+ All Categories
Home > Documents > Empresa Chiki Mei 2011

Empresa Chiki Mei 2011

Date post: 07-Apr-2018
Category:
Upload: empresachiki
View: 232 times
Download: 0 times
Share this document with a friend

of 20

Transcript
  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    1/20

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    2/20

    Sektor komersial ta forma un parti integral di kualke komunidat. Komo tal tambe no por ne-glish e papel ku e gremio di empresa chik i mediano tin di hunga den e komunidat. Asinatin mag di spera pa e gremio buska i haa un bon balansa entre interes propio i interesgeneral (di komunidat).Interes propio ta pa bende mas tantu posibel kontra lo mnimo na gastu, di moda ku enegoshi ta hasi ganashi esta, ku e gastunan ku e mester hasi ta mnos ku loke e aktivi-datnan aki gener na entrada. Tg tur negoshante mester tene kuenta tambe ku interes dikomunidat, pasobra e tambe tin loke nan ta yama responsabilidat korporativo sosial. Paloke ta e produkto i servisionan ku e ta brinda na komunidat, e mester tene na bista ku nanta yuda e komunidat bai dilanti. Di mes manera ku no por permit pa e komersiante bendeprodukto da, mester por spera tambe ku empresa ta aplik un maneho ku ta dirig ribaun forma di hasi negoshi ku ta limpi, desente, responsabel i respetuoso, kumpliendo ku tursorto di lei i regla ku ta vigente, etc. Ultimo aanan a bira hopi mas importante pa wak panegoshinan tene debidamente kuenta ku medio ambiente, pa no daa esaki mas ku loke tasosodiendo kaba f loke a sosod den pasado.

    Awendia desaroyo di teknologia ta bai dje rpido ei, ku de bes en kuando ta difsil pa siguitur kos al pie. Pesei ta bon pa laga ekspertonan na palabra manera sa sosod ku regu-laridat den e revista mensual aki pa splika pakiko un ke otro desaroyo teknolgiko nobo tana sirbishi di e komersiante lokal tambe i kiko e mester hasi pa e tambe por saka probechoaf. Pero na mes momento ta bon pa wak si por sirbi medio ambiente tambe ora ku ta aplike avansenan teknolgiko aki. Ku esaki nos ta refer na loke na Ingles nan ta yama greentechnology teknologia brd. Si dos siglo pas e revolushon industrial a kousa impakto,

    mientrastantu nos sa ku e revolushon aki a hasi dao grandi tambe na medioambiente rntmundu. Nos mester ta muchu mas kouteloso pa kuida i konserv nos medioambiente.

    Semper empresarionan mester a tene kuenta ku kantidat basta grandi di konsiderashonprom ku nan por a kumpra f aplik un ke otro atributo f ekipo nobo pa nan empresa.Despues ku nan a averigu bon ku esei ta algu bon pa nan negoshi, nan mester a studiabon si nan por kubri e gastunan (tantu di kompra komo di mantenshon), ku no tin otro prio-ridat ku ta mas urgente, kon i unda nan por bai pone esaki den funshon, kiko mes por hasikun, ken lo ta enkarg ku esaki, etc.Awor e mesun empresarionan mester tuma na konsiderashon tambe si e loke nan ke hasi,ta kuadra tambe ku diferente aspekto di kuido di nos medio ambiente, manera si e no ta unriesgo pa medio ambiente (por ehmpel ku e ta usa bateria ku ta daino); e ta algu ku porusa pa mas kos; e ta algu ku por remedi di forma responsabel; e ta ekonmiko den uso dienergia (pa e no kome muchu koriente f gasta demasiado awa); por hasi uso di energiaduradero (bientu, solo, temperatura di awa, etc. na lug di fuentenan di energia ku ta kaban-

    do na mundu); ku por resikl material di moda ku ta krea mnos sushedat pa semper, etc.

    Tur esaki ta pa nos realis, komo siudadano individual, pero tambe komo empresario biban-do riba e mundu aki, ku nos tambe tin un responsabilidat pa tene e pida tera ku su laman iairu limpi i bon pa hende i bestia por sigui biba. Ki sentido tin pa nos yuda destru e munduaki i pa aki kis aa hende ni animal no por biba mas riba e mundu aki? Hustamente pa nosno ta outodestruktivo, nos komo empresario tambe mester realis ku ta un responsabilidatkompart di kada un di nos pa duna nos granito pa tene e mundu aki saludabel pa biba itraha riba dje. Den nos negoshi chikitu mes nos por kontribu na esaki na diferente manera.Laga kada di un mes determin kon e por duna un man. Nos tin diferente ehmpel kabariba nos isla ku ta demostr ku hopi kos ta posibel kaba.

    22

    Mundu sal ta un responsabilidat kompart

    Empresa Chik

    ta un publikashon di

    Kmara di Komrsio i

    Industria di Krsou

    Su meta ta pa inform i

    eduk empresario chik

    pa e por sigui kontribu

    na desaroyo

    ekonmiko di Krsou.

    Redakshon:

    Un tim di Kmara di Komrsio

    huntu ku diferente kolaborador

    Aviso:

    Spotlite Productions

    Farley Lourens

    Telefon: 767-0907

    Telefon: 560-8284

    E-mail:

    [email protected]

    Kompaginashon i imprenta:

    Drukkerij Amigoe

    Kordinashon:

    Intermediate N.V.

    Telefon: 737-1070

    Tur derecho reserv

    Empresa Chik - Tambe riba

    Facebook!

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    3/20

    Chris van Grieken di Caren-sol a kumins konta kikoCarensol ta hasi i kiko e ta

    brinda na servisio i produk-to. Entre otro Carensol takonseh kompania i hen-denan individual kon paduna un aporte na kuidodi medioambiente den nanque haceres di tur dia, tantuden nan bida priv komo natrabou. Alabes nos ta dunakonseho riba kon hasi usomas efisiente posibel di awa

    i koriente i pa redus gastupa uso di energia. Tambemi por bisa ku nos ta kon-seh kon pa hasi bida engeneral mas efisiente i pa takonsiente riba importansia

    di kuido di medioambiente..Energy audit

    Riba e forma di oper diCarensol seor Van Grie-ken a bisa: Un kliente tayama nos i nos ta ofrespa hasi un anlisis serkadje, un energy audit, pawak e situashon i pa hasiun scan na su ofisina i/fkas partikular. For di lokenos konstat i analis, nosta traha un raprt ku ta kon-ten un bista di e situashon.Tambe nos ta duna konsehoriba kiko por hasi pa ta masefisiente den uso di energia.

    Alabes nos ta konseh ribakosnan ku por hasi pa kuidamedioambiente. Hasta nospor konseh kon pa yegana finansiamentu pa realisi aplik nos konsehonan.

    IsolashonSeor Van Grieken a bisa kunan ta nota ku na Krsou, noopstante e tipo di klima kunos tin, ta hasi masha pokona bon isolashon.Riba etereno aki tambe nos porduna konseho komo parti

    di e totalidat di rekomen-dashonnan ku nos ta duna.Tambe nos ta wak kadaparti di e edifisio kamindata traha. No solamente kuta usa lus ku ta spar ko-

    riente, pero tambe si e lus-nan ei ta duna sufisienteklaridat pa e empleadonanpor traha sin hasi dao nanan sal. Alabes nos porduna rekomendashon ribamesa i stul adeku. Pues,nos por wak e parti diARBO tambe. E parti masimportante di un negoshi tasu kapital humano; pues,mester kuida esaki, segunseor Van Grieken.

    ResiklaheCarensol no solamente taduna konseho, pero tambeta ehekut e rekomen-

    dashonnan ku nan has.Importante ta pa empre-sanan kumins promov,insentiv i ehekut un plan diresiklahe, seor Van Grie-ken a sigui bisa. Resiklahemester bira un kustumber.Pone insentivonan pa tra-hadnan aport den esaki.No pensa ku e ta bai dimes.Por ehmpel, nos ta haaun pago chik pa materialku nos ta resikl i bendeku kompanianan spesialisden resiklahe. Nos ta pone

    e pago risib den un pt ide bes en kuando ta teneun happy hour ku nos tra-hadnan. Esei ta un ehm-pel di insentivo pero por hasiotro kos.Ta konsehabel por ehm-pel pa resikl papel blanku.

    Nos aki nan ta shred papel,i nos tin un akuerdo ku unkompania, den nos kasoVan Rumt Recycling N.V.,ku ta pasa buska papel kadatantu tempu. Tambe nos tindos knteiner di Selikor denkua nos ta depon plstik i

    restonan di aluminio ku nosta usa. Alabes nos tin unakuerdo ku Selikor ku nos

    ta promov pa hinter bariopor deposit nan plstik ialuminio den e konteinernanku e fin di resiklahe riba uneskala mas grandi. Kadakompania por adopt i pro-mov un bida mas brdden e rea kaminda nan taoper. Si pensa un tiki mes-ter por bini ku un idea.

    OutomatisUn otro rekomendashon kunos ke duna ta pa outoma-tis tur loke por. Ku esaki mita bisa ku, por ehmpel, porprogram oranan ku rko

    33

    Chr is v an Gr ieken d i Carenso l :

    Ta hopi importante pa empresanankumins pensa i oper mas brd

    Carensol ta un di e kompanianan ku tambe a duna tayer duranteMarshe pa Empresario 2011. E profeshonalnan di e empresa

    aki a hasi esaki den estrecho koperashon ku Banko Madurokende un biaha mas tabatin un seri di workshop pa bishitantenandi e Marsh di e aa aki. Den e tayer en kestion prinsipalmente akonsientis empresarionan riba e importansia pa nan duna un aportepa kuida medioambiente, pa ta mas konsiente riba uso di energia ialabes pa resikl mas tantu den nan empresanan i tambe na kas.

    Skirb pa Farley I. Lourens

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    4/20

    44

    Chr is van Gr ieken d i Carenso l :

    Ta hopi importante pa empresanankumins pensa i oper mas brd

    ta sende i paga outom-

    tiko. Un otro ehmpel kumi por duna ta ku nos tanota empresanan kamin-da showcase-nan ta kedasend hinter anochi; di 7ordi anochi te su manis 7ordi mainta. Ami no ta kereku niun hende ta bin wakden e showcase3or di mar-dug. Tambe nos ta notaku hopi kas i empresa tinfrizjidrnan, ku no opstanteku nan ta fria, ta usa muchukoriente. Hopi biaha nos taduna konseho pa kambiae frizjidr i e kliente no tahaa ku esaki ta nesesario,pasobra e ta bisa ku e eis-kast ta fria bon. Pero e nota wak ku e invershon kue ta hasi den un frizjidr kuta konsum mnos koriente,

    ta paga su mes bk denloke e ta spar riba korienteden algun luna, seor Van

    Grieken a bisa.

    Maneho pa operbrd i baha gastu

    Riba E pregunta kon nandi Carensol ta nota e kom-portashon di empresananna Krsou riba e tereno akiseor Van Grieken a kon-test: Ami lo bisa ku pa99% kompanianan na Kr-sou no ta konsiente di kuidodi medioambiente i ta hasikasi nada pa spar riba usodi awa i koriente. Nan tapensa ku si nan a kumpraalgun LED lights ya ta sufi-siente. Tin ku ta hasi alguna merkadeo, propagandai PR rond di e tpiko perono ta biba e asuntu. No tinun maneho. Bo ta mira por

    ehmpel ku ta planta unpalu na un ponementu diprom piedra, pero djei no

    ta sosod nada mas na unmaneho brd real i kuidodi medioambiente. E ta masun show pa PR ku e ta unmaneho i aktitut real.

    Rekomendashon E prom kos mester hasi tapromov e kambio di men-talidat paden i despues kisasusa esaki komo ehmpelpa otronan. Promov pa botrahadnan hasi carpooling.Tambe mester promov patrahadnan kome sal, hasimas na moveshon di kurpa,deporte etc. Un trahadsal ta mas produktivo, tinmnos gastu tantu pa e meskomo su empresa. Tambelo mi rekomend pa hasiuso di aparatonan ku ta usa

    mnos koriente i awa. Nosaki ta bende kabes di kran-chi ku ta gasta mnos awaku esnan komun. Tambenos ta bende sistemanan diisolashon. Bon isolashon tapone ku e edifisio ta mnoskayente paden i ku rkonanta usa mnos koriente.Alabes nos ta promov pausa lus di naturalesa. Ta

    prob ku usando lus di natu-ralesa ya ta subi produktivi-dat di un hende ku 15 pa

    20%. Nos mes ta bendei instal tubular skylightsku ta e sistema pa usa lusdi solo. Ta rekomendabeltambe pa no pone hendeden un hki ku nan no porwak paf. Konektando e serhumano ku naturalesa tasubi su produktividat. Ta hopiimportante pa empresanankumins pensa i oper masbrd. Ku esei ta kontribuna kuido di medioambiente ita yuda inmensamente denspar riba gastunan di boempresa, seor Van Griek-en a finalis bisando.

    CarensolBentaweg 1

    Telefon: 738-1503www.carensol.co

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    5/20

    5555

    Roy Granv i e l: has i uso d i km p i u te r aksesi be l pa t u r hende

    Aplikashon di outomatisashon i programadi kmpiuter ta esensial den empresa chik!

    E kompania aki tin un lokaldi prktika grandi, kuaterlokal pa duna kurso i unInternet Caf na nan sen-tro di operashon na Colon.Banda di esaki na Salia,Easy Compiuter tin 1 lokaldi prktika, 1 Internet Cafi 2 lokal pa kurso. Alguntempu pas nan a habri unfilial tambe na Sta. Rosa(peg ku Ritz) kaminda tinun Internet Caf, 1 lokalpa kurso i un sentro patraha kopia. Banda di esakipor menshon ku e kom-pania ta bende kmpiuteri alabes ta ofres servisiopa drecha kmpiuter.

    HistoriaRoy Granviel, direktor diEasy Computer, mes akonta un tiki di historia di suempresa. Nos a kuminsna novmber 1996. Pues,e aa aki nos ta selebr15 aa di eksistensia. Nosa kumins den e edifisiodi Samira Shopping Cen-ter na Rooseveltweg. Naaa 2001 nos a bai Colon.Despues, na 2007, nos ahabri e filial na Salia i na2009 a kumins ku un filialna Sta. Rosa tambe.

    Un konsepto easy

    Roy Granviel for di 1989ta duna ls di uso di km-piuter. E tempu ei km-piuternan tabata pa man-agernan. E materia tabatakomplik i hopi aspektotabata pone ku ta un grupolimit tabata usa kmpiuter.Nos punto di salida tabatapa baha e drmpel i hasikmpiuter mas aksesibel iatraktivo pa un grupo masgrandi di hende. Ora amii 4 kolega a kaba e kurso

    Hoger Bedrijfs Informati-ca na Universidat di Antiaku ksito, nos a pensa un

    konsepto pa duna kurso-nan na Papiamentu i denun forma easy ku turhende por a sigui lsnan.

    E dikon i importansiadi uso di kmpiuter

    Pakiko awendia un empre-sa/empresario mester siguidesaroyo riba tereno dikmpiuter?Awendia si bo no tinkmpiuter i no sa konusa programanan di km-piuter, bo empresa nopor ta kompetitivo i bono ta alkans bo klien-tenan. Uso i aplikashonefisiente di kmpiuter i pro-gramanan di kmpiuter tayud bo e.o. ku merkadeodi bo kompania, servisio iproduktonan ku bo ta ofre-s. Un website i konose-mentu ku pa manten esakita di sumo importansia iesensial; sigur den sektordi empresa chik. Empre-sanan grandi tin espasiofinansiero pa sea emplepersonal pa atend kuesaki i esnan mediano lokontrat kompanianan pahasi e trabou di mantennan website. Meskos mi

    mester enfatis kon impor-tante ta pa tur empresatin un bon atministrashon.Esei ta algu esensial pa turempresa. Tin programa-nan awendia ku ta asinafsil i prktiko den nan usoi aplikashon ku no tin unpakiko pas no hasi usodi dje. Uso Social Mediatambe ta algu ku tur dia taser mas us den mundu dinegoshi tambe.

    reanan di ls naEasy Computer

    Nos ta komins for dilsnan bsiko manera

    introdukshon pa PC, Win-dows, Word, Excel, Inter-net i Print Artist. Tambe nosta duna ls den Payroll iQuickbooks. Alabes nos taduna kurso di maneho dinetwer i tambe AutoCad.Mas aleu seor Granviel ainform ku na Easy Com-puter nan ta duna kurso paharma i drecha kmpiuter.

    Awendia un empresa ku no ta hasi uso di fasilidatnan ku teknologiai outomatisashon ta ofres i empresarionan, ku no ta prepar

    nan mes i nan empleadonan pa por domin programanan dikmpiuter, ku ta hasi realisashon di nan tareanan mas efisiente, no porkeda kompetitivo. Un kompania ku ya pa hopi aa ta ofres kursonandi kmpiuter aki na Krsou i ku tambe a inisi komo empresa chik naun lokalidat i a krese konsiderablemente, ta Easy Computer.

    Skirbi pa : Farley I. Lourens

    Hbennan ta sia kon pa monta un kmpiuter.pgina 6 >>>>

    Roy Granviel diEasy Computer

    Hende di tur edat ta bin tuma ls pa traha ku kmpiuter.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    6/20

    66

    Ofisina pa Propiedat Intelektual ta inform

    Hende por pasa i saka potrt di mi kas sin mi

    outorisashon?

    Den e lei di Derechi di Outor, Auteursverordening 1913 (P.B.

    1913, no. 3), legislad a opta pa regla tambe derechi di potrt.Den e kaso aki ora ku nos ta papia di derechi di potrt nos ta

    refer na entre otro e derechi di privasidat ku un hende retrat

    por tin. E derechi di potrt regl den e lei di Derechi di Outor

    1913, ku ta vigente na Krsou, no ta duna protekshon di

    derechi di potrt na opheto, edifisio, mata f bestia.

    Kiko esei ta nifik pa e hende ku su kas a keda retrat sin suprmit? Prom ku kontest e pregunta ei ta importante pa

    denomin e diferente aktornan den e kaso aki. Pa di prom tin

    un arkitekto ku a pinta e kas. E arkitekto tin derechi di outor

    riba e pintura di e kas. Esei ta nifik ku niun otro hende no tin

    mag di traha e mesun kas riba un otro tereno usando e

    pinturanan di e arkitekto sin su prmit. Mester pidi e arkitekto

    su prmit prom. Pa di dos. E persona ku a saka e potrt di e

    kas, esta e fotgrafo, e tin derechi di outor riba e potrt ku el asaka. Esei ta enser ku e tin e derechi apsoluto pa publik i

    multiplik e potrt ei.

    Artkulo 18 di e lei di Derechi di Outor 1913, ta bisa ku unmultiplikashon di un edifisio ku ta situ riba via pbliko no taforma un violashon di e derechi di outor. E kondishon ta ku

    mester tin un diferensia entre e grandura i e manera kon e

    multiplikashon a ser has i tambe ku e multiplikashon ta limit

    na e aparensia eksterior di e edifisio.

    Bas riba e informashon aki, nos por bisa ku un hende por saka

    potrt di un edifisio ku ta situ riba via pbliko sin ku e

    fotgrafo a viol derechi di outor.

    Edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou

    Berg Carmelweg 10

    Telefn: 465-7800

    Email: [email protected]: www.bip.an

    pa registr bo marka pa proteh bo patnt pa proba ku ta B kreasho

    Roy Granv i e l: has i uso d i km p i u te r ak sesi be l pa t u r h ende

    Aplikashon di outomatisashon i programadi kmpiuter ta esensial den empresa chik!

    Alabes nos tin un kurso kuyama Webmaster ku ta unpakete pa sia bo disebo mes websitei sia konhasi bo websiteinteraktivo.E pakete ta inklu ls diPhotoshop tambe pa bomes por traha diseonanpor ehmpel di bo foyeto,aviso, etc.

    Posibilidat pa risibls na sitio di trabouImportante ta menshontambe ku nos ta duna ser-visio na e sitio kamindae empresa ta oper. Nospor bai na e empresanani duna konseho tokantehardware i softwareku tarekomendabel pa empre-sanan atker i pa hasi eoperashon mas efisiente,

    ta al dia i ku esaki ta maskompetitivo. Si e empresa-rio ta prefer pa nos duna

    ls na e empresa nos porhasi esaki tambe.

    Fasilidat pa turhende

    Dominio i aplikashon sigurno ta un luho pero alguesensial den operashon turnegoshi. Na Easy Comput-er nos ta duna ls for di 8ormainta te 10or di anochi.Konstantemente tin kursoserka nos. Pues, mestertin un orario ku un empre-sario i su empleadonan porsigui kurso serka nos. Ekursonan por lo general tadura dos ora f tres ora.Tambe mi ke inform ku fordi 2006 nos ta duna kursona hbennan den marina,asina seor Granviel akonklu ku orguyo.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    7/20

    77

    Un empr esa ku t a sal i na i n t e res d i nos m ed i o amb i en te

    Kliko Limpi ta pa limpia bardi sushi i manten nan limpi

    Kliko Limpi takrea trabou

    Kliko Limpi ta un proyektodi labor pa krea trabou paesnan ku entre otro undesabilidat ku difsilmenteta haa un chns ribamerkado laboral. Komoempresa sosial KlikoLimpi ta laba e klikonan(baki di shushi) pa kasi empresa a base di unabono. Di e manera akita tene limpi, krea trabouy spar nos medio ambien-

    te dor di usa mnos awa isin usa kmiko. Ta laba eklikonan ku trk sofistikku tin nan mes awa ihabon biolgiko. Ta resik-

    l e awa riba e trk mes ie awa shushi ta bai pa unproyekto di plantashon dihbennan na Fuik, seorHoek a konta. Sint boudi palu di mango el akombers ku Ton Bastiandi Bonitha Blokhutten.El a suger pa bai labakliko. Foi 1993 el a mirae oportunidat aki, peroniun hende ku el a kontaesaki no kier e a hasi. Sukas Maureen a suger pa

    hasi algu pa e hbennan iasina e proyekto di labor astart, segun seor Hoek.Ku un studio di merkadeoprofundo a inventaris e

    interes i asina traha dirigpa logra un empresa so-sial sano.

    Hol stinki di klikona kas

    Ta ken no tin molster diun kliko ku ta hole malui ku tin biaha te asta e taasina shushi ku tin bichiden dje? Pa no papia mesainda di e djaka i bakteria-nan ku ta frekuent den ekliko manera esei ta nan

    restorant prefer. Nostur sa ku hopi pareha,nan yunan, hardineronan,etc. ta reklam e traboudesagradabel aki i asina

    a kombin e nesesidataki ku e nesesidat pakrea trabou. Ku e metaaki a lanta e empresa so-sial Solid Cleaning B.V.,asina seor Hoek a splika.A dura 4 aa i 9 lunaprom ku el a start ofisi-almente. Pero for di mart2010 a kumins laba paklientenan ku a mldu nanmes. E tempu ei ainda nota tin e trknan sofistik itabata limpia nan na man.

    Kliko Limpi ta duna ser-visio na empresa ku tinklikonan di 2 i 4 wil itambe na kliente di kas,

    pero skol i otro instanshatambe ta buska servisio diKliko Limpi.

    Ganashi Sosial ta emeta di Kliko Limpi

    Meta prinsipal di e empre-sa, segun seor Hoek,ta e ganashi sosial. Noske realis esaki dor dibira un empresa sosialfinansieramente eksitosoku ta eksist sin supsidioi ku ta krea mas tantu

    puesto di trabou posibelpa nos hendenan. Pesei

    tambe nos ta boga palaba mas tantu kliko posi-bel pa empresa i klien-tenan partikular, mante-niendo e preisnan abou.Ta di e manera aki nosa logra mas tantu puestodi trabou posibel, segunseor Hoek a enfatis.Kliko Limpi tin partnersosial ku e ta traha kun.Nan ta Pro Bista, KlnikaCapriles, Stichting Effatta

    i un opvanghuispa muchahmber ku mester bai skolf traha. Kliko Limpi taboga pa bira un empresa

    edukad kaminda e tra-hadnan ku pa un f otromotibu no tin diploma, porbai logra haa su sertifi-kadonan. Pesaki tin unprograma ekstenso trahku ta reker envolvimen-tu di tur partido. Asinakie rendimentu sosial tahaa forma, segun seor

    Darrel Hoek: Ku gastu abou ta krea puesto di trabou i un ambiente

    di limpiesa pa nos tur. Kliko Limpi a bira realidat despues diun periodo largu di preparashon. Darrel Hoek ta inisiad di eproyekto aki i el a splika ku e proyekto aki a kristalis despues ku ayega na strategianan pa e funshon ku efisiensia durante un tempulargu i pa manten e gastunan abou. Den fase 2 di e implementashontin vrios aspekto teknolgiko ku mester tuma lug, pero por bisa kunan ta tumando lug kaba. Nos por bisa ku e teknologia ku e trknanta usa ta lo ltimo i ta kuadra ku tur eksigenshanan ku e merkado akita reker, asina seor Hoek a splika.

    Darrel Hoek: Kliko Limpi t'ei pa tene turkliko limpi, krea puesto di trabou i resikl awa

    ku ta bai bk pa nos naturalesa.Kliko Limpi ta duna servisio na empresanan grandi, skolnan i tambe kasnan partikular.

    pgina 8 >>>>

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    8/20

    88

    Un empr esa ku t a sa li na i n t e res d i nos med i o amb i en t e

    Kliko Limpi ta pa limpia bardi sushi i manten nan limpi

    Hoek. E trahadnan natu-ralmente ta di trein re-gularmente den diferenteaspekto di e trabou panan bira un mih trahadpa e merkado regular kutin,asina el a enfatis.

    Tur bario ta haabishita

    Kliko Limpi ta hasi tra-bou di limpiesa den turbario. Riba mesun dia kutrk di shushi ta pasa nostrknan ku e kolnan buni-ta blou kla ta pasa pa labae klikonan. E kliente nomester ta na kas. E klikota bash i ta pone paf dimoda ku Kliko Limpi tapasa laba nan bon limpii sigui bai mesora. Ora ekliente yega kas e ta topaku su kliko limpi-limpi.

    Basta bisia no a ekibuk

    su mes i bai ku e klikolimpi,asina seor Hoek asigui bisa.

    Resiklahe di awaden Kliko Limpi

    E awa ku usa riba e trkta bai den un tanki ku unfilter ta mand bk den etanki pa laba. Di e maneraaki ta keda usa e awaalgun biaha. E awa ku nafinal ta sali shushi ta bai paun proyekto di plantashonna Fuik. E awa mes tabon pasobra no ta aplikniun produkto kmiko nadje. E shushi ku ta salifor di e klikonan durantee proseso di labamentuta bai den un roster. Nafinal, ora ta laba e trkta skrap esaki i hinkden un saku di plstikpa deposit esaki den unkliko pa bai direktamente

    den un trk di shushi i

    finalmente resultando nalandfill.

    Ta keda awor na noskomunidat pa asept eproyekto aki. Segun Sr.Hoek e ta spera ku prontopueblo di Krsou kom-pleto lo realis e traboubunita di e empresa. Etrknan ta koriendo rntKrsou. Ke men, por djisyama Kliko Limpi.

    Kliko LimpiSeor Darrel Hoek

    Druifweg 42Telefon: 465-2345 /

    565-2345 / 667-2345Email:

    [email protected]:

    www.klikolimpi.comFacebook: Klikolimpi

    Mantenshon limpi di Kliko ta e deseo di tur kas. Pesei e

    kompania a lanta pa duna e servisio spesial aki.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    9/20

    99

    Den era m oderno t e le fon ta m as sab ku h ende

    Blackberry, I-Pod, I-Pad i AndroidSmart Phones ta domin rnt mundu

    Kada empresa na mundu

    ku ta respet su meskonos diferente tipo dismartphone. Bo por dis-tingu e tipo di telefonnanaki den nan funshonnanoperashonal I e tipo dikalidat den terminologiadi espasio di memoria,spit i kon nan por fun-shon huntu f bandadi un PC, laptop f otrosistemanan di komuni-kashon. Tin sigur kuatersistemanan di oper kuta riba merkado mundialna e momentunan aki,segun Remco Wieffe-ring, Marketing Businessmanager di UTS. Nanta ITunes (iOS) sistema-nan di iPhone, Android(open source), Black-berry i Windows Mobileku por integr ku Nokia-Platform. E smartphonedi mas popular aki naKrsou te ainda ta Black-berry. Kontrali na loketa pasando na Merka iEuropa, Blackberry ta esmartphone mas popu-lar na Krsou. E ta hopigust pa e manera kue por manda mensahei tambe pa e fasilidat di

    e asina yam messen-ger.

    Telefonnan Androidna Merka

    Segun seor Wieffering,na Merka e Android-phones a tuma e posi-shon over den merkadosigur pa loke ta benta ditur tipo di smartphones,mintras ku na EuropaAndroid i iPhone ta kom-part e merkado numberunu den benta. E motibuprinsipal tras di esaki ta epopularidat di e Android-phones ku ta un fuente

    di komunikashon habrden su operashon. Esakita habri oportunidatnangrandi den desaroyo diloke nan ta yama apps,tantu pa uso na kas fden negoshi, asina Sr.Wieffering a sigui splika.

    E sistema di app taoument e kapasidat pauso di e telefonnan akitres biaha mas tantu kuesnan Blackberry.

    E smartphoneta krea mas

    oportunidatAwendia bo no por nikompar un telefon regu-lar ku un smartphone.Un telefon normal ta usasemper pa yama i mandateksto Ounke bo porsubi Internt pa browsei hasta manda f risibmail, mayoria usad satin e tendensha di kam-bia nan telefon regularpa un smartphone djispasobra e ta mas grandi,

    e pantaya ta duna un

    mih resolushon, e key-board ta mas fsil pausa pa manda mail i pahasi e tipo di browsingdi Internet mas avans,segun seor Wieffering.El a sigui splika nan kupor hasi interkambio mastantu ku maildi un PC, kutin biaha por bira bastakomplik ku telefonnanregular. Por ltimo nosno mester lubid ku esmartphone por ako-

    mod f hasi interkam-bio pa drecha telefon pabo mes uso, asina el aagreg.

    Smartphone ta unbon invershonE empresario chik diawendia ta para ketuna delaster un depchiku e saka. Den e tipo didesaroyonan aki si e nomester para ketu muchulargu. Segun seor Wief-fering, ta masha impor-tante pa e empresariochik invert den e tipo ditelefonnan aki. Esaki taun di e mih invershon-nan ku e por hasi. E takrea mnos uso di espa-sio den ofisina i yuda

    baha gastu kaminda tanesesario. Un empresa-rio chik por usa e appspa outomatis hinter susistema di data-entry.Mas nos por mira ku natiendanan chik ta hasiuso di e teknologia dismartphone pa mini-malis i hasta stp emolster di resibu i kar-chi dor di manda esakikomo un dokumentu viadi e-mail, segun seorWieffering. El a splikaku mayoria empresa tahasi uso di smartphone,pero no ta tur trahad tin

    nan den e empresanan

    aki. Hopi empresa tin etendensha di konsentrsolamente riba gastu die telefon regular di nannegoshi. E merkado pae tipo di telefonnan akita sigui krese i e kom-panianan ku ta bendetelefonnan mbil mestersigui eduk e merkadodi empresarionan ribabenefisio di e telefon-nan. Finalmente seorWieffering a bisa ku etipo di telefonnan sabaki lo konkist merkadokompleto.Pero djis su tras tin e tab-loid. Den e prom nuebelunanan despues di suintrodukshon e tipo disistema di komunikashonmas pid riba merkadota e Apple iPad, ku akrea un industria noboentre laptop i tambe emerkado di smartphone.Rnt mundu nos ta notaawor ku mas di 15 miondi e aparatonan aki tabend riba apnas undia i un kantidat di 1mion di e Apple iPad2 abende den e mesun dia.E ksito inmenso aki ta

    stimul otro empresananpa introdus e sistemaaki den nan operashon-nan. Anto esaki lo binplama den e merkado diKrsou tambe, segun emiembro di gerensia diUTS.

    UTS BusinessSr. Remco Wieffering

    Marketing ManagerOrionweg 18

    Telefon: 777-1782E-mail:r.wieffering@

    uts.an

    Remco Wieffering, Marketing Manager di UTS: Eempresario chik no mester para ketu i invert hopi

    mas tantu den smartphones.

    Mundu t a desaroyando di un forma masha rpido. Teknologia afasilit pa kada un di nos yega serka i mira tur loke ta tumandolug. Komunikashon ta hasi kos fsil i komplik. Bo mester

    pasa informashon di un rea pa otro di forma rpido sino bo ta kaichik. Hasta e nmber bou di kua ta identifik nan awendia ta bisa bokiko nan ta: Smartphones. E ta un tipo di telefon mbil ku ta duna turtipo di opo rtunidat di komunik manera un PC. E nmber Smartphoneta relevante ora e sistema di komunikashon tin un asina yam Qwerty-keyboard.

    Pa Manual Empresa Chik, literaturadi kalidat i tur otro informashon

    komersial general, akudi serka nosKamar di Komrso i Industra di Krsou, Kaya Junior Salas 1, na Pietermaai of

    Tel. 461-3918 * Faks 461-5692 * E-mail: [email protected]: www.curacao-chamber.an

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    10/20

    1010

    T im o Brouw er , Geren t e d i Green Force:

    Edukashon ta un poder ora dikonsientis pueblo riba resiklahe

    Konservashon direkurso natural

    Nos mester traha huntupa konserv e rekursonannatural ku tin riba nos pla-neta dor di eduk i resikl.Green Energy ke trahaduru riba e metanan akikreando konsientisashonden nos pueblo pa loketa konservashon di nosmedio ambiente. Nos mes-ter duna kalidat di servi-sio i informashon. GreenForce ta duna e garantianesesario pa esaki krista-lis, asina seor Brouwera konta. Hasiendo esfuer-so pa duna informashon iservisio na kalidat, GreenForce ta duna e garantiaku klientenan ta satisfechoku edukashon kolekshoni resiklahe, esta e servi-sionan ku e kompania taduna. Tambe tin un unionfuerte entre tur e lasonankonserniente.

    Proyektonan diresiklahe

    Green Force a establesun lista di prioridat ribamaterial ku mester resiklriba nos isla, bas riba nanimportansha pa nos medioambiente i no nesesaria-mente pa nan balor mon-etario. Nos a traha un listadi e materialnan importanteku por resikl na Krsou.

    Den esaki nos no ta kontae balor monetario. Komoprioridat haltu riba nos listata resikl bleki di aluminio.Pa kada organisashon kutin interes, nos ta akomodnan ku e kapasidat nesesa-rio pa rekoh tur nan bleki-nan. Nos empresa mes lo

    rekoh nan ku regularidati entreg nan na e fasili-datnan kaminda por resikli prepar nan pa usa nan

    dinobo ora ku kaba di eks-port nan, asina seorBrouwer a sigui splika.

    Garantia dieksistensha

    Populashon di mundu takresiendo for di kntrl itur hende por nota ku mes-

    ter di mas tantu rekursoi material pa kumpli kue demanda grandi ku tasigui oument. Rekurso-

    nan ta birando skars i nanta birando mas karu. Peroesei no ta tur kos. E minaf rekursonan for di kua erekursonan ei ta bini, kadabiaha tambe mester binifor mas leu. Hopi biahae material final ku nos tahaa nos ta saka for di

    reanan natural ku des-pues ta keda komple-tamente destru. Dor dideshas di sierto materialdi un forma korekto i trahaduru riba resiklahe di sushi,nos por skapa nos mes, erekursonan natural i nanfuentenan, segun seorBrouwer.

    Duna kontenido naGo Green

    Rnt mundu ta hasiendopromoshon di konservenergia f pa e frase ku abira popular na Merka, estaGo Green. Empresananrnt mundu ta hasiendoesfuerso pa redus gastu dienergia. Pero seor Brou-wer ta kere ku hopi pais rntmundu ta mira e esfuersoaki di komrsio komo algukosmtiko ku el a yamagreen wash. Ounke nospor mira desaroyonan rntmundu, ami ta mira esakidiferente. Green Wash

    ta e terminologia di medioambiente pa identifikstrategianan di merkadeoku ta hasi e promesa dita duna produkto i servi-sionan ku ta bon pa nosmedio ambiente, pero enrealidat nan no ta na fabordi nos medio ambiente at

    all, asina seor Brouwer aenfatis. Den hopi di e tipo

    di empresanan aki e partidi medio ambiente i suprotekshon ta solamenteun kompensashon chik kunan ta hasi na bienestar dimedio ambiente, f masbien nan ta aplik un formapa mara kliente huntu paskapa e planeta i munduf djis pa mustra ku nan tinun kurason na bienestar dimedio ambiente, esta unkurason brd.Di otro un banda, seorBrouwer ta sumamente sa-tisfecho ku tin hopi hendeku ta hasiendo esfuerso parealmente yuda nos medioambiente. Mi ta kontentuku tin mas speransa i ku epueblo di Krsou lo apresinan esfuersonan pa mamatera. Bo mes por mira ku taun planeta nos tin ku hasinos bida posibel i nos mesta destruyendo esaki kunos komportashon irespon-sabel konsumiendo eksesi-vamente i ku un mentalidatdestruktivo, asina seorBrouwer a deklar. E takere ku si mas kompaniata na fabor di protekshondi medio ambiente, eseilo mara komunidat mas dimanera ku huntu por yegana un sistema di bida sus-tenibel riba e niko planetaku nos tin.

    Protekshon di medioambiente

    Dunando un bon kalidatdi servisio pa e preis idealnos por trese empresa-nan kaminda nan mesterta i nos mester tin sigurunda nan mester yega

    Konservashon di nos rekursonan natural ta garantia di nos

    eksistensha. Gerente General di Green Force, Timo Brouwer taorguyoso di e organisashon ku el a lanta na nos isla i su meta.Green Force ta pone bar di resiklahe di sush i ku por resikl i nan mesta pasa buska e kontenido. Meta di e empresa ta pa garantis ku turloke piki por resikl mesora. Aparte di esei nan ta dedik atenshonna edukashon i konsientisashon di nos pueblo pa loke ta resiklahe.

    Seor Timo Brouwer (mei mei),Gerente General di Green Force.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    11/20

    1111

    Tim o Brouw er , Geren t e d i Green Force:

    Edukashon ta un poder ora dikonsientis pueblo riba resiklahe

    na e nivelnan nesesariodi protekshon i garan-tia di protekshon di nosmedio ambiente. E echoku Krsou ta un isla chikta nifik ku mester hasi

    mas esfuerso di merkadeopa mara klientenan na ekompania pa krea un bonnmber banda di e servisioku nan ta duna. Pero eseita depend tambe di e tipo

    di produkto i servisionan kunan ta ofres. Segun seorBrouwer, mester hasi masku krea un impreshon. Nosmester kambia nos maneradi pensa den nos empresa

    di manera ku nos ta mustraku no tin efekto negativo ribae forma ku nos empresananta funshon, na opinion diseor Brouwer. Green Ener-gy ta kere ku mas empresa

    mester traha riba nan ope-rashon di un manera ku no

    ta laga niun duda atras imustra nan intenshonnanreal di hasi negoshi. Nan porkambia nan operashonnani traha mas riba un forma dibida sustenibel entre hendei planeta - na lug di djisgana plaka. Esaki ta un di etipo di moveshonnan ku porpone ku bo negoshi ta haamas tantu ganashi ku djisun spin-off positivo. E pre-gunta grandi ta si tur esakita posibel riba un isla chikmanera Krsou: Si poranto kaminda ta nesesario,e por ta hopi mih. Nos turmester move den e direk-shon ei si nos ke sobrevivkomo ser humano, asinaseor Brouwer a bisa final-mente.

    Green ForceSeor Timo Brouwer

    Jan Sofat 159Telefon: 528-1064

    Green Force ta kere den konsientisashon di nospueblo pa e balor real di protekshon di medio

    ambiente.

    Grandi i chik mester sigui haa informashon riba ebalor di resiklahe, segun seor Brouwer.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    12/20

    Mientrastantu nan a srutraha un portafolio masha

    bunita ku empresananmanera Kooyman, Insel-air, CHATA, KunnemanVan Eps van Doorne i hopimas. For di kuminsamen-tu Dragonfly Media a baidirekshon di Internet mar-keting, pero tambe socialmedia ku a krese asinatantu. Nan ta duna tur tipodi konseho riba Internet isocial media, pero tambea hasi presentashonnanentre otro pa CHATA iHSMAI ku por sierto astaa gana un awardaa pasriba tereno internashonal.Tambe nan tin koperashonku Hoteliers.com, ku ta unplataforma di reservashonna Europa i a tabata buskaun partner den Karibe paasina por hasi e trabou akitambe. Esei Dragonfly ahasi. Mas aleu DragonflyMedia ta traha den estre-cho koperashon ku ofisinadi turismo di Krsou paloke ta benta di aviso i esosten tkniko. Den kuadrodi kresementu di nan tra-bounan nan a buska dospersona mas pa e traboudi desaroyo i diseo. Drag-onfly Media awor ta bai

    sigui ekspand su alananpa e otro islanan, maneraBoneiru i Aruba, segun BoLoefstok.

    MetaMeta di Dragonfly Mediata pa ta lider riba tereno didesaroyo di Internet i socialmedia i merkadeo na Kr-sou i e otro islanan. Paesaki nan tin Krsou kabai ta aktivo na Boneiru pa eservisio di impuesto. Prk-simamente nan tin un pre-sentashon di social mediana Boneiru i pa despuesnan sigui ku Aruba. Drag-

    onfly Media ta traha kunegoshi grandi i chik, peronan a ripar ku e empre-sanan grandi ta aserknan muchu mas fsil. Tgsemper nan ta disponibeltambe pa e negoshi chik iesun mediano.

    Importansiadi website

    Awendia ta masha impor-tante pa un empresa tinsu mes website, sea ta

    empresa chik, medianof grandi, pasobra e klien-te semper bai ke buskaonline kiko empresanan

    tin di ofres. E hendeno ta kue buki di telefonfsilmente mas, pero e taGoogle esaki i e empresamester ta lih pa por dunakontesta na su klientenan.

    Webhosting iemail hosting

    Joost Schrier, e hmbertkniko di Dragonfly Mediata splika ku pa bo tin unwebsite online e mes-ter ta riba un server unkaminda. Tknikamentemira por hasi na un ofi-sina mes, pero anochi tapaga e kmpiuter i p'esei

    ta usa serverku ta afili naInternet mundialmente i kusemper ta send. Asina unhende buska informashondi e empresa ei, via unsistema internashonal e tabai buska e website enkestion. Pa loke ta hostingdi e-mail ta kasi meskos,pero solamente ta e-mail.Den e kaso di e-mail ekliente ta subi e server pae por baha su e-mail. Denkaso di Dragonfly Media

    nan ta usa mayoria biahaservernan na Merka. Tatrata di edifisionan mashagrandi na Merka, ku tin

    rko send konstante-mente, nan ta bon sigurkontra di kandela i hopisigur pa por hostun e-maili websiteeinan. Ta djis unsuma ta paga i por hasiuso di e espasio riba eserverei.Joost Schrier a bisa ku naKrsou tambe a kuminsta duna e tipo di servisioaki di hosting pa web ie-mail. E servisio aki tin dikrese ainda mas pa asinapor sru pa un bon kalidati siguransa na e kliente.Joost Schrier ta haa einisiativa di e servisio aki

    na Krsou bon, pasobrata bon pa e kliente ku suwebsite i e-mail ta di hostna su mes pais.

    Buska informashonriba website

    Joost Schrier a splika kupa buska informashon ribaInternet di un ke otro web-site ta relativamente fsil.Pa medio di entre otro site,manera Google, ta djis teke nmber di e empresa f

    e servisio ku ta buskando,i e ta sali riba Google. RibaGoogle bo por tek den djekalnder di luna yen i ta

    apares presis ki dia tinluna yen f no. Por ehm-pel, si e hende ke buskanotisia na Papiamentu i eno konos e korantnan naKrsou, e ta tek notisiana Papiamentu i nmberdi korantnan ta sali riba eInternet. E empresa mes-ter ta di tal forma desaroyi optimalis ku e ta masariba riba e rei di empre-sanan riba Google pa orae kliente ta buskando e tipodi servisio en kestion, e kli-ente ta prom ta bini dilanti.Pero banda di usa website,tin tambe e servisionan di

    Twitter i Facebook ku tamasha importante awendiapa esun ku ke hasi negoshi,pasobra su kliente ta siguifsilmente den tur direk-shon ku e bai. Google talesa Twitter dirkt i loke ekliente pone riba Twitter,Google ta ha' mesorana momentu ku e klien-te ta buskando algu ribaInternet. Mintras ku si bopone un informashon ribawebsite, e ta tarda un tiki

    pa Google les', pero kuTwitter e ta les' mesora,

    segun Joost Schrier. Turesaki ta indik ku notisiai informashon ta birandohopi importante i p'eseiGoogle ta lesa asina lih namomentu ku ta buskandoinformashon. Pesei socialmediaa bira asina impor-tante pa empresa. Den ekaso aki por menshon kuFacebook ta muchu masgrandi ku Twitter. E bishi-tantenan di Facebook tadedik hopi tempu ribaFacebook. Un restorant,kaf i tambe korant taimportante pa ta riba Face-book, pasobra asina eipor promov su produktodi dia pa dia. Meskos kuriba Facebook e propa-ganda ta bai di boka paboka, pasobra esun klien-te ta bisa na e otro ku eprodukto f servisio ta bonf no. E ta un sistema pae empresa mes tambe pormanten su produkto bon.Mas kontakto e hende tinriba Facebook, mas e pro-moshon ta bai rnt. E klien-te tambe semper por kedana altura kuantu hende tales'. Esaki tambe, segunJoost Schrier, ta pa medio

    di un servisio ku Googleta brinda i ku ta grtis. Eservisio aki ta unu ku eempresario so por mira.

    Update di websiteDragonfly Media tambe porduna e servisio di updatedi website pa un kliente.Joost Schrier a bisa kutur kos ta depend di kikoe kliente ke i ta dese. Ekliente den e kaso aki tamanda e informashon panan i nan ta sru di updatee website pa e kliente.Tur kos un biaha mas tadepend di palabrashon-

    nan ku ta hasi ku e kliente.Segun Bo Loefstok, ta eempresa ta disid kiko ta ekosnan di mas importantee ke pa pone riba su web-site. Tur kos ta depend dikiko e empresa ta bende ikua servisio e tin.

    Bo LoefstokDragonfly MediaTelefon: 7371233

    E-mail: [email protected]

    1212

    Dragon f l y Med i a: t r aha w ebs i t e t a keda im por tan te pa negosh i , pe ro

    Promoshon di negoshi atraves diFacebook ta kresiendo barbaramente

    Oscar Fuentes ku t a hasi diseo, Joost Schrier ku ta hasi desaroyo

    den Internet marketing i Bo Loefstok ku ta hasi merkadeo huntua lanta e empresa Dragonfly Media na novmber 2006. Promku esei nan tur tres a yega di traha na otro kompania den ramo di IT(Information Technology), pero na 2006 nan a sera kabes pa kuminsku e empresa aki di nan mes.

    Bo Loefstok, Oscar Fuentes i Joost Schrier di Dragonfly Media

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    13/20

    Green ICTIf email saves time, not printing

    them saves trees!

    Please consider the

    environment before

    printing this email.

    Esaki ta djis 2 ehmpel ku mi ke duna,ku ta apares bou di un e-mail di hende-nan ku ke k onsientis otronan pa loke tatrata nos medio ambiente. Pero kuantudi nos realmente ta prekup nos kabes irealmente ta ehekut e kons iderashonnanaki?

    Nos ku ta hasi uso di ICT tambe mester yudana koper ku nos medio ambiente i mesterta mas konsiente di esaki. Djis un pregunta:Kuantu di nos a yega di tende di Green ICT?Kuantu di nos sa kiko kier men Green ICT?Masha poko di nos ta praktik Green ICT dennos ofisina.

    Laga nos ban wak prom kiko nos ta kom-prond bou di Green ICT. Wikipedia tin esiguiente definishon pa Green ICT: Greencomputing or green IT, refers to environ-mentally sustainable computing or IT. Itdefines the field of green computing as thestudy and practice of designing, manufac-turing, using, and disposing of computers,

    servers, and associated subsystemssuchas monitors, printers, storage devices, andnetworking and communications systemsefficiently and effectively with minimal or noimpact on the environment.Personalmente mi ta kere ku nos tur mes-ter ta konsiente ku no nikamente nos taspar sn ku Green ICT, pero nos ta dunanos aporte tambe na nos medio ambien-te. Skohe pa Green ICT ta skohe deli-beradamente pa kontribu ku un mih medioambiente. Despues ta sigui diferente medi-danan bastante fsil, ku ta duna resultadobasta lih. Laga nos duna algun ehmpel:

    Kambia manehodi Print

    Paperless f Paperindependent ta termi-nologianan ku ya nos tin 10 aa ta usa. Akitambe ta trata di konsientisashon. Mashafsil pa un klek ku bo mousebo ta print undokumento. Tin kompania ku ta pone nanprinter den un rea aleh di e kmpiuter, iasina mester hasi mas esfuerso pa print; dorku bo tin ku hasi mas esfuerso, printmentu tabira mnos. Tambe ta relativamente fsil pakambia bo sistema i kambia bo printer ku dital forma bo por print tur dos banda di e papel.Esaki ta trese kun, ku bo ta spar papel.Pero e problema aki ta mas grandi ku nosta kere. Nos mester realis ku tin empleado

    ku no a lanta den e mundu digital aki i nan

    a kustumbr ku papel. Pa e hendenan akilesa for di un pantaya ta mas problemtiko.Realmente e solushon pa e problema aki ta:Kambio di bo mindset. Otro rekomendashonta pa kumpra papel resikl.Un otro medida den nos esfuerso pa unGreen ICT ta paga bo kmpiuter ora abokaba di traha, f instal un softwareku out-omtikamente ta paga bo kmpiuter i asinabo ta spar koriente tambe.

    Personalmente ami ta kere ku e kol brdden Green ICT aki ta mas afili na e kol didler (Merikano) ku na e kol brd di e paluden naturalesa. Nos ta mas inklin pa baha

    gastu di papel i di koriente, ku nos ta kon-

    siente ku nos ta realmente kontribuyendo nanos medio ambiente.

    Ounke ta bo saku bo ta krda, konsider etepnan ku nos a duna aki riba i aplik nanden bo ofisina f na boka di trabou.

    Amplia e horizonte

    1313

    skirb pa Percy Pinedo, MBA

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    14/20

    1414

    Sent ro pa I novashon Krsou

    Su meta ta pa ta na sirbishi di empresa chik

    Ta un echo ku empresa chik i mediano taforma e pil pa un ekonomia lokal slido i sta-bil. Ku sosten i guia di e sektor aki, ta sigurmas puesto di trabou, kontinuidat i kresementudi kompania lokal, empresario responsabel,i tambe empresa ku ta invert den inovashonden nan empresa loke por ta entre otro ino-vashon den teknologia, produkto nobo, ser-visio nobo f empresa nan ku ta drenta otromerkado.Pa logra nos meta prinsipal, ku ta mehorkalidat di maneho i di hasi negoshi pa medio diinovashon, ICC a formul algun supmeta ku ta:Traha riba proyekto inovativo pa e sektor diempresa chik i mediano ku sigur tin un balorpa e sektor aki.Konkret ekonomia di konosementu i stimulkreatividat riba nivel makro, meso i mikro.ICC a krea un programa ku ta yuda konkretiskada un di e supmetanan pa kumpli ku e metaprinsipal. E programa aki ta konsist di dife-rente proyekto ku ICC ta hasi kada aa dinobo,durante henter aa. Algun di e proyektonan diICC pa e aa aki ta:

    Desaroy normanan di kalidat i hasi ouditoraICC ta hasi e proyekto di ouditoria aki prinsi-

    palmente den e sektor turstiko pa motibu ku akonstat ku no tin normanan stipul pa midi ekalidat di servisio ku e kompanianan den e sek-tor aki ta duna. Pa e motibu aki ICC a desaroye normanan mnimo bas riba norma inter-nashonal manera ISO pa kontrol e kompania-nan ku ta oper den e sektor turstiko. Dor dihasi kntrl di e kompanianan ku ta oper dene sektor aki, ICC ta logra e meta prinsipal pa eproyekto aki, ku ta hisa kalidat di kompania kuta oper den e sektor aki.

    Inovashon hasiendo uso di ICTICC konhuntamente ku STIMUL-IT lo dunadiferente tayer riba tereno di ICT pa empresachik i mediano. E meta di e proyekto aki ta pastimul i konsientis empresa chik i medianodi e importansia di ICT den nan negoshi i mus-

    tra nan riba e echo ku ICT por hasi hopi kambioinovativo den nan empresa di moda ku nan porbira mas efisiente i mira mih resultado. Tambee dos organisashonnan lo organis algun tayertokante kon hasi negoshi mas brd posibel,mirando ku yni lo ta e luna internashonal dimedio ambiente.

    Premio di inovashonE Premio di Inovashon ta keda organis turaa dinobo na novmber. Aki e empresaku partisip ta duna di konos te kon leu eprodukto f servisio ku e ta brinda ta inovativodor di traha un deskripshon di kiko ta produkto/

    servisio inovativo ku nan ke ekspon, kiko tae resultadonan positivo ku e inovashon aki tin

    pa e kompania mes, kua ta e resultadonan kue inovashon a trese (kresementu den benta,bahamentu di gastu, kantidat di kliente), kikota e efektonan positivo den un konteksto masamplio (ekonomia di Krsou, posibilidat di tra-bou, diversifikashon di ekonomia, i/f amplia-mentu di eksportashon) i tambe mester dunadi konos kiko ta e invershon ku a hasi pa einovashon. Tur esaki, e hurado lo hasi uzo didje pa evalu i saka e premio pa e mih ino-vashon.

    Importansia di inovashonden fbrika

    Si inventaris e nesesidat di inovashon denfbrika nan, nan lo mira e importansia di ino-vashon den nan sektor. A konstat ku hopifbrika ta keda atras ora ta trata di inovashon i

    pa e motibu aki ICC ta inventaris e nesesidatdi diferente fbrika na Krsou pa nan kuminsinvert den ekipo i tambe inov pa nan por fun-shon efisientemente.

    Importansia di inovashon den sektordi peska, krio di bestia i agrikulturaTa un echo ku e sektor di peska, krio di bestiai agrikultura ta importante pa nos ekonomia. Akonstat ku den e sektor aki tin un retraso deninovashon i esei ta loke ICC ta traha riba dje;pa yuda piskad, kriad di bestia i agrikultor papensa mas inovativo. Esaki ta nifik yuda nandesaroy e parti di inovashon ku falta den nan

    empresa f aktividat. ICC ta skrudi e nese-sidatnan aki huntu ku e empresa pa di e forma

    ei yuda nan yega na e medionan pa kumpli kue nesesidat di inovashon.

    Marshe pa EmpresarioSentro di Inovashon Krsou konhuntamenteku Kmara di Komrsio i Industria i Maduro &Curiels Bank N.V. ku ta e partner finansiero taorganis kada aa e Marshe pa Empresario kue meta pa amplia konosementu di empresarionan ku tayer, lektura i mesanan di informashonpa sigur nan desaroyo i asina kontribu nakresementu di nos ekonomia.

    Business 2 Business TVNa novmber awor ta kumins e edishon nobodi Business 2 Business TV ku hopi tep i kon-seho di eksperto. Empresarionan ta bira maskada dia dinobo. Ora bo dal e stap ei, ta di

    frwagt ku bo ta haa bo konfront ku diferenteproblema prktiko ku ta buta bo pensa pa nosigui ku bo negoshi. Na lug di pensa pa seraporta di bo negoshi, ta nesesario pa bo tumakonseho serka ekspertonan ku ta vers ribasierto rea pa yuda bo resolv problema kupor present i ku ta parse difsil. Business 2Business TV ta brinda empresarionan chik fmediano e oportunidat di habri su empresa paun eksperto duna konseho di kon pa resolvsierto problema. Meta di e programa di telev-ishon aki ta pa apoy empresario ku tep i kon-seho balioso i tambe promov konseheronanku ta duna konseho.

    Na 1991 a funda Sentro d i Inovashon Krsou ku e meta pa stimulempresa chik i mediano pa mehor kalidat di maneho i d i hasinegoshi pa medio d i inovashon. Esaki ta sirbi e empresa pa fungi na

    un manera mas efisiente, efikas, i mas dir ig riba satisfakshon di e kli ente.

    E ofisina di e sentro di inovashon ICC na entrada di e parke indusrial na Brievengat.

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    15/20

    Fecha Tpiko Deskripshon Idioma PreisYni

    6 + 8 Proyekshon i manehodi cash flow Ganashi ta importante, pero Fluho diKaha ta Rei. Den e kurso aki lo trata

    entre otro e definishon di e konseptofluho di Kaha, importansha di e tpiko, imaneranan kon por alsa Fluho di Kaha.

    Papiamentu 80,=

    7 Maneho di personal Bon maneho di rekurso humano tamasha importante den un empresa.Durante e workshop aki lo bo sia konpa hasi maneho di personal den bonegoshi mas efektivo.

    Papiamentu 40,=

    9 Maneho diario di boempresa Kon bo ta logra pa tur dia di nobo bo pormaneh bo negoshi na un manera ku bo

    ta saka lo optimal af? E kurso ak taspeshal pa esnan ku tin nan propioempresa i ku sa tin difikultat padiariamente tin kntrl riba maneho diesaki. Bo mester tin f haa e abilidat papor maneh bo negoshi eksitosamente.

    Papiamentu 40,=

    13 Maneho di tempu Komo empresario tin vrios tarea paehekut diariamente.Durante eworkshop aki lo bo sia e.o.: kon papone prioridat, uza bo tempu masefektivo i efisiente, kon pa detektladronnan di tempu i hasi mas ku bokompetidor den e mesun 24 ora.

    Papiamentu 40,=

    14 Por que fracasanmuchas empresa yque se puede hacerpara evitarlo

    Contenido General del Curso:Cmo identificar las casusas del fracasoy cmo evitarlo. No hay magia: Slotrabajoy accin.xito y fracaso de losnegocios. Visin General, Causasexternas del fracaso empresarial,Causas internas del fracaso empresarialy Algunos factores de fracaso.

    Espaol 40,=

    15 Plania stratgiko Strategic planning ta un tool paorganis bo presente abase di eproyekshonnan dese pa futuro. E ta unroad map pa gua bo empresa dikaminda e ta aworak pa bai kaminda etadese di ta aki 5 pa 10 aa.Konsekuentemente esaki ta un must pakada empresa. Bin sia durante eworkshop aki kon pa desaroy bo planstratgiko.

    Papiamentu 40,=

    16 Maneh bo finansabon dor di traha unbon presupuesto

    Un Empresario no por gasta mas ku e tarisib. Den hopi empresa chik e doo tausa plaka dje negoshi pa finnanpersonal. Un bon presupuesto personalta yuda e empresario mediano i chikmaneh finansa personal mas mih i

    konsekuentemente esun di su negoshitambe.

    Papiamentu 40,=

    20 + 22 Maneho di proyekto Maneho di un proyekto ta konsist di hopidetaye i hopi trabou pa ehers. Durantee workshop aki lo pasa dor di tur efasetanan.

    Papiamentu 80,=

    Fecha Tpiko Deskripshon Idioma PreisYni

    21 + 23 Uw eigen bedrijfsuccesvol beginnen Bent u van plan binnenkort een bedrijf testarten? Dan kunt u deze cursus niet

    missen! Tijdens deze cursus zullen westap voor stap laten zien waarmee urekening moet houden om een bedrijf tebeginnen. Het succes van eenonderneming hangt grotendeels af vanpersoonlijke kwaliteiten van deondernemer. Ook hieraan zal eraandacht worden besteed. Na dezecursus weet u welke vaardigheden eensuccesvolle ondernemer moet hebben.

    Nederlands 80,=

    27 + 29 Anlisis del EstadoFinanciero Contenido del Curso:Balance General (Balanssheet), Analisis

    Verticaal y Horizontal de calcular,tendencia internacional

    Espaol 80,=

    28 + 30 Het opzetten van eengoede administratie Alle bedrijven dienen een administratiebij te houden. Gedurende deze workshop

    zullen we u uitleggen hoe dit correct

    gedaan dient te worden.

    Nederlands 80,=

    Tur kurso ta tuma lug den Ouditorio di Kmara di Komrsio, KayaJunior Salas 1.

    Pa registrashon i informashon yama na nos Sentro di Informashon natelefn 461-3918. Pa e lista kompleto bishit nos website

    www.empresachiki.com

    1515

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    16/20

    Mei

    The international ExpoDestination InnovationThe Aruba Chamber ofCommerce and Industryoffers local & internation-al businesses a uniqueopportunity to showcase

    innovative initiatives.Oranjestad Aruba,

    27 28 meiLug: The Renaissance

    Convention CenterWebsite: http://www.aruba-chamber.com/events/2011/

    Expo2011May27-28.htm

    YniAES CHINA 2011

    China International Auto-motive Electronics Pro-ducts & Technologies

    ShowShanghai China,

    1 3 yniLug:Shanghai EverbrightConvention & Exhibition

    CenterWebsite: http://www.grace-fair.com/cn/aes/expomain_en.asp?m=34

    EXPO CARGA 2011Ciudad de Mexico -Mexico, 7 9 yni

    Luga: Mex icoWorld Trade CenterWebsite: http://www.expo-carga.com/front_content.

    phpWESTERN CANADA

    FARM SHOWRegina - Canada,

    15 17 yniLug:Evraz Place

    Website: http://www.myfarmshow.com/

    YliCANADIAN AVIATIONASSOCIATION CONVEN-

    TIONAir craft Convention, Trade

    Show & Static DisplayCalgary - Canada,

    6 7 yliLug: CBAA (Cana-dian Business Avia-tion Association)Website: http://www.cbaa-acaa.ca/portal/convention

    SUMMER FANCY FOODSHOW 2011

    International Fancy Food &Confection Show

    Washington D.C - Merka,10 12 yli

    Lug:Walter E. Washing-ton Convention Center

    Website: http://www.spe-cialtyfood.com/fancy-food-

    show/

    DECORATION + DESIGNMELBOURNE 2011

    Trade Fair for the Austra-lian soft Furnishing andInterior Products Industries

    Melbourne Oustralia,21 24 yli

    Lug: Melbourne Exhibi-tion & Convention Centre

    Website: http://www.deco-rationdesign.com.au/

    OugstsJEWELLERY WORLD

    EXPO 2011The Leading Trade Showserving Canadas Fine

    Jewelry MarketToronto Canada,

    7 9 ougstsLug: Metro Toronto Con-

    vention CentreWebsite: http://www.jewel-

    leryexpo.ca/

    SYDNEY INTERNATION-AL SPA & B EAUTY EXPO

    2011Sydney International Spa

    & Beauty ExpoSydney Oustralia,13 14 ougsts

    Lug: Sydney Convention& Exhibition Centre - Dar-

    ling HarbourWebsite: http://www.inter-nationalbeautyexpo.com.

    au/

    FASHION EXPOSED -MELBOURNE 2011

    An Extensive Range ofWomen Wear, Menswear,Children Wear, Sports-wear, Intimates and Fash-

    ion AccessoriesMelbourne Oustralia,

    28 30 ougstsLug: Melbourne Exhibi-tion & Convention Centre

    Website: http://www.fash-ionexposed.com/meet-the-

    designers.html

    SptmberDISASTER

    MANAGEMENT 2011This event aims to attractDisaster Planning Coordi-

    nator, Emergency MedicalPersonal, Fire & rescueemergency managementpersonal, Educational &training agencies, Com-munication & technologiescompanies, Military Offi-

    cers, Political leaders.New Delhi India,19 21 sptmber

    Luga: NSIC New DelhiWebsite: http://www.dmin-

    diaexpo.com

    NATURAL PRODUCTSEXPO

    YOUR SOURCE FOR

    NORTH AMERICANNATURAL PRODUCTS

    Baltimore MD Merka,21 24 sptmberLug: Baltimore Conven-

    tion CenterWebsite: www.expoeast.

    com

    AUTOCLSSICO 2011International Classic andVintage Automobile and

    Motorcycle ExhibitionPorto Portugal,

    30 sptmber 2 ktober2011

    Lug: Exponor, 4450-617Lea da Palmeira

    Website: http://www.even-tosmotor.com

    ktoberSAIE 2011International Building

    ExhibitionBologna Italia,

    5 8 oktober 2011Lug: Bologna Exhibition

    CentreWebsite: http://www.saie.

    bolognafiere.it/

    Fruit AttractionFruit and Vegetables Trade

    ShowMadrid Spaa,

    19 21 ktober 2011Lug: Ifema - Parque Feri-

    al Juan Carlos IWebsite: http://www.ifema.es/ferias/fruit/default.html

    Wellness World Exhibi-tion 2011

    Exhibition devoted toFitness, Diet, Spas and

    Beauty TreatmentsMilan Italia,

    21 25 ktober 2011Luga: Fiera Milano Nuovo

    Polo

    1616

    Eventonan internashonal

    Website ku informashon baliosoE website aki ta duna e empresario idea i tep kon pa traha

    un website

    http://www.designingsmallbusinesswebsites.com/

    Diferente idea pa un ofisina sin papel (paperless office)

    http://eetd.lbl.gov/paper/ideas/html/paperless.htm

    E website aki ta duna informashon i diferente produkto kon

    pa empresario tin un ofisina sin papel (paperless office)

    http://paperlessoffice.org/

    Diferente idea pa e (futuro) empresarionan

    http://www.smallscalebusiness.com/

    E website aki ta duna diferente tep kon pa ta un persona ku

    ta kuida su medioambiente

    http://www.treehugger.com/gogreen.php

    Aki e empresario ta haa 10 diferente manera pa kuida

    medioambiente

    http://www.worldwatch.org/resources/go_green_save_green

    E website aki ta duna e empresanan chik diferente idea kon

    pa tene kuenta ku medioambiente go green

    http://www.suite101.com/content/small-business-going-

    green-a47752

    E website ta brinda diferente produkto ku ta eco friendly ku

    e empresario por usa

    http://magnesiacore.com/

    E website ta ofres e benefishinan di e empresa chik ora ku

    e skohe pa su medioambiente

    http://www.greenmarketing.tv/

    E website aki ta duna informashon tokante teknologia ku ta

    na fabor di medioambiente

    http://www.h3-digital.com/eco-friendly.htm

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    17/20

    Oportunidatnan di negoshi

    Publikashonnan nobo

    E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di

    Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000 dokumento. E bib-lioteka ta ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investi-

    gashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumento

    relashon ku komrsio ku ta dirig riba merkado mundial.

    Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnanden nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.

    - Tijdschrift Recht en Arbeid Aprel 2011no. 4- Maestro: Un profeshon respet?!- CBS: Stadistical Yearbook Netherlands Antilles 2010- Coaching Het vakblad voor managers op CuraaoNo. 1 2011- Nederland: Mediaknooppunt van Europa: Perspectieven in

    kaart gebracht- Expo Visie Beneluxblad voor exposant en beursmanagers no.

    607 2011

    E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te

    i ku djabirn di 8 or di mainta te 4 or di atardi.

    Lokal

    EksposishonDi 4 pa 5 di yni 2011 lobai tin un eksposishon diartkulo pa Baby, Kid &

    Pre-teen na WTC.

    Ta HrDos piso di un edifisioden Punda, 60 m2 kadaun. Por hr un parti fhenter e edifisio. Hopiinteresante pa person-anan ku ke hasi negoshi

    den e rea di Punda.

    Ta Busk aTa buska un persona finstansia ku por traha ku

    piedra presioso.

    Internashonal

    Empresa ta buska dis-tribuid eksklusivo

    Trusty-Step International

    ta buska distribuid pasu produkto ku ta anti-

    slep.Un aplikashon ta hasi turtipo di flur kontra slep pa

    un kantidat di 5 aa.Tel: 781-598-1400

    Faks: 781-5984937E-mail:

    [email protected]: www.trusty-

    step.com

    Ta buska distribuidpa produkto mdiko

    GB Daily care Corpo-ration ta buska distri-buid internashonal pa

    produktonan mdiko.Tel: 732-790-2388

    Faks: 732-960-1352E-mail:

    [email protected]:

    www.gbdailycare.com

    Ta buska represent-ante f importad di

    produkto pa e sektorindustrial

    JT Suministros tabuska representantef importad pa nanproduktonan di materiaprima (plstik, karton

    etc.).Tel: 0058-414-0533663

    Faks:0058-243-2360474

    E-mail:[email protected]

    Empresa ta buskarepresentante f

    importad pa biaBodega Vizar ta buska

    representante fimportad pa bia Vizar

    Tel: 0034-983-682-690Faks:

    0034-983-682-125E-mail:

    [email protected]: www.bode-

    gasvizar.es

    Ta buska distribuidpa lubrikante i produk-to di limpiesa pa outo

    Justice Brothers Inc. tabuskando distribuid panan produktonan di outo.

    Tel: 626-359-9174Faks: 626-357-2550

    E-mail:roberts@justicebrothers.

    comWebsite:

    www.justicebrothers.com

    Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki f pamas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto ku Sentrodi Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na number di telefn 461-3918, di faks: 461-5652 f e-mail nos na [email protected]

    1717

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    18/20

    1818

    Avansenan teknolgiko a kousarevolushon den mundu di negoshi

    Awendia ya no ta nesesariopa ta fsikamente ku bo klien-te i/f empleadonan. Taposibel pa ta den kontakto

    ku bo kliente, potensial kli-ente nobo i bo personal natur parti di mundu. Ku pe-netrashon di teknologia denmundu di negoshi empre-sarionan i nan manager-nan por tuma desishon pamehor operashon di nanempresa(nan) a base di einformashon ku teknologiata pone na nan disposi-shon. Por bisa ku teknolo-gia fundamentalmente taduna e empresario i suhendenan un sosten dentur loke nan ta hasi turdia den nan que haceresdi tur dia i den trabou.Banda di esei e ta hasiku hasimentu di negoshiriba un basa global ta biramuchu mas fsil ku tabatakaso den pasado. Pues,bo no ta mar na reananchik i restring.

    Bentaha kuteknologia ta ofres

    Yegada di e era di infor-mashon a perkur pateknologia nobo den dife-rente rea ku kapasidat pamehor kasi tur aspektodi hasi negoshi i efisiensiaden empresanan. Telefon,

    faks, Internt, desaroyo-nan riba tereno di komuni-kashon wireless, posibilidatpa hasi video-conferencingetc. ta ofres empresanan.Esnan ku ta hasi bon usodi teknologia ta mira masposibilidat pa nan negoshiprosper. Importante ta pakeda al dia ku avanse idesaroyo di teknologia.

    Aplikashon diteknologia

    E avansenan teknolgikota kambia kasi tur kosden nos bida i formanandi maneh i oper un

    negoshi. Lidernan di unempresa (empresario i sumanagernan) mester tahabr pa aplik teknologiaden nan negoshi. Meskosta konta pa e emplea-donan. E parti aki ta tumatempu i pasenshi, perota bal la pena pa mustranan ku nan no mestermira aplikashon di tekno-logia komo algu ku diadi maan por kosta nan -nan trabou. E aplikashon

    mester ta algu ku ta hasinan trabou mas efisien-te i ku ta benefisi hin-ter e negoshi. Pues, ta

    importante pa sa ki tipodi teknologia ta bon pa botipo di negoshi spesfiko.

    Kumpra lokerealmente bo

    empresa mesterEn bista di e puntonandeskrib aki riba noske trese algun aspektodi sumo importansia naatenshon. Un rekomen-dashon ta pa no korekumpra tur loke ta ofresriba e tereno aki. Lagaun hende ku konose-mentu konseh bo kikorealmente bo negoshi tin

    mester di dje pa bo tipodi negoshi. Meskos nosta bisa pa no kore kum-pra tur kos ku a kaba disali nobo riba merkadotampoko pa loke ta trataekipo, softwareetc. Ponee loke bo empresa lo porhasi bon uso di dje den bopresupuesto di e siguien-te aa i kasi sigur lo bonota ku despues di tempue preisnan a baha konsi-derablemente.

    Ki ora kumpraprograma noboProgramanan nobo mayo-ria biaha ta trah pa ponebo negoshi traha mas efisi-ente. Si bo nota ku unprograma di kmpiuter porpone ku bo ta skapa tempubalioso i mehor efisiensiaden bo empresa hasi uninvershon den dje. No kue ophetivo pa kita traboudi bo empleadonan. Finaldi kuenta bo empleadonan

    lo mester kontrol si e pro-grama ta hasiendo e tra-bou ku bo ta ferwagt.

    Desaroyo denteknologia

    Tur aa dos kos ta tumalug den mundu di tekno-logia en general; spesial-mente den empresa chik.Teknologia ta keda meskos(telefon selular, kmpiu-ter, browsernan di Interntetc.)Teknologia ta avans i tabira mih (pensa aki ribasmartphones, netbooks,browsernan sistemanandi operashon di kmpiuteretc.)Loke esaki ta nifik ta ku

    si bo ke pa bo empresaprosper i krese bo no porkeda depend di e mesunteknologia, ekipo i softwareku bo a usa semper. Porehmpel, e laptop i km-piuternan ku bo a atker3 pa 4 aa pas por tatraha ainda pero no ta mesfunshonal mas dia di awe.Tin laptopi kmpiuter ku tatrah pa por oper e soft-ware (ku mas posibilidat ibentaha) ku ta al dia awor.

    Pues, bo tin di presupues-t pa kada 2 pa 3 aabo invert den ekipo nobo.E laptop i kmpiuternan

    nobo tin mas kapasidat,mas opshon, ta mas chik ita duna un boost na ope-rashon di bo negoshi.Krda si ku mester inverttambe den upgrading di bopersonal pa nan por bai kue avansenan teknolgiko.

    Algunrekomendashon masOtro rekomendashon kunos ke duna ta ku en bistaku kombustibel ta bira masi mas skars na mundu, tapone ku preis di energiata bira mas karu. Pues,ta rekomendabel pa invertden ekiponan teknolgikoku ta hasi mnos dao namedioambiente i ta kon-sum mnos energia. Namomentu di hasi invershon,pensa i aktua di formananmas brd manera popu-lar ta bisa.Tin kompania ta mas leuku otronan den oper diun formanan mas brd,ta mas dirig riba kuido dimedioambiente i proseso-nan struktur pa resikl.Nos ke rekomend pa oradi kumpra ekipo nobo pahasi un tiki investigashon

    relashon ku e kompa-nia serka kua bo ta hasibo kompra. Dunando boaporte na e tipo di kompa-nianan aki bo ta sostennan pa sigui desaroy nanforma di oper teniendokuenta ku kuido di medio-ambiente.Adishonal na resikl bomes, bo por yuda medio-ambiente kumprandoproduktonan trah di mate-rial resikl. Ora di kumpraproduktonan elektrnikoskohe pa produktonan masefisiente posibel den nanuso di energia. Esaki ta pa

    baha bo gastunan di ope-rashon redus e impaktoriba medioambiente.

    Pa yuda redus e kantidatdi palu ku mester krta,purba pa no malgastpapel. Pensa bo dos besku si realmente bo mesterprint algu. Te na ora kubo mester print, saka masuso posibel for di e papel iresikl esaki ora bo ta klaku uso di e papel.

    D

    esaroyo teknolgiko ta afekt kasi tur aspekto di traha i hasinegoshi. Teknologia ta hasi posibel ku hende por ta denkontakto ku otro na kualke parti den mundu den kuestion

    di algun segundo. E gastunan pa hasi esaki ltimo aanan a bahana nivelnan ku ta kasi irelevante, sigur si kompar esaki ku loke ekomunikashon ta trese komo efisiensia i benefishi.

    Skirb pa: Farley I. Lourens

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    19/20

    Seor Kenneth Hooten, kua funda e fundashon aki

    huntu ku su kas Xiomara,a bisa ku e sentro ta purbana hasi tur loke ta den sualkanse pa logra su meta, isi ta nesesario hasi promo-shonnan entre otro i sem-

    per teniendo na kuenta kue mester ta na bienestargeneral.E fundashon ta situ denun edifisio na Marchenakaminda nan tin diferentekmpiuter i tambe gamekuta na disposishon di esnanku ta bin einan. KennethHooten komo inisiad die fundashon aki a bisa ku

    nan ta traha pa realis nanmeta, entre otro pa mediodi e sentro di edukashonSplikami den Marchena,proyekto Splikad na Skaina Buena Vista i proyektoE-kolegio na plantashonCamara na Skrpn.Tur eseinan ta lug di ense-ansa na un manera prk-tiko. Nan a pone nan dilantipa Splikami ta un sentro kuta sirbi diferente nesesidatdi bario den e bario mes,

    un sentro ku ta duna ser-visio na bario, un sentro kuta sru pa un desaroyo denbario, un sentro ku ta treseedukashon den bario, ku tahasi posibel pa komunik iinform i ku ta investig ibuska konosementu i treseesaki bk den komunidat.

    Media coach

    Bo tin komunidat i tin nese-sidat. Ta refer aki, segunKenneth Hooten, na enesesidat bsiko entre otrodi komunik. Hopi hbenta riba nan mes den dia.Hbennan di bario ta sintiku nan falta algu. Nan tasinti falta di algu bsiko,manera trahamentu kukmpiuter. Mayoria di ehendenan nan na Marche-na no tin kmpiuter na kas,loke no ta kita ku nan por ta

    masha bon riba kmpiuter.E hbennan aki tin e posi-bilidat di bini na e sentrodi Splikami na Marchenakaminda ta sia e muchan-an e kosnan bsiko di unforma struktur.Tin desaroyo den mundumanera e Media Coach.Medionan di komuni-kashon tin hopi influensiariba komunidat. No mes-ter warda pa nos hben-nan yega na e problem-anan ku tin af i mester

    prepar nan den un fasetempran pa esakinan. Tindiferente grupo i kada unku nan problemanan spe-sfiko. Por ehmpel, esundi 8 pa 12 ta e problemadi desaroyo general. NaSplikami ta bai dirig riba epuntonan ei i mas profundoku nan ta hasi na skol Ekos mas importante ta kue hben aki ta mira kikonan ta papia di dje. E partidi mira aki, segun Kenneth

    Hooten, ta importantsimopa e hben su kompronde-mentu. Usando e mtodoaki hopi di nan kursonanku tin di dura por ehm-pel 2 aa, ta dura 6 luna,pasobra nan ta basa nanproyektonan riba e partiprktiko.

    Konsepto SplikamiTini e trayekto pa e indi-viduo, sal for di su mesbondat i/f nesesidat. Unpromedio di 6 kliente pa

    ora, part riba servisionan,manera konseho, print,scan, burn, faks, uso diInternet, hiswrk, resibu,karta, business card, kar-chi di BBQ, printpasashi dibiahe, games, tayer, kurso,aktividat di sine, anochinandi informashon, reunion,etc. Un otro trayekto ta pae individuo, pero awor salfor di organisashonnan,fundashonnan i NGOs.Splikami a sru pa dife-

    rente kurso pa Era Nobo,Samenwerkende Fondsen,

    inisiativanan partikular, ifundashonnan. Tur tabataku ksito. Na di tres lugun trayekto pa e individuo,pero awor sal for di gobir-nu, organisashonnan di

    bienestar i di kuido.

    AgrikulturaKenneth Hooten a splikaku nan a analis na Krsoue nesesidat di agrikultura idikon esaki no ta bai bon.Nan a bin komprond kuawa ta e faktor importanteku ta pone ku no tin agri-kultura desaroy na Kr-sou. Nan a bai den direk-shon di wak kon pa yegana e awa alternativo aki i ayega riba e uso di awa friu

    pa agrikultura i e otro taresiklahe di awa di kas. Turdos aktualmente ta ope-rashonal pa nan proba nanplannan.Den e kuadro aki nan tinna Skai 10 meter kuadradi proyekto. Nan tin pipabou di tera ku ta pasa awai ku ta saka awa kondensku ta usa pa e irigashon

    Kenne th Hoo ten :

    A alkans e prom lustro di Splikami,pero e fondonan ta keda masha limit

    Splikami ta un sentro na Wishi/Marchena ku a keda fund na

    2006 pa promov desaroyo di hben i grandi riba tereno sosial,laboral i teknolgiko. Nan ta ofres un espasio ku fasilidatnanedukativo kaminda ta duna gu ia di estudio, presentashon, charla i tayerdi trabou i ta organis proy ekto ku tin relashon ku e meta di Splikami.

    Kenneth Hooten direktor di Splikami

    Huki di kmpuiter na Splikami

    pgina 20 >>>>

    1919

  • 8/6/2019 Empresa Chiki Mei 2011

    20/20

    2020

    Kenne th Hoo ten :

    A alkans e prom lustro di Splikami,pero e fondonan ta keda masha limit

    di e matanan. E diferensiaentre rais i blachi di mataa pone ku e por manipulkresementu. Na Skai nana yega asina leu ku nana planta spinazi te nan akome di dje. Huntu kun aduna ls di kushinamentupa e hbennan. Na a trahadiferente kuminda di lokenan a planta. E hbennana gosa di esaki, pasobra tae mes a plant i nan a mesa mir krese i despues akushin.

    Aqualectra tabatin unproyekto asina pa por pasapipa bou di awa i yegana e awa friu pa agrikul-tura. E sistema aki e porusa rnt Krsou, unda kuta, sin tin mester di saka

    e pipa for di profundidatdi laman manera tabata eintenshon prom. Pa yegana e awa aki nan ke yega

    na e energia alternativo ita usa e molina di bientu.E molina ku nan tabatin naSkai tabata muchu abou i

    mester a hisa esaki. Pero

    mester a pidi prmit promi despues di 1 aa numa eprmit a keda kla di modaku awor nan por sigui kue proyekto di Skai. Asinaawor nan por traha korien-te ku solo i bientu i uso diawa ku pipa bou di tera.Na Skrpn nan tin untereno mas grandi di 50meter kuadr kamindatambe nan ta bai ehekutproyekto di agrikultura.

    FinansiamentuSplikami ta spnser bastakos i e ta mira ku e tabirando muchu i no tinfondo mas. Hopi fondo dinan ta sali for di nan messaku i nan no por sostenesei mas. Nan tin hben-nan ku ta usa e edifisio diSplikami ku ta paga 20 flo-rin pa luna. Nan no ta haa

    supsidio di gobirnu. Nan

    a yega di entrega petis-hon na entre otro AMFO iUSONA, pero nunka nana logra kai den e proyek-tonan ku ta haa supsi-dio. Kenneth Hooten no takomprond dikon esaki taasina, f ta pasobra nan tadi Wishi/Marchena? Aktual-mente nan tin 25 hbenku tur luna ta hasi uso die fundashon, mintras ei Shelfried Davelaar ta eniko dos kolaboradnandi Splikami.

    Kenneth HootenSplikami

    Schottegatweg West 52Telefon: 462-6767Faks: 462-6868

    E-mail: [email protected]: www.splikami.

    com

    Hben Davelaar kla pa yuda tur hende ku yega Splikami


Recommended