาน

- การมสวนรวมในการ คด/ตดสนใจ/ดาเนนการ - สนบสนนการดาเนนงาน

(9) สภาพแวดลอมดานการแขงขนทงภายในและภายนอกประเทศ ภายในประเทศ

1. การอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมของประเทศ ไมมคแขงเนองจากเปนสวนราชการทไดรบมอบหมายใหทาหนาทดงกลาว ซงการแบงสวนราชการมกจะมภารกจทไมซาซอนกน

2. ประเดนเปรยบเทยบกบสวนราชการอนๆในการพฒนาองคกรและการบรหารจดการ 2.1 ไดรางวลองคกรโปรงใส (NACC Integrity Awards) จากสานกงาน ป.ป.ช. ป 2557- 2561 2.2 รางวลองคกรทมความเปนเลศในการบรหารจดการดานการเงนการคลงภาครฐ จากกรมบญชกลาง พ.ศ. 2559 ระดบดเลศ พ.ศ. 2560 ระดบด พ.ศ. 2561 ระดบด 2.3 การเบกจายงบประมาณสงสดในกระทรวงสาธารณสข ในป 2560 ไดอนดบ 3 ป 2561 ไดอนดบ 3 2.4 การพฒนาตาม PMQA ผานการรบรอง 2 หมวด คอ หมวด 1 (2559) และ หมวด 4 (2561) 2.5 รางวล TPSA สาขาพฒนาบรการและสาขานวตกรรม ไดรบรางวลระดบด (6 ผลงาน) และดเดน (3 ผลงาน) รวม 9 รางวล (ป 2559 - 1 รางวล, ป2560 - 2 รางวล ป 2561 - 6 รางวล)

ภายนอกประเทศ ตารางท OP-7 KPI ทกรมอนามยรบผดชอบในฐานะตวแทนของประเทศ เปรบบเทยบกบประเทศใน ASEAN ไทย ลาว เมยนมา กมพชา อนโดฯ ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย บรไน สงคโปร MMR 20 197 178 161 126 114 54 40 23 10 IMR 9 50 36 77 23 21 17 13 10 2 HIV % 1 24 9 10 27 27 12 6 NA NA Teenage Birth 44 NA NA 52 NA 63 39 14 7 4 Sanitation % 96 NA NA NA NA 78 65 94 NA NA Safe water % 98 NA NA NA NA 93 92 99 NA NA MMR = Maternal Mortality ratio/100,000 LB,IMR = Infant mortality rate /1,000 LB,HIV = HIV transmission from mother to child ,Teenage birth rate / 1000 (Source : Mundi index 2015) (10) การเปลยนแปลงดานการแขงขน

1. การเปลยนบทบาทของกรมฯจาก Technical Supporter ซงมผเลนมาก เชน มหาวทยาลย กรมฯ วชาการอนๆ มาทาบทบาท System Governance ซงเปนตาแหนงยทธศาสตรทไมมคแขง

2. การเปลยนแปลงเรองเขตสขภาพ และคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอาเภอ เปนโอกาสในการสรางพนธมตรและนวตกรรมในเขตสขภาพผาน Regional Health Board และอาเภอผาน พชอ.

3. การปฏรปประเทศ และการปฏรประบบราชการ 4.0 สภาปฏรปฯ ชประเดนความรอบรดานสขภาพ และกระทรวงมอบกรมอนามยรบผดชอบสรางโอกาสในการนวตกรรมและความรวมมอกบองคกรหรอหนวยงานตางๆเพอยกระดบความรอบรของคนไทย

- 5 -

(11) แหลงขอมลเชงเปรยบเทยบ ภายในประเทศ : ยทธศาสตรชาต 20 ป (ดานสาธารณสข)/Health Data Center (HDC) /

รายงานการสารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 พ.ศ. 2551 และครงท 5 พ.ศ. 2557 (อ.วชย เอกพลากร) /มต ครม./เวบไซตหนวยงานทเกยวของ/เอกสาร MOU/รายงานผลการสารวจความตองการพฒนาศกยภาพดาน HIA (Health Impact Assessment) จดทาโดย สช.

ภายนอกประเทศ : WHO, UNICEF, UNFPA, World Bank, SDGs (12)ความทาทายเชงยทธศาสตรและความไดเปรยบเชงยทธศาสตร ตารางท OP-8 ความทาทายเชงยทธศาสตร ดาน พนธกจ

1. ระบบสขภาพเผชญปญหาผสงอาย (Aging Society) โรคไมตดตอเรอรง (NCD) สงผลใหตนทนในสวนของการรกษาพยาบาลสงขน การเตบโตของเมอง (Urbanization) สงผลตอทงดานวถชวต (Lifestyle) และสงแวดลอม การปรบระบบบรการเพอสรางนาซอมสขภาพ การสรางสงคมรอบรดานสขภาพ (Health Literacy) การพฒนา Setting ตางๆ ไดแก รพ. โรงเรยน ชมชน เมอง รวมถง นโยบายของทกภาคสวนเพอสขภาพคอประเดนทาทาย 2. การปฏรประบบสาธารณสขแบงบทบาทหนาท สวนกลางทาหนาท Regulators ดานบรการ (Providers) กระจายอานาจใหเขตสขภาพ บรณาการคณภาพชวตทระดบอาเภอ โดย พชอ.

ดานปฏบตการ

1. วฒนธรรมการทางานองคกรภาครฐททาตามบทบาทหนาทแบบแยกสวนขาดการบรณาการ 2. Digital เปลยนรปแบบผลตภณฑและ Work Flow (จาก Pipe line เปน Platform) ทาใหสามารถพฒนา Digital Product ทสงตรงไปยงแตละกลมเปาหมายจนถง End users ได

ดานความรบผดชอบตอสงคม

1. การสรางความเสมอภาคทางสขภาพของประชาชน (Equity) 2. การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) และการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน (sustainable resources utilization)

ดานบคลากร

1. การบรหารกาลงคนเพอใหมปรมาณเพยงพอตอการขบเคลอนยทธศาสตร (HR Allocation, Transformation and Re-Structure) จากการเกษยณอายราชการในอก 6 ปขางหนาในอตราสง และสดสวนบคลากรทอยใน Gen X และ Y เพมสงขน 2. การพฒนาสมรรถนะเพอใหสามารถทาบทบาทอภบาลระบบอยางมประสทธภาพ

ตารางท OP-9 ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบ การน ามาใชประโยชน

ดานพนธกจ : ม พรบ. ในความรบผดชอบ 3 พรบ

เพอปกปองและคมครองสทธดานสขภาพในกลมแมและเดก (นมแม) วยรน (การตงครรภในวยเรยน) และสงแวดลอม

ดานปฏบตการ : มหนวยงานในสวนกลางและหนวยงานทตงอยในภมภาคครอบคลมทงเชงประเดนและพนท ทาใหเออตอการดาเนนงาน

1) พฒนากลไกประสานงานกบ National Health board ในสวนกลาง และ Regional Health Board ในสวนภมภาค (เขต) 2) พฒนากลไกประสานงานกบ พชอ. โดยเฉพาะ สสอ. เพอบรณาการกบภาคสวนอนในการยกระดบคณภาพชวตภายในอาเภอ

(13) ระบบการปรบปรงผลการด าเนนการ 1. การออกแบบระบบการน าองคกรใหม ทมกลไก 3 ทมนาหลก (Engagement Leadership Teams) ไดแก ทมนา

ทมยทธศาสตร และทมการเรยนรเพอสรางนวตกรรม โดยใชกลยทธ 3L คอ Lead Lean Learn ในการปรบปรงงาน 2. การออกแบบกระบวนการท างานใหม (Core Business Process ; CBP) ในการสงมอบ products

ไปถง End Users ทงผานตวกลาง และไมผานตวกลางไปถง End users โดยตรง (Digital Products) 3. การวางระบบบรหารจดการภายใน เพอมงสการเปนองคกรสมรรถนะสง ดวยเครองมอคณภาพการบรหาร

จดการภาครฐ (PMQA, PMQA 4.0) และการปรบระบบขอมลขาวสารและการสอสาร และการนาระบบ Lean มาใช 4. การมกลไกก ากบตดตามอยางเขมขน (Intensive M&E) ทกวนองคาร (Tuesday Regular Meeting : TRM) 5. ปรบระบบการบรหารผลการปฏบตงาน (Performance Management System : PMS) ท

เชอมตอกบ PA และนาผล PMS มาใชเลอนขนเงนเดอนและทา Individual Development Plan

สวนท 2 การด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ สวนท 2-1 การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐอยางตอเนองตามเกณฑ

หมวด 1 การน าองคการ

- 6 -

1.1 การน าองคการโดยผบรหารของสวนราชการ จากเดม กรมอนามยเปนกรมวชาการมวสยทศน “ภายในป 2563 ประเทศไทยเปนผนาในอาเซยนดาน

ระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมเพอคนไทยสขภาพด” ในป 2556-2557 กรมไดมการทบทวนสถานการณและปญหาสขภาพทเปลยนแปลงไป บทบาททพงประสงค วเคราะหสวนตางทตองพฒนา และเพอสนองตอบวสยทศนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579) คอ มนคง มงคง ยงยนและ รวมทงสอดรบกบการปฏรปกระทรวงสาธารณสขทกาหนดใหกรมอนามยเปนเจาภาพหลกในการดแลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมของประเทศ ในป 2559 อธบดกรมอนามยจงไดประกาศเจตนารมณ “รวมพลง” เปลยนกรมอนามย โดยมเปาประสงคเชงยทธศาสตรคอ 3L (Lead คอยกระดบการนาเพอใหเปน National Lead, Lean คอปรบเปลยนกระบวนการ เพอใหไปสคณภาพ (Quality) ประสทธภาพ (Efficiency) มคณธรรม (Moral) โปรงใส ตรวจสอบได (Account) และ Learn คอสรางบคคลเรยนร (Learning Personnel) เพอตอยอดไปสองคกรเรยนร (Learning Organization) และในป 2560 กรมฯโดยการมสวนรวมของผบรหารกรมอนามย หวหนาหนวยงาน นกวชาการ และบคลากรกรมอนามยไดทบทวนและประกาศวสยทศนใหม คอ “องคการหลกของประเทศในการอภบาล (ดแล ปกปอง คมครอง) ระบบสงเสรมสขภาพและระบบอนามยสงแวดลอมเพอประชาชนสขภาพด” โดยมพนธกจคอ ทาหนาทในการสงเคราะหใชความรและดภาพรวม เพอกาหนดนโยบายและออกแบบระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม โดยการประสานงาน สรางความรวมมอและกากบดแลเพอใหเกดความรบผดชอบตอการดาเนนงาน รวมถงไดใหความสาคญอยางยงกบการจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมตามแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) การถายทอดแผนสการปฏบต โดยมการกากบตดตามอยางเขมขน (Intensive Monitoring & Evaluation) และปรบกระบวนการทางานใหม ใหทกหนวยงานมทศทางสเปาหมายเดยวกนอยางมประสทธภาพ ลดการทางานทไมจาเปน (waste) สงผลใหผลลพธสวนใหญสงกวาคาเปาหมาย (ดงเอกสาร : สวนท 3 ผลลพธการดาเนนงาน)

กรมอนามยไดกาหนด “HEALTH” เปนวฒนธรรมองคกรมาตงแตกอนป 2559 ซง H : Health Model (เปนตนแบบสขภาพ) E : Ethics (มจรยธรรม) A : Achievement (มงผลสมฤทธ) L : Learning (เรยนรรวมกน)

T : Trust (เคารพและเชอมน) H : Harmony (เปนอนหน งอนเดยวกน) และไดมการสงเสรม/กระตนใหมการนาวฒนธรรมองคกรไปปฏบต โดยกาหนดใหเปนตวชวดตามคารบรองการปฏบตราชการของหนวยงาน ซงพบวารอยละ 100ของหนวยงานมการนาวฒนธรรม HEALTH ไปปฏบตอยางทวถงและครอบคลมทกประเดนโดยวดจากรายงานผลการปฏบตราชการตามคารบรองฯ ในระบบ DOC และในป2560 กระทรวง

ประกาศใชคานยม MOPH กรมจงประกาศใช HEALTH to MOPH ภายใตประเดนยทธศาสตรท 4 ของแผนยทธศาสตรกาลงคนกรมอนามย พ.ศ.2560-2564 (DoH 4.0’s HR Strategy) โดยมเปาประสงค “เพมความสขและดลยภาพชวตการทางาน ใหบคลากรมคณธรรม จรยธรรม และเกดความผกพนตอองคกร” รวมถงมการกาหนดพฤตกรรมทพงประสงคดงแผนภาพท 1-1 ทงนเพอสงเสรมวฒนธรรม Health Model ใหเกดรปธรรม ป 2561 กรมอนามยไดประกาศนโยบายใหมการออกกาลงกายทกวนพธ เวลา 15.00 น. และในป 2562 เพอเรงขบเคลอน Health Model สการเปนตนแบบองคกรสงเสรมสขภาพ จงไดกาหนดใหม 4 โปรแกรมหลก คอ 1. การประกาศเจตนารมณเปนองคกรตนแบบการสงเสรมสขภาพ 2. Moving Forward กบผบรหาร ทกวนพธของ

แผนภาพท 1-1 HEALTH to MOPH

- 7 -

เดอน 3. Happy Health Happy Walk Steps Challenge และ 4. Dream Fit Program สงผลใหรอยละของบคลากรกรมอนามยทไมมปญหาสขภาพมแนวโนมสงขนในป 2559-2561 คดเปนรอยละ 52.30, 60.60 และ 65.71 (เปาหมาย รอยละ60)

อธบดใหความสาคญกบการสอสารเพอสรางความร ความเขาใจและความรวมมอกบบคลากรทวทงองคการเพอใหรบรขอมลขาวสารและสถานการณของกรมอยางทวถง ดวยรปแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ โดยเนนการสอสารแบบสองทาง (Two-way Communication) อาท การประชม Tuesday Regular Meeting ทกวนองคาร มการสอสารผานการประชมทางไกล (Web Conference) เพอรวมแลกเปลยนเรยนรและตอยอดวธทางาน รวมถงรวมตดสนใจ ชแนะ ชนาและใหคาปรกษาเพอรวมแกปญหาทสาคญในงาน รวมถงมการสอสารผาน Social Media อาท Facebook, Line group, e-mail ฯลฯ และมการสอสารภายนอกองคกรสผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย ผานการประชมผบรหารกระทรวงสาธารณสข การตรวจราชการ การนเทศตดตาม การเยยมเสรมพลง (อาท เวท 4 ภาค, ศนยอนามยเขต, พนทตาบลบรณาการดานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ฯลฯ) เปนตน นอกจากนยงมการสอสารเพอสรางความรอบรดานสขภาพใหกบประชาชนผานการสมภาษณทางโทรทศน วทยและสอ electronics

อธบดไดประกาศเรององคการแหงการเรยนรไวอยางชดเจนในวฒนธรรมองคกร และกาหนดใหเปนหนงในเปาประสงคสาคญของประเดนยทธศาสตรท 4 ปฏรประบบงานสองคกรทมสมรรถนะสงและมธรรมาภบาลตามแผนยทธศาสตรฯกรมอนามย รวมถง คกก.พฒนาและขบเคลอนวชาการ(กพว.) ระดบกรม ใหเปนทมนาสาคญในการขบเคลอนการเตบโตองคกรดวยขอมล ความร เทคโนโลย งานวจย และนวตกรรม โดยมการกาหนดใหมการประชม คกก.ทกสปดาหทสามของเดอน มเวทนาเสนอผลงานการจดการความร (LIKE Talk Award) ท เกดจากการการปรบปรงการดาเนนงาน (Lean) นวตกรรม/ส งประดษฐ (Innovation) และการจดการความร (Knowledge) ทมความโดดเดน (Excellence) ซงเปนกลไกสาคญทกรมอนามยมการถายทอดและเชอมโยงไปสการปฏบตในระดบหนวยงาน จนไดรบความสนใจและเกดการบรณาการระดบหนวยงาน อาท เวท LIKETalkAward ภาคเหนอ เปนตน นอกจากนกรมฯยงใหความสาคญกบการพฒนาความร ทกษะ สมรรถนะ การปรบกระบวนทศนและการเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม เพอเพมขดความสามารถของบคลากรดวยรปแบบวธการพฒนาทหลากหลายตามความเหมาะสมของกลมเปาหมายแตละระดบโดยสนบสนนใหเขารบการอบรมหลกสตรตางๆ มการทา MOU กบสถาบนการศกษาในการจดทาหลกสตรฝกอบรมเฉพาะทาง เชน หลกสตรนกบรหารงานอนามยสงแวดลอมและสงเสรมสขภาพ (นบอส.) และการจดสรรทนฝกอบรมและทนการศกษาทงภายในและภายนอกประเทศอกทงม การพฒนาหลกสตร (InHouseTraining) เตรยมความพรอมผมศกยภาพสงในทกระดบ (NegSof และ OSOF) ใหกบบคลากรในการวางแผนสรางความตอเนองทางการบรหาร 1.2 การก ากบดแลองคการและความรบผดชอบตอสงคม อธบดไดกาหนดกลไกการกากบดแลหนวยงานในสงกดโดยมอบอานาจใหรองอธบดกากบดแลหนวยงานทงสวนกลางและทตงในภมภาค รวมทง Cluster ซงเปนรปแบบการทางานแบบบรณาการตามนโยบายปฏรปการทางานแบบครอมและขามสายงาน (Cross Function) ซงในระดบกรมประกอบดวยกลมวชาการ 5 Clusters ไดแก กลมสตรและเดกปฐมวย กลมวยเรยนและวยรน กลมวยทางาน กลมผสงอาย และกลมอนามยสงแวดลอม เปนทมสหวชาชพทเชยวชาญความรหลายศาสตรประกอบกน และมกลมสนบสนน 4 Clusters ไดแก กลมการคลงและงบประมาณ (Financial& Budgeting: Fin) กลมขอมลการจดการความรและการเฝาระวง (KM & IT &Surveillance System : KISS) กลมยทธศาสตรกาลงคน (HR) และกลมกฎหมาย (LAW) ซงมการตดตามประเมนผลการปฏบตงานผานตวชวดทสาคญทสงผลถงการบรรลเปาหมายตามภารกจและแผนยทธศาสตรฯ ของกรมฯ และถายทอดลงสระดบหนวยงานและบคคล (Performance Management System:PMS) กาหนดใหหนวยงานรายงานผลงานในระบบศนยตดตามผลการปฏบตงาน (DOC) โดยมหนวยงานเจาภาพตวชวด (Project Manager) ตรวจสอบและวเคราะหผลการดาเนนงานเสนอในการประชมผบรหารกรมเพอใชเปนขอมลในการพฒนางานตอไป กรมฯไดนา

- 8 -

ระบบการควบคมภายในและการตรวจสอบภายในมาเปนกลไกทสาคญและเครองมอในการกากบตดตามการดาเนนงานของทกหนวยงานโดยแตงตง คกก.ระบบควบคมภายในระดบกรมและหนวยงาน เพอกาหนดแนวปฏบตและการขบเคลอนการควบคมภายในซงจะชวยใหการบรหารจดการของกรมเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล มการสอบทานระบบควบคมภายในโดยผตรวจสอบภายในเพอใหเกดความเชอมนวาระบบควบคมภายในของกรมฯ สามารถปองกนความเสยงทอาจจะเกดขนไดและมการกากบดแลองคการทด (Good Governance) กรมฯไดมการจดตงผตรวจสอบภายในของหนวยงานเพอชวยดาเนนการตรวจสอบภายในเบองตน จากการดาเนนงานทาใหกรมฯไดรบเกยรตบตรเปนองคกรทผานเกณฑการประเมนผลระบบควบคมภายใน ของกระทรวงสาธารณสข ในป 2560 กรมฯ ไดมการดาเนนงานตามตวชวดการประเมนคณธรรมและความโปรงใส (Integrity and Transparency Assessment : ITA) ทสานกงาน ปปท. กาหนด โดยคะแนนการประเมน ITA ยอนหลง 3 ป มแนวโนมสงขน คอ ป2559, 2560 และ 2561 เทากบ 77.90, 83.71 และ 85.04 ตามลาดบ ซงกรมฯไดรบโลเกยรตคณหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขทผานเกณฑการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานหนวยงานภาครฐ กรมฯไดถายทอดตวชวด ITA สระดบหนวยงาน โดยกาหนดใหเปนตวชวดตามคารบรองการปฏบตราชการ และไดประกาศเจตนารมณ “คนไทยไมทนตอการทจรต”(ZERO Tolerance) จากการดาเนนงานกรมฯ ไดรบรางวล องคกรโปรงใส (NACC Integrity Awards) ตามหลกเกณฑของ ปปช. 5 ป ตดตอกนตงแตป 2557-2561 ดานความรบผดชอบตอสงคม กรมฯมการวเคราะหผลกระทบทเกดจากการดาเนนงาน อาท กรณสถานการณการบรโภคเครองดมรสหวานทเพมขนของคนไทย ซงเสยงตอการเกดโรคฟนผ นาหนกเกน โรคอวน และโรคไมตดตอเรอรง กรมฯรวมกบทกภาคสวนทเกยวของกาหนดมาตรการสาคญในการแกปญหา โดยการใชนโยบายการคลงเพอเกบภาษสนคาเครองดมทเตมนาตาลในปรมาณสง ขบเคลอนใหมการเปลยนแปลงอตราภาษสรรพสามต โดยกฎกระทรวงกาหนดพกดอตราภาษสรรพสามต พ.ศ. 2560 ภายใตพระราชบญญตภาษสรรพสามตฉบบใหม บงคบใชตงแตวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2560 เพอลดการบรโภคเครองดมรสหวานของคนไทย การใชมาตรการนอาจสงผลกระทบในทศทางทประชาชนเลอกบรโภคสารใหความหวานแทน ซงจะทาใหไมสามารถลดการบรโภคหวานของคนไทย เพอใหการดาเนนนโยบายดานภาษเปนไปตามวตถประสงค กรมฯรวมกบภาคทเกยวของศกษาผลลพธของการดาเนนมาตรการดงกลาวในประเดน 1)การปรบตวภาคอตสาหกรรมเครองดม 2)สารวจพฤตกรรมการบรโภคเครองดมทมรสหวานของคนไทย 3)ศกษาผลกระทบดานสขภาพและความคมคาดานเศรษฐศาสตร (cost effectiveness) เพอนาขอมลมาจดทาขอเสนอในการพฒนาการดาเนนงานใหมประสทธภาพอยางตอเนอง นอกจากนไดมการจดตง คกก.ททางานในมาตรการทไมใชภาษ (Non-tax measure) เพอดาเนนการดงน 1)สงเสรมพฤตกรรมการบรโภคทดตอสขภาพ 2)การเพมการกระจายและเขาถงผลตภณฑทไดรบเครองหมายทางเลอกสขภาพ (Distribution & Availability) ปรบสตรและพฒนาเครองดมเพอสขภาพ (Reformulation; Less or No Sugar) ทาการตลาดทเหมาะสม (Responsible Marketing) และ 3)ออกกฎหมาย/ขอบงคบ ไดแก ฉลากโภชนาการ GDA และปรบปรงกฎหมายเกยวกบการเสยงโชค

กรมฯไดตระหนกถงความรบผดชอบตอบทบาทในการสงเสรมสขภาพประชาชนและอนามยสงแวดลอมทกกลมวยและทกพนท โดยกรมฯมศนยอนามยเขตและ ศนยอนามยกลมชาตพนธฯ อยในพนทเพอการเชอมตอภารกจและบทบาทดงกลาว และไดดาเนนงานโครงการสงเสรมโภชนาการและสขภาพอนามยของเดกและเยาวชนในถนทรกนดารตามพระราชดาร ซงนกเรยนมปญหาดานสขภาพเนองมาจากหองสวมทไมถกสขลกษณะโดยในป 2557-2558 ไดเนนวตถประสงคของโครงการเพอเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ดวยการสรางและปรบปรงหองสวมใหถกสขลกษณะ โดยการมสวนรวมจากภาคเครอขาย ทองถน ชมชน และนกเรยนอาชวศกษา เปาหมายโรงเรยน 60 แหง ซงไดรบความรวมมอจากภาคเครอขายภาครฐและเอกชน ในการสนบสนนทน วสด และอปกรณตางๆ และไดขยายโครงการฯ ระยะท 2 ในป 2558-2561 รวมโรงเรยนทไดรบการพฒนาทงสน 390 แหง

- 9 -

หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 3.1 สารสนเทศผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย กรมอนามยมพนธกจในการดาเนนงานทงดานวชาการและอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย(Customer/Stakeholder : C/SH) มความตองการ ใน 2 เรองหลกคอ สขภาพดขน (Improve Health) และพงพอใจ (Sastisfaction) ขอมลขาวสารของ C/SH จงตองครอบคลมใน 2 ประเดนดงกลาว C/SH จาแนกเปน 2 กลม คอ 1) C/SH สายบน ไดแก คณะรฐมนตร ผบรหารกระทรวง/กรมทเกยวของ 2) C/SH สายลาง ไดแก กลมประชาชนแบงตามชวงวย 4 กลมวย คอ วยสตรและเดกปฐมวย วยเรยนวยรน วยทางาน วยผสงอาย และ Setting ภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนองถน (อปท.) ทนามาตรฐานของกรมฯไปใช ไดแก โรงพยาบาล, ศนยเดกเลก, โรงเรยน, องคกรในชมชน (ชมรม, สมาคม), วดสงเสรมสขภาพ, สถานประกอบการ เปนตน มการสรางนวตกรรมผานโครงการของกรมอนามย เชน “โครงการสาวไทยแกมแดง มลกเพอชาต” โดยตงชอใหเปนทสนใจของประชาสงคมเพอแกปญหาโลหตจาง ซงมผลตอสขภาพของแมและพฒนาการของเดกในครรภและหลงคลอด และบรณาการกบองคกรเภสชกรรมเพอผลตวตามนโฟลคและธาตเหลกและตงชอวา “วตามนแสนวเศษ” ใชชองทางการสอสารโครงการผานสอมวลชน เพมชองทางการรบวตามมนแสนวเศษโดยขอรบยาผานเวบไซต www.สาวไทยแกมแดง.com และจดสงยาทางไปรษณย เกดการเขาถงบรการอยางทวถงและเทาเทยม รวมทงใหความสาคญกบการดาเนนงานรบฟงความคดเหนของ C/SH เพอใหไดมาซงสารสนเทศเกยวกบความพงพอใจ ความไมพงพอใจ ความตองการ และความนยมชมชอบของ C/SH นาไปสการปรบปรงผลผลต และบรการ โดยแบงออกเปน 2 สวน ไดแก 1)การรบฟงความคดเหนในเชงรก ทงการรบฟงความคดเหนแบบภาพรวม และการรบฟงความคดเหนทกครงภายหลงการใหบรการ และ 2)การรบฟงความคดเหนในเชงรบตามจดสมผส(Contact Point) ทผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยไดมาใชบรการ ตามตารางท 1 วธการเรยนร/รบฟง และความถในการรวบรวมวเคราะหขอมลและสารสนเทศ (Voice of Customer) ตารางท 3-1 วธการเรยนร/รบฟง และความถในการรวบรวมวเคราะหขอมลและสารสนเทศ (Voice of Customer)

แหลงขอมล

ผรบบรการสายบน ผรบบรการสายลาง ผมสวนไดสวนเสย ครม. ผบรหารกระทรวง/กรม

ทเกยวของ

ประชาชน 4 กลมวย (สตรและเดกปฐมวย วยเรยนวยรน วยท างาน

วยผสงอาย)

Setting ตางๆ (ศนยเดกเลก

โรงเรยน ชมชน วด สถานประกอบการ

ฯลฯ)

หนวยงาน/องคกรในภาคสวนสาธารณสข (เขตสขภาพ สสจ. รพศ. รพท. รพช.

รพ.สต. พชอ. ฯลฯ)

หนวยงาน/องคกรนอกภาคสวนสาธารณสข (อปท. สปสช. สสส. กระทรวง

อนๆ ฯลฯ) ฐานขอมลสขภาพกระทรวงสาธารณสข Health Data Center

ประมวลสถานะสขภาพตามกลมวยรายเดอน/ป

- วเคราะหขอมลสขภาพทกกลมวยให

รายเดอน/ป

วเคราะหขอมลสขภาพทกกลมวยใหรายเดอน/ป

แบบประเมน - 2 ครง/ป 2 ครง/ป 2 ครง/ป การประชม/สมมนา ตามวาระการ

ประชมผบรหาร ทกครงทประชม/

สมมนา ทกครงทประชม/

สมมนา ทกครงทประชม/

สมมนา ตรวจราชการ/นเทศงาน 2 ครง/ป - - 2 ครง/ป - วเคราะหสถตจากฐานขอมล

ทกเดอน ทกเดอน - -

Web board ทกเดอน ทกเดอน ทกเดอน ทกเดอน Social media เมอมการ

ดาเนนงาน เมอมการดาเนนงาน เมอมการดาเนนงาน เมอมการ

ดาเนนงาน วเคราะหขาว ทกวน ทกวน ทกวน ทกวน อนๆ (โทรศพท/ สมภาษณ ฯลฯ)

ทกวน ทกวน ทกวน ทกวน

- 10 -

กรมอนามยนาเทคโนโลยเขามาประยกตใชในการจดเกบและสบคนสารสนเทศของ C/SH เชน เชอมโยงฐานขอมลสขภาพของหนวยงานในสงกด กสธ. Health Data Center (HDC) เขาสฐานขอมล DOH Dashboard ของกรม เพอใหทราบสภาวะสขภาพของ C/SH พรอมทงจดทาเปนแอปพลเคชนสาหรบใชงานบนโทรศพทมอถอ (Mobile Application) การจดเกบขอมลพนฐาน C/SH ไวในฐานขอมลกลาง (Data Center) ซงสามารถสบคนขอมลผานเวบไซตกรมอนามย และมฐานขอมล C/SH ไดแกโรงเรยน โรงพยาบาล อปท. โดยเกบรายชอ สถานท และสถตจานวน C/SH ทจาแนกตามกลมวยและ Setting เชน รายชอและหมายเลขตดตอของโรงเรยน องคกรปกครองสวนทองถน โรงพยาบาล เปนตน นอกจากนยงไดนาเทคโนโลยเขามาเปลยนรปแบบการสอบถามความคดเหนจากแบบกระดาษ เปนการสอบถาม Online ผานโปรแกรม Google Forn ชวยประหยดคาใชจายในการจดเกบขอมล ประหยดเวลา ทาใหการประมวลผลรวดเรว แมนยามากยงขน การตดตามสถานการณขาวสารดานสขภาพและอนามยสงแวดลอมจากสอมวลชน ประเภทสอสงพมพ จากการตดขาวหนงสอพมพในรปแบบกระดาษ เปน ไฟลอเลกทรอนกส จดเกบในฐานขอมลและนาขนเผยแพรผานเวบไซตกรมฯ ทงน กรมฯยงคงใหบรการในรปแบบทเหมาะสมกบกลมเปาหมายทมขอจากดดานเทคโนโลยดวย และมการทบทวนสารสนเทศดานสถานการณสขภาพ เพอใหทราบสภาพการณและคนหากลม C/SH ทงในปจจบนและทพงมในอนาคต โดยคานงถงแนวโนมสขภาพของโลกทเปลยนแปลงอยางรวดเรว และการดาเนนงานตามนโยบายในระดบตางๆ ทงระดบโลก/ชาต/กระทรวงสาธารณสข การเพมการครอบคลมกลมเปาหมาย (Coverage) โดยพฒนาผลตภณฑผาน Apps ทตรงไปสประชากรทกกลมเปาหมายโดยตรง ถอเปนโอกาสพฒนาและเปนลกคาในอนาคตของกรมฯ นอกจากน กรมอนามยได Focus วาผลตภณฑใดเปน Product Champion เพอประเมนความพงพอใจและความผกพนของ C/SH ทวประเทศ เชน ความพงพอใจของเครอขายทมตอผลตภณฑสมดบนทกสขภาพแมและเดก เทากบรอยละ 77.58 และมขอมลสะทอนกลบใหเหนถงความไมพงพอใจในผลตภณฑดงกลาว อาท เนอหาเยอะเกนไป ไมนาอาน มแตตวอกษร เขาใจยาก เปนตน ทงน ขอมลความไมพงพอใจทไดทาใหมการนามาปรบปรงผลตภณฑใหเหมาะสม โดยการปรบเนอหาใหกระชบ จาก 120 หนา เหลอ 80 หนา มการใชภาพประกอบแบบ Info graphic แบงประเภทเนอหาระหวางแมและลกใหชดเจนขน พรอมทงรวมมอกบมหาวทยาลยขอนแกน และเนคเทค ปรบรปแบบสมดสชมพใหเปนอเลกทรอนกส ผานแอพพลเคชนคณลก ผลจากการพฒนาสมดบนทกสขภาพแมและเดกกรมอนามย ทาใหเปนผลตภณฑนไดรบการยอมรบ ถงขนใหใชเปนหนาปกสมดบนทกสขภาพแมและเดกของอาเซยน ถกแปลถง 5 ภาษา คอ ไทย องกฤษ พมา กมพชา และยาว 3.2 การสรางความผกพน

กรมอนามยวเคราะห Value and Supply chain และกาหนดกระบวนการทางานหลก (Core Business Process : CBP) ทาใหมองเหนความตองการและความคาดหวงของ C/SH ในแตละผลตภณฑตลอดทง Value and supply chain ครอบคลมทงลกคาสายบน (ระดบนโยบาย) และสายลาง (ระดบปฏบตการ) รวมทง C/SH ในอนาคต เชน ผรบบรการกลมดอยโอกาส กลมทรบบรการผาน apps ทไมจาเปนตองมาสถานบรการ เขตสขภาพ และคณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอาเภอ (พชอ.) เปนตน โดยมการประเมนความพงพอใจและความตองการใหม ๆ จากลกคากอนนามาปรบปรงผลตภณฑใหมคณภาพมากยงขน เชน การพฒนาระบบคณภาพบรการอนามยสงแวดลอม (Environmental Health Accreditation : EHA) อปท.ตองการใหกรมอนามยผลกดนความรวมมอเชงนโยบาย ทาใหมการพฒนาเปนนโยบายความรวมมอกบกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน ในป 2561 ผลตภณฑของกรมอนามยมการใหบรการส C/SH แตกตางกนตามกลมวย และ Setting เชน สมดบนทกสขภาพผสงอายใหบรการสอความรแกกลมผสงอาย ผจดการผดแลผสงอาย สวนสมดบนทกสขภาพแมและเดกทใหบรการสอความรแกกลมพอแม และผดแลเดก โดยจดพมพเปนคมอแจกจายใหกบกลมเปาหมายทมารบบรการฝากครรภ ณ หนวยบรการสาธารณสข กอนการแจกจายจะมการประชมชแจงกบสาธารณสขจงหวดทวประเทศ เพอถายทอดขอกาหนดทสาคญในการใชสมดบนทกฯ และการรายงานตดตามผล นาไปสการปฏบตทครอบคลมกลมเปาหมายรอยละ 100 เปนประจาทกป สารสนเทศทไดรบจากการใหบรการและการรบฟงความคดเหนจะถกนามาวเคราะห

- 11 -

และจาแนกกลม C/SH (Segmentation) ดวยเครองมอ SIPOC Model และ Stakeholder Analysis ใหครอบคลมกลมเปาหมายตามกลมวยและ Setting ตามสถานการณสขภาพ เชน กลมผสงอาย มการประเมนสถานะสขภาพแบงเปน 3 กลมยอย คอ 1) กลมปกต (ตดสงคม) 2) กลมเสยง (ตดบาน) และ 3) กลมปวย (ตดเตยง) โดยกาหนดระดบความสาคญตามภารกจของกรม จงใหความสาคญกบกลมเสยง ในการฟนฟสภาพใหสามารถชวยเหลอตนเองได และกลบมาเปนกลมปกต โดยกรมอนามยใชอานาจตาม พ.ร.บ.สาธารณสข เพอใหการดแลผสงอายทบานเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พฒนาหลกสตรผจดการผดแลสงอาย (Care Manager : CM) และผดแลผสงอาย (Care Giver : CG) กรมอนามยประสานกบศนยอนามยเขตทง 12 เขตเพออบรม CM และมอบอานาจใหสานกงานสาธารณสขจงหวดและ CM ทผานการอบรมอบรม ทาการอบรม CG เพอให CM และ CG ไปดแลผสงอายทมภาวะพงพงใหครอบคลมตามเปาหมายทกาหนด(182,812 คน ขอมล ณ กนยายน 2561) และกรมฯรบผดชอบในการขนทะเบยน CM & CG ทชอบดวยกฎหมาย รบฟงขอคดเหนจากพนทเพอนาสการปรบปรงหรอแกปญหา เชนประสานกบ สปสช.และผบรหารกระทรวงสาธารณสขเพอแกปญหาการเบกจายเงนในการดแลผสงอาย รวมกบ สปสช. มหาวทยาลยแมโจ พฒนาโปรแกรมดแลผสงอายระยะยาวเพอแกปญหาพนทในการทาแผนดแลผสงอาย (care plan) และทาฐานขอมลผสงอายทมภาวะพงพง นอกจากนไดมการพฒนาศกยภาพ และประสานเครอขาย รวมทงกาหนดรปแบบการสรางความสมพนธในแตละกระบวนงาน ใหกลมเปาหมายรสกมสวนรวมเปนเจาของ เกดความภาคภมใจในบรการทไดรบ หรอในงานทรวมดาเนนการ ผานคมอมาตรฐานการปฏบตงาน (Standard Operation Procedure : SOP) เชน การสนบสนนการขบเคลอนกจกรรมของสมาคม/ชมรม เชน สมาคมผประกอบการรานอาหารแหงประเทศไทย เพอสนบสนนเชงวชาการ ใหคาปรกษาการดาเนนงาน จากนนชมรมมการบรหารจดการ ขยายผลเครอขาย และสรางมาตรฐาน ทาใหมอานาจตอลองในการดาเนนงาน จากนโยบาย GREEN & CLEAN มการใหความร นเทศตดตาม เยยมเสรมพลง แลกเปลยนเรยนรระหวาง รพ. กบกรมอนามย โดยมการรบฟงปญหา ใหขอชแนะ และใหคาปรกษาตอเนอง ทาให รพ. มการดาเนนงานผานเกณฑมาตรฐานขนพนฐาน GREEN & CLEAN ไดครบทก รพ.ในสงกดกระทรวงสาธารณสข อกทงมการใหคาปรกษา/คาแนะนา เชงวชาการแกเครอขายผานชองทางตางๆ เชน Facebook, Line Group, Website และ E-mail และตดตามสอบถามความตองการการสนบสนนเพมเตมจากเครอขาย เพอตอบสนองความตองการนนอยางเหมาะสมและทนทวงท มการดแลเครอขาย เชน ใหรางวลผลงานดเดนในเวทประชมวชาการกรม ไปเยยมกรณเครอขายเจบปวยไมสบาย และแสดงความยนดกบเครอขายทประสบความสาเรจในหนาทการงาน สาหรบการจดการขอรองเรยนใหมประสทธภาพ กรมอนามยจดทาคมอการจดการขอรองเรยนและขอชมเชย ชแจงใหทกหนวยงานนาไปปฏบต ปละ 1 ครง และมการทบทวนปรบปรงกระบวนการจดการขอรองเรยนใหมความทนสมยทก 6 เดอน เพอจดวางระบบ การรบ ตดตาม ตรวจสอบขอรองเรยนและขอชมเชยทเขามายงหนวยงาน ผาน 9 ชองทาง ไดแก โทรศพท โทรสาร เจาหนาท กลองรบเรองรองเรยน หนงสอ/จดหมาย อเมล เวบบอรด เวบไซต และอนๆ โดยคดกรอง จาแนกระดบชน ความเรงดวน ความจาเปน และความรนแรงของขอรองเรยน ระดบความรนแรงสงจะนาเสนอขอความเหนชอบจากผบรหารระดบสง เพอพจารณาสงการ/มอบหมาย ใหหนวยงานทเกยวของดาเนนการ ภายใน 15 วนทาการ และแจงผลใหผรองเรยนไดรบทราบ จดทารายงานผลเปนประจาทกเดอน และนาเสนอรายงานผลผานเวบไซตกรม ผลของการจดการขอรองเรยนนาไปสการปรบปรงผลตภณฑและกระบวนการทางานช เชน ขอรองเรยนเกยวกบเหตราคาญขององคกรปกครองสวนทองถน ซงมขอรองเรยนซาๆ และมความถสง กรมอนามยจงนาขอมลมาวเคราะหและนาไปปรบปรง พรบ.การสาธารณสข พ.ศ. 2535 ใหมความทนสมยมากขน จนสามารถผลกดนเกด พรบ.การสาธารณสขฉบบแกไข มผลบงคบใชเมอวนท 19 ธนวาคม 2560 หมวด 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร 4.1 การวด การวเคราะห และการปรบปรงผลการด าเนนการ

กรมอนามยกาหนดและคดเลอกตวชวดโดยคานงถงความเชอมโยงและสอดคลองกบตวชวดของแผนระดบยทธศาสตรชาต 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 ยทธศาสตรของ

- 12 -

กระทรวงสาธารณสข มาสตวชวดแผนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมฯ พ.ศ.2560-2564 ของกรมอนามย ซงทกหนวยงานไดใชเปนแนวทางในการกาหนดโครงการ/กจกรรมไวในแผนปฏบตการประจาป มการถายทอดตวชวดแผนยทธศาสตรรวมถงตวชวดตามภารกจสาคญของกรมอนามยสระดบหนวยงานตามคารบรองการปฏบตราชการ และจากตวชวดระดบหนวยงานไปสการมอบหมายหมายรายบคคล ทงน ไดใชกลไกของคณะกรรมการบรหารแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมฯ รวมกบ 9 Clusters (5 กลมวยและอนามยสงแวดลอม และ cluster สนบสนน) คดเลอกและกลนกรอง (Screen & Select) ตวชวดทมความสมพนธเชงเหตและผล ทง Leading และ Lagging Indicator เสนอผบรหารกรมใหความเหนชอบ นาไปสการอธบายคานยามตาง ๆ ของตวชวดไวใน KPI Template และสอสารใหบคลากรกรมอนามยตลอดจนภาคเครอขายทเกยวของไดรบทราบและนาไปปฏบตไดอยางถกตอง ขณะเดยวกนไดใหความสาคญตอวธการเลอกใชขอมลและสารสนเทศเพอการเปรยบเทยบ ทงภายในประเทศ และเลอกคเทยบภายนอกประเทศ โดยคานงถงความเปนเลศตามตวชวดทประเทศไทยมพนธสญญาระดบนานาชาต เชน นอกจากเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) ทกาหนดอตราสวนการตายมารดาตองนอยกวา 70 ตอแสนการเกดมชพแลว กรมอนามยยงเปรยบเทยบผลการดาเนนงานกบภมภาคอนๆ ดวย โดยในป 2558 ประเทศไทยเปนอนดบ 2 ของอาเซยน (20 ตอแสนการเกดมชพ) รองจากสงคโปร (10 ตอแสนการเกดมชพ) รวมทงพจารณาแนวโนมผลการดาเนนงานทลดลงอยางตอเนองในชวง 20 ปทผานมา ทาใหกรมอนามยกาหนดเปาหมายยทธศาสตรจากขอมลพนฐานดงกลาวไวทไมเกน 20 ตอแสนการเกดมชพ ในป 2561 และกาหนดเปาหมายททาทายขนเปนไมเกน 17 ตอแสนการเกดมชพ ในป 2562

จากตวชวดยทธศาสตรและภารกจสาคญของกรมอนามย ไดมการกากบตดตามงานอยางเขมขนในการประชมทกวนองคาร (Tuesday Regular Meeting: TRM) โดยอธบดกรมอนามยเปนประธาน เนนการใชขอมลและความรจากการวดวเคราะหทเปนปจจบนมาเปนปจจยนาเขา ซงสวนหนงมาจากขอเสนอแนะของ Cluster วชาการและ Cluster สนบสนน นาไปสการพฒนาระบบขอมลทครอบคลม เชอมโยง รวมศนย เปนปจจบน และมการ Verify ขอมลทถกตอง จนเกดเปนระบบ DOH Dashboard ทกรมอนามยใชเปนเครองมอวเคราะหขอมลแลวแสดงผลเปนสญญานไฟจราจร เพอใหทราบ Performance (Level) เหนกราฟแนวโนม (Trend) จาแนกรายเขต/จงหวด/อาเภอเพอใชเปรยบเทยบ (Compare) และมระบบการแจงเตอนไปยงผบรหาร/ผปฏบต ซงจะเปน Input ในการประชม เพอใหเกด Output คอ รสถานการณ คาดการณผลได และเหนโอกาสพฒนา นาไปสการตดสนใจตอบสนองตอเหตการณไดอยางเหมาะสมและทนการณ รวมทงมการสงการ หรอหาความรเพมผานการจดการความร ซงระบบ DoH Dashboard เปนชองทางหนงทกรมอนามยใชในคนหาหนวยงานทมผลการดาเนนงานเปนเลศ หรอ Best Practice จากการวเคราะหขอมลดงกลาว รวมทงมพจารณาผลการดาเนนงานเชงเปรยบเทยบ เชน การควบคมการตดเชอ HIV จากแมสลก ประเทศไทยเปนท 1 ของ Asia และเปนท 2 ของโลก พบวาปจจยความสาเรจทจะลดการตดเชอลงมาตากวารอยละ 2 ไดคอ ตองมความครอบคลมในการตรวจหาการตดเชอเอชไอวของหญงตงครรภและสามในระดบทสง ซงประเทศไทยใชวธการใหคาปรกษาแบบค ใหลกทคลอดจากแมทตดเชอ HIV กนนมผงแทนนมแม และพฒนาระบบเพอตดตาม Cases รวมถงกากบการรบประทานยา ทาใหอตราการถายทอดเชอเอชไอวจากแมสลกลดลงจาก 1.99 (พ.ศ.2558) เปน 1.71 (พ.ศ.2559) และ 1.00 (พ.ศ.2560) โดยยงคงอนดบ 1 ของอาเซยนตงแตป พ.ศ. 2559 เปนตนมา และจากการวดวเคราะหขอมลของแมตายทาใหคาดการณวาเขตสขภาพท 12 (จงหวดชายแดนภาคใต) มอตราการตายของมารดาสงเปนลาดบ 1 ของประเทศตดตอกนหลายป ผบรหารและนกวชาการระดบสงกรมอนามยจงไดนาทมเฉพาะกจไปเยยมเสรมพลงคณะกรรมการอนามยแมและเดกใน 3 จงหวดชายแดนใตเพอทาความเขาใจ เรยนรปญหาและบรบทในพนท และรวมออกแบบแนวทางแกไขทนามาสการพฒนาและวางระบบงานอนามยแมและเดก ไดแก 1) พฒนารปแบบการสราง Health Literacy ตามวถมสลม โดยการมสวนรวมของผนาชมชน 2) ทบทวนและพฒนาคณภาพคลนกฝากครรภ ระบบคดกรอง และการจดการความเสยงในหญงตงครรภ 3) กาหนดแนวปฏบตการสงตอ และสกดความรเพอเผยแพรใหกบภาคเครอขายในเขต 12 รวมทงปรบมาตรการในแผนยทธศาสตรของกรมตอไป

- 13 -

นอกจากน กรมอนามยยงใชเวทตรวจเยยม นเทศงานและตรวจราชการ กาหนดใหแตละเขตสขภาพ/ศนยอนามยคนหานวตกรรมทเปนแบบอยางทดในพนทมานาเสนอและแชรผานกลมไลนเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกน ตวอยางเชน การพฒนาเครองมอประเมนระบบสงเสรมสขภาพในการขบเคลอนงานแบบบรณาการ HAPPEN SCORRING (H: Health Literacy, A: Appreciation, P: Provincial Health Board, P: PIRAB, E: Empowerment, N; Neo Health) โดยศนยอนามยท 11 นครศรธรรมราช จะชวยบรหารจดการขอมลลดภาระการดาเนนงานและสามารถเทยบเคยง วเคราะหกระบวนการ และผลการดาเนนงาน รวมทงชเปาใหเหนปญหา จดออน จดแขงของจงหวด และนาไปขยายผลปรบใชนารองกบหนวยงาน 4 แหง ไดแก ศนยอนามยนครศรธรรมราช ศนยนครสวรรค ,ชลบร และยะลา เพอประเมนผลสาเรจของตวชวดและปจจยทมผลตอความสาเรจตามบรบททเหมาะในแตละพนท สะทอนขอเทจจรงและผลทไดสามารถพยากรณแนวโนมและชเปาหมายทศทางการพฒนาไดมประสทธภาพ ขณะเดยวกนกรมอนามยยงกาหนดตวชวดคารบรองการปฏบตราชการของหนวยงานใหมการพฒนาวชาการ การจดการความรและการสรางนวตกรรม เปนการยกระดบคณภาพและประสทธภาพการดาเนนงานดวย

เพอใหเกดการปรบปรงการดาเนนงานอยางตอเนอง กรมอนามยไดจดทา Area of Priority ในการจดการความร โดยใชเกณฑขนาดของปญหา ผลกระทบของปญหา ความตระหนกของผมสวนไดสวนเสย และความยากงายในการแกปญหา ซงปญหาแมตายในพนทเขตสขภาพท 12 ดงกลาวขางตน เปนตวอยางหนงของ Area of Priority ทจะตองมการสอสารไปยงสานก/กอง/ศนยอนามยรวมถงภาคเครอขายเพอหา Best Practice หรอ Bright Spot นาไปสการถอดบทเรยนหรอนาเสนอในเวท LIKE Talk Award หรอกาหนดเปนคาถามวจย ทจะทาใหเกดการศกษา หารปแบบ หรอการจดการความรเพอนาไปสการสรางนวตกรรมและขยายผลตอไป 4.2 การจดการความร สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ

การบรหารจดการความรแบบครอมและขามสายงานของกรมอนามย มผแทนจากคณะกรรมการขบเคลอนการปฏรประบบบรหารและวธการทางาน (Cluster) ทาหนาทรวบรวมชดความรทใชในการสนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตรในประเดนตางๆ รวมถงคดกรองและเผยแพรชดความร โดยสอสารผานชองทางตางๆ ในหลายรปแบบไปยงกลมเปาหมาย ทงองคกรภาคเครอขาย, Social Media และระบบสารสนเทศเพอบรหารจดการผลตภณฑกรมอนามย (P&E Distribution) ซงเปนชดองคความรทางวชาการทมการปรบเนอหาสาระใหงายตอการทาความเขาใจ สามารถใชเปนแนวทางปฏบตตวทเหมาะสมกบแตละกลมวยในกลมเปาหมายทมวถชวตแตกตางกน รวมถงคมอและแนวทางการปฏบตงานเพอสงเสรม สนบสนนใหองคกรภาคเครอขายจดใหมการสงเสรมสขภาพและพฒนาอนามยสงแวดลอมตามนโยบายและมาตรการตางๆ ทงในระดบองคกรและระดบบคคล

นอกจากน กรมอนามยใชการประชมทกวนองคารในการพฒนาวชาการกรมอนามย (กพว.) เพอทบทวนผลการดาเนนงานเฝาระวง การจดการความร วจย และนวตกรรม เพอนาไปสการจดการความร การวเคราะหหา Gap เพอหาโอกาสในการพฒนาตอยอดการทาวจยเพอปด Knowledge Gap เพอพฒนาใหเปน Knowledge Asset ของกรมอนามย รวมถงเนนการกระตนสงเสรมใหมการแลกเปลยนเรยนรองคความร บทเรยนการดาเนนงาน ทาใหเกดการแบงปนความรภายในองคกรอยางกวางขวาง ทวถง โดยจดใหมการถายทอดสดการประชมผานระบบ Web Conference และสอสารขอมลผลการประชม เอกสารประกอบการประชมฯ ผานกลมไลน รวมถงจดใหมเวทนาผลงานทเกดจากการปรบปรงการดาเนนงาน (Lean) การสรางสรรคนวตกรรม/สงประดษฐ (Innovation) และการจดการความร (Knowledge) ทมความโดดเดน (Excellence) ในรปแบบตางๆ มานาเสนอ ใหเกดเปนวฒนธรรมการเรยนรและการสอสารในองคกร ในเวท“LIKE Talk Award” เพอการคนหาวธปฏบตทเปนเลศของหนวยงานผานการแลกเปลยนเรยนรแบบ Storytelling/สนทรยสนทนา รวมทงกระตนใหเกดการตอยอดสรางนวตกรรมโดยกาหนดใหเปนตวชวดคารบรองการปฏบตราชการททกหนวยงานตองดาเนนการ มการนาความร เทคโนโลย ความตองการของลกคาและความจาเปนทางยทธศาสตร ทผานกระบวนการสรางความรวมมอกบผเชยวชาญและผมสวนไดสวนเสย พรอมทงเกบเกยวขอมลความรจากประสบการณตรง มาผลตนวตกรรม/ผลตภณฑใหม จนสามารถนาไปใชแกปญหาทตรงจด และนาไปสการไดรบรางวล TPSA อยางมากมาย ทเปนนวตกรรมทชวยลดการตายของมารดา เชน ถงตวงเลอด (อนสทธบตร เลขท

- 14 -

1403001045 : 2558,TPSA Award 2560) ปองกนภาวะตกเลอดขณะคลอด และพลงเครอขาย MCH Board ลานนาบรณาการสานพลงพฒนาอนามยแมและเดก (TPSA Award 2559), ชดรกษาทางทนตกรรมแบบพกพา ICOH (TPSA Award 2560), และรางวล TPSA Award 2561 คอ PIRAB สรางพนธมตร มงส Smart Kids R10, การพฒนาศนยการเรยนรดานการสงเสรมสขภาพในศนยการคา, ระบบปรบปรงคณภาพนาดมสาหรบชมชนพนทสงฯ, ระบบบาบดสงปฏกลแบบบอทรายกรอง, ChOPA & ChiPA Game สเดกไทยสง สมสวน แขงแรง และ Program กากบการขนสงมลฝอยตดเชอ (Manifest) รวมถงคมอการเฝาระวงและสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย (Developmental Surveillance and Promotion Manual: DSPM) รวมทง Application เพอสงเสรมสขภาพรายกลมวย เชน Application กาวยางเพอสรางลก (Rapid Pro), Application กวนทน, Application Fun D Application Move Alarm, Application สงวย สมองด และ Application Good Food เปนตน

กรมอนามย เปนสวนราชการเดยวในกระทรวงสาธารณสขททบทวนและปรบปรงกาหนดใหมโครงสรางของคณะกรรมการขบเคลอนการปฏรประบบบรหารและวธการทางานกลมท 8 กลมขอมล การจดการความร และการเฝาระวง (KISS: Knowledge Management, Information Technology, Surveillance System) โดยนาการเปลยนแปลงและบรหารราชการแบบคลอมและขามสายงาน มาใชใหเกดการบรณาการการทางานรวมกบภาคเครอขายในการจดการสารสนเทศใหเกดประโยชนสงสด เกดการปฏบตทเชอมโยงและสอดคลองกบยทธศาสตร นโยบายและพนธกจของกรมอนามย โดยมรองอธบดเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง และคณะกรรมการทมาจากสหวชาชพหลากหลายสาขา ในการบรหารจดการกากบดแลการดาเนนงานดานเทคโนโลยสารสนเทศ มการสารวจความตองการใชงานครภณฑคอมพวเตอรภายในกรมอนามยและจดสรรตามความจาเปน โดยอางองเกณฑราคากลางและคณลกษณะพนฐานครภณฑคอมพวเตอรของกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม จดซอตามระเบยบพสด พฒนาซอฟตแวรมลขสทธถกตองตามกฎหมาย มการอพเดทซอฟตแวรและอพเกรดฟเจอรใหมๆ อยางสมาเสมอ เพอปรบปรงประสทธภาพและเสถยรภาพ ทาใหมความมนคงปลอดภยในการใชงาน และเชอมนไดวาฮารดแวรและซอฟตแวรมความนาเชอถอ นอกจากน ไดพฒนากระบวนการบรหารจดการระบบขอมลสารสนทศและเทคโนโลยสารสนเทศ เพอตอบสนองตอความตองการของผมสวนไดสวนเสยและผรบบรการ ใน 5 Clusters หลก และ 4 Clusters สนบสนน มการตรวจสอบความถกตองรวมกนกบหนวยงานผรบผดชอบตวชวด ทาใหขอมลสารสนเทศมความสมบรณ ครบถวน (Integrity) มความพรอมใชงานในภาวะฉกเฉนตอเนอง (Continuity) โดยมแผนฉกเฉนดานขอมลสารสนเทศ (IT Contingency Plan) และแผน Business Continuity Plan ตามนโยบายและแนวปฏบตในการรกษาความมนคงปลอดภยสารสนเทศของกระทรวงสาธารณสข เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการรกษาความมนคงปลอดภยสารสนเทศ ISO/IEC 27001:2013 และประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรอง มาตรฐานการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศตามวธการแบบปลอดภย พ.ศ. 2555 รวมทงจดเกบระบบฐานขอมลไวในเครองคอมพวเตอรแมขายเสมอน แบบ Cloud Computing ตลอดจนมการเตรยมศนยขอมลสารอง (DR- Site) โดยใชบรการ G-Cloud ของสพร. (DGA) เพอทดแทนศนยขอมลหลก (Data Center) กรณไดรบความเสยหาย ใหเขาถงไดงาย สะดวก ทนการณ พรอมใชงาน ครอบคลมการประมวลผล หนวยจดเกบขอมล และระบบออนไลนตาง ๆสามารถลดความยงยากในการตดตง ดแลระบบ ชวยประหยดเวลา และลดตนทนในการสรางระบบคอมพวเตอรและเครอขาย รวมทงดาเนนงาน IPv6 กรมอนามย ใหสามารถเขาสเทคโนโลยอนเทอรเนตทเชอมตออปกรณและเครองมอตางๆ (Internet of Things) และระบบแชรไฟลขอมล (File Sharing) พรอมใชงานทวทงองคกร มความปลอดภยในการเขาถงแอพพลเคชนตางๆ ขณะเดยวกนไดมการตรวจประเมนและปดชองโหวระบบคอมพวเตอรและเครอขาย (Vulnerability Assessment) โดย สพร. (DGA) และ การเฝาระวงและวเคราะหการโจมตทางไซเบอร (Thaicert Government Monitoring System) โดย สพธอ. (ETDA) นอกจากนยงมโครงสรางพนฐานระบบคอมพวเตอรและเครอขายทมประสทธภาพ พรอมทงเชอมโยงเครอขายสอสารความเรวสงอยางมเสถยรภาพจานวน 3 เสนทาง ใหบรการแกบคลากรผปฏบตงานทงสวนกลางและสวนภมภาคในทกระดบ

- 15 -

หมวด 5 การมงเนนบคลากร 5.1 สภาพแวดลอมดานบคลากร

ขดความสามารถและอตราก าลง กรมอนามยไดวางแผนและบรหารกาลงคนเพอตอบสนองตอภารกจทกระทรวงสาธารณสข และรฐบาลสงมอบใหเพอขบเคลอนใหประชาชนมสขภาพด การวางแผนกาลงคนจงมงเตมเตมสมรรถนะกาลงคนภายในกรมใหมขดความสามารถตามหนาททงในระดบประเทศและระดบเขต (National Lead and Regional Lead) ในการนานโยบาย กฎหมาย ความรและเทคโนโลยของกรมไปสงตอใหประชาชนอยางมประสทธภาพ จงเปนความทาทายของกรมในการพฒนากาลงคนใหมขดความสามารถในการทาหนาทดงกลาว กอนป 2559 กรมอนามยยดสมรรถนะหลกของ สานกงาน กพ. ซงสมรรถนะดงกลาวไมสะสอนความเปนผอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม กรมจงมการทบทวนสมรรถนะใหม โดยนากรอบแนวคดการสงเสรมสขภาพขององคการอนามยโลก พนธกจ สมรรถนะหลก และ Core Business Process กรม มาทบทวนจดทาสมรรถนะหลกของบคลากรกรมอนามยทจะเปนผอภบาลระบบ ดงนนในป 2561 กรมอนามยจงประกาศสมรรถนะระดบบคคลใหมททกคนในกรมอนามยตองม คอ A2IM คอตวยอของ Assessment (ประเมนสถานการณ), Advocacy (ใหขอเสนอแนะ), Intervention (พฒนาเครองมอหรอกลไกในการพฒนาหรอแกปญหาสขภาพ) และ Management & Governance (บรหารจดการและอภบาลระบบ) Competencies สวนความตองการดานอตรากาลง กรมอนามยมการจดทากรอบอตรากาลง และเกลยอตรากาลงภายในใหตอบโจทยภารกจกรม และภารกจสาคญของแตละหนวยงาน กอนการกาหนดกรอบอตรากาลง กรมจดโครงสรางภายในของกรมอนามยใหมเปน 5 กลมวย และอนามยสงแวดลอม ตามเสนทางชวตเพอสขภาพ (Life Course Approach หรอ LCA) และทาการกาหนดกรอบอตรากาลงใหม หลงจากนนจงมการเกลยอตรากาลงภายในใหหนวยททาภารกจหลกมอตรากาลงเพยงพอในการปฏบตหนาท โดยเฉพาะศนยอนามยทตองปฏบตภารกจรวมกบเขตสขภาพ กอนป 2559 กรมอนามยมอตรากาลงในสวนกลางมากกวารอยละ 30 จากการวเคราะหกรอบอตรากาลง และภารกจในบทบาทใหม จงเกลยอตรากาลงดวยการลดอตรากาลงในสวนกลางเหลอรอยละ 25.7 สวนในศนยอนามย กอนป 2559 มสดสวนผปฏบตงานในภารกจหลกรอยละ 23.72 หลงเกลยอตรากาลง เพมสดสวนขนเปนรอยละ 44.91 และ 43.29 ตามลาดบ (ป 2560 และ 2561) นอกจากนกรมยงวเคราะหแลววา หนวยงานตาม Function ของกรมไมสามารถปฏบตภารกจใหบรรลผลสาเรจจนเกดสขภาวะทดกบประชาชนโดยลาพง จงพฒนากลไกการทางานใหมขนมาคขนานกบ Function ปกต ในป 2559 จงพฒนารปแบบปฏบตการแบบ Cross function – Cross cluster มการจดตง Cluster ภารกจหลก 6 Clusters คอ แมและเดก วยเรยน วยรน วยทางาน ผสงอาย และอนามยสงแวดลอม และม Cluster สนบสนน อก 4 Clusters คอ FIN (Finance), KISS (KM & IT & Surveillance System), HR และ LAW (หมายเหต ป 2560 มการควบรวม Cluster วยเรยนและวยรน ทาใหเหลอ 9 Clusters) ทงนจากการปรบกรอบโครงสรางอตรากาลงพบวา ขดความสามารถตามสมรรถนะบคคลในรอบ 3 ป ตงแตป 2559 - 2561 มากกวารอยละ 80 (83.9, 84.44 และ 83.56 เปาหมาย รอยละ 70) และขดความสามารถตามสมรรถนะของกรมอนามยจากคาคะแนนเฉลยผลการปฏบตราชการของหนวยงานกรมอนามยเพมขนอยางตอเนอง (4.1658, 4.4278 และ 4.695, เปาหมาย 4.43) ในสวนการบรหารจดการบคลากรใหมใชกระบวนการมสวนรวมของหนวยงานเจาของตาแหนงในการคดเลอก สรรหา เพอใหไดบคลากรทตอบสนองความจาเปนของหนวยงานมากทสด โดยบคลากรใหมของกรมอนามยทกคน จะถกเรงยกระดบเขาสกระบวนการบมเพาะใหเขาใจทศทาง เปาหมาย คานยม วฒนธรรมองคกร Positioning ของกรมระดบตางๆทงระดบเขต ประเทศ เรยก Onboarding Program

การจดการเปลยนแปลงดานบคลากร กรมอนามยมปญหากาลงคนคอ Generation Gap จากการสญเสยผเชยวชาญและผมประสบการณจากการเกษยณอายราชการ ในรอบ 10 ป (2560 – 2570) มจานวน 699 คน รอยละ 32.97 ของอตรากาลงขาราชการ อตรากาลงคนในกลม Gen Y, Z รอยละ 35.86 Gen X รอยละ 39.04 และ Gen BB รอยละ 25.11 ปรากฏการณดงกลาวบงชความทาทายของกรมทจะบรหารจดการ

- 16 -

คนรนใหมใหพรอมรบตอการเปลยนแปลง และพรอมในการปฏบตภารกจ ดงนนวธการในการบรหารกาลงคนทสาคญของกรมในการดาเนนการม 3 ประเดน 1) HRP ปรบโครงสรางอตรากาลงใหม กาหนดสมรรถนะหลกของบคคล เกลยอตรากาลงภายใน สรรหาบคลากรใหม สนบสนนภารกจหลก 2) HRM วางระบบการประเมนผลการปฏบตงาน (PMS) เพอใหม Direction & Alignment และ 3) เรงรดพฒนากลม Gen Y ใหมสมรรถนะทพงประสงค (A2IM) เนน In - House Training ไดแก การสรางประสบการณ (On The Job Experience) ดวยการมอบหมายภารกจสาคญระดบชาต เชน การจดทา ยทธศาสตร PP – Excellent การประชมวชาการระดบชาต หรอนานาชาต ฯลฯ การสงเสรมใหบคลากรสรางนวตกรรมงานวจย การทา Job Shadowing เปนตน ภาพรวมของประสทธภาพของการจดการขดความสามารถและอตรากาลงคน ในเชงปรมาณ พบวา อตรากาลงมความพอเพยง อตราวางลดลงจากรอยละ 15 เหลอ 8.82 ศนยอนามยมอตรากาลงเพมขนในการปฏบตภารกจหลกรอยละ 23.72 เปน 43.29 (เปาหมายรอยละ 40)ในเชงคณภาพ บคลากรมสมรรถนะพงประสงค รอยละ 83.56 มากกวาเปาหมาย รอยละ 70 หนวยงานมสมรรถนะในการปฏบตราชการตอบโจทยยทธศาสตรกรมรอยละ 92.39 (เปาหมายรอยละ 80) บรรยากาศการท างานของบคลากร กรมอนามยมการดแลปจจยสภาพแวดลอมการทางาน ทงดานอนามยสงแวดลอม และการสวสดการตาง ๆ ใหกบบคลากร ภายใตแนวคดกรมอนามยเปนบานหลงท 2 มงเนนใหบคลากรมสขภาพดภายใตสงแวดลอมททางานทเออตอสขภาพ โดยกรมมนโยบาย ใหหนวยงานเปน “องคกรรอบรดานสภาพ” สรางสงแวดลอมใหเออตอการสงเสรมสขภาพของบคลากร พฒนาสถานทใหเปน Healthy Workplace เชน จดใหมหองฟตเนสและกจกรรมทางกาย สนามฟตซอล จดใหมกจกรรมชวงเวลาการออกกากงกาย มตรวจประเมนความเสยงทางกายภาพ แสง ส เสยง เปนตน จากขอมล ในป 2559 พบวา บคลากรไมมปญหาสขภาพรอยละ 52.3 มดชนมวลกาย และ รอบเอวปกต รอยละ 40 และ 44.6 ตามลาดบ เหตรองเรยนเนองจากเนองสภาพแวดลอมการทางานเทากบ 0 ผลการดาเนนงานพบวา ในป 2561 บคลากรไมมปญหาทางสขภาพรอยละ 65.71 คาดชนมวลกาย และ รอบเอวปกต รอยละ 50.22 และ 65.71 ตามลาดบ ไมมรายงานและขอเรยนในสวนความเสยงทางสงแวดลอมทเปนอนตรายจากการทางานหรอในททางาน สวนการจดสวสดการมการจดสวสดการพเศษ เชน จดรถรบสงบคลากร การจดงบชวยเหลองานศพหรอไดรบภยพบต การสงเสรมการออม การจดสวสดการรานอาหารสขภาพ เปนตน 5.2 ความผกพนของบคลากร (Employee Engagement หรอ EE)

จากการสารวจความผกพนองคกร ในป 2560 เทากบ รอยละ 68.04 โดยมคาเฉลยคะแนน 3 ดาน คอ ความเชอมนองคกร (รอยละ 59.27) ความกระตอรอรนของบคลากร (รอยละ 75.08) และการมสวนรวมกบกจกรรมองคกร (รอยละ 69.76) กรมฯพบวา อาย และอายราชการมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบ EE โดยอาย และอายราชการเพมขน EE จะเพมสงขนตาม แตมประเดนทนาสนใจมชวยอาย 30 – 40 ป และอายราชการการ 5 – 14 ป ระดบคา EE ทลดตาลง คอกลม Gen Y ซงเปนกลมกาลงคนใหมททางานมาระยะหนง การวเคราะหปจจยดานองคกร งาน และการทางานพบวา ปจจยทมผลตอระดบ EE อยางมนยสาคญมากทสดใน 5 อนดบแรก คอ 1) การทบคคลมความรสกวาความสามารถทางานใหสาเรจอยเสมอ 2) การไดรบการยกยองชมเชยเมอมผลการปฏบตงานทด 3) นโยบายและทศทางองคกรทชดเจน 4)วสยทศนผบรหารระดบสง และ 5) งานททาอยทาใหเกดการเรยนรและพฒนา กรมอนามยกาหนดองคประกอบของความผกพนองคกร ประกอบดวย 1) ระบบการประเมนผลการปฏบตราชการ 2) การวางระบบการพฒนาบคลากรใหสามารถสรางคณคาไดเตมศกยภาพ 3) การวางระบบกลไกใหเกดความกาวหนาในอาชพ และการสบทอดทดแทนในตาแหนงสาคญดวยการ สรางคณคาของผลงานเชงประจกษ และ 4) การสรางบรรยากาศทเออตอการทางานทมคณภาพและทาทาย รวมถงเกดการสอสารในองคกรทมประสทธภาพ การประเมนผลการปฏบตราชการ จากการสารวจขอมล EE พบวาปจจยทมอทธพลสงสดทมนยสาคญทางสถตคอ ความสามารถในการทางานใหบรรลเปาหมายไดเสมอ และการยกยองชมเชยเมอมผลการปฏบตงานทด กอปรกบกรมไดสารวจความพงพอใจตอการไดรบการยกยอง ชมเชย จากการปฏบตงาน

- 17 -

พบวาเทากบรอยละ 45 ความเปนธรรมและความโปรงใสในการมอบหมายงาน และการบรหารบคคล เทากบรอยละ 62.5 และ 53.73 ซง จากขอมลดงกลาว พนฐานสาคญ และเปนหวใจของการสรางความผกพนองคกรคอ การวางระบบประเมนผลการปฏบตราชการ (PMS) เพอใหการบรหารกาลงคนม Alignment กบ Strategic Direction ของกรม และเกด คนเกง คนด ทจะไปขบเคลอนใหกรมอนามยในฐานะหนวยงานภาครฐปฏบตราชการตอบสนองประชาชน PMS จงเปนจดคานงดสาคญ ใหเกดการบรหารราชการอยางมธรรมภบาล ในปลายป 2559 กรมจงปรบระบบการประเมนผลการปฏบตราชการใหมประสทธภาพ และเปนธรรม เปลยนแนวคดจาก “คาของคนอยคนของใคร” เปน “คาของคนอยทผลของงาน” โดยนาระบบ PMS มาเปนเครองมอในการเชอมโยงในระดบยทธศาสตรกรมสหนวยงาน และบคคล ดวยการถายระดบ KPI และมอบหมายงานในระดบตางๆ จนถงวางกลไกบรหารผลงาน และการเลอนเงน โดยกลไกการกากบม คณะกรรมการในกากบผลงานใหเปนไปตามเปาหมายกรม และจดสรรคาตอบแทนลงหนวยตามผลของงาน และเพอผลลพธทดของงานเพมขนเปนรอยละ 60.24 และ 79.36 และการบรหารบคคล เพมขนเปนรอยละ 78.84 และ 84.42 การประเมนความผกพนของบคลากร กรมใหความสาคญกบความผกพนองคกรและเรมประเมนจรงจงวางระบบ โดยใชเครองมอของสานกงาน กพร. ใชการประเมนดวยระบบออนไลน องคประกอบสาคญคอ ความเชอมน ความกระตอรอรน การมสวนรวม และปจจยทสงผลตอการประเมนความผกพน การพฒนาการประเมน EE มอยางตอเนอง จนป 2562 กรมกาหนดเปนตวชวด ซงหนวยงานตองใหความสาคญและดาเนนการ นอกจากนกรมยงมเครองประเมนอนๆทเกยวของกบความผกพนไดแก การประเมนคณธรรมความโปรงใส ดวยเครองมอ ITA ในสวน ของการบรหารงานบคคลของ ปปช. และการวางระบบรบเรองรองเรยนของกรม ภาพรวมการประเมนความผกพน ในป 2560 และ 2561 พบวาความเชอมนในทศทางองคกรเพมขนเปนรอยละ 67.49 และ 68.18 ความกระตอรอรนในการทางาน เพมขนเปนรอยละ 74.46 และ 77.92 การมสวนรวมของบคลากรในกจกรรมกรม เพมขนเปนรอยละ 72.08 และ 75.6 ภาพรวมความผกพนองคกรเพมขนเปนรอยละ 71.3 และ 73.9 อตราการสญเสยเนองจากการการลาออก หรอโอน รอยละ 3.54 (เปาหมายไมเกนรอยละ 6) การพฒนาบคลากรและผบรหาร ตงแตป 2559 กรมไดออกแบบสมรรถนะของกาลงคน ในฐานะนกสงเสรมสขภาพ เปน A2IM เพอตอบสนองความทาทายเชงยทธศาสตร และการปฏรประบบสาธารณสข ซงในเชงของสมรรถนะกาลงคนในกรมโดยเฉพาะสายงานหลกยงคงม GAP เนองจากแตเดมกรมคนชนกบการเปน Technical Support และ Service Provider กรมจงวางระบบการพฒนาบคลากรใหม ในทกระดบตงแตแรกเขาจนถงขนสตาแหนงสาคญ และกาหนดเปน Career Development Plan ในการเตรยมการขนสตาแหนงตางๆ ตามเสนทางความกาวหนาในอาชพ โดยมวตถประสงคของการพฒนาม 2 ประการ คอ 1) ปรบ Mind Set กาลงคนกรมใหเปนทศทางเดยวกนสบทบาทใหมของกรม 2) ยกระดบสมรรถนะกาลงคนใหเปนผนาการเปลยนแปลง ระบบการพฒนาบคลากรของกรมอนามย จะเชอมโยงกบ Career Path (CP) ซงกอนป 2560 CP ไมไดถกนาเปนเครองมอเพอบรหารกาลงคนตอบภารกจและยทธศาสตรกรม การขนสตาแหนงตางๆเปนไปตามหลกเกณฑกลางของสานกงาน กพ ปญหาทพบคอเมอบคลากรจะขนสตาแหนงสง หรอตาแหนงสาคญแลว ไมมศกยภาพเพยงพอในการขนสตาแหนง รวมถงไมตอบโจทยภารกจทเปลยนแปลง CP ทกรมออกแบบจงเปนเครองมอสาคญในการพฒนาและสราง Succession Plan การพฒนากาลงคนของกรมอนามยมการพฒนาในทกระดบ ตงแต ระดบผปฏบต (หลกสตร OSOF) เปน Change Leader และ Volunteer Army ระดบผบรหารระดบกลาง (หลกสตร NeGSOF) เปนผเชอมตอนโยบายและสราง Successor นอกจากน กรมยงมหลกสตรพเศษสาหรบศนยอนามยเพอเตรยมยกระดบตามการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเขตสขภาพ คอหลกสตร Re-to-Lead นอกจากกาลงคนภายในกรมแลว กรมไดวางแผนพฒนากาลงคนภายนอกในระบบสขภาพ ซงเปนผมบทบาทสาคญทนาเครองมอ หรอสนคากรมอนามยไปขบเคลอนตอถงปประชาชน เชน เลขาฯ พชอ.,พยาบาล, หวหนากลมสงเสรมสขภาพ, ทนตแพทย/ทนตาภบาล, นกวชาการสาธารณสข, และ อปท. กรมจงจดทาหลกสตร ไดแก หลกสตรพฒนาศกยภาพ เลขานการ พชอ., หลกสตรระยะสนพยาบาลสงเสรมสขภาพ หลกสตรทนตสาธารณสข 4 เดอน, หลกสตร Health Promotion Manager, หลกสตรนกบรหารงานอนามยสงแวดลอมและสงเสรมสขภาพ (นบอส.) เปนตน

- 18 -

แผนภาพท 6-1 Value chain (After)

หมวด 6 กระบวนการท างาน 6.1 กระบวนการท างาน

ชวงป 2556-2557 กรมฯไดนากระบวนการสาคญมาเขยน SOP ตามระบบเอกสารมการจดทา ทบทวน และอนมต กระบวนการสรางคณคาไดแก 1.กระบวนการศกษาวจย 2.การพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 3.การสรางกระแสและรณรงค เผยแพรองคความร 4.การสรางการมสวนรวมภาคเครอขาย 5.การรบรองมาตรฐาน 6.การประเมนผลกระทบตอสขภาพ (HIA) 7.การพฒนาระบบการเฝาระวง และกระบวนการสนบสนน ไดแก 1.กระบวนการสนบสนนใหเกดนโยบาย กฎหมาย 2.การฝกอบรม 3.การประชมสมมนา 4.การนเทศ

ป 2559 – 2560 กรมไดปรบบทบาทใหมเปนองคกรหลกของประเทศในการอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม จงไดมการทบทวนและออกแบบกระบวนการทางานใหม โดยใชกรอบแนวคด PMQA และ LEAN เพอใหการทางานของทกหนวยงานมทศทางสเปาหมายเดยวกน สงมอบผลตภณฑทมคณคาใหกบผใช และลดการทางานทไมจาเปน (waste) โดยมขอกาหนดทสาคญดงน 1) ปรบบทบาทภารกจเปน National Lead & Regional Lead 2) ก าหนดกระบวนการท างาน (Core Business Process) เพอผลตสนคาและบรการทมคณภาพกอนสงมอบใหผรบมอบ/ลกคา เปนการทางานแบบครอมและขามสายงาน ผาน 6 คลสเตอรหลก และ 4 คลสเตอรสนบสนน 3) ก าหนดสมรรถนะองคกร A2IM 4) ค านงถงความคาดหวงและความตองการของลกคาเปนสาคญ 5) สอดคลองยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข และกรมอนามย และเขยน เปน Value chain ไดดงแผนภาพท 6-1

กระบวนการทม SOP จะมการดาเนนการและ audit ตาม SOP ในสวนทไมม SOP จะใชออกขอกาหนดตวชวด และจดควบคมกระบวนการแทน ดงตารางซายมอ จากการปรบกระบวนการหลกทาใหการดาเนนงานมประสทธภาพเพมขน เชน 1) กระบวนการการเฝาระวงมการเฝาระวง อตราสวนการตายมารดา โดยใชขอมลจาก DoH Dashboard และดาเนนงานผาน MCH Board พบวาอตราตายของมารดา

ลดลงจากรอยละ 26.6 ในป 2559 เหลอ 17.1 ในป 2561

- 19 -

2) กระบวนการพฒนากฎหมาย ทไดประกาศในราชกจจานเบกษา จานวน 3 เรอง ไดแก พ.ร.บ.การสาธารณสข พ.ศ.2535 ปรบปรง พ.ศ.2560 พ.ร.บ.การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559 และ พ.ร.บ.ควบคมการสงเสรมการตลาดอาหารสาหรบทารกและเดกเลก พ.ศ.2560 3)กระบวนการพฒนานโยบาย/ยทธศาสตร เชน สาวไทยแกมแดง และมหศจรรย 1000 วน เปนนโยบายสาคญในการพฒนาเดกส Smart Kids 4.0 และการดแลผสงอายระยะยาว (Long

Term Care) เกดนโยบาย 3S “Strong Social Security” ขบเคลอนจนถงระดบพนทผลลพธการปรบปรงกระบวนการสนบสนน เชน 1) กระบวนการจดการความร มผลงานทไดรบรางวล TPSA ระดบด ป 2559-2561 จานวน 1, 2 และ 3 รางวล ตามลาดบ 2) กระบวนการพฒนาศกยภาพบคลากร บคลากรไดรบการพฒนาศกยภาพเปนผนาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ป 2559-2561 รอยละ 6.42, 11.42, 28.61 ตามลาดบ สาหรบการ CQI กระบวนการ ใชการหมนรอบ PDCA เพอปรบกระบวนการจนทาใหผลลพธดขน และใชการ Internal audit เมอพบ Non conformity จะใหพนทกาหนดมาตรการแกไข/ปองกน และ Follow up audit

6.2 ประสทธผลการปฏบตการ Lean ในระดบมหภาคคอ Lean ภารกจทเปน Non Core Function และ Lean ผลตภณฑและบรการทไม

สรางคณคาใหกบผรบผลงานตาม Value chain เดมกอง/สานกของกรมผลต Product แลวสงลงพนทขาดการบรณาการ จงมกระบวนการ Screen and Select โดย Clusters กอนทจะ Launch Products มการจดระดบเพอเลอกเปน Product Champion ไดแก 1.สมดบนทกสขภาพแมและเดก 2.สมดบนทกสขภาพผสงอาย 3.โรงเรยนสงเสรมสขภาพ 4.การจดบรการสขภาพทเปนมตรสาหรบวยรนและเยาวชน (YFHS) 5.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ 6.Healthy Workplace 7.EHA 8.คมอแนวทางการปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน 9.Care Manager 10.คณะกรรมการสาธารณสขจงหวด จากการสารวจขอมล พบวา กลมลกคาพงพอใจตอผลตภณฑ โดยเฉลยมากกวารอยละ 85 สวนการ Lean ระดบจลภาค โดยใหทกหนวยงานของกรมฯลด DOWNTIME เปนตวยอของ Defects, Overproduction, Waiting, Non-utilized Talent, Transportation, Inventory, Motion, Excess processing ตวอยางความสาเรจ ไดแก การพจารณาอทธรณตาม พ.ร.บ.การสาธารณสข พ.ศ.2535 โดยแกกฎหมายใหพจารณาใหแลวเสรจภายใน 90 วน สงผลใหการพจารณาอทธรณแลวเสรจ รอยละ 14.06 ในป 2560 เพมเปนรอยละ 65.93 ในป 2561 และกระบวนการการคลงและงบประมาณ เนนปดชองวาง โดยนาระบบ IT มาใชลดขนตอนและระยะเวลาปฏบตงานจาก 10 วนเหลอ 8 วนทาการ และมการตดตามการใชจายงบประมาณผานการประชมทกเดอน สงผลใหกรมฯ เปนหนวยงานทเบกจายสงสดลาดบ 1 (รอยละ 41.96) ของกระทรวงสาธารณสข และสงกวาเมอชวงเวลาเดยวกนของป 2559 (รอยละ 36.04) นอกจากน กรมฯ มนโยบาย paperless meeting โดย Download เอกสาร จาก QR code แทน สามารถลดคาใชจายเอกสารการประชม ปละประมาณ 424,800 บาท และการประชมผาน Web conference ชวยลดคาใชจายในการเดนทางและสอสารไดทนตอเหตการณ กรมฯมอบ รพ.ทา Unit cost เพอควบคมตนทน โดย unit cost/OPD Visit ของศนยอนามยท 5 จาก 629 บาท ในป 2559 เปน 640 บาท ในป 2560 เพมขนรอยละ 1.75

Core Business Process: CBP ถกออกแบบใหสอดคลองกบ Value chain โดยผลต Product ตรงความตองการของ Customer/Stakeholder (C/SH) มการแบงแยกหนาทของหนวยงานของกรมอนามย โดยกอง/สานกสวนกลาง ผลต Product สายบนไดแก นโยบาย/ยทธศาสตรชาต/กฎหมาย/มาตรฐาน เพอสงมอบ C/SH สายบน สวนศนยอนามยทง 12 เขต สราง Product สายลางไดแก ขอมลสถานการณ รปแบบบรการ เทคโนโลย และ

- 20 -

นวตกรรมทสอดคลองกบบรบทของพนทเพอสงมอบใหกบ C/SH ในระดบเขต/จงหวด โดย cluster จะเปนผบรณาการระหวางสวนกลางกบศนยอนามย (Inbound Logistic) สวนศนยอนามยจะเปนผบรณาการจากเขตไปสเขตสขภาพ จงหวดและอาเภอ (Outbound Logistic) ใชการสรางการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ใชกลไกขบเคลอนเชงนโยบายรวมกบหนวยงานภายนอก โดย MOU ระหวางกระทรวง เชน งานผสงอาย Cluster ผสงอายประสานกบกระทรวง พม. สปสช. และผบรหาร กสธ. ในเรองนโยบาย เปาหมายและงบประมาณเพอดแลผสงอายทมภาวะพงพง ศนยอนามยประสานกบเขตสขภาพ สานกงานสาธารณสขจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน ในการอบรมและขนทะเบยนผผานการอบรมหลกสตร Care Manager (CM) และCare Givers (CG) เพอให CM ทา Care plan รายบคคลเพอเสนอ อปท.เพอของบประมาณตอหวในการดแลผสงอายทมภาวะพงพง รวมถงการแกไขปญหาตางๆทเกดขน เชน อปท.ไมกลาใชเงนเพราะกลวผดระเบยบ ประสาน กสธ.ออกระเบยบการใชเงน แกปญหาการขนทะเบยนผสงอาย ,CM ,CG และการทา Care plan โดย กสธ., สปสช.และมหาวทยาลยแมโจรวมกนผลตโปรแกรม Elderly LTC ใหพนทใชสงผลใหผสงอายไดรบการประเมนคดกรองสขภาพ จานวน 7,001,490 คน พบผสงอายทมภาวะพงพงและไดรบการดแลตาม Care Plan จานวน 187,890 คน และมสขภาพดขน เปลยนจากกลมตดเตยงเปนกลมตดบาน จานวน 1,952 คน และเปลยนจากกลมตดบานเปนตดสงคม จานวน 7,412 คน ตวอยางการควบคมหวงโซอปทานงานดานอนามยสงแวดลอม เชนการขบเคลอนมาตรฐานโรงพยาบาลทดาเนนงาน GREEN & CLEAN Hospital เปนการสงเสรมใหโรงพยาบาลสามารถลดปจจยเสยงดานสงแวดลอมทกระทบตอสขภาพ และเปนตนแบบใหกบชมชนและประชาชน เปาหมายคอโรงพยาบาลสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จานวน 958 แหง ผลการดาเนนงานป 2559-2560 จานวนโรงพยาบาลฯผานเกณฑมาตรฐาน รอยละ 40.50, 92.08 และ 100 ตามลาดบ ความสาเรจของทง 2 ตวอยางเกดจากการปรบระบบมาเปนการทารวมกบพนธมตร เนนการประเมนความพงพอใจและรบฟงความตองการของ C/SH ผานเทคโนโลยดจตลเชน โปรแกรมการตรวจสอบสถานการณอทธรณ การพฒนาเครองมอสารวจขอมลผาน QR Code, Facebook, เวบไซตของกรมฯ กรมฯพฒนา DOH Dashboard เพอ feedback ความสาเรจ/ไมสาเรจ ของตวชวดไปยงภาคเครอขาย ทาใหเขตสขภาพ จงหวด อาเภอ สถานบรการสามารถเขาไปดขอมลแบบ real time มระบบการกากบและตรวจสอบการทางานของผสงมอบผลตภณฑ และประชมตดตามผลการดาเนนงาน 6.2 การเตรยมความพรอมดานความปลอดภยและภาวะฉกเฉน

กรมฯ เปนผออกมาตรฐานและเปนผประเมน “สถานททางานนาอย นาทางาน” ทกหนวยงานของกรมฯผานการรบรองตามมาตรฐานดงกลาว มการตรวจวดแสงสวางในททางาน ตรวจคณภาพอากาศ จดพนทสาหรบเครองถายเอกสาร ตดกลองวงจรปด มระบบ Security 24 ชวโมง การบารงรกษาลฟทตามรอบเวลา รพ.ของกรมอนามยทเสยงสง(มผปวยในหองคลอด/ผาตด ไดแก ศนยอนามยท 1 และ 5 มระบบจดการความเสยง ความปลอดภยและอาชวอนามยของทงผปวยและเจาหนาท จนผานการรบรองมาตรฐาน HA ระดบ 3 มเครองปนไฟ ถงดบเพลง Censor ดกจบควนและความรอน และทกหองเตรยมแผนเผชญเหต แผนกคน แผนฟนฟเมอเกดไฟดบ/ไฟไหม และมการซอมแผนทกป การดาเนนงานตามนโยบายความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศ ไดแก Computer ทกเครองในระบบมโปรแกรมปองกน malware การเขาระบบ network มระบบ password ตดตง firewall, UPS, มระบบการ backup ขอมลใน Server เกบไวไมตากวา 3 แหง คอ ทกรมอนามยแตคนละตก ท G Cloud และ DR site (ราชบร) โดยการครอบคลมการสารองขอมลสารสนเทศ (Back up) รอยละ 93, 100 และ 100 ตามลาดบ

Cluster KISS มหนาทประสานและจดสรรทรพยากรเกยวกบ KM, Information Technolgy และ Surveillance System โดยเตรยมขอมลการเฝาระวงและขอเสนอแนะทกองคารท 3 ของเดอน (การแลกเปลยนในทประชมทาใหพบโอกาสทางนวตกรรม) การกาหนดหวขอวจย พฒนาผวจยหนาใหม และ รวบรวมและเผยแพร Knowledge Asset การนาเสนอนวตกรรมในเวท LIKE Talk Award สนบสนนการสงเรองเขาประกวด ทาใหไดรางวลTPSA ระดบดเดน 3 รางวลในป 2561 กรมฯ เนนการใชระบบขอมลเพอหา knowledge gap และปรบงบประมาณเพอนามาพฒนานวตกรรมเพอปด gap

- 21 -

สวนท 2-2 การด าเนนการทโดดเดนรายหมวด หมวด 2 ดานการวางแผนเชงยทธศาสตร 2.1 การจดท ายทธศาสตร ก. กระบวนการจดท ายทธศาสตร

ปงบประมาณ 2559 สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเรมจดทาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 กรมอนามยจงไดจดทา “แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ตามแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)” ทมความสอดคลองเชอมโยง (Alignment) กบยทธศาสตรชาต 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 โดยใชกรอบแนวคด “เสนทางชวตและสขภาพ” โดยไดแตงตงคณะจดทาแผนยทธศาสตรกรมอนามย 2 คณะ ประกอบดวย 1) คณะอ านวยการจดทาแผนยทธศาสตรฯ มอธบดเปนประธาน ผอานวยการกองแผนงานเปนเลขานการ 2) คณะท างานจดทาแผนยทธศาสตรฯ มรองอธบดกรมอนามย เปนประธาน หวหนากลมพฒนานโยบายและยทธศาสตร เปนเลขานการ โดยใชการประชมเปนเครองมอสาคญในการดาเนนการ ซงมอธบดกรมอนามย เปนประธานการประชมทกครง (24 ครง) กรมอนามยมกระบวนการวางแผนยทธศาสตร 4 ขนตอน ดงแผนภาพ 2-1 และใชขอมลเพอเปนปจจยนาเขาในการวางแผนยทธศาสตร ดงตารางท 2-1

ปจจยทส าคญ วธรวบรวม เครองมอและวธการ

วเคราะหขอมล ความถในการวเคราะหขอมล

ผรบผดชอบ

นโยบายรฐบาล, ยทธศาสตรชาต, แผนปฏรปประเทศแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, แผนพฒนาสขภาพแหงชาต และแผนอน ๆ ทเกยวของทงในระดบประเทศ ระดบโลก (SDGs)

- เวบไซต

-SWOC Analysis/ PEST Analysis

-ปละครงหรอตามสถานการณทเปลยนแปลง

-กองแผนงาน

ความตองการ/ความคาดหวง ของผรบบรการและผมสวนได สวนเสย

-สรปความตองการและความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

- SWOC Analysis

-ปละครง

- กองแผนงาน - คกก.ขบเคลอนการปฏรประบบบรหารและวธทางาน (Cluster) กลม 8 : กลมจดการความร ขอมล และการเฝาระวง (KISS)

กฎหมายสาธารณสขและกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ

-ขอมลจากเวบไซตศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข -การประชมทกสปดาหในวนองคาร (Tuesday Regular Meeting)

- SWOC Analysis - Gap Analysis

- 6 เดอนครง - 6 เดอนครง

-คกก.ขบเคลอนการปฏรประบบบรหารและวธทางาน (Cluster) กลม 10 -กองแผนงาน -สานก/กอง

ผลการดาเนนงานโครงการ/ตวชวดและผลการเบกจายงบประมาณ

- DoH Dashborad - ระบบศนยตดตามผลการปฏบตงาน (DOC) -ระบบคลงขอมลการแพทยและสขภาพ (HDC) -ผลการเบกจายงบประมาณจากระบบ GFMIS -การประชมทกสปดาหในวนองคาร (TRM)

- SWOC Analysis - Benchmarking

- 6 เดอนครง - เดอนละครง

- กองแผนงาน - คกก.ขบเคลอนการปฏรประบบบรหารและวธทางาน (Cluster) กลม 7 : กลมการคลงและงบประมาณ (FIN) และ กลม 8 : กลมจดการความร ขอมล และการเฝาระวง (KISS)

ตารางท 2-1 การรวบรวมและวเคราะหขอมล และสารสนเทศ ปจจยน าเขาเพอการจดท ายทธศาสตร

- 22 -

สงแวดลอมทสนบสนนการสรางนวตกรรม และโอกาสทางยทธศาสตร

กรมฯใช 3L (Lead Lean Learn) โดยเนนการนาดวยขอมลและความร Lean สงทไมสรางคณคาในมมมองของ Customer/Stakeholder (C/SH)สวน Learn เนนการวดวเคราะหเพอการจดการความรเพอการปรบเปลยนร ะ บ บ แ ล ะ ก า ร ส ร า งนวตกรรม ในชวงการจดทา

แผนยทธศาสตร จะใช 3 ขนตอน 3R คอ Retreat คอทบทวนอดตเพอจะกาวไปขางหนา Re role คอการปรบบทบาทหลงการทบทวน และ Re structure ปรบโครงสรางเพอใหทาบทบาทใหมไดอยางมประสทธภาพ ชวง Retreat จะสรางบรรยากาศการทาแผนทเปนกนเอง เปดโอกาสใหทกคนสามารถเสนอความเหน และกระตนใหเกดวธคดใหมๆ ในบางวาระจะใชวธการ Outside in คอนาคนภายนอกกรมฯ ไดแก ภาคเครอขาย ตวแทนกลมวยตางๆ อดตผบรหารกรมฯ มามองจากขางนอกเขามาในกรมฯพรอมเสนอความเหน มการมอบหมายใหไปทบทวนวรรณกรรมเกยวกบระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมของประเทศอนๆ โดยเฉพาะบทสรปจากประชม Charter หรอ Declaration ทออกโดย Global Health Promotion Conference ซงประชมมาทงหมด 9 ครง โดยเฉพาะ 21st Century Challenge ไดนามาเปน Challenge ของการทาแผนยทธศาสตรครงนดวย ซงโอกาสทางยทธศาสตรทไดจากชวง Retreat การทบทวนวรรณกรรม ไดแก การสงเสรมสขภาพทกกลมวยตามแนวคดเสนทางชวตเพอสขภาพ (Life Course Approach ; LCA), Shanghai Declaration, การพฒนาทกษะความรอบรดานสขภาพ (Health Literacy) ใหบคคลใหสามารถจดการตนเองดานสขภาพ มวถชวตทไมเสยงตอโรคโดยเฉพาะ NCD พฒนาชมชนใหสามารถจดการสขภาพและปจจยกาหนดสขภาพของชมชนตนเองได (Active Community หรอ Health literate community), คากลางของ นพ.อมร นนทสต , Value chain, Digital Disruption, Kotter’s 8 steps for change, 3L การวเคราะหและก าหนดยทธศาสตร

ความทาทายเชงยทธศาสตร : 1) ดานพนธกจ ไดแก การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรไปสสงคมผสงอายC1 (ผสงอายรอยละ 16) โรคไมตดตอ (NCDC2) ซงสวนใหญเปนโรคของพฤตกรรมทไมเออตอสขภาพ ทาใหเกดปสญเสยสขภาพ (Disability Adjusted Life Year หรอ DALY ซงเทากบปทตายกอนวยอนควร+ปทพการหรอเปนโรคเรอรง) ของคนไทยในป 2557 เทากบ 10.5 ลานป จากทงหมด 14.9 ลานป หรอคดเปนรอยละ 70 ซงจะทาใหคาใชจายดานสขภาพสงขนจนเปนภาระตอระบบสขภาพ และทาใหลดปสขภาพด (Health Adjusted Life Expectancy ; HALE ซงเทากบ อายไขเฉลยเมอแรกคลอด-ปสญเสยสขภาพ) เปาหมายของยทธศาสตรสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมของกรมอนามยทกาหนดไว 72 ปในป 2564 การท Information overload ในขณะททกษะความรอบรดานสขภาพC3 (Health Literacy) ไมเพยงพอทจะรองรบ ความตองการหรอความคาดหวงของลกคาและความซบซอนของระบบสขภาพ (Demand and Complexity) ไดทาใหเกด Health Literacy Gap การเตบโต

แผนภาพท 2-1 การวางแผนยทธศาสตร (Strategic Management Model : SMM)

- 23 -

ของเมองC4 (ประชากรอยในเขตเมองจะเปนรอยละ 60 ในอก 5 ป) จะสงผลตอวถชวตทเสยงตอโรคไมตดตอเรอรง ความเครยด และปญหาขยะ มลภาวะและการเปลยนแปลงภมอากาศ (Climate Change) 2.) ดาน Operation การพฒนาภาครฐภายใตบรบทระบบราชการไปสระบบราชการ 4.0 รวมถงแผนปฏรปกระทรวงสาธารณสข ใหกรมอนามยปรบเปลยนมาทาบทบาทหลกคอการอภบาลระบบC5 นอกจากน Digital DisruptionC6 ทาใหเกดการเปลยนแปลงของผลตภณฑ บรการ หรอเทคโนโลยอยางรวดเรว 3.) ดานบคลากร C7 1 ใน 3 ของขาราชการกรมฯ จะเกษยณอายภายใน 10 ป, รอยละ 70 และ 50 ของขาราชการกรมฯ อยทศนยเขต และ รพ.ของศนยเขต ตามลาดบ เกดประเดนทาทาย จะเกลยกาลงคนและพฒนาสมรรถนะกาลงคนในศนยเขตอยางไร เพอไปสบทบาทใหม

ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร 1) ดานพนธกจม พรบ.ในการกากบ 3 ฉบบA1 ไดแก พรบ.การสาธารณสข 2535 พรบ.การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน 2559 และ พรบ.ควบคมการสงเสรมการตลาดอาหารสาหรบทารกและเดกเลก 2560 2) ดานปฏบตการ : มทงหนวยงานสวนกลางและหนวยงานสวนกลางทตงอยในสวนภมภาคA2 ครอบคลมเชงประเดนและพนท ทาใหเออตอการดาเนนงาน และไดรบมอบหมายจากรฐบาล โดยกระทรวงสาธารณสขใหเปนหนวยงานหลกในการดาเนนงานสรางความรอบรดานสขภาพของประชาชน ตามประเดนแผนการปฏรปประเทศดานสาธารณสข การบรหารจดการดานสขภาพ ทมการกระจายอานาจใหเขตสขภาพ เปนโอกาสทดทาใหหนวยงานสวนกลางของกรมอนามย ทตงอยในสวนภมภาค สามารถสรางโอกาสในการยกระดบเปนหนวยงานหลกบรณาการงานสงเสรมสขภาพและสงแวดลอม (Regional Lead) ดวยการขบเคลอนแผนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภค (PP & P Excellence) ระดบเขตสขภาพใหเกดผลสาเรจเปนรปธรรม 3) ดานความรบผดชอบตอสงคม : กระแสความตนตวเรองการดแลสขภาพ และสงแวดลอมสงขนA3 โดยเฉพาะประเดนเรอง PM 2.5

จากขอมลจากสภาพแวดลอมและปจจย โอกาสเชงยทธศาสตร ความทาทายและความไดเปรยบเชงยทธศาสตรในชวงเดอนพ.ค.-ก.ย.2559 เปนชวงจดทาแผนยทธศาสตร (Strategy Formulation) โดยกาหนด Strategic Positioning คอ หนวยงานสวนกลางยกระดบเปนองคกรหลกของชาต (National Lead)A1,C5 ในการอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและระบบอนามยสงแวดลอม และหนวยงานสวนกลางทตงอยในสวนภมภาค ไดแก ศนยอนามยท 1-12 สถาบนพฒนาสขภาวะเขตเมอง เปนหนวยงานหลกระดบพนท (Regional Lead)A2 โดย Ultimate Goal ทสอดคลองกบเปาหมายกระทรวงสาธารณสข คอ “ประชาชนสขภาพด (วดทจานวนปสขภาพด หรอ HALE) ภาคเครอขายและเจาหนาทมความสข (วดท Engagement) ระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมยงยน (วดจาก Governance)” เพอเปนทศทางเปาหมายในระยะยาว กาหนด วสยทศน (Vision) กรมอนามยเปนองคกรหลกของประเทศในการอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม เพอประชาชนสขภาพด “กาหนด พนธกจกรมอนามย คอ “การสงเคราะหความรเชงลก เพอชนานโยบายและออกแบบระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม กากบตดตามประเมนผล ประสานและรวมพลงภาคเครอขายทงระบบ และสรางความรบผดชอบตอสขภาพรวมกน “โดยม 4 ประเดนยทธศาสตร 12 เปาประสงค จากนนกาหนดตวชวด/คาเปาหมาย กลยทธ มาตรการและวางกรอบเวลา เพอเปนทศทางและเปาหมายทตองการไปใหถงในชวงระยะ 5 ป) กาหนดเปน “แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ตามแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)” ดงภาพ 2-5 จากนนกจะถอดจากแผนยทธศาสตร 5 ป เปน Action plan เปนแผนปฏบตการและแผนงบประมาณประจาป ตอไป ปลายปงบประมาณ 2559 กระทรวงสาธารณสข (กสธ) จดทาแผนยทธศาสตร 20 ป เพอไปส 4 Excellence ไดแก การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคเปนเลศ (PP Excellence), บรการทเปนเลศ (Service Excellence), บคลากรเปนเลศ (People Excellence), การจดการและธรรมาภบาลเปนเลศ (Governance Excellence) กสธ.ไดมอบหมายใหกรมอนามยเปนผจดทา “แผนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภค (PP&P)” เพอรองรบการเปน PP Excellence จงนาแผนยทธศาสตรของกรมฯซงเปนสวนของ

- 24 -

การสงเสรมสขภาพ (Health Promotion) ไปผนวกกบยทธศาสตรของกรมควบคมโรค (Disease Prevention) และของสานกงานอาหารและยา (Consumer Protection) เมอจดทาแผนแผนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคและคมครองผบรโภค (แผนยทธศาสตร PP&P) ระดบกระทรวงแลวเสรจ กรมอนามยเสนอกระทรวงเพอสงการใหทง 12 เขตสขภาพ จดทายทธศาสตร PP&P ของแตละเขตใหสอดคลองกบพนท และเขตสขภาพกมอบหมายใหทกจงหวดจดทายทธศาตร PP&P ระดบจงหวดใหสอดคลองกบบรบทของจงหวด จงเปนครงแรกท ยทธศาสตรของกรมอนามย กรมควบคมโรค สานกงานอาหารและยา ถกผนวกเปนยทธศาตร PP&P ของ กสธ. และลงสระดบเขตจนถงระดบจงหวด โดยใชงบประมาณกรมอนามยในสวนของการจดทายทธศาสตร PP&P ของระดบกระทรวง เขต จงหวด สวนงบทจะนามาใชในการดาเนนการตามแผน ใชงบประมาณจากพนท ซงเปนจดเรมตนของการปรบบทบาทของกรมอนามยจาก Technical supportor ทใชงบประมาณตนเองลงไปสพนท มาทาบทบาท System Governance ทพนทตองใชงบประมาณตนเอง ระบบงานและสมรรถนะหลกของสวนราชการ ระบบงานกรมอนามย เปนดงภาพท 2-2 เดมลกษณะการทางานของกรมฯจะเปนแบบ Function แยกตามกอง/สานก แตละกอง/สานกทางานตาม Function ทาใหมปญหาการบรณาการ จงสรางระบบการบรณาการในรปของ cluster โดยนอกจากจะทาหนาทตาม Function ของกองและสานกแลว ตองมาทางานเชงบรณาการในรป Cluster โดยมรองอธบดเปนหวหนา cluster ทาหนาทบรณาการทงแผนงาน แผนงบประมาณ โดย cluster จะเปนผ screen and select แผนงานโครงการของกอง/สานกตางๆ และมอานาจในการจดสรรงบประมาณในสวนของงานบรณาการทจะลงไปสพนทโดยบรณาการกบศนยเขตในการสงมอบคณคาผานผลตภณฑสพนท (Inbound Logistic) สวนศนยเขตมหนาทบรณาการกบเขตสขภาพ/จงหวดเพอสงมอบผลตภณฑสประชาชน (Outbound Logistic) Cluster ประกอบดวย

1. Cluster 4 กลมวย ไดแก Cluster กลมสตรและเดกปฐมวย, วยเรยนและวยรน, วยทางาน, วยสงอาย โดยมาจากกอง/สานก สายสงเสรมสขภาพ

2. Cluster อนามยสงแวดลอม จากกอง/สานก สายสงแวดลอม 3. Cluster สนบสนน 4 Cluster ไดแก KISS (บรณาการเรอง KM, Information Technology,

Surveillance System), Fin (บรณาการเรอง การงบประมาณ การเงนการคลงและตรวจสอบภายใน), HR (บรณาการเรอง HRP, HRM, PMS, HRD, Ethic & Integrity), LAW (บรณาการเรองกฎหมายทงหมดทอยในการกากบดแลของกรมฯ)

แผนภาพท 2-2 ระบบงานของกรมอนามย

- 25 -

Core Business Process (CBP) กรมฯ ปรบระบบการสงมอบคณคาผานผลตภณฑสงเสรมสขภาพไปสภาคเครอขายจนถงประชาชนทกกลมวย โดยใชแนวคด Value chain & Lean ดงน (แผนภาพท 2-3)

1. เดมไมมการ Screen and select ผลตภณฑ จงออกแบบให Cluster เปนผ Screen and Select ใน 2 ชนคอ (1) Cluster สามารถจดสรรงบประมาณโดยเลอกโครงการทพจารณาวามศกยภาพและตรงกบ Core Function (2) เมอผลตเสรจจะ Screen & Select ถง Product Capability กอนทจะ Lauch Product ไปสศนยเขต

2. เดมการผลตแบบ Supply Push เปลยนเปนการผลตเพอตอบสนองความตองการของพนท (Demand Pull) โดยศนยเขตจะสง Signal เพอผลต Product สายลาง สวน Product สายบนจะรบ Signal จาก ครม./กระทรวง

3. กรมฯ เปลยน Strategic Positioning มา System Governance เปนหลกและจะคอยๆมอบเรอง Technical Support ไปใหสถาบนวชาการ เชน สถาบนราชชนก วทยาลยพยาบาล หรอมหาวทยาลยอนๆในพนท

Core Competency การปรบบทบาทจาก Technical Support มาเปน Sytem Governance จาเปนตองปรบ Core Competency จากการวเคราะหบทบาทใหมกรมฯ ไดปรบ Core Competency เปน 1) Assessment คอการประเมนสถานการณทง Demand And Supply For Health Promotion 2) Adocate การใหขอเสนอแนะเชงนโยบาย/มาตรการ วาอะไรทควรทา (What To Do?) 3) Intervention คอ การพฒนาเครองมอหรอกลไกในการพฒนาหรอแกปญหาสขภาพ 4) Management And Governance คอการบรหารจดการและอภบาลระบบ สงทกรมฯไดดาเนนการในสวนของ Core Competency ใหม ไดแก

1. สอสารใหบคลากรกรมฯใหรบทราบและเขาใจโดยทวกน ดงภาพท 2-4 2. พฒนาบคลากร โดยในสตรการพฒนาบคลากร OSOF, NeGSOF ไดบรรจ A2IM ในหลกสตรทง 2 3. เมอประกาศเปน Core Competency ของกรมฯแลว การเลอนตาแหนง การพจารณาความด

ความชอบเพอเลอนขนเงนเดอนจะมการประเมน A2IM โดยกองการเจาหนาทไดกาหนดวธการประเมนแตละองคประกอบของ A2IM อยางชดเจน

แผนภาพท 2-3 “กระบวนการท างานรปแบบใหม” (Process Innovation) : Core Business Process

- 26 -

แผนภาพท 2-4 Core Competency ในระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

วตถประสงคเชงยทธศาสตร ขอมลนาเขาจาก Situation Analysis โอกาสทางกลยทธ ความทาทายเชงกลยทธ (c) และความไดเปรยบเชงกลยทธ (a) นาไปใชกาหนดเปนวตถประสงคเชงกลยทธ (กรมอนามยใชคาวาประเดนยทธศาสตร) ดงแผนภาพท 2-5

ภาพท 2-5 แผนทยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม พ.ศ.2560-2564

หมายเหต* 1. สขภาพดในทนคอ อายยนยาวโดยไมเสยชวตกอนวยอนควรหรอไมพการหรอมเรอรง โดยวดจากปสขภาพด (HALE) ตงเปาหมายในป 2564 ป คน

ไทยมอายไขเฉลยเมอแรกคลอด (LE) 80 ป และมปสขภาพด (HALE) 72 ป (เปาหมาย 20 ป LE 85 ป HALE 75 ป) 2. กรมอนามยและกรมควบคมโรค รบผดชอบเรองสงเสรมปองกน กอนทจะปวย จงตองใช HALE เปน Ultimate Goal แทน LE

ตารางท 2-2 ความเชอมโยงประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด และกรอบเวลาทบรรลวตถประสงคเชงยทธศาสตร (เปาประสงคสงสด (Ultimate Goal))

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด Baseline Data เปาหมาย (Targets)

ป 58 ป 59 ป 60 ระยะสน 1 ป ป 60

ระยะยาว

ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

เปาประสงคสงสด : ประชาชนสขภาพด 1.สงเสรมสขภาพ 5 กลมวย

1.1 สงเสรมการเกดและเตบโตคณภาพ 1.ตงครรภคณภาพ ลกเกดรอดแมปลอดภย 1.อตราสวนการตายมารดาไทยตอการเกดมชพแสนคน 22.73 26.63 23.75 ไมเกน 20 ไมเกน 20 ไมเกน 17 ไมเกน 17 ไมเกน 15 2.เดกอาย 0-5ป มพฒนาการสมวย 2.รอยละของเดกอาย 0-5ป มพฒนาการสมวย 92.11 97.73 94.62 ไมนอยกวา

รอยละ 80 ไมนอยกวา รอยละ 80

ไมนอยกวา รอยละ 80



3.เดกอาย 0-5ป สงดสมสวน 3 .รอยละของเดกอาย 0-5ป สงดสมสวน และสวนสงเฉลยทอาย 5 ป 46.6 47.8 49.8 รอยละ 51 รอยละ 54 รอยละ 57 รอยละ 60 รอยละ 63

1.2 สงเสรมเดกวยเรยนใหแขงแรงและฉลาด

4.เดกวยเรยนเจรญเตบโตเตมศกยภาพและมทกษะสขภาพ

4.รอยละของเดกวยเรยน (6-14 ป) สงด สมสวน ฟนไมผ และเดกอาย 12 ปมสวนสงเฉลยตามเกณฑ

64.73 67.69 65.22 รอยละ 66 รอยละ 68 รอยละ 70 รอยละ 72 รอยละ 74

1.3 สงเสรมพฤตกรรมอนามยการเจรญพนธทเหมาะสมส าหรบวยรน

5.วยรนมทกษะชวตและพฤตกรรมอนามยการเจรญพนธทเหมาะสม

5.อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป ตอประชากรหญงอาย 15-19 ปพนคน

47.90 44.80 42.50 ไมเกน 42 ไมเกน 40 ไมเกน 38 ไมเกน 36 ไมเกน 34

1.4 สงเสรมพฤตกรรมสขภาพวยท างานทพงประสงค

6.ประชากรวยท างานหนด สขภาพด 6.รอยละของวยทางานอาย 30-44 ป มดชนมวลกายปกต 52.48 51.35 51.79 รอยละ 54 รอยละ 55 รอยละ 56 รอยละ 57 รอยละ 58

1.5 สงเสรมผสงอายไทยเพอเปนหลกชยของสงคม

7.ผสงอายสขภาพดดแลตนเองได และมคณภาพชวตทด

7. รอยละของตาบลทมระบบการสงเสรมสขภาพดแลผสงอายระยะยาว (Long Term Care) ผานเกณฑ

27 74.50 82.40 50 60 70 80 95

8. รอยละของผสงอายมฟนแทอยางนอย 20 ซ หรอ 4 คสบ (หลง) 44.0 44.7 47.30 รอยละ 43 รอยละ 44 รอยละ 45 รอยละ 46 รอยละ 47 2.สรางความเขมแขงระบบอนามยสงแวดลอมชนอยางยงยน

8.ชมชนมความเขมแขงในการจดการอนามยสงแวดลอมของชมชน

9. รอยละของมลฝอยตดเชอทไดรบการจดการถกตองตามกฎหมาย 90 6 88 100 100 100 100 100 10. รอยละโรงพยาบาลทมการดาเนนงาน GREEN & CLEAN Hospital 40.50 40.50 92.62 รอยละ 75

ผานเกณฑ ระดบพนฐาน

- รอยละ 20 ผานเกณฑระดบดมาก

-รอยละ 40 ผานเกณฑ ระดบดมาก

- รอยละ 60 ผานเกณฑ ระดบดมาก

- รอยละ 80 ผานเกณฑ ระดบดมาก

เปาประสงคสงสด : ภาคเครอขายและเจาหนาทมความสข ระบบอนามยยงยน (ระบบสงเสรมสขภาพและระบบอนามยสงแวดลอม) 11. รอยละความพงพอใจของภาคเครอขายภาครฐทนาสนคาและบรการ

(Product Champion) ของกรมอนามยไปใช (สมดบนทกสขภาพแมและเดกของกรมอนามย) ประเมนทก 3 ป

- - 77.58 รอยละ 75 รอยละ 80 รอยละ 85 รอยละ 90 รอยละ 95

4. ปฏรประบบงานสองคกรทมสมรรถนะสงและมธรรมาภบาล

10. เปนองคกรแหงการเรยนร (LO) 12. จานวนงานวจย ผลงานวชาการ และนวตกรรมทถกนาไปใชประโยชน

อยางนอย 4 เรอง





11. เปนองคกรทมสมรรถนะสง (HPO) 13. การผานเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) - 1 - 3 หมวด (สะสม)

4 หมวด (สะสม)



ไดรบการรบรองตามระบบ PMQA ครบทกหมวดจากสานกงาน ก.พ.ร.

12. เปนองคกรทมธรรมาภบาล 14. คะแนนประเมนระดบคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานตามระบบ ITA โดยปปท.

80.66 77.90 83.71 รอยละ 81 รอยละ 82 รอยละ 83 รอยละ 84 รอยละ 85

- 28 -

การทจะใหมปสขภาพ ถง 72 ปได กรมฯใชแนวคด Life Course Approach (LCA) & Health Literacy เนองจากสขภาพเปนผลสะสม ตงแต อยในครรภ วยเดก วยเรยน วยรน วยทางานและสงอาย โดย

1. ประเดนยทธท 1 การสงเสรมสขภาพ 4 กลมวย C1,C2,C3,A3) เพอสงมอบสขภาพดแตละชวงวยตงแต แมและเดกถงสงอาย

2. ประเดนยทธท 2 เพอสรางสงแวดลอมทเออตอสขภาพC4,A1,A2,A3 3. ประเดนยทธท 3 เพอรวมพลงและพฒนาภาคเพอรวมกนจดบรการโดยใช Products ของกรมฯใหกบ

ทกกลมวยA2 4. ประเดนยทธท 4 คอสงทจะสนบสนนใหประเดนยทธท 1-3 สาเรจ โดยใช 3L

4.1. LeadA1,C5 เนนการนาแบบรวมหมแบบมวสยทศน บรณากาโดยใช Cluster (Cross Function),แลวสรางวฒนธรรมการทางานโดยใช 3L มจรยธรรมและรบผดชอบตอสงคม

4.2. LeanC5,C6 สรางและสงมอบคณคาในมมมองของ C/SH, ลด DOWNTIME (Defect, Over Production, Waiting Time, Not Use Of Talent, Transportation, Inventory, Excess Proces) ตามแนวคดของ Lean

4.3. LearnC7 เรยนรโดยใชการวด วเคราะห จดการความรสการปรบระบบหรอสรางนวตกรรม , Digitalization, HR strategy (HRP, HRM, PMS, HRD) หมายเหต* 1) กรมฯใช ประเดนยทธศาตร แทน วตถประสงคเชงยทธศาสตร และ A1-A3 คอความไดเปรยบ, C1-C7 คอความทาทาย

เชงกลยทธ สามารถดคายอ A1-A3 และ C1-C7 ในหวขอความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธ 2) รายละเอยด เปาประสงคและเครองชวด ดไดทตาราง 2.2 ซงมความสมดล (Balanced scoredcard) ทงมต growth &

development, กระบวนการภายใน, คณภาพระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม และมตประชาชน 2.2 การน ายทธศาสตรไปปฏบต ก. การจดท าแผนปฏบตการและการถายทอดสการปฏบต

จากแผนยทธศาตร 5 ปของกรมฯ จะถกทอนใหเปนแผนปฏบตการและแผนงบประมาณในทกประเดนยทธศาสตรและทกเปาประสงค แผนยทธศาสตรจะกาหนดแผนงานทยงไมลงรายละเอยด แตเมอทอนเปนแผนปฏบตการและแผนงบประมาณประจาป แลวจะลงรายละเอยดทงกจกรรม งบประมาณ ตงแตป 2559 เปนตนไปกระบวนการทาแผนปฏบตการและแผนงบประมาณจะมความแตกตางจากเดมดงน

1. ผบรหารระดบสงของกรมฯ (อธบดและรองอธบด) เหนชอบวงเงน การแบงงบประมาณเปน 2 กอน (1) งบ Function โดยจดสรรใหทกหนวยงานของกรมฯ เพอไปทางาน Function ของกอง/สานก/ศนยเขต (2) งบ Cluster จดสรรใหกบ clusters 4 กลมวยและอนามยสงแวดลอม เพอให Clusters ทาหนาท Screen & Select และจดสรรวงเงนใหกบโครงการตางๆ โดยทาในรปแผนบรณาการระหวางหนวยงานสวนกลางและศนยเขต

2. กอง/สานก/ศนยเขต และผรบผดชอบโครงการ เขยนโครงการตามรายละเอยดทกองแผนกาหนด จากนนบนทกขอมลในโปรแกรม DOC (Document Operation Center) ทงงบ Function และ Clusters โดยตองระบรายละเอยดกจกรรม ระยะเวลาดาเนนการ วงเงนงบประมาณ และผรบผดชอบ รวมถง รหสของแผนงาน โครงการ เครองชวด กจกรรมหลก งบประมาณ หนวยเบก เพอสะดวกตอการจาแนก โดยจดทาแผนทงเงนงบประมาณและนอกงบประมาณ (เงนบารง/เงนจาก สสส สปสช หรอเงนจากตางประเทศ) และแผนจดซอจดจางรายไตรมาส

3. กองแผนงาน ตรวจสอบ และ Print แผนงบประมาณจากทกหนวยงานทบนทกเขามา เพอเสนออธบดอนมตกอน 30 ก.ย. เพอใหสามารถเรมใชเงนงบประมาณ/นอกงบประมาณตงแต 1 ต.ค. ของทกป

- 29 -

การท าแผนปฏบตการในประเดนยทธศาสตรท 4 การพฒนาองคกร ดวย Change Management (CM) ในป 2559 กรมอนามยเปลยน Strategic Positioning จาก Technical Support เปน System Governance การเปลยนแปลงในระดบมาก ซงไมสามารถใชระบบการบรหารจดการแบบเดมได กรมฯ จงนาหลกการบรหารการเปลยนแปลง (Change Management : CM) มาใช โดยตงสานกบรหารการเปลยนแปลงเพอมารบผดชอบโดยเฉพาะประเดนยทธศาสตรท 3 การอภบาลระบบ และ 4 การพฒนาองคกรเปนองคกรสมรรถนะสง องคกรคณภาพคคณธรรม โดยใชเวลา 2 ป (2559-2560) จากนนจะมอบภารกจของสานกงานบรหารการเปลยนแปลงไปสหนวยงานปกตของกรมฯ ในป 2561 การดาเนนการบรหารการเปลยนแปลง (CM) ดงน

1. CM โดยใช 8 steps ของ Kotter ไดแก 1) สรางความรสกวาจาเปนตองเปลยนแปลง 2) สรางแนวรวมและ Volunteer Army 3) กาหนดแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการ 4) เสรมพลงใหกบแนวรวมและ Volunteer army 5) ขจดอปสรรคหรอ Barrier เพอใหงานเดนหนา 6) ทาใหเหนความสาเรจ (Short Term Win) 7) รกษาความเรวของการเปลยนแปลง 8) สถาบนการเปลยนแปลงอยางถาวร

2. สานกงานบรหารการเปลยนแปลง จดทา Blue Print For Change ระดบกรมฯ และทกหนวยทาแผน CM ดวย 3. แผน CM ประกอบดวย ยทธศาสตร 3L คอ Lead Lean Learn โดย

3.1. Lead เนนการนาแบบรวมหม บรณาการทางานแบบครอมสายงานในรป Clusters โดยทางานแบบ Strategic Base ไมใช Functional Base สวสยทศน การเปนองคกรหลกในการอภบาลระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม สรางวฒนธรรมการทางานแบบ 3L มธรรมาภบาลและรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

3.2. Lean โดย Lean ระดบมหภาคคอสรางและสงมอบคณคา (ในสายตาของ C/SH) ตลอดทง Value Chain เปลยนจาก Supply Push เปน Demand Pull สวน Lean ระดบจลภาค คอการลด DOWNTIME สงผลใหเกดประสทธภาพเกดประสทธผล และลดตนทน

3.3. Learn เนนการใชขอมล ผานการวด วเคราะห จดการความรเพอปรบระบบหรอสรางนวตกรรม พฒนา Digital Innovation เพอสราง Digital Process & Digital Product และบรณาการ HRP, HRM, PMS, HRD ดวย HR Strategy เพอพฒนา Core Competency A2IM ใหกบบคลากรกรมอนามยใหสามารถบรรลวสยทศนและพนธกจของกรมอนามย

4. Intensive Monitoring and Evaluation (M&E) โดยประชมสมาเสมอทกวนองคาร (Tuesday Regular Meeting : TRM) ปจจยสความสาเรจของการบรหารการเปลยนแปลงคอ Strong Policy จากผบรหาร โดยเฉพาะผบรหารสงสดคออธบด และ Intensive M&E เพอใหการเปลยนแปลงเปนไปตามเปาหมายทกาหนด ในรอบ 2 ปททาเรอง CM อธบดเปนประธานการประชม TRM เกอบทกครง โดย องคารสปดาหท 1 เปนวาระการตดตามความกาวหนาหนวยงานสวนกลาง สปดาหท 2 เปนการประชมกรมฯ สปดาหท 3 เปนการประชม เรอง การเฝาระวง การจดการความรและการวจย สปดาหท 4 เปนการประชมตดตามเรองแผนยทธศาสตร

5. การปรบโครงสรางองคกร (Restructure) เพอใหสามารถรองรบภารกจใหมและ Strategic Positioning ใหม จงมการปรบโครงสรางองคกร ดงน

5.1. สวนกลาง ตงสานกอนามยผสงอาย เพอรองรบสงคมผสงอาย ตงสถาบนพฒนาอนามยเดกแหงชาต เพอรองรบเรองพฒนาการเดก โดยทง 2 หนวยงานแยกจากสานกสงเสรมสขภาพ ปรบภารกจศนยอนามยท 13 ทอยใน กทม. มาทาเรองการสงเสรมสขภาพเขตเมอง เพอรองรบสงคมเมองแบบมหานคร และเปลยนชอ เปนสถาบนพฒนาสขภาวะเขตเมอง (สสม.) ศนยการจดการความร วจย และนวตกรรม (ศรวน.) มาบรณาการเรองวจยและจดการความร สานกงานขบเคลอนโครงการกรมอนามย 4.0 เพอความรอบรดานสขภาพของประชาชน (สขรส.) สมาคมสงเสรมความรอบรดานสขภาพไทย (THLA) สถาบนสงเสรมความรอบรดานสขภาพ เพอขบเคลอนเรองความรอบรดานสขภาพ ซงถอเปนประเดนปฏรปของสภาปฏรปแหงชาต

- 30 -

5.2. สวนภมภาค ไดแก ศนยอนามยทง 12 แหง ปรบโครงสรางเพอรองรบเขตสขภาพ ซงเปนนโยบายของกระทรวง เนนบทบาทการอภบาลระบบ (Regulator) โดยผองถายภารกจการจดบรการ (Provider) ใหเขตสขภาพ ตามแนวคดเรอง Provider Purchaser Splint ซงม สปสช. เปน Purchaser เปนผซอบรการรายใหญจาก Provider จงจาเปนตองม Regulator ทเปนกลางคมกตกา รอยละ 70 ของขาราชการกรมฯอยทศนยเขต โดย 2 ใน 3 ของขาราชการอยทโรงพยาบาลของศนยอนามย กรมฯ ไดปรบโครงสรางของศนยอนามย โดยเกลยกาลงคนจากโรงพยาบาลมาอยกลมภารกจวจยพฒนาและสนบสนนเขตสขภาพ ซงประกอบดวย กลมสงเสรมสขภาพสตรและเดกปฐมวย วยเรยนและวยรน วยทางาน วยสงอาย กลมพฒนาอนามยสงแวดลอม กลมขบเคลอนยทธศาสตรและกาลงคน ทาใหศนยเขตมจานวนตาแหนงทขบเคลอน Core Function ของกรมฯเพมขนเทาตว

6. ปดสานกงานบรหารการเปลยนแปลง ในเดอน ก.ย. 2560 พรอมกบสงมอบภารกจใหหนวยงานตางๆของกรมฯ ตามบนไดขนท 8 ของ Kotter’s คอ สถาปนาการเปลยนแปลงอยางถาวร แผนยทธศาสตร PP&P ของเขตสขภาพ และจงหวดในเขต จากการวเคราะห Value Chain จดคานงดทจะทาใหภารกจของกรมฯสาเรจคอ เขตสขภาพ เดมแผนยทธศาสตกรมฯ ทออกแบบอยางดในชวง Formulate แต Action Plan ไมสามารถ Implement ลงไปถงระดบพนท (เขต จงหวด อาเภอ สถานบรการ) ป 2559 จงปรบระบบ โดย กรมฯของบประมาณจาก สสส.จานวน 9 ลานบาท เพอขบเคลอนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภค (PP&P) จากระดบชาต ไปสแผนยทธศาสตร PP&P ของทง 12 เขต และตอเนองเปนยทธศาตร PP&P ของจงหวดตางๆในเขตไดสาเรจ ซงแผนยทธศาสตรดงกลาว จะใชเปนกรอบในการทา Action Plan ทบรณาการทงงานสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค และคมครองผบรโภค ในแตละปของจงหวด อาเภอ และสถานบรการ โดยใชงบประมาณของพนท มการแตงตง คกก.ขบเคลอนยทธศาสตร PP&P ระดบเขต โดยมผตรวจราชการ ประจาเขต เปนประธาน และ ผอานวยการศนยอนามยรวมกบผอานวยการสานกงานปองกนควบคมโรค แตละเขตเปนเลขานการ โดยเลขานการจะทาหนาทกากบตดตามการดาเนนงานใหเปนไปตามแผน และบรรลเครองชวดตามวตถประสงคเชงยทธศาสตรทกาหนดไว จงถอเปนกาวสาคญในการปรบบทบาทของทงกรมอนามย กรมควบคมโรค สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา จากการเปนผลงไปทาเอง โดยใชงบประมาณตนเอง มาเปนผอภบาลระบบ โดยใชงบประมาณเพอการจดทายทธศาสตร และการกากบตดตาม สวนงบดาเนนการตาม Action Plan ใชงบประมาณของพนท การจดสรรทรพยากร (งบประมาณ)

แผนภาพท 2-6 การบรหารการคลงและงบประมาณ

- 31 -

แผนปฏบตการจะนามาสการจดทาคาของบประมาณจากสานกงบประมาณ เพอไดอนมตแผนงบประมาณแลว จะไปสการทาแผนในรายละเอยด ทตองลกถงรายละเอยดของกจกรรม ระยะเวลาการดาเนนการ งบประมาณผรบผดชอบ กรมฯใชกลไกของ Cluster ในการ Screen And Select ดงแผนภาพท 2-6 เพอบรณการแผนของกอง/สานก กอนลงสพนท ปรบระบบใหงบประมาณไปสศนยเขตมากขน ใชโปรแกรม DOC ทาใหการรวบรวมแผนและการอนมตแผนแลวเสรจภายใน 30 กนยา เพอใหวนท 1 ตลาคม สามารถดาเนนการตามแผน HR strategy เพอเกลยก าลงคนและเพมสมรรถนะบคลากรส Core Competency – A2IM การไมเพมจานวนขาราชการ ทาใหแผน Human Resource Planning (HRP) ทาไดโดยการเกลยกาลงคน บนหลกการใหบคลากรทา Core Function ทศนยเขตมากขน ทาแผน Human Resource Manangement (HRM) ดวยการปรบโครงสรางและเกลยกาลงคนตามแผน HRP เพอใหมกาลงคนทเพยงพอในการทา Core Function ทาแผน HRD เนน 2 หลกสตรคอ (1) พฒนา Gen Y (OSOF) (2) พฒนาผสบทอดตาแหนง (NeGSOF) โดย Input เรอง A2IM ทง 2 หลกสตร และขยายจาหนวนผเขารบการอบรม ปรบเรอง Performacne Management System (PMS) โดยประเมน A2IM ในสวนของ Core Competency การทาคารบรองการปฏบตราชการจากกรมฯ ลงไปส Cluster และหนวยงาน และจากหนวยงานสบคคล ดงแผนภาพท 2-6 และจายคาตอบแทนแตกตางกนตามผล PMS

แผนภาพท 2-6 กรอบแนวทางการถายทอดตวชวดและเปาหมายกรมอนามยสระดบ Cluster ระดบหนวงานและระดบบคคล

ในป 2559 กรมฯเรมทาเกณฑในการวดคารบรองจาก PA โดยการมสวนรวมจากทกสวน และสอสารใหบคลากรไดรบทราบ ในป 2560 กรมฯเรมปรบระบบการประเมนผลการปฏบตงาน (PMS) โดยจะสงเงนเพอเลอนเงนเดอน รอยละ 2.8 ถง 3.2 ของเงนเดอนรวมของหนวยงาน ขนกบผลการปฏบตงานของหนวยงานนน (เดมจะสงเงนเพอเลอนเงนเดอนเทากนทกหนวยงานคอ รอยละ 3) สงผลใหหนวยงานผกพนกบ KPIs หรอ วตถประสงคเชงยทธศาสตรมากขน ซงถอเปนกรมแรกๆทดาเนนการแบบน จน สภานตบญญตแหงชาต มาดงานเกยวกบระบบ PMS ของกรมอนามย ตววดผลการด าเนนการและการก ากบตดตามผลการด าเนนการ แบงไดเปน

1. ตววดผลในแผนยทธศาสตรสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม พ.ศ.2560-2564 ดงตารางท 2.2 2. ตววดผลการพฒนาตามมาตรฐาน PMQA หมวด 7 (ดงสวนท 3 หมวดผลลพธ 7.1-7.6) 3. ตววดผลในระบบการเฝาระวง โดยปงบประมาณ พ.ศ. 2560 มจานวน 30 ตวและในปปจจบนการทบทวน

มท งส น 45 ต วช ว ด (รายละเอยดด ใน Web Site กรมอนาม ย http://dashboard.anamai.moph.go.th ประกอบดวย 8 ประเดน (แบงตาม 5 กลมวยและอนามยสงแวดลอม) ไดแก ประเดนท 1) แมตาย, 2) เดกแรกเกด-5ป พฒนาการสมวย, 3) เดกปฐมวย วยเรยน วยรนสงดสมสวน, 4) วยเรยนเจรญเตบโตเตมศกยภาพและมทกษะสขภาพ, 5) วยรนมทกษะชวตและพฤตกรรมอนามย การเจรญพนธทเหมาะสม, 6) วยทางานหนด สขภาพด, 7) ผสงอายสขภาพดดแลตนเองไดและมคณภาพชวตทด , 8) ชมชนมความเขมแขงในการจดการดานอนามยสงแวดลอมของชมชน ผานตวชวดเฝาระวงสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

- 32 -

การก ากบตดตามการบรหารความเสยงและการปรบแผน ศนยตดตามผลการปฏบตงานกรมอนามย (Department Operation Center :DOC) เปน

ระบบทกรมอนามยไดพฒนาขน เนองจากเดมขอมลการใชจายงบประมาณและผลการดาเนนงานยงไมสามารถนามาวเคราะหเพอการวางแผนใหทนเวลา ดงนนเพอลดขนตอนการปฏบตงานจงไดนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการดาเนนงานใหมความสะดวกรวดเรว อกทงนาไปใชในการวางแผนเชงยทธศาสตร แผนปฏบตการ ตลอดจนการตดตามประเมนผลการปฏบตงาน เปนการกระจายอานาจงานและงบประมาณใหกบหนวยงานภายในรบผดชอบตอความสาเรจของผลงานอยางโปรงใสตรวจสอบได โดยทกหนวยงานในสงกดกรม สามารถบนทกขอมลแผนงานโครงการและความกาวหนาการดาเนนงาน การใชจายงบประมาณ และผลการดาเนนงานตามตวชวดประจาป แบบ Real-Time เปนระบบทจดเกบขอมลสารสนเทศแบบสะสม ผบรหารสามารถเขาระบบเพอพจารณาขอมลไดทกจดเวลา เพอเปรยบเทยบผลการดาเนนงานและตดตามความกาวหนาผานระบบไดตลอดเวลา ใหเปนขอมลประกอบการตดสนใจและวางแผนเชงยทธศาสตรดวย

กรมฯ มระบบการบรหารความเสยงและควบคมภายในทวทงองคกร และเฝาระวงความเสยงใหมๆ ทอาจเกดขน กาหนดใหทกหนวยงานดาเนนการบรหารความเสยงของแผนงาน/โครงการสาคญ ในแผนปฏบตการตามแนวทางมาตรฐานทกรมอนามยกาหนด เพอปองกนและควบคมความเสยงในดานตาง ๆ ทอาจเกดขนจากสถานการณทไมแนนอนและมผลกระทบตอความสาเรจของกรมอนามย 4.

การตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน เพอควบคมกากบการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรใหบรรลวสยทศน เพอใหมนใจวาโครงการตาง ๆ ภายใตยทธศาสตรนน จะกอใหเกดการปฏบตงานทนาสงตวชวดเปาประสงคไดตรงตามกาหนด ดงตารางท 2-2 กรมอนามยไดกาหนดกรอบแนวทางการตดตามและประเมนผล ดงแผนภาพท 2-7 การกากบตดตาม (Monitoring) ประกอบดวย

1. การรายงานผลการด าเนนงาน แบงเปน 2 สวน คอ 1.1. การรายงานผานระบบอเลกทรอนกส (E-report) เชน ระบบ DOH Dashboard เปนการ

รายงานทสนบสนนการตดสนใจและการวางแผนของผบรหาร ตลอดจนตดตามงานตามภารกจกรมฯ หรอ ระบบศนยตดตามผลการปฏบตงาน กรมอนามย (DOC) ทใหหนวยงานภายใตสงกดรายงานขอมลแผน/ผลการดาเนนงาน และการใชจายงบประมาณตามแผนฯ กาหนดใหรายงานภายในวนท 15 ของเดอนถดไป

1.2. การรายงานเฉพาะเรอง (Special Report) เปนการรายงานความกาวหนาโครงการสาคญตามทกรมฯกาหนด (ตามแบบฟอรมจากกองแผนงาน) ใหรายงานขอมลภายในวนท 15 ของเดอนถดไป

2. การเฝาระวง (Information for Action) กาหนดการรายงานตามรอบระยะเวลา 1, 3, 6 และ 12 เดอน ครอบคลมตวชวดทง 5 มต (Risk Factor, Protective Factor, Promoting Intervention, Health Outcome And Impact) แบงการเฝาระวงออกเปน 2 ประเภท คอ การเฝาระวงเชงรก (Active Surveillance) เปนการเกบขอมลดวยการสารวจขอมลเอง และการเฝาระวงเชงรบ (Passive Surveillance) เปนการจดเกบและใชขอมลจากการรายงานทมผจดทาไวแลว เชน ขอมลจากระบบรายงานทมอยใน Health Data Center เปนตน ทงน ไดนาผลการตดตามวดวเคราะหผานระบบการเฝาระวงฯ Cluster KISS และคณะกรรมการพฒนาและขบเคลอนวชาการกรมอนามย (กพว.) นาขอมลไปทาการปรบปรงแผนปฏบตการ ตวชวด กลยทธมาตรการ และไดพฒนาโปรแกรม DOH Dashborad สามารถคนขอมลคนกลบใหแตละระดบ (ประเทศ/เขต/จงหวด/อาเภอ)

3. การประชมวาระส าคญ โดยแบงเปน 3.1. การประชมประจาทกวนองคาร (TRM) อธบดกรมอนามยเปนประธาน สปดาหท 1 : การประชม

หนวยงานสวนกลาง สปดาหท 2 : การประชมกรมอนามย สปดาหท 3 : การประชมคณะกรรมการพฒนาและขบเคลอนวชาการกรมอนามย (กพว.) และสปดาหท 4 : การประชมคณะกรรมการบรหารแผนยทธศาสตรฯ

3.2. การประชมตดตามผลการดาเนนงานรอบ 6 และ 12 เดอน

- 33 -

4. การตรวจราชการและนเทศงาน ระดบกระทรวงสาธารณสข เปนมาตรการสาคญประการหนงในการบรหารราชการแผนดน เพอใหการปฏบตราชการเปนไปตามวตถประสงค เปาหมาย ผลลพธตาม รฐบาลและกระทรวง กรมฯไดใหความสาคญกบการตรวจราชการโดยมอบให ผทรงคณวฒ ผอานวยการศนยอนามยท 1-12 สถาบนพฒนาสขภาวะเขตเมอง และบคลากรระดบสงของหนวยงาน เขารวมการตรวจราชการ เปนบทบาททสอดคลองกบการปฏรปกระทรวงสาธารณสข ทงนผลการตรวจราชการจะสะทอนปญหา/ขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอเขตสขภาพ จงหวด และกรมอนามยเองในการดาเนนงานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ทงนหวหนาคณะนเทศงานของกรมคอ อธบดและรองอธบดกรมอนามย ทาใหกรมไดรบทราบขอมลทเปนขอเทจจรงของพนทอยางรวดเรวและทนสถานการณ สาหรบการนเทศงานระดบกรม เปนการตดตามเพอรบฟงปญหา/ขอเสนอแนะ/แนวทางการแกไขปญหา การใชยทธศาสตรสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม รวมถงมาตรการทใชในการดาเนนการ ตลอดจนเพอสรางขวญและกาลงใจแกผปฏบตงาน ซงอธบด รองอธบดจะเปนผนาการนเทศระดบกรมดวยตนเอง โดยมการจดกาหนดการนเทศไวชดเจนตงแตตนป

แผนภาพท 2-7 ระบบการตดตามประเมนผลของกรมอนามย

การประเมนผล (Evaluation) แบงขอบเขตการประเมนผลเปน 2 สวน คอ 1. ประเมนตวชวดตามชวงเวลา เปนการประเมนการบรรลผล จากการเปรยบเทยบผลการดาเนนงานกบ

คาเปาหมายตามเกณฑ/มาตรฐานทตงไว เกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณจากระบบรายงาน และเชงคณภาพจากการศกษาวจย การสารวจ การจดเวทแลกเปลยนเรยนร การประเมนตนเอง การประเมนโดยหนวยงานภายนอก การประเมนความพงพอใจตาง ๆ และการประเมนโครงการสาคญของ กรมอนามย

2. ประเมนผลส าเรจและผลกระทบของแผนยทธศาสตรฯ 5 ป (พ.ศ.2560-2564) เปนระยะ ดงน 2.1 ประเมนผลประจาป (แผนปฏบตการ : Action Plan) โดยจดทารายงานความกาวหนาและรายงาน

ผลการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมฯ รวมถงเผยแพรรายงานผานเวทการสมมนาประเมนผลการดาเนนงานระยะ 6 เดอน และระยะ 1 ป

2.2 ประเมนผลระยะกลางแผนฯ โดยประสานกบหนวยงานทเกยวของทกระดบ รวมทงผเชยวชาญ/นกวชาการจากหนวยงานภายนอก เพอประเมนผลภาพรวมของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมฯ ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอนาผลการประเมนมาใชในการทบทวน

- 34 -

กรอบทศทางฯ สการปรบแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมฯ ตอไป โดยในป 2561 กรมอนามยไดจดตงคณะกรรมการประเมนผลครงแผน

2.3 ประเมนผลระยะสนสดแผนฯ โดยผเชยวชาญ/นกวชาการจากหนวยงานภายนอก เพอประเมนผลสาเรจ ผลลพธ และผลกระทบของแผนยทธศาสตรระบบสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม สาหรบใชเปนปจจยนาเขาในการกาหนดทศทางนโยบายและยทธศาสตรในอนาคตตอไป

การปรบแผน การประชม TRM จะทาใหทราบวาเครองชวดใดมโอกาสไมเปนไปตามแผน เมอไดอภปรายหาขอสรปไดแลว ประธานในทประชม (อธบด) จะสรป และนาไปสการปรบแผนปฏบตการตอไป ในป 2560 กรมอนามยไดทาหลกการปรบแผนปฏบตการ ตามสถานการณทจาเปนตอการปรบแผน อาทเชน แผนงาน/โครงการ ตามแผนปฏบตการ หรอโครงการทอยนอกแผนปฏบตการของหนวยงานซงไดรบการอนมตจากกรมฯ นน ดาเนนการไดบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายการดาเนนงานของโครงการเรยบรอยแลว และมความจาเปนตองดาเนนงาน เพอเพมประสทธภาพและคณภาพตามภารกจกรมฯ หรอมสถานการณทไมปกตจากภายนอก อาท ปญหาหมอกควน มหาอทกภย สถานการณทางการเมอง นโยบายรฐบาล/กระทรวง ฯลฯ ดงนน เพอใหเกดความคลองตวในการดาเนนงานและการบรหารจดการ กรมฯจงกาหนดแนวทางการปรบแผนปฏบตการ 4 กรณ ไดแก 1) เปนโครงการใหม (นอกแผน) ทหนวยงานมงบประมาณรองรบการดาเนนการไวเรยบรอยแลว เชน นางบประมาณเหลอจายจากโครงการ/กจกรรมอน ๆ หรอไดรบจดสรรงบประมาณเพมเตม จงนามาจดทาโครงการเพมเตม เปนตน 2) ยกเลก หรอ ปรบลดเปาหมาย ของโครงการ/กจกรรม 3) เลอนระยะเวลาการดาเนนงานไปในไตรมาสถดไป เชน กาหนดไวเดอนมกราคม แตเลอนการดาเนนงานไปเดอนมถนายน เปนตน และ 4) เพมหรอลดงบประมาณในการดาเนนงานของโครงการ/กจกรรมเดม ประกอบดวยหลกเกณฑทวไปและหลกเกณฑเฉพาะสาหรบหนวยงานสวนกลางและหนวยงานสวนกลางทตงอยในสวนภมภาค โดยกาหนดผรบผดชอบแตละขนตอนทชดเจน และมรายละเอยดของเอกสารประกอบการขออนมตโครงการในแตละกรณ ซงกระบวนการปรบแผนฯ ดงกลาว พฒนาขนจากเดมทเงอนไขของการปรบแผนยงไมชดเจนในปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ทผานมา ไดมการรบฟงความเหนของภาคเครอขายนามาปรบปรง การกาหนดหลกเกณฑ แนวทางการปรบแผนฯ และนาไปปฏบตทวทงองคกร ผลลพธทเกดขน ผลจากการทา CM ทาใหเกดการทางานแบบ Strategic Base เพอไปสวสยทศน พนธกจ และวตถประสงคเชงกลยทธ ทาใหเกดโครงสรางองคกรใหมรองรบ การปรบระบบการทาแผนปฏบตการประจาป โดยใชโปรแกรม DOC ทาใหการรวบรวมแผนไดเรวขน การกากบตดตามอยางมประสทธภาพมากขน การใช Cluster เปนผ Screen and Select การเชอมแผนยทธศาตรของกรมฯ เปนแผนยทธศาตร PP&P ของกระทรวง สการถายเปนแผนยทธศาสตรของเขต/จงหวด ทาใหแผนบรณาการลงสพนมประสทธภาพอยางเชอมโยงไดดขน การปรบระบบงบประมาณ โดยจดสรรไปทศนยเขตมากกวาจดสรรใหกอง/สานกสวนกลาง การปรบโครงสรางของศนยเขต ทาใหมงบประมาณและกาลงคนทเพยงพอในการทา Core Function การจายคาตอบแทนไมเทากนตาม PMS ทาใหบคลากร Engage กบยทธศาสตรมากขน การดาเนนการตามทกลาวมาทงหมด สงผลใหผลลพธดานประสทธผลดขน เชน แมตาย การตงครรภในวยรน ดานบคลากรดขน เชน คะแนนเฉลยผลปฏบตงานตามคารบรองสงขน ดานการเงน การเบกจายงบประมาณในป 2559 กรมอนามยเบกจายสงสดของ กสธ. ดานกระบวนการ โดยเฉพาะการสรางนวตกรรม กรมฯ ไดรบรางวล TPSA เพมมากขน (ดงรายละเอยดสวนท 3 หมวด 7 ผลลพธ)

- 35 -

ข. การคาดการณผลการด าเนนการ กรมฯไดพฒนาครองชวดทมความสาคญ ในกลมทตองเฝาระวง ถอเปน Information For Action หรอ Rapid Response โดยมอบทม KISS รบผดชอบในการพฒนา DOH Dashboard โดยดงขอมลจาก Big Data ของศนยสารสนเทศ กระทรวงสาธารณสข มาทาการประมวลผลโดยสามารถจาแนกรายเขต จงหวด อาเภอ ลงไปถงระดบตาบล และสามารถคนขอมลไปใหเขต จงหวด อาเภอ เพอใหผตรวจราชการ นายแพทยสาธารณสขจงหวด และหรอ นายอาเภอ (ประธาน คกก. พฒนาคณภาพชวตระดบอาเภอ : พชอ) เปนผ Response ตามลาดบ ขอมลจากระบบเฝาระวงจะถกนาเสนอทกวนองคารสปดาหท 3 ในทประชม TRM โดยกาหนดความถในการนาเสนอทตางกน เชน อตราแมตาย จะตองนาเสนอทกเดอน ทงภาพรวมของประเทศ/เขต/จงหวด และสาเหตการตาย ทาใหสามารถคาดการณไดวา เครองชวดใดมแนวโนมผานเกณฑ และพนทไดมผลดาเนนงานทด เพอนาไปสการถอดบทเรยน คนหา Best Practice เครองชวดใดมโอกาสไมบรรลเปาหมาย จะทาการหาสาเหตและแนวทางการแกไข เชน อตราแมตายทเขตภาคเหนอทาไดด จงไดขนไปถอดบทเรยน ทภาคใตทาไดไมด ไดลงพนทเพอวเคราะหเชงลก พบมตของศาสนา ความเชอ จงขอความชวยเหลอจากผนาศาสนา เปนตน

การคาดการณขอมลเทยบเคยงกบคแขง/คเทยบ กรณเทยบเคยงภายในประเทศจะใชเครองชวดเกยวกบการพฒนาองคกรของสวนราชการ เชน ผานการรบรอง PMQA จานวนการไดรางวล TPSA องคกรโปรงใส ดงตารางท 2-3 สวนการเทยบเคยงตางประเทศนน กสธ. มอบกรมอนามยดแลเครองชวดเกยวกบกลมสตรและเดกและสขาภบาลสงแวดลอม รวมถงเปนตวแทนของประเทศในการเกบขอมล เชน อตราการตายของมารดา (MMR) อตราการตดเชอ HIV จากแมสลก (PMTCT) การครอบคลมดานสขาภบาลสงแวดลอมเชน สวม นาสะอาด โดยคเทยบจะใชประเทศใน ASEAN/ASIA โดย กสธ. ตงเปาหมายเปน 1 ใน 3 ของ ASIA (ใน 20 ปขางหนา) ยกตวอยาง อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน World Health Statistics 2016 : Monitoring Health for the SDGs รายงานอตราการตงครรภในวยรนทวโลก ประมาณ 44 ตอประชากรหญงอาย 15 -19 ป พนคน ในขณะทขอมลของประเทศไทย ในป พ.ศ.2554, 2556 และ 2558 เทากบ 53.4, 51.2 และ 44.8 ตามลาดบ ตวเลขทสงกวาคาเฉลยทวโลกในป 2558 นาไปสการคนหามาตรการสาคญเพอปองกนและแกไข จนเกดเปน พรบ.ปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559 พรอมกบคาดการณแนวโนมใหลดลงอยางตอเนอง จนทาใหกรมอนามยกาหนดเปาหมายททาทายในป พ.ศ. 2561 ไมเกน 40 ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน และคาดการณวาจะลดลงทกป จงไดกาหนดเปาหมายระยะตอไป ในป พ.ศ. 2562-2564 ไมเกน 38, 36 และ 34 ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน ตามลาดบ สาหรบขอมลทใชเปรยบเทยบมาจากแหลงขอมลขององคกรทนาเชอถอ เชน WHO, UNICEF, UNFPA, Word Bank ดงตารางท 2-4

ประเดนเทยบเคยง (ในประเทศ)

ผลการด าเนนงานหนวยงานเทยบเคยง กรม อ. สป. กรม พ. กรม คร. กรมแพทย

แผนไทย กรม ว. กรม

สบส. กรม จ. อย.

การประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐ (คะแนน)

83.71 92.46 89.01 88.96 84.84 87.57 83.52 83.85 84.46

ตารางท 2-3 สถานการณเปรยบเทยบกบคเทยบและการด าเนนการของกรมอนามย ประเดนเทยบเคยงภายใน

- 36 -

ประเดนเทยบเคยง (นอกประเทศ)

ผลการด าเนนงานหนวยงานเทยบเคยง ไทย มาเลเซย เวยดนาม ฟลปปนส สงคโปร บรไน ลาว กมพชา พมา อนโดนเซ

ย อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน

44.3 14 39 63 4 7 - - - -

อตราสวนการตายมารดาตอการเกดมชพแสนคน(Maternal Mortality Ratio : MMR) (ป 2015)

20 40 54 114 10 23 197 161 178 126

รอยละของการถายทอดเชอ HIV จากแมสลก 1 6 12 27 - - 24 10 9 27 รอยละการเขาถงการสขาภบาลขนพนฐาน (สวมและสงปฏกล)

96 94 65 78 - - - - - -

รอยละของประชาชนเขาถงนาดมสะอาด 98 99 92 93 - - - - - - ตารางท 2-4 สถานการณเปรยบเทยบกบคเทยบและการด าเนนการของกรมอนามย ประเดนเทยบเคยงภายนอก

สวนท 3 ผลลพธการด าเนนการ หมวด 7 ผลลพธการด าเนนการ 7.1 ดานประสทธผลและการบรรลพนธกจ ผลลพธตามพนธกจของกรมอนามย พบวาสวนใหญสามารถดาเนนการไดสงกวาคาเปาหมาย ไดแก

อตราสวนการตายมารดาตอการเกดมชพแสนคน (ภาพ7-1), รอยละของเดก 0-5 ป พฒนาการสมวย (ภาพ7-2), อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน (ภาพ7-3), รอยละของผสงอายทมสขภาพด (ภาพ7-4) สาหรบตวชวดทมแนวโนมผลลพธทดขน แตยงไมบรรลคาเปาหมาย ไดแก รอยละของมลฝอยตดเชอทไดรบการจดการถกตองตามกฎหมาย (ภาพ7-4)

7.2 ดานการใหความส าคญผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ผลลพธดานการใหความสาคญผรบบรการและผมสวน

ไดสวนเสย พบวา รอยละความพงพอใจของ Care Manager ทมตอการพฒนา ระบบการดแลผสงอายระยะยาว และจานวนการเขาถงขอมลขาวสารกรมอนามยของประชาชน ผานสอสงคมออนไลน มแนวโนมขน (ภาพ 7-6, 7-7) 7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร

เพอการบรรลเปาหมายตามภารกจและยทธศาสตร กรมอนามยจงใหความสาคญกบการบรหารและพฒนากาลงคน สงผลใหการบรหารอตรากาลง สามารถจดการตาแหนงวางใหลดลงไดทกป (ภาพ 7-8), การจดสรรงบประมาณสาหรบการใชจายเพอพฒนาบคลากรเพมขน (ภาพท 7-9), รอยละของผนาการสงเสรมสขภาพอนามยสงแวดลอมมสมรรถนะเหมาะสมสงขน (ภาพ 7-10), รอยละของบคลากรกรมฯ มสมรรถนะทพงประสงค (ภาพ 7-11),

- 37 -

รอยละของบคลากรกรมอนามยทไมมปญหาสขภาพ มแนวโนมสงขน (ภาพ 7-12) และรอยละของบคลากรทมความผกพนกบองคกร มแ น ว โ น ม ส ง ข น ก ว า ค าเปาหมาย (ภาพ 7-13) รวมถง รอยละของบคลากรทเชอมนในทศทางขององคกรสงขน (ภาพ 7-14) 7.4 ผลลพธดานการน าองคการและการก ากบดแล ผบรหารระดบสงขององคกรมภาวะการนาอยางมวสยทศนซงจะเหนไดจากสามารถนาองคกรใหบรรลเปาหมายตามแผนยทธศาสตรและภารกจขององคการ บคลากรมความพงพอใจตอภาวะการนาในระดบสง (ภาพ 7-15) และมการสงเสรมใหบคลากรทกหนวยงานในสงกดมการปฏบตตามวฒนธรรมองคกร (ภาพ 7-16) รวมทงใหความสาคญกบเรองคณธรรมและความโปรงใสซงทาใหผลการประเมน ITA สงกวาเปาหมาย (ภาพ 7-17) และไดรางวล NACC ของ ปปช. และ ITA ของกระทรวงสาธารณสขทกป (ภาพ 7-18) 7.5 ผลลพธดานงบประมาณ การเงน และการเตบโต กรมไดรบงบประมาณในการดาเนนงานโครงการสาคญเพมขนทกป เชน โครงการสงเสรมสขภาพดแลผสงอายระยะยาว (Long term care) และสามารถเบกจายเงนงบประมาณภาพรวมไดตามเปาหมาย (ภาพ 7-19) (ภาพ 7-20) 7.6 ผลลพธดานปะสทธผลของกระบวนการและการจดการหวงโซอปทาน กรมอนามยมการปรบปรงกระบวนการเพอลด Waste และเพม Value สามารถลดระยะเวลาการเบกจายงบประมาณลงไดมากกวาครงของระยะเวลาทเคยดาเนนการ (ภาพ 7-21) และมการพฒนากระบวนการดาเนนงานจนไดรบรางวลเลศรฐสาขาพฒนาบรการ นวตกรรม และ PMQA รวมทงดานคณธรรมและความโปรงใสเพมขนสงกวาเปาหมาย (ภาพ 7-22) มการเตรยมพรอมรบภาวะฉกเฉนโดยอบรมใหความรแกบคลากรกลมเปาหมายครบทกคน (ภาพ 7-23) ทกหนวยงานมระบบการตรวจสอบการบกรกและตรวจสอบความปลอดภยของเครอขายครอบคลมทก Host (ภาพ 7-24) รวมทงมแผนและมการสารองขอมลสารสนเทศ (Back up) (ภาพ 7-25) ในดานการจดการหวงโซอปทาน กรมสามารถบรหารจดการหนวยงานทรวมดาเนนการในกระบวนอทธรณจนสามารถดาเนนการอทธรณใหแลวเสรจภายใน 90 วน ไดเพมขนทกป (ภาพ 7-26)

- 38 -

Category /Item

No. ชอตวชวด เปาหมายป 2561

ขอมลยอนหลงอยางนอย 3 จด** พ.ศ. 2559 พ.ศ. 2560 พ.ศ. 2561

หมวด 7 ผลลพธการด าเนนการ 7.1 ผลลพธดานประสทธผลและการบรรล พนธกจ

1 ตวชวดดานผลผลตและการบรการตามพนธกจหลกของสวนราชการ 1.1 อตราสวนการตายมารดาไทยตอการเกดมชพแสนคน <20 26.63 23.75 17.33 1.2 รอยละของเดกอาย 0-5 ป มพฒนาการสมวย (DSPM) รอยละ 85 90.66 95.66 96.66

1.3

อตราการคลอดมชพในหญงอาย 15-19 ป ตอประชากรหญงอาย 15-19 ป พนคน

<40 44.75 (ป 58)

42.46 (ป 59)

39.58 (ป 60)

1.4 รอยละของผสงอายทมสขภาพด (Healthy Aging) รอยละ 50 96.07 96.53 96.78 1.5

รอยละของมลฝอยตดเชอ(จากทกแหลงกาเนด) ทไดรบการจดการถกตองตามกฎหมาย

รอยละ 90 88.16 88.52 89.91

2 ตวชวดดานการนายทธศาสตรไปปฏบต 2.1 รอยละหญงตงครรภฝากครรภเมออายครรภนอยกวาหรอเทากบ

12 สปดาห รอยละ 60 62.18 66.32 74.37

2.2

รอยละของเดกอาย 9,18,30,42 เดอน ไดรบการตรวจคดกรองพฒนาการและพบพฒนาการสงสยลาชา (เดมคดกรองไดนอยกวาปกต)

รอยละ 20 14.41 18.53 20.59

2.3 รอยละของโรงพยาบาลสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขทผานเกณฑการประเมนและรบรองโรงพยาบาลตามมาตรฐานบรการสขภาพทเปนมตรสาหรบวยรนและเยาวชน (YFHS)

รอยละ 85 74.91 80.47 85.83

2.4 รอยละของตาบลทมระบบการสงเสรมสขภาพดแลผสงอายระยะยาว (Long term care) ผานเกณฑ

รอยละ 60 21.63 51.12 71.10

2.5 รอยละโรงพยาบาลทมการดาเนนงาน GREEN & CLEAN Hospital หมายเหต ป 2560 ปรบชอตวชวด เปน โรงพยาบาลทพฒนาอนามยสงแวดลอมไดตามเกณฑ GREEN & CLEAN Hospital

รอยละ 100 40.50 92.08 100

7.2 ผลลพธดานการใหความสาคญผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

3 ตวชวดดานความพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 3.1 รอยละขอรองเรยนทไดรบการแกไขจนไดขอยต

(ตาม พรบ.การสาธารณสข พ.ศ. 2535) รอยละ 100 100 100 100

3.2 รอยละของเรองทไดรบการตอบสนองตอผรองเรยนภายใน 15 วน (ตาม พรบ.สาธารณสข พ.ศ. 2535)

รอยละ 100 100

100

100

3.3 รอยละความพงพอใจของ Care Manager ทมตอ กระบวนการพฒนาระบบการดแลผสงอายระยะยาว

รอยละ 80 62.70 72.80 80.76

3.4 รอยละความพงพอใจของเครอขายทมตอผลตภณฑของกรมอนามย(สมดบนทกสขภาพผสงอาย)

รอยละ 80 75.20 89.20 89.96

3.5 รอยละความพงพอใจของสอมวลชนตอกรมอนามย รอยละ 80 89.00 94.00 88.05 4 ตวชวดดานการใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

4.1 จานวนชมรมผสงอายทมกจกรรมการดแลสขภาพชองปากตนเอง (สะสม)

3,000 ชมรม

502 ชมรม

1,410 ชมรม

4,373 ชมรม

4.2 จานวนการเขาถงขอมลขาวสารกรมอนามยของประชาชนผานสอสงคมออนไลน

4.2 ลาน 1.9 ลาน 4.1 ลาน 7.4 ลาน

4.3 รอยละของจงหวดและกรงเทพฯทมคณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

รอยละ 77 35 65 77

7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร

5 ตวชวดดานขดความสามารถและอตรากาลงบคลากร 5.1 รอยละตาแหนงวางของขาราชการกรมอนามย < รอยละ 9 15.67 10.90 8.82

5.2 คาเฉลยคะแนนการประเมนผลการปฏบตราชการของหนวยงานตอบสนองยทธศาสตรกรม

4.4278 4.1658 (n=36 รอบ 2/60)

4.4278 (n=37 รอบ 1/61)

4.6195 (n=37 รอบ 2/61)

5.3 รอยละบคลากรกรมอนามยมสมรรถนะทพงประสงค รอยละ 70 83.90 84.44 83.56 6 ตวชวดดานบรรยากาศการทางาน

6.1 รอยละของบคลากรกรมอนามยทไมมปญหาสขภาพ รอยละ 60 52.30 60.60 65.71

- 39 -

Category /Item



6.2 รอยละบคลากรกรมอนามยพงพอใจกบการจดเตรยมเครองใช อปกรณ ทเพยงพอและเหมาะสมกบการทางาน

รอยละ 70 62.60 66.73 69.65

7 ตวชวดดานการทาใหบคลากรมความผกพน 7.1 รอยละบคลากรกรมฯทเชอมนในทศทางขององคกร รอยละ 60 59.27 67.49 68.18 7.2 รอยละของบคลากรทมความผกพนกบองคกร รอยละ 60 68.04 71.30 73.90 8 ตวชวดดานการพฒนาบคลากรและการพฒนาผนาของสวนราชการ (ขรก ป 59=1935, ป 60=1856, ป 61=1864)

8.1 รอยละของบคลากรกรมอนามยทไดรบการพฒนาเปนผนาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

รอยละ 25 6.42 (83/1292 คน)

11.42 (142/1243 คน)

28.61 (367/1283 คน)

8.2 รอยละของผนาการสงเสรมสขภาพอนามยสงแวดลอมมสมรรถนะเหมาะสม

รอยละ 70 64.04 62.26 73.11

8.3 รอยละการใชจายงบประมาณสาหรบการพฒนาบคลากร รอยละ 10 12.91 13.57 15.95 7.4 ผลลพธดานการนาองคการและการกากบดแล

9 ตวชวดดานการนาองคการ 9.1 รอยละของบคลากรกรมอนามยมความพงพอใจตอภาวะการนา

องคกรของผบรหารระดบสงดานการมวสยทศน รอยละ 75 - 73.69 85.00

9.2 รอยละของหนวยงานทมการปฏบตตามวฒนธรรมองคการ รอยละ 100 100 100 100

10 ตวชวดดานการกากบดแลองคการ 10.1 รอยละของหนวยงานมการจดทาแผนปฏบตราชการประจาป รอยละ 100 100 100 100 10.2 รอยละของหนวยงานทมการดาเนนการตามแผนปรบปรงระบบ

การควบคมภายใน รอยละ 100 100 100 100

11 ตวชวดดานกฎหมายและกฎระเบยบขอบงคบ 11.1 รอยละของการทบทวน/ปรบปรงคาสงระเบยบ ขอบงคบ รอยละ 100 100 100 100 12 ตวชวดดานการประพฤตปฏบตตามหลกนตธรรมความโปรงใส และจรยธรรม

12.1 คะแนนการประเมนระดบคณธรรมและความโปรงใสในการดาเนนงานของหนวยงาน (ITA)

80 คะแนน 77.90 83.71 85.04

12.2 อตราสวนเรองความรบผดทางละเมดของเจาหนาทเปนศนย (0 เรอง)

0 0 0 0

12.3 จานวนรางวลคณธรรมและความโปรงใสจากการประเมนผลโดยองคกรภายนอก

2 2 (NACC, ITA)

2 (NACC, ITA)

2 (NACC, ITA)

13 ตวชวดดานสงคมและชมชน 13.1 อตราสวนโรงเรยนในถนทรกนดารไดรบการพฒนาดานการ

สงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ตอเปาหมายเพมขน 310 แหง 0.39

(120 แหง) 1.11

(344 แหง) 1.26

(390 แหง) 7.5 ผลลพธดานงบประมาณ การเงน และการเตบโต

14 ตวชวดดานผลการดาเนนการดานงบประมาณ และการเงน 14.1 รอยละของการเบกจายงบประมาณรายจายภาพรวม รอยละ 96 94.86 97.02 97.91 14.2 จานวนเงนงบประมาณโครงการพฒนาและบรการสงเสรม

สขภาพดแลผสงอายทเหมาะสมกบทองถนและชมชน ทไดรบการจดสรรเพมขน (บาท)

- - 117,922,800

136,752,500

14.3 จานวนเงนงบประมาณโครงการพฒนาระบบเฝาระวงผลกระทบตอสขภาพจากมลพษทางอากาศ ทไดรบการจดสรรเพมขน (บาท)

- - 2,000,000 3,120,000

14.4 รอยละของการดาเนนการตามมาตรการประหยดพลงงานของสวนราชการลดลงรอยละ 10 (เมอเทยบกบคามาตรฐานในแตละป)

ลดลงรอยละ 10 ของมาตรฐาน

7.31 20.89 26.32

14.5 จานวนเงนงบประมาณในการดาเนนการ Long Term Care ทไดรบการจดสรรเพมขน (ผาน สปสช.)

- 600 ลานบาท 900 ลานบาท

1,159.20 ลานบาท

15 ตวชวดดานการเตบโต 15.1 จานวนผสงอายเขาถงนวตกรรมเทคโนโลย สงเสรมสขภาพ

ดแลผสงอายระยะยาว 200,000

คน 100,000 คน 150,000

คน. 200,000 คน

15.2 รอยละขององคกรปกครองสวนทองถนทมการออก 100 95.69 95.75 96.46

- 40 -

Category /Item



ขอบญญตทองถนเพอคมครองสขภาพของประชาชนดานอนามยสงแวดลอม

15.3 จานวนผเขารบการอบรม Care Manager (สะสม) 4,500 (3 ป) 2,714 4,139 5,599 15.4 จานวน Care giver ทไดรบการอบรม (สะสม) 18,000 (3ป) 27,696 22,450 27,234 15.5 จานวนผสงอายทวประเทศไดรบบรการสงเสรม ปองกน

ทนตสขภาพ 3,500,000

คน 1,656,824 3,001,908 3,420,094

7.6 ผลลพธดานประสทธ ผลของกระบวน การและการจดการหวงโซอปทาน

16 ตวชวดดานประสทธผลและประสทธภาพของกระบวนการ 16.1 ระยะเวลาในการเบกจายเงนงบประมาณ (วนทาการ) 8 25 8 8 16.2 รอยละของนวตกรรมทไดรบการจดทรพยสนทางปญญา รอยละ 100

(8 เรอง) 63

(5 เรอง) 88

(7 เรอง) 100

(9 เรอง) 16.3 จานวนผลงานทกรมอนามยไดรบรางวลคณภาพจากการ

ประเมนผลขององคกรภายนอก ไดแก PMQA, TPSA, NACC, ITA ประกาศเกยรตคณดานปลอดความรบผดชอบทางละเมด (ดเลศ) และประกาศเกยรตคณดานการเบกจาย

7

6

6

9

16.4 รอยละของ อปท.ทผานการรบรองคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม (EHA) ระดบพนฐานขนไปใน 4 ประเดนงานหลก

60 38.10 27.70

62.30

16.5 รอยละของอาเภอทผานเกณฑการประเมนมาตรฐานอาเภออนามยการเจรญพนธ

รอยละ 75 (สะสม)

65.38 72.21 78.39

17 ตวชวดดานการเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉน 17.1 รอยละของบคลากรกลมเปาหมายทเกยวของเขารวมการ

อบรมความรความเขาใจในการปองกนและระวงอคคภยและรวมซอมแผนอคคภย

100 100 100 100

17.2 รอยละของหนวยงานกรมอนามยมระบบการตรวจสอบการบกรกและตรวจสอบความปลอดภยของเครอขายครอบคลมทกโฮสต (Host) รวมถงเสนทางทขอมลอาจเดนทาง

รอยละ 100 93 100 100

17.3 รอยละของหนวยงานทมคอมพวเตอรแมขาย มแผนและมการสารองขอมลสารสนเทศ (Back up)

รอยละ 100 93 100 100

18 ตวชวดดานการจดการหวงโซอปทาน 18.1 รอยละของเรองอทธรณตามมาตรา 66 แหง

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ทดาเนนการแลวเสรจภายใน 90 วน

50 2.70 14.06 65.93

18.2 ลดระยะเวลากระบวนการจดทาและอนมตแผนการดแลผสงอาย Care Plan (จานวนวน)

30 60 45 30

Date post:	27-Feb-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	6 times
Download:	0 times

ส่วนที่ 1 ลักษณะส...

Documents